Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
(12) “ Carneadiis summa disputationis haec fu it: iura sibi homines pro
utilità te sanxisse, scilicet varia pro moribus; et apud eosdem prò temporibus
saepe mutata^ ius autem naturale esse nullum.”
(13) “ Ommes et homines et alias animantes ad utilitates sua« natura
ducente fe rri; proinde aut nullam esse iustitiam; aut, si sit aliqua, summan
esse stultitiam, quoniam sibi noceret, alienis commodis consulens.”
(14) “ Et inferebat haec argum enta: omnibus populis, qui floreret imperio,
et romanis quoque ipsis, qui totius orbis potirentur, si iusti velint esse, hoc
est, si aliena restituans,, ad casas esse redendum, et in aegestate ac niseriis
iacendum.” (Lactant. Inst. L. V, c. 16).
(15) “ Quod in singulis, id est in populis: nulla est tam stulta civitas, quae
non iniuste imperare malit, quam service iuste.”
(16) Tum, ommisis communibus, ad propia veniebat Carneades: Bonus vir,
inquit, si habeat servum fugitivum vel domum insalubrem ac pestilentem, quae
vitia solus sciat, et ideo proscribat, ut vendat, utrumne profitebitur, fugitivum
servum vel pestilentem domum se vendere, an celabit emptorem?
CARNÉADES DE CIRENE 299
oculta, será tenido como sabio, porque velará por sus cosas,
pero será reputado como malo, puesto que engaña” (17).
“ Si encuentra alguien que cree vender oropel, cuando la
realidad es que está vendiendo oro, o que cree vender plomo
siendo que vende plata, ¿callará para comprar a bajo precio,
o lo indicará y comprará a más elevado? Parece necio comprar
más alto. Por lo tanto, quien es justo y bueno, debe ser consi
derado tonto y al par tenido por malo el que es sabio” (18).
“ Luego, se ocupa de cosas de mayor gravedad, con objeto
de hacer ver que nadie puede ser justo sino a riesgo de su vi
da” (19).
“ Qué hará el justo si, por casualidad, sufre un naufragio y
otro hombre más débil que él se aferra a una tabla? ¿No se
subirá el mismo y así se salva, echando al débil, sobre todo
teniendo en cuenta que no hay testigo alguno en medio del
mar?” (20).
“ Si es sabio, lo hará, ya que de lo contrario perecería. Si
prefiere morir antes que hacer violencia a otro, realmente se
ría tenido por justo, pero, a la par, como necio por no guardar
su vida, guardando la ajena” (21).
(17) “ Si profitebitur, bonus quidem, quia non fallet; sed tarnen stultus
iudicabitur, quia vel parvo vendet, vel omnino non vendet. Si celaverit, erit
quiden sapiens, quia rei consulet; sed idem malus, quia fa lle t/’
(18) “ Kursus si reperiat aliquem, qui aurichalcum se putet vendere, quum
sit illud aurum; aut plumbum* quum sit argentum : tacebit, ut id parvo emat,
an indicabit, ut m agno? Stultum piane videtur malie magno. Unde intelligi
volebat, et eum, qui sit iustus ac bonus, stultum esse: et eum, qui sapiens
malum.”
(19) “ Transcendebat ergo ad maiora, in quibus nemo posset sine periculo
vitae iustus esset.”
(20) “ Quid ergo iustus faciet, si forte maufragium fecerit, et aliquis
imbeciìlior viribus tabulam ceperit? nonne illum tabula deturbabit, ut ipse
conscendat, eaque nixus evadat, maxime quum sit nullus medio mari testis?”
(21) “ Si sapiens est, faciet; ipsi enim pereundum est, nisi fecerit. Si
autem mori maluerit, quam manus inferre alteri, iam vero iustus ille, sed
stultus est, qui vitae suae non parcat, dum parcit alinae.”
300 FERNANDO NESTARES GUILLEN
* * *
(26) Libro I.
CARNÉADES DE CIKBNE 303
* * *