Está en la página 1de 5

QUQAWITA WAKICHANACHIK

Kay siq’ita qhawaspa yachaqasunchik.

TAPUQ KUTICHIK
 Mariya, chuqu kanqa nin.  Ari, juan, qan imata
apamunki.
 Ñuqa, apamusaq challwata  Mariya, mut’itawan
juan. q’ipimuwaqchu?

 Ari, Juan mut’itawan  Ñuqa misk’i yukuta


q’ipimusaq. aysamusaq.

 Allin pacha Juan tinkunakama.  Tinkunakama Mariya

SIMIKUNA
Chuqa…………………. Kanka ……………………. Challwa…………………….

Misk’i………………… Mut’i…………………. Yaku……………………….

K’ASKAQKUNA
SUFIJO NOMBRE FUNCION

 man condicional Podría hacer alguna


acción
 ta Complemento directo Sufijo que remarca al
objeto.
20
RIMACHIYKUNA RIQSINACHIK
Kay siq’ikunata qhawaspa yachaqasunchik.

TAPUQ KUTICHIK

 Mariya, warmiwawa  Juan, warmiwawaqa


imataq ruwackkan. puñuchkan.
 Mariya, wayna imatatq
ruwachkan.  Juan, waynaqa llank’achhan.
 Mariya, qhari wawa
llankáskanchu  Ari, Juan qhari wawa
phukllachka . Mana , qhari
 Mariya ,Imatataq qam wawa phukllachkanchu,
ruwachkanki? chukuchkan.
 Qam qillqachkankichu?  Ñuqaqa qillqachkani.

 Ari / mana.
SIMIKUNA
Puñuy……………………. Wayna…………………… Ruway…………………….
. ….
Phukllay………………… Warmi…………………….. Qillqay…………………….

K’ASKAQKUNA
SUFIJO NOMBRE FUNCIO

 chka Progresivo(as  Marcador de presente progresivo,


pecto verbal) verbo estar + ando, endo +
presente, pasado.
22
LLINP’IKUNATA RIQSINACHIK
Kay siq’ikunata qhawaspa yachaqasunchik

QULLASUYU

TAPUQ KUTICHIK
 Mariya, ñuqa q’illu  Qan puka kamisayuq
kamisayuqk kachkanki.
kachkani?
 Ñuqanchik anqas
 Pay q’umir kamisayuk. kamisayuk kachkanchik.

 Mana willapi kamisayqa.  Q’illu kamisaykuqa.

 Mana kulli kamisayqa  Mana kamisaykuqa yuraq.

SIMIKUNA
Puka………………………… Anqa………………………. Willapi……………….
……......
Yuraq…………………….. Q’illu………………………. Q’umir……………….

K’ASKAQKUNA
SUFIJO NOMBRE FUNCIÓN

 nchik –yku Sufijo posesivo Nuestr@s I, Nuestr@s Ex


 n Objeto poseído Su,sus,suyos.
 Yki Tu,tus,tuyo.
Mi,mis,míos.

23
CHHIKANKUNATA RIQSINACHIK
Kay siq’ikunata qhawarispa yachaqasunchik.

JAYWAQ MAÑARIK

 Mariya, jatun p’anqata  Juan, juch’uy p’anqata


jaywaway. mañariway.
 Mariya, taksa p’anqata  Juan, jatun p’anqata apamuy.
mañariway.  Juan,taksa p’anqata
 Mariya, juch’uy panqata mañarisqayki. Allinpacha
kutichipuway. Mariya tinkunakama
 Tinkuna kama Juan.

SIMIKUNA

Jatun…………… Taksa………….. Juch’uy…………..


T’uqu…………… Kutichiy………. Mañay……………
K’ASKAQKUNA
SUFIJO NOMBRE FUNCIÓN
 wa Marcadores «me» objeto de
 yki De objeto. primera persona
«te» objeto de
segunda persona.
 pu Sufijo benefactivo  Regresivo

24
KASQANMANJINA RIQSINACHIK
Kay siq’ikunata qhawaspa yachaqasunchik.

WATUQ KUTICHIK

 Mariya , kay k’aspi chiqan?  Ari, juan, chay k’aspi chiqan


 Mariya, chay sach’askuna  Ari, Juan chay sach’akuna
wist’u? wist’u.
 Mariya, chay ñanu k’aspita  Qan rakhu k’aspita apamuy.
quway.
 Mariya, chiqan siqinata  Qan p’alta rumita uqharimuy.
uqhariy.
 Mariya, muruqu’ rumita  Qan link’u k’aspita uqharimuy.
apamuy.
SIMIKUNA

Wankar………… Pinkillu…………. Suqsu…………


Ñanu…………… Rumi…………… P’alta…………..
K’ASKAQKUNA
SUFIJO NOMBRE FUNCION
 y Imperativo Marca el modo imperativo en
segunda persona (tú).
 qa Copulativo Marca el verbo auxiliar de
 mu movimiento «es»
Manda hacer una actividad
(anda a…)

25

También podría gustarte