Está en la página 1de 6

Guaraní Ñe`é - Ciencias de la Educ.

EEB – 1er Año- 2do Semestre

Unidad I: Definición y Características Gramaticales

Clase 1 - Guaraní Ñe`é


Fecha: 18 - 08- 22
Mbo`epy - Contenido

 Alfabeto Guaraní - Achegety

 Vocales: Clasificación: Vocales Orales, Nasales, Gutural,


Gutonasal.

 Consonante: Uso la H-J- K –L- M- MB- N- ND- N-T- Ñ- P- R-


RR- S- T- V.
Guaraní Ñe`é - Ciencias de la Educ. EEB – 1er Año- 2do Semestre

GUARANI ÑE’Ẽ HA IÑE’ẼPORÃHAIPYRE

 ARANGE: 18/08/ 2022

 MBO’EPYRÃ ATY: OHAÍTA GUARANÍME

 KATUPYRYRÃ: OHECHAUKA OHAIKUÉVO OIKUAAHA UMI NORMATIVA


OJEPURU HAG̃ UA TAIKUÉRA, OJEHAI HAG̃ UA MUANDUHE HA TYAPU TĨGUA
RECHAUKAHA; HA AVEI PE NORMATIVA OÑEMBOJOAJU HAG̃ UA MORFEMAKUÉRA
OJUEHE.

 MBO’EPYRÃ: GUARANI ACHEGETY – Alfabeto guaraní

 JEHECHAKUAARÃ:
- OHECHAKUAA TAI JURUGUA HA TAI TĨGUA.
- OHECHAKUAA PUNDIEKÕI.
- OIPURU HEKOPETE TAIKUÉRA OHAIKUÉVO.

 EIKUAA GUARANI ACHEGETY:

Guaraní ñe`ë ojesarekove taikuèra rehe, upèvare oipuru Alfabeto


fonético.

Hèra ou umi tai ñepurügui: A-CH-G ha TY.

En guaraní nosotros representamos nuestros fonemas, por eso tenemos


un Alfabeto Fonemático, Achegety viene de las primeras letras: A-CH-G
más el morfema colectivo TY.

Fonema: ñande apytu`üme ja`eva (lo que vemos presentados en la


mente)
Guaraní Ñe`é - Ciencias de la Educ. EEB – 1er Año- 2do Semestre
Grafemas: ha`e pe jahaìva ( lo que representamos al escribir)

Guaraní ñe’ẽ oguereko 33 taipu ha 33 tai. Guarani achegetýpe ndaipóri


tai ipu’ỹva.

GUARANI ACHEGETY – Alfabeto Guaraní

Pu`ae: Vocales Pu: Sonidos Ae: Por si mismo

 Pu’ae Tìgua: 6
ã- ẽ- ĩ- õ-ũ -ỹ

 Pu`ae Jurugua: 6

a- e - i - o – u – y
Guaraní Ñe`é - Ciencias de la Educ. EEB – 1er Año- 2do Semestre

 Pundiekuéra: 21
ch - g - g̃ - h - j - k - l - m - mb - n - nd - ng - nt - ñ - p - r - rr - s - t - v -
’(puso)

 Pundie Tïgua: 8
g̃ - m - mb - n - nd - ng – nt- ñ

 TEMBIAPORÃ

1. EMBOHÉRA KO’Ã TA’ÃNGA GUARANÍME:

……………. ………………. …………………. ………………….

2. EMOHENDA PU’AEKUÉRA.

 Pu’aejurugua:………………………………………………………………………………

 Pu’aetĩgua:……………………………………………………………………………………

 Pu’ae ahy’ogua:
……………………………………………………………………………………………..………

 Pu’aeahy’otĩgua:…………………………………………………………………………
Guaraní Ñe`é - Ciencias de la Educ. EEB – 1er Año- 2do Semestre

3. EMOHENDA PUNDIEKUÉRA:

 Pundie jurugua:
……………………………………………………………………………………………………

 Pundie tĩgua:
……………………………………………………………………………………………………
 Pundiekõi:

……………………………………………………………………………………………………

4. EHAI PORÃ GUARANÍME UMI ÑE’Ẽ OJEHAI VAÍVA:

 She aguereco peteĩ mbaracaya.


---------------------------------------------------
 Umi mitã isaraqui tapére.
_____________________________________ ______
 Nde zy oyogua ao pyajhu.
___________________________________________ _

 Co’ápe she ajheyácuri aranduca


____________________________________________
 Amo carai ojo omba’eyogua.

5- EHAI PUNDIEKÖI

………………………………………………………………………………………… …
Guaraní Ñe`é - Ciencias de la Educ. EEB – 1er Año- 2do Semestre
6-ÑAMOÏ UMI PU`AE, (COMPLETAMOS CON LAS VOCALES)

ch g ¨g h J
k l lm mb n nd ng nt ñ
p r rr s t v `

7-ÑAMOI UMI PUNDIE, (COMPLETAMOS CON LAS CONSONANTES)

a ä e ë i ï
o ö
u ü y ÿ

8- JAHAI PORÄ GUARANIME, (ESCRIBIMOS COMO SE USA EN GUARANI)

ca que qui co cu:……………………………………………….………

ya ye yi yo yu:…………………………………………………………….

ja je ji jo ju:……………………………………………………………….

6. EHAI PETEĨ HAIPYVO EMOMBE’UHÁPE NE REMBIAPO NDE ROGAPÝPE


MBA’ASY KORONAVÍRU AJA, EIPORU PORÃ GUARANI TAIKUÉRA:

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

También podría gustarte