Está en la página 1de 20

UNIVERSIDAD PONTIFICIA DE MÉXICO

PONTIFICIA VNIVERSITAS MEXICANA

DEPARTAMENTO DE LENGVAS

LINGVA LATINA II
Aestivus 2015

Praeceptrix Elsa Contreras Ayala

CURSO DE VERANO 2015


Coordinador: Dr. José Félix García Benavente

LATÍN 2
Profesora: Elsa Contreras Ayala

OBJETIVO(S) GENERAL(ES) DE LA ASIGNATURA: Que el alumno adquiera los


conocimientos de ARGUMENTACION VERBAL Y SINTAXIS NOMINAL Y
ORACIONAL que le permitan enfrentar directamente las fuentes en vías pragmáticas de
carácter teológico exegético y filosófico lexicológico como fundamento de su preparación
profesional.

1. Traducción de formas verbales (grados y aspectos):


a) Análisis de formas verbales.
b) Traducción comparativa de nomenclaturas Bello-RAE.
c) Relación sintáctica de nexos y modos verbales (consecutio temporum).
2. Coordinación:
a) Análisis morfosintácticos de textos.
b) Traducción guiada de oraciones textuales con atención a grados y aspectos verbales.
c) Traducción guiada de textos.
3. Subordinación:
a) Subordinación sustantivo-completiva (subjetiva y objetiva): de infinitivo
(concertado-no concertado), de subjuntivo, con nexo (ut, ne, quod, quominus, quin),
interrogativa directa e indirecta.
b) Subordinación adjetiva: participial y relativa.
c) Subordinación adverbial-circunstancial: temporal, causal, final, consecutiva,
condicional, concesiva, comparativa.
4. Análisis y traducción de textos:
a) Análisis morfosintáctico de textos.
b) Lectura sintáctica oracional.
c) Traducción.
5. Actividades:
a) Análisis morfo-sintáctico de oraciones textuales.
b) Traducción nivel 2 (guiada): sintáctica-fuentes.
BIBLIOGRAFÍA
Gramáticas:
MATEOS MUÑOZ, Agustín. Gramática latina. México: Esfinge, 1998.
PENAGOS, Luis. Gramática latina. Santander: Sal Tarrae, 1985.
GUILLÉN CABALLERO, José. Gramática latina. Salamanca: Sígueme, 1963.

Sintaxis:
CARRERA, Francisco. Antología de temas sintácticos latinos. Málaga: Librería Ágora,
1984.
Manuales:
NAVARRO, Bernabé. Manual de lectura comprensiva y traducción de textos latinos.
México, UNAM, 1995.
VILLASEÑOR CUSPINERA, Patricia. LECTIONES. TEXTOS CLASICOS PARA
APRENDER LATÍN I y II. México, UNAM.

Diccionarios:
VOX. Diccionario ilustrado latino-español, español-latino. México: REI, 1990.
BLANQUEZ FRAILE, Agustín. Diccionario latino-español. Barcelona: Ramón Sopena.
PIMENTEL ÁLVAREZ, Julio. Diccionario latín-español, español-latín. México: Porrúa,
1999.
LEWIS, Charlton and Charles SHORT. A latin dictionary. Oxford: Clarendon Press, 1962.

Vocabularios:
VILLASEÑOR CUSPINERA, Patricia. EL VOCABULARIO LATINO FUNDAMENTAL.
México, UNAM.
VILLASEÑOR CUSPINERA, Patricia. LATÍN. VOCABULARIOS ESPECIFICOS.
México, UNAM.
PRIMERA DECLINACIÓN SEGUNDA DECLINACIÓN
Caso=funció Femenino Masculino Neutro
n Singular Plural Singular Plural Singular Plural
Nom=Suj/PN a  ae  us / ius / er / ir i  um  a 
gen=det  ae  arum  i  orum  i  orum
dat= O I  ae  is  o  is  o  is
Ac.= O D  am  as  um  os  um  a
1
Voc= S.I. a  ae  e / i /er/ir  i  um  a
Ab.= O C  a  is  o  is  o  is

TERCERA DECLINACIÓN
M/F Neutro
Caso=funcion
Singular Plural Singular Plural
Nom=Suj/PN cons./vocal es cons./vocal ia /a
gen=det is ium / um is ium / um
dat= O I i ibus is ibus
Ac.= O D em es cons./vocal ia /a
Voc= S.I. cons./vocal es cons./vocal ia /a
Ab.= O C e/i ibus e/i ibus

QUINTA
CUARTA DECLINACIÓN DECLINACION
Caso=funció Masculino Neutro Neutro
n Singular Plural Singular Plural Singular Plural
Nom=Suj/PN us us u ua es es
gen=det us uum us uum ei erum
dat= O I ui ibus ui ibus ei ebus
Ac.= O D um us u ua em es
Voc= S.I. us us u ua es es
Ab.= O C u ibus u ibus e ebus

ADJETIVOS 212, 333, 33

1
Deus, agnus y chorus hacen Nom. y Voc. Iguales.
212: laetus, laeta, laetum
Caso=funció Singular Plural
n M F N M F N
Nom. laet-us laet-a laet-um laet-i laet-ae laet-a
gen. laet-i laet-ae laet-i laet-orum laet-arum laet-orum
dat. laet-o laet-ae laet-o laet-is laet-is laet-is
Ac. laet-um laet-am laet-um laet-os laet-as laet-a
Voc. laet-e laet-a laet-um laet-i laet-ae laet-a
ab. laet-o laet-a laet-o laet-is laet-is laet-is

212: Noster, nostra, nostrum


Caso=funció Singular Plural
n M F N M F N
Nom. Noster nostr-a nostr-um nostr-i nostr-ae nostr-a
gen. nostr-i nostr-ae nostr-i nostr-orum nostr-arum nostr-orum
dat. nostr-o nostr-ae nostr-o nostr-is nostr-is nostr-is
Ac. nostr-um nostr-am nostr-um nostr-os nostr-as nostr-a
Voc. Noster nostr-a nostr-um nostr-i nostr-ae nostr-a
ab. nostr-o nostr-a nostr-o nostr-is nostr-is nostr-is

333: acer, acris, acre


Caso=funció Singular Plural
n M F N M F N
Nom. acer acris acre acr-es acr-es acr-ia
gen. acr-is acr-is acr-is acr-ium acr-ium acr-ium
dat. acr-i acr-i acr-i acr-ibus acr-ibus acr-ibus
Ac. acr-em acr-em acr-e acr-es acr-es acr-ia
Voc. acer acer acr-e acr-es acr-es acr-ia
ab. acr-i acr-i acr-i acr-ibus acr-ibus acr-ibus

33: brevis, breve


Caso=funcio Singular Plural
n M/F N M/F N
Nom. brevis breve brev-es brev-ia
gen. brev-is brev-is brev-ium brev-ium
dat. brev-i brev-i brev-ibus brev-ibus
Ac. brev-em brev-e brev-es brev-ia
Voc. brev-is brev-e brev-es brev-ia
ab. brev-i brev-i brev-ibus brev-ibus

PRONOMBRE PERSONALES
SINGULAR PLURAL
Primera persona Segunda persona Primera persona Segunda persona

Nom.= ego yo Tu tú Nos nosotros Vos ustedes


gen.= mei de mí Tui de ti Nostrum de nosotros Vestrum de ustedes
dat.= mihi a/para mí Tibi para ti Nobis para nosotros Vobis para ustedes
Ac.= me a mí, me Te te, a ti Nos a nosotros Vos a ustedes
ab.= me por mí, sin mí Te por ti, sin ti Nobis por nosotros, sin Vobis por ustedes, sin
mecum conmigo tecum contigo Nobiscum con nosotros Vobiscum con ustedes  

SINGULAR PLURAL
Is él Ea ella Id ello Ii ellos Eae ellas Ea ellos
Eivs de él Eivs de ella Eivs de ello Eorum de ellos Earum de ellas Eorum de ellos

Ei para él Ei para ella Ei para ello Eis (iis) para ellos Eis (iis) para ellas Eis (iis) para ellos

Evm a él Eam a ella Id a ello Eos a ellos Eas a ellas Ea a ellos


Eo por él, sin él Ea por ella, sin  Eo por ello, sin Eis (iis) por ellos Eis (iis) por ellas, sin ellas Eis (iis) por ellos 

Reflexivo
gen.= sui de sí
dat.= sibi a, para sí, se
ac.= se/sese a sí, se
ab.= se/sese por

1ª P. meus, mea, meum= mío 2ª P. tuus, tua, tuum= tuyo 3ª P. suus, sua, suum= suyo
POSESIVOS
noster, nostra, nostrum= nuestro vester, vestra, vestrum= vuestro sui, suae, sua= su
Is, ea, id= él, ella, ello Hic, haec, hoc= éste (a,o)
DEMOSTRATIVOS Idem, eadem, idem= el mismo (a, o) Iste, ista, istud= ese (a,o)
Ipse, ipsa, ipsum= él mismo, la misma Ille, illa, illud= aquel (a,o)
Alius, alia, aliud= otro (entre muchos)
Ullus, ulla, ullum= alguno
Alter, altera, alterum= otro, uno de los dos
Unus, una, unum= uno, unico
Alteruter, alterutra, alterum= uno u otro
Uter, utra, utrum= alguno de los dos, cuál de los dos
Neuter, neutra, neutrum= ninguno (de los dos)
PRONOMINALES Uterque, utraque, utrumque= uno y otro (ambos)
Nonnullus, nonnulla, nonnullum= alguno
Utervis, utravis, utrumvis= cualquiera de los dos
Nullus, nulla, nullum= ninguno
Uterlibet, utralibet, utrumlibet= cualquiera de los dos
Solus, sola, solum= solo
Utercumque, utracumque, utrumcumque= cualquiera de los dos
Totus, tota, totum= todo
RELATIVOS Qui, quae, quod= el que, la que, lo que/ quien
Qui, quae, quod= ¿Cuál?
Quis, quid= ¿Quién, que?
Quinam, quaenam, quodnam= ¿Cuál?
INTERROGATIVO
Quisnam, quaenam, quidman= ¿Quién, cual, qué?
S SIMPLES Y
Nunquis, nunquae o nunqua, nunquod o nunquid= ¿acaso alguno, acaso alguna?
COMPUESTOS
Nunquisman, nunquaenam, nunquodnam o nunquidnam= ¿acaso alguno o alguno?
Ecquis o ecqui, ecquae o ecqua, ecquod o ecquid= ¿acaso alguien o alguno?
Ecquisnam, ecquaenam, ecquodnam o ecquidnam= ¿acaso alguien o alguno?
INDEFINIDOS Qui, quae, quod= algún, alguna Quispiam, quaepiam, quodpiam o quidpiam= alguien, alguno
SIMPLES O Quis, quid= alguien, algo (singular) Quidam, quaedam, quoddam o quiddam= uno, alguno
Aliquis, áliqua, aliquod o aliquid= alguien, alguno
Nequis, nequa, nequod o nequid= no sea que alguien
Siquis, siquae o siqua, siquod o siquid= si alguno
Quisquam, quaequam, quodquam o quidquam= alguien,
Quivis, quaevis, quodvis o quidvis= cualquiera
COMPUESTOS alguno
Quilibet, quaelibet, quodlibet o quidlibet= cualquiera
Quisque o quique, quaeque, quodque o quidque y
quicque= cada uno
Unusquisque, unaquaeque, unumquodque o
unumquidque= de todos y cada uno
talis, e… qualis, e= tal… cual(cualidad) tantus (a, um)… quantus (a, um)= tan… cuan (cantidad)
CORRELATIVOS
tot… quot= tantos… cuantos tantusdem… quantusdem= tanto… cuanto (igualdad)

DIES

Solis dies

Lunae dies

Martis dies

Mercurii dies

Iovis dies

Veneris dies

Saturni dies

Sabbatum dies

Dominica dies, Feria 2ª, 3ª

ANNI MENSES

Mars, Martis= Marte (dios de la guerra)

Martius, -a, -um= marzo

Aprilis, Aprile= abril

Maius, -a, -um= mayo

Iunius, -a, -um= junio


Quinctilis, quinctile= quinto mes

Iulius, -a, -um= julio

Sextilis, sextile= sexto mes

Augustus, -a, -um= agosto

September, septembris, septiembre= septiembre

October, octobris, octubre= octubre

November, novembris, novembre= noviembre

December, decembris, decembre= diciembre

Ianuaris, -a, -um= enero

Februarius, -a, -um= febrero

Adjetivos irregulares

Positivos Comparativos 33 Superlativo 212


bonus, -a, -um: bueno melior, melius: mejor optimus, -a, -um: el mejor, optimo
malus, -a, -um: malo peior, peius: peor pessimus, -a, -um: el peor, pésimo
parvus, -a, -um: pequeño minor, minius: menor minumus, -a, -um: el menor, mínimo
magnus, -a, -um: grande maior, maius: mayor maximus, -a, -um: el mayor, máximo
multus, -a, -um: mucho plures, plura; más plurimi, -ae, -a: lo más
iuvenis, -e: joven iunior, iunius: más joven natu minor: menor de edad natu minimus, -a, -um: el más joven
senex, (senis): viejo senior, senius: más viejo natu maior: mayor de edad natu maximus, -a, -um: el más viejo
dives, (divitis): rico divitior, divitius: más rico ditior, ditius ditissimus, -a, -um: el más rico
luna, lunae= luna

dominus, domini= señor

vir, viri= varón, hombre

puer, pueri= niño

puella, puellae= niña

templum, templi= templo

curriculum, curriculi= carrera

cornu, cornus= cuerno

mare, maris= mar

casus, casus= caída, función

diez, diei= día

Mars, Martis= Marte

Mercurius, Mercurii= Mercurio

Iuppiter, Iovis= Júpiter

Venus, veneris= Venus

Saturnus, Saturni= Saturno

Sabbata, Sabbatorum= sábado

Dominica dies= domingo, día del señor

Calendae, calendarum= calendas, primer día del mes

Nonae, nonarum= las nonas, el 5º del mes

Idus, iduum= los idus, el 13,15


INFINITIVO Sust. Verbal (O. sub. Completivas S/OD)
Presente Perfecto act. Perfecto pasivo Futuro activo Futuro pasivo
Nom
. -RE= amar  -RI= ser amado
gen. -NDi= para amar    Amat-um iri /
 habu-isse habit-um esse  habit-urum esse 
dat. -NDo= para amar   amaND-um esse gdvo 
Ac.  -RE= amar  -RI= ser amado
Ab.  -NDo= por amar  

GeruNDio Sust. Verbal activo, defectivo sing n (sin Nom) (o. sub. circunstanciales)
gen  -NDi= para amar (o. Sub. OC finalidad)
dat  -NDo= para amar (o. Sub. OC finalidad)
Ac  -NDum= para amar (o. Sub. OC finalidad c/s ad/in)
Ab  -NDo= por amar (o. Sub. OC nunca de finalidad)

GeruNDivo Adj. Verbal pasivo 212 (o. sub. Circunstanciales) Tradc.: el, la, lo que debe ser
tenido. +SUM forma la conjugación perifrástica pasiva que indica deber u obligación
Singular Plural
 
M F N M F N
Nom. -NDus -NDa -NDum -NDi -NDae -NDa
gen. -NDi -NDae -NDi -NDurom -NDi -NDurom
dat. -NDo -NDae -NDo -NDis -NDis -NDis
Ac. -NDum -NDam -NDum -NDos -NDas -NDa
Ab. -NDo -NDa -NDo -NDis -NDis -NDis

PARTICIPIO
PRESENTE. Adj. Verbal pasivo (212) Traducción= a) como participio b) como relativo=
el, la que tuvo (fue tenido), c) como gerundio= habiendo (sido) tenido; d) como oración
temporal= cuando amó (N/Abl.)
Singular Plural
 
M/F N M/F N
amaNs =
Nom. amaNs = amante, el que ama, amando amaNTes = los que aman amaNTia
amantes
gen. amaNTis = del amante, del que ama amaNTis amaNTium = de los que aman amaNTium
amaNTibus = para los que
dat. amaNTi = para el amante, para el que ama amaNTi amaNTibus
aman
acu. amaNTem = al amante, al que ama amaNTs amaNTes = a los que aman amaNTa
ab. amaNTe = con el amante, amando amaNTe amaNTibus = con los que aman amaNTibus

PERFECTO. Adj. Verbal pasivo (212) Traduccion: a) como participio= tenido, b) como
relativo= el/la que tuvo (fue tenido), c) como gerundio= habiendo (sido) tenido; d) como
oración temporal= cuando amó (N/Abl.)

Singular Plural
 
M F N M F N
Nom. amat-us amat-a amat-um amat-i amat-ae amat-a
gen. amat-i amat-ae amat-i amat-orum amat-arum amat-orum
dat. amat-o amat-ae amat-o amat-is amat-is amat-is
acu. amat-um amat-am amat-um amat-os amat-as amat-a
ab. amat-o amat-a amat-o amat-is amat-is amat-is

Futuro Adj. Verbal activo (212) Traduccion= como relativo: el, la, lo que ha de amar; el, la,
lo que va a amar. + SUM forma la conjugación perifrástica activa que indica una intención.
Singular Plural
 
M F N M F N
Nom. amat-urus amat-ura amat-urum amat-uri amat-urae amat-ura
gen. amat-uri amat-urae amat-uri amat-urorum amat-urarum amat-urorum
dat. amat-uro amat-urae amat-uro amat-uris amat-uris amat-uris
acu. amat-urum amat-uram amat-urum amat-uros amat-uras amat-ura
ab. amat-uro amat-ura amat-uro amat-uris amat-uris amat-uris

SUPINO Sust. Verbal


act. AC defect. Subor. a vbs de movi. pasivo AB. depende gralmente de adj.
-Um= a/ para amar (Ocfinalidad) -U= de/ por amar, ser amado (OC)

VERBUM LATINUM
I. ACCIDENTES GRAMATICALES
Los accidentes gramaticales del verbo son:
Activa: el sujeto ejecuta la acción expresada por el verbo: Petrus dedit
epistolam patri suo manu dextra. Cicero legit librum.
1) Voz
Pasiva: el sujeto recibe la acción expresada por el verbo: Epistola data est a
Petro patri suo manu dextra Liber legitur a Cicerone.

Indicativo (realidad). Lego Ciceronem = leo a Cicerón.


Subjuntivo (irrealidad, posibilidad, eventualidad, deseo y
Personales voluntad) ne veniat = ojalá no venga.
Imperativo (voluntad, deseo, orden o exhortación) = cave
canem= ¡cuidado con el perro!
Infinitivo: volo ire ad civitatem=
quiero ir a la ciudad
2) Modo Gerundio: natus ad regendum= nacido
Sust. Verbales para gobernar modus operandi= modo
de actuar
Supino: venit scitum= llegó para
aprender
Nominales
Gerundivo: puella amanda= la niña
que debe amar
Participio: pueri amantes boni sunt=
Adj. Verbales los niños que aman son buenos
Ave, Caesar, morituri te salutant=
Salve, César, los que van a morir te
saludan.

Presente: acción simultanea al momento del habla: amo= amo (en


este momento)
Infectum Pretérito imperfecto: acción no terminada en el pasado: amabam=
amaba (amé y sigo amando)
Futuro imperfecto: acción posterior al momento del habla:
amabo= amaré (después).
3) Tiempo
Pretérito perfecto: acción anterior al momento del habla:
amavi= amé (y ya no amo)
Preterito plusc: acción terminada con relación a una pasada:
Perfectum amaveram= había amado (cuando llegó)
Futuro perfecto: acción que se imagina ya cumplida en un
momento dado en el futuro amavero= habré amado (cuando
proyecte)
Singular: ama-t
4) Número
Plural: ama-nt
1ª ego/nos
5) Persona 2ª tu/vos
3ª is, ea, id/ii, eae, ea

II. VERBOS REGULARES


II.1 Existe 4 modelos de conjugación verbal, que se conocen por la terminación del
presente de infinitivo.

1ª conj. en -are, amare 3ª conj. en -ere, regere


2ª conj. en -ere, habere 4ª conj. en -ire, audire

II.2 ENUNCIADO. El enunciado de un verbo nos permite reconocer la conjugación


a la que pertenece y las raíces que se emplean para formar diferentes tiempos, modos y
voces. Se enuncia un verbo diciendo la 1ª y 2ª p. del presente de indicativo activo, el
infinitivo presente activo, 1ª p. del pret. perf. del ind. activo y el supino activo.

1 Amo, amas, amare, amavi, amatum= amar


2 Habeo, habes, habere, habui, habitum= tener
3 Rego, regis, regere, rexi, rectum= regir, gobernar
4 Audio, audis, audire, audivi, auditum= escuchar, oír

II.3 TEMAS TEMPORALES. El enunciado verbal incluye 3 temas temporales o


radicales con los que se forman los tiempos verbales:

a) Tema o raíz de presente (infectum): 1ª y 2ª p. de presente indicativo e infinitivo


presente activos= amo, ama-s, ama-re
Se obtiene suprimiendo la terminación del infinitivo presente: ama-re, habe-re,
reg(e)re, audi-ere. Forma:
MODOS Personales MODOS Nominales

INDICATIVO SUBJUNTIVO IMPERATIVO INFINITVO GERUNDIO GERUNDIVO PARTICIPIO

presente presente  presente


 presente     presente 
pret. imperf. Pret, imperf. futuro

b) Tema o raíz de perfecto (perfectum): 1ª p.sing. del perfecto indicativo activo=


amav-i. Tiene marcas especiales:
-u consonántica o vocalica= ama-v-i (amo), audi-v-i (audio), hab-u-i (habeo)
-s= rex-i (rego<reg-s-i), scribo<scrips-i, maneo<mans-i
reduplicación radical= credo<credid-i, do<<ded-i, cano<cecin-i
alargamiento de la vocal radical (con o sin alternancia) = video<vidi, lego<legi,
facio<feci, capio<cepi. Forma:
MODOS personales MODOS nominales

INDICATIVO SUBJUNTIVO INFINITIVO

 pret. perf
 pret. perf
pret. plusc  perfecto
pret. plusc
fut. perf

c) Tema o raíz de supino activo: amat-um


Generalmente termina en -tum o -sum (acusativo). Forma:
MODOS personales MODOS nominales
INDICATIV
SUBJUNTIVO INFINITIVO PARTICIPIO SUPINO
O
 pret. perf Perfecto pasivo
pret. perf Perfecto pasivo Activo
pret. plusc Futuro activo
pret. plusc  Futuro activo  pasivo 
fut. perf Futuro pasivo

III. ELEMENTOS DE LA CONJUGACIÓN LATIN


a) Tema temporal permanece generalmente en todos los tiempos de la conjugación.
amav-isti amav-eratis amat-urus

b) Sufijo o características modo-temporal indica el modo y el tiempo al que


pertenece una forma verbal.
Ama-ba-tis -ba- es la característica del pret. imperf. del ind.
Amav-isse-tis -isse- es la característica del pret. plusc. de subj.

c) Desinencias personales expresan la persona, la voz y el número de un verbo.


ACTIVA
PASIVAS
S

SING  1 -m  1 –(o) r
2 -s 2 -ris, re
3 -t 3 -tur

1 -mus  1 –mur
PL 2 -tis 2 -mini
3 -nt  3 -ntur 
VERBA
amo, amas, amare, amavi, amatum Amar
habeo, habes, habere, habui, habitum Tener
rego, regis, regere, rexi, rectum Regir, gobernar
audio, audis, audire, audivi, auditum Oír, escuchar
facio, facis, facere, faci, factum Hacer, construir
fero, fers, ferre, tuli, latum Llevar
sum, es, esse, fui Ser, hacer, existir
abstineo, es, ere, ui, itum Abstenerse
abrogo, as, are, avi, atum Abrogar, anular
accipio, accipis, accipere, accipi, acciptum Recibir, oír, entender
ado, adis, adire, adi(v)i, aditum Dirigirse a, acudir a
admoneo, admones, admonere, admonui, admonitum Advertir
aedifico, aedificas, aedificare, aedificavi, aedificatum Edificar
aestimo, aestimas, aestimare, aestimavi, aestimatum Estimar, valorar, considerar
ago, agis, agere, egi, actum Llevar, conducir, dedicarse a, hacer
alligo, alligas, alligare, alligavi, alligatum Atar
annuntio, annuntias, annuntiare, annuntiavi, annuntiatum Anunciar
aporto, aportas, aportare, aportavi, aportatum Llevar, traer
ascendo, ascendis, ascendere, ascendi, ascensum Subir
cano, canis, canere, cani, cantum Cantar
canto, cantas, cantare, cantavi, cantatum Cantar
capio, capis, capere, capi, captum Capturar
careo, cares, carere, carui Carecer
caveo, caves, cavere, cavi, cautum Precaverse, cuidar de, preocuparse por
calebro, calebras, calebrare, calebravi, calebratum Celebrar, difundir
cerno, cernis, cernere, crevi, cretum Decidir, percibir, separar
cogito, cogitas, cogitare, cogitavi, cogitatum Pensar
cognosco, cognoscis, cognoscere, cognovi, cognitum Conocer
cogo, cogis, cogere, coegi, coactum Reunir, concluir, obligar
commendo, commendas, commendare, commendavi, commendatum Recomendar
competo, competis, competere, competivi (competii), competitum Coincidir, corresponder
concredo, concredis, concredere, concredidi, concreditum Confiar
constituo, constituis, constituere, constitui, constitutum Decidir
contemno, contemnis, contemnere, contempsi, contemptum Despreciar
credo, credis, credere, credidi, creditum Creer
cupio, cupis, cupere, cupivi, cupitum Desear
custodio, custodis, custodire, custodivi, custoditum Custodiar, guardar
debeo, debes, debere, debui, debitum Deber
decerno, decernis, decernere, decrevi, decretum Decidir, resolver
definio, definis, definire, definii, definitum Limitar, determinar, definir
deleo, deles, delere, delvi, deletum Borrar, destruir
depono, deponis, deponere, deposui, depositum Deponer, abandonar
derogo, derogas, derogare, derogavi, derogatum Derogar, abolir, revocar
designo, designas, designare, designavi, designatum Señalar, marcar, designar
desisto, desistis, desistere, desistii, desistitum Desistir, cesar
destituo, destituis, destituere, destitui, desititutum Dejar, abandonar
dico, dicis, dicere, dixi, dictum Decir
dimitto, dimittis, dimittere, dimisi, dimisum Enviar, dispersar, disolver
do, das, dare, dedi, datum Dar
dono, donas, donare, donavi, donatum Donar
dubito, dubitas, dubitare, dubitavi, dubitatum Dudar
duco, ducis, ducere, duxi, ductum Guiar, conducir
educo, educas, educare, educavi, educatum Educar
educo, educis, educere, eduxi, eductum Hacer salir, llevar
egeo, eges, egere, egui Necesitar
emitto, emittis, emittere, emisi, emissum Hacer ir, dejar ir
erudio, erudis, erudire, erudivi, eruditum Instruir
evenio, evenis, evenire, eveni, eventum Suceder
exigo, exigis, exigere, exigi, exactum Hacer salir, expulsar, acabar
expleo, exples, explere, explevi, expletum Llenar, completar, cumplir
expono, exponis, exponere, exposui, expositum Exponer, explicar
exsilio, exsilis, exsilire, exsilui, exsultum Levantarse, lanzarse fuera
exspecto, exspectas, exspectare, exspectavi, exspectatum Esperar
finio, finis, finire, finivi, finitum Acabar
iacio, iacis, iacere, iaci, iactum Yacer
incendio, incendis, incendere, incendi, incensum Encender
intreo, introis, introire, introii (-ivi), introitum Entrar
invenio, invenis, invenire, inveni, inventum Encontrar, hallar
lego, legis, legere, legi, lectum Leer
libero, liberas, liberare, liberavi, liberatum Liberar
ludo, ludis, ludere, lusi, lusum Jugar
maneo, manes, manere, mansi, mansum Permanecer, mantenerse
mitto, mittis, mittere, misi, missum Enviar
moveo, moves, movere, movi, motum Mover
neco, necas, necare, necavi, necatum Matar
nescio, nescis, nescire, nescivi (ii), nescitum No saber
noceo, noces, nocere, nocui, nocitum Dañar
nosco, noscis, noscere, novi, notum Conocer
obtineo, obtines, obtinere, obtinui, obtentum Mantener, lograr, conservarse
opaco, opacas, opacare, opacavi, opacatum Obscurecer
ordino, ordinas, ordinare, ordinavi, ordinatum Ordenar, regular, organizar
ostendo, ostendis, ostendere, ostendi, ostensum o ostentum Presentar
paro, paras, parare, paravi, paratum Preparar
pergo, pergis, pergere, perrxi, perrectum Pregonar, continuar, proseguir
pervenio, pervenis, pervenire, perveni, perventum Arribar, llegar
placeo, places, placere, placui, placitum Agradar
poneo, ponis, ponere, posui, positum Poner
predico, predicas, predicare, predicavi, predicatum Pregonar, publicar, predicar
praescribo, praescribis, praescribere, praescripdi, praescriptum Prescribir, mencionar
probo, probas, probare, probavi, probatum Probar
promulgo, promulgas, promulgare, promulgavi, promulgatum Promulgar, publicar
puto, putas, putare, putavi, putatum Pensar
rapio, rapis, rapere, rapui, raptum Robar
recipio, recipis, recipere, recepi, receptum Sacar, recibir, aceptar
recresco, recrescis, recrescere, recrevi, recretum Crecer de nuevo, renacer
reddo, reddis, reddere, reddidi, redditum Devolver
respicio, respicis, respicere, respexi, respectum Considerar, pensar en, contar con
respondeo, respondis, respondere, respondi, responsum Responder
retineo, retines, retinere, retinui, retentum Retener, mantener, conservar
revivisco, reviviscis, reviviscere, revivixi Revivir
revoco, revocas, revocare, revocavi, revocatum Volver a llamar, mandar, volver
saluto, salutas, salutare, salutavi, salutatum Saludar
scio, scis, scire, scivi o scii, scitum Deber, conocer
scribo, scribis, scribere, scripsi, scriptum Escribir
sentio, sentis, sentire, sensi, sensum Sentir
servio, servis, servire, servii, servitum Servir
servo, servas, servare, servavi, servatum Observar, procurar, conservar
sperno, spernis, spernere, spervi o sprevi, spretum Despreciar
statuo, statis, statuere, statui, statutum Establecer
sto, stas, stare, steti, statum Estar, permanecer
studeo, studes, studere, studui Estudiar
supero, superas, superare, superavi, superatum Superar, vencer
supprimo, supprimis, supprimere, suppressi, suppressum Detener, reprimir
taceo, taces, tacere, tacui, tacitum Callar
teneo, tenes, tenere, tenui, tentum Obligar, tener, contener
tolero, toleras, tolerare, toleravi, toleratum Soportar, resistir
traho, trahis, trahere, traxi, tractum Arrastrar
trado, tradis, tradere, tradidi, traditum Entregar
vapulo, vapulas, vapulare, vapulavi, vapulatum Sufrir
venio, venis, venire, veni, ventum Venir
video, vides, videre, vidi, visum Ver
vigeo, viges, vigere, vigui Estar en boga
vinco, vincis, vincere, vinci, victum Vencer
voco, vocas, vocare, vocavi, vocatu Llamar, nombrar

TEMA DE INFECTUM
Indicativo Subjuntivo Imperativo

imperfecto fut. Imperfecto Presente imperfecto


Presente amo presente futuro
amaba amaré ame amara, amase

V.A. V.P. 1,2 3,4 1ª, 2ª 3,4 1ª, 2, 3, 4 1, 2, 3, 4 V.A. V.P. V.A. V.P.

-o -r
-to -tor
-s -ris  -bo
 -re -to -tor
-t -tur -bi- (-be-) -a- -raíz- 
-(e) ba-  (-e-) -a-    -re-
-mus -mur -e-  -te
-mini -tote -mini
-tis -mini -bu-
-nto  -ntor 
-nt  -ntur 

Infinitivo Gerundio Gerundivo Participio


VOCALES UNITIVAS CAMBIOS FONETICOS Nom.,Ac -RE  pas. R(I) Nom. -Ndus, -Nda, -ND-um 
En verbos atemáticos En verbos con vocal gen. -ND-i gen. -ND-i Nom. -NS
(3ª conj.) temática débil (4ª conj.) dat., ab -ND-o dat., ab -ND-o gen. -NT-is
i + -s, -t, -m i + -nd= iunt Ac. -ND-um
u + -nt i + -ns, -nd-= iens, iend    
e + -r, -ns, nd

TEMA DE PERFECTUM
VOZ ACTIVA
Indicativo Subjuntivo Infinitivo

perfecto pluscuamperfecto fut. perfecto Perfecto pluscuamperfecto


perfecto
amé, he amado había amado habré amado haya amado, haya sido amado hubiera, hubiese, habría

i-, sti, -t, -mus,


-ERA   -ERO, -ERI -ERI-  -ISSE-   -ISSE-
stis, erunt, -ere

TEMA DE SUPINO
VOZ PASIVA
Indicativo Subjuntivo
pluscuamperfect
perfecto fut. perfecto perfecto pluscuamperfecto
o
fui, he sido amado había sido amado Habré sido amado Haya sido amado  Hubiera, hubiese, habría sido

-tus, -a, -um eran,


-tus, -a, -um, sum, -tus, -a, -um ero, eris, erit, -tus, -a, -um sim, sis, -tus, -a, -um essem, esses,
eras, erat, -ti, -ae,
es, est, -ti, -ae, a -ti, -ae, -a érimus, eritis, sit, -ti, -ae, -a simus, esset, -ti, -ae, -a essemus,
-a eramus, eratis,
sumus, estis, sunt  erunt sitis, sint  essetis, essent 
erant
 Infinitivo
Perfecto pasivo amatum esse  Supino Participio
Futuro activo amaturum esse Ac. (act.) -um= para amar Perfecto pasivo -us, -a, -um
Futuro pasivo amatum iri Abl. (pasivo) -u= de ser Futuro activo -urus, -ura, -urum 
Amandum esse
EXERCITITIA

I. Conjuga y declina los siguientes verbos en el tiempo, voz y modo que se indica.
a) Abstineo, abstines, abstinere, abstinui, abstentum= abstenerse

VOZ ACTIVA VOZ ACTIVA VOZ ACTIVA


MODO INDICATIVO MODO SUBJUNTIVO MODO SUBJUNTIVO
PRETERITO IMPERFECTO PRETERITO PERFECTO PRESENTE

1 1 1
S2 2 2
3 3 3

1 1 1
P2 2 2
3 3 3

b) Contemno, contemnis, contemnere, contempsi, contemptum= despreciar

VOZ ACTIVA VOZ ACTIVA VOZ ACTIVA


MODO INDICATIVO MODO SUBJUNTIVO MODO SUBJUNTIVO
PRETERITO PERFECTO FUTURO IMPERFECTO PRESENTE

1 1 1
S2 2 2
3 3 3

1 1 1
P2 2 2
3 3 3

c) Commendo, commendas, commendare, commendavi, commendatum= recomendar

VOZ ACTIVA VOZ ACTIVA


MODO SUBJUNTIVO MODO SUBJUNTIVO GERUNDIO
PRETERITO PLUSCUAM PRET. IMPERF.

1 1 1
S2 2 2
3 3 3

1 1 1
P2 2 2
3 3 3

También podría gustarte