Está en la página 1de 7

LIBRO I DE EUTROPIO BILINGE[1] Romanum imperium, quo neque ab exordio ullum fere minus neque incrementis totoorbe amplius

humana potest memoria recordari, a Romulo exordium habet, qui Reae Silviae,Vestalis virginis, filius et, quantum putatus est, Martis cum Remo fratre uno partu editus est. Isc u m i n t e r p a s t o r e s l a t r o c i n a r e t u r , d e c e m e t o c t o a n n o s n a t u s u r b e m e x i g u a m i n P a l a t i n o monte constituit XI Kal. Maias, Olympiadis sextae anno tertio, post Troiae excid ium, ut quiplurimum minimumque tradunt, anno trecentesimo nonagesimo quarto. El Imperio Romano, casi el ms pequeo en sus comienzos y el mayor en desarrollo que la memoria de los hombres puede recordar en todo el mundo, tiene su origen en Rmulo, q u i e n , h i j o d e R e a S i l v i a , v i r g e n v e s t a l , y, s e g n s e c r e e , d e M a r t e , n a c i j u n t o c o n s u hermano Remo de un nico parto. Rmulo, despus de haberse dedicado al robo viviendo entre pastores, fund a los dieciocho aos una pequea ciudad en el monte Palatino el 21 de abril, en el tercer ao de la sexta olimpiada, en el 394 despus de la cada de Troya, segn cuentan algunos con ms o menos detalle. [2] Condita civitate, quam ex nomine suo Romam vocavit, haec fere egit. Multitudinemfinitimorum in civitatem recepit, centum ex senioribus legit, quorum consilio omnia ageret, quossenatores nominavit propter senectutem. Tum, cum uxores ipse et populus suus non haberent,invitavit ad spectaculum ludorum vicinas urbi Romae nationes atque earum virgines rapuit. C o m m o t i s b e l l i s p r o p t e r raptarum iniuriam Caeninenses vicit, Antemnates, Crustuminos,S a b i n o s , F i d e n a t e s , V e i e n t e s . H a e c o m n i a o p p i d a u r b e m c i n g u n t . E t c u m o r t a s u b i t o tempestate non comparuisset, anno regni tricesimo septimo ad deos transisse creditus est etconsecratus. Deinde Romae per quinos dies senatores imperaverunt et his regnantibus annusunus completus est. Despus de la fundacin de la ciudad, que se llam Roma por el nombre de Rmulo,llev a cabo en trminos generales lo siguiente: acogi dentro de la ciudad a un gran nmerode habitantes de los alrededores y eligi a cien entre los mayores, con cuyo consejo pudieragobernar todo, a quienes en razn de su edad llam senadores. Entonces, puesto que ni l ni su pueblo tenan esposas, invit a presenciar unos juegos a las ciudades vecinas de Roma y rapt a sus doncellas. En las guerras que provoc la afrenta de aquel rapto, venci a los ceninenses, antemnates, crustuminos, sabinos, fdenates y a los de Veyos, ciudades todasque rodean la ciudad de Roma. Como desapareci tras una tormenta que haba estallado derepente, se crey que en el ao trigsimo sptimo de su reinado haba ascendido a los cielosy fue deificado. Luego los senadores gobernaron durante un ao en Roma, cada uno cincodas. [3] Postea Numa Pompilius rex cr eatus est, qui bellum quidem nullum gessit, sed nonm i n u s c i v i t a t i q u a m R o m u l u s p r o f u i t . N a m e t l e g e s R o m a n i s m o r e s q u e c o n s t i t u i t , q u i consuetudine proeliorum iam latrones ac semibarbari putabantur, et annum d e s c r i p s i t i n decem menses prius sine aliqua supput atione confusum, et infinita Romae sacra ac templaconstituit. Morbo decessit quadragesimo et tertio imperii anno. Posteriormente fue nombrado rey Numa Pompilio, quien no llev a c a b o n i n g u n a guerra, pero no fue menos benfico para la ciudad de Roma que Rmulo, pues dio leyes y normas de conducta a los romanos, a quienes, por lo habituados que estaban a las batallas,se les consideraba como bandidos medio brbaros;

dividi tambin en diez meses el ao, pe-r o d o c o n f u s o h a s t a e n t o n c e s , sin cmputo alguno. Estableci en Roma un sin fin d e ceremonias religiosas y construy gran nmero de templos. Muri de una enfermedad en el cuadragsimo tercer ao de su reinado. [4] Huic successit Tullus Hostilius. Hic bella reparavit, Albanos vicit, qui ab urbe Romad u o d e c i m o m i l i a r i o s u n t , V e i e n t e s e t F i d e n a t e s , q u o r u m a l i i s e x t o m i l i a r i o a b s u n t a b u r b e Roma, alii octavo decimo, bello superavit, urbem ampliavit, adiecto Caelio monte. Cum trigintaet duos annos regnasset, fulmine ictus cum domo sua arsit. Le sucedi Tulo Hostilio, quien emprendi de nuevo las guerras: venci a los albanos,que distan doce millas de la ciudad de Roma; derrot tambin en combate a los fdenates y a los de Veyos, los primeros de los cuales estn a seis millas de Roma y los otros a dieciocho.Ampli la ciudad aadindole el monte Celio. Despus de reinar treinta y dos aos, fulminadopor un rayo ardi junto con su casa. [5] Post hunc Ancus Marcius, Numae ex filia nepos, suscepit imperium. Contra Latinosdimicavit, Aventinum montem civitati adiecit et Janiculum, apud ostium Tiberis civitatem supramare sexto decimo miliario ab urbe Roma condidit. Vicesimo et quarto anno imperii morboperiit. Tras l tom el poder Anco Marcio, nieto de Numa por parte de su hija. Pele contra loslatinos, aadi a la ciudad el monte Aventino y el Janculo, fund en la desembocadura del Tber, cerca del mar, una ciudad a diecisis millas de Roma. Muri de una enfermedad en el vigesimocuarto ao de su reinado. [6] Deinde regnum Priscus Tarquinius accepit. Hic numerum senatorum duplicavit,circum Romae aedificavit, ludos Romanos instituit, qui ad nostram memoriam permanent. Viciti d e m e t i a m S a b i n o s e t n o n p a r u m a g r o r u m s u b l a t u m i s d e m u r b i s R o m a e t e r r i t o r i o i u n x i t , primusque triumphans urbem intravit. Muros fecit et cloacas, Capitolium inchoavit. Tricesimooctavo imperii anno per Anci filios occisus est, regis eius, cui ipse successerat. Luego recibi el reino Tarquinio el Antiguo. Este duplic el n m e r o d e s e n a d o r e s , edific un circo en Roma e instituy los juegos romanos, que continan celebrndose hastanuestros das. Venci adems a los sabinos y uni al territorio de la ciudad de Roma gran parte de los campos que les arrebat, y fue el primero en entrar en la ciudad con los honoresdel triunfo. Construy muros y cloacas, comenz tambin el Capitolio. En el trigsimo octavoao de su reinado fue asesinado por los hijos de Anco, el rey al que l mismo haba sucedido. [7] Post hunc Servius Tullius suscepit imperium, genitus ex nobili femina, captiva tamenet ancilla. Hic quoque Sabinos subegit, montes tres, Quirinalem, Viminalem, Esquilinum, urbiadiunxit, fossas circum murum duxit. Primus omnium censum ordinavit, qui adhuc per orbemterrarum incognitus erat. Sub eo Roma omnibus in censum delatis habuit capita LXXXIII miliac i v i u m R o m a n o r u m c u m h i s , q u i i n a g r i s e r a n t . O c c i s u s e s t s c e l e r e g e n e r i s u i T a r q u i n i i Superbi, filii eius regis, cui ipse successerat, et filiae, quam Tarquinius habebat uxorem. Despus de ste tom el poder Servio Tulio, hijo de una mujer noble, aunque cautiva y sierva. Someti tambin a los sabinos, aadi a la ciudad tres montes: el Quirinal, el Viminal y el Esquilmo, excav fosos alrededor de la muralla. Fue el primero de todos en ordenar uncenso, lo que por entonces era desconocido en el mundo entero. Bajo su mandato, despusde ser todos censados, Roma tena ochenta y tres mil ciudadanos, incluyendo los que vivanen el campo. Fue asesinado por su yerno

Tarquinio el Soberbio, hijo delrey al que l mismo haba sucedido, y por su hija, con la que se haba casado Tarquinio. [8] L. Tarquinius Superbus, septimus atque ultimus regum, V o l s c o s , q u a e g e n s a d Campaniam euntibus non longe ab urbe est, vicit, Gabios civitatem et Suessam Pometiamsubegit, cum Tuscis pacem fecit et templum Jovis in Capitolio aedificavit. Postea Ardeam oppugnans, in octavo decimo miliario ab urbe Roma positam civitatem, imperium perdidit. Namc u m f i l i u s eius, et ipse Tarquinius iunior, nobilissimam feminam Lucretiam e a n d e m q u e pudicissimam, Collatini uxorem, stuprasset eaque de iniuria marito et patri et amicis questaf u i s s e t , i n o m n i u m c o n s p e c t u s e o c c i d i t . P r o p t e r q u a m c a u s a m B r u t u s , p a r e n s e t i p s e Tarquinii, populum concitavit et Tarquinio ademit imperium. Mox exercitus quoque eum, quicivitatem Ardeam cum ipso rege oppugnabat, reliquit; veniensque ad urbem rex portis clausisexclusus est, cumque imperasset annos quattuor et viginti cum uxore et liberis suis fugit. ItaRomae regnatum est per septem reges annis ducentis quadraginta tribus, cum adhuc Roma,ubi plurimum, vix usque ad quintum decimum miliarium possideret. Lucio Tarquinio el Soberbio, sptimo y ltimo rey, venci a los volscos, pueblo cercanoa Roma en direccin a la Campania; someti a la ciudad de Gabios y a Suesa Po-mecia; firmla paz con los etruscos y edific el templo de Jpiter en el Capitolio. Despus en el ataque ardea, ciudad situada a dieciocho millas de Roma, perdi el poder. La causa fue que su hijo,T a r q u i n i o e l J o v e n , h a b a v i o l a d o a Lucrecia, la ms noble y virtuosa mujer, esposa de 2 Colatino, y que sta se quej por tal afrenta a su marido, a su padre y a sus amigos, y se quitla vida delante de todos. Por esta causa Bruto, pariente tambin l de Tarquinio, instig al pueblo y arrebat el poder a Tarquinio. Luego el ejrcito tambin le abandon cuando estabasitiando la ciudad de rdea junto con el propio rey. Al llegar el rey a la ciudad de Roma no ledejaron entrar cerrndole las puertas. Despus de haber gobernado durante veinticuatroaos, huy con su mujer y sus hijos. As siete reyes reinaron en Roma durante doscientos cuarenta y tres aos, cuando an la ciudad, en su mxima extensin, apenas llegaba hasta el decimoquinto miliario. [9] Hinc consules coepere, pro uno rege duo, hac causa creati, ut, si unus malus essevoluisset, alter eum, habens potestatem similem, coerceret. Et placuit, ne imperium longiusquam annuum haberent, ne per diuturnitatem potestatis insolentiores redderentur, sed civilessemper essent, qui se post annum scirent futuros esse privatos. Fuerunt igitur anno primo abexpulsis regibus consules L. Iunius Brutus, qui maxime egerat, ut Tarquinius pelleretur, etTarquinius Collatinus, maritus Lucretiae. Sed Tarquinio Collatino statim sublata est dignitas.Placuerat enim, ne quisquam in urbe remaneret, qui Tarquinius vocaretur. Ergo accepto omnip a t r i m o n i o s u o e x u r b e m i g r a v i t , e t l o c o i p s i u s f a c t u s e s t L . V a l e r i u s P u b l i c o l a c o n s u l . Commovit tamen bellum urbi Romae rex Tarquinius, qui fuerat expulsus, et collectis multis gentibus, ut in regnum posset restitui, dimicavit. Entonces empezaron a gobernar los cnsules. Fueron elegidos dos, en lugar de unnico rey, para que, en caso de que uno pretendiera actuar de manera perjudicial, el otrocnsul, que tena poderes semejantes, ejerciera algn control sobre l. Tambin se acordq u e n o g o b e r n a r a n m s d e u n

ao, para que no se volvieran demasiado pr epotentes por haber ejercido el poder durante largo tiempo, sino que fueran siempre ciudadanos conscientesd e q u e despus de un ao volveran a la vida privada. As pues, en el p r i m e r a o t r a s l a expulsin de los reyes, fueron cnsules Lucio Junio Bruto, quien haba tenido una destacadaactuacin en la expulsin de Tarquinio, y Tarquinio Colatino, marido de Lucrecia. Pero enseguida le fue quitado a Tarquinio Colatino el cargo, pues se haba decidido que no pudierapermanecer en la ciudad nadie que llevara el nombre de Tarquinio. Por tanto, despus derecoger todo su patrimonio, abandon la ciudad y en su lugar fue nombrado cnsul LucioValerio Publicla. Mas el rey Tarquinio, tras su expulsin, emprendi una guerra contra laciudad de Roma, y tras reunir a muchos pueblos present batalla para ser restituido como rey. [10] In prima pugna Brutus consul et Arruns, Tarquinii filius, in vicem se occiderunt,Romani tamen ex ea pugna victores recesserunt. Brutum matronae Romanae, defensoremp u d i c i t i a e s u a e , q u a s i c o m m u n e m p a t r e m p e r a n n u m l u x e r u n t . V a l e r i u s P u b l i c o l a S p . Lucretium Tricipitinum collegam sibi fecit, Lucretiae patrem, quo morbo m o r t u o i t e r u m Horatium Pulvillum collegam sibi sumpsit. Ita primus annus quinque consules habuit, cumTarquinius Collatinus propter nomen urbe cessisset, Brutus in proelio perisset, Sp. Lucretius morbo mortuus esset. En el primer enfrentamiento se mataron mutuamente el cnsul Bruto y Arrunte, el hijode Tarquinio, si bien los romanos salieron victoriosos de este combate. Durante un ao lasmatronas romanas guardaron luto por Bruto, defensor de su virtud, como si hubiera sido su p a d r e . Valerio Publicla nombr para compartir el c onsulado con l a Espurio LucrecioTricipitino, padre de Lucrecia, y despus de m u e r t o s t e d e u n a e n f e r m e d a d , a H o r a c i o Pulvilo. As el primer ao hubo cinco cnsules, pues Tarquinio Colatino se haba marchado dela ciudad a causa de su nombre, Bruto haba muerto en combate y Espurio Lucrecio tambinhaba fallecido de una enfermedad. [11] Secundo quoque anno iterumTarquiniusutreciperetur inregnumbellumRomanis intulit, auxiliumeiferentePorsenna, Tusciaerege, etRomampaenecepit. Verum tum quoque v i c t u s e s t . T e r t i o a n n o p o s t r e g e s e x a c t o s T a r q u i n i u s , c u m suscipi non posset in regnumneque ei Porsenna, qui pacem cum R o m a n i s f e c e r a t , p r a e s t a r e t a u x i l i u m , T u s c u l u m s e contulit, quae civitas non longe ab urbe est, atque ibi per quattuordecim annos privatus cumuxore consenuit. Quarto anno post reges exactos, cum Sabini Romanis bellum intulissent, victi sunt et de his triumphatum est. Quinto anno L. Valerius ille, Bruti collega et quater consul,fataliter mortuus est, adeo pauper, ut, collatis a populo nummis, sumptum habuerit sepulturae.Quem matronae sicuti Brutum annum luxerunt. El segundo ao, Tarquinio hizo tambin la guerra a los romanos p a r a r e c u p e r a r e l reino, con la ayuda de Porsena, rey de los etruscos, y estuvo a punto de tomar Roma. Peroe n t o n c e s f u e d e r r o t a d o t a m b i n . A l t e r c e r a o d e s p u s d e l a e x p u l s i n d e l o s r e y e s , Tarquinio, puesto que no consegua recuperar su reino y como Porsena no le prestaba ayuda,por

haber firmado la paz con los romanos, se retir a Tsculo, ciudad que no est lejos deRoma, donde durante catorce aos envejeci, en compaa de su mujer, como un simpleciudadano. Al cuarto ao despus de la expulsin de los reyes, los sabinos atacaron a losr o m a n o s , f u e r o n v e n c i d o s y s e c e l e b r u n t r i u n f o s o b r e s t o s . A l q u i n t o a o a q u e l L u c i o Valerio, colega de Bruto y cuatro veces cnsul, muri de muerte natural y tan pobre que sesufrag su sepultura por medio de una colecta pblica. Guardaron luto por l las matronasdurante un ao, como haban hecho por Bruto. [12] Nono anno post reges exactos, cum gener Tarquini ad iniuriam soceri vindicandamingentem collegisset exercitum, nova Romae dignitas est creata, quae dictatura appellatur,m a i o r q u a m c o n s u l a t u s . E o d e m a n n o e t i a m m a g i s t e r e q u i t u m f a c t u s e s t , q u i d i c t a t o r i obsequeretur. Neque quicquam similius potest dici quam dictatura antiqua huic i m p e r i i potestati, quam nunc tranquillitas vestra habet, maxime cum Augustus quoque Octavianus, dequo postea dicemus, et ante eum C. Caesar sub dictaturae nomine atque honore regnaverint.Dictator autem Romae primus fuit T. Larcius, magister equitum primus Sp. Cassius. Al noveno ao despus de la expulsin de los reyes, tras reunir el yerno de Tarquinio un gran ejrcito para vengar la afrenta hecha a su suegro, se cre en Roma una nueva ma-gistratura, mayor que la del consulad o, que se llama dictadura. El mismo ao tambin senombr un jefe de caballera, para que ayudara al dictador. No puede considerarse nada mss e m e j a n t e a e s t e p o d e r i m p e r i a l , q u e a h o r a o s t e n t a v u e s t r a S e r e n i d a d , q u e l a a n t i g u a dictadura, especialmente desde que Octaviano Augusto, del que ms adelante hablaremos, y antes que l Gayo Csar, reinaran con el ttulo y honores de la dictadura. El primer dictador en Roma fue Tito Larcio y el primer jefe de caballera Espurio Casio. [13] Sexto decimo anno post reges exactos seditionem populus Romae fecit, tamquama senatu atque consulibus premeretur. Tum et ipse sibi tribunos plebis quasi proprios iudiceset defensores creavit, per quos contra senatum et consules tutus esse posset. A l d e c i m o s e x t o a o d e s p u s d e l a e x p u l s i n d e l o s r e ye s , e l p u e b l o d e R o m a s e sublev creyndose oprimido por el senado y los cnsules. Fue entonces cuando el propiopueblo cre los tribunos de la plebe ", una especie de jueces y defensores, para poder, por medio de ellos, protegerse del senado y los cnsules. [14] Sequenti anno Volsci contra Romanos bellum reparaverunt, et victi acie etiamCoriolos civitatem, quam habebant optimam, perdiderunt. Al siguiente ao los volscos emprendieron de nuevo la guerra contra los romanos y,una vez vencidos en el combate, perdieron incluso la mejor ciudad que tenan, Coriolos. [15] Octavo decimo anno postquam reges eiecti erant expulsus ex urbe Q. Marcius, duxRomanus, qui Coriolos ceperat, Volscorum civitatem, ad ipsos Volscos contendit iratus etauxilia contra Romanos accepit. Romanos saepe vicit, usque ad quintum miliarium urbisaccessit, oppugnaturus etiam patriam suam, legatis qui pacem petebant repudiatis, nisi ad e u m m a t e r V e t u r i a et uxor Volumnia ex urbe venissent, quarum fletu et d e p r e c a t i o n e superatus removit exercitum. Atque hic secundus post Tarquinium fuit, qui dux contra patriamsuam esset. Al decimooctavo ao despus de que los reyes fueran desterrados, se expuls de lac i u d a d a Q u i n t o M a r c i o , e l g e n e r a l r o m a n o q u e h a b a tomado Coriolos, la ciudad de losvol scos, quien, indignado, pidi

a yu d a a l o s p r o p i o s v o l s c o s y l a r e c i b i c o n t r a l o s romanos. Los venci repetidamente, lleg hasta el quinto miliario y hubiera atacado incluso asu propia patria, despus de rechazar a los legados que pedan la paz, si no hubieran venido desde la ciudad su madre, Veturia, y su esposa, Volumnia, vencido por cuyas lgrimas y ruegos retir el ejrcito. ste fue el segundo que, despus de Tarquinio, combati contra su propia patria. [16] C. Fabio et L. Virginio consulibus trecen ti nobiles homines, qui ex Fabia familiaerant, contra Veientes bellum soli susceperunt, promittentes senatui et populo per se omnecertamen implendum. Itaque profecti, omnes nobiles et qui singuli magnorum exercituum d u c e s e s s e d e b e r e n t , i n proelio conciderunt. Unus omnino superfuit ex tanta familia, q u i propter aetatem puerilem duci non potuerat ad pugnam. Post haec census in urbe habitus estet inventa sunt civium capita CXVII milia CCCXIX. En el consulado de Gayo Fabio y Lucio Virginio, trescientos nobles pertenecientes a lafamilia Fabia, emprendieron por su cuenta la guerra contra los de Veyos, prometiendo al senado y al pueblo que ellos solos llevaran a cabo toda la contienda. As pues, marcharontodos estos nobles como soldados, cuando a cada uno de ellos le hubiera correspondido ser g e n e r a l e s d e g r a n d e s e j r c i t o s , y cayeron en combate. De tan numerosa familia s l o sobrevivi uno, que no haba podido ser llevado a la guerra a causa de su corta edad.Despus de esto se hizo un censo en la c i u d a d , q u e d i o l a c i f r a d e c i e n t o d i e c i s i e t e m i l trescientos diecinueve ciudadanos. [17] Sequenti anno cum in Algido monte ab urbe duodecimo ferme miliario Romanusobsideretur exercitus, L. Quintius Cincinnatus dictator est factus, qui agrum quattuor iugerump o s s i d e n s m a n i b u s s u i s c o l e b a t . I s c u m i n o p e r e e t a r a n s e s s e t i n v e n t u s , s u d o r e d e t e r s o togam praetextam accepit et caesis hostibus liberavit exercitum. Al siguiente ao, estando sitiado el ejrcito romano en el monte lgido, a unas docemillas de la ciudad, fue nombrado dicta dor Lucio Quintio Cincinato, quien cultivaba con susp r o p i a s m a n o s e l c a m p o d e cuatro yugadas que posea. ste, como fue e n c o n t r a d o trabajando con el arado, despus de secarse el sudor tom la toga pretexta, aniquil a losenemigos y liber al ejrcito. [18] Anno trecentesimo et altero ab urbe condita imperium consulare cessavit et produobus consulibus decem facti sunt, qui summam potestatem haberent, decemviri nominati.Sed cum primo anno bene egissent, secundo unus ex his, Ap. Claudius, Virginii cuiusdam, quihonestis iam stipendiis contra Latinos in monte Algido militarat, filiam virginem corrumperevoluit; quam pater occidit, ne stuprum a decemviro sustineret, et regressus ad milites movittumultum. Sublata est decemviris potestas ipsique damnati sunt. En el ao 302 desde la fundacin de la ciudad ces el mandato de los cnsules y enl u g a r d e d o s , p a r a q u e o s t e n t a r a n e l m x i m o p o d e r , f u e r o n n o m b r a d o s d i e z , l l a m a d o s decenviros Pero, aunque el primer ao se haban comportado bien, durante el segundo uno de ellos, Apio Claudio, quiso deshonrar a la hija, que an era virgen, de un tal Virginio, quienhonestamente serva en el ejrcito contra los latinos en el monte lgido. El padre la mat, para que no tuviera que soportar la violacin por un decnviro y despus de regresar junto al o s soldados, promovi una insurreccin. Les fue arrebatado el poder a l o s d e c n v i r o s y fueron condenados.

[ 19] Anno trecentesimo et quinto decimo ab urbe condita Fidenates contra Romanosrebellaverunt. Auxilium his praestabant Veientes et rex Veientium Tolumnius. Quae ambaecivitates tam vicinae urbi sunt, ut Fidenae sexto, Vei octavo decimo miliario absint.Coniunxerunt se his et Volsci. Sed Mam. Aemilio dictatore et L. Quintio Cincinnato magistro equitum victi etiam regem perdiderunt. Fidenae captae et excisae. En el ao 315 desde la fundacin de la ciudad los fdenates se rebelaron contra losromanos. Les prestaban su ayuda los de Veyos y Tolumnio, su rey. Ambas ciudades estn tanc e r c a d e R o m a q u e d i s t a l a d e F i d e n a s s e i s m i l l a s y l a d e V e yo s d i e c i o c h o . S e u n i e r o n tambin a ellos los volscos. Pero, vencidos por el dictador Mamerco Emilio y por el jefe de c a b a l l e r a L u c i o Q u i n c i o C i n c i n a t o , p e r d i e r o n i n c l u s o a s u r e y. L a c i u d a d d e F i d e n a s f u e conquistada y destruida . [20] Post viginti deinde annos Veientani rebellaverunt. Dictator contra ipsos missus estFurius Camillus, qui primum eos vicit acie, mox etiam civitatem diu obsidens cepit,antiquissimam Italiaeque ditissimam. Post eam cepit et Faliscos, non minus nobilem civitatem.Sed commota est ei invidia, quasi praedam male divisisset, damnatusque ob eam causam etexpulsus civitate. Statim Galli Senones ad urbem venerunt et victos Romanos undecimom i l i a r i o a R o m a a p u d f l u m e n Alliam secuti etiam urbem occupaverunt. Neque d e f e n d i quicquam nisi Capitolium potuit; quod cum diu obsedissent et iam Romani fame laborarent,a c c e p t o a u r o n e C a p i t o l i u m o b s i d e r e n t , r e c e s s e r u n t . S e d a C a m i l l o , q u i i n v i c i n a c i v i t a t e exulabat, Gallis superventum est gravissimeque victi sunt. Postea tamen etiam secutus eosCamillus ita cecidit, ut et aurum, quod his datum fuerat, et omnia, quae ceperant, militariasigna revocaret. Ita tertio triumphans urbem ingressus est et appellatus secundus Romulus,quasi et ipse patriae conditor. Despus de veinte aos los de Veyos emprendieron de nuevo la guerra.Furio Camilo fue enviado contra ellos como dictador. Este los venci primero en elcampo de batalla y luego tambin, despus de un largo asedio, tom su ciudad, lams antigua y rica de Italia. Despus tom tambin la de los faliscos, ciudad no menos noble; pero surgi contra l la envidia de los que crean que haba hecho unmal reparto del botn y por esta causa fue condenado y expulsado de la ciudad.Poco despus los galos snones llegaron hasta la ciudad y, tras perseguir a los r o m a n o s , a los que vencieron a unas once millas de Roma junto al ro A l i a , tomaron incluso la ciudad. No pudo defenderse nada excepto el Capitolio, hastaque, como lo hubieran sitiado durante mucho tiempo y ya los romanos sufrieranl a s c o n s e c u e n c i a s d e l h a m b r e , C a m i l o , q u e e s t a b a d e s t e r r a d o e n u n a c i u d a d vecina, se abalanz sobre ellos y los venci sin pie dad. Despus los galos, trasrecibir oro para que levantaran el asedio del Capitolio, se retiraron, pero Camilo losp e r s i g u i y l o s a t a c , d e m a n e r a q u e r e c u p e r n o s l o e l o r o , q u e s e l e s h a b a dado, sino todas las insignias militares, que ellos haban capturado. As por terceravez entr en la ciudad de Roma con los honores del triunfo y fue llamado segundoRmulo, como fundador, tambin l, de la patria

También podría gustarte