Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
MÓDULO 1
II. Introducción a la microbiología
Historia y Actualidad
OTOÑO 2023
CURAR
PERO EL MÉDICO NO SÓLO DEBE SABER CURAR, SINO TAMBIÉN
MANEJAR OTRAS HABILIDADES:
SE ENTRENA PARA MANTENER LA SALUD DEL INDIVIDUO SANO
INTEGRA DIAGNÓSTICOS RÁPIDOS, OPORTUNOS Y CERTEROS
TRABAJA EN EQUIPO
ES CAPAZ DE REHABILITAR AL ENFERMO
EDUCA A SU PACIENTE SOBRE EL FOMENTO DE LA SALUD FÍSICA Y MENTAL Y LA
DE SU ENTORNO FAMILIAR Y SOCIAL
ES UN PERPETUO ESTUDIANTE, UN BUEN LECTOR Y UN INDIVIDUO CULTO
PUEDE TRATAR POR IGUAL AL PACIENTE SIN DISTINGOS DE SEXO, RAZA,
NACIONALIDAD, RELIGIÓN, NIVEL SOCIAL, EDAD, PARTIDO POLÍTICO NI
DIFERENCIAS DE OPINIÓN
TRATA AL SER HUMANO ENFERMO, NO A UNA ENFERMEDAD, NI A UN NÚMERO
DE CAMA, NI A UN EXPEDIENTE
SABE SER HUMILDE AL COMPRENDER SUS PROPIAS LIMITACIONES
ES PROFUNDAMENTE OPTIMISTA, PUES LUCHA CONTRA LA MUERTE, QUE ES
INVENCIBLE
ADEMÁS, SON CUALIDADES DEL MÉDICO:
Salud y enfermedad
t rop ía
en
orden
enta
lpía
Estructuras vivas des
ord enfermedad
en
Esta foto de Autor desconocido está bajo licencia CC BY-NC-ND
muerte
4,000 a. c.
• Con la invención de la escritura se inicia la
protohistoria de la humanidad. Las primeras
grandes culturas de Egipto y Mesopotamia permiten
que la medicina, acerca de la cual hasta estos
momentos, solo se pueden formular suposiciones,
aparezca por primera vez con sus contornos bien
definidos. Sobre los indicios de la medicina china,
india o precolombina solo tenemos noticia a través
de fuentes muy posteriores
2000 – 1200 a. c.
• Los egipcios redactan
papiros que hacen
referencias a temas de
medicina, como la diagnosis,
la descripción y la terapia de
las enfermedades. Se
redacta el Papiro Ebers, el
mas famoso de entre todos
los conservados. Sus 108
columnas contienen unas
900 recetas y prescripciones.
Actividad 1
Como parte de la
edición de la memoria
de sesiones, integre
aquí un comentario
personal referente a
este párrafo
• Microbiología y Parasitología Médicas
• Prats. Página 384
MOMIA DE UN SACERDOTE DE AMMÓN CON TUBERCULOSIS EN LA
ESPINA DORSAL Y UN ABSCESO MUSCULAR EN LA REGIÓN LUMBAR.
AÑO 1000 a de C.
Era posible
observar el
daño por
enfermedad.
Se desconocía la
causa
100 – 199 d. de C
Teoría de los cuatro
humores según el
Corpus Hippocraticum,
ampliada según
Galeno y con
adaptaciones hechas
durante la época
medieval
“clases de enfermedades”
Página 15
Teoría filosófica y teoría microbiana de la enfermedad
“El triunfo de la
Muerte”. 1530
Pieter Brueguel
“LOS CUATRO
JINETES DEL
APOCALIPSIS”
ALBERTO
DURERO
GRABADO EN
MADERA
BASILEA,
MUSEO DE
ARTE
1498
“ST. ISABEL DE
HUNGRÍA”
PINACOTECA DE MUNICH
(1207- 1231)
“ST. ISABEL DE
HUNGRÍA”
HANS HOLBEIN EL
VIEJO
RETABLO DEL
ALTAR DE SAN
SEBASTIÁN
(DETALLE)
PINACOTECA DE
MUNICH
(1207- 1231)
“TEMA BÍBLICO
DE JOB”
ARTISTA
DESCONOCIDO
XILOGRAFÍA EN
COLOR
BERLÍN
GABINETE DE
ESTAMPAS
1500
“TEMA BÍBLICO
DE JOB”
ARTISTA
DESCONOCIDO
XILOGRAFÍA EN
COLOR (DETALLE)
BERLÍN GABINETE
DE ESTAMPAS
1500
VIRUELA
IZQUIERDA:
FASES DE LA
VACUNA
ANTIVARIÓLICA
DERECHA:
PORTADA DEL
LIBRO DE E.
JENNER
1799
LECTURA COMPLEMENTARIA 3
1600
En la tradición hipocrática se supone como causa
de la peste el llamado miasma, una “escencia
etérea” que se origina sobre todo por procesos de
putrefacción en el aire y en el agua.
Athanasius Kircher (1602-1680) la descubre en 1659
observándola como “animáculos” en su microscopio.
El bacteriólogo suizo Alexander Yersin identificó, el
23 de junio de 1894 el agente patógeno en ratas
muertas: Yersinia (Pasteurella) pestis.
“MÉDICO DE
APESTADOS”
PAULUS
FÜRST
1656
“MÉDICO DE
APESTADOS”
PAULUS
FÜRST
1656
Actividad 3
¿ a qué atribuye
la falta de
eficiencia del
uniforme del
“médico de
apestados” en la
prevención de la
“muerte
negra” ?
“HIGEA, DIOSA DE LA
SALUD”
MUSEO VATICANO
ROMA
LECTURAS COMPLEMENTARIAS 4
“LA MEDICINA ES LA MÁS CIENTÍFICA DE LAS
ARTES, LA MÁS ARTÍSTICA DE LAS
HUMANIDADES, LA MÁS HUMANISTA DE LAS
CIENCIAS
• EDMUND PELLEGRINO
ANTONIE VAN LEEUWENHOECK
LIMITE DEL
OJO HUMANO
LIMITE DEL
MICROSCOPIO
OPTICO
LÍMITE DEL
MICROSCOPIO
ELECTRÓNICO
• EL MUNDO MICROSCÓPICO
PERMANECIÓ EN EL
DESCONOCIMIENTO HUMANO
HASTA LA INVENCIÓN DE LOS
LENTES DE AUMENTO Y LOS
PRIMEROS MICROSCOPIOS
• A MEDIDA QUE SE PERFECCIONÓ EL MICROSCOPIO SE
ACUMULARON LAS DESCRIPCIONES DE VARIADAS
ESTRUCTURAS
L. Pasteur
1826
ARNOLD
BÖCKLIN
(1827 -1901)
A partir del trabajo de Louis Pasteur la bacteriología evoluciona
rápidamente
• 1868 Borrelia recurrentis Otto Hugo Franz Obermeier
• 1873 Mycobacterium leprae Armauer Hansen
• 1876 Bacillus anthracis Robert Koch
• 1879 Neisseria gonorrhoeae A. L. Siegmund Neisser
• 1880 Salmonella typhii Carl Joseph Eberth
• 1882 Mycobacterium tuberculosis Robert Koch
• 1883 Vibrio cholerae Robert Koch
• 1884 Corynebacterium diphteriae Friedrich A. Löffler
• 1886 Diplococcus pneumoniae Albert Fraenkel
• 1887 Brucella melitensis David Bruce
• 1887 Neisseria meningitidis Anton Weichselbaum
• 1888 Salmonella enteritidis August A. Hieronymus Gärtner
• 1894 Pasteurella pestis Alexandre Émile Jean Yersin
• 1897 Clostridium botulinum E. P. Marie van Ermengem
• 1898 Shigella dysenteriae Kiyoshi Shiga
Lectura
opcional 2
• “ EL ÚNICO SECRETO REAL DEL ÉXITO ES EL
ENTUSIASMO”
• Walter Chrysler