Está en la página 1de 9

FBULAS DE ESOPO

(seleccin)

El gnero literario del cuento es de origen popular, annimo; se suele transmitir de


generacin en generacin hasta que alguien, en un cierto momento, lo fija por escrito.
En la antigua Grecia, estos cuentos solan atribuirse a Esopo. As, Esopo sera, segn la
opinin ms extendida, un personaje legendario, una invencin para procurar un autor
a las fbulas y en general a los cuentos populares. Ya Herdoto se refiere a Esopo en
sus Historias (II 134): segn este relato, Esopo fue un esclavo frigio que, tras muchos
viajes y peripecias, haba sido acusado en Delfos de un robo sacrlego que no cometi;
los delfios lo condenaron a morir despeado, pero Apolo castig a los delfios y glorific
a Esopo. Por Platn (Fedn, 61 b) sabemos tambin que casi todos los atenienses de la
poca de Scrates conocan de memoria fbulas espicas; era tambin corriente que
tales fbulas fuesen puestas en verso, componiendo pequeos poemas fciles de
memorizar. En todo caso, su dudosa existencia, en torno a la cual se crearon leyendas
y ancdotas de muy dudosa autenticidad, habra de situarse en el perodo de
florecimiento del gnero potico gnmico (siglo VI a. C.). Las llamadas fbulas
espicas son breves relatos en prosa, con intencin ejemplarizante, que gozaron de
extraordinaria popularidad por su sencillez y carcter moralizante y a menudo satrico.
Dentro de las fbulas, las ms importantes son las de animales, que debieron existir
desde muy antiguo (no se encuentran en Homero, pero ya aparecen en Hesodo y en
Arquloco) y en las que es notoria la influencia oriental. Estas fbulas de animales
destacan por sus moralejas: suponen una crtica social, generalmente contra la
arbitrariedad de los poderosos y a favor de los dbiles. En general, la f bula espica
no puede ser considerada una literatura de altos vuelos, como la tragedia o la lrica,
pero es la esencia de una sana sabidura popular que ha existido en todos los pueblos
y civilizaciones.
Al parecer, fue Demetrio de Falero (siglo II a. C.) el primero que recogi y puso
por escrito estas fbulas (aunque su texto nicamente nos es conocido por la edicin
que de l hizo el monje griego Mximo Planudes en el siglo XIV). Las fbulas espicas
fueron imitadas luego en trmetros ymbicos por el latino Fedro, que ampli el
repertorio e introdujo en ellas alusiones polticas, y por el griego Babrio (siglo II),
considerado el primer poeta autntico en el campo del gnero gnmico de la fbula.
El xito y la influencia de estas fbulas se mantendrn luego durante muchas siglos y
tendrn muchos e ilustres imitadores, especialmente el francs Jean de la Fontaine
(siglo XVII) y, entre nosotros, Samaniego e Iriarte (siglo XVIII).

1. Las dos alforjas

Promhqeu` plsa pot a)nqrwpou do phra e)x au)tw!n a)pekrmase, th`n me`n a)llotrwn
kakw!n, th`n d i)diwn, ka th`n me`n tw!n o)qnewn e%mprosqen e%taxe, th`n d e(tran o%pisqen a)ph
rthsen. )Ex ou? dh` sunbh to a)nqrwpou t mn a)lltria kak e)x a)pptou katoptzesqai, t d
i%dia mh` proora!sqai.
Totw tw! lgw crhsaito a%n ti pr a%ndra polupragmona, o/ e)n toi! e(autou! prgmasi
tuflwttwn tw!n mhdn proshkntwn khdetai.

2. El cuervo enfermo

Korax nosw!n efh th! mhtri: Mh!ter, eucou tw! qew! kai` mh` qrhnei. (H d u(polabou!sa

efh: T se, w? tknon, tw!n qew!n e)lehsei; tino ga`r krea u(p sou! ge ou)k e)klph;

(O mu!qo dhloi! o/ti oi( pollou` e)cqrou` e)n biw econte, ou)dena filon e)n a)ngkh
eu(rhsousin .

3. La gallina de los huevos de oro

Ornin ti eice kalh`n crusa! w) tktousan: nomsa d endon au)th! ogkon crusou

einai ka qsa euren ou?san o(moan tw!n loipw!n o)rnqwn . (O d a)qron plou!ton e)lpsa
eu(rei!n, ka tou! mikrou! krdou e)sterhqh.
/Oti toi! parou!sin a)rkesqw ti ka th`n a)plhstan feugtw.

4. El cazador y la perdiz

)Orniqoqhra o)yiateron au)tw! xnou paragenomnou, mh` e%cwn o/ ti au)tw! paraqeih, w/rmhsen
e)p tn tiqassn prdika ka tou!ton qein e%melle. Tou! d ai)tiwmnou au)tn w( a)criston, ei%ge
poll w)felomeno par au)tou! tou` o(moflou e)kkaloumnou ka paradidnto, au)t a)nairei!n
au)tn mllei, e%fh: )All di tou!to se ma!llon qsw, ei) mhd tw!n o(moflwn a)pch.
(O lgo dhloi! o/ti oi( to oi)keou prodidnte ou) mnon u(p tw!n a)dikoumnwn misou!ntai,
a)ll ka u(p totwn oi? proddontai.

5. La cierva y la via

Elafo kunhgo fegousa u(p a)mplw e)krbh. Parelqntwn d o)lgon e)kenwn, h( e)lafo
telw h%dh laqei!n dxasa, tw!n th! a)mplou fullwn e)sqein h%rxato. Totwn d seiomnwn, oi(
kunhgo e)pistrafnte ka, o/per h?n a)lhq, nomsante tw!n zwwn u(p toi! flloi ti
krptesqai, blesin a)nei!lon th`n e%lafon. (H d qnhskousa toiau!t e%lege: Dkaia pponqa: ou)
gr e%dei th`n swsasn me lumanesqai.
(O mu!qo dhloi! o/ti oi( a)dikou!nte tou` eu)ergta u(p qeou! kolzontai.

6. Los ladrones y el gallo

Klptai ei? tina oi)kan ei)selqnte ou)dn mn a%llo eu?ron, mnon d a)lektruna ka
tou!ton labnte a)phllghsan. (O d mllwn u(p au)tw!n qesqai e)deto o/pw au)tn a)polswsi,
lgwn crhsimon e(autn toi! a)nqrwpoi ei?nai nktwr au)to e)p t e%rga e)geronta. Oi( d
u(potucnte e%fasan: )All ka di tou!t se ma!llon qomen: e)kenou gr e)gerwn h(ma! ou)k
e)a! kleptein.
(O lgo dhloi! o/ti tau!ta mlista toi! ponhroi! h)nantwtai a/tina tw!n crhstw!n e)stin
eu)ergethmata.

7. El labrador y sus hijos

Gewrg ti mllwn katalein tn bon ka boulmeno to e(autou! pai!da pei!ran

labei!n th! gewrga, proskalesmeno au)to e%fh : Pai!de e)mo, e)gw` mn hdh tou! bou

u(pxeimi, u(mei! d a%per e)n th! a)mplw. moi kkruptai zhthsante, eu(rhsete pnta. Oi( mn oun
oi)hqnte qhsaurn e)kei! pou katorwrcqai, pa!san th`n th! a)mplou gh!n met th`n a)pobwsin tou!

patr katskayan. Ka qhsaurw! mn ou) peritucon, h( d ampelo kalw! skafei!sa


pollaplasona tn karpn a)ndwken .
(O mu!qo dhloi! o/ti o( kmato qhsaur e)sti toi! a)nqrwpoi .
8. La liebre y la tortuga

Celwnh ka lagw per o)xthto hrizon. Ka dh` proqesman sthsante ka tpon

a)phllghsan. (O mn oun lagw di th`n fusikh`n w)kuthta a)melhsa tou! drmou, pesw`n par o(do`n
e)koima!to. (H de` celwnh suneidui!a e(auth! braduthta, ou) dielipe trecousa, kai` ou/tw koimwmenon
to`n lagwo`n paradramou!sa e)pi` to` brabei!on th! nikh a)fiketo.
(O logo dhloi! o/ti pollaki fusin a)melou!san pno e)nikhsen.

9. Los dos viandantes

Du e)n tau)tw! w(doiproun. (Etrou d plekun eu(rnto, o( e/tero e%legen: Eu(rhkamen. (O


d e/tero parhnei mh` lgein Eu(rhkamen, a)ll Eu/rhka. Met mikrn d e)pelqntwn au)toi!
tw!n a)pobeblhktwn tn plekun, o( e%cwn au)tn diwkmeno e%lege pr tn sunodoipron: )
Apolwlamen. )Ekei!no d e%fh: Mh` a)polwlamen ei%ph, a)ll a)polwla: ou)d gr, o/te tn plekun
eu?re, e)mo au)tn a)nekoinwsw.
(O mu!qo dhloi! o/ti oi( mh` metalabnte tw!n eu)tuchmatwn ou)d e)n tai! sumforai! be
baioi ei)si filoi .

10. La zorra y las uvas

)Alwphx limwttousa w( e)qeasato a)p tino a)nadendrado botrua kremamenou,

h)boulhqh au)tw!n perigenesqai, kai` ou)k h)dunato. a)pallattomenh de` pro` e(auth`n eipen:

omfake eisin.

Ou/tw kai` tw!n a)nqrwpwn enioi tw!n pragmatwn e)fikesqai mh` duna`menoi di a)sqeneian
tou` kairou` ai)tiw!ntai .

11. El len y la rana

Lewn, a)kousa batracou kekragto e)pestrfh pr th`n fwnh`n, oi)omeno mega ti zw!on

einai . Prosmena de` mikro`n crnon, w( e)qesato au)to`n a)p th! limnh e)xelqnta, proselqw`n
katepthsen ei)pwn: Ei?ta thlikou!to w%n thlikau!ta boa! ;
Pr a%ndra glwssalgan ou)de`n plon tou! lalei!n dunamenon o( lgo eu%kairo.
12. Los pescadores

(Aliei! e)xelqo`nte e)p ) agran ka polu`n cro`non kakopaqh`sante ou)de`n sunlabon:


kaqezmenoi d e)n th! nhi` h)qmoun. )En tosou!tw d qnno diwkmeno ka pollw! tw! r(ozw
fermeno e%laqen ei) t skfo e)nallmeno. Oi( d sullabnte au)tn ka ei) th`n plin
e)lsante a)phmplhsan.
Ou&tw polla`ki a/ mh` tecnh pare`sce, tau!ta tuch diebrbeusen.

13. Fbula del negro

Ai)qiopa ti w)nhsato, toiou!ton au)tw! to` crw!ma einai dokw!n a)meleia tou! proteron e%conto.

Kai` paralabw`n oikade, panta me`n au)tw! prosh!ge ta` r(ummata, pa!si de` loutroi e)peira!to kaqai

rein. Kai` to` me`n crw!ma metaballein ou)k eice, nosei!n de` tw! poiei!n paraskeuasen .
(O mu!qo dhloi! o(ti menousin ai( fusei w( proh!lqon th`n a)rchn .

14. El viejo y la muerte

Gerwn pote xula koya tau!ta ferwn pollh`n o(don e)badize . Dia` de to`n kopon th!
o(dou! a)poqemeno to` fortion to`n Qanaton e)pekalei!to . Tou! de` Qanatou fanento kai`

puqomenou, di ) h&n ai)tian au)ton parakalei!tai, o( gerwn efh : i/na to` fortion a%rh.

(O logo dhloi! o/ti pa! a)nqrwpo filozwo e)n tw! biw, kan dustuch! .

15. El caballo y el asno

Anqrwpo ti ei?cen i/ppon kai` onon. (Odeuontwn de`, e)n th! o(dw! eipen o( ono tw! i/ppw: aron

e)k tou! e)mou! barou, ei) qelei einai me sw!n. (O de` ou)k e)peisqh: o( de` ono, pesw`n e)k tou! kopou,

e)teleuthse. Tou! de` despotou panta e)piqento au)tw! kai` au)th`n th`n tou! onou doran, qrhnw!n o(

i(ppo e)boa: Oimoi tw! panaqlw, t moi sunebh tw! talaipwrw; mh` qelhsa ga`r mikro`n baro
labei!n, i)dou! a/panta bastazw, kai` to` derma.
(O mu!qo dhloi! o/ti toi! mikroi! oi( megaloi sugkoinwnou!nte oi( a)mfoteroi swqhsontai e)n
biw.
16. Las ranas que buscaban agua

Batracoi duo e)n limnh e)nemonto. Qerou de` xhranqeish th! limnh, e)keinhn katalipo
nte e)pezhtoun e(teran. Kai` dh` baqei! perietucon freati, o/per i)dw`n a/tero qaterw fhsi:

Sugkatelqwmen, w outo, ei) to`de to` frear. (O de` u(polabw`n eipen: An oun kai` to` e)nqade u/dwr
xhranqh!, pw! a)nabhsomeqa;
(O mu!qo dhloi! o/ti ou) dei! a)periskeptw prosienai toi! pragmasin.

17. La hormiga y la paloma

Murmhx diyhsa, katelqwn ei) phgh`n, parasurei` u(po` tou! r(eumato, a)pepnigeto.

Peristera` de` tou!to qeasamenh, klw!na dendrou perielou!sa, ei) th`n phgh`n erriyen, e)f ) ou kai`
kaqisa o( murmhx dieswqh.
)Ixeuth` de` ti meta` tou!to tou` kalamou sunqei`, e)pi` to` th`n peristera`n sullabei!n h%ei.

Tou!to d ) o( murmhx e(wrakw, to`n tou! i)xeutou! poda edaken. (O de a)lghsa tou te kalamou

erriye, kai` th`n peristera`n au)tika fugei!n e)poihsen.


(O mu!qo dhloi! o/ti dei! toi! eu)ergetai carin a)podidonai.

18. El cuervo y la zorra

Korax krea a(rpasa e)pi` tino dendrou e)kaqisen. )Alwphx de` qeasamenh au)ton kai`
boulomenh tou! kreato perigenesqai sta!sa e)ph!nei au)to`n w( eu)megqh te ka kaln, legousa

ka w( prepei au)tw! malista tw!n o)rnewn basileuein, kai` tou!to pantw an e)geneto, ei) fwnh`n

eicen. (O de` parasth!sai au)th! qlwn o/ti kai` fwnh`n ecei, a)pobalw`n to` krea megala e)kekragei: )

Ekeinh de` prosdramou!sa kai` to` krea a(rpasasa efh: w korax, ka frna ei) ecei, ou)dn a%n
e)dhsa ei) t pantwn se basileu!sai.
Pro` andra a)nohton o( logo eukairo .

19. La tortuga y el guila


Celwnh a)etou! e)dei!to i/ptasqai au)th`n didaxai. Tou! de` parainou!nto, porrw tou!to th! fu

sew au)th! einai, e)keinh ma!llon th! dehsei prosekeito. Labw`n ouk au)th`n toi! onuxi kai` ei) u/yo

a)nenegkw`n, eit ) a)fh!ken. (H de` kata` petrw!n pesou!sa sunetribh.


(O mu!qo dhloi! o(ti polloi` e)n filoneiki`ai, tw!n fronimwterwn parakousante, e(autou`

eblayan.

20. Ms vale pjaro en mano ...

)Ahdw`n e)pi` tino u(yhlh! druo` kaqhmenh kata` to` sunhqe h!den. (Ierax de` au)th`n qeasa
meno, w( h)porei trofh!, e)pipt sunelaben: h( de` mellousa a)nairei!sqai e)deeto au)tou! meqei!nai
au)thn, legousa w( ou)c i(kanh e)stin i(erako gastera au)th` plhrw!sai: dei! de` au)to`n, ei) trofh!
a)porei!, e)pi` ta` meizona tw!n o)rnewn trepesqai.
Kai` o& u(potucw`n eipen: a)ll ) egwge a)poplhkto an eihn, ei) th`n e)n cersi`n e(toimhn bora`n
pare ta` mhde`pw fainomena diwkoimi .
Ou/tw kai` tw!n a)nqrwpwn a)logistoi ei)sin oi& di ) e)lpida meizonwn pragmtwn t e)n cersi`n

onta proientai.

21. El nogal

Kara, par tina o(dn ou?sa ka u(p tw!n parintwn lqoi ballomnh, stenxasa pr
e(auth`n ei?pen: )Aqla ei)m e)gw, h/ti kat e)niautn e)mauth! u/brei ka lpa parcw.
(O lgo pr tou` e)p tw!n i)dwn a)gaqw!n lupoumnou.

22. La leona y la zorra

Laina o)neidizomnh u(p a)lwpeko e)p tw! di pant e/na tktein: /Ena, e%fh, a)ll le
onta.
/Oti t kaln ou)k e)n plhqei dei! metrei!n, a)ll pr a)reth`n a)fora!n.

23. El asno con piel de len

%Ono dorn lonto e)penduqe lwn e)nomzeto pa!sin, ka fugh` mn h?n a)nqrwpwn, fugh d
poimnwn. (W d a)nmou pnesanto h( dor perihrqh ka gumn o( o%no h?n, tte dh` pante
e)pidramnte xuloi ka r(oploi au)tn e%paion.
/Oti pnh ka i)diwth w$n mh` mimou! t tw!n plouswn, mh` pote katagelasqh! kai` kinduneu
sh: t gr xnon a)nokeion.

24. La zorra y la mscara

)Alwphx ei) oi)kan e)lqou!sa u(pokritou! ka e/kasta tw!n au)tou! skeuw!n diereunwmnh, eu?re
ka kefalh`n mormolukeou eu)fuw! kateskeuasmnhn, h&n ka a)nalabou!sa tai! cersn e%fh: %W
oi/a kefalh, ka e%gkefalon ou)k e%cei.
(O mu!qo pr a%ndra megaloprepei! mn tw! swmati, kat yuch`n d a)logstou.

25. La caa y el olivo

Di karteran ka i)scn ka h(sucan klamo ka e)laa h%rizon. Tou! d kalmou


o)neidizomnou u(p th! e)laia w( a)duntou ka r(adw u(poklinomnou pa!si toi! a)nmoi, o(
klamo siwpw!n ou)k e)fqgxato. Ka mikrn u(pomena, e)peidh` a%nemo e%pneusen i)scur, o( mn
klamo u(poseisqe ka u(poklinqe toi! a)nmoi r(adw dieswqh: h( d e)laa, e)peidh` a)ntteine
toi! a)nmoi, kateklsqh th! ba.
(O mu!qo dhloi! o/ti oi( tw! kairw! kai` toi! krettosin au)tw!n mh` a)nqistmenoi krettou ei)s
tw!n pr mezona filoneikontwn.

26. La cigarra y la hormiga

Qrou w/ra mrmhx peripatw!n kat th`n a%rouran purou` ka kriq sunlegen,
a)poqhsaurizmeno e(autw! trofh`n ei) tn ceimw!na. Knqaro de` tou!ton qeasmeno e)qaumasen w(
e)piponwtaton, ei%ge par au)tn tn kairn mocqei! par o/n t a%lla zw!a pnwn a)feimna r(astwnhn
a%gei. (O d tte me`n h(scazen: u/steron d, o/te ceimw`n e)nsth, th! kprou u(p tou! o%mbrou
e)kluqesh, o( knqaro h?ke pr au)tn limwttwn ka trofh! metalabei!n demeno. (O d e%fh
pr au)tn: W knqare, a)ll ei) tte e)pnei, o/te e)mocqoun ka e)m w)nedize, ou)k a$n nu!n
trofh! e)pedou.
Ou/tw oi( par t eu)qhnea tou! mllonto mh` pronooumenoi par t tw!n kairw!n
metabol t mgista dustucou!sin.
27. La perra que llevaba un trozo de carne

Kwn krea e%cousa potamn dibaine: qeasammh d th`n e(auth! skin kat tou! u/dato,
u(plaben e(tran kna ei?nai mei!zon kra e%cousan. Diper a)fei!sa t i%dion w/rmhsen w( t
e)kenh a)fairhsomnh. Sunbh d au)th! a)mfotrwn sterhqh!nai, tou! mn mh` e)fikomnh, diti ou)d
h?n, tou! d, o/ti u(p tou! potamou! paresrh.
Pr a%ndra pleonkthn o( lgo eu%kairo.

28. El nio que se baaba

Pai! pote loumeno e%n tini potamw! e)kindneusen a)popnigh!nai. )Idw`n d tina o(doipron,
tou!ton e)p bohqea e)kalei. (O d e)mmfeto tw! paid w( tolmhrw!. T d meirkion ei?pe pr
au)tn: )All nu!n moi bohqei, u/steron d swqnti mmyh.
(O lgo ei%rhtai pr tou` a)formh`n kaq e(autw!n didnta a)dikei!sqai.

29. Las moscas

%En tini tamiew mlito e)pekcuqnto, mui!ai prospta!sai kathsqion: dia` d th`n glukthta
tou! karpou! ou)k a)fstanto. )Empagntwn d au)tw!n tw!n podw!n, w( ou)k e)dnanto a)napth!nai,
a)popnigmenai e%fasan: %Aqliai h(mei!, ai& dia` bracei!an h(donh`n a)pollmeqa.
Ou/tw polloi! h( licnea pollw!n ai)ta kakw!n gnetai.

30. El hombre entrecano y las prostitutas

)Anh`r mesoplio do e)rwmna ei?cen, wn h( mn na u(ph!rcen, h( d presbu!ti. Ka h( mn


probebhkui!a ai)doumnh newtrw au)th! plhsizein, dietlei, ei% pote pr au)th`n paregneto, ta!
melana au)tou! trca periairoumnh. (H d newtra u(postellomnh gronta e)rasth`n e%cein t
poli au)tou! a)pspa. Ou/tw te sunbh au)tw! u(p a)mfotrwn e)n mrei tillomnw falakrn
gensqai.
Ou/tw pantacou! t a)nwmalon e)piblaq e)sti.

También podría gustarte