Está en la página 1de 5

nawili II saxelmwifo finansebi

Tavi 1. biujeti

me-
me-2 nawilis pirveli TavSi ganvixilavT saxelmwifo finansebis um- um-
niSvne
niSvnelovanes nawils, biujets. Sesabamisad gvecodineba biujetis
damaxasiaTe
damaxasiaTebeli niSnebi, funqciebi, ganvsazRvravT biujetis cnebas da
avxsniT bi
biujetis arss. ganvixilavT saqarTvelos sabiujeto sistemas, mis
princi
principebs, biujetis struqturas, sabiujeto klasifikaciis mniSvnelobas,
sax
saxelmwifo organoebis wminda dakreditebas,
dakreditebas, biujetis deficitisa da misi
dafinansebis wyaroebs. gavecnobiT sabiujeto sarezervo fondis Seqmnisa
da gamoyenabs wess.
wess

1.1 biujetis damaxasiaTebeli niSnebi, biujetis cneba

sityva `biujeti
biujeti~
biujeti warmomdgaria Zveli franguli sityvidan, rac tyavis qisas
niSnavs, SemdgomSi inglisSi xsenebnuli termini boudget –ad gadakeTeda, rac
tomaras niSnavda da Seicavda angariSebs. aRsaniSnavia is, rom inglisSi am
sityvas gansakuTrebul mniSvnelobas aniWebdnen. kerZod, rodesac mTavroba
parlamentSi, TemTaApalatas fuls sTxovda, xazinis kancleri xsnida
portfels, romelSic saxelmwifo Semosaval-gasavlis xarjTaRricxvis ka-
nonproeqti iyo moTavsebuli, da rasac biujetis (fuladi qisis) gaxsnas
uwodebdnen. biujeti ewodeboda TemTaApalataSi `saxelmwifo ganweris
damtkicebis Sesaxeb~ xazinis kancleris sityvasac.

biujeti safinanso sistemis erT-erT mTavar sferos warmoadgen. misi Ziri-


Tadi damaxasiaTebeli niSnebia:
• sabiujeto urTierToba fuladi urTierTobaa. Sesabamisad biujetis ma- ma-
terialuri safuZvelia fuli.
fuli
• sabiujeto urTierTobiT, qveynis mTliani Sida produqtis ganawilebis
procesSi, xdeba saxelmwifos centralizebuli fuladi saSualebebis
fondebis formireba da miznobrivi gamoyeneba. aRniSnulidan gamomdinare
biujets safondo xasiaTi gaaCnia.
• sabiujeto urTierToba, Sesabamis normatiul-samarTlebriv aqtzea mib-
muli. kerZod, saqarTveloSi sabiujeto urTierToba regulirdeba sa-
qarTvelos konstituciiT, `saqarTvelos sabiujeto sistemis Sesaxeb~ sa-
qarTvelos kanoniT, `wliuri saxelmwifo biujetis Sesaxeb~ saqarT-
velos kanoniT da sxva normatiul samarTlebrivi aqtebiT.
• biujetis samarTlebrivi normebiT regulirebis Sedegad araTanabaru-
flebian ekonomikur subieqtebs Soris urTierToba warmoiqmneba.

rogorc cnobilia xelisufleba iseTi funqciebsa da amocanebs asrulebs,


rac qveynis saerTo Zalisxmevis gamoyenebas moiTxovs. aRniSnuli ki gark-
veul xarjebTanaa dakavSirebuli da mis uzrunvelsayofad mTavrobas unda
gaaCndes Sesabamisi fuladi resursebi. fuladi urTierToba, romelic
mTavrobis mier aris organizebuli, da romelic misi funqcionirebisaTvis
aucilebeli fuladi resursebis fondebis formirebas da ganawilebas iT-
valiswinebs, sabiujeto urTierTobas warmoadgens.

36
yovelive aRniSnulidan gamomdinare SesaZlebelia biujetis cneba ase gani-
sazRvros. kerZod: biujeti xelisuflebis mier organizebuli fuladi ur-ur-
TerTobaa, romelic saxelmwifos centralizebuli fuladi resursebis
fondebis formirebiTa da gamoyenebiT, uzrunvelyofs xelisuflebis mizne-
mizne-
bisa da valdebulebebis
valdebulebebis Sesrulebas da xels uwyobs ekononikis stabilur
zrdas.

aRniSnuli ganmarteba asaxavs biujetis zogad mniSvnelobas. romlis dax-


marebiTac SeiZleba biujetis arsis, misi mTavari daniSnulebis Secnoba.
rasac didi mniSvneloba aqvs, ramdenadac mTliani Sida produqtis mizno-
brivi ganawileba-gadanawileba moiTxovs ara marto imas, rom vicodeT zo-
gadad ras niSnavs biujeti, aramed imasac Tu raSi mdgomareobs biujetis
rogorc saxelmwifo finansebis erT-erTi umniSvnelovanesi sferos, mTavari
Tviseba, misi arsi da amiT ra funqcias asrulebs igi ara marto safinanso,
aramed mTlianad ekonomikur sistemaSi.

1.2 biujetis ZiriTadi funqciebi, biujetis arsi

saqarTvelos saxelisuflo struqturebs, maTze delegirebuli funqciebisa


da valdebulebebis Sesasruleblad fuladi saxsrebi WirdebaT. aRniSnuli
struqturebi aucilebel fuladi resusrsebs (mSp-s nawils), sabiujeto
urTierTobis procesSi mobilizebuli fuladi resursebis fondebidan iRe-
ben. amgvarad sabiujeto urTierTierTobis procesSi xdeba fuladi re-
sursebis fondebis mobilizeba da misi miznobrivi gamoyeneba. Sesabamisad
biujeti, fondwarmoqmnis funqcias (samuSaos) asrulebs.
asrulebs

aRsaniSnavia isic, rom fuladi resursebis moZraobiT (fulis nakadiT) Se-


saZlebeli xdeba biujetis Semosavlebisa da xarjvis kontrolis ganxor-
cieleba. rac biujetis makontrolebel
makontrolebel funqcias asaxavs.
asaxavs

biujetis cnebidan gamomdinare sabiujeto urTierTobis procesSi xdeba


mSp-s nawilis koncentracia centralizebul fuladi resursebis fondebSi
da Semdeg misi mkacrad gansazRvruli mizniT ganawileba-gadanawileba. Se-
sabamisad biujeti erovnuli Semosavlis ganawileba-
ganawileba-gadanawilebis erT-
erT-erT
mniSvnelovan funqcias asrulebs.
asrulebs

mSp warmoadgens, ra qveynis saerTo Semosavals SeiZleba aseve ganxiluli


iqnes, rogorc qveynis saerTo xarjebi. saerTo xarjebis mniSvnelovan na-
wils ki saxelmwifo xarjebi warmoadgens da misi cvlileba qveynis erov-
nuli Semosavlis cvlilebas iwvevs. aRniSnulidan gamodinare qveynis sa-
biujeto politika qveynis ekonomikuri politikis erT-
erT-erTi mniSvnelovani
orientiria.

saxelmwifo xarjebi warmoadgens ra erToblivi xarjebis komponenets, Se-


sabamisad misi zrda Semosavlebis zrdas ganapirobebs. aRniSnuli Tavis
mxriv gavlenas axdens erTobliv moTxovnaze, zrdis moxmarebas da a.S. amg-
varad sabiujeto politika xelisuflebisaTvis qveynis ekonomikis reguli-
reguli-
rebis erT-
erT-erT mniSvnelovan berkets warmoadgens.

37

También podría gustarte