Grao en Tradución e Interpretación

(Facultade de Filoloxía e Tradución)

Universidade de Vigo

Proposta terminolóxica no
ámbito da ximnasia rítmica
Traballo de Fin de Grao

Autora: Sara Agís Leiro

Titor: Alberto Álvarez Lugrís

Xuño 2023

1

 Resumo
O presente traballo de n de grao busca ofrecer un conxunto de termos en galego pertencentes
ao ámbito da ximnasia rítmica, poñendo como punto de partida o Código de Puntuación o cial
da federación internacional de ximnasia, escrito orixinalmente en inglés. A partir de aí,
estudáronse os equivalentes principalmente en castelán, mais tamén noutras linguas, coma o
portugués, o francés ou o catalán. Tras isto, buscáronse propostas equivalentes en galego, posto
que non existían previamente, dando lugar a unha agrupación de 62 termos de nidos, recollidos
nunha táboa e acompañados das observacións e comentarios derivados da elección da
terminoloxía presentada, aplicada á ximnasia rítmica.

Palabras chave: ximnasia rítmica, tradución, terminoloxía, Código de Puntuación.

Abstract
This end-of-degree dissertation aims to o er a set of terms in Galician belonging to the eld of
rhythmic gymnastics, taking the Code of Points of the international gymnastics federation as a
starting point, which is originally written in English. Proceeding from that, the equivalents were
studied mainly in Spanish, but also in other languages, such as Portuguese, French or Catalan.
Then, we collected equivalent proposals in Galician because they did not exist before, resulting in
a grouping of 62 de ned terms, collected in a table and accompanied by observations and
comments derived from the choice of the terminology presented, applied to rhythmic gymnastics.

Keywords: rhythmic gymnastics, translation, terminology, Code of Points.

Resumen
El presente trabajo de n de grado busca ofrecer un conjunto de términos en gallego
pertenecientes al ámbito de la gimnasia rítmica, poniendo como punto de partida el Código de
Puntuación o cial de la federación internacional de gimnasia, escrito originalmente en inglés. A
partir de ahí, se estudiaron los equivalentes principalmente en español, pero también en otras
lenguas, como el portugués, el francés o el catalán. Tras esto, se buscaron propuestas
equivalentes en gallego puesto que no existían previamente, dando lugar a una agrupación de 62
témrinos de nidos, recogidos en una tabla y acompañados de observaciones y comentarios con
respecto a la elección de la terminología presentada, aplicada a la gimnasia rítmica.

Palabras clave: gimnasia rítmica, traducción, terminología, Código de Puntuación.

2

fi
fi
fi
fi
fi
ff
fi
fi
fi
 Índice de contido

1. Introdución.……………….……………………………………………………….……..…………4

2. Obxecto do traballo…………………………………………………………….……………..…4

2.1. Ámbito de especialidade: a ximnasia rítmica………………………..…….…….….……4

2.2. Aspectos sobre a tradución e a terminoloxía…………………………………….…..…..5

3. Metodoloxía do traballo…………………….………………………………………….……….6

3.1. Campo conceptual……………………….………………………………………………….7

4. Presentación do corpus………….……………….…………………………………………….8

5. Comentarios e observacións de contido..….….…………………….……………………8

6. Conclusións………….………………………………………………..…………….……………..17

7. Anexo…………………….………….……………………………………….…..…………….…….18

8. Bibliografía………………….……….…………………………………………..………………….35

3

 1. Introdución

A elección e xusti cación do presente traballo ten unha vertente dobre: en primeiro lugar, a propia
consideración de que son unha persoa deportista que no seu tempo libre, ademais de ler, entre
outros, practica algunhas actividades deportivas; con máis sona, coma o fútbol, ou de carácter
minoritario, como a ximnasia rítmica.

En segundo lugar, o interese persoal na difusión e defensa da lingua e cultura galegas, para que o
idioma galego poida continuar a estender o seu uso nun maior número de ámbitos, e, deste xeito,
poidamos gozar dunha lingua completamente normalizada.

Seguindo esta liña, considero que en Galicia se practican unha gran variedade de disciplinas
deportivas. Estas teñen moitas persoas usuarias, posto que a maioría dos colexios ofrecen
actividades extraescolares e os concellos contan con clubs federados. Isto signi ca que hai unha
concentración de persoas que manteñen o contacto entre si mentres se están a comunicar.

Deste xeito, ocasiónase o ambiente propicio para unha canle comunicativa en lingua galega. Na
actualidade, a nosa lingua atópase sufrindo unha situación de diglosia fronte ao castelán, sobre
todo entre as xeracións máis novas. Considero que cómpre poñer o foco na rapazada para darlle
pulo ao idioma galego. Pero isto será complicado se, por falta de terminoloxía e léxico, non se
pode levar a cabo unha comunicación óptima e íntegra en galego.

2. Obxecto do traballo

2.1. Ámbito de especialidade: a ximnasia rítmica

A ximnasia rítmica é un deporte practicado maioritariamente por mulleres que consiste na

realización dun exercicio que dura uns minutos, sobre unha super cie, acompañado de música,
con movementos rítmicos e unha combinación de equilibrios, xiros e saltos, ademais de manexos
co aparatos, dos que hai cinco posibles: aro, corda, mazas, pelota e cinta. Pode ser individual ou
en conxunto (History of rhythmic gymnastics, s. d.).

Esta forma de facer ximnasia comezou como un xeito de expresión a través do movemento coas
primeiras pinceladas de Rosseau, durante o século XVIII. Tras el, chegaron autores que
contribuíron a que esta disciplina fose evolucionando co tempo, como Jean-Georges Noverre ou
Isadora Duncan (Fernández, 2010). Deste xeito, a ximnasia rítmica foi evolucionando ata chegar
ao que é hoxe en día: un deporte no que se fomenta a cooperación, o compañeirismo, o ritmo, a
coordinación, a motricidade…

4

fi
fi
fi
 Esta disciplina está considerada coma un deporte minoritario. Aínda así, a cantidade de clubs e
escolas de ximnasia repartidas polo noso territorio vai en aumento. Eu comecei a practicar
ximnasia rítmica no colexio cando era máis cativa e cheguei á conclusión de que moitas veces
non é posible crear un ambiente galegofalante porque non existen equivalentes en galego para as
moitas posicións e técnicas que conviven neste deporte.

Polo tanto, nun colexio ou nun club no que hai varios conxuntos de ximnastas, un dos moitos
motivos polos que non se falará galego é esa insu ciencia de terminoloxía. Ata agora, a
comunicación entre ximnastas e adestradoras estivo levándose a cabo en castelán. É complicado
fomentar un contexto lingüístico determinado se na propia lingua non existe alternativa, porque
non se estableceu un abano de vocábulos e termos a disposición das persoas falantes. Isto
ocorre tamén noutras disciplinas deportivas.

Por iso creo que en calquera idioma, o primeiro paso para podermos comunicar é ter perante nós
a elección dun vocabulario adaptado e unha terminoloxía axeitada na nosa propia lingua.

2.2. Aspectos sobre a tradución e a terminoloxía

Unha vez explicadas as motivacións persoais que rodean este tema, cabe mencionar o
importante papel que a tradución desempeña para acadar os nosos obxectivos e para poder
achegar un graniño de area e contribuír á existencia de recursos en lingua galega.

Aínda que se conservan poucos textos en galego, a tradución en Galicia tivo unha longa
evolución ao longo dos anos, e foi necesaria para a conservación do idioma, debido aos
intercambios culturais entre territorios. Contribuíu para frear o proceso de castelanización na
Idade Media. Ademais, supuxo unha arma cultural contra un poder foráneo e consistiu nun punto
de partida para o desenvolvemento das posibilidades expresivas e un aumento do léxico das
linguas, mediante a creación de neoloxismos e a introdución de termos eruditos (Noia, 2020,
p. 43).

Por esta razón, entre outras, como sostén Cabré (2004, p. 2), […] a terminoloxía é absolutamente
imprescindible para o exercicio da tradución especializada en tanto que a tradución é necesaria
para a terminoloxía só en aqueles contextos lingüísticos con necesidades neolóxicas.

Poderiamos manifestar que a terminoloxía é a materia que se encarga de recompilar os termos

das ciencias e das técnicas, e que se pon en funcionamento cando aparecen novos conceptos
que hai que denominar, pero este concepto é máis amplo e ten tres signi cados: na primeira
acepción é a disciplina que se ocupa dos termos. Na segunda, consiste no conxunto de
principios que rexen a recompilación dos termos, e, na súa terceira acepción, a terminoloxía
defínese coma o conxunto dos termos dunha materia especializada e a súa codi cación en forma
de glosarios, vocabularios, dicionarios, bases de datos, tesauros, etc. (Cabré 1993; Sager, 1993).
5

fi
fi
fi
 A terminoloxía por si soa non ten unha función comunicativa; esa tarefa corresponde á tradución,
posto que esta cumpre cunha nalidade de nida, mais o traballo terminolóxico é preciso para
resolver os problemas que xorden durante o proceso tradutolóxico.

3. Metodoloxía do traballo

Neste apartado indicaremos a metodoloxía que se seguiu para a realización do traballo. Como se
explica na introdución, este traballo está constituído por un léxico ligado ao mundo da ximnasia
rítmica. Consiste nunha tarefa terminolóxica en galego, partindo do inglés como lingua base e
coas súas equivalencias en castelán, xunto con algunha mención ao portugués nos comentarios.
Recóllense termos do ámbito da ximnasia rítmica, divididos en aparatos, grupos técnicos
fundamentais e di cultades. Está composto por 62 termos, coa súa de nición e as pertinentes
observacións arredor deles, xunto coa xusti cación das decisións que foron tomadas.

É importante enfocar o traballo a unhas destinatarias determinadas, xa que os traballos

terminolóxicos deben ter en conta o público ao que se dirixen. Segundo as características deste
público, é normal que haxa matices na maneira de presentar os datos. Unha audiencia pouco
especializada vai solicitar un tipo de traballo de consulta máis sinxela. Este é o noso caso. A
presente produción está dirixida a todas as audiencias, centrándose nun público leigo na materia,
ou nunha persoa usuaria que se inicie neste deporte e teña unhas pequenas nocións ou queira
saber de el. Aínda así, tamén servirá para a comunicación entre persoas que xa estean dentro e
coñezan ben os elementos referidos, como por exemplo as adestradoras, as propias ximnastas
ou as xuízas.

A fonte de documentación principal utilizada é o Código de Puntuación da Federación

Internacional de Ximnasia (FIG, polas súas siglas en francés, Fédération Internationale de
Gymnastique), polo que é especializada. Tamén consultamos outras fontes o ciais e algunhas
non especializadas, como blogs e páxinas de divulgación.

O Código de puntuación da FIG (orixinalmente Code of Points) é o texto onde se recollen todos
os elementos, puntuacións e normas da ximnasia rítmica. Actualízase cada catro anos,
coincidindo con cada ciclo olímpico. Está escrito orixinalmente en inglés, e está traducido de
xeito o cial ao francés, castelán, alemán e ruso. A FIG é o organismo que rexe a ximnasia en todo
o mundo. É a federación internacional máis antiga dun deporte olímpico (About the FIG, s. d.).

Na maioría das fontes de referencia non atopamos sinónimos, posto que ao nal cada elemento
ten un nome estandarizado, mais hai certos elementos aos que se lle poden chamar doutra
maneira, xa sexa en inglés (gymnastics slippers ou half shoes) ou en galego (aparato/aparello;
punteiras/biquieras) ao tratárense estes de sinónimos totais [González, s. d.(b)].

6

fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
 Como xa se mencionou, os elementos do traballo proveñen do Código de Puntuación da
Federación Internacional de Ximnasia. En castelán temos a versión o cial que no territorio
fornece a federación española (GR Código de Puntuación 2022-2024, 2022), pero, por exemplo,
en Portugal non hai unha versión o cial ofrecida pola federación en portugués. Como dato podo
dicir que na internet atopamos algunha páxina web portuguesa onde ofrecen este Código
traducido por persoas afeccionadas, xunto con adestradoras, xa que para elas é o seu principal
material de traballo; son as que crean as rutinas e exercicios das ximnastas, e teñen que rexerse
polos criterios que se amosan no Código.

Tratamos de atopar textos paralelos, mais a documentación en galego é practicamente nula, polo
que foi complicado atopar un corpus de referencia en lingua galega, incluso dentro da propia
Federación Galega de Ximnasia, que a nivel administrativo ten unhas normas autonómicas que se
ofrecen en liña en lingua galega, mais as normativas procedentes do ámbito internacional ou
nacional can nos seus respectivos idiomas (castelán e inglés).

3.1. Campo conceptual

O campo conceptual do traballo arredor da ximnasia rítmica divídese en pre-acrobatic elements

(elementos preacrobáticos), di culties of body (DB) (di cultades corporais ou DB), combined
body di culties (di cultades corporais combinadas), apparatus (aparatos), fundamental apparatus
technical groups (grupos técnicos fundamentais do aparato) e non-fundamental apparatus
technical elements (elementos técnicos non fundamentais do aparato).

Os devanditos termos teñen relacións hiperonímicas cos que seguen: por exemplo, ball (pelota),
hoop (aro), clubs (mazas), rope (corda) e ribbon (cinta) son os cohipónimos do hiperónimo
apparatus (aparatos).

Os hipónimos de di culties of body (di cultades corporais) son os balances (equilibrios), rotations
(xiros) e jumps (saltos). Estes, á súa vez, presentan subdivisións; por exemplo, dentro da DB of
jump (di cultade corporal de salto) atopamos o cossack (cosaco), scissors (tesoiras), split leap
(zancada), stag leap (corza)… e así sucesivamente.

Debido á extensión requirida e aos obxectivos do traballo, houbo que priorizar certos conceptos
fronte a outros, polo que algúns deles can soltos, mais aparecen debido á súa relevancia, e
poderían encadrarse nun grupo máis grande (como por exemplo, a categoría de dress code
(indumentaria) como hiperónimo de leotard (maillot) e gymnastic slippers (biqueiras).

7

ffi
fi
fi
fi
ffi
ffi
fi
fi
fi
fi
fi
 4. Presentación do corpus

Unha vez que conseguimos establecer o corpus de baleirado, a través do devandito código na
versión orixinal en inglés (RG Code of Points 2022-2024, 2022), o seguinte paso consistiu na
realización da propia tarefa de baleirado: a extracción de todos os termos presentes. Despois
procedemos a organizalos segundo a relación que os termos mantiñan entre si, e camos cun
total de 62 entradas cunha estrutura xerárquica.

Tras isto, mediante un labor de busca e investigación, conseguimos os equivalentes en galego

para cada termo; para tal n, servímonos de dicionarios como o da Real Academia Galega (RAG)
e páxinas coma a propia da FIG.

A táboa de contidos consta de seis columnas e tres idiomas. A base é o termo en lingua inglesa,
na primeira columna. Deseguido, aparece a de nición do termo, e nas seguintes columnas
amósanse as súas equivalencias en castelán e as conseguintes propostas en galego, tamén coas
súas respectivas de nicións. Esta táboa pode consultarse no apartado número 7 (Anexo).

5. Comentarios e observacións de contido

Neste apartado procederemos á explicación e ás xusti cacións das decisións que foron tomadas
con respecto aos termos, xunto á realización de comentarios de tipo estilístico, curiosidades,
di cultades e dúbidas que algúns dos termos presentados ocasionaron:

Apparatus (en) Aparato / Aparello (gl): Instrumento que se usa para competir en ximnasia
rítmica. Existen cinco tipos: aro, pelota, cinta, mazas e corda. O aparato utilizado por cada
ximnasta debe ter o logotipo do fabricante e o selo “FIG approved logo” nos lugares especí cos
para cada aparato. Ningunha ximnasta está autorizada a competir cun aparato non aprobado.

En castelán traduciuse como ‘aparato’, mentres que en portugués se optou por

‘aparelho’ (Dias, 2009). En galego temos ambas as dúas formas, tanto ‘aparato’ como
‘aparello’, que actúan como sinónimos totais, polo que son intercambiables. Neste traballo
úsase só ‘aparato’ para manter a coherencia textual (é o mesmo que acontece con
biqueiras/punteiras, que se verá deseguido).

Arabesque (en) Arabesque (gl): di cultade corporal (DB) de equilibrio que consiste en situar a
perna libre estirada á horizontal atrás e o tronco xo na vertical.

8

fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
 Dise igual nas tres linguas de traballo (inglés, castelán, galego). Así se mostra no código
tanto en inglés como en castelán, pero, se imos ao dicionario da Real Academia Española,
aparece ‘arabesque’ como voz francesa, e tamén aparece ‘arabesco’, cuxa cuarta acepción
coincide co signi cado que buscamos. Debido a isto, ao buscarmos a tradución cara ao
galego, dubidamos entre a elección de ‘arabesque’ ou se optar por ‘arabesco’, posto que
este último tamén aparece no dicionario da Real Academia Galega, mais este non
proporciona a acepción que buscamos [González, s. d.(a)], polo que se optou por
‘arabesque’, xa que ten un uso máis estendido.

Attitude (en) Attitude (gl): di cultade corporal (DB) de equilibrio que consiste en elevar unha
perna atrás á horizontal con exión do xeonllo a 90º e o tronco xo na vertical.

Ten a mesma forma nas tres linguas. É un termo que está internacionalizado. A ximnasia
rítmica comparte a súa orixe co ballet, e hai algúns xiros e equilibrios que se comparten en
ambos os dous deportes. A maioría das nomenclaturas do ballet non se traduciron e están
tan estendidas e internacionalizadas que no galego sería lóxico mantelas. En idiomas coma
o portugués ou o alemán tamén se di attitude (RG 2022-2024 WERTUNGSVORSCHRIFTEN,
2022). O mesmo acontece con outros termos, como por exemplo Fouetté ou Passé.

Boomerang throw (en) Búmerang (gl): lanzamento coa cinta no que unha ximnasta lanza o
extremo da vara, agarra a cinta e tira dela para que a vara saia voando e volva cara ela.

É un estranxeirismo procedente do inglés, xa adaptado na nosa lingua con esta ortografía

(búmerang), polo que foi doado de traducir. Na versión en inglés ‘throw’ (lanzamento) forma
parte do termo, mentres que en galego, aínda que se pode dicir ‘lanzamento de búmerang’,
o signi cado enténdese co termo unitario, posto que non hai outro elemento que teña a
mesma nomenclatura e dea lugar a confusións. Recibe este nome porque consiste na
mesma acción (lanzamento e retorno) que facía a arma do mesmo nome que usaban
antigamente as tribus para loitar e cazar.

9

fi
fi
fl
fi
fi
 Butter y jump (en) Salto bolboreta (gl): di cultade corporal (DB) de salto co impulso dun pé e
pernas estendidas á horizontal unha detrás da outra. Durante o voo, o tronco debe estar preto ou
baixo a horizontal. Debe haber unha volta mínima de 180º dende o despegue ata a aterrizaxe.

O salto bolboreta consiste nunha tradución literal de ‘butter y jump’, porque funciona como
unha metáfora considerablemente explicativa. Representa ben a esencia do seu signi cado
debido ao movemento das pernas e á posición do corpo que, xunto co dinamismo do salto,
evoca unha bolboreta. Esta estratexia de tradución é a maioritaria neste traballo, posto que
o mesmo acontece en ‘lanzamento en cadoiro’ (cascade throw), ‘muíños’ (mills),
‘tesoiras’ (scissors) ou ‘serpes’ (snakes).

Cabriole (en) Cabriola (gl): di cultade corporal (DB) de salto no que ambas as pernas están
estendidas e unha empurra a outra cara arriba. Pode ser adiante, lateral ou cara atrás.

Este termo é máis controvertido, posto que pode vir do francés cabriolet, o que se
transformaría en cabriolé, ou pode vir do latín capreola, derivado de capra (cabra) (Real
Academia Española, 2021). O lóxico sería a segunda opción, posto que a de nición na
disciplina da ximnasia rítmica corresponde a un salto, ao igual que o termo ‘cabriola’ tanto
en castelán coma en galego. O que acontece, é que na nosa fonte de referencia principal,
no castelán optan por ‘cabriole’ nalgunhas ocasións, como por exemplo na páxina 74 do
Código na versión en castelán, pero, noutros casos óptase por ‘cabriolé’, con acento no
último ‘e’ (GR Código de Puntuación 2022-2024, 2022, pp. 114, 195, 209). Esta falta de
coherencia denota un posible erro de tradución. A equivalencia correcta en castelán no
Código debería ser ‘cabriola’, que é a opción que se dá no galego. Semella que houbo unha
contaminación de ambos termos. Daquela, sería interesante facer un estudo do uso
espontáneo e oral dentro dos clubs de ximnasia rítmica, e ver se o feito de que tanto
noutras linguas coma no Código apareza este termo cun ‘e’ nal in uíu nas persoas ou se
optan polo termo clásico, ‘cabriola’. Ademais, simplemente con facer unha busca tanto no

10

fl
fi
fi
fl
fi
fl
fi
fi
 dicionario da RAG como no dicionario da RAE, obsérvase que a acepción para ‘cabriola’
coincide co signi cado que ten na ximnasia rítmica. Por outro lado, no Código de
puntuación na súa versión en francés aparece como cabriole e non como cabriolet (GR
Code de Pointage 2022-2024, 2022, p. 105).

Cartwheel (en) Roda lateral (gl): elemento preacrobático que consiste nun desprazamento
lateral en liña recta, lanzando unha perna detrás da outra co apoio de ambas mans e o lombo
recto.

Os elementos preacrobáticos adoitan formar parte das habilidades ximnásticas comúns á

maioría de modalidades de ximnasia, polo que este tipo de elementos teñen un equivalente
o cial similar en todas as linguas veciñas. Literalmente, podería ser ‘roda de carro’, aínda
que en castelán optouse por ‘rueda lateral’. O mesmo acontece en catalán (‘roda lateral’)
(Institut Égara, s. d.). En portugués, aínda que tamén se entende por ‘roda’ ou ‘roda lateral’,
en lugar de realizar unha tradución literal optouse pola creación dun termo propio con
metáfora, dando lugar a ‘estrela’ ou ‘estrelinha’ (Brolesi e Aversani, 2021).

Di culty of body (en) Di cultade corporal (gl): (as súas siglas son ‘DB’) elemento co corpo que
consiste nun salto, un xiro ou un equilibrio.

O comentario respecto a este termo reside en que se adoita utilizar coa súa abreviatura,
que é DB, pola súa nomenclatura en inglés (di culty of body). Aínda que en galego sexa
‘di cultade corporal’, nesta lingua manterase a mesma abrevitura (DB) porque é a única
forma autorizada, que serve para que o xurado leve a cabo as puntuacións das ximnastas
de modo internacional. En castelán tamén se mantivo .

Dive Leap (en) Zancada-viravolta (gl): elemento preacrobático que consiste en realizar un salto
(requírese unha fase de voo, non se esixe espagat) con exión de tronco cara adiante seguido
directamente por unha viravolta.

A técnica e o movemento do ‘dive leap’ é o mesmo que para conseguir os 180º nunha
zancada. Pois ben, na tradución en galego, por unha razón de claridade, utilizouse un termo
composto: o primeiro vocábulo é ‘zancada’ e o segundo ‘viravolta’. Isto débese a que é
puntuado coma un só elemento, pero consiste na combinación de dous: unha zancada e,
deseguido, unha viravolta.

Échappé (en) Escapada (gl): grupo técnico fundamental do aparato que consiste en soltar a
cinta de xeito que se produza unha rotación da vara durante o seu voo.

11

fi
ffi
fi
fi
fi
ffi
fl
 A versión en inglés segue a metodoloxía de non traducir os termos en francés máis
internacionalizados. Aínda así, este non é o mesmo caso que ‘passé’ ou ‘fouetté’, posto
que ‘échappé’ en ximnasia rítmica non é unha di cultade corporal, senón un elemento
técnico do aparato. Isto signi ca que é un manexo propio da ximnasia rítmica (no ballet non
se utilizan aparatos). Échappé en ballet si que existe, mais cun signi cado que non ten
relación co que se mostra neste traballo, xa que consiste nun pequeno salto (Collins
Dictionary, s. d.). Esta situación de homonimia pode dar lugar a unha confusión cos
signi cados, polo que, para evitala, en galego optouse pola tradución de ‘escapada’. É un
substantivo que representa ben o elemento: a súa segunda acepción no dicionario da RAG
é “saída breve”, o que coincide con esa pequena saída da cinta dende as mans, que está
un segundo ou dous no aire, ata que se colle de novo.

Fish Flop (en) Sardiña (gl): elemento preacrobático no que se arquea o lombo caendo cara ao
peito, pasando polo ombreiro con apoio e ródase sobre o lombo.

A tradución literal sería algo así como ‘deixarse caer coma un peixe’ debido a que o
movemento aseméllase ao que fan os peixes cando aínda están vivos pero can fóra do
mar. Por iso, a tradución podería ser literal e quedar como ‘peixe’, ‘peixe volador’…ou
quizais novas opcións. Mais o que acontece é que o equivalente o cial en castelán
segundo o Código é ‘sardina’. Posto que no contexto da ximnasia rítmica se vén utilizando
esa versión no eido galego, cremos que a adaptación a ‘sardiña’ é unha opción axeitada,
porque non se afasta nin da metáfora anglosaxona nin da metáfora castelá, xa estendida.
Cabe comentar que, en portugués, a este elemento ximnástico denomínaselle ‘mata‑borrão’
(Dias, 2009, p. 14). A referencia non está relacionada con ‘ sh op’, posto que se adaptou a
metáfora ao seu propio contexto. O mata‑borrão é un utensilio xeralmente de madeira, que
antigamente se utilizaba para borrar a tinta recente do papel secante (Barcelos, 2017). A
similitude consiste no movemento que realiza o ‘mata‑borrão’ cando se utiliza, co
movemento que de ne este elemento na ximnasia.

Gymnastic slippers (en) Punteiras/Biquieras (gl): metade dunha zapatilla de baile que cobre a
parte dianteira do pé, con unha ou dúas tiras elásticas que se poñen arredor do talón para
suxeitala. Feitas de pel ou tea, normalmente en tons de cor carne.

O termo ‘gymnastics slippers’ non deu problemas, pero cabe dicir que, aínda que no
Código de puntuación apareza con esta nomenclatura, o certo é que ‘half shoe’ aparece en

12

fi
fi
fi
fi
fi
fl
fi
fi
fi
 varias ocasións para designar o mesmo (Pastorelli, s. d.), polo que poden actuar como
sinónimos. En galego tamén hai dúas opcións por seren sinónimos totais e intercambiables
en calquera contexto: punteiras e biqueiras.

Illusion (en) Ilusión (gl): di cultade corporal de xiro que consiste no apoio sobre unha perna,
elevando a outra para facer unha circunferencia de 360º co tronco dobrado cara adiante, ao lado
ou atrás na horizontal ou por debaixo.

É un xiro común en distintas disciplinas, tanto no ballet, como en danza acrobática, as

ximnasias… Neste caso, optouse por traducilo, porque a adaptación grá ca é sinxela, o
vocábulo en galego ten unha gran semellanza e foneticamente é máis axeitado.

Leotard (en) Maillot (gl): indumentaria das ximnastas, dunha soa peza, debe estar cinguido ao
corpo, cuberto de material non transparente, incluída a área da pelve/ingle. Permítese unha
pequena zona de encaixe por decoración. Pode ser con ou sen mangas e pode incluír unha saia
que non caia máis abaixo da área pelviana, ou pode ser longo dunha peza en forma de mono,
sempre que sexa cinguido. Permítense apliques e detalles decorativos.

Foi o termo máis controvertido. Maillot en castelán é un préstamo do francés,

documentado en castelán no século XIX para describir o vestiario dun espectáculo teatral,
xa que é neste ámbito, xunto co circense, onde se emprega con máis frecuencia como un
traxe que pola súa apariencia simulaba a práctica nudez das persoas artistas e cuxa
elasticidade permitía que executasen exercicios e acrobacias durante a esceni cación. No
século XX documéntase o vocábulo co seu valor actual (Real Academia Española, 2019). No
inglés dise ‘leotard’ para todas as diferentes disciplinas de ximnasia, en concordancia
tamén coa vestimenta do ballet. Neste caso tamén provén do francés, está relacionada con
maillot pero o vocablo adoptouse a raíz do apelido dunha persoa: Jules Léotard, un
acróbata francés que foi quen deseñou esta prenda axustada dunha soa peza, o que lle
permitía lucir o seu físico e moverse ao mesmo tempo sen restricións. Este acróbata deulle
o nome de maillot, pero varios anos tralo seu falecemento, a nais do século XIX foi cando
se adoptou a forma ‘leotard’ en inglés (Online Etymology Dictionary, 2012). Anos despois e
a raíz deste nomeamento aparecen adaptacións, que teñen uso e se observan tamén no

13

fi
fi
fi
fi
 corpus de traballo, como ‘unitard’. En portugués tamén existe a designación ‘maillot’, pero
coa forma adaptada ao idioma, é dicir, maiô. Aínda así, a forma preferida sobre todo no
Brasil é collant (aínda que se recomenda escribilo tamén de xeito adaptado, colã). Neste
caso, o nome vén do feito de que a roupa ‘cola-se’ ao corpo (Dicionario e gramática, 2016).
Para elixir un equivalente en lingua galega, o primeiro paso foi investigar a palabra ‘maillot’
no noso idioma. En relación coa ximnasia rítmica non conseguimos documentar o seu uso,
pero, aínda que non aparece no dicionario da RAG, no contexto do ciclismo amósase
repetidas veces, posto que é así como se adoita designar a peza de roupa superior neste
deporte. Aínda así, tras unha consulta no dicionario Rinoceronte castelán-galego, pódese
observar que ‘maillot’ en castelán é traducido como ‘xersei’. Con todo, no dicionario da
RAG aparece a entrada ‘malla’ cuxa terceira acepción é ‘peza de vestir elástica que se
axusta ao corpo’. A dúbida é entre malla e maillot. Para evitar confusións en relación co
maillot do ciclismo e outros deportes coma o remo, a elección podería ser ‘malla’, xa que é
un vocábulo coñecido que ten presenza na nosa lingua, e coincide coa acepción, pero,
deste xeito, podería confundirse tamén coa peza de roupa que só se pon na parte inferior
do corpo. Aínda así, poderían ser intercambiables segundo o contexto, e posto que ‘malla’
xa existe, nun dicionario terminolóxico é recomendable ter en conta a opción escollida por
outras linguas, tomando como préstamo a palabra orixinal en francés e tendo en
consideración o seu estendido uso, polo que a proposta en galego ca como maillot.

O cial oor area (en) Super cie o cial (gl): área obrigatoria sobre a que se realiza o exercicio,
que consiste nun tapiz regulamentario de 13x13 m.

Esta nomenclatura utilízase nas competicións o ciais, onde ten que ser completamente
regulamentario. Á hora de adestrar, o que adoita ser un contexto informal, adoita nomearse
directamente tapiz, que é a alfombra en si. Tapete non é unha boa opción porque este
vocábulo refírese ao que se utiliza para cubrir as mesas de xogo, e non é exactamente o
mesmo material. En castelán optouse por ‘practicable o cial’, en sinerxia co portugués
‘praticável’ (Dias, 2009, p. 21)

Passing through (en) Paso a través (gl): grupo técnico fundamental do aparato que consiste en
pasar por dentro do aro con todo ou con parte do corpo (dous grandes segmentos corporais).

Esta tradución é literal porque consiste nun termo descritivo. É o mesmo que acontece con
outros vocábulos, como por exemplo: elemento preacrobático (pre-acrobatic element),
intercambio de aparato (apparatus exchange), elemento dinámico con rotación (dynamic
element with rotation)…

14

ffi
fl
fi
fi
fi
fi
fi
 Pike Jump (en) Salto en carpa (gl): di cultade corporal de salto que consiste na posición na que
o corpo se encarta cara ás pernas estiradas, que se elevan á horizontal xuntas ou separadas, cun
impulso dun pé ou ambos.

É un termo que se dá noutras disciplinas deportivas, como pode ser en salto (natación) ou
na modalidade de ximnasia artística ou acrobática. Por ese uso máis estendido, ten un
equivalente o cial en castelán (salto carpado). En galego, para garantir a comprensión do
signi cado, guiámonos polo seu uso en lingua castelá e deixamos ‘salto en carpa’, o que
tamén coincide coa versión portuguesa ‘salto encarpado’ ou ‘salto de carpa’ (Portoeditora,
s. d.)

Ribbon cane (en) Vara (gl): parte do aparato cinta, que consiste nun pau longo e delgado ao que
se une o fío de nailon para formar a cinta.

Para a elección deste termo optamos por non guiarnos pola opción máis castelanizadora,
aínda que atopamos uns apuntamentos dun colexio para a materia de educación física de
primaria onde aparecía ‘varilla’ en galego. Aínda así, notábase que esta era unha tradución
feita polo/a propio/a mestre/a, o que amosa un indicio da falta de referencias na nosa
lingua. Consideramos que ‘varilla’ consiste nun calco do castelán e que temos outras
eleccións posibles, como vara (acepción 1 do dicionario da RAG: pau longo e delgado),
variña (en similitude cunha ‘variña máxica’) ou ‘estilete’. Esta última é a elección
portuguesa, en xeito metafórico pola forma similar a un estilete (Dicionário Olímpico, s. d.).
Nese aspecto, hai que ter en conta o concepto que se pretende transmitir. Optamos por
‘vara’, posto que nos parece máis axeitada que o vocábulo portugués.

Spiral turn (Tonneau) (en) Rotación espiral (Tonneau) (gl): di cultade corporal de xiro no que se
debe lograr a expectativa da onda en espiral. A ximnasta debe executar dúas posicións
consecutivas durante o xiro: exión atrás do tronco coa cabeza en movemento cara atrás e mais
tronco e cabeza en exión cara diante.

15

fi
fi
fl
fl
fi
fi
 Spiral turn (rotación espiral) é a nomenclatura máis descritiva para designar o xiro tonneau,
ambas as formas se utilizan indistintamente (ocorre o mesmo que grand jeté/zancada). A
tradución de tonneau é tonel; esta di cultade corporal recibe esa nomenclatura pola
semellanza da forma redondeada que se xera cos brazos.

Split Leap (en) Zancada (gl): di cultade corporal de salto que consiste nunha posición de
espagat no punto máis alto do voo. A puntuación desta di cultade elevarase se se mantén o
tronco atrás, se inclúe a posición de círculo ou se xira ao saltar.

Este salto é moi común tanto na ximnasia rítmica, como na artística e noutras modalidades
de ximnasia, e, por iso, non se xo unha tradución literal como podería ser ‘salto en
espagat’, que valería como unha tradución explicativa, senón que este elemento ten dende
tempo atrás o termo ‘zancada’ moi estendido. Ás veces utilízase a súa nomenclatura
orixinal, grand jeté, que actúa coma un sinónimo. De feito, así chámaselle en portugués,
que non ten unha tradución especí ca senón que tamén ten o uso de salto aberto.

Stag Leap (en) Salto Corza (gl): di cultade corporal de salto no que o impulso pode ser con un
ou dous pés, que consiste nunha perna coa súa máxima exión e a perna de atrás á horizontal
cara atrás. Ten variantes: con exión do tronco atrás ou coa perna posterior en posición de
círculo pechado.

É un salto básico dentro da ximnasia en xeral, a tradución de ‘corza’ está xa moi estendida.
En portugués tamén é ‘Salto Corça’, polo que en galego, no dicionario da RAG, existe a
palabra ‘corzo, corza’ coa acepción que buscamos, referente a un mamífero da familia dos
cérvidos. Con isto, conséguese a tradución metafórica axeitada para o galego e en
concordancia coas linguas veciñas.

16

fl
fi
fi
fi
fi
fi
fl
fi
 6. Conclusións

A ximnasia rítmica, aínda que se considera un deporte minoritario, está presente ao noso redor,
posto que hai competicións e clubs en moitas vilas galegas. Este ámbito de especialidade ten
unha terminoloxía especí ca, que foi posible recompilar neste traballo. Nel móstrase a
importancia do papel que desempeña a tradución, dando lugar á reunión de 62 termos e
de nicións en galego (xunto ao inglés e ao castelán), organizados nunha táboa, para que as
especialistas, e principalmente o público leigo poidan ter algunhas nocións e materiais para
iniciarse na disciplina.

En conclusión, cabe dicir que o resultado foi que a meirande parte dos termos resultantes en
galego se achegaron á versión castelá, debido ás súas in uencias sobre as practicantes deste
deporte, sempre e cando funcionasen co mesmo sentido en galego e que a xusti cación da
alternativa escollida fose coherente.

Respecto á táboa, moitos dos termos foron máis sinxelos de traducir do que semellaba nun
primeiro momento, porque algúns deles eran vocábulos xa inseridos no noso territorio. Outros
caron na súa forma orixinal, sen adaptación grá ca, para non romper a harmonía coa tendencia
que se levou a cabo nas linguas que foron comparadas.

Este traballo está aberto a que en liñas futuras dea lugar a ampliacións, e tamén a que sirva como
complemento para outros traballos arredor da lingua galega no contexto dos deportes que así o
precisen e, deste xeito, continuar a abranguer o vocabulario e proseguir co proceso de
normalización da lingua.

17
fi

fi
fi
fi
fl
fi
 7. Anexo

Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en

inglés inglés castelán castelán galego galego

Apparatus Instrument Aparato Instrumento Aparato / Instrumento

used to usado para Aparello que se usa para
compete in competir en competir en
rhythmic gimnasia ximnasia
gymnastics. rítmica. Existen rítmica. Existen
There are 5: 5 tipos: aro, 5 tipos: aro,
hoop, ball, pelota, cinta, pelota, cinta,
ribbon, clubs mazas y mazas e corda.
and rope. Each cuerda. Cada Cada aparato
apparatus used aparato utilizado por
by each utilizado por cada ximnasta
gymnast must cada gimnasta debe ter o
have the debe tener el logotipo do
manufacturer’s logotipo del fabricante e o
logo and FIG fabricante y el selo “FIG
approved logo sello “FIG approved logo”
in speci ed approved logo” nos lugares
places for each en los lugares especí cos
apparatus. No especi cados para cada
gymnast is para cada aparato.
authorized to aparato. Ningunha
compete with Ninguna ximnasta está
unapproved gimnasta está autorizada a
appartus autorizada a competir cun
competir con aparato non
un aparato no aprobado.
aprobado.

Apparatus When gymnasts Intercambio de Lanzamiento Intercambio de Lanzamento do

exchange in a group aparato del aparato aparato aparato entre
throw the entre miembros membros do
apparatus to del conjunto conxunto
each other

Arabesque DB of balance Arabesque DB de equilibrio Arabesque DB de equilibrio

consisting of que consiste en que consiste na
free leg straight la pierna libre perna libre
at horizontal estirada a la estirada á
backward and horizontal atrás horizontal atrás
the maximum y el tronco jo e o tronco xo
vertical position en la vertical na vertical
of the body
must be clearly
xed

18
fi

fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Asymmetric Speci c Movimientos Grupo técnico Movementos Grupo técnico

movements fundamental asimétricos especí co del asimétricos especí co do
apparatus aparato que aparato que
technical consiste en consiste en
groups hacer facer
movements of movimientos de movementos
varied shape, forma, amplitud de forma,
amplitude and y dirección amplitude e
direction that variadas que dirección
must be deben diferentes que
performed with realizarse con deben
each club cada maza realizarse con
cada maza

Attitude DB of balance Attitude DB de equilibrio Attitude DB de equilibrio

consisting of que consiste en que consiste en
free leg with elevar una elevar unha
knee bent at pierna por perna atrás á
90º backwards detrás horizontal con
in a xed exionando la exión do
horizontal rodilla en un xeonllo a 90º e
position with ángulo de 90º a o tronco xo na
the body la horizontal vertical
vertical

Back Split DB of balance Espagat atrás DB de Espagat atrás DB de equilibrio

(penché) consisting of a (penché) equiilibrio que (penché) que consiste
split position consiste en un nun espagat
and trunk espagat vertical vertical co
forward at the con el tronco tronco cara a
horizontal or hacia adelante diante á
below a la horizontal o horizontal ou
por debajo de por debaixo
ella dela

Ball Apparatus Pelota Aparato que Pelota Aparato que

consisting of a consiste en una consiste nunha
rubber bola de goma u bóla de goma
spherical body otro material ou outro
or other exible sintético material
synthetic exible. Entre sintético
material. Its 18-20 cm de exible. Entre
diameter must diámetro y 18-20 cm de
be 18-20cm peso mínimo de diámetro e un
and its weight 400g peso mínimo de
400g at least 400g

19
fl
fl
fl
fl

fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fl
fi
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Boomerang A move with Boomerang / Lanzamiento Búmerang Lanzamento

throw the ribbon Bumerán con la cinta en coa cinta no
where a el que una que unha
gymnast throws gimnasta lanza ximnasta lanza
the cane end, el extremo de la o extremo da
then grabs the varilla, agarra la vara, agarra a
ribbon and cinta y tira de cinta e tira dela
pulls it, so as to ella para que la para que a vara
bring the cane varilla salga saia voando e
ying towards volando y volva cara ela.
her vuelva hacia
ella

Butter y jump DB of jump in Mariposa DB de salto con Salto bolboreta DB de salto co

which take-o impulso de un impulso dun pé,
is from one feet pie, piernas pernas
to the extendidas estendidas á
horizontal and hacia la horizontal unha
the other leg horizontal una detrás da outra.
follows it. detrás de otra. Durante o voo,
During the Durante el o tronco debe
ight, trunk vuelo, el tronco estar preto ou
near or below debe estar baixo a
the horizontal. cerca de la horizontal. Volta
Minimum horizontal o por mínima de 180º
rotation of 180º debajo. Vuelta dende o
from take-o to mínima de 180º despegue ata a
landing desde el aterrizaxe
despegue al
aterrizaje

Cabriole DB of jump in Cabriolé DB de salto en Cabriola DB de salto no

which one leg is el que ambas que ambas as
stretched on piernas están pernas están
the other. It extendidas y estendidas e
can be forward, una empuja a la unha empurra a
lateral and otra hacia outra cara
backwards. arriba. Puede arriba. Pode ser
ser adelante, adiante, lateral
lateral o hacia ou cara atrás.
atrás.

Cartwheel Pre-acrobatic Rueda Lateral Elemento Roda Lateral Elemento

element preacrobático preacrobático
consisting of a que consiste en que consiste
lateral un nun
movement in a desplazamiento desprazamento
straight line, lateral en línea lateral en liña
raising one leg recta, lanzando recta, lanzando
after the other una pierna unha perna
with the detrás de otra detrás da outra
support of both con apoyo de co apoio de
hands and ambas manos y ambas mans e
straight back espalda recta o lombo recto

20
fl
fl

fi
fi
fi
fl
ff
ff
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Cascade Throw Throw of two Lanzamiento en Lanzamiento de Lanzamento en Lanzamento de

unlocked clubs, cascada dos mazas cadoiro dúas mazas
one after the desencajadas, desencaixadas,
other. Both una detrás de la unha detrás da
must be in the otra. Ambas outra. Ambas
air during a part deben estar en deben estar no
of the throw, el aire durante aire durante
regardless of una parte del una parte do
the start of the lanzamiento, lanzameto, con
rst rotation con independencia
independencia de cando
de cuándo comeza a
comienza la primeira
primera rotación.
rotación.

Clubs Apparatus Mazas Aparato con Mazas Aparato con

similar in shape forma similar a forma similar a
to a bottle; it una botella; unha botella;
consists of a consiste en un consta dun
handle nished mango mango
in a generally terminado en rematado
rubbered forma gruesa, nunha forma
thicker end. generalmente grosa
They must be de goma. xeralmente de
used in pairs, of Siempre se goma. Úsanse
the same size usan dos, del sempre dúas,
(40-50cm) and mismo tamaño do mesmo
weight (150g (40-50cm) y tamaño
minimum). peso (150g (40-50com) e
mínimo). peso (150g
mínimo)

Collaboration A factor in Colaboración Factor de Colaboración Factor de

scoring for puntuación de puntuación nos
group exercises los ejercicios de exercicios de
consisting of conjunto, conxunto, que
cooperative consistente en consiste nun
work where un trabajo traballo
each gymnast cooperativo en cooperativo no
enters into a el que cada que cada
relationship gimnasta ximnasta
with one or entabla una mantén unha
more apparatus relación con relación con un
and one or uno o más ou máis
more partners aparatos y una aparatos e
that requires o más unha ou máis
harmonious compañeros, compañeiras;
coordination que requiere require unha
between the una coordinación
gymnasts. coordinación harmoniosa
armoniosa entre
entre ximnastas.
gimnastas.

21
fi

fi
fi
fi
fi
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Combined body Two or more Di cultad Dos o más Di cultade Dúas ou máis
di culty di culties of corporal di cultades corporal di cultades
body performed combinada corporales combinada corporais
in a connected, ejecutadas de executadas de
consecutive forma xeito
manner conectada y conectado e
consecutiva consecutivo

Cossack DB of jump in Cosaco DB de salto en Cosaco DB de salto no

which its take- el que el que o impulso
o can be with impulso puede pode ser con
one or two feet, ser con uno o un ou dous
consisting of dos pies, que pés, que
one bent leg consiste en una consiste nunha
with the foot pierna perna
near the level of exionada con exionada co
the pelvis, and el pie al nivel de pé ao nivel da
knee near la pelvis y la pelve e o
horizontal or rodilla a la xeonllo á
above. The horizontal o por horizontl ou por
other leg must encima. La otra enriba. A outra
be stretched pierna debe perna debe
forward. It has estar estirada estar estirada
a variant with hacia adelante. cara á diante.
the straight leg Tiene una Ten unha
to the side high variante con la variante coa
up pierna perna
extendida de estendida de
lado sobre la lado sobre a
cabeza cabeza

Di culty of Elements that Di cultad Elemento con el Di cultade Elemento co

body (DB) are classi ed in corporal (DB) cuerpo que corporal (DB) corpo que
jump, balance consiste en un consiste nun
and rotation. salto, un giro o salto, un xiro ou
un equilibrio. un equilibrio.

Dive leap Pre-acrobatic Zancada- Elemento Zancada- Elemento

element voltereta preacrobático viravolta preacrobático
consisting of a que consiste en que consiste en
leap ( ight realizar un salto realizar un salto
phase is (se requiere (requírese unha
required; split is fase de vuelo, fase de voo,
not required) no se exige non se esixe
with trunk bent espagat) con espagat) con
forward exión de exión de
followed tronco hacia tronco cara
directly by one adelante adiante seguido
roll seguido directamente
directamente por unha
por una viravolta
voltereta

22
fl
fl
fl
fl

ff
fi
fi
ffi
ffi
fi
fi
ffi
fi
fi
fi
fi
fi
fl
fi
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Dynamic A combination Elemento Una Elemento Unha

element with of a high throw, dinámico con combinación de dinámico con combinación
rotation two or more rotación un lanzamiento rotación dun lanzamento
body rotations alto, dos o más alto, dous ou
and a catch of elementos máis elementos
the apparatus dinámicos con dinámicos con
rotación y rotación e
recuperación recuperación
del aparato do aparato

Echappé Fundamental Escapada Grupo técnico Escapada Grupo técnico

apparatus fundamental del fundamental do
technical group aparato que aparato que
that consists of consiste en consiste en
releasing the soltar la cinta soltar a cinta de
ribbon to cause de forma que xeito que se
a rotation of the se produzca produza unha
ribbon cane una rotación de rotación da
during its ight la varilla vara durante o
durante su seu voo.
vuelo.

Exercise Set of Ejercicio Conjunto de Exercicio Conxunto de

requirements, requisitos, requisitos,
body di cultades di cultades
di culties, corporales, corporais,
technical grupos técnicos grupos técnicos
groups and y manejo con e manexo co/s
apparatus(es) el/los aparatos, aparato/s,
handling, junto con la xunto coa
together with música y la música e a
the music and expresión expresión
body corporal de la/s corporal da/s
expression of gimnasta/s, que ximnasta/s, que
the gymnast(s), se presenta se presenta
that is frente a las fronte ás xuízas
presented in juezas en la na competición
front of the competición y e ao que se lle
judges in the que recibe una da unha
competition puntuación puntuación
and which
receives a
score.

Fish op Pre-acrobatic Sardina hacia Elemento Sardiña atrás Elemento

backwards element atrás preacrobático preacrobático
consisting of a que consiste en que consiste
movement back un movimiento nun
arch rolling en el que se movemento no
onto the chest, rueda sobre la que se roda
passing over espalda, el sobre o lombo,
the shoulder hombro y el o ombreiro e o
with kip, rolling pecho y se peito e remata
over the back completa co lombo
arqueando la arqueado
espalda

23

fi
fi
ffi
fi
fi
fi
fl
fl
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Fish op Pre-acrobatic Sardina Elemento Sardiña Elemento

forwards element preacrobático preacrobático
consisting of a en el que se no que se
back arch arquea la arquea o lombo
rolling onto the espalda caendo cara o
chest, passing cayendo hacia peito , pasando
over the el pecho, se polo ombreiro
shoulder with pasa por el con apoio e se
kip, rolling over hombro con roda sobre o
the back apoyo y se lombo
rueda sobre la
espalda

Fouetté Combined body Fouetté Di cultad Fouetté Di cultade

di culty of corporal corporal
dynamic combinada de combinada de
balance equilibrio equilibrio
consisting of a dinámico que dinámico que
minimum of consta de un consta dun
three equal or mínimo de tres mínimo de tres
di erent formas iguales formas iguais
positions, leg o diferentes, ou diferentes,
above the pierna por perna por
horizontal in encima de la enriba da
two positions horizontal en horizontal en
plus a rotation mínimo dos de mínimo dúas
minimum. las tres formas das tres
más una formas, e mais
rotación unha rotación.
mínimo.

Front Split DB of balance Espagat frontal DB de equilibrio Espagat frontal DB de equilibrio

consisting of (tono frontal) que consiste en que consiste
180º leg la apertura de nunha apertura
opening from las piernas en das peronas de
the hips, with or 180º desde la 180º dende a
without help of cadera con o cadeira
the hands sin ayuda de
las manos

Front Split trunk DB of balance Espagat frontal DB de equilibrio Espagat frontal DB de equilibrio
backward at consisting of a con tronco que consiste en co tronco atrás que consiste
horizontal front split with atrás a la un espagat á horizontal nun espagat
the trunk horizontal frontal con el (‘prancha frontal co
backward to (plancha frontal) tronco hacia frontal’) tronco atrás á
horizontal atrás a la horizontal
horizontal

24

ff
ffi
fi
fi
fi
fi
fi
fl
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Front Split DB of balance Espagat frontal DB de equilibrio Espagat frontal DB de equilibrio

without help, consisting of a sin ayuda con que consiste en sen axuda co que consiste
trunk backward front split with tronco atrás un espagat tronco atrás nun espagat
below the trunk bajo la frontal sin la baixo a frontal sen
horizontal from backward horizontal ayuda de las horizontal axuda das
standing below the desde la manos, con el desde a mans, co
position horizontal from posición de pie tronco atrás posición de pé tronco cara
one foot in a (dorsal) bajo la (‘dorsal’) atrás baixo a
standing horizontal, se horizontal,
position parte desde la partindo da
posición de pie posición de pé

Fundamental Speci c Elemento Manejo Elemento Manexo

apparatus handling for técnico requerido técnico especí co
technical each apparatus fundamental del especí co para fundamental do requirido para
element that are aparato cada aparato aparato cada aparato
required in the durante el durante o
exercise. ejercicio. exercicio

Group exercise Category in Ejercicio de Categoría Exercicio de Categoría

which ve conjunto formada por conxunto formada por
gymnasts plus cinco cinco
a sixth reserve gimnastas más ximnastas e
perform una sexta de mais unha de
di culties reserva, donde reserva, onde
together and se realizan se realizan
coopeate in di cultades di cultades
harmony with conjuntas y se conxuntas e se
the apparatus, coopera en coopera en
their partners armonía con el harmonía co
and the music. aparato, las aparato, as
The length of compañeras y compañeiras e
each group la música. La a música. A
exercise is 2’ duración del duración do
15” to 2’ 30”. ejercicio será exercicio será
de 2 min 15 s a de 2 min 15 s a
2 min 30 s. 2 min 30 s.

Gymnastics Half of a dance Punteras Mitad de una Punteiras/ Metade dunha

slippers shoe that zapatilla de biqueiras zapatilla de
covers the front baile que cubre baile que cobre
part of the foot, la parte a parte
with one or two delantera del dianteira do pé,
elastic straps pie, con una o con unha ou
that loop dos tiras dúas tiras
around the heel elásticas que se elásticas que se
to keep them ponen poñen arredor
on the foot. alrededor del do talón para
They are made talón para suxeitala. Feitas
of leather or sujetarla. de pel ou tea,
canvas, mostly Hechas de piel normalmente
made in a o tela, en tons de cor
variety of esh mayoritariamen carne
tones. te en tonos
color carne

25

fi
fi
ffi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fl
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

High throw Non- Lanzamiento Elemento Lanzamento Elemento

fundamental alto técnico no alto técnico non
apparatus fundamental del fundamental do
technical aparato que aparato que
element consiste en un consiste nun
consisting of a lanzamiento de lanzamento de
throw of more más de dos máis de dúas
than 2 heights alturas de la alturas da
of the standing gimnasta de pie ximnasta de pé
gymnast

Hoop Circular Aro Aparato en Aro Aparato en

apparatus forma de forma de
consisting of a circunferencia circunferencia
lightweight ring que consiste en que consiste
made of plastic una anilla ligera nunha tira
or other de plástico u lixeira de
synthetic otro material plástico ou
material. Its sintético. Debe outro material
interior tener un sintético. Debe
diameter must diámetro de ter un diámetro
be 80-90cm 80-90 cm y de 80-90 cm e
and its weight pesar como pesar como
300g at least mínimo 300 g mínimo 300 g

Illusion DB of rotation Ilusión DB de giro que Ilusión DB de xiro que

consisting of consiste en el consiste no
raising the free apoyo sobre apoio sobre
leg to make a una pierna, unha perna,
360º elevando la otra elevando a
circumference para hacer una outra para facer
with trunk bent circunferencia unha
forward, side or de 360º con el circunferencia
backward at tronco doblado de 360º co
horizontal or hacia adelante, tronco dobrado
below al lado o atrás cara adiante, ao
en la horizontal lado ou atrás
o por debajo na horizontal ou
por debaixo

Individual Category in Ejercicio Categoría en la Exercicio Categoría na

exercise which a single individual que una única individual que unha
gymnast gimnasta ximnasta soa
performs the realiza el realiza o
exercise in ejercicio en exercicio en
harmony with armonía con la harmonía coa
the music and música y el música e o
apparatus manejo del manexo do
handling. aparato. aparato.

26

fi
fi
fi
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Leotard One-piece attire Maillot Atuendo de las Maillot Indumentaria

of the gimnastas, de das ximnastas,
gymnasts, it una sola pieza, dunha soa
must be tight- debe estar peza, debe
tting, in non- ceñido al estar cinguido
transparent cuerpo, ao corpo,
material with cubierto de cuberto de
the pelvic/ material no material non
crotch area transparente, transparente,
covered with incluido el área incluída a área
material and a de la pelvis/ da pelve/ingle.
small lace area ingle. Se tolera Permítese unha
for decoration una pequeña pequena zona
is tolerated. It zona de encaje de encaixe por
may be with or por decoración. decoración.
without sleeves Puede ser con Pode ser con
and it can o sin mangas y ou sen mangas
include a skirt puede incluir e pode incluír
that does not una falda que unha saia que
fall further than no caiga más non caia máis
the pelvic area abajo del área abaixo da área
or full-length pélvica, o pelviana, ou
provided that it puede ser largo pode ser longo
is tight- tting. de una pieza en dunha peza en
Decorative forma de mono, forma de mono,
appliques or siempre que se sempre que
details on the ciña al cuerpo. sexa cinguido.
leotard are Se permiten Permítense
allowed apliques o apliques e
detalles detalles
decorativos decorativos

Mill(s) Fundamental Molino(s) Grupo técnico Muíño(s) Grupo técnico

apparatus fundamental del fundamental do
technical group aparato que aparato que
that consists of consiste en, consiste en,
a minimum 4-6 como mínimo, como mínimo,
small circles of 4-6 pequeños 4-6 círculos
the clubs with círculos de las pequenos coas
time delay and mazas, con mazas,
by alternating tiempo de agarradas polo
crossed and retardo y nal, con
uncrossed alternando tempo de
wrists/ hands cruces y retardo,
each time, held descruces de facendo e
by the end las muñecas/ desfacendo
manos cada cruces
vez, agarradas alternativament
por el nal e co pulso e as
mans de cada
vez

Non- Handling Elemento Manejo común Elemento Manexo común

fundamental common to all técnico no a todos los técnico non a todos os
apparatus apparatus fundamental del aparatos fundamental do aparatos
technical aparato aparato
element

27
fi
fi

fi
fi
fi
fi
fi
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

O cial oor Compulsory Practicable Super cie Super cie Área obrigatoria
area working surface o cial obligatoria o cial sobre a que se
on which the sobre la que se realiza o
exercise is realiza el exercicio, que
performed; it ejercicio, consiste nun
consists of a consistente en tapiz
13x13 m un tapiz regulamentario
standardized reglamentario de 13x13 m
carpet de 13x13 m

Passé DB of rotation Passé DB de giro o Passé DB de xiro ou

or balance that equilibrio que equilibrio que
consists of consiste en consiste en
raising a bent elevar una elevar unha
leg until de toe pierna doblada perna dobrada
of the foot hasta que la ata que a punta
touches the punta del pie do pé toca a
inside of the toca la parte parte interna do
knee of the interna de la xeonllo da
supporting leg rodilla de la perna de apoio
and maintaining pierna de e se mantén a
position or apoyo y se posición ou se
performing a mantiene realiza unha
360º rotation posición o se rotación de
realiza una 360º
rotación de
360º

Passing Fundamental Paso a través Grupo técnico Paso a través Grupo técnico
through apparatus fundamental del fundamental do
technical group aparato que aparato que
that consists of consiste en consiste en
passing pasar por pasar por
through the dentro del aro dentro do aro
hoop with the con todo o con con todo ou
whole or part of parte del con parte do
the body (two cuerpo (2 corpo (2
large body grandes grandes
segments) segmentos segmentos
corporales) corporais)

Pike jump DB of jump Salto carpado DB de salto que Salto en carpa DB de salto que
consisting of consiste en la consiste na
the body bent posición con el posición na que
towards cuerpo plegado o corpo se
stretched legs, hacia las encarta cara ás
which are lifted piernas pernas
together or estiradas, que estiradas, que
apart and se elevan a la se elevan á
straight up to a horizontal horizontal
horizontal juntas o xuntas ou
position. Take separadas, separadas, cun
o from one impulso con un impulso dun pé
foot or from pie o ambos ou ambos.
both feet

28

fi
ff
fi
ffi
fi
fi
fi
fi
fi
fl
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Pre-acrobatic Body rotation in Elemento Rotación del Elemento Rotación do

element di erent planes, preacrobático cuerpo en preacrobático corpo en
of acrobatic diferentes diferentes
type. There planos de tipo planos de tipo
must always be acrobático. acrobático.
contact of Siempre debe Sempre debe
some part of haber contacto haber algunha
the body with de alguna parte parte do corpo
the oor del cuerpo con en contacto co
el suelo chan

Replacement Identical Aparato de Aparato Aparato de Aparato

apparatus apparatus to reemplazo idéntico al substitución idéntico ao
the o cial aparato o cial aparato o cial
apparatus used que utilice la que utilice a
by the gymnast, gimnasta, cuyo ximnasta, cuxo
whose use is uso está uso está
authorized in autorizado en autorizado en
case of any caso de caso de
possible cualquier calquera
problem of the posible problema
gymnast with problema de la posible da
the o cial gimnasta con el ximnasta co
apparatus aparato o cial aparato o cial
during the durante la durante a
performance of realización del realización do
the exercise. ejercicio. El exercicio. O
The organizing comité comité
committee organizador organizador
must place a debe colocar debe colocar
set of un juego de un xogo de
replacement aparatos de aparatos de
apparatus reemplazo a lo substitución ao
along two sides largo de dos longo de dous
of the o cial lados del lados da
oor area for practicable super cie
the use by any o cial. La o cial. A
group. The use utilización de utilización dos
of the los aparatos de aparatos de
replacement reemplazo substitución
apparatus implica implica
implies penalizaciones. penalizacións.
penalties.

29
fl

fi
fi
ff
fi
fi
fi
fl
ffi
ffi
fi
ffi
fi
fi
fi
fi
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Ribbon Apparatus Cinta Aparato Cinta Aparato

consisting of a formado una formado por
satin ribbon or cinta de satén o unha cinta de
similar, of similar, de satén ou
various colors, varios colores, similar, de
with a width of con una varias cores,
4-6cm and a anchura de cun ancho de
length of 6m 4-6cm y una 4-6cm e unha
and a thin stick longitud de 6m, lonxitude
(cane), made of y una vara de mínima de 6m;
wood, bamboo madera, bambú e unha vara, de
or plastic, with o plástico de madeira,
a maximum 1cm de grosor bambú ou
thickness of como máximo y plástico, de
1cm and a un largo de 1cm de grosor
length of 50-60cm. La como máximo e
50-60cm. The parte inferior unha lonxitude
lower part can puede ir de 50-60cm. A
be covered with cubierta con parte inferior
a non-slip una goma pode ir cuberta
rubber of a antideslizante cunha goma
maximum of de un máximo antiescorregadi
10cm, to de 10cm, para za dun máximo
facilitate the facilitar la de 10cm, para
fastening. The sujeción. La facilitar a
upper part parte superior suxeición. A
should hold the debe sostener parte
ribbon, by a la cinta, superiordebe
nylon thread or mediante un soster a cinta,
several metallic hilo de nailon o mediante un fío
rings. varias anillas de nailon ou
metálicas. varias argolas
metálicas.

Ribbon cane Part of the Varilla Parte del Vara Parte do

ribbon aparato cinta, aparato cinta,
apparatus, que es un palo que consiste
consisting of largo y delgado nun pau longo
the thin stick to al que se une el e delgado ao
which the nylon hilo de nailon que se une o fío
thread is tied to para formar la de nailon para
form the ribbon cinta. formar a cinta
apparatus

Ring DB of jump Salto en círculo DB de salto que Salto en círculo DB de salto que
consisting of a consiste en una consiste nunha
ring shape in posición de posición de
which the foot círculo cerrado, círculo
or another es decir, con el pechado, é
segment of the pie u otro dicir, co pé ou
leg should be in segmento de la outro segmento
a closed ring pierna en da perna en
position contacto con contacto con
(touching any cualquier parte calquera parte
part of the de la cabeza da cabeza
head)

30

fi
fi
fi
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Ring without DB of balance Círculo sin DB de equilibrio Círculo sen DB de equilibrio

help, with split consisting of a ayuda, con que consiste en axuda, con que consiste
and trunk back split in espagat y un penché con espagat e nun penché coa
horizontal which the free tronco a la la pierna libre tronco á perna libre
leg makes a horizontal formando un horizontal formando un
ring touching (penché en círculo cerrado (penché en círculo pechado
the body círculo) en contacto círculo) en contacto co
con el cuerpo corpo

Rope Apparatus Cuerda Aparato que Corda Aparato que

consisting of a consiste en un consiste nun
large stout cord cordón grueso cordón groso
of hemp or de cáñamo o de cánabo ou
lightweight hilos fíos
synthetic entrelazados de entrelazados
materials. The un material dun material
length is sintético ligero. sintético lixeiro.
proportional to La longitud es A lonxitude é
the gymnast's proporcional a proporcional á
size, it should la medida de la medida da
reach her gimnasta, debe ximnasta: debe
armpits when llegarle a las chegarlle ás
she steps on it axilas si la pisa axilas se a pisa
with both feet. con ambos cos dous pés.
It has two knots pies. Tiene dos Ten dous nudos
at the ends to nudos en los nos extremos
secure it. extremos para para suxeitala.
sujetarla.

Scissors DB of jump Tijeras DB de salto con Tesoiras DB de salto con

consisting of a piernas pernas
leap with switch extendidas que estendidas que
of legs forward se cambian por se cambias por
above encima de la enriba da
horizontal horizontal horizontal

Scissors DB of jump Tijeras adelante DB de salto Tesoiras DB de salto

forward forward with adelante con adiante adiante con
bent legs and piernas pernas
one turn 360º exionadas y exionadas e
during the ight rotación de rotación de
360º 360º

Side Split DB of balance Espagat lateral DB de equilibrio Espagat lateral DB de equilibrio

consisting of (plancha lateral) que consiste en (‘prancha que consiste
180º leg una apertura de lateral’) nunha apertura
opening without 180º de las de 180º das
rotation of the piernas sin pernas sen
hips without rotar la cadera, rotar as
help of the sin ayuda de cadeiras, sen
hands and las manos y axuda das
trunk side at con exión de mans e con
the horizontal tronco lateral a exión do
la horizontal tronco lateral á
horizontal

31
fl
fl
fl

fi
fi
fi
fl
fl
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Small throw Non- Pequeño Elemento Lanzamento Elemento

fundamental lanzamiento técnico no pequeno técnico non
apparatus fundamental del fundamental do
technical aparato que aparato que
element consiste en un consiste nun
consisting of a lanzamiento lanzamento
throw close to cerca del preto do corpo,
the body, not cuerpo, de no de non máis de
more than two más de dos dúas alturas da
heights of the alturas de la ximnasta de pé
standing gimnasta de pie
gymnast

Snakes Fundamental Serpentinas Grupo técnico Serpes Grupo técnico

apparatus fundamental del fundamental do
technical group aparato que aparato que
that consists of consiste en consiste en
a minimum of hacer mínimo facer mínimo
4-5 waves with 4-5 4-5
the ribbon, tight ondulaciones ondulacións
and the same con la cinta, coa cinta,
height in the air apretadas y con apretadas e
or the oor la misma altura coa mesma
en el aire o en altura no aire
el practicable ou na super cie

Spiral turn DB of rotation Rotación DB de giro en el Rotación DB de xiro no

(Tonneau) in which the Espiral que se debe Espiral que se debe
illusion of spiral (Tonneau) lograr la (Tonneau) lograr a
waves must be expectativa de expectativa da
achieved. la onda en onda en espiral.
Gymnast must espiral. La A ximnasta
perform two gimnasta debe debe executar
consecutive ejecutar dos dúas posicións
body positions posiciones consecutivas
during the consecutivas durante o xiro:
rotation: back durante el giro: exión atrás do
bend of the exión atrás del tronco coa
trunk with the tronco con la cabeza en
head moving cabeza en movemento
backward and movimiento cara atrás e
trunk and head hacia atrás y mais tronco e
bend forward. tronco y cabeza cabeza en
en exión hacia exión cara
adelante diante

Spirals Fundamental Espirales Grupo técnico Espirais Grupo técnico

apparatus fundamental del fundamental do
technical group aparato que aparato que
that consists of consiste en consiste en
a minimum of hacer mínimo facer mínimo
4-5 loops with 4-5 tirabuzones 4-5 bucles coa
the ribbon, tight con la cinta, cinta,
and the same apretados y apretados e
height in the air con la misma coa mesma
or the oor altura en e aire altura no aire
o en el suelo. ou no chan.

32
fl
fl
fl

fi
fi
fi
fl
fl
fl
fi
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Split Leap DB of jump Zancada DB de salto que Zancada DB de salto que

consisting of a consiste en consiste nunha
split position of mantener una posición de
180º at the posición de espagat no
highest point of espagat en el punto máis alto
the leap. punto más alto do voo. A
Including back del vuelo. La puntuación
bend of the puntuación de desta
trunk, ring esta di cultad di cultade
position or se elevará si se elevarase se se
turning to jump mantiene el mantén o
will raise the tronco atrás, la tronco atrás, se
score of this posición en inclúe a
di culty. círculo o posición de
girando al círculo ou se
saltar. xira ao saltar.

Stag Leap DB of jump in Salto Corza DB de salto en Salto Corza DB de salto no

which its take- el que el que o impulso
o can be with impulso puede pode ser con
one or two feet, ser con uno o un ou dous
consisting of dos pies, que pés, que
one leg with its consiste en una consiste nunha
maximum bent, pierna con su perna coa súa
hips horizontal, máxima exión máxima exión
and the back y la pierna de e a perna de
leg stretched atrás a la atrás á
backwards. It horizontal hacia horizontal cara
has variants: atrás. Tiene a atrás. Ten
with the back variantes: con variantes: con
bend of the exión del exión do
trunk or with tronco atrás o tronco atrás ou
the back leg in con la pierna coa perna
a closed ring posterior en posterior en
position. posición de posición de
círculo cerrado. círculo
pechado.

Tuck jump DB of jump Salto agrupado DB de salto que Salto agrupado DB de salto que
consisting of consiste en un consiste nun
one turn 360º vuelo con voo con
and tucked legs rotación 360º y rotación 360º e
during the ight piernas pernas
agrupadas agrupadas

33
fl
fl

ff
ffi
fi
fi
fi
fi
fi
fl
fl
fl
 Termo en De nición en Termo en De nición en Termo en De nición en
inglés inglés castelán castelán galego galego

Unusable Apparatus Aparato Aparato con el Aparato Aparato co que

apparatus which it is not inutilizable que no es inutilizable non é posible
possible to posible comezar ou
begin or follow empezar o continuar o
the exercise continuar el exercicio
(example: knots ejercicio (exemplo: nó na
in the ribbon). If (ejemplo: nudos cinta). De
this happens, en la cinta). Si ocorrer isto, o
the use of a esto ocurre, el uso do aparato
replacement uso del aparato de substitución
apparatus is de reemplazo está autorizado
allowed with no está autorizado sen
penalty. sin penalización
penalización.

Vertical rotation Body rotation in Rotación Rotación Rotación Rotación

the vertical vertical corporal en el vertical corporal no
plane of plano vertical plano vertical
acrobatic type. de tipo de tipo
There must acrobático. acrobático.
always be Siempre debe Sempre debe
contact of haber contacto haber contacto
some part of de alguna parte dalgunha parte
the body with del cuerpo con do corpo co
the oor el suelo chan

Walkover Pre-acrobatic Inversión Elemento Inversión Elemento

element preacrobático preacrobátio
consisting of consistente en que consiste
an inversion una inversión nunha inversión
that can be que puede ser cara diante ou
forwards or hacia adelante cara atrás, con
backwards, o hacia atrás, variedade nas
with variations con variedad posicións e
in the positions de posiciones y apoios durante
and supports apoyos durante o movemento
during the el movimiento
movement

34

fi
fi
fi
fl
 8. Bibliografía

About the FIG (s. d.). Fédération Internationale de Gymnastique. [Data de consulta: 10 de abril,
2023. Dispoñible en: https://www.gymnastics.sport/site/about.php]

Barcelos, L. (2017). [Casa de Artes Fernanda Barcelos] (2017, 21 de xuño). No buraco da agulha
- Mata borrão. Youtube: https://youtu.be/zLM9ZKCe92c

Brolesi, M. L., Aversani, M. R. (2021). Multimídia: elementos pré-acrobáticos de ginástica rítmica

na educação básica. UEL, Federação Paranaense de Ginástica. Londrina, 2021.

Cabré, M. T. (1993). La terminología. Teoría, metodología, aplicaciones. Barcelona: Antàrtida-

Empúries.

Cabré, M. T. (2004). La terminología en la traducción especializada. Manual de documentación y

terminología para la traducción especializada. Madrid: Arco Libros.

Collins Dictionary (s. d.) Échappé. Collins Dictionary. [Data de consulta: 9 de maio 2023.
Dispoñible en: https://www.collinsdictionary.com/es/diccionario/ingles/echappe]

Dias, H. (2009). Código de Pontuação Adaptado Ginástica Rítmica 2009 - 2012. Portugal, 2009.
[Dispoñible en: http://www.fgp-ginastica.pt/_usr/regulamentos/14034mc2gq.pdf]

Dicionario e gramática (2016). Collant. Palavras com gra a dúbia. [https://

dicionarioegramatica.wordpress.com/category/palavras-com-gra a-dubia/?
iframe=true&preview=true/feed/]

Dicionário Olímpico (s. d.). Fita. Dicionário Olímpico. [Data de consulta: 28 de maio, 2023.
Dispoñible en https://www.dicionarioolimpico.com.br/ginastica-ritmica/cenario/ ta]

Fernández, A. (2010) Gimnasia rítmica deportiva: aspectos y evolución. Madrid, ESM.

González, M. (s. d.). Arabesco. Dicionario da Real Academia Galega. A Coruña. Real Academia
Galega. [Data de consulta: 21 de abril, 2023. Dispoñible en: https://academia.gal/dicionario/-/
termo/arabesco]

González, M. (s. d.). Dicionario da Real Academia Galega. A Coruña. Real Academia Galega.
[Data de consulta: 16 de abril, 2023. Dispoñible en: https://academia.gal/dicionario/-/termo/
busca/sinonimos/aparello]

35

fi
fi
fi
 GR Código de Puntuación 2022-2024. (2022, 12 de maio). Fédération Internationale de
Gymnastique. https://www.gymnastics.sport/publicdir/rules/ les/
es_2022-2024%20RG%20Code%20of%20Points.pdf
GR Code de Pointage 2022-2024. (2022, 12 de maio). Fédération Internationale de
Gymnastique. https://www.gymnastics.sport/publicdir/rules/ les/
fr_2022-2024%20RG%20Code%20of%20Points.pdf

History of rhythmic gymnastics (s. d.). Olympics. [Data de consulta: 6 de abril 2023. Dispoñible
en: https://olympics.com/en/sports/rhythmic-gymnastics/]

Institut Égara (s. d.). Departament d’educació física. [Data de consulta: 28 de maio, 2023.
Documento dispoñible en https://educacio sicaegara. les.wordpress.com/2011/10/la-
gimnc3a0stica-esportiva.pdf]

Noia, M. C. (2020). Historia da tradución en Galicia no marco da cultura europea. Viceversa.

Revista galega de tradución, núm. 1 - 1995. [Data de consulta: 3 de abril, 2023. Documento
dispoñile en: https://revistas.uvigo.es/index.php/viceversa/article/view/2216/2251

Online Etymology Dictionary (2012). Leotard. Etymonline. [Data de consulta: 2 de maio, 2023,
Dispoñible en: https://www.etymonline.com/word/leotard]

Pastorelli (s. d.). Pastorelli Sport. [Data de consulta: 6 de abril 2023. Dispoñible en: https://
pastorellisport.com/en/shop/rhythmic-gymnastics/half-shoes/half-shoes-alcantara/]

Portoeditora (s. d.). Recursos digitais: saídas simples - salto encarpado e salto de carpa. [Data
de consulta: 28 de maio, 2023. Documento dispoñible en https://recursos.portoeditora.pt/
recurso?id=8222003]

Real Academia Española (2019). Maillot. Diccionario histórico de la lengua española. Febrero de
2019. [Data de consulta: 2 de maio, 2023. Dispoñible en: https://www.rae.es/dhle/maillot].

Real Academia Española (2021). Cabriola. Tesoro de los diccionarios históricos de la lengua
española 2021. Diccionario histórico de la lengua española (1933-1936) [Data de consulta: 2 de
maio, 2023. Dispoñible en https://www.rae.es/tdhle/cabriola]

RG 2022 – 2024 WERTUNGSVORSCHRIFTEN (2022, 12 de maio). Fédération Internationale de

Gymnastique. https://www.gymnastics.sport/publicdir/rules/ les/
de_2022-2024%20RG%20Code%20of%20Points.pdf

36

fi
fi
fi
fi
fi
 RG Code of Points 2022-2024. (2022, 12 de maio). Fédération Internationale de Gymnastique.
https://www.gymnastics.sport/site/rules/#5

Sager, J. C. (1993). Curso práctico sobre el procesamiento en terminología. Madrid: Pirámide.

Fundación Germán Sánchez Ruipérez.

37