Está en la página 1de 22

Escuela Profesional de Enfermería

QUECHUA
Pronombres. Conjugación
verbal en los todos los
tiempos
Lic. Alejandro CCOILLO FLORES
Yawar Fiesta > Fiesta de sangre

Link 3: https://www.youtube.com/watch?v=veGhReO_fZg
Los Pronombres
Los Pronombres
Verbos
Hampiy > curar Kallpay >
Watiqay > cuidar Ñawinchay >
Pukallay > jugar Wachakuy >
Qillqay > Chichuchiy >
Qaliyay > Rikchay >
Puñuy > Uqariy >
Puriy > Suyay >
Takiy > Yanuy >
Qatariy > Timpuy >
Samay > Quñichiy >
Ispay > Chirichiy >
Akay > Wankuy >
Musquy > Qaway >
Verbos
Hampiy > curar Kallpay >
Watiqay > cuidar Ñawinchay >
Pukallay > jugar Wachakuy >
Qillqay > Chichuchiy >
Qaliyay > Rikchay >
Puñuy > Uqariy >
Puriy > Suyay >
Takiy > Yanuy >
Qatariy > Timpuy >
Samay > Quñichiy >
Ispay > Chirichiy >
Akay > Wankuy >
Musquy > Qaway >
Extraemos la raíz de los verbos
Hampiy > hampi curar
Watiqay > watiqa cuidar
Yuyay > yuya pensar
Qillqay > qillqa escribir
Qaliyay > qaliya sanar
Puñuy > puñu dormir
Puriy > puri caminar
Rimay > rima hablar

ni
saq
Hampi ra
nkichik
saqku
Conjugación verbal en T. presente
Conjugación verbal en T. presente

Ñuqa > Yo
Qan > Tù
Pay > Èl, ella
Ñuqanchik ( inclusivo) > Nosotros-nosotras
Ñuqayku (exclusivo) > Nosotros- nosotras
Qankuna > Ustedes
Paykuna > Ellos, ellas.
Conjugación verbal en T. presente
Verbo Kay > ka- Verbo: ser, estar y haber.
(raíz)
Ñuqa kani Yo soy/ estoy
Qam kanki Tú eres/ estás
Pay kan Él, ella es/ está
Ñuqanchik kanchik Nosotros-as somos/ estamos
Ñuqayku kaniku Nosotros-as somos/ estamos
Qamkuna kankichik Ustedes son/ están
Paykuna kanku Ellos-as son/ están
Conjugación verbal en T. presente
Verbo hampiy > hampi- Verbo: curar
(raíz)
Ñuqa hampini Yo soy/ estoy
Qan hampinki Tú eres/ estás
Pay hampin Él, ella es/ está
Ñuqanchik hampinchik Nosotros-as somos/ estamos
Ñuqayku hampiniku Nosotros-as somos/ estamos
Qamkuna hampinkichik Ustedes son/ están
Paykuna hampinku Ellos-as son/ están
Rimanakuna kunan pachapi
Runasimipi Ispañul simipi
Ñuqa unquqta hampini
Qan taytata hampinki
Pay wawachata hampin
Ñuqanchik wawakunata
hampinchik
Ñuqayku maqtakunata
hampiniku
Paykuna warmikunata
hampinku
Ñawpaq pachapi
Ñawpaq pachapi
Qichwa simi Ispañul simi
Ñuqa hampirani
Qan hampiranki
Pay hampira
Ñuqanchik hampiranchik
Ñuqayku hampiraniku
Qankuna hampirankichik
Paykuna hampiraku
Qipa hamuq pachapi
Qipa hamuq pachapi
Qichwa simipi Ispañul simipi
Ñuqa hampisaq
Qan hampinki
Pay hampinqa
Ñuqanchik hampisunchik
Ñuqayku hampisaqku
Qankuna hampinkichk
Paykuna hampinqaku
Conjugando en los 3 tiempos
Kunan pachapi Ñawpaq Qipa hamuq
pachapi pachapi
Tupananchikama
Yachaqkuna

Añay
Añay!

También podría gustarte