Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
1. ORACIONES OBLIGATIVAS
Hay que cantar. Se tiene que cantar. Se debe cantar. Se debe de cantar
Takinam.
Ñuqa takinaymi.
Qam takinaykim.
Pedro teatropi takinanmi.
Qamwan ñuqawan takinanchikmi.
Luisawan ñuqawan wayñuta takinaykum.
Qamkuna takinaykichikmi.
Pedrowan Juanawan teatropi takinankum.
TIEMPO PASADO
Ñuqa takinaymi karqan.
Qam takinaykim karqan.
Pedro teatropi takinanmi karqan.
Qamwan ñuqawan takinanchikmi karqan.
Luisawan ñuqawan wayñuta takinaykum karqan.
Qamkuna takinaykichikmi karqan.
Pedrowan Juanawan teatropi takinankum karqan.
2. ORACIONES DECLARATIVAS
3. ORACIONES NEGATIVAS
MANA ‘no’
Mi gato Piero NO entró con tu perro Lobo a la casa de Juan ayer.
Imataq qué
Maytaq dónde
¿Dónde está Claudia Sofía?
¿Maypitaq Claudia Sofía kachkan?
- Claudia Sofía Bibliotecapim kachkan.
- Manam Claudia Sofía bibliotecapichu kachkan.
Imaynataq cómo
Hayk’aptaq cuándo
Hayk’ataq cuánto
Inanasqataq / imaraykutaq Por qué
Mayqintaq cuál
Takinam.
Qam llamk’anaykim.
Ustedes deben invitar a la casa a Lucas.
Qamkuna Lucasta wasita waqyaNAykichikmi.
Waqya- invitar
Nosotros tenemos que levantarnos temprano.
Ñuqanchik tutamanta hatariNAnchikmi.
Hatari- levantarse
Tutamanta ‘temprano’
2. ORACIONES DECLARATIVAS
a la casa de Mateo Mi perra Mocca entró con mi gata Minina ayer.
3. ORACIONES NEGATIVAS
-taq (información)
Pitaq quién
PREG.
Cast. ¿Quién es él? ¿Es Mateo?
Que. ¿Pitaq pay? ¿Mateochu?
-Mateom pay. = Pay Mateom. Mateo es él.
-Mateom ñuqa kani. = Ñuqa Mateom kani. Mateo soy yo.
Imataq qué
Imaynataq cómo
Hayk’ataq cuánto
Hayk’aptaq cuándo
Mayqintaq cuál
Imanasqataq / imaraykutaq
Maytaq dónde
Maypitaq en dónde
Perro Mocca
Gato Minina
verbo-NA.