Está en la página 1de 5

CURSO DE GUARANÍ MOD.

III

GUARANÍ

Ñe 'êjoajuteî (Oraciones Simples)

Ñe’êjoajutêi (Oraciones simples): ha’e umi oguerekóva peteî ñe’êtéva


mosusûmbyre.

Ñe'êjoajuteî (Oraciones Simples Enunciativa o Aseverativa)

Ha’e pe he’íva peteî mba’e omonei térã ombotovehápe .Es aquella en la cual se
afirma o niega alguna cuestión .Techapyrã:

Puede ser:

 Afirmativa (Moneîva): Peru oguata pya.e


 Negativa (Mbotovéva): Peru ndoguatapyaéi.
Ñe'êjoajuteî porandúva (Oración Simples interrogativa)

Ha’e pe oñeporanduhápe peteî mba’e térã peteî mba’ére .Guaraníme ñaporandúvo


jaipurúva’erã ñe’êpehêtai” ‘’pa” ha ‘’piko’’. Es aquella en la cual se manifiesta una
pregunta o cuestionamiento. Techapyrã:

 Rejútapa
 Ohótapiko hógape
Ñe'êjoajuteî apoukapỳva (Oración Simples imperativa)

Ha’e upe ojeporúva ojejerure,oñembotove térã oñeñe’ê pohỳi haĝua.Es aquella que
expresa mandato,orden ruego,prohibición,etc.Techapyrã.

 Eju ápe
 Ejúke ápe
 Ejumi ápe
 Ejumina ápe.
 Ejumikena ápe
 Tereho.
 Anive repurahéi.
Ñe´e'êjoajuteî potapỳva (Oración Simple Desiderativa)
Ha'e pe oipotáva ojehu térã nahániri peteî mba'e .Expresa la intención o el deseo
de que se verifique o no un hecho Techapyrã:

 Ahase nde rógape Kame.

INSTRUCTORA DRA.GUDELIA MARTÍNEZ SALINAS AÑO: 2020


 Ounga´u che ru ko ka´rúpe.
Ñe’êjoajuteî mo’ãva (Oración Simple dubitativa)
Ha’e pe ndajaikuaaiporãirö jaipotápa ojehu peteî mba’e térã nahániri.Es
aquella que en la cual expresamos una duda .Techapyrã
 Nde sy oune ko’êrõ.
 Ikatúko oúmba'e ko'êrõ.
Ñe’êjoajuteî momorãva (Oración Simple Exclamativa)
Ha’e pe jaipurúva ñamomorã ha jahecharamóvo peteî mba’e Es aquella que la
cual se expresa admiración. .
Techapyrã:
 Iporãitépa pe nde ao

INSTRUCTORA DRA.GUDELIA MARTÍNEZ SALINAS AÑO: 2020


TEMBIAPORĀ NDE RÓGAPE GUARÄ-EJERCICIOS PARA LACASA

Amoñe’ê: LEO

Mauricio héra peteî mita ahayhu añetéva Mauricio se llama un niño a quien amo

verdaderamente

Ko mitã porãite oguereko Este hermoso niño tiene un año tiene los
ojos grandes, las cejas arqueadas es de
peteî ary. Ha’e hesa guasu, ityvyta nariz pequeña
karapã asy ha itî michimi, hova apu’a Su cara redonda y sus cabellos negros
Su mamá y su papá siempre le cuidan.
ha iñakãrangue hû.opa ára isy ha itúva

oñangareko hese.
El hermano mayor de Mauricio es
Mauricio ryke’y héra Sebastian.
Sebastian Él tiene nueve años y siempre
Ha’e oguereko porundy ary ha akointe cuida de su hermanito. Ellos

Oñangarekóva ityvỳrare.ha’ekuéra.
juegan juntos y tambien con sus
Oñembosaráiva oñondiveha avei
familiares Todos se alegran al ver la
ambue ipehênguekuéra ndive.
sonrisa de Mauricio, sus dientes
Opavave ovy’a ohechavo Mauricio

Opukavy, hãi morotî ha hembe pytã asy.


blancos y sus labios rojos. Su abuela
Ijarỳi ohupise Mauricio-pe.ha’e quiere alzarlo. Él ya no quiere subir Él ya
quiere caminar, no siente miedo.
ndojupisevéima. Sin embargo, su mamá teme que se caiga
Ha’e oguataséma ha’eño, ndokyhyjéi. a cada momento la escuchamos decir:
Quédate niño ¡Cuidado, que te podes caer!
Isy katu okyhyjeiterei ho’a ramo guarã No camines muy rápido ¿Acaso
ha manterei ñahendu he’íramo: Epyta quieres caerte?
ne mitã. Hake, re’áne! ani reguata
pya’eterei. Re’ase mba’e piko? Si pudiera atajarlo.
Todos dicen: Mauricio, niño hábil, que
Ikatunga’u ajoko. sabe mirar a todos ¡Qué bello es éste
T Maymáva he’i: Mauricio, mitã niño!

Katupyry, omañakuaáva ñanderehe. Adaptación al Guaraní: Miriam de Báez

¡Iporãitépa ko mitã!!

INSTRUCTORA DRA.GUDELIA MARTÍNEZ SALINAS AÑO: 2020


AGUENOHĚ MOÑE´ĚRÄGUI ENTRESACO DE LA LECTURA

a)Ñe´ějoajuporandúva: _Oración interrogativa:

……………………………………………………………. …………………………………………………………….

ã) Ñe´ějoaju moneĩva: _Oración afirmativa:

……………………………………………………………. ……………………………………………………………..

ch) ) Ñe´ějoaju mbotovѐva: _Oración negativa:

………………………………………………………….. …………………………………………………………….

e) Ñe´ějoaju momorãva: _Oración exclamativa:

……………………………………………………………. …………………………………………………………..

g) Ñe´ějoaju apopräva : _Oración desiderativa:

………………………………………………………….. …………………………………………………………

ĝ) Ñe’ëjoaju apoukapýva _Oración imperativa:

…………………………………………………………… ……………………………………………………………

h) Ñe´ějoaju mo´ãva -Oración dubitatitava:

………………………………………………………….. ……………………………………………………………

Mba’eichagua ´ñe’ëjoajuteï piko ko’äva? ¿Qué clase de oraciones simples


son?

Eguejy pya’éke upégui!


……………………………………………………………………………..

Ajune ko’ërö katuete………………………………………………………

Vito ndojapói ko árapegua………………………………………………………….

Oguerunga’u chéve peteï jopói

…………………………………………………………………….

INSTRUCTORA DRA.GUDELIA MARTÍNEZ SALINAS AÑO: 2020


Moö piko rehóta ko’aĝa?

……………………………………………………………………………

Tuichaitépa pe kure!

………………………………………………………………………………….

Amo kuñakarai oho kokuépe

………………………………………………………………………
Ejumikena ápe

………………………………………………………………………

Ahai ñe’ëjoajuteï guaraníme Escribo las oraciones


simples en
guaraní
Mo’äva(Duvitativa

Apoukapýva(imperativa)

Aopyräva( Desiderativa)

Porandúva (Interrogativa)

Mbotovéva(Negativa)

Moneïva(Afirmativa)

Momoräva(Exclamativa)

INSTRUCTORA DRA.GUDELIA MARTÍNEZ SALINAS AÑO: 2020

También podría gustarte