Está en la página 1de 5

MBO'ESYRY

CUARTO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías
ARA : Araapy, 19 jasypo 2020.

MBO'ERÃ : Guarani Ñe'ë.

MBO'EPYRÃITA : Oikumbyva'erã ohendúva guaraníme.

MBO'EPY : Mombe'urã (Cuento)

TECHAUKAHA : - He'ikuaa mba'eichagua moñe'ërãpa pe ohendúva

- Ohesa'ÿijokuaa mombe'urã.

- He´ikuaa hemiandu ohendu rire mombe´urã guaranimegua

Ñamba’apo ñane añomi


TEMBIAPORÃ 1

1. Ahendu mombe'urã terã Amoñe'ë:

trabajo
ÑAsolo
GUÁPAValoro lo
HA IMÉNA Expresamos
o aprendido nuestras
Ombyatyva'ekue: Natalia de Canese ha Feliciano Acosta.
ideas
Ña guapa ndajeko kuñakarai katupyry; Ñandejára oity ko'ë ha omba'apóva. Omongakuaa

kure, omandi¡o kyty ha oaramirõapo. Iména katu ndaje aipo Tekorei ruvicha.

Hembireko omba¡apo aja ha¡e ojepyso puku tupápe oñemboyvytu. Peteï ko'ëme

Ña guapa oñembosako'i ohóvo távape oñemu iñaramirõre ha hepykuére ojoguávo

kurera'y omyengovia potágui hymba kure kyra iguaiguímava ohóvo.

Aníke rehechagi ñane rymba aha aja. Aju rire jajúkata. Ejerékena hese he'i iménape.

Osë oho ha Tekorei ndohejái hupa. Aremi rire opu'ã ojepyso pyso ha oñemboja kure

rendápe. Oma'ë ñembyasy hese ha he'i chupe:

- Oiméne niko rehechasete nde rapichakuérape. Ñamanombotarõ ndaje japorohechaséva.

Tapoína ndehegui ha tereho ejehechaukami upérupi. Rehosépa oporandu.

- U'ü, ombohovái kure.

- Eha'arõke, taha upéicharõ taru ndéve che rembireko namichaï, ikuãirü ha ijao romenda

ramo guare.

- U'ü, omoñéi.
MBO'ESYRY
CUARTO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

Ne'irãmirõ çuarã isái veve vevéma kure ohóvo.

- Eju voimíkena osapukái Tekorei ha opyta oma'ë hese okañy meve.

Upéi ojere ombokua eíra ryru ha oñeno yvýpe oisyryku. Hyguatã porã rire ojeporeka aramirõre

omo'ãpotávo hembiapo vaikue.

Ryguasu kuru ohechávo eíra aramirõre oheja hupa ha ona hese, ojajuvyso vyso jepi hína. Tekorei ohechá-

vo upéva ipochyeterei, ojajuvoka ryguasu kurúpe ha omombo hetekue mombyry porã.

- Ndeee! Oñemondýi oñembojerévo ohecha ryguasu rupa igueropáta niko ko'ã tupi'a opyta rei

ramo he'i, oñemombo hi'ári ha ojokapaite.

Upe javete ty'aivu reheve oguahë oúvo hembireko kure ra'ymi ijyvaguýpe.

- Moõpa reime?... oñe'ë hatã.

- Klo, klo, klo ombohovái ryguasu kuru rupa guive.

- Mba'e piko che karaimi rejapo upépe?

- Ha ryguasu kuru niko oheja hupa ha ani igueropa oñeno'aína hi'ári.

- Nde ahëme guare, mba'ére oheja hupa katu piko?

Tesay pororo rehevéma Ña guapa. Sarambi niko rejapo, rejuka ryguasu kuru, reñohëmba eíra ha aramirõ.

Epu'ã upégui pya'e, jaha jajuka ñane rymba kure mba'e.

- Oime niko apoimi'angakuri chugui. Ohomi haçua ohecha iñirünguérape. Ha'e jey jey kuri chupe

ou voimi haçua ha ne'irã gueteri ojerehína.

- Ha che ména! Araka'e piko nerembiapo porãmíta, eguata chéve jaha jaheka.

Oñomoirü hikuái ha oikundaha tape. Oike ka'aguýre ha márõpa ojuhu hymba kure kyra.

Juku'a pópe ojupi yvyty ru'ãre ha mamópa.

Upeichaháguinte Tekorei osapukái hembirekópe:

- Mamóiko reime?

- Aha'aína.

- Pya'éna eju, pya'éna

- Rejuhu mba'éiko?
MBO'ESYRY
CUARTO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

- Eju pya'e katúna.

Tesajeka guasúpe oñemboja hembireko hendápe.

- Ema'ëmína.

Mávaiko oimo'ãta ko'ãva nde, he'i Tekorei

- Mba'éiko?

- Ha mba'éicha ahëpa jagua okaka ko karaguata ratïre.

Ña Guapa ongyryry pochýgui ohendúvo vyrorei. Oma'ë hapykuerére.

Ojepy'amongeta sapy'ami ha oguejy kirïrïhápe oñeha'ã jeývo omongyra ikurera'y ojoguava'ekue

(MEC, DGEPPJA, 2018, págs. 24-25).

Ñamba’apo ñane añomi


TEMBIAPORÃ 2

1. Amoïmba:

trabajo
a) solo Valoro
Mombe'urã lo
oñe'ë. Expresamos
o aprendido nuestras
ã) Ko mombe'urã héra._______________________________________________________________
ideas
ch) Ko kuñakarai. _ __________________________________________________________________

e) Iména katu._ ____________________________________________________________________

ë) Tekorei he'i kurépe._______________________________________________________________

g) Kure ombohovái._________________________________________________________________

2. Amoha'ãnga Ña Guapa ha iménape


MBO'ESYRY
CUARTO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

3. Anohë mombe'urãgui:

a) Mbojojáva:_____________________________________________________________________

ä) Mbojoguáva:___________________________________________________________________

ch) Ñe'ë jey jey:____________________________________________________________________

e) Ojehecháva:____________________________________________________________________

ë) Oñehendúva:___________________________________________________________________

g) Pireandúva:_ ___________________________________________________________________

g) Oñehetüva:_____________________________________________________________________

h) Kü'andúva:_____________________________________________________________________

4. Mba'éichagua mombe'urãpa ko'ãva:

Kuimba'e Mymba

Ña Guapa

Pychãi

Ñandua

Ka'i ha karaja

Perurima

Chipera

Jaguarete

KUAAPYRÃ

Mombe'urã - Cuento

Mombe'urã ha'e pe ojehaivéva ñane retãme, mombe'urã niko ñanembovy'a ha ikatu ja'e oïha ñane retãme

heta ñe'ëpapára ha haihára ñanembohasa porãva mombe'urã rupi.

Umi mombe'urã ymaite ojehaíva'ekue apytépe oï: Perurima, Vyrorima, Sonsorima,


MBO'ESYRY
CUARTO NIVEL

ÁREA
Misión: Garantizar a todas las personas una educación de calidad como bien público
y derecho humano a lo largo de la vida. Lengua y
Literatura
y sus tecnologías

Pychãi ha ambue. Ñandua ha'e mombe'urã oipurúva arandu ka'aty; Ñandua

ha'eva'ekue peteï guarini oñorairõ karai'y'akue ñorairõguasúrõ, ha heta hembiasakue

ojekuaa ha oñemombe'u ñane retãpýre.

Avei oï mombe'urã mymba rehegua ha umía apytépe ikatu ñane mandu'a Ka'i ha

karaja rehe, oï avei ambue mymba. Ikatu ñane mandu'a mombe'urã Póra rehegua,

Luisõ ha tekove ãnga osëva pyharekue ha oñemonde morotïmbáva.

Milciades Benítez. (MEC, DGEPPJA, 2018, pág. 23)

Fuentes bibliográficas:
- MEC, DGEPPJA. (2018). Módulo del Estudiante Guarani Ñe’e 4º Nivel. Educación Media para Personas Jóvenes y Adul-
tas (3° Edición ed.). Asunción: AGR S.A.
- Elaborado por: Sara Beatriz Fleitas Riveros, Encargada de Despacho del CEBpPJA Nº 10-121.
- Corrección: Luis Valiente Piris, técnico pedagógico de la DGAyF.
- Normalización de texto: Gustavo Céspedes, técnico pedagógico DEByMPJA de la DGEPPJA.
- Diseño gráfico: Luis Ojeda, técnico de la DEByMPJA.

También podría gustarte