Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
★ Vestíbulo nasal: epitelio escamoso queratinizado. Células escamosas, glándulas sebáceas y sudoríparas.
★ Cavidad nasal: epitelio respiratorio. Células basales, células caliciformes y células ciliadas.
★ Nasofaringe: epitelio respiratorio y epitelio escamoso no queratinizado.
★ Epiglotis: cartílago elástico.
★ Laringe: cuerdas vocales,
○ Falsas (no vibran) recubiertas de epitelio respiratorio.
○ Verdaderas recubiertas de epitelio escamoso.
★ Tráquea: 20 anillos traqueales cubiertos de epitelio respiratorio.
➢ Bronquios: Principales, lobulares y segmentarios. Todos ellos recubiertos en su luz con epitelio respiratorio
pseudoestratificado.
➢ Bronquiolos: Epitelio respiratorio simple (no pseudoestratificado). Aplanado y más fino células ciliadas más
bajas (cúbicas) muy pocas células caliciformes.
- CÉLULAS DE CLARA, no presenta cilios ni produce moco, contienen un elevado número de
mitocondrias, sobresalen de las células ciliadas adyacentes. Raro identificarlas en citología. No se
conoce bien su función.
➢ Alveolos: Zona donde se realiza el intercambio de gases. Epitelio continuo muy fino.
○ Neumocitos tipo I (los más numerosos): finos y aplanados. Cubren la interfase gaseosa del alveolo.
○ Neumocitos tipo II (más voluminosos): forma cuboidal. Secretan SURFACTANTE (sustancia
lipoproteica).
○ Macrófagos: limpian impurezas.
1.1. ESPUTO
Macroscópicamente:
➔ Mucoide
➔ Blanquecino
➔ Grisáceo (bronquitis)
➔ Espumoso (edema pulmonar)
➔ Sanguinolento (tuberculosis, neumonía, tumores)
Microscópicamente:
➔ Células escamosas
➔ Células cilíndricas
➔ Macrófagos: necesarios para considerar la muestra valorable.
1.2. BRONCOASPIRADO (BAS)
Broncoscopio: Introducción de un catéter en la luz bronquial, solución salina y aspirado.
Microscópicamente:
➔ Macrófagos
➔ Células cilíndricas ciliadas
Raspado selectivo.
Microscópicamente:
➔ Placas de epitelio cilíndrico
➔ Algún o ningún macrófago
Suero salino, aspiración y recuperación. Volumen final > al 50% del instilado.
Microscópicamente:
- Macrófagos alveolares: 85-94%
- Linfocitos: 15-4%
- Neutrófilos: 3-1%
- Eosinófilos: 1%
- Basófilos: 0,5%
Celularidad epitelial < 5%, valores más altos invalidan la prueba
Microscópicamente:
➔ Células cilíndricas ciliadas
➔ Células tumorales (En muestras positivas para células malignas)
ESPECÍFIQUES:
⬦ Herpes Virus: (HSV tipus 1)
⬝ Efectes citopàtics en cèl·lules bronquials i escatoses.
⬝ Cèl·lules mononucleades o multinucleades amb nuclis en vidre esmerilat, cromatina rebutjada
reforçant la membrana.
⬝ Emmotllament nuclear en cèl·lules multinucleades.
⬦ Citomegalovirus: (HSV tipus 5)
⬝ Canvis citopàtics virals: citomegalia, inclusió gran basòfila nuclear i petites inclusions basòfiles
citoplasmàtiques en cels bronquials immadures.
⬝ Inclusió dins del nucli i un gran halo peri-inclusió = “ ull de mussol ”.owl eye.
⬥ MALALTIES AUTOINMUNES
⬦ Sarcoidosis: malaltia multisistèmica , granulomatosa, però no presenta necrosis caseosa. Dins dels
granulomes (histiocits multinucleats + cèl.lules epiteloides) i ocasionalment es poden observar
inclusions = cossos de Schaumann correspon a làmines concèntriques de calci i proteïnes.
TERMINOLOGÍA
TUMOR BENIGNO:
- Células tumorales permanecen juntas.
- Rodeadas por membrana de contención o cápsula.
- No constituyen una amenaza para la vida.
✽ METÁSTASIS: el cáncer se ha diseminado a una parte del cuerpo distinta de donde comenzó. Ocurre
generalmente por vía sanguínea o linfática.
Capacidad de las células malignas:
- Penetrar en vasos sanguíneos y linfáticos.
- Circular a través de circulación sanguínea.
- Crecer en tejidos normales diferentes.
✽ GRADO: sistema utilizado para clasificar células cancerosas, en cuanto a su diferencia con células
normales.
DIFERENCIACIÓN: semejanza o no de células tumorales con las células normales del mismo tejido.
GRADO 1 – BIEN DIFERENCIADO:
- Células tumorales se parecen a células normales.
- Crecen y se multiplican lentamente.
- Menos agresivo.
GRADO 2 – MODERADAMENTE DIFERENCIADO.
GRADO 3 – MAL DIFERENCIADO.
GRADO 4 – INDIFERENCIADO.
* En 3 y 4, las células tumorales no son normales, crecen rápidamente y se diseminan.
CRITERIOS DE MALIGNIDAD
▸ NÚCLEO: ▸ CROMATINA:
○ Tamaño ○ Describir cantidad de cromatina
○ Deformaciones en membrana nuclear ○ Distribución
- Sal y pimienta (reparación)
- Gruesa (malignidad)
- Finamente granular (metaplasia)
TUMORES PULMONARES
BENIGNOS:
- Hamartoma
- Adenoma pleomorfo y monomorfo.
MALIGNOS:
- Carcinoma célula pequeña
- Carcinoma célula no pequeña
FONDO
● Diátesis necrótica ,+/- inflamación
CITOPLASMA
● Denso, orángofilo a cianófilo
● Bordes bien definidos
● Anillos queratina. Perlas córneas
● Células fusiformes y en raqueta
NÚCLEO
● Central
● Forma irregular
● Hipercromáticos
● No nucleolo
● Puede existir mitosis atípicas
IMÁGENES TÍPICAS
● Células en renacuajo
● Células en fibra
● Células fantasma
FONDO:
● Limpio o diátesis tumoral
CITOPLASMA:
● Tenue
● Vacuolado
● Finamente vacuolado
● Citofagocitosis (citoplasma infiltrado por leucocitos)
NÚCLEO:
● Central o excéntrico
● Redondo u oval
● Membrana nuclear reforzada e irregular
● Cromatina fina
● Nucleolos grandes y prominentes…
GENERALIDADES:
- Edad >60 años.
- Asociado a TABACO.
- Constituye 10-20% de cánceres de pulmón.
- Tumor de alto grado.
HISTOLOGÍA:
- Central o periférico
- Gran necrosis
- Metástasis vía linfática y hematógena
CITOLOGÍA:
- Células sueltas, gran tamaño
- Núcleo vesicular y grande
- Nucleolo prominente
- Citoplasma abundante
GENERALIDADES:
- Tumor muy agresivo.
- Representa 10-25% tumores pulmón.
- Hombres > 50 a 70 años.
- Asociado a TABACO.
- Metástasis (mayoría de casos).
HISTOLOGÍA:
- Localización central.
CITOLOGÍA:
PATRÓN CELULAR:
● Grupos sincitiales e hipercromáticos.
● Pequeñas células sueltas.
● Amoldamiento nuclear.
● Imágenes en fila india.
● Tamaño: doble de un linfocito.
FONDO:
● Diátesis tumoral.
● Restos de ADN estirados.
CITOPLASMA:
● Escaso (no visible).
NÚCLEO:
● Forma: oval a angulada con amoldamiento.
● Tamaño variable.
● Cromatina: sal y pimienta.
● Nucleolos no visibles por hipercromatismo del núcleo.
IMPORTANTE!!! Valorar:
- Anisonucleosis
- Amoldamiento nuclear
- Patrón cromatínico
- Ausencia de nucleolo
- Necrosis
GENERALIDADES:
- Tumor de bajo grado de malignidad
- 1-2% del cáncer de pulmón
- Localización central y periférica
- Distribución “organoide” de tipo endocrino
CITOLOGÍA:
● Fondo limpio
● Células redondas o fuso celulares
● Núcleos con cromatina vesicular
● Disposición plasmocitoide excéntrico
TUMORES METASTÁSICOS
MARCADORES INMUNOHISTOQUÍMICOS
ADENOCARCINOMA:
- Citoqueratina 7
- TTF1
TUMORES NEUROENDOCRINOS:
- Marcadores neuroendocrinos (cromogranina, sinaptofisina) CD56
- TTF1
- LCA, CD45 y ausencia de expresión de queratinas
OTROS TUMORES
a. HAMARTOMA: