Está en la página 1de 10

QUECHUA BASICO 9

LIC. ELSA MURUCHI PACO


DOCENTE UDABOL
EMAIL: elsamuruchi@yahoo.com
PACHA WAYRAKUNATA K’USKIRINACHIQ
CHIRICHKAN = ESTA FRIO PAG84

chikchichkan wayrachkan ruphachkan parachkan

Rit’ichkan phuyuchkan chhullunkachkan


 Chikchi = granizo  Chikchichkan
 Wayra= viento  Wayrachkan= esta venteando
 Rupha=caliente  Ruphachkan= esta caliente
 Para= lluvia  Parachkan= esta lloviendo
 Rit’i = nevada  Rit’ichkan = esta nevando
 Phuyu= nube  Phuyuchkan= esta nublado
 Chhullunka = hielo  Chhullunkachkan = esta hieloso
congelado
¿IMAYNATAQ PACHAWAYRA KACHKAN? PAG88
 Santa Cruzpi, ¿Imaynataq pachawayra
kachkan?
 Santa Cruzpi ruphachkan
 Benipi ¿Imaynataq pachawayra kachkan?
 P’utuqsipi ¿Imaynataq pachawayra kachkan?
 Uru Urupi ¿Imaynataq pachawayra kachkan?
 Chuqichakapi ¿Imaynataq pachawayra kachkan?
 Chuqiyapupi¿Imaynataq pachawayra kachkan?
 Quchapampapi¿Imaynataq pachawayra kachkan?
 Pandopi ¿Imaynataq pachawayra kachkan?
 Tarijapi¿Imaynataq pachawayra kachkan?
QHAWARISPA TAPUYKUNATA

 Ima= que, cuál


 Imayna= como
 Pacha = tiempo
 Wayra = estados
 ¿Imaynataq pachawayra kachkan?
 Como esta el estado del tiempo
UTILIZANDO EL –CHKA- KAY+

 Ñuqaqa Kani  Ñuqaqa Kachkani


 Qamqa Kanki  Qamqa Kachkanki
 Payqa Kan  Payqa Kachkan
 Ñuqaykuqa Kayku  Ñuqaykuqa Kachkayku
 Ñuqanchikqa Kanchik  Ñuqanchikqa Kachkanchik
 Qamkunaqa Kankichik  Qamkunaqa Kachkankichik
 Paykunaqa Kanku  Paykunaqa Kachkanku
UTILIZANDO EL –CHKA- AGUA =YAKU
S C V
 Yo estoy fría  Ñuqaqa qhasa kachkani
 Tu estas caliente
 Qamqa rupha kachkanki
 Ella esta mojada
 Payqa juq’u kachkan
 Nosotros estamos secos
 Ellos están congelados  Ñuqaykuqa ch’aki kachkayku1
 El agua esta frio
 Yakuqa chiri kachkan
 Mojado= juq’u
 Frio=qhasa,chiri
 Seco= ch’aki,
RIMARINACHIK
Imaynalla Walliqlla ¿Qamri?
Ñuqapis Walliqllataq ¿Imataq
Sutiyki? Sutiyqa…………….
¿Maypitaq tiyakunki? …………….pi tiyakuni
¿Piwantaq tiyakunki? ….ywan…ywan ima tiyakuni
¿Maypitaq llamk’anki? …………..pi llamk’ani
¿Machkha watayuqtaq kanki? ………………watayuq kani
¿Mayk’aqtaq paqarinki? ………… …….paqarini
RIMARINACHIK
¿……….yuqchu kanki? Mana …….yuqchu kani
Ari …….yuq kani
¿Machkha ……yuqtaq kanki? ………..yuq kani
¿Ima llimp’iyuqtaq …….yki? juk……,juktaq……juknintaq…
¿Maymantataq kanki? yqa
Tinkunakama ………….manta kani
Tinkunakama
QHWARISPA TAPUYKUNATA

¿Ima llimp’iyuqtaq allquyki?


yuraq allquyqa
¿May-manta-taq kanki?
Kay-manta kani
Mana kaymantachu kani
¿Machkha watayuqtaq tatayki?
Tatayqa, suqta chunka iskayniyuq watayuq kan

También podría gustarte