Está en la página 1de 18

LECCIÓN Nro.

1
Mayïr t’aqa

Qullasuy marka
Cultura andina
kimsa jilasullkapxiwa, jilïrij wali jayrawa, taypirixa jank’akiw irnaqui,
sullkïrix walpin tij’tasi, ¿kunäpachasa?
 Son tres hermanos, el mayor es muy lerdo, el del medio trabaja
ligeramente y el menor muy agil.Que será
interpersonal e intrapersonal
interpersonal en circunferencial

intrapersonal

Inter e
intrapersonal
Mayïr t’aqa(cap,1 ) AYMAR MARKACHIRINAKAN
SARÄWIPA=la hitororia de la lengua aymara
ARUMTAMPI KACHARPAYAMPI

Aski urukipan Aski urukipanay Aski jayp’ukipan


jila (buenos días
kullaka(buenos días hermano) jila(buenos tardes
hermana) hermano)

Aski jayp’ukipanay
jilata (Buenos Dias
hermano)
PAG. 11
Aski urumakipanay jilata Aski urukipan lulunaka.
Aski urumakipan jila (Buenos noches pues sea (Buenos noches
(Buenos noches hermano hermano señoritas/jovencitas.

PAG. 11 Aski urukipanay tata yatichiri (buenas tardes


sea pues señor profesor)
PAG. 12

Aski jayp’ukipan tatanak mamanaka


buenas tardes señores y señoras Yus aski ur churapxatam
tatanak mamanaka (Dios te de
un buen días )

Aski jayp’ukipanay tata(buenas


noches señor,pues. Jumarus ukjamarak tata (ati sea
también lo mismo)
PAG,12
i) Uru, jayp’u, aruma arumtasiñataki.(dia, tarde, noche para saludarse).
 Urutaki (para día)
 tata (señor) mama (señora)

A) Aski urukipan wawa B.Aski urukipanay Ichutata
Buenos días bebé buenos días abuelo
 jilata (hermano) masi (compañero)
 ii) jayp’utaki (para tarde)
 A).Aski jayp’ukipan tatanak mamanaka.(buenas tardes señores
 y señoras).
 B). Aski jayp’ukipanay mama. (buenos tardes señora).
 iii). Arumataki (para noche)
 A). Aski arumakipan kullaka B. Aski arumakipanay kullaka
 Buenas noches hermana Buenas noches hermana
pag.12

B) MAYJ MAYJ ARUMTANAKA (FORMAS DE SALUDOS)

1. A.Pablo B. Jay (qué)


2. A. Kamisak tata Pablo B. Walik mama
(hola señor Pablo) (bien señora).
3. A. Kunjamasktas Pablo B. Nayax walikisktwa
(cómo estas Pablo) Yo estoy bien.
4. A.Yus aski ur churatam mama. B. Jumarus
Dios te de buen día señora ukjamarak mama
atí así mismo sea señora
PAG. 13
B: Aski urukipanay jilata Inti (buenos B: Aski jayp’ukinay jilata (buenas tardes
días hermano Inti) hermano)

A: Aski jayp’ukipan kullaka (buenas tardes sea


pues hermana)
A: Aski urukipan Wara
(Buenos días Wara) B: Aski arukipanay waynuchu
(buenas noches jovencito)

Aski arumakipan jach’a tata


(buenas noches abuelo)
PAGINA 14. PHUQHANCHAPXAÑÄNI
(COMPLETAREMOS)

A: Aski B: Aski A: Aski jayp’ukipan


urukipanay B: Aski jayp’ukipanay
urukipan kullaka jilata Inti (buenas kullak Wara (Buenas
jilatanaka(b (buenos días tardes Inti) tardes hermana Wara )
uenas días hermana)
hermanas)
A: Jikisiñkam
PAG. 15. KACHARPAYA masi (hasta
luego
A: Jikisiñkam kullaka ( hasta pronto compañero)
hermana)

B: Jikisiñkamay jilata ( B: Jikisiñkamay masinaka ( hasta luego


hasta pronto pues sea pues compañeros)
hermano)
ARUSKIPÄWI ( CONVERSACIÓN)
Wara: kamisak jilata. ( como estas hermano )
PABLO: Walik kullaka (bien hermana)
WARA: Kunjamasktas jilata, Pablo (como estas hermano,Pablo)
PABLO: Walik kullaka, Wara. (bien hermana)
WARA: Iyaw jikisiñkama, Pablo ( ya esta bien,Pablo )
PABLO : Jikisiñkamay kullaka, Wara (hasta luego pues hermana Wara)
Pag.15 y 16
A: Sarxä kullaka. B. Walik jilata, jikisiñkama.
Me iré hermana bien hermana, hasta luego.
B: Qhipurkam jila B: Qhipurkamay kullaka.
hasta otro día hermano hasta otro día pues hermana
A: Jutir urkam kullaka B: Jutir urkamay jila.
hasta otro día hermana hasta otro día pues hermano
IST’AS QILLQAPXAÑANI ( ESCRIBAMOS ESCUCHANDO)
A:……………………………… B:………………………………..
A:……………………………… B:……………………………………
A:………………………………. B: ……………………………………
A:……………………………….. B:…………………………………
A:…………………………………B:………………………………..
A:……………………………… B:…………………………………
A:………………………………... B:………………………………….
A:………………………………….B:………………………………….
PAG.17 QILLQANAK KIKIPAYAÑANI
(COMPAREMOS LAS ESCRITURAS)

Aymar qillqanaka (abecederario aymara)


P,ph,p’,t,th,t’,ch,chh,ch’,
k,kh,k’,q,qh,q’,s,j,x,l,ll,m,n,ñ,w,y,r,i,u,
Castellano qillqanaka (abecedario castellano)
A,b,c,ch,d,e,f,g,h,i,j,k,l,ll,m,n,ñ,o,p,q,r,rr,s,t,v,w,x,y,z.
PAG.17 QILLQANAK AJLLIPXÄÑANI
(COMPAREMOS LAS ESCRITURAS)
Aymara Paypacha (las dos) Kastilla (castellano)
PAG.18 AYMAR ARU ARSUWJANAKA
(LAS PARTES DEL APARATO FONADOR)
PAG.18 ISPILLPURAMP ARSUTANAKA
P-PH-P’ (CONSONANTES CON BILABIAL P-PH-P’)
Jichhax niya kipka arunak thaqhapxañani ,ukat arsupxañani
(ahora, busquemos los pares mínimos, luego pronunciemos )
p - ph - p’
Para Frente Phara Seco
Pala Variedad de papa Phala Soga

PAG.1 Ipa Reyna de abejas Ipha No tenso

8 Piya Contagio P’iya Agujero


Pisi Menos Phisi Gato

Kawkharus mä arunx aka isphill arsunakax qillqasi? Nayraru, taypiru, qhipaparu, (En que
lugar de la palabra se ubica el consonante indicada,al pricipio, al medio, o al final)
p,,,ph,,,,p’

Paya Supaya Phayaña Lluphaña P’akita jamp’atu


dos demonio cocinar Tapar roto Sapo
Pichaña Urpila Phisi Jiphlla P’isqi =Comida p’ap’i
Escoba paloma gato Tripa de quinua Pescado seco
Puraka Chimpuña Phukhu Chhayphu P’uyu Jump’uña
Estomago Señalar Olla Medio oscuro Figuras Wayquear
gracias,
jallälla,
p’achi,
thak you

También podría gustarte