Está en la página 1de 7

Posesivos

SEQ’E: N (su) 1 waway

1. Anchatan kuyakuyki 2 wawayki


2. Sonqonmi / es su corazón 3 wawam
3. Mamanmi hamusqa / dicen que vino su mamá
4. Paypa michin nishuta / de el su gato duerme mucho

SEQ’E: Q (de, del, de la)


1. Juanpa alqonmi / es el perro de Juan
2. Mariaq wasin/ Es la casa de maría
3. Noqaq turaymi / es mi hermano/ es de mí, mi hermano
4. Ankaq mikhunan /del águila es su comida
5. Qanpa wasiyki /de ti es tu casa

SEQ’E: MI (es/esta)
1. Alqoymi yana / Es mi perro negro
2. Wasiymi puka/ mi es de color rojo
3. Killachay p’unchaw rayminmi / El lunes es mi cumpleaños
4. Pay turaypa wasinpi kashan /Ella está en la casa de mi
hermano

SEQ’E: PI - (EN)
1. Hanpina wasipi llank’ani
2. Taytay qosqopi tiyan 
3. Juana wasinpi pujllan
4. Noqa wasipi puñuni 
5. Pay k’ikllupi  purin
SEQ’E: WAN - (CON, ME)
1. Noqa Nicolwan takisaq/ Yo con Nicol cantare
2. Rosa ñañawan purín / Rosa camina con su hermana
3. Carlawan raymipi takisaq / yo cantare con Carla en la
fiesta
4. Qosqo turaywan paqarin risaq/ Mañana ire a cusco con mi
hermano
5. Noqa Sheylawan purisaq / yo con sheyla caminare

SEQ’E: KUNA - (S)


1. Paykuna munayta tusunku/ ellos bailan bonito
2. Chay alqokuna noqaqmi kanku / esos perros son mios
3. Chay wasikunaqa noqaqmi kanku/ esas casas son mias
4. Paykuna pukllasharanku / ellos estuvieron jugando
5. Qankuna yachaqekuna kankichis/ ustedes son
estudiantes

SEQ’E: YOQ/YUQ - (TENER, TIENE)


1. Mana sonqoyuqchu kanki/ no tienes corazón
2. Yawar niyuq / el que tiene sangre
3. Chunka inskayniyuqmi wataq killankumaqa / doce son los
meses del año
4. Wasiyuqmi kanchis / tenemos casa
5. Alqo yuqmi karani / tenia perro
SEQ’E: PAS - (TÁMBIEN)
1. Noqapas mijuta munani/ Yo tambien quiero comer
2. Noqapas tusuta munani/ yo tambien quiero bailar
3. Rosapas Limaman rishan / Rosa también esta yendo a Lima
4. Marmaypas llank’anata tariran/ mi mama también encontró
trabajo
5. Paykunapas wasiman rishanku/ ellos estan yendo tambien a
la casa
SEQ’E: PAQ - (PARA)
1. Wasipaq / para la casa
2. Hernanpaq yakuta apay / lleva agua para Hernan
3. Nicolpaq yakuta apay / lleva agua para Nicol
4. Michipaq mijunata wayk’usaq / cocinare algo para el gato
5. Alqopaq mijunata wayk’usaq / cocinare algo para el perro

SEQ’E: RAQ - (TODAVÍA, AÚN, AÚN MÁS)


1. Rosa tusushanraq / Rosa está bailando todavía
2. Pepe mikushanraq/ Pepe está comiendo todavía
3. Alqoraq kunan mikhunqa / el perro todavía que coma
4. Michiraq kunan mikhunqa / el gato todavía que coma

SEQ’E: RAYKU - (POR, A CAUSA)


1. Qanrayku tusushani / Estoy bailando por ti
2. Qanrayku purishani / Estoy caminando por ti
3. Payrayku runasimita yachasaq/ aprendere quecha por el
4. Qamrayku llakisqa kashani / estoy triste por ti
5. Qamrayku kisisqa kashani/ estoy feliz por ti

SEQ’E: CHA - (CITA,CITO,ITO,ITA) (afectivo, diminutivo)


1. Yuraq wasicha / casita blanca
2. Yana ñawi sipascha / jovencita de ojos negros
3. Yana ñawi anqascha/ jovencita de ojos azules
4. Nicolcha maytan rinki / Nicolcita donde estas yendo
5. Yuraq Algocha / perrito blanco
SEQ’E: CHÁ - (ENFATIZA LA DUDA)
1. Pichá hamunqapas / quien será el que viene
2. Hamunqapachá / tal vez venga o tal vez no
3. Rosachá maypi kashan/ Rosa donde está
4. Paychá karan / será ella
5. Paypa Algochá / de el será su perro
SEQ’E: CHI - (HACER, HACIENDO, HAZ, HAZLO)
1. Ñañaykita wayk’uchiy/ a tu hermana hazle cocinar
2. Turaykita wayk’uchiy / a tu hermano hazle cocinar
3. Alqota mikhuchiy / haz comer al perro
4. Michita mikhuchiy/ haz comer al gato
5. Tareakunata ruwanaykichi tiyan/ hay que hacer la tarea

SEQ’E: CHU - (ES O NO ES)


1. Michichu Mayta rin? /Donde se fue el gato?
2. Alqochu Mayta rin? / donde se fue el perro?
3. Turaychu Mayta rin? / donde se fue mi hermano?
4. Manan allinchu kashani/ no me siento bien
5. Manan yarqasqachu kani?

SEQ’E: MAN - (HACIA LA, EL)


1. Qosqoman Hamurani/ Vine a Cusco
2. Abancayman hamurani / Vine Abancay
3. Llaqtayman apasayki / Te llevare a mi pueblo
4. Stefaniman T’antata aparani/ le llevé pan a Estefani
5. Nicolman wallpa hillita qosaq /Le dare caldo de gallina a Nicol

SEQ’E: HINA- (COMO, COMO LA, COMO EL)


1. Onqosqahina / como enfermo
2. Rumihina / como piedra
3. Turaymi Julio rumi hinan puñun / mi hermano Julio duerme
como piedra
4. Ñawinkunapas hanaq pacha hinam/ sus ojos son como el
cielo
5. Hernanqa onqosqahina/ Hernan esta como enfermo
SEQ’E: PU - (SE LO)
1. Rurapuy
2. Apapuy

SEQ’E: LLA - (NOMAS) SEQ’E LLAÑA (NOMAS,


CONTINUAMENTE)
1. Noqalla llank’anata ruwashani / yo nomas estoy haciendo la
tarea
2. Noqalla tusuy/ yo nomas estoy bailando
3. Noqalla Tantata mijurapumi
4. Qankunalla wasiyman hamunkichis
SEQ’E: MU - (VERBOS)
1. Apamuy / traer
2. Qamuy
3. Mikhumuy
4. Chayamueqa
5. Hamurqa

SEQ’E: KU - (VERBOS)
1. Noqa Mikhukuy / yo como con gusto
2. Ñaqch’akuy / peinarse
3. Wisq’akun / se cierra

SEQ’E: NAKU - (VERBOS 2 PERSONAS)


1. Takanakuy
2. Munanakuy
3. Mikuchinakuy

SEQ’E: NA - (VERBO- SUSTANTIVO)


1. Pichana
2. Tiana
3. Qelqana

Noqa llank’a - sha – saq: yo


estaré trabajando
Qan llank’a - sha - nki: tu
estaras trabajando
Pay llank’a – sha – nqa: el/ella
estara trabajando
Noqanchis llank’a - sha –
sunchis: nosotros/as
estaremos trabajando (I)
Noqayku llank’a - sha – qku:
nosotros/as estaremos
trabajando (E)
Qankuna llank’a - sha -
nkichis: ustedes estaran
trabajando
Paykuna llank’a - sha - nqaku:
ellos/as estaran
trabajandoNoqa llank’a - sha –
saq: yo estaré trabajando
Qan llank’a - sha - nki: tu
estaras trabajando
Pay llank’a – sha – nqa: el/ella
estara trabajando
Noqanchis llank’a - sha –
sunchis: nosotros/as
estaremos trabajando (I)
Noqayku llank’a - sha – qku:
nosotros/as estaremos
trabajando (E)
Qankuna llank’a - sha -
nkichis: ustedes estaran
trabajando
Paykuna llank’a - sha - nqaku:
ellos/as estaran trabajando

También podría gustarte