Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
MANEJO PEDIATRICO
En Latinoamérica, el predominio de
una población joven, el hacinamiento
en zonas urbanas, el alto índice de
contaminación, así como un bajo nivel
educativo y socio-económico
conforman un panorama propicio para
el desarrollo de la enfermedad y un
inadecuado tratamiento.
DATOS EPIDEMIOLÓGICOS
En Venezuela las enfermedades crónicas
de las vias respiratorias son la 8va.
Causa de muerte (2634 casos) en el año
2000 según datos del anuario
epidemiológico del MSDS(J40-J47) de los
cuales 1414 son hombres y 1220 mujeres
de los cuales 65 eran niños y 49 niñas
Con una prevalencia de 11.4% en edades
de 3 a 15 años (Correa,Gomez y Posada,1999)
ESQUEMA
Factores Predisponentes, Causales
y Desencadenantes
•ALERGENOS DEL ACARO Y DEL • DROGAS (AINES, β
POLVO DOMESTICO BLOQUEADORES)
•CAMBIOS
•HUMO DEL CIGARRILLO DETEMPERATURAS
•ALERGENOS PROCEDENTES DE •PARÁSITOS(vermes
ANIMALES intestinales)
•POLEN EXTRA-DOMICILIARIO
•HONGOS INTRA-
DOMICILIARIOS •ATOPIA
•SEXO
•ACTIVIDAD FÍSICA •RAZA
•INFECCIONES
•FACTORES EMOCIONALES Y
PSICOLÓGICOS
ESQUEMA
Esquema
FISIOPATOLOGÍA
Respuesta temprana
MASTOCITO
Derivados Lipídicos
Mediadores Preformados
Factores Quimiotácticos
Interleuquinas
TNF
IgE
ALERGENOS
VASO SANG.
•BRONCOCONSTRICCIÓN
•VASODILATACIÓN
LUZ
BRONQUIAL • PRODUCCIÓN DE MOCO
Respuesta tardía
MACRÓFAGO
IL-1
EOSINÓFILO
IL-3 PRESENTACION
IL-5 Linf.TH2
DE ANTÍGENO
PAF GM-CSF
LEUCOTRIENOS
IL-4
DAÑO TISULAR
EN LA LUZ Linf.B IgE
BRONQUIAL
Mediadores Inflamatorios
Cascada del Ácido araquidónico
FOSFOLIPASA
A2
CICLO LIPO
OXIGENASA OXIGENASA
PROSTAGLANDINA D2 LEUCOTRIENO B4
LEUCOTRIENO C4
PROSTAGLANDINAS F2α
LEUCOTRIENO D4
TROMBOXANO A2
LEUCOTRIENO E4
Mediadores Inflamatorios
Las células involucradas en la
fisiopatología del asma producen un
gran numero de sustancias las cuales
pueden ser divididas en:
– Mediadores Preformados
– Derivados del acido araquidónico
– Citoquinas
Mediadores Inflamatorios
Mediadores Preformados:entre los más
importantes encontramos los liberados
por los mastocitos: la histamina y la
bradiquinina; que inducen
broncoconstricción,vasodilatación, edema
y aumento en la producción de moco; y
La Triptasa y la Quinasa, enzimas que
intervienen en la descamación epitelial
atacando directamente las moléculas de
la membrana basal
Mediadores Inflamatorios
ESQUEMA
Estimación Inicial de la Severidad
del Asma Aguda en Niños
SINTOMAS LEVE MODERADO SEVERO
Alte ra ción de la
No No Si
conscie ncia
Agota mie nto
NO No Si
físico
Ha bla e n Ora cione s Fra se s Pa la bra s
Pulso pue de e sta r
No Pre se nte
pa ra dójico pre se nte
Pue de e sta r
Cia nosis ce ntra l Ause nte Ause nte
pre se nte
Tora x
Sibila ncia s Pre se nte Pre se nte
sile ncioso
Uso de
Músculos Ause nte Mode ra do Ma rca do
Acce sorios
Re tra cción de l
Ause nte Mode ra do MArca do
Este rnón
FEM o VEF1 %
Va lor de
Ma yor de l Me nor de l
Pre dicción o 40 a 60%
60% 40%
me jor Va lor
pe rsona l
Ox ime tría de
Ma yor de l Me nor de l
pulso inicia l 91 a 95%
95% 90%
(Sa O2)
<60% DEL VALOR
SINTOMAS
CONTINUOS PISO 4 DE PREDICCION O DEL
MEJOR VALOR
ACTIVIDAD FISICA •FRECUENTE PERSONAL
LIMITADA VARIABILIDAD >30%
SEVERA PERSISTENTE
USO DIARIO DE PISO 3 >60% <80% VALOR DE
AGONISTAS β2 .LAS >1 VEZ/SEMANA PREDICCION O DEL
CRISIS AFECTAN MEJOR VALOR PERSONAL
MODERADA PERSISTENTE
ACTIVIDAD FÌSICA VARIABILIDAD >30%
>=1 VEZ/SEMANA
PISO 2
•>2 VECES
>80% VALOR DE
PREDICCION
PERO <1VEZ/DIA. AL MES O DEL MEJOR VALOR
PERSONAL
LEVE INTERMITENTE
Y NORMAL ENTRE CRISIS VARIABILIDAD
<20%
•Saturación de oxígeno<90%
PCO >40 mm Hg
•PCO
MÉTODOS DIAGNÓSTICOS
HISTORIA CLÍNICA
ESPIROMETRÍA
PRUEBA DE BRONCODILATACION
PRUEBA DE PROVOCACIÓN
IDENTIFICACIÓN
DE SENSIBILIDAD
INMUNOLÓGICA A ANTIGENOS
ESQUEMA
ESPIROMETRÍA
Espiro-metría de "spiros" soplar, respirar y "metría"
medida.
ASMA
MEF 50 POST-
TRATAMIENTO
MEF 25
CPT VR
<=======CVF=====>
PEF: Flujo espiratorio máximo o pico. MEF50: Flujo máximo al 50% de capacidad vital.
MEF25: Flujo máximo al 25% de capacidad vital.CPT: capacidad pulmonar total.
CVF:capacidad vital forzada. VR:volumen residual
Grado de severidad de la obstrucción de acuerdo con
la afectación del volumen espiratorio forzado en el
primer segundo (FEV1)
ANTICOLIGERGICOS:
Cromolín sódico:
•Estabiliza los mastocitos
•Afecta los canales de calcio de los
mastocitos
•Fosforila las proteinas de membrana
necesaria para el proceso de degranulación.
•? Otros efectos de fase tardía.
Mecanismos de Acción de los
medicamentos disponibles para el asma
Nedocromil sódico:
•Suprime varias reacciones inflamatorias
tempranas y tardías.
•Inhibe los eosinófilos, mastocitos,
plaquetas, neutrófilos.
•Inhibe los reflejos axonales de la via aérea
•Previene la estimulación de fibras C (efecto
antitusivo)
Mecanismos de Acción de los
medicamentos disponibles para el asma
Antileucotrienos:
SEVERA PERSISTENTE
ANTILEUCOTRIENOS
β AGONISTAS INHALADOS ACC.LARGA 3 O 4 V/DIA
PISO 3
MEDICAMENTOS DIARIOS: •BRONCODILATADORES
CORTICOESTEROIDES DE ACCION CORTA
MODERADA PERSISTENTE
MDI ESPACIADOR O MASCARA
BUDESONIDA NEBULIZADA </=
BROMURO DE IPRATROPIO
3 O 4 V/DIA
1 mg bid
MEDICAMENTOS DIARIOS:
CORTICOESTEROIDES
PISO 2 •BRONCODILATADORES
DE ACCION CORTA
3 O 4 V/DIA
•BRONCODILATADORES
SIN NECESIDAD PISO 1 DE ACCION CORTA
•AGONISTAS β2INHALADOS O
DE MEDICAMENTOS
LEVE INTERMITENTE BROMURO DE IPRATROPIO
3 V/SEMANA
Ruta de los Leucotrienos
ACIDO ARAQUIDÓNICO
Antagonistas de Receptores
de cisteinil leucotrienos.
Ej.zafirlukast(Accolate),
LTA4 montelukast(Singulair)
Antagonistas de LTB4
pranlukast(Ultair)
Ej.U-75,302
LTB4
LTC4 •BRONCOCONSTRICCIÓN
•SECRECIÓN MUCOSA
LTD4
QUIMIOTAXIA •HIPERRESPUESTA
INMUNOMODULACIÓ LTE4 •EOSINOFILIA
N
Comparación de los Anti-leucotrienos
Zileuton
Consideraciones Zafirlukast(Accolate) Montelukast(Singulair)
(Zyflo)
Edad >=12 años >=12 años >=6 años
10 mg diarios en las mañanas(adultos)
Dosis habitual 20 mg 2v/dia 600 mg 4v/dia
5 mg en tabletas masticables (niños)
bloquea el receptor de Inhibe la 5-
Mecanismo bloquea el receptor cys-LT, o LTD4
LTD lipooxigenasa
Aumento de la
PFHs,
Advertencias ?PFHs ninguna
monitorizar PFHs
7 veces
Metabolismo P-450:3a4,2c9 en el 1er.año
Estomago vacio (1 h
P-450 :
Consideraciones de antes o 2 h despues) la
1A2,3A4,2C9 P-450 : 3A4,2C9 ninguna
dosificación comida disminuye la
ninguna
absorción en el 40%
warfarina (^ PT) warfarina (^ PT)
Interacciones
Fenitoína, Teofilina (^) ninguna
medicamentosas
carbamazapina Propanolol (^)
TRATAMIENTOS ALTERNATIVOS
•ASMA RESISTENTE A GLOCOCORTICOIDES.
•ANTINFLAMATORIOS QUE PROPORCIONAN UN EFECTO
AHORRADOR DE CORTICOSTEROIDES EN EL ASMA:
•METOTREXATE
•SALES DE ORO
•TROLEANDOMICINA
•CICLOSPORINA
•OTROS(COLCHICINA,CLOROQUINA,
GAMMAGLOBULINA Y DAPSONA.)
OTROS TRATAMIENTOS ALTERNATIVOS
•SULFATO DE MAGNESIO
•AMINOFILINA
•HELIOX
•FUROSEMIDA NEBULIZADA
•LIDOCAINA NEBULIZADA
•OMALIZUMAB
BIBLIOGRAFIA
•“DIAGNOSTICO Y MANEJO DEL ASMA” , KAVURU &
WIEDEMANN, 1998. 2da.Edición
•“FUNDAMENTOS DE PEDIATRIA”, GOMEZ,CORREA Y
POSADA, 1999. 5ta. Edición
•“Consideraciones Practicas para el Diagnóstico y
Tratamiento del Asma”. Grupo Latinoamericano para el
Estudio y Tratamiento del Asma., 1999.
•“ALTERNATIVAS TERAPEUTICAS EN EL MANEJO DE
EMERGENCIAS EN LAS CRISIS DEL ASMA SEVERA
REFRACTARIA AL TRATAMIENTO CONVENCIONAL”.
ALEJANDRO MONDOLFI. SOCIEDAD VENEZOLANA DE
PUERICULTURA Y PEDIATRIA, 2001
•“MANEJO DE LA EXACERBACION DEL ASMA EN EL
CONSULTORIO”.DR.ROBERTO GARAY CABADAS. S/F.
•“EFECTO DEL OMALIZUMAB, UN ANTICUERPO
MONOCLONAL QUE BLOQUEA LA IGE. EUROPEAN
RESPIRATORY JOURNAL 18:254-261,2001.
BIBLIOGRAFIA
•GLOBAL INICIATIVE FOR ASTHMA(GINA) GLOBAL
STRATEGY FOR ASTHMA, MANAGEMENT AND
PREVENTION, NATIONAL INSTITUTES OF HEALTH,
National Heart, Lung, and Blood Institute, Rev.2002
•“EL CROMOGLICATO DISODICO EN EL MANEJO DE LA
CRISIS DE ASMA BRONQUIAL”, Carlos Coronel
Carvajal.Revista Medica de Pediatría.Vol.69, Num.6,Nov-
Dic.2002
•“OMALIZUMAB REDUJO EL USO DE
CORTICOSTEROIDES INHALADOS Y LAS
EXACERBACIONES DEL ASMA ALERGICA DE LA
INFANCIA”. Milgrom H, Berger W, Nayak A. Et al.
Pediatrics, 2001.
ESQUEMA
MUCHAS GRACIAS