Está en la página 1de 42

COTACACHI KITITA PUSHAK, WARANKA PAKTAY ALLI

KAWSAYTA CHARINKAPAK, JANPINKAPAK TUKUY KAYPI


KAWSAKKUNAPAK RIKUY
1. RIKUCHIY
2. KALLARIY
3. IMAMANTA RURANCHIK
4. WARANKA PAKTAYKUNA ALLI KAWSAYTA
CHARINKAPAK
5. IMA SHINA UNKUNCHIK MAMALLAKTA TIYAKUN
WARANKA PAKTAYKUNATA RURANKAPAK
6. WARANKA PAKTAYKUNA ALLI KAWSAYTA
CHARINKAPAK, COTACACHIPI MAY SHINA
YUYARISHKA KAYTA PAKTACHINKAPAK.
7. MUNASHKUNAMAN CHAYASHKA WARANKA PAKTAY
WIAYTA RURARISHKA COTACACHI KITI UKUPI.
ALLI KAWSAYTA MASHKANKAPAK KILLKAYTA
8. KITI UKUPI IMAKUNA RURANATA KILLKAKKUNA,
JATUN KILLKAK IMAKUNATA RURANA USHANATA
9. WARANKA UCHILLA PAKTAKUNATA IMA RURAY
YUYAYKUNATA PAKTACHINKAPAK: COTACACHI KITI
UKUPI TIAK APUK.
3
7
9
10
11
14
19
34
37
Integrantes del Consejo Cantonal Intersectorial de Salud CIS
Municipio de Cotacachi Eco. Auki Tituaa M.
Asamblea de Unidad Cantonal Sr. Leonardo Alvear
Sistema Cantonal de Salud Area 3 Dr. Teresa J aramillo
Consejo Cantonal Municipal Sra. Concepcin Bonilla
Asociacin Empleados Municipales Sra. Carmen Bravo
Sindicato Trabajadores Municipio Sr. Fausto Haro
Patronato Municipal Dra. Luz Marina Vega
Ferderacin de Barrios Sr. Ulpiano Saltos
Direccin Prov. de Salud de I mbabura Dr. J os Albuja
I NNFA Sra. Marcela Flores
Ayuda en Accin Zona I ntag: PRODECI Lic. Ruth Almeida
Ayuda en Accin Zona Andina: Tierra Viva Arq. Byron Velasco
Profesionales Privados Dra. Mariana Sarzosa
Comit de Educacin Sra. Carlina Unda
J ambi Mascaric UNORCAC Sra. Carmelina Casco
Cordinadora de Mujeres Urbana Sra. Albina Moreno
Colegio de Mdicos I mbabura Dr. Edison Ayala
Comisara Nacional Cotacachi Sr. ngel Semante
Empleados Administrativos (SI CASA) Lic. Rub I nsuasti
Sindicato de Trabajadores de Salud Sra. Martha Andrade
Directora Zonal I ntag Dra. Pilar Mutre
Directora Zona Urbana Dra. Yu Ling Reascos
Organizacin de Mujeres de Unorcac Sra. Luz Mara Lachimba
Coordinadora de Mujeres Z. I ntag Sra. Silvia Betancourt
Comit de Gestin LMGYAI I ng. Sandra Vaca
Cmite de Salud Zona I ntag Sr. Ramiro Ayala
Cooperacin Tcnica Cubana Dra. Rosa Lpez
Asesor Zona Andina Dra. Hazel Domnguez
Asesor Zona I ntag Dr. Ral Martnez
Coordinacin General:
Econ. Auki Tituaa Males
Dra. Luz Marina Vega C.
Dra. Teresa J aramillo
Radica Meyers
Edicin:
Dra. Amparo Herrera
Dr. Miguel Machuca
Asistencia Tcnica y Financiera:
Organizacin Panamericana de la Salud OPS/OMS
Apoyo Tcnico OPS: Dr. Miguel Machuca y Amparo Herrera
Publicacin:
Municipio de Cotacachi Gobierno Local
Asamblea de Unidad Cantonal
Consejo Cantonal I ntersectorial de Salud
Instituciones Auspiciantes:
OPS/OMS
UNDP
UNFPA
UNI CEF
UNESCO
Diseo e I mpresin:
ACTI VA 2562-421
1. RIKUCHIY
Mushuk waranka pacha kallarikpi, mallaktata pushakkuna shuk jatun yuyaytami
killkarkakuna mana ima charik kunapak immallatapash paktachinkapak, chaypakka
arinirkakuna sumak paktayta may uchilla paktaytapash chayankapak. Waranka ishkay
chunka pishka watapak; wakcharishka, tukuypak yachayta paktachina, wachatishka
mamakunata ama wauchun, kaykunata chawpiman uriyachina kan. Watantin, watantin
rikuchun ima shinami paktaykuna uchilla paktay kunapash rurarina sumakta chinpapurashpa
tukuykunantin rimsarishpa yuyarispapash, mallakta pushak kunantin, uchilla llakta
pushakkunantin, llakta ukupi kawsakkunantin, kullki charikwanpash karu llaktatamta
yanapayta kachakwanpash.
Cotacachi kitipak pusahkuna uchilla llaktatapak pushak chunka puncha chakra yapuy killa
waranka iskun patsak iskun chunka sukta watamanta llankashpa shamun kay kitipi ukupi
kawsakkunantin, rikushpa imashianami shuktak minkata wiachinkapak, shinallatak
runakunapak ayita paktachikun yanakunapak, runakunapak mishukuntapash.
Sinchi kawsayta charinkapak, yachana, chuya yakupipash charinkapak, pukuchinamanta,
llankayta charinkapak, ishkay kawsayta ama chinpapurankapak kan maymanta kitita
pushakkuna ima yuyayta, imama ruranakaspapash yuyarishpa kallarin. Kaykunami kasi
kasillami ami rurarikun ami rikurikun ruraskata; chasna ami rimanata uyashanchik:
Cotacachi kitipi llankakun runakunapak alli kawsayta mashkankapak, shinapash uchilla
paktaykuna, waranka tataypash, mana tukuy rurakkukpak ayita tantachin, Shinpash
ukanchikpakaka rikurin imata paktachina imata rurashka rikurichun, ashwan yalli kana kan,
yachana maykuna rurayta ashtawan ukta paktakrinchik, shinallatak yuyarinkapak may
paktaykuna astawan sinchi llankayta maan kitita puyshakkunamanta.
I shkay waranka pishka watapi, Cotacahi kaparirka kay llaktapika mana killkak illak tiyan,
kunan junpikunata churakun kimsa wata kipa mana ni shun kari, warmi, wawakunapash
yachana wasita tukuchichun, chakra kunakuy killa ishkay waranka kimsa watapi japinkapak
rakirirkanchik, kunanka allita janpichinkapak, tukuyta kayta paktachinapash unkunchik
makipimi tiyakun. I shkay waranka chuskupi, ishkay waranka prishka watantin llullukunapak
wauyka chunka warankamanta mana a nipi chinkarirkachu, kayta ninchik, rikuchinkapak
may shina uchilla paktayta, ashtwan jatun paktaykunapash a rurashpa shamushkanchik.
Kay ruraykunantin rikuchinchik may shina Ecuador uchilla pushakuna, nay sinchi ruranata
charin waranka paktayta, uchilla paktaymanpash chayankapak., shinallatak Ecuador
mamallakta pushakkunapash yuyarina kan may shina kitita pushakkunantin minkata
ruranakan, achikta rimashpa, jawamanta tukuypak may anta rikuchishpa, kullkita
kacharishpa sumak yachayta maachishpa, yachachishpa, paykuna awpashpa, chasna
kakpimi ukunchik junpikuna may sinchi ruraykunapak paktanka; shina rurashpami
uchichik mamallaktata ashtawanta jatunyachishun, tukuylla pakta pakta, makipurashpa
awpaman tankashun kaypi kawsakkunapak alli kawsayta mashkarinkapak.
Kay killkapi rikuchina munanchik tukuy Ecuadorpi kawsak wawkikunta, imashinami
yuyarishkakunata a kunkarishka shina rikurikpi, mana may shina rurak rikurikpipash, shina
mana killkanata yachakta chinkachina, wakcharishkakunta, shuktantinpash chaypak
3
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
mutsurinchik apakkuna ruranata ushachun, chasnallatak shuk jatun yuyayta
mashkanakanchin karikuna, warminuna, wawakuna, musukuna kuytzakuna, wakchakuna,
kuchuyashkakunapash, chaypak tukuymi wankurinakanchik, achiklla, sinchita llankankapak.
Shinallatak, kutin kutin nisha ninchik, wakchakunata chinkachinkapakka mamallaktata
pushakkunatami mutsurinchik, kitikuna pushakkunallaka mana may rurayta paktankachu,
kay llakikunaka mana alli jawamanta rikushkamantami chasna tukushka, chaymantami ashka
charikkuna, mana ima charikkunapash ashkata anchuyashka, shinami karikkunka ashallami
tiyankuna.
Tukuy kay Ecuador mamallaktapi kawsakkunana wankurishpa, makipurashpami may jatun
llakikunata chinkachipashun, chasna rurashpa pushakkunta maashun shuktay yuyayta
rikuchun, charishkakunata ashtawan alli rakichun imallatapash tukuypak chayachichun,
charinkapak imallawanpash kawsankapak.
Chaymantami tukuy mamallakpapak tantakuyta uka jatun yanapayta paktachini,
paykunawan mana uchilla paktay, nana waranka paktaylla wankurin, ashtawanpash tinkirin
ukunchik mushuk punllata mashkashpakatinkapak tukuy kay mamallaktapi kawsakkunapak,
ashtawanka ukunchik Cotacachi marka ashtawan awpaman puripachun. Rikuchishkanchik
imashinani tukuylla purikpika, tukuylla makanakukpika ashtawan alli pacha rurak tukunchik
maypi tukuy pakta pakta kachu, achiklla rikurichun, tukuy llankashpami shamuskanchik
manarak mamallaktapak tantanakuy kay yuyayta kacharishkamanta ishkay waranka watapi,
shinallatak ukunchik muskuy, ukunchik junpita churashaninchik ishkay waranka chunka
pishka kipapak, mana kay watakunapi rurashkamanta, shinchi makanakuyta tiyashkamanta
mana imaman chayashkanchik, chaymantami ukunchik anta mashkanakanchin shamuk
wawakunapak sumak llankayta, sumak yuyaykuntapash sakinakanchik.
Kunanka tukuypak kayllatami nisha munanchik, kay pankakunami yuyachinka, kutin kutin
rikuchipanka imallinami pushakkuna, sumak yachay, llaktata pushakkunapash ashtawan
sinchita llankachun may sumak allpamamata charinkapak.
Mashi. Auki Tituaa Males
COTACACHI KITITA PUSHAK
4
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Waranka paktaykuna, jampinakuymanta uchilla paktaywan
Waranka paktaykunaka OPS/OMS pak ashtawan ukta ruraymikan, kayka tukuy mamallaktapi
kawsakunapak may sumakta kawkayta mashkarinkapakmikan, ashtawan japinakunata mirachishpa.
Waranka paktay alli kawsayta charinkapak, uchilla paktaykunantin kayka Amrica mamallaktapak
tantanakuy sinchita kawsankapak rikunkapak, rikuchinakan maykama paktashka yuyarishkata
rurashkawan chinpapurana. Paykunapakka ashtawan jatun yuyay kan mashkana mamallaktakuna
pakta pakta kachun , mamallakta ukupipash ashtawan pakta pakta rikuripachun.
Chunka pusak uchillapaktaymanta, kanchismi japirinamanta rimakun, chasna: I shkay uchilla paktay
rimakun irkiyashkamanta, pishka uchilla paktayka rikukun wawakuna waurikkunamanta, sukta
uchilla paktay wacharik mamakupak wauymantami willakun, kanchis uchilla paktayka yumay
unkuymantami yuyachikun, pusak uchilla paktay chuspi tuksishka unkuyta shuktak unkuykunatin
rikushanin, chunka uchilla paktay chuya yakuta charinkapak, chunka kanchis uchilla paktay
janpikunata charinkapakmi mashkakun. Yapa junpita janpirinkapak churashkamanta rikuchikun,
shuktak yuyay allipak kawsankapak, yuyachin maymantami kallarina kan tukuypak sumak kawsayta
mashkarinkapak.
Waranka paktay alli kawsayta charinkapak, rikuchikun may shinami iskun paktaykuna
wankurinkuna, mana may shina rakirik tukupanchu. OPS/OMS, mamallaktakuna kay ukupi
tiyakkunapakka kay yuyaymi ashtawan jatun kan, tukuypak janpirinata chayachinkapak,
chaymantami Waranka paktay alli kawsayta charinkapakpi chayachipanka ayllullaktaman janpikuna,
mana ima unkuy chaskishpa, chasnami imallapash charik tukunka, runakuna sinchita llankashpa.
Amrica mamallaktapak tantanakuy sinchita kawsankapak rikunkapakka, kunanka rikukun ima
shina sinchiyachina mamallaktapak, markakunapak, llaktakunapak, chayanka kay tukuy paktayta
charinkapak, shinallatak kay yanapayka paktanka mana ima llaki charipachun pushakkuna, kay
yuyayka wianmi rikushpa tukuy janpirinkapak charichun, tukuy pakta pakta kachun, tukuyllatak
llankachun, shinallatak tukuy rurashkata achiklla kashpa.
Cotacachi kitipak yuyarika tantanakunmi tukuy kay alli rimanakuykuna waranka paktay alli
kawsayman chayankpak, OPS/OMS pushakka tawka watakunami yanapashpa shamushka kay
rimanakuykuna llactata jatunyachinkpak. Kayta yanapashkamantami jampina kuchumantaka a mi
imallatapash chaskishkanchik kay kitipi kawsakkunapak, shinallatak kay sinchi llankaypika churana
kan ashtawan jatun rurana, shamuk pachapimi rikurinka ashtawam nutsurikuna, imashinami
allichipashun shamuk mutsurikunami kay pankakunaka willakunkuna.
Riksihpa may shinami tukuy tantanakuykuna llankashka kaykama chayankapak, tukuyman
napanchik, kay junpimanta kushiyanchik, Cotacachi kitita pushakkunatapash rurashkamanta palli
nipani.
Tukuy kuchuman rikushpa, tantanakuykuna tinkirikpi, llankayta rakishpa, yanapakkuna tantatishpa,
tukuy kay kitipi kawsakkuna minkata rurashpami ukunchik yurarishkaman chayashun, chaypakmi
OPS/OMS llankakun.
Ing. Diego Victoria Meja
Representante de OPS/OMS en el Ecuador
5
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
2. KALLARIY
Nueva Yorkpimi ishkay waranka watapi warankapak jatun tantanakuy tiyarka, chaypimi
tukuy mamallaktakuna chaypimi kutin kutin yuyayirka allpamamapi ama makanakuy
tiyapashun, ashtawan karachun, sumakta kawsankapak, shamuk patsak watapak
paktaykunamanta rimarkakuna, tukuylla ama makanushpa tiyankapak, tukuy
mamallaktakunapi mana ashtawan makanakuykuna mirashpa katipachuk, shinallatak tukuy
llaktakunapi rikuchun may shinami paykunapak mallatakuna yuyarin ashtawan sumak
kawsanpapak, runakunapak ayikunatapash chayachinkapak. Chay kipaka pusak
paktaykunatami jatarichirka, sumak kawsayta mashkankapak, kay paktaykunaka ishkay
waranka chunka pishka watapakpa a paktashunmi nikurkakuna.
Mamallaktapak tantakuyka kaytami paktachiparka:
ukanchik makipimi charinchik mamallaktapi kawsakkunapak alli kawsayta
charipachun, tukuypakmi yapa junpita churanakanchik runakunapak yuyayta
sinchichachinkapak, pakta pakta tukuy mamallaktakunapi sumaklla kawsankapak.
Pushak kashkamantami, jatun yuyarikuna llankaytapash rurana kanchik tukuy kay
mamallaktapi kawsakkunapak, ashtawan rikushpa wakchakunata, uchilla wawakunata,
paykunapakmi kay shamuk pacha kapanka.
Ecuador mallakpapash kay yuyarikunata nawpachinkapak ari nirkami, pishka wata kipa
kayta ari nishkamanta, rikukun may kama paktashkanchik kay minkay kunawan, chay
kipaka rikupanka imawan, maipi, pimi kay yuyarishkata paktachikrin. Ecuador mamallakta
pushak, chakra kunaku killapi, ishkay waranka pishka watapi, shuk jatun kamachiyta
wiachirka, chaypini nikun, waranka paktay alli kawsayta charinkapak, uchilla
paktaykunapash, Ecuador mamallaktata pushakkunami paktachina kanchik, chaypakmi
waranka paktayta rikunkankapak tantakuyta wiachiparka, kaymi rikunka mayshina,
pikunantin kay yuyarikkunata awpaman pushankapak, pachapi yuyarishkapi.
Yachachikka willakun waranka uchilla paktayman chayankapakka kunan Ecuador
mamallakta pushak ishkay yanapayllatapash kunakan:
Shuk. Tukuy mamallaktapak yuyarikujna killkanakanchik runakunapak sumak yuyayta
mashkankapak, kay yuyarikunata rikushpami waranka paktaykunaman chayapashun,
I shkay.Tukuyman rikuchina kanchik, may shinami ecuador mamallakta pushakkuna alli
yuyarishpa, kulltita churashpa, llankayta rakishpa yuyayta paktachipanka.
Kay willayka ashtawan nishpa katipan, Ecuador mamallaktapakka ashtawan jatun llaki
nanakan kullkita mana tiyashkamanta, ashtawnpash mana tukuy alli yuyarishkamantami
mana ashtawan ukta purik tukushkanchik, sumak yuyay tukuypak llushishkata mana
killkapashkanchik, chaymantami nanarak ima shina sumak kawsayta mashkarin, tukuypak
alli kawsayta mashkankapak, jawamantami kay watakunapi mana mayshina ruranata
yuyaripashka.
Kayta rikushpami, kitita pushakunata, llakta pushakunata mashkakun, paykunami ashtawan
sumakta tukuywan yuyarinkuna, kay llakta ukupimi ima ruranapash ashtawan ukta
paktachin, kay sumak llankaykunata sinchiyachina kan ukta ukta chayankapak kay waranka
uchilla pakataykunaman, waranka ishkay chunka pishka watapak.
7
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Nami ukunchik mamallaktapi llaktakuna rikuchipaska inas shinami llankana kan,
kaymantami shukllishka mushuk yuyaykuna, kaypimi ashtawan alli muskuykunta paktachin,
llakta ukupi kawsakmi, yachachipashka may shina wankurina, pillawan tantarina, kay tukuy
rurashkata, katishpami may sumak alli punchakuna mamallaktapi kawsakunapak
shuyapashun.
Catacachi kitita pushakkuna, chunka puncha agosto killa, waranka iskun chunka sukta
watamanta, mashi Auki Tituaa Males pushak tukukpi, mushu yuyaykunantin chayan,
shukta shina kay kitita pushankapak, mawka yuyaykunata chinkachin, tukuyman rikuchin
may shinami kay llaktakunata pushanakan, chaypakka yuyarin, kitikunata alli
pushankapakka mana shuk yuyayllachu ministirin, ashtawanpash tukuy tantakushpa,
tukuylla yurarishpa, mashna charishkata rikuchishpa, chaypimi tukuy wankurirkakuna,
makita churarkakuna Cotacachi kitita wichiyachinkapak.
Chunka wata llankashka kipa, Catacachi kitita pushakkuna, tawka yuyaykunatami
paktachishka, karu pachaman rikushpa, mana kayapaklla, chaypimi jatun ruraykuna ayllu
llaktaman paktachipashka, chasna rurashpami kaypi kawsakkunapak alli kawsayta
paktachishkakunami.
Tawka ruraykuna Cotacachi Kitipak Pushakkunaka yuyarishka chinpapurachinmi kay
warankapak yuyarikunawan, kayta paktachina kan ishkay waranka chunka pishka watapak,
tukuya rurashka yanapanka waranka paktayman, uchilla waranka paktaymanpash
chayankapak sumak kawsayta mashkashpa. Chaypacka, mushuk yuyay, mushuk
ruraykunapash mashkanakan, kay kiti ukupi kawsakkunapak alli kawsayman
paktachinkapak, chasnallami rikushun ima shinami a charik kunmapash, mana ima charik
kunantin ashituta kimirinkuna Ecuador mamallaktapi, cotacachi kiti ukupipash.
Kay Killkashka Yuyay Cotacachita awpachinkapakka, mana wakichinkapakchu,
ashtawanpash kaywanka imallatapash maana, ankunatapash mashkankapas chaypakmi
kay yuyaritaka killkashka, kaypi tiyakun waranka paktaykuna, uchilla waranka
paktaykunapash, kay Mamallakta Tantanakuy muskuy wiachishka ishkay waranka watapi,
Kay yuyarika mana shuk umamantalla llukshirkachu, tukuy tantarikunamtami llushirka,
chaymantami pushak kunaka kutin kutin killkakatishpami imatapash rurakun. Kaypimi
rikuchikun imatak rurana, shamuk pachapak jatun muskuyta yuyachikun, kay ruray kay
muskuyka tukuypakmi, Cotacachita pushakkunapak, kaypi kawsak kunapakpash, kay
minkaykunaka ukta ukta paktachinakan, chaymantami tukuy yuyarinakan maymanta
kallarikrinchik, imallata charinchik, imata rurakrinchik, pikuna kayta chayta rurakrin, ama
kipayankapak.
8
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
3. IMAMANTA RURANCHIK
Tukuy kayta rikushpami Cotacachi Kitita pushakkunaka yuyarikunmi may shina tukuy kay
llaktapi kawsak kunapak yanapankapaw, runakunamampash sumak yuyaywan chayachisa
nikukun.
Kay killkashka rikuchikun tukuyman imashinami Cotacachi Kitita pushakuna mashna
junpita churacrin yuyarishkata paktachinkapak, Ecuador mamallaktapi yuyarishkawan, karu
mamallaktakuna minkahkataoish rurakrin, tukuy kuchuman rikushpami runakunapak
allikawsayta paktachipanka, shina rurashpami paktaykuna uchilla paktaynunapash
chayankakuna.
Maanita rikushpapish, Cotacachi kitipi, waranka iskun patsak iskun chunka sukta watapi
llankaykuna kallarishkaka, kunan tuparin kay Mamallaktapak Tantanakuy
yuyarishkakunantin, kay warankapak kaparipi wiachirkakuna paktaykuna, uchilla
paktaykuna, kay yurarishkataka tukuy mamallaktami rurana kan, kay allpamapi
kawsakunapak alli kawsayta mashkankapak.
Chaymantami, kay killhashka pankaka chaskikun may shina Cotacachi kiti rurashpa
shamushka alli kawsayman chayankapak, rikushpa Miami nikun waranka paktaykuna,
ashtawan shinchi llankashka tukuy kay llaktapi kawsakkunapak janpinkapak, kay rurashkata
rikuchinakan tukuy Ecuador mamallaktaman rikuchinkapak maykan ankunami katina
ashtawan karuman chayankapak, Cotacachimi kay kaparikuna kay mushur rurayta
kallariparka, chaymantami kitita pushakuntapash kunpitana kan tuylla jatun minkata
rurankapan tukuykuna shinchi sinchi wiarinkapak.
Kay killkashka pankaka mana maymantapash llukshinchun, Cotacachi Kitipi rurshka
jawamantami willakun, kay willayka Cotachita allita awpachinkapak pankamanta, ima shina
tukuyman janpinkapak killkapi, llaktpak allita pushankapak pankakunapi, shuktak
yuyarikunamantapash, ukunchik mallakta janpinkapak ima rurashkamantapash, waranka
paktay may kama purichishkakuna Ecuador pushakuna, chaymantami kay willarikuna
llushishka.
Kitikuna kay llankayta pushankapak arinishkamanti, Cotacachipash arinishkamantami
tukuylla apana kan, ukunchik mamallakta pushakkuna waranka paktaykunaman
chayankapak, uchilla llakta ruray kunawampash tantachina kan, chasna rurahpami
maymanpash chayashun, mana ukunchik mamallaktapi pianakuy tiyapanka, tukuy
rimashpa yuyarishpami ukunchik mamallaktata nawpaman pushak tukushun.
9
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
4. WARANKA PAKTAYKUNA ALLI KAWSAYTA
CHARINKAPAK
Shuk Paktay. Wakcharishkata, yarikaykunatapash anchuchina
Shuk Uchilla Paktay. Waranka iskun chunka watamanta, ishkay waranka chunka
pishka watakama Chawpiman uchillachina, mana ima kullki charik punchapak
mikunkapak runakunata.
I shcay Uchilla Paktay. Waranka iskun chunka watamanta, ishkay waranka chunka
pishka watakama Chawpiman uchillachina, yarikaywan kawsak kunapapak.
Ishkay Paktay. Tukuypak yachachinata paktachina
Kinsa Uchilla Paktay. I shkay waranka chunka pishka watapakka rikunakanchik, kay
allpapi kawsak wambrakuna yachana wasita tukuchichun.
Kinsa Paktay. Warmintin karintin pakta pakta kawsachun
Chusku Uchilla Paktay. Warmi karintin makanakuyta tukuchinana kanchik ishkay
waranka pishka watapak, ishkay waranka chunka pishka watakapakta wamipash
karipapash sumakta tatarinkakuna.
Chusku Paktay. Wawakunapak wauy chinkachina
Pishka Uchilla Paktay. Waranka iskun chunka watamanta, ishkay waranka chunka
pishka watakama wawakunaka ii llami waunka mana alli janpirishkamanta.
Pishka Paktay. Mamakunata unkuyta chawpichina
Sukta Uchilla Paktay. I shkay waranka chunka pishka watapakka, mamapak waurik
unkuykunta ashkatami chawpiyanka.
Sukta Paktay. Yumay unkurik, piki unkuymanta, shukta unkuykunata manchachina.
Kanchis Uchilla Paktay. I shkay waranka chunka pishka watapakka, yumashkamanta
unkurik shayachina.
Pusak Uchilla Paktay. Pikikuna tuksirihkamanta unkuy, shuktak jatun unkuypash
ishkay waranka chunka pishka watapakka chinkarinkami.
Kanchis Paktay. Yakupash, wayrapash, allpamamapash, kipapachapak chuyami
kapanka, kipa runakunapak karankapak.
I skun Uchilla Paktay. Sumak kawsaypak yuyayta mamallaktapak pushak rurarikpi
yaykuchina
Chunka Uchilla Paktay. Chawpiman uchillachina ishkay waranka chunka pishka
watapak, nana chuya yaku charikkunapak
Chunka Shuk Uchilla Paktay. I shkay waranka ishkay chunka watapak, patsak junu
wakchakuna allirishkanka
Pusak Paktay. Sumak kawsayta mashkankapak jatun tantanakuyta wiachina Chunka
Ishkay Paktay, chunka pishkakama.
Wakcha mamallaktakuna kullki maashkata mana tikrak tukukpi yuarina ama
tikrachinkapak
Mama kullki maashkamanta, chay uchilla kullki mirarishkata ally kawsaypak
mashkankapak churana
Llashak aparishkata mamallaktapak uriyachina, mana kullky maashkata charik
kunaman tikrachishpa
Chunka Sukta Uchilla Paktay. Ashka kullkita charik mamallatakunantin yuyarina
llankayta mirachinkapak musukunapak
Chunka Kanchis Uchilla Paktay. J anpik wasi rurakkunawan, mashkana ima shinami
wakcha mallaktakuna janpikunata charinka.
Chunka I skun Uchilla Paktay. Charik runakunawan yuyarina imashinami wakchakuna
mushuk yuyayman paktan, ashtawan ukta willarinkapak ashtawan karuman
chayankapak. 10
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
5. IMA SHINA UNKUNCHIK MAMALLAKTA
TIYAKUN WARANKA PAKTAYKUNATA
RURANKAPAK
Ecuador mamallaktataka jatun llakikunawanmi kawsan, ashkata charik kuna shuk kuchupi,
wakchakuna shuktak kuchupi mi kan nishpami willakun shuk killkay waranka pusak patsak
pusak chunka watapi rurashkapi, kaypi nikun Ecuadorka manarar alli anta mascan uchilla
paktayta rurankapak ishkay waranka chunka pishka watapatak, may shina punta yuyay karka.
Kay willaymanta ishkay alli rimanakuy nikukun:
Tawka uchiklla paktaykuna mara ruraktukunka, ikunchik mamallakta ma ashtawan
kullita japik tukuymanta, katuykunamanta japishka kullkika mana paktan tukuy
mutsurita yanapankapak, sarun pacha, kunan pacha, shamuk pachapipash shinallatak
kanka nishpami yuyarikun
Shinapash, chasna katikpipash charishkata mana may shina chinkachikpika, ashituwan
kullkita tiyakpika ima shinapash uchilla paktaykunaman chayak tukushunmi nikukun.
Kay uchilla paktaymi mana paktay tukushunchik, mana ashtawan kullkita charikpika
Shuk paktay. Wakchakuna mana punchapi ni shuk kulltika japinka
I shkay paktay. Yarikaymanta wawakuna iski tukushkamanta
Yachana wasita allita tukuchinkapak
Chusku Uchilla paktayWarmikunapak mana maypi llankankapak tiyanka, manarak
pushak tukunkachu
Kanchis uchilla paktay. Yumay unkuymanya katinrakmi
Chunka uchilla paktay. Chuya yaku mana paktanka, shuktak ruraykunapash
illanrakmi
Chunka shuk uchilla paktay. Wacha wasikunpash llaktakunapi, villa ukupipash
tiyashpa katinkami
Katik shuyupimi rikuchikun may kama Ecuador mamallakta purishpa waranka paktayman
chayankapak, rikuchin maykan uchilla paktay ruray tukun, mana ruray tukukpipah
rikuchikun, chaypakta katik riksichik kunami titakrin.
Puka: Mana paktay tukukrin
Killu: Paktay tukukrin, asha junpita churashpalla
Ankas: Paktay tukukrin, ima shina kunan kama pushamushkakuna
11
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
12
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Kay tukuy rikuymantami llukshin, imatapash rurankapaka kullkitami mutsurin, ima
allichinkpakpash ashtan chullkita mashkana, ashtawan charina kan, kayta charishpallapami
maymanpassh uchilla paktaykunata chayak tukushunmi.
Shinapash kutin ninakanchik, shiktak llakikunpask Ecuador mamallaktapash charin,
chaymantami kaypi kawsakkuna mana alli kawsayta charin, kay llakika ashtawan
jatunyashka mana ukunchik mamallaktata alli pushashkamanta, man tukuykuna alli
rimarishkamanta, chaymantami sumakta akllana kanchik shuktak ankuna uchilla
paktaykunaman chayankapak; chaypakka yuyarina kanchik charishkawan ima shinata
astawan paktachinchik, pikuna imatak ruray tukun, ima shina pianakuykuna
chinkachinchik, kay kimsa niki allita yuyarishpami ashtawan ukta purik tukupashun.
Shuktak kuchumanta risuhpaka, ima shina kunan kama, jawallapi tuku tiyashkata charishpa
katikpika, ukunchik mamallaktaka shinallatakmi katipanka, mana ima shina uchilla
paktaykunata rutay tukushunchik, chaymantami kiti, llaktata pushakkuna rikuchipashka ima
shinami rurana kan llakikunata anchuchinkapak, kay uchilla llaktakunapi charishkawan
ashtawan sinchita llankashkakuna rurashkakuna, chaymantami kay pullakkunata ashtawan
kulltita minkachina, ashtawan ukta ima llankaytapash awpachipachun.
Shinapash kay llankayka mana jawallachu, kaypakpask mutsurin kiti pushakunapak, shuk
mushuy yuyar, ari nishka llankaytapash rurana, shunkuwan nishpa, ukunchik llaktata
alliyachikpika, ukunchik mamallaktapish ashtawan awpaman rik tukunka.
Chaymantami, kiti pushakkuna ama kunkarina kan, a mana kunan shina llaykayta rurashpa
katinkapak, ashtawan jatun yuyayta mirachina kan, shuktakman rikuchinkapak, may shinami
junpina kan imatapash chaskinkapak, chaypak musturinchik:
Pushakkuna ari nina kan, kayta ari nishkanchik, shinallatak rurakrinchik, awipi
charinchik imata paktachinkapakpash runakunami rurashpakunka, chaymantami
kaykunata mushuk yuyayta paktachina kanchik.
Kitita pushakkuna, runakunapak shunkupi wiachina kan, mashna ukunchik llakta
kuyak tukupanchik, imanta shunku, yuyay, makipapash churanakanchik ashtawan
sumakta kay allpata rikunkapak.
Tukuy kay llaktapi kawsakkuna rimarik tunka, maak tukunka, kay yuyaykunantin,
apakkuna sumakta yuyaripanka.
Pushak kuna, kiti ukupi kawsakkunpash makipuranakan, tukuy yuyarishkata, tukuy
ari nishkata paktachinkapak, tukuy wankuruikpimi, tukuyman alli kawsayya chayak
tukunka.
Kay yuyay, rurarikkuna, shuktak kunawanpash mutsurinchik, mushuk llankayta
rikuchinkapak, mana may shina pushash tukunkapak, mushuk yuyaywan, sumakta minkata
ruraspami, Ecuador mamallakta waranka paktaykunata purichina tukupanka.
13
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
6. WARANKA PAKTAYKUNA ALLI KAWSAYTA
CHARINKAPAK, COTACACHIPI MAY SHINA
YUYARISHKA KAYTA PAKTACHINKAPAK.
ukunchik mamallaktapi ani rikushkanchik ima sinchimi kan, uchilla paktaykunaman
chayankapak, kaytaka a jawa killkanunapi ami willaparkanchik, chaypi rikuchikun kayta,
kullki tiyakpika ashtawan rurak tukushun, mana kullki tiyakpika mana imawan nima rurak
tukushun, waranka paktaykuna alli kawsayta charinkapakka purinka kullki tiyakpi, mana
tiyakpika chayllapi sakirinka, maypipash chasnami kan, shinapash, charishkata mana allita
rakishpaka, panpapi shiktak shina kanka, chaymantami chay ii charishkallatapash sumakta
paktachina kan, tukuy mamallaktapi kawsakkunpak mushuk kawsayta karankapak.
Yuyarinaka jawallami kan, ruranaka ashka sinchimi kan, chaymantami, allita rikunakanchik,
chimpapurankapak imallatami nikun kay paktaykunapi, uchilla paktaykunapipash, alli
rurashpa kallarinkapak.
Uchilla paktaykuna mamallaktakupak tantakuypi wiachirkakuna, ishkay waranka
chunka pishka watakaman rurankapak, kaytaka sarun pachapi shinallatak
nirkakunami, chaypimi a rikurkanchik mana mayta ari nishkata paktaktukurkakuna,
yurina kan a mana runakuna unrishpa katinka ishkay waranka watpimi a chinkarina
karka, kay tanakuypi mana jawalla tukuyman ari niilla, mamallaktata pushakuna
chaypika tukuypak yanapashun nikunllami, shinapash kay yuyayllata rurankapakka
mana paktanchun, paykunaka mana willan may shina kay yuyarikuna ukunchik
mallaktakunapi rura kan, paykunaka maypi paykuna kawsakunkuna, chasna shina
tukuy allpamapi kawsak, chashna llatak kanka, chasna nishpa shina kay minkaykunata
tukuyman kun; shukta mamallaktapika shukta llakikuna, shuktak makanakuykunami
tiyan, kaytami mana allita yuyaripan.
Waranka paktaykuna alli kawsayta charinkapak, kayta rurinkapakka, yuyachina kan
mallinami purikun Ecuador mamallaktapi runakunapak ayikuna, karu llaktamanta
rikukkuna ami willashka may shinami ukunchik mamallaktapi kawsakunchik,
imamanta chasna kawsakupanchik, ashka wakchakuna tiyashkamanta mana
runakunapak ayi paktachin, ukunchik kamachiykunapika tiyakunmi runakunapak
ayikuna, shinapash mana imapak kashkachu. Kunan pachapi, may shina allpamama
purikun, tukuylla tantarishpa, maypipash charishkata katushpa, charik kuna ashtawan
charishpa katin, wakchakuna mana imata charik tukun, chaymantami kay ayikuna
mana imata jarkak tukunchu, shukuna charin, shuktak kuna mana ni mikunkapak
charin, chaymantami ni ayi kausanpakpak mana patachik tukupashkanchik.
Waranka paktaykuna alli kawsayta charinkapak yuyachin maypimi ukunchik junpita
churanakanchik, shinapash, mana tukuy alli nikunchu may shina llakta ukupi
kawsakunchik, chaymantami ashtawan jatun paktaymanta llankayta kallarinkan,
I shkay waranka paktay maakun Ecuador mamallaktapi tukuyman killachinata
yachachina, ishkay shimipi yachachinatapash sinchiyachinatami maakunanka.
14
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Kar rikuchiy, waranka paktaykunata rurankapak, may anta purinata kakpipash, mana
jawallachu rurina kan, ashtawanpash rikunakan maykanmi yanapanka tiyashka
llakikunta anchuchinkapak, tukuylla tantarinpak, imatapash rurarinkapak, tukuy
rimashpa, tukuy yuyasrishpa rurashpa katinkapak.
Kitita pushakkuna yuyarishkata, makan anta katinka rikuchishkata runakunapak
ayita kunpitanpak llaktapi kawsakkunpak, mana chay shina mamallaktapi ni karu
mamallaktakunapi shinallatak kanka, chaymanta akllana kan maykan uchilla
paktaykuna kay llaktatay pushakkuna paktachik tukukrin ama yankalla junpitinkapak,
shinapash jatun yuyarikunata mana wallapi sakina kan.
Cotacachi kay kama rurarishkatapimi yuyarishka may shinami tukuyman pakpak ayikunta
paktachina kan, astawanka yuyaripashka ashtawan ukta awpachina alli kawsaypak ayi,
kay ayi marak kay waranka paktaykuna rikurikpi, a kaypi rurakta kallarirkakunami, a
waranka paktay rikurikpi, ashtawan rurashkakunata sinchiyachina kay waranka paktaykuna
alli kawsayta charinkapak, mana paktashpipash tukuy junpita churankapak kayta
rurankapak.
Ama nisha nikunchi, Cotacachipi rurashkakunata, chay shinallatakmi tukuylla ruranakanchik
mallakt ukupi, shuktak mamallaktapipash, shinapash may shina purimushkanchik rikuchikun
tawka yuyaykuna llaktakuta pushankapak, a kitikunta pushak, llaktakunata pushak
rikushpa katipanka maykama paktaytukrin paykunapak kawsayta rikushpa, paykunami
ninka kaykama wiarik tukushun.
Catacachipi rurashka yanapakunmi mamallaktata wichiyachinkapak, uchilla
paktaykunatapash purichinkapak, kay uchilla yanapayka rikurinmi yuyarishcamanta
imatak ukunchikpak sumak kawsay, chaymanta nikupashkanchik sumak kawsayka
mana rimarinallachu, astawanpash kay sumak sawsayka kana kan, mushuk rurarik,
mushuk pushana yuyay, imatapash kawsankapak charinkapak, mushuk yuyaykunapash
chaskina, kay tukuya rickushpami, tukuyman alli kawsayta, mushuk yuyaytapash karak
tukupashun.
Allita Pushankapak,
Runakunpak yuyayka churakun mushuk yuyaykuna Cotacachi kitita sumakta pushankapak,
kaypika tukuypak yuyaykuna mashkanchik, ishkay kawsayta yachankapak, ishkay
shimimantapash yachankapak, yayakunapak yuyaykunatash paktachipakun.
Tukuy tantarinkuna wian runanuna manapipak wasikama kashkamanta, kay
tantanakuypika kachikkunami llukshin tukuy kaypi kawsakkunapak; pushakkunapash kaypi
rurankuna tantakuyta maashkata, paykuna churashkamanta, imallapash paykunapak
ruranakan mashkanankan.
Chasna yuyashpa, sumak ruraykuna, muskuykunpash wiarin, chaymanta kay llaktata
pushakkunaka mushuk yuyaytami akllakun allita tukuyman pushankapak, kay
yuyaykunataka tukuyman riksichin, a yachashpaka may allita rurankapak, mana allita
ruraktukushpipash ashituta aupachin, shuktak kititkunaman yachachishpa imashinami
pushanakan mana ni maypi washayashpa katinkapak.
15
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Coatacachi Kitita pushak, jatun tantanakuy janpinkapak apak, nin: Ashtawan allimi charina sinchi
kawsay, mana ashka charikta charina ashtawan allimimikan runakunapak kawsay (Kaytaka mashi
Ernesto CHE Guevara mi nirka), chaymanta tukuylla tantarinakanchik, rimarinakanchik kay sinchi
rurayta paktachinkapak, sumak kawsayta mashkarinkapak.
Kay shimikunaka, mana jawalla rimarishkallachu, ashtawanpash ruranakunapimi rikurin, kay
kitita pushakka rimashpapash rurashpapash tukuyta awpachishpamai kay llaktata
pushakun, payka yachanmi maymanta shami, pitak kaypi churarka, imapaktak kaypikan.
Kay kitita pushakkuna, tukuy ruraykuna kallarichin mashkashpa shuk mushuk
tantakuymanta, tukuy ruraykuna achiklla kachun, mana ni pita kanllapi sakishpa, tukuyman
ayikunata paktachishpa Cotacachipi kawsakkunapak, kaypakka tukuylla wankurina kan,
yuyarishkata paktachinkapak, ama nimata shuwashpa, wakchakunapak ashituwan
churashpa.
Kay tukuyta purichinkapakaka, septiembre killapi, waranka pusak patsak pusak chunka
sukta watapimi jatun tantakuyta rurarkakunami, Cotacachipi kawsakta kayashpa, kay
tantanakuymanta wiarirka kay Kiti tantanakuyta pushankapak, kay tantakuymi tukuy
ruraykunata rikushpa, yuyashpa, rurashpapash katikupakun.
Kay kallari tantanakuymantami ashka yuyaykunami llukshirka, sumakta tantarinkapak,
tukuy yuyarishkata purichinkapak, kaymantami puntapika kaytami ruranakan
minkarkakuna, kallarinkapakka imata charishkata, ima llakikuna tiyashkatapash
mashkanakanchik nirkakunami, kayta a charishpami ima rurayta kallaripashun.
I shkay waranka watapi, tukuy rimaykunata chaskishpa, killkashpami kay jatun tantanakuyta
wiachirkakuna kitita pushankapak, chaypakka shuk kamachikta jatachirkami.
Kay jatun tantanakuy kaytami niparka:
I mami kay tantanakuyka rikunakan, imatak ashtawan jatun yuyay, kaykami kan tukuylla
tantarishpa rimashpa tukuypak ruranakan, Chaypakka rikunakanmi:
Tukuy tantarichun, kay tantarikkunaka wiachinakan rikushpa maykunamanta rikukrin,
pikunata sumak kawsayta paktachikrin.
Villa ukupi kawsakkuna, kay tantanakuyka llukshin rikunkapak mamallaktata pushakkunata,
ima llatapash mashkankapak, imatapash chaskinkapak, kay apakkunamanta.
Pushak tukushkamanta, kaypika kay kitipi kawsakkunapak rikunkapak imallatami
ruranakanka, tukuy alli kawsankapak.
May shina yanapana
Uyashpa yachana, ima willaykunata allita uyakpika, achiklla uyashpa, imallatami rurakun
mallaktata pushakuna, kitita pushakkunamantapash.
Tapushpa yuyashpa yanaparina, kayak mamallaktata pushakunami tapun tukuyman
imatapash rurankapak, kay yuyayka tukuypakkanka, allita rurankapak, mana allita
rurankapakpash.
16
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Yuyarishkata paktachina, kaykami kan yuyarishkaman chayarishkaman paktachinakan,
kayak tukuy yuyarishkami chaymantami kay minkata ruranakan.
Kay yuyarikunawan, Cotacachipi llukshishkapi, may shina rurarina yuyay jatarishpa katin.
Tukuy kuchumanta tantakuykuna, ruranka tukuyta tantachishpa yuyarishkata, chaypakka
charinka shun sumushuk yuyayta karakkunta, kaykunaka mana shuktak llaktamantachu
kanka ashtawanpash kaypi tantakuypi purikkumami kanka, paykuna rikunka ima shina may
shina ruranakanka, kay tantakuyta ama wauchinkapak, alli yuyayta kushpa katinkapak,
tukuy tantakuyman llankayta rikuchinkapak.
Shuktak tantakuykuna; warmikunpak tantanakuy, wawakunapak musukunpak tantanakuy,
kichwa ayllullaktapi kawsak tantakuy, villa ukupi tantanakuy tiyashkakunapash kay jatun
tantakuypimi chakrurin.
Sumakta rurankapak,
a mushuk tantakuyta charishpa, a allita yuyarishpa, a tukkuy tantakuykuna sumak
tinkirishpa kakpi, alli llankayta kallarinkapak rikunakan maykanmi sumak yuyaywan
yanapakrin, paykuna ashawan yachashkamanta ashtawan allita imallatapash awpachinka,
Cotacachita pushakkuntantin, kay kitipi kawsak kunantin, tukuy yuyarishpa ashtawan alli
anta mashkankakuna ashtawan ukta chayankapak yuyarishkaman.
Cotacachita kitita pushakuna mushuk ruraykunatami japikun, janpinkapak, yachachinkapak,
shuktak llaktamanta shamuk kunapak, muyuntin allpata rikunkapak, charinkapak,
shuktakunapash. Tiyashka kullkikunawan, shinapash mayllatapish chinkachishpa,
astawanpash rikushpa maykanni kan ashtawan jatun llakikuna, sumak yuyaykunata
charikkunata alli llankachishpa, paykunamanta shukshichun imalla ruranakan runakunapak
alli kawsayta paktachinkapak.
Kitita pushankapak yuyarinkunantin llankayka kallarin, kay killkaskapi tiyakun maykanmi
kan ashtawan jatun llakikuna. Kayta rikushpa wiarirka awpa ruraykuna kay kitipi
kawsakkunapak rikunkapak maymanta imatak japinka kawsankapak, chaypakka rikurka: ,
shuktak llaktamanta shamuk kunapak, muyuntin allpata rikunkapak, allpapi tarpunamanta,
makiwan rurakkunapash. Ashtawan alli kawsayta charinkapakka janpinamanta,
yachanamantami kallaranina kan yuyarirkakuna.
Ashtawan jatun yuyay tantanakuymanta llukshishka kaykunami karka:
a. Runakunapak alli kawsayta mashkarina, tukuylla pakta pakta purinkapak, rikushpa
may shina kanchik, ima kawsayta charirkanchik.
b. Tukuy pacha mashkanakan may shina runakuna mana allpamata llakichishpa
katipanka, kay kawsayta tukuyman rikuchinkapak, katik wawakuna imallatapash
mikunkapak charichun.
c. Tukuy kuchumanta tantakuy tiyashkawan, villa ukupi kawsakkunantin, sumakta
tantarishpa ima yuyaymampash chayanana kan.
d. Kay sumak yuyay kitita pushakkunamanta wiachishkamanta sinchiyachina kan,
tukuyta tantachishpa, mana piarishpa nawpaman katinkapak.
17
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Tawka tantarik washa, yuyarishka kipa, ishkay jatun ruray kaymanta llukshirka.
Shuk: I mallata charinkapak; shuktak llaktamanta rikunaman shamuk, allpapi tarpunamanta,
makiwan ruraykunamanta, muyuy allpamamata rikunkapakpash.
I shkay. J anpinamanta, yachaykunamantapash.
Kay ishkay ruraykuna charin ruranakunapak yuyay, muskuy, paktyakuna, may shima
rurantapash charikun.
Kitipak jatuntantanakuy janpirinamanta rikunkapak, kallarirka amawta tantanakuy
janpirinata wiachishpa, kaymi killkakunata, ruraykunata paktachin tukuy ayllu llaktaman
paktachinkapak. J ampirinkapak kitikunaman rakipachun, kay maaytaka mamallaktapak
tantanakuy unkuykunamanta rikuk, paytami maaparka ashtawan ukta kay janpikunata,
chayachinkapak runakunapakman, kayta chaskinkapakka mana jawallachu kan, ashtawan
sinchi llankayma rikurin, shinapash Cotacachi ukupika a tiyakun kitipak janpirinkapak
tantanakuy, shuktak kitipika manarak kayta chaskin ukunchik Ecuador Mamallaktapi.
Kunan punllakuna llankayta kallarishka tukuy ayllukunata, ayllullaktapi, ishkay kawsayta
rikushpa janpirinkapak, chasna rurashpa, rikushpallami tukuyman kay japikunata,
janpirikkunatapash paktachipashunmi nishpa yuyarikun.
Tukuy sumak yuyay rurankapak, tiyashka kullkita kay kitipi kawsakkunapak paktachin,
sumakta rimashpa yuyarishpama a nima makanakuy, nima rimarikuy tiyapashkachu,
ashtawanpash, kay watakunaka tukuylla wankurishkakunami yuyarishkata llaynkaykunata
rurarinkapak
18
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Ayllupura rikurikunata wasi wiarik
Kimsa jatun kullqui wiay wasita wiarik.
ukanchik ally murukunata wiachishpa
kallarinakanchik, kayak ukanchik wiwakunapak
ismakunawanmi tarpushpa katinakanchik, ukanchik
mashikuna ruraykunatapash rurashpa : Shinakuna.
J atun panpa yachachikkunata: Lufakunawan
rurashkakunata mirarishpa kutinshuc Mama
llaktakunata kachankapak.
AACRI Mana mapawan pukuchina shunkuchina
mirachishpa kutinshuk Mama llaktakunaman
kachankapak
Churaykunata takshanata, shinallatak akcha
takshankapakpash ukanchillatak tsawarwan
rurashpa mirarinakanchik.
Yaku mishkichinakuntapash ukanchillatak
mirachishpa katinakanchik.
ukanchik tukuy ashpakunapipash yanunkapak
mutsuri murukunata tarpunakanchik.
Tsawar shupawan makirurashkawan rurarispa
katinakanchik
Muyuntin allpakunata sumaklla rikurikta
rikuchishpa kallarinakanchik.
Kara wiwakunawan makiwan may sumak
ruraykunata rikunchinkapak.
Kara wiwakunawan may tukuy ruraykunata
kallarik rikuchik rurarka, kay llankaykunata
munachinkpak (waranka iskay chunka pishka
watapi) (2005)
I ntag ayllu llaktapika kallari rikuchiktami
rurarkakuna, ukanchik muyuntin allpakunata
manarak unkushkata rikuchishpa.
Mana wasita charikkunapak rurayta
wiachirkakuna. Kallari patapika ishkay chunka
kanchis wasikunatami kurkakuna.
Cotacachipak riksikkunapak tantanakuyta
wiachirkakuna, shinallatak allichishpami
kararkakuna.
Kay Kiti pusahk wasi uku kullqui tiyashkakunaka
tukuy mashikunami pakta paktami wiachishpami
katinkuna.
Killkanata yachachinkapak ruray ukaka
ushanimi ( Waranka ishkay chunka chusku
watapika patsakmanta ishkay chunkakaman
kimsamantami rukukuna quillkayta yachachishpa
kichuchirkakuna
Cotacachi jatun wasi yuyachik wiachirka
Rikuchik pankakunatami tukuy runa,
mishukunawanpash tantarishpa rurashkakuna
Kiti warmi tantaritami wiachirka
I shkay pushak warmikunatami llakta apuk tantari
wasi Garca Moreno, shinallatak Vacas Galindo
Shuk. waranka paktay:
Ashka wakchakuna shinallatak
yarikaykunapash kichuchina.
I shkay waranka paktay
Kallari yachayta tukuy mama
llaktapi chayachinkapak
Kimsa waranka paktay
Kari warmi paktay kay,
19
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
7. MUNASHKUNAMAN CHAYASHKA WARANKA PAKTAY
WIAYTA RURARISHKA COTACACHI KITI UKUPI. ALLI
KAWSAYTA MASHKANKAPAK KILLKAYTA
Maykama paktashkanchik, killkashka
yuyayta rikushpa Cotacachi Kitipi
Waranka paktaykuna alli
kawsaypak charinkapak
20
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
pipash churarkakuna
Warmikunapak munay maaymantami willashpa
kallarirkakunami.
Tukuy ayllukunapura sumak alli kawsaymanta
iukunatami wiarishkami.
Rukukunata killka yachana wasi rikuchik ukupimi
ukaka ushani warmikunata yaykuchishkakuna
Warmikunapak yachana wasi mamallakta kawsay
ukumanta wiachishpa kallarikun
Cotacachimanta jatun pushak warmikunaka jatun
tantari yachana pushak wasipi , shinallatak Catlica
sumak yachana wasipi, Quito villapi yachashpa
kakunkuna
Warmikunapak shinallatak ayllukunapak tukuy
mushukyachina ruraykunata rurarikun.
Tukuy alli kawsay mutsurikunata allichirishpami
kallarikun
Ally kawsay ukupika jatun yuyaykunatami
charikun yanapanakanchik kinkriman richun.
Tukuy may alli mutsurikunata alli kawsay wasi
ukuman karanakanchik.
Tukuy ayllullaktakunapi tukuy mutsuri
janpiyukkunami tantarishpa ayllukunata yanapana
kallarina kanchik
J atun wasi waklirishka mashikunapakmi
wiachinakanchik paykuna I ntipak kawsay
janpiwan allichirichun.
ukanchik jampi kiwakunawan manarak
wakllirishka rurankapak, wasitami
wiachinakanchik
Ayllukunapak janpikunata rurashpa, paykunalla
riksichishpa kallari unkuykunata janpichun
Kiti alli kawsay ukupika ukanchik jampi kiwawan,
shinallatak karu llakta janpiwanpash tantarishpa
yanapashpa katikuchun.
tukuy ayllullaktakunapika shuk jatun tantari
kitikunami tantarinakanchik , paykuna alli kawsay
yuyaykunata rurachun, shinallatak paykuna
yuyaykunata karachun
willay uyachitami wiachina , ayllu llakta jampi
wasi llankaykunawan, jatun janpi wasiwan, chapak
runakunawanpash, kiti pushak wasi, rupak wasi
wauchikkunawanpash , utka willashpa ayllu llakta
kawsak runakunata yanapankapak.
Alli kawsay yachak , shinallatak wachachik
mashikunata ashtawanka yachachinakanchik
Sumak kawsay kiti antaka jatunyachishpa
katinakanchik
Sumak kawsay kiti imakunata ruranata
mushukyachina
Sumak kawsay charik yuyaykunata kutinshuk
mama llaktakunawanmi japishpa, shinallatak
karashpa katinakanchik
Cuba mamallakta janpiyukkunata charishpa, paykuna
sumak kawsay yuyaykunata karashpa yanapachun
Kacharina ankunata may sumakllami katikun
shinallatak warmi paylla kachun
tarpushunpa kallarinkapak
Chusku waranka paktay
Pishka watakaman uchilla
wawakuna ama waushpa
katichun kichuchina
Pishka waranka paktay
Warmi wawayuk sumak kawsayta
allichirina
Sukta waranka paktay
Yumay unkuyta, chushpi tuksishka
unkuy, shinallatak kutishuk
unkuykunata allichirina
Maykama paktashkanchik, killkashka
yuyayta rikushpa Cotacachi Kitipi
Waranka paktaykuna alli
kawsaypak charinkapak
21
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Cotacachi kitita , manarak waklirishka kiti
wiachinkapak tantari yuyaykunatami wiachinakan
ukanchik allpamama muyuntinta yachaymanta
pishka pata jatun yachana wasipi yachakkunapak
churashpa yachachinakan, ama paykuna awka
yachaykunata yachashpa katichun mamallakta
yachay wasiwan tantarishpa kay yuyayta
wiachinakanchik
Mana ukanchik muyunti allpakunta rupashpa
katichunka yachachishpa katinakanchik
Ashtawanka mushuk yuyaykunata yachashpa
kallarinakanchik mushuk yuyay ruraykunata
rurankapak kaywan yanapankapak
Shuk killkak kamayukta rurashpa kallarinakanchik,
kaypika Cotacachi Kitipi imashina awpaman
katishpa purikun nishpa rikuchinkapak
Karu ayllu llaktakunapi chirli yakuta may sumak
allichirina. ( El Paraso y Cerro Pelado)
I shkay shimipi willashpa katina kanchik, imashina
kuri, kutishuk murukuna llukshichinakan ashkatami
llakirinmi kay Cotacachi kiti , shinallatak kay kiti
pushakllami kay llakikunata mana munanchu
I ntag Pushak yachana wasi rurana
Warmi kiti tartarita wiachirina
Mamallaktapi tukuy mashipura tantarikkunata
wiachinakan ( kay yuyayka Cotacachi kitipimi
punta mashipura tantarikunawanmi
tuparishkamantami kay yuyaykunata
llukshichishkakuna waranka ishkay chunka pishka
watapimikarka)
Tukuy ayllu tantarikuna, shinallatak uchilla
ayllullakta tantarikunapash allichirishpa shinallatak
kamachiyukmi sakishpa yanapanami
UNORCAC llaki tiakpika , paykunalla allichirina
wasita wiachina, shinallatak , kamachikkuna
tantari wasiwanmi riksirishka sakirichun
Kiti pushak wasi ukupi tiyak kullkikuna tukuy
mashikunata karachun, shinallatak kapishpa
rurashpa katichun.
Tukuy llaktapi kawsay mashikunapura ima ruranata
rurashpa katinakanchik, ukanchik llaktakuna
jatunyashpa katichun
Wawakunapak shinallatak musu kuytsakunapash
kiti apuk tantarikta allichirinakan
Wawakunapak shinallatak musu kuytsakunapak
Tantari tapuk wasita wiachun yanapanakanchik
Mamallakta ukupi, shinallatak kutishuk karu
mamallakta ukukunapipash ukanchik yuyaykunata
kutishuk mashikunawan riksishpa shinallatak
riksichishpa yanapanakanchik
Mamallakta tuparikunapimi Cotacachi kiti imashina
awpaman katikun nishpami willachinakanchik
Kari warmi musukunawan ima llankaykuna ruranata
rurachishun
Kanchis waranka paktay
ukanchik muyuntin allpata ama
waklirichun yanaparina
Pusak waranka paktay
Mama llakta ukupi tukuy
yanapak tantarikuna
tiakkunata jatunyachinamanta
Tukuy waranka paktay
yanapaykuna
Maykama paktashkanchik, killkashka
yuyayta rikushpa Cotacachi Kitipi
Waranka paktaykuna alli
kawsaypak charinkapak
22
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
Y
u
y
a
r
i
s
h
k
a

t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
t
a

c
h
a
r
i
n
k
a
p
a
k

j
a
n
p
i
n
a

y
u
y
a
y
m
a
n
t
a
.
C
h
i
m
p
a
p
u
r
a
n
a

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a
p
a
k

w
i
l
l
a
y
,

C
o
t
a
c
a
c
h
i

k
i
t
i
p
a
k

k
i
l
l
k
a
s
h
k
a

y
u
y
a
n
t
i
n
.

I
s
h
c
a
y

w
a
r
a
n
k
a
p
i
s
h
k
a


i
s
h
k
a
y

w
a
r
n
a
k
a

c
h
u
n
k
a

s
h
u
k

w
a
t
a
k
a
m
a
I
s
h
k
a
y
P
a
k
t
a
y
:


Y
a
r
i
k
a
y
k
i
c
h
u
c
h
i
n
a
W
A
R
A
N
K
A
P
A
K
U
C
H
I
L
L
A

P
A
K
T
A
Y
M
A
M
A
L
L
A
K
T
A

P
U
S
H
A
K
U
N
A

I
M
A
T
A
Y
U
Y
A
K
U
N
K
I
T
I
T
A

P
U
S
H
A
N
K
A
P
A
K
Y
U
Y
A
R
I
K
I
T
I

A
Y
L
L
U
L
L
A
K
T
A
P
I

I
M
A
T
A
R
U
R
A
R
I
K
U
N
S
h
u
k

p
a
k
t
a
y
A
s
h
k
a
w
a
k
c
h
a
k
u
n
a
t
a
k
i
c
h
u
c
h
i
n
a


K
u
t
i
s
h
u
k

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h


r
u
r
a
s
h
p
a

k
a
l
l
a
r
i
s
h
p
a


k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

a
m
a

y
a
n
a
k
u
r
i

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
l
l
a
,

k
u
t
i
s
h
u
k

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
a
s
h
k
a

l
l
a
n
k
a
y

k
a
r
a
c
h
u
n
,

u
k
a
n
c
h
i
k

s
h
i
n
a
:


m
u
y
u
n
t
i
n
a
l
l
p
a
k
u
n
a

r
i
k
u
c
h
i
s
h
p
a
,

m
a
q
u
i
n
a
w
a
n


l
l
a
n
k
a
y

r
u
r
a
y
k
u
n
a
,

u
k
a
n
c
h
i
k


a
l
l
p
a
m
a
m
a


a
s
h
k
a

m
u
r
u
k
u
n
a

k
a
r
a
c
h
u
n
k
a
a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
m
i

k
a
l
l
a
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,


s
h
i
l
l
a
t
a
k

m
u
r
u
k
u
n
a
t
a
l
l
u
k
s
h
i
n
k
a
p
a
k
k
a

,

c
h
a
k
a
k
u
n
a
,

a
n
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h

a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
m
i
k
a
l
l
a
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.

T
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
m
i

r
u
r
a
s
h
p
a

k
a
l
l
a
r
i
n
a

k
a
n
c
h
i
k
,

t
u
k
u
y
m
a
m
a
l
l
a
k
t
a


u
k
u

k
a
w
s
a
k
r
u
n
a
k
u
n
a


r
a
n
t
i
,

r
a
n
t
i
,

t
u
k
u
y
t
i
y
a
s
h
k
a
k
u
n
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


k
a
r
a
s
h
p
a


k
a
w
s
a
c
h
u
n


a
m
a
w
a
k
c
h
a
k
u
n
a


t
i
y
a
c
h
u
n
.

S
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y


t
u
k
u
y


m
a
m
a
l
l
a
k
t
a


u
k
u
k
a
w
s
a
k
k
u
n
a
,

y
a
c
h
a
n
a

w
a
s
i
m
a
n

r
i
c
h
u
n
,

j
a
n
p
i

w
a
s
i
m
a
n
p
a
s
h
c
h
a
y
a
c
h
u
n
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


t
u
k
u
y

m
a
r
k
a
,

k
i
t
i
,


l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
,
a
y
l
l
u
l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
p
a
s
h
,

c
h
a
k
a
k
u
n
a
,

a
n
k
u
n
a
,

i
m
a
m
u
t
s
u
r
i
k
u
n
a
p
a
s
h


a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a

c
h
a
r
i
c
h
u
n
.

E
c
u
a
d
o
r

m
a
m
a

l
l
a
k
t
a


a
m
a

l
l
a
k
i
p
i

k
u
n
a
n
s
h
i
n
a

k
a
w
s
a
c
h
u
n
t
u
k
u
y
k
u
n
a
m
i

y
a
n
a
p
s
h
p
a

k
a
l
l
a
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k


a
m
a


y
a
n
k
a

p
a
c
h
a
k
u
l
l
q
u
i
t
a


t
u
k
u
c
h
i
c
h
u
n
.

u
k
a
n
c
h
i
k

E
c
u
a
d
o
r

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a
t
a
k
a


a
s
h
k
a


k
u
l
l
k
i
y
u
k
w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


A
l
l
i


t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
m
i

r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,


t
u
k
u
y

l
l
a
n
k
a
y
w
a
s
i

u
k
u
k
u
n
a
p
i

a
l
l
i

y
u
y
a
y
u
y

r
u
n
a
k
u
n
a

l
l
a
n
k
a
c
h
u
n
.
C
h
a
r
i
s
h
k
a
w
a
n

p
a
k
t
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k


R
i
k
u
c
h
i
k
k
u
n
a
t
a

j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a

a
m
a


r
u
n
a
,

w
a
w
a
k
u
n
a
p
a
s
h
y
a
r
i
k
a
y
w
a
n

k
a
w
s
a
c
h
u
n
,


k
a
y

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a

j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


k
a
r
u


w
a
k
c
h
a

a
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a
m
a
n

c
h
a
y
a
s
h
u
n
m
i
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
C
o
t
a
c
a
c
h
i


k
i
t
i
p
i
k
a
w
s
a
k

r
u
n
a
k
u
n
a
p
a
k
,
s
u
m
a
k

k
a
w
s
a
y
c
h
a
r
i
k
u
n
k
a
t
u
k
u
y
k
u
n
a


m
i
s
h
u
,
y
a
n
a
,


t
u
k
u
y
l
l
a
m
a
s
h
i
p
u
r
a

a
w
p
a
m
a
n
p
u
r
i
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
t
u
k
u
y



p
a
k
t
a
p
i
k
a
w
s
a
y
p
i
c
a
w
s
a
n
k
a
p
a
k
,

i
s
h
k
a
y
y
u
y
a
l
y

s
h
i
m
i
p
a
s
h
y
a
c
h
a
s
h
p
a

u
k
a
n
c
h
i
k
k
i
t
i
p
i


t
i
y
a
s
h
k
a
w
a
n
,
k
a
w
s
a
n
a

k
a
n
c
h
i
k

a
w
p
a
m
a
n

k
a
t
i
n
k
a
p
a
k
.
A
l
l
i


l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a


w
i

a
c
h
i
s
h
p
a


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
l
l
a
n
k
a
k
k
u
n
a
t
a


a
s
h
k
a

k
u
l
l
k
i
t
a

k
a
r
a
s
h
p
a
l
l
a
n
k
a
c
h
u
n
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


l
l
a
n
k
a
y

w
a
s
i

u
k
u
p
i
k
a
s
u
m
a
k
l
l
a


m
a
s
h
i
p
u
r
a



l
l
a
n
k
a
c
h
u
n

a
m
a
l
l
a
k
i
k
u
n
a


t
i
y
a
c
h
u
n
,

k
a
y
k
a


t
u
k
u
y
l
l
a
n
k
a
k
k
u
n
a
p
i
m
i


t
i
y
a
n
a

k
a
n
.

S
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


k
u
l
l
k
i

t
i
a
s
h
k
a
k
u
n
a
t
a


r
i
k
u
n
a
,
y
u
y
a
y

r
u
r
a
s
h
k
a
k
u
n
a
,

a
n
k
u
n
a
,
c
h
a
k
a
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h


t
u
k
u
y

m
u
r
u
k
u
n
a
l
l
u
k
s
h
i
c
h
i
n
k
a
p
a
k
p
a
s
h
,

k
a
k
u
n
a
t
a

t
u
k
u
y
k
u
n
a
m
i
r
i
k
u
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

t
u
k
u
y


k
a
w
s
a
k
k
u
n
a
m
a
n
c
h
a
y
a
k
u
n
,


t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
m
a
n
p
a
s
h
m
a
n
,

c
h
a
s
h
n
a
m
i
l
l
a
n
k
a
y

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a


k
a
y

k
i
t
i
p
i

t
i
y
a
s
h
k
a
k
u
n
a
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
.
23
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
W
A
R
A
N
K
A
P
A
K
U
C
H
I
L
L
A

P
A
K
T
A
Y
M
A
M
A
L
L
A
K
T
A

P
U
S
H
A
K
U
N
A

I
M
A
T
A
Y
U
Y
A
K
U
N
K
I
T
I
T
A

P
U
S
H
A
N
K
A
P
A
K
Y
U
Y
A
R
I
K
I
T
I

A
Y
L
L
U
L
L
A
K
T
A
P
I

I
M
A
T
A
R
U
R
A
R
I
K
U
N


T
u
k
u
y


m
a
m
a
l
l
a
k
t
a
p
a
k


k
u
l
l
k
i


j
a
p
i
k

m
a
s
h
i
k
u
n
a


s
u
m
a
k
k
a
w
s
a
y

c
h
a
r
i
c
h
u
n
,

k
a
y

s
u
m
a
k

k
a
w
s
a
y

a
n
k
u
n
a
t
a
m
i
a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


I
s
h
k
a
y

w
a
t
a
m
a
n
t
a
,

p
i
s
h
k
a

w
a
t
a
k
a
m
a
n



u
c
h
i
l
l
a

w
a
w
a
k
u
n
a
a
l
l
i

m
i
k
u
y

r
i
k
u
c
h
i
k
k
u
n
a
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a

k
a
l
l
a
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


M
a
m
a
l
l
a
k
t
a

k
a
t
u
k

r
i
k
u
c
h
i
k

s
u
m
a
k

k
a
w
s
a
y
m
a
n
t
a
m
i
r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
K
i
m
s
a
P
a
k
t
a
y
:
K
a
l
l
a
r
i
y


s
a
p
i
y
a
c
h
a
y
t
a
k
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a


T
y
a
s
h
k
a

y
a
c
h
a
y

y
u
y
a
y

a
n
k
u
n
a
t
a


a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k

a
m
a

y
a
c
h
a
y
u
k

w
a
w
a
k
u
n
a
,

s
h
u
k

p
a
t
a
l
l
a
p
i
s
a
k
i
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

a
m
a

y
a
c
h
a
n
a

w
a
s
i
t
a

s
a
k
i
s
p
a


r
i
c
h
u
n
.


Y
a
c
h
a
y

y
a
y
a
k
u
n
a
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

y
u
y
a
y

y
a
c
h
a
y

a
n
k
u
n
a

r
u
r
a
s
h
p
a
,

y
a
c
h
a
y
k
u
n
a
t
a


y
a
c
h
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k

,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


y
a
c
h
a
y
u
k

y
a
c
h
a
k
k
u
n
a
p
a
s
h


a
l
l
i

y
a
c
h
a
y
u
k
l
l
u
k
s
h
i
c
h
u
n
.


B
D
H


t
u
k
u
y


w
a
k
c
h
a

r
u
n
a
k
u
n
a


k
a
r
u

a
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a
p
i
k
a
w
s
a
k
u
n
a
m
a
n


a
s
h
t
a
w
a
n
k
a


k
u
l
l
k
i
t
a

k
a
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
m
a
n
a
r
a
k

j
a
p
i
k
k
u
n
a
m
a
n


M
a
m
a
l
l
a
k
t
a

y
a
c
h
a
n
a


w
a
s
i


t
i
a
k
k
u
n
a
m
a
n


y
a
c
h
a
c
h
i
k
k
u
n
a
t
a
a
l
l
i
t
a
m
i

k
a
c
h
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


P
a
y
k
u
n
a

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a

k
a
r
a
c
h
u
n


k
a
c
h
a
r
i
n
a
k
a
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
t
u
k
u
y


a
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a
p
i

k
a
w
s
a
k


m
a
s
h
i
k
u
n
a
,

y
a
c
h
a
c
h
i
k
,
y
a
c
h
a
y
k
u
n
a
w
a
n
p
a
s
h


t
u
k
u
y
l
l
a

t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a

a
w
p
a
m
a
n
y
a
c
h
a
n
a

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a

l
l
u
k
s
h
i
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


T
i
a
k

y
a
c
h
a
n
a

w
a
s
i
k
u
n
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


a
s
h
t
a
w
a
n
r
u
r
a
s
h
p
a
,

s
h
u
k

u
k
u
l
l
a
p
i

a
m
a

a
s
h
k
a

w
a
w
a
k
u
n
a

t
i
y
a
c
h
u
n
k
i
c
h
u
c
h
i
n
a

k
a
n
c
h
i
k
.


K
a
r
u

a
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
p
i


r
i
k
u
n
a


m
a
r
a
r
a
k

k
i
l
l
k
a
n
a
t
a
y
a
c
h
a
k
k
u
n
a
m
a
n
,

l
l
a
n
k
a
y


y
a
c
h
a
y
k
u
n
a
t
a

r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
C
o
t
a
c
a
c
h
i


k
i
t
i
p
i
k
a
w
s
a
k

m
a
s
h
i
k
u
n
a
k
a
w
s
a
y
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
,
t
u
k
u
y

m
a
s
h
i
p
u
r
a
p
a
k
t
a
y
p
i


k
a
w
s
a
s
h
p
a
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


i
s
h
k
a
y
k
a
w
s
a
y
,

i
s
h
k
a
y
s
h
i
m
i
k
u
n
a

k
a
y

k
i
t
i
p
i
t
y
a
s
h
k
a
u
m
a
n
.

a
u
p
a
m
a
n


r
i
n
a
t
a
m
a
s
h
k
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
a
l
l
p
a
m
a
m
a
t
a



k
a
y

k
i
t
i
u
k
u
p
i


k
a
w
s
a
k
r
u
n
a
k
u
n
a


a
m
a
l
l
a
k
i
c
h
i
s
h
p
a


k
a
t
i
c
h
u
n
.

u
k
a
n
c
h
i
k

k
i
t
i
t
a

a
w
p
a
m
a
n


r
i
c
h
u
n
k
a
,
t
u
k
u
y

w
a
n
k
u
r
i
k
t
a
t
a
r
i
k
u
n
a

t
i
y
a
k
k
u
n
a
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

t
u
k
u
y
m
a
s
h
i
k
u
n
a
k
a
w
s
a
k
k
u
n
a
p
a
s
h
y
u
y
a
y
k
u
n
a

k
a
r
a
s
h
p
a
w
i

a
c
h
i
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
.
M
u
s
h
u
k

y
a
c
h
a
n
a

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a


r
i
k
u
c
h
i
l
n
a
k
a
n
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

i
s
h
k
a
y

s
h
i
m
i
,

i
s
h
k
a
y
k
a
w
s
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h


y
a
c
h
a
c
h
i
s
h
p
a

k
a
l
l
a
r
i
n
a
k
a
t
i
n
a

k
a
n
c
h
i
k
,


t
u
k
u
y

k
a
w
s
a
k


r
u
n
a
p
u
r
a
p
a
k
t
a
y
t
a


k
a
w
s
a
y
t
a

c
h
a
r
i
c
h
u
k
.
C
o
t
a
c
a
c
h
i

Y
a
c
h
a
y


i
m
a
k
u
n
a

r
u
r
a
n
a
t
a
m
i
r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

k
a
y
k
a


m
u
s
h
u
k


y
a
c
h
a
y
m
i

k
a
n
a
k
a
n
,



a
l
l
i

y
u
y
a
y
u
k
,


a
l
l
i

l
l
a
n
k
a
y
u
k
,
m
a
s
h
i
p
u
r
a
l
l
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


a
m
a

k
i
l
l
a
l
l
a


k
a
c
h
u
n
.
I
s
h
k
a
y

s
h
i
m
i
p
i


y
a
c
h
a
y

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
r
i
k
u
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k


(

k
i
c
h
u
a
,


m
i
s
h
u

s
h
i
m
i
p
a
s
h
)
t
u
k
u
y

y
a
c
h
a
n
a

w
a
s
i

u
k
u
p
i
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


k
u
t
i
s
h
u
k
l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
p
i
p
a
s
h


y
a
c
h
a
c
h
i
n
a

k
a
n
c
h
i
k
,


k
a
y
k
a
s
u
m
a
k
l
l
a


y
a
c
h
a
c
h
i
k
k
u
n
a
t
a


c
h
a
r
i
n
k
a
p
a
k
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


t
u
k
u
y


m
u
t
s
u
r
i
s
h
k
a
k
u
n
a
p
a
s
h

,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

u
k
a
n
c
h
i
k

r
u
r
a
k
u
n
a
p
a
k

i
m
a
s
h
i
n
a
k
i
t
i

k
a
w
s
a
y
k
u
n
a
t
a


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
K
a
y

k
i
t
i

u
k
u
p
i

k
a
w
s
a
k

r
u
n
a
k
u
n
a
p
a
k
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

t
u
k
u
y


t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
p
a
k

M
a
n
a

a
l
l
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h


k
i
c
h
u
c
h
i
s
h
p
a
k
a
l
l
a
r
i
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a

k
a
n
c
h
i
k
,


s
u
m
a
k
l
l
a


t
y
a
k
l
l
a
k
i
k
u
n
a


a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
k
a
p
a
k
.
24
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
W
A
R
A
N
K
A
P
A
K
U
C
H
I
L
L
A

P
A
K
T
A
Y
M
A
M
A
L
L
A
K
T
A

P
U
S
H
A
K
U
N
A

I
M
A
T
A
Y
U
Y
A
K
U
N
K
I
T
I
T
A

P
U
S
H
A
N
K
A
P
A
K
Y
U
Y
A
R
I
K
I
T
I

A
Y
L
L
U
L
L
A
K
T
A
P
I

I
M
A
T
A
R
U
R
A
R
I
K
U
N
T
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a

a
w
p
a
m
a
n

r
i
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
w
i

a
c
h
u
n


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a

t
u
k
u
y
k
i
t
i
p
i

k
a
w
s
a
k


r
u
n
a
k
u
n
a


t
u
k
u
y



r
u
r
a
y
,
l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
p
i
p
a
s
h


p
a
y
k
u
n
a
p
a
k

y
u
y
a
y
k
u
n
a
p
a
k
c
h
u
r
a
c
h
u
n
.
C
h
u
s
k
u
p
a
k
t
a
y
:

K
a
r
i
w
a
r
m
i

k
a
y
m
a
n
a

p
a
k
t
a
y
k
a
w
s
a
y
t
a
q
u
i
c
h
u
c
h
i
n
a

W
a
r
a
n
k
a

i
s
h
k
a
y

c
h
u
n
k
a

p
i
s
h
k
a


w
a
t
a
m
a
n
t
a
,


w
a
r
a
n
k
a

i
s
h
k
a
y
c
h
u
n
k
a

i
s
k
u
n


w
a
t
a
k
a
m
a
n


I
m
a
k
u
n
a

r
u
r
a
n
a
k
u
n
a
t
a
m
i
r
u
r
a
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


L
l
a
n
k
a
y
p
i

k
a
c
h
a
r
i
n
a

a
n
k
u
n
a
t
a

r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
w
a
r
m
i
k
u
n
a
p
a
k

r
u
n
a


m
u
n
a
y

m
a

a
y
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
a
r
i

w
a
r
m
i
p
a
k
t
a
y

k
a
y
t
a
p
a
s
h


w
i
l
l
a
c
h
i
s
h
p
a

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a

y
a
n
a
p
a
s
h
p
a
k
a
l
l
a
r
i
n
a

k
a
n
c
h
i
k
.


M
a
m
a

l
l
a
k
t
a

J
a
t
u
n

k
u
l
l
k
i

w
i

a
y


t
a
n
t
a
r
i


y
u
y
a
y
k
u
n
a
p
i


k
a
r
i
w
a
r
m
i

p
a
k
t
a

k
a
y
k
u
n
a
t
a
m
i


r
i
k
u
c
h
i
s
h
p
a


y
a
y
k
u
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


W
a
r
m
i
k
u
n
a

y
a
c
h
a
n
a

w
a
s
i
m
a
n

r
i
c
h
u
n


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

r
u
k
u
k
u
n
a

m
a
n
a

k
i
l
l
l
a
k
t
a

y
a
c
h
a
y


j
a
t
u
n
m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

r
i
k
u
c
h
i
k
k
u
n
a
t
a
m
i


w
i

a
c
h
i
s
k
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


T
u
k
u
y


w
a
r
m
i

y
a
n
a
p
a
k

t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k


k
a
r
u

a
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a

u
k
u
p
i

k
a
w
s
a
k
w
a
r
m
i
k
u
p
a
k
.


K
a
r
i

w
a
r
m
i

k
a
y

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a


a
c
h
i
k
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k


a
l
l
i

k
a
y
t
a
a
p
a
k


u
k
u
p
i
.


C
h
a
r
i
k
k
u
n
a
p
a
k

w
a
s
i

l
l
a
n
k
a
y

u
k
u
p
i
,

p
a
k
t
a
y

l
l
a
n
k
a
k


t
a
n
t
a
r
y
y
u
y
a
y
t
a
m
i

w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


E
c
u
a
d
o
r

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

u
k
u
p
i
,

S
h
u
k

k
a
t
u
n

k
i
l
k
a
k


l
l
a
n
k
a
y
y
u
y
a
y
t
a
m
i

r
u
r
a
s
h
p
a

c
h
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


M
a
m
a

l
l
a
k
t
a
m
a
n
t
a

k
u
l
k
i
t
a

k
a
p
i
k

w
a
r
m
i
k
u
n
a
m
a
n
k
a

p
r
o
g
r
a
m
a
p
i
l
o
t
a
j
e

d
e

r
e
d
e
s

d
e

s
e
r
v
i
c
i
o
s


c
h
u
r
a
n
a
k
a
n
.


P
u
s
h
a
k
m
a
m


y
a
c
h
a
y

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a

w
i

a
c
h
u
n
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

t
a
n
t
a
r
y

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
y
a
c
h
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
.
K
a
y

k
i
t
i

u
k
u
p
i

k
a
w
s
a
k

r
u
n
a
k
u
n
a
p
a
k
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

t
u
k
u
y


t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
p
a
k

m
a
n
a

a
l
l
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h


k
i
c
h
u
c
h
i
s
h
p
a
k
a
l
l
a
r
i
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a

k
a
n
c
h
i
k
,


s
u
m
a
k
l
l
a


t
i
y
a
k
l
l
a
k
i
k
u
n
a


a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
k
a
p
a
k
.
T
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a

a
w
p
a
m
a
n

r
i
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
w
i

a
c
h
u
n


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a

t
u
k
u
y
k
i
t
i
p
i

k
a
w
s
a
k


r
u
n
a
k
u
n
a


t
u
k
u
y



r
u
r
a
y
,
l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
p
i
p
a
s
h


p
a
y
k
u
n
a
p
a
k

y
u
y
a
y
k
u
n
a
p
a
k
c
h
u
r
a
c
h
u
n
.
25
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
W
A
R
A
N
K
A
P
A
K
U
C
H
I
L
L
A

P
A
K
T
A
Y
M
A
M
A
L
L
A
K
T
A

P
U
S
H
A
K
U
N
A

I
M
A
T
A
Y
U
Y
A
K
U
N
K
I
T
I
T
A

P
U
S
H
A
N
K
A
P
A
K
Y
U
Y
A
R
I
K
I
T
I

A
Y
L
L
U
L
L
A
K
T
A
P
I

I
M
A
T
A
R
U
R
A
R
I
K
U
N
P
i
s
h
k
a
p

k
t
a
y
:
P
i
s
h
k
a
w
a
t
a
k
a
m
a
n
t
a
u
r
i
m
a
m
,
u
c
h
i
l
l
a
w
a
w
a
k
u
n
a
a
m
a
w
a

u
s
h
p
a
k
a
t
i
c
h
u
n
k
i
c
h
u
c
h
i
n
a
.


T
u
k
u
y

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

u
k
u
p
i



a
l
l
i

k
a
w
s
a
y


y
a
n
a
p
a
y
t
a
t
a
r
p
u
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


M
a
m
a

k
a
m
c
h
i
y

s
a
m
i

k
a
m
a
c
h
i
y
k
u
n
a

k
a
t
i
k

M
a
m
a
l
l
a
k
t
a


a
l
l
i
k
a
w
s
a
y

y
a
n
a
p
a
y
t
a


c
h
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


K
u
l
l
k
i
t
a

k
a
r
a
c
h
u
n

a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


i
m
a


r
u
r
a
y
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a

a
c
h
i
k
y
a
c
h
i
s
h
p
a

p
a
k
t
a


k
a
c
h
u
n
,

u
c
h
i
l
l
a
w
a
w
a
k
u
n
a


a
m
a

w
a

u
s
h
p
a


k
a
t
i
c
h
u
n


k
i
c
h
u
c
h
i
n
k
a
p
a
k
.


T
u
k
u
y

j
a
n
p
i

t
i
a
k

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
k
a
n
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
t
u
k
u
y

r
u
n
a
k
u
n
a


k
a
y

j
a
m
p
i

w
a
s
i
m
a
n

c
h
a
y
a
r
i
c
h
u
n
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
,

a
m
a


w
a
c
h
a
s
h
k
a

l
l
u
l
l
u

w
a
w
a
k
u
n
a
w
a

u
c
h
u
n
.


W
a
w
a

t
a
r
i
n
a
m
a
n
t
a

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y

w
a
s
i
k
u
n
a

t
i
y
a
k
k
u
n
a
t
a
a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a


k
a
t
i
n
a

k
a
n
c
h
i
k
,

a
m
a


m
a
n
a

m
u
n
a
s
h
k
a
w
a
w
a
k
u
n
a

c
h
a
r
i
n
k
a
p
a
k
p
a
s
h


y
a
c
h
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
w
a
c
h
a
k

m
a
m
a
k
u
n
a
t
a


s
u
m
a
k

a
l
l
i
t
a


j
a
m
p
i
n
k
a
p
a
k
p
a
s
h
.


C
h
u
n
k
a

w
a
t
a


u
r
i
m
a
n

c
h
a
r
i
k

w
a
w
a
k
u
n
a
t
a

l
l
a
k
i

k
a
w
s
a
y
t
a
c
h
a
r
i
k
k
u
n
a
t
a
,

y
a
c
h
a
c
h
i
s
h
p
a
,


r
i
k
u
s
h
p
a
,

j
a
m
p
i
s
h
p
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a

y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
p
i
s
h
k
a

w
a
t
a

u
r
i
m
a
n

c
h
a
r
i
k


w
a
w
a
k
u
n
a
t
a
m
i


a
s
h
k
a
t
a
k
a
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


J
a
m
p
i
n
k
a
p
a
k


m
u
t
s
u
r
i
k
u
n
a
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
y
u
y
a
y
u
k

j
a
m
p
i
y
u
k
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h


a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,



u
c
h
i
l
l
a

k
a
r
i

w
a
r
m
i

w
a
w
a
k
u
n
a
t
a

a
m
a
w
a

u
s
h
p
a

s
a
k
i
c
h
u
n
,


w
a

u
y
k
u
n
a
t
a


s
u
m
a
y
l
l
a


k
i
c
h
u
c
h
i
s
h
p
a
r
i
k
u
c
h
i
c
h
i
n
.


A
l
l
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a

c
h
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y


y
a
n
a
p
a
k

w
a
s
i
u
k
u
p
i
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
p
i
p
a
s
h
,


y
a
n
a
p
a
y
k
u
n
a
t
a
m
i
r
a
c
h
i
s
h
p
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k



w
a
c
h
a
y
u
k


u
c
h
i
l
l
a

w
a
w
a
k
u
n
a
t
a
s
u
m
a
k
l
l
a


y
a
n
a
p
a
r
i
c
h
u
n
,

j
a
m
p
i
c
h
u
n
p
a
s
h


a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
k
a
n
.


A
l
l
i

k
a
w
s
a
y

y
a
n
a
p
a
k

w
a
s
i

u
k
u
k
u
n
a
p
i


p
a
y
k
u
n
a
l
l
a
p
a
y
k
u
n
a
p
a
k

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a


c
h
u
r
a
c
h
u
n


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


K
a
r
u

a
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a

k
a
w
s
a
k

r
u
n
a
k
u
n
a
,

c
h
i
r
l
i

y
a
k
u

c
h
a
r
i
c
h
u
n

u
k
a
n
c
h
i
k

a
w
p
a



y
a
y
a
k
u
n
a
p
a
k


j
a
m
p
i
k
u
n
a
t
a
r
i
k
c
h
a
c
h
i
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
y
a
c
h
a
k

r
u
n
a
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
s
h
p
a

k
a
l
l
a
r
i
s
h
p
a
k
a
t
i
c
h
u
n
,

k
a
r
u

l
l
a
k
t
a

j
a
m
p
i
k
u
n
a
w
a
n
p
a
s
h
t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a


j
a
m
p
i
c
h
u
n

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


a
m
a
u
n
k
u
y
t
a

j
a
p
i
c
h
u
n


y
a
n
a
p
a
s
h
p
a

k
a
t
i
c
h
u
n
.
C
o
t
a
c
a
c
h
i


k
i
t
i
p
a
k


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
m
a
n
t
a


i
m
a
k
u
n
a
r
u
r
a
n
a
t
a

m
u
n
a
y
t
a


w
i

a
c
h
i
c
h
u
n
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

k
a
y
w
a
n


t
u
t
u
y

r
u
n
a
m
a
n
y
a
n
a
p
a
c
h
u
n



k
i
t
i

i
m
a
k
u
n
a

r
u
r
a
y
k
u
n
a
t
a
r
u
r
a
n
k
a
p
a
k

k
a
t
i
n
k
a
p
a
k
.
S
h
u
k

t
a
n
t
a
r
i

w
a
s
i
t
a


w
i

a
c
h
u
n

u
t
k
a
t
a
m
i
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k


k
a
y

w
a
s
i

u
k
u
p
i




t
u
k
u
y
m
a
s
h
i
k
u
n
a

t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a


y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
c
h
u
r
a
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
a
y
k
a
,

k
i
t
i

p
u
s
h
a
k

w
a
s
i
,
l
l
a
k
t
a
p
i
,


a
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a
p
i
,


k
u
t
i
s
h
i
k

k
i
t
i
p
i


t
a
n
t
a
r
i
t
i
y
a
k
k
u
n
a
p
i
p
a
s
h

w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,


S
h
i
n
a
m
i
t
u
k
u
y
k
u
n
a

t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a


l
l
a
n
k
a
k
k
u
n
a
t
a


r
i
k
u
s
h
p
a
y
a
n
a
p
a
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

y
u
y
a
y
k
u
n
a
p
a
s
h
k
a
r
a
s
h
p
a


k
a
t
i
c
h
u
n
,



S
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


k
i
t
i
p
i

l
l
a
n
k
a
y
r
u
n
a
k
u
n
a
,

a
p
u
k
k
u
n
a
p
a
s
h


l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a
r
i
k
u
s
h
p
a


t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y

K
i
t
i
p
a
k

i
m
a


r
u
r
a
n
a
t
a
y
u
y
a
y


y
u
y
a
r
i
s
h
k
a
k
u
n
a
t
a

p
a
k
t
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
.
P
a
c
h
a
m
a
m
a
p
i

t
i
y
a
k

y
u
y
a
y

k
a
y
k
u
n
a
t
a

w
i

a
c
h
i
n
a
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
,

t
u
k
u
y

t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a
m
a
s
h
i
k
u
n
a
,

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a

r
u
r
a
s
h
k
a
k
u
n
a
t
a
r
i
k
u
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

a
l
l
p
a

m
a
m
a
t
a


l
l
a
k
i
c
h
i
s
h
p
a
k
a
t
i
c
h
u
n
,

r
i
k
u
s
h
p
a

y
a
n
a
p
a
c
h
u
n
.


26
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
W
A
R
A
N
K
A
P
A
K
U
C
H
I
L
L
A

P
A
K
T
A
Y
M
A
M
A
L
L
A
K
T
A

P
U
S
H
A
K
U
N
A

I
M
A
T
A
Y
U
Y
A
K
U
N
K
I
T
I
T
A

P
U
S
H
A
N
K
A
P
A
K
Y
U
Y
A
R
I
K
I
T
I

A
Y
L
L
U
L
L
A
K
T
A
P
I

I
M
A
T
A
R
U
R
A
R
I
K
U
N
S
u
k
t
a

p
a
k
t
a
y
:
W
a
c
h
a
y
u
k
m
a
m
a
t
u
k
a
a
m
a
w
a

u
s
h
p
a
k
a
t
i
c
h
u
n
k
i
c
h
u
c
h
i
n
a


J
a
t
u
n

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

u
k
u
p
i


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
t
a

,

a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


W
a
r
m
i
k
u
n
a
p
a
k


m
u
n
a
y

m
a

a
y
k
u
n
a
t
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


p
a
y
k
u
n
a
k
i
k
i
n

k
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h


k
a
r
a
c
h
u
n
l
l
a
,


p
a
y
k
u
n
a
p
a
k
c
h
i
k
a
n
y
a
s
h
k
a

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h
,



t
a
r
p
u
s
h
p
a

y
u
y
a
r
i
n
a
k
a
n
.


Y
a
c
h
a
y

y
u
y
a
y

u
k
u
k
u
n
a
p
i


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
,

w
a
w
a
t
a
n
t
a
r
i
m
a
n
t
a

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
,


i
m
a
s
h
i
n
a


w
a
w
a
k
u
n
a
t
a

m
a
n
a
c
h
a
r
i
n
a
m
a
n
t
a
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


y
u
m
a
s
h
p
a


u
n
k
u
y
k
u
n
a
j
a
p
i
n
a
m
a
n
t
a
,

y
u
m
a
y

u
n
k
u
y
m
a
n
t
a
p
a
s
h


y
a
c
h
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
.


L
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
p
a
k


t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
m
i

r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

k
a
r
u
l
l
a
k
t
a


k
a
w
s
a
k

r
u
n
a
k
u
n
a


j
a
m
p
i

w
a
s
i
m
a
n


m
a
n
a

a
c
h
i
k
l
l
a
l
l
u
k
s
h
i
n
a
t
a

u
s
h
a
n
m
a
n
,

k
a
y
w
a
n


y
a
n
a
p
a
r
i
n
k
a
p
a
k
.


W
i
l
l
a
y

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a


r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
w
i
l
l
a
n
k
a
p
a
k
,
y
a
c
h
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
,
r
i
k
s
i
c
h
i
n
k
a
p
a
k
p
a
s
h
.


L
M
G
Y
A
I
.
k
a
y
p
a
k

k
u
l
l
k
i

t
i
y
a
c
h
u
n


A
l
l
i

k
a
w
s
a
y

a
n
k
u
n
a



t
y
a
s
h
k
a
k
u
n
a
w
a
n
,

w
i
l
l
a
k

a
n
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h



a
n
t
a
w
a

a
p
a
k
k
u
n
a
t
a
p
s
h

r
u
r
a
n
a
k
a
n

s
u
m
a
k
l
l
a
y
a
n
a
p
a
n
k
a
p
a
k
.


T
u
k
u
y

i

u
k
u
n
a
w
a
n


t
a
n
t
a
r
i
c
h
u
n
,

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
m
i
c
h
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


A
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
i
l
l
k
a
y

r
i
k
u
c
h
i
k
k
u
n
a
t
a
,

k
u
n
a
n
p
a
c
h
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
k


k
u
n
a
w
a
n
p
a
s
h
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
i
l
l
k
a
y


w
i
l
l
a
k

a
n
k
u
n
a
t
a
,


l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h

c
h
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
K
a
n
c
h
i
s

p
a
k
t
a
y
:
W
a
r
a
n
k
a

i
s
h
k
a
y
c
h
u
n
k
a

c
h
u
n
k
a
p
i
s
h
k
a
w
a
t
a
k
a
m
a
n
y
u
m
a
y

u
n
k
u
y
a
m
a
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
k
a
t
i
c
h
u
n
,
c
h
a
r
i
n
a
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


k
i
c
h
u
c
h
i
n
a
m
a
n
t
a


Y
u
m
a
y

u
n
k
u
y


l
l
a
k
i
t
a
k
a
,

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a


k
a
l
l
a
r
i


l
l
a
k
i

n
i
s
h
p
a
m
i
j
a
p
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


m
a
m
a
l
l
a
k
t
a



t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
t
a
m
i
w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


Y
u
m
a
y

u
n
k
u
k


a
m
a

j
a
p
i
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

y
u
m
a
y

u
n
k
u
y
t
u
k
u
y
l
l
a

y
a
n
a
p
a
y


t
a
n
t
a
r
y


y
u
y
a
y
,

w
a
w
a

t
a
n
t
a
r
i
m
a
n
t
a
,

a
l
l
i
k
u
y
a
y


t
a
n
t
a
r
y

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h

j
a
p
i
c
h
u
n

y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


Y
u
m
a
y

u
n
k
u
y


l
l
a
k
i
t
a
k
a
,

M
a
m
a
l
l
a
k
t
a


k
a
l
l
a
r
i


l
l
a
k
i

n
i
s
h
p
a
m
i
j
a
p
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


m
a
m
a
l
l
a
k
t
a



t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
t
a
m
i
w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
C
o
t
a
c
a
c
h
i

k
i
t
i
t
a
k
a

y
u
m
a
y

u
n
k
u
y
t
a


m
a
n
a
c
h
a
r
i
n
a
t
a

m
u
n
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a



m
a
m
a
l
l
a
k
t
a
u
k
u
p
i

j
a
t
u
n

t
a
n
t
a
r
i


y
u
y
a
y


w
i

a
c
h
u
n
m
i
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,


k
a
y

m
a
n
a

a
l
l
i

c
a
w
s
a
y


a
m
a
l
l
a
k
i
r
i
s
h
p
a

k
a
t
i
c
h
u
n
.
27
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
W
A
R
A
N
K
A
P
A
K
U
C
H
I
L
L
A

P
A
K
T
A
Y
M
A
M
A
L
L
A
K
T
A

P
U
S
H
A
K
U
N
A

I
M
A
T
A
Y
U
Y
A
K
U
N
K
I
T
I
T
A

P
U
S
H
A
N
K
A
P
A
K
Y
U
Y
A
R
I
K
I
T
I

A
Y
L
L
U
L
L
A
K
T
A
P
I

I
M
A
T
A
R
U
R
A
R
I
K
U
N


Y
u
m
a
y

u
n
k
u
k


a
m
a

j
a
p
i
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

y
u
m
a
y

u
n
k
u
y
t
u
k
u
y
l
l
a

y
a
n
a
p
a
y


t
a
n
t
a
r
i


y
u
y
a
y
,

w
a
w
a

t
a
n
t
a
r
y
m
a
n
t
a
,

a
l
l
i
k
u
y
a
y


t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h

j
a
p
i
c
h
u
n

y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


K
a
y


l
l
a
k
i

u
n
k
u
y



m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

u
k
u
p
i

k
a
w
s
a
y
k
u
n
a
t
a


a
m
a
j
a
p
i
c
h
u
n


l
l
a
n
k
a
y


r
u
r
a
y
k
u
n
a
t
a



t
a
r
p
u
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


M
a
m
a
l
l
a
k
t
a


u
k
u
p
i
k
a
,

k
u
n
a
y

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
p
a
y
k
u
n
a
l
l
a

u
n
k
u
y

c
h
a
r
i
k
t
a


r
i
k
u
c
h
i
n
k
a
p
a
k


r
i
c
h
u
n
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a

w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


A
l
l
i

k
a
w
s
a
y

y
a
c
h
a
y

r
u
n
a
k
u
n
a
t
a


a
s
h
t
a
w
a
n

y
a
c
h
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.



L
M
G
Y
A
I

t
i
y
a
s
h
k
a
t
a

w
i
l
l
a
n
a

t
u
k
u
y
m
a
n


Y
u
m
a
y

u
n
k
u
y
u
k

r
u
n
a
k
u
n
a
t
a



w
i
l
l
a
n
a
k
a
n


p
a
y
k
u
n
a
k
a
y
u
y
a
n
a
m
i
k
a
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

j
a
m
p
i
k
u
n
a
p
a
s
k



y
u
y
a
r
i
n
k
a
p
a
k
p
a
s
h
t
i
y
a
n
m
i


n
i
s
h
p
a
m
i


w
i
l
l
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


Y
u
m
a
y

u
n
k
u
y

j
a
t
u
n

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

a
n
k
u
n
a
t
a


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

k
a
y

m
a
p
a

u
n
k
u
y
t
a

c
h
i
n
k
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
.


W
i
l
l
a
y
k
u
n
a
t
a

r
i
k
u
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
c
h
u
r
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h


a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
k
a
n
.


M
a
n
a

a
s
h
k
a

v
a
l
i
k

j
a
n
p
i
k
u
n
a
t
a

m
a
s
h
k
a
n
a


M
a
m
a
l
l
a
k
t
a
p
a
k

k
u
l
l
k
i

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
m
a
n

k
a
c
h
a
c
h
u
n
u
n
k
u
y
k
u
n
a
t
a


j
a
n
p
i
n
k
a
p
a
k

P
u
s
a
k
p
a
k
t
a
y
:
c
h
u
s
h
p
i
t
u
k
s
i
s
h
k
a
u
n
k
u
y
t
a
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
a
s
h
k
a

u
j
u
u
n
k
u
y
t
a
p
a
s
h
k
i
c
h
u
c
h
i
s
h
p
a
k
a
l
l
a
r
i
n
a
.


A
s
h
k
a


u
j
u


u
n
k
u
y

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

j
a
t
u
n

a
n
k
u
n
a
t
a


r
i
k
u
k
r
u
r
a
y
t
a
m
i


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
.


D
O
T
S

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

a
n
k
u
n
a
t
a


c
h
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


A
m
a


u
j
u

u
n
k
u
y
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

c
h
u
s
h
p
i

t
u
k
s
i
s
h
k
a


u
n
k
u
y
k
u
n
a
j
a
p
i
c
h
u
n

w
i
l
l
a
y

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

j
a
m
p
i
k

w
a
s
i
k
u
n
a
p
a
s
h
k
u
l
l
k
i
t
a

c
h
a
r
i
c
h
u
n

y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


C
h
u
s
p
i

t
u
k
s
i
s
h
k
a

u
n
k
u
y


k
i
c
h
u
c
h
i
n
a


j
a
t
u
n

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a
y
a
n
a
p
a
k

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a

k
a
c
h
a
r
i
n
a
m
a
n
t
a


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


Y
a
n
a
p
a
y
k
u
n
a
t
a


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


l
l
a
k
t
a
y
u
k
k
u
n
a
t
a
y
a
c
h
a
c
h
i
s
h
p
a
,


a
m
a

k
a
y

l
l
a
k
i

u
n
k
u
y
t
a

j
a
p
i
c
h
u
n


w
i
l
l
a
c
h
i
s
h
p
a
m
i
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
M
a
m
a
l
l
a
k
t
a

t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

c
h
u
s
p
i

t
u
k
s
i
s
h
k
a
u
n
k
u
y
u
k
k
u
n
a
t
a

y
a
n
a
p
a
n
k
a
p
a
k
L
l
a
k
t
a
y
u
k
k
u
n
a
t
a



i
m
a

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a

r
u
r
a
k
k
u
n
a
t
a


r
i
k
u
s
h
p
a


y
a
n
a
p
a
c
h
u
n
,
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
28
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
W
A
R
A
N
K
A
P
A
K
U
C
H
I
L
L
A

P
A
K
T
A
Y
M
A
M
A
L
L
A
K
T
A

P
U
S
H
A
K
U
N
A

I
M
A
T
A
Y
U
Y
A
K
U
N
K
I
T
I
T
A

P
U
S
H
A
N
K
A
P
A
K
Y
U
Y
A
R
I
K
I
T
I

A
Y
L
L
U
L
L
A
K
T
A
P
I

I
M
A
T
A
R
U
R
A
R
I
K
U
N


Y
a
c
h
a
y

m
a
s
k
a
y
k
u
n
a
t
a


y
a
n
a
p
a
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,


k
a
y

l
l
a
k
i
u
n
k
u
y
k
u
n
a
t
a

j
a
m
p
i
s
h
p
a


y
a
n
a
p
a
n
k
a
p
a
k
.


A
s
h
k
a

u
j
u

u
n
k
u
y

y
a
n
a
p
a
k

i
m
a

r
u
r
a
y

a
n
k
u
n
a
t
a
w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


A
s
h
k
a

u
j
u

u
n
k
u
y
u
k

r
u
n
a
k
u
n
a

p
a
y
k
u
n
a
t
a


j
a
n
p
i

w
a
s
i
m
a
n

r
i
n
a
u
s
h
a
c
h
u
n


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


A
s
h
k
a

u
j
u

u
n
k
u
y
u
k
k
u
n
a
m
a
n

m
a
n
a
r
a
k

l
l
a
k
i
p
i


k
a
s
h
k
a
l
l
a
m
i
j
a
m
p
i
k
u
n
a
t
a

k
a
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

m
a
n
a

n
i
m
a

k
u
l
l
k
i
t
a
k
a
r
a
n
a

k
a
n
.


T
u
k
u
y


t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
w
a
n
p
a
s
h


t
i
n
k
i
r
i
s
h
p
a


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
u
j
u

u
n
k
u
y
u
k

k
u
n
a
t
a


j
a
n
p
i

w
a
s
i
m
a
n

c
h
a
y
a
c
h
u
n
l
l
a
.


J
a
t
u
n

u
j
u

u
n
k
u
y

r
i
k
u
c
h
i
k

w
a
s
i
t
a


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


k
a
y

w
a
s
i
k
u
n
a
m
a
n


m
u
t
s
u
r
i
k
u
n
a
t
a
k
a
r
a
s
h
p
a
,

a
l
l
i
c
h
i
s
h
p
a
,

u
t
k
a

r
i
k
u
c
h
i
k
m
a
n
t
a

w
i
l
l
a
c
h
u
n
,

k
a
y
u
n
k
u
y

c
h
a
r
i
k
k
u
n
a
t
a


j
a
m
p
i
r
i
n
k
a
p
a
k
.


A
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a
p
i

c
a
w
s
a
k
u
n
a
t
a

y
a
c
h
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

i
m
a
s
h
i
n
a
u
n
k
u
y
u
k

r
i
k
u
r
i
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

u
t
k
a

j
a
m
p
i

w
a
s
i
m
a
n

a
p
a
c
h
u
n
.


M
a
y

k
u
t
i
s
h
u
k

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a

r
u
r
a
n
a

k
a
n
c
h
i
k
,

w
i
l
l
a
s
h
p
a
y
a
c
h
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
.


U
j
u

u
n
k
u
y

r
i
k
u
c
h
i
k


w
i
l
l
a
y
k
u
n
a
t
a


s
i
n
c
h
i
y
a
c
h
i
s
h
p
a


k
a
t
i
n
a

k
a
n
.
M
a
m
a
l
l
a
k
t
a

t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,


y
a
l
l
i

u
j
u

u
n
k
u
y
u
y
k
u
n
a
t
a
y
a
n
a
p
a
n
k
a
p
a
k

,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


a
m
a
k
u
t
i
s
h
u
k
k
u
n
a
t
a


l
l
a
k
i
c
h
i
k
u
n
.
I
s
k
u
n

u
c
h
i
l
l
a
p
a
k
t
a
y
:
S
u
m
a
k
k
a
w
s
a
y
p
a
k
y
u
y
a
y
t
a

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

t
a
n
t
a
r
i


y
u
y
a
y

y
a
y
k
u
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
a
m
a

u
k
a
n
c
h
i
k
c
h
a
r
i
s
h
k
a
k
u
n
a
t
a
c
h
i
n
k
a
r
i
c
h
u
n
.


M
a
m
a
l
l
a
k
t
a


m
u
y
u
n
t
i
n

a
l
l
p
a

r
i
k
u
k

w
a
s
i

a
p
u
k

t
u
k
u
c
h
u
n
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
.

u
k
a
n
c
h
i
k

m
a
n
a
r
a
k

l
l
a
k
i
r
i
s
h
k
a

y
u
r
a
y
u
k

a
l
l
p
a
k
u
n
a
t
a
y
a
y
y
a
n
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


M
a
m
a

l
l
a
k
t
a


y
u
r
a
y
u
k

a
l
l
p
a
k
u
n
a

t
i
a
s
h
k
a
k
u
n
a
t
a


a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


Y
a
c
h
a
y


m
u
y
u
n
t
i
n

a
l
l
p
a
m
a
n
t
a

i
m
a

r
u
r
a
n
a

a
n
k
u
n
a
t
a
r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


I
m
a

r
u
r
a
y

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a

r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k


a
l
l
p
a

m
a
m
a
r
u
n
a
k
u
n
a
w
a
n

l
l
a
k
i
k
u
n
a
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
k
a
p
a
k
.
K
a
w
s
a
k

r
u
n
a
k
u
n
a
,
m
u
y
u
n
t
i
n
a
l
l
p
a
k
u
n
a
w
a
n
p
a
s
h


a
l
l
i
m
a
n
t
a

t
i
n
k
i
r
i
s
h
p
a
k
a
w
s
a
y
t
a
m
a
s
h
k
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
a
m
a

a
l
l
p
a
m
a
m
a
t
a
l
l
a
k
i
c
h
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
k
a
p
a
k
.
K
a
w
s
a
y

k
u
n
a
w
a
n

t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a

i
m
a

r
u
r
u
a
n
a
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a


i
m
a
s
h
i
n
a

a
l
l
p
a
m
a
m
a
t
a

a
m
a
l
l
a
k
i
c
h
i
n
a
m
a
n
t
a


y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a


r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
i
t
i


u
k
u

c
a
w
s
a
k
k
u
n
a
t
a
y
a
c
h
a
c
h
i
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

p
a
y
k
u
n
a


k
u
t
i
s
h
u
k
k
i
t
i
p
i

k
a
w
s
a
y
k
u
n
a
t
a


y
a
c
h
a
c
h
i
s
h
p
a
,

m
i
r
a
c
h
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
c
h
u
n
.
29
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
W
A
R
A
N
K
A
P
A
K
U
C
H
I
L
L
A

P
A
K
T
A
Y
M
A
M
A
L
L
A
K
T
A

P
U
S
H
A
K
U
N
A

I
M
A
T
A
Y
U
Y
A
K
U
N
K
I
T
I
T
A

P
U
S
H
A
N
K
A
P
A
K
Y
U
Y
A
R
I
K
I
T
I

A
Y
L
L
U
L
L
A
K
T
A
P
I

I
M
A
T
A
R
U
R
A
R
I
K
U
N
C
h
u
n
k
a

u
c
h
i
l
l
a
p
a
k
t
a
y
:
C
h
a
w
p
i
m
a
n
u
c
h
i
y
a
c
h
i
n
a
,
i
s
h
k
a
y
w
a
r
a
n
k
a

c
h
u
n
k
a
p
i
s
h
k
a


w
a
t
a
p
a
k
,
m
a
n
a

c
h
u
y
a

y
a
k
u
c
h
a
r
i
k
k
u
n
a
p
a
k
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
s
k
m
a
n
a
a
l
l
i

k
a
w
s
a
i
c
h
a
r
i
k
p
a
k
p
a
s
h
.


S
h
a
m
u
k

w
a
t
a
k
u
n
a
p
a
k

u
k
a
n
c
h
i
k


a
l
l
p
a

m
a
m
a
t
a
k

s
u
m
a
k
l
l
a
a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


A
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a

u
k
u
p
i


r
i
k
u
c
h
i
k
k
u
n
a
t
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


s
h
u
k

j
a
t
u
n
m
a
m
a
l
l
a
k
t
a


r
i
k
u
c
h
i
k
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h

w
i

a
c
h
u
n

y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


M
a
m
a
l
l
a
k
t
a


l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a


k
a
r
a
k
k
u
n
a
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
k
a
n
,

c
h
i
r
l
i
y
a
k
u
t
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a


a
s
h
t
a
w
a
n
k
a
k
a
r
a
c
h
u
n
.

u
k
a
n
c
h
i
k


a
l
l
p
a
m
a
m
a

t
i
y
a
k


y
a
k
u
k
u
n
a

a
l
l
i
t
a
m
i


j
a
p
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
n
,

a
m
a


w
a
k
l
i
r
i
c
h
u
n
.


M
a
p
a

y
a
k
u
k
u
n
a
t
a


s
u
m
a
k
l
l
a

w
a
k
i
c
h
i
n
k
a
p
a
k

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
M
a
n
a
r
a
k

l
l
a
k
i
r
i
s
h
k
a

a
l
l
p
a

m
a
m
a


r
u
n
a

k
a
w
s
a
y
,
i
m
a

t
i
y
a
s
h
k
a
k
u
n
a
t
a


r
i
k
u
c
h
i
k
k
u
n
a
t
a
r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

a
l
l
p
a

m
a
m
a
p
i

t
i
a
k
k
u
n
a
m
a
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
,


r
u
n
a

k
a
w
s
a
y
,

m
a
y

s
h
i
n
a
k
a
w
s
a
y
m
a
n
t
a
,

m
a
k
i
k
u
n
a
w
a
n

r
u
r
a
s
h
k
a
k
u
n
a
t
a
,
i
m
a

r
u
r
a
y

c
h
a
r
i
k


l
l
a
k
t
a
y
u
k
p
a
k
,

k
a
y
k
a
t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a


i
m
a
k
u
n
a
t
a

r
u
r
a
n
a
t
a

y
u
y
a
y

t
i
a
s
h
k
a
a
l
l
p
a

m
a
m
a
p
i

r
i
k
u
c
h
i
n
k
a
p
a
k


p
a
n
k
a
t
a
r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
C
h
u
n
k
a

s
h
u
k
u
c
h
i
l
l
a
p
a
k
t
a
y
:
A
s
h
t
a
k
a
u
c
h
i
y
a
c
h
i
n
a
,
w
a
k
c
h
a
w
a
s
i
p
i
k
a
w
s
a
k
r
u
n
a
k
u
n
a
t
a
.


M
a
n
a
r
a
k


w
a
s
i

c
h
a
r
i
k

r
u
n
a
k
u
n
a
m
a
n

i
m
a

r
u
r
a
n
a
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
m
i


r
u
r
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k

t
u
k
u
y

m
a
m
a

l
l
a
k
t
a
t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
w
a
n

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


k
u
t
i
s
h
u
k

t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
w
a
n
p
a
s
h
t
i
n
k
i
r
i
s
h
p
a


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


T
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a

i
m
a

r
u
n
a

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h
r
u
r
a
s
h
p
a
,

l
l
a
k
t
a
k
u
n
a


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


M
a
m
a
l
l
a
k
t
a

m
u
y
u
n
t
i
n

a
l
l
p
a
t
a

l
l
a
k
i
r
i
k
k
u
n
a
t
a
c
h
a
w
p
i
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.


A
n
t
a
w
a
k
u
n
a
t
a


a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k


a
m
a


m
u
y
u
n
t
i
n
a
l
l
p
a

m
a
m
a
t
a


l
l
a
k
i
r
i
s
h
p
a

k
a
t
i
c
h
u
n
.


M
a
r
k
a
k
u
n
a
p
i
,

k
i
t
i
k
u
n
a
p
i
,

l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
p
i
p
a
s
h
,
a
n
t
a
w
a
k
u
n
a
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
p
a
m
i

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
30
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
M
A
Y
T
A

R
I
N
A
T
A
N
T
A
R
I

Y
U
Y
A
Y
K
U
N
A
W
A
R
A
N
K
A

U
C
H
I
L
L
A
P
A
K
T
A
Y
K
U
N
A
M
A
Y
K
A
N

A
N

A
K
L
L
A
N
A
C
o
t
a
k
a
c
h
i

u
k
u
p
i
k
a
w
s
a
k
r
u
n
a
k
u
n
a
p
a
k

a
l
l
i
k
a
w
s
a
y
t
a
a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
k
a
n
,
k
a
y
k
a

p
a
k
t
a
k
a
w
s
a
y

t
u
k
u
y
l
l
a
t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a
k
a
w
s
a
n
k
a
p
a
k
,
C
o
t
a
c
a
c
h
i

k
i
t
i
i
s
h
k
a
y

s
h
i
m
i
r
i
m
a
n
a
k
u
n
a
w
a
n
,
t
a
w
k
a

r
u
r
a
n
a
k
a
w
s
a
y
t
i
y
a
k
k
u
n
a
w
a
n
p
s
h
k
a
w
s
a
n
k
a
p
a
k
M
a
m
a
l
l
a
k
t
a

t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y

j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
,


T
u
k
u
y

k
i
t
i

u
k
u
p
i
k
a
w
s
a
k
k
u
n
a
p
a
k

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
t
a


c
h
a
r
i
n
k
a
p
a
k
.
I
s
h
k
a
y

s
h
i
m
i

r
i
m
a
k
k
u
n
a
,


t
a
w
k
a

r
u
n
a

k
a
w
s
a
y
,

k
i
t
i
p
i
t
i
y
a
s
h
k
a
k
u
n
a
t
a


r
i
c
h
u
c
h
i
s
h
p
a


k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

a
s
h
t
a
w
a
n
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
.
R
u
n
a
k
u
n
a
p
a
k

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a

j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

i
m
a
s
h
i
n
a

a
l
l
i
k
a
w
s
a
y
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
i
k
i
n

k
a
y
t
a
p
a
s
h


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
m
i
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
I
m
a
s
h
i
n
a

k
a
w
s
a
y
k
u
n
a
t
a

c
h
a
r
i
n
k
a
p
a
k

y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
,

a
m
a

m
a
p
a
p
i

k
a
w
s
a
c
h
u
n

y
a
n
a
p
a
n
a
p
a
s
h
p
a
k
a
l
l
a
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
K
u
n
a
n

k
a
w
s
a
y
k
u
n
a
t
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
,


t
a
r
p
u
k

m
u
r
u
k
u
n
a
t
a
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
A
s
h
p
a
w
a
n

l
l
a
k
i
p
i

k
a
w
s
a
k


r
u
n
a
k
u
n
a
t
a

,

a
s
h
k
a
t
a
m
i
y
a
n
a
p
a
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
P
i
s
h
k
a
,

s
u
k
t
a
,

p
u
s
a
k
u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
I
s
k
u
n
,

C
h
u
n
k
a

u
c
h
i
l
l
a
p
a
k
t
a
y
S
h
u
k
,

i
s
k
u
n
,

c
h
u
n
k
a
u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
C
h
u
s
h
k
u


u
c
h
i
l
l
a
p
a
k
t
a
y
K
i
t
i


a
p
u
k


t
a
n
t
a
r
i

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y


w
a
s
i
t
a
y
a
n
a
p
a
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.

T
u
k
u
y
k
a
w
s
a
y
k
u
n
a
w
a
n

k
i
t
i

j
a
t
u
n

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a


r
i
k
u
c
h
i
s
h
p
a

y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
K
i
t
i
p
a
k

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y


l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a

,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
i
m
a
s
h
i
n
a

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y


c
h
a
r
i
n
k
a
p
a
k
y
a
c
h
a
y
k
u
n
a
t
a


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

k
a
y
k
a
k
a
c
h
a
r
i
n
a

l
l
a
n
k
a
y


C
o
t
a
c
a
c
h
i


k
i
t
i

p
u
s
h
k

w
a
s
i
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


m
a
m
a
l
l
a
k
t
a

a
l
l
i

c
a
w
s
a
y

r
i
k
u
k
w
a
s
i
t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a


k
a
c
h
a
r
i
n
a

l
l
a
n
k
a
y

k
i
l
l
k
a
s
h
k
a
m
a
n
t
a
.
K
i
t
i


a
p
u
k

t
a
n
t
a
r
i

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y


l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
w
a
n
a
l
l
i

t
i
n
k
i
r
i
s
h
p
a


s
u
m
a
k
l
l
a

j
a
m
p
i
s
h
p
a
y
a
n
a
p
a
s
h
p
a

k
a
t
i
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
i
t
i
,

l
l
a
k
t
a
,
a
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
p
a
k


i
m
a

r
u
r
a
n
a

y
u
y
a
y
k
u
n
a
,
a
l
l
i

j
a
p
i
s
h
p
a


t
u
k
u
y

l
l
a
n
k
a
k

k
u
n
a
w
a
n


s
u
m
a
k
l
l
a
t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a


y
a
n
a
p
a
s
h
p
a

k
a
t
i
n
k
a
p
a
k
.
A
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a
p
i

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y

t
a
n
t
a
r
i

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a
a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
k
u
t
i
s
h
u
k


l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
p
i

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
t
a
n
t
i
r
y
k
u
n
a
w
a
n
p
a
s
h
,

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y


l
l
a
n
k
a
y
p
i
l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
w
a
n


t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a


y
a
n
a
p
a
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a

k
a
n
.


Y
u
y
a
r
i
s
h
k
a

t
a
n
t
a
r
i

y
u
y
a
y
k
u
n
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
t
a

c
h
a
r
i
n
k
a
p
a
k

j
a
n
p
i
n
a

r
u
r
a
y
m
a
n
t
a
.
C
o
t
a
c
a
c
h
i

k
i
t
i
p
a
k

k
i
l
l
k
a
s
h
k
a

y
u
y
a
y

a
l
l
i
k
a
w
s
a
y
t
a

c
h
a
r
i
n
k
a
p
a
k

31
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
M
A
Y
T
A

R
I
N
A
T
A
N
T
A
R
I

Y
U
Y
A
Y
K
U
N
A
W
A
R
A
N
K
A

U
C
H
I
L
L
A
P
A
K
T
A
Y
K
U
N
A
M
A
Y
K
A
N

A
N

A
K
L
L
A
N
A
T
u
k
u
y
p
a
k


a
l
l
i
k
a
w
s
a
y

r
u
r
a
y
r
i
k
u
c
h
i
k
u
n
a
t
a
m
a
s
k
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
k
a
y
p
i
k
a

t
u
k
u
y
p
a
k
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a
k
a
c
h
i
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

u
k
a
n
c
h
i
k
k
i
w
a
k
u
n
a
w
a
n
j
a
n
p
i
k
k
u
n
a
,

k
a
r
u
l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
p
a
k
j
a
m
p
i
y
u
y
k
u
n
a
-
w
a
n
p
a
s
h
p
a
k
t
a
c
h
i
s
h
p
a
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
S
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

s
u
m
a
k
j
a
t
u
n


y
a
c
h
a
y
w
a
s
i
,


p
a
k
t
a
y
k
a
w
s
a
y
,
a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
t
u
k
u
y

k
i
t
i

u
k
u
p
i
k
a
w
s
a
y
k
u
n
a
w
a
n
a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
A
l
l
i

k
a
w
s
a
y

j
a
w
a
m
a
n
t
a


w
i
l
l
a
c
h
i
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
a
l
l
i

k
a
w
s
a
y


c
h
a
r
i
n
k
a
p
a
k


y
a
n
a
p
a
k
m
a
n
t
a
p
a
s
h
,

a
l
l
i

a
n
k
u
n
a
,
m
a
n
a

a
s
h
k
a

k
u
l
l
k
i
t
a

m
u
t
s
u
r
i
c
h
u
n
p
a
s
h

m
a
s
k
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,


k
a
y
k
a
t
u
k
u
y


a
s
h
t
a
w
a
n

l
l
a
k
i
p
i

k
a
w
s
a
k
u
n
a
m
a
n

c
h
a
y
a
c
h
u
n
.
K
u
l
l
k
i

k
u
k
k
u
n
a
t
a
m
i

m
a
s
k
a
n
a
k
a
n
c
h
i
,


t
u
k
u
y

m
a
m
a
l
l
a
k
t
a
t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
p
i
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

c
h
a
r
i
y
u
k

t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
p
i
p
a
s
h
y
a
n
a
p
a
c
h
u
n

m
a
s
h
k
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

t
u
k
u
y


k
i
t
i

u
k
u
p
i

k
a
w
s
a
k
r
u
n
a
k
u
m
a
n
a

p
a
k
t
a
y


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
t
a


k
a
r
a
n
k
a
p
a
k
,

s
h
i
n
a
p
a
s
k
m
a
m
a
l
l
a
k
t
a


t
a
n
t
a
r
i


k
u
l
l
k
i

k
a
r
a
s
h
k
a
w
a
n
k
a
,

a
s
h
k
a

l
l
a
k
i
p
i

k
a
w
s
a
y
r
u
n
a
k
u
n
a
t
a


w
i
l
l
a
s
h
p
a


a
m
a

m
a
n
a

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
p
i

k
a
w
s
a
c
h
u
n
n
i
s
h
p
a
m
i


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
A
l
l
i

k
a
w
s
a
y

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a


a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

t
u
k
u
y


r
u
n
a
k
a
w
s
a
k
k
u
n
a
p
a
k


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
t
a

c
h
a
r
i
c
h
u
n
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

t
u
k
u
y
m
a
m
a

l
l
a
k
t
a
p
i


t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a

t
y
a
s
h
k
a
k
u
n
a
w
a
n

t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a
y
a
n
a
p
a
c
h
u
n
.
M
u
t
s
u
r
i
k
u
n
a
t
a


a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

a
s
h
k
a


k
u
l
l
k
i
t
a
m
a
s
h
k
a
s
h
p
a


k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

t
u
k
u
y

m
a
m
a

l
l
a
k
t
a

t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
t
y
a
s
h
k
a
k
u
n
a
w
a
n
,


k
a
r
u

m
a
m
a

l
l
a
k
t
a


t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h
y
a
n
a
p
a
c
h
u
n

m
a
s
h
k
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
P
i
s
h
k
a
,

S
u
k
t
a
,


p
u
s
a
k
u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
.
A
l
l
i

k
a
w
s
a
y


y
a
c
h
a
y
k
u
n
a

t
a
n
t
a
r
i
k
k
u
n
a
t
a
a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a

j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
k
a
y


u
k
u
p
i


s
u
m
a
k
l
l
a

y
a
y
k
u
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,


a
y
l
l
u
l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
t
a
,

l
l
a
k
t
a
k
u
n
a
t
a
,


p
u
s
h
a
k
k
u
n
a
t
a
,


l
l
a
k
t
a
a
p
u
k

t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h
,

k
a
y

t
a
n
t
a
r
i

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
p
i
y
a
y
k
u
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

a
m
a

l
l
a
k
i

k
a
w
s
a
y
p
i


r
u
n
a
k
u
n
a
k
a
w
s
a
c
h
u
n

y
a
n
a
p
a
n
a
p
a
c
h
u
n
,


s
h
i
n
a
m
i

l
l
a
k
i
k
a
w
s
a
y
t
a


u
r
i
y
a
c
h
i
n
k
a
p
a
k
.
T
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
p
a
k

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a


j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

y
u
y
a
y
u
k

t
a
n
t
a
r
i

w
a
s
i

r
u
r
a
s
h
p
a
,

k
i
t
i
a
l
l
i

k
a
w
s
a
y

a
n
k
u
n
a
t
a
,



k
i
t
i

a
p
u
k


t
a
n
t
a
r
i

w
a
s
i
p
a
y
p
a
k
l
l
a

C
o
t
a
c
a
c
h
i


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y

y
u
y
a
y
u
k
r
u
n
a
k
u
n
a
t
a

a
s
h
t
a
w
a
n

y
a
c
h
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.

K
i
t
i

T
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
,

L
l
a
k
t
a


u
k
u
p
i


t
i
y
a
k
t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
,


k
a
n
c
h
a
p
i

t
i
y
a
k

t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h
,
p
a
y
k
u
n
a

l
l
a
n
k
a
y

r
u
r
a
y
k
u
n
a
t
a

r
i
k
u
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
m
a
n
a
r
a
k

c
h
i
r
l
i

y
a
k
u

c
h
a
r
i
k
k
u
n
a
m
a
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
m
a
n
a
r
a
k


i
s
h
p
a
n
a

w
a
s
i

c
h
a
r
i
k
,


m
a
p
a

y
a
k
u
w
a
k
i
c
h
i
k

m
a
n
a
r
a
k

c
h
a
r
i
k
k
u
n
a
m
a
n
,

s
u
m
a
k
l
l
a
y
a
c
h
a
s
h
p
a


p
a
y
k
u
n
a

k
a
r
a
c
h
u
n
,

r
i
k
u
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
K
i
t
i

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y

w
a
s
i
t
a
,

p
a
y
k
u
n
a
l
l
a

a
w
p
a
m
a
n
k
a
t
i
c
h
u
n
k
a
,

a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
u
l
l
k
i


k
a
r
a
k
t
i
y
a
k
k
u
n
a

j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
s
h
p
a

k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
k
a
y
k
u
n
a
t
a

w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

M
a
m
a
l
l
a
k
t
a

a
l
l
i
k
a
w
s
a
y

y
a
n
a
p
a
k

w
a
s
i
,

T
u
k
u
r
i
s
h
k
a

j
a
m
p
i

w
a
s
i
,
k
i
m
s
a

i

u

s
h
u
t
i
c
h
i
s
h
k
a
,


k
i
t
i

p
u
s
h
a
k

w
a
s
i
k
a
m
i
r
a
s
h
k
a

k
u
l
l
q
u
i
t
a


p
a
y
k
a

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
m
a
n
k
a
r
a
k
u
n
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

L
M
G
Y
A
I

k
a
y
p
a
k


k
u
l
l
k
i
k
a
m
i
r
a
r
i
k
u
n
.

S
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


r
u
n
a
k
u
n
a

k
u
l
l
k
i
y
u
k
k
a
s
h
p
a
m
i

k
a
r
a
n
k
u
n
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

m
a
n
a

a
s
h
k
a
k
u
l
l
k
i
y
u
k
p
a
s
h

a
s
h
a
w
a
n

k
a
r
a
s
h
p
a

k
a
y


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
32
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
M
A
Y
T
A

R
I
N
A
T
A
N
T
A
R
I

Y
U
Y
A
Y
K
U
N
A
W
A
R
A
N
K
A

U
C
H
I
L
L
A
P
A
K
T
A
Y
K
U
N
A
M
A
Y
K
A
N

A
N

A
K
L
L
A
N
A
l
l
a
n
k
a
y
m
a
n

m
i
r
a
k

k
u
l
l
k
i
k
a


m
i
r
a
r
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

r
u
n
a
k
u
n
a
p
a
k

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
a
l
l
i
c
h
i
r
i
n
k
a
p
a
k
.
M
a
n
a
r
a
k

i
s
h
k
a
y


k
a
w
s
a
y

y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
y
a
c
h
a
s
h
k
a
m
a
n
t
a
,

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y

w
a
s
i

u
k
u
k
u
n
a
p
i


k
a
y
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a

w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
c
h
a
n
i
k
y
a
s
h
p
a
,

t
u
k
u
y
p
a
k


r
u
n
a

k
a
w
s
a
y
k
u
n
a
t
a
p
s
h
a
m
a

l
l
a
k
i
c
h
i
s
h
p
a

l
l
a
n
k
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.

u
k
a
n
c
h
i
k

k
i
w
a
w
a
n

j
a
m
p
i

y
u
y
a
y
w
a
n
,

k
a
r
u
l
l
a
k
t
a
p
a
k

j
a
m
p
i

y
u
y
a
y
w
a
n
p
a
s
h

t
i
n
k
i
r
i
s
h
p
a
y
a
n
a
p
a
s
h
p
a

w
i

a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

k
a
y
w
a
n



m
a
n
a

a
l
l
i
k
a
w
s
a
y
p
i


k
a
w
s
a
c
h
u
n
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

y
a
c
h
a
k
k
u
n
a
t
a
,
w
a
c
h
a
c
h
i
k

w
a
r
m
i
k
u
n
a
t
a
,


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
y
a
c
h
a
k
k
u
n
a
p
a
s
h


a
s
h
p
a
w
a
n
k
a


y
a
c
h
a
c
h
i
s
h
p
a
k
a
t
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
K
a
r
u

a
y
l
l
u

l
l
a
k
t
a
m
a
n

j
a
m
p
i

w
a
s
i
k
u
n
a
m
a
n
,

j
a
m
p
i
y
a
c
h
a
k
k
u
n
a
t
a

m
i
r
a
c
h
i
s
h
p
a
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a


y
a
n
a
p
a
c
h
u
n

c
a
h
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,
M
a
m
a
l
l
a
k
t
a

a
l
l
i


k
a
w
s
a
y

r
i
k
u
k

w
a
s
i
,


s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k
M
a
r
k
a


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y

r
i
k
u
k

w
a
s
i
t
a
p
a
s
h
,

p
a
y
k
u
n
a
p
a
k
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a

a
c
h
i
k
y
a
c
h
i
s
h
p
a


y
a
n
a
p
a
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
I
m
a



l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a

r
u
r
a
n
a
k
a
n


n
i
s
h
p
a
m
i
a
c
h
i
k
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
.
A
l
l
i

k
a
w
s
a
y
p
i


k
a
c
h
a
r
i
n
a

a
n
k
u
n
a
t
a
s
a
p
i
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y


t
u
k
u
y
l
l
a
c
h
a
r
i
c
h
u
n
.
33
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
M
A
Y
T
A

R
I
N
A
T
A
N
T
A
R
I

Y
U
Y
A
Y
K
U
N
A
W
A
R
A
N
K
A

U
C
H
I
L
L
A
P
A
K
T
A
Y
K
U
N
A
M
A
Y
K
A
N

A
N

A
K
L
L
A
N
A
T
u
k
u
y
t
a
n
t
a
r
i
k
k
u
n
a
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k


k
i
t
i
p
i
k
a
w
s
a
k
t
a
n
t
a
r
i
s
h
p
a
l
l
a
n
k
a
k
k
u
n
a
t
a
a
s
h
t
a
w
a
n
a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
,
p
a
y
k
u
n
a
p
a
k
y
u
y
a
y
k
u
n
a
t
a
c
h
u
r
a
s
h
p
a
,
s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
i
t
i
a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h

r
i
k
u
c
h
u
n
.
K
i
t
i

u
k
u
p
i


t
a
w
k
a

t
a
n
t
a
r
i

a
l
l
i

k
a
w
s
a
y

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a
j
a
t
u
n
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
.


S
h
i
n
a
l
l
a
t
a


j
a
t
u
n

t
a
n
t
a
r
i
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a
t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
t
a


c
h
i
k
a
n
y
a
s
h
k
a
t
a


k
i
t
i

a
l
l
i

k
a
w
a
s
y
m
a
n
t
a
a
p
u
k
y
a
c
h
i
n
a
k
a
n
,

p
a
y
k
u
n
a
k
a

t
u
k
u
y

k
i
t
i
p
i

k
a
w
s
a
y

r
u
n
a
k
u
n
a
t
a
y
a
c
h
a
p
a
y
a
s
h
p
a

k
a
t
i
c
h
u
n
,

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

k
a
y
k
u
n
a
k
a


a
l
l
i

k
a
w
s
a
y
y
u
y
a
r
i
k
k
u
n
a
t
a
,

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a
p
a
s
h


r
i
k
u
s
h
p
a

y
a
n
a
p
a
r
i
n
k
a
p
a
k
.
W
i

a
c
h
i
s
h
p
a

a
l
l
i
c
h
i
r
i
s
h
p
a
p
a
s
h


y
a
c
h
a
c
h
i
k

t
a
n
t
a
r
i

w
a
s
i
k
u
n
a
t
a
,
t
u
k
u
y
l
l
a

k
a
w
s
a
y

t
a
n
t
a
r
i
k
u
n
a
t
a
,

m
a
m
a

l
l
a
k
t
a
y
u
k

t
a
n
t
a
r
i
t
a
p
a
s
h
a
s
t
a
w
a
n
k
a



a
l
l
i
c
h
i
r
i
a
n
k
a
n
c
h
i
k
.

A
l
l
i
l
l
a

l
l
a
n
k
a
y
k
u
n
a
t
a

k
a
l
l
a
r
i
n
a
k
a
n
c
h
i
k
,

t
u
k
u
y
k
u
n
a

p
a
y
k
u
n
a
p
a
k
y
u
y
a
y
k
u
n
a

c
h
u
r
a
s
h
p
a


y
a
n
a
p
a
c
h
u
n
,

t
u
k
u
y


k
i
t
i

u
k
u
p
i

k
a
w
s
a
y
r
u
n
a
k
u
n
a
w
a
n
,

p
a
k
t
a

k
a
w
s
a
y
w
a
n
,

s
u
m
a
k
l
l
a

s
h
i
n
a
l
l
a
t
a
k

s
u
m
a
k
y
u
y
a
y
w
a
n
p
a
s
h

y
a
n
a
p
a
r
i
n
k
a
p
a
k
C
h
u
s
k
u


u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
34
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
8. KITI UKUPI IMAKUNA RURANATA KILLKAKKUNA,
JATUN KILLKAK IMAKUNATA RURANA USHANATA
Cotacachi kitipak utka ima ruraykunata yuyashkataka, waranka paktaykunata japishpa
katinkapakka kan, Kitipak J atun ima llankaykuna ruranakuna yuyaykunata allichirishapa
katinakanchik, paykunapak ankunata, paykunapak tantari yuyaykuna kiti pushak, tukuy kiti
ukupi kawsay kunakunapash rurashkakunata chunka watakaman kaykunatami allichirishpa
katinakanchik. Kay jatun ima llankaykuna ruranakunataka shuk waranka iskun chunka chunka
iskun kanchis watapimi rurashkamikan, manarak waranka paktaykunata rikurikpi, kaypika
tantari yuyaykunaka achikllami rikurin, uchilla tantarikuna, imakuna ruranakunatapash.
J atun yuyaypika, Cotacachi kitipak apukka, shamuk watamanka tukuy yuyay llankaykunataka,
waranka paktaykunawanmi tinkirishpami rurashkami, shinallatak churashka tantari yuyay
akunawan shinallatak kiti tantarikunawanpash, kay llakaykunami kan:
Allichirishka mushukyachinakunatami rurana kanchik, kiti jatun tantarikunata
jatunyachichun.
Kitipak jatun ima llankaykuna ruranakuna yuyaytami allichirinakan, kaypika tukuy
tantarikuna tiyashkakuna, ashtawanka kiti jatun tantarikunapak, llakta apuk
tantarikunapak ima llankay rurana ushan yuyaykunatami allichirishpa ruranakan.
Kullki tantari yuyaykunata ruranakanchik, kiti jatunyachik ankuna achikyachichun,
shinallatak TLC ama llakichichun, kayka uchilla llankayukkunatami, shinallatak
uchilla jatukyukkunatapash llakichirinkami
Kay riukuchikunapash sumakllami rikurin, chaymantami kaypimi rikuchishun.
CHASKISHKAKUNA
IMA ASHTAWAN UKTA RURANA
1.- an Waranka paktaykuna
japichikapak, kiti ukupak
rurashka, shinallatak tukuy kiti
ukupi kawsakunawanpash
rurashkamikan, Kitipak jatun ima
ruranakunata yuyaykunawanmi
tinkirishpa ankuna
ruranakanchik.
2.- kiti apukka ashtawanka
tiyashka kullkitaka kachana
munan waranka uchilla
paktaykunata japichinkapak,
shinallata kayka kawsay
runakunata yanapankapak.
3.- Mushuk alli kawsay an
Cotacachi kiti rikuchishka,
ishkay kawsay, ishkay yuyayuk
kawsak runakunawan tinkirishpa
yanapankapak, shinallatak
ashtawan paktay kawsankapak,
shinami jatunyachinmi waranka
paktaykunata japichinkapakka.
Tukuy kiti ukupi kawsaykunapak tantarishpa
paykunapak yuyaykunata karashpa katik wasikunata
jatunyachishpa katinakanchik.
Kiti ukupi tiak kullkiwan, shinallatak tukuylla kullkita
alli karashpa llankaykunata ruranakanchik.
Kiti llaktayukkuna rikukkuna, shinallatak llankaykunata
rikushpa, allichirishpa katinakanchik.
Tukuy kawsaykunapak kullkitaka allichirinakan,
waranka uchilla paktaykunata japinkapakka.
Yanapak wasikunata jatunyachinakan, pampa kawsayki
sinchichiy churashpa, shinallatak karu llaktakunawan
yanapak allichinakunatapash rurashpa.
Mamallaka apukwan tantarishpami J atun mamallakta
alli kawsay yuyaykunata allichirishpa katinakanchik.
Wawayuk mamakunapak, shinallata wawakunapak ama
kullki mutsurichun jampina washiman rinkapak tantari
yuyaykunata rurashpa jatunyachinakanchik.
35
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
CHASKISHKAKUNA IMA ASHTAWAN UKTA RURANA
4.- Waranka uchilla paktaykuna
paktachinkapakka, kutishuk
mamallakta wasi
llankakkunawan tantarishpa
yanapakun.
5.- Kiti ukupi kutishuk apuk
tiashkakunawan tantarinkapak
ankunata ruranakanchik,
waranka paktaykunata
paktachinkapak.
6.- Kiti ukupi kawsak runakunapak
tantarikuna, paykunapak
yuyaykunata karashpa
katichunka rikuchishpa
jatunyachinakanchik.
8.- Imashina willana ankunatami
rurashkakuna shinallatak
willachirishkakunapash.
Cotacachi kiti pushak wasikunawan shinallatak kutishuk
mamallakta yanapak tantarikunawanmi tantarishpami
waranka uchilla paktaykunata paktachinkapakka
rurakunmi.
Kiti apuk llankay yuyaykunata jatunyachinakan,
kutishuk tantarikunawan tantarishpa, shinallatak
willashpa llankachun.
Cotacachi kiti ukupi tantarikuna tiyashkakunawan, ima
llankaykunata rikuchishpa, shinallatak yanapashpa
katinakanchik waranka paktaykunata paktachinkapak.
Tantarinkapak ankuna ruranakanchik kay kitipi
imashina llankaykunata apakunchik, Ecuador mama
llaktatantari yuyaywan paktachinkapak.
Tukuy tantarishka runakuna paykunapak yuyaykuna
karashpa katichun jatunyachishpa , shinallatak
wiachishpa katinakanchik.
Tuparik yuyaykunata wiachinakanchik kaypi ashtawan
rimashpa kutishuk llankaykunata japishpa, karashpa
yanapankapak, kayka kiti ukupi shinallata
mamallaktapipash ruranakanchik.
Kiti ukupi kawsak runakuna wankurishpa tiakkunata,
imashina ukanchik kitita jatunyachinamanta
yachachinakanchik.
Ashtawanka rikushpa, allichirishpa rikunakanchik
imashina jawaman ukanchik kiti, shinallatak ukanchik
mamallaktapash katikun.
Kay yuyay ankuna rikunkapak tukuy kutishuk
yuyaykunawan tinkirinakanchik.
Mamallakta ukupi kawsak runakunaman kiti, llakikuna,
llankaykunata, shinallatak mamallakta llakikuna,
llankaykunatapash rikuchinakanchik.
PNUD, FLACSO waranka paktay rikuk
wasikunawanmi tantarinakanchik.
Ecuador mamallaktapi rikuchinakanchik imashina
Cotacachi kiti apukkuna waranka paktaykunata
japishpa paykunapak kitita yanapakun nishpa
willachinakanchik.
Shinallatak imashina kiti ukupi kawsak runakuna
llakikunapi, shinallatak imashina paykunapak kiti
jawaman rikun, paykunaka tantarishpa rikushpa,
yanapashpa katikun nishpami kutishuk runakunata
willachinakanchik.
Kay iupika rikunchik shinallatak tapunchik, kutishuk waranka paktaykunata ruranata
ushashunchik, ashtawanka shuk kitipaklla kachun? Shina kuna:
Tukuy mamallaktakumaman runakunapak runa munay maaykunata rurana, shinallatak
mana killkakpiklla sakirichun, ashtawanka japichinkapakmi kana kan.
Tukuy mamallakta ukupi kawsak runakuna tantarishpa paykunapak yuyaykunata karashka
katichun, paykuna sumak kawsayta charichun.
36
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
37
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
9.- WARANKA UCHILLA PAKTAKUNATA IMA
RURAY YUYAYKUNATA PAKTACHINKAPAK:
COTACACHI KITI UKUPI TIAK APUK.
Waranka uchilla paktay, shinallatak waranka paktaykunata paktachinkapakka, mana mama
llaktapaklla llankaychukan, paykuna kutishuk mama llaktawan ashita rikurinkapak,
shinallatak paykunawampash alli rikurichun, kayka sumak rikurikmi rikurin, kaywan
shuk sumaklla yuyay ankunata rurashpa wiachinkapak, kay llankaykunaka tukuy
mamallakta apukkunami, shinallatak tukuy kiti, marka , llakta apukkunami kay
llankaykunaka jatunyachishpa katinakan, kay yuyay paktachunka tukuk mama llaktayuk
runakunami llankanakan.
Shinallatak kay uchilla paktaykunapi ima rurana yuyaykunata churashkaka ashtawan
jatunmikan. Kayka ashka llankaytami mutsurin, shinallatak tukuy munay maaykunata
rurashpa, achiklla mamallaktata rikushpa shuklla shina, tukuy mana alli kawsaykunata
rikushpa, allichirishpa katinkapak, tukuy mamallakta ukupi kawsak runakuna alli kawsayta
charichun.
Shinapash tukuy Cotacachi kiti apukkuna, sumak llankay yuyaykunata charishpapash,
mana paktanmi, chaymantami kay apukkunaka mamallaktapak yanaparikta mutsurin,
tukuy waranka paktaykunata kay kitipi paktachinkapak.
Ashka uchilla paktaykuna rikuchishkaka, mamallaktapika jatun japirikmi charin; tukuy
llankay yuyaykuna mamallakta ukumanta rurarishkamantaka, kiti apuk wasi ukukunamanmi
kan. Wakcha llaki kawsaykuna, rukukuna manarak killkanata usahashkakuna, kaykunaka
ashtaka mamallakta yanapakmi mutsurin. Mana charishka yuyaykuna, munay maaykuna
allichirishkapika mana kiti apuk yuyay charishkata yanapankachu.
MAMALLAKTA UKUPI RIKUCHIK.
Mamallakta ukupi llankay rikushkakunata rikushpaka kay yuyaykunatami surkuna
ushanchik, shinallatak kaykunaka, ima llankaykunata rurankapakmi rikurin chayak
watamanka, shinallatak ashka uchilla paktay waranka paktay ukupi rikurishka mana
japinata ushapakka, mana sumak llankayta rurankapak sakirinkachu. Kayka mana ashka
kullki kay watakaman wiashkamanta.
1.- Waranka ishkay chunka chunka pishka watakaman chayankapakka,
ashtawanka kullkitami wiachinakanchik kunam pacha tiashka kullkitami
ashka wiachishpa. Kay paktaykunata paktachinkapakka patsak manta
pishkamantami watapi kullkita wiachinata mutsurinchik, llankay wasi
ukukunapi wakcha runakuna llankachun
2.- I shkay patapika ima rurana yuyaykunatami charinakanchik, ama ashka kullkita
mutsurichuk, shinallatak paktanata ushanchik, kullki mamallaktapi
38
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
tiyashkawan, shinallatak kullkikunata alli kawsay charinkapak ama waklirishpa,
tantari yuyaykunata japishpa tukuykunaman. Kutishuk mamallaktaman ama
yanka pacha kullkita karashpa katinakanchik, shina rikushpami karashpa
katinakanchik.
3.- Kimsa patakika rikuchina kanchik, manarak kay tantari yuyaykunata imashina
yanapakun, shinallatak imashina llakichikun rikuchikun, waranka uchilla
paktaykuna japinkapakka. Shinallatak rikuchinchik imashina kay yuyay
ukupika ashka wakchakunamam yanapakkunami churanakanchik shina:
kallari sapi yachaykunata allichinakanchik, shinallatak kari warmi musukunata
kunan punlla yachay wasi ukupi kachashpami katinakanchik, shinallatak chirli
yakuta, kutishuk mutsurikunatapash karashpa, yuyay llankaykunata
churanakanchik.
4.- Shinallatak shuk pishka patapash churanakanchik, imashina alli llankaykunapi
kullkita tukuchinamanta, kayka mana shuk tantarikunalla, shuk llankay
yuyaykunallapash allichirichun, shinapash llankay yuyay mamallakta sami,
mana mama llakta samipask, llaktayuk, mamallaktayuk, kutishuk mama
llaktapipash, shinami tukuy mamallaktata yanapachun.
5.- Tukuchinkapakka, ukanchikka yuyanchin kunan pacha imashina Ecuador
mama llakta rikurin, yachashpapash mana jatunyachinkapak yanapanchu,
chaymantami ashkatami llankashpa katinakanchin tukuy llankay yuyaykuna
rikurichishkapi, kaykunaka tukuy runa kawsaykunami ima llakita
charishkakuna rikuchirishkamikan. Kay llankay yuyaykunataka utkami
llankashpa katina munanchik, kay yuyaykunaka yuyayuy mashikunami
rurarkakuna, kay yuyaykunaka ashkatami mutsurinkami ukanchik kiti, marka,
mamallaktakunaka jawaman, shinallatak awpaman wiarichun, shinallatak
ashtawanka kutishuk tantarikunatami wiachishpa katina munanchik, paykuna
tinkirishpa yanapachun.
Yachashpa kipaka, kayta rikuchina munanchik, mana kullki illashkamantami Ecuador
mamallaktapi kay waranka paktaykunamantaka japichinkapak llakichikun. Shuk sumak
yuyayuk apukkunatami mutsurinchik, paykuna kay tukuy llankay yuyaykunata katinkapak,
wakchakuna sumak kawsaypi kawsachunmi yanapachun. Kayta yanapachunka shuk
uchilla kilkaytami ruranakan, runa kawsakkuna awpaman katichun shinallatak paykunalla
paykunapak yuyaykuna karashpa awpaman kay uchilla paktaykuna japichinkapak.
KITI UKUPAI RIKUCHIK
LLAKIKUNA
Mamallakta kallari rikukka llakikunamantaka, waranka paktakunata chayankapakka, shuk
jatun rikuchiktami rikuchin, imashina uchilla paktaykuna paktachinkapak, Ecuador
mamallaktami ama kawsaykuna tiyachunmi llankanakan, ashtawan llankaykuna
rurachishpa mamallaktapi ashka kullkiyuy kawsachun, shinallatak tukuy kawsaykunawan
ama llakirishpa kawsachun, paktay kawsaypash tiyachun, shinallatak pushak pura paktay
39
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
kawsay llankankapak charichun, tukuy kay ukupi kawsak runakunapash paykunapak
yuyayta japishpami awpaman katinakanchik.
Cotacachi llankay ankunapika kaykunami yachashkanchik, shinallatak tukuy rikushka
killkakkunapimi rikurishkami, kaykunami kan:
Llankaykuna alli rurankpakka mana kullkillatak ashtawan mirachinachukan. Alli
yuyayshpa, rikushpa killkay yuyaykuna runata mutsurin.
Llankaykuna sumaklla rurankapakka mana kullkillatak ashtawan mirachina mutsurin,
shinallatak alli yuyayshpa, rikushpa killkay yuyaykunatapash mutshurinchu. Shuk alli
antami katina mutsurin, imashina mamallakta kawsakun rikushpa, shinallatak imashina
kawsak runa pura kawsakun rikunata mutsurin.
Kullkita mirachishpa, alli yuyaykuna killpashpapash, shinallatak shuk alli an katishpa,
mana runakunapakka alli llankashpa rikurin. Tukuy kawsay runakunapak kunan
punlla yuyayta charikta shitanakanchik, mushuk yuyayta japinkapak, runapura alli
kawsayta japinkapak.
Kiti ukumanta rikushpaka kay llakikunami rikurin:
Alli pushakkunatami wiachinakanchin, paykuna tinkirishpa llankachun ama
runakunata pushakkuna llakirishpa katichun, shinallata tukuykunapak charishkakunata,
shukkunapaklla charishkakunatapash jaynirishpami kawsanakanchik, shinallami
ukanchik kitikunata jawaman wiachishpa katinata munanchik, shinami mama
llaktatapash wiachishunmi.
ukanchikllami waranka paytaykunata japinakanchik, mana kitikamayuy killkak
tantari yuyaypiklla, tukuy kiti ukupi kawsak runakunapashmi japinakan, tantari
tiyashkakunapash, shinami ukanchika alli kawsayta charishunmi.
Manarak chirli yakuta, wasikuna, ishpana wasipash charikunatami utkami karashpa
katinakanchik.
Mamallakta pushakkunawan tinkirinatami munanchik, ukanchik yuyaykunata
karankapak, awpaman tukuy llankaykunata apankapak.
Tukuy Ecuador mamallakta ukupi, yanapak wasikunapi apukkuna tiyakkunatami
ukanchik mama kamachik ima kuna killkashkatami jaynichinakanchik. Kaykunata
janichishpami kiti apukkunaka awpaman llankaykunataka apankakunami, shinallatak
llankaypi kacharishpa awpaman katishunmi.
40
W
a
r
a
n
k
a

p
a
k
t
a
y
k
u
n
a
,

j
a
m
p
i
n
a
k
u
y
m
a
n
t
a

u
c
h
i
l
l
a

p
a
k
t
a
y
w
a
n
BIBLIOGRAFIA
1. Secretara Nacional de Objetivos de Desarrollo del Milenio, Sistema de Naciones Unidas
en Ecuador, I nforme Nacional, El futuro tiene fecha, 2.015, 2.005
2. Municipio de Cotacachi-Gobierno Local-. Asamblea de Unidad Cantonal, Consejo
Cantonal I ntersectorial de Salud, Anlisis de situacin de salud Cantn Cotacachi, 2.005
3. Municipio de Cotacachi, Plan de Desarrollo del Cantn Cotacachi, Ecuador 1997
4. Sistema Cantonal Descentralizado de Salud, Consejo I ntersectorial de Salud, Plan Cantonal
de Salud de Cotacachi, un proyecto de vida y desarrollo humano, MUSHUK ALLI
KAWSAI MANTA, 2.005
5. Municipio de Cotacachi-Gobierno Local-.Asamblea de Unidad Cantonal, Consejo
I ntersectorial de Salud, Sistematizacin del proceso de construccin del Sistema Cantonal
Descentralizado de Salud de Cotacachi, 2.005
6. Municipio de Cotacachi, Cotacachi, presupuesto participativo, Manual, Ecuador 2.005

También podría gustarte