Está en la página 1de 6

LECTURA Y TRADUCCIÓN

WILLAKUY KARRU APAQMANTA


Hukpis kasqa huk karru apaq, karu llaqtakunata purisqa, chay
puriykunapis; huk sukrata huk aya
pampapi p`ampashasqaku huk wañusqa
sipasta; chaypi karrunta sayachispa
qhawaq risqa; anchaypi chay karru
apaq runaqa, huk qorimanta siwita
wañusqa sipaspa ruk`anampi rikusqa.

Ña tutatañas chay karru apaq runaqa aya pampata kutirusqa, chaypi


hallp`ata hasp`ispa, atawimanta wañusqa sipasta orqospa siwinta orqoyta
munasqa, manas siwiqa lloqsiyta atisqachu; hinaspas wañusqa sipaspa
ruk`ananta kuchurusqa siwinta orqonanpaq.
Chaymantataqsi karrunta apaykukuspa ripusqa; karupiña kashaqtinsi;
huk munay sipas makinta oqarispa karruta sayachisqa, karru apaq
runaqa, munay sipas kaqtin llamihatasqa sipasta, hinaspas mana huk
ruk`anan kasqachu.
-¿Imataq pasarun ruk`anaykiwanri? Nispa tapuykusqa sipastaqa.
-Qantaq naqha kuchunawan kuchuruwanki siwiytawan Nispa kutichisqa.
Karru apaq runaqa.
_¡Wañusqantamá siwitaqa orqomurani! Nispa mancharikuymanta
wañurapusqa.

T´IKRAY RIMAYKUNATA
RIMAY T´IKRAYNIN RIMAY T´IKRAYNIN
Atawi Cajón fúnebre Purisqa …………………………
Siwi ………………………… Wañusqa …………………………
Aya pata ………………………… Orqoy …………………………
Karru apaq ………………………… Pakayllamanta …………………………
Chawpi tuta ………………………… Qhawasqa …………………………
Ñan ………………………… Kunan …………………………
Hasp´iy ………………………… P´ampay …………………………
Ruk´ana ………………………… Qori …………………………
Tuta ………………………… Tutataña …………………………
P´unchay ………………………… Chayllamansi …………………………
Sukra ………………………… Qonqayllamanta …………………………
Ch´isi ………………………… Churarusqa …………………………
Lloqsisqa ………………………… Wiraqocha …………………………
Ñankunata ………………………… Sipas …………………………
Sapa tuta ………………………… Qhepantin …………………………
Karu ………………………… Tukuspa …………………………

KUTICHIY TAPUYKUNATA
1. ¿Imataq atawi?

2. ¿Karru apq maytataq risqa?

3. ¿Hayk´a runataq p´ampashasqaku?

4. ¿Pitaq wañusqa?

5. ¿Qan atawita reqsinkichu?

6. ¿Maymantataq siwita karru apq orqosqa?


7. ¿Tutatachu sipasta orqosqa?

8. ¿Imantaq sipas wañisqaq mana karanchu?

9.- ¿Karru apaq wañupusqachu?

10. ¿Qan atawiwan tupawaq chay imata ruwawaq?

VERBO: TIEMPO FUTURO


El verbo en tiempo futuro se conjuga utilizando cada sufijo de futuro para cada persona.
WAQAY = LLORAR
Noqa waqa-saq Yo lloraré
Qan waqa-nki Tú llorarás
Pay waqa-nqa Él llorará
Noqanchis waqa-sunchis Nosotros lloraremos (In.)
Noqayku waqa-saqku Nosotros lloraremos (Ex.)
Qankuna waqa- nkichis Ustedes llorarán
Paykuna waqa-nqaku Ellos llorarán

PURIY = CAMINAR
Noqa purisaq Yo caminaré
Qan purinki Tú caminarás
Pay purinqa Él caminará
Noqanchis purisunchis Nosotros caminaremos (In.)
Noqayku purisaqku Nosotros caminaremos (Ex.)
Qankuna purinkichis Ustedes caminarán
Paykuna purinqaku Ellos caminarán

EL SUFIJO DURATIVO –sha


El sufijo –sha indica que una acción se halla en proceso o que la acción se está ejecutando
en el momento.
TIEMPO PRESENTE
LLANK´AY = TRABAJAR
Noqa llank`a-sha-ni Yo estoy trabajando
Qan llank`a-sha-nki Tú estás trabajando
Pay llank`a-sha-n Él está trabajando
Noqanchis llank`a-sha-nchis Nosotros estamos trabajando (In.)
Noqayku llank`a-sha-yku Nosotros estamos trabajando (Ex.)
Qankuna llank`a-sha-nkichis Ustedes están trabajando
Paykuna llank`a-sha-nku Ellos están trabajando
TIEMPO FUTURO
LLANK´AY = TRABAJAR
Noqa llank`a-sha-saq Yo estaré trabajando
Qan llank`a-sha-nki Tú estarás trabajando
Pay llank`a-sha-nqa Él estará trabajando
Noqanchis llank`a-sha-sunchis Nosotros estaremos trabajando (In.)
Noqayku llank`a-sha-saqku Nosotros estaremos trabajando (Ex.)
Qankuna llank`a-sha-nkichis Ustedes estarán trabajando
Paykuna llank`a-sha-nqaku Ellos estarán trabajando
Paykuna puri -sha-nqaku Ellos estarán caminando
TIEMPO PASADO
LLANK´AY = TRABAJAR
Noqa llank`a-sha- ra-ni Yo estaba trabajando
Qan llank`a-sha- ra-nki Tú estabas trabajando
Pay llank`a-sha- ra-n Él estaba trabajando
Noqanchis llank`a-sha- ra-nchis Nosotros estábamos trabajando (In.)
Noqayku llank`a-sha- ra-yku Nosotros estábamos trabajando (Ex.)
Qankuna llank`a-sha- ra-nkichis Ustedes estaban trabajando
Paykuna llank`a-sha- ra-nku Ellos estaban trabajando

También podría gustarte