Está en la página 1de 128

1

ÀÓÏÝÉÀÝÉÀ “”ӓ ÀÌÀÒÈÀËÉ ÃÀ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ””“

oficerTa
uflebebi

ÁÒÏÛÖÒÀ ÂÀÌÏÉÝÀ
ÄÅÒÀÆÉÉÓ ×ÏÍÃÉÓ ×ÉÍÀÍÓÖÒÉ
ÌáÀÒÃÀàÄÒÉÈ, ÀÛÛ-Ó
ÓÀÄÒÈÀÛÏÒÉÓÏ ÓÀÀÂÄÍÔÏÓ
ÓÀáÓÒÄÁÉÈ

ÈÁÉËÉÓÉ
2003
2 oficerTa uflebebi

asociacia “samarTali da Tavisufleba” madlobas


uxdis evraziis fonds proeqtis _ “saqarTvelos
SeiaraRebul ZalebSi mimdinare reformebis analizi da
samxedro mosamsaxureTa uflebebis dacvis sakiTxebi”,
finansuri mxardaWerisaTvis

broSuraSi mocemuli informaciis


sizustesa da namdvilobas misi
gamocemis droisaTvis (15.06.03)
adasturebs asociacia “samarTali
da Tavisufleba”.

asociacia “samarTali da Tavisufleba”


krilovis q. 7/9
Tbilisi 0102, saqarTvelo
tel: +995 32 958980
el-fosta: jusliberty@hotmail.com

winamdebare broSuraSi gamoyenebuli masalebi ar recenzirdeba


da gamoxatavs mxolod avtorTa Sexedulebebs. akrZalulia aq
moyvanili masalebis gadabeWdva, gamravleba an gavrceleba ko-
merciuli mizniT, asociaciis werilobiTi nebarTvis gareSe.
© 2003,ÀÓÏÝÉÀÝÉÀ “”"ӓ ÀÌÀÒÈÀËÉ ÃÀ ÈÀÅÉÓÖ×ËÄÁÀ”"”“
3

Sinaarsi

winasityvaoba ................................................................... 4

Tavi I. saqarTvelos samxedro Zalebi .............. 5


Tavi II. samxedro Zalebis oficerTa
Semadgenloba .............................................9
Tavi III. oficris uflebebi da Tavisuflebebi ... 12
Tavi IV. oficris samxedro samsaxurSi miReba ... 19
Tavi V. atestacia da samedicino Semowmeba ..... 25
Tavi VI. samxedro wodebaze wardgena .................. 32
Tavi VII. Sromisa da dasvenebis ufleba ............... 35
Tavi VIII. janmrTelobis dacvis ufleba
da garantiebi .............................................. 40
Tavi IX. biniT uzrunvelyofis ufleba ............... 42
Tavi X. sasjelebi, waxaliseba da jildoebi ... 45
Tavi XI. cecxlsasroli iaraRis Senaxvisa
da tarebis ufleba ................................... 56
Tavi XII. samxedro urTierTobebi ....................... 59
Tavi XIII. oficris samsaxuridan daTxovna ........ 64
Tavi XIV. sapensio uzrunvelyofa ......................... 74
Tavi XV. oficerTa movaleobebi ............................ 82

danarTi I sisxlis samarTlis danaSauli


samxedro samsaxuris winaaRmdeg .......... 86
danarTi II daavadebaTa cxrilis grafebi ................ 97

gamoyenebuli normatiuli aqtebi ................................ 128


4 oficerTa uflebebi

winasityvaoba
winamdebare broSura gankuTvnilia saqarTvelos samxed-
ro ZalebSi momsaxure oficerTa Semadgenlobisa da sxva
dainteresebul pirTaTvis. asociacia `samarTali da
Tavisuflebam~ Tavi valdebulad CaTvala xuTwliani
moRvaweobis manZilze miRebuli gamocdilebiT dae-
muSavebina iseTi sakiTxi, rogoricaa oficris uflebebi
da warmodgenil broSuraSi dawvrilebiT ganexila Ti-
Toeuli maTgani. saavtoro jgufi maqsimalurad ecada
Tavi moeyara da srulyofilad gadmoeca is uflebebi da
dacvis garantiebi, romlebsac samxedro Zalebis oficer-
TaTvis saqarTvelos kanonmdebloba uzrunvelyofs.
winamdebare broSuraSi ganxilulia adamianis ZiriTad
uflebebTan da TavisuflebebTan dakavSirebuli sakiTx-
ebi, aseve is specialuri uflebebi, romelsac saxelmwifo
uzrunvelyofs samxedro Zalebis oficris gansakuTre-
buli statusidan gamomdinare. broSuras Tan erTvis aseve
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsis samxedro dan-
aSaulebebi da daavadebaTa cxrili, romlis mixedviT gan-
isazRvreba oficerTa vargisianobis kategoriebi.
asociacia `samarTali da Tavisuflebas~ didi survili
hqonda dawvrilebiT ganexila samxedro Zalebis oficris
fuladi anazRaurebis ufleba (xelfasebi, danamatebi da
sxv.), Tumca aRniSnuli sakiTxi saidumlo normatiuli
aqtiT regulirdeba da misi gacnoba da damuSaveba
CvenTvis SeuZlebelia. Sesabamisad, esoden mniSvnelovani
ufleba warmodgenil broSuraSi ganxiluli ar aris.
imeds vitovebT, winamdebare broSuraSi ganxiluli sak-
iTxebi mniSvnelovnad daakmayofilebs Tqvens cnobismoy-
vareobas samxedro Zalebis oficerTa uflebebTan dakav-
SirebiT da samxedro Zalebis oficrebs gauadvilebs sak-
uTari uflebebis dacvas administraciul organoebTan
urTierTobaSi.
asociacia “samarTali da Tavisufleba” yovelTvis
mzad aris gagiwioT samarTlebrivi daxmareba
TqvenTvis saintereso sakiTxebze.
5
Tavi I.
saqarTvelos samxedro Zalebi
msoflios yvela qveyanas, romelic damoukideblad
gamodis saerTaSoriso urTierTobebSi da sargeblobs
suverenuli saxelmwifos ufleba-movaleobebiT, gaaCnia
sakuTari samxedro Zalebi, romelic saxelmwifos usa-
frTxoebis erT-erT ZiriTad dasayrdens warmoadgens.
qveynis damoukideblobis, suverenitetisa da terito-
riuli mTlianobis dasacavad, agreTve, saerTaSoriso
valdebulebebis Sesasruleblad, saqarTvelos, rogorc
suverenul saxelmwifos, hyavs samxedro Zalebi.
saqarTvelos samxedro Zalebi Sedgeba:
§ saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebisagan;
§ saqarTvelos saxelmwifo sazRvris dacvis saxelm-
wifo departamentis sasazRvro Zalebisagan;
§ saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sinagani
jarisagan;
§ kanonmdeblobiT dadgenili wesiT Seqmnili sxva Sei-
araRebuli formirebebisagan (saxelmwifo uSiSroeb-
is saministros, dazvervis saxelmwifo departamen-
tis, saxelmwifo dacvis specialuri samsaxuris
gasamxedroebuli qvedanayofebi).
saqarTvelos prezidenti aris samxedro Zalebis
umaRlesi mTavarsardali.
saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebis mmarTvelobas
axorcielebs saqarTvelos Tavdacvis saministro, ro-
melic pasuxismgebelia misi momzadebis, ganviTarebisa da
masze dakisrebuli TavdacviTi amocanebis Sesrulebaze.
saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebi, Tavis mxriv,
Sedgeba:
§ saxmeleTo jarebisagan;
§ samxedro-sahaero Zalebisagan;
§ samxedro-sazRvao Zalebisagan.
6 oficerTa uflebebi

sasazRvro Zalebis mmarTvelobas axorcielebs


saqarTvelos saxelmwifo sazRvris dacvis saxelmwifo
departamenti. igi aris aRmasrulebeli xelisuflebis
organo, romelic uzrunvelyofs saxelmwifo sazRvris
dacvas da xelSeuxeblobas xmeleTze, zRvaze, tbebze,
mdinareebsa da saerTaSoriso mimosvlis saerTo gzebze.
saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministros Sinagani
jarebi movalea danaSaulebrivi da sxva kanonsawinaaRm-
dego xelyofisagan daicvas sazogadoebisa da saxelmwi-
fos interesebi, moqalaqeTa kanonieri uflebebi da
Tavisuflebebi.
saqarTvelos moqalaqe an saqarTvelos moqalaqeo-
bis armqone piri, romelic saqarTvelos samxedro
ZalebSi gadis samxedro samsaxurs, iTvleba samxedro
mosamsaxured.
samxedro samsaxuri aris saxelmwifo samsaxuris gan-
sakuTrebuli saxe da moicavs:
§ savaldebulo vadian samxedro samsaxurs;
§ sakontraqto (profesiul) samxedro samsaxurs;
§ kadris samxedro samsaxurs;
§ rezervs.
savaldebulo vadiani samxedro samsaxuris gavla
saamiso unaris mqone saqarTvelos yvela moqalaqis kon-
stituciuri movaleobaa. piri samxedro savaldebulo
samsaxurSi gawvevas eqvemdebareba 18-dan 27 wlamde.
savaldebulo vadiani samxedro samsaxuri sruli an aras-
ruli saSualo ganaTlebis pirTaTvis Seadgens 18 Tves,
xolo umaRlesi ganaTlebis pirTaTvis _ 12 Tves. miuxe-
davad moqalaqis konstituciuri movaleobisa, saqarTve-
los kanonmdebloba gansazRvravs im pirTa nusxas, rom-
lebic eqvemdebarebian savaldebulo vadiani samxedro
samsaxurSi gawvevis gadavadebas an gawvevisagan gaTavisu-
flebas (“samxedro valdebulebisa da samxedro samsax-
uris Sesaxeb” saqarTvelos kanonis 29-e da 30-e muxlebi).
samxedro valdebuleba SeiZleba moxdil iqnes sakontraq-
to (profesiuli) samxedro samsaxuris saxiTac, romlis
vada ar unda iyos sam welze naklebi.
saqarTvelos samxedro Zalebi 7
sakontraqto (profesiul) samxedro samsaxurs
pirebi gadian xelSekrulebis (kontraqtis) safuZvelze,
romlebmac moixades kanoniT dadgenili samxedro valde-
buleba an iricxebodnen rezervSi. maTi samxedro samsax-
uri ganisazRvreba xelSekrulebiT (kontraqtiT) oTx
wlamde vadiT, romelic SeiZleba ramdenjerme gagr-
Zeldes amave vadiT. oficrebi sakontraqto (profesiul)
samsaxurSi dainiSnebian StatiT gansazRvrul Tanamde-
bobebze.
kadris samxedro samsaxurs gadian mxolod ufros
oficerTa Semadgenlobis oficrebi, romlebmac sakon-
traqto (profesiuli) samsaxuridan kadris samxedro sam-
saxurSi CaricxvisaTvis Caabares sakvalifikacio
gamocdebi. kadris oficerTaTvis samxedro samsaxuris
vada Seadgens aranakleb 10 wlisa.
mobilizaciis an omis dros saqarTvelos samxedro
Zalebis dasakompleqteblad iqmneba rezervi. rezervis
SemadgenlobaSi Sedian pirebi:
§ romlebic samxedro Zalebis rigebidan daTxovnili
arian rezervSi CaricxviT;
§ romlebmac samxedro swavleba gaiares umaRlesi an
specialuri saswavleblis samxedro kaTedraze;
§ romlebsac ar gauvliaT samxedro samsaxuri gada-
vadebis gamo;
§ romlebmac gaiares arasamxedro, alternatiuli,
SromiTi samsaxuri.
saqarTvelos samxedro Zalebis rezervis Semadgenlo-
ba iyofa sam Tanrigad.
§ I Tanrigi _ Cairicxebian 30 wlamde asakis rezerviste-
bi, romlebsac survili aqvT imsaxuron saqarTvelos
samxedro Zalebis pirvel TanrigSi, kontraqtis
safuZvelze;
§ II da III Tanrigi _ pirebi Cairicxebian savaldebulo
wesiT, janmrTelobisa da kvalifikaciis donis Sesa-
bamisad.
8 oficerTa uflebebi

sakontraqto (profesiul) da kadris samxedro sam-


saxurSi myof oficrebs ufleba aqvT sakuTari surviliT,
kontraqtis safuZvelze, gadavidnen I Tanrigis rezervSi.
I Tanrigis rezervistebi gaTanabrebuli arian samxed-
ro mosamsaxureebTan.
zemoxsenebulidan gamomdinare, naTlad Cans, rom
saqarTvelos saxelmwifo xelisuflebis samxedro uwye-
bebs miekuTvneba:
§ saqarTvelos Tavdacvis saministro;
§ saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministro;
§ saqarTvelos saxelmwifo uSiSroebis saministro;
§ saqarTvelos saxelmwifo sazRvris dacvis saxlmwifo
departamenti;
§ saqarTvelos dazvervis saxelmwifo departamenti;
§ saqarTvelos saxelmwifo dacvis specialuri samsaxuri.
saministroebis mmarTvelobas axorcielebs ministri,
departamentis mmarTvelobas Tavmjdomare, xolo sam-
saxurisas _ ufrosi.
9
Tavi II.
samxedro Zalebis
oficerTa Semadgenloba

sakontraqto (profesiuli) da kadris samxedro sam-


saxuris ZiriTad birTvs warmoadgens oficerTa Semad-
genloba. oficeri (laT. officirius _ Tanamdebobis piri)
aris piri, romelic samxedro ZalebSi ganekuTvneba me-
TaurTa da ufrosTa Semadgenlobas da miniWebuli aqvs
Sesabamisi samxedro wodeba.
saqarTvelos samxedro Zalebis oficerTa Semadgen-
loba aris saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili sax-
elmwifo moxeleTa administraciul-samarTlebrivi
mdgomareoba. oficeri aris piri, romelsac:
§ miRebuli aqvs samxedro ganaTleba an specialuri
samxedro momzadeba da mieniWa oficris samxedro
wodeba;
§ ara aqvs samxedro ganaTleba, magram oficris
samxedro wodeba mieniWa saqarTvelos teritoriuli
mTlianobisaTvis, Tavisuflebisa da damoukideblo-
bisaTvis warmoebul brZolaSi gamovlenili gan-
sakuTrebuli damsaxurebisaTvis.
saqarTvelos samxedro Zalebis oficerTa Semadgenlo-
bis dakompleqteba xdeba im samxedro mosamsaxureebiT:
§ romlebmac daamTavres samxedro saswavleblebi da
miiRes samxedro wodeba;
§ romlebmac gaiares samxedro momzadeba umaRles sas-
wavleblebSi an saswavlo Sekrebebze da mieniWaT ofi-
cris samxedro wodeba;
§ romlebic arian kontraqtis safuZvelze mowveuli;
§ romlebic arian sxva Zalovani struqturidan gadmoy-
vanili, am SemTxvevaSi Sesabamisi uwyebis xelmZRvane-
li maT umtkicebs samxedro an specialur wodebas;
§ romlebic arian rezervidan gawveuli.
10 oficerTa uflebebi

samxedro ZalebSi oficerTa Semadgenloba iyofa:


§ umcros oficerTa Semadgenlobad;
§ ufros oficerTa Semadgenlobad;
§ umaRles oficerTa Semadgenlobad.
aRniSnuli dayofa xorcieldeba oficerTa samxedro
wodebebis gaTvaliswinebiT. oficerTa samxedro wodebe-
bi, Tavis mxriv, iyofa or ZiriTad jgufad:
§ sajariso samxedro wodebebi;
§ sazRvao samxedro wodebebi.
warmodgenili jgufebis mixedviT, oficerTa Ti-
Toeul Semadgenlobas miekuTvneba Sesabamisi samxedro
wodebebi.
umcrosi oficrebis Semadgenlobis sajariso
samxedro wodebebia:
§ umcrosi leitenanti;
§ leitenanti;
§ ufrosi leitenanti;
§ kapitani.
xolo sazRvao samxedro wodebebia:
§ umcrosi leitenanti;
§ leitenanti;
§ ufrosi leitenanti;
§ kapitan-leitenanti.
ufrosi oficrebis Semadgenlobis sajariso
samxedro wodebebia:
§ maiori;
§ vice-polkovniki;
§ polkovniki.
xolo sazRvao samxedro wodebebia:
§ III rangis kapitani;
§ II rangis kapitani;
§ I rangis kapitani;
samxedro Zalebis oficerTa Semadgenloba 11
umaRlesi oficrebis Semadgenlobis sajariso
samxedro wodebebia:
§ brigadis generali;
§ general-maiori;
§ general-leitenanti;
§ armiis generali;
xolo sazRvao-samxedro wodebebi:
§ kontr-admirali;
§ vice-admirali;
§ admirali.
gvardiis, aviaciis, saintendanto, iuridiuli, samed-
icino an veterinaluri samsaxuris oficerTa samxedro
wodebas win emateba, Sesabamisad, sityva “gvardiis”, “avi-
aciis”, “saintendanto samsaxuris”, “iusticiis”, “samed-
icino samsaxuris”, “veterinaluri samsaxuris”. rezerv-
Si myof samxedro mosamsaxuris samxedro wodebas win
emateba sityva “rezervis”.
samxedro mosamsaxures oficris pirvelad samxedro
wodebas aniWebs Sesabamisi samxedro uwyebis xelmZRvaneli.
pirveladi samxedro wodeba _ umcrosi leitenanti _
eniWebaT rezervistTa momzadebis Sesabamisi programiT
umaRlesi saswavleblis samxedro kaTedris kurs-
damTavrebulebs, agreTve, umaRlesi ganaTlebis mqone
sakontraqto (profesiuli) samxedro mosamsaxureebs,
romlebmac Caabares Sesabamisi gamocdebi.
pirveladi samxedro wodeba _ leitenanti _ eniWebaT
umaRlesi samxedro saswavleblis an umaRlesi saoficro
kursis kursdamTavrebulebs (kursantebs, msmenelebs).
oficrebisTvis morigi samxedro wodebis misaniWe-
blad, garda Sesabamisi Tanamdebobisa, dadgenilia
samxedro samsaxuris gavlis vadebi, romlebzec
dawvrilebiT qvemoT visaubrebT (ix. Tavi: IV, gv. 32).
12 oficerTa uflebebi

Tavi III.
oficris
uflebebi da Tavisuflebebi

samxedro Zalebis oficrebi sargebloben im uflebe-


biTa da TavisuflebebiT, romlebic saqarTvelos yove-
li moqalaqisTvis konstituciiTa da saerTaSoriso nor-
matiuli aqtebiT aris garantirebuli da uzrunvelyo-
fili. samxedro samsaxuris gansakuTrebulobidan gamom-
dinare, am uflebebisa da Tavisuflebebidan oficrebi
zogierTi maTganiT SezRudulad sargebloben, risi kompen-
sirebac sxva uflebebisa da Tavisuflebebis xarjze xdeba.
adamianis uflebebi da Tavisuflebebi dayofilia sam
ZiriTad jgufad:
§ piradi uflebebi da Tavisuflebebi;
§ politikuri uflebebi da Tavisuflebebi;
§ socialur-ekonomikuri uflebebi da Tavisuflebebi;
warmodgenili jgufebi, Tavis mxriv, dayofilia
calkeul kategoriebad, romlebic erTobliobaSi qmnian
adamianis uflebaTa da TavisuflebaTa erTian sistemas.
TvalsaCinoebisaTvis saWiroa mivyveT aRniSnuli siste-
mis dawvrilebiT ganxilvas.

piradi uflebebisa da Tavisuflebebis jgufis


SemadgenlobaSi Sedis:
§ sicocxlis ufleba;
§ adamianis Tavisuflebis xelSeuxeblobis ufleba;
§ sasamarTlo wesiT dacvis ufleba;
§ sityvis, azris, sindisis, aRmsareblobisa da rwmenis
Tavisufleba;
§ piradi cxovrebis xelSeuxebloba;
§ Tavisufali gadaadgilebisa da sacxovrebeli adgi-
lis Tavisufali arCevis ufleba;
§ udanaSaulobis prezumcia;
§ informaciis Tavisufleba.
oficris uflebebi da Tavisuflebebi 13
adamianis uflebaTa Soris ZiriTad uflebas sicocx-
lis ufleba warmoadgens, romelic aRiarebulia da dac-
ulia rogorc saqarTvelos konstituciiT, aseve saer-
TaSoriso samarTlis normebiT. saqarTvelo SeuerTda im
saxelmwifoTa rigs, romlebmac uari Tqves sikvdiliT
dasjaze, rogorc sasjelis saxeze, rac niSnavs imas, rom
saqarTveloSi verc erT adamians, rogori qmedebac ar unda
Caidinos man, veravin waarTmevs sicocxlis uflebas.
adamianis Tavisuflebis xelSeuxeblobis ufleba
gulisxmobs saxelmwifos TavSekavebas ar dauSvas iseTi
qmedeba, romelic xelyofs pirovnebis Tavisuflebas.
adamianis Tavisuflebis aRkveTa an piradi Tavisufleb-
is sxvagvari SezRudva dauSvebelia saxelmwifos Sesabam-
isi organos gadawyvetilebis gareSe. agreTve dauSvebe-
lia dakavebuli Tu sxvagvarad TavisuflebaSezRuduli
piris mimarT fizikuri an fsiqikuri iZuleba.
sasamarTlo wesiT dacvis ufleba umniSvnelovanes
konstituciur uflebas warmoadgens. igi gulisxmobs
moqalaqis SesaZleblobas gaasaCivros sasamarTloSi sax-
elmwifo xelisuflebis organoebis, adgilobrivi TviT-
mmarTvelobis organoebis, sazogadoebrivi organizacie-
bis Tanamdebobisa da fizikuri pirebis qmedebebi.
sityvis, azris, sindisis, aRmsareblobis da rwmenis
Tavisufleba, upirveles yovlisa, niSnavs adamianis
Tavisuflebas yovelgvari ideologiuri kontrolisa-
gan. es aris Tavisufleba, romlis farglebSi adamiani
Tavad gansazRvravs sakuTar azrs sazogadoebriv Tu sax-
elmwifo sakiTxebTan mimarTebaSi, damokidebulebas re-
ligiur mimdinareobebTan an sxva sulier RirebulebebT-
an. dauSvebelia adamianis devna sityvis, azris, aRmsare-
blobis an rwmenis gamo, agreTve, misi iZuleba gamoTqvas
Tavisi Sexeduleba maT Sesaxeb. sityvis, azris, sindisis,
aRmsareblobisa da rwmenis Tavisuflebis SezRudva dauS-
vebelia, Tu maTi gamovlena ar laxavs sxvis uflebebs.
oficers ufleba aqvs aRiaros nebismieri religia,
aRasrulos religiuri wes-Cveulebebi, Tu es xels ar uS-
14 oficerTa uflebebi

lis samsaxurebrivi movaleobis SesrulebaSi da ar uqm-


nis mas pirobebs damatebiTi SeRavaTisaTvis.
piradi cxovrebis xelSeuxebloba gulisxmobs pira-
di saqmianobis adgilis, piradi Canaweris, mimoweris,
satelefono da sxva teqnikuri saSualebebiT saubris,
agreTve teqnikuri saSualebebiT miRebuli Setyobinebe-
bis xelSeuxeblobas. aRniSnuli uflebidan gamomdinare,
ar SeiZleba piris nebis sawinaaRmdegod Cxrekis Catare-
ba, Tu ar aris saxelmwifos Sesabamisi organos gadaw-
yvetileba an kanoniT gaTvaliswinebuli gadaudebeli
aucilebloba.
Tavisufali gadaadgilebisa da sacxovrebeli adg-
ilis Tavisufali arCevis uflebas gansakuTrebuli
mniSvneloba mieniWa Tanamedrove pirobebSi. amJamad ar-
sebuli rTuli socialur-ekonomikuri mdgomareoba ai-
Zulebs adamianebs maTTvis xelsayreli pirobebis Sesaqm-
nelad gadaadgildnen dedamiwis nebismier adgilas. am-
denad, aRniSnuli ufleba aRiarebulia rogorc
saqarTvelos konstituciiT, aseve saerTaSoriso samarT-
lis normebiT. yovel adamians ufleba aqvs Tavisuflad
gadaadgildes da airCios Tavisi sacxovrebeli adgili
nebismieri saxelmwifos farglebSi.
udanaSaulobis prezumcia, anu piris ufleba udana-
Saulod iTvlebodes manam, vidre misi damnaSaveoba ar
dasturdeba wesisa da rigis dacviT Catarebuli sajaro
sasamarTlo procesis Sedegad kanonier ZalaSi Sesuli
gamamtyunebeli ganaCeniT.
informaciis Tavisufleba aRiarebs saqarTvelos
moqalaqis uflebas flobdes da icnobdes saxelmwifo
dawesebulebaSi masze arsebul informacias, agreTve, iq
arsebul oficialur dokumentebs, Tu isini ar Seicaven
saxelmwifo, profesiul an komerciul saidumloebas.

politikuri uflebebisa da Tavisuflebebis


jgufis SemadgenlobaSi Sedis:
§ saxelmwifo marTvaSi monawileobis ufleba;
oficris uflebebi da Tavisuflebebi 15
§ saarCevno ufleba;
§ gaerTianebebisa da kavSirebis Seqmnis ufleba;
§ Sekrebebisa da manifestaciebis Tavisufleba.
yovel adamians aqvs saxelmwifo marTvaSi monawile-
obis miRebis ufleba, Tu igi savsebiT akmayofilebs im
pirobebs, romlebic dadgenilia saxelmwifos Sesabamisi
kanonmdeblobiT. aRniSnuli ufleba aRiarebulia da ga-
rantirebulia saqarTvelos konstituciiT, romlis
mixedviTac, saqarTvelos xelisuflebis wyaroa xalxi.
xalxi Tavis Zalauflebas axorcielebs referendumis,
demokratiis sxva formebisa (arCevnebis) da Tavisi war-
momadgenlebis meSveobiT.
saarCevno ufleba, anu ufleba airCios da arCeul
iqnes saxelmwifo xelisuflebis warmomadgenlobiT or-
ganoebSi, gulisxmobs or saxes:
§ aqtiuri saarCevno ufleba;
§ pasiuri saarCevno ufleba.
aqtiur saarCevno uflebas uwodeben moqalaqis ufle-
bas xma misces misTvis sasurvel kandidats warmomadgen-
lobiT organoSi. aqtiuri saarCevno uflebiT sarge-
blobs saqarTvelos yoveli moqalaqe 18 wlis asakidan,
romelic akmayofilebs saarCevno kanonis moTxovnebs.
pasiuri saarCevno ufleba gulisxmobs piris uflebas
arCeul iqnes saxelmwifo an TviTmmarTvelobis orga-
noebSi. pasiuri saarCevno uflebis flobisaTvis dawese-
bulia asakobrivi cenzebi, kerZod, saqarTvelos parla-
mentis wevri SeiZleba gaxdes piri 25 wlis asakidan,
saqarTvelos prezidenti ki – 35 wlis asakidan da sxva.
gaerTianebebisa da kavSirebis Seqmnis ufleba
gulisxmobs nebismieri sazogadoebrivi gaerTianebis,
profesiuli kavSirebis, politikuri partiebisa da gaer-
Tianebebis Seqmnis uflebas, magram dauSvebelia iseTi
sazogadoebrivi da politikuri gaerTianebis Seqmna da
saqmianoba, romlis mizania saxelmwifos konstituciuri
wyobilebis damxoba an ZaladobiT Secvla, qveynis
16 oficerTa uflebebi

damoukideblobis xelyofa, teritoriuli mTlianobis


darRveva, an romelic eweva omis an Zaladobis propagan-
das, aRvivebs erovnul, kuTxur, religiur an socialur
SuRls. piri, romelic Cairicxeba samxedro Zalebis,
saxelmwifo uSiSroebis an Sinagan saqmeTa organoebis pi-
rad SemadgenlobaSi, gamwesdeba mosamarTled an prokuro-
rad, ekrZaleba politikuri gaerTianebis wevroba.
Sekrebisa da manifestaciebis Tavisufleba gulisx-
mobs moqalaqeTa SeuzRudav uflebas winaswari nebarTvis
gareSe Seikribos sajarod da uiaraRod rogorc WerqveS,
ise gareT. es ufleba SezRuduli aqvT im pirebs, rom-
lebic arian samxedro Zalebis, policiisa da uSiSroe-
bis samsaxuris SemadgenlobaSi. Sekrebebisa da mani-
festaciebis mowyobisaTvis SesaZlebelia dawesdes xe-
lisuflebis winaswari gafrTxilebis aucilebloba. Sesa-
Zlebelia Sekrebis an manifestaciis Sewyveta mxolod im
SemTxvevaSi, Tu man kanonsawinaaRmdego xasiaTi miiRo.

socialur-ekonomikuri uflebebisa da Tavisu-


flebebis jgufSi Sedian:
§ sakuTrebis ufleba;
§ Sromis ufleba;
§ ganaTlebis ufleba;
§ janmrTelobis dacvis ufleba;
§ janmrTelobisaTvis uvnebel garemoSi cxovrebis
ufleba;
§ Semoqmedebis Tavisufleba.
sakuTrebis ufleba erT-erTi umniSvnelovanesi so-
cialur-ekonomikuri xasiaTis uflebaa. igi gulisxmobs
pirovnebis SesaZleblobas sakuTrebaSi gaaCndes garkveu-
li qoneba, misi mflobelobis, sargeblobisa da gankargvis
uflebiT. am uflebis aRiarebiT, pirs SesaZlebloba aqvs
Tavisuflad gamoiyenos Tavisi qoneba samewarmeo an sxva
sameurneo saqmianobisaTvis, rac kanoniT akrZaluli ar aris.
Sromis uflebis farglebSi pirovnebas ufleba aqvs
Tavisuflad airCios samuSao sakuTari Sexedulebis, in-
oficris uflebebi da Tavisuflebebi 17
teresisa da SesaZleblobis Sesabamisad. akrZalulia iZu-
lebiTi Sroma. iZulebiTi Sroma ar moicavs samxedro xas-
iaTis yovelgvar samuSaos an samsaxurs, romlis Sesrule-
bac Cveulebrivi samoqalaqo valdebulebaa. oficris
Sromis uflebaze dawvrilebiT qvemoT visaubrebT.
ganaTlebis ufleba erT-erTi uflebaa, romlis re-
alizaciaze mniSvnelovnadaa damokidebuli ara mxolod
pirovnebis, aramed mTeli sazogadoebis ganviTareba. yve-
las aqvs ganaTlebis miRebisa da misi formis arCevis
ufleba. dawyebiTi ganaTleba savaldebuloa. saxelmwifo
Tavis xarjze uzrunvelyofs skolamdel aRzrdasa da
sabazo ganaTlebas.
oficers aqvs profesiuli ganaTlebis miRebis,
samxedro-saswavlo dawesebulebaSi Sesvlis, momzadebis,
gadamzadebis, kvalifikaciis gadamzadebis kursebze swav-
lis ufleba. oficers samsaxuris pirobebis gaTval-
iswinebiT ufleba aqvs iswavlos samoqalaqo umaRles, sa-
Sualo da profesiul saswavlo dawesebulebaSi.
oficrebi, romlebic saswavleblis saRamos ganyo-
filebebze swavloben samsaxurisagan mouwyvetlad,
samxedro samsaxurisagan Tavisufldebian gamocdebis
mosamzadeblad da Casabareblad weliwadSi 30 samuSao
dRiT, maTTvis ZiriTadi samuSao adgilis mixedviT, sa-
Sualo xelfasis 50%-is SenarCunebiT.
oficrebi, romlebic daSvebuli arian umaRles da sa-
Sualo specialur saswavleblebSi, eZlevaT uxelfaso
Svebuleba: umaRles saswavleblebSi misaReb gamocdebze
_ 15 kalendaruli dRiT, xolo saSualo specialur sas-
wavlebelSi _ 10 kalendaruli dRiT.
saRamos da dauswrebel umaRlesi saswavleblis stu-
dents, saRamos da dauswrebel saSualo specialur sas-
wavlebelTa moswavleebs ufleba aqvT sadiplomo proeq-
tis (naSromis) an saxelmwifo gamocdebis Cabarebis daw-
yebamde 10 saswavlo Tvis ganmavlobaSi, Tu maTi samuSao
kvira eqvsdRiania, mecadineobisaTvis miiRon samuSaosa-
18 oficerTa uflebebi

gan Tavisufali erTi dRe kviraSi xelfasis 50%-is


anazRaurebiT, magram aranakleb minimaluri odenobisa.
samxedro uwyebis administracias ufleba aqvs aRniSnu-
li 10 saswavlo Tvis ganmavlobaSi, studentTa an moswav-
leTa TxovniT, damatebiT misces maT samsaxurisagan
Tavisufali kviraSi erTi an ori dRe uxelfasod.
umaRlesi an saSualo-specialuri samoqalaqo ga-
naTlebis mqone oficeri, romelic miRebuli specialo-
biT gadis samxedro samsaxurs, Tavisi ganaTlebiT
uTanabrdeba pirs, romelmac daamTavra umaRlesi an sa-
Sualo samxedro saswavlebeli.
janmrTelobis dacvis ufleba pirovnebas aZlevs
SesaZleblobas isargeblos janmrTelobis dazRveviT,
rogorc xelmisawvdomi samedicino daxmarebis saSu-
alebiT. yvela pirovnebas ufleba aqvs airCios eqimi da
samedicino dawesebuleba sadazRvevo xelSekrulebis
farglebSi.
janmrTelobisaTvis uvnebel garemoSi cxovrebis
ufleba, garkveulwilad, avaldebulebs yovel fizikur
da iuridiul pirs gaufrTxildnen da daicvan garemo
dabinZurebisagan. am uflebas Tan axlavs piris ufleba
miiRos obieqturi da drouli informacia misi samuSao
da sacxovrebeli garemos mdgomareobis Sesaxeb.
oficris janmrTelobis dacvas mTlianad uzrunvely-
ofs saxelmwifo, ris Sesaxebac qvemoT dawvrilebiT vi-
saubrebT (ix. Tavi: VI I I, gv. 40).
Semoqmedebis Tavisufleba gulisxmobs Semoqmedeb-
iT procesSi Caurevlobas, SemoqmedebiTi saqmianobis
sferoSi cenzuris dauSveblobas. akrZalulia Semo-
qmedebiTi nawarmoebis dayadaReba da gavrcelebis akrZa-
lva, Tu misi gavrceleba ar laxavs sxva adamianis kanoni-
er uflebebs.
oficris sxva uflebebze, romlebic zemoT warmodge-
nil adamianis uflebebisa da Tavisuflebebis sistemaSi
ar Sedis, dawvrilebiT qvemoT visaubrebT.
19
Tavi IV.
oficris samxedro samsaxurSi miReba

saqarTvelos samxedro Zalebis oficerTa Semadgen-


lobis dakompleqteba xdeba im samxedro mosamsaxureebiT:
§ romlebmac daamTavres samxedro saswavleblebi da
miiRes oficris samxedro wodeba;
§ romlebmac gaiares samxedro momzadeba umaRles sas-
wavleblebSi an saswavlo Sekrebebze da mieniWaT ofi-
cris samxedro wodeba;
§ romlebic arian kontraqtis safuZvelze mowveuli;
§ romlebic arian sxva Zalovani struqturidan gadmoy-
vanili, am SemTxvevaSi Sesabamisi uwyebis xelmZRvane-
li maT umtkicebs samxedro an specialur wodebas;
§ romlebic arian rezervidan gawveuli.
sakontraqto (profesiul) samxedro samsaxurSi Sei-
Zleba miRebul iqnes saqarTvelos qmedunariani moqalaqe,
romelsac aqvs oficris samxedro wodeba, saTanado cod-
na da gamocdileba, miaRwia 21 wlis asaks da flobs
qarTul enas. samsaxurSi miRebisas aucilebelia pirma
waradginos samedicino-narkologiuri Semowmebis cnoba.
Tumca SesaZlebelia Sesabamisi samxedro uwyebis xe-
lmZRvanelma daadginos samsaxurSi miRebasTan dakav-
Sirebuli damatebiTi sakvalifikacio moTxovnebi.
Tanamdebobaze oficris daniSvnis ufleba aqvs Se-
sabamisis samxedro uwyebis xelmZRvanels an mis mier
amisTvis uflebamosil pirs. pirs, romelsac oficris
Tanamdebobaze daniSvnis ufleba aqvs, SeuZlia oficris
Tanamdebobaze daniSvnisas gamoiyenos gamosacdeli vada
ara umetes 6 Tvisa.
gamosacdeli vadis ganmavlobaSi mowmdeba oficris
profesiuli Cvevebi, SesaZleblobebi da piradi Tvisebe-
bi dakavebul TanamdebobasTan mimarTebiT. aradamakmay-
ofilebeli Sedegebis gamovlenisas oficeri SeiZleba
gaTavisufldes Tanamdebobidan.
20 oficerTa uflebebi

gamosacdel vadaSi ar iTvleba droebiTi Sromisuun-


arobisa da sxva sapatio mizezis gamo gacdenili dro. ga-
mosacdeli vada CaiTvleba namsaxurebis wlebSi da Sro-
mis staJSi.
gamosacdeli vada ar gamoiyeneba:
§ prezidentis mier daniSnul oficerTa mimarT (minis-
tris moadgileebi, daqvemdebarebuli jarebis
saxeobebis, gvareobebisa da samSvidobo Zalebis
ufrosebi, SeiaraRebuli Zalebis generaluri Stabis
ufrosi);
§ Tanamdebobaze konkursis wesiT dasaniSni oficris
mimarT;
§ samsaxurebrivi winsvlisas Tanamdebobis dakavebis
SemTxvevaSi;
§ droebiT armyofi moxelis Semcvlelad an movaleo-
bis Semsruleblad daniSvnisas.
samxedro samsaxurSi miRebis msurvelma Tanamdeboba-
ze daniSvnis uflebis mqone pirs unda warudginos:
§ werilobiTi pataki (gancxadeba);
§ avtobiografia;
§ xelwerili kanoniT dadgenil moTxovnebTan piris Se-
sabamisobis Sesaxeb;
§ ganaTlebis an Sesabamisi kvalifikaciis mowmoba;
§ piradobis damadasturebeli dokumenti;
§ Sromis wignaki;
§ qonebrivi deklaraciis wardgenis cnoba sagadasaxa-
do samsaxuridan;
§ samedicino-narkologiuri Semowmebis cnoba;
§ samedicino daskvna janmrTelobis mdgomareobis
Sesaxeb;
§ kanonmdeblobiT gaTvaliswinebuli sxva dokumentebi.
zemoaRniSnuli dokumentebis warudgenloba Sei-
Zleba gaxdes oficris samsaxurSi miRebaze uaris
safuZveli.
oficris samxedro samsaxurSi miReba 21
pataki (gancxadeba) unda iyos werilobiTi formiT da
unda Seicavdes:
§ im samxedro uwyebis dasaxelebas, romelsac oficeri
mimarTavs;
§ oficris (sakuTar) vinaobasa da misamarTs;
§ samxedro samsaxurSi miRebis moTxovnas;
§ patakis wardgenis TariRsa da (pirad) xelmoweras;
§ patakze darTuli sabuTebis nusxas.
Sesabamisi samxedro uwyeba valdebulia kanonmdeblo-
biT dadgenili wesiT registraciaSi gaataros pataki
(gancxadeba) da dasvas masze registraciis TariRi da no-
meri, xolo oficers moTxovnisTanave gadasces misi
patakis registraciaSi gatarebis dadastureba.
samxedro uwyeba valdebulia oficers gaacnos misi
uflebebi da movaleobebi, patakis ganxilvis wesi, war-
moebis ganxilvis vada, agreTve moTxovnebi, romleb-
sac unda akmayofilebdes pataki, miuTiTos patakSi
daSvebuli Secdomebis Sesaxeb.
samxedro uwyebis xelmZRvaneli an mis mier amis-
aTvis uflebamosili piri valdebulia patakis ward-
genidan 15 dRis vadaSi ganixilos igi da miiRos Sesa-
bamisi gadawyvetileba.
oficeri Tanamdebobaze SeiZleba dainiSnos konkur-
sis Sedegebis gaTvaliswinebiT. konkursi sajaroa. ofi-
cris vakanturi Tanamdebobis dasakaveblad konkursis
Taobaze informacia cxaddeba gazeT `saqarTvelos res-
publikaSi~ an sxva oficialur beWdviT organoSi.
Setyobineba konkursis Sesaxeb unda Seicavdes:
§ samxedro uwyebisa da konkursis wesiT Sesavsebi Tan-
amdebobis dasaxelebas:
§ kandidatisaTvis wayenebul moTxovnebs;
§ Tanamdebobrivi sargos odenobas;
§ patakisa da sxva aucilebeli dokumentebis wardge-
nis vadas;
§ sakonkurso-saatestacio komisiis misamarTs.
22 oficerTa uflebebi

kandidatebs patakis Sesatanad eZlevaT Setyobinebis


gamoyenebis dRidan orkviriani vada, xolo sakonkurso-
saatestacio komisiis sxdoma tardeba konkursis Sesaxeb
Setyobinebis gamoqveynebis dRidan ara uadres 3 kvirisa.
konkursSi monawileobis misaRebad pataks Tan unda
erTvodes:
§ avtobiografia;
§ ganaTlebis an Sesabamisi kvalifikaciis mowmoba;
§ Sromis wignaki.
sakonkurso-saatestacio komisia afasebs kandidatis
SesaZleblobas vakanturi Tanamdebobis dasakaveblad
dadgenil moTxovnebTan da gamoaqvs gadawyvetileba. sa-
konkurso-saatestacio komisiis Tavmjdomare gadaw-
yvetilebis gamotanidan ara ugvianes 2 dRisa werilobiT
acnobebs yovel kandidats mis mimarT gamotanil gadaw-
yvetilebas.
garda zemoxsenebuli moTxovnebisa, oficrebi samsax-
urSi miRebisas gaivlian fsiqologiur da sociologiur
testebs. aRsaniSnavia yuradRebisa da inteleqtualuri
potenciis testebi:

magaliTi:
yuradRebis testi:
yuradRebis Seswavlisas gansakuTrebuli praqtikuli
mniSvneloba eniWeba iseT faqtors, rogoricaa koncen-
tracia. yuradRebis koncentraciis Seswavlis dros
cdispirs evaleba rac SeiZleba swrafad gadaSalos
mwkrivSi ori an sami aso, drois mocemul monakveTSi (1,5-
2 wuTi). testSi sul gansazRvruli TanmimdevrobiT
dalagebuli asoebis 25 mwkrivia. qvemoT mocemulia tes-
tis sami mwkrivi.
asmvgtJbarscalkdeuvCfSisnvm
JstcmJrnvblznfdrSkilbnvefm
rixzpdogSCklbmmnopJmictscv
oficris samxedro samsaxurSi miReba 23
inteleqtualuri potencialis testi:
testi Sedgeba ramdenime amocanisagan, romelTa sami
varianti magaliTisaTvis qvemoT aris mocemuli.
daakvirdiT marcxniv mocemul sam suraTs, sadac fig-
urebs Soris garkveuli mimarTulebaa. marjvniv mocemu-
li eqvsi figuridan unda airCioT is, romelic yvelaze
ufro Seesabameba marcxniv arsebul figuraTa mimarTe-
bas. magaliTad, pirvel amocanaSi aseTia me-4 nomeri, me-
ore amocanaSi _ me-6, xolo mesameSi me-5 nomeri.

1 2 3 4 5 6
1. 4

2. 6

3. 5

zemoxsenebuli procedurebis warmatebiT gavlis


SemTxvevaSi oficersa da Sesabamis samxedro uwyebas
Soris ideba xelSekruleba (kontraqti), romelic
samxedro sakontraqto (profesiuli) samsaxuris gavlis
safuZvels warmoadgens.
xelSekruleba (kontraqti) aris SeTanxmeba
samxedro uwyebasa da oficers Soris, romliTac, erTi
mxriv, samxedro uwyebis administracia iRebs valde-
bulebas uzrunvelyos oficeri Sromis saTanado
pirobebiT, gadauxados xelfasi im odenobiT, rac Sro-
mis xelSekrulebiT (kontraqtiT) aris gaTvaliswineb-
uli, xolo, meore mxriv, oficeri iRebs valdebule-
bas Seasrulos garkveuli samuSao specialobis, kval-
ifikaciisa da Tanamdebobis gaTvaliswinebiT, daicvas
xelSekrulebis (kontraqtis) pirobebi, daemorCilos
samxedro wesdebebs.
24 oficerTa uflebebi

sakontraqto (profesiuli) samxedro samsaxuris vada,


xelSekrulebis (kontraqtis) safuZvelze, ganisazRvre-
ba 4 wlamde vadiT.
xelSekruleba (kontraqti) ideba werilobiTi formiT
da ZalaSi Sedis mxareebis mier xelmoweris dRidan, Tu
xelSekrulebis (kontraqtis) pirobebSi sxva ram ar aris
miTiTebuli. gamosacdeli vadis pirobebi ganisazRvreba
xelSekrulebiT (kontraqtiT).
samxedro samsaxurSi miReba formdeba brZanebiT an
gankargulebiT. brZaneba an gankarguleba unda Sei-
cavdes Semdeg monacemebs:
§ Tanamdebobaze dasaniSni oficris samxedro wodebas,
saxelsa da gvars;
§ im samxedro uwyebis dasaxelebas, sadac oficeri Tan-
amdebobaze iniSneba;
§ Tanamdebobis dasaxelebas, Tanamdebobrivi sargos
ganakveTsa da danamatebs;
§ Tanamdebobaze daniSvnis TariRs;
§ samsaxuris vadas _ Tu oficeri samxedro samsaxurs
gadis gansazRvruli vadiT;
§ gamosacdeli vadis xangrZlivobas _ Tu gamosacdeli
vada gamoiyeneba.
Tanamdebobaze daniSvnis uflebis mqone pirs SeuZlia
brZanebis an gankargulebis gauqmeba, Tu:
§ Tanamdebobaze daniSnulma oficerma Tanamdebobriv
uflebamosilebaTa ganxorcielebis dawyebamde war-
moadgina Sesabamisi pataki (gancxadeba);
§ Tanamdebobriv uflebamosilebaTa ganxorcielebis
dawyebamde gamovlinda garemoebebi, romlebic gamor-
icxaven Tanamdebobaze daniSvnas.
akrZalulia dausabuTebeli uari samxedro samsax-
urSi oficris miRebaze. aseT SemTxvevaSi oficeri ufle-
bamosilia gaasaCivros Sesabamisi samxedro uwyebis gada-
wyvetileba rogorc zemdgom Tanamdebobis pirTan, ise
sasamarTloSi.
25
Tavi V.
atestacia da samedicino Semowmeba

samxedro samsaxurSi oficerTa kadrebis swori Ser-


Cevisa da qvedanayofebSi ganawilebis uzrunvelyofis
mizniT imarTeba oficerTa atestacia.
oficerTa atestacias win uZRvis mosamzadebeli
muSaoba, rogoricaa: saorganizacio da aRmzrdelobiTi
RonisZiebebi, individualuri saubrebi da sxv.
mSvidobianobis dros atestacia ewyoba sam weliwadSi
erTxel. Tumca oficerTa Semadgenlobis an misi calkeu-
li kategoriebis atestacia SeiZleba gaimarTos sxva
vadebSic.
ufrosebi, romlebic awyoben TavianTi xelqveiTebis
atestacias, piradad ageben pasuxs atestaciis obieqtur-
obaze, mis daskvnebsa da rekomendaciebze.
atestaciis dros obieqturi Sefaseba eZleva TiToeu-
li oficris saqmian da pirovnul Tvisebebs, ganisazRvreba
Sesabamisoba mis mier dakavebul TanamdebobasTan,
agreTve, misi samsaxurebrivi perspeqtiva. atestaciis
dros xdeba samsaxurSi dasawinaurebel kandidaturaTa
gamovlena.
atestaciis Camtarebeli piri atestaciis Semdeg gamo-
tanil gadawyvetilebebs ucxadebs im oficrebs, viszedac
Sedgenilia es atestaciebi. saCivari atestaciis wesis
darRvevisa da misi araobieqturobis gamo SeiZleba
Setanil iqnes dadgenili wesiT misi gamocxadebidan
ara ugvianes erTi Tvisa. saCivris safuZvlianobis SemTx-
vevaSi atestaciis gadawyvetilebaSi SeaqvT Sesabamisi
cvlilebebi an imarTeba axali atestacia.
atestaciis warmatebiT gauvleloba SeiZleba
gaxdes oficris samsaxurebrivi SeusabamobisaTvis
daTxovnis safuZveli.
26 oficerTa uflebebi

oficrebi, garda atestaciebisa, eqvemdebarebian


samedicino Semowmebas. samedicino Semowmebas awar-
moebs samxedro-samedicino komisia, romlis Semadgen-
lobaSic Sedian: qirurgi, Terapevti, nevropaTologi,
okulisti, otorinolaringologi da saWiro SemTxveva-
Si sxva specialobis eqimebi.
oficrebis samedicino Semowmebaze gagzavna warmoebs
pirdapiri ufrosebis, brigadis meTauris an masTan ga-
Tanabrebuli zemdgomi Tanamdebobis pirebis, xolo omi-
anobis dros _ garnizonebis ufrosebis an samxedro-
samedicino dawesebulebis ufrosebis mier.
Semowmebis mimarTvas SeiZleba xeli moaweros Stabis
ufrosma (calkeuli batalionis Stabis ufrosidan da
zeviT) an sakadro organos ufrosma (brigadis kadrebis
ganyofilebidan da zeviT), Sesabamisi meTauris (ufro-
sis) gadawyvetilebis safuZvelze.
im oficrebze, romlebic mSvidobianobis dros igza-
vnebian samedicino Semowmebaze, samxedro-samedicino
komisias waredgineba:
§ mimarTva Semowmebaze samxedro wodebis, samxedro naw-
ilis nomris (dawesebulebis dasaxelebis), gvaris, sax-
elis, dabadebis welis, samxedro samsaxuris dawyebis
Tvisa da wlis, Semowmebis miznisa da winaswari diag-
nozis miTiTebiT;
§ samedicino wignaki;
§ samsaxurebrivi da samedicino daxasiaTebebi;
§ cnoba travmis Sesaxeb im oficrebze, romlebmac
samxedro samsaxuris periodSi miiRes dasaxiCreba
(Wriloba, travma, kontuzia).
oficerTa Semadgenloba, samxedro-samedicino Semow-
mebis mixedviT, SeiZleba davyoT Semdeg kategoriebad:
§ samxedro-saxmeleTo Zalebis oficrebi;
§ specialur nagebobebSi momsaxure oficrebi;
§ samxedro-sazRvao Zalebis oficrebi;
§ sahaero-sadesanto jarebis oficrebi;
atestacia da samedicino Semowmeba 27
§ radiaqtiur nivTierebebTan, magnituri gamosxivebi-
sa da eleqtro magnituri velis wyaroebTan, paToge-
nobis I-II jgufis mikroorganizmebTan momsaxure ofi-
crebi;
§ maRalmTian adgilebSi momsaxure oficrebi da maTi
ojaxis wevrebi.
zemoxsenebuli TiToeuli oficrisaTvis samxedro-
samedicino Semowmeba sxvadasxva periodulobiTa da gan-
sxvavebuli saxiT mimdinareobs. TvalsaCinoebisaTvis gan-
vixiloT TiToeuli maTgani.
samxedro-saxmeleTo Zalebis oficerTa samedici-
no Semowmeba tardeba Semdegi periodulobiT:
§ simaRleze momuSave oficerTaTvis _ 12 TveSi erTxel
an samedicino Cvenebebis gaTvaliswinebiT;
§ tankebisa da sxva manqanebis wyalqveSa marTvisaTvis
oficerTa vargisianoba _ 2 weliwadSi erTxel an
samedicino Cvenebebis gaTvaliswinebiT.
oficers samedicino Semowmebis dros utardeba:
§ gulmkerdis organoebis fluorografiuli (rentgen-
ologiuri) gamokvleva or proeqciaSi (Tu is ar
Catarebula an samedicino dokumentebSi ar aris mo-
nacemebi gamokvlevaze ukanaskneli 6 Tvis ganmavlo-
baSi);
§ sisxlis saerTo analizi;
§ Sardis saerTo analizi.
simaRleze momuSave oficrebs damatebiT utardebaT ves-
tibularuli aparatisa da mxedvelobis velis gamokvleva.
40 wlis asakze ufros pirebs utardebaT:
§ eleqtro kardiografiuli gamokvleva;
§ TvalSida wnevis gazomva;
§ sisxlSi Saqris donis gansazRvra.
samedicino Cvenebebis mixedviT SeiZleba Catardes sxva
gamokvlevebic.
28 oficerTa uflebebi

specialur nagebobebSi momsaxure oficrebi eqvem-


debarebian savaldebulo samedicino Semowmebas
samxedro-samedicino komisiis mier specialur nagebobeb-
Si samsaxurisaTvis vargisianobis dasadgenad.
specialur nagebobebSi momsaxure oficerTa Semowme-
ba tardeba fsiqiatris, samxedro nawilis eqimisa da
samxedro nawilis warmomadgenlis savaldebulo monawi-
leobiT.
Tu oficers ambulatoriuli gamokvlevis dros
gamouvlinda daavadeba, romelic abrkolebs samxedro
samsaxurs specnagebobebSi, an Tu ambulatoriuli Semow-
mebis dros samxedro-saeqimo komisias ar SeuZlia gam-
oitanos daskvna specnagebobebSi samsaxurisaTvis misi
vargisianobis Sesaxeb, oficeri eqvemdebareba specialur
gamokvlevas hospitalis samxedro-saeqimo komisiis mier.
samxedro-sazRvao Zalebis mocuraveTa Semadgen-
lobis oficerTa samedicino Semowmeba tardeba 12 TveSi
erTxel:
§ wyalzeda xomaldebis, wyalqveSa navebis oficerTa
piradi Semadgenlobis samxedro samsaxurisaTvis var-
gisianobis dasadgenad;
§ wyalmyvinTavebis, wyalSi Rrmad myvinTavebis,
wyalmyvinTavTa specialobebis samxedro samsaxuri-
saTvis vargisianobis dasadgenad;
§ wyalzeda xomaldebis, wyalqveSa navebis hidroakus-
tikosebis, radioeleqtrografistebisa da sxva
samxedro-saaRricxvo specialobebis mixedviT ofi-
crebisaTvis vargisianobis dasadgenad.
wyalqveSa navebze momsaxureni, wyalzeda xomaldebis
hidroakustikosebi da radiotelegrafistebi mSvidobi-
anobis dros xangrZlivi curvis (or Tveze meti) win eqvem-
debarebian Semowmebas, Tu morigi Semowmebis Semdeg 6
Tveze meti gavida.
sahaero-sadesanto jarebSi momsaxure oficrebis
vargisianobis gansazRvrisaTvis samedicino Semowmeba
tardeba erTxel samsaxuris periodSi; garda amisa, Semow-
atestacia da samedicino Semowmeba 29
mebas eqvemdebarebian sahaero-sadesanto jarebis
samxedro nawilebSi samxedro samsaxuris gavlisaTvis
jarebis sxva saxeobebidan, samxedro saswavleblidan, dax-
elovnebis kursebidan Caricxuli oficrebi.
sahaero-samxedro jarebis samxedro mosamsaxureTa
riggareSe Semowmeba tardeba maTi samedicino dawese-
bulebebidan stacionaluri mkurnalobis Semdeg dab-
runebis SemTxvevaSi (Tu isini hospitalis samxedro-
samedicino komisiis mier ar iyvnen Semowmebuli), agreTve,
samxedro nawilis eqimis, samxedro-samedicino dawese-
bulebis eqimis daskvnis safuZvelze, samxedro nawilis
meTauris gadawyvetilebiT.
sahaero-sadesanto jarSi momsaxure oficerTa samsax-
urisaTvis vargisianoba, romelTa sxeulis masa 90 kg-s
aRemateba, individualurad ganisazRvreba.
radiaqtiur nivTierebebTan, magnituri gamosxive-
bisa da eleqtro magnituri velis wyaroebTan samsax-
urisaTvis SesarCevi oficris samedicino Semowmeba
tardeba Tanamdebobaze daniSvnis win, xolo momsaxure-
Ta samedicino Semowmeba _ 2 weliwadSi erTxel, samedici-
no Cvenebebis mixedviT.
radiaqtiur nivTierebebTan, magnituri gamosxivebi-
sa da eleqtro magnituri velis wyaroebTan samsaxuri-
saTvis SesarCev da momsaxure pirebs Semowmebis dawyebis
win utardebaT:
§ gulmkerdis organoebis fluorografiuli (rentgen-
ologiuri) gamokvleva or proeqciaSi (Tu is ar Ca-
tarebula an ukanaskneli 6 Tvis ganmavlobaSi gamokv-
levis monacemebi ar aris samedicino dokumentSi);
§ sisxlis saerTo analizi;
§ Sardis saerTo analizi.
40 wlis asakze ufros oficrebs utardebaT:
§ eleqtro kardiografiuli gamokvleva;
§ TvalSida wnevis gazomva;
§ sisxlSi Saqris donis gansazRvra;
30 oficerTa uflebebi

§ samedicino Cvenebis mixedviT SeiZleba Catardes sxva


gamokvlevebic.
paTogenobis I-II jgufis mikroorganizmebTan samsax-
urisaTvis SesarCev da momsaxure oficrebs samedicino
Semowmebis dawyebamde utardebaT zemoxsenebuli gamokv-
levebi; aseve, imunuri statusis, antibiotikebisa da qi-
mioTerapiuli preparatebis amtanianobisa da ucxo ci-
lebis mimarT mgrZnobelobis gamokvleva. samedicino Cve-
nebebis mixedviT SeiZleba Catardes sxva gamokvlevebi.
maRalmTian adgilebSi samsaxurisaTvis samedicino
Semowmeba utardeba ara marto oficerTa Semadgenlo-
bas, aramed maT ojaxis wevrebs am adgilebSi sacxovreblad
vargisianobis gansazRvrisaTvis. maRalmTian adgilebad
igulisxmeba adgilebi, romlebic ganlagebulia zRvis
donidan 1500 metris simaRleze da zeviT.
maRalmTian adgilebSi momsaxure oficerTa Semowme-
ba samxedro samsaxurisaTvis vargisianobis gansazRvri-
saTvis (ojaxis wevrebisaTvis _ sacxovreblad) tardeba
im samxedro nawilis meTauris mimarTviT, sadac ofic-
eri msaxurobs.
mimarTvaSi mieTiTeba konkretuli adgili (qalaqi,
raioni), sadac oficeri samxedro samsaxurs gadis an sam-
saxurisaTvis igzavneba.
samedicino Semowmebas atareben Semdegi specialobis
eqimi-specialistebi: qirurgi, Terapevti, (15 wlamde bavS-
vis _ pediatri), nevropaTologi, okulisti, otorino-
laringologi, ginekologi. saWiroebis SemTxvevaSi Semow-
mebaSi monawileoben sxva specialobis eqimebic.
samedicino Semowmebis dawyebamde tardeba:
§ gulmkerdis organoebis fluorografiuli (rentgen-
ologiuri) gamokvleva (bavSvebs _ 15 wlis asakis Sem-
deg) or proeqciaSi (Tu is ar Catarebula an ukanaskne-
li 6 Tvis ganmavlobaSi gamokvlevis monacemebi ar aris
samedicino dokumentSi);
atestacia da samedicino Semowmeba 31
§ sisxlis klinikuri analizi Trombocitebis daTvliT;
§ imunuri statusis gamokvleva;
§ sisxlis gamokvleva aiv-ze;
§ Sardis saerTo analizi.
40 welze ufros oficrebs an maT ojaxis wevrebs
utardebaT:
§ eleqtro kardiografiuli gamokvleva;
§ TvalSida wnevis gazomva;
§ sisxlSi Saqris donis gansazRvra.
samedicino Cvenebebis mixedviT SeiZleba Catardes sxva
gamokvlevebic.
oficris ojaxis wevrebi samxedro-samedicino komisi-
is Semowmebaze igzavnebian im samxedro nawilis meTauris
mier, sadac es oficeri msaxurobs.
samxedro-samedicino Semowmebis Sedegad dasmuli
uaryofiTi diagnozi warmoadgens oficris samxedro
samsaxuridan daTxovnis safuZvels.
32 oficerTa uflebebi

Tavi VI.
samxedro wodebaze wardgena

saqarTvelos samxedro ZalebSi oficerTa Semadgen-


lobisaTvis dawesebulia samxedro wodebebi, romelTa
Sesaxeb me-2 TavSi visaubreT. yoveli samxedro wodebi-
saTvis samsaxuris gavlisas dadgenilia garkveuli vada.
oficers samxedro wodeba eniWeba wina samxedro wode-
bidan samxedro samsaxuris vadis gasvlisas. samxedro sam-
saxuris vadis garda, wodebis misaniWeblad aucilebelia
oficers ekavos iseTi Tanamdeboba, romlisTvisac
StatiT gaTvaliswinebulia misaniWebeli samxedro wode-
bis Tanabari an ufro maRali samxedro wodeba.
umaRles oficrebs samxedro wodebas aniWebs sa-
qarTvelos prezidenti; umcrosi da ufrosi oficris
wodebas _ Sesabamisi samxedro uwyebis xelmZRvaneli.
oficers samxedro wodeba eniWeba TanmimdevrobiT,
dauSvebelia samxedro wodebis miniWeba safexurgamoS-
vebiT.
sakontraqto (profesiuli) samxedro samsaxurisa da
kadris oficrebisaTvis morigi samxedro wodebis misani-
Weblad, garda Sesabamisi Tanamdebobisa, dadgenilia
samxedro samsaxuris gavlis Semdegi vadebi:
§ umcrosi leitenantidan leitenantamde _ 1 weli;
§ leitenantidan ufros leitenantamde _ 2 weli;
§ ufrosi leitenantidan kapitnamde (kapitan-lei-
tenantamde) _ 3 weli;
§ kapitnidan (kapitan-leitenantidan) maioramde (me-3
rangis kapitnamde) _ 3 weli;
§ maioridan (me-3 rangis kapitnidan) vice-polkovnika-
mde (me-2 rangis kapitnamde) _ 4 weli;
§ vice-polkovnikidan (me-2 rangis kapitnidan) polk-
ovnikamde (pirveli rangis kapitnamde) _ 5 weli.
samxedro wodebaze wardgena 33
umaRlesi oficris samxedro wodebis misaniWeblad
samxedro samsaxuris vada ar aris dawesebuli.
brigadis generlis (kontr-admiralis) droebiTi
samxedro wodeba eniWebaT umaRlesi oficrebis saStato
Tanamdebobebze daniSnul ufros oficrebs. Tanamdebo-
bidan gaTavisuflebis SemTxvevaSi maT unarCundebaT Zve-
li samxedro wodeba. brigadis generlis (kontr-admira-
lis) droebiT samxedro wodebas aniWebs saqarTvelos
prezidenti.
dasaSvebia saqarTvelos prezidentis mier brigadis
generlis (kontr-admiralis) mudmivi wodebis damtkice-
ba, Tu oficerma polkovnikis (pirveli rangis kapitanis)
wodebiT imsaxura aranakleb 5 weli da brigadis generlis
Tanamdebobaze _ aranakleb 3 weli, an iniSneba ufro ma-
Ral Tanamdebobaze.
samxedro-sazRvao Zalebis sabrZolo gemebis oficer-
sa da samxedro-sahaero Zalebis mfrinav oficers morigi
samxedro wodeba mieniWebaT dadgenil vadaze 6 TviT adre.
omis an SeiaraRebuli konfliqtis dros oficers
Semdgomi samxedro wodeba mieniWeba dadgenil vadaze
aranakleb 6 TviT adre _ dakavebuli Tanamdebobis Sesa-
bamisad.
oficers samxedro samsaxuris gavlis periodSi
samxedro wodeba vadaze adre SeiZleba mieniWos mx-
olod erTxel, gansakuTrebuli damsaxurebisaTvis.
samxedro wodebas vadamde aniWebs:
§ vice-polkovnikis (meore rangis kapitnis) CaTvliT _
Sesabamisi samxedro uwyebis xelmZRvaneli;
§ polkovniks (pirveli rangis kapitans) _ saqarTvelos
prezidenti.
armiis generlisa da admiralis samxedro wodebaTa
miniWeba daiSveba mxolod omis dros gansakuTrebuli
damsaxurebisaTvis.
34 oficerTa uflebebi

oficeri, romelsac Tanamdebobrivi mdgomareobisa


da samsaxuris vadis gamo ekuTvnis momdevno samxedro
wodeba, patakiT (gancxadebiT) mimarTavs Tavis uSua-
lo ufross, raTa man samxedro subordinaciis dacviT
Sesabamisi samxedro uwyebis xelmZRvanelTan Suamdgo-
mloba gauwios momdevno samxedro wodebis misaniWe-
blad.
meTauri Sesabamis samxedro uwyebis sakadro ganyo-
filebaSi oficris saxelze Seitans wardginebas, romel-
Sic mocemuli unda iyos oficris samsaxurebrivi daxasi-
aTeba, brZanebis nomeri da TariRi, romliTac mas mieniWa
wina samxedro wodeba.
wodebis miniWebis Sesaxeb gamoicema Sesabamisi
samxedro uwyebis xelmZRvanelis brZaneba. aRniSnuli br-
Zaneba unda gamoices patakis Setanidan 15 dRis vadaSi.
brZanebas, Tu igi wodebis misaniWeblad dadenil vadaze
gvian gamoica, ukuZala unda mieniWos, raTa dacul iqnes
wodebebs Soris dadgenili kalendaruli wlebi.
35
Tavi VII.
Sromisa da dasvenebis ufleba

Sromisa da dasvenebis ufleba yvela moqalaqis kon-


stituciiTa da saerTaSoriso normatiuli aqtebiT ga-
rantirebuli uflebaa. saqarTvelos konstituciisa da
saerTaSoriso normatiuli aqtebis Tanaxmad, Sroma
Tavisufalia da aravin ar unda asrulebdes iZulebiT an
savaldebulo Sromas. aRniSnul SemTxvevaSi oficris
Sromis ufleba metnaklebad SezRudulia, radgan, imave
saerTaSoriso aqtebis Tanaxmad, termini _ ,,iZulebiTi
an savaldebulo Sroma~ ar moicavs samxedro xasiaTis
yovelgvar samuSaos. miuxedavad zemoxsenebulisa, ofi-
cris Sromis uflebis ugulebelyofa SeuZlebelia, rad-
gan saqarTvelos kanonmdebloba SromiT urTierTobebs
sakmaod mkafiod aregulirebs SezRudvebis SemTxvevaSi.
mizanSewonilia ufro dawvrilebiT ganvixiloT aRniSnu-
li SezRudvebi da misgan gamowveuli sakompensacio ga-
rantiebi.
oficris samuSao dro warmoadgens kalendaruli
drois nawils, romlis ganmavlobaSic igi valdebulia
ganaxorcielos Tavisi samsaxurebrivi ufleba-movale-
obani. gamomdinare iqedan, rom samxedro samsaxuri sax-
elmwifo samsaxuris gansakuTrebuli saxea da oficeri
gansakuTrebuli statusis mqone saxelmwifo moxelea,
misi samuSao kvira mSvidobianobis dros Semoifargleba 5
dRiT, xolo samuSao drois xangrZlivoba ar unda
aRematebodes 40 saaTs kviraSi. xuTdRiani samuSao kviris
dros uqme dReebis win oficerTa muSaobis xangrZlivoba
mcirdeba erTi saaTiT.
saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad, uqme dReebia:
§ 1 da 2 ianvari _ axali weli;
§ 7 ianvari _ Soba;
§ 19 ianvari _ naTlisReba;
§ 3 marti _ dedis dRe;
36 oficerTa uflebebi

§ 8 marti _ qalTa saerTaSoriso dRe;


§ 9 aprili _ saqarTvelos saxelmwifoebrivi damoukide-
blobis aRdgenis aqtis miRebis dRe, saqarTvelos
erovnuli erTianobis, samoqalaqo TanaZmobis da sam-
SoblosaTvis daRupulTa mogonebis dRe;
§ saaRdgomo dReebi, didi paraskevi, didi SabaTi,
aRdgoma (TariRi gardamavalia);
§ micvalebulTa moxseniebis dRe _ aRdgomis meore dRe
(TariRi gardamavalia);
§ 9 maisi _ faSizmze gamarjvebis dRe;
§ 12 maisi _ wm. andre mociqulis xsenebis dRe;
§ 26 maisi _ saqarTvelos damoukideblobis dRe;
§ 28 agvisto _ mariamoba;
§ 14 oqtomberi _ mcxeTobis dRe (sveticxovloba);
§ 23 noemberi _ giorgobis dRe.
garda uqme dReebisa, oficrebs kviraSi eZlevaT ori
dasvenebis dRe. saerTo dasvenebis dRe aris kvira, xolo
meore dasvenebis dRe wesdeba Sesabamisi samxedro uwyeb-
is muSaobis ganrigiT. rogorc wesi, orive dasvenebis
dRiT oficeri erTad unda sargeblobdes.
oficrebs kvebisa da dasvenebisaTvis eZlevaT Sesvene-
ba ara umetes oTxi saaTis xangrZlivobisa, romelsac igi
iyenebs Tavisi neba-survilis mixedviT. am xnis ganmavlo-
baSi mas eZleva samuSaos Sesrulebis adgilidan wasvlis
uflebac. Sesvenebis dawyebisa da damTavrebis dro gan-
isazRvreba Sromis SinaganawesiT.
samxedro Zalebis daniSnuleba, rogorc ukve aRiniS-
na, saxelmwifos damoukideblobis, suverenitetisa da
teritoriuli mTlianobis dacvaa, rac mudmiv yuradRe-
basa da konkretuli samuSaoebis Sesrulebas moiTxovs.
amitom, saqarTvelos kanonmdeblobiT, zeganakveTuri mu-
Saoba daSvebulia mxolod gamonaklis SemTxvevebSi, swo-
red am gamonakliss samxedro Zalebis muSaoba warmoadgens.
zeganakveTurad iTvleba samuSao, romelic srulde-
ba dawesebuli xangrZlivobis samuSao drois damTavreb-
is Semdeg. TiToeuli oficris zeganakveTuri muSaoba ar
Sromisa da dasvenebis ufleba 37
unda aRematebodes 4 saaTs zedized ori dRis ganmavlo-
baSi, mTeli wlis ganmavlobaSi ki _ 120 saaTs. administra-
cia valdebulia zustad aRricxos TiToeuli oficris
mier namuSevari zeganakveTuri saaTebi.
garda zeganakveTuri muSaobisa, samxedro samsaxuri-
saTvis damaxasiaTebelia Ramis muSaoba. Ramis samuSaoeb-
is xangrZlivoba gaTanabrebulia dRis samuSaosTan. Ramis
drod iTvleba dro saRamos 10 saaTidan dilis 6 saaTamde.
zemoxsenebulidan gamomdinare, samxedro samsaxurSi
oficrebisaTvis damaxasiaTebelia Semdegi saxis muSaoba:
§ dasvenebis dReebSi muSaoba;
§ uqme dReebSi muSaoba;
§ zeganakveTuri muSaoba;
§ Ramis muSaoba.
Ramis muSaoba dRis muSaobasTan aris gaTanabrebuli
da roca oficeri saRamos 10 saaTidan dilis 6 saaTamde
Tavis samsaxurebriv ufleba-movaleobas axorcielebs,
Sesabamisad, dRis saaTebSi igi aRar muSaobs. rac Seexeba
danarCeni saxis muSaobas, swored es SeiZleba, garkveul-
wilad, CaiTvalos iZulebiT an savaldebulo muSaobad,
Tumca am SezRudvebis kompensirebas sakmaod kargad ar-
egulirebs saqarTvelos kanonmdebloba, kerZod: das-
venebisa da uqme dReebSi oficrebis muSaobis fuladi
anazRaureba moxdeba ormagi odenobiT. oficrebs, rom-
lebic dasvenebis an uqme dReebSi muSaoben, SeiZleba maTi
survilis mixedviT mieceT sxva dasvenebis dRe. rac Seex-
eba zeganakveTur muSaobas, Sromis anazRaureba xdeba
pirveli ori saaTisaTvis Sromis anazRaurebis erTnaxe-
vari odenobiT, momdevno saaTebisaTvis ki _ ormagi ode-
nobiT. zeganakveTuri muSaobisaTvis kompensacia dauS-
vebelia dRemagieris micemiT.
samxedro samsaxuris gavlisas oficers eZleva yovel-
wliuri Svebuleba:
§ samxedro ZalebSi 10 welze naklebi namsaxurobisaTvis
_ 30 dRe;
38 oficerTa uflebebi

§ samxedro ZalebSi 10 welze meti namsaxurobisaTvis _


45 dRe;
§ safrenosno samuSaoze yofnisas, saqarTvelos
samxedro-sazRvao Zalebis gemebze, saraketo da sa-
torpedo katarRaze samxedro samsaxurisaTvis,
saqarTvelos sasazRvro ZalebSi, specialuri daniS-
nulebis razmebSi, agreTve gansakuTrebul pirobebSi
sabrZolo morigeobisaTvis _ 45 dRe.
garda zemoxsenebuli Svebulebis vadebisa, oficrebs,
ojaxuri mdgomareobis gamo an sxva mizeziT, SeiZleba
mieces Svebuleba 10 dRemde vadiT, romelic morigi Sve-
bulebis angariSSi ar CaiTvleba. im SemTxvevaSi, Tu
oficerma yovelwliuri morigi SvebulebiT ver isargeb-
la, mas, piradi ufrosis nebarTviT, eZleva gasuli wlis
SvebulebiT sargeblobis ufleba momdevno wlis pirvel
kvartalSi. oficris gamoZaxeba Svebulebidan dasaSve-
bia mxolod ukiduresi samsaxurebrivi aucileblo-
biT, pirdapiri ufrosis brZanebiT. am SemTxvevaSi Sve-
bulebis gamouyenebeli nawili mas, rogorc wesi, mim-
dinare wels miecema.
qalebi, romlebic, rogorc oficrebi, samxedro sam-
saxurs gadian saqarTvelos samxedro ZalebSi, orsulo-
bis, mSobiarobisa da bavSvis movlisaTvis Svebuleba eZl-
evaT mSobiarobamde 70 kalendaruli dRis xangrZlivo-
biT da mSobiarobis Semdeg 46 (garTulebuli mSobiarobis
an ori da meti bavSvis Sobis SemTxvevaSi _ 70) kalendaru-
li dRis xangrZlivobiT. orsulobisa da mSobiarobis gamo
Svebuleba gamoiangariSeba Sejamebulad da oficer qals
miecema mTlianad.
Tu oficer qals aqvs aranakleb erTi wlis muSaobis
saerTo staJi, mas, survilisamebr, miecema nawilobriv
anazRaurebadi Svebuleba bavSvis movlis gamo, sanam bavSvi
wlinaxevris gaxdeba. orsulobis, mSobiarobisa da bavS-
vis movlis gamo Svebulebis garda, oficer qals, gancxa-
debis safuZvelze, eZleva damatebiT uxelfaso Svebule-
ba bavSvis mosavlelad, vidre is sami wlis asaks miaRwevs,
Sromisa da dasvenebis ufleba 39
da Svebulebis ganmavlobaSi enaxeba samuSao adgili (Tan-
amdeboba).
Svebuleba avadmyofobis gamo oficers eZleva
samxedro-samedicino komisiis daskvnis safuZvelze. Sve-
bulebis xangrZlivoba avadmyofobis gamo damokidebulia
daavadebis xasiaTze, magram ar unda aRematebodes 4 Tves.
es vada SeiZleba 2 TviT gagrZeldes Sesabamisi samxedro
uwyebis xelmZRvanelis brZanebiT. am vadis gasvlis Sem-
deg samxedro-samedicino komisia wyvets samxedro samsax-
urisTvis oficris vargisianobis sakiTxs. Svebuleba avad-
myofobis gamo morigi Svebulebis angariSSi ar CaiTvleba.
saomari da sagangebo mdgomareobis dros oficris
zemoxsenebuli Sromisa da dasvenebis ufleba mTlianad
izRudeba, kerZod:
§ Cerdeba gansakuTrebul gankargulebamde yvela ofi-
cris samxedro samsaxuridan daTxovna;
§ wydeba yvela saxis Svebuleba (garda Svebulebisa avad-
myofobis, orsulobisa da mSobiarobis gamo). Svebule-
baSi myofi oficrebi valdebuli arian saswrafod
daubrundnen samsaxuris gavlis adgilebs, winaaRmdeg
SemTxvevaSi isini pasuxs ageben saqarTvelos kanonm-
deblobiT gaTvaliswinebuli wesiT.
am SezRudvebis paralelurad, oficers saomari mdgo-
mareobis dros moqmed samxedro nawilSi yofnis an Seiar-
aRebul konfliqtSi uSualo monawileobis erTi dRe Cae-
Tvleba sam dRed, Sesabamisad, yvela saxis fulad sargos
miiRebs sammagi odenobiT.
oficeri, romelic uSualod ar monawileobs Seiar-
aRebul konfliqtSi da aris sabrZolo moqmedebisaTvis
mzadyofnaSi, uzrunvelyofs samxedro moqmedebebs, imy-
ofeba SeiaraRebuli konfliqtis zonaSi samSvidobo
Zalebis SemadgenlobaSi an mSvidobianobis periodSi as-
rulebs specialur davalebas, romelic gaTanabrebulia
sabrZolo moqmedebebTan, namsaxurebis erTi dRe eTvle-
ba or dRed, Sesabamisad, yvela saxis fulad sargos mi-
iRebs ormagi odenobiT.
40 oficerTa uflebebi

Tavi VIII.
janmrTelobis dacvis ufleba
da garantiebi

samxedro samsaxurisaTvis damaxasiaTebelia maRali


riskfaqtorebi, rac gulisxmobs oficris mier saxelmwi-
fos nebismieri agresiisagan dacvisaTvis masze dakisre-
buli valdebulebebiT dasaxuli amocanebis yovelgvar
pirobebSi Sesrulebas, maSinac ki, Tu oficris janmrTe-
lobas an sicocxles safrTxe emuqreba.
oficeri imyofeba srul saxelmwifo kmayofaze da misi
janmrTelobis dacva uzrunvelyofili unda iyos
samxedro samsaxuris gavlisaTvis jansaRi sayofacxovre-
bo pirobebis SeqmniT, samxedro samsaxurisaTvis damaxas-
iaTebeli riskfaqtorebis Semcirebis RonisZiebaTa
sistemiT.
oficris janmrTelobis dacvis zemoxsenebul uzrun-
velyofis saSualebebs axorcielebs meTauri (ufrosi),
saxelmwifo xelisuflebisa da adgilobrivi TviTm-
marTvelobisa da mmarTvelobis organoebTan erTad.
oficris janmrTelobis mdgomareobis dacvis mizniT,
samxedro samsaxuris gavlis, samxedro wvrTnis, sabrZo-
lo momzadebisaTvis mecadineobebis Catarebis, samxedro
teqnikisa da iaraRis eqspluataciisa da sxva samuSaoTa
Sesrulebisas usafrTxoebis wesebis dacvas uzrunvely-
ofs meTauri (ufrosi).
oficeri samxedro-samedicino qvedanayofSi,
samxedro nawilebsa da samxedro-samedicino dawesebule-
bebSi sargeblobs mkurnalobis uflebiT saxelmwifo bi-
ujetis xarjze.
rogorc zemoT aRvniSneT, oficrebs garkveuli peri-
odulobiT utardebaT ufaso samedicino Semowmeba.
samsaxurebrivi movaleobebis Sesrulebisas samxedro
mosamsaxuris daWris an dasaxiCrebis SemTxvevaSi mas sax-
janmrTelobis dacvis ufleba da garantiebi 41
elmwifo biujetidan miecema erTjeradi daxmareba 5 wlis
Tanamdebobrivi da samxedro wodebis sargoebis odenobiT.
yvela samxedro mosamsaxure eqvemdebareba saxelmwi-
fos mier savaldebulo saxelmwifo dazRvevas. dazRveva
xorcieldeba im saxsrebis xarjze, romlebic Sesabamis
samxedro uwyebas saxelmwifo biujetidan gamoeyofa.
oficrebis mimarT dazRvevis saxelmwifo kompaniis
organoebi gascemen erTjerad sadazRvevo Tanxebs Sem-
degi odenobiT:
oficrisaTvis invalidobis dadgenisas, romelic
dakavSirebulia mis mier samxedro samsaxuris gavlasTan,
erTi wlis gasvlamde samxedro samsaxuridan gaTavisu-
flebis Semdeg _ dawesebul minimalur xelfass:
ü I jgufis invalidze _ 150 odenobiT (3000 lari);
ü II jgufis invalidze _ 100 odenobiT (2000 lari);
ü III jgufis invalidze _ 50 odenobiT (1000 lari);
ü samxedro samsaxuris gavlis periodSi oficris
mier mZime Wrilobis miRebis SemTxvevaSi _ 40 ode-
nobiT (800 lari);
ü msubuqi Wrilobisas _ 20 odenobiT (400 lari).
samsaxurebrivi movaleobis Sesrulebisas, oficris
daRupvis an avadmyofobiT gardacvalebis SemTxvevaSi
misi ojaxi saxelmwifo biujetidan miiRebs erTjerad
daxmarebas 10 wlis Tanamdebobrivi da samxedro wodebis
sargoebis odenobiT. garda amisa, dakrZalvasTan dakav-
Sirebul xarjebs saxelmwifo gaiRebs.
samxedro samsaxuris periodSi an samxedro samsaxuri-
dan gaTavisuflebis Semdeg erTi wlis gasvlamde,
samxedro samsaxuris gavlis periodSi movaleobis Ses-
rulebisas miRebuli Wrilobis, kontuziis, daavadebis
Sedegad oficris daRupvis (gardacvalebis) SemTxvevaSi,
mis memkvidreebs sadazRvevo Tanxa miecema dawesebuli
minimaluri xelfasis 200 odenobiT (4000 lari).
zemoxsenebuli erTjeradi da sadazRvevo Tanxebi da-
begvras ar eqvemdebareba.
42 oficerTa uflebebi

Tavi IX.
biniT uzrunvelyofis ufleba

oficris sacxovrebeli biniT uzrunvelyofis sakiTxi


saxelmwifos valdebulebaa. oficrebs samxedro samsax-
uris dawyebisTanave dadgenili normiTa da wesiT eZle-
vaT samsaxurebrivi daniSnulebis samxedro bina.
oficers an mis ojaxis wevrebs sacxovrebeli binis
miRebamde ufleba aqvT registraciaSi gatardnen
samxedro nawilis misamarTze. aRniSnul pirebs sacxovre-
beli binis miRebamde eZlevaT droebiTi sacxovrebeli
samsaxureobrivi Senobebi an oTaxebi saerTo sacx-
ovrebelSi.
umaRlesi oficrebis Semadgenlobas binebi eZlevaT
uvado sargeblobis uflebiT, danarCen oficerTa Semad-
genlobas (umcrosi da ufrosi oficrebi) ki _ samsaxure-
brivi daniSnulebiT. oficrebi binis miRebis aRricxvaze
aiyvaneba da bina miecema im dasaxlebul punqtSi, romlis
teritoriazedac mudmivad aris dislocirebuli
samxedro nawilSi, sadac is msaxurobs.
oficeri binis miRebis aRricxvaze aiyvaneba:
§ samxedro nawilSi an samxedro uwyebis im organizacia-
Si, sadac is msaxurobs; amasTan, im dasaxlebul adgi-
las, sadac samxedro nawilia (organizaciaa) mudmivad dis-
locirebuli, ar gaaCnia bina an ojaxis erT wevrze dakave-
buli sacxovrebeli farTobi ar aRemateba 8 kv. metrs;
§ cxovrobs binaSi, romelic ar Seesabameba saqarTvelos
Sesabamisi normatiuli aqtebiT gaTvaliswinebul san-
itarul-teqnikur moTxovnebs;
§ cxovrobs binaSi, romelic ukavia or an orze met
ojaxs;
§ masTan erTad binaSi cxovrobs qronikuli sneulebis
mZime formiT daavadebuli piri, romelTanac cxovre-
ba SeuZlebelia;
biniT uzrunvelyofis ufleba 43
§ cxovrobs saerTo sacxovrebelSi.
oficris binis aRricxvaze ayvana xdeba Sesabamisi
samxedro nawilis (organizaciis) mier, risTvisac
samxedro nawilSi (organizaciaSi) iqmneba sabinao komi-
sia. oficeri, romelic saWiroebs binas, mimarTavs sabi-
nao komisias patakiT. sabinao komisia, Setanili patakis
safuZvelze, swavlobs oficris sabinao pirobebs da ad-
gens Sesabamis aqts, romelSic, ZiriTadad, unda aisaxos:
− ojaxis Semadgenloba;
− dakavebuli farTobi;
− misi teqnikuri daxasiaTeba da sxva.
amave aqtSi agreTve unda aisaxos komisiis daskvna aR-
ricxvaze ayvanis SesaZleblobis Sesaxeb. sabinao komisiis
aqts ixilavs da amtkicebs samxedro nawilis (organizaci-
is) meTauri, rac formdeba Sesabamisi brZanebiT. im
samxedro nawilSi (organizaciaSi), sadac sabinao komisia
ar aris daniSnuli, zemoT xsenebul proceduras atarebs
samxedro garnizonis sabinao komisia.
aRricxvaze ayvanil samxedro mosamsaxureebs binebi
miecemaT Semdegi pirobebis dacviT:
§ polkovnikebs, pirveli rangis kapitnebsa da maTze ma-
Rali wodebis samxedro pirebs _ ojaxis TiToeul
wevrze sacxovrebeli farTobi 9-12 kv. metramde da
damatebiT erTi oTaxi, an sacxovrebeli farTobi 20
kv. metri.
§ oficerTa danarCen Semadgenlobas _ ojaxis TiToeul
wevrze sacxovrebeli farTobi 9-12 kv. metramde.
oficris monacemebs, romelsac eZleva bina, orderis
gamosawerad warudgenen Sesabamis saqalaqo an raionul
mmarTvelobis organos (gamgeobas). mmarTvelobis orga-
no (gamgeoba) ixilavs samxedro uwyebidan miRebul doku-
mentacias da ori kviris vadaSi gascems orders, romlis
safuZvelzedac xorcieldeba binaSi Sesaxleba.
orderSi iwereba samxedro mosamsaxuris:
§ gvari da saxeli;
44 oficerTa uflebebi

§ samxedro wodeba;
§ ojaxis Semadgenloba;
§ naTesauri kavSiri da dabadebis weli;
§ binis misamarTi;
§ sacxovrebeli oTaxebis raodenoba da maTi farTobi.
orderSi aseve aRiniSneba, rom bina eZleva uvado an
droebiTi sargeblobisaTvis.
umaRles oficrebs, romlebmac samxedro uwyebidan
binebi miiRes uvado sargeblobis pirobiT, ufleba aqvT,
TavianTi survilis mixedviT, moaxdinon maTi privatiza-
cia (usasyidlod sakuTrebaSi gaformeba). danarCen
oficerTa Semadgenlobas, romlebmac binebi miiRes sam-
saxurebrivi daniSnulebiT, ufleba aqvT binis miRebidan
da samxedro samsaxurSi sul cota aTi wlis samsaxuris
vadis gasvlis Semdeg moaxdinon maTi privatizacia.
45
Tavi X.
sasjelebi, waxalisebebi da jildoebi

samxedro samsaxurisaTvis damaxasiaTebelia gan-


sakuTrebuli disciplina. samxedro disciplina aris
samxedro mosamsaxuris mier saqarTvelos kanonmde-
blobiTa da samxedro wesdebebiT gaTvaliswinebuli
wesrigisa da wesebis mkacri da zusti dacva.
samxedro disciplina efuZneba samxedro mosamsaxu-
reebis mier TavianTi movaleobebis ganuxrelad Sesrule-
bas, piradi pasuxismgeblobis maRal Segnebas, mudmiv sa-
brZolo mzadyofnas.
oficris mier samxedro disciplinisa da sazogadoe-
brivi wesrigis darRvevis SemTxvevaSi meTauri valdebu-
lia mas Seaxsenos samsaxurebrivi movaleobani, xolo
aucileblobis SemTxvevaSi uflebamosilia daados dis-
ciplinaruli sasjeli.

sasjelebi
samxedro disciplinaruli sasjelebi, romlebic
samxedro Zalebis oficerTa Semadgenlobis mimarT gam-
oiyeneba, ori saxisaa:
§ sasjelebi, romlebic gamoiyeneba umcros da ufros
oficerTa Semadgenlobebis mimarT;
§ sasjelebi, romlebic gamoiyeneba umaRlesi oficre-
bis Semadgenlobis mimarT.
umcros da ufros oficerTa Semadgenlobebis
oficers SeiZleba daedos Semdegi disciplinaruli
sasjelebi:
§ SeniSvna;
§ sayveduri;
§ sastiki sayveduri;
§ gafrTxileba arasruli samsaxurebrivi Sesabamisobis
Sesaxeb;
46 oficerTa uflebebi

§ Tanamdebobidan daqveiTeba;
§ samxedro wodebis erTi safexuriT daqveiTeba.
umaRlesi oficrebis Semadgenlobis oficris mima-
rT gamoiyeneba Semdegi disciplinaruli sasjelebi:
§ SeniSvna;
§ sayveduri;
§ sastiki sayveduri;
§ gafrTxileba arasruli samsaxurebrivi Sesabamisobis
Sesaxeb;
§ Tanamdebobidan daqveiTeba.
oficrebis dasjis ufleba-mosilebebi Semdegnairad
nawildeba:
§ aseulis (IV rangis gemis) meTaurs da batalionis
(III rangis gemis) meTaurs ufleba aqvs gamoucxados:
Ø SeniSvna;
Ø sayveduri;
Ø sastiki sayveduri.
calkeuli batalionis (II rangis gemis), agreTve
calkeuli nawilebis meTaurebs ufleba aqvT gaafrTx-
ilon oficrebi arasruli samsaxurebrivi Sesabamisobis
Sesaxeb.
§ brigadis (I rangis gemis) meTaurs ufleba aqvs
gamoucxados:
Ø SeniSvna;
Ø sayveduri;
Ø sastiki sayveduri;
Ø gaafrTxilos arasruli samsaxurebrivi Sesabami-
sobis Sesaxeb.
§ Sesabamisi samxedro uwyebis xelmZRvanels, maT
moadgileebs, jarebis saxeobaTa sardlebs ufleba
aqvT gamoucxadon:
Ø SeniSvna;
Ø sayveduri;
Ø sastiki sayveduri;
Ø gaafrTxilon arasruli samsaxurebrivi Sesabami-
sobis Sesaxeb;
sasjelebi, waxaliseba da jildoebi 47
Ø daaqveiTon Tanamdebobidan oficrebi _ brigadis
meTaurebis moadgileebi; I rangis gemebis meTau-
rebis ufrosi TanaSemweebi, maTTan gaTanabrebu-
li da qvemdgomi oficrebi;
Ø daaqveiTon oficrebi samxedro wodebiT, vice-
polkovnikidan (II rangis kapitnidan) dawyebuli da
qveviT.
yovelgvari disciplinuri sasjeli, rogorc samxedro
disciplinis ganmtkicebisa da samxedro mosamsaxureebis
aRzrdis RonisZieba, unda Seesabamebodes Cadenili dis-
ciplinaruli darRvevis simZimesa da xarisxs.
sasjelis saxisa da zomis gansazRvrisas, yuradReba
unda gamaxvildes:
§ disciplinaruli darRvevis xasiaTze;
§ viTarebaze, romelSic iyo Cadenili disciplinaru-
li darRveva;
§ oficris adrindel yofaqcevaze;
§ oficris samsaxurSi yofnis drosa da movaleobis Ses-
rulebis wesis codnis xarisxze.
disciplinuri sasjelis dadebis dros meTauri
(ufrosi) ar unda aCqardes sasjelis saxisa da zomis
gansazRvraSi, ar unda daamciros xelqveiTi oficris
piradi Rirseba da ar dauSvas uxeSoba mis mimarT.
akrZalulia erTi da imave disciplinuri darRve-
visaTvis ramdenimejer dasja an erTi sasjelis meo-
resTan SeerTeba, agreTve disciplinaruli damrRve-
vis dasjis magivrad qvedanayofis mTeli piradi Semad-
genlobis dasja.
disciplinaruli sasjelis simkacre izrdeba, Tu:
§ oficerma ramdenimejer Caidina disciplinaruli
darRveva;
§ oficeri monawileobda samxedro disciplinisa da sa-
zogadoebrivi wesrigis jgufur darRvevaSi;
§ disciplinaruli darRveva Cadenilia samsaxurebrivi
movaleobis Sesrulebisas sabrZolo morigeobis dros;
48 oficerTa uflebebi

§ disciplinuri darRveva Cadenilia arafxizel mdgo-


mareobaSi.
yovelgvari disciplinuri sasjeli dadebul unda
iqnes 10 dRe-Ramis ganmavlobaSi, im dRidan, rodesac
ufrosisaTvis cnobili gaxda disciplinuri darRvevis
Sesaxeb, xolo, Tu am gadacdomaze disciplinur dar-
Rvevaze mimdinareobs gamoZieba, maSin _ gamoZiebis
damTavrebis dRidan.
oficeri, romelsac Cadenili qmedebisaTvis disci-
plinaruli sasjeli daades, sisxlissamarTlebrivi
pasuxismgeblobisagan ar Tavisufldeba.
disciplinuri sasjeli sisruleSi unda iqnes moyva-
nili, rogorc wesi, dauyovnebliv, gansakuTrebul SemTx-
vevaSi ki, _ misi gamocxadebidan ara ugvianes erTi Tvisa.
erTi Tvis Semdeg sasjeli sisruleSi ar moiyvaneba, ma-
gram Setanili iqneba samsaxurebriv baraTSi.
gasaCivrebis SemTxvevaSi ar wydeba disciplinuri
sasjelis sisruleSi moyvana, sanam ufrosi meTauri ar
gascems gankargulebas misi gauqmebis Sesaxeb.
oficrebs disciplinuri sasjeli gamoucxaddebaT
brZanebiT, piradad, miwerilobiT an TaTbirze. akrZa-
lulia disciplinaruli sasjelis gamocxadeba meTau-
rebisaTvis (ufrosebisaTvis) maTi xelqveiTTa Tan-
daswrebiT.

waxalisebebi
samxedro disciplinis ganmtkicebisa da samxedro mo-
samsaxureTa aRzrdis mniSvnelovan saSualebas warmoad-
gens waxaliseba.
yoveli meTauri (ufrosi) misi uflebamosilebis far-
glebSi valdebulia gonivruli iniciativisa da mxedru-
li SemarTebisaTvis waaxalisos xelqveiTi oficeri. im
SemTxvevaSi, Tu meTauris (ufrosis) uflebebi xelqveiTe-
bis waxalisebisaTvis ar aris sakmarisi, mas SeuZlia
sasjelebi, waxaliseba da jildoebi 49
ufrosi meTauris (ufrosis) winaSe daayenos Suamdgom-
loba, raTa man Tavisi uflebebiT waaxalisos oficeri.
waxalisebis saxeobebia:
§ madlobis gamocxadeba;
§ adre dadebuli disciplinuri sasjelis moxsna;
§ sigeliT, fasiani saCuqriTa da fuliT dajildoveba;
§ vadaze adre morigi samxedro wodebis miniWeba;
§ saxelobiTi civi an cecxlsasroli iaraRiT dajil-
doveba.
oficrebis waxalisebis ufleba-mosilebebi nawilde-
ba Semdegnairad:
§ aseulis (IV rangis gemis) gemis meTaurs, batalio-
nis (III rangis gemis) meTaurs ufleba aqvs:
Ø gamoucxados madloba;
Ø mouxsnas maT mier adre dadebuli disciplinaru-
li sasjeli.
calkeul batalionis (II rangis gemis) meTaurs
ufleba aqvs agreTve sigelebiT, fasiani saCuqrebiT da
fuliT daajildovos xelqveiTi oficeri;

§ brigadis (I rangis gemis) meTaurs, jarebis saxeo-


baTa sardlebs ufleba aqvT:
Ø gamoucxadon madloba;
Ø mouxsnas maT mier adre dadebuli disciplinuri
sasjeli;
Ø daajildovon sigelebiT, fasiani saCuqrebiT an
fuliT.
§ samxedro uwyebis xelmZRvanels ufleba aqvs:
Ø gamoucxados madloba;
Ø mouxsnas adre dadebuli disciplinuri sasjeli;
Ø daajildovos sigelebiT, fasiani saCuqrebiT an
fuliT;
Ø vadaze adre mianiWos morigi samxedro wodeba;
Ø daajildovos civi an cecxlsasroli iaraRiT.
50 oficerTa uflebebi

meTaurebs (ufrosebs) SeuZliaT waaxalison, madlo-


ba gamoucxadon da sigelebiT daajildovon rogorc
calkeuli oficrebi, ise qvedanayofis oficerTa mTeli
Semadgenloba.
waxalisebis saxis gansazRvrisas mxedvelobaSi miiRe-
ba oficris damsaxureba, Tavis gamoCenis unari, agreTve
misi winandeli damokidebuleba samsaxurisadmi.
waxalisebebi cxaddeba zepirad an brZanebiT mwyobris
win an samxedro mosamsaxureebis krebaze. waxalisebis
Sesaxeb brZanebis gamocxadeba da jildos gadacema xdeba
sazeimo viTarebaSi.
TvalsaCinoebisaTvis ganvixiloT waxalisebis zogier-
Ti saxeobebi:
adre dadebuli disciplinuri sasjelis moxsnis ufle-
ba aqvs im meTaurebs (ufrosebs), romlebmac gamoiyenes
sasjeli, agreTve sxva pirdapir meTaurebs (ufrosebs),
romelTac aqvT aranaklebi sadisciplino ufleba.
oficers erTdroulad SeiZleba moexsnas mxolod
erTi disciplinuri sasjeli. disciplinaruli sasjeli
_ samxedro wodebis CamorTmeva da Tanamdebobidan
daqveiTeba _ SeiZleba moexsnaT oficrebs samxedro wodeb-
iT an Tanamdebobidan daqveiTebidan erTi wlis Semdeg.
sasjelis moxdasTan erTad oficrebi aRdgenili
iqnebian wina samxedro wodebaze. Tanamdebobrivi
daqveiTebis sasjeli oficers SeiZleba moexsnas aRniS-
nul Tanamdebobaze aRdgenis gareSec.
oficerze jildos saxiT gadacemuli fasiani saCuqris
Rirebuleba an fuladi jildos odenoba ar SeiZleba
aRematebodes dajildoebuli oficris erTi Tvis Sro-
mis anazRaurebis odenobas.
oficers vadaze adre samxedro wodeba SeiZleba
mieniWos mxolod erTxel, gansakuTrebuli damsax-
urebisaTvis; samxedro wodeba eniWeba Tanmimdevro-
sasjelebi, waxaliseba da jildoebi 51
biT. dauSvebelia samxedro wodebis miniWeba safexur-
gamoSvebiT. samxedro wodebas vadamde aniWebs:
§ vice-polkovnikis (II rangis kapitanis) CaTvliT _ Se-
sabamisi samxedro uwyebis xelmZRvaneli;
§ polkovniks (I rangis kapitans) _ saqarTvelos prezi-
denti.
oficeri SeiZleba dajildovebul iqnes saxelobiTi
civi an cecxlsasroli iaraRiT. saxelobiT iaraRad iTv-
leba yvela sistemis pistoleti, SaSxana da civi iaraRi
(qordiki, xmali da sxv.). saxelobiTi iaraRiT dajildove-
bas awarmoebs piradad samxedro uwyebis xelmZRvaneli.
dajildoebis aqti formdeba brZanebiT.
saxelobiTi iaraRiT dajildoebul oficers ar gaaC-
nia iaraRis sxva pirze gaformebis an anderZiT gadacemis
ufleba. iaraRiT dajildoebuli oficris saxelmwifo
moqalaqeobidan gasvlis an dakargvis, misi daRupvis an
gardacvalebis SemTxvevaSi iaraRi ubrundeba Sesabamis
samxedro uwyebas da aRiricxeba gansakuTrebul an-
gariSze.

saxelmwifo jildoebi
samxedro movaleobis an specialuri davalebis Ses-
rulebisas gamoCenili vaJkacobisa da mamacobisaTvis,
sabrZolo momzadebaSi maRali maCveneblis miRwevis, axa-
li rTuli sabrZolo teqnikis warmatebiT dauflebis,
jarebis sanimuSo xelmZRvanelobis, saqarTvelosa da misi
samxedro Zalebis winaSe sxva didi damsaxurebisaTvis
brigadis (I rangis gemis) meTaurs, masTan gaTanabrebul
da zemdgom meTaurebs, calkeuli batalionis (II rangis
gemis) meTaurebsa da samxedro uwyebis xelmZRvanelebs
ufleba aqvT waradginon xelqveiTi oficrebi saqarTve-
los ordenebiTa da medlebiT dasajildoeblad.
oficerTa dasajildoeblad, romelTac gmiroba da
mamacoba gamoiCines samSoblos dacvisa da erTianobi-
52 oficerTa uflebebi

saTvis brZolaSi, gansakuTrebuli piradi wvlili miuZR-


viT damoukidebeli qarTuli saxelmwifos mSeneblobaSi,
dawesebulia saqarTvelos saxelmwifo jildoebi da
medlebi:
§ daviT aRmaSeneblis ordeni;
§ vaxtang gorgaslis ordeni _ I, II, III xarisxisa;
§ Rirsebis ordeni;
§ medali `mxedruli mamacobisaTvis~;
§ medali `sabrZolo damsaxurebisaTvis~;
§ Rirsebis medali.
daviT aRmaSeneblis ordeniT jildovdebian oficre-
bi qarTveli eris winaSe udidesi Rvawlis, saqarTvelos
saxelmwifoebrivi damoukideblobisaTvis brZolisa da
aRorZinebis, sazogadoebis konsolidaciis, demokrati-
is damkvidrebis saqmeSi Setanili TvalsaCino piradi wv-
lilisaTvis. daviT aRmaSeneblis ordenze erTdrouli
fuladi premia Seadgens Sromis anazRaurebis 200 mini-
malur odenobas (4000 lari).
vaxtang gorgaslis ordeniT jildovdebian oficre-
bi, romlebmac samSoblos dacvisa da erTianobis brZola-
Si gamoiCines gmiruli Tavdadeba da mamacoba, unariani
xelmZRvanelobiT uzrunvelyves samxedro nawilebisa da
qvedanayofebis warmateba, SeimuSaves da ganaxorcieles
sabrZolo operaciebi.
vaxtang gorgaslis ordeni sami xarisxisaa. dajildoe-
ba xdeba aseTi TanmimdevrobiT:
§ III xarisxis ordeniT jildovdebian oficrebi samsax-
urebrivi movaleobis Sesrulebis dros gamoCenili
maRali sabrZolo momzadebisaTvis. erTdrouli fu-
ladi premia Seadgens Sromis anazRaurebis 30 mini-
malur odenobas (600 lari);
§ II xarisxis ordeniT jildovdebian oficrebi
samxedro xelmZRvanelis mier micemuli sabrZolo
davalebis warmatebiT SesrulebisaTvis. erTdrouli
fuladi premia Seadgens Sromis anazRaurebis 50 mini-
malur odenobas (1000 lari);
sasjelebi, waxaliseba da jildoebi 53
§ I xarisxis ordeniT jildovdebian oficrebi erisa da
samSoblos winaSe gansakuTrebuli damsaxurebi-
saTvis, Tavdadebisa da TavganwirvisaTvis. erTdrou-
li fuladi premia Seadgens Sromis anazRaurebis 100
minimalur odenobas (2000 lari);
`Rirsebis~ ordeniT jildovdebian oficrebi
damoukidebeli qarTuli saxelmwifos mSeneblobaSi _
mmarTvelobis, Tavdacvis, kanonierebisa da marTlwes-
rigis ganmtkicebis, janmrTelobis dacvis, mecnierebis,
ganaTlebis dargebSi Setanili gansakuTrebuli pirovnu-
li wvlilisaTvis, gmirobisa da TavdadebisaTvis. erT-
drouli fuladi premia Seadgens Sromis anazRaurebis 30
minimalur odenobas (600 lari);
`mxedruli mamacobis~ medliT jildovdebian ofi-
crebi mamulis dacvisas pirovnuli mamacobisa da mxe-
druli valis SesrulebisaTvis, vaJkacobisa da gabedu-
li moqmedebisaTvis. erTdrouli fuladi premia Seadgens
Sromis anazRaurebis 20 minimalur odenobas (400 lari);
`sabrZolo damsaxurebisaTvis~ medliT jildovde-
bian oficrebi samSoblos dacvisa da erTianobis uzrun-
velyofaSi gansakuTrebuli pirovnuli damsaxurebi-
saTvis. aRniSnuli medali erTdroul fulad premias ar
iTvaliswinebs.
`Rirsebis~ medliT jildovdebian oficrebi
saqarTvelos aRorZinebis saqmeSi Setanili gansakuTre-
buli wvlilisa da Rirseuli samsaxurisaTvis. es medal-
ic erTdroul fulad premias ar iTvaliswinebs.
saqarTvelos saxelmwifo ordenebiTa da medlebiT
oficrebs ajildoebs saqarTvelos prezidenti. oficre-
bi saxelmwifo jildoebiT jildovdebian mxolod
konkretuli damsaxurebisaTvis. dajildoebuli pirebi,
axali damsaxurebis gamo, SeiZleba kvlav dajildovdnen
imave an sxva ordenebiTa da medlebiT.
54 oficerTa uflebebi

saqarTvelos saxelmwifos jildoebiT dajildoeba


SeiZleba moxdes sikvdilis Semdeg, aseTi dajildovebis
SemTxvevaSi jildo gadaecema dajildoebulis ojaxs,
xolo erTdrouli fuladi premia _ dajildoebuli piris
memkvidres. memkvidreTa TanxmobiT jildo da Sesabamisi
dokumentebi SeiZleba gadaeces saxelmwifos an muzeums.
Tu sikvdilis Semdeg dajildoebuls ar hyavs memkvidre,
jildo rCeba saxelmwifos.
oficrebis saxelmwifo ordenebiTa da medlebiT da-
jildoeba xdeba Sesabamisi samxedro uwyebis wardginebiT.
wardginebis Setana xdeba rogorc aRniSnuli samxedro
uwyebis iniciativiT, ise daqvemdebarebuli struqturu-
li erTeulebis SuamdgomlobiT.
Suamdgomlobis aRZvris Sesaxeb gadawyvetilebis miRe-
bisas ivseba dajildoebis furceli da ori kviris vadaSi
waredgineba zemdgom organos. jildoze wardginebis
uflebis mqone organo Sesul Suamdgomlobas ixilavs da
Tanxmobis SemTxvevaSi dajildoebis furcels warudgens
saqarTvelos prezidents.
saxelmwifo jildoze wardgenili piris dajildoeba
xdeba saqarTvelos prezidentis brZanebulebiT, romel-
ic qveyndeba presaSi. dajildoebis Sesaxeb brZanebuleba
ar gamoqveyndeba, Tu amas erovnuli uSiSroebis intere-
sebi moiTxovs.
dajildoebul pirs jildosa da Sesabamis mowmobas
sazeimo viTarebaSi gadascems saqarTvelos prezidenti
an, misi davalebiT, saxelmwifo ministri, parlamentis
Tavmjdomare, parlamentis wevrebi, mTavrobis wevrebi,
avtonomiuri respublikisa da adgilobrivi mmarTvelo-
bis organoebis xelmZRvanelebi, samxedro xelmZRvanele-
bi da sxva oficialuri pirebi.
saxelmwifo ordenebiTa da medlebiT dajildoebul
oficrebs ufleba aqvT ataron jildoebi an maTi aRmniS-
vneli niSnebi.
sasjelebi, waxaliseba da jildoebi 55
im SemTxvevaSi, Tu dajildoebul oficers saxelmwifo
ordeni anda medali daekarga an dauzianda da ar SeeZlo
maTi dakargvisa da dazianebis Tavidan acileba, maSin,
saqarTvelos prezidentis gankargulebiT, mas gadaece-
ma saxelmwifo ordenis anda medlis dublikati.
saqarTvelos saxelmwifo jildos CamorTmeva Seu-
Zlia mxolod saqarTvelos prezidents dajildoebu-
lis mier jildos Seuracxmyofeli saqcielis an kano-
niT gansazRvruli sxva saxis danaSaulis Cadenis
SemTxvevaSi, Sesabamisad, jildoze warmdgeni
samxedro uwyebis an sasamarTlos wardginebis safuZ-
velze.
56 oficerTa uflebebi

Tavi XI.
cecxlsasroli iaraRis Senaxvisa
da tarebis ufleba

cecxlsasrolia iaraRi, romelSic Wurvi biZgs


iRebs feTqebadi nivTierebis afeTqebis Sedegad warmo-
qmnili airis moqmedebiT da romelic gankuTvnilia
obieqtis manZilidan dazianebisa da ganadgurebi-
saTvis.
saqarTvelos kanonmdebloba, saxeobaTa da daniS-
nulebis Sesabamisad, adgens iaraRebis samarTlebriv re-
Jimebs:
§ samxedro-sabrZolo iaraRi;
§ samsaxurebriv-saStato iaraRi;
§ samoqalaqo iaraRi.
samxedro mosamsaxure aris iaraRis mosargeble piri,
romelsac Tavisi samsaxuris xasiaTis gamo, saqarTvelos
kanonmdeblobiT ufleba eZleva iqonios (Seinaxos, ata-
ros da gamoiyenos) samxedro-sabrZolo, samxedro-saSta-
to da jildod miRebuli iaraRi.
samxedro-sabrZoloa iaraRi, romlebsac dakisrebu-
li funqcia-movaleobebis Sesasruleblad daniSnulebi-
samebr iyeneben saqarTvelos Tavdacvis, Sinagan saqmeTa,
saxelmwifo uSiSroebis saministroebisa da dazvervis
saxelmwifo departamentis organoebi da sxva. samxedro-
sabrZolo iaraRis Senaxva da gamoyeneba xdeba saqarTve-
los aRmasrulebeli xelisuflebis struqturuli er-
Teulebis normatiuli aqtebis Sesabamisad.
samsaxurebriv-saStatoa iaraRi, romelsac sajaro
samarTlis iuridiuli pirebi iyeneben im muSakTa Sesai-
araReblad, romelTac, samsaxuris xasiaTis gamo, nebar-
Tva aqvT Seinaxon ataron da gamoiyenon cecxlsasroli
iaraRi.
cecxlsasroli iaraRis Senaxvisa da tarebis ufleba 57
samsaxurebriv-saStato iaraRis Senaxvisa da gamoy-
enebis wesi gansazRvreba Sesabamisi samxedro uwyebis nor-
matiuli aqtiT. rac Seexeba cecxlsasroli iaraRis
tarebis uflebas, es niSnavs, rom am uflebiT mosarge-
bles SeuZlia Tan iqonios iaraRi mudmivad an samsaxure-
brivi davalebis Sesrulebis dros saqarTvelos mTel
teritoriaze, garda gansakuTrebuli reJimis adgilebi-
sa (parlamentis Senoba, erovnuli banki da sxv.).
samsaxurebrivi saStato iaraRi pirs miecema sarge-
blobaSi tarebis uflebiT, Tu mas gaaCnia aRniSnuli in-
dividualuri nebarTva, romelsac gascems saqarTvelos
Sinagan saqmeTa saministros organoebi Sida normatiu-
li aqtebis Sesabamisad im samxedro uwyebis Suamdgomlo-
bis safuZvelze, sadac oficeri msaxurobs.
jildod miRebulia iaraRi, romelic waxalisebis wes-
iT gadaecema oficers gansakuTrebuli sabrZolo dam-
saxurebisaTvis. saqarTvelos kanonmdeblobiT akrZa-
lulia avtomaturi cecxlsasroli iaraRis jildod
gadacema. iaraRiT oficris dajildoebis ufleba aqvs
Sesabamisi samxedro uwyebis xelmZRvanels.
oficris mier cecxlsasroli iaraRis gamoyenebad
iTvleba gamiznuli gasrola. oficers ufleba aqvs
ukiduresi RonisZiebis saxiT gamoiyenos cecxlsasro-
li iaraRi:
§ moqalaqeTa da Tavis dasacavad iseTi safrTxisagan,
romelic realur safrTxes uqmnis maT sicocxlesa da
janmrTelobas;
§ cecxlsasroli iaraRis warTmevis aRsakveTad;
§ dacul samxedro obieqtebze Tavdasxmis mosagerie-
blad;
§ moqalaqeTa da Tavis dasacavad saSiS cxovelTa Tav-
dasxmisagan;
§ gangaSis signalis micemis an damxmare Zalis gamoZaxe-
bisas.
58 oficerTa uflebebi

cecxlsasroli iaraRis gamoyenebas win unda


uZRodes sityvieri gafrTxileba misi gamoyenebis
Sesaxeb. aucilebel SemTxvevaSi SeiZleba gamafrTx-
ilebeli gasrola.
gamafrTxilebeli gasrolis gareSe cecxlsasroli
iaraRis gamoyeneba daiSveba mxolod SeiaraRebuli,
sabrZolo teqnikiT, nebismieri saxis satransporto
an meqanikuri saSualebiT moulodneli Tavdasxmisas.
akrZalulia cecxlsasroli iaraRis iseT adgileb-
Si gamoyeneba, sadac SesaZlebelia sxva pirTa daSave-
ba, agreTve cecxlsaSiS da afeTqebadsaSiS adgilebSi.
oficeri valdebulia cecxlsasroli iaraRis
gamoyenebis Sesaxeb dauyonebliv acnobos Tavis uSua-
lo ufross da Sesabamis samxedro prokuraturas.
59
Tavi XII.
samxedro urTierTobebi

samxedro samsaxuri saxelmwifo samsaxuris gan-


sakuTrebul saxes warmoadgens, samxedro mosamsaxure,
Sesabamisad, saxelmwifo moxelis gansakuTrebuli sta-
tusiT sargeblobs. am gansakuTrebulobis warmosaCenad
sakmarisia ganvixiloT samxedro mosamsaxureTa Soris
urTierTobebi, romlebic aSkarad gansxvavdeba ar mar-
to saxelmwifo mosamsaxureebs Soris, aramed sazogadoe-
bis sxva wevrebs Soris arsebuli urTierTobebisganac.
samxedro mosamsaxureebs Soris urTierTobebisgan,
pirvel rigSi, aRsaniSnavia misalmeba. samxedro mosamsax-
ureebs Soris misalmebas mxedruli misalmeba ewodeba.
mxedruli misalmeba ori saxisaa:
§ iaraRiT (karabiniT, avtomaturi cecxlsasroli iar-
aRiT);
§ uiaraRod.
uiaraRod mxedruli misalmeba, Tavis mxriv, ori saxisaa:
§ uiaraRod mxedruli misalmeba adgilze;
§ mxedruli misalmeba uiaraRod moZraobis dros.
mxedruli misalmebisas didi mniSvneloba eniWeba
samxedro mosamsaxuris qudiT Tu uqudod yofnas, rad-
gan uqudod da qudiT mxedruli misalmeba sxvadasxva sax-
iT sruldeba.
samxedro disciplinis Tanaxmad, xelqveiTebi da
wodebiT umcrosebi pirvelad iZlevian mxedrul salams.
mxedruli misalmeba sruldeba mkafiod, samwyobro
dgomisa da moZraobis wesebis zusti dacviT. mwyobris
gareT adgilze uqudod misalmebisas ufrosamde sami-
oTxi nabijis daSorebiT oficeri Semobrundeba misken
dadgeba `smenaze~ da uyurebs mas saxeSi da Tavs abrunebs
ufrosis moZraobis mimarTulebiT.
60 oficerTa uflebebi

Tu oficeri qudiT aris, marjvena xeli miaqvT


safeTqelTan ise, rom TiTebi SeerTebuli aris xelis gu-
liT qveviT, xelis mtevani gamarTulia, SuaTiTi exeba
safeTqels, xolo idayvi mxris simaRlezea, uyurebs mas
saxeSi da Tavs abrunebs ufrosis moZraobis mima-
rTulebiT. ufrosisaken Tavis mobrunebis dros xelis
mdgomareoba ucvleli rCeba.
mwyobris gareT moZraobis dros uqudod misalmebi-
sas ufrosamde 5-6 nabijiT miaxloebisas oficeri Sew-
yvets xelebis moZraobas, abrunebs Tavs ufrosisaken da
saxeSi yurebiT agrZelebs moZraobas, rodesac ufross
Cauvlis, Tavs gaasworebs da agrZelebs xelebis moZraobas
Cveulebriv.
oficris qudiT moZraobis dros, fexis dadgomasTan
erTad, abrunebs Tavs da marjvena xeli miaqvs
safeTqelTan, marcxena ki umoZraod aqvs TeZosTan, rode-
sac ufross Cauvlis marcxena fexis miwaze dadgmasTan
erTad Tavs abrunebs, pirdapir iyureba da marjvena xels
dabla dauSvebs.
gaswrebis dros oficeri ufross pirvel nabijze
esalmeba, meore nabijs Tavs pirdapir abrunebs da mar-
jvena xels qveviT CamouSvebs.
oficrebi valdebuli arian Sexvedrisas (gaswrebisas)
miesalmon erTmaneTs zemomoyvanili wesebis zusti
dacviT.
garda aRniSnulisa, oficrebi valdebuli arian mis-
cen mxedruli salami:
§ ucnobi jariskacis saflavs;
§ jariskacTa ZmaTa sasaflaoebs;
§ samxedro nawilebis sabrZolo droSebs, agreTve
samxedro-sazRvao alams samxedro xomaldze asvlisa
da iqidan Camosvlisas;
§ damkrZalav procesebs, romelTac Tan axlavT jarebi.
samxedro urTierTobebi 61
oficerTa Semadgenloba samxedro urTierTobebis
TvalsazrisiT iyofian:
§ ufrosebad da xelqveiTebad;
§ ufrosebad da umcrosebad.
samsaxurebrivi mdgomareobisa da samxedro wodebis
mixedviT, oficrebi sxvaTa mimarT SeiZleba iyvnen
ufrosebi an xelqveiTebi. ufrosebs ufleba aqvT ubrZa-
non xelqveiTebs da Seamowmon brZanebis Sesruleba.
ufrosebi, romelTac oficrebi emorCilebian samsax-
urebrivad, Tundac droebiT, arian pirdapiri ufrose-
bi. oficrebis mimarT Tanamdebobrivad uaxloes pirda-
pir ufross ewodeba uSualo ufrosi.
samsaxurebrivi sakiTxebis Sesaxeb oficeri mimarTavs
Tavis uSualo ufross, xolo misi nebarTviT _ zemdgom
ufross (samxedro subordinacia).
samxedro wodebis mixedviT, ufrosebi arian samxedro
samsaxurSi myofni:
§ generlebi, admiralebi, polkovnikebi da pirveli
rangis kapitnebi _ yvela oficris, kapralis, serJan-
tis, rigiTis, miCmanisa da matrosebisaTvis;
§ ufrosi oficrebi vice-polkovnikis, maioris
samxedro wodebiT, meore da mesame rangis kapitnebi _
yvela kapralis, serJantis, rigiTis, miCmanisa da ma-
trosebisaTvis;
§ yvela umcrosi oficeri _ yvela kaprali, serJantis,
rigiTis, miCmanisa da matrosebisaTvis.
oficrebi, romlebic TavianTi samsaxurebrivi mdgo-
mareobiTa da samxedro wodebiT ar arian sxva oficerTa
ufrosebi da xelqveiTebi, SeiZleba iyvnen ufrosebi da
umcrosebi. ufrosoba ganisazRvreba samxedro mosamsax-
uris samxedro wodebiT.
samxedro wodebiT ufrosebs aqvT ufleba SeniSvna mis-
cen samxedro wodebiT umcrosebs, mosTxovon maT disci-
plinis, sazogadoebrivi wesrigisa da formis tansacmlis
62 oficerTa uflebebi

tarebis, agreTve qcevisa da mxedruli misalmebis weseb-


is dacva. samxedro wodebiT umcrosebi valdebuli arian
usityvod Seasrulon ufrosis moTxovnebi.
erTmaneTis mimarT dauqvemdebarebel oficerTa mier
samxedro samsaxuris erToblivad Sesrulebisas, Tu maTi
samsaxurebrivi urTierTdaqvemdebareba ar aris gan-
sazRvruli meTauris (ufrosis) mier, ufrosad iTvleba
maT Soris TanamdebobiT ufrosi, xolo Tanabari Tanam-
debobisas _ samxedro wodebiT ufrosi piri.
samxedro samsaxurSi samsaxurebrivi movaleobebis
(davalebis) Sesruleba umeteswilad brZanebebis safuZ-
velze xorcieldeba. brZaneba, rogorc wesi, gaicema
daqvemdebarebis mixedviT. ukiduresi saWiroebisas,
zemdgom ufross SeuZlia ubrZanos xelqveiTs misi uSua-
lo ufrosis gareSe.
oficeri brZanebis miRebisas upasuxebs `aris~ da Sem-
deg asrulebs mas. miRebuli brZanebis Sesrulebis Sesax-
eb oficeri valdebulia moaxsenos ufross, romelmac
brZaneba gasca, agreTve Tavis uSualo ufross.
yvela oficeri valdebulia samxedro mosamsaxu-
reebTan mimarTvisas yovelTvis gamoiCinos Tavazianoba
da iyos TavSekavebuli. samsaxurebriv sakiTxebze
samxedro mosamsaxureebi mimarTaven erTmaneTs Tqveno-
biT.
samxedro mosamsaxureebi piradi mimarTvisas samxedro
wodebas asaxeleben jarebis saxeobebis an samsaxuris
aRniSvnis gareSe.
meTaurebi da ufrosebi xelqveiTebisa da umcrosebi-
sadmi samsaxurebrivi mimarTvisas asaxeleben maT wode-
bas da gvars an marto wodebas, am SemTxvevaSi emateba win
sityva `batono~ magaliTad: `serJanto ComaxiZe~;
`batono maioro~ da a.S.
xelqveiTi pirebi da umcrosebi ufrosebTan samsax-
urebrivi mimarTvisas asaxeleben maT wodebas, wodebis win
samxedro urTierTobebi 63
amateben sityvas `batono~, xolo gvardiis nawilebSi _
sityvas `batono gvardiis~. magaliTad: `batono
pirveli rangis kapitano~, `batono gvardiis
polkovniko~ da a.S.
mwyobris gareT erTmaneTTan mimarTvis dros, agreTve
brZanebis gacemisa da miRebisas samxedro mosamsaxureebi
valdebuli arian miiRon mdgomareoba `smena~, xolo,
rodesac qudi axuravT, miitanon xeli safeTqelTan da
CamouSvan igi.
rodesac ufrosis SekiTxvaze oficeri aZlevs dama-
dasturebel pasuxs, upasuxebs `diax~, uaryofiTi pa-
suxis gacemisas `ara batono~.
oficers ekrZaleba tansacmlis jibeSi xelebis Cawyo-
ba, agreTve jdoma an Tambaqos moweva ufrosis Tandaswre-
biT, misi nebarTvis gareSe.
oficrebma mkacrad unda daicvan samxedro formis
tansacmlis tarebis dadgenili wesebi. maT samsaxuridan
Tavisufal dros samoqalaqo tansacmlis tareba neba-
darTuli aqvs mxolod samxedro nawilis gareT.
64 oficerTa uflebebi

Tavi XIII.
oficris samsaxuridan daTxovna

samxedro Zalebis oficeri samsaxuridan SeiZleba


daTxovnil iqnes Semdeg SemTxvevebSi:
§ zRvruli asakis miRwevisas;
§ avadmyofobis gamo;
§ reorganizaciasa da Statebis SemcirebasTan dakav-
SirebiT;
§ samsaxurebrivi SeusabamobisaTvis;
§ samxedro mosamsaxuris Rirsebis Semlaxveli
saqcielisaTvis;
§ Cadenili sisxlis samarTlis mZime an gansakuTrebiT
mZime danaSaulisaTvis sasamarTlos mier gadaw-
yvetilebis gamotanis Semdeg;
§ piradi surviliT, Tu man, rogorc oficerma, imsaxu-
ra aranakleb aTi wlisa;
§ mxareTa SeTanxmebis safuZvelze an kontraqtis
pirobebis darRvevis gamo;
§ piradi gancxadebiT, rogorc gamonaklisi, dasabuTe-
buli da Sesabamisi dokumentebiT dadasturebul
mizezTa gamo (mZime ojaxuri mdgomareoba, sxva sax-
elmwifoSi mudmivsacxovreblad gadasvla, saxelm-
wifo xelisuflebis organoSi arCeva an daniSvna).
TvalsaCinoebisaTvis ganvixiloT TiToeuli SemTxveva:
oficrisaTvis samxedro samsaxuris zRvruli
asakia:
§ umcros oficrebisaTvis _ 45 weli;
§ ufrosi oficrebisaTvis:
polkovnikamde _ 50 weli;
polkovnikisaTvis _ 55 weli;
§ umaRlesi oficrebisaTvis _ 60 weli.
am asaks miRweuli pirebi eqvemdebarebian samxedro sam-
saxuridan daTxovnas, garda gamonaklisebisa, kerZod,
zRvrul asaks miRweul oficrebs, vice-polkovnikis (me-
oficris samsaxuridan daTxovna 65
ore rangis kapitnis) CaTvliT, SeiZleba 5 wlamde vadiT
erTjer samxedro samsaxuri gaugrZeldes Sesabamisi uw-
yebis xelmZRvanelis brZanebiT, xolo polkovniks (pirve-
li rangis kapitans) da generals (admirals) 5 wlamde
erTjer samxedro samsaxurs ugrZelebs saqarTvelos
samxedro Zalebis umaRlesi mTavarsardali _ saqarTve-
los prezidenti, Sesabamisi samxedro uwyebis xelmZRvane-
lis mier erovnul uSiSroebis sabWoSi Setanili ward-
ginebis safuZvelze.
Sesabamisi samxedro specialobisa da saTanado
gamocdilebis oficerTa naklebobis gamo, saqarTvelos
Sesabamisi samxedro uwyebis xelmZRvanelebs aRniSnuli
kategoriis oficrebis momzadebamde SeuZliaT SearCion
da gamonaklisis wesiT, xelSekrulebis safuZvelze,
oficerTa Tanamdebobaze daniSnon 2 wlamde vadiT
samxedro samsaxuris zRvrul asaks gadacilebuli ma-
Ralkvalificiuri oficrebi, romelTac sameTauro da
saStabo Tanamdebobebze praqtikuli muSaobis didi
gamocdileba aqvT. aRniSnuli oficrebi, xelSekrulebis
safuZvelze, miiReben mxolod Tanamdebobriv da samxedro
wodebis fulad sargoebs, aseve, ufleba aqvT miiRon kuTv-
nili pensia.
garda zemoaRniSnulisa, samxedro mosamsaxure,
romelmac samxedro samsaxurSi imsaxura 20 da meti kal-
endaruli weli, miuxedavad samxedro samsaxuris zRvru-
li asakisa, SeiZleba daTxovnil iqnes samxedro samsaxu-
ridan rezervSi CaricxviT da samxedro pensiis daniSvnis
uflebiT. zRvruli asakis gamo oficris samxedro sam-
saxuridan daTxovnisas oficrebis uzrunvelyofa erT-
drouli gasasvleli fuladi daxmarebiT xorcieldeba
Semdegi odenobiT:
§ 15 kalendaruli wlis da naklebi namsaxurobisaTvis _
6 Tvis sargos odenobiT;
§ 15-dan - 20 wlamde namsaxurobisaTvis _ 8 Tvis sargos
odenobiT;
66 oficerTa uflebebi

§ 20-dan - 25 wlamde namsaxurobisaTvis _ 10 Tvis sargos


odenobiT;
§ 25 da meti kalendaruli wlis namsaxurobisaTvis _ 12
Tvis sargos odenobiT;
avadmyofobis gamo. samxedro mosamsaxure Tavisi sam-
saxurebrivi ufleba-movaleobebis SesrulebisaTvis
saWiroebs gansakuTrebul janmrTelobas. amdenad, sam-
saxuridan daTxovnis safuZvels SeiZleba misi avadmyo-
foba warmoadgendes.
oficrebis samedicino Semowmebaze gagzavna warmoebs
pirdapiri ufrosis, brigadis meTauris da maTTan ga-
Tanabrebuli Tanamdebobis pirebis mier. Semowmebis mima-
rTvas SeiZleba xeli moaweros Stabis ufrosma an sakadro
organos ufrosma, Sesabamisi meTauris (ufrosis) gadaw-
yvetilebis safuZvelze.
oficris samedicino Semowmebas atarebs samxedro-sae-
qimo komisia, romlis gadawyvetilebac oficris samxedro
samsaxuridan daTxovnis safuZvels warmoadgens.
danarTi #2-Si CamoTvlilia im daavadebaTa nusxa,
romelic gansazRvravs oficris samxedro samsaxuri-
saTvis vargisianobis kategoriebs janmrTelobis mdgo-
mareobis mixedviT.
reorganizaciasa da Statebis SemcirebasTan dakav-
SirebiT oficeri SeiZleba daTxovnil iqnes samsaxuri-
dan. reorganizacia, rogorc calke movlena, ar qmnis
safuZvels oficris samxedro samsaxuridan gasaTavisu-
fleblad, magram, rodesac dawesebulebis reorganiza-
cias Tan sdevs Statebis Semcireba, oficeri SeiZleba
gaTavisufldes samxedro samsaxuridan saqarTvelos
kanonmdeblobiT dadgenili wesebis dacviT, kerZod,
oficers erTi TviT adre unda ecnobos dawesebulebis
(qvedanayofis) reorganizaciisa da Statebis Semcirebis
gamo samxedro samsaxuridan gaTavisuflebis Sesaxeb.
dawesebulebis (qvedanayofis) reorganizaciisa da State-
oficris samsaxuridan daTxovna 67
bis Semcirebis gamo samxedro samsaxuridan gaTavisu-
flebisas oficers kompensaciis saxiT eZleva ori Tvis
Tanamdebobrivi sargo.
samsaxurebrivi SeusabamobisaTvis oficris
samxedro samsaxuridan daTxovna SesaZlebelia Semdeg
SemTxvevebSi:
§ gamosacdeli vadis aradamakmayofilebeli Sedegebis
safuZvelze;
§ atestaciis uaryofiTi Sedegebis safuZvelze;
§ im dokumentebis arqonisas, romelic aucilebelia
mocemuli Tanamdebobis dasakaveblad;
§ saxelmwifo enis (qarTuli enis) aradamakmayofilebe-
li codnisa da normaluri urTierTobis SeuZleblo-
bis gamo;
§ aradamakmayofilebeli profesiuli Cvevebis gamo.
oficeri Tavisufldeba dakavebuli Tanamdebobidan
atestaciis Sedegebisa da dokumentis arqonis safuZ-
velze, Tu mas ar surs gadavides sxva Tanamdebobaze.
TvalsaCinoebisaTvis ganvixiloT TiToeuli maTgani.
Tanamdebobis pirs, romelic uflebamosilia samsax-
urSi miiRos oficeri, SeuZlia oficris Tanamdebobaze
daniSvnisas gamoiyenos gamosacdeli vada ara umetes 6
Tvisa.
gamosacdeli vada ar gamoiyeneba:
§ prezidentis mier daniSnul oficerTa mimarT (minis-
tris moadgileebi, daqvemdebarebuli jarebis
saxeobebis, gvareobebisa da samSvidobo Zalebis
ufrosebi, SeiaraRebuli Zalebis generaluri Stabis
ufrosi);
§ Tanamdebobaze konkursis wesiT dasaniSni oficris
mimarT;
§ samsaxurebrivi winsvlisas Tanamdebobis dakavebis
SemTxvevaSi;
§ droebiT armyofi moxelis Semcvlelad an movaleo-
bis Semsruleblad daniSvnisas.
68 oficerTa uflebebi

samxedro mosamsaxuris Rirsebis Semlaxveli


saqcielisaTvis oficeri samxedro samsaxuridan daTx-
ovnas eqvemdebareba. unda aRiniSnos, rom saqarTvelos
samxedro Zalebis samxedro-sadisciplino wesdebaSi ar
arsebobs konkretuli gansazRvreba iseTi qmedebisa,
romelic saxelmwifos mier aRiarebulia rogorc
samxedro mosamsaxuris Rirsebis Semlaxveli saqcieli.
amdenad, am sakiTxis gadawyveta damokidebulia uSualod
meTauris Sinagan rwmenaze.
zogadad, Rirseba asaxavs adamianis zneobriv damok-
idebuleba sakuTari Tavisa da sazogadoebisadmi. adami-
ani Rirsebisa da sindisis saSualebiT acnobierebs sa-
zogadoebis winaSe sakuTar movaleobebsa da pasuxismge-
blobas. Rirseba agreTve aregulirebs adamianisadmi
gareSe myofTa da, mTlianad, sazogadoebis damokide-
bulebas, rac gulisxmobs pirovnebisadmi pativiscemis
moTxovnas, misi uflebebis cnobas da a.S.
Rirseuli saqcieli iTxovs adamianis im reputaciis
SenarCunebas, riTac sargeblobs TviTon an sazogadoeb-
is nawili, romelsac is miekuTvneba. amdenad, Teoriulad
Rirseba sakmaod didi cnebaa da misi gamoyeneba samxedro
samsaxurTan mimarTebaSi gansakuTrebul midgomas
saWiroebs.
Cadenili sisxlis samarTlis mZime an gansakuTre-
biT mZime danaSaulisaTvis sasamarTlos mier gadaw-
yvetilebis1 gamotanis Semdeg samxedro uwyebis xelmZR-
vanels an mis mier amisTvis uflebamosil saxelmwifo mox-
eles ufleba aqvs samsaxuridan daiTxovos oficeri.
sisxlis samarTlis mZime danaSaulis kategorias
miekuTvneba iseTi ganzraxi danaSauli, romlis Cadeni-
1
saqarTvelos kanonmdeblobaSi, Cveni azriT, mniSvnelovan xarvezs aqvs adgili,
kerZod: sisxlis samarTlis saqmeze sasamarTlos administraciul aqts warmoadgens
brZaneba, ganCineba (dadgenileba) da ganaCeni. kanonmdebels ki saqarTvelos kanonSi
~samxedro mosamsaxuris statusis Sesaxeb~ 21-e muxlis me-2 punqtis ~v~
qvepunqtSi gamoyenebuli aqvs sityva ~gadawyvetileba~, rac, savaraudod, sasamarTlos
ganaCens gulisxmobs.
oficris samsaxuridan daTxovna 69
saTvis saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsiT
gaTvaliswinebuli maqsimaluri sasjeli ar aRemateba
aTi wliT Tavisuflebis aRkveTas, agreTve gaufrTxile-
blobiTi danaSauli, romlis CadenisaTvis saqarTvelos
sisxlis samarTlis kodeqsiT sasjelis saxiT gaTval-
iswinebulia Tavisuflebis aRkveTa xuT welze meti vadiT.
sisxlis samarTlis gansakuTrebiT mZime danaSaulis
kategorias miekuTvneba iseTi ganzraxi danaSauli, rom-
lis CadenisaTvis saqarTvelos sisxlis samarTlis kode-
qsiT gaTvaliswinebulia sasjelis saxiT Tavisuflebis
aRkveTa aT welze meti vadiT an uvado Tavisuflebis
aRkveTiT.
sisxlis samarTlis pasuxismgeblobis safuZvels war-
moadgens danaSauli, e.i. saqarTvelos sisxlis samarTlis
kodeqsiT gaTvaliswinebuli marTlsawinaaRmdego da
braleuli qmedeba.
arsebobs danaSaulis ori saxe:
− ganzraxi da
− gaufrTxileblobiTi.
ganzrax danaSaulad iTvleba qmedeba, romelic Cade-
nilia pirdapiri an arapirdapiri ganzraxviT. danaSauli
pirdapiri ganzraxviTaa Cadenili, Tu danaSaulis Camden
pirs gacnobierebuli hqonda Tavisi qmedebis marTlsawi-
naaRmdegoba, iTvaliswinebda marTlsawinaaRmdego Sede-
gis dadgomis SesaZleblobas da surda es Sedegi, anda
iTvaliswinebda aseTi Sedegis ganxorcielebis gardau-
valobas.
arapirdapiri ganzraxviTaa danaSauli Cadenili, Tu
danaSaulis Camden pirs gacnobierebuli hqonda Tavisi
qmedebis marTlsawinaaRmdegoba, iTvaliswinebda marTl-
sawinaaRmdego Sedegis dadgomis SesaZleblobas da ar
surda es Sedegi, magram Segnebulad uSvebda an gulg-
rilad ekideboda mis dadgomas.
gaufrTxileblobiT danaSaulad iTvleba qmedeba,
romelic Cadenilia TviTimedovnebiT an daudevrobiT.
70 oficerTa uflebebi

danaSauli TviTimedovnebiTaa Cadenili, Tu danaSaulis


Camden pirs gacnobierebuli hqonda akrZaluli qmedeba,
iTvaliswinebda marTlsawinaaRmdego Sedegis dadgomis
SesaZleblobas, magram usafuZvlod imedovnebda, rom am
Sedegs Tavidan aicilebda.
danaSauli daudevrobiTaa Cadenili, Tu danaSaulis
Camden pirs gacnobierebuli ar hqonda akrZaluli qmede-
ba, ar iTvaliswinebda marTlsawinaaRmdego Sedegis
dadgomis SesaZleblobas, Tumca amis gaTvaliswineba mas
evaleboda da SeeZlo kidec. gaufrTxileblobiT Cadeni-
li qmedeba danaSaulad CaiTvleba mxolod maSin, Tu amis
Sesaxeb pirdapir aris miTiTebuli saqarTvelos sisxlis
samarTlis kodeqsis Sesabamis muxlSi.
sasamarTlos ganaCeni ori saxisaa:
§ gamamtyunebeli ganaCeni;
§ gamamarTlebeli ganaCeni;
gamamtyunebeli ganaCeni Seicavs sasamarTlos gadaw-
yvetilebas gansasjelis damnaSaved cnobis Sesaxeb, am
SemTxvevaSi Sesabamis samxedro uwyebis xelmZRvanels an
mis mier amisTvis uflebamosil saxelmwifo moxeles
ufleba aqvs samsaxuridan daiTxovos oficeri.
rac Seexeba sasamarTlos gamamarTlebel ganaCens igi
niSnavs gansasjelis srul udanaSaulobas misTvis way-
enebul braldebaSi.
gamamarTlebeli ganaCenis safuZvelia:
§ gansasjels ar Caudenia sisxlis samarTlis kanoniT
gaTvaliswinebuli qmedeba;
§ gansasjelis qmedeba ar aris marTlsawinaaRmdego.
zemoxsenebulidan gamomdinare, samxedro uwyebis xe-
lmZRvanels an mis mier amisTvis uflebamosil pirs ufle-
ba ara aqvs daiTxovos oficeri samxedro samsaxuridan,
radgan amisi safuZveli ar arsebobs.
piradi surviliT, Tu man, rogorc oficerma, imsax-
ura aranakleb aTi weli. aRniSnuli safuZveli sakmaod
gaugebaria, radgan oficeri SeiZleba samxedro samsax-
oficris samsaxuridan daTxovna 71
urs gadiodes rezervSi savaldebulo saxiT, nebayoflo-
biT kontraqtis safuZvelze da kadrSi, romlis vadac 10
wels Seadgens. savaldebulo samxedro samsaxurSi myof
oficrebze aRniSnuli piroba ar vrceldeba, radgan maTi
samxedro samsaxuridan daTxovna xorcieldeba 24 Tvis
gasvlis Semdeg. rac Seexeba sakontraqto (profesiuli)
samxedro samsaxuris oficrebs, isini samxedro samsaxurs
gadian administraciasTan gaformebuli xelSekrulebis
safuZvelze da maTi samsaxuridan daTxovnis pirobebi
xelSekrulebaSi unda iqnes gaTvaliswinebuli.
kadris oficeri, mas Semdeg, rac misi, rogorc ofic-
ris, welTa namsaxuroba Seadgens 10 wels, piradi sur-
viliT SeiZleba daTxovnil iqnes samxedro samsaxuridan.
man amis Sesaxeb samxedro subordinaciis dacviT patakiT
(gancxadebiT) unda mimarTos Sesabamisi samxedro uwyeb-
is xelmZRvanels an mis mier amisTvis uflebamosil pirs.
pataki (gancxadeba) unda iyos werilobiTi formiT da
unda Seicavdes:
§ im samxedro uwyebis dasaxelebas, romelsac oficeri
mimarTavs;
§ oficris (sakuTar) vinaobasa da misamarTs;
§ samxedro samsaxuridan daTxovnis moTxovnas;
§ patakis (gancxadebis) wardgenis TariRsa da oficris
(pirad) xelmoweras;
§ patakze (gancxadebaze) darTuli sabuTebis nusxas
(maTi arsebobis SemTxvevaSi).
Sesabamisi samxedro uwyeba valdebulia kanonmdeblo-
biT dadgenili wesiT registraciaSi gaataros pataki
(gancxadeba) da dasvas masze registraciis TariRi da no-
meri, xolo oficers, moTxovnis SemTxvevaSi, gadasces
misi patakis (gancxadebis) registraciaSi gatarebis da-
dastureba.
samxedro uwyeba valdebulia oficers gaacnos misi
uflebebi da movaleobebi, patakis ganxilvis wesi, warmoe-
bis ganxilvis vada, agreTve moTxovnebi, romlebsac pata-
72 oficerTa uflebebi

ki unda akmayofilebdes, miuTiTos patakSi daSvebuli


Secdomebis Sesaxeb.
samxedro uwyebis xelmZRvaneli an mis mier amisTvis
uflebamosili piri valdebulia patakis (gancxadebis)
wardgenidan 15 dRis vadaSi gamosces brZaneba oficris
daTxovnis Sesaxeb.
mxareTa SeTanxmebis safuZvelze an kontraqtis
pirobebis darRvevis gamo. rogorc ukve aRvniSneT ofi-
cris nebayoflobiTi samxedro samsaxuri moicavs sakon-
traqto (profesiul) da kadris samxedro samsaxurs.
samxedro sakontraqto (profesiul) samxedro samsaxur-
Si miiRebian umcros oficerTa Semadgenlobis samxedro
mosamsaxureebi. maTi samxedro samsaxuri ganisazRvreba
xelSekrulebiT (kontraqtiT) oTx wlamde vadiT, romel-
ic SeiZleba ramdenjerme gagrZeldes amave vadiT, xolo
kadris samxedro samsaxurs gadian mxolod oficrebi,
romlebmac sakontraqto (profesiuli) samsaxuridan
kadris samxedro samsaxurSi CaricxvisaTvis Caabares
sakvalifikacio gamocdebi. amdenad, samsaxuridan daTx-
ovnis aRniSnuli safuZveli mxolod sakontraqto
(profesiuli) samxedro samsaxuris oficrebze vr-
celdeba.
piradi gancxadebiT, rogorc gamonaklisi, das-
abuTebuli da Sesabamisi dokumentebiT dadasture-
bul mizezTa gamo (mZime ojaxuri mdgomareoba, sxva
saxelmwifoSi mudmivsacxovreblad gadasvla, saxelm-
wifo xelisuflebis organoSi arCeva an daniSvna).
aRniSnuli piroba, gansxvavebiT zemoT ganxilulisa,
gamonaklisis saxiT vrceldeba rogorc sakontraqto
(profesiuli) samxedro samsaxuris, aseve kadris oficre-
bze. am gamonakliss warmoadgens:
§ mZime ojaxuri mdgomareoba (rogorc moraluri, aseve
materialuri);
§ sxva saxelmwifoSi mudmivsacxovreblad gadasvla;
§ saxelmwifo xelisuflebis organoSi arCeva an daniSvna.
oficris samsaxuridan daTxovna 73
patakiT mimarTvisa da misi ganxilvis wesi igivea, rac
zemoT ganxilul SemTxvevaSi, mxolod im gansxvavebiT,
rom pataks Tan unda erTvodes gamonaklisi mizezebis
damadasturebeli dokumentebi.
samxedro samsaxuridan usafuZvlod da ukanonod
daTxovnili oficeri Sesabamisi samxedro uwyebis xe-
lmZRvanelma unda aRadginos imave Tanamdebobaze, xolo
umaRlesi samxedro wodebis oficrebs waradgens
saqarTvelos samxedro Zalebis umaRlesi mTavarsarda-
li _ saqarTvelos prezidenti. winaaRmdeg SemTxvevaSi
oficeri uflebamosilia mimarTos sasamarTlos.
oficers samxedro samsaxuridan daTxovnis Semdeg iZu-
lebiT gacdenili dro CaeTvleba namsaxurebis wlebSi.
74 oficerTa uflebebi

Tavi XIV.
sapensio uzrunvelyofa

saqarTvelos kanonmdeblobis Tanaxmad, samxedro


Zalebis oficrebi dadgenili pirobebiT, normebiTa da
wesebiT eqvemdebarebian sapensio uzrunvelyofas. ofi-
crebisa da maTi ojaxis wevrebisaTvis dadgenilia Semde-
gi sapensio uzrunvelyofis saxeobani:
§ welTa namsaxurobisaTvis;
§ invalidobis gamo;
§ marCenalis dakargvis gamo.
yvela saxis pensiis gaangariSebisas mxedvelobaSi mi-
iReba oficris daTxovnis dRisaTvis arsebuli Tanamde-
bobrivi, samxedro an specialuri wodebis, welTa namsax-
urebis procentuli danamatisa da sasursaTo ulufis
Rirebulebis fuladi sargoebi. TvalsaCinoebisaTvis
ganvixiloT TiToeuli maTgani.
welTa namsaxurebis pensia. oficrebs, romelTac
samxedro samsaxuridan daTxovnis dRes aqvT welTa nam-
saxurobis 20 da meti kalendaruli weli, eniSnebaT wel-
Ta namsaxurebis gamo pensia yovelTviuri Tanamdebo-
brivi, samxedro an specialuri wodebis, welTa namsaxure-
bis procentuli danamatisa da sasursaTo ulufis Rire-
bulebis fuladi sargos 50 procenti. 20 welze meti nam-
saxurebis yovel weliwadze pensias daemateba zemoxseneb-
uli fuladi sargos 3 procenti. am gaangariSebiT, pensi-
is odenoba ar unda aRematebodes fuladi sargos 85 pro-
cents.
welTa namsaxurebis gamoangariSeba xdeba oficris
samxedro samsaxurSi Caricxvis dRidan im dRemde, rode-
sac igi, brZanebis Tanaxmad, TadarigSi iqna daTxovnili
an gadadga samsaxuridan.
oficers welTa namsaxurobisaTvis pensia moemateba
invalidobisaTvis, Tu man samsaxurebrivi movaleobis Ses-
sapensio uzrunvelyofa 75
rulebis dros Wrilobis, kontuziis an daavadebis Sede-
gad miiRo samxedro travma, romlis gamoc dainvalidda.
invalidobis gamo oficrebs welTa namsaxurebis pen-
siaze ematebaT saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili
asakis gamo minimaluri pensiis Semdego odenoba
(saqarTvelos kanonmdeblobiT asakis gamo minimaluri
pensiis odenoba ar aris gansazRvruli, magram praqtika-
Si 14 lars Seadgens.)
§ I da II jgufis invalidebisaTvis _ 300 procenti (42
lari);
§ III jgufis invalidisaTvis _ 150 procenti (21 lari).
oficrebs, romlebic dainvaliddnen samxedro samsax-
uris gavlisas, welTa namsaxurebis pensiaze ematebaT
saqarTvelos kanonmdeblobiT dadgenili asakis gamo min-
imaluri pensiis Semdegi odenoba:
§ I da II jgufis invalidebisaTvis _ 130 procenti (18,20
lari);
§ III jgufis invalidisaTvis _ 100 procenti (14 lari).
garda zemoxsenebuli danamatebisa, oficrebs welTa
namsaxurebis pensiaze daericxebaT Semdegi danamatebi:
§ pensionerebs, romlebic arian I jgufis invalidebi an
miaRwies 75 wlis asaks, agreTve pensionerebs, rom-
lebic samkurnalo dawesebulebebis daskvnis safuZ-
velze, janmrTelobis mdgomareobis gamo, saWiroeben
sxva pirTagan mudmiv movlas (daxmarebas, zedamxed-
velobas), pensioneris movla-patronobisaTvis _
saqarTveloSi dadgenili asakis gamo minimaluri pen-
siis 2/3 odenobiT (9,30 lari);
§ umuSevar pensionerebs, romlebmac miaRwies kanoniT
dadgenil sapensio asaks (mamakacebi 65 wlis, qalebi 60
wlis) da invalid pensionerebs, romelTa kmayofazec
imyofebian arasrulwlovani (18 wlamde) an Sromisuun-
aro wevrebi _ ojaxis TiToeul wevrze saqarTveloSi
dadgenili asakis gamo minimaluri pensiis 2/3 odeno-
biT (9,30 lari).
76 oficerTa uflebebi

invalidobis pensia. oficers invalidobis pensia


daeniSnebaT, Tu is dainvalidda samxedro an operatiu-
li samsaxuris periodSi, Tumca mas invalidoba daudgin-
da samxedro samsaxuridan daTxovnidan ara ugvianes sami
Tvisa, an Tu dainvalidda am vadaze gvian, magram samsax-
uris dros miRebuli Wrilobis, kontuziis, dasaxiCrebis
an daavadebis gamo.
invalidia adamiani, romelsac daavadebis, travmis,
gonebrivi Tu fizikuri defeqtis Sedegad darRveuli
aqvs organizmis sasicocxlo funqciebi, rac ganapirobebs
profesiuli Sromis unaris srul an nawilobriv dakarg-
vas anda yofacxovrebis arsebiT gaZnelebas.
adamianis organizmis sasicocxlo SezRudvis simZimis
mixedviT, samedicino-socialuri eqspertizis komisia
gansazRvravs invalidobis Sesabamis kategoriebs.
invalidobis mixedviT, dgindeba sami jgufi _ I, II da III.
invalidobis mizezebis gaTvaliswinebiT, oficrebi
iyofian Semdeg kategoriebad:
§ omis invalidebad, invalidebad samxedro travmis Sed-
egad, Tu invalidoba ukavSirdeba saqarTvelos da
yofili ssr kavSiris interesebis, maTi teritoriu-
li mTlianobisa da suverenitetis dacvas an sxva
samxedro an operatiul movaleobaTa Sesrulebas,
agreTve sxva qveynebis lokalur omebSi miRebul Wri-
lobas, dasaxiCrebas, kontuzias an daavadebas;
§ invalidebad, Tu Wriloba, dasaxiCreba, kontuzia an
daavadeba ar aris dakavSirebuli samxedro samsaxuris
movaleobis SesrulebasTan, Tumca oficris dain-
valideba moxda samxedro samsaxuris gavlisas.
invalidobis pensiis gaangariSebisas mxedvelobaSi mi-
iReba oficris daTxovnis dRisaTvis arsebuli Tanamde-
bobrivi, samxedro an specialuri wodebis, welTa namsax-
urebis procentuli danamatisa da sasursaTo ulufis
Rirebulebis fuladi sargoebi.
sapensio uzrunvelyofa 77
oficerTaTvis dadgenilia invalidobis pensiis Sem-
degi odenoba:
§ samxedro travmis Sedegad dainvalidebul I da II
jgufis invalidebisaTvis _ 85 procenti;
§ III jgufis invalidobisaTvis _ 50 procenti;
§ samxedro samsaxuris gavlisas dainvalidebul I da II
jgufis invalidebisaTvis _ 75 procenti;
§ III jgufis invalidobisaTvis _ 40 procenti.
oficrebs invalidobis pensiaze daericxebaT Semdegi
danamatebi:
§ pensionerebs, romlebmac miaRwies 75 wlis asaks,
agreTve pensionerebs, romlebic samkurnalo dawese-
bulebebis daskvnis safuZvelze, janmrTelobis mdgo-
mareobis gamo, saWiroeben sxva pirTagan mudmiv mov-
las (daxmarebas, zedamxedvelobas) _ pensioneris mov-
la-patronobisaTvis saqarTveloSi dadgenili asakis
gamo minimaluri pensiis 2/3 odenobiT (9.3 lari);
§ invalid pensionerebs, romelTa kmayofazec imyofe-
bian arasrulwlovani (18 wlamde) an Sromisuunaro
wevrebi _ ojaxis TiToeul wevrze saqarTveloSi dad-
genili asakis gamo minimaluri pensiis 2/3 odenobiT
(9.3 lari).
pensia marCenalis dakargvis gamo. oficris ojaxis
wevrebis marCenalis dakargvis gamo pensia daeniSnebaT,
Tu oficeri daiRupa an gardaicvala samxedro samsaxuris
dros an ara umetes sami Tvisa samxedro samsaxuris gasv-
lis Semdeg, an vadaze gvian sxva daavadebiT, romelic
oficerma miiRo samxedro samsaxuris an operatiuli
muSaobis dros, an Tu oficeri gardaicvala pensiis miRe-
bis periodSi an pensiis Sewyvetis Semdeg ara ugvianes 5
wlisa. am uflebiT sargebloben yofili samxedro tyeeb-
is ojaxis wevrebi, romlebic nebayoflobiT ar Cabardnen
tyved da tyveobaSi yofnis dros ar Caidines samSoblos
winaaRmdeg mimarTuli qmedeba.
marCenalis dakargvis SemTxvevaSi pensiis miRebis
ufleba aqvT daRupuli (gardacvlili) oficris ojaxis
78 oficerTa uflebebi

wevrebs, romlebic mis kmayofaze imyofebodnen. kmay-


ofaze yofnis miuxedavad, pensia eniSnebaT Sromisuuna-
ro Svilebs, mSoblebsa da meuRles, Tu maT marCenalis
dakargvis Semdeg ar gaaCniaT saarsebo wyaro.
ojaxis Sromisuunaro wevrebad iTvlebian:
§ Svilebi, debi da Zmebi, romlebsac ar miuRweviaT 18
wlis asakisaTvis, an am asaks zeviT, Tu isini dain-
validdnen 18 wlis miRwevamde, amasTan, debi, Zmebi da
SviliSvilebi _ im pirobiT, Tu maT ar hyavT Sromisu-
nariani mSoblebi;
§ deda, mama, coli, qmari, Tu maT SeusruldaT sapensio
asaki: qalebs 60 weli, mamakacebs 65 weli an arian in-
validebi.
§ erT-erTi mSobeli an meuRle, an bebia, papa, Zma anda
meurve, asakisa da Sromisuunarobis miuxedavad, Tu
igi uvlis gardacvlili oficris Svilebs, debs, Zmebs,
romlebsac ar SesrulebiaT 14 weli;
§ bebias da papas _ Tu ar hyavT kanonieri marCenali.
saSualo specialuri, umaRlesi da sxva saswavleblis
moswavleebs, swavlis formis miuxedavad, marCenalis
dakargvis SemTxvevaSi pensiis miRebis ufleba aqvT sas-
wavleblis damTavrebamde, magram mxolod 23 wlis asakis
Sesrulebamde.
oficris meuRles, marCenalis dakargvis gamo, 14 wlis
asakamde Svilebis movlisaTvis pensiis miRebis ufleba
aqvs asakis, Sromisuunarobisa da muSaobis miuxedavad.
agreTve oficris dedas da meuRles (Tu meored ar daqor-
winebula), marCenlis dakargvis gamo, pensiis miRebis
ufleba aqvT 50 wlis asakis miRwevis Semdeg.
marCenalis dakargvis gamo pensiis gaangariSebisas,
rogorc yvela sxva SemTxvevaSi, mxedvelobaSi miiReba
oficris daTxovnis dRisaTvis arsebuli Tanamdebobrivi,
samxedro an specialuri wodebis, welTa namsaxurebis pro-
centuli danamatisa da sasursaTo ulufis Rirebuleb-
is fuladi sargoebi.
sapensio uzrunvelyofa 79
samxedro travmis Sedegad daRupuli (gardacvlili)
oficris yovel Sromisuunaro wevrze marCenalis
dakargvis gamo pensia Seadgens fuladi sargos 50 pro-
cents, xolo samxedro samsaxuris gavlisas daRupuli
(gardacvlili) oficris ojaxis yovel Sromisuunaro
wevrze _ fuladi sargos 40 procents.
Tu saqarTvelos teritoriaze an mis farglebs gareT
mimdinare SeiaraRebul konfliqtebSi daRupulTa (gar-
dacvlilTa, ugzo-ukvlod dakargulTa) Sromisuunaro
mSoblebsa da meuRles aqvT sxvadasxva organoebidan ori
saxis pensiis miRebis ufleba, daeniSnebaT orive.
pensiis momateba. zemoT ganxiluli SemTxvevebis Se-
sabamisad daniSnuli pensiebi gaudiddebaT pensionerTa
Semdeg kategoriebs:
§ daviT aRmaSeneblis ordeniT dajildovebul ofi-
crebs; vaxtang gorgaslis ordeniT dajildoebul
oficrebs (ordenis xarisxis miuxedavad) _ pensiis
odenobis 50 procentiT, magram aranakleb
saqarTveloSi dadgenili asakis gamo minimaluri pen-
siis 100 procentisa (14 larisa).
§ saqarTvelos sxva ordenebiT (Rirsebis ordeni) da-
jildoebul oficers _ pensiis odenobis 25 procen-
tiT, magram aranakleb saqarTveloSi dadgenili asakis
gamo minimaluri pensiis 50 procentisa (7 larisa).
§ saqarTvelos teritoriuli mTlianobisa da sazR-
vargareTis qveynebSi sabrZolo moqmedebebSi monaw-
ile oficrebs _ saqarTveloSi dadgenili asakis gamo
minimaluri pensiis 100 procentis odenobiT (14 lar-
iT);
§ saqarTvelos samxedro Zalebis rigebidan asakis an
janmrTelobis mdgomareobis gamo sapensiod daTxov-
nil oficrebs, romlebmac samxedro ZalebSi imsax-
ures 20 da meti kalendaruli weli _ saqarTveloSi
dadgenili asakis gamo minimaluri pensiis 50 procen-
tis odenobiT (7 lari).
80 oficerTa uflebebi

pensiis gadasinjva. oficris pensiebi gadaisinjeba


Semdeg SemTxvevebSi:
§ cxovrebis donisa da Sromis anazRaurebis cvlile-
basTan dakavSirebiT saqarTvelos kanonmdeblobis
Sesabamisad mosaxleobis danazogisa da fuladi Semo-
savlebis indeqsaciis gaTvaliswinebiT;
§ samxedro samsaxurSi myofi oficrisaTvis fuladi
kmayofis (sargos) momatebisas.
im SemTxvevaSi rodesac warmoiSoba pensiebis gada-
sinjvis orive safuZveli, pensiaTa gadasinjva SeiZle-
ba moxdes mxolod erT-erTi safuZvelis gaTval-
iswinebiT.
pensiis daniSvna da gacema. samxedro Zalebis
oficers, romelsac saqarTvelos kanonmdeblobiT sapen-
sio uzrunvelyofis ufleba aqvs, pensia miecema samsaxu-
ridan TadarigSi gasvlis an samsaxuridan daTxovnis Sem-
deg.
oficrebsa da maTi ojaxis wevrebs, romelTac erT-
droulad ramdenime saxeobis samxedro pensiis miReb-
is ufleba aqvT, eniSnebaT erTi saxeobis pensia _ maTi
survilis Sesabamisad.
oficerTa da maTi ojaxis wevrTa sapensio uzrunve-
lyofis samuSaoTa organizebas axorcieleben Sesabamisi
samxedro uwyebebis sapensio organoebi, romelTac ofi-
crebi anda maTi ojaxis wevrebi pensiis dasaniSnad gancx-
adebiTa da Sesabamisi dokumentebiT mimarTaven.
pensiis damniSvneli organo dokumentebs pensiis
daniSvnis Sesaxeb ganixilavs maTi miRebidan 10 dRis vada-
Si. Tu gancxadebas TandarTuli ara aqvs pensiis daniS-
vnisaTvis saWiro yvela dokumenti, sapensio organo
valdebulia ganmcxadebels ganumartos, Tu ra dokumen-
ti unda waradginos man damatebiT.
sapensio uzrunvelyofa 81
pensiebi daeniSnebaT:
§ oficrebs samsaxuridan daTxovnis dRidan, magram ara
uadres im dRisa, romel dRemdec maT gadaexadaT fu-
ladi sargo samsaxuridan daTxovnisas;
§ oficris ojaxis wevrebs marCenalis dakargvis dRi-
dan, magram ara uadres im dRisa, romel dRemdec maT
daTxovnisas gadaexadaT fuladi sargoebi an pensia.
oficrebsa da maTi ojaxis wevrebs pensiebs aZlevs sax-
elmwifo, saqarTvelos Sromis, janmrTelobisa da so-
cialuri dacvis saministrosa da Sesabamisi bankebis meS-
veobiT, pensionerTa sacxovrebeli adgilis mixedviT pen-
siebis anabrebze CaricxviT an kavSirgabmulobis dawese-
bulebaTa meSveobiT sacxovrebel binaze mitaniT. pensie-
bis gadagzavna fostiT da maTi mitana binaze xdeba sax-
elmwifo xarjze.
82 oficerTa uflebebi

Tavi XV.
oficerTa movaleobebi

samxedro samsaxuris gavlisas oficrebs ekisrebaT


sakmaod seriozuli da sapasuxismgeblo movaleobebi.
oficeri valdebulia:
§ mtkiced daicvas samxedro ficisa da samxedro wesde-
bis moTxovnebi, erTgulad emsaxuros saqarTvelos,
Seasrulos mxedruli movaleobebi;
§ aimaRlos samxedro, teqnikuri da zogadi codnis
done;
§ daeuflos da, saWiroebis SemTxvevaSi, gamoiyenos min-
dobili iaraRi da sabrZolo teqnika;
§ gaufrTxildes saxelmwifo da sazogadoebriv
qonebas;
§ gaufrTxildes Tavis samxedro wodebas, pativsa da
Rirsebas;
§ mkacrad daicvas misTvis gandobili samxedro da sax-
elmwifo saidumlo;
§ daemorCilos meTaurs (ufross), zustad da droulad
daasrulos misi brZanebebi da gankargulebebi.
oficeri piradad agebs pasuxs samSoblos dacvaze. igi
valdebulia daicvas saqarTvelos interesebi, xeli Seu-
wyos misi Zlierebisa da avtoritetis ganmtkicebas, Seas-
rulos saqarTvelos konstitucia, kanonmdebloba da
samxedro fici; iyos disciplinuri, patiosani, sa-
marTliani, mamaci; usityvod daemorCilos meTaurs da
daicvas igi brZolaSi, gaufrTxildes Tavisi nawilis sa-
brZolo droSas.
oficeri valdebulia mtkiced icodes, marjved da
keTilsindisierad asrulebdes samxedro moTxovnebs da
Tavis movaleobebs, gamudmebiT srulyofdes samxedro
codnas; srulyofilad flobdes da ufrTxildebodes
misTvis mindobil iaraRs, samxedro da sxva teqnikas,
ufrTxildebodes samxedro da saxelmwifo qonebas;
oficerTa movaleobebi 83
iCendes gonivrul iniciativas, exmarebodes megobrebs,
win aRudges samxedro mosamsaxureebis mxridan uRirs
saqciels, mkacrad daicvas samxedro da saxelmwifo sai-
dumloeba.
oficeri valdebulia iyos maRali kulturisa da
TavdaWerilobis magaliTi da Rirseulad iqceodes sa-
zogadoebaSi.
oficerTa Semadgenlobidan mniSvnelovani movale-
obebi gaaCnia meTaurTa da sxva pirdapir ufrosTa Tan-
amdebobaze myof pirebs, radgan samxedro qvedanayofis
meTauri aris erTmmarTveli. igi piradad aris pasuxismge-
beli misdami daqvemdebarebaSi myofi qvedanayofis mud-
miv sabrZolo da samobilizacio mzadyofnisaTvis.
meTauri an sxva pirdapiri ufrosi uSualod agebs pa-
suxs: piradi Semadgenlobis sabrZolo momzadebis, aRzr-
dis, samxedro disciplinasa da mis moralur mdgomare-
obaze; SeiaraRebis, sabrZolo da sxva teqnikis, sabrZo-
lo masalis, sacecxle da sxva materialuri saSualebebis
mdgomareobasa da Senaxvaze; qvedanayofis materialur,
teqnikur, savaWro-sayofacxovrebo da safinanso uzrun-
velyofaze.
meTaurma an pirdapirma ufrosma yovelTvis unda
icodes misdami daqvemdebarebuli qvedanayofis mdgomar-
eoba da miiRos yvela zoma maTi sabrZolo da samobiliza-
cio mzadyofnis amaRlebisa da yovelgvari saWiroebiT
uzrunvelyofisaTvis.
meTauri an pirdapiri ufrosi valdebulia iyos xe-
lqveiTis aRzrda-swavlebis organizatori da xelmZRv-
aneli; srulyos qvedanayofis marTvis meTodebi;
sistematurad imuSaos Tavisi organizatoruli da meTo-
duri Cvevebis ganviTarebisaTvis; Seiswavlos da praq-
tikaSi danergos yvela siaxle, rac xels Seuwyobs xe-
lqveiTebis aRzrda-swavlebis efeqturobis amaRlebas;
iyos momTxovni da principuli. igi unda iyos qcevisa da
eTikuri normebis mkacri Sesrulebis magaliTi xe-
lqveiTebisaTvis.
84 oficerTa uflebebi

meTauri an sxva pirdapiri ufrosi valdebulia uSua-


lod uxelmZRvanelos sabrZolo momzadebas, ganamtkicos
samxedro disciplina qvedanayofSi. piradi gasaubrebiT
yovelmxriv Seiswavlos piradi Semadgenloba, rogorc
samsaxurSi, ise cxovrebaSi. man unda icodes maTi saqmi-
ani da moraluri Tvisebebi, xeli Seuwyos maT sabrZolo
daxelovnebas, yovelgvarad izrunos piradi Semadgenlo-
bis samarTlebriv da samxedro aRzrdaze.
meTauri an sxva pirdapiri ufrosi valdebulia mud-
mivad srulyofdes Tavis samxedro codnas, icodes sa-
brZolo da sxva teqnika, maTi eqspluataciis, remontisa
da evakuaciis wesebi, uxelmZRvanelos samxedro-samecni-
ero, racionalizatorul da sagamomgoneblur muSaobas.
meTauri an sxva pirdapiri ufrosi valdebulia daam-
yaros da SeinarCunos qvedanayofSi Sinagani wesrigi,
dauyonebliv gamoasworos samsaxuris SesrulebaSi aR-
moCenili darRvevebi, aRkveTos yovelgvari moqmedeba,
romelmac SeiZleba ziani miayenos qvedanayofia
brZolisunarianobas.
meTauri an sxva pirdapiri ufrosi miniWebuli ufle-
bebis farglebSi unda moqmedebdes damoukideblad,
mosTxovos xelqveiTebs konstituciisa da kanonmdeblo-
bis zusti dacva, samxedro wesdebebis, Tavisi samsaxure-
brivi movaleobebisa da brZanebebis zustad da droulad
Sesruleba, waaxalisos xelqveiTebi gamovlenili
gonivruli iniciativisaTvis, mondomebis, mamacobisa da
samsaxurSi Tavis gamoCenisaTvis da mkacrad dasajon
daudevrebi.
meTauri an sxva pirdapiri ufrosi valdebulia xe-
lqveiTebs ganuviTaros da SeunarCunos samxedro ficis
siwmindisa da daurRvevlobis Segneba. man unda gamou-
muSavos pirad Semadgenlobas maRali moraluri da sa-
brZolo Tvisebebi, samSoblosadmi usazRvro erTgule-
ba, samsaxurisadmi patiosani, gulmodgine midgoma, ini-
ciativa, gabeduloba, TavSekaveba, sazrianoba da sifxi-
oficerTa movaleobebi 85
zle. qvedanayofis tradiciebis mxardaWera, ganviTare-
ba da mowinave gamocdilebis gadacema yvela meTauris
umniSvnelovanesi movaleobaa.
meTaurma an sxva pirdapirma ufrosma unda izrunos
xelqveiTebis fizikur momzadebaze, maTi janmrTelobis
SenarCunebasa da gakaJebaze, gaerkves maT yofa-cxovre-
basa da saWiroebebSi, gaakontrolos maTTvis kuTvnili
momaragebis gacemis srulyofa da xarisxi; saWiroebis
SemTxvevaSi daexmaros xelqveiTebs da uSuamdgomlos maT
ufrosi meTauris winaSe.
samxedro mosamsaxureTa piradi saWiroebisa da moTx-
ovnilebebis droulad dasakmayofileblad meTaurma an
sxva pirdapirma ufrosma piradad unda Caataros saubre-
bi Tavis xelqveiTebTan dRis ganawesiT dadgenil dros,
unda miiRos samxedro mosamsaxureebi da maTi ojaxis
wevrebi piradi sakiTxebis gadasawyvetad.
meTauri an sxva pirdapiri ufrosi valdebulia daadg-
inos saWiro usafrTxoebis zomebi iaraRTan, samxedro da
sxva teqnikasTan muSaobis, marSis, swavlebis (wvrTnis),
sabrZolo srolebis dros, specialur mecadineobasTan
muSaobis, sayaraulo samsaxuris an Sinagani samsaxuris
Sesrulebisas, droulad gaacnos es zomebi xelqveiTebs
da moiTxovos maTi mkacri Sesruleba.
meTaurs an sxva pirdapir ufross unda hqondes zusti
monacemebi qvedanayofis siiT aRricxul da saxeze arse-
bul Semadgenlobaze, agreTve SeiaraRebis, sabrZolo da
sxva teqnikis, sabrZolo Wurvebis, sawvavisa da sxva mate-
rialuri saSualebebis raodenobisa da maTi mdgomareo-
bis Sesaxeb.
86 oficerTa uflebebi

danarTi I
saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi
sisxlis samarTlis danaSauli
samxedro samsaxuris winaaRmdeg

Tavi XLV
danaSauli daqvemdebarebis wesisa da
samxedro Rirsebis dacvis winaaRmdeg

muxli 382.
samxedro samsaxuris sawinaaRmdego
danaSaulis cneba
1. samxedro samsaxuris sawinaaRmdego danaSaulad iTv-
leba am kariT gaTvaliswinebuli qmedeba, mimarTuli
saqarTvelos samxedro ZalebSi samxedro samsaxuris
wesis winaaRmdeg, Cadenili im samxedro mosamsaxuris
mier, romelic saqarTvelos samxedro ZalebSi msax-
urobs gawveviT an kontraqtis safuZvelze, agreTve
rezervistis mier samxedro Sekrebisas.
2. omianobis an saomari mdgomareobis dros sisxlissa-
marTlebrivi pasuxismgebloba samxedro samsaxuris
sawinaaRmdego danaSaulisaTvis ganisazRvreba
saomari mdgomareobis Sesaxeb saqarTvelos kanonmde-
blobiT.

muxli 383.
ufrosis brZanebis Sesruleba
1. dadgenili wesiT gacemuli ufrosis brZanebis Seus-
rulebloba xelqveiTis mier, ramac arsebiTad daazi-
ana samxedro samsaxuris interesi, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an tusaRobiT vadiT eqvs Tvemde.
sisxlis samarTlis danaSauli samxedro samsaxuris winaaRmdeg 87
2. igive qmedeba:
a) jgufurad:
b) ramac gamoiwvia mZime Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
3. dadgenili wesiT gacemuli brZanebulebis Seusrule-
bloba xelqveiTis mier samsaxurisadmi daudevari an
arakeTilsindisieri damokidebulebis gamo, ramac
arsebiTad daaziana samxedro samsaxuris interesi, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
erT wlamde.

muxli 384.
ufrosisadmi winaaRmdegoba an misi iZuleba,
daarRvios samsaxurebrivi movaleoba
1. ZaladobiT an Zaladobis muqariT winaaRmdegobis gawe-
va ufrosisaTvis an imisTvis, vinc asrulebs samxedro sam-
saxuris movaleobas, anda misi iZuleba, daarRvios es mov-
aleoba, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
2. igive qmedeba:
a) jgufurad;
b) iaraRis gamoyenebiT;
g) ramac gamoiwvia janmrTelobis naklebad mZime an mZime
dazianeba anda sxva mZime Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT samidan rva wlamde.

muxli 385.
ufrosis mimarT Zaladoba
1. ufrosis cema an mis mimarT sxvagvari Zaladoba
samxedro samsaxuris movaleobis Sesrulebisas an am mov-
aleobis SesrulebasTan dakavSirebiT, _
88 oficerTa uflebebi

isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT


or wlamde an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
2. igive qmedeba:
a) jgufurad;
b) iaraRis gamoyenebiT;
g) ramac janmrTelobis naklebad mZime an mZime dazianeba
anda sxva mZime Sedegi gamoiwvia, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT samidan rva wlamde.

muxli 386.
urTierTdauqvemdebarebel samxedro
mosamsaxureTa Soris damokidebulebis
wesis darRveva
1. urTierTdauqvemdebarebel samxedro mosamsaxureTa
Soris damokidebulebis wesis darRveva, rasac Tan axlda
dazaralebulis pativis an Rirsebis damcireba anda misi
iZuleba, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT sam wlamde.
2.igive qmedeba:
a) jgufurad;
b) ori an meti piris mimarT;
g) araerTgzis;
d) iaraRis gamoyenebiT;
e) ramac janmrTelobis naklebad mZime dazianeba gamoi-
wvia, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
3. am muxlis pirveli an me-2 nawiliT gaTvaliswinebuli
qmedeba, ramac gamoiwvia mZime Sedegi, _ isjeba Tavisu-
flebis aRkveTiT vadiT aT wlamde.
sisxlis samarTlis danaSauli samxedro samsaxuris winaaRmdeg 89
muxli 387.
samxedro mosamsaxuris Seuracxyofa
1. samxedro mosamsaxuris mier sxva samxedro mosamsaxuris
Seuracxyofa samxedro samsaxuris movaleobis Sesruleb-
isas an am movaleobis SesrulebasTan dakavSirebiT, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
eqvs Tvemde.
2. xelqveiTis mier ufrosis an ufrosis mier xelqveiTis
Seuracxyofa samxedro samsaxuris movaleobis Sesruleb-
isas an am movaleobis SesrulebasTan dakavSirebiT, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
erT wlamde.

muxli 388.
samxedro nawilis an samsaxuris sxva adgilis
TviTneburad datoveba
1. gawveuli samxedro mosamsaxuris mier samxedro nawi-
lis an samsaxuris sxva adgilis TviTneburad datoveba,
agreTve nawilSi daniSvnis, nawilidan daTxovnis an gada-
yvanis dros, mivlinebidan, Svebulebidan an samkurnalo
dawesebulebidan samsaxurSi sapatio mizezis gareSe
droulad gamoucxadebloba or dRe-Rameze meti xangr-
ZlivobiT, magram ara umetes aTi dRe-Ramisa, _
isjeba tusaRobiT vadiT eqvs Tvemde.
2. (amoRebulia).
3. gawveuli samxedro mosamsaxuris an kontraqtiT
samxedro samsaxurSi myofis mier samxedro nawilis an sam-
saxuris sxva adgilis TviTneburad datoveba anda samsax-
uris sapatio mizezis gareSe droulad gamoucxadeblo-
ba aT dRe-Rameze meti xangrZlivobiT, magram ara umetes
erTi Tvisa, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT sam wlamde.
90 oficerTa uflebebi

4. am muxlis me-3 nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba, Cad-


enili erT Tveze meti xangrZlivobiT, _isjeba Tavisu-
flebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
SeniSvna: samxedro mosamsaxure, romelic pirvelad Caidens am
muxliT gaTvaliswinebul qmedebas, SeiZleba gaTavisufldes
sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan, Tu samxedro
nawilis an samsaxuris sxva adgilis TviTneburad datoveba
gamowveuli iyo mZime viTarebiT.

muxli 389.
dezertiroba
1. dezertiroba, ese igi samxedro mosamsaxuris mier sam-
xedro nawilis an samsaxuris sxva adgilis TviTneburad
datoveba samxedro samsaxurisaTvis Tavis aridebis
mizniT anda amave mizniT samsaxurSi gamoucxadebloba, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT Svid wlamde.
2. igive qmedeba, Cadenili:
a) samsaxurebrivi sargeblobisTvis mindobili iaraRiT;
b) jgufurad, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT samidan aT wlamde.
SeniSvna: samxedro mosamsaxure, romelic pirvelad Caidens am
muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebul qmedebas, SeiZleba
gaTavisufldes sisxlissamarTlebrivi pasuxismgeblobisagan,
Tu dezertiroba gamowveuli iyo mZime viTarebiT.

muxli 390.
samxedro samsaxurisaTvis Tavis arideba avadmyo-
fobis simulaciiT an sxvagvarad motyuebiT
samxedro mosamsaxuris mier samxedro samsaxurisaTvis
Tavis arideba avadmyofobis simulaciiT, sxeulis TviT-
dazianebiT, yalbi dokumentis gamoyenebiT an sxva gvar-
ad motyuebiT,_
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an tusaRobiT vadiT eqvs Tvemde.
sisxlis samarTlis danaSauli samxedro samsaxuris winaaRmdeg 91
muxli 391.
dasaRupad ganwiruli samxedro
xomaldis datoveba
samxedro dasaRupad ganwiruli samxedro xomaldis da-
toveba im meTauris mier, romelsac bolomde ar Seus-
rulebia samsaxurebrivi movaleoba, an ekipaJis wevris
mier meTauris saTanado gankargulebis gareSe, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.

muxli 392.
sabrZolo morigeobis (sabrZolo samsaxuris)
wesis darRveva
1. saqarTveloze uecari Tavdasxmis droulad gamov-
lenisa da mogeriebis anda misi saxelmwifo uSiSroebis
uzrunvelyofis mizniT dawesebuli sabrZolo morigeo-
bis (sabrZolo samsaxuris) wesis darRveva, ramac gamoi-
wvia an SeeZlo gamoewvia saxelmwifo uSiSroebis intere-
sis xelyofa, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
2. igive qmedeba, ramac gamoiwvia mZime Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT aT wlamde.
sabrZolo morigeobis (sabrZolo samsaxuris) wesis dar-
Rveva misdami daudevari an arakeTilsindisieri damok-
idebulebis gamo, ramac gamoiwvia mZime Sedegi,_
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT sam wlamde.

muxli 393.
sasazRvro samsaxuris Sesrulebis wesis darRveva
1. sasazRvro samsaxuris Sesrulebis wesis darRveva imis
mier, vinc sasazRvro ganawesis SemadgenlobaSi Sedis an
92 oficerTa uflebebi

asrulebs sasazRvro samsaxuris sxva movaleobas, ramac


gamoiwvia an SeeZlo gamoewvia saxelmwifo uSiSroebis in-
teresis xelyofa, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde Tavisuflebis aRkveTiT vadiT sam wlamde.
2. igive qmedeba, ramac gamoiwvia mZime Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
3. sasazRvro samsaxuris Sesrulebis wesis darRveva mis-
dami daudevari an arakeTilsindisieri damokidebuleb-
is gamo, ramac gamoiwvia mZime Sedegi, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT or wlamde.

muxli 394.
sayaraulo samsaxuris wesis darRveva
1. sayaraulo samsaxuris wesis darRveva yaraulis (vax-
tioris) mier, ramac gamoiwvia yaraulis (vaxtis) dasacavi
obieqtis dazianeba, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an tusaRobiT vadiT eqvs Tvemde an Tavisu-
flebis aRkveTiT vadiT or wlamde.
2. igive qmedeba, ramac gamoiwvia mZime Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT sam wlamde.
3. sayaraulo samsaxuris wesis darRveva misdami daude-
vari an arakeTilsindisieri damokidebulebis gamo, ra-
mac gamoiwvia mZime Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT erT wlamde.

muxli 395.
sazogadoebrivi wesrigis dacvisa da sazogadoebrivi
usafrTxoebis uzrunvelyofis dros samsaxuris
Sesrulebis wesis darRveva
1. samsaxuris Sesrulebis wesis darRveva imis mier, vinc
sazogadoebrivi wesrigis damcveli an sazogadoebrivi
sisxlis samarTlis danaSauli samxedro samsaxuris winaaRmdeg 93
usafrTxoebis uzrunvelmyofi samxedro ganawesis Semad-
genlobaSi Sedis, ramac gamoiwvia piris uflebis an kanon-
ieri interesis darRveva, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an tusaRobiT vadiT eqvs Tvemde an Tavisu-
flebis aRkveTiT vadiT or wlamde.
2. igive qmedeba, ramac gamoiwvia mZime Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT oridan xuT wlamde.

muxli 396.
Sinagani samsaxuris wesdebisa da garnizonSi
patrulirebis wesis darRveva
nawilis sadReRamiso ganawesis SemadgenlobaSi (yara-
ulisa da vaxtis garda) Semavali piris mier Sinagani sam-
saxuris wesdebis darRveva, anda garnizonSi patrulire-
bis wesis darRveva sapatrulo ganawesis SemadgenlobaSi
Semavali piris mier, ramac gamoiwvia mZime Sedegi, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde an tusaRobiT vadiT eqvs Tvemde.

Tavi XLVI
danaSauli samxedro qonebis Senaxvis an
eqspluataciis wesis winaaRmdeg

muxli 397.
samxedro qonebis ganzrax dazianeba an
ganadgureba
1. iaraRis, sabrZolo masalis, satransporto saSualeb-
is, samxedro teqnikis an sxva samxedro qonebis ganzrax
dazianeba an ganadgureba, _
isjeba jarimiT an samxedro piris samsaxurebrivi
SezRudviT vadiT or wlamde an tusaRobiT vadiT sam
Tvemde an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT or wlamde.
94 oficerTa uflebebi

2. igive qmedeba, ramac gamoiwvia adamianis sicocxlis


mospoba an sxva mZime Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.

muxli 398.
samxedro qonebis gaufrTxileblobiT
dazianeba an ganadgureba
iaraRis, sabrZolo masalis, satransporto saSualebis,
samxedro teqnikis an sxva samxedro qonebis gaufrTxile-
blobiT dazianeba an ganadgureba, ramac mZime Sedegi gam-
oiwvia, _
isjeba jarimiT an samxedro piris samsaxurebrivi
SezRudviT vadiT or wlamde an tusaRobiT vadiT eqvs
Tvemde an Tavisuflebis aRkveTiT vadiT or wlamde.

muxli 399.
samxedro qonebis Senaxvis wesis darRveva
samsaxurebrivi sargeblobisaTvis mindobili iaraRis,
sabrZolo masalis, satransporto saSualebis, samxedro
teqnikis an sxva samxedro qonebis Senaxvis wesis darRve-
va, ramac gamoiwvia misi dakargva an gauvargiseba, _ isje-
ba jarimiT an samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT
vadiT eqvs Tvemde an tusaRobiT vadiT sam Tvemde an
Tavisuflebis aRkveTiT vadiT or wlamde.

muxli 400.
manqanis marTvis an eqspluataciis wesis darRveva
1. sabrZolo specialuri an satransporto manqanis marTvis
an eqspluataciis wesis darRveva, ramac gamoiwvia adamianis
janmrTelobis mZime an naklebad mZime dazianeba, _
isjeba tusaRobiT vadiT oTxidan eqvs Tvemde an Tavisu-
flebis aRkveTiT vadiT or wlamde,Tanamdebobis dakave-
bis anda saqmianobis uflebis CamorTmeviT vadiT sam wlam-
de an uamisod.
sisxlis samarTlis danaSauli samxedro samsaxuris winaaRmdeg 95
2. igive qmedeba, ramac gamoiwvia adamianis sicocxlis
mospoba,_
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT oridan Svid wlam-
de, Tanamdebobis dakavebis an saqmianobis uflebis Cam-
orTmeviT vadiT sam wlamde an uamisod.
3. am muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba,
ramac gamoiwvia ori an meti adamianis sicocxlis mospoba, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT oTxidan aT wlamde.

muxli 401.
safreni aparatis marTvis an
eqspluataciis wesis darRveva
samxedro safreni aparatis marTvis an frenisaTvis mza-
debis wesis anda misi eqspluataciis wesis darRveva, ra-
mac gamoiwvia adamianis sicocxlis mospoba an sxva mZime
Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT samidan aT wlamde.

muxli 402.
xomaldis marTvis an eqspluataciis
wesis darRveva
samxedro xomaldis marTvis an eqspluataciis wesis dar-
Rveva, ramac gamoiwvia adamianis sicocxlis mospoba an
sxva mZime Sedegi, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT samidan aT wlamde.

muxli 403.
garSemomyofisaTvis mometebuli saSiSroebis
Semcvel iaraRTan mopyrobis wesis darRveva
1. garSemomyofisaTvis mometebuli saSiSroebis Semcvel
iaraRTan, sabrZolo masalasTan, radiaqtiur, feTqebad
an sxvagvar nivTierebasTan anda saganTan mopyrobis we-
sis darRveva, ramac gamoiwvia janmrTelobis naklebad
96 oficerTa uflebebi

mZime an mZime dazianeba, samxedro teqnikis ganadgureba


an sxva mZime Sedegi, _
isjeba samxedro piris samsaxurebrivi SezRudviT vadiT
or wlamde.
2. igive qmedeba, ramac gamoiwvia adamianis sicocxlis
mospoba, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT xuT wlamde.
3. am muxlis pirveli nawiliT gaTvaliswinebuli qmedeba,
ramac gamoiwvia ori an meti adamianis sicocxlis mospoba, _
isjeba Tavisuflebis aRkveTiT vadiT aT wlamde.
97
danarTi II
daavadebaTa cxrilis grafebi
daavadebaTa qvemoT motanili cxrili Sedis “saqarTve-
los samxedro ZalebSi eqspertizis Catarebis wesis Sesax-
eb” debulebaSi, romelic warmoadgens saqarTvelos Tav-
dacvis ministris 1996 wlis N360 brZanebis danarTs da
ZalaSia Sesuli 1997 wlis 1 Tebervals.

saqarTvelos Tavdacvis ministris 1996 wlis N360 brZa-


nebiT moqmedi debulebis 32-e muxlTan moTxovnebi:

daavadebaTa cxrilis grafebi iTvaliswineben moTxovnebs


Semdegi kategoriis moqalaqeTa janmrTelobis mdgomar-
eobisaTvis:

grafa - samxedro mosamsaxureebs, oficrebs, miCmanebs,


zemsaxurebs;

II grafa - wyalzeda xomaldebze da wyalqveSa navebze


samxedro samsaxurisaTvis gankuTvnil da wyalzeda xom-
aldebze da wyalqveSa navebze momsaxure moqalaqeebs.

cxrilSi miTiTebulia samxedro samsaxurisaTvis vargi-


sianobis Semdegi kategoriebi:

”a” - vargisia samxedro samsaxurisaTvis;

”b” - vargisia samxedro samsaxurisaTvis umniSvnelo


SezRudviT

(moqalaqeebs samxedro aRricxvaze ayvanis an samxedro


samsaxurSi gawvevis dros daudgindebaT samxedro samsax-
urisaTvis gankuTvnis maCvenebeli. samxedro mosamsaxu-
reebi gadian samxedro samsaxurs);
98 oficerTa uflebebi

”g” - SezRudulad vargisia samxedro samsaxurisaTvis

(jariskacebi, mezRvaurebi, serJantebi icnobian uvar-


gisad samxedro samsaxurisaTvis mSvidobianobis dros da
Cairicxebian TadarigSi.

oficrebi, miCmanebi, zemsaxurebi icnobian uvargisad


samxedro samsaxurisaTvis mSvidobianobis dros da Cair-
icxebian TadarigSi);

”d” - droebiT uvargisia samxedro samsaxurisaTvis

(moqalaqeebs samxedro aRricxvaze ayvanis an samxedro


samsaxurSi gawvevis dros miecemaT gadavadeba samxedro
samsaxurSi gawvevisgan.

samxedro mosamsaxureebs miecemaT Svebuleba avadmyofo-


bis gamo, an gaTavisufldeba samxedro samsaxuris mova-
leobaTa Sesrulebisagan);

”e” - uvargisia samxedro samsaxurisaTvis

(jariskacebi, mezRvaurebi, serJantebi icnobian uvar-


gisebad samxedro samsaxurisaTvis, samxedro aRricx-
vidan moxsniT.

oficrebi, miCmanebi, zemsaxurebi daTxovili iqnebian


samxedro samsaxuridan gadadgomiT, samxedro aRricx-
vidan moxsniT).
daavadebaTa da moqalaqeTa janmrTelobis mdgomareo-
bisadmi damatebiT moTxovnaTa cxrilebSi gamoyenebulia
Semdegi Semoklebebi:

ind - samxedro samsaxurisaTvis, saqarTvelos samxedro


Zalebis jarebis saxeobebSi samsaxurisaTvis,
99
calkeuli samxedro-saaRricxvo specialobebis
mixedviT samsaxurisaTvis, saqarTvelos samxedro
Zalebis kadetTa korpusebSi da samxedro-saswavlo
dawesebulebebSi misaRebad vargisianoba individu-
alurad ganisazRvreba;

mcS - samxedro-sazRvao Zalebis mocuraveTa


Semadgenloba;

sf - sazRvao fexosnebi;

ssj - sahaero-sadesanto jarebi;

sn - specialuri nagebobebi;

rn - radiaqtiuli nivTierebebi;

mgw - maionizirebeli gamosxivebis wyaroebi;

emv - eleqtromagnituri velis sixSiris diapazonSi 30


khc-idan 300 khc-mde optikuri qvanturi
generatorebi;

dmc - damatebiTi moTxovnaTa cxrili moqalaqeTa


janmrTelobis mdgomareobisadmi.
100 oficerTa uflebebi

ÃÀÀÅÀÃÄÁÀÈÀ
ÝáÒÉËÉ
ÓÀÌáÄÃÒÏ ÓÀÌ-
ÝáÒÉËÉÓ ÌÖáËÉ

ÓÀáÖÒÉÓÀÈÅÉÓ
ÃÀ À Å À Ã Ä Á À È À ÅÀÒÂÉÓÉÀÍÏÁÉÓ
ÊÀÔÄÂÏÒÉÀ
ÃÀÓ À á Ä Ë Ä Á À I II
ÂÒÀ×À ÂÒÀ×À

1 2 3 4
ÉÍ×ÄØÝÉÖËÉ ÃÀ ÐÀÒÀÆÉÔÀËÖÒÉ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ
1 ÍÀßËÀÅÖÒÉ ÉÍ×ÄØÝÉÄÁÉ, ÁÀØÔÄÒÉÖËÉ
ÆÏÏÍÏÆÄÁÉ, ÓáÅÀ ÁÀØÔÄÒÉÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ,
ÒÏÌËÄÁÉÝ ÌÉÌÃÉÍÀÒÄÏÁÄÍ ÂÀÌÏÍÀÚÀÒÉÈ;
ÅÉÒÖÓÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÒÏÌËÄÁÉÝ
ÂÀÃÀÄÝÄÌÀ ×ÄáÓÀáÓÒÉÀÍÄÁÉÓ ÌÉÄÒ, ÓáÅÀ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÂÀÌÏßÅÄÖËÉ ÅÉÒÖÓÄÁÉÓ ÃÀ
ØËÀÌÉÃÉÄÁÉÓ ÌÉÄÒ, ÒÉÊÄÝÉÏÆÄÁÉ ÃÀ ÓáÅÅÀ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÒÏÌËÄÁÉÝ ÂÀÃÀÄÝÄÌÀ
×ÄáÓÀáÓÒÉÀÍÄÁÉÓ ÌÉÄÒ (ÂÀÒÃÀ ÝÄÍÔÒÀËÖÒÉ
ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÉÍ×ÄØÝÉÉÓÀ) ÓáÅÀ
ÉÍ×ÄØÝÉÖÒÉ ÃÀ ÐÀÒÀÆÉÔÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
À) ÒÏÌËÄÁÉÝ ÀÒ ÄØÅÄÌÃÄÁÀÒÄÁÉÀÍ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÀÓ; Á, Â- ÖÅ
ÉÍÃ
Á) ÌßÅÀÅÄ ÉÍ×ÄØÝÉÖÒÉ ÃÀ ÐÀÒÀÆÉÔÖËÉ ÃÀÀÅÀ- à Ã
ÃÄÁÄÁÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÃÒÏÄÁÉÈÉ ×ÖÍØÝÉÖÒÉ ÌÏÛËÉ-
ËÏÁÄÁÉ.

2 ÓÖÍÈØÅÉÓ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ÔÖÁÄÒÊÖËÏÆÉ


(×ÉËÔÅÄÁÉÓ, ÁÒÏÍØÄÁÉÓ, ÌÊÄÒÃÛÉÃÀ ËÉÌ-
×ÖÒÉ ÊÅÀÍÞÄÁÉÓ, ÐËÄÅÒÉÓ ÔÖÁÄÒÊÖËÏÆÉ):
À) ÀØÔÉÖÒÉ ÌÉÊÏÁÀØÔÄÒÉÄÁÉÓ ÂÀÌÏÚÏ×ÉÈ ÀÍ ÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ

Á) ÀØÔÉÖÒÉ ÌÉÊÏÁÀØÔÄÒÉÄÁÉÓ ÂÀÌÏÚÏ×ÉÓÀ ÃÀ ÒÙÅÄÅÉÓ Â ÖÅ


ÂÀÒÄÛÄ;
101

1 2 3 4
Á ÖÅ
Â) ØÒÏÁÀÃÉ ÀØÔÉÖÒÉ;
Ã) ÀÒÀÀØÔÉÖÒÉ. À ÓÓã, ÖÅ
ÌÝÛ
Ó× ÓÍ-
3 ÂÖË-ÌÊÄÒÃÂÀÒÄÈÀ (×ÉËÔÅÂÀÒÄÈÀ) ËÏÊÀ- ÉÍÃ
ËÉÆÀÝÉÉÓ ÔÖÁÄÒÊÖËÏÆÉ (ÐÄÒÉ×ÄÒÉÖËÉ
ÃÀ ãÏÒãËÉÓ ËÉÌ×ÖÒÉ ÊÅÀÍÞÄÁÉÓ, ÐÄÒÉ-
ÊÀÒÃÉÓ ÌÖÝËÉÓ ×ÀÒÉÓ, ÍÀßËÀÅÄÁÉÓ, ÞÅËÄ-
ÁÉÓÀ ÃÀ ÓÀáÓÒÄÁÉÓ, ÛÀÒÃÓÀÓØÄÓÏ ÏÒÂÀÍÏ-
ÄÁÉÓ, ÈÅÀËÉÓ ÊÀÍÉÓÀ ÃÀ ÓáÅÀ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ):
À) ÀØÔÉÖÒÉ ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ; Ä ÖÅ
Á) ÀØÔÉÖÒÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÞÉÒÉÈÀÃÉ ÊÖÒÓÉÓ Â ÖÅ
ÐÄÒÉÏÃÛÉ;
Â) ÀØÔÉÖÒÉ ØÒÏÁÀÃÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÞÉÒÉÈÀÃÉ Á, Ã ÖÅ
ÊÖÒÓÉÓ ÃÀÓÒÖËÄÁÉÓ ÛÄÌÃÄÂ; ÉÍÃ
Ã) ÀÒÀÀØÔÉÖÒÉ ÀØÔÉÖÒÏÁÉÓ ÍÉÛÍÄÁÉÓ ÀÒ ÀÒÓÄÁÏ- À ÓÓã ÖÅ
ÁÉÓÀÓ 3-5 ßÄËÆÄ ÆÄÅÉÈ. ÌÝÛ,
Ó×, ÓÍ-
ÉÍÃ
4 ÊÄÈÒÉ Ä ÖÅ

5 ÃÀÀÅÀÃÄÁÀ, ÒÏÌÄËÉÝ ÂÀÌÏÉßÅÄÅÀ ÀÃÀÌÉÀÍÉÓ


ÉÌÖÍÏÃÄ×ÉÝÉÔÉÓ ÅÉÒÖÓÉÈ (ÀÉÅ):
À) ÃÀÀÅÀÃÄÁÖËÍÉ (ÛÄÞÄÍÉËÉ ÉÌÖÍÏÃÄ×ÉÝÉÔÉÓ Ä ÖÅ
ÓÉÍÃÒÏÌÉ - ÛÉÃÓÉ);
Á, Â ÖÅ
Á) ÀÉÅ-ÉÍ×ÉÝÉÒÄÁÖËÍÉ.
ÉÍÃ
6 ÓÉ×ÉËÉÓÉ ÃÀ ÓáÅÀ ÅÄÍÄÒÉÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
À) ÌÄÓÀÌÄÖËÉ ÈÀÍÃÀÚÏËÉËÉ ÓÉ×ÉËÉÓÉ; Ä ÖÅ
Á) ÐÉÒÅÄËÀÃÉ, ÌÄÏÒÀÃÉ ÃÀ ×ÀÒÖËÉ ÓÉ×ÉËÉÓÉ À ÓÓã, ÖÅ
ÊËÀÓÉÊÖÒÉ ÓÄÒÏËÏÂÉÖÒÉ ÒÄÀØÝÉÄÁÉÓ ÛÄÍÄËÄ- ÌÝÛ,
ÁÖËÉ ÍÄÂÀÔÉÅÀÝÉÉÓÀÓ; Ó×,
ÓÍ-ÉÍÃ
Â) ÐÉÒÅÄËÀÃÉ, ÌÄÏÒÀÃÉ ÃÀ ×ÀÒÖËÉ ÓÉ×ÉËÉÓÉ, À À
ÂÏÍÏÒÄÀ ÃÀ ÓáÅÀ ÅÄÍÄÒÉÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ (ÒÁÉËÉ
ÛÀÍÊÀÒÉ, ËÉÌ×ÖÒÉ ËÉÌ×ÏÂÒÀÍÖËÏÂÒÀÌÀ, ÓÀÆÀÒÃÖ-
ËÉÓ ÂÒÀÍÖËÏÌÀ, ÀÒÀÂÏÍÏÊÏÊÖÒÉ ÖÒÄÈÒÉÔÄÁÉ).
102 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
7 ÌÉÊÏÆÄÁÉ:
À) ÀØÔÉÍÏÌÉÊÏÆÉ, ÛÉÍÀÂÀÍÉ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ÊÀÍÃÉÃÏÆÉ, Á, Â ÖÅ
ÊÏÊÝÉÃÏÉÃÏÆÉ, äÉÓÔÏÐËÀÆÌÏÆÉ, ÁËÀÓÔÏÌÉÊÏÆÖÒÉ ÉÍÃ
ÉÍ×ÄØÝÉÄÁÉ, ÓÐÏÒÏÔÒÉØÏÆÉ, ØÒÏÌÏÌÉÊÏÆÉ, ÌÉÝÄ-
ÔÏÌÄÁÉ;
Á) ÃÄÒÌÀÔÏ×ÉÔÉÄÁÉ, ÂÀÌÏßÅÄÖËÉ ÓÏÊÏÄÁÉÈ À À
(ÌÉÊÒÓÐÏÒÖÌÉ, ÔÒÉØÏ×ÉÔÏÍÉ).

ÀáÀËßÀÒÌÏÍÀØÌÍÄÁÉ
8 ÀÅÈÅÉÓÄÁÉÀÍÉ ÀáÀËßÀÒÌÏÍÀØÌÍÄÁÉ (ÚÅÄËÀ
ËÏÊÀËÉÆÀÝÉÄÁÉ, ÂÀÒÃÀ, ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄ-
ÌÉÓ ÓÉÌÓÉÅÍÄÄÁÉÓÀ):
À) ÒÀÃÉÊÀËÖÒÉ ÀÌÏÊÅÄÈÉÓ ÛÄÖÞËÄÁËÏÁÉÓ ÃÀ Ä ÖÅ
ÛÏÒÄÖËÉ ÌÄÔÀÓÔÀÆÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ;
Á) ÐÉÒÅÄËÃÀßÚÄÁÉÈÉ ÓÉÌÓÉÅÍÉÓ ÒÄÂÉÏÍÀËÖÒ ÌÄÔÀ- Á, Â ÖÅ
ÓÔÀÆÄÁÈÀÍ ÄÒÈÀÃ ÒÀÃÉÊÀËÖÒÉ ÀÌÏÊÅÄÈÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÉÍÃ
ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÀ;
Â) ØÉÒÖÒÂÉÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÃÒÏÄÁÉÈÉ Ã ÖÅ
×ÖÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ.

9 ËÉÌ×ÏÉÃÖÒÉ, ÓÉÓáËÌÁÀÃÉ ÃÀ ÌÏÍÀÈÄÓÀÅÄ


ØÓÏÅÉËÄÁÉÓ (ËÉÌ×ÏÌÉÄËÏ, ÒÄÔÉÊÖËÏÓÀÒ-
ÊÏÌÄÁÉ, ËÄÉÊÏÆÄÁÉ, ËÉÌ×ÏÂÒÀÍÖËÏ-
ÌÀÔÏÆÉ) ÀÅÈÅÉÓÄÁÉÀÍÉ ÀáÀËßÀÒÌÏÍÀØÌÍÄÁÉ,
ÐÀÒÀÐÒÏÔÄÉÍÄÌÉÖÒÉ äÄÌÏÁËÀÓÔÏÆÄÁÉ:
À) ÓßÒÀ×Àà ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ, ÀÂÒÄÈÅÄ ÈÀÍÃÀÈÀÍÏÁÉÈ Ä ÖÅ
ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÝÅËÉËÄÁÄÁÉÈ ÓÉÓ-
áËÉÓ ÛÄÌÀÃÂÄÍËÏÁÀÛÉ ÃÀ ÐÄÒÉÏÃÖËÉ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ;
Á) ÈÀÍÃÀÈÀÍÏÁÉÈ ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ ÓÉÓáËÌÁÀÃÉ Á,  ÖÅ
ÓÉÓÔÄÌÉÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉÈ ÃÀ ÉÍÃ
ÉÛÅÉÀÈÉ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÄÁÉÈ;
Â) ÓáÉÅÖÒÉ ÃÀ ÝÉÔÏÓÔÀÔÉÊÖÒÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ Ã ÖÅ
ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÀ.

10 ÊÄÈÉËÈÅÉÓÄÁÉÀÍÉ ÀáÀËßÀÒÌÏÍÀØÌÍÄÁÉ
(ÂÀÒÃÀ ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÓÉÌÓÉÅÍÄÄÁÉÓÀ):
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Â ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
103

1 2 3 4
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. Á-ÓÓã, ÖÅ
ÌÛÝ-
Ó× ÓÍ-
ÉÍÃ
Ã) ØÉÒÖÒÂÉÖËÉ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ×ÖÍØÝÉ- Ã Ã
ÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ.

11 ÓÉÓáËÉÓÀ ÃÀ ÓÉÓáËÌÁÀà ÏÒÂÀÍÏÈÀ


ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ
ÓÉÓáËÉÓÀ ÃÀ ÓÉÓáËÌÁÀà ÏÒÂÀÍÏÈÀ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ (ÀÍÄÌÉÄÁÉ, ÓÉÓáËÉÓ ÛÄÃÄÃÄÁÉÓ ÃÀÒ-
ÙÅÄÅÄÁÉ, ÐÖÒÐÖÒÀ ÃÀ ÓáÅÀ äÄÌÏÒÀÂÉÖËÉ
ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÄÁÉ, ÓÉÓáËÉÓÀ ÃÀ ÓÉÓáËÌÁÀÃ
ÏÒÂÀÍÏÈÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ):
À) ÓßÒÀ×Àà ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ Ä ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
Á) ÈÀÍÃÀÈÀÍÏÁÉÈ ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ ÓÉÓáËÉÓ ÛÄÌÀÃ-  ÖÅ
ÂÄÍËÏÁÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÝÅËÉËÄÁÄÁÉÈÀ ÃÀ ÐÄÒÉÏ-
ÃÖËÉ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ;
Â) ÈÀÍÃÀÈÀÍÏÁÉÈ ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ ÓÉÓáËÌÁÀÃÉ ÓÉÓ- Á ÖÅ
ÔÄÌÉÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ ÃÀ ÉÛÅÉÀÈÉ
ÂÀÌßÅÀÅÄÁÄÁÉÈ;
Ã) ÃÒÏÄÁÉÈÉ ×ÖÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ ÓÉÓá- Ã ÖÅ
ËÉÓ ÀÒÀÓÉÓÔÄÌÖÒÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓ ÛÄÌÃÄÂ.

ÄÍÃÏÊÒÉÍÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÊÅÄÁÉÓÀ


ÃÀ ÍÉÅÈÉÄÒÄÁÀÈÀ ÝÅËÉÓ ÌÏÛËÉËÏ-
ÁÄÁÉ
12 ÜÉÚÅÉ (ÌÀÒÔÉÅÉ ÜÉÚÅÉ, ÀÒÀÔÏØÓÉÖÒÉ ÊÅÀÍ-
ÞÏÅÀÍÉ ÜÉÚÅÉ):
À) ÀáËÏÌÃÄÁÀÒÄ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ Á,  ÖÅ
ÂÀÌÏÌßÅÄÅÉ; ÉÍÃ
Á) ÓÀÌáÄÃÒÏ ×ÏÒÌÉÓ ÔÀÍÓÀÝÌËÉÓ ÛÄÌÆÙÖÃÀÅÉ Á ÖÅ
Â) ÀÒ ÆÙÖÃÀÅÓ ÓÀÌáÄÃÒÏ ×ÏÒÌÉÓ ÔÀÍÓÀÝÌËÉÓ À ÓÓã, ÖÅ
ÔÀÒÄÁÀÓ ÄÍÃÏÊÒÉÍÖËÉ ÝÅËÉËÄÁÄÁÉÓ ÖØÏÍËÏÁÉÓÀÓ. ÌÝÛ
Ó×, ÓÍ,
13 ×ÀÒÉÓÄÁÒÉ ãÉÒÊÅËÉÓ, ÓáÅÀ ÄÍÃÏÊÒÉÍÖËÉ ÉÍÃ
ãÉÒÊÅËÄÁÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÊÅÄÁÉÓ ÌÏÛ-
ËÉËÏÁÄÁÉ, ÍÉÅÈÉÄÒÄÁÀÈÀ ÝÅËÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÒ-
104 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
ÙÅÄÅÄÁÉ (ÈÉÒÄÏÔÏØÓÉÊÏÆÉ), ÈÏÒÄÏÉÃÉ-
ÔÄÁÉ, äÉÐÏÈÉÒÄÏÆÉ, ÛÀØÒÉÀÍÉ ÃÉÀÁÄÔÉ,
ÐÀÒÀ×ÀÒÉÓÄÁÒÉ ãÉÒÊÅËÄÁÉÓ, ÈÉÒÊÌÄËÆÄÃÀ
ãÉÒÊÅËÄÁÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, äÉÐÏÅÉÔÀÌÉÍÏ-
ÆÄÁÉ, ÍÉÊÒÉÓÉÓ ØÀÒÉ, ÓÉÌÓÖØÍÄ):
Ä ÖÅ
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
Á, Â ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÓÍ- ÖÅ
ÉÍÃ
Ã) ÌßÅÀÅÄ ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓ, ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÓ ÀÍ Ã ÖÅ
ØÉÒÖÒÂÉÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÀ
ÃÒÏÄÁÉÈÉ ×ÖÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÉÓÀÓ;
Ä) ÊÅÄÁÉÓ ÃÀØÅÄÉÈÄÁÀ; II áÀÒÉÓáÉÓ ÓÉÌÓÖØÍÄ; Á ÓÓã, ÖÅ
Ó×
ÌÝÛ,
ÓÛ ÉÍÃ
Å) I áÀÒÉÓáÉÓ ÓÉÌÓÖØÍÄ. À ÉÍÃ

×ÓÉØÉÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ
14 ×ÓÉØÏÔÉÖÒÉ ÃÀ ÀÒÀ×ÓÉØÏÔÉÖÒÉ ÌÏÛËÉ-
ËÏÁÄÁÉ ÂÀÌÏßÅÄÖËÉ ÈÀÅÉÓ ÔÅÉÍÉÓ ÏÒÂÀ-
ÍÖËÉ ÃÀÆÉÀÍÄÁÉÈ:
À) ÌÊÅÄÈÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ÌÚÀÒÉ ×ÓÉØÉÖÒÉ Ä ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉÈ;
Á) ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ×ÓÉØÉÖÒÉ ÃÀÒÙÅÄ- Á,  ÖÅ
ÅÄÁÉÈ; ÉÍÃ
Â) ÌÓÖÁÖØÉ áÀÍÌÏÊËÄ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÖÒÉ ÂÀÌÏÅËÉ- à ÖÅ
ÍÄÁÄÁÉÈ;
Ã) ÈÀÅÉÓ ÔÅÉÍÉÓ ÌßÅÀÅÄ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓ ÀÍ ØÀËÀ- Á ÖÅ
ÔÅÉÍÉÓ ÃÀáÖÒÖËÉ ÔÒÀÌÅÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÀÅÀÃÌÚÏ-
×ÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÉÓ ÌÚÀÒÉ ÊÏÌÐÄÍÓÀÝÉÉÓ ÃÒÏÓ.

15 ÄÍÃÏÂÄÍÖÒÉ ×ÓÉØÏÆÄÁÉ:
À) ÛÉÆÏ×ÒÄÍÉÀ ÃÀ À×ÄØÔÖÒÉ ×ÓÉØÏÆÄÁÉ áÛÉÒÀÃ Ä ÖÅ
ÂÀÍÌÄÏÒÄÁÀÃÉ ×ÀÆÄÁÉÈ;
Á) À×ÄØÔÖÒÉ ×ÓÉØÏÆÄÁÉ ÉÛÅÉÀÈÉ ÛÄÔÄÅÄÁÉÈ ÃÀ Á,  ÖÅ
ÓÒÖËÉ ×ÓÉØÉÖÒÉ ãÀÍÌÒÈÄËÏÁÉÓ áÀÍÂÒÞËÉÅÉ ÉÍÃ
ÛÖÀËÄÃÄÁÉÈ.
105

1 2 3 4
16 ÓÉÌÐÔÏÌÀÔÖÒÉ ×ÓÉØÏÆÄÁÉ ÃÀ ÄÂÆÏÂÄÍÖÒÉ
ÄÈÉÏËÏÂÉÉÓ ÓáÅÀ ×ÓÉØÉÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏ-
ÁÄÁÉ:
À) ÌÊÅÄÈÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ÌÚÀÒÉ ×ÓÉØÉÖÒÉ Ä ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉÈ;
Á) ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ, áÀÍÂÒÞËÉÅÉ ÀÓÈÄÍÉ- Á,  ÖÅ
ÖÒÉ ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÉÈ, ÐÉÒÏÅÍÄÁÉÓ ÐÀÈÏËÏÂÉÖÒÉ ÉÍÃ
ÝÅËÉËÄÁÄÁÉÈ ÃÀ ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÏÒÂÀÍÖËÉ
ÃÀÆÉÀÍÄÁÉÈ;
Â) ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ, ÂÀáÀÍÂÒÞËÉÅÄÁÖËÉ Ã ÖÅ
ÀÓÈÄÍÉÖÒÉ ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÉÈ;
Ã) ÌßÅÀÅÄ ÃÀÀÅÀÃÄÁÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÌÓÖÁÖØÉ ÃÀ À ÖÅ
áÀÍÌÏÊËÄ ÀÓÈÄÍÉÖÒÉ ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏ- Ï×ÉÝ.
ÁÉÓÀÓ. ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
17 ÒÄÀØÔÉÖËÉ ×ÓÉØÏÆÄÁÉ ÃÀ ÍÄÅÒÏÆÖËÉ
ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ:
À) ÌÊÅÄÈÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ, ÌÚÀÒÉ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÖÒÉ Ä ÖÅ
ÂÀÌÏÅËÉÍÄÁÄÁÉÈ;
Á) ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ áÀÍÂÒÞËÉÅÉ ÀÍ áÄË- Á,  ÖÅ
ÌÄÏÒÄ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÖÒÉ ÂÀÌÏÅËÉÍÄÁÄÁÉ; ÉÍÃ
Â) ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ áÀÍÌÏÊËÄ ÀÅÀÃÌÚÏ- à ÖÅ
×ÖÒÉ ÂÀÌÏÅËÉÍÄÁÄÁÉÈ ÌÓÖÁÖØÉ ÀÓÈÄÍÉÉÓ ÂÀÌÏ-
ÓÀÅËÉÈ;
Ã) ÌÓÖÁÖØÉ ÃÀ áÀÍÌÏÊËÄ ÀÅÀÃÌÚÏ×ÖÒÉ ÂÀÌÏÅ- À ÖÅ
ËÉÍÄÁÄÁÉÈ, ÒÏÌËÄÁÉÝ ÂÀÌÏãÀÍÌÒÈÄËÄÁÉÈ Ï×ÉÝ.
ÃÀÌÈÀÅÒÀ. ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
18 ÐÉÒÏÅÍÄÁÉÓ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ:
À) ÌÊÅÄÈÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÍÉ ÂÀÍÌÄÏÒÄÁÉÈÉ áÀÍ- Ä ÖÅ
ÂÒÞËÉÅ ÃÄÊÏÌÐÄÍÓÀÝÉÄÁÈÀÍ ÀÍ ÐÀÈÏËÏÂÉÖÒ
ÒÄÀØÝÉÄÁÈÀÍ ÌÉÃÒÄÊÉËÄÁÉÈ;
Á) ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÍÉ ÀÒÀÌÚÀÒÉ ÊÏÌÐÄÍ-  ÖÅ
ÓÀÝÉÉÈ ÀÍ ÊÏÌÐÄÍÓÉÒÄÁÖËÍÉ;
Â) ÐÉÒÏÏÅÍÖËÉ ÒÄÀØÝÉÄÁÉÓ ÌÚÀÒÉ ÊÏÌÐÄÍÓÀÝÉÉÈ. Á ÖÅ

19 ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÀËÊÏäÏËÉÆÌÉ, ÍÀÒÊÏÌÀÍÉÄÁÉ


ÃÀ ÔÏØÓÉÊÏÌÀÍÉÄÁÉ:
106 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
À) ÌÊÅÄÈÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ, ÌÚÀÒÉ ×ÓÉØÉÖÒÉ Ä ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉÈ;
Á) ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ×ÓÉØÉÖÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉ,  ÖÅ
ÐÉÒÏÅÍÄÁÉÓ ÐÀÈÏËÏÂÉÖÒÉ ÝËÉËÄÁÄÁÉÈ;
Â) ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÀËÊÏäÏËÉÆÌÉÓ ÓÀßÚÉÓÉ ÂÀÌÏÅ- Á, Â, ÖÅ
ËÉÍÄÁÄÁÉ. ÉÍÃ

20 ÂÏÍÄÁÒÉÅÉ ÜÀÌÏÒÜÄÍÉËÏÁÀ:
À) ÂÏÍÉÅÒÖËÉ ÂÀÍÖÅÉÈÀÒÄÁËÏÁÉÓ ÚÅÄËÀ ×ÏÒ- - -
ÌÄÁÉ, ÌÀÈ ÛÏÒÉÓ ÃÄÁÉËÏÁÀ ÌÊÅÄÈÒÀà ÂÀÌÏáÀ-
ÔÖË áÀÒÉÓáÛÉ;
Á) ÃÄÁÉËÏÁÀ ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖË ÃÀ ÌÓÖÁÖØ Â ÖÅ
áÀÒÉÓáÛÉ.

21 ÄÐÉËÄ×ÓÉÀ:
À) ÄÐÉËÄ×ÓÉÖÒÉ ÛÄÔÄÅÄÁÉÓ áÛÉÒÉ ÀÒÓÄÁÏÁÉÈ Ä ÖÅ
ÀÍ ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ×ÓÉØÉÖÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉÈ;
Á) ÄÒÈÄÖËÉ ÃÀ ÉÛÅÉÀÈÉ (ÊÒÖÍÜáÅÉÈÉ ÃÀ Á,  ÖÅ
ÊÒÖÍÜáÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ) ÄÐÉËÄ×ÓÉÖÒÉ ÛÄÔÄÅÄÁÉÈ ÉÍÃ
×ÓÉØÉÖÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉÓ ÂÀÒÄÛÄ ÛÄÔÄÅÉÓ ÀÒ
ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ.

ÍÄÒÅÉÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ


22 ÝÄÍÔÒÀËÖÒÉ ÍÄÒÅÉÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÉÍ×ÄØ-
ÝÉÖÒÉ, ÐÀÒÀÆÉÔÀÒÖËÉ ÃÀ ÅÉÒÖÓÖËÉ ÃÀ-
ÀÅÀÃÄÁÄÁÉ ÃÀ ÌÀÈÉ ÛÄÃÄÂÄÁÉ.
ÈÀÅÉÓÀ ÃÀ ÆÖÒÂÉÓ ÔÅÉÍÉÓ ÃÀÆÉÀÍÄÁÄÁÉ
ÆÏÂÀÃÉ ÉÍ×ÄØÝÉÄÁÉÓ, ÌßÅÀÅÄ ÃÀ ØÒÏÍÉÊÖËÉ
ÉÍÔÏØÓÉÊÀÝÉÄÁÉÓ ÃÒÏÓ ÃÀ ÌÀÈÉ ÛÄÃÄÂÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ ÀÍ Ä ÖÅ
ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÉÓ ÓßÒÀ×É ÔÄÌÐÉÈ;
Á, Â ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; ÓÍ-ÉÍÃ ÖÅ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØ- Á, ÖÅ
ÝÉÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. ÓÓã, Ï×ÉÝ.
ÌÝÛ, ÌÉÜÌ.-
Ó×, ÉÍÃ
ÓÍ-ÉÍÃ
107

1 2 3 4
23 ÈÀÅÉÓÀ ÃÀ ÆÖÒÂÉÓ ÔÅÉÍÉÓ ÔÒÀÌÅÄÁÉ ÃÀ
ÌÀÈÉ ÛÄÃÄÂÄÁÉ. ÂÀÒÄÛÄ ×ÀØÔÏÒÄÁÉÈ ÝÄÍ-
ÔÒÀËÖÒÉ ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÃÀÆÉÀÍÄÁÀ-
ÈÀ ÛÄÃÄÂÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÓÍ- ÖÅ
ÉÍÃ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØ- Á ÌÝÛ, ÖÅ
ÝÉÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ, ÀÂÒÄÈÅÄ ÀÍÀÌÍÄÆÛÉ Ó× Ï×ÉÝ.
ÔÅÉÍÉÓ ÔÅÉÍÉÓ ÔÒÀÌÅÀ ÖÊÀÍÀÓÊÍÄËÉ 3 ßËÉÓ ÓÓã, ÌÉÜÌ.-
ÂÀÍÌÀÅËÏÁÀÛÉ (ÓÀÌÄÃÉÝÉÍÏ ÃÀßÄÓÄÁÖËÄÁÉÓ ÌÉÄÒ ÓÍ-ÉÍà ÉÍÃ
ÃÀÃÀÓÔÖÒÄÁÖËÉ).

24 ÈÀÅÉÓÀ ÃÀ ÆÖÒÂÉÓ ÔÅÉÍÉÓ ÓÉÓáËÞÀÒÙÅÏ-


ÅÀÍÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ (ÓÖÁÀÒÀØÍÏÉÃÖËÉ, ÔÅÉÍ-
ÛÉÃÀ ÓÉÓáËÜÀØÝÄÅÄÁÉ, ÓáÅÀ ØÀËÀÓÛÉÃÀ
ÓÉÓáËÜÀØÝÄÅÄÁÉ, ÔÅÉÍÉÓ ÉÍ×ÀÒØÔÉ, ÔÅÉÍÉÓ
ÔÒÀÍÆÉÔÏÒÖËÉ ÉÛÄÌÉÀ, ÈÀÅÉÓÀ ÃÀ ÆÖÒÂÉÓ
ÔÅÉÍÉÓ ÓÉÓáËÞÀÒÙÅÏÅÀÍ ÃÀÆÉÀÍÄÁÀÈÀ
ÛÄÃÄÂÄÁÉ):
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; ÔÅÉÍÉÓ Â ÖÅ
ÓÉÓáËÉÓ ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓ áÛÉÒÉ ÂÀÒÃÀÌÀÅÀËÉ ÃÀÒ-
ÙÅÄÅÄÁÉ;
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; ÔÅÉÍÉÓ Á, Â ÖÅ
ÓÉÓáËÉÓ ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓ ÉÛÅÉÀÈÉ ÂÀÒÃÀÌÀÅÀËÉ ÉÍÃ
ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉ;
Ã) áÛÉÒÉ ÂÖËÉÓ ßÀÓÅËÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÈ ÝÄÍÔÒÀ- Á,  ÖÅ
ËÖÒÉ ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÏÒÂÀÍÖËÉ ÃÀÆÉÀÍÄÁÉÓ ÉÍÃ
ÍÉÛÍÄÁÉÓ ÂÀÒÄÛÄ;
Ä) ÉÛÅÉÀÈÉ ÂÖËÉÓ ßÀÓÅËÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÈ ÝÄÍÔÒÀ- Á ÖÅ
ËÖÒÉ ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÏÒÂÀÍÖËÉ ÃÀÆÉÀÍÄÁÉÓ
ÍÉÛÍÄÁÉÓ ÂÀÒÄÛÄ.

25 ÝÄÍÔÒÀËÖÒÉ ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÂÀÍ-


ÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ ÏÒÂÀÍÖË ÃÀÀÅÀÃÁÄÁÉ, ÝÄÍÔÒÀ-
108 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
ËÖÒÉ ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÌÄÌÊÅÉÃÒÏÄÁÉÈÉ
ÃÀ ÃÄÂÄÍÄÒÀÝÉÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ (ÝÄÒÄ-
ÁÒÀËÖÒÉ ÃÄÂÄÍÄÒÀÝÉÄÁÉ, ÐÀÒÊÉÍÓÏÍÉÓ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÀ, ÓáÅÀ ÄØÓÔÀÐÉÒÀÌÉÃÖËÉ ÃÀÀÅÃÄ-
ÁÄÁÉ, ÓÐÉÍÏÝÄÒÄÁÄËÀÒÖËÉ ÃÄÂÄÍÄÒÀÝÉÄÁÉ,
ÈÀÅÉÓÀ ÃÀ ÆÖÒÂÉÓ ÔÅÉÍÉÓ ÓÉÌÓÉÅÍÄÄÁÉ,
ÁÀÅÛÅÈÀ ÝÄÒÄÁÒÀËÖÒÉ ÃÀÌÁËÀ, ÈÀÍÃÀÚÏ-
ËÉËÉ ÀÍÏÌÀËÉÄÁÉ (ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÉÓ ÌÀÍÊÄÁÉ),
ÀÂÒÄÈÅÄ ÓáÅÀ ÍÄÅÖË ÊÖÍÈÏÅÀÍÉ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ ÀÍ Ä ÖÅ
ÓßÒÀ×É ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÉÈ;
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ ÀÍ ÈÀÍÃÀ- Â ÖÅ
ÈÀÍÏÁÉÈÉ ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÉÈ;
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
26 ÐÄÒÉ×ÄÒÉÖËÉ ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â- ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, ÓÍ ÖÅ
ÉÍÃ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØ- À ÖÅ
ÝÉÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. ÓÓã- Ï×ÉÝ.
ÉÍÃ ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
27 ÐÄÒÉ×ÄÒÉÖËÉ ÍÄÒÅÄÁÉÓ ÔÒÀÌÅÄÁÉ ÃÀ ÌÀÈÉ
ÛÄÃÄÂÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, ÓÍ- ÖÅ
ÉÍÃ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØ- À ÓÓã- ÖÅ
ÝÉÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. ÉÍà Ï×ÉÝ.
ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
109

1 2 3 4
ÃÒÏÄÁÉÈÉ ×ÖÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ Ã Ã
28
ÌßÅÀÅÄ ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓ ÂÀÌßÅÀ-
ÅÄÁÉÓ, ÝÄÍÔÒÀËÖÒÉ ÃÀ ÐÄÒÉ×ÄÒÉÖËÉ ÍÄÒ-
ÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÔÒÀÌÅÄÁÉÓ ÃÀ ÌÀÈÉ ØÉÒÖÒ-
ÂÉÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÄÂ

ÈÅÀËÉÓÀ ÃÀ ÃÀÍÀÌÀÔÉ ÀÐÀÒÀÔÉÓ


ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ
29 ØÖÈÖÈÏÄÁÉÓ, ÓÀÝÒÄÌËÄ ÂÆÄÁÉÓ, ÈÅÀË-
ÁÖÃÉÓ, ÊÏÍÉÖÍØÔÉÅÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
À) ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ÀÍÀÔÏÌÉÖÒÉ ÝËÉËÄÁÄÁÉ ÀÍ Ä ÖÅ
ØÖÈÖÏÄÁÉÓ, ÈÅÀËÁÖÃÉÓ, ÊÏÍÉÖÍØÔÉÅÉÓ ÌÃÄÁÀÒÄ-
ÏÁÉÓ ÍÀÊËÏÅÀÍÄÁÄÁÉ ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÉÓ ÌáÄÃÅÄ-
ËÏÁÉÈÉ ÀÍ ÌÀÌÏÞÒÀÅÄÁÄËÉ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄ-
ËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÅÄÅÉÈ;
Á) ÉÂÉÅÄ ÄÒÈ ÈÅÀËÆÄ ÀÍ ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ Á, Â- ÖÅ
ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÆÄ; ØÖÈÖÈÏÄÁÉÓ, ÓÀÝÒÄÌËÄ ÂÆÄ- ÉÍÃ
ÁÉÓ, ÈÅÀËÁÖÃÉÓ, ÊÏÍÉÖÍØÔÉÅÉÓ ÌÊÅÄÈÒÀÃ ÂÀÌÏ-
áÀÔÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ ÄÒÈ ÀÍ ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÆÄ;
Â) ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏà ÂÀÌÏáÀÔËÉ ÀÍÀÔÏÌÉÖÒÉ ÝÅËÉ- À ÓÓã ÖÅ
ËÄÁÄÁÉ ÀÍ ØÖÈÖÈÏÄÁÉÓ, ÈÅÀËÁÖÃÉÓ ÀÍ ÊÏÍÉÖÍØ- ÌÝÛ,
ÔÉÅÉÓ ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÉÓ ÍÀÊËÏÅÀÍÄÁÄÁÉ; ÆÏÌÉÄÒÀÃ Ó× ÓÍ-
ÀÍ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ØÖÈÖÈÏÄÁÉÓ, ÉÍÃ
ÓÀÝÒÄÌËÄ ÂÆÄÁÉÓ, ÈÅÀËÁÖÃÉÓ, ÊÏÍÉÖÍØÔÉÅÉÓ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ ÄÒÈ ÀÍ ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÆÄ.

30 ÓÊËÄÒÉÓ, ÒØÏÅÀÍÀÓ, ×ÄÒÀÃÉ ÂÀÒÓÉÓ ÃÀ


ÝÉËÉÀÒÖËÉ ÓáÄÖËÉÓ, ÁÒÏËÉÓ ÓÉÓáËÞÀÒ-
ÙÅÏÅÀÍÉ ÃÀ ÁÀÃÉÓÄÁÖÒÉ ÂÀÒÓÄÁÉÓ, ÌáÄÃÅÄ-
ËÏÁÉÓ ÍÄÒÅÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ; ÈÅÀËÛÉÃÀ
ÖÝáÏ ÓáÄÖËÉ:
À) ÌÊÅÄÈÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÄÁÉ ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÈÉ Ä ÖÅ
×ÖÍØÝÉÉÓ ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ ÃÀØÅÄÉÈÄÁÉÈ ÀÍ áÛÉÒÉ
ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÆÄ;
Á) ÉÂÉÅÄ ÄÒÈ ÈÅÀËÆÄ ÀÍ ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ Á,  ÖÅ
ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÆÄ; ÉÍÃ
Â) ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ, ÀÒÀÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀÃÉ, Á ÖÅ
ÉÛÅÉÀÈÉ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ ÄÒÈ ÈÅÀËÆÄ. Ï×ÉÝ.
ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
110 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
31 ÁÀÃÉÓÄÁÖÒÉ ÂÀÒÓÉÓ ÜÀÌÏÝËÀ ÃÀ ÂÀáËÄÜÀ:
À) ÀÒÀÔÒÀÅÌÖËÉ ÄÈÉÏËÏÂÉÉÓ ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÆÄ; Ä ÖÅ
Á) ÔÒÀÅÌÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÄÈÉÏËÏÂÉÉÓ ÏÒÉÅÄ Á, Â ÖÅ
ÈÅÀËÆÄ; ÉÍÃ
Â) ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ÄÈÉÏËÏÂÉÉÓ ÄÒÈ ÈÅÀËÆÄ. Á ÖÅ

32 ÂËÀÖÊÏÌÀ:
À) ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÖË ÃÀ ÌÏÌÃÄÅÍÏ ÓÔÀÃÉÄÁÛÉ Ä ÖÅ
ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÆÄ;
Á, Â ÖÅ
Á) ÉÂÉÅÄ ÄÒÈ ÈÅÀËÆÄ;
ÉÍÃ
Â) ÃÀßÚÄÁÉÈ ÓÔÀÃÉÀÛÉ, ÂËÀÖÊÏÌÉÓ ßÉÍÀ ÓÔÀÃÉÀÛÉ Á ÖÅ
ÄÒÈ ÀÍ ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÆÄ.

33 ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÈÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ ÃÀÊÀÅ-


ÛÉÒÄÁÖËÉ ÈÅÀËÉÓ ÊÖÍÈÄÁÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄ-
ÁÄÁÈÀÍ, ÛÄÖÙËÄÁÖËÉ ÌÏÞÒÀÏÁÄÁÉÓ ÃÀ
×ÄÒÈÀ ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ:
À) ÈÅÀËÉÓ ÊÀÊËÉÓ ÌÀÌÏÞÒÀÅÄÁÄËÉ ÊÖÍÈÄÁÉÓ Á, Â ÖÅ
ÌÚÀÒÉ ÃÀÌÁËÀ ÃÉÐËÏÐÉÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÈ; ÉÍÃ
Á) ÉÂÉÅÄ ÃÉÐËÏÐÉÉÓ ÂÀÒÄÛÄ, ÛÄÖÙËÄÁÖËÉ À ÓÓã ÖÅ
ÓÉÄËÌÄ ÁÉÍÏÊÖËÀÒÖËÉ ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÂÀÒÄÛÄ; ÌÝÛ, Ï×ÉÝ.
Ó× ÓÍ- ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ ÉÍÃ
Â) ÃÉØÒÏÌÀÆÉÀ, ×ÄÒÈÀ ÛÄÂÒÞÍÄÁÉÓ ÓÉÓÖÓÔÄ. À À
III-II áÀÒÉÓáÉÓ.

34 ÒÄ×ÒÀØÝÉÉÓÀ ÃÀ ÀÊÏÌÏÃÀÝÉÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉ:


À) ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ÈÅÀËÉÓ ÀáËÏ ÌáÄÃÅÄËÏÁÀ ÀÍ Ä ÖÅ
ÛÏÒÓ ÌáÄÃÅÄËÏÁÀ ÄÒÈ-ÄÒÈ ÌÄÒÉÃÉÀÍÛÉ 9,0
ÃÐÔÒ-ÆÄ ÌÄÔÉ ÀÍ ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ÓÀáÉÓ ÀÓÔÉÂÌÀÔÉÆÌÉ
ÍÄÁÉÓÌÉÄÒ ÈÅÀËÆÄ ÒÄ×ÒÀØÝÉÉÓ ÂÀÍÓáÅÀÅÄÁÉÈ
ÏÒ ÞÉÒÉÈÀÃ ÌÄÒÉÃÉÀÍÛÉ 6,0 ÃÐÔÒ-ÆÄ ÌÄÔÉ;
Á) ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ÈÅÀËÉÓ ÀáËÏ ÌáÄÃÅÄËÏÁÀ ÀÍ Á,  ÖÅ
ÛÏÒÓ ÌáÄÃÅÄËÏÁÀ ÄÒÈ-ÄÒÈ ÌÄÒÉÃÉÀÍÛÉ 6,0 ÉÍÃ
ÃÐÔÒ-ÆÄ ÌÄÔÉ ÃÀ 9,0 ÃÐÔÒ-ÌÃÄ ÀÍ ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ
ÓÀáÉÓ ÀÓÔÉÂÌÀÔÉÆÌÉ ÍÄÁÉÓÌÉÄÒ ÈÅÀËÆÄ ÒÄ×ÒÀØ-
ÝÉÉÓ ÂÀÍÓáÅÀÅÄÁÉÈ ÏÒ ÞÉÒÉÈÀà ÌÄÒÉÃÉÀÍÛÉ
3,0 ÃÐÔÒ-ÆÄ ÌÄÔÉ ÃÀ 6,0 ÃÐÔÒ-ÌÃÄ;
111

1 2 3 4
Â) ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ ÈÅÀËÉÓ, ÀáËÏÌáÄÃÅÄËÏÁÀ ÀÍ À ÓÓã, ÖÅ
ÛÏÒÓ ÌáÄÃÅÄËÏÁÀ ÄÒÈ-ÄÒÈ ÌÄÒÉÃÉÀÍÛÉ 3,0 ÌÝÛ,
ÃÐÔÒ-ÆÄ ÌÄÔÉ ÃÀ 6,0 ÃÐÔÒÌÃÄ ÀÍ ÍÄÁÉÓÌÉÄÒÉ Ó×,
ÓÀáÉÓ ÀÓÔÉÂÌÀÔÉÆÌÉ ÒÄ×ÒÀØÝÉÉÓ ÂÀÍÓáÅÀÅÄÁÉÈ ÓÍ-ÉÍÃ
ÏÒ ÞÉÒÉÈÀÃ ÌÄÒÉÃÉÀÍÛÉ 2,0ÃÐÔÒ-ÆÄ ÌÄÔÉ ÃÀ
3,0 ÃÐÔÒ-ÌÃÄ;
Ã) ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÉÓ ÀÊÏÌÏÃÀÝÉÉÓ ÌÚÀÒÉ ÓÐÀÆÌÉ, Á ÖÅ
ÐÀÒÄÆÉ ÀÍ ÃÀÌÁËÀ ßÀÒÖÌÀÔÄÁÄËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ
ÃÒÏÓ;
Ä) ÉÂÉÅÄ ÓÔÀÝÉÏÍÀÒÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÊÀÒÂÉ À ÓÓã, ÖÅ
ÛÄÃÄÂÉÈ. ÌÝÛ, Ï×ÉÝ.
Ó× ÓÍ- ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ ÉÍÃ
35 ÖÓÉÍÀÈËÏÁÀ ÀÍ ÃÀØÅÄÉÈÄÁÖËÉ ÌáÄÃÅÄ-
ËÏÁÀ:
À) ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÓÉÌÀáÅÉËÄ ÄÒÈ ÈÅÀËÆÄ 0,09 Ä ÖÅ
ÃÀ ØÅÄÅÉÈ ÀÍ ÌÉÓÉ ÖÓÉÍÀÈËÏÁÀ ÌÄÏÒÄ ÈÅÀËÉÓ
ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÃÒÏÓ 0,3 ÃÀ ØÅÄÅÉÈ, ÀÂÒÄÈÅÄ
ÈÅÀËÉÓ ÊÀÊËÉÓ ÀÒØÏÍÀ ÌÄÏÒÄ ÈÅÀËÉÓ ÓÉÌÀáÅÉ-
ËÉÓ ÃÒÏÓ 0,3 ÃÀØÅÄÅÉÈ ÀÍ ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÓÉÌÀ-
áÅÉËÄ ÏÒÉÅÄ ÈÅÀËÆÄ 0,2 ÃÀ ØÅÄÅÉÈ;
Á) ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÓÉÌÀáÅÉËÄ ÄÒÈ ÈÅÀËÆÄ 0,09 Á,  ÖÅ
ÃÀ ØÅÄÅÉÈ ÀÍ ÌÉÓÉ ÖÓÉÍÀÈËÏÁÀ ÌÄÏÒÄ ÈÅÀËÉÓ ÉÍÃ
ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÓÉÌÀáÅÉËÉÓ ÃÒÏÓ 0,4 ÃÀ ÆÄÅÉÈ,
ÀÂÒÄÈÅÄ ÈÅÀËÉÓ ÊÀÊËÉÓ ÀÒØÏÍÀ ÌÄÏÒÄ ÈÅÀËÆÄ
ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÓÉÌÀáÅÉËÉÓ ÃÒÏÓ 0,4 ÃÀ ÆÄÅÉÈ
ÀÍ ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÓÉÌÀáÅÉËÄ ÄÒÈ ÈÅÀËÆÄ 0,3
ÌÄÏÒÄ ÈÅÀËÉÓ ÓÉÌÀáÅÉËÉÓ ÃÒÏÓ 0,3-ÃÀÍ 0,1-
ÌÃÄ;
Â) ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÓÉÌÀáÅÉËÄ ÄÒÔÈ ÈÅÀËÆÄ 0,4 Á ÖÅ
ÌÄÏÒÄ ÈÅÀËÆÄ ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÓÉÌÀáÅÉËÉÓ ÃÒÏÓ
0,3-ÃÀÍ 0,1-ÌÃÄ.

36 ÌáÄÃÅÄËÏÁÉÓ ÏÒÂÀÍÏÓ ÃÒÏÄÁÉÈÉ ×ÖÍØÝÉ- à Ã


ÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ ÌßÅÀÅÄ, ØÒÏÍÉ-
ÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÉÓ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÓ ÀÍ ØÉÒÖÒ-
ÂÉÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÄÂ. ÚÖÒÉÓÀ ÃÀ
ÃÅÒÉËÉÓÄÁÖÒÉ ÌÏÒÜÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ
112 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
37 ÂÀÒÄÈÀ ÚÖÒÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ Á, ÖÅ
ÓÓã, Ï×ÉÝ.
ÌÝÛ,Ó×, ÌÉÜÌ.-
ÓÍ-ÉÍÃ ÉÍÃ
38 ÛÖÀ ÚÖÒÉÓ ÀÒÀÜÉÒØÏÅÀÍÉ ÏÔÉÔÉ ÃÀ ÓÀÓ-
ÌÄÍÉ ÌÉËÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ. ÛÖÀ ÚÖÒÉÓ ÀÍÈÄÁÀ
ÜÉÒØÃÄÍÉÈ, ÌÀÓÔÏÉÃÉÔÉ, ÛÖÀ ÚÖÒÉÓ ÃÀ
ÃÅÒÉËÉÓÄÖËÉ ÌÏÒÜÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
À) ÏÒÌáÒÉÅÉ ÀÍ ÄÒÈÌáÒÉÅÉ, ÃÀ×ÉÓ ÙÒÖÛÉ Á, ÖÅ
ÂÒÀÍÖËÀÝÉÄÁÉÈ ÃÀ ÐÏËÉÐÄÁÉÈ, ÞÅËÉÓ ÊÀÒÉÄÓÉÈ ÉÍÃ
ÀÍ ÝáÅÉÒÉÓ ÃÀ ÃÀÍÀÌÀÔÉ ÙÒÖÄÁÉÓ ÈÀÍÌáËÄÁÉ
ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÈ ÃÀ ÝáÅÉÒÉÈ ÓÖÍÈØÅÉÓ
ÌÚÀÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
Á) ÏÒÌáÒÉÅÉ ÀÍ ÄÒÈÌáÒÉÅÉ “À” ÐÖÍØÔÛÉ ÀÙÍÉÛ- Á ÌÝÛ, ÖÅ
ÍÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓ ÂÀÒÄÛÄ; Ó× ÓÍ-
ÉÍÃ
Â) ÃÀ×ÉÓ ÀÐÊÉÓ ÌÚÀÒÉ ÌÛÒÀËÉ ÐÄÒ×ÏÒÀÝÉÄÁÉ, À ÓÓã, ÖÅ
ÀÂÒÄÈÅÄ ÂÀÃÀÔÀÍÉËÉ ÏÔÉÔÉÓ ÓáÅÀ ÍÀÒÜÄÍÉ ÉÍÃ
ÌÏÅËÄÍÄÁÉ.

39 ÈÀÅÁÒÖÓáÅÄÅÉÓ ÓÉÍÃÒÏÌÉ, ÅÄÓÔÉÁÖËÖÒÉ


ÀÐÀÒÀÔÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
À) ÌÚÀÒÉ, ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÍÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ÅÄÓÔÉ- Ä ÖÅ
ÁÖËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ;
Á) ÀÒÀÌÚÀÒÉ, ÉÛÅÉÀÈÀà ÂÀÍÌÄÏÒÄÁÀÃÉ, ÆÏÌÉÄÒÀà Á, ÖÅ
ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ÅÄÓÔÉÁÖËÖÒ-ÅÄÂÄÔÀÔÖÒÉ ÌÏÛËÉ- ÉÍÃ
ËÏÁÄÁÉ;
Â) ÌÚÀÒÉ ÃÀ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÍÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ À ÌÝÛ, ÖÅ
ÌÂÒÞÍÏÁÄËÏÁÀ ÅÄÓÔÉÁÖËÖÒ ÂÀÙÉÆÉÀÍÄÁÄÁÆÄ. Ó× ÓÍ-
ÉÍÃ
ÓÓã-
40 ÏÔÏÓÊËÄÒÏÆÉ, ÚÖÒÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÖÅ
ÓÉÚÒÖÄ:
À) ÓÉÚÒÖÄ ÏÒÉÅÄ ÚÖÒÆÄ ÀÍ ÚÒÖ-ÌÖÍãÏÁÀ; Ä ÖÅ
Á) ÓÉÚÒÖÄ ÄÒÈ ÚÖÒÆÄ, ÒÏÝÀ ÜÖÒÜÖËÉÈ Á, ÖÅ
ËÀÐÀÒÀÊÉ ÀÙÉØÌÄÁÀ ÌÄÏÒÄ ÚÖÒÆÄ ÏÒ ÌÄÔÒÀÌÃÄ ÉÍÃ
ÀÍ ÓÌÄÍÉÓ ÌÚÀÒÉ ÃÀØÅÄÉÈÄÁÀ, ÒÏÃÄÓÀÝ ÜÖÒÜÖ-
ËÉÈ ËÀÐÀÒÀÊÉ ÀÙÉØÌÄÁÀ ÄÒÈ ÚÖÒÆÄ 1 Ì-ÌÃÄ
ÃÀ ÌÄÏÒÄ ÚÖÒÆÄ 2 Ì-ÌÃÄ;
113

1 2 3 4
Â) ÓÉÚÒÖÄ ÄÒÈ ÚÖÒÆÄ, ÒÏÃÄÓÀÝ ÜÖÒÜÖËÉÈ Á Á
ËÀÐÀÒÀÊÉ ÀÙÉØÌÄÁÀ ÌÄÏÒÄ ÚÖÒÆÄ 2 Ì-ÆÄ ÌÄÔ ÓÓã, Ï×ÉÝ,
ÌÀÍÞÉËÆÄ ÀÍ ÓÌÄÍÉÓ ÌÚÀÒÉ ÃÀØÅÄÉÈÄÁÀ, ÒÏÃÄÓÀÝ ÌÝÛ ÌÉÜÌ,
ÜÖÒÜÖËÉÈ ËÀÐÀÒÀÊÉ ÄÒÈ ÚÖÒÆÄ ÀÙÉØÌÄÁÀ 2 Ó×, ÉÍÃ
Ì-ÌÃÄ, ÌÄÏÒÄ ÚÖÒÆÄ 3 Ì-ÌÃÄ. ÓÍ-ÉÍÃ

41 ÚÖÒÉÓ, ÃÅÒÉËÉÓÄÁÖÒÉ ÌÏÒÜÉÓ ÃÒÏÄÁÉÈÉ ×Ö- Ã Ã


ÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ ÌßÅÀÅÄ, ØÒÏ-
ÍÉÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÄÁÉÓ, ÔÒÀÅ-
ÌÉÓ ÀÍ ØÉÒÖÒÂÉÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÄÂ

ÓÉÓáËÉÓ ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓ ÓÉÓÔÄÌÉÓ


ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ
42 ÒÄÅÌÀÔÉÆÌÉ, ÂÖËÉÓ ÒÄÅÌÀÔÖËÉ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ (ÒÄÅÌÀÔÖËÉ ÐÄÒÉÊÀÒÃÉÔÉ, ÌÉÏÊÀÒ-
ÃÉÔÉ, ÌÏÔÒÀËÖÒÉ, ÀÏÒÔÀËÖÒÉ ÃÀ ÓáÅÀ
ÓÀÒØÅÄËÄÁÉÓ ÒÄÅÌÀÔÉÖËÉ ÌÀÍÊÄÁÉ). ÀÒÀ-
ÒÄÅÌÀÔÖËÉ ÌÉÏÊÀÒÃÉÔÄÁÉ, ÄÍÃÏÊÀÒÃÉ-
ÔÄÁÉ, ÌÀÈ ÛÏÒÉÓ ÁÀØÔÄÒÉÖËÉ (ÉÍ×ÄØ-
ÝÉÖÒÉ) ÄÍÃÏÊÀÒÃÉÔÉ. ÂÖËÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ (ÊÀÒÃÉÏÌÉÏÐÀÈÉÀ, ÂÖËÉÓ ÒÉÈÌÉÓ
ÃÀ ÂÀÌÔÀÒÏÁÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÀ) ÒÏÌËÄÁÉÝ
ÌÉÌÃÉÍÀÒÄÏÁÄÍ ÓÉÓáËÉÓ ÓÀÄÒÈÏ ÌÉÌÏØ-
ÝÄÅÉÓ ÌÏÛËÉÈ:
À) III ÓÔÀÃÉÀ; Ä ÖÅ
Á) II ÓÔÀÃÉÀ; Â ÖÅ
Â) I ÓÔÀÃÉÀ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
ÌÝÛ,
ÓÍ-ÉÍÃ
Ã) ÓÉÓáËÉÓ ÓÀÄÒÈÏ ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. À ÓÓã, ÖÅ
ÌÝÛ
Ó×-ÉÍÃ
43 äÉÐÄÒÔÏÍÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÀ (ÄÓÄÍÝÉÀËÖÒÉ
äÉÐÄÒÔÏÍÉÀ, äÉÐÄÒÔÏÍÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÀ
ÂÖËÉÓ, ÈÉÒÊÌÄËÄÁÉÓ, ÈÀÅÉÓ ÔÅÉÍÉÓ ÓÉÓáË-
ÞÀÒÙÅÈÀ ÖÐÉÒÀÔÄÓÉ ÃÀÆÉÀÍÄÁÉÈ):
À) III ÓÔÀÃÉÀ; Ä ÖÅ
Á, Â ÖÅ
Á) II ÓÔÀÃÉÀ;
ÉÍÃ
114 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
Â) I ÓÔÀÃÉÀ. Á ÓÓã, ÖÅ
ÌÝÛ Ï×ÉÝ.
Ó× ÓÍ- ÌÉÜÌ.-
44 ÂÖËÉÓ ÉÛÄÌÉÖÒÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÀ: ÐÏÓÔÉÍ×ÀÒØ- ÉÍà ÉÍÃ
ÔÖËÉ ÊÀÒÃÉÏÓÊËÄÒÏÆÉ, ÓÔÄÍÏÊÀÒÃÉÀ,
ÂÖËÉÓ ÉÛÄÌÉÖÒÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓ ÓáÅÀ ÌßÅÀÅÄ
ÃÀ ØÅÄÌßÅÀÅÄ ×ÏÒÌÄÁÉ (ÊÏÒÏÍÀÒÖËÉ
ÀÈÄÒÏÓÊËÄÒÏÆÉ, ÀÈÄÒÏÓÊËÄÒÏÆÖËÉ
ÊÀÒÃÉÏÓÊËÄÒÏÆÉ, ÂÖËÉÓ ÀÍÄÅÒÉÆÌÀ),
ÓÉÓáËÉÓ ÓÀÄÒÈÏ ÃÀ (ÀÍ) ÊÏÒÏÍÀÒÖËÉ
ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓ ÌÏÛËÉËÏÁÉÓ ÈÀÍáËÄÁÉÈ:
À) III áÀÒÉÓáÉÓ; Ä ÖÅ
Á) II áÀÒÉÓáÉÓ; Á, Â- ÖÅ
ÉÍÃ
Â) I áÀÒÉÓáÉÓ. Á, Â- ÖÅ
ÉÍÃ,
45 ÀÏÒÔÉÓ, ÌÀÂÉÓÔÒÀËÖÒÉ, ÐÄÒÉ×ÄÒÉÖËÉ ÀÒÔÄ- ÌÝÛ,
ÒÉÄÁÉÓÀ ÃÀ ÅÄÍÄÁÉÓ, ËÉÌ×ÖÒÉ ÓÉÓáËÞÀÒÙÅÄÁÉÓ ÓÍ-ÉÍÃ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÀÈÀ ÃÀ ÃÀÆÉÀÍÄÁÀÈÀ ÛÄÃÄÂÄÁÉ (ÌÀÏÁ-
ËÉÔÉÒÄÁÖËÉ ÀÈÄÒÏÓÊËÄÒÏÆÉ, ÀÍÄÅÒÉÆÌÄÁÉ,
×ËÄÁÉÔÄÁÉ, ×ËÄÁÏÈÒÏÌÁÏÆÄÁÉ, ÅÀÒÉÊÏÆÖËÉ
ÃÀ ÐÏÓÔÈÒÏÌÁÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÙÒÖ ÅÄÍÉÓ
ÓÉÍÃÒÏÌÉ, ÀÍÂÉÏÔÒÏ×ÏÍÄÅÒÏÆÄÁÉ, äÄÌÀÍÂÉÏ-
ÌÄÁÉ, ËÉÌ×ÄÃÄÌÀ):
À) ÓÉÓáËÉÓ ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓÀ ÃÀ ×ÖÍØ.-ÉÓ ÌÍÉÛÅ. ÃÀÒÙÅ. Ä ÖÅ
Á) ÓÉÓáËÉÓ ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓÀ ÃÀ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ Â ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
Â) ÓÉÓáËÉÓ ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓÀ ÃÀ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ- Á ÌÝÛ, ÖÅ
ÅÀÍÄÓÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; ÓÍ-ÉÍÃ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ÓÉÓáËÉÓ À ÓÓã, ÖÅ
ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓÀ ÃÀ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. Ó×-ÖÅ Ï×ÉÝ.
ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
46 ÁÖÀÓÉËÉ:
À) áÛÉÒÉ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÄÁÉÈ ÃÀ ÌÄÏÒÀÃÉ ÀÍÄÌÉÉÈ; Á,  ÖÅ
ÉÍÃ
Á) II-III ÓÔÀÃÉÉÓ ÊÅÀÍÞÈÀ ÂÀÌÏÅÀÒÃÍÉÈ; Á ÖÅ
Â) ÉÛÅÉÀÈÉ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÄÁÉÈ ßÀÒÌÀÔÄÁÉÈÉ ÌÊÖÒÍÀ- À ÌÝÛ, ÖÅ
ËÏÁÉÓÀÓ. Ó× ÓÍ- Ï×ÉÝ.
ÉÍÃ ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
115

1 2 3 4
47 ÍÄÉÒÏÝÉÒÊÖËÀÔÏÒÖËÉ ÃÉÓÔÏÍÉÀ (äÉÐÄÒ-
ÔÄÍÆÉÖËÉ, äÉÐÏÔÄÍÆÉÖËÉ, ÊÀÒÃÉÀËÖÒÉ
ÀÍ ÛÄÒÄÖËÉ ÔÉÐÉÓ):
À) ÌÚÀÒÉ ÌÍÉÛÝÅÍÄËÏÅÍÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ÅÄÂÄÔÀÔÖÒ- Á ÖÅ
ÓÉÓáËÞÒÙÅÏÅÀÍÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉÓÀÓ ÃÀ ÂÖËÉÓ
ÒÉÈÌÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉÓÀÓ;
À ÌÝÛ, ÖÅ
Á) ÌÚÀÒÉ ÆÏÌÉÄÒÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ÃÀÒÙÅÄÅÄÁÉÓÀÓ.
Ó×, Ï×ÉÝ.
ÓÓã, ÌÉÜÌ.-
ÓÍÍ ÉÍÃ
ÉÍÃ
48 ÓÉÓáËÉÓ ÌÉÌÏØÝÄÅÉÓ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÂÀÃÀÔÀ- à Ã
ÍÉËÉ ÌßÅÀÅÄ, ÂÀÌßÅÀÅÄÁÖËÉ ØÒÏÍÉÊÖËÉ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓ, ØÉÒÖÒÂÉÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ
ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÃÒÏÄÁÉÈÉ ×ÖÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ
ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ

ÓÖÍÈØÅÉÓ ÏÒÂÀÍÏÈÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ


49 ÆÄÃÀ ÓÀÓÖÍÈØÉ ÂÆÄÁÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ (ÝáÅÉ-
ÒÉÓ ÞÂÉÃÉÓ ÂÀÌÒÖÃÄÁÀ, ÝáÅÉÒÉÓ ÙÒÖÓ
ÐÏËÉÐÄÁÉ, ØÒÏÍÉÊÖËÉ ×ÀÒÉÍÂÉÔÉ ÃÀ
ÍÀÆÏ×ÀÒÉÍÂÉÔÉ, ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÓÉÍÖÉÔÉ,
ÏÆÄÍÀ, ÍÖÛÉÓÄÁÖÒÉ ãÉÒÊÅËÄÁÉÓÀ ÃÀ
ÀÃÄÍÏÉÃÄÁÉÓ ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ,
ØÒÏÍÉÊÖËÉ ËÀÒÉÍÂÉÔÉ ÃÀ ËÀÒÉÏÍÂÏ-
ÔÒÀØÄÉÔÉ, ÀËÄÒÂÉÖËÉ ÒÉÍÉÔÉ):
À) ÐÏËÉÐÏÆÖÒÉ ÀÍ ÜÉÒØÏÅÀÍÉ ÓÉÍÖÉÔÄÁÉ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Á) ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÍÀà ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ÌÚÒÀËÉ ÓÖÒÃÏ Â ÖÅ
(ÏÆÄÍÀ);
Â) ÀÒÀÜÉÒØÏÅÀÍÉ ÓÉÍÖÉÔÄÁÉ; À ÓÓã, ÖÅ
ÌÝÛ Ó×,
ÓÍ-ÉÍÃ
Ã) ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÃÄÊÏÌÐÄÍÓÉÒÄÁÖËÉ ÔÏÍÆÉËÉÔÉ; À ÖÅ
Ï×ÉÝ.
ÌÉÜÌ.-
Ä) ÚÖÒÉÓ ÀÍ ÝáÅÉÒÉÓ ÀáËÏÌÃÄÁÀÒÄ ÙÒÖÄÁÉÓ ÁÀÒÏ- ÉÍÃ
×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÊÅÄÈÒÉ, ÌÚÀÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ, ÝáÅÉÒÉÓ À ÓÓã- ÖÅ
ÞÂÉÃÉÓ ÂÀÌÒÖÃÄÁÀ ÝáÅÉÒÉÈ ÓÖÍÈØÅÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. ÖÅ
116 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
50 áÏÒáÉÓ, ÔÒÀØÄÉÓ ÊÉÓÒÉÓ ÍÀßÉËÉÓ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ ÃÀ ÃÀÆÉÀÍÄÁÄÁÉ:
À) ÓÖÍÈØÅÉÓÀ ÃÀ ÓÀáÌÏ ×ÖÍØÝÉÄÁÉÓ ÌÍÉÛÅ. ÃÀÒÙÅ; Ä ÖÅ
Á) ÓÖÍÈØÅÉÓÀ ÃÀ ÓÀáÌÏ ×ÖÍØ.-ÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅ;  ÖÅ
Â) ÓÖÍÈØÅÉÓÀ ÃÀ ÓÀáÌÏ ×ÖÍØ.-ÉÓ ÖÌÍÉÛÅ. ÃÀÒÙÅ. Á ÖÅ

51 ×ÉËÔÅÄÁÉÓ ÃÀ ÐËÄÅÒÉÓ ØÒÏÍÉÊÖËÉ


ÀÒÀÓÐÄÝÉ×ÉÖÒÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÀÒÀÔÖÁÄÒ-
ÊÏËÖÆÖÒÉ ÄÈÉÏËÏÂÉÉÓ ×ÉËÔÅÄÁÉÓ ÃÉÓÄ-
ÌÉÍÉÒÄÁÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. À ÌÝÛ, ÖÅ
Ó×,
ÓÓã,
ÓÍÍ
ÉÍÃ
52 ÁÒÏÍØÖËÉ ÀÓÈÌÀ:
À) ÌÞÉÌÄ ×ÏÒÌÄÁÉ áÛÉÒÉ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ÓÀÛÖÀËÏ áÀÒÉÓáÉÓ ×ÏÒÌÄÁÉ; Á,  ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ÌÓÖÁÖØÉ ×ÏÒÌÄÁÉ ÉÛÅÉÀÈÉ ÛÄÔÄÅÄÁÉÈ. Á ÌÝÛ, ÖÅ
ÓÍ ÉÍÃ

53 ØÉÒÖÒÂÉÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ Ã Ã


ÓÖÍÈØÅÉÓ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ÌßÅÀÅÄ ÃÀ ØÒÏÍÉ-
ÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÓ ÃÒÏÄÁÉÈÉ
×ÖÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ.

ÓÀàÌËÉÓ ÌÏÌÍÄËÄÁÄË ÏÒÂÀÍÏÈÀ


ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ
54 ÊÁÉËÄÁÉÓ ÀÌÏàÒÉÓÀ ÃÀ ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÉÓ ÃÀÒ-
ÙÅÄÅÄÁÉ:
À) ÄÒÈ ÚÁÀÆÄ 10 ÃÀ ÌÄÔÉ ÊÁÉËÉÓ ÀÒØÏÍÀ ÀÍ ÌÀÈÉ À ÓÓã, ÖÅ
ÛÄÝÅËÀ ÌÏÓÀáÓÍÄËÉ ÐÒÏÈÄÆÉÈ, ÄÒÈ ÚÁÀÆÄ 8 ÌÝÛ,
ÞÉÒÉÈÀÃÉ ÊÁÉËÉÓ, ÆÄÃÀÚÁÉÓ ÄÒÈ ÌáÀÒÄÆÄ 4 Ó×,
ÞÉÒÉÈÀÃÉ ÊÁÉËÉÓÀ ÃÀ ØÅÄÃÀ ÚÁÉÓ ÌÄÏÒÄ ÌáÀÒÄÆÄ ÓÍ-ÉÍÃ
4 ÞÉÒÉÈÀÃÉ ÊÁÉËÉÓ ÀÒØÏÍÀ ÀÍ ÌÀÈÉ ÛÄÍÀÝÅËÄÁÀ
ÌÏÓÀáÓÍÄËÉ ÐÒÏÈÄÆÄÁÉÈ;
117

1 2 3 4
Á) ÄÒÈ ÚÁÀÆÄ 4 ÃÀ ÌÄÔÉ ×ÒÏÍÔÀËÖÒÉ ÊÁÉËÉÓ À ÖÅ
ÀÒØÏÍÀ ÀÍ ÌÉÚÏËÄÁÉÈÉ ÌÄÏÒÄ ÓÀàÒÄËÉÓ, ÄÛÅÉÓ ÃÀ ÓÓã-
ÐÉÒÅÄËÉ ÌÝÉÒÄ ÞÉÒÉÈÀÃÉ ÊÁÉËÉÓ ÀÒØÏÍÀ, ÒÏÃÄÓÀÝ ÉÍÃ
ÛÄÖÞËÄÁÄËÉÀ ÌÀÈÉ ÌÏÖáÓÍÄËÉ ÐÒÏÈÄÆÉÈ ÛÄÍÀ-
ÝÅËÄÁÀ;
Â) ÌÒÀÅËÏÁÉÈÉ ÂÀÒÈÖËÄÁÖËÉ ÊÀÒÉÄÓÉ. À ÖÅ

55 ÊÁÉËÄÁÉÓ ÌÀÂÀÒÉ ØÓÏÅÉËÄÁÉÓ ÐÖËÐÉÓÀ ÃÀ


ÐÄÒÉÀÐÉÊÀËÖÒÉ ØÓÏÅÉËÄÁÉÓ, ÙÒÞÉËÄÁÉÓÀ ÃÀ
ÐÀÒÏÃÏÍÔÉÓ, ÓÀÍÄÒßÚÅÄ ãÉÒÊÅËÄÁÉÓ, ÐÉ-
ÒÉÓ ÙÒÖÓ ÒÁÉËÉ ØÓÏÅÉËÄÁÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ;
ÄÍÉÓ ÓáÅÀ ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÄÁÉ ÃÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
À) ÐÀÒÏÃÏÍÔÉÔÉ, ÌÞÉÌÄ áÀÒÉÓáÉÓ ÂÄÍÄÒÀËÉÆÄÁÖËÉ Á ÓÍ- ÖÅ
ÐÀÒÏÃÏÍÔÏÆÉ; ÉÍÃ
Á) ÐÀÒÏÃÏÍÔÉÔÉ, ÓÀÛÖÀËÏ áÀÒÉÓáÉÓ ÂÄÍÄÒÀËÉ- À ÓÓã, ÖÅ
ÆÄÁÖËÉ ÐÀÒÏÃÏÍÔÏÆÉ, ÓÔÏÌÀÔÉÔÄÁÉ, ØÄÉËÉÔÄÁÉ ÌÝÛ,
ÃÀ ÐÉÒÉÓ ÙÒÖÓ, ÓÀÍÄÒßÚÅÄ ãÉÒÊÅËÄÁÉÓÀ ÃÀ ÄÍÉÓ Ó×-ÓÍ
ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÒÏÌËÄÁÉÝ ÀÒ ÄØÅÄÌÃÄÁÀÒÄÁÉÀÍ ÉÍÃ
ÌÊÖÒÍÀËÏÁÀÓ;
Â) ÐÀÒÏÃÏÍÔÉÔÉ, ÓÖÓÔÉ áÀÒÉÓáÉÓ ÂÄÍÄÒÀËÉ- À ÖÅ
ÆÄÁÖËÉ ÐÀÒÏÃÏÍÔÏÆÉ. Ï×ÉÝ.
ÌÉÜÌ.-
56 ÚÁÀ-ÓÀáÉÓ ÀÍÏÌÀËÉÄÁÉ (ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÉÓ ÈÀÍ- ÉÍÃ
ÃÀÚÏËÉËÉ ÌÀÍÊÄÁÉÓ ÂÀÒÃÀ), ÊÁÉËÄÁÉÓÀ
ÃÀ ÌÀÈÉ ÓÀÚÒÃÄÍÉ ÀÐÀÒÀÔÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ ÃÀ ÌÃÂÏÌÀÒÄÏÁÄÁÉ, ÚÁÄÁÉÓ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ:
À) ÓÖÍÈØÅÉÓ, ÚÍÏÓÅÉÓ, ÙÄàÅÉÓ, ÚËÀÐÅÉÓÀ ÃÀ Ä ÖÅ
ÌÄÔÚÅÄËÄÁÉÓ ×ÖÍØÝÉÀÈÀ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
Á) ÓÖÍÈØÅÉÓ, ÚÍÏÓÅÉÓ, ÙÄàÅÉÓ, ÚËÀÐÅÉÓÀ ÃÀ ÌÄÔÚÅÄ- Á, Â- ÖÅ
ËÄÁÉÓ ×ÖÍØÝÉÀÈÀ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; ÉÍÃ
Â) ÓÖÍÈØÅÉÓ, ÚÍÏÓÅÉÓ, ÙÄàÅÉÓ, ÚËÀÐÅÉÓÀ ÃÀ ÌÄÔÚÅÄ- À ÓÓã, ÖÅ
ËÄÁÉÓ ×ÖÍØÝÉÀÈÀ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; ÌÝÛ,
Ó×,
ÓÍ-ÉÍÃ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. Ï×ÉÝ.
ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
118 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
57 ÊÖàÉÓ ßÚËÖËÏÅÀÍÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÀ, 12-ÂÏãÀ
ÍÀßËÀÅÉÓ ßÚËÖËÏÅÀÍÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÀ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ ÃÀ áÛÉÒÉ Á, Â- ÖÅ
ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ; ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈÀ ÃÀ ÉÛÅÉÀÈÉ
Á, ÖÅ
ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ. ÓÓã,
ÌÝÛ,
58 ÊÖàÉÓÀ ÃÀ 12-ÂÏãÀ ÍÀßËÀÅÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ Ó×,
(ÂÀÒÃÀ ÊÖàÉÓÀ ÃÀ 12-ÂÏãÀ ÍÀßËÀÅÉÓ ßÚËÖ- ÓÍ-ÉÍÃ
ËÏÅÀÍÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉÓÀÓ), ÓÀàÌËÉÓ ÌÏÌÍÄ-
ËÄÁÄË ÏÒÂÀÍÏÈÀ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÍÀÙÅ-
ËÉÓ ÁÖÛÔÉÓÀ ÃÀ ÓÀÍÀÙÅËÄ ÂÆÄÁÉÓ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ, ÊÖàØÅÄÛÀ ãÉÒÊÅËÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ,
ÀÒÀÉÍ×ÄØÝÉÖÒÉ ÄÍÔÄÒÉÔÉ ÃÀ ÊÏËÉÔÉ,
ÊÒÏÍÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÀ, ÙÅÉÞËÉÓ ØÒÏÍÉÊÖËÉ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÙÅÉÞËÉÓ ÝÄÒÏÆÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ ÃÀ áÛÉÒÉ Á, Â, ÖÅ
ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ; ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. À ÓÓã, ÖÅ
Ó×-ÉÍÃ

59 ÓÀÚËÀÐÀÅÉ ÌÉËÉÓ, ÍÀßËÀÅÄÁÉÓ (12-ÂÏãÀ


ÍÀßËÀÅÉÓ ÂÀÒÃÀ) ÃÀ ÌÖÝËÉÓ ×ÀÒÉÓ ÃÀÀÅÀ-
ÃÄÁÄÁÉ (ÊÀÒÃÉÏÓÐÀÆÌÉ, ÄÆÏ×ÀÂÉÔÉ, ßÚËÖ-
ËÉ, ÛÄÅÉßÒÏÅÄÁÀ, ÓÔÄÍÏÆÉ, ÐÄÒ×ÏÒÀÝÉÀ,
ÃÉÅÄÒÔÉÊÖËÄÁÉ. ÓÀÚËÀÐÀÅÉ ÌÉËÉÓ ÓÐÀÆÌÉ,
ÍÀßËÀÅÄÁÉÓ ÂÀÖÅÀËÏÁÀ, ÖÊÀÍÀ ÔÀÍÉÓ ÍÀ-
áÄÈØÄÁÉ ÃÀ ×ÉÓÔÖ-ËÄÁÉ, ÐÏËÉÐÉ, ÓßÏÒÉ
ÍÀßËÀÅÉÓ ÂÀÌÏÅÀÒÃÍÀ, ÓÀÚËÀÐÀÅÉ ÌÉËÉÓ,
ÍÀßËÀÅÄÁÉÓ ÃÀ ÌÖÝËÉÓ ×ÀÒÉÓ ÓáÅÀ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ): Ä ÖÅ
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÖÅ
119

1 2 3 4
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÓÓã, ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. ÌÝÛ,
Ó× ÓÍ-
ÉÍÃ
60 ÈÉÀØÀÒÉ (ÓÀÆÀÒÃÖËÉÓ, ÁÀÒÞÀÚÉÓ, àÉÐÉÓ),
ÌÖÝËÉÓ ÙÒÖÓ ÓáÅÀ ÈÉÀØÒÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â- ÖÅ
ÉÍÃ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÖÅ
Â) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÓÓã, ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. ÌÝÛ,
Ó× ÓÍ-
ÉÍÃ
61 ÓÀàÌËÉÓ ÌÏÌÍÄËÄÁÄËÉ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ÌßÅÀÅÄ, à Ã
ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÓ,
ØÉÒÖÒÂÉÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÃÒÏ-
ÄÁÉÈÉ ×ÖÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ

ÊÀÍÉÓÀ ÃÀ ÊÀÍØÅÄÛÀ ØÓÏÅÉËÉÓ


ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ
62 ÊÀÍÉÓÀ ÃÀ ÊÀÍØÅÄÛÀ ØÓÏÅÉËÉÓ ÉÍ×ÄØÝÉÄÁÉ
ÃÀ ÓáÅÀ ÀÍÈÄÁÉÈÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
À) ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÄÂÆÄÌÉÓ ÂÀÅÒÝÄËÄÁÖËÉ ÞÍÄËÀÃ Ä ÖÅ
ÓÀÌÊÖÒÍÀËÏ ×ÏÒÌÄÁÉ, ÃÉ×ÖÆÖÒÉ ÍÄÉÒÏÃÄÒÌÉÔÉ
ÊÀÍÉÓ ÓÀ×ÀÒÅÄËÉÓ ÂÀÅÒÝÄËÄÁÖËÉ ËÉØÄÍÉÆÀÝÉÉÈ,
ÁÖÛÔÖÊÏÅÀÍÀ, äÄÒÐÄÔÉ×ÏÒÌÖËÉ ÃÄÒÌÀÔÉÔÉ;
Á) ÂÀÅÒÝÄËÄÁÖËÉ ×ÓÏÒÉÀÆÉ ÂÀÅÒÝÄËÄÁÖËÉ ÀÁÓÝÄ- Á, Â ÖÅ
ÃÉÒÄÁÖËÉ ÃÀ ØÒÏÍÉÊÖËÉ ßÚËÖËÏÅÀÍÉ ÐÉÏÃÄÒÌÉÀ, ÉÍÃ
ÄÂÆÄÌÉÓ ÛÄÌÏÓÀÆÙÅÒÖËÉ ÃÀ áÛÉÒÀÃ ÂÀÍÌÄÏÒÄÁÀÃÉ
×ÏÒÌÄÁÉ, ÃÉ×ÖÆÖÒÉ ÍÄÉÒÏÃÄÒÌÉÔÉ ÊÀÍÉÓ ÓÀ×ÀÒ-
ÅÄËÉÓ ÊÄÒÏÅÀÍÉ ËÉØÄÍÉÆÀÝÉÉÈ, ÃÉÓÊÏÉÃÖÒÉ ßÉÈÄ-
ËÉ ÌÂËÖÒÀ, ×ÏÔÏÃÄÒÌÀÔÉÔÉ;
Â) ÛÄÌÏÓÀÆÙÅÒÖËÉ, ÉÛÅÉÀÈÀÃ ÂÀÍÌÄÏÒÄÁÀÃÉ ÄÂÆÄÌÉÓ Â ÖÅ
×ÏÒÌÄÁÉ, ×ÓÏÒÉÀÆÉÓ ÛÄÌÏÓÀÆÙÅÒÖËÉ ×ÏÒÌÄÁÉ
Ã) ÄÂÆÄÌÉÓ ÛÄÌÏÓÀÆÙÅÒÖËÉ ×ÏÒÌÄÁÉ ÌÚÀÒ ÒÄÌÉÓÉÀÛÉ À ÖÅ
63 ÊÀÍÉÓÀ ÃÀ ÊÀÍØÅÄÛÀ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
À) ÁÖÃÏÁÒÉÅÉ ÓÉÌÄËÏÔÉÓÀ ÃÀ ÅÉÔÉËÉÂÏÓ ÂÀÅÒÝÄ- À ÓÓã, ÖÅ
ËÄÁÖËÉ ÃÀ ÔÏÔÀËÖÒÉ ×ÏÒÌÄÁÉ; ÌÝÛ, Ó×
ÓÍ-ÉÍÃ
120 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
Á) ØÒÏÍÉÊÖËÉ àÉÍàÒÉÓ ÝÉÄÁÀ, ÊÅÉÍÊÄÓ ÂÀÍÌÄÏÒÄÁÀÃÉ Á, Â- ÖÅ
ÛÄÛÖÐÄÁÄÁÉ; ÉÍÃ
Â) ÛÄÌÏÓÀÆÙÅÒÖËÉ ÓÊËÄÒÏÃÄÒÌÉÀ, ÃÏÌÉÍÀÍÔÖÒÉ Á ÖÅ
ÅÖËÂÀÒÖËÉ ÉØÔÉÏÆÉ;
Ã) ÁÖÃÏÁÒÉÅÉ ÓÉÌÄËÏÔÉÓ ÛÄÌÏÓÀÆÙÅÒÖËÉ À ÖÅ
×ÏÒÌÄÁÉ, ÅÉÔÉËÉÂÏ, ØÓÄÒÏÃÄÒÌÉÀ, ×ÏËÉÊÖËÀ- Ï×ÉÝ.
ËÖÒÉ ÉØÔÉÏÆÉ. ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
ÞÅÀË-ÊÖÍÈÏÅÀÍÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓÀ ÃÀ ÛÄÌÀ-
ÄÒÈÄÁÄËÉ ØÓÏÅÉËÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ
64 ÛÄÌÀÄÒÈÄÁÄËÉ ØÓÏÅÉËÉÓ ÃÉ×ÖÆÖÒÉ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ, ÒÄÅÌÀÔÏÉÃÖËÉ ÀÒÈÒÉÔÉ,
ÁÄáÔÄÒÄÁÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÀ, ÊÅÀÍÞÏÅÀÍÉ ÐÄÒÉ-
ÀÒÔÄÒÉÔÉ, ÅÄÂÄÍÄÒÉÓ ÂÒÀÍÖËÏÌÀÔÏÆÉ,
ÛÄÌÀÄÒÈÄÁÄËÉ ØÓÏÅÉËÉÓ ÓáÅÀ ÓÉÓÔÄÌÖÒÉ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ ×ÓÏÒÉÀÆÖËÉ ÀÒÈÒÏÐÀÈÉÀ
ÃÀ ÉÍ×ÄØÝÉÀÓÈÀÍ ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÖËÉ ÓáÅÀ
ÀÒÈÒÉÔÄÁÉ (ÒÄÀØÔÉÖËÉ ÈÒÉÔÄÁÉ):
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ, ÌÚÀÒÉ ÃÀ Ä ÖÅ
ÂÀÌÏáÀÔÖËÉ ÝÅËÉËÄÁÄÁÉÈ;
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ ÃÀ áÛÉÒÉ Â ÖÅ
ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ;
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ ÃÀ ÉÛÅÉÀÈÉ Á ÖÅ
ÂÀÌßÅÀÅÄÁÉÈ.

65 ØÉÒÖÒÂÉÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ ÃÀ ÌÓáÅÉËÉ


ÓÀáÓÒÄÁÉÓ, áÒÔÉËÄÁÉÓ ÃÀÆÉÀÍÄÁÄÁÉ, ÏÓÔÄÏ-
ÐÀÈÉÄÁÉ ÃÀ ÛÄÞÄÍÉËÉ ÞÅÀËÊÖÍÈÏÅÀÍÉ
ÃÄ×ÏÒÌÀÝÉÄÁÉ (ÌÖáËÉÓ ÓÀáÓÒÉÓ ÓÀáÓÀÒ-
ÛÉÃÀ ÃÀÆÉÀÍÄÁÄÁÉ, ÏÓÔÄÏÌÉÄËÉÔÉ, ÐÄÒÉÏ-
ÓÔÉÔÉ ÞÅËÄÁÉÓ ÓáÅÀ ÉÍ×ÄØÝÉÖÒÉ ÃÀÆÉ-
ÀÍÄÁÄÁÉ, ÌÀÃÄ×ÏÒÌÉÒÄÁÖËÉ ÏÓÔÄÉÔÄÔÉ ÃÀ
ÏÓÔÄÏÐÀÈÉÄÁÉ, ÏÓÔÄÏØÏÍÃÒÏÐÀÈÉÄÁÉ,
ÓÀáÓÒÄÁÉÓ, ÞÅËÄÁÉÓ ÃÀ áÒÔÉËÄÁÉÓ ÓáÅÀ
ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ):
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â- ÖÅ
ÉÍÃ
121

1 2 3 4
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÖÅ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÓÓã ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. ÌÝÛ,
ÖÅ, Ó×,
áÄÒáÄÌËÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ ÃÀ ÌÀÈÉ ÛÄÃÄÂÄÁÉ ÓÍ-ÉÍÃ
66
(ÓÐÏÍÃÉËÏÆÉ ÃÀ ÌÀÓÈÀÍ ÃÀÊÀÅÛÉÒÄÁÖËÉ ÌÃÂÏ-
ÌÀÒÄÏÁÄÁÉ, ÌÀËÈÀÛÖÀ ÃÉÓÊÏÄÁÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ,
áÄÒáÄÌËÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ - ÂÀÌÒÖÃÄÁÀ ÃÀ
áÄÒáÄÌËÉÓ ÓáÅÀ ÛÄÞÄÍÉËÉ ÃÄ×ÏÒÌÀÝÉÄÁÉ):
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ

Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ


ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÌÝÛ, ÖÅ
Ó× ÓÍ-
ÉÍÃ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÌÝÛ ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. Ó×-ÉÍÃÏ×ÉÝ.
ÓÓã ÌÉÜÌ.-
ÖÅ ÉÍÃ
67 áÄËÉÓ ÌÔÄÅÍÉÓÀ ÃÀ ÈÉÈÄÁÉÓ ÀÒØÏÍÀ, ÃÄ-
×ÏÒÌÀÝÉÄÁÉ, ÃÄ×ÄØÔÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÖÅ

Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÓÓã, ÖÅ


ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. ÌÝÛ
Ó×-ÉÍÃ
68 ÁÒÔÚÄËÔÄÒ×ÉÀÍÏÁÀ ÃÀ ÔÄÒ×ÉÓ ÓáÅÀ
ÃÄ×ÏÒÌÀÝÉÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â- ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÓÍ- ÖÅ
ÉÍÃ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ.
122 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
69 ÊÉÃÖÒÉÓ ÃÄ×ÏÒÌÀÝÉÄÁÉ, ÒÏÌËÄÁÉÝ ÉßÅÄÅÄÍ
×ÖÍØÝÉÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÀÓ ÀÍ ÀÞÍÄËÄÁÄÍ ÓÀÌ-
áÄÃÒÏ ×ÏÒÌÉÓ ÔÀÍÓÀÝÌËÉÓ ÃÀ ×ÄáÓÀÝ-
ÌËÉÓ ÔÀÒÄÁÀÓ:
 ÖÅ
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; À ÌÝÛ ÖÅ
Ó×-ÉÍÃ
ÓÓã-ÖÅ

Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÓÓã ÖÅ


ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. Ï×ÉÝ.
ÌÉÜÌ.-
70 ÊÉÃÖÒÉÓ ÀÒØÏÍÀ: ÉÍÃ
À) ÆÄÃÀ ÀÍ ØÅÄÃÀ ÊÉÃÖÒÄÁÉÓ ÏÒÌáÒÉÅÉ ÀÌÐÖÔÀ- Ä ÖÅ
ÝÉÖÒÉ ÔÀÊÅÄÁÉ ÍÄÁÉÓÌÉÄÒ ÃÏÍÄÆÄ, ÌÈÄËÉ ÆÄÃÀ ÀÍ
ØÅÄÃÀ ÊÉÃÖÒÉÓ ÀÒØÏÍÀ;
Á) ÊÉÃÖÒÉÓ ÀÒØÏÍÀ ÌáÒÉÓ ÀÍ ÁÀÒÞÀÚÉÓ ÆÄÃÀ ÌÄÓÀ- Â ÖÅ
ÌÄÃÉÓ ÃÏÍÄÆÄ;

ÛÀÒÃÓÀÓØÄÓÏ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:


71 ÈÉÒÊÌÄËÄÁÉÓ ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ (ØÒÏ-
ÍÉÊÖËÉ ÂËÏÌÄÒÖËÏÍÄ×ÒÉÔÉ, ØÒÏÍÉÊÖËÉ
ÐÉÒÅÄËÀÃÉ ÐÉÄËÏÍÄ×ÒÉÔÉ, ÍÄ×ÒÏÓÊËÄÒÏ-
ÆÉ, ÍÄ×ÒÏÆÖËÉ ÓÉÍÃÒÏÌÉ, ÐÉÒÅÄËÀÃÀà ÛÄ-
àÌÖáÍÖËÉ ÈÉÒÊÌÄËÉ, ÈÉÒÊÌÄËÄÁÉÓ ÀÌÉ-
ËÏÉÃÏÆÉ, ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÉÍÔÄÒÓÔÉÝÉÀËÖÒÉ
ÍÄ×ÒÉÔÉ ÃÀ ÓáÅÀ ÍÄ×ÒÏÐÀÈÉÄÁÉ):
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
72 ÐÉÄËÏÍÄ×ÒÉÔÉ (ÌÄÏÒÀÃÉ), äÉÃÒÏÍÄ×ÒÏÆÉ;
ÈÉÒÊÌÄËÄÁÉÓ ÛÀÒÃÓÀßÅÄÈÄÁÉÓ, ÛÀÒÃÉÓ
ÁÖÛÔÉÓ, ÖÒÄÈÒÉÓ ÊÄÍàÄÁÉ; ÈÉÒÊÌÄËÄÁÉÓÀ
ÃÀ ÛÀÒÃÓÀßÅÄÈÄÁÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ;
ÝÉÓÔÉÔÉ, ÛÀÒÃÉÓ ÁÖÛÔÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄ-
ÁÄÁÉ; ÀÒÀÅÄÍÄÒÉÖËÉ ÖÒÄÈÒÉÔÉ, ÖÒÄÈÒÉÓ
ÓÔÒÉØÔÖÒÀ, ÖÒÄÈÒÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ:
123

1 2 3 4
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÖÅ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ Á ÓÍ- ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. ÉÍÃ

73 ÌÀÌÀÊÀÝÉÓ ÓÀÓØÄÓÏ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄ-


ÁÄÁÉ (äÉÐÄÒÐËÀÆÉÀ, ßÉÍÀÌÃÄÁÀÒÄ ãÉÒÊÅËÉÓ
ÀÍÈÄÁÉÈÉ ÃÀ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ; ÓÀÈÄÓËÄ
ãÉÒÊÅËÉÓ ßÚÀËÌÀÍÊÉ, ÏÒØÉÔÉ ÃÀ ÄÐÉÃÉ-
ÃÉÌÉÔÉ; ÜÖÜÉÓ äÉÐÄÒÔÒÏ×ÉÀ ÃÀ ×ÉÌÏÆÉ;
ÓÀÓØÄÓÏ ÀÓÏÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ; ÌÀÌÀÊÀÝÉÓ ÓÀ-
ÓØÄÓÏ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ÓáÅÀ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ):
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÖÅ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄ- À ÖÅ
ËÏ ÊËÉÍÉÊÖÒÉ ÂÀÌÏÅËÉÍÄÁÄÁÉ. Ï×ÉÝ.
ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ

74 ØÀËÉÓ ÓÀÓØÄÓÏ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ØÒÏÍÉÊÖËÉ Ä ÖÅ


ÀÍÈÄÁÉÈÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ (ÓÀÊÅÄÒÝáÄÄÁÉÓ,
ÓÀÛÅÉËÏÓÍÏÓ ÌÉËÄÁÉÓ, ÌÄÍãÉÓ ØÓÏÅÉËÉÓ,
ÌÖÝËÉÓ ×ÀÒÉÓ, ÓÀÛÅÉËÏÓÍÏÓ ÚÄËÉÓ,
ÓÀÛÏÓ, ÅÖËÅÉÓ ÀÍÈÄÁÉÈÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄÁÉ),
ÓÀÓØÄÓÏ Ó×ÄÒÏÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÏÛËÉËÏÁÉÈ.
75 ÂÄÍÉÔÀËÖÒÉ ÃÀ ÄØÓÔÒÀÂÄÍÉÔÀËÖÒÉ
ÄÍÃÏÌÄÔÒÏÉÆÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. À ÖÅ

76 ØÀËÉÓ ÓÀÓØÄÓÏ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ÂÀÌÏÅÀÒÃÍÀ


ÃÀ ÓáÅÀ ÀÒÀÓßÏÒÉ ÌÃÄÁÀÒÄÏÁÄÁÉ,
ÂÄÍÉÔÀËÖÒÉ ×ÉÓÔÖËÄÁÉ:
124 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ Á ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ.

77 ÏÅÀÒÉÀËÖÒÌÄÍÓÔÒÖÀËÖÒÉ ×ÖÍØÝÉÉÓ
ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. À ÖÅ

78 ØÀËÉÓ ÓÀÓØÄÓÏ ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ, ÛÀÒÃÓÀÓØÄÓÏ Ã Ã


ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÌßÅÀÅÄ ÃÀ ØÒÏÍÉÊÖËÉ ÃÀÀÅÀÃÄÁÄ-
ÁÉÓ ÀÍ ØÉÒÖÒÂÉÖËÉ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÂÏ-
ÌÉ ÃÒÏÄÁÉÈÉ ×ÖÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ

ÏÒÓÖËÏÁÀ, ÌÛÏÁÉÀÒÏÁÀ, ÌÛÏÁÉÀÒÏÁÉÓ ÛÄ-


ÌÃÂÏÌÉ ÐÄÒÉÏÃÉ ÃÀ ÌÀÈÉ ÂÀÒÈÖËÄÁÄÁÉ.
79 ÏÒÓÖËÏÁÀ, ÌÛÏÁÉÀÒÏÁÉÓ ÛÄÌÃÂÏÌÉ ÐÄÒÉÏÃÉ:
À) ÂÀÒÈÖËÄÁÖËÉ ÌÉÌÃÉÍÀÒÄÏÁÉÈ; Ã ÖÅ
Á) ÂÀÒÈÖËÄÁÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. Ã ÖÅ

ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÉÓ ÈÀÍÃÀÚÏËÉËÉ ÌÀÍÊÄÁÉ,


ÃÄ×ÏÒÌÀÝÉÄÁÉ ÃÀ ØÒÏÌÏÓÏÌÖËÉ ÀÍÏ-
ÌÀËÉÄÁÉ
80 ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ÃÀ ÓÉÓÔÄÌÄÁÉÓ ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÉÓ
ÈÀÍÃÀÚÏËÉËÉ ÌÀÍÊÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Â ÖÅ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÖÅ

Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÖÅ


ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ.

Ô Ò À Å Ì Ä Á É Ó , Ì Ï ßÀ Ì Å Ë Ä Á É Ó ÃÀ Ó á Å À
×ÀØÔÏÒÄÁÉÓ ÆÄÌÏØÌÄÃÄÁÉÓ ÛÄÃÄÂÄÁÉ
81 ØÀËÀÓ ÞÅËÄÁÉÓ ÌÏÔÄáÉËÏÁÄÁÉ ÝÄÍÔÒÀ-
125

1 2 3 4
ËÖÒÉ ÍÄÒÅÖËÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÏÒÂÀÍÖËÉ
ÃÀÆÉÀÍÄÁÉÓ ÍÉÛÍÄÁÉÓ ÂÀÒÄÛÄ (ØÀËÀÓ ÈÀÙÉÓ,
ÓÀáÉÓ ÞÅËÄÁÉÓ, ÌÀÈ ÒÉÝáÅÛÉ ÆÄÃÀ ÃÀ ØÅÄÃÀ
ÚÁÄÁÉÓ, ØÀËÀÓ ÞÅËÄÁÉÓ ÓáÅÀ ÌÏÔÄáÉËÏÁÄÁÉ,
ØÀËÀÓ ÀÍ ÓÀáÉÓ ÞÅËÄÁÉÓ ÌÒÀÅËÏÁÉÈÉ ÌÏÔÄ-
áÉËÏÁÄÁÉ ÓáÅÀ ÞÅËÄÁÉÓ ÌÏÔÄáÉËÏÁÄÁÈÀÍ
ÄÒÈÀÃ):
À) ØÀËÀÓ ÙÒÖÛÉ ÖÝáÏ ÓáÄÖËÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÈ; Ä ÖÅ
ØÀËÀÓ ÈÀÙÉÓ ÞÅËÄÁÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÄ×ÄØÔÄÁÉ
(20ÓÌ-ÆÄ ÌÄÔÉ), ÐËÀÓÔÉÊÖÒÉ ÌÀÓÀËÉÈ ÛÄÖÍÀÝÅËÄ-
ÁÄËÉ; ÚÁÀ-ÓÀáÉÓ ÌÉÃÀÌÏÓ ÃÄ×ÄØÔÄÁÉ ÃÀ ÃÄ×ÏÒ-
ÌÀÝÉÄÁÉ ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ;
Á) ØÀËÀÓ ÞÅËÄÁÉÈ ÃÄ×ÄØÔÉÈ 8-ÓÌ-ÌÃÄ, ÐËÀÓÔÉÊÖÒÉ Á,  ÖÅ
ÌÀÓÀËÉÈ ÛÄÖÍÀÝÅËÄÁÄËÉ; 20-ÓÌ-ÌÃÄ ÃÄ×ÄØÔÉÈ, ÉÍÃ
ÐËÀÓÔÉÊÖÒÉ ÌÀÓÀËÉÈ ÛÄÍÀÝÅËÄÁÖËÉ.

82 áÄÒáÄÌËÉÓ, ÓáÄÖËÉÓ ÞÅËÄÁÉÓ, ÆÄÃÀ ÃÀ


ØÅÄÃÀ ÊÉÃÖÒÄÁÉÓ ÌÏÔÄáÉËÏÁÄÁÉ (ÌÄÍãÉÓ,
ÁÄàÉÓÌáÒÉÓ, ÓáÉÅÉÓÀ ÃÀ ÉÃÀÚÅÉÓ ÞÅËÄÁÉÓ,
ÁÀÒÞÀÚÉÓ ÚÄËÉÓ ÃÀ ÁÀÒÞÀÚÉÓ ÞÅËÉÓ, ÃÉÃÉ
ÃÀ ÌÝÉÒÄ ßÅÉÅÉÓ ÞÅËÄÁÉÓ, ÂÏãÄÁÉÓ ÌÏÔÄ-
áÉËÏÁÄÁÉ, ËÖËÏÅÀÍÉ ÞÅËÄÁÉÓ ÌÒÀÅËÏ-
ÁÉÈÉ ÌÏÔÄáÉËÏÁÄÁÉ):
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â- ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. Á, ÌÝÛ, ÖÅ
ÓÍ-ÉÍà Ï×ÉÝ.
ÓÓã, ÌÉÜÌ.-
Ó× ÖÅ ÉÍÃ

83 ÂÖËÌÊÄÒÃÉÓ, ÌÖÝËÉÓ ÙÒÖÓ ÛÉÍÀÂÀÍÉ


ÏÒÂÀÍÏÄÁÉÓ ÃÀ ÌÄÍãÉÓ ÔÒÀÅÌÄÁÉ (ÔÒÀÅ-
ÌÖËÉ ÐÍÄÅÌÏ-ÃÀ äÄÌÏÈÏÒÀØÓÉ, ÂÖËÉÓ,
×ÉËÔÅÄÁÉÓ, ÊÖàÍÀßËÀÅÉÓ ÔÒÀØÔÉÓ, ÙÅÉÞ-
ËÉÓ, ÄËÄÍÈÉÓ, ÈÉÒÊÌÄËÄÁÉÓ, ÌÄÍãÉÓ ÏÒÂÀ-
ÍÏÄÁÉÓ, ÌÖÝËÉÓ ÙÒÖÓ ÓáÅÀ ÏÒÂÀÍÏÈÀ
126 oficerTa uflebebi

1 2 3 4
ÔÒÀÅÌÀ, ÌÒÀÅËÏÁÉÈÉ ÌÞÉÌÄ ÔÒÀÅÌÀ):
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â- ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Ã) ÏÁÉÄØÔÖÒÉ ÌÏÍÀÝÄÌÄÁÉÓ ÀÒÓÄÁÏÁÉÓÀÓ ×ÖÍØÝÉÉÓ À ÓÓã, ÖÅ
ÃÀÒÙÅÄÅÉÓ ÂÀÒÄÛÄ. Ó×-ÉÍÃÏ×ÉÝ.
ÌÉÜÌ.-
ÉÍÃ
84 ÊÀÍÉÓÀ ÃÀ ÊÀÍØÅÄÛÀ ØÓÏÅÉËÄÁÉÓ ÔÒÀÅÌÄÁÉÓ
ÛÄÃÄÂÄÁÉ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á ÖÅ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. À ÓÓã, ÖÅ
ÌÝÛ,
Ó×,
ÓÍ-ÉÍÃ
85 ÌÏßÀÌÅËÄÁÉ. ÓÀÌÊÖÒÍÀËÏ ÓÀÛÖÀËÄÁÄÁÉÈ
ÃÀ ÁÉÏËÏÂÉÖÒÉ ÓÖÁÓÔÀÍÝÉÄÁÉÈ, ÀÒÀÓÀÌÄ-
ÃÉÝÉÍÏ ÃÀÍÉÛÍÖËÄÁÉÓ ÍÉÅÈÉÄÒÄÁÀÈÀ
ÔÏØÓÉÊÖÒÉ ÌÏØÌÄÃÄÁÀ. ÂÀÒÄÂÀÍÉ ÌÉÆÄÆÄÁÉÓ
(ÒÀÃÉÀÝÉÉÓ, ÃÀÁÀËÉ, ÌÀÙÀËÉ ÔÄÌÐÄÒÀÔÖ-
ÒÉÓ ÃÀ ÓÉÍÀÈËÉÓ, äÀÄÒÉÓ ÀÍ ßÚËÉÓ ÌÏÌÀ-
ÔÄÁÖËÉ ßÍÄÅÉÓ, ÓáÅÀ ÂÀÒÄÂÀÍÉ ÌÉÆÄÆÄÁÉÓ)
ÆÄÌÏØÌÄÃÄÁÀ:
À) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÌÍÉÛÅÍÄËÏÅÀÍÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Ä ÖÅ
Á) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÆÏÌÉÄÒÉ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ; Á, Â ÖÅ
ÉÍÃ
Â) ×ÖÍØÝÉÉÓ ÖÌÍÉÛÅÍÄËÏ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ. Á ÓÓã, ÉÍÃ
ÌÝÛ,
Ó×,
ÓÍ-ÉÍÃ
86 ÃÒÏÄÁÉÈÉ ×ÖÍØÝÉÏÍÀËÖÒÉ ÌÏÛËÉËÏÁÄÁÉ Ã Ã
ÞÅÀË-ÊÖÍÈÏÅÀÍÉ ÓÉÓÔÄÌÉÓ ÛÄÌÀÄÒÈÄÁÄËÉ
ØÓÏÅÉËÉÓ ÃÀÀÅÀÃÄÁÀÈÀ, àÒÉËÏÁÄÁÉÓ,
ÔÒÀÅÌÄÁÉÓ, ÌÏßÀÌÅËÄÁÉÓ, ÂÀÒÄÂÀÍÉ ×ÀØÔÏ-
ÒÄÁÉÓ ÆÄÌÏØÌÄÃÄÁÉÓ ÌÊÖÒÍÀËÏÁÉÓ ÛÄÌÃÄÂ.
127

1 2 3 4
-ÀÙÍÉÛÍÖËÉÓ ÂÀÒÃÀ :

87 ÀÒÀÓÀÊÌÀÒÉÓÉ ×ÉÆÉÊÖÒÉ ÂÀÍÅÉÈÀÒÄÁÀ:


À) ÓáÄÖËÉÓ ÌÀÓÀ 50ÊÂ-ÆÄ ÍÀÊËÄÁÉ ÃÀ ÓÉÌÀÙËÄ Â ÖÅ
155 ÓÌ-ÆÄ ÍÀÊËÄÁÉ;
Á) ÉÂÉÅÄ, ÐÉÒÅÄËÀà ÂÀÌÏÅËÄÍÉËÉ ÓÀÌáÄÃÒÏ ÀÙÒÉ- - -
ÝáÅÀÆÄ ÀÚÅÀÍÉÓ ÀÍ ÓÀÌáÄÃÒÏ ÓÀÌÓÀáÖÒÛÉ ÂÀßÅÄÅÉÓ
ÃÒÏÓ.

88 ÙÀÌÉÈ ÛÀÒÃÉÓ ÛÄÖÊÀÅÄÁËÏÁÀ Á, Â ÖÅ


ÉÍÃ
89 ÄÍÀÁËÖÏÁÀ ÃÀ ÄÍÉÓ ÁÏÒÞÉÊÉ:
À) ÄÍÀÁËÖÏÁÀ ÌÀÙÀËÉ áÀÒÉÓáÉÓ, ÒÏÌÄËÉÝ ÌÏÉÝÀÅÓ Â ÖÅ
ÌÄÔÚÅÄËÄÁÉÓ ÀÐÀÒÀÔÓ ÓÖÍÈØÅÉÓ ÃÀÒÙÅÄÅÉÈ ÃÀ
ÍÄÒÅÏÔÖËÉ ÂÀÌÏÅËÉÍÄÁÉÈ, ÄÍÀÜËÖÍÂÏÁÀ, ÒÏÌÄËÉÝ
ÌÄÔÚÅÄËÄÁÀÓ ÞÍÄËÀà ÂÀÓÀÂÄÁÓ áÃÉÓ;
Á) ÆÏÌÉÄÒÉ ÄÍÀÁËÖÏÁÀ ÀÍ ÄÍÀÜËÖÍÂÏÁÀ, ÒÏÌÄËÉÝ Á ÖÅ
ÌÉÆÄÆÉÀ ÀÒÀÓÀÊÌÀÒÉÓÀÃ ÂÀÓÀÂÄÁÉ ÌÄÔÚÅÄËÄÁÉÓÀ.
128 gamoyenebuli normatiuli
oficerTa uflebebi aqtebi
1. saqarTvelos konstitucia;
2. evropis 1950 wlis 4 noembris konvencia adamianis uflebaTa da ZiriTad
TavisuflebaTa dacvis Sesaxeb;
3. saqarTvelos kanoni `saqarTvelos Tavdacvis Sesaxeb~;
4. saqarTvelos kanoni `samxedro valdebulebisa da samxedro samsaxuris
Sesaxeb~;
5. saqarTvelos kanoni `samxedro mosamsaxuris statusis Sesaxeb~;
6. saqarTvelos kanoni `normatiuli aqtebis Sesaxeb~;
7. saqarTvelos zogadi administraciuli kodeqsi;
8. saqarTvelos Sromis kanonTa kodeqsi;
9. saqarTvelos kanoni `sajaro samsaxuris Sesaxeb~;
10. saqarTvelos kanoni `cecxlsasroli iaraRis Sesaxeb~;
11. saqarTvelos kanoni `samxedro, Sinagan saqmeTa organoebis da saxelmwifo
dacvis specialuri samsaxuridan TadarigSi daTxovnil pirTa da maTi ojaxis
wevrTa sapensio uzrunvelyofis Sesaxeb~;
12. saqarTvelos sisxlis samarTlis kodeqsi;
13. saqarTvelos kanoni `saqarTvelos saxelmwifo jildoebis dawesebis Sesaxeb~;
14. saqarTvelos administraciul samarTaldarRvevaTa kodeqsi;
15. saqarTvelos prezidentis 1998 wlis 26 oqtombris #609 brZanebuleba
`samxedro samsaxuris gavlis Sesaxeb debulebis Taobaze~;
16. saqarTvelos saxelmwifo meTauris 1993 wlis 18 ianvris #3 brZanebuleba
`saqarTvelos saxelmwifo ordenebiTa da medlebiT dajildoebis wesis
Sesaxeb~;
17. saqarTvelos saxelmwifo meTauris 1994 wlis 1 seqtembris gankarguleba
`saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebis samwyobro wesdeba~;
18. saqarTvelos saxelmwifo meTauris 1994 wlis 2 seqtembris #294 brZaneb-
uleba `saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebis sadisciplino wesdeba~;
19. saqarTvelos saxelmwifo meTauris 1994 wlis 2 seqtembris #295 brZaneb-
uleba `saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebis Sinagani samsaxuris wesdeba~;
20. saqarTvelos saxelmwifo meTauris 1994 wlis 2 seqtembris #296 brZaneb-
uleba `saqarTvelos SeiaraRebuli Zalebis sagarnizono da sayaraulo
wesdeba~;
21. saqarTvelos respublikis ministrTa kabinetis 1993 wlis 6 agvistos #603
dadgenileba `saqarTvelos teritoriaze dislocirebuli samxedro uw-
yebaTa mosamsaxureebis binis miRebis, aRricxvaze ayvanis da maTi sacx-
ovrebeli farTobiT uzrunvelyofis Sesaxeb~;
22. saqarTvelos respublikis ministrTa kabinetis 1993 wlis 31 maisis #421
dadgenileba `saqarTvelos Tavdacvis saministros samxedro mosamsaxure-
Ta da samxedro valdebulTa, Sinagan saqmeTa organoebis rigiTTa da me-
TaurTa Semadgenlobisa da sainformacio-sadazvervo samsaxuris opera-
tiul TanamSromelTa da samxedro mosamsaxureTa saxelmwifo savaldeb-
ulo piradi dazRvevis Sesaxeb~;
23. saqarTvelos respublikis ministrTa kabinetis 1994 wlis 30 maisis #331
dadgenileba `saqarTvelos umaRlesi samxedro specialuri wodebebisa
da diplomatiuri rangebis Sesabamisi TanamdebobaTa nusxis damtkicebis
Sesaxeb~;
24. saqarTvelos Tavdacvis ministris 1996 wlis 24 dekembris #360 brZaneb-
uleba `saqarTvelos samxedro ZalebSi samxedro-saeqimo eqspertizis
Catarebis wesis Sesaxeb~.

También podría gustarte