Está en la página 1de 32

MODULO AVANZADO II

Sallqa
Huk sallqa wasipi, urqukunapi, Felipe warminwan tiyan. Warminpa sutinqa
Marcelinam. Paykuna wallpakunata chakrankupi uywanku. Marcelina
wallpakunaman sarata qaran. Paykuna sapa punchaw ancha tutamanta
hatarinku. Llamk’anku sapa punchaw.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………

EL BURRO Y EL ZORRO

Un día un burro encontró a un zorro en la puna. Luego el burro le preguntó:


“¿Qué haces por acá?” El zorro le dijo: “Yo estoy durmiendo”.
El burro le preguntó: “¿Por qué estás durmiendo?” Cuando dijo eso, el zorro
respondió: “Mi barriga me duele”.
El burro le dijo: “¡Pobrecito! Levántate. Vamos por allá”.
Entonces como hacía mucho sol, quemaba. El zorro fue detrás del burro a
sombrearse. Cuando el burro lo vio lo pateó en el hocico hasta que sus
muelas salieron. Con eso el pobre zorro murió.
……………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..

TAKIYKUNA

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 1


SIQ'IKUNATA QHAWASPA, QILLQASQATA ÑAWINCHAY TAKIY IMA:

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 2


PUKA PULLERACHA
Kay takiyta ñawinchay, yachaqay takiy ima:

Yaw yaw puka pulleracha,

yaw yaw puka pulleracha,

imata ruwanki chakray ukhupi,

imata ruwanki saray ukhupi.

Mamaykimanmi willaykamusaq.

taytaykimanmi willaykamusaq,

chakray ukhupi ruwasqaykita,

saray ukhupi pukllasqaykita.

Willaykamuypas imanawanqataq,

willaykamuypas haykanawanqataq,

chakra chakrapiqa pukllakunallaysi,

sara sarapiqa ruwakunallaysi.

Kaypi musuq takiyta paqarichiy, yachaqay takiy ima:


Mi familia
Este es mi padre;

esta es mi madre; (bis)

este es mi hermanito,

bebito y bonito.

Ella es mi hermanita,

linda y pequeñita. (bis)

Yo soy el mayor

y hago mi labor.

Todos unidos,

alegres vivimos (bis)

en mi linda casa

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 3


de techo de paja

ÑAWINCHANAPAQ.
¿Hamuq qillqasqari imataq kanman? ¿Imamantataq rimanman?

HUÑUKUSPA ISKAY TAKIYTA PAQARICHIYCHIK. (

Allinta ñawinchaspa takiychik. Chaymanta kutichiy:


● ¿Ima uywakunamantam takiy rimamun?
● ¿Mayhinam kasqa waka, khuchi, allqu?
● ¿Mayhinatam nisqa waka, khuchi, allqu ima?

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 4


● ¿Chayhinatachu uywakuna waqanku? Yachapayaychik.
● ¿Hayk’a yaraymapitaq kay takiy qillqasqa kachkan?
PANCHITA
“munakuyki niwarqanki” panchita.
“wayllukuyki niwarqanki” panchita
¿maytaq chay munakuyniyki? Panchita
¡Amapunis qunqawaychu! (kuti)

Ñuqataq munayman karqan,


Qanhina sunqu suwata,
Ñuqataq waylluyman karqan
Mana munakuqta. (kuti)

Ñuqataq munayman karqan,


Kayhina sunqu suwata,
Ñuqataq waylluyman karqan
Mana munakuqta. (kuti)

KUNAN TUTA SERENA

kunan tuta chayamuyku


ch’askakunap k’anchayninpi
masiykikuna hamuyku
wataykita yuyarispa (kuti).

Llipinmanta hamuchkayku
Takiykuna aparisqa
Kay sumay p’unchayniykipi
Munasqay masicha….

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 5


Huk takiychata wallpachamanta k’ankachamanta ima qillqarquy

Wallpachaykichus kayman
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………..

LA RIMA
Kay.
Kaymantapuni kaspa Kaypi kariyman chayqa kayniyqa kaynillaymi

Mana kaypichu kani. Imapaqtaq kaymanri mana piq kaynin hina

Mana kaypichu kaspari kayllapi kanaytaqa kunan kani hinaqa

Mayllapitaq kankiri ichus chaqaypipas kayman q’ayapis kasaqchari

QUY
quyki, quyki ninki quyki niwankiman

imatachus qunki hayk’aq quwankiman

quymanchu, manachu quyki niriykiman

qusaq nirillayki ichus quriykiman

NIY
Niwanki, niwanki niy, niy nillawanki amañapis niychu

nispalla niriyki mana niy atinki nillawaq nispaqa

hinata nispaqa ñuqallachu nisaq nisqayki nisqaña

imatataq ninki qam manaña ninki imataña ninki.

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 6


RIY.
Rinki, rinki, rinki. Ñuqa riyman chayqa hina risqanchikpi

Mayllamantaq rinki qan rillawaqtaqchu riqwan t’iskusunman

Nuqapis rinaypaq mayllamanpis rispa riymanta rimaspa

Rinayki karuchu kuskalla risunman rispis ripullanman.

“SUTIMANTA QILLQANA”

Pukllay p’unchaypi hatun raymi kan.


Unuwan munayta pukllanku,
K’ankapis tutamantaña takin.
Llapan runa chay p’unchaypi tusunku
Llapan wawa unuwan kusisqa pukllanku,
Anchata kusikuyku,
Yuraq hak’uwan runakunapis wawakunapis hawinakunku,
Mamay ama charanchakunkichu niwan.
Anchata unuwan ñuqaqa pukllayta munani,
Nanciqa kay wata raymita hap’in,
T’antapis kankapis kanqa
Anchata kay p’unchaypi kusikusaqku.
Ruraq. Katherine K. Quispe Flores: Avanzado II

Sutimanta qillqata, wak rimaykunata paqarichiy


S……………………………………………………………………………………………………………..
U………………………………………………………………………………………………………………
M……………………………………………………………………………………………………………..
A……………………………………………………………………………………………………………..
Q……………………………………………………………………………………………………………..
S……………………………………………………………………………………………………………..

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 7


U……………………………………………………………………………………………………………..
N……………………………………………………………………………………………………………..
Q……………………………………………………………………………………………………………..
U……………………………………………………………………………………………………………..
C……………………………………………………………………………………………………………..
H……………………………………………………………………………………………………………..
A………………………………………………………………………………………………………………
y………………………………………………………………………………………………………………

HARAWIKUNA
Harawita ñawinchay. Uray sutikunap ñawpaqninpi, harawimanta suti
t’ikrachikta hurquspa qillqay:

MAMAY
Sumaq ñawiyup mamay
yana chukchayup ima.
huch’uy warmin mamayqa
hatun sunquyup ima

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 8


Kay tapukuykunta kutichiy:
1.¿Imapaqmi allin; riqsinakuna?

2.¿Imakunatataq ñawinchiswan rikunchik?

3.¿Imatataq uyarinanchikwan uyarinchik?

4.¿Imakunatataq sinqanchikwan mutkinchik?

5.¿Ima riqsinawantaq, llamp'uta, kachkata, llusk'ata, q’awita, yachanchik?

Munay wik’uñata qhaway. Harawita yachaqay:

Sumaq sarachamanta
Harawi
Munasqay sumaq saracha.
Urqupipas panpapipas, qan sumaqta wiñakunki
Parapis wayrapis, qanta aswantan wiñachisunki.
Llipin p’isqukuna sarachayta takipayan.

Munasqay sarachay,
Yuraq yuraqlla ukhurimuchkanki
Misk’i misk’iraq kachkanki,
Munay simichayta kusirichinki.

Raphiykikuna q’umir q’umiraq kachkan

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 9


Q’alan runakuna kusisqalla suyasunki,
Kunan maytaraq ripuchkanki,
Munasqay sumaq sarachay.
Ruraq: Luis Daivis Soncco Durand. Avanzado II

Ñawinchanapaq.
● ¿Imataq uraypi qillqasqa? ¿takiychu? ¿yarawichu? ¿willakuychu? ¿Ima
nichkanmantaq?
● Kunanqa sapallayki ñawinchay, chayman yachachiqniykiwan kuska.

1. Rimaspalla kutichinaykipaq:
● ¿Imataq kasqa? ¿Imamantataq rimasqa?
● ¿Ima nichkanmi sutinpi? ¿Hayk'a yaraymapitaq qillqasqa?
● ¿Ima simikunatataq riqsinkiña? ¿Qillqarquwaqchu?

Musuq rimaykunata qillqarkuy.


…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 10


¿Imatataq unanchamanta qillqawaq?

Ñawinchanapaq.

¿Ima qillqasqataq? ¿Ima ninmi papamanta? ¿Mayhinam papa kasqa?

● ¿Ima mikhunakunapitaq misk’i kasqa?

● Ñawinchaspa umallaykipi churay, chaymanta yarawirquy.

Qillqanapaq:

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 11


● Kunanqa qamñataq yuraq papamanta huk harawita qillqqay.

Yuraq uqamanta huk harawichata qispirqachiy.

Pacha Mamata imallapas mañakuspa qillqay.

Kaypi musuq harawita qillqay


…………………….
…………………………………………………………….
…………………………………………………………….
……………………………………………………………
……………………………………………………………

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 12


………………………………………………………………….
………………………………………………………………….
…………………………………………………………………
…………………………………………………………………
………………………………………………………….
………………………………………………………….
………………………………………………………….
…………………………………………………………
Sutiykita Qillqay:………………………………………………………

Pañapi kaq simikunata maskhay, tarispataq llimp’iy:

Simikunata tariy, muyupi wichqay, chaymanta qillqanaykipi qillqay:

RIMANAKUY

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 13


G- Kunanri, ¿mayman richkanki? ¿Punomanchu?
A- Arí, wiraqucha Ronal, Puno llaqtaman richkani.
G- ¿Qhichwa cursomanchu?
A- Arí, qhichwa cursoman.
G- ¿Maymanta hamunkiri?
A- Ayaviri llaqtamanta hamuni.
G- ¿Piwan hamunki?
A- Antoniowan, Mariawan, Juliowan, ima.
G- ¿Paykunawanchu?
A- Arí, wiraqucha Ronal, paykunawan hamuni.
G- ¿Imapi hamun wiraqucha Ramón? ¿Awtupichu trenpichu?
A- Mana trenpichu hamun; awtopi hamun.
¿chaqayqa Lampa llaqtachu, wiraqucha Germán?
G- Arí, chaqayqa Lampa llaqta.
A- hatun llaqta, ¿icharí?
G- Arí, a. ¡hatun llaqta, wiraqucha Alberto!

Kaypi wak simikunata qillqay: hinaspa machkhay.

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 14


Patamanta urayman simikunata qillqay:

Imapaqmi “riqsinakuna” allin, wachukunapi, yupayninman hina :

Patamanta urayman, simikunata qillqay:

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 15


Rimanakuy.
A- Wiraqucha Germán, ¿kaychu Juliaca llaqta?

G- Arí a. Kayqa Juliaca llaqta

A- ¡Ancha hatun kay llaqtaqa!

G- ¡haku! , estacionpi kachkayku.

E- ¿Imaynalla, Germán?

G- Allillan, Esteban. Payqa wiraqucha Alberto.

E- ¿Allillantachu chayamunkichik?

G- Arí, allillanta chayamuyku.

E- Anchata kusikuni.

A- Nuqapis kusikuni, wiraqucha Esteban.

Simp'asqa kanchapi, kay tapukuykunata kutichiy:

1. Yachay wasipi kamachikuq.

2. Maypi irqikuna yachaqanku.

3. Irqikuna yachachiq.

4. Wasi pampa llumpayachinapaq.

5. Yachay wasita llumpayta kachin.

6. Huch'uy runakuna.

7. Yachay wasi yupaychakuqkuna.

8. Ñawinchanapaq.

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 16


Watuchiy
¿Imasmaris imasmaris?
Hisp'ayninwan runamanta
Amachakuq.
Tuta chichuyan
p’unchawtaq wachakun
.

¿Imasmari, imasmari?
Tuatapi wisq’ani
P’untaypi kichani
Imataq kanman?

Watuchiykuna

1.- P’unchaypas tutapas mana chakiyuq purín. Mach’aqwa


2.- mamantaq wira, ususinkunataq ch’arkichallana. Uchu
3.- tutaqa qara punku, p’unchawtaq k’anchaq qhawanayud. Ñawi
4.- Huk sipas warmi tususpatususpalla, mana sayk’unchu. Phuchkana
5.- Huk puka t’uqumanta , huk puka mach’aqwa puka umanta kuyuchimun.
Qallu
6.- Urqun urqunta , willmasapa allqucha phawaylla phwachkan. Phuyu
7.- Nanay ukhuyuq, hawantaq sumaq mikhuna. Uchu
8.- Huk q’achu panpapi, iskay ch’unpi turukuna puñuchkanku Hawas

Kaypi wak watuchiykunata paqarichiy


………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………..

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 17


………………………………………………………………………………..
Sutiykita qillqay:………………………………………………………………….

Qallukhipukuna.
Paqarin kanqa Wata wata watutam

K’anka k’ankara kanka, watan watan watani

K’anka k’akara kankam watutan watani

Paqarin kanqa watan watan

Wata wata watu kananpaq.

Mamay , mamaykiwan, qhaway qhawarikuy,

Mamaykita mamanta qhawanaykiwan

Mamachakun qhawarina papata.

K’umu k’umu machucha Piki puka kapa

K’umu k’umu chakrapi puka kapapi piki,

K’umu k’umuyuq k’umun. Makiyki patapi

Puka piki puka kapa.

Q’umir q’illu q’ipichanpim, huk huk’ucha huch’uychalla

Q’usñi q’usñilla huch’uy t’uquchanpi wacharparin

Quwita apachkan achhkha huch’uy


huk’uchakunata.

T’ikata t’aqani Pirqata pirqanku pirqaqkuna

Killapi t’ikananpaq pirqasqa pirqankunamanta

T’uru t’urukunapi pirqawan pirqawan

T’kaqa t’ urmaykamusqa.

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 18


Kaypi wak qalluwatanakunata qillqay
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
…………………………………………………… ……………………………………………………
……………………………………………………. ……………………………………………………

Yuyaykuna (pensamientos)
1.- Wakcha runakuna wañuqtinqa, qaqakunapas pirqakunapas urmamunraq.

Hasta las rocas y piedras caen cuando mueren los pobres.

2.- Mikhuy waqaychasqakunaqa tukukuqllan.

Los víveres se acaban.

3.- qullqipas, p’achapas tukukuyniyuqllan.

Tanto el dinero como la ropa se acaban.

4.- Runaq qurisqantaqa, tukuy sunquwan hap’iqakuna, mana phiña


uyanchiswanqa kutichinachu.

Todo lo que la gente nos invita hay que recibirlo con cariño, nunca se
debe rechazar ni mostrar enojo.

5.- Kuraq runakuna yachay rimasqantaqa, chaskikuna tukuy añanchaywan.

Los buenos consejos de los mayores, se deben recibir con el mayor


respeto.

6.- Amaraq rimarispa uyariy.

Escucha antes de hablar.

7.- Mana hayk’aq iskayaqpaqqa, llalliyqa paypa kaqninpunim.

El triunfo fue siempre para quien jamás dudó.

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 19


8.- Lllaqtapa rimayninqa , yayanchikpa rimayninmi.

La voz del pueblo, es la voz de Dios.

Kaypi wak yuyaykunata qillqay.


................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................
................................................................................................

Niykuna (Dichos)
1.- Manan wasi punkupi tiyanachu, tyanki hinaqa runa qasillamanta
ñuqanchikmanta riman.
No hay que sentarse en la puerta de la casa, si lo haces lqa gente
habla de nosotros de la nada.
2.- Mana llullakunachu, llullakunki hinaqa illapa chyasunkiman.
No hay que mentir, a los mentirosos el rayo suele matar.
3.- Tutapi manan hanku uqata k’utunachu ruranki hinaqa, tayta
mamanchikta mikhuchkanchik.
No hay que comer oca cruda de noche, si lo hacemos, estamos
comiendo a nuestros padres.
4.- Unumantaqa manan hark’akunachu, hark’akunchik hinaqa unu
apawanchik.
No hay que atajarse del agua, nos puede llevar la torrentera.
5.- Uchutaqa mana makiwan haywanachu, haywanakusun hinaqa
chiqninakuyta qallarisunman.
No se debe alcanzar el ají con la mano, empezamos a odiarnos.
6.- Pisi yachaqqa, kaqllatan sapa kuti riman.
Quien sabe poco, habla lo mismo cada vez.
Kaypi wak ninkunata qilqay.
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 20


………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
● Qillqasqapa sutin ¿Imamantataq rimachkan?

Kutichiy.

● ¿Imataq kay qillqasqari? ¿Imapaqtaq allin?


● ¿Hayk’a runapaqmi kasqa? ¿Maypitaq chay nichkan?
● ¿Hayk’atam kinuwata churana? ¿Misk’itari?

HAWAS UCHU
Kanan:
- Chullusqa hawas.
- Papa.
- Siwulla
- T’akapa
- Yirwa wina
- Kachi.
Wayk’uynin.
1.- llink’i mankapi siwilla kuchusata asiytipi ackha yirwa wina kutasqata
thiqtichina.
2.- thiqtisqa mankaman tawa tasa t’inpusqa unuta hich’aykuna, kaqtaq
ch’arkitapas, hawastapas, kachitapas.
3.- hawas hak’uyanankama qaywirispa t’inpuchina.
QARAKUYNIN.

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 21


-Hatun chuwapi kay llapan uchukunata aruschayuqta qarana, patanmantaq
qucha yuyuta, pirihil kuchusqatawan t’akaykurispataq llank’aqkunaman
qarana.
Qillqana p'anqaykipi kay tapukuykunata kutichi

● ¿Aylluykipiri whatiyata rurankichikchu?


● ¿Imayuqtataq whatiyata mikhusunman?
● ¿Imaynatataq urnuta rurana?
● ¿K’urpallawanchu urnuta pirqasunman?
● ¿Imaraykutaq urnupi papari wayk’ukun?
Qillqanapaq.
● Ch’aqu pitu /uchu kuta ruranapaq qillqay. Ruraynin ukhupitaq hunt’asqa

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 22


rimaykunata qillqay

uchu kuta ruray


Kanan.
1.
2.
3.
4.
5.
Ruraynin.
1.- ……………………………………………………………………………..........................................
2.- ………………………………………………………………………………………………………………................
3.- ………………………………………………………………………………………………………………………….........
4.- ……………………………………………………………………………………………………………………………………
5.- ……………………………………………………………………………………………………………………………………
6.- ……………………………………………………………………………………………………………………………………

● Kunanqa siwara lawa wayk’unapaq qillqasun: ¿Imakunam yaykun? ¿Imaynatam

wayk'una? Chaykunata qhawarispa.

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 23


Ñawinchanapaq.
● ¿Ima qillqasqataq kanman?

● ¿Imananataq kinuwatari q'atawi lawapaq?

● ¿Pitaq kay qillqasqata qillqamunman karqan?¿Imapaq?

Kaypi wak tapukuykunata qillqay

………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………

Ñawinchaspa:

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 24


¿Riqsinkichu q'atawita, aqallputa, qañiwata? Tapurikuspayki yachariy
Tapukuykunata kutichiy.
1. ¿Ima rikch’aq qillqasqataq kasqa?
2. ¿Imamantataq q’atawi lawari rurakusqa?¿ Imapaqtaq allin kasqa?
3. Q’atawi lawataqa wirayuqta wayk’una ¿Wira rantinmanta imatataq
churasunman?
4. Yachasqaykimanhina sañu mankapi wayk’usqaqa millaymi ninku. ¿Qam ima
niwaqmi?
5. ¿Hayk'a yupaypitaq wakichiyninri qillqakusqa? ¿Imapitaq qallarin, imapitaq
tukun chay wakichiyninri?
6. Wayk'unapaq qillqasqata qhawaspa kaqninkunata allinta riqsipasun.

Ñawpa, chaymanta, qhipa simikunata apaykachaspa, siq’ikunata

qhawaspa qillqay.

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 25


Ñawpaqtaqa Perú Mama suyunchikpi paqariq uywakuna
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Chaymanta kay uywakunataq hawa suyumanta llaqtamanta apamusqahina,


…………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………….
Qhipata,
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Rimaykunapa “Chiqap tukusqanta” riqsiy, qillqay. Qhawanapihina:


¿Imatataq rutun?

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 26


Sapanka muyupa siq’ikunamanta chiqap rimayta qillqay:
1.- ………………………………………………………………………………………………………………………………….
2.- …………………………………………………………………………………………………………………………………..
Siq'ikunamanhina, mamanykipa rurasqankunata qillqay:

1.-…………………………………………………………………………………………………………………………………….
2.- ……………………………………………………………………………………………………………………………………
3.- …………………………………………………………………………………………………………………………………..

1.- …………………………………………………………………………………………………………………………………….
2.- …………………………………………………………………………………………………………………………………….
3.- …………………………………………………………………………………………………………………………………….
Yachay wasipi irqikunap rurasqanta qillqay:
Escribe las actividades que realizan los niños de la escuela:

………………………….. …………………………......... ……………………………. …………………….


………………………….. ……………………………………. ……………………………. …………………….
………………………….. …………………………………… …………………………… …………………….
………………………….. …………………………………… ……………………………. ……………………

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 27


Kay huch'uy willakuykunata ñawinchay:
Lee los siguientes avisos

Nisqanmanhina huch'uy willakuykunata qillqay:


De acuerdo a las indicaciones escribe avisos:

T'ikap taytan Rinconada qhuyamanta “chaski qillqasqa” apachimusqanta ñawinchay:


Lee la carta que el papá de T'ika le envía desde la mina la Rinconada:

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 28


Kay “rikuchikuq qillqasqata” qhaway, ñawinchay; chaymanta uraypi huk

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 29


“rikuchikuq qillqasqata” paqarichiy:
Observa, lee el afiche, luego crea otro afiche referido a la alimentación:

Kay qillqa, ñawpa pachapi riman. Uray kanchapi, kunan pachapi rimachispa qillqay:
Este texto habla en tiempo pasado, en el recuadro escríbelo en tiempo presente:

Tukuy yuyayniykiwan kay oficio nisqata ñawinchay:

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 30


Lee con mucha atención el siguiente oficio

Oficiota ñawinchaspa yuyaychakuy:


Lee el oficio y reflexiona:
1. ¿Pitaq oficiota apachisqa?
2. ¿Pimantaq oficiota apachisqaku?
3. ¿Imapaqtaq oficiota apachisqaku?
Qullikuna qhatususqaykichikmanta, Pronamach umalliqman, tukuy sunquwan, oficio
nisqata qillqay:
Escribe un oficio de agradecimiento dirigido al Director de Pronamach por la venta
de qullis
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 31


Ñawpaq hawaripi rurasqaykimanhina. Ñawpaq, chaymanta, qhipa simikunata
apaykachaspa, umaykimanta huk willakuyta qillqay:
Crea un cuento utilizando los conectores: primero, luego y finalmente:

Asnumanta, wakamanta, wallpamanta, etc. chiqaq rimayta qillqay:


Escribe la descripción del burro, de la vaca, de la gallina, etc.:

YACHACHIQ: BENJAMIN MANGO MAMANI 32

También podría gustarte