Está en la página 1de 6

MBO'ESYRY

SEGUNDO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

SEMANA DE LA IMPORTANCIA DEL CENSO– MATERIAL PARA DISTRIBUCIÓN DEL 13 DE OCTUBRE 2020

Guión: Melina González (MEC) Isabel Negri (MEC). Dibujo: Jorge Vázquez (Colegio Nac. San Juan Bautista /Ñeembucú) Diagramación y Diseño: Sara López (FP- UNA)
MBO'ESYRY
SEGUNDO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

ÁRA : Araapy, 13 jasypa 2020.

MBO'ERÃ : Guarani Ñe'ë.

MBO'EPY'ATY : Oikumbýta jehaipyre omoñe'ëva guaraníme.

KATUPYRYRÃ : Ohesa'ÿijo mba'e rehetépa oñe'ë pe jehaipyre ha, avei, mba'emba'épa oje'e

upéva jere rehe.

MBO'EPY : Ñoha'anga (Teatro) ñehesa'ÿijo.

JEHECHAKUAARÃ : - He'ikuaa mba'eichagua moñe'ërãpa pe ohendúva.

- Ohechakuaa avatee ha avatee'ÿ

- He'ikuaa hemiandu omoñe'ë rire mombe'upy.


Amba’apo che añomi
TEMBIAPORÃ
Trabajo trabajo solo Valoro lo Expresamos
en grupo
1. Amoñe'ë
aprendido
ko Ñoha'anga:
nuestras
ideas

Ñoha'anga: "Preso Sambuku"

Brígido: (Opurahéi) Larí... Larí... lari... Mamita. Ne'ïra piko pepu'ã. Tajatapy mba'e...

(Oike kosiname, ojapo hagua tata ha osë).

Ña Maria: (Que luego de un rato hace su aparición) Eh! Rejúma piko ra'e che memby!

Ore niko roha'ãro reja hagua asaje'ae.

Brígido: Pya'e aju La Bendición, mamita ¡(ombotupanói)!

Ña Maria: Dio te bendiga, che memby.

Brígido: Oime ajoráma che rymba gueikuéra ha akay'use.

Ña María: ¡¡¡Oiméne heta regueru pira pire!!!

Brígido: ¡Henyhë ambue che "borriquera"... ema'ëmína mamita! (mostrándole ambos bolsillos y

sacando algunos billetes) ajoguáta ndéve nde sái pyahurã)... Ha Conchépe guarã ave. Ha'e piko moõ

oime?

Ña María: Ha oiméne osë oñami hagua vaka ra'e. Nderehechái piko chupe remosambukukuévo nde

gueikuéra ra'e.

Brígido: Chéniko amosãmbuku che guéi amo kokue rembe'ýpe... Ha upe mangoguy iñypytüvy
MBO'ESYRY
SEGUNDO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

gueteri hína... ha upéi ave namañái voi.

Ña María: Agaitéma oúne (transición) Tajapo ñandéve ka'ay che memby (pytu'u) Eñeno sapy'ána pe

kátrepe.

Brígido: Upea katu nahániri (pequeña pausa) Nde mamita pe ñande plata hetárõ niko

nañanderopehýiri voi ra'e. Ajevénte upe almacenero gringo oïva amo tape mboypýri ndokéi voi...

Oje'e niko hese iplátaha.

Ña María: Mba'e plata hetágui katu piko ndokéi upe ñarõ. Upéa niko ndokéi opesca hagua mitã kuña

rehe... ha ohode hagua "iprójimo".

Brígido: Ha... avápe piko iplata hetárõ ndogustamoãi la kuña... Chéta véi niko!

Ña María: Aníkena upéicha che memby, ha nde ry'ái repykue rehojeýma hína remombopa rei

upérupi. Upe año ohasa va'ekuéma che mandu'a reka'u ha upéichahápe ojepe'apa va'ekue ndehégui.

Brígido: Ja'úpy ka'ay, mamita.

Ña María: (ogueru jey ka'ay) Na'ápe agüeru ñandéve ka'ay haku porãva che memby.

Konche: (ombohasa peteï jarro yndi) Na'ápe Peíto rejerureva'ekue chéve.

Peíto: Néi (ho'u ka'ay).

Pa'i Ramõ: (opu'a) Dio se lo pague. Ñandejára topaga peëme. Jaha Peíto.

Peíto: Jaha Pa'i.

Pa'i Ramõ: Ajukuévo ajujeýta ága.

Ña María: Néi, pa'i. (Mutis el Pa'i Ramö con Peíto en dirección de donde vino este, apagándose

lentamente las luces de la escena)

De la calle de fondo llega apresuradamente Peíto con la ropa totalmente maltrecha y jadeante.

Peíto: Che maitei

Ña María: Nde piko Peíto. Moõgui reju karai'ha Brígido (con ansiedad).

Konche: Moõ piko oime Brígido. Nderehechái piko chupe.

Peíto: Aãa.... angepyhare tuichaiterei aka'u... na che mandu'ái.

Ña María: Mba'e piko nanemandu'ái... moõ piko oime Brígido.


MBO'ESYRY
SEGUNDO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

Peíto: Che nachemandu.a porãi... Ko ko'ëmba jave oñondive roho ha oiko trensa serenatahápe amo

táva rembe'ýpe... ha...

Ña María: Anichéne Brígido niko mitã marangatu...Ndaikatúi oiko hese mba'eve,. Hesu...

Ñandejára.

Konche: Ha’e niko ni ndaikyséi ohóvo angepyhare. Mba’ére!

2. Añembokatupyry ahaikuévo ñe'ë guaraníme. (8 Kyta)

Amoñe'ë jey ñoha'anga ha aguenohë ñe'ëjoaju ojepuruhápe ñe'ë amyesakãva Ñe'endýpe:

a) Sãmbuku ______________________________________________________________________

ä) Borriquera _____________________________________________________________________

ch) Mboypýri _ ____________________________________________________________________

e) Ñarõ _ ________________________________________________________________________

ë) Mbaipy _______________________________________________________________________

g) Damajuana _ ___________________________________________________________________

g) Ánga _________________________________________________________________________

h) Kátre _________________________________________________________________________

3. Amoïmba ñe'ëjoaju opytaporã haguáicha. Aipuru ko'ã ñe'ë. (8 Kyta)

Anga - kátre - mboypýri - mbaipy - rembe'ýpe - ñarõ - maitei - oiméne.

a) Heta ake asy rire rejogua chéve che _________________ rã.

ã) Che ____________________ nde sýpe ha ñande valleguápe.

ch) Ñande sýmante ningo ojapo umi _ ________________ héva.

e) Ysyry _ _____________ ahecha oha'ãrõ hína pe ikichihápe.

ë) Hasypeve che ______________________ jora pe mitãkuña.

4. Amoñe'ë porãmi ñoha'anga ha ha'e mba'éichapa ko'ã personaje. (5 Kyta)

a) Brígido: _______________________________________________________________________

ã) Ña María: _____________________________________________________________________

ch) Konche: _______________________________________________________________________


MBO'ESYRY
SEGUNDO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

e) Peíto: _________________________________________________________________________

ë) Pa'i Ramõ: _____________________________________________________________________

5. Amyesakãve moñe'erã ha ambohovái ko'ã porandu. (5 Kyta)

a) Moõguipa oúne Brígido upe árape?

______________________________________________________________________________

ã) Mba'ére Ña María he'i konchépe "Ñaimo'ã reñemomombyrýva chehegui"?

______________________________________________________________________________

ch) Ña María he'i Brígidore ndoikoichéne hagua mba'eve? Mba'ére?

______________________________________________________________________________

e) Brígidope piko ogusta mitãkuña ha pira pire térã nahániri? Mba'ére?

______________________________________________________________________________

ë) Oïpa ika'úva, mávapa ha mba'érepa ere?

______________________________________________________________________________

6. Ahai umi ñe'ëtemiandu ajuhúva moñe'ërãme. (3 Kyta)

a) Ñe'ëtemiandu jahecháva: _ ________________________________________________________

ã) Ñe'ëtemiandu ñahendúva: _________________________________________________________

ch) Ñe'ëtemiandu ñahetüva: __________________________________________________________


MBO'ESYRY
SEGUNDO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

NEMANDU'ÁKE...
Eñangarekóke ambue tapicháre ani ojapyhy hetére mba'asy COVID-19
- Nde hu'u terã ne atïataramo, emo'ã nde juru ha ne tï nde jyva mbytépe terã peteï tï johýihápe.
- Emombo py'amintevoi ne tÿjohýihague ytyryrúpe.
- Ejohéi nde po y ha havõme terã alcohol en gel-pe nde hu'u terã ne atïa rire.

Fuente consultada
- MEC, DGEPPJA. (2018). Módulo del Estudiante Guarani Ñe'ë ha Iñe'ëporãhaipyre 2° Nivel. Educación Media para Personas Jóvenes y
Adultas (3° ed.). Asunción: AGR S.A.

Elaborado por:
Fleitas Riveros, Sara Beatriz. (2020). Encargada de Despacho. Centro de Educación Básica para Personas Jóvenes y Adultas Nº 10-121.
Corrección:
Valiente Piris, Luis. (2020). Técnico. Dirección de Gestión Administrativa y Financiera. Dirección General de Educación Permanente de
Personas Jóvenes y Adultas.

Normalizador:
Céspedes Servín, Gustavo Adolfo. (2020). Técnico. Dirección de Educación Básica y Media para Personas Jóvenes y Adultas.

Diseño gráfico:
Ojeda Balbuena, Luis Gonzaga. (2020). Técnico Dirección de Educación Básica y Media para Personas Jóvenes y Adultas.

También podría gustarte