Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
COMPILAR LA TERMINOLOGÍA
GUARANÍ EXISTENTE Y ELABORAR
NUEVOS TÉRMINOS EN EL ÁMBITO DE
LA INFORMÁTICA E INTERNET
ISBN 978-99967-0-460-4
LIBRO 3
UNIDADES TERMINOLÓGICAS Y
FRASEOLÓGICAS
CASTELLANO-GUARANÍ
EQUIPO TÉCNICO
Perla Álvarez Brítez
Mauro Javier Lugo
Manuel Fernández
Miguel Ángel Verón
Traductores:
Federico Rolón Ramírez
Ever Matías Medina
Recopiladores voluntarios:
Luz María Robledo
Federico Ñamandu Verón Alvarez
Zulma Álvarez Brítez
Pedro Leonardo Alvarez
Diseño y Diagramación:
Carmen López
ISBN 978-99967-0-460-4
Impresión:
Arandurã Editorial
CASTELLANO GUARANÍ
Abreviatura Ñemboherambyky
Abrir Embotyꞌo
Abrir el marco en una pestaña nueva Embotyꞌo upe kora peteῖ topea pyahúpe
Abrir el marco en una ventana nueva Embotyꞌo upe kora peteῖ ovetã pyahúpe
Abrir enlace en una nueva ventana Embotyꞌo joajuha peteῖ ovetã ndejupe
privada g̃uarãntevape
Academia Terekuapavẽ
Acceso Ojeikeha
3
Acceso directo a memoria Ojeike pyaꞌe hag̃ua apytuꞌüme
Access Ojeikeha
Acerca de Rehegua
Acontecer Ojehu
Acontecimiento Ojehúva
Activar Emombaꞌapo
Actualidad Koꞌag̃agua
Actualización Ñembopyahu
Actualizar Embopyahu
Adelante Tenonde
Adjunto Joapy
Administrador Moakãhára
4
Administrar Emoakã
Agregar Eroike
Agrupamiento Ñembyaty
Aguja Ju
Alfabeto Achegety
Almacenamiento Marandumbyaty
Almacenar Embyaty
Alojado Oñembohupa
Alojado en Oñembohupa…pe
Alojamiento Ñembohupa
Altavoz Oñeñeꞌẽhatãveha
Amigos Angirũnguéra
Añadido Oñembojoajupyre
5
Añadidos recientemente Oñembojoapyramóva
Añadir Embojoapy
Análisis Ñehesaꞌỹijo
Analizar Ehesaꞌỹijo
Ancho Ipe
Anchura Ipekue
Anterior Mboyvegua
Antivirus Mymbachuꞌipeꞌaha
Antología Mbaꞌeporavopyre
Antónimo Ñeꞌẽheꞌiseavýva
Antropología Arandupykuaaty
Anunciar Eporomomarandu
Anular Emboyke
Anuncio Momarandurã
Apagar Embogue
Aplicación Tembiporuꞌi
Aplicar Eiporu
Aprobar Emboaje
Archivar Eñongatu
Archivo Marandurenda
6
Archivo adjunto Marandurenda joapy
Arrancar Emombaꞌapo
Arranque Ñemombaꞌapo
Artículo Kuatiahai
Asistente Pytyvõhára
Astrología Mbyjakuaa
Atajo Tapepyaꞌe
Atrás Tapykue
Audio Hendupyrã
Aumentar Embotuicha
Auriculares Apysapegua
Automático Ijeheguíva
Automóvil Mbaꞌyrumýi
Autor Apohára
Autoridades Mburuvichakuéra
7
AVAKOTEPA Avañeꞌẽ Koꞌág̃agua Ojeporuháicha Tetã
Paraguáipe
Ayuda Ñepytyvõ
Bajar Emboguejy
Barra Várra
Base Tenda
Bibliografía Arandukaporupyre
Bicho Vícho
Binario Vinário
Biografia Tembiasa
Bits Bits
8
Bits por segundo Bits peteĩ aravoꞌivépe
Bloqueado Ojehapejoko
Bloquear Ehapejoko
Borrar Embogue
Botón Votõ
Buscador Hekaha
Buscar Eheka
Búsqueda Jeheka
Caché Kache
Cálculo Ñembaꞌapo
Cambiar Erova
9
Cambios recientes Oñemoambueramóva
Campo Kámpo
Canal Tape
Cancelado Ojehejámava
Cancelar Ehejánte
Capturar Ejapyhy
Caracteres Taikuéra
Características …reko
Cargar Emyenyhẽ
Carpeta Ñongatuha
Casa Óga
Casette Kase
Castellano Karaiñeꞌẽ
Cerrar Emboty
10
Certificar Emboaje
Charla Ñomongeta
Charlar Eñomongeta
Chat Ñomongeta
Chip Chip
Chorro Syry
Ciencias Tembikuaa
Cinta Sínta
Citar Eromanduꞌa
Ciudad Táva
Clave Terañemi
Clientes Oporomoñemuvakuéra
Código Kódigo
11
Código fuente de la página Togue taraity kódigo
Color Saꞌy
Coloreado Oñembosaꞌypyre
Colorear Embosaꞌy
Coma Kyguái
Compatible Ojokupytýva
Compilación Ñembyaty
Compilador Mbyatyhára
Compilar Emonoꞌõ
12
Compilar la terminología guaraní exis- Oñembyaty guarani ñeꞌẽndy oῖhaguéicha
tente y elaborar nuevos términos en el ha oñemoheñói ñeꞌẽpyahu ojeporúva
ámbito de la informática e internet” informática ha Ñanduti-pe”
Complemento Moῖmbaha
Comprimir Emomichĩ
Comunicador Momaranduhára
Condiciones Ojejeruréva
Conectar Embojoaju
Conector Mbojoajuha
Conexión Joaju
Confiar Ejerovia
Configurar Ekonfigura
Confirmar Emoneĩ
Congreso Amandaje
Conjugado Oñemosusũmbyre
Conjugar Emosusũ
13
Conjunto de procedimientos Tembiapo aty
Connotativo Ñeꞌẽheꞌisevéva
Conócenos Orekuaamína
Conocer Eikuaa
Conocimiento Mbaꞌekuaa
Conseguir Ehupyty
Consulta Mbaꞌeporandu
Consultar Embaꞌeporandu
Contáctenos Orejuhutahápe
Contenedor Ryru
Contraseña Ñeꞌẽñemi
14
Controlador Ñangarekoha
Controlar Eñangareko
Cookies Cookies
Copiar Ekopia
Copresor Ñemomichĩha
Cortar Eikytĩ
15
Creado Ojeguerojerapyre
Crear Erojera
Criticar Kaguai
Cuadro Cuadro
Cuenta Kuénta
Curso Mboꞌesyry
Cursor Cursor
Dañar Embyai
Data Datokuéra
Dato Dato
Década Paꞌary
Decodificador Apytῖmbyjoraha
16
Delete Embogue
Denegar Embotove
Denotativo Ñeꞌẽheꞌiséva
Derecho Derecho
Desactivar Eipeꞌa
Desarrollador Guerojerahára
Desarrollar Erokakuaa
Desbloquear Ehapejokoꞌo
Descargar Emboguejy
Descargas Oñemboguejypyre
Desconocido Ojekuaaꞌỹva
Descripción Mohaꞌãnga
17
Deshabilitar Emombaꞌapoveꞌỹ
Deshacer Eipeꞌajey
Desinstalar Eipeꞌa
Detalle Detálle
Dibujo Ñehaꞌãngahai
Diccionario Ñeꞌẽryru
Dichos Ñeꞌẽnga
Difundido Oñemoherakuãpyre
Difundir Emoherakuã
Difusión Moherakuã
Digital Digital
Dirección Opyta
Dirección Moakãha
Director Moakãhára
Disco Karamambe
18
Disco rígido Karameg̃ua apytuꞌũ
Discusión Ñembohovake
Diseñar Ediseña
Diskette Karamambeꞌi
Disminuir Emomichῖve
Disponible Ojeporukuaáva
Disposiciones Apoukapy
Dispositivo Tembiporuꞌi
Disquete Karamambeꞌi
Documento Kuatia
Dominio Korapy
Donaciones Ñemeꞌẽ
Donar Emeꞌẽ
Editar Emyatyrõ
19
Educación Tekomboꞌe
Ejecutado Ojejapopyre
Ejecutar Ejapo
Ejemplo Tembiecharã
Elaborar Emoheñói
Electricidad Tendyry
Elegir Eiporavo
Elemento Elemento
Elija una de las lenguas oficiales del Eiporavo peteĩva Paraguái ñeꞌẽtee
Paraguay
Eliminar Embogue
Emulación Ñehaꞌãnga
Enchufe Enchúfe
Enciclopedia Arandukavusu
Encuesta Mbaꞌeporandu
Enlaces Joajuha
20
Enlaces institucionales Temimoĩmbykuéra oñembojoajuha
Enriquecer Emongakuaa
Ensamblador Ñemohendaha
Entender Eikũmby
Entrada Ojeikeha
Entrar Eike
Enumerar Embopapapy
Enviar Erahauka
Equipo Ekípo
21
Errar Ejavy
Error Ojejavy
Escáner Escáner
Escribir Ehai
Escritorio Jehaiha
Espacio Paꞌũ
Español Karaiñeꞌẽ
Espejo Itangecha
Esta lista tiene más de mil miembros, y Ko ñeꞌẽvevépe oĩ su rasa tapicha ha ipy-
en ella están todos quienes trabajan por pe oĩ mayma ombaꞌapóva avañeꞌẽ rehe.
amor al guaraní. La lista es moderada, Namaymávai ikatu oike koꞌápe ha ndai-
y no se permiten otros temas. katúi oñeñeꞌẽ ambue mbaꞌe rehe.
22
Esta sección está escrita solo en espa- Ko vore ojehai karaiñeꞌẽme añónte
ñol
Estadística Jepapapy
Estado Tekotee
Estado Estado
Estándar Techapyrã
Estandarización Ñemopeteῖ
Estilo Teko
Etiqueta Etikéta
Examinar Ehesaꞌỹijo
Excepción Oikeꞌỹva
Expandido Iñasãiva
Expandir Emyasãi
Experimental Oñetanteáva
Expira Ndoikovéima
Explorer Jeporekaha
23
Extensión de los ficheros de ayuda Fichakueraryru oporopytyvõva ojepy-
sokue
Extraer Enohẽ
Extranjeros Pytayguakuéra
Fallado Osẽvaíva
Fallado Ojejavy
Fallar Ejavy
Favoritos Ojererohoryvéva
Fax Fax
Ficha Fícha
Fichero Ficharyru
Finalizar Emohuꞌã
Fondo Huguapegua
Fonema Taipu
Fonología Ñeꞌẽpukuaa
Font Tairaity
Formato Tetepy
24
Formato de audio comprimido para Tetepy oñemomichĩha hendupy karame-
ordenador g̃uáme g̃uarã
Fotografías Fótokuéra
Frente Tenonde
Fuente Tairaity
Funcionarios Mbaꞌapohára
Gateway Okẽ
Generar Emoheñoijey
Geografía Yvykuaaty
Glosario Ñeꞌẽndy
Gracias Aguyje
Grafema Tai
Gráfico Taꞌãngamimi
25
Gráficos tridimensionales Taꞌãngamimi ijykembohapýva
Gramática Ñeꞌẽtekuaa
Grupo Tapichaꞌaty
Guardado Oñeñongatupyre
Guardar Eñongatu
Guía Taperã
Gusano Yso
Habilitar Emombaꞌapo
26
Hacer clic Ehesakutu
Haz clic en tu foto para iniciar sesión Ehesakutu nde fóro embaꞌapoñepyrũ
hag̃ua
Hecho Oĩma
Herramienta Pojoapy
Hombre Kuimbaꞌe
Hosting Ñembohupaha
Ícono Taꞌãngaꞌi
Idioma Ñeꞌẽ
Ignorar Epenaꞌỹnte
Imagen Taꞌãnga
27
Imágenes y multimedia Taꞌãnga ha multimedia
Importar Eru
Impresora Kuatiajopyha
Imprimir Ekuatiajopy
Inalámbrico Isãꞌỹva
Incorporar Eroike
Información Marandu
Informática Informática
Informe Maranduhai
Ingresado Ojeroikepyre
28
Ingresar Eike
Ingreso Jeroike
Iniciando Oñepyrũhína
Iniciar Emoñepyrũ
Inicio Ñepyrũ
Inseguro Ndaꞌisegúroiva
Instalar Emopyrenda
Institución Temimoĩmby
Inteligencia Arandu
Internauta Kundahahára
Internet Ñanduti
Interpretación Ñeꞌẽasa
Interrogación Ñembaꞌeporandu
Interrogar Eporandu
29
Introducir Eroike
Introduction Ñepyrũmby
Investigación Jeporekapy
Ir atrás Eguevi
Joystick Joystick
Largo Ipuku
Las ventanas privadas ahora bloquean Umi ovetã nembaꞌénteva, koꞌág̃a tuichá-
partes de la página que pueden rastrear ma ohapejoko umi oikuaasévape ma-
su actividad de navegación mórupipa reikundaha
Lateral Ykegua
Leer Emoñeꞌẽ
Legal Añetegua
Lengua Ñeꞌẽ
30
Lengua discriminada Ñeꞌẽ oñemboykéva
Lenguaje Ayvu
Letra Tai
Lexema Ñeꞌẽrapo
Léxico Ñeꞌẽ
Ley Léi
Libro Aranduka
31
Lingüista Ñeꞌẽpykuaahára
Lingüística Ñeꞌẽpykuaa
Link Joajuha
Lista Tysýi
Literatura Ñeꞌẽporãhaipyre
Login Joaju
Logo Taꞌãnga
Lugar Tenda
Mandar Erahauka
Máquina Mákina
Marca Marca
Marcador Techaukaha
Marco Kora
32
Matemática Papapykuaa
Me gusta Arorohy
Medicina Ñepohãnokuaa
Médico Pohãnohára
Medidas Oñehaꞌãha
Megabyte Megavái
Memoria Apytuꞌũ
Mensaje Ojeꞌéva
Menú Jeporavorã
Mercado Ñemuha
Messenger Oñemombeꞌúva
Micrófono Ñeꞌẽatãha
Mini DV Kaseꞌi
33
Miniatura Michῖháicha
Minimizar Emomichῖ
Misceláneas Opambaꞌerei
Misión Tembipota
Modelo Poravopyre
Módem Módem
Modernizacion Ñembopyahu
Modernizar Embopyahu
Morfología Ñeꞌẽysajakuaa
Mostrar Ehechauka
34
Mostrar solo este marco Ehechauka ko kora añónte
Motherboard Pyrendaꞌyta
Mouse Anguja
Mover Emomýi
Mudo Okirirῖva
Mujer Kuña
Multimedia Multimedia
Música Purahéi
35
Navegador Kundahaha
Navegar Eikundaha
Neologismo Ñeꞌẽpyahu
No disponible Noῖrῖva
No funciona Ndoikói
No guardado Noñeñongatúiva
Nombre Téra
Normas Apopyrã
Normativas Tembiapoukapy
Nosotros Ore
Notebook Notebook
Noticias Marandu
36
Noticias libres Marandu maymavévape g̃uarã
Novedades Ipyahumíva
Número Papapy
Objetivo Jehupytyrã
Ocio Ñeimerei
Ocultar Emokañy
37
Ocultar barra de herramientas Emokañy tembiporukuéra renda
Olvidar Eñembyesarái
Opción Jeporavorã
Oración Ñeꞌẽjoaju
Ordenar Emohenda
Organigrama Tembiaporãꞌaty
Organizar Embosakoꞌi
Página Togue
38
País Tetã
Palabra Ñeꞌẽ
Panel Taꞌãngarupa
Paquete Pakéte
Paralelo Jovaiguáva
Parlante Palánte
Participa Eñeñanduka
Partícula Ñeꞌẽpehẽ
Password Ñeꞌẽkañymby
39
Pausar Ejokoꞌimi
Pegar Emboja
Pendrive Karameg̃uaꞌi
Pensar Ejepyꞌamongeta
Periférico Jereregua
Permitir Emboaje
Personalizado Oñembohekoteéva
Pestaña Topea
Placa Pyrenda
Plan Apondeꞌa
40
Planificación de la modernización de la Ñeꞌẽ ñembopyahu rapeꞌapo
lengua
Platform Oñemopyrendaháicha
Plotter Plotter
Pluriculturalidad Tekoꞌeta
Plurilingüismo Ñeꞌẽheta
Pocket Pocket
Polisemia Ñeꞌẽheꞌiseꞌetáva
Política Tekorã
Portada Tova
Portal Okẽ
Portapapeles Kuatiarenda
Preferencias Ojehecharamovéva
41
Prender Emyendy
Prendido Oñemyendypyre
Preparar Embosakoꞌi
Préstamo Jeporuka
Principiante Oñepyrũramóva
Printer Kuatiajopyha
Privacidad Ojekuaaukapaꞌỹva
Privado/a Ñemiguáva
Problema Apañuãi
Procesador Procesador
Profesor Mboꞌehára
Profundidad Ipypuku
Programa Programa
Prólogo Ñepyrũmby
Promocionar Emyasãi
Promotions Ojekuaaukáva
Propiedades Ojeguerekóva
Propietario Mbaꞌejára
Proporcional Tuichakue
42
Protección Ñeñangareko
Protocolo Apoukapy
Proyecto Tembiaporã
Publicación Moherakuãpyre
Publicado Ojekuaaukapyre
Publicar Eikuaauka
Puerto Puerto
Pulgada Kuãguasu
Pulsar Ehesajopy
Pulse el botón pocket para guardar Ehesajopy votõ pocket rehegua reñonga-
cualquier artículo, video o página des- tu hag̃ua oimeraẽ jehaipyre, taꞌãngamýi
de Firefox térã togue Aguaratata rupive
43
Puntos por pulgada puntomimi ojeipapáva kuãguasu rupive
Query Ñeporandu
Quitar Ehekýi
Racimo Apesã
Rastreador Ojehapykuererekaha
Rastrear Ehapykuerereka
Ratón Anguja
Recargado Oñemyenyhẽjeypyre
Recargar Emyenyhẽjey
Rechazar Embotove
Reconectar Embojoajujey
Recopilar Eiporavo
Recorrido Ojeikómava
Recurso Tembiporu
44
Recursos multimedia Tembiporu multimedia
Red Apesã
Reducir Emomichĩ
Reenviar Erahaukajey
Registrado Ñeñongatupyre
Registrar Emboguapy
Regístrese Eñemboheraguapy
Registro Ñeñongatu
Reglas Mbojojaha
Rehacer Ejapojey
Reiniciar Emoñepyrũjey
45
Reiniciar nivel de ampliación Embotuichavejey
Reléase Emoñeꞌẽjey
Reléase Toñemoñeꞌẽjey
Renombrar Emboherajey
Reportar Eikuaauka
Reproducir Emboheta
Resolución Tembiapoukapy
Restaurar Embojevyjey
Retroceder Eguevi
Revisado Ojehechajeypyre
Revisar Ejesareko
Revisión Jehechajey
Revista Kuatiahaipyre
Robot Robot
46
Router Router
Saber Embaꞌekuaa
Sacar Enohẽ
Salida Oñesẽha
Salir Esẽ
Security Oñeñangarekoha
Seguro Isegúro
Selección Jeporavopyre
Seleccionado Ojeporavopyre
Seleccionar Eiporavo
Separador Mopaꞌũha
47
Separar etiquetas con comas Embojaꞌo etikéta kyguái rupive
Servicio Oñekuaveꞌẽva
Sesión Mbaꞌapoñepyrũ
Siglo Saꞌary
Siguiente Upeigua
Silenciar Emokirirῖ
Símbolo Taꞌãngaꞌi
Sincronizar Embojokupyty
Sinonimia Ñeꞌẽheꞌisejojáva
48
Sintaxis Ñeꞌẽjoajukatu
Sistema Sistema
Sitio Korapy
Solicitud Mbaꞌejerure
49
Sólo ampliar texto Embotuichave haipyre añónte
Sonido Hendupy
Subir Ehupi
Sugerencias Kuaveꞌẽmby
Supervideo Taꞌãngamyivusu
Suplantar Emyengovia
Suscribir Ñemboheraguapy
Suscribirme Añemboheraguapy
Suscribirse Eñemboheraguapy
Sustantivo Tero
Tamaño Tuichakue
Te busco Roheka
Teclado Tairenda
Tecnología Mbaꞌepyahu
Teléfono Pumbyry
Televisión Taꞌãngambyry
50
Temas Ñeꞌẽrã
Tenga en cuenta que su jefe o provee- Nemanduꞌáke nde héfe térã nde provee-
dor de servicios de internet aún pueden dor ikatuha gueteri oikuaa mbaꞌe to-
rastrear las páginas que visite guépepa reikeraꞌe
Terminar Emohuꞌã
Término Ñeꞌẽtee
Terminología Ñeꞌẽteekuaaty
Terminólogo Ñeꞌẽteekuaahára
Terms you agree to when you use Fa- Mbaꞌéichapa ojeporuvaꞌerã Facebook
cebook
Texto Jehaipyre
Tipear Etipea
Tipo Mbaꞌeichaguápa
Título Teratee
Tools Pojoapy
Trabajar Embaꞌapo
Traducción Ñeꞌẽasa
51
Traducido Oñemoñeꞌẽasapyre
Traducir Emoñeꞌẽasa
Traductología Ñeꞌẽasakuaaty
Traductor Ñeꞌẽasahára
Traer Eru
Transferancia Ñembohasa
Transferido Oñembohasapyre
Transferir Embohasa
Transmisor Marandumyasãiha
Tridimensional Ijykembohapýva
Ubicación Mamoitépa oĩ
52
Universidad Mboꞌehaovusu
Usar Eiporu
USB USB
Usuario Poruhára
Vacío Nandi
Véase Tojehechami
Velocidad Ipyaꞌekue
Ventana Ovetã
Ver Ehecha
53
Ver descripción Ehecha ojeꞌeháicha
Verbo Ñeꞌẽtéva
Verificar Ehechajey
Vicho Mymbachuꞌi
Video Taꞌãngamýi
Vínculo Mboguejyha
Virus Mymbachuꞌi
Visión Tembihecha
54
Visitar Embohupa
Visitas Mbohupa
Vistas Ojehecháma
Web Ñandutivusu
Webcam Webcam
Whatꞌs not allowed and how to report Mbaꞌépa ikatu ojejapo ha mbaꞌéichapa
abuse oñemomarandúta oikóva hekopeꞌỹ
Wikiglosario Vikiñeꞌẽndy
Wikilibros Vikiꞌaranduka
Wikinoticias Vikimarandu
Wikipedia Vikipetã
Windows Ovetã
Wireless Isãꞌỹva
¿Por qué tengo que proporcionar mi Mbaꞌérepa amoĩvaꞌerã che reñói hague
fecha de nacimiento? ára
55
¿Qué estás pensando? Mbaꞌépa rejepyꞌamongetareína
¿Qué? Mbaꞌépa
56
ÑEꞌẼTEE HA ÑEꞌẼATY APESÃ
CASTELLANO -GUARANI
UNIDADES TERMINOLÓGICAS
Y FRASEOLÓGICAS CASTELLANO-GUARANÍ
GUARANI CASTELLANO
Aguyje Gracias
Amandaje Congreso
57
Amoneῖ Estoy de acuerdo
Añemboheraguapy Suscribirme
Añetegua Legal
Angirũnguéra Amigos
Anguja Mouse
Anguja Ratón
Apañuãi Problema
Apesã Racimo
Apesã Red
Apohára Autor
Apondeꞌa Plan
Apopyrã Normas
Apoukapy Disposiciones
Apoukapy Protocolo
Apysapegua Auriculares
Apytuꞌũ Memoria
58
Apytuꞌũꞌi Memory cards
Apytῖmbyjoraha Decodificador
Arandu Inteligencia
Aranduka Libro
Arandukaporupyre Bibliografía
Arandukavusu Enciclopedia
Arandupykuaaty Antropología
Arorohy Me gusta
Avañeꞌẽ Guaraní
Ayvu Lenguaje
Bits Bits
Kámpo Campo
59
Castellano Castellano
Chip Chip
Cookies Cookies
Cuadro Cuadro
Cursor Cursor
Dáto Dato
Datokuéra Data
Derecho Derecho
Detálle Detalle
Digital Digital
Ediseña Diseñar
Eguevi Ir atrás
Eguevi Retroceder
60
Ehai Escribir
Ehapejoko Bloquear
Ehapejokoꞌo Desbloquear
Ehapykuerereka Rastrear
Ehecha Ver
Ehechajey Verificar
Ehechauka Mostrar
61
Ehechauka jepapapy rehegua Mostrar estadística
Ehejánte Cancelar
Eheka Buscar
Ehekýi Quitar
Ehesajopy Pulsar
62
Ehesajopy votõ pocket rehegua Pulse el botón pocket para guardar
reñongatu hag̃ua oimeraẽ jehaipyre, cualquier artículo, video o página
taꞌãngamýi térã togue Aguaratata desde Firefox
rupive
Ehesakutu nde fóro embaꞌapoñepyrũ Haz clic en tu foto para iniciar sesión
hag̃ua
Ehesaꞌỹijo Analizar
Ehesaꞌỹjo Examinar
Ehupi Subir
Ehupyty Conseguir
Eike Entrar
Eike Ingresar
Eikuaa Conocer
Eikuaauka Reportar
Emyasãi Publicar
Eikũmby Entender
Eikundaha Navegar
Eikytĩ Cortar
63
Eipeꞌa Desactivar
Eipeꞌa Desinstalar
Eipeꞌajey Deshacer
Eiporavo Elegir
Eiporavo Seleccionar
Eiporavo Recopilar
Eiporavo peteĩva Paraguái ñeꞌẽtee Elija una de las lenguas oficiales del
Paraguay
Eiporu Aplicar
Eiporu Usar
Ejapo Ejecutar
Ejapojey Rehacer
Ejapyhy Capturar
Ejavy Errar
Ejavy Fallar
Emombaꞌeveꞌỹ Deshabilitar
64
Ejepyꞌamongeta Pensar
Ejerovia Confiar
Ejesareko Revisar
Ejokoꞌimi Pausar
Ekípo Equipo
Ekonfigura Configurar
Ekopia Copiar
Ekuatiajopy Imprimir
Elemento Elemento
Embaꞌapo Trabajar
Embaꞌekuaa Saber
65
Embaꞌeporandu Consultar
Emboaje Certificar
Emboguapy Registrar
Embogue Eliminar
Embogue Apagar
Embogue Borrar
Embogue Delete
Emboguejy Bajar
Emboguejy Descargar
Embohasa Transferir
Emboherajey Renombrar
Emboheta Reproducir
Emboja Pegar
66
Embojevyjey Restaurar
Embojoaju Conectar
Embojoajujey Reconectar
Embojoapy Añadir
Embojokupyty Sincronizar
Embopapapy Enumerar
Embopyahu Actualizar
Embopyahu Modernizar
Embosakoꞌi Organizar
Embosakoꞌi Preparar
Embosaꞌy Colorear
Embotove Denegar
Embotove Rechazar
Embotuicha Aumentar
67
Emboty Cerrar
Embotyꞌo Abrir
Embotyꞌo joajuha peteῖ ovetã ndejupe Abrir enlace en una nueva ventana
g̃uarãntevape privada
Embotyꞌo upe kora peteῖ ovetã pya- Abrir el marco en una ventana nueva
húpe
Embotyꞌo upe kora peteῖ topea pya- Abrir el marco en una pestaña nueva
húpe
Emboyke Anular
Embyai Dañar
Embyaty Almacenar
Emeꞌẽ Donar
Emoakã Administrar
Emohenda Ordenar
Emoheñói Elaborar
Emoheñoijey Generar
68
Emoherakuã Difundir
Emyasâi Compartir
Emohuꞌã Finalizar
Emohuꞌã Terminar
Emokañy Ocultar
Emokirirῖ Silenciar
Emombaꞌapo Activar
Eavilita Habilitar
69
Emombaꞌapoñepyrũjey Restaurar sesión
Embohupa Visitar
Emomichĩ Comprimir
Emomichĩ Reducir
Emomichĩ Comprimir
Emomichῖ Minimizar
Emomichῖve Disminuir
Emomýi Mover
Emoñeꞌẽ Leer
Emoñeꞌẽasa Traducir
Emoñeꞌẽjey Reléase
Emoneĩ Confirmar
Emoñepyrũ Iniciar
Emoñepyrũjey Reiniciar
Emoneῖ Permitir
Emonoꞌõ Compilar
Emopyrenda Instalar
70
Emosusũ Conjugar
Emyasãi Promocionar
Emyasãi Expandir
Emyatyrõ Editar
Emyendy Prender
Emyengovia Suplantar
Emyenyhẽ Cargar
Emyenyhẽjey Recargar
Eñangareko Controlar
Enchúfe Enchufe
Eñemboheraguapy Regístrese
Eñemboheraguapy Suscribirse
71
Eñemboheraguapy pocket-pe Regístrese en pocket
Eñembyesarái Olvidar
Eñeñanduka Participa
Enohẽ Extraer
Enohẽ Sacar
Eñomongeta Charlar
Eñongatu Archivar
Eñongatu Guardar
Epenaꞌỹnte Ignorar
Eporandu Interrogar
72
Eporomomarandu Anunciar
Erahauka Enviar
Erahauka Mandar
Erahaukajey Reenviar
Eroike Agregar
Eroike Incorporar
Eroike Introducir
Erojera Crear
Erokakuaa Desarrollar
Eromanduꞌa Citar
Erova Cambiar
73
Eru Importar
Eru Traer
Escáner Escáner
Esẽ Salir
Estado Estado
Etikéta Etiqueta
Etipea Tipear
Fax Fax
Fícha Ficha
Ficharyru Fichero
Fotokuéra Fotografías
Guarani Guaraní
74
Guarani Ñeꞌẽ Rerekuapavẽ Academia de la Lengua Guaraní
Guerojerahára Desarrollador
Hekaha Buscador
Hendupy Sonido
Hendupyrã Audio
Huguapegua Fondo
75
Hýu Apytuꞌũ Memoria flash
Ijeheguíva Automático
Ijykembohapýva Tridimensional
Iñasãiva Expandido
Informática Informática
Ipe Ancho
Ipekue Anchura
Ipuku Largo
Ipyaꞌekue Velocidad
Ipyahumíva Novedades
Ipypegua Contenido
Ipypuku Profundidad
Isãꞌỹva Inalámbrico
Isãꞌỹva Wireless
Isegúro Seguro
Itangecha Espejo
Jehaiha Escritorio
76
Jehaipyre Texto
Jehechajey Revisión
Jeheka Búsqueda
Jehupytyrã Objetivo
Jepapapy Estadística
Jeporavopyre Selección
Jeporavopyrã Opción
Jeporavorã Menú
Jeporekaha Explorer
Jeporekapy Investigación
Jeporuka Préstamo
Jereregua Periférico
Jeroike Ingreso
Joaju Conexión
Joaju Login
Joajuha Link
Joajuha Enlaces
Joapy Adjunto
Jovaiguáva Paralelo
Joystick Joystick
Ju Aguja
77
Kache Caché
Kaguai Criticar
Karaiñeꞌẽ Castellano
Karaiñeꞌẽ Español
Karamambe Disco
Karamambeꞌi Disquete
Karamambeꞌi Diskette
Karameg̃ua Computadora
Karameg̃ua Ordenador
78
Karameg̃ua rova tuichakuépe ojeike- Entrada a la pantalla completa
ha
Karameg̃uaꞌape Hardware
Karameg̃uaꞌi Pendrive
Karameg̃uarova Monitor
Karameg̃uarova Pantalla
Kase Casette
Kaseꞌi Mini DV
Ko vore ojehai karaiñeꞌẽme añónte Esta sección está escrita solo en espa-
ñol
Koꞌag̃agua Actualidad
79
Koꞌápe ne ñeꞌẽveve Tu email aquí
Kódigo Código
Komputadóra Computadora
Komputadóra Ordenador
Kora Marco
Korapy Dominio
Korapy Sitio
Kuãguasu Pulgada
Kuatia Documento
Kuatiahai Artículo
Kuatiahaipyre Revista
Kuatiajopyha Impresora
Kuatiajopyha Printer
80
Kuatiajopyha laser Impresora láser
Kuatiarenda Portapapeles
Kuaveꞌẽmby Sugerencias
Kuénta Cuenta
Kuimbaꞌe Hombre
Kuña Mujer
Kundahaha Navegador
Kundahahára Internauta
Kyguái Coma
Léi Ley
Mákina Máquina
Mamoitépa oĩ Ubicación
81
Mamópa roime Contacto
Marandeko Historia
Marandu Información
Marandu Noticias
Maranduhai Informe
Marandumbyaty Almacenamiento
Marandumyasãiha Transmisor
Marandurenda Archivo
Marca Marca
82
Mbaꞌapohára Funcionarios
Mbaꞌapoñepyrũ Sesión
Mbaꞌeguerekopy Contenido
Mbaꞌeichaguápa Tipo
Mbaꞌejára Propietario
Mbaꞌejerure Solicitud
Mbaꞌekuaa Conocimiento
83
Mbaꞌekuaa ñeꞌẽ rehegua Conocimiento lingüístico
Mbaꞌépa ¿Qué?
Mbaꞌépa ikatu ojejapo ha mbaꞌéicha- Whatꞌs not allowed and how to report
pa oñemomarandúta oikóva hekopeꞌỹ abuse
Mbaꞌeporandu Consulta
Mbaꞌeporandu Encuesta
Mbaꞌeporavopyre Antología
Mbaꞌepyahu Tecnología
Mbaꞌyrumýi Automóvil
Mboaje Aprobar
Mboꞌehaovusu Universidad
Mboꞌehára Profesor
Mboꞌesyry Curso
Mboguejyha Vínculo
Mbohupa Visitas
Mbojoajuha Conector
84
Mbojojaha Reglas
Mboyvegua Anterior
Mburuvichakuéra Autoridades
Mbyatyhára Compilador
Mbyjakuaa Astrología
Megavái Megabyte
Michῖháicha Miniatura
Moakãha Dirección
Moakãhára Administrador
Moakãhára Director
Módem Módem
Mohaꞌãnga Descripción
Moherakuã Difusión
Mohendaha Computadora
Mohendaha Ordenador
Mohendahaꞌape Hardware
Mohendaharova Monitor
Mohendaharova Pantalla
Moherakuãpyre Publicación
85
Momaranduhára Comunicador
Momarandurã Anuncio
Mongakuaa Enriquecer
Mopaꞌũha Separador
Moῖmbaha Complemento
Multimedia Multimedia
Mymbachuꞌi Vicho
Mymbachuꞌi Virus
Mymbachuꞌipeꞌaha Antivirus
Nandi Vacío
Ñanduti Internet
86
Ñanduti rupive ñeñemu Comercio electrónico
Ñandutivusu Web
Ñangarekoha Controlador
Ndaꞌisegúroiva Inseguro
Ndoikói No funciona
Ndoikovéima Expira
Ñeꞌẽ Idioma
Ñeꞌẽ Lengua
87
Ñeꞌẽ Léxico
Ñeꞌẽ Palabra
88
Ñeꞌẽ oñemboykéva Lengua discriminada
Ñeꞌẽasa Interpretación
Ñeꞌẽasa Traducción
Ñeꞌẽasahára Intérprete
Ñeꞌẽasahára Traductor
Ñeꞌẽasakuaaty Traductología
Ñeꞌẽatãha Micrófono
89
Ñeꞌẽaty apesã Unidad fraseológica
Ñeꞌẽheꞌiseavýva Antónimo
Ñeꞌẽheꞌiseꞌetáva Polisemia
Ñeꞌẽheꞌisejojáva Sinónimo
Ñeꞌẽheꞌiséva Denotativo
Ñeꞌẽheꞌisevéva Connotativo
Ñeꞌẽheta Plurilingüismo
Ñeꞌẽjoaju Oración
Ñeꞌẽjoajukatu Sintaxis
Ñeꞌẽkañymby Password
Ñeꞌẽndy Glosario
Ñeꞌẽñemi Contraseña
Ñeꞌẽnga Dichos
90
Ñeꞌẽpehẽ Partícula
Ñeꞌẽporãhaipyre Literatura
Ñeꞌẽpukuaa Fonología
Ñeꞌẽpyahu Neologismo
Ñeꞌẽpykuaa Lingüística
Ñeꞌẽpykuaahára Lingüista
Ñeꞌẽrã Temas
Ñeꞌẽrapo Lexema
Ñeꞌẽryru Diccionario
Ñeꞌẽtee Término
Ñeꞌẽteekuaahára Terminólogo
Ñeꞌẽteekuaaty Terminología
Ñeꞌẽtekuaa Gramática
Ñeꞌẽtéva Verbo
91
Ñeꞌẽveve E-mail
Ñeꞌẽysajakuaa Morfología
Ñehaꞌãnga Emulación
Ñehaꞌãngahai Dibujo
Ñehesaꞌỹijo Análisis
Ñeimerei Ocio
Nemanduꞌáke nde héfe térã nde pro- Tenga en cuenta que su jefe o provee-
veedor ikatuha gueteri oikuaa mbaꞌe dor de servicios de internet aún pue-
toguépepa reikeraꞌe den rastrear las páginas que visite
Ñembaꞌapo Cálculo
Ñembaꞌeporandu Interrogación
Ñembohasa Transferancia
Ñemboheraguapy Suscribir
Ñemboherambyky Abreviatura
Ñembohovake Discusión
Ñembohupa Alojamiento
92
Ñembohupaha Hosting
Ñembopyahu Actualización
Ñembopyahu Modernizacion
Ñembyaty Agrupamiento
Ñembyaty Compilación
Ñemeꞌẽ Donaciones
Ñemiguáva Privado/a
Ñemombaꞌapo Arranque
Ñemomichĩha Compresor
Ñemopeteῖ Estandarización
Ñemuha Mercado
Ñeñangareko Protección
Ñeñongatu Registro
Ñeñongatupyre Registrado
Ñepohãnokuaa Medicina
Ñeporandu Query
Ñepyrũ Inicio
Ñepyrũmby Introduction
Ñepyrũmby Prólogo
Ñepytyvõ Ayuda
Ñomongeta Charla
Ñomongeta Chat
93
Ñomongeta veve Redes sociales
Noñeñongatúiva No guardado
Ñongatuha Carpeta
Notebook Notebook
Noῖrῖva No disponible
Óga Casa
Oikeꞌỹva Excepción
Oĩma Hecho
Ojeꞌéva Mensaje
Ojeguerekóva Propiedades
Ojeguerojerapyre Creado
Ojehapejoko Bloqueado
Ojehapykuererekaha Rastreador
Ojehechajeypyre Revisado
94
Ojehecháma Vistas
Ojehecharamovéva Preferencias
Ojehejámava Cancelado
Ojehu Acontecer
Ojehúva Acontecimiento
Ojeikeha Acceso
Ojeikeha Access
Ojeikeha Entrada
Ojeikómava Recorrido
Ojejapopyre Ejecutado
Ojejavy Error
Ojejavy Fallado
Ojejeruréva Condiciones
Ojekuaaukapaꞌỹva Privacidad
Ojekuaaukapyre Publicado
95
Ojekuaaukase ha ndojekuaaukaséiva Identity and Privacy
Ojekuaaukáva Promotions
Ojekuaaꞌỹva Desconocido
Ojeporavopyre Seleccionado
Ojeporukuaáva Disponible
Ojererohoryvéva Favoritos
Ojeroikepyre Ingresado
Ojokupytýva Compatible
Okẽ Gateway
Okẽ Portal
Okirirῖva Mudo
Oñehaꞌãha Medidas
96
Oñembaꞌemonoꞌõha Unidad de almacenamiento
Oñemboguejypyre Descargas
Oñembohasapyre Transferido
Oñembohekoteéva Personalizado
Oñembohupa Alojado
Oñembohupa…pe Alojado en
Oñembojoajupyre Añadido
Oñembosaꞌypyre Coloreado
Oñemohendaha Ensamblador
97
Oñemoherakuãpyre Difundido
Oñemombeꞌúva Messenger
Oñemoñeꞌẽasapyre Traducido
Oñemopyrendaháicha Platform
Oñemosusũmbyre Conjugado
Oñemyendypyre Prendido
Oñemyenyhẽjeypyre Recargado
Oñeñangarekoha Security
Oñeñeꞌẽhatãveha Altavoz
Oñeñongatupyre Guardado
Oñepyrũhína Iniciando
Oñepyrũramóva Principiante
Oñesẽha Salida
Oñetanteáva Experimental
Opambaꞌerei Misceláneas
Oporomoñemuvakuéra Clientes
Opyta Dirección
Ore Nosotros
Orejuhutahápe Contáctenos
98
Orekuaamína Conócenos
Osẽvaíva Fallado
Ovetã Ventana
Ovetã Windows
Paꞌary Década
Pakéte Paquete
Palánte Parlante
Papapy Número
Papapykuaa Matemática
Pareha E-mail
99
Paꞌũ Espacio
Plotter Plotter
Pocket Pocket
Pohãnohára Médico
Pojoapy Herramienta
Pojoapy Tools
Poravopyre Modelo
Poruhára Usuario
Procesador Procesador
Programa Programa
Puerto Puerto
Pumbyry Teléfono
100
Pumbyry papapy térã ñeꞌẽveve Número de cellular o correo electró-
nico
Purahéi Música
Pyrenda Placa
Pyrendaꞌyta Motherboard
Pytayguakuéra Extranjeros
Pytyvõhára Ayudante
Pytyvõhára Asistente
Rehegua Acerca de
101
Rejesarekóramo tai rehe térã rectán- Si observas el carácter o pequeños
gulo michĩmíva rehe ñeꞌẽ guaranigua rectángulos dentro de una palabra
ryepýpe, upéva heꞌise ne kundahaha guaraní, eso significa que tu navega-
ndohechaukaporãkuaaiha koꞌã to- dor no puede mostrar correctamente
gue… eñehaꞌãmína emyenyhẽjey ko estas páginas…por favor intente recar-
togue gando esta página.
Robot Robot
Roheka Te busco
Roikuaveꞌẽva Servicio
Router Router
Ryru Contenedor
Saꞌary Siglo
Saꞌy Color
Sínta Cinta
Sistema Sistema
102
Sistema tuichaiteꞌỹva oikeha rupi Sistema básico de ingreso de datos
marandu
Syry Chorro
Taꞌãnga Imagen
Taꞌãnga Logo
Taꞌãngaꞌi Símbolo
Íkono Ícono
Taꞌãngambyry Televisión
Taꞌãngamimi Gráfico
Taꞌãngamýi Video
103
Taꞌãngamyivusu Supervideo
Taꞌãngarupa Panel
Tai Grafema
Tai Letra
Taikuéra Caracteres
Taipu Fonema
Tairaity Font
Tairaity Fuente
Tairenda Teclado
Tape Canal
Tapepyaꞌe Atajo
Taperã Guía
104
Tapichaꞌaty Grupo
Tapykue Atrás
Tavusu Ciudad
Techapyrã Estándar
Techaukaha Marcador
Teko Estilo
Tekoꞌeta Pluriculturalidad
Tekomboꞌe Educación
Tekorã Política
Teko sa Biografía
Tekotee Estado
Tembiaporã Proyecto
Tembiaporãꞌaty Organigrama
105
Tembiaporãita oguerokakuaáva gua- Proyectos desplegados que han ayuda-
rani retepy do el desarrollo del corpus del guaraní
Tembiapoukapy Normativas
Tembiapoukapy Resolución
Tembiahasakue Historia
Tembiaporâ Ejemplo
Tembihasa Biografia
Tembihecha Visión
Tembikuaa Ciencias
Tembiporu Recurso
Tembiporuꞌi Aplicación
Tembiporuꞌi Dispositivo
Tembipota Misión
Temimoĩmby Institución
106
Temimoĩmbykuéra oñembojoajuha Enlaces institucionales
Tenda Base
Tenda Lugar
Tendyry Electricidad
Tenonde Adelante
Tenonde Frente
Téra Nombre
Terañemi Clave
Teratee Título
107
Tereg̃uahẽ porãite Benvenido/a
Terekuapavẽ Academia
Tero Sustantivo
Tetã País
Tetepy Formato
Togue Página
108
Togue pyahu Páginas nuevas
Tojehechami Véase
Toñemoñeꞌẽjey Reléase
Topea Pestaña
Tova Portada
Tuichakue Proporcional
Tuichakue Tamaño
Tysýi Lista
Umi ovetã nembaꞌénteva, koꞌág̃a tui- Las ventanas privadas ahora bloquean
cháma ohapejoko umi oikuaasévape partes de la página que pueden ras-
mamórupipa reikundaha trear su actividad de navegación
Upeigua Siguiente
USB USB
Várra Barra
109
Vícho Bicho
Vikiꞌaranduka Wikilibros
Vikimarandu Wikinoticias
Vikiñeꞌẽndy Wikiglosario
Vikipetã Wikipedia
Vinário Binario
Votõ Botón
Webcam Webcam
Ykegua Lateral
Yso Gusano
Yvykuaaty Geografía
…reko Características
110
Se terminó de imprimir en julio de 2017.
Arandurã Editorial
Tte. Fariña 1028
Teléfono: (595 21) 214 295
e-mail: arandura@hotmail.com
www.arandura.com.py
Investigación desarrollada por la
Fundación Yvy Marãe'ỹ, con el apoyo del
Consejo Nacional de Ciencia y
Tecnología (CONACYT)
COMPILAR LA TERMINOLOGÍA
GUARANÍ EXISTENTE Y ELABORAR
NUEVOS TÉRMINOS EN EL ÁMBITO DE
LA INFORMÁTICA E INTERNET
ISBN 978-99967-0-460-4
LIBRO 3