Está en la página 1de 7

Lección 10

1. Estados de ánimo de la persona

a. Ñawinchay
Ñuqaqa qayna punchaw pisipasqam
llamkayniypi llamkarqani. Kunanqa
aylluywanmi wasiypi kusisqa kachkani.
Mamaymi pisipasqa yanukuchkan.
Wawqiyñataqmi macharquspan
pinqasqa kachkan.

b. Musuq simikuna
…………………………………………………. ………………………………………………………… ………………………

…………………………………………………. ………………………………………………………… ………………………


c. Rimasunchik

Hawka Kusisqa Llakisqa

¿Imaynataq kachkan? ¿Imaynataq kachkanki? Juan ¿Imaynataq kachkan?


Payqa Hawkam kachkan. Kusisqam kachkani . Juanqa llakisqam kachkan.

llakisqa Pinqasqa Mancharisqa

¿Imaynataq kachkan? ¿Imaynataq Pablo kachkan? ¿Imaynataq kachkanki?


Payqa llakisqam kachkan. Payqa pinqasqam kachkan. Mancharisqam.

Unqusqa Piñasqa Nanasqa

¿Imaynataq kachkan? ¿Imaynataq kachkan? ¿Imaynataq kachkanki?


Payqa unqusqam kachkan. Payqa piñasqam kachkan. Kiru nasqasqam .
d. Qillqasunchik

¿Imaynataq kunan Milagros kachkan?


……………………………………………………….

Pedro ¿Imaynataq qayna punchaw karqan?


……………………………………………………………….

¿Pinqasqachu Juan kachkan ?


……………………………………………………….

¿Kusisqachu Ana kachkan?


……………………………………………………….

¿Hawkachu Ana kachkan?


………………………………………

¿Imaynataq Lucas Kachkan?


………………………………………
e. Yachanapaq

-sqa. Se usa como verbo nominalizado mediante el sufijo


perfectivo –sqa (verbo+sqa =adjetivo), sirve para atribuir una
característica temporal al sustantivo al que modifica.
Clodoaldo Soto

Pronombres interrogativos.
Imayna “como”
Imanasqa “por qué”

f. Rimasunchik

CHASKA: Turilláy ¿Imaynataq qayna punchaw karqanki?


JUAN: Ñuqaqa pisipasqam karqani.
CHASKA: ¿Imanasqa?
JUAN: wasiypim mamaywan yanukurqaniku.
CHASKA: ¿Mamayki pisipasqachu karqan?
JUAN Arí, ancha pisipasqam.
CHASKA: waw.
________________________ ________________________ ___________________________
_________________________ ________________________ ___________________________

¿Juan imaynataq qayna punchaw karqan?


……………………………………………………………………………………

¿Juanpa maman kusisqachu karqan?


………………………………………………………………………………….

4
2. Emociones con interjecciones

a. Ñawinchasunchik

¡Yaw! “ oye “ ¡Waw!


“Increíble”, “no lo creo”, "me
asombro”
¡Yaw ! José ¿Imaynataq kachkanki?
¡Waw! pisipasqachu kachkanki

¡Alaláw! ¡Way!
” Que frío” “Desconformidad”, “decepción”,
“molestia”, y “enfado”
Alaláw chiri Kunanmi wasiykipi llamkanki
Way. Manam munanichu

¡Achaláw! ¡Achalalláw! Ahaháy!


“Que hermosa” “Que bello” “Risas” “reírse”

¡Achaláw ! , sumaq wasi.

¡Atatáw! ¡Ananáw!
“Qué asco” “Qué dolor”

Atatáw, kay qacha. ¡Ananáw! Wiksay nanachkan.

¡Achacháw ! ¡Añalláw!
“Qué miedo” “Qué rico”

¡Achacháw! Wak allqu. ¡Añalláw! Kay mikuy.

¡Akacháw!
“que me quema “
¡Akacháw! Kay manka ruparuwan

5
6
Ruranapaq

Ana : ¿Imaynataq qayna punchaw karqanki?


Lucas : Ñuqaqa llakisqam. ¿qamqá?
Ana : Ñuqaqa kusisqam. ¿Imanasqataq llakisqa karqanki?
Lucas : allquchay chinkaruptinmi.
Ana : Waw.

Entre dos personas realizar un diálogo como del ejemplo.

También podría gustarte