uuuuuuuuuuuuuuuuuuu

Í؇
uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu

√ØË’ ’ÓÀ‡Δ
Á√Ó Í≈Â√≈‘Δ √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ
√ØË≈¬Δ ÁΔ
‹Ø
÷≈Ò√≈ ÁΔÚ≈È ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ ÁΔ ¡≈◊Ô≈
¡È∞√≈

Ì≈¬Δ Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ «√’Â

◊πÓ ◊ÃøÊ ÍÃ⁄≈’ √Ì≈ √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ ÚÒØ∫

ÍÃ’≈Ù ‘جΔ
1 ’Â’ √øÓ 1954
È≈È’Ù≈‘Δ 428
ÁΔ ÈΔ¿± ¡À∫◊ÒØ ◊πÓπ÷Δ ÍÃÀ√ √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ Ó∂

Ï≈Ï» Ú˜Δ ⁄øÁ «ÍÃȇ ’∂ «¬‘ÂÓÃ≈Ó √∂ ¤ÍΔ

uuuuuuuuuuuuuuuuuuu

Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

 ˝ √«ÂÈ≈Ó ’Â≈ Íπ÷π «ÈÌ¿∞ «ÈÚÀπ ¡’≈Ò Ó»«Â ¡‹»ÈΔ √ÀÌø ◊π ÍÃ√≈«Á®

Í«‘Ò≈ ¡«ËºÔ≈«¬
(1) √ÃΔ √«Â◊π ◊π» È≈È’ √≈«‘Ï
√ÃΔ ◊π» ’Ò◊ΔË ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹Δ √≈«‘Ï Á∂ √Ϻ «√º÷ √ø ◊ ÷≈Ò√≈ ‹Δ ÓÀ Í◊‡ ‘À ‹Ø √ÃΔ ◊π»
¡‹È √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ¡≈√À ¡È∞√≈ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘ ‹Δ È∂ ¡≈«Á √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ˘ ÍøÍ≈ ΔÂΔ ¡È∞√≈
Í≥‹ ÍÀ√∂ È«ÒÔ∂ «ÂÒ’ Á∂ ’∂ ◊π«¡≈¬Δ Á∂ «√øÿ≈√È Íπ«Ï≈‹Ó≈È ’ΔÂ≈Õ
(2) ¡ ¡’≈Ò Íπ÷ Á≈ ‹≈Í ¡ ¡’≈Ò ¿∞√« Ï≈‰Δ ÷≈Ò√≈ ‹Δ Á∂ ‹≈Í ’È ˘ ⁄∂®
(3) ¡ ¡≈͉∂ ¡≈¿∞‰∂ Á≈ ’≈È (¡Ê≈ «‹√ «‹√ ÍÃ’≈ Á∂ ÚÂ≈ Á¬Δ «÷Δ ÓπÈΔ ¡«ÚÂ≈ √øÂ
¡≈⁄≈Ôª ¡ ÍÀ◊øÏª ÍΔª ˘ ’Â≈ ÈÀ √ø√≈ Á∂ ¿∞Ë≈ È«Ó Ì∂«‹¡≈ ¡ ¿∞Ȫ ÈÀ ¡≈ÍØ ¡≈͉∂ Í≥ʪ Á≈
ÍÃ⁄≈ ’’∂ ’Â≈ ˘ «Ú√≈ «ÁºÂ≈, ª ¡’≈Ò Íπ÷ ÁΔ ¡≈◊Ô≈ Í≈ ’∂ √«Â◊π» ¡≈¬∂, ¡ «¬Èª ’∂ÚÒ «¬’
¡’≈Ò Á∂ È≈Ó ‹Í≈¿∞‰ Á≈ ÏΔÛ≈ ¿∞·≈«¬¡≈Õ ¡ √º⁄∂ ¿∞ÍÁ∂Ù ¡ ¡≈͉≈ Ïø√ ¡ ËÓ ÁΔ ÷Ô≈ ¡ ¿∞Í’≈
È«Ó ‹Ø ‹Ø ‹πºË ’ΔÂ∂, ¡ Áπ√‡ª ÁØ÷Δ¡ª Â∂ «’√ Âª √Ï √’«ÂÓ≈È ¡≈͉∂ Á≈√ª ÁΔ ÷Ô≈ ’Á≈ ‘À ¡
◊πÁØ÷Δ ¡ ◊π Ï∂Óπ÷ª Á≈ «’√ Âª È≈√ ‘πøÁ≈ ‘À «¬‘ √Ì ’∞¤ Ï«⁄Âà È≈‡’ «Ú⁄ ÁºŒ«√¡≈ ‘ÀÕ
(4) ¡’≈Ò Íπ÷ ÁΔ Ó‘ª √’«Â Áπ◊≈ Ó‘ª Òº÷ÓΔ Ó‘ª ’≈ÒΔ Á∂ ⁄«Âz (¡ÁÌπ ’Ê≈ ¡Í≈ √Ófi ’
«⁄ ÓÀ) ¿∞√« ‹À’≈  √ÏÁ ÏΔ √ ÁΔ «ÏÃËΔ Ú≈√Â∂ √ √Ó∂ «ÂøÈ≈ ◊Ãøʪ ÓÀ ÏÈÈ ’ΔÂ∂®
(5) ËÓ≈ÂÓ≈ ≈«‹¡ª Á∂ «¬«Â‘≈√, «‹√ ’’∂ ¬Δ√Ú Ó«‘Ó≈ ¡ Á≈È ËÓ ÓÀ √Ë≈ ÚË∂, ‹Ø Ì≈Ê Á≈
Ì≈Ú ◊Ô≈È ÍÃÏØË ◊ÃøÊ «⁄¡≈Õ
(6) «√º÷ª ˘ ¡ÚÂ≈ª ÁΔ ÒΔÒ≈ ÍΩ≈‰’ ’Ê≈ Á∂ √π‰È ÁΔ «¬º¤≈ Â∂ ¡≥ÈÓÂΔ¡ª Á∂ ¡ËΔÈ ‘؉≈ ÍÀ∫Á≈ √Δ,
¡ «¬‘ ’Ê≈ «√º÷ «¬√ Ò¬Δ √π‰Á∂ √∂, ‹Ø ¡≈Á ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ Ï≈‰Δ Á∂ Ì≈Ú √Ófi‰ ˘ «¬È≈ Á≈ ÍÛÈ≈
¡«Â ¡Ú√Ô ‘À ÔÊ≈ (‹ÈÓ∂ ‹∂ ◊π √ÏÁÈ ‹≈«È¡≈) (Òø’≈ √≈ ’؇ √Ó≥πÁ √Δ ÷≈¬ΔÕ «Ì‘ ≈ÚÈ ÿ ÷Ï È
Í≈¬Δ) (◊ØÂÓ ÂÍ≈ ¡«‘«Ò¡≈ «¬√ÂΔ «Â√ Á∂÷ «¬øÁz ÒØÌ≈«¬¡≈) ÍπÈ : ËøÈ Ëø«È˙ ≈Ó Ï∂È Ï≈‹À ÓË ÓË ËÈ
¡È‘ ◊≈‹À® 1 ‘≈¿∞® ËøÈ ËøÈ Ó∂ÿ≈ ØÓ≈ÚÒΔÕ ËøÈ ËøÈ «’Ã√È ˙„À ’ªÏÒΔ® 1® ËøÈ ËøÈ Â±ø Ó≈Â≈ Á∂Ú’Δ®
«◊Ñ Ó¬Δ¡≈ ’ÚÒ≈ ÍÂΔ® 2® ËøÈ ËøÈ ÏÈ ÷≥‚ «ÏøÁz≈ ÏÈ≈ ‹‘ ÷∂ÒÀ √ÃΔ È≈≈«¬È≈® 2® Ï∂È Ï‹≈ÚÀ ◊ØËÈ ⁄∂®
È≈Ó∂ ’≈ √π¡≈ÓΔ ¡≈ÈßÁ ’À®4®1®) ÍπÈ: ‹π‹ Ó«‘ ‹Ø ¤ÒΔ ⁄øÁÃ≈ÚÒ’≈È∑ «¥ÙÈ ‹≈ÁÓ Ì«¬¡≈® Í≈‹≈Â
◊ØÍΔ ÒÀ ¡≈«¬¡≈ «ÏøÁ≈ ÏÈ Ó«‘ ø◊ ’Δ¡≈) ÍπÈ: (‘È≈÷√ Áπ√‡ ‘« Ó≈«¡≈ Íë‘Ò≈Á Â≈«¬¡≈) ÍπÈ:
(’∞ÚÒΔ¡≈ ÍΔÛ ¡≈Í Ó≈«¬Áª «Í¡≈≈ ⁄ø‚± ’ø√ ’∂√ Ó≈≈) ÍπÈ≈ (‹≈’¿∞ «√Ó« ¡‹≈ÓÒ ¿∞Ë«˙ ◊È ’≈
‘»ø ◊ Í≈¬Δ) ÍπÈ≈ (ͪ⁄ Ï÷ ’Ø ¡È≈Ê Ë»Ã Ï≈«’ ‘« «√Ó ¡Ó ¡‡≈∂) ÍπÈ≈ (È¿∞ «ÈË ·≈’ Á¬Δ √πÁ≈Ó∂)
ÍπÈ≈ (◊≈Ú«‘’ÍÒ≈«Á ¡≈«Á ‹Ø◊∂√) ÍπÈ≈ (Á√ ¡ÚÂ≈Δ ≈Ó ≈‹≈ ¡≈«¬¡≈) «¬ÂÔ≈«Á «’ºÊØ Â’ «Ò÷Δ¬∂Õ
«’™«’ √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ◊Ô≈ÈΔ Ú’Â≈ ˘ 4 Ú∂Á 6 √≈ÙÂ 27 «√øÓÂΔ¡ª 18 Íπ≈‰ ÚÔ≈’‰
’ØÙ ’≈ÚÔ ¡Ó‘≈-Ì≈Ê ¡≈«Á «¬«Â‘≈√ ¡ ÂΩ∂ ‹Êπ Ù¬Δ¡Â «¬ø‹ΔÒ ’∞≈È ‘ÁΔ√ ¡ ‹ÀÈ ËÓ

1 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

¡≈«Á √Ì «Úº«Á¡≈ ’ø·≈◊ ‘Ø‰Δ¡ª ÒØÛΔÁΔ¡ª ‘È, ¡ «¬Èª Á∂ Ú≈√Â∂ ¡ÈÔÓÂΔ¡ª Á∂ ÎøË∂ «Ú⁄ «√º÷ ‹≈
Î√Á∂ √∂® ¡ «‹√ Ì≈Ú Á∂ √Ófi≈¿∞‰ Ú≈√Â∂ ◊π» √≈«‘Ï «¬‘ «Áz√‡ªÂ ÍÃÓ≈È «Á÷≈¬∂, ˙‘ Áπ‘ ÍÃ≈ÍÔ ‘Δ «‘
‹ªÁ≈ √ΔÕ «¬√ ’≈È ⁄ΩÏΔ√ ¡ÚÂ≈ «ÚÙ˘ Ì◊Ú≈È Á∂ ¿∞⁄≈∂Õ
(7) ÏÑÓ≈ ‹Δ Á∂ √ºÂ ¡ÚÂ≈ «Ò÷∂Õ
(8) πÁz Ó‘≈Á∂Ú Á∂ ÁØ ¡ÚÂ≈ «‹√ «Ú⁄ Í≈√È≈Ê ¡ ÁºÂ Ó‘≈˜Ó ÁÂ≈Âz∂Ô ‹Δ Á∂ ⁄ΩÏΔ√ ◊π» ÏÈÈ
’ΔÂ∂Õ
(9) ¡≈͉≈ ¡≈√…Ô ¡ ¿∞ÍÁ∂Ù ÙÏÁ ¡ 33 √ÚÀÔ∂ «Ò÷’∂ ÍÃ◊‡ ’ΔÂ∂Õ
(10) Ù√Â È≈Ó Ó≈Ò≈ Ó∂ Ù√Âª Á∂ È≈Ó ¡ «⁄Âz ¡¶’≈ ’≈ÚÔ ⁄È≈ ¡«‹‘Δ «Áz√‡ ’±‡ª ÁΔ ΔÂΔ
¡È∞√≈ «Ò÷Δ ‘À, «‹√Á∂ Í≈· ¡ ¡Ê √ÓfiÈ∂ ÓÀ∫ ÏπºËΔ ÁΔ ÂΔ÷Ô‰Â≈ ¡ ⁄Â∞≈¬Δ ÚË∂Õ
(11) ⁄«Âz Í÷Ô≈È «Ú÷∂ Á∂ÚΔ Á∂ ⁄«Âz Â∂ Úº÷∂ 404 ⁄«Â≈ «Ò÷∂ ‘ÈÕ ‹Ø ≈‹ ÈΔÂΔ ¡ «ÏÚ‘≈’
«ÏºŒ«Á¡≈ Á≈ Ìø‚≈ ‘È, «‹√ ’’∂ ¡√ƒ √ø√≈ «Ú⁄ ¡≈Í‰Δ ¡Ú√Ê≈ √π÷ Í»Ï’ «ÏÂΔ ’« √’Á∂ ‘ª, ¡
«¬Èª ‘Δ ⁄«Âzª «Ú⁄ ¡«‹‘Δ¡ª «√÷Ô≈ ‘È, «’ «‹Èª È≈Ò ¡√ƒ √«Â ËÓ «Ú⁄ «ÁzÛ «‘‰≈ ¡ «¬’
¡’≈Ò Íπ÷ ÁΔ ¿∞Í≈√È≈, ¡ ’≈Ó ’ØÃË≈Á’ª ÂØ∫ ¡ ‹»¡≈ ¡≈Á ÚÔÙÈ≈ Â∂ Ï⁄‰≈ ¡ ◊ë‘√Ê ËÓ «Ú⁄
«ÈÍπ‰Â≈, ¡ ¡≈͉∂ ÂÈ ÓÈ ËÓ ÁΔ ÷Ô≈ ¡≈«Á «√º÷ √’Á∂ ‘ªÕ
(12) ‹ÎÓ≈È≈ ¡Ê≈ 12 «‘’≈«¬Âª Ú≈Ò≈ ÷Â, ‹Ø ¡Ωø◊˜∂Ï Ï≈ÁÙ≈‘ «Á‘ÒΔ ˘ Ì∂«‹¡≈ √Δ √Ø ¡≥Â
«Ú⁄ «Ò«÷¡≈ ‘À «¬√ ÊØ∫ ◊π» √≈«‘Ï ÈÀ ¡Ωø◊‹∂Ï Í≈ÂÙ≈‘ ˘ ¿∞√∂ ÁΔ ¯≈√Δ Ì≈Ù≈ «Ú⁄ ËÓØÍ Á∂Ù ¡ ’¬Δ
Í≈ÂÙ≈‘ ‹Ø ¿∞√∂ Á∂ Ó «Ú⁄ Ó≈È ÈΔÔ ‘Ø ⁄π’∂ √Ø «ÂȪ Á∂ «Áz√‡ªÂ Á∂ ’∂ ¡‘ø’≈ Á≈ ÂÔ≈◊ ¡ ÚÀ≈◊ Ì◊ÂΔ
¡≈Á ◊π‰≈ Á≈ ◊Ã‘È √Ófi≈Ô≈, ¡ ÏΔÂ≈ ¡ ÏπºËΔ ¡≈«Á ◊π‰ ÍÃÂΔ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ
(13) ¡√Î؇’ √ÚÀÔ∂ ¡ «ÂøÈ √ÚÀÔ∂ ÁØ‘∂ √‰∂ «Ò÷ ’∂ ¡‹È ‘ȱÓ≈È ¡≈Á’ª ÁΔ Ù√Â «Ï«Á¡≈ ¡
«¥ ◊ÔÂ≈ ÔÊ≈ ≈Ë≈ ‹Δ Á∂ ÍÃ∂Ó Í √ÃΔ «¥√È ‹Δ ’Δ ÍΔÂΔ ¡ Ì≈Ú ◊≈‘’Â≈ ¡ Ì◊ª Á≈ ÍÃ∂Ó ÍÃ◊‡
’ΔÂ≈ ‘À, ¡ »Í ◊πÈ ‹ØÏÈ ÏÒ «Ïº«Á¡≈ ‹≈«Â Í≈«Â ¡≈«Á ‘ΔÈ «√º÷ª ˘ ¡≈Í‰Δ ¡«Â «¥Í≈ «Áz√‡Δ√∂ ¿∞‘
Ú«‚¡≈¬Δ Ï÷ÙΔ, «‹√Á≈ ÏÈÈ ¡√Δ √ÃΔ ◊π» «’ÃÍ≈ ’‡≈÷Ô ◊ÃøÊ «Ú⁄ ’ ⁄π’∂ ‘ªÕ
(14) «¬Èª Ï≈‰Δ¡ª Á∂ √ÓπÁ≈Ô Á≈ È≈Ó Á√Ó ◊π» «¥Â ◊ÃøÊ Ô≈ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘Δ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Íë√ºË ‘ÀÕ
«¬‘ √Ì Ï≈‰Δ √ÃΔ Óπ÷ Ú≈’ ‘À, «‹√ Â∂ √«Â◊π» ÁΔ Ù√Â Ù≈√Â ’ØÙ ’≈ÚÔ ’«ÚÂ≈ √≈«‘ √ø◊Δ ¡≈«Á
«ÏÁÔ≈ Í≥‚Â≈¬Δ «¬ÒÓΔÔ «‹√Á≈ È≈Ó √Ϻ◊ÔÂ≈ Ù’Â ’«‘øÁ∂ ‘È, ÍÃ◊‡ «Á÷≈¬Δ «ÁøÁΔ ‘ÀÕ

Á»‹≈ ¡ËÔ≈«¬
ÏΔÛ ÁΔ ⁄È≈
(1) √ÃΔ ‹Íπ ‹Δ ¡ ¡’≈Ò ¿∞√« Á≈ ¿∞⁄≈ ¡’≈Ò Íπı ÁΔ ÍÃ√øÈÂ≈ ¡ «√º÷ª Á∂ ¿∞Ë≈ Ì◊«Â ◊Ô≈È
Á∂ ÍÃ⁄≈ «‘ ¡ÈßÁÍπ ‹Δ ÓÀ ’ΔÂ≈Õ
(2) Ï«⁄Âz È≈‡’ ⁄ø‚Δ ⁄«Âz Úº‚≈ ¤Ø‡≈ Ú≈ ◊Ô≈È ÍÃÏË
Ø ¡≈Á √Ì Ï≈‰Δ¡ª Á≈ ¿∞⁄≈ ¡ÈßÁÍπ ÓÀ ‘ØÔ≈Õ
(3) ≈Ó≈ÚÂ≈ √øÓ 2755 ÍÍ ‘≈ÛÚÁΔ ¬∂’Ó ˘ √ÂÁzÚ (√´‹) ÈÁΔ Á∂ ’ø„∂ Íπ ’ΔÂ≈ Í «¥√È≈ÚÂ≈
«¬√ Â∂ 10 Ê√Í «‘Ò∂ ¡Ê≈ √øÓ 1745 ÓÀ ‹ÓÈ≈ ‹Δ Á∂ ’ø„∂ ¡ÈßÁÍπ √ÂÁzÚ Á∂ ’ø„∂ «¬ÂÔ≈«Á √Ê≈ȪÓÀ
‘ØÔ≈®

2 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

 (4) «’‘ È≈‡’, ≈Ë’≈ ‹Δ ÁΔ Ó≈È ÒΔÒ≈ ¡ ‹≈«√øË Á∂ ‹ØË∂ ÷Û◊ «√øÿ √’ «√øÿ ¡≈Á’ª Á∂ ‹πºË
ÍÃÏøË ’∂ÚÒ ’Ò◊ΔË ‹Δ ÁΔ ⁄È≈ ‘À ‘Ø √Ì Á√Ó √’øË Á≈ ¿∞ÒÊ≈ ‘À, «¬√ «Úº⁄ ÏΔ ’¬Δ «¬’ √Ê≈È≈ ÓÀ ◊π»
‹Δ ÈÀ ¡≈Í‰Δ √øÓÂΔ «ÓÒ≈¬Δ ‘ÀÕ
(5) ⁄«Âz Í÷Ô≈È ÓÀ Ó‘≈’≈Ò ÈÀ √…≈√ ÏΔ‹ ≈’√ ˘ Ó≈È≈ ¡ «¬√ ’«ÚÂ≈ Á∂ ¡≥ ÓÀ ’«ÚÔØ Ú≈⁄
Ï∂ÈÂΔ ⁄ΩͬΔ, ‹Ø √Ï ’≈ÓÈ≈ ÍÃÁ≈«¬’, ¡ √ø’‡ ÓÀ √‘≈«¬’, Í≈·’ ◊π‰ª ˘ √π÷Á≈«¬’ Áπ√‡ ◊‰ ÿ≈«¬’
¡ Ï∂ÈÂΔ Á∂ Ò≈«¬’ Ï≈‰Δ ‘À, √ÂÁzÚ Á∂ ’ø„∂ «‹ºÊ∂ ‘π‰ Ï≈ÌΩ È≈Ó∂ ◊πÁÚ≈≈ ‘À, «‹√ Á≈ È≈Ó Ï‘Ó≈ ‹Δ Á∂
ÂÍ’È∂ Á∂ √Ê≈È Â∂ ÏÑÓ≈ÚÂΔ ¡ Í≥‹ª ͪ‚Úª Á∂ ÍÃ◊‡ ‘؉∂ Á∂ √Ê≈È Â∂ Í≥‹ ◊≈‡Û≈ Íë√ºË ‘À ◊π» √≈«‘ÏÈÀ
¿∞⁄≈Δ®
(6) ‹ÎÈ≈Ó≈ (‹ø◊È≈Ó≈) Ï≈ª «‘’≈Ôª Á≈ ÁΔÈ∂ ’∂ È≈Ó∂ ≈Ó ÓÀ ¿∞⁄≈ ‘ØÔ≈ ‹ÎÈ≈Ó∂ Â∂ «√Ú≈ ‘Ø
Ï‘π Ê≈¬Δ ◊π» √≈«‘Ï È∂ Ï≈‰Δ Ï≈Δ Ï√ ÁΔ ¿∞Ó Á∂ ¡≥Á ÔÊ≈ (√Âz‘ √À Í≥Â≈ÒΔ ÓÀ) ¡ ’∞¤ Ϻ‚Δ Ï√ªÁ∂
¡≥Á ‘Δ ⁄Δ (√øÓ √ºÂ‘ √‘√ Í⁄≈ÚÈ) «¬√∂ ¡Ú√Ê≈ Á∂ ¡≥Á Ìø◊≈‰Δ ¡≈Á Ê≈Úª Á∂ ÏÛ∂ Ì≈∂ √ø◊Ã≈Ó ’ΔÂ∂
¡ Â∂ÂΔ ⁄ΩÂΔÚ∂∫ Ï√ «Úº⁄ Áπ◊≈ ¡Ê≈ ӑª Ó≈Ô≈ Ó‘ª Ù’ÂΔ ÍÃ◊‡ ’ΔÂΔ, ¡ ÷≈Ò√≈ Í≥Ê √≈«‹¡≈®
(7) ÍπÈ: Ï≈¬Δ Ë≈ Í‘≈ÛΔ ≈«‹¡ª, ¡ ¡≈ÒÓ◊Δ ¡Ωø◊‹∂Ï Í≈ÂÙ≈‘ È≈Ò ¡ÈßÁÍπ «Ú÷∂ Ì≈Δ ‹πºË
‘ØÔ≈ «ÂøÈ Ú∑∂ ¡ÈßÁÍπ ˘ ÿ∂≈ «Í¡≈ «‘≈Õ
(8) ¿∞ÍøÁ ⁄Ó’Ω Á≈ ‹πºË ’’∂ Ó≈¤ΔÚ≈Û∂ ÊØ∫ ‘Ø ’∂ Ó≈ÒÚ∂ Á∂Ù ÁΔ ËÂΔ ¡ «¬√Á∂ «ÈÚ≈√Δ¡ª ˘ Ú
«ÁøÁ∂ ‘ج∂ Ó≈ÒÚ∂∂∫ ÁzÏ‘≈Á ¡ÏÀÕ Ïø√ «√ÓØ ¡≈«Á ÍÁÚΔ¡ª Ïı√Á∂ ‘ج∂ √«Â◊π» Áº÷‰ Á∂√ ÈøÁ∂‚ («ÈßÁ)
Ù«‘ «‹√ Á≈ È≈Ó Ù≈√Âª ÓÀ «Ò÷Á∂ ‘È ÏøÁ‘ ÏÀ≈◊Δ ˘ «√º÷ΔÁ≈È ÏıÙ ’∂ «¬ºÊ∂ Ò◊Ì◊ ⁄≈ Ï√ «‘ ’∂
Î∂ √º⁄÷≥‚ ÓÀ «Ï≈‹∂ «¬√ ʪ Á≈ È≈Ó ‘π‰ ‘‹» √≈«‘Ï Ú ¡Ï⁄Ò È◊ ◊πÁπ¡≈≈ ‘ÀÕ
(9) Á∂ÚΔ ‹Δ Á≈ ¤º’≈ (ÈÓØ ¿∞◊øÁà ÂΔ ¡ÈßÂΔ «√ÚÀÔ≈) «‹√ Á∂ «Úº⁄ ÍÃ≈⁄ΔÈ √ÓÀ Â∂ «√øÿ ı≈Ò√≈ ‹Δ Á≈ √øÁ∂‘
‘À «’ ¬∂‘ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ È‘ƒ, «’™«’ Ì≈Ú∂∫ «¬‘ ÍÃ⁄º«Ò ‘Ø «◊¡≈ ‘À, ÂÊ≈«Í ‹À√Δ ÁΔÈÂ≈ «¬√ «Úı∂ ’ΔÂΔ ‘À, ‘Ø
«’√∂ Ï≈ÈΔ «Úº⁄ È‘ƒ ‘À® ÔÊ≈ Ó‘ª Ó»Û ‘¿∞ Á≈√ Á≈√È «Â‘≈∂ √πÈ‘π Â∞Ó ÌÚ≈ÈΔ ‘ÓÈ ’Δ Íπ’≈∂® ’‘π
Á≈√Í «Ó‘ ¡Íø ¡Í≈∂) ¡≈«Á
(10) √π÷ÓÈ≈¡ Ó≈Ò’ ’Ø √ÁΔÚ≈ «¬‘ ’∂ÚÒ «¬’ Ï≈Ï≈ ¡‡Ò √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Ó∂ ‘Δ
«Ò«÷¡≈ ‘À ‘Ø «¬Èª ϺÂΔ¡ª ◊ÃøÊ √≈«‘Ϫ «Úº⁄ ¡ Ù«‘ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ Á∂ «’√∂ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ÓÀ È‘ƒ «Ò«÷¡≈
‘ØÔ≈®
(11) ¡‹Ø ¡È‹≈‰ ÒØ’ ’«‘øÁ∂ ‘È «’ ◊π» √≈«‘Ï Á∂ Í≈√ 52 ’ÚΔ «‘øÁ∂ √∂, ¿∞È∑ª ÁΔ¡ª ⁄Δ¡ª ‘جΔÔª
Ï≈‰Δ¡ª ‘È ¡ «¬√ ÁΔ ÏΔÛ ÏΔ √≈«‘Ϫ Á∂ √º⁄÷≥‚ ‹≈‰ Á∂ «Íº¤Ø∫ ı≈Ò√≈ ‹Δ È∂ ⁄Δ ‘ÀÕ «¬√∂ Ú≈√Â∂ ’¬Δ Ì∂Á
‘È, «¬√ Á≈ ¿∞μÂ «¬√ Ò∂÷’ È∂ ¡≈͉∂ «ÍÂ≈ «ÍÂ≈Ó≈ ¡≈«Á Ï«Û¡ª Â∂ «’ ‹Ø Í≥‹ ÍΔÛΔ¡ª Â∂ Íë√ºË ◊Ô≈ÈΔ
‘πøÁ∂ ⁄Ò∂ ¡≈¬∂ ‘ÈÕ «¬‘ √π«‰¡≈ ‘À «’ «‹‘ÛΔ Ï≈‰Δ ’ÚΔ¡ª È∂ ⁄Δ ¿∞È∑ª Úº÷Ø-Úº÷∂ È≈Ó «Ò÷∂ ‘È ⁄‰≈’∂ ’∂
¡≥«Â ÓÀ √ÀÈ≈ÍÂΔ ’ÚΔ’≈ È≈Ó ‘À ¡À√∂ ‘Δ «‘¿∞ÍÁ∂√ Ì≈√≈ ¡ ¡·≈ª ÍÏ Ó‘ªÌ≈Ê ¡ ◊Ø«ÏøÁ ◊ΔÂ≈
¡≈«Á ◊Ãøʪ ÓÀ ’ÚΔ¡ª È∂ ¡≈ÍØ-¡≈͉∂ È≈Ó «Ò÷∂‘È, ¡ √±‹ ÍÃ’≈√≈Á ◊ÃøÊ ÓÀ Íë√ºË ‘À «’ ÂØÒ «Úº⁄ ÈΩ Ó‰
◊ÃøÊ √∂, ‹Ø ¡≈ÈßÁÍπØ «È’ÒÁΔ Ú∂ √≈«‘Ϫ È∂ √ÂÁzÚ ÈÁΔ ÁΔ Ì∂‡ ’ΔÂ∂ ¡ ’¬Δ ◊ÃøÊ Í‘≈ÛΔ ≈«‹¡ª È∂ Ò¬∂,
«‹‘≈’∂ «¬’ ◊ÃøÊ ‘π‰ º’ «√ÓΩ Á∂ ≈‹≈ Í≈√ Ó≥‚Δ Á∂ ≈‹≈ Í≈√ ÏΔ √π«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¬∂‘ √Ì ’ÚΔ¡ª ÁΔ
’«ÚÂ≈ Á∂ √È,®
(12) Íø± «¬‘ ◊ÃøÊ ÷≈√ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ ‘À (¿) «‹√ Á∂ ¡≈«Á Ô≈ ¡≥ ÓÀ È≈ «¬‘ «Ò÷›≈ ‘À «’ ¬∂‘ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ
«√øÿ ‹Δ ÁΔ √Ì≈ ÓÀ: ω≈Ô≈ ‘À ¡ È≈ «¬‘ «’ ÎÒ≈‰∂ ’ÚΔ È∂ ω≈Ô≈ ‘ÀÕ

3 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

 (¡) «È≈ «¥√È≈ÚÂ≈ Á∂ «Úº⁄ √…≈Ó ’ÚΔ ¡ «’√∂ «’√∂ ’«ÚºÂ «Úº⁄ ≈Ó ’ÚΔ ÔÊ≈ 1116, 1119,
1147, 1159, 1177, 1180, ¡ 1222, 1233, 1296, 1300, 1412, 1416, 1430, 1449 ¡
1455, 1481, 1530, 1560, 1562,1707, 1751, 1779, 1853, 1872 ¡≈Á 25 ’«Úª ÓÀ
«¥√È≈ÚÂ≈ «Ú÷∂ ¡π ⁄«Âz Í÷›≈È Á∂ «’√∂ «’√∂ ⁄«Âz «Úº⁄ ≈Ó ’ÚΔ Ò◊Ì◊ Á√ª Í≥Ázª ¤øÁª ÓÀ∫ ‘ØÚ∂◊≈,
√Ø ’Ò◊ΔË ◊π» ‹Δ Á≈ ‹ÈÓ √«Ì÷≈ «È¤ÂzÁ∂ Á∂ Á»‹∂ ⁄È «Úº⁄ ‘ØÔ≈, «¬√ ’’∂ ◊π» ‹Δ Á≈ ‹ÈÓ È≈Ó Ù≈Ó
√Δ, ¡ ‘ȱÓ≈È È≈‡’ ¡«‹‘≈ «ÍÃÔ √Δ ‹Ø ◊π» ‹Δ ◊≈Âz∂ «Úº⁄ ÷Á∂ √∂, ¡ (‹Ø ’∞¤ Ò∂÷ «Ò÷›Ø «ÏË∫È≈) ¡
Á∂Ú’Δ ÈÀ-Ô≈ ’‘Ø) ¡À√∂ ’«Ú ◊π» √≈«‘Ï È∂ È≈‡’ ÁΔ ⁄≈Ò Í ‘Δ ⁄∂ ‘ج∂ ‘È, √Ø «¬√∂ ⁄≈Ò Â∂ ‘Δ ÊØÛ∂ √∂
¤øÁ≈ Ó∂∫ ≈Ó ’ÚΔ «Ò«÷¡≈ ‘À, ¡ ÍÃ≈⁄ΔÈ √Ú≈∂ √≈«‘Ï≈ ÓÀ √≈Ó ‘Δ ‘À, ≈Ó ‘À ‘Δ È‘ƒ®
(14) (¬) ◊π» √≈«‘Ï Á∂ 52 ’ÚΔ ‘ø√≈Ó, √ÀÈ≈Í ’≈√Δ≈Ó ¡≈«Á’ª Á∂ È≈Ó ◊π«ÏÒ≈√ ¡≈«Á ◊Ãøʪ Ó∂
«Ò÷∂ ‘È «¬È∑ª «Úº⁄ ≈Ó √≈Ó È≈Ó Á∂ ’ÚΔ ’Ø¬Δ È‘ƒ ‘È®
(15) (√) ‹≈Í √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ ’Ò◊ΔË ‹Δ È∂ ¡ÍÈ∂ ‘√ ’ÓÒ Â∂ «Ò÷ ’∂ ¡º◊∂ «Ò÷‰ ÁΔ ¡≈◊›≈ «ÁºÂΔ
ª «¬Ê∂ «Ò«÷¡≈ ‘À «’ (¡≈◊∂ «Ò÷≈Δ’∂ Á√ÂıÂ) √Ø ‹∂ ¡º◊∂ ’ÚΔ¡ª ÁΔ ’«ÚÂ≈ ‘πøÁΔ Âª «Ò÷ «ÁøÁ∂ ‹Ø ¡º◊∂
’ÚΔ «¥ÂÏ≈‰Δ ‘À®
(16) (‘) ‹≈Í Á∂ ¡≈øÌ ÓÀ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’, ¡’≈Ò ¿∞√ÂΔ Á∂ ¡≈«Á ÁΔ ⁄ΩÍ¬Δ (ÍÉ ÚΩ ¡≈«Á ¬∂’ø’≈≈) ¡
√≈Δ Ï≈‰Δ Á∂ Í≈· Â∂ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ «√ºË ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ Ï«⁄Âz È≈‡’ ÓÀ (·ª„ ÌÔØ ÓÀ ‹Ø’) («¬‘À ’≈‹ Ë≈ ‘Ó
‹ÈÓ≥) (‘Ó «¬‘ ’≈‹ ‹◊ ÓØ ¡≈¬∂) È‹‡≈√Δ√ Ë≈ ÈÓπøÁz ’≈ √Ú≈‘Ø (ÂÚÈ ’Δ‡ ÂΩÒΩ Â∞Îø◊ √øÌ≈«ÔØ)
’≈«¶ÁzΔ Â‡ ’Δ¬∂ «ÏÒ≈√≈Õ Óπ «ÍÂ≈ Í» ’Δ ¡√ Ë›≈ÈÕ «¬Â›≈«Á √≈Δ Ï≈‰Δ Â∂ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ «√ºË ‘πøÁ∂ ‘È®
(17) (’) ⁄ø‚Δ ⁄«Âz ÓÀ ¡Ê ⁄ø‚Δ ⁄«Âz ¿∞’ «ÏÒ≈√, («¬√ ¡Ï ‹Ω ‘Ø«¬) (Á∂‘π «√Ú≈ Ï ÓØ«‘ «¬‘À) Ú≈
√ÃΔ Ì◊ΩÂΔ ‹Δ ’Δ Í≈ÂÙ≈‘Δ 10) ¡≈«Á’ ÍÁØ∫ √∂∫ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ «√ºË ‘πøÁ∂ ‘È®
(18) (÷) ≈Ó≈ÚÂ≈ ÓÀ (Í≈«¬ ◊‘∂ ‹Ï ’∂ Â∞Ó∂) ¡√ ◊Ø«ÏøÁ Á≈√π Â∞‘≈) «¥√È≈ÚÂ≈ «Ú÷∂ √Âz‘ √À
Í≥Â≈Ò ÓÀ, ¡≈Á √øÏÂØ∫ ¡ Ó≈È ÒΔÒ≈ ≈√ ÒΔÒ≈ «Ï‘È ’ ‹πºË ÍÃÏøË ¡ ÌØ◊ Á∂ ¤øÁ≈ √∂ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ ÍÃ◊‡
‘πøÁ≈ ‘À®
¡À√∂ ‘Δ √√Âz È≈Ó Ó≈Ò≈ ⁄«Âz Í÷›≈È Á∂ ’≈ÓÂ∂ Ï⁄‰∂ ¡ «ÂzÔ≈ ⁄«ÂzÂ∂ √π⁄∂ «‘‰≈ ¡ (√πË ‹Ï Â∂
‘Ó ËΔ Ï⁄È ◊π Á¬∂ ‘Ó≈∂) ÁΔ ÈΔÂΔ ËÓ ÁΔ¡ª «√÷›≈ Í≈÷≈‰ Í»‹È Á∂ «È÷∂Ë ‹πºË ¡ ÏΔÂ≈ Á∂ ¿∞ÁÔØ◊
√∂ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ «√ºË ‘πøÁ≈ ‘À®
(19) (◊) ¡√Î؇’ª Á∂ ¡≥ Á∂ (’≈◊‹ ÁΔÍ √ÌÀ ’’∂ ¡ √≈ √Ó≥πÁ«‘’Δ Ó√’À ‘ΩÕ ’≈‡ ÏÈ≈√ÍÂΔ
√◊Δ «Ò÷Ï∂ ‘»ø Ò∂÷È ’≈‹ ÏÈÀ ‘ΩÕ √≈√πÂΔ Ï’Â≈ ’’∂ ‹π◊ ’؇ ◊‰∂√ ’∂ ‘≈Ï«ÒÔØ ‘ΩÕ ’≈Ò «¥Í≈È «ÏÈ≈
«ÏÈÂΔÈ Â¿± Â∞Ó’Ω ÍÃÌ ÈÀ’ «fiÀ ‘Ω) √…ÀÔ∂ √∂ ¡ 37 √…ÀÔ∂, ‹≈◊ ‹Ø ‹ÍÀ «È√Ï≈√ ¡≈Á’ª √∂ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’
«√ºË ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ
(20) (ÿ) ‹∂ «¬‘ Ï≈‰Δ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’È≈ ‘πøÁΔ Âª 10 √…ÀÔ∂ √Ã≈Ú◊ «√ºË √Ó»‘ ¡≈«Á √ÚÀÔ∂ ¡ ⁄ΩÍ¬Δ ‘ÓΔ
’‘π ‘≈Ê ÁÀ º·≈ ¡≈Á Ï≈‰Δ Á≈ Í≈· ¡≥«Óऒ≈¿∞‰ √ÓÀ ¡ ≈Ó≈ÚÂ≈ Á≈ Í≈· Á√«‘∂ Á∂ «ÁÈ ¡ ⁄ø‚Δ
⁄«Âzª Á∂ Í≈· ÈÚ≈«Âz¡ª ÓÀ Âıª Í ¡ «’Ã√È≈ÚÂ≈ Á∂ √…ÀÔ∂ ‘ØÒ∂ Ó‘ºÒ∂ «Ú÷∂ ‘«Ó≥Á √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï
¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ Á∂ ¡≥Á «’ø™ ÍÛ∂ ‹ªÁ∂, «¬‘ ÍÃ≈⁄ΔÈ √ÓÀ ÁΔ¡ª ÍÃ⁄ºÒ Δª Â∂ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ‘À, «’ ¬∂‘ √ÃΔ
Óπ÷Ú≈’ ‘À®
(21) (Ÿ) ◊π«¡≈¬Δ ÁΔ ◊ºÁΔ Í ¡≈«Á √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ «Ï≈‹Ó≈È ‘È ¡ «¬‘ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘Δ
◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Á≈ ÍÃ’≈Ù ¿∞È∑ª Á∂ Ï≈Ï Ͷÿ Í ’Á∂ ‘È, «‹√ Â∂ «√ºË ‘πøÁ≈ ‘À «’ ¬∂‘ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ ‘À®

4 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

 (22) (⁄) ‘∂’ Ï≈‰Δ ‹Ø ¿∞ÒÊ≈ Â‹Ó≈ ÏΔ ’ΔÂΔ ◊¬Δ ‘À Ê≈ ⁄«Âz Í÷›≈È ‹Ø «’√Δ Á≈ ¿∞ÒÊ≈ È‘ƒ,
√ÌȪ ÓÀ∫ ’≈Ú∂› ΔÂΔ ¡È∞√≈ ¡√|˙’ÂΔ¡ª ‘πøÁΔ¡ª ‘È, √Ø «¬Èª «Úº⁄ √Ì Êª ◊π» ‹Δ ’«Ú Ú≈⁄ «Ò÷’∂
¡≈Í‰Δ √øÓÂΔ «ÁøÁ∂ ‘È, «¬√ Â∂ «√ºË ‘πøÁ≈ ‘À ‹Ø «¬‘ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ ‘À®
(23) (¤) ’ÚΔ ◊π‰Δ ◊›≈ÈΔ ’≈Ú›Ú∂Â≈ «¬√ Ï≈ ˘ «ÈÙ⁄À ’Á∂ ‘È «’ «¬‘ Ï≈‰Δ ¡≈Í ‘Δ Áº√ ‘Δ ‘À
«’ ÓÀ∫ √ÃΔÓπ÷Ú≈’ ‘ª Ì≈Ú∂∫ ‘Ø ’¬Δ ◊ÃÊø ÊØ‘Û∑∂ «⁄ ÂØ∫ √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ ÍÃ◊‡ ‘Ø ‘∂ ‘È Í ¿∞Ȫ Á∂ ¡ «¬‘Á∂ ’≈Ú›
Â∂ ‘Δ Ì∂Á ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ ‘À, ‹Ø ¬∂‘ √ÃΔÓπ÷Ú≈’ ‘À®
(24) (‹) ‹ÎÈ≈Ó≈ ¡Ê≈ 12 «‘’≈Ôª √ÃΔ Óπ÷Ú≈’ ‘؉∂ ÓÀ∫ «’√∂ ˘ ÏΔ ’∞¤ √øÁ∂‘ È‘ƒ √Ì ◊π«ÏÒ≈√
◊Ãøʪ ÓÀ √ÃΔÓπ÷Ú≈’ «Ò«÷¡≈ Íë√ºË ‘À®

ÂΔ‹≈ Ë›≈«¬ ÏΔÛª Á∂ Ì∂Á

(1) ◊π» ’Ò◊ΔË ‹Δ ÈÀ ¬∂‘ √Ì Ï≈‰Δ¡ª ⁄Δ¡ª, Íø± ‹πºË ‹ø◊ª Á∂ ‹Ø ¡ Á∂√ ⁄≈Ò ‘؉∂ Á∂ ’≈È ÷≈√
ÏΔÛ «’Â∂ È‘ƒ «ÓÒ √’ÁΔ ¡ Ï≈‰Δ¡ª √ÌȪ «Úº⁄ «¬º’ ‘Δ ‘È, «È≈ ¡º◊∂ «Íº¤∂ ‘؉ Á∂ ¥πÓÂ∂ Ì∂Á ‘È, ‹Ø
Ïπº„≈ ÁÒ «Ú÷∂ ¡ Ì≈¬Δ ÓÈΔ «√øÿ ‹Δ Á∂ √Ó∂∫ «Ú÷∂ ‘Ø ◊¬∂ ‘È, ¡ «’√∂ «’√∂ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ «Úº⁄ √π÷ÓÈ≈ ¡
Ó≈Ò ’Ω√ ÁΔ Ú≈ ¡ ¤º’∂ ¡ «¬’ ÁØ √ÏÁ ‘Ø ÏΔ ‘È, Í «¬‘ Ï‘π ‘Δ «ÚÒ∂ ‘È®
(2) ¬∂‘ ’Ò◊ΔË ‹Δ ÁΔ Ï≈‰Δ ÁΔ¡ª ÍØÊΔ¡ª «‹Èª Á≈ È≈Ó Ï«⁄ºÂz È≈‡’ È≈Ó Ó≈Ò≈ Íπ≈‰, ¿∞’Â
«ÏÒ≈√ ⁄«Âz Í÷›≈È ‹ÎÈ≈Ó≈ ¡≈Á«ÌøÈ «ÌøÈ √∂, «¬Èª ˘ «¬’º·∂ ’’∂ «¬’ ÏΔÛ Ï‰≈¿∞‰ Â∂, Á√Ó
Í≈ÂÙ≈‘ ◊ÃøÊ È≈Ó Â∂ Íë√ºË ‘Ø›≈® (¤≈͉≈)
(3) ¡≈͉≈ «ÏÚ‘≈ ¡ «√º÷ √ø◊ Á≈ ¿∞Í’≈ √Ófi ’∂ Á√Ó ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Í«‘Ò∂ ÁΔÚ≈È Ï»‡≈ «√øÿ
‹Δ È∂ ¤ÍÚ≈Ô≈Õ Á»‹≈ ¤≈Í≈ √›≈Ғ؇ «Úº⁄ ¤«Í¡≈Õ ÂΔ‹≈ Ó‘≈≈‹≈ ÿÏΔ «√øÿ Ú≈ÒΔ Ô≈√ ‹ƒÁ È∂ ¡«Â
√πÁø  ¤ÍÚ≈Ô≈Õ ⁄ΩÊ≈ ¤≈Í≈ Ì≈¬Δ ‘Δ «√øÿ ‹Δ «Ò÷≈Δ √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ «ÈÚ≈√Δ È∂ ¤ÍÚ≈Ô≈Õ Í≥‹Úª ¤≈Í≈ «Ú⁄Ò∂
Ó∂Ò Á∂ ‡≈«¬Í ¡º÷ª ÓÀ ÓfiÒ∂ ¡’≈ Á≈ «ÚÁÔ≈ ÍÃ’≈Ù’ ÍÃÀμ√ ÓÀ ¡ ¤∂Úª √Ì ÂØ∫ ¤Ø‡∂ ‡≈«¬Í «Úº⁄ ¤Ø‡∂ ¡’≈
Á≈ Ò≈‘Ω «¬ø◊ÒØ √ø√«¥Â ÍÃÀμ√ ÓÀ ¤«Í¡≈Õ
(4) ¬∂‘ √º⁄ ‘À ‹Ø «Ò÷‰∂ È≈ÒØ∫ ÏΔ √Øˉ∂ «Úº⁄ Í«√ÃÓ Ï‘π ’È≈ ÍÀ∫Á≈ ‘À ¡ «Ò÷≈Δ È≈ÒØ∫ √ØË’ ÚËΔ’
Ïπº«ËÓ≈È ⁄≈‘ΔÁ≈ ‘À ¡ √πË≈¬Δ ÒØ’ ÿº‡ ’≈™Á∂ ‘È Íø± ËÓ ◊Ãøʪ «Úº⁄ ÌØÒ ‘؉ «¬‘ «’√∂ Ë≈«Ó’ ÍπÙ
˘ È‘ƒ Ì≈™Á≈Õ
(5) Í≥‚ Ì◊Ú≈È «√øÿ Ó‹Δ·Δ¬∂ È∂ «¬Èª ÁΔ √ØË≈¬Δ Í ÏÛ≈ Í«√ÃÓ ’’∂ ‘∂’ Á√Ó √≈«‘Ϫ Á∂ ◊ÃøÊ
√≈«‘Ϫ Á∂ ◊Ò È≈Ó∂ «Â¡≈ ’ΔÂ∂Õ ¡ «√ºË ’ΔÂ≈ ‹Ø Ì≈¬Δ ‘Δ «√øÿ ‹Δ «Ò÷≈Δ Á∂ ¤≈Í∂ «Úº⁄ «ÈΔ¡ª ÌπºÒª
‘Δ È‘ƒ √◊Óª «¬√Á∂ √ØË’ È∂ ’¬Δ «¬º’ Í≈· ÓÈÿÛ ω≈ ’∂ «Ò÷ «ÁºÂ∂ ‘ÈÕ
(6) «¬‘ ª ÏÛΔ Ì≈Δ ÓÈÓ √Δ «‹√ Â∂ Í≥Ê Á∂ Óπ÷Δ ¡ ◊π«√º÷ª Á∂ ÓÈ Ï‘π Áπ÷∂ «¬√ Í √ÃΔ Ï≈Ï≈ √πÓ∂
«√øÿ ‹Δ Ó‘ø Â÷ ͇È≈ √≈«‘Ï, √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ◊›≈ÈΔ Ì≈¬Δ Ò«‘‰≈ «√øÿ ‹Δ ¡≈«Á ◊›≈ÈΔ˙∫
¡ Í≥‚ª √≈«‘Ϙ≈«Á¡ª √øª Ó‘øª Ïπ«ËÓ≈Ȫ È∂ √≈‡Δ«Î’∂‡ «ÁºÂ∂ ‹Ø «¬‘ ÌπºÒª ·Δ’ ‘È, ¡ ¡À√∂
ÓÈÿÛ ÍÁ ’Ò◊ΔË Ó‘≈≈‹ ÁΔ Ï≈‰Δ «Úº⁄ È ⁄≈‘Δ¬∂Õ
(7) ¡ Í≥‚ Ì◊Ú≈È «√øÿ ‹Δ È∂ ˙‘ √‘Δ¡ª Ú≈Ò≈ ◊ÒÂΔ È≈Ó≈ ı≈Ò√≈ ÁΔÚ≈È √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ ÓÀ Í∂Ù
’ΔÂ≈, √Ø ÓÀ∫ Ï≈È ’≈’∞øÈ ’Ó∂‡Δ ÷≈Ò√≈ ÁΔÚ≈È È∂ ◊πÓ ◊ÃøÊ ÍÃ⁄≈’ √Ì≈ √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ ˘ «¬‘ √∂Ú≈
Ï÷√ΔÕ
(8) ¡ «¬√ √Ì≈ Á∂ √’ºÂ Ì≈¬Δ ¡≈◊›≈ «√øÿ √≈«‘Ï ‘’ΔÓ Á∂ √ÍπÂz Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ È∂ «¬√ ’øÓ Á≈ ’∞ºÒ

5 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

ı⁄ ¡≈͉∂ «‹øÓ∂ «Ò¡≈, √Ø ’¬Δ «⁄ ÊØ∫ (ÒÀ’⁄) Ú÷›≈È ¡ ¡÷Ï≈ª Á…≈≈ Íπ’≈ ‘Ø ‘Δ √Δ ‹Ø ◊πÏ≈‰Δ Á∂
Íπ√Â’ ¡√πºË ¤ÍÁ∂ ‘È ¡ √Ì Â∂ ÚËΔ’ «¬‘ ¡ÈÊ ‘؉ Òº◊≈ ‹Ø ’ÚΔ ÒØ’ ¡≈Í‰Δ ÓÈÿÛ È≈Ò ◊πÏ≈‰Δ
˘ √πºË ’È Òº◊ ͬ∂ ‘È «¬√ ’≈È «¬’ «¬Ù«Â‘≈ ¤≈Í≈ ‡ÀÍ ¤ÍÚ≈ ’∂ Úø«‚¡≈ ¡ ÍÃÁ∂√ª ÓÀ Ì∂‹≈ «◊¡≈ «’
‹Ø ’Ø¬Δ √πË≈¬Δ «Úº⁄ ÏπºËΔ«ÏÁ›≈ Ú≈ ËÈÂÈ ’’∂ √‘≈«¬’ ‘؉≈ ⁄≈‘∂ ◊π» ’Δ ‡‘Ò ’∂Õ
(9) ¡ √Á≈≈ ¡‹È «√øÿ √≈«‘Ï √Ï≈‘ √∂Ú≈ ◊πÁ…≈∂ √≈«‘Ï √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ ‹Ø «¬√ √Ó∂∫ ÍÃÀ‹Δ‚ø‡
«√øÿ √Ì≈ √∂, «ÂȪ Í≈√ ¡‹ ’ΔÂΔ ◊¬Δ ‹Ø Â÷ √≈«‘Ï ¡≈«Á ◊πÁπ¡≈«¡ª Â∂ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘Δ ¡√Ú≈∂
Á∂‰Õ
(10) √Á≈ √≈«‘Ï È∂ √Ì Íπ‹≈Δ √≈«‘Ï≈È ˘ «¬’Âz ’’∂ √øÓÂΔ Ò¬Δ Âª «¬√ ÁΔÚ≈È «Úº⁄ √Ì
◊πÁ…≈∂ √≈«‘Ï≈È Á∂ Íπ‹≈Δ «¬’Âz √∂Õ (11) ¡ «¬‘ ’≈‹ √«Â◊π» ˘ ‹Ø ÓÈ‹» √Δ «¬√ Ú≈√Â∂ √Ì ÁΔ √øÓÂΔ
«¬‘ ‘Ø¬Δ «’ ¡À√≈ ¿∞μÂÓ ’≈‹ ÓÒÚ¬Δ Ïπø◊À ÁΔ ‘π»øÁΔ Âı ¡’≈Ò Ïπø◊≈ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ‘‹» ‘ØÚ∂, «¬‘ ıÏ
Á∂√ªÂª «Ú÷∂ ¡ «√º÷ «¡≈√ª «Ú÷∂ «¬Ù‘≈ ¡ ÍÂz «Ò÷ Ì∂‹ ’∂ √≈∂ Íë√ºË ’ «ÁºÂΔ ¡ ‘≈Û Á≈
Ó‘ΔÈ≈ √≈≈ «Î «Î ’∂ ÏÛΔ «Ó‘È È≈Ò 32 ¡√Ú≈∂ «¬’ºÂz ’ΔÂ∂, «‹Èª Á≈ Ú∂Ú≈ ‘∂· «Ò«÷¡≈ ‘ÀÕ (13)
¡ 8 Â≈Δı ÍëÚÙ‡∂ √≈Ú‰ 1952 ˘ Ì≈¬Δ ¡≈◊›≈ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ Á∂ √ÍπÂz Ì≈¬Δ Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ ÁΔ
‘Ú∂ÒΔ Â∂, ¡º◊∂ Ï≈‹∂ ¡≥◊∂‹Δ «Í¤∂ √ø◊ª √ÏÁ ÍÛÁΔ¡ª «¬‘ Á∂ «Íº¤∂ ⁄Ω ¤Âz fiπÒ≈™Á∂ ÎπºÒ Ï÷≈™Á∂ ¤∂¡ª
Í≈Ò’Δ¡ª «Úº⁄ 32 √…≈∂ «Ï≈‹Ó≈È √ø÷ È«√ø◊∂ Ó≥◊Ò ËπȪ ÙÏÁª Á∂ ¿∞⁄≈ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ Úº‚Δ
ÍÃ’Ó≈ ’’∂ Âı √ÃΔ ¡’≈Ò Ïπø◊≈ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ Á»√Δ Ó≥«˜Ò Í «’ «‹ºÊ∂ Ó≥Á Á≈ √È≈È ’≈ ’∂ Î√
◊ÒΔ⁄∂ «Ï¤∂ ‘ج∂ √∂, ϺÂΔ ◊ÃøÊ √≈«‘Ϫ Á∂ ÍÃ’≈√ ‘ج∂Õ (14) ¡ÈßÁ ‹Δ Á≈ Í≈· Úº‚∂ ≈◊Δ¡ª ’ΔÂ≈ ¡Á≈√ Ì≈¬Δ
ÓπÒÂ≈È≈ «√øÿ ‹Δ ’ΔÂΔ ¡ ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á Ú ’∂ √ÃΔ ‹≈Íπ ‹Δ ÁΔ Í«‘ÒΔ ÍΩÛΔ Á≈ Í≈· ‘ØÔ≈®

32 ◊ÃøÊ √≈«‘Ϫ Á≈ ÏÈÈ

«‹È≈ ¿∞ÂØ∫ √ØË≈¬Δ ’ΔÂΔ
(1) Í«‘Ò∂ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ «Ò÷ ÍÃ≈⁄ΔÈ «‹√ Á∂ ¡≈Á ÓÀ ÁØ Ó»ÂΔ¡ª ‘È 1 ¤∂Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ ÁΔ Á»‹Δ Á√Ó
Í≈ÂÙ≈‘ ‹Δ ÁΔ ¡ 1 ‘π’ÓÈ≈Ó≈ ¡ ’¬Δ ÍÂz∂ ¡≥’ÍÒΔ Á∂ ¡ «Úº⁄ «’√∂ «’√∂ ÍÂz∂ ¿∞μÂ∂ ¡≥’ÍÒΔ Á∂ ¡º÷ª
È≈Ò √ØË ’ΔÂΔ ‘Ø¬Δ ¡È∞Ó≈È ‘À «’ ¬∂‘ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘ ‹Δ Á∂ ‘√ ’ÓÒ Â∂ ‘À, Ï≈‰Δ Á≈ ¥Ó √Ì Â∂ Úº÷≈ ¡
«Úº⁄ Á√ ÍÂz∂ ÍÃ≈⁄ΔÈ Âª ÏΔ√ ÈÚΔÈ Î∂ 4 ÍÃ≈⁄ΔÈ 10 ÈÚΔÈ, ¡ «’√∂ Ï≈‰Δ Á∂ ÍÂz∂ Í [Ò∂÷’ ÁÏ≈Δ «√øÿ
Ú‚≈] (Ò∂÷’ ÁÏ≈Δ «√øÿ ¤Ø‡≈ ¡À√≈ «Ò«÷¡≈ ‘ÀÕ ’Á≈«⁄ ¬∂‘ «È√⁄À ‘Ø ‹ªÁ≈ «’ ¬∂‘ √ÃΔ √«Â◊π» ‹Δ Á≈ √πºË
’ΔÂ≈ ‘ØÔ≈ ‘À ª √ØË≈¬Δ Á≈ ’∞¤ ÔÂÈ È≈ ’È≈ ÍÀ∫Á≈, «¬√∂ È≈Ò ÙπºË ’ ÒÀ∫Á∂ Í ÈÚΔÈ ÍÂz∂ ÏΔ Ï‘π ¡
ÍÃ≈⁄ΔÈ «Ú÷∂ ÏΔ ¡◊ÃØ’Â Ì∂Á Á∂÷ ’∂ ÏπºËΔ ‘À≈È ‘πøÁΔ ‘À «’ ‹∂ «¬√ ˘ ÙπºË Ó≥ÈΔ¬∂ ª ‘Ø √≈∂ ¡ÙπºË ‘πøÁ∂ ‘È ¡
‹∂ ‘Ø √ÌȪ ˘ ÙπºË Ó≥ÈΔ¬∂ ¡ ’√Â≈«¬ Ó≥ÈΔ¬∂ ª «¬√ ÁΔ Ï≈‰Δ ¡ÒΩ«’’ ·«‘ÁΔ ‘À, «‹‘≈ «’ ¡øÌ ÓÀ®
˝ √ÃΔ Ì◊¿∞ÂΔ ‹Δ √‘≈«¬ ‹≈Íπ Í≈ÂÙ≈‘Δ 10 ’∂ÚÒ «¬’ «¬√ ÓÀ ‘Δ ‘À ¡ ˝ √«Â◊π ÍÃ√≈«Á ‹≈Í √ÃΔ
Óπ÷Ú≈’ Í≈ÂÙ≈‘Δ 10 ¤ÍÀ ¤øÁ Â…ÍÃ√≈«ÁÕ √ÌȪ ÓÀ∫ ¡ «¬‘Ø √Ì Á∂ ’ø· ‘ÀÕ
‹≈Íπ ‹Δ ¡’≈Ò ¿∞√ ¡≈«Á’ Ï≈‰Δ¡ª ‹Ø ‘˜≈ª «√øÿª Á∂ ’ø· ¡ ‘˜≈ª ‘Δ Íπ√Â’ª Í «Ò÷Δ¡ª ¡
¤≈ͪ ‘Ø ⁄πº’Δ¡ª ‘È «¬√ «Úº⁄ √Ì ÊØ∫ «ÚÒº÷È ‘È, ⁄ø‚Δ ÁΔ Ú≈ √≈Δ ‘Δ ÈÚΔÈ ‘À Í«‘ÒΔ ÍΩÛΔ ‹Ø √Ì Á∂ ’ø·
¡ ‘∂’ «√º÷ ¡Á≈√ Ú∂Ò∂ ÍÛÁ≈ ‘À «¬√ÁΔ ÏΔ ‘∂’ Â∞’ ÈÚΔÈ ‘ÀÕ «¥√È≈ÚÂ≈ Á∂ ¡≈Á ’¬Δ ⁄ΩÍ¬Δ¡ª ‘Δ
È‘ƒ ‘ÈÕ ’¬Δ¡ª Â∞’ª «Úº⁄ ¡º÷ ÁØ ÚËΔ’ ‘È, «’øȪ «Úº⁄ ÿº‡ ÏΔ ‘È ⁄«Âª ¡ «’≈«¬Âª «Úº⁄ Â∞’ª
¡ ÏÀª ÏΔ ÿº‡ ‘È, «¬‘ √Ì Ú∂Ú≈ Í≈·ª ÁΔ ÎÀ«√ «Úº⁄Ø∫ ¡º◊∂ Á∂÷Ø «¬√ Á∂ ÍÂz∂ 403 ‘È Âª ÊΔ «¬√ ˘

6 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

√ÌȪ ◊ÃøÊ √≈«‘Ϫ «Úº⁄Ø∫ ÍÃ≈⁄ΔÈ ¡ ÍÃÀ˜Δ‚À∫‡ Ó≥È ’∂ «¬√ÁΔ¡ª ÁØ ≈Úª «◊‰Δ¡ªÕ «¬√ ÁΔ ‡«‘Ò «Úº⁄ √Á≈
√∂Ú≈ «√øÿ ‹Δ «‚Í‡Δ Ó«‘’ÓÀ È«‘ √Á≈ ¡≈ÂÓ≈ «√øÿ ‘‹Δ√ΔÒÁ≈ ÌØÒ≈ «√øÿ ‹Δ ◊ÃøÊΔ √Ó≈Ë Ó‘≈≈‹≈
‰‹Δ «√øÿ ‹Δ Á∂ ‘È®
(2) Á»‹∂ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ‡«‘ÒΔ¬∂ √ÃΔ ÂÈÂ≈È ‹Δ ÁÏ≈ Á∂ ◊ÃøÊΔ «√øÿ ‹Δ ‘È ¡ «¬È∑ª Á≈ ÍÃ’≈Ù
ÁÏ≈ √≈«‘Ï Á∂ Í≈√ √ÃΔ ◊π» ‘«◊π«ÏøÁ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ◊πÁπ¡≈∂ ¡’≈Ò Ïπø◊∂ «Ú÷∂ «ÈºÂ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ «Ò÷ ¡«Â
√πøÁ ¡ ÍÃ≈⁄ΔÈ ‘ÀÕ ÍÂz∂ ’≈◊‹ ’√ÓΔΔ √πºË ÌΔ ⁄ø◊≈ ‘À Í 1275 √∂ 1297 º’ ¡≥’ √√Â È≈Ó Ó≈Ò≈ Á∂
Í≈· Á≈ 426 ¡≥’ Á≈ ͺÂ≈ «¬º’ ÿº‡ ‘À ¡ «¬√ Íπ √ÃΔ ¡ÈßÁÍπ ‹Δ Á∂ ◊πÁπ¡≈∂ ÁΔ¡ª Í≥‹ ÓØ‘ª ‘È
«’™«’ ¬∂‘ Â÷ ’∂√◊Û ÁÏ≈ ¡≈ÈßÁÍπ ‹Δ Â∂ √ÃΔ ÂÈÂ≈È √≈«‘Ï ‹Δ ¡≈¬∂ ‘ج∂ ‘È®
(3) ÂΔ‹∂ √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Ø Âı ¡’≈Ò Ïπø◊≈ √≈«‘Ï ‹Δ Í «Ï≈‹Ó≈È ‘È, «Ò÷ √πøÁ ¡
ÍÃ≈⁄ΔÈ ’≈◊‹ √Ô≈Ò’Ø‡Δ ‘≤ÛÂ≈Ò Ò≈ ’∂ √Ø«Ë¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À ¡ ‘≈ÙΔ¬∂ Í «’√∂ ¡È‹≈‰ ÈÀ ¡º÷ Ó؇∂ ‡∂„∂
«Ò÷ ’∂ ÌπºÒª ω≈¬Δ¡ª ‘Ø¬Δ¡ª ‘È Í Î∂ ÏΔ ’¬Δ ʪ √ØË ‘À «‹‘≈ ’∞ ’¬Δ Â∞’ª ¡ ¡º÷ 64 ¡ 65Úª
⁄«Â «Úº⁄ «Ò«÷¡≈ ‘Δ È‘ƒ ͺÂ∂ 595 ‘ÈÕ
(4) ⁄ΩÊ∂ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ fiø‚∂ Ïπø◊∂ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ «Ò÷ ¡ ’≈◊‹ √Ë≈È, √πË ÏΔ ¡¤∂ ¡ ÍÃ≈⁄ΔÈ √ÓÀ
Á∂ ‘È ÍÂ∂ 679®
(5) Í≥‹Ú∂∫ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ◊πÁπ¡≈∂ ≈Ó√ ‹Δ «Ï≈‹Ó≈È ‘È, «Ò÷ ÍÃ≈⁄ΔÈ √ÓÀ ÁΔ ÙπºË ⁄ø◊∂ ÍÂ∂
661®
(6) ¤∂Ú∂∫ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Ø Âı ¡’≈Ò Ïπø◊∂ Á∂ Úº‚∂ ÈßÏÁ≈ ◊πÒ≈Ï «√øÿ ‹Δ Á∂ ÍπºÂ ◊πÍ≈Ò «√øÿ ‹Δ
Á∂ ÿ «ÈÚ≈√ º÷Á∂ ‘ÈÕ «Ò÷ ÍÃ≈⁄ΔÈ ÍºÂ∂ 710®
(7) √ºÂÚ∂∫ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Ì≈¬Δ ◊Ô≈È «√øÿ ‹Δ ◊Ô≈ÈΔ √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ ◊π» ⁄È «ÈÚ≈√Δ ‹Δ Á∂
ÿ «Ï≈‹Á∂ ‘È, ¡ ¿∞’ ◊›≈ÈΔ ‹Δ Á∂ «ÍÂ≈ Ì≈¬Δ «Ú√È «√øÿ ◊Ô≈ÈΔ ‹Δ Á∂ ‘ºÊª ÁΔ «Ò÷ ‘ÀÕ
(8) ¡º·Ú∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÍÂ∂ ÍÀÚøÁ ’ΔÂ∂ ‘ج∂ Íπ≈ÂÈΔ «Ò÷ ¡ √πË, √øÓ 1848 «Ï«¥ÓΔ Á∂
Ò◊Ì◊ ’≈ÏÒ Á∂ «’Ò∂ Ï≈Ò≈√≈ «Úº⁄ ÏÀ· ’∂ «Ò÷≈Δ È∂ «Ò÷∂ Î∂ ’¬Δ «⁄ «Í√Ω «‘ ’∂ √øÓ 1920 ÊØ∫ È≈ÓΔ
◊Ô≈ÈΔ ◊Ô≈È «√øÿ ‹Δ ¡«ÓÃÂ√Δ¬∂ ◊π» ⁄È «ÈÚ≈√Δ Á∂ ¡ ‘π‰ ¿∞È∑ª Á∂ ÍπºÂ √ø «√øÿ ‹Δ Á∂ ÿ «Ï≈‹Á∂
‘È ÍºÂ∂ 577 ‘È®
(9) È≈Ú∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Ì≈¬Δ ‹À «√øÿ ‹Δ ‘ÒÚ≈¬Δ «√Á’Δ ÌØ√∂ Ú≈Ò∂ «√º÷ Á∂ ‘ºÊª ÁΔ «Ò÷ «’ «‹Èª
Á≈ ‹Ú≈È ÍπºÂ ¡ ‹Ú≈È ÍØÂ≈ ‘π’Ó √ ‘Ø «◊¡≈ ª ¿∞√ «ÁÈ ÏΔ Úº‚Δ Í’Óª ¡ ⁄Ω’Δ √≈«‘Ï Á∂
Á√È «Úº⁄ «ÚÿÈ È Í≈Ô≈ «¬Èª Á∂ ÍØÂ∂ Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ Á∂ Ó≥«Á «Úº⁄ «Ï≈‹Á∂ ‘È, 70 Ú∑∂ Â∂ ¿∞Í
¡Ú√Ê≈, «Ò÷ √»øÁ ͺÂ∂ 642 ‘È®
(10) Á√Ú∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ Á∂ Úº‚∂ ◊ÃøÊΔ ‘È≈Ó «√øÿ ‹Δ Á∂ ‚∂∂ Á∂ «Ò÷Â
Íπ≈ÂÓΔ, ͺÂØ 933 ‘È®
(11) Ô≈Ú∂ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÏΔ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ Á∂ Úº‚∂ ◊ÃøÊΔ ‹º√≈ «√øÿ ‹Δ Á∂ √ÓÀÁ∂
Íπ≈ÂÓΔ ‘È, ¡ ◊ÃøÊΔ¡ª Á∂ ‚∂∂ «Úº⁄ ‘Δ «Ï≈‹Á∂ ‘È «¬Èª Á∂ ‡«‘ÒΔ¬∂ ÏΔ ◊ÃøÊΔ ‘È≈Ó «√øÿ ‘Δ ‘È® ÍÂ∂
760 ‘È®
(12) ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ «ÍÙΩΔ¡ª ÁΔ ËÓÙ≈Ò≈ Á∂ «Ò÷ Í≈⁄ΔÈ ’≈◊‹ √Âª √π≥Á ÍÂ∂ 604 ¡ ÏÛ≈
¡’≈ ‘À, «¬Èª Á≈ ‡«‘ÒΔ¡≈ Ì≈¬Δ ÈÀ‰ «√øÿ ‹Δ «√’Â ÷≈Ò√≈ √«Â√ø◊ √Ì≈ √ÃΔ ¡ÓÂ√ ‹Δ ‘À®
(13) Â∂Ú∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Ïπø◊∂ ȱ Ó‘ÒΔ¡ª Á∂ ‘È, «¬Èª ÁΔ ‡«‘Ò «Úº⁄ Ì≈¬Δ «’ÙÈ «√øÿ ‹Δ Ïπø◊¬Δ

7 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

«‹È≈ ÁΔ ¡Ú√Ê≈ √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ «Ò÷«Á¡ª ‘Δ ÏΔÂΔ ‘À® ÌØ√∂ Ú≈Ò∂ «√øÿ ‘È «Ò÷ Íπ≈ÂÓΔ ¡
ͺÂ∂ 661 ‘È®
(14) ⁄ØÁÚ∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Ó‘ø Á∂Ú≈ «√øÿ ‹Δ ÁΔ ËÓ√≈Ò ÓÀ «Ï≈‹Á∂ ‘È, ¤Ø‡≈ ¡’≈ «Ò÷ Í≈⁄ΔÈ
√πË≈¬Δ ’ΔÂΔ ‘Ø¬Δ ÍÂ∂ 850 ‘È®
(15) Í≥ÁÃÚ∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ËÓ√≈Ò≈ Ì≈¬Δ √ø «√øÿ √πº÷≈ «√øÿ ‹Δ «Úº⁄ «Ï≈‹Á∂ ‘È, «Ò÷ Íπ≈ÂÓΔ
ͺÂ∂ 749 ‘È®
(16) √ØÒÚ∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ √ø «√øÿ √πº÷≈ «√øÿ ÷≈Ò√≈ Ïª⁄ √’±Ò «Úº⁄ «Ï≈‹Ó≈È ‘È «Ò÷ ÍÃ≈⁄ΔÈ
ͺÂ∂ 562 ‘È®
(17) √Â≈Ú∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÏÛ∂ ÍÃ≈⁄ΔÈ ’≈◊‹ √Âª √πøÁ ͺÂ∂ 701 Ïπø◊∂ √Á≈ Á∂√≈ «√øÿ Ò«‘‰≈
«√øÿ Ó‹Δ·Δ¡ª «Úº⁄ «Ï≈‹Á∂ ‘È «¬Èª Á∂ ‡«‘ÒΔ¬∂ Ì≈¬Δ √πº÷≈ «√øÿ ‹Δ ‘Δ≈ «√øÿ ‹Δ Ïπø◊¬Δ‘ ‘È®
(18) ¡·≈Ú∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ «Ò÷ ÍÃ≈⁄ΔÈ ÍºÂ∂ 731 ¡ Ì≈¬Δ √∂Ú≈ «√øÿ ‹Δ √ø ӑø ËÓÙ≈Ò≈
ÊØ‘Û Ú≈ÒΔ Á∂ ‡«‘Ò ’Á∂ ‘È®
(19) ¿∞ÈΔ√Ú∂∫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ËÓÙ≈Ò≈ «ÍÙΩΔ¡ª Á∂ Ó≈Ò’≈ ‘È, «Ò÷ Íπ≈ÂÈΔ 680 ͺÂ∂ ‘È®
(20) ¬∂‘ √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ «ÌÛ≈‰Δ¡ª Á∂ Ïπø◊¬Δ Ì≈¬Δ Ò‘Ø≈ «√øÿ ‹Δ ¡À‚Δ‡ ¡ıÏ≈ «√øÿ √Ì≈
◊˜‡ ÁΔ «¥Í≈ √∂ «ÓÒ∂ √Ø «Ò÷ ’ÙÓΔ √Âª √πøÁ √πÈ‘Δ ¡ ¡≈Á Á∂ ÍÂ∂ ÏΔ √πÈ‘Δ ¡ √ØË∂ ‘ج∂ ÏΔ ‘È
ͺÂ∂ 728 «¬Èª Á∂ ‡«‘ÒΔ¬∂ Ì≈¬Δ ·≈’ «√øÿ ÏÃ≈‘‰ ÓπÈÙΔ Á¯Â Ó›»È√«ÍÒ ’Ó∂‡Δ Á∂ ÏÛ∂ ◊π‰Δ «Í≥◊Ò
ÍÃ√Â≈ ¡ √«‘ √≈√Âz Í·Â ’ÚΔ ‘È, ‘ȱÓ≈È È≈‡’ Ó≈ÈØ «¬Èª Á∂ √È≈◊ ‘À «’™«’ ¡≈Í ’«‘øÁ∂ ‘È
«’ ¡√ª ÁØ ‘˜≈ Ú∂ Í≈· È≈‡’ Á≈ ’ΔÂ≈ ‘À®
(21) «¬‘ ◊zøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Ï‘π ‘Δ Íπ≈ÂÓΔ ¡ «ÏË ‘È, ͺÂ∂ 607 «¬Èª Á∂ ‡«‘ÒΔ¬∂ √Á≈ ◊π«ÁÂ
«√øÿ √»Ï∂Á≈ ¡≈‘¨Ú≈ÒΔ¬∂ ‘È®
(22) ¬∂√ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ √∂Ú≈ ·≈’∞ ¡≥Â‹≈ÓΔ ‹Δ ÁΔ ËÓ√≈Ò≈ Á∂ Ó‘ø √≈Ë» «√øÿ ‹Δ ’Á∂ ‘È
ͺÂ∂ 555, «Ò÷ ͺÂ∂ √Ô≈‘Δ √Ì ’∞¤ Íπ≈ÂÈ ‘À®
(23) ¬∂‘ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ⁄≈◊Δ¡ª Á∂ Ïπø◊∂ Á∂ Ó≈Ò’ ‘È ‡«‘Ò Ì≈¬Δ Ó‰√≈ «√øÿ
⁄≈◊Δ¡≈ ’Á≈ ‘À 667 ͺÂ∂ ¡ Ï‘π Íπ≈ÂÓΔ ‘È®
(24) ¬∂√ √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ √∂Ú≈ Ó‘ø ¬ΔÙ «√øÿ ‹Δ ÒÚ¬Δ Ïπø◊∂ «Ú÷∂ ’Á∂ ‘È 787 ͺÂ∂ ¡
«Ò÷ Íπ≈ÂÓΔ √πøÁ ¡ √πºË ÏΔ ⁄ø◊≈ ‘À, Ó‘ø ‹Δ Á≈ ’ÊÈ ‘À «’ «¬√ ¿∞ºÂØ∫ ’«¬Ôª Í∂ÓΔ¡ª È∂ √øÏ≈ ÍÛΔ
‘È®
(25) ¬∂‘ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ÏΔ Íπ≈ÂÓΔ ‘È ¡ ÓÒÚ¬Δ Ïπø◊∂ «Ú÷∂ ‘Δ «Ï≈‹Ó≈È ‘È®
(26) ¬∂‘ ¡√Ú≈≈ Ì≈¬Δ Ù∂ «√øÿ ‹Δ fiø‚∂ Ïπø◊Δ¬∂ «√øÿ Á≈ ÈÚΔÈ «Ò÷ ͺÂ∂ √Âª √Ì ¡º¤∂ √πøÁ ‘È®
(27) «¬‘ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÏΔ Ó‘ø ¡≥Â‹≈ÓΔ √ø ÁΔ ËÓ√≈Ò ÓÀ «√øÿ≈√È Í «Ï≈‹Ó≈È ‘È, ¡
Ï‘π Í≈⁄ΔÈ ‘È®
(28) ÁΔÚ≈È Ï»‡≈ «√øÿ ‹Δ Á∂ ¡≈¯Â≈Ï Í≥‹≈Ï È≈Ó∂ ¤Í∂ ÷≈È∂ Á∂ ¤Í∂ ‘ج∂ ‘È, ◊πÁÚ≈À Á√ÈΔ «‚¿π„Δ
◊π» ’≈ Ï‹≈ ÓÀ «Ï≈‹Á∂ ‘È, ¡’≈ Í»≈ √¯∂ 1214 ‘È, ‹Ø ¡º¤∂ ÙπºË ‘È,
(29) ¤≈Í≈ √Ô≈Ғ؇ ’≈ ¡’≈ ¤Ø‡≈ ‹ÈÓ√≈÷Δ ÁΔ ÍØÊΔ Ú◊≈ √ØË Ï‘π ‘À Ó‘ø ◊π«Á «√øÿ ‹Δ Á∂
‚∂∂ «Ï≈‹Á∂ ‘È,
(30) ¤≈Í≈ ‹ƒÁ ¡’≈ Í»≈ ¡º÷ √πøÁ Ó؇∂ ¡ √ØË≈¬Δ ⁄ø◊Δ Âª ‘Ø¬Δ ‘Ø¬Δ ‘À, ’«‘øÁ∂ ‘È «’ Ó‘≈≈‹≈

8 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

È∂ 11 ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Á≈ ÍÃ’≈Ù ’’∂ 11 √ØË’ª Â∂ √πºË ’Ú≈«¬¡≈ √Δ, √Ø ‘Ø Ï‘π«Â¡ª È≈ÒØ∫ √πºË ‘À ¬∂‘
ÍÀ˜Δ‚ø‡ √≈«‘Ï ’Ω∫√Ò «¡≈√ ‹ƒÁ Â∂ ¡≈¬∂ √∂ √¯∂ 2098 ‘È ¡ ¡√Î؇’ ’«Ú «¬√ «Úº⁄ ‘À È‘ƒ®
(31) ¤≈Í≈ ¡Ó«Â√ ‹Δ ’≈ ’≈◊‹ ¡ ¡º÷ Ó؇∂ √πøÁ ¡’≈ Í»≈ √Î∂ 1478 √ØË Ï‘π Í≥‚Â
Ì◊Ú≈È «√øÿ ‹Δ Á≈ √≈∂ Í≥Ê «Úº⁄ ÙØ Ó⁄≈¿∞‰ Á≈ ’≈È «¬‘Ø ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Á≈ ¤≈Í≈ ‘À Í≥«‚ ‹Δ «Ò÷Á∂
‘È, «’ «¬√ Á∂ √ØË’ È∂ ’¬Δ Â∞’ª ÓÈÿÛ Ò≈ ’∂ √πºË ’ΔÂΔ¡ª ‘È ¬∂‘ ◊πÁÚ≈≈ ‡≈‘ÒΔ √≈‘Ï ¡ √øÂ
Ì≈¬Δ Ù≈Ó «√øÿ ‹Δ ¡ Ì≈¬Δ ÈÀ‰ «√øÿ ‹Δ Ó≈√‡ ¡ÀÓ.ÏΔ. √’±Ò «¬Èª «ÂøȪ Ê≈Úª Â∂ ¡≈¬∂ √∂®
(32) ¤≈Í≈ ‡≈«¬Í ¡’≈ ÓfiÒ≈ √¯∂ 1411 ¡º÷ √πøÁ «Ú⁄Ò∂ Ó∂Ò Á≈ ‡ÀÍ √πË≈¬Δ √≈Ë≈È √Á≈ √øπÁ
«√øÿ √≈«‘Ï ¬Δ√ Ó‹Δ·≈ √∂ ¡≈¬∂ √∂Õ
¬∂Ȫ ◊ÃøÊ √≈«‘Ϫ Á≈ «ÈºÂ ÍÃ’≈Ù ‘πøÁ≈ ¡ Ë»ÍÁΔÍ ÍπÙÍÓ≈Ò≈ ¡≈«Á Í»‹È ’’∂ Í≈· ¤≈Í≈ ‹ƒÁ Í
’Á∂ ¡√Ì √ØË’ Á∂÷Á∂ ‹ªÁ∂ √∂Õ «‹Èª Á≈ Í≈· È≈ «ÓÒ∂ ¿∞‘ Ϫ‘ ÷ÛΔ ’ «ÁøÁ∂ √∂ ¡ ¿∞‘ Í≈· «¬º’ ͺÂÃ∂ Í
«Ò«÷¡≈ ‹ªÁ≈ √Δ®

√ØË’ ’∂‘Ø ‹∂‘∂ ¡ ’Ω‰-’Ω‰ º÷∂ ◊¬∂

√ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ Á∂ ÊÛ∑∂ ÏÛ∂ Óπ÷Δ «◊›≈ÈΔ «ÚÁ…≈Ȫ Á∂ ‚∂∂ ¡ ÿª «Ú÷∂ ‹≈-‹≈ ’∂ Ï∂ÈÂΔ ’ΔÂΔ ◊¬Δ, «’
¡≈Í Á√Ó ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ √πË≈¬Δ, ◊π» ‹Δ ÁΔ √∂Ú≈, ¡ Í≥Ê Á≈ ¿∞Í’≈, ¡ ¡≈͉∂ ‹ÈÓ Á≈ ¿∞Ë≈,
¡Óπº÷ ËÓ (¯≈«¬˜) ‹≈‰ ’∂ ’Ø, ª √ÌȪ Ó‘≈ÂÓ≈ ÈÀ Á√È ¡≈‰ «ÁºÂ≈, Í «‹Èª Á∂ ÓÈ «Úº⁄ ’∞¤ ÍÃ∂Ó
ÁΔ ¡≥√ √Δ ‹Ø Óπ¯Â √∂Ú≈ ’Á∂ ‘∂ ¡ ¿∞È∑ª Á∂ È≈Ó ¬∂‘ ‘È®
(1) Ì≈¬Δ Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ Í≈· √Í√| ¡ √πºË ’Á∂ ‘È, ¡ ‹∂ ’Ø¬Δ Í≈·’ ¡√πºË ÍÛ≤∂ ª Á» ÏÀ·∂
’ø·≈◊© Â∂ Á»‹∂ ˘ Áº√ √’Á∂ ‘È ¡ ¡≥◊Ã∂‹Δ Î≈√Δ ◊πÓπ÷Δ Á∂ Ú›≈’È ’Ø√ ’«ÚÂ≈ ¡≈«Á √∂ Â◊∂Ô‘È ¡
«¬Èª Á≈ ÌÂΔ‹≈ √øÂØ÷ «√øÿ «Ó‚Ò Í≈√ ‘À «¬‘ Ú≈Ø-Ú≈Δ ’øÓ ’Á∂ ‘∂ Í ‘≈‹Δ «¬Èª ÁΔ Ï‘π ‘Δ ÿº‡ ‘Δ
‘ÀÕ
(2) Ì≈¬Δ ÈÀ‰ «√øÿ ‹Δ Ó≈√‡ ◊ÚÈÓ≥‡ √’±Ò ÓÀ ¯≈√Δ Á∂ ¿∞√Â≈Á ‘È, ¡ «‘ ÓÃÔ≈Á≈ ÓÀ Í»∂
«˜øÁ◊ΔÈ≈Ó∂ ÁΔ ‡Δ’≈ «¬Èª ÁΔ ¤≈ÍΔ ‘Ø¬Δ √≈∂ Íë√ºË ‘À, ‘≈‹Δ «¬È≈ ÁΔ ÏΔ ÈΩ’Δ Á∂ ’≈È Ï‘π ‘Δ ÿº‡ ‘Δ
‘ÀÕ
(3) Ì≈¬Δ ·≈’ «√øÿ ‹Δ ÓπÈÙΔ Á¯Â Ó›»È√«ÍÒ ’Ó∂‡Δ ‹≈ÂΔ Á∂ ÏÃ≈‘Ó‰ ‘√Óπ÷ ¡ √Ò √πÌ≈Ú
Î≈√Δ ◊πÓπ÷Δ «Í≥◊Ò ’≈Ú› «ÚÁ›≈ «Úº⁄ ’ÚΔ ¡ ≈◊ «ÚÁ›≈ «Úº⁄ ÏΔ «ÈÍπ‰ ‘È, «‹Èª Á∂ ‘ȱÓ≈È È≈‡’
’ø·≈◊à ‘À, ¡ ‘≈˜Δ «¬Èª È∂ ¡≥ Â∞’ Í»Δ «ÈÏ≈‘Δ ‘À®
(4) Ì≈¬Δ ‘‹» «√øÿ ‹Δ ≈◊Δ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ¡ √ø◊ Һ’Û Ó≥‚Δ Á∂ «√’Â «¬Èª È∂ ◊π»
Ï≈‰Δ Á≈ √ø◊Ñ ’’∂ «¬º’ ◊π‡’≈ ¤ÍÚ≈Ô≈ ‘ØÔ≈ ‘À, «‹√ «Úº⁄ ‹ÈÓ «Ú¡≈‘ ¡≈Á √Ì √Ó∂∫-√Ó∂∫ Á∂ ÙÏÁ Úº÷Ø-
Úº÷ «Ò÷∂ ‘È, ‹Ø ◊π«√º÷ª ˘ ÏÛΔ √‘≈«¬Â≈ «ÁøÁ∂ ‘È ‘≈˜Δ «Úº⁄ «¬Èª ÁΔ ÏΔ √‘≈«¬Â≈ «ÓÒÁΔ ‘ΔÕ
(5) ËÓ «√øÿ ‹Δ ÓÀ∫Ï ÷≈Ò√≈ √ºÂ √ø◊ √Ì≈ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ «’ÂΔ «√÷ ◊πÓπ÷Δ √πÌ≈Ú ⁄Ω∫’Δ ⁄ÛÁ∂
¤ÏΔÒ ÁΔ √∂Ú≈ ¡≈Á ËÓ-’≈‹ ’Á∂ «‘øÁ∂ ‘È «¬Èª È∂ ¡≥ÂÂ’ ÏÛ∂ ÍÃ∂Ó È≈Ò √∂Ú≈ «ÈÏ≈‘Δ ‘À®
(6) Ì≈¬Δ √ø «√øÿ ‹Δ √ÃΔÓ≈È ◊›≈È «√øÿ ‹Δ √ÏÂz Íë√ºË ◊›≈ÈΔ Á∂ ÍπºÂz ¡ÀÓ.ÏΔ. √’±Ò ‹À ◊πÓπ÷Δ Á∂
¿∞√Â≈Á ¡ √πøÁ √πΔÒ∂ Í≈·’ ‘È, «Úº⁄ «ÂøÈ Ó‘ΔÈ∂ º’ ÏΔÓ≈ ‘∂ «¬√ Ò¬Δ ‘≈‹Δ Ò◊Ì◊ «ÂøÈ Ó‘ΔÈ∂
‘À®
(7) Ì≈¬Δ ÁÏ≈≈ «√øÿ ‹Δ «¬ø‡zÀÈ√ º’ ¡≥◊Ã∂‹Δ Î≈√Δ Í·Â ¡ ◊πÓπ÷Δ ÓÀ∫ ¡«√√‡ø‡ ◊›≈ÈΔ Âº’ ’øÓ

9 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

’’∂ √≈‡Δ«Î’∂‡ Í≈¬∂ ‘ج∂ √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ Á∂ Óπ÷Δ ◊›≈ÈΔ ◊›≈È «√øÿ ‹Δ Á∂ ÍØÂz∂ ‘È, ‘≈‹Δ Ò◊Ì◊ ¡ºË
Á∂ ‘À®
(8) ‹ÀÁ›≈È «√øÿ ‹Δ «Ó‚Ò Í≈√ ¡ÀÓ.ÏΔ. Ïê⁄ √’±Ò ÓÀ ¿∞√Â≈Á ¡ ◊πÏ≈‰Δ Á∂ ÍÓ ÍÃ∂ÓΔ ¡ È≈Ó Á∂
√Δ¬∂ ÏÛ∂ ◊πÓπ÷ ÒØ’ ‘È, ‘≈‹Δ √∂Ú≈ ¡≥ ÍÃÔ ø «¬Èª È∂ «ÈÏ≈‘Δ ‘À®
(9) ◊πÁ›≈Ò «√øÿ ‹Δ ’∞fiªÚ≈Ò∂ È◊ Á∂ «ÈÚ≈√Δ «’ÂΔ ¡Â∂ ÏÛ∂ ◊πÓπ÷ ÒØ’ ‘È, «¬Èª È∂ ÓÈ Á∂ ÍÃ∂Ó
È≈Ò √∂Ú≈ √øÍ»È ’ΔÂΔ®
(10) «’√È «√øÿ ‹Δ ≈Ó «√øÿ ‹Δ «’ÂΔ «√º÷ ⁄≈ÚÒª ÁΔ Áπ’≈È ’Á∂ ‘È √Â√ø◊ √Ì≈ Á∂ ÓÀ∫Ï ÏÛ∂
ÍÃ∂ÓΔ ‘È, «¬Èª ÏΔ ÓÈ Á∂ ÍÃ∂Ó È≈Ò √∂Ú≈ √øÍ»È ’ΔÂΔÕ
(11) ÈÀÈ «√øÿ ‹Δ «√’Âz ÷≈Ò√≈ √«Â √ø◊ √Ì≈ «’ÂΔ «√º÷, ·≈’ «√øÿ ‹Δ ⁄≈ÚÒªÚ≈Ò∂ ÓÀ∫Ï
√Â√ø◊ √Ì≈, ÍÃÂ≈Í «√øÿ ‹Δ «¬ø‡zÀÈ√ Í≈√ ¡ «√’ºÂ ÷≈Ò√≈ «ÚÁ›≈ÊΔ √Ì≈ Á∂, Ì◊Ú≈È «√øÿ ‹Δ
«√’ºÂ √ø◊ ⁄Ω√ÂΔ ¡‡≈Δ, ‘È≈Ó «√øÿ ‹Δ ÓÀ∫Ï «ÚÁ›≈ÊΔ √Ì≈, ‘È≈Ó «√øÿ ‹Δ ’Ò’ «’Ò∑≈
◊Ø«ÏøÁ◊„, Ï»Û «√øÿ ‹Δ «√’ºÂ √ø◊ ’‡Û≈ ’ȺԪ, ‡∂’ «√øÿ ‹Δ «√’ºÂ √ø◊ ⁄Ω’ Ï≈Ï≈ √≈«‘Ï, ≈Ó «√øÿ
‹Δ ¡Â≈, Óº÷‰ «√øÿ ‹Δ ‘ÒÚ≈¬Δ, ◊π«ÁºÂ «√øÿ ‹Δ ÷»‘Ú≈Ò∂, ÿÈ›≈ «√øÿ Â∂‹≈ «√øÿ ‹Δ «¬ÂÔ≈«Á ‘Ø ’¬Δ
ÍÃ∂ÓΔ Ú≈Δ-Ú≈Δ √πË≈¬Δ Á∂ ’øÓ «Úº⁄ ¡≥ º’ √‘≈«¬’ ‘∂®

«‹Èª √ØË’ª ÁΔ «ÂÒ ÎπÒ Ó≈Âz √∂Ú≈ ‘πøÁΔ ‘Δ ¿±Èª

Á∂ È≈Ó ¬∂‘ ‘È
(1) Ì≈¬Δ «Ï√È «√øÿ ‹ΔÕ Íπ‹≈Δ ◊πÁ…≈≈ ÒØ‘◊Û∑ √≈«‘Ï «Í≥◊Ò ÍÃ√Â≈ ¡ ’≈Ú› Ú∂Â≈ ’ÚΔ ¡ ÏÛ∂
◊π‰Δ ¡ ÏÛ∂ √πøÁ «Ò÷≈Δ ‘È, «¬Èª ÁΔ ¿∞Ó Ï‘π «ÏÃË ÍÃø± «È ÍÃ∂Ó È≈Ò √∂Ú≈ ’Á∂ ‘∂ ¡ «¬Èª È∂
Á√Ó ◊ÃøÊ ‹Δ Á∂ ¤øÁª Á∂ Ì∂Á ÏΔ «Í≥◊Ò ¡È∞√≈ ⁄∂ ‘È®
(2) Ì≈¬Δ Ù∂ «√øÿ ‹Δ Í≈·’ ¡ «Ò÷≈Δ ¡ fiø‚∂ Ïπø◊∂ √≈«‘Ï Á∂ Íπ‹≈Δ ◊πÓπ÷ ÒØ’ ¡ Úø‚ ÷≈‰ Ú≈Ò∂
√øÂ√∂ÚΔ ¿∞Á≈ «⁄ºÂ ’Ê≈ ’ΔÂÈ Á∂ ÍÃ∂ÓΔ ‘È, «¬Èª È∂ ÏΔ √∂Ú≈ √πË≈¬Δ ÁΔ ¡≥ º’ «ÈÏ≈‘Δ®
(3) √» «√øÿ ‹Δ «Ï‘ø◊Ó Íطؑ≈Δ¬∂ «√º÷ ⁄Ω’Δ ⁄ÛÈ Ú≈Ò∂ «ÂøÈ Ó‘ΔÈ∂ º’ ¬∂‘ ÏΔ √ØË≈¬Δ ’Á∂ ‘∂®
(4) Ì≈¬Δ ÓπÒÂ≈È≈ «√øÿ ‹Δ Âı √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ √√Âª Á∂ Íπ‹≈Δ ¡ ¡Ë’≈Δ ¡ Á√ÈΔ’ ‘È,
Í«‘Ò∂ ’∞fi «ÁÈ «¬Èª È∂ ÏΔ ÍÃ∂Ó È≈Ò √∂Ú≈ √ØË≈¬Δ ÁΔ ’ΔÂΔ®
(5) Â≈≈ «√øÿ ‹Δ «È‘ø◊ «√øÿ √Á≈ Ïÿ∂Ò «√øÿ √≈«‘Ï ¬Δ√ ÏÛ≈«¬⁄ Á∂ ◊ÃøÊΔ ‘È, «¬È∑ª È∂ ÏΔ ’∞¤
«ÁÈ √ØË≈¬Δ ’ΔÂΔÕ
(6) ‘‹≈≈ «√øÿ ‹Δ «È‘ø◊ «√øÿ «‹Ò∂ ’∞‹ªÚ≈Ò∂ Á∂ «¬Èª È∂ √∂Ú≈ ¡≥ º’ «ÈÏ≈‘Δ®
(7) √Óπ÷ «√øÿ ‹Δ Ï≈ÚÒΔ Ú≈Ò∂ √≈Â’Δ √πÌ≈Ú Ó‘≈ÂÓ≈ √ø Ì≈¬Δ ¡≈√≈ «√øÿ ‹Δ ÁΔ ¡≥√ ¡ Í≈·’
‘È, √ØË≈¬Δ ÁΔ √∂Ú≈ ’Á∂ ‘∂®
(8) «’√È «√øÿ ‹Δ Í≈·’ ¡ ËÓ√≈ÒΔ¬∂ Ï≈Ï≈ √≈Ë» «√øÿ ‹Δ ̺Ò∂ √≈«‘Ï ’∂ ÏΔ √ØË≈¬Δ «Ú÷∂ √ØË’ ‘∂®
(9) ’Ó «√øÿ ‹Δ «‹Ò∑∂ Ù≈‘Íπ Ú≈√Δ √≈‘ΔÚ≈Ò Á∂, Ì≈¬Δ ◊πÒ≈ «√øÿ ‹Δ ÈßÏÁ≈ Âı ¡’≈Ò Ïπø◊≈
√≈«‘Ï Á∂ ËÓ√≈ÒΔ¬∂ ¡≥ÂÂ’ √ØË’ ω∂ ‘∂®
(10) ¿∞Á≈√Δ √ø ◊ØÍ≈Ò Á≈√ «√øËΔ ÁØÈØ∫ √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ¡ Ï≈‰Δ Ì≈¬Δ ◊πÁ≈√ ‹Δ Ì≈¬Δ ÈßÁ
Ò≈Ò ‹Δ ¡ ◊π «ÏÒ≈√ √»‹ ÍÃ’≈Ù ¡≈Á ◊ÃøÊ Í‚∂ ‘ج∂ ÍÃ∂Ó Ì∂ Ï∂È≈◊≈ √ØË≈¬Δ ’Á∂ ‘∂®

10 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

 (11) Ì◊Ú≈È «√øÿ «√øËΔ ÍÃ∂Ó ÁΔ Ó» Óÿ Á∂ Ó‘ΔÈ∂ º’ √ØË≈¬Δ ’’∂ ◊π» ’∂ ⁄Ȫ «Úº⁄ ‹≈ Ú√∂®
(12) ¡ÓΔ «√øÿ Ó‘ø «‹Ò∑∂ √≈«‘Íπ Ú≈√Δ «Î»’∂ Á∂ ‘È, «Ò÷≈Δ ‘È ¡ Í≈·’ ‘È ¡ √ªÂ’Δ √øÂØ÷Δ
◊π» ’∂ ÍÃ∂ÓΔ ’øÓ≈ ’È ‘πøÁ∂ º’ √ØË’ ‘∂®
(13) ‘È≈Ó «√øÿ ‹Δ «ÚÁ›≈ÊΔ ◊Ú«Ó≥‡ ¡Í Í≈«¬ÓΔ √’±Ò Á∂ ¤Ø‡Δ ¡Ú√Ê≈ «Úº⁄ ¡«‹‘Δ
⁄±≈¬Δ È≈Ò (◊ÒÂΔ) ÌπºÒ ÎÛÁ∂ √∂ ‹Ø ‘Ø √Ì √ØË’ ‘À≈È ‘πøÁ∂ √∂ «¬‘ ÏΔ ¡≥ÂÂ’ √∂Ú≈ √ØË ÁΔ ’Á∂ ‘∂®
(14) ÈÊ≈ «√øÿ ‹Δ Ϫ’∂ ¡ «¬È∑ª Á∂ ¤Ø‡∂ Ì≈¬Δ ◊π«Á «√øÿ ÏΔ Íπ‹≈Δ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ √ØË≈¬Δ
ÁΔ Í»ÈÂ≈¬Δ º’ «¬Èª È∂ ÏÛ≈ ÍÃ∂Ó ¡ ÍÃΔÂΔ «Á÷≈¬Δ®
(15) ÁÏ≈≈ «√øÿ ‹Δ «È‘ø◊ «√øÿ Ï‘π «ÚÁ›≈Í·Â È‘ƒ ‘È, ª ÏΔ «¬Èª Á≈ ÍÃ∂Ó ¡≥ÂÂ’ «È«Ì¡≈®
(16) ÏπË «√øÿ ‹Δ ◊πÁ…≈∂ ≈Ó√ √≈«‘Ï Á∂ ◊ÃøÊΔ ¡ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ «Ú÷∂ ≈◊Δ ‘È «¬Èª È∂ ÏΔ
√ØË≈¬Δ ¡≥ º’ Í‘πø⁄≈¬Δ®
(17) «Ó‘Ú≈È «√øÿ ‹Δ «√’≈ÍπΔ¬∂ «Ï‘ø◊Ó Í≈·’ ¡Â∂ ‘‹» ¡Ï⁄Ò È◊ «ÈÚ≈√ Á∂ ÏÛ∂ ÍÃ∂ÓΔ ‘È,
¬∂‘ ÏΔ √ØË Í»Δ ‘πøÁ∂ º’ ‘≈˜ ‘∂®
(18) √ø ҤÓÈÁ≈√ ‹Δ ¿∞Á≈√Δ Ó≥◊Ò Ú≈Ò∂ ¡÷≈Û∂ Á∂ «ÈÚ≈√Δ ‘È, «‹Èª «⁄ ‘Ø √«’¡≈ ¬∂‘ ÏΔ √ØË’
ω∂ √∂Ú≈ ’Á∂ ‘∂®
(19) Âı √≈«‘Ï Ïπø◊∂ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ‘π≈√Δ¬∂ ÈÀ‰ «√øÿ Á∂ ÍπÂz ·≈’ «√øÿ ‹Δ ÏΔ √ØË’ª «Ú÷∂ Ï∂È≈◊≈
‘≈˜ ‘∂®
(20) «Ï‘ø◊Ó «Ï√È «√øÿ ‹Δ √πÒÂ≈È «Í≥‚ «Ú÷∂ ËÓ√≈ÒΔ¬∂ ‘È «¬‘ ÏΔ «È «È«ÚÿÈ √ØË’ª «Ú÷∂
√∂Ú≈ ’Á∂ ‘∂®
(21) ≈ÓÒØ’ ‹Δ √ø ‹≈ÂΔ Á∂ Ï≈‰Δ¬∂ √Â◊π» Á∂ ÍÃ∂ÓΔ «√º÷ ‘È ¬∂‘ ÏΔ √ØË’ª «Úº⁄ ÏÀ· ’∂ ’¬Δ «ÁÈ √∂Ú≈
’Á∂ ‘∂®
«¬È∑ª √ØË’ª «Úº⁄ Ì≈¬Δ √∂ «√øÿ ‹Δ, Ì≈¬Δ ·≈’ «√øÿ ‹Δ, Ì≈¬Δ ÈÀ‰ «√øÿ ‹Δ, Ó≈√‡ Ì≈¬Δ ËÓ «√øÿ
‹Δ, Ì≈¬Δ ‹ÀÁ›≈Ò «√øÿ ‹Δ, ◊π«ÁÂ≈ «√øÿ ‹Δ Ϫ’∂ Ó‘ø ¡ÓΔ «√øÿ ‹Δ ¡ Í≥‚ Ì◊Ú≈È «√øÿ ‹Δ ¡≈ÍØ-
¡≈͉∂ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ √ØËÁ∂ ÏΔ ‘∂Õ ‘Â≈Ò ’ÒÓ ÁÚ≈ √Ì ’∞¤ ÓπΠ«ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ √Δ®
«ÓÂΔ √≈Ú‰ «Á‰∂ 8 √øÓ 2952 √∂ ¡øÌ ’’∂ «ÈºÂ Ï∂È≈◊≈ 5 Î◊‰ º’ 3 Ô≈ 4 ÿ≥‡∂ √ØË≈¬Δ ‘πøÁΔ
‘Δ®

5 Ë›≈«¬
(1) 6 Î◊‰ ˘ Í≈· ÁΔ √Ó≈ÍÂΔ Á≈ «¬Ù«Â‘≈ Í«‘Ò∂ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ √ΔÕ Ì≈¬Δ √≈Ë» «√øÿ ‹Δ «‚͇Δ
’È√Ú∂‡ ‹Ø √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ Ë»ÍΔ¡ª «Úº⁄Ø∫ ◊πÓπ÷ «√º÷ ¡Í≥Ê Á∂ ÙπºÌ«¬º¤’ ËÓ≈ÂÓ≈ ¿∞Í’≈Δ
√Δ ‘È, «¬Èª Á∂ ÷⁄ √∂ Á√ÈΔ ÁÚ≈‹≈ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ¡º◊∂ √ÌȪ ◊ÃÊ ø √≈«‘Ϫ Á≈ ÍÃ’≈Ù ’’∂
√‰∂ √Á≈ ¡‹È «√øÿ ‹Δ √Ï≈‘ ¡ Óπ÷Δ Óπ÷Δ Íπ‹≈Δ «√øÿ ¡ √≈∂ √ØË’ ◊ÃøÊΔ «√øÿª Á≈ ¡’√ «Ò¡≈
«◊¡≈Õ «¬‘ Ó» ¡«Â √πøÁ Ï‰Δ ‘ÀÕ ‹Ø 1® ’Ø √ØÁ≈◊ «Ï√È «√øÿ ‘≈Ò Ï‹≈ √∂ «ÓÒ √’ÁΔ ‘À®
(2) 4 Î◊‰ ˘ Á√Ó ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹ ÏÛ≈ ¡’≈ «‹√ ÁΔ √Á≈ Á∂√≈ «√øÿ √≈«‘Ï, √Á≈ Ò«‘‰≈ «√øÿ
‹Δ ÚºÒØ∫ √∂Ú≈ ‘Ø¬Δ ¡ Âı √≈«‘Ï Í ÏÛ∂ ¡ÁÏ √∂ «Ï≈‹Ó≈È ‘È, «¬Èª Á≈ ¡÷≥‚Δ Í≈· «ÚËΔ Í»Ï’
«÷¡≈ «◊¡≈ 16 Í«‘ ¡÷≥‚ Í≈· ‘ØÔ≈ ¡ 15 Í«‘ fiÛΔ ÏΔ ¡÷≥‚ Î»Ò Ï√≈™ÁΔ ‘Δ® 6 Î◊‰ √øÓÂ
1952 ¡ÀÂÚ≈ Í«‘ ≈ «‘øÁΔ ¡’≈√ «ÈÓÒ ‘Ø «◊¡≈Õ ¡≈͉∂ √Ó∂∫ Í «ÁÈ ÍÂΔ Ó‘≈≈‹ È∂ ÍÃ’≈ÙÓ¬Δ

11 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

«’Ȫ Á≈ Óπ’‡ Í«‘È∂ Á√È Á∂ ’∂ ÁΔÚ≈È ÁΔ ¡≈«◊¡≈ «ÁºÂΔÕ ◊ÒΔ⁄∂ ¡ ÁΔ¡ª ¿∞Í √¯ÀÁ ⁄≈Áª Á≈
ÎÙ Á» º’ «Ú¤≈Ô≈ «◊¡≈ «Ú⁄’≈ Âı √≈«‘Ï Í ÏÛ∂ Ï≈Ï≈ ‹Δ (Úº‚∂ ¡’≈ Ú≈Ò≈) «Ï≈‹Ó≈È, √ØÒª
◊Ãøʪ √≈«‘Ϫ Á≈ ÍÃ’≈Ù √º‹∂ ¡ 16 Á≈ ÷ºÏ∂, ¿∞Í ÏÛ∂-ÏÛ∂ ’ΔÓÂΔ πÓ≈Ò ‹◊Ó◊≈™Á∂ ¡ ÎπºÒª «ÁÔª Ó≈Ò≈
ÁΔ √ØÌ≈ √‰∂ ¡È±Í ¤Ï Í≈ ‘∂ √È® «¬’ «¬’ √ØË’ ◊ÃøÊΔ Â≈«Ï¡≈ ÏÀ·≈ ¡ «¬’ «¬’ ‡«‘Ò Ú≈Ò≈ ⁄ªÁΔ √ØÈ∂
Á∂ ‚ø‚Δ Ú≈Ò∂ ⁄Ω fiπÒ≈™Á≈ ÷Û≈ √Δ®
(5) ¡º◊∂ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ Úº‚∂ ≈◊Δ¡ª ÁΔ ⁄Ω∫’Δ «¬Èª Á∂ È≈Ò ı≈Ò√≈ √Â√ø◊ √Ì≈ ÁΔ ÂÈ
Ó≥‚ÒΔ Î∂ Ì‹È Ó≥‚ÒΔ √ø◊Â Ò’Û Ó≥‚Δ ÁΔ Î∂ ÷≈Ò√≈ Ì‹È Ó≥‚ÒΔ √ø◊ ⁄≈ÚÒ Ó≥‚Δ ÁΔ ÓÈØ‘ √πª È≈Ò
√ÏÁª Á≈ ¿∞⁄≈ ’Á∂ √∂Õ
(6) √Á≈ ¡‹È «√øÿ √≈«‘Ï ¬Δ√ ⁄≈‘Ò √Ï≈‘ √Á≈ √πøÁ «√øÿ √≈«‘Ï ¬Δ√ Ó‹Δ·≈ ¡≈ÁΔ
√Á≈ ¡ ¿∞Á≈√Δ Ì∂÷Á∂ √ÃΔ Ó‘ø «Èø‹È Á≈√ ‹Δ ¡ √∂Ú≈ Í≥ÊΔ √≈Ë»¡ª Á∂ √ÃΔ Ó‘ø «’Í≈ ≈Ó ‹Δ ¡≈Á
√Ì √ø ӑø ¡ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ ¡ √ÃΔ 7 ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ Á∂ Óπ÷Δ 2 ◊›≈ÈΔ ¡ √≈‘»’≈ «√º÷ √ø◊ª
ÁΔ ÌΔÛ ¡Í≈ Ï∂√πÓ≈ √ΔÕ ⁄≈∂ Ò≈‘ÓØ∫ ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á Á∂ Ê≈Ò ¡ ÎπºÒª Á∂ ‘≈ Ò¬Δ √ø◊ª ¡≈ ‘Δ¡ª √È
«Ú⁄’≈ ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á Á∂ Ê≈Òª ÁΔ¡ª Í≥’ª «⁄º‡∂ πÓ≈Òª √‰∂ Í«‘È∂ ‘ج∂ √ØÌ≈ Á∂ ‘Δ¡ª √ÈÕ √ø÷ª ÁΔ¡ª ËπȪ
¡ È«√ø◊∂ ¡ ¡≥◊∂‹Δ Ï≈‹∂ √‘È≈¬Δ¡ª Ó≥◊Ò≈⁄≈ ÍÃ◊‡ ’ ‘Δ¡ª √ÈÕ ÌØ◊ Ú∂Ò∂ √ÌȪ ◊ÃøÊ √≈«‘Ϫ Â∂
‹≈Í‹Δ Á≈ Í≈· ¡ ⁄ΩÍ¬Δ (‘ÓΔ ’‘π ‘≈Ê Á∂ º¤≈) Á≈ Í≈· «ÓÒ ’∂ ‘ØÔ≈ √Á≈ √‹È «√øÿ ‹Δ Á∂ ‘ºÊƒ
Ï√øÂΔ πÓ≈Ò ¡ √Á≈ √πøÁ «√øÿ ‹Δ Á∂ ‘ºÊƒ «ÂÒ’ ¡ Íπ√Í ⁄Û≈¬∂ ◊¬∂ ¡ Ï√øÂΔ Áπͺ‡∂ Âı √≈«‘Ï ‹Δ
ÁΔ ÚºÒØ∫ √ÌȪ √ØË’ª ◊ÃøÊΔ¡ª ˘ «√ØÍ≈¿∞ Ï÷√∂ ◊¬∂Õ «¬√ Ú∂Ò∂ Á∂ ÁΔÚ≈È ÁΔ ¤Ï ¡’ÊÈΔÔ ¡ ¡È±Í √Δ®
¡Á≈√ Ì≈¬Δ ÓπÒÂÈ≈ «√øÿ ‹Δ È∂ ’ΔÂΔ «¬√ Ú∂Ò∂ √Á»Ò «√øÿ ‹Δ «◊¡≈ÈΔ È∂1® Ì∂‡ Á∂ ’∂ ÌπÒ⁄π’ Ï÷√≈¿∞‰
ÁΔ ¡Á≈√ ’Ú≈¬Δ ‹Ø ¡√ƒ √Ì √ØË’ ÌπºÒ‰ ‹Ø◊ ¡È∂’ ¡Ω◊π‰ª È≈Ò Ì∂ ‘ج∂ 8 Ó‘ΔÈ∂ º’ √Â◊π» Á∂ Í«ÚÂz
Ó≥Á «Úº⁄ ÏÀ·Á∂ ‘∂ ‘ª ’¬Δ Â∑ª ÁΔ ÏØÒ‰ ÏÀ·‰ «Úº⁄ «Ï¡ÁÏΔ¡ª ‘Ø ‹ªÁΔ¡ª ‘È, √Ø √Â◊π» Ï÷√‰, √Ø
¡Á≈√ ÍÚ≈È ‘Ø¬Δ ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á ÚÂ≈Ô≈«◊¡≈ ¡ Í≈Ò’Δ¡ª «Úº⁄ ÍË≈«¬’∂ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Ó≥È≈ «√øÿ
‹Δ ‘’ΔÓ Á∂ √Ê≈È ‘Ø ’∂ «‹È≈-«‹Èª ËÓ√≈Ò Ïπø«◊¡ª Â∂ ¡≈¬∂ √∂ Í‘πø⁄≈¬∂ ◊¬∂®
¿∞ÍøÁ 7 Î◊‰ √øÓ 52 √∂ ÓÒÚ¬Δ Ïπø◊∂ «Ú÷∂ «ÈºÂ 3 ÿ≥‡∂ º’ ’Ó∂‡Δ (√Ì≈) ÏÀ·‰ Òº◊Δ, «‹√ «Úº⁄
¡◊ÃØ’Â ◊›≈ÈΔ √≈«‘Ï ÔÊ≈ Ïπº«Ë ¡≈Í‰Δ √øÓÂΔ «ÁøÁ∂ √∂Õ «¬√ Ú∂Ò∂ ÏΔ √ÌÈ≈ Óπ÷Δ ¡ Ó‘≈ÂÓ≈ ◊Ô≈ÈΔ
√≈«‘Ϫ ÁΔ √∂Ú≈ «Úº⁄ Í≈ÊÈ≈ ’ΔÂΔ ◊¬Δ Í ¡◊ÃØ’Â «◊¡≈ÈΔ √≈«‘Ϫ È∂ √∂Ú≈ Í»È ’ΔÂΔ®
¬∂‘ ◊Ô≈ÈΔ «È ‘≈‹ ‘∂∏
Ì≈¬Δ Ì◊Ú≈È «√øÿ ‹Δ
Ì≈¬Δ Ï÷√Δ√ «√øÿ ‹Δ
Ì≈¬Δ ÁΔÍ «√øÿ ‹Δ
√ø ◊ØÍ≈Ò Á≈√ ‹Δ
Ì≈¬Δ «Ï√È «√øÿ Ó‘ø ◊πÁ…≈≈ ÒØ‘◊Û∑
Ì≈¬Δ ËÔ≈È «√øÿ ‹Δ ◊Ô≈ÈΔ
Ì≈¬Δ «Á¡≈Ò «√øÿ ‹Δ √øÂ
Ì≈¬Δ Ì◊Ú≈È «√øÿ ‹Δ Í≥‚Â
Ì≈¬Δ Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ
Ì≈¬Δ ·≈’ «√øÿ ‹Δ ÓπÈÙΔ

12 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

Ì≈¬Δ ÈÀ‰ «√øÿ ‹Δ Ó≈√‡
Ì≈¬Δ ‘‹≈≈ «√øÿ ‹Δ Í≥‚Â
Ì≈¬Δ ‘È≈Ó «√øÿ ‹Δ È’¬Δ
«¬‘ «ÚÁÚ≈È «’√∂ «’√∂ «ÁÈ «¬√ ’øÓ ÁΔ Í»ÈÂ≈¬Δ º’ Á√È «ÁøÁ∂ ‘∂Õ ‹ÀÁÔ≈Ò «√øÿ ‹Δ ÍÃ∂ÓΔ «ÈÂ
3 Ó‘ΔÈ∂ º’ √∂Ú≈ «Úº⁄ √≈Ú≈Ë≈È ‘∂®
Úº‚≈ Ï≈Ï≈ «√ØÓ‰Δ ¡ ¤≈Í≈ ‹ƒÁ Á∂ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Á≈ ‘ Ø‹ ˜» ¡ ‘Ø ’ÁΔ «¬’ ’ÁΔ ÁØ ÒØÛ Á∂
¡È∞√≈ ÍÃ’≈Ù ’ΔÂ≈ ‹ªÁ≈ √ΔÕ ؘ ¡≈øÌ √Ó∂∫ ¡Á≈√ ’ΔÂΔ ‹ªÁΔ √Δ «’ ‘∂ √º⁄∂ Í≈ÂÙ≈‘ Â∞√ƒ ¡≈Í √≈‚∂
ÿ‡ª «Úº⁄ Ú√ ’∂ ¡≈͉∂ ÙπºË Í≈· ÍÃ◊‡ ’Ø ¡ √≈ÊØ∫ «Èͺ÷Â≈ È≈Ò √∂Ú≈ Ò˙ ¿∞ÍøÁ √ØË≈¬Δ Á∂ √Ó∂∫ «‹Èª
Â∞’ª ÍÁ≈ √ÏÁª Á∂ ¿∞Â∂ ÌÓ √Δ ‹Ø Í≥‹ª √≈«‘Ϫ Á≈ Í≈· ¡À™ ‘À ¡ 18 Í ¬∂‘ Ô≈ 12 Í ¬∂‘ 18 Í ¬∂‘
¿∞Ȫ √ÊÒª Í ÈΔÙ≈È Ò◊∂ ‘ج∂ √∂ √Ø «È’≈Ò ’∂ Í≈· ’ΔÂ≈ ‹ªÁ≈ √Δ ¡ «◊¡≈ÈΔ √≈«‘Ï ¿∞√ ÍÁ Á≈ ¡Ê
¡ Ì≈Ú ¡ Í≈ ÍÏÒ≈ ’Ó ¡ ÚËΔ’ √øÓÂΔ (◊≈ÒÏ ≈«¬) ÏΔ⁄≈ ’∂ √øÓÂΔ Ò◊≈™Á∂ √∂ ‹Ø «¬‘ Í≈· √πºË
‘À ¡ ¿∞√ Í «¬’ ¡≈ÛΔ Ò’Δ∏Á≈ «ÈÙ≈È Ò≈Ô≈ ‹ªÁ≈ √ΔÕ «¬√ Âª ¬∂‘ ’≈‹ ‹∂· Ó‘ΔÈ∂ «Úº⁄ Í»È
‘ØÔ≈®
ÌØ◊ Á∂ «ÁÈ ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á ’∂√ Íπ√Í ËπÍ ÁΔÍ ¡≈ÈßÁ ‹Δ Á≈ Í≈· ¡Á≈√ ‘Ø¬Δ ¡ √Á≈ √πøÁ «√øÿ
√≈«‘Ï ¬Δ√ Ó‹Δ·≈ ÍÀ‹‚ø‡ «√øÿ √Ì≈ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ ¡ Ì≈¬Δ √ø «√øÿ √≈«‘Ï «√’Â ¡ Ì≈¬Δ ¬Δ√Ú
«√øÿ ‹Δ √≈«‘Ï Ó‘ø ÓÒÚ¬Δ Ïπø◊≈ ‹Δ ÁΔ ‘ºÊƒ (◊π» Í»‹≈ «Ï«Ë √«‘ ’ø)® ÍπÈ: Íπ√Í Ó≈Ò≈’ø· ÓÀ «ÂÒ’
Ó√Â’ ÓÀ ¿∞Í Ï√øÂΔ Áπ͇∂ «√ØÍ≈Ú Í«‘È≈¬∂ ¡ «¬Ò≈«¬⁄Δ¡ª √‰∂ È’ÁΔ Ó≈Ô≈ ⁄≈Ø◊ Ô≈ÈΔ √≈«‘Ϫ ÁΔ
Ì∂∫‡ ’ΔÂΔÕ «¬√ Ú∂Ò∂ Ì≈¬Δ ÁΔÍ «√øÿ ‹Δ «◊¡≈È ÓÒÚ¬Δ Ïπ◊ø ≈ È∂ ¡≈Í‰Δ Ó≈Ô≈ ÈßÏ Í«‘Ò∂ ¡ Á»‹∂ «◊¡≈ÈΔ
‹Δ ÁΔ ‘Δ Ì∂∫‡ ’ «ÁºÂΔ®

¤ΔÚª «Ë¡≈«¬
Ò∂÷ª ¡≈ÓÁÈΔ ¡ ÷⁄ª Á≈
¡≈ÓÁÈΔ
÷⁄
225) Ì≈¬Δ ‹À «√øÿ ¡≈◊Ô≈ «√øÿ ‹Δ Á∂ ÍπÂ Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ
5) ¤ÍÚ≈¬Δ «¬Ù‘≈ ¡’≈Ò ÍÃÀ√ Ò‘ΩÕ
25) Ì≈¬Δ ÓÂ≈Ï «√øÿ ‹Δ ◊πÏ÷√ «√øÿ ‹Δ √≈‘»’≈ Ú≈√Δ ‘Ú∂ÒΔ
1) «¬Ù‘≈ Ì∂‹‰ ÁΔ ¿∞‹ ¡÷Ï≈ ÷≈Ò√≈ ◊Ã≈Ó «˜Ò≈ «Ó≥‡◊πÓΔ √ÃΔÓ≈È ◊Ô≈È «√øÿ ‹Δ ◊Ô≈ÈΔ
√≈«‘Ï ËÓ Í⁄≈’ Á∂ (Ó≈Ó∂ ‹Δ Á∂ ÍπÂ) Ì≈¬Δ ‘ÈÕ
2) «‡’‡ «¬√«Â‘≈ √≈Δ¡ª «√ÿ √Ì≈ ÓÀ Ì∂‹∂Õ
2) Ï≈Ï» Óπ≈Δ «√øÿ ‹Δ Ú≈√Δ Ï‘≈ÚÒÍπÕ
1) ‘‹≈ Ó≥‹Δ √≈«‘Ϫ 6 ÷ΔÁΔ¡ª ¡ Î∂ ÏÃ∂⁄Δ¡ªÕ
1) Ì≈¬Δ ‹Ú≈‘ «√øÿ ‹Δ «√’Â ’Ω∫√Ò ÷≈Ò√≈ ’≈Ò‹
5) Í≈Ò’Δ¡ª 5 ¡øÌ ÁΔ
2) Â≈ Ì∂‹Δ √Ï≈‘ √≈«‘Ï ˘ ÂÈÂ≈È ‹Δ

13 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

10) √Á≈ √∂Ú≈ «√øÿ ‹Δ «‚Í‡Δ ¡ «¬Èª Á∂ ÍπÂ √Á≈ Ú≈Í√ΔÕ «ÂzÒØ⁄È «√øÿ ‹Δ ¡ÀÓ ¬∂Õ
1) ÍÃ√≈Á ¡øÌ √ÓÀÕ
5) √Á≈ √≈Ë» «√øÿ ‹Δ «‚Í‡Δ ’È√ Ú∂‡Õ
1) ¡Á≈√ Â÷ √≈«‘Ï ‹ΔÕ
5) √Á≈ √πøÁ «√øÿ ‹Δ Ó‹Δ·Δ¬∂ ÍÃ∂‹Δ‚ø‡ «√øÿ √Ì≈ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹ΔÕ
1) ≈◊Δ Úº‚∂Õ
2) ÏøÁ‘ √ÁπÒ «√øÿ ◊Ô≈ÈΔÕ
2) Í⁄»È ‘ÛÂ≈Ò «√ÍΔ ¡ªÎπÒË»Í È«√ø◊∂ Ú≈Ò≈
2) ÷≈Ò√≈ √Â√ø◊ √Ì≈ √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹ΔÕ Â÷ √≈«‘Ï ‹Δ Á≈ √È≈È «‡’ÛΔ¡ª ¡≈«⁄Õ
1) Ì≈¬Δ ¬ΔÙ… «√øÿ ‹Δ Ó‘ø ÓÒÚ¬Δ Ïπø◊≈Õ
2) Ú≈‹≈ ¡≥◊Ã∂‹ΔÕ
1) Ì≈¬Δ Ó÷‰ «√øÿ ‹Δ ‘ÒÚ≈¬ΔÕ
3) Â√ÚΔ ¿∞ÂÚ≈¿∞‰ Ú∂Ò∂ ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á ¡Á≈√
1) Ì≈¬Δ «’ÙÈ «√øÿ ≈Ó «√øÿ ‹Δ ⁄≈ÚÒ≈ Ú≈Ò∂Õ¡ Î≈√
1) Ì≈¬Δ ·≈’ «√øÿ ‹Δ ÓπÈ√Δ Ó«‘’Ó≈ ÍÀÁ«¬√Õ
19) ÷⁄ √∂Ú≈ √ØË’≈ È√≈Ú‰ √øÓ 1952
1) Ì≈¬Δ √≈Ó «√øÿ ‹Δ √øÂ Ú ≈◊ΔÕ
34) ÷⁄ Ì≈ÁØÕ
1) Ì≈¬Δ ¡≈Ô≈ «√øÿ ‹Δ ◊ø„Õ
31) ÷⁄ ¡√» Ó‘ΔÈ∂ «Ú⁄Õ
1) ÚΔ Ì≈È Ì◊ ⁄≈ÚÒª Ú≈Ò∂Õ
24) ÷⁄ Ó‘ΔÈ∂ ’Â’Õ
1) Ó‘ø ËÓÁ≈√ ‹Δ ’¤Δ Á∂√ √ ‘ ◊øÁ≈Ú≈Á Á∂Õ
26) ÷⁄ Ó‘ΔÈ≈ Óºÿ Ó∂Õ
1) √Ø‘‰ «√øÿ ‹Δ ÍÃÀ‹Δ‚ø‡ √ø◊ ¡≈ÈßÈ «√÷ΔÕ
25) ÷⁄ Ó‘ΔÈ∂ ÍØ‘ «Ú⁄Õ
2) Ì≈¬Δ ‘È≈Ó «√øÿ ‹Δ √ΩÁ≈◊  ⁄øÏÕ
18) ◊Ô≈ÈΔ √≈«‘Ï≈ ÁΔ Ì∂‡ Ø’Õ
1) ◊ø‚≈ «√øÿ ‹Δ ‹◊ √πÒÂ≈ È «Í≥‚Δ¬∂Õ
4) Áπ͇∂ 6 ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á ’∂√ ÓØÂΔ¬∂ ÁΔ¡ª Ó≈Ò≈
1) √ø «√øÿ ‹Δ ◊ÃøÊΔ «√’Â «√øÿ √Ì≈Õ ø◊ ÁπÍ«‡¡ª ˘Õ
2) Ï≈Ï» ¡Â «√øÿ ‹Δ Ú’ΔÒ Ú «√’Â ÷≈Ò√≈ ÁΔÚ≈ÈÕ
43) ÌØ◊Á∂ ¿∞Â√Ú Ó∂ ÷⁄ ‘ج∂ 6 Î◊‰ «‹√ Á≈
1) √πøÁ «√øÿ ‹Δ ÓÈ «⁄øÁ∂ ÷‹≈È⁄Δ «√øÿ √Ì≈Õ Ú∂Ú≈ «¬‘ ‘À ∏
2) Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ √øÂØ÷ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ
(1) ¡Á≈√ Â÷ √≈«‘ÏÕ

14 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

1) Ï≈Ï» ÈÀ‰ «√øÿ ‹Δ Ó≈√‡Õ
(1) ’Û≈‘ ÍÃ√≈ÁÕ
2) ÷≈Ò√≈ Ì‹È Ó≥‚ÒΔÕ
(5) Í≈Ò’Δ¡ªÕ
®) √∂Ú≈ «√øÿ ‹Δ «√. ÷. ¡≈. (®Õ) ¡≥◊Ã∂‹Δ Ú≈‹≈Õ
®) Ó»Ò «√øÿ ·≈’ «√øÿ ⁄≈Õ (1) ≈◊ΔÕ
®) ËÓ «√øÿ ‹Δ «√. √ø. ¨.Õ (2) ¡Á≈√ ÌØ◊ Ú∂Ò∂Õ
®) Ù∂ «√øÿ ‹Δ «ÈÙ≈È⁄ΔÕ (1) ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á ÁΔ ’≈¬®
®) ·≈’ «√øÿ ‹Δ ‹ÛΔ¬∂Õ (®) √≈Î∂ ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á ÍÕ
Õ) Ó‘ø ¡ÓΔ «√øÿ ‹ΔÕ (®) ÁπËÕ
Õ) ÓÂ≈Ï «√øÿ ‹Δ ÍÃ∂ÓΔÕ (®) Í∂Ó «√øÿ ⁄Í≈√ΔÕ
®) ’Ó «√øÿ ‹Δ √ØË’Õ (8Õ) πÓ≈Ò ‘ÊΔ √Ø‘‰ «√øÿ ‹ΔÕ
Õ) ‹À ÁÔ≈Ò «√øÿ ‹ΔÕ (18®Õ) √Á ’Û≈‘ ÍÃ√≈ÁÕ
Õ) ‹π¡≈Ò≈ «√øÿ ‹Δ ¡≈. (®) ’∂√ ¡ «ÿ˙ ¡÷≥‚Í≈· ÁΔ ‹ØÂÕ
(®) ÂÈ Â≈È ‹Δ Á∂ ◊øÊΔ ˘ ¡√Ú≈∂ √≈«‘Ï ÁΔÌ∂‡Õ
(∏) Ò∂ÚΔ «¬Ù«Â‘≈ª Ò¿∞‰ ȱøÕ
(20) ‘Ø ÷⁄Õ
(Õ) √Ô≈‘Δ ÷⁄ √ØË≈¬Δ Ó∂∫ 10 √≈Ú‰Õ
(Õ) ’≈◊‹ ÷⁄ ‘ج∂ Í⁄»ÈΔÕ
(1) ’Û≈‘ Í√≈Á ◊πÍπÏ Á√‘◊≈ 14 ¡√»Õ
(1®) ÁΔÍ Ó≈Ò≈ Á∂ «ÁÈ «Ó·≈¬Δ ÚÂ≈¬ΔÕ
(1Õ) ◊πÍπÏ ’Â’ √πÁΔ Í»ÈÓ≈ÙΔÕ
(1Õ) ◊πÍπÏ ÍØ‘ √πÁΔ √ÂÓΔÕ
(1Õ) ◊πÍπÏ Ï√ø ÷ØÒÈ Á≈Õ
(12Õ) Â∂Ò Á∂ ’È√Â 4®
‹ØÛ 305Õ-® ‹ØÛ 301 ®Õ
Ëø ÈÚ≈Á
(1) √Á≈ √‘≈«¬’ √º⁄≈ √π÷Á≈«¬’ √Ì Ú«‚¡≈¬Δ¡ª ¡ËøÈÚ≈Á Á∂ ‹Ø◊ ‘À ¡’≈Ò Íπı ÍÓ∂√Ú ¡
√ÃΔ √«Â◊π» Ó‘≈≈‹ «‹Èª ÁΔ «¥Í≈ È≈Ò ¡≈Ø◊ÔÂ≈ √πÓ ¡ ÏπËΔ «Ú«Á¡≈ «ÓÒΔ ‹Ø ¬∂‘ √Ìπ ’≈‹ Í»È
‘ØÔ≈Õ
(2) «‹Èª «‹Èª ¿∞Í’≈Δ ËÓ≈ÂÓ≈ È∂ ÂÈ Ú≈ ÓÈ Ú≈ ËÈ ’’∂ √‘≈«¬Â≈ «ÁºÂΔ ¡ ‘π‰ ÏΔ Á∂ ‘∂
‘È √Ø ÏΔ ËøÈÚ≈Á Á∂ ‹Ø◊ ‘È, ¿∞Ȫ Á∂ È≈Ó È≈ÓΔ ¬∂‘ ‘È®
(1) ÓÀ∫Ï≈È ÷≈Ò√≈ ÁΔÚ≈È √ÃΔ ¡ÓÃÂ√ ‹Δ √Ó∂ «√’‡Δ Ï≈Ï» ¡Â «√øÿ ‹Δ √≈«‘Ï Ú’ΔÒ Á∂Õ
(2) ÓÀ∫Ï≈È «√øÿ √Ì≈ √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ √Ó∂ «√¥‡Δ Ì≈¬Δ √ø «√øÿ √≈«‘Ï ◊ÃøÊΔ Ú ÓΔ ÓπÈÙΔ ‹Δ
Á∂Õ
(3) √Á≈ Ï‘≈Á √Á≈ ¡‹È «√øÿ √≈«‘Ï √Ï≈‘ √∂Ú≈ √ÃΔ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹Δ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ ‹Ø

15 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

‘ Ú∂Ò∂ √‘≈«¬Â≈ «ÁøÁ∂ ‘∂Õ
(4) Íπ‹≈Δ √≈«‘Ï≈È Âı ¡’≈Ò Ïπ◊ ø ≈ √≈«‘Ï ¡ «È‹ ’’∂ Ì≈¬Δ ◊ØÍ≈Ò «√øÿ ‹Δ «‹Èª ÁΔ «¥Í≈ È≈Ò
¡º· Ó‘ΔÈ∂ √∂Ú≈ Á∂ ¡ÌØ◊ Á≈ ¿∞ÂÙ≈‘ √π÷ ¡ √ª«Â È≈Ò √Ó≈Í«Â ‘ØÔ≈Õ
(5) √Á≈ √πøÁ «√øÿ √≈«‘Ï ¬Δ‹ Ó‹Δ·≈ ÍÃÀ‹Δ‚ø‡ «√øÿ √Ì≈ «¬‘ ÏΔ √ÓÀ-2 Í √‘≈«¬Â≈ «ÁøÁ∂ ‘∂Õ
(6) Ì≈¬Δ ¬Δ√… «√øÿ ‹Δ √≈«‘Ï Ó‘ø ÓÒÚ¬Δ Ïπø◊≈ ‹Ø 10 Ó‘ΔÈ∂ Â’ √ØË’ √Ì≈ ÓÀ ‘ √ø¥ªÂ 1Õ) Á≈
’Û≈‘ ÍÃ√≈«Á Ì∂‹Á∂ ‘∂ ¡ «¬Èª Á∂ ÍÃ∂Ó È≈Ò ⁄≈ Ó‘ΔÈ∂ ÓÒÚ¬Δ Ïπø◊∂ «Ú÷∂ ÏÀ·’∂ ◊Ô≈ÈΔ √≈«‘Ï √øÓÂΔ «ÁøÁ∂
‘∂ ¡ «¬Ê∂ ÎÙ ¡≈«Á’ √≈Δ ‡«‘Ò «¬Èª ÁΔ ÚºÒØ∫ ‘Δ ‘πøÁΔ ‘ΔÕ
(7) Ì≈¬Δ ¡≈◊Ô≈ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ Á∂ √ÍπÂ Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ «‹Èª È∂ 225) ’Ó ËÓ ’≈‹ ÓÀ∫ Ò◊≈¬Δ ¡
¡◊∂ ‘Ø ÷⁄ Ò≈¿∞‰ ˘ «Â¡≈ ‘È ¡ «¬√ Í؇ ¤≈͉ Á≈ ÷⁄ ÌΔ «ÁÂ≈Õ
(8) √Ó»‘ √ø◊ √«Â◊π» ’Δ ÷≈Ò√≈ ‹Δ ◊π‰Δ ◊Ô≈ÈΔ ‹Ø ‘π‰ ¡≈ÍØ ¡≈Í‰Δ √øÓÂΔ Á∂ ’∂ «¬√ ’≈‹ ˘ Í»≈
’Ú≈¿∞‰Õ
(9) ÓÀ∫Ï≈È ÷≈Ò√≈ √Â√ø◊ √Ì≈ ‹Ø ’¬Δ √≈«‘Ï ÍÃ∂Ó È≈Ò Ë’ ‘∂ ¡ ¡øÌ ¡ ÌØ◊ Á∂ √Ó∂∫ Á∂ ¿∞ÂÙ≈‘
«¬√∂ √Ì≈ ÁΔ¡ª Ì‹È √ø‚ÒΔ¡ª È∂ √ØÌÈΔ’ ’ΔÂ∂Õ
Ò∂÷’-ÏøÁ‘ √Á»Ò «√øÿ ◊Ô≈ÈΔ

«ÏÈÀÍÂz «¬Ù«Â‘≈
ÍÃ◊‡ ‘ØÚ∂ ‹Ø A ‘≈Û √øÓ 1952 Ó∂ √≈Ú‰ √øÓ 1953 ª Á√Ó Í≈Â√≈‘Δ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ √ØË≈¬Δ
Â÷ √ÃΔ ¡’≈Ò Ïπ◊
ø ≈ √≈«‘Ï ¡ ÓÒÚ¬Δ Ïπø◊≈ √Ê≈È≈ ÓÀ ‘جΔ, ¡ Î∂ 31 Ì≈ÁzØ √øÓ 1954 Â’ Í؇ ¤Í’∂
›≈ ‘جΔ, «¬√ Á∂ Í»Ú√Δ‡ √Øˉ∂ Ó∂∫ ÌΔ ¡«Â Í«⁄√ÃºÓ ‘ØÔ≈, Í«‘Ò∂ 301® ÊØ∫ Úº÷Δ ’Ó 300 «¬√ Á∂ ¤Í‰∂
Ó∂∫ ‘Ø Ì≈¬Δ Ó≥È≈ «√øÿ √≈«‘Ï ‘’ΔÓ «√’Â ◊πÓ ◊ÃøÊ ÍÃ⁄≈’ √Ì≈ ÈÀ ÷⁄ ’ΔÂΔ ‘ÀÕ
‘π‰ «¬‘ Í؇ ◊πÓ Á∂ ◊›≈ÈΔ Ú≈ Í≥Ê Á∂ Óπ÷Δ ≈‹∂ Ó‘≈-≈‹∂ √Á≈ √≈‘»’≈ Ïπº«ËÓ≈È «ÚÁ…≈È
«¬Â›≈Á ÍÁÚΔ¡ª «Úº⁄Ø∫ ¿∞«⁄ √Ófi ’∂ ¡≈Í ÁΔ √∂Ú≈ «Úº⁄ Ì∂‹Δ ‘À, ¡≈Í ◊π» ’Δ √∂Ú≈ ¡ ¡≈¿∞‰ Ú≈ÒΔ «√º÷ª
ÁΔ √øÂ≈È Íπ ¿∞Í’≈ ’È≈ «Ï⁄≈ ’∂ ¡≈Í‰Δ «Ú⁄ √ÎÒ ’Ø ¡ «¬√ ˘ Ë›≈È È≈Ò ÍÛ ’∂ «¬√Á∂ ‘∂’ ÍÂz∂
”⁄ «Í¤Ò∂ «Úº⁄ ¡≈Í‰Δ √øÓÂΔ ‘∂’ √Â ¡◊∂ Ò◊≈’∂ 1 ÍØ‘ √øÓ 1954 Â’ Ì≈¬Δ Ó≥È≈ «√øÿ ‹Δ ‘’ΔÓ
«√’Â ◊πÓ ◊ÃøÊ ÍÃ⁄≈’ √Ì≈ √ÃΔ ¡ø«ÓÃÂ√ Í≈√ ÿ≥‡≈ÿ Á∂ È≈Ó Ì∂‹ «Á˙-¡≈¬Δ-Ôª ‘Ø«¬Ôª ≈Úª Í
ÏΔ⁄≈ ‘Ø’∂ «Î ¡√Ú≈≈ √≈«‘Ï √πºË ’’∂ Â÷ √ÃΔ ¡’≈Ò Ïπø◊≈ √≈«‘Ï ‹Δ Í «Ï≈‹Ó≈È ’ΔÂ≈ ‹≈Ú∂◊≈ ¡
«√’Â Í≈√ ‘∂◊≈ «‹√ ÊØ∫ ÍÃ∂ÓΔ Íπ√ √πË Í≈· ’È◊∂ ¡ Á∂÷ ÒÀ‰◊∂ ¡ ‘Ø ¡√Ú≈∂ √≈«‘Ï √ØË √’‰◊∂ ¡
√«Â◊π» ÁΔ √πºË Ï≈‰Δ Á≈ ÍÃ⁄≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ

16 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

 Ò∂÷’
√Á»Ò «√øÿ ◊Ô≈ÈΔ

ÎÀ«√ ◊πÓ ◊ÃøÊ ÍÃ⁄≈’ √Ì≈ √ÃΔ ¡≥«ÓÃÂ√ ‹Δ

Á∂ Íπ√Â’ª ÁΔ
(1) ◊π» ÍÃΔ÷Ô≈ I)
(2) ÷≈Ò√≈ ÓÈ ÓØÁ’ II)
(3) ◊πÓ «√ËªÂ Ú Í≥⁄ª◊Ú ÍÃ√È≈ÚÒΔ Á∂ ¿∞Â II)
(4) «ÏÂ≈ºÚ≈ Ï≈ªÓ≈‘ I)
(5) ◊π «√º÷ª Á∂ «È›’Ó I)
(6) ◊πÍπÏ ÍÃ’≈Ù 3)
(7) √Ë≈ Í»È √πºË Ï≈‰Δ √ÓÀ II)
(8) ◊π «ÏÒ≈√ Á√Ó Í≈Â√≈‘ Á≈ «¥Â Ì≈¬Δ √π÷≈ «√øÿ 1IvI)
(9) Ô≈Âz≈ ‘‹» ¡Ï⁄ÒÈ◊ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ III)
(10) ◊π ÍÈ≈ÒΔ «ÚÁ›≈ÊΔ¡ª Á∂ ’ø· ’È Ú≈ÒΔ I)
(11) √ÃΔ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ Á∂ Í≈· ÁΔ «ÚËΔ -)
(12) √ºÁ «√˪ -)
(13) Í؇ Á√Ó ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹Δ ÁΔ √ØË≈¬Δ ÁΔ II)
(14) ◊π» Ó«‘Ó≈ ÍÃ’≈Ù ¡«Â √πøÁ ’«ÚÂ≈ I-)
È؇∏ «¬‘ √Ì Íπ√Â’ «√’Âz √Ì≈ Í≈√Ø∫ È’Á ’ΔÓ Ô≈ ÚÀÒ›»Í∂ÊÒ Á…≈≈ «ÓÒ √’Á∂ ‘ÈÕ
È؇∏ ‚≈’ Ó≈‘√»Ò «‹øÓ∂ ÷ΔÁ≈ ‹Ú≈Ï Ú≈√Â∂ Ú≈Í√Δ ’≈‚ Ì∂‹ØÕ
ÍÂ≈∏ ¡≥«ÓÃÂ√ ÿ≥‡∂ ÿ Í≈√ Ó≥È≈ «√øÿ ‘’ΔÓ «√: √Ì≈

p
p
p

17 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org

18 Panthak Magazine SANT SIPAHI www.santsipahi.org