Está en la página 1de 15

UNIVERSIDAD NACIONAL MAYOR DE SAN MARCOS

CURSO : ALGEBRA Y GEOMETRÍA ANALÍTICA SEMESTRE: 2022- I

Semana 4: Máximo entero y números complejos

1
x +1
Ejemplo 1: Resolver =2
x

Solución:
x +1 x +1
=22 3
x x
x +1 x +1
 −20  −3  0 
x x
x +1− 2x x + 1 − 3x
0  0
x x
1− x 1− 2x
0  0
x x
Primero
(1 − x  0  x  0 )  (1 − x  0  x  0 ) 
( x  1  x  0)  ( x  1  x  0 ) entonces
( 0  x  1)   ; luego
CS1 = 0,1

Segundo

2
1− 2x
 0  (1 − 2 x  0  x  0 )  (1 − 2 x  0  x  0 )
x
 1   1 
  x   x  0   x   x  0
 2   2 
1
x  x0
2
1
Luego CS2 = −, 0 , +
2

1
Finalmente C. Solución = ,1
2

Ejemplo 3: Resolver: x − 2  3

Solución:
x − 2  3  x − 2  3  x  5  −5  x  5; luego x  −5,5

3
4. Resolver
a) x2 −1  2 b) x2 −1  0

NÚMEROS COMPLEJOS

No todos los polinomios p(x)  , tienen solución en . Por lo que trataremos de buscar
que ampliar a un conjunto donde estos polinomios tengan solución.

SISTEMAS DE NÚMEROS COMPLEJOS


2
Es el conjunto provisto de dos operaciones:
Suma : (a, b) + (c, d) = (a + c, b + d).
Multiplicación (a, b) (c, d) = (ac – bd, ad + bc)

Notación : (i) ( 2
, +, ) =

(ii) Los elementos de se llaman números complejos y se suelen denotar como: z, w,...., etc.

o z1 , z2 ,...., etc.

Definición (Igualdad)
Sean z, w . Diremos que z = w  a = c  b = d . Donde z = (a, b)  w = (c, d )

4
Propiedades
1. z + w  , z, w 

2. z + w = w + z, z, w 

3. ( z + w) + u = z + (w + u), z, w, u 
4. Para todo z  , !0  / z + 0 = 0 + z = z

5. Para todo z  , !w  / z + w = w + z = 

6. z.w  , z, w 

7. zw = wz, z, w 

. ) = ( zw).u, z, w, u 
8. z.(wu

9. Para todo z  , !u  / z.u = uz = z, se denota u = 1

10. Para todo z  *, !w  / z.w = wz = 1, se denota w = z −1

Demostración
*) 1) – 3) Ejercicio
*) 4)z  , !0  / z + 0 = 0 + z = z. Como z  , z = (a, b). Tomemos 0 = (x, y), entonces

z + 0 = z  (a, b) + ( x, y) = (a, b)  (a + x, b + y) = (a, b)

 a + x = a  b + y = b x = 0 = y

Luego 0 = (0,0) 
La unicidad resulta por ser 0  único.

*) 5) Para todo z  ; !w  / z + w = w + z = (0,0)

Considerando z = (a, b)  w = (x, y) a determinarse:

z + w = 0  ( a + x, b + y ) = (0,0)  x = −a  y = −b. Luego w = (-a, -b) = -z

La unicidad resulta también por ser el opuesto aditivo en − único.

*) 6, 7) y 8) Ejercicio
9) Para todo z  , !u  / zu = u.z = z

i) Si a  0  b  0 : Sea z = (a, b), u = (x, y), entonces z . u = z 

5
(a, b) (x, y) = (a, b)  (ax – by, ay + bx) = (a, b) 

a + by b − ay
ax – by = a  ay + bx = b  x = x=
a b
a + by b − ay
 =  ab + b² y = ab − a ² y  ( a ² + b² ) y = 0  y = 0 x = 1
a b
Luego u = (1, 0) = 1  (complejo unitario)

ii) Si a = 0  b = 0

Si a = 0  x = 1  y = 0  u = (1, 0) = 1

Si b = 0  y =0  x = 1  luego u = (1,0) = 1

10) Para todo z  *


, !w  : zw = wz = (1,0)

Sean z = (a, b)  w = (x, y)  (a, b) • (x, y) = (1, 0)

 (ax – by, ay + bx) = (1, 0)  ax – by = 1  ay + bx = 0


 i) abx – b²y = b ii) a²x – aby = a
a²y + abx = 0 (-) aby + b²x = 0 (+)
--------------------- --------------------
(a²+b²) y = - b (a² + b²) x = a
a
 y = -b / a² + b²  x=
a ² + b²
Luego

 a −b  −1
w= , =z
 a ² + b ² a ² + b ² 

Nota:
1. Los elementos 0 = (0, 0)  1 = (1, 0) se llaman neutros aditivos y neutro multiplicativo
respectivamente.

 a −b 
2. Los elementos − z = (−a, −b)  w =  ,  se llaman inversos aditivos y
 a ² + b² a ² + b² 
multiplicativos respectivamente.

6
DIFERENCIA Y COCIENTE EN

Diferencia.-
Sean z, w  la diferencia de z y w es el complejo denotado y definido como:
z – w = z + (– w)

Cociente.-
z
Sean z, w  el cociente de z y w se denota y define como : = z.w−1 , w  0
w

Teorema:
1. z(-w) = (-z)w = -(zw), z, w 

2. z(w+v) = zw + zv, z, w, v 

3. Si zw = 0  z = 0  w = 0

4. z + w = z + v  w = v, z, w, v 

5. z .w = z . v, z  0  w = v

Demostración
1. z (-w) = (a, b) . (-m, -n), = (-am + bn, -an – bm)
= (-(am-bn), -(an + bm)) luego z(-w) = -zw
2. Ejercicio

3. Si zw = 0  z = 0  w = 0

Supongamos que z  0 para demostrar que w = 0


Ahora:
zw=0  (a, b). (x, y) = (0, 0)  (ax – by, ay + bx) = (0, 0)  ax – by = 0

a ² x − aby = 0
 ay + bx = 0    (a ² + b²) y = 0  y = 0 , análogamente x = 0
aby + bx ² = 0
Luego w = (0, 0) = 0
4. y 5) ejercicio

7
Ejemplo:
Sea z = (a, b)  w = (m , n)  0. Calcular : z / w

Solución
z  m −n   am + bn −an + bm 
= z.w−1 = (a, b)  , = , 
w  m² + n² m² + n²   m² + n² m² + n² 
Luego:
z  am + bn bm − an 
= , 
w  m² + n² m² + n² 

EL PLANO COMPLEJO

Sabemos =( 2
, +, ) y V2 = ( 2
, +, )
Observe que C y V2 son iguales como conjuntos. Sin embargo como estructuras son

diferentes i.e. tienen diferentes operaciones.

Ahora un elemento de 2
lo podemos identificar como un elemento w  . Existiendo de
2
esta forma una correspondencia biunívoca entre y .

Observación.- Escribamos 0 = ( x,0) / x  ; 0 con las mismas operaciones de ,

observe también 0  . De esta manera.

0  es llamado el conjunto de los complejos reales. Existiendo una correspondencia

Biunívoca entre los números reales y los números complejos de la forma (x, 0)  ,

Es decir existe una biyección  dada como:

: ⎯⎯
→ 0 tal que  (t ) = (t,0)

En efecto:
i) Sean t, r  /  (t ) =  (r )  (t,0) = (r,0)  t = r  − inyectiva

ii) Para todo z  0 , existe t  /  ( t ) = z

Como z  0  z = ( x,0), x  . Tonemos t = x el cual verifica

8
 ( t ) = (t ,0) = ( x,0) = z

Así identificamos: (t, 0)  t ó (t, 0) = t

Definición.-
El complejo (0, 1) se llama unidad imaginaria y se denota por i esto es i = (0, 1).

Teorema:
1) i² = -1 2) z = a + bi , z = (a,b)

En efecto:
1) i² = (i) (i) = (0, 1) . (0, 1) = ( -1, 0 + 0) = (-1, 0)= -1
2) z = (a, b) = (a, 0) + (0, b) = a+ (b,0) (0, 1) = a + bi

Observación:
1. z = (a, b)  forma cartesiana de z
2. z = a + bi  forma binomial de z.
3. si z = (a, b) = a + bi, entonces se llama:
a  parte real de z = re (z) y b  parte imaginaria de z = im (z)
 z = re(z) + im(z) i
4. Todo número complejo de la forma (0, b) = (b,0).(0.1) = bi se llama imaginario puro.
5. Un complejo z es real  Img (z) = 0

6. Un complejo z es imaginario  re (z) = 0

OPERACIONES DE COMPLEJOS EN SU FORMA BINOMIAL

Sean : Los complejos z, w en


z = (a, b) = a +bi, y w = (m, n) = m + ni
Suma: z + w = (a + m) + (b + n) i
Diferencia: z – w = (a – m) + (b – n)i

9
Multiplicación: z . w = (a + bi) (m + ni) = am + an i + bm i + bn i²
= (am – bn) + (an + bm) i
Cociente:
z  m n 
= zw−1 = (a + bi ).  − i
w  m² + n² m² + n² 
am an bm bn
= − i+ i+
m² + n² m² + n² m² + n² m² + n²
 am + bn   − an + bm 
= + i
 m² + n²   m² + n² 

Ejemplo:
Expresar en su forma binomial el complejo
z = (1 – i)13 + (1 + i)13
Solución :
Observe : (1 – i)² = -2i y (1 + i)² = 2i. Entonces
z = ((1 – i)²)6 (1 – i) + ((1 +i)²)6 (1 + i)
z = (-2i)6 (1 – i) + (2i)6 (1 + i)
z = (2i)6 (1 – i + 1 + i) = 26 (i²)3 (2) = -27 + 0i

CONJUGADO DE UN NÚMERO COMPLEJO


Sea z = (a, b) =a + bi, el conjugado de z se denota y define como : z = a − bi
Propiedades

1. z = z, z 

2. z = z, z complejo real

3. z + w = z + w, z , w 

4. z.w = z .w, z, w 

5. z −1 = ( z ) , z  0, z 
−1

6. z + z = 2rea( z), z − z = 2Img ( z)i

10
z z
7.   = , w  0
 w w
8. z.z = a² + b², z = a + bi

Demostración
1) ,2) y 3) Ejercicio

4) z.w = (a + bi )(c + di ) = (ac − bd ) + ( ad + bc ) i

= ( ac − bd ) − (ad + bc)i = (a − bi).(c − di) = z .w

( ) ( ) ( )
5) z −1 = z −1 .1 = z −1 ( z .( z ) −1 ) = z −1.z .( z ) −1 = z −1.z .( z ) −1 = 1.( z ) −1 = ( z ) −1

6) z + z = a + bi + a − bi = 2a = 2re( z)

z − z = a − bi − ( a − bi ) = 2bi = 2Im( z)i

z z
7)   = z.w−1 = z .w−1 = z .w−1 =
 w w

8) z.z = (a + bi)(a − bi) = (a)² − (bi)² = a² + b²

Teorema:
z
1) z −1 = ,z *

z.z
2) z  0  z  0

3) z −1 = z  zz = 1
z u zv + uw
4) + = ,w   v
w v wv
 zw   z  w 
5)   =    , z , w, u , v  , u  0  v
 uv   u  v 
−1
z w
6)   = , w  0  z
 w z

( zw )
−1
7) = z −1.w−1 , z  0  w

Demostración (ejercicio)

11
Ejemplo 1

Probar que (1 + i ) + (1 − i ) es un complejo real, n 


n n

En efecto:
1. Si n = 2k (par)

z = ( (1 + i ) ² ) + ( (1 − i ) ² ) = (2i) k + (−2i) k
k k

22k (i ²) p = (−1) p 2k +1 , k  par = 2 p


= i k (2k + (−2)k ) = 
0 , k = impar

 el resultado
2. Si n = 2k + 1 (impar)

z = ( (1 + i ) ² ) (1 + i ) + (1 − i ) ²  (1 − i ) = (2i) k (1 + i) + (−2i) k (1 − i)


k k

(−1) p  2k (1 + i + 1 − i)  , k = par = 2 p
  
= i  2 (1 + i ) + (−2) (1 − i)  = 
k k k

(−1) ( i )  2 (1 + i) − 2 (1 − i)  , k = impar

p
 k k

 p k +1
(−1) .2 , k = par  p k +1
(−1) .2 (−1) p .2k +1 , k = par

= =  = 
 k 
(−1) i  2 (1 + i − 1 + i)  , k = impar
p +1 k +1
(−1) (2i ²)2 (−1) 2 , k = impar
p
 
p k

Ejemplo 2
Halle todos los números complejos z tales que z 2 = z
Solución
Para z = 0 y z = 1 , se cumple.
Supongamos que z  0 y z  1

Sea z = a + bi  z 2 = z  ( a + bi ) = a − bi  ( a 2 − b 2 ) + 2abi = a − bi
2

−1 3
 a 2 − b2 = a y 2abi = −bi  a = y b= 
2 2

−1 3 −1 3
 z = 0, z = 1, z = + y z= −
2 2 2 2

12
MODULO DE UN NÚMERO COMPLEJO

Sea z = a + bi = (a,b), el módulo de z de denota y define como: z = a ² + b²

Propiedades:
1. z  0, z  , z =0z =0

2. z = z = −z

3. z.z = z
2

4. zw = z w

5. Re ( z )  z , Im ( z )  z

6. z + w  z + w , z, w 

7. z − w  z − w , z, w 

z z
8. = , w0
w w

Demostración
1) – 3) Ejercicio

( )
4) zw = ( zw ) zw = ( zw )( z w ) = ( z z )( w w )
2

2
= z w =  z w   zw = z w
2 2

13
5) z = a + bi

*) a  a = a 2  a ² + b² = z

*) b  b = b 2  a ² + b² = z

6) z + w ² = ( z + w)( z + w) = zz + ( zw + zw) + ww

= z ² + 2rea ( zw ) + w  z ² + 2 zw + w = z ² + 2 z w + w
2 2 2

2
= z ² + 2 z w + w =  z + w 
2

 z+w  z + w

z z
8) = ,w  0
w w

Veamos:

z z z z
Sea u =  z = uw  z = u w = u =  =
w w w w

Observación.

z + w = z + w + 2re( zw)
2 2 2
1.

z − w = z + w − 2re( zw)
2 2 2
2.

Ejemplo1
z−w
Si z  1 y w  1, z, w  . Probar que >1
1 − zw

En efecto:

Como : z  1  z ² −1  0 y w  1  w ² − 1  0  ( z ² − 1)( w ² − 1)  0

 z w − z − w +1  0  z w +1  z + w
2 2 2 2 2 2 2 2

 ( z w ) − 2re ( zw ) + 1  z + w − 2re( zw)  1 − zw  z − w


2 2 2 2 2

z−w
Luego 1 − zw  z − w y por lo tanto 1 
1 − zw

14
Ejemplo 2
3b − 2ai
Halle los valores de a y b para que z =  y z =1
4 − 3i
Solución

z=
( 3b − 2ai )( 4 + 3i ) = 12b − 8ai + 9bi + 6a = 12b + 6a + i 9b − 8a 
( 4 − 3i )( 4 + 3i ) 16 + 9 25 25

9b − 8a 8a
 = 0  9b − 8a = 0  b =
25 9
De otro lado si el módulo de z es uno, entonces
12b + 6a  8a  3 4
= 1  12b + 6a = 12   + 6a = 1  a = y b=
25  9  2 3

Ejemplo 3

Sea z = a + bi. Probar que z  a + b  2 z


2
En efecto: 0   a − b  = a 2 + b 2 − 2 a b  2 ab  a 2 + b 2

Ahora:

a 2 + b 2  a 2 + b 2 + 2 a b  2 ( a ² + b ² )  z   a + b   2 z  z  a + b  2 z
2 2 2

Ejemplo 4
Determinar analíticamente y gráficamente el complejo z tal que:

i) z  1 ii) z + 1  z −1

Solución: Sea z = x + iy

i) z  1  ( x² + y ² )  1  x² + y ²  1
1/2

ii) z + 1  z − 1

Así: z + 1 = ( x + 1, y ) = ( x + 1) + y , z − 1 ² = ( x − 1, y ) = ( x − 1)² + y ²
2 2 2 2 2

z + 1  z −1  ( x + 1)2 + y²  ( x −1)² + y²  4 x  0  x  0

15

También podría gustarte