Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Clase 03 - Quechua Basico Nivel 1 G1
Clase 03 - Quechua Basico Nivel 1 G1
Yachakushun
NAPAYKUNAWAN RAKINAKUYKUNA
(saludos y despedidas)
Tinkunanchiyaq
Tupanakama yanasa
wawqi
Alli
Alli hunaq punchaw
mama wamra
Tsikayaq
Ratuyaqlla wamra
mama
Alli chisi
tayta
Alli
suka
Hukaq churi Hukaq
killayaq
killayaq
tayta
churi
Aywallaa yachachikuq
killachay punchawyaq
Aywallay
yachakuq
killachay
hunaqyaq
RIMANAKUY = DÍALOGO
A CH
Winchii wawqi. Napaykulaa yanasa.
Alli hunaq mama. Alli punchaw wamra.
Alli chisi tayta. Alli suka churi.
Aywallaa yachachikuq. Aywallay yachakuq.
Tupanakama wawqi. Tinkunanchiyaq yanasa.
Killachay punchawyaq Killachay punchawyaq
mama. wamra.
Hukaq killayaq tayta. Hukaq killayaq churi.
Hukaq watayaq yachachikuq. Watanyaq yachakuq.
Qichwanchikta
yachakushun
El sufijo - mi/m Validador.
Se usa “-m” cuando la palabra termina en vocal.
Se usa “-mi” cuando la palabra termina en consonante.
¿imataq shutiyki?
Ñuqapa shutiiqa Patriciam.
Bertham Atuqmi Pukam
Teofilam Danielmi Mishim Quyum
Guillermom Raulmi Allqum Yanam
Avilam Davidmi Ukushmi Anqasmi
Marielam Carlosmi Kuchim Uqim
Mariam Manuelmi Rachakmi Murum
NUQA……………..YO
PA…………..DE
HUTI,SHUTI,SUTI…….NOMBRE
NUQAPA….DE MI
NUQAPA SHUTIIQA PATRICIAM
NUQAPA HUTIIQA BERTHAM
Rimanakuy
A= ¿Allinllachu kaykanki?
Ch= Aw, allillam kaykaa
A= ¿Imataq shutiyki?
Ch= Ñuqapa shutiiqa Eugeniom
A= ¿Maychawtaq tiyaranki?
Ch= Wanukuchaw (Huánuco) tiyaraa
A= ¿Imaqtaq shamushqanki?
Ch= Runa shimita yachakuqmi shamushqaa.
A= ¿Imataq mamaykipa taytaykipa hutin?
Ch= Mamaapa hutinqa Armeliam, taytaapa
hutinqa Arnulfum.
A= ¿Aykataq turiyki, ñañayki?
Ch= Chuskuqmi turii, ishkaymi ñañaa.
Rimanakuy
A= ¿Allinllachu kaykanki …………. ? Mama
Ch= Aw/manam, ……..mi kaykaa Tayta
A= ¿Imataq shutiyki? Mayra Yanasa
Ch= Ñuqapa shutiiqa …………..m. Wayta Turi
A= ¿Maychawtaq tiyaranki? Sisa Ñaña
Ch= ………….chaw tiyaraa Lusha Pani Llakish
A= ¿Imaqtaq shamushqanki? Panchu Kushish
Huk
Ch= ………………mi shamushqaa. Antuku Waqar
Ishkay
A= ¿Imataq mamaykipa taytaykipa Mañu Kimsa Nakar
hutin?
Ch= Mamaapa hutinqa ……m, Waras Yachakuq
taytaapa hutinqa ………………….m. Wanuku Aruq
A= ¿Aykataq turiyki, ñañayki? Pasku Wasi pichaq
Ch= ….......mi turii, …………mi Lima Yanukuq
ñañaa. Chawi Mayapakuq
(JOSE) JOSEFA………….TURI
JOSE…………………………………………….ROBERTO……..WAWQI
FLOR……………………………………………..ANA……..NANA/ÑAÑA
FLOR……………………………………………..LUIS…….TURI
WASI…..CASA
WASII……MI CASA
WASIIM………..
TURIIM
ATUQNIIM
IMACHIKUNA (VERBOS)
ÑAWICHAY………….LEER…ÑAWICHARQAA
QILLQAY………………ESCRIBIR…QILLQARQAA
WIYAY………………ESCUCHAR…
RIMAY………………HABLAR
RIKAY……………….VER
MIKUY……………..COMER
TUSHUY……………..BAILAR
ARUY………………….TRABAJAR
AYWAY…………………IR
HAPAY………………..CAMINAR
PURIY………………….ANDAR
PUKLLAY………………JUGAR
YANUY…………………COCINAR
AWIY……………………LAVAR
CHURAY………………..GUARDAR
UPUY………………………TOMAR
SHAMUY………………..VENIR
TSAPAY……………………TAPAR
HAMAY…………………..SENTAR
PITAY………………………SALTAR
PAWAY…………………….VOLAR
RIMAYKUNA -VOCABULARIOS
RUMI…………………..PIEDRA
NAQ-TSA………………..PEINE
QILQANA……………………LAPIZ/LAPICERO
HAKU…………………………MANTA
QIRU……………………………PALO
TSUKU…………………………SOMBRERO
YAKU ……………………………AGUA
MANKA………………………..OLLA
MAYTU………………………….LIBRO
PAKILLAA
llapallaykiwan