Está en la página 1de 6

SUBSISTEMA DE VIGILANCIA SIVE- ALERTA

ENFERMEDADES TRANSMITIDAS POR AGUA Y


ALIMENTOS ECUADOR, SE 18, 2021
Actualizado: 12/05/2021

INTRODUCCIÓN

La Organización Mundial de la Salud (OMS), se definen las enfermedades transmitidas por alimentos (ETAS) como el conjunto de
síntomas originados por la ingestión de agua, alimentos que contengan agentes biológicos o no biológicos en cantidades tales que
afectan la salud del consumidor en forma aguda o crónica, a nivel individual o de grupo de personas.

Las enfermedades transmitidas por alimentos (ETAS) comprenden varias dolencias y constituyen un problema de salud pública a
nivel mundial, la contaminación de los alimentos puede producirse en cualquier etapa del proceso que va de la producción al
consumo de alimentos y puede deberse a la contaminación ambiental, contaminados por bacterias, virus, parásitos, productos
químicos y toxinas ya sea del agua, la tierra o el aire, la manifestación clínica más común de una enfermedad transmitida por los
alimentos consiste en la aparición de síntomas gastrointestinales, pero estas enfermedades también pueden dar lugar a síntomas
neurológicos, ginecológicos, inmunológicos y de otro tipo.

En Ecuador durante el 2019, las enfermedades transmitidas por agua y alimentos alcanzaron 19487 casos, decremento del 54%
con relación al año 2020.

Enfermedades Transmitidas
CASOS DE ETAS REPORTADOS A NIVEL NACIONAL por Alimentos
ECUADOR 2017 – 2021*
Tabla de contenido:
Evento 2017 2018 2019 2020 2021*
Otras intoxicaciones 11861 15439 12203 5890 2734 1. Otras intoxicaciones
alimentaria as bacteriana as
Hepatitis A 3499 4126 4314 1057 139 alimentarias bacterianas
Infecciones debidas a 2063 2680 1614 1099 235 2. Hepatitis A
Salmonella
Fiebre tifoidea y 3. Infecciones debidas a
1659 1476 1106 766 198
paratifoidea Salmonella
Shigelosis 560 386 248 112 34
4. Fiebre tifoidea y
Cólera** 1** 0 2** 0 0
paratifoidea
Fuente: Sistema de Vigilancia (SIVE-ALERTA).
Elaborado por: Dirección Nacional Vigilancia Epidemiológica. 2021* Información obtenida hasta
5. Shigelosis
la SE 18 *Datos sujetos a variación
** Cepa no toxigénica

Tema Central:
Intoxicaciones alimentarias bacterianas:
Los alimentos pueden ser contaminados por bacterias en cualquier momento de la producción o del procesamiento. Los
síntomas son náuseas, vómito, diarrea, dolor y calambres abdominales y fiebre (1). En Ecuador en la semana epidemiológica
dieciocho, se reporta 53 casos a nivel nacional, ocasionado por el consumo de agua, alimentos que presentan una mala
manipulación, cocción y/o conservación, transmitiendo las bacterias patógenas a los consumidores.

Salmonella:
Salmonella transmitida de animales a humanos, la bacteria vive en el intestino humano o an imal y se transmite a otras personas
por el contacto con heces o excrementos de humanos o animales infectados, En Ecuador en el 2021 en la semana epidemiológica
dieciocho se reporta 8 casos de Salmonella, producidos por la ingesta de alimentos de origen animal contaminados, como huevos
y sus derivados crudos, carnes no cocidas completamente. También puede ser transmitida por hortalizas contaminadas con
heces o excrementos.

1. Organización Mundial de la Salud. Estimaciones de la OMS sobre la carga mundial de enfermedades de transmisión alimentaria. Available
from:https://www.who.int/foodsafety/publications/foodborne_disease/fergreport/es/
Subse
cretari
aNaci
onaldeVi
gil
anci
adel
aSal
udPúblic
a
Dire
cc i
ónNac
ionaldeVi
gil
anc
iaEpi
demi
ológi
ca
GACETAEPI
DEMI
OLÓGI
CA
ENFERMEDADESTRANSMI
TIDASPORAGUAYALI MENTOSOTRASI
NTOXI
CACI
ONESALI
MENTARI
AS
Ec
uador
,SE18/202
1
Lasenferme dadestra
n s
miti
dasporlosali
me nt
osso ngeneral
me nt
edec aráct
erinf
eccios
oot óxic
oys o ncausad
asp orbac t
eri
as,vir
usop ar
á s
it
osque
penet
r a
ne ne lorgani
smoat r
avésdelaguaolosa l
ime nt
osc ont
aminados.Co nt
emplanalgunasdole
n c
ia syconst
itu
y enunp roble
mades aludpúbli
ca
cr
e c
ientea lr
ededordelmundo.Sonp r
o voc
adosp orlainges
tióndeali
me ntosconta
mi na
dosp ormicroorgani
smos,enc ualqui
eretapadelproces
adodelos
al
ime ntos,desdelaproducc
iónalconsumod elosmi smos.Lama ni
festa
ciónc l
íni
camá scomúne slaa par
ici
ónd esínt
oma sga s
tr
ointe
sti
nal
e s.
HastalaSE1 8,sehannotif
icad
o2 .
734c as
osd eIntoxic
aciónali
me nt
ari
a,losmi s
mosqu ee nsuma yoríafu
eronrepo r
tadosenlaprovinci
adeElOr ocon
1254c asos.
Elgrupod eedadmá safec
tadoesde2 0a49a ños,ma yor
it
aria
me nt
ee lsexofemenino.
Cas
osnot
if
icadosdeA040-
A049Otrasint
oxi
cac
ione
s Ca
sosnot
if
icadosdeA040
-A049Ot
rasint
oxi
cac
ione
sal
ime
nta
riasbac
ter
ianaspor
ali
mentari
asbact
eri
anasporpr
ovinci
aSE18 pr
ovinci
aSE18
PROVI NCI
A SE01-17 SE18 Total CARCHI CARCHI
IMBAB4 U
0RA
ELORO 1.254 1.254 E
SMERALDAS
40 PICHI32
N CHA
GUAYAS 329 19 348 GALAPAGOS 71 IMBABURA SANTO DO MI
NG O D E2
L7O
9S TSACHI
LAS
32 MANABC13
I
O TOPAXI ORELLANA
PICHINCHA 268 11 279 6
167 65 44
MANABI 156 11 167 PICHINCHA SUCUMBIOS
279 38
LOJA 114 1 115 ©Mapbox©OSM S
ANT ODOMINGODELOST S ACHI
LAS
ESMERALDAS 71 71 13 NAPO
COTOPAXI 62 3 65 MANABI COT OPAXI 34 ORELL
ANA
TUNGURAHUA 55 55 167 65 44
ORELLANA 44 44 L
OSRIOS T
UNGURAHUA
CAÑAR 42 42 11 55
CARCHI 38 2 40 PAST
AZA
SUCUMBI OS 38 38 GUAY
AS CHI
MBORAZ
O 32
S
ANT
AELE
NA348
ZAMORACHI NCHI
PE 36 1 37 7
3
NAPO 33 1 34 CAÑAR MORONAS
ANT
IAGO
PASTAZA 32 32 42 10
I
MBABURA 29 3 32 AZ
UAY
AZUAY 30 1 31 31
SANTO DOMI . 13
NGO DEL. 13 E
LORO
LOSRI OS 11 11 1.254
Casos
MORONASANTI AGO 10 10 L
OJA 3 1.
254
CHIMBORAZO 7 7 115 Z
AMORACHINCHI
PE
37
GALAPAGOS 6 6
SANTAELENA 3 3
Total 2.681 53 2.734 ©2021Mapbox©OpenSt
reet
Map

Cas
osnot
if
icadosdeA040-
A049Ot
rasi
ntoxi
cac
ione
sal
ime
ntar
iasbac
ter
ianaspore
str
atodee
dadys
exoSE18
GRUPO DEEDAD
<Menoraunaño 48 28
SEXO
De1a4años 206 220 HOMBRE
De5a9años 160 166 MUJER
De10a14años 117 103

De15a19años 140 90

De20a49años 659 501


De50a64años 87 59

DE65ymás 82 68

Cas
osnot
if
ica
dosdeA040-
A049Ot
rasi
ntoxi
cac
ione
sal
ime
ntar
iasbac
ter
ianaspo
rañosSE18
343

Año
1.

2021
2020
2019
2018
119
107

100
98
92
88
82

84

83

85
75

77

78

72
60

53
38
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
Subs
ecret
ari
aNaci
onaldeVigi
lanci
adel
aSal
udPúblic
a
GACETAEPI D
DEMIir
ecci
ónN
OLÓGIac
io
CAnaldeVi
g i
lanc
iaEpi
demi
ológi
ca
ENFERMEDADESTRANSMI
TIDASPORAGUAYALI MENTOSI NFECCI
ONESDEBI
DASASALMONELLA
Ecuador
,SE18,2021
Lasal
mo nel
osi
se scau s
adap orlabact
eri
aSalmo ne
llayesunad el
asenfe
rmedadesdetr
ansmisiónal
imentar
iamáscomune s.Anual
me nteafe
ctaa
dec
enasdemi l
lonesd eperso
na sdetodoelmu ndoyp r
ovocamá sd
ec i
enmilmuerte
s.Enlama yorí
adelosc a
sos
,lo
ss í
ntoma ss
o nlevesylospaci
ente
s
ser
ecupera
ns i
nt ra
tamientoespecí
fic
o.Sinemb argo,e
nalgunoscas
os,par
ti
cul
armenteenniñospequeñosyenanci
anos,ladeshi
d r
ata
c i
óncausadaporla
enf
ermedadpued esergraveyp onerenpeli
grolavida.
Hast
alaSE18s ehanno ti
fi
cado2 35casosdeSalmo ne
los
is,l
osmismosqueensuma yorí
afueronreport
adosenl
aprovinciadeGua yascon75.

Cas
osnot
if
icadosdeA020-A0 29I
nfe
cci
one
sde
bidasa Cas
osno
tif
icadosdeA020-A029I
nfe
cci
one
sde
bidasas
almone
ll
aporpr
ovi
nci
aSE
sal
mone l
laporpr
ovinc
iaSE18 18
PROVI NCI
A SE01-17 SE18 Tot
al
GUAYAS 75 75 SUCUMBI
OS
E
SME
RALDAS 3
MORONASANTI AGO 35 35 3 I
MBABURA MANABI
MANABI 22 22 3 22
LOJA 20 1 21 S
UCUMBI
OS
©Mapbox©OSM PICHINCHA 3
PICHINCHA 13 4 17 17
COTOPAXI 11 11 NAPO
MANABI COT
OPAXI 4 ORE
LLANA
AZUAY 8 8 22 11 3
PASTAZA 6 6
L
OSRIOS T
UNGURAHUA
LOSRI OS 6 6 6 1

ZAMORACHI NCHI
PE 5 5 PAS
TAZ
A
GUAY
AS CHI
MBORAZ
O 6
ELORO 5 5 S
ANT
AELE
NA75
1
1
CAÑAR 5 5
CAÑAR MORONAS
ANT
IAGO
NAPO 4 4 5 35
SUCUMBI OS 3 3
AZ
UAY
ORELLANA 2 1 3 8
I
MBABURA 3 3 E
LORO
5
ESMERALDAS 2 1 3 Casos
TUNGURAHUA 1 1 L
OJA 1 75
21 ZAMORACHI
NCHI
PE
SANTAELENA 1 1 5
CHIMBORAZO 1 1
Total 227 8 235 ©2021Mapbox©OpenSt
reet
Map

Cas
osnot
if
icadosdeA020-A029I
nfe
cci
one
sde
bida
sas
almone
ll
apore
str
atodee
dadys
exoSE18
GRUPO DEEDAD
<Menoraunaño 4 2
10 9
SEXO
De1a4años
HOMBRE
De5a9años 12 10 MUJER
De10a14años 13 7

De15a19años 4 5

De20a49años 55 55

De50a64años 19 8

DE65ymás 11 11

Cas
osnot
if
icadosdeA0
20-A02
9Inf
ecc
ione
sde
bidasas
almone
ll
aporañosSE18
Año
2021
2020
2019
2018
31
22

20

17
14
14

13

13
13
11

11
11
10

8
7

7
6

10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Subse
cretari
aNaci
onaldeVi
gil
anci
adel
aSal
udPúblic
a
Dire
cc i
ónNac
ionaldeVi
gil
anc
iaEpi
demi
ológ
ica
GACETAEPI
DEMI
OLÓGI
CA
ENFERMEDADESTRANSMI TIDASPORAGUAYALI MENTOSSHI GELOSI S
Ecuado r
,SE1 8-,2021
Lashi
gel
osi
sesunainfe
cci
ónent
éri
cainva
sivaagudacaus
adaporbact
eri
asq ueper
tenece
na lgé
neroShi
gel
la.Esendémicaenlama yor
íadel
ospa í
sesen
des
arr
oll
oyeslacausamási
mport
antededi
arre
acons an
greentod
oe lmu ndo.Sees
timaq ueca
usaalmenos80millo
nesd eca
sosded i
arr
easanguinol
ent
a
y700,
000muert
escadaaño.
Hast
alaSE18,sehannoti
fi
cad
o3 4cas
osdeSh i
gel
o s
isenlapr
ovinc
iadeSu cumbioscon16c a
oss,l
apobl
acióna
fectad
as eencue
ntraenele
str
a t
odee da
d
de20a49años
.

Cas
osnot
if
icadosdeA030-
A039Shi
gel
osi
spor Cas
osnot
if
icadosdeA030-
A039Shi
gel
osi
sporpr
ovi
nci
aSE18
prov
inc
iaSE18

PROVI
NCI
A SE01-
17 Tot
al SUCUMBI
OS
SUCUMBI
OS 16 16 16
S
UCUMBIOS COTOPAXI
PI
CHI
NCHA 16 1

PI
CHI
NCHA 9 9 9

©Mapbox©OSM MANABI COT


OPAXI ORE
LLANA
1 1 3
ORELLANA 3 3

PASTAZA 2 2 PAS
TAZ
A
2

MORONASANTI
AGO 1 1
MORONASANT
IAGO
1
MANABI 1 1

LOJA 1 1
Casos
L
OJA 1 16
COTOPAXI 1 1 1

Tot
al 34 34
©2021Mapbox©OpenSt
reet
Map

Cas
osnot
if
ica
dosdeA0
30-
A039Shi
gel
osi
spore
str
atodee
dadys
exoSE18
GRUPO DEEDAD
<Menoraunaño 2 1
De1a4años 3 1
De5a9años 3 2 SEXO
1 1 HOMBRE
De10a14años
MUJER
De15a19años 2 2
De20a49años 5 9
De50a64años 1
DE65ymás 1

Cas
osnot
if
icadosdeA030
-A03
9Shi
gel
osi
sporañosSE18

Año
2021
2020
2019
2018

6
3 3 2
22 1 1 3 45 1 1
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Subs
ecr
etar
iaNac
iona
ldeVi
gil
anc
iadel
aSal
udPúbl
ic
a
GACETAEPI
DEMI
OLÓG
DI
iC
r
eA
cc
iónNac
ionaldeVi
gil
anc
iaEpi
demi
oló
gic
a
ENFERMEDADESTRANSMI TIDASPORAGUAYALI MENTOSFI EBRETI FOIDEAYPARATI FOI DEA
Ecuador,SE1 8,2 021
L
afiebref oideae sunaenfer
me dadagudacausadaporlaSal
monell
aenter
icaserovari
e da
dT y
phi ylaparafoi
deaescausa
daporS almonell
aenter
ic
a
s
erovar
iedadPa r
atyphiAyB.LaOMSe smaqueoc urr
en17mill
onesdecasospora ñoy600.000de func
ionesenl
ospaís
ese ndesarr
oll
o.Latra
nsmisi
ón
e
sfecal
-ora
l atrav
é sdeaguaya l
i
me nt
oscontaminadosconhece
suor i
nadee nfe
rmosodepor tadores,
v e
ctor
es(mos
casyc uca
rachas)queseposan
s
obreali
me ntosenlosquesepue demulplic
arydepe r
sonaapers
ona.HastalaSE18s e hanno fic ado198c as
osdeF i
ebreTif
oideayPa r
af oi
dea.De
l
t
otal
dec as
osani velnaci
onal
,laprovi
nci
acone l
ma yornúmerodecasosesEsme ra
ldas51c onc asos.E
l g
rupodeedadmá safe
ctadoe sde20a49a ños
.

Cas
osnot
if
icadosdeA010-
A014Fi
ebret
ifo
ide
aypa
rat
if
oide
apor Cas
osnot
if
icadosdeA010
-A014Fie
breti
foi
deaypar
ati
foi
deaporpr
ovi
nci
a
pr
ovi
nci
aSE1 8,2
021 SESE18,2021
PROVI
NCI
A SE01-17 SE18 Tot
al CARCHI
ESMERALDAS 51 51 1
SANTO DOMI
NGO DELOSTSACHI
LAS
SUCUMBI OS 30 1 31 E
SME
RALDAS
6
51 I
MBABURA
GUAYAS 26 26 7
COTOPAXI 16 16 S
UCUMBIOS
©Mapbox©OSM PICHI
NCHA 31
PICHINCHA 12 12 S
ANTODOMI
NGODELOST S
1ACHI
2 LAS
ORELLANA 8 1 9 4 NAPO
MANABI COT
OPAXI 4 ORE
LLANA
MANABI 9 9 9 16 9
ELORO 8 8
L
OSRIOS T
UNGURAHUA
I
MBABURA 7 7 5 1

MORONASANTI AGO 5 5 PAS


TAZ
A
GUAY
AS 1
LOSRI OS 5 5 S
ANT
AELE
NA26
2
SANTO DOMINGO DE.
. 4 4 MORONASANT
IAGO
NAPO 4 4 5

LOJA 4 4 AZ
UAY
1 Casos
ZAMORACHI NCHI
PE 2 2
E
LORO 1 51
SANTAELENA 2 2 8
TUNGURAHUA 1 1 L
OJA
PASTAZA 1 1 4 ZAMORACHI
NCHI
PE
2
AZUAY 1 1
Total 196 2 198 ©2021Mapbox©OpenSt
reet
Map

Ca
sosno
tif
icadosdeA0
10-
A014Fi
ebr
eti
foi
deaypa
rat
if
oide
apo
res
trat
odee
dadys
exoSESE18,2021

GRUPO DEEDAD
<Menoraunaño 3 1 SEXO
De1a4años 11 5 HOMBRE
De5a9años 8 15 MUJER
De10a14años 12 9
De15a19años 10 10
De20a49años 45 28
De50a64años 20 10
DE65ymás 6 5

Cas
osnot
if
icadosdeA010-
A014Fi
ebr
eti
foi
deaypar
ati
foi
deaporañosSESE18,202
1

Año
2021
2020
2019
2018

22 19
131513 16
1214 1213
20
3 7 6 9 9 6 7 2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53

Fuente:SIVE-
SAler
taDNVE
Elaboraci
ón:SSVE
Subse
cretari
aNaci
onaldeVi
gil
anci
adel
aSal
udPúblic
a
Dire
cc i
ónNac
ionaldeVi
gil
anc
iaEpi
demi
ológi
ca
ENFERMEDADESTRANSMI TIDASPORAGUAYALI MENTOSHEPATI TI SA
Ecuador
,SE18 /2021
LaHepa sAe sunaenferme da
dhe pá cac
ausa daporelvir
usdel
ahe pa sA( VHA).S
etrans
mitepri
nci
pal
me ntecuandounaper
s onanoinf
ect
ada
comeobe beal
goconta
mina doporhe c
esdeunape r
sonainf
ect
adaporest
evirus.
Estaenf
ermedadest
ali
gadaal af
alt
adea guas
alubre,s
aneami
ent
o
defici
ent
eyunama lahi
gienepe r
sonal.
Hast
alaSE18sehanno fic ado139c as
osdeHe pa sA, l
osqueensuma y
orí
af uer
onrepor
tadosporl
aprovi
nciadeGua y
ascon39c asos
.
Elgr
upodee da
dmá safec
tadoe sde21a49a ños .
Cas
osnot
if
icadosdeB150-B15
9He
pat
it
isA Cas
osnot
if
icadosdeB1
50-
B159He
pat
it
isAporpr ov
inc
iaSE18
porprovi
nciaSE18 CARCHI CARCHI
1
PROVI
NCI
A SE01-
17 SE18 Tot
al 1
SI
MB
A AO
NTBURO
DAMI NGO DELOSTSACHI
LAS
GUAYAS 39 39 4 2

PI
CHI
NCHA 29 29 S
UCUMBI
OS
PI
CHINCHA
MORONASANTI
AGO 15 15 ©Mapbox©OSM 29 4
SANTODOMI
NGODEL OSTSACHI
LAS
NAPO 9 9 2
NAPO
LOSRI
OS 6 6 MANABI COTOPAXI 9 ORE
LLANA
5 1 2
LOJA 6 6
TUNGURAHUA 5 5 L
OSRIOS
T
UNGURAHUA
5
MANABI 5 5 6

SUCUMBI
OS 4 4 PAS
TAZ
A
GUAYAS CHI
MBORAZ
O 2
I
MBABURA 4 4 39 2
ZAMORACHI
NCHI
PE 3 3
CAÑAR MORONAS
ANT
IAGO
AZUAY 3 3 1 15
SANTO DOMI
NGO DEL.
. 1 1 2
AZ
UAY
PASTAZA 2 2 3
ORELLANA 2 2
CHI
MBORAZO 2 2
COTOPAXI 1 1 L
OJA
Casos
Z
AMORACHI
NCHI
PE 1 39
CARCHI 1 1 6
3
CAÑAR 1 1
Tot
al 138 1 139 ©2021Mapbox©OpenSt
reet
Map

Ca
sosnot
if
icadosdeB150-
B159He
pat
it
isApore
str
atodee
dadys
exoSE18
GRUPO DEEDAD
<Menoraunaño 2 SEXO
De1a4años 5 7 HOMBRE
De5a9años 12 7 MUJER
De10a14años 7 6
De15a19años 3 8
De20a49años 21 38
De50a64años 4 10
DE65ymás 5 4

Cas
osnot
if
icadosdeB150
-B15
9He
pat
it
isApora
ñosSE1
8
Año
2021
2020
2019
2018

9 12 16 911
7 6 7 7
7 812 7 5 6 4 5 1
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
1
2
3
4
5
6
7
8
9

También podría gustarte