Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Fundação Tangente
Fundação Tangente
TIPOS DE INVERSIONES
01 Sobre inversiones hay, en este mundo, distintas realidades. Hay los que invierten su
02 energía en trabajo, y con los frutos invierten en educación, salud, ocio, diversión, realizan sueños.
03 Sin embargo, hay los que también invierten su energía en trabajo, pero el resultado es tan
04 pequeño que desaparece cualquier noción de inversión posterior, ya que lo que ganan ni siquiera
05 cubre lo mínimo necesario a la dignidad: buena alimentación, vivienda y educación. Hay también
06 una tercera situación, y tal vez la peor de todas: la de los que no tienen en qué invertir su
07 energía física o mental, por falta de trabajo, cortándose la raiz de toda la cadena de inversiones.
08 Hay, todavía, una cuarta situación: la de los que producen, pero restringen los frutos a la usura
09 y a la ganancia, inmersos en una ambición de tener para tener y solamente tener. Y, finalmente,
10 una quinta, la de los que invierten en ideales de justicia, paz y libertad, alimentados por la
11 pasión y por el entusiasmo.
ROMANOS, Henrique; ROMANOS Jacira. Espanhol Expansión: ensino médio. São Paulo: FTD, 2004.
01 ¿Por qué el autor dice que la energía que algunas personas invierten en trabajo no es suficiente
para inversiones posteriores?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
03 ¿Por qué las palabras energía y todavía llevan acento ortográfico, si son graves terminadas
en vocal? Justifique.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
¡Hola Paco!
Un _______ .
Paloma
04 Complete respectivamente la invitación del recuadro arriba con palabras equivalentes a las
sugerencias citadas abajo.
1. Un ocio.
2. Un día de la semana.
3. Un sitio.
4. Un horario.
5. Una expresión de cortesía.
EL PODER DE LA RISA
01 Su uso como terapia data de los primeros tiempos de la historia. La propia Biblia dice:
02 “Cuando un corazón está alegre, la vida es más larga, pues un corazón lleno de alegría cura
PROCESSO SELETIVO DE ACESSO À EDUCAÇÃO SUPERIOR - PAES/2009 - DOCV/PROG/UEMA
03 como una medicina. Por el contrario, un espíritu triste lo desechan los huesos”. No en vano, los
04 expertos afirman que una persona triste o con depresión es más propensa a sufrir enfermidades
05 que una persona alegre. La tristeza atrae los virus, mientras que el buen humor los ahuyenta.
06 La terapia de la risa o geloterapia no es tan sólo un método preventivo, sino que también
07 facilita la recuperación de los enfermos. Así se reflejaba en la película “Patch Adams”, basada
08 en hechos reales, y en la que Robin Williams representaba el papel de un médico que ayudaba
09 a sus pacientes a luchar contra el cáncer a través de la risa.
MILANI, Esther Maria et al. Listo: español a través de textos. São Paulo: Santillana. Editora Moderna Ltda, 2005.
05 Extraiga del texto arriba cuatro falsos cognatos español / portugués y escriba una frase con
cada uno de ellos.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
06 ¿ Qué circunstancias expresan respectivamente los términos “o” (línea 04) y “mientras”
(línea 05) en el texto?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
DAVIS, Jim. Garfield: mi vida es la lasãna. Ediciones Junior. Barcelona:[s.n.],1991(com adaptação). PROCESSO SELETIVO DE ACESSO À EDUCAÇÃO SUPERIOR - PAES/2009 - DOCV/PROG/UEMA
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
08 Utilice la estructura verbal “estar + gerundio” al lado de cada figura, para expresar la actividad
que hace cada uno.
a)
..............................................................................................
b)
..............................................................................................
c)
..............................................................................................
PROCESSO SELETIVO DE ACESSO À EDUCAÇÃO SUPERIOR - PAES/2009 - DOCV/PROG/UEMA
d)
..............................................................................................
e)
..............................................................................................
a) O termo sublinhado funciona, no texto, como um elemento anafórico e faz retomada de qual
informação?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
b) De acordo com o contexto, o termo destacado no texto acima permite ser classificado
gramaticalmente como
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Com a legitimidade dada pelos 58 milhões de votos obtidos no segundo turno e sem a pressão
de uma oposição ainda desorientada pelo resultado das eleições, o presidente Lula poderia ter
Considerando o contexto,
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Mantendo uma necessária coerência com a composição apresentada, escreva, de modo sucinto
e claro, o seu entendimento a respeito das idéias sugeridas pelo autor.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
PROCESSO SELETIVO DE ACESSO À EDUCAÇÃO SUPERIOR - PAES/2009 - DOCV/PROG/UEMA
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Observe que nos versos acima Basílio da Gama manuseia alguns instrumentos que compõem
a temática árcade. Com base na leitura dos fragmentos, e do poema completo, identifique dois
elementos árcades nos versos citados.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Pirapemas, o povoado em que eu nasci, era um dos lugares mais pobres e mais humildes do
mundo. Ficava às margens do Itapecuru, no Maranhão, no alto da ribanceira do rio.
Do ponto de vista da pontuação empregada pelo autor, justifique a colocação das vírgulas, de
acordo com a gramática normativa.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
As gaiolas (vaporezinhos de roda que faziam a navegação do rio) paravam no povoado para
se abastecer de lenha e para embarcar e desembarcar mercadorias e passeiros.
Além da função referencial, que outra função da linguagem também se evidencia no texto?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
16 A tira a seguir expressa duas comunicações de Jon e duas de Garfield, segundo o autor da tira.
PROCESSO SELETIVO DE ACESSO À EDUCAÇÃO SUPERIOR - PAES/2009 - DOCV/PROG/UEMA
DAVIS, Jim. Garfield um gato de peso. Trad. da Agência Intercontinental Press. Porto Alegre: L&PM, 2006.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
b) Justifique corretamente, preservando o contexto da tira, que raciocínio de Garfield pode produzir
o riso ou estado de graça do leitor.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Grandes temas da vida humana se tecem nos poemas e em obras de ficção. A literatura
não responde e nem deve responder às perguntas nela propostas, mas oferece
oportunidades de ampliar, de multiplicar idéias sem querer atingir nenhuma verdade.
Abre discussões para as percepções de mundo e assim estimula possíveis soluções
para os problemas sociais, como o da fome, da miséria, do desemprego e outros.
Leia os fragmentos extraídos de “O cão sem plumas”, de João Cabral de Melo Neto,
antes de elaborar seu texto.
INFORMAÇÕES
O candidato deve:
“Será atribuída nota zero à prova de Produção Textual (redação) do candidato que: identificar a folha destinada a
sua produção textual; desenvolver texto sob forma não-articulada verbalmente (apenas com números, desenhos,
palavras soltas); fugir à temática proposta ou sugerida na prova de produção textual; escrever de forma ilegível ou
a lápis; escrever menos de vinte linhas na folha de redação; desenvolver o texto em forma de verso.”
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
O
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
NH
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
U
PROCESSO SELETIVO DE ACESSO À EDUCAÇÃO SUPERIOR - PAES/2009 - DOCV/PROG/UEMA
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
SC
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
A
.........................................................................................................................................................................
R
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
RESERVADO À DOCV
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................