Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
pgina
GRATIS
Curaao Showbizz a keda eksist MEO ta kla pa start
Un ministerio dedik
3/4
7/8 9
pgina
pgina
pgina
20
Bo mes negoshi?
pgina 4 pgina 18
pginanan
3 - 15
Empresa Chik
ta un publikashon di Kmara di Komrsio i
Industria di Krsou Su meta ta pa inform i eduk empresario chik pa e por sigui kontribu na desaroyo ekonmiko di Krsou. Redakshon: Un tim di Kmara di Komrsio huntu ku diferente kolaborador Telefon: 461-3918 Aviso: Spotlite Productions Farley Lourens Telefon: 767-0907 Telefon: 560-8284 E-mail: info@spotlite-productions.com Kompaginashon i imprenta: Drukkerij Amigoe Kordinashon: Intermediate N.V. Telefon: 737-1070 Tur derecho reserv Empresa Chik - Tambe riba Facebook!
pgina 4 >>>>
Darrel Rimon: Awor ku mi a kaba mi estudio di merkadeo mi ke hasi Curaao Showbizz full time
E terenonan ku Curaao Showbizz ta kubri ta entre otro farndula, deporte, lifestyle i moda. Interesante di e kompania aki ta ku el a inisi algun aa pas komo un proyekto di skol realis huntu ku Fundashon Negoshi Pikia. Darrel Rimon, un di motornan tras di e kompania, a kompart kon e idea a nase i desaroy i inform nos ken su koleganan den Curaao ShowBizz ta.
Aworak nos ta un tim di sinku persona ku primordialmente ta duna kontenido na Curaao ShowBizz. E akshonistanan ta mi persona i Edimar Phillips. Nos ta ser asist pa Jefferick Luciano kende ta perkur pa notisia internashonal i deporte huntu ku Edimar. Nos enfoke ta pa kubri notisia lokal i internashonal, pero na
Darrel a konta ku for di chik e tabatin e deseo di tin su mes negoshi. El a hasi un estudio di Merkadeo na OTC. Durante mi periodo komo studiante na OTC mi a papia na diferente okashon ku un amigu i kolega na skol tokante mi idea di negoshi. Den nos kurkulo di estudio nos tabata haa ls di maneho di negoshi komo un proyekto konhuntu di nos skol i Fundashon Negoshi Pikia. Komo parti prktiko di e estudio nos por a krea, lant i desaroy un negoshi. Mi amigu a motiv mi pa pone mi idea di Curaao ShowBizz funshon komo un negoshi pikia. Esaki lo mester a bira un prueba pa mi idea di negoshi. Darrel ta sigui konta ku dos persona ku a stimul masha hopi den realis su idea di negoshi
Pa klousur Darrel a kompart algun mensahe pa hbennan. Komo hben ta bon pa bo tin un vishon kiko bo ke logra den bida. Bo mester stipul metanan i traha ku pashon i dedikashon pa bo logra nan. E reto ta grandi pa buska den kada buraku, un oportunidat i traha duru pa bo mira resultado di bo trabou i tin algu ku bo por bisa esaki ta di mi mes. Maneh un kompania finansieramente ta hasi bo mas konsiente tambe. Maneh bo mes
Konseho na hubentut
negoshi ta hasi bo mas madur. Mi no ta bisa ku ta fsil pero si bo sa kiko bo ke i unda bo ke yega i ta dispuesto pa kontra bientu i marea logra bo metanan, bo lo piki fruta di bo esfuersonan. Pues si bo tin un idea di negoshi, ambishon i pashon pa logra, pone bo mih pia dilanti i bai pe! Curaao Showbizz Quadrillestraat #6 Telefon: 515 99 63 Telefon.: (0031) 06 48 55 90 16 (na Hulanda) info@Curaaoshowbizz. com
i kada aa eskolar ku mini-empresanan ta aktivo te awor, ta un promedio di 2 hben ta sigui mesora ku un negoshi propio. Elgenia Pieternella presidente di Fundashon Negoshi Pikia (FNP) ta bisa ku lo bo kere ku no ta hopi, pero tene na kuenta ku e gran mayoria di e hbennan ta studiante ku ainda falta basta aa di estudio pa bai. Loke si ta pasa hopi mas tantu ta ku studiantenan ku a hasi e proyekto, por ehmpel na VSBO, entretantu ya ta lantando nan di dos f di tres mini-empresa komo studiante.
nan ku a yega di partisip na e proyekto mini-empresa di Fundashon Negoshi Pikia por mira kon esnan ku disid di sigui ku e konsepto ku nan a traha riba dje na skol f esnan ku kumins algu nobo, ta hasi esaki pasobra nan ta sinti e nesesidat grandi di hasi algu ku nan mes krea, algu di nan mes, algu ku nan por usa pa realmente hasi un diferensia riba merkado. Elgenia Pieternella a bisa pa tuma ehmpel di CuracaoShowBizz, ganad di e siklo di mini-empresa pa aa eskolar 2011/2012. E konsepto aki a keda desaroy pa un grupo di studiante den nan delaster aa di skol i for di inisio sigur un di e mini-empresarionan ya tabata determin pa krea algu ku por sigui riba merkado. Despues ku nan a logra mayoria di nan metanan durante e periodo di mini-empresa i a gana e premio apsoluto komo Mini-Empresa di aa di Fundashon Negoshi Pikia, e hben Darrel Rimon a palabr ku su koleganan ku e por a sigui ku e konsepto. E otronan a keda disponibel pa yuda si lo tabatin mester. CuracaoShowBizzawor ta un di e kompanianan di fotografia di farndula i merkadeo via mediososial mas popular i ku a konos un kresementu eksplosivo, hasiend lider den e merkado a base di su kantidat di siguidnan via Facebook.
E aa aki, por ehmpel, FNP ta trahando ku studiantenan ku tabata entre e promnan na VSBO Regina Pacis algun aa pas i ku despues a pasa den e trayekto atrobe dos aa pas na Nilda Pinto SBO den e estudio Boekhoudkundig Medewerker i ku e aa aki ta fuertsimo ku nan mini-empresa den e estudio pa nan ta Administrateur. Algun di nan ke sigui sigur despues di esaki, pero e meta prinsipal ta pa kada bes nan por hasi mih konekshon entre teoria i prktika i komprond i aplik e materianan di skol mih den realidat. Finalmente ta ku e propsito aki ta ofres e proyekto den skol i no komo proyekto separ for di skol.
Sigui ku e konsepto
pgina 5 >>>>
Elgenia Pieternella di Negoshi Pikia: Tur studiante mester sia profeshonalismo, planifikashon i kolaborashon.
nan amplia nan netwerk. Tambe e mini-empresanan mester por kontakt un coach finansiero ku por fungi komo accountant i konsehero pa loke ta trata e rea di atministrashon i planifikashon finansiero. E kompanianan mester gener nan kapital inisial te un mksimo di 3000 florin pa medio di benta di akshon. Komersiantenan interes den e desaroyo di e konseptonan di e miniempresanan i sigur den e desaroyo di e hben empresarionan mes por hasi esaki kumprando
akshon den e kompanianan. Ku esaki e komersiante invershonista ta atker derecho di voto den e kompania i por yuda sigur ku e mini-empresanan sigui e ruta komersial mas tantu posibel. Otro forma ku komersiantenan por kontribu na e proyekto ta adoptando un f otro aktividat f premio ku por forma parti di e trayekto di mini-empresa. Fundashon Negoshi Pikia tin hopi plan pa e hbennan di Krsou, entre otro kompet riba nivel internashonal ku mini-empresanan
di Krsou. Interes pa yuda desaroy hbennan ku ta destak manera nos deportistanan, msikonan i hopi otro di nos yunan di tera. Aserk un di e miembronan di direktiva di Fundashon Negoshi Pikia pa plania pa mas i mas ksito di nos hbennan. Elgenia Pieternella Fundashon Negoshi Pikia Telefon; 461 1451 (entre 8or di mainta pa 12or) E-mail; fnpoffice@gmail. com Elpicur@yahoo.com
antamentu di bo negoshi, irespekto si bo ta hben f mas grandi, ta keda un paso eksitante. E por brinda e empresario prinsipiante un kantidat grandi di benefisio, manera bo ta bo propio dunad di trabou, bo mes ta pone bo oranan di trabou i sigur si e loke bo ta hasi ta algu bo ta gusta, e ta duna bo gana. Pero realis alabes ku tur esaki ta reker di bo hopi bon planifikashon, kreatividat i trabou duru. Awor ku bo no tin niun hende riba bo mas, no ke men ku bo por ln. E negoshi ta depend awor kompletamente di bo.
ta yega na akuerdo pa enkargo nobo, etc. Un sierto kurso pa sia hiba negosiashon lo yuda sigur. Kreatividat. Bo sa bini ku ideanan inovativo? Bo ta laga bo imaginashon traha pa bo? Sa surgi momento ku bo mester konfia riba bo kreatividat pa logra sierto meta. Sosten di otronan. Hasta prom ku bo kumins ku bo propio negoshi, forma un srkulo di hende i instansia ku por respald bo den ehekushon di bo plannan. Lo tin momento ku bo mester tuma desishon importante. Si bo no tin hende ku por kai bk riba dje, wak si bo por haa un mntr ku por guia bo den e fase inisial. Esaki mester ta un hende di konfiansa,
oper pa bira un empresario eksperensi. Ta manera ku muchu bo no por sali na kareda mesora. Bo ta kumins na gatia pa pokopoko bo lanta riba pia pa kana di forma orden i bon kordin. Ekspertonan lo por duna bo un man pa e siguiente dies pasonan ku ta kuadra ku un bon planifikashon. Paso 1: traha un plan di negoshi. Aplik e rekursonan nesesario pa yega na un bon business plan ku por guia bo den sobr di e proseso pa realis bo plannan i maneh bo negoshi di un forma responsabel. Paso 2: perkur pa haa entrenamentu i asistensia. Ni maske kon independiente bo ke ta, ta benefisi abo i bo negoshi pa bo hasi uso di e oportunidatnan ku tin pa bi sia kon pa lanta i maneh bo negoshi. Sigui kurso (Kmara d Komrsio tin algun atrobe) i laga eksperto ku ta ekspir konfiansa duna bo un man.
Bai p'e!
ku sabiduria, konosementu i eksperensia. Dies paso Den un siguiente fase lo bo mester pensa riba e
diferente pasonan ku tin di tuma pa yega na e momento ku bo por yama bo mes empresario nobo. Krda ku ta nobato bo ta e ora ei ku mester kumins
pgina 6 >>>>
negoshi, posiblemente lei por reker ku mester di prmit pa sierto aktividat komersial, apesar naturalmente di prmit di estadia pa straero, etc. Paso 10: bo mes responsabilidat. Komo empresario, sigur si bo tuma hende den servisio, bo ta tuma sierto responsabilidat riba bo ku bo mester kumpli kun debidamente. Realis bo esei bon. Ku e pasonan aki bo por wak si ainda bo ke sigui ku bo plannan. Negoshi tin sierto riesgo mar ne, pero lantamentu di negoshi no ta igual ku tira par. Al kontrali, si bo a repas e diferente fasenan di un manera serio, bo mes por determin si ta bal la pena sigui.
ktober 2013
Kiko ta e respt di e bibida CocaCola? Kon bini ta un region na China so a disfrut pa siglonan di e ganashi di kolekta hilu di seda di e bichi di seda? Kontesta pa tur dos e preguntanan ei ta: Sekreto di Negoshi. Sekreto di Negoshi ta e forma mas us pa kompanianan, grandi, mediano i chikitu, pa proteh nan mes kontra nan kompetidornan. Hopi kompania ta prefer di usa e forma aki di protekshon di Propiedat Intelektual. Pero dikon? Kiko ta sekreto di negoshi? Kiko ta e ventaha i e desbentaha di hasi uso di e forma di protekshon aki? I kon bo por limit e desventaha ku e ta trese kun? Sekresa, tambe ta ser konsider komo un forma pa proteh Propiedat Intelektual di un kompania. Tin diferente motibu pakiko un kompania por skohe pa e forma aki di protekshon i no hasi uso di reanan di derechi di propiedat intelektual manera por ehmpel derechi di patnt. Un di e motibunan ei ta pas sekresia no ta mar na ningun proseso di registrashon gubernamental. Konsekuentemente e no ta trese kostonan di abogado f otro profesional kun, ni tampoko e sekreto no ta bira pbliko una bes ku e bai den registronan. Banda di esaki, e informashon ku por ser proteh pa medio di sekresa ta muchu mas amplio ku lokual ta posibel pa medio di un patnt, kual ta ser otorg solamente na un invento nobo mundialmente. Den un forma simpel bis, sekreto di negoshi ta e informashon ku bo no ke pa bo kompetidor sa. E informashon ei por ta frmulanan sekreto, diseonan nobo pero tambe un teritorio nobo kaminda bo tin pens pa hasi negoshi. E ta kualkier informashon ku ta dunabu un ventaha, asta si un otro persona ta usando e kaba. E niko limitashon ta ku e sekreto no mester ta konos. E ltimo aki mes ta tambe e desventaha di e forma aki di protekshon. Bo no tin garantia di eksklusividat. Si un otro persona diskubr e sekreto, sin ku nan a hrt for di bo, no tin nada ku por wrdu has. Un forma pa bo limit e desventaha aki ta dor di usa un di e reanan di derechi di Propiedat Intelektual. Loke tambe por ser has ta di warda e sekreto den un i-Envelope. E i-Envelope ta un servisio di Ofisina pa Propiedat Intelektual, OPI, i e ta e medio pa bo sigur bo sekreto. E i-Envelope ta un nvelp spesial ku ta konsist di dos banda. Den kada banda bo ta hinka informashon idntiko. E i-Envelope mester ser entreg na OPI ser. Esaki ta garantis e usuario ku ta e so sa loke tin den e nvelp. E i-Envelope ta un medio pa bo sigur bo sekreto i tambe proba for di ki dia abo ta hasi uso di e sekreto ei. Si bo tin un sekreto di negoshi, bin ward den e i-Envelope.
edit pa: Ofisina pa Propiedat Intelektual Krsou
pa registr bo marka
inisterio di Desaroyo Ekonmiko (MEO) ta e instansia di gobirnu enkarg pa duna direkshon na un desaroyo ekonmiko duradero di nos pais. E ministerio ta sigui desaroyonan lokal i internashonal di aserka i ta wak dilanti riba desaroyonan lokal i mundial ku por tin efekto riba ekonomia di Krsou. E ministerio ta duna konseho na Gobirnu pa esaki na su turno, huntu ku e ministerio, yega na un maneho pa stimul i desaroy ekonomia. Banda di e tarea di konsehero aki, e ministerio entre otro ta brinda servisio i produktonan na sektor empresarial pa stimul hasimentu di negoshi duradero riba nos isla.
Skirb pa Farley I. Lourens
un kobertura ( borgsom ) pa sierto parti di e fiansa serka un instansia finansiero komersial i asina krea espasio pa por tuma un tiki mas riesgo den invershonnan ku ta hasi. Un otro forma di yudansa na empresarionan ku tabatin den pasado ta Ayudo den Atministrashon (ADA). Esaki tambe ta algu nos a nota ku tin hopi nesesidat pe, pero ku nos kier trese bk den un
MEO (ministerio di desaroyo ekonmiko) su ofisina na Molenplein s/n na Otrobanda for di kua ta stimul mas aktividat komersial.
Kobertura
tualmente no ta den ehekushon komo ku manera a inform anteriormente tabata hasiendo estudionan pa wak kiko ta nesesidatnan aktual di e sektor empresarial. Un di e nesesidatnan por ehmpel ta finansiamentu di proyektonan, f mih bis fondo di desaroyo pa stimul sektor empre-
sarial spesialmente e empresa chik i mediano. Den nos sondeo empresarionan ta mustra nos kontinuamente riba e echo ku no ta fsil pa nan haa finansiamentu serka bankonan komersial i te na ora un banko ke finansi un proyekto komersial, esaki ta eksig un garantia pa kubri hinter e suma di
e fiansa pa asina minimalis e riesgo pa e banko. En bista ku hopi negoshi tin mester di finansiamentu, nos ke realis un Fondo di Garantia pa Krdito pa asina duna un aporte di banda di gobirnu pa e finansiamentu por tuma lug un tiki mas fsil ku ta e kaso aworak. E fondo aki lo sirbi komo
forma ahust pa por yega na e resultado dese; esta ku e empresario ta desaroy abilidatnan pa komprond e nesesidat di tin un atministrashon bon na rdu. No ku nesesariamente e mester bira un atministrad e mes, pero
pgina 8 >>>>
Sosten
Ministerio pa Desaroyo Ekonmiko Molenplein z/n Otrobanda Telefon: 462-1444 E-mail info.meo@gobiernu.cw
www.empresachiki.com
Kvk - Empresa Chiki- ktober 2012 Mylene Luisa BAB - Vanessa Medema
BAB no ke ta e boeman!
BAB ta e fundashon di gobirnu enkarg ku kontrl riba pago di belasting. E fundashon tin 60 kontrolad den servisio, repart den 6 tim di kontrl. BAB tin akseso na tur informashon di Inspectie der Belastingen pa por ehers su trabou di kontrl, pero banda di esei nos ke tin un bon relashon tambe ku empresarionan na Krsou. Nos ke pa negoshi na Krsou pa ta compliant, esta pa nan ta paga belasting na tempu i korekto. Pesei BAB ta ofres e servisio grtis di Starters i Guait, asina Vanessa Medema ta sigui bisa. E proyekto di Startende Ondernemers ta pa asist e persona ku ta bai f a kumins un negoshi riba diferente tereno. E empresario ta haa guia riba tereno di inskripshon na Kmara di Komrsio, regla tokante prmit i atend asuntu fiskal, kumins i manten su atministrashon finansiero den sistema di kmpiuter dise pa esaki. Tambe e ta haa asistensia den e proseso pa yena papel di aangiften di inkomstenbelasting, loonbelasting, omzetbelasting i depend di e tipo di kompania, tambe winstbelasting. Tur esaki por sosod den forma personal entre e kolaborador di BAB i e empresario nobato, pero tambe via enkuentronan plenario. E tim no tin outoridat ni outorisashon pa duna konseho riba tereno fiskal. Nan por duna informashon si tokante leinan fiskal. Ta asist e empresario durante e periodo di mksimo 1 aa. E servisio aki ta grtis, pero ta guia e empresario pa despues di 6 luna e sera un kontrato ku un atministrad f akountent na kua BAB por traspas e trabou. Despues di un aa lo hasi un evaluashon di e guia den su totalidat pa koreg e eventual erornan ku por a present. Pa loke ta e tim di Startende Ondernemers, a kumins na 2010 ku 6 persona i a amplia esaki awor
l kontrario. Nos no tei pa kontrol so. Stichting Belasting Accountants Bureau (BAB) ke stimul nos ekonomia asistiendo empresario ku ke kumins un empresa propio f ku a kaba di kumins esaki.(Starterproject). Otro servisio di BAB pa duna empuhe na ekonomia ta GUIAT (Guia den Atministrashon i Impuesto Temporal). Meta dje proyekto aki ta pa guia empresa ku ta den problema finansiero i ta kore riesgo di bai fayit. Na palabra ta Vanessa Medema, lider di tim di kontrl di BAB, enkarg ku e proyektonan aki.
asistensia di GUAIT. Otro kondishon ku mester tene kuenta ku ne ta si BAB no a orden un investigashon di buki. Ademas e empresario mester sera kontrato ku un atministrad, akountent i/f konsehero di belasting pa tuma e atministrashon i pa guia e proseso di hasi aangifte di belasting despues ku GUAIT finalis. Banda di Starterproject i GUAIT, BAB a publik e buki Handboek voor ondernemers ku ta duna empresario tur informashon nesesario pa lanta i manten un negoshi eksitoso na Krsou. E manual aki ta kosta 25 florin i ta optenibel na Hulandes, Papiamentu, Ingles, Spa i Chines na BAB.
Starterproject
te ku 11 persona di kua kada un ta guia un mksimo di 10 empresario nobo. Esaki ta e mesun tim ku ta enkarg ku e proyekto di verzegelde kassa, kahanan f prenternan sey, den kua no por manipul informashon. Pa prom di yanari 2014 hopi empresa na Krsou ta oblig di usa kaha sey pa nan atministrashon. Benefisionan di e Starterproject pa e empresario ta : Mih kalidat di atministrashon di e empresa Mih kontrl di entrada i gastu Mih maneho di ganashi Deklarashonnan (aangiften) na rdu I hopi mas informashon balioso.
di asistensia riba tereno finansiero i asuntunan di belasting. Hopi di e empresarionan aki no por paga un atministrad f akountent pa asist nan den retraso den pago di belasting f debenan haltu na belasting. BAB en konekshon ku e situashon aki a implement un di dos tim di asistensia ku ta bai mas leu ku e Starterproject: GUAIT (Guia den atministrashon i Impuesto Temporal). Aparte di asist empresa ku ta den problema finansiero, GUAIT tin komo meta tambe stimul empleo pa atministrad, akountent i f konsehero riba tereno di belasting. Mas empresa por sanea, mas trabou e profeshonalnan aki tambe por tin. BAB ta di opinion ku empresarionan ta kore riesgo ora nan invert nan kapital den un empresa. Nan ta kontribu na ekonomia, ta krea puesto di
trabou i ta paga belasting. Pesei BAB ta haa importante pa su empleadonan sia konos empresanan na Krsou di paden i di aserka pa asina haa mih bista i mas komprenshon pa e problemanan ku empresario por haa nan kun. Via di GUAIT esaki awor ta posibel i alabes ta kondus na un mih relashon entre BAB i empresarionan na Krsou. Pero e meta prinsipal di GUAIT ta pa preven ku empresa ta bai fayit pasobra nan tin debe atras na belasting i prima sosial. Mas empresa por sanea, mas aktividat komersial, mas empleo i mas entrada na belasting, loke ta un winwin pa tur partido enbolb. Ta investig prom si enbrdat e empresario no por paga un atministrad, akountent f konsehero di belasting. Si esei ta e kaso anto e empresario ta bini na remarke pa haa
Vanessa Medema: Den kaso ku un persona ta traha i banda di esei tin su mes negoshi, e mester atministr su negoshi meskos ku un eenmanszaak. Lei ta stipul ku na tur momento bo atministrashon mester ta di tal manera, ku por haa e informashon nesesario pa impon belasting. Durante kontrl a sali na kla ku hopi negoshi ta risib sn ksh. Den e kaso ei mester tin un atministrashon di loke ta drenta i loke ta sali i na final di dia mester tin e Z-afslag pa kontrl. En konekshon ku kontrl ta rekomendabel semper pa warda dokumentu manera atministrashon, statement di banko i oferta ku a manda etc. te 10 aa pas. Pa mas informashon tokante e proyektonan aki i e kondishonnan pa por partisip, por tuma kontakto ku: Vanessa Medema Telefon : 734.2714 E-mail: Vanessa.Medema@sbab.cw starterproject@stichtingbab.com
Kondishon
GUAIT
Durante ehekushon di trabounan di e Starterproject a sali na kla ku hopi empresa tin nesesidat
rsou tabata anfitrion di e organisashon mundial Global Council of Sales and Marketing (GCSM) ku tabata di bishita na Krsou ku un delegashon grandi di empresario i ehekutivonan haltu Brazilero den kuadro di e premionan di Latin American Marketing Personality Awards 2013 (LAMPA) ku a tuma lug na Santa Barbara Resort.
datnan di Brazil i Latino Amrika, e organisashon LAMPA i Global Council of Sales & Marketing a honra tambe diferente persona lokal: minister di Desaroyo Ekonmiko Stanley Palm, Presidente di Kmara di Komrsio i Industria Willem (Billy) Jonckheer, Presidente di CTDF Tarzeno Cirkens, Direktor di CTEX Anthony de Lima, Direktor di CTB Hugo Clarinda i tambe seor Steven Martina den su kalidat di ks-minister di Desaroyo Ekonmiko.
E premio mksimo LAMPA Award 2013 a bai pa Jos Roberto Maluf, presidente di e revistanan America Economia, Rolling Stone i Caras Brazil, ku meskos ku vrios otronan di e delegadonan di af a bini ku su famia pa pasa un dushi fakansi na Krsou.
Riba djabirn dia 13 di sptmber e delegashon di e nominado i empresarionan di nivel haltu tabatin e oportunidat pa interkambi ku empresarionan lokal ku interes pa inisi kontakto di negoshi entre Brazil i Krsou den un seshon di matchmaking den Ouditorio di Kmara di Komrsio i Industria. Durante e enkuentro aki a hiba palabra ministernan di Desaroyo Ekonmiko Stanley Palm i di Finan-
- ku tin mas di 730 tienda na Brazil i mas di 23.000 empleado -, seora Chieko Aoki di Blue Tree Hotels ku mas di 4600 kamber den 18 siudat na Brazil -, i e premio mksimo a bai pa seor Jos Roberto Maluf, Presidente di e revistanan America Economa, Rolling Stone i Caras Brazil. E eskoho pa tene e aktividat na Krsou tabata un resultado konkreto di e bishitanan ku sektor priv i pbliko a hasi konhuntamente na Brazil pa yega na introdukshon di Krsou i duna kontenido na lasonan komersial entre e paisnan. Ademas di personaliOtro LAMPA Award 2013 a bai pa seora Luiza Helena Trajano di Magazine Luisa ( ku mas di 730 tienda i 23 mil empleado) aki flanki pa minister Stanley Palm na su banda drechi i presidente di Kmara di Komrsio Stanley Palm na su banda robes.
10
sa Jose Jardim. E partisipantenan a konsider e interkambio komersial aki sumamente eksitoso. A yega na un kantidat di
Si abo komo empresario ke informashon di kompanianan di Brazil ku tabata presente for di e sektor den kua bo ta oper, tuma kontakto ku Kmara di Komrsio via e-mail : businessinfo@Curacaochamber.cw
Den ouditorio di Kmara di Komrsio na Pietermaai a tene un seshon plenario pero aya tambe a organis seshonnan di matchmaking.
11
mara di Komrsio tin 5 aa ta trahando riba e merkado Brazilero i e aa aki esaki a kulmin den e mishon komersial di empresarionan Brazilero ku a bishit nos isla. Billy Jonckheer presidente di Kmara di Komrsio tabata un di esnan na kabes di emishon komersial aki. E intenshon ta pa haa empresarionan di e merkado Brazilero bin Krsou, pa nan por ta interes den usa Krsou komo hub pa drenta Karibe, Europa i Merka.
no ta follow-up. Awor aki tin tambe e Kmara di Komrsio Krsou Brazil ku tin un rl importante pa tambe follow-up ku esnan interes den Krsou. Nan tarea tambe ta pa yuda den buska e partner ku e empresa mester pa hasi negoshi aki na Krsou. Miembresia na Kmara di Komrsio a baha ltimo dos aa. Hopi kompania offshore a bai i lokalmente tin hopi kompania ku ta serando nan porta. Pesei Kmara di Komrsio ta bati klk pa hasi algu. Tin hopi proyekto pa Krsou wanta pa mira kiko ta bai pasa. Hendenan ke mira kiko ta bai pasa prom ku hasi invershon grandi. Pesei e summit ekonmiko ta importante pa atend e puntonan problemtiko i pa asina nan mustra ku nan ta trahando riba e puntonan pa e hendenan tg por sigui tin interes den Krsou. E prksimo mishon komersial ta esun pa Colombia i Brazil na novmber. Tambe nan tin un plane pa China, kisas pa novmber tambe, i ku ya minister a mustra interes pa bai huntu. Asina nan ta konsentr riba tres merkado ku ta Colombia, Brazil i China i tambe kisas Panam. Nan no por konsentr riba hopi kos pareu, pero mester kumins traha riba esakinan, logra ksito i sigui pa otronan. Huntu ku e LAMPA Award e organisashon a laga traha e revista The Winners. E tin entrevista ku diferente persona importante di Krsou i den e revista tin hopi foto impreshonante di nos isla. E revista tin un sirkulashon di 10 mil i nan ta repart esaki na diferente empresa na Brazil. Esaki ta un empuhe grandi pa Krsou. E ta un bon propaganda di Krsou ku ta mustra diferente tipo di negoshi na Krsou i tambe partinan turstiko.
ku fin di aa lo por tin maske ta un kompania ku ta kumins hasi uso di e posibilidat i fasilidatnan ku Krsou ta ofres. Pa loke ta e interes di komrsio di Krsou den e mishon komersial aki, Billy Jonckheer tabata un tiki desapunt. El a bisa ku el a kere ku mas kompania lo a reakshon, pero esei ta un eksperensia ku nan sa tin mas biaha. Hopi biaha nan tin di pusha duru pa demostr ku Krsou no ta kaba na nos kostanan. Mester konvens nan pa hasi. Tabatin mas o mnos 25 kompania presente i Billy Jonckheer a frwaktu mas reakshon di komrsio. Komo ehmpel el a menshon un seora na Brazil ku huntu ku su famia ta dise prenda i hoya. Nan kier a haa un partner lokal pa bende nan produkto. Esei Kmara di Komrsio a purba hasi. El a bisa di a frwaktu kompanianan manera di haf pero nt eseinan a hasi falta. Tin tendensia ku nos ta bisa tin kos ta stroba nos pa ta hub logstiko, pero nos tin di sigui dal bai. Tin kompania ta dal e stap pa hasi tg apesar di vrios estorbo den kaminda. Ora bishita paisnan manera Brazil i Colombia por mira e interes ku nan tin den Krsou pasobra nan ta buska lug safe pa hasi nan eksportashon. Nos haf i nos leinan ta brinda nan e posibilidat i siguransa aki pa na drenta por ehmpel Oropa. Pa loke ta kompanianan ku a demostr interes durante e mishon komer-
Miembresia a baha
A spera mas
Impreshon
Billy Jonckheer: Mester bini kambio den asuntu di prmit pa kompania di af estables ak.
Empresario di Brazil
Desidido
sial Billy Jonckheer a menshon e seora ku ta dise hoya i tambe tabatin kompania ku ta aktivo bendiendo suplemento di kuminda. Minister a firma tres karta di intenshon ku kompanianan entre otro di stal ku ke mira posibilidat pa bini aki. Den tur esaki Curinde ta hunga un rl masha importante, pasobra hopi di e kompanianan ku ke bin estables aki ke usa Krsou hub i nan mester di e-zone. E fasilidat ei tei, pero tin sierto di e kosnan ta tuma muchu tempu pa keda kla. E ta kere ku denter di prksimo lunanan mester bini kambio pa entre otro prmit pa un kompania estables aki na Krsou.
E kompanianan aki no ta bai prd 6 luna pa un aa pa haa prmit. Pero minister Palm a mustra su interes pa traha riba esaki. Komrsio na Krsou ke mira kambio i gobirnu ta komprond. Nan di Kmara di Komrsio ta bai pone fecha pa e kosnan aki keda konkretis, pasobra ta hopi tempu kaba ta papiando di e mesun kos. Kmara di Komrsio lo follow-up ku e kompanianan pa sa kua informashon mas nan mester segun e presidente di Kmara di Komrsio. Esei ta loke tabata falta den pasado kaminda ta interes un hende pero
Revista
Follow-up
12
aduro & Curiels Bank N.V. huntu ku Innovatie Centrum Curaao, MEO i ADECK a uni forsa pa asina sigui kontribu pa enkurash e espritu empresarial i inovativo den nos komunidat. E biaha aki esaki a tuma lug den forma di un kompetensia pa e mih inovashon di sea produkto, servisio f proseso empresarial ku yama I Factor TV (I di innovation/inovashon) i lo keda transmit na televishon.
sigui elabor riba nan inovashon den e siguiente etapa di I Factor TV, ku lo keda transmit na televishon. E ocho finalistanan a result di ta e siguiente personanan i nan inovashon: Richard Martina - Chrome webpage customization Renato Ignacio App Miappoint, app pa evit paramentu den rei Otelo Reenis - Curaao Classic Boat Archel Kwidama - The Sabios, wega pa mucha Jeritza Beaumont - Bolo Pretu den empake di kas di kunuku Raymond Jamanika - Simulator pa sia kore outo Geert Huisman - Mobile Alarm App
13
Hben i trabou
Tambe tin reklamo riba e nivel di edukashon: por ehmpel, nan ta haa ku tin studiante ku a kaba UNA riba nivel di masters ta funshon mas riba nivel di HBO. Prinsipalmente den e sektor di horeca ademas tin e reklamo ku dominio di Ingles, Spa i Hulandes verbal i por eskrito a bai hopi atras. Uso di droga f alkohl tambe ta stroba ku sierto hben por haa trabou na kompanianan manera Isla, kaminda tin kontrl regular riba uso di supstansha ku ta influensh e mente. Segun sifranan di Ofisina Sentral di Statistik (CBS), na 2011 tabatin 7123 persona buskando trabou. Di nan 22.8% (1624 persona) ta hben entre 15 pa 24 aa. A base di sifranan kompil pa Ministerio di Desaroyo Sosial i Labor por a konklu ta kua ta e reanan kaminda si tin trabou. Ta trata aki di siguiente empleonan riba nivel di LBO: Bankwerker, insulator (trabou pa isol pipanan di gas f lkido riba tereno Isla) stellingbouwer, mtsla, pipefitter i elktrishn. Riba nivel di MBO mester di voorman i planner. Hbennan ku tin e preparashon aki f ku sigui un treinen por traha den vrios empresa na Krsou, manera Isla, Bulbai, Dk, Aqualectra i diferente kontratista ku tin nan shp por ehmpel na Heintje Kool i besindario. Tambe nan tin posibilidat pa traha na Aruba, Boneiru i na otro pais i isla den nos region. Dk resientemente a haa OK pa amplia nan fasilidatnan ku un Maritime City. Aki lo bai konstru boto chik manera pa e lotsnan ku ta guia barku drenta haf. Otro rea kaminda mester di trahad ta hfinan manera esnan di diferente supermerkado, ku awor aki ta buska personal di Haiti i Santo Domingo pa traha komo landbouwer, tuinman i tuinvrouw. E hben por konsider pa traha komo Alfahulp, un persona di train pa hasi
a Krsou tin un diskrepansha riba tereno di labor: dunadnan di trabou ta buska sierto fishi pero hbennan ta kaba skol ku otro tipo di preparashon. Banda di esei dunadnan di trabou ta haa ku hopi hben tin e kapasidat pa hasi e trabou pero tin un komportashon no-dese, manera: yega lat na trabou i ke bai kas tempran, nan ta Whats up konstantemente na telefon, nan ta regres hopi lat foi almuerso, nan tin tatoo i piercing i ta bisti demasiado provokativo. Skib pa Mylne Luisa
Energia alternativa Seguridat den tur sentido i riba nivel haltu, manera kmpiuter i riba web, cybersecurity etc.
Tambe nos tin ku tene kuenta ku nos komunidat ta embehes nos tin hopi hende grandi ku tin mester di diferente tipo di servisio, manera fisioterapia pa hende grandi. Un empresa di bo mes ta un soo di hopi hende i entre nan hopi hben tambe. Mas ainda si bo por lanta un negoshi bas riba algu ku bo ta bon den dje f ku ta bo hbi. Tin un dicho ta bisa: hasi bo hbi un negoshi i bo no tin mester di traha mas nunka mas di bo bida. Esaki ta e pasonan pa tene kuenta kun ora bo ke kumins bo mes negoshi:
Bo mes empresa
Trabou tin!
Bin ku un idea niko i briante! Ki plan bo tin? Puntra bo mes ken lo por hasi uso di bo idea, ken por ta bo kliente? Ken ta den posishon pa paga pa bo produkto/ servisio? Papia tambe ku konosnan i profeshonalnan den e ramo. Pone
pgina 15 >>>>
trabou di kas pero alabes sa kon atend ku hende grandi f por wak mucha chik. Un Alfahulp por ta traha na kas di hende, podis por asta biba einan f por ta traha den un instituto. E rea di turismo ta un ku ta drai 24/7 i ku kontinuamente mester di personal pa front desk, kushina, mantenshon di hotl, limpiesa, entertainment etc. Tirando un bista den futuro i siguiendo e tendensianan mundial esaki lo ta e reanan kaminda bo por haa trabou fsilmente riba nivel LBO/ MBO i HBO: Engineering Siensia i teknologia Siensia di kmpiuter Medisina natural Produkshon di kuminda
Mira padilanti
14
Hben i trabou
<<<< pgina 14
atenshon na remarkenan positivo pero tambe eventual desbentaha ku por bin dilanti. Tuma nan na kuenta, pero no laga nan deskurash bo. un kaminda ku tin mas negoshi, bo por probech di e fluho di klientela ku tin einan kaba. Wak konekshon di awa, koriente, gas i Internt.
Analis bo mes kapasidatnan. Kiko bo por i kiko lo bo tin ku laga otro hende f kisas un profeshonal hasi?
Chk bo kompetidornan. Tin empresa riba merkado ku ta hasi loke bo ke bin kun kaba? Kon klientela ta reakshon riba nan produkto/servisio? Puntra nan! Bin ku algu ku bo kompetidornan no tin. Finansiamentu: Ta bon pa bo tin propio kapital pa kumins kun i no stns riba sn ku bo a kaba di traha pa kubri bo gastunan inisial. Bo empresa mester haa chns di traha su mes kapital i si bo no tin un otro empleo, lo ta difsil pa haa fiansa na banko.
Traha riba bo Ntwrk i mantenshon di esaki. Via netwerk elektrniko manera Linked-In bo por pone kontakto ku otro profeshonal den bo rea di trabou i bo ta laga sa ku bo tei.
Keda bei! Subi Internt, chk novedatnan den bo rea di trabou f tambe pa haa inspirashon. Buska literatura i sigui kurso i bishit marshe di empresario pa sigui profeshonalis bo mes. Traha un plan di promoshon : depend di e klientela ku bo ke bo por promov bo produkto na radio, televishon, via flyers, foyeto, aviso den korant Facebook f un kombinashon di nan.
Timing por sinti kua momentu pa sigui promov f servisio. Bo mester ta e mih introdus f bo produkto
Struktura hurdiko: Buska informashon na Kmara di Komrsio i skohe si bo negoshi mester bira un eenmanszaak, NV f un BV.
Kalkul preis di bo produkto f servisio. Krda pa inklu tur gastu manera material, transporte, hr, koriente i awa, propaganda etc. i tempu ku bo mester hinka den e produkto/
Hasi un mini-merkadeo: Traha un lista ku pregunta pa bo potensial klientenan pa sa nan nesesidatnan f laga nan purba bo produkto i nota e reakshonnan. No stns riba famia i ami-
Si bo proyekto ta grandi f si bo ta sinti ku bo mester di asistensha profeshonal bo por konsider pa laga traha un business plan. Via Kmara di Komrsio ta posibel pa haa supsidio pa kubri parti dje gastunan enbolb ku esaki. Bo por usa e bussinessplan aki komo base pa bo petishon pa un fiansa na banko f otro instansia ku ta sosten empresario.
Inform na BAB ta kua sorto di belasting lo bo mester paga i kon mester hasi esaki. Chk si bo ta kalifik pa haa guia grtis di nan via e Starterproject. Puntra na BAB f na Inspektor di Belasting kon bo por yega na un CRIB nummer. Esaki ta e number bou di kual e.o. bo ta registr komo pagad di belasting. Inform na SVB tokante seguro di malesa ora bo ta doo di bo propio empresa i tokante seguro pa bo empleadonan
Chk si bo tin mester di kualke tipo di prmit pa e tipo di negoshi ku bo ke estables.
Dil ku duda i riesgo. Den tur negoshi tin riesgo i momentu di duda. Buska mas informashon ora bo ta duda i asina minimalis bo riesgo. ketu, evalu bo negoshi i planea. Bo ta logrando bo metanan? Kiko bo por hasi pa oument entrada f hasi bo produkto mas atraktivo? Bo ta logra kaba trabou den e tempu ku bo a plane?
Pensa un nmber pa bo negoshi. Bo por konsider un nmber ku hende ta keda krda fsil, ku ta kapta atenshon i ku ta prktiko pa usa. Laga dise un logo i un slogan (lema) pa bo empresa. E logo i slogan mester por bisa na un manera simpel loke bo empresa ta para pe.
Esaki mester apares despues riba bo letterhead wepsait i emailadres.
E lokalidat ku bo skohe
Tur trabou ta pa sia, den prktika.
No keda prekup ora ba faya, evalu, saka bo ls for di e situashon i sigui pa otro reto. Hende ku tin nan mes negoshi tin tendensha di traha 24/7. Ku un bon planifikashon bo por separ ora di trabou for di tempu liber i sobra tempu pa bo mes rilks i f dedik tempu na famia i ser ker. Di ei mes bo ta haa forsa i inspirashon ku ta benefisi bo negoshi.
15
Eventonan internashonal
ktober
MOBILE IT EXPO 2013 The mobility solutions and mobile applications show for companies Paris, Fransia, 16 + 17 ktober 2013 Lug: Paris Expo Porte de Versailles,75015 Paris, France Website: www.mobile-it-expo.fr WEST COAST FRANCHISE EXPO 2013 Premier franchise event in the growing West Coast market. WCFE provides the perfect opportunity for hundreds of franchise concepts, representing every industry to meet face-to-face with the regions most qualified prospects Anaheim, California, Merka, 24 - 26 ktober 2013 Lug: Anaheim Convention Center, 800 W. Katella Ave., Anaheim, CA 92802 Website: www.wcfexpo.com Website: www.construire-naturel. com/ THE FRANCHISE & BUSINESS OPPORTUNITIES EXPO - CALGARY North Americas Franchise & Business Opportunities Event. THE FRANCHISE & BUSINESS OPPORTUNITIES EXPO showcases the fastest growing franchises & business opportunities with thousands of potential franchisees & business partners eager ready to invest Calgary, Canada, 16+17 novmber 2013 Lug: Telus Convention Centre 120 Ninth Avenue SE Calgary, Alberta T2G OP3, Canada Website: www.nationalevent.com/ ISC SOLUTIONS International Security Conference. ISC East delivers high quality, commercial-free information and insight into the most relevant new products, technologies and strategies in todays evolving security market New York, Merka, 20 - 21 novmber 2013 Lug: Jacob K. Javits Convention Center 655 West 34th Street New York NY 10001-1188, USA Website: www.isceast.com/
novmber
CONSTRUIRE NATUREL - LILLE Expo dedicated to wooden building, eco materials & sustainable energy Lille, Fransia, 1 - 4 novmber 2013 Lug: Lille Grand Palais 1, bd Cites Unis 59000 Lille France
Society of North America (RSNA) is an international society of radiologists, medical physicists and other medical professionals with more than 48,000 members across the globe Chicago, Illinois, Merka, 1 - 6 desmber 2013 Lug: McCormick Place, 2301 S. Lake Shore drive, Chicago, Illinois 60616 Website: www.rsna.org EXPOSYSTEMS 2013 International Exhibition & Congress on Integrated Solutions for Fairs and Events So Paulo, Brazil, 3 - 5 desmber 2013 Lug: Transamerica Expo Center, Fale Conosco, So Paulo, Brazil Website: www.exposystems.com. br/site/en DREAM HOME 2013 House Design International Show. The ultimate source for luxury furniture, floor coverings, wall coverings, lighting, antiques, accessories and much more! Chicago, Illinois, Merka 15 desmber 2013 Lug: The Merchandise Mart, 222 Merchandise Mart Plaza, Chicago, IL 60654 Website: www.merchandisemartdesigncenter.com
desmber
RSNA 2013 Radiology and medical imaging professionals Forum. The Radiological
16
Oportunidatnan di negoshi
Si abo tin un oportunidat di negoshi ku bo ke pone den e rbrika aki f pa mas informashon tokante di un di esnan menshon, tuma kontakto ku Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio na telefn 461-3918, faks: 461-5652 f e-mail nos na businessinfo@curacaochamber.an
Campestre Towers Cali - Colombia Tel: 4839851 E-mail: info@rccolombia. co CASMA, S.A. Casma ta buska distribuid pa su empake nan pa produkto kosmtiko. 8 av. 30 74 zona 11 Colonia Granai I Guatemala, C.A. Tel: 502 2476-1233 / 24763284 Shamsi Pakistan LTD Shamsi ta buska distribuid pa su diferente produktonan entre otro tnt, tela, cover pa trk etc. 705, 7th Floor, Kashif Centre Main Shahrah-e-Faisal Karachi 75530, Pakistan. Tel: 00-92-21-35661512 35661513 35661911 Faks. : 00-91-21-35661514 E-mail: shamsi.pk@cyber. net.pk Website: www.shamsipakistan.com Naturina GmbH Naturina ta buska distribuid pa su produkto i suplementonan natural. ImBio Security Center Siemenstraat 42 D-59199 Bnen Alemania Tel.: 4902383919290 Faks: 4902383919294 E-mail: naturia@naturina. de; info@naturina.de Website: www.naturina.de/ b2b Scorpio Aluminio Sp.z.o.o. Scoprio Aluminio ta un empresa ku ta fbrika porta, bentana, kortina etc etc di PVC i aluminio i ta buska distribuid pa su produktonan. Ul. Przemyslowa 14, 59-300 Lubin Polonia Persona di kontakto: Ms. Paulina Rudnicka Tel: 48 76 743 99 96 E-mail: handlowiec1@ scorpio.pl
Lokal
Ta bende Ta bende un empresa (sin inventario) ku ta retailer di kosmtiko, perfume, paa etc. Ta bende Ta bende un empresa ku tur e vendingmachines den dje. Ta bende Un mashin ku ta paket entre otro duro frio. E mashin ta ful outomtiko. Ta bende e empresa ku e mashin i tambe e klientenan. Ta bende un negoshi Empresa di paa, sapatu,
tas i asesorio, situ den Otrobanda. Ta buska un persona interes pa kumpra e negoshi. Ta bende Un empresa Sign maker. Ku por traha tur tipo di diseo. Ta bende tur ekipo i inventario. Huntu ku empresa e kumprad lo haa tambe tur e klientenan. Ta bende Ta bende un inventario kompletu pa empresarionan interes den habri un pakus. Ta bende 4 mashin di eis marka Scotsman. Nan ta den bon kondishon. Por usa e
mashinnan aki na hotl, restorant, kontratista etc. Ta Hr Ta hr dos unidat ku por usa komo ofisina. A kaba di renob e unidatnan i nan ta keda na e di dos piso di e edifisio na De Ruyterkade 13-14 i un otro ofisina situ na Columbusstraat 14.
Internashonal
Right Commerce Colombia, RCC Right Commerce ta un empresa Colombiano ku ta buska importad pa su diferente produktonan di agrikultura Calle 11 # 100 121
Publikashonnan nobo
E biblioteka di Sentro di Informashon Komersial di Kmara di Komrsio di Krsou ta konten mas di 5000 dokumento. E biblioteka ta ofres un variashon amplio di rekurso pa hasi investigashon. E biblioteka ta konten un kolekshon grandi di dokumento relashon ku komrsio riba merkado mundial. Resientemente nos a risib e siguiente publikashonnan den nos biblioteka na Sentro di Informashon Komersial.
- - - - - - - - - - - -
Central Bank of Trinidad & Tobago Annual Report 2012 Alert! The International Maritime Human Element Bulletin no. 33 SMO Stichting Maatschappij en Onderneming Jubileumboek 45 jaar Euromoney International Rescue august 2013 Vision on Curaao New investment Opportunities Curaao Business Magazine October 2013 America Economia Ofensiva Canadense Octagon Bolivariano 200 Anos Del Exilio De Bolivar Alert! An Accident Waiting To happen Expo Visie Nintendo geeft beursbezoeker het ultieme VIP-gevoel zomer 2013 Basis Tijdschrift voor Beleids- en Marktonderzoek nr.02 2013 International Trade Forum Employment and Entrepreneurship issue 1 2013
17
n zona kaminda agrikultornan a uni den forma di un koperativa ta na Hato. Na inisio di luna di febrari di e aa aki e kunukeronan na Hato a uni bou di e nmber KOOPAH (Kooperativo Agrario Hato). Meta di e KOOPAH ta pa perkur pa mas benefisio pa su miembronan. E kooperativa ke realis e ophetivo aki hasiendo uso mas efisiente di e terenonan pabou di nos aeropuerto, oument produkshon di sektor primario, mehor kalidat di produkshon i oument ingreso.
mas aleu ku KOOPAH ta papiando ku instansianan gubernamental pa yega na un beheersovereenkomst. Ku esaki nos ke yega na komo organisashon na mih uso di e terenonan, perkur pa mas seguridat kontra hendenan ku kier usa e rea pa tira shushi, hasi otro kos ilegal, etc. Si e rea ta limpi, hendenan ku tin kompania ku ta organis gira lo hasi mas uso di rea pa tene ekskurshonnan pa nos mes hendenan i ku turista. Ekskurshon na pia, riba baiskel, quad, bs chik etc. Ta un rea ku un historia riku i interesante. Djis imagin bo si nos por yega na un fase kaminda hinter aa e rea di 400 hktar por ta brd ku plantashon, benta di kosecha na preisnan pagabel, ku no tin impuesto di importashon i otro rekargonan riba dje i di kua e konsumid tin sigur ku no a trata nan ku insektisida i otro kos kmiko. Nos ta kere ku tin hopi potensial den sektor primario, pero nos mester di mas atenshon di gobirnu i instansianan di sektor empresarial.
Kunukero Arthur Randt ta preparando simia pa e por tin nan kla asina ku temporada di awa kai aden si es ku esei lo bai pasa e aa aki.
produs pa nos mes hendenan. Aktualmente hendenan ku ta praktik agrikultura aki bou ta hasiendo uso di mas f mnos 30 hktar di tereno, pero e rea total ta di mas ku 400 hktar, e agrikultornan di Hato a sigui konta. Banda di opshon di SWAC, nos a sondia otro opshonnan tambe. Komo KOOPAH nos a aserk alabes PDVSA pa wak si nan kier pone algun tanki grandi aki bou den forma di un patrosinio pa stimul i desaroy agrikultura den
e zona di Hato. Nos ta trahando riba posibilidatnan pa yega na un tanktruck ku kua lo por saka awa di fuentenan natural di awa pa asina yena e tankinan. Un sistema di reverse osmose tambe ta un opshon i posibilidat. Nos a hiba kmbersashon ku Aqualectra riba e opshon aki tambe. Tur e opshonnan ta eksig invershonnan finansiero di hopi sn. Pero nos ta konvens ku e invershon lo paga su mes bk. Nos ta di opinion ku e rea tin hopi potensial pa
Sin insektisida
Feria Agrario
Luna pas nos a dedik atenshon na aspektonan di agrikultura. Esei tin di haber tambe ku e echo ku djadumingu dia 27 di ktober awor ta tene henter dia e Feria Agrario na Rust en Burgh kaminda ta spera famianan kompleto pa mira loke tin na produkto agrario for di nos suela. Den e kuadro ei nos por agreg e artkulo aki di un desaroyo interesante di agrikultornan den e rea ku ta rondon nos aeropuerto. I dia 16 di ktober ta dia internashonal di alimentashon.
18
Kmara di Komersio ta organis diferente kurso pa nos empresarionan den luna di ktober i novmber. Kada kurso ta hopi importante i interesante pa e (futuro) empresario. Kada kurso lo ta un komplementashon di e otro. Si abo empresario o futuro empresario ta dese di keda inform i ke sa kon pa kumins o sigui ku e negoshi. O simplemente bo ke mehor bo servisio, o tin un produkto o servisio i nos kuantu pa kobra pe? Skohe un o mas di e kursonan i partisip. Laga Kmara di Komersio den kolaborashon ku un konsehero profeshonal sia bo kon pa sigui o mehor bo empresa. _______________________________________________________________ Tpiko: Bo propio empresa, unda pa kumins? Fecha: 21 + 23 ktober 2013 Orario: 18:00 21:00 PM Preis: 80,= florin pa persona Idioma: Papiamentu Treiner: Giovanni Melfor ______________________________________________________________________ Onderwerp: Service & Mindset Datum: 22 + 24 oktober 2013 Tijd: 18:00 21:00 PM Prijs: 80,= gulden per persoon Taal: Nederlands/ Engels Trainers: Hetty van den Ouweelen en Jan Mulder ______________________________________________________________________ Tpiko: Kon pa kalkul preis di bo produkto o servisio Fecha: 28 + 30 ktober 2013 Orario: 18:00 21:00 PM Preis: 80,= florin pa persona Idioma: Papiamentu Treiner: Louis Pinedo ______________________________________________________________________ Onderwerp: Time Management Datum: 29 + 31 ktober 2013 Tijd: 18:00 21:00 PM Prijs: 80,= gulden per persoon Taal: Nederlands Trainers: Romy Nieuwenhuis _____________________________________________________________________________
Keda pendiente pa nos demas kursonan den NOVEMBER 2013: Nov. 4 + 6: Beter rendement tijdens een crisis Nov. 5 + 7: Arbeidsverzuim
Nov. 11 + 13 : Ondernemingsplan Nov. 12 + 14: Administratie Nov. 18 + 20: 6 regla pa logra mehoransa den bo empresa
Tur kurso ta tuma lug den Ouditorio di Kmara di Komrsio, Kaya Junior Salas 1. Pa registrashon i informashon yama na nos Sentro di Informashon na telefn 461-3918. Pa e lista kompleto bishit nos website www.empresachiki.com o
www.facebook.com/ empresachiki
19
20