Para comezar…

“Una persona evolucionada cuida del bienestar de todas las cosas (...)
cuando mira un árbol, no ve un fenómeno aislado, sino raíces, tronco,
agua, tierra y sol: cada fenómeno relacionado con los demás, y el
árbol, surgiendo de este estado de relación. Mirándose a sí mismo, ve

Tema 1 la misma cosa. Árboles, animales, humanos, insectos, flores y pájaros.

Estas son imágenes activas de las energías sutiles que fluyen desde las
estrellas a través del universo. Encontrándose y combinándose entre sí
y con los elementos de la tierra, hacen surgir todas las cosas vivas. La
A Ciencia e o seu persona evolucionada comprende esto y entiende que sus propias
energías desempeñan un papel en ello. Comprendiendo estas cosas,
respeta a la tierra como a su madre, al cielo como a su padre, y a todas

método. las cosas vivas como a sus hermanos y hermanas. Cuidándolos, sabe
que se cuida a sí mismo. Dándoles a ellos, sabe que se da a sí mismo.
En paz con ellos, está siempre en paz consigo mismo.”
LAO TSE -pensador chino- (siglo VI a.C)

Ciencia Cultura
(Do lat. scientĭa) Conxunto dos sistemas de coñecemento con (Do lat. cultūra) Conxunto de coñecementos que permite a alguén
obxecto e métodos de estudo determinados e baseados en leis desenvolver o seu xuizo crítico.
obxectivas que se poden verificar.
 A cultura científica
Que nos decía Margarita Salas:
.https://www.youtube.com/watch?time_continue=60&v=cNmmBXeE9hg

A primeira ciencia A ciencia é case que todo…

Nun principio a busca do saber agrupaba a filosofía e a ciencia,

pero co paso do tempo separáronse polos temas que estudaban
e pola metodoloxía empregada.
A aplicación científica a diferentes ámbitos da natureza e da
sociedade fai que vaian xurdindo disciplinas novas cada vez máis
especializadas.
Exemplos: Astronomía, Bioloxía, Física, Química, Xeoloxía…
Pero non todo é ciencia… Pero non todo é ciencia…

https://m.youtube.com/watch?v=lVvfx0GT5sk

(Catedrático de Física Teórica de la Universidad de Valencia)

Historia da ciencia.
• As teorías científicas van evolucionando ao longo da historia,
sendo o coñecemento científico provisional e asociado á
resolución dos problemas prantexados en cada momento
histórico.
• A ciencia inflúe la mellora de vida das persoas, previndo
enfermidades, facilita labouras e o traballo.
• Ás veces os descubrimentos revolucionan a cultura, facendo
que cambie a forma de pensar e a visión do mundo.
• As mulleres seguen a estar hoxe en día
excluídas dos niveis máis altos e dos postos
de decisión.
Cuestionario:
2. Científicas
1. Mulleres e ciencia...
• http://elpais.com/elpais/2015/09/22/ciencia/1442945727_37 • https://elpais.com/especiales/2018/mujeres-de-la-ciencia/
5345.html
• https://mujeresconciencia.com/
• http://elpais.com/elpais/2015/03/19/ciencia/1426760853_70
• http://www.lascientificascuentan.es/
7679.html
• https://www.lasexta.com/noticias/ciencia-tecnologia/las-cien
tificas-espanolas-denuncian-tenemos-dos-opciones-no-ser-ma
dre-o-retrasar-la-maternidad-muchisimo_201808155b742a85
0cf2bcac1dff0680.html

Realidade científica… 3. Realidade científica.

Ranking de universidades do mundo
https://www.shanghairanking.com/rankings/arwu/2021
Ranking UEFA de equipos de futbol mundial
https://es.uefa.com/memberassociations/uefarankings/club/#
/yr/2022
Última noticia
http://www.elmundo.es/ciencia-y-salud/ciencia/2017/05/05/5
90b77e3e2704e21358b462f.html
Sí con mis impuestos
https://culturacientifica.com/2020/04/12/si-con-mis-impuesto
s/
3. Realidade científica.
Entrevista de Eduardo Sáenz de Cabezón, matemático y divulgador (Órbita
Laika) a Química y divulgadora científica Déborah García Bello copresenta
el show científico ‘Órbita Laika’ en Televisión Española y ‘Aquelando’ en la
Televisión de Galicia. Autora del espacio ‘Azul ultramar’ en La radio tiene
ojos de Radio Nacional, y del espacio de ciencia de ‘Galicia por diante’ en
Radio Galega.
https://espacio.fundaciontelefonica.com/evento/deborah-cien
cia-contra-la-desinformacion-en-la-pandemia/
Realidade científica
- A ciencia afecta a todos os ciudadanos na nosa vida cotiá.
- Moitas decisións que temos que tomar ao longo da nosa vida
están relacionadas coa ciencia.
- Para poder distinguir, entre a multitude de mensaxes, saber se
informacións son fiables e diferenciar as opinións das crenzas
xustificadas científicamente.

Como la técnica ayuda con el COVID-19:

https://www.youtube.com/watch?list=PL25CPkeu2LmINy2Y7s
ky9PXmymCiCV2lW&v=RQXI_vURiIc&feature=emb_logo&ab_
channel=ELPA%C3%8DSRetina

Realidade científica Realidade científica

É un gran traballo en equipo interdisciplinar: Enfoque CTSA da ciencia:
O descubrimento do Boson de Higgs é un exemplo de
colaboración entre científicos teóricos e experimentadores.
(CERN)
Realidade científica O seu método
O método científico (do grego: metá 'hacia, e hodós'camiño'; e
A ciencia é unha actividade humana que ten por obxectivo final do latín scientia 'coñecemento'; 'camiño cara o coñecimento').
mellorar a nosa calidade de vida. Atribúese a René Descartes (Filósofo, físico e matemático
francés) o seu desenvolvemento, e é o método de investigación
A ciencia é un proceso empregado nas ciencias, que consiste na observación
aberto, dinámico e sistemática, formulación de hipóteses, experimentación, análise
transversal, un corpo de das mesmas e emisión de conclusión.
coñecementos e unha
forma de plantearse os
interrogantes ou
problemas e de intentar
abordar a súa solución.

Pilares do método científico

1. A reproducibilidade: capacidade de repetir un determinado
experimento, en calquera lugar e por calquera persoa.
Baséase na comunicación e publicidade dos resultados nun
artigo cientifico.
2. A refutabilidade: susceptible de ser refutada, rebatida, é
dicir, que pódense deseñar experimentos que de dar
resultados distintos aos preditos negarían a hipótese.
¿Cal é o paso máis
Características dun científico
importante?
• Todo pois a penicilina foi descuberta ao observar Alexander • Ser estudioso non é o máis importante: non serve ser so unha
Fleming que nunha placa petri infectada por Penicilium non máquina de procesar e asimilar información, fai falta saber
crecían colonias de bacterias. innovar. Cada día un sabe máis de menos cousas.
• Saber pensar é máis importante, que consiste en chegar as
propias conclusións buscando e relacionando información de
diversas fontes.
• Ser creativo, que xorde da unión da intelixencia e a
motivación.
• Buscar unha alta cultura xeral que permita que as habilidades
dun campo repercutan noutro:
Einstein tocaba o violín para
relaxarse e pensar mellor.

Desexo de axudar Non podemos acordarnos de

Santa Bárbara so cando hai
• Moitas persoas se inician en certos campos da ciencia co
impulso de axudar, algo que é propio dos seres humanos e treboada
que está anclado nos nosos xenes.
Os artigos científicos
• A tarefa do investigador/a non termina cando finaliza a
fase de campo ou de laboratorio da súa investigación,
senón cando outros investigadores fagan uso dos
resultados e métodos empregados na investigación.
Os artigos científicos
• A publicación de artigos é un signo de logro para os
investigadores.
• É a forma de recibir recoñecementos que aumenten o seu
renome.
• Permite visibilizar a produción científica.

Características da redacción
Qué é un artigo científico
científica
• É un texto escrito e publicado que presenta resultados dunha • Precisión: usar as palabras que comunican exactamente o que
investigación «orixinal». se quere dicir.
• O obxectivo principal é permitir que os resultados poidan ser • Claridade: o texto léese e se entende fácilmente.
empregados por outros investigadores/as.
• Ten que ser unha presentación orixinal (non copia doutra) que • Brevedade: no menor número
permita a outros na comunidade científica: de palabras posible.
• Examinar as observacións presentadas. • Non empregar xogos literarios,
• Repetir os experimentos. linguaxe florida, metáforas…
• Evaluar a contribución intelectual. • Deberíase escribir en inglés se
• Ten que estar dispoñible para ser categorizado polos principais queremos que sexa
servizos de catalogación: Biological Abstracts, Chemical recoñecido ou publicado
Abstracts, Index Medicus, Excerpta Medica, Bibliography nunha boa revista.
of Agriculture, Web of Science, etc
Estrutura do artigo científico 1. Título
O coñecido como formato IMRyD: • Redactado cuidadosamente para que poida chegar de forma
1. Título eficiente a través de bases de datos electrónicas.
2. Autores • Debe ser claro e non dar lugar a confusión.
3. Resume [Abstract] • Debe atraer a audiencia de lectores.
4. Introdución • Pode ser o único que lean dese artigo os demais.
5. Materiais e Métodos
• Debería ser como unha etiqueta pola que buscar o artigo.
6. Resultados
7. Discusión
8. Agradecementos
9. Referencias ou bibliografía
As veces tamén se poñen verbas clave para facilitar a busca
en bases de datos.

2. Autor/es/as 3. Resumo ou Abstract

• Aquel que contribúe sustancialmente na investigación.
• A igualdade de importancia por orde alfabética.
• Uniformidade: nome e apelidos.
• Pódese indicar a maior os títulos e a afiliación.
• É o máis importante, porque é o que se le, despois se paga a
pena lerase o resto. (normalmente tamén en inglés)
• Contas todo o que fixeches en poucas palabras e as
conclusións as que chegáchedes.
• Que aparece un pouco de cada apartado.
Verbas clave
• Usadas polos servizos bibliográficos para clasificar o artigo
baixo un índice ou tema particular.
• Facilitan a busca bibliográfica en bases de datos
computerizadas.
• Se non levase extraense algunhas do título e do resumo.
• Póñense entre 4 e 8 palabras.
5. Materiais e métodos
• Como estudiouse?
• Permite que outros poidan replicar o que se fixo para:
• Validar o método.
• Realizar unha investigación adicional.
• Extender o coñecemento.
• Permite que outros avalien o que se fixo para:
• Determinar se as conclusións son válidas.
• Determinar que os achadegos son aplicables a outras situacións
de interese.
4. Introdución
• Que problema estudiouse?
• Prepara ao lector a recibir a información, logo debería indicar
o propósito e a importancia do tema e se hai algún
coñecemento actual sobre ese tema.
6. Resultados
• Cales foron os achados (hallazgos)?
• Debe ser a máis curta do artigo.
• O obxectivo principal é presentar os datos obtidos. Moitas
veces se poñen táboas ou gráficas e a explicación das mesmas.
• Presenta as probas que apoien tales resultados.
• Analízanse os resultados resaltando a importancia , as posibles
relacións con outros coñecementos e o alcance dos mesmos.
7. Discusión 8. Agradecementos
• Que significan estes resultados? Non se repiten de novo. • É importante ser cortés e agradecer a aqueles que axudaron.
• Se pode empezar dando resposta a pregunta inicial, dicindo • Axuda a manter boas relacións profesionais.
«Estes datos indican que…»
• É un apartado no que se sinala a que conclusión ou
conclusións chegouse despois do estudo realizado.

9. Referencias ou bibliografía
• É como a bibliografía dun traballo, hai que citar a fonte da cal A modo de ejemplo:
se extrae a información orixinal: artigos científicos,
publicacións, teses, manuais, libros…
• Engaden credibilidade ao noso traballo.
• Axuda a mostrar que o noso traballo está relacionado con
outros traballo previos.
• Axuda aos lectores a obter información adicional.
Traballo
Partes:
1. Pensar o experimento e como realizalo: a ser posible con
material de refugallo, se hai que mercar algo tedes que dicirmo
para facilitárvolo eu.
2. Facer un texto escrito a modo de artigo científico incluíndo
cada unha das partes de que consta.
3. Facer un vídeo de como se fixo o experimente (pódese facer
antes ou o día que se lle presenta aos compañeiros/as).
4. Expoñer a teoría/principio… diante de todos/as empreñando
unha Presentación e o vídeo do experimento.