Está en la página 1de 4

A.

- KIKILLANMANTA UNACHAQ SIMICHAQPA


K’ASKQANINKUNA (adverbios no pronominales).
PACHAMANTA SIMICHAQPA K’AKAQNIN (adverbios de tiempo).
Chayraqmi, recién o temprano.
chaymanta, después.
chaymantaña, ya después.
wiñay, siempre.
wiñaypaq, para siempre.
wiñaypa wiñayninpaq, eternamente.
kunallan, pronto.
kunachallan, prontito.
manan hayk’aqpas, nunca.
qaya wata, antaño.
ñawpaqtaq, antes.
watan watan, anualmente.
Chayraqmi mikhushan.
chaymanta hamunqa.
chaymantaña aqhata q’epinqa
wiñay ukyay aqhata-
chaymi, wiñaypaq kallpayki kanqa.
wiñaypa wiñayninpaq ama onqoychu.
kunallan takisaq
kunachallan kaypi kanqa.
mana hayk’aqpas chhaynata rimanaykichu.
qaya wata kaypi karani.
chayraqmi yuyarini
ñawpataqa kukata akullisun-
watan watan qhali kananchispas.
B.- HOQ RIMAYKUNAWAN UNANCHAKUQ SIMICHAQPA
K’AKAQNINKUNA ADVERBIOS PRONOMINALES.
• a.- PACHAMANTA SIMICHAQPA K’AKAQNINKUNA.
• Q’aya, tiempo próximo, tiempo venidero o años no
identificados;
• qayna, la vez pasada, en fecha anterior
• qayna p’unchay, el día de ayer-q
• qayninpa, en fecha pasada, hace algún tiempo atrás,
( no identificado)
qayna tuta, noche anterior.
• ura p’unchaykuna, días anteriores;
• ch’isi tuta, anoche.
• ñaqha tutamanta, esta madrugada.
• ñaqha illariy, esta mañana.
• kunan tuta, esta noche.
• kunan, hoy o ahora.
• kunan p’unchay, hoy día.
• kunan p’unchaykuna, estos días.
• kunan tutamanta, hoy en la mañana.
• kunan tutayaykuyta, este anochecer.
• sukha, tarde.
• kunan sukha, esta tarde.
• paqarin, mañana.
• minchha, pasado mañana; antes de ayer, estos
días o días venideros.

También podría gustarte