Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
P\@W@FZCJB PB\>
\@G\@CGIBF
F\G> 045<
W@J@ K@FF@JY
LBDBZÃ, <0<0
GBFZ@FIJB
\`e`r`fgics...................................................................................................................34
3. Gbfg`ptb j` cjuatb y cjuatb mcybr
Pbr ab d`f`rca `a cjuatb s` j`l` j`jigcr c cadúf tipb j` cgtivijcj aclbrca b prbjugtivc
pcrc blt`f`r r`gursbs qu` a` p`rmitcf sulsistir. Ac cjuat`z fb `s ufc `tcpc qu` s` pu`jc
j`eifir j` iduca mcf`rc pcrc tbjbs abs gcsbs, pu`s fb `s uf gbfg`ptb `faczcjb
blaidctbricm`ft` c ac mcjur`z eísigc fi c ac `jcj j` ac p`rsbfc, s`r uf cjuatb `s ufc
gu`sti÷f fcturca, p`rb `xist`f p`rsbfcs qu` s` scatcf `s` pcsb, pu`s mcfiei`stcf pr`e`rir
mcft`f`r vivb ca fiñb ift`ribr pcrc fb p`rj`r ac ift`fsijcj prbpic j` abs prim`rbs cñbs.
Pbr btrb acjb, ac cjuat`z j`l` gbfsij`rcr ufc s`ri` j` ecgtbr`s qu` ac j`t`rmifcf, `stc
impaigc `xpaígitc b impaígitcm`ft` csp`gtbs sbgica`s, psigba÷digbs, ` hist÷rigbs j` ac
p`rsbfc. W`dúf \bmcfs y Uiacjbt (3998), c ac cjuat`z s` aa`dc j`spués j` pcscr pbr ufc
sug`si÷f j` gr`gimi`ftbs qu` sbf ifjisp`fscla`s pcrc s`r cg`ptcjb sbgicam`ft` gbmb uf
cjuatb j`ftrb j`a gbft`xtb qu` rbj`c c ac p`rsbfc, `stb impaigc mcjur`z liba÷digc,
ift`a`gtuca, prbe`sibfca, ce`gtivc, `ftr` btrbs.
Acs gcrcgt`rístigcs p`rsbfca`s j` ac `tcpc cjuatc j` ac vijc sbf>
- Acs csbgicjcs c ac `jcj> Wbf acs qu` ifjigcf `a pcsb j`a ti`mpb pbr `a
gu`rpb humcfb, su gbmi`fzb, `a j`scrrbaab, `a j`t`ribrb y `a eif.
- Acs gcrcgt`rístigcs psigba÷digcs> Uifguacjcs c ac mbtivcgi÷f, cutb`stimc y c ac
sup`rcgi÷f j`a mi`jb ca gcmlib.
- Acs gcrcgt`rístigcs gbdfbsgitivcs> Csbgicjcs c ac mcf`rc j` cpr`fj`r j`
ac p`rsbfc.
- Acs gcrcgt`rístigcs j`a gbft`xtb sbgibguaturca y sbgib `gbf÷migb> Uifguacjcs gbf
ac trcy`gtbric j` vijc c fiv`a p`rsbfca gbmb sbgib prbe`sibfca.
Cgtucam`ft` `s er`gu`ft` `fgbftrcr mughcs p`rsbfcs j` `stc `jcj qu` pr`s`ftcf ufc
vijc cgtivc `f mughbs s`ftijbs> trclcjcf, vicjcf `stujicf, prcgtigcf j`pbrt`s, `ftr` btrcs
gbscs, cgtivijcj`s qu` sbf gbmúfm`ft` j`s`mp`ñcjcs pbr p`rsbfcs mãs j÷v`f`s. Pbr btrb
acjb, tcmliéf s` `fgu`ftrcf p`rsbfcs `f `stc `tcpc jbfj` su vijc `s gbmpa`jc y jieígia,
`sp`gicam`ft` `f abs gcsbs jbfj` `a gu`rpb s` j`t`ribrc mãs rãpijcm`ft`, pu`s `f `stc
situcgi÷f ac p`rsbfc fb pu`j` trclcjcr, su vijc sbgica jismifuy` gbfsij`rcla`m`ft` y
`xp`rim`ftc s`ftimi`ftbs f`dctivbs gbmb abs j` `xgausi÷f.
Ac a`y 383 j` 3990 `stcla`g` `f `a gcpítuab II Crtíguab 4¿ qu` -@a j`pbrt`, ac r`gr`cgi÷f
y `a cprbv`ghcmi`ftb j`a ti`mpb ailr` sbf `a`m`ftbs eufjcm`ftca`s j` ac `jugcgi÷f y
sbf
pcrt` ift`drcft` j`a s`rvigib púlaigb `jugctivb…”. Jighb `stb, `s impbrtcft` r`scatcr `a
pcp`a eufjcm`ftca qu` gumpa` ac cgtivijcj eísigc pcrc `a j`scrrbaab j`a hbmlr`, tbmcfjb
`f gu`ftc sus j`str`zcs, hcliaijcj`s y gcpcgijcj`s eísigcs.
Abs cjuatbs ti`f`f ac m`ftcaijcj j` qu` yc sbf j`mcsicjb vi`jbs pcrc judcr y jiv`rtirs`,
`stb fb pu`j` `stcr mãs a`jbs j` ac r`caijcj pu`s ac r`caizcgi÷f j` cgtivijcj`s
r`gr`ctivcs sbf ac pu`rtc j` `ftrcjc c ac vitcaijcj, pbr su fcturca`zc d`f`rc bptimismb y
hcg` s`ftir drctieigcft` c ac p`rsbfc, a` lrifjc c ac p`rsbfc uf impuasb `f `a sist`mc
ifmufba÷digb,
`stimuac ac `mpctíc y prbmu`v` `a s`ftijb j` p`rt`f`fgic.
drcfj`s l`f`eigibs c fiv`a eísigb y sbgica. Acs cgtivijcj`s j` ífjba` r`gr`ctivc y sbgica
a` cyujcf c ac p`rsbfc cjuatc mcybr c pbt`fgicr ac gr`ctivijcj, c s`ftiré útia, `a`vc su
cutb`stimc, a` lrifjc ac pbsiliaijcj j` jiserutcr fu`vbs ift`r`s`s, ebm`ftc acs
r`acgibf`s ift`rp`rsbfca`s y `a li`f`stcr y ac sctisecggi÷f, csí gbmb a` cyujc c
mcft`f`r hcliaijcj`s gbdfitivcs y psigbmbtrig`s.
Ac r`gr`cgi÷f `s uf m`jib qu` ti`f`f acs p`rsbfcs qu` `stãf `f `stc `tcpc j` ac vijc pcrc
`sgcpcr j` acs pr`sibf`s qu` s` d`f`rcf pbr `a j`sãfimb y ac mbfbtbfíc, acs cgtivijcj`s
r`gr`ctivcs a` cyujcf ca cjuatb mctb c cgtivcr su gu`rpb, c lusgcr pacg`r j` ebrmc ifjivijuca
y drupca, acs `xp`ri`fgics aújigcs, crtístigcs y guaturca`s gbmb judcr, lciacr, `sgughcr
músigc, r`ufibf`s sbgica`s b cgtivijcj`s eísigcs a` p`rmit`f ca ifjivijub scair j` ac rutifc y
r`gcrdcrs` j` `f`rdíc blt`fi`fjb mbtivcgi÷f qu` a` hcdc `a prbg`sb j` `fv`j`gimi`ftb mãs
cm`fb.
W`dúf ac Brdcfizcgi÷f Mufjica j` ac Wcauj, ac cgtivijcj eísigc pcrc abs cjuatbs mcybr`s
gbfsist` `f cgtivijcj`s r`gr`ctivcs b j` bgib, cgtivijcj`s bgupcgibfca`s, tcr`cs jbméstigcs,
ju`dbs, j`pbrt`s b `j`rgigibs prbdrcmcjbs `f `a gbft`xtb j` cgtivijcj`s jicrics, ecmiaicr`s
y gbmufitcrics.
7. @a`m`ftbs pcrc `a j`scrrbaab j` prbdrcmcs b prby`gtbs r`gr`ctivbs
- Ac ifstitugi÷f
- Abs pcrtigipcft`s
- Abs jirid`ft`s
- Abs prbe`sibfca`s
Blj`tivb>
J`sgripgi÷f
@a drupb s` jivij` `f pcr`jcs. Abs ift`drcft`s j` ac pcr`jc C cdcrrcrcf gcjc ufb uf `xtr`mb
j` ac gu`rjc. Ac pcr`jc L s` uligcrã `f `a g`ftrb j` ac gu`rjc y s` jispbfjrã c scatcr ca ritmb qu` vcycf `stcla`gi`
Abs judcjbr`s qu` s` `fgu`ftrcf `f `a g`ftrb j` ac gu`rjc irãf scatcfjb y gcftcfjb uf
`striliaab. Jighb `striliaab a`s ifjigc ufc s`ri` j` mbvimi`ftbs qu` j`l`f r`caizcr c m`jijc qu` scat`f ac gu`rjc.
-@striliaab> Yb t`fdb ufcs tij`rcs qu` s` clr`f y s` gi`rrcf, yb tbgb `a gi`ab, yb tbgb ac ti`rrc, yb m` cgurrugb
Blj`tivb>
Impa`m`ftcr `a ju`db gbmb ufc h`rrcmi`ftc pcrc ac m`jbrc j`a `quiailrib jifãmigb y `a
s`ftijb j`a tcgtb pbr m`jib j` ac ift`drcgi÷f drupca y `a gbmpbrtcmi`ftb tcftb ifjivijuca
gbmb drupca j` abs pcrtigipcft`s.
Pblacgi÷f> Cjuatbs Jurcgi÷f> <0 Mifutbs
J`sgripgi÷f
Abs pcrtigipcft`s ebrmcrcf uf girguab tbmcjbs j` acs mcfbs. Pfb j` `aabs pcscrc ca g`ftrb j`a girguab y s` a` v
`fgbftrcrcs”. Pbst`ribr c `sb ac dcaaifitc j`l` ift`ftcr cjivifcr quiéf `s su gbmpcñ`rb pcapãfjba`. Wi ab cjivifc gc
Blj`tivb>
Wblr` `a su`ab s` jilujcrãf gbf acs tizcs j` gbabr`s ac r`pr`s`ftcgi÷f j` 7 b 4 `a`m`ftbs gcrcgt`rístigbs j`a mcr, `
Pfc v`z uligcjbs abs ift`drcft`s `f `a g`ftrb j` abs jilujbs `f `a su`ab, c ac s`ñca j` ac
p`rsbfc qu` jirijc `a ju`db abs pcrtigipcft`s j`l`f j`spaczcrs` hcgic `a audcr qu` gbrr`spbfjc y j` ac mcf`rc `f qu
@j`mpabs>
‑Abs tripuacft`s j`l`f r`mcr hcstc ac prbc” (Mcr)
‑Acs cv`s vu`acf hcstc acs ful`s” (Gi`ab)
‑Abs gcfdurbs scatcf c acs gu`vcs” (Zi`rrc)
Gi`ab> Wba, Aufc, @str`aacs, Ful`s
Mcr> Gbrca, Pu`rtb, Cadcs, Lcaa`fc
Zi`rrc> Mbftcñc, Ubagãf, J`si`rtb, Gcmifb
0. Cgtivijcj`s r`gr`ctivcs pcrc cjuatb mcybr
Cgtivijcj 3 - Lciabt`rcpic
Blj`tivb> ebrtca`g`r
acs hcliaijcj`s m`ftca`s, gbmufigctivcs y eísigcs, `a`vcfjb ac
cutb`stimc y ac gbfeicfzc pbr m`jib j` cgtivijcj`s eísigcs s`fgiaacs
@a drupb pcrtigipcrc pbr ufc s`ri` j` p`qu`ñcs `stcgibf`s c ab acrdb j`a j`scrrbaab j` ac cgtivijcj>
@stcgi÷f 3> Acs p`abtcs s`rãf `sgbfjijcs pbr jbs j` abs pcrtigipcft`s, `a r`stb j`a drupb j`l` `fgbftrcracs ab m
@stcgi÷f <> Acs siaacs s` uligcrãf `f uf gírguab, abs pcrtigipcft`s irãf cmifcfjb car`j`jbr j` `aacs ca ritmb j`
s`ftcrs` ab mãs rãpijb pbsila`.
@stcgi÷f 7> Abs pcrtigipcft`s s` uligcrãf pbr pcr`jcs, gcjc pcr`jc s` cmcrrcrã ufc lbmlc c su mcfb j`r`ghc. A
\`e`r`fgics
mcybr`s/#>~>t`xt=Acs%<0cgtivijcj`s%<0r`gr`ctivcs%<0y%<0sbgica`s,acs%<0hclia
ijcj`s%<0gbdfitivcs%<0y%<0psigbmbtrig`s.
https>//www.mif`jugcgibf.dbv.gb/35<3/crtiga`s-80939RcrghivbRpje.pje
https>//www.mifscauj.dbv.gb/prbt`ggibfsbgica/prbmbgibf-
sbgica/Pcdifcs/`fv`j`gimi`ftb-v`j`z.cspx
Brdcfizcgibf Mufjica j` ac Wcauj . (s.e.). Blt`fijb j`
https>//www.whb.ift/ji`tphysigcacgtivity/ecgtsh``tRbaj`rcjuats/`s/
https>//www.mifscauj.dbv.gb/sit`s/rij/Aists/Lilaibt`gcJiditca/\IJ@/J@/PW/Pba%G
7%CJtigc-gbabmlicfc-`fv`j`gimi`ftb-humcfb-v`j`z-<030-<0<4.pje
Pfiv`rsijcj Cli`rtc Pcrc Cjuatbs, P. (<035 ). Pfiv`rsijcj Cli`rtc Pcrc Cjuatbs, PCPC.