Está en la página 1de 2

Tercero Básico

Idioma Kaqchikel
Profa. Marlin Carolina Xico Ajsivinac

CONTENIDOS
Semana del 12 al 16 de septiembre del 2022.

BLOQUE IV
GUÍA DE APRENDIZAJE No. 4

Especificaciones Generales: el contenido de este tema, NO ES NECESARIO COPIARLO en hojas, ni


imprimirlo, únicamente deberá almacenarlo en su dispositivo, para luego reforzar con la lectura
los conocimientos.
LOS VERBOS (RI B’ANOJ)
Indican acción y movimiento del sujeto.

No. Kaqchikel Español


1. To’ïk Ayudar
2. Tijïk Comer
3. Qupinïk Cortar
4. K’utïk Enseñar
5. Tz’ib’anïk Escribir
6. B’anïk Hacer
7. Su’ïk Limpiar
8. Etz’anïk Jugar
9. Tikïk Sembrar
10. Ajilanïk Contar
11. Atinïk Bañar
12. Mesonïk Barrer
13. K’ayinïk Vender
14 Muxanïk Nadar
15 Ajilanïk Contar

MARCADORES GRAMATICALES DE PRONOMBRES

PERSONA GRAMATICAL PRONOMBRE PERSONAL MARCADOR GRAMATICAL


1ª. Persona singular Rïn / Yin In – estoy
2º. Persona singular Rat At – estás
3º. Persona singular Rija’ Ø – está
1º. Persona Plural Röj Öj – somos
2º. Persona Plural Rïx Ix – ustedes son
3º. Persona Plural Rije’ E – ellos son
MARACADORES DE TIEMPO VERBAL

Persona Q’ijul Kan Q’ijul Wa Q’ijul Apo


Imperativo
Gramatical Pasado Presente Futuro
Rïn / Yin X Y XK K
Rat X Y Xk K
Rija’ X N Xt T
Röj X Y Xk K
Rïx X Y Xk K
Rije’ X Y Xk K

Ejemplos:

Verbo: K’ayinïk

Persona Q’ijul Kan Q’ijul Wa Q’ijul Apo


Gramatical Pasado Presente Futuro
Rïn / Yin Xink’ayin Yink’ayin XKink’ayin
Rat Xatk’ayin Yatk’ayin Xkatk’ayin
Rija’ Xk’ayin Nk’ayin Xtk’ayin
Röj Xojk’ayin Yojk’ayin Xkojk’ayin
Rïx Xixk’ayin Yixk’ayin Xkixk’ayin
Rije’ Xek’ayin Yek’ayin Xkek’ayin

También podría gustarte