Está en la página 1de 663

KAIS.

KON HOF BIBLIOTHEK

13.975 - C

0
ALT
REN


*
*
EL
Ө

e
F

Urcum opus regalium priuilegiozum ciuita

tis et regni Walentie cum biftozia criſtianiſſi

mi Regis Jacobiipfius primi ɔquiſtatozis


Poftconclufus in opere fuit reperta prouifio fequens : que ve
nit ad declarationě privilegij dñi regis petri fecüdi.folio.ciij.cap.x.

Erdinandus dei gracia rex arago puilegio:um intendere cupientes:priuilegio


num nauarre valen zc. nobili mas predicto per nos in não regio confilio vifo er
gmficis dilectis cõfiliarijs z fideli diligenter examinato:fupplicatõeipfa tang
PLEASED
bus noftris petro maçar o carroç iufta z ratiói cófona benigne fufcepta: eiufdé
gerentiuices nfigeneralis gubernatoris T ia nřiregij confilij deliberatiõe z vnanimi voto
coboo fancto angelo ſcribe portionis baiulo prefentium tenoze:dec nři certa fciencia deli

generali in não valen regno vltra feronam lo berate z cōfulto ac etiam pro prima et fecúda
cumt & fubrogatis vřís in dictis officijs falu iuffionib9penacs florennor auri aragonum
tem &dilectiōez. Izouidimus nuper ad fup AD.a bonis vřís irremiffibiliter exigendozú
plicationémahomat barberuçfarraceniville et nŕis inferédo erarys vobis dicim⁹rmā
be eldadenunciati de nece quadam per illüvt dam, quat, quotienfcunqs per dictü filci nří
dicitur ppetrata in perfonam alterius farra procuratorem inftati z requiſiti fueritis iuſti
ceni ville de nouelda:q idem mahomat iudis ciaz o dictofarraceno iuxta merita proceffus
caretur feruatis priuilegis dicti regni:rpres traillü ratione dicte necis facti z al'sprout
cipue prilegio fereniffimi regis petri piede vobis bene vifum fuerit faciat) z adminiftre

cefforis nfi:quo cautuz effe dicebatur caufas tis. Seruatis tamen fouis & priuilegijs dicti
defarraceno ad farracenum tractaridecidi z nříregnir quemadmodú iuxta illa faciendú
terminaridebere fecunduz çunā ſarracenozú effe inueneritis. Dedicta farracenox çuna

vt in dicta prouifione latius cerni poteft:que cum in hoc cafu predictis omībus attentis z
data fuit in prefenti villa vallis oleti die. vij. al's eide mahomat barberuç ad dicti filci p20
ſeptembus anni preſentis & infraſcripti.We curatoris inſtanciam impetito nec virtutedi
rum vt ex fupplicatis pro partedilecti noftri ctiprinilegij nec al's locum non vedicet:mini
fifciprocuratoris rex confultatione etiaz di meferuata:fz ea illiufqz iudicatura repulfa: i
lecti noftri fifci aduocati mageftatinŕe fac// caufa predicta pdebita obferuatione iufticie
ta accepim tam et ſivirtute dicti puulegij fecundü fozos & priuilegia predicta proceden
eiufdem regis petri farracenozum caufe fecú dum effe cenfemus . Aă fuper predictis omi
dum legéet çunam maurozu tractari folent bus &fingulis cum incidentib9et emergenti
zdebent:et hacten in ifto regno ita pratica bus ex eifdem officiaveftrafiz quat opus fit
tum fuerit et fit: id tamé eiufdem regis petri excitātes locum voces z vices nřas vobis cō

priuilegij vigoze locum habere compertů ha mittimus atq cōferim? per prefentes.120

buimus quando cauſepredicte fimpliciter in uifione predicta buic noftre piouiſiōi ex regij
ter farracenos tractantur: fecus eft ändo fil confily noftridelliberatione contraria quaz

cus nofter ture puncipaliter fibi queſito i cau ad cautelam cum prefenti reuocam⁹ rannul
fis partem facit prout feciffe in dicta caufa vi lamus in aliquo non obftante . Contrarium

dimus: ita perdictuz regis petri puvilegiú nullat facturi pro quanto gram noftram ca
expreffe difponitur vt ex eius lectura et dif ram habetis & penam preapolitaz cupitis nō
pofitione clare liqueredicitur
, Fuim propte fubire. Dat in villa vallifoleti die.xxx.mēlis

reabumiliter fupplicati p parte dicti noftri octobris anno anať dni.AÐ.D.xiiij.Augus

fifci procuratoris vr reuocata dicta prouifio fting vić..marcellus.R..figuerola.IR:


ne tanc fubrepticie impetrata: in caufa pdi U.philipusde ferraria fifci aduocatus.in
cta fecundu fozos 7 puuilegia dictiregni pro coi valen.ppy.fo.lxxxiij .
cedatur. At nos circa obferuanciam dictozū
..
Sequitur tabula totius kbzí cum ſuis conco2

dancijs et remiffionib9 prout in ea eft videre.

Primo la conqſta de valencia. Cq iudeiz farracenilibere babs furamenta curie iuratop emofta
Promiflo dotatõis fedis valen tizentur z q nil de bonis fuis am caffij fo.xij.c.xxxv. fo.xxxi.c.xiif
cie zconftitutio reddituum illius mittant.fo.vi.c.xv.zfo.xl.c.vi.er fo.xl.c.viijz fo.lxix.c.cxxlij. z fo
fo.í.c.i.ii.v.xÿ. q poffint copelli ad audiendűver lxxxiij.c.xvij. & fo.ci.c.xxij. fo.lx
Cy totus epatus valen effet fub büdei ibidem. XXV.C.FXV. fo.cxiij.c.xiiij.§.De
icctus metropolitafi, eclefie tarra De quib? et quanta lezda fols niqz.'
conefo.i.c.ü.fz hodie eft exeptus uaturz de non exbigendo aliqop Cub põis terti malefactores
vt fo.ccxl.c.xx. naufragio z de encantoz returno puniatur non obftante cópofitõe
Co omes captiponantur in carf fo.vi.c.xvi. x.dieru:z quatr exigat pena cuas
cere comuni fo.i.c.ii.fo.xli.c.xi. Dñs rex abfoluit ocs bitatz po ginationis cutelli non obftate dic
fo.li.c.xlvii.et fo.cvij.c.xxii. et pulatozes hiites domos alcareas ta cópofitiõe fo.ij.c.viij.§.ij.zfo.
fo.cxiij.c.xliii.§.Item cum. fo. turres zab oi pditõe e promittit xij.c.xxxv.zfo.lxxx.C. V.
clxxxviÿ.c.xxííÿ. qno facietfoguciari fo.vij. c.rvý De copoto z quartis curie : de
De cófirmatõe donatõuz za xxix.z.lxxxiiÿ.z fo.xxix.c.vi.zfo iufticijs fanguinis non fiendis in
bilimeton factor et fiendon pèxi xxxiÿ.c.xxvi. toto termino cuitatis p prelatos
minu petri foý.c.v.xx.fo.iy.c.x De officio iuratop 7 corûptate nobiles milites zč.nifi per curiaz
Co notarij ciuitatis valefi p totu fo.vij.c.xviÿ.z.lxxi.¿fo.xxix.c.ý z ciuitatis fo.xij.c.xxxv. zfo.jc,úij
regnú poffint cartas publicas te v.§.fi.z fo.lxvý.c.cxvi. fo.cxv.c§.i.
ftamenta et acta recipe z côficere xlvÿ.z fo.xxxiÿ.c.xxý.in pn.z.§. CDe tabula pedatici pro bladis
fo.ý.c.ví.z fo.xÿ.c.xxxv.§.¿ftitui_iÿ..volītes. fo.xxxiij.c.xx.§.fi. extraneoz:79 in cert) locis regni
mus zfo.xxxi.c.xv.in prin. zfo.cxxx.c.xcvý z fo.xcvi.c.vý.fo lezda vel pedaticû non foluatur.
Cy oês bitat ciuitatisvalefiz ei? cxxv.c.lxxxvij.fo.cxlviij.c.cxxxiiÿ fo.xij.c.xxXV.
termini fint franqui a peſo menſu §.v.z.xiij. fo.clxxvi.c.ii.fo.cxc De pifcatióibalbuffere acms
ratico lezda pedatico vl'ribatico ij.c.xxxviij.xxxix.fli.xlÿ.xliÿj.z.fo_ris/ z auium captôib?/% ofale fo
de mercib⁹fuis fo.ÿ.c.vý.lxxxvÿ cxcvÿj.c.x¡vý.z.xlviý.zfo.ccxix.c: xij.c.xxxvĹz fo.xcij.c.lij.
fo.xxix.c.ij.fo.xxxi.c.xiiij §.v.z xx.z.xvÿ. z fo.xciÿ.c.í.ÿ‚ͧ.7.v. Beftillicidijs et quibufdä alijs
fo.xxxiy.c.xx. z fo.xxix.c.iy.§.fi. Queda ftatuta fup tenendata fuitutib fo.xij.c.xxxviij.
r.c.iiij z fo.xlÿj.c.xiÿj.§.iiij.z.v.7._bula noue monete.fo.ix.c.xxij. De cafib⁹cótributōuz ficday'g
c.xv.zxvý.et fo.liÿ.c.liÿ.lv.lix ? ¶De moneta regaliu zo lege po clericos nobiles z milites fo.viij.
fo.lxiii.c.ciiüz.cxzfo.lxxvi.c.crl dere ac alisordinatôib? fo.ix.c. c.xxi.z.c.xxxviij.§.i.v.c.xlíý z fo.
vii. z fo.lxxxvi.c.xxxv.li.z.lvi. z. xxiÿj. z fo.l.c.xliÿj. z fo.xxxý.c.fxÿ. Įvÿ.c.lxxiÿ.zfo.cxxi.c.lxviij.z.lx
fo.cri.c.lxxxy. S.iij. if z.lxxvi.z fo.cxxiÿ.c.lxxviý z fo.
Cocuria non alienetur nec aliqs Co nihil foluatur p2o albaranis cxxv.c.lxxxviij. fo.cxxxix.c.cxiij .
ibiponatur piece vel preciofo.ij. pedagij nec quintifarracenoy fo z:cxiiij
c.viij. fo.xxi.c.lxxv. X.C.xxv: In quib cafib⁹ non fiat fatica
De cópofitione.rx.dierum fo.ü. De lezda dertufe, fo.r.c.xxvi. nec def laudimiû fo.xij.c.xxxix.
c.viij.§.ú.z fo.xú.c.xxxv.§.iÿ.zfo xxxi.xliii.z fo.xl.c.v z fo.xlv.c.xx Qualr foluat lezda in biar bu
xxxix.c.iy.§.quiber fo.rly.c.xij. fo.lxxiij.c.cxli rriana xariua z możvedre fo. xiij.
in piin.et fo.lix.c.lxxxiiÿj.§.iÿ.8. CQualfcuria eligatur annual c.xl.
ea propter :7 an calonia euagina tím z quatr iudicet fo.x.c.xxviij. De modo teftamentoyz aliară
tionis gladú erigat abfqz partis xxxv.lxxŸ. vltimarü voluntatū fo.xiiij.c.xlij
requiſitione ibidē z fo.lxxx.c.v. THe fiat aliqua cooptura invijs De aduocatis et de forma qua
CEt quiz quodari debet codena circuit ecclefiaru.fo.x.c.xxvý. tenctur feruare in caufle/7 an p
to vlterioz terminus adfoluendu De penfis & menfuris z quid z cedi poffit fcom ius cõe fo.xiij.c.
de officio almudaçaffie zde cócef quatr ponderet fo.ri.c.rrr.l.zfo xxxvij.z lxv.z.lxxxij z fo.xxx.c.vij
fione adepriuiog paſturarūzce xxvi.c.lxxxiiij.§.volētes z fo.xxxi fo.xxxij.c.xvij.§.iz fo.xlviij.c.xli.
quarú fo.ÿj.c.viij.z.ix.etfo.xxij. c.xiiij.§.iiij z fo.xxxvi.c.xxxij.§.i. ltr.zfo.lviij.c.lxvij.
c.lreviir CHe fiat aliqo armamétú pcur ofemel prolongat⁹ fugdebito
Defranquitate pafturaz z po farios fo.xi.c.xxxij.et cui copetat iteruz non prolonguetur/z fibēt
tationu aliorüqz vfuuz beftiarup dare licencia armandi fo.xxxi.c. bona mobilía teneatur de ipis fol
totú regnú fo.ú.c.viij.ix.xix.zfo. xv.§.v.z fo.cxlv.c.cxxvij.z.cxxxi. uerefo.xv.c.xlv z.lij z fo.lvi.c.lxx
rrry.c.xv.§.üz fo.rrru.c.rr.S.fi z.cxxxiij z fo.clxxxvij.c.xxiij z.fo. De tintoreria de indi fo.xvi.c.
fo.lxv.c.cviy.zfo.clity.c.iy. cxciij.c.xxxviij. fo.ccxl.c.xix. xlvi.z fo.xlviij.c.xxxv.
De ftatutis vfuraru.fo.ij.c.xi De cequijs z cequiarijs zotra Comilites non poffint emcre be
xiij.zfo.xxxi.c.xix. §.iý.z ví. cos quidpoffit procedip heredi reditates infra cinitate valen vel
Comafacramenti iudeoz fug tarios fo.xi.c.xxxiiij z.xxxviij.§.fi. eius terminü fo.xvi.c.xlvij.
malcditõib" fo.v.c.xiii. zfo..xxx z fo.xxxij.c.xxij.§.iiij. De falario aduocator fo.xvif.
ÿ.c.xix.§.ÿ. CQuibdieb fiant electiões et c.lvi.zfo.lvi.c.lxvij.§.j.
+ÿ
Tabula

CLonceffio facta ciuitatide mus Donatio et conceffio regia in e De pena de fals teftimoni fo .
"
ris barbacanis vallis z planis e mendâ z remuneratione tertie de xli.c.xùý.§.ÿ. z iÿ.
iufdem fo.xvý.c.lvý. z fo.xxxiÿ.c cime facta epo z capto valen o ca Contra ludentest tenentes lu
xx.§.iij.ii.v.vi.z fo.crv.c.xlviij. ftris z villis derullella zde garig du publice z non pcedat licens
Cq aliquis habens franquitate fo.xxvi.c.lxxxv. cia alicui z de diviſione penaz ex
adio rege non admitatur ad aliq Cccidens aliquem debet mozi inde puenientiú fo.fl.c.xiiÿ.§.iú
officia fo.xviij.c.lvíÿ . nifi in defenfionem perfonefue vt fo.l.c.xliiij. fo.lxviij.c.cxviij &
De iuraméto etconfirmatione rerum fuarú factü fuerit fo. xxvý fo.rciu.c.lvý.z fo.ccxxx. c.xxxúÿ .
foz0zum priuilegiozűz qomes c.lxxxviij.§.v.Et quid fi homicis S.t.ÿ.iy.uÿ.
fucceffores reges id facere tenea da fuerit nobilis ibidé.Et quid fi Que falarialgu no ſia pres de
tur fo.xviij.c.lx.z.lxxxi.z fo.xxix. in camino publico in eode.§.vi. les fentencies als primers pleyts
c.v.zfo.xrry.c.xix.S.vij.zfo.xxx Can quilibet poffit capere male plos jutges dela cost real fo.plij.
vi.c.ij.zfo.xxxy.c.xiij.z fo lxxxvi. factozem fo.xxvi.c.lxxxvij.§.xi. c.xij.§.vi.et fo.lx.c.lxxxvi.et for
c.xxix. fo.xcvi.c.ix. z fo.xxxvių. To in vallo valefi non fiant edifi lxxxij.c.xiiij.
c.í.z fo.ccxí c.ÿ. · cia ymmo factadirruatur fideces notarij in contractibus mus
De conceffione mercati zo gui tero fiant fo.xxvij.c.lxxxvi. tuidepofiti feu comande non ap
datico z preferuatione venienti De pace et treuga acalis ordi ponant iuramétú fo.pliiij.c.xviij
ad ipfum fo.xviij.c.lxí. z lxxiij. nationib⁹fo.xxvý.c.lxxxviÿj. Tq fideiuffozes dati teneatur ad
De quattuor pbis hominibus q quilibet poffit edificare z fa penaquarti cu fuerit comilla put
eligédís ad faciendas talias 7 de cere domos in gradu maris fo.xx zad pricipalé quantitatem fo.xlv
pate ipozum fo.xix.c.lxííý. wiij.c.lxxxix.z fo.xlvi.c.xxv. c xxij.
Lonceffio facta populatozibus De inquifitionib fiendis con in conceſſione generali guis
& poffint fcindere pannos in coz tra oficiales zo modo et formap daticozum debita mercatorum ex
operatorus fo.xix.c.lxvi. cellus fo.xxvii.c.v.§.i.zfo.pli.c. traneozũ nó intelligantur fo.xlvi
Cq fialiquis ratione maleficij in ri- zxvi.z.fo.xc.c.xli.cum quiqz c.xxv.
trauerit et receperit fei ecclia va fequentib.z fo.ci.c.prv.zfo.ciu. Co tomatoes dati per mercato
len o non extrabatur ab eadĉ fo. c.ix.z fo.cxiiij.c.xliiij.§.item q. res extraneos fug folutionib" per
xix.c.lxvij. Dereuocatione gabellaruzfo. curiam ipfis fiendis infra fex me
To decanus et capitulum poffit xxix.c.vi.§.i.z.c.ix.§.i.z folii.c. festantümodo teneantur fo.xlvi
emere quafcüq3 poffeffiones a mi fr . c.xxvij.v xxix.
litibus fo.rix.c.lxvij. Quantum folui debeat plau batulus generalis z procura
Lonfirmatio z perpetua cocef mata bladı zvini fo.xxix.c.vi.§.fi toififcalis non facianttornare ali
fio monete regalium i de foluédo CDe electione fer confiliariozuz quos capleuatos nifi ad inſtancia
mozabatz declaratiõe fupfotone cuiuflibet parroquie fo.xxx.c.vu. partis querelantis fo.xlvi. c.xxxi
illius fo xix.c. lxviÿ.z fo.xliiý.c.x §.fi. To aliquis iuratus non ponatur
vÿji.z fo.lvÿÿj.c.lxxviij z lxxxi.z fo. Me aliquis aduocatus 8 fecca in numero illosum qui in iufticiaz
cv.c.xv.et fo.cxxvý.c.cxuÝ. nopoffitvti tutela vel cura : nec eligunt fo.xlvii.c.xxxiij.
Cotenentes continue cquzzar dari i extimatores/nec ducere nec Cofi fuperptractibus vfurarijs
mafint franqui ab omni peyta et procurare nifi tantü vna caufam executio petitafuerit/iudex eccle
exactione regali fo.xx.c.lxix. fo. 2de cultellaris z cerdonibus.fo. fiafticus an eam poffit impedire.
xxxiÿ.c.XXV. XXX.C.viij. fo.xlviij.c.xxxiiij.xxxvi.z.flííj.
Tq quilibet poffit apportare fus q fi vtatur contra forunvel pri Co quilibz poffit emere vinuz in
staz ad ciuitatéfranger fecure fo. uilegiü q illis non preiudiceturi ciuitate valen et ipm vbiqz defer
xxi.c.lxxiiij. z fo.lxxi.c.cxxxy. z fo. fuo roboze zvaloze fo.xxx.c.ix. repartib prohibitis exceptis fo
cxxxvi.c.cxi. Tq quilibz poffit emere zvende plix.c.xxxix.
De prohibitione mittêdi vinu re quafcunq3 res z bona non phi Co nullus poffit concedere gui
extraneuz in ciuitate z confinib bita pforum feu priuilegium fo. datica feu elongamenta niſi dis
tpe acmodo ibi declaratis zo ୪ po xxx.c.ix.§.fi.zfo.pci.c.l. rexfoxlix.c.pl z fo.lxxiiij.c.cxliiij
teftate conceffa iuratis fup codes De falarys notariozum p20 in Co tertia pars penan impofitan
fo.xxij.c.lxxvi.zfo.xxxii. c.xxy. et ftrumentis fo.xxx.cx.et fo.lvi.c. p for comittentib? fraudem in vi
fo.cv.c.xvi.zfo.clxíÿ.c.xiÿ. lxvý.§.fi. no z medietas penari impofitag
De decimis z piimitijs perfol fcribentibus tefta nil poffit le in cedentibus de nocte p ciuitaté
uendis fo.rry.c.irrv.zrc.zfo.rr gari fo.xxx.c.r.§.i. finelumine poft pulfationem cim
vííÿ.c.í.z ퟂz xiij.§.i.z an poffint Que la pumera confeffio dels bali fit cois ciuitat) fo.plix.c.xlvi
elongari fo.clvi.c.f. ferrabis catiuats fiavaledora fo. De mundandisvallo z albello
De compulfione fiêda confilia plÿ.c.xiÿ •§.i. nibus cum aquis cequiarum fo.
rýs ad dandum cófiliü fo.xxiiij.c. Cue algu no gole portar mer li.c.xlvij.
Ixxruz fo.cxvi.c.lví. caderies a terra de enemichs del lenones z lene bannianf a ci
CDe eligendis duob'probis hoi fenyorey fo.plü.c.xiÿ : §.ý. uitate z eius terminis fo.li.c.l.et
nibus ex vno quoqz offitio advis Cpcurator nifi ad alleganduz lxi.z fo.ccxxx.c.xxxiiij.§.viij.
dendu ne i ipfo offitio fiat fra fo. caufas abfencie no admitatur in De iurifdictione z merimpio 8
xxiiij.c.lxxxiij.z fo.xxxiÿ.c.xxúiÿ. caufa criminali fo, xlij.c.xiij. §.i. almaçoza fo.lij.c.liij.
Priuilegiorum

Cy captiui fugitiui non poflint .c.lxxxÿ. iq.c.cl. fo.lxxxvi.c.xxxi.v.xlä.


faluariveldeffendi in aliquo loco y diji molendinoz non mutuet pcurator regni manuteneat
fo.xxx.c.r.§.fi. flaqueris 78 alijs ordinationib z deffendat babit ciuitatis valen
CDe falarýs fcripturarü fcripto cozűdem fo.xxý.c.xvij.§.v.zfo fo.xxxvý.c.vi.z fo.lxý.c.xcvű.
rum caufaruzz curiaru fo.xxx.c. ccxxi.c.xix. De non alienandis a cozona re
xi.z fo.lví.c.lxvij.§.tý.et.шy.z fo. De re furata reftitucda fo.rrrÿ gia loco de líria z alijs villis lo
xlv.c.xxij.z.fo.lxxxiiij.cxxij. z fo c.xix.§.i. cis ibi expzelis.fo.xxxvý.c.vij. er
cxiij.c.xliii.§.ÿ.7 fo.ccxlvi.cuz fes De electionez iufdictione cofu fo.lxvi.c.cri. fo.revý.c.xi.fo.cp.
quenti. lum marisz de iudice appellatio c.xxxijz fo.clxxvi.c.v.vi.vij.Txxí
De almaceris et molendinis et num fo.xxxiij.c. xx.§.i.et.c.xxxij. z fo.clxxxvý.c.xxi.
q quiliberpollit vbiqz molerefo. fo.cxxvi.c.lxxxix.7.c.c.7.cvij.ct De cóceffione abftractiōis fru
rrr.c.ru. fo.clxxxi.c.ir. mēti a partibus ficilie.fo. xxxvių
Co quilibz pollit vbiqz hofpitas De pcellione pafcendi lignādi c.ij. fo.clix.c.j.
ri feu habitare fo.xxx.c.xÿ.§. ÿ.fz_zvenandi in duefia albuffarie.fo. Ca homo honoratus non poffit
fallit in cafu.c.pviÿ.fo.ccxl xxxiij.c.xx.§.fi. z fo.lxiÿ.c.c.zcviy to:querifo.xxxix.c.iij.§. quibus.
Defecuritate pitada per capfo fo.cily.c.pilý.fo.cxlv.c.crrvi Decognitõe caufaruz inter cri
Les feu argentarios forrr.c.ry. De eligédis quatuo: pbis hoi ftianos farracenos fo.pl.c.vij.z
új.7fo.lxij.c.cv. 7 fo.lxxv.c.crlv nib ex pifcatoub albuffarie pro fo.lxxi.c.cxxxj.z.clvij.z fo.clxxx
Deperfonali refidencia fo.xxx ordinandis piſcatõib et de locis iiij.c.xvi.
c.rü.§.fi. tpozibus et modis prohibitis.fo. Co cas fifcales que terminari nõ
In quibus cafibus pena quar? xxxiÿ.c.xxi. poffunt fine presencia dfii regis p
tiexcufatur fo.xxxi.c.ij.§.fi.zfo C reus tonfuram allegans non curatoz regni poffit z valeat ter
cxxiiÿj.c.lxxxúiÿj. audiatur agens coza officialibus minare.fo.pli.c.ix.z fo.cj.c.xxiij T
To farraceni poffint libere eme? regijs : 7 de recurrentib⁹ ad iudi fo.ccxlj.c.fxj.
re z vēdere /8 tabernarüs/detex tiù eckiaſticů pro reb⁹ ad iuditiú An procurato: regni poffit ius
tozibus flaciatarum/de fustaneis feculare pertinentib" fo.xxxij.c. fticia et ceteros officiales tanc fi
de bшnaterýs fo.xxxi.c.xiiÿ. xxÿ.§.üz fo.lj.c.lj.§.fi.zfo.cvi.c. bi inferiozes corrigere punirez ca
CDe cena fo.xxxi.c.xv.§.i. xx.z.c.xxvi. ſtigare fo xli.c.ix.§.fi.¿ fo.clxix.c.
Deelective iufticie gradus fo. De quattuo? ¿filiarýs de fingu xxv.Et an comprehédat baiulum
xxxi.c.xv.§.fi.et fo.lxxxiÿ.c. xvý.lis officijs miniſterýs zofficús cli generalem fo.ccxv.c.vij
fo.cxcv.c.plug. gendis z de ptáte ipop:z spáliter Siquis querela propofuerit et
Co quilibet poffit in hereditate fine eis vel ipor parte iufticia i oftéderit aduerfariü foze obligas
fua ponere farracenos laborato criminali no poffit qué tozqre ab tü cum inftfo ad aliquid dandum
restonibilfoluant dño regiz q foluere vel condenare z idem in vel faciendú qual'r pcedi debeat
non fożcientur acciperefal/de des negotio ciuili fumma.D.loloy ex et de ɔdemnatiôe pene quarti.fo.
cimo non foluendo predemtione cedente. Sed fi in fentécia ptinea plj.c.f.z fo.xlvi.c.xxviij.z fo. ¡xxx
eozum/de clauibus almudini/ de turq lata fuerit de confilio cozű viiij.c.xlj. z fo.cxxvi.c.xcj.
banno cultelli z de pellerijs. fo. feu maiozis partis & non exbigat De curia generali celebranda
xxxi.c.xvi. alia probatio fo.xxxv.c.prvý.7 fo. de trienio in trienniũ. fo.xlj.c.xj.
De aueris garbellādis fo.xxxi. xci.c.xlix z fo.cxiij.c.xlííÿ.§.ad B. §.ij. z fo.cix.c.xxix
c.xvi.§.i.et fo.xxxv. c.xxx.et fo. Ce quattuoi confiliarijs elige De tenir audiencia real tots di
xlvi.c.xxvi. dis ex vno quoqz officio/ r expl/ uendres.fo.xli.c.xi.§.fi.
Co priuilegiu impetratum con fio z nominatio ipop officior . fo. Quels iufticies no fien teguts
tra priuilegium ciuitati conceffuz xxxv.c.xxvý . z fo.lxx.c.cxxvi.zfo. retrecompte foral loch dela ad
non valeat fo.xxxÿ.c.xvÿ. lxxxi.c.ri.fo.pci.c.li z fo.clrių miniftracio.fo.plj.c.xij.§.j.
Qui non debent admitti ad of c.ix. De iurifditõe et cognitoe mof
ficia publica fo.xxxý.c.xvý.§.i.ct ¶Loncellio facta toti regno de taçaffi : et an poffit impediri per
c.xvių.§.iÿ.z fo.li.c.li.zfo.cvity : gratis z libertatib? ciuitati pcef viaz recurfus feu appellatõis fo.
c.xxxý.7.c.xxxvý. z fo.clxxxv.c./x_fis qbufdam exceptis . fo.xxxv.c. xlj.c.xÿ.§.ij.z fo.lvij.c.lxxv.lxxvj.
vj.zfo.ccij.c.lvý. xxviij. 7.xcu.zfo.lxix.c.cxxij.fo.cviij.c.
De cursoribus:q vfurarius no De vnitate facienda fo.xxxvi. xxvij. zxxviij. z fo.clx.c.vi.z fo.c
poffit effe procuratoz: 8fcalis no c.xxxi.ē reuocatū per fozű xvi.c.lij. fo.cxxxv.c.cv. et fo.cxl
faciendis in ciuitate de agrana Cofeffus in crimine non audia iiij.c.cxxij z fo.ccxxvj.c.xxvi.et fo.
duris bladi almudini/ qbaiulus tur appellans fo.xxxvi.c.xxxÿ. ccxxxvj.c.vij: et anpoffit inquiri
nonpoffit imponere calonias /7 Defranquitaté ciuitatis valen contra cum ibidem
depoffe põderandi fo.xxxi.c.xvi. ab omni qftia peyta z exactionez Cue dos teftimonis xpians fa
De poteftate rufticie fuper ca ab omni exercitu z caualcata fo. cen proua en pleyt de xpia e mozo
longs remittendis fo.xxxij.c.xvit xxxvi.c.i.7 fo.xlix.c.xxxviij. fo.xlj.c.xi.§.fi.
inpún. Cyprocurator regni non fe itro Inqb cafibpcuratoz fifcalis
Reforma caufaruz ducendaru mittat de caufis principalib ad fe poffit itromite.fo.lxxi.c.cxxxit.
etde exceptionibus nullitatisfo. iufticia expectatib fo.xxxvi.c. De capleutis fo.cxiij.c.xliiij.§.
§.¡lýt c.xxij. z fo.lix
xxxŸ.c.xvij. §.jÿT fo.lj.c.flix z fo.lvi.c.lpix.fo.lp pieterea z fo.ccxxxv.c.iшi
+ 仙
Tabula

Cq fimulieres cóiugate publice Co primi emptores reddituú cle trafozus feu priuilegia dirruank:
comiferint adulteriü qfine denu ricon poffint ipos reddit? portas nullus pollit cobopire aliqua
ciatozereiect is veftibpciuitate rez ducere quocüqzvoluerint fo. via feu azucacuz debüs oibus co
nude currat.fo.lv.c.lký. lxi.c.xciiij.zfo.cx.c.xxxvi gnofcat muſtaçaffus ciuitatis feu
An gerenfvices pcuratoris de qin nullis locis inuocet feup villag regni.fo.lxir.c.cxxy.
caufis z negocis militü regni pie clamet la calla.fo.lxi.c.xcv.rcrü De electoe iufticiaruz de iurif
dicti z boim fuoz in eo cafu quo e acrefcant vel amplientur a dictõe eozūdē.fo.lxviii.c.cxxiý.Z
iurifdictio addfiz rege fpectat co cuta vel cequie locoz fugior riui fo.xlvý.c.xxxÿ. z fó.lxxiii.c.cxlių
gnofceredebeat.fo.lv.c.lxiiij . fo de godalauiar.fo.lxy.c.xcvi. Co iufticie ciuitatis z villarú ré
fli*c.ixz fo.ccxli.c.xxi To in nullis locis ciuitatis z ter gni poffint in curis comuz eligere
Canon obftantib cópofitoib? mini valefi receptentur baniti fo. Teu ponere curritozes fo.lxviiÿ.c.
remiffionib feu affignatiõib ali Iri.c.xcviij.z fo.lxxxiij.c.xvi. cxxüíÿ.
quib?cóceffis fumptus z falaria Co gubernator pollit cognofces nullus notari audeat inſtru
officialiu pfoluantur.fo.lv.c.lxvi rede crimine fodomite fed officia meta oficere de hýsa principalr
z fo.lxxxvi.c.xxxii. les ordinarý poffint effe plentes ad ipzptineat fo.lxix.c.crrv.
De falario ludicü delegatoruz fo.lxy.c.xcix. De franquitate obfuanda etia
fo.lvi.c.lxvij.§.i. De vnitate feu piüctõe regno de carta ipius ftatim non fiat fi
Cobaiulus no recipiat pecunia aragonú zvalefi ac comittat bar des.fo.lxx.c.cxxviij.
pio reb que extrabuntur a ciuis chifi.fo.lxiij.c.cý.zfo.lxxxiij.c.rv De cognitoe baiuli fuper que
tate noprohibitis.fo.lvi.ca.lxxi. zfo.xcviij.c.xij. ftionib cequiaru.fo.lxx.c.cxxx. ?
To in fede valefi nodeferant res De electõe cognitõeziufdictõe fo.crrv.c.lxxxvij. et fo.ccviij.c.ir.
comestibiles feu mercimonie aliq ac imunitatib alcaldo ficce feu Reqsfcriptor non bfis auctez
necludaf adtexillos . Eqiudei collegi eiufde ac de ptentõe iurif publica notarie poffit publica ac
farraceni du corpus xpiportat dictois eouïdë.fo.lxüÿj.c.cij. z fo ta in cais recipe fo.lxxi.c.cxxxiiij.
per ciuitatem teneatur genua fle cxlvi.c.cxxx.et fo.clxxi.c.xxviij.? Quatr puideatur ad accipien
ctere vffe occultare fub pena ibi foclxxy.c.j z fo.cxcix.c.lý z fo.cci du aquaz de cequis locon fupion
appofita.fo.lvi.c.lxxij. c.lv.z fo: ccvi.c.vi.z.p.zfo.ccrvý zeam reducendu in riuo de goda
Co nullus officialis fup homici ca.xi.7.xxxý. lauiar tpe neceffitatis.fo.lxxi.c.c
dijs vel criminibus de quibus pe ua pena puniant 3betes cla rrrv.cum duobfequentibus.
na mortis aut mēbzi amiffio pof deftine mfimonia.fo.lriu.c.cvi. Declaracio regia facta iter be
fet fequi nullaten oponat abf Deceffione penfi bladoz z fa reditarios cequiarude mistalla 8
expreffa licencia dfii regis fo.lv. rine.fo.lxv.c.cip alfarade ruçafa de rascanya zde
ca.lxxij. Tq farraceni mozerie valefi non muncada.fo.lrrü.c.cxxxvių
To baiulus cognofcat fup gftio poffint denüciari nifi coza baiulo Conceffio officii guardianat
nibusdeſcendétib⁹ fup costruen generali.fo.lxvý.c.cxi. viniz diuifio penarú inde puenić
dis molendinis furnis feu balne denuciato, fiuepfecut fuerit tiuz.fo.lxxiij.c.cxl.zfo.lxxvi.c.cxl
is.fo.lvÿj.c.lxxv.zfo.cxxxv.c.cvi denuciatões fiue nofi probata no ix. fo.crtvý.c.xch.
Cogubernator ac illi affeffop fuerit denek in expēlis nifi iufta denunciator vel acufato? co
bisa pertinent ad officiü fuü nul denuciadi caufaz hüerit fo. lxvý. pellatur ad cauendü ne durate ca
lum exbigant feu recipiat falariû c.cxííÿj. exeat terra ditõi regie ſbiecta: za
nifi in cafu partitōis terminop.fo quapena puniat ille & pmanes dadeclaratiões facte fuper iftis.
lviij.c.lxxix.z fo.lxx.c. cxx vý. et cũbño carnalr coğuerit nutrices fo.lxxý.c.cxxxix .
fo.lxxxvii.c.xxxvý. cũ trib leqn ancillaz vel ſclauã ipius dfii fo.lx Co ciuitas feu iurati pregiù p
tibus et.fo.cri.c.xxxix.et.xlúý.in - vý.c.cxv. curatozez manuteneatur etdefen
prin.et.§.iiÿ. Quantur qualr fieri z prendi dantur fupftatuto adepriuiozum
Andonacio facta interviuos 8 poffint enuana fo.xxiiij.c.lxxxiiij. z fup eoz poffeffione:z diufdictio
beat coputari in legitima.fo.lix. $.iij. z fo.lxvý.c.cxvij. nez cognitoe ptinente iuratisfo.
ca.lxxxii . q ille qui cefferit vel renüciaue Ixxvi.c.cxlvifo.lxxix.c.ii.z fo.
Co pene commiffepretextu fiue rit bonis preconitzetur pulice cũ cũ feqnti et fo.clij.c.
cxxxvij.c.cir.cü
róne delicton ziniuriarü quomo tropeta fo.lxviij.c.cxviij. ÿ.7.v.z fo.clxv.c.xiiij.T.xix.
et qfi poffint z debent exhigi. fo. ocurritozes qfe abfentauerit To non poffit inquiri contra ius
lix.c.lxxxiiij. vel fe abatran poffint vbiqz capi ratos velut otra officiales regios 10
CAnvaleat fieriinquificio cótra ad fuoz fideiullog inftancias: zq fo.lxxvi.c.cli
alique officialep gubernatorem ipfi fideiuffores fi fatiffacere ned Contraprocuratores factores
abfq3 fpali licentia dñi
dfii regis fo. uerint detineatur capti.fo.lxvij. feu negociatozes mercator deti
lx.c.lxxxviij. z fo.pli.c.ix.§.fi.et_c.cxx. nentes apo fe pecunias exactas ä
fo.clxix.c. xxv. Ciufticie villarü regni cas at liter pcedat.fo.lxxvi.c.cliÿ.et fo.
CReuocacio cóceffionis facte 8 tingentes fumma.l.foto. etinfra criü.c.xliiij.§.fi pcurator. Et do
barcagio albuferie.fo.lx.c.xci. poffint decidere nudo verbo z oi in debitorib? ciuitat} fo.clv.c.viij
Tq in caufis.xxx.foto. no admit appellatiõe remota.fo.lxviij. c.c. Co in executoibus non admitat
tant aduocati nec proteftatiocs xxi.z fo.lxxiiÿj.c.cxliÿj. aliq exceptio nifi pbata fuerit cũ
fo.lxi.c.xc új. Cg opera facta feu coftructa co publico inftfo.fo.lxxvi.c.clv.
Brumlegiozum

To iufticia in ciuili 8 caufis z ca Co nullushitaf ciuitatü aut vil z facratiffima virgine maria fo.c
lonijs cequiaru no fe intromittat laru regni audeat fe facere boies iiy.c.xiÿ.z fo.cxii.c.xliii.§.rur/
zin quib beat cognitöez fo.lx.c. vel vaffallu alicuius nobilis mili fus. fo ccxxx.c.xxxiij.§.v.
lxxxix. z fo.lxxvý.c.clví. tis vel alterius/7 de armis pzohi Conceffio facta ciuitatide antí
Lapiens furein refua zeute bitis auferendis fo.xciij.c.lx. qua domo et tabula penſi fo.cvf.
nens alligatú an videatur comit Beneralis inhibitio de non er úrviÿ.
tere crimepriuati carceris fo.lrx trabendis bladis a regno z ci liceat cuz piſcari i mari cũ
vij.c.clip. uitas poffit armare ptra extrabe patenes zal's fo.cvÿ.c.xix.
Co vniuerfitas feu iurati ciuita testet quatr diuidant pene exeif Tofuper caufis aquaruz z ceɖa
tis feu villarü regni poffint ozdia dez prouenientes fo.xciiij.c.j.ü.z rum non poffint fieri comiffiones
refeu impõere filas z impofitões xvij.z fo.lxxvi.c.cl.z cli.z fo.lxxxj z fiɔtigat aliquos olegari quatr
fo.lxxviij. c.j.et fo.cviij.c.xxiiij.et c.xi.z.xx.fo.xciij.c.lix.z fo.xcix. pcedidebeat p eofdefo.cvi.c.xxi
fo.cxxx.c.xcvý. c.lxj. Colbaiulus generalis tan ge
Cq apportaresvictualiafint gui Cybeftiaria non extrabantur a neralis procuratoz fifcalis poffit
dati fo.lxxix.c.iii.zfo.c.c.xviy.z ciuitate feu regno fo.xcv.c.iiij.et fuftituere pcuratores fifcales.fo.
fo.cvi.c.xxy.fo.cxliii.c.cxxiij. fo.clxxxix.c.xxx . cix.c.xxxi.
fo.ccxxvý.c.xxix Coiurati poffint imponere pie? Co nulli clezico piugato tonſura
De falariocurrito z de penis tiuz in frumento ozdeo zalis vic actuatr deferenti tradatur inftfz
quas incurrunt fi plus petierint. tualibus fo.xcv.c.v.et fo.xxxiij.c. franqtatis fo.cix.c.xxxi.
fo.lxxx.c.v. xxý.§.iÿ. Co per iudice affignetur denun
Co afferentes fe here for arago Lontra carnifices fo.xcv.c.vi. ciatozitermin infra quefuaz de
num intra certũ tps teneantur ac z.xix. nuntiatōez proffequi teneatur fo
ceptare ac feruare in plonis z bo q iurati poflint ftatuere q eqz cx.c.xxxii.
nis fuis for valen fo.lxxx.c.vý. arma non extrabantur a ciuitate C gerens vices pcuratoris reg
Copoffit extraþi bladú a ciuita_fo.xcvj.c.vij . ni valen neqat affellozi ſuo vt eiº
tedertufe p ciuitate valen.fo.lxxx De mutatoeduay tabulag car locūteñi vices fuas cómittere fo.
c.viÿj z fo.xcÿ.c.liiÿj.zfo.cix.c.xxx necerie cum aucte regia fo. xcvi. cx.c.xxxv.z fo.lxxvij.c.clvių.z fo.
zlxxiÿÿ. c.viij. cxxvÿ.c.xciÿj.
Codfii locop cas farracenoz cu o ad officia gernfuices procu CFatientes vulnera feu neces in
filio iudicũ qui alcadis nūcupā ratouis z eius affefforis forenses dieveneris fancta qua pena puni
tur iudicent z de falario illog fo. et no hereditati in regno minime ridebeant.fo.cri.c.xxxviij.
lxxxi.c.if.x.z.xxx. admitātur niſi preſtita fatifdatio De fufpitõib iudicum ordina
Aequis nifi fufficiens fuerit z nefo.c.c.xx rion adlegatozű fo.cxí.c.xl. 7.liÿ
bone fame recipiat in carcerariu Co ozdinarij cognofcat 8 caufis Et qo in iudicib regie audiencic
fo.lxxxiÿ.c.xvij. fifcalib dio rege abfente zq ex fo.ccxxxý.c.xxxvj.§.ÿ
Quit fieri expediat in regia crea eis non poffint fieri alique comit's Buidaticum & faluaguardaca
tione notarion et poft ipam ante fiones fo.pli.c.ix. fo.cj.c.xxiij. baneaz z beftiariorü fo.cxij.c.xli
vtant officio notarie.fo.lxxxii grefcripta vel mandata regia et fo:xxvij.c.lxxxviij.§.x
c.xix. otra fozosvel priuilegia impetra Lontra ciuesinobedientes or
Co procuratoz regní z alij ozdia ta etiam fipro fcoa vel pluribiu dinationibus confilij z iuratozű
ry recipiant pteftatões cũ quibuf fionib? fiant nullat executioni de fo.cxij.cxlij
uis notarys fo.lxxxíý.c.fri. ducantur.fo.ci.c. xxiiij. et fo.lxx De prohibitione correntiaruz
Co non fiant cómiffiones caufas üj.c.cxlvi.z fo. xxxÿ.c.xvij.zfo. arrotiorü fo.cxij.c.xliij.
ruzi genere z fine iufta caufa.fo. lxxxv.c.xxvi. fo.cxlvi.c.cxxix.et CQualiter procedatur cótra pe
lxxxij.c.xxi.zfo.cxxvi.c.xc. fo.cliiij.c.iiij. tentes elemofinas fraudulenter
non poffit inquiri cótra cur? Co de caufis farracenon aliame fo.lxx.c.cxxviiij•
ritozes.fo.lxxxv.c.xxvý. mozerie valen non poffint fieri co Contra non petentes folidataz
De qttuor ex iufperitis in 2fi milliones fzeorum cognitio pti vel feruitute infra annum fo.cxiij
liarios eligédis fo.ixxxv.c.xxvii neat ad baiulufo.ci.c.vj. c.xliiij.§.Iterum
Cq iufticie ciuitatis z villaru re Cg quilz iudex vel arbiter intra C procurato per cóparitionez
gni cognofcant de oibus cais mi xxx.diesfoluto falario teneantur principalis non cenfetur reuoca
litú feu girofoz.fo.lxxxvi.c. xxxi ferre feniaz fo.c.y.cvÿ. tus.fo.cxiij.c.xliiij.§.nullus,
Capropter procedimenta in dif Cg in caufis farracenon obfuet De pace non fienda coacte per
pendiu iufdictõis fecularis facta eis eoz guna: zde herencije z fuc paretes occifi in cafu fozi:fem fur
per iudices ectiafticos non pce ceffionib cozunde fo.ciij.c.p.z fo nou qfi algu matara.ti, decrims
datur 3 eos fo.lxxxvý.c.xxxiiÿ . clxxxííÿ.c.xiiij. De vulneratibus pro pecunia et
Co nemo pollit pueniriciuitrvel Cq aliquis nifi pbieniu pratica de thefauro abfcondito, fo. cxiij.
criminalr ex fuuz domicilium fo. uerit non recipiatur ad offitiü af c.xliiij.§.poro.cũ fequentibus.
lxxxvij.c.xxxvi . feffozie fo.ciii.c.xj. De calafatis. fo.cxiij. c.xliiij.§
Ae blada in erba greuendito Laudabilis piouifiofup cura quippe.
res poffint emi precio adenatato orphanoz fo.ciij.c.xÿ An occafioe preteritionis filio
fo.xciÿj.c.lviÿj. Contra blaffemantes dofio do rum rumpatur teftamentuz.z an
Labula

11 2HAHAR
fit néceffe q teftes fintrogati fo. impofitionum ciuitatis vel locoz inlie generalis nifi illi fcriba fo.
crtij.c.xlity.§.nouiffime.cü
cũ feqnti regni poffint licite arma deferre . cxxxij.c* cl.
De vifitatione fienda per gere fo.cxx.c.lpv. Tacta z fcripture curie baiulie
reuices procuratous ploca regni q nulli liceat embotigarefru foluantur put in curia guberna
Et de electione alfeffor iufticiaru mentum ordeum feu annonam fo tionis fo.cxxxi.c.cij.
fo.cxiiij.c.lv. fo.clxí.c.ijj - cxx.c.lxvi z fo.cliij.c.vi. prouifio in fauozez collegij no
Cy exercitus villarum non tenes He alique comiffiones fiat cle tariozum fo.cxxxý.c.ciij.
antur ire donec defumptib' cozũ rícis et pvia relatõis.fo.cxxi.c.lxx Ceiurifdictione z cognitione
fuerit affecuratum eifdem.fo.crv He comilliones flat extraneis wufticie ville mozelle fo.cxxxiii.c.
c.xlvi. ctiam p viam relationis.fo, cxxi. ciiij. fo.cxcix.c.li. et fo.ccxxxiij.
qiurati non fe intromittant fu c.lxxi.7 fo.clvii.c.xiiÿ . c.ú.
per extractione rerú prohibitarü CLōmiffio facta gubernatori fu Ad quem fpectet facere inhibi

ARESUNS
acfuper alus patrimoniu regius per qftionib defcendentib'exfu tiones de non extrahendisvictua
tangentib officio baiulie perti ftibus per riuú ducendis fo.cxxi. libus a regno et andis rex poffit
nentib.fo.cxv.c.xlvij.z.lxxix. c.lxxiÿ. dare licenciam fo.cxxxvi.c.cviij.z
De conceffione virge nuncio iu ofiqui ex conceffione regia fue fo.clri.c.iiij.
ratop.fo.cxv.c.xlviiÿ. rint facti generofi infra annú te Que fint regalie principis z ea
notary 7 fcriptores curiaruz neantur accipere cingulu militarum cognitio cui prineat fo. xxvi
fcribant folutiones fcripturarum re al's remaneant peytery fo.cxxy c.lxxxiii. Sz itelligim?.7 fo.cxxxv
in margine proceffuum fub certa c.lxxv er fo.cxxxviij.c.cxij c.cvi.z fo.ccxvý.c.fi.$.deinde.
pena.fo cxv.c.l. Tq baiulus generalis cognofcat o hostalerij no poffint effe cur
De protectione faluaguarda fi decrimine collere p quofcunqz fa ritoresfo.crxxix.c.crv.
uc guidatico conceffo carnificib rracenos commiffo fo.cxxiij.c.lxx De iurifdictione adminiſtrato
ciuitatis valen fo.cxvi.c.li.et fo. vý. z fo.cxlvý.c.cxxxij. rum impofitionu: z an de caufis i
ccxvių.c.xííý. Eg cuftodia rerü prohibitaruzp pofitionu poffint fieri comiffiões

AIL PA
E de caufis ad curiam guberna tinet iurat) fo.cxxij.c.lxxviiij. fo fo.cxxxix.c.cxvi. fo.clxy.c.xvi.z
tonis ordinarie expectantib? non cxv.c.xlvý. fo.clxxxvi.c.xviiij.z fo.clxxxxý. c.
poffint fieri comilliones: defufs gubernator feu eius locumf xxxvi .
pitionib gubernatoris et illi af non poffint concedere licenciaz Quels bes deles repenedides
fefforis fo.cxvi.c.lýj . deferantur arma fo.cxriy.c.lxxx. mozints en dita cafa ab teftamét
Io non fiat inquifitio contra no z fo.clxvių.c.xx. o al's fien dela dita caſa fo cxxxix.
tarios z teneatur cauere de nó o gubernato? z baiulus teneat c.cxvij.
allegado fenfuram in delictis cos vnum virgarium dumtaxat in eo Luipertineat cognitio caufay
miffis in officio notarie fo.cxvi.c. zum curis fo.cxxiiij.c.lxxxi. exiftentium inter mulieres exiſtē?
lný. q creditor alicuius pupilli tuto tes in domo dicta deles repenedi
De iurifdictiõe et poteftate co rem quemos accufare defufpecto des zalias quafuis perfonas fo.c
ceffa iudici decimay fo.cxvi.c.lv. minime poffit nifi per formazibi xxxix.c.cxvij.z.fo.cxciij.c.xxxviuj
tomentur z apponantur ca/ contenta fo.cxxiiij.c.lxxxvi. To cequiade mucada no valeat
thene in angulis alijs partib⁹ci Cediuifione aque riuide goda in profundiozē actum vel maiorí
uitatis fo.crvi.c.lvý. lauiar z cequie de moncada. fo.c amplitudie deduci.fo.cxl.c.cxvii
Eapitula cocozdata i.ter dim xxv.c.lxxxvij . Co nullus farracen poffit arma
regem z cpm valeń fuper conten De cognitione delicto feu co defferre fo.cxli.c.cxviiij.
tione iurifdictionis com fo. crvý tractuuz cómiflozum in marifo.c Qualiter procedatur p guber
¿'lvíÿj xxvi.c.xcv.rfo.cl.c.cxxxv natorem fuper crimine collere co
fententie in perfonaz dui re Donatio facta per dim regem miffoper aliquem fingularem ali
gis late eo abfente dicantur nulle vniuerfitati vales de villis muri cuius loci bzachyj militaris fo.cxli
fo.cxviii.c.lviiij . ucteris cuylarie et podüz de alijs c.crr.
nopermittatur iudicibus cc gratis et fignanter & ciuitas va Sentencia lata inter ciuitatez
clefia is vti iurifdictionefecus len z gradus maris fint franquia valefiz villam muriueteris fuper
fari:zep puniatur notary tales p folutione mozabatini fo.cxxviij.c cafibus contributionum fo .cxli.
ceffus conficientes fo.cxvij.c.lx xcv. c.cxxi.z fo'clxxx.c.víý. 7 fo.clxxv
Co gubernato? nó poflit dare li o ciues z alij quicunq3 poffint c.iy.
cenciam farracenis recedédia re habere quecunq3 loca et bona cu o guidatica deferentib victua
gnofz coz cognitio ptineat baiu tercia partedecime zalijs iurib lia conceffa non comprehendant
lo generali fo.cxx.c.lý. fo.cxxxi.c.xcviij.zfo.cl.c.cxxxiii. illos qui eifdem dolu feu fraudem
Tq bona de realenquo in ecclia 9 gerenfuices procuratoris no cómiferint fo.cxliiij.c.cxxiÿj.
tranflata tano cofifcata illico oc cognofcat de caufis fcribaru z do Sobie les defofpitations dels
cupentfo.crr.c.lxii. mefticorum illius offici f3 cozu co naffrats fo.cxliiij.c.cxxiiij.
Co non auferantur arma pufti gnitio prineat ordinarijs fo.cxxxi He locus de muferos contribu
ciaz farracenis f3 com cognitio p cxcix. at in demādis regijs nififecundu
tineat baiulo fo.cxx.c.lxiiij. Co nullus not poffit recipere ins alia loca contributionis fo.cli.c.
Cy emptores officiales z nuncų ftrumet a feu alias fcripturas ba cxxxvi.
Priuilegiozum

CProuifio fobre les terres öles llis iefu xpi ordinis cartufie fint guidatica feu elōgamēta nổ
marials fo.cxlvii.c.cxxxiÿ. vicini ciuitatis valeni zgaudeant copichendunt debita ratione re
Canon fiant ppofitiones feu re illius priuilegýs fo.cxlv.c.xvý cep tionis inftrumentozü fcriptu
miffiões de quibufuis penis zca De tabula depofiti fo.clxvi.c. rarumzaliozuz labozû fo.clxxxtij
lonus abfqz interuentu z volūta xviÿ.z fo.clxxxviý.c.xxvý. cứ .
te aduocati z procuratozum fifca q iufticia in criminalibus non De cognitiõe farraceni blaffe
lium fo.cli.c.cxxxvý . poffit remittere aliquem crimino` mátis de dfio deo fo.clxxxiÿ.c.xiÿj
Co not nifi habiles repti fuerint fuzepianu vel farracenü curie ec Sarraceno moztuo fi iter illius
ſciencia vel mozib⁹poffint per gu ciiaftice nifi conuocatis baiulo z primiozes farracenos fuerit ali
bernatozem priuari cozũ officijs , aduocato fifcali fo.clxviij.c.xxi. quis xpianus qualiterveniant ad
fo.clij.c.i. Cq baiulus ville de onda nocog fucceffione fo.clxxxííÿj.c.xííÿ.
Co iufticia in criminali ponat lo noſcat de caufis farracenozmoze Co nullus farracenus de realen
cumf in muroueterí fo.clv.c.vý. rie dicte ville fz earü cognitio pti quo poffit onerare feu carricare
Co poffit accipir duci aqua a flu neat baiulo generali fo.clxvii.c. cefualia feu violaria abſq; licĉcia
minexucaris ad op⁹ ciuitatis fo. xxý. baiuli generalis fo.clxxxiiij.c.xv.
clvi.c.ix. Cg caufe patrimoniales feu 'alie Cq baiulus generalis vltra fexo
CDe conceptione facratiffime officio baiulie ptinentes noextra naz non poffit concedere licencia
ginis marie fo.clvi.c.xi. bantur ab eius curia etia pretex farracenis exeundi a regnofo. c
Del poder dlspoit's exguers tu miferabilitat) nec de eis poffint lxxxv.c.xvi.
reals fo.clvi.c.xý fieri comiffiones fo.dxix.c.xxii . CQué official algu nobaia ſala
CDela iurifdictio e conexeça dls fo.ccxxviÿ.c.xxxi. rideles paus ás fan en fon podez
alguazirs reyals e del falari de as Cg de caufis farracenozuz expec fo.clxxxvi.c.xvij.
aquells fo.clvi.c.xiý. tantibus baiulie generali baiulus De iurifdictione rationalis fo.
To quilibz poffit pfentare quaf? localis ratiue nulla þĉat cognitio clxxxvi.c.xviÿ.z fo.cxcij.c.xxxvŸj.
cumq3 litteras feu cómiffiões cũ nem fo.clxix.c.xxv. 7 fo.ccxiij. c.v.et xviij.
quibufuis notaris.fo.clviij. c.rv Quelgouernado2 nos entras Conōpoffit exigi lezda nifi per
To ciuesvalefi poffint congrega meta enlo regument ola ciutat ne dim regem fo.clxxxvi.c.xx.
ri in hofpitali dels beguins cau en priuar fofpedre o remourelos Co iniufte recurrens condemne
fis ibi expreffis fo.clviij.c.xvi. officials de ağlla fo.clxix. c.cxxv. tur in dupplum expeſarû z in xx.
CLom fe deu intitular ocontinu f3 vide fo.pli.c.ix.§.fi. fol's fo.clrrrvi.c.xrü.
ar lo títol öl gouernador enlos ac y gubernator reftituatprefens Co iufticia in criminali z eius lo
tes e registres per los fcriuans 8 tatoub litteras regias teas pe cumt non poffint regêtes aliquos
la fua coat fo.clx.c.y nesfe non drineat fo.clxx. cxxvi. facere nifi 8 conditione illorü fo.
Co collarý pirate z ali malefac/ CQualiter foluidebet aueriep clxxxviij.c.xxv.
toics maris non poffint guidari curatorib⁹ fiſcalib⁹ fo.clxx.c.xx nullus vicecancellarius aut
nec affecurari fo.clri.c.vzfo.cc vý.et fo.ccxiij.c.ii . regens cacellariã cãs ad fe euoca
i.c.lvi. fo.ccxvý.c.xių . De poteftate fupiozitatibus tas vel euocadas poffint ad fe re
CQualiter procedat contra no bawuli generalis fo.clxxi.c iz fo. feruare ta addecidendu adres
tarios comittentes crimen falli: ccxx.c.vý.z fo.ccxxviÿ.c.xxxi.zq ferendű fo.clxxxix.c.xxviÿ.
g de eodé non fiant cómiffiones fcribe miniftri zalý 8 officio fint Cy locumtgubernatoris eo ab/
fo.clry.c.vij.zfo.cxc.c.xxxi. de eiufdem cognitione ibidem. fente poffit cognofcerede omibus
Ca poffit extrabi aqua a riuoru Can gubernator valefi poffit ex caufis eiufde fo.clxxxviij.c.xxvi.
caris paçutu regale ville algezi trabere caufas criminales a villa C null officialis poffit aliqué
re ad opp loco ibi expreffaton moielle fo.clxxi.c.ü.z ccxxiiü.c.ių gvim ponere in gateis nifi cũ len
fo.clxiu.c.viij. CPromittit dis rex zobligat fe tccia fuerint condenati fo.clxxxix
CDe forma quafuare tenet baiu z fucceffores fuos vxorem filios z c.xxviiij.
lus fup exercicio iurifdictióis in domefticos adfoluendû in impos non fiant comiſſiones ad deci
locis baronufuper expectatibus fitionib fiue fifis impofitis et im dendu in caufis cenfualiu feu vio
adoffitiй baiulie fo.clxiy.c.p ponendis fo.clrríý.c.ÿ. lariozũ fo.cxcí.c.xxxÝ .
Co non fiant congregatiões feu To vniuerfitatesvalen barchino Co gubernator feu eius locumé
aiuftaméra alicuius offici feu mi ne z maioricaru poffint gregari non poffint aliquem ciuem ſeu ha
nifteri abfqz licencia gubernato in ciuitate dertufe caufis ibi expf bit valefi torquere nifi facto p204
ris fo.clxiii.c.xi. fis fo.clxxvi.c.iii. ceffuz fentencia lata fo. clxxxxi.
Declaratio fup falarus pcipien Comes officiales teneatur red c.xxxiij.
dis per locumt iufticie criminalis dere copotuz de adminiftrationi Co gubernatoz nó poffit nifi có
fo.clxiiij.c.xij. bus officiozu fuoz in poffe magi fulto principe zde eius mandato
To clamuverbale poftop parte ftriratõalis fo.clxxxi.c.r.zfo.xij. facere remiffiones de fentencijs p
eidem fuerit renütiatú non poffit c.xxxv.§.i . iufticiam criminale in proceffu ab
pilequip procuratoze fiscale nifi q ciueshonorati doctores zli fentie latis fo.cxci.c.xxxiii.
fit de cafib eidem ptinétibus fo. cenciati gaudeant priuilegio mili T inhabiles ad officia publica
clxv.c.xv. tari. fo.clxxxiij.c.xi.zfo.ccviij.c. tenenda fuper ipfis officijs péfio
Ég monafterium z cōuentus va viij. nes here no poffint fo.cxci.c.xxxv
Tabula.

CDefuramento fiendo per quels Donatio z remiffio factapoiz Salua guarda feu protectio al
pcuratoze regni ante in fuo res regem ciuitati valen de iure quin mudini ciuitatis z gradus maris
cipiat officio fo.xxxvÿ.c.iig ti eidem ptinenti in quacunqz ga ac carneceriaruz valen fo.ccxvit.
9 ciues ciuitati vel regnivalef lea armanda per ciuitatezfo.cci c.xiiij.
dini aliquay fuſtiu maritumaz feu c.lviij. Cq iurati poffint o2dinare quaf
earu patroni in carricadis z vehé q omis caufe feu queftiones a cunq3 pceffiones z fests/et q pof
dis quibufuis mercib et merca/ tractantur in curia gubernatiois fint compellere qcunq3 officia ad
turis onerandis in ciuitate velre confcribantur per fcribas eiufdez predicta obferuada.fo.ccxix.cxv.
gno/alus diis fcu patronis extra curietmet nonp alios fo.cciy.c.i Quels iufticies muftaçaff ne
neis adicta ciuitate vel regno p/ Cgfarraceni poffint fe obligare loctinents de aquells no puxefer
ferantur.fo.cxci.c.xxxvi. adpenas captivitatis fo.ccii. c. •
copofitions ans de fer comes lo d
Buidatus vigore alicuius ar 9 guidatica feu fuperfedimēta liete fo.ccxix.c.xvi.
mate a quo tpe cenfeatur guida conceffa ad obligationes feu delis Que deles caufes e gftions dls
tus fo.cxciu.c.pl. cta poſt dataz illoruz caufata mi officis fien conexedos los iurats
Ciurati poffint ftatuere q nul nime extendantur fo.cciiij.c.iy. e altre official nofen pura empa
hus poffit pifcare in cequiafita in Cyfi coram gubernatore propo char fo.ccxx.c.xvij.
partita dicta onarrufat.fo.cxcuÿ fita fuerit aliqua accufatiocrimi De cóceffis in fauoze ftudij ge
c.fli nalis contra aliquos diftrictuales neralis fo. ccxxi. c.xx.XXÍ,FXÝ. ER
Co iuratipp omatú ciuitati pof ordinarioz ciuitatum feu villard fo.ccxxxviü.c.xv
fint dirruere feu demolire oia en regalium regni cu aliquib quali De guerrejar fo.ccxxii.c.xxiij.
Hanna cuntatis.fo.cxciiÿ.c.xlý. tatibus quib? noprobatis cogni Salua guarda dela lonja noua
Ciurati poffint miterecommif tio cidem gubernatori no pertine fo.ccxxv.c.xxiih.
farios cum puifione gubernato ret:qualiter fulat fo.cci.c.u. Saluaguarda domus dicte des
risper totü regnú ad inquirendů CLontra clericos conjugatos et les repenedides fo.ccxxv.C.XXV.
victualia ciuitati neceffaria. fo. alios priulegium clericale allega Cuenengu no gole pedre pof
excv.c.xliij. tes fo.ccv.c.v.
feffio de nengües terresviles o ca
De electõe iufticie ruçaffe: zvi Saluaguarda del bordell fo.cc ftells fubiectes a qualfeuol digni
ci muriueteris fo.cxcv.č.xliiÿ. vij.c.vý.
tat o pielatura fens manament y
Co in caufis vfurarus non proce q de gftionibus emergentibus executories del molt alt fenyoz rey
datur gvia inquifitionis fo.cxcvi ratione ccquie regalis ville alge fo.ccxxvi.c.xxvi.
c.xlv. zire et aliarum cognofcatur pce Que alfenol foin de coure pa
Defarracenis baronuz volen quiarium. z de illius recurfu gba tinga almenys. Ir.cafes de limits
tibus mutare cozum domicilia ad iulum generalem fo.ccviij.c.ix. entorn dins los quals altre fom
loca dii regis fo.cxcvi.c.xlvi. Quede moneda de 020 darget nos pura fer.fo.ccrrvű.c.xxvii .
Tueda prouifiofup folutõib o altre metall que entre o caftella ,
littere feu prouifiones recie
adiutay pro victualib bendis fo en valeñi ſe pague diet de quema. intereffe partis refpicictes nififi
cxcvý.c.xivý. fo.ccx.c.x.
gnate fuerint per vicecancellaríú
Cocognitio z iurifdictio guber Co nullus abfq3 proceffuz ferua nullius fint valoris fo. ccxxviij.
natozi et alis officialibus coceffa taformafozozum priuilegiouz c.rrr.
contra patronos nauium qui alis condčnet criminaliter fo.ccx.c.i
CAdquem expectet cognitio cris
quos per vim capiunt deceterop Sobre les fofpites ol affeffoz ol minis falle monete fo.ccxxix.c.
tineat iufticie et iuratis fo.cxcvi. balle general fo.ccxii.c.iÿ. #
rrrig.
c.xlvių. Del orde e graduacio dele iu Lontra aquells qui recorren a
Buiatge e feguretat dels pots rats ciutadas per als officis dela adeuins. Frez contra poſtalers &
de reqna moya e almança fo.cxc diputatio fo.ccriiij.c.vi . en lurs hoſtals tenêdões a guây
viij.c.xlix Co non fiant copofitiones abfq3 Lontrapare omare o marit & liu
Cg eps ciuitatis bertufe non ex fcriptoze curie:z & de illis teneat ren lur filla o muller perdiners:
trabat cas a curia officialat? mos facere libzum fo.ccxxxvi.c.ix. Ite contra los qui entré en mone
relle nifiin cafibus ibi expreffis fo Comulieres deturpi queſtu vi firs/e contra vfurers e corredors
cxcviij.c.l.z fo.ccxxxv.c.v.7.vi. uente non poffint permanere nec
de vfura.fo.ccxxx.c.xxxiii.
Prouifiofobiele naufrags fo. babitare per aliqua loca ciuitatis Contra concubinarios z pena
cc.c.liÿ. nifi tâtũ in luppanari fo.lxxvi.c.c eorü fo.ccxxx.c.xxxiii.§.x. 13 fallit
De contentione iurifdictionis i liii z fo.ccxvi.c.ix.z.c.xxxii.§.ix in cafu.c.xxx.fo.ccxlv.
ter officiales ordinarios zvice ad Saluaguarda dels tiradorsfo. acmatica dela real audiêcia
mirantum feu capitancuz alicui ccxvi.c.r.
fo: ccxxxi .c.xxxvi.
armate ratione guidaricozuz feu Cue nos pague diet de more Saluaguarda z ptectio hofpi
acordatozum fo.cci.c.liiÿj. rifat o peatge enla ciutat ni enlo talis general' fo.ccxxxii.c.rxxvij.
CDelligajo de mozella fo.ccxxx regne del peix dela albuffera que o proprietates fcu poffeffiones
úiÿj.c.i. ir fozal regne ne dels formers que fub directo diio hofpitalis genes
Sarracena comittente adulte entren de caftella fo.ccxvij. c.xů. ralis tente fi p crimine berefis fue
riũ cuz xpiano qualiter veniat pu C Denon extrabedis cãis a villa rint confifcate aplicentur hoſpi/
nienda fo.ccxxxvi.c.viij muriueteris fo.ccxxxvi.C.F
11. fo.ccxxxiÿ.c.xxxviij.
Priuilegiozum.

Cq iufticia non- pigno:et militez__=


_c.hx.zfo.lïïÿ.c.lxiiij. Co in litteris citatorijs puifis p
vel pbú boiez ciuitatis int domů Co fustes 7 ligna ducunt príu iudices ecclefiaftici contra laicu
fuaz inuciendo:bona ipi alibi fo . um de godalauiar fint obligata il inferatur capp quam iurifdictio
xvi.c.flvý.z fo.xxxi.c.xvi.§.ÿ. log ductorib profuis ftipendijs illi caufe ad eum ptinere debeat
Co nullus pro penfione carcera fiue mercedib? fo.ccxli.c.xxij. fo.cxvý.c.lvii.§. Itéſi algû lech
gij detineat captus iurado fe nō CExcoicati pleuerantes in excoi Bona deuoluta ad xpi paupes
bere vi foluat fo.xvi.c.xlix. z fo. catiõe z interficientes feu vulne an teneatur contribuere in fifis z
lxxxiiij.c.friÿ.z deſalario illius. rantes clericũ quatr veniant pu impofitionib ac alis iuribus fo.
nullus finefnia iudicis com niendi.fo.ccxli.c.xxiÿ.cũ ſeqnti. cxvý.c.lvių.§.Item com losdits
pellat exire a poffeffioe fua fo.rvi CLontra manumiflozes execu bens.cüfequenti.
c.li.v.liiij.§.fi.fo.xxxiÿj.c.xxý.§.i._tozes teftaméto non adimpletes 9 de caufis exiftétib⁹ inter ma
Co piufticia prima cá determine volütate defuncti circa legata ad numiffores etia vbippi pauperes
tur e ſi appellatuz fuerit a prima pias cás z ìniurías gloluēdas fo. fint inftituti heredes poffit cog
fentencia Po iufticia poffit aliú tus ccxli.c.xxv. nofci per iudicem fecularem. fo.
dice non fufpectu delegare zč.fo. De quib bonis z qualr eps p cxvý..§. 3temcom vosfenyoz
xvý.c.liiÿj.zfo.cxxnÿj.cdxxxv.zfo lati z canonici poffint teftari fo.
cxxy.c.lxxÿ. ccxlig.c.xxvi.
Cy eligatur de vna quaq3 parro De fepulturis z quibusdenega
quia vnus pbus bo fup regendis ridebent fo.ccxluti.c.xxvý.
officijs carraris albellonib ce Super beneficis in fede valen
quis fo.xvi.c.iv. z alijs ecclijs inftituċdis fo.ccxlii
Cgfarraceni in tabernis locis ü.c.xxviij.
fufpectis cuz meretricib? rpianis Contra aqlls qui donen de cas
cóuerfari non prefumât fub pena nyades ampollades o ab altres i
ibi appofita fo.li.c.l.. peterea. mundicies fo.ccxlv.c.xxix.
z.c.lvi.z.c.lxi.§.fi. Que official alguno pura en
Cy in caufis criminalib exiſten trar en calade dona maridada o
tib inter xpianüz farracenufi mi folta per pendre aqlla en adultes
noz pena fit in çuna fcom fouz ri: e que no puren copofar home
qualffit iudicandū.fo. lý.c.li. folt attrobat ab dona folta . Eğ
De reuocatõe acmoderatoe pe lo marit abſent ſa muller g adulš
ne que fuerat appofita in guidati teri o altre criz puxa tenir amiga
cofacto epo & capto fedis valen. en fa cafa fo.ccxlv.c.xxx.
fo.liÿj.c.lvÿj. CLontra les vides e nodrices a
Conōobſtate aliqua inhibitiõe ans de complir la feruitut fenvan
locali blada z victualia poffint ex fo.ccxlv.c.xxxi.
trabi a quocüqz locoregni deferé Cuenengu no gos comptar o
da ao ciuitaté fo.liij.c.lx.fo.cxxi vendre qualfenol fcriptures fens
c.lxvý. licenciadels maiozals de notaría
1
De iufdictõe magfirōnalis fo: fo.ccxlv.c.xxxi.
Cc.xxxvý.c.fi. per los notaris regents los li
De officijs alcaydiez baiulievil bres e protocols de altres nota
le mozelle fo.ccxxxvŸ.c.XŸ . ris.fo.ccxlv.c.xxxiÿ.
Co inftra pacis et treuge non re Sentencia principis caufa cog
cipiantur nifi per ſcribas iufticie nita promulgata vim legis obti/
criminalis fo.ccxxxvŸ.c.XÍÿ. net.fo.cciiij.c.§.
Co de proceffibPrõe pftitutionis CSiquis viuente eius vxoze aliá
facri confilij terracone emanadis fugduxerit an poffit puniri p iudi
dis rex nullâ hêat cognitióez fo. cem feculare antec cognitú ſit de
ccxxxviÿj.c.xiiÿj. ipfis matrimonijs per iudicem ec
CAn Ictus carricamenti cenfua clefiafticů fo.lix.c.lxxxiiij.
lis ſit licit? 7 pmiffus fo.ccxxxviÿ CSi iudice fedente p20tribunali
c.xvi. inter aliquos fuerint iniurie irro
Co de penis emanandis rõne re gate an poffint in cōtinenti cōdēs
rü phĺbitarú cognofcatur per ba nari fo.lix.c.lxxxiiij.
julú z non per oputatos fo.ccxxx Promittens fe aliqo facturuz
vílý.c.xvý. fub certa conditione vel die cum
An gubernator ofio rege abfen pena fifco regio applicáda:an ad
tepoffit cognofcere 8 caufis eide ueniente códitioe pena cenfeatur
ptinentib.fo.ccpli.c.xxi.z fo.xli. effe cómiffa.fo.lix.c.lxxxiiij.
¡
Ma

YOUR

AHRUK
ནས་ཏ།ཅེ
AMHAL

:
Inefcias ego fum RerJacobus ille primus /cognomen

tobonus:qui tribus infidelium farracenozum regnis Balearico primum


Valentinodeinde/ Burcie poftremo vi armowuz a me fubactis: duobus
ibidem edicularum milibus: quas farraceni mezquitas appellant:in eccle
fias catholice venerationis conuerfis et xpiano nomini reftitutis/fequentem hanc de
me hiftoriam.C.cefaris exemplo proprio calamo ficut et enfe et depinxi et contexui.

V
IHS

Comença la coquefta p lo fereniffimo e catholich


princep de inmortal memoria do Jaume plagra de deu Reyde arago
abmiraculofos actes feta/dela infigne ciutat e regnede Valencia: de/
liurat aqlla dela mahometica Fuitut enla ql molt téps hauia qp infels
tiranicamét era opfa : enla ql fe moftra fer mes omada 8 antigua bitat
qde embellimét de paraules:treta dregiſtre autétich di archiuol cōfell
dela prefent ciutat:la ql a exaltacio delafcta fe ppiana e appetua memo
ria enlopfentlibre es cötinuada.

dixfenyorver fediulo maestre 8l fpi


Ds efta talapuspart marvos ha dus dat a
AHM uez en noftre conqrir qaço q efta ala porta del vře
regne en aras regne qu congrats: ees la melloz ter

go iugat ede ra e la pus bella del mon ayosenyor


portat e erez heftat enla ciutat de valencia be dos
en Alcanic e anys e pus ant vos me gitasdevřa
era ab nos lo terra :enohahuy deu tan deleytos
maeftre ol ef logar com es la ciutatde valeñ è tot
pital e Don aqll regne e te befet ionades 8 terra
blafcodalago e fozen abdos denant delōch:e fideus vol q aqll cōquirats
nos en vn terrat.Enos ftant aride// evolraho:la millor cofahaurets con

portant eparlant comença fa parau questa de Blitsede forts caftells que


la lo maeftre dl fpital quehauia noz fia al monte yo direusfo que ami m
nuch de follalquer edir/ fenyo? pus bla quefiyous cofellauaq vos anaf
·UP
tant debedeusvos ha guiat en lo fet fets affetiaronfort caftelldarvos hia
de mallorqs een aquelles illes no co mal cöfell: car beniha.xl.o.l.q men/
mençarets vosenos deça en aquest treque méjar agueffenvos ne totvře
regnedevalencia qui ha estat decara podernols podriets pendre:mas co
toltemps defront al vostrelinatge e fell vos en qnt yose ne enten q anets
toftemps han punyit de hauer aqll e a borriana paqſta raho:cololoch d
nol han pogut bauer/on fi deus ma borriana es pla e es ppovraterrae
turboferia quehi penfaffem pus fom veuranvos hip mar epterra mils q
aquidenant vos qoon blafco hi fab no farié fi pus luny erets dla vía ter
mes que null hom del mon equeus di ra:e ab fiança dedeu al puslungvos
resdaqlla terra qlloch li ſemblaria laurets dins vn mes: etrobar hiets

enq vos pogueffets entrar epédreze gra cōduyt: e aqßt es lo millo: lochá
refpos don blafco dalago yo be dire yosepvos acomençar al regnedeva
lencia .Edix to maeftredel ſpital fe/ Vas
al rey tot qnthi fe eqa ell bofia ep
S nyo? vervos diu don blafco al mon
volets macftreq yo hi digadirhie/ e
nospregam lo quens dites per on li no es tan bon loch com esaqll depen
femblaria quenos hi poziem entrar dre que afi ho dien tots aqlls qhan
primerament enlo regne devalencia. ftat enlo regne de valencia e famapu
Edon Blafco giras dcuers nose blica es: edirem nos arahauë hoitlo

ERY

DETIZ
1
1 Conquefta

cofelldevosede do blafco e tenim lo per bo e dits vells qui feran venguts agran flaquea
plegal e en nom de du faces pus acordat esq ea grancupta de fam metrem nos fobre ells
fo mils mauets acõfellat:edireus vna cosa q ans qcullélo pa altra vegada e afetiar lofem
par qde⁹ ho vulla nos erez a mallozās al cap e abla volentat de deu pedremlos. E dixere
Ola pedra qnt manozca ferete e eza ab nos do don blafco e lo maeftre a nos:fi los farrayns
fançdota edogarciadota fon frare/epolo qui fon en valen nos ho hagueſſen ari dictat
peçoepomar bauia ftat p miffatgeria nfa noupoziem mils nos dictar: e femblans & nře
al alcayt oratiua:e nos gaba los molt la fra fenyo? vos vol guiar pus tanbon cone has
de mallozas e métre q nos la gabauem dirdō uets . aqui fon acordat com fe faes ne com
fançdozta. Senyo? vosgabarets tots dies note aenant nos fom en terol e don pero fers
mallozas e el regnede mallozas mas cōgrits randez de çagra fenyo2 8 albarrazi cõuida a
valen e tot aqll regne a tot es nient otra aqul nos ácaçaffem fenglar e q mējaſſem ab ell en
avos trobarets en valeñá exirā.v.0.vj.mil vna aldea dalbarrazi queha nom exea que a
ballefters de dos pe9 e dls altres mes o nom quil trobaríen:e nos atorgam li bo: e quant a
bze que no leren oft acoftar ala vila tat es lo guem menjat e era ja propde hotade vespres
poder dels ballesters edel poder queyes eft venchnos miffatge quepeons de terol edela
aqllapnets podets bedir que fots lo mellor frontera hauten emblat ares: eeren aquido
rey del mon e aquell que tat hafeyt. Efobie peroferrandeçedon acozella. E aqft ò̟ véch
aqueftes paraules nos fom fomoguts perço bemana albireres p les bones noues q duytes
com defloauem mallorques e loauem valen. bauia:e nosdirem li q les li dariem: e dou po
egirem ara volets qus digam com nos fem/ ferradeçnofabia res en aqlla frontera : edo
bla á la pēdzem nos no hauem muller e parlé acozella dix fenyoz gran be vos ha végur que
nosum . Del reydongria e del duch desta molthauets guanyat huy que entrada es de
rich e pleho lo apoftoli e nos haue bauda fi guanyar lo regne ovalencia:e nos direm axi
lla o rey del pushozat del mō;e tatſia qnsvul ho vulla deus.E ell dix senyor noy tardetsq
len donar la filla ölduch Bſtarich ab mes a/ ares es moltfort epodets lo retenir a pefar 8
uer no la pedrem q mes amam la filla del rey quants farrayns ha al mon e penſats de ca/
dogriaqqnt nos novalië tat nos donaré la ualcar e no tardets que yo fe lo logar qual es W
filla del reyde caftella don alfonfo: be esra e vos veurets ho quant hi ferets ediretsque
boque aracom valem mes pengam filla de yous bedita veritat.
2. Carausdirem com pendrem valecía e Wys enuíam a terol per ferrando
ča laltra terra nos hirema boжriana e þau piece per rodrigo ortiz eper caua
rem cöduyt tot aqll q leuar puram enlesat/ llers quey bauia que exiffen a nos
jeblesde terol/e faremvenir daltra part per a alfambre e fom alli enans que la
mar conduyt per raboq abaft ala ofte leuar nuyt fos fcura e ftam al alfabre e aq fopa e fa
biemos foncuols e com baiam preſa boria em donar cíuada e anam defpuys dela muja
at farem hivenir la regina nra muller p nit aauant : equam fon albanosfom al cap
ial que entenen les gents a maior coz hi hauễ delport al camp de motagut e paffam pel po
de eftar e aquells caftells q fon enles ſpatles bo:e exim avilaroja e albergam aqui aquella
aricom es paniſcola/ e cerûera/exiuert /epo " nit e fus en lalba nos exim de vilaroja qui es
lins eles coues devinroma/e alcalaten/e mo del ſpital .Equant fom fus al cap dela ferra
rella/e culla/e ares q viué öl cấp de boriana quey podia bauer tro a mija legua`vench a
"
de cōduyt etots aqlls & feran entre nose tra noson ballefter acauall e vench trotan edar

derpians le baura a redre p q nos ferem des lot aricon venir podia a nos. Edix NOS FES
nat e no poza hauer lo conduýt als venía de nyo? faludeus don blafco e diuvos que fua es
iana. & qnt açofia feyt q nos baiaz aqlls mozella : equant boym aqueftes nouespe
caftells mudar nosem envn loch a die los cre fans molt:e dir ferrando dieç:fenpoz acorda
ftians lo puigde cebolla e es pp de valen du ts vos com ho farets que mefter hauets a/
eslegues : e aquí a caualcades q farem fer a cozdar:cfabem tirar loballefter avnapart:
valen eqtalarem qnt nosveuremn e fabzez ar e demanam don pero ferrandez e von anco
Devalencía.

1aeferrādodieç métre&feyë tirar los al cer día a hora de vespres nenos ne els caus
tres acoftas anos ala ozella e dix nos fenyo? llers ne les befties . E quant vench al fol
B
lexats la anada de ares que mozella es gran exit donblafco venchliver ab los caualls e
colay valria mes que la tingueffen mozos fos perpunts veftits è elsfcuders quils poz
quedon blafco que mes inaç lauriets bauda tauen lurs armes / e veeren lo deuallar nřes

bels mozos queno haurets dedō Blafco. guaptes per la cofta enus eoon ferrando pe
Ejatfia que don blafco fia mon fenyoz vOS rezdepina qui era cap deles guaytes enmas
fors monfenyor natural e per fenyoz å puſch tantoft millatge que don blafcohivolia en /
cabiar com ma voldre nolepare dedir a vos trar e que manaffem & facffem/ e enuta losa
lo mellor qentenets a pom tenchp vřeeper dir que fi entrar hi volia qnol li lexaffen en /
vře natural.Edemana de cöfell a don pofer trar e qvingues dnat nose ans q nostremil
randeçe a don acozella e als altrs cauallers fatge för lla bon blaſco cuytaues détrar com
com hofarie: ediferen von po ferradeçedō abans podia: e Ferran geçde pina acoftas a
acozella qpufque aqula anada de areshautez elle dirli quefera don blafco:e ell refposvull
emparada quey anaffem/e puys & anaffem a entrar en mozella e manare co ho façé epuys
mozella e de aqll camiqueu haurie tot. Edie preveer lorey:e entant acostas a ell aquell
ferrando vieç fenyo: yo fon aqui dis menois nos hauteztrames e dir li ala ozella que nos
devře pfell mas qs ques diga algu a mozella manauem que noli lexaffen entrar: edix fer/
anats emanats alfoirar los peonsde terol e ran pereçoon blafco lo rey vol que anetsdes
deles aldees e que? feguefquen tat com poza nant ell : dits al rey que adesfere ab ell fino
eqlexen tots lurs farrons . Enos entené q quevn pochbe a demanar:e ell respos lifa/
deyaçoque mellorera q ansdeu hom aten/ piats q nous hilerarahom entiar troanets
dre ales grás faenesą ales méors edirnos denant ell pus aço matrames adir:e tantoft
quepençaffem de cuptarqgran carreraha/ acoftas en guifa a ell que fifogirvolgues nou
wadaqll lloch a mozella:e manā als homens pogues fer/edon blafco veu que a fer fela/
que lexaffen als vns e quels altres pregueffen uia gira la regna e vich ne vers nos e les no
tots armes e a pençaffen de venir è ellsfaeré ftres guaptes ab ell. CE ell defcaualcade
hoenosde trot edarlot paffam lo riu de cal nant nos e nos leuam nos pellepuys affech
ders e anam nos en tro al riu q paffaalpeu d fedenant nos ell edon po ferrandeç edonas
la coftade morella.Eqnt fom aqui dos peōs cozella elazeytabuzeyt e dix quevolia parlar
alforats acōfeguiren ab nos en vna/e dema abnos avna partefaem los tots partir daq
nam los dels altres hon eren e dixeren qve fino nose ell è dix nos: a fenyoz e quemvolets
nien e puía la cofta e fom en vn puiet ques fa e nos direm nos vos hodirem aqui .Con
bía ala coftade mozella e meteren lipuys nō blafcovos hifots y fots mon maiordome hō
lo puig del rey . Eftigué aquiſpant la copa/ qui noshauez molt amat e ben fet e q tenits
nya qvenia:e aparellä nŕes guaytes a cauall terra per nose dus fegons & vos mehauets
e a peu qnullhom non pogues entrar ni exir enuiat a dir haus dat ara eft logar que esta
tro en laltrediaq hagueflem nře acord /é ía fot eta nomenat qiatfia que vos merefcats
guez tota la nit en aqll puig e moch fetemps totbe que bagueffets eft logar no fa per null
de neucar era ta paffada la fefta de fent miql hom del mo fino a rey/on vos pregam per la
efeyé molta evenia ab pluja q null hom nos naturalefa que auets abnos e per lo beques
gofana oſcobrir la cara per pão: q la neu nol bauem feyte per ço car fots nfe maio:dom q
tocas/e els caualls e lesbelfies iaŸen en vna vullats lo caftell per nos/en tal manera que
foya qfifeya e deça e olla hon podien fi que nos façam tât debe a vos e als vřes å toř lo
les azebles qaduren lo cōduyt a nos aquella mondigaábon guardo vos hauem retut
nit nopogueréputar ne nos deuallar a ells p lo feruici qus hauets fet.Vel dir fenyo? NOL
pao: que aquells del caftellno faeffen faber mébzela carta quevos nos hauets feta: enos
a do blafco allo ne qls hi entras maio? poder direm fi bens mébze edirvolem com diu :que
e haguem a endurar qno meniam ni beguez fi vos guanyauets algúa rede mozos és fos
dela nupt que méjaz enla villa roja tro al ter vře:e ell dix senyor art esbe. Enosditë lidō
Wi


Conquesta

blafcofabet's be que aquest guany notany a e q ell no iria tāta de gra e de amor banc
vosp aquesta raho /car aquest es vn caftell rey no la feu a altre majo : &fonře cofell al

queval tantcom on comdat ab fes ptinēcies anaſſez veer a tudela car behauta.xxv. anys
que ell no era exit de tudela ne caualcaua cal
mas aço pertany a vos defer quepusdeus
vos badat tan bō logar e quel me podets re gun logar.Efobre açodire a dō blafcoe ado

treą vos al meretats eq yo9 faça táto be q rodrigo liçana e a bon athode foçes a foffert
coneguélos homés aferinci mauets feytepo ab nos a ağllesviftes e foze hi.E qnt fom lla
fer lous he de bo grat. E ell dixfenyor acoz/ ell no poch a nos deuallar ala vila tudela p
dar me e refpōdreus:e exi a vnapart ab.iiij. çocom era molt gras a ofmefura e bauia ver

cauallers qy bauía e věcha nos qnt fe fo acoz gonya gran dela gent al vees fidochs no era
dat e dix nos:fenyowolets hauer 8 tot en tot en lochamagat: epço haguem a pujar laffus
mozella/e nos dixēdō blafco be podets enten alt al caftell/ e el primerdia hora de vespres
dre qvolëq nos la hajā que a nos fa e a vos nos puja laffus e acullins be e gint de änt ell
fa lals qus baué pfert. Eell dir pus yo veig podiaq eri a nos de loch hon no ea exit ne 8
vra volütat qvos la volets bauer equépfes uallat tant enius be hauia deu anys:e abia/
rits tant de bequ feguire e quéplau à vos la çam nose era be tan gradepfonacom nos e
haiats:eprech vosdunacola a pus morella açofeu molt alegramet e riente map manos
volets hauer am façats tātade amoz ā yoā ab ellpuja nofen p vnsfcalons e troba los fi
la tinga p vos/qbe es raho pus yo laus ret q tis adobats envna clauftreta q eradela cape
lategap vos mils q null hōdel regne. Enos lla fua:e aq dix nos q li playa molt la nfa ven
refponeli qns playa molt:ediré li pus aries guda eq no era ftat tan alegre nengú téps q
anem denat dopo ferrādez z dō acozellae at a ell mébias.Enosrefponè li qns pleya molt
zeyt abuzeyte els altres cauall's eq fapien co pdues cofesla vna gla fua vifta è laltra que
la tenitsp nos: e ell dix q li playa e ânadenat Hauté grā ofig oveer lo:e qnt hagué ſtatvna
ells e ell dir q nos dixeffem primer:e nos dixé peça en aqft folaç dixé li q ell nos hauta ëuiar
don blafco diets vosq a vos fa adir/e elldif milatge e quens volia veer pnře pu epnřa
fenyor vos fahesa micarta q li yo prenia al honoz la al cofa creyem pus ell nos ho enuia
guloch omoros áfos meu/pop tot aço tāt ua adir .Eiatfia que la paraula del miffatge
eslo be qm hauets feyt e aqllq dehits am fa fosbona aplaer de nos tanfolamēt pus vos
rets qbees raho q li yous puſch fer algú fer nos enmauets miffatge que nos vos veeſem
uici qi vos faça e es ma voletat a pus vOSVO volíem vos veer : e efta nuyt mas es vespre e
lets qaqft caftell fia vře qu fia e yo qu vull : e el maytí vědré aqui e vosporets ab nos plar
prechvos qvullats a yoql tenga pvosą ma aquelles paraules queus plaura:e ell respos
iorão es qyol tingaq null hō de vre regne: nos queparlaria ab nos del maio? be que en
Enosoiteliqli bograbiée qli guardona caranons bauia parlat null hom e nos grahi
ie lo fuici qns hauia feyt/e entất ferma los loy molt: e ab aytant partim aqlla nit lavifta
genolls denāt nos efeu nos ad mateix home CCantrenchal mati hoim nŕà miſſa e puys
natge de mans e de boca co tenía lo caftell de pujam lo veer al caftell e ell comença a dir en
mozella pnos:e nos eſtigué aql dia aq;een lal efta manera. Rey creeu a vos fapiats ode
tredia partim nosen eananos en aares e co uets faber äntade honore de parentesch es
brālo e dona als peons pço cō hamē emblat entrenos evos:car no es boz al mon qanos
Els ferrayns tat a ells fore pagats 8 nos. tant atanydeparenteschleuat lo fill dela co
En aqlla fao eraviu lo reydofan teffa de cápanya qui es nře nebot:mas day/
rode nauarra filldel rey don fan tát tenim quevos nos atanyets mes que ell
roqfolomillorey quihancfos perçonos vos amam mes que ell car en ell la
en nauarra/e el reyde caftella fe amor que nos li fem allogam la molt mal car
ya li fer mal a don lop dieç fenyoz de viſcaya: nos fabent a ell plaers e amos fe capte molt
fiqli bauia tolts dos o tres caftells dels seus C mal 8 nos q plaua e tractaua ab nřes homes
Eelregde nauarra embiās miffaje q finos Onauarra qns dlapoderaffen e qell fos rey
voliehauer amo: ab ell q ell la hauria ab nos epço embiam p vos à volem mes lo regnep
Devalencía.

".
nos q per ell ne paltrehom del rpull vos regne enfa terra a ell / e aço que ell faria tu
homesdir de ma boca qnoq alt D foffen en rar los homés a nos primer enosqls faellez
trenose vos po enefta manera q no diguen jurar a ell:que aqfta couinença e agites car
los homens q alcuna cuberta noy hauem ā tes qs copliffen.E vengueré a nos los richs
nos volem afillaruos aytot qafillets anos homés nřes ediceré nos com bauiem parlat
ees cola couinent q nos muyraz ans q vos/ abelletractada la manera. CE quant nos
car nos hauebe.lxxviij.anys e vos nō auers opm la paraula fom ne molt alegres nos é a
xxv. eaquesta cofa fem ples gents q nōs ten quells q eren ab nos affi mateix.Eja fos que
guem per hom leuger en nřes feyts : nos hagueffem a entrar en guerraab lorey
Enos qnt oym la paraula plach nos molt de caftella ab tot açofin erabolo plept ptres
en nfecore direm li qli ho grahiez molt qbe rabons/lavnaper lo toit quel rey & caftella
femblaua qde grã amoz li vema: poql prega li feya mol gran /laltra q ell hauta be. lxxviij
uem q no li pelas e qués acordarièab aquells anyseqs metia ab nos qerem dos que cal/
nobles q eren ab ell venguts eq al vespreto? cun podiatát viure o mes q ell fegons dire
nar liem ver e q li refpondrie : el acord feu fe fegons patura:be era raboqa aqueſta vētu
per aqfta rabo car nos hautë fill dela reyna ra nos meteffez ab ell .Zaltra que pus a tot
dona eliono? filla que fondel rey de caftella lifeyamal loreyde caftella e el nos feya here
don alfons e haue lo fetjurar a tots los no tar de quant auia axi com a fon fill que bens
bles e als cauallersdarago e ales ciutats e a podié metre en aqlla guerra per bona raho
la ciutat de leydale enuia li dō blaſco dalago pus ell nos feyadonacio o nauarra e qbe po
edon athodefoçes e don rodrigo liçana/eq diem deffendre aqlla terra de nře pare pus a
en fecret li moftraffen aqftaraho ab aqlls q ell nos afillaua : efobre aço nos puja a ellab
ell hivoldría metre:e fozella e diperéli lorey nřes richs homes /etroba ab elltres o qtre
nos enuia a vos e volem dir aquestes parau richs homes q li fozé venguts de nouell erer
les per ell car ell vos ho vol dir cara acarae poné li art. Queli grahië molt la amoi e la
enuía vos ho adir per nos. Befablo reyá bonoz q ell nos hauta enuiada adir eğen aq
vos fabets qell havn fill de fa muller:po par lla manera qlos richs homens haute parlat
tit fes dellaper manament del apoftoli è ha ab ell queu pêdrie eu fartë e q li ajudarié con
manat jurar aqll fill a fa terra daragoe aley traloreyde caftella e cotra tot hom ġ li vol
da:e la mort dels homés es en ma ddeus car gues fer mal a tot:efobre aço emprenem dia
ay tantoft fe mozelos jouens com los vells / tro a tres fetmães a ell faesvenir los nobles
e aqft es lo major embarch a ell ha:q ell no li totsde nauarra e els cauallers ede cada ciu

pona toldrefon ozet en fa vida:qfi aqlla co tat.r. homés a voluntat de tots los altres
fanofos lapiatsp cert q fort ho voldriaeli ço que ells farien q ells queu atorgaué eu fer
plauria car be coneix q li moſtrats grãamoz mauen eu loaué:e de totesles grás viles.uij
TEfobze açodir ques acordaria e hacen fon homés de cada vna vila ab auctozitatdetoś
acord don fanxoferrandez 8 mutagut edon les altres q atorgauë ço q ells farte:e que nos
gnillem baldout qera ladonchs lomillo ho facffez atretal a enutaffez p los darago plos
elo mes poderos de tudela e la justicia de tu richs homéseplos altres axí com ell hi en/ ·
dela edaltres q anos no mēbzen. Efoaqſta utaua:e quat los feushauriefet fagramente
la millor refpofta al segon dia bon mati /que homenatge de fenyoria ede faltat a nos qls
gran cofa eraq ell qui era tan vell fe auentus nfesfaeffen en aqlla manera a ell. Eaqll dia
ras abdos plones aytals com nos enfefill nos fom a taraçôna e entraz a tudela car ell
eren:mas po per la grā amo? á ell nos hauia no podía exir ab nřesrichs homes e dls ciu
queu faria abque nos lo ajudaffem del reyd tats eplem lomeatge e fagramet fenyoriae
caftella que li feya torte quil oferataua:e ell defaeltat o tots los damūtdits q aps los di
quey metrianfe fill quey fos ab nos en vna esfoffez rey de nauarra nos e lífất do alfofo
que fi ell mozia ans quenos la terrae tot fon fimes viuia q nos enra generacio ptofteps
regne romangues anos/efi de nos ſeſdeué, Een aqlla manerafae entrarlos richs hoës
nia edente fill pon alfonsq romangues nfe en tudela els boës els miffatgersdeles ciu
A új
Σ
Conquefta

ats.r.homens de caſcunavila/e aquellsdes fonde nauarra enlomal que don lopdieçde

lanoftra fenyona que faeffen fagramet e ho viscayafa al rey quel mal q fa al regne al rey

menatge a ell axí com ell hauia fet fer anos. lofa/e fau ab lo poder feu queha molt gran

eencaraque donam vn hom qui fos per na Eel reyde caftella ha manat a fos homens q

uarra pienent los fagramets e homenatges • li ajuden ſi menefter los ha/mas pus tantde

per laciutat daquells qui fet nols haute e ell be nos ha fet noftre fenyoz que la vra amoze
la del rey de nauarra þa tant ajustadahaué
aytambe feu fer en noftra terra . E feytes a
" ho acabare
fperança en deu quevos ab dos bo
queftes coles haguem acord nos e ell conos
captédriem del feyt del reyde caftella /e a aço tstot e honrarets al rey e a vos en tal mane

fozen.ui.o.v.richs homens dela fua part/e ra que a tot lo mon plauraper lo gran tot q

atretants dela noſtra/ e hagué hi alguns au li fan .Edixeren adon fanxofernadeç de mú


tagut quey dires:e eldix li fenyor que vols a
tadans de çaragoça dela nra part edela fua/
eaqfts polaren les mansfobre los fants eua Is queçoque fperauemque noftre fenyo? nos

gelis que tingueffen fecret e cafcu dixes fon fe faes 8 merce:ara bo auem que fi vos amdos
volets be pendre aqueft fept la cofa vendra
ny en çoque millor ne feria/ e allongam lo co
fell troal mati que ja cra lauois prop dla nit a bon capie per queus hi diria hom mes que

eles grans fabenes fon mellors de parlar ma pus vos bagueffets be voftra fazena el rey e

ti qui fer ho pot q en altra ozadel día . Ehoi vosper cert acabarets be aquest feyt. Edixé

des les miffes bon matifozen tots aquells q als richs homens e als del cofell quey hauia

eren defecret denant lo rey de nauarra e de molts quey dixeffen.Edixeré tots a vnayeu

nant nos perdir ço que hauiem penfat fobie açodit es é ari atorgam tots ço quedon gar
aquelles faenes aquellanit .Car diufalamo caedon fanxo bandit que li be vos hi vole

enlos prouerbis á la nuyt þa côfell eper ço ģ ts amdos pendre quel fet vendra a bōzamět
de vosaltres e nos feruir vos em axí com mi
muls pogueffem pélar tota aquellanit.dona
los día al mati/ e quant vench al mati dixem llo? pozem . Edix lo reyde nauarra que pus

nos al reyde nauarra que dixes primer per quevos volgues quey direffen los meus ri

ço com era pus antich e fabia mes en les co chs bomés diguen bi los voftres . Editdon

fes que nos:e ell comença fa paraula en aque athode folles afous direm nos delapart öl
reydarago dat nosvos reys amdos ab que9
framanera edir . Rey enlos fets defpanga e
1
yomolt afaber per vňa cofa car los be viſts puſcam feruir e yo metre hi ço que vos medo
fon vfat deles cofes quebe fe feeren en mō të narets e el meu qyo hi metre vos quitara 8
ps/e þague ja guerra entre lo rey de caftella penyozade.v.anys quepus lo coshi haué

emon pare e la mercededeu quat fe encōtra a metre mal plangerhi faria lauer . Edirdő
blafcodalago fenyoz bé vos dien ver los ri /
uen los feus ab los noftres erè be apzefos los
nauarrefos/ mas tantes eren les ſöbres que chs homes de nauarra que fi vos amdos pu

Ilsfon molts e nos pochs que allo nos te nyats ela cofa leuar be afotidamēt tots än
" tofom ne valrem mes enosevos. Ep?deus
ia dan /mas empero a merce de deu folque
vos ajam per ajudador be fon per aells /efa ha ajuſtada la vřa amoz e ladel rey molt po
çam en api ajudar voshe yo molt be ede cor dets fer amdos fi fer ho volets . E fobre aço

evos ajudats a mi axí com vos tench en ma dix don rodrigo liçana prenets confell vos e

nerade fill/e fi amdos nos ajudam be vēçrez el reyde nauarra quehajats auer per aquells

losbeabdeu qnostenimlodzet e ells lo tort quius feruiran en aqueftfeyt que ab losho


més de valo: hauets vos e ell a guanyar efta
zabaytant feu fia fes paraules/ edix nos á
cofa qaraplame menar la a bō cap . Èdiplo
nos queydireffem. E nos dixem que los richs
homensfabië mes enla frontera que nosno reydenauarra deits vos reydarago edixem
nos queu fariem .
feyene noftres richs/e ſobie aço věch la pau
la adon garcia almozauit q dixeren totslos Enfabets vos reyqnofaltres reys

nauarros queell queydires:edirdon garcía no leua mes daqft mō qnt ve la os


ra dla mort finofegles laçols mas
almozauit rep darago lo fept desta terra vos
B
direyo/efaben hi tắt omes aquells qui aquí q fon & millor drap als daltragét.
?
De valencia.

mas aço nos roman de mesper lo gran po tim nos co lo vem fomogut.CE quant veck
der quehauem quen podem feruir a deuele en laltre dia tomam loveer e enuiam lo apre
carbon preu per les bones obres que fari.E gar qns pitas.c.mil.ff. e ell dirq ſifaria ab
fi en aqft fetgle no les fem no vendra altre të que nos lin affeguraffem.Efo arilo pleyt en
ps queles pufca fer/ e fivos ho volets yous trenos e ell que li luuraffem ferreraeferrello
moftrare copozets agita guerra veçre enfta epenaredona /e la farina e quels nos preſta
manera.Verdadera cola es q yo betreftāta ria/e direm nos quens plabia molt.eprefem
oqtretāta cōpanyaq vos mas vos hauets día que nos li hagueſſem ala paſcha mil ca/
auermes qyo epa e altres cofes q fera bões uallers e a enant a fen miquel altres.muleq
ala guerra/e yo pfir aq qus hi haure.y.m.ca ell faría en tal manera que nos li haurié qué
uallers e vos qn bajats mil car en vřáterra grair/e ell que hauria los altres mil . Epars
los poders hauer entre cauallers e homés 8 tim nos daq fobre aqftes paules/e quátvéch
linatge afabra molt beportar cauali e armes ala pafcua que nos demeveer ab ell a nos exi
eenuiats miffatge al cote de cápanyavře co ren altres affers que hagué anar en aquel té
fiqus vinga veer e pgats lo qus ajut ab mil ps amallozas e haguem nos a tardar deve
cauallers & hauer los potbe /efi p vêturalo er nos ab ellbep dos mesos que no poguem
côtede capanya qnt haura oides eftes couis effer ala fua vifta/e quant nos vingué ell nos
néces afon entre nos nog voka ajudar haja cuyda metre en culpa e ans que nos loveeffe
ts ne vos.ij.mil qa merce & deu be hauets 6 vench nos vn caualler à baina ſtat ab ell be
qls poders pagar e auer no teprouanulhō xxj.ange eranre amiche auía nom po ximes
finos efpleta/e en quel podetsvos tanbe me neçde Vallterra/edix nos ara veurem quefa
tre co veiarvos deles ontes q feu el rey de ca rets que en torvos vol metre lo reyde naua
ftella e los feus a vře pare e a vos/car p çofe rraquelitenits pço quant novingues lodia
rets hōzat quant & muyrats vos e nos/e dir quehauiets empres ab ell.Edirem linosdō
vos econos en pedra fi.iiij. mil cauallers ba porimeneçgraeſchvos ho molt car mo haue
uédelinatge e entrap caftella: los caftellans ts fet afaber e al mayti veem nos.Enosdi

fon de grã vfanae ergullosos e tantoft coba xem li nos fom vēguts ad p veer vos epregā
tranfe ab nos e aq no ha algú embarchquela vos quenons tingats en mal co no ſom vens
batalla no fia e abbeu veçremla/car nos te/ guts al día car bauié a fer cofes p profitda/
nim dzet e ells tort/ep? los hajam vēçuts en quest fetperço que mils vospogueffen aju /
caples aldees de caftella fon totes meynsde dar.Edix ell pot effer mas pero nons attene
tsaldia. E nosdirem li e fi mes val aço que
valle de mure entrara hom p ells axi cohom
faria pvn cấp / e barrejar les em e guanyaré fi foffem venguts al diaper anos e per avos
tots los nŕes q aqlls no fon nresvedran a no? du pefar/aradir ell moftrats nos la mes
nosp lo guany anos farée ells fara abnos. valença epuys entendre ho. E nosdirem be
CЄell respos nos mal e molt brau edifnos bauem guanyats nos per aquella tarda du

qfaeffem nra fazenda anŕa guiſa e ell faria cens caualler's los quals haurets a voſtra
la fua afa guifa.É quát nos oym aqſta refpo ajuda/mas digats mevos hauetsvos guiats
fta pefans molt editë li q tot çoq nos li deye los mil cauallers que nos no trobam en to
deuía pedre en be car nulla re no li bauté mo ta nauarrapusde.ccc. cauallers adobats/e

ftratfino a hono? fua e hōrament feu e pçoğ yo haureus en mil/e fi vosde qui es lofet no
cobias ço que pdut hauia e fol los feus no li hauetsaguiats nen hauets res donat p que

gofaré res dir ni res cotraftar fi que nos di/ blafinats a mi quius tenchapparellats mil
ré a don fanxoferrado e tan mal ofets co no cauallers fils volets/edefafiare lo rey de ca

diets la vitat avřelenyor/e el dir fets hovos ftellafol que vos hajats los altres mul . Efo
api co ho hauets pfertaq al rey/efi deus ho bre aço dix ell ques acordaria e nos anā nog
en.Enos quideuallauem del castell de tude
volfatot a profite a hōzamet devos e per la
couinéça qui era entrenose ell no li volié co latrobamon caualler de don garcia almozas

traftar elexa lo paſſar tro al matí/e dixéque uit qui aduya manamët al reypell e pjohan

altredía þauté plar fobze aço e ab aytāt par peço bafcha q créélafrōteraedix senyoryo
Du
Conquesta

n végut aqui'a manamét al rey e he ſtat aq hent aquell cöpliment qns hauia pmesāns
be quatredies q nol he pogut ver:e difÉ NOS trobaria appellats ab los.ij.m.cauallers eq
e quin manamét aportats: e elldit fi deus me açoera en ça ma e que no romadria en nos/e

aiutdireus hoá tant hauets ab lo reyqno? eftié ad vn dia e puys tomā noſe.
bo vull cobar . Enuien a dir al rey losrichs Watvench que fom fozadetudela

homés a fils enuíaua.cc.cauallers & vençrié efom en tauft acordā nos quepus

dolopdiezdevizcaya e q guanyaria la guer aqft rey no fabia bō cap enlanŕa


rae qen aço no duptas . E nos direm mas fazeda ne enla fua q anaffem en te

que noli ho podíem dir lauozs q exits erem rrade mozose a prefeffen bozziana: e manam
del caftell mas que loy diriem ala tarda. dia als richs homes q foffen ab nos aterol a

TEtomam alatardă al rey z dixem li rey g entradade maig : eal maestre del temple ea

que fets aço: vn caualler ha aq ala porta qui aquelldel ſpital/ ea aqllducles /e al de cala

ve de don garcia almorauit e daqlls qui fon traua quieren ennraterra.Efobie aço algu
:
enla frontera edevramaynada:e diu que be nonsvench al dia q nos hauië manat qfoffen

ha.tiij.o.v.dies ānos espogut entrar avos enterol:evench nos lobifbede çaragoça qui

eyodire, lo millatgeqbones noues aporta bauia nom en bit de mutagut edo poferra,
edixella noues. Edirem nos pbona fedir deçoaçagra e bomés de nra maynada: edon
voshoe: mas nodigats a yous haia descu eximen peçdarenos qui erade nřa maynada
bert.diuqab.cc.cauall's q hauer pogueffets Efom troa.cxx.cauallers e el cofell de terol
qls lus enuiaffets ala frotera qabaqlls vé e altercerdía q exim de terol ană nos en al

friendon lopdicc : e fol quedon lopdieçfos berguar a xerica e nos ftant en xerica exiren
vençutnra guerraferia fenida: e fets lo en / nos de.dcc. tro a.dccc. mozos e no goſam al
trar aq denant vos : edix ell parle yo abvos bergar éla vegua de ferica: e alberga en dit
eno fabets vos aço q es:tots los richs hoës lo caftell de perica: los mozos vedauen que
nos van falçamët e volen trer dinersde nos no gofaué étrar los ppians ala veguae deffe
Enos dixen li nous demanédiners / mas de nien ho abballeftes e ablancesfino als caps
manévos.cc.cauallers/e per enuiar los vos quiere ppoenos. E fobre aço baguéacord
lag hipdrets fi gran hōzamet nepodets ha la nupta talaffem fobre la villa cotra viuer e
ner/q pervetura null tps no haurets tal laç qlexaffem.xxx.caualls armats a aqlls qui ro
com aran podets hauer/ e yo anar hihia dë madrié enles tendes qui eren entro a mil ho
grat ab.lt.cauallers q he aq:mas encara no més e ab los altres q anaffem talar fobre lavi
be defafiat lo reyde caftella/ pofi trobaré al la e faem ho: e los mozos fentire los caualls
cuna efcufacio fets metre apellido ala vila:e armats enoy gofaren efir:e en laltre diatalā
yo manare als meus als que vos metrets p deius la vila e dağlla manera com deffus has
caps edar lus be que mējar p a viij. diesefa uien feyt lexa los caualls armats en les ten/
amço q manarets/ edir ell nous hade veer des.Enos vinent dela tala vench en ramon
Ecom veem á ell no hauia cura dels seus fe çamenla comanador daliaga e vn altrefrare
tsbagué nos en alexar: 7 dixen no romā per del teple comanador de qui nōs mébze lo nō:
nos qnoy façan nřepoder. TEäntveem q e entrarep la oft alforats ab los caualls ab
ell noydonaua altre recapte anã nos en a ca les lançes enles más e vengueré a nos:enos

fa e parla ab nŕesrichs hoës e ditë los veja aq mateyr enuia plos bibes ep los richsho
tscom nos es pres e cotam los les paules art més ep los bōs homes de terole plosdenřa
com erëftades/edir nosdo blafcosenyor p9 maynada e ells dixere ari . Senyor faluden
orey noha curade ça fazenda p que hauets vos los mestres del teple e dlfpital e el come
pos cura mes que ell/partit vos de ma dell e nado: dalcaniç qui fon aqui ab tot lo confell
seits liq com ell vos haura meſter qus tro dalcaniç e 8 muntalba e dien q han ftat prop
oara aparellat fol q ell hi faça aquell cōpli lopuigdeles palcues qui es dauất muruedre
mēt q ha empresabnos:edire nos etotslos per dos milles e häftat aqui axi com voslos
altres beduidon blafco e façã ho ari. E qnt manaspdosdiese corregueré a vall defego
vēhcal mayti pujā al caftell edirem liqefa cara fon aqui epreguen vos que anets toft
De valencia.

quefinonoyporiën romanirq ells fon po eauegades los dla oft tolie los lurs evedar
*
chse el poder de valēciaes grā . Eſobre aço als dla oft que null hom no gitas apeter ne
direm qns acordariem e ells exire foza laten beſties ne moltons entre la oft e la vila.Evn

dadient pl. amet q fi noy anauem q ſen tow dia mas nonsmébra bede ql companyadela
narien.nos auem noftre acord/e tuytdire oft eren/hauie fet befties entre rocins ebe/
ren bo es als acoregats/eqanets lla/e abla fties mulars/e exire aquells.vij.a cauall per
refpofta qles faem anaré fen. Epuys nos di aquella porta que es cotra valeciae meteren
xem com fera de aqfts blats tā bells q tenim les fe denat/e vn caualler dela oft que auia p

denant nos/e & nols talem/e quels farrayns nom en guillem dalin qera abdō blafco dala
nosvedé per força q nols puram talar.Enui goveniadela erba a guardar foshomens e
amlos a pregar qns fpere vn dia/e q al altre era en fon cauall e fon perput veftit e vn ſcu
ferem a ells/e yo moftrar vos be com los ta der que li temales armes de prop / e presles
larem.Sim aiut deu diferentots a vna ma armes efon capell de ferre/e exi contra aque
bo es qnous hic partiſcats tro qls aiats ta lls farrayns on metien les beſties e fi lauozs
lats mas com fe talara yous ho dire dixénos les volgues defendre que les poguera bede
com yonofuy anch en aqfta frontera/efem fendre a la oft li acoria eno li baftafon coz
blem q aquests farrayns faben de armes eq ques metes be ab ells/e meteré fen les quatre
fon molt maeftres . Eles armes han vna cu élesduestomaren fen ala oft.Cravolem

fruma & manera es de luptador que ab lama dir los nobles à eren enla hoft. Era aquí pri

nya que hom li parara filaltre fapdefperar meramét do ferrandoneonde/e el bisbede

ql derroca e aquests cauallers nřes no han leyda/enbígur darilled tortofa/ e el mestre


fino les laces/e els farrayns hā lāces e balle detoxtofa/e el mestre al teple e dl ſpital: e cra
ftes ecoré millor que ells/mas yous dire cō bidon blafcodalago/e en.. de cèruera fe?
los falarem que nou pozan defendre/metam nyozq fon junedaye en..de cardonafra
xx.caualls armats en aquella carrera deffus reden.IR.folch/eerahidōrodrigo liçana e
ealtres.rr.en aquella carrera deius . Eliuré dō po fernandeçdaçagra fenyoz dalbarazie
losfcuts als fcuderse als ballesters vingué dō exeme durreaze do blafco maça e dopero
ales fpatles dels fcudats/e els taladorsdels comell/e en bnt.B.paredaquest quiara es e
ballefters/e faébo en aquella manera que ha eranfeoncle : e el priordefancta rpina e els
niem empres.Equantvench al matí tala los comanados dalcaniç e de mutalba eelcon/
tots:car.conegré los mozos á fis deffeneffen fell de darochaede terol.E puys vengrë los
latala foza a matoz prou de nos e adan dells de calatayu/e foren hilosde leyda edetorto
étalam lostots dos caps en fora. E laltre fae els decaragoça venië : mas abans fopre
diabon mayti anam albergar a tores torres fa boriana qy foffen:evench nosvn maeftre
etalá los tots aquell vespre: e daqui faem fa dalbanguena & hauia nom nicolofo à feu lo
1
ber per adalils als maeftres que nos veniem trebuquet nrede mallorques e dix nos mice $
equant vench al mayti oida noſtra miffa en nous cal ftar açi fi vos nou voletsp pendri
tram nofen p valde fego a enius e aqui tro aquest lochque vos lopodets hauer fiusvo
bam los maestres del téple e del ſpital eel co lets a.xv.joms:edemanam linos en äl may
manado2dalcaniç e de mütalba/e tots enſem nera /edir dats me fuſta q molta na aquide
ps anam affetiarboriana/e el fiti deborías ledoner eduns arbres edaltres e po fer vos
nafon mijant maig e aqui faem vn foneuole be on castell de fuit daçi a.viij.jomis e fer lem
vn manganell /eels farrayns qui eren laius anar lla afi com vos fabets q faem a mallo
exien atomeig a vegades/e quant veyé ques ques anar los trabuquets: e dixem nos á v
acoftaué moltons alavila ne beſties exië hi a ritat deya /mas än volé hauer cofell ab los
vegades.c.apeu e avegades.vij . homës aca richs homens. CE cuuiam p los richs ho/
uall queypodié effer:e ans qy exiffen metien mens: eper los barons ep losbifbesepdo
ballefters que fi la oft brocaua que los faeffen ferrado qvingueffen a nos:e direm los aqui
ban a aquella porta bo vendrie/a vegadesto ha végut vn maeftre a nos qui fo ab nos élo
llievna partidadel bestiar e metien los dins fet de mallorques e feu lo nfé trebuquet T da
Conquefta

quia.vuj.jomsdiu q haura feyton caftell de aparellades q endreçaua les cordes pales ta


fuft aba porépédrelavila de borriana. Edi lles.Enos direm maeſtre p mō cōſell vos a
xem los écaraq aço haurié nos ia vift e fabie turats lo caftellde anar troados dies eelldir

p certa filo caftell fe faes qs copliria tot lals micer e perq/paqfta rabo direnos car ells
Edixerenos ells en al manera ſe podria fer. badues algarades efiles dreçé contraloca
Edirem los nos yo fè be la manera/mas tra ftello fuft lo caftell noha algúa empara edo

metaper lo maestre e elldira? ho/ementre q naran en ell axí com en vn taulat / edixell:
ell venia a nos nos losdixem la manera com faros plau lerats lo anar q ſi nihauia.x.no
fe podia fer ari com hauiem viftfer a mallo? dariapells més áp vn formatge / edirem li
qs lo castelldefuftſihauria dos valos de caf nos fi vos ho volets huy en aqſt jom lo po

cunapreferan qtremeyns de dos altres qn riem guarnir e yo enuiaria mos porters ala
baura enla fronterade cadavna partdauất mare hauríem los refts a hiſon è les gumes
edetras/e aquells fermaran losvafos e fer nes dels lenys e hauriem neproude.fff. eab
los ha dos folells lavn enla mýjaniadel caftell traueffes de fult a hajam metrem lesfus al
el altre fus alte en lalt feran la megrat balles capdel castell defuft eexiran de fozabetant
fters e homens qui apedregaran a aquells com vna braça e puys ligara les homepenja
farrayns qui pujaran al mur/e puys pujarā radaq em⁹e ſcoldran lo capdela algarada.
W
los rpians per aquella torre decorotada /e Eell dix micer no? cal q no es aqft loch p fer
ells no ho pozan defendre per les balleftes e aqres maeſtries/e ditë nosvos hi fabets mes
per les pedres que feran enlo caftell/e el cas enaqfta cofaqyo e p9 vos ho tenits p bonos
ftell éleftrem olvall e aris porapedre lavila. bi cötraftare .Emetemhi mans efaem los
TBuys vichlomaestre e dir lus ho en aq homespendre ales cordes e cridam ayoç ari
lla manera qnos losho hauié dit/e totsdire com fa bom al varar de vna nau/ o altraure

ren qs faes lo caftell e nos ql faeffem fer e qy e mogueré lo caftell e quat hac anatonapeça
cuytaffem co abans pogueffem. Enosloga aturas p los vafes q no poch anar/e fagetes
maeftres qhauia aq e faem tallar fuftae faë venié e ferié nosbe.iij.demātinent, enos a
la portar ala oft e faem fer noftre caftell/ e el nauem ab nŕe ppunt veſtite nŕegonio enře
foneuolper tot aço noleraua que no tiras.E capell de ferre al cap enŕe ſcutfcudāt nos à
dedintre tirauen dos algarades quehi hav fcudauen los qui tirauen e tenie los tā ap op

uia moltbones potat hauien de cledes endle qaqlls q eré ferits nolexauem partir deles
dat el foneuolqerabaix e puys a coméça de cordes/mas feyem los afeure efeyem los co
tirar les algarades ceffare q no tirauen cant bzir epuys feyemlos metjar cubertamént fi
qbauten paoz del foneuol Equat fo feyt lo qben ferirede.viij.tro en.x.fi q nols podien
caftell de fuft hagué nŕes parats be vntats fcudar tant q les fagetes nos meteffen entre
ebeadobatsbe.c.efeu lo mestrefermar dos los fcuts qteniě los homés.Equát hagué le
acozes en terra ab vn mātell de cledes & ana uat lo caftell de fuft betro amija viade ço q
uadenant efaem ala voza del vall a fcudats hauta anar dir lo meſtrefets ne partir los ho
e a homens armats los ferres dela ancora mēsāgrādāhi fan e yo aguiar los heen tal
pterra dedis ab maçes e per la rodetadela manera qefguardaran ableada denat filtro
ancozafaem fermar fengles ftaques grans e barā ab q vos medonets gent coptada eho
S.

ferres p cada vna abmacesdefuft/e en aqlls mens fabuts & fuaufacen mo manamét/eyo
ftaques ligare les talles phōdeuia correr lo dirli qdeyafort be/epartim nos axi fi q noy
caftelldefuft /edir nos lo maestre q al matí bac algu qalli fos q tất begues en tot vi dia
hagueffen homens quil tiraffen qell los mo coaqlla bozafique dos copes grans devi ay
Araria com iría lla . CCant vench al folexia guat beguem ans qagueffem memate per la
caualcam en vnabeftia e anam ala oftde da gran fet quehauiem anā menjar.CEen aço
rocaede terol qns enuiaffen cada vna.cc.ho qfeyenons auda algu nens ho pferi/e înt
mens e ells fempre demätinent enwaren los venchanos memauem ceffa lo foneuol de ti
nos.Edirem nos maeftre hauets totes vřes rar/e els farrayns meten ma p la millor alga

cofes appellades / e ell dir qades les hauria radaqhaniëeferiré hi be.x.colps ans q nor
Devalencía.

hagueſſem mējat:? peſauens tant a quinsfe maoft queyo afa mon regne ab & yohe con
risa punyades en les coftes nons pelara tāt traft e deftre arago e catalunya daqlls quis
co los colps a boiem dar mētre mějauem en leuauen contra mi hevençut lo cote durgelle
lo caftellde fuft . Eenuiam per lo maestre q mallorques e aqueſt ſia lo primer lochdel re
vingues a nos quat bagues menjat e quant gne devalecia a vo be affecjat e qdaqm leuas
fonvègutdire lienovalguera mes q bague nou faria po a fer fe hauria fino bauia q më
lets fept ço ayo⁹deya e qfaeffets al meu con jar per queus pcb per des e per la naturalea
7
fell qara qnt es rere cöfell/e fobze aço no tro q bauets abmi q no men vullats fer tan grá
bam homes q hi volgueſſen anar de dia ql ne dan ne tágrá onta . Edixeré ques acordarté
tomaſſen atrase en loch on noy pogueffen efozen plados entre nos e ells metre fe aco?
tocar e q aq quel adobaffem/elexam lo aqlla dauen/e vench a aço quens hauien a coftar.
nitaridesemparat/e totala nit noy feye fino Ix.mil fol's e que ho los pagas delaltra part.
tirar les algarades å be hi donaren mes de Enos dixem los nos losdarem de bon grat
C.colps.CE quant vench al mati vee alnos los.lx.mil fot.mas que ells diguen quels los
trécarien tot fig romaſes enuiam li a dir ans pach ac nou poza fer q mil for, nols empo
dalba qenueftis les cordes en les talles q nos ria ara pagar fidōchs hō nols me preſtaua o
biferiem al matí el ne tomariem. E faéanar fidochs non metia penyora caualls o altres
tota la nra companya armar/e quát véchal cofes e aqui no es ara bozade metre penyo//
matians del fol exit faem lo tirar aença con ra caualls e proferum los penyores /edixereģ
trala oft tat q les algarades noy pogueré ba per res del mon nou farien finoles metiéfia
ftar/eveć nose los altres q aqil caftell nons ça elmestre del teple odelspital /enos piegā
tenía prou car ni hamamolt deſtorbat plos lofen quens enfecen fiança. Edix el macitre
colps deles algarades e defempara lo/edea del fpital guardat menros q yo hi entrare/e
alla hora a auant nos novolgué vfar de aq dirlo maestre del temple per nom ramon pa
lla macftria daql caftell . E fon acord de nos totq nobauien acoftumat dentrar ferman
edels richs homése delsbisbes q tirasnře ça perrey neper altre bom/e partim nos axi
foneuol eqfaeffem caues e qart lo auriem/e aqlla cabo. &dirlo mestredelspital yo plare
noy bauria embarchalgu:etira lo foneuol e ab lo maestre del temple e veure quen pozem
lalmanganell e faem les caues.CE en tát vé fer.Edix lo mestre perá nos no fem vna co
gueré dos galeres o tarragona e la vna era d fa que façam aquefta fiança al rey : e que ell
bit de fancta eugenia e laltra erade pe mar quens confermeles cartes quehaué deson li
tell/e nos no hauiem galea alguna e haguem natge e valrrames qfins hauia dats.c.mil
paoz al rey de valecia armas dos otres gale fous.Edix lo maeftre del téple ques ne acon
es eqdonaffen falt ala vianda q venia de tar fellaria abfosfrares/ e els frares cõfellaren
ragona e detotofa/ edonaré nos per confell liho e puys dir queu faria/ e vench ſen a nos
los mariners eaqlls que fabien de mar quea lo macftredel spital e dir qui ho donatot a
1
quelles galees nos retingueffem e qno les le cabat grahir boets ahom :hocdirem ÑOS EN
kaffem per res/enos anam nofen ala téda ol tal guifa pot eer acabat ari es qns façatsona
maeftre del téple e enuiam per ells e pregam cartaquevos quens cõfirmets aquelles car
los que en totes guifes pus les galees eré aq tes que haue devrelinatge e puys apifer bo
quey romágueffem eq pagarie ço q haute co em. E nos direm fapiats maestre q nou fare
ftat darmar edar los niem encara molt mes que fobies demanatsgracarta /e diabledir
e ells diperéque molt los hauien coftat e qns lomaeftre ftrany hom fots digats boenof
pregauen a les ne lexaffem anar e q no perde fats res . E nos dixem ab aqftmot queym
Ten ço qoat hi hauië. Enos dixem los en bnt tats fer bohe/perobo feria quey fos altre
vos fots tal home ta hōzat e en pere martell yo fon reye vos fots maestre delſpital / cell
bom bo de ciutat per q deuets guardar tota dix fiy metets altre tot fera afollat que pro
vía ma hōza/e per quant volriets vos quens hia de vos ede miq fiu fab lo maestre del té
partiffem dacie q no pregues aqft loch lerem ple ne els frares nofaranres.Dradixē nos
eftar loda e la onta que yo bi pendria e tota lafet mas membeus ā fivenia en altre loch
Conquesta

queus membrasque açobauiafeyt ab vos. menjar.E nos demätinent reſponem liq day
Efobie aço ajuftam nos e faévenir en båt tal cofa com aqfta nons ſemblaua quedegue
de fancta eugenia e en pe martell e donam los fem hauer acord.Edixem li reſponem vos en
flaces los dits maestres/ éretinguem les ga aquesta manera:qnre fenyoz nos ha fet molt
lees: evenchnos cōduytper mar pusfabien debee molta de merceen nie jouent e totes

qlcs galecs bautem tất ấ pou baitātiết he les cofes ábauem començades hauem gita/
hauia enla oft.E fobze aço dir don ferrando des a merce de deu a bon cap: e en nŕa ninea
noftreonclea volia plar ab nos ell evna par nos bajam pies vn regne desfobre mar eq
tida dels richs homes al mati: edixé nos qns fiam entrat en regnede valecia la primera ve

playa. E quat vench al mati vengueré a nřa gada q yo anchhi étre: e que haja affetjat ab
tenda:e vench hielle doblafco dalago e don vosaltres en femps vn logar tant vil comes ·
exemen durreaedo rodrigo liçana : edo blaf aqueft que no es majoz dũ corral e quedaquĩ
comaça eguardaren fe dels bisbes e dels ri lleu per bauer q yon pienga crehet be queyo
chs homes de catalunya daqſta paraula qns nou faría:ans vos prech per la fenyoría áþe
volien dir:e clamaren do exemen peçde tara fobre vos eus man quel me ajuders a pendre
Cona e lojufticia darago tafolamet queyfor e quetal cofell nom donets que may tomaria
fen ab nos car erede noſtra maynada. Écos yo en cataluya e en arago e abgra vergonya
manaren la paraula adoblafcodalago eq la de mi:fiyo aptal logar cô aqft es no prenia.
dires:e ell começa en aqſta manera . Senyor Want fonch paffada hora de vefy:
doferrrãdo e nos fomvenguts aq a vos per pies anãnos deportar fozala oft
feruir vos en aqft feyt de aquest fiti qvos ha etrametemper don exemen pereç »
uets fet en aquest loch de burriana/e esvera de taraçona e per lo jufticia dara/
4
cofa quels reys molt comencé de fer e de pro go:e ere amdos frares :e el jufticia era major
uar covos hauets feyt de acercar aquest lo de dies:elaltre era pus auift e p9 certde coz e
gar po totes les cofes quels reys començen de tota res: lleuat quel jufticia daragofabia
nospoden acabar axi com ells voldrien:car mes enlos furs darago car fouë e menut los
fi tot ço que vosaltres reys voldriets fe acas jutjaua. E dixēlos per aquesta raho enuihi
baua totes les terres del mon ferien vřes/a/ "
pvosperço como parefeulo vreeyohefey
ra en aquestfeytde buzriana vecm nos grå tsvosaltres: ep la mia defauëtura e mala vě
1
embarchari als cofells no podets aqui rete tura o mos homés nom puſchdescobrir a ne
nir qanar ſen volen per fegar les meffes / ne gudela oft ari co fare avos amdos.Ibuy ma N
els richs homens no hic han que méjar:e no time clamaren a cōfell dō ferrado e els richs
volriem que ho hagueffen a dir que no haue bomés darago e végueren denāt mi e vosdō
que menjar e quens hajam anar poch a poch eximen peç qui bois les paraules:e dixere me
evos qromagats aqui en tal manera queus moltesde rahons que defconoztaué del pens
nehajats a leuar a onta eſcarn de vos. Efia die daquest loch de burriana : e proferien me
vos plahia poné aguiar en tal manera qn po auerquendaría el rey de valencia qui banō
riets hauer gra auer:e altra faho quáthoha ceytabuzey per ço quem leuas de burriana:
uriets mello: aguiat pozets la pendrefi deus e creu qaxi com ells ho proferirë ami que ells
bo vol : e nos ajudar volem que donara tat nedeuten hauer bonapart. Equant hota z
del feu lo çeyt a vos pozets be fer la meffio a quelles paraules forême moltdures e molt
vos evřes richs homes la qual hauets Feyta males defcoltar e manam los que nons ho di
en ftare en venir aqui . CEnosdemanam a reffen car cofa era que nos nofariem presp
dō ferrado:don Ferrando e vos altres richs
la gran onta que nos pendriem en leuar nos
bomés quifots aqvenguts ſembleus queyo daqueft fiti : enons poguem abſtenir que no
(
deja fer aço.Edir don ferrado p bona fe fe bagueffem a plozar per lo gran mal que ve
D
nyoz femblantnos feria per aqlla defaynaq yem quens percaçauen quemes querien has
ushadita don blafco qui es en vos e en nost uer del auerdel rey de valencia que noguar
quenovolriem q vingueffets en vna afrōta dar la nŕa bono? ne la fe quens deurie portar

quels homés vos hajen afallir per cuytade Eells q nos veeren plozar piéguerēſe a plo -
Devalencia.

rar ab nosze dix lo iufticia e puys vos fenyor als cofells entroa.ccc.eyoanar les he metre
qfarets ab aqftos homens q quát no⁹ guar ab ma cōpanya cercadel vall/e manats a vo
darets lexar vos han fol aqui finodaquls qui fra cōpanya a fi los mo20s exté a nos āns a
devos nopartiratro alamot.Edit do exe corregueffen car dels altres mal acorreguts
men pec/fenyor maeftrehauets de pendre co feriem:e yofere hidenitededia ede aqui no
fell qab falla gent vos tenits e ab mala/e yo exire troq denosdo a burriana e alli menja
volría effer most peretenciat e confeffat per re:e ales de vegades manats a vía cōpanya
la gran malauenturaqyo veig qus fan vřes quévinguen amudar de nit per tades e quens
homes/e yohead troa.xv.cauallerse creuq acorreguen.Enos reſponem li á li ho gra
usen retindre mes de.c.qnos partrā de vos biem molteqenteniem bea encor nos hauta

eneſta oft e hajats vřes confellsánře fenyoz de fer feruici.E dama don exemen geçdeta

vos audaracō la pozets pendre.Edirloius B. dentença nos


raçona e dixem ço q en bit .
fticia/don exemen peçvos fots möfrare ede bauia moftrat e pregat e ell dir qns ho hauia
bits molt be/mas lo rey no feria be acōpany dit aricom a bon vaffall e legalper qfembla
atde.c.nede.cc.cauallers ftant tant dins lo ría beqera de nfa natura. Épiegansdo exe

regnede valecia com elles . Efobze açodire men q ell quevolia effer defa auda e ques cla
los nos ari:volets queusdiga veritat edaço maua merce quep fos/don bit guillé empas
creet mebeyo qrria effer feritdevna fageta del fept:efaberého aquells dela oft ço esaq
en guiſaq no moris q rabo pogues hauerco lls qvoliéąnos nos leuaffem daqll loch epe
tra la gent ptal qoires hom a yo no mě leuas fals moltfegōs que nos hoim dir a aqlls qui
uafino per colpa þauia pres/mas yous dire parlauen ab ells. quat don bit..bacfes
com fera enuiare al matiper los bibes eper cledes feu les leuar a foscauallers eals fcu /
los richs homens qy hauía alguns 8 catalu ders armats troa aqll loch hon deuten ftar
nga e perdon bit guillem qui fara tot ço que era propdelvall.Equát hac aguiats losmá
yo li manare/e per los bōs homens deles ciu tells quefeu fer avn maeftre ftaua ell ales cle
tats qui fon aqui e pregar los bedagſtarabo des e nofen partia dedianidenit ans méjas
ari curofament coyo fabze fer ne poze que ro ua aq e nofen volia entrar enla oft . Edō exe
manguen ab mi troq de9 me do aburiana/e men peçabla cōpanya nos partia dell:e par,
ells creu q atorgar mohã.& quat los altres tien les copanyes per bozes per tal q milš po
conexeran qnos dells conexem la fallia qns gueffen foferir lo maltreyt.
cofellauen eq aqfts romane ab nos ho len go Pa nit entre pzim ſon e mija mit
fara anar/eper vergonya quehauraroman eriren los farrayns als mantells
drane ari pendrem burriana a pefardel día den bit..denteça en queftauen
lescledes evéguere ab fochefore
ble e dels homens mals quins cofellen mal.
CEfaem ari en aqlla manera q trametem p be.cc. eels altres per los murs ab les balle
los richs homens e moftram losla paraula ftes de dos pe⁹apparellats de tirar fi algu hi
ari com la hautem péfada. Eells quất hoiré volgues acorer: e leuas la crida enla oft a ar
lanra paraula q hauiem dita dixeren los bifs mes quelsfarrayns fon exits ales cledes den
bes primers e puys los richs homes q nose bit.:e nos fentim aquell brogit :e aquells
riacofa conuinenteq feya mal qui als nofen qjabien en nŕa tenda denát nos dixeré ſi ens
cōfellaua qp⁹ aqui erem venguts no roman cellarien caualls:e dixé nos no mas cafcu coz
driap ells q no lans aiudaffen apedree que rega com mils puſcă a peu:e nos fempre dmā
ells ho farien en guifa q nos conexeriem que tinentveftim nos lo gpunt fobre la camila q
no romadria en ells ea cofrir noshien dela hanc noſpam q veſtiſſem la gonella/e abvns
meffio e ajudarnos bien de bona volentat.Ef.quijahien denant noslos fcuts abraçats e
quat aço fon paffat vench a nos don būt. B los capells deferreenlo cap corét anam tro
edirnos senyor ja hauets vift äl confell vos ales cledes bō eradō būt.. edirem li qes
daué que leuaffets daqft logar e no9 hauria aço don bit..covos va/e ell dit fenyorbe
menelter per nulla res queu faeffets per qus egint.Eveus aquí los mozos à cuydauě me
prech quedonets eſt do que manets fer dedes trefoch ales cledes: mas la merce dedeu nos
Conquesta

Hos les hauem be defefes. Edit nos vn fcu/ fen per labarbacana:e els altres farrayns &

der: fenyoz ferit es von bit : .duna fageta fenien los abpedres del mur:epuys veem á
per la cama/e nosdixem enuiem per ſtopa a nols podiè tener dan e q loy pédriem tomam
la oft e traguem ne la fageta e faem ho: enos nofen cobain dels fcutse creats en veritatq
mateirs traguem la liemetem li dela ftopa dues vegades nos descobrim tot lo cos per
ab aygua e faem li ligar la nafra abvn troç tal q los dedins nos ferillen pçoqfi aleuar 1
de camisa de vn ſcuder: e quant bac ligadala nosbagueffem del fiti direffem plo colp
nafra pregam loq fen entras ala oft q nos hí qnos bauiem pies nofen leuam . Das nře
daríem cofell el ftabliriem troq ell fos millo fenyor deg ihu chrift fab les cofes co sedeuen

rat.E elldix fenyo? nofare qaytabem guari fer e com deué elferze a aqlls aq be volfa los
reaqui e millor que no faria enla oft chacale ferlomelloz e aytal fe piesa nos q no volch
gúrich hom no lt volch acorrer fino nos . E aprefeffem colp e axi com deius es ſcrit pe
nosveemą eil ocya valor gran e çoferim ho. fem la vila.

CAbtant metembeles dedes fetes eren q Quant vencha enant fozëles ca

ftauen per la oft.Eaqfta partfqilerra onfta ues feytes q exien al vall chagué
uadobit..oenteça fabem fer dos mātells vn penfamet ques meteffen home
e quant venia ala nit ales conguaytes venią ns armatsdenit ansdalba entro

cada bu ala nuyt al feneuol a guaytar cauas a.c.entre les cledes e les caues eq fus quant
llers efcuders a peu: e metemaq aquells mā fe faría aiba qs armaffen tugtenles tendes
tels pço ámes prop follem den bit . B.evn fuau emeyns de brogit:e quat nos fariem to
divendres hauienos menjat e enuians adir car les tropes q exiffen los deles caues q ha •
lanía cōpanya q lerats nos hauien losman uiem feytes per efuair la vilade burriana :e
tells e quey enuiaffem cõpanya qle guarda qputaffem per aqlla torre q hauia derroca //
fen:e nos vestim nos vn ppunte vn capell de da lo foneuol car putar hi podie. Eenuiam
ferreenra fpafa enla mae ab.viij.cauallers mifatge la nit p los bifbes e per losrichsho
daqlla manera guarnits anam nofen ales cle mens quelos dixes qal mati fedeuia fer aço
des e fahé leuaron matalaf evn trauffer e nos edirem los qfibeu tenié fecret a la vilafepë
quiftauez aptrepofant ab nře ppût defllaçat dría mati.Eells dixeren axí ho vulla de9.E
los farrayns veren q la oft dormia e conegue ells dixeren los la manera axí com la hautem
ren quel nre perput hi era e q nos hi erem do penfada:e tenguere la per fort bona: èdixerë
naren faltbe.pl.fcudats e tro. dry.farrayns queu farien ab lur copanya e quant vendría
entre tots: ebagueren lurs balleftes apare lalba qferia guarnida.Enos dixem anats en
llades per lo mure per la barbacana e adu bonauétura e penfatshode recaptar : enos
perenföch: e hauta dosfcuders en dues cle péfarem de apparellar la cofa cofer fe pufca
des q mirauélavila e dixeré a armes a armes TE quat věchal matí emuiaren nos millat
qves aquí los farrayns:e nos leuam nos toft ge q ells eré apparellats eq manaffem cō ho
elançam los capells de ferre enla tefta : e bas fariem.Enos dixem los ftiguen apparellats
uien nos aduyta vna ſpaſa de muntçoq ba qades tocaráles trōpes:e puys quât les hoi
uie nom tizo q era molt bona e auentuzola a rem tocar penfem de puiar en bona ventura
aqlls qui la portauen evolguem la mes leuar puysvenchaço al díafe anaua fclarin e faent
qla lança/edonam la lança a vn fcuder qns a tocar les tropes e ells exiré deles caues ecos
iudas.Ehoiren lo brogit los dela oft e nos méçarede puiar .Eelsfarrayns á boiren q
exim totsnou ari com eré e els farrayns lera les tropes tocaue e vehere bunir la oft come
reduesfalles encefes de foch pp les cledes 4 çarëfe Öfcridar etantoft tocaré lur anafil / e
eren vn pochdenāt nos:e meteimlos nosde ans als nřes pogueffen cöplir fus alt hacia
nát evoluere nos les coftes entro ala lur bar be.vj.o.vij.far rayns véguts e no adureré al
bacana e metem los per la barbacana adins tresarmes fino almaries:e hac ni vn quis ti
equatvee que noy podíem acōſeguir encara rales mancgues e presvn quatal grá e tiraa
car ells eré pus leugers a nos á no veftié go aqll qui puta primer e donalivn colpmas era
nions ne ppunts fino fcuts e larices entraren litapropqnoli poch mal fer donaré li çınch
De valencia.

pafes perles cames e nopochpular:e los al llers q nos li fariem donar los diners a aqit
tres donaué de tales catalades deffusatots que el voldría : edir que no poria quetatera
losfcuts los trencaué fi quep res q anchbi gran cofa aquefta que menester era que aiu/:
feffem noy pogueren puiar: een aqft fuayrq Itas los vaffalls e que parlas ab ells.Enos
aydam fer ab lo foneuolque tiraua e les ca entenem quedebía rabo: e penſam nos á par
ues que acostaué fort fbafaren fe los farrays lafem ab don blafcodalago e abdon exemen
nsdedins. TEquat vencha cap dedos durrea quiy hauien cauallers aquells queha
dies ells facré parlar pleyt e dixere q fils day uien amenats enla oft e ell que los pregas que
uem fpay dun mes fi nolshauia acorregut lo romaſeffen dos meses per amor de nostro a
rey de valencia q retrien la vila: e nos dixem dos meses: e ells faberen fes fculacions algu
los q nols fperaríem tres dies no9 diremvn nes que nou podien fer /perotant los dixem
mes eafinola volie retre ques aparellaffen nos éels prega e q era cola neceffaria eqnōs
dela batalla qa mal lur pefar la þauriem.E en deutédir de nopço q no pdeffem tā grābe
puysdemanaren.tv.dies:e nos dixem a nols com aqftq de nos bauiafeyt p minuadevar
dariem nels.pv.ne els . viij.ne els.v.Eells q falls.Eells veeren qnostant ho voliem di
veeré que afi era dixeré q farien aqft pleyt q xeren qu fariéab qis faeffem lur ops a ells
lexaffem exir les perfones ab la roba quepo calur companya e nos grahim los homolt.
rien treer eretrič la vila e qaço farien dins Btát partim nra oft e manleuam
v.dies prabode apparellar lurs cofes e irië los que méjar de mercaderstro a

fen:e a bom quels guías tro a nules e que tu dos meses de tot quant meſter ha
raffem nos qnols trécas bom aql guiatge e uien: e anam noſen tro a to:tofàe

qfoffen fans e fegurstro anules. Enos Di foré aqui abnos lo biſbe de leyda en bågre
rem quenhauríem acord. CLoacord fon en.B.8ceruera qera fenyo28 juneda e puys
aytal que guardants la meffio hom hi fes fo moge de poblet. E quát hagué ftat vi dia
ya cafcúdía e q era loch perq lo regnede va al caftell de toztofa on pofauem vengueren a

lencia guayar fe pogues mils q per algú loch nos amdos e foy en pefançe en bit rabaça q
quey fos:e (guardats encara q podia hauer era notari nře:editere qvolié parlar ab nos
gran batalla al entrar dela vila entre catala 8 grá fecret e 8 nfe prou.Edix lo biſbe de ley
nsearagoneses emolta get quey hauia ftras da en guillem de ceruera começats vos la pă
nya:e altra quey hauia molt pa enla vila qui raula axí com la bauem acordada:e eldir que
pozia romanir a aquells qui tendrien lafro no faria que ell erabisbe e hauia matozdigni

tera.E peraço e moltes altres rahons eco/ tat que ell no bauía perque feya a ella comé
fes nos tenguerem per bo lo pleyt e quel pie çar ans que ellq a mi hi hauriaprou coz tant
feffem:e foari feyt quen exilfen dins quatre ésgran lo fet quey pufcam cöfellar lorey. E
dies ab ço que ponen leuar enles coftes e en comença a dir lo bifbe : fenyoz vos fabets be
les mans: e en aquesta manera haguem bur quant be yoabvos de naturalesa e en..de

riana:e per tal que fapien les gets quats hos ceruera ne cō deuem voler vostre prouevre
mens hauia en burriana entre homens e fem honoz:ara veem duna gran meliode quevos

bres e fichs foren.vij.mil.z.xxxy . Eduralo vosfots emparate talq entenemq nola poze
fiti ans quefos piefa dos mesos. Equat ts complir.Enosdemana los ql: e ells dires

foprefa burriana dir nos don pe comellque réaqſtaqhauets emparada de burriana car
filidauem vna cofa conuinent quey pogues vos fabets e nos fabebo aytabe co vos qvos
eftar equep pogues prouehir als cauallers a nohauets thefaur ne no hauets grā rēdane
ftarien ab ell e fos obsquey ftaria ab.c.caua nohauets pa en lochdel moans fots embar
llers tro al ftiu.E comptam ab ell quant ba gat deviure envía terra anat pla terra.com
urien obs los cauallers ne quant haurie obs cuydats vos dochs fer tá grá meffio en aqll
en menjar: e fo auinença entre nos e ell que li loche qfia adosjornades de terra de mozos
donaffem.xvj.mil mozabatins e que ell com equevos cuydets aqui tenir tants cauallers
plíria aquella ftada tro al ftiu : e puysdixem qui no pozā viure meyns de batalla odemos

liſiporía romanir eque enuias per fos caua? rir: evos nols poets en res acorer.

1
Conquefta

Edixen.B.de ceruera/feyo: lo bisbe vosha uendríem en aqlla carrera.Eel día que exim

dit ço ayous volia dir qdevn acord ne fome de terol paffam per lo campde muntagut ea
devn pensament/mas aytāt hidire yo pl⁹á nama vilaroja que esdelſpital: e quat vench
entre el reyde caftella e vos no ponets rete ansde dia nos nos leuam epaffam p vn loch
nir burriana.CSobre les paraules que nos quiha nom atozella en que arahapoblacio e
haguem hoides dells refponem ari/peropes puys paffam per loríudeles truytes /e exim
fans molt la paraula per quens ho deyendes ala canada dares e ola canada al portdepu
Ispus fauis homés qnos hauiem en nřes re nelles e a faluaffonia e a temi : e paffam per lo
gnes:e axí com nos hauiem fperança qns co pla de fent matheu qui era lauors ermē exim
nortaffen ells nos deſconoztauen: mas nŕefe alriu fech qui va fobie ceruera: e quat vench
nyo? nosdona gracia per lo be q nos hauiem ahora de vespres alfol poft fom dauat panif
en coz o fer en altres cofes que venien a enất cola olla delesvinyes fobre lalmarge.TË tāt
en guifa quepream poch les lurs paraules e toft enuiam miffatgenre als farrayns ā nos
defdeim les edirem los ari: q nos creyembe q erem aqui : e ells fozen molt alegres e exiren
ells ho deyen a bon entenimet car jafos que anos.iiij.e dixerë qeré molt pagats dla nŕa
ells ho direffen per guardar nos de embarch venguda e quens volien enutar lur preſent e
ede meffio:q aquell embarche aqlla meffio qlauozs era tart eal mayti farien à nřavo
nos volíem çofrir per q aquesta vegada pro luntate tomarefen : e aquí mateix aduxeren
uaríem en totes guiles fi la poziem tenir pus nos.c. pansedos alcolles de vi e panfeseft
deus lans haviadonada e qnols pefas que a guese.r.gallines de prefent qns eninarenlos
quefta vegada nols creurtadaqll cöfell . vells qaqui eré:e nos ala nit per la ferena fa
Cabaytant partim nosdells e anam nofen embarraques de tapits e vañoues ĝns pare
en arago e fom aterol /enos ftat en terol vn tauen pço com nos vedam á algu noy talas
mayti entrel fol exit elalba venchnos miſſat arbie car pefaria als farrayns fi hom losta/
ge den exemédurrea q era en burriana:e nos las ala pmera entrada:e fino pa evie format
jabiem en nie lit e tocaren ala porta edir nos geq nos haute no teniem altra carn mesdea
vn pozter nŕeq millatge hi hauia den exemen quella que ells nos aduxerë . E quất véch bō
durrea e q aduya bonesnoues.Enosdixem mayti al fol exit anam noſen ab aquella poca
qentras en bonauentura pus bones noues cōpanya q nos hi hauiem enlo arenal dauất
aduya. E el miffatge quat fo entrat demana lo caftell abnres perpunts veftits cabnŕes
que li daffem albireres:enos dixem ādarles fpafes cintes e els capells deferre enla tefta.
biem fegons les noues que portaua: edix ell q Elos farrayns quat nos veeren venir exirë
eraprou pagat:ecomtans quels farraynsde tots anos quats homës e fembres e infants
paniſcola hauien enuiats dós farraynsadon bauía enlo caftell meyns de algues armes q
exemen durrea qenutas per nos que ells nos no portauen:e ſaludaren nos:e nos dixemlos
rendrien mantinent panifcola.E enuia9aqui bon exemé durre nos hauia enuiat miffat
per mi la carta als farrayns li enuíare/e nos ge de partdells a terol e a vigueffem que ells
faem la legir avn farrahi qui fabiadalgara/ nos rendrien lo caftell de panifcola eqnol ré
uia:e trobam les paraules dela cartafegons dzien fino a nose veem nevra carta quens en

quelmiffatge les deya. CEfobie aço hoim via don exemen durrea:e ells atorgaren nos
nra miſſa ol fantſperitelo offici o fancta ma queyhauien enuiat lo miflarge eq farie fes
ríapço que de? e la fua mare nos guías en a// cartes ab nos eq rendrien lo caftell: e nos a
quefta fazenda een totes les altres que nos togam lurleye aqlles franges quefolie ba
fariem:e fabem adobarde mējar mentre que uer en téps defarrayns:ells dixeren qereap
hoíem la miffa e mējam e ſempre matinét ca parellats de liurar a nos la vila e el castell.
ualcam:e ab nos nohama fino.vij.cauallers nos direm los quels ſcriuans nões no erena
efcuders quim feruien e officials nŕes e anch quipço com nos veniem cuytadamět:masā
no demanám algú adalil qués guías car nos fcriuiffem aqlles cofes quens demanarien : e
per la caça dels porchs q foliem caçar en aq# nos quens auendriem ab ells e quat nosfof
lla muntanya algús vegades pleuim nos qa fem auenguts ab ells ço quels pmetriem āls
Devalencía.

ho atrendiem els ho compliriem . Eells dire


fer tro a.cxxx.cauallersde paratge ab almu
ré fenyor queres lo tu arie nos lo queremos
gaues tro a.cl.e peons tro a.dcc. e trenuytā
enos fiaremos en tu edonar temos lo caftel
de burriana e fus quant nos fom endret dal
lo en la tua fe:e ells triarendos farrahins lal
menara q anam ribamar faeren nosbe.v.o.
Faqui evn altre:e nos donam los tota noltra vj.alimares per la cofta enius/e fentiren nos
companya que pulaffen laffus : e els altres e fempre ne faeren altra ala mola dla ferraq
farrabins romaguere ab nos qui erébedos efta entre mozuedre e puçol /e feyes per ço q
cents e ftauen nos dauante nos guardauem fabeffen que grã caualcada venia a ribera de
nosbe quealgun dells nons pogues pendre ruquer qaquell era fenyal lur . E quant nos
ales regnes del cauall. E quant veemi los no fom endret de aqllaferra de mozuedre come
ftres que cridauen arago pujam nos ablos çaren los de fer per totes les terres devalen
farrabins en vna : elaltre mayti anam nofen Enos per lo pas defus e pus erem fentits a
enuers totoſa abfarrahins quens liuraren
nam tantcom podiem faen tocar les azebles
quils aportaffen los veftirs e el conduyt e el quens hauien lexades los dela dauātera les
beftiar quels deuiem dar axi com enla carta lurs eles noftres:e paffam ſobre paternaefo
que era entre nos e ells era contengut. Eas bie manitzes a vn egual q vn adalil fabia on
quell dia que entram en tortofa complim los tots los altres eren paffats . Equant fom de
bo tot fique en laltre dia noſen tomam a pas lla lo pla efclaris lalba é eradiuédres e anam
nifcola efozen venguts losfcriuans. nofenjaure ala tora defpiocate al paffar que
Want opren lo maestre del tems nos feyem per alcofer vns.cc.homes daquis
ple elo del espiral que nos hautem deles atzembles fozen ala vila de alcofer ea
Daniſcola:a pochs dies vench lo pesar dels farrahins tragueren ne robae ay
maeftre del temple Axiuert e el
nos pefans molt per q voliem combatre e as
meftredel fpital a ceruera: perço com noftre nam nofen a afpioca e albergam aquip les
pare e noftre aui les los hauien donades eq atzēbles no podié mes anar. E qnt nos fom
foffen daquells ordens/e fempredixeren als albergats dit vn farrahi que fins fperaffem
farrabins dels dits lochs a pus nos hauiem tro al fol exit que ell quens daria batalla . E
panifcola quels rendeffen los caftells damut nos enuiam liadir quelfperariem tro al fol
dits. Epus carta nauien de noftre pareede" exit e quey enuias fi enuiar hi volia e esperaz
noftre aui:e pus panifcola era lopus honrat lo tro al matí:e quant veem que no venia car
logar que fos en aquella terra e ques era res regam noftres atzembles e trobam noſtra al
tut que nohauia hauda onta ne vergonya gara en ribera de xuquer e anam paffar a ale
rendres.Etantoft ells renderen los caftells balat e eftiguem aquibe quatredies e era la
épus haguem de continent polpis:e nos has terra tan fufleuada que noy poguem pendre
wiem donats dos mesos a don pero cornell q fino fexanta farrabins que pieſem entretota
feriem ab ell a bozriana.E quant vench avn la caualcada/mas trobam ozdi molte galli
mes noshi fom e végueren ab nos trò a.xxv nes e carregam aqui totes les besties quant
cauallerste entram ab nostres falconsgrues leuar podíen :e paffam al pont de quart e tor
per la vila : edon pero ferradeçoe çagra qui nam nofen en burrianadentre de tresdies .

venchabnos ab.co.cauallers. E quat fonch CE nos eftant en burriana vench don pero
aquihagueren gran alegría aquells quenos comell entom de nadal e hac comprat fon co
bi bauiem lerats:e eftant aquifeyen caualca duyt aytat com pote dl als duyt ſos diners
des los nřes e nos no léxauem la caça e entre que mercat y trobaua hom de farina ede ci
fenglars e grues epdiusviuien en nra cafao nada edevi quiyvenia per mar e exim nos 8
carn.prv.cauallers méys dls altres officials la terra eromas aqui don pero comell aba/
quey erë e guanyaz caftello d burriana e boz quells cent cauallers e començaren de garre
riol eles coues dauinroma e alcalaten e vila jar a onda/e a nules/e a vpo/e almenara: car
fameç. CEspera aqui don po comell defent no gofaren pus entrar a dins en terra de far
miql tro a nadal e acordam nos que faeffem rabís e feeré de bones caualdes.e vn eſcuder
vna caualcada en ribera de puqrépoguem ef feupnom miql geçſabia dalgarauia molt be
B
Conqueſta

anana auegades a almaçoza per traure ca Istrobaren vna perra que los farrabins ha
tiusdelsfarrabins a bom ne pienia molts.e uien tallada per fer algarada eno la bauien
parlarelidos farrabins q fi nols descobria e be parada e paffaren lo vall e acoftaren la p

quebagueffen bedell que farien gran guany ka ala torra e pujaren lafus ab coreges que
bauer afon fenyo:: e leſcuder dix los que nols Is dauen aquells que eren damunt fi quels fa
descobriría e quels faria fer molt be a fon fe/ rrahins nou pogueren deffendre . E quant
nyoz e que li dixeffen qual guany era aqll : eel los farrahins veeren aço exiren fe dela vila e
} fugiren/pero retingueren ne molts e tota la
Is diceré que almaçoza:e leſcuder dir e quebe
deyen equepría a fon fenyoz e parlaría ab ell roba quey era e lo cōduyt :e api hagueren als
fobie aço: e vench fen a don pero comell edix maçoza.Epuys tomam a burriana/e quant

li totes aquelles noues: eell fomolt alegree haguem aqui estatdos mesos tomam nofen
pagat efobie aço empres ab lo fcuder que ell enarago e en catalunya. E quant vench a es
que faes venir aquellsdos farrabins olahu nant nos vinguem al eftiu aburriana e fo a
e que ell fariafor pleyt ab ells els faria grā qui ab nos don ferrando noftre oncle e el bif
"
be: e lefcuder tomalla evenchla vn farrahi p bede leyda edon Blafco dalago/edon pero
fieperlaltre:edir don pero comell a ell quils comell/edon eximen durrea e el maestre del
fariabe e quels fariaheretar a nose a calcu temple Muchde muntlaur e Muchde fulal
dells que daría fengles caualls e a veltir;e els quer qui era maeftre öl ſpital:e fom acordat
Isdixeren que aquestaera tan gran cofa que que fabeffem caualcada à algezira e a culle
ells no la pozien complir ne fer menys de áls ra e que leuaffen dos foneuols que bauiem a
guns farrabins parents lurs eamichs:edir buriana celadament quehom di mon nou fa
don pero comell quem demanats quels faça bes.Efi mefter hauía la oft foneuols alguns
edirlofarrahi quels heretas e q romanguer quels trobaffen aparellats que nols calgues
fen enla terra:edir don pero comell queu fa cercar: efabem los metre en vn leny be e esco
ria fer a nose feu los necarta:e fo empres en didament.&quant nos fom a cullera albers
tre ells la nit que la deuie rendre e aqui fodo gam fus dauant la vila entre xuquer e el cas
pero comell en celada ab fos caualls armats ftellde cullera e lains fozen ſe meſos tots los
beluny míja milla:e la vn farrahi exi de foia farrabins deles alqueries e les vaques e els
edir los que enuiaffen.rr.homens bons ca/ afens è les cabres e tota aquella cofta que es

uallers e altres e ell quels metría en dues to? deius lo caftell tro alatora que es bara en q

res e ala crida que ells farien a penfaffen de pienie laygua eratot plede farrahins de ſa
venir o abfenyal de foch quels farien . rrabines e dinfants e de beftiar.

CE anaren aquells.xx. fcuders armats de


erpunts edegonions e de capells de ferree Want veeren aço losdela oftdire
fpales queportauen fens lāces perço com no renla major partida dells : 0fan/
les ponen contomar enles tores quey eren ctamaría qui podiahauer vn fos
eentraren dedins e axí com anauer entrant neuol tots los auciuria homde
metien los en vna cafa edins la cala hauta be part del collet deffus: e hauriels hom abans
xxx.farrabins efempre los prenien els ligaué detres dies . E quant vench al vespre lobif
Etresdels escuders quiveeren que la trahi bedeleyda e don ferrando noftre oncle e els
cioerafeta tragueren lurs fpafes e pujaren richs homens vingueren a nosa noftratene
m vna efcaleta que exia envna tora:e los far da per ver nos e per hauer folas ab nos eti
abins encalfaren los enols pogueren pen/ raren fe avna part ab nos/ e faem ne exir tos
Ire. Eells pujaren enla tora e deffeneren la tala altra gent: edixeren nos:fenyor queus
bee començaren de cridar quels acoregueſs fembla daquest loch. Enos dixem fim ajut
fen e els dela celada hoiren los e acoregue/ deu femblem que feria prenedor fi fos quibo
ren bieelsfarrabinsdela vila dalmaçoza cō Fabes.
E ells dixeren be hi haura qui bo fa
bateren los en aquell entremig e abtant ven ra ab vos en bu /fol que hom bajalo aparel
chlo poder dels cauallerse dela gét que era lament que bi fera neceffari pera pedrelo. E
quedada enla celada: e al venir que facren el direm nos quin apparellament volets:e ells
1

Devalencía.

dixeren que haurien obs vn foneuol:e nos di TEfobraçodixerem a don ferrãdoqy dixes
xem los e volrriets que la prengueffem fi hic eell oir:fenyor acordar nofem nous pese a
bauiem vn foneuol:edixeren ells fer fe pozia des ferem aquí denātvos:e ells acoidaren fe
¿ nos dixem los nos volen darem dos/eells Eqnt foren acordats e tomats denant nos
dixeren on los hauets : e nos dixem vels vos parlado ferrado per tots los altres çoq ha
aquí al grau quefon envn lenye ells diferen gueren acordat edir.Senyor en aquesta co
par qdauinaffers coa deuia venir: enosdi fa quevos nos hauets dita veem nos grã en
rem mes val quideuina que quiho cerca:e el barchper aquestes rahons que nosvos diré
Is dixeren ara digats com vos par qu façam car noferia mefter quevos começalets res al
e nos dixémester es q nos veiamen äl loch monfi nol acabauets be ; en totala hoft no
fe pofaran los ginysenospremab.rrr.ca/ ha que menjar de cinch dies en ſus e valencia
uallers de nŕa copanya e pujarem lafus e dat no esvia ans la tenen los farrahıns/e fi vna
nosvn rich bom delanfacompanya e efimas mala mar venia als lenys no poné aquí aduz
rem on pararem los ginys e ells direren fort lo conduyt e finolic aduyen haurietsvos hic
bobauets bedit .E quant vench al mayti al a leuar ependre les pedres ta lung etan grā
fol exit haguem boydanramiffa e tantoft en poder o farrahis no feria leu o fer:e picador
mam o don pocomell e p don rodrigo liçana que noha entota la hoſt algu ne en burriana
efom troa.xxx. cauallers e puiam deffus de notrobarets tants com los ginys ne tirarié

part ola mar: equat fom a aqll loch on folia car vos nohauets encara altre loch en aqft
hauer dues torres qui es fobre to caftell lexā regne/e nos veem que tots eren en aquest co

los caualls epienemi nfes armes e batam nos fell haguem ho alexar e atorgam los hoço
entre lo caftellp la colta enjus e fom tan pp que ells depen. TE quantfom partits

del caftellabe hi tirare les balleftes de ple en daqui en laltra día anam nofen denant cilla e

ple e daqui efmam lo loch e trobam lo bo per albergam hi per ço com hi hauia bona azina
amdos los foneuols als podia hom dzeçar e de lenya e de prats. & quantveem que hagué
parar e guardar car de dins lo caftell no hay dormit ala festa enuiam per lo maeftre olipi
uia alguna algarada ne algúginy qu poguer taleper don pero comell eper don exemēdu
fendeffendre:e qnto haguem vist e aelmat o rrea e parlam ab ells en ſecret q noy hac hom
uallam nofen e enuiam per ells e fom ala ten finonos e ells edirem los:nos hauez enviat
da delbisbe de leyda en bit per ver lo eqha per vosaltres perço car nosfembla que e
gueffem aquínre cofelle era lo día de fent io xim fort mal desta terra que de tan gran holt
ha: edirem los com la cofa era faedoza quey com es aquesta non tragam ſino.xx.o.xxx.ca
poziem tirar e quant la pedra erras lo caftell tius los farrabins nos en prearan menys e
qnol feris ferria la parthon nos cremqera los cristians e fivosaltres be maiudauets yo

tot ple de fembres edinfants e de bestiar. E vos moftraría que fariem bon feyt/ car fiyo
quát ells veeré q la cofafe podia fer bacnila fon fol eus dich vna raho fi tots me fots con

majoz partida q dixeren com ho farien de pe traris yo nou poze acabar mas com yo haus

dra pals ginys qen ribera de xuqr nō þauia reacabada ma rabo edon Ferrando haura
gens e deyen lever.Enosdirem los tres con parlat nofperets als altres : mas diga calcu
fells hifabem e vejam fi la pozem hauer daqll de vosaltres q temits per bo ço que yo he dit
loch:lahu fi es quen hawem enuiar a ríufech eyo moltrarvos be quefarem bon guanye
ehaurahi mefter tota via cent cauallers ab be honrrat. Les torres hifonde valencia e

caualls armats queyvajen e cinccēts homés fon en femblança o vlls de hom:car aquelles
apeu : edaltra párt enuiarem laius af riu de tores guarden molt valencia de pendze mal
bayren mas tota via hi haura meſter grã có moltes vegades quel pendria . Eeshila
panya quefi los farrahins ho volte vedar torade muntcada que es vna deles mellors

metre les pedres enlos leys & nou pogueffen tores detota la orta e quat nosvinguem da
qui ença nop iaquiren fino tan folament los
vedar: o altre pfell q hatam picados e piqué
bomésdames car lesfembres e los infants
deles peores bla mütanya e qles adoben art
com fa bom abrigoles ó a trabuqts. tot ho reculliré en valeñtevees com nos epiré

Conquefta

a totala alquería quát paffauem e quant enuiar a burriana perço a mefter fos fi quels
nols cōbatrem al entrar no baurāreguart d devalencia nou ponen deftobar:car nos fes
nos quels cōbatam al tomar ehauran hi toz ríem entreburriana e valécia: e anem la öma

nades les fembres e los infāts e


è pozem la ha affetiar en nom de deu e pendrem la e farem
ver dins huytions e menys delès perfones hi gra guany e honoz:perço com avna legua
gnanyar biem molt e menys encara deles ro de valencia los haurem piefa aytal tora coz
besedel cöduyt: e yo daruos he confell al pë aqlla es.Eari digats hi ço qus en fembla que
dre.po pre a burriana edare racio a totala la obra bona par.Edixeren tots adon ferrã

hoſtpera huyt dies ab cent catius quem dos do qoires primer:e dirdon ferrando:bem fe

nets:e quant aiam preſa la tora dağlls q yo blaq boa cofa feria ab ques pogues fer/mas
triare e creu q ni pendrem mil o plus portar enla oft no ha conduyt: e menys de conduyt
vos he vn foneuol e aço no vull mes terme fi la oft nopoza çoferir nedurar bo.E nos di
nolodiaqyre elaltreqdo la racio e al tercer xem :e quiusdaua conduyt volriets ho:edir
díafere tomat avos ab lo cōduyt e ab lo fos ell diguenvos hi aqlts richs homens q aquí
neuol: e änt nos partrem daqui partirnem a fon:eels maestres q quat en mes be paffare
homament de nose de vos/e pups al altrave yo axí com los altres paffen . Diclo mestre
gada com tomarem nos gofaran fpar en les del efpital al maestre del teple quey dires . E
torresdela ozta devalen . E fobze açodirlo diplomaeſtre yobidich aytať poz moy a la
maeftre ölſpital nuch 8 fullarquer:ſim aiut parola es bona ab q haia q méger la oft:mas
deusbona via a prefa nře fenyor lo rey e aius amov fembla biếq felt lock Olatozrasemut
dem li: edich vos á yo li aшudare tat com puf cada q estoyt molt pies deles toires devales
ca.E quất aço oyre don po comell edon exis cia.Enos dixem: maeſtre en esta terra no ha
mendurrea dixere queu tenien p bon confell torres:e ell dir.Sidi majut a moy ſemblaría
enoble mas dixeren en qual manerabofarié vos pfeffets tores tores á eftoyt bo loch:
qoon ferrando nehauríem contrarie algūs ées enlo xamide terol ede valencia:E NOS DIA
dels altres:edirem nos ab lo poder queha xem li . Daeſtre bon loch es tores toires:
uieme abla auda querofaltres nos farets la mas mes val ağfta fet tants q torreſtores: e
nra paffara e enviem per ells que vinguen å fera gran bono? o nos fi tal loch com aqueſt
ab ells volem parlar: cabtant enuiam p don prop de valecia prenem : epot fe mils fer que
ferrando e per don rodrigo liçana e pel mae pus fort loches torres toires q ağſta: mas a
ftredel temple nuch muntlaur e pel bisbe d qfta val mes dehonor e deguay. Efobie aço
leyda e per los altres richs homens darago dix lomaestre del efpital : la paraula quel rep
e de catalunya e per alguns altres cauallers hadita tenchyoper bona: e pus ell bona vo
quey hauia bons e honrats qui fabien de fet lentat ha 8 guanyar la terranoromaga per
armese faent partir aqlls denant nos ptal nos e aiudem la li a guanyar. E dir don exe
quenoconegueifen qnoshautem parlat ab men ourrea: fenyoz yo tench per bo co q vos
ells evengueren defpuys quant los altres ve hauets dit:e vos donan a nos ab quens puf
venié:z eftrēguem nre confell e faem los tots cam foffrir betroq vos preſa la ajats per mo
partir entom dela tenda e dixem los.barons confell a ho farets.E yo atorch dir don pero
nos fom aqui venguts per fer mal alsfarra comell la paraula ql maestre vos ha refpoft .
bins: e araq ifcam dela terrae tangran copa edon exemen durrea.E nos dixem al bisbe d
yaq aq ha e q nols hajam fet altre mal fino leyda quey dires:edir.Wofaltres fabets de
elt.catius entre farrahins efarrahines no les armes :e yo fon entrat aqui p fuir adeus
icexiriem nosa honor de nos e de vosaltres eavos:e açoğ vosaltres farets fare yo.Edi
¿feblar mia q pozem fer vna bonapla é grā xem a don rodrigo liçana quey digues. e dir
dade valenciae ab deu q noy pozem errar.E Senyor vos volets aço e veig q tots ho vole
dixeren ells qual era:edirem nos q la tore d eus ho cōfellen o la maio: partida: e po fare
muncada:e és molt bona tora:ehaygran ri çoğ volrets : mas los moios ia ſabets vos e
quea:e es dla part delavila q no ni hamillər com deffenen força:e no ſeria meſter q comes
de quarten foia.E fi mefter era qponia hom çaffets nullare fino la deuiets acabar.
De valencia.

Cabtat refponem a dō-


rodrigo líçana e als talla feta e abnřes caualls armats quipoc /
altres:nos vosdirem com hofarem: nos irē effer de.xij.troa.prv.paffam de prop moшue/
albergar prop la tora e qntvendra altre dia dreeab nrefoneuol a ozadevelpres fom ala
bon mayti cobatrem la vila e ells ofendra la torra de muntcada paffats/fique o partona
e al defendre a ells farā ā pujarā en tenir les cafala nupt ans q foffen les efteles al celhas
barreres los nřes trecara les lurs barreres guem fetleuar lo foneuole de nupt meteren
eal trencar poza pendre grãdanlos mozos hiles cordes /fi que en laltredia a mija tercia
car millors fèran los qis defendrā ģls altres começade tirar eera tan gran la preffadeles
qaqlls no valrien res à romandrien enla toz fembies edels infants edelesvaques edel al
rane enlo albacar e fegōs q veurem enlaba trebeftiar qui era layns en lalbacar dela tor
talla faré car fi vos e nos conexem a ells fon raqueles pedres qtiraua lo foneuol mataua
prenedors nos irem aburriana e irem bi ab. lobeftiar:e era tan gran la pudo: quels daua
rv.cauallers qbo es qdaqui nos parteica la aquella mort del beitiar quel foneuol tirana
cōpanya e al tercer dia kem aq tomats ab lal dédia ede nuyt que no ceffaua que quantven
maianech e ab racio pa.viij.dies e tots dixerë ch al quint dia ells fereteren per catius e la
qu tenien p bo pus nos ari ho deyem /po ab torra e fimateys/e exirëne.m.c.pl.vij. e exin
aqfta cōuinença q ells q nos donaffen.E.ca moltabona e bella roba e perles e troçosde
ti9q mes ſen hi metriēde mil e qns donaſſen coll braçaderes doz edargentemolt orapoe
daqlls q nos triariem p quitar la defpefa que feda edaltres robes moltes: fi que entrelos
noshauríem feyta p pendre la tora:e ente/ farrabins eço que exi be puta a cent miliabe
nerea era raboço nos dyem e atozgarëbo fants. Enos baguem farrabins qui erende
TE quant vench al mati hoides les miffes a valen, etriaren nofen centari com era eftat
naren fe armar los fcuders e grá partida ols empzes e haguem vn farrahi daquells efta /
cauallers e meteren fe delapart del fas eco/ uens deprop e ell moſtrauens quals preneſs
mençarëdentrar enla vila àpeu: e els mozos fem. E fon noftreacord que ederrocaffem la
los mellors fozen tots alesbarreres:e al en/ torrae queestigueffem dos dies per derrocar
trar moziren dels millors mo208 8.vij.eftro la e quant daqui partiríem que nos ne anaf
a.viij.enguiſa los cuytaué los nŕes q nos po fem ala torra o muferos e que la prengueffez
gueren recullir al albacar ne ala tora: eqnt ablo foneuole ab batalla fi la fperaue e aquí
ppforen ol albacar vehem los farrahins as mateyr enderrocam la torrade múcada epu
defenié male efpdudamet efaez Omanar los ys anam a muferos e affetiam la tora:enos

maestres e vna partida dels homens richse começam o parar lofoneuol efabem per ve
direm los:femble⁹ā vaja yo à burriana qaq ritat per vn farrahi dela tora lo qual on al

fts de pendre fon:e ellsdixeren qbo era.Èdi mugauer bauia pries que zaben los hauta ma
xem ara manats a vřes homés qns envië än nat que no hi romāgueffen mes.de.ix. per de
tes azembles han e vedran a noscarregades fendre la tora:e les fébzes e els infantse ele

de tot ço q'mefter hauets:e no menaz abnos altres queſen entraffen en valeñ, e comença
fino.xij.cauallers:e äntfom fus pp demozue de tirar lo foneuol en laltze dia e tolch als de

dreefpera les atzēbles edesplegam nře peno tels dela torra de.iij.troa.iiij.eells de nuyt
etots iuftats paffam la ius riba la marè ri meteren bi ozons plens de terra que fiy ferif
ba mar anam noſen a burriana e podia effer fenles pedres que noy pogueffen fer mal ço
hora de vespres qnt nos entram en burriana es enla cuberta dela terra.E nos faem ferla

ansa meniaffem nos percaffam nos pa e ví gentes en femblança de filofes e metia hom
e ciuada e moltons fegons q cada bu dels ri dins ſtopa ab fochences e tirauen les los ba
cbs homes e dels macftres e del bisbe aduye llefters a aquells ozons plens de terra e ence
fon fcrit per racio a pendre. neren los. É quant véch al tercerdía quelos
Btanten laltre dia al fol epit ma farrabins veeren que nols tenia pou lamae
nam que donaffen la racio è prefe ftría quehauien feytafaeren parlar plet qs
ren la tota aquelldia e enlaltre dia rendrie a vida:e nos volguem ho per çoque
moguem de burriana e abnfabag mes los voliem vius que no feyem morts.
Buj
Conquesta
*
TE ant nos los haguem plos vench nos en dvaten e qnt to agueffem pres & meteffem ell
en frōtera ab cent cauallers edixez lícom lo
B.caguardia qui era oncle den B.aguilo q
caftell eftaua épuig e era boefoite be obrat
erapies en valen e pregās molt humilmēt q A
3
pus fon nebot era pies anos q li daffem aqlls eq li dariem cōduyt a vn any eq tot kuern ti
A
fr.farrabins o mufos/car ell crepa qn pozia gues frōtera aq e qnt védria al ftiu ý nos hi

traure en..aguilo/e nos atorga li ho q los feriem eqtalariemvalence ab lo mal á þaurié

bidariem ab cofell dels richs homes/en ay/ pies oles caualcades e ab la talaq nos los fa
riem q ari la maduraríem com frupta qui la
tal manera a fi ell nol neporia traure que co
bzas la oft los cati9: eell befas la maefo molt vol méjar: e qnt nos veuriem & feria hoia de *
"
affetiar valen e q ella feria ben deftreta de co
alegre:e enuia vn ppia q podía etrar fegurë
valen p veurefi varie en..daguilop aqlls duyt emariem per tots nřes richs homens

lt.catius de muferos e ells atorgare liho: e a eper ciutadans quens vingueffem a acorer

qui mateixretereen . B.daguilo p aqlls.lr. per affettar valen e ab la volentat dedeugns


catius.Eaçofet anam nofen a toires tov audara pendremla/eqnt valencia fia piefa
res albergare ans q nos paffaffem aluétofa tot aqll regne ferapestrofus a ratiua.
donarē nos p los cent mozos a nos leuauem Want ell hot aqft penſament nõs
xvý.m. befāts e haguerë ne.xxx.m.fi vn Mes parla nés refpos eeſtech vna grās

los bagueffem retéguts e hagué los adonar peça abfi mateix dubtant:e quant
ptapochpço com los mercaders nos cupta norveem q ell dubtaua enla parau
uede aço q hauiem manlleuat olls p la oft/e la q noshibauiem dita dixem lí/don båt.B.
nos pagam aqll deute e altres e anagnofen a no duptets q aquesta paraulade q nos nos

çaragoça epuys a ofcha. CEnos eſtát en of 26+ fom defcuberts en vos es molt bona e temits
chaanam pnraterra en verslo loch defara ho en fecret anull hom dl mon nou fapia tro
nyena e baguem nos penfat a prefeffem loca que nos baiam apparellada nra fazenda ab
*
ftell qis mozos apellaue enefa /e els xpianso quesfaça:e vos pienets ço que yodiche pla
yenli lo puig de cebolla: e ara ha nom lopuig cieus molt/ car dedues cofes nous pot fallir
defca maria:e qnt lagueffem pres péſam nos la vna que fi deus vos lexa cōplir lo feruici q
alrichhom bilerariem onra terra: e pefam Nosvos manam qns façats yous fare lopus
nos als homes no pugé en piechs ne envalor honrat bomde mon regne:efivos morits en
meysdebones obres p aqllanos mes amaué feruicide due el nre:parabis nous pot fallir

een qui nos fiaué autem nos comanar aytal quevos nol haiatse per aqftes dues rahons
lochcom aqlera qnt lagueffem pies . Epço vos noydeuets duptare föbze aço acoftas a
com don bitguillem detença era nfe onde o nos ebelans la mae dir á prenia el do que nos
part onra mare eq lobe q hautap nos loba lidonauem edonauem libon cöfell que no li
uia volguélo comanar mes a ell qa altrehō podía mal pendre per aquelles dues coles q
qnt de nos hauria donat aqll loch ql haguer nos li hauiem dites.
fempies .Enos anant plo cami lo tiram en Btantacoidam nos ab ell enfeps
femps abnos foza ol camí edirem lidon bit qmanaffemnfa oft per al pafcoz e
B.vosfots hom q nos amam e en ons fiant manam la als richs homes eales
e quis atenyets molt p parentesche volriem ciutats eviles e quant vécha enất
vos pujar edar vos tant per q vos nos fael ala entrada dela quarefma dipere nos los ho
fets tal Fuici qdel beq nos vos fariem digue mens queveniende valen per cert quederro
fen tupta be lauiem mes en vos : ara hauem cat hauté lo caftell del puig. E qntnoshoim
péfadavna cofa en á vos nos poziets molt fer aço pefans molteabtot lo pesar que nós ne
uurepqnosferem teguts de fer avos grã bé haguem direm a nons tenia dan pço car nos
plo Funciavos nos haurets fet/ e ell grains hi fariem altre caftell quat hiiriem ab la oft
bo moltebefans la map la merce q nos lipro emanam fer.xx.parells de tapieres enfecret
metiem:epgans q li direffem quin fueyferia áþōnou fabes en terol: efom ala pafcua flo
aqllenos direm q nfa volentat era q anaffez rida enterol /e ans que nra oftvingues nos
*
afetiar lo puig o cebolla e erappoués legues começam de anar: e vench ab nos don exemé
(
Devalencía.

durrea enfamaynada e dopo ferradeço ça bomésdepeue.c.a canali ab los de burriana


gra e elcofellde daroca e de terol / eans que ebe.rrr.caualls armats/ e hauiemenmats a
vingueffen los altres anam nofen enos a exi valècia corredorse ftauë en celada á fi zaben
dade terol per lo cami bo anauem guardare reyde valencia ifques ques cobateffen ab ell
los dela oft les besties carregades a portaue enoifque zabé. CE quant nos þoun á nŕes
les tapieres car algu enla oft no fabianfe fe eréplagues molt eanam nolen al pung emer
cret ni on anauem ni on no. Equant fom da tem nra tenda al pladeius lavila e albergam
uất xerica que talauem do po ferradeç de ça alegramet e pagada ab aqlls qui eré véguts
gra véch anos edo exemé durrea quant ha dela celada e ab losnies . Eapochs dedies

guem mējat ediferen : fenyor q esaço ğq dien anaren vinet los noftres richshomés qui en
nos q tapieres leuats: enos direm los q no cara no eren véguts e ells cofells de carago
Isen refpodríem denāt tots mas qs leuaffen ça ededaroca e de terol: e quatforévenguts
los altres e parlarem ab ellse dir loshiem partim los fegōs la gët qy hauía cafcú abzaf
qeram qno. les qfaeffen la obra e fila podien acabar en
Quatfen foren leuats dixem los pv.dies o entres fetmanes & fen anaffen lur

aquefta cofa hauem feyta en gran carrera ab q faeffen bona obza : dura la obra
fecret e pechvos eus manam que dos meses.

tingats ho fecret tro q vegen les Entre qnos eftauem aqui feyenle
gets per ques fa neperqnoq yoles be feytes caualcades: eentã gragra dedeu
pço comvull poblar lo puig que ara banom fon poblat aqll loch a bac null ho
enefa e baura nom lo puig defancta maria e qui caualcas fobre los farrabins
ells ha deffet lo caftell quiy era eyo vull lo re per fer los mal no foq ab guany no tomas a
fer /equantrefet laurem lexar þiem nřa frō la oft o abpoch oabmolt.Ehancq negúa ca´
terabonae enfortida edaqui guerrejar los ualcada nexis daqui no fonvěçuda per farra
babomtát troq valecia fia ari aflaquidade bins tat ere guiats per nrefenyoz.Efaem fer
cōduyt q la pufcam affetiar e q la puſcam pë per los lenys qui venië ala mar vna calçada
dre.E ellsdixere nos bés ho deuiets hauer prop daqll puigqui lies apres on podien paſ
Fet a faberqmils nos forem apparellats de far ala mar quarvenié alců leyspço a mester
cōduytede altres cofes q ara no fom/e cone era ala oft e per dur cōduyt dla mar.Eguát
gué los enles cares q nols plahia e enla cara baguem aqui ftat tres mefes fperam dobit
eenlaparaulaq nou anegaue be/ edirem los B. dentença quiy deuiavenir per rebre aqll
barons placieus aço q nos bauem feyt nefa loch:e nos nevoliem partir troq ell fosven
rem qper aquesta cofafe coquerra valencia gut .E vench nos millatge q aburriana era
mils q per alcuna altra coſa del mon . Abtāt pooscauallers qns enшa:e nos no haine ſtat
en laltre dia anam nofen atores torres : eal de bonafaho epiegaré nos dela ſua part que
terceroia quat laguem talada exim de torres nos qvingueffem :e quat aqfts piechs nos fe
torese paſſam per muruedre per vn coll ap yen pélam nos entre nos q nohauía be fos
bae paffam prop lo caftell a tres trets de ba ops edirem losa qns vol en bit..aburria
Hefta o quatre:e donam la deuātera a do exe naq mes li acabarem aqui q no fariem abur
men durrea eels homes a peu ere entre nos riana:e ells dixeré en totes guiles vos pregă
e ells qui teniem la reguarda:e quant fom la qanets llate nos refponem los qiriem de bō
jus al pla qhaguem paffat mozuedre enuías grat mas bauiem ftatmalalte araſom eniu
millatgedo exemen durrea qns feya faber q liol efins prenia vna caloz hauem paoz qués
la batalla hauriem zabé era a puçol ab tot pijozas la malaltia e aridigats li que vinga
fon poder eqns alegraffem.Enos dixem liq bona vetura qací poza parlar ab nos emils
nsplaya molt pus apiera : elos deles atzem nofaria lla.Efobze aço anare fen e ell véch
bles e aqlls & anauen enla mijania acullien fe en altredia.E quất nos fabem q ell venia exi
tots ala ferra faluu aqlls de valor quis arų / de foza a ell per acullir lo:e ab ellvenien tro a
raué.E eralo maestredel ſpital e el comana cent cauallers: e quat fencontra ab nos befa

dor de alcanifede caftellot fi q ere be dos mil ns la ma e nosfaludam lo: quat laguem falu
Conquefta

dat dixem li com venia:e ell dir que be venía: neperados mesos.Efom aburriana e quat
enos direm beconexem co venits bona co vench avolguem leuar la oft vna ozoneta ha
panyía:mas deconduyt com vos va. E com uia fet vn niu prop dela fcudella del tendale
nosliu haguem dit ell nos dix:entraremdins manam q no leuaffen la téda troq ella fenfos
1
eparlare abvos. E quất nos dix aço e nons anada ab fos fills pus en nřafe era véguda:
réfpos fempre enla via penfam nos q no ha eenuiaren les nŕes azēbles anos e faem les

una beſos obs:edix nos q encara deuiévenir carregardepa ede viede ciuada: e compram
be.lx.cauallers:e quat nos veem q mes caua moltons enla oft e vaques e cabres q auien a
llers el menaua q nos no li hamë manat e ef menades de caualcada e demanam losfemp
mam nos q ço q li hauiem dat qu hagues dat racio pera vn mes dela carn.E eximde bur
a cauallers. TЄhoides eftes paraules en riana e anam nofen a tortola e entram hien
"
tram nofen e ell menja e quat bacmējat e nos dosdies e faecarregar.iiij . léys de pae de vi
haguem dormit enuiam li miffatge qvingues ecuada e carn falada pa dos meses:eenuta
anos: e věch edix que volia parlar abnos a losbo e quat nos fom pritsdaq ana nofen a

a vnapart eq null hom noy fos: e tiram nos terragona eper lo cami deffus dévilaseca već

avna parte dix nos: po nõus volia dir quất arbies molts en falou eftiem tot aqll dia .E

vos medemanas del keyt del cōduyt car defe quất věchal matí q fofus hoza dalbaferran
pes he tot ço à vos medonas en cōduyt e en perde pina iahia denât nos: edirem lidō fer C

cauallers la mato: partida:e com dixem NOS ran pecdormits e ell dif:senyor no : edirem li
e nohauets aduyt cöduyt abortana p mar vna coſa nos hauem peſadaq creem q troba
op terra car nosaltres non hauem aqui ans rem cöfell p alpung: air quat paffauem pvíla
netenen grã cuyta los richs homes quifon feca veem arbres a falou e creem qy baja con
aqui pço combic atur q noban que mējar : e duyt q leuen a mallorques e leuats vos tolt
qnos nobichajam a menjar ne que vos non eyodar vos he dos porters a vagen ab vos
bajats aportat auol toch nos hauetsfet:ſi he e emparats ho totedigats als fenyors dels
dir ell en tortofa.ccc.caffiça mefuradarago: lenys a vingué a mi : eansqus en partifcats
e.l.bacons: mas refte empenyoza per mul e.d guardats q biha:ne q no feriuits hototetre
fol's.E nos dixem per deudon bit guillem a isne los timons e les veles.Eaxi com hoha
uoljochhauets fet amie a vos q yoper fia guem dit le feu. Emenaré nos losfenyors d
çadevos nomen era apparellat per queara Islenys e aduperé nos tot quất hi hauia per
vosnopozets lochtenir a mi ne yo a vos ed fcrit :etrobama podiem dar raciode farina
feyt aqft es tan acoftat quels cauallers & fon adōbit..denteça q era romas al puigper
aqui abmi nofic volan aturar fino bichan tres meses e de vi pera fis mefes : eqy hauia
que méjar ne els nřes ari mateix:e fapiats p carn falada e cíuada perados meſes : e faem
cert a fi no fos com tant hauets ab mi de pa carta als mercaders als hodariem : e anam a
renteschecom tät vos vull no fe null hom al leyda e maleuam dels prohomes. Ix.mil fot's
mondequinomen venias pço á vos me has e pagam los mercaders e lals qui romania
uets feyt : eli aqft loch nos te peruétura va enutam los bo per laygua a cōplimét dela ra
lencia es perduda per toſtéps & james No vé ao dela farina è del vi: edaqui anam nofen a
rem en tan bon lanç.Edirem li anats vos ne ofca .E nos ftat en ofcavenchnos miffatge
epenfats hi aqfta nit e nos pregarem nře fe vn caualler qui eranatural doſca e hauia no
nyo? á nos hɩ do bồ cōfell quevos auollons guillem de fales evench per manamet de don
hauets dat:e partis de nos.E quất vench al bit..denteça ede do bit denteça e de tota
mati haguem nos péfat com fe ponia fer:edi la cōpanyia q nos hauiem lexada al puig e fa
fem li yo no veig altre cöfell fino aqft: yo më ludans dela lur part e hauia vn colp enla cas
ire aburriana e vos darmets quats azēbles raepoctaua hɩ vna bena ab ftopa:e demana
aqhauets eyofi bi trop leuat lo mējar ā bas nsalbireres: e nos dixem que les li donarié
ten los homes mefter fcafamét enviarvosbe fegons les noues q daria . É ell dix les noues
tot lo cōduyt atrobarepa . xv. dies:e daqui fontalsq a vos plâurā e qn ferets alegre . E
anar men be a tortola e de toitola enuiarvos dirveus aqui les cartesdels richs homens/e
Devalencía.

cauallers a vos leras al puig/e dien a zahen câtar te deu laudam9. E anam nofen adaros
abtot lopoder de ratiua tro en onda qui erë ca femp dematinent e enuiam miffatge a tots
be.dc.cauallers ebe.pl.milia homes depeu:e
los richs homés á vingueffem a nos. Enos
végueren al fol exit aytaldia gran mati p co ftat en daroca enuiam per los caps deles al/
batre lo puig fiq.r.homes a cauall q erëana dees e hagué los bons homés dela vila e pie
tsp correr a valécia ere tomats al puig/e fae gam los e manam los queells qns hagueffen
ren faber adō bit guillé dentëça a zabēvenia mil azébles dins.v.dies en terol eq noy falli
ab totafa oft Abtat hore lur milfa e preferé fen:e ells dixere a pus deus nos hauiatambe
locos de ihu chrift aqlls qui pres nol haute guiats e nos hovoliem queu farie.Eanama
eepiré tots armats fora lo pung e depé àfifë terol e enuiam axí mateix ples aldees e ven/
barraué a pýjoz los feria e p9 toft los pedrië gueren aqui e manam los dins tresdies āns
qfiltrobauen defoza : e qs comanaué à nŕefe bagueffen mil azébles apparellades pço car
nyo? e q vohen la batalla ab ells. E entretat volíem portar cōduyt al puig: e ells dixeren
los farrabins véguere e donaren enla deuan qfarien ço als manaffem en totes cofes mas
tera los peons dela frotera de perica e defos qbe.lxxx.homes a cauall de terol eren ialla :
gobe de liria e de onda e aqlls q mils fabië eq lla los trobaríem. E pregama ferrado di
darmes metiédauant.E els cauallers ab al eç qns preſtas per aqſtes dos milia azēbles a
trapeonada végueré al do2s ſiq ales pieres carregar:edir queu faria eqéuiaffen per les
ferides a ells facré ſe haguerē a véçre los no aldees e que adureffen lo paafarrio eq enla
ftres.Epuys los nřes tomaré altra vegada carreranos trobaríe eq nos faeffen lagunar
per la cofta a enige cobraredel camp ço a per a cauall qynos
emoguem hautemeentram..homens
ab nra recoa abbe.c.homens
dut nehauien/ e entant los farrahins ſe ſcris al puig/ e
darë ecobrare la plaça altravegada eels cri anam albergar alesalcubles. CЄnositāt
ftians tirauen fe ala cofta del caftell:e entant enles alcubles dixeré nos q zahé rey de valen
com açoveerévěch vna veu deffus del caftell era en liria ab totfon poder e qs cōbatria ab
dels qu mirauen e cridaren:vanſen vanſen e nos.Edixé nos vēga ğ venir vol q nos lla en
vencenſe.Eaço los cauallers hoirenho e crt trarem:e exim deles alcubles e ab nŕes azem
daren vergonya cauallersvergonya /e crida bles carregades e ab nřes caualls armats pu
ren tots a vnaveu fancta maria:e daqlls qui ia nofen al puig abnŕa fenyera desplegada/ e
eren enla reguardadels mozos començaren donberéguer dentença e los ordens quiy eré
defugir qui eren deffus los altres e fugiren exiren nos acullir : e en guillem daguiloe dal
primers q ağlls q erendenant e van ferir enø tres que ni hauia :e fom molt alegres nos ab
ladeuantera los nŕes alsfarraynse obziren ells e ells ab nos per la bona auentura qués
los e aqui fe começa de vençre la batalla e du era auenguda e nons poguerétots acullirp

ra la véçuda tro al riu fech q es entre foyos e qbamen pduts be.lxxxvj caualls enla bata/
valencia: e mouren ne molts a fozen ferits d lla . Sobre aço enuiam miffatge a don exe
glay edaltres qui no hauien algú colp : emo men per de taraçona en arago qui era noftre
riredels nřes ruiç remeneçde luzia & tant en reboſter maioz en tot loregnebarago qns en
tra ales primeres ferides a hac hom nol veu uias.xl.caualls eaqll qui mes valria que val
tro al trobam mozt:e mozi hi fon fill 8do exe gues.c.mozabatinsede.c.enfus. E nos ftat
men pereçdetriergua lo maior evn altre q te enlo puigvench nos do ferrado e do artal da
nia la fenyera odổbit.B.e hac hi cauallers lago edo po comell: e vengueré a nos car ha

Ferits mas no q morffen E quant hoiren a uienhaut nře miffatge a vingueffen a nos al
çolos de terol ala batalla hauië vëçuda los puig:e haguem miffatge quels caualls p qui
nos haшiem enutat eren a terol edirem a don 1
criftians egy baute pduts cauallers anaren
fende.lxx.troa.lxxx.cauallers al puig; eal fe būt.B.ea dō būt dentéça e an. B.aguilo: e at
gon dia a tercia foren ab ells: e nos quant ha aqlls cauallers qy eren q aqlls lurs caualls q
guem hoides eftes noues a oſca faem ho fa perduts hauien qans que ölls partiffem los
*
ber als ordés e anam noſen ala ſeu denāt jhe Imenarien tots:egrahiré nos ho molt enca
fus natzaret e ab lo bifbe e abcano ges faem raqls lexaríem la quinta nra pço com hauie
Conquefta

be feyt enlabatalla etot aço nos grairen : e o cinch cauallers qui venië ab nos . E anam
qconerien als bautem feyta gra merce; e ens nofen aqll dia a burriana e eradia de deiuni:
uiam miffatge à aqlls quilos.xl.caualls ame e quant haguem meniat vench en guillem da
nauen q eren en terolqis amenaffen a fogorb guillo tot Icaridamet :edirem li com venía a
pço car los caualls no gofarien entrar a nos fi fcaridament:e ell dir q per mar eravengut
meyns de poder & cauallers:e nos ifquem hi envna barca.E demanam fi ftauen be los del

e anam tro a fogo2b ab aqueſts richs homes puig : e dix qhoc fort be masq comptauen hi
equat fom a fogobehagué ftat aqui vn dia vnes noues nouelles: e era aqui do po comell
los caualler's venguere e pregame mana als abnose dixere los de nŕa copanybía que no
richs homesq direffen al lurs cauallers que ues fon aqftes: e ell dix dien los del puigq za
veneffen de fos caualls e q no faeffen careſtia bébi fera de ma mati ab tot fon poder. Edi
algúa pço com nos los hauiem tā grā menes rem nos e tots los altres q aqui erë : nosnif

fter mas quen faeffen auinétea / enosdonar quem buy mati eno parlaua hom ſol com po
los niem ço qvalien e encara mes:e diferen å ria effer aço. Eell dif ſapiats en veritat q dié
ho farien de bō grat: e parlā ab los cauallrs qelfabía lo vre anar quat mouiets del ping
èveem los caualls aqlls qns altaué : e coprā eque fon aiuftats tots qnts farrabins ha de
ne.plvj : qns coſtarē.lx.mil fots : e ab aqlls q caftella e de cocentayna a ença.E tatoft com
nos bautem fets venir fozen.lxxxvj. Edsri ells fapié qvosfots partit daqui q ells gyvé
chs bomés anaren fen en arago: enos romā dzien e aris deya enlalbergada . E nose tots
gue aquí ab . xiiij.cauallers:e aço fet tomam losaltres tinguem ho per niet queno podía
nofen al puigo lo cami de mouiedre:e quant effer e fol no baguem curadaquelles noues:
fom prop 8mozuedre direm li paffariem per equat věch a hora de mija nit tocaré alapoz
la collada qui es fobre lo caftell de mozuedre ta dela vila mol fort : e věch a nos loporter e
e es prop del caftell tro a dos trets de balle/ dix ala poitadelavila toca hom molt forte es
fta enopus : editerē los altres q millor feria a cauall e diu q vol parlar ab vos: e nos difē
paffaffem p la vall de fego. Edix vn caua/ liqli obas: edo po comell tabia deuat noste
ller de qnons mébzalo nom que paffaffem p direm lite boytsles noues den..daguiloli
la collada qabans feriepaffats qells foffen feraveritat: è dopo comell dir ama fe temoz
regoneguts.Ea nos fons femblat q dires lo ne.Є entrafens demoza ab ſon perpüt veſtit
milloż:edixem los : vosaltres farets artcom efa fpafa cinta e lo capell de ferre ques bacle
yodire:yo nohiche peno ne fenyera e hajam uat dela tefta edir nos:lenyor des vos fal: yo
vn lançol daqlls q tenen los caualls e façam věch aquip manamēt de do bit.. dentēça
nefeyera e façam motade nos edels caualls a dopo comell q a vos nou volia euiar adir
enos altres pendrem les lances e losfcuts e edirdo po comell q manament es aqueſt:e el
loscapells de ferre e irem de costat étrels ca dir enuiaus a dir dō būt.B. que zahé ab tot
ualls è lo caftell: e irem ari acoſtats als caua fon poderferadema mati al puig e deu hauer
Ils q cuydarfan ay bata mes cauallers qnoy la batalla abell: efi ell vos veya en aytal cas
ba: efahem bo ari e plague a tots aqlls q ab nous hi falliría: e pregaus q livegats acorer
nos eren . E al paffar q feyem exiren be int e nos direm batalla : edir ell fi fenyor q certa
farrahins ala cofta de mozuedree.v.homés ment hi deuen effer aqft mati : e fobze açodif
a cavall e cridauen e abucauen : mas nos go don po comell fenyor yo9 dire com ho farets
fauen acostar anos . É ab la volentat dedeu vos:nos irem ab vostro paffat lo grau do??
paffani e entram noſen al puig:e aqll dia que peſa e dalli a enant no temets res: eſi penſats
Fom al puig partim los.lxxxvj.caualls a aqlls de anar yo fere tatoft tomat a hoza alabata
qui perduts los bauien : equat aço baguém lla:e poō bit guillem mo ha axi enviat a dir
Feyt prefem comiat dedō būt.B.dentēçaede no li falre.Edirem nos:fe q deig a de⁹ea vos
don . B. aguilo e dels cauallers & exits eren dōpo comell daltra manerafera q yolshaia
ab nostro a puçol: e faem los ne tomar q no lexats en aqlllogar: e en fe de deu ede misien
volíem que lo puig romafes meyns de cauae romafes aquie nos ftant propdells nos com
Hers:caq baguem lexats los caualls de, iuj. batran altra vegada meyns de nos. Eell dig
De valencía.

fenyor nofaçats q aço no es per a uos a nos māir aqui:e q mils los enviarem cõfell a lur
deuets enuiar p aytals cofes com aqſtes ſon ops de cataliya edarago q no fariem roma
evos noy deuets anar : e nosdixem fapiats nent ab ells e aqll día calcü caualler lexaua a

dōpo comell q noferaper res di mo qyo no fon amich capell de ferre e bona laça fi labas
vaia lla: e partits vos daqites paraules que uia:e anam nolen enuers burriana edirem a
no men lexaría p vos. E fobre aço hac nial don bit..que fen tomas daqlla alqria que
cuns a dixere befembla del rey q no vol defe banom puçol:e ell per nre manament tomaf
parar fosvaffalls axi ſcōdidamēt: e nos hoim len.Edo bit détença dir q bauia a parlar ab
bo be quat ho deyente don alamande fadaua nos e feguins prop del riu de mozuedre e ab
era malalt en burriana e þauia vn bō cauall: ell bauia troa.xij.cauallers qui havien caua
e enuiam li vn hom nře ql nos preſtas å per Ilse armes e perputs e tomaffen: e quant ell
aqfta rabo nos bautem a tomar al puig per a fen fon tomat ebagué paffat lo riu prop del
la batalla:e ell preftal nos. CEfempre caual começament del amarial quive dla mar: ana
cam enla mija nit e anam riba la mar : equat ua miquel garces q fo de nauarra e es poblat
fom paffats a almenara anaua nře capella ab. en farenyena e els troters q'anauen denant
nos:e dixem a hoiffem la miffa e qus cöfeffa cridaré a armes: edopo comnell quihoi cri
fem fi alcuns peccats hauiem oblidats :eque dar a armes va pedreles armes e boca ade
prefeffem lo cos de ihu chriſt caſcu: e hoim la uante nos cuytam nos e anam lo pedrepla
miffa e rebel al volia Enos anāt ari acostas regna e dixem li q ferado po comell es apelli
a nosdon fortuny lopeç de fadaua edix nos do de rea:aço aturat vos evejam pmeramét
fenyor queus fembla de nosaltres que fera qes ans qus reuetets.E era ab'nos DON EXE,
buy:ala mia fe dixem nos buy ſe triara la fay men defoces edo ferra peçoe pina edon for
rinadel bzí: e anans a abraçar e dirquedeus tuny lopeçde fadaua :eentre lanía copanya
nosdonaua bonauentura. E quát fom prop ededo pocomell ede don exemède foces eré
del riu de mozuedrevench nos dō martin peç tro a.xvij.edon fortuny lopeçno hauia fino
qui fo puys wfticia darago edix nos : fenyoz vna barbuda qns mes en la tefta e vnagar

vosdeuriets enuiar dos cauallers al puigq natxa qs vefti e vn mul en q caualcaua e vna
nes noues hi ha ne quines no ne com ftan. E laça q tenía : eno hauiem négű cauall armat
nosdixem :anats hidōchs vos e ell dir : dats fino abnresppunts e capells de ferreelan
me vn copanyo e donam loye anahi: eanās ces:e entät los troters nřes tiraré fe ala mar

qnos foffem al puig de mija legua věch anos ques volien recullir en vna barca en å fena/
correu e nos quil veem axi venir cuydam nos naua dō.B.daguilo .

qfos veritat e dixem li: qnes noues aduyts: Btant végueré dos azēblers ede
celloir bones que ftan be los del puig:e no es manam aduren : edixeré que fet
res ço quens deyen. garnions decois de cauall aduyé:
Quant fom aqui nos haguem de emanam les fempre descarregar:
cofell ab dō bit..dëtéça qenuia eqguarniffem los caualls ; è dix vn caualler
fem a correr valencia : e enuíam hi mas nons mēbia ſon nom per q no enuiats a
los adalils e fozen.l.homens a cas dō berenguer détença q encara nos vendría

uall e aduperé de farrahins tro a.xij . edeſar a bona hoza . E manam a domingo de fraga
rabines tro a.l.q ere exits a percaçar losvns vn poter nře qy anas e q pefas devenir com

per lenya los altres que hagaeffen per a ells abans pogues q ia veya com ftauem: e men
e altres q meiar . E quatfozen vegūtsdema tre que fepem guarnir noftres cauallsveftim

nam los de noues fi los farrayns hauté fey / nos vn gonio e calçam nos les calces defer

ta altra aiuſtada p venir al puig:e demanam reenpeus : equat nos calçauem la dretalos

bo a cafcun dels farrayns per fip tal q no cās nresdixeren veus los aqui on vené : egitam
biaffen les noues:e dixere q noy hauia aiufta ladela cama edirem nons ha a fer p9 lo cors
mét algu fino aqlls q eré dela vila.E quất hoi esguarnit e el cauall:e caualca al cauall eels

aqftes noues dixem als nřes cauallers qirië altresfozen dieçats per venir cōtra nosea
nofem car mes valia a ells lonŕe anar qlro (
mauem losque eren be, cxxx . a cauall entre
Conqueſta

do artaldalago e fa copanyia e els farrahins fon ardit tabe com fabilende nos. Epres no
e nofabiem be qdo artal hifos.Eenans que ftre comiat : e anaffen . E nos manam & null
nos nos armaſſem hauien pies los farrahins hom nře no romāgues enla vila e qns fegui -
1
a miquel garces e avn afe qui leuaua lo lit de fen: e no exim dela vila fino nos e do po comet
A
don éxemě de foceste aço fon quat nos faem eperepalafi .E quant haguem paffat riu de
aturardo po comell: e quat nos fom a cauall millars véch vn ballefter corrët e vechaca/
on caualler qui tenia lo penode do pocomell uall ab fon perput veftit e fon capell de ferre
tenia lo ales nŕes fpatles:edix li dofortũy lo al cap e fa ballefta parada edirpe palafi : veg
peçde fadaua:don baueca metets lo penoda vn caualcat q ve coret : e nos edo pocomell
uat loreye nol tingats ales fpatles . Eel ca volguem exir vers ell:e pe palaſi dir yo hieri
ualler mes dauāt nos lo peno : e dixdoferrã reqno es per a vos: eaturam nos e ell dema
pereçde pina ells fon molts e vos fots aq ab nali com vens axi corrent e ab la balleſta pa
pochs aqui no ha als fino qns metam deuār rada com fi tirarvolies a nos: e el dipr:fenyor
emupreqftorcre no pufca troqns puſcam re mort fom:edemanam li q havia e ell dir:auen

cullir alpuig.Edirem nos:do ferrã peçnou lop hauiadat falt al comanador de opera al
fare qhanc no fugimi fe fugir : ans vos dich puiardeça el grau e q hauia pres lo comana
q çoqdeus me volra donar açi ho haure ab boz.Edirem nos:eres tu ab lo comanado::e
ells.Enos ftiguem en vna mota e ells girarë ell dir senyor hoc:e tu golauesvenir aq fiton 1

fe dues vegades pervenir aſcometre e novol fenyor era pies e vens abla ballefta parada
nre fenyor q vingueffen a nos: aripartim nos vers nos: mesvalia q tiraffes als farrabins
edeye alcuns quat açofopartitbe acappe qa nos:e dixem li bacallar pudent cō podies
vn mes qdon artal ſabia q nos hi erem:è ha ton fenyor defemparar a tu ia exiries de pre✅
uia redat q no vingueffen a nose aço fono fo fifoffes pres per.cl.fol's oper.cc.e has lo
res q miql garces qfo pres no era a ell végut defemparat en camp: pchrift hac tamala co
encara ne nos no hauiem fenyera ne penono fa no faift.defcaualca Ol cauall: e ell dir seyoz
ftreans pogues conexer fino aqll de dō pero perqdefcaualcare e nos direm : pço que has
comell:e puys quat aço fo paffat creu q miql Feyt:e tolguem li lo cauall e lo perpute el ca
garces los dix q nos erem aqui:e entát veere pello ferre e la ballefta e no li lexam finovna
venirdō bñt dentéça e meteré fe per lo liuar gonella e věchfen a peu apres nos.
e el figueral de vall de fego e anaue ſen a pas Quat haguemanat vn miller de
vers almenara:e nosfom pagats quant los partlo riufperam la companyia:e
ne veem anar: e en tat com ells coméçauende quat fo aqui aiuftada paffam tots
anarvenchdōbit e dixem li q anas ab nos e aiuftadamét envna lo grau e alber
dir qu fauriade grat:eqnos partiriadenos gam que la era ſcur a opeſa e aduyem de bor
troaburriana aptal hoia: e cuydam nosāns riana carnepa e vite meiam e puys gitā nos
exiffen ala rapita e no exiren.Equant fom a edorim tro al bon mati: e al matí boim mif
burriana dix nos do po comell a mējaffem e fa ql ſpital tenia lauo:s aqll loch:e ağlldia as
nam nofen a vlldecona e altre dia entram en
arepofaffem aqui p tot aqll dia: edirem adō
pocomell:don po comell no es maneradar/ tortosa e gitam quefties per lesviles darago
mes aptal car per repofar pt hom molt ales ede catalunya:e manam lauozs a tots los bo
vegades ne ia feqs deiga vos nohic menia mens qui tenten feu per nos:e ales ciutatsq
rem ne hic beurem efta nit tro a opela. E ell foffen al pafcoz ab oft qnos menauem ſobre
dix perqno:per aqſta raho dixem nos á fi erë valencia :e fempre mantinent entram en aras
los farrabins eftanit entrenuptada al grau go.Ỹ quát fomafaragoçaveck nos confer
do pela paffats tots nos afollarien edeftro rando e do blafcodalago e do exeme durrea:
birien .É encarano poden eer paffats qs fië edõ rodrigo liçana edo pocomelledon gar
mesos denant nos e paſſem eſta nit a dospela cíaromeu e do peroferradeçde çagra e exi
e aqui puys pofarem e daquienant pozem a ren nos a manera de cozt iatlia que nos no la
nar feguramét: edo berenguer tom fen eſta baguellem manada . CV tots a hamen ftat
nit entrenuytada eno tembia res no fabrā en çaragoça be.viij.dies o mes vēch noS MIF
De valencia

fatge qdon bit.B. dentëça era mort e els ri -negues lo pefar qy hauië.E tots fozë aq e me
chs homes faberen ho abās q nos ho labelle tem nos en vna cabra e pgam los e manālos
eacordaren fe q tots vingueffen dauant nos qns cöfellaffen eğns donaffen aiuda com fa
eğns dixeffen la mort de dō bñt.B.pço ý nos rié aytal fet tagrã com aqft/e dixerē qs tira
foffem mils acordats enlo fet del puig de fca rié a vnapt eqhaurie lur cöfelle puys aven
maria com ho fariem pus ell era mozt. Eués drie benat nos ensdirié lur cõfeil :e nos dixé

guerē nos tots trifts dnāt nos/e dixeré tots los qnols calia tirar nos/mas pus ells ho
los richs homes a don ferrado qns moſtras volien q anos playa : e anaren fe acordar è a
laparaula eqns moftras la mort de don bit cap de vna hora tomaré a nos edixeré adon
B.enos coneguem enles cares olls q auols blafco dalago q dires ço q hamié acordat pço
noueshaute haudes.Edixem nos qn faeffen com mes fabia ell enlo fet de valen qells car
exir tots los bomésde cafa fino ells e ferran ell haunaftat enfre ells bedos anys otres.E
perez depina e en bit vidal qui era bom faui dō blaſco cōtraſta vna peça q noy voliadir:e
eanaua ab nos/e fabem los ne exir/epuysdō tots diperé en vnaveu q volie q ell dixes :e dif
ferrando começa la paraula pell e per los al dōblafco qdiría ço qbamé acordat avna pt
tres edir nos afi.Senyor totes les cofes del edir. Senyor aqft es el acord en q tots ha
mon a feytes nŕe fenyõz e les deffa quát a ell uem vift e péfat ehaué a guardar la vřa azia
plau/e ara nos fom teguts a vos de totares E no tāfolamēt la vía azina mas la meffioq

qvře prou fia eplauriens molt ede neguem pugats fer en retenir aqllpuig:e veem a vos
barcha a vos vingues nos pefaria/ per qha nohauets aqlla rumaq pvostāgrā meffio
uem vries noues haudes en que vos poners com bauets começada pufcats acabar/efe/
menys cabar fi toft noy pzeniets cōfell/ e les gōs ço q a nos fembla tendrie p bo qvos ma
noues nospelen molt pell qui ho valia e per naffets venir vra copanya e altre tps pouets
vos.Femvos faber qöö brit.B. dentéça es hauer mils aguilat de conqrir valeñ e de pen
mortse açofabem nos pcert/ep co com ell te dreq ara no bauers: jon mesvoscoftara a
made vostan gran cola e tan hōzada en frō qll logar fi bo cap nodeuia fer/pijoz es anos
tera mefter es qhi prenats confell. ea vos:e a tot aço pozets reuenirvos a enātp
Quat nos boim les paules fon ne në valëcia e pedrets la ab la volētat o deu . É
molt torbats enols poguem refpo eftes paules finades dix dō ferrando.ſenyor
1
dre buna peçap la gra dolo: q ha mébze? änt começam aço del puig q po dirā
uiem delafua mozt/e înt vna peça nou poniets acabar: eqgra meffio fepets en
!
baguem ftat efforçam nosde refpodre a ells bades : eenlo cöfell q vos fots do blafco fom
edirem los ari la mort 8 dō būt.B.nos pela nosaltrestots.Enos volguéfaber Ols altres
molt p moltes rahons /la primera perço com fi eré en aqll cofell: e ato:garen tots a fi eren.
nos tocaua de parenteſchqera nfe oncle per TE refponem los nos q no cuydauem bauer
part de nfa mareehauiem li comanat tā car aytal cofell olls:e ço q feyem era p Fuici de⁹

loch com aqft era a nos del puig q per aqll fe eq feyem cofa ábác nŕe linatge no þauiafey

pot pendre valen e lo regne:e pefans encara ta:e qp la mort de dobit. B.qui era vn rich

paltra rabo mesa per tot aço q dit hauem p hom nře eqbauia véçut en lo cap lopoder l
çocom la fua pfona erabona e leyal è qns ba reyde valencia: eq hauiem acabadala maioz

ula moltgran coz de Fuir/e kuin à deu é a nos partida ol fet/på loregne fe podia guapar :e
es mort en aqſt ſeruici/po conoztam nos ay fip la mort de dobit. 25. yo dfempas lo puig
tát dell q la fua aia fegons q tot bon rpia deu dirié q tot lo pu hauta ell & retenir aqll logaz
creure ira en bō logar/mas yo fon toibat per e totavia moftrareyo qla miavalo: es aytal
les paraules e p lahoyda dela ſua mort e elta que no fi femblara la mot d don bernat ne fi

nuyt nopozia veer ne étédre p lo pefar án þa moně.iiij.o.v.aptals com era ell . Efaçvos
uem mas o ma ala miſſa matial venits denat faber q aquell logar no fera desamparat ans
nos e hauré cōfell abvos enféps com hofaré guanyare valen ab aqll logar e totala altra
daqll logar/e tots dixere & deyem beeq ferie terra defpuys.E nengun dels richs homens
onat nos: e nos al mati boym nřa miſſa é nřa no atorga a aquell confell que nosdirem fino

cala qnovolie exir de forap fo


ço qlaget no co ferrapereç de pina e en bñtvidal e aqfts you
Conquefta

gofaren bir denan clls mas a vna part/ emas fabziets vos dar penitècia q vn capella q noy
nam a tots axi com eren aqui q al pafco: fof fabua reste ell dir yous dire på men vullyo
fen ab nos /que nos anam noſen matinent al anar pus de.lr.cauallers e de homés hōirats
puig e conotarem noftres cōpanyes tro que dels millors daqft loch ha parlat ab mie die
les öfts vingueffen al puig/ e ab cauallers de qfen ira de día ode nit ant à vos ne anets.E
nra maynada troa..anam nofen al puig/e nos dixem li aço es gra marauella qells han
don exemědurrea ana ab nos e manam alfill vençuda la batalla: e q nos los haia elmenats
dedon bit..qui hauia nom Buillem den los caualls abauten pduts e als dariem lurs
tença q vingues ab nose podía hauer dedeu ops.com nos pode vn pochfofrir tro al pay
tro a.ri.anys: equant fom lla trobam desco fco: qnoy ha finodos meses e nos vedrem aq
notats adon berenguer een..aguilo e co abnfa oft e irem affetjar valen/fapiats q fet
panyes quey hauía del ſpital e del temple es eslo viafors q li vos vos ne anats vafen ells
calatraua educes e trobam quel tenien en fa per q fapiats qyo noy romadreqnovull mo
tabut ſperāts manament de nos como ho fa rir troq deus ho vulla fi guardar men puch.
rien:eños conoztam los de nña paraula/edi enosdírez anatsvos ne:é nos tota efta nupt
xem los que no felpauentaffen per lur ſenyoz acordar nos nemeretrem volem repoſta al
qui era mot : car nos los feriem fenyoreğls matie anaffen elexans en gra penfament car
fariem allo e mes qell los feya en lur bee en femblaués obra d'aranya q tat hi hagueffem
lur prou : e faem foterrar don bit..entro mes e qu pdeffez en vna poca de hoza eqata
quel pogueffen leuar a efcarp hon ellhauiap grans piechs e a tan gra bono? o hagueffem
mefa lafua fepultura.
retegut eq ara ho defemparaffem nose tots
L'altredia mati hoida lamiſſa en los cauallers molt nofen feria végut grå dan
uiam p en guillen dentença fon fill egran mal ab la onta mefclada. Tabtant
que era allt ab nos e fabem loca anam nos gitar e no volguem deſcobur les
ualler e donam li tota la terra que paules a null bom qfos abnos : eiaqfos en
fon pare tenia per nos.Eels cauallers els al teps de ianer q fagrafret contomam nos la
tres à veeren q nos nos capteniem be del fill nuyt pus 8.C.vegades elo lit delavna pte d
edels caualler's qui romafos eren ablo pare laltra efuaue tabe com fi foffez en bay: e qnt

grabiren nos ho molt épiegaré a nře senyor baguem molt pélat adomim nos pllaflat de
que ell nosdonas bona vida per lo bon exìm vellar qhauiem feyt Eänt venchentre mija

pli que hauiem feyt del fill/e 3 retenir aquell nuyt e lalba nos nos defptam e toma en nŕe
logar. & quant aqita cofa haguem ari pofa/ péfamët epéfam nos á þaшem a fer abmala
da els haguem lerat confellper a lur deſpeſa gent car al mō no hata fobier poble com fon
troal pafco quenosvinguellem ab nĩa hoſt cauallers e qnt nosne foffem partits noha
enosvolguem q fos capdela companya don urieogonya de éblarfe de nit e o dia e qanaf
bigfdentença pus don bñt..era mort. E fen a burriana on no ha fino fet legues : e q el

ells qfaberen que nos nofen volien anar els Isfen epiffen pla terra á baué nos ja conqſta
vns ab los altres acordaréfe e parlaučavna pochs o molts ca anar fen volgueffen car fer
part quefen irien la maio: partida delsdel ho podrie méys o reguart/e pefam nos q ab
puig los vns perfazendés que hauten a fer aiuda de desedela fua mare bautem conqſt d
tortola tro a burriana e fi aqllloch fedeſem
en lur terra e els altres per ocafions males q
trobaué q no ſi voltë aturar. Ede tot açò no pas es pdia q aris pdria laltre logar q bauie

fabiem res nos e hauia hi dos frares pieyca guayat/pqnspéfamq al mati folfez ala ſgle
dois p penitécia donar eppeycarp nom fra ya de ſca maria/ e manam cöfell als cauallers
re peredeleyda e vn altre e vegereſen a nos ea tots los altres e Emana a frare pe fivolia

edit frare peq volia parlar ab nos avna pt qlne tigueffem fecret 8 ço q dit nos hauia ans
edir nos qten volia ab nos anar e q noy ro qparlaffem ab ells/e ell dir q no ans li plabia
madria:e nos dixem per qus envolets anar q qlne ofcobriffem . E qnt tots foze aiuitats d
molt hicfots neceffari/vna p prebicar los/al nāt nos direm los.Barōs be conexé e creem
traqfi algu hivenia a hora dla mort mils los qvos fabets e tots aquells qui en fpanya ſou
De valencia

la grangraq nfe fenyo: nos ha feta al noftre méjat e caualca e la pluta eraja ceffada e feya
·
jouétdel fet de mallorques e Öles altres illes tantade mar plo vet qui era a exelocha änt
edaço que hauem conqueſt de tortola a ença les vnes marsvenie fobiel caftell o paniſcola
erofaltres fots aqui aiuftats p feruir de des llavers lo grau 8 toztofa q pafaué blaltra pt
enos ara frare pere 8 leyda parla efta nit ab del caftell: e änt les altres vente de prde ope
nos edix nos q la maio: partida de vosaltres fa paffauen aytabe dela gt öl caftellfobre la a
fen volien anar fi nos nofen anaffem: e mara, reña:e anam noſen: e laygua era baxada övll
uellam nofen q la nŕa anada cuydauem fer a decona eno molt : e paffam mēys de nadar e
prou devosaltres e dela nŕa cõqſta/mas pus laygua era encara grâdeta qdonaua tro ales
entenem q la noftra anada pela avofaltres le tales dla fella als caualls: etrobam ad la rey

uam nos en peus e direm . Pos prometem a na edoferrado:e ells ia la paula q nos hauie
quí a deu e al altar qui es dla fua mare q nos dita als richs homes e als cauallers del puig
nopaffarez terol ne lo riu de totofa tro que e parlam abla reyna e abdon ferrãdo a vna
valencia baiam prefa. Enuiam per la regina predirem los la manera q nos hauiem feyta
nra muller e per noftra filla quí es araregis al puig pço co los cauallers fenvolien tomar
na de caftella que vengué perço que entenats tots finos ptiffem daqui en aqll téps e en aql
que maior volĕtat hic auem de aturar ede co la fabo : eant nos entenem la lur volentat ia
querir aqft regne que fia feruicide deu. fos q nols calia tébze res p labatalla á bauié
Quant ells hoiré aqueftanía pa vēçuda enos qls hauiem īmeats los caualls
raula noy hac algu enla efgleya q qhaute pduts e als lexauem puā mējar per
nos pregues a plozar e nos ab ells tot aço novolie romanir en aqll loch nesdo
Edirem los araus conotats que naué marauella öl mal ftar quey feye. Epço
nons partrem daqui troq la ciutat de valen com aqll loc era a nos tá fort affenyalat obo
ciabaiam prefa.Eells ptire fen tots alegres na obra qy bautem feyta e qs deffariapauo
epagats del bon mejardeles paraules qnos lea ep flaqa fino la faeffem pqtemez dues co
loshauiem dites . Éaqftes paraulesdites e fes/la vnaqa deu no pefas q ço q nos hauem
ells prits de nos enuiam fempre nřes miffat feyt be nou afollaffem /laltra bgonya daqst
gers ala reyna ávingues a tortola a don fer mōqns pozia hom blaſmar dient veritat.
X
rando nre once q vingues ab ella :e nos eſti/ CE fobie aço refpos do ferrado nŕeonclee
1 dirqmolt le mauauellaua daqft péfamét que
guem enlo puigdefpuys q aqfta cola los ditë
bep.rv.ioins epuys anam nofen ales parti noshauiem feyt qnt lavoliem metre en obra
desde panifcola/car novolíem paſſar ebro p car pédre valècia era gra cofa e volíem fer ço
les paraules q nos los auiem dites.CE aqll qanc nŕe linaje no poch acabar:e q nos no en
dia q nos hauiem donat ala reyna á fos éto? traffem en nřes regnes pus tā grácoſa volié
tola e donferrado ab ella enuiarē nos miffat fer:e áno pogueffem plar ab nřes homés ne
geal lochde paniſcola q erë en tortofa : enos ells ab nos qfería cofa á fer nos pozia q tan
enuiam los miffatge a péfaffen de venir en pa gra cofa nos pot api acabar. E la reynaator
nifcola:car nos no podiem paffar cbzo per la ga ço qell hauia dit car amdos ſe ereaţiacoz
couinéça qfeyta hautem als cauallers & eren dats qu direffè.e nos veem la lur volētat qls
al purge ant ferie ab nos les diriem la cou plabia q entraffem en cataluya e en arago.E
neca pql rao la bauiem feyta . E qnt ells exi ptor aço á ells nos diceré no ofempain lo bo
ren de totofap venir a nos věchlos grã plu propofita nos hamé:e dixé los q nos veniem
bel fet e fabiem les cofes arico les hauem vi
262e53

jae plochtat en aqlla fabo que qnt volguere


paffar lo riu o vlldecona nol poguerë paffar ftes e hoides e ells nou ſabië.E dixem los dō
fino vn caualler à paffa vn cauall nadāt: e di ferrado co poziez nos pedre valecia e ql puig
peren li ans & paffas q vingues a nos a panif fos olempat ans q nos afſetiaſſem valecia ne
cola e qns faes faber q la reyna era véguda e ço q ells ha febrat pogueffe recullir:car finos
bō ferrãdo a vlldecoa e q no podíë paffar lo entraué en cataluga ne en arago ans qnosha
ríu ab les dones e ğls manaffem q farië.e nos gueffem deliurat ab nřes homes dço à mettr
dixem al miſſatge & nos iriem la : e hauiem ia Hikia ne ells ab nos certes haurie cullitlu r pa
Cij
Conquefta
12

ban fembzat:car valencia e el regne es molt da enla ciutatde valencia. E nos quat hom
tëpiadaterra : enos aptal vila com valencia la paraula tinguem la per bona en nfe corep
aconquerir per fam la hauiem a conquerira bella:eğera gra cofa ço quens donaua: mas

no als donem efpay å puſqué hauer pa ne co direm liqns hi penſaríem e estiguemvnagrā


duyt ne focos de algúa pt:e aço es lo millo? peçapelant apoguera bombauer anat vna

cofell qnos pulcam hauer p pendre valencia milla de terra:e puys direm li. Ferrado diez
be fabeme creem qvos nos cercaríets noftré
Encara alshauem promes que nopaffarem
ebzone terol troq valencia fia prefa :e nŕaco prou enŕa honor /mas aqfta cola es aptal q
uinécia nos no podem trencar: eab la aiuda nofariem res per aqfta rabo:car nos fomve
dedeu e ab aqlls qui tenen nřesfeus en cata guts a hora e a punta podem bauervalencia

lunyae honois en arago : e larchabifbe e els e ari haurem la gallina e puys los polls, e ell
bifbes quins prometeren aiuda quant faem marauellas efenyas edir q fort femarauella

lo acord en muntço ens trobam quels hauez ua:car aqſta coſa rebujauem: car fi aqfta co

enuiat adir qnsvinguen aiudar ço quens ha fa e aqft pleyt fos végut en téps de nostre pa

SNÝSEBEBE
promes.e ab la volentat o deu tant hi haurë reedenŕeaui ells faltaren e ballaren de tan

nos feyt änt vosaltres vēdrets q apparellat granbonauentura com los fora efdeuēguda

ferade pedrevalecia e guardar lofem be ans eaxi tomaffen ali albata que no poch acabar

qvosaltresvingats q ia formét ne ozdi nopo ço perque era vengut.


ran bauer fegat:ans ferets vosaltres véguts seltat enlo puig véchnos mif
ecomanam vos a deu e penſats de venir á la fage o almenara dlalfaqui e o vn
www

SOB
taula trobarets parada.E ell e la reyna vees altre farrabi que hi era molt pode
ren q daltramét nos podia fer pregaren nos ros qfi ells podien parlar abnos

D.
B
Z
I
G
*
als donaffem cartes algunes qis tenrié prou ells nos rédrië almenara . Enos fom molt
enos faem bo e do ferrado tomaffe.Enos e alegres 8 aqll miffatge:e caualcam laltredia

la reyna paffam al mati laygua q era barada matí en maniera com quivol anar a burriana
etomam nofeně dos dies a burriana elexam e parlam a quells dos ediferen nos å parlay
ta reyna aqui e tomam en laltredia al puig: e rien ab la aljama e q dzeçarien com nos poně
los del puig hagueren gran plaer dela noftra hauer aqul loch.Enos anam a burriana p ve
véguda:e perço com nos mébra tant bedells er la reyna e q la acono2taffem perço comera
Sabe zaen qnos aqſta coſa hauië venguda ala frontera e que fos be alegre. E
tant en coz efabeq baшjëfeyta ve laltre dia exim 8 burriana e paffam per alme

nir nra muller bague gran pabo?: nara e enuiam miffatge a aqlls dos q exiffè a
e enuía ali albata adon ferrando nos:e exiren hi tantoft com veeren nře peno
diez e qlfaes iurar sobre la ley & nol descobris e pregam los quens donaffen dia änt nos po
E quant bohacfeyt ferrado diez věcha nos drien rendre almenara :edixeren ells que tal
edir nos que volia parlar ab nos de fecretde caftellera almenara queper loferuey qells
gran noftre piou . É quant nos hoim açotri nos farien gran be los deuriem fer:pertal co
am nos avna part a vna cafa é q nos lahiem los altres mozosdela terra hoiffen qnos ha
edir nos qu tingueffem fecret. edirem linos utem almēaraq tota la terraſe retes a noso
pusvos nos dehits q es noftre prou enŕaho terol étro a toztofa . E nos dixem å meſter es
no: raho es queho tingam ſecret.edirlo ma raq ells fe cuytaffé pumers q los altres/q al
102 guany vos vee el maioz honrament qanc tres caftells nos parlauen pleyt de rendre fe
novenchahom de nfe linatge que zahen ma è fi ells hauten lauétatge dels altres que axi
#
enuiat miffatge per ali albata em feu iura fo haurien ells maio: be de nos per lo bon co
bzels fants euágelis que nou descobris finoa mençament que ells haurie feyt. Edemana
vos edit medept del qaço vos tendria qus ren nos qlsheretaffem a cadahu opart çoá
daria tots los caftells qns fon 8 guadaluíar bauten en almenara de tres iouades de terra
entro ato:tofa ede totola tro a terol: equs cafcu te quen donaffez a parents lurs quiha
Faría vn alcaçer ala caydia :e darvos ha tots uriedada en aqueftfet lur auuda trenta toua
anys del mō part açodeu milia beſantsdere deseq totes aqſtes iouades fien deles algue
De valencia.

besçofonde aquells quibauten defemparat ftranys ab ells: e dixeren nos tots los farra
lo logar qui fen eren fuytse als donaffen.cc. ynsdela vila e del termequi eren aqui quens
vaques e.AD: entre ouelles e cabres e quels řetrié les tores ab dues elalbacar Ol caftell
veſtiſſen dedrap de grana.pl.de lurs parents eq ells combatrien ab nos en vna e follem
daquells qui ferien ab ells enlo fet:e donal fegurs quels pendziem.CUbtāt nos los liu
fem a aquests dos fengles rocins qui anaffen ram lobeftiar edirem los q al matí quât nos ,
en compte de canallers. CE quat nos hoim haurić liurat lo caftell & anaffen ab nos a bu
aço que ells nosdicere nos plách molteatoz rriana per la roba e als fariem complimet ♂
gam bo cardiuvn eximpli quehi ha antich: tot lalge era la vespre. e pujamdins lalbacar
nodona co quedol no pien çoquevol : abtat nos ab.rr.cauallers qui vengueren ab nose
pregam los quens daffen dia quat aquefta co ab noftres escuders eliurarenos vna casa &
fa poziem complir: edixeren nos q parlarien era mesquita q era tan prop di caftella ab pe
W ab lurs amichs priuadamēt primer e que ens dres grans reuenido:es nos tirauen :fiq nes
dreçarien lo fet en tal manera que dins buyt gu non golaua exir de fora per fer fazenda p
dies ells nos farien faber lodía enlo qual vin paoz deles pedres a tirauen.E quantvich al
# gueffem . CEfobre aço nos partim dells:e mati q era el dia clar enuíam Bfocados caua
dauant lo caftell dalmenara a vista daquells ller's guarnits qui exiren fora daquella cafa e
qui hauien parlat ab nos qui eren enla cofta demanaren quiera en aqll caftell per fenyo?:
prenguem vna grua aricom nos volíem ques e dixeren ells ql farić exir eq parlaria ab ells
prefes alta e beprefa: e nos fom dels primers Edixeren aqlls dos cauallers p nos ,diU VOS
corredors qui hanc hi foze e no leram octure loreygell es aqui e maneus dedues cofes
4
la grua ans la tolguem als falcōs é fez los pe triets la vna äl mes amets / q ſius volets ell
per en gallina:e enuiam la grua tota viua à a vosdaradel feu en tal manera que vos hode
quells dos ab qui nos bauiem parlat noftre uets be pēdre:e fi aço no volets e volets ines
pleyt.Eembiam los adir que per estrena dal la mort q la vida apparellats vos car ades
menara menjaffen lag. " ate que nos lals en vos pendra ans 8 terça.Efobie açodixloſe
EE

uíauem tota viua perço car fabiem lur coſtu nyor del caftell que volia plar ab nos . cerim
ma q no lavolien mota:e ells agueren negra defoza ab nostres fcuts eab nřes capells de
6502933632que24

alegría:e dixeren anoftremiffarge ala ozella ferre pertal anons pogueffen fer alcuna tra
Digats al rey que ajabon coz que ço quedefi hício:e dixem li aqués volia qnos erem aqui
E
ja dalmenara veura en bzeu.Enos fom molt è ell dir quebens conexía mas voliafaber pes
pagats de ço quens enuiaren a dir: etomam certfinos hierem de cert: e pus nos bi erem
nofen la nuyt al puig: e albuyten ion enuiaré quens volia dir com ell era en aquell castell p
nos vn farray cubertamét que entraenla oft Jahen reydevalencia e era cayaller e conexia
de nit ab vna carta qués aportadels mozos beadnos nos pozia defendre:car los farra
qui hauien parlat ab nos:e dya la carta que hins eren ab nos eq ab lo noftrepoder be po
vingueffem a almenara quant nos voldziem rien forçar locaftell:mas pregans que pus ell
que acabat era ço quens hauté dít :enosāls nos retia lo caftell qli faeffen be a ell e aqlls
adureffem vna partida o plus de ço quepios qui eren en aqll loch: e nos dixem que ho farie
mes los bautem p al bestiar.Eenos haguem de grat e ques aparellas de exir e quevigues
deles vaques dela oft quebauiem aduytes 8 a nos edar li hiem vna cola conuiñent. É ell
caualcada e cabres be.dcc.e.cc.vaques e ma
respos queu fariate vench a nos e demanans
naman pere ramo de totofa qui era enla oft que a ell'e vn feu parët quey hauia qnels dos
ebaula on obrado en burrianade draps: e a naffem dos caualls /car los caualls q ell has
treso quatredaltres qui ni hauien aytan be uia/menjats los hamia aqui per deffendre lo
dels quals podiem apunatex pēdre la roba d caftell ofon fenyor : e quels donallem que ve
lurs obiados com delfeu que vingueffen ab, ftir a aqlla companya q hi hauia e ſempre do
nos e anam almenara e trobam tots los far nam lidos caualls e enuiaz a burriana ange
rayns leuat lalcayt ol castello qual tenia per ramon per la roba da quells dela vila qell p
zahen en quepodía tenir tro a .rr. homens nos los complis la roba quels hamiez adare
Cu
2
Conquefta

sriſempredemantinent haguem lo caftell. que foffen pus alegres del méiar edel vique
Btant enuiam alareynados ca/ beurie:ebonam los ouelles e cabzestro.D

uallers apenfas devenir qurefer.ele:vaqs e a veltir a.xxx.edonam los.iij.


nyoznos haua fepta tanta 8 gra rocins e faem los cartes dela lur ley que tine
A
e de merceans hama donat loca gueffen e de totes les coftums art com folien
ftell dalmenara e que mils eftaria allığa bur hauer en téps defarrayns e quens donaſſen
riana e pus afaut. Eella quat li venchlo mis nra dietura apicom feyen al rey lur:e ells di
fatge hauta adobat fon menjar edir q quant xeren quils daría aço:e nos direm als ho da
bagues memat qy vendría: e aço eraen téps riem dins tres diese q non lexaffen rendre
de grefmate dixeren los cauallers lo rey vos los caftells qnos los prometiem qari bo atë
manaqvingats qell ha apparellat de méjar driem: e ells cregueren nofen : e no hauta ab
eqmilse pus alegrament méjarets lla ab ell nosfinodon ladro e nou cauallers. Ediceré
qno faria aqui.eella qnt boboi lexa fon më nos losfarrayns qns acoftaffem als caftells
jar efperam la troqvench/e eri ala cofta del eretrien los. Abtant metem nos enla car
peu pel caftellenos e ella molt alegramét ens rera abells e exiren nos rebre al peu del puig
tram dins lo caftell eab gra alegria menjam. be.cc.farrayns ab gran alegria: e lexaren les
CEquất venchal altrediavéch nos miffat Lances tantoft com fozen denant nos je dels
geburoedenules e de castre q filsvolíem fer nou cauallers qui eren ab nos enuiam nelos
be qns rédrien los caftells pus almenara ha viij.laffus:e nos romanguem lajus abdon la
uiem qbe conerien qnře senyor volia q nos drocabtots aquells altres farrayns. Eänt

bagueffem la terra : edixem lus a vingueffen lontepeno fo fus alt en lalcacer pujam laffus
en bonavétura:e nos exir los hiem a vna toz eper la cofta a enfus putauen ab nos los far
raqui es fozcada on fe parter lo terme dal / rayns:edixem los efperat nos aqui queades
menara eduro/ ees corra almenaraprop de Fem ab vos:e prefem nie caftell elexam bino
larapitala qual hauta nom macofa en téps ftres homens e puys deuallam nofen e anam
de farrayns eno voliem dardia als caftells nofen a burriana e haguem aqll bestiar quels
tots enhuq no voliez y la hu ſabes lo plet ol bauiem promes e aquelles caualcadureseaq
altre . Editem als duroq exiriem a hozade lla roba edonam los ho.eacabam tot açoen
tercía a ells altre dia:e donam dia als nules laltre dia que no eſpam lo terç:e embiam los

al tercer dia q los exiríem al figueral qui esfo neabaytant. Cuysanam nos veer aba
bzemacofae es delur terme eq aqui fariem quells de nules e leuam nře dinar: e elsfarra
ab cada bunře plet : e qy exiffen de calcuna de yns meniaren ab nos q no voliem parlar ab
les aljames.x.vells dels millors e dispus po ells tro quefoffen calfats be del meniar e del
derolos quey foffen.& qnt parlauem ab los vi.E quant baguem métat faem nfes cartes
vns los altres noy eren: e manam als de ca ebonam los.AD.étre ouelles e cabrese.l.va
"
ftro que romagueffen aqui ab nose q fariem ques e a veftir avint edues caualcaduresea
aqui lur plet/ e fem lur plet ab ells per quati nam nofe ab ells al caftell:e fempre mantinët
tat douelles e de cabies/e q veſtiffem.v.vells reteren los:elexam hi noftres alcayts enřes
eals donaffem dos caualcadures e atorgam homens e metem verles en calcu dels caftells
los lur ley e lurs franges axí com en tips ho Eanans que nos partiffem de almenara re
folien hauer de farrayns:edonam los.v.fcu teren nos alfandechſempre en laltre día, cha
dersnřes acauall gls fabellen emparare .. guem aqits cinch caftells guanyats e anam
homens a peu .E quat venchaltre dia faem nofen al puighon eranoftra companya: e ba

leuar.v.moltose.rr.gallines: e anam nofen gueren gran e bella alegría ab nos per lagra
abnfepae ab nře vi alatora focada api cō cía quedeus nos bauia fet.
bauiem promes als duxo. & quát nos hagué Os ftant aqal puig tinguem bi la

ftat vna peça ells végeren: enos baguem los qrefma : ela reyna těch la greima
retengutsdos moltons vius.e.v.gallines ab en almenaratro ala pafcha: enos
L 1
ques dinaffen ab nos:e ari comvengueren no anam tenirla pafcha ab ella e paf
volguem parlar ab ells troqfoffem dinats e fada la paſcha véguem nos ne ab ella éfemps
Devalencia.

alpuig: eſempre al tercer día de pafchavéch rayns & anaué entrenos e valencia fi porten
nos miffatge vn farrabi de paterna cuberta pendreres pela ofte feyem be guardar nres
ment ab cartes de tota laljama quenretrien cauallers q no anaffe a frau troq labeffen la
lavila e lo caftell : e vechnofen altredebetera terra. E quant vench altredia ans dalba
edebulla quesretrien aytambe:enos direm menysde fabuda o nos los almugaues eels
losqiriem la e quat bi foffem que foffen apa Fuets anarëpëdre ruçafa q es a dos trets de
rellats de retre los caftells equels obferua/ deballefta prop dela vila: e nos lauo:s hauić
riemlur lepetotes les coftumes q bauien en mal als vilse nols podié obrir méys daygus
téps de farrayns eqls fariem grabe .Eänt caldaals nos lauauem :e dixeren nos q almu
vench al quart dia fegons que nos bhauiem la gaues ehomes de peu fen erë anats apendre
emps fom la be ab.c.cauallers e lareyna fo pofada a ruçaffaq bauté pla.c vench nuch &
abnoste exiren a nos tots los farrayns eles fullalar maeftre del espital a nos edir nos a
farraynes ab gran alegria: edirem los quels comadats q faça a tots fen fo anats apedre

fariem be e quels enfranquiriemg dos anys alberchs a ruçaffa . Enosdirez armënřes ca
per lo mal qbaute pres. e ells faere a beu gra ualls eab nres fenyeres ofplegades anem los
cies deles bões paraules quels hautem dites acorrer fino tos fon morts.edir ell fia fegtlo
cobziren nos les portes e entram dins e lexa vrecomādamēt . Eentat armainnostotse

aquila reyna ab cauallers en tro a.r.en baſti pefam danar vers lalĝria q ha nom ruçaffa: e
mét:e pups haguem betera e bulla e puys to linos nōs cuytaffem tat ovenir tots los qe
nam nofen al puig . ré enlalaría eré morts epfos. E qut nos ent
32535922

Quant fabere los farrayns deva tram en lalqris los farrayns eré en laltre cap
lecia q nos bauiem paterna p vna dela alqria:e en vna plaça qy bauia faem los
des tots aturar.Cabtát věchnos en ramo ça
Sira epolos qui hauiede pumer los
Soobla com tant nos acoftauem a uella comanadoro aliaga e lop remenez Blu

ells.Enos eftant al puig de fancta maria ba ziaediceré nos qpozié retenir be.l.farrayns
fibrocaffem cōtra valencia; e nos direm aho
32212

guem nfe acort q no efperaffem als masque


anaffem affetiar valencia: eera ab nos lo ma volíem veer:e param nos a aquell portellon
eftredel efpital per nom nuch de fullalquer e bom veu valecia:evem estar zahem ab totſō
vn comanador del teple qybama tro a.xx.ca poder de valencia a vna torra que es enla mt
24X2

ualiers:e el comanado: dalcaniz e don rodri tania entre valencia e ruçaffa þon havnes ro
2.93

72 goliçana quep bauia be.xxx.cauallerste el co ques e aiufta fi aygua com plou e eles cequi
manador o calatraua e en daguilo queni cs:la qual torra te ara en ramon riquer e ef
G

bauía tro a xv,e don exemen perezde taraço mam los qhi podiahauer tro a.cccc. homes

BA na cnŕamaynada qui eren abnos e podien a cauall e a peu la maior partida dels bomés
effer troa.cxx.o.crl.cauallers de linatge: E de valencia e a femblat de nos é daquells qui

hamia hi.cl.almugaues e betro a. A.homes ab nos eren a efmam hopoch mesde deu mi
bepeu . Efonfe acord q altre dia bon may ka:e prop nos a vn git de pedra :e ells cullien
timogueffem en nomdenrefenyoz eq anafle en vn fauar les faues de.xxx.tro a.xl. farray

a fetiar valencia; e paſſam a vn pas q nos ha yns :e dixeren nos com aquells poríem auer
uiem ala marjal e anam nofe riba martro al fibi brocauem .enos direm los que maldeye

grau e paffam allt agual.E qnt fom della lay ↑ que brocada hauia vna coftuma qfi hom no
22392

gua nos enfes atzembles a vnescafes q ha premalo lochon bomu brocana que fugint len
uta enla mijanta de valencia e del grau/pero baurien a tomar aquells qui farien la broca
puserem prop del grau devalencia: e faem da:e encara no fabem fi halos camps regats

fermar nres fenyeresenfes tendes e estigué que fiu hauen al tomar que farte los caualls
aquí: ede aquest lochpodia hauer on miller baurien a tomar per los camps e entrar per
.

tro a valencia:e aqui bauiem propofit que ef les cedes epoxien caure alguns e pendre gra
peraffem mes côpanya a vigues darago e de dan:e peruentura fi nos aduyen fuget tro al
catalunya ab que anaffem affetiar valencia . alqueria que hauriem a perdre la alqueria p

Eağll dia veemn cauallers de valencia de fare altra plaça quen haurien tolta panosnole
Conqueſta

creurié daqft cōſell/mas & ala nuyt farié cer hom volgues canar ala barbacada ne al mur
nou pozia hom deffendredeles torres: car lo
car homens de valo? eqns guardarien ſi els
camps eren regats ono/e fi nols bauien res mur venia alli on hom hauria la batalla: ce/

gat que vingueffen anos q tentem per bogs pia mes a enfora que laltre mur delavila. Za
Fabes labrocada: car la merce ddeu prou ha terça qfi la oft fe mudas alaboatella porten
uiem feytlo primer día que foffem poplavi fer los Olavila a cauall pertreyt qui vendría
la albergats dos trets de ballesta . dela mar ala oft: ehauriabom a tenir p guar
TEnos ftiguem armats tot loprimer día q dar la oft tota via cet caualls armats qui fa 27

banc null bom no menja fino ftant en fon ca rien minua ala oft e enuig a aqlls qui tendrić
ualle folamet paevie formatge.E qnt vich la guarda . E enteſa la paraula acordaren ſe
ahora de velpies giraren lo cap losfarrayns tots ala paraula q nos hauem dita e tingue
e ab aytant to naren fen ala vila: epuys nos ren lonoftre cofell per millor. CE fobre aço
defcaualcam eſempie deſguarnim nosemen larchabiſbednarbona qui era bom cozatjos
Lam : equat baguem mējat faem armar.l.caª dix nos pq eftauem aquí com nofeyem algus
vallers qui guaytaffen la oft de nupt.Equat nare.enos direm li qfi fariem q vědríanía
venc al bon mayti q baguem oydes nřes mif oft e combatriem la boatella. Eentant fons

fes los ferrayns no exiren a nos ans nos lexa vengut.j.trebuquet & hauiem fet atortola e
ren repolare estiguem ari be cinch ioms. dos foncuols e faem los parar e tiraren en a
Btant anaue nos vinēt richs ho qlla pt on era la oft : e faem los fer mantells

mensdarago e de catalunya : een qui paffauen tots los ginys en á eftauenbos


los primers venchlarquebisbe de mens guarnits:e entant que aqlls acoltaren
narbonaab.ti.cauallers cab.dc. los mátells a vnes tapies a fon propdel vall
bomés a peu e hauta nom 1.ampell: e ia la e gitaré fufta e fermets en lo vall qui era ple
oft anacrecent e los farrayns eftrengueren daygua e puys paffaren los homens armats
fe en tal manera q no golaue exir ab nos fino ala barbacana tro a tres e dixeren nos a hos
de torneigqbauté ab alguns dela oft e perço mens auia paffat's armats tro a tres ala bar N
no calia guarnir caualls q ells no facoftauen bacana /e no volguem nos creure en lur pas

en tal gula a nos que nos pogueffen aconfe raula e anam hi per ver ço qns deyen.Eänt

guir:eaxi com venien los richs homens e les veem quels homens hi podie ftar a ells nols
ciutats affetiauen valencia tot en tome acos podié gitar fahem bi paſſar dos pichs epica
frauen fe mes ala vila q nofaltres qui de pri rébie facrétres fozats enla barbacana : een

mer erem venguts:e la ciutat q mes fe acofta los dos podié entrar dos homés fort be per
en lalbergada fon barcelona. CE baguem a cada bu.Eeftat aquí enuíam a cilla abvn fo
cord de qual part la affetiariem: car dien los neuol nředos richs homens nřes don pofer
demes qs fes lo fiti ala boatella:e nos dixem rádez oçagra e don exeme durrea e cobateré
contra aquells q açodeyen. En aqft cöfell fo la beper.viij.diese a cap dels.viij.dies rete
⚫larqbifbe de narbona els altres nobles quie ren fe:e api baguerē cilla . E nos faem cauar ·
ren ab nos:e prouam los per rao anola pozi enla barbacana e ells defené quat podié ven
em affettar en tan bon loc com en aqll en que gueré a nos.pij galees e.vi. agzaures del rey

gra erem per tres maneres: la vna ſi es que fi 8 tunez fus entre pum ſō e mija nuyt algraŭ
paraffem los ginys en diet la porta pºleu po de valecia: e vench nos miffatge de nuptde a
rien exir a ells los farrayns emetre foch que qlls qui eftauen al grau a galees hi hauiaven
no farten alli on nos erem: car feria prop ola gudes moltes e q les efmauë de.pij tro en.pv

lur pozta:e car aqft loch es pus luny dela lur E quant nos hohoim þaguerem.l.cauallers
porta no hi goſaran exir:e ara en diet on nos ab caualls armats etroa.cc.peōs e faem los

erem parariem los ginys: e fi els farraynse metre en celada en vna riba lunget dela mar
rien als ginys aconseguir los hiala oftans q entre vnes caues e la riba en ques podiëfort
ells foffe tomats alavila.E lauos nohauta be metre:e caftigam los q no exiffen troq elle
porta dla boatella tro ala perea:laltra car la foffen be en terra e qy eftieffen que no exiffen

vila venía aqui de punta e quat vengues que dela celada tro a poză de mijaterça:e elsfar.
Devalencía.

rayns per reguart Ola celada no exirë. E que los caualls armats enlo deffendiment.
vench ala nuyt faerébe. C:alimares de foch Ultra vegada lacompanya ol archebisbe
enles galeres pço als veeffen los dela vila e denarbona bagueren torneig ab los dedins
tocaren los tábors e elsdela vila faerë ne be è no fabien la coftuma dls farrayns quels fa
BD.enlos murs e tocaré los tabors en fem
Frayns fen fugien per tal quels pogueffen ti
blant que tenté per fengoz lo rey de tuniz.V rar propdela villa. Enos veem que la compa
qnt aqfta algazara baguere feyta nos mana nya depeu fe anegaua perço com ells fugien
als dela oft q en cada vna teda faeffen falles enutaz los miffatgeque nols encalçaffen que
equat vengues que fos efcur les enceneffe fino los farien gradane ells nofenvolguere
totest que mogueffen gran crida : e feu fe en eftar per nře mullatge : e ab temo: q nos ha✈
aqfta manera com ho auiem manat pertal q guem que ni moaren de.xxx.enfus quant los
ells enteneffen á poch pieauem lurvfana e gi farrayns los biocaffen/acoftam nos a ells en
taren los dela oft be.d.falles laius enlovalle vn cauall que caualcauem é faem los tirar.
ells enteneren q nos preauem poc ço que ells Enos quins entomauemab los homens vol
feytbauten e les galees qnols podieë acorer uem nos contra la villa a fguardar losfarra
Cabtant enuiam per la ribera trofus a to yns quehauta la companya gran foza e vn
tola e a tarragona ques guardaffen e q vins ballefter tiranse de part lo capell de fol el ba
gueffen tuftats:e ells faberen hoe noshaute tut donans enlo capablo corell ppoel front
tres galeres entre terragona etotofa e fem edeus qui ho volch no trefpaffa lo tefte eris
J
les armar mantinente les galeres dls farra be ala meytat dela tefta la puntadela fagetas
þíns quanthi hagueren ftat dos iomsana enos abiraquenbaguem donam tal olama
renfen a panifcola e exiren en terra per com/ enla fageta qtrencam la e exiens la fanchper
batre panifcola : ceri ferran pereçoe pina ab la caraenius e abvn mantell de cendat q nos
fos fcuders del caftell q tenia per nosabdeu teniem to:cauem nos la fanch e veniem rient
L
Homens a cauall entre elle don ferrã abones per tal que la hoft no fen efmayas.Eentram
edaltres homens quey hauta venguts : eab nofen en vn repal que nos pofaueme engru
losfarrabins dela vila quils aiudaue fort be rans tota la cara e els vlls/fi qdel vlldela pr
1
vēceren aqlls deles galeres:e moziren nebe, bonerem ferits nons poguem veer be per la
S pvij e la carauana de tortofa que foren, Fri. infladura:e quant la cara nos fon ofinflada
1 vela armaren fet lenys en tal manera q cafcu caualcaz per tota la hoſt per tal q la bolt no
1 fos befconoitada.
dels lenys prenguera vna galea fi facoltas al
f lenye ables tres galees e ab aquells fet lengs tredon pero comelle don exis
végueren tots iuftats fi que les galees ne ha men durrea acordaren feque cō
bateffen la tora que es alapota
gueré ardit e fugiren enols gofaren fperar:e
dela boatella enla carrerade fent
vench nos gran conduyt de pa e de viedeci
vícent:edaço coburen ſe de nos éde tots los
uada e de formatges e fruytes e altres menu
I deries:fi que la boft eratan gran que ala der altres dela boft.y com la bagueren comba
reríabi hauta mil cauallers e.lt. homens de tudavna peça ablo poder quey exi daquells

peu e trobauabi bom tota cosa que bom vol dela vila e ells quis deffenien fort be no la po

gues avédre e a comprar axí com fariahom gueren pendre e bagueren ſen a tomar: enos
1 mvna ciutat fi que apothecaris hi hauía de diren los en mal com podien ells começar tā
3 muntpeller e de leyda quey venien efpeciers: graardit menys de confell de nos edels no
ari com fariahom en vna gran vila can be a bles dela hoft e que eftaua fort be com los ne

malalts com afans.Enos feyem tirar nřes bauia pies tan mal.
8 ginys cafcun dia: e moltes vegades hautem Btant enuíam per los bisbes eg.
tomeig los dela hoft ab los dedins:e broca/ los nobles dla hoft: e acorda nos

des que fifaberen fi quevna vegada perdere que pus começat era que en totes
losfarrayns la exerea/fi que hi entraren dels guifes fe prefes altre dia : e que ar
caualls armats dela hostmes de cent e mori maffen tro a.cc.caualls e tots los ballefters

rebe.xv.dels farrayns alentrar quefaeren delahoft/eal fol exit queyfoffen e ğls comba
Conquefta

tellem e que de tot en totlos piefes hom / eq da de bom fi quels malalts trobauen confell
nofen partis hom tro que follen preſes : cal de apothecaris axi com ſi foffen enla ciutat ☎
fol exit nos fom llae hauta hitroar , farray barchinona o en leyda.
nsapparellatsde deffendrela forrae com Quant vench a enat pp dela veſ
batein lose ells deffenerenſe be e gint a nulls pia fent miquel per.pv. dies en/
homens nos ponen mils deffendre com ells uians miffatge zaben que fi nos li
le deffenien .Abas tant fo lo poder dels bal voliem fer guiar vn farrabiq ba

leftersdela nra part edelespedres quils lan uia nom ali albata que fode panifcola natu
fauen qnengu no podía la ma traure de foza ral quel nos enutaria e q parlaria ab nos. E
que de fageta no fos ferit:eab tot aço no vos nos dixem que molt nos playa que vingues
lien retre la tora nos diét los quela reteffen equel fariem guiar:e quant fo vengut dif co
e vn dağlls dla hoft mes foch ala tora:e înt per ql rey de valen lauia trames é nos dixem
ells veeren lo foch efbafaren fe e dixeren que quey baurien nfe acord e qy reſpōdrien bzeu
ells fe rendrien enos direma nols pendriem ment: epenfam nos qaqftes paraules no erë
a mercepusqnoferen reduts & pumer e cre bones perfaber a nengun bom enla hoft ma
mamlos aqui eprefem la torra e tomam nofé rich bom ne a altre: car molts ne bauia aqui
alaboft . CE quantağfta cola fon fepta noplaya que valen fos prefa:car mes la ama
los de dins hagueren gra temo per aqlla toz uen de farrayns q no que vingues en nře pos
ra quels hauten prefa e faem tirar noftresgi der .Ea enantne poch bom conexer la pio
nys denuyt e o dia:e quant vench a enant be ua: centram ala reyna edirem li aquelles pa
a capde vn mes paflat onfarrabi mercader raules que ali albara nos bauia dites eq axi
exinos a falua fe/ ecopangaden Ramo big eranoftre penfament fi a ella bo li femblauas
bager trobaren lo e leual lo hu enles anques eq la pregauem eli manauem q null hom dia
del cauall evench denāt nos edir nos noues bolt fino ta folamet nos e el millatge qui era
dezaberey de valencia com feya fes fazenes tracmany noufabes e elladeya que li plabien
ne qual era fon confell:e dix nos a tres cofes molt lesparaules que li mostrauem :e que en
hibauten dat gran defconot la vnadeles ga la nra bonoz e enlo noftre be nulla renoy ba

lees del reyde tunez a tan pochli hamiem pro uía tan gran part com ella. Efideus nos a/
fitat la fegona de aqlla toira q li bauiem fey maua nens bonraua q li ho grahia:car la ef
ta cremiar la tercera qveya tan gran hoft en perança del feubetora era en nos : eqtema
tombefi que tota valen per poch hauié affet 4 per boq null bom no cabes en aqftes parau
jada e creya q longament no podien turar g les per tal que negu hi pogues res deltobar
que ellsnohaute conduit ay tanta gent com car ellabauia ia vifts daltres lochs quieren
en valencia bauiade homens e de fembres e caftells quenoftres richs homens los volič
de coffets: epco car nos los bauiemfobtats mes per affi que per anos e qns hi feyen mot
• que ans que culliffen lur pa bauiem afetiada tes cofes quefer nodeuten: per quebe creya
la vila/eq creya per cert q longament nofe que pus enles cofes menudes ho feyé que en
ría quenola bagueffem . E quant haguem valen moftrarien lur poder en guifa quenos
boides les paraules quelfarrahinos hac dis no la pogueſſez hauer e quel fecret tenia per
tes plagueren nos molt a nos e aaqlls dela bofobie totes cofes troq foffem certsdeba
boft quant ho faberen.E com agit libre es ay ver valeň. CE enuiam per ali albata que tor
tal que cofa de menuderies noy deu hom me nas denan nos edirem li que dixes per q era
tre/leram nos o comptar moltes coses quey vengur. Veldir nos que les paraules eren
fozen e volem dir les maios perço quel libze grasedalt logar eno fon per anos de parlar
no fagues molt alongar:mes oles cofes que mas zahen reyde valen vos enuta dir per mé
Forengrans nebones de aqllesvolem parlar que trametria Rays abulamalet qui es for
etocarte aytant podem retraure dalla hoit nebot fillde la foze dell enius es lo mes pode
qnos quin hauiem feytes .prp. no veem hac rosbom quifia en valen ne enloregne een q
nenguna labo de hoft tan be abaftada com a ell mes fe fiae fideusho vol ans que dellvos
quella olescofes que havíem meſter per aiu partats bauem fiança en deu quel fetvendra
De valencia.

abon acabament. E fobre aço dir nos que en


amauem hania tota via bedenos e honor.
traria layns e quevédria abnos a tot ardit
nos conuidam toe ell dixans grabia molt lo
edonam li vn caualler ql guias e quil tomas
conuit:mas á ell no menjaria fora delavilaq
alavila.E donans hora quenlaltre dia mati
vedat li era per fon fenyor/masq be fe tenia
al fol exit feria ab nos . Eladonchs que li ens
per conuidat de nos e per honrat.Enosdi
uiaffem vn caualler quil guías/e atorgam bo
xem li que fi nouvolia pendre aquí que nosli
queu fariem : equat vench al maytinos lien bo enuiariem ala vila:e ell dir quens bogra
wiam on caualler e ell vench. Equat fonch o
bia molt mas q altra fabobi vendría qell bo
nát nos dir que zaben rey de valen nos falu pozia mils pendreq aranobo faria car nou
daua moltcoinosocla lua part ā quát ven
podia fer.&fobie aço difem li q fi ell þo voš
dría al altredia mati entre hoza de terçaed
lia quen fariem exir tots los de cafa ea par
folexit que enuiaffem dos richs homens que las abnos tot de ſecret:e dix nos ell qaçovo
gulaffen rais abualmalet e que vědriaa nos
lia e q no parlaría denāt nos finodenan bu o
É nos manam a don nuno é an bñger roger
dos en quí nos molt nos fiaffem: e fabem los
dager qs apparellaffen al mayti de exir a fon
tots exir de cafa fino nos e ell e el truyaman:
nebotde zaberais abualmalelt e ql guiaffen edemanam li quevolia dir/e ell difnos ques
tro que fos vengut a nos/e ells diferená bo marauellaua zahé de nos q ari lauiem ayrat
farien.En aqft mija arremiren iuntes dos fa
qnres oftsente poder bautem feyt venir fo
rrayns cauallers edos altres noftres qualfe bie faterra e fon poder que ell tenía/ q ell no
volia dela hoft e faheren nosho affaber:e vě cuydaua auer feta cola contra nos q tantde
cnosdon eximen perez 8 taraçona quefon mal degues reebze dnfa part.Efobie açoref
puys fenyor de aranos e demanas q li donaf ponem li edirem liq ſi hauta que quantnos
E
Tem aqlla tuta ab miquel pereçoifo : enosdi Fom a mallorques pcöquerir qnsvench.co
rem liqns marauellauem molt dell compo rer en nfa terra/e vench tro atoztofa e a em
1
dia omanar utahom qera tã peccado?.com
3 pofta e elmal q el nos pochfer en noftres po
era ell e o tamala vida q pao: nos dauemqn
1 més e en beftiar queu feu; e combatens vll 8
Foffem fcarnits po pregans en tat q donam la
g conaquies dins lo regne nie. Eencaradal/
li: eiunghi ab lofarrabte el farrabi enderro tra cofanos tenia tot qnos le enuiam nfe
cal:e avn altre farrabiqy exiifque pere & cle miflarge qvoliem bauer pau etrena abell : e
riana e al ferir dela iunta lo farrahi giral·les
. ari com en nfa ninea foliem bauer e pëdre les
coftes e fugie ell encalçal troq paffa laygua quintes de valencia e de murcia que ell nosa
degodalauiar as mes entre losfeus. dobas ço qns bauia fallit dls de valene fa
Quant venchaltredie bon matí
riem lin pleyt per.C.AD.befauts/e nos en/
ext Rais abualmalet ab aqll far
uiam lido perofanç per millatgenfe qui era
rabi qui hauia iunyte abdeu ca/ notarinfe:e ell méys prean lanfa hono: nos
uallers daltres ben guarnits e be proferifino.Z.AB. befants e fobie aço defe
veftits e bons caualls ebones felles noues q
xím nosdela amo e haguem ha venir cotra
podié entrar en tota bona cot com a bomés ell/e amames.Z..befants que no hauer
B
beapparellats /enos leuam nos per ell en no la nfa amo?, CE fobie aço refpos nos ell
ftres cafes beguarnides e al entrará feudes
edir q ell no cuydaua que toit nostigues dal
nāt nos anch nons volchbefar la ma mas qs lo que mentre les quintes prenguem nosno
bumilia a nose anãs abraçar/e eftech denat
era ell fenyor ol regne devalen q zait abuzeit
ET nos en vn fiti:e faludas de partde zaben rey
neera rey.E encara dirnos mes que lesco
de valeñ/edix nos q ell nons bauiabanc vift les bauien a venir a aço deus vol : eaçode
eqera moltpagat dela nŕavilta:e nosdixem ara qui es entrenos e vospengam cōfell as
4
lí quedeus li donas bona větura e qns pleya adobbe a bonrament de vos car aço vol zag
molt car era vengut a nos :ens bauia vengut ben.Enos refponem liq deya be/e a aço que
ver:car nos li fariem honoz e be en guifa qell hom veya deuia hom de dar confell qno ales
nos auria quegrayr & ell dir nos que açò ef
cofes paffadas. É elldirnos q voliafaber de
peraua ell denos eqtal erem nos āls q nos nos q voliem fer en aqlles cofes que deus þa
Conqueſta

XR
22
a deliberar ab nos menys dacordde fonfe

HE
uía ordenades que vingueffen fobre ells : per
quens pregaua molt q nos defcoballem nŕa nyoreofon once/ enos entenem q deya rao

.
e direm liqu faes en bona vetura è couidam
volentat/efi volíem q fon fenyor nos DONAS
auer que fegons lo poder qll hauia quens ch lo altravegada e nons bo volch atorgar.
donaria car nos fabiem be que la ciutat deva Quan vench al tercer día ell nos

lencia hauia pies gran mal de homés á þauié enuta millatge a fil guiauem q ell
perdut per nře poder Glpuys q la baſtida Ol eriría a nose enuta li vn richhom
O
puig fon feyta: cq bauie talat lo pa e lota de noftree vench anos fempre :quat
valen een ağfta manera enlos altres logars ell hi fo anat edirnos quel rey de valeń zabe
del regne en los de mes e enlos millors . for fe era acordat e que be conexia q la villa nos
bre açodirem li que temem per bo quey fos podía deffendre alalonga:e per tal que nons
lareyna e q novoliem q altre hom dl mon hi enfaes traure maio2 mal dagli que tret neba
1
fos fino nos e ella e ell que parlaua aqlles pa uiem q lans rendria ab aytal condicioq los
raules.E ell dir nos q aquestes eren dues co farrayns eles farraynes ne poguellen trer to
ta la lur roba e que hom nols efcozcollas nes
fes que ell nosgrahia molt la vnaq dela rey
na mes ne cuydaue valer e mes ne parien lo facsnenguavilania e q foffen en nieguiatge

43924238HA
4577853950
pleyt.Zaltra quels playa molt qho tinguer tro a cullera elle ells e pusde? volia nosla
fen fecret e a ells valia mes ea nos/ car ells fa hagueffem á ell ho hauta avoler.Efobreaço
bien be quede molts nos bauiem a guardar direm li quens acordaríem ab la reyna tanfo

qui novolien noftre prou en aço ne en als. lament q era en aquell cofell; e el dir qu tenía
CE enuiam per la reyna e quantella fon vë per bo:e eris ola cafa e romagué nose la rey
guda faem ne partir totes les dones que ab na edixem li qlin femblaua:e ella dirā fi anoš:
ella eren vengudes e tots losaltres e noro femblaua q prefeffem aqft pleyt q bel tenia el

405
3.75
mas ab nos fino ella totafolae retraguem li la per bo: car valen no la deuia bom auentus

les paraules q hauiem haudes ab rais albu rar qui hauer la podia de vn día en altre.

I
#
almalet ne ell ab nos ari com deffus es fcrit . nos entenem q ella nos confellaua be edirem

Enosdixem li quedenant la reyna li voliem liqli atozgauem lo confell á ella nos donaua

refpondre masqa vna part/ eqaquefta era mas aytant hi voliem nos anadir eq fobre a

lareſpoſta q nos erem en aqll logar venguts co teníem per bon confell qfi la vila fe prenia

eqdeus nos hauia guiats en totes aqlles co per força quegreu feria qbaralla no bagues
fes que nos hauiem començades tro en all gra enfre aqlls dela boſt e nos per auol auer
día e que les hauiem acabades:e que pus nos ne perroba nodeuiez alongar ço que tots të
erem aquí que aqft eranfe propofitenrecoz ps hauien defigat noftre linatge o bauer ed
que nengú téps no partiffem de aqui tro que pendre/e encara fi nos hi foffem ferits o ma
bagueffem valen: e fi el rey de valen qria ftor laltia quens vingues en aqft alongamét tro

cre aquest mal tan grana pona effer enla pre la vila fos prefa per força quesporíala cofa
fode valen de tant farrabie fembres e infats perdreper que tan bon fet com aqft no feya
queypouen mour eperdre tot ço qy haurie metre en auétura: eq lafeya bon cuytar per

que a nos plauria.Eaço devem per beeper hauerla . CE fobre aquestes paraules fa /
proudells é als pendriem a nŕa feels guia Hem demanar rais abualmalet e refponem li
Fiem abtot ço a portar fen pozien : car doloz en aqita manera. Rais ben fabets vos a nos
nos pendría dela lur mozt.Efi ab lur volens bauem feyta gra meffio en aqft feyt po perla
tat qns reteffen la podiem bauer mes lavos meffioq nosenoftres homes feyta hauez ne
liem ari hauer q per altra guifaper força car per lo mal quehic hauem tret per tot aço no
la major partida ola bolt voldría lobarrag romandra q nos aqueft pleyt vos feguirem
dela vila e nos nol volemper la dolor quens eus guiaré tro a cullera e ab tota la roba qis
pien vos:e aquesta es la nravolentat e als farrayns eles farraynes netrafquen ne puf
noy fariem fidonchs vosnons enforçauets quen traure e pamodel rey edevos qui fots
que per força vosbagueffem a fer mal.Edix vengut a qui volem fer aqfta gracia que ſen/
ell que les paraules eren fort cares enos po vajen fans e fegurs ab lurs robes e ab çoque
De valencia.

portar nepozan nefen volran portar:


aras compleper vos molt ho duiem grayr a
TE ellquat bo boi plach li e dir queu hogra nře fenyor.
bia tatfia quey perdié molt q ab tot aço fins Quantvench altra día a horade
ho grabia molt la merçe q nos lifeyez : e änt 1.4 vefpzes enuiam a dir al rey e al ara
baguem ftatvna peça demanam li qual diale
ys abualmalet ptal que fabeffen
ria e dix nosq mefter hauien de deu dies des
los ppians que nra eravalen e que
cobre:énosdixem li que fobres demanaua e q
nengun mal nols faheffen que meteffen nra
laboft feftaua molt e qs enuiaua car nos fa
fengera en aqllatora que araes ol templee
bía res ne era prou lur ne nře.E tanta per as
ells dixeren quels plabia e nos fom enla ram
longament deles paraules quens auinguem
bla entrel reyal e la tora. E quant veem nŕa
qal.v.bía qns rendría lavila e q començarie
fenyera fus enla tora defcaualcame dreçam
Gexir. E quất aqſta paraula fon empresa en
nos vers orient e plozam de nřes vlls befant
tre nos e ell dixem li queu tigues fecret tro q
la terra per la gran merce q nos bauia feyta.
nos hagueffem parlat ab larchebisbe denar
Abtant los farrayns cuytaren lo exir öls.v.
bona e ab losbifbes e ab los nobles e ell dir
dies q þauiem empres ab ells ze al tercer dia
queu faria :e nos direm ligy parlarem aqll fozen tots apparellats de exir/e nos ab caua
vespre e manaríem ceffar qdaquella hoza a e llerse ab homens armats qui fozen propde
nat nolsfaeffem mal.
nos traguem los tots defoia en aqlls camps
CE quat açobaguem fet e baguem ben bes qui fon entre ruçafa e lavila e haguem hia fe
E
gut e dormit en vn real qui era propdela nřa
rir homens p mot fobie aço comvoliem tolr
albergada enuíamplarchebifbe e per los bif reals farrayns roba e emblar algues farray
bes e els richshomens e larchabifbede nar nes e coffets fiq banc tāgrangent com deva
bona qy fo.Eqnt tots fozen denant nos dis lencia exia on bauia entre homens e fembres
xem los com nfe fenyoz nos bauia fetes mol be.Z.B.ba merce dedeu noperderë valët
tes gres e entre les altres hauiens en feyta de mil fot'fils gutam els fabem guiar tro fus
aravna que nos e ells li duiem molt grabir e a cullera. CQuant aço baguein fet entram
com en aqft noftre be hauien gran part nos nofen enla vila:e quant vench al tercerdía co
道 voltem los ferfaber pertal q ells fen alegraf mençam o partir les cafes ab larchabisbe d
fen que valenciaeranía.E quant noshagué narbona e els bifbes e els nobles qui eftarha
dit aqft motdon nuno e don eximen durrea e uien ab noseab los cauallers & eretats eren
don peroferrandez de çagra e don pero cos en aquell terme.Epartim ales comúes deles
nell perdere les colors axí com fi hom los ha ciutats a cafcuna fegon la cōpanya e els hos
gues ferits endret del co? / e del archabiſbea mensquey hauien darmes. TE quant véch
enfora e dls bisbes alguns qui dixeren å gra a enant en tom de tres fetmanes metem par
bien a nŕe fenyo? aqft be e aqſta merce quens tidors quipartiffen la terra del termedevale
hauía donada/anc negu dls altres nou grabi cia:e faemiouada de fis cafiçades:e faem me
réa ou neu téguerép bo/fino qns diguerédō dir la terradel terme de valencia : e vehem les

nuno e dopoferrādez de fagra com era aqft cartesdeles donacions q nos feytes hautem
feyt ne en qual manera:e nos direm los q ba etrobam q eren mes les cartes q no eren los
miem guiat lo rey de valen e els farrayns tots termens fegons les donacions q nos feytes
aquells quehitauen enla vila homens efem bauiem a alcuns :e tals ni hauta quedemana

biese qanauen en nře guiatge tro a cullera uě poca cola e trobauem puys q era dos tāta
etro adenia e quens rédrien la vila al.v.iom e tres tata:e per lengã quens hauté fete car
1
edixeren queu teme pbopus fet ho hauiem la cofano podía baftar alesdonations de les
edix larchabiſbe de narbona aço es obrade cartes tolguem ne a aqlls quin hamë ſobies
deu e yono crec a de dues cofes en vos no ha e tomam bo amefura fique tots hagueren 8
la la vna oq vos haiats feruit a deu o al fer la terra.enos que volíem partir ey bauiem
uirets. Edir en ramo berenguer molt duem mefes partidos per q anos feriagrantre
grayr antefenyoz la amoz queus moſtra car balloon affalitde gudar evon exime pereço

ço que vostre linage e vos hauets deſijat quë taraçona que era lauos reboster nreenlore

1
Conquesta

gnedarago/vengueren a nos los bisbes e els tiren. Epuys vengueren denan nos don aſa
richs homens e dixerē nos:nos marauellam litde gudar e exemen pereç de taraçona edi .
que tan bonrrada ciutat com aqfta e es cap peren:ara conexem q es veritat ço ğ vos nos
de tot loregnede valen com vos ladonats a dehiets q nos fabem homens de llur cöfell
partir a con affalit ne a don exemě pereç que noy faben auenir ney poden côfell donar. E
iaffia que ells fien bons e fauis en diet nofa a nos direm los q al mayti enuiariem per ells
ells a partir ans hi deuets metre dispus hō e volriemfaber fi partien la terra o qfeyen.
ratshomens quehauets aqui e pregam vos E ells vengueren e dixeren fapiats per cert q
ecofellam vos que vos qu façats car tota la nos trobam grá embarch en aqft fet e creem
gent ne parla e bien que noy hauenits be. E queus ho haurez a tomar.Enos dixem com
nosdirem los quius ſemblaria donchs quey tomar pus emparats volen fots i totes gui
meteffem . E ells dixeren tenim per bo e cofel fes bidonats cap. e puys partiren fe denant
lam vos hogy metats dos bisbes edos richs nos.Eal tercer dia ells tomaren:car lagent
homes e axí com lo loch es honrat deuets hi cridaua edeya que en mal punt hi eren aqlls
metre honrats homens.E nos dixem digats partidos com nopartien la terra e los feye
hiper talq milshi refpona quals volets qy lo lur defpédre debades e dixeren quésborë.
metam efobie aço acoidar noſem . E ellsdi drien car no creyen queu pogueffen acabar:
peren qy tenien per bo qy fos lo bisbe de bar Enos direm pus aço volets rédre a nos en
celona en bnguere el bisbedolcha en vidal 8 uiaremper los richs homens e per los caual
caualles e en pero ferrandez de çagra enexes lers e per los homens deciutat: e que dauất
mendurrea:e nos dixem acoidar nofem fobie tots quens boreteffen e fabem fer gran con
aço ereſpondrein vos hí. fell enles cafes del rey loptedenat tots rete/
Btant enuíampdon afalit de gu ren nos ho.CE quant ho haguem cobrat de
dare per don exemen pereç de ta manam a don exemen pereç de taraçona : ea

raçona edirem los : vejats quens don affalit 8 gudar:edirem los no val res la
ban dit los bifbes e los richs ho onta q ban piefa com no fabe partir la terra
mens quegit vosaltres del partir deles here que fiu bagueffem fet a pefar ölls e queus ho
tats e qy metam lo bifbe 8 barcelona e el bif hagueffen leuat:e ells dixeren quens ho gra

bedofcha e peroferrandez 8 çagra e exemen bien molte quen bauiem preslo mellor cofell
durrea/e ells refponeren nos: en aço ja ho ſa É nos direm nos vos mostrarem araa par
biem nos quedir vos ho volien mas pregam tir la terraefaretsho axí com fe feu a mallor
vos que nos en gitets qonta hi pendriem.E ques adaltra manera nos pot fer. Wosba,
nosdixem los a mon femblant no fots en bo rats la jouada a fis caffiçades e haura nom
feny/que nos los vos enderrocarem ala lur jouada e noufera : edaltra part qaqlls aquí
trauada e ells dixeren en qual manera: enos nauem maſſadonat tom hohom a mefurafe
dixem en aqſta quels feguifcam la lur volen gons la valor que han/e ells dixeren quebe 8
tat q nos fabem q la terra no baſtara a les do yem eq altra carrera noy bauía e que aribo
nacions/ehauran nos bo a retre per que no farien: edirem los nos encara q demanaffen
fabzandonar cöfell /e ells dixerē piegam vos les cartes öles donacions:e nos fegons que

que nons hotolgats que onta hi pendríem e veuriem dar niem a aqlis fegōs que la lur va
nos dixem los lexats hofobie nos q ala lon/ lofería:e faberen hoe ari partis la terra. E

ga nos vos enguardaren onta ede vergo per tal que fapia bom quat fo prefa valen fo
nya : e ells dixeren que fosala nra volentat. lavelpra de fent miquel enlang.AB.cc.FFXIX.

Eenuiam per los bisbes e per los richs hos


mens quevingueffen e refpodriem de ço que Deo gratias.
dit loshauiem. TE quant foren dauắt nos
direm los q daço quens hauien pregat quels
obeyem e quens pleya q ells hi foffèe ells gra
biren nos homolt e befaren nos lama.Efo

bie açofperam.pv.dies à partiffen e no par


1
C
Ludouicus alanga notarius Sapientiffimis patrib? Fo

http
anni alegre/Franciſco egidio/ Bartholomco figherola Joannipafcuet/Fran
cifco fachs/ Ibieronymo blaſco.fexuiris magiftratibus Valentinis/perpetuam
felicitatem .

Uum me ab ipis faſcijs/atos crepūdi“ ~ clariſſima vrbs veſtra Ualé


tia aléduz/inftituendtics/t benigne fufceperit/blande fouerit Da
tres ampliffimi.meas effe partes duri: vt quo poffem modo gratü mi
hi extitille offitiuz eius cognofceretur . Quod facturo mihi obtulere
Te regie illius / et tribunalium in ea omnium/clerics in eadem longe ornatiffimi
immunitates/t fumma priuilegia omnis fquallous/fitufo plena(que cum fplen
don v2bis/et mageſtati/imo iudicum eruditioni conducere maxime viderentur
fi noftri homines legere illa/et in manibus ea veluti enchiridiuz habere poffent)
curaui vt excuſſioni mandarentur. Quo et quiſqz noffe valeret:qualis fit annu9
magiftratus vefter:qui eius vrbis habenas moderatur: cuius tantus fuerit bo
nos/tantaq reuerentia apud reges aragonios omnis: qui Ferdinandum bunc
bello/et pace clariffimum principem precefferunt.Simul vt aduocativeftri Bal
tafarius gallach/ Francifcus artefius/Aufiafius boſch/ Francifcus ros/iurif
confultouz elegantiffimi et iuriſconſultiffimi elegantiuz/tueri ea poffent apti9:
que tot fummis regibus conceffa funt/ et multüiuga in vrbe iudicia ad iufticiam
virtutum maximam feruandam libertatefos tuendas couz exemplo concitare/
vrgere/impellerec poffent. Quod vt non fine numine aliquo tãquam genio exi
ret in lucem:nulli potiufquam vobis qui rempublicam facitis: 7 vrbis augmen
to fimul/atq onamento ftudetis dicari debuit. 28 iam ex Alanyano veftro in
vos/et patriam non ingrato:hilari et porecta fronte fufcipite.Quum enim pa
trijs legibus que foza apellant/conceffifqz puulegijs vrbis decus coniter et glos AT
A
ria:illis pumicata iam cuti duduz prodeūtibus: indignum ratus ſuz blactis hec.
tineifas folum cognita latere.Walete feliciffime patres optimi: quibus hiſpania
rum nobiliffime vzbi Valentinediuino/et ductu/et auſpicio preeffe datum eft.

DB.
# R
Wilthey

IHS

>
HT
T3nrpinoie amen . In boc libio cftplena copia diligent
examinataregio puuilegioz z cartarü exiftéciu original'r in archino fale co
fily infignis ciuitatis Ualen.lue.p3 ordine put a feniffimis diis aragonuz et
valen.regib9 fucceffiue pcella fuere. Et hétur primo de pcellis perdi Regez
Jacobú antique memorie: qui ciuitatevalen.nona die octobris annodin . AD.
cc.rrr.vi.et fubfequent totü eius regnü a manib9 paganoz eripiédo ftrenue
acfeliciter adquifiuit,

Cromiffio dotationis
r affignatõe epsr ceti prelati in cathe
cathedralis fedis Valentie. dzali eclia:zaly clerici in fuffragancis
Anoiefcte et hononfice valeat fuftétari. C20/
induiduetzini mitim9etiavobis guillermo tracon.
tat :ao bonoze electo: oib9 epis ac clericist militib9
dei oipotentis qadfubfidiú predicti regni adqzendi
et gloriofe vir feactingerint: op faciem9 emendas z
ginis mariege dabim vobis oib9 epis ac clericis r
nitricis eius. militib9 qui nobifcü oib9 in hoc exer

Tos Jaco citu fuerit/ partē terre de filio. B.


busdeigrarex terracon electi z magiftro militie z
450 hoſpitalis:vt aut ifto factú ad hono
aragonuz etre
gni maionc.comes barchinōe zvrgel re dei laudabilis exeqnt. CCōfirma
rons motifpefulani. Eristetes apo mustreuocam? oëspaces & treugas
mõtemfonú in gñali curia quá puoca pftitutiões ftatuta:taz fup vfur
uim9 profaciendo exercitu ɔtra mau fup penis vfurarios pofitis : & fup
rosprefentib9 venerabilib9 guillermo alijs oibusqqfecim ftatuimus in
tracon.electo..viceñ..dertü.7 gñali curia barchiñ, qñ nos actinxi?
B.tirafon.B.barchiñ.epis:nobilib9 ad expugnadú regnú maiozić. et ea q
vir .F.infäte aragon patruonro pofteafecimusz ſtatuim in gñali cu
R.feti /rogeriobernardifuren. S riaterracon:vobifcuz.B.terracon.
vrgelln . petroberegari empuriarú electorepis ac magnatib⁹ terre nře.
coitib9 gueraldovicecomite captarie Et illi debitores q in hoc exercitu p
plribufqs alijs regni aragonuzcatha fonair but et labozabüt non teneant
lonie magnatib9. Etaffumétes cruce fuis creditorib debita foluere:fz adie
aderpugnandú regnüvale. pro exalta qua receperint crucevfqz ad obitozü
tide fidei rpiane: pmittims in fide ac regreffuzvl'adredditu exercit⁹gnalé
fint afuis obit elögati.CJté volm
00003

nralegalitate fi deus ciuitatez tre


gnu vale.nobis dederit adqrendü:pu mādamus q baiuli vicarij z oës mi
morante oia dotemus ibi cathedrale lites toti cathalonie.z aragonú non
ecliaz z alias fuffraganeas copeteter hoſpitent p violentia in monafterijs
adarbitriu venerabiliú guillermiter eclis: domib9 teplir hoſpital
' ralijs
racon.electi: magiftro militie:achof locisreligiofis zonitat cor: mafis
pitalis fuccefforvroz. F.infant) ara ruftico fuo :q fi3 factú fuerit mã
gonuz.IR.fultiois :de qua qdezdote damusvicarijsnŕis rbaiulis cetila

ale
D
Priuilegia
Cum in donationibus et ſtatutis recurren
oib⁹ o eos phibeat diſtringất: paces & treu
dum fit ad donatozem z legis conditozez:ideo
gas ordinatiõest ſtatuta q nunc facimus & fe
ne fuper donatione a nobis facta epor ecclie
cimus in curijs fupra dict :obfuet fidelr zacũ
valé.cathedrali fup ciméterijst mezquit) fiue •
ctis faciat inuiolablr obfuari.Datú ilerde.v
ozatorius pagano poffit aut valeat ouri difce
It's.nouébris annodñi.LD.cc.xxx.VI.
fio:vel alici matia qftionis: 13 cötineaf in ipa
Tis Rer ordinat q tot? epare donatiõe o eclia heat oës mezģtas rciminte ,
vale.fit fubiect9 metropolitan eclie fracon.II ria vltra duodeciz vafa cōtinētia : volumus p

Ateat vniuerfis q nos Jacob9dei NOS INŕos dicim9z imppetuü Hulte zexcerta
gra Reparagonů z regni maiozič, ſcia interpretamur : q cuminteria z mezqte oës

comesbarchin.zvrgelli rons mon magnez parueq locofiue forma vel filitudine


tifpefulani: ad honozē DEL T DHL NFL turríú vel fortitudinú in aliqb9 locis quibufl'z
nřís vel alienis fint:vel etiá fi fuerint infrado
ihu ppi ac ei?gliofiffimebre marie femp virgi
nis:eag inspiratediuia clemēcia:pio defidera mos vel hoztu alicui9 ectie:z epus non habeat
mus affectu ad eternā rei mēoziaz zlŕisemen ipas mezėtas ozatozia z ciminteria fz illi qea

darez effectui volumus 7 pponim⁹ mācipare dez oratoria cimiteria z mezquitas tenent te

vñ qz zelo fidei accinti ciuitaté ac regnú valē . nuerint:aut bent vel hüerint in hortis/câpis/
vineis domib9 fortitudinib9/7 turriú capitib9
debellaturi fum⁹dño diſponete:ad maurozp
fidiaz extirpandaz : fideq catholicã amplian zalijs quibuft'slocis & hononb9fuis :héant ipi

daz: atendentes multa et äta fuicia p vos gui *fui eafracha z libera imppetuu: ficut alia be
llerm terracon. ectie pcuratore: anteceffores reditaté fuaz ppia & franca: abfqz alicui? ones

vros nobis exhibita: Ofiderantes etiaq eaqp riscuiufcus ditiois fuerit quamine rimpe
nosadqri poterunt auxilio ihu xpi:matrinře dimento: fine céfu tributo Puitutis cuiuftz

fpüali tracon.ectie:qnos fpúal educauit:po altius onere annuor ppetuo. Datú valé.pj.

tiffime debeat applicari:augmentú infup &vti hit's nouebris anno dñi. AD.cc.xxx.vij .

litate noue platule fidei catholice q in illis pri Dedomibus curie & carceris: et
b9eft nouiter radicada multiplicik attendedo IIII.
qin officio curie no fit quis ppetu?,
depfilio epon ralior magnatú ac pcerú terre Querint vniuerfi.nos Jacob9 dei
nre: cum prefent, fcripture teftimoio de prefen gra Rex aragonu valé č. Der nos
tioms ecclefias cathedralesz alias qfcunqs :q zoësfucceffores nãosdonamust co
annuente dño pftruende ac ozdinande funt in
Icedim9 vobis vniuerfis ciuib9 z hita
ipius regni ciuitatib9: extra ciuitates cũ cop tozib9 ciuitat) valē, vei9 termini pfentib9 ¿ fu
fuffraganeis : fcte metropolitane tracon.ectie: tur) imppetuú : domos illas fiue ftatica infra
quetotius regni capo elſe noſcier magiftra:ei9
ciuitatevalë.fita añ ecliaz fedis maioris: qdo
dioc.plenarie fubicimus: ac per nos roes fuc? mus ofrōtantin via publica & in domib9nřís:
ceffores nãos prefateterracon.ecclie: vobis as domos &statica heat) fráca zlibera fine oi
dictoguillermo eiufdez pcuratozi z fucceffori
Fuicio z exactõe teneat poffideat) z explectets
b9vřis imppetuйture metropolitanodecreui
ad vſuz thitatiōez curie ciuitat locus litiga
musfubiacere:zeidez imediate volm9ptinere di : cuz introitib9 rexitib9 affrōtatiōib9 7 fuis
Cut aut pfata pceffiop qua oés eclias ciuita ptinentijs vniuerfis a celo in abilfuz.Et capti
tis regni vale.vře plenarie dioc. iure metros
vt alij qpfuis culpis vľ’alienis detineri feu ca
politano fubponim9: quá etiã ad honozéregni pídebuerit: leuenťdetineant recludat & incar
nfit ad comodu et gliam credimus redūdare cerentindict) ſtaticist domib9;r no alibi ifra
plenă obtineat firmitate: prefente carta vobis ciuitaté vl'extra:aliq qrimonia ſeu că crimia
tradim9 : & in fignü firmitat) ppetue figilli nŕí li vl'ciuili:quã nos ɔ̃ coſdé héam9 vľipi ad imí
muniminefecimus robozari.Actú eft hoc iller
ce.CEt curia ciutat ) in pfonafua ppia in dis
de idus nouébzis anno dñi. AB.cc.xFF.VI. ct) doib9r ſtatic fedeat:Finat:audiat: tminet:

Interptatio regiaz ocellioni fa litiget: diffiniat oés cas crimiales &ciuiles.


ctar de cimitijs mezqt) & Ozatozijs pagão™ III qrumōias btétes i ciuitate z toto tmio quitati
Querit vniuerfi: q nos Jacob9dei CCōcedimet ippetuú ode anoin anũ curia
n gfarex aragonú maiouč. 7 valē. Tč. ciuitat, mutet: no fit ibii dicto officio ppetu
Jacobiprimi. II

nec nos aut fucceffores nŕi aut alij ponamus


Mos iacobusdei gratia Rex aragonú va
eu aliquo fuitio vtpecunia mediate: fzvnus len.rc.Der nos roes fucceffores nŕos pce
pb9bo eligat a fit de ciuitate: ponat e mu dim9 laudam⁹r indulgem9 vobis vniuerfis
K tet annuatim in dicto officio in festonatiuis
fingulis ppłatorib9zhitatonb9 ciuitat) va
tatis dñi.Datuz in baſtīta xative.xij.lt's iu len.7 toti termini eiufde prefentib9 &future
ni anno dñi.AB.CC.FFF.IX.
imppetuũ: 9vos T va fucceffores no donets
vno penfum menfuraticu/lezda/pedaticuz
De cófirmatione donationuz
potaticu / vel ribatici : de qbufiuis mercibs
et ſtabilimento factor et fiendor per exis fiue qbuff'z alis reb vřis ppis:qs portaue
minum petri. V rit autduci velvédi fecerit, vel hebitis in ci
Querint vniuerfi: q nos Jacobs uitate z toto termio quitatis valen.vel inde
de grarex aragonű valeń , zč. Cō extraxerit, vel extrahi fecerit, că mercimōij
cedim laudam appetuocöfirma fiue qt'z alia ca vel modo aut rōne:vel ibimi
m donatões & ſtabilimēta opator ſerit) aut mitti fecerit) : ymo ſit™ a predictis
fiue tédazvalen.q vos eximinuspetrifecifts % fingulisliberi franq z inmues :cũ oib9
oib9
vel feceriti: ita ofirmafint quibufcüqs plo bonis vās mobilib9r inmobilib⁹ac femoué
nis eas dabits ddift) ſtabiliuit vel ftabiliet tib9 hītis & hendis: & penit9 ¿ppetuo in ciui
ficut in carti vel albaranis avobis factis vel tate z toto termio eiufdé abſoluti z alieni ex
faciédis ptinebiť:7 nücp nosvelnŕos reuo toto.Ibocide in oib fingulis caftris villis
cabim? nec reuocare aliqtenus pmitemus .
7 qbuſt'z locis regni valeñ. in qb9 xpiani fue
Datū valeñ.xiiij.li.iāuar.era.m.cc.lxxvi.
rint ppłati & hitatozes ppetuo ofuet : qnõ
notarij ciuitat valen. pto donet aliq predictor in caftrovilla vel loco
quos alio regni valen. de quo fuerit hitato
tü regnü poflint cartas publicas teftaméta
tacta fcribererefficere ipficere. res. Sibo extraneus non erit deregno
VI
valen.venerit at ciuitaté vel ad regnú valen
Querit vniuerfi.qnos Jacob9
cã inhitandi lz ſit hō alteri9 : ab homagio r
dei gra Rexaragonuz valeń, zč.
ql'z alia feruitutedni fui liber zabfolut fit.
Der nos infos ftatuimus 202
tang ciuis ciuitat): dūmō honozē fiue heres
dinam9 rɔcedimus vobis vniuer
fis & fingulis notarijs ciuitat valen . 7 vnis ditaté pro qfuerit hō altı9 defempet: vroio

uerfitati vži:feu oīb⁹vřis plentib9 futuris: alienet vel vendat . Et cuz venerit valen.cā
hitandi de aliqb⁹reb fuis astucduxerit nō
qin tota tra/regno/zdiſtrictu/ uriſditõe z
donet pedaticu fiue lezda necaliq de pdictr
ptwentys valen.poffit cartas publicas fas
TЄtĥlezda penfuz mēſuraticu pedaticum
cere z teftamétú :et oia acta publica fcribere
postaticűvel ribaticuhō vel mercato? extra
recipe z facere . Et ipis teftament) & actis a
nes retinebit : non heat aliaz pena in plona/
vobis ibi recept :publica preſtamus auctori
vel reb9fuis/nifi q foluat duplü legdevelcu
ita op veris publicis rautēticis femp
tate:
beant in eadé ciuitate z toto regno ipi? rali iuflz alti pdicte rei qua retiuerit. Ibocide.
obfuck ppetuo in vicino ciuitatis vel regni
bizq er eis pléiffima pbatio fiat in iuditio
valen. firetinuerit aliqualezdaz pedaticuz
textra : et eis credat tangs veris & publicis
inftŕis:nō obſtāte aliq cōfuetudine iuris vel penfuz mēſuraticu poztaticuz vel ribaticuz
de his dequibufcüq dare teneaf/aut dbeat
ftatuto. Datuz ilerde.f.li's.decembris ans
пodñi.ØÐ.cc.xxx.ÍF . vz de comādis & mercib9 extraneoz. Datú
valen.r.ll's.decebris.anno dñí.m.cc.FFF.IF.
Does hitatores ciuitat) valeñ.

zeius termini fint franq apenfoméfuratico curia non aliener nec aliqs
lezda pedatico vel ribatico de mercib9 fuis
ibi ponał piece vel pretio.Et de cöpofitione
in ciuitate z toto regno valeñ. VII
x.dieruz. É qñ et quō dari debet zdenato vl
magis corda hoiz ad pplandū terioz terming adfoluendü De offitio almu
in ciuitatevalen , ibidē hitandū daçafie.Et descellſione adëpziuior paftura
libentius inducantur. Idcirco. rū et cequiarũ. VIIL

ay
Priuilegia

Querit vniuerfi. qnos Jacob9 nuz: 7 nücibi ppetu⁹aliquis in dicto officio


dei gra Rex aragonú valeń zč. cépoffit.coftituts aút a nobis:q põderet et
Dernos toës fucceffores nãos méfuret fidel'r ea q ponderada fiue méfurās
pmictim9zimppetuŭ ſtatuim? da fuerit/znía curiapõdus teneat z měſu
damus/atą pcedimus vobis ppłatorib9 va raz. Donamus etiar cōcedimus vobisp
len.prefentib9 futuris: ppt franquitaté et dictis ppl'atorib9zvřis:q invniuerfis caftr
libertaté vřaz z vřoz oiz fucceffor: q nüc fingulis villis/alchareis/turrib⁹/máſis/t
nos vel aliqs ſucceſſo2 nř in valeñ.poſſimus locis qbuft'z alijs oibus rhitationib9 infra
dare vedere impignozare feu quolz alio mo regnú valen.cöftitutis z oſtituēdis: tagrico
alienarevel trafferre ad milites velpfonas ec rúhoim/milituz epor: clericor zreligios
clefiafticas feu feculares:curia ciuitat) valë. fox oiz & cimü: poffitis franque libere fine
nec etiã ponere vel mittere ibi ad tõs vel im aliq exactioe nfa znŕop: tcuiuflz altius re
ppetuú aliquez pecunia vel fuitio mediate. déptõe accipe z leuare trabere zducerer du
zdinamus aut z ſtatuetes pcedimus vo cifacere ato fcindi petra/calcez/7 gipsuz:r
bis predictis ppl'atonb? zvŕis imppetuú:q molas fiue rotas moledinort lapides:adme
curiafiue iudex in pfona fua ppia fedeat fer liozāda fiue edifficāda ſtatica vřa z murú cí
uiat/7 audiat/terminetz difiniat/oës caufas uitatis: valia vřa loca vniuerfavbicüqz fue

z grimonias cuz əfilio pbozviroz de ciuita rint infra regnúvaleñ.CEt héatis imperpe

te:nifi magnis arduis negotijs:aut ĝui in tuúpafturales franquos in vniuerfis dictis

firmitate fuerit occupat?: vel alia iufta oca locis infra regnú valeñ. Excepto boalario
t
fionedetentus: vel qñi ipz exire opportuerit aiure bovřoτvřox penitus extrahentes.
t
extra villa:qb9 cafib9 poffit oia vel cor aliq Donam ?rocedimus imppetuu oës fin
alicuifapiëti viro z hitaton valeń, delegare gulas ceqas ciuitat) valen, maiores medios
zcomittere locú fuuz . CStatuimus etiã et cres &mino:es:cuz aqs z aĝruz ductib.ex
damus& ¿ceding vobis pdictis zvŕis unp ceptis ceqa qvocat regia illa.f.q vaditvfs
petuú. facta cōpoſitiõe infra.x.dies inter ao puçolus: quarũchărủaqua ca quan su
reut actore fup oibus debitis toib? alus q ctü beatis femp ɔtinue inceffant dier nocte:
ftionib9 civilib?aut criminalib9:vel cuiufl'z itag er eis poffitis rigare km qeſt antiqtus
alteri cōditiōis gñis z modi: re9 nō teneat cöfuetü.Datuz valeň, iiij.ks. Januarý an
1
foluerefeu donare qrtuz curie:nec de ä2to il nodni..cc.FFF.if.
I
lo infra predictos dece dies aliqtinusridere Defraqtate pafturay ? potatio
Crāfactis aut decez dieb9:facta qſtione cus
nuz aliozüqzvſuű beftiarij p totü regnű.IX
riefireus quict? fuerit:qrtuz darê & foluere
teneat : preſtita tn cautioe deplona q no fu Querit vniuerfi:qnos Jacobs
giat. Statuimus imppetuú zɔcedim? vo dei gra Rex aragonű valeñ.zē.
bis predictis zvŕis q ois vicing hitatoz va Dernos infos cócedim vobis
LENTINES
len.z eiufdem termini debitoz.f. fideiuffoz vniuerfis & fingulis cuib9 r hita
poſta fuerit cōdénat? heat elōgamétú dece tonb9 ciuitatis valeñ.z toti? termini eiuſdē
dierú adpfoluéda debita crediton . Etfifoz prefentib9 futuris imppetuŭ : q heatis in
faz fūma ǝdēnatiōis tāta elfz onō poffz in ciuitate toto termino ciuitatis et in oibus

fradictos dece dies de facili hēri tōs adfolué caftris villis alcareis: & in quibuftz alijs lo
dü:curie fiue iudicis arbitrio relinquat: q cis preſentib9 et futuris toti? regni Walen.
reus affecuret o ad tps foluat debita credi pafcua erbas & piatafraca z libera fine oi ce
toni. CConcedim9 etiá imppetuú ſtatuētes Tutributo:Fuitio:dono kuitute:z älibet alia
❤polt mozte Kaymūdi dezluc: cui pondus demāda exactiōe & pceptiõe älibet. Ettotú
panis in vita fua coceffimus:non donem vl beftiare vim poffit effeziacere/ire zſtare et
impignoremus vel alienemus imppetuú vel redire: falue fecure z libere et franqueper
alicui in vita ſua officiú almudaçafie : fz ille totú terminú ciuitatis z regni valeñzhere
qui poft morte dicti raymüdi fuerit anobis in toto regno pafcua z potatiões:fine carna
indicto officio pftitut mutet de anno in ane gio erbagio mōtatico ¿ beuragio:p?o quóz
SZEee
2805

Jacobiprimi. III

aliquib9 nobis tnfis vel aliqb⁹alijs qbuflz


fuis necceffitatib mutuas pecuias recipiüt:
cunufcum ditionis vel dignitatis fint aliqd
nōfoluz immoderatas zɔ̃modú a nobisdu
fu non donetis vna:ymofitis inde imppetuuz duzpftitutü :verü etiá in totius terrenreg
liberi immunes franchir penit? abfoluti. ue difpédiuz vfuras vfuraru exigerenofor
Datuz valeñ.idus ianuaríj .anno dñí. UP. midat.olētes igit eis oino fuarú pecumia
Cc.xxx.nono. ruz licentiaz mutuādi precludere: ppt rpia

De confirmatione diuifionuz nozüvtilitaté necceffitaté etiaz z fauore : fed


100 vozacitati cox modú iponere cupiétes.Sta
bereditatú z poffeffionu. X.
10 tuimus taz in pretitis & in futuris äctibue
Querintvniuerfi:q nosJacobs fiue debitis vfurarü: q nullus iude audeat
dei gra Rexaragonum er ampli⁹ recipe p vfuris qtuo2 denarios iN
OU nos infospcedim? laudamus mense p qlzlibra denario : nec vltra iftum
ppetuopfirmamus vobis fideli modu:Pm que peccunia nuerata in vno āno
bus nŕis vniuerfis et fingulis ppłatorib9 et
in ferta ptetm augmenteť: palazvel occulte
bitatonb⁹valen.z vřis in ppetuú diuifioné recipere exhigere fiue extorquere prefumat :
illaz que facta fuit vltimo mo vobis pdictis fiue itaqz peccunia mutuo data pue vel mul
de hereditatib9 poffeffioib domib9 horts vi tefuerit quantitatis : fiue etiam folutionis
neis toībus alijs vobis a nobis pceffis & do tps faciéde breue vel longuz fuerit: fiue etia
OL
natis:per diuifozes nãos vobis diuifas & ter debituz chirographariú fuerit vel non: fiue
minatas atqs affignatas : approbates iufto datis pignorib9 mobilib9 vel imobilib9:fiure
donationis nie titulo o vltima diuifio ifta etiá nodatis:nllo modo modus a nobis pie

imppetuuz valeat & heat ppetuo firmitaté : finit9 excedat in exfoluendis vfuris : vel in
nō obſtātib9 primis inftris aliqbus primit9 fructib9 pignor pcipiendis. fidefructib9
indefactis. Saluis tñ z nobis retētis imp
pignor aliquo euetu vltra pfinitú modú ac
petuú hereditatib9 illor qui ad diez fine ter ceperint:cedat iude9creditonb9folutiõe fue
**
minu a nobis eifdé affignatú apo valen.nō fortis:ita o ex ipa pceptiõe attenuer foisde
fuerüt vel no venerint termio eis affignato :
bitozi prata fructuú vltra pietaratu vfura
quor taliú hereditates poffim9qbufcüqzvo
11 ruz copotú pceptor.Et fi tm fuerit illo q8
luerimus dare: non obftate aliq carta quaz
ex predictis fructib9 vltra receperint opfo
ide anobis hüerüt. Abādātes baiulor curie tem oio euacuet : iudei cautionez illi debiti
tid valeñ. & vniuerfis fubditis nŕis: q3 predicta reddeze copellant.CStatuimus etiävt nul
IX non veniat nec venire faciant aut pmittat : lus iudeusde ceto fiue vfuras in fortezredi
ymo faciat predictas hereditates vobis ter gendovel inprimordialib9 inſtŕis: fiue in ali
minatas bere tenere poffidere pacificer de quibus ſubſèqntib9 nouatiōib9 ficut facere
te: ficut pdinfozes niños vobis vltimo funt Pfueuerunt: fiue in alio quocüqz excogitato
donate atqz affigte: ficut fuperius Įtinek. ingenio audeat vfuras vfuraruz exigere vel
Datú in Baftita pat.pv.ll's July anno ppi recipe:f3 fimplicit rabfqz of fraude 3 forte
incarnatiois. AB.cc.lx. debitoni nueratā a die nueratióis facte vig
Deftatutis vfurarū. XI ad diez folutiõis vfuras coputet : nec forma
pretarataz excedat . CEt vt prefato mozbo
Acob9dei gŕa Rex aragonű të. medela copetens exhibeat.Statuimus etiā
Uniuerfis terraru atos regnor vt iudei in ciuitatib9 villis caftellis & locisin

nŕop ſubiect) graz z beniuolétia qb9 degut femel in manu vicarij nří:vel illi9
Regalis beniuolétie eft fic como qui ad hocfuerit oftitut9 cozpalit pftent iu
ditatib9 intéderefubiector:vt refecatis his ramétú:q in oib93ctib9 vfurarijs ita cotú z
qcomũi vtilitati nociua cé noſcunť:illa fōla forma a nobis ſtatutā in oib? obkuabūt : q
nutriat zpferuet q vtilitate refpicit fingu eazi aliquo no excedet . Et qiz tabellio heat
lor . Dinc eft orpiana deuotioe ab vſurar penes fe noia iudeoz taliter iurato nec au
ia penit⁹extoiſione qefcëte:fic iudeor cepit deat aliqs tabello inftŕa alicui9 iudeipfice
inſatiabilis auaritia infeuire vt ab his qui prenili quoz noia penes ſe hūcrit:& illis foluz

au
6
Privilegia

fatiat inftra quos in veritate coperit ficius não errario applicek.Et hec pena totiens co
raffe. Addimus etiaz in fingulis 3ctib9 mittat quoties ab aliquo 3 prefinitú modū
zinftrumétisduoteftes ad min9 apponant: aliqd fuerit ateptatuz . In preteritis bo
qui pfonas cognofcat phentiú z facti noue negotis talem cautela adhibimus ne poffit
rintveritate. Itez ftatuimus qfinon pec veritas occultari: q fi de ğntitate fortis nu
cunia nuerata 3 alie res mutuodate fuerit merate:vel ofolutionib9 factis taz fortis
que pfiftant in ponderevel mefura:ficut bla vfure:fiuedev fura infoztem inuoluta in pri
duz z vinuz roleum & his fimilia : caueant mo inftro vel in qbuſdaz ſubſequentib9 exfe
acttente ne fub illa ſpeciepftitutionib? nřis cratis nouationibus qs impofteru fieri phí
fraus aliqua fiat:f3Fmmefurasvel põdera bemus: int xpianuz z îudeü qſtio ſeu difcens
in exfoluěda forte obferuacia fimilis heatur: fio beatur ita: in hijs difcordes inueniant
et fi res in peccunia redigere voluerint:illaz quibusl'z cox prius preſtito iuramento deve
Fm tépus in quo traditefuerint fidelis exti ritate dicenda a iudice reqraf:z fi cöcordes
matio beatur : facta legitima extimatione inuenti fuerintdictis cor ftetur: tñforma
adöctuz pcedant F3 formāſuperi⁹ noinatā a nobis ſtatuta fuetur:qm zao preteritane
Item ftatuimus vt tabelliones diligenter gocia has cöftitutiones nŕas extendimus.
lubtiliter inquirat in quolzöctuvtruz int Sido difcordes inueniant:iniungafpba
xpianu ziudeuz cōtra oidinationé nŕaz ad tio xpiano:qui p duos vel tres teftes iudeos
hibitafitfraus aliq vel machinatio: quaz fi idoneos vel rpianos:vel alijs legitimis pba
interueniffe coperit iudici velvicario vľin tionibus fuaz pbet intentione,Et fi iudeos
loco illo prefiděti non differat reuelare: <tñ teftes bēre nequiuerit:in his cafib9 folafuf
nullo modo cōficiant inſtŕa.CEt ad euitā fitiat xpianor pbatio:non obftantib9 cōſti
duz omnéfufpitioné:appiano debitozevel fi tutionib9de pbatione per iudeu zrpianuz
plures debitores fuerint/a fingulis vel faltē facienda a nobis vel antecefforib9 nřísinfa
abhoneftiori & de quo meli? videbiť o facti uozez editis iudeor.CSi aut in defectuz.p
nouerit veritatez :hmōi erhigat iuramentu batōis res indubiüvenerit:8 forte q in inftro

Juro ego talis in ɔ̃ctu ifto nullaz fraude ptinetdeducat vfura: & forti prefumitinuo
vel machinatione adhibui:vel ab alio adhi luta fm dilatiōez faciëde folutiõis in inſtão
bitaz effe noui:vt cötra cöftitutiones dñi re cōprehenſaz:& illa dductio fiat ad rõez qua
gis iudeus ifte heat aliquid a me vel abalijs tuo? denarior pro libra in mefe : facta tali
¿debitonb vel fideiuforib9 p vfuris iftius deductione fm id grefiduuz fueritde foite
debiti: fed tätaz forté recepi tales vfuras fi incipiat fieri cōputatio a die cofecti inftři :
bi pmito:nec aliquid vltra dedi pro iſtodes itati oforma et modus a nobis pſtitut9 in
bito vel pmifi:et ex túc tabellio hita ſortig z aliquo no ledat.IDoc etiã in his pteritis mu
vfurarum notitia cõficiat inſtŕm itadıſtin tuis adhibito moderamie, vt qntücüqs fue
cte ofois per fez vfura per fe noinetur.nec rit tps non exacte fortis : vltra dupluz iudei
roneplongamenti vel aliq alia ex caufa au non recipiat:hoc etiã & nihil vltrapetat vľ
deat vnú cumulu facerefortis vfuraru.Si acapiat rõe vfuraru ex quo vfura forti fue
bo aliqs tabellio aliter &fupra dictuz eft rit coequata: ex quo factafuerit talis folu
inftra cōfecerit iudcorppetuo tabellionat⁹ tio:vel fi tale noluerit recipe folutionedepo
pauek officio: nihilominus iuxta iudicatis nat peccunia z cofignet: rex túc iudei copel
arbitriúpena obita feriaf.Jude etia qui 3 lane fuis Obitorib9 reddere cautioné.Ctë
prefinitú modú palaz vel oculte aliqd a debi vt in iuramentis faciendis non fit rpianoz
toze fuo recipe exhigere vel demädare prefu códitio deterioz ofit ipa conditio iudeozu :
pferit:vel qui aliq machinatione vel fraude ftatuimus vt iudei inqbufcüqs caufis : no a
vfuras in forte redegerit:vel vfuras vfurar mō in finagogis fuis in locis feparatisfm
accepit:vel prefatas cöftitutiões nŕas ali qin qbulda locis cófueuerüt : 13 coza iudice
quid acceptauerit : ipo quide facto toto illo in curijs vel in locis in quib9 iudices indicat
debito careat i quo hoc comififfe videbitur: zvbixpianifua preſtāt iuraméta : z ipfi fitr
cuius medietas delator : reliq bo medietas iurent fuper legez moyli zdecez precepta les
Jacobiprimi. IIII

gis:zalias folênitates & maledictiones akz pto ciminterio in quo affignauims generale
confuetudinezBarchiñ. ſpecificari ɔſueue fozuz valěcie fieri:ficut Oterminatu eſt in cō
rūtin iyramétis iudeoz :eis impoſter vbic fuetudine valen.Cabezquitas etiã& cimin
fpecificentur:et illa folemnitas in cozu tura teriafingula zvniuerfa pua zmagna altor
mentis irrefragabilr obfuet : quam quidez locoz infra fines epatus valen:vobis predi
formaz nefub pretextu ignozácie valeat irri cto epor predicte ecclefiedonamus in perpe
tari :ad oës ciuitates fcripta traſmiſimus:fi "
tuuz : cum ad manus peruenerint põianoz .
gilli nří munimie robozatā : vt tibi obfuet Czetereadonam97 pmittim9 affignare
et p fuas dioceses defenfores ciuitatu faciat fingulis cappellanis fingulis eclijs parro
inuiolabil obferuari.CEt q2 cozdi nobis é chialib9 in quib9ordinatifuerint deferuiens
vt prefata oĩa fic inuiolata pmaneant: vt in tib9:fingulas domos & linglos ortos cópeté
oib9locis nředitionifubiectis ppetuā obti tes:qui capellái héant primicias illo loco
neantfirmitaté:precipimus vniuerfis vicas de quib9fibi puideantz fins ecclefijs.CJté
rus baulis iuſticiaris : z alijs qbuſcüqs iudi doniam adopus vŕm duas iouatas terre p
cib9 : vt circa obferuatione predictor taz fu otis circa valen : per diuifozes valeň vobis
turor preterito follicite vigilent zinten iaz affignatas terminatas.CJtez doNAM9
dat:qui fi cötra predicta fecerint : vel in his vobis rpredicte ecclefie in perpetuuz : alfon
exeqndis necligétes inuéti fuerit vel remiffi dicuz illum cuz fuis ptinentijs:in quo mane
wuxtanz arbitriuz puniant: z nichilominus bat arnaldusde rohcafolio:fitum an fedem
offiti fui pauenthonore:z ptate careat iudi rdomos. CSimilŕ donamus vobis & predi
candi.Satuimus etiaz vt teftis qcüqz fit cte ecclefie domos inquib9 manebat frat gre
*pianus vel iudes : qui circa hec qa nobis co gozius: contingant cum domib9 de auente
ftituta funtinquocüqz cafu inuentus fuerit gami aporta turris vz vfqz ad domos iohā
deieraffe:tang piur9 ad teftimonium minie nis deles celes :ita q turris intelligaf infra
admítať: znihilominus tang falfari9 iuxta iftas affrontationes:qua beatis ficut modo
terrecofuetudinez puniať. Datuz gerúde. eam poffidetis: 13 dictaz turriz aplius ficut
v.blns marcij.Annodii.AB.cc.pl . modo eft eleuare non poffitis . Infup abs
foluimus z difinimus vobis tvřis ſucceſſo
Lonftitutio et affignatio redi
rib9imperpetuuz duas ptes oim decimax :
tuú fedis catredalis regni Valétie. XII
v3 fructuú terre: zaialium & piſcationú ma
Arpinoie . Mouerint vniuerfi ris tocius epatus valen . Item deducta
q nos Jacob⁹ dei grarex arago pimo parte nra qua ibi accipe debemus:dif
nu/valencie rĉ.Uolentes adums Finimus vobis zvŕis imppetuuz duas pres
pleredotationez catedralis ectie decimax oim piscationuz maris & de albufe

valeñ. quadño fouente eripuimus a manib9 ratde furnis & molédinis factis & faciédis:

paganoz:ad qua dotatione eram obligati: & hoc abfoluimus & difunimus de oibus pof
ta exfpali pmiffione a nobis emiffa: ex de feffionibus qs nuc tenent poffident ppiani:
bitodeuotionis fidei. Damus et pcedim9 zde hijs quefarraceni nüc tenent ſtatim cuz
itaq z offerimus dño deo z ble marie:¿ pre ad manus peruenerint xpianozuz : interim
dicte eclie t'vobis venera.epo z canōicis eiuf aut de oibus redditibus quos a farracenis
dez : decé milia bilantion argétibom z recti quoquopercipimus vel percipere debeamus
ponderis:de qb9 ematis poffeffiones adop⁹ deducatdecima: cuius decime habeatis vos

¿fuftentationě vžaz r ſucceſſor vios imper duasptes:quas de prefentivobis abfoluim


petũ:quib9decez milib9 biſātijs vobis femel zdifinimus imppetuuz.Cuz aút poſſelliões
folutis: iter eos a nobis exhigere no poffitis eozuz inquocüqz locodicti epatus ad man?
necnŕis. CJtép nos roës fucceffores nãos xpianomuz peruenerint: tunc de totadecuma
damus vobis imppetuú oés mezquitas & ci beatis vos duas partes imperpetuuz : ficur
minteria publica feu puuata vltra duodeciz de alus poffeffionib9 qs nunc poffident rōia
vala:que os fuerút lârracenozũ in ciuitate r ni eft fuperius difinitüz.CLimites vo eрas
dioceſi valencie et in adiacentijs fuis.Exces tus valeń cé volumus 7 ppetuo p nos epřos

a uj
Prilegia

difinimus afinibus termini caftri de alme.iiij.nonas nouēbris Annodñi.AB.cc.xl.f.


nara q dividit terminuz cuz muruedrevfqz
ad biar vel vltra:inquátuz nŕa vel nŕop ad 22 nullus compellatur vfuram

quifitio vlterius dante dño peedetur.CUd foluere xpiano: & de quibuſdam queſtiomb⁹
becnos. F.dei gra eps Waleń z totuz capis rearum deciſionibus fup factis vfuraruz .
tulü eiufdez per nos roms fucceffores nros XIII

Pfenfu pliliodi Petridei gra terracon. Duerint. Uniuerfi q nosJaco


archiepi damus in feuduz perpetuuz vobis busdei grarex Aragonum / a
dicto iacobo illuftri regi piedicto: fucceffo lencie.z.Der nos infos ftatui
ribus vřis in regno valen.fuccedentib9: ter mus imperpetuum.& nullus iu

**
tiam ptez oim decimaru terrarú z poffeffios der vel curia vel officialis quocüqz noie cen
nuz vobis fubiectarú in ciuitate z epatu va feat in ciuitatertoto regnovalencie: cöpel
lencie: z tertiam ptem piſcationum maris lat xpianum directe vel indirecte:vel per ali
albufere raïalium. In hoc autnon intelli quam cogitataz fraudé vfuraz foluere xpia
gimusdare velpcedere vobis vel vřisdecis no: 7 9 xpiani ò̟ pignoza tenét vel tenuerint
mam que percipidebet de reb9 fiueheredita impofterum ftatim ex quo eisfm formaz.co
tibus militú clericozú feu loco religiofor : tiiudeor de fructibus pignor fuerit fatiffa
illamem cum vendicare poterimus nobis r ctum :pignorar inftra debiti libere fimplr et
fuccefforib9 nris ppetuo integre retinemus abfolute reftituere copellant. Questiões
Similr concedimusvobis ? vřis infeudū aut fup vfuris nobis ppoſite fuerunt in húc
ppetuuz: oës decimas tocius portionis red moduz:q quidam uideus erat qui trāfacto C
dituúvel puentuú vŕozũ: que vos percipis tpe ante ftatutuz nŕm Cétú mutuo dederat

tis pciperedebetis infradictuz epatuz : in cuidam xpiano: trecepit ab eo.c.l. noievfus 2


oibusfurnis & molendinis: tertiaz partez rarum .Judeus volens predicta.C.que ad
in pifcatione maris z albufere Valen: falua buc de foite fiue capitalifibi debebant adi
pte via quâ recipitis vlrecipietis indicta al cto ppiano recuperare: expian9 debitorilla

24 ATA 1:87 0
bufera: q pars vobis z vřis remācat indeci C.fibifoluere non poffet:madauit ipe iudes
mata: &falua pte tertia vobis zvřís decime grpianus illa centuz fibi folueret: vel cópo

cora alie pfonerecipiet vl'recipiüt in piedi fitionez fibi faceret de illis cum quodaz alte
ctís furnis & molendinis.IDoc aút hearis et roшudeo : cui ille pzioz tudes qui dederat mu

poffideatis vos r fucceffores vři imppetuú tuum . C.foluere tenebatur ex aliqua iufta
adfeudú peclia valen: ex hoc fitis fideles caufa: fic ille xpianus cōpofuit cum illo ius

zdefenfores pfonarúziuriunfo oiz fuccef deode illis.C. fecit inde aliud inftim : zre

EN NONG 6798247
for: fupradicte ecclefie:fine omi aliofuitio cuperauit a prioze iudeo inftrm q8 fibifece
qo nobis vel ecclefie facere non teneamini. rat de dictis centum: zab eo fuit penitus li
Item per nos fucceffores nãos abfolui beratus : nunc do xpianus rōne ftatuti nři
mus vobis & perpetuo difinimus oés alias dicit iftifecundo iudeo q tenet recipere in
pactiones quas vfqz in odiernuz diem dicte folutuz duplum illa. Cl.que prio? iudeus ab
ecclefie vel dicto archiepo :vel nobis noiedi eohabuerat noie vfurarü:z ficdicit ſe obere
cte ecclefie pro eius dotatione aliquo modo ab eoratiõe ftatuti noſtri recuperare inſtru

feciltis.Et fpálit difinim⁹ vobis roib9 por metü qö fibi fecit .Judeus vo ifte excipit ſe
fidentibus oës hereditates domos oitos et illö qö prior iudeus habuerat no teneri reci
poffeffiones : qtpefarracenop ad cor mezȧ pe inſolutũ :cum illö nouŭ inſtrumétű z muª

tas aliquas in toto regno valencie ptinebat tuum ita cenferi debeat:ac fi ifte fc89 iudeus

vel ptineredebebant: de spali promiffione ipixpiano peccuniaz numeraffz.CAlia que


quafuper dotatiõe ecclefie z fuper donatõe ftio erattal.quidaz rpianus accepit mutuo

dictaru domozoitou hereditatü fiuepof a quodá iudeo centu: z foluit illi iudeo noie
feffionum mezquitarú dicte ecclefie aliqnfe vfurarú. C.l.Jfte vero xpianus cuz illa.C.
ciftis:remittimus 7 abſolum9 vobís z vřis de forte foluerevellet dicto iudeo:de quib9iã

& in perpetuŭ difinim9. Datuz barchinone foluerat.C.l.noïe vfurarú:quidā alius fõia


Jacobiprimi V

nus accepit illa centuz ab alio xpiano:dicés dem formam zobferuatione quam iudeites
qilla folueret illi iudeo cui ipe tenebať: vel nentur obferuare indebitis xpianoz TÚNNO
qliberaret euz iudeuz : ita & fibi redderet: uationibus inftrumentoz:et cöfectionibus
vel forte ifte fecundus xpianus tenebat illa et in oibus alijs circadebita preterita etpie
centum foluere illi pzioni piano ex caufa em fentia etfutura.etíateneantferuare piani

ptionis vel alio mo : et ficiftefco9 xpianus eifdez iudeis indebitis que iudet debent vel
compofuit de illis.C.cum illo iudeo:etfecit debuerint ppianis.CConcedentes etiam et
ei nouuz inftrumentü debiti cum vfuris : et mandantes qtinus non copellant aliqui iw
ille priorppians recupauit fua inftract fuit dei foluere aliquaz vfuraz xpianis : nec com
inde penitus liberat nunc vo ifte ſc89 ppia pellantur etiä aliqui iudei preftare fiuedare
nus qui illi iudeo vltimo obbligauit:vult cō mutuo peccunia pianis:nifi iudeus volues
putaredebus.C.q fibi obet:illos. Lquos rit fua fpontaneavoluntate preftare:et tunc
ille alius rpianus dicto iudeo foluerat noie fiatf3 in ftatutis nŕis pleni? continetur.
vfuraru:etfic cuz.l. dicit fe debere recupare TQuia in ftatuto não factoſup vfuris ſta
inftŕm rōneſtatuti nří:iudeusvodícitsenō tuiffe nofcimus qntuz ad petitos côtract9
teneri recipe infolutum illud quod huit a pri zdebita preterita: o ſi inter epianű ziudeŭ
mo rpiano: cum ill8 nouum mutuй tale cen queftio vel difcentio heatur ita qin húsdif
feridebeat /acfiiſte iudeus illi xpianofcdo cordes inueniantur: quilz cozuzpriuspreſti
peccunia numeraffet : z hec omia factafues to iuramento de veritatedicenda a iudicere

runt ante ſtatutúnŕm . Super quibus talit quiratur:et fi cocozdes inuéti fuerintdictis
duximus ſtatuendü:q in vtroq3 cafu.l.folu cozu ftet:forma a nobis ſtatuta obferuata:ſï

tis:debito: inftrzdebet recuperare:fiue obi odifcordes inueniant iniungatur pbatio


toris autdebitor: fiue creditoris aut credis xpiano : quipduos vel tres teftes ydoneos
topvtroq modofiatnouatio: ex quo pbari iudeos velppianos :vel alijs legitimis pba
poteft opexierit de primo debito fubnrofta tionib?fuam pbent intentione:et fiiudeus
tuto volumus contineri:v3 vt inter ſortez z teftes here nopoterit :in hijs cāibus fola fu
vfuram vni vel plurib9dupla foluta inſtŕm fitiat rpianor probatio. Vnde qr timems
reftituidebeat creditozi. Volum9 etiärɔce predictum ftatutuz extendatad futuros
dimus o fibladuz vinum oleuz:autres alie Contractus.Wolumus et mandamus quate
in quib mutuú cofiftit fuerint mutuo tradí nus non extendať talis pbatio ad futuros
te: extimatio fiat Fm tps traditionis : put cotractus factos a die quapredictum ftatu
incöftitutioenřaptinetur: ſi aūt bladuz vel tum fecimus: qz ipfum extenditur folümodo
confilia non fuerint tradita: (z denary zbla ad ea qante cofectioneipfius priuilegi fues
dum pro denarijs pmiffumfuerit: hoc per rút facta:q: in futuris ptractib? no oportet
confeffionesvel teltes pbari poterit:fiat co adhiberi talis pbatio: ex quo iudei iurant
putatio fm džíos et non fm bladuz. Si aut fcriptozes iurat:fimilr xpiani qui recipiüt
boc nonpotit coftare: z bladú non inueniat mutuú vt in predictis nulla fraus vel mach.
in inftro: fiat extimatio F3 tempus confecti natio fiat :ex quo fic inſtŕz factum fuiſſe per
inftrumenti vt primo dictü eft.Si aut pdes partiuz cöfeffionez cöftiterit:nulla cotráfic
bito qo debetxpianus:folueritppiano in ali Factuz inftim pbatio recipiatur.Si volup
quo tpebladum vel confimilia:beatur bladí folutioedebiti in ficfacto inftruméto copie
extimatio in copoto faciendo fm tps in quo henfidubitatio oziretur:tunc ppiani ziudet
folutionem bladi fecerit xpianus. Inde probatio requiratur :ficut antiquitus fieri
bitis iudcop arracenoz non ponimus ali confueuit:qo decötractibus futuris factis
quam formaz in prefenti preterito futuro: atpeftatutinři intelligendum effe declara
1 coponant inter fe ficut voluerint: et fiant mus. Volumusetia & iudei fuper dicenda
folutiones eis fm q in inftruméto iudeozuz bitate in vfurarijs cōtractibus fiuedebitis

continet:nifi ppianus pollit pbare debitü non iurent nifi quantum ad preteritos cons

eft fuum vel pro ipo factuz: et tunc fiat debi tractusfiue preterita debita ex quoficinſtŕz
túficutppianox.CConcedimus etiã gean folemnitate predicta fuerit factum & fcri✨
ау
DSREUBENEA
Priuilegia

proies r iudei r xpiani iurauerint . Dedi dicturo/z per illuz qui dixit non cöcupifces
cta autez omia et fingulaper nos et nŕos in domuz primi tui:nec defideres vrozez eius:
ciuitate regno Valen. ftatuimus imperpe no feruuz ancillaz nec bouez /nec afinunec
tuum valitura. Datuz barchiñ.iij.idus no oia que illius funtdic uro .Juras per àng
bembris Anno dni.AB.cc.xl.j. libros legis & per nomen fctuz infra ego fuz

Formafacramentiiudeoz fu qui fum amifitmead vos heycaller beyc


hepc. diciuro: per nome honorificatú.bya
per maledictionib9. XIIII
byahya.zper nomen magnú z forte ozribile

Acobus de gracia Rex aragonú quod erat sculptuz fuper frontez Aaron dic
valecie rĉ. Fideli ſuo iufticie va iuro/per nomen admirabile IDamine fortis

Lencie falute & gratia. Quia inte qo dixit moyles fuper mare : diuiſit ſe per
lleximus qnon habetis formam duodecim vias/diĉ iuro:z tranfierunt oësfi
facramentalez iudeozu fub qua tenentur pze ly ifrael per ficuz:et fubmerfus eft pharao t
ftare iuramentuz ſcom foziz Walen, mittis oms exercitus in mari rub20: z manna fctm

mus ipfaz vobis ſigillo não figillatam : que qo comederunt patres tui indefto/diciuro.
quidez talis eft . Ibec eft forma qualr facra et per tabernaculú z oĩa vaſa eius: per més
mentuz iudeor preſtatur quádo intendunt fam fctaz et candelabzü aureuz totü.Et per
turare contrappianos tenentes rotulum in arcă federis et per duas tabulas qs pofuit
collo. Juras oiudee per illum qui dicit ego moyles.Etperpreceptuz dñi:dic wuro/z per
fum non eft alius préter me:iuras per illuz cortinaz parată ante cherubin /et per exten
quidixit.Egofum dñs deus tuus qui eduxi fam: per veftes fanctas aaron et filiozum
te de terra egiptidedomo kuitutis diciuro eius/ per fedus ſanctü qo pepigit dñs cum
Et per illuz qui dixit non facias ſculptile nõ moyfercuz filijs ifrl'in möte moyfi et in mō

quia oem fimilitudinez que eft in celo deſup tefinay:dicio.Et per iuramentu fctm qo
¿quein terradeorfum : neqz eorum quefunt iurauit dñs ad Abzaam in monte moria/ et

in aquis fub terra non adoiabis ea nec co per terram pmiffionis/et per ibrlm.Et per
les.öiciuro.Et per illuz qui dixit. Ego fum cathedrahonorifficatadei /et pangelos mi
dns deus tuus fortes zelotes vifitans iniq niftrantes ante fctmbñdictuz.Et perfctas

tates patruuz tin filis in tertiaz & quartaz rotas aialiuz ſtantes facie ad faciemcozam
generationez eo qui oderunt me: faciens deolaudantiuz dicentiuzvoce magnaſan
mificordiam his qui diligunt in me milia et ctus/fanctus/fanct? dñs deus fabaoth pleni
cuftodiut precepta mea:dic iuro.Et per illú funt celi z terra glia tua:diciuro/? poisan
qui dixit non affumes nomen dei tui in vanữ gelos pacificos qui in celofunt.Et per omis
necem infontedñs eu qui fruftra qui affum fanctos dei / per oës pphetas dei.Et omia
pleritnomen dñi dei ſui fruſtra:dićin20.Et fancta noia angelozü öïz q in celo funt/z per

per illuz quidixit memento vt diem ſabbati omes fanctas dei/ et per viginti quatuoi lis
fantifices/ferdiebs operaberis z facies oia bros legis/et per illo totuz q8 eft in eis fcri
operatua:feptimus aut dies fabbatidnidei ptuz.Etper benedictiones maledictiones
tui eft non facies ome opus tur filius tuus que datefueruntfuper montem gariel/et fu
z filia tua z feruus tuus ancilla tua:iumen per motem ebal.Etper duodecim tribus if½
tuz tuuz & aduena que eft inter poztas tuas: rael:diciuro.Et fi fcis veritatem & visíura
fex enim dieb9 fecit celum terraz z mare et remendatium:veniant fuper te ifte maledi
omia que i eisfunt: requieuit in die feptima: ctiones & apprehendant të reſponde amen.
idcircobenedixitdeus diei ſabbati z fanctifi Daledict9 eris in ciuitate : et maledict9 in
cauit illuz:diciuro. Et per illú qui dixit Iho agro.Daledictū orreuz tuuz/z maledictio
nozapatrétuuz et matrem tua vt fis longes in reqe tua:refponde amen/et maledict9 fru
uus fuper terraz quam deus tuus dabit tibi ctus ventis tui/z fructus terre tue: arméta
diciuro . Etper illuz quidixit non occidas: bouuz tuoze greges ouiu tuaz. Baledice?
dicuro.Et per illum qui dixit non loqueris eris ingrediens /et maledict9 egrediens ref
SALA

contra proximuz tuum falfuz teftimonium: ponde amen. Abittet ons fuper te famem
Jacobiprimi. VI

efuries : et increpationez in oia opa tua que < fodies:et vinuz non biues : nec colliges ex
facies:donec conterat te/ perdat velociter ea quidpiam: qmi vaſtabik vermibus. Øli
ppterea inuentiones tuas pellimas in quis uas habebis in oibus terminis tuis:& nō vn
bus reliquifti me.refponde amen. Adiugat geberis oleo:quia defluent & peribunt reſpo
tibi dñs pestilenciaz donec columet te deter de amé. Filios generabis & filias et no frue
ra:ad quaz ingredieris poffidenda.Percu ris eis:qmducentur in captiuitatez omnes
tiat tedñs egeſtate febri et frigoze : ardore arbozes tuas fructus terre tue rubigo co
eftu zaere corrupto: rubine & perfequatur fumet/aduena qui tecuz verfat in terra afce
Donecpereas refponde amen. Sit celum q8 det fuper te eritqs fublimioz : tu aut defcens
fuper te eft ereuzet terra quá calcas ferrea dens eris inferio?/ipefenerabit tibi:ztunō
tedñs imbres terre pulcre det. De celo dels fenerabis ei/et ipe erit in capo/ et tu eris in
cendat fuper te cinis donec cōteras.tradat caudaz:et veniant fuper te oms maledictio
te corruentez ante hoſtes tuos:7 pynazviā nes ilte:et plequentes apprehendet te donec
egrediaris cotra eos:et per ſeptez fugías: intereas reſponde amen . Seruies inimico
difpgaris per oia regna terre responde ame tuo quem mittet dñs tibi infame zfiti etnu
Sito cadauer tuuz inesca cüctisvolatilib9 ditate z omni penuria : imponet iuguzfup
celi zbeſtys terre:etfit qui abigat.Dercus ceruicez tuadonec te coterat. Adducet ons
tiatte amència vtera: partez corporis per fup tegentez de lōginquo: 7de extremis fini
quam ftercoza egremit ſcabie quoqz & puri bus terre in filitudinez aquile volantis cuz
gine: ita vt curari nequeas refponde amen. impetu: cuius linguaintelligere non poffis
Bercutiat te dns amentia z cecitate & furo refponde amen/gentem pcaciffimaz quanõ
rementis: 2palpes in meridie ficut palpare deferat feui:nec mifeatparuuli: & duoret fe
folet cecus in tenebris: &nō dirigatvias tuas tus iumētos tuoz ac fruges terretue donec
oią tрe calúiaz fuftineas topprimaris vio intereas: non relinquat vinuz triticum et
lentia :nec ereas qui liberet të.Arozez acció oleuz armenta bouuz et greges ouiu:donec
pias zalius dormiat cum ea refponde amen disperdatzcoterat/ comedes fructus ven
domuz ediffices & non habites in ea.lan tris tui z carnez filios tuoz filiaptuarú :
tes vineas & non vindemies eas/ bos tu9 in quas dederit tibi dñs deus tuus in anguftia
molefcoraz ter non comedes ex eo refponde ivaftitate qua oppamet tuus hoftisternde
amen/afinus tuus capiatin cofpectu tuo: z amen. Cōfumafin manu virtus tua:et non
non reddať tibi/oues tuedenk inimicis tuis donet terratua germen ſuuz:et arbozes tre
znonfit qui te adiuuet. Filij zfilie tue tras tue non dent fructuŭ fuuz/mittet tedñs int
dantur alteri populo videntib9 occulis tuis beſtias agri qui cofumant ter peccozatua:
zdefficientib9 ad cōspectuz eoruz totadie: ad paucitate cuncta rediganE:Ofertes fiat
non fit fortitndo in manutua refpöde amé . vietue /cofrigatde tedñsbaculú panis tui
Fructus terre tue et oms labores tui come et reddat eu ad pondus: comedas et nofis
dat populus quez ignozas: & fic ſemper calu faturatus. non ignofcat te dñs 3tunc qm
niazfuftineas:zoppreffus cüctis dieb9 /rſtu maximus furo? eius fumet zelus contrate
pens ad terrozē cozuz quividebunt te. Ber ſcdeat fuper te oia maledicta q ſcripta funt
cutiat teons vlcere peffimo in genibus etin in hocvolumine/et deleat dñs nomen tuum
cruribus:fatiariq non poffis aplantapedis fub celo : confumette in pditione exoibus
vfqz ad verticez tuam responde amen. Du tribus ifrt
' iuxta maledictiões que in iftolis
catqzdñs ter vrozem tuaz quaz accepis:et b2o cötinentrefponde amen. Finatfilý tui
filios tuos z filias tuas ingentez quaz NON o2fani z vxoz tua vidua:fiat ficut ftipula añ
nouifti tu et patris tui: z feruies ibidijsalie faciemventi z angelus dñi pfequatur tefint

mis lignor lapidi:z eris pditus in puerbiuz vie tue tenebrose z lubrice: angelusdni te i
z fabulā oibus pplis:ad quos te introduxit pellat:fiat menfatua cozaz te in laqueũ et in
ibi dnsrefponde amen . Sementez multám retributioneset in fcandalúrefpöde amen.
Lacies in terrā zmodicuz congregabis:quia obfcurent occuli tui ne videat et dozluz tuű

loculte oйnodeuorabunt/vineam plantabis femper incurua effundat dñs fuper te famez


Priuilegia

tirafuam: furozire fue cóprehendat te/ap bus quepans hebat amittat : immo ſecure

ponat deus iniquitatem fup iniquitaté:enō ac libere habeat teneat ac poffideat auctori

intres in iufticiaz fuam /fiat hitatiotua de tate nra : falua legitimafilior riurepropis
ferta:7 in tabernaculis tuis non fit quihabi moz cōuerfi:ita vz gdebons couerfidicti
tet/deleat nomen tuuz delib20 viuentiu & cũ fili ſeu primi nihil ipo viuente fed poft moż

fuftisnon fcribat refponde amen. Effunda tez eius illud foluz ¿nihil amplius petereva
fanguis tuus ficut hum9
:7 co2pus tuuz ſicur leant:opfi deceffiffz in iudaifmovel paganifs
ftercoza 13 zargentü tuuz zauruz non libes mo petere rōnabilr potuiffent.vt ficut tales

retteindiefurons / percutiat tedñs oibus ex hocdiuinaz graz pmerent:ficznŕaz qui

plaguis ficut percucit Bharaonez & ppli dei voluntatez et beneplacituz imitari debe
eius fifcis veritatez ziuras falfitate3 /rñde mus obtinere nofcant , Datuz Allerde.tiij .
amen. Dercuciat te dñs ficut pcucit egiptu idus Abartij. Anno dñi.AB.cc.xl.y.
*anguine ranis cinis & muſquis: & mortalita

re aialiuz et vlceribus z vris grādiniblo De quibus & quanta lezda ſol


cuſtis & tenebris et mortalitate primo geni uatur.denon exhigendo aliquid pro naufra
tortuor/ maledictio quã maledixit Joſue gio de encanto returno. XVI

iericoveniat fuper tersuper domuz tuam ? Querint vniuerfi, & nos Jaco
fuper oia que bes/ vxoz tua et filij tui men bus dei gra Rex aragonuz ralen
dicent per hoftia:znō fit qui confolet eos in tie re. Der nos r omnes ſucceſs
ira/et in furozedni regis 7 oium illor quite fores noftros phibemus cöcedi
videbunt venías: r oës amici tui habeant te cedimus et firmiter imppetuú ftatumus q
pro inimico etfemper te verrideat/cadas et nung in civitateMalen, toto termino eius

non fit qui te adiuuet ad ſubleuāduz:paupt accipiat ab aliquibus mercibus amplius o


mik možiaris: etnon fit qe te tumulet fi feis inferius eft ftatutü. Videlz carga granedo
veritatez ziuras falfitatez aia tuavadat in net tres mozabat. alfonfinos / carga argéti
illo loco in quo canes ftercoza fua deponunt viui duos mozabat. Carga cadarcijduos
refponde amen /rfide amen/ride amen.Da mozabať.alfon/ carga ceree vnuz mozabat/
tuz gerūde.iiij.læs marcijera. AD.cc.lx.ip. caria papiri.iiij.fols/carga cumini.uij.fot's
carga arroci et amigdalarú.iij . fols/carga
Tudei et farraceni libere ba butiri epifciuz falloz .ij.fots.eferdenarios
ptizentur: & nil de bonis fuis amittant. carga olei.iij . fols/carga lini z canapi et lau
XV toni.ij.fol's.vi.denarios/ carga cirógrillor
Querint vniuerfi.qnos Jaco x.fol's/centenarium cirigrillozum.iiij . Dena
b9de grarex aragonú valen të. rios/carga de anpinis.uy.fol's : vel centenas
Der nos roësfucceffores nãos ríum ipozum. vi. denarios/cordouanú vers
in aragomar cathalōia maiozič mell.xij. denarios pro duodena/cordouanú
mõtepefulano.taz regnoWalen.acvniuerfo album.vi.denarios produodena/ purpura
dñior iurifdictiōe nra: alicubi nüchēmus duplex.ry.denarios:purpura ſenar.vi.dena
vel impoſter mu nos et fucceffores noftri au rios/pecia cedati.iij.onarios/bagadell vnú
juliante dño habituri fumus . 120 amoze denariuz/libza de feda.iij denarios/libzade
dálnří thu xpi z gloriofevirginis matris fue maftec.ij.denarios /centenariú boquinarū .
et remedionŕo. Imperpetuú ftatuimus q v.fol's/graça con bouum.ij.fol's/carga lane
quicüqs iudes velfarracen ſpu ſancti gra mellis.xv.denarios/carga piperis fucre
fidez volueritrecipe orthodoxam :ac baptif vnum mozabať/ cargaturis laque canelle
mi lauacrú falutaris: libere z abfqz vllius 3 gingebris & claſſe vnuz mozabat/cargare
dictione poffit hocfacere : non obitante pie galicie.ij.for's/cargaroge z alcarauye orchi
deceffo: uz nãoшuz vel alicui9 ſtatuto phibi cecupi azer & ſtagni.rr.denarios /carga co
tione vel pacto vel etiaz fuper obtenta con tonifilati.vij.fot's /carga cotoni napuč.j .
fuetudine : ita & propter hoc nihil debonis fots/carga gale.v.fots/carga alumi albi fol's
ſuis mobilibus 7 imobilibsu ac ſe mouentis inj.Trubei idez/libza ſaffrani.vj . denarios/
VII
Jacobipzimi.

Arroua de azebib.iij.obolos/quintalum fis Valentie aliqo a nobisvel nřis vel abaliquí


cuum.iij.obolos/carga caffei ferri.xv.des bus alijs nunc exigat nec accipiat necdet:
narios/quintaluz plumbi.v.denarios./car et fi occupata fuerint reftituant liberedñis
gapegūte zde alquitra.r.denarios.flaciata reru/naues galee que intrabut yfpaniã cũ
vnuz denarinz/quintallun ſabonis.v.denas curfus cuiufcüqz iurifdictions terrefint ta
rios/carga vini et bladi.iij.denarios/centes nre aliene dum tamen non fint hitatozum
nariuz coidarum rotundurű.iiij.denarios/ regni Valen.fi fecerint encantú in aliquo lo
centenariuz de cames.iij . denarios/carrica co regni Valen. donent. xx.mozabať.alfon.
glede.p.denarios/carrica fabbarú.iij.denas et vnuz farracenuz de mediocrib9/lignuz de
rios/cargade maltech r de goma vnum mo vna tira.p.mozabat.zvnuz ſarracenu de me
rabat.cargade foffre.p.denarios/arroua d diocribus/ barcha de.xvi. rems vfqz ad tris
verdet.ij.denarios/carga de feu.v.denarios ginta rems.v.mozabat.tm/barcade.xvi.re
lancee afte et aftone z ferruz zazer q8 fit os mes inferius.iij.mozabat.tm:quantücüqz
patuz nihil donent/ carga alquene.ff.denas apportauerint aut parú aut multuz pdictà
rios/cargade fola.r.denarios /veftes alique imppetuú obferuent. Tamē hitato? cinta
7panni cifi rcuffiti et panni de lector alique tis etregni valen, apredictis oibus fit et eft
res q veniant infra capiaz: zaquarofaeca z imperpetuuz liber inmunis. on acipiať
raudoz tant carbonibil donet/carga defus ab aliquo vel aliquib9 in ciuitate valen , vel
ftet.v.denarios/arrouade nou dopadre.iiij toto término ei pedaticu /lezda/portatici/
denarios/ cargadozpiment.iiij.for's /carga penfuz menfuraticů vel ribaticũ qui iuraue
de maftec quincs denarios/carga de alcofoll rint hitationez ciuitatis vel ibi vxozez hűe-
quinqz denarios duodena moltoniarum.ij . rint velibi fuuz capudmai9 tenuerint. nec
denarios/onodena de faluents .ij. denarios etiam ab illis qui venerint cauſa habitandi
duodena de anyines adobats vnuz denariú valen.accipiat pedaticú fiue lezda in aliquo
ois pannus de coloze.xij . denarios/pannus loco regni valen.de rebus qs ad opus fuidu
de infula.ij.denarios/barragani panni al perint: dūmodo iurēt cuz fuerint in cuntate
binarbone.vj.denarios propecia/pecia pan vel loco regni in quo ipos hitare opportue
ni de naturadiapie ilerde .iij. denarios pro rit ſtaticaz ciuitatis vel loci:z nifi iurarevo
pecia/bala farcili.in.fols /bala fuftaeof.шij luerint foluant lezdá. Cés mercesetqlz
fot's/qlibet pecia fustaneor vnuz denarium alieresde quibus detur pedaticuz héantre
tela de rems zde tries ex quo fit integra.xij. tomű integrum & plenuz. Retomus eft zdi
denarios/p20 älibet alia tela vnuz denariu/ citur et effe volumus q ſi extraneus védide
canonus auri filati vnum denariú/ cargade rit vel mifit in ciuitate vl' aliquo regni loco
fagi.r.denarios/ peciade alquice & de barra res de quibus det pro pedatico.r.fols: leuet
gans.iiij. denarios/ cauallus quiträfeat ca zretineat alios decé.fol's de eo quod inde er
vēdendi vnuz mozabať.et ſi vendiť in cuita traxerit vel extrahi fecerit vel emerit: et fi
te.xij.denarios/ muli z rōcin.iiij.denarios: fcom maius & minus qo pro pedaticodetin
boués et afini.iij.denarios/ multones porci zppetuú obfuef.Barchez quel'z alia ligna
capze zirci.ij.denarios farracenus quitran quocüqs noie nücupenEqtraleant per mare
feat per mare vel per terra vnuz biſſantiuz/ ciuitatis Valentie et regni habeant retomű
farracenus de redéptione duos bilantios & de toto quato dederint pedaticuz :a die qua
dimidiuz/caualli muli et rōcini qui caufa vé foluitur pedaticuz infrâvnum annuz detur
dendi utrent terraz farracenoz.uij . miller retom.lli qui extra terminu ciuitatis funt
fios.Jure vel occaſione naufragi a nauib9 habitatores fi duxerint in ciuitatem aliqua
<butis galeis taridis galiotis fagitys & qui cozia fi fecerint ea in cintatepreparare:qui

buft'z alijs barchis & lignis quocüqz noie no bus preparatis ea inde extraxerint dum mỏ
minent etrebus et mercib9 hoibus vicüqz caibinon rendant non donet pedaticuz de
.
fuerunt extraneis et priuatis et reb9 cozum illis cozijs/nō donet extraneus aliquis lezda
que exmaris taque periculovel tépeſtate ri de aliquib9 mercib rebus quas emerit in
bauerint.infra terminuz regni vel ciuitatis infra ciuitatez fi eas in ciuitate vendiderit/
Privilegia

uenimus infide dñi noſtri ihu xõi et in bons


filatum de lanar delino et de ftupa non do
netpedaticũ ne lezdā. Predicta omniar fide nra et legalitate: nunc de cetofogue

fingula fupra fcripta put in hoc inftro funt iemus necrecognofcamus: nec fogueiari nec

polita ftatuta zordinata cōcedimus & lau recognofci aliqten? faciamus aut permitta
modomos:itafica hotos:reallos: rafallos
damus:7p nos et noftros imppetuŭ ſtatuis
mus valitura zfirma . Datum valeñ.vuj . alchareas:turres :vineas:hereditates räflz

It's.ctobris anno dñí.AB.cc.pl.uj. alias poffeffiones cultas & incultas:quas un


fra ciuitatem valeñ.et eiuſdez terminú ha o
Dominus Rer abfoluit omés betist tenetis:&de cetero quolz iufto titulo
donationist cōcābij :et cuiufl'z alterius co
hitatores & ppłatozes habentes domos t al
tractus ibidez hüeritis:nobis et nříst oib9
chareas turres .ab oi pditione/r pmittit
XVII perfonis alijs quibuflz perpetuuz ſcilentiú
Onon faciet fogueiari.
imponimus.ymonos et noftri faciem ? vos
Querint vniuerfi.q nos Jaco
et vios omis vias domos & ſtatica: quidqt
b9dei gra Rex aragonuz valen.
rĉ. Der nos et oesfucceffores pro augmentis domoz vžaruz datum et alli

noftros gratis et ex bona volun gnatü eft vobis &fuerit: et omnia alia locar
tate zex certa fcientia abfoluimuS VOS VNÍ ► terrefiue loci aut patui ſpatia:que vobis da
ta vel affignata funt & fuerint anobis TA NO
uerfos et fingulos nobiles:r ricos homines
ftris diuiforib9locor noie domoz vľſtabuli
et milites / ciues et clericos et religiofos: et
aut cellarij : z hortos reallos et rafallos:al
quoflibet alios populatozes & habentes dos
mos ftatica:hoitos: reallos: raphallos:et al chareas:turres:vineas:hereditates : z äflz

chareas turres:vineashereditates &quafiz alias poffeffiones vias quas nunc habetist


zde cetero habueritis cuz oibus meliozamē
alias poffeffiones cultas et incultas in ciuis
tate valen.et in toto termino eiuſdē/ r vobis tis in eifdem factis vel faciendis:et cum ins

troitib9 et exitib9 affrontationib9 fuisper


&veſtris ſucceſſonb9 imppetuuz diffinimus
conditionez ſtatutuz pactum phibitione tinentijs vniuerfis a celo in abiffum: fine im
quam feceramus: ne aliquisveftrüvenderet pedimento z fineɔ̃rio aliquo não znŤOWZT

vel aliter alienaret aliqua de predictis p qui cuiuft's alterius perfone:tenere et habere et

quenium: ab oi itaqz coditione pacto ſtatu pacifice poffidere imperpetuuz. Datum in

to et phibitionepdicta fitis liberi et ex núc alagar.vij.idus AbBádíj.Anno dñ . AB.cc.

perpetuo abfoluti: et libere poffitis vendere l.quinto.

et quocüqs alio modo volueritis alienare pDe officio iuratozuz et cozum


dicta cui et quib9 volueritis:nobis noftris XVIII.
poteftate.
in aliquo requifitis minime. Itaq ciuesnō
alienent clericis et religiofis & militib9
; 7mi Querit vniuerfi.q nos Jacobs
lites non alienēt pfonis religiofis & clericis / dei gra Rexaragonű valen . zč .
Der nos et nŕos cōcedimus vo
illi milites v3 quibus in inſtrumentis eozuz
continet non alienare clericis zreligiofis. bis vniuerfis pbis hoibus ervni
Venditiones tñ et alienationes quas infra verfitati valen.q liceatvobis habereĝtuo?
quinquennium predictum feciftis laudama iuratos :habitatores tñ.ciuitatis valen:et li

concedimus &imppetuuz confirmamus / T ceat eis gubernare adminiftrare zregere ci


nos noftri quofcüqz venditores et empto uitatez cuz termino fuo: ad fidelitatez nřaz

respredictor : pretextu caufa aut occatione et comune comoduz vniuerfitatis . Saluis

predicti interdicti pacti aut ftatuti quiqués femper fcriptis cöfuetudinibus ciuitatis:ab

nij :nunc poffumus conuenire : vel ipas res ifto v3fefto fancti michaelis menſis ſeptem
venditas ad nos nãos rõne aliquavel iure basin rnum annú: et poffint eligere habere
aliquo reuocare: necpoffimus emptores et etvocare cõfiliarios:quot & quos voluerint/
venditozes et detetozes ipos cöuenire vel in et de oib? que in illo anno fecerint circavti

quietare . CD20mittimus etiaz per nos et litatem et regimen ciuitatis et habitatorum


nŕosperfirmaz legitima ftipulationé con eiufdem ex officio fuo cuz cõfiliò cófiliariop
TI

Jacobi primi. XVI

fuomi et aliori qui cũ dictis pfiliarisvocati Cinturoli et alijs terris do


fuerint erimus nos paccati. Nec inculpabi
mini Regis ratione erbaticipafceri monta
mus inde eos in aliquo: nec pfiliarios fuos :
tici ganatozuz non donent in aliquoloco va
nec aliquos quosde filio demādauerint ſup lentie nifi femel in anno de mille ouibuspari
aliquo factoqo fecerint vlozdinauerintver . ‫אוא‬.
derys tantümō fer carnerios
bo vel facto : dum ipi et fui filiary in his
o:dinauerit vl'administrare cos oportuerit Querint vniuerfi: qnos Jaco
¥3 pfciaz ſciaz et intellectú fuú faciât:nec de busdei gratia Rex aragonú va
madabun⁹ eos vel fuos pfiliarios : nec impo lentie č.Dernos noftros cos
nemus aliquapenā criminalé vel ciuilē; imo cedimus toti confilio`r omnibus
fine cuz oib9bonis fuis ab oi demáda pena turoly: et oib9 hoibus tam trenŕe aliene
ira et indignatiõenŕa penitus ppetuo abfo vndecüqs fuerint preſentib9 z futuris:qrõe
luti.Et liceat ipis tenere cu facraméto vt fis erbatici pafceri mōtatici ganatoz fuoz:nō
ne facro fecretú : nec reuelēt nobis nec aliqui donent nobis aut nŕís in aliquo loco valeñ .
busaliq de quib9madauerint vel voluerint nififemel inquot'z anno de mille ouib9 pari
fecretú effe tenendü. CStatuetes op in fine deris tātūmō ſex carnerios : fi fuerint plu
anm eligant alios quatuo: iuratos habita resvel minus donent nobis enŕis perpetuo
tores ciuitatis: quos vtiliozes & meliores vi Fmillārōez.Etoues vacie no cōputent:nec
derint et intellexerint fcom cognitionez ſuă de ipis vacijs nobisvel nŕis aliquiddeỂ : Tde
ad dictum officiuz exercendum: nec propter qualz vacaq beat vltra vnuz annuz Donent
iramodium/amozem: parentelaz /pietiŭvel femel in quot anno tres déarij iaccé.Impre
promiffionez aliquam vtilez ad hoc fcom co aút nulla fra adhibeat: 7 fi adhiberet
/ dict) aut
gnitionez dimittent eligere . Et illos fic ab punial fraudatoz in duplü.f.p.vj.carnerys
ipfis electos nobis fi prefentes in regnofues tij.carnerios :et ad illa rõcz puniant frauda
rimus : vel baiulo et curie fi abfentes fuert toresfm plus et ming taz in vacijs of in car
mus antec adminiftrauerint presentabunt: nerys. Et volumust ocedimus o hectaz p
qui cum in poffe noftro fi prefentes in regno nos o per oës fucceffores nãos imppetuй in
fuerimus vel in poffebaiuli z curie ciuitatis toto regno valen.obfuent: et aliqo aliorõe
fi abfentesfuerimus : vocatis tamen et pies erbaticipafcery fiue mōtatici ganato daze

fentibus probis hominibus ciuitatis iuraue non teneat nobis vel nřis fuccefforib9vel ali

rint: dictă auctoritaté z poffe habeant fupra cui alij. ABādam itaqz vniuerfis in regno
dictum.CEt aliquis iftor iurator non acci vale.pftitutis təftituēdis preſentib9 ¿futu
piat aliqo falariú donú kuiciú pretiú pcatiú ris: qtinus aliquid alio preter dictú eft no

nec aliquidalid:f3 gratist fine aliquo precio erhigāt vl'accipiat nec exhigivt accipi pmi
piliú annuz quo elect9 fuerit gubernatioi et tát.recipiétes totú ganatú in nŕo guidatico
adminiſtratiöi ciuitatis:dimiffis ſuis ppijs comanda ſtado:eŭdo: redeñdo ſaluer fecu

negotys intédere teneat. Nec aliquis ciuis re.Datúvalé.ix.feb2oar.ānodñi.m.cc.xl.v

alıq cafe poffit excufarevt'ocafionez prédeze Alia confirmatio de donatiōi


quin dictiofficij onus fubeat recipiat. Nec
b9r ſtabilimētis fact) p eximinŭ petri.XX
ille à vno annodictú officiú tenuerit : feqnti
anno illo teneat.Etde vno hospitio vn9 tm Querint vniuerfi:qnosJacobs
et non plures vllaten? eligant.Et ifti iurati dei gra Rexaragonú valé rč.Ui
teneant iuuare et pfulerebaiulo et curiefup far de vbo advbuz &plenarie in
oibus quibus eos fulendu adicto baulo er tellecta carta anobis facta eximi

curia fuerint reqſiti.Si do aliquo tpe nobis no petri:dedādis eſtabiliendis opatoūjs T


placuerit o aliq iurati no fint in ciuitate va tendis ciuitatis valeñ.cui9 tenor calis eft.

len.poffimus ſtatutú hmōi reuocare: zipos Mouerit vniuerfi q nos Jacob de gra rep
iuratos profus adicto adminiftrationis of aragonu valentiere. Concedimus lauda
ficio remouere. Datum Barchinoneidus mus et perpetuo confirmamusdonationes
Septembris Anno dñLAB.cc.pl.v. et ſtabilimenta operatozum fiue tendarum
Privilegia

Valentie quevos eximinus petri feciftis vel noftros femper teneri de firmar legali euice

feceritis:ita o firmafint quibufcunqs per tione pro obferuandis omnib9 et fingulisfu


fonis easdabitis et dediftis ſtabiliuiſtis vel pradictis.Datum illerde quarto idus octo
ftabilietis: ficut in cartis vel albaranis a vo bus Annodñi.AD.cc.pl.vj .
bisfactis vel fiendis continebitur:et nunc
per nos inŕos reuocabum9 nec reuocare ali De contributione bonoz mili

quatinus permitemus. Datuz valeñ.xiiij . tum clericozz et religiofouz quefuerint ci


It's Januarij.era. AD.cc.lxxx.vi. Mos igit uiuz: etiam fi caufa dotis ea milites habue

certideiure & experti de facto z ex certa fcié rint. XXI.


tia cócedimus confitemur ealdez donatio Querint vniuerfi: qnos Jaco,
nes et ſtabilimenta operator et tendaru ab b bei gra Rex aragonum valen.
eodem eximino petriſcom mandatu z licen r .Jer nos roms níosfuccess
tiaz a nobis ei datam factaz donată effe/ r fozes cōcedumus vobis vniuerfis
ad comune comodú ciuitatis valē. Tad vtili fingulis pbis hominibus: & ciuibus et ha
tatē veftri et vrozuzfucceffor : quarep nos bitatoribus ciuitatis valentie et totius ters

et oms fucceffores nŕos prefentes futuros mini eiuſdemr veſtris ſucceſſorbus ommb9
ex certa fcientia etnra liberalitate cócedim9 preſentibus et futuris imperpetuuz:&oms
laudamus et confirmamus vobis vniuerfis etfinguli milites clerici z religioſi fiue quitz
et fingulis probis hoibus et cimbus: popu alij cuiufcunqs et quantecunqs conditionis
latoribus et habitatorib9 ciuitatis valen , et poteftatis dignitatis fint:qui emerunt vel
veftris fucceffonbus preſentibus et futuris emerint vt alio quolz modoveltitulo adqui
imperpetuuz :omis donationesz ftabilimēta fierut vel adquifierintvel habuerint:domos
operatozűztendaruz vobis factar cocella z alchareas/hereditates/hotos/vineas /vel
data afupradicto eximino petri:prout melis quartz alias poffeffiones in ciuitate valen.z
et plenius ad vtilitatez et faluamentú veftri eius termino/a ciuibus ciuitatisvaleñ.rei9
et vroz cötinetur in cartis albaranis ab eo termini qui non fint milites :ponant feruiāt
dem eximino petri inde factis.Decernentes donent: mittant pro ipisdomibus heredi
illa in oibuset per omnia habere tenerero › tatibus alchareis oitis vineis fiue quibuftz
bur valorem et perpetua firmitatez ; aliqua alijs poffeffionibus in vniuerfis et fingulis
confuetudine iuremandatovel ſtatuto fact queftijs exercitibus caualcatis & coz redem
et faciendis: pmulgatis vel promulgandis tionibus : fiue inquibuftz alijs rebus regalí
in aliquo in totum vel in partemnon repug bus zvicinalibus infimul cumvobis alijs ci
nantibusvel obftantibus fiue ptradicentib9 uibus ciuitatis & eius termini:et,eo modo r

et quidq? et quantúcunc amplius tempore forma quibus ipfas queftias et feruitia fiue
donationis ftabilimenti ab eodez eximino quaftibet alias res regales zvicinales inter
petri facti vel in prefenti z deinceps ipa ope vos duxeritis diuidendas dandas foluen
ratozia et tende valent et valuerint : totü ex das: non obſtāte aliquo priuilegio vel digni
certa fcientia et liberalitate regia imppetuű tate militari vel clericali : vel indulgencia a
diffinimus remittimus z donamus.faluis r nobis facta vel a nobis et noſtris faciéda de
retentisfolummodo nobis er noftris cenſua cetero.CUerú fi aliquis miles vel homoge
libus contentis et cōprehenſis in cartis & al nerofusduxerit vrozem aliquam de ciuibus
baranis de operators & tendis ab eodez exi et hominibus noftris civitatis z termini va

mino petrifactis. 20mitētes p firmamet lentie:quenofitgenerofa fiuede naturali ge


legalem ftipulationez nos et noftricōtra nere milituz:et ille cuz eadez vroze in dotem
; vel
predictas donationes ſtabilimenta operas al. receperit domos alchareas ortos vis
torum et tendaruz in totuz vel imparténul neashereditates vel aliqua alia bona inmo
lo tempore veniemus : nec venire faciemus bilia:ipfe mulieres vel earum marti pro pres
vel permitemus aliqua caufavel aliquo iure dictis rebus mobilib9 et inmobilibus invní

modo confuetudine ſtatutovel qualibet alia uerfis feruicijs regalibus & vicinalibus po
ratione:immo volumus z cócedimus NOS T nere et mittere teneantur pariter & feruiret
Jacobi primi. IX

ficut zeo modo et forma quibus alij vicini ci predictor.pl.dieruz aliquis palaz vel occul
uitatis feruire dare et ponere tenebuntur. te modo aliquo caufa neceffitate vel aliqua
CEtfi ciues ciuitatis valentie z eiustermi alia ratione non extrahat vel extrahi faciat
ni emerunt vel emerint vel quocunq alio ti a predictis regnisvel cor ptinentijs iacceñ.
tulo adquisierint vthabuerint domos ortos malgr.barchin. plataz auruz vel argentum
vineas alcharcas hereditates feu quaflibet vel aliquaz aliam monetā vel baçonallaz: fz
alias poffeffiones a militibus clericis feu vi tota predicta moneta z quetz baçonalladef
ris religiofis:ipi ciues pro predictis domib9 feratur ad magŕz ipfius monetevlad caplo
bortis vineis alchareis hereditatib9 et pof resfiue tenentes tabulas noftras monetê cũ
feffionibus in vniuerfis feruicijs regalibus realib9 valen, iufto et tatrato precio inferi9
7 vicinalib⁹ unppetuú ponere teneant. Sta diftrahenda.Et diu tabula noſtra per dis
tuetes ex certa fcia imppetuu o ex quo femel ctos adraginta diesdurauerit in vna quaq
domusvel alique hereditates alcharee horti ciuitatum villarum et locozumdentur et res
vinee vel poffeffiones militü clerico vel ho cipiantur ſexdeci3 malgŕ.p20 duodecim rea
minum religiofoz: que caufa emptionis vel libus valentie z vnus denarius plate ponde
quolibet alio titulo intrauerint dominiuz ci ris detur et recipiatur pro tribùs denarýs
uiuz ciuitat) valeñ.et eius termini vel cauſa realium 7.xv.denarij iacceñ.dentur zrecipi
emptiõis vel alio titulo traflate fuerit in ali antur pro duodecim denarijs realium 7.xv.
quez ciuez ciuitatis valeñ.zeius termini:ex turon, dentur et recipiantur p2o.xij.realib9
tunc ftatim appetuo ad mitendur ponendu et.xviij. barchiñ.dentur et recipiantur pro.
invniuerfis feruicijs qftijs exercitib9 & caual fýj.realibus & vius mozabať.alfoñ.detür et
catis: 7 oībus alijs exactiomib9r demandis accipiatur pro.vj.folis realibus/ zvna maz
regalib9 ¿ vicinalib9: non obſtate aliquo pri modinaшcifia detur et accipiatur pro qua
uilegio vel indulgétia facta vel facienda vel tuoz folidis realium/etvna mazmodina con
ture: fint femperfubdite z penitus ad ſupra, trafactadetur et accipiatur pro tribus ſols
dictaferuicia obligate : et ex tuncadmilites vj.denarijs realiuz/et duo genouini fiueduo

clericos velplonas religiofas aliquo iureali reales marfilie dentur pro vnodenariorea
qua caufa:aliquo modo aliqua neceffitatevi liuz valentie/ et vnus genouinus groffusde
aliquo titulo adquifitiōis nullo tépoze tranf argento detur p20 tribus realibus/et mar s

ferant deturimpignozent vendant: vel quo cha argenti detur p2o.xxx.vuj.folos realiū.
1 libet alio modo alienentur vel at.diftrahant Tranfactis autez quadraginta diebus pre s
Dat. cefarag.p.lt's decembris Anno dñí. dictis. Statuimus q fi aliquis xpianus ius
AD.cc.pl.vj. deus vel farracenus habitator impredictis
I
ciuitatibus regnis nec non omnes aly cō
f Quedamftatuta fuper tenéda fluentes ibidem qui debent vel debuerint cũ
f cartis vel fine cartis acceñ.malgŕ.barchiñ.
tabula noue monete regaliuz: 7 ſuper valore
V ipius monete ad alias, XXII vel quamlibet aliam monetam in qua fit cus
1 pruz: non foluat niſi denarios realiuz valeñ.
Querint vniuerfi: q nosJaco et pro iacceń.malgŕ.turoleñ. barchíñ. quos
BC

X bus deigratia Rex aragonum/ debuerint foluant denarios realiu valentie:


valentierë . Quiain noua mos fcom odenarij realiuz cum predictis mone
neta eft conftitucio facienda: ſta tis in tabulis campſorum ad cambiuz value

tuimus q tabula preſentis monete regaliuz rint : et qui tenentur pro rebus cenfualibus
valentie duret in ciuitate et toto regno va donaredenarios iacceñ.vel malgř . cenſua •

lentie. et in quitate et toto regno maiorič , les:foluant tot denarios realiuzvalen.quot


per quadragintadies continue completos Laccen.vel malgr. fuerint contenti in inſtrus
in vno quo locorum : computandos adie mentis emphiteofis: et qui tenet acceñ. vel

qua a nobis & noftris fubftitutis publicabi malgrenfoluere plogueríodomorr furno

tur ipa moneta. Statuimus itaq volumus rūmolendinozuz vl'opatorio, vel plogues
et mandamus & fanccimus q infratempus rio quolibet aliozum: foluat tot dcnarios
b
Priuilegia

realium quot denarios malgŕvel iaccen.tene rum :quodam noue generationis augmento
.
batur foluere prologueris.Et hoc idem ins rfus ppiane religionis logos ponat vbiq fu
telligatur de venditione ad tempus facta de niculos: fua poffit tentoria dilatare. Sub
fructibusfiue expletis terre vel arbozuz vel ditouzvtilitatibus deliberato confilio pro
aliozuz reddituuz/ et quia demandato con uidentes monetam cudi fecimus : fubfigno
ftitutione noftrafpeciali malgr.cuz iacceñ. falutifere crucis fupra florez et nomen regni
erant et currebant comunes in omnibus vſi valen.pofite noftre etiam ymaginis nomi
bus hominũ et folutionibus licet contineaf nis infignis figuratā: vt fit põianis omnib9
in inftrumentis opfiat folutio iacceñ.consti indeis farracenis infupradictis ciuitatib9
tuimus q fiat folutio realiuzvalen.ſcomq et regnis comozantibus: nec non et alys of
malgŕ cum realibus valuerint in tabulis că bus vndecücs ibidem confluentibus:vna et
pſozuz ad cambiú illa die qua fiet folucio de comunis forma monete: qua fola infuis co
biti: fic nonteneatur aliquis deducere rea mercijs emptiōibus et venditionibus et qui
les cum iacceñ.nifi foluendo cum malgŕ cuz bufcunqs alijs pactionibus et contractibus
demandato noftro folutiones malgŕ fiebat abfqtrepidatione vtantur: et ad vfum pres
in regnovalen.pro iacceñ, 7 erant in electiõe dicte monete cum omni fecuritate cocurrat
debitorisfoluere malgr.vel iacceñ.quostúc Statuimus & prefens moneta ciuitatis et
magis vellet &numerus & quantitas fiue pō totius regni valentie et quitatis & totius re

dus ex eonon augmentabak dāti nec reapié gni maiožič ſemper ſit ad legez triuz denario
ti:et tranſactis etiam qdraginta diebus tas rum exeunte argento ad. pj.denarios et obu
bule qui debet auruz vel argentu pro cenfua lum et denaris predicte legis exeuntibus ad
libus vel alia qualibet de cauſa vel cötractu pondus.xviij.folidozuz pro marcha . Et q
foluat illud vel credito: vel dñs cenfus reci oboli ipozum denariozuz ſemper fint ad legé
piat pioauro vel argento denarios realiuz : predictaz tríú denarior exeunte argento ao
fcom o valuerint in tabulis campforum ad x).denarios z obulum ad pondus.fr. fotózű
maluerit denários réas
cambiuz fi recipiés- pro marca quam monetaz volumus & ftatui

luum auruz vel argentú . Contractus aût mus & femper appelletur et vocetur reals
matrimoniales et cenfualespoffint fieri að de valen.in cinus vna partefit capo regum
quantitatez auri vel argenti. Quicüqz auté cozonatũ: z in reliqua partefit arboz ad mo
contra predictavel eorum aliqua fecerit con dum floris: incuius fumitate extenfavfqz ad
fifcatis omnibus bonisfuis corporalé pena fuperiorem arculuz ponatur crux contigua
patiatur : quamcüqz fibi decreuerimus infli ipi arboni infra extrémuz circuluz . CŠta
gendaz.Datuz valeñ.vij.idus mady anno tuimus itaqz per nos et nŕos q in tota vita
dni.AB.cc.pl.vý. nrazpoft per dece annos ptinuos comple
tos piedicta moneta regalium valen: fit fub
De moneta regalium & de lege
eildez lege fcil's pondere figura noie lfatura
pondere zalijs pertinentis et ordinatiom
bus eiufdem . XXIII valože figno & magnitudie : z currat z duret
et eius vfus fit fingularis et publicus in ciui
Queriin vniuerfi q nos Jacob⁹ tate et regnovalentie.et in ciuitate et regno
maiozic.et in infulis minoziĉ.et eiicerin a
dei gratia Rex aragonú valé rč.
Aobonozem illius per quem res lijs adiacentibus eidem regno fubditis.Et
ges regnāt & principes locuntur alia moneta cupreavel argentea vel alia in q
iufticia: deuictis iam per nosdiuino auxilio fit cuprum vel argentuz mixtum de quacüqs
in finibus yĺpanie barbaricis natiõibus: cu lege fit vel valore non recipiatur in predictis
pientes ciuitates et regna valeñ. z maiorië. locis pieter iftaz monetam que fupius noia
que dudum a perfidis captiuata paganis:di tur: qa nobis vel ab aliquo alio nodeftrua
gnata eft diuina clemecia noftro ministerio: tur mutek minuak augeat nec anullet : aliq
reftituere cultui xpiano in ſtatum debitum neceffitate ratione vel caufa vel aliquo iure
iuxtaxpianozuz mozem in melius reformare artevel ingenio: fed indiminutionefiue def
vt abiectis vetuftatibus z mozibus perfido fectu ipius monete ipam eandem monetam
XI
Jacobiprimi.
cudere z fabricare poffumus impdictis lege
quibus perfonaliter equitauerit: ymofint a
et pondere figura nomine literatura valoze fupradictis ratione predictafranqui liberi T
et figno rotunditate z magnitudine.CIAul inmunes imppetuuz . Datum váleñ..fvý .
lus itaq xpianus iudeus aut farracenus qui It's iuli annodni.ØD.cc.xl.vij .
impredictis regnis vel cor pertinētijs eme,
nichil foluatur pzo albara
ritvědiderit impignorauerit vel aliquo alio
nis pedagi necquintifarracenoz . XXV
modo alienauerit aliquas res mobiles rin
mobiles acfe mouentes:non emat vēdat im
Querint vniuerfi: q nos Jaco
pignozet vel aliter alienet recipiat donet vel busdei gratia Rex aragonu va
foluat nifi predicta monetaz : fed eam donet leñ. 77. Der nos et nŕos concedi
habeat recipiat adomnezvfum fuuz:7 qui mus vobis vniuerfis pbishomi
alia moneta cuiufcunq legis valoris vel põ nibus & habitatonb9ciuitatis et regni valē.
deris ex nunc vfus fuerit inprefatis ciui veftrisfucceffoubus imppetuuz : nung
tatibus et regnis: tang tráfgreffo: regie oz yos zveſtri ſucceſſores nec aliqua alia pfona
dinationis et lefe maieftatis reus confiscat priyata vel extranea habitatrixvel non habi
omnibusfuis vltimum fuppliciú patiatur. tatrit ciuitatis vel regni valen , de ceterono
Sub eadé pena firmiter ftatuentes o ali donetis veldonent aliq? nobis vel noftris:
quis notarius vel ſcriptoz impredictis ciui pedatgiario et baiulo vel alicui alie perfone
tatibus regnis ex nunc non audeat confice pro albaranofiue albaranis que fiunt pro pe
reinftra nifi folúmodo ad modum & nomen datgio :fiue pro farracenis quintatis velnō
predicte monete regaliuz valeñ.Exceptis cé quintatis qui a ciuitate vel regno extrahun
fualibus rebus in quibus pollint ponere au turvel non extrahuntur . Et figillum cum
rum vel argentum cenfuale . Etvt predicta quo fiunt ipi albarani vel fieri debent femp

omnia etfingula per nos et nŕos femp in to teneat ille qui tabulā pedagi tenuerit: ville
tavita nfa et post per decem annos Įtinuos femper figillet et faciat ipfos albaranos et
et completos valeant et in aliquo non viole cosdonetz tradat fräche et libere abfqz ali
tur fed obferuentur. Cozpozaliter iuramus quo munere et dono precio et quolz aliokui

per deum et eius feta quatuo: euangelia nos tio:ymo fempipos albaranos habeatis rac
babere ratuz et firmuz quidq; fuperius con cipiatis tazvos quitz alý extranei fiue nō
tinetur & ab omnibus inuiolabilit faciemus bitatores ciuitatis vel regni valen.fraquos
quãdiu vixerimus obferuari z ad hocfuccef liberos ab oi fuitute munere dono pretior
fozes noftros vfqz ad prefinituz tépus ficut quot'z alioferuitio penitus perpetuo exclu
fuperius fcriptum eft obligamus.Datú va fis. Diffinientes ex certa fcientia imppetuú
lé.viij.idus madij annodñi. AB.cc.fl.vy quitqy pro ipis albaranis pluctuz fuitdare
aut exnüc poffzvel deberet exigi vel dari vel
Defranquitate iudeoz fuper haberi.Datum valen.idusdecembr. anno
lezdis et quibufdam alijs intra regnuz va dñí.AB.cc.pl.viij .
lentie. XXIIII .
Delezda dertufe. XXVI
HigPS

Querint vniuerfi: q nos Jaco


busdei gra Rex aragonúvalen. Querint vniuerfi: qnos Jacobs
-

z , Der nos et nos cócedimus dei gratia Rex aragonu valenzë.


CELENTES
et indulgemus vniuerfis & fingu Atendentesdicéfiones plurimas
á Iz diuerfas rixas inter mercatozes
lis iudeistotius regni valen, et aragonie et
cathalonie:e maiozice et totius alterius iu tranfeuntes cum mercib9 fuis per dertuſaz:
reditionis noftre prefentib9 et futuris imp taz per mare per terräfuiffe vfqz in odier
petuum : q in aliquo caftro villa nec in bur num diem fuper preſtatione lezdarü fiue poz
1
nana vel pannifcola feu quolibet alio loco tatici aut pedatgi agitatas : pluries fuper
regni valen.non donent lezdam portaticum hijs declarandis feu terminandis nobis per
fiue pedatgum :nec aliquid aliud rõne perfo probos homines Valentie fuiffet fupplica
nartú uaruz : nec etiam ratione beftiaruz in tum : vt nos finem dicte controuerfie im

bi
Priuilegia

tim /et qualiter iudicet/r o vno anno elect?


poneremus : exaudientes preces eorum:per
per duos annos fequentes non eligatur et
noset nos concedimus imperpetuú goes
y de vno hofpitio vnus tantum et non plus
homines regni valentie z regno et dñiatio
nis noftre et cuiuftz alterius dñationis trā res ad ipaz electionez affumak. XXVIII

feuntes cuz mercibus fuis cuiuſcüqz generis


fint vel modi per mare vel per terrazvel der Querint vniuerfi: q nos Jaco
bus dei gratia Rex aragonúva
tufam vel eius pertinentias vel iurifditioné
entie z.Cum de confuetudine a
dent tantümodo lezdam fiue pedatgium p
nobis data valen , curia eiufdem
mercibus fuis vel alienis:f3o hodie datur
de annoin annü in fefto natiuitatis dñí mus
in quoquolibero . Et nullus lezdari? vel pe
datgiari⁹ amplius ab ipis mercatoribus vľ tari debeat atą poni. Der nos igitur voës

eius mercibus fit aufus accipere nec exigere noftros cam cófuetudinez in omnib9 et per

necipimercatozes teneant eis dare ampli9: omnia cōfirmantes cocedimust indulgem9

Datum pative.fuiij . ll's.marcij Annodí . vobis vniuerfis & fingulis probis hoibus et

AB.cc.pl.viij . habitatonbus ciuitatis prefentibus et futu


ris imperpetuuz : q annuatim in fefto nati
The fiat aliqua cohoperturam
uitatis dni eligatur vnus probus homo has
vis arcuitus ecclefiaruz ciuitatisvalentie .
bitatoz ciuitat valen.habens ibi domiciliú:
XXVII
et qui fit bone fame z fuficiens z vtilis addi

Querint vniuerfi: q nos Jacob⁹ ctum officiuz : et ille eligatur et ponatur con

TOGG
dei gra Rex aragonum valen.z . filio probox hominü: et ille fic electus teneat
Der nos infos fucceffores ftatui curiam per totuz illum vnum annuz : et ola

mus imperpetuu œ nunc aliquo et fingula ciuilia et criminalia que ipm iudi
tempore non poflit aliquis laicus vel.cleri care opportuerit:iudicet et determinet cum
cusfacere conftruere vel edifficare feu ediffi confilio pboruz boim ciuitatis valen.zea q

cari vel coſtrui facere: aliqua neceffitate vel fuper predictis probi homines ciuitatisde

caufa :fiue aliquo iure vel aliquo modo vel derint pro confilio vel viderint expedire:ille

conceffione ftatuto vel aliqua ratione:poiti omnibus poftpofitis exequi teneatur.Eille


16
cum /arcus/portalia/anuañum/ beſcalmum qui vno annodictu officiuz : tenuerit pduos
annos fequétes illo non teneat:zdevno hof
pontem/nec aliquam quamlibet cohopertu
pitio vnus folus et non duo ad dictú officiú
ram vel edifficiuz : in tota via et in toto cir
cintu vel orbicularitate ecclefie beate marie exercendú eligaf fiue affumat. Et qui ad di

fedis valen.nec ipfa via fiue circuitus in alis ctum officiú electus fuerit antecß dictaz´ ad

quoloco cohoperiať vel anguftet : nec aliq, miniftratioez recipiat faciat iuramentu km

contiguetur eidem ecclefie: fed via predicta formam cōtentaz incõfuetudine ciuitatis.

fit femper vndiqs libera difcoboperta oio Datū valeñ.x.kts.iuni annodñí. AÐ.xl.ip
arcus autez et portalia & queľz alia edifficia
babetes barraquas vel pa
que modo eidem ecclefie cotiguantur fi arte
vel cafuvel etiam voluntate illor quorfunt tua infra muru ville noue maris valeñ.pofs

dirruantur: nunc rehedifficent aliqua anti fint edifficationis caufa in valen, recipere li
quapfuetudine vel ure vel qualibet alia ra bereterraz aquoda campo de quo inceptus
fuit murus dicte ville noue. XXIX.
tione . Iboc autez ftatutum & conceffionez
volumus o feruetimppetuuz in oibus alijs Querint vniuerfi q nos Jacobs

vniuerfis fingulis ecclefijs cöftructis & cō dei gra Rex aragonum valen zë.
ftruendis ciuitatisvalen.que ecclefie ex toto Der nos et nos cōcedimus vo

zinmediate non contiguent aliquibus domi bis vniuerfis & fingulis hentibus

bus . Datum valeñ.viij.lx's.aprilis Anno barraquas fiue patua aut loca determinata
ad edifficandú infra murú villenouemaris
dni.AB.cc.pl.ix.
Valen, ad edificandas ibidez domos & ſtati
C Qualiter curía eligatur ānua cavra accipiat] libere fine aliquo feruitio z
Jacobi primi. XI

munereterraz de illo campo ante ipazvilla: ´resfit.xiij.quarterioz .Sic igitur omne aue
de quoincepimus & accepimus terraað edif rede leuante & ponente caliunde et victua,
ficanduz murum eiufdez ville.Et fuper hoc lia lana/vinuz vindemia/oleum/caffeus/fe
inшure vel extra ius:in cauſa vl'extra caufaz
da linuz/ftuppa/canapum /ficus:panſes: fa
nobisvel nostris:nec alicui alie perfone non rina/et omne aliud auere groffum z minutū
teneamini refpondere nec aliqy inde dare. quod ponderari debeat: ponderetur libereť
Bromitentes per nos z nŕos qvobis et ve tradatur et recipiatur ad pondus predictű :
ftris inde erimus guirentes auctozes & defen et nunc predicta marcha/vntia/lib2a/arro
fozes contra omnes pfonas Abandantes te ua/ carterium/quintallus/libza carniceria/
nenti locum ním z baiulo curie ziuratis vas
caffitium/fanequa almut?/ſaumata fiue car
lentie & fubdit vniuerfis noftris preſentib9 ga vini zalnee mutentur minuäturvel auge
et futuris :quatinus vos vel aliquez vŕz vel antur:fed predicta femper fint ficut fuperius
aliqua bona veftra fup predictis non inquie cōtinetur in ciuitater toto regno valeñ:fal
tent : nec inquietari ab aliquib9 permitant : uo iurenoftro. Datū Cálataiubij.xvj.lds.
ymo iuuet vos et veftros defendant cōtra decembris anno dñi.AB.cc.pl.ix.
omnes perfonas . Datū valeñ.vi.kls úný .
Anno dni..cc.pl.ix. Delezda quedebet recipi atrā

De penfis et menfuris / quid fentibus per alzeziram.


Querint vniuerfi q nos Jacobs
et qlit pōderek zmenſurek cũ eifdé. XXX
dei gra Rex aragonuz valen.č.
Querint vniuerfi: q nosJaco Der nos et oes nŕosfucceffores
B n
bus dei gratia Rex aragonuva indulgemus concedimus zex cer
lentier . Cum ſcom confuetudi ta fcientia pftituimus imperpetuuz:&núc
nes anobisdatas ciuitati et res invilla alzezirevel eius termino amercibus
gno valen.in ciuitate z omnib9 villis caftris fine quibuft's alijs rebus accipiatur amplis
et quibuft'zalijs locis eiufdem regni vnuz r inferius eft ftatutü . Videl's carga grane.

fimile põdus effe debeat & menfura. Statui ij.folos /cadartiuz carga.xvi.denarios/car?
mus &pernos et nos imperpetuuz decerni ga indium de bagadell.rvi.denarios /carga
mus: o marca habeat et cötineat in ſe. viij. indium de golff.viij.denarios / carga argen
vncias et vncia contineat in ſe, xxiiij. Dena ⁄ tum viuũ.xij.denarios/ carga cerea.xij. de
rios dedenaris qui fint . xvi.ſolide marca? narios/caria papiri.viij.denarios/carga co
libza contineat.fíj.vncias de marca/arroua minum.vi.denarios:carga arroç:amigdala
quarterшuz vini contineat.xxx.libras/quin mantega/pifces falfos.iiij.denarios/ carga
tallus fitde quatuo2 arrouis:de arroua.xxx oleuz linuz canabũ:zlantonű.iiij.denarios/
libzaruz/libia carniceria habeat tres libias carga conillij.rvi. denarios : centenar conil
vnāquãą librā.xy.vnciarú/ caffitiú habeat 10zum obolum : anyins.x.denarios/carga .
ferfanequas rafas: et fanequa habeat.vij . centenarium .ij . denarios /carga cordoua
almutos rafos:r in medior in oris fanece fit nozum vermiliuz.xij.denarios /carga cordo
virga ferrea: zalmuti oris et os fanece et al uanozũ albozű.vi.denarios / carga purpura

muti fit ex omnibus partib9 equale & fimile/ duplex.ij.denarios/purpura fenar vnum de
annona itaq triticum auena ozdeuz pannis narii/pecia cendati obulu bagadell obulū
cuuz millum omnia aliafemina quedebent feda obulu libra maſcub obuluz libra/boqui
menfurari:menfurenturde ferro adferruz/ Hes. viij. denarios/carga conium bouuz. vj.
fal caftance/auellane/furfur/calçer confilia denarios/traca lana/et mell.iiij.denarios /
menfurentur cum faneq currenti /alnee fint carga piper.xij.denarios/carga fucre.xij . de
quatuo: palmozuz et eorü capita fint ferrea narios/carga enfens/lacha/canpiella/ginge
et omnes panni linei lane z quilibet alij reci bre/etglaſſa .xij. denarios/ carga regalicie/
piantur et dentur cum tali alnea et vltra al roga oichiqua et alqu arauia.vj . denarios /
naz dentur duo digiti. Saumata fiue carga carga coure/azer zſtany.vj.denarios/ cars

vini fit.tv. quarterior: fiduxerit portado ga. cotonuz filat.xij.denarios/carga cotonú


bii
Priuilegia

difinimus afinibus termini caftri de alme.iiij.nonas nouēbris Annodñi.LV.cc.pl.f.


nara q diuidit terminuz cuz muruedre vfqz
ad biar vel vltra:inquátuz nŕa vel nŕor ad 22 nullus compellatur vfuram

quifitio vlterius dantedño peedetur.Cad foluere xpiano: & de quibufdam queſtionib9

: becnos. F.dei gra eps Valen & totuz capis tearum decifionibus fupfactis vfuraruz .
tulü eiufdez per nos roms fucceffozes nãos XIII

Plenfurafiliodñi Petridei graterracon. Duerint. Uniuerfi q nosJaco


archiepi damus in feuduz perpetuuz vobis bus dei grarex Aragonum/ a
dicto iacobo illuftri regi predictor fucceffo lencie.z.Der nos infos ftatui
ribus võis in regno valen.fuccedentib9: ter mus imperpetuum.œnullus iu
tiam ptez oim decimaru terrarú z poffeffios der vel curia vel officialis quocüqz noie cen

nuz vobis fubiectarú in ciuitate z epatu va feat in ciuitate z toto regnovalencie: copel
lencie: tertiam ptem piscationum maris ™ lat xpianum directe vel indirecte:vel per ali
albufere raialium. In hoc autnon intelli quam cogitataz fraudé vfuraz foluere xpia
gimus dare vel pcedere vobis vel vřisdecis no: q xpiani à pignoza tenet vel tenuerint
..
mam quepercipidebetde reb9 fiue heredita impofterum ftatim ex quo eis fm formaz co
tibus militú clericozu feu locoz religiofor : ti iudeor de fructibus pignor fuerit fatiffa
llam emcum vendicare poterimus nobisT ctum :pignorar inftra debiti libere fimplr et
fuccefforib9 nřis ppetuo integre retinemus abfolute reftituere copellant. CQueftiões
Simit concedimusvobis z vřis infeudū aut fup vfuris nobis ppoſite fuerunt in húc
1
ppetuuz:oës decimas tocius portionis red modus : q quidam deus erat qui trafacto
dituú vel puentuй vrou: que vos percipis tpe anteftatutuz nŕm Cétű mutuo dederat
tis rpciperedebetis infradictuz epätuz : in cuidam xpiano:zrecepit ab eo.c.l. noie vfus
oibusfurnis molendinis : tertiaz partez rarum .Judeus volens predicta.C.que ad
in pifcatione maris & albufere Valen: falua huc de forte fiue capitali fibi debebant ADI W
pte via quá recipitis vl'recipietis indictaal cto ppiano recuperare: z xpian ? debitorilla
bufera: q pars vobis z vřis remãeat indeci C.fibifoluere non poffet:madauit ipe iudes
mata: falua pte tertia vobis zvřís decime ❤xpianus illa centuz fibi folueret: vel copo
cora alie pfone recipiet vl'recipiút in piedi fitionez fibifaceret de illis cum quodaz alte
ctis furnis & molendinis.Iboc aút heatis et ro шudeo : cui ille prioz tude? qui dederat mu
poffideatis vos fucceffores vři imppetuŭ tuum . C.foluere tenebatur ex aliqua iufta
adfeudú peclia valeñ: r ex hoc fitis fideles caufa: fic ille ppianus cōpofuit cum illo ius
zdefenforespfonarú ziuriunroz oiz fuccef deode illis.C. fecit inde aliud inftim : re
for: fupradicte ecclefie:fine omi aliofuitio cuperauit a prioze iudeo inftim q8 fibifece
qo nobis vel ecclefie facere non teneamini. rat de dictis centum: ab eofuit penitus li
Item per nos fucceffores nãos abfolui
beratus : nunc do xpianus rōne ſtatuti nří
musvobis & perpetuo difinimus oës alias dicit iftifecundo iudeo q tenetrecipere in
pactiones quas vfqz in odiernuz diem dicte folutuz duplum illa. Cl.que prio? iudeus ab
ecclefie vel dicto archiepo :vel nobis noiedi co habuerat noie vfurarü:z ficdicit ſe obere
cte ecclefie pro eius dotatione aliquo modo abcoratiõe ftatuti noſtri recuperare inftru

feciltis.Et spálit difinim vobis oib? por métüqö fibi fecit.Judeus bo ifte excipit ſe
fidentibus oes hereditates domos oitos et illo qoprio iudeus habuerat no teneri reci
poffeffiones: q tpefarracenor ad eor mezȧ pe infolutu:cum ill8 nouŭ inſtrumētű z mu
P
tas aliquas in toto regno valencie ptinebat tuum ita cenferidebeat:ac ſi iſte ſc89 iudeus
vel ptinere debebant: 7de ſpāli promiſſione ipixpiano peccuniaz numeraffz.CAlia que
quaſuper dotatiõe ecclefie z fuper donatõe itio erattal.quidaz rpianus accepit mutuo
dictaru domozoitozú z hereditatü fiue pof a quodá iudeo centú: & foluit illi iudeo noie
feffionum mezquitarúdicte ecclefie aliqnfe vfürarú. C.l.Jſte vero xpianus cuz illa.C.
ciftis:remittimus & abfoluim9 vobis z vřis defortefoluerevellet dicto iudeo:de quib?iã

& inperpetuú difiním9. Datuz barchinone_foluerat.C.I.noie vfurarú:quidā alius xpia


Jacobiprimi. V

nus accepit illa centuz ab alio piano:dices dem formam zobferuatione quam iudei tes
qilla folueret illi iudeo cui ipe tenebať: vel nentur obferuare indebitis ppianoz TÍNNO
liberaret euz iudeuz : ita &fibi redderet: uationibus inftrumentoz :et cöfectionibus
vel forte ifte fecundus xpianus tenebat illa et in oibus alijs circadebita preterita et pie

centum foluere illipriozi xpiano ex caufa em fentia etfutura.etíateneantferuare piani


ptionis vel alio mo : et ficiftefc89 xpianus eiſdez iudeis indebitis que iudet debent vel
compofuit de illis.C.cum illo iudeo: et fecit debuerintppianis.CConcedentes etiam et
einouuz inftrumentü debiti cum vfuris : et mandantes qtinus non copellant aliqui iw
ille prior ppians recupauit fua inftraet fuit deifoluere aliquaz vfuraz xpianis : nec com
inde penitus liberat nunc vo ifte fc89 xpia pellantur etiã aliqui iudei pieſtare fiuedare
nus qui illi iudeo vltimo obbligauit:vult cō mutuopeccunia pianis:nifi iudeus volue
putaredehys.C.qfibi obet:illos.CL.quos rit fua fpontanea voluntate preftare:et tunc
ille alius rpianus dicto iudeo foluerat noie fiatf3 in ftatutis nŕis pleni? continetur.
vfurarú:et fic cuz.l. dicit fedebere recupare CQuia in ftatuto não facto ſup vfuris fta
inſtŕm rōneſtatuti nří:iudeusvodicit fenō tuiffe noſcimus äntuz ad petitōs côtracts
teneri recipe infolutum illud quod hüit a pzí zdebita preterita: o ſi inter xpianű ziudeu
mo rpiano: cum ill8 nouum mutuu tale cen queftio vel difcentioheatur ita qin hisdif
feridebeat /acfiifte iudeus illi põianofedo cordes inueniantur: quilz cozuzpriuspreſti
··peccunia numeraffet : z hec omia factafue to iuramento de veritatedicenda a iudicere

runt ante ftatutunŕm . Super quibus talit quiratur:et fi cócordes inuéti fuerintdictis
duximus ftatuendü:q in vtroq3 cafu.l.folu cozu ftet:forma a nobis ſtatuta obferuata:fi

tis:debito: inſtŕzdebet recuperare:fiue obi bodifcordes inueniant iniungatur pbatio


toris autdebitor : fiue creditoris aut credis xpiano : quipduos vel tres teftes ydoneos

topvtroq modofiat nouatio:ex quo pbari iudeos vel pianos vel alis legitimis pba
poteft exierit de primo debito ſub nroſta tionib?fuam pbent intentione:et fi iudeus
tuto volumus contineri:v3 vt interfortezz teftes here nopoterit :in hijs cāibus ſola fu
vfuram vni vel plurib9dupla foluta inftim fitiat pianor probatio. Unde qitimems
reftituidebeat creditozi. Volum9 etiärpce predictum ſtatutuz extendat ad futuros
dimus & fi bladuz vinum oleuz:autres alie contractus.Volumus et mandamus quate
in quib mutuú cōſiſtit fuerint mutuo tradí nus non extendať talis pbatio ad futuros
te: extimatio fiat Fm tps traditionis : put cotractus factos adie quapredictum ftatu
incoſtitutiõe nřaptinetur: ſi aüt bladuz vel tum fecimus: q2 ipfum extenditur folümodo
confilia non fuerint tradita: fz denary bla ad ea qante cofectioneipfius priuilegi fues
dum pro denarijs pmiffumfuerit: hoc per rútfacta:q: in futuris ptractib? no oportet
confeffionesvel teltes pbaripoterit:fiat co adhiberi talis pbatio : ex quo iudei iurant
putatio fm džiíos et non fm bladuz. Si aut fcriptores iurat: fimilr xpiani qui recipiüt
boc non potit coftare: bladú non inueniaË mutuú vt in predictis nullafraus vel mach
in inftro: fiat extimatio F3 tempus confecti natio fiat :ex quo fic inftrz factum fuiſſe per
inftrumenti vt primo dictü eſt.Si aüt pdes partiuz cöfeffionez cöftiterit:nulla cotrà fic
bito qo debetxpianus:folueritrpiano in ali factus inftim pbatiorecipiatur.Si bo ſup
quo tpe bladum vel confimilia:beatur bladí folutioedebiti in ficfacto inftruméto copie

extimatio in copoto faciendo fm tps in quo henfi dubitatio oziretur:tunc xpiani riudet
folutionem bladi fecerit ppianus. CIndes probatio requiratur :ficut antiquitus fieri
bitis iudcop farracenoz non ponimus ali confueuit:qo decötractibus futuris factis
quam formaz in preſenti preterito z futuro: atpeftatutinři intelligendum effe declara
3 coponant inter fe ficut voluerint: et fiant mus. Volumusetia o iudei ſuper dicenda
folutiones eis fm op in inftruméto iudeozuz vitate in vfuraris cötractibus fiuedebitis
continet:nifippianus poffit,
pbare debitu non iurent nifi quantum adpreteritos cons
eft fuum vel pro ipo factuz: et tunc fiat debi tractus fiue preterita debita ex quoficinſtŕz
tú ficut xpianor.CConcedimus etia qrean folemnitate predicta fuerit factum œſcri
av
Priuilegia

prozes r iudei r xpiani iurauerint . Diedis diciuro/t per illuz qui dixit non cöcupifces
cta autez omia et fingula per nos et nŕosin domuz primi tui: nec defideres vrozez eius:

ciuitate regno Valen . ftatuimus imperpe nō feruuz ancillaz nec bouez/nec afinunec
tuum valitura. Datuz barchiñ.iij.idus no oia que illius funtdic uro. Juras per ànc
bembris Anno dñi.AB.cc.xl.j. libros legis per nomen fctuz infra ego fuz
qui fum & mifit me ad vos heycaller heyc
Formafacramenti iudeoz fu
ſu
heyc. diciuro: zper nome honorificatú.bya
per maledictionib9. XIIII
byahya.zper nomen magnú & forte ozribile

Acobus de gracia Rex aragonú quod erat sculptuz ſuper frontez Aaron die
valécie rë. Fideli ſuoiufticie va turo/per nomen admirabile Damine fortis

lencie falute & gratia. Quia inte qo dixit moyles fuper mare : zdiuifit ſe per
lleximus q non habetis formam duodecim vias/diciuro:z tranfierunt oësfi

facramentalez iudeozu fub qua tenentur pze ly ifrael per ficuz: et fubmerfus eft pharaot
ftareiuramentuz ſcom foruz Walen, mittis oms exercitus in mari rubzo: 7 manna fctm

mus ipfaz vobis figillo nãofigillatam : que qo comederunt patres tui indefto/diciuro.
quidez talis eft . Ibec eftforma qualr facra et per tabernaculú z oïa vafa eius: per mēs
mentuz iudeoz preſtatur quado intendunt fam fctaz et candelabzü aureuz totü.Et per
iurarecontrappianos tenentes rotulum in arcă federis/et per duas tabulas qs pofuit
collo. Juras oiudee per illum qui dicit ego moyles.Etper pieceptuzdñi:dic iuro/r per
fum non eft alius préter me:iuras per illuz cortinaz parata ante cherubin /et per exten
quidixit.Egofum dñs deus tuus qui eduxi fam: per veftes fanctas aaron et filiorum
te deterra egiptide domo kuitutis:diciuro etus/ per fedus fanctü qo pepigit dñs cum
Et per illuz qui dixit non facias ſculptile no moyfer cuz filijs ifrlin möte mopfi et in mō
quia oem fimilitudinez que eft in celo defup tefinay:dicio.Et per iuramentu ſctṁ 98
¿quein terradeorfum : neqz eorum que funt iurauitdñs ad Abzaam in monte mozia/ et
in aquis fub terra non adoiabis ea nec co per terram pmiffionis/et per ibrlm.Etper
les.dicturo.Et per illuz qui dixit. Ego fum cathedra honorifficatadei /et pangelos mi
dnsdeus tuus fortes zelotes vifitans iniq niftrantes ante fctm bñdictuz.Et per fctās
tates patruuz tin filijs in tertiaz & quartaz rotas aialiuz ftantes facie ad faciem cozam
generationez cor qui oderunt me: faciens deo laudantiuz & dicentiuzvoce magna fans
mificordiam his qui diligunt in me milia et ctus/fanctus/fanct? dñs deus fabaoth pleni
cuftodiút precepta mea:dic iuro.Et per illú funt celi z terra glia tua:dicturo/z poës an
qui dixit non affumes nomen dei tui in vanû gelos pacificos qui in celofunt.Et peromis
nec emi infontedñs eú qui fruftra qui affum fanctos dei/ per oés pphetas dei.Et omia
pferitnomen dñi dei ſui fruftra:diciu20.Et fancta noia angelozũ oïz q in celo ſunt/r per
per illuz qui dixit memento vt diem fabbati omesfanctas dei/ et per viginti quatuoi lis
fantifices/ ferdiebs operaberis & facies oia bros legis/et per illo totuz q8 eftin eis fcri
opera tua:feptimus aut dies fabbatidnidei ptuz.Et per benedictiones maledictiones
tui eft non facies om̃e opus tur filius tuus quedatefuerunt fuper montem gariel/et fu
z filia tua z feruus tuus ancilla tua:iumen per motem ebal.Et per duodecim tribus ifª
tuz tuuz raduena que eft inter poztas tuas: rael:diciuro.Et fi fcis veritatem z visíura
sex enim dieb9 fecit celum terraz z mare et remendatium:veniant fuper te ifte maledis
omía que i eisfunt: requieuit in die ſeptima: ctiones & apprehendant te reſponde amen.
idcirco benedixitdeus diei fabbati z fanctifi ADaledict9 eris in ciuitate : et maledict9in
cauit illuz:diciuro. Et per illú qui dixit Ho agro.Daledictū orreuz tuuz/r maledictio
no2apatrē tuuz et matrem tua vt fis longes in reqe tua:refponde amen/et maledict9 fru
uusfuperterraz quam deus tuus dabit tibi ctus ventis tui/z fructus terre tue: arméta
diciuro . Etper illuz qui dixit non occidas: bouuz tuoz greges ouiu tuaz . Abaledict9
dicuro.Et per illum qui dixit non loqueris eris ingrediens/et maledict egrediens ref
contra proximuz tuum falſuz teftimonium: pondeamen. Bittet ons fuper te famem &
Jacobiprimi. VI

efuriez : et increpationez in oia opa tua que < fodies:et vinuz non biues : nec colliges ex
facies:donec conterat te/ perdat velociter ea quidpiam: qm vaſtabiť vermibus. Ølis
ppterea inuentiones tuas peffimas in quis uas habebis in oibus terminis tuis:& nō vn

bus reliquiftime.refponde amen. Adiugat geberis oleo:quia defluent peribunt reſpo


tibidñs peſtilenciaz donec cõfumettede ter de amé. Filios generabis filias et no frue
ra:ad quaz ingredieris poffidenda. Bercu ris eis:qm ducentur in captiuitatez omnes
tiat teons egeftate febri et frigoze : ardoze arbozes tuas fructus terre tue rubigo co

eftu zaere corrupto: rubine & perfequatur fumet/aduena quitecuz verfat in terra afce
Donec pereas refponde amen. Sit celum qỡ det fuper teeritqs fublimioz : tu aut descens
fuper te eft ereuz: et terra qua calcas ferrea dens eris inferio?/ipefenerabit tibi: ztunō

tedñs umbres terre pulcre det. De celo defs Fenerabis ei/et ipe erit in capo/ et tueris in
cendat fuper te cinis donec coteras.tradat caudaz:et veniant fuper te oms maledictio
te corruentez ante hoftes tuos: pvnazviā nes ilte:et plequentes apprehendet te donec
egrediaris cotra eos:et per feptez fugias: intereas responde amen . Seruies inimico
difpgaris per oia regna terre responde ame tuo quem mittet dñs tibi infame zfiti et nu
Sito cadauer tuuz inesca cüctisvolatilib9 ditate z omni penuria: imponet iuguzfup
celi zbeftis terre:et fit qui abigat.Deraus ceruicez tuadonec te coterat. Adducet ons
tiatte amencia vtera: partez corporis per fup tegentez de loginquo:zde extremis fini
quam ftercoza egremit ſcabie quoqz & puri bus terre in filitudinez aquile volantis cuz

gine: ita vt curari nequeas refpondeamen. impetu: cuius lingua intelligere non poffis
Bercutiat te dns amentia z cecitate & furo refponde amen/gentem pcaciffimaz quanõ
rementis: palpes in meridie ficut palpare deferatfeui:nec mifeafparuuli: & duoret fe
folet cecus in tenebzis: enō dirigatvias tuas tus iumétox tuoz acfruges terretuedonec
oią tрe calúiaz fuftineas topprimaris vio intereas: non relinquat vinuz triticum et
lentia:nec ereas qui liberet të.Urozez accio oleuz armenta bouuz et greges ouiu:donec
pias zalius domiat cum ea refponde amen difperdatzcōterat/ comedes fructus ven
domuz ediffices & non habites in ea. JDlan tris tui z carnez filiox tuox & filiaxtuarú :
tes vineas & non vindemies eas /bos tu? in quas dederit tibionsdeus tuus in anguftia
molefcoraz ter non comedes ex eo reſponde vaftitate qua opprimet tuus hoftisternde
amen/afinus tuus capiatin coſpectu tuo: z amen. Cōlumatin manu virtus tua: et non
non reddať tibi/oues tuedenkinimicis tuis donet terra tua germen fuuz:et arbores tre
znonfit qui te adiuuet. Filij zfilie tue tras tue non dent fructuü fuuz/mittet tedñs int
dantur alteri populo videntib9 occulis tuis beftias agri qui cöfumantter peccozatua:
zdefficientib9 ad cōſpectuz eoruz totadie: ad paucitate cuncta redigant Ofertes fiat
non fit fortitudo in manu tua reſpōde amé . vie tue /cofrigat de tedñsbaculú panis tui
Fructus terre tue et oms labores tui come et reddat eu ad pondus: comedas et nofis
dat populus quez ignozas: 7ſicſemper calu faturatus. non ignofcat te dñs 3 tunc qm
niaz fuftineas:coppreffus cüctis dieb9 /rſtu maximus furor eius fumet zelus contratez
pens ad terroze coiuz quividebunt te. Der fedeat fuper te oia maledicta q fcripta funt
cutiat teons vlcere peffimo in genibus et in in hoc volumine/et deleat dñs nomen tuum

cruribus:fatiariq non poffis aplanta pedis fub celo : z confumette in pditione ex oibus

vfqz ad verticez tuam refponde amen. Du tribus ifrt'iuxta maledictiões que in iftolis

catqz dñs ter vrozem tuaz quaz accepis :et b2o cötinentrefponde amen. Finatfili tui

filios tuos z filias tuas ingentez quaz non ozfani z vroz tua vidua:fiat ficut ftipula añ
nouifti tu et patris tui: feruies ibidijs alie faciemventi z angelus dñi pfequatur tefint

nisligno& lapidi:7 eris pditus in puerbiuz vie tue tenebrose & lubrice: Tangelus dni te i

fabula oibus pplis:ad quos te introduxit pellat:fiat menfatua cozaz te in laqueŭ et in


ibi dns refponde amen. Sementez multam retributiones et in ſcandalú refpöde amen.
Lacies in terrá z modicuz congregabis:quia obfcurent occuli tui ne videat et dozluz tuū

locufte oinodeuorabunt/vineam plantabis femper incurua effundat dñs fuper tefamez


Priuilegia

¿¡rāfuam:& furo: trefue cōprehendat te/ap bus que pins hebat amittat : immo ſecure
ponatdeus iniquitatem fup iniquitaté:enỗ aclibere habeat teneat ac poffideat auctori
intres in iufticiaz fuam /fiat hitatio tua de tate nra : falua legitima filioz zuurepropis
ferta:z in tabernaculis tuis non fitquihabi mox cōuerſi:ita vz debomis couerfi:dicti
tet/deleat nomen tuuz delib20 viuentiúr cũ filij feu primi nihil ipo viuente fed poft moż
fuftis non fcribat refponde amen.Effunda tez eius illudfoluz ¿nihil amplius petereva
fanguis tuus ficuthumª
:7 co2pus tuuz ſicur leant:o fideceffiffz in iudaifmovel paganif

ftercoza13 zargentü tuuz z auruz non libes mo petere rōnabitř potuiffent.vt ficut tales

rette indie furons /percutiat tedñs oibus ex hocdiuinaz graz pmerent:fic enfaz quí
plaguis ficut percucit haraonez &ppli dei voluntatez et beneplacituz imitari debe
eius fifcis veritatez zuras falfitatez/ ride mus obtinere nofcant ,Datuz Illerde.ui .
amen. Dercuciat tedns ficut pcucit egiptü idus Abartij.Anno dñi.AB.cc.xl.ý.
fanguine ranis cinis & muſquis:T Mortalita
te aialiuz et vlceribus & vris grādiniblo De quibus & quanta lezda ſol
cuftis & tenebris et mortalitate primogeni uatur.de non exhigendo aliquid pro naufra
tortuor/ maledictio quã maledixitJofue gio de encanto z returno. XVI
"
iericoveniat fuper terſuper domuz tuam r Querint vniuerfi. q nos Jaco
fuper oia que hés/r vxoz tua et filij tui men bus dei gra Rex aragonuz valen
dicent per hoftia:zno fit qui confolet eos in tie rc. Der nos omnes fuccef
ira/et in furoze dni regis toium illor quite fores noftros phibemus cöcedi
videbunt venías: roës amici tui habeant te cedimus et firmiter imppetuú ftatuimus q
pro inimico et femper te derrideat/cadas et nung in ciuitateMalen, toto termino eius

HAJN
non fit qui te adiuuet adfubleuaduz:paup ™ accipiat ab aliquibus mercibus amplius
mik možiaris: et non fit qmté tumulet fi feis inferius eft ftatutü. Videlz carga granedo
veritatez ziuras falfitatez aia tuavadat in net tres mozabat. alfonfinos /carga argéti
illo loco in quo canes ftercoza fua deponunt viui duos mozabat. Carga cadarcijduos
refponde amen/rfide amen/rñde amen.Da mozabať.alfoñ/ carga cerce vnuz mozabat/
tuz gerūde.iiij.læs marcijera. OD.cc.lx.ix. caria papiri.iiij.fols/carga cumini.ui.fol's

R
carga arroci et amigdalarú.iij. fols/carga
T22 iudei et farraceni libere ba butiri z piſciuz fallor.ij.fols. ferdenarios
ptizentur: nil de bonis fuis amittant. carga olei.iij. fol's/carga lini z canapi et lau
XV toni.ij.fol's.vi.denarios/ carga cirógrillop
Querint vniuerfi.onos Jaco *.fol's/centenarium cirigrillozum.iiij. dena
b9de grarex aragonú valen të. rios/carga de anpinis.uy.fol's: vel centena
IDer nos roës fucceffores nãos rium ipozum. vi. denarios/cordouanú vers
in aragomar cathalōia maiozič mell.xij. denarios pro duodena/cordouanú

mõtepefulano.tazregnoValen.acvniuerfo album.vi.denarios produodena / purpura


ditoriuriſdictiōe nữa: alicubi núc hēmus duplex.ry.denarios:purpura ſenar.vi.dena
vel impostermu nos et fucceffores noftri au rios/pecia cédati.iij.onarios/bagadell vnú
riliante dño habituri fumus . 20 amore denariuz/libra de feda.iij denarios/libzade
dhinříthu xpí z gloriofevirginis matris fue maftec.ij.denarios/centenariú boquinarū.
et remedionŕo. Imperpetuu ftatuimusq graça con bouum.ij.fot's/carga lane
v.fots/
quicüqz iudes vel farracenq ſpu ſancti gřa mellis.xv.denarios/carga piperis & fucre
fidez volueritrecipe orthodoram :ac baptif vnum mozabat/ carga turis laque canelle
mi lauacrú falutaris: libere zabfqz vllius 5 gingebris & claſſe vnuz mozabat/cargare
dictione poffit hoc facere : non obitante pie galicie.ij.for's/cargaroge zalcarauge orchi
deceffo:uz nŕozuz vel alicui9 ftatuto phibi cecupi azer & ſtagni.ff.denarios/carga co
tionevel pacto vel etiaz fuper obtenta con tonifilati.vij.fol's/carga cotoni napuç.im .
fuetudine : ita & propter hoc nihil de bonis fot's/carga gale.v.fots/carga alumi albi fol's
fuis mobilibus & imobilibsu ac fe mouenti inj. Trubei idez/libza faffrani.vj . denarios/
VII
Jacobiprimi.

Arroua de azebib.iij.obolos/quintalum fi Valentie aliqd a nobisvel nřís vel ab aliquí


cuum.iij.obolos/carga caffei ferri.xv.de/ bus alijs nunc exigat nec accipiat necdet:
narios/quintaluz plumbi.v.denarios./car et fi occupata fuerint reftituant liberednis
gapegüte zde alquitra.p.denarios.flaciata reru/naues galee que intrabút yfpaniã cũ
vnuz denarinz/quintallun fabonis.v.denas curfus cuiufcuc iurifdictions terrefint ta
rios/carga vini et bladi.iij.denarios/centes nře aliene dum tamen non fint hitatozum
nariuz coidarum rotundurű.iiij.denarios/ regni Valen.fi fecerint encantu in aliquo lo
centenariuz de cames.ij . denarios/carrica co regni Valeñ. donent. xx.mozabať.alfoñ.
glede.p.denarios/carrica fabbarú.iij.denas et vnuz farracenuz de mediocrib9/lignuz de
rios/cargade mastech zde goma vnum mo vna tira.x.mozabat.zvnuz farraceni de me
rabat.cargade foffre.t.denarios/arroua d diocribus/barcha de.xvi. rems vfqz adtris
verdet.ij.denarios/carga de feu.v.denarios gintarems.v.mozabat.tm/barcade.xvi.re
lancee afte et aftone z ferruz zazer qö fit os
mes inferius.iij.mo2abať.tṁ: 7 quantúcüc
patuz nihil donent/ carga alquene.ff.denas apportauerint aut parú aut multuz pdictà
rios/cargade fola.r.denarios /veftes alique imppetuú obferuent. Tame hitato? ciuta
panni cific cuffiti et panni de lector alique tis et regni valen, apredictis oibus fit et eft
res q veniant infra capiaz: z aquarofaeca z imperpetuuz liber Tinmunis. on acipiať
raudos tant carbonibil donet/carga defus ab aliquo vel aliquib9 in ciuitate valen , vel
ftet.v.denarios/arrouade noudopadre.iiij toto término ei pedaticũ/ lezda/portaticu/
denarios/cargadozpiment.iiij.fols /carga penfuz menfuraticu vel ribaticũ qui iuraue
de maftec quinq denarios/carga de alcofoll rint hitationez ciuitatis vel ibi vrozez húe -
quinqz denarios duodena moltoniarum.ij . rint velibi fuuz capudmai⁹ tenuerint. Aec
denarios/onodena de faluents.ij. denarios etiam ab illis qui venerint caufa habitandi
duodena de anyines adobats vnuz denariú valeñ.accipiat pedaticũ fiue lezda in aliquo
ois pannus de coloze.xij . denarios/pannus loco regni valen.de rebus qs ad opusſuidu
de úïfula.ij.denarios/barragani r panni al perint: dūmodo iurēt cuz fuerint in cintate
binarbone.vj.denarios propecia/pecia pan vel loco regni in quo ipos hitare opportue
nude naturadiapie ilerde .iij. denarios pro rit ſtaticaz ciuitatis vel loci: nifi iurarevo
pecia/bala farcili.i.for's/bala fuftacop.шij luerint foluant lezdā. Cés merceset qlz
fol's/qlibet pecia fustaneor vnuz denarium alieresde quibus detur pedaticuz héant re
tela de rems zde tries ex quo fit integra.xij. tomú integrum & plenuz. Retomus eft di
denarios/p20 älibet alia tela vnuz denariú/ citur et effe volumus q fi extraneus védide
canonus auri filativnum denariú/ cargade rit vel mifit in ciuitate vl' aliquoregni loco
fagi.r.denarios/ peciade alquice & de barra resdequibus det pro pedatico.r.fols:leuet
gans.iiij. denarios/ cauallus quitráfeat ca zretineat alíos dece.fols de eo quod inde er
vēdendi vnuz mozabať.et ſi vendiť in ciuita traxerit vel extrahi fecerit vel emerit: et fi
te.xij.denarios/ muli z rõcim.iiij.denarios: fcom maius & minus qo pro pedaticodetin
boues et afini.ij.denarios/ multones porci 7 ppetuú obfuef. Barche 7 quel'z alia ligna
capze zirci.ij.denarios farracenus qui tran quocüqz noie nücupent & träſeant per mare
feat per mare vel per terrā vnuz biſſantiuz/ ciuitatis Valentie et regni habeant retomű
farracenus de redéptione duos bilantios & de toto quatodederint pedaticuz:a die qua
dimidiuz/ caualli muli et rōcini qui cauſa vé foluitur pedaticuz infravnum annuz detur
dendi uitrent terraz farracenozuij, miller retom.lli qui extra terminu ciuitatis funt
fios Jure vel occafione naufragija nauib9 habitatores fi duxerint in ciuitatem aliqua
< butis galeis taridis galiotis fagitys r qui Cozia fi fecerint ea in ciuitate preparare:qui

buft'z alijs barchis & lignis quocüqs noie no bus preparatis ea inde extraxerint dum mõ
minent et rebus et mercib9 hoibus vñcũ ea ibinon rendant non donet pedaticuz de
fuerunt extraneis et priuatis et reb9 cozum illis corijs/nō donet extraneus aliquis lezdā
que exmaris raque periculovel tépeſtate ri de aliquib9 mercib rebus quas emerit in
bauerint.infra terminuz regni vel ciuitatis infra ciuitatez fi eas in ciutate vendiderit/
-3
Privilegia

filatum de lana de lino et de ftupa non DO S uenimus infide dñi noſtri ihu xpi et in bons

net pedaticũ ne lezdā. Dzedicta omnia r fide nra et legalitate: nung de ceto fogue
fingula fupza ſcripta put in hocinftro funt iemus necrecognofcamus:nec fogueiari nec

polita ftatuta rozdinata cōcedimus & lau recognofci aliqten? faciamus aut permitta
modomos:itatica hotos:reallos: rafallos
damus: p nos et noftros imppetuú ftatuis
mus valitura zfirma . Datum valeñ.vuj . alchareas:turres:vineas:hereditates & äflz

It's.crobris anno dñí. AB.cc.xl.uj. alias poffeffiones cultas incultas :quasin


fra ciutatem valeñ.et eiuſdez terminú ha ⁄
Dominus Rer abfoluit omés betist tenetis:& de cetero quot'z iufto título

hitatores &ppl'atozes habentes domos t al donationist cōcābij :et cuiufl'z alterius cō


tractus ibidez hűeritis:nobis et nříst oib9
chareas turres tē.ab oi pditione/r pmittit
t
non facietfogueiari. XVII perſonis alijs quibuftz perpetuuz ſcilentiú
imponimus.ymonos et noftri faciem? vos U
Querint vniuerfi.q nos Jaco
b9dei gra Rex aragonuz valen. et vɔ̃os oms vias domos r ſtatica :& quidqt
rc. Der nos et oes fuccellozes pro augmentis domoz vžaruz datum et affi

noftros gratis et ex bona volun gnatü eft vobis & fuerit: et omnia alia locat
tate zex certa fcientia abfoluimuS VOS VNÍ - terre fiue loci aut patui ſpatia:que vobis da

uerfos et fingulos nobiles : ta vel affignata funt fuerint anobis ano


ricos homines
ftris diuiforib9locor noïe domoz vľſtabuli
et milites /ciues et clericos et religiofos: et
༩ hoztos reallos et rafallos:al
aut cellarij: z
quoflibet alios populatozes & habentes dos
mos ftatica:hotos: reallos:raphallos:et al chareas:turres:vineas:hereditates: räſtz
alias poffeffiones vías quas nunc habetist
chareas turres:vineas hereditates equaliz
zde cetero habueritis cuz oibus meliozamě
alias poffeffiones cultas et incultas in ciuis
tatevalen.et in toto termino eiufder vobis tis in eifdem factis vel faciendis:et cum in

troitib9 et exitib9 affrontationib9 fuisper


veftris ſucceſſorbs imppetuuz diffinimus
conditionez ſtatutuz pactumphibitione tinentijs vniuerfis a celoin abiffum: fine im

quam feceramus:ne aliquisveftrüvenderet pedimento r fineɔ̃rio aliquo nŕo TNŕOUZT

vel aliter alienaret aliqua de predictis p qui cuiuft's alterius perfone:tenere et habere et

quenium :ab oi itaq códitione pacto zitatu pacifice poffidere imperpetuuz . Datum in

to et phibitionepdicta fitis liberi et ex núc alagar.vij.idus Abadij.Anno dñ.AB.cc.


perpetuo abfoluti: et libere poffitis vendere fl.quinto.

et quocüqs alio modo volueritis alienare pe officio iuratozuz et eozum


dicta cui et quib9 volueritis:nobis & noftris poteſtate. XVIII.
in aliquo requifitis minime. Itaq ciues nō
alienent clericis et religioſis & militib97Mi Querit vniuerfi.q nos Jacobs
て dei gra Rexaragonú valeñ . zč .
lites non alienët promis religioſis & clericis /
illi milites v3 quibus in inftrumentis eozuz Ber nos er nros cöcedimus vo
Abis
vniuer
continet non alienare clericis zreligiofis. fis pbis hoibus etvni
Venditiones tñ et alienationes quas infra verſita v l h
ti aleñ.q iceatvobis abereĝtuo?
iurato :habita tñ.ciui v :e li
quinquennium predictum feciftis laudams s tores tatis alen t
ceat eis guber
concedimus Timppetuuz confirmamus / T nare adminiftrar & regere ci
uitate cuz termi e
nos & noftri quofcüqz venditores et empto z no fuo : ad fidelitatez nřaz
et comun comod v . Salui
respredictor: pretextu caufa aut occatione e uz niuerfitati s
s
predicti interdicti pacti aut ftatuti quique fempe fcript c ö f uetudi c i u itatis b :a
r is nibus
ifto v3 fefto fancti micha
nij :nunc poffimus conuenire : vel ipas res elis menſis ſeptem
venditas ad nos z nŕos rõne aliquavel iure bus in vnum annũ: et poffin eliger habe
t e re
aliquo reuocare : nec poffimus emptores et etvoca cõfili :quot & quos voluer /
re a rios int 6
venditozes et detětozes ipos couenire vel in et de oib? que in illo anno feceri c i r c a v t i
nt
quietare. Czomittimus etiaz per nos et litate et regim c i u i t a e t h a b i t
m en tis atorum
®
nŕos perfirmaz z legitimă ſtipulationé con eiuſde ex offici fuo cuz cófili cófil
m o o iariop
XVI
Jacobipzimi.

fuozü et aliozú qui cü dictis pfiliaris vocati


Cinturoli et alijs terris do
fuerint erimus nos paccati. Nec inculpabi
mini Regis ratione erbatici pafceri monta
mus inde eos in aliquo:nec pfiliarios fuos :
tici ganatozuz non donent in aliquoloco va
nec aliquos quos de filio demādauerint ſup lentie nifi femel in anno de mille ouibuspari
aliquo factoqo fecerint vlozdinauerintver .XIX.
derys tantūmō ſex carnerios
bo vel facto : dum ipi et fi filiary in his
ozdinauerit vl'adminiftrare cos oportuerit Querint vniuerfi: q nos Jaco
F3 Plciaz ſciaz et intellectü fuü faciat:nec de busdei gratia Rex aragonú va
madabɩm9 eos vel fuos pfiliarios: nec impo lentie zč.Dernos noftros co
L
nemus aliquăpenā criminalé vel civilē; im̃o cedimus toti confilio'r omnibus
fine cuz oib9 bonis fuis ab oï demāda pena turoly: et oib9 hoibus tam tre nře aliene
ira et indignatiõenŕa penitus ppetuo abfo vndecus fuerint preſentib? z futuris: rõe
luti.Et liceat ipis tenere cu facraméto vť fis erbatici paſcerij mōtatici ganatoz fuoz:nō
ne facro fecretú : nec reuelēt nobis nec aliqui donent nobis aut nŕis in aliquo loco valen .
busaliq de quib9mādauerint vel voluerint nifi femel inquot'z anno de mille ouib9 pari,
fecretú effe tenendü. CStatuetes q in fine deris tātūmo fex carnerios : fi fuerint plu
anm eligant alios quatuo: iuratos habita resvel minus donent nobis enŕis perpetuo
rozes ciuitatis: quos vtiliozes & meliozes vi Fmillārōez.Etoues vacie no cōputent:nec
derint et intellexerint fcom cognitionez ſuă de ipis vacijs nobisvel nŕís aliquid def : 7de
ad dictum officiuz exercendum : nec propter qualz vacaq beat vltra vnuz annuz donent
iramodium /amozem: parentelaz/pietiúvel femel in quolz ammo tres déarij iacce.Impre
promiffionez aliquam vtilez ad hoc ſcom co 1 dict) aut nulla fra⁹ adhibeat: z ſi adhiberet̃

gnitionez dimittent eligere . Et illos fic ab punial fraudatoz in duplü.ſ. p.vj.carnerys


ipfis electos nobis fi prefentes in regnofues fij.carnerios:et ad illá rõez puniant frauda
rimus : vel baiulo et curie fi abfentes fuert tozesFm plus et minº taz in vacijs öz in car
Y
mus ante adminiſtrauerint presentabunt: nerys. Etvolumusz ocedimus q hectaz p
qui cum in poffe noftro fi prefentes in regno nos o per oës fucceffores nãos imppetuй in
fuerimus vel in poffebatuli z curie ciuitatis toto regno valen.obfuent; et aliqö aliorõe

ſi abſentes fuerimus : vocatis tamen et pie erbatici pafcery fiue mōtatici ganatoz dale
fentibus probis hominibus ciuitatis iuraue non teneat nobis vel nŕis fucceffonb9vel ali

rint: dictă auctoritaté z poffe habeant ſup?a cui alij. ABādam itaq vniuerfis inregno
dictum.CEt aliquis iftor iurator non acci valé.pftitutis pftituēdis preſentib9 z futu
piat aliqo falariú donú kuiciú pretiú pcatiú ris: qtinus aliquid alið pieteräßdictú eſt nō
nec aliquidalid:13 gratist fine aliquo precio erhigāt vl'accipiat nec exhigivt accipi pmi
pillu annuz quo elect? fueritgubernatioi et tat.recipiétes totú ganatu in nŕo gidatico
adminiſtratioi ciuitatis:dimiffis ſuis ppůs 7 comanda ſtado: eŭdo:redeñdo faluer fecu

negotys intédereteneat. Nec aliquis ciuis re.Datūvalē.ix.feb2oar.ānodñi.m.cc.xl.v


aliq cafepoffit excufarevlocafionez prédere Alia confirmatio de donatiõi
འ recip
quin dictiofficij onus fubeat & iat. Aec b9r ſtabilimētis fact) p eximinŭ petri.XX
ille à vno annodictú officiú tenuerit : feqnti
anno illo teneat.Etde vno hofpitiovn9 tm Querint vniuerfi:q nos Jacobs
et non plures vllaten? eligant.Et ilki iurati dei gra Rex aragonú valě č.Ui
teneant iuuare et pfulere baiulo et curiefup far de vbo ad ÿbuz &plenarie in
oibus quibus eos pfulendu adicto baiulo er tellecta carta anobis facta eximi
curia fuerint reqfiti.Si vo aliquo tpe nobis no petri:de dādis eſtabiliendis opatorjs T
placuerit o aliqiurati nō fint in ciuitateva tendis ciuitatis valeñ.cui9 teno: talis eft.

len.poffimus ftatutú hmōi reuocare: ripos Mouerit vniuerfi q nos Jacob dei gřarer
шurātos proiſus adicto adminiftrationis of aragonú valentiere . Concedimus laudas
ficio remouere. Datum Barchinone idus mus et perpetuo confirmamusdonationes
septembris Anno diĹAB.cc.pl.v. et ſtabilimenta operatozum fiue tendarum
Primlegia

Valentie quevos eximinus petri feciftis vel noftros femper teneri de firmar legall euice
feceritis:ita o firma fint quibufcunq per tione pro obferuandis omnib9 et fingulisfu
fonis easdabitis et dediftis ſtabiliuiftis vel pradictis.Datum illerde quarto idus octo
ftabilietis: ficut in cartis vel albaranis a vo bus Annodñi.AB.cc.fl.vj .
bisfactis vel fiendis continebitur :et nung
per nos inŕos reuocabim⁹ nec reuocare ali TDe contributione bonoz mili

quatinus permitemus . Datuz valeñ.xiiij . tum clerico:uz et religiofouz quefuerint ci


lil's Januarij.era.OD.cc.lxxx.vi . Nos igit uiuz: etiam fi caufa dotis ea milites habues
certide iure i experti de facto rex certa fcié rint. XXI.

tia cōcedimus 7confitemur ealdez donatio Querint vniuerfi: qnos Jaco,


nes et ſtabilimenta operator et tendaru ab bdei gra Rex aragonum valen.
eodem eximino petriſcom mandatu z licen r . Der nos roms nãosfuccefs
tiaz a nobis ei datam factaz z donată effe/ r fozes cōcedimus vobis vniuerfis
ad comune comodú ciuitatis valē, tad vtili fingulis pbis hominibus: & ciuibus et ha
tatéveftri et yřozuz fucceffor : quare pnos bitatoribus ciuitatis valentie et totius ters

et omsfucceffores nŕos prefentes futuros mini eiufdemz veftris fucceffonbus ommib9


ex certa fcientia et nra liberalitate cocedim9 prefentibus et futuris imperpetuuz: oms
laudamus et confirmamus vobis vniuerfis et finguli milites clerici z religiofi fiue quitz
et fingulis probis hoibus et cimbus: 7 popu alij cuiufcunqz et quantecunqs conditionis
latoribus et habitatorib9 ciuitatis valeñ , et poteftatis & dignitatis fint:qui emerunt vel
veftrisfucceffonbus prefentibus et futuris emerint vt alio quolz modovel titulo adqui
T
imperpetuuz :omsdonationesz ftabilimeta fierüt vel adquifierintvel habuerint:domos
operatozűztendaruz vobis factar coceffar alchareas/hereditates/hoztos/ vineas/vel
data a fupradicto eximino petzi:prout meli quartz alias poffeffiones in ciuitate valeñ.z
et plenius ad vtilitatez et faluamentú veſtri eius termino/a ciuibus ciuitatisvaleñ.re9
et vroz cötinetur in cartis albaranis ab co termini qui non fint milites:ponant feruiat
dem eximino petri indefactis.Decernentes donent: mittant pro ipis domibus heredi
illa in oibus et per omnia habere tenerero tatibus alchareis Ortis vineis fiue quibuft'z
bur valozem et perpetuafirmitatez : aliqua alijs poffeffionibus in vniuerfis et fingulis
confuetudine iuremandatovel ftatuto fact queftijs exercitibus caualcatis & con redem
et faciendis: pmulgatis vel promulgandis tionibus: fiue inquibuſt'z alys rebus regalí
in aliquo in totum vel in partem non repug bus zvicinalibus infimul cum vobis alijs ci
nantibusvel obftantibus fiue ptradicentib9 uibus ciuitatis & eius termini:et,eo modo r

et quidq; et quantúcunc amplius tempore forma quibus ipfas queftias et feruitia fiue
donationis & ftabilimenti ab eodez eximino quaflibet alias res régales zvicinales inter
petri facti vel in prefenti zdeinceps ipa ope vos duxeritis diuidendas dandas & foluens
ratoria et tende valent et valuerint : totü ex das: non obftate aliquo priuilegio vel digni
certa fcientia et liberalitate regia imppetuú tate militari vel clericali : vel indulgencia a
diffinimus remittimus & donamus.ſaluis t nobis facta vel a nobis et noſtris faciedade
retentis folummodo nobis et noftris cenfua cetero.CUerú fi aliquis miles vel homoge
libus contentis et cōprehenſis in cartis z al nerofus duxerit vxozem aliquam de ciuibus
baranis de operatonsz tendis ab eodez exi et hominibus noftris ciuitatis z termini va
mino petrifactis.omitétes p firmamet lentie:que nofit generofa fiuede naturali ge
legalem ftipulationez nos etnoftri cötra nere milituz:et ille cuz eadez vxoze in dotem
predictas donationes ftabilimenta opera vel al receperit domos alchareas ortos vis
tozum et tendaruz in totuz vel impartēnul neas hereditates vel aliqua alia bona inmo
lo tempore veniemus : nec venire faciemus bilia:ipfe mulieres vel earum martipropre
vel permitemus aliqua cauſavel aliquo iure dictis rebus mobilib9 et inmobilibus invni
·
modo confuetudine ſtatutovel qualibet alia uerfis feruicijs regalibus & vicinalibus po
ratione:immo volumus z cócedimus nos r nere et mittere teneantur pariter & feruire:
Jacobi primi. IX

ficut zeo modo et forma quibus alij vicini ci predictor.pl.dieruz aliquis palaz vel occul
uitatis feruire dare et ponere tenebuntur. te modo aliquo caufa neceffitate vel aliqua
CEtfi ciues ciuitatisvalentie z eius termi alia ratione non extrahat vel extrahi faciat
memerunt vel emerint vel quocunqz alio ti a predictis regnisvel eor ptinentijs iacceñ.
tulo adquisierint vl'habuerint domosortos malgr.barchin. plataz auruz vel argentum
vineas alchareas hereditates feu quaflibet vel aliquaz aliam monetā vel baçonallaz: fz
alias poffeffiones a militibus clericis feu vi tota predicta moneta & quetz baçonalladef
ris religiofis:ipi ciues pro predictis domib9 feratur ad magŕz ipfius monete vlad caplo
bortis vineis alchareis hereditatib9 et poss resfiue tenentes tabulas noftras moneté cũ
feffionibus in vniuerfis feruicijs regalibus realib? valen, iufto et tatrato precio inferi9
? vicinalib⁹ unppetuu ponere teneant. Sta diftrahenda.Et diu tabula noſtra per dis
tuētes ex certaſcia imppetuú o ex quofemel ctos qdraginta dies durauerit in vna quaq
domusvel alique hereditates alchareehorti ciuitatum villarum et locozum dentur et res
vineevel poffeffiones militü clericoz vel ho cipiantur ſexdeciz malgŕ.p20 duodecim rea
minum religiofoz: que caufa emptionis vel libus valentie z vnus denarius plate ponde
quolibet alio titulo intrauerint dominiuz ci ris detur et recipiatur p20 tribus denarijs
uiuz ciuitat) valeñ.et eius termini vel cauſa realium z.xv.denarij iacceñ.dentur recipi
emptióis vel alio titulo traflate fuerit in ali antur pro duodecim denarijs realium 7.xò.
quez ciuez ciuitatis valeñ.zeius termini: ex turon dentur et recipiantur p:o.xij.realib9
tunc ftatim & ppetuo ad mitendur ponendu et.xviij. barchiñ.dentur et recipiantur pro.
invniuerfis feruicijs qftijs exercitib9 caual fý.realibus & vnus mozabat.alfon.detur et
catis: 7 oībus alijs exactiomib9r demandis accipiatur pro.vj.folis realibus/ z vnamaz
regalib9 7 vicinalıb?: non obſtate aliquo pri modinaшcifia detur et accipiatur p?o qua
uilegio vel indulgétia facta vel facienda vel tuo? folidis realium/etvna mazmodina con
ture: fint femperfubdite z penitus ad ſupras trafacta detur et accipiatur pro tribus fol's
dicta feruicia obligate : et ex tuncad milites vj.denarijs realiuz/et duo genouini fiueduo
dericos vel pfonas religiofas aliquo iureali reales marfilie dentur pro vnodenario rea
qua caufa:aliquo modo aliqua neceffitatevt liuz valentie/ et vnus genouinus groffusde
aliquo titulo adquifitiōis nullo tépoze tranf argento detur p20 tribus realibus/et mar ›

ferant deturimpignozent vendant: vel quo cha argenti detur p20.xxx.vuj.folos realiú.
libet alio modo alienentur vel at.diftrabant Tranfactis autez quadraginta diebus pre s
Dat. cefara.r.ll's decembris Unno dñí. dictis. Statuimus qfi aliquis rpianus iu

AB.cc.xl.vj. deus vel farracenushabitator impredictis


ciuitatibus Tregnis necnon r omnes aly cō
Quedam ftatuta ſuper tenéda fluentes ibidem qui debent vel debuerint cũ

tabula nouemonete regaliuz: fuper valore cartis vel fine cartis iacceñ.malgŕ.barchiñ.
ipius monete ad alias, XXII vel quamlibet aliam monetam in qua fit cus
pruz: non foluat niſi denarios realiuz valeñ.
Duerint vniuerfi: q nosJaco et pro iaccen.malgŕ.turoleñ. barchiñ. quos
debuerint foluant denarios realiu valentie:
bus dei gratia Rex aragonum /
valentier . Quia in noua mos fcom o denary realiuz cum predictis mone
neta eft constitucio facienda: Ita tis in tabulis campſorum ad cambiuz value

tuimus q tabula preſentis moneteregaliuz rint : et qui tenentur pro rebus cenfualibus
valentie duret in ciuitate et toto regno va donaredenarios iacceñ.vel malgr. cenfua

lentie, et in quitate et toto regno maionë , les:foluant tot denarios realiuzvaleñ.quot


per quadragintadies continue completos Lacceñ.vel malgr. fuerint contenti in inftru
in vnoquoqz locozum : computandos adie mentis emphiteofis: et qui tenet acceñ. vel

qua anobis noftris ſubſtitutis publicabi malgrenfoluere plogueríodomont furno

tur ipa moneta. Statuimus itaq volumus rūmolendinozuz vl'opatozioz vel plogues

et mandamus & fanccimus q infra tempus rio quozūlibet aliozum: ſoluat tot denarios
b
Privilegia

realium quot denarios malgrvel iacceñ.tene rum : quodam noue generationis augmento
batur foluere prologueris.Et hoc idem ins rfus ppiane religionis logos ponat vbicz fu
telligatur de venditione ad tempus facta de niculos: fua poffit tentoriadilatare. Sub
fructibusfiue expletis terre vel arbozuz vel dítozuzvtilitatibus deliberato confilio pro
aliozuz reddituuz/ et quia demandato con uidentes monetam cudi fecimus : ſub ſigno
ftitutione noftra fpeciali malgŕ.cuz iacceñ. falutifere crucis fupra flozez et nomen regni
erant et currebant comunes in omnibus vſi valen.pofite noftreetiam ymaginis Nomi
bus bominü et folutionibus licet contineaf nis infignis figurata: vt fit xpianis omnib9
in inftrumentis o fiat folutio iacceñ.confti iudeis ? farracenis infupradictis ciuitatib?
tuimus o fiat folutio realiuzvaleñ.ſcom et regnis comozantibus: nec non et alys oïs
malgŕ cum realibus valuerint in tabulis că bus vndecücs ibidem confluentibus:vna et

pforuz adcambiú illadie qua fiet ſolucio de comunis forma monete: qua fola in fuis cos
biti: ficnon teneatur aliquis deducere rea mercijs emptiōibus et venditionibus et qui
les cum iacceñ.nifi foluendo cum malgŕ cuz bufcunqz alis pactionibus et contractibus
demandato noſtro folutiones malgŕ fiebat abfqstrepidatione vtantur: et ad vfum pres
in regnovalen.p20 iacceñ, erant in electiõe dicte monete cum omni ſecuritate cōcurrāt
debitoris foluere malgr.vel iacceñ.quos túc Statuimus q preſens moneta ciuitatis et
magis vellet znumerus & quantitasfiuepō totius regni valentie et ciuitatis & totius re

dus ex eonon augmentabak dāti nec reapié gni maiožič ſemper ſit ad legez triuz denario
ti:et tranfactis etiam ädraginta diebustas rum exeunte argento ad. fj.denarios et obu
bule qui debet auruz vel argentu pro cenfua lum et denaris predicte legis exeuntibus ad
libus vel alia qualibet de cauſa vel cōtractu pondus.xviij.folidozuz pro marcha . Etq
foluat illud vel creditoz vel dñs cenfus reci oboli ipozum denariozuz ſemper fint ad legé
piat pio auro vel argento denarios realiuz : predictaz tríúdenarior exeunte argento ao
fcom valuerint in tabulis campſorum Ad fj.denarios z obulum ad pondus.fr. foľozű
cambiuz fi recipiés-
maluerit denários réas pro marca quam monetaz volumus & ftatui
lum auruzvel argentü. Contractus aut inus &femper appelletur et vocetur reals
matrimoniales et cenfuales poffint fieri að de valen.in cuius vna partefit capo reguum
quantitatez auri vel argenti . Quicüqz auté cozonatú : in reliqua partefit arboz admo
contra predictavel corum aliqua fecerit con dum floris: incuius fumitate extenfavfqz ad
fifcatis omnibus bonisfins corporale pena fuperiozem arculuz ponatur crux contigua
patiatur :quamcüqz fibi decreuerimusinfli ipi arbori infra extrémuz circuluz . CŠta
gendaz.Datuz valeñ. vij.idus mady anno tuimus itaqz per nos et nřos q in tota vita
dñi.AB.cc.fl.vý.
nraz poſt per decé annos Įtinuos ? comple
tos piedicta moneta regalium valen: fit fub
Demoneta regalium z de lege
eifdez lege fcil'z pondere figura noïelfatura
pondere zalijs pertinentijs et ordinatiom
bus eiufdem. XXIII valože figno zmagnitudie : z curratz duret
et eius vfus fit fingularis et publicus in ciui
-4
Queriin vniuerfi q nos Jacob⁹ tate et regno valentie.et in ciuitate et regno
dei gratia Rex aragonú valé rë. maiozic.et in infulis minozë.et euicerin a
Ad honorem illius per quem res lijs adiacentibus eidem regno fubditis.Et
L
gesregnat & principes locuntur alia moneta cupreavel argentea vel alia in q
iufticia: deuictis iam per nosdiuino auxilio fit cuprum vel argentuz mixtum de quacüqs
in finibus yfpaniebarbaricis natiõibus: cu lege fit vel valore non recipiatur in piedictis
pientes ciuitates et regna valeñ. z maiozië. locis pieter iſtaz monetam que fupius noia
que duduma perfidis captiuata paganis:di tur: qa nobis vel ab aliquo alio nodeftrua
gnata eft diuina clemecia noftro ministerio: tur mutek minuaf augeatnec anullet : aliq
reftituere cultu rpiano in ftatum debitum neceffitate ratione vel caufa vel aliquo iurë
iuxtaxpianozuz mozem in melius reformare arte vel ingenio:fed indiminutionefiue def
vt abiectis vetuftatibus & mozibus perfido fectu ipius monete ipam eandem monetam
Jacobiprimi. XI

cudere z fabricare poffumus impdictis lege quibus perfonaliter equitauerit: ymofint a


et pondere figura nomine literatura valoze fupradictis ratione predictafranqui liberit
et fignorotunditate magnitudine. Cul inmunes imppetuuz . Datum valen..xvý .
lus itaq xpianus iudeus aut farracenus qui It's iuli annodñi.ØÐ.cc.xl.vij.
impredictis regnis vel cor pertinētis eme,
nichilfoluatur pro albara
ritvědiderit impignorauerit vel aliquo alio
nis pedagi nec quinti farracenoz. XXV
modo alienauerit aliquas res mobiles & in
mobiles acfe mouentes:non emat vēdat im
Querint vniuerfi: q nos Jaco
pignozet vel aliter alienet recipiat donet vel busdei gratia Rex aragonu va
foluat nifi predictā monetaz : fed eam donet len.z.er nos et nŕos concedi
habeat recipiat ad omnez vfum fuuz: musvobis vniuerfis pbis homi
qui
alia moneta cuiufcunqs legis valoris vel pō nibus & habitatonb9ciuitatis et regni valë.
deris ex nunc vfus fuerit in prefatis ciui veftrisfucceffonbus imppetuuz: nung
tatibus et regnis: tan träfgreffor regie oz yos zvestri ſucceffores necaliqua alia pfona
dinationis et lefe maieftatis reus confiscat
priyata vel extranea habitatrixvel non habi
omnibusfuis vltimum fuppliciú patiatur. tatrit ciuitatis vel regni valen, de ceterono
Subeadé pena firmiter ftatuentes o ali donetis veldonent aliq? nobis vel noſtris:z
quis notarius vel ſcripto: impredictis ciui › pedatgiario et baiulo vel alicui alie perfone
tatibus zregnis ex nunc non audeat confice pro albaranofiue albaranis que fiunt pro pe
reinftra nififolúmodo ad modum & nomen datgio :fiue profarracenis quintatis vel nō
predicte monete regaliuz valeñ.Exceptis cë quintatis qui a ciuitate vel regno extrahun
fualibus rebus in quibus poffint ponere aus turvel non extrabuntur . Et figillum cum
rum vel argentum cenfuale . Etvt predicta quofiunt ipi albarani vel fieri debent femp
omnia et fingula per nos et nŕos femp in to teneat ille qui tabula pedagi tenuerit: ville
ta vita nfa et post per decem annos Įtinuos femper figillet et faciat ipfos albaranos et
et completos valeant et in aliquo non violé eosdonete tradat fräche et libere abfqz ali
tur fed obferuentur. Cozpozaliter iuramus quo munere et dono precio et quolz aliofui

per deum et eius fcta quatuoz euangelia nos tio:ymo fempipos albaranos habeatis rac
habere ratuz et firmuz quidq; fuperius con cipiatis tazvos quitz ali extraneifiue no
tinetur & ab omnibus inuiolabilit faciemus bitatores ciuitatis vel regni valen.fraquos
quãdiu vixerimus obferuariz ad hoc fuccef liberos ab oifuitute muneredono pretior
fozes noftros vfqz ad prefinituz tépus ficut quotz alio feruitio penitus & perpetuo exclu
fuperius fcriptum eft obligamus.Datu va fis. Diffinientes ex certa fcientia imppetuu
lė.viij.idus madij anno dñi. AB.cc.pl.vy quitq? pro ipis albaranis pluetuz fuit dare
aut ernúc poffz vel deberet exigi vel dari vel
Defranquitate iudeoz fuper haberi . Datum valen.idus decembr.anno
dñí.AD.cc.pl.viij.
lezdis et quibufdam alijs intra regnuz va?
lentie. XXII. Delezda bertufe. XXVI
Querint vniuerfi: q nosJaco
busdei gra Rex aragonúvalen. Querint vniuerfi: q nos Jacobs
rč, JDer nos et nŕos cócedimus dei gratia Reparagonú valentë.
Ae
t ind vni & fin Atendentes dicéfionesplurimas
ul uer gu D
ge fis
lis шdeis totius regniu m valeñ
s , et aragonie et Iz diuerfas ricas inter mercatozes
cathalonie:e maiozice et totius alterius iu tranfeuntes cum mercib9 fuis per dertuſaz:
reditionis noftre prefentib9 et futuris imp taz per mare per terrafuiffevfqs in odier
petuum: & in aliquo caftro villa nec inbur num diem fuper preſtationelezdarú fiue poz
riana vel pannifcola feu quolibet alio loco tatici aut pedatgi agitatas : pluries fuper
regni valen.non donent lezdam portaticum hijs declarandis feu terminandis nobis per
fiue pedatguum :nec aliquid alud rõneperfo probos homines Valentie fuiffetfupplica
narlũ uaruz : nec etiam ratione beftiaruz in tum : vt nos finem dicte controuerfie im
bi
Priuilegia

poneremus : exaudientes preces cozum :per tim /et qualiter iudicet/ro vno anno elect
nosetnos concedimus imperpetuú qoés per duos annos fequentes non eligatur et
homines regmi valentie z regnoz et dñiatio de vno hofpitiovnus tantum et non plus
nis nostreet cuiuftz alterius dñationis trā res ad ipaz electionez aſſumak. XXVIII
feuntes cuz mercibus fuis cuiufcüqz generis
fint vel modi per mare vel per terrazvel der Querint vniuerfi: q nos Jaco
tufam vel eius pertinentias vel iurifditioné bus dei gratia Rex aragonŭva
dent tantümodo lezdam fiue pedatgium p entie rc.Cum de confuetudine a
CULTURECON
mercibus fuis vel altenis :f3 o hodie datur nobis data valeñ , curia eiuſdem

in quoquolibero . Et nullus lezdari? vel pe de anno in annũ in fefto nativitatis dñí mus
datgiari⁹ amplius ab ipis mercatoribus vľ taridebeat atqz poni. Der nos igitur voës
eius mercibus fit aufus accipere nec exigere noftros cam cófuetudinez in omnib9 et per
necipi mercatozes teneant eis dare ampli9: omnia cōfirmantes cócedimust indulgem9
Datumpatiue.xiiij . kls.marcij Anno dí . vobis vniuerfis & fingulis probis hoibus er
AB.cc.pl.vuj . habitatonbus ciuitatis prefentibus et futu

Che fiat aliqua coboperturam ris imperpetuus : q annuatim in fefto nati


uitatis dni eligatur vnus probus homo has
vijs circuitus eccleſiaruz ciuitatisvalentie
bitatoz ciuitat valen.habens ibidomiciliú :
XXVII
et quifitbone fame z ſuficiens z vtilis addi
Querint vniuerfi: q nos Jacob9 ctum officiuz : et ille eligatur et ponatur con
dei gra Rex aragonum valen.. filio probox hominü:et ille fic electus teneat
Der nos infos fucceffores ftatui curiam per totuz illum vnum annuz : et oia

musimperpetuu o nunc aliquo et fingula ciuilia et criminalia que ipm iudi


tempore non poffit aliquis laicus vel deri care opportuerit:iudicet et determinet cum
cusfacere conftruere vel edifficare feu ediffi confilio pboruz boim ciuitatis valen.rea q
cari vel coſtruifacere: aliqua neceſſitate vel fuper predictis probi homines ciuitatisde
caufa : fiue aliquo iure vel aliquo modo vel derint pro confilio vel viderint expedire:ille
conceffione ftatuto vel aliqua ratione:poiti ommibus poftpofitis exequi teneatur.Eille
cum/arcus/po:talia/anuañum/ beſcalmum qui vno annodictú officiuz : tenueritpouos
pontem/nec aliquam quamlibet cohopertu annos fequétes illo non teneat:zdevno hos
ram vel edifficius : in totavia et in toto cir pitio vnus folus et non duo ad dictú officiú
cintu vel orbicularitate ecclefie beate marie exercendü eligat fiue affumat. Et qui ad di

fedis valeñ.necipſa via fiue circuitus in ali ctum officiu electus fuerit ante dictaz ad
quoloco cohoperiať vel anguſtet : nec aliq? miniftratiōez recipiat faciat iuramentu fm
contiguetur eidem ecclefie: fed via predicta formam cotentaz incōfuetudine ciuitatis.
fit femper vndiqs libera difcohoperta oio Datū valeñ.f.ll's.uný anno dñí.AÐ.xl.ip
arcus autez et portaliar quetz alia edifficia
Tbabetes barraquas vel pa
que modo eidem ecclefie côtiguantur fi arte
vel cafuvel etiam voluntate illor quorfunt tua infra murũ ville noue maris valen.pofs

dirruantur: nunc rehedifficent aliqua anti fint edifficationis caufa in valeñ. recipere li

qua pfuetudine vel iure vel qualibet alia ra bereterraz aquodđã campo de quo inceptus

tione . Iboc autez ſtatutum z conceffionez fuit murus dicte ville noue. ‫אואא‬.
volumus o feruefimppetuuz in oibus alijs Querint vniuerfi q nosJacob9
vniuerfis & fingulis ecclefijs cõftructis & cō dei gra Rex aragonum valen zë.
ftruendis ciuitatisvalen.que ecclefie extoto Der nos et nŕos cōcedimus vos
zinmediate non contiguent aliquibus domi bis vniuerfis & fingulis hëntibus
bus. Datum valeñ.viij.līts.aprilis Anno barraquas fiue patua aut loca determinata
dni.AB.cc.pl.ix. ad edifficandú infra murú ville noue maris
Valen, ad edificandas ibidez domos & ſtati

¶ Qualiter curía eligaturanua cava accipiat, libere fine aliquo feruitioz


Jacobiprimi. XI

munereterraz de illo campo ante ipazvilla: ´resſit.xiij.quarterioz.Sic igitur omne aue


de quoincepumus z accepimus terra að edif rede leuante z ponente caliunde et victua
ficanduz murum eiufdez ville.Et fuper hoc lia lana /vinuz vindemia/oleum /caffeus /fe
in шure vel extra ius:in caufa vl'extra caufaz
da linuz/ſtuppa/canapum/ficus :panſes: fa
nobisvel nostris :nec alicui alie perfone non rina/et omne aliud auere groffum minutú
teneamini refpondere nec aliqy inde dare. quod ponderaridebeat: ponderetur liberek
Dromitentes per nos enŕos qvobis et ve tradatur et recipiatur ad pondus predictú :
ftris inde erimus guirentes auctores & defen et nunc predicta marcha/vntia/libra/arro
fozes contra omnes pfonas Abandantes te ua/carterium/quintallus/libza carniceria/
nenti locum ním z baiulo curie ziuratis vas
caffitium/fanequa almut9/faumata fiue car
lentie z fubdit vniuerfis noftris presentib9
ga vinir alnee mutentur minuäturvel auge
et futuris :quatinus vos vel aliquez vŕz vel antur:fed predicta ſemper fint ficut fuperius
aliqua bona 3 veftra fup predictis non inquie cötinetur in ciuitatez toto regno valen:fal
tent : nec inquietari ab aliquib9 permitant : uo iurenoftro. Datū Calataшubýj.xvj.dds:
ymo iuuét vos et veftros defendant cötra decembris anno dñi.AB.cc.pl.ix.
omnes perfonas. Datú valeñ.vi.lt's uni .
Anno dni.B.cc.pl.ix. Delezda que debet recipi atrā

XXXI .
De penfis et menfuris / quid feutibus per alzeziram .
Querint vniuerfi q nos Jacob⁹
et älit pōderef &menſure¤ cũ eiſdé. XXX
dei gra Rer aragonuz valen.č.
Querint vniuerfi: q nos Jaco Der nos et oes nŕos fucceffores
L
bus dei gratia Rex aragonúva indulgemus concedimus z ex cer
lentier . Cum fcom confuetudi ta fcientiapftituimus imperpetuuz :&núc
nes anobisdatas ciuitati et res invilla alzezire vel eius termino amercibus
gno valen.in ciuitate z omnib9 villis caftris fine quibuft'z alijs rebus accipiatur amplis
et quibuft'z alijs locis eiufdem regni vnuz T inferius eft ftatutü. Videlz carga grane.
fimile põdus effe debeat & menfura. Statui ij.folos /cadartiuz carga.xvi.denarios/cars
mus & per nos et nos imperpetuuz decerni ga indium de bagadell.rvi.denarios /carga
mus: qmarca habeat et cötineat in fe. viij. indium de golff.viij.denarios / carga argen
vncias et vncia contineat in ſe, xxiiij. dena ⁄ tum viuũ.xij.denarios/ carga cerea.fij. de
riosde denaris qui fint. xvi.folide marca? narios/caria papiri.viij.denarios/cargaco
libza contineat.xij.vncias de marca/arroua minum.vi.denarios:carga arroç:amigdala
quarterшuz vini contineat.xxx.libras/quin mantega/ pifces fallos.i.denarios/ carga
tallus fitde quatuo2 arrouis:de arroua.xxx oleuz linuz canabũ: zlantonű.iiij.denarios/
libzaruz/libia carniceria habeat tres libias cargaconillij.xvi. denarios : centenar com
vnaquaq librā.xy.vnciaru/ caffitiú habeat lozum obolum: anyins.x.denarios/carga .
fer fanequas rafas: et fanequa habeat.vuj. centenarium.tj . denarios /carga cordoua
almutos rafos:r in medior in oris fanecefit nozum vermiliuz.xij.denarios/carga cordo
virga ferrea:zalmuti ozis et os fanece et al uanozũ albozű.vi.denarios/ cargapurpura
muti fit ex omnibus partib9 equale & fimile/ duplex.i.denarios /purpura fenar vnum de
annona itaq triticum auena ozdeuz pannis narii/pecia cendati obulu/ bagadell obulus
ciuz millum & omnia alia femina que debent feda obulu libra maſcub obuluz libra/boqui
menfurari:menfurenturde ferro ad ferruz/ hes. viij. denarios/carga conum bouuz. vj.
fal caftanee/auellane/furfur/calcet confilia denarios/traca lana/et mell.iiij.denarios /
menfurentur cum faneq currenti /alnee fint carga piper.py.denarios/carga fucre.xij . de
quatuo: palmozuz et eorü capita fint ferrea narios/carga enfens/lacha/canyiella /ginge
et omnes panni linei lane z quilibet alij reci bze/et glaffa.xij. denarios/ carga regalicie/
piantur etdentur cum tali alnea et vltra al roga oichiqua et alqu arauia.vj. denarios /
naz denturduo digiti. Saumata fiue carga carga coure/azer ftany.vj.denarios/ cars
vini fit.xv. quarterior: ſiduxerit portado ga. cotonuz filat.xij.denarios/carga cotonú
búi
Privilegia

mapuç.vj.denarios/carga gale.vj.denarios adquos prefentes puenerint falutem et gra


carga alum blanc et vermell .viij . denarios tiaz.Quiavidimus 7 pro certo cognomim⁹
carga çafranum vnú denariuz/ libzade aza ❤pro armaméto curfarior trenfemagnuz
bibvnuz denaruum/quintalluz figues Duos dānuz euenitz poffz deceto euenire. Ideog
volumus et vobis firmiter z districte māda
denarios/ cargaformatges et ferrű.iiij.des
narios/carga plom vnuz denarium/quinta mus quaten non permitatis aliqo armame
llum pegunte et alquitra vnum denariú/car tuz fieri ab aliquib9 curſarys fiue alijs qui
ga flaciate obulu/moltonines.vi.denarios/ buft'z hoibus iurifditiōis nŕein aliquo loco
carga faluaquina.xvi.denarios/vel duodéa terrezonationis nře : otra aliquos hoiesq
obulum/anyins adobats obulum duodena/ non fint de nãa iurifditõe .Dati cefaragufte
totdzap de colo2.iij.denarios/dzap dela ylla xiij.ll's.Julij.anno dñi.AB.cc.l.
iij.denarios/barragans draps blanchs de
narbona vnum denarinm/pècia farzill«xij . 22 in capite bereditat? fratr
>énarios/bala fuftanis.xij.denarios /totape guillermi : quaВz iuxta villaz nouaz maris
ça de fustanis obulű/tella de rems & de tries valen:edificetur pons ligneus fiue lapide?.
ex quofit integra.ij.denarios/tota altrate XXXIII

la obuluz:tres canons auri filati vnuz dena Querint vniuerfi:qnos Jacob⁹


riuz/fagimez.iiij.denarios/ carga alquice r dei gra Rex aragonum vale.ze.
barragansvnuz denarium/cauall qui pas p Der nos infos acedimus vobis
vendre.xij.denarios fi venditur in villa.vi. pbis hoinib9 z vniuerfitati valë.
denarios/muli et roncini.ij.denarios/ muls prefentib9 et futuris imppetuuz: in capite
tones/oues/capie / hyrci vnumdenarium / hereditatis iRaymundi guillermi: quaz Hz
pozc.ij.denarios/ ſabo duos denarios quin iuxtavillaz nouaz maris valeñ.que heredis
talluz:boues et vacce.ij.denarios/vinum et tas ptiguatur bereditati guillermi de foler:
bladum nichil : tamen ſi bladuz venditur in edificetis pontez ligneuz fiue lapideuz : qui
mercato cafficiuz vnum denariuz/gleda.шij pons fit publicus & comunis ad tranfeundu
denarios /carga faues.ij . denarios carga ad villam nouaz maris gradus valeñ : etde
maftec et goma.xvj.denarios/carga ſoffre . ipa bereditate raymundi guillermi predicti
vi.denarios/ carga verdet. viij. denarios/ ad vfum vie publice a principiohereditatis
carga feu .ij. denarios/carga alquena.viij. predicti raymundi : quod principiü ptigua?
denarios/carga foladuos denarios/farrace tur hereditati guillermi defoler accipiat vl
nus captiuus duos fotos.farracen alfore. tra viaz que ibi modo eft tres baciatas tre

vi.denar. Cōcedim9% ſtatuim⁹ imppetuú o in latitudie a pricipio dicte hereditatis vfqz


apredict) nō accipiat vncß amplius fupi a adportazipi? ville noue:quem ponté ripaz
ſcriptú eft: 13 pdictemerces et res träfierint viaz quam feceritis heatis imppetuú að pu
alzezira vel ibivendant.Et oës res et mer blicum vfum.2omittentes aliquo ture
ces dequibus detur pedaticumvolumus er vel caufa predicta cóceffioné z donationë nō
ftatuimus q habeant retomum integrum r reuocauimus : nec reuocari faciemus. ymo
plenum .Vicini tamen Alzezire et eius ter faciemus vos rtotā vniuerfitatë valë imp
1
mini fintfranqui et liberi umperpetuuz in al petuuz tenere et poffidere fupradicta poes
zezira et eius termino ab omni lezda porta plonas. Datum mozelle.xv.lit´s.febzòarij.
ticorpedatgio. Datum Valentie.vi.idus annodñi.AB.cc.l.
marti annodni.MB.cc.xl.ix.
De cequis et cequiarijs z con
The fiat aliquod armamentuz tra eos quid poffit procedi per hereditarios
per curfarios . XXXII. XXXIIII.
Acobus dei gra Rex aragonnm Querint vniuerfi q nos Jacob⁹
valen.z . Fidelibusfuis baiulis dei gra Rex aragonuz váleň.rë.
iufticijs iuratis curis parciarijs Der nos et nos concedimus r
L
et vmuerfis alijs ſubdit) noftris ftatuimus imppetuũ o cequiar
444

Jacobiprimi. XI

conductores fiue cequiarij ciuitat, ralentié partitozes aqruz modopredicto.Cequiary


et eius termini femel in anno de ſolo ad folú infup qui cequiam extrahent de encanto vel
ex toto et fundit purgent cequias : et vltra at. cequiarum detentores шurent z obligent
dicta purgatione purget easde erbis femel bonafua ante recipiant cequias: vt faciat
quolibet anno:et non redeant aquã in ceqas et cöpleant et cöpleri faciant oia fupradicta
quoufq iurativel eozü ſubſtituti viderint fi Datum mozelle..iiij.lls.feb20arij . Anno
fufficienter cequie fuerint mundate modo p dil.AB.cc.l.
dicto/ et femelin anno faciant braçallos mú

dari de folo ad foli ab heredib9 bentibus he Quibus diebus fiant electio


reditates ptiguas ipis braçallis.Et optito nes ziuramenta curie iuratoz et moſtaçafs
res omnes aquaruz faciant et rehedificent fy . Quibus penis certi malefactozes puni
ipi cequiary km moduz ſtatum et formā pri antur non obftante copofitione decez dierū
ftina .Eto pontes per quos non tranfierit Qual'r erhigaf etdiuidatur pena euagina
aliqui nifi heredes hereditatú faciant rehes tionis cultelli no obstante dicta cópofitiöe.
dificazi ab heredibḥereditatü :ad quas itur De compoto et quartis curie. De iufticis
per pontes ipos. Et qrupturas cequiarum fanguinis non fiendis in toto termino ciuis
rebedificent cequiarij fcom modü formam tatis per prelatos nobiles milites vel alios:
et ſtatum pri ſtinum . Etfi ruptafuerit ref nifi duntatrat per curia ciuitatis . Denos
I
dofa reparét eaz ibi cequiarij infra.rv.dies tarys. Detabula pedatici p bladis extra
in hieme:et infra.viij. dies in ſtate ſcom for neor/ropin certis locis regni lezda vel pes
ma ftatuz et modú priftinuz : enon accipiat daticuz non foluaf. XXXV

afanecatis hortorvel vinearu : nifi km qua uerint vniuerfi q nos Jacob?


titatem iouatarúin quib9 panis feminatur. dei grarex aragonu valé..Jer
Et invenditione cequiaruz quefacta fuerit nos et oes nŕos cocedimus et lau

eis:femper exprimat quantú debeant accipe damus vobis vniuerfis &fingulis


pro qlibetiouataterre:z ab illis qui cequias ¿
pbis hoibus etvniuerfitati valë.preſentib?
vel cequiarum filiariasdirruent vel aquam et futuris imppetuú.œ annuatiz Ècia dieañ
dimitentire indebiter non redierint aquaz natiuitatédni eligatcuria ipius ciuitatis z
ad matrez tépoze quo debuerint: fiue no fue non ante aliq neceffitate : alia caufa vel oca
rit eis necceffaria : exhigant et extorqueant fione: z felto ipius natiuitatis antec euans
penas conftitutas in cófuetudine: et diftrin geliuz maioris miſſe dicat cozam omnippľo
gant hereditarios mundent braçallos fes et publice : baiulo não in manib9 fuis facra
mentale tenente : faciat iuramentum curia
mel in anno: 7 nifi infradiem a ceqarijs affis
gnataz eis mundauerint: cequiarij mundět cōtentü in ɔfuetudine ciuitat :quo facramë
eofdem braçallos:& heant ab heredib” duplū tofacto adminiftrare et regere incipiat z vi
mundationis . Et fi heredarius qu rigauit riliter officio Luo vti. CConcedimus etiam

vel non rigauerit vel.at.proiecerit aquaz in vobis qannuatim in vigilia ſcté marie ſep
vijs: foluat.v.fol's et reftituat damna paffo tembris eligantur quatuor iurati et almuða
По
qdatafuerint trafeuntib9 vel quibuſlž alijs çafius:et predicta die antecß euangelwuz ma
Ibereditary th diſtringāt et pignorentad ious miffedicat: conuocato cofilio generali:
DES
cognitionéiuratoz et fine curia cequiariuz noia pozuz iuratori almudaçafi qui electi
finon miferit aquam fufficienté in cequiaz : fuerint: publicent et notentur : zipadie ipfi
dum poffit eam accipere et inuenire in goda iurati z âlmudaçafius nouuz preſtēt publice
11 lamar /etfinon mũdauerit cequiam defolo iuramentu fcöm formaz ftatuta : et infraté

5 ad folum : et de herbis prout ſupradicitur et p9fiuedies quifunt ab ipfa predicta dievfq


ficmundata fi non hoftenderit eam iuratis ad feftú fancti michaelis ſeptēbzis:ipiiurati
ante redeat aquam in matrem: et finon fe zalmudaçafi9veteres reddant copotuz no
cerit mundari braçallos ficut dictum est; et uis iuratis de omni adminiſtrationepreteri
fi non phibuerit o non effundatur aquain ti anni / et iurati et almudaçafius incipiant
vijs publicis:&fi non reffecerit fractiones z adminiftrare et officio fuo vti felto Sancti

b tu
Priuilegia

michaelis. CConcedimus etiaz et ſtatuim9 fonaliter recipiant inftrafacramenta et fir


imperpetui o homicide fufpedant/ fodomi maméta. Et femper ponant in inftrumentis
te/coburentur/raptozes incendiariz fures: locum in quo factuz fuerit inſtrumentuz in
arbitrio pbozum boim criminalr punianť 7 hunc moduz. Actum eft hoc in valen.et non

et damnuz reftituant paffo: aliqua compofi recipiant inftra aliqua noïe alicui nifi parti
tiōe infradecez dies quo ad iſta quinq in ali bus otrahentib9 prefentib9 videntib9 et aus
quo non obftante. CEt o curia zprobihoi dientib9. Tabula aŭt pedatici ſemper de
nes ciuitatis abfqz aliquo acufatoze z fine te blado qui per mare venerit ad valentia acci
ftiú publicatione poffint exigere et extozāre piat trés denarios & non amplius a qualibet
penas cöftitutas in confuetudine:ab illis qui carga cuiufl'z bladi/ et bladuz qui per terră
in rixaprimit9 cultellum extraxerint contra venerit qui fitde hominibus extraneis ven
aliuz.itaq dictas penas fivoluerint poffing datur in bladeria valeñ, et non alibi/et non
téperare:pene tn ipe inter curta & comune'ci accipiant a quolibet caffitio ipfiusBladıni
uitatis equis partib9 dindanť:cópoſitione fifolúmodo tres denarios ratione menſura
factainfra.r.dies in aliquo non obftante. rij vel aliqua alia ratiõevel caufa. Etde illis "
¶Concedimus etiaz et ftatuimus & in fine hominib? qui non pofuerint in vicinitate ci
adminiſtrationis cuiufqz curie qui pro těpe uitatis ideſt qui nổ fint vicini ciuitatis: qui
fuerit reddat copotuz curiabaiulofm in in dicto loco bladuz vendiderint non donet
cöfuetudine continet: et finito tépoze fue ad folatge/nec cobs/nec amoftes/ nec hoftalat
miniſtrationis non heat licentiaz aliquid di giuz/nec aliquid aliud hofpitib9dicteblade
ftringendi:nec recipiat ärtos: fzille qui pre rie. Statuimus etiaz & in liria/xwa/tus
fferet ei diftringate recipiat omés quartos ris/macafta bunyol/montroy/relua/bexix/
quinon fuerint collecti fiue recepti: in fine olocau/paterna/quart/ferra/cullera/ picas
fue adminiſtratiōis taz de hys of de alysred cent/alqcer/fpioqua/fullana/madrona/rif
dat copotum batulo. Item cum iufticiep fagues/tores/terrabona/et in podiofancte
fonales inmediate fint meri impijt princeps marie et in caftris villis alchareis turribus
non debeat eas nec poffit ad aliquos träffer et quibuft'zalijs locis cöftitutis zəſtituens
re: decernim9 z imperpetuum ftatuimus q dis/a mozedre vfqz ad alzezirá z víc adre
aliquis nobilis vel ricus homo vel miles vet quenā non accipiat aliq lezda vel portaticủ
ciuis aut prelat vel clerics:vel aliĝ religiofa nifi folumō in ciuitate valen.Datů mozelle.
perfona vel fecular) nú poffit aliqua caufa xiiij.ll's.febzoarý.anno.dñi.AB.cc.l .
vel ratione iuftevel iniufte facere aliquas iu

fticias fanguinis fiue perſonales iufticias in De pifcationibus albufere ac


aliquib9 locis/caftris/villis /alchareis/tur” maris & auiú captionib?/ac de ſale ciuitatis.
rib9/ 7 alijs quibuſt'z fortalicys infra termí XXXVI .
nuz ciuitatis valeñ.ǝftitutis ? Iftituendis: Querint vniuerfi q nosJacobus
nullo a nobis vel fuccefforib9 noftris priuile dei gra Rex aragonuz valeń, zč.
gio indulto vel indulgendo cotra hoc perpe Der nos infosfucceffores conce
tuum ním ftatutum vires aliĝs obtinente . dimus &ftatuimus imppetuú. in
Sed in oibus locis predictis curia ciuitatis albuferavalé, poffit quitz vicinus & hitato?
valen.qui pro tempoze fuerit cauſas iufticie ciuitatis & regni valeñ.z quitz etiã extrane?
fanguinis audiat: et confilio pbozum hoim pifcare epifces capere: non teneat nobis r
ciuitatis terminet & diffiniat: ipas corpora nřís vnc dare de ipis piſcib9 niſitṁ quintā
les iufticias faciat : r eas penit9 exequatur.
partem franquã fine oi miſſione nřar nŕox:
CConftituimus etiam o notarij publici fa refidue qtuor partes fint pifcator :nec etiaz
cticreati ziurati fcom fuetudine ciuitats . de eifdé qtuo?partib9 aliĝ decima vel primi
.
propria manu fcribant conficiant notulas cia vno doner. De piſcib9 aüt qui in quo
in lib2ofiue memonali notularü :etipis vide cúc loco maris regni valen, capiunt :detur
tibus et audientibus recipiant teftimonium nobis & nŕis decima pars/relique bo nouez
teftiuz qui teftificabuntſtractuz : ziği per partes fint capientiüi: z de his no detur ynož
Jacobi primi. XII

aliquadecima vel primitia/pifces autem qui decem caffitíos nonvendant vel aliter diſtra
in mari vel albufera et ftagnis cequis et a hant alicui. Si vo noui emptores ſalem qui
lys aquis falfis et dulcib9 capiuntur : vendi remanferit veteribus emptonbus defuo an
fine obftaculorunterdicto noftro et nŕozuz no emere noluerint vel no opportuerit ipos
alteri9 cunuflibet libere poffint in ciuitate illum emere cum forte ſufficientiaz falis has
valentie: & duci& vendi extra cintatez & per
beant:ipiveteres emptores non vendant vt
totum regnum Valentie et alibi vbicüqs ex alijs dutrahant fiue alienent ipm falez alicui
tra regnum valentie in tota dominatione et noui bo emptores non poffint facere ſalez in
wuriſditione noſtra et cuiuflibet alterius: et
fra tépus fiue annum quo venditusvel tra
nos et noſtri vel quilz alij non inhibeamus ditus fuerit alij : cum tot? fal illius annifiue
nec interdicam aliqua caufa modo iure vel temporis pertineat at prozez empto:é. Ues
occafione o pifces quos de quinta albufere rum fifalez nos vel noftri fucceffores non ve
aut de iure nobis ptinēti in mari ficut fupra diderimus : &falem illuz facere voluerimus
dicitur habemus vel hebimus vendant pa quantumcüqz demus vel expēdamus pro fa
mitus & pifces quos pifcatozes ceperintvel ciendo et ducédo illuz non poflimus exigere
habuerint:ymo pifces noftriz pifces pifcato vel accipere nifi folúmodo.xij.denarios pro
ruz vendant fimul et eodem loco z hoza zté fanecha currentifalis.Et nos et noſtri zem
poze & qñcunqz viſuz fuerit piscatorib9 & Em prozes fiue quocunqs modo falis detentores
ptorib9pifciuz . Clues aut que capiuntur ducamus faciamus duci z ponamus mitta
inalbufera zmart & cequijs et quibuſt'z alijs mus & teneam infra ciuitatez valentie fuffi
aquis trimis et celo z terra capiencium fint cientiaz falis ad vendendũ: & non accipiant
imperpetuu: de eis aut ratione iparuz nos vel détur vncß p currenti fanecha falisque
bisz noftris aliq› non detur: nec etiaz detur in ciuitatevalentie z eius termino vendetur

de eis aliqua decimavel primitia. Sal ciui nifi folummodo.xij.denarij vſualis monete.
tatis valeñ. vendať in ciuitate valen. etper mnia infuper fingula fupradicta pnos
totuz terminú fuuz z in mowedre/fegozbio zomnesfucceffores noftros cocedimus lau

altura/caftronouo/perica/eflida/t tota ſua damus t approbam9 ſtatuimus imperpe


montanea/zonda/burrianaz caſtilione bur tuú valitura.Datuz mozelle.xij.li's.febioa
ry.annodhi.AD.cc.l .
riane/t vfqz ad gradum de o:peſa/ ? in culle
ra/algezira/pelua liria/xiua/bunyol/ maca
fta/turis/madrona/ et in oib9 caftris villis
Melegifte nec alij aduocati
et locis citra puquaruz z citra predicta loca
aduocent in ciuitate vel regno/necdetur li
120fanecha itaqs currétis falis que in ciui
bellus/nec pcedatur in caufis fecúdú legum
tate valen.er eius termino vendetnon acci
formam /fiuſticie confilio iuratozuz ſcom
piatur necdef a ciuib9 fiue hitatonb9 predi
cozum diſcretioné et scöm fo20s determinēt
cox locozuz/ nec etiam ab aliquib9 alijs pri omnes caufas. XXXVII
uatis et extraneis vndecunqz fint qui in ci
unitate Walen, et eius termino emerint ſalez Querint vniuerfi qnos Jaco Correds.
niſi tantü. xy , denarij vſualis monete z non busdei gratia Rex aragonum /
amplius.Emptores bofalis qui a nobis vel valentie .Cum propter plicis for cunda
baшlo não ipz emerint: teneant falez qui de tates elongamenta queperueshem i
fuo anno fupauerit dare nouis emptorib? p niunt in caufis que agitantur per legiſtas et
trib9denarijs fanecham in loco vbi fit fal: aduocatos: que ad vtilitate gentius poffent pr ?
pro qtuoz fanequa in coquaz albufere:z pro facilius terminari.Jdeo per nos inÍOS VO
v.denarijs fanechaz in ciuitatevaleñ . Et ve lumus et ftatuimus imppētuuz & nullus les
teres emptores totuz falem tradere teneant gifta fiue aduocat9 poffit vti officio aduoca
nouis emptorib9 predicto pretio:nifi pro mi tionis in ciuitate valentie z toto regno eiuſ
"
nozi pretio illuz dare voluerint.Et nichilde dem:nec dare libellum.nec procedere fecun
fale retineant: exceptis decem caffitis falis dum formam legum in caufis que in dicta
ad vfum fiue expenfam domusfue:fed ipfos ciuitate vel Regno predicto agitabuntur .
b v
Primilegia

mapuç.vj.denarios/carga gale.vj.denarios ad quos prefentes puenerint falutem et gra


carga alum blanc et vermell .viij . denarios tiaz.Quiavidimus 7 pro certo cognouim9
carga çafranum vnú denariuz/ libzade aza ❤pro armaméto curfarior trenfemagnuz
bibvnuz denarium /quintalluz figues DUOS danuz euenitz poffz deceto euenire. Ideoq
denarios/ carga formatges et ferrü.iiij.des volumus et vobis firmiter z districte māda

narios/carga plom vnuz denarium/quinta mus quaten non permitatis aliqo armame
llum pegunte et alquitra vnum denariú/car tuz fieri ab aliquib? curfarys fiue alijs qui
ga flaciate obulu/moltonines.vi.denarios/ buft'z hoibus iurifditiōis nŕein aliquo loco
carga faluaquina. xvi.denarios/vel duodéa terre coñationis nŕře : otra aliquos hoiesq
obulum/angins adobats obulum duodena/ non fint de nía iurifditõe.Dati cefaraguſte
totdzapde color.iij.denarios/ dzap delaylla piij.ll's.Julij.anno dñi.AB.cc.l. C
iij.denarios/barragans & draps blanchs de
narbona vnum denarinm/pècia ſarzıll .xij . 22 in capite hereditat fratr
>enarios/bala fustanis.xij.denarios /tota pe guillermi : quáВz iuxta villaz nouaz maris
ça de fustanis obulu/tella de rems z de tries valen:edificetur pons ligneus fiuelapide?.
ex quofit integra.iij.denarios/tota altra te XXXIII

la obuluz:tres canons auri filati vnuz dena Querint vniuerfi:q nos Jacob⁹
riuz/fagimez.iiij.denarios/ carga alquice z dei gra Rex aragonum valē.zē.
barragansvnuz denarium/cauall quipas p Der nos infos cedimus vobis
vendre.xij.denarios fi venditur in villa.vi. pbis hoinib9 z vniuerfitati valë.
denarios/muli et roncini.ij.denarios/ muls prefentib9et futuris imppetuuz :&in capite
tones/ oues/capze / hyrci vnum denarium / hereditatis Raymundi guillermi: quaz Hz
pozc.ij.denarios/faboduosdenarios quin iuxtavillaz nouaz maris valeñ.que heredis
talluz:boues et vacce.ij.denarios/vinum et tas otiguatur bereditati guillermi de foler:
bladum nichil : tamen fi bladuz venditur in edificetis pontez ligneuz fiue lapideuz : qui
mercato cafficiuz vnum denariuz/gleda.uij pons fit publicus & comunis ad tranfeundu
denarios /carga faues.ij . denarios (carga að villam nouaz maris gradus valeñ : etde
maftec et goma.xvj.denarios/ carga foffre . ipa bereditate raymundi guillermi predicti
vi.denarios/ carga verdet. viij . denarios/ ad vfum viepublice a principio hereditatis
cargafeu.ij. denarios/carga alquena.viij. predicti raymundi : quod principiú ɔtigua
denarios/carga foladuos denarios/farrace tur hereditati guillermi de foler accipiat) vl
nus captiuus duos fotos.farracenialfore. tra viaz que ibimodo eft tres baciatas tre
vi.denar. Cōcedim9% ſtatuim9 imppetuũ q in latitudie a pricipio dicte hereditatis vfqz
apredict) nō accipiať vncß amplius ÿß ſupia ad portaz ipi⁹ ville noue:quem pontë ripaz
fcriptú eft: 13 pdicte merces et res trafierint viaz quam feceritis héatis imppetuú að pu
palzezira velibivendant.Et oës res et mer blicum vfum.2omittentes & aliquo ture
cesde quibus detur pedaticum volumus er vel caufa predictă cóceffioné z donationë nō
ftatuimus q habeant retomum integrum r reuocauimus : nec reuocari faciemus. ymo
plenum .Vicini tamen Alzezire et eius ters faciemus vos ¿ totā vniuerfitatë valë imp
minifintfranqui et liberi umperpetuuz in al petuuz tenere et poffidere ſupradicta oës
zezira et eius termino ab omni lezda porta pfonas. Datum mozelle.xv.lx's.febzoarij .
ticorpedatgio. Datum Valentie.vi.idus anno dñi.AB.cc.l.
marti annodñí.AB.cc.xl.ix.
De ce quijs et cequiarijs z con
The fiat aliquod armamentuz tra eos quidpoffit procediper hereditarios
per curfarios. XXXII. XXXIIII.
Acobus dei graRex aragonnm Querint vniuerfi q nos Jacob⁹
valen.zc. Fidelibus fuis baiulis dei gra Rex aragonuz valeñ.rč.
iufticijs iuratis curijs parciarijs Der nos et nos concedimus r
LO
et vmuerfis alijs fubdit) noftris ftatuimus imppetuú o cequiar
Jacobipzimi. XI

conductores fiue cequiarij ciuitat) valentié partitozes aqruz modo predicto.Cequiarų


et eius termini ſemel in anno de ſolo ad folú
infup qui cequiam extrahent de encanto vel
ex toto et fundit purgent cequias: et vltra at. cequiarum detentoreš urent z obligent
dicta purgatione purget easde erbis femel bonafua antea recipiant cequias: vt faciat
quolibet anno:et non redeant aquã in ceqas et copleant et cöpleri faciant oia fupradicta
quoufq iurativel eozu ſubſtituti viderint fi Datum mozelle.x.iiij.lls.feb2oarij . Anno
fufficienter cequie fuerint mundate modo p dñ.AB.cc.l.
dicto/ etfemelin anno faciant braçallos mú

dari de folo adfolü ab heredib9 bentibus he ¶ Quibus diebus fiant electios


reditates ptiguas ipisbraçallis.Et optito nes ziuramenta curie iuratoz et moſtaçafs
res omnes aquaruz faciant et rehedificent fy. Quibus penis certi malèfactozes puni
ipi cequiary km moduz ſtatum et formā pri antur non obftante cópofitione decez dierū
ftina .Eto pontes per quos non tranfierit Qualr exhigaf et diuidatur pena euagina
aliqui nifi heredes hereditat faciant rehes tionis cultelli nō obftante dicta cópofitioe.
dificari ab beredib9hereditatu:ad quas itur
" De compoto et quartis curie. Dèiufticijs
per pontes ipos. Et qrupturas cequiarum fanguinis non fiendis in toto termino ciuis
rebedificent cequiarij ſcom modü formam tatis per prelatos nobiles milites vel alios:
et itatum priftinum . Etfi ruptafueritref nifi buntatrat per curia ciuitatis . Denos
clofa reparét eaz ibi cequiarij infra.pv.dies tarus. Detabula pedatici pbladis extra
in hieme:et infra.viij . dies in ſtate ſcom for neor/rop in certis locis regni lezda vel pes
mā ſtatuz et modú priftinuz : znon accipiat daticuz non foluaf. ‫קאאא‬
a fanecatis hortorvel vinearu: nififm qua uerint vniuerfi q nos Jacob⁹
titatem iouatarú in quib9 panis ſeminatur. dei grarex aragonű valē..Per
Et invenditione cequiaruz que facta fuerit nos et oës nros cócedimus et lau

eis:femper exprimat quantú debeant accipe damus vobis vniuerfis & fingulis
pro qlibet iouataterre: ab illis qui cequias pbis hoibus etvniuerfitati valē.preſentib?
vel cequiarum filiarias dirruent vel aquam et futuris imppetuũ.∞ annuatiz èciadiean
dimitentire indebiter non redierint aquaz natiuitaté dni eligat curia ipius ciuitatis z
ad matrez tépoze quo debuerint: fiue no fue non antealiq neceffitate : alia caufa vel oca
rit eis necceffaria : exhigant et extorqueant fione: zfelto ipius natiuitatis antecß euans
penas conftitutas in cofuetudine: et diftrin geliuz maioris miffe dica cozam omnippľo
gant hereditarios & mundent braçallos fe et publice : baiulo não in manib9 ſuis facra
mel in anno: rnifi infra diem a ceġaris affis mentale tenente : faciat iuramentum curia

gnataz eis mundauerint: cequiarij mundět cōtentü in pfuetudine ciuitat :quo facramé
eofdem braçallos:heant ab herediby duplū to facto administrare et regere incipiat z vi
mundationis . Et fi heredarius qñ rigauit riliter officio Luo vti. CConcedimus etiam

vel non rigauerit vel.al.proiecerit aquaz in vobis q annuatim in vigilia ſetë marie ſep,
vijs: foluat.v.fols et reſtituat damna paſſo tembris eligantur quatuoziurati et almuda
qdata fuerint tráfeuntib9 vel quibuſlž alijs çafius:et predicta die antecß euangeliuz ma
Ibereditary th diftringat et pignorentad ious milfedicat: conuocato cofilio generali:
cognitione iurator et fine curia cequiariuz noia pozuz iuratozr almudaçafı qui electi
fi non miferit aquam ſufficienté in cequiaz : fuerint: publicent et noientur : zipadie ipfi
dum poffit eam accipere et inuenire in goda iurati z âlmudaçafius nouuz preſtět publice
lamar /etfi non múdauerit cequiam defolo iuramentű ſcöm formaz ſtatūtā : et infra té
ad folum : et de herbis prout ſupzadicitur et p9fiuedies quifunt abipfa predicta die vląz
fic mundatafinon hoffenderit eam iuratis ad feftúfancti michaelis ſeptēbris:ipi iurati
ante redeat aquam inmatrem: etfi non fe zalmudaçafi9 veteres reddant copotuz no
cerit mundari biaçallos ficut dictum eft ; et mis iuratis de omni adminiſtratione preteri
finon phibuerit non effundatur aqua in ti anni / et iurati et almudaçafius incipiant
vijs publicis:& fi non reffecerit fractiones z adminiftrare et officiofuo vti felto Sancti
biшi
Priuilegia

michaelis. CConcedimus etiaz et ftatuim9 fonaliter recipiant inftrafacramenta et fir


imperpetuú & homicide ſuſpēdant/ ſodomi maměta. Et femper ponant in inftrumentis

te/coburentur/raptozes incendiariz fures: locum in quofactuz fuerit inſtrumentuz in


hunc moduz. Actum eft hoc in valen.et non
arbitrio pbozum þoim criminalr puniant7
et damnuz reftituant paffo:aliqua compofi recipiant inftra aliqua noie alicui nifi parti
tiōe infradecez dies quo ad ifta quinq în ali bus ǝtrahentib9 preſentib9 videntib9 ēt aus

quo non obftante. CEt q curia z probíhoi dientib9. Cabula aut pedatici femper de
nes ciuitatis abfqz aliquo acufatorerfine te blado qui per mare venerit ad valentia acci

ftiú publicationepoffint exigere et exto:qre piat trés denarios e non amplius a qualibet
penas cöftitutas in confuetudine:ab illis qui carga cuiufl'z bladi/ et bladuz qui per terra

în rixa primit9 cultellum extraxerint contra venerit quifitde hominibus extraneis ven

aliuz.itaq dictas penas fivoluerint poffint datur inbladeria valeñ, et non alibi /et non
accipiant a quolibet caffitio ipfiusBladı ni 20
téperare: pene tñ ipe inter curia & comune'ci
fifolümodo tres denarios ratione menſura
uitatis equis partib9 bindant:copofitione
factainfra.r.dies in aliquo non obftante. rij vel aliqua alia ratiõevel caufa. Etde illis

¶Concedimus etiaz et ftatuimus & in fine hominib⁹ qui non pofuerint in vicinitate ci
adminiſtrationis cuiufqz curie qui pro těpe uitatis ideſt qui nöfint vicini ciuitatis: qui

fuerit reddat copotuz curia baiuloFm qin in dicto loco bladuz vendiderint non donet

cōfuetudine continet: et finito tépoze fuead folatge/nec cobs/nec amoftes/ nec hoſtalat

miniftrationis non heat licentiaz aliquid di giuz/nec aliquid aliud hofpitib9dicteblade

ftringendi: nec recipiat qrtos: fz ille qui pre rie. Statuimus etiaz o in liria/piua/tus 190
fferet ei diftringat z recipiat omés quartos ris/macafta /bungol/montroy/pelua/bexip/
qui non fuerint collecti fiue recepti: in fine olocau/paterna/quart/ferra/cullera/ pica
fue adminiſtratiōis taz de hys o de alysred cent/alqcer/fpioqua/fullana/madrona/rif
dat copotum batulo . CItem cum iufticie p fagues/tores/terrabona/et in podio fancte
fonales inmediate fint meri impijt princeps marie et in caftris villis alchareis turribus
non debeat eas nec poffit ad aliquos träffer et quibufl'z alijs locis cõftitutis röftituens
re: decernim9 z imperpetuum ftatuimus q dis/a mozedre vfqz ad alzezirā z vlqz ad re
aliquis nobilis velricus homo vel miles vet quena non accipiat aliq lezda vel poſtaticủ
ciuis aut prelat vel clerics: vel aliq religiofa nifi folúmō in ciuitate valeñ . Datü mozelle.

perfona vel fecular nuc poffit aliqua caufa xiiij.lt's.feb2oari.anno.dñi.AB.cc.l .


vel ratione iuftevel iniufte facere aliquas iu
fticias fanguinis fiue perfonales iufticiasin Depifcationibus albufere ac
aliquib9 locis/caftris/villis /alchareis/tur maris z auiū captionib?/ac de fale ciuitatis.
rib9/ zalijs quibuſtz fortalicys infra termi XXXVI .
nuz ciuitatis valeñ.Įſtitutis ¿ ¿ftituendis: Querint vniuerfi o nosJacobus
nullo a nobis vel fuccefforib9 noftris priuile dei gra Rexaragonuz valeń, zč.
gio indulto vel indulgendo cótra hocperpe Per nos infos fucceffores conce
D
tuum ním ftatutum vires aliĝs obtinente . dimus & ftatuimus imppetuú. & in
Sed in oibus locis predictis cûria ciuitatis albuferavalé, poffit quitz vicinus & hitato?
valen.qui pro tempoze fuerit cauſas iufticie ciuitatis & regni valeñ . 7 quilz etiã extranes
fanguinis audiat: et confilio pbozum hoim pilcare rpifces capere: non teneat nobis t
ciuitatis terminet & diffiniat:7 ipas corpora nis vnc dare de ipis piſcib9 niſi tṁ quintā
les iufticias faciat: 7 eas penit9 exequatur. partem franquã fine oi miſſione nřat nŕox:
CConſtituimus etiam & notarij publici fa refidue qtuoz partesfint pifcator:nec etiaz
cti creati z iuratiſcom ſſuetudine ciuitat™ de eiſde qtuoz partib9 aliĝ decima vel primi.
ปี
propria manu ſcribant z conficiant notulas cia vno donek. Depifcib9 aut qui in quo
in lib2ofiue memonali notularü:et ipis vide cũą loco maris regni valeñ. capiunt detur
tibus et audientibus recipiant teftimonium nobis nŕisdecima pars / relique bo nouez
teftiuz qui teftificabuntſtractuz: zipi per partes fint capientiú : & de his no detur ynož
Jacobi pzimi. XII

aliquadecima vel primitia/pifces autem qui decem caffitíos nonvendant vel aliterdiftra
in mari vel albufera et ftagnis cequijs et a hant alicui. Si vo noui emptores falem qui
lys aquis falfis et dulcib9 capiuntur : vendi remanferit veteribus emptoribus de fuo an
fine obftaculo rinterdicto noftro et nřoшuz no emere noluerint vel noopportuerit ipos
zalteri9 cmnuflibet libere poffint in ciuitate illum emere cum forte fufficientiaz falis has
valentie:& duci z vendi extra ciuitatez & per beant:ipi veteres emptores non vendant vľ
totum regnum Valentie et alibi vbicüqs ex alijs dúfrahant fiue alienent ipm falez alicui
tra regnum valentie in tota dominatione et noui bo emptores non poffint facere falez in
iurifditione noftra et cuiuflibet alterius: et
fra tépus fiue annum quo venditusvel tra
nos et noftri vel quilz alij non inhibeamus ditus fuerit alij :cum töt9 ſal illius annifiue
nec interdicam, aliqua caufa modo iure vel temporis pertineat at prozez emptozē. Wes
occafione o pifces quos de quinta albufere rum fi falez nos vel noftri fucceffores non ve
aut de iure nobis ptinēti in mari ficutfupra diderimus : 7falem illuz facere voluerimus
dicitur habemus vel hebimus vendan pu quantumcüqs demus vel expēdamus pro fa
mitus & pifces quos pifcatozes ceperintvel ciendo et ducédo illuz non poflimus exigere

habuerint:ymo pifces noftriz pifces pifcato vel accipere nifi folúmodo.xij.denarios pro
ruz vendant fimul et eodem loco z hỏia z té fanecha currentifalis.Et nos et noſtri zem
poze & qñcung viſuz fuerit piscatorib9 Tem prozes fiue quocunq modo ſalis detentozes
ptorib9pifciuz . Clues aut que capiuntur ducamus faciamus duci z ponamus mitta
inalbufera zmart & cequijs et quibufl'z alijs mus & teneam, infra ciuitatez valentie fuffi
aquis triuis et celo z terra capiencium ſint cientiaz falis ad vendendũ: & non accipianĒ
imperpetuй:7 de eis aut ratione iparuz nos vel détur vnc p currenti fanecha falis que
bisz noftris aliq› non detur: nec etiaz detur in ciuitatevalentie z eius termino vendetur

de eis aliqua decimavel primitia.CSal ciui nifi folummodo.xij.denarij vfualis monete.


tatis valen. vendať in ciuitate valen, etper mnia infuper fingula fupradicta pnos
totuz terminú ſuuz & in mozuedre/ fegozbio zomnesfucceffozes noftros cōcedimus lau

altura/caftronouo/perica/eſlida/ ztotafua damus & approbam9 ftatuimus imperpe


montanea/zonda/burrianaz caſtilione bur tuú valitura.Datuz mozelle.xij.li's.febioa

riane/t vfqz ad gradum de opeſa/ ? in culle rij.annodñi.AB.cc.l.

ra/alzezira/xelua liria/piua/bunyol/ maca


fta/turis/madrona/ et in oib9 caftris villis
Melegifte nec alij aduocati
et locis citra puquaruz z citra predicta loca
aduocent in ciuitate vel regno/necdetur lis
120 fanecha itaq currétis falis que in ciui
bellus/nec pcedatur in caufis fecúdú legum
tate valen.er eius termino vendeť non acci
formam /fiuſticie confilio iuratozuz scom
piatur nec def a ciuib9 fiue hitatonb9 predi eozum diſcretioné et scöm fozos determinēt
cox locozuz/ nec etiam ab aliquib9 alijs prí omnes caufas. XXXVII
uatis et extraneis vndecunqz fint qui in cis
uitate Valen, et eius termino emerint ſalez Querint vniuerfi q nosJaco Correds 7
e
nifi tantů, fy , denary vfualis monete z non bus
L
amplius. Emptores so falis qui a nobis vel valentie .Cum propter plicis for candes
02
580

baшulo não ipz emerint: teneanë falez quide tates & elongamenta que perueshem in
fuo annofupauerit dare nouis emptorib? p niunt in caufis que agitantur per legiſtas et ୪ ,
$ 4
N
..

trib9denarijs fanecham in loco vbi fit fal: aduocatos :que ad vtilitate gentiuz poffent prit?70
pro qtuoz fanequa in coquaz albufere:z pro facilius terminari.Jdeo per nos infos vo
v.denarys fanechaz in ciuitatevalen . Et ve lumus et ftatuimus imppetuuz & nullus les
teres emptores totuz falem tradere teneant gifta fiue aduocat poffit vti officio aduoca
nouis emptorib9 predicto pretio:nifi pro mi tionis in ciuitate valentie & toto regno eiuss
nozi pretio illuz dare voluerint.Etnichil de dem:neq dare libellum.nec procedere fecun
fale retineant: exceptis decem caffitis falis dum formam legum in caufis que in dicta
ad vfum fiue expenfam domusfue:fed ipfos ciuitate vel Regno predicto agitabuntur .
b v
Priuilegia

publicaruz &pontium: & ciuitatis cuſtodia/


Immo voluimus ftatuimus imppetuũ q
rufticiavalentie qui a nobis in dicta ciuitate et mundatione cequiaruz et brácallop / t ad
fuerit cöftituta cum confilio iuratoz eiufdé preſtandum cequiagiuz de fuo conferrete
neant: cum non fint predicta int fordida mu
ciuitatis fcom difcretione et puifionez eorü
rscom forosdicte ciuitatis iudicet et deter neranumerata.Cinee et hereditates que

minet oés caufas criminales et ciuiles á að poffint rigari donent cequiagiu :13 dni ipar

eum peruenerint: omni forma leguz raduo vinearú hereditatu aquam accipe ad riga
dum noluerint. Et fiquis aliq loca poffidet
cator penit? exclufa. Et fic volum⁹ y dicta
que non confueuerint hactenus irrigarı : fi
conftitutio heat femper z inuiolabiliter per
petuarobons firmitate.Datu apud alcani voluerit illa loca redire ad agricultura pof

tium.viij.ld's.martij.anno dñí.ÁÐ.cc.l. fit illa rigare abfqz alicuis phibitiōe.Et do


net indecequiagiuz ſcom tenozez alioz vici

De ftillicidijs z quibuſdā alijs noz ipius cequie. Datum cefaraguſte.puj .

feruitutib9. Et de cafibus ptributionis bo ht's.Julij.anno dñí.ØB.cc.l.j.

non clerico et milituz . Et decequiarys et In quibus cafib9 non fiat fa


irrigationib9. XXXVIII tichanecdetur laudimiú . ‫אואאא‬
Querint vniuerfi q nosJacobus
dei gra Rex aragonuz valeń, rë. Querint vniuerfi: q nos Jaco
bei grarexaragonu valen.zē.
Der nos infosftatuimus imper
DLTENDED Der nos z níos ftatuimus imp
Ipetuuz in ciuitate z toto regno va
petuum: &fiquis in ciuitatevel
lentie. vicinus in pariete medio qui vicini
alio quolz locoregmi valen. in fuo teftamen
fui ftillicidia receperit in domuz fiue locum
to vel vltima voluntate fua legauerit vel dis
fuuz poffit ftillicidia remouere : qñ parietez
miferit:vel fi mulier collocauerit ſe in matri
vel edifficiuz fecerit vel reparauerit. Etſus
monio alicui: dando viro fuo rez cenfualem
pia ipm parietem edificare et quantum vo
luerit eleuare : dummodo ad expenfas fuas vel de qua detur certuz tributuz vel certum

vicinus opans vel edificans faciat aquaftil feruitium : vel certa pars fructuum velreds
ditum:vel penfio aliqua : vel fi pater vel mr
licidij difcurrere inviam:fi in via aqua exire
poterit . alioquin donet locum aque ftillici vel ambo infimul vel tutoz pupilli vel pupil
di : p quefine incomodo vicini dñi ftillicidij le collocando filios filias pupillos vel pupil
las alicui in matrimonio dederit in dotem
exirepoffit .Wicinus etiam medium parie
tez poffit ex toto remouerez illum rebedifis veldonationez ppter nuptias rem cenfualé
care inuito vicino : z leuare quátú voluerit: quam pro alio teneat:vel aliqua de predictis
trelinquat lumina et feneftras aptas :fiibi certo precio apreciata vel non apreciata : nõ
antique et prescripte fint. Et alius vicinus teneatur oño reivel alicui alij faticha facere

pollit imitere tignuz vel cohoptura eo loco neqz laudimiú inde dare. Datü çaydini.vj.
et altitudine vbi primit9 erat: et non teneat It's.iuly.annodñLAB.cc.l.j .

ponere in expenfis circa pariete illu:nifivos Qualiter z quomodo foluatur


ad illum locuz vbitignuvel cohopturā imi lezda in biarburriana xat.zmozuedre' XL
feritfactis.Sivo in fuperiozi nouo pariete
vellet cohopire vl'aliter edificare pollit hoc Querint vniuerfi q nosJacobs
facere: dumo foluat primit9 medietatěfpéfe deigra Rex aragonúvalentie zč.
et operis a principiofundamenti facte:vfq Per nos et oes fuccellozes nãos

adlocuz quo edificauerit cohopuerit vl'edi ftatuimus imppetuuz etɔcedims


ficat9fuerit . COmni excufatione remota q in burriana z mozuedre rat.et biar zeius
oës nobiles et milites clerici z religiofi ciues terminis a mercib⁹amplius nuc accipiatur
et quecüqz alia pfonaquantecunc dignitas inferius elt ſtatutü . Uidelz cargagrane
tis fit:adpftructione et repationez murox: det vnuz mozabat.et mediú alfon/cadarcú
et vallis ftructioné reparationé z munda vnuz mozabat.carga indium vnuz mozabť.
tionez: adpſtructiones mundatiõesviarū carga argentum viui vnum mozabatinum /
Jacobi primi. XIII

Carga ceree mediuz mozabať. caria papiri. 、 lerefios/corde.rotunde.ij . denarios centena


yj.folos/cuminuz.ij.fotos /carga arrocium riuz/cames vnum denarium centenariú/gle
amigdala.rvuj.denarios/carga mantegua/
da.v.denarios carga/fabbevnüdenariú car
pifces falfos.rv.denarios/ carga oleuz.xvių ga/maftec/goma mediu mozabať.carga:far
denarios/carga linũ canabú lautonű. rv.de racenus alfoire qui exeat de regno valeň.mé
narios/carga conilli.v.fotos/ centenari? cõi dium bifantiuz /cofre.v.dearios carga/ ver
cullozu.ij.denarios/anyines.ij.folos carga:
det vnum denariuz arroua/feu.ij.denarios
vel centenariú tresdenarios / cordouanum
carga : lancee afte et aftone nihil donent/alq
vermell.vi. denarios/cozdouanum albũ.iij. na.p.denarios carga:fofe.v.denarios carga:
denarios/purpura duplex.vi.denarios/pur Ferrú zazer qo fit opatu nichildonēt:veltes
pura fenar.ui.denarios/pecia cendativiuz aliquer panni cifi et cufiti z panni de lector
denariu/bagadell obuluz/feda.ij . denarios aliares que veniat infra cariam aqua rofa
libza: maftec vnum denariú libza/boquines. cea et raudoz tan z carbonus nichil donent:
ij.fol's z.vi.denarios centenariú/coziabouű fuftetuz.ij.denarios carga: nux dopadre.ij .
fij.denarios/tracha lanaz mel.vij.denarios denarios arroua : ozpiment.i.folos carga:
carga/pip mediú mozabať, carga :fucre mes • martec alcofoll.j . denarios carga: arroça
dium mozabat.carga :enfens laca canyiella no fie piquat.ix.denarios carga:biafil vnuz
gingebre/claffa mediú mozabat.carga/rega mozabať. carga: datils obulu quintallum.
licia.pij. denarios carga/roga .x. denarios Datuz illerde li's ſeptēbris.anno dñí.MD.
carga:o:chiqua alcarauia/coure/azer ftany cc.l.primo.
I p.denarios carga/coto filat.in.folosr.vi.de
Caliquis iudeus non ſit bas
narios carga/cotonű mapuç.ij folos carga/ iulus iufticia curia vel iudex: nec teneat offi
gala.ij.fotos.vi.denarios carga/ alum blac
cium publicuz vel aliquá iuriſditiōez.XLI
vermeill.y .fotos carga/fafranu.iij.denar.
libra/azebib vnú obolů arroua/ ficus obolū Querint vniuerfi q nosJacob9
quintalli:formatge ferruz.vij.denarios car dei gra Rex aragonum valen zë.
ga:plumbuz.ij denarios quintallú/pegunta Der nos et oesfucceffores nãos
alquitra.v.denarios carga/flaciata obuluz pmittimus cöcedim9 etpuenim9
multonines vnuz denariú duodena/falucina bonafide: o nunc de cetero aliquis indeus
vnuz denariú duodena/anyins adobats obu fit baiulus fub baiulus vel vicari9 vel ſubvi
lūduodena/tot drap de colo? „ví, denarios/ carius iufticia curia vel iudex in toto regno
drapdela hilla.vi.denarios/barragás T dia valeñ.nec teneat vel heat aliquod officiú pu

psblanchs de narbona.iij . denarios pecia/ blicuz vel aliqua iuredictionez. Datuofce


bala fuftanis.i.folos/bala de draps de natu iij.lA's decembrs Anno dñ.AB.cc.l.j. ”
rade dzapia de lerida.ij.denarios /peciafar
Jill.xviij.denarios bala totapeça de fustani De modo teftamentoż z aliaz
1 oboluz/tela derems et de tries ex quo fit ins vltimax voluntatú . XLII
tegra.vi.denarios /tota altra tela obulu/ca
ED

Um nichlfit o magis hoibus de


SI

nonuz auri filati obulú/ſagimē.v.denarios beatur vt fupreme voluntatis


L carga alquice et barragans.ij . denarios pes poſto iam alio velle nō poffüt :
cia/cauall qui pas per vendre mediu moża liberfit ftillus: licituz 98 iterú
bat.fivendit in villa.vi.denarios/muli rōci noreddit arbitrin. Jdeos nos Jacob9dei
ni.ij.denarios/boues/afim.y.denarios:mul
gra Rex aragonú valeñ.rč. JDer nos 7 Očs
tones porci capi hirci vnuz denariuz/ çabo fucceffores nãos in ciuitater toto regno vas
y.denarios quintallu/ farracenus qui trans len.imppetuú fanctimus & pater mater de
feat per mare vel per terraz caufa vendendi ductis primo debitis z mūūrys reftitut) oia
mediuz bilantiuz/farracenus de redéptione bonafua mobilia et inmobilia acfe mouétia
vnuz biſantiuz & quartuz/vinuz bladůvnú in teftamento vel älibet alia cox vltimavoź
denariú carga/caualli muli rōcimi qui caufa luntate int omnes filios r filias ex legitimo
vendendi intrent terram farraceno.ý . mil matrimonio procreatos : partibus quibus
ool
Priuilegia

michaelis. CConcedimus etiaz et ftatuim9 fonaliter recipiant inftrafacramenta et firs

cac
imperpetuũ & homicide fufpédant/ fodomi maméta. Et femper ponant in inftrumentis
te/coburentur/raptores incendiariz fures: locum in quo factuz fuerit inſtrumentuz in

khi
hunc moduz.Actum eft hoc in valen.et non
arbitrio pbozum boim criminalr puniant7

in

ta
ha
ra
cố
sự

57
kỹ
ra
sự
et damnuz reftituant paffo:aliqua compofi recipiant inftra aliqua noie alicui nifiparti
tide infradecez dies quo ad ifta quinqs in ali bus otrahentib9 prefentib9 videntib9 êt aus

quo non obftante. CEt o curia z probihoi dientib9, Tabula aut pedatici femper de
nes ciuitatis abfqz aliquo acufatoze z fine te blado quiper mare veneřít ad valentiã acci

ftiú publicationepoffint exigere et extozáre piat trés denarios e non amplius a qualibet
penas cöftitutas in confuetudine:ab illis qui carga cuiufl'z bladi/ et bladuz qui per terra

in rixaprimit cultellum extraxerint contra venerit qui fitde hominibus extraneis ven
datur in bladeria valen, et non alibi/et non
aliuz.itaq dictas penas fivoluerint poffing
téperare:pene tn ipe inter curia & comune'ci accipiant a quolibet caffitio ipfiusBladı ni

uitatis equis partib9 dindant:cöpofitione fifolúmodo tres denarios ratione menfura

factainfra.r.dies in aliquo non obſtante. rij vel aliqua alia ratiõevel cauſa. Etde illis

TConcedimus etiaz et ſtatuimus & in fine bominib⁹ qui non pofuerint in vicinitate ci
adminiftrationis cuiufqz curiequi pro těpe uitatis ideft qui nöfint vicini ciuitatis: qui
fuerit reddat copotuz curia baiulo fm in in dicto loco bladuz vendiderint non donet

cöfuetudine continet: et finito tépoze fuead folatge/nec cobs/nec amoftes/ nec hoſtalat
miniftrationis non heat licentiaz aliquid di giuz/nec aliquid aliud hofpitib9dicte blade

ftringendi: nec recipiat ärtos: 13 ille qui pre rie. Statuimus etiaz o in liria/xwwa/tus 80
fferet ei diftringat z recipiat omés quartos ris/macafta /bungol/montroy/pelua/bexix/ p
qui non fuerint collecti fiue recepti: in fine olocau/paterna/quart/ferra/cullera/ pica no
fue administratiõis taz de hus ode alysred cent/alqcer/fpioqua/fullana/madrona/rif E2
dat copotum batulo. Item cum iufticiep fagues/toires/ terrabona/et in podio fancte
fonales inmediate fint meri impijt princeps marie et in caftris villis alchareis turribus
non debeat eas nec poffit ad aliquos träffer et quibuft'zalijs locis cöftitutis Iftituens
re: decernim9 z imperpetuum ftatuimus q dis/a mozedre vfqz ad alzezirá z víc ad re
aliquis nobilis velricus homo vel milesvet quenā non accipiat aliq lezda vel portaticú It
ciuis aut pielat vel clerics:vel aliq religiofa nifi folumō in ciuitate valeñ.Datů mozelle.
perfona vel fecular nuc poffit aliqua caufa piiij.ll's.feb2oarý.anno.dñi.AB.cc.l .
vel ratione iuftevel iniufte facere aliquas iu
fticias fanguinis fiue perſonales iufticias in Depifcationibus albufere ac
aliquib9 locis/caftris/villis/alchareis/tur maris & auiú captionib?/ac de ſale ciuitatis.
rib9/7 alijs quibuſlz fortalicus infra termi XXXVI .
nuz ciuitatis valeñ.Įſtitutis ¿ Iſtituendis : Querint vniuerfio nosJacobus
nullo a nobis vel fuccefforib9 noftris priuile
dei gra Rex aragonuz valeń, zč.
gio indulto vel indulgendo cotra hoc perpe Der nos infos fucceffores conce
dimus
tuum nim ftatutum vires aliĝs obtinente . & ftatuimus imppetuu.in
Sed in oibus locis predictis curia ciuitatis albuferavale, poffit quitz vicinus & hitato?
valen.qui pro tempoze fuerit caufas iufticie ciuitatis & regni valeñ.z quilz etiá extrane?
fanguinis audiat: et confilio pbozum hoim pifcare &pifces capere: non teneat nobis T
ciuitatis terminet & diffiniat: ipas corpora nŕis vnc dare de ipis piſcib9 nifitṁ quintā
les iufticias faciat: eas penit9 exequatur.
partem franquã fine oi miffione nřar nŕox:
CConftituimus etiam notarij publici fa refidue qtuor partes fint pifcator :nec etiaz
cticreati ziuratifcom fuetudine ciuitat . de eifdé qtuo?partib9 aliĝ decima vel primi
propria manu fcribant è conficiant notulas cia vno done . De pifcib9 aut quiin quo
in libzofiue memonali notularú: et ipis vide cúc loco maris regni valeñ. capiunt detur
tibus et audientibus recipiant teftimonium nobis z nřís decima pars/ relique bo nouez
teſtiuz qui teftificabunt ſtractuz: zipi per partes fint capientiü: z de his nõ detur ynąž
XII
Jacobi primi.

aliquadecima vel primitia/pifces autem qui decem caffitíos nonvendant vel aliter diſtra
:
in mari vel albufera et ftagnis cequijs et a hant alicui. Sivo noui emptores falem qui
lys aquis falfis et dulcib9 capiuntur : vendi remanferit veteribus emptoribusde fuo an
fine obftaculo interdicto noftro et nŕozuz no emere noluerint vel noopportuerit ipos
alteri9 ciuflibet libere poffint in ciuitate illum emere cum forte fufficientiaz falis has
valentie:& ducir vendi extra ciutatez & per
beant:ipi veteres emptores non vendant vť
totum regnum Valentie et alibi vbicüc ex alijs düfrahant fiue alienent ipm falez alicui
tra regnum valentie in tota dominatione et noui bo emptores non poffint facere falez in
iurifditione noftra et cuiuflibet alterius: et
fra tépus fiue annum quo venditusvel tra
nos et noftri vel quilz alij non inhibeamus ditus fuerit alij : cum tot? ſal illius annifiue
nec interdicam aliqua caufa modo iure vel temporis pertineat atpriozez empto:é. Wes
occafione o pifces quos de quinta albufere rum fifalez nos vel noftrifucceffores non ve
aut de iure nobis ptinēti in mari ficut fupza diderimus : &falem illuz facere voluerimus
1
dicitur habemus vel hebimus vendant pr quantumcüqz demus vel expēdamus pro fa
mitus &pifces quos pifcatozes ceperintvel ciendo et ducédo illuz non poflimus exigere

habuerint:ymo pifces noftriz pifces pifcato vel accipere nifi folúmodo.xij . denarios pro
ruz vendant fimul et eodem loco z hoza zté fanecha currentifalis.Et nos et noftri zem
poze & qñcunqz viſuz fuerit piſcatorib9 7 em ptozes fiue quocunqz modo falis detentores

ptorib9piſciuz . Clues aut que capiuntur ducamus faciamus duci z ponamus mitta
in albufera z mari z cequijs et quibuſt'z alijs mus & teneam9 infra ciuitatez valentie ſuffi
aquis trimis et celo z terra capiencium fint cientiaz falis ad vendendũ: & non accipiant
imperpetuй :7 de eis aut ratione iparuz nos vel détur vnôž p currenti fanecha falis que
bis z noftris aliq, non detur: nec etiaz detur in ciuitatevalentie z eius termino vendetur

de eis aliqua decimavel primitia.C Sal ciui nifi folummodo.xij.denarij vfualis monete.
tatis valen, vendať in ciuitate valen, et per Ømnia infuper & fingula fupradicta pnos
zomnesfucceffozes noftros cöcedimus lau
totuz terminú fuuz z in mozuedre/ ſegozbio
altura/caftronouo/perica/eſlida/ztotafua damus & approbam9 ſtatuimus imperpe
montanea/z onda/burrianaz caſtilione bur tuú valitura.Datuz mozelle.xij.lls.febioa
riane/z vſo ad gradum de o2peſa/ z in culle ryj.anno dñi.AB.cc.l.

ra/alzezirā/xelua liria/piua/bunyol/ maca


fta/turis/ madrona/ et in oib9 caftris villis
Melegifte nec alij aduocati
et locis citra puquaruz z citra piedicta loca
aduocent in ciuitate vel regno/necdetur lis
120 fanecha itaqs currétis falis que in ciui
bellus/nec pcedatur in caufis fecüdü legum
tate valen.er eius termino vendetnon acci
formam /13 iusticie confilio iuratozz scom
piatur nec det̃ a cimb9 fiue hitatonb9 predi cozum difcretione et scom fozos determinet
5800

cox locozuz/ nec etiam ab aliquib9 alijs pri omnes caufas. XXXVII
uatis et extraneis vndecunqz fint qui in cis
untate Waleñ, et eius termino emerint falez Querint vniuerfi q nos Jaco Correls. )
2
niſi tantů. xy . denary vfualis monete & non busdei gratia Rex aragonum /
.

amplius.Emptores sofalis qui a nobis vel valentie zĉ.Cum propter plicis for cundar
02
baulo não ipz emerint: teneant ſalez quide tates 2 elongamenta queperueshem
niunt in caufis que agitantur per legiſtas et » ,
fuo anno fupauerit dare nouis emptorib? p
trib9denarijs fanecham in loco vbi fit fal: aduocatos:que ao vtilitategentiuz poffent prit:7
pro qtuo? fanequã in cóquaz albufere:z pro facilius terminari.Jdeo per nos inŕos VO
v.denaris fanechaz in ciuitatevalen . Et ve lumus et ftatuimus imppetuuz o nullus les
teres emptores totuz falem tradere teneant gifta fiue aduocat poffit vti officio aduoca
nouis emptorib9 predicto pretio:nifi pro mi tioms in ciuitate valentie z toto regno eiuf

nozi pretio illuz dare voluerint.Et nichilde dem :neq dare libellum.nec procedere fecun
faleretineant: exceptis decem caffitis falis dum formam legum in caufis quein dicta

ad vfum fiue expenfam domus fue:fed ipfos ciuitatevel Regno predicto agitabuntur .
b v
MA

NOONAGLARDO735
Priuilegia

michaelis. CConcedimus etiaz et ftatuim9 fonaliter recipiant inftra facramenta et fir


imperpetuu o homicide fufpédant/fodomi maméta . Et femper ponant in inftrumentis

te/coburentur/raptozes incendiarije fures: locum in quo factuz fuerit inftrumentuz in


hunc moduz.Actum eft hoc in valen.et non
arbitrio pbozum boim criminalr puniant 7
et damnuz reftituant paffo:aliqua compofi recipiant inftra aliqua noie alicui nifi parti

4 589848
bus otrahentib9prefentib9 videntib9 êt aus
tiōe infradecez dies quo ad iſta quinq în ali
quo non obftante. CEt q curia z probihoi dientib9. Tabula aut pedatici femper de
nes ciuitatis abfqz aliquo acufatore fine te blado qui per mare veneřít ad valentiă acci

ftiú publicationepoffint exigere et extozáre piat trés denarios e non amplius a qualibet
penas cöftitutas in confuetudine:ab illis qui carga cuiufl'z bladi/ et bladuz qui per terra

în rixaprimit9 cultellum extraxerint contra venerit qui fitde hominibus extraneis ven

3
3
2
4
8
3
datur in bladeriavalen, et non alibi/et non

B
&
R
aliuz.itaq dictas penas fivoluerint poffing

1
téperare:pene tn ipe inter curia & comune'ci accipiant a quolibet caffitio ipfiusBladı ni

uitatis equis partib9 dindant:cópofitione fifolümodo tres denarios ratione menfura

factainfra.p.dies in aliquo non obftante. rij vel aliqua alia ratiõevel caufa. Etde illis

TConcedimus etiaz et ftatuimus & in fine hominib qui non pofuerint in vicinitate ci
adminiftrationis cuiufqz curie qui pro těpe uitatis ideft qui nöfint vicini ciuitatis: qui
fuerit reddat copotuz curia baiulo Fm qin in dicto loco bladuz vendiderint non dont
cöfuetudine continet: et finito tépoze fue ad folatge/nec cobs/nec amoſtes/ nec hoſtalat
miniſtrationis non heat licentiaz aliquiddi giuz/nec aliquid aliud hoſpitib9dicte blade

ftringendi:nec recipiat qrtos: fzille qui pre rie. Statuimus etiaz & in liria/pwa/tus
fferet ei diftringat z recipiat omés quartos ris/macafta /bungol/montroy/relua/bexix/
qui non fuerint collecti fiue recepti:¿ in fine olocau/paterna/ quart/ferra/cullera/ pica
fue adminiſtratiōis taz de hys o de alysred cent/alqcer/fpioqua/fullana/madrona/ rif

dat copotum batulo. Item cum iufticiep fagues/tores/terrabona/et in podio fancte


fonales inmediate fint meri impijt princeps marie et in caftris villis alchareis turribus
non debeat eas nec poffit ad aliquos träffer et quibuft'z alijs locis cöftitutis pftituens

re: decernim9 & imperpetuum ftatuimus q dis/a mozuedre víc ad alzezirá z víc adre
aliquis nobilis vel rícus homo vel miles vêt quena non accipiat aliq lezda vel portaticũ
ciuis aut prelat vel clerics: vel aliĝ religiofa nifi folumō in ciuitate valen. Datu mozelle.

perfona vel fecular nuc poffit aliqua caufa xiiij.ll's.feb2oari.anno.dñi.AB.cc.l .


vel rationeiuftevel iniufte facere aliquas iu
fticias fanguinis fiue perſonales iufticias in Depifcationibus albufere ac
aliquib9 locis/caftris/villis/alchareis/tur maris zauiú captionib?/ac de fale ciuitatis.
rib9/zalijs quibuftz fortalicus infra termi XXXVI .

nuz ciuitatis valeñ.¿ſtitutis ¿ ¿ſtituendis: Querint vniuerfio nosJacobus


nullo a nobis vel fuccefforib9 noftris priuile dei gra Rexaragonuz valeń, zë.
gio indulto vel indulgendo cotra hocperpe Der nos infos fucceffores conce
dimus& ftatuimus imppetuú.in
tuum ním ftatutum vires aliĝs obtinente .
Sed in oibus locis predictis curia ciuitatis albufera vale. poffit quitz vicinus & hitator
valen.qui pro tempoze fuerit cauſas iufticie ciuitatis & regni valeñ.7 quilz etiá extranes
fanguinis audiat: et confilio pbozum hoim pilcare epifces capere: non teneat nobis T
ciuitatis terminet z diffiniat: ipas corpora nŕis vnc dare de ipis pifcib9 nifi tm quinta
les iufticias faciat: r eas penit9 exequatur. partem franquã fine oi miffione nřaz nŕox:
CConſtituimus etiam & notarij publici fa refidue qtuor partes fint pifcator:nec etiaz
cticreati ziuratifcom fuetudine ciuitat) . de eifdé qtuo?partib9 aliq decima vel primi
propria manu fcribant conficiant notulas cia vno donek. De pifcib9 aut quiin quo
in libzofiue memonali notularũ :et ipis vide cuc loco maris regni valen. capiunt:detur
tibus et audientibus recipiant teftimonium nobis z nŕis decima pars/ relique bo nouez
testiuz qui teftificabunt ſtractuz: zipiper partes fint capientiú: zde his nõ detur ynož
XII
Jacobi primi.

aliquadecima vel primitia/pifces autem qui decem caffitíos nonvendant vel aliter diftra
in mari vel albufera et ſtagnis cequijs et a hant alicui. Si vo noui emptores falem qui
lys aquis falfis et dulcib9 capiuntur vendi remanferit veteribus emptoribus de fuo an
fine obftaculo rinterdicto noftro et nŕozuz no emere noluerint vel no opportuerit ipos
zalteri cunuflibet libere poffint in ciuitate illum emere cum forte ſufficientiaz falis has
valentie: & ducir vendi extra ciuitatez & per
beant:ipi veteres emptores non vendant vť
totum regnum Valentie et alibi vbicüqs ex alijs ditrahant fiue alienent ipm falez alicui
tra regnum valentie in tota dominatione et noui bo emptores non poffint facere falez in
iurifditione noftra et cuiuflibet alterius: et fra tépus fiue annum quo venditusvel tra
nos et noftri vel quilz alij non inhibeamus ditus fuerit alij : cum tot? ſal illius annifiue
nec interdicam, aliqua caufa modo iure vel temporis pertineat atpriozez empto:é. Ues
occafione o pifces quos de quinta albufere rum fi falez nos vel noftri fucceffores non vé
aut deiure nobis ptinēti in mari ficut fupra diderimus : & falem illuz facere voluerimus
dicitur habemus vel hebimus vendant pr quantumcüqz demus vel expēdamus pro fa
mitus &pifces quos pifcatozes ceperintvel ciendo et ducédo illuz non poflimus exigere

habuerint:ymo pifces noftriz pifces pifcato vel acciperenifi folúmodo.xij . denarios pro
ruz vendant fimul et eodem loco z hoza zté fanecha currentifalis.Et nos et noftri zem
poze & qñcung viſuz fuerit piſcatorib9 & Em ptores fiue quocunqz modo falis detentores

ptorib9pifciuz . Cues aut que capiuntur bucamus faciamus duci z ponamus mitta
în albufera z mari z cequijs et quibuſt'z alijs mus & teneams infra ciuitatez valentie ſuffi
aquis trimis et celo z terra capiencium ſint cientiaz falis ad vendendu: & non accipianE
imperpetuŭ : 7 de eis aut ratione iparuz nos vel détur vnôž p currenti fanecha falis que
bisz noftris aliq, non detur: nec etiaz detur in ciuitatevalentie z eius termino vendetur

de eis aliqua decimavel primitia.CSal ciui nifi folummodo.xij.denarij vſualis monete.


tatis valen. vendať in ciuitate valen. et per mnia infuper fingula fupradictapnos
zomnes fucceffores noftros cöcedimus lau
totuz terminú ſuuz z in mozedre/ ſegozbio
damus & approbam9 6
altura/caftronouo/perica/eſlida/ztotaſua ftatuimus imperpe
montanea/r onda/burrianaz caſtilione bur tuú valitura.Datuz mozelle.xij.lil's.febioa
riane/t vfqz ad gradum de opeſa/ z in culle rij.annodni.AB.cc.l.

ra/alzezirā/pelua liria/xiua/bunyol/ macas


fta/turis/ madrona/ et in oib9 caftris villis
Melegifte nec alij aduocati
et locis citra puquaruz zatra piedicta loca
aduocent in ciuitate vel regno/necdetur lís
120 fanecha itaqs currétis falis que in cLui
bellus/nec pcedatur in caufis fecüdü legum
tate valen.er eiustermino vendeťnon accis
formam / iufticie confilio iuratozuz ſcōm
piatur necdef a ciuib9 fiue hitatonb9predi cozum discretioné et scom fozos determinet
cox locozuz/ nec etiam ab aliquib9 alijs prí omnes caufas. XXXVII
uatis et extraneis vndecunqz fint qui in ci
untate Walen, et eius termino emerint falez Querint vniuerfi q nos Jaco Correls
.
niſi tantů. fy , denary vfualis monete & non bus dei aragonum /
amplius.Emptores vo falis qui a nobis vel valentie 2. Cum propter plixis fter cunda

baulo não ipz emerint: teneant ſalez quide tates elongamenta que perueshem i
niunt in caufis que agitantur per legiſtas et X
fuo annofupauerit dare nouis emptorib? p 11:7
trib9denarijs fanecham in loco vbi fit fal: aduocatos : que ao vtilitate gentius poffent pr
pro qtuo? fanequain coquaz albufere: pro facilius terminari.Jdeo per nos inŕOS VO
v.denarijs fanechaz in ciuitatevaleñ . Et ve lumus et ftatuimus imppetuuz o nullus les
teres emptores totuz falem tradere teneant gifta fiue aduocat9 poffit vti officio aduoca
nouis emptorib9 predicto pretio:nifi p20 mi tiomis in ciuitate valentier toto regno eiuf

nozi pretio illuz dare voluerint.Etnichilde dem:neqz dare libellum.nec procedere fecun

faleretineant: exceptis decem caffitijs falis dum formam legum in caufis que in dicta

ad vfum fiue expenfam domus fue:fed ipfos ciuitatevel Regno predicto agitabuntur .
b v
Priuilegia

realium quot denarios malgŕvel iacceñ.tene rum :quodam noue generationis augmento
batur foluere prologueris.Et hoc idem ins rfus xpiane religionis logos ponat vbiqz fu
telligatur devenditione ad tempus facta de niculos: fua poffit tentoria dilatare. Sub
fructibusfiue expletis terre vel arbozuz vel dítozuzvtilitatibus deliberato confilio pro
aliozuz reddituuz/ et quia demandato con uidentes monetam cudi fecimus : fub figno
ftitutione noftra fpeciali malgŕ.cuz iacceñ. falutifere crucis fupra florez et nomen regni
erant et currebant comunes in omnibus vfi
valen.pofite noftre etiam ymaginis nomi
bus hominü et folutionibus licet contineat nis infignis figurata: vt fit xpianis omnib9
in inftrumentis o fiat folutio iacceñ.conſti indeis farracenis infupradictis ciuitatib9
tuimus o fiat folutio realiuzvaleñ.ſcom q et regnis comozantibus: nec non et alys ois
malgŕ cum realibus valuerint in tabulis ca bus vndecücs ibidem confluentibus:vna et
pſoruz ad cambiú illa die qua fiet folucio de comunis forma monete: qua fola infuis co
biti: ficnon teneatur aliquis deducere rea mercijs emptiōibus et venditionibus et qui
les cum iacceñ.nifi foluendo cum malgŕ cuz bufcunqs alijs pactionibus et contractibus
demandato noſtro ſolutiones malgř fiebat abfqstrepidatione vtantur: et ad vfum pres
in regnovalen.pro iacceñ.7 erant in electiõe dicte monete cum omnifecuritatecocurrat

debitoris foluere malgr.vel iacceñ.quostúc Statuimus & preſens moneta ciuitatis et


magis vellet znumerus quantitas fiuepō totius regni valentie et cuitatis & totius re
dus exeonon augmentabak dāti nec reapie gni maiozic ſemper ſit ad legez triuz denario
·
ti:et tranfactis etiam adraginta diebus tas rum exeunte argento ad. fj.denarios et obu
bule qui debet auruz vel argentu pro cenfua lum et denaris predicte legis exeuntibus ad
libus vel alia qualibet de cauſa vel côtractu pondus.xviij.folidozuz pzo marcha . Et q
foluat illud vel credito? vel dñs cenfus reci - oboli ipozum denariozuz ſemper fint ad legé
piat pio aurovel argento denarios realiuz : predictaz tríúdenarior exeunte argento ao
fcom o valuerint in tabulis campforum ad x).denarios z obulum ad pondus.fr. foľozű
cambiuz firecipiés-
maluerit denários rea pro marca quam monetaz volumus & ftatui
lum auruz vel argentú. Contractus aút mus & femper appelletur et vocetur reals
matrimoniales et cenfuales poffint fieri ad de valen.in cunus vna partefit capo regium
quantitatez auri vel argenti. Quicüqz auté cozonatũ : zin reliqua partefit arboz admo
contra piedictavel eorum aliqua fecerit con dum flozis: incuius fumitate extenſavfqz ad
fifcatis omnibus bonisfuis corporale pena fuperiozem circuluz ponatur crux contigua
patiatur : quamcüqz fibi decreuerimus infli ipi arbori infra extrémuz circuluz . CSta
gendaz Datuz valeñ.vij.idus mady anno tuimus itaqz per nos et nŕos q in tota vita
dñì.AB.cc.pl.vý.
nŕaz poſt per decé annos Įtinuos ? comple

De moneta regalium zde lege tos piedicta monetaregalium valen: fit fub
eildez lege fait'z pondere figura noielfatura
pondere zalijs pertinentijs et ordination
bus eiufdem . XXIII valože figno zmagnitudie : z curratzduret
et eius vfus fit fingularis et publicus in ciui
Queriin vniuerfi o nos Jacob9 tate et regno valentie.etin ciuitate et regno
dei gratia Rex aragonú valé ¿č. maiozic.et in infulis minoziĉ.et eшiceri a
Ao bonozem illius per quem res lijs adiacentibus eidem regno fubditis.Et
SE
gesregnāt & principes locuntur alia moneta cupreavel argentea vel alia in q
iufticia: deuictis iam per nosdiuino auxilio fit cuprum vel argentuz mixtumde quacüqs
in finibus yĺpaniebarbaricis natiõibus: cu lege fit vel valore non recipiatur in piedictis
pientes ciuitates et regna valeñ. T Maiozë. locis pieter iſtaz monetam que fupius noia
quedudum a perfidis captiuata paganis:di tur: qa nobis vel ab aliquo alio nodeftrua,
gnata eft diuina clemecia noftro ministerio: tur mutek minuak augeat nec anullet : aliq
reftituere cultui fpiano in ſtatum debitum neceffitate ratione vel caufa vel aliquo iure
iuxtaxpianozuz mozem in melius reformare arte vel ingenio:fed indiminutione fiue defe
vt abiectis vetuftatibus z mozibus perfido fectu ipius monete ipam eandem monetam
Jacobiprimi. XI

cudere z fabricare poffumus impdictis lege


quibus perfonaliter equitauerit: ymofint a
et pondere figura nomine literatura valože fupradictis ratione predicta franqui liberi T
et figno rotunditate & magnitudine.CIAul inmunes imppetuuz . Datum valen..xvý .
lus itaq xpianus iudeus aut farracenus qui It's iuli annodñi. ØÐ.cc.xl.vij.
impredictis regnis vel cop pertinētis eme,
nichil foluatur pzo albara
ritvědiderit impignorauerit vel aliquo alio
nis pedagi nec quinti farracenoz . XXV
modo alienauerit aliquas res mobiles r in a
mobiles acfe mouentes:non emat vēdat im
Querint vniuerfi: q nos Jaco
pignozet vel aliter alienet recipiat donet vel busdei gratia Rex aragonú vas
foluat nifi predictā monetaz : fed eam donet len.r. Der nos et nŕos concedi
habeat recipiat ad omnez vfum fuuz:7 qui mus vobis vniuerfis pbis homi
alia moneta cuiufcunq legis valoris vel põ nibus & habitatonb9ciuitatis et regni valë.
deris ex nunc vfus fuerit in prefatis ciui veftrisfucceffonbus imppetuuz: nunc
tatibus et regnis: tan tráfgreffo: regie o? yos vestri fucceffores necaliqua alia pfona
dinationis et lefe maieftatis reus confiscat
priyata vel extranea habitatrixvel non habi
omnibusfuis vltimum fuppliciú patiatur. tatrit ciuitatis vel regni valen, de ceterono
Subeadé pena firmiter ftatuentes o ali donetis vel donent aliq? nobis vel noſtris:c
quis notarius vel ſcripto? impredictis ciui pedatgiario et baiulo vel alicui alie perfone
tatibus & regnis ex nunc non audeat confice pro albarano fiue albaranis que fiunt pro pe
reinftra nifi folúmodo ad modum & nomen
datgio :fiue profarracenis quintatis vel no
predicte monete regaliuz valeń.Exceptis cé quintatis qui aciuitate vel regno extrahun
fualibus rebus in quibus poffint ponere aus turvel non extrabuntur . Et figillum cum
rum vel argentum cenfuale . Etvt predicta quofiunt ipi albarani vel fieri debent femp
omnia etfingula per nos et nos femp in to teneat ille qui tabulā pedagi tenuerit: ville
tavita nfa et poft per decem annos Įtinuos femper figillet et faciat ipfos albaranos et
et completos valeant et in aliquo non violé cos donet z tradat fräche et libere abfqz ali
tur fed obferuentur. Cozpozaliter iuramus quo munere et dono precio et quolz aliōkui
per deum et eius fcta quatuo? euangelia nos tio:ymo femp ipos albaranos habeatis rac
habere ratuz et firmuz quidq; fuperius con cipiatis tazvos quitz aly extranei fiue no
tinetur ab omnibus inuiolabilit faciemus bitatores ciuitatis vel regni valeñ.frāquos
quádiu vixerimus obferuariz ad hoc fuccef liberos ab oifuitute muneredono pretior

fores noftros vfqz ad prefinituz tépus ficut quolz alio feruitio penitus & perpetuo exclu
85ge

fuperius fcriptum eft obligamus.Datú va fis. Diffinientes ex certa fcientia imppetuú


lé.viij.idus madij anno dñí. MB.cc.xl.vy* quitqy pro ipis albaranis pluctuz fuit dare
SK

autexnuc poffz vel deberet exigi vel dari vel


E
Å

Defranquitate iudeoz fuper haberi . Datum valen.idus decembr. anno


ra
lezdis et quibufdam alijs intra regnuz va dni.AD.cc.pl.viij.
et
lentie, Xxim .
(Delezda dertufe. XXVI
Querint vniuerfi: q nos Jaco
по
bus dei gra Rex aragonúvalen. Querint vniuerfi: qnos Jacobs
a'
r . Der nos et nŕos cócedimus dei gratia Rex aragonu valentë.
Et
et indulgemus vniuerfis & ſingu Atendentesdicéfiones plurimas
lis iudeis totius regni valen, et aragonie et Iz diuerfas rixas inter mercatozes
cathalonie:e maiozice et totuus alterius iu tranfeuntes cum mercib9 fuis per dertuſaz:
B
reditionis noftre prefentib9 et futuris imp taz per mare per terräfuiſſe vfqz in odier
petuum : q in aliquo caftro villa nec in bur num diem fuper preſtationelezdarú fiue poz
riana vel pannifcola feu quolibet alio loco tatici aut pedatgyj agitatas : pluries fuper
regni valen.non donent lezdam portaticum hijs declarandis feu terminandis nobis per

fue pedatgum :nec aliquid aliudrõne perfo probos homines Valentie füiffet fupplica
narlú uaruz : nec etiam ratione beftiaruz in tum : vt nos finem dicte controuerfie im

bij
Priuilegia

tim /et qualiter iudicet/r o vno anno elect


poneremus : exaudientes preces eorum:per
per duos annos fequentes non eligatur et
nos et nos concedimus imperpetuú gões
homines regni valentie z regno et dñiatio y de vno hofpitio vnus tantum et non plus

nis nostre et cuiuftz alterius dñationis trā res ad ipaz electionez aſſumak . XXVIII

feuntes cuz mercibus fuis cuiulcüc generis


fint vel modi per mare vel per terrazvel der Querint vniuerfi: q nos Jacos

tufam vel eius pertinentias vel iurifditioné busdei gratia Rex aragonúva
entie rc.Cum de confuetudine a
dent tantümodo lezdam fiue pedatgium p
nobisdata valen, curia eiuſdem
mercibus fuis vel alienis:f3 q hodiedatur
de annoin annü in fefto natiuitatis dñí mus
in quoquo libero . Et nullus lezdari? vel pe
datgiari⁹ amplius ab ipis mercatoribus vľ tari debeat atqz poni. Der nos igitur voës
noftros cam cófuetudinez in omnib9 et per
eius mercibus fit aufus accipere nec exigere
omnia cōfirmantes cocedimusz indulgems
necipi mercatozes teneant eis dare ampli9:
Datum patiue.pui , ll's.marcij Annodí . vobis vniuerfis & fingulis probis hoibus et

AB.cc.xl.viij . habitatonbus ciuitatis prefentibus et futu


ris imperpetuuz : q annuatim in fefto nati
The fiat aliqua cohoperturam
uitatis dni eligatur vnus probus homo has
vis arcuitus ecclefiaruz ciuitatisvalentie .
bitato: ciuitat) valeñ.habens ibi domiciliú:
XXVII

257291
et qui fit bone fame z fuficiens z vtilis addi

Querint vniuerfi: q nos Jacob⁹ ctum officiuz : et ille eligatur et ponatur con
dei gra Rex aragonum valen.č. filio proboz hominü:et ille fic electus teneat
Der nos infos fucceffores ftatui curiam per totuz illum vnum annuz : et oia

mus imperpetuu œ nuncaliquo et fingula ciuilia et criminalia que ipm шudi


tempore non poffit aliquis laicus vel cleri care opportuerit:iudicet et determinet cum
cusfacere conftruere vel edifficare feu ediffi confilio pboruz boim ciuitatis valen.zea q

cari vel coſtrui facere: aliqua neceffitate vel fuper predictis probi homines ciuitatisde

caufa : fiue aliquo iure vel aliquo modo vel derint pro confilio vel viderint expedire:ille

conceffione ftatuto vel aliqua ratione:porti omnibus poftpofitis exequi teneatur.Eille


cum /arcus/portalia/anuañum/ befcalmum qui vno anno dictú officiuz : tenuerit pouos
annos fequétes illo non teneat:rdevno hos
pontem/nec aliquam quamlibet cohopertu
ram vel edifficiuz : in tota via et in toto cir pitio vnus folus et non duo ad dictú officiu

cuntu vel orbicularitate ecclefie beate marie exercendú eligat fiue affumat. Et qui addi

fedis valen.necipfa via fiue circuitus in alis ctum officiu electus fuerit ante dictaz ad

quoloco cohoperiať vel anguftek : nec aliq? miniftratioez recipiat faciat iuramentu fm
formam cōtentaz incöfuetudine ciuitatis.
contiguetur eidem ecclefie: fed via predicta
fit femper vndiqs libera zdiſcohoperta oio Datú valen.r.ll's.uni anno dñí.AB.pl.ip

arcus autez et portalia & quetz alia edifficia


Tbabetes barraquas vel pa
que modo eidem ecclefie cotiguantur fi arte
vel cafuvel etiam voluntate illor quo funt tua infra muru ville noue maris valen.pofs

dirruantur: nunc rehedifficent aliqua anti fint edifficationis caufa in valen, recipere li

qua pfuetudine vel ture vel qualibet alia ra bereterraz aquoda campo de quo inceptus
fuit murus dicte ville noue. ‫אואא‬.
tione . Iboc autez ſtatutum & conceffionez
volumus o feruefimppetuuz in oibus alijs Querint vniuerfi q nos Jacobs
vniuerfis fingulis ecclefijs cöftructis & cō deigra Rex aragonum valeñ ¿¿.
ftruendis ciuitatisvalen.que ecclefie ex toto Der nos et nŕos cōcedimus vos

zinmediate non contiguent aliquibus domi bis vniuerfis fingulis hentibus

bus . Datum valeñ.viij.ll's.aprilis Anno barraquas fiue patua aut loca determinata
ad edifficandú infra murú ville nouemaris
dni.AB.cc.pl.ix.
Valen, ad edificandas ibidez domos & ſtati
C Qualiter curía eligatur ānua ca vŕa accipiat] liberefine aliquo feruitio z
Jacobi primi. XI

munereterraz de illo campo ante ipagvilla: ´resſit.xiij.quarterioz.Sicigitur omne aue


de quoincepimus accepimus terra ad edif rede leuante z ponente zaliunde et victua
ficanduz murum eiuſdež ville.Et ſuper hoc lia lana/vinuz vindemia/oleum/caffeus/fe/
inшure vel extra ius:in caufa vl'extra caufaz da linuz/ſtuppa/canapum/ficus:panſes: fa
nobisvel nostris :nec alicui alie perfone non rina/et omne aliud auere groffum z minutū
teneamini reſpondere nec aliq, înde dare. quod ponderari debeat: ponderetur liberet

! Bromitentes per nos enŕos qvobis et ve tradatur et recipiatur ad pondus predictú :


ftris inde erimus guirentes auctozes & defen et nunc predicta marcha/vntia/libra/arro
fozes contra omnes pfonas Bandantes te ua/carterium /quintallus/libza carniceria/
nenti locum ním z baiulo curie ziuratis vas caffitium /fanequa alnut /faumata fiue car
lentiez fubdit vniuerfis noftris prefentib9
ga vinir alnee mutentur minuäturvel auge
et futuris :quatinus vos vel aliquez vŕz vel antur:fed predicta ſemper fint ficut fuperius
aliqua bona veftra fup predictis non inquie cötinetur in ciuitate z toto regno valèñ :fal
tent : nec inquietari ab aliquib9 permitant : uo iurenoftro. Datū Calataiubij.xvj.lds.
ymo iuuet vos et veftros ¿ defendant cötra decembris anno dñi.AB.cc.pl.ix.
omnes perfonas . Datū valeñ.vi.kt's unų .
Anno dni.AD.cc.flix. Delezda que debet recipi atrā
‫אאא‬
Depenfis et menfuris / quid feutibus per alzeziram .
Querint vniuerfi q nos Jacob⁹
et qlit põderet zmenſure¤ cũ eifdé. XXX
dei gra Rex aragonuz valen.č.
Querint vniuerfi: q nosJaco Der nos et oes nŕos fucceffores

bus dei gratia Rex aragonuva indulgemus concedimus vex cer


lentier . Cumfcom confuetudi ta fcientia pftituimus imperpetuuz: nücz
nes a nobis datas ciuitati et res invilla alzézire vel eius termino amercibus
gno valen.in ciuitate z omnib9 villis caftris fiue quibuft'z alijs rebus accipiatur ampli9
et quibuft'zalijs locis eiufdem regnivnuz ? inferius eft ftatutü . Videl's carga grane.

fimile põdus effe debeat & menfura. Statui ij.folos /cadartiuz carga.rvi.denarios/car
mus 7 pernos et nŕos imperpetuuz decerni ga indium de bagadell.pvi.denarios /carga
mus: qmarcahabeat et cötineat in ſe. viij. indium de golff.viij.denarios / carga argen
vncias et vncia contineat in ſe, xxiiij. dena - tum viuü.xij.denarios/ carga cerea.xij. de
rios dedenaris qui fint. xvi.ſolide marca? narios/caria papiri.viij.denarios/cargaco
libra contineat.xij.vncias de marca/arroua minum.vi.denarios:carga arroç:amigdala
& quarterшuz vini contineat.xxx.libzas/quin mantega/pifces falfos.iij.denarios /carga
tallus fit de quatuo: arrouis:de arroua.xxx oleuz linuz canabũ: zlantonű.iiij.denarios/
libzaruz/libia carniceria habeat tres libias carga conillij.xvi. denarios : centenar conil
vnāquãą librã.xy.vnciară / caffitiú habeat lozumobolum: anyins.x.denarios/carga .
fer fanequas rafas: et fanequa habeat.vij . centenarium.ij . denarios / carga cordoua
almutos rafos:r in medior in oris fanece fit nowum vermiliuz.xij.denarios /carga cordo
virga ferrea:zalmuti oris et os fanece et al uanozũ albozű.vi.denarios / carga purpura
muri fit ex omnibus partib9 equale & fimile/ duplex.ij.denarios /purpura fenar vnum de
annona itaq triticum auena ozdeuz panni narii/pecia cendati obulu bagadell obulus
ciuz millum & omnia aliafemina que debent feda obulu libra maſcub obuluz libra/boqui
menfurari:menfurentur de ferro adferruz/ Hes. viij. denarios/carga conium bouuz. vi.
fal caftanee/auellane/furfur /calcet confilia denarios/tracalana/et mell.iij.denarios /
menfurentur cum faneq currenti /alnee fint carga piper.xi.denarios/carga fucre.xij. de
quatuo: palmozuz et eorü capita fint ferrea narios /carga enfens/lacha/canpiella/ginge
et omnes panni linei lane z quilibet alij reci bre/et glaffa.xij. denarios/ carga regalicie/
piantur etdentur cum tali alnea et vltra al roga ochiqua et alqu arauia.vj . denarios /
naz denturduo digiti. Saumata fiue carga carga coure/azer zſtany.vj.denarios/ cars
vini fit.xv. quarterion :¿ ſi duxerit portado ga. cotonuz filat.xij.denarios/carga cotonú
bii

;
Priuilegia

mapuç.vj.denarios/carga gale.vj.denarios ad quos prefentes puenerint falutem et gra


carga alumblanc et vermell .viij . denarios tiaz. Quiavidimus & pro certo cognomim⁹
carga çafranum vnú denariuz/ libzade aza ❤ pro armaméto curfarior trenfemagnuz
bibvnuz denarium /quintalluz figues duos dānuz euenitz poffz deceto euenire. Jdeog
volumus et vobis firmiter z districte māda
denarios/ cargaformatges et ferrū.iiij.des
narios/carga plom vnuz denarium/quinta mus quaten non permitatis aliqo armame
llum pegunte et alquitra vnum denariú/car tuz fieri ab aliquib? curfarysfiue alijs qui
gaflaciate obulu/moltonines.vi.denarios/ buft'z hoibus iurifditiõis nře in aliquo loco
carga faluaquina. xvi.denarios/vel duodéa terrezonationis nře : otra aliquos hoies q
obulum/anyins adobats obulum duodena/ non fint de nŕa iurifditõe.Dat) cefaraguſte
tot dzap de coloz.iij.denarios/ dzap delaylla xiij.kts.Julij.anno dñi.AB.cc.l.
iij.denarios/barragans & draps blanchs de
narbona vnum denarinm/pècia farzill .xij. 22 in capite hereditat} fratr
>énarios/bala fustanis.xij.denarios/totape guillermi: quáВz iuxta villaz nouaz maris
ça de fustanis obulű tella de rems & de tries valen:edificetur pons ligneus fiue lapide?.
ex quofit integra.ij.denarios/tota altra te ‫וואאא‬
la obuluz:tres canons auri filati vnuz dena Querint vniuerfi: qnos Jacob⁹
riuz/fagimez.iiij.denarios/ carga alquice r dei gra Rex aragonum vale.ze.
barragansvnuz denarium/cauall qui pas p Der nos infos cedimus vobis
L
vendre.xij.denarios fi venditur in villa.vi. pbis hoinib9 z vniuerfitati valē.
denarios/muli et roncini.ij.denarios/ muls prefentib9et futuris imppetuuz:9in capite
tones/oues/capze / hyrcí vnum denarium/ hereditatis iRaymundi guillermi: quaz Hz
poza.ij.denarios/ ſabo duos denarios quin iuxtavillaz nouaz maris valen.que heredis
talluz:boues et vacce.ij.denarios/vinum et tas ɔtiguatur bereditati guillermi de foler:
bladum nichil : tamen ſi bladuz venditur in edificetis pontez ligneuz fiue lapideuz : qui
mercato cafficiuz vnum denariuz/gleda.шúj pons fit publicus comunis ad tranfeundu
denarios /carga faues.ij . denarios (carga að villam nouaz maris gradus valeñ : et de
maftec et goma.xvj.denarios/carga ſoffre . ipa bereditateraymundi guillermi predicti
vi.denarios/ carga verdet. viij . denarios/ ad vfum vie publice a principiohereditatis
carga feu .ij. denarios/carga alquena.viij. predicti raymundi : quod principiú ptigua?
denarios/carga fofaduos denarios /farrace tur hereditatiguillermi de foler accipiat vl
nus captiuus duos fotos.farracenialfore . tra viaz que ibi modo eft tres baciatas tre
vi.denar. Cōcedim97 ſtatuim9 imppetuú o in latitudie a pricipio dicte hereditatis vfqz
a predict) nō accipiať vncß amplius ☎ž ſupra ad portazipi? ville noue: quem ponte ripaz
fcriptú eft: 13 pdicte merces et res trafierint viaz quam feceritis héatis imppetuú að pu
palzezira vel ibivendant.Et oës res et iner blicum vfum.2omittentes q aliquo ture
ces de quibus detur pedaticum volumus er vel caufa predictă coceffioné z donationë nō
ftatuimus q habeant retomum integrumr reuocauimus : nec reuocari faciemus. ymo
plenum .Vicini tamen Alzezire et eius ters faciemus vos totā vniuerfitatë valë imp
minifint franqui et liberi imperpetuuz in al 1
petuuz tenere et poffidere fupradicta poes
zezira et eius termino ab omni lezda porta pfonas. Datum mozelle.xv.lt's.febzoarý .
ticorpedatgio. Datum Valentie.vi.idus anno dñi.AB.cc.l.
martij annodñí.AB.cc.xl.ix.
De ce quijs et cequiarijs z con
The fiat aliquod armamentuz tra eos quid poffit procediper hereditarios
per curfarios. XXXII. XXXIIII.
Acobus dei gra Rex aragonnm Querint vniuerfi q nos Jacob⁹
valen.rc. Fidelibusfuis baiulis dei gra Rex aragonuz váleň.rë.
iufticijs iuratis curijs parciarijs Der nos et nos concedimus r
L
et vmuerfis alijs fubdit) noftris ftatuimus imppetuú o cequiar
I

Jacobipzimi. XI

conductozes fiue cequiarij ciuitat, ralentié partitozes aqruz modopredicto.Cequiarųj


et eius termini femel in anno de folo ad folú infup qui cequiam extrahent de encanto vel
ex toto et fundit9 purgent cequias: et vltra at. cequiarum detentores urent z obligent
dicta purgatione purget eas de erbis femel bonafua ante recipiant cequias: vt faciat
quolibet anno:et non redeant aquã in ceqas et cöpleant et cópleri faciant oia fupradicta
quoufqs iurativel cozu ſubſtituti viderint fi Datum mozelle.r.úúj.ll's.feb20arij . Anno
fufficienter cequie fuerint mundate modo p dñi.AB.cc.l.
dicto/ et femelin anno faciant braçallos mú
dari de folo ad folú ab heredib9 hentibus he Quibus diebus fiant electio/
reditates ptiguas ipis braçallis.Et optito nes ziuramenta curie iuratoz et moſtaçafs
res omnes aquaruz faciant et rehedificent fy . Quibus penis certi malefactozes puni
ipi cequiary km moduz ſtatum et formā pri antur non obftante cōpoſitione decez dierū
ftina .Eto pontes per quos non tranfierit Qual'r exhigaf et diuidatur pena euagina
aliqui nifi heredes hereditatú faciant rehe tionis cultelli no obstante dicta cōpoſitiõe.
dificazi ab beredibḥereditatū :ad quas itur
" De compoto et quartis curie. De iufticis
per pontes ipos. Et qrupturas cequiarum fanguinis non fiendis in toto termino ciuis
rebedificent cequiari ſcom modú formam tatis per prelatos nobiles milites vel alios:
et ſtatum priftinum . Etfi ruptafueritreſs nifi buntatrat per curia ciuitatis . Denos
dofa reparét eaz ibi cequiarij infra.xv.dies tarys. Detabula pedatici p bladis extra
in hieme:et infra.viij. dies in ſtate ſcöm for neop/rop in certis locis regni lezda vel pes
maftatuz et modú priftinuz: znon accipiat daticuz non foluaĒ. XXXV
afanecatis hoztop vel vinearú: nifi km qua uerint vniuerfi q nos Jacob⁹
titatem iouatarú in quib9 panis feminatur. dei gra rex aragonű valē..Der
Et invenditione cequiaruz quefacta fuerit nos et oës nros cócedimus et lau

eis:femper expzimať quantü debeant accipe damus vobis vniuerfis & fingulis
pro qlibetiouataterre:zab illis qui cequias pbis hoibus etvniuerfitati valë.prefentib9
vel cequiarum filiarias dirruent vel aquam et futuris imppetuú. annuatiz ècia dieañ
dimitentire indebiter non redierint aquaz natiuitaté dni eligatcuria ipius ciuitatis &
ad matrez tépoze quo debuerint: fiue no fue non antealiq neceffitate : alia caufa vel oca
rit eis necceffaria : exhigant et extorqueant fione: z felto ipius natiuitatis ante euans
penas conftitutas in cofuetudine: et diftrin geliuz maioris miffe dicat cozam omnippl'o
gant hereditarios mundent braçallos fes et publice :baiulo não in manib9 ſuis facra

mel in anno: 7 nifi infradiem a ceġarijs affi mentale tenente : faciat iuramentum curia

gnataz eis mundauerint: cequiarų mundět cōtentu in pfuetudine ciuitat :quofacramé


eofdem braçallos:& heant abheredibý duplū to facto adminiftrare et regere incipiat & vi
mundationis . Et fi heredarius qn rigauit riliter officio Luo vti. CConcedimus etiam
vel non rigauerit vel.at.proiecerit aquaz in vobis q annuatim in vigilia ſetë marie ſep,
vijs: foluat.v.fol's et reftituat damna paſſo tembris eligantur quatuoz iurati et almuða

qdatafuerint trafeuntib9 vel quibuſlž alijs çafius:et predicta die antecß euangeliuz ma
Ibereditary tñ diftringat et pignozentad ious miſſedicat: conuocato cófilio generali:
cognitioné iurator et fine curia cequiariuz noia pozuz iuratozr almudaçafi qui electi
fi non miferit aquam fufficienté in cequiaz : fuerint: publicent et noientur : zipadie ipfi
dum poffit cam accipere et inuenire in goda iurati zalmudaçafius nouuz preſtēt publice
lamar /etfi non müdauerit cequiam defolo iuramentu fcöm formaz ftatuta : et infra té

ad folum : et de herbis prout fupradicitur et p9fiuedies qui funt abipfa predicta die vlo
fic mundata fi non hoffenderit eam iuratis ad feftú fancti michaelis ſeptébzis:ipi iurati
W
ante redeat aquam in matrem: et fi non fe zalmudaçafi9veteres reddant copotuz no
cerit mundari biaçallos ficut dictum eft ; et uis iuratis de omni adminiſtratione preteri

fi non phibuerit o non effundatur aquaui ti anni / et iurati et almudaçafius incipiant


vijs publicis:& fi non reffecerit fractiones z adminiſtrare et officio fuo vti felto Sancti
biii
Priuilegia

michaelis. CConcedimus etiaz et ftatuim9 fonaliter recipiant inftrafacramenta et fir


imperpetuú o homicide ſuſpēdanE/ ſodomi mamēta. Et femper ponant in inftrumentis

te/cōburentur/raptozes incendiarije fures: locum in quo factuz fuerit inſtrumentuz in


arbitrio pbozum boim criminalr puniant7 hunc moduz. Actum eft hoc in valen.et non

etdamnuz reftituant paffo: aliqua compofi recipiant inftra aliqua noïe alicui nifi parti
tide infradecez dies quo ad iſta quinqs in ali bus otrahentib9prefentib9 videntib9 et aus

quo non obftante. CEt q curia z probihoi dientib9. Tabula aut pedatici femper de
nes ciuitatis abfqz aliquo acufatoze r fine te blado qui per mare venerit ad valentiã acci

ftiú publicationepoffint exigere et extozqre piat tres denarios e non amplius a qualibet
penas cöftitutas in confuetudine:ab illis qui carga cuiufl'zbladi/ et bladuz qui per terră
în rixa primit9 cultellum extraxerint contra venerit qui fitde hominibus extraneis ven
aliuz.itaq dictas penas fivoluerint poffint datur in bladeria valeñ, et non alibi/et non
téperare:pene tn ipe inter curia z comune'ci accipiant a quolibet caffitio ipfiusBladı ni
uitatis equis partib9 dundant:cópofitione fifolümodo tres denarios ratione menſura

factainfra.r.dies in aliquo non obftante. rij vel aliqua alia ratiõevel caufa. Etde illis
TConcedimus etiaz et ſtatuimus q in fine hominib qui non pofuerint in vicinitate ci
adminiftrationis cuiufqz curie qui pro těpe uitatis ideſt qui nöfint vicini ciuitatis: qui
fuerit reddat copotuz curiabaiulofm in in dicto loco bladuz vendiderint non donet

cōfuetudine continet; et finito tépoze fuead folatge/nec cobs/nec amoftes, nec hoſtalat
miniftrationis non heat licentiaz aliquiddi giuz/nec aliquid aliud hofpitib9dicteblade

ftringendi:nec recipiat ĝrtos: fz ille qui pre rie. Statuimus etiaz & in liria/xiua/tus
fferet ei diftringat z recipiat omés quartos ris/macafta bunyol/montroy/relua/bexip/
qui non fuerint collecti fiue recepti:¿ in fine olocau/paterna/quart/ferra/cullera/picas
fue adminiſtratiōis taz dehys ofde alysred cent/alqcer/fpioqua/fullana/madrona/ rif

dat copotum batulo. CItem cum iufticie p fagues/tores/terrabona/et in podio fancte


fonales inmediate fint meri impijt princeps marie et in caftris villis alchareis turribus
non debeat eas nec poffit ad aliquos träffer et quibuftz alijs locis cöftitutis & pftituens
re: decernim9 & imperpetuum ftatuimus q dis/a mozuedre vfqzad alzezirá z vfqz adre
aliquis nobilis vel ricus homovel miles vêt quena non accipiat aliq lezda vel portaticũ
ciuis aut prelat?vel clerics: vel aliq religiofa nififolumō in ciuitate valen.Datu mozelle.

perfona vel fecular) nücß poffit aliqua caufa xiiij.lls.feb20arij.anno.dñi.AB.cc.l .


vel ratione iuftevel iniufte facere aliquas iu
fticias fanguinis fiue perſonales iufticias in Depifcationibus albufere ac
aliquib9 locis/caftris/villis/alchareis/tur maris zauiú captionib?/ac de fale ciuitatis.
rib9/zalijs quibuflz fortalicys infra termi XXXVI .
nuz ciuitatis valeñ.Iftitutis rəftituendis: Querint vniuerfi q nosJacobus
nullo a nobis vel fuccefforib9 noftris priuile
dei gra Rexaragonuz valeń, zč.
gio indulto vel indulgendo cōtra hoc perpe 1er nos enros fucceffores conce
Adimus &ftat
tuum ním ftatutum vires aliĝs obtinente . uimus imppetuú.i
n
Sed in oibus locis predictis curia ciuitatis albufera valé. poffit quilz vicinus & hitato?
valen.qui pro tempore fuerit caufas iufticie civitatis & regni valeñ.z quilz etiã extranes
fanguinis audiat: et confilio pbozum hoim piſcare zpifces capere: non teneat nobis z
ciuitatis terminet diffiniat: ipas co?poza nŕis vnc dare de ipis piſcib9 nifi tṁ quintă
les iufticias faciat :reas penit9 exequatur.
partem franquã fine oi miſſione nřar nŕox:
CConftituimus etiam o notarij publici fa refidue qtuor partes fint pifcator :nec etiaz
cti creati ziurati ſcom ſuetudine ciuitat™
de eiſde qtuo? partıb ” aliĝ decima vel primi
propria manu ſcribant è conficiant notulas cia vno done . CDepifcib9 aut qui in quo
in libro fiue memonali notularü : et ipis vidē cúc loco maris regni valen . capiunt detur
tibus et audientibus recipiant teftimonium nobis & nŕis decima pars/ relique bo nouez
teftiuz qui teftificabuntſtractuz : zipiper partes fint capientiü : z de his nõ detur yno
Jacobi pzimi. XII

aliquadecima vel primitia/pifces autem qui decem caffitios nonvendant vel aliter diſtra
in mari vel albufera et ftagnis cequijs et aº hant alicui. Si vo noui emptores falem qui
lys aquis falfis et dulcib9 capiuntur :vendi remanferit veteribus emptonbusde fuo an
fine obftaculo zinterdicto noftro et nřoшuz no emere noluerint vel noopportuerit ipos
alteri9 cmuflibet libere poffint in ciuitate illum emere cum forte fufficientiaz falis has
valentie: & duci & vendi extra cintatez & per beant:ipiveteres emptores non vendant vt
totum regnum Walentie et alibi vbicüqz ex alijs ditrahant fiue alienent ipm falez alicui
tra regnum valentie in tota dominatione et noui bo emptores non poffint facere falez in
wuriſditione noftra et cuiuflibet alterius: et
fra tépus fiue annum quo venditusvel tra
nos et noſtri vel quilz alij non inhibeamus ditus fuerit alij : cum tot? ſal illius anni fiue
nec interdicam, aliqua caufa modo iure vel temporis pertineat at prozez empto:é. Wes
occafione o pifces quos de quinta albufere rum fifalez nos vel noftri fucceffores non ve
aut de iure nobis ptineti in mari ficutfupza diderimus : & ſalem illuz facere voluerimus
dicitur habemus vel hebimus vendank pu quantumcüqz demus vel expēdamus pro fa
mitus &pifces quos pifcatozes ceperintvel ciendo et ducédo illuz non pollimus exigere
habuerint:ymo pifces noftriz pifces pifcato vel acciperenifi folúmodo.xij . denarios pio
ruz vendant fimul et eodem loco z hoza zté fanecha currentifalis.Et nos et noftrizem
poze & qñcunqz viſuz fuerit piscatorib9 7 EM ptozes fiue quocunqz modo falis detentores
ptorib9pifciuz . Clues aut quecapiuntur ducamus faciamus duci z ponamus mitta
in albufera z mari z cequijs et quibuſt'z alijs mus & teneam⁹ infra ciuitatez valentie ſuffi
aquis trimis et celo z terra capiencium ſint cientiaz falis ad vendendu: & non accipiant
imperpetuŭ : 7 de eis aut ratione iparuz nos vel détur vncß p currenti fanecha falis que
bisz noftris aliq? non detur: nec etiaz detur in ciuitatevalentie z eius termino vendetur

de eis aliqua decimavel primitia.C Sal ciui nifi folummodo.xij.denarý vſualis monete.
tatis valen, vendať in ciuitate valen. etper mniainfuper fingula fupradicta pnos
zomnes fucceffores noftros cocedimus lau
totuz terminú ſuuz z in mozedre/ ſegozbio
altura/caftronouo/perica/eflida/ztotaſua damus & approbam9 ftatuimus imperpe 6
montanea/z onda/burrianaz caſtilione bur tuũ valitura. Datuz mozelle.xij.lx's.Feb2oa
vfqz ad gradum de opeſa/ z in culle ry.anno dñi.AB.cc.l.
riane/
ra/alzezira/telua liria/piua/bunyol/ macas
fta/turis/madrona/ et in oib9 caftris villis
Melegifte nec alij aduocati
et locis citra puquaruz z citra piedicta loca
aduocent in ciuitate vel regno/necdetur li
20 fanecha itaqs currétis falis que in ciui
bellus/nec pcedatur in caufis fecüdü legum
tate valen.er eius termino vendet non accis
formam /fiufticie confilio iuratozuz scom
piatur nec def a ciuib9 fiue hitatonb9 predi cozum discretioné et ſcom fo20s determinēt
cox locozuz/ nec etiam ab aliquib9 alijs prí omnes caufas. XXXVII
uatis et extraneis vndecunqz fint qui in ci⁄
utate Waleñ. et eius termino emerintſalez Querint vniuerfi q nos Jaco Correls.

nifi tantú, fy , denarij vſualis monete & non busdei Rex aragonum /
amplius.Emptores vofalis qui a nobis vel valentie zë. Cum propter plixis for cards.
baшulo não ipz emerint: teneant ſalez qui de tates elongamenta queperues em is
niunt in caufis que agitantur per legiſtas et ୪
fuo annofupauerit dare nouis emptorib? p
trib9denarijs fanecham in loco vbi fit fal: aduocatos :que ad vtilitate gentiuz poffent pri 7
pro qtuo? fanequá in cóquaz albufere:z pro facilius terminari.Jdeo per nos inŕOS VO
v.denaris fanechaz in ciuitatevalen . Et ve lumus et ftatuimus imppetuuz o nullus les
teres emptores totuz ſalem tradere teneant gifta fiue aduocat poffit vti officio aduoca
nouis emptorib9 predicto precio:nifi pro mi tionis in ciuitate valentie z toto regno eiuf
nozi pretio illuz dare voluerint.Et nichilde dem:nec dare libellum.nec procedere fecun
fale retineant: exceptis decem caffitis falis dum formam legum in caufis que in dicta

ad vfum fiue expenfam domus fue:fed ipfos ciuitate vel Regno predicto agitabuntur .
b v
Priuilegia

Immo voluimus & ftatuimus imppetuú o publicaruz &pontium: & ciuitatis cuſtodiā/

rufticiavalentie qui a nobis in dicta ciuitate et mundatione cequiaruz et bacallop/tad

fuerit cöftitut9 cum confilio iuratoz eiuſde preſtandum cequiagiuz : de fuo conferrete
neant: cum non fint predicta int fordida mu
ciuitatis ſcom diſcretioné et puiſionez COM
rscom fozosdicte ciuitatis iudicet et deter nera numerata.Cinee et hereditates que

minet oës caufas criminales et ciuiles q ad poffint rigari donent cequiagiu:13 dni ipaz

eum peruenerint : omni forma leguz raduo vinearú z hereditatú aquam accipe ad riga
cator penit? exclufa. Et fic volum dicta dum noluerint. Et fiquis aliq loca poffidet

conftitutio heat femper z inuiolabiliter per que non confueuerint hactenus irrigari : fi

petua robons firmitate.Datu apud alcani voluerit illa loca redire ad agricultura pof
tium.viij.li's.marty.anno dñi.ØB.cc.l. fit illa rigare abfqz alicin phibitiõe.Et do
net inde cequiagiuz ſcom tenozez alior vici

De ftillicidijs quibuſdā alijs noz ipius cequie. Datum cefaragufte.puj .

feruitutib⁹. Et de cafibus ptributionis bos It's July.anno dní.ØB.cc.l.j.


non clerico, et milituz . Et decequiarys et In quibus cafib? non fiat fa
irrigationib9, ‫ אאא‬VIII ticha necdetur laudimiú . ‫אואאא‬
Querint vniuerfi q nosJacobus
dei gra Rex aragonuz valeń, zč. Querint vniuerfi:q nos Jaco
bei grarexaragonú valen.zē.
Der nos infos ftatuimus imper
L Der nos infos ſtatuimus imp
petuuz in ciuitate z toto regno va
petuum: &fiquis in ciuitatevel
lentie.q vicinus in pariete medio qui vicini
alio quolz loco regni valeń , in ſuo teftamen
fui ftillicidia receperit in domuz fiue locum
to vel vltima voluntate fua legauerit vel dis
fuuz poffit ftillicidia remouere : qñ parietez
miferit:vel fi mulier collocauerit ſe in matri
vel edifficiuz fecerit vel reparauerit. Etfus
monio alicui: dando viro fuo rez cenfualem 11
pia ipm parietem edificare et quantum vo
vel de qua detur certuz tributuz vel certum
fuerit eleuare : dummodo ad expenfas fuas
vicinus opans vel edificans faciat aquaſtil feruitium: vel certapars fructuum velreds

licidij difcurrere inviam :fi in via aqua exire ditum :vel penfio aliqua : vel fi pater vel mr

poterit . alioquin donet locum aque ftillici vel ambo infimul :vel tutoz pupilli vel pupil

di : p que fine incomodo vicini dñi ftillicidij le collocando filios filias pupillos vel pupil
las alicui in matrimonio dederit in dotem
exirepoffit . Aicinus etiam medium parie
tez poffit ex toto remouere z illum reĥedifis veldonationez ppter nuptias rem cenfualé

care inuito vicino : leuare quātū voluerit: quam pro alio teneat:vel aliqua de predictis

zrelinquat lumina et feneftras aptas :fiibi certo precio apreciata vel non apreciata : no

antique et prescripte fint. Et alius vicinus teneatur oño reivel alicui alij faticha facere

pollit imitere tignuz vel cohoptura eo loco neqz laudimiū inde dare. Datú çaydini.vj.

et altitudine vbi primit9 erat: et non teneat kits.iuly.annodñí. AB.cc.l.j.

ponere in expenfis circa parieteillu:nifivfos Qualiterz quomodo foluatur


ad illum locuz vbitignúvel cohopturā imi lezda in biarburriana pat.mozuedre' XL
ferit factis .Sivo in ſuperiozi nouo pariete

vellet cohopire vl'aliter edificare pollit boc Querint vniuerfi q nosJacobs


facere: dumofoluat primit9 medietatéfpéfe dei gra Rex aragonúvalentie z .
et operis a principio fundamenti facte:vfq Pernos et oes fuccellozes nãos

ad locuz quo edificauerit cohopuerit vl'edi Statuimus imppetuuz et scedim


ficat9fuerit . COmni excufatione remota qin burriana z mozuedre rat.et biar & eius
oës nobiles et milites clerici z religiofi ciues terminis a mercib⁹amplius nücß accipiatur

et quecüqz alia pfonaquantecunc dignitas inferius elt ſtatutü. Uidelz cargagrane


tisfit: adpftructione et repationez murox: det vnuz mozabat.et mediu alfon/cadaraú

et vallis ftructioné reparationé z munda vnuz mozabat.carga indium vnuz mozabť.


tionez: ad pſtructiones mundatiõesviarū carga argentum viui vnum mozabatinum
Jacobi primi. XIII

Carga ceree mediuz mozabať. caria papiri. · lerefios/code.rotunde.ij . denarios centena


y.folos/cuminuz.ij.fotos /carga arrocium riuz/cames vnum denarium centenariú/gle
amigdala.rvuj.denarios/carga mantegua/ da.v.denarios carga/fabbevnüdenariú car
.
pifces falfos.rv.denarios/carga oleuz.xvių ga/maftec/goma mediú mozabať.carga: far
denarios/carga linú canabú lautonů. rv.de racenus alforre qui exeat de regno valeñ.mé
narios/carga conilli.v.fotos / centenari? cõi dium bifantiuz /cofre.v.dearios carga/ ver
cullozū.ij.denarios/anyines.ij.folos carga: det vnum denariuz arroua/ſeu.ij.denarios
vel centenariú tres denarios / cordouanum carga : lancee afte et aftone nihil donent/alq
vermell.vi. denarios/cordouanum albú.iij. na.x.denarios carga :fofe.v.denarios carga:
denarios/purpura duplex.vi.denarios/pur ferrú zazer qo fit opatu nichildonét:veſtes
pura fenar.ui.denarios/pecia cendati vnuz aliquer panni cifi et cufiti z panni de lector
denariu/bagadell obuluz/ſeda.ij . denarios alía res que veniat infra cariam & aqua rola
libza:mastec vnum denariú libza/boquines. cea et raudo? tanz carbonus nichil donent:
ij.fol's r.vi.denarios centenariú/cozia bouű fuftetuz.ij.denarios carga:nux doxadre.ij .
fij.denarios/tracha lanar mel.vij.denarios denarios arroua : ozpiment.ij.folos carga:

carga/pip mediú mozabať, carga:fucre mes martec alcofoll.ij . denarios carga: arroça
dium mozabat.carga : enfens laca cangiella no fie piquat.ix.denarios carga:biafil vnuz
gingebre/claſſa mediú mozabat.carga/rega mozabat. carga: datils obulu quintallum.
licia.pij . denarios carga /roga .x. denarios Datuz illerde lil's ſeptēbris.arno dñí. AÐ.
carga:ozchiqua alcarauia/courezazer ftany cc.l.pumo.

x.denarios carga/coto filat.in.folost.vi.de 2 aliquis iudeus non ſit bas


narios carga/cotonu mapuç.i folos carga iulus iufticia curia vel iudex: nec teneat offi
gala.ij.folos.vi.denarios carga/ alum blac
cium publicuz vel aliquá iuriſditiōez.XLI
vermeill.i.folos carga/fafranu.iij.denar.
libra/azebib vnú obolů arroua/ ficus obolu Querint vniuerfi o nos Jacob9
quintalli:formatge ferruz.vij.denarios car deigra Rex aragonum valen zë.
ga:plumbuz.ij denarios quintalli/pegunta Der nos et oës fucceffores nãos
alquitra.v.denarios carga/flaciata obuluz pmittimus cocedim9 et puenim9
múltonines vnuz denariu duodena/falueina bona fide: nunc de cetero aliquis iudeus
vnuz denariu duodena/anyins adobats obu fit baiulus fub baiulus vel vicari9 vel fubvi

lu duodena/tot drap de coloz „vi, denarios/ carius iufticia curia vel iudex in toto regno
drapdela hilla.vi.denarios/barragás z dia valen.nec teneat vel heat aliquod officiú pu

psblanchs de narbona ‚iij , denarios pecia/ blicuz vel aliquă iuredictionez . Datú ofce
bala fuftanis.ij.folos/bala de draps dènatu iiij.li's decembas Anno dñ.AB.cc.l.j.
radedzapia de lerida.i.denarios/peciafar
zill.xvii.denarios bala totapeça de fuftani (Demodo teftamentoż z aliag
oboluz/tela derems et de tries ex quo fit ins vltimax voluntatú. XLII
tegra.vi.denarios/tota altra tela obulu/ca Um nichlfit o magis hoibus de
nonuz auri filati obulú/ſagimē.v.denarios beatur vt fupreme voluntatis
carga alquice et barragans.ij . denarios pe poft iam alio velle nō poffüt :
cia/cauall quipas per vendre mediu moża liber fit ftillus: & licituz 98 iterú
bat.fivendit in villa.vi.denarios/muli rōci noreddit arbitrii . Jdeos nos Jacob, dei

ni.ij.denarios /boues/ afini.y.denarios:mul gra Rex aragonú valen.č. Der nos roés
tones porci capri hirci vnuz denariuz/ çabo fucceffores nãos in ciuitate z toto regno vas
9
i.denarios quintallú/ farracenus qui trans leñ.imppetuú ſanctimus & paterz mater de
feat per mare vel per terraz caufa vendendi ductis primo debitis ziurys reftitut oia
mediuz bilantiuz/larracenus de redéptione bonafua mobilia et inmobilia acfe mouétia

vnuz biſantiuz & quartuz/vinuz bladũ vnú in teftamento vel älibet alia cor vltimavoź
denariu carga /caualli muli rōcim qui caufa luntate int omnes filios & filias exlegitimo

vendendi intrent terram farraceno.ý . mil matrimonio procreatos : partibus quibus


Prilegia

voluerit eqlibus vel ineqlibus diſtribuant detetores aliquo nãoд reddituŭ et alij offi
atqs donent. Non obftate aliquo iurecano tiales noftriponantzdonent in oibus fupra
nico vel ciuili.Datum illerde.x.ll's ſetébris dictis:z illi etiaz qui pro nobis caftra vellos
Anno dñí.AB.cc.lj. ca aliqua tenueruit : nifi fuerint milites qui

De qbus & per quos zälr fiat cōferant pro rebus inmobilib9 astenuerint
derealenquo. Concedimus etia o oparij
stributio et tarratio folidi libre. XLIII
fiue pcuratozes aut quocüqz alio note nun

Querint vniuerfi q nos Jacob9 cupentur domo fratru piedicator aut fra
deigra Reparagonum valen zë. truz minox aut quozúlz álio; ozdinú vel ec
Der nos et oës fucceffores nãos clefiarú donant ponat in oibus fupradict™
ozdinamus ftatuim? imppetuũ CStatuimus etiaz o de fingulis proquijs
Y quil'z civis & hitato: ciuitatis valen.z ter ciuitatis eligātur duo velplures pbi hoies
mini eiufdem ciuitatis pro oibus mobilibus juxta arbitriuz pbozu hoim ciuitat : qui ele
et inmobilibs bonis fuis que ßz et habuerit cti leuent comune F3 tatrationé qua ipos fa
in ciuitate valeñ. z terminó eiuſdem ciuitat? cere oportuerit. Sz nung baшulus vel iufti

donet et ponat in oibusferuitijs expéfis z ad predicta


cia vel aliquis alius officialis ni ao

quibufl'z alusregaliber vicinalib9 per foli tatranda z colligenda eligantur:nec ipi fine
dum et libzaz : itaqgp indicta collatione folidi electoresvel collectozes. Collectoresdo cuz
aprobis hominibus ciuitatis electi fuerint:
et libze femp donet et ponat in duplo magis
prorebus mobilib?: dabit et pofuerit pro iurent ſup scta dei euuangelia fub amiffione
rebus inmobilib9. Widel'z o fi oppotuerit oim bono fuor :quor medietas nobis:re

illum dareduosdenariosvel plures vel mis liqua bo medietas comuni ciuitatis ppetuo
nusprolibzadenariozu rei inmobilis.donet applicet . aliquo cafu caufa iure vtaliqua
et ponat .iuj. denarios fiuedupluz pro libra ronenobis et noftris vel quibuft'z alis non
rei mobilis.Et qoës milites quitenenti te dicant necreuelent qntitaté fiue partez qua
nuerint aliqua inmobilia de realequo caufa dederit vnufquifqz vel pofuerit in cõi etkui
emptionis pmutationis dotisvel cuiuft's al týs & quibufl'z alijs reġalib9 ¿ vicinalib9/et
terius côtract vel tituli femp p20 illis inmo nos et noftri ipos collectores& quoſt'z alios
bilib9ponant donent in oib9 fupradictis : non copellam⁹ addicendú z reuélandű ipaz
aut in inmobilia que de realequo tenuerint quantitate. Curati vo qñ aliqö falarium
comuni ciuitatis penit? defemparét . Et q prolaboze fui officij no pceperint : apredict
clerici à bent veldecetero habuerintdomos preſtationib9 fint exepti z penitus abſoluti .
hortos vineas vel äftz alias poffeffiones in Et collectores parroquiar a predictis ſimtr
ciuitatevalen . terinino eiufdé:ex donatiõe fint exepti. Et à femel elect? fuerit collector
nra velexcaufa pmutationis emptionis vel in predictis fecúda vice no eligat.Statui
cuiuflz alteri cötract :ponant et donentp mus infup o de oibus mobilibet inmobili
ipis inmobilib in oibus fupradictis/except bus bonis:vnufquiſą leuet pamit9 ¿dedus
illis clericis generofis qui fi fectares exifte cat oiadebita que alicui debuerit:quib⁹debi
rent poffent rite zdebite effe milites:qui ta> tis primo deductis faciat in poffe collector
les clericigenerofi apredictis preſtationibus fupfanctadei euangelia iuramentu : o bene
folidi z librefint exepti.nifi de realenquo in et fidelt fm tatrationé factapro vna quaqi
mobilia aliqua tenuerint:pro quib9 inmobis libża rei mobilis z inmobilis donet et ponat
lib de realenquoin predictis modo predicto quantitatëfiue parté : quã ei ptingeritdare
conferre teneant Et o oms officiales curie in illo comuni:itag cum dederit dicatper fa
nre quocüqs note nuncupent: fiue affiduevel cramentu qo fecit omittitz donat bene z fi
non affidue curia nram fequant:ponát zdo del'r qntitatéfiue parté qua ptinet ipzdare
"
nent in oibus fupradictis et pro oïbus mobi in illo comui: Fm tatratione facta folidi z lis
libus tinmobilib9 que in ciuitate z termino bze.Etnos noftri non faciemus aliquez ci
ciuitatis habent & habuerint:et & baulus z uem et hitatozem ciuitatis valeñ.et termini
iufticia zalmudaçaffus et quitz emptores z eiuſdez ciuitat) imunē fiue francũ apzedict?

I
Jacobi primi. XV

feruicis et expenfis : zalijs regalibus et vici noude farchdonet duos folidos /carga de
nalib9 predicti folidi & libre. Jedicta itaq nous nofcades donet duos fotos/cargadar,
oia z fingula per nos roës nřos fucceffores gentviu donet.i . folos/cargade vmellodo
ftatuimus obferuent firmiter z inuiolabi net.y.fotos/cargade indi donet.ij.fotos/car
hiť imppetuù in ciuitate z toto regnovalen . ga dopiment donet.i.fotos/ carga de coral
et nunc iure aliquo rōnevel caufa in aliquo donet.ij.folos/carga de granadonet.ij.fol's
per nos fucceffores nãos:vel qualibet aliā carga de galadonet.ij . folos/cargade coto
perfonaz valeant reuocari infringi vel anul donet.ij.folos/cargade enfens donet.ij.fol's
ları.Datum valen.pridie idus febzoari an carga de galangual donet.i.folos/carga de
no dñí.AD.cc.l.primo. maftec donet.i.fotos/cargade gomadonet
Quomofoluatur lezda in der i.folos:cargade çucre donet.ij.ſolos:carga
deroles donet.i.folos/ carga de violes dos
tulap ciues et hitatores regni valē. XEVE
net.ij.fotos/trofell de cordes donet.ij.folos

Querint vniuerfi q cum plures trofell de totadiapia donet.ij.fotos /lo mig


difcentiões diuerfe rice fuiffent trofell donet.xij . denarios/trofell dentreliz
inter mercatozes et tranfeuntes defachs donet.y . folos/ bala groſſa dedzap
cum mercibus fuispdertufaz:tā de li donet.ij.fot's/bala groffa de teles donet
per mare per terraz: ſuper preſtatiōe lez ij.fotos/bala groffade anyinsdonet.i . fots
daruz fiue portatici aut pedatgij agitate: p balagroffa de cabrits doet.ij.folt's/balagrof
bihoies ciuitatis valen.pro fe et toravniuer fa de merceriadonet.ij.folos/bala groflade
fitate eiufdez cōpofuerunt z ad amicabilez r conills donet duos fotos/cargade fedavõet

ppetua tranſactioné venerunt cum dño Jay.fotos/carga de faffra donet.ý . folos/legű


cobo dei gra Rege aragonú valeñ.zč.et cuz coboperti donet de ſtaca.j.folos : poftea p
fratreguillermo de cardona domo militie totuz ipm viaticum non debetdaredestaca

templi in aragonia r cathalonia magiſtro:r quoufqz invilla fuaz reddat/cauallus de pre


cum Buillermo de montecatheno fuper pre tio mille folor donet.fr.fotos/r cauallus de

dicta lezda que per terrāvel per marèdertu mille folos infradonetde. f. vfqz.xij . ſolos.
fedebeatdari . Statuerunt itaq dñs rex et palafrenus donet.vij.fol.roncinus donet.v
dict9 magiſter tépli et dict9 Buillermus de fotos/mulus donet.ij.fotos/egua donetpro

mōtecabeno pro le et oibus eor fucceffonbs paffagio vnú ſolidű/ barca cũ timone donet
et pbihomines vnuerfitas valen.pro fer pro ftaca.xij.denarios/poftea non debetdas
oibus eorü fucceffonb9 imppetuu: ampli⁹ řepro ſtacha per totú illuz viaticuz quoufqz
non exigat̃ nec accipiat per terra vel p mare in villamfuam reddatur/pollinus cauallius
dertufe rōne lezde vel poztatici fiue pedatıcı donet, xij. denar, migde raudo? in quofint.
ab aliqb9 ciuib9 & hitatonb⁹ ciuitats zregni xxx.faumatedonet.iy.ſol”, nauis vellignum
valen, et ab alijs mercatoub9 et tranfeutiby donet pro qualz gabia vnuz mazmodinúfe
pauat extraneis vndecüqz fuerint: nififz nar/centenarius de boquines donet.xviij .8.
inferius cötinet.Videlz o carga piperis do quintallus de lana donet. vi.8. fair de mul>
nerduos fol's.monete curribilis pani z vino tonines donet.xviij.8. millenariusdenaps
indertufa/cargade comi.ij. folos /carga de donet.xúj.d.cargade boix operata.xvij.8.
batafaluadonet.ij.folos/carga de citoal do carga de regalitia donet.xij.ö.cargadamel
net.ij.fotos/carga de cera donet duos fotos/ losdonet.py.8 . media carga de fultanis do
carga de alum çuqueren donet.y.fotos/ car net.xij.8. Bedia carga pannor donet.xij .
gade aluzde plomia donet.ij.folos/cargade 6.cargade arrocio donet.xy.d.cargadaue
alum de caftella donet.y.folos/cargadegin nesdonet.fi . d.cargade roga donet.xij.8.
gebze donet.i . foltos/carga de canpicllado carga defabodonet.py.o. cargadalú dalap
net.y.fotos/carga de giroffe donet.ij.fotos/ donet.fy.8.iudes vel iudeadonet.xij. d.far

carga de lachadonet..folos/ carga de pap racenus vel farracena donet.xij.d.cargade


Donet..fotos/carga de bzafil donet.i.fotos blach de lauar donet.xij . 8. cargade ochiq
cargade fpich donet duos folidos/cargade donet.ry.8.traça de cuizos de bodonet.xy .
Peinlegia

8.millenariusdeboir deſtella donet.viij .&._extraneuz nō extraheref quintal de terrade


carga de peix falat zde águila donet. viij.8: ganigo donet.j.8.furçada de ferre donet.iij

carga de rugues donet.viij.d.ſachdauellaes 8. quintal de cendra claulada donet. ij. 8.


donet.viij.b.et fiquis extraneus mulumvel cargade carafiftola donet.xij.8.cleda larga
mulaz vendiderit donet.xij.d.carga de oleo donet.iiij.8. centenari?.dápoll's donet.ij.
delinos donet.xij.denarios/ carga vitrei de ampolles /quintal degrade carabaces et de

miralls que éde trib?quintallis donet.vi.8. cogombres o de alboɗeqs dõet.ij.8.bala de


carga devino donet. iiij.8 .emina tritici vel pelliceria obrada donet.ij.fol's/peterea ca
frumenti que est vnuz cafficiuz valeñ.donet baços/palmeys/tunchs/moles fufta obrada

túj.8.emiñade ciurons in qua funt tres är, oaobar/ftos/cozdees /obia ofpart odepal
terie terracone dōet.vi.8.emina delinosdo ma obrada oa obzar /obza de terra/carbo /
net.vi.8.emina ozdei vel farine aut totı9 les exarcia obradade canez quaz aliquis poztet
guminis donet.iij.8.et obolu /cargaderos ad opus fui ligni:fi non erat in filo ad opera
deverell donet.vi.d.carga de alum de bolca duz: aut aliquis dñs ligni qui emat anchoraz
donet.vi.8.quintall de ploma donet.iiij.8. zin continenti faciat caz infepare non donet
quintallus de coure donet.iiij.8.quintallus vnc aliquaz lezdam/et allea nec cepenichil
deboradonet.iiij.8.bacon9 carnis falſe do donet Statuim infupo aliqua piedictor
net.ii.8.barca fine timonodonet de ftaca. non habeat vng aliqo retonuz. Predicta
uiij.8.reft quitiade toto ipo viaticodestaca itaqz omnia et fingula laudamus pcedim9
quintallus de datils donet.iiij . 8. quintal de et per nos zoés fucceffores nãos ftatuimu?

feu odefagidonet iiij.8.bos donet.inj.8.afi imppetuuz valitura et obferuatura put fu


nus vel afina donet.iiij.8 . carga de com de perius penitus cötinet.Et fi que alie merces

boch/o de moltodonet.iiij.8.quintal de cas fint de quibus in quoquo liberofit pfuetum


nem obzat za obzar donet.iiij.8. quintallus acciperepedaticu fiue lezda: volumus o de
cafeoz donet.iiij.8 . dzap de auiñodonet.iiij ipis mercib? detur pedaticũ vel lezda ficuti
8.dzap de leyda donet iiij.8.dzap de genoua in quoquo libero eft cöfuetü.Volumus etiã

donet.iiij.8 . ſporta de figues de maleca ode cargavini fit de.xvi carterys valeñ. q8 ē

alaquant donet.ii.d.sporta groffa de figues actumvalen.v.nonas marcij anno xpi incar


dedenia ode tortola donetu.8 . fponta de nationis dní.AD.cc.l.primo.

figues de mallorca donet.ij..sportade pe femel prolongat⁹ ſuper co


guntadonet.iij.8.odre doli donet.iij.8.ger dedebito iterú fiue fcdofuper eodez debito
reaoleidonet.ij.8.gerra de tonphina doner
non plōguet/rofi Bz bona mobilia teneat
4.8.odre de alquitradonet.ij.8. quintal de
de ipis mobilibfolueredebita fuo creditozi
mel donet.ij.8. quintal de fuftet donet.ij.d. except) aliquib9 vtěfilib9dom9 fue XLV
quintal de plom donet.ij.8.quintal de ftany
donet.iu.d.qntal de azebib dõet.ý.8.qntal Querint vniuerfi: q nos Jacob⁹
de lautono vel de metallo donet iiij.8. öntal bei gra Rex aragonum valeñ.zč.
deerba cuğradonet.ij.8. quintal de cera do Der nos et oms fucceffozes nãos
net.i.8.quintal de erba colera donet.uij.8. concedimus vobis pbis hoibus t
quintal deferredoet.ij.8.7de opato.iiij.8. vniuerfitati ciuitatis valeñ.et toci9 termini
quintal de cofoll donet. i.8. quintal de fofa eiuſdem ciuitatis & veftris fucceffoub9 imp
donet.ij.8.quintal de ftopadonet i.8.quin petuú:&quicũą ciuis vel vicinus aut habi
tal de pel o bochdonet.ij.8.sporta groffade tato? ciuitat) valeñ . z termini eiuſdē: vel qlz
fardina donet.ij.8.vel millenarı9.1 . denariú extraneus qui vobis vel alicui vŕm debetvť
quintaldefoffredonet.y.d.porcus donet p debuerit ex quacüqz caufa vel ratiōe aliqua.
paſſagio vnú.8.beſtia minuta donet vnum debita:fifemel fup eodédebitofuerit plóga
denarium/grop de vidredonet.ij.enaps pes t9et iterü fiue ſecüdo ſuper eodez debito plō
cia pannidefrança vel pilofi aut arati qup guetur non profit ei plongatio: et nifi plene
hominez extraneuz vendetur donet.iiij.8.7 affecurauerit crediton in fine termini pe

non debet dare lezdā fi extravilla per hoiem longationis foluat debita creditozivel credi
XVI
Jacobi pzimi.

toubus.fil'snon valeatei plongacio. CCon Dat} valē.vj.id9 marcij ānodñí.AB.cc.l.j.


cedimus etia o fi infra terminu plongatio

nisdebitor Вzvel hüerit aliq mobilia:tenea milites non poffint emere


de ipis mobilib9 foluere debita creditozi fuo hereditates infra ciuitatez valentie vel eius
non obftate ipa plongatione:except vtenfi terminuz.Et q iufticia non pignozet milité
hibus domue.CEtfidedebitis qab aliquo
vel pbum hominez ciuitatis intus dOMUM
recepit vel recepit debito:: emitvl'emeritdo fuaz inueniédo bona ipius alibi. XLVII
mos reddit? annuales vel cenfus vel quartz Querint vniuerfi: q nos Jaco
bereditates vel poffeffiones: teneat ipedebi b9dei gra Rex aragonú valē zč.
toz folueredebitafuis creditoub : plonga Sup petitioib? emptiouz z debi
tione eifacta in aliquo nō obſtāte. Et nos et tis per foluendis:quas nobis mi
noftriz curia et quitz alij officiales noftrip lites ciuitat, zregni valeñ , ppoſuerút :hito
fentes z futuri non audiemus in iuditio vel
nobílíú cathaloïe, zaragoie pfilio ficduxim9
extra iudiciuz aliqué vncß ɔtra predictaz in imppetuú ſtatuendü/q milites hereditates
dulgencia plongatú: ymo nos inoftri imp et domos quas vfqz in hodiernu diez emerüt
petuú contra predictor aliqua nonveniem? a quibufcus plonis in ciuitate z regno valé.
necvenire aliquem pmitems aliquo iurevel heant ipas faluas e fecuras: ¿de ipis non te
rõe feu caufa :etiá fi plongaciode predictor neatur Fuire:f3 abhacdie in qua hec fcribit
aliquib9 expreffam faceret mentiões. Datú carta in antea nu emant domos aliĝs vel
valen.iiij.nonas marcij annodñí.AÐ.cc.Lj . hereditates vel poffeffiones in ciuitatevalë.
termino ipius ciuitatis:oi eisvel fuisa no
De tintorería de indi z illius iu bis priuilegio vel indulgencia vel pceffioe fa
ribus. XLVI cta:vel a nobis vel noſtr) impoſterú faciéda
Querint vniuerfi: q nos Jacob⁹ in aliquofup boc minie valitura .Sz ipimis
dei gratia Rex aragonú valen.zē. lites poffint extra ciuitaté valeñ . z extra ter
Bernos infos cocedimus vobis minos ipius ciuitatis emere domos ethere
vnuerfis & fingulis pbis hoib⁹ et ditates: cuz licécia tñ ſpāli nřa:z ipi milites
vmiuerfitati valen, et veftris fücceffonb9 im in ciuitate regno valen ,finenfi licétia pof
ppetuum : & quilz civis ciuitatis et termini fint emere domos & hereditates ab alijs mis
valen.zquitz extrane⁹ fiue fit de regno valé: litib9. CStatuimus etiã & fi aliquis miles
fiuecuiuftz altidñatiōis : q tincxerit vel tin vel pbus hō ciuitat, vel regnidebuerit aliq
gi fecerit in caldariatintozérienře ciuitatis debitu alicui priuato vel extrãeo; iufticia nõ
valeň. coloréde indi debagadell: donet decé pignozet eum int⁹domü fuaz in qua hitabit
denarios vfualis monete valeñ. pvna quaq debitoz:inueniédo extra domú ſuá res mobi

libza predicti indi de bagadell: dece3.8.p20 les velfemouentes: nec equitaturā militš vľ
trib9librisde quolz alio indio/et tanaylata pbihois vel filior fuor diu equitabunt
expletata quidquitz tücunqz fupauerit in in ea: et fi miles vel aliquis pbushomo ciui
tanaylata expletata remaeat nobis & fit nfz tatis vel regni noluerit foluere: non inue

ao nas ppzias voluntates:r emptors & De nianeextra domuz fuaz res mobilesvl'femo

tētozes qui ad tépus vel imppetüuz a nobis uētes:iufticia pignozet debitozé infra domű
velbaiulo não ipaz tintozeria emerint vel te fuaz:ita tñ o non pignozetveftes ipius debi
nuerint héant ligna z fic9r ſolaz et magiſtrú toris vel familie füe:nec armaturas ppnas

et alios hoies neceffarios etvtiles ad tintas ipi debitores vel familie fue: nec caxias aut
faciédas fine miffione z expenfa aliqua illor fcrima :necrobam lecti vel camere quavtaf
quiibi tinxerint.CStatuimus etiã imppe in lectis & in ſedilib9 ſuis. Et ſinõ inueniant̃

tuuz & femper dentur pro alnea panni dë lis mobilia extradomū vel in domo milit}:iufti

nor de ftupa tinti indio preffo.iiij.8 . zde in ciavendat de inmobilib?:iuxta menfurā des
diode gaz.iij.d.pro alnear de indiofubtilio bitivel malefiti declarati:piecedente tamen
rigaz.ij.8.p2o alnea fustane donet.y.8.7 citatiõe facta F3 for vale. Datis valē.vij .
oboluz proâlnea fiue fitviridus fiue blauus idūs aprilis anno dñí:ØÐ.cc.l.i .
(*
2

Privilegia

Qualiter tribuant refidentes Querint vniuerfi: q nosJacobs


dei gratia Rex aragonu vālē. zč.
in alchareis ciuiuz intra terminú ciuitatis .
Quia non debet afflictis afflictio
XLVIII D
Jaugmetari:z in captiuitatedeten
Um contentiofuiffet inter ciues tis debet mikicordit fubueniri. Der nos et

valen.quo aliq petebant o oës nŕos ſtatuimus imppetuuz z mandamus e


boies por afogantes & pfonalr aliquis de cetero impoffe curie valen. capt⁹
refidétes in alchareis fitis in ter cuiuftz criminis rōne: qui ad liberanduž de
mino ciuitatis valeñ.debebant darefiue pos captiõe predicta fuerit fnialiter abfolutus :

nerein oibusfuicijs regalib9 et vicinalib9p rõe penfionis carceragi in captiōe predicta

foliduz per libraz : tazde mobilib9 3 de in nullo modofit detent duz tamé iuret fuper
mobilib9:quia fi hoies dictox ciuũ nōdarēt fcta dei euágelia : velfit iurarepatus & non
vel foluerent infupradictis feruicis niſi pro B3 vnde poffit foluere penfioneTupius noia
hereditatib9 quas hent in ipis alchareis:to tam.ABandantes iufticie valē.7 carcerario

tuz mobile cor remaneret eis fraquz: 7 ppt eiufdez curie prefentibus et futuris : & hoc
hoceffent melions ditiōis illi quihitant ftatutu mandatū nŕm firmũ habeat zobf

in corpore ciuitatis vale. ad quealiqui ipor uent ppetuo: ptra ipm non veniant aliqua
refpondebat: o núc talis queſtio fuit facta rone.Dat tirallon.viij.kls Junij.anno dñí
in aragonia z cathalonia: hoies afogati z AB.cc.l.Quinto.

perfonal'r refidentes in alchareis termini ci De arroua parua z magna.L


uitatis valē.ciuiuz fiue burgenfiuz ciuitatis
ponerétzdarent in aliquibferuicijs regali Duerint vniuerfi : q nosJaco
bus ¿vicinalib9
;nifi tmi dñis quor erant:q b9bei gra Rex aragonú valé rē.
fifacerent non opporteret eos deceto emere Utilitati &bono ciuitatis valeñ.
aliqua in quib9 hérent dñía hoiz: cuz alij des intendentes:p nos enřos in ciut
buiffent explectarebona ipoiuz. Unde nos tate predicta ppetuo ftatuim⁹: q arroua pë
Jacob dei gra Rex aragonú valé zč.Uilis fireducat z fit in ftatu ipo omino inquo iaz
et intellectis ronibus: plurib9 alijs allega, olim eam ftitueramus:v3 9 arrouade aue
tionibus vtriufqz pris:habentes deuzpreoc rede leuante z cōfimili auere heat rpoderet
culis: hito confilio rico; hoiz curie nöſtre: xxx.libzas:& arroua de auere groflo habeat r
fedédoprotribunali fentétialr iudicam9. o ponderet.xxxvj.libzas . CABandamus igit
boies affogati & pfonalr refidentes in alcha baшulo iufticijs z vniuerfis alijs officialibus
reis termini ciuitatis valë.que alcharee fint noftris &locuz ním tenentib9 preſentibus. T
ciuiuz ciuitatisvalé.qui dent aliquaz certaz Futuris: bancnrepceffionis cartaz heant
partez fructuuz prohereditatib9 z poffeffio ratam zobferuet: z faciat ab oibus firmiter

nibus qs prodñis fuis tenuerint:illi tales ni obferuari:ita optra ipaz non veniāt necali
hil donent vel pferant cōuni ciuitatis valë . quezSuenire pmitant aliqua rõne : prouifo
de dictis hereditatib9 et poffeffionib9 quas tamen q perhoc ius nŕm non pereat vel in
prodñis fuis tenuerint:de alijsvo bonis mo aliquodiminuat.Datú calať.vij.ll's. dece
bilib9 vel femouentib9 feruiat z ponat in co bus anno dni.AD.cc.l.v.

muni:retiaz de inmobilib? que prodñisfuis nullus fine fentécia iudicis


non tenuerint quor fuerint affogati Fuiant
copellat exire a poffeffione fua. LI
comunitati ciuitatis in feruicijs et in oibus
alijs regalib9 zvicinalibet piedicta oĩa um Querint vniuerfi: nos Jacob9
ppetuuzdecernimus valitura. Dat valen. dei gra Rex aragonū valētie. rē.
úíj, idus apulis annodñi.AB.cc.l.y . Wolentes nos fideles nãos ciues

valē. ab iniuris grauaminibus z


C✩ nullus p20 pensione carces vexationib9 quozilibet defendere zliberare
ratgij detineat capt9 iurado ſe non hře vnde per nos et nŕos donam9 r cōcedimus vobis
foluat. XLIX vnuerfis & linglis cimb? ſupradict) plentib?
Jacovi primi. XVII

atc futuris imperpetuum : q aliquis vŕm Pipzpoft dies nros hēretis regé zdñz natu
non eiciatur nec copellatur exire per aliquez rale:nifi nos volútatě nŕaz alt mutaremus
de poffeffione aliquarü hereditatü domOF T Volentes et pcedentes ac madantes vobis
poffeffionu: feu quarūťz aliaz rerú quocüc firmiter äten, harisfimo filio não domno al
titulo aut rõe quacuos poffideat:fine fnia iu fonfo infanti aragonieiuret) z faciat, homa
dicis preheunte. Abandam igif baiulis iu giu o ipm &fuos poft dies nŕos heatis regé
ſticis & vniuerfis alijs officialib9nfis & locú vim zdím naturalez . Dat. ilerde.iiij.ll's
nŕz tenentib9 pñtibus & futuris:q hancnre ſeptembris anno dñi. AB.cc.l.vij.
cocelfionis cartaz rataz z firmā heant rob
feruet: faciat ab oib9 firmiter obfuari: ita C2 per tufticia valentie prima
ɔtraiðam non veniant nec aliqué venire caufa determinet: et fi appellatú fuerit a p
pmitant aliqrōne.Dat.calataiubij vij.kľs mafententia o iufticia poffit aliú iudicé nō
decembrs anno dñi.AD.cc.l.v.
ſuſpectuz delegare: z ſi adicta finĩa fuerit ap
pellatuz & cozaz dño rege fine debito termi
fuper certis debitis hic er, netur LIIII
preffis nullus poffit elongari. LII Querintvniuerfi :q nos Jacob⁹
Querintvniuerfi q nos Jacob⁹ dei gra Rex aragonuz valeń. Të.
dei gra rex aragonuvale.č. Con Fidelibusfuis baiulo iufticijs et
cedim et indulgem vobis vniuer probis hoibus actoti vniuerfita
fis et fingulis hoibus valeñ. z ter ti valen.ſalutez zgřaz.Noueritis nosvidiſ
minor eius prefentib9 et futuris:q per las fe literaz vram continente o obferuaremus
elongationis qs alicui vel aliquib9 ɔtravos fouz a nobis vobis datu in titulode appel
vel aliquezvŕmi decetero cöcedam9:non inte latioib?: quéfor vobis prefentib9 z futuris
ligat aliqs effe elongata re depofita feu aco mandam⁹ volum obferuari in hunc modú

manda.nec adebitis que rõne dotis vel exos v39 puma caufa determinek per iufticiā va
uary :aut rõe venditiouz z emptionú heredi len. fi appellatú fuerit a prima fentencia:q

tatu:ſeu quaruntz aliarú poffeffionu vel rez iufticiapoffit aliuz iudicez non ſuſpectuz de
inmobiliú aut pro facto aiedebeant: cuz ne legare:et fi afcoa fnia ftiterit appellatú:vo
minez intendam9 ab his vel cox aliquo elő lum⁹ q ſcoa appellatio ad nřaz preſencia de
gare.Un fi aliquis a nobis Iras elongatiois voluat.ita o coza nobis fine obito termine

obtineat:lreipe quo ad pmiffavel cor aliqo tur :tamen fi caufa peccuniaria erit vel alia
nullius penit? fint valozis:nifi de eo inipfis nimis valens.ccc.fotoz: volumus q veniat
fiat métio fpālis . Badantes baulis iuſtici ante nos pofta bis fup eadé fuerit iudicatú.
js & vniuerfis alijs officialib9 fubditis nřis IDoc tn intellecto q fi ille qui appellat veni
prefentib9 et futuris: qptra hanc pceffioné revoluerit cozaznobis per maliciaz proter

nŕaz non veniant nec aliquez strauenirep tia fentécia audiéda:q ftatiz in ipo ingreffu
mitat aliqua rōne:ymo ea obfuente faciant itineris ſatiſfaciat alteri parti: arbitrio iufti
firmiter ab oib9 obferuari.Dat.ilerde.iii . cie vale. in expenfis factis et faciendis circa
lfs.feptembris anno dñi.Ak.cc.l.vý. appellatione.CJte iam vobis coceffimus p
foiz et per priuilegiü q8 inde habetis et tes
Abfolutio iuramenti zhoma nett : & nemo exeat de poffeffione nifi p fniaz
gij preſtitor dño infanti iacobo. LIII iudicis: quez fozü & dictú priuilegiü võlum
et madamus in oibus obferuaritnon in ali
Querint vniuerfi: q nos Jaco
b9dei gra Rex aragonūvalē zč. quodepiri.bandamus iufticis valeñ. pre
Abfolum vos nobilestdilectos fenti z futuris o cotra predicta non veniat
nŕos richos hoies et milites : ac fi confidunt in noftrigravel amoze. Dat.
vos fideles nãos alcaydos ciues valē.7 vni dertufe nonas marcij anno dñi.AB.cc.l.vy.

uerfos hoies caftroz i villaz toti⁹ regni va


len. a iuramento z homagioqöhariffimofi eligatur de vna quaqz par
Lionfo infanti iacobo de madatonio fecift : rochia vnus probus homo fuper regédis of
C1
Drumlegia

ficijs carraris albellonibus et cequijs infra fumā.xxx.mozababať.falarý noie.xxx.fotos


ciuitatez:et quefunt extra LV tm recipere poffint of fraude penit9 exclufa
Querint vniuerfi: q nos Jaco fivo caufa fit infraſumaz. xxx.mozabar.des
bus deigratia Rex aragonu vas cem fol's tm recipiant z non vltra . Si auté

lentiere. Fidelibusfins baiulo caufa fit centú mozabat.vfqz adquingentos
iufticie et probis hominib9 acto mozabat. fexaginta fol's tm recipere poffint
tivniuerfitati valentie. falutem et gratiam : Si bo caufa vltra qngentos mozabať.quaz
Inoueritis nos vidiffe Raymundú de miră tecunqs quantitatis fit:centu folos tmrecis

bello conciuem vestruz coraz presencia nŕa : piant non amplius. Clboc tamen addicto

qui ex parte veftra nobis oftendit negotiuz vt profalario abinitio ftituto in cauſa prin
veftrü:quo audito placet nobis quat de vna cipali et appellatiois vel appellationum po

quaq parrochia ciuitatis eligať vnus pios ftea fequentiuz:nihil poftea recipiant . Etfi
i
bushomo fuper regendis officijs carrāris gratis eis offerat omimodo a tali pceptione
albellombusz cequis infra ciuitatem: & que fe abftineant : cauentes folicite ätinus huic

funt extra : et fuper omnibns alijs negotijs nreconftitutioi fraudē nullaz adhibeant: et

pertinentibus counitati:et o dent confiliuz quicüqz inuent? fuerit trasgreſſor huius edi
Zauxiliuz iufticieſcom forum a nobis vobis cti publice pmulgati poft interdictioné fue
• aduocationis
datum :et mutentur de trib9 menfibus: &fint :bono fuor pro media parte
bidum nobis placuerit. Item volumus iacturaz patiat:nŕis turib applicanda.Ju
et mandamus quatinus eligatis duos pro der aut qui hoc taz falubre ſtatutú vidicare
bos homines qui nominentur ſecretary :qui neclexerit: priuats officio iudicādi dece mar

duo petant accipiant et audiant compotum charu argéti penānŕis largitiõib⁹ad iúgēdā
omniuz iurium que pertinent counitati ciui incurrat . Volum peterea & mandam⁹ qua

tatis: et q teneant cariam cumpriuilegijs a tinus dictaöftitutio publice pmulget /ne ali

nobis vobis factis et omnia iura pertinétia quis poffit pretendere ignorantiaz ſimulatā
comunitati:quitamen duo dent & teneantur Dat.apo caftilione de burriana nonas iulij
reddere compotum coram dictis electis de annodni.AB.cc.l.viij .

parrochijs quofcienfcunqs ab eis fuerit req Lonceffio facta ciuitatí de mu


fiti.Dat.dertufe nonas marci āno domini.
ris barbacanis vallis & planis eiufdē. LVII
AB.cc.l.vý.
Querintvniuerfi:q nos Jacobs
Tatratiofalarij aduocatozuz dei gra Rex aragonuz valeń. zč.
LVI Der nos infos donamus lauda
Acobus dei gratia Rex aragonuz mus cöcedim? et cöfirmamu? yo
valentiere.fidelibus fins iufticijs bis pbis hoibus: & toti vniuerfitati hoim ci
probis hominibus et toti vniuerſi/ ciuitatis valen.prefentib9 et futuris imppes
tati ciuitatis valentie falutë zgra tuú:oms muros et barbacanas valla & pla
tiam . Relatione plurium fidedigno intel çias ciuitatis valeñ. ad ipaz ciuitatez perti
I
leximus:habitatores valentie propter malis nentia : vt ea oia heatis femp put in cartis

tiam et calummaz aduocatozuz multa diſpē asindeanobis hetis meli? plem ? ptinetur
dia et infinita grauamina fuftinere ; et cum Etpcedim ac ftatuum⁹ q indict) muris bar
nobis cozdi fitfubiectos nãos a laboribus t bacais vallis & placijs: aliquedom ? vel aliq
et expenfis releuare : et illozum incomodum alia ediffitia non fiant per aliquos: fi inpla
noſtruz reputantes . Jdeo prefenti fanctiõe çia mercati qua vobis dedimus vel in aliqui
decernimus et ab omnibus valentie ciuibus b9 alijs placis & murisbarbacanis rvallis
habitatonbus obferuari volumus zrmanda quevobisdedim9 cuz cartis as a nobis hēt) :
mus.Statuentes q omnes aduocativalen: alique domus fiue aliq edificia facta funtp
comozantes hoc moderamen in falarijs reci aliquas pfonas : que inde licentia & cóceffio
piendis teneat et obferuent:v3 tali modo vt nem habuerint a baiulis noftris dicte ciui –
li caufa fit ftimatiois centú mozabat.vfqz ad tatis à diebus fiue temporibus citra quibus
Jacobi primi. XVIII

predicta omnia vobis dedimus conceffim9 Acobus dei gratia Rex aragonu
vt in cartis quas inde a nobis habetiscōti valentie rc. Fidelib9 fuis baiulo
netur:volumus et cöcedimus vobis qy oms curiez totivniuerſitati valeñ . ſa
ipas domos et edificia predicta accipiatist lutem et graciaz :intelleximus &
empetis: et de ipis faciatis veftras propias epus et parrochiales rectores valëtie petüt
voluntates :non obftantibdonatiomb9fiue a vobis o detisdecimaz z primiciazde ouis
ftabilimentis abaiulis noftris inde factis : gallinis pullis et olims & vuis parralozuz et
qm omnes ipas donationes et ftabilimenta porcellis & ficubus zaliozuz arbox: et etiam
ex certa fcientia penitus reuocamus.Tamen purpura & candelas quas mortuis duci fece
volumus q donationes et ftabilimenta per ritis violenter auferunt vobis: volunt qui
baiulos nfos inde facta za nobis fpecialiter contrahuntmatrimoniuzet o retinent can
confirmata cum cartis vel cum firmament delas que feruntur ad baptizandü pueros **
anobis factis ſpecialr: plenaz in omnib9ob et q tenemini in ipis candelis ponere dena
tineant firmitatez:itavz & de ommb9 tribu rios.Quare madamus et phibemus firmi
tis cenſib9 fatigýs et laudimis quedare tes ter vobis diftricte quatinus aliqua defupza
nentur pro predictis domib9 ¿ edificamétis: dictis non donetis : nec pmitatis ab eifdem
refpondeant nobis illi qui ea teneant & poſſi clericis fuper his aliquaz violentiam vobis
dent z fui imppetuuz.Excipim ? tamen apre inferriquoufqs nos fimus in valeñ . Volu
dicta donatione & confirmatione/domos et mustamen interim quoufqz fimus ibi: do
furnuz quas etquez Raymüdus caftellani netis decima tritici/ozdei milli/adaccie/aue

cuns valentie habet iuxta porta nouam mer ne/pannity /fabbarú/cteruz/arrotij/vinde


cati valen.quas domos et quez furnuz : VOS mie/
lini/canapi/agnop/edularuz/¿vitulor
lumus vt dictus raymundus caftellanırſui Dat.barchin.id madi annodñi.BB.cc.lx.
habeantppetuo put in carta fiue cartis a no
bis inde fiue factis melius continetur. Dat De iuramento z die iuramenti

apo forcallode mozella.xvij. l:


l's Octobris fozoruz: et & omnes fucceffores reges id fa
anno dñi.AB.cc.l.ip.] cere teneant. LX

T2 aliquis habens franquita, Querint vniuerfi:q nosJaco


bus bei gra Rex aragonúvalen.
tem adño rege:non teneat pro ipo aliqo offi
zë. recognofcimus confitemur
ciuz in ciuitate. LVIII
nos iuraffe in auitate Valentie

Querint vniuerfi q nos Jacob9 feptimo idus apulis anno dñi millefimo.cc.

dei gratia Rex aragonú vale.ze. Ir.pumo fozos et confuetudines valentie te


Der nos et uoftros damus & co neredecetero & ppetuo obferuare & nunỡin
cedimus vobis probis hominib9 aliquo cōtrauenire.Et ideo per nos et nřos
volumus et concedimus vobis vniuerfis et
et vniuerfitati hominú valeň.preſentib⁹r fu
turis & ftatuimus imperpetuuz: de cetero fingulis hominib9 habitatorib9 ciuitatis et
aliqui homines qui fraquitatem a nobis vel regni valen, prefentibus et futuris imperpe
noftris habeat: non teneat vnc aliquo tem tuuz:&prout nos iuramus et confirmamus

poze in ciuitate vale aliqua officia pro nobis dictos foros & confuetudines :ſemper decete
vel noftris:nec nos vel noſtri poſſim⁹ eistra rofucceffozes noftri teneantur iurare et con
dere vel comédare aliqua officia que prono firmare ipos foros et confuetudines : actes

bis teneantvel pro noftris. Darbarchin . nereppetuo et obferuare:etnung in aliquo


idus madij.anno dñi.AB.cc.lx. contrauenire:fic o quando dicti fucceffores
noftridebebunt regnare apud valen. vemāt
TADandat dominus Rer o no et infra vnuz menfem ex quo fuerint ibi in ci
defdecimanec pamicia de ouis gallinis pul uitatevalentie celebzent curiam generalem:
lis oliuis :et viis parrallozu et porcellis ac ztunciurent et confirment ibi dictosforos

de alys ibi exprefis donec : fuerit in ciuitate et confuetudines cozam omnibus prout fu
valentie. LVIIII perius eft dictum : fic femper fucceffores
су
Priuilegia

noftri vnus poft aliumdictam iuram et con nec celebretur nifi in iam dicto mercato: reci
firmationem facere teneantur fub forma fus pientes et cöftituentes in nia protectiõe cu
perius prenotata . Dandantes vniuerfis ftodiaetguidatico fpali: omis illos taz xpia
habitatoribus ciuitatis & totius regni vale. nos iudeos etiaz farracenos:qui ad dictü
prefentibus et futuris:9de dictis fors & cō mercatuz venerit in não ſpetiali guidaticor
fuetudinibus vtantur et vti teneantur dece comanda: ita o ipi vel aliqua bona que fecú
tero in ommibus caufis: et non de aliquo vel duxerintvel portauerint:velduci feu portari
de aliquibus alijs fozis vel confuetudinibus fecerint ad dictuz mercatuz non impignozē
nunc aliquo tempore vel aliqua ratione vel tur impediantur vel in aliquo agrauent cul

cauſa. Dat valentie.iij.idus apulisAnno pa vel crimine alieno:dum predictummerca


dni.AB.cc.lx.j. tum durauerit:nifi debitozesvel fideiuffores

fuerint manifefti. Dat barchiñ.xiij.kľ's ſep


De sceffione mercati: z de gui
tembris Annodni.D.cc.lx.j.
datico & preferuatione venientiuz ad ipm ac
/ bonozumcor. LXI
Zofenyoz rey mana quefacen

Querint vniuerfi:q nos Jaco fagrament e homenatge al infant en Dere


bus dei gra Rex aragonuvalen. fon primogenit. LXII

r . Dernos infos damus con Ds Jacobus per la gracia ddeu


cedimus et allignam vobis pbis Reyde arago o mallorques et de
hoibs et toti vniuerfitati valeń .tam příčib9 valen.comte debarchin.edurgell
futur imppetuúmercatú in illa câarraría efenyordemonpeller oleme

noua quaz de nouofieri mandam in illa pla manam a tots los richs homensdeles nřes
gia inquahactenus mercatü tenere cófueuis viles edels caftells : tant be als lochtinents
ftis: in illa placia que é cozadomib9 fratrú feus com a aquells qui no tenen qui fon enla

penitentie ißu rõi ad portaz deboatella per fenyona del regifme de vale.que façen home
quazitur admonafteriú ſancti vicētijatāvz natge fagrament al infant en Dere fill no

in dicta carraria noua zin fupradicta pla ftre :q comanoftre fenyoz plaura paffem
12
fiavfqz addictaz poztade buatella & non ali daqueft fegle que ells lo tingué el hagen per
K
bi dictuz mercatuz teneatur fingulis fetma fenyoz natural:e que li fien leals e feels cotra
nis in dieiouis. Predicta itaq donationez tots bomis:e quelguarden fon cos z fos mé
conceffioné raffignatione vobis & veftrisfa bres et tota la fua terra de mal/e de dan : e a

6763
cimus in hunc modú o omnia operatona in tot llur poder/e en confells/e en altres cofes

·0in
dicto mercato facta et de nouo facienda :tag qui li fiéleals e feels a bona fe e fens tot engā

13
m2
·
de longitudine etiã de trauers circüquaqs Retinents anos en aqueſt téps daműtdit e

fint nra et nŕozz fucceffozuz perpetuo:et in en les terres: manamente manaments en to


eifdeznobis et noftris cenfuz fatichã et dos tes cofes e per totes cofes:los äls nos a ells

Hummer
miniuz retinemus. Volumus tamen q cars fartez ni volriem fer :e noftra plena fenyoria
raria noua in qua dictum mercatum tene com nos la hauem en ells:e totes aquestes pa Y
bitur : habeat in amplitudine quadraginta raules fie meses en aquest homenatge ren a
palmos et beat terminos de logitudine a bal queſt ſagrament datendre e de complir abo
neis den polo vios addomuz fratruz penité nafe e fens tot engan. Dat illerde.vij.idus
tie ibu rpi/et fic pmittimus vobis et veftris nouembris anno anat.dñi.AD.cc.lx.ij.
bona fide o dictuz mercatum in aliquo alio
loco non mutabimusvel affignauimus : Nec TContinuatio forozum per in

mutarivel affignari faciemus feu permite Fantez Detruz primogenitü domini regis:
mus: ymo volumus et ftatuimus op in dicta Jacobi LXIII.

carraria nouat in fupradicta plaçia ſit dictú Querintvniuerfi : prefentem pas


mercatú ad opus cuitatis valen.imppetuŭ ginazinfpecturis qnos infans
deputatu . Uolum ? etiaz et cōcedimus q Petrus illuftris dni Jacobidei
fira quaz tam vobis coceffimus: non teneat gra Regis aragonų filius ſpōte
Jacobi primi. XIX

confulte et ex certa fcientia et bono animo


et fiipi cognouerint aliquez vel aliquos qui
per nos et fucceffores noftros prefentes & fu de bonis fuis facramento prestito celauerit
turos : laudamus concedimus aprobamus veritatez: ipi quatuoz pbi homines bona
et perpetuo confirmam vobis vniuerfis et illor poffint tattare prout difcretioni cozű
fingulis cumbus et habitatoribus ciuitatis vifum fuerit expedire. Dat calataшbý.ý .
Valentie prefentibs futuris totius regni nonas iuny anno dñ.AÐ.cc.lx.iiij.
auſdez: oës foros fuetudines in fous fcri
ptas: quos &quas vobis dedit z cóceffit illu Taduocatinon aduocent in
Itriffimus ons Jacob deigra Rex aragonú curia:nec libelli offerantur inſcripts/ fiqua
pater ni predict9. Domitim nam vobis dubitatio onaťfup fo20: declaret ad cogni
predictis veltris nunc etfemp: o quacüqs tionem iufticie ac probox hominuz :exclufis
boza nos bébim9 potentia et admmiſtratio iure canonico & ciuili et oi form a legum: fub?
nem vel poteftatem impredicto regno quot'z certa pena . LXV
modo iurevelrone: ipos foros tipas con Querintvniuerfi q cũnosJaco

36
fuetudines tenebimust obferuabim9: tene
b9dei gra Rexaragonu vale zč.
riz obferuari faciem9 et nunc in aliquo cō feaffemus conftitutioez ſeu ſta
traueniemus aliqua rõne aut iure vel cauſa tutuz & aliquis iuriſta legiſtaſeu
fiue modo: put ipos foros tipas pfuetudi aduocatus non aduocaret in curia ciuitatis
nesvobis dedit zcöceffit: tenere zobfuare
valen, necin toto regno eiufdez: nec aliquis
pmifit fubfide prestiti iuramenti predictus libellus offerreretur in latino:et predicta co
önsrexpaternf.Et vt hec oia & fingulame ftitutioſeu ſtatutú no fuerit obferuata vfq
lius et firmi robozent zobfuentur:iurams
modo:ideo per nos et nños ſtatuimus imp
per deum et eius fcta quatuo: euuangelia a petuuz: aliquis iuriſta aduocatus vel alis

nobis copozal'r tacta:omnia predicta et fin iurifpitus non aduocēt in curia ciuitatis va
gula tenere zobferuare et in aliquo non con len.nec in aliqua curia toti regni:nec in alis
trauenire. Retinemus tamen illa omia & fin quibus appellationib9 deinde aliquo tépoże
gula capitula : que dictus dñs pater nŕ reti> exceptis apellationib9 que ad nos venerint
nuit qiriurauit predictos foros et pfuetudi necufticie alique regni predicti non admits
nes valentías: pieterea pieſenté cartā manu tant deinde libellum aliquez in latino necin
publica fcribifecimus: fubfcriptionenŕar romantio:fed iufticie et iudici fcribatvel ſcri

noftrifigilli munimine duximus roboranda bifaciant querela petētis z reſponſionezdes


q eft actum valeñ.viij.idus decembris anno fendentis verbotenus et in plano: et omnia
dm.AB.cc.lx.ij. alia que partesdicere voluerint:et ea oiapo

De quatuor probishominib9 natur fcribatur in romancio in libro curie:


et ita fiantdeinde perpetuo oës actus & fnie
eligendis ad faciendas tallias /rde potefta
LXIIII in romantio. CStatuimus etiaz imppetuú
te ipozum .
qfi fortealiquadubitatio orta elfetvel oure
Os Jacobus deigra Reparago turfuper dubitationem alicuius fori:illa du
nuz valen.z7.Cōcedimus zdona bietas declaretur fcom cognitioné iufticie r
mus integraz licentiaz z poteſtas p2obozum hominuz ciuitatis valētie z regni
Item vobis pbis hominibus & toti eiufdem : exclufis iure canonico et ciuili voi
vniuerfitati valen.q auctoritatenía quofci forma leguz qo nolumus ibi ab aliquib9 alle
enfcunqs inceperitis talliaz facere inter vos gari.Dandantes iufticijs ciuitatis & totis

de queftijs et alys feruitys regalib9 & vicina regni valentie ziudicibus appellationuz: et
libus: poffitis eligere inter vos quatuor pro quarulibet aliarum caufaruz prefentib9 fu
bos homines ciuitatisvaleñ.vicinos vřos y turis : predicta omnia obferuet etdeinde
doneos & legales : qui prestito iuramento re perpetuo:et o boc iuret iufticie die qua em
cipiant iuramentú illoz hominü qui in dices. parabunt et recipient officium iufticiatus :

queftus & alijsferintis regalibi vicinalis et fiquis contra hec venerit : foluat nobis
busponere tenebuntur per foliduz et libraz pro pena centum ſolidos regales Valentie :


Priuilegia

et iufticia qui aliter fecerit alios centum ſo , cipe tretinere fi vobis legata fuerint ab ali

lidosregaliú vale.et hoc quoſcienſcunc cos quo vel aliquib9 militib9 libere z fine alicuis

miffuz fuerit p eofde. Dat apo calataiubiū 3dictione:non obftate aliquo fozo valë.inɔ̃
pridie nonas iuni annodñi. AB.cc.lx.ú. riufaciéte: poffitis etia facere concabiú
de hereditatib9 vris cũ hoibus nří kuicij : et
Lonceffio facta populatozib recipe indecabiuz abipisde hereditatibus
valen o poffint fcindere pannos cuiufcunq eozunde: dum mō ipe hereditates přede qb9
generisfint in eorum operatozijs. LXVI concăbiuz facietis tm valeất äntuz tunc va
Querintvniuerfi q nos Jacob⁹ lebant bereditates hoim noftri fuitij : quas

dei gra Rexaragonu valen.zč. rōne cābij recipietis : et eas hereditates as


Der nos infos volumus z con in cambiuz recipietis ab hoibus noftriferui
L
cedimus vobis petrode fontane ci vt eft dictú héatis franchas et liberas ab
tor ferrario gilaberti z oibus alijs ppłato oipeyta fuitior exactiõe regali. Dandan
Fib9 7 habitatonb9 ciuitatis valen.prefenti tes firmiter baiulis iufticijs 7 pbis hoïbus
bus et futuris: & poffitis frágere ¿ ſcindere ac vniuerfitati valeñ: 7 vniuerfis alijs officia

pannos cшufcüqs generis fint inveftris ope lib9 & fubditis noftris prefentib9 futuris :
rators & vbicunqz volueritis: facere inde o predicta oia firma habeat zobfuent & nō
clamides /tunicas / caliguas/capas roïa qlz Queniant: nec aliquez ɔ̃uenire pmitant aliq
veftiméta que vobis placuerit:t illa veſtimē rone.Dat in alcharratio.uij.idus decebris
tadare vendere z facere inde cuicüqz volues annodni.AD.cc.lx.v.
C ritis vram in oibus voluntatem fine aliquo Lonfirmatio et perpetua con
impediméto z miſſione vřa. Abandātes ba
conceffio monete regalium/z conceffio moża
iulot iuſtice valeñ.7 vniuerfis alis officia batini: LXVIII
lib9 noftris prefentib9 et futuris:qfup pre/
dictis vobis nullú impedimentüvel ɔ̃riuz fa Wecunca regib9 et principibus
tiantvllo modo: dunivos z alij bener legatr ftatuunt in fua debentfoliditate
vos habueritis in eodez:r dum hoc non ves acfirmitate confiftere: nepcefs
niatotra fozuz valen.ymo vos deffendat ab Jfu tépons obliuioni tradanturde
oibus qui contra piedicta venire atéptarët. bentfcripture memozie comendari: cuz oĩm
Dat.in alaquato.xiij.kl's apulis anño dñí . habere memoriaz z in nullo peccare poti? fit
D.cc.lx.v. diuinitatis & hüanitatis nature. Mos itaq

Tfi aliquis ratione malefitij Jacobusdeigra Rexaragonum valen . č.


buiufmodi cofideratione inducti:habitis de
intrauerit et receperit fe in ecclia: per iuftis
liberatione & tractatu confilio ac affenfu ca
ciam valen non extrahafde ipa edia/ rqde
riſſimox filioz não; infantis petri z infan
canus & caplim poffit emere quafcüqs poiler
fiones a militib :ac etiaz accipe fi eis legata tis iacobi: pbozuz hoim ac ciuiuz ciuitatis

fuerint abipis militib9. LXVII valeñ.tregňí:ac villaruz eiuſdez :et ciuium


ac pbozuz hoiz ciuitatis z regnimaiorië.ac
Querint vniuerfi:q nos iacobuć infularuz fuaruz. Ad honozem dei & gloriofe
dei gra iRexaragonum valeñ.zë. virginis marie matris eius: comunez vtili
Der nos z nřos damus & cócedi tatem regni valentie z regni maioziĉ.et oim
mus votis Tecano et capto ecclie comozantiuz in eiſdem :preſentis monete res
valen. zveftris fucceffoab9 imppetuú : qfi galiuz valen, feccuritatez ac perpetua firmi
aliquis & vel aliqui intrauerint treceperint tatem duximus ftatuenda: ne vncß impofte
fe in eccliavalen , rõe alicui9 malefiti abipo rum ex mutatione ipius monete poffitgenti
vel ipisppetrati: non expellant vel extras bus ipor regno damnuz aliqö ſubouri: vñ
banturde ipa ecclia per iufticiam valeň , vel ༩ magis
cum inter ceta tépozalia precipuuz &

aliquez aliuz.CConcedimus etiaz vobis er neceffariú fit gñatr gentib9vniuerfis vt mos


veftris fuccefforib9 imppetuú o poffits eme neta qua vti hent fit femp eadé z imutabilis
re äfcunqs poffeffiones a militib9; ac etiã ac atqz firma:idcirco nosJacob⁹ dei gřa Rep
Jacobiprimi. ‫אא‬

predictus affenfur confilio omniuz predicto nos ferrari? matholes: Buillermus de por
rum: et ad inſtanciaz & requifitioneztam dis cano : berengarius camozera et guillermus
crozuz omniuz prob02uz homninuz ciUÍUZ T arnaldi iurati: z arnaldus ſcribãi guillerm9
aliozum habitantiuz in ciuitatibus regnis ſcribani:arnaldus de monterubeo , bartolo
predictis: nobisfupplicantiu et poftulantiú meus dedoffal :guillerm9 debelloloco iurifs
vna voce vt memorate monete regalium va perit?:berégarius dalmatij:ġueraldus mar
lentie fub eifdem forma rotunditate figura tini:minguet deboyffano:bn9 arnaldi:bers
pondere atqz lege quibus nunc eft:fecuritas nardus dalmaty.raymundus de populeto :
tez et firmitatem omimoda ac ppetuazpres raymundus de riuoficco:berengarius de pla
ftaremus:cozuz pus et iuftis fupplicatioib? nabartholomeus de ponte:ferrarius deap
inclinati. Der nost oes heredes ac fucceffo piaría:petrus merceri: rome9 pellicerij: ta
res nŕos qui pro tpefuerint ftatuimus imp maritus et gilabert9 ciues ciuitatisvalenti
petuú excerta fcia:et cöcedimusvobis pbis memorateper nos z totā ipius ciuitatisvni
hoibus ac cubs z hitatonbªoibus ciuitatū uerfitatem :et nos petrus de bofco arnaldus
et regno predictor prefentib9 et futuris: de monteflono petrus guaſqui z potius car
pmitim ac obligam nos fucceffores nãos bonelli habitatores villexať.per nos Teiufs
vobis & fucceffonb9 veftris imppetuuz: ❤P dez ville vniuerfitatez tota:et nos robaldus
fens moneta regaliuz valeñ . ſub eiſde forma voltozaffi :berengarius clauelli: iohānes de
rotunditate figura pondere atqs lege: quaz moza : arnaldus laurenti habitatores ville
nos noie não cudi fecimus z formari:infua muriueteris p nos et totaz eiuſdez ville vri
oimoda firmitate fecundú o núc eft currat uerfitaté:et nos bernardus fcribani carnal

imppetuŭ publice et pmãeat ato duret in ci dusde iuneta habitatozesville burriane per
uitatib regnis predictis:itav3 one ano nos et omis habitatores eiufdez ville:necnō
bis nec ab heredib9 vtfucceffonb noftris de etiaz z nos oms predicti fimul per nos Toës
ftruivaleat vel pmutari: necde nouo amodo alios habitatores regni valentie prefentes ?
cudi eiuſdez legis ponderis & figure: nec mi futuros: nos vniuerfi ciues & hitatores ci
nuivel augeri: etiá fi fortedicta monetami uitatis maiouč per nosz hitatores oms eiuf
nuerefintantú : q de ipa moneta ita elfz mo de ciuitatis & regni maiozić. ac infula; eiuſ
dicao magnúdamnu effet terre are neceffe dez prefentes etfuturos. Nos in omis pre
effet plus cudi de ipa fubformarotunditate dicti admitentes fpontanea voluntategřaz
figpondere atqs lege predictis : nos vel nři antedicta vtfupius cötinet:obligamus nos
fucceffores de ea plus cucifacere no poffim et heredes ac fucceffozes nãos z habitatozū
nifi de cófilio cöfenfu z voluntate pbox hoi oim regno pdictoz vobis dño Jacobo dei
num ciuitatis & regni valeñ. tunc qñ eozuz gra Regi aragonuz memozato etveltris im
pfilio in cafu predicto cuderer plus de dicta perpetuuz : qoms habitatores ciuitatis et
moneta: volum9 et cöcedim? ac ftatuim9 X villaruz piedictaruz z etiam regnoz predi -
ipa moneta in ciuitatevalē.tātuzz non alibi. ctozum :p20 fingulis domib :dum tamen va
cudaf fidelr putdebet ato bene: adhibitis leant bona habitatoris domus.xv.mozabat.
ex pbis hoibus valen.duobs qui cuftodiatr vel vltra quantúcunq plus valeant de leps
interfint ac videant vt ipa moneta cudať fi tennio in fepténiuz vobis & heredibus ac fuc
del'r putdebet acfupius Įtinetur. JP20mi cellonbus veftris darevnuz mozabat.videlz

tentes vobis nos pro virib9 labozare vt pre feptem folos dicte monete p2o mo:abat tang
fens carta afumo pōtifice pfirmatiõis gřaz túmodo: promonetatico fcilz ac affecurame
pfequatur : ob hoc vt quicüqz cōtra hoc ves todicte monete quilz teneatur: fed ille cuius
niret effet excomunicationis fnia innodatus bona non valebunt.xv.mozabaf.non teneaẼ
Czopter hanc autez ſpetialē gřam fupza aliq dare vobis velveftris rõne moneratici
dictaz quazvos dñs Jacobus Iker predict9 antëdicti. Ataméſi in vnadomo pluresfra
ad inftantiaz fupplicatiōezz reqfitioné nřaz tres aut fozozes vel confimules pione habita
nobis vniuerfis & fingulis habitatoub⁹ an uerint fimul : nondum diuifis bonis fuis in /
tatis z regnor predictor liberals exhibetis; ter eos: no teneant ipi dare aliq necfoluere
cúúúj
Priuilegia

vobis vel veftris:nififcom o hitato: vníus beantiurare o predicta moneta zoia predi
domus tenet pfoluerevt eft dictü:ita ti o in cta firma z firma héant vt fupius Įtinetur.
bocnullafraus adhibeat : 3 ſi duifio facta
Tomaioré vopredictor oimi ppetua firmi
fueritinter eos: quiſq cox 13 fimul hitarent tatē nos Jacob⁹dei gřa Rex predict in pre
fibona cor valuerint.xv.mozabat.velvltra fentia vŕm oim predicto:uz & pluriú richor
vnuz mozabať pro monetaticofoluere teneā hoim ac militus terrenře : tactis corpaliter
tur. Cao hecaut nos Jacob dei gřa´¡Rex à nobis fanctis quatuo2 euuāgelys & cru +
predicts: recipim⁹ a vobis predictis pro vOS cedni:iuramus p nos roes fucceffores nãos
bis & hitatorib9 oibus ciuitatū villařú zres predicta oia et fingula obfuare atëdere zco

gnor predictor obligationez vřaz prefataz plere: ac facere obfuari vt fupius ptinek fic
rone predicti monetatici z affecuramenti ps de9 nos adiuuet & hec scta dei quatuo2 euuậ
ntis monete regaliu memozate : Fm formā gelia:z cruxoñi polita coram nobis.os in
upшus cōprehenfaz: voletes pcedentes & fta fup infans Detr⁹rinfans Jacob9 prelibati
detes per nos infos fucceffozes:ac firmiter filij illuftris regis aragonu antedicti:lauda
precipientes nobis & heredib⁹ac fucceffonb9 tes excerta fcia approbates z pfirmates oia
noftris : dictú monetaticu per vos TIPOS fingula fupradicta: in preſencia predictor
foluat Fm forma monetatici ſupi9 annotata tactis ab vno quoq nŕ3 co2pozalŕ fanctis q
non obftate in aliquo carta a nobis vobis cō tuoz euuägelijst cruce dñi iuramus per nos
ceffa: queptinet q quecüqs exactio vel quod et fucceffores nŕos:predicta oia z fingula ra
cũąs comue a vobis p nos fiat : folui debeat taz firma femp bërë ato tenere et obfuare

per oës hereditarios & hitatozes ciuitatis r ac faceze obfuari:z nunc öuenire in aliquo

regni perfolidur libzaz:qua cartā locuz hře vllomodo ficdeus nos adiuuet z hec fancta
nonvolumus in hoc cafu :ymo qntuz adhoc dei quatuor euuangelia et crur dni pofita co
monetaticuz ipaz irritá effe volum9% inanë: ram nobis/actú eft hoc apo valeñ.xviy, kls
13in alys oib9 exactiõibus coműib9 r expen madijannodñí. AB.cc.lx.vj.
fis :fuú robur obtineat firmitat vt in ea ple tenentes continue equum
nius ptinek.Volentes & cöcedentes vobis T
certipretij ſeu valoris z arma fint fráquí ab
veftris fucceffonb9p nostníos fucceffores: oipeyta t'exactiōe regali . LXVIII
❤ dictú monetaticu pfoluere teneaminirſol
uatis vos zveltri fucceffores imppetuú apri Querint vniuerfi:q nos Jacobs
moventuro festo natalis di in ſeptez annos dei gra Rex aragonu valetie, zč.
rex tuncdefeptennio in feptennú impрętuŭ 1er nos et oes fucceffores nãos
indicto felto:z teneaminidare p20 mozabať damus cōcedim9r indulgem9 vos
vij ,fol's de dicta moneta vt fupi⁹tinet: qui bis pbis hoībus & toti vniuerfitati ciuitatis
numerus fepté ſoloz pro mozábať nō poffit valen.tam preſentib? & futuris: & om̃is illi
minui vel augeri. Volentes etiã o non tena ciues feu hitatores ciuitat) predicte plentes
tur aliquis:qui in diuerfis villis vel locis in futuri qui tenebüt ptinue equũ pretij quas

regnis predictis vel alto coz hereditates vl dragita aureoz : arma in ciuitate predicta
poffeffiones huerit foluere monetaticu : niſi fintfranquiduz equuz et arma tenebunt ab
in altero ipo loco; tm . Volumus nEC NON oi queftia fiue peyta ac redéptiõe exercit9%%
cōcedimus qvenerabilis archiepus terra quatz alia exactõe fiue demada regali:itavz
conen.ecclie qui pro tpe fuerit:tráfgreffores in aliqua peyta fiue qftia z redéptiõe exer
Tinuafozes pfiliatozes dictozes zfugeftores ctus vel qlibet alia exactiõe fiue demāda re
in hui9ftatutiɔ̃riuz veniétes:poffit excomu gali no teneat aliqd foluerefiue dare: fz fint
nicationis fentéciaz innodare. Iteftatui cuz oibus bonis fuis franquí z liberi zabſo
musvolumus & mandam : q filij et fucceffo luti ab oibus fupradictis:duz equuz & arma
res cariffimi infant) petri filij nřipdicti:vn9 tenebüt vt fupius ptinek. Retinemus tamé
poft aliuz fucceffiue qui in dicto regnofucce nobis rnfis qdicti equü et arma tenentes:
dent eidez: antec vos vel veftri fucceffores quosfupius emfranqm9: teneant ire in exer
iuramentu fidelitatis faciat) eiſdē:iurent ac cituz & caualcată cuz equo z armis qñocüą
Jacobi pzimi. ‫ואא‬

: quoſcienſcücvniuerfitas ciuitatis pdicte: fitat) eiuſdez:falua ti in oibust per oiafide


vel pars eius ibit inexercitu ſeu etiã caualca litate nra.olentes etiã & firmiter ftatuen
taz: teneat etiã facere alardú coraz baшulo tes q dictiiurati ponant religant fingulis
não vale . qui pro tpe fuerit femel in anno in annis in fefto penthecoftes per iuratos co
fefto.f.natalisoñi annuatiz. Abadates fir filiarios eorüdez anni illius quez idez iurati
miter baiulis iufticijs portarýjs z vniuerfis copleuerint:et cum electi fuerint predicti
alijs officialib9 fubditis noftris prefentib9 rativt predictü eft iurent in poffe et manib9
et futuris: predicta firma héant z obfuét noftris:fiprefentes tunc fuerim? in ciuitate
acfaciant inuiolabitr obferuariz cotra non -
predicta:et in abſentia nŕa in poſſe z manib9
veniant nec aliquezpuenire permitant aliq noftribaiuligeneralis ciuitatis predicte qui
rōne. Dat.valen.xvy.lt's madij Anno dñi cunqsfuerit: in preſentia pboz hoim ciuis
AD.cc.lx.vj. tatis eiuſdez: per totuz ipm annuz in que

CReuocatisliteris et mandat? piuratifuerint:advtilitatë nŕaz et vniuer


fitat predicte negotia pcurabut adminiſtra
cotraris : conceditur aduocatis vt preſtito
bunt gerent fidelr ato bene:et prestito ab
certo uramento poffint aduocare. LXX
es hmõi iuramento: ipi iurati eligantfuos
Querint vniuerfi: q nos Jacob cōfiliarios de ciuibus et bitatonb9 ciuitatis
dei gra Rex aragonum valen, zč. predicte qui eis magis idonei videbunt:vO
Der nos et oms fucceffores nãos
lentes etiã o ipi iurati confilio confiliarion
reuocam ex certafcia illaz literaz fuor exerceant bene et fidel'r fuŭ officiuz vt
vel literas & mandatuz quas 7 q8 fecim9 ne fuperius cötinet: et in fine anni reddat com
aduocati in curia valen.aduocent: ymo vos potuz alijs iuratis qui nouiter creabuntur.
lumus et mädamus vt dicti aduocati o núc Dandantes firmiter baiulis iufticijs z vni
funt in eadë'ciuitate vel pro tépoze deinceps uerfis alys officialib9 et fubditis noftris pré
fuerint ibi:poffint liberefine aliquoz obſtas fentib9 & futur :o predicta oia firma beant
culo in eadez ciuitate z eius curia aduocare et obferuent ac fatiant obferuarizǝtranon
pacificer quiete:f3 quilz aduocat9 teneatur venant nec aliquez puenire pmitant aliqua
Temel iurare in poffe baiuli ziufticie valétie rōne. Dat.valeñ.xvij.kľ's mady Annodñí
qin aduocationis officio heat fe fidel'r atq AB.cc.lx.vi.
Gene:zno pcedat in ipo officio inaliquo ma Decreationer electione iuſti
litioſe. Dat.vale.xvij.madij annodñi AB. cie ciuitatis valentie. LXXII
cc.lx.vj.

De conceffione perpetua offi Querintvniuerfi:q nos Jacob9


dei gra Rexaragonuz valen.rč.
cij iuratoz ac poteftate illoruz. LXXI
Wolentes vobis pbis hoibus et
Querint vniuerfi: q nos Jaco vniuerfitati ciuitatis valen. ppt
b9deigra Rex aragonu vale.tc. plurima grata fuicia que nobis exhibuiftis
Per nos roës fucceffores nãos
facere vobis graz fpālez: per nos et oës fuc
LOND
damus cōcedimust indulgemus ceffores nãosdamus pcedimus & indulgem9
vobis pbis hoibus & toti vniuerſitati ciuita vobis pbis hoibus et toti vniuerfitaticim
tis valeñ.prefentib9 et futuris. ftatuimus tatis valen.predictis tam prefentib9 futu
imppetuü: q in ciuitate predicta fint femper ris: q iurati et pbi hoies eiufdé cuntatis q
qtuoz iurati cum cöfiliarijs quos ipi шurati pro tpe fuerint poffint eligere et eligant fin
eligent:fmo a probis hoibus eiuſdez ciuita gulis annis in terciadie ante festuz natalis
tisfuerit ordinatuz:quiquidez iurati pfilio dni tres probos viros eiufdé ciuitatis quos
fuor cōfiliarior predictozuz gubernent pro cis videbit expedire: et plentare pos nobis
nobis zregant bene z fidel'r dicta ciuitatez: vel noftris fi tunc prefentes fuerimus in cui
pcurent et adminiftrent ac gerät negotia tate valeñ.et nobis vel noſtris inde abſenti
oia q vniuerfitas eiufdem debebit de cetero bus baiulo não vale. quicus fuerit loco nří
facere quoquo:ad vtilitaté vz nŕaz zvniuer et nos vel baiulus ſeu baiulinŕí cuivel qbus -
су
Priuilegia

fuerint ipi tres pbi viriprefentati : faciem9 fingulis alijs fubditis & fidelib9nřis regni
et creemus vnuz ex ipis quez magis volueri valen. prefentib9 futuris ad quos pites p
mus in iufticia curie nreciuitatis valen.an uenerint faluté z graz. Moueritis nos velle
tedicte:qui quidé fit iufticia pro nobis enřis q quit'zholes volentes aportare fuftāad ci
eiufdé ciuitatis et curie antedicte: exerceat uitatez valen . poffint eaz ſcindere minutaz
officiú fuuz bener fidelr acpotent ficut alie f. groffaz: facerefcindi in quibufcüqz lo
iufticie pfueuerüt hactenus exercere: & fic eli cis regni valen: rapportare per riuuz dego
gaf decetero annuatim imppetuú z creetur dalamar de xuqr : et p quetz alia loca dicti
iufticia in ciuitatevalen.vt fupius cötinetur regni:faluer franche aclibere fine dictu ali
et non aliter; et vnus qui in vno anno fuerit cuius plonefm o in foro valentinek.Uñ
iufticia ciuitatis vel curie predicte:no poffit mandamus vobis firmiter z districte ating
effe poftea iufticia per tres annos . Diom vifis prefentib9decetero non faciatis dictis
tentes vobis per nos enŕos q cōtramodū hoibus impedimentü aliqövelɔ̃riuz in apo?
et formaz predicta creationis z elections Lus tanda fuftaminuta vel groffa:qua aportare
fticie curie antedicte:nec contra aliqo predi voluerit rapportabut pterra vel per aqua :
ctor non veniemus aliqrōne modo vel că : ymo pmitatis eos eam aportare franchez li
ymo predicta oia obferuabimus zobferuari bere fine aliqlezda z pedatgio: quaz vt qo

imppetuuz faciemus putfuperi9 cōtinetur ab eis inde no petatis: cu lezda vel pedatgiú
Bandates firmiter baiulo não valē. z vní rönefufteFm foruz: nobis vel alicui non tes
uerfis alys officialib9 & locuz nŕz tenentib9; neantfoluere vllo mo put in dicto fozo con
tam prefentib9 v3 futuris: predicta oia tinet: fcientes o cum ipi hoc vt dictú eft pof
firma fempheant obferuent ac faciant obs fintfacerefm förum valen. prout in eoforo

feruari: z otra non veniant nec aliqué ɔ̃ueni plenius ɔtinetur: quicunq cotra dictuz for

2
#
20
repmitant aliqua róne. Dat vale.pvy.lt's in predictis eis moleftiaz aliqua fecerit zim

9
madi annodni. AB.cc.lx.vj. pedimentü: vel ɔ̃riuz ſeu ĝuamen intulerit:
iraz z indignatiōez nŕaz incurrat. Banda
De confirmatione mercati et
tes nichiloius firmiter diſtricte tenéti locú
noua conceffione eiuſdem. LXXIII
nŕm : &fuperiunctaris noftris regni valen.

Querint vniuerfi: q nos Jacobs prefentib9r futuris: o predicta fuari faciat


dei gra Rex aragonuz valen.zë. et teneri vt fupius continet: et dictos hoies
Der nos infos laudamus coce ipam fuſtaz aportantes vel aportari faciens
dimus z cófirmamus mercatú cí tesdecetero inde manuteneat et defendant.

uitatis valeñ.in illo locovbi nüc eſt:vz iuxta Datin alzezira.in.lk's febzoarij annodñi.
ſcťaz maria magdalene apo portam nouaz: AB.cc.lx.vy.

ita o dictuz mercatuz fit ibippetuo:rono Dominus rer promittit ô nữ


mutef alibi aliquo mō vťaliqua rõe:fz ibidé
☎vendet iufticiatú vel ipius reddit? alicui
dictü mercatü ſit z teneat imppetuú vtfupe LXXV
perfone.
rius eſt iam dictuz. Dandantes baiulo riu
fticie valen.ac vniuerfis hoibus eiufdez ciui Querint vniuerfi: nos Jacobs
tatis : q hanc cöfirmatioez firmaz héant et dei gra Rex aragoñū valētie, zč.
obferuent: & dictuz mercatú teneant in loco Der nos etnŕos damus tɔcedi
vbi nunc eft imppetuuz : non in aliquo loco mus de gra ſpali vobis pbis hois
aliovna aliquo tépoze aliqua rōne.Dat ge nib9zvniuerfitati valen, prefentibus et fu
runde.r.ll's ſeptébus annodñi.AD.cc.lx.vj turis:q qñcunc et quotienfcunqs decetero

quil's poffit apostare fufta cötinget/a nobis feu noftris vendi ad certu
tép"feu obligari alicui pfone vel pfonis red
ad cuntatévale.fraquez fecure.LXXIIII
ditus et iura nŕa ciuitatis & baiuſievaleñ.in
Acob dei grarex aragonú valē . ipa venditiōe feu venditiõibus z obligatiõe
r.dilect fidelib9 fuis riquis hoi vel obligatiõib?: qs inde fecerimus nos feu
[nib9militib9 0: dinib9: vniuerſis noſtri non inferamus neqz mitam?iuſticiatū
Jacobi primi. XXII

valen. nec reddit9 eiuſdez nec ipm iufticiatú 5dictuz nim ftatutuz in ciuitatevaleñ.tlos
feu redditus eiufdez alicui vel aliquib9 vēda cis predictis ei cōtiguis aportabit mitet vel
mus nec obligem9 nos feu noftri:fz idem ius cögregabit in varellis fiue cubis vinears: vľ
faciat? remaneat ſemp perſe: ita v3 Pille et incellaris vinuz extraneü ſupius inhibitü a
illi quipro tpe iufticie fuerint valen , refpo fefto fancti michaelsvfqz ad feftü pentheco
deantde redditib9 et iurib9 nŕis oibus ipius
ftesvt dictú eft:vinuz ipm amitat propena:
iufticiat9 nobis & noftris zbaiulo não vale.
de quo héam, nos tres partes : ville quiipz
pel cui voluerimus loco noftri: pmittentes vinŭ inueniet z reuelabit ärtaz parte. Ba
vobis q nos noftri piedicta firma ſemp hé dantes firmiter baiulo z iufticie valeň, z vní
bimus atqz tenebim97 non ɔ̃ueniemus aliq uerfis alijs officialib9z fubditis noftris pre
róne. Dandates firmiter baiulis iufticijs ¿ fentib9zfuturis: q predicta oiafirmalemy
vmuerfis alijs officialib? etfubditis noftris héant ac faciant obferuari vt fupius Įtinek
prefentib9 et futur : predicta firma beant non ɔ̃ueniant nec aliquez cötrauenire pmi
cobferuent ac faciatobfuari: nonɔ̃ueniat tan aliqua rōne.Dat alzezire. vy.lils.mar
nec aliquezSuenire pmittat aliq rõe. Dat. tij.anno dñi.AB.cc.lx.vij.

in alzeziravij.kť.marty ānodñi.m.cc.lx.vy Sentencia lata fuper decimis


& LXXVII
Depibitione mitēdirvendēdi primitijs perfoluendis.

vinuz extraneuz in cintate r pfinib9 fuistë ceft traftatübener fidel'r fum


poze acmodo ibideclaratis. LXXVI ptuz ağdaz ſentencia:bulla dicti
Querintvniuerfi: nos Jacob9 dni regis aragonú plūbeafigilla
dei gra Rex aragonúvalen.č. ta: per alphabetü dinfa.xj.ll's
Der nos infos cōcedimus vos tuni anno xpiincarnatiois..cc.lx.vij .
bis pbis hoibus vniuerſitat) va cuns tenoz talis é. Ponerint vniuerfi:q nos
len. prefentib9 futuris: imppetuuz ftatui Jacob dei gra rex aragonú zë. Refpiciētes
mus o deceto ab vno quoq fefto fancti mis prietaté q erat int venerabile ep3 et capl'm
chaelis menſis ſeptebusvfqz ad feftus pente clericos ciuitatis z dioĉ. valeñ.ex vna parte

coftes annuatim :aliq perfona non audeat a et ricos hoies milites ciuest alios hitatores
portare miterenec vendere nifi in vtrib9 vľ eiuſdez ciuitat) zdioc ex altera: fup decimis
portadoris tm necin cellarijs feu dolijs fiue primitus pfoluendis : fuper eccliafticis fa
cubis vinearys pgregare:in tota.f. ciuitate cramentis:quia decime & primitieſuntres a
valen.nec in locisvocat, boatella/exerea/ro vltra rõem retinere non poffunt fine piculo
teros/nec in alijs locis filibus contiguis feu aiaruz finevoluntate epi z capli z clericozuz
cōfimbus ipi ciuitati:vinuz aliqö extraneuz ad quosptinent:r epus & caplzz clerici ante
feu aliqruz villaruzvel loco regni valeñ:ni dicti petebat alia fuper premiffis ptra hita
fi vinuz illo tm q8 fit collecte ciuitatis predi tozes ciuitatis rdioc . que non videbant eis
cte:et fit talis pfone que in comuni valen.de peticum röne : nec q effetro o daret itafor
beat mitere ato dare. Volentes & ſtatuētes titer requirentib9 epo capto et clericis apro
qille vel illi qui intra ōfixű tös vinuz extra bis hoibusfupradict) ; qante nos recede
neuz:feu qo de alus locis fuerit aportabunt remus de ptib9 valē.per nos illa diſcenſio et
apo valentiaz in vtrib? vl'poztadonis vt di✈ difcordia determiaret:que erat fuper predi,
cruz eft:vendant ipm ftatiz & vendere tenea ctis oibus inter eos : 7 oper nos fiat decla
tur per tabulas z plateas valeñ, in vtrib9ſ ratio de quib9 quantü darek ecclijs decima
portadors: non in cellaris nec aliter per nos videntes & recognofcentes o magnuz
totú dictú tps: fed tranfactofefto pentheco fcandaluz fup predictis poffz ouri inter eos
ftes poffit quitz annuatiz ab ipo feito pěthe tractando loquendo cuz pte altera: zlabo
coftesvíos ad feftú ſancti michaelis aportare randofup boc ac coequador dirigendo ea q
mitere cögregare in cellarijs: z vendere in fup predictis nobis videbant bene ozdinata
valentia quotz vinü vndecüqz fuerit fine co cum voluntate raffenfu vtriufqz ptis tipis
tradictione alicuius plone . CQuicüqz vo cōfencientib⁹:q: honefti? & melius eſt cōpo
Primilegia

nere partib9 cöfentientib9 & fequi rigozēiu que p minutuz in ciftellis vendent in platea
r :deuz hentes preocculis dicim? iudicando 13 de amigdolis refcentib9 fiuefint in tracul

per copofitione ppetuovalitura: decime z ta vel inculta def prodecima duodecima ps


pumutie dent ecclie: facra etiam eccliaftica fi vendant in groffum vel per minutuz : rde
miniftrent prout inferi9stinek.CD20 pul ficubetia refcentib9 fiue fint in tra culta vr

linis equosdenEduodeciz denarij.dequotz inculta que in groffuz vendātur detur decía


prodecima/ pro vitulisvacar et pullinis aft integra: hocintelligat fine of fraude de of
naruzdentur vi denarij.p2o quolz prodeci bus ficub9ficcis detur quintadecia parspro
ma:rifta ocima pfoluatur annuatiz in felto decima : itaq perfoluat ante o diuidantur
fct'i michaelis feptembus de vitulis vacarū interdños & collectores/de oibus amigdalis
M pullinis afinaruz que cotidie labozabūt in ficcis detur duodecima pars pro decima/de
agricultura nō detur decima : & hoc fiatfine racims panfis non defdecima: ſi ante fiat
olfraude/ de agnis redis detur decimare panfe fiat emenda de vindemia/ decanabo/
ctadedecez & fupra : fz dedecez inferi9detur lino/fabbis/ozdeo fruméto/vindemia/pani

obolus tmpro quolz/ depullis gallinaruz et cio/trameylla/adaça/guixis/citerib9/féſolis


B anatuz nondetur decima de porcellisdetur lentilib9/atremucb9 /peffolis/alquena/bata
de indecim & vltrarectadecima/ de quisnō falua/auena/ z cardemoniodetur decima.ſ.
deturdecima:fed de quindecimi ex dictis por decima pars in area toibus alijs feminibus
cellis inferi9nõdetur decima nec alq proea except) illis q nos eiciemus de pñti carta /de
depauomb9 7 colúbis non detur decima /de arrocio del pro decimaduodecima ps nullis
xv. velloub⁹ lane & fupza detur decima recta alijs inde deductis expenfis et ſpecialr in as
ſedde.xv. inferi9nihil detur/de caulib9/fpis rea.De croceo detur integre quintadecima
nargis/porris/allets cepis/ albarginijs/ca pars pro decima de floze vel venditioe mullis

uallombus/pastanagijs/ naponibus et oib? alys indedeductis expenfis/de aliq ortalicia


alijs octalicis detur decima.f.decima pars : et fructib9 quarulz arbor et parraliuz fi exs
exceptis illis que in domib9 ppys reſcentes pendant in domib9ppijsvel vendant qliter
comederint:de quibdecima äliq non detur: cuqs: que ostaliciavel arbores funt et fuerit
M
A
et etiaz fi cepas vel allea feccauerint vfqz ad infrapñtes muros ciuitatis valeñ. z villarú
decem furcos de illis decima non detur:13 de dioc antedicte non detur decima nec aliquid

decem fupra detdecima recta lz in ppijs dos pro eadez :nec de parralib9 que funt & fuerüt
mib9 expendat de ferragine detur decima.ſ in domib9 rauallop valë. fupza tarragamĩa
decima pars:excepta ferragine que dabitur v3 in buatella in roteros in exerea/devniuer
bestusaratonis: excepta illa qdabit vni eq fis alijs parralib? vbicunqz fint detur deci -
tature oni eiufdez : hocfiat fine fraude/de ma.f.decima pars/de apib⁹de.xxx.libris.cen
pirys nucb9/7 pomis particijs maleĝnatis ree z vltra detur decima:fz de.xxx.libris infe
punis coztanis/auellanis/ceruis/mONS Nef rius nihil detur deblado aliquo alique expé
pulis/et alys fructib? arboz detur duodeci fe non deducant nifi tmmodo garbe que da
mapars pro decima propretio.f.venditiõis: bunturfecatorib9 teneant ad hoc decima to

exceptis illis & in domib9 ppijs comederint tius bladi detur in grano titurato et in area

de quib9decima non detur:et excepto eti㜠devindemia nō deducatur alique expenſeañ


* ... ***

fi aliquis aliquos fruct9 vendiderit per mi? decima detur:fi detur decima ſtatiz in ipa
nutum ita o in anno non habeat inde vltra vinea 7 de vindemia ipius vinee/de anferib?
quings fol's vel aliter in groffumvendantur Non DefDecima /de pomis citrinis/alberquo
de ipfis integra decimaperfoluatur /de oli ? quis/limombtarongijs/arangijs/cindrijs
uis et olшuarys tam fparfis no fparfis vbi albudetis non detur aliq decima fi expens
cunqz fint taz.f. in terra culta o inculta def dant in domubsvel per minutüvel in groffiz
pro decima duodecima pars: nullis alijs de vendant vi'ficcentur/de alfalç detur decima

ductis expenfis de fructib9 z amigdolis ref .L.decima pars: nifi fiat zdekbeftijs domus
centib9 que in domub ppys expendent nul et tunc nodetur decima de eadé/de canamel
ladecima perfoluať : nec etiaz de illis ficub9 lis çucaris non detur decima. CCooptozia

C
Jacobiprimi. XXIII

lectălinteamina/pluminata vanoua vľaliq addomuzdefuncti parrochialis: et euza do


alia cum quib9 coipa ad fepelliendu ducunť mo extrahat et ducat thucvfqz ad eccliaz in
neccandelas cereos totas/ clerici non acci qua defunctus fepelliať: nullus audeat vo
piat auctoritate ppia:ufi fuerit eis alıq iſto care crucez aliene parrochievel loci religiofi
rú grat) data: f3dimitat cruci due cadele vr fed primovocet fuuz clericũ parrochialem
due torte vel duo cerei de meliorib9 queducé TDe oibus his de quib9 decima dari debet
tur cũ corpe ad fepelliendü . Verütífico.p9 vt fuperius eft expreffuz detur pumicia/pro
ductú fuerit cuz purpura ad fepelliendú ad primicia aut def. xxxv.pars de oibus ſupias
eccliam maiozez valen. clerici illaz purpura dicts de quib9debet dare decima vt eft dictu
retinere poffint : et illa eis dimitat:ĺz nullus Etvtruz primiciadetur pumo vel decima: t
teneat illam ibidez apportare nifi voluerit . vtrú cōputet decima data in nucro primicie
CCuz aliq baptizabunk clerici non exhigāt feruet fm o datur in aragonia : ita tn qa
nec retineất auctoritate ppia:candelas de leuet de aera poft denúciationé facta fri
narios nec aliquos pannos nec aliquid alið: mentuz rozdeuz et cetera blada z legumina
fed capida detur ecclie parrochiali zibi leue ftét p duos dies nifi ante veniretdecimari9;
tur:fed cadela fiue cadele que ducent cũ illo tralactis boipisduob9dieb9 niſi decimari9
quibaptizabik etdenari pofiti in ipis căde veneritpoffint leuari de areaz detur decima
lis remaneat etdétur ecclie in qua baptizas primicia in area:excepto pãício qʊ per vnā
bitur:et illi qui fuerint baptizadi baptizent diez tmftet o non leuetur de area finedeci
infua parrochiali ecctia vel in ecclia maiori mario:nifi aut venerit : trāfacta voipa vna
fete marie valen.inquacüc ex iftis voluerit die nifideciari9 venerit poffit leuari de area
Quit'z poffit matrimoniú celebiare in ecia 7dimiti ipadecimat primitia in area:atamé
fua parrochialivel in ectiamaiori fete marie fiplaceret poffit leuaře panniciuz decimazio
valen.fi voluerit faciédo hoc fcire căcelario non fpectatode area: fitñ facta denuciatiõe
parrochiali : & clerici nō exigāt nec retineat decimarius eaz negaret ftetur iuramento il
"
pannos toualles cercos candelas tortas nec lius nūtij qui eandez fecerit: predicta oia r
aliqua alia aucte ppia:nifi aliq iftarum fue fingula fiantfine offraude.Actuz efthoc in
rinteis gratis data:exceptis tn candelis to valen.inpalatio epi antedicti quinto lit's ma
tis fiue cereis quos fponfus et fponfa cuz de dij annodñi AB.cc.lx.viij.preſentib9fratre
naris tipis candelis pofitis obtulerint cap arnaldo dei gratia epo antedicto:iacobo de
pellano: que ecclie dimitant/capane poft de rochadecano:gondiffaluo petri archidiaco
nüciatiões defuncti pulſentur in eclia parro nol: guillermo de alariza facrifta : petromis
chiali per .ij.claffos : per alios.iij . duz lepe chaeli precentoni valeñ.7 guillermo deroma
lietur fi defunct9 iacet în parrochia:ſi autez nino archidiacono prať. et plurib9 alijs cano
alibi non pulfentur nifi tres primi: znullum nicis et clericis : etb . guillermodentença :

propter hoc logeriu exhigant necrecipiant . carrocio dño robolletı:blaſco maça: andrios
Sarracenia cofugerint ad aliquaz ecliaz lo nepote eiufdez :7 alijs militibus :arnaldo
caufa baptifmiterciadie qua ectiam ingreffi de romanino baulo.. mafconisiufticia :

fuerint baptizent: clericinon retineant fer arnaldo fcriber guillermo tamarito iurat
ros vel aliq que ipi farraceni in eclia intro valentie, & guillermo de bellolocho: f.de ap
miferút:ymo teneant ipos tradere dñisfuis piaria: bartholomeo de ponte : mengotode

liberepoſt baptifmü . Clericiparrochialiuz boffayno:guillermo de boflayno: guillermo


ecclefiarn non copellant corpora moztuozuz fcribe:romeo pellipary z plurib⁹alijs ciuib?
miti in ecclia parrochiali vtibi peis canter valen.petro de boicho.d de molone carnal

miffa:fi defuncti alibi fepelliantur: fz fi eclia doo cloqrio pvniuerfitate rat.robaldo vol
parrochialis fit in tali carraria per quaire cozallis et bernardo demiraramon pro vni

debeat:fepelliri debeatz miti in parrochiali uerfitate muriueteris: guillermo strany zfi


ecclia: z parrochialis clericusfàciat abfolu monevinader p2o vniuerſitate alzezire:fan
28 tiões eis pro remedio aïarú cozuz: 7 clericus tío andilla et arnaldo vinader pro vniuerfis
d parrochialis cum cruce z clericis fuisvadat tate lirie: guillero de gerona zberegariode
213
Priuilegia

cleranoprovniuerfitate gandie:et pluribus ditis noftris pitibus & futuris: & predicta
alijs pñtib9 etiã alberto de lauana leguz doś donationé fiue pceffioné nŕaz firmá þéant r
ctozemagiſtro egidio de lopinyé archidiaco obfuent & faciat inuiolabitr obferuari : quis

no turoleń, iacobo griu cuebarchiñ ¿ pluri cu autotra preſenté donatiōez nŕam in alí
bus alijs de confiliodniregis. quo venerit iram et indignatione naz & pe

TDñsrerfecit donationé z con naz mille morabat.fifco não applicandor le


nouerit incurfuruz. Recognoſcim9 aút nos
celfionez francha et liberā hēntib? caftrabe
habuiffe trecepiffe a vobis numerando rõe
reditates alchareas et poffeffiones fubceda
dicte donationis & conceffionis quinq mille
de mücada:de ipa cequia. LXXVIII #
fotosde valen.Dat valētie.vij.idus mady .

T
Querintvniuerfi: q nos Jacob Anno.dñí.AD.cc.lx.vuj .
dei gra Rexaragonú valeń.zë.

Per nos et nosdamus pcedi Dominus Rex confirmater


mus vobis vniuerfis et fingulis et laudat oms donationes hereditatuz zdo
bentibus et hitaturis : caftra hereditates al
mozuz et aliarú poffeffionu hitatonb⁹ciuita
careas & qfcunqz alias poffeffiones fub ceqa tis valen. z termini eiuſdez. LXXIX
de muncada imppetuú ipam cequia que vo
catur real:libera3 et francha ab oi feruitute uerintvniuerfi: nos Jacobs

teractõe regali zpfonali: putipaz hucvfqz dei gra Rexaragonuz valen.rë.


tenuiftis: et cuz cequijs aque ductib, alueis Der nostnŕos bono aio et fpon
magnis et paruis fact) z faciendis:T cum oi tanea volütate inducti: et ex certa

bus aquis inde currentib9; itaq ex ipa ceqa fcia laudamus approbamus zppetuo confir

poffitis vos z vestri fuccellozes imppetuum mamus vobis vniuerfis & fingulis pbis hoi
libererigare molere: ex ipis aquis oia face nibus ciuitatis valeñ, zoibus hitatorib9 in

re quevobis et vtilitati hereditatu et poffef eadem z termino cius prefentib⁹r futuris:


ſionú vřaruz videbitis expedire:fine aliq co veftris heredib9 acfuccefforibus vniuerſis :
tradictõe z retétiōe nřavel nŕozr cuiuſcus omés donaciões hereditatú z domo% Talias
alteris perfone : ad bonú intellectü vtilitaté ruz poffeffionu: & conceffiões quas vobis vľ
vřam &vřouz: Non obftate aliquo fo20 fiue vris predecefforibus fecimus concellimus
ftatutofacto vel faciédo in quo nos retinue tépouib9 retroactis pernos villos qui aucto
rimus dictaz cequia.CConcedimus etiã vo ritaté.f.a nobis habebat fup hereditatibus
bis & veftris o poffitis ibi ponere ceqariuz ſi vřís rdomib9 & poffeffioib9 antedictis z ra
ue cequiarios advoluntatez vŕaz :qui heant tione earu: p:out ipfas hereditates nüctene

#B
Coun
illaz ptaté in illa ceqa qua illi cequiarijhent tis rpoffidetis quas habetis in terminodis
in alijs cequijs regni valë, in quib9 funtǝſti cte cuntatis vel alibi infra regnú valeñ.vbis me

tuti ab hoib trenře : vel quacüqz aliaz quả cũqz:excepta alzezira e termino eius. TEEL
20
vosficut in re vra eisduxeritis cöcedendaz mitentes vobis firmiter & fecure o nunc ip
Dzomitentes vobis per nos et nŕos nung fas donationes vt conceffiones reuocauim?

prefentez donationez reuocare ipedire vel in nec otra eas venire faciemus nec venire ali
aliquo uenire p nos vel interpofita plona: qué piitemus in totuvel in parté aliquomo tala
necpermutem9vos vel vros fup predicta ce do vel aliqua caufa. CJté laudamus appro 361
0
quia in aliquo moleftari feu etiaz impediri .
DIU

bam9perpetuo confirmam vobis et võis


Volumus etiã et per nos infos cedim9 imperpetuŭ per nos 7 nŕos:omia priuilegia
nullus dedicta cequia poffit rigare molere trefcripta ac cartas quas vel que vobis vel
E

vel aqs inde currentib9vti fine vra vřou predeceffonb9 přis fecim z conceffimus ali
volütate . Saluo tñ fempo molendina nŕa qua ratione vel modo vfqz in preſenté diem
et quepro nobis tenent ad cenfuz vel certuz et hec omia promitimus facere laudari et a
tributuz héant aquaz ad molédú:quá hodie pbari atq3 perpetuo cöfirmari a cariffimo
habent there pftituerunt.ABandantes vi filio não infantepetro. Dat valen.uj.kls
carijs baiulis iufticijs z aljis officialib97 ſub julij annodñí.AB.cc.lx.viij .
Jacobiprimi.
XXIII
CLōfirmatio cuiuſdā privilegij
dimus detrarimus coreximus et emendaui
per infantě petru primogenitü de donatiõe mus cuz oibus alijs foiis qui in aliquo tacti
bereditatu et poffeffionu . LXXX non funt vel etia imutati:per nost nŕosfuc
ceffozes fine diminutiōe addictiõe correctiõe
Querint vniuerfi : qnos infans
aliqua perpetuo obferuentur: iuramus et ea
Betra illuftris Regis aragonú
maionc.rvalē.fili9:laudamus et predicta z infrafcripta oia cöfirmando: per
deum et fuper fcta dei quatuoz euuangelia a
cōfirmam9 illo prilegiü qö dñs
nobis cozpozaliter tacta piedictos foros cú
Rexpater ni vobis pbis hoibus & vniuerfi oibus additionibset correctiōibs diminutio
tati valen.ceffit fup donatioib? hereditatū
nib9r emendis in eis factis put vobis tradi
et domox et aliarú poffeffionú factis vobis
dim tenere & ppetuo obferuare: z in ipis ali
per euz et per partitozes eiuſdez:ſup priuile
quo tpe aliquid non addere detrahere corri
gijs et refcriptis ac cartis que facta fuerút
gerevel mutare:nifide euiděti et maximane
vobis et vniuerfis hītatozb9 valë. z fucceffo
celfitate fieri oppozteret: et q tunc fieret cũ
rib9 veftris: vt in code priuilegio pleni9 ptis
affenfu et voluntatevra: ymo per nos ToÉS
netur: excepto tñ retento illo puilegio qo
fucceffores nãos ipos tenebimus et teneri et
de interpretatione foror valen.loquitur qo obferuari faciemus & inuiolabiťr cuſtodiri .
nolumus in dicta cöfirmatione aliĝtinus cō
Tuolumus preterea z cōcedim? vobis vni
tineri. Dat barchiñ.iiij.ll's ſeptēbus anno
uerfis et fingulis hitatonb9cuntatis & toti9
dñi.AB.cc.lx. ix.
regni valeñ.preſentib9 et futuris imppetuz:
De correctiõe emendatione ac
nos proutiuramus & confirmamus predi
cofirmatione fo204 ac confuetudinú valeñ : ctos forosz confuetudines femp decetero fu
et & quil'z fucceffor Rex intra menſen apud ceffores nŕi teneantiurarez cöfirmare ipos
valen.bociuret ac confirmet. LXXXI fozos et cōſuetudines ac tenere z ppetuo ob
5200

feruare :et nunc in aliquo uenire: fic q qñ


Querintvniuerfi:q nos Jacob⁹ dicti fucceffores nří debebüt regnare apo va
dei gra Rexaragonu valen.zë . len.veniant : zinfra vnú menſem ex quofue
Der nos roës fucceffores nãos rit ibi in ciuitate valeñ.et tunciurent et con
cofitentes & recognofcentes nos firmét dictos fo20s z cõfuetudines coraz oi
in ciuitate valen fozos r pfuetudines valeñ. bus: prout fuperi9 elt iam dictü: fic femper
iam iuraffe ipfos per oia z in oibus obferua fucceffores noftrivnus poſt alium fucceffiue
re:et exipis aliquid non diminuere vleis ad dictaz iuraz et cöfirmatione facere teneant
derevel ipas in aliquo inmutare: veruz cum
fubformafupius prenotata :r ad hec nos et
naka ptinue nouas depropet edere formas : fucceffores nros ex certaſcia ppetuo obliga
et nouis mobis noua cóueniat antidota pie mus.Abandantesvniuerfis hitatozib9 ciui
parari: et non fit reprehenfibile iudicandu fi tatis & totius regni valeń.preſentib9 & futus
Pm varietates tpop ſtatutavarianť húana: ris:q dictis fous cum emendis correctiōib9
ad inftatia et requifitioné magnatú militū declarationib9 raddictionib9z alijs fupradi
religiofor et pbox hoim ciuitatis totius ctis vtanf zin oibus caufis vti decetero tes
regmi valeñ.cüz iftantia requirétes o foros neanE: et alijs pfuetudinib9 fiue foris aliquo
aliquos : deberemus corrigere emendare ac tépoze non vtank.Dať.valeñ.xij.lťsapulis
etiam declarare: et etiaz ppter ea que nouit
anno.AB.cc.lxx.
contigerät eis alıq addere deberemus : nos

atendentes q in eorü tranquillitate paceet Decompulfione facienda con


requienŕ anim⁹ requiefcit: ppt vtilitaté co filiarijs ad dandū confiliú z ad id certo ſpa
muné ciuitatis & toti⁹ regni valen . predicti
co veniendü :et o vbi fous nonfufficerit fi
predictos foros correctiỗi dedimus:adden at fc83 equitaté et ſenſuz naturalez : 7 onō
tes detrahentes corigentes & emendates allegentur fi allegate fuerint non audiant
in ipis addenda fuerat detrahēda congéda vel recipiantur legesdecreta necdecretales
ac etiaz emendada: etvt oïa que in ipis addi fub certa pena.
LXXXII
Priuilegia

Querintvniuerfi: 9 nos Jacob⁹ fentib9 et futuris:q fimul cuz iufticia qui p


SURVEY dei gra Rex aragonuz valen.č . nobis fuerit in valen poffitis eligere ato po

Der nos infos volum9rpcedis nereduos pbos hoies in vno quoqz officio
19 minifterio et mercaderijs ciuitatis: qui fint
musvobis iurat & toti vniuerſita
ti ciuitatis valeñ.prefentib9 et futuris zſta de eodez officio minifterio fiue mercaderijs:
qui duo pbi hoies diligenter videat custo
tuimus imppetuú: q iufticia valeñ.quicüqz
eft et fuerit copellat diftringat cöfiliarios diant ne fraus aliq fiat impredictis officis
minifterijs z mercaderijs:¿ ſi inuenerit frau
quifuerit electip vos turatos predictos:ad
dem aliqua impredictis o ዋ illa fraudez reue
шurandüz faciendú facŕz in poffevro q fide
lent at dicant iufticie iûratis vel almuda
Ir cofulant vobisfm inftim a nobis pceffuz
çaffio ciuitatis:et op dict9 iufticia fimul cũ iu
vobis et vniuerfitati predicte. CJtè cócedi
ratis predictis poffit dare penă illis qui inp
mus vobis et ftatuim imppetuu :q vbi fo
rus valen.non fuficerit o vos iurati zɔfilia dictis inuenti fuerint degeraffe: hoc fm fo
ruz valen. vel km ſtatutu per vos factu.o
rij cōſulatis iufticie bona fide z fine engano:
lumus etiá o fi quos pbos hoies poſuerits
fi inde per euz fuerit requiſiti km equitatez
et fenfuz naturale.Et volumus et mandam9 ad aliq negocia ciuitatis faciéda:q poffitis
eos ponere cum iuramento vobis ab ipfis
ac ſtatuimus o cōfiliary predicti teneanĒve
prestito o ipredictis negotijs fidel'r ſe beant
nirecoza vobis qualzdier qlibet hoza ad re
quifitionë vraz vel nūtij vři:ad dandü ɔ̃fihú ad vtilitatez nŕaz 7 comuni valeñ.ciuitatis .

vobisin eis in db9 cos neceffarios hüerit) et hoctñ volumus obfuaredum nre placuerit
voluntati.Dat.valeñ.f.ll's nouembris an
cosduxeritis pfulendos: quicüqz vero pfilia
rius necligés fuerit vel venire noluerit coză nódní.AÐ.cc.lxx .

vobis ex quo inde fuerit reqfit? infraspatiu De confirmatiōe caftroz tur


téporis quo palmus cadele ardebit : incidat riuz alcharearu zaliarūhereditatū fiue pof
ac incurrat in pena.xij.denarior qualz dier feffionu ciuitatis et regni/et de remuffione in
qual's vice quib9 requifit? fuerit feu vocat9
ricõpetentis pro illis fogueiādis aut prode
nifi oftenderit iufta excuſationé: quâ penaz fectu cartaru. Jté de pceffione portallor et
volumus & mādamus dari ad abtāduz pon embanor: de parietib9 qui tomari vel non
tes cintats: p2o quapena vos iurati predicti tomari debeant retro.Jtě de abfolutiõe pe
poffitis copellere et pignorare pfiliarios añ narú pro non alnandis pannis & proalijs er
dictos per vos vel nütios vños. Colum?
rozb9 vel delictis: & non denturduodigiti
etiã & mādamus ac ftatuim? y aduocati nō vltra alnaz . LXXXIIII
allegent in caufis leges necdecreta necdecre
tales:nifi tmfor vale.z fi fecerint foluat qtz Querint vniuerfi:q nosJacos
pro pena decez marchas argenti z puuentur bdei gra Rex aragonú vale.ze.
officio aduocatiõis: et fi iufticia cos audiue Volentes vniuerfos et fingulos
B
rit foluat fil'r eandé pena zab officio expella hoies feu hitatores xpianos regni
tur : quaz pena ad repationedictor pontuu Ualen. tam ciues & oms alios quinři fune "
madam dari & filr applicari.Dat valē.viųj Fuitij:ac fuos etiá fucceffores hérer pacifice

idus iuný anno dñí.ØD.cc.lxx. poffidere quiete zabfq alınřa et nŕozűin


quietationefuccellozú caftra turres valcha
De eligédis duob probis hoi reashereditates etpoffeffiones omnis etfin
bus ex vno quoqs officio ad videndur cofti gulas:qs hodie poffident atqs tenet ac plena
tuendú ne in officio ipo fiat fraus/ ¿ de iura femp tranqllitate frui .Idcirco pnos zoms
mento ipox :riſti vocentur vulgariter vehe fuccellozes nãos cum bac prefenti carta ing
dors. LXXXIII petuú duratura: ex certa fcia et confulte lau
Querintvniuerfi:o nos Jaco/ damus concedim9 et pfirmam9 vobis pbis
bus dei gra Rex aragonuvalen. hoinib9 z vniuerfitati et hitatonb⁹ qībus r
rč. Der nos infosvolum⁹rcō fingulis xpianis ciuitatis terminovaleń:
cedimus vobis iuratisvaleñ.pie ac vniuerfis et fingulis pbis hoibus & hitas
Jacobípzimi. XXV

toub" xpianis villarü xat, alzezire/ ontinyé et vroz ſucceſſor voluntates inde penit? fa
t/albayde/cocentayne/gandie/rcuyllarie/ ciendas:exceptis militib9 atqz fetis:nos em
murtueteris /burriane/panifcole/ onde/fu // predicta oia & fingula que tenietis poffidets
gurbi/lirieį z mozelle/ac quarúlz aliarūvilla firmam⁹ damus de prefenti vobis z vřís
rum alcharearu & locop oim regni valeñ. ac · fuccefforib9 imppetuum ex certa ſcia zpcedi
fuccefforib9 vestris imperpetuu:oes DOMOS mus ac laudam : fic facimus vobis ¿veſtre
topatozia & caftra alcareas turres & hortos fuccefforib9 imperpetuú.fup predictis oïbus
capos zvíneas & quartz alias hereditates z & fingulis bonů finez & firmuz pactú de non
poffeffiones:ta regadiui deficano qsho petendofiue de non pueniendo r de non agé
dietenetis & poffidetisvel tenuiftis feu poffe do:ita v3 &pro predictis vel eor aliquo nō
diftis hactenus cum titulo vel fine titulo et poffimus nos vel nři fucceffores vllotpedes
qcunc rōne vel modo. Mec nō etiá per nos cetero facere vel mouere vobis aut vřís fuc
Infosfucceffores abſoluim9damusremitti cefforib9 in iuditio vel extra iudiciú petitios
m9rdiffinim9vobis z veftris fuccefforib9im nez aliquaz feudemanda: fz fitis inde vos et
perpetuú totú шus nŕmz oém petitioné et de vřífucceffores liberi et inmunes ac penitus

manda qo et quả impdictis vel aliquo ipo ppetuo abfoluti:ficut meli? et ytili dici ſeri
poffem nos vel nři fucceffozes vobis vel fuc biz intelligipot advŕm zvŕox bonuz & fanú
cefforibpřis vfqz in hüc preſente diez facere acfinceru intellectü. Volentes etiã et ſtatue

< mouere:p:o recognofcendis ipis domib⁹r tes q oés carte que reperiant facte ad ftabi

opatomjs:7pro recognofcédis i foguetādis limentu antiquúdecez solor pro vna quaq


turrib9 hortis capisvineis
caftri alchareis iouata vobisdandox valeant quātuz ad do
talis hereditatib9 predictis vel aliq qualz nationé titulūdonationis:f3 non quatú ad
rone iure mô vel caufa. CConcedentes rin ftabilimétú ſeu céfuz ipor decé fotor :proco
dulgentes vobis zvřis fuccefforib9 ac etiam qzipz ſtabilimētu dece folor pro iouata ano
ftatuētes:q nosvel nří fucceffores non poffi bis iam ftetit reuocatu ac etiã emfranquítu
mus ipas domos vel opatona recognofcere Verutñ eft fciédú o retinem? nobis inřís
decetero:nec ipa caftra alchareasvel turres in confirmatiōer coceffione z abfolutiõe pre
hortos capos vineas & hereditates alias pre dictis :qoms hereditates quas inquibuſlz
dictas fogueiarevel facerefogueiari deceto: villis alchareis et locis noftris regni valen.
nec vos vel veftri fucceffozes teneamini alis predictis vel alijs:exceptis tm ciuitate z ter
quo tpe nobis vel noftris fucceffoubs oftens minis valen.et fat.quos terminos valen. et
dere vel moftrare aliquas cartas rōnepredi fat.in predicta retentione non intelligimus:
ctor quevobis cöfirmamus :donationes.f. inuenerim9 heremas poffimus nos inŕiem
vobis vel anteceffozib9veftris a nobis vľpti parare zdare quib9 voluerimus : nifi in his
touib9nřis factas de predictis aut ať, vllas proxime fubfequentib9 cafibus tṁ: vz flipe
cartas:ymo volum97mādam vobis přís bereditates remanferint hereme feu ad labo
y vos vel quiſqvřm z vříſucceſſfozes imper randu pptpauptatez feu alia euidente ne/
petuúheatis teneatis & poffideatis rexple ceffitate dni ſeu dñozuz iparuz: vel fi fuerint
ctetis tang rem viam ppiā: domos hortos aliquor pupillor qui eas labozare non pof
topatonia & caftra alchareas turres hoitos fint pro eo quia fuerint infra annos:velfi p
capos vineas: & quaffz alias hereditates et ipfis hereditatibus ponant domini iparum
poffeffiones as que et quos hodie tenetis et in queftis feruicijs ralys noftris exactionis
poffidetisvel bactenus tenuiftis feu poffedi bus regalibus feu demandis : vel nifi fuerit
ftis/cum titulovel fine titulo: z qualz ratios aliqua pars competens iparum hereditatū
ne velmodo in locis quibuftz dicti regni: fic veftrarum: quam vos feu quifqs veftrum et
ea modo tenetis & poffidet, vt dictú eft in pa veftroum ad opus veftri bestiarij hermam
ce.f.zquiete: abſo oi nŕa znŕoxfucceffor dimitatis: volumus em vt aliquam compe

ingetatione recognofcendi z fogueiādi ea ac tentem partem veftrarú hereditatú ad opus


quozúlz alioz. ppt á vosvel vros inde inge beftiarij veftri hermam dimittere valeatis :
tare poffem9nos vel nři: adoffis etiã vras inquib?cafibus proxime predictis vel altero
D
Priuilegia

ipfo non poffim? nosvelnři fucceffores alis quã vobis rõe ipox embanoz feu portallo
quas hereditates aliquor hitator dicti re iam factor in ciuitate et terminis valen.vel

gni prefentiú vel futuro emparare p:o her in prenoiatis alijfq villis alchareis et locis
mis nec alij vel alis cas dare. CItem nos dicti regni valé.hēmus z hērevel mouereim

lacob dei grapredict⁹rer:cũ hac eadé carta ponere feu infligerepoffum aut poffem , im
pernos roes fucceffores nãos laudam9ɔce pofterú qualz rõe:faciétes inde vobis 7 vřis
dimus rǝfirmam vobis pbis hoïbus & vni Tempbonú finé z firmu pactuz de non peten
uerfitati: hitatonb9 hoib9 & fingulis cinta do:ita.l.q rõe ipo embānor feu portallo
tis valen. & vniuerfis & fingulis hitatoribus iamfactor vt dictus eft non poffim , nos vt
xat.alzezire/ontinyéti/albayde/cocentayne nřífucceffores facerevel mouere aliqua peti
gandie/r cuyllarie/muriuetis/burriane/pa tioné vel demandā vobís vel vřisfuccefforis

nifcole/onde fugurbij/lirie/r mozelle raliaż bus:nec vlla pena ciuilé vel criminalé in vos
villaruz alchareaz locoz oim regnivaleñ. vel res vras earōe imponere feu infligere vl
xpianis vz tam pñtib9 futuris imppetuú: lomō:f3 fitis inde vos et vři fucceffores cum
oms embānos & portallos etiá factos in ciui oíbus bonis võis hitis et habendis liberiet
tate z terminis valeñ. 7 villis predict) acter inmunes acpenit ppetuo abſoluti:ficut me
minisfuis per quacüqz vel qfcüqz plonas: 7 hus et vtilisdici fcribi z intelligipot advim
damus etia vobis et vřis fuccefforib9 imper ´et vřouz bonuz fanú z fincerum intellectü.
petuú licentia et ptâtez faciendi deceteroli/ Item nosJacob9rex memorat9: per nos
berezfecure embannos z portallos indomi zoës nŕosfucceffores abfoluim9 z Diffınım9

b9přísfitis inffra ipam cintaté valë. vel ex acremitim9 vobis vniuerfis et fingulis dza/

tra in terminis fuis: t int? ipas villas & ter perijs ac alijs habitato:b9 oibus et fingulis
minisfuis:ita.f.q de folo terre feu carrerieq ciuitatis valen.z terminozű füozű etpať.cal
fub ipis embānis ēvelerit vfqz adbigastpo zezire/ontinyeti/albayde/ cocétayne: gadie
rú embannozút fint zotineātür . xx. palmi al cuyllarie/muriueteris/burriane/panifcole
nee vale.in altuz:7 ipos portallos poffitis ondě ſugurbij/lirie/ r mozelle ac aliar qua/
facere in carraría hente in latitudine, xviij. rūlz villarú caſtrozú alcharearut locorü oiz
palmos alnee predicte : fic non oppozteat regnivaleń, predictis prefentibus et futuris
vos ipos portallos tomareretro:ex quoipa imppetuũ : omné petitionē r demādaz acpe
carraria fitdicte latitudinis : non obftatefo nas ciuiles & criminales quas otra vostres
ro valen. dicente q quicunq opabit tomet vřas faciebam habebam9: & facerez here

duos palmos retro:necfo:o etiã quidicit o fiue mouere poteram et poffimusvel poffe
nemo embannos poffit facere nec befcalmos mus: ea.f. rone quia in alñãdo pannos lane
cum nos ip3 for quantú ad dictos embānos Talios nofuiftis vos vel antecefforesveftri

portallos impiedictis vt dictü eft emende vſiduob⁹ digitis quos vltra alnādare et ac
mus & corigam⁹de voluntate vřa expreffa. cipedebebatis fm foruz: 7 q vos forfitan vľ
Veruntñ fi illa carraria in qua ipi portallus aliqui vŕm feu anteceffores veltri in officis
feu portalli fient erit ftriction .rvuj. palmis: que vfqz hodie tenuiftis vel inmiſterijs vřis
tuncipos portallos quos ibi volueritis face autin alys quibuflz vſą modo vſi fuiltis cō
revos feu veftrihabeatis tomare retro per trafoшuz valen. vel cōtra priuilegia a nobis
duos palmos:fm o per foшuz valeñ.eft : nifi vobis facta:vel cötra ftabilimenta feu man

ti paries vbiportalli fient iam alia vice to data facta a nobis vel nŕis officialib9 ſeu tes
natus fuerit retro per duos palmos (coz fo nentib9 locum ním: autfi in ipis in aliquo er

ruz/rfic.heatis vos veftri fucceffores imp raftis ſeu delinquiſtis : facientesvobis et ve


petuuz predictos embānos z portallos iam ftris imppetuuzfup oīb97 fingulis proxime
Factos: quos decetero feceritis vt dictü eft fupradictis pactum de non petendorde nom
ad veftras liberas zoimodas voluntates.
agendo:ita videlz & rōne dictozum duOMUMT
Michiloius etiã abſoluim? vos oës predi digitorü quos in alñando pannos dare plus
cos & fingulos ac vřos z oĩa bona vřa: ab raccipere debebatisvltra alnaz:vel quia co
oinfaetnŕox petitioner demanda ac pena tra for valen.et priuilegia noſtra vel ſtabi
29EE26

Petrípzimi. XXVI

limenta feu mádata nfa feu baiulozů nřozum m9p nos et nŕosfuceffores pdicta oia et fine
feu locumenŕm vfi fuiftis vos vel anteceffos gulafupi atenta atëdere et oplere firmit ac
res vří vfqz in odiernum diem . quocuną mo inuiolabir obfuare et facere obfuarı vt ſus
H

do i officijs q tenuiftis aut minifteris vel in pi9ǝtinet:et in aliquo nung ¿trauenire mō


alijs qbuſcüc vel fi in eis erraſtis feu deling aliquo vel rõne fic de⁹ nos adiuuet et ſcfa dei
this in aliquovt eft dictü:non poflim? nos vľ euangelia et crux dni pofita coram nobis.
nřifucceffores facere feu mouere vobis vľve Infuper boé fciendü q rōne afirmatiõis
ftris fuccefforibus vllo vnquam in tépoze pe et coceffionis et abfolutionis predictarum r
titionéaliquam vel demāda in iure vel extra in ſolutum pami venturi monétatici qʊ a pri
mus:nec aliqua pena ciuile vel criminalem in mo venturo fefto natalis dñí ad duos annos
perfonas vel res vras aut alicui?vim impo daredeberets et qo nobis modo rõe predicta
nere feu infligere vllomō:fz fitis inde vos et adenantatú pfoluiftis & donaftis:dediftis er
vři fucceffores cuz oibus bonis vřis habitis foluiftis nobis quifqz vrz hitator oiuz dicti
et hendis liberi et inmunes acpenitus abfo/ regni:tam ciues & alij qui nãi funt feruicij.p
t
luti:ficut meli9 et vtilius dící ſcribi et intelli bonis vŕis in hunc moduz:vz q illi qui bënt
The
gipoteft ad vimet vrozum bonum fanu ac bona valeñ.xv.mozabať. vel a centum moza
fincerum intellectum.CUolentes infuper et bat.infra vfq ad.xv.fz non centum mozabať
SO ¿cedentes p nos et nŕos fucceffores vobiser cōpletos:dederunt & perfoluerunt nobis ſin
vrisfuccefforibus imppetuú:q in alnādopā gulos mozabat. v3 fepté fol's pro vnoquoqz
Lt9
nos lane ac alios et quaflz alias res non te, mozabat.Et illi qui habent bonavalen centu
‫צי‬
neamini decetero vos velvří fucceffozes dare mo:abat eta.ccc.mozabať. ifra vfqz in centi
vl'accipereduos digitos vltrą alnā: f3 alnare et no.ccc.mozabat cõpletos dederunt nobis
cum ipfa alna qtuoi palmor confueta prout duos mozabať vnufquifqz, et illi qui hént bo
confuetum eft hactenus:non obftäte fozo va na valeñ.ccc.mozabarvel amplius quantum

leñ.qui dicit qvltra alnam dentur duodigiti cung dederűt nobis.iij.mozabať vnuſquiſqz
in alnando pannos:quoniam nos ipſum fo et itavltra vnú mozabáť dicti monetatici qo
rum de voluntate vra expreffa quatum ad ip daredebebatis dediftis nobis reſiduuz dicko
fos duosdigitos dandos et recipiédos anul rum mozabať p20 feruitio predictor:et fic re
lam9 et emendamus. CUeruntň eſt ſciendú cognofcum , nos effe paccatos de vobis de to
res
o confirmationem cöceffiões et abfolutões to monetatico predicto qö adictofefto nata
predictas non intelligimus facere nec facim lis dñi ad duos annos nobis dare debebatis
ITe militib9 ſeu infantionibus nec clericis ozdini vt dictum eft:et quantum ad ißz monetaticú
bus feu religiofis perfonis : fed tm ciuibus r clamamus ros etvros quitios et penitus ab
tri
hoibus nŕis feu nŕíferuicij dicti regni taz pre folutos:et recognofam vobis q a iam dicto
fentibus. f. futuris vt fuperius continetur fefto natalis dní ad noué annos prime vétu
k
et o non intelligimus in predictis concedere ros et continue cōpletos non teneamini noz
velabfoluere fraudem vel iturta nobis facta bis vel nŕis monetaticumfoluerefiuedare.

in furnis molėdinis et opatozijs ā a nobiste Abadamus itaq firmiter baiulis alcaydis


nentur ad cenfum et in nfis cenfibus vel alijs et locum ním tenentibus ac iufticijs turātis
regalijs nŕís i quib9 aliquis iniuria vel frau et vniuerfis alijs officialibus et fubditis nřís
dem nobis fecerit : ymo retinemus nobis et pñtib9 et futuris q pdicta oïa et fingula fır
noftris o ipfam fraudem et iniuriai tpis no ma beant et obferuent ac faciat obferuari vt
bis facta peterevalcam9.CEt intelligim9re fuperius continet et non contraueniant nec
C
galías nŕas effe ca a pro nobis teneant ad ce aliqué otrauenire pmitant aliqua rõe.Dat
C fum vel ad certa ptem fructuü feu reddituuz
R3'3

valeñ.iij.kls madij anno dñi. ÁÐ.cc.lxxi.


vel adfeudü . Ud maiorem auté oīz pdictori
fecuritaté et pleniozē ei? firmitatez:nos iaco Donatio et sceffio regia i emé
busdei gra rex predict?: tactis a nobis ppújs dāt remuneratōné tercie dame fcta capto
manib9 nŕis coipatr facrofanctis qtuoz euá, valende caftris & villisde fullella z degarig

gelijs et cruce- dñi cozā nobis pofitis : iura cũ iuŕdictiõe ciuili et criminali . LXXXV
dij
Priuilegia

Duerint vniuerfi q cüptétiofiue & guillermo de alarico facrifte valeñ: recipien


qftiodiu fuerit int nos iacobúdei tibus provobis rdicta ecclía r p: o decano es
gra regem aragon rc.ex vna pre z tuſdem:cuius decam loc9 nücvacat ex electio
vos frez andrea dei gra epz valen ne venerabilis iacobi de rocha dcani olim va

zdecanúpcentozé/ſacriſtā ? capiz valen er al leñ.qui elect? eft in eßz olceñ.et etiã plecraty
tera:fup co v3 qz vos epe decane pcentozz fa < qui in qbufdä alijs cartis anno tráfacto co

crilta z capl'm valeñ dicitis & dixiſtis pluries fectis inter nosz vos ac ipz fup predictis cõ
q nos iniuriabamur vobis ecclie valen: tā tinebat: qquidé caffe zirrite factefunt p mes
fup tercia pre decimax quâ retinuerim vfqz diú.f.in hunc modü:q vos epus beatis medi
modo modo papimi ciuitate dioc.valen am & decan⁹ cũ capto alia media: caftrũ nŕm
de caſtris & villis ňŕis:ex donatiõe etiá quaz villa de rullella :7 caſtrú ním z villá de gars
pmifim9i curia mōtiſſoni ipi valeñ ecclie fa giofita in regno valeń z dioć vřa cuz fontu/
cicnda: etiafuppoffeffionib9 mezqtarūĝs dinib9 ipfox 7 hoinib9 z feminis tazxpianis

dedim ipi cctie put in inftris ide factis plei farracenis bide hitantib9 z hitaturis cu
nofcik ǝtineri. Ad q nos dicebam? reſpōden iufcüqzfint vel erunt aditiōis & cũ tertia par
do o dicta tertia pte decimar potam⁹ pcipe tenŕedecime dicti caftride gargio: cum al

licite retinere: afferetes op bone memože careis/montibus/planis/vallib9/pafcuis/er


ferrariú ep3 & caplz vale.dicta tercia dcima, bis/aquis pifcares/lignis/nemotibus/t ves
rúpoffeffiones mezqtarü et ipa etiã donatio tatis: cũ redditib9/exitib9/puētib9/peytis
nobis fuerat diffinita:recept) inde z ob hoc a cenis/cofris queftijs/ bilancijs/erbaticis/bo
nobis decé mille bilfantior:quos nos dedim? uaticis/ exercitib9/ caualcatis & redétionib9
epor caplo atedict) in recōpenſatiõe oiz pdi cozumdez:r cũ iufticis oibus & calonys Cui
ctor.Et vos eper decane r caplz in ɔ̃ziuzró lib9 % criminalib9:7 cũ oíbus alijs exactioni

debati : q dicta diffinitio no valebat peovz bus regalib, et perfonalib9 quocunqs noie cé
qp capt3 valen firmata non fuerat: 13 tmp feantur: generaliter cú omibus alijs iurib?
ipm ferrariú epm &7 quiqs canonicos ipíus ptinentijst affrontationib9 fuis ac terminis
ecclie à túc tpis de curia nfa erat: 7 etiã q² di bermis & pplatis cultis ricultis:que nos ibi
cta ecclia i dicta diffinitiōe enormit erat lefa: hémus theredebemus: ficut vnos melius té
ppta dicebatis dictā diffinitioné ſeu ?poſi poze farracenoz ad ipfa caftra & villas perti
tione in aliquo no valere:z nos dicebam eaz nebant z pertinere öbebant qualibet roemo
deiurevalere. Tādē nos iacob⁹ dei gřarexp dovelcaufa: ficut melius & plenius NOS MO

dict9 atendētes z volètes o dicta eccl'ia: qua do ipfa caftra et villas cuz piedictis omnib?
nos eripuim⁹ de manib? paganozú 7 ppiofa et alijs iuribus noftris tenemus & poffidem

8
guine adquifiuim ac redegim⁹ ao cultu fidet actenere poffidere debemus : ad faciendas

Ï.94
1
inde vestras z vestrózum omnimodas volun

.$N
xplane:ſpalib⁹priuilegijs gaudere obeat:vo

•¿
lentes etiã tollere zdirimere oëm qſtionem r tates:prout melius zvtilius dici ſcribit intel
materia qitionis:q inter fuceffozes nãos rip ligi poteft et excogitari ad veftrü et veſtrozű
fam ecctia poffz impoſterü exoari: cupientes comoduz fanum bonú ac fincerú intellectum
etta ora multor claudere: à poffent dicere q Et conuenim vobis per nos z heredes acfuc
nos iura pdicta ipfi9 ecclie iniuriofer volun ceffozes nãos predicta omnia & fingulaconte
tariedetinem9: 13 km plcíaz nŕam nos teneri ta fuperius et expreffa que vobis dam, vt ſu
non credam ?:tñ ad honoré dei z briffime gi pia continetur :facere habere z tenere perpe
nis matris ei?: z ob remed: ũ aie nře & pdecef tuo in pace:et effedefenfores et quirentes ins
fornror : q2 vobucu , nec cũ bicta ecciano de contra cunctam venientem perfonā : oblí
luim litigare:z in recopenfatōez ac emenda gantes nos et heredes et fucceffores noftros
petitionů oim pdictaru quas nobis modo fa de firma et legali euictione et guirécia vobis
ciebatis. Der nos roës fucceffores nãos da et fucceffonbus veftris. Retinemus tng far
m9 cócedim⁹r affignam imppetuú að ppzí raceni ibi remãeät.Et retinem ? etiã indictis
um arbitriú liberú z francú alodiú:vobis fří locis mōeraticũ nobis & fuccefforb9nřís.hoc

arnaldo di gra epo petro michaelis precētozí etiá retëto q fialiquo tépoze p vos feu vros
1
Jacobí primi. XXVII

nobis vel noftris questio moueretfup predi qñcunc put ciuitas cognouerit expedire.
ctis terciadecime et poffeffionib9 mezquita Dat barchin.lt's octoby ano dni.m.cc.lxxj.
rum z donatiōe ipius eclefie: donatio predi
cta quam nunc fecim dicte ecclie non heret T✩ in ciuitate vel regno valeñ.
robozisfirmitaté: z vobis fimilr remaneret non detur affadura. LXXXVII.
faluum ius vŕm in predictis prout modoha Ucob dei gra Rex aragonú valé
betis. Tad becnos frater andreasdei gra rč. Fidelib9 ſuis vniuerfis alcay
epus:petr9 michaelis precento : guillerm ? dis oim & fingulor caftrop villa
de alarico facrifta valen. totú captim valen rú regni valen. ad quos prefentes
recipientes ? grataz hentes donationez fiue Quenerint falutez et gram. fciatis nos dímís
emenda predicta pro nobis decano ecclefie fiffe affadura : que folebat recipi de oub⁹et
valeñ.cui? locus nunc vacat vtdictú eft:ap ganats illor qui oues fuasz ganatu adducut
probam⁹ ɔcedim⁹ firmam? per nos tfuc vel tenent in regno valeñ.ita o in aliquo los
ceffozes nrosremiſſioné z diffinitioné factā co vel caftro regni valë, non detur deinde de
de dictis terciadecime donatione z poffeffio ipis ouib9 vel ganat) aliqua affadura. Qua
7283

nib9 mezquitax adicto o ferrario'epo et ca re mandam vobis firmiter ätenus dictam


pitulovalen.vobis dño Jacobo dei graregi affadura ab aliquo vel aliquib? non petatis
aragonu.Et prout in inſtro ſeu inſtrumētis vel accipiatis aliq rõe:fi pfiditis denragra

16 inde vobis factis pleni9 tinetur: nos etia zamoze.Dat.valē.kits.apulis anno dñí.

bo de nouo vobis et veftris ex predicta caufap


nos et nfos remitim ? oia fupradicta. Co Depace et tregua:ac alijs 02/
lentes etiam & cócedentes y dicte carte:que dinationib9. LXXXVII

fuper predictis anno prime preterito facte Querintvniuerfi: nosJacobs


fuerunt intervos dictú dñm regem T NOS:IN dei gra Rex aragonúvalé.rc.Ud
quib vos dabatis nobis dicto iacoboroca laude et gliam filij virginis:cuius
tunc decano valentino rdicte ecce caftrum LO
Idono zgřa cohopantibdictü reg
de pulella & caftrude canicola fint caffer irri nú valen.de manib9 infideliü eripuim9: vt fi
też et nobis vel dicte ecclie pdelle nec vobis deles femp in eodé regno deo rictis laudes
predicto dñoregi obeffe valeant fiue veftris. et preconia debita ſoluất humilt & deuote: &
zomitétes per nos z fucceffores nãos vos etiã o gentes ibidez exiftentes in deikuitio
bis et fuccefforib9 veftris imperpetuú predi cũ vniuerfis bonist fingulis cor poperā pa

} cta oia firma tenere et obferuare: NuÑŒ in cis ac fecuritatis tranquilitatis nüc et femp
aliquoɔ̃uenire per nosvel interpofitam per gaudeat letenĒ:paces ppetuas ato firmas
fonaz : nec faciemus nec fieri aliq? pmitem9 indicto regno valeñ.inifitum9 :quas abvní
cōtra predicta vel aliq de predictis. Qd eft verfis & fingulis obfuarı precipimus firmit
actūvalé.iiij.id9 marcij āño dñi.AD.cc.lxxj fub forma inferi9pftituta. In primis į dicta
pace pomim⁹ftituim9 eccliaz cathedralez
T2 in vallo valeñ.non fiant he valen.zoés alias eclias ftitutas roſtituen
difficia: ymo facta dirruan ſi decetero fiat. das in eodéregno ; et oia monafteria et loca
LXXXVI . religiofa cum vniuerfis et fingulis ptinētijs
Acob bei gra Rex aragonú valé. cozüdez & iurib9vniuerfis.Cště inhac pace
e. Fidelib9fins iufticie iuratis z Aftituim⁹domos ordinú milicie tépli hoſpi
probis hoib? ciutat) valeñ.faluté talis feti toamis iberofolomitani calatrauer
graz: ppt vtilitaté comune toa9 z vcclefij : aliozu quozülz ozdínű: cũ caftris
ciuitatis predicte volum mandam⁹ äten9 villis alchareis & qbuflz alys poſſeſſionb97
in vallo valeň. deceteronulla fiat bedifficia pertinentijs cozūdē fiue quibuflz eoxvniuer
ymo volumus & madamus q poffitis ea dir fis et fingulis iurib.Ité in bacpace pftis
ruere fidecetero fiát ibi:non obftate aliquo tuim ricos hoies nobiles milites fiue burge
DIS
mandato vel conceffione de hedifficãdo ibis fes et aliosvniuerfos & fingulos hoies eiuf
OC
dem alicui per nos factis: mundate valluz dem regni cum eoz bonis Tiurib9 vnuerfis

3
d in
Priuilegia

TJtem inhacpace cöftituimus mercatozes uerfa fingula a firmiter precipim ? ciuitati


viatozes extraneos et priuatos vndecumq fortius inhibemus q nullus fit aufus emere
fint vel fuerint: euntes et redeuntes cum co vel recipere in pignus vel celare farracenuz
` rum mercimonijs z iuribus vniuerſis. vel farracenaz de pace nec aliqp debonis con
Item inhac pace conftituimus omnes ca necdarehmoi maleffitio aliquaz opazvel ef
minos vías ftrata publica et priuata: et om fectum : q qui fecerit vt dictum eft & farrace
nes euntes tranfeûtes z redeûtes in eis cam nuz fiue farracená zbona cox amittat: et ni
bonis eox r iurib vniuerfis.CJteftatuim⁹ bilomins erit pena maleffitij obligat.CI/
nullus fit aufus aliú occidere: & qui occis lud idem mandam9 de currito:ib9 ¿ de alijs

derit moziat:faluoin hoc cafu fozovalen.vz quibuftzfi in predictis inuenti fuerintdelin

fi in deffenfione fui copisvel rerúfuar quis quiffe. Et ecöuerfo mandamus q farraceni


altú occiderit: pbando legitime modü defé de pace qui in aliquo errauerint contrappia
fionis.Verütnifiptingerit o homicida fue nos vel contra res illor.Item ftatuimus
rit nobilis vl'miles:capiat detineat firmit ❤ nullus fit aufus vllo movel alio in cami
capt, quoufq nobis fignificet : z nos facies fis montib⁹hermis fiue alio loco: capere pi
mode eorin eo quitq, faceredebeam9;rno, gnozareganatos aliquos groffos velminus
bisfm qlitaté fui ftat vifuz fuerit expedire tos in aliquo loco regni valen.: ſpecialr no
hocfacim9q2 13 obreuerétiaz militů execu fit aufus pignozare ganatos turolizaldear
tio iufticie aliquátulú differat:nō auferet p eiufdez : quos omnis & fingulos groffos &mis
pthoc quin exequat iufticia qlisdebeat fuo : œ qui cōtra fes
nutos in iſta pace ¿ltituim9
locor tpe fine moza. CJteftatum nul ceritdamno prius in duplum reftituto pena
lus fit aufus in caminu vel extra caminú oc malefitij teneat: nifi effz in cafu fupi expreſ
cidere capere inuaderevulnerare vl'aliq, de fu: timeret de fuga: o illo poffz legitime
boisfuis aufferre:etiã fub ocasiõe pignoris : pbari.CItem ftatuim P fi aliquis male/
❤ fi aliquis in hoc delinqrit de eo fiat fm q factor vel iniuriatoz monit9 fueritvel citat9

in primo capto de homicida eft predictü.tn legitime o cōpareat coraz locuz noſtrum te
fitimeref de fuga alicuius rei:de tali cafu in nentevel iufticia illi9 loci vbi comiffuz fuerit

3AGE
iuria paffus vel damnu fiue credito: poffit il maleffitiú:vel afupiūtario não citat? fuerit:
lum capez bona fua : ea intentiõe vt reddat et ille malefactor per fe vel p pcuratorez fuf
illu reuerfus & bona iufticie ciuitat) et caftri ficientez noluerit coparerez ſtare iuri:et fic
vel ville ppinquiozis vbi hoc euenerit vel iú perfuam ptumatiaz unta illius loci vel alie
taris vel alijs officialib9nris: et in tali cafu iunte cum ipa шunta fi neceffe fueritvenerint
dum pbet ligitime optimoze fugue illius rei fuper illum malefactozë z fuper bona ipius :
factufuerit nulla pena fufticat hmōi pigno ethmoimalefactoz vifis iuntis venirefuper

rato? vel etiam ocupato2. CJtez ftatuimus ſe ille fivoluerit emendare vel proferebit fir

❤ nullus fit aufus in caminu emere aut reci mancias dedirecto:pumo et in ɔtinenti emé
pere in pignusfiue celare fcientervno mō vľ det fiue reftituat in duplum vtdictuz eſt paſ
alio:remfurata raptaz fociata: q qui fece fis damna illa fiue res illas vel extimationez
ritrem illam amitat zreſtituatur ftatim fi ipfaru rerú indupluz: 7 reftituat et emendet
ne aliquo pretio dño cuius fuerit: z ille talis fuperiuntaris & iunte omnes expenfas et in
emptor vel qui receperit rem illa impignore tereffe: quas et quod fecerint propter illus
vel celauerit faenter vt dictú eft:tang male malefactor cotumatia a die videlz quaexie

factor fineremedio puniak. Si vo ignozant sint dedomibus eorum et inftando quoufq


emerit vel pignus recepit vel celauerit amis reuerfi fuerint ad propía : poftmodum vero
tat rem illame reddat incōtinenti fine pretio recipiantur fideiuffores & caufa illa per iudi
aliquodño cuius fuerit: et in hoc tñ calu pes ciuz terminetur : et in omni cafu quando pe
na malefitij non teneaf : tñ emptor vel deten nepredicte induplum euenerint medietas
toz illi heat recurfuz de re illaz intereffe ad illius pene paffis damnatradatur : reliqua
fideiufforé fiqué accepit : vel ad illú qui vens vero medietas noſtro errario aplicetur .

didit rez illa'vel cui tradidit.CEt inter vni CJtem mandam et cöftituimus q fi aliqs
Jacobíprimi. XXVIII

viderit vel cognouerit malefactozez manife pro certo beant op fi inexhibenda iufticia iur
ftü cum maleficio vel fine maleficio:dum ipe ta poffe fciam eo fuerint necligétes in ali
malefactor fit manifeftus ftatim fignificet il quo vel remifli:pena códigna a nobis fine re
lum baiulo vel iufticie vel alcaydo vel fupra medio fcient fuftinebūt z hébūt. Dat.vale:
untario vel officialib9 quemvel quosprimo
iuuenirepoterit: illevel illi officiales noftri Cquil's poffit hedificare z fa
ftatiz in continenti capiant malefatozez illú cere domos in gradumaris . LXXXIX .
ficut fuperius dictú eft: vl ſcom o de шreet
Querintvniuerfi : q nos Jacob9
fozofuerit pcedendü. Si vo ille qui viderit dei gra Rex aragoñuz valeń. zč.
vel cognouerit vtdictum eft in hoc negligés Der nos et nŕosdam⁹ ocedim9
fuerit aut remiffus fcienter: vel dicti officia 1)
vobis Arnaldo fcribe:bartholo
les noftri alieni fe habuerint : quilz iſtozü in meo roigt.B.bages & alijs oibus & fingulis
남금
박금

fuo cafu malefitio illo reftituto in dupluz pe volētib9facere domos in du fete marie dela

'

na malificij feriak:f3 fiforte ifte talis inuen mar de vale.o poffitis facere ipas domOSDE
mis
toz fiue cognito? malefactor non poterit co fuſta travel petra fm o magi vobis placue
pi
mode inuenire aliquez de officialib noftris: rit libere et abfqs impediméto . Dadantes
ipe habeat licentia capiedi huiufmodi male baiulis iufticijs iuratis et alijs officialib9 et
factoze:et o tradat illuz officialıb? noſtris : fubditis nŕis prefentib9 et futuris dictaz
fi veroin tali loco euenerit o neutrű iſtozuz oceffionenŕaz obfuent vt fupius cötinet: et
comode facere poterit donet appellitū: vau nullúvobis impedimentü faciant ſup boc.
dientes teneantfequi appellitú piequédo ma Dat vale.viij.id9 iulij anno dñ . m.cc.lxx.j.
lefactoré quoufqs capiat illú fi cape poterit:
zfi forte intrauerit ille malefactor caftrü vt decima et primícia deturvt
villam nŕaz aliquã:vel caftrü fiue villā altes eft affuetuz. L ‫אאאא‬.

ris cuiuftz alcaydus fiue iufticiavel locútés Acob dei gra rex aragonú valē.
oni in illo caftro vel villa teneantur reddere č. Fidelib9 fuis militib9 probis
malefactozé z maleficiu: et nifi fecerit ex túc hoibus & toti vniuerſitati hoiz ci
uuta fiue iufticia poffint le tomare ad castrú Juitatis regni valē.faluté et gřaz
¿villā 7 ad oĩa bōna eiufdé loci: etdedamno noueritis nos vidiffe marchuz de touía:gui
go in dicto caftro vel villa de bonis factum llermú de farriano:raymüdü caftellani:guil
fuerit fuper fatica coruz:nunc ſit facta vlla lermü çaplana:magiftrü guidoné iufticiava
emenda. TABandam q vnâ iunta teneat len. zarnaldú fcriba nuntios vros quos ad
fequi altera fineceffe fuerit vel monita fue nos träfmififtis fup facto mádati qo nos fe
rit. Cabandamus deniq q omis & finguli cim?ne aliqs aufus effz leuare bladůdeareis

bitantes in regno valen.tam rpiani o farra fine não baiulo repo valē, rõe decíme: r etiā
cent de pace quitzkm legem fuaz a.xi.ānis fup contétione qua hebat) cũ dicto eporōne
vltra turēt dicta pace fidelit obfuare : & qui primicier quozūdā aliox: 7 q? núci? qué epus
A predice9 ad nos mifit no erat inftruct? vt ea
iurare noluerit fint extra pacé: ¿ de dáno qʊ
eis factú fuerit nunc copellat aliquis eis in que cũ ipo facerem⁹ dict9 epus H3 p20 rato :
iudiciú vel extra refpödere.CABiles do qui nopotuim9 in dict negotijs aliqd pcedere:
non fuerit fecut,fupiūtarios ziūtaz prode fzq2ipe epus mifit nobis dicere p fuas lřas
fendenda pace:preftet.pr.folos :pedonus vo q erat paccat de oi gra quã facerem vobis

decem fol's: de quib9 heat ſuperuuntarı9 me, fup predict) :volum? q oia fupradicta in ſta
dietaté & nos alia medietatez. CEtvtdelin tu pustiuú reducant donec nos in eifdé vide
quentes forte fiue malefactores qo abfit cō am9.Quare vobis dicim9z mādam öten9
tra pacez ifta ob defectú officialiu não qua decetero donetis decimā 7 primiciā put has
lemcüqs excufationé hére non poffint:mäda cten9 ea dare pfueuiftis: ct fi qö ftatutüinp

mus fupiuntarys & alijs officialib? noltr q indiciú ectie vale.feciftis illo itatiz reuocets

3 querelantib9; quitz in fuo officio fiue loco fa Dat.in mōtealbo.xj.lil's. augulti anno dñi.
ciant exhiberi iufticie cöplementü : alioquin AD.CC.lxx.1.
Þ ííij
A
Prúmlegia

Abfolutio facta per dominum fibitis et vbi pedatgiuzzlezda recipi debet :


coponat fuper lezda pedatgionoftromer
regem mercatorib9 de demanda feu petitiõe
cium earunde. Abandates firmiter baiulis
quazdictusdñs rex facere pollz dict) merca
curijs iufticijs lezdarijs et pedatgiarijs ac
tonbus röne balarů. LXXXXI
vniuerfis alijs officialibus fubditis noftris

Querint vniuerfi:qnos Jacobs prefentibus et futuris: q predicta firma ha


degratia Rex aragonu maione beant zobferuent et non contraueniant nec

valeń rĉ. Der nos e noſtros abs aliquem cōtrauenire permitant aliquarõne
foluimus et diffinimus ac remiti Dat. gandie.iiij.lt's march Annodomini

mus vobis vniuerfis et fingulis mercaton AB.cc.lxx.v.

bus ciuitatis valeñ. z alijs mercatoribus ex

traneis ibi exercentibus factus mercatozie:


Expliciunt panlegia et concef
omnezpetitiōez zdemandā quaz cōtra vos

facerevel mouere poteramus rationebala fiones fereniffimi domini Regis


vel carrigiarü aut faciogmerti vfar quas Jacobi inclite recordationis : qui
vel quos faciebatis feu feciftis maiozes tris
bus quintallibus : ex quibus dicebam9 lezdā anno.A.cc.lrrvj.vj.kl. auguſti

nobis ablataz effe apo parufcola et cauquili inciuitate Ualētie diem fuuz clau
berum: et in locis alijs aliquib9 terrenie: et

P
Z
H
*
fit extremum.

|
omem etiaz penam quaz a vobis feu ab alys 16
mercatoribus predictis extraneis poffemus
petere ratione predicta quocüqs ure vel mõ
facientes inde vobis et veftrispactuz de nō
petendo:ita v3 q ratione predicta non poffi
mus vobis vel dictis mercatorib9 extraneis

rōne tépozis preteritifacerevel mouerepeti


tionez aliquam vel demandã: nec aliquape
naz ciuilem vel criminale in plonas vel mer
ces aut res vras imponere feu infligerenul
Tomodo:fed fitis inde cũ oibus bonis treb9
veftris prefentib9 et futuris liberi et inmões
acpenitus & perpetuo abfoluti:ficut melius
et vtilius dici z intelligi pōt ad totuz vŕm et
vřouz bonuz et fincerü intellectuz.TINihil
ominus etiaz cum pñti carta cöcedimus vo
bis iam dictis mercatonbus ciuitatis valeñ.
et alijs etiã mercatoubs extraneis vniuerfis
et fingulis valen, exercentib9 factú mercade
rietaz prefentib9 futuris imperpetuũ : œ
poffitis facere et aportare faciatis apoï
tetis per oia locaterre ziuriſditiõis nŕe:taz
per terram.f. per mare balas et carricas
acfaxias quarulz merciuz cuiufcunqs mag
nitudinis.f.ipos et ipas facere volueritis li
cut hactenus facere pfueuiftis:rearōne nō

poffimus decetero vobisz veftris facere pe


titionez aliquaz feu demandaz : dummōnos
in ipis non admitamuspedatgiuz nim fiue
lezdam:aut dūmō cum lezdarijs & pedatgia
rýs locox nŕozz per que ipas merces tran
Petriprimi XXIX

.II.
Sequitur de priuilegijs concef et poteftate ipor
Os petrus dei grarex aragonú
fisp fereniffimuz dñm regez Pe
rë. pcedim ? vobis pbis hoib9 7
trum :filium et fucceffozez dñi re vniuerfitati ciuitativalen. pof
fitis quot'z anno in valeñ.duz nře
gis Jacobi fupradicti
placuerit voluntati eligere fer pbos hoies
Qualiter decime zpzímicie er in iuratos.f.duos de manu maÏOZITDUOS DE
foluantur manu mediocri et alios duos demanu mino
.I.
ri:quos quidé iuratos cum eos elegeritis te
neamini prefentare iufticienřovaleń.z шurēt
Ds Betrus deigra
rex aragonu maιozič ipi turati inpoffe dicti iufticie o bene & fide
zvale.comes barchiñ Iracvtitr adminiftrent negocia comunia ci

acvrgelli zdñs mon uitatis:que inter eos adminultraridebeantz

tifpefullani. Virono tractari: ad pferuationé et vtilitaté iurifdi


bili et dilecto roderis ctionis nãe/¿ in cõfilys fuis qñ eis neceffariú

co eximinij deluna p fuerit poffint peterede pbis hoibus ciuitatţ


curatozi regni valeň . fed ipi pbihoies non fint deputati ad illo co
falutem & dilectionez filiú:fed mutent itaq femp non petat eofdez

fuper mandamento qo vobis fecimus fuper ipos adipa cofilia:et in oibus còcilijs et 024
decimis et primitijs dandis nobis et ecclefie dinationib9fins teneant petere et recipeiu
téperauimus de confenfu veñ.S.dei gŕa epi fticiam ním vel locú eiuſdez tenété autaffef
valeń: & nuntior ciuitatis et aliquor locor fozez iufticie ſupradicti : zdent confiliúdicto
regni predicti fic : q deinceps dicta decima iuiticieqñcunqs ab ipo inde fuerint requiſiti
deo& nobis debita pumiciadetur in area t Veruntñ dicti iurati per fe abfqs prefentiaz
garba fideliter ante aliqy trituretur:ficq requiſitiõe dicti iufticie vel alterius locoei?

per vnaz diem integrā vel amplius &tritu poffintfacere zozdiare tallias copota z col?
rentfignificet decimario primiciario ove lectas quas inter fe facerevoluerint acetiaz
niant accipe decimā primiciaz:r fi forte die ozdinare:Et in fine cuiuftz anni teneant res
affignata öñsaree non poffet vel nollet decis dere copotuz de adminiſtratióe cox alijs ſex
mare et primiciare:q dictis decimarior pris qui annofequenti electifuerint in iuratos .
miciariofignificet aliaz diem:fi vo non vene Aftud idez cócedim9 pbis hoib9 muriueter?
rint infratépus deſignatú predictü : tam de fat, alzezirer gandie ac aliozuz loco regni
cima o pamicia ad opus ipo in area relins valen. dum nie vt dictü eft placuerit volun
quaf.Depanitiodetur in ſpica cũ fuerit tati. Dat ilerde.viij.idus ſeptembus anno
tallatú z in area agregatú in forma predicta dṇi GB.cc.lxx.viy .
De arrotio qolificcet detur in garbafitr in
area:fivero limungaf despica non ficcek:de Executozia fuper exfoluendis
turde illoin area.f.duodecima F3 g per pdi decimis. III

ctuz Jacobú inclite recordationis regez ara Etrodei gra rex aragonūvalē.të
gonu patré nŕz fuit ordinatü.Devindemia Fidelibus vniuerfis officialibus
ofcribat baiuli nii et eclie fivoluerit ad poz fuis in regno valen.cöftitutis fa
fas vel in carrerijs: 7decimā & primitiā reci lutërgřam:cuzde voluntate epi
piant in vineis put debet eis dari/de oluns valen . probox boim cuuntatis & regni valē.
carnib alijs oibus detur decima z primitia cópofitionez feu ordinationé fecerimus fup
fidel'rzfine fraude ſcoz o2dinatiōezdni pa dandis decimis & primitijs: put in ĝdaznŕa
tris nří predictă. Abandates vobis atúnius Ifa fup hocfacta i vobis tranfmiffa plenus
hoc faciatis feruari. Dat ilerde ht's feptem continet : et poftmodü fuerit vobis manda
bris annodñi.AÐ.cc.lxx.viij . tuz ex parte nŕa ſub pena qnquaginta ſolor
faceretis dare ſoluidecimā & primitiam
De conceffionefer iuratozum bene z fidelrper vniuerfa loca regni valen:
D ♡
Primlegia

aliqui hocfacere dicant vt intellexim9; mã pbis hoib⁹ & vniuerfitatib9 ciuitatis Tregs
damus vobis qtenus dictú mādatū ſup hoc nivale.tam pñtib9 futur imppetuú oes
vobis factú fub predicta pena faciatis inuio fozos ciuitativale.pceffos eidez ciuitati to
labit'r obferuari. Volumus etiam q illi qui to regno valé, z oià r fingľa puilegia eisdez
tépozevindemiaz in noiatione illor quoruz ciuitati zregno ¿cella y dictú dñz regé přez
vindemia erit fraudě fecerint:tacendo.f.no
nŕz et bonos vfus & pfuetudines bonas er a
men illi9 cuius erit :vel dicédo eam effe alte, busvfi fueritis ac Aneueritis tēponb9dicti
ri⁹ illi cun? erit penāfupraditā incurrāt. dni přis nři. Volētes et pcedétes y dedick)
Dat.vale.vy.lt.decéby ánodñi.m.cc.lxxix fozis valē.vfib9 et pfuetudinib9 bonis & pr
uilegijs libere vti poffitis & fine impediméto
Executona franquitatis lezde alicui : non obftantib9 aliquib9 prinlegys
et pedatgij . IIII. fiue ordinationib9 factis in priuz fozor vas

Etrusdei gra Rex aragonú valé leñ.fiue priuilegior predictozu: non obſtate
ze.Uniuerfis officialib fubdi rõe aliqua que poffs incotrariú allegari: nec
tis nŕís per regnú valē.¿ſtitutis obftante fnia aliqua lata contraforuz valé:
ad quos prefentes puenerint falu vel contra priuilegia fupradicta.
tem et graz : cum amb mercatonb⁹ cinta Et specialr concedim9z cöfirmam iufti
tis vale, cócefferim9 franquitaté de lezdis r ciatú almudaçaffiaz & fox decem dierū:reuo
pedatgijs non foluédis per totú regnúvalē. cantes tanullates expreffe emenda foi noui
cum puinlegio não vt ɔtinek in eo: mādam9 tpenfi regiminis facta :fup inquifitiōib9fa
vobis qtenus eifdē mercatorib9 cub9 vas ciendis que incipit:fozor interpretationez :
len predicta fraquitatē nŕaz inuiolabil'r ob itag deinde inquifitio fieri non poffit picu

feruetis . Dat.valeñ.lil's.decembus Anno ría:exceptis cafibus tri ptentis in fozovale.
dni. Ab.cc.lxxx.iij . necnos etia inquifitiões facere poffimus niſi

Puuilegiuz magnuz continés fortefup officiales nfos eas facereheremus.


CConfirmamus etiam priuilegiuz electiois
infe plura et diuerfa capitula . Et primo de
qtuoz iuratoz:volentes et imppetuú firmit
confirmatione fotor i priшlegion iufticias
tus et almudaçaffie : acde reuocatioe inqui ftatuentes qvbi forus vale, non fufficiat ipi

fitionu . Et de cöfirmatione priuilegij tuoz qtuoziurati poffint facere nouos quotos &
V. certa ftatuta: factis per eos poffint remo
iuratoz ¿ poteſtate ipſorum.
uere inde illo q es videbit expedire : ítatí
Adei noie. Moueritvniuerſi: q ofemper fiant cum filio pbox hoiz de ma
cum nos petr9dei gra rex arago numaiozi mediocri & minozi.
nú z cicilie inuenerim9 in ciutate

BATMAN
zregno valeñ.plur male tractata De confirmatione oim beredi

z inordinata:ex quib9 crues & hitatozes eiuſs tatufiue poffeffionu pplatoub regnifacta.
dem cintatis loco regni fe dicebat graua Etde reuocatione gabellar: & nunc pofs
ri:et per ipos nobis fuerit hüilr fupplicatú fint exinde fieri. Et quantú folii debeat pro
faumata bladi z vini. VI.
vt fup eifdé: fup quibufdä etiá ex foris va
len. dirigendis:dignaremur ad reformatios Tem laudamus cedimus cons
nëboni Itat9 dicte ciuitat) zregni iuxtanŕm firmamus ac etiam dam⁹de pñtí

beneplacitu puidere : idcirco coz fupplica quibufcunqz & fingulis cibus et


tionib9 benigni9 annuentes : pfiderantes q pplatozib ciuitatį valeñ. Tregni
decetregez effe munifficũ in gratis z benefi auſdem : oms domosvineas :cãpos:hotos
cis fuis fidelib⁹ cōferendis: volenteſqz illu cenfualia: alchareas & caftra:turres & poffef
ftriffimion Jacobi inclite recordatiõis regi fiones cultas et incultas que bent vel hebūt

aragō, přís nři aliozücs predeceſſor пrozz tenent vel poffident aut poffidebüt :quecüc
veftigijs inherere. Der nos infos fuccef fint et in quocüqs loco ciuitatis vel regni exi
fozes: gratis ex certa ſcia ac ſpontaneavolú ftant exquacugs caufa vel rōne ea habeat vr
tate laudam? ¿cedim? z cöfirmamns vobis hebunt aut poffidebunt cum titulo et abfq
Petripzimi. ‫אאא‬

titulo: cum cartis abfqz cartis : z facimus penthecoftes furent in poffe iufticie dñatio
ceffare omis demandas i petitiões as ciuntr nemzfidelitatenfam fidel'r obfuare:ad nŕz
aut criminal'r pofueram aut pontfecera et comunitatis valeñ, comodú atqz bonum.
mus ɔtra aliquos itaq nuncvel in aliquo të
poze illas demandasvel alius pro nobis non The aliquis aduocatus de feca
poffimus tomare : nec in aliquib9 bonis aut no poffit vti tutela vel cura:nec dariin exti
bereditamentis aliquor ciuiu vl'hitator ci matozes:necducere vel pcurare niſitmvnā

uitatis valen.zregni :que p francũ & liberuz caufaz.Etde cultellaris & cerdonib . VIII
alodiu poffidebunt non poffim aliq dema Tem ftatuim9 z ozdinam9 ne ali
dare:nec aliquis pro nobis aliquo cafu vl'ali quis aduocat de ſeccano aut pro
quarōne:renunciates oi iuri ptra hec venié curatoz poffit tenere nec vtitutes
tí: remouédo ac reuocando oez exceptione la vel cura in curia:nec poffint da
Toccafionéotra bec venientes . CItemres riin extimatores fup venditiões quas curia
uocamus '
& annullam oms gabellas in gene faciet:nec poffint aduocare nec pcurare i cu
rali z fpāli queqs per nos vel officiales nãos ria niſi tm vnã cầm :donec ipa per fniam fue
fuiffent facte aut pfuete in ciuitate valë. nec ritterminata: ofi fecerit foluat pro pena ce
N
in regno aliquomő: qnüc gabelle aliqua tum folos: de qua pena heamus nos medies
110
ruzreruz vel aueriorōne fieri poffint : nec taté z comunitas valen, aliam medietatez: r
alio nomen eis poffit imponi in damnú cis fi ipam penaz foluere non poffz fuo officiooi
uitatis vel regni in aliquo redundaret. tpe fit priuat . CJtem ftatuimus ordinas
Item pcedimus qp faumata bladir vini mus o cultellari bahinarij ciuitatis ч regni
qo appoitabit per terrano foluant nifi tres valen, faciant cultellos vaginas quofcüqz
denarij vt in fozovaleñ.continet:necilli tres &quafcüqz voluerint: poffint vendere ipos
denarij foluātur nifi in loco vbi dicta ſauma quibufcüqs voluerint.Item ftatuimus et
ta vini vel bladi vender. ordinam⁹ accedimus: q çabaterij omstā
2 .2

(2, nullusfub certa pena aude pñtes futuri qui nouo ope çabaterie opa
ři voluerint int ciuitatez vel extra:non tene
79

at allegare decretales decreta aut leges.Et


antur foluere mozabat.nobis: fed libere pof
de electõe ferpfiliarior cuiuftz proqe.VII:
fintvti z opari coz minifterio feu officiofus

Tem ftatuim⁹ppetuo ordina pradicto intus ciuitate vel extra ciuitatez in


ERE

mus ne aliquis aduocatſeu raho quocüqs loco extra çabateria:faluo tñ nobis

nado: nec ali pro eo : in ciuitate cenfu etiure qo accipimust debemus accipe
vel regno poffit decreta vel decre annuatiz in opatonis carrarie çabaterie ma
SEER

tales aut leges aliquas allegare aliquomo › ionis ciuitatis valeñ.7 in alys çabaterýs lo

do fub pena decem marcharum argenti : de coдregni valen.


W

quibus nos habeamus medietatem et comu C2fivtatur otra fozuz vel pis
1
)

nitas ciuitatis valē.aliaz medietaté:f3 folú uilegia:q illis non preiudicet in fuo roboter
mō béant foros valen.allegare in oibus cau
valoze/et de impetrātīb⁹cartā ſeu puuilegiú
i fis ciuilib⁹ criminalib9.Wolentes tñ q li fo
fuper aliqua gabella fiēda/ rde mercimonų
rus valen.non fuficeret op fit cöfilior cogni et alijs rebus libere emendis. IX.
tioni pboz hoim ciuitatis & locox regni va
len.et fi foluere non poffz penaz piedicta fit Tem ftatuimus rozdinamus o fi
eiect9 afuo officior pauatus:itaq nōnung aliquis officialis vel aliqua perfo
poffit aduocare ibide: ad hec per iufticia et nafaciebatvel vtebat in aliquo co
iuratos copellant et fi per aliqué fuerit alle trafoxvalen.aliquarone vel otra
gatú :q iufticia illo non recipiat:q fifecerit priuilegia ciuitatis z regni: ille for vel pri
pena fimilez foluere teneat . Item Itatui unlegiú non minusvaleret :ymo remaéret in
m9z ozdinam? oper iuratos pbos hoies fua firmitaterobozer valoze. CJtem ftatu
ciuitatis valen.Ter pbi hoies fint electi vnis imus rozdinamus & quicúc hốpuuat vel
Cauiufq parzoquie:qui quolz anno in felto extrane⁹ qui impetrabit cartā vel priuilegiú
Priuilegia

a nobisvel filijs nŕísde quib9 fiat aliq gabel Item abfoluimus et diffinimus per nos e
lain cunitate nec in regno: o anuttat capo : nfos:ac etiamremitimus de fpāli gradës pe
itaq fandať ei ex toto: q moziak cum boc titiones r actiões cinles z criminales: quas

pbatufuerit legitimeɔtra illü :et o gabella facere poffemus vfqz in odiernuz diez : rōne
illa penit?fitdeffacta. Item ftatuimus et barrigio vel fractionű mozerie valễ. talia

ozdinam⁹q quitz libere poffit emere et vens ruz mozerian aliquo loco regni: vel gdir
dere oia bona et res mèrces quecüqz fint r rutionez domor:vel älibet vnione vel cloca
inquocus loco ciuitatis regni: quenon p ppli:vel alio modo quo erratú effz ptra for
hibeant per primlegiuz fiue for. vel rōne fcripturaruvel tractamenti captor
que nosduxerim⁹ocedenda:aut rõe facramé
Defalarijs notarioz proiftru tomuz factor per aliquos fuper for aragon.
mentis.Et qfcribentib9 teſtamenta nil por vfqz in huncpreſentem diez : dummō deinde
fit legari in ipo teftamento. Et q captiui fu non pleuerent in eisdez. CJtem volum⁹ ❤
gitiui no poffint faluari vl'defendi in aliquo per fnias vel ǝdénationes que facte fuerint
Toco X vel illate ptra aliquos pro aliquib9 ex dictis
Tem ftatuim9z ozdinam⁹ q no caufis : aliqua pena infamie non fit nec poni

tari qui exigentvel recipient ali poffit contra aliqué:non obftante fozovale.
qua qntitatez pro teftament) vel Item cócedim : fupercequiarius defuo
cartis nuptialib9 vel aliquib9 cō officio imppetuúfit eiect : vnufquifqz ex ce

tractib9 quarúcunc rerú:vltra optinek in quiarijs vtatur & vtipoffit km q erat anti
foro valen: priuent officio fuo reiciantur quitus confuetum.

per mediu annu. Ceco fcripton aliqo (De almaceris 7 molendinis/7


teftamentü fcribet: teftato: poffit ei aliquaz
qquilz poffitvbics molere:ac etiam hofpita
qntitatem peccunie dare vel legare in ipo te ri.Atem de fecuritate preftada per capfores
ftamento . CItem ftatuim9 rozdinam⁹ q
feu argëtarios. Etde pfonali refidétia.XII
in aliquo loco aut villa aut caftro vel alcha

rea: captiui quifugaz arripuerint/ab hoib⁹ Tem concedimus q quilz intoto


quitatis vel regni de quib9 erüt:non poffint regno poffit facerein hereditate
faluari vel defendi afuitute cor vel captiui locofuo libere almaceras olei et

tate per franchos nec etiam abfolutos:et o here molendina olet oliuaruz aut
non obftate prilegio coceffo vel cocedendo molendina feu almaceras ad op9 fuiz alior:

NOT
in loco vbi ipi captiui effet recollecti:dñi illo et op laborato? poffit molere parte fuain mo

OFF
ARE
.:
*FY
ruz captiuos poffint recupare ipos captiuos lendino feu almacera dñi bereditatis vel cus
libere here: nifi forte ipi captiui pnoctaue wus ipe voluerit. C3tem & quitz poffit mos
rint un locis farraceno guerre:ethoc effz le lere bladum oliuas alquena linosz arrociuz
gitime manifeftum . et oia alia vbicung voluerit. CJtem & qui
hibethō cuiuſcüc legis vel cuiufcüqz loci exi
Defalarijs notarioz p2ofcri ftat priuat vel extraneus poffit hofpitari et
pturis actis vel fententijs. Etde remiffione hitare cũ reb9fuis taueris : inquocüqz loco

barrigio mozerie.Et de reuocatione fuper voluerit intus ciuitatez vel extra . CItem
cequiarij. XI. ftatuimus et ordinam9 q aliquis tenere nō

Tem ftatuimus rozdinam³q no poffit tabulam cambij vel opatonű argente


tarij ¿ ſcriptozes qui fcribent ali rie:donecin poffe curie affeccuraueritydōee
quas caufas pro aliquib9 iudicib9 q totüillo qö receperit vel fibi fuerit come
ordinaryjs vel etiá pшudices nãos datú vel pro alterodicet aliquarōne illi cui9
vel pcuratozes aut alios iudicesvel per iudi erit ſatiſfaciat zemendet. CZtem ſtatuim?

cesdelegatos:nōaccipiat nec poffint accipe et ordinamus o hitatores ciuitatis & locozú


de actis vel fcripturis aliquib9 aut fentëtijs: regni valen.bentes hereditates per aliĝlos
vltra illam qntitate vel falariü qo confuetu ca regni:non teneank tenere hofpiciú nec his
eft recipiper fcriptorem curie valentie. tare vel facererefidentia plonalez in aliquo
Detrípzimi XXXVI

caftrovilla turri aut qualibz alia fortitudie flaciataru.De fuftaneis . De menfurà falis
nifiin illo loco vbi ipfi voluerint:nō obſtanti Item q nihil foluak in tabula penfi/ r de bzu
bus aliquibus conditionibus fiue modis cō naterus. XIIII.
tentis in inftrumentis dels acaptes. Tem ftatuimus et ozdinamus per
auitate regnú op farraceni reg
De electione iufticie: uratozuz
nivalen tam nři alij poffint vé
ac multçaffij.Et quatr poffit öcimari . Item
dere quibufcunqs voluerint resz
inquibus cafib⁹ pena qrti excufat. XIII
alias merces fuas : emere etiã a quibufcüc
Tem ftatuimus 2 o:dinam9 imp voluerint : 7xpiani et iudei emere poffint ab
petuú:q in ciuitateri vno quoq ipfis reis vēdereres fuas.CJtem ftatuim
locop regnivalen quolz anno ter Zozdinamus & quilz tabernari poffitvende
tia die an feftü natalis dni fit crea re vinum in domo ppria fua: z qui domů pro
tus iufticia r elect?: ziurati in felto penthe/ pia non hebit poffitvendere in loco vno quo
coftes: ¿ muſtaçaffius in feſto ſeti michaelis voluerit : et etiam poffit vendere vinũ inquo

in forma quefequif: v39 iurati cum qtuo? cunc loco ipm emerit.CItem ftatuimus et
pbis hoib? de via quaq parroquia eligant ozdinamus o textozes flaciatarú poffint eas
vnuz pbuz boiezt nominēt pro iufticia:Tita facere de quacüqs voluerint latitudine; dum
erunt in valen duodecim in iufticia noïati et mopecten heat duas alnas in amplitudine :
noia illo fint poſita zabſcōdita in duodeciz et flaciate héant tres alnas zmediam in lon
redolinis de cera: vnus infans qui non ftete gitudine velplus quantü voluerint.Item
rit electioi predicte accipiat tres ex predictis ftatuim⁹ rozdinam? quilz poffit facere fu
duodecim redolinis quos ipe voluerit : villi ftaneos fm o fiunt in barchinlegalr atqbe
tres fint nobis vel tenenti locú nŕm traditi z ne. CItem ftatuimus z ozdinamus q men
preſentati: z incontinenti fine aliquo elonga fure falisfint oms rotunde z de eadez ampli
mento nos vel baiul nfi aptis redolinis pre tudine tam in capite 3 in ſolo: & quicũą vo?
dictis et vifis noibus eozunde eligamus tac luerit defale cum barcella: caz barcella mé
cipiamus vnũ ex predictis trib9: quifit iufti fureteide: venditores ipius falis vēdatip3
cía per vnuz annú tṁmō proxime tunc fubfe bonuz & pulcrú ac recipiès et abfqz broça ſub
quenté:quifaciat facŕm in fozovalen ptentü pena.lr.folor :quam pena iufticia exbigat er
Verunci fihō fuficiens pro iufticia non in/ beat loco nři.CJté o aliquis hō ciuitatisvt
ueniretur in altera ex parroquijs fupradictis regni nec etiam extrane? non teneat foluere i
ponat ibi de altera parroquia vbipluresin tabula péfifalariú necfuitiú põderatozi : nec
ueniant.Є iurati ac moſtaçaffius fub ifta for alijs officialib9dicte tabule rõne albaranor
ma fitr eligant.CJtem ftatuimus z ozdina nifi quätü teneat foluere iuxta for acipiať
mus& non obftante pena.lx.folor & nullus pro lezda ab illis qui lezda foluere teneant. z
poffzdecimare vel primiciare abfq delmario aboficiali dicte tabule qui fecerit:exto:ğan
não repi valent:quilz poffit delmare expletu tur per iufticia loco nří.xx.foli p pena quof
fuuz abfqz delmarioz primiciario per ciuita ciens fecerit otra predicta.CHtë ftatuim⁹z
té z regnů:z o bladű fit delmatú ac primicia ozdinamus o bunaterij poffint facere oms
tuabfqz aliqua pena fm erat pfuetum tpe panosde tota natura et de tota lana zde oi
dni regis přis nři.CJtem ftatuim⁹r ordiña bus coloribus:bene et legalr de filar depenso

mus q fi aliquis fuerit codénat fub pena qr illerdez devallib9 de motelfono:r facere etia
ti:z non bēbit mobilia vñ ſoluat:7 debito: añ panosde tota naturade frāça zde narbona
terminu vel retroclamú affignauit bonafua dūmodo peluz de boch fiue ſtopa non ponāt
fedecia que ipe voluerit:que luficiant ad fa in eis: 7 q ipi z alij poffint facere tintaz de oi
ciendú folutōez dedicto 8bito: 9 in tali cafu bus colonib9 ad opus fui z aliozuz vbicüqzvo
debitor non teneat foluere quartu . luerint:exceptisindi z grana.

¶Ø› ſarracem poffint libere eme De notarijs: de cena: de paſtu


res vendere. De tabērnarijs/de textoubus ris.Item destaca gradus remouéda . de fale
Primlegia

Quair lezda exhigak. De armātibus ligna reginec alicui alij illos duodecim vel.xx.fol's
et de electõe iufticie gradus. XV nec alia qne crant nouo impofita quefolue
Tem ftatuimus zo:dinamus oin bantur nobis: q franqui fint a qntitatibus
ftra cenfualiŭ nŕox rinſtra vendi fupradictis treb9/2q farraceni laboratozes
tionum farracenox qui vendétur teneantur foluere dño hereditatis quidq, cō
confici poffint p quoflz notarios uētū fuerit int eos: 79 biffantios farraceno
Ciuitatis & loci.CJté ftatuim9 rozdinamus rú héant zrecipiant ab ipfis dñi hereditatis
ghoies villa non teneant dare cenaz alicui putcötinet in fo20/7 larraceni non forcië
pcuratozi : nifiti nobis r ſucceſſorb9 nřis: tur acciperefal : nifi ill8 98 emere voluerint
¿ Fré ftatumus 7 ozdinam ? q carnicerij nō per minutum. teftatuimus 7 ordinam9

pollint pafcere vel pafturare beftiariú eozuz illud decimü petebatur nouiter a capti
in vineis vel terris cultis abfqz volútate do tiuis farracenis qui ſe redimebāt a dñis cozű
minox fuo:um :alio modo niſi ĝ continef in dem fit penitus abfolutű: q non teneantur
fozo valen. Ité ſtatuim9 z ozdinamus q a foluere decimü fupradictü nobis: cuz tрedñi
portu gradus valen remoueak ſtacaq ibi po patris noftri non fuerit pfuetü.CJtë statui
fita erat rõne lezde:z pena tollatur que impo mus rozdinamus y gñalit cinlz hoi cintatt
fita erat cötratranfeuntes dictaftaca donec e regni cuiufcunq3 códitionis aut modi exi/
fcrutati erant : deinde exhigaf lezda legali ftat fiuefit diues aut paupe::fint falue veftes
ter z foluatur.Jtétollatur pena impofita co fue z alia qp fozuz valen excufabank pignora
tra barcarios liue nautas apportares fal de rip curiaz hoinibus honoratis. CJtë ftatu
alijs partibus pro expenfis coium : dú tamen mỹrozdinam⁹ y oës auers qui debeant gar
in fraudé falts nři valen fal nō apportét caus bellari:vzgrana indi/piper/gingiber/gala/
fa vendendi. CItem ftatuim9 rozdinam? q alum /maftec/enfens/et lacha:et alij auers de
lezde nřez cuurlz loci nři leuentur foluan partib⁹oceani á faciant garbellari garbellen
tur legal'rinmaria in quib9 debebüt ſoluí z in tur decetero: nefraus vel encamaramentum

locis pfuetisantiquit9 ? fecüdü q antiquit⁹ poffit fieri in eifdem.CJté ftatuimus et 02/


erat fieri cōluetum e nō in alijs partib9 fiue dinamus q clauis almudinivalen per iultici
locis.CJtem ftatuimus z ozdināmus & qui am vni vl'duob⁹ pbis hoibus comãdetur:vt
cunc armauerit cu lignis fuis vl'barquis q mercatozes aportantes bladúi almudiopdi

g in eundovel veniëdo de hijs ā ſehēbunt cũ crofub fpe legali dimitere poffint ill8 . CJté
nŕis officialibus expedire: le expediant cú ba ftatuim⁹ et ordinam⁹ & quilz portare poffic
14
baiulo nãovalen vel tenente locum eius:7 nō cultelluz de vno palmo z medio.et bannú cul
cum alto. C3tez ozdinam ? o per manus iu telli maioris ipfis mide tomnck ad quings fol's
fticie z probox hominuz valen lit i gradu va et bannũ cimbali ad alios.v.for's tonet.z ba
len annuatim iufticia procreatus. num cultelli euaginati tometur ad.ix.fol's.
C3tez ftatuimus rozdinam ? q aliquis pel
CO, quilz poffiti hereditatefua lerius non fitaufusdeffacere aliqua ropam
ponerefarracenos laboratozes : z q nihil fol infra decez dies poſt emerit ea et ea tenues
uant dño regi:7 o non fozcientur accipe fal. rit publice extra in gcha fua per dictos decez
Dedecimo non foluendo pro redéptione co dies: hoc iurare in poffe iufticie anno quolz
rum :q cuilibet fint falueveftes talia prohibi teneatur: et pofta dicta ropa fteterit pdece
ta per forum pignozari.De aueris garbella dies in perchafua no poffet per aliquédemā
dis.De clauibus almudini. Item debanno dari nifi folueret preciu o coltaret: et poft
cultelli:z de pellerýs. XVI
curfor publice poitaffet cam per plateas non
Tez ftatuimus rozdinam?: q qlz poffz demandaripro furto : et hoc intelligaE
homo ciuitatis z regni poffit mite inter preſentes cu abſentib²poffz preiuditiuz
refarracenos laboratores ad labo
generari.Et aliquis miniftralis nõ fit aufus
randū in hereditatib, ſiis: ad cer vendere aliquam ropam veteré pro noua nifi

tuz tās vel imperpetuŭ : 7 q'ipfi farraceni vľ in pancipio mercati illud diceret emptozí z fi
qui tam hitant in eifdé non teneant daredño non dixerit perdet eam .
Petri pzimi. XXXII

CO priuilegiuz impetratu có De ptate iufticie ſup calonijs


tra priuilegiu cuntati conceffuz non valeat. remitendis . De iuramento et falario aduo
q tofuratus non admitat ad officia publica cator minoz. xxij . annoz non admitatad
De curfonb⁹. vfurari non poffit effe pro officia publica. De fora caufar ducedar &
curator. De fcalis non faciendis in ciuitate
dñi molēdinox nō mutuet flagris:et de valo
Deagranaduris bladi almudim.q baiulus remazmodine zmozabať.céfualis. XVIII
non poffit imponere calomas . Etde poffe
ponderandi. XVII. Tem ftatuimus r ordinam⁹ qiu
fticia poffit dimite et facere graz
Tem ftatuim, et ordinam9q pri fiue lexiaz de calonijsKz qvtebať
uilegiu aliqo impetratü ştra pú tpedni regis přis noftri.Item
uilegiü datü feu ceffum ciuitati ftatuim97 ozdinam o aduocati quiperdes
non heat valozë nec in aliquo ob narios aduocabunt/femel in anno faciat fa
feruetur.Item ftatum et ordinamŸ‚p cramentu o vtantur bene z legal'r iuxta fa
hibeat decetero ne aliqs portans cozona re nár bona confciaz eozudem in caufis quete
cipiatur in pcuratiõe nec in officio publico. nebūt :7 q non accipiant nec accipi faciat p
CItem statuimet ozdinam? q aliquis cur falario nifi quatum taxatú eis extitit pdictu
foz non fit aufus recipe falariu nifi iuxtafor dím přem nŕm cũ prinlegio fuo: 7 q veniat
inter ambas pertes : necfit aufus retinere fouere caufas quas ducent cozaz curia:& qui
nec facere emere ropa que fibi fuerit comen otra hoc feceritfoluat penă in privilegio co
data ad vendendü : fi fecerit fuo officio oi tenta. Silrozdinam? ne iudices recipiat
tépoze fit priuat⁹. CItem ftatum et ordia falaríuvltra ineodě priuilegio ptinetur.
mus q aliquis vfurarius publicus non reci Item ftatuim , et ordinam⁹ & aliquismi
piat in aliqua pcuratiõe pro curia nec in ali nožviginti duob⁹ annis non recipiať in cur
quo alio loco:ne annulletur peticio quápcu ritoze:nec vtatur officio currítozie: aut alið

rabit vel gentes fuper hoc poffint in aliquo officiuz publicuz teneat in ciuitate.CJtem
defraudari . C3tem ftatuimus rozdinam9 ftatuim9 et ozdinamus ad tollendas miffio

ofcale de alto ad bariuz que fiebant in cui/ nes fcripturar aduocator zшudicũ:q oms
tate valen.remoueat imperpetuu: itaq non cauſeducantur per fox valeñ.ſub iſtaforma
fiant in aliquib9 contributionib9 ciuitatis . qpetitiofit data refponfio facta eidem: et
Et cum ciuitas mutua facere hébit illo fiat exceptiones recipiatur: & non fiat alique po
cum albaranis per ricos hoies per medias fitiões nec articuli nec aliquis ali pcellus:
uos &per minoies :fcöm vnufquifqz hébit etquil'z darepollit teftes fup petitiõe fua vt
ad cognitioné illog de mañu maiozi medio fuper exceptiõe fua: et o nulla petitio poffit
crie minori.CItem ftatuim ordinam⁹ q dici inepta:7 q quilz fe poffit iuxta forvale.
quilz poffit emere fcagios bladi ferrano et appellare. Item ftatuum et ordinam⁹ q
aliorboim quefient in almudino: 7 q noſit fubpena centu mozabať.ne déi aliquor mos
gabellade agranaduris bladi qo verfat feu lendino vel aliquis pro ipfis audeat mutua
fpargitur in almudino:7 q quitz poffit leua renec dare per fe vel per aliú alicui flaquerie
re bladúfuú de terra vbi verſet ſeu fparget . vel farinaris ad hocvt molant infuis molé
CItem ftatuim, et ordinam⁹ q aliquis ba dinis: z fiforte flaqria accipet vel faceret ac

iulus necpoffit ponere calonia lup gentes cũ cipi mutuü feruiciú fiue donú de aliquodño
crida vel fine crida.CJtem ftatuimer ozdi molendinor:a fuo officio imperpetuu fit p
nam⁹ o vicinus vicinopoffit ponderare cre uata dedñis auté molědinoz diapion intel
cognofcere res fuas a quibus lezda dari non ligatur.f. q nō mutuēt necdonent alicui ali
debeat abfos aliqua pena . Et o mercatozes quid vt aptent pannos in molendinis fins.
vicini valeñ.non teneantire ad tabulā penſi Cte ftatuims et ordinam⁹ q promorabat
pro dicendo vel noïnandolezdas quas ho/ cenfuali foluatur tm nouë foli regaliú : & pro
minesextranei dare debeant in tabula fupra mazmodia cenfuali.vij . foli eiuſdez monete.
dicta. et tam de cenſualıb? řis altarú perſonaz
Priuilegia

cuiufcunc códitionis aut modi exiſtant de folo2uz pro nobis baiulo nãofoluat provna

cuntate et regno iſtud idez intelligat deinde quac vice. Item ppt dolu z multas frau
des qs iudei faciüt vt di xpianis rōne cumul
Meiudeus fit baiul? vel curia das priuilegi qo habent of credant de eoq
vfreddítuũ collector . De re furata reſtitué fe afferuerint mutuaſſe:ſtatuim9% o2dinam9

da.De cöfirmatione facramentalis iudeor aliqs iudeus non credať vltra quings fot's
12:
Etde iudeis vfurarijs. q non decollent car in re fua ppia abfqs carta aut teſtib9xpianis
nes per iudeos in carneceris xpianox. De non obftante cozum priuilegio fupradicto.
veltimentis iudeor.De pbatiõe iudei ptra C3tem ftatuim oidinam⁹ q qñ cariffims
xpianü.Et de celebratiõe curie:zde iuramen filius nŕ heat regnare:infra vnú menſez túc
to noui regis. XVIIII pzímű venturũ in ciuitatevaleñ.faciat pfo/
Tem ftatuim et oidinam⁹ o nul natr curiam celebzare: et iuret tenerez obfer
lus iude9fit baiulus nec teneat ba uarez facere teneriz penitus obfuari fo20s
iulia nec curiaz necfit ét collector valeñ. 7 priuilegia bonos vfus ac bonas con
reddituŭ in valeñ.nec in alio loco fuetudines ciuitat) z regni valeñ. 13 iam hoc
regni nec officiú publicú teneat vñ ſup rpías iurauerit in prefentia nra parit atqs veftra :
nuz heat iurifdictioné.CJtem ftatuimus r ifto idem etiam fucceffozes nři z fuifaceret

ordinam⁹o quicüqz inuenerit rem vel ropa шurare penit? teneantur. Clbas aut lauda/
fua que fit furata eidé vl'fortiata aut extrac tiones pceffiones ftatuta gras z remiffiones
tade poffefuo abfqz voluntate fua: et fuerit per nos fucceffores nãos imppetuú facim
in poffe alicui iudeivel alicui9 alteri⁹ pfone vobis cumb9 valeñ.fupradictis roibusalijs
goñofuo reftituat libere abfqz precio &Fui hoibus loco oim regni valen . et veftris et
fio:no obftate priuilegio aliquo in riuz cōs cozum fuccefforib9 umppetuú qui forosvalë.
ceffo vel etiam pcedendo . Item ftatuum? voluerint acceptare: ficut meli9 dici zintelli
et ordinam⁹ q obferuet cofirmet per ciui// gi poteft ad vfin et yrozum ſemp bonür fins
tatem regnü efmenda for valen.que facta cerum intellectum :volentes q oms ciues et
fuit fup facto facralis maledictionű iudeor hitatores ciuitatis et regni valeñ.quivt di
Itemstatuum et ozdinam9 per ciuitatez ctuz eft fo20s valen.voluerint acceptare fint
et regnü q iudei vfurarý шurent quolz anno impredict} gratis ac benefficijs ac oib9 alijs
in poffe iufticie o mutuēt ad rõnez.úiij.dena zfingulis fupradictis participes et portes/
rioz pro libra in menfe: iuxta cotuz dñípřís acea oia per loca regni valeñ.ſic obferuentz
noftri z non ad aplius : fi fecerint perdat faciant obferuari : non obftante fiotrafo
debitü et foluat pio pena decez marcas argë valen.coceffimus feu ozdinam aliqua expre

ti:de qua pena noshéamus tertiaz ptem:et dictis:cum ea ex certa fcia et devro affenfu z
tertiam comune:et tertia acuſatoz . Item ad vři requifitione duxerim9 pcedenda cor
ftatuim , et ordinam⁹ q aliquis iudeus non rigenda ac etiam ozdināda: nec obftantibus
decollet carnes in carneceria ppianozű infra aliquib9 priuilegijs impetratis in ɔ̃rium vel
menia ciuitatis vel loci. Item cumiudei decetero impetradis.Et vt predicta oia ma
non fint in vna fide feu credentia nobifcum: 102i gaudeant firmitate iuramus per deuz &
propter q inter veftes xpianozu r iudeozuz eius ſeta qtuo? euuägelia a nobis cozpozatr
diftinctio hitus debet effe:statuim9z ozdina tacta:7 crucé dňí nří: z per infanté alfonfuz
m9per ciuitatez et loca regni valen. q quilz cariffimüprimogenitü nŕm illo idem iurart
tude vltra etatem decez annozu poztet capa feam , de prefenti : predicta oia obferuare in
rotundā induta ad pfuetudinë barchiñ, eu xtapoffe nŕm non in aliquoɔ̃uenire.Abā
do per ciuitaté vel pervilla :excepto com cal dantes nihilomin ?vniuerfis officialib, nřís
lo:f3 fi extra ciuitatezvel villa iuerint ſpatia pñtib9 atqz futuris o predicta oia et fingľa
tuz portent eas in collo ſi voluerint: et ſi per firmiter beant et obferuent et faciant inuio
caminuz devno loco ad aliuz accedere volue labil'r obferuari:et non ɔ̃ueniät nec aliquem
rint:tüc portét aliazvefté quäcüqzvoluerint Suenire permitant aliquo mo vel aliq rōne.
fiquis iudesotra hoc fecerit peñă triginta Dat vale.lt.decebř.āño dñí.AB.cc.lpppiaj .
Petripzimi. XXXIII

Defranquitate lezde ac alion tatis:a pote 8 rtvis ad mare nō obftätib9


donatōib9 feu adquifitionib9 fact) paliĝsp
iurium.officio fulü maris reox electione
fonas. CJtedam⁹ treddim ? cõi ciuitati ad
iuramento zptate.De quibufdapceffis con
fríbus cofratrie beati tacobi. De poceffiōera vfuz publicü ciuitatis:oës plateas & loca oia

bularú platear mercati z aliozű locozű publi q cófueuerant effe publica comuni ac ciuitati

cozum:deconceffione pafcendivenandi et lig fi alqs fecerit domos aut céfualia in eifdem


nandi in deuefia albufferie. plateis vel locis publicis: tomēt z fint comu
‫אא‬
nis ciuitatis.CJtédam ? « reddim9 cõi ciuis
Querintoniuerfi:q cũ nos petr9 tatis ad vfum publicü: totu mercatü ficut fa
dei gra rex aragonú valeṇ rc.plu it datů zafrōtatú comũi ciuitatis : fi infra

res graszcöceffiões ac etftatuta illo alds feu aliq fecerit domos feu opatoria
fecerim9pcefferim9 vobis pbis zcéfualia :tomnét zfint comúis ciuitat) .CHte
hoib9zvniuerfitati valen.cupuilegio nro:8 dam9 z¿cedim⁹ treddım? cõi ciuitatis: oës
qb9 àdégrús pceffiōib9 ac ftatur vniuerfos barbacanas muros ciuitatis z vallos ad co
alios hoies loco regni valen qui foros vale munë vluz ciuitat): fi aliquis aut aliq edifi/
voluerit acceptare volum9 ee pticipes &plo? cauerit vel baſtiuerit i elfde cenfualia: tomét
tes vt ptinetur in priuilegio fupradicto: ētñ «fint cõis ciuitatis. Saluisvonatõib⁹ q per
fciédú o vobis dict) ciuib valen fecim⁹ gras francũ alodiúfactefunt alicuivel aliquib⁹g
fpāles 7pceffim⁹ qdā capta folūmō vostage ſtatica feu bitatões ppias eorüidem'in aliq
cia:q no poni fecim9 in dicto priuilegio : qad b9 ex dictis locis: fürmus et quiibi fiumt.Eti
vostno ad alios hoies locop regnivalen spe
hoc non intelligimus aliq cenfualiaq ibi fint
ciatr fe extédút. zimopnostníosfuccef fiue domos de logerio fiue ortos f3 illa fint ci
fores enfranquim ? ppetuo z fracos & liberos uitatis.C3té cócedim ac ppetuo ftatuim?:
Facim ? penit⁹ ac inmües p totü regnú valé.p quilz ciuis valen in deuelianra albuffarie
trā.f.atą mare zpaqs dulcesvos vniuerfos poffit mittere fuú beftiariü ad paſcendü:rve
zfingulos mercatozes ac ciues fiuevicinos ci nariibidez ac ligna faceretpib9 quib?vos iu
vitar) z tmini valen & fitis de comui feu colle rati z pbihoies valen hoc duxeritis ordinan
cta ciuitat) eiuſdé:pñtes pit & futuros:cũ ois dü.Et vt pdicta oia & fingula maiozez héant
b9bois reb97mercib9vřis zeoz hit, & hñdis zobtineat firmitate:iuram9p deū zeius fcta
aboi.f.pedagiolezda portatico menfuratico qtuor euuägelia a nobis compair tacta zcru
"
pero paffagio ato ribatico.CJte ftatuimus cez oni:zp infátez alfōſuz cariffimú ¿mogét
z ozdinam? o in valen fint duo fules: qāno tú nŕz ifto idez iorari facim9de pñti: pdicta
quolz fint electi in fefto natalis oni per pro oia & fingula obferuare iuxta poffenfzrno i
bos hoies maris: 7 pñtati cozā nobis velin alquo uenire.Abadantes nihiloin officia
tuftic valen:qui cófules poft electi fuerit z libusnŕis fubditispitibus futurs: opdi
pitati incōtinéti teneant turarei poffe dicti cta oia et fingla firma beant et obfuent et fa
iuftici o bñe & fideliter béant ſe ad fidelitaté ciat inuiolabil obfuari:znō öueniat nec ali
nraziofficio pfulat?. Volentes q illi q electi quez ɔ̃uenire pmitāt aliquo modo vľaliqua
fuerit fciat d'arte feu vfu mars: ¿tminët ɔ̃ct9 roc:nō oftatibus aliqbus privilegijs inɔ̃riü
z diffèfiões int hoies mars z mercatores qшup conceffis vel pcedendis. Dat valen kl's decé
ta cōfuetudiné mar) fuerit termināda putē bris anno dni.AD.cclxxxin .
i barchin fieri cöfuetü.CJtë ftatuim97ozdi

nam? o ciues valen & recepti fütvl'deinceps De pifcatiõib albuffarie:z de


recipient p canonicos e clicos confres offie modorforma illarum. XXI
feti iacobiin coffes dicte côffie:ad benefitia Queritvniuerſi:q cũ nobis petro
orones elemofinas/facrificia: ad oïa alia bo digra aragonu ficilie regi:eet ppif
na fpúalia & tpalia q fiunt in dicta ɔffia pof catores albufarievalē hūitr fuplica
fint ogreği z there captm & comedere fimul i túvt ſup fcto ei⁹dë albufar. 7 piſca
domib⁹offie pdicte . Cte dam⁹ reddims tõe eiufdez digremur tatt puidere o albufa
coi ciuitat, oës rāblas ad vfum publicũ ciuis ria pdicta öftruinon poffz p prauas exarcias
e.
7

QIT
...
:
Privilegia

ZY
pifcatorum necperofficiales dicte albuffarie habeant zobferuent z faciant inuiolabiliter
apotius ad feruicia intendebat ☎ ad nimet obferuariz non contraueniant nec aliqué cô

cozum piscator comodú procuradū.Ideog trauenire pmitat aliqua róne.Dat valeñ.tj .


p nos et nŕos eifdem fupplicatiōib9 inclinati Izalendas decembris anno dñi. ØÐ.ccxxxúj.

Concedimus gratiofe vobis predictis pifcato


rib? prefentibus z futuris eftatuim acppe Deptāte conceffa íuratisz pro
tuo ordinam9q baiuls valen vel emptor red bis hoib ciuitatis examinādi corrigēdíac ob
1300
dituú ipi9 albuffarie anno quolz in principio Fuarefaciendi prinilegiü fup factovini.Et d
anni eligāt qtuo? pboshomies ex pifcato / poffeffioe ablata cuiqs reftituéda firmado 8
rib9fupradictis:à preſtito primit facraméto directo.Et o re9 tonfura allegas no audiaË

in poffe dictibatuli ozdinent pifcatões tрede agens coza officialibus regijs. Jté de valože
les forges: qliter pifcatores debeant picart denariorú Lacen cüregalib9, Ate o valore caf

calare fuas exarcias : qfit phibitů pifca ficij frumenti z panici . Jtene ceqarij mitāt

tonb dicte albuffarie/ne pifcent cu almixars aquain cequijs pl9debito fub certa pena :Et
patenes/faretç/ alcudia/bzugina/ cũ rete/et de pbationexpiani ɔ̃tudeũ. XXII
ab cobfec/faltades/fegues/rayllar det?lo ca Duerint vniuerfi q nos petr⁹dei

BOHY
niç:peſcar dela pedza auall ab exarcia que tir gra rep aragonu valen rc. dam ? li
terra cũ batudis q batecu nanfes vbi accipis cenciar cöcedim9 plenariā ptātē
S
unt lo cabaçudell . të qno pifcentur aliqui vobis iurat) z probis hoib9 valen
in circuitu gule albuffarie aptede vno milla, ordinādi z examinādi priuilegiü pceffu adño
río ab vnaquac ex ptib9 : nec cũ alio rete feu iacobo inclite recordatiois rege aragonů pře
modo propt qö poffz nobis feu albuffariere não fup facto vini: fi aliqö dubiü velɔ̃rium
dundari ad dānuz:f3 cũ claufa fuerit poffint ciuitati valé inuétü fuerit in eodé: illadubiũ

vbi voluerint pifcariper mare.CJtëſtatui vel äriü poffit p vos corrigi ac etiaz fmēdari
m9 7 o2dinamus q cum contingat vos extra acfacere obfuari. CJté scedim⁹ rozdiam9
bereve clotib anguilas feu pifcatiões vřas finos vel pcurator valen vel ali officialis
femel dixeritis nãoofficiali feu quinterio nrabftulerit poffeffiões aliquib? hoib'abfqz
veniat ad videndu pifcationě predictāvt con fnía:to ment incötineti in poffeffioe fua inde
fuetuz erat: ex tunc nifi veniret incontineti le firmantib9dedirecto . Cteftatuim⁹ rozdí

uando duos teftes poffit, dictā anguilā r piſ nam⁹o cuz plures miniftrales & mercatozes
cationé extrabered clots abfqz aliqcalonia z vtant in ciuitate tāmercatozes emédo zvē
abfqz aliquo fuitioqo dicto officiali dare no dedor accipiédo capitale a gétib?: pauferé
teneamini vtrü veniat vel nõ: vobis tñ leuāti do illo qö debuerit aut tenuerit de capali fe
b9% apportantib⁹fidel'r dictă piſcationë z fol faciant tofurariz fteterit aliquo tpe abfqz co

uentibusiuranfa.CJtë statuimus et ordi rona: adrecuperandu ea q tenuerit allégét


namus q fiper baiulum vel emptozez reddi cozonā noledo ius facerei poffe curie nře:eas
tuuz dicte albuffarie fuerit ftabilituz o de lo dem curia nŕa deide i aliquo facto cor qope
cocertonecde tépoze certo non fint auſi aliq tant vel facere héant ipos non audiat.CFte
pifcari in locis certis albuffarie : o poftea di concedim⁹ rozdinam⁹ frumentü non va
ctus batulus vel emptor ipfius albuffarie no leat vitra.xx.fol's cafficiú /paniciuz vltra.íiíj
det licenciam aliquib9 piſcandır aliquib9nō fol's cafficiü/ziacceñ. dříj cũ regalibus dříjs
F3 cũfit phibitum phibeaf oibus:7 cũ abfo nō valeant vltra qtozzens Wolentes yvos
lutum :oibus abfoluak.CJtë statuimUST 02 turati valen poffitis fuper pcys fi neceffe fue
dinam? 9 13 null⁹ fit aufus pifcari i vedat? rit att ordinare.CJtë ftatuim⁹ rozdinamus
albuffarie de felto fancti michaelis vfq ad fe 7 phibem9 ſubpéna.lx folor : q cequiarij de
ftú paſce:qlz pro octodies añipz feftü fancti muncada de fauaravel alij non mitant can
michaelis poffit in dict) vedati piſcari. Aba tã aquaper cequias fuas in preiudiciuz here
dātes vniuerfis baiul zalijs officialib9 nřís ditariozu : q vltra vna mulneria de qualz ce
ciuitat) valen pñtib9 z futuris q hec ſtatuta quia poffit inde pdi vl'amiti in almargialib9
zordinationes nŕas vt fupius cötinet firma CJtécuz intellexerimus grabini iudcowm
Petripaimi.. ‫חוואאא‬
quolzdiefabbati in eor finagogua excomũi
spetrus dei grarex aragonum
cat oëm iudeũ qui prorpiano faciat teftimo vale.te.per nos & fucceffores nãos
niũ ɔ̃ шdeuz : 7 etiã quolz ano in eoz palcap ftatuimus rozdinam⁹ imppetuuz
pftitutione ſapientu de lege cor faciat facr
q per pbos hoiesvniufcuiufqz mi
aliqoferm qo per totuzilluz annüfecerit niftery cuïtat vale, fint electi in quolzfesto
in öctu aliquo qui fit inter xpianuz ziudeuz natŝlisdñi qtuo? pbi hoies ex eis qui poffint
novaleat nec teneaf inde vel obligetdeonec ozdinare tractare e tenerepfiliü fup cowg
legi cop. Statuim9 et ordinam⁹ & duo fpia officio feu minifterio inter ipos ad fidez le
niboni z honelti poffint pbare per eorletz galitaténŕaz zao comodú ciuitat) zmumite
et cum demandatoze erüttres ptra quélz ius ry coundé. Dať.valeñ.l:l's.decēbris.anno
deum in facto ciuili . ADandantes vniuerfis dñí.AÐ.cc.lxxx.iij .
officialib⁹ et fubditis nŕis o predicta oïa fir
De confirmatiõe franquitat
ma héant et obferuent & non ueniat necali •
conceffe tenentib9 equos carma. XXV.
quem öuenire pmitant aliqua rõe.Dat.vas
len.ll's decembris anno dñi. AB.cc.lxxx. iij.
s petro dei gra rex aragonúva
len.¿¿.per nos inros laudam et
De forma caufarum ducenda
¿cedim firmam9 vobis iurat)
rum : zo nulla petitio poffit dici ineptanec 7pbis hoib97 vniuerſitatib9 ciui
Inia nulla nifi in appellatione infra decedies tatis & toti⁹ regni valē.primlegiū vobis pcef
XXIII. fum perdñz regez iacobuz inclite recordatio
Querint vniuerfi o cum nos pe mis regé aragonů přez nŕm ſup franqtate us
trusde grarex aragonú valė.zč. lox quiequos zarmatenuerint: put in ipo
Ao tolledú miffiones fcripturar puilegio prineE.Wolentes mihiloius &pċes
aduocator iudícuz ftatuerimus détes q illi q equos varma tenuerint: iuxta
rozdinauerimus cum priuilegio não cōcello tenozem priuilegij fupradicti fint franquiab
vobis pbis hoibus et vniuerſitati ciuitatis oi exactõe regali. Tamé cũ exactioné aliquã
valeñ. 7 alijs locis regni eiuſdez: o oës cauſe facere beam tépabim minuem? eandez in
ducant per for valeñ.fub ifta forma: o peti tm quantü ipi tenétes equos zarma foluere
tio fit data z refponfio facta eidez:et excep// tenerent in exactõe pdicta. Verútñ ipos ab
·
tiões recipiantur: & non fiant alique pofitio exactiõib vicinalib9 nolum effe fracos:fed
nes nec articuli:nec aliquis alius pceffus: cuz ipis ciuib9% vicinis teneantptribuere in
g quilz poffitdare teftes fup petitione fua: eide. Abadantes vuiuerfis officialib9 & fub

nillapetitio poffit dici inepta: et quilz fe ditis nŕis pitib⁹z futuris q predicta oia er
poffit iuxta for valen.appellare. Adhuc fingulafirma beant z obferuent et ab oibus
etiam ftatuim ozdinam : q aliquis neqat faciat inuiolabilr obkuarı : znő Zueniat nec
dicere o fnia fit nulla nifi in appellatiōe:qua aliquéQuenire pmitāt alıq rōne. Dat.valē.
nullitaté pofueritinfradecez dies poſt ſen It's decebris anno dñi.AB.cc.lxxxiiy .
tencia lata fuerit: et tranfactis dictis decem
De pfirmatione puulegij dit
dieb, nullus poffit dicere o fnia fit nlla: nec
regis iacobi ɔtinētis pfirmationé z cóceffio
poffit dia nulla deinde:et fi aliquis voluerit
nem hereditatú caftros turriú zalian poffe
dicere infraillos decem dies infra quos ap XXVI.
fſionû rë. put in eodé ɔtinek.
pellauerit o fnia illa eft nulla:ducat caufam
benullitatevel de appellatiõe älez ipevolue Querint vniuerfi q cú nos petr⁹
rit:aut totú infimui:queqdez caufa nullitatt dei gra rex aragonű valé.zë.plu
aut appellationis fit determinata invnafnia res gras etscelliones fecerim, et
pillú udicé qui in eafuerit affignat.Dat. cocefferimus vobis pbis hoibs z vniuerſita
valen.ll'decebris annnodñi.ØB.cc.lxxx uj. tib9 valeñ.et alioz locoz regni cũ priшnlegio
nfo:de quib9qdé gracijs zoceffioib? vnuer
De quatuoz probis boibus in fos hoies locor regni valeñ . quifozos valé.
vio quo officio eligendis. ‫ אא‬.IIII voluerint acceptare volum eife pticipes et
ei
Priuilegia

CJtem inhacpace cöftituimus mercatozes uerfa fingula a firmiter precipim ciuitati

viatores extraneos et priuatos vndecumą fortius inhibemus q nullus fit aufus emere
-fint vel fuerint: euntes et redeuntes cum co vel recipere in pignus vel celare farracenuz
*rum mercimonijs z iuribus vniuerſis. vel farracenaz de pace nec aliq de bonis cor
Item in hac pace conftituimus omnes ca necdarehmoi maleffitio aliquaz opaz vel ef
minos vias ftrata publica et priuata: et om fectum: q quifecerit vt dictum eft & farrace
nes euntes tranfeutes z redeutes in eis cam nuz fiue farracená zbona cox amittat: et ni
bonis eox & iurib9vniuerfis.CJtë statuim9 bilomins erit pena maleffitij obligat.CIl/
lud idem mandam9 decurrito:ib97de alijs
&nullus fit aufus aliú occidere: o qui occis
derit moziat:faluoin hoc cafu fozovalen.vz quibuftzfi in predictis inuenti fuerintdelin

fi in deffenfione fui copisvel rerú fuar quis quiffe. Et ecöuerfomandamus q farraceni


altu occiderit: pbando legitime modú defé de pace qui in aliquo errauerint contrappia
fionis.Verütniſiptingerit o homicida fue nos vel contra res illor.Item ftatuimus
rit nobilis vl'miles:capiat detineat firmit ❤ nullusfit aufus vllo mõ vel alio in cami -
capt, quoufq nobis fignificet : z nos facies nis montib9 hermis fiue alio loco: capere pi
m9de co zin eo quitq; faceredebeam9:tnos gnozare ganatos aliquos groffos velminus
bisfm qlitaté fui ftat9 viluz fuerit expedire tos in aliquo loco regni valen.: ſpecialr no
hocfacim9q2 13 ob reuerétiaz militú execu fit aufus pignozare ganatos turolizaldear
tio iufticie aliquãtulú differat:nō auferetp eiufdez : quos omis &fingulos groffos & Mis
pt hoc quin exequat iufticia älis debeat fuo nutos in iſta pace ¿ltituim⁹:& qui cötra fes
locor tpe fine moza. C3teftatum qnul ceritdamno puus in duplum reftituto pena
lus fit aufus in caminu vel extra camiñú oc malefitij teneat: nifi effz in caſu ſupi9 expreſ
cidere capere inuaderevulnerare vt aliq? de fu: timeret de fuga: 7 q illo poffz legitime
bōisfuis aufferre:etia fub ocasiõe pignoris : pbari. CItem ftatuim fi aliquis male/
❤fi aliquis inhoc delingrit de eo fiat fm'q factor vel iniuriato: monit9 fueritvel citat9

in primo capto de homicida eft predictü.tn legitime o cōpareat coraz locuz noſtrum te
fitimeref de fuga alicuius rei:de tali cafu in nentevel iufticia illi9 loci vbi comiffuz fuerit
iuria paffus vel damnú fiue credito: poffit il maleffitiú: vel afupiútario não citat fuerit:
lum caper bona fua : ea intentiõe vt reddat et ille malefactor per fe vel p pcuratorez fuf
illú reuerfus & bona iufticie ciuitat) et caſtri ficientes noluerit cōparerezſtare iuri: et fic
vel ville ppinquiozis vbi hoc euenerit vel iũ perfuam ptumatiazumta illius loci vel alie
taris vel alijs officialib9nris: et in tali caſu iunte cum ipa unta fi neceffe fueritvenerint
dum pbet ligitime optimoze fugue illius rei fuper illum malefactozë z fuper bona ißius :
factufuerit nulla pena fufticat hmoi pigno ethmoimalefactoz vifis iuntis venirefuper

rato? vel etiam ocupato2.CJtez ſtatuumus fe ille fivoluerit emendare vel proferebitfir

gnullus fit aufus in caminu emere aut reci mancias de directo:pumo et in ptinenti emé
pere in pignus fiue celare fcientervno mō vľ det fiue reftituat in duplum vtdictuz eft paf

alio:rem furata raptaz fociatā: q qui fece fis damna illa fiue res illas vel extimationez
rit rem illam amitat creſtituatur ftatim fi ipfaru rerú indupluz: reftituat et emendet
ne aliquo pretiodño cuius fuerit: z ille talis fuperiuntaris & iunte omnes expenfas et in
emptor velqui receperit rem illa impignore tereffe : quas et quod fecerint propter illus
`vel celaueritfaenter vt dictú eft:tanc male malefacto cōtumatia a die videlz qua exie

Factor fineremedio puniak. Si vo ignozant rint dedomibus eorum et inftando quoufq

emerit vel pignus recepit vel celauerit amis reuerfi fuerint ad propía : poftmodum vero

tat rem illam reddat incōtinenti fine pretio recipiantur fideiuffores & caufa illa per iudi
aliquo dño cuius fuerit: et in hoc tñ cafu pes ciuz terminetur : et in omni cafu quando pe
na malefitij non teneaf : tñ emptor vel deten nepredicte induplum euenerint medietas
tozillig heat recurfuz de re illa' intereffe ad illius pene paffis damna tradatur : reliqua
fideiufforé fiqué accepit : vel ad illú qui vens vero medietas noftro errario aplicetur .

didit rez illavel cui tradidit.CEtinter vni CJtem mandam et cöftituimus q fi aliqs
XXVIII
Jacobípzimi.

viderit vel cognouerit malefactozez manife pro certo héant o ſi inexhibenda iufticia iux
ftu cum maleficio vel fine maleficio:dum ipe ta poffe fciam eor fuerint necligétes in ali
malefactor ſit manifeftus ftatim fignificet il quo vel remiffi:pena cōdigna a nobis finere
lum baiulo vel iufticie vel alcaydo vel fupra medio fcientfuftinebūt zhēbūt. Dat.vale:
Luntario vel officialib? quemvel quosprimo
iuuenirepoterit:& illevel illi officiales noftri Cquil'z poffit hedificare z fa
ftatiz in continenti capiant malefatozez illú ceredomos in gradumaris . LXXXIX.
ficut fuperius dictú eft: vt fcom o de ure et Querintvniuerfi :q nos Jacob9
fozofuerit pcedendu.Si vo ille qui viderit dei gra Rex aragonuz valeń . zč.

vel cognouerit vt dictum eft in hoc negligés Der nos et nŕosdam ocedim9
fuerit aut remiffus fcienter: vel dicti officia LESSONS
vobis Arnaldo fcribe:bartholo
les noftri alieni fe habuerint : quilz iſtozü in meo roigr.B.bages & alijs oībus & fingulis
fuo cafu malefitio illoreftituto in dupluz pe volētib9facere domos in du fete marie dela
na malificij feria :fz fiforte ifte talis inuen mar de vale.op poffitis facere ipas domosde
toz fiue cognitoz malefactor non poterit co fuſta tra vel petrafm o mag vobis placue
mode inuenire aliquez de officialibÿ noſtris: rit libere et abfqs impedimēto . ADādantes
ipe habeat licentia capiedi huiufmodi male baiulis iufticijs iuratis et alijs officialib9 et
factoze:et op tradat illuz officialıb? noſtris : fubditis nŕis prefentib9 et futuris dictaz
fi veroin tali loco euenerit o neutrű iſtozuz pceffioněníaz obfuent vt fupius cötinet: et
comode facere poterit donet appellitü: zau nullü vobis impedimentú faciant fup hoc.
dientes teneant fequi appellitú piequédo ma Dat valē.vij.id9 iulij anno dñi. m.cc.lxx.j.
lefactoré quoufqs capiat illú fi cape poterit:
zfi forte intrauerit ille malefactor caftrú vľ
vt CO› decima et primicia deturvt
villam nŕaz aliquã:vel caftrü fiue villā altes eft affuetuz . LXXXX
ris cuiuftz alcaydus fiue iufticiavel locütés Acob bei gra rex aragonú valē.
dni in illo caſtro vel villa teneantur reddere rc. Fidelib9 fuis militib9 probis
malefactozé z maleficiú: et nififecerit ex túc hoibus toti vniuerſitati hoiz ci
úta fiue iufticia poffint le tomare ad caftrú uitatis z regni valē.ſalutë et gřaz
¿villā r ad oia bōna eiufdé loci:et dedamno noueritis nos vidiffe marchuz de touta:gui
qo in dicto caftro vel villa de bonus factum llermú defarriano:raymúdú caſtellani: guil
fuerit fuper fatica cozuz:nunc fit facta vlla lermü çaplana:magiftrü guidoné iufticiava
emenda. Abandamỳ q vnâ шunta teneaf len. zarnaldúſcriba nuntios vros quos ad
fequi altera fi neceffe fuerit vel monita fue nos träfmififtis fup facto mádati qo nos fe
rit. CABandamus deniq & om̃is & finguli cim ? ne aliqs aufus effz leuarebladů de areis
hitantesin regno valen.tam xpiani o farra fine não baiulo repo valē, rõe decime: r etiā
ceni de pace quitz km legem fuaz a.xiiij.ānis fup contétione qua hēbat) cũ dicto epo rōne
vltra iurēt dicta pace fideliť obfuarez qui primicier quozūdā alior: q nüci? qué epus
iurare noluerit fint extra pace: z de dano qʊ predices ad nos miſit no erat inſtruct? vt ea
eis factú fuerit nunc copellat aliquis eis in quecu ipo facerem ? dict9 eõus hz pro rato :
iudiciú vel extra refpödere.CABiles o qui nopotuim⁹ in dict negotijs aliqd pcedere:
non fuerit fecut9 ſupiūtarios ziūtaz prode hqipe epus mifit nobis dicere p fuas Iras
fendenda pace:preftet.xx.folos :pedonus vo gerat paccat de oi gra qua facerem vobis
decem fol's: de quib9 heat fuperiuntarı9 me, fup predict :volum⁹ o oia fupradicta in ſta
dietaté z nos aliá medietatez . CEtvtdelin tú priſtinũ reducant donec nos in eifdé vide
quentes forte fiue malefactores qo abfit cō am9.Quare vobis dicim9z mādam⁹ äten9
tra pacez ifta obdefectú officialiú não qua decetero donetis decimā 7 primiciā put has
lemcuas excufationé hére non polfint:mada cten9 eadarepfueuiftis: ct fi qö ftatutüinp
mus ſupiuntarys & alijs officialib? noftri p iudiciú ectie vale.feciftis illo itatiz reuocets
querelantib9; quilz in ſuo officio fiue loco fa Dat.in mõtealbo.xj.kit's . augusti annodni.
ciant exhiberi iuſticie cõplementü : alioquin AB.CC.LXX.J.
D ííij
Priuilegia

Abfolutio facta per dominum fibitis et vbi pedatgiuzzlezda recipi debet :


coponat fuper lezda pedatgio noftromer
regem mercatorib9de demanda feu petitiõe
cium earunde. Abandates firmiter baiulis
quaz dictusdñs rex facere poffz dict) merca
curijs iufticijs lezdarijs et pedatgiarijs ac
tonbus röne balarů. LXXXXI
vniuerfis alijs officialibus & fubditis noftris

Querint vniuerfi:&nos Jacob prefentibus et futuris: qpredicta firma ha


degratia Rex aragonu maionič beant zobferuent et non contraueniant nec

valen zč. Der nos noftros abs aliquem cōtrauenire permitant aliqua rõne
foluimus et diffinimus ac remiti › Dat. gandie.iiij. It's march Annodomini
mus vobis vniuerfis et fingulis mercatoris AB.cc.lxx.v.
bus ciuitatis yaleñ. z alijs mercatoribus ex
traneis ibi exercentibus factuz mercatone :
TExpliciunt panlegia et concef
omnez petitiōez zdemandā quaz cōtra vos

facerevel mouere poteramus rationebalaz fiones fereniflimi domini Regis


vel carrigiarú aut facioz mertiüvfax quas Jacobi inclite recordationis: qui
vel quos faciebatis feu feciftis maiores tri
anno.AÐ.cc.lrrvj.vj.kl. auguſti
bus quintallibus:ex quibusdicebam lezda

DE BESZERESNESES,BESERE
nobis ablataz effe apo panicola et cauquili inciuitate Aalétie diem ſuuz clau
berum :et in locis alijs aliquib9 terrenře: et
fit extremum .
omem etiaz penam quaz avobis feu abalys
mercatoribus predictis extraneis poffemus
petere ratione predicta quocücs ure vel mõ
facientes inde vobis et veftris pactuz de nō

petendo:ita vz q ratione predicta non poffi


musvobis vel dictis mercatorib9 extraneis

rōne tépozis preteriti facerevel mouerepeti


tionez aliquam vel demandã: nec aliquápes
naz ciuilem vel criminale in plonas vel mer
ces aut res vías imponere feu infligerenul
Tomodo:fed fitis inde cũ oibus bonis treb9
veftris prefentib9 et futuris liberi et inmues
acpenitus & perpetuo abſoluti:ficut melius

et vtilius dici & intelligi põt ad totuz vŕm et


vřouz bonuz et finceru intellectuz.Mihil
ominus etiaz cum pñticarta cöcedimus vo
bis iam dictis mercatonbus ciuitatis valeñ.
et alijs etiã mercatoubs extraneis vniuerfis
et fingulis valen. exercentib9 factu mercade

rietaz preſentib9 o futuris imperpetuú : q


poffitis facere et aportare zfaciatis zapo?
tetis per oía loca térre ziuriſditiõis nŕe:taz
per terram.f. per mare balas et carricas
acfaxias quarulz mercuz cuiufcunqz mag
nitudinis.Lipos et ipas facere volueritis li
cut hactenus facere pfueuiftis:rea rōne nō
poffimus decetero vobisz veftris facere pe
titionez aliquazſeu demandaz : dummōnos
in ipis non admitamus pedatgiuz nŕm ſive
lezdam:aut dūmō cum lezdarijs z pedatgia
rysloco,nãoшz per que ipas merces tran
Petri pzimi XXIX

.II.
Sequitur de priuilegijs concef et poteftate ipor
Os petrus dei grarex aragonú
fisp fereniffimuz dñm regez Pe
rë. ¿cedim⁹ vobis pbis hoib9 r
trum : filium et fucceffozez dñi re vniuerfitati ciuitativalen. pof
fitis quot'z anno in valeñ.duz nře
gis Jacobifupradicti
placuerit voluntati eligerefer pbos hoies

Qualiter decime 7 primicie er in iuratos.f.duos de manu maiorir duos de


foluantur .I. manu mediocri et alios duos de manu muno

ri:quos quidé iuratos cum eos elegeritis té


Ds Petrus dei gra neamini prefentare iufticienřovaleń.z wurēt
reparagonu maιozič ipi turati inpoffe dicti iufticie o bener fide
1
zvale.comes barchiñ tracvtilr adminiftrent negocia comunia ci
acvrgelli zdñs mon uitatis:que inter eos administraridebeantr

tifpefullani. Wirono tractari: ad pferuationé et vtilitaté iurifdi,


bili etdilecto roderi ctionis nře/¿ in cōfilys fuis qñ eis necelfartú

co eximinij deluna p fuerit poffint peterede pbishoibus ciuitatţ


curatori regni valeñ. fed ipi pbi hoies non fint deputati ad illo co
falutem & dilectionez filiú:fed mutent itaq femp non petat eofdez
fuper mandamento q8 vobis fecimus fuper ipos ad ipa cöfilia:et in oibus cōcilijs et 024
decimis et primitijs dandis nobis et ecclefie dinationib9fuis teneantpetere et recipeiu
téperauimus de confenfu veñ.S.de gŕa epi fticiam ním vel locú eiuſdez tenété aut affef
valeń: & nuntios ciuitatis et aliquor locor fozez iufticie fupradicti: zdent confiliúdícto
regni predicti fic : deinceps dicta decima iufticieqñcunq abipo inde fuerint requiſiti
deornobis debita primiciadetur in areat Veruntñdictiiurati per fe abfqz prefentia z
garba fideliter ante aliqy trituretur:ficq requiſitiõe dicti iufticie vel alterius loco ei?

per vnazdiem integrā vel amplius of tritu poffintfacere zozdiare tallias copota z col?
rent fignificet decimario primiciario ove lectas quas inter fe facerevoluerint acetiaz
niant accipe decumā &primiciaz:r ſi fortedie ordinare:Et in fine cuiuftz anni teneant res

affignata öñs aree non poffet vel nollet decis dere copotuz de adminiftratioe coz alijs fer
mare et primiciare:q dictis decimarior pris qui anno fequenti electi fuerint in iuratos .
miciariofignificet aliaz diem:ſi vo non vene Iftud idez cöcedim ? pbis hoib9 muriueter?
rint infra tépus deſignatú predictú : tam de fat, alzezirer gandie ac aliozuz locos regni
cima o pumicia ad opus ipo in area relíns valen. dum nře vt dictú eft placuerit volun
quaf.Depanitiodetur in fpica cũ fuerit tati. Dat ilerde.viij.idus ſeptembus anno

tallatú z in area ogregatú in forma predicta dni.ED.cc.lxx.viy.


De arrotio qo fificcet detur in garbafitr in
area:fivero limungaf despica & non ficcet:de Executoriafuper exfoluendis
turde illoin area.f.duodecima F3 q per pdi decimis. III

ctuz Jacobú inclite recordationis regez ara Etr dei gra rex aragonūvalē.të
gonu patré nŕz fuit ordinatü.Devindemia Fidelibus vniuerfis officialibus
gfcribat baiuli nři et eclie fivoluerit ad poz fuis inregno valeñ.cöftitutis ſa
LOUSES
fas vel incarrerijs: & decimā z primitiā reci lutergram :cuzde voluntate epi
piant in vineis put debet eis dari/de oluns valen.zprobox hoim ciuitatis & regni valë.
carnib alijs oibus detur decima & primitia copofitionez feu ordinatione fecerimus fup
fidel'rtfinefraude ſcöz ordinatiõesdñi pas dandis decimis & primitijs: put in ĝdaz nŕā
tris nřípredictă. Abandates vobis qtinus Ifa fup hocfacta i vobis tranfmiffa plemus
hoc faciatis feruari. Dat ilerde lt's feptem continet : et poftmodü fuerit vobis manda
bzis annodi.AB.cc.lxx.viij. tuz ex parte nŕa fub pena qnquaginta folor
faceretis darer ſoluidecimā 7 primitiam
De conceffione fer iuratozum benez fidel'r per vniuerfa loca regni valeñ:
Dv
Primlegia

aliqui hocfacere dicant vt intellexim9: mã pbis hoib⁹ & vniuerfitatib9 ciuitatis treg
damus vobis qtenus dictú mādatū ſup hoc nivalē.tam pñtib9 — futur) imppetuú oés
vobis factufub predicta pena faciatis inuio fozos ciuitativale.pceffos eidez ciuitati z to
labitr obferuari. Uolumus etiam q illi qui to regno valé, z oià z fingľa prilegia eisdez
tépozevindemia in noiatione illor quoruz ciuitati zregno¿ceffa p dictú diz regé přez
vindemia erit fraude fecerint:tacendo.f.no nŕz et bonos vfus &pfuetudines bonas ex q
men illi9 cuius erit :vel dicédo eam effe alte busvfi fueritis ac pfueueritis téponb9dicti
ri⁹ illi cun? erit penafupradita incurrāt. dni přis nři. Volētes et pcedétes o de dict)
Dat.vale.vij.lt.decéby ánodñi.m.cc.lxxix fozis valē.vfib9 et pfuetudinib9 bonis T PA
uilegijs libere vti poffitis & fine impediméto
[Executona franquitatis lezde alicui : non obftantib9 aliquib9 piinlegys
et pedatgij . IIII. fiue ordinationib9 factis in priuz foto va
Etrus dei gra Rex aragonú valé len.fiue priuilegior predictozu: non obftate
rc.Uniuerfis officialib fubdi rõe aliqua que poffz incotrariú allegari: nec
tis nŕis per regnú valē.¿ſtitutis obftante fnia aliqua lata contrafouz valé:
ad quos prefentes puenerint falu vel contra priuilegia fupradicta.
tem et graz : cum amb mercatonb9 cinta Etspecialr concedim9z cöfirmam? iuſti.
tis vale, cócefferim ? franquitaté de lezdis t ciatú almudaçaffiaz & for decem dierũ:reuo
pedatgijs non foluédis per totú regnúvalē. cantes ranullates expreffe emenda foi noui
cum priuilegio não vt ptinet in eo: madam9 tpenři regiminis facta :fup inquifitioib? fa
vobis qtenus eifdé mèrcatorib9 z cib9 vas ciendis que incipit:fozor interpretationez :
len predicta fraquitatē nŕaz inuiolabil'r ob itag deinde inquifitio fieri non poffit picu
9
feruetis. Dat.valeñ.l:
l's.decembús Anno ria:exceptis cafibus tmptentis in fozovale.
dni..cc.lxxx.iij . necnos etia inquifitiões facere poffimus niſi

Puuilegiuz magnuz continés fortefup officiales nfos eas facereberemus.


CConfirmamus etiam priuilegiuz electiois
in fe plura et diuerfa capitula . Et primo DE
qtuoz iuratoz:volentes et imppetuúfirmit
confirmatione fo204 primlegion iufticia
ftatuentes qvbi forus vale,non fufficiat ipi
tus et almudaçaffie : acde reuocatioe inqui

8.7
BEGAS
fitionu . Etde cöfirmatione priuilegij qtuoz quo iurati poffint facere nouos quotos

2:13
V. certa ftatuta: factis per eos poffint remo
iuratoz poteftate ipforum.

-
G
uere inde illo o eis videbit expedire : itatň

]
Adei noie. oueritvniuerfi: q ❤femper fiant cum ɔfilio pbox hoiz de ma
cum nos petr9dei gra rex aragos nu maiozi mediocri & minozi,
nú z cicilie inuenerim9 in ciutate
zregno valeñ.pluŕ male tractata De confirmatione oim heredi
z inordinata :ex quib9 cruês & hitatozes eiuſs tatu fiue poffeffionú ppľatonb⁹ regni facta.
dem ciuitatis loco regni fe dicebat graua Etde reuocationegabellar: & nunc pof
ri:et per ipos nobis fuerit huilr fupplicatū fint exinde fieri. Et quantü folui debeat p2o
vt fup eifdé: &fup quibufdä etiá ex fois va faumata bladi z vini. VI
len. dirigendis:dignaremur ad reformatio Tem laudamus cedimus rcons
në boni itat9 dicte ciuitat) zregni iuxtanŕm firmamus ac etiam dam⁹de pití

bene placitu puidere : idcirco coz fupplica quibufcunqz & fingulis cimbus et
tiomib9 benigni9 annuentes : pfiderantes q pplatoub ciuitatį valeñ. Tregni
decet regez effe munifficũ in gratis &benefi eiuſdem : oms domosvineas :cāpos :hortos
cis fuis fidelib⁹ cõferendis: volenteſqz illu cenfualia: alchareas & caftra:turres & poffef
ftriffimi di Jacobi inclite recordatiois regl fiones cultas et incultas que bent vel hebūt

aragō, přís nři aliozűcs predeceſſor nouz tenent vel poffident aut poffidebüt:quecüc
veftigijs inherere. Der nos infos fuccef fint et in quocüqz loco ciuitatis vel regni exi
fores: gratist ex certa fcia ac fpontaneavolú ftant ex quacüqs cauſa vel rōne ea habeat vt
tate laudam , ¿cedum? z cõfirmamns vobis bebunt aut poffidebunt cum titulò et abſc
Petri pzimi. ‫אאא‬

título: cum cartis abfqz cartis : ¿ facimus


penthecoftes iurent in poſſe iufticie dñatio
ceffare oms demandas i petitiões as ciuntr
nemt fidelitaténŕam fideľr obfuare:ad nŕz
aut criminalr pofueram aut ponifecera
et comunitatis valeñ, comodú atqz bonum .
mus ɔtra aliquos itaq nuncvel in aliquo të
poze illas demandasvel alius pro nobis non
Me aliquis aduocatus de feca
poffimustomare : nec in aliquib9 bonis aut
no poffit vti tutela vel cura:necdari in exti
bereditamentis aliquor ciuiú vl'hitator ci
matozes:necducere vel pcurare niſi tmvnā
uitatis valeñ.zregni:que p francũ & liberuz cauſaz.Etde cultellarijs & cerdonib . VIII
alodíú poffidebunt non poffim aliq, dema
Tem ftatuim9 z ozdinam9 ne alis
dare:nec aliquis pro nobis aliquo cafu vťali
quis aduocat de feccano aut pro
quarōne: renunciates oi turi ptra hec venié
curatoz poffit tenere nec vtitutes
ti:zremouédo acreuocando oez exceptione
la vel cura in curia:nec poffint da
Toccafioné otrahec venientes. CItemres
riin extimatozes ſup venditiões quas curia
uocamus '
& annullam oms gabellas in gene
faciet:necpoffint aduocare nec pcurarei cu
raliz spálí queqs per nos vel officiales nŕos ria nifitm vna cầm:donec ipaper fniam fue
fuiffentfacte aut pfuete in ciuitate valë. nec
rit terminata: q fi fecerit foluat pro pena cé
in regno aliquomō:7 q nüc gabelle aliqua tum folos: de qua pena héamus nos medies
ruzreruz vel auerior rōne fieri poffint : nec taté z comunitas valen, aliam medietatez: r
alio nomen eis poffit imponi q in damnú cis
fi ipam penaz foluere non poffz fuo officio oi
unitatis vel regni in aliquo redundaret.
tpe fit priuat?. CJtem ftatuimus ordinas
Item pcedimus qp faumata bladir vini mus o cultellary bahinarij ciuitatis & regni
qo appoitabit per terra no foluant nifi tres valen, faciant cultellos vaginas quofcüc
denarij vt in fozovaleñ.continet: necilli tres
&quafcüqz voluerint: poffint vendere ipos
denarij foluatur nifi in loco vbi dicta fauma
quibuſcüqs voluerint.Item ftatuimus et
ta vini vel bladi vendef.
ozdinam⁹ accedimus: q çabaterijomstā

T2nullus fub certa pena aude pñtes futuriqui nouo ope çabaterie opa
at allegare decretales decreta aut leges.Et rivoluerint int⁹ciuitatez vel extra:non tene

de electõe ſexpfiliario, cuiuftz proqe.VII: antur foluere mozabat.nobis: fed libere pof
bes

fint vti z opari cop minifterio feu officiofus


Tem ftatuim⁹ppetuo ordina pradicto intus ciuitaté vel extra ciuitatez in
mus ne aliquis aduocatſeu raho quocüqs loco extra çabateria:faluo tñ nobis
nado? nec ali pro eo : in ciuitate cenfu et iure qo accipimust debemus accipe
vel regno poffit decreta vel decre annuatiz in opatoujs carrarie çabaterie ma
tales aut leges aliquas allegare aliquomo › ionis ciuitatis valeñ.7 in alys çabaterys los
do fub pena decem marcharum argenti : de corregn valen.
quibus nos habeamus medietatem et comu
Tivtatur otra fozuz vel pri
nitas ciuitatis valē.aliaz medietaté:f3folü
uilegia:q illis non preiudicet in fuo robozer
mō béant foros valen.allegare in oibus cau
valoze/etde impetrātīb⁹cartā ſeu puuilegiú
fis ciuilib⁹r criminalib9.Wolentes tñ o fi fo
fuper aliqua gabella fiëda/ rde mercimonis
rus valeñ.non fuficeret op fit cöfilior cognis
et alijs rebus libere emendis.
tioni pboz hoim ciuitatis & locop regmi va
len. et fi foluere non poffz penaz piedicta fit
Tem ftatuimus rozdinamus q li
eiect9 afuo officioz pauatus:itaq nönung
aliquis officialis vel aliqua perfo
poffit aduocareibide: ad hec per iufticia et nafaciebatvel vtebat in aliquo co
iuratos cōpellant et fi per aliqué fuerit alle trafozvalen.aliquarōne vel stra
gatũ :q iufticia illo non recipiat:q fifecerit priuilegia ciuitatis z regni:q ille fo29vel pri
penafimilez foluere teneat . Item Itatui
unlegiünon minusvaleret:ymo remaéret in
m9 rozdinam? oper iuratos pbos hoies fua firmitate robozer valoze. CItem ftatu
ciuitatis valen. Tex pbihoies fint electi vni imus rozdinamus q quicüqz hōpruar vel
* cuiufq parroquië: qui quolz anno in felto extrane⁹ quiimpetrabit carta vel puuilegiu
Priuilegia

a nobisvel filijs nŕísde quib9 fiat aliq gabel Item abſoluimus et diffinimus per nos e
lain ciuitate nec in regno: q amittat capo : nfos:ac etiam remitimus de fpāli gra oés pe
itaqſandať ei ex toto: q moziak cum boc titiones r actiões ciules & criminales:quas

pbatu fuerit legitime ptra illu:et o gabella facere poffemus vfqz in odiernuz diez : rōne
illa penit? fit deffacta. CItem ftatuimus et barrigio vel fractionű mozerie valē. z alia
ozdinam⁹ q quitz libere poffit emere et vens ruz mozerian aliquor locoz regni : vel gdir
dere oĩabona et res z merces quecüqz ſint & rutionez domor:vel älibet vnione vel cloca
inquocũą loco ciuitatis z regni: quenon p ppli:vel alio modo quo erratu effz otra for
hibeant per primlegiuz fiue for. vel rōne fcripturaruvel tractamenti captor
que nosduxerim9pcedenda:aut rõe facramé
Defalarijs notarioz p2o iftru tomz factor per aliquos fuper foz aragon.
mentis.Et q fcribentib9 teſtamenta nil por vfqz in hunc prefentem diez : dummōdeinde
fit legari in ipo teftamento. Et q captiui fu non pfeuerent in eisdez. CItem volum⁹ &
gitiui nō poffint faluari vl'defendi in aliquo per fhias vel pdénationes que facte fuerint
Toco X. vel illate otra aliquos pro aliquib9 ex dictis
Tem ftatuim9z ozdinam⁹ q no caufis : aliqua pena infamie non fit nec poni

tari qui exigentvel recipient ali poffitcontraaliqué:non obftante forovale.


qua qntitatez pro teſtament) vel Item cócedim : fupercequiarius defuo
cartis nuptialib? vel aliquib9 cō officio imppetuúfit elect9: vnufquifqz ex ce

tractib? quarúcunq rerú:vltra q stinef in quiarijs vtatur z vtipoffit fm q erat antis


fozo valen: priuent officiofuo reiciantur quitus confuetum.

per mediu annu. Ceco fcriptori & aliqʊ De almaceris z molendinis/7


teftamentü fcribet: teftato? poffit ei aliquaz
qquilz poffitvbics molere:ac etiam hoſpita
qntitatem peccunie dare vel legare in po te
ri.Atem de fecuritatepreftada per capfores
ftamento. Item ftatuim 7 ordinam⁹ q
feu argétarios. Etde pfonali reſidétia.XII
in aliquo loco aut villa aut caftro vel alcha
rea: captiui qui fugaz arripuerint/ab hoib9 Tem concedimus &quilz in toto
auitatis vel regni de quib9 erüt:non poffint regno poffit facere in hereditate
faluari vel defendi afuitute cor vel captiui locofuo libere almaceras olei et

tate per franchos nec etiam abſolutos :et q here molendina ole oliuaruz aut

non obftate priuilegio coceffo vel cocedendo molendina feu almaceras ad op9 fuiz alior:
in loco vbi ipi captiui effet recollecti:oñi illo et op laborator poffit molere parte fuain mo
ruz captiuos poffint recupare ipos captiuos lendino feu almacera dñi hereditatis vel cus
liberezbere: nifi forte ipi captiui pnoctaue ius ipe voluerit. C3tem quitz poflit mos
rint un locis farracenor guerre:ethoc effz le lere bladum oliuas alquena linosi arrociuz

gitime manifeftum . et oia alia vbicung voluerit. Item q qui


hibet bō cuiufcüc legis vel cuiufcüqz loci exi
Defalarijs notarion p20 fcri ftatpriuat vel extraneus poffit hospitari et
pturis actis vel fententijs. Et deremiſſione hitare cũ reb⁹fuis raueris : inquocüqs loco

barrigion mozerie.Et de reuocatione fuper voluerit intus ciuitatez vel extra . CItem
cequiarij. XI. ſtatuimus et ordinam9 q aliquis tenerenō
Tem ftatuimus rozdinam q no poffit tabulam cambij vēl opatonú argente
tarij fcriptores qui fcribent ali rie:donec in poffe curie affeccuraueritydōee
quas caufas pro aliquib9 iudicib9 q totú illo qo receperit vel fibi fuerit come
ordinarys vel etia pшudices nŕos datú vel pro alterodicet aliquarōne illi cui9
vel pcuratores aut alios iudicesvel per iudi ´erit ſatiſfaciat z emendet. CItem ftatuim ?

ces delegatos :no accipiat nec poffint accipe et ordinamus o bitatores ciuitatis &locozu
de actis vel fcripturis aliquib9 aut fentētis: regni valeñ.hentes hereditates per aliĝlos
vltra illam qntitate vel falariú qo confuetu caregni:non teneant tenere hofpiciu nechi
eftrecipiperſcriptorem curie valentie.. tarevel facererefidentia pfonalez in aliquo
Detrípzimi XXXVI

caftrovilla turri aut qualibz alia fortitudie flaciataru.De fuftaneis. De menfura falis
nifi in illo loco vbi ipſi voluerint:nō obſtanti Item q nihil foluak in tabula penſi/ zde bu
bus aliquibus conditionibus fiue modis cō nateris. XIIII.
tentis in inftrumentis dels acaptes. Tem ftatuimus et ozdinamus per
auitaté zregnuo farraceni reg/
De electione iufticie: uratozuz
ni valen tamnři o alij poffint vé
ac multçaffij.Et qualr poffit ocimari. Item
XIII dere quibufcunqs voluerint resz
inquibus cafib9pena arti excufat.
alias mercesfuas: emere etiã a quibufcüqs
Tem ftatuimus 7 ordinam9 imp voluerint : expiani et iudei emere poffint ab
petuú:q in ciuitateri vno quoq ipfis reis védere res fuas.CJtem ftatuim9
locop regnivalen quolz anno ter ¿ ozdinamus q quilz tabernari poffitvende
tia die añ feftú natalis dni fit crea revinum in domo ppria fua: 7 qui domú pro
tus iufticia & elect : ziurati in feſto penthe// pia non hébit poffitvendere in loco vno quo
coſtes: ¿ muſtaçaffius in fefto fcri michaelis voluerit : et etiam poffit vendere vinu inquo
in forma que fequif : v39 iurati cum qtuo? cunq locoipm emerit.C3tem ftatuimus et
pbis hoib⁹ de vila quaq parroquia eligant ozdinamus o textozes flactatarú poffint eas
vnuz pbuz hoiezt nominēt p20 iufticia:zita facerede quacüc voluerint latitudine; dum
erunt in valen duodecim in iufticia noïatiet mō pecten heat duas alnas in amplitudine :
noia illo fint pofita z abſcōdita in duodeciz etflaciate beant tres alnas mediam in lon
redolinis de cera: vnus infans qui non ftete gitudine vel plus quantü voluerint.CJtem
rit electioi predicte accipiat tres ex predictis ftatuim⁹ rozdinam q quilz poffit facere fu
duodecim redolinis quos ipe voluerit : zilli ftaneos fm o fiunt in barchiñ legalr atqbe
tres fint nobis vel tenenti locũ nŕm traditi z
ne. CItem ftatuimus 7 ozdinamus o men
preſentati: zincontinenti fine aliquo elonga fure falisfint oms rotunde de eadez ampli
mento nos vel baiul? nři aptis redolinis pie tudine tam in capite a in folo: z quicũą vo
dictis et vifis noibus eorundé eligamus rac luerit de fale cum barcella: caz barcella mé
cipiamus vnű ex predictis trib?: qui fit iufti fureteide: venditores ipius falis vēdātip3
cia per vnuz annú tmmō proxime tunc fubfe
bonuz z pulcrú ac recipiés et abfqz broça ſub
quenté:qui faciat facŕm in fozovalen stentú pena.l.folor :quam pena iufticia exbigat er
Zerunci fibō fuficiens pro iufticia non in/ heat loco nfi.CJté q aliquis hō ciuitatisvl
ueniretur in altera ex parroquijs fupradictis regni nec etiam extrane? non tencat foluere i
ponat ibi de altera parroquia vbiplures ins tabula péfi falariú nec kuitiú pōderatozi: nec
ueniant.&iurati ac moſtaçaffius fub ifta for alijs officialib9dicte tabule rõne albaranor
ma fitr eligant.CJtem ftatuimus z ozdina nifi quatú teneat foluere iuxta for acipiať
muso non obftante pena.lr.folor & nullus pro lezda ab illis qui lezda foluere teneant. z
poffz decimare vel primiciare abfq delmario ab oficiali dicte tabule qui fecerit:exto:ğan
não repi valent:quilz poffit delmare expletu tur per tufticia loconfi.xx.foli p pena quof
fuuz abfqz delmarioz primiciario per ciuita ciens fecerit otra predicta.Ctë ftatuim⁹z
té z regnů:z o bladú fit delmatú ac primicia ozdinamus qbzunaterij poffint facere oms
tú abfqz aliqua pena fm erat pfuetum tpe panos de tota natura et de tota lana z de oi
dni regis přis nří.CJtem ftatuim⁹r ozdiña bus coloribus:bene et legalr de filar de penso
musq fialiquis fuerit codénat fub penaqrillerdez devallib9de motelfono:z facere etiã
ti: non bēbit mobilia vñ ſoluat: & debitor an panos de tota naturade fraça zdenarbona
terminu vel retroclamú affignauit bonafua dūmodo peluz de bochfiue ſtopa non ponāt
fedécia que ipe voluerit:que ſuficiant ad fa/
in eis:7 q ipi z alij poffint facere tintaz de oi
ciendú folutōez dedicto dbito:9in tali caſu bus colonb⁹ ad opus fui z aliozuz vbicüqzvo
debito? non teneat foluere quartu. luerint:exceptis indi z grana.

farracem poffint libeze eme Denotarijs: de cena: de paſtu


retvendere. De tabernarijs/de textoubus ris.Item destaca gradus remouéda . de fale
Primlegia

Qualr lezda exhigaf. De armatibus ligna reginec alicui alij illos duodecim vel.fr.fol's
et de electõe iufticie gradus. XV nec alia qne crant o nouo impofita que folue
Tem ftatuimus rozdinamus qin bantur nobis: q franqui fint a qntitatibus
ftra cenfualiú nŕox tinſtra vendi fupradictis & reb9/ q farraceni labozatozes
tionum farracenor qui vendētur teneantur foluere dño hereditatis quidq, cō
confici poffint p quoflz notarios uētū fuerit int eos: 79 biffantios farraceno
cuitatis loci.Cte ftatuim9 z ozdinamus rú héant z recipiant ab ipfis dñi hereditatis
ghoies villa non teneant dare cenaz alicui put cötinet in fo20/7 q larraceni non forcië
pcurato : nifitiñ nobis & ſucceſſorb9 přis: tur acciperefal : nifi illo q8 emere voluerint

Stéftatumus rozdinam⁹ q carnicerij nō per minutum. teftatuimus ordinam9


pollint pafcere vel pafturare beftiariú eozuz illud decimü petebatur nouiter a capti
in vineis vel terris cultis abfqz volútate dos tiuis farracenis qui fe redimebat a dñis cozű
minox fuo:um :alio modo niſi ĝ continek in dem fit penitus abfolutű : q non teneantur
fozo valen. CJté ftatuim z ozdinamus q a foluere decimü fupradictú nobis: cuz tрe dñi
portu gradus valen remoueak stacaq ibi po patris noftri non fuerit pfuetü. CJté ſtatui
fita erat rõne lezde:z pena tollatur que impo mus rozdinamus ❤ gñalit cinlz hoi cintats
fita erat cötratranfeuntes dicta ftaca donec < regni cuiufcunq3 coditionis aut modi exi
ſcrutati erant : zdeinde exhigak lezda legali ftat fiue fit diues aut pauperfint falue veftes
ter foluatur.Itétollatur pena impofita co fue & alia qp. fozuz valen cxcufabank pignoza
tra barcarios liue nautas apportares fal de rip curiaz hoinibus honoratis. CJtëstatu
alijs partibus pro expenfis cozum : dũ tamen y oës auers qui debeant gar
mỹrozdinam⁹ P
in fraudé falis nŕivalen fal nō apportēt cau bellari:vzgrana indi/ piper/gingiber/gala/
favendendi. CItem ftatuim9 rozdinam? q alum/maltec/enfens/et lacha:et ali auers de
lezde nŕer cшuïlz loci nří leuentur foluan partib oceani q faciant garbellarigarbellen
tur legal'rinmaria in quib9 debcbūt ſolui z in tur decetero: nefraus vel encamaramentum

locis fuetisantiquit9 z fecúdú o antiquit⁹ poffit fieri in eifdem.CJtë statuimus et 02/


erat fieri cõfuetum e nō in alijs partibý fiue dinamus q clauis almudinivaleñ per iultici

locis.CJtem ftatuimus 7 ozdinamus q quí am vni vl'duob⁹ pbis hoibus comâdetur: vt


cunc armauerit cũ lignis fuis vl'barquis q mercatozes aportantes bladúi almudiopdí
qin eundovel veniëdo de hijs q lehēbunt cũ crofub fpe legali dimitere poffint ills . CJtë
nŕis officialibus expedire: fe expediant cú ba ftatuim⁹ et ordinam⁹ q quilz portare poffit
baiulo nãovalen vel tenente locum eius: nō cultelluz de vno palmo medio.et bannú cul
cum alio. C3tez ozdinamº q per manus tu telli maioris ipfis mide tomck ad quings fol's
fticie z probox hominuz valen lit i gradu va et bannú cimbali ad alios.v.fols tornet.tbå
len annuatim iufticia procreatus. num cultelli euaginati tomnetur ad.lx.fol's.
C3tez ftatuimus rozdinam⁹ q aliquis pel
CO› quilz poffiti hereditate fua lerius non fitaufus deffacere aliqua ropam
ponerefarracenos laboratozes: & q nihil fol infradecez dies poſtcß emerit eã et ea tenues
uant dño regi: o non fozcientur accipe fal rit publice extra in gcha fua per dictos decez
Dedecimonon foluendo pro redéptione co dies: hoc iurare in poffe iufticie anno quolz
rum : cuilibet fint falueveftes talia prohibi teneatur: et poft dicta ropa fteterit pdece
ta per forum pignozari.De aueris garbella dies in perchafua no poffet per aliquédemā
dis.De clambus almudini. Item debanno dari nifi folueret preciu o coltaret :et pofto
cultelli:z de pelleris. XVI curfor publice poitaffet cam per plateas non
Tez ftatuimus 7o2dinam?:9 ò̟l3 poffz demandari pro furto : et hoc intelligaE
homo ciuitatis & regni poffit mite inter prefentes cu abfentib?poffz preiuditiuz
refarracenos laboratoies ad labo
generari. Et aliquis miniſtralis nõ fit aufus
Irandu in hereditatib9 fuis: ad cer vendere aliquam ropam veteré pro noua nifi

tuz tāsvel imperpetuü :7 q'ipfi farracen vl in panap:o mercatiillud diceret emptozi z fi
qui tam hitant in eifdé non teneant daredño non dixerit perdet eam .
Petri primi. XXXII

CO priuilegiuz impetratu có ( De ptäte iufticie ſup calonijs


tra priuilegiü cuntati conceffuz non valeat. remitendis . De iuramento et falario aduo
q tofuratus non admitat ad officia publica catoro mino2. xxij . annoz non admítať ad
De curfonb⁹ . vfurari non poffit effe pro
officia publica. De fofa cauſar ducedar q
curator . De fcalis non faciendis in ciuitate
dñi molēdinox nō mutuēt flagris:et de valo
Deagranaduris bladi almudim.q baiulus remazmodine z mozabať.céfualis. XVIII
non poffit imponere calomas . Etde poffe
ponderandi . XVII. Tem ftatuimus ? ordinam⁹ q'iu
fticia poffit duite et facere graz
Tem ftatuim, et ordinam⁹g pri fiue lexiaz de calonijs 3 qvtebat
uilegiu aliqo impetratu ptra pi tpedñi regis přis noftri.Item
uilegiü datü feu ceffum ciuitati ftatuim⁹ rozdinam o aduocati quiper des
non beat valoze nec in aliquo ob narios aduocabunt/femel in anno faciat las
feruetur.Item ftatuim? et ordinam⁹ Ÿ‚p cramentuo vtantur bene z legalr iuxta ſa
hibeat decetero ne aliqs portans cozona re ná z bona confciaz eorüdem in caufis quete
cipiatur in pcuratiõe nec in officio publico. nebūt : non accipiant nec accipifaciat p
CItem statuim et ordinam9 q aliquis cur falario niſi quátum taxatu eis extitit pdiccu
foz non fit aufus recipe falariu nifi iuxtafor dím přem nŕm cũ prilegio fuo: 7 qveniat
inter ambas pertes necfit aufus retinere fouere caufas quas ducent cozaz curia:& qui
necfacere emere ropa que fibi fuerit comen otra hoc feceritfoluat pena in priuilegio co
data ao vendendü : q fi fecerit fuo officio of tenta. Silrozdinam? ne iudices recipiat
tépoze fit priuat9. CItem ftatum et ordia falaríúvltra ineodé priuilegio ɔtinetur.
mus q aliquis vfurarius publicus non reci Item ftatuim, et ordinam⁹ q aliquis mi
piat in aliqua pcuratiõe pro curia necin ali no?vigintiduob⁹ annis non recipiat in cur
quo alio loco: ne annulletur peticio quápcu ritoze:necvtatur officio curritozie: aut alið

rabit vel gentes fuper hoc poffint in aliquo officiuz publicuz teneat in ciuitate.CJtem
defraudari . CItem ftatuimus rozdinam9 ftatuim9 et ozdinamus ad tollendas miffio

oſcalede alto adbariuz que fiebant in cui/ nes fcripturar aduocatoz z iudicũ:q oms
tate valen.remoueat imperpetuu: itaq non caufeducantur per fox valen.fub iftaforma
fiant in aliquib9 contributionib9 ciuitatis . qpetitio fit data z refponfio facta eidem: et
Et cum ciuitas mutuű facere hēbit illo fiat exceptiones recipiatur: non fiat alique po
cum albaranis per ricos hoies per medias fitiões nec articuli necaliquis ali pćelfus :
uos & per minoies:fcöm vnufquifqz hébit et quil'z darepoffit teftes fup petitiõe fua vt
ad cognitione illo de manu maiozi medio/ fuper exceptiõe fua: et o nulla petitio poffit
criz minozi.CJtem ftatuim ordinam⁹ q dici inepta: & quilz fepoffit iuxta fozvale.
quilz poffit emere fcagios bladi ferranoz et appellare. Item ſtatuum et ordinam? q
alior hoim quefient in almudino: 79 nōſit fub pena centu mozabať.ne dñi aliquor mos
gabellade agranaduris bladi qo verfat feu lendino vel aliquis pro ipfis audeat mutua
fpargitur in almudino:7 q quii'z poffit leua renec dare per fe vel per aliú alicui flaquerie
re bladú fuú de terra vbiverfet feu fparget . vel farinaris ad hocvt molant infuis molé
Itemftatuim , et ordinam9 q aliquis ba dinis: 7 fiforte flaqria accipet vel faceret ac

iulus nec poffit ponerecalonia lup gentes cũ cipimutuũ ſeruiciú fiue donú de aliquodño
crida vel fine crida.CJtem ftatuim⁹er ozdi molendinor:a fuo officio imperpetuú fit p
nam⁹ o vicinus vicino poffit ponderare tre uata dedñis auté molēdinoz diapion intel
cognofcere res fuas a quibus lezda dari non ligatur.f. q nō mutuet necdonent alicui ali
debeat abfqz aliqua pena . Et o mercatores quid vt aptent pannos in molendinis fuis.
vicini valen.non teneant ire ad tabulā penſi Ctë ftatuims et ozdinam ? q pro morabať
pro dicendo vel noïnandolezdas quas bo/ cenfuali foluatur tm noue foli regaliú:& pro
mines extranei daredebeant in tabula ſupra mazmodia cenfuali.vij. foli eiuſdez monete.
dicta. et tam de cenſualibris & aliarú perſonaz
Priuilegia

cuiufcunc códitionis aut modi exiſtant de folo2uz pro nobis baiulo nãofoluat provna
cintate et regnoiftud idez intelligat deinde quac vice. Item ppt dolů z multas frau
des qs iudei faciüt vt di pianis rōne cumul
Meiudeus fit baiul? vel curia das priuilegi qohabent o credantde eo q
vlreddituu collecto2 . De re furata reſtitué fe afferuerint mutuaffe: ſtatuim9% ordinam9

da.De cöfirmationefacramentalis iudeor qaligs iudeus non credať vltra quings fot's
12.
Etde iudeis vfurarijs. q non decollent car in re fua ppia abfqz carta aut teftib9xpianis
nes per iudeos in carneceris xpianor. De non obftante cozum priuilegio fupradicto.
veltimentis iudeor.De pbatiõe iudei ɔtra Item ftatuim ordinam⁹ q qñ cariffim9
xpianú.Et de celebiatiōecurie: ¿ de iuramen filius nr heat regnare:infra vnú menfez túc
to nouiregis. XVIIII prímű venturũ in ciuitate valeñ.faciat pfo/
natr curiam celebzare;et iuret tenerez obfer
Tem ftatuim et ordinam⁹ q nul
lus iude9fit baiulus nec teneat ba uarez facere teneriz penitus obfuari fo20s
iulia nec curiaz necfit ét collector valeñ. ™ priuilegia bonos vfus ac bonas con
reddituŭ in valen.nec in alio loco fuetudines ciuitat) z regni valeñ . 13 iam hoc

regni nec officiú publică teneat vñ fup rpía шurauerit in preſentia nra parit atos veftra:
nuz heat Luriſdictioné. CItem ftatuimus r ifto idem etiam fucceffozes nří z fuifacerez

ordinam⁹o quicüqs inuenerit rem vel ropā шurarepenit? teneantur. Cibas aut lauda/
fua que fitfurata eidé vl'fortiata aut extrac tiones pceffiones ftatuta gras remiffiones
tade poffefuo abfqz voluntatefua: et fuerit per nos fucceffores nŕos imppetuú facim9
in poffe alicui9 iudeivel alicui9 alteri? pfone vobis cumb9 valen.fupradictis toibusalijs
oñofuo reftituat libere abfqz precio & Fuí hoibus locor oim regni valeñ . et veftris et
tio:nō obftate priuilegio aliquo in riuz cōs cozum fuccefforib9 imppetuú qui forosvalë.
ceffo vel etiam cedendo. Item ftatuum9 voluerint acceptare: ficut meli dici z intelli
et ordinam⁹ q obferuet cõfirmet per ciui// gi poteft ad vřin et yřozum semp bonúűr fin,
tatem tregnü efmenda for valen.que facta cerum intellectum:volentes oomis ciues et
fuit fup facto facralis maledictionú iudeop hitatozes ciuitatis et regni valeñ.quivtdi
Itemftatuum et ozdinam9 per ciuitatez ctuz eſt fozos valen.voluerint acceptarefint
et regnuo iudei vfurari шurent quolz anno impiedict) gratis ac benefficijs ac oib9 alijs
in poffe iufticie o mutuết ad rōnéz.iiij.dena zfingulis fupradictis participes et pſortes/
rioz pro libza in menfe: iuxta cotuz dñipřís acea oia per loca regni valen.fic obferuentz
noſtri e non ad äplius : ſi ɔ̃fecerint perdat faciant obferuari : non obftante fi otrafozű
debitü et foluat propena decez marcas argë valen.cōceffimus feu ozdinam aliqua ex pre

ti:de qua pena nos héamus tertiaz ptem:et dictis:cum ea ex certa fcia et devro affenfu z
tertiam comune:et tertia acufatoz. Item advři requifitione duxerim9 pcedenda coz/
ftatuim, et ordinam9q aliquis iudeus non rigenda ac etiam ozdināda:nec obftantibus
decollet carnes in carneceria xpianozű infra aliquib9 priuilegijs impetratis in ɔ̃rium vel
menia ciuitatis vel loci. Item cum iudei decetero impetradis.Et vt predicta oia ma
non fint in vna fide feu credentia nobifcum: 1021 gaudeant firmitate iuramus per deuz v
propter qinter veftes xpianozű r iudeozuz eius ſcra ätuo? euuägelia a nobis copozatr
distinctio hitus debet effe:ftatuim97 ozdina tacta:z crucē dňí nří: z per infanté alfonfuz
m9per ciuitatez et loca regni valeñ. &quilz cariffimü primogenitú nŕm ill8 idemiurart
tude vltra etatem decez annozu poztet capa fecimode prefenti : predicta oia obferuare in
rotundā indută ad pfuetudiné barchiñ, eū xta poſſe ním z non in aliquo ɔ̃uenire.Abā
do per ciuitaté vel pervilla:excepto cou cal dantes nihilomin ?vniuerfis officialib9 nřís

10:13 fi extra ciuitatezvel villa wuerint fpatia pitib9 ato futuris q predicta oia et fingľa
tuz portent eas in collo fi voluerint: et ſi per firmiter beant et obferuent et faciant inuio
caminuz devno loco ad aliuz accedere volue labit'r obferuari :et non ueniat nec aliquem
rint:tüc portét aliazvefté quäcüqzvoluerint Quenire permitant aliquo mô vel aliq rōne.
fiquis inde otrahoc fecerit pena triginta Dat vale.lt.decebř.āño dñí.AB.cc.lxxxúj.
Petripzimi. XXXIII

De franquitate lezde ac alion tatis :a põte därtvics ad mare nō obſtätib9


donatōib9 feu adquiſitionib9 fact) paliqsp
iurium.officio fulú maris cop electione
fonas. CJtëdam9 treddim? cõi ciuitat) ad
iuramento zptate.De quibufda ceffis con
fríbus cofratrie beati tacobi.De ceffioera vfuz publică ciuitatis:oës plateas & loca oia
q cófueuerant effe publica comuni ac ciuitati
bularú platear mercati z aliozü locozu publi
fi alqs fecerit domos aut céfualia in eifdem
cozum.de conceffione pafcendivenandi et lig
nandi in deuefia albufferie. plateis vel locis publicis: tomēt e fint comu
‫אא‬
nis ciuitatis.CItēvam? < reddim9 cõi ciuis
Querintvniuerfi:qcũnos petro tatis ad vfum publicũ :totú mercatú ficut fa
dei gra rex aragonú valen rc.płu it datů z afrōtatū comũi ciuitatis : < fi infra
res gras z cōceffiões ac et ftatuta illo alds feu aliq fecerit domos feu opatozía
fecerim9zpcefferim9 vobis pbis z céfualia:tomnét zfint comúis ciuitat) .CHte
hoib9 vniuerfitati valeñ.cü puilegio nro: 8 dam9 zǝcedim9 z reddım⁹ cõi ciuitatis: oës
qb⁹ qdégrijs pceffioib9 acftatut vniuerfos barbacanas muros ciuitatis r vallos adco

alios hoies loco regni valeñ qui fo20s valé muné vſuz ciuitat{:t fi aliquis aut aliq edifi/
voluerit acceptare volum9 ee pticipes &ǝlo? cauerit vel baſtiuerit i elfdé cenfualia: tomét
tes vt ptinetur in priuilegio fupradicto: ētn fint cõis ciuitatis. Saluisvonatõib⁹ a per
fciědů o vobis dict) ciuib valen fecim⁹ gras francũ alodiú facte funt alicuivel aliquib9g
fpâles pceffim⁹ qdā capľa folūmō vostāgé ftatica feu bitatões ppias coüidem'in aliq
cia:q nō poni fecim9 in dicto priuilegio : qad b9 ex dictis locis: furnis et qui ibi funt.Eti
vostno ad alios hoies locop regnivalen ſpe hoc non intelligimus aliq cenfualia q ibi fint
ciatr fe extédüt. zimopnost nŕos fuccefs fiue domos de logerio fiue ortos f3 illa fint ci
fores enfranquim ? ppetuo z fracos liberos uitatis.C3té cocedim ac ppetuoftatuim?:
Facim? penit, ac inmúes p totú regnú valé.p quilz ciuis valeñ indeueſianŕa albuffarie
tra.f.atą mare rpaqs dulcesvos vniuerfos poffit mittere fuú beſtíariú að paſcendü:rve
fingulos mercatores ac ciues fiuevicinos ci nariibidez ac ligna faceretpib9 quib9vos iu
uitat) 7 fmini valeñ à fitis de comũi feu colle rati z pbihoies valen hoc duxeritis ordinan
cta ciuitat) eiufdé:pñtes pit z futuros:cũ oïs dü.Et vt pdicta oia & fingula maiozez héant
b9bois reb⁹ mercib9vřis z eox hit) z hñdis zobtineat firmitaté:iuram9p deû zeius fcra
ab of.f.pedagio lezda portatico menfuratico qtuoz euuágelia a nobis compatr tacta z cru

péfo paffagio ato ribatico.Cte ftatuimus cez dñi: p infátez alfōluz cariffimü pmogét
rozdinam? o in valen fint duo fules : áno tú nŕz ifto idez iorari facim9 de pñti: pdicta

quolz fint electi in fefto natalis oni per pros oia &fingula obferuare iuxta poffe nfzrno i
bos hoies maris: pñtati coza nobis veliu/ alquo uenire. Abâdantes nihiloin? officia
iuftic)valeñ:qui cófules poft electi fuerit z libusnŕis &fubditis pñtibus futur : q pdf
pitati incōtinéti teneant iurarei poffe dicti cta oia et fingla firma beant et obfuent et fa
iuftici o bñer fideliter beant fe ad fidelitate ciat inuiolabit' obfuari:znō ueniat nec ali

Braziofficio fulat . Wolentes q illi q electi quez uenirepmitat aliquo modo vl'aliqua
fuerit ſciat d'arte ſeu vſu marſ:¿ ¿minēt ɔ̃ct9 roc:nō oftatibus aliqbus priuilegijs inōriú
r diffèſiões inť hoies mar) z mercatores q iup conceffis vel pcedendis. Dat valen kl's dece
ta cöfuetudiné mar ) fuerit terminada put é bris anno dni.AD.cdxxxriy .
ibarchin fieri cöfuetü.CZte ftatuim97ozdi

q recepti fütvl'deinceps
nam ? o ciues valen & (De piſcatiõib albuffarie: zde
recipient p canonicos r clicos confřes pffie modo & forma illarum. XXI
fetiiacobiin cofres dicte coffie: ad benefitia Queritvniuerfi:q cünobis petro
ofones elemofinas/facrificia: ad oia altabo digra aragonú ficilie regi: eet ppif
nafpüalia rtpaliaq fiunt indicta offia pof catores albufarievale buitr fuplica
fint greğizthere caplm & comedere fimuli tüvt fupfcro ei de albufar. z piſca
domib⁹offiepdicte . CJte dam reddims tõe eiufdez digremur tatt puidere q albufa
coi ciuitat) oës rāblas ad vfum publicũ ciuis ria pdicta öftruinon poffz p prauas exarcias
e.

Priuilegia

ifcatorum nec perofficiales dicte albuffarie habeant zobferuent z faciant inuiolabiliter


qpotius ad feruicia intendebat ad nimet obferuariz non contraueniant nec aliqué cô

cozum pifcator comodú procurádů.Jdeog trauenire pmitat aliqua rōne.Dat valen.tj .


p nos et nŕos eifdem fupplicatiōib9 inclinati Izalendas decembris annodñi. AD.caxxxij .

Concedimus gratiofevobis predictis pifcato


rib9prefentibus & futuris ftatuim ac ppe/ Deptate conceffa íuratisz p20

tuo ordinam⁹ o baiul valen vel emptorred bis hoib⁹ciuitatis examinādi corrigēdi ac ob
dituú ipi⁹ albuffarie anno quolz in principio Fuare faciendi pruunilegiü fup factovini.Et 8

anni eligat qtuo? pbos homies ex pifcato/ poffeffioe ablata cuiqs reftituéda firmado 8
rib9fupradictis:& prestito primit? facraméto directo.Et o re9 tonfura allegas no audiaË
in poffe dicti batuli ordinent pifcatões tpede agens coza officialibus regis. Jté de valore
les forges: qliter pifcatores debeant pifcart denariorú laceń cũ regalib9. Jte 8 valore caf

zcalare fuas exarcias : q fit phibitů pifca ficij frumenti z panici .Atene cedarij mitāt

tonb dicte albuffarte/ne pifcent cu almixars aquain cequis pl9 debito fub certa pena :Et

KH❤
patenes/faretç/ alcudia/bzugina/ cũ rete /et de pbatione xpiani ɔ̃tudeű. " XXII
ab cobfec/faltades/fegues/rayllar dei⁹loca Duerint vniuerfi o nos petr9def

niç:pefcar dela pedza auall ab exarcia que tir gra rep aragonu vāleñ rc. dam9 li
terra cũ batudis q baté cũ nanfes vbi accipi cenciar cocedim9 plenaria ptātē

STACKED
unt lo cabaçudell . të op no pifcentur aliqui vobis iurat) z probis hoib?valen
in circuitu gule albuffarie aptede vno milla ozdinādi z examínādi priuilegiü pceffu a dño
río abvnaquac ex ptib9 : nec cũ alio rete feu iacobo inclite recordatiois rege aragonů pře

modo propt qo poffz nobis feu albuffariere nãofupfacto vini: fi aliqö dubiü vel örium
dundari ad danu3:13 cũ claufa fuerit poffint ciuitati valë inuētū fuerit in eodé: ill♂dubiũ

vbi voluerint pifcariper mare. Crëftatui vel äriü poffit p vos corrigi ac etiazfmēdari
m9 rozdinamus q cum contingat vos extra acfacere obfuari . Cte pcedim9 rozdiam9
bereve clotib anguilas feu pifcatiões vías finos vel pcurator valeň vel ali9 officialis
ni abftulerit poffeffiões aliquib? hoib9abfqs

MALIA
femel dixeritis não officiali feu quinterioo
veniat advidendu pifcatione predictavt con fnia:tomentincötineti in poffeffioe fua inde
fuetuz erat:ex tunc nifi veniret incontinēti le firmantib9dedirecto . CHtë ftatuim9 rozdí

HA
namo cuz plures miniftrales & mercatozes

H
uandoduos teftes poffit, dicta anguila z piſ

A
cationéextrabere &clot) abfqz alig calonia z vtane in ciuitate tāmercatores emédo zvē
abfqz aliquo fuítio qö dicto officialidare nō dedor accipiédo capitale a gétib?: pauferé
teneamini vtrü veniat vel nõ: vobis tñ leuāti do illo qö debuerit aut tenuerit de capali fe
b9% apportantib⁹fidel's dictă piſcationé & fol faciant tofurariz fteterit aliquo tpe abfos co

uentibus iura nŕa.CJtë ftatuimus et ordi/ rona: adrecuperandu ea q tenuerit allégét


namus q fi per batulum vel emptozez reddi cozonā noledo ius facere i poffe curte nře:eas
tuuz dicte albuffarie fuerit ftabilituz o de lo dem curia nŕa deide i aliquo facto eor qo pe

cocerto necde tépoze certo non fint auſi aliq tant vel facere héant ipos non audiat.Cre
pifcari in locis certis albuffarie : o poftea di concedim9 z ozdinam? o frumentü non va
ctus baiulus vel emptor ipfius albuffarie no leat vitra.xx.fol's cafficiú/paniciuz vltra.titj
det licenciam aliquib9 piſcandı r aliquib9 nõ fol's cafficiú/riacceñ. dříj cũ regalibus dříjs
3 cu fit phibitum phibeaf oibus: 7 cũ abfo nō valeant vltra qtozzens Wolentes yvos
lutum:oibus abfoluak.CteftatuimUST 02 durati valen poffitis fuper pcys fi neceffe fue
dinam ? o l3 null, ſit aufus piſcari i vedat? rit alr ordinare.CJtë statuim rozdinamus
albuffarie de felto fancti michaelis vfqz ad fe 7 phibem⁹ fubpena.ltfolor : cequiarij de
frú pafce: qlz pro octo dies añipz feftü fancti muncada de fauara vel alij non mitant tan
michaelis poffit in dict) vedat) pifcari. Abā tã aquaper cequias fuas in preiudiciuz here
dates vniuerfis baiul zalijs officialib9 nřís ditariozu : o vltra vnámulneria de qualz ce
ciuitat) valen pitib9 z futuris 9hec ſtatuta quia poffit inde pdi vl'āmiti in almargialib9
rozdinationes nřas vt fupius cötinet firma C3té cuz intellexerimus grabini iudcoшum
Petri pzimi. XXXIIIÍ

quolzdiefabbati in eox finagogua excomũi spetrusdeigrarex aragonum


cat oëm iudeu qui prorpiano faciat teftimo valë.¿E.per nos & fucceffores nãos
nii ɔ̃шudeuz:7 etia quolz ano in eoz pafcap ftatuimus rozdinam⁹ imppetuuz
L
pftitutione fapienti de lege cor faciat facr3 lo per pbos hoiesvniufcuiufqz mi
qaliqo ferm qo per totuz illuz annü fecerit niftery cuitat vale, fint electi in quolz festo
inctu aliquo qui fit inter xpianuz ziudeuz natalisoni qtuo? pbi hoies ex eis qui poffint
novaleat nec teneat inde vel obligetdeo nec ozdinare & tractare e tenere pfiliú fup comuz
legi cop. Statuim9 et ordinam⁹ & duo xpia officio feu minifterio inter ipos ad fidez & le
niboni z honeſti poffint pbare per eor ſcīz galitaténŕaz zao comodú ciuitat) zminiſte
et cum demandatoze erúttres ptra quélz ius ry coundé. Dať.valeñ.kits.decēbzis.anno
deum in facto ciuili . Dandantes vniuerfis dñi.AÐ.cc.lxxx.iij .
officialib9 et fubditis nŕis o predicta oïa fir
Deconfirmatiõe franquitat?
ma hëant et obferuent z non ɔ̃ueniāt necali
conceffe tenentib9 equos z arma. · XXV.
quem uenire pmitant aliqua rõe.Dat.vas
len.lt's decembris anno dõi. AB.cc.lxxx. Új. s petro dei gra rex aragonůva
len.¿¿.per nos inros laudam'et
De forma caufarum ducenda cedim firmam⁹ vobis iurat{
rum : nulla petitio poffit dici ineptanec 7pbis hoib9r vniuerfitatib9 ciui
fnia nulla nifi in appellatione infra decedies tatis & totis regni valē.priшlegiū vobispcef
XXIII. fum perdiz regez lacobuz inclite recordatio
Querint vniuerfi o cum nos pe mis regé aragonů přez nŕm fup franqtate us
trus de grarex aragonú valé.zē. lox quiequos zarmatenuerint: put in ipo
LHO
Ao tollédú miffiones fcriptura pauilegioptinet. Wolentes mihilõïus r¿ċe
biá
|aduocatorr iudícuz ftatuerimus détes o illi q equos ¿ arma tenuerint: iuxta
San
rozdinauerimus cum priuilegio não cōcello tenozem priuilegij fupradictifint franquiab
vobis pbis hoibus et vnuerfitati ciuitatis oiexactõe regali . Tamé cũ exactioné aliquã

valeñ.7 alijs locis regni eiuſdez: o oës cauſe facere beams tépabim9r minuem? eandez in
of tm quantú ipi tenétes equos zarmafoluere
ducant per for valen.fub ifta forma: q peti
nde
tio fit data z refponfio facta eidez:et excep tenerent in exactõe pdicta . Verütñ ipos ab
odi · exactiõib vicinalib9 nolum effe fracos:fed
tiões recipiantur: non fiant alique pofitio
OXY
nes nec articuli:nec aliquis alius pceffus:& cuz ipis ciuib9% vicinis teneant tribuerein
eilde. Abadantes vuiuerfis officialib9r fub
9 quilz poffitdare teftesfup petitione fua:
nilla petitiopoffitdici inepta: et q quilzfe ditis nŕis pñtib9z futuris q predicta oia et

adhuc fingula firma béant z obferuent et ab oibus


poffit iuxta for valen.appellare.
% ozdinam ” : q aliquis neqat
etiam ftatuim⁹ faciat inuiolabitr obfuarı: noɔ̃ueniat nec
aliquéɔ̃uenire pmitāt alıq rōne. Dat.valē.
dicere ofniafit nulla nifi in appellatiõe:qua
nullitaté pofuerit infradecez dies poſt ſen It's decebus anno dñí. AB.cc.lxxxiij.
tencia lata fuerit: et tranſactis dictis decem De pfirmatione puuilegij dñi
dieb,nullus poffit dicere o fnia fit nlla: nec regis iacobi ptinētis pfirmationé z coceffio
3/
poffit dici nulla deinde:et ſi aliquis voluerit nem hereditatu caftrò turriú z aliar poffe
BI dicereinfraillos decem dies infra quos ap Mſionů rë. put in eodě ɔtinęł. XXVI.
pellauerit o fnia illa eſt nulla: ducat caufam
be nullitatevel de appellatiõe älez ipe volue Querint vniuerfi q cũ nos petr⁹
rit:aut totú infimul:queqdez caufa nullitati dei gra rep aragonű valē.zĉ.plu
aut appellationis fit determinata invna fnia res gras etscelliones fecerim et
?
¾,Dat.
p illú´udicé qui in ea fuerit affignat? cocellerimus vobis pbis hoīb⁹ z vniuerfita

valen.kl'decebris annnodñ.ØÐ.cc.lxxx wj. tib9 valeñ.et alio locox regni cũ prilegio


não:de quib9 qdé gracis z¿ceffiöib9vniuer

De quatuo2 probis hoibus in fos hoieslocog regni valen . qui foros vale.
vno quoc officio eligendis . ‫ אא‬.IIII voluerint acceptare volum⁹ eiſe pticipes et
eij
Priuilegia

pfortes vt in predicto priuilegio stinek . Eft faz titulu vel titulos habuiftis: quocüc mỗ
tn fciendu qiz indicto puulegio laudauer tenebat vel tenuerat anteceffozesvři cu titu
mus pcefferim firmauerim9 ac dedering lo vel fine titulo: et illa etiã que vos vniuerſi
quibufcüqs &fingulis ciuib9 pplatonb9 cis vel finguli ciuitatis et termini ac regni valē.
uitatis valeñ.zregni eiufdé oësdomos:vine tenetis feu poffidetis nunc tépoze confirma
as: o:tos cãpos:cenſualia: alchareas:caftra tionis &donationis hui9: habeatis teneatis
turres & poſſeſſiones: ac alias terras cultas poffideat} vos et fuceffores veftri imppetuú
et incultas que hént vel hébunt tenétvel poffìcut rez vram ppiam : queoia nunc confites
fidét aut poffidebunt vt in ipo priuilegio co mur einveritate recognofcimusvra effe cer

tinet:de predictis oib? :ac de confirmatione tificatide iure não rpredeceffozú nŕozuz:ita
prinlegij dni Jacobi inclite recordationis re gnosnec nŕí contra vos vel vros nuas pof
gis aragonu přis nří conceffi fup hoc māda fimus ocafione aliquafeu rõne : petitionem

musvobis fieri puuilegiü fpale.Idcirco per aliqua vel demanda facere vel mouere : et fi
nos et nãos fucceffores concedim97 cōfirma forfaz o abfit per nos velper aliquem fuper
mus vobis pbis hoib9 et vniuerſitati ac his predictis cótra vos vel vros queftio aliqua
tatoub⁹ oibus et ſingulis ciuitatis valeñ.et vel demanda moueret:volumus & precipim⁹
oim alio loco :tā ciuitatis z termini valē. necanobis nec ab aliquo alio iudice audi
oim aliarú villaru alqueriaru z loco ois atur:imponendonobis noftris fucceffori/
regni valen.pñtib9 et futuris: et võis fucello bus fuper predictis vniuerfis & fingulis fcile
rib9 imperpetuu priuilegiü cöceffuz vobis a tuum fempiternu. Volum⁹etiã et ordinam9
oñorege iacobo přenŕo recordatiois felias concedimus & donamus: q predicta oiar fin
cin9 painilegij teñoz talis eft. C1Aouerint gula intelligant effe cóceffa z donata in cens
vnuerfi o nosJacob9dei grarex aragonú fualibus veftris que tenetis ab aliquib9 pers
valen. zč.Volétes vniuerfos finglos hoies 'queprovobis tenent.Et in illis etia
fonis vl
feu habitatores xpianos regni valē.zë."Elt que pronobis tenentur vel poffident tépoze
fuprain priuilegijs regis iacobi.fo.xxúij.ca. donationis feu confirmatiõis huius :&vncß
Irrr.ú. Dedictú quidem pruunlegiú cum aliquo tépore tenuiftis feu poffediftis: ita o
oibus fuis claufulis ptentis in eo a primali nunc poffitvobis obeffe deffect aliquis car

LASTAJ
FLAD
nea vfqz atvltimade nouo vobis 7 provobis tarú feu alicui9 carte:tam pameue donatios
oibus fucefforib9 veftris nouiter et núc côce nis o cuiufcũ venditoris feu emptonsvel
dimus rdonam9.Declarantes rde nouo cō

2
qualz alia rōne: quia nos per nos i nÍOS VO

)
cedentes o pretextu fraudis comiffeper ali bisz veftrisfuccefforib piedicta oia vniuer
qué vel aliquos in aliquib9 hereditatib9 ſeu far fingula damus & cöcedimus effe data :fal
poffeffionib?:vel pearone odicatur vel di uo cenfu dñio laudimio fatica in omnibus
ci poffit q aliquis erveftris pñtibus vel ans predictis cenfualib9. Wolumus ing & conce
tecefforib9 veftris fingularib9 vel vniuerfali dimus q oia fupradicta z fingula intelligan
b9in fraudez feu dolum Hz tenet habuit z te tur vobis & veftris data cóceffar cöfirmata

ཏུ་
nuit feu poffedit aliquid de hereditatib9 feu cum omni eo q advfox omniú vel fingulor
མངཀུན་
poffeffionib : quas nunc tenetis hētisvel por vtilitatem poffint intelligi vel perpendi . Si
fidetis tenuiftis vel poffediftis vos vel ante qua vo ibi funt ambigua vel obfcura: vřožú
ceffozesveftri:vel ea etiã rõne q dicaf vel di vel fingulor interpretatioi duxim⁹ relinqn
a poffit q no fuit vobis velveſtris anteceffo da. Sivo huicfcripture aliqua defunt:q vo
ribus aliquid veltātuz datuz a patrenoſtro bis vniuerfis et fingulis vel fucefforib9 vřís
vel a partitorib9 fuis vel etiam à nobis:quas prodeffe poffent in aliquo velvalere:volum
tuz vos hodie tenetis vel veftri anteceffores rocedimi? o p20 expreſſis héant zitelligant
tenuerint : nosnō poffim aliqué vel aliquos acfi hic effent fingulariter nueratar ſpaliter
ingetare feu alicui vt aliqb9 vel etiá vniuerfi exprellata. Der hoc aut priuilegiü non inté
tati aliquor pdictor locoz qitiõé aliquá fa dimus reuocare redditione feu donationem

cere vel mouere:pmo oia illa q tpe pdicti pri qua fecimus vobis de barbacanis murisval
uilegij ipetrati tenebat vos vel illi a qb?cau lis mercato plates rāblis ac alijs locis pu
Petri pzimi. ‫אאאא‬

blicis/predicta qdé vniuerfa z fingula vobis difinitiua abfqz ipop pfiliovťeozű aliq faltiz
vniuerfis & fingulis fupradictis cófirmam?
partepredictozu cofiliariozú: in negotio.f.a
ocedim9rdonam9 non obftante aliquoforo
uili fūmāquingentozu folozú excedente: qui
valē.z non obſtātib9etiã aliquib9priuilegijs etiaz confiliary fint in oib2 gubernatiõib✈z
inɔ̃riuz impetratis vel etia impetrādis.In ozdinatōib9 qsiurati valeñ.vel iurati alion
fup ad maioré oim & finguloz p:edictor fir? locozu regni valen, ex eozũ officio in ciuitate
mitatë hëndā :iuram? pdeuz zei9 fcta qtuoz valen.zregno eiufdez facere vel ordinarevo
euuangelia a nobis corporalt tactar crucez luerint:et abfo dictozu əfiliariozü pfilio vel
diu: per infanté alföfuz cariffimü pumoge aliq parte ipozu nüc aliq? faciat feu guber
nítũ nřmillő idez urare fecim? de piti:pres
nent: qfi fecerint robur non obtineat firmi
dicta oia z fingula atendere firmit "
cöplere tatis. vopredicta a nobis fuerat vbote
Dandates nihiloius vniuerfis officialibr
nus pmulgata: infcriptis redacta hactens
fubditis nřis pitibus et futuris q predicta non fuerint:ad hocvt meli? méone coméden
oia z fingulafirma héant z obfuent. faciat tur z firmi obferuenť:volumus z mādam9
inuiolabilr obfuari et non ueniant nec ali
predicta oïa a nobis o:diata rpcella infcrip
quepuenire pmitant aliqrōne.Dat.valeñ. tis redigi z figilli nří munimie robozari.o
lil's decebris anno dñi.AB.cc.lxxx.1 . lentes hoib? ciuitatis valeñ. zregni conce
dentes o predictos cófiliarios beant qui an
De quatuor confiliarijs de fin tedicta ptaté fub foža heat fupradicta.e
gulis minifteris artifficis officijs eligédis terea volum⁹ rozdinam9 q qölz minifteriú
et de iporptate: fpatr o fine eis vel ipozuz feu officiú vel arteficiu depredict fupra noi»
parte iufticia in criminali nōpoffit quez toz natis eligat ple quilz de collegio fuo qtuo? p
qre abfoluere vl'codénare. Et o poffint cō// bos hoies in cófiliarios fupradictos in festo
grege hoies vniufcuiufqz minifterij et officij pethecoftes anno quotz: qui in poffe iufticie
Frez expreffiofiue noiatio ipoz officior.Et iurent fe here in predictis filijs fidel'r atq
qfi infnia ptineat o latafuerit de cófiliodi bene:z poffint predicti cöfiliarij vel aliqui er
ctop cōfiliario velparte cozuz : non exhi eis congregarer applicare hoiesvniufcui9
gatur alia pbatio. XXVII. minifterij officij fiue art) zoim quoſciéfcüq
10! Querint vniuerfi q nos Detr eis vifuz fuerit expedire: ad dandū eis Įfiliüi
nd dei gra reparagonúvalen. ¿č.mul in his que eisvidebit effe cópetes atqs bonu
0
tas libertates munificencias frā in regiminib9 ordinatiōib9fîue gubernatio
et
quitates & beneficia ciuitati z reg nib9 fupradictis.] Dredicta ingoia eis tam
no valen.cocedendo: volétes vtilitati publi prefentib9 futuris cedim9 imppetuu atq
cepuidere ppio motu abfos inftácia alicui9 damus non obitātib9 fo:o vlfozis valen.ſeu
dixim9 inter alia in clauftrofcte marie fedis priшlegijs ɔ̃dicentib9 ſeu in ɔ̃riá factis hús
22.03

valen.publice inibi ppło ogregato: q vole/ Oib9vel aliquib9q fupius funt explla.C :
bamusɔ̃cedebam97 ordinabam9 g de fingu vofup electione filiario, eligendo de mi
lis minifterijs artificis officis & artib⁹eli/ nifteris artificijs officisz artib9 áſtio poffz
gerent qtuo? pbi hoies q deberent pfiliarij oziri quot & qles hec noia cōprehendant :pze
appellari: quiintereffent oës vel aliq ps cor terea predicta noia exponentesvolums de
afiliarioz oib9 fentēcijs ferēdis per iufticia iftis minifterys arteficys officis feu artib9

vale.vel alio locoz regni valeñ. vz in oi fa infrafcripti tmmō predicti cōfiliarij eliganĒ
9 cto criminali:in qftiomb9 seu tormétis facië v3 de diapus notarijs hoib9 maris bunate
dis vel non faciendis :et in oi fnia difinitiva ris/frenerys/çabaterijs/ fartorib9/pellices
in facto criminali ferenda : ita q iufticianō rijs/carneceris/corregeris/fufterijs/pelle
poffit aliqué torquere vel tormentare nec co rijs/ferreris fiue fabus/pifcatonb9% barbe
dénare nec abfolueze in facto crimialifine co rys. Cetú fi in fnia iufticieptineaf &lata
filiodictor filiario vel aliq falte pte cozű fuit de pfilio pfiliario pdictorvel aliĝ pte
In negotio bo cinli iufticia valñ velaliozuz eor op er inde credat finie: z non erhigať alia

locom regni valen, nunc poffit ferrefniam probatio teftiú : fup vocatiõe feu requiſitiõe
e i
&
W! Priuilegia

vel prefentia feu confilio cöfiliarion: iufti/ Etrus dei gra reparagonú valé.
ciavocet alios pbos hoies et iuratos fcom ze. Vniuerfis lezdarijs pedagia
qfibi videbitur expedire. Dat barchiñ.ix. rijs valis officialib⁹nŕis ad quos
anuarij anno dni.D.cc.lxxx.uj. pites puenerint faluté & gřaz:cú
in pceffionib9 qs nup fecim ciuib9 valen.et
Conceffio facta toti regno de alijs hoib?regni eiufdé cum priunlegis nŕis
gratis libertatib9 cocellis ciuitati:quibuf ptineat & lezdari vniufcuiufq loco lezda
daz paucis exceptis. XXVIII petat & accipiat in cox maria 3 erat anti
Querint vniuerfio cum nos pe quitus pfuetuz: rexparte ipor ciuumvalē.
trusdei grarex aragonúvalē.¿č . nobis fueritfupplicatú o hocvz qö cöfuetu
nuper in valeñ.multas libertates erat antiquit, declarem nos illo cum pñti
munificentias franquitates bene carta nŕa ficouximus declarandü: v3 9 intel

ficia ordinationes coceffiones gras feceri ligat put melius fuit pluetu a.xxx.annus cis
mus & cöcefferim? vobis pbis hoibus & toti tra:volentes zvobis mandates quats ad lez
staqued vniuerfitati valeñ, cum priuilegijs noftrisvt das feu pedagia petenda ac accipiéda ab eis

ithe continetur in eis.de quib? vniuerfitates ali vnufquifqs non pcedat , nifi put a.xxx.annis
citra meli9 fieri cöfuetü .
Loque vtrü ea oïa
ad vniuerfitates eafdem fimilr fe extendant: idus ianuarij anno dñi.AB.cc.lxxx.uj.

initoj ideoqs nos petrus dei gra rex predictus :per


nos infos cocedim? vobis pbis hoibus et [ 2 in ciuitate z regno Walen .
: Plesir totis vniuerfitatib9 hoim mürшueteris/pať. garbellet foliu alquene. ‫אאא‬.
fugurby /mozelle/alzezire/cullanie/candie/li Querint vniuerfio cũ nos petr

JB
realen
zalijs ho rep aragonúvalē.. Statuerim ?
r Daza
minib9 z vniuerfitatibª aliaz villarú caſtro rozdinauerim q in ciuitatévale.
ruz locoz regni valeñ.prefentib9et futuris et alijs locis regni eiufdé garbella

3 qui foros vale volueritis acceptare: q in oi rentur grana/indi/pebze/gingebre/gala:alú


maftec/enfens/rlaca/ zaly aueri deleuante

9 R 9 4 79 2
buslibertatib9 munificentijs cöceffionibus
abgratis per nos coceffis pbis hoibus zvni qui faciat garbellari:z etia batafalua/comi
uerfitati valen. cum noftris priuilegijs atqz nij feu alij auerij de ponet qui fimtr facerent
eparts cartis : partem habeatis ac in eifdem oibus garbellari:et in eo non fecerim? mentionem
Muy vos et vros effe volumus participes & con/ de fulla de alqna in qua incamaramentů ma
fortes: excepta franquitate lezdarú z pedat rimuz fieripoteft:idcirco ad eitandü inca
fornot
los gior cócella ciuib? valen . et exceptis quibuf maramentú predictuz: ſtatuim9 rozdinam9
е dam conceffionib9 noftris factis eifdem fup ❤ in valen. alijs locis regni valeñ. fullade
Mala fulatu hoimmaris: & fuper albuffaria atos alquena fitr garbellef : ita q in molendo vel
deuefia nravalen. In alijs aurez oibus per anteavel poft encamaramétú alia rerú nō
nos cócefis eifdem ciuib9 valeñ.vos z veſtri inmifceatin ea. Abandantes vniuerfis offi

vtdictü eft pfortesfitis ac pticipes: etde eif cialib9nfis prefentib9 et futuris o predicta

dem poffitis vti ficut ripi:ficut melius &ple firma béant zobferuentz ab oibus faciat in
nius in dictis priuilegis cõtinek. Abadates uiolabiliter obferuari: z non ɔtraueniat nec
vnuerfis officialib9 7 ſubditis nřis pñtib9 7 aliquez puenire permitant aliqua rõe.Dat
futuris o predicta oia fingula firma beant valen.lt's aprilis anno dñi.. GB.cclxxx.ÚÚ :
et obferuet zab oibus faciat inuiolabiťr ob

feruari : znō Zueniat nec aliquéɔ̃uenire per Devnitate facienda.XXXI

mitant aliqrõe.Dat.barchiñ.nonas ianua Etrus dei gra rex aragonú valé .


rij anno dñî.AB.cc.lxxx.iij . r . Fidelib9fuis iufticie iuratis
probis hoibus confiliarijs ciui
lezdafeu pedagia petanfz tatis valeñ.nec non iufticis & ius
exigantur in maria vniufcuiufqz locozzybi rat alio locorregni vale, feu fubditis vni
foluidebent, XXIX. uerfitatu victor loco falutem et gratiam :
Berti primi ‫אאא‬ VI

cum intellexerimus vos velle facere frater// mulari:fed illum corentü intret intus dictă
nitatez et facramentum pro tractanda inter menfura feu ozas eiuſdez : 7 cum rafonared
vos et habenda pacer tranquilitate et fideli datur feu etia menfuret ne fraus poffit fieri
tatenoftra cöferuanda integriter:que abfc in eifdem . ADandantes vniuerfis officiali//
auctoritate nra facere dubitatis : maxime q?
bus noftris prefentib9 z futuris q predicta
per forum valen.hoc phiberi dicatur : figni oia firma heant zobferuent z faciat obfer
ficamus vobis o nobis placet o dictafra/ uariz non contraueniant nec aliquem cotra
termtaté & facramentu faciatis et de predi //
uenire permitant aliqua rõne. Dat.in obli
ctis non obftante dictofozo per nos et nŕos dione albarrazini.iiij.kzľ.ilij annodňi AÐ.
licētiaz vobis damus :fozo ipo ex tuncin fuo cc.lxxx.úú.
roboze duraturo . Dat in orta tutele.uj .
De eletione iudicis appellatic .
It's octobris annodñi.AB.cc.lxxx.ÚÏÍJ .
num confulibus maris. ‫שאאא‬

27confeffus in crimine nō au
Querintvniuerfi q nos etrus
diatur appellans/et o menfure falis rotun dei gra aragonu et cicilie rer. Co
de fiant tante magnitudinis q corentü ſeu cedimus vobis pfulibus maris ci
comul intret int? ozas menfure cumredden FLOODuitatis valen.et probis hoibus ac
tur. XXXII. vniuerfitati ciuitatis predicte: quolz anno
✩uerint vniuerfi:&cum ad pre qñ eligentur & creabunt confules maris in c
fentiaz noftripetri dei gra ara/ uitate predicta iuxta tenozez privilegij quod
gonum et cicilie regis effent muffi vobis fuper cōfulatu durumus cöcedenduz :
nunci ex parte veſtruz iuſtic) iu eligatur et affignet per nos vel pcuratozem◄
ratozuz confiliario; ac vniuerfitatis valeñ. regm valen.aut eius locütenentez in abſen/
fupplicantes nobis:q ad tollendü et euitan tianŕa:quidam bonus vir et fide dignus de
dum maleficia cōcedere dignaremur o fiali arte maris: ad quem oms appellationes as
quis inculpat decrimine cöfeffus fuerit in fiericôtinguat de pceffib? aut fententis ſêu
poffe iufticie fe crimen comififfe predictum : copofitionib9 vel dictis dictoz confuluzdes
fuper quofentencia latafuerit contra ipm : uoluantur :et per eumdeterminentur loco
‫܆‬
gab ea fentencia appellari non poffz.Idcir nřifcom confuetudinez zvfum maris: et de
coad inftantiam vřozum per nos t fucceffo prefenti eligimus raffignam ? iacobumdevi
E res noftros cócedim9 acperpetuo ftatuim? co ciuem valen.qui hoc anno audiat ¿deters ›
et etiam ordinamus:q in ciuitatevalentie.r
ཏྱཋཱ

minet appellationes: fi quas emiti contige


ཤི
ཙི


alijs locis regni fiat decetero ac etiam obfer


ཏྟཾ

ritde piedictis confulib9 vt fuperius eft ex


ཝེ
ཏྟིུ

Lat uetur: & qñcung acciderit o aliquis fuerit preffüm.Dandantes vniuerfis officialibus
captus rōne criminis : v3 rõne pditionis r fubditis nŕis o predicta firma, héant zob
furti acraubarie caminozú:feu étiaz fractio feruent & faciant inuiolabilr obferuari zno
nisdomoruz: t ille oze fuo cöfeffus fuerit co
côtraueniant nec aliquem ptrauenire permi
ram iufticia ſe comififfe ill8 : volumus qin tant aliqua rõe. Dat in albarracino quinto
iftis cafib⁹ fi appellauerit a fententia que las idus decembris anno dñí.AB.cc.lxxx.in.
ta fuerit contra eum : non valeat appellatio
ipſa : nec ppter eam remaneat quin contra
cum ad iufticiaz pcedatur put fuerit iudi/
catum. C3temper nos infos ftatuim9 ac
1 etiam ordinam⁹ perpetuo adveftriinſtātiaz
etde gŕa ſpāli quávobis facimus: q meſure
falis quas concedimus effe rotundas in qui
bus fal méfurabatur z méfurarı cōfueшnt coz
rentfiue comul: q fiant decetero alie menſu
refalis rotunde in ciuitater alys locis regni
de tanta magnitudine o non opporteat co
Priuilegia

exercitu feu caualcata nobis et nfis infrare


Sequitur de priuilegijs conceffis
gnumvalen.z non alr vllomō.Saluo etiã et
per illuftriflimuz diz Regem Al retento nobis o fi plus ptes murcie vl'cafte

/ lle:put frotaria regni valen. diuidit feu ma


fonfum filium fuccefforem p20
rcat: v3 de ademuç vfqz ad riparia maris q
xune dicti dñí regis Petri . eft inter denia zalacatinos vellem? ire plo
nalr cotra inimicos nŕos: z exercitu feu ca//

¶ Defrãquitate ciuitat valen. ualcata fine fraude neceffaria bērem? a ciut


abof queſtia peyta r exactiōe:r ab oi exercis tatevalen.q hoies ipius ciuitatis & termini
fimul cu alijs villis nřís regni valeñ.teneanE
tur caualcata con redemptione:certis ca
irenobifcü: non alio modo .Saluo etiam z
fibs exceptis. I.
Ds alfonfus dei gra retento nobis ſi alius rex vel ptās regis in/

Rexaragon.maiouč trabat int⁹ terránram exercitu ogregato p


zvalentie comesbars faciendo malo z in hijs cafib9 ſolümo mone
chin. Ex certa fcia no rem9% regrerem9 hoſtez & caualcată a ciuita
te valen , dicta ciuitas in bijs cafib9 teneret
ftra: ¿ bito cófilio ple
narie in curianřa: em nobis facere hofter caualcata fimul cũ alijs

franquims cintatem villis noftris regni valeñ. z non alio modo .

valeïiz hitatores cun Etficiftas grasz pceffiões es facim ficut


tatis z termini fui : tā melius dici & intelligi poteft adfuuz z fuorú
ex debito nobis certo bonú z fincerüiutellectü. Et ad maiozë fecu

in quo eis tenemur: ex spáli gřarõe pluriú ritatem iuram, per deü z eius ſcta ätuoz eu
feruitio que a dicta ciuitate et termino fuo uangelia predicta atendere et cöplere z non
zhoibus eiufdem recepim9: ab omni.l.qſtia strauenire aliq rõe. Renunciantes fpatr et
peyta et quacüqs alia eractione: zab oi ades generalr of turi canonico z ciuili:foziS &CON

Paшio quocũąz noie núcupenť gñatr vel ſpes fuetudinib9r ſtabilimentis factis tpe ppľa/
tialr:que nobis vel fucefforib9nris feu alys tionis valen.vel poſtea. roīb⁹ etiaz priuile
pronobis aut nŕo noie nunc dare teneatur: giis per quecôtra hec venire poffem . Ibas

et q nosvel fucceffozes nří feu aly pro nobis aut gras tpceffiones eis facimus dum fo20s

autnoïe nãodepredictis ab ipa cintate vel valeň. ? non aliú fozü tenerevoluerit & hére
termino:feu habitatorib9 eiuſdë feu termini Abandantes vniuerfis officialib9 z fubdit

fui nunc peterefeu exhigere poffim ?: qfife nřis opredicta obferuent vt ſupius ſtineĒ:
cerim predicta petitio nonvaleret:necciues et nonQueniant nec aliqué puenire puitant
feu hitatores dicte ciuitatis feu termini:aut aliqua róne.Dat valeñ.xij.lt's.octobris an

bona coz adhoc minime teneant. CItez ex nodni. AÐ.cc.lxxxvj .


certa ſcia nŕa et hito pfilio plenarie in curia De celebratione curie ac iura,
fupradicta:enfranquim nunc imppetuú ci mento zpfirmatione forozumpriuilegioz r
uitatez valefi. fupradictaz cum oibustermi
cōſuetudinú valeñ . qidem fiat a quoliber
nis fuis zoës hitatores eiufdez prefentes .f. II.
nouorege.
et futuros.ab oi exercitu et caualcata gñalr
et fpatr quocunq noie appelleť feu núcupeť Os alfonfusdei gra rex aragonú
et ab oi redéptioe ipius feu paz quacüqz .f. valen.c.Atendētes pfiderātes
nos debere celebzare cnria in ciui
redéptione pecuniaria vel aliq alia que nos
tatevalen. poſt co
mandarem redimere aut poffz redimi vllo infra.xxx.
dies
modo. Saluo tñ et retento nobis quantum ronation tenoze priuileg
enfam.iu iorda
xta
ad factü exercit ¿ caualcate prime dicte : & top rcöceffo per dñm iacobú inclite recor
r
qñcuną stingerit nos here neceffitate eundé dationis regez aragonú :auũ nŕm ciuitati et
tez:per qua exercitu feu caualcată héremus regnoval per dñm petrű reco?
é.cófirm
atoz
neceffaria infraregnuz valeñ.& tunc in hoc dationis inclite regez aragonů přemním
et
calu hitatores dicte ciuitatis teneant facere per nos.Cum illo adimpler non potue
nos e
Alfonsi primi. XXXVII

rimus iuxta tenozē ipoz priuilegioz : pro eo. bamus facere concedere in ciuitate valen,

q nobis exiftentib9in cinitate cefarag.mag nihiloius dicta puuilegia falua remaneat et

na et ardua negocia obuenerüt:quib9 nego illefa ciuitati pdicte z regno:r o fucceffores

cijs ocupati non potuim⁹ addicta ciuitatez noftrifz dicta priuilegia in predicta cúntate
valen. pro celebranda dicta curia declinare :. teneant dictă curiaz celebzare:Tibi dictos fo

ymodictă curia hūimus neceffario prolon// ros e cõfuetudies iurare ppetuo tenere cob

garede confenfu z voluntatefindico cini // feruare: zin prefentia nra fitr findici infraf/

tatis z regni predictor : ipis findicis nobis cripti pro fez vniuerfitatib9 quarü funt find

pteftantib?cum publico inftro o dictú elon dici pftituti: iurauerüt per deum & eius ſcra

gamentu non fieret in eozpreiudiciú ſeu gra qtuoz euuägelia dictos fo208 rĮfuetudines

uamé:nec etiam in derogatione primlegion valen.tenere zppetuo obfuare. CIAos vo

predictor:qo elongamentü fecimus devolu findiciinfrafcripti vz de cuitate valeñ, ar/ ›

tate corvfqz in diem lune qua dicebať.xvij . naldusde vilardida/ z raymūdus guillermi
kls.octobris anno infraſcripto: z nos incep cathalani iurati/beregari? dalmacij:guiller
ta dicta curia in ciuitate valễ. die z anno pie mus ſcribe:petr9 de ripullo/ ferrādus cofta

dictis : ppter multa negocia z eundétta que timi: andreas de grahat bñ9 de clapis devil
ad nos puenerüt húerim9 a dicta ciuitate ſu la rat.guillerms decloqrio:et migot?de tur
bito recedere verfus burriana: et cum dicta rib9: ponci9 de malferit pro nobis & p20oib9

negocia que hēbam9 expedire rõe dictof pu de ontinyet de bocareny/de villa murwete,

inlegion in dicta ciuitate non potuiffem⁹cō ris iohanes ferdinādi z petr⁹ gōbaldi/devil

plere:findici eiufdem citatist aliozlocor la denie petrus garcie ziohanes gayllart/et


regni valen . qui poft nos venerat burriana petrus de cerdenyola/devilla alzezire/ ber//

poftularut nobis humilr ſupplicarút:qea nardus deltagno petrus de fcta crucez bers

que in ciuitate predicta non cöpleueram9 in nardus de palacio de villa cocentayne mar
dicta villa de burriana adimplere deberem9 tinus de fagra arnaldus de pina guill9de ca

faluo dicte ciuitati z regno infuturü q fucef ftaylla martinus petride bola/devilla mozel

fozes nří poft nos predicta facere teneantur leathericus de busca et franciſcus de poa/
celebrata curia in ciuitate predicta fm tenos lat pio nobis & hoibus de ceruaria terminiz
16
ar rez priuilegioz premiffor eifdem pruunlegijs de paniſcola/devilla de alcoy raymundus de
in fuo robozeduraturis. Unde nos alfonfus fancto climente Lacob9 parët/de villade al
dei gra rex predict? pfonalr pftitut9 in dicta pont michael de ponte zrodericus de vallas

villa buriane: prefentib9 ibi findicis taz ciui trech:conftitutiin dictavilla de burriana in
preſentia vři excellentiffimi dñi Alfonsi dei
tatis predicte o alio locoz regni valeñ. in
frafcriptis : per nos z fuceffozes nãos lauda graregis predicti pro nobis zvniuerfitatib9
45
musofirmam vobis findicis infraſcript! fupradictis :iuramus perdeuz z eius fancta
z vniuerfis hitatorib9ciuitatis & regni valë. qtuoz euuägelia dictos foros coluetudies

oës foros valé.vobis & dicti ciuitati z regno valen.tenere et ppetuo obferuare. Datbur
conceffos per dim iacobü recordatiõis incli riane.x:lt'octobris anno dñi.B.cc.lxxxvj.
teregem aragonú auum ním : rom̃s etiam
procuratoz regni non ſe ins
pfuetudines & priuilegiatam gñalia quafpá
liarbonosvfosdatos & cóceffos & datar co tromitat de caufis puncipalib9 nec fuper eis

ceffaper dictú auuz nŕm ciuitati zregno pie ipedimétú faciat iuft}.ciuitat} .z regni. III.
Lfonfus del gra Reparagonuz
dictis:cöfirmata per predictú dñm regem
patrením zper nos fpatr generalr. Et ad valen.z . Mobili z dilectis procu

maiozé oim firmitatepredicto iuram? per ratozi não regni valen. z alijs offi

deum et eius fcta qtuoz euuangelia predicta cialib9 nřís eiufdé regni pñtib9 et

oia zfingľa tenerez ppetuo obluare acnuc futuris falutem zoilec. Bandam vobis q
cotrauenire aliqua rõe vel caufa. Wolentes tinus fup caufis peincipalib⁹tam ciuilib9 Ф
et cöcedentes qlz nos predicta fecerim et criminalib9 terminandis per iufticias cim //
cocefferim in dictavillade burriana:q dcbe tatisvaleñ.z alio locop nŕozú eiufdé regni
* ev
Priuilegia

prout in foro valeñ.Stinek nullü eifdez iuſtis foros valen. & cox priuilegia redundabat z
cijs impedimentu vel ōrium faciatis nec fie fuphoc nobis plures rõnes oftéderüt.20
ripmitatis:nec de eifdez caufis vos intromi pterea fignificam vobis q non eft intentio
tatis in aliquoǝtra fozů valē.ſupradictü:cũ nra q ppt predicta mandata vos in aliquo
per ipos iufticias & non per alios dictas cau punirem9ymo fi poffz dici aliqrõe o vos in
fas principales terminanari velim? vt in di pena aliqua illa rõe incidiffetis:vos abomi
cro fo20 valen. cōtinetur. Datburriane.p. penaer certa fcia liberam9:maxime cu er pte
It's octobus anno dñi.AB.cc.lxxx.VJ. vřifuper predictis impoffe nãofirmatü fue
ritdedirecto:& non ſit intentiõis nřevos feu
De iuramento ficdo per quelz aliqué aliu firmadodedirecto ptra iufticia
pcuratoze regni ante in fuo recipiatur of in aliquo aĝuare:cuz nos necvobis nec alys
f
fico. IIII. in fuo iuredeficerevalea9: Dat maionë.ix.
salfonfus dei gralker arago decembris anno dñí. AB.cc.lxxx.vj.
num valen. z . Der nosinfos
ftatuimust ordinando cedimus recepit dñs rex procuratozi
vobis iufticieiuratis pbis hoi generali o manuteneat probos homines cis
nib9 cöfiliarijs ciuitatis valeñ.z oibus alijs uitatis valen. VI.
iufticis iuratis ac alijs officialib fubditis Os alfonfus dei grarex aragonú
nŕis dicte ciuitatist locop alioz nãoшuz reg valen..Dilector fidelibusfuis
ni valep.prefentib9 et futuris: & qñocüqs et pcuratozi regnivalen.vel eius lo
quoſcienſcūcs nos pcuratozé in regno valé. Cūt). et vniuerfis alijs officialib9
ordiauerim feu pone : ipe pcurato: ante emulaeregni ad quos prefentes puenerint fa
adminiftrare incipiat feuvos in pcuratozez lutem zdilectione. Abadamus vobis qtens
recipiatisape in cötinenti ante iniciú admi manuteneatis & defendatis in iure pbos hoi
niftrationis fue iuret ad ſcka dei ätuoz euuā nes ciuitatisvaleñ.7 oim aliorú loco regni
gelia fozos valen.in ciuitate z toto regnova eiufde:z iposfeu bona cor otraforos valen
leñ.obfuarez fm eost coz priuilegia pcede et cor prinlegia in aliquo non grauetis feu
re ac etiam iudicare. Bandantes vniuerfis grauari ab aliquo vel aliquib9 pmitat) :ipis
officialibs noftris o predictā ordinationé et tamen facientib9querelatib9 de ſe tufticie cō
coceffionez nram firma héant z obferuent plementuz.Dat. Abaionë.vj.idusdecēbus
faciant ab oibus inuiolabilr obferuari.Dat annodi.AD.cc.lfxx.vj .

ABaion☎.ix.decēbris ānodñi..cc.lxxxv Comititonsrero nung le


parabit locum deliria a cozonaregia . VII.
propter mandatuz di re

gis factü fub pena corporis q turaret fozos Querit vniuerfi qnos alfonfus
aragonuz: in non obediendo nullam penam dei gra reparagonů valeñ.të.N.
incurrant. tendentes fidelitatez legalitatez
Lfonfusdei gra rex aragonú va ac afectioné quaz vos fideles nří
len.z.fidelib9 fuis iufticie iuratis hoies de liria e termino fuor femp hūiftis
7pbis hoībus pſiliarijs ac alijs či et hétis erga nos zdñum ním : atendentes
Fr uitatisvalen.fcriptorib alijs of etiam o dictus locus de liria ppter fui for
ficialib fubditis noſtris:tam in ciuitate titudinez & fituz loci multuz augetr pferuat

in regno valen. cöftitutis ſaluté z gřaz:qua regnú ním valen.et er alienatiõe eiuſdez dis
uis fcripferim vobis fub pena corporis& bo cturegnüdebiktaref.idcirco ad fupplicatio
noz vřoz Ÿ vos iuraretis tenere et feruare nez vŕam per nos r fucceffores nŕosvolum9
foros aragonú barombs militib9 zinfanços z cócedim vobis dictis hoibus de liria & ter

nib9 7 hoibus coz in regno valeñ. et q fcrip minor fuor ex certa fcia z deliberate: fitis
tozes fcriberent cartas in cötractib9pm fo imperpetuūvos & fucellozes veftri hitatores
zum aragonu: tamen q2 nobis per nütios cis dicti loci de liria z terminox fuor dednio et

unitatis valen . fuit expoſitü qillő tam ətra cozona regni aragonú z regni valeñ.promi
Jacobi fecundi. XXXVIII

tentes vobis op nec caftruz de liria feu villaz Sequitur de priuilegijs conceffis
nec vos feu fucceffores vros hitatozes dicti
per fereniflimuz dñz ¡
Regem Ja/
loci z terminox fuozuz nunquã dabimus ali
cui vel aliquib9 perfonis necpermutabimus cobum fcom qui fuit frater z fuc

feu ſegregabimus a dicto dñio etcozona reg ceffoz proxime dicti dñi regis Al
nox nŕozuz predictozuz : ymo volumus & co
fonfi fine liberis defuncti.
cedimus & fitis ppetuovos & fuccefforesvŕt
habitatores dictiloci z terminozum fuozum
femper dedominio z cozona dictozů regnoz De celebratione curic ac iura -

vt fuperius eft iam dictuz : pmitentesvobis mento: depfirmatiõe zaprobatione foror


fubfidenra q predicta omnia et fingula per priuilegio, & libertatů. I.

nos & fucceffores nãos umppetuú obferuare Ateatvniúfis X q nos ›


atendere et complere z nunc in aliquo cons iacob9 dei grarex ara

trauenire aliqua ratione : Bandantes per gonuz cicilie maiozić.


preſens priuilegiuz nŕm vnuerfis officialib9 zvale.comes bachiñ.

fubditi noftris preſentib9 et futuris q hác Predeceffouz nãoz


voluntaté et concellionē noltraz firmam ba veftigia inherentes:
beant et obferuent et faciant inuiolabiliter ftitutiões ac ftatuta

obferuari non contraueniant nec aliquem eor imolabil obfua


3
contrauenire permitant aliqua ratioe. Con tesicelebri curia :quả
0
Jin ciuitate valeñ, dus
cedentes vobis q ratione huius gratie co
ceſſionis habuimus z recepimus a vobis ſex ximus celebranda: poſto ſuſcepim⁹nřozum

mille folos regaliú valen. Dat. iacĉe.pridie regnoz impiuz aliozú ad comodú z vtilitaté

ki's octobris anno dñi.AB.cc.lxxx.vuj . ciuitatis regni valeñ . z hitantiú in eodem


puifione regia intédétes : cu plene ad culme
noftri regimis puenerit ftats et cöditio ciui
tatis zregni prefati:pfiderantes predictor
fubiectozu nŕozum comoda ppia fozenŕa et
Explitiunt priuilegia fereniffimi
nosdecere noctes vigilias in fomnes dedu
domini regis Alfonfi: qui duobus cere: vt quieté ipfis noftris fubditis prepare
AS
relictis fratrib9 v3 Jacobo fcdo must hac de caufa cum fit nfa intentio predi
ctos nŕosfubditos ciuitatis regni prefati
gemto et Frederico rege Licilie
in ſiis libertatib9 cofouere:ne tranfgredias
L tertio genito fupradicti di regis mur termínos a nřis predecefforib9 pltitu
tos:idcirco certificati z plene inftructide fo
Petricoz genitous:ab hoc fecu
ris priuilegijs libertatib9cöfuetudinib9rbo
lo migrauit. nis vfib9:que noftri predeceffozes :vobis his
tatorib9 ciuitatis 2 regni prefacti : tam pñtis
bus futuris hactenus cocefferunt :recog
nofcentes vos predictos hitatores cuntatis
zregni predicti fore dignos oibus fouspris
uilegis aclibertatib? cöfuetudinib9 et alijs
bonis vfibus fupradictis: ppter fūmā lega
hitatem & fidelitaté qua erga níos pgenitos
res znos fucceffores cozuz ppetuo habuiftis
maiozi honoris z gre prerogatiua gaudere .
Jdeo nos iacob9 rex prefatus mente delibe
rata et ex certa ſcia: laudamus approbamus
cōfirmamus cedim⁹ ac donam vobis pres
dictis vniuerfis & fingulis cubus ac probis
Prünlegia

hoibus:r oib9 habitatorib9 in ciuitate z reg aliumdeferédi:ad rōnem de trib9 tarenis an

no valen.méozat) :tam prefentib9 3 futuris: ritmp2o iure exiture cuiuflz falme ipius fru
oms foros veftros valeñ.oiac priuilegia et mentip vos vel quelz vřm de predictis cici
libertates ac bonos vfus pfuetudines que lieptibus extrahendi z ferendi ad loca predi

per magnificũ ac feniffimü pancipez villi/ cta:noftre curie exfoluendis. BDandantes

Itredím Jacobú felicis recordationis regez per preſens priuilegiú nŕm magiftropotus
aragonú auð nŕm: 7 plequenter per illuſtrez lano z vniuerfis alys officialib9 noftrisreg

dim petru clare meoneregez aragonú přez mcicilie pātib9 & futuris q vobis pūtė gřaz
nŕm :nec non etiar per egregiudiz alfonfuz rcóceffionez nŕam obferuet z faciant inuio

diue memorie regé aragonuz fratré ním vo Labtr obferuari et nō straueniat nec aliquez
bis dat z cōcella hactenus extiterüt: fiue ge cötrauenire pmitant aliqua rõne. Adcuius

• neral'r fiue ſpatr piedicta: ciuitati vel regno autrey memoria robur ppetuo valiturű pze
vel culz loco nŕozuz data fuerint & cöceffa fens priuilegiu vobis er inde fieri maieftatis

Promitentes vobis vniuerfis & fingulis hi nrefigillo iuffim⁹ comuniri. Dat.barchiñ.


tatoubs ciuitat) regm prefati: et fuper fcta tu.nonas aprilis annodñ . ' . cc.xc. fcdo

dei qtuoz euangelia & crucem dí nřiihu xpi regno nŕozaragonuz anno primo.cecilie

fponteiurams predicta oiar fingula per nos vero feptimo.


et nŕosvobis inшnolabılr zincoruptibilr ob
De alia fozone primilegiozum
feruare:acfifpatr rexpreffim in hoc prefenti confirmatione: de reuocatõe cuiufda carte
priшlegio noftrefirmationis coceffionis
regie ac ei captor fiue ordinationũ que erất
de verbo adobuz specificata declarata oïa cotradifpofitione foni.Et de reuocatioe fra
extitiffent: 7 q nunc nos vel nrtfucceffores
quitatis lezdarú per oia regna excepto regs
3 predicta vel aliqo predictozú in aliquo ves no valentie/r de electione iufticie iuxtafozu
niemus velvenire aliquez permitemus rōne et o finedenuntiatoze non fiat inquifitio:et
aliquafiue caufa. In quarú rerü teltimoniú
q hō honozat non ſubitiatur tométo.III.
ad maiozem firmitate z celeberiozez . nos
Lacob? rexprefat? pñtem cartaz nŕaz figillo Querint vniuerfi q nos Jaco
maiozinoftro cerco apenditio durimus ros b9deigrarex aragonú valeň.rë.
bozanda. Dat.valeñ.riy.lt.feb2oarij anno Bredeceffozarozum recenfens
dni.AB.cc.ix.j.regno nŕor aragonú anno tesftatuta:q in fauoréz libertaté
primo:cicilie vo fexto. ciuiuz roium in regno valeñ.hitantiú foios

Deconceffiõe abſtractõis fru cöfuetudines pbatiffimos ediderunt vite


zmonb9 oim codecétes : per quos precepunt
menti a partib9 cicilie. II.
oms pariter regnicolas gubernari ac etiam
siacob dei grarex aragonum iudicari in cauſis:et demű per priuilegiü fuü
valen.z.Atendentes pura fidez edicto perpetuo ftatuerunt o ipi necſuceſ/
¿deuotioné fincera: quả vos fide fores cox in fouis ſeu cõfuetudinib9 mēozatt
A le n
s ři pbi hoi & vni ci extüc quite corrigerēt adderēt detraheret
es uer
fit
a
uitat) valeñ.erganos e negocia nra gellistis s vl'imutarent:nifi magnat ardua neceffitate
geritis &habetistatendentes etiapluraĝta cogéte fūma vtilitas dicti regniillo fieri fua
accepta Puicia quevos dño regi petro clare deret nec tunc etiamfi in gñali per principez

memoriepatri noftro z predecefforibusfuis indicto regno curia celebrata pielator tre


acetiam nobis feciftis z vos facturos ſpera ligiofor magnatú militú feu baronú ciú r
mus. Volētes vos proffequi graſpāli conce oim in dicto regno hitantiú coïter pcozdan
dimus vobis veftris imperpetuu : exituraz te cöfenfu atendentes itaq trecta cöfidera

feu extractioné fruméti extrahendi per vos tione penfantes q auaritie cecitas & damnā
vel quélz vřín de portib9 acilie licitis & per/ de ambitionis improbitas fic qñqz aïos oc/
miffis zad extractioné victualiū deputāt, et cupant fubiector etin illam temeritatez im
ad predictaz ciuitaté valen, feu quafiz alias pellut & ea que iam ad faluté & comunë liber
ciuitates terras & loca dñíj nřít non ad locũ tatez oîm magnis laborib9 acſūmis vigilijs
Jacobifecundi. ‫אןאאא‬
ftatuta inuenta fuerunt:ſtudent non inſub valeñ.in iufticiatu aliquez de domo nŕa ump
til'r exquifitis machinatiõib? vfurpare: z ſu petuũ : ita tñ o cum iurati z pbi hoies dicte
biteilla queiam in fauozé zlibertaté oïm eli
Ciuitatis viderent ipm inſufficienté zſuppli
mata fuerunt fubuertere nōverenk.Jdeoc caret nobis o mutare in capite anni vel an
nos Jacobus de grarerpiefat?: ad preces no tranfacto qñcüqz: nosdeberem ? illú inde
bumiles oim nŕoz ciшú predictor valen. ci illico amouere:quiquidé amot⁹ a iufticiatu
itatis :pienředeuotiõis affectü benigniter predicto per.pl.dies tabula tenere deberet: z
inclinantes: acfo20s predictos & cöfuetudi Firmare ydonee oibus querelantib9dedire,
nes priuilegia & ceteras libertates ipo :que cto:per quos quidé.pl.dies per vocez precos
demerfa fuerant per ſtatuta ɔ̃ria in luce eri
nis in ciuitate hoc publice dicerek: & iufti/
gere pperantes:hito fuper predictis diligen ciat nullo tpe poffz vendi.CJtem tollimus
tipfilio tractatu:cü hoc piti ſacro nãooza caffamus ac penitus eneruamus illő aliud ,
culoppetuo valituro:adfupplicatoez poftu capim cötentu in dicta carta:
in quo cauefo
lationez zreqfitione comune a vobis vniuer
ome negociuz criminis a quo pena copalis
fis&fingulis ciuib9 nŕis ciuitatis valen, et a debeat fequi principalr: fozus decem dieru
tota veftra vniuerfitate humif'r nobis facta tunc nonvaleat:nec fuetur:fed in oi negotio
laudam⁹ approbam firmamus et ratifica cunli ex quo pena pecuniaria ſequi debeat:q
mus vobis oibus ciuib9 nřis ciuitatisvalë . fonis dictor decez dieru valeat et debeat ob
antedicte:ta prefentib9 futuris: totivni feruari.Item tollimust caffamus ac peni
uerfitati vre:oés fotosvalen.predictos & co tus eneruamus illo aliud captm ɔtentum in
fuetudines puuilegia libertates:quehacte dicta carta:in quo cötineto ois hō qui inter
nus vobis & veftris predecefforibus per nos ficiat moziatur:fi thi ille qui inter fecerit non
et predeceffores nãos data coceffa fiue indul fecerit:copusfuum defendendo: & reuo
ta ac cöfirmata fuerunt.Caffantes & annul cet et annullet illefo29 quidicit & qui inter
lantes & de hibrisfeu captarijs aut regiftris z ficit per cafum rixe o foluat. cc.mozabat, et
veris bullis regalib9 nřis exhimētes & detra q creatde cuntate et deregno: & defenſor
bentes:carta illam feu priuilegiuz et oĩa con alicui non admitať in facto criminis. CJté
tenta inipa: que facta et data per nos extitit tollim, et caffam, ac penit9 eneruamus illo
barchiñ.die qua dicebaf hl's apulis annodi aliud capl'm in dicta carta cötentu in quodi
B.cc.xc.ij.quaquidez carta et oia côtenta citur q in oi facto criminis a quo pena co?
in ipanos de prefětí cú hoc facro ſcripto não pozalis fequi debeat principalr: q illeforus
B
tollimus acpenit9 eneruam9: et oibus capi/ quidicit o iufticia no pot nec debet fe intro
tulis five articulis ptentis in dicta carta que mitere abfqz denunciatoze vel accuſatoze; o
per vos feu aliquos ervobis nobis data ¿có cocedat o poffit fe intromitere et inquirere
ceffa fiue remiffa acrenúciata fuerüt: p nos abſqz denunciatoze vel acufatoze: ita tamen
vobis nos de pñtirenútiam9 expreffe ac etiã inquifitio fiat iuxta formam for :fed in
reuocam9: et illa que in dictis caplis ptinen nullis alys cafibus poffit fieri finedenuncia
tur & in quolz cozúdem :tam quevobis p nos toze vel acufatoze km inforo eft. CItem
per vos nobis datar pcellafuerunt:vobis tollimus et caffamus ac penitus eneruamus
penitus relaxamus atqpremitimus: cócedis ´illő aliud capl'm in quo dicebaf : œ forus ille
musfiuedams ac etiã reuocam?:imponētes qui dicit o homo honorat? non debeat poni
nobis et noſtris ppetuo fup dictis capitulis ad questione fiue tormentu : et o concederet
1
& fupoibus content) in eisſcilentiú ſempiter qois homo cuiufcüqz cōditionis et valons

nú : ficut melius et vtili⁹ dici et intelligi pot exifteret poffz tomentari z qſtionari ſi pre/
advim comodũ & faluamentu ppetuo.CEt finneret culpabilis de criminevel delicto.cui
nede côtingentib9 aliquid obmitam9 : ſpātr quidez capto 13 nos fupfediffemus nihiloius
et expreffe collimus caffam9 ac penut9 ener illo tollimus ?penitus eneruam . CItem

uam illo caplz cōtentú in dicta carta: quod tollimus & calfamus & penit9 eneruamus illő

erat editü in pieiudiciú dictox fo:02 :in quo aliud capl'm contentu in dicta carta: q fi fcri

cótinetur q nos poffem ponere in ciuitate proz curie valeñ. qui nüc eft vel pro tempore
Priuilegia

fuerit repertus fuerit infuficiens in ipo offi cartanecaliqa cotineant̃ in ea quátú ad fo


tio:q remoueret inde cum filio pbor hoiz ros plegia ac libertates vřas: nec quátú
poneret alius per guillermü fcribe cum co advfum zobferuancia conunde: necquantú

filioiuratoret pbožū hoim pſiliarion dicte ad ea que in ipa vobis per nos pceffa fuerüt
ciuitatis:quiduraret in officio ipo quamdiu vobis necnobis preiudicét vllomõ]. Ce
ipm fuficienté rydoneŭ reputarent.Colli terea laudamus aprobam9 vobis veftris
mus etiã ac pemit9 reuocamus zannullam9 perpetuo : et ex certa fcia cöfirmam ill8 prí

donationé & pceffioné per nos vobisfactaz: uilegiü libertatis a noftris predecefforibus
v3 9 non foluin regno valen. effetis liberi z vobis datuz ato conceffuz: in quo cötmetur
?
inmunes ab ofpedatgio lezda portatico mēs q non teneamini nobis dare nec fuccefforib9
furatico penfo paffagio atq ribatico et oib9 noftris in aliquo loco regni valen.fiuevilla:
• alyst fingulis:inquodâ priuilegiovobis per pedatgiu fiue lezda : penfuz paffaticũ menſu
predcceffores nãos indulto cōtentis : ymo p raticu poztaticuz fiue etia ribatică : nec ali

oiaregnanta per mare v3 7p terra et aqua quaz aliaz preſtationé quocü noie cenfeat
dulcez:7 per oés etiá terras nřas adquiſitas put in dictopriuilegiopleni? et lacius ɔtine
z adquirendas heretis ealdez libertates & in tur. Aādātes pcuratorib9 ciufticis baiu
muitates vos z vestri fucceffores: et illis vte lis & vniuerfis alijs officialib9 7 ſubdit) nřís

remini z vti poffetis: put in pinlegiofir prefentibus et futuris: qpredicta oïa firma
mationis qo inde vobis fecimus qö recupa héant robfuent & non cötraueniat: nec ali
uimus côtinebat:ficq decetero dictis fran quez strauenire pmitāt aliq rōne. Dat.va
quitatibus Tinmunitatibus non vtamini in leñ.iij.idus ianuarij anno dñí. AB.cc.XC.ij.

alys regnis feu terris nŕis nifiin regnovalē. Regnoznŕoz aragonú āno.ij.ciclievo.výj
tm prout ex ipisin regnovalen.predicto vti
cófueueratis ante cóceffioné nŕáz predictā. Tin paniſcola ſuper erhigen,
CQmboibus caplis fic caffatis per nos r dis lezdis non feruetur quedá nouitas im/
anullatis acfnblatis de medio ac rêuocatis: pofita p arnaldu de alagone: f3 o feruentur
volumus et concedimªvobis vniuerfis & fin priuilegia ciuitati zipius ppl'atonb9data et
conceffa . IIII.
gulis cimb, et hitatonb9ciuitatis predicter
toti vniuerfitati eiufdem :q vos eligatis ius Acob dei grarex aragonú valē.
fticiavnuz de vicinis veftris :fic forus vale. r .Fidelib9fins berengario dal
z príшlegiū vobis datu atqz conceffuz precio macij alcaydo caftri de paniſcola
piunt atq madant: et ille folus cognofcatde nec nō et baiulodicti loci vel eoz
oibus caufis ciuilib9 & criminalib9:7 iudicet locat). faluté z gřaz : intelleximus q¡vosgra
illas put fon precipiunt atqz mandant. Et uatis hoies ciuitatis regni valen.in exhigé
nung finedenunciatoze vel ácufatoze fiat in dis et exto:quédis ab eis in dicto loco de pas
quilicio putin fonsvaleñ.stinek.Et q fiat nifcola lezdis et pedatgis :rõne grundāno
copofitiones infra decem dies in cafibia fo uitatú impoſitaru per nobilem arnalduz de
rococeffis.Et q homo aliquis horozat9 nō alagone in dicto loco de panifcola fuper pres
ponatur aliqtenus qftioni nec fubicíaf to?? ftatione lezde z pedatgij fupradicti.Quare
mento.Et q guillerm9 ſcribe inſtituat & des vobisdicim9 z mandam quat.pretextu dis
ftituat fcriptores fuos in officio fcribante cu ctaru nouitatü p dictú nobilez introductan
rie prelibate:prout ipos cognouerit ydoneos indictoloco de paniſcola : non grauetis nec
et luficientes in officio antedicto : proutfibi grauari pmitatis dictos hoies ciuitatis va
cōceſſuz extitit atqz datuz: put predicta oia len. regni eiufdé: cotza con priuilegia fuper
z fingula antedonationé z ceffione per nos preſtatiōib9 lezder pedatgyj fupradicti :
ymo
vobisfacta de predictis erant fieri fueta. permitatis ipos vti preditis put vtiſſueue
offitis etiä oia alia facere:et in oibus ca runttépoze dniiacobi inclite recordatiōis re

fibusvti et experiri fons & prilegijsveftris garagonú auí nři:ac tépoze illuftriffimi dñi
aclibertatib⁹ vřis: ficut potuiftis vfqz ad të petri bone memozie regis aragonů přísnŕí:

poza quibus facta extitit'dicta carta ñecipa obferuando eifdē priuilegia per anteceffores
Jacobifecundi XL

noftros eis conceffa et indulta:ac eispernos alicubi nüc habem vel impofterug noset
confirmata:z prout eis per nos confirmata fucceffores nŕí auxiliante dño hituri ſum9: Þ
fuerunt.Dat in monte albano , ví.nonas iu amoze dñí nří ieſú xği z glozioſe virginis ma
hj.anno dni.AB.cc.xc.tij . rie matris fue z remedio aie nie z parentum

Cis rer mandato leuetur lez nouum: adpromotioné rexaltatione fidei


da bertuſe a nauigantib9 p mare:quéadmo rpiane:imppetuŭ ftatuim9 firmiter zinuio
labilit obferuandü : q quicüqs judeus vel far
dum a.xxx.annis fuit vfitatum recipi. V.
racens fidezvoluerit recipe ortodoxa ac bap
Acobus deigra rex aragonu vale • tifmi lauacrú falutaris:libere zabfq vlli⁹ cō
cc.fideli fuopetro de líbiano bain tradictione vel impediméto poffit hocface
lo regni valen generali falutem et rez nullatenus ab aliquoretrahatur:non ob

gram.Erpte probo2uz hoiz nŕof ftante aliquo predeceffozů nřozů vel alicuius
ciuitatis valen nobis extitit demoftratuz: ftatuto phibitione vel pacto:vel etiaz fuper
lezdary nfi dertufe a nauigantibus tp mare hoc alicubi obtenta cöfuetudine:ita oppter
bona zmerces vebentib9 vltra folituz modū hoc nihil o bonisfuis mobilib? inmobilib9
lezda recipiunt & exhigüt z requirunt : vnde ac femouentib9q heat aut aliqua rōne hitus
cuz illuftriffimus dñs petrus felicis recozda rus erat ammitat:ymo vniuerfaz fingulafe
tionis rex aragonu př nŕ in fuo priuilegio ſta cure & libere heat ipſe z fui: ſi tñ fuerit xpiant
tuiffz o lezdarij oës dertufe decetero exhige Tin oib9 z poia ipfe z fui xpiani fuerint taz
rent reciperent dicta lezdaz ab omib9 nau in iudicijs tributis & qbuſcunqz preſtationi
gātib9 ac bona & merces vehetib9 puta.xxx bus: in oibus alijs in perfonis rebus euf
annis citrarecipifuerat coluetü:et nōduz er de fint fozi iuris & conditionis readé per oia
titeritdeclaratu quō a.xxx.annis citra: ſub gaudeat libertate cu ceteris ppianis:quitqd
qua forma recepta fuerat dicta lezda: dicim? etiaz petere poteratvel héredebeant rõne ali
et mandamus vobis quat inquiratis diligés cuius incceffiōis iuris vel conditiōis antec
ter a perfonis fidedignis fuper predictis oi/ fierentxpiani:petant obtineant libere poſt
moda veritaté infra qo mare : fub qua for baptifmu/vt ficut tales diuinā exhoc gřáz p
ma zqntitate de reb9 ac bonis q vehebantuz merent ficet nram qui deivolütatě z benepla
in nauigijs confueuerüt a.xxx.annis citra nu citü imitari öbem?:obtinere noſcant.CSta
merandis antedata priuilegij continencia et tuim? infup inppetuŭz firmiter fub pena in
tenozē lezdarij dertule reciperedictālezdam vfaticis barchin ptēta: vel alia q magis time
facientes ficdecetero obferuari ficut depredi ridebeat arbitrio iudicis infligenda phibe
ctis iuenire poteritis veritatë. Dat barchin mus ne alicui ad fídě xpianoz couerlopreſu
piúj.lt's febioarij ano dñí.AB.cc.xcv. mat aliquis xpian? iudeus vel farracen9 vel

T2 fi iudeus vel farracenus fi cuiufcunqs ditionis impropare cōuerfione


fuam:vocando eum renegat vel tomadiç vel
dem ortodoxă accipe voluerit/nihil de bonis
alioverbopfimili dehoneftado euz:q fiquis
fuis pdat.Etqnull? fit aufus ipropare cozű
hocplumferit officiales nfi quicüqs fuerit fa
Querfione fub pena ibide apofita. Freq qño
cta eis fuper hoc denüciatiōe ab inuriā paf
cunqs fres pdicatozesvoluerit predicare ver
fis vel alijs inquirant fup premiffis diligēti9
bum dei iudeis vel farracenis: poffint cō
VI veritaté illis quos in hoc culpabiles inuene
pelli ad audiendū pdicationem eop.
rint penapremiffam omni excufatione poftpo
Vonia pl9z mifericors dūs ielus fita infligétes:ita q fi aliqui petéderint pau
rps redemptor faluato: nŕ vult ptate:vt fic predictapena euadant:pena iam
bez hoiez falui fieri e ad agnitio/ dictain aliacöuenientē penā oib9 modis co
në veritatis venire & neminez vult mutet:ne al's pauptatis pretextu defua mali
perire:idcirco nos iacobus di grarex arago cia reportare comodúvideant.Si auto no
nú cc. Der nos roms fucceffores nŕos tam credim? fuper hoc officiales nři aliqui necli/
in aragonia cathaloñ in regnis maiozič.va gentes fuerint vel remiffi: penam fuftineant
lenmurcie:acvniuerſodño z iuŕdictiōe nřa apredictis trasgrefforibus fuerat infligēda
Privilegia

CVolumus etiã et ſtatuim qñcunc fres CO iufticie eligantur prout ans


ordinis pdicator iudeis vel farracenis vtris tiquitus eft fieri affuetum. VIII
ufa ferus voluerint proponere verbú dipie
dicando difputadopferendo:ad declaratoez Duerint vniuerfio nos iacobus
fidei xpiane ipi oés advocatōnez cop coueni dei grarex aragonű valeń rc.Até
ant fine ftrepitu pdicatiōez cožū audiāt: et dentes pure fidei deuotionis ma
ne veritaté abfcondere valeat tacendo: ad in Jgne conftancia : quam probi hoïnes
terrogata qfita feu obiecta eis a pdictis ffi ciuitatis valiorū locozum nŕozű regni valefi
bus abſqz calúnia et fubtfugio rideant reue erga anteceffores nŕos & nos hacten ? hüerüt
rent:necnon et lib2oz fuozu eis additatez ne necnon et plura grata z accepta feruicia pip
gotij perquirendam copia facere cũ requifiti fos exhibita rq exhibebūt piestāte dño in fus

fuerintppellant vt fic facta eis fcripturaruz turú : cöfiderantes etiam nunc proparte ipo
oftenfione et collatiõe fup his hita in comũi rum fuiffe prepofitum coza nobis tus et in
bitas agitata meli9z facili fplédefcat in luce fticia melius et rigidius in ciuitate& locis p/
fi bec facere noluerit pofficiales nãosadp dictis poterüt obfuari:fip cos in locis ipfis
dicta oia obfuanda pena adhibita opellank. iufticie eligant:ficut ex prinlegijs eifdé cöcef
Volum etião fiqui neophiti pdicatiões fisppredeceffores nros e nos fuit in eifdé re
admonittenes feu correctiones dictor frum troactis tporib9 obfuatuz: ſip nos ſtatue
noluerit feu neglexerit obfuare:p iudices ba rentzponerentur ibide: put ab aliquotpe ci
tulos feu alios officiales nãos à plentes fue/ tra in ciuitate z in aliquib9 locis nřís dicti re
rit:de frm cozüdez pfilio:pena corporali feu a gniper nos fuerüt poſiti z ftatuti .Jdeo exp
liafm & neceffe fuerit puniant . Dat valeñ dictis ronibus indinati:eo precipue vt iufti
rv.ll's decebris anno dñí. AD.ccxcvij . cia in regnopredicto valeat conftantius obf
uari:ad humilem dictozum proborum hoium

¶ de caufis farracenoz hitan fupplicationem et inftanciam :volentes vtre
tiuz in locis regalib9 eccliar et religiofor ba giam cögruitdignitate ciuitaté z loca pdicta
iulus cognofcat: et dehitantibus in locis ba pffequi fpali graet fauoze:et ea effe in regi
ronuz et milituz pcuratoz regni valen. VII mine iufticie ac in ftatu pacifico z tranquillo
Acobbet gra rex aragonúvalen probos homines et vniuerfitates ciuitatis r
rc.Nobili z dilecto ac fidelib? ſus locorum predictorü:quantum ad eligendum
is pcuratozibus baiulis iuftic) et et ponendú iufticiain ciuitate z locis ipfis in
alijs officialib9 regni vale ad quos eum ftatum in quo erant tpe quo nos in Ciui
pñtes peruenerint falutem & dilectionez.Lz tate predicta et quibuſdā ālijs locis dicti reg
cognitio zdecifio oim negotion & caufarum ni iuſticias nunc vltimo poſuim⁹et ſtatuim9
tam ciuiliú & criminaliú farracenozuz regni ducimus auctozitate pñtis privilegij reduces
valeñ ad pcuratozem gñalē ptinere nofcanE dos.Cocedédo eifdē ciuitati z locisac ciuib9
nunc talr duxim⁹ ordinandu o 8 caufis oib? et hitantibus i eiſdem: & decetero imppetuú
fupradictis farracenop.f. hitantium in locis eligant iufticias in ciuitate et locis predictis
nřis zecclefiarú z religiofor dict? baiulus ge ficut retroactis tpib9 iuxta cozum priuilegia
neralis tm cognofcat z eas determinet & de 7
elegerunt et pofuerunt eligere et ponere co
cidat: nullus alius officialis nec de eis cog/ fueuerunt: non obſtāte in aliquo o nos in ci
nofcat aut fe in aliquo intromitat . Denego uitate et locis aliquibus dicti regni iufticias
tijs vero & caufis farracenor hitantiuz in lo vtpredicitur ab aliquo tépoze citra duximus
cisbaronu & militum vos pcurator predict9 ftatuedos. Et mádantes e pñtez cartãnfaz
adrequifitioné baiuli fupradicti cognofcatis pcuratozinfo regni valen et eius locumt p
zintromitere vos curetis . Quarevobis di fentib9 et quipro tpe fuerit: etvniuerfis alijs
cimus & mandam⁹ ätinus predictam ordina officialib9 et ſubditis nřís pñtib9 et futuris:
tionem nram obferuetis & obferuari faciatis predicta oia et fingula teneant et obfuent
vt fuperius continetur . Dať.valeñ.xvikks Zteneri faciat acinuiolabitr obferuari et nõ

madij anno dñi.AB.ccxcviij. contraueniant nec aliquem cötrauenire per


Jacobi fecundi. XLI

mitant aliquarõne. Dat.barchiñ.nonoliť. siacob bei gra reparagonúva


iný annodñí. AB.cc.cx.viij len.cc.cofiderates ad officiú rega

caufas fiscales que termina lis beniuolētiespält ptinere:qvtili


LO
Itati publice nociua videt euellere :
reno poffunt fine pñtiadni reg vel fcia: peu
rato regnivalë.poffit valeat tminare.IX 7qfingulo atq3 comuné vtilitaté refpiciút
pcurare.idcircofine litib cupiētes imponí
Acob dei grarex aragonú valeñ Taduocator malicis obuiare. Statuimus
.Nobili viro iafperto de caftro ac etiam ordinamus ad humilé ſupplication
nouopcuratozi regnivalē.vel ei9 nem17
z poftulationeiurator z probox hoiug
locunt . falutem etdilec.cuminter ciuitatis valen, ac pñti edictoin dictacuita
nos feu officiales nãos expte vna: pnuatos te cunctis tponbs obfuandum decernimus
quoflz ex altera in ipo regno ex caufis diuer qfiqs fua cozā iufticia ciuitat) pdictede ali
fis pro iurib9 nobis et curie nie ptinentib9 q quo qrela pofuerit o pecinia re:vt alia qcüqz
fhones quotidie moueant: que pptnŕazab ca:in qua cúiftro publico fibi actoz aduerfa
fentia tractari comode nequeur feu etia ter riú fuú ad aliqd dadu foluéduz faciendū . vľ

minari:idcircoautoritate pñciuz conſtitu / cōplēdu oftéderit obligatú : de tali grela nul


mus ac etiã ordinam⁹ qvos ? quicuną pro 19 in ſcript) libell9vel petitioofferat:z fi obla
tpe in iporegno pcurato: fuerit vniuerfas ta fuerit nullaten9 admitat : f3fuper eo talr
caufas fifcales:illasvz quefine nřapícia co procedat o actore oftéděte feu exibete inftŕz
modetractari vel examinari non poffent:au publicũ cũ quo agit:incötinenti cötra reum
diats et terminetis: officio pcuratozis tõ19 bona eis pro re qua conuenit fiat executio:
regm inter alia femp pertineat cognicio¿ de ac etia procedat prout in inftrumento predi
claracio cozunde.Wolentes & mandantes q cto videbitur obligat?: feruata tamë forma
in ipis caufis fiſcalib9 pcedat) breuit & quali fozi valen. pofiti in rubrica de executione rei
iudicis officio:reis feu impetit facultate de iudicate:qui fozus incipit. Curiamādet exe
fenfiois plenarie refuata: puifofemp & fine cutioni zë.ita tñ o ad iufticie prefate ciuitas
cauſe cognitiõe rante dicti rei pfniam co tis arbitriú: reo predicto ad faciendú vel co
uincant: bona qpnos vel pcuratores nãos plendu ad qo tenetur iuxta ptinencia inſtří
petita fuerint nullatenus poffefforib9 auffes tmin9 ftatuak:infra qué re⁹ Quét ivoluerit
rant. Derhocaut nihil intédim officiovřo ponat 7pbet fiqsBzrões defensões pas
detrahere de his ſup quib9 ad idem officiuz intétioné acto elidere poffit:q infra eŭdez
cognitio iam fpectat.Ité atendetes q nos Eminu p iufticia decernat:lapfoem tmino p
in fingulis regiis vel ciuitatib? vel locis affi tin95 reú ipm z bona ipipio repdicta peti
due adeffe nequim9:vobis de officio não iniũ ta ad executione piufticia pcedak.CSalua
gim9: comitétes vt diu nos in dictoregno m9th retinë? nobis z nŕis ac iuſticijs dicte
abfentes fuerumaufticiaz & cecos officiales ciuitati noie não calonia qiti in bõisɔdēnati
nŕosipi⁹ regni tanovobis inferiores:p ind • nobis cōpetétě iuxta pfuetudiezvale. acfium
fitione vel inqfitões ex officio não:vel qbufz puufis ordinarie pcederet put fuerat bacte
fubdit deferentib9denüciantib9 aut acufan nus vfitatú. Badam igif firmit iniugis
tibus:poffit vicenfa caftigare & corrigerez p pñtes wufticie ciuitati vale.ac alijs officiali
punire putde iure z fo20 fuerit faciédů.In 69
% fubdit) nŕis ciuitat) iadicte přitib9 Tàp
cui reiteftimoniú pñtez cartā fieri & figillo tpe fuerit:qhmōi pftitutioez & decretünfz
não iuffim9 comuniri. Dat.cefaraguste.iij. teneat zobfuét z teneri faciat ac iuiolabitr
idus femptembris annodñi.AB.ccc. obfuariz no ueniat nec aliquéɔ̃uenire pmi
tat aliqroe.dat.val.xv.kt.mad.ano.m.cccj
Cliquis querela ppoſuerit z priuilegi caplat stinct diver
oftéderit aduerfariú foze obligatú cú inftru
fes cofes fegos en cafcu capitolfe pte.Etprio
méto ad aliquid daduz vel faciendü:ad dece
de feguretat e inqficio 8 oficials. Que fia ce
: dies fubpena quarti cödenek: zde taliqrela
lebzada cort gñal detres en tres anys.Dete
null? in ſcript) libell? vel petitjo oferak. X XI.
bir audiécía real cafcú diuédres.
Priuilegia

nomonie fenyOLDEU : COM NOS exces per algu /atorgam empo al bit official

en Jaumeplagrade du reydara quefifera condénat ques pura appellar vna


gode vale.. Entenents a pau e vegada a nos folamet mas q aquell no fiaja
Jufticia e bo ftamét e reformacio e mes reftituhit enlo offici niper nos no lin fia
traqllitat Olanía trabagueffez manat gene comanat altre trohaia fet imena del dan do

ral cost enla ciutat de vale.aplats religiofos natfegons quen fera condénat. CJtem
richs hoës cauallers e ciutadas e hoësdevi Ozdename volem q en aço ſien enteſostots
lesde regne de valeñ.vinēts a aqlla cot los aquells qui huy tenen offici : ari que aquells

damōt dits pfiop pcurados feus fupplica dels damont dits que huy tené offici que nol
"
ren a nos qisdeius fcrits capl's degueffen han tengut vn any coplitlos fiafeyta inqui
a ells benignamét atorgar ptal q iufticiafos ficio de aqftmes deginer prefent en que ara

mils tēguda zobfuada enlo regne : ala ſup/ fom en vn any la al començ lo fegon diadegi
plicacio dls ĝls nos en iaume plagra dedeu ner per tots temps a tots los officials fegos
la formadamont dita: e aquells qui han ten I
reydamōt dit ordenaz efez los capts deius R
feguents.Crimeramet ftabliz cozdenap gutia offici vn any o pus auat e encara lo te
totstps qlpcurador e balle giral del regne nen quels fia feyta inquificio mantinét:la qi
de valen.e encara batles pticulars eles tufti fia feyta e ourfegons que de fus es dit.
ciesdela ciutat e deles viles e llurs affeffo:s CItem volei e atozgaze ordenam per bon
els ärtoners e tot altretutge ordinarie offis ftament del regne que detres en tres anys ço
cial qvs 8 uredictio e llurs lochtinëts al en esfaber enla fefta de apparici enlo mes de gi

trant de llur offici abas q vfen ne goen vfar ner façaz cozt general enla ciutat de valen.o
de llur offici affegurë el loch on vſarā ab bo en altre lochdel regne que a nos feravigares
nes fermances e couinets en poder de nos o a prelats religiofes richs homens cauallers
ciutadans e homens deles viles del regne.
de aqll qui nos hi ozdenarë q tingē taulaper
FFF. dies dedos en dos anys p tot lo mes de Item quenos els nŕesfucceffos enla ciu
giner o enla fi de llur adminiſtratio fi abās tat de valen: o en qualque vila del regnefaz
eré amoguts del offici:e aço affeguren en tal cafcuna fémana enlodivendres tingaz perfo

manera als phoés del regne odel loch on ad nalment audiencia ales nostres gents pte
1
miniftrara principalmet fe deguen tenir per nir lur diet de ço quens posaran dauantefil
pagats dela feguretat q fara e quedins aqlls divendres noy podien entèdre quey entenā
xxx. dies q tindra la taulafia feyta inqficio e queu facen lendema.
Otra ells de llurs exceffes forces r violencies Que algu no fia detengut pres
hauran feyts als fotfmefes:la ql inquificio
fino enla prefo comuna. Quels iufticies no
fiedetermenada dins los dits.xxx.dies o al/
fien tenguts de retre compte fozalloch dela
meynsdins los altres.xxx. dies ari q fie .lx. adminiftracio.Quel muſtaçafno ſia empa
dies cōtinuament coptados:e pengant la in
chat per lo balle en fon offici. Delferiua Bla
quificoque fien fotfpefes del offici troquela
cotdela procuracio.De proua de teftimõis
inquificio fie termenada:la ql fe face es det's
xpians côtra iueus e ferrāhins. XII.
men breument & fens pleytefens folênitate
Figura de iuhi: efiperauenturafera atrobat Tem quel procurado? nel batle
quel official fie culpable de algúa cofa pfrau general o fpecial ne iufticies neal
oper corrupcio op gran culpa fua en fera co tres iutges ordinaris del regne
demnat:qnul téps aqll aytal official el regne de valeñ no tinguen daquiauant
devalen. notingue offici noftre : mas ligvé nengun pies fino enla preſo comunade calcu
turafera cōdemnat per leu culpa o per altra lochfegons fur.CJtë ordena eatorga ¶ los
rabo que lesdamút dites: quen fiapunit fe// aufticies delesviles e deles lochs del regne de

gons a fia fur erabo folamet fegons la qlı vale.no fien téguts defir defon lochon hau
tate la quantitat Ol exces taxi encara quel in rā adminiſtrat lo iufticiat praho o retre co
quiridor puga enquirir cotra lo official fens pte finos volra: fi alli empo haura batle que
clamados e acusado pus li fiadeunciatdefo noy fia per copiaoper penyoza : en altrama
Jacobi fecundi. XLII

neraquefien tëgutsde anar al batle general


pufca portar e trametreblat zviada etotes
retre coptedins lo regne lla on fia fegons q altres cofes e mercaderies on fevolra : excep
es acoftumat . CItem atorgam e volem al
tat a trade enmichs del fenyoz rey ab à guer
muftaçafdela ciutate dels altres lochs del
reias o defarrahis : exceptat a négu no puſca
regneno ſia embargat per lobatle nre : qno traure 8 fora la tranfa aqftes cofesvedades
vega e no puga veure is volra enlalmudi e
ço es faber peguta/feu/alqtra/fufta canefil
enlo pes dela taula: e éla iuberia: et enla çoch
de exarciaferree armes ecaualls. Rete/
eenla pefcatería e enles mesuresdela fal : et
niz époqp neceffitat de carestia del regnede
enles altres cofes quels muſtaçaffs & temps vale.nos puſcă poſarvet enla terradel blat e
paffathan acoftumat de veuree fquiuar to dela vianda e deles altres coses : mas que pu
ta frau: fegons empo que enlo temps del fe
gam fer gra aqns volrem :axi empo q lagra
nyoz rey en iaume debona memoria auι nře nofiafeta poiners:e fis fabia ql verdel blat
fe acoftumaua de fer.CJtem ozdenā volem nideles altres viandes que ferienvedades p
manam quel fcriua dela cot del pcurador nos fos abfolt quát a aqlla vegada. Eqníñ
del regnedevalen. e aqll quitendrafon loch gun official nre de aço no deia pendrediners
prene per lo falarideles fcriptures fegonsa ne fer nenguna frauze fiu fabia que nos lom
per nosfera ordenat e taxat no pus auant puniffezzen altra manera quel vet fos abfolt
Item ftablim zo:denam que dos teftimos quant a aqlla vegada.CJtem atorgamevo
misppians couinéts e de bona fama puguen
lem q la leuda qs leua adenia:fie leuada e pie
fer teftimoni : ellur testimoni ſia cregut con
fafegons que enlo téps del fenyo : rey en iaco
tra iubeus e farrahis entot fet criminal que me debona memoria era acoftumat defer.
fia être ppians e iube? o xpians e farrahis no Item atorgaa fi algun leny o mar gran ò
cotraftats nengus primlegis p nos opnŕos
pochper fortunade tpsvendra al portdede
anteceffois atorgats aiubeus o afarrahins .
niaoaaltres poits del regne: e alli haura al
Decarta o obligacio feta a iu gunes mercaderies de ciutadans o de altres
homens delesviles odels lochs del regne de
heu fobre les vfures . Que la primera confer
fiovelsferrabins captiuats fia valedora. valeń, quidigué ſi hauer franqa:que fibe les
perfones de aqlls:q portará les mercaderies
Que alguno gos portar mercaderies a fra
de enmichsOlfenyo: rey.De leudadela vila no fan conegudes ols fenyors de aqlles å em

dedenia. De pagament de leuda. XIII. po pus allegué franga nols fia pfa leudafor
çadamét aqllavegada:ells empo affegurāts
Tem ftabliz que nulla carta de iu q dins cert tps puinét face fe dla frağa fi fa
beu que fia fetafobre algun con/ dubte de aqlla:e encaradela plona öl fenyor
tractevfurari pus haia d.vj.anys deles mercaderies per faber fideu hauer la
auant nohaiavalo?: nel tubeu no franquea o no:
pufca vfar en re: ne aquells qui hi feran obli Quefia enantat contra crimis
guats nofien tenguts de refpondre en refiel nofos hauet hi clamater odenunciador. &q
mig demanat no hauie aquell deute en cozt :
defenedor per lo inculpat de crim abfent no
fidonchs no era abſento pubill dins lodit
fia admes:exceptat a allegar caufesde abſen
téps: e aço mateixfia entesdeles obligacios
cia.De pena de fals teftimoni. Quepubli
qués fan enlos libres deles corts als шuheus cament tafurería no ſia teguda . De eraccio
en penadel quart. Item quels farrahins
de queftes.E quefalari algu no ſia pres bles
que feran prelos en mar per los coffaris og
fentencies dels primers pleyts.per los iut
altres a catiu : quepus q vna vegada haura
ges dela cot real. XIIII
confeffat en prefencia del batle del fenyor rey
fieffer o guerra:q pus auant no fia reebudă
Tem corrigen en ptida e aiuſtă en
llur confeffio el cotrarians filo cötrari de
partida al fur antich:ftabliz corde
bien daquiauant no lien creeguts : masq ftis naq fi homicidifa fept enla ciutat
gabom ala pumera pfeffio.Itéftablize a oenlesviles o en algú altrelochdel
forgag totbom de älä cödicio fiadel regne regnede valeñ, p alguna pfona : qnoöltāts
f 4
Privilégia

los furs antichs ne addicions fobre aquells Eencarado epac ala cort aytat comferala

feytes:ne encara priuilegis generals ofpals meytat o ço que haurafeyt pdre a aqllǝtra

atorgats: lo iurge haue empo clamador ode lo ql fara aquell fals teftimoni.E per ladita

nunciador pufca enatar en aqll feyt: e aquell falfedat coregua açotat per la ciutat abvn

malefici punir fegons rabo : iatfia q les par ferre calt enla légua. CEfi en feyt criminal

ts bagueffen feyt entrefi cöpofitio dins .x. del äl fepogues e degues pena corporal enfe

dies apres pleyt començat o abans odins al guir fara fals teftimoni per abfolre o per co
tretemps qlfeuol :e aço mateir ſia obferuat denar algú altre : puſqz puat li faq baia fet
cora algun nafrado per la nafra o colp del lo fals teftimo :perda la ma ab á baura feyt

qual fia al nafrat o ferit tallat algun mēbze. lo fals fagramet e la lēgua ab la ĝi hauradit
Eaço mateix encara fia obferuat cōtra fur lo fals teftimoi. CItem ozdenae ftablim

tados e ladronse robados qualfeuol : ede perçocom de tochde taffureria molts mals

preſent faluats e retēguts a nos e a nãos offi Te fon la enfeguits enladita ciutat e enles vi

cials los cafos damōtdits cōtenguts en aqft lesdelregne es porien daquiauant enſeguir:
prefent capitol volem e atorgam ala ciutat e volens obuiar a aqlls mals:qde aquiauất g
ales altresviles del regne:qfegons lo fur an null téps tafureria publicamet no fia tengu
tich e les addicions de aquell puré víar dela da enla ciutat o vale.ni en les viles olregne
gra a ells atorgada per aqll fur et addicions ne per nengun preu m p ningú fuir licécia ni

de fer cöpoficio fens pena e caloma dins deu poder nofia donat a algup nosop official
dies fis volra :no contraſtant a la ciutatde nŕe a algu que la pura tenir.Itemvolemr
valeñ.hagues renúciat ala damont dita gra atorgaqnřes poiterst tots altres collidos
ennŕe poder: com ağllavulla effer reſtituhi de qities o de alfeuol altres exactios reals qs

da aladita ciutat e alesviles del regne qui hi hagen a pagar vehinalment e comuna: bagë
confentiré:exceptats los callos damont re a pendre en copte nřela ptq tocara a algús
tenguts: ari que vfen de aqlla gra faluu los franchs de aquell loch enfrandts per nos o
dits cafos fegons lo fur antich e addicions per nros anteceffors:0fegons aferataxats
de aquell: & fegons quen vfauen antiguamét en aqlla qftia o exaccio : ari époq la taracio
abans que la dita gratia nos reteffen. fiaiufta e nofia feta en frau onos fino aqlla
T3tem ordenam eftablim denouell que als que deu. Item de gra ftablim e volez que
denunciats o acufats o en altra mãera incul los шutges de nfa cort qui de nos prenë quita
pats o affamats o algus crims o malefficis qs cio:deles ínies dels primers pleyts pricipals
abſentara e cōparer no volradauất lo intge nodemané falari ni kui nengu:fi algu dağlis
quant los fara citar lla on deia per los crims pleyts los fera p nos comanat:daqlls empo
damont dits a fer dzet:que deffenedor a aqlls dels als les infticies dels lochs hagueren co
abſents per lo iutge no fia reebut a defendre negut e donaren lesfnies franqs finos nols
aqlls inculpats dels crims damont dits:ans bagueffem comanats.CFactafuerüt dicta
pufca enantar lo tutge cōtra los dits incul / capla lectar publicata de mādato dñiregis
pats fegons que poza edeurap fur. Saluat in eccliafcte marie maiozis ciuitatis valeñ.

qdeffenedor ha allegar e mostrariuftarabo in plena curia:pñtib9 veñabilib9 raymundo


de abſencia fía reebut ſegons & fera fabedo?. epo valen.ceterifqs prelatis religiofis baro
Crem ordenam establim per ſquiuar falle nib9 militib9 cimb⁹ pcuratonb9 ſeu ſindicis
dat deteftimonis:auftam e enadim al fur à ciuitatis et villap regni qui ad curiapuenes
es in rubzica de teftimonis lo capitol qui co rant fupra dictā:die dñica.xij. ll's feb2oarij
méça:aqll qui fera puat de fals teftimonize. anno dñi.BB.ccc.j.

que aqll quifara fals teftimoni per abfolreo Dereftitutione franquitatis


per cödemnar algu en demanda ciul : pusa lezdaru et pedatgion . XV.
puat li fera que baia fet fals teltimon enlo

dit feptciuil : perda de los bens aytant com Querintvniuerfi q nos Jacob
fera ço qfaraperdre al altre per fon fals te dei grarex aragoni vale.č. Re
ftimoni: fia donat a aqll aqui pdze hofara: coletes nos vidiffe quoddäpuule
Jacobi fecundi. XLIII

gium per nos vobis probis hominib9 z vnis vobis vel veftris fuccefforib9 aliqo poffe pre
uerfitati ciuitatis valeñ.olim factum etcon
iudiciú generare:cum nos de pñtí cũhocnro
ceffuz tenozis quifequitur. Couerint
priuilegio de gŕa ſpeciali et de certa ſcia red
vniuerfi: o coram nobis Jacobo dei gratia damus zreltituam vobis de obo adverbug
rege aragonum valeñ . zč. Comparuerunt et a principio vfqz ad fine totú priuilegiú an
nuncij ciuitatis Valentie et a nobis fupppli tedictuz et oms gras z fráquitates tĭmuni
cando inftanter requifiuerunt nomine pro tates ptētas in priuilegio antedicto.CEt in
boшum hominuz etvniuerfitatis predicte vt fup voletes vos maious honor gra z poros
priuilegiü eis indultú z cōceffuz p illuftriffis gatiua gaudere:cũ otinuat futis p vos im
muz dūm regez petru clare memorie patrez pēlis nŕispdeceffoùb9 cuz fumma fidelitate
nŕm : pfirmatü per illuftriffimú dñm regez vra nobis Fuícia ipenditz ipédere no ceffets
alfonfuz inclite recordationis frem nŕm: in dam9z ex certaſcia pcedim9 vobis pbis hoi
quo idé dñs rexpetr9per fer fucefforesfuos b9zvniuerfis & fingulis hitatorib9 ciuitatis
enfranquiuit ppetuo francos liberos fes
valeñ.predicte pñtibus & futuris: q non fos
cit penit⁹ zīmunes per totú regnuz valeń.p lum predictas gras libertates immunita/
terra.f. atq mareet per aĝs dulces: vniuer tesstentas indicto priuilegio heatis per to
fostfingulos mercatozes ac ciues fiue vicis tum regnú valen.ſupradictu et illis vtamini
nos ciuitatis & termini valeñ.qui fintde co/ vbicüqz in dicto regno fuerit :ymo etiã illas
muni feu collecta ciuitatis eiufdē pātes pari cafde gratias libertates et inmunitates vos
ter etfuturos:cum oibus bonisreb9 acmer z veftri fucceffores héatis núc et femp Tillis
cibus eor hitis et bendis ab oi.f. pedatgio/ vtamini z vti poffitis per oia regna nŕaper
lezda/poztatico/menfuratico/penfo/paifa/ mare v3 et per terrā z aquaz dulcē & per oës
gio/atos ribatico:r oia aliar fingulain dicto etiam terras nřas adquifitas r decetero ado
priuilegio cötenta deberem9 eis laudare ac quirendas put in dicto vão priuilegio melis
etiam cófirmare. Uñnos iacob⁹ dei gŕarex plenius continetur.Excepto tñ regno cicilie
predict9:fupplicatõedictor nūtion benigne qo effe non intelligim in hac cöceffione nřa
admilla:atendētes multa plura z grata Puis feu gratia fupradicta . Clbanc aut laudatio
tia que vos fideles nři pbi hoies & tota vni nez approbatione cöfirmatione ac etiam co
verfitas cintatisvalen.dicto dño regi patri ceffioné vobis et veftris facim9 ficut melius
não 7 pdecefforib9 fuis ac nobis etiã feciftis dici z intelligi poteſt að vím veltroúc fal/
zvos facturos ſpamus:vifo priuilegiofupra uamentu zbonú intellectü . Abandātes pro
dicto cofecto ll'sdecēbzis anno dñ.B.cc.
curatozib vicarijs baiulis iufticijs iuratis z
lxxx.iij.Bratszex certa fcia ac liberaliz ſpō vniuerfis alijs officialib9 fubditis noftris
tanea voluntate:laudam approbam? cedi pitibus et futuris o predicta oïa et fingula
mus ac etiã cōfirmam vobis pbis hoïbus firma beant et obferuent non ptraueniant
et vniuerfis & fingulis hitatorib9 ciuitat) va nec aliquez Zuenire permitant aliqua rōne.
len.antedicte:roim termino eiufdé et vřis Dat barchin.lt's.apulis anno dñi. AB.cc.
fuccefforib9 imppetuú : priuilegiú antedictú lxxxx.ij.regnozпroz aragonuz annoprimo
zoia z fingula in dicto priuilegio cótenta ac cecilie vo feptimo . Atendentestno post
ctia expreffata: ac fi de oib9 predictis et alis oia fupradicta dictú priuilegiúp nos vobis
in dictò puuilegio ptentis ſpāls z expreſſe fa factü et concelluz fupius annotatuz vos iu
ceremusin hocnro priuilegio mentioné.Ab rati etprobi hoies ciuitatis valen.nobis re
foluétes difinientes ac etiãvobis dantes cô ftituiftis: renunciado eidé ob veftri graciaz
cedentes ac penit? relaxantes tota illam dos et fauoré lz vos vlos diceretis fuiffe eodem
nationé conceſſioné z relaxationé: quam feu priuilegio per terras zregnanŕa : qtñvos
quas vos nobis feciftis in ecclia fedis valen
oms & fingulos tan dilectos et cariffimos
de gratis libertatib9 franqtatib9 z inmuni nãos intendim⁹ gratijs proffequi et fauore :
tatib9 antedictis: quäquidèrelaxationé dos ad nŕaz reducētes memonaz pluragrata et
nationé et cōceffioné quã de predictis nobis accepta fuicia que vos dño regi petro clare
feciftis nolum? nunc vel etiam infuturum
měoziepřinŕo z pdeceffonb⁹ fuis : ac et dño
Fi
Priuilegia

regi alfonſo frinŕo predictor fucceffiueno xxx.dies de duob⁹ in duob⁹ annis rĉ. putin
bis feciftis & vosfacturos ſpam :idcirco in buob9 caplisfup hoceditis hec z pluraalia
020
remunerationédictor fuition: p nos infos largi9 ǝtinent: lupotentis oibus fingul
fucceffores ex certafcia reftituim vos T ciui in ipis capitulis fupfedeat pcedere. Mecof
taté predicta quo ad gŕaz ſeu gřas franqta ficiales predicti cötenta in caplis ipis facere
tuz zlibertatú indicto priuilegio ptentarú : vel affecurare tenantvfqz adcelebrationeal

z ad eum ftatuquo eratis tunc qñ nobis per terɩ9 curie quã fieri pzimioptigerit i ciuitate
re
vos facta fuit reftitucio de priuilegio meoza vel regno piedicto : exceptodumtaxat odi
200C
to : quequidez reftitutio facta fuit valeñ.uj. cri officiales reor quilz teneant iuxta ozdia
idus ianuari anno dñi.AB.cc.xc.. ita qp tioné in caplis plibat stenta in finecuiuftz
dictă renunciatiōez nihil nobis aut fucelfo anni tpe v3 ad hoc ftatuto tenere tabulāper
rib9 nřísiuris acrefcat ptra ftatu quo erat? xxx.dies: facere qrelantib9de eis fnp admi

LAI2598
defraquitatib libertatib9 fupradictis:nec niftratioe officio fuo iufticie cóplementü
vobis aut võis per eaz vllú preiudiciú gñref_Dať.valē.vj.l.l.feb20arý annodñî.M .ccc.j

RIZZI
ymopronon facta penit beatur: nosemde

piti eidé renüciatioi z redditioi nobis facte Executozia fuper obferuatiõe


de ipo prilegioz turi fi qd ex eis nobisvl'fu franqtatis lezdarú in regno murcie : XVII

SE
cefforib9 nŕís cōpetit feu copetere pot ex cer Acob dei gra rex aragonuvalen

E
ta fciarefignam . Dandates per pñtez caz ze.dilectorfidelib9fuis pcurato

tamnram pcuratonb9 iufticijs baiulis lez riz baiulo girali: nec non et alijs
darijs pedatgiarijs: nec non vniuerfis alijs officialib⁹nfis regni murcie pñti FOLL

officialib9 et fubdit) nřis pñtib9 z futuris q bus & futuris faluté zdilectiõez.Cumnos q
predicta oia z fingula firma beantz obfuent dam priuilegia franquítat olim factap nos Tepe
faciant ab oib9 inuiolabilr obfuarı etnon zanteceffores nŕos pbis hoib z vniuerfita
Queniatnec aliqué ɔ̃uenire pmitāt aliq rõe ti ciuitatis valeñ¿ceffa z indulta:qpeofdez loc

Dat.vale.vj.lt.feb20arij āño dñi.m.ccc.j. ciues nobis iamdudu fuerant refignata ac


etiã reftituta :núc volentes ciues eofdēſpāli
quilz officialis ciuitatis et by pffequigratis et fauoze:reftituerim9fi/
villarü regni valen.antec vtat cox officio : bi:reducentes eofdé adillum ftatu quo erat MEDE
Tata
teneat affecurare intra.xxx.dies daretabu fuper franquitatibus ipfis tempore quono d
lä qrelantib9defe. XVI . bis ipa priuilegia reddiderüt:prout in quo NEWO

5652 BBSZÉD 2.5 TE


Os Jacob dei gratia rex arago dam priuilegio não eifdem ciuibust ciuitati
num valen. z . De voluntate et pceffo.Dat vale.vj.ll's febzoarij anno fubf tom
affenfu acetia adfuplicationé no criptopleni cötinet:q2 tñ idé ciues dicto pi
bis facta pro pte iurator pbozuz uilegio nobis reftituto nödü fueratvfi in re
boim zvniuerfitat) ciuitatisvaleñ.ac villag gno murcie : cũ adhuc idéregnú ad dñiūnŕz
alioną locoz nŕoz regni eiufdé ɔgregator minimepueniffz: in priuilegio principali fu
in generalicuria quanunc in ciuitate valen pius expreffato ptineaf o dictum priuilegiu
celebzam9: volum⁹¿¿cedim9 9 lz inter alia franquitatis obfuef eiſdezmon tm in terris
captappetualia in dicta curiagñrali ozdiata iam túc não dñio adqfitis f3 että adqrendis
ftatutafueritzordinatú ppetuo: pcura ideo idez ciues nobis huilt fupplicarût vtfu
tot baiulus generalis regni vale, et etiá ba perhoc vos dignaremur certificare: &dictu
iulipticularest iufticie ciuitat) villan affer priuilegiüfacerefibi i regno murcie obfuari
fozefa por quartonerij: quilz ali9 iuder non obftate q covfi in regno murcie vfqz ad
o2dinari9 7 officialis qui vtak iuredictione z hec tpanon fuiffent: quor fupplicatiōib9in
cor locatenentes:in introitu coz officy an clinati:vobis dicim ? ¿madam? qt) ſi pcura
teqz vtank vel vti prefumant coz officio affe to? regni valë. znŕ eiufdé regni baiulus gñat
curent in locoin quo vtent fub ydoneis fide vobis refcripferit fe pro pte nra certificatos
iufforib9 in poffe nři vel illius qui ad hecper fuiffe de obferuatione dicti panlegij in alys

nos extiterit deputat :q teneat tabulaper terris nřis extra regnūvalē.dictü púmlegiü .
Jacobifecundi. XLIIII

obfuetis eifdé in dicto regno iuxta fuiptine aquells.Declaram? ql tudoz o la mare q por
ciar tenozez : in illis vz qin dicto priuilegio foheir aptals bens pach p fie per cafcu o fos
cōtinent: retiāțin illis que eadé fut cú illis lz fills molabati :fi aquells fills poſeheifélos
alus noib9 i regno murcienoienk.Daťvalé. bens a ellsptanyents: e fié poderofès daqlls
iiij.ll'sfebzoarij annodñí.AB.ccc.). on porté effer fisvolië. Ad quinté capitulú
Stalgú habitado o algú loch & caualler ha
CQueda declaratio fug moneta ura bens enlo realench: aquest aytal per los
tico exfoluendo. XVIII. bens realechs fideu pagar. Declaramus q
Acob bei grarex aragonú valē: dega pagar mozabati enlo loch on farefide/
ze. fideli fuo posterio alrnaldo cia pfonal. Cad fextuz capitulü . Si algun
cotit faluté graz.ifis quibuf hom dela cutat fen va en terra ftranga qno
daz capitulis nobis millis lup fa fia dela senyoria del fenyoz rey ab tot fonal/
cromonetatici regni valé.nřaz reqrentibus berche aciromane bens feus: per aqllsbens
declarationé cavt fequit curauim declaraze fideu pagar. Declaram nopach:ſidōchs
Dat vale.iiij.nonas madijānodñi.m.ccciij abans dla fua parteça no era ferite omanat

Co primú caplz 98 incipit hom ò̟ com los Ad feptimů captuz. Sialgu allegara frá
feus deutes bagues pagats no li romadria q quea ab carta del fenyoz rey e enla carta no
valgues.cv.fots :fi deu pagar lo mozabati di es expreffat ni contengut q ſia franch de mo

monedatge pro com lo pruulegidel fenyor nedatge aquest aptal fideu pagar . Decla
rey dшu cafcü habitado: de vale, los bésde a ram q pach mozabati. CSi algu del diade
qlls valents.c.v.fol's do a nos de.vij.en.vý. nadal paffat de anno pmo a ença fera végut
anys per rabo dela moneda.vij.fols rc.De de qlqplacia parts enla terra öl fenyozřey:
daram qs obfue fegons as obfua enlos al fi deu pagar. Si algu ol dia de nadal ença
tres lochs enlos als nos rebem monedatge ql dit mozabati ſe começa aplegar fes mello
ToFm capl'z qo incipit.Si la dona viuda ratperouar opleixade parco per la altre
tendra fon alberch ab fos fillst a aqlla dona rabo avtal fideu pagar . Sialgu fadona
ferandonats diners fabuts pfa puifio dels cio entre vius a fon fill eretele vfufruyt:elo
bens del marit:e encara lexouar feu no poffe. fill fa tots los neceffaris actes al pare en fo

bira:aqfta aptal p fi mateixa meyns dls fills alberch el dit fill procura e poſſeheix tots los
2
fi deu pagarmozabati.Declaram que fi ay bens di pare praboola donacio q feyta liha
tal dona paga en aqfts o en altres exactiōs aqft avtal parep rabo dl reteniment del vfu
·
pachmozabati.Cd.uj.caplm qo incipit. fruyt deu pagar. Sialgu en fo teftamét

Sila donavidua tedra lalberche poffebira leixara fos bens a altre à fera enterres ſtra/
losbés del marite fe⁹ab fos fills:e daqlls fills nyes e nofabza ſi es mort oviu edira en aqſta
labu o abouy haurā mullers:aqſts aytals q manera : yoleix a aytal la mia heretat qfi ell
bauran muller's en lalberch e tots ftaran en esviuni ha bom fabutq ell es viudaçi a ay
femps evené a vna taula e fan yna meſſio: fi tāts anys finodaqlls anys paſſats a auāt als
deu pagar la mare vn mozabati per los bens marmellos fiétéguts o doar tots aqlls bes
fe9 e defon marit : e cafcu dels fills per raho pamoz de deu:aqſts marmelſo:s p aqits bēs
del exouar deles mullers fengles mozabatins fideue pagar. Declaram qno deia pagar.
Declaram9q cafcü ols fills p la dotrehebu Sialgufahereu a fon net en aqſta mãera
da pach mozabati fi la quatitat műtara.cv . que fon fill pare de aqll net de tota la fua vi
fol's. Ad quartú capítulú quod icipit. Si datinga aqlls bens en ari qnols puga ven /
algú hom fa teftamet e leira acafcu fos fills dre ne alienar/aqft aytal net fi deu pagar.de
mil o..m.fol's: iatfiaço q la mare romando claramus quedeia pagar mozabati. Si la
na e poderosa dels bens mentre q eftigua ca collita deldit mozabati ablarebufchapotni
ftaefens marit:e ani de altresde dones a ro deu donar dağſt ſegon nadal tro a.vij . anys
manen poderofes de llur vida : aqlls aytals per ço com tots los hitado del regneno po
fills aquiromâde pare cofa certa fideu pa dé effer trobats en pochde tps. Declaram

gar la mare per cafcuvn mozabati ol tudóz 8 que la collita deiadurar pvn any eo almes
Fúÿ

P.

Privilegia

perdos anys.CSi algu enlotps quel moza lofogrene abfos fills eera agermanadaab

bati fe fcriui atorga aqll de pagar/ epusa a lo marit fideu pagar . Declaram ladona

uant änt lo dit mozabatı ſe culli aqll per per abfos fills deue pagar e lo fogre fi altresbes
8 ha :fiempo tuyt viuen comunament dağlls.
dua q ha feyta en mar o en terra a ellno ro
man qvalla.cv.fols aqſt aytal ğl dit moza bens pço com lo fogrenoha altres bens no
" pach res. Ctedona vidua q hauraſpoſali
batı ha atorgat zcöfentit plo feu pigozamēt
fies tengut de pagar: declaram? que nodeia cieno baia partit ab fos fills fideu pagar p

pagar . Si algú caualler o clergue tendra fivn mozabati e per los fills altre. Declara

bens realenchs enla terra del fenyoz rey Bls. mus quepach cafcu :fi dochs no eren losbés

äls bens han acoftumat de pagar en peytes comuns per rabo de agermanament. CJtë

vebinals : fi deuen pagar fien bens de capella algar qui es dls frares del puig fi deu pagar

nía obens ql clerguele baia guanyatsoli fie eftan himozos . Item germans qno bagen
puenguts del pare o dla marefi deuen pagar ptit e la bu haura muller pço com ha bens d
Declaram9q no dia pagar.CEncara hom la muller fi deu pagar calcu pfi vn mozabať
qui tant folament baia cozona eno fia enfa
cres eno haura molt mouent aqueft aptal fi › notarij in ɔtractib9 mutui

depofitifeu comande non apponant iurame


deu pagar. Les copanyes dels canonges
tum . XVIII.
edels clergues fideue pagar . Declaram9q
nodegen pagar mozabati.CLos laurados Acob bei grarer aragonú valē.
ze.dilecto fuo bernardo de canet
e los mozos qui ftan enles alāries dels caua
Hers eles pfones fon del rey e han mobleper lis pcuratori regnivalen.falutez
fi mateyrs de ço que tené dels cauallers fide |rdilect) .Cum in ɔ̃ctibus debitos

83 82 28
rys qui cotidie fiunt inter hoies terrenfe in
uenpagar. Declaramus quedeien pagar:fi
no ftan en caftells o lochsde cauallers ter/ terueniant fepius iuramenta: exquib9 fiunt
oficiuntur inftra urata: zhmōi iuraméta
menats per fi mateixs e als homés fiendels
caualler's miffatgers omozos laurado?s qui fic in ɔ̃ctib⁹ipis appoſita lz ad maioréfecurt 10
ftiguen en cafes o en alqueries de homensde tatez pmillionis obfuationez ɔ̃ctibus adi
ozde eles alqueries fon franques de feruitut ciant eidez:frequenci tn vergant ad culpá:
real aquells fi deuen pagar per tal com les p cum femp ficut experiméto didiſcim9 acfre,
quens affidua fubiector grela nim ventila

FAX
fones fondelrey e han moble per fiet laxs
quevalla qntitat.Declaram que deien pa uit auditu inde nafcant piuria:ficq öctus at

gar fi nofon homes feus/et hom qui fara co licitiper iuramenti tranfgreffione in crimia
pra e faça diz la carta a fon fill fi ou pagar lo Quertant:huic morbofaluba puidere vole
Fill p ço com aquella copia es fua.Dedara/ tes:idarcode puilo pfilio diçim9 &mādam?
mus q deia pagar: encara loch & ſia determe vobis firmiter expreffe: qt).per ciuitaté va
nat qfia ftat de caualler e ara fieftat o caual len.z alia loca infignia regni eiufdé faciat ex
ler e ara fie dehom de ciutat o de vilafideu ptenka publice preconitzari : bocidě etiá iu
pagaronocom no haia acoftumat depagar ſticijs dicti regni quibuſcücß ſignificetis vt
mozabati.: Declaramus q degen pagar lo ipi per locafuata nia ppia alia quecunds
mozabati/encara que fil marit com morale fimilipreconitzatiõe feu literis publicent vt
ta fa muller dona é poderofa de tots fos bes faciat publicari: nullus notari⁹cuiuſcūc
chaura fills queromadran en poder della e cöditiois exiftat fubpena piuationis offici
los bens dels fills edela mare fera comuns audeatvel piefumat recipe vel oficereintra
fi deuen pagar fino vn mozabati . Declara/ ſuper Actibus mutuivel depofiti feu comade
mus que no poden effer los bens comuns & k inquib9interueniat iuramentu : 13 ipa inltra
agermanats no eren e quedeia pagar.CJtě fine iuramenti interuentioe coficiat : put al
infançons que nofon cauallers e tenen reas Fuerit faciendü :al officij ſui piculü fubeant :

lenchs e fan peyta vehinal ſi deuen pagar. et nihiloius indignatiois acculeos non eua
Declaram q paguen lo mozabati li aytals dent. Dat valen.yuj.idus madij annodñi.

fon.Item donaviuda que no ha partitab B.ccc.in. Vide ad


Iquem vivum per

Ja to conceal contracts nuclly, veljsturn

tity. Cancer
appofitas ge
pen a contrafacien
na

var. lb.2. c.1.7.24 . favinacul day


Lomor?
34.1.2 . m. paned, et ingezikuung
Jacobifecundi. XLV

Disrerconfirmat queda ca equea desdepnt enlo mes defebrer comens


céa effer e a correr los dits.uiij.anys ɔtinua
pl'a facta et inbita in curia generali pretextu
illor.l.miliú fotox quos dictus rex habuit & ment: fia entes empo á enlos dits.čl.m.fots

recepit. ‫אא‬. fien tenguts pagar tots aqlls lochs qui enlo
primer any fozen fcrits:eq la dita aiuda enlo
"
Anom denfe fenyordeu.Sapié mesde febrer damût dit sê começ a ſcriure: e
tots à la prefent carta veuran q fia cullida qut ala ciutat al dia de fant ioḥā:

nos don Jaume per lagradedeu equat als viles ques comença fcriure a dos
rey daragode valeñ.zč. entenēts 8 prefent enlo dit mes eqfia cullida ala feſta
apauea iufticia e a bon ftamentdel regnede de fent miquel:e aqſta cullita de ağſt any axi
valen.bagueffem en lany paſſat manada e ce feyta en apies cafcũ any axí enla ciutat com
lebzada cozt general enla ciutat de valeñ.ap enles viles fia la dita aiuda ſcrita enlo mes

lats religiofes richs homes cauallers ciuta defebrer e cullida enla festa de fent iohá per
das e homesde vilesdel dit regne:eafuppli lostres anys feguents: e iatfia aço que enla
catio llur hagueffez atorgades alesvniuerſi cort fos ordenat capitol q nos follem teguts
tats dela dita ciutat e viles nřes del regneda de pagar la dita aiuda als deutes ol regne:q
mont dit gracies libertats e fraquees:legōs no straftat lo dit capitol à nos puſcă deſtri
que per los capítols ordenats enla dita cozt bubir e pagaz aqlla e fer de aqlla nzavolútat

ep painlegis nřes clarament appar: een aq en aqfta empo aiuda no fon etefos los lochs
lla matera coit les dites vniuerſitats dla ciu dels caualler's encara q nos prégaz en copte
tat edeles viles haguelfen a nos atorgada a les meffions quefcōuédrá afer en cullire ple
inda p pagar nfès deutes fotsla forma enla gar la dita ainda fegōs que enla cort daműt
dita coit ordenada : la îl aiuda crehiem nos dita fon ordenat es legui enlo primer any ens

cles dites vniuerfitats fepefauen puias a cara que nos feruem e façam Puar als ciuta
maio: qntitat q no fa fegons q apparechper dans e a aquells Oles viles del regne totçoą
lo nobre de aqlla enlo primer any damon dit enla cort damuntditae paquellafop nosa
quepaffat es : epaqfta raho nos hagueffem torgateordenat . Encara ql capitoltépozal
fotfpefes les dites gracies libertats e fraqles deles ofts qui fon feyt e ordenat enla cotda
ala pfi nos ftant perfonalment enla ciutat d munt dita fia obferuat , aço enadit queyfia
valen. coparegueren denant nos findichse entela la terra'ol noble en loha manuel.Dri
pcuradors ari deles ciutats com les viles com los regnes de valen 7 de murcia: eſtant
del ditregne humilment fupplicants alanřa empo faluu lo priuilegi dela ciutat. Ønnos
reyal maieftat:que enlo feytdamont ditdey en laume per la gřa de deu rey damût dit vos
gueffem puchir a bon ftamét e tranquillitat let nos hauer benignamēt z fauorable abno
dela ciutat edel regne e apoffit dels fotíme ftres fotfmefos de certafciencia p nos & per

fos:en axi nos fguardants que a nos fe ptany los nřes prefents fdeuenidors : hauents nos

I e anfe officipitituir ede polar nřes gets en p pagats dela aiuda damōt dita axi com ara
bon ftamét e effer fauozables e benignes a a nouellamet nos es atorgada enla forma ren
quelles cofes quefguardé comúa vtilitat ha les maneres damont dites: donam zatozgá
gen fobre aquestes cofes tractamet e colloqui zaprouaavos tots efengles ciutadas & havi
ablos pcurados e ſindichs damontdits : tadors dela ciutat damont dita de valē.¿ als
efinalment fo ari ato:guat a nos pells q les vehinsehabitadosöl regne mateix prefents
ditesvniuerfitats dla ciutat e deles viles al efdeuenidos per tots téps:queus feruarem
regnedará a nosp la aiudadamót dita que eferuar vos faré tot ço q enla dita corte per
pmela nos fo enla dita cot:cent cinquanta aquella vos fo per nos atorgat e ordenat e d
milia fot'sde reals per cafcun any p.úij . anys totes aquelles e fengles pufcatsvlar vosels
arafdeuéidors : en aqfta mãera ço es.c.pl.m. vřes liuramét e francha :fegons a pus pleña

fot's per la dita auda e .x.m.fot. prahodels met enla dita cot fo videnate atogat. Ba
pl.m. fotos qui falliren a nos del primer any dants per la prefent cartanra a procurados
cariseran en fuma per caſcun any.cl.m.fol's veguer's batles iufticies ſobzeuncters cal
fy
Priuilegia

medines jurats e a tots altres officials eſo de motefunt per baiulu ſeu officiales nŕos cí
timefes nřes presents efdeuenidozsątotes uitatisvalen.cötra nõnullos ciuest babita/

aquestes cofes et fengles tinguen e obferuë tozes ipius:ratione quarto, in quib9 nobis
etenir e obferuar façen enoycontrauingué teneri dicebat propter obligaciones per eos
ni hi puſcha contrauenir null hom.Datum fideiufforio noie factasiu curia iufticiatus

valñ.xvj.lītis marcí anno dñi. AÐ.ccc.iij. valeñ.et antedecifioné dicta; quantitatum


fuit nobis hüiliter fupplicatü per iuratos z
Executona fuper obferuatiõe pbos hoies dicte ciuitatis valeñ . vt in his
franquitatis lezde dertufe. XXI erga ipos fideiuffores benigne nor gerere ac
Acob bei grarex aragonú valē. predicta remiteredignaremur:cum ipi fide
rë. Fidelib9 fuis baiulo barchiñ. iuffores non intendiffent vt afferebat fe obli

ralys officialib⁹nŕís ad quosp gaffe ad quartos predictos: ppterea ſuppli


fentes puenerit faluté & gŕă.Du cationi bioi inclinati per pitem cartanřaz
dum baiūlo lezdarijs ac emptoubreddituu remitim oib⁹fingulis & fideiufferuntvic
quitatisdertufe fcripfimus fub hacforma. in pñtem diez pro aliquib9 codénat fubpena
Jacob dei gratë.fidelib9 ſuis baiulo lezda quarti in curia iufticiat? ciuitatis valeň.oës
ris ac emptorib reddituũ cuntatis dertufe petitiões demandas äs nos feu nří officia
falutë zč.ex ptecnú zhitatozvaleñ.fuit co lespoffem⁹ rōne predicta ptra ipos fideiuf
ram nobis expoſitú o cum nos antec predi fozesfacerevel mouere: coës & fingulas pec
cta ciuitas dertufe cuz uurib9 fuis abintegro cunie qnt) quas pptea nobis foluere teneat
ad nfz dñíй pueniffet:ipos ciues & hitatores ipi fideiufforesvel ab eis poffemus exbigere
valen, enfranquiffem9 cuz carta nfa a preſta feu habere pro dictis quartis nobis comiffis
tione lezde per terránfaz:vos franquitatez vel adquiſiti protperetroacto. Colum
ipam faltim in illa tertia quá nos hébam ?un the ordinam? pro futurotpe etpuidentes:
lezdis dertuſe antecipaz ciutate vt predi qiufticia ciuitatis preſens & qui pro tpefue
citur abintegro bérem?: ipis ciuib9 hitatos ritfuper obligatiōib9 quefient deceterofub
rib9 valen.dicitis obferuare.Quarevobis pena qrti in curia ipius taliter proшndeat z
dicim? r mandam qti franquítatē predicta talé recipiat caucione: q tā illis qbus pitabil
obfuetist obfuare faciatis predictis ciuib9 obligatio huuſmỗi qz etiã nobisdepena ip
zhitatoub¾valē.in tertia ptë predicta:iuxta fius quarti plene cautuz exiftat: ne decetero
cartefranquítat pnoseispceffe ptinéciaz fraudes in dictis obligationib9 comitantur
ztenozē. Dat.valeñ:py.lt.martý annodní necdicti quarti propter obligātiú deffectuz
AB.ccc.ii. Verü cum predicti ciues & hitas vel eordez infuficiétiaz aliquaten9 fubtra/
tozes valen.afferant fe grauari in barchiñ.z bant:cũ decetero ipos fideiuffores adipam
alijs locis trenře pillos à erhigüt predictaz pena quarti velim9z intēdam9 teneriac etiã
lezda vertufe fuperoicta tertia pte cotra mā obligari: madantes per bac cartanfaz bain
datuz nŕum predictü:idcircovobis dicimus lo gñali regni valeñ‚ñecnō шfticie z quarto
et mādam⁹ quat¡ fuper ea contra dictú mās nerio ciuitatis eiufde prefentib9 et futuris &
datúnŕuz díctos ciues et habitatores valēs dicta remiffioné z ozdinationë nraz firmam
:
cie no permitat aliquat agrauari. Dat bar beant et obferuet vt fupius cötinet: et nō cô
chiñ.xv.kaleñ.шuly.Annodñi.AB.ccc.v. traveniat nec aliqn cōtrauenire pmität aliq

Remifio facta fideiufforibus ratione.Daf.dertuſe.xj.lľ.apulis annodni


AB.cccvj.
dequart) comiffis vfqz tunc:r o exinde fide

iuffores datifup odēnatiõib? vel obligatio De taratiõe fcripturarucurie


nib9teneantad penaz ärtı fi &cum fuerit co pcuratoris regni valë. XXIII
miffa:ficut & ad pricipalem qntitatë.XXII
Os iacob bei gfa rex aragonuz
Jacob dei grarex aragonuz valeñ.¿¿.q2 ex freqnti qrelaiura
valen.tc. Atidetes a pronřapte tort probox hominuz ciuitatis

COLETESEN plures diuerfe qftiones feu dema valen. & alioruz & plurium regni
Jacobi fecundi. XLVI

eiufdem ad ním puenit auditů o tenens feri poffit in dicto loco pieter vnicas domocyľ
bania pcuratiōis dicti regni valeñ. inmode vnaz ſtaticaz ex caufa emptiois vel donatio
ratas qntitates pro falario ſcripturarüz fen nis vel alio quouis titulo pftruerefeu hére .
téciar ac alio inftro petebat z recipiebat CVolum⁹ infup ac etiã inhibem o in dicta
ideovolentes circahecnre puifiois debite villa noua non fit nec effe poffz aliquis nota
remediu adhibere:fic deliberaciõe hitappe rius:7 ſils tabulāvel tabulas carnécerie aut
fente cartaz niam volumtatram⁹ ac eciā furnũ aliqué in dicta villa effe vel pftrui aut
ozdinam⁹: o pro vna quaqz litera ɔſcribēda teneri vel herippetuo phibem . Abādātes
feu faciéda in dicta fcribania pcuracōis fub per hanc carta níam pcuraton baiulo ges
figillo eiufdé pcurato petatur crecipiatur nerali regni valen, necnon iufticie ciuitatis
qtuordecim dryj regaliuz valē.tṁ z nô plus: eiufdé alufos officialib9nris pitib % futuris
videľ'z duodecim dřý projurefigilli z refidui qdictas domos fub forma predicta in dicta
duodřijp precio cere z alioz q neceffariafut villa oftrui z edificari pmitant: hanco Icel
inlitera pdicta . 20 alys verofcriptur} qe fionenŕam firma héant robkuent acfaciat

bufcüqs tam fupactis & alijs pfcribēdis vers inuiolabilr obferuari z non ɔ̃ueniant nec ali

pediédi in fcribamia pdicta: foluatz habeat quez öuenire pmutant aliq rõe. Dat.dertus
illofalariú in duplo q8 taratur ordinatú eft fe.xj.lt's.apulis annodi.AD.ccc.vj .
fupfcriptur) ſcribanie curie iufticiat9 valeñ.

Mecaliquis pliter actis feu alijs fcripturt in conceffione generali gui


qbufcüqs in dicta fcribania pcuracióisvltra datico : debita mercatoz extraneo nulla
prefentetatrationé et ordinationé nŕazaliq› tenus intelligantur. XXV
foluere teneat.Dandates pcuratoziregni Acob⁹ dei gřarer aragonú valē.
valen.Mec nō tenēti dictā ſcribamiaz & alijs rë.Dilectis &fidelib ſuis pcura
officialib9nŕis preſentib9 zfutur) o predicta toub?baiulis iufticis alijfqz offi
oia z fingľa teneat inuiolabilit zobfuet z ob cialib9nris adquos pñtes puene

Fuari faciat vtfupi9 ɔtinetur: Tnō ɔ̃ueniāt rint faluté & dilect) . Intelleximi q vos ocas
nec aliqué otrauenire pmitat aliq rõe.Dat fione grarú elongaměti qo fup folutiõe debi
dertufe.fi.kts aprilis annodñi. AD.ccc.vj. } toz anra curia obtinet:ceffatis ¿difertis cō

pellere obtinentes dictú elongamentú að ſol


quilz poffit edificare in gra üendüdebita in quib9 tenent mercatoab9 ex
du maris fubmodo ibidé declarato.Ité q traneis qui non funt de terrania:afferentes

null9 notari? poffit ibidez pmanere:nec etiã debita mercator hmõi debere fub dictozum

poffint ibi teneri feu construi tabule carnece elongamento, gra cōprehédi quis de ipor
riefeufurnum. · XXIIII. debitis nulla heat mencio in eifde: cũ non fit

Querintvniuerfiq nosJacob? intentiōis nie generali cōceffione elōgamēti


dei grarexaragonum valeñ. rë. debita q debeantmercatoub⁹extraneis elős
Adhumillez fupplicationé iuras gare:vobis & cuilz vřm dicim⁹r mandamus
tort pbox hoim ciuitatis valē. qt quofcienscü debitozes dictoz mercato
perpitem cartã nŕam volum⁹rocedim⁹ ruz bonafua ad foluendú eis ipa debita co
in villa noua maris valen.poffint edificariz hertione debita copellatis coceffione elonga
ftrui infra murutm féu patuú oliz affigna menti p nos eis facta in aliquo non oftante:
tuz dicte ville per illuſtriſſimú dñm iacobuz niſi in ipis elōgamentis & ceffionib9 dedebi
felicis memorie regem aragonú auú ním:et tis dicton mercator měcio heat.Dat.valé.
nonextradictü muruz ſeu patuŭ dom9 et ſta vy.liľns.mady annodní.D.ccc.vj.

tice de lapidib9 feu de travel argamalla: qs granum aut flozes alāne


dhi iparu héant et teneat franchas liberas no faciút encamaramétuz in ca XXVI
aoi céfu:nec poffint per dños ipar doMOF
1 siacob dei grarex aragonum
feu ftatico vel per aliquos alios ad certum
cenfuzvel Fuiciufeu tributú aliquo tpeftabi vale. re.atēta zintellecta fupplica

liri feu etiaz acenfari:ita etiã & aliquis non tioenobis oblata ex pte laborator
Priuilegia

alquene regnivalen:ſup eo q inter eostmer num ſtatuere infra qué tenerent pro ipis tor
cafozes ementes dictā alānaz fuerat ex oita natozes predicti:quo elapfo pro premiffis co
materia qftionis: spalt rõe cuiufda ſtatuti ueniri non poffent : nos itaqsfupplicatōeipa
et ordinatiōis dñi petri felicis recordatiōis admiffa ateto q dificile et danoſuz exifteret
aragonú patrisnři in qua ɔtinet̃ q in fulla mercatorib9 antedictis:cum fint extranei.in
dicte alonefieri poterat encamaramétú ma uenire tomatozes qui pro predictis ſe unppe

ximũ:ita oin moledo anteavel poft res alie tuú obligarent: fic impremillis duxim? pin

mifcebant : mercatorib9 dicentib9 q granu dendü:qdicti mercatozes pro folutioib9que


Tflores ipi9 alqne debebant ſepari ab ipa al fient eifdez per curias dent tomatoes : qui
qna:labozatonb⁹e afferentib9dictü granu ad tomādudicta pecumā ipis mercatoribus
et flozes no facere encamaramentũ : cum nō perfoluta adfex menfes ſe obligét:ſi apparue

effent res alie ab ipa alqna: ymo eratde ipfa rint aly quipocitus infradictos fexmenfes
alqna:fuit petitua nobis dubitationě hmõi oftenderint fe here: lapfis do dictis fex mENS

declarari: vivifo ftatuto rozdinattõe predi fib9dicti tomatozes nō teneant̃ : dum tnper
9 declarā,
ctis:de confilio nří Įcilij ſic duxim? mercatozes extraneos fiat publica preconit
duz: 9 pptdictú granú aut flozes alone nō zacio in dicta ciuitate fi ibi fiat folucio:vl'un

poteft dici o fiat encamaramentu in ipa alq alus locis regni vbi folutões ipe fientvel res
na:nec preterea infringivideť in aliquodicti distracte exiſtét.q quicüqz ius heatvel here
přísnři pftitucior ftatutü: mandantes igiẼ intédat in pecuia perfoluta vel reb? pro ipa
vniuerfis officialib fubditis nřis pñtibus pecunia distractis: pponat et oftédat infra
etfuturis o predictā declaratiōez nam fir dictos fex menfes fi q8 Hz in dicta pecuniavť
ma beantr obfuent zab oib9 faciant inuio/ reb pro ipa pecuía diftracts : alo abunde nul
labitr obfuari . Dat xat.xvj.ll's febroari . latenus audireťɔtraipos tomatoesvel res
Annodni.Ab.ccc.vj . poffidétes diſtractas: quarevobiszvnicuiq
10
vim dicung et mandamus quat, puifionem
tomatozes datip mercato
nŕaz obfuet) mercatorib9extraneis in dicto
res extraneos fup folutionib9 p curiam ipis
regno pftituti: ɔtradictānŕam puiſionez
Fiendis:infra fex menfes tmmo teneant fub
nullatenus vematis.Dat.valë :vj.idus mar
mo ibidédeclarato. XXVII.
t
cij annodñi.m.ccc.vj .
C
Acob? dei gřa rex aragonu vale. in caufis condenationuma
rë, nobili z dilectis gõbaldoden qb⁹ appellari ɔtigit nihil de nouo poſſit ſup
tença procuratou regni valeñ, et
addifup ipis caufis appellationu.XXVIII
liufticie ciuitatis valen. nec non
vniuerfiszfingulis officialib? et ſubditš nřís Acob bei grarer aragonuvale.
in dicto regnopftitutis aut eorum locat. ad 7.Fideli ſuo iufticievalen, falu
quos pñtes puenerint faluté et dilect. Expo tem z gram. intellexim⁹ &in cau
fuerüt nobis aliqui mercatozes aduenticij q fis que obtentu priuilegij qʊ cui
in dicta ciuitate zalys partibsdicti regnimo tativalen, pceffim9:v3 9 in oibus Zuerfijs q
rant caufa mercandi exindeptingit ipis fieri er in inftris publicis ozunk libellus non of
folutiões per districtü curie ex venditiõe res ferat: 13 o curia prefigt terminü competété
ruz debito fuoz petitis ab eifdē dari toma adfoluéduita tngin medio reus poffit fuas
tozes pro qntitatib9 per eos receptis in ſolu fiquas H3 exceptiões pponerez pbare:aliq
tione cor quedebent eiſdez p debitoresfuos couentoz abutunk piuilegio antedicto ap
predictos:ex quodana non modica freqnter pellando difugia opponedo:fic o remediu
incurrút: cúnon poffint inuenire tomatores dictipriuilegij per abufuz litigantiu abolet :
qui proipis mercatoribus affecurenta fe pro re malicie taliú obuiare volentes:vobis di
predict imppetuu velint cui obligari : nifi cimus et mandam9 quat.ſi a talıb⁹executiõi
quatitaté ipa foluta tradat tomatonb⁹ipis bus que pdebitis manifeftis per inftra pu
cunc fuper premiffis multiplicit agrauenE: blica coprobat avobis tigerit appellari:vo
fupplicarut nobis vt deberem? certütermi lum? o incaufis appellation nō poffit aliqo
Jacobi fecundi. XLVII

de nouo fupaddifed fup actitat) coză vobis tutú predictü in oibus શ્


& per oia in eo ptenta
dumtaxat debeant appellationes & facte fue teneatis & inuiolabil'r obfuetis:fcituri o q
rint exerceri: phoc malice puětoz ractor cunq vàm ɔtra ɔtenta in eoſtatuto venire
diligentpoterit puideri. Dat.valē.xj.bls. prefumpfit vel ea nedererit obfuare : penis
aprilis annodñí. BB.ccc.vij. in eodé ftatuto appofitis abfqz remedio alis
quopunienE:tenozbodicti ſtatuti noſcit effe
Executoria prunilegij mercato
talis.nos iacob⁹ dei gřa rex aragonúvalē.
rum extraneox . XXIX
.Soliciti moze regis circa comodaſubdi
Acob bei grarex aragonú valë. tor: q2pro certo didiſcim? q iudei terrazz
.Fidelib9fins iufticiez uratt regnor nfor à pecunias et res fuas ppianis
acpbis boib9 cuitat™ valeñ.falu mutuant ad vfuras:ſpnentes ſtatutuz illu
tem &gram. Vidim⁹liam quam ftriffimi dhi regis iacobide gra inclite recor
nobis nouit deftinaftis fup factomandanı p datiōis aui nři ac etiãſtatuta et fozos nãos

nos facti:vt fup folutioib9faciendis per uu fup vfuris edita:quib9 cauef q iudei nō reci
fticiaslocorregni valeñ, mercatoub⁹ extra piant vfuras vltra.uij.drios in menfe pro li
neis de illis bonis q per ipos iufticias vēde bza:indifferent eor aliqui vfuras q forti me
renEdent zdare teneant tomatozes merca/ dietati equipant in ano:alij vo corvfuras q
tores predictilad fex menfes tm: q in dānu et in anno adfortis qntitaté afcëdüt recipe no
1
preiudiciü curian dictor iufticiar aferinitis formidat : et otradicta ftatuta zfotosrefir

vosfore cóceffuz: z intellectis plenarie ɔten marifacut fibi debita:vfuras in ipis refir
tisin dicta la viafupradicta vobis totalr mationib9 cum forte mufcendo:vñ qz expedit
rñdem9: q nos atento o dicti mercatores ex vt frenuz cox bocitati zinfaciabili auaricie
tranei profolutiōibý hmōiper eos recipiédis imponam : q ftatuta z fozi predicti pemirs
non poterat comod tomatozes inuenire feu obfuentur et in aliquo non deroget eifdé: id
dare: quiproreftituendis drys dictaruz fo circo puida deliberatõe fic imppetuŭ ſtatui
lutiōum quibuflz oftendentib9 ſe poci9 ius mus ne decetero aliqui iudei vel indee trarú
bře ad imppetuú tenerent: mandatú feam? et regno nŕop fint aufi per fe vel aliuz mu ►
antedictü: q8 iuftü et rõabile foze vidimus: tuarepecuniasvel res alias alicui xpiano ad
necvobisvel dictis curis foze dānoſuz:ficq vfuras vltra qtuoz denarios in menfe pro lis
volumus mādatů nŕm pzetactuz vt per nos bza alıq rõne vel cauſa : necFuiciú recipiant
puifum extitit obfuari . Dat in monafterio a fuo debitoze vltradictos.iiij.džos in méſe

populeti.ij.nonas madij annodñi.m.ccc.vij pro libra:nec redigüātvſuras in ſorté ipades


bita refirmado vel at.r o nullú debitü in vo

C in vnaquaqz finagogua ci furis poffit crefcere ex quo fuerit dupplicati


uitatis zregnivalen.'iacter alatina z nicduy prout premiſſa oia tam indicta pfirmatione
eto obferuet certa folénitas. ‫אאא‬ dní regis iacobi aui noſtri öz in alijs ſtatutţ
cob dei grarer aragonú valeñ . et foris poftea fup vfuris editis ordinata et
c.Fideli fuo bernardo deſpellun puilafuerüt.Czeterea vt oia premiſſa z
cis baiulogenerali regni valeñ.fa fingula obferuent retiacópleant:itatuimus
lute
etgram. Scire vos volumus qquolz anno Lacteť alatiar micduy: put me
nos aliamis iudeor ciuitatis & regni valeñ. lius & firmi folênis poffit hoc fieri Pm legé
fcripfiffe nouiter per nfas lras in húc modú et obfuancia iudeor cum rotulatoze feu legt
Jacob deigra zč. aliamis iudeor ciuitatis pumadie menfis octobris in finagoguama
et regni valen.gram fuaz:ad notíciavřaz de ioni cuiufiz loci pñte aliama tota vel maiori
ferimus per pñtes nos fup obferuatioe altis pte ipius: in locis vbi non bent finagoguā
tutionu olim ediep felicis recordatiois dūz íactef dicta alatina z nicduy in ſcolavel in lo
regez Jacobú auú nŕz in toto regno vfurar co illo vbifaciüt ofonez oës iudei et iudee z
per vos recipiendaru ftatutü feciffe nouiter teneant zobfuent oia fupradicta per totum
26

fubforma inferis fcribenda: volentes acvos illu annú:& quolz anno i dicta diein iactione
bis e cudz vīm mandātes diſtricte quat, fta feu impofitionedicte alatiner nicduy fit pñs
Priuilegia

batulus dictiloci vel ei9 locumk. cũduob9 vi by feu regeltr baiulie nŕe ralior quorücüs
1
risydoneis quos baiul9 duxerit puocados locum nřm tenétis feriofius regiſtrari:pera
et fi quolz annodicta die in qualz aliama ala ctiſqz per vos ɔtentis fupius:inde reddatis

tina ¿ nicduy iactatafeu impofita non fue nos ptinus per vras las cerciores . Dat.

rit vt eikdictü:illi iudei illi aliame pdát oia ofce lil's iulij.anno dñ.ØB.ccc.vij.

debita q mutuauerint poft dictā diezvſcz ad baiulus geñalis zpzocura


illa diem que ipa alatina z nicduy fuerit im to: fiscalis non faciat tomare aliquos caple
pofitat iactata :quo quidé debitor medie uatos nifi ad iftâtiaz ptis qrelāt). XXXI
tasnão errario:alia bo medietas debitorib9

aplicet.Item adelatati et ſecretaryj z mas Acob bei gra rex aragonú vale.
tores officiales ip19aliame ipi9 locivbi quolz .Fideli fuobernardodefpellú
anno dicta alatina et nicduy iactata ſeu im/ cis baiulo generali regnivalen.ac

polita nonfueritvt eft dictu fint nobis incur pcuraton fifci nři in code regno
ficuz co?pib⁹atoz bomis.CSatuim⁹ etiã q faluté z gram:ex parte pbox hoim z vniuer

adelatati feu fecretaryj z aliama cuiuflz loci fitat) ciuitati valen, valio locorregni eiuf
teneant eligere zponere cum dicta alatina z dem fuit coram nobis ppofitú coquerendo

mcduy lactatafeu ipofita fuerit quolz anno qvos facitis & petitis tomari in poffe offi/
duos iudeos ipius aliame r illi9 collecte: qui cialiú nŕoz dicti regni aliquos capleuatos :
teneant per iuramentu qo tunc faciat et për 13 denuciator non exiftat féu etia querelato?
necetiãfit cafusin quo ptradictos capleua
ipam alatina z nicduy diligenter gquirere p
totú illuz annú an aliquis iude? vfiudea mu tos pcedi debeat ex officio: quare ex pte dic
tuauerit feu fecerit otra premiſſa: ſi hoc ins tor pbox hoim fuit nobis humilr fupplica
uenerint teneant illo denunciareinfra octo tum vt cilde deberem ? de cõpetenti remedio
bies pofta hoc inuenerit baiulo não ill19 los puidere: nos igit eor fupplicatioe benigne
ci veleius locunt. et illo debitü qö mutuatú admiffa:vobis dicim⁹ mandam? quat.non
fueritotra dicta ftatuta fit incurfuz nobis r requiratis aliquos capleuatos nifi ad inſtan
debitorib9 vt fup19 stinetur : & nihiloius ille tiaz grelantis vel denūciātis: dum tñ vt pre
aude? vel iudea qui illo mutuú feceritad nři mitit non fit cafus in quo ex officio pcediva

arbitriú puniat.Czeterea ftatuim ? ❤ali leat ptraipos.Dat.cefaraguſte.vij.kt's ſe


quis iude non fit teftis in aliquo ɔ̃ctu quez ptembus annodñí.ØD.ccc.vij.
fciat vel prefumat fieri otra piedicta ftatuta Decreatione fubiufticie vfqz
CJtem ſtatuim et ordinam⁹ o fi aliquis in XXXII .
ad fummā.xxx.folor.
deus denúciauerit nobis vel baiulo aut alijs
nfis officialib qdicta alatina znicduy non siacob deigraRex aragonu
fuerit Lactata feu impofita cópleter cum folé valen.c.Ad huilem fupplicatio

nitate feu comō quo fieri debet fm legez v ri nem iurator acpboz holz ciui/
tuz iudeoznō poffit ppt hoc dici mallin: nec tat valen.afferentiu caufas lites
otra eum pcedi vt malfin nec alio modo:nō otrouerfias feu aftiones ppter multiplica/
obftatib aliquib9 puuilegijs a nobis vel an tioné genciú creuiffe z creſcere cotidie in cu
tecefforib9nfis aliamis iudeor pceffis.Iboc in tṁ o wuſtícia
ria iufticiat9 dicte ciuitatis:
aut falubreſtatutuz ad oës ciuitates villas ipi9 ciuitatis vix fufficere poteft ad audien
nředitiōi fubditas robozatú não figillo traf dú z determinandu eafdez : quãobrem cauſe
miti mādam imppetuú obfuandü.Dat vt per litesplus debito ptelatur:ac litigates
infra.Quarevobis dicim mandam⁹ quat feu cötendentes verantinde laborib⁹et expé
Irasnrashmoi predict) aliamist cuilz ex eis fis:volentes fuphis cõpetens remediú adhi
pitetis rexhibeatis :dictarúlfarūnfaruz bere talr durim puidédü:q quolz anno qñ
tenozez faciat, legi eifdem aliamis & plenarie etfub eaforma qua iufticia eligetin ciuitate
nuciari: cuftodiendo actēti⁹ vt stenta in di predicta:eligat queda idonea et fufficiens p
cto ftatuto não iuiolabilr obfuěť . Volum? fonadicte ciuitatis pro fubiufticia:quefuma

inſupvt dicti ſtatutinřítenozē faciatis in lis riezde plano abfqz libelli oblatiōer ftrepitu
Jacobifecundi.
XLVIIT
atc figura iudicij feu pmulgatioefnie: cas
lites trouerfias feu qftiones quaflz afcen/ deis etptra aliquos ppianos lataru: necnon

dentes feu actingentes quatitate.xxx.fotor debitor fubpena quarti pro quib9 retroclas

regaliú valen.et infra: audiat terminet & de mú eft factü impediri cötingit pofficialë ves
ner.epi valen.vos requirente ad inftanciaz
cidat : qquidé fubiufticia pcipiat z heat quo
xpianoz ne executiones predictor fiat eo q
libet annofup exitib9 7 puentib9 calonijs et
predictis afferit interueniffe vfura vltra
alijs шurib9 puenientib9 ex iufticiatu pdicto
ducentos folos regaliúvaleñ : profuo falarío coruz per Fenilliműdñz iacobũ clare méozie

< laboze: nos er mandam per pñtem cartã auũ nŕm edituz et ftatutü ac etiã declarată :

noftra iufticie et quartonerio dicte curie nec et fup premiffis inter vos etdictú officialem
frequentptenciofit exozta : idcircofic in pre
non baiulo generáli regnivalen. & dictos Du
dictis durim puidendú ac etiã ordināduz :
centos folos regaliú ſoluất dictoſubiufticie
qfniedifinitie a late fuerint feu que pferét
quolz anno vt fupius ptinet: mandam, etrā
pro iudeis 3 aliquos rpianos fup qbufcunq
per eandé pcuratori feu ei vices gerenti ba
Octib?:nec non debita ipis iudeis p rpianos
iulis iufticijs et vniuerfis alijs officialib9 et
1 fubpena quartide quib9 factüfuerit retro/
fubditis nfis pñtib9 et futuris: & hanc pui
fioné nŕaz firma héant et obfuent nonQue clamu : in quib9 ante obligatiōez predictam
fub pena quarti factaz interuenerat inſtŕm
niant nec aliqueQuenire pmitant aliq rone.
executioni mandent non obftate requifitiõe
Dat: vale noas feb2oar. āno dñi.m.ccc vij.
feu impedimento officialis predicti : 13 g ipi
(2 aliqs iuratus non ponaťin
ude fup ɔ̃ctibrpis teneant ridere et ius fa
nũero illox & in iufticiā eligunĒ. XXXIII
cere ppianis predictis querentib de eiſdez.
CDealijs bo debitis inquib9 ante obliga/
síacob9 deigra reparagonum
tionéfub pena artifactainterueniffe initiz
valentč.ad inftancia fupplicatio
minime oftendat:volum executioné fuſpēdi
nem pbox hoim ciuitat) valen, ex
in lucro dumtaxat q8 prodicto ɔ̃ctu pečiť p
ponenciu o qn fit electio de iufti/
ipos iudeos quoufqs fuerit cognitú ac etiaz
cia dicte ciuitatis piuratos eiufdé vt mozis
difinitüquidſup ipa vfura fuerit faciédú:f
eft:ipi iurati ſeu aliqui ex eis inftanter poſtu
q de ipo capali pting executio fiat nō obſta
lant requirut vt ponant in nuero illor qui
te impedimento prefcripto . Et ne vlteri? in
in iufticia eligunt : hocą incôgrú cenfeatvt
talib9 obligatiōib9 ſeu pmiſſionib9 per pla
ille cui daf eligendi ptās eligi poftulet in eo
nos iudeis faciendis fub pena quarti machi
dem:durim ppterea puidendu o decetero
natio feu fra⁹ per ipos iudeos valen , neqat
in electiõe iufficie dicte ciuitat) faciéda dicti ་
atēptari: volum , & deinceps no ſcribat in li
iurati feu aliqui ex eis non ponant feu eliga
bio curiarú vrarú aliqua obligatio feu dé
tur innuero illo q in iufticia eligent. Abās
natio predictor :nifi oftendať publicũ inſtŕz
dantes per pites pcuratorib9 baiulis iufti
in quo ptineafquãtitatéipaz deberi pro qua
cis z vniuerfis alijs officialib9 fubdit nŕis
fieri peteret obligatio fupradicta:q fifecus
piefentibus et futuris q predicta oia firma fieretvolum carere virib9 z efectu.Quare
beant et obfuent : & non ɔ̃ueniant: nec aliqué
vobis et vnicuiqz vŕm dicim9 et mandamus
Zuenire permitant aliq rõe.Dat.valen.no
quat puifionéfeu ordinatōez nŕaz predictas
nas Febroarij anno dni..ccc.vij.
in oibus fuis ptib⁹ obferuetis neq traipaz
T2 fi fupstractib9vfurarijs in aliquat. faciatis feu fieri pmitatis aliq rõe
deor executio petita fuerit : iudex ecliaftic Dat.vale.idus marcjānodñi.AÐ.ccc.vi .
j
nopoffit fe intromitere ſub modo ibidé de
De confirmatiõe ac cóceffione
clarato . XXXIIII
tintozerie degrana et indi. ‫ אאא‬v :
Acob dei grarex aragonú valen
r . Fidelib9 fuis iufticis regniva Querint vniuerfi: q nosiacob
len.prefentib9 et futuris & quipro dei gra Rex aragonů valeñ.rë.
tpoze fueritvel eo locat : falutez Atendentes eximin, petri dis

zgŕam .Q: plerüc executiões fniaru pro iu Imōtiſkomeſij tvxoz ei? rayműda
Priuilegia™

royçper fe et fuos vendiderüt Scefferunter Concedim?pnosetnfos eidez vniverfitati


tradiderunt feu qfi tradiderüt propreciovz quitatisvalen.antedicte: decetero poffint

vndecim mille folo regaliuz valen, iacobo boies eiufdez ciuitatis et terminox füox tin
bon macip:bñdode farriano: Buillermo de gere feu tigi facere in domibleopa locis fuis
minozifa et iobanicomitis iuratis ciuitatis infra dictos terminos cōſtitutis vbicüqz vo

valeñ. recipiētib9noie vniuerfitatis ciuitati luerint:dum tn fint de dictavniuerfitate pan

predicte:reidez cuitati imppetuú totú iust nos lane z lini t defirico acfilaçar quelz alia

actionéquả &qʊ hebant et ipis cōpetebat in cum grana z indi atqz coloze ipor: prout po
r tintozerianradicte ciuitatis valen.habendi terant &poffunt tingerepiedicta de alijs co
recipiedi in redditib9 dicte tintorerie vale. loub9vt in foro valeň, tineť:non obftatere

duos mille folos regaliú valeñ.quos illuftris tentione de dictis duob⁹ colorib? graneet in
dis alfonfus bone meone rex aragonuz fřer di factain foro predicto:qua retentioně núc
nidedit et afignauit rodericofancij de ver/ de spáli gra remitim ? ex certa fciat damus
guays annuatim bendos et recipiendos fup ciuitati valen.fupradicte.In his aūt non in
redditib9 tuntozerie predicte cum carta fua: intelligant dom dicte tintorerie pftructein
quos etiam duos mille folos dicti coniuges ciuitate vale.nec calderie vel appameta ipi?
recepturi erat in dictis redditib9 annuatım tintorerie que tpedicte venditiõis erant reë
titulo emptionis per dictuz eximinuz petri debebant in eifdé domib?:quafquidé comos

8587
facte a petro eximini 9 dño mōtiſtoneſi pa calderias talia appaméta predicta fine ture
tre fuo qui ipos recepturus erat in redditib9 tntingendi:nobis et nŕis ppetuo retinemus
predictis titulo empriõis qua inde fecit a di ita o per nos vel nãosdecetero tingi vel tin
ctorodericofancy de vergays et vroze eius: gerenon faciam necfacere poffim in domi
z quã venditionē nos laudauim? approbaui busfupradictis. Abadantes per hanc cartā
mus cöfirmauim? cum carta nŕa : retento nram pcuratozi baiulo generali dicti regni
nobis in dicta carta qñcung nos vellem ? valen.nec non iufticijs iuratis alijfqs officia
foluere vel folui facere quatuordecim mille lib9nfis prefentib9 et futuris q bancnram
fol's regaliú predicto petro eximini z recupa laudatione approbatione cöfirmatioë cöcef
repredictos duos millefol's regaliuz affigna fioné z gram obfuente faciat inuiolabilt ob
tos ei fuper redditib9 calderie tintorerie pre feruari vt fupius côtinek: & non uemất nec

5X
et liceretnobis recupareduos

AX
dicte poffem aliquéQuenire pmitāt aliq rõne. Dat.valë.

&
ƒ
5 3
mille fol's fupradictos:vt de predicta vendi

£́
=
pridie nonas madý annodñi.AD.ccc.viij.
tione dictis iurat} & ciuitatifacta apparet p propter impedimentũ offis
A
publicũ initŕmǝfectum pnicholau de podio
cialis curieeccliaftice:iufticia rõe vfurarum
notariu valen.pv.lfs aprilis anno dñ.AB. nullat.ceffet ab executione. XXVI .
ccc.vij.Idcirco ad humilez fupplicationédi
coniuratori pbox hoim ciuitat predicte Acobus dei grarer aragonú valé
per nos et nřos ex certa ſcia véditioné p?e// c. Fideli fuo iufticie valë, falutë
dicta eifdé iuratis vniuerfitati vtpremiti et gram . 20 parteraymüdi pif
facta cuz hac piti cartanra laudam⁹appro cator et petriärens fuit expofitu
Be

bamns ac etiá firmam fic o dicta vniuer coza nobis o petrus de ceruaria ppunteri?
fitas beat decetero oia fupradicta put indi
the1

vroz fua vgua et eius mater arnalda:& quilz


cto venditiōis inftŕomeli? ¿ pleni? cotine . cop infolidu tenebant eifdez in quinquagita
Remitentes de grafpeciali eidé vuiuerfitati libris regaliü: pro quib9 obligarunt fe fub pe
ciuitatis predicteretentioné quâ nos ficut p na quartiin poffe curie dicti tufticie valë. de
dicit fecim9: o foluendo predictos qtuoz de quib? quinagintalibus remanent vt afferit
cim mille folos regaliuz poffem recuperare ad foluendű.fxxvý , libze pro quib9 dict9ray
duos millefol's fupradictos.CVolentes in mundus pifcato: fecit retroclamu: et dictus
fup vniuerfitate predicte ciuitatis nře cocef petius ceruarie obtulit curie antedictebona
fiomis & largitiõis gra pffequi et fauore : ad fua ao vendendu pro faciéda folutide.xxxvij
bumilez fupplicatioez proinde nobis facta. libzarüfupi? expreffatarú : cüqs fubhaftacio

{
Jacobi fecundi. XLIX

dictor bonor facta fuerit legitime vt affiE : officialis nfde eis cognofcat aut fe in aliquo
pfat petr ceruera ipetrauit lfaz ab officia, intromittat:de negocijs bor caufis iudeor
liven.epivalen.vobis directaptinetezne ad bitantiú in locis baronu z militú:vos pcura
vëditōez dicro bonor p vos pcedat : eo q tor predict ad requifitōez dictibauli għalis
dict peir ceruera afferuerit coza dicto offi cognofcat) z intromite vos curetis.Quare
cialivſuraz interueniffe in Sctu ex quo debek vobis dicim9mādam? äten? predictā ordi

peccunia ante dicta : ppt q vt dicit vos re/ natōez nŕam obfuetis & ab oībŷ faciatis in
nuiftis executioi madare retroclamú pdictú molabılr obfuari . Dať.valeñ . pridie idus

idcircofuitnobis ppredictor raymudipif aprilis annodñi.MB.ccc.ix,


catonis & petridegrens built fupplicatú ve
fup bijs digremur de copetetiremedio pupp donatioez factādño re

dere : nos itaqs admiſſa ſupplicatiõe pdicta gide.lr.mille folis nullú preudiciuz fiat pzi
atendentes vfuras vtriufqz teftamenti pagi uilegio exercit⁹ caualcate vniuerfitati vas
na: nec nō iure canonico z civili ac nŕís ¿ltis len.¿ceffo. XXXVIII .
tutoib repiobatas : as oftituties intrpia siacobus dei gra reparagoni
nos inviolabiťr in nřis curist p nřos officia valen.zc. recognofcimus rofites
les volum⁹ ¿ pcipim⁹ obfuari:pp volétes L mur vobis pbis hoib9 z vniuerfi
dictú raymúdú píſcatouse petrūde grens iu tati ciuitat) valē.q cũ nos indixif
ftis & moderat) expeñz grua ſatiſfactõedā fem vobis exercitüregez gnater gétes ipig
nor vfuris oino ceffantib9 foze atentos:cuz rpiane fideiinimicos :vel o certú numerű pe
dict9 petr9 ceruera cozā nobis exceptõib⁹ of ditu balliſtarior.l. fcutātop miteret :in eo
ficto bñficio agrauamie vfuraru fique indi vos afferuiftis cozā nobis dictos ciues & vní
ctoɔ̃ctu interuenerüt poffz fuare indenes:r uerfitaté foze inmues p priuilegiüvobis pcef
fuáiufticiafup bmõi vfuris pleq thře : nole fuz pilluftriffimü dñz alfonfuz inclite recov
tes etiapati vt tali ptextu vřa/immo verius datõus regez aragonú fřeznŕm : p nosǝfir
nraturedictio & pceffus pvos incept aliqt™ matú a dicto exercitu faciédo; cũ non tenere
impediat feu diuerfis pceffib irritet:vobis mini iuxta ipz prilegiü ire in exercituz_nifi
dicim⁹ & mādam, atin⁹addeciſioné retrocla nobifcü pfonalr vna cu villis regni valeñ. in
mi pdicti putdefożo zrōne faciendü fuerit certis cafib9 in eodé priuilegio expreffatis vt
predatis: inhibitiõe pdictü officialé vt pmi indicto puilegio ptinet:tñ q negotiúp quo
tit facta nunie obfiftere: admiffis exceptōb9. indirim dictü exercitü eft ad dei kuiciú Tad
1 feu recouétōib9 ex predicti puěti ſi oppoſite exaltatōez fidei xpiane et ad comodú dicte ci

1 fuerintfup predictis vfuris tpe opportuo: T uitatis & regni valē. obtuliftis darenobis li
fibi in alio iuditio refuenE:z ſïc volú9deceto berair graciofe abſo tñ piuditio vão acde
p vos in cafib9 filibus obfuari. Dat.valeñ. rogatōe dicti priuilegij fexaginta mille fotos
it's augufti. Anno dñí. AÐ.ccc.viij . in fubfidio expenfaru faciédar in piſecutõe
negoci fupradicti:idcirco vobis cöcedimus

¶Ad quéptineat cognitiocaufa ❤ dato dicte peccüie qntitatis: q liberalr


rūtudeor. ‫אא‬.XVII nobis oblata extitit nofiat vobis pieшuditiu
Acob dei grarex aragonúvaleñ . necderogetur in aliquo vão priuilegio fupra
E. Mobilierdilecto ac fidelibus dicto:f3 in fuo fiftat roboze ficut pi9. Dat
ſuis pcuratont iufticier alijs of barchiñ.iij.kľ's tunij.anno dñi: MB.ccc.ix.
ficialib? nfisfaluté z graz : 13 coquilz
nitio & decifio oiuz caufaruz tā ciuliú o cri poffit emere vinü in ci
minaliú iudeor regni valeñ.ad baiulú gñalé uitate valen. ripm vbicüqs defferre : partib
dicti regni ptinerenofcanE:nunc ti talr du/ prohibitis except) . ‫אוֹאאא‬.
rim, ordinādū o de caufis oïbus fupradict Acob dei grarexaragonú valē.
iudeop.f. hitantiū in locis nřis eccliaruz et c.fideli fuo bernardo de fpellun
religiofor dictus batulus gñalis cās cognof cis baiulo gñali regni valen, ſalu
cat et easdetermiet ac decidat et nullus ali? tem z graz. Poueritis nos ad þu
"1
Privilegia

forosz vbifor? no fufficerit poffit recurri að


miles fupplicatõezinſtaciaz propte phon
ius comune. XLI.
boim zvnuerfitatt ciuitatis valen.nobis fa
síacobus de gra reparagonú
craz gratiofe pceffiffe eifdë: q mercatores et
valen.c.tendetes o propre p
alij qcunqs poffint emere vini in ciuitatep/
box boim vniuerfitatis ciuitatis
dicta z ipm extrabere z extrahifacere zdef
GLENCOENSE valen. fuit coza nobis expofitú re
ferrefeu deferri facere quocüqsvoluerit: pti
uerent: plerüc accidit rotingit anijs
bus inimicor nfox phibitis dütarat excep
latis iuxta for piufticia ziuratos ciuitat p
tis: qrevobis dicim ? 7 mādam , quat pmita 02

5
dicte i negocijs feu caufis pncipalib9 ad nřaz
tis quofcüc emere vinfi in ciuitate predicta

8243,
audientia appellaEmofq ad decifionët ters
rexinde extrabere zdefferre vt piemitik fine
minatões applationü qvt pmitik ad nos fiút
ipediméto aliquo:inhibitõep vos fup hmỗi
udices nře curie vel aliosdelega9:qui tudi
facta in aliquo no obftate. Dat.barchiñ.ttj .

.3
cesad decifioné z terminatiões appllationů

·
kl's.iuny.Innodñí.AÐ.ccc.ix:
ipar non pozdíně feup viaz fonimoper fo

(Ø nemo poffit elōgamentum lépnitates iuris pcedut ad iudicia pferēdas


XL. q cedit ad preluditiúnřeregie dignitatis: p
pcederepret dig regem .
cui9 pgenitores ad comuné vtilitaté fonpdi
Acob dei grarer aragonuz valɛ.
c.Dilecto fuo bernardo Olibião tiextiterunt: et in grauamen dānuz ac pietu

militifaluté z dilec.Expte pbozu diciú plurimox:cu ex eo caufe et litigia plus


boim zvniuerfitat) ciuitatisvale. debito dilatenf:cü igŕ nfa interfit fuphijs de

TEST
querelado ppofitú extitit cozānobis:qvos bitů remediu adhibere: pñtiú auctontate co

auctoritate officij amirancie in quo víces ge ftituim⁹ volú9 rozdinā9 vt in abuſcüc cãis
aduce
ritis dilecti amirāti z filiari nřibernardi negocis & litigijs tā principlr op appllatio

de farriano : elongatis noïe elõgamenti co nez audiédis & cognofcedis in ciuitate reg
no:
ceditis aliqb9 hoibus acordat in piti arma novalen, deceto pozdině fozi z nōp folénita

PRESENTSHIIBA (OR
Knig
ta ne fua debita quomodolz in qbus ipi obli tes iurf in aliquo pcedat:nifi in quatü iuxta
mat
gati appeat vics ad redditů viatgi dicte ar forma ptinentia capti ptēti in fo20 de necef
fitate fuerit ad iuris remediù recurrēdum. offer
mate foluere teneant:q8q iufticiaciuitatis
Don
predicte ne plibatos hoies adſoluēdū ſua de Abadantes firmiter z explle vniuerfis iudi
ab⁹ cognitorib9 aduocatis ftatutis rozdía
bita aliquat copellat totalr inhibetis;ex qui
tiuf
b⁹otra for tronem pbi hoïes zvniuerfitas tis ad cas negocia z litígia decidēda z deter

predicta multiple aggrauant : cucs dehmot minada:quat de vniuerfis caufis negocis T pr


litigijs pdictis pozdině fou z in quatú fozus toa
elongamentopcedendo vos vel aliquis ali
Jolet
nr officialis minie intromitere debeatis: cum fufficit cognofcat & in ipis aduocet:eafq iux
ta fox iudicet determinēt decidat : Siaur puifio
elongare debita ad quéuis pieť nos minimep
bfer
aliqs feu aliq ex iudicib aduocatis feu cogni u
tineat feu fpectet: mirantes de vobis qitalia
mob
facere prelüpfiftis : vobisdicim9 madam9 tonb pdictis fecus facereplüpfint indigna
expreffe quat apzemiffis oino vifis pñtib9 de tionë nŕazz pena in fozo appolitafe nouerit
icurfuzos.Dat.bar.iij.kľïùný.a.d.m.cccix.
fiftatis:necdeceto ipa elongameta facere at
téptetis. Der pitez quippe mandam iufti

cievalen.vel et locunt ne talia elongamenta 2 executioés ɔtractuūppter


fi qua pvos facta fint fuet aut teneat:necte exceptõesvfurarias per iudicé ecliafticú nul
neri aut fuari faciat:imo eadë irritet zanul laten, impediant. XLII.
FOL
let.zeterea elongamentü pceffum hoibus Acob deigfarer aragonú valē. LO
acordat} in dicta armata obfuari z teneri no te.fideli nro iuitiçie valë.vel eius ED g
C
lumus poictü iufticia:nifi qten? iuxta fofaz locunt.falutez zgřaz: raymūdus Asfa
65
stentain foro regni valé.fuerit obfuanduz. ermengandi fua nobis qrula infis 97

Dat.barchiñ..lls.iunij.D.d.AÐ.ccc ix. nuatione moftrauit : qlz ad requifitionem ma


t
nit
ipius facto per eundem retroclamo in curia o
bui
¶ in oibus caufis iudicefFm valen. Symon de comaJoban ciuis valeñi. te
ALWIDT

1
Jacobi fecundi. L

fub pena quarti in quadam peccunie qtitate viij.dfijs regaliūvalen, zo hocduraret per
T
in qua cu inftrumento publico dicto raymu xv.dies ex tücptinue nuerandos : cöcedétes
¿do róne nouez pannozu obligat? erat fuerit vobis acvolentes opp cöfenfuz vel pcellto
pdempnat : & vos pro executioneinde fiéda nezvraz predicta nullu piudiciú priuilegijs
bona dictifymonisvą ad qntitate predicta fozis libertatib9vel franqtatib9 vřis poffit

diftrahifeceritis: qrimonia peunde fymone impofteru gñari: nec eis in aliquo derogart:
coza officiali epi valen. ppofita:in qua in pre imo ipa prinlegia foi libertates & franqta
dictoɔ̃ctu vfurā intueniffe afferunt:ide offis tes fint 7pmaneat in fuo roboże z valore. In
cialis inftäter vos reqfiuit inhibēdo nein di cui rei teftimoniú bác cartānŕaz fieri iuffi
>
cta executõe pcedere deberetis: cü ipfede pre mus & figillo não appéditio comuniri.Dať.
dictavfura cognofcédovellet iterpõere ptes valeñ.iij.nonas aprilis anno dñí. MB.ccc.p.
fuas:& cũſup hocvzvt inhibitõe predicta mi
nie obfiftéte pcederetis in executõe predicta tertia pars pene appofite
nŕm vobis lřatoziefecerim9 mādatu:z rōne tenētib9 taffureriaz z ludētib9 cũ taxillis ad
Dicti mandati nři vos intlocut9 fueritis exe grefcaz fit comūs ciuitatis. XLIIII.
cutōez predicta debere fieri datis fideiuffo stacobusde gra rex aragonú
rib?p dictúraymüdü de tomado in poffe cu valen.c . Intellecto aftionis ma
rie add per curia eccliaftica fniatr fuerit de teria exorta fuiffe int baiulu nŕm
claratu dictú raymüdü rõe vfure teñri/dict9 gnalé regni valen.noie nŕo ex vna
fymon a predicta interlocutozia appellauit : pte:ziuratos ac pbos hoies z vniuerfitatez
cui applatōip vos dlatü fuit:zdilect9 pfilia ciuitatis valen.ex alta: rōne cuiufdá coti feu

ri⁹nf guillermode iaffero p vos extitit in in ftatuti facti feu editi per iuratos cú confilio
iudice affignat?: quareidé raymúdus fuppli probox hoim dicte ciuitatis valen.auctor/
cauit per nos eide puideri de remedio oppor tate z licetia eis preſtita pilluftriffimuzdñm
tuno:predicta igŕ fupplicatõe vt rõni plona regé Detruz clare memorie přez noſtruz cũ
benigniter admiffa vobis dicim? et madam priuilegiofuo:qui cot⁹ſeu ſtatutü fact? é fup
quat predicta appl'atiõevt pote friuola ca cone aliquis fub pena.xx.folor teneat tafu
differendi pdicta executões interiecta in alis reriapublicevel occulte in dicta ciuitate vas
1 len.nec fit aufus ludere cũ tapillis ad ludú de
quo non obſtate:executiōez pvos inceptā in
bonis dicti fymonis qcunqs moza poftpofita grefca:de qua quidez pena pdicta tertia par
vr iuftú fuerit cöpleatis:iniügētes nichilois ténobis:zalia tertia partecõidicte ciuitatis
per pites dicto guillermo de iaffero quat in refiduas tertia pté acufatozi tribui ordina
dicto appllatois negotio aliquat no pcedat rut:fup qua etiá pena feu ipfi diuifione pdi
Wolétes et ordinates o pute ordinatioez ac cta queftio vertebaf:cuz dicti iuratipeteret
#162A

puilionë nŕaz i cafib9 ɔ̃fimilib9 cũ acciderit partedicto comuni retetaz in pena predicta
obferuetis.Dat.valeñ.vij.idus decembris. dictufą baiulusnofter affereret ipis iuratis
annodñi.Ab.ccc.nono . diuidēdi dicta pena z dicto cõi parte in ea re
tinédi licitu nofuiffe : quam parté dicebat di
Demoneta iaccenfi.XLIII.
ct9baiul? ad nos prea ptinere. Ideo ad húi ·

siacob dei grarex aragonuz lem fupplicatiões dictor iurator ac pbouz

valen.cc.per pñtez carta nřazre boim vniuerfitatis ciuitatisvalen.fupradi


cognofcimusvobis iuratis pbis cte:cü pñti carta nfa dclarates pmiffa p noS
hoib9z vniuerfitaticiuitat) vale, Infos pcedim? ac etia ordiam deceto pe
nup adpreces nŕas plenſiſt) & Icefiltis no na pdicta tenentib'taffureria atqz luſonbus
bisde grao rõe monete iacceñ.de qua vole appofita in dicto coto feu ftatutodiuidatur
musfaceret fecim9aco:rimentú nobilib9mi fubforma in code ſtatutoɔtenta :ita o nos t
litib9z alijs qui nobiſcũ extiterāt z venerāt nři tertiá partez eius: & dictuz comūë aliam
de viatgioin quo weram9 apð almeriā: rect tertia ptez :et refidua tertiaz acufatores béa
genkdicti iacceñ, in dicta ciuitate ad rõem ♂ mus & heantvt in codě ſtatuto laci9 7 plenis
dihuitens v3 9.xij. dří iacceñ.recipent pro stinek. Bandantes dictobaiulonrogña .
gi
Priuilegia

li:necnō iuſticievalë, pñtib9qui ptpefue fraquitates fint pmaneất í ſuo roboze Tva
rint:o dedicta tertia pte peneptacte refpo loze:z beakpdictaßconizatōp no facta o
deat fatiffaciat coi pdicto vt fupi? cötinet. létes infup ac ét pcedétes y a vob valiquo
ABādam, infup eiſdē ac vniuerfis alijs offi vŕz queneritis vtöueniatis ordinatiōirp

cialib nữis pitib futuri o bac trajoeda conizatioinŕepdicte nō poffit dicta pena in
ratōez ¿ ceffioné feu ozdinatöez firma beant pcomzatōe feu ozdiatiõe ptacta appofita
tobferuent ac faciat inuiolabilr obfuarı ve nos vt'nŕos vl'ét avřis feu aliqd pea vnos

fupi9 eft expffuz : znōo straueniat necalique exhigi fiuepeti.mādātes pcuratoub⁹ batur
cotrauenire pmitat aliq rõe . Dať.valē.iij . iufticis alyfe officialib9fubditis nřispí

nonas aprilis. Annodñi.b.cccx. tib9zfuturis q häcníaz ¿ceffiōez firmābē


1 ant zobferuet vt fupi cötinet: nō ɔ̃ueniat
De reuocatiõe cuiufda ozdina nec aliquépuenire pmitataliqrõe . Dat va

tionis feu preconizationis facte ptraforde leñ.iij.nonas aprilis.Anno.d.MD.cccx.


moneta Lacceñ. XLV
siacob9dei gra rex aragonum tertia pars penaz ipolitan
vale.re.Atédétes o nos nup i red pfozú comitétib9fraude invino: medietas
ditu nãode obfidione almerie:exi penar appofitar in cedetib9 de nocte pcim
ftétes in ciuitatevale.pfonatr pfti tate fine lumine poft pulfationé cibali fit co
tuti rõe cuiuſdāmagne fume peccunie qua in munis ciuitatis nō obftätib9 ptrarijs allega
moneta iacceñ.nobiſcú hébam9: 8 qua obde tionib9. XLVI

fectü altis peccüte túc penes nos exiftét ) mā siacob9 dei gra rex aragonuz
daueram9 fieri acozriméta z folutõnes nōnu vale.zc.Cofiderates o in forsva
lis baromb9 militib97 alijs à nobiſcü fuerat leñ.int aliaptiner phibitú éſub
zreddierat oviagio fupradicto 12opterea rubzicafcilz & crimine falfi z falle

ozdinauim⁹ o dicti accen.curreret recipes monete :ne aliquis fup vēdēdo vt inmiſcédo
renk in dicta ciuitate ad rõnez.xviij . dřío.re vino fraude comitat:pena.lx.ſolo.5 faciéti
galiú z barchiñ. p.xýj.dřýs iacceñ.Tex eo fe b9ipolita : de qua quidé penatres ptes fieri
cim9pconizari publice q qlz fub pena cozpo debet:quaz vna nobis:alia cõi ciuitat) valē.
ris & bonor recipet dicta moneta iacceñ. ad racufatozi reliqua iuxtaɔtéta in dictoforo
rōezpdicta neceêt aufus eaz refpuere. Auc ptinere nofcunt. Cōtinef etiá in dictis fous
fuerit nobis built fupplicatu piuratos dicte fub rubrica fagionum carcelagij:vt nullus
ciuitat valë.noie fuo ac pbox hoiz vniuer poft pulfatöez cimbali feu capane vadat pci
ſitat} ciuitat) eiufdé:q cũ ozdinator preconi uitaté abfqz lumie:pena.xx.ſolor3facienti
zationŕa hmōi dicatfacte fuiffe i preiudiciú bus ipofita: cui9 pene medietaté curia: ¿ refi
cor:acɔ̃puilegia & libertates fuas dignares dua medietaté comunedicte ciuitat) here de
mur in his puidere benigne. Jdeo noslz in bët.Atédétes ét q fup diuifioe pena predi
téderem piedicta facere iurenro:nolētes tñ ctaz int baiulú ním regni valen.noïe não ex
fup pmiffis cũdictis iurat vl' ciuib9p diſpu vna pte: ziuratos ? pbos hoies & vniuerfis
tatoisvl'alfcatiōis via pcederefzbenigne ac tatédicte ciuitati valeñ.ex alta qftionis mas
graciofe nos gerere erga ipfos pcipue cũ a di teria ë exozta:cũ dicti iurati pbihoies & VNE
cta ciuitate ad ptes alias terrenfe pponere uerfitas pté quả hēredebebat f3 f0208 8 pie
mobzeuit nos ferre:cú hac pñti carta p nos dictis penis vtraq ipar p iadictú baiuluz
Infos cōcedim⁹ vobis dictшuratis pbis niz fibi affereret ödici rieop piudiciú ipedi
hoib9 acvniuerfitatib9 ciuitat)valē.actotis ri/ipobaшulo affirmateptactos iuratos pro
regni eiufdé:q.pptér ozdinatöezvt pconiza bos hoies acvniuerfitatë ptētis in dictis fo
tõez nŕaz pdicta aut pp mädatu aliqopnos ris quo ad receptiōez ptis predictar penarū
fup eis factú nullú vobis vivris in vris pui vfos minime extitiffe nec eé i poffeffioerecis

legijs fouis libertatib acfraquitatib poffit piedi eadé:necdictos foros fuiffe receptos in
iposter preiudiciuz gñari:feu in aliquodero dicta ciuitate.Ideo nos voletes erga dictos
garieifdé: imo ipfa puilegia fozi libertates z ciues nos here benigne:ad húilé fupplicatões
Jacabifecundi. LI

ppte ipor cimů nobis facta cum piti carta ?


habendo in ipfa ciuitate aptiorir magis ido
nrapnos infos volum9ocedi9 acmadam9 neo loco advfum ethitationez curie ciuitatt
decetofoni pdicti recipiantin dicta ciuita
ipi?locus litigandi ac captos cuftodiedi feu
teribidé inuiolabilr obruent : 79 pene pdi detinědí : ppt infuficiétiar ambit? ſtricturā
te in dict fozis appofite diuidantiuxta ipor domor ipi?ciuitatis inqb9dicta curia tene
otinéciar tenozē:itag predict no obſtatib ceflioner ordina
bat teneriofueuitiuxta
coedicte cuitatis fine ipediméto novel offi
tione illuftriffimi oni reg iacobi felicis méo
cialiú nfor heat integre pte fuavt in eis for
rie aui nři facta cupuulegio fuo ༩ put in fo
meli plemistinet. ADādātes dictobaiulo
ro valē.ɔtineE: emiſtis nouit feu emi feciftis
prognali nec no iufticiedicte ciuitat) valen. afda domos fitas in dictaciuitate ppe ecl'az
pritib? quiptpe fuerit o de dicta pterñde bte marie fedisvale.in platea q vocat feu no
ant fatiffaciat coi pretactovt fupi eft expr minat dela erba ab albertino et daniele dela
fuz.Abadam infup eifdez alijfqz officialib9 voltafŕíb9; vt in eis dicta curia mutek? te/
nris pitib9zfuturis q bácnraz pceffionez
neať: r ſint ad Fuiciú atqz vſuz curie ſupradi
firma héant zobfuent acfaciat inuiolabıtr
cte.Ideo ad huilé fupplicationé vřazġratā
obfuari: non ueniat nec aliqué ɔ̃uenirep
bentes mutationé hmōi:p nos z nřos volús
mitant aliqrōne: Dat.valen.ij.nonas api cedim9r ordiam & deceto dicte dom ? núc
hisanno dni.b.ccc.p.
empte: fi quas aliqs domos pfatis domib9
CDe müdandis vallo z albello 2tiguas deinde emeritis hac de ca:fint ppe/
mb⁹cum aquis cequiaruz. XLVII. tuo ad fuiciúvfuz z hitatione dicte curier in
eis ipa curia teneat acfit put erat zee plue
Acob beigra rex aragonú valeñ.
uit in domib9 fupradict) iuxta pceffioné TOL
c.fideli fuo bernardode fpellucis
diationé dicti di regis iacobi aui nři:7 pue
baiulo gñali regni vale.fat. gram
in priuilegio fuo ac foro pdictomeli plenis
Cum itellexerim⁹ y retroact) tpo
ptinet: taq ipedom nouit empte ac deceto
rib9ſup müdandisvallot cloaquis fiue albe
vt piemitif eméde fuccedat z fint in oib? rp
Hois ciuitat vale.ficfiebat:q qiz die fabbati oïa locodomoz pdictar inquib9 primit? cu
ab hoza.f.vefpor vfqz ad hora vespor ſegn/ "
ría tenebat ad vfuz & Fuiciũ curie: tā induce
tisdiednice:aqua ceqarua ex flumie godala dis caufis feu qrimonijs crimïalib9% cumlib9
uiar deriuak z difcurrit iuxta muros ciuitat
in captisvel crimiofisdetinendis reclude
ipi9: diuertebak ab ipis cequijs z mitebatur
distincarcerādis: alijs etiä qbuſlz:ad q
difcurrebatur per valluz e alias cloaquas
dom9 predicte átiquit9 pceffe zdeputate fue
predictas : 79 ab antiquo tpe citra propter rút: fozo aliquo vel priuilegio in ɔ̃riuz edito
deftructões feu obfcuratione aliqrü ex dictis
in aliquo no obftante.Colum9 infuprǝce
cloaqsfeu al ppt negligéciafactü no extitit dim ? vobis dictas domos in qb9dicta cu
vel fuatu:ideo cũ apoptatis locis & ciuitatis
ría teneripfueuit poffitis premiffis no obsta
b9precipne fetores z inmüdiciefint vitandi: tib9vēdere feu alienare cuicus feu qbulcucs
qz corruptione feu infectioné inducut:ac infi volueritis:exceptis tñ militib⁹atqz ſctis:ita
diantfanitati bitantiú in eifdé:vobis dicim9
tno preciú iparuz domor ponať z puerta
madam quat.faciatis pdicta fieri putin
in foluedo pao éptois pdictaroomo nice
ueneritis foze antiquit? vfitatü : qualɔ̃di/ vosvt premitic emptar.nosemvéditione
ctione z impedimento remotis. Dat.valen , alienationé hmōirata effe volum9robtine
xvij.kt's.madij anno dñi.AB.ccc.xj. re robozis firmitate . Abadātes per pñtem

De mutatiõe curie accarceris cartauraz pcuratoub veleor vices gerent


indomib nouit emptis: 7 de vēdēdis antiqo nec no baiulis iufticis inatis cetifoz officia

rib9domib9 nō obftäte fozovalé. XLVIII lib9nris pñtib9 et futuris: predicta pcef/


fionér ordinatiōez nřam firma beant et ob
s Jacob dei grarex aragonú Fuent acfaciant inuiolabtr obfuarivtfupis
vale.z.atendentes q vos iurati
ptínek z non ɔ̃neniat nec aliquépuenire per
probi hoies ciuitatis valeñ . pro mitat aliqrōe:pitez aut maieftatis nrefigul
g új
Priuilegia

to appêdicio fuffim9robozandā . Dat.valē. tib9;qifra certú tps pvos eis pfigědů exeat
adicta ciuitatevalë.r ei9 ¿minis:nec imbire
x.lť.madij anno dñi.AB.ccc.xj.
mãere feu mozari exercédo dictúfuú officiuz
Tgerens vices procuratozis
audeat feu pfumat fub pena flagellor . Ethi
no fe intromitat de principalib? caufis ad 02
forte itradicta pcōitzarōez & tps ei9 affigtú
dinarios ptinentib9/7 qñ ipz côtinguatrece
reptifuerit in dicta ciuitatevťei? tminisvté
dere extra ciuitaté:q cas comitat talroliti
dopublice lenocinio: expellant abide pting
gantes non faciat cox damnũ . XLIX
flagellis. Dieta cu intellexerim plerüq
Østacob9dei grarex aragonum farraceni in tabernis z alijs locis füſpect) cũ
valen.zc.dilecto fuovices gerenti mulierib9 ppianis meretricib9 puerfari pies
pcuratous in regno valë. vel eis fumut: exquo prebet materia z pot fubfeq il
flocunt, pñti & qui pro têpe fuerit: licit9 zdānat9 cohit? int cos:volum⁹ op hoc

faluté et dilec.Intelleximus o cum cötingit fitr inhibeat! zpreconitzari faciat, acdiligé

vos recedere z ad partes alias dicti regniac tiffime cuftodiri:ne deceto p farracenosalis

cedere:ciues & hitatores ciuitatis litigantes quos vel mulieres pdictas fieriprefumať: 7
cozăvobis litigare copellunt in coz non mo fiqui farracéi feu mulieres ptra hoc facerep
díců preiudiciú atqz dānū: 7 qvos etiá intro fumpfint poſtop vos prohibitů fuerit vtè
mititis cognofcerede plurib9 puncipalibus dictu: pena flagellor piedicta puniat, eofde
caufis que ad officium iufticiatus ciuitatis farracenos & mulieres:vt fit alijs in exépluz
pedicte fpectare nofcuntur:cunqs fuerit a no in his taťr vos hendo o non poffitis de ne
bis humilrfupplicado petitu per nos in hijs gligentia reprehendi.os emper pñtes mā
deoportuno remedio puideri: vobisdicim9 damus pcuratori acbaiulo gñali dicti regni
z mandam⁹ quat cum stingerit vos adicta vale.vel cor locunt.pñtib9 qui pro tpe fue
ciuitate recedere zexire z in alys dicti regni rint: predictateneat obfuet ac obfuarı fa

ptib9 refidere: puideat talt fupdict caufis ciant vt fupi9 eſt expreffum . Dat.valeñ.v.
cuiuz predictor:qipi fup predict) indebite idus madij.annooňí.AB.ccc.pj.

non verent: comitendo cocafu cas ipaspro 2 nullus tonfurat admitať


nis ydoneis in ipa cintate:vel in eis fupfedé
ad officia publicatz fiqs fibi adultina cozonā
do donec ad ipaz redieritis ciuitaté put erit
fecerit coДú cũ rafozio a capite abſcindaf/ c
vtili? litigatib?fupradicts:nec de caufis prin
figs prebâuredictōi regie ptinétib⁹adierit
cipalib9 que fpectent ad iufticiat9 officiu in ectiafticu iudice iftituta actoe cadat:zarbi
tromitere vos curetis. Dat.valeñ.v.lľ.ma
tríoregiofubiaceat. LI
dijannodñi.AD.ccc.xj.
lenones 7 lene bănianť a cí Acobus dei grarex aragonuvalé
c.dilectofuo pcuratori regni va
uitatezei terminis fub pena flagellor.Etq
len.necnoiufticijsbaiulis ac alijs
farraceni in taberns & alijs locis fufpect, câ
qbufcus officialib9 nřísinregno
mulierib9 xpianis meretricib9 querfari non
preſumant ſub eadez pena . Li vale.pftitutis.faluté et dileë. Regnor ab al
to nobis comillor regimini 13 immeriti pre
Acob dei gra rex aragonu valen. fidentes:curis follicitamur ətinuisvigilare
c.fideli fuo iufticievale.pñtir qui tranqllo ftatuifubiector:in quoz qete qefci
p tpe fueritfaluté z gram.o nŕz m9 & fouemur í pace: qo no defacili credim⁹
puenit audituz q indicta ciuitate obtinere fi in fuogradu quilz fitǝtent9:zvni
vale. plures lenones & lene comozanĒ:7 ne creditu ali⁹ no vfurpet: pmifcuifqs actibus
pharios act fuos exercere publice no vere reru officia no turbent : fane ficut perpiécia
cuaut pfonar bmöi q facinorofost incestuo didifcim9z cognoui? manifeſte nõnulli laici
fos acto prepant 7 inducüt fit pticipatio euis trenfe laycată in oib? puerfantes: quac ve
tāda:vobisdicim9 z madam9 expiſe quat in lut piugati layco cetib9 adhereat publicer
ungat publice p preconé vniuerfis & finglis puati adeoqet oficia publica iuſtiat ziura
leonib97 lenis publicis in dicta ciuitate refide torr tabelliōat?vľaliâ cleric) d iurezforoit
Jacobifecundi. LII

dicta affumere no verent diuiasvtic inhoc iuredictões ſpetatib ſcituri o ſi ſpieto fide
zhuanas regulas offendentes: 7 cũ in ipis de litat nředebitoriú fecerit ipo iure institu
linqffe repiunt vt nfaz iuredictōez elidant z ta actōe cadet:cui9actõis medietas não erra
debita prodebitis vltione euadāt derogates rio:puēto medietas reliq applicet:znihiloi?
otradebitaz nobis fidelitaté ac penefubter puniendus não arbitrio fubiacebit.Ibacigit
Fugiüfe clericos exhibetes cum fup exceffib9 nŕam ozdinationé ſeu ſtatutú volum9 ac iu

ipis adpublica iudicia ptrahunt arcuncifis bem ? per vos iuiolabilr obfuari:et eande
crinib9 vt poffint circüuenire vindictaſe p faciatis ab oibus obfuari z penaz a träfgref
dericis repitant : clericale priuilegiu labys fonib9 exhigi et leuarifub penanře gřezmer
allegates:qui factis pauloan negauerat cle cedis.dat.mozelle.vij.id9mad.āno.m.cccxj
ricatü:cum igit nra interfit taliú infolertiaz
et maliciaz gruis remedijs cohercere: cum Tin caufis criminalib? farra

quilz manere debeat in eaforte qua é vocat9 cenoz qfint int xpianú z farracenu:fi minoz
puide accedenti pfilio ozdinam9 r dicim9 et pena fit in çuna o fcom for: qualr fit iudi
mandam quat. vifis pñtib9 iniugatis vni cãdum. LII

uerfistfingulis fubdit nŕis fub pena indig Acobusdei grarex aragonúvalē


natiōis nře:ne in cuitate villis feu locis qb9 rë.qz vos iurati pbi hoies ciui
preſunt aliqué hentez ſeu portanté cozona in tatis valen.coza nobis expofuift
bictis officijs eligat vel affumat put in fozo vos et alios xpianos regnivalen.
valeń.ptinet:ficut hacten⁹ extitit p'aliquos foze zfuiffe multiptr aguatos ex eo q? qñ cỡ
vfurpatů. Ceterune impremiffis fra comiti tingit farracéos aliquos dicti regni delingre
valeat pretextu ignozantie:volumus et man et in eoz pfonas crimina comitere:baiul nr

dam illi qad prelibata officia electi fuerit generalis dicti regni ptextu quozūdā priuile
fe nonhere cozona fidē coză officialib9nřís: giorp predeceffores nãos pceffor farracéis
ad quos eor creatio ptineat cuz iuraméto fa predict eofos farracenos punire Fm çunam

cere cōpellant:et ſiɔ̃hanc ordinationë r pro non fcom forum :quod quidé fieri afferui/
uifioné nřaz 7 ppiú iuramentu aliquis fe eli ftis in damnuz veftriz alior xpianox dicti
gipmifit z officiú aſumpfit.foxvalē.znřaz regni acperfonae rerum vfarum piculu
puifioné expnedo: electõez de eo facta ad of non modicum iactura:cum ex hoc pbatio
ficiú ipmr qöq?p ipz in eo officio pceffuz fue nis anguftet facilitas : inhibente çuna teftis
rit virib9 et efectu carere volum9 7 pñtibus moniü xpiano farracios admiti: vt plu
anullam⁹.Et nihiloius eligentes talia dāna rimũ minozē penā Œ in fo20 valeñ.stinek p
proïdefecuta ipa pallis emedare z reftituere criminib9 imponente:idcirco cuz non fit rỗi
in duplointegre teneant: nulla cox quib9fit plonuz dictü infideliú dicto fidelis preponi :
reftitutio facienda remiffione vllateng pfu fic in predictis duxim⁹ puidendü:q in qbuſ
tura eiſdez: nifi eos ignozancia pbabilis ex cunqz criminib9 per quofcüqs farracenos di
cufaret. Ceruq pleriq in dicto regno no cti regni in locis nŕis degetes aduerfus põía
uuz genus falfitatis irrepferüt: dû abſos epi nos comillis autdeceto comitédis: pcedat
manus impofitiõe vel alteris ptatem bentis per baiulú nŕm gñalez regni valeñ.tam in te
3ppia auctoritate cozonā formā eclafticale Itib9recipiendis xpianis fide dignis vel fars
oftédente fibivfurparez affumere no verent rácenis & alijs iuxta for: et fi pbatodelicto
idarco cum nouis morbis noua pueniāt an appareat tataz pena fiue maioré inflingēdā
tidota prepari talesvt puniãť in eo in quode fore delinquenti farraceno km çuna quantā
linqüt fic decernim9puniédos:vzvt in quatu F3for:imponatpena Fm çuna inducta:cui9
cozona adulterina pcedat conú cum rafono executiofiat pbaiulű ſupradictú . Si vọ mis
a capite abfcindat.Ceterum vt hec na pui norpena impõerek p çuna pfor : volum
fio oibinnotefcat ea in fingulis locis villis pena fon infligi : itaq qñpioipis criminib?
precipim vocepreconia publicari.CDzeťa pena infligenda fuerit copalis iuxta dictuz
firmit phibem ne alios fubditus nr prefu foru:proceffus fiat fnia pferatur p bauulů
mat ecïaſticũ iudicé adire pzo reb⁹ ad níam antedictü:executio po fiat puufticias locor
gunj
Priuilegia

vbifuerint crimina perpetrata. Etſi p20 cri officialib9 petak ab acuſatore p vos vel vŕos
minepena fuerit pecuniaria imponenda vos officiales fieri iufticia co2pozālē z delicti äli

lumus penam ipam inter vos et partez lefaz tas hoc requirat:officiales või vel vos intro
diuidi iuxta forü:non obftantibus predictis mitere debeatis quãuis iufticia de almaçora
criminibus &fingulis quibuflibet puuilegis offerat fepatude eo iufticiafacere: putdefo
vel ſtatutis in ptrariuz editisvel obferuan/ ro eft licitu ſibi 7 pmiffuz . Ad hanc aŭtdubi
tijs quibufcüqs.Der pitez itaq cartānŕaz tatione hito pfilio cum iurepit fouftis : qui
mandam fidelinro bernardode ſpelluncis forum pluctudiné regni faut rñdeo in búc
nuncbaiulo não in regno valen.generali ce/ modü: qeft forus q li hō ville infançõis in
·
terifqz officialib9 nris pñtibus & qui pro tpe terficiat aliú hoiez ipius infançonisvel alio
fuerit quat. puifionë nŕaz firma beant rob crimecomitat in hoiem infançonis vt furtū
feruent in aliquo non Zueniat aliq rōne:in rapina vel vinera et fimilia:dñs ipi9loci pot
cuius rei teftimoniú pñtem cartaz nŕaz fieri illuz malefactoré caper interficere fame fri
acnřípendëtis figilli munimine tuffim robo goze vel fitifi quitas criminis hoc requirat:c
rari.Dat.mozelle.iij . nonas madij.āno dñi vos necofficiales veftri de hoc intromittere
LD.CCC.Fl. nō debetis:nifi effz forte crime lefe maieftat
falle monete pditiõis & herefis:qz in ifts cre
De iuredictiõe et merimperio ditur q vos vel officiales vri cognofcere de
de almaçoza. LIII. beatis q funt mag crimina et excepta.Szli
Acob dei gra rex aragonú valeñ . aliquis vi ho vel ali9 albarraný interficeret
rc. Mobili et dilectobernardode vel comiteret aliq8 crimen in hoiez infanço
crudillis gerenti vices pcuratozis nis r in villa infançonis:ille infançonus bйe
in regno valen. pzo inclito infate poffet cape illú criminoluz fz debz eum remi
alfonfocariffimo primogenito pcuratore terevžis officialib9 vt de ipo crimine cognof
nfo:ac alijs vniuerfis officialib? nris pñtib9 cant & illum puniat iuxta älitaté exceffus.et
et futuris faluté et dileë.Cum ſup quibuſdā fi hō infançonis interficeret vel alið crimen
dubitatiõib? que in não pfilio euenerant fup comiteret in hoievão : vos et baiulus veftri
Facto feu qftiõe merimperij dalmaçoza inter debet facere iufticiade eodez.Et fiforte bō

IR
nos exvna parte zvener.epmdertuſeñ.ex al veftri vel aliquis albarran9 interficeret aliu

B
M
&
tera nouiter a iufticia aragoñ cui pro henda boiem vim vel albarranú in villa vel in ter
certificatiōe fup dictisdubitationib9 fcriſp, minis alicui9 infançonis:talis homicida vel
feram :receperim⁹ Iram fub hac forma. crimiofus debet reddi vobis vel baiulis võis

C Sereniffimo acmagnifico dño Jacobo vt de eo faciant iufticiả quả älitas criminis


dei gra regi aragonu zč. Eximinus petri de hoc requirat:vt hec innuit foius in titulode
falanoua iufticia aragonú peduuz z manum homicidio caplo:fi aliquis hō:per & videtur
obfcula fe eius gře comendado.Recepivžas folutapumadubitacio interdicta: q fi aliqs
literas quib9 michimandaftis vt hito pfilio hō de almaçoza iterficiat aliú hoiez de alma
aliquor pitor aragonu qui fozos z obfuan cozavel aliqo crimé in eũ comitat: vos feu o
cias regni farent vos per meas lñas certifi ficiales veftri intromitere non debetis: 13 iu
care curarez fup duab9dubitationib? que in fticiade almaçoza debet cognofcerede eodez
confilio vro ozte fuerüt fup questione merin et ons ep⁹ facere punire fame frigore vel fiti
pijloc de almaçoza:que intervos ex vna pte fed fialia iufticia cozpozalis de eo dbeatfieri
et dertufen.epz ex alteravertebat: que iam p debet ipm tradere viis officialib9 puniendū
vŕm cöfiliü eft decifa vt fupra dictis vřis lřís Sciendum tn eft q fi talis hō de almaçoza
ptinetur. zima emi dubitatio q ex folutõe comiffo delicto fugeret z iueniret in locovží
dicte aftionis fuit exorta eft: qfi aliquis cri et ibi acufaret:ibi tenetur ridere z facere iu
minofusfit in poffe iufticie de almaçora vel i fticia de eodez fcom älitatez exceffus: q2Km
loco de almaçoza feu in eus terminis crimen forum etrōez quilz tenetur facere iusdecri
comiferit non tn capt9 fit per ipm iufticia ſu mine vbifuerit acufat9: Sciendú eft etiaz
peri?noïatuz: 7de eo coraz vobisvel veftris ❤ ſcöm regni obfuanciālz aliquis barovel

}
Jacobifecundi. LIII

epus best merü impiuz in aliquo locofuo ex uatis feu copellitis hoies čiu atis predicte
vfu antiquiffimo qʊ in ɔ̃riú méoua non exi indebite ziniuſte adſoluendü lezdā fiue pe
fteret velpainlegiovrovel predeceffoxvfor datgiú vel paffagiuz in dicto loco de turolio
non tn pot ipe nec fui iufticie de crimine co prolocode albarrazino fupradicto: train/
miffo per aliqué infançonë:ſi criminati ɔtra munitaté zeozu prilegia p nos eis cöceffa:
eum agit cognofcere:fz vos vel officialesvří cunqs nosvilo z examinato in cöfilio não pri
beatis cognofcere de illo z punire. CAdfe uilegio fupradicto iuenerim ? ciues ¿VICINOS
cunda vodubitationé que fuit in ɔfiliovão predictos noteneri adfoluendú lezdā aut pe
exoita: vz fi in cafu predictovos vel veftriof datgiú fiue paffagiū : vobis dicim9 ? manda
ficiales de malefactorib9 iufticiam facere de mus expreffe quat.a dictis ciuib9 vel vicinis
beretis: an ipfam iufticiam feu eius executio eiufdez cintat™ aut reb9 cop nullú pedatgiú
nem puniendo malefactores:in loco feu ter lezda fiue paffatgiú modo aliquo exiguatis:
minode almaçoza facere poffetis tibidez ad ymoipis imunitaté z fraquitaté per nos eis
puniendu malefactores predictos furcas pu coceffam:oftendentib9fe effevicinos ciuitats
blice tenere poffetis . Ad q8 hito pfilio cum valen.penit⁹ obfuetis:nec vllú eifdé feu cor
alys pitis et fozitis rñdeo : q vos poteftis nuncys rōne predicta impedimentü ſeu gua
punire in dicto locoz terminis malefactores men fup predictis impendatis feu impendip
quos vos punire poteftis iuxta diftinctioné aliquos permitatis. "
Dat.valeñ.vj . nonas
predicta:fed furcas ibi publice tenere no por mady.annodñl.AD.ccc.xij.
fetis ptinue: pzet volütate epimeozati.Scri › aliquid non foluafp20 men
ptuz ceffarag.rv.ll's aprilis.CJdeo vobis
furando blado nec pro aztorage:in almudio
et fingulis vim dicim? et madam quat.Fuā ciuitatis valeñ. LV
tesdeclarationé predictā vtamini iuxta ea :
nec phibeatis aut impediatis dictü epm feu Acob dei gra rex aragonú valeñ
eius iufticia almaçoze et eius terminis fcom c. Fideli luo baiulo gñrali regni
declaratiões predictaz z tenozez.Colum⁹ vale.piti zapro tpe fuerit falute
tnet pcedimus dicto epor fuccefforib9 vřís graz: venientes ante pitia nřaz
al'sfuis: q in oibus alijs non declaratisfup iurati zpbihoies ciuitat) valen.expofuerüt
questione merimpery ſupradicti:ſit ſaluŭ ei coram nobis o cum bn vitalis dedomonía
dem epo z fuccefforib9 fuis ius eis cöpetens rōne officij per nos fibi comiffi:in almudino
tam in penis pecuniarijs malefactorŸin a dicte ciuitatis debet tenere hoies fuficientes
lijs putde foiofeu vfancia ac cōfuetudinevr ad radendũ menfuras cú quib?menfurat bla
puшilegio aragonú ſibi cōpetere dignofcaE. dum cuiufcüqz generis fit in almudino predi
Ceterü cum iuxta declaratione predictaz cto:qui etiatenent ipm bladú radere in ipis
nos non debeams in predicto locofeu ei ter menfuris abfqz aliquo loguerio feu falario q
minis ɔtinue tenere furcas. Abādam vobis bufcüc plonis franquitate bentib9 indicto
vt incötinenti faciatisdirruifurcas pofitas almudino:ipe bn vitalis ifto dicit facere z
in termino ipius loci: necteneatis ibifurcas cöplere indebiter etiam ptra forum :ficq e
tinue:nifiin cafib⁹quib9 iuxta premiſſaz de hoc tam ciuitati perfonis franquis preiu
claratione eas deberem? tenere ibidez.Dat díciunon modicu generat. Expofuerüt etia
fat.nonas aprilis anno dñí.AB.ccc.xy. iurati predicti z pbi hoies q emptores red
dituŭ dicti almudini perviolecia ac indebite
Delezda et pedatgio turolij z
ziniufte exhigütz recipiüt p20 aztoris quete
albarrazini. LIIII
nent inibi ad menfurandú bladum avicinis

Acobusdei grarex aragonú valë dicte ciuitat) et alijs qui funt de collecta eor
ze. Fidelib9fins lezdarys tuzolij qqiurati ipi parati funt tenere aztozes ad
albarrazini pitib9 z futuris,la expenfas ciuitatis franchast liberas pdictt
lute et gram. Ex parte iurator et vicinis corralis de collectafua:fup quibus

pbozum boim ciuitatis valen.fuit ppofiti fupplicarut per nosfibi de oportuno reme
coram nobis:q vos vel veftri locunt.agra/ dio puideri.Quarevolumus et vobis dici?
gv
Primilegia

zinandam quaten9 fic faciatis z ordinetis pro eiſdem :in quib9 etiã açotis infligendis fi
❤feruitiú qo dictus bernardus vitalisrõe oni loco in quib9fuerint taberne predicte p
offici fui predicti debet et tenet facerede ras quos infligi debuerint necligétes fuerint vel
dendis dictis méfuris in almudino predicto remiffi:vos id fieri faciatis.CSi aütinvété

bene zcóplete fiat per ipm tā plonis franqs fuerint mulieres ipe vel aliqua iparũ cũdicti
alijs quibuflz:ficqipz bernarduvel alios farracenis vel aliquib9eor comiſcentes vel
fuccefforesfuos in dicto officio vt eor ſubſti al's culpabiles o cohitú ſeu rem húerint cuz
tutos venientes ad dictú almudinu z emétes eisdez:tamfarraceni piane: quos ficpfti
z vendentes bladū inibi z radendo blado in terit delinquiffe:per officiales nŕos:fub cui9
dictis menfuris ptra libertate coZUM T MOZÉ diſtrictu extiterint:puniri volum9%manda
folitú in aliquo non ledant. Et fi dicti iurati mus. Quare vobis dicim9 z mandam9 ätſ.
aztozes tenere voluerint indicto almudino puiſionez nŕaz hmõi preconitzari in locs af
frāchas z liberas vicims ſins & alijs fupradi fuetis per preconem publice faciatis:ne poft
ctis de collecta comuz:id p eos pmitatis dūmō preconitzationé ipam pretextu ignozātie ex
proipis aztoris per iuratosipor vel eorum cufatio aliq ab aliquo admitat. Sicigitur
noie logueriú aliqo non petat. Dat valen. vos in hisfollicite z vigilanter here curetis
vj nonas madij anno dñí.ØB.ccc.xý. prefata vicia in aliquibus locis regniam
dicti non valeat remanere. Dat.valeñ.ui .
Nemeretrices xpiane ɔuerſen
nonas madij.annodñí.AÐ.ccc.xij.
tur in tabernis cumfarracenis fub certa pe

na infligenda per pcuratoze regnifioni far De reuocatióe acmoderatiõe

racenoz in hoc fuerint necligentes. LVI pene quefuerat appofita inguidatico facto
epo et captofedis valen. LVII.
Acobus dei grarex aragonūvalē.
zë.Nobili et dilectoBernardo de siacobus deigra rex agonum
crudillis vices gerenti pcuratoris valen.z . Atendentes nup cöfir
Jin regno valeñ. pro inclito infante maffe zde nouo cöceffiffe cuz car
L
Jacobo cariffimo primogenito & pcuratoze ta nravener.epo et caplo fedis
nfovel cuncus alij qui pro tpe procurato? di valë.quoddā priuilegiü qö per illuftriffimú
cti regni extiterit feu cor locat, faluté et dil. dim regem tacobú felicis recordatiois auuz
adnim puenit auditu o in non nullis lo nim fuit indultú veñ.fŕi andree tunc epova
cis tá religiofox nobiliú militú ac alio len.z ecclie fedis valeñ. z canonicis eiufdé fe

rum regnivalen.in quib9 hitant farraceni te dis fup guidatico eis coceffo perdictuz dūz
nent taberne per aliqué vel aliquá xpianum regem auuz nŕm:cuuſquidé puuilegij ɔfir
vel xpiana provínovědendo in tabermis ipis matōis rpceffiōis nie tenoz dignofcit eé tar
accidit pluries o mulieres xpiane meretri Touerint vniuerfi q nos Jacob9dei gřa
ces veniunt ad tabernas ipas : Tinibi feu in rex aragonúvalen.rë.viſo quodā príunlegio
alijs locis ſuſpectis inter farracenost mulie illuftriffimi dõi regis iacobi clare meorie aut
res ipas plura illicitar enormia comitūtur: nii oftenfo nobis exparte veñ.epiz capituli
ppt que o farraceni ipi cum iõis mulierib9 fedis valeñ.cuius puuilegij teno: ſic ſehz.
cohitú béant verifimitz eft timendű : igif q2 Couerint vniuerfi q nosJacob de gra
nedú a malof3 abomnifpem mali precipit ab rex aragonú valë.rë. Recipim9 r pftituim9
ftinere:deceatos regia maieftaté circa hocp in nra protectiōe cuftodia comendar guida
underene xpiane oportunitatë in hijs heant tico ſpāli:vos veñ. & dilectú nŕz fřez andreā
delinquendi ;ficduxim⁹ pudendü : q fiq mu epm valen.et familiaz vřaz z eccliafedis va
lieres xpiane meretrices que inuerecunde fa len.roms canonicos eiufdé fedis ac corfa

ciantfui compous palaz qſtum inuéte fuerit miliā: voĩa bona vra et ipo mobilia et ing
bibentes comedentes vel puerfantes cũ fare mobilia vbicz hita et hénda:in eundo.f.ftan

racenis in tabernis predictis vel alys locis do et redeundo falue & fecure per oia loca to
fufpectis: in.xx.açotis pro qlz vice qua inue tius dñationis ziuredictõis nře per terram

tefuerint puniat:necrecipiat redéptio aliq vzmare ſtagnüz quamlz aquaz dulcé:tag


Jacabi fecundi. LIII

nullus fit aufusdenři grapfidens vosvel di trencaranfe guiatgeonfaguarda:la pfona


ctam familiaz vram aut fedez predictaz vel de aqll fia punida culment a nŕe arbitre zë.
canonicos predictos vel eorum familiaz vel Jdeo pfideratis in dicto foro ptentis predis
bona vra alia vel ipop in aliquo locodñatio cru priuilegiü ficducim9 moderanduz:vzo
nis nře:nuadere caperedetinere marcare o
quicüc ɔtradictú guidaticüvenireplumkit
Fenderevel grauarevel etia pignozare:culpa iram zindignationễnŕaz ſe nouerit incurſu
crimine vel debito alieno: nifivosvel ipi prin
rum : reftituto priusdamno illato:não ar
cipales fueritis debitozes vel fideiuffores p bitrio puniek. Abādam igit p preſens ſcris

alijs cöftituti: nec etiã in his calib9 nifi pä9 ptuz nim pcuratorib9 baiulis iufticis rvni
in vobis et ipis fatica inuenta fuerit dedire uerfis alijs officialib9z ſubdit) nřis pñtib9
cto. Dandantes vicarijs baiulis curijs et et futuris: predicta firma heant z obfuét
vniuerfis alijs officialib9 fubditis nŕis pre non Queniant nec aliquez uenire pmitant
fentib9 futuris q hocguidaticu nŕzfirmű aliqua rõe. In cui reiteftimoniú pñtez car
beant robfuente faciat inuiolabilr obfuari tam nŕaz fieri шuffim não figillo appendicio
et non ueniat nec aliquéɔ̃uenire permitāt_comunită.Dat.barchiñ.iij.idus žūlųj.anno
vnc aliquo tpe aliquo modo vel aliquarōe dni.AB.cccxij.
ymovos et familā vřaz z eciam predictā r De stributione bonoz militu
canonicos eiufdé ac cor familia bona vra
feu gñrofora olifuerüt de realicho. LVIIF
Tipor vbics manuteneat & defendat: vobis
thetipis facientib9querelantib9 de vobis iu cob dei gra rex aragonúvaleñ.
frície cóplemétú. Qincüqz aût ɔtra hoc gui r.nobili etdilecto gerenti vices
daticũnŕm venire atēptauerit:iram indig procuratoris regni valen.vel eius
nationé nŕam & penam mille mozabať.feno locunt.faluté et dilec . 20parte
uerit incurfuruz:damno illato vobis reifde iurator et vniuerfitatis ciuitatis valen.pro
primitus plenarie reftituto. Dat.barchin pofituz extitit coză nobis: q aliqui tam mili
rvj.ll's.augufti annodni.AB.cc.lxiij. tescaly afferentes fe infantiones feude ge
TJdeo priuilegiü predictú ad inſtáciazypie neremilitari:tenentes in ciutatevaleñ.z ter

ces inclitiinfantis Joanis natinŕi cariffimi minus fuis poffeffiones aliquas de realenquo
capellanidni pape : cum preſenti ſcripto não in dictor шurator ac ciuitatis ipius preiudi
laudam confirmam9 ac de nouocócedim? ciú cúipfis pro bonis eifdez in eor exactõib?
vener.epo rcaptofedis valen. prout melius vt tenent foluere dicut: ppt o fupplicarut
pleni in eodépuuilegio ptinet. Dandan nobis humilrfibi fup his de opportunore

tés per preſens fcriptúnŕm pcuratorib9 ba mediofubueniri : qua fupplicatione benigne


tulis & iufticijs z vniuerfis alijs officialib9z admiffadicim, et mandam? vobis quat.oës

fubditis nŕis prefentib9 et futuris q predis predictos & fingulos tenentes feu poffidetes
cta oia & fingula firma héant zobfuent no poffeffiones predictas de realenquo in dicta
Queniant nec aliqué Quenire pmitant aliqua ciuitate vel eius terminis z cox bona: com/

rōne. Ad hui aut rei méonam;pñtem cartă pellatis adfoluendú et cötribuendú cum iu
nram fierizfigillo não pendenti iuffim9 ro ratis et ciuib9 fupradictis p eifdez poffeffio
bozari.Dat.valen.bls.madij.āno dñi.AÐ. nib9,prout iuxta for tiuxta tenozez priuile
ccc.py.CEtnuncpro pte iuratoz pbouz giox ciuitatis z regni valen.fuerit faciendu
boim ciuitatis regnivalen.fuerit nobishu Dat barchiñ.xij.lt.octobr.ano.BB.ccc.xij

milrfupplicatu: o cumdictüpriuilegiü pfir 2 mediuz pedaticũ fiue lezda


marionis rpceffiomis nře pretextu pene im/
albarrazini que colligebak z exhigebak aci
pofitez expreffate i pauilegio predictioni re uib9 et vicinis valen.in ciuitate turoli :amō
gis iacobi:videaf fore coceffuz in preiuditiú minime exhigifeu peti valeat. LIX
por pbox hoim e toci9 regni iam dicti:dig
naremur fup eo de cõpetentiremedio puide Acob bei gra reparagonú valen.
re.Unde recognito fozo valen.pofito in rus c. fidelibusfuis oib9 et fingulis

bucadeguiatgerde treues :qui incipit.Qvi necnō pedatgijsturoli prefentib9


Priuilegia

quiprotpefuerint faluté et gram:cum.pro remedio puidere. Idcircofupplicatiõeipa


ceffuz caule q vertebakinter nobilez iacobú admiffa :vobis vtricz vīm dicimus & man
dim de feriqua ex vna parte z vniuerfitatez damus expreffe:quat.ordinatione feu pftita
pbozuboim ciuitatis valeñ. ex altera ſuper tione predicta minime obfiftéte : delocispre
medio pedatgio fiue lezda albarrazini q in dictis dimitatis bladú z victualia extrahi c
turolio colligit nro cöfilio examinare feceri deferriad ciuitaté iam dictam rad alialoca

musdiligenter: ibidez inuentü fuerit o čí dicti regni:duz th extradictú regnú no extra


ues vicini ciuitatis predicte non tenetur di hantz in hoc obftaculú aliqo minime appo
ctümediu pedaticu fiue lezdaz foluere rōne natis. Dat.barchiñ.iiij.kk's octobris anno
franquitatis p nos eifdé cocelle.Idcircovo dii.AÐ.ccc.xij.

bis & cinlzvrm dicimr madam quat.dictú lenones et lene publice bā


mediú pedaticu fiue lezdam non exhigatis a niať a ciuitate zvillis regni fub pena flagello
dictis ciuib9% vicinisvale.pro reb⁹ cop:ymo
rú. Et qfarraceni nō preſumất puerfari củ
ipis inmunitaté z franquitatéper nos eis co
meretricib9 xpianis fub eadem pena. LXI
ceffam oftendentib9 ſe effe vicinos valen, ob

Fuetis ac obfuari penit? faciatis:nec vllum Acob bei gra rex aragonúvalē.
eildez feu cor nuntis vel reb9 rõne predicta zĉ.fidelib9fuis iufticis villarūz

impedimentuz fiue grauamen fup predictis locoz regnivalen.pñtib9% futur}


impendatis feu impēdi per aliquos pmitat faluté et gram:ad ním puenit au
Volumus etiãvobifą dicimus mandam9 ditum o in dictis villis & locis feu eox aliq
quat.fideiuffores quos recepift) a viCINIS DI b9c plurcs lenones et lenone comorantque
cre ciuitatis pro dicto pedatico op fcribi iuffi nepharios actus fuos exercere publice non
mus in turolio qñcunqs dicta affio per nos verentur :cum aut plonax huius q facinoro
terminata fuiffz vifis pñtib? abfoluatis:nec fost incestuosos act? ppetrant z inducüt fit
decetero dictú pedatică fcribat, feu fcribifa participatio euitāda:vobis & cuilz vřm dici
ciatis:cumvt dictuz eft adicto pedatico fiue mus &mandam expreffe quat quilz in iures
lezdadicti ciues r vicini dicte ciuitatis penis dictioe fibi comiffa iniungatis publice ppze
tus fint inmunes.Dat.terracoñ.vij.bf.aprí conem vniuerſis & fingulis lenōmb9 et lenis
lis anno dni.AD.ccc.púj . publicis in dict) ciuitatevillis & locisvel cor

non obftante aliq imbitiõe aliquorefidentib9 op infracertutps p quels


locali:blada zvictualia poffint extrahi aquo vŕm in ſuo diſtrictü eis prefigendu exeat de

cunc loco regnideffereda ad ciuitate. LX villa feu loco in quo mozabunk nec inibire
manere exercendo fuúpravu officiú audeat
Acob dei grarex aragonú valē. feu prefumant fub pena flagello : fi forfan
. vniuerfis fubditis iufticis & poft preconitzationez inde factar tps eis p
шuratis z vniuerfitatib9 locox r Fixum repertifuerint in aliquo feu alıq vil /
villarú infra regnú valen.fitua larū piedictarú z locor predictozűvel ei⁹ter
tarú ad quos pites puenerint faluté z gřaz, minis vtendo publice lenocinio:expellantur
120parteiurator pboz hoim vniuerfi abinde ptinus flagellando. Tieterea cu
tatis ciuitatis valen.fuit cozanobis queré intellexerim o pleriq farraceniin tabernis
do moftratu: in aliquib9 locisdicti regni et alijs locis fülpectis cum mulierib9 põia/
per iuratos et vniuerfitates upon locop eft nis meretricib9Querfari prefumunt : exquo

nouiter facta pftitutio feu ordíacio: o de lo prebek materia et põt ſubſequi illicit dam
cis ipisblada feu aliquavictualia minime ex natus cobitus inter eos.Wolum9 o hocfile
trabant deferenda ao dicta ciuitate ſeu alia inhibeatis & preconitzari faciatis ac diligen
focadictiregni:qredūdaredicik in maximű tiffime euftodiri nedecetero per farracenos
ipius cintaris reliquor loco dicti regni : aliquos vel mulieres ppianas otra hocface
qui blado z victualib9ipis indigēt:dānuz ac reprefumatur:q fi fecerint poltop vos phi
etta lefioné:quare fuit nobis humilr fuppli bituz fuerit vt eft dictú pena flagello piedi
catüvt fup predict) dignaremur de cõpetéti ctapuniatis eofdé farracenos & mulieres vt
Jacobifecundi.

fit alijs in exēplū: in his talr vos hendo no intellerininō folü illiq tüc gabella dedicto
pollitis de negligétia repbēdi:nos em ppi argeto viuo facereconabant.f3 alij quidāde
tez mādam pcurato não gñali dicti regni ciuitate ipa cũ alijs fupradictis nuc de argé
pdicta Puetz faciat ab oib9inuiolabilr ob to viuo gabellafacere in dicta ciuitate cona
feruari.Daf.illerde.fin . klendas Apulis. tur:fpnedomādatú z phibitioné nŕaz predi
Anno dni.AD.cccxiúj . cta:idcirco vobisdicim9r mādam⁹ qt, man

( fimulieres cóiugate publi, datur phibitōez nfaz pdicta faciédo inuio


Tablr obferuari. no pmitatis p aliqué vel ali
ce comiſerint adulteriuz: finedenuciatoze
quosidicta ciutate gabellaz fieri de argeto
reiect/veſtib9p ciuitaté nude currat.LXII
viuo fupi noiato: vt aliqua alia collufionez
Acob dei gra reparagonú valeñ
rë.Fidelib9finis iufticijs ciuitatţ fup emptiõe tretëtiōe aut véditiōe ipi :ø‚p
comoditate priuata redūdare noſcat in gña
villar ac loco nŕop regnivalé.
ledanú z piudiciú plurimox : imoɔ̃ illos qui
vt'eor locatenetib9 pñtibÿ & à pro
ptra predicta comiferüt vel comiferint pce
tpe fuerit faluté graz. Ad nŕz puenit audi
datis putdefo20 z rõe fuerit faciédū. Dať ·
tugnōnulle mulierespшugate ditimore poſt
ilerdexiij.kl's apulis.Anno.d . AB.cccxiiij .
pofito publice ac inuerecunde fe exponentes
pcris:adulteriú cú alijs comitere nó verenk:
nec vos ad corrigédum eas de ipo adulterio gerens vices procuratozis
de caufis negocijs militü regm pdictir ho
vultis pcedere a notoziü z publicũ ſit nili
minü fuop in eo cafu quo iurifdictio ad dim
pcedatdenúciatio fiue accufatio 3 eas . Uñ
regéfpectat cognofceredebet . LXIIII. Mather
voletes circa bec remediu qöpuenit adhibe .
re:fic ad inftatia fupplicatiõeziuratorp Acob dei grarex aragonú valē.
rc.nobili zdilecto Bernardo de
box boiz ciuitat village locorocki regnifu Regimin
crudilis gerēti vices pcur atou s
pipis cũ pitilửa puidedūoucim9 ac etia ox
in regno valen.pro inclito infante
dinamo pdicte mulieres piugate qficnoto
iacobo cariffimo primogenitor gñali procu
rie fepeccats exponit adulteriù comitédo: cí
ratoze nãofalutem gram. Proptedilecti
uitate villa feu locú vbi fic repte fuerint cur
militis nři thomede prida fuit expofitú co
rát nude veſtib9 expoliate nõ obſtate o̟ nō
ra nobis qiufticia alzesire peo q2qda far
pcedatdenútiatio fiue accufatio ipas : nec
racen loci o alcocer fueraticipar o cogno
obftate et foro feupfuetudie in ɔ̃riú obfuati
uerat carnalr duas mulieres xpianas in pie
cúpdicta ordinatione z prouifioné ad inftan
dictolocode alcocer: procedit ptra quofdaz
tiadictor iurator pbox hoim fecerimus
vtědictů.Quare vobis dicim9z mādamus hoies ipfi9 loci in quor hoſpitio dictú adul
teriú afferit fuiffe cómiffuz :z etiaɔtra farra
qti puifiōez & ordinatiōez uraz hmõi facta
cenos iadictos :in magnü tā dicti tḥome pre
ide pconizatõepublice p pconě lz vŕzi fuo
districtu teneat firmit zet obfuetis . Dat. iudiciü:cũ cognitio predictorno addictü iu
fticia fz ad vos tan gerěte vices pcurato
ilerde.xiiij.ll's apulis.anno.d.AD.cccxiiij .
ris ptinere nofcit:proptero exparteiadicti
CO in argento viuo no fiat ga thome nobis fuit huit fupplicatü vt digna
bella. LXIII. remur in his km iufticia puidere: nos itaq
Acob dei grarex aragonú valeñ. attédentes q vos tan vicefgerens pcura
zč.nobili dilecto Bernardo de toris de caufis negocis militü regni predi
crudilis geretivices procuratons cti et hoim fuoz in eo cafu quo ipfar caufar
in regnovale, pinclito infante ia & negocios cognitio ad nos fpectat cognofce
cobo cariffimo pmogenitor gñali pcurato redebetis: admirātes de vobis äre per lädt
renŕofaluté zdilect). Uos nó credim⁹ igno ctú iufticia pmittitis pcedere :vobis dicim9
rare är anno piti dũ eram? in ciuitatevale. zmādam⁹ qten? nō obftante proceffu per di
ftituti ordinauerim97phibitōez fecim9 ne ctú iufticiaz in predictis facto: vos fup ipis
in emédo zredimédo argeto viuo indicta ci procedatis: & fuper eis y de fo20 z rõe face
nitate gabella fieret p quofcüqs : cũ núc vt dum inueneritis debere fieri faciatis , nos
Brivilegia
tú nó cóparuerit cozaz vobis per fe vtprocu
emper pñtes mādamus iufticie alzezire o a
ratozes fuos idoneos : propofuerint caufas
cognitioe predictor ceffet penitus defiltat.
legitimas propter quas ad dictos fuftesre
Dat.ilerde.p.lis apulis . Anno dñi millefi
ftituendos ipfosvobis còftiterit non teneri:
mo.cccxiiij .
9 copellatis eofdez boies predictos ad reftitu
Dominus rer mádat o fuftes enduz predictos fuftes proutde foror rone
recepti per dños de cheluaville marchat zde fuerit faciendum . Dat valen.lung.anno
ribaroia illis quor funt reſtituant. LXV.
dñi millefimo.cccxvii).

( nõ obſtātibus remiſſionib9
Acob dei grarex aragonúvalen .
t.nobilizdilecto bernardod cru feu affignatiõib aliquib9 cōceffis:fumpt⁹ et
dillis gerenti vices procurato in falaria officialiu perfoluantur. LXVI .
regno valeñ.pzo inclito infante ia
Acob dei grarex aragonúvalen.
cobocariffimo primogenitor gñali procura
c. nobili zdilecto nec no fidelib9
toze não falutez zoilect).Significamus vos
bisnos fcripfiffe nobili z dilecto iacobo dño nrisbernardo o crudillis gerenti
Ivices procuratons in regno valeñ
de feriquafub hac forma.Jacob? dei gracia
rex aragon valen.rĉ.nobili z dilecto não ia pro iclito infante iacobo cariffimo primoges
nitor gñali pcuratoze não:z bernardo ſpe
cobodño o periq ſaluté z dilect) .JD20 parte
vniuerfitatis valeñ.fuit expofitú cozā nobis lūcis baiulo regni vale.gñali faluté & dilečť.
Pluries ptingit & nosgraciole remitimus
❤plerumą gifuftes adducut ad predicta3
ciuitate valen.per riuü de godalauiar : fpe aliquib9 perfonis dedicto regno oëz petitio
cial'rab vno menfe citra hoies vři de loco de nez & demādaz quaz cotra ipfas plonas face

chelua vfurpat fibi occupat de ipis fuftib9 repoffem9 rōne quozūdaz exceffüü quos ips
fas pfonas afferit comififfe :aliquotiens etia
inuitis ipfox dñis & in preiudiciú cozūdé pro
fup quantitatib⁹nře curie pro věturisrõm
ptero fupplicarut p nos eis de iufticia proui
beri.ad quor fupplicatiōez vobis dicimus & b9antedictis aliquas fumas peccuniemeint
nimus affignaffe : in quib9duob⁹ cafib9fala
mandam qt fuftes predictos p hoies tā di
ria zalij fumpta foluenda z facienda effent
ctos fic vt piedicik indebite occupatos vifis
pro negocijs antedictis remanet nonfoluta:
pñtib9 reftitui faciat) vl'fi quas hétisrõnes
propter quas intendatis ea per vos feu man ficas officiales & alij quibus deberet fatiffieri
in falaris antedictis poftmodum in caſibus
batovro legitime fieri potuiffe : copareatis
per vos vtprocuratozez vŕz idoneű vij . die fimilibusveniffe fe exibent: proptero plerüc
iufticiafufocatur: verum cum nos deceat fu
poft pñtiuz receptionez coraz regentevices
procurators in regno valeñ.pro inclito infa per his falubriter prouidere.Utédétes o fa
laria & alij fumpt, qui fup regimine officion
teiacobo cariffimo primogenito ac gñali p
curatozenfo: parat de iure vro edocere : at funt neceffario faciendi pre oibus alijs pfol
nendi . Idcirco vobis dicim9r mandamus
noueritis nos dicto gerenti vices procurato
ris in mandatis dediffe qt qñcüqs stingerit remiffiones vl'affigna
ad premiffa debi
te vos copellat. Datú valen.bt's tuny anno tiones nos facere plibatas : ſatiſfaciatis pu

dhi.Ab.cccxiuj . Sub eadé forma fcripfi mode falarijst fumptib9 qui in ocafione ip
m9 nobili zdilecto viro artaldo delunarõe for negociorfup quib9 remiffiões raffigna

boizdebenaguazir : & nobili blaſco maçarõe tiones per nos facte fuerint vt predicitur ex
titerit faciendi: nō obſtantib9 remiffionibus
hoiz de vila marrāt: z'dilecto não rayműdo
derшuofico rone hoizoriparubea . Quapp necaffignationibus antedictis. Dat.valen.

ad fupplicatiões dicte vniuerfitatis nobis fa viij.l:l's iuly.Anno.d.AÐ.cccxiiij .

cta vobis diam⁹r madam⁹ quat. fi prefati


De taratione falariozuz iudi
nobiles &dict9 raymud de río fico pdictos
fuftes nolueritfacere reftituere diis cozű / ༩ fcriptozum
cũdelegatozuz ac aduocatoruz &

dez:vl'infra dictú tép9.viij.diez 98 per nos caufax feu notario:03: && null9 iudex curie

indictalfa eifdez vt predicit extitit affigna regie poffit cófulere feu patrocinari fup cau
Jacobifecundi. LVI

fa qin ipfa curia vétilek: q tenés ſcribanía infuper predictis remediu copetens adhibe
curieprocurationis teneatur eam in propia re ftatuim, q aliquisfcriptor feu notarino
perfonaferuire. LXVII
poffit nec audeat recipe pfalariofcriptura
Acob dei grarer aragonúvalen . rú in regno valeñ.nifi pcarta ex vtraq par
te.fideli nro iufticie vale. qui nüc tefcripta fer dříos: in qualz carta admin9
eft & qui pro tépoze fuerit falutez fint triginta fer linee: in quolz etiã folio pa
graz. Om ex coqueſtione nãos piri cōputentur quatuo2 carte: et q de cetes
ruzfubiectoz qrelaz freqnter fufcepimus ro fiant actain quaternis. Scriptor vero
tam iudices noftre curie zalij aduocati curieprocurationis poffit recipe pqualibet
fcriptores in auitate zregnovaleñ.exiſten carta octodříos z no pl⁹. CEt g ille quite
tes in exigendis falarijs metas rationis ex/ nebitdicta ſcribania ea in propia perfonade

cedüt: voletes fup predictis cõpetens reme feruire teneatur. CDeteftamentis vero et
diú adhibere ordinationes ftatuta feam? inftrumétis nuptiap ralior cötractuú acci
infrafcripta: cú in vna eadëq caufà quis nō piát quátuz eis pmiffuz eft iuxta fozú et non
poffit necdebeat effe aduocatus & iudex: nec vltra:qui vero cotrafecerit officio tabellio
deceat aliquez ex quo patrocinari incepit in nat9 ipofacto nouerit ſepauatuz: & cótra
aliquacaufa/ad decifioné ipfi cöfiliú impar moi coſtitutioné nŕaz recepit induplú reſti
tiri:z in decifionib9 caufarum q in nŕa curia tuere teneat. ADādantes vobis nečnō alýs

ventilant opporteat nos iudices curienfes quibufcüqsfuccefforibus vris in dicto officio


fuleret caufas ipfas de coiuz cōfilio termi ceterifas officialib9 nŕis tāpñtib9 futuris
nare:iccirco nos iacob9 dei gratia rex arago vel corlocat. in regno predicto o ozdinatio
no predictus ftatuim9 rozdinam9q iudices nes & ftatuta nŕahmoi obferuet faciant in
curie nfe decetero non poffint nec debeant uiolabitr obfuari vt ſupi9 é expreffuz.Dat.
cofulere nec patrocinari in aliqua caufa qin vale.v.kts iulij.A.d.B.cccxy .
nfacuria ventiler abfq nra licentia fpeciali
zvt quis puniat in eo in quodelinquit: iudi milites poffint vendere pof
ces qui cötra fecerint amitat curie iudicatú fefiones quas bént fine certoferuicio vel tri
Cad moderandú falaríú iudicuz nŕe curiez buto clericis: o ex hocpoffint notari confi
aliozuz exiſtentiuz in ciuitate z regno valen. cere inftrumenta . LXVIII
qo vt percepim9 inmoderatuz recipit a qui Acobs bei gra rex aragonúvalen.
bufdag:ficduxim prouidenduz & iudicesin ze.dilectis & fidelib9 fins gerenti
caufis eifdez comiffis no petat nec exigātvl vices procuratozis in regno valë.
tra octo denarios regaliů pro libia : v3 qua Inecno iufticis locor eiufdé regni

tuozdenarios abvtraq parte:necpro aliqua pñtib9futuris ad quos pñtes puenerit fa


caufa tumcumą magne quatitatis feu va lutez dilect. 20 parte veñ.in rpo patris
lonis exiftatpoffint recipererevitra cetuz au Raymúdi diuina prouidētia epi valen.cófia
reos vel mille folos regaliū: z fi aliquis puin liary nŕiac capituli eiufdé coquerendo fuit
cat amplius recepiffe p fe vel per alium in du expofitú coza nobis q cũ de fozovalen.liceat
plureffituere teneaf de quodue partes não clericis emere a militib9 poffeffiones que nō
erario/zdenútiatori tertia applicef. De fint cöceffe militib9 ad feudú vel certuzferui
aduocatis aút volum9 r ſtatuim⁹ q in exhis· ciuz vel alſub certis pditionib :atamé iura
gēdis z recipiēdis honerarijs fuis feruentz tí ciuitatis valé, aclocop regni predicti inhi
feruare teneant priuilegiuz fup hoc factuz p bent notarijs ne inftruméta cöficiant fnper
illuftriffimü düm Jacobú auú nŕz: Thi côtra emptionib9 faciédis per clericos a militibus
fecerint reftituat honerariu duplicatü vt de poffeffiones quas adictis militib9 eme
iudicibé ftatutum.C Cuz ſcriptozes feu no re volüt ipis militib9 nō in feuduz vel ad cer
"
tary in caufis fcribétes quivt plurimü in ex tuz feruiciú aut fub alijs códitionib9 fzfim/
3
bigédis ſalarijs ſcriptura; metas rõnis exce pliciter fint cóceffe: quare cum de foro liceat
dür: et vt audiuimus eoz aliqui cuz affeffore clericis emere poffeffiones a militib9 in cafi
feui iudice plerüc lucra participāt : volētes bus memoratis:ad fupplicationé dictop epi .
Priuilegia

& capitulivobis dicim9 ? mādam9 quať spel vel cócedere decetero aliquib9 otra forü pre
latišdictos notarios ad cöficienduz inftru dictü:proptereavobis et cuilz vfmdiam9 &

méta fupdictis emptionib9faciendis per cle mandamus quatenus quotienfcüqz debito

ricos amilitib9 in cafib9 ſupius expreſſatis: res elongatos vel elongandos a nobis /hēn

inhibitione dictox iurator in aliquonō ob tes mobilia de quib9 fatiffacere poffint credi
ftate:mandantes infup eifdez notarijs q ad torib9 fuis: cópellatis qntuz ipfa mobilia fu
requifitioné dicto clericozu vel alicui? ipfo ficiant ad fatifffaciendú de ipfis predictis cre

rúcoficiat inftra fup cōtractibus in dicto ca ditorib⁹coz iuxta ipm foruz:elōgamēto não
fu vt predicif celebrandis. Dat valen.v.ll's in aliquo non obftate. Dat.valen.iíí.lds.

auguſti.Anno dñí.ØD.cccxiij . augufti.Anno dni.AB.ccc.xúíj .

C › gubernatoz non fe intromi baiulus non recipiat peccu


tat de caufis principalib9 ad iuſtitiâ pertinë niaz pro rebus que extrabunk a ciuitate non
tibus. LXIX. phibitis. LXXI .

Acobs dei grarex aragonú valen Ds iacob9del grarex aragonú


.Dilecto procuratoži regnivalé valen.rc. Fidelifuo baiulo gñali
vel eius locunt.prefenti et qui pro regni valen.prefentir qui protpe
tépe fuerit faluté z graz:adinftan fuerit falutem et graz.Ad inftan
tiaz z húilez ſupplicationé iurator z pbozű ciaz z huílez fupplicationeprobox hoiuz ci
" uitatis valen.afferenciu vos prodřijs coces
hoim ciuitatis valeñ, afferentiú vos aliquo
tiens cognofcere de caufis principalibus ad dere aliquib9 pfonis q poffint extrabere de
vři iuredictōez nō ſpectatib9 : creuocare ad ciuitate regno valen.aliqs res et merces ģ
ros cognitione earuz: et iftud fit vt afferunt prohibite nofunt: et de quarü abſtractõeno

otrafor vale.et etia ptraplegiú fup hoc debent recipídři vel aliquod fuiciú: qrevo
ceffuz per illuftriffimü dim Alfonfum feli bisdicm97 mandam, quatdecetero nōing
cis recordatiois fratré ním ac etiávfitatuz: hibeatis quin de dictis ciuitate z regnopoſ
idcircovolum ac vobis dicim9 ? mādamus fint extrahi per quofcüqz res mercesa pio

quat de cognofcédo de predictis caufis prins bibite no fint per capitulu in generali curta
cipalib⁹ ta ciuilib⁹ criminalib9 vos intro valen.ordinatú . Datuvaleñ.ij.ll's augu at

mitterenon curetis:nec cognitiõez earúre/ fti annodñi milleffimo.ccc.púúj .


uocare ad vos ptradictü for aut priuilegiú
in fede valen.non deferant
fupradictü:fz iufticias ciuitat) ralio; locor
regni z quofiz cozu in iufticiatu fuo pinitats res comestibiles feu mercimõte alique nec lu
cognofcere de dict! caufis principalib9 urta datur ad tarillos . Et q iudei farraceni du
fozuz aut privilegiü fupradictu.Dat valen. corpus xpi portať p ciuitaté teneatur genua
iiij.li's auguſti anno dñí.AD.ccc.xij. flecterevel fe occultareſubpena ibi apofita.
LXXII.
Tnullus dum heat bona mo Acobus di grarex aragonú valē:
bilia de quib9foluere poffit fuo creditoripof c.Fidelib9fuis iufticie z iuratis
fit fe iuuare aliquo elongamento. LXX. ciuitatis valñ.prefentib9 ¿ quipro
siacobus dei grarex aragonu tpe fuerint faluté z graz. Moueri
valeñ.rč. Fidelib9 ſuis iufticijs ci tis nos ex tenoze prefentis fcripti nři adbo
uitatis & alios locox regni valeñ. nozët laude beate virginis marie zalmifilij
IS
prefentib97 futuris vel cor locat ſyi dí nři iefu xōi et huilem fuplicacionépro
falutez gram. Cum fm fozü valen.aliqui d partevenerabil in rpo patris epiz quozudaz
fint indebitis obligati a quoz folutiõe obti alioz platozu et clicozu cintatis fedis valñ.
nuerút elongaméta a nobis/non debeat eis f nobis exhibitā: etiã ad omém ſcandalit le
• uare ipa elongamēta dum mobilia héant nō fionis materia amputanda ozdinaffe ftatu
excepta de fozo:necfit intentõis nře ipa elon iffe núc nouit q aliqua pfona nõ audeat feu
gamenta tam obtenta obtinenda ceffiffe prefumat postare nec defferre intus per fedé
Jacobifecundi. LVII

ecclefie prelibate aliquas res mercimōias co bus pena mortis aut mēbai amiffio poffetfe
meftibiles portabiles vel files: nec aliq pfo/ qui nullatenus cōponerent abfqs fpeciali et
na cuiufcüqs ɔditionis aut legis exiftat au expreffa licentia noftra:ipifs officialibus co
2
deat in cimiterio vel ectia memorate fedis lu
ponendi fuper predictis abfqz noftra licètia
dere ad tepillos aut aliqué aliuz ludū;? quiɔ̃ omnimoda ademum poteftatem:vt hec pie
feceritfoluat pro qualzvice dece fol's regaliu miſſarum noſtrarum litterarum ſeries quas
valen :zpfoneq foluere pena predictā nō va rum tenozes in libzis curiarum dictozum of
·
luerit accipiat decé verbera fiue decé açots. ficialium ad perpetuam rei memoriam man
Statuiming rozdinam ? ob reuerétiaz dauimus regiſtrari plenius cötinebat:decer
briffimi copis dnínřitheſu rpio iudeiz far nentes irrita compofitionem quamlz cōtra
racenipâtes et circüftātes du corp⁹ xõípo? inhibitionem þmỗi attemptata . Puc autez
tak pdicta ciuitaté héant genua flectere vel ne propter longi temporis lapfuz quod efflux
fe occltare:z fisfecerit foluat vnú mozabati rerit atempoze prouifionis hinus citra:man
nü auri pqlz vice:et illi à penā pdicta folue datum ipm atq3 prouifio prelibata ne p vos
renō poterut accipiat dece oberafiue decez necper alios officiales venturos valeat oblé
açots.Quarevobis et vnicuiqz vrm dicim9 uiſči:prouifionem ipfam ad veftram memos
et mādam9 firmit iniúgétes quat ordinatio riam iterato duximus reducendam:volum
něníaz hmōi voce pconia fignificarei dicta igitur acvobis firmiter et diftricte manda
ciuitate curetis ipamosteneatis et obfuetis mus fub pena vt dictum est noſtro arbitrio
et teneri et ofuari faciatis:violatozes penis imponenda quatinusfuper homicidijs et a
pdictis fine aliquo obftaculo aut remedio pu lijs criminibus de quibus vt piemititur pe
niendos:in cin9 rei teftimoniu preſentes car na mortis aut membri amiffio poffz fequi nu
tam noſtraz fieri iuffim , nãoſigillo pendēti latenus abfqz noftra fpeciali et expreffa licen
munit dat ilerde.iij idus fetembr.Anno dÃĹ tia componatis nec ea etiam remitatis: adi
AD.cccxiiij . mentesvobis cum prefenti littera poteftaté
componendi fuper eis et remitendi ea : et de
TO› nullus officialis fuper homi cernimus nunc vt extunc vt iam decernera/
cidijs vel criminibus de quibus pena mortis mus irritam et inanem compofitionem etre
aut mēbzi amiffiopoffetfequi nullatenus co miffionem quaml3 contra inhibitioné hmot
ponat abfc fpeciali et expreffa licentiadomi atemptatā. Iniungentes nichilomin vobis
niregis. LXXIII.
g in officioveftro taliter ius et iufticiam cu
Alcobs bei grarex aragonú valen ftodire curetis o de regimine iufticie noſtro
zc.nobiliz dilecto bernardo 8 cru culmini poffitis merito comendari : prefen/
dillis geretiuices pcuratozisi re tem autem litteram vt inde memoria plenig
Igno valen p inclito infante iaco babeatur in libro veftre curie precipimus co
bo cariffimo primogenito et gñali pcurato tinuo regiſtrari.Dať valeñ.vj. idus marcij .
renŕo zalijaprotpefuerit falutem et dilect Annodni.m.cccxúúj .

Diu eft cu ex freqnti fidedignozu relatu ad fuper contributione fienda


nŕaz audiétia pueniffet op co qz officiales
per clericos bonade realenquo poffidentes
nfi fup homicidijs et alijs criminib⁹ a pena
nulluz epus faciat impedimentus : also iu
fanguinis ingerebat mediate peccunia copo
rati puideantfup eodem. LXXIIII.
nebat eac ppterearemitebat:et op pro inde
fubcubebat iufticia et dabat hoiber facilita Acob dei grarex aragonúvalen
te venie occafio delinqndí: nos ocasiõe hmõi c.fidelibus iuratis et probis ho
tă illicitis obuiare voletes: cuz publicevtile minib9 ciuitatis valenfalutem et

fit ne crimina impunita remaneat:et qnúc gratiam: oueritis nos vidiffe


fiat p copofitioez exceffus: prouidim ? et ma guillermuz de taffero legum doctozem tudis
dauimplras nřas fpeciales baiulo et alijs cem curie noftre: et guillermum berengarij
officialib9 nris fub pena não arbitrio iponě tureperitum ciuitatts valen findicos et pro
da:qſup homicidijs & alijs crimimb? de qui curatores veftros per vos nouit ad nos mif
Þ
Prinlegia

fos fuper facto queftionis feu cotrouerfieq per queſtiombus exiftentibus fuper operib9

intervenerabilem epm valeñ et vos vertitur inter laicos et emphiteotas religiofozum feu
feuverti fperatur ratione quarundaz contri clericorum non obftante inhibitione iudicis

butionum feu exactionum : que intenditis er eccliaftici. LXXV

bigere a capellanis feu alijs perfonis ecclefia Acob bei grarex aragonú valeñ
ftias probonis fiquidez quetenent et poffi/ c. fideli fuo iufticie valen falutez
dentde realencho in ciuitate predicta & eius graz. Cum puenerit ad ním au
terminis:quifiquidem nuncij et procurato oituzg nouiter officialis veñ epi
resveltrilargius et fertofius expofuerút no valen mtif pturbare muftaçaffuz ipius CHUIL

• bisin confilio noftro negotiu queſtionis pre tatis fup cognitione rdeciſione altionuz exi

dicte et ius nobis etvobis competens in pre ftétiú fup opib9 inter laicos et éphiteotas re
dictis:fupplicarütq3 nobis pro parte veftra ligiofor feu clicor dict⁹ muſtaçaffus ſu
vt nos certificatide iure nfo etveftro dictuz per hmoi qftiōib femp cognofcere pfueuerit
negotiйin nosdigremur affumere gratiofe: ea terminare:nofos obhocfcribam require

nos aut fupplicatiõe eorú admiffa negotiuq doplibato epo vt ab hmoipturbatioeceffa/


ftionis predicte in não cöfilio examinarifeci refaciat dictú officialé vt pmittat dictúmus

musdiligenter:et hito pfiliovifis foris et pri ftaçaffuz cognofcerede piedictis vt eft fieri

uilegijs quitatis et regni valen a tépoze con pluctuz :ideo volétes ius nŕm feruari: cú pre
quite feu a longiffimo temporeprout afferis dictor cognitio ad feculare iudicez & non ad

tur obferuatis : et alijs pluribus iuribus et eccliaſticũ ptinere nofcat:vobis dicim9r má

ratiombus per dictos veftros findicos alle dam , quat nifidict9 eps zei? officialisvolue
gatis et prepofitis cozam nobis:intendentes rintdefiftere a pdictis:vos nō cõfentiatis q
nos ac vos ius habere in predictis:volētefes dicto muftaçaffo fiat pturbatioin pdict}:nec
conferuationem iuris noftri ac veftri vt con apdictor cognitiõe defiftatvel ceffettimo in

fueuit prouidere : volumus vobifaz dicimus eis pcedatceffante pturbatione dicti ept vel
et mādamus quating requiratis prefatum eis officialis vt eft fieri pfuetü.Dat celarau

epum acetiá el preftetis cum publico inftro guſte.vi.id9 nouēbŕ.A.d.AÐ .cccxvj .


vt dictione quaz facit inpreiudiciuz iuris
nří'acvřídenon ptribuédo defiftere debeat Tbaiulus cognofcat fupera

penit9 et ceffare: necpfentiat p aliquos fuos ftionib9decédétib9 fup conftruēdis molendi


nis furnisſeu balneis. LXXV
clericos fimilia fieri in preiudiciuz iuris nři
etpří: offerentes vos idonee ftare iuridicto Acob⁹ dei gra rex aragonú valeñ
epofuper predictis roibus alijs fup quib9le rc.fidelifuo iufticievalenpñtiz q

grauatu afferat cozazindice cõpetenti : qö fi p2o tpe fuerit falutér graz. Cūde
Facere nolueritvolumus mandam vt hito coceffionib9p nos factis facien
cofilio fapientium dicte ciuitatis ius nŕm et disſup aftruédis molēdinis balneis feu fur
nisvos intromittere minime debeatis:cü eo
vŕz tāin poffeffione in ppietateſuper pie
pictis exactionibus faciendis et colligendis rúcognitio no vobis f3 baiulo nroregnivale
omnibus remedijs quib9 decuerit preuia ra gnali ptinerenofcat. Popreavobis expffe
tione quantum de foro zpriuilegis obferua dicim,et madam⁹quat o coceffione factap
nos ioanni Enric dedomonŕa de conſtruédo
tia et quolibet alioure cum exacta diligen/
tia et cura folicita manuteneatis ac etiaz de molëdina iuxta ciuitaté valeñ fine iuris pies
fuditio alieni nec de fimilibusdecetero intro
fendatis : prout prefati fapientes vobis con
fulerint in predictis:ficq taliter vos habea mittere vos curetis. Dat illerde.ix.lls aus

tis in eis opredictum ius noftrum vestruz gufti.Anno dñi.m.cccxvij.


faluum remaneat et illeſuz:quoníaz id nobis
2 muſtaçaffus fumarie ac nu
adueniet placidu atqs gratu. Dat barchin
idus inij.Anno dñí.ØD.cccxv . doverbofup dicéfiomib9 eorü q ad fuuz expe
ctat officiu pcedat nullo recurfu ad iufticia

Cmuſtaçaffus cognofcat fu feuad gubernatore admiffo. LXXVI .


Jacobifecundi. LVIII

cob9dei grarex aragonů valeñi Acobus dei gratia rex aragonus


z.nobilier dilectogerétiuices p valeń zč. nobili z dilecto gerétiui
curator in regnovalé . piclito în ces procuratoris in regno valen .
fate iacobo cariffimo pmogenito proinclito infante iacobo cariffi
et generali pcuratoze não:nec non riufticie mo pamogenito et generali procuratoze no
valen.prefentib⁹r qui pro tépoze fuerintvel ftro ac iufticijs ciuitatis z aliorum locorum
cor locati faluté zdileč .Intellexim9 ex par regni valé.prefentib9z qui p tépoze fuerint
te pbozuzhoim ciuitatisvalen antiquits zeorum locat falutem et gratiam. Licet de
a tépoze coquiſtecitrafuit cöfuetü in ipa ci fo20 valeñ ac iuxta priuilegia predecefforuz
uitate q muftaçaffus fumarie zde plano no noftrozuz certa forma fit data qua caufetra
recepta in fcriptis peticione nec refponfione ctari debent & qua aduocati vti debeant fup
fed auditis tâtümodo partiú rationib9 ſup eis: q2 tñficut pro parte probozű hoim aui?
difcéſionib9 operuz poitalíu feneſtraruzder tatis valé núc audiuim ocafioe aduocato
pilleres ftillicidior/parietu mediocruviar rú nó feruantiú formā főzozű et priuilegion
zaliozü cöfimiliú dicéfionesipas decidat p predictorü cauſe que in ciuitate regno ven
fe aut cũ confilio fi dubiafibi occurrerint iu tilantur nimis debite protelant: obque par
ratozu et aliozum probozű hoim ciuitatis et tes caufantes plurímű labozűz fumptuuz
aliorü quifuerint muftaçaffi : ex quo ceffant onera fubeut multiplr zicurrút :ideo nosvo
lites vexationes ac fumptus partiú releuā lentes circa predicta pro vtilitate publica p
tur:qoq a modico tépoze citra aliqui maliy uidere ad fupplicationé nobis inde factam
tiofe cötraeutes confuetudim fupradicte ac
pioparte dictor pzobozű hoim :vobis dici/
volētes p litis difpédia aduocatis eis affifté mimadam⁹ quat feruates decetero ac fer
tib9ducere dictas caufas:dicut & proteſtant uari faciétes in ciuitate et regno predicto fu
dicto muſtaçaffio predictozű cognitionem r per oibus &fingulis caufis que ibidez ducũ
decifionéde fo20 ad vos iufticiapertinere:z tur feuduci côtigerit in futură formă fozoze
fup his recurrunt ad vos difcedentes a iudi zpruilegiozü fup ipis caufis videlicet quatr
ciomuftaçaffi predicti: z vltra etiamfi vos tractari debeat quatr aduocati vtidebeāt
dict9iufticia dicitis dictü muſtaçaffum pof editor & cóceffozuzmnō permitatis fup ipfis
fe de predictis cognofcere aut bene procefiffe caufis nec fup exercicio aduocatozútra dr
in eis recurrunt fuper eis illico advos geren ctos foros & painlegia quid decetero até
temuices pcuratoris pturbando dictú mu ptari: côtrafacietes pumiedo penis cōtētis
Itaçaffum ſuper cognitione & deciſione predi in foris2
& priuilegijs fupradictis . Datu cefa
crouz ac verando per huiufmodi malitias rauguſte.vj.idus nouĕbf.A.d.AB.cccpv). "
parte aduerfam et conando eam ad litë tra
here via ozdiaria pro pdictis:quapp ad fup Dominus rex declarat quafda
plicatioez nobis factaz proparteproborum queftionesque oriebant fuper monetatico.
hoim predictorú voletes ficuti vtile foze col LXXVIII.
picim⁹ ciuib⁹dicte ciuitat) caufas predictas Acobus dei gratia rex aragonú
terminari perdictü muftaçaffuz pvía videlz valen. z . fideli portario noftro
predicta antiquit? cöfueta. Abadam? zdíci arnaldo cotit falutem & gratiaz
i'vobis quat pmitatis dictas caufas poi Quiafuper collecta monetaticí
ctu muftaçaffuz modo pdicto terminari pro vobis commiffain regno valeñvobis aliqua
ut cöfuetü eft ab antiquo : nec fuper eis vos occurrunt dubia prout in ifrafcriptis capis
intromitatis:necdictum muſtaçafuž impes tulis continetur. Tßumerament fil aui o
diatis . Dat cefaraguſte. vi.idus nouēbr. áuía jaquira al net o ala neta quantitat de
Anno dñi.AD.cccxvj . cent cinch fol's : e aquells tindran lo pare o
la mare: fi aqueft's aptalsdeuen paguar mo
¶formatradita per fozos et nedatge. Jam eftdeclaratum per aliam lite

priuilegia feruet in caufis: & aduocatis nō ram noftram quefintdata valeñ.iiij.nonas


pmitaturvti cotra predicta. LXXVII . madij anno domini millefimo.ccc.tertio. La

bq
Daiuilegia

Item que li apres quel monedatge fo fcrit collectione monetatici fupradicti. Datuz
mora algudins lo tempsdela collecta: los cefaraguste, pvy . It'sdecembris Unno dñjí.
fills fideuen paguar mozabati.Aōvidetur LID.CCC.pvj .

qdebeat exhigi niſi vnü mozabatinü ex quo gubernator p2o his queper
mater poffidet bona cozundez. CItem fi a
tinent ad officiuz ſuŭ nulluz exhigat feu res
pres quel monedatge fofcrit lo pare o la ma cipiat a partib9falarıú. LXXIX.
re maridaran llur filla fi aquests nouençans
aytals paguaran mozabati. non tenent fol Acobus dei gratia rex aragonuz
uere. Item filopare o la mareiaquiran valen.c.nobili z dilecto gilaber
en fon teftament hereus fos fills e lexaran todecintillis gerenti vices pcus
la dona o lo marit poderos ovfufructuarið ratonis in regnovaleñ.p20 inclito
tots los bens e los fills romandran en po/ infante Jacobo lariffimo primogenitorge
der delpare odela mare puixhaien edat de. neraliprocuratozenŕo z alijs qui pro tépoze
xxy.anys: e la legitima de aquells adults mú fuerint vicefgerents in dictoregno veleoruz
tara ovalra cent cinch fol's : ſi aqfts aytals locati falutem zdileë . Ex parte tutor nobi
deuen paguar mozabati per tal com poden lis rogerij Blonia ammirāti nŕi querelando
fer teftament de lur legitima. Declaratum propoſituz extitit coram nobis o vos et alij
eft iam et ita tenentur foluere. Item fi lo locumts veftrívltra flumen xuquarisppter

pareola mare faran donatio en tepsde nup aliquas denunciatiões vobisz ipis locumts
cies al fillo alafillade tots lurs bens apres factas: quas ex officiovão et non ad partis
Jur obte e retendranfe vfufruyt enlos bens: proffecutioez couenit expedire de aliquibus
fi aqfts aytals deuen pagar . Lenentur fol boibus tam farracenis rpianis habitans
uere. Item fi alguns que fan fals fagra/ tib9 in caftris et locis dicti nobilis rogerij :
ment que iuraran q lur noval cent cinch fot's compuliftis et cōpellitis hoies denuncian

puixfe trobara queval mil o dos milia ſols: tes adfoluendú vobis et affeffori et ſcriptozí
fera bauda pena de fals fagrament . Certi expéfas quas vos tipos facere opportuerit
Ficet fe collector de illis qui tale fecerit facra et opportet in predictis : dum pro faciendis

mentü et bona cor emparet fignificet dño inquifitoib9 contraipos vos tipos mozam
regi . Item fi algun cozonat qui nofera trabere opportebat : vnde cum non fit rōni
en facres ordens haura bens valents cent colonuz de his que exofficio fiunt facia
cinchfol's fi paguara; e axí mateix clergues tis vobis per partes fatiffieri impiedict) :cũ
coniugats.com lobisbede valen. qui ara es pocius pro nomine qui in eis ex officio par
no vol que paguen que diu quenou duen fer tem fuftinetis proffequi debeatis affefforvel
ansveda los collectors els deftreydors qui fcriptouvro impredictis fatiffacere:nec pró
aquells foiçen a paguar. Clerici coniugati vobis ab ipis partib⁹aliquid deberetis inde
debent foluere/ tonfurati vero qui nonfunt recipere feu habere: idcircovobis dicimus er
infacris et vtütur artib9 mecanicis vel mer mandamus quat expenfas feu miffiones ta
cimoniaruzfoluant fi cófueuerüt. CItem liter decetero faciendas tam per vos per

filos cauallers quifon 8 fur darago e fur ipfos feu locum veftrü tenentes et affeffores
de valen.han lochs à no han terme ansfon vel fcriptores vlterius non petatis: immo ſi
fouades e fon en termens de viles del fenyor aliquid rõne premiffa ab aliquib9 exbigiftis
rey:fi los homés daquests lochs aytals pa totum id quantúcung fit eifdem redditre
guaran monedatge/folueredebét. CItem ftitui integre faciatis taliter faciendo ne ob
fi algunes plones feran pobres e demanaran culpam vřam feu necligentiaz opporteat tu
peramozdedeu e hauran vna coſa que val/ torespredictos ad nos recurrere iterato.
ra tanfolamente cent cinch fol's:fi aquests ay Dať valeñ.rvy.kat's.apul.A.d.m.ccc.pvij.
tals paguaran. Tenentur foluere:fed dis

rex no permitit exbigerede gratia. Tuo lezdarius de cadaques in


circa vobis dicimus mandamus quatinus erbigenda lezda non excedat moduz folitý .
declarationes premiffas feruetis in exactõe LXXX.
Jacobifecundi. LIX

Dsiacob dei grarexaragonuz uiüt in ecclefia : monetaticum minime exbi


5
valen. rë. nobili et dilecto man gatis . Cab alijs vero quibuflz quantum

ganelio comiti impuriarum falu cucs afferant fe habere cozona z non portat
tem et dilec. Ex parte iurator et capillos tonfuratos in rotüdü necdeferuint

probox hoim ciuitatis valen fint expofituz affidu evt predicik in ecclefia: predictü mone
cozānobis o lezdari9veſter de cadağs inde taticum exhigatis Theatis. Quarevobis
bite ac otravfum folitú ocaſione dictelezde dicím mandam quat in exhigendo dictuz
grauat et inquietat nonnullos mercatores monetat icu prouifioné et declarationenfaz

nfos et patronos barcarů z alior vaffellow hmoi teneatis ac etiam obferuetis . Dat.
dicte ciuitatis et alio locor regni: ipoſqz_barchiñ.ui.idus madųjį. a.dñi. AB°cccxvij.
alios fine fatica aliqpignozando:quare vos
requirim ? zmonem quat, iniugatis predi › fi nullitas apparebit mani
cto lezdariovro q dictos mercatoresvelpa fefte per proceffum qua non allegetur in
tronosvel eorú aliquos in pignozando ipos fradecemdies: q poffit iuder fententia nul

pro alijs vťalocafione dicte lezde otra vfuzlam pnunciare. LXXXII.


folitú non agrauet feu moleftet :nam fi affe siacobus dei gratia rex arago
ruit dictos mercatozes vel patronosvťalios nuz váleñ. ¿ĉ. dilecto iudici curie
de dicta ciuitate z regno váleň, teneri in alts nfe guillermode iaffero leguzdo
quorõnelezde: predict? baiulus nf dicti re cronifalutez et dilec: 120 parte
gni faciet inde de plano fibi fatiffiert vna cũ , petricefplanesvicini oziöle fuit fup
filiora

miffiomb⁹ ſiquas oppotuerit ipm facere ob plicando expofitum coram nobis op propar
culpa eoz qui in predicta lezda in aliquo tés tevidalotifilij & bern.cefplanes fuit oblaz
nerent. Dat.illerde.xiiij . ĺits aprilis anno tapeticio feu demanda contra andreas bar
dñi.MD.ccc.xiiij. reda tutorem filio dictipetri:fuper me
dietate bonox quefuerat & arnaldi cefpla
Quedam declaratio fuper mo
nes:fuper qua petitione fuit lata fentencia
netatico exfoluendo: LXXXI.
per iufticia oriole in qua dictus tuto fuit co

Acob dei gra rep aragonű valeft demnat⁹ ao reftitutionë medietatis predi
refideli portazio fuo arnaldo coz ctor bonor : quequidez ſentencia per duas

tit falutez graz. Supoubijs que fequentes fentencias extitit cöfirmata : vnde
occurrút vobis fup factomone cũ afferatur piedictas fentencias nullas for
tatici qo colligitis pro nobis in ciuitate z q re et op carumnullitas ex ipfis pceffibs ofte
bufda alijs locis regni valeñ . predicti de fa ditur in aperto : fuit fupplicatüz per nosfu
cto alcharearu non terminataru & fuerüt to per premiffis de opportuno remedio proui/
uate aqrüabhitatonb9 colligi debeat dictu dere:idcirco vobis dicimus mandainus q
monetaticu :fic puidenduz ducim ac etiam tenus vocatis & fuerint euocandi de nullità
declarandü:q ab aliquib9 hitatorib9 alcha tetm cognofcatis breuiter fumarie etdepla
rearu antiquarú que iam farracenoptépore no : et fi ex dictis pceffib⁹ti cōltervobis de
exifterent populate: 13 terminate non fint et nullitate pdicta:dictas fñías nullas pnúcie
nunc fint milituz fiue generofoz monetati tis : pcedendo in hijs prout de fozo et rōne
cuminime exhigatis . In alus bo alchareis inueneritis faciendü:non obftante priuile
atpoze coquiite dicti regni citra nouiter po gio per nos immo per dñm regem petru pa
pulatis non terminatis ab eox hitatorib9 trem ním quod datum fuit valeñ, kalendas
monetaticu per vos exhigi volumus tшube decēbr annodi millefimo.cc. octuagefimo
mus. CApupillis etiam quifint etatis.rv. tertio regno valen.concello : quo cauetur o
annozvel vltra et habët për legata parenta Tentencia habeat dici nulla infradecem dies

vel at bona que valeant centuz quinqsfotos in appellatioe :cum non fit intentionis nfe
vel vltra:monetaticü a fimili exhigatis & ha predictuz priuilegium intelligaf qñ exipo
beatis.Ab alijsbo qui tonfuratis capillis proceffu manifefta apparet ratio nullitatis:
in rotúdo cozonaz poitant et aſſidue deſercú dicto cafu fit nullafentécia z nullo tpein
bu
>
1

Priuilegia

remtranfire valeat iudicată.Dat.llerde.x.delib iufticis ciuitatisvaleń , z alioz


: locor
It's tuli annodñi. ØÐ.ccc.xvy . regni eiufdez faluté et dileë . Cum fepius in

Zn donatio facta inter viuos curis vobiscomullis infurgant dubia quas


liter fuper infrafcriptis cafibus cũ eueniüt
debeat cõputariin legitimă. LXXXIII.
procedatis . Widely cum aliquis lefus vel in
Acob dei grarer aragonů valč. iuriofus lefozez feu iniuriatorem fua po
.fidelibelius berengariolançol fuerit querimonia: ſi poſtmodú inter ſeque
guillermo mir vicinis valefi.las ntant antelitis cotellationez vosproparte
luté zoilec. Cum fuper diuiſione nfa poffit, exbigere ab ipo lefoze feu iniuria
in taxatioep nos vobis comiffa bonor ar / toze id qo nobis cöpeteret fi de code quopo
naldifcribe in quib9 filij z nepotes eiufdem fita erit cotra euz querimonia punct9 fuifler
A
petunt legitima iure nature fibidebita:fup tez fivobis aut iudicib9 avobis delegua
quonos quandafniaz tulim9 vt in eaplenis tis pro tribunali fedentib9vf3 officii exer
ptinek:dubiü emerferit an in dictadiuifione centib9 inveſtri pñtia fuerint per aliquos in
feu taxatione ratiohéri debeat ſcom quanti ter fe iniurie irrogate:an ipi inter feiniuria
taté feu valoé bonor que idez arnaldus & inferentes in cötinenti condénari poffîne ,
poffidebat ante donatióez qua fecerat inter Item fiquis aliquid fe facturü certa dievr
vivos arnaldofcribe filio fuo/an doſedzva fubcerta códitioe pmiferitfub pena aliqua ·
Jozem z extimationétifi bonor que poffide nobis applicanda: an lapfo ipfo terminovel
bat tépore mortis fue: nofe ad tollendú di adueniente códitione pena ipfa nobis cómif
ctuz dubiü partez filior thepotuz dictí ars fa exiftat . Dubiteriſqz fi aliquis vivente
naldı &
, qui ſup hijs côtendüt in cancellaria vxore fua aliafupduxeritsan a tali pena a fo
nra fecerim euocari:vt cor auditis rõibus ro ftatuta exbigi poffit donec per eccliaftica
fumarie finefigura iudicijot finis impone iudice deipfis matrimonis cognitú exiftat
retur queftioni iam dicte: et auditis &difcuf Ea ppter vobis prefentiú feriedeclaramus
fisfuppredictis rõibuspartiuz predictaru nfaintentio eft etvolumus o in premiffis
"
indicta nfa cancellaria inuentü fuerit oper cafibus per vos taliter pcedatur:qfi inter
quodictadonatio inofficiofa, non fueritcuz iniuriantez Tiniuriatü lis fuerit conteftata
facta cóputatōebonor quedict donato: té et ipi interfepoft decem dies Quenerint o ex
7
pozedonatiõis ipius poffidebat in refiduis quo cöftet de ipientia p teftes aut alia
bonis fuperat ceter) filijs legitime cōplemé legítimadoci * tuncpoffit exhigi ab
tú:bona predictadonata cõputari non debe ipfoiniuriat eiu que nobis cöpeteret fi
re in facienda rõe feu copoto ipius legitime: de ipfainiurtaci fuiffet. CSiaut coraz
13tmilla bonafunt coputadar fcoz eadebz vobisvel dictis delegatis p aliquos inter ſe:
dari legitima que idez arnaldus & hebat të verbo vel facto iniuria irroget volumus vt
poze mortisfue:ideovobis dicim9 manda ipliiniuriatores incontinenti abfqz proceffu
mus quats iuxtafor legitimaz cóputetis et aliquo cödemnene ad penan legitimaz ſedm
affignetis debonis ipis quedictus arnaldus qualitatez facti et pfonarum conditionez.
& bébat tpe mortis fue eius filijst nepotib? Siverohis qui lub certa pena nobis ap/
ante dictis . Dat.valeñ.vij.idus ianuarij. plicanda aliquid fe facturi vel non facturu
Cannodñí. AÐ.ccc.pvij. pmiferit lapfotermino vel adueniéte codi

C2 pene cómiffe pretextu fiue tione: non copleuerit vel contra aduenerit
ex tunc abfqs aliquo alio iudiciario ordine
rōne delictor ziniuriarü quomodor qfi pof
ex quo pars cuius intereft o premiſſa fiant
fint debeant exhigi. LXXXIIII.
velnon fiant de boc conqueſta fuerit penaz
Acobus del gŕa rex aragonűvalé nobis ftipulatam exhigi volumus . (De
zc.nobili et dilecto gerentices bijs aut qui viuente vnica aliam duxeritvro
procuratons in regno valeń, pro rez:volum ex quo fit notoriú aliquéduas
indito infanteiacobo lariffimo viuentesfimul duriffevrozes non expectato

primogenito & generali pcuratozenfo:acfifup ipfis matrimonijs aliq? per uidicé ecs
Jacobifecundi. LX

elefiafticuz determinaret: pena infoto ftatu ordinatois pretacte: imo eādēordinatiõem


ta ab eis ptinus exhigatur. Dat.valeñ.vj . obfuetis vt fuperi9ptinek.Dat.valen.pris
idus ianuari annodñí.AB.ccc.xvij. die idus martij.anno dñi: MB.ccc.xvij.

for defoluedo cre


ditozi debituz fuum anteq curia exbigat per iudei extranei non hoſpite

nam quarti LXXXV. tur in domibusxpianor in locis vbi udarie


epiſtant: LXXXVII.

Acobus dei gra rex aragonú va Acob det gra rex aragonú vale:
len.re.nobili et dilecto gerentivi c. fidelifuobaiuloregni vale.ge
ces pcuratoris in regno valen : neraliprefentir qui protpefuerit
nec non fidelibs ſuis iufticijs et falutër grazЄuz puenerit að níz
quartonerijs ciuitatis et alior locop ipfius auditů/ o in non nullis locis dicti regni ius
regni prefentib9 futuris falutë et dilec . Cü detextranei declinates ad ipa loca hoſpital
tuxta fox valen. facto retroclamo ɔtra ali in domibus xpiano 13 in locis ipis udarie
que codénatuz fub pena quarti:credito: fiue epiftant:ideo volentes iminentib9 exhoc pi
actor debeat here et recuperare fua debita a culis obuiare :vobis dicim9r mādam quat
fuis creditorib9 vel fideiufforib proindeda inhibeats ex parte nra fub certapena vro ar
tis fine aliqua miffione fua antes curia has bitrio prefigenda ac preconitzari in locisdi
beatpena qrti predicti:ideo ad fupplicatoez ctiregni vbi tudarie ſunt publice faciat): ne
nobisnuncfactaz proparte vniuerfitatu ci aliquippianivel rpiane in domib9fuis recta
uitatis ralion locor dicti regni vobis tfin plant caufahoſpitandi tudeos aliquos extra
gulis vfm dicimus et mandamus expreffe q neosfeu priuatos.hmõi aut inhibitōez exté
tenus for predictú obfuetis iuxta fui stinë dinolumus in locisvbi non funt iudarie:nec

tiaz'r tenozez. Dat.valeñ.pridie idus mar että in locis vbi tudarie funt inhibere inten

cij annodñi.AD.ccc.xvif. dim? quin resvel mercesiudeor quozücücz


indomib xpianor recipi valeant et teneri.
Tiudices curie regte erfenten os aute puideatis in locis vbi indarie
cislitiuz principaliú nullum recipiant fálas funtiudei extranei inibi declinates recipiant
ríum. LXXXVI. in ipis iudaris tin eis valeant hoſpitari
Acob dei caragonúvalen. Dat.valeń.pridie id? martij.a.d.m.cccxvij
ze.dilecti erfis &fingulis
tudiab⁹nře obis quitatio non valeat fieri inquifitio
nez recipientib.efentib⁹et futu cotra aliquem officiale per gubernatoré nifi

risfaluté etdilec.Cum budú per nos in gene defpali licentia dñi regis. LXXXVIII :
rali curia in ciuitate valen.celebzata ordina Afans iacob? illuftriffimi dñi re

tuz fuerit q iudices nŕe curie qui a nobisre gis aragonuz primogenit? eiufqz
cipiunt quitatioez non petant falariú necfer regnor terraru generalis guber
uitiuz aliqö ex fentencijs principaliuz litiuz natoz:nobili zdilecto gilaberto d

quas nos eis comiferimus:ex illis ti de qui cintillis geréti vices nfas in regno valen. La
busiufticie loco cognouiffent et dediffent lutez dilec . Tram adiens prefentiaz petrs
fentencias francas niſi nos eas coififfemus: febzerij not, caftillionis capi de burriana ex
ideo volentes ordinatiōez predictaz vt con pofuit o vos afferedo ipmvt tenente locum
uenit obfuari vobis et fingulis vim ad fup pcuratoris fifcalis multiple in füo officio o
plicatiōez nobis nunc factaz pio parte vni linquiffe inquiritis optra eu:nec non ca hmōt
uerfitatú ciuitatis z locop regnivalen.dici facitis affici tediofis laboub9 zexpenfis cú
must mandam expreffe quat ex hmōtſnijs nedi in loco caftilionis vbi ipemozak&funz

principaliú lítiúp nos vobisin ciuitate vel tenet domiciliũ :fz in ciuitatévalé.infra quâ
alijs locis dicti regni cõiffarú vel äsdeceťo *vt ferein poffe vro huit ppterea fuosdare
vobisper nos comiti ptingerit :nullü falari fideiuffores vt afferit ingrat, ac ɔ̃ en faciatt
vel Fuiciú petatis vel recipiatis ptra formā pcedi : cüqs cotra officiales qui ¿mõi exer/
b iii
Painilegia
uatú o cequiarij ciuitatis predicte valen.co
cent officia per aliquéniſiper dñm regemvel
fueuerüt exbigere et leuare calonias ab illis
nos aut de ipius dñivel nři mandato inquiri
non debeat: nec correctiões eozum fint pal/ quiturbatioezr impedimentü aliquod facie

terus faciende: ppterea vobis dicim97 man bantfup aquis & hereditatib9 ciuitatis ter
mini eiufdez & grauamen:que quidé cöfuetu
damus qtenus ptradictü petru rõne predi
cta nullatenus ingratis nec aduerfus euz vr do eft vt afferit cófirmata o priuilegiü illu

fideiuffores feu capleuatores eofde feu bona ftriffimi oni regis petri bone méorie přísnří
couz proptea pcedatis : imo eos adicta ma vtin eo videbitis laci9 cötineri: & nunciu

nuleura fiue fideiuffione ptinus abfoluatis fticia ciuitatis valen, pturbat dictos ceqari

et hoc nullatenus differatis:cum nolumus p osſup exactõer receptõe dictarú penaru.pp


nobis ex parte iurator pboz hoim er
vos abfas mandato regio fiue nfoptra ipos
officiales vt premiti fic pcedi. Dat.dertufe vniuerfitatis predicte fuit built fupplicatuz

pridie nonas aprilis anno dñi.AB.ccc.xviy . vt fup eo dignaremur de opportuo remedio


prouidere:ideo nos comuz fupplicatõib? an
C2 iufticia ciuitatis non fe in nuentesficduximus puidendu: o cequiarij
tromitatde calonijs cedarion.LXXXIX vtant fup dictis calonys exhigėdis recipie

Acob9 bei grarex aragonú vale. dis ficut tpe retroacto:f3volum certificari
ze.fideli fuo iacobo ſcribe iufticie de vfu fm quez calome cofueuerüt recipit le
valen , vel eius locunt. falutem et uariideo certificet vos ppbos boies fide

graz.Cum nos per lrasnfas mā dignos predictas calõías quis recipit:rfi ex


demus baiulo regni valen , generali o certis parte oñationis fuit aliqua pars hita de eur
de: certificati curetis nos inde reddere cer
ficet fe per pbos boies antiquos & fidedig/
nosde vfu quo caloniecequiarior ciuitatis ciozes per vras las vt nos fup co poffimus
termini eiufdépfueuerüt leuari quis reci prout decuerit prouidere.Dat.dertuſe.vij .

pit cas: tfierpte oñationis fuit aliqua pars idus aprilis.A.0.MD.cccxviij.


bita:z certificat9curet nos inde redderecer
Reuocatio cóceffionis factede
ciozes : ideo vobis dicimus madam quat.
cequiarios dicte ciuitatis z termini eiuſdem barchagio albuffarie. XCI

non turbetis in poffeffione vtendi calonijst Acob dei grarex aragonávalen.


ceqagus fupradict) a tpe citra quo vos iufti ze. fidelifcriptozinŕo ferrariode

ciat9 officiu regere incepiftis: nihiloius pig cortilioulo regni valen, gene
noza que feciftis vel ofios quos recepiftis a rali vel locunt.faluté z gram
dictis cequiarijs eis reftitui faciatis fidicti 23 noscum cartam a pcefferim9 ftabiliue
ceqari piufticias valen, predeceffores VřOS rimus Berengario ppiniani vicino valeñ. ¿
non cófueuerüt fup talib9pignozari z recipi fuis ppetuo barcagiu fiue paffagiuz albuffe
calonias ab eifdez:nec interim vos intromi rienre ciuitatis valeñ.ita qipe berengarius
tatis fup cequiatgijst calonijs fupradictis: fui non alij:pifcatorib9 būtarat exceptis:
Dat.dertufe.vin.idus apriť.a.d.m.cccxviij tenerent in ipa albuffaria barchasin qb⁹trā
fire valerent quicuc tranfirevoletes per al
CADandat dñs rer baiulo vale buffaria fupradicta : brent crecipent atra
quat.ærtificet eum qualiterfuitvfitatuz de feuntib9fupradictis pro ipo tranfitu falariu

calonijs cequiarior . XC fiue logueriude quo poffent cum oibus tran


cobus det grarer aragonúvale feuntib9 rōnabiliter cöuenire:prout in carta
c.fideli fcriptoninfo ferrario de predicta hec zalia lacius tineri videbitis.

cortilio baiulo generali regni vale ith nunc pro parte iurator pbox hoim
falutez gram.Ex parte iurator z vniuerfitatis ciuitatis valen.fuit nobis ex
pbozuz hoím vnuerfitatis valen.fuit con pofitücum qrela o dicta pceffio et ftabilime

querendo expofitú coza nobis o cum ab an/ tú ipis z totivniuerfitati et reipublice erat
tiquotpe illuftriffimioni regis iacobifelicis dānofuz z in cox шris preiudiciü non modi

memone aui nří z expoft fueritpfuetücob cuz grauamen: ppter qo p20 parte iño:13
Jacobi fecundi. LXI

fuitnobis hüiliter fupplicatü vt fup eo dig


ex certa fcientia reuocam": faciatis illud qö
naremuro opportuo remedio puidere:ideo per muftaçaffum fentenciatur iudicatü fue
nos corfupplicationib9 annuëtes dictú ſtas rit fup opib, exequi et cöpleri vt eft fierihac
bilimětu duxim auctontate prefentiü ex cer tenus pluctuz.Et fi decetero aliqui fup tali
ta fcia reuocandü . Abandates vobis quat. bus cafib⁹ appellauerint : non admiffis ipis
dictuz berengariu deinceps nō pmitatis vti appellatioibdictas caufas per muftaçaffuz
barchagio fupradicto nec gra fupradicta q pmitatis terminari modo piedicto: put con
vt dictus eft carere volums virib9 et effectu : fuetü eft ab antiquo:nec fup eisvos intromi
imo permitati dictos ciues valios vti vt an tatis: nec dictú muftaçaffuz impediatis aliq
tea pfueuerüt in albuffaria fupradicta.Dat rõne.Abandam etia per prefentes dicto pe
dertufe.viij.idus aprilis.U.d.MD.ccc.xviy.
tro dereguerijs a cognitiõe dicte appella
C
tionis caufe ceffet cognofcere defiftat: nec
Reuocatio cumuſdã cómifſiōis de ea fe aliquats intromitat. Dat.dertuſe.
regie factede caufa appellationis emiffe a iu viij.idus aprilis.anno.dñí. HB.ccc.xviij .
dicio multaçaffy : & fup talib nulla appel
latio admitatur. in caufis triginta ſolidozuz
Acob9dei grarer aragonúvaleñ. non admittantur aduocati nec pteftationes
r.nobili z dilecto geretivices pro XCIII.
curatonsin regno valeñ.p20 incli Acob del gfarer aragonú valē.
toifante iacobokariffimo primos c. fidelifuo fubiusticie valen.fa
genitor generali pcuratoze não: necho fide luté et graz . Ex parte iuratoz et
li fuo iufticie valen.vel eo locat. pñtibus et pbozuz hoim z vniuerfitatis ciui
futuris falutë z dileč. Dio parte iurator tatis valen.fuit expofitü coza nobis o in cu
probox hoim z vniuerfitatis ciuitatis valē. ria fup qftionib . xxx.fotoz z infra aliquiao .
Fuit cosa nobis expofitü : q antiquitatépe uocatifiue illi qui comuniter ducunt caufas
coqueſte citra fuit pfuetuz in ipfa cintateo malitiofe turbant ipas caufas ne poffint pg
muftaçaffus fumarie zde plano nonrecepta cor malicia hře effectü: ppter qo pro parte
in fcriptis petitõe nec reſponſione:f3 auditis urator et pboz hoim z vniuerfitatis pre
tantúmō ptiuz rōnib9 fup diffentiõib⁹ opuz dicte nobis fuit huiliter fupplicatü vt fuper
portaliú feneitrag de ſpillerijs ſtillicidiozuz co dignaremur de opportuno remedio pin
parietu mediocruz viařú z alio; cōſimiliuz dere:nos do eoruz fupplicatióibus inclinati
opum diffentiones ipas decidit per fe aut cũ vobis dicims et mandam? quat nifi in factis
confiliofi dubia fibi occurrerint шuratozu et ipozuz aduocator feu pcurator propijs: in
aliozű pbozuz hoim cuntatis & aliorum qui queftionib.xxx.folor et inffra eofdez no ad
muftaçaffifuerit : put hec in quadā lŕa nřa mittatis:fed in dictis äftionib9 pcedatis fu
laciusvidebitis cötineri.Et & nuncprioz et mariefcom formaz tradita in piuilegio per
fratres beate marie de montecarmelo ciui / nos ciuitati ceffo. Czeterea cum aliqui
tatis eiufdé appellarunt a fentécia quádict9 fuper dictis caufis preſtent ad impediendu
muftaçaffus tulerat in quada côtentiõe qua eafdem: volumus iubem ? y proteftatiões
ipi hebant cum manumifforb⁹ bartholomei hmōi non admitant per vos:f3fi pteſtarivo
de crudillis & et cum coluge plus rone cu luerint vadant ad iufticia maiozezdicti ciui
infda portallist carrarie.Et fup hoc quādā
tatis: qui pcedat fup eo ſcom for r iufticia
Iram cómiffionis ad petrüde reguerys iure breuiter ablas fcriptovz a.xxx.folis et inffra
peritú valeñ.a nŕa curia impetrarút: ppter vt fupius eft dictuz: eofc preſtātes ad dictú
gex parte dicte vnuerfitatis nobis fuit hu iufticiaz remittatis. Dat.dertufe.viij.idus
mitrfupplicatú vt fup eo digremur deopos apulis.anno dñí.ØD.ccc.xviij.
tunoremedio puidere. Nos igitur ipaſup
plicatõe vt pote cofona roi admiffabenigne pumi éptozes reddituū cle
volumus & vobis mandam, quati non obſtā ricon poffint ipos redditus portarezducere
te comiſſione per fřes predictos obtēta: qua quocüq voluerint. XCIIII
Þ ♡
Bumlegia

Osiacob dei graretaragonum ptinek:pmitédoiposvti hbere & fine Sdictio


valen.ze, atendentesnos dudum ne aliqua cotentis in primlegio prelibato er
plrasnias in quib9 inferi tā tunc trabétib?fruct? predictor reddituu recipie
D
uffim9 ferie cuiufdaz cartedñi ia tib? a vobis vobis apoitātib? albazanavr
cobifelicis recordatiois regis aragonuz aui eft fieri cöfuetü. Dat barchiñ.idus ſetébus

přinŕaz conceffionez nŕmqz mādatuz fealle venin po


anntoof.29b.ccari . trucpvos
fubforma fequenti.Jacobus deigra repara patrez rayműduz epifcopuz valen. noievro

gonü valeń.¿c.fidelifuobernardode fpellus acdecant capituli z canonicop ac alior cleri


cisbatulo regni valeñ.gñali z alij'cuicüqz ba comz predicte ecclie valeń . fuit nobis humi

tuloipuus regni qui protépoze fuerit falutes liter fupplicatú : o cuz officiales noftri dicti

veñ in rpopa &


graz:cöftitutus in prapitia ven regnipmiteret vos talios perfonas predi
ter raymúd valen.eps cancellari9z cofilia tas dicte ecclietātūmodo: phiberēt empto
rius nofter dilectus exhibuit z oftédit nobis resreddituūvfouz & alior predictor extra
quodda priuilegiü illuftriffimidni regis ia berefruct? reddituú premiſſouz dedictore
cobi felicis memoze aui nří cötinentieſubſe gnovalen.dignaremur in his prouiderebe
quentis. Mouerint vniuerfi q nos iacobus nigne:nos itaqz obgrazvŕí epi memorati
det gfarex aragonu vale.rc.p nos z noftros vobis infuper intercedente apud nos inclia
volum & cócedim ? imperpetuuzvobis veñ. to infante iohanne cariffimo nato et cancel
fratri arnaldo epo zdecanor capitulorca/ lario noftrocanonico valen.interceffu cue

nonicis ac alijs clicis ecclie valeń . zvŕís fuc ius patna affectione benigne admifim.vole
cefforib9 imppetuu : q deceto poffitis libere testam vos alios predictos ecclie valen

* fine ɔ̃dictione alicuius plone adducere vel fauoze proffequi ſpecialí cú pñti carta noſtra
portare fructus offs reddituuz vrozuztan volum ac cōcedimus per nos noftrosvos
tú:vbicunq eoshabueritis mittere cos in bis tā dictis epodecano capítulo canonicisT
ciuitate valen , qñcume volueritis & etiam alijs dicis eccle vale.predicteveftrife fucce
' hiberetranfferrez apportarede vno locoad foribus imppetuuz: o primifolum emptores
aliuz per totuz regnú valen.z vēdere ibidem dictozuz redituű veftroz qui inmediateeme
zetia de regno ipo extrahere p mare z perte rit avobis iposredditus:poffint ficutzvos
rrat portare ad quécume locú volueritis poteratis ex coceffiombus fupradictis predis
facere inde vras oimodas volütates: ¿ftitu ctos fructus tatuz adducerevel portarevbi
tione aliqua facta vl faciéda in aliquo nō ob cunct in ciuitate valen.qñcunqz voluerint
state . Abadantes firmiter baiulis curús in retia libere tranfferre a portare de vno loco
Aicijs vniuerfis alijs officialib? et fubditts ad aliu per totú regnüz vědere ibidez retia
nris pñtibus & futuris q predicta oia firma extrabere feu extrahi facereper terraz velp
habeant z obferuet ac faciat obferuari vt fu mare de regnovale.ſupradicto: 7 poztarefeu
peri⁹ cōttnek: nōZuentāt nec aliquéɔ̃vent mittere ad alias quafcunqz partes voluerit
repmitiat aliqua rõne.Dat valen.ij. kľs iu * facere indefuas volútates: ftitutione ali

lij.Annodñi.AB.ccxix. CQuo exhibito et qua velinhibitione facta vel facienda in ali

lecto in pñtia nra memozat⁹ eps nobis humi quo no obitate.Et ne in premiffis fraus aliq
literfupplicauit vt côtenta et cöcella p dictú comitat volumust ordinamus & fubhocmo
dim facobũ auuz noſtruz in priuilegio fupra do pceffionez nŕaz facim? fupradicta: qqñ
dicto mādarem facerem9 firmiter obfer cunqze quotienfcunq pipos primos empto
uari: nos itaq obfauozez 7 gŕaz epilupadi res dictomuz reddituŭ veſtroz ipos fructus
ci innris feruitijs cōtinuelaboratis fuppli extrahiadicto regnocontigerit : in qualz ex
catione ipa benigne admiffa: vobisdiciM9 T tractione procuratoz feu pcuratozes aut ba
madam, quat pietactū primilegiú zoïarz finiul?veftridicti epi z capituli ecclie valé: quí
gulain co côtétaia dicto epodecano capitu fecerint aut fecerit véditioné reddituuz ve
lor canonicis ac alijs clericis valeñ . fupradi krozuz illo anno : faciant ſeu faciat fide cuz
ctis obferuetis z faciatis inuiolabil'r obfer iuramentobaiulo nãogñali in ipo regno vet
uari:prout in dictopzimnlegio meli? et pleni? fubftitutis fuis: qipi fructus extrabendi de

Jacobifecundi. LXII

regno funt de propijs redditibus veftri dicti m9 pötifer in libro quo:ñdă decretaliti fratu
epi & capituli predictop & nõ alteri? nec plu toperipgnüc publicatar teftatur aperte:in
res: ficötingerit & aliquis vel aliqui ex fin quo fiquidem ftatuto exprimitur: induny
C
gularib? clericis ecclevalen, prelibate qui in ni nominis cedit ofenfa copprobriu fideippi
boc intelligi debeat : vědiderint redditus fu ane:q in quibuſđã mūdi partib9 principibus.
os:&prim⁹ emptor feu primi emptores ipos xpianis fubiectis:in quibus interduz feoru
redditus a dicto regno extrabere voluerint interdü vero pmixtim cũ xpianis habitat fa
ipfe clericus vel clerici fingulares fi pñsaut rraceni:facerdotes cop çabaçala vulgariter

prites fuerint habeat fidez facere pfonaliter nuncupati in téplis feu mezquitis fuisvtibi
cuz turamétodicto batulo não velfubftitutt dez adorét pfidus mahometü fingulisdieb,
cius:r fi abſens vel abfentes fuerint de hocfi certis bonis in loco aliquo eminenti eiufdem
dez per fuuz procuratozē legitime ɔftitutuz mahometi nomē ppianis & farracenis audič
fimiliter că iuraméto fieri facere teneantur tibi alta voce inuocat & extollut:ac verba qe
gipi fruct extrabēdi funt de proprijs reddi daz in illius honorez publice profitentur : di
ribus iptus vel ipomuz qui eos védiderint et ctus dñs papa clemes in dicto vieñ facro ap

no alterius necplures:emptoribus ipfisni probato cófilio predictain terris xpianozuz


chilominus etiam extrahetibus a regno fru Fieri deinceps inhibuit vniuerfis et fingulis
crus pdictos recipiétibus ab ipfo baiulonão principibus catholicis fub quop ditione dis
velafubftitutis fuis teis etia apportatibus ctifarraceni mozantfubobteftatione dimni

albaranavt eft fieri cöfuetuz: prout cötinet tudicij miungendo vt ipfi tans veri catholi
in priori mādato ficut piemititur per nos fa cierpianefidei ſeduli zelatores opprobring
cto. Abadantes per pñtez cartā noftraz ba qo tá ipfis & ceteris ppicolis p premiffa in?
tulo generali dictiregni valen.necno iufticijs geritur debita pfideratiõe pelantes ipluzde
ceterifqz officialibus nŕis pñtibus z futuris terris fuis oino auferât t à fubditisſinsau

❤banc nfaz gratiaze pceffioué firmā béant ferre procuret : vt hecr alia in dicto ſtatuto
obferuent faciat inuiolabir obferuari et lati⁹funt expreffa. uc etiaz reuerendus in
nō straueníāt nec aliquez Zuenire permitát po pater eximing terracon, archiepifcopus
aliqrōne :in cui rei teftimoniü pitez cartaz in curia nŕa pūs ortatus é nos vt pro xpiho
noftrá fieríiuffim ? maieftatis noftre figillo Nożer ex officij nŕí debito coſtitutionez predt
appenditio comunitaz. Dafdertuſe.vi.kl's ctádeberemus in terris nřis facere obferua

madij.Unnodñi.m.cccxviij. ri:quare péfantes äntuz ſit ſanctuz t rõnas


bile goin predicto Stinet ftatuto: ppterea
C24in nullis locis inuocetur feu voletes ipfuz ve fanctuz erōnabile in terris
proclametur pfarracenos altavoce çalla fub noftreditioni fubiectis inuiolabilit obferua
pena vltimifupplity XCV ri:vobisdicim9 z expreffe madamus quat in
Acob dei grarex aragonu.zč.no hibeatis z inhiberiförti9 faciatis : factainde
bili dilectogilaberto citillisge publicapreconizatiõe:ne deinceps in ciuita/
renti vices procuratoris in regno tevalen. caftris villis aut locis in quib9 nos
vale. pro inclito infante iacobo ca iurifdictiōez exercem9 in mezquitis velina/

riffimo primogenitor gñaliprocuratoze no lijs locis p çabaçalanos vel alios mahometi


Atro : fidelifcriptoni fuoferrariode cortilio nome altavoce feupublice inuocetur feu ali
batulodicti regnifaluté z gŕaz.Ad ea exeqn quat extollat:appoſita pena vltimi fupplity
daq tad repumendum que xpiano inimica ǝtra illos qui pñs aufifuerintmádatú infri

funt noi ftatuunt nf anim9 libenter affurgit gere aut etaliquat ptrabire:et fiquos inuene
ad nŕaz itaqz nouiter deducto noticia ftatu ritis ex quopñs mādatuz niz publicarifece
to per bone memorie dñz clementë quintűdu ritis dictis pclamatioibus vti :ipfosvltimo
dú in vienen.cõfilio edito:no ti propter eius fupplicio able remedio puniatis:talit o pie
occupatiões varias ac humaneɔditioisfor fens mádatuz nim plenú cófequal effectum:
tezq ipfuz de mediofubftulit publicato put nos eniz alias Irasnfas fubfcribim prela
fanctiflimus pater dis dñsioḥānesnücium is religiofis nobilib? ac
-militibus būtīb? lo
.
Primmlegia
fionib9riniurijs quozücücz defendi:vobisdi
cain quibus habitant farraceni : o predicta
in fuis locis faciat inuiolabiliter obferuari. cim9% mādam ? expreffe quat ficötigerit al
quos barones milites vl' alios vellevel cona.
Dat barchin.bt's augufti .Anno dñu millefi .
ridána vel grauamina indebita inferre vni
cecxviij .
uerfitatidicte ciuitatis feu terminox eiufdé
The acrefcantur vel amplictur
aut aliquib9 ex eis feubonis corúdez: vos co
agutavel cequie loco fupiozuz riui de goda uocat ad hocfi neceffe fuerit exercitib9nřís
Lautar . XCVI :
locozdicti regni:ciues & habitatores dicteci
uitatis terminozü eiuſdē cũ vniuerfis cou
Acob dei gra rex aragonüvalefi.
bonis manuteneatis : z aduerfus inferentes
e.nobiliz dilecto gilaberto do citil
feuvoletes inferre dana eifdé viriliter defen
lis gerentiuices procuratozis in re
datis :eofdez nichiloi9 ciues & habitatores ci
gnovalen.pro inclito infante iaco
uitatis predictez terminozu eiufde in eozum
bocariffimo primogenitor gñali procurato
renfo vel eius locumt faluté dilect . Exinfi priuilegijs fozis fraquitatib9 libertatibus
acbonis cófuetudinib9 fiuevfibus aduerfus
nuatione querelofa pro parte iurator et pro
bozuz boim ciuitatis valen . nobis facta au quofcücs manutenendo debite ac etiadefen
dédo. Dat barchiñ.ll's auguſti . Annodñi
diuim q aliqui barones milites vel ali ha
bentes loca fiue poffeffiones aut hereditame MB.cccxviij .
tain riparia riui de godalautar fecerunt in Ti nullis locis ciuitatis zter
riuo acuta & cequias nouas:fiue acreuerunt mint valen.receptenk banniti . XCVIII.`
vel ampliarut cequias raçuta antiqua inde
cob9dei gra reparagonúvaleñ .
biterotraformaantiqua ac in damnú zpie
iudiciú ciuitati piedicte z hereditario eiuſ č.nobili dilecto gilabertode ci
dez: cũ proinde aqua dicti riui fluere ad ciut tillis geretuices procuratons in
regnovalen.pro inclitoinfante ia
tatepredicta zoztā ipius libere nō valeat fi
cut antiquits fueuit. Quapp vobis dicim cobo cariffimo primogenitor gñali procura
tozenro:necno fideli fuo iufticie vale.pñtib9
madam⁹ quat vocatis euocadis quecunc
z qui protpefuerint vel eo;ülocat . falutez t
opafacta inueneritis per quofcüqsin acutis
cequijsfupradictis indebite z forma an dilect . Cú ad nříperuenerit auditů o alique
barones milites zalij bitesvillas feu loca in
tiqua demoliriz ad ftatum antiquur debitų
reduci fumarie zfine diffugio z malicia vt de fra ozta feu terminos ciuitatis valen.recep

fozofaciéduz fueritfaciatis: talr qaquadi tāt zfuftinet bannitos in villis feu locis pre
dictis:ideo vobis dicim? & mādam? quat no
ctiriui ad cuntatē piedictā z oztā eiuſdé libe
re quolz illicito impedimento ceffantefluere cofentiatis feu modo aliquo fuftineatis in vil

valeat vt antiquit cöfueuit. Dat.barchifi. lis feu locis predictis bannitos aliquos rece
ptari ſeu etiáfuftineri : imo ptradictosrece
kl's augufti.Anno dñí.AÐ.cccxvúj .
ptatores cozu loca fortiter districte prout

Tgerens vices procuratozis faciéduz fuerit pcedatis.Dat barchin.lls


etiáconuocatis exercitib9; viriliter manute auguſti.Anno dñí.MD.cccxvuj .
neat et defendat ciuitaté et habitatores ci?. gubernator poffit inquires
XCVII. rede crimine fodomite:tno oficiales ordina
Acob bei grarex aragonúvalen. rij poffit eë
ee pites nififueritfufpecti.XCIX
zë.nobiliz dilecto gilaberto decin
tillis gereti vices procuratoris in Acob dei gra rex aragonúvalen
regno valeñ.pro indito infante ia c.nobili zoilecto gilabertodeci

cobo cariffimoprimogenito zgñali pcurato tillis geretinices procuratoris in .


regno valen , pro inclito infante
Fenrovele ? locut.faluté zdilect.Ad fuppli
catioez nobis factapro parte iurato et pro Lacobo cariffimo primogenito acgñali procu
bor boim vniuerfitatis ciuitatis valë , vole ratoze nãofaluté z dilect: Irasvras recepim?

tes vt tenemur ipos cũ cor bonis ab ofens Lintellexim diligenter:quib9 refpödendo fi

1
Jacobifecundi. LXIII

gnificam :q fuper factofeu proceffu raymű per pignorādis immitĕtib9 beftiaria indicta
didefcolterio qué captû tenêtis iaz funt per beuefia:obferuetis eifdem priuilegiü fupradi
nos prouifuz ficut in carta quavobis direxis ctü:tforma ciufdé ipos in aliquo non gras

m9côtinet.
Sup facto aute feu proceffu illı? uetis: nifi forfam aliq iufta caufa fubeffet ob
deteftabilis crimis fodomitici de quoin loco qua eis feruarino debeat pinlegiü fupradi
de cabanesinquirere incepiftis:& circa q vos ctú:qua fiextat nobis in cotineti per vraz lit
bis quidéptradicik per iufticiarate iuratos tera figmficarecuretis. Dat.barchiñ.idus
rône for valen. in quo cauek o vn? fol? vící mady .Anno dñi.AD.cccxix.
nus loci oms caufas ciles et criminales de
beat terminare :babita deliberatiöe ficdurigerenfuices procuratozs

m9prouidéduz:9 incohata inquifitione per regnide caufis principalib¾ad iufticiā ſpecta


tibus nofe intromitat. CI.
vos circa illos fodomitas quos culpabiles in
veneritis cōtinuetis et procedatis in ea non Afans iacob9 illuſtriffimidñire
obftatepdictiöe predicta . IDoc tame adhibi gis aragonu primogenit? acinre Math
to moderamine ዋ fi iufticia loci et iurati in gnis & terris eiufde pcurator ge
quo aliqui criminofi feu culpabiles afferunt regenins
neralis :nobili et dilecto gerentiuni egin
vobifcü voluerint intereffe:admitatis eofde cesnfas in pcuratione regnivalen.vel eiuso kut
nifi fuerintrōnefufpecti . Et fi dicti crimino locút faluté dilect.Intellexum quisшux 6m ↓ co

fivicini alteri loci in ipo crimine fuerint co ta fozü valen, iufticia cuntatis ipiusdebeat 5.4 .
pozaliter pumēdi:fiat executio in locovbi co cognofcere de quibuflz caufis principalibus
iniferint ipm crime. Cocedetes opper pocno tācriminalib⁹ ciuilib? quas inter milites
Fiat nec intelligat fieri aliqo piudiciu dictò in eadé ciuitate acei9 termino pliftétes & per
fozo:fica caule côtinétia nodiuidať z nō res fonas alias cótingit aliquoties ſuboziri:vos
manebūt crimina impunita . Dat barchiñ. taméintédendo et conado cognofcerefuper

xiiij.l's ſetēbas.anno.d.LD.cccxviij. caufis ipis:t afferēdo cognitioné carú vobis


noalijptinere :grauatis dictú iufticia et et
CExecutoria conceffionis paftu deptra fozu ip3 ac quadas puisionédiu e fa
raz in deuefia ad ordinationé iurator. C ctapdim regez alfonfum memorie recoléde
Acobsbei gra rex aragonú valen patruunŕz cuius trafumptuz fuit in nŕa cu
c.fideli nro ferrario de cortilio ria exhibitů z oftéfuz:obſkaculuz tətrariuz
baiulo regni valen.gñalifaluté et apponitis ac facitis fup eis: cumq velimus
graz:pro parte iuratozűz vniuers vt p dictú iufticia illaqipius incunbunt offi
fitatis ciuitatis valen.fuit propoſituz coraz ciopiout for exhigit exequant nullo appofi
RES

nobis.qiuxta priuilegiüp anteceffores nãos to indebito prio p aliqué in eisdez. Diopte


eis indultuz quilz auis valen.pōt imitereſu rea vobis dicim⁹r madam⁹ quat cotrafou
uzbeftiariu ad paſcēdū induelia nŕacivitat nullü dicto iufticie fnp cognitiõe etdecifione
eiufdé:tépoabs quib9ipi iuratiz probihoies cauſarú principaliú hmoi cotrariú vel obfta
valen hoc duxerint ordināduz:qqvoslz ipi culú apponatis:fziuxta forű valeñ pmitatis

W turati pbihoies ordinauerint Y beftiaria abfqs impedimento quolz de ipis cognofcip


carmificüt aliozű című ciuitat) eiufdé ad vfü dictú iufticia: putdecet vos fup obferuatio
ciuitatis ipius neceffaria poffint nücin ipla nedicti foni talr babitur? onilla ɔteptus vel
8
deuefia imiti z pafcere : atamécotra formaz inobediétienota iputarivobis valeat feu af
dicti priuilegij inhibetis eifdé carnificibus et cribi.Datdertufe.vj.id? junij . Anno Domí
alis ciuib9 cuntatis ia dicte ne iuxta ordina mi..cccpix.
3.AY. tionéipor iuratori probozu hoim teneant Devnitate feu coшctiõe regno
tpafcat indictadeuefia beftiaria fupradicta
ruaragonu zvalē.ac comitat9 barchiñ.CII
quocirca ad fupplicatiões & poftulatiõez p
.
partedictozu wratozu z vnuerfitatis nobis Acob⁹ dei grarex aragonú valeñ
factā vobis dicim⁹t mandamª expreffe quar Cofiderates iuxta veritatis
no obftate quocüc mádato per nos factofu eloquiú in euangelio recitatú : om
Brinlegia

ne regnuz in le diuifüz defolabit: qöq quod famanete.Et affectātes hmõi ftatutuz ózdís
libet regnú d3 effe vnitũ & indiuifuz:vt virts natiōez z fanctioné ac puifionë nřaz incöcuf
pluriúvnita fit fortior validior ad teneduz fe zirrefragabiliter ppetuis téponb⁹obfer/

iufticiaz : fine qua ois terra perit habitato uari:iuram, per nos infos foléniter pdeuz
res ei9: plurici etiã virib9 cõflatis in vnum zcruce dni nři thefu rpiaceis fancta attuo?
maiozipotétia deffenfio pleni9 agit ac fulcif: euuägelia mamb⁹nris corporalr tacta:pdi
publica res aduerfus hoftiles incurfus for cta oia &fingula vt fupius dictafunt diftin
tificatur vberi faluafiz diuifio regnozű cta tenere coplere zinuiolabitr obferuare et
aragonú zvaleñ ac comitatus barching dei obferuari facere ac teneri:et nunc in aliquo
prouidétia obtinem iā preteritis téporibus cōtrauenire aliquo urecaufa vel rõe . Inhi
anřís pgenitorib? attēptata nimiú parauit bétes expreffe fub interminatiõe diuim tudi
induxit fcadalú:voletes fup hoc dignitas cy ac diuine maledictionis et nře:heredinfo
tiregali z fubditor nŕozuz vtilitati vt regio vniuerfali quicüqz pro tempore fuerit zalijs

bene ogruit oficio puideret indénitati pof fubfequéter fuccelluris in dictis regnis et co
** picere comúdez:per pñtis prouifiõis nřepagi mitatu: vt obferuando incorruptibir oia er
naz ppetuo zinuiolabili robozeduratura:ex fingula fupradicta otra ca vel aliqo cop non
certa ſciétia rſpōtanea volútate ſtatuimus veniat faciat vel atéptet aut fieri cöfentiant
ordinam⁹ atqz fancimus: q pdicta regna no vel pmitantdicto verbo vel facto feu aliquo
ftra aragonu valen ac comitat barchiñ cũ quouis modo . Et vt oia pdicta z fingulate
directodñioz alijs quibuſcüqz vniuerfis iu natis obferuent ſtatuim? ſanctim? rozdina

rib9 que ad nos fpectat vel poffent vlteri9 ex mus: &quilz heres et ſucceſſo nŕ tnřOZÚ IN
pectare in regno maiozic.z înfulis ei adiacen pdictis regnis & comitatu vn9 poft aliú fuc
tib9: in comitatib9 roffilionis ceritanie cō ceffiue tpe fui noui dñij feu noue fucceffiois
fluétis & vallis ſpiri: Tinvicecomitatibus os vlët fiantea turaribret:añc platiz richi ho

meledefij z carladefij:fint & remaneat perpe mies melnaderij milites ciues & burgēles z

tuovnita zin vnhac fubino folo codec ino hoiesvillar feu aliq alij depdict) regnisTCO

pfeuerét atq dñio:nec aliqo vel aliqua ex eis mitatu ſibi faciat feu pitet iuramétü fidelita
ab alio vel alijs feparentur: itaq quicücs fit tis vel fibiin aliquo refpodeant:zantec ali
rex aragonu: idé etiá fit rex regni valen & co quis expdictis requifit expreffe vel non re
mes barchiñ: fic q nos vel aliquis heres feu quifitus fibi faciat vel facere teneant Homa
ſucceſſo nř vľnŕör i teftamétovt alia qlz vl giú vel aliqua recognitiõez rõne feudor feu
timavolütate aut donatõe vel alia ozdiatõe qualz alia rōne : ipe heres vel fucceffor nŕí er
int viuos aut aliq alia diſpoſitiõe nüc dini não in predictis regnis & comitatu quicüqz
dam feu fepem nec diuidi feu fepart faciés protpe fuerit per fe fuos laudet pfirmet et
Plentiam autpmitam regna pdicta aut cos approbet acpublice turet pñs ftatutü ozdia
mitatuz in ſe aut a fe vel etia int le : v3 regnú tione factionez & prouifionez nřa: z víqzquo
aragonũ nō díuidem feu ſepabim in fe nec ipaz laudatione firmatiões approbatione
etiaz a regno valeń z comitatubarchiñ : nec pdictor oïuz z ſingulorüfecerit ciuramétú
regnú valen diuidemus vel ſeparabim9 in ſe pro ipis obferuadis preftiterit cu publicoin
necetiã a regno aragonú z comitatu barchi itrumēto:prenoiativel aliqui ex eis no tenea
none:nec dictú comitatú barchiñ diuidemus tur eis in aliquo refpõdere : 7 lip aliqué cin
nec feparabim in fe nec etiaz a dictis regnis cucpditionis vel ftatus exifteret propredi
aragonú zvalen: fiquid otra predictavťali ctis vel aliquo pdictozú facramétuz fidelita
quapdictor per nos vel nfos fuerit atēpta tis vel homagiu feu alia queiis obligatiofa
tú:illud ex nüc decernim9 irritú vinane. De cta effet:antec predicta vt eſt dictú laudata
clarates tamé q nos zipi poffimus donare approbataz iurata cent p nouuz queuis dūz
feu dimittere caftrú vel caftra locuz vel loca berede fucceffozé vt pmititur non valeret er
feu hereditamēta filijs nřís vel ipozū aut ali prono factis penit? haberent.IDecauté etiá
jsplonis:vt nobis reis videbiť: vnitate pdi pdictis oib9 fingulis pelatis richts hoib”
ctor regnog z comitat femp ſtabiliz indiui menaderijs militibus cumbus burgenfibus
?
Jacobifecundi. LXIIII

hoibus villarú z alijs quibuflz ſubditis nŕís cötigeritde falloaut de alio quouis crimine
dictozű regnozuz comitatuuz pitib9 et fus proquovltima fupplitiú aut mēb207 murita
turis feruada tenéda atq cõplenda imponi tione mereret:illos captat z captos teneāt z
mus et iniungim9fubdebito naturalitatis:™ inquirafetprocedat cotra eos adveritatem
fubfide homagio et fidelitate aciuramento reperienda:et fi culpabiles inuéti no fuerint
quib9 nobis aftricti exiſtüt.In quoz oiuz te abfoluant:fi culpabiles verorepti fuerit ta

ftimonii ad memoria fempiterna plens for liu culpabiliú negotiu regie determinationi
ptú nŕz fieri mādauim bulle nře plübee mũi referueturdonec fignificatuz nobis fueritz
minecomunitú : de quo quattuoz confimilia aliud fecerim mādamentuz.CAppellatio
ſcribi tuffim9: vnü tenédú in archiuo noftro nes auté quas a dictis alcaldis emitti conti •
alud pro vniuerfitate regni aragonú tenen✔ gerit nfe audiétie referuam? Volumus infu
duzper iuratoset probos hoies ciuitatis ce per et madam? o procuratoz cathalonie vel
faragufte:aliud pro vniuerfitate regni valē. eius vicefgerens aut vicari9 barchiñ ſeu offi
tenendus p turatos z probos hoies ciuitatis ciales nŕi/predictos alcaldos fup iuriſdictio
valen:et aliud pro vniuerfitate catalonie te nefua no cōturbent nec monetarios vel opa

nenduz per cöfiliarios & probos hoies civita rios fupradictos aut eozu familia cōpellant
ſeu moleſtét:
fisbarchin.Dat terracon.pic.lls (anuary . aliquaronevel graut feu moleftet ; imo eos
manuteneat a quozumcūc moleſtijs defen

De electione ziuriſdictione al dat et huiufmodi conceffionez noftrateneat


inuiolabiliter zobferuet et nontraueniant
caldozú fecce tpphédit alcaldos valē. CIII .
aliqua rõe. Dat in loco de figuerijs.pvíj.kx.
siacob deigra rex aragonuz octobr.a.d.AD.cccxvij.

valen rc.Woletes circa ftatu pro/

uidere tranquillü monetarious ponderatoz pēſi regij nihil

aliozücs exiftétiuz in opere feu fa exbigat feu recipiat pro poderando CIIII.
bricatioe monete barchin, qua nuc cudí ozdi Acob dei grareparagonú valeñ
nauim9 in ciuitatebarchin. Tenoze pñtium rc.fideli não iufticie valen vel eius
ocedim⁹ acetia ordinam o cögregato capi locût faluté z graz.120 parte in
tulo monetario acoperarior monete predi ratozuz z vniuerfitatis ciuitat)va
cte indomo ipius monete eligant et ftatuan len fuit coza nobis möftratu q iacob⁹deleo
tur p ipm capitulu duo ex eis/alter vz de mo põderato: tabule pefi ciuitatis predicte:abu
netaryjs/et ali⁹ de oparijs qui nuncupent al tendo eius officio cötra formāpuuilegij fup

caldi:per quos quide alcaldos predicti mone hoc per illuftriffimuz dñm regēpetruz bone
tarij et operarij ac alij quicüqs ad feruitium memorie přez nŕm dicte ciuitati indulti: non
nrm in opere et fabricatione monete eiuſdez veredo pena in codez prinlegio fup hoc apo
exiftétes cozücs familia fup oibus & fingulis fita:erhigit trecipitſalaria feruitia indebi
querimonys quas inter eos ce côtigerit/aut ta in dicte vniuerfitat) nō modicü diſpēdiú z
aliquis ali cotra eos ppofuerit:iudicetur . Guame : cüqz nobis no placeat o dict? põde
Splivero alcaldi in cötinenti facta electione rator aliquid profalario feu feruicio albaras
piedicta iuret et teneant iurare in poffevica noruz vel al's exhigat aut recipiat contra fo
rybarchin ſefidelr daturos pro poffe mone mā tādicti priuilegij. Jccirco vobis expreffe
tarijs et oparijs fupradictis et cozuz familie dicimus & mādam quatfi inueneritis opre
1
fup quibufcüqs querelis quas inter fe habue dict9iacobus deleo aut alius põderator qui

rint:et alis etia qui de eis qrelantes fuerint pro tpefuerit aliqd exhiguat vel recipiat co
cuit'r tufticie cóplementu . Nos em predictis traformaz lepedicti puilegij.vos ipos pena
alcaldis cognofcédifup predictis et ea deter in eodez priuilegio appofita et alijs proutde
minandi fine debito:ac culpabiles capiendi foto et rone facienduz inueneritis puniatis.
cofas cōdemnādi et puntedi ac etia copellen Dat cefarauguſte kts iuly.A.d.m.cccxx.
diamtrperpites plenaria comittims ac co
cedim? poteftatem . CSiquos veroacufari campfoz qui tabulam affe
Primilegia

curaueritpoffiti ea tenere tapit:alijvero no nis incōgruis z minidoneis improuidep 20


fed fine illopoffint vti officio caplozie. CV. runperút: aliqui etiã pueri feu adolofcentes
cob deigra rex aragonú valen ficfeductiper fer pieter volútatě zaffenluz
rc.fideli nro iufticie valen pñti et parētuz vel confanguineozü aut tutozufeu a
qui protépoze fuerit faluté graz micozúfuozüvrozes fibi affumere prefumple
Duduz prouidiffe rodinaffe res rút cú puellis aut alijs mulierib9 fibinōape
colim q bij qui vti vellent in ciuitate valen tétib9 matrimoniú strabedo : propterea vo
officio campforte tenent affecurare p20 mille lentes huic morbo medela cōgrua adhibere

marchis argenteis fuper reftituédo integre vt via piecludak malignatibus in premiffis :


• id qo penes cos deponeret:zqalr noadmi ad humile fupplicatõez pro parteiuratoz

terent ad exercitiu offici fupradicti: nunc ve probozu boim z vniuerfitatis dicte ciuitatis
road inftätiaz et poſtulatiōez iuratoze vni valen per fuos fpeciales nútios nobisfactā
uerfitatis ciuitatis tādicte talr duxim⁹pro per nos enŕos cũ hoc pñti priuilegio não cō
uidenduz : o tā hij qui affecurauerint fubdi cedim ?ftatuimet etiaz ozdinamus ppetuis
ctaforma o alij qui no affecurauerit poffint téponb⁹ obferuāduz : 9 quicüqzdecetero in
vti officio antedicto ſub hac forma: vz o̟ þý dicta ciuitate valë.aufüduct terrario frau
dulétis tractatib9 ad cötrabéduz fponfalia
qui dictafecuritaté preftiterint teneat tapit
alij vero qui no affecurauerint non teneant vel matrimonia perfonas piedictas ta mal
necteneri poffint tapit: r annis fingulis fiat culini ofemenini ſex traxerit fub dictafofa

Pconizatio publice vos dictú iufticia in ci zint eas fieri pcurauerit: pena capitali pro
uitate la dicta:p qua cücts fignificet & mani pterea puniat itaq ei caput vt možiať abfqs
feftetur q caplōzes illi qui tenet tapit affecu remedio aliquo amputetur . Etpari etiaz pe
rarüt:z illi qui tapit notenet nullaſecuritas na puniri volum? (põluz vel ſpōlaz qui vel q
tepreftiterüt:ficq3 hac prouifionem nŕaz vt deceptor vel deceptrix extiterit in premiffis:
côtinet fupius obferuari inuiolabilr faciatis ſup quo curia vl'iufticia dicte ciuitatisvaleń
.
prouifione aliqua in contrariúfacta minime fe intromitteredebeat ad querelas veldenú
obfiftente.Dat cefarauguſte.xiij.kls iulij. tiationé patrisvel matris aut tutoris vel tu
Annodñi.AB.cccxx. tozű vel aliozuz propinquozű fuozű: nec alfe

Qua pena punianturstraben de predictis poffit vt'debeat intromittere ad

tes dadeftine mrimoniafeu fpöfalia. CVI. querelaz veldenunciatione procuratoris no


fta fiscalis vel alterius cuiuflz pfonefeu alit
siacobbel gra reparagonuz quoquomō . Abandantes dicto iufticie ciui
valen rc. Affectates ſubditor no tatis valen ceterife officialib? nŕis pñtibus
ſtrozvtilitatib9 z indemnitatib9 et futuris o bác cóceffioné ſtatutú zordina
regia folicitudie puidere:z ab eis tioné nŕam firmā habeat et obferuët:et non
queq3 nociua quátú poffim euitare: ac puer cotraueniat nec aliqué cötrauenire permit/
fox aftucijs z maliciofis actibus obuiare:vt tat: in cuius rei teftimoniü pñs priuilegium
abiectis vitijs z finiftris occafionib9 ſub ſta nizinde fieri iuffim9 figilli maieftatis noftre

tutraquillor quieto liberis pleuerent.iccir appēdity munie infignitü. Dat dertuſe lil's
coprofpecto qualiter inter nõnullos ciues z martij.Annodñí:AÐ.cccxf).
habitatores ciuitatisnie
rudaz plonas inique fagacitatis zaliaru in preferuatio fo20zum z privile
difcrete fimplicitatis dana fubintulit et op/ giorü ppter certam quátitaté peccuniedño
probzia miniftrauit/ ac nō nunc ſcandala et regi conceffam pro adquifitione regnifardi
grauiapericulaintulit:duz domicelle alique nie. CVII.
fraudulets tractatib9pzeuijs z inductionib9 Øs lacob⁹deigřarex aragonuz
falfis adhibitis per cladeftina defpöfatione valen fardinie et confice accomes

earú irrequifitis penit9 z infajs parentibus barchin.Confiderantes qualiter


feu cofanguineis comúdez:aut tutonb9 vel as vos fideles nřiiurati et probi ho
micis ad copulanduz fe matrimonials perfo mines vniuerfitatis ciuitatis valen affectan
Jacobifecundi. LXV

tesnobis inclito infanti alfonfo kariffimo et faciemus in omnibus et per omnia dictaz
primogenitor generali pcuratozi noſtro ac ordinationem feu impofitionem haberi colli
comitivrgelli in negotio adquifitionis reg/ gi et recipiper vos vel quos volueritis loco

ninoftri fardinie et confice promptis volun veftrifecundum formaz eiufdem.Cromi


tatibusfubuenire : non exdebito fed gratis timus etiam vobis q nos vel noftri per fimi
et mera voluntate veftra concefiftis quanti lem moduz non petemus nec poffimus pes
tatem decem & feptem mille et quingeutaruz terevel habere in dicta ciuitate collectam ali

libzarum regalium valen dari et folui in auri quamdepane vino carnib9vaſellis talis in

lium dicti negocij cōuertendã:p20 cuiufqui modum adiutory ſubſidy preſtiti doriferui
dem quantitatis folutione ordinaftis nouis cij vel aliquo alio modo qui dici vel excogita
ter de beneplacito et affenfu noftris feu dicti ripoffit . Item pmittimus vobis qnos
infantis:cuiſup hoc vices noftras comiffe// non mandabimus nec madari faciemus nec

ramus quandam impofitionem in dicta ciui requiremus aut requiri faciemusvllo modo
tate que colligatur et habeatur fub certafoz vlla conditione aut vlla ratione vel caufa:o
made certis rebus vendendis zemendis ac dicta ozdinatio feu impofitio duret vel tenea
de nauibus ralis nauigijs:duraturam do tur pofta dicta quantitas cum expenſis pre
necdicta quantitas cum expefis protereafa dictisfoluta fuerit vt eft dictüt rex tuncipa

ciendis inde fuerit pfoluta : idcirco volétes impofitio ceffet ac penit euanefcat: iurantes
ficut et congruit o perdictam impofitionez in aia noftra perdeuz reius fancta qtuoz eu
feu ozdinationě pro feruicijs noftris factam uaugelia nanib9 noftris compair tacta opre
nullum preiudicium generetur priuilegis et dicta oia et fingula tenebimus obfuabimus
fozis vfibus & confuetudimb9dicte ciuitatis z atendemus per nos infos z ptra ca nulla
generalitervel fpecialiter indultis confirma tenus faciemus.Etficper pñtem cartā nřaz
tis z obtentis:concedimus ex certa ſcientia madamus pcuratorib9 baiuliufticijs cetilos
per prefentem cartam niam vobis dictis in officialib9nris pñtibuszfuturis & predicta

ratis probis hominibus totiąz vniuerfitati oia zfingula teneátr obkuent & non ueniāt
ciuitatis valen.fupradicte: propter concer nec aliquével aliquos Zuenire pmitantan cu
fionem gratanter vt predicitur pervos facta ius rei teftimoniu pñtem'cartānŕaz fŕír ma
de iam dicta peccunie quantitate : vel etiam ieftatis nře figilli pēdentis munine iuffimus
propter ordinationem feu impofitionezpre/ robozari.Dat ortuſe lil.mar.a.d.m.ccc.xxj

dictam fupradictis priuilegijs foris vfibus


confuetudinibus libertatibus franquitati Executoria sceffiois pafcêdiz
busfeu immunitatib in eis comprehenfis de lignādivľvenādi i deuefia albufarie.CVIII
trahi no valeat vel in aliquo derogarifeu ali Acob9dei grarer aragonā valen
quatenus preiudicium generari : immo ipſa rc.fideli fuo bñdo de nuce baшulo

prinlegia fozos vfus & confuetudines et om regnivalē.gñali faluť z gřaz. Cuz


nia zfingula in eis contenta robur perpetuú turati zpbihoies ciuitatis valen
aucteregia volumus obtinere: ſicüt obtine afferant fe hře puuilegiuz ab illimo dño rege
bant ante conceffionem ordinationezfeu im petro felicis méorie patre nro:p qo eis indul
pofitionem predictas: cum ea feceritis libe/ tü extitit feu sceffuz o tpe de quo p ipfos in
raliter zerora gratuitavolütate pro noftris ratos tpbos hoies fuerit ozdiatu vicini feu

feruicijs vt eft dictum : ex quibusdigni eltis hitatores dicte ciuitatis poffint licite imitere
fauoris gram promereriz difpendiuz nulluz tenerebeftiaria ſua ¿lignari atqz venari in
pati. Etnihilominus promitimus vobis q deuefia nra albufarievalé:hecâ phiberi eifs
in predictis vel aliquo predictozũ aliquid nõ dem no debem⁹ptra tenozēprilegij añdicti
tangemus vel capiemus nec tāgi vel capi ab idcircoad huile fupplicatioez proptea nobis
aliquo faciemus: nec etiam inquifitionem fu facta vobis dici97 mandam⁹ quat oftéſo vo
per predictis faciemus cõtra illos qui in pre bis in orginali forma priuilegio fupradictor
miffis deputabuntur per vos iuratos et pro ipitenoze pipecto:faciat ptenta in eo fupp
bos homines antedictos : immo permitem miffis obkuari ciuibª memozat) pmitédoeos
1 )
Priuilegia.

vti in dictadeueſianfa cötentis in dictoprís probata gratos infinuat: et ab obtinendum

unlegio iuxta eius ferieme tenozem.Darder benefficior priuilegia dignos reddit: gratio
fis fauorib9 ampliare liberaliter decozare :
tufell's marcij.annodñi.AÐ.ccc.xxj .
vt et hy in fua laudabili conftantia pleuerét

De conceffione penfi bladoruz zalij ad fimilia inducantur exemplo :propte


farine. CIX. rea ad memoria reducentes plura gratarac

Acobus dei gracia rex aragonuz cepta feruicia antecefforibus noftris felicis
valen të.fideli noltrobernardo d memoze regibus aragonuz z valeñ accomi

nuce baulo regni valeñ. generali tibus barchinone z nobis per vniuerfitatez
zprobos homines ciuitatis noftre valen. in
falutem gram. Moueritis nos
adfupplicationem factaz nobis proparte iu multis tarduis negocis habuerunt znos
ratorum &probox homínű zvniuerfitatis ci babuimus fideliter deuote z multipliciter

uitatis valen conceffiffe dictis iuratis: q ipi exhibita z impenfa:atento etiaz qualiter pie
fenti tpedictavniuerfitas ciuitatis valen no
ad euitandüne per molendinarios quibla
dum recipiunt vel defferüt ad molendú fra9 bis et inclito infanti Alfonso kariffimo pu̸
aliqua commitatur in blado ipfo vel farina mogenitor generali pcuratou não accome
ti vrgellí pro felici adquifitiõe fardinier coz
eiufdem :poffint ordinare z tenere penfumin
aliquo loco ydoneodicte ciuitatis: in quodi fice regni noftri:qöex conceffione ppetua no

ctum bladum farina z non aliqua aliapon bis facta per fedem apoftolicam obtinemus
derētur z habitatores dicte ciuitatis poffint ad quam pro exaltatioe zampliatione regni
indicto penfo fi voluerint ponderare feu po noftri zvtilitate publicaſubditoruz:duce no
derari facere bladū et farinā fuam :fic equi bis altiffimo cogitamus et operanfavtnos
dem vt ponderatio hec fiat franche z libere decet extendimus promptis volütatibus op
Labſo preſtatione alicuius feruicij fiuedoni portunum auxiliuz z ſubſidiuz congruum ví
ita videlz o decetero dicti molendinarij te dels decem &feptem milia quingentarum li
neantur dictum bladuz ad pondus recipere bearum regalium valen nobis dicto hariffi
fimiltfarinam adpondus reducere et tra mopumogenito noſtro gratum z placidum
dereiuxtaforum. Quare vobis dicimus et liberaliter obtulerunt : ex caufis premiffis in
mandamus quatinus per dictos iuratos in ducti. Der nos omnes heredes fucceffores
loco tamen ydoneodicte ciuitatis ordinari z noftros gratis et ex certa fcientia /ac mera
teneripenfum predictuz fub premiffa forma z spontaneavoluntate emfranquimus libe

fine impedimento aliquo permitatis . Dat. ros exemptos franquos tummunes facim9
vniuerfitatem dicte ciuitatis valeñ romnes
dertuſe lil's marchj anno dñí. AB.ccc.xxj .
fingulos ciues & habitatozes ciuitatisz ter

Defranquitate lezdarum et a minifui: illos videlz qui funt vel erunt con/
líor vectigalium in regno fardinie et confice tributionis vel collecte ciuitatis eiuſdem pre
et etiam extractionis et aportationis blado fentes pariter & futuros imperpetuuz : cùm
omnibus rebus merabus bonis fuis in disPO
rum aliarum mercú adicto regno T ADIPZ
cto regno noftro fardinie et cofice & infulis
franchezfine aliqua licentia.Et o exercen
tes piraticam poffint ibi encantuz facere de fibi adiacentibus : et quibuſcunqz locis dicti
captís de bonaguerra fine folutione quinte: regni z infularum eiufdem :ab omni lezda pe
calterius iuris. CX. datgio portatico menfuratico penfo anchos
Adei nomine.Bateatvniuerfis ragio/trauetagio/ paffagio z guabella: Tab
prefentis primlegij continenciam omni alia quacunq3 impofitione feu cöfuetu
dinenouavel veteri ftatutafeu ftatuenda et
inspecturis : & nos Jacobus dei
Igracia rep aragonuz valeń rĉ.dig alio iure quolibet feu feruitute regali zperfo

num effe confpicimus et ad regie mageftatis nali vel mixta que dici nominarivel excogita

munificéciam fpecialiter pertinere: fuos fub ripoffit aliqua ratione : fic q in dicto regno
ditos prefertim illos quos fidelitatis vel infulis aut alys locis adiacentibus ei/
lega
litatis finceritas operum exhibitionibus cō dez dicta vniuerfitas & ciues et habitatores
Jacobifecundi. LXVI

eiufdem et termini fui fcilicz côtributōis feu


mus per nos et nfos ppetuo & omnes fin
collecte eiuſdez prefentes et futuri:tam in ve guli ciues et habitatozes dicte ciuitatis vas
miedo a quibufcüqs partib? vel per quafcücs len zeius termini antedicti prefentes pariter
partes addictuz regnuz aut infulas feu loca futuri piratica exercentes qui in galeis lig
ipius regni: ibidem ftando mercando aut nis feu alijs vaffellis ao predictú fardin.zcoz
inde exeundo feu recedendo: pzo aliquib9res fice regnú feu infulas ac loca eide adiacentia
bus mercib9 vel bonisfuis quibufcücz vllo declinauerint poffint inibi encantum facere
vnc tépoze nullaz lezda nullumą pedatgiú publice z vendere inipo encato plonas tres
postaticu/méfuraticü/péfuz/ancozagiú/ tra quas atulerinte ocupauerint debona guerra
uetagiu/paffagiu feu gabellam/vel aliaz quá abfqzfolutiõe feu preftatione aliqua quintet
auc impofitionez feu cöfuetudinë nouamvť alteri?cuiuflz iuris:quá quintá vel aliud ius
veterem ftatutam vel ſtatuendaz : aut aliud quodlz nobis vel noftris aut officialib? nřis
quodcücz tus feu feruituté realem vel perfo vel fucceffozuz nŕozuz proinde non teneant
nalem aut mixtam que dici nomiarivel excos foluerefiue dare. Saluo ti zretento nobisz
gitari poffit nobis vel fuccefforib9 nřis aut noftris o finos vel noftri aut officiales nŕí
quibufcüqz alijs nomine não et nŕozum dare vel noftrou in dicto regno retinere volueris
aut foluere teneant:imiño ab ipozum Oium T mus vel habere aliquâ vel aliquas exdictis
cuiusz eorum preftationib? fint femp in regs perfonis per iam dictos piratas captas tad
nopredicto et infulis ac locis ei adiacentib9 ductas: poffimus hoc facere: dando et folué
franquierempti ppetuo liberi et inmunes. doproqualz iparu perfonarü retinédaru et
Concedetes nihiloius eidévniuerfitati ac babendaru mille mozabatinos auri illivel il
ciuibus et habitatorib9 eiuſdem ciuitatis et lis piratís qui perfona vel perfonas ipas ce
termini antedictis et fingulis eomuz preſenti
perint illuc adduxerint vt eft dictü.20
bustfuturis:q de regno predicto fardinier mitimus infuper per nost noſtros tiuram?
co?fice ac infulis et locis eidem adiacentibus
in aia noſtra per crucem dni noftri ihuppi et
poffint extrahere emere z vendere a quibuf
/ eiusfancta qtuoz euuägelia in preſencia nŕa
cac franche et libere abfqs impedimento et pofita et manib9 noftris copaliter_tacta:q
preftatione cuiuflz feruitutis vel turis impo predicta oia et fingula tenebimus cöplebim
fiti velimponendi:ibidemą immitere feu a zobferuabimus teneri cöpleri zobferuari
portarefrumentú r omne âliud genus bladi inuiolabilr faciemus: & non cõtraueniemus
vinuz & quecüqzvictualia: omnes alias res vel aliquem cötrauenire permitemus aliqua
merces abfq3 impedimento não enŕozum: ratione. Dandantes per prefens priuilegiu
officialium fucceſſor nãozum:ipacz victua noftrú pcuratoub9baiulis lezdarijs pedat
lía res merces carricare zdiſcarricare fine ali
giarijs 7quibuflibz alijs officialibý noftris
quo albarano nec licentia feu mādato noftri quocúc noie eos noiari contingat:quos per
vel fucceffozuz nŕozum aut officialiu nrozum nos etnostros in dicto regno et fingulis lo
feu ipor fuccefforum obtenta vel etiaz expe
cis etus prepom feu ordinari oppoteat:qua
crata. Volentes etia ciuitati predicter ha tenus dictis ciuibus habitatonb9 predicte
bitatoribus eius actermini fui predictis im ciuitatis valen z termini ſuiiamdictis ac fin
ppetuuz ampliozē gřam facere: cocedim9 eif gulis corum rebus mercibus ac bonis fuis
demper nos et nos q fup rebus feu merci Franquitatez libertatē z inmunitatez predic
b? quas in infulis feu locis dicti regni noftri tas teneat tenaciter ac inuiolabilt obferuet :
fardinie z cozfic inmiferint feu inde extraxe/
et contra eas vel aliquam earuz ipos vel bo
rintper fe vel negociatores fuos:credatur ip na eorum nullatenus impedire moleftare feu
fozum ciuiu z hitatoz termini eiuſdez piedi "
agrauare prefumant ficuti de noſtri vel nãos
crozum vel fuozum negociator ipas res feu
rum gratia vel mercede duxerint confiden
merces immitenciu feu extrahēciú o fint fue
dum :q fifecus temerarie fecerint iram Tins
vel cōciuiü ſuo ſeu hitatorum dicti termini
dignationem noftram et noftrozum fe noue
ſuperi⁹côtentozz & non alterius: ppio tura rint incurfuros.Et nichilominus pena mil/
mento.Cadiungim ? ppterea atqz cócedi lemozabatinozum auri errario noftrocon

í ú
Priuilegia.

fifcanda abſo remedio aliquo punientur . q dicta ciuitasfugurbij propter fui fortitus
In cuiusrei teftimonium & memoriam fem dinem fitum loci multú auget z cõferuat re
piternaz preſens privilegiù nŕz inde fieri tuf gnum nŕm valeń : et ex alienatione eiufdem

fimus bulle noftre plumbee munimine infig dictum regnú debilitaretur : idcirco adfup/
nitum. Dat dertuſe ll's marcij.Annodñ. plicationěvram per nos et nosfucceffores
MB.ccc.xxj. volumus et cöcedimus vobis dictis hoibus

farraceni mozerie valentie fugurbij zmilitib9 aufdem et terminor fuo


ruz excerta fcientia: q fitis imperpetuūvos
non poffint denuciari nifi coză baiulo gene
CXI fucceffores et habitatozes dicte ciuitatiset
terminox ſuox de dominio et cozona arago
Acobus beigrarex aragonúvale. nuz et regni valen:promittentes vobis bona

ze.fideli fuo pcurato:infofifcali fide.q nec caftrum defugurbio ciuitatem


valen falutez et gram.Ex parte al feu villam nec vos vel fucceffores vŕosde
.7

Lamefarracenorvaleń fuit ſuppli ciuitate z terminox fuozum nunc dabimus


citer coza nobis expofitü coquerendo:qvos alicum vel aliquib9 perfonis:nec permutabi
nouiter cōtra cozum çunaz ét vfum þacten9 mus feu fegregabiņus adicto dñio ? Co2ona
obfuatuz intromittitis vos acufare farrace aragonum &valeń:ymovolumus o fitis per
nosdicte aliame et etiam eos cöuenitis coză petuo vos et fucceffores veftri hitatores di
gerenteuices pcuratozis indicto regno vel cte ciuitatist termunoz fuozuz ſemper dedo
baiulo ciuitatis predicte : qua de caufa dicti minio z cozona díctor regno, vt fuperi9 eſt
farraceniplurimú opprimitur: & pinde plu iam dictum: promitentes fub fide nfa ziura
restranfferunt fe adloca militú: fic noftri mento a nobis in nŕa cozonatiõe prestito de
redditust regalie minuuntur:quarefuit no regni turib9 cõferuandis : predicta omna et
bisfupplicatů pro parte aliame predicte fibi fingula per nos et nŕos fuceffores imperpe/
fuper his debenignitate regia puideri: ideo tuum atendere et cöplere et nunc in aliquo
nobis fupplicatione ipa admiffa: vobis dicio contrauenire:mandantes vniuerfis officiali
mus et mandam , firmiter z expreffe quatfu bus fubditis noftris prefentib9 futur) q
per predictis intromittere minime vos cure predicta firma habeant z obferuet et faciant
ris quia in eis per baшuluz ním dicte ciuitatis ab omnibus inuiolabır obſeruari e non con
procedi volum ? et iubemus. Dat valen idus traueniat aliqua ratioe . Concedétes vobis
decembr.annodní.AB.ccc.ff.
qrationehuius gratie z cóceffionis habui/

De cófirmatione priuilegij do mus et recepimus avobis quinc mille folos


miniregis alfonfi in quo conceffit o hoies et regalium valen.Dat illerde.viij.ll's nouem
bus.Anno dní.AD.cc.lxxx.vj.
habitatores ciuitatis fugurbij fint dedomo
et cozona aragoné et regim valeñ. CXI. TEt proparte vŕozum dictoż proboung ho
minum dicte ciuitatis & militú habitantiú in
stacobusdei grarex aragonuz cadem et terminis fuis fuerit nunc nobis bu
valen zč. atendentes illuftriffimü
militer fupplicatüvt dictuz priuilegiü confir
onmregem alfonfum bone memo mare laudare approbare ratificare debeni
rie regem aragonuz fratrem nim gnitate regia dignaremur : ideo nos veftris
conceffiffe vobis probis hoibus ciuitatis fu fupplicationib9 inclinati renouantes ceffio
gurbij z militib9 eiufdem et termino fuorú nem predictā per dictú dñm regem alfonfuz
quoddaz prilegiuz bulla plumbea corrobo vobis factaz: per nos z fucceffores nŕos per
ratum feries cuius fequitur in hunc moduz? petuo laudamus approbamus ratificamus
Mouerint vniuerfi q nos Alfonfusdei gřa confirmamus priuilegiü fupradictú & con/
rex aragonű maiozíčārū z valeñ . Dtendetes tenta in eo put fuperius deſcribuntur :p20/
fidelitaté et legalitatez et affectione quam fi mitentes contra piedicta non venire aliqua
deles noltri vos milites z probi homines c ratione:immo ea feruabimus atendemus et

uitatis fugurbij z terminoz fuorum ſemp ha complebimus prout fuperius continetur


buiftis et erga nos habetis : atendentes etiaz Abandantes per prefentez cartam nřaz pro
Jacobifecundi. LXVII

curatori eiufa vicefgerenti baiulis iufticijs


cum de predictis aliud iam fecerimus mā
ceterifqs officialibus noftris pitibus & futu
damentum : pro quo defiftere noluerunt a pi
ris q laudationem approbatione confirma
tionem et ratificationem noftram huiuſmōt gnoratione montaticopredictis:vobis mã
daremus vt ipfos a predictis defifti penitus
firmaz habeant et obferuent: no contraues faciatis: iccirco vobis dicimus & mandam
niant nec aliquem cōtrauenire permittant a
quatinus inhibeatis fortiter etdiſtricte pre
liqua ratione :in cuius rei teftimoniuz pñtez
dictis hominibus dicte vniuerfitatis vtdefi
cartã vobis fieri iuffimus & bulla noſtra plu
ftant a predicto mōtatico feu erbatico quod
bea appéditia comunita.Dāť valeñ.vij.kt's
nouit recipe inceperüt: z pignoza queindefa
aprilis.Annodni.AÐ.cccxx
).
cta funt ppterea dñis eozuz reftitui faciatis -
alfcire vos volumus q fi damnú aliqo inde
C ABandatur baiulo puniat fubfequatur : debonis vris illud emedari fa
farracenos clamates çabaçala .
CXII: ciemus:et nichiloivos de inobediétiafortit
cob dei grarer aragonú valeñ puniemus .Dat valeñ li's madij.Annodo
c. fidelifuo bernardo de nuceba mini.AD.cccxxi.
iulo generali regni valen faluté et
C A› denuntiatoz fiue proffecu
graz. Intellexum &aliqui farras
tus fuerit denunciatione fiue non ſi probata
cent habitantes in locis militü dicti regni cō
nonfuerit cödemnet in expéfis : nifi iuftade
tra mandatum et prohibitionem per nos fa
nunciandi caufam habuerit ad cognitionem
cta alta voce proclamant çabaçala ac abhoi
curie ac confilij . CXIIII.
nabile mahometi nomen: in noftre et catholi
ce fidei magnu dilpēdiú et grauamen . Qua
siacob bei gra rex aragonum
revobisdicimus ¿ mādamus quat quofcüq
valen zc.affectates vt fubditi nří
inueneritis in predictis delinquétes capiatis
fublatis iniquis & maliuolis denū
et contra ipos procedatis prout ia ordinaui
ciationib9 opreffionibus et mole/
muset noltris officialibus dedimus in man
ftationibus:in ftatu iufto et pacifico pleue
datis.Daťvaleñ.iiij.kt's madij.Anno Domi
ret:et vt puerfor malitia pena debita arceat
Hi.AB.cccxxj .
acetta caftigeE:iccirco adhūilez fupplicatio
ganata beftiariozuz ciuita nez vniuerfitatú ciuitatis valeñ acvillar re
tis valen poffint imitti in terminis turolijet gni eiufdez nobis factaftatuim? cócedim9z
inibi poffint pafcere libere fine exactione feu ozdinam⁹ppetuo q quicüqz indicta ciuitate
folutione mōtagij feu erbagij . vel villis predictis aliqué denuntiauerit fiue
CXIII.
denüciationem ipam pioffecutus fuerit fiue
Ds iacob⁹ dei gra rex aragonum
no:fidenüciatio pbata no fuerit:denútiato?
valen rc.fidelibus noftris iudici z
cōdemnet in expéfis:nifi iuftaz cauſaz denūs
alcaydis et tribus de confilio tu
LED tiadi baberet ad cognitionez curie fcilz iufti
roli falutem & gratiam.20par
cie z probox hoim dicte ciuitatisvalen vť vil
te vniu erfi tatis ciuitatisvalen et villaruz re
le in qua facta fuerit denüciatio fupradicta:
gni eiufdem fuit propofituz cozā nobis con fozo valen in cotrariü loquente minime obfi
querendo o licet homines dictaruz vniuerſi
ftéte . ADādam⁹ itaqz procuratorib9 corüc
tatuz bucvfqz confueuerint imitere ganata
vicefgeretib ecno iufticijs batulis ceterifos
fua in terminis turolij ad paſcendum libere
Officialib9 nfis pñtibus & futuris: &hac con
abfo montaticofeu erbatico aliquo : núc ve
ceffionez ſtatutuz et ordinationë noftra firs
ro confiliuz et vniuerfitas dicteville in piudi
maz habeat et obferuet z faciant inuiolabilt
ciú predictarnz vniuerfitatum montaticu in
obferuarivt fuperi9 cõtinetur: & non contra
ceperunt reeipere de ganatis eor que ad paf
ueniant nec aliqué cōtrauenire permittātas
cēdu imituntur in terminis prelibatis: etia
liqua rone : in cui rei teftimoniuz pñtez car
pro dicto montatico inpignozarunt aliquos taznřazinde fieri figillo não appéditio iuf
exeifdé vniuerfitatib9 : quare fuit nobis fup
Timus cómuniri.Dať valeñ kit's madų . An/
plicatú pro parte vniuerfitatum predictarú
nodñí.A.cccxx}•

£ tij
Priuilegia .

Qua pena puniat ille quipma priuilegijs conceffis per dñm regez Lacobus
pumum.c.lxxj . CEt nunc pro parte veftri
nés cúdño carnalr cognouerit nutrice ancil
iurator proborum hoim z vniuerfitatisdi
lā vel fclaua ipius dñi.
cte ciuitatis valen fuerit nobis hūilr fuppli

✩siacob⁹ deigřarex aragonuz catü:q cũ iuxta tenozē dicti primmlegi fuerit


valen rc.volentes iniquis &malis * fintin ipa ciuitate quattuoi iurati tim:cpp

actib9viaz pcludere : affectatefog pluralitaté negotion eis iminētiú nō poſline


vt fubditi z fideles nŕipviarectā plene fuficere ad ipa negocia pageda:oigna
< iufta incedat : ad fupplicatioez proptevni remur dictor turator nuerü augere fupad
- uerfitatu ciuitatis valen z villar regni eiuf/ dendo alios duos iuratos eifdé: vt melius t

dez nobis nüc facta:ftatuim? cocedim9 et 02 plenius ad vtilitate ciuiü et hitator dicte cí
dinam? qfi aliquis pmanés cũ dño in ciuita uitatis fuuz officiú valeat exercere. Idcirco
ter villis predictis:carnalr cognouerit nu affectantes ad ea que bonú ſtatur meliozamē
tricé vel ancilla aut feruâ feufelauā dñi q nō túdicte ciuitatis et incolax eius refpiciút fa
fit degentela ipi⁹ dñi vel dñe:tā vir femi uous nřiregi opam adhibere : fupplicatiõe
na ambo nudi a cintura feu corrigiafupius hmōipdecendétes benigne:p nos infostes
currat feu ducant açotado p ciuitate ipazvť nozeprefentis priuilegijscedim ? ordinam9z

villa:fi inde p dñm cú quofteterit qrela ppo fupaddimus de nouoduos iuratospredicto


fita fuerit:fözovalen dicéte opin hoc cafuvir nuero шurator:ita o decetero non obftante
c.fol's folueret oño aut currat ciuitaté vľvil dicta ozdinatõe in dicto puinlegio ɔĮtēta junt
lain camiſia z femozalib9 nõ obſtāte:alfi do reépoffint femper in dicta ciuitate valen fer
min9 cũ quofteterit querela non expofuerit: iurati:qui duo iurati nouiter fupaddici fimt
fiat et feruef in eis qö stinek in fo20 ſupi⁹ ex cũ alijs qtuor pdict ) eligant & ponant in ião
preflato: mādātes procuratozi regni valenz officio fm modüzformă quib dicti qtuoziu
€19vicefgereti ac baiulis iufticijs & alijs of/ rati eligi z pomi cófueuerüt : fic o tpeɔlueto
ficialib9 nrisdicti regni pñtib9z futuris : q fiat amodo electio fex wratozvt fupius.con
bác ceffioes Itatutic ordinatioes nramfir tinet.Et oës fex iurati exerceat z exercerede
mã héant z obſeruēt et faciat inuiolabır ob beat ſuuz officiú put dicti ätuo? anteafacies
feruari vt fupi⁹ətinek: nō ɔ̃ueniát nec ali bant put in predicto priuilegio meh⁹ples
qué puenire pmittat aliqua rōne:in cui rei nis eft expreffum . Abandates pcuratonbus
teftimoniu pitez cartanřaz inde fieri z figil cozüc vicefgerentib9 baiulis iufticijs & alijs
lo não appéditio iuffim comuniri.Datvale officialib9 fubditis nřis pñtibus z futuris:
It's madų .Anno dñí.ØD.cccxxj. Y hancoceffioné et ordinatöez nřam firmā
beant zobfuět z faciat inuiolabitr obfuari
De augmentatione numeri iu vt fupius ptinet: & non Zueniat nec aliquem
rator:itaq amodo fint fex iurati. CXVI . Quenire pinitat alig röne:in cun9 rei teftimo
cob9 dei gra rex aragonú valeñ niúpitem cartã nŕâm inde fieriz figillonfo
clatédentes q illuftriffimus dis appenditio iuffimus cómuniri . Dat valen
rex iacob9 ausnŕ memoze recolen It's mady.anno dñí.ØB.ccc.xxj.
Joe coceffit et ordinauit o in ciuita

te valeni lint femig ätuoz шurati pro regimine Quantü zqualf fieri ¿ptendi
Tgubernatiõe ipius civitatis:cuz privilegio poffint enuanna. CXVII.
fuo continentiefubfequentis . CMouerint Acob9dei grarer aragonúvalen
vniuerfi q nos iacobus dei gratia rex arago ad huile fupplicatöez nobis facta
num valen zč.per nos z omnes nãos lucello proptevniuerfitatū ciuitatis valē
res damus z¿cedim ? et indulgemus vobis villarüregni eiufdé exponentiuz
probis hoib?
'r toti vniuerfitati ciuitatis va et petenciú a nobis :q cuin fozovalen pofito
leń pñtib9 ¿ futuris et ftatuim? imppetuũ o in rubrica de kuitutib9 aque & aliar rez əti
in ciuitatepredicta valen fint femp quattuo? neat o edificans pollit préderefupmaltilli
wirati cũ cõfiliarijs rë. Wide qz lupius eft in cidiavlos ad fciaptē carrarie: zdicti edifică
Jacobifecundi. LXVIII

tesptradictú for maiozē partē carrarie oc tiacbaiulis iufticijs zalijs officialib?nŕis in


cupare prefumut ptēdēdo ſuprema ſeu ſupe dicto regno pñtib⁹
% à pro tpefuerint:o hac
rioza ftillicidia vltra debeat : dignaremur oceffiōez statutú z ozdinatiōez nŕaz firmaz
1pm fordeclarado fup eo remediu gruú ad beant z obfuet et faciat inuiolabilr obfuari
bibere:iccirco fupplicatõe ipa benigne admi vt fupi ǝtinet: nōɔ̃ueniāt nec aliquëɔ̃ues
fap pñtez cartam nfaz declarates for predi nire pmittat aliq rõne:in cui9 rei teftimoniu
ctu ſtatuim9 et ordinam¾imppetuú:q qcũ¶ pñtez cartā nŕaz inde fieri z figillo não appé
edificās in dictis ciuitate valen zvillis regni ditio iuffim comuniri.Datvalen lil's madųj

eiuſdez pftruxerit feu pftrui fecerit enuanú Annodni.AB.cccxxj .

fupza parietez vígs ad viginti palmos in al Confirmatio prohibitionis ta


tuiuxta priuilegiu inde factu prédat primú furerie: ztulticia no poffitoare licentia:er
enuanú tmmodo vfqz ad ärtaz parteſpacij
hoc teneatur iurare in principio fut regimi /
carrarie:z poftea fi alia enuana facere volue nis. CXIX.
ritrea talr oftruat feu ptendat o fupprema
feu fupioza ftillicidia vfqz ad tertia partem Acob bei grarex aragonű valeñ
carrarie et no vltra ptendat : proutfieridz c. Cofiderates nosia peuitans
iuxta for predictü.Dādātes per pñtez car dis malis rdānis pueniétiboca
taznraz pcuraton et baiulis gñalib9 ſpe/ fione tafureriapoïdinaffe int alia
cialib9 atqz iufticijs et muſtaçaffijs ceterifqz zét ftatuiffe in curia gñali p nos dudū in ciui
officialib9 nřís dictar ciuitatu villar piti tate valeń celebrata :q vllo vnc tpe taffures
b9rqui ptge fuerint: predictadeclaratio ria publice no teneatin dicta ciuitatevel vil
nez ftatutü zordinatioez nfaz firmaz héant lis regni eiufdez: qa nobisvľnŕis officiali
tobferuent acfaciat inuiolabtr obferuari: z b9pp paŭ vl'fuiciufup eo nodaret alicui li
noöueniat nec aliquez cótrauenire pmittat centia vel facultas vt in ipa ordinatiöe lati9
aliqrōne: in cui rei teftimoiu pñtez cartam ptinefEt nüc fuerit nobis huilt fupplicatuz
nfaz inde fieri et figillo não apenditio iuffi/ cúdicta ordiato fit multü vtilis neceffa
m9Comuniri . Dat valent's mady . Anno ría:nec vtdecet obfuek:precipue cũ aliq pe
dni.AB.cccxxi .
na no fit appofita in eadé: dignaremur ipaz

Tille qui cefferit vel renuntia ozdiatioez reftringere z pro firmion obfuas
tide ipi? p appofitiöez pene put ptinek infes
uerit bonisfuis preconizetur publice cũ trō
ri⁹ puidere.Statuim ? itaq et et ordinam9
peta. CXVIII.
qdicta taffureriain predicta ciuitate valen
siacob9dei grarex aragonuz nofit vtteneatdeceto publice vl'occulte: nec
valen rc.Ad fupplicatione nobis iufticia ipi9 ciuitatis audeat feu plumat ali
1 cui feu aliquib9p ſe vľ aliú licétiá inde pcede
nucfacta pro partevniuerfitatuz
D
ciuitatis valen z villax regni eiufs refiuedare:qfifacere atteptauerit pena cen
dez:tenoze pitis carte nře per nos nãos co tú mozabaťauri qlzvice äɔ̃factü fuerit incu
cedim9z ftatuim⁹ rozdinam ? ppetuo obfer rat:exhigëda de bonis fuis ppis z et exfolué
uandü :q quicũ‹de ciuib9 z habitatonb9di da: cui pene duas ptes erarionro reliqua vo
ctar ciuitats & villaz propter debita vťalías tertiaptez accufatori volum applicari : zni
Hd chiloisdicts iufticia qui predictalicetia dede
obligatiões quib9 teneat cefferit vel renun/
ciauerit bonis fuis:fiat inde preconizatio pu rit vt'p aliú loco ei darifecerit vel pmiferit
PESGU

blice cú trompeta in ciuitate vel villa regni feu pcefferit:teneat in ptineti reftituerez toz
in qua habitauerit vel ceffionez z renüciatio nare illi vl'illis qui eas foluerint omis peccus
néfecerit fupradicta: itaq oib9 z finglis ipa nie qntitates zqcquid aliud ab eis recepit ea
ceffio z renunciatio publice patefiat vt quilz caufa.Etvt pñs ftatutuz z ozdiatōnracufto
Nilito - dialfirmi? ¿ obfuef:volum⁹r mādam⁹ oin
cauti redant exinde:z ne propter ignozatiaz
a predictis decipi valeat vel in bonis fuisfu cōtinéti iufticia dicte ciuitatis & nücé et al
ftineat detrimétú . Abādātes ppñtez cartaz qui pro tempore fuerint in principiofui regi

naz pcuratozí regni valeñ reius viceſgere minis teneatur pſonalr iuramétú pſtare ad
í uííj
Priuilegia.

fctã dei qtuo? euuangelia: dicta ordinatio fatiffacere nequiuerint in predictis:idem fi


nem nram teneãtinuiolabilr zobkuentvt ſu deiuffor feu fideiuffozes fitr capiant ad infta

periștinetur. Abadantes eifdé iufticijs ce ciam creditor feu grelantiú ex cauſa premiſs

teriles officialib9 noftris pitibus et futuris fa:zcapti detineant in captoe predicta donec

qozdinationë nŕam hmỗi obfuent et faciat filr fatiffecerint predictis creditorib9 ſeu qre
inuiolabiliter obſeruari z non contraueniat lantib9 currito . Bandam igŕ pcurato
rib⁹ corúc vicefgerentib9 nec no iufticijs ba
nec aliquem Zuenire pmitant aliquatōne:in
cui rei teftimoniü pñtez cartā nŕaz inde fie tulis cerifas officialib9 nŕis pñtib9 z futuris

ritfigillonro appēditio iuffimus cömuniri gbancoceffione ftatutü zordinatōez nŕam


Dat valen lil's.madíj.a.d.m.ccc.xxj . firma beant zobfuente faciant inuiolabilr
obfuari vt fupius continet: & non ɔ̃ueniant

curritozes qui fe abfentaue nec aliquépuenirepmitat aliq röne:in cuius


rei teftimoniü pitem cartã nfâm inde fieriz
rint vel fe abatran poffint vbics capi ad fuos
figillo não appědítio iuffim9 cōmuniri.Dat
rufideiuffor inftancia: et q ipi fideiuffores
fi fatiffacere nequerit detineat capti.CXX valen let's madi.A.D.AD.ccc.fxj .

Acobbet grarex aragonů valen


iufticie villarum regní cáo
c.volentes fraudib illo quia
officiú curritoziepſtitutiſunt vel attingentes fumā.l.folox et infra poffintde
cöftituent in ciuitatevaleñ z villis cidere nudo verbo zomni appellatiõe remo
ta. CXXI .
regni eiufdé vt puenit puifione regia obuia
re:cum fepi9 obipor infufficientia z neqciaz síacob det gra reparagonum

non nullis noftris fubditis dāna plurima p valen ze volentes erregia puifio
uenerint & fuerint fubfecuta:idcirco ad fup/ ne nra qntum poffum?fubditozi

plicatione ppterea nobis factapro 20 partevní vtilitatib puidererlitigiofos af


uerfitatú dictarú ciuitatis etvillarü:per nos fract9 plurímuz ppls norios reffrenare: ab

et níos tenoze prefentis carte nře pcedimus hüilez fupplicatöez nobis facta pro ptevni

etftatuim⁹ et etiá ozdinam? ppetuoFuandú uerfitatüvillaz nfaru regni valen tenoze pñ

in dictis ciuitate z villis : & qñcücß et quof


/ tis carte niep nos enŕos pcedim9z ſtatuig

cienfcüqs aliquis feu aliqui ex dictis curritos tordinam⁹ ppetuis tpib9 obfuandü atqs te
rib9 fe abfentauerint vel fe abatranec pote nendü:q deceto quilz iufticie dictag villarú
rintfoluere etreftituere qö eis comendatuz qui nunc funt & pro tpe fuerint cognofcant
fuerit &traditů pro fuo curritozie officio : et cognofcere poffint de qrimonijs caufisfeu q
ppterea oppoztebit fideiuffoze vel fideiuffo fronib9 cinlib⁹ quätitaté.l.fotop regaliuz
res ab eis preſtitos foluerede bonis ipor fis valen zinfra cótinétib9feu attingetib9 inclu
detuffox ea que per predictos curritoes fol fiue : tipas querimonias caufas feu äftiões
uenda vel reftituéda effent rõne officij ſupra vfqz ad ipaz qntitaté.l.folore infra fine fcrt
dicti:op tales curritos feu currítozes ad infta ptis fumarie de plano fine ftrepitu zfigu
ciadictor fideiufforis feu fideiuffor capian raiudicij oiq3 appellatione remota decidat
tur vbicü pofunt inueniri: et in carcere co zdecidere poffint acteneant: foro aliquo no
muni ciuitatis velville in qua predictú exer obftate: cu ex hoc gétib? magna vtilitas fub
cuerunt currítons officiu capti detineantur fequat.Abadates procuraton regni valë. z
tmz tam diudonec plenaria fatiffactionez r e19vicefgereti ac baiulo gñali regni eiufdem
reftitutiões fecerint dictis fideinffozi feu fi/ alijfqz officialib9nris necno turatis probis

deiuffonb⁹eoruz.de hijs que pro ipis foluere hoib? vniuerfitatib9 predictar villar cete

feu reftituere habuerint.Et op tales currítoz rifqz officialib9 nřis pñtib9 futuris: y bác
ſeu curritozes nunc vlterius in dicta cinta pceffioné ſtatutúr ordinatiöez nŕaz firmap
petuo héantr obfuét ac faciat inuiolabılr ob
te villis officiu currítozie predictú valeant
exercere:nec adillud aliquat admitantur. Fuari: & nonɔ̃ueniátvllomō nec aliquéQueni

Verüfi fideiuffo vel fideiuffores predicti repmitat aliqroe:in cui reiteftimomú pūtē
prodictis curritoze feu curritozib obligati: cartanraz inde fieri z figillo appéditio iuffis
Jacobi fecundi. LXIX

mus cōmuutri. Dat valeñ lil's madij anno T2duo iufticie alter in crimia
dñi.AB.ccc.xxj .
libus et alter in ciuilibus eligantur annuati
Copera factafeu conftructa et de iurifdictöez falario eozůdƐ.CXXIII.
cotrafozuz feu priuilegia dirruatur: qnul
síacob dei gra reparagonuz
lus poffit cohoperire aliquã viä ſeu azúcacú
valen tc. Fuit pro parte iurator
et de his oibus cognofcat muftaçaffus ciui/
et probox hoiz etvniuerfitatis ci
tatis feu villar regni. CXXII .
uitatis valen humir fupplicatu
Ds iacob9 dei grarex aragonuz cú vn⁹ iufticia qui iuxta ozdinationé fo
valen rc.voletes vt ordinationes cofueuit hacten⁹ in ciuitate ipa quolzár..
in foro valeñ et priuilegijs indefa ftatui fiueponí pro reddēda iufticia et etiaz
ctis edite fup operibus cöftruédis exequenda no poffit plene fufficere ad ip3 of
cuftodiant firmit et feruenE:ne ordinatiões ficiú exercendüz propter diuerfitaté & plura
ipepropter fraudes vl'aftutias aliquor mu litaté negotion coraz eo emergétiuz : que ad
tari valeat feu trafcédi:propterea ad fuppli pius officiú incübere ta in criminalib9 in
cationé nobis facta ex parte vniuerfitatu cis ciuilib⁹dinofcunE: ex quib9 non fine lefiõe in
uitatis valē etvillaz regni eiuſdë: ſtatuim9z fticie damna plurimanfis fubditis prouenie
ordinam ? imppetuú o ſi aliqs de noctevi de bát : dignaremur aliú iufticiā adiungere offi
die fecerit vlfieri fecerit in dict) ciuitate aut ciofupradicto: vt per ambos infimul ad vtis

villis op⁹ aliqo 3for illo op⁹ fic factü mu litate reipublice poffit dictuz officiú fub for
ftaçaffus ciuitatis et villaz iparuzdirrui fa mafubfcripta meli? et plenius exerceri : nos
ciat incötineti ac etia demoliri expenfis ope itaqz circa vtilitaté et bonú ſtatuzdicte ciui
rátis vel faciétis opari:et etiã operas ſeu fa tatisz habitator eiuſdez cura puigili inten
ciens opari foluat pro pena pro qlz vicequa dentes fupplicatioi huiufmōi benigne cōdeſs
ptrafecerit.lx.fol's regaliu valen :cuius pene centes : tenore prefentis carte nře per nos et
tertia partēnobis : et aliatertia parteni vni nŕos cócedim⁹ ordinam97 ſtatuim9 in dicta
uerfitati ciuitatis vel ville pdictap:reliquaz ciuitate perpetuis tépozib⁹ obferuādu atq
verotertia parté acufatozi volum⁹ applica tenendum : & decetero duo ex vicinis dicte ci
ri.Volentes et etiã declarātes piemiffa obf uitatis valen fint religantatqz ponanfin di
uanda ce ta in céfualib9 nŕis in alijs edifi cto iufticiat9 officio quolz anno termino cos

cijs quibufcüqz.Cad fupplicationé etiá pre ftituto z côfucto: Fm modü feu formā in pri

dictor moti exfo20 valeñ ac rōne et equitate uilegijs inde pfectis appofita feu cotentam
volum⁹ſtatuim, ac etia ozdinam aliquis prout de vnico iufticia hacten9 fieri pfueuit:
in dictis ciuitate et villis no audeat cohope qui ambo per vnú annú cōtinue iuxta forú z
rirefeu cohopirifacere aliqua carraríaz pus dicta priuilegia regat et exerceant ipm offi //
blicaz vl'azucacũ : z fi aliqvel alique carrârie ciu prout inferius diftinguit et etiaz declara
vel azucaca cohoptevel cohopta fint a fex an tur. 39 alter ex ipis iufticis ſtatuatur in
nis citra in ipis ciuitate et villis regni: ease criminalib9 ad cuius officiuz ptineat fein/

ca almutaçaffi ciuitatis et villag incontinen tromitat de cuſtodia ciuitatis die noctes fa


tidiſcohopiri faciát opantis expenfist etiaz cienda de armis prohibitis auferēdisima
demoliri. Dadamus igit procuratozi regni lefactorib9 captedis/atos exhiguat recipiat

valenbaiulis iufticis multaçaffis ceterifqs penasfeu calonias a comiffe fuerint pro er


officialib9 nfis indicto regno pñtib9 et futu tractione gladij vel rõneludi et pro bāno lu
ris o predicta ſtatuta et ordinationes nŕas minis. Cognofcat etiaz zшudicet fup oib9in
firmas beant et obferuet ac teneri et inuiola iurijs dictis velfactis: de oib? criminibus
biliter obferuarifaciat et no contraueniant vulnerű z homicidiozũ ac mutilatiōe mébzo
nec aliquë ǝtrauenire pmittant aliqua rõne rū:z alijs negotijs criminalibus quibufcüqs
in cuius rei teftimoniü pñtem cartaz nŕazin Recipiat nichiloi? penas peccuniarias ģer
defieri etfigillo não appéditio inflim ? comu criminib deſcendat: faciat executiones cri
niri,Dat valen kl's madij.a.d.MB.ccCFFJS = minú tam in plonis delinquétib? & boniS CO
Priuilegia:
1
rūdez: prout predicta oïa per vnicü iufticiaz te valen curritos curie iufticiatus eiufdé per
dicte ciuitatis confueuerüt hacten9 exerceri. iufticiā ipius civitatis ponik et etiã remoue
Tliusvero iufticia cöftituatur atq3 pona tur ad volútatez eiuſdeiufticie et ſub eodem
tur in ciuilib9 qui de alijs caufis queftionib9 modo retroactis téporib9 extitit vfitatü :ic
fiue negotijs cinilib9 cognofcatz fe intromit circovolentes hoc in villis ſeu locis nřís re
tat : each piout cöfuetum eft terminet acdes gni valenfimilr fieri et obferuari:ad fuppli
cidat fm forma qua fieri cöfueuit. Cognof/ cationé nobis factapro parte vniuerfitatuz
cat etiã de ğrimonijs caufis feu qftionib9 cis ciuitatis et villaz regni predictiomis et fin
uilib9víc ad quátitaté.l.fotoz regaliūvalē gulas cōceffiões feu comiffiones de predictis
zinfra:zipas qrimonias caufas feu qäftiões curritoris vfqz nücp nos factas tenore pres
vfqz ad quátitaté.l. folox z infra ſine ſcripts fentiú caffam tollim ? et etia reuocam⁹: vo/

fumarie et de plano et fine ftrepitu et figura létes et cócedétes vt in oib? et fingulis villis
iuditij oic appellatiõe remota decidat et de predictis iufticie ipar poffint decetero currí
cidere teneafforo aliquo non obftante:cũ ex tozem feu currítozes curiaz iparu ponereet
hoc gétib9 magna vtilitas ſubſequat.Molen etía remouere ad volútatë fuã kmformā vi

tes qordinatio facta de eligédo fubiuſticia tatăin dicta ciuitate vt fupius cötinet: inhi
in caufis ciuilib⁹ vfqz ad quatitate.xxx.foto bétes etiã predictis curritorib9 a nobis cōčel
ruceffet decetero et follatoino.Intelligim9 fioné hnitibus ne pretextu ipi9 cóceffionisde
tñ cōcedim9 retiá declaram? o falartú dicti officio ipofevlteri⁹ intromittat. ABādam⁹
iuftitie criminaliú et eius affefforis foluatur itacs pdictis iufticijs ac baiulis ceterifqvni
p nosfeudeiurib9nŕis prout qñ erat vnicus uerfis et fingulis officialib9nřis pñtib9 et fu
iufticia fieri cöfueuit:etſalariü etiã alterius turis:q bác cóceffionë nŕaz firma habeant
iufticie ciuiliŭ nouiter ozdinatinos et noftri et obferuet ac faciat inuiolabir obferuaret
afimili exfoluam de nŕis iuribus antedictis. nō cōtrauenāt nec aliqué ptrauenirepermi
Salariu vero affefforis dicti iufticie civiliuz tat aliqua rōne: in cuius reiteftimoniüzpre
no per nos vel nãos : fz ab vninerfitate dicte fenté cartã nŕaz inde fieri figillo não tuffim
ciuitatis tribuaf et foluak eidez . Dādam9 comuniri. Dat valeń kľ's madij . Annodñí
itaqz procuratori regni valeñ et ei9 vicefgere Ab.cccxxj .
tiacbaiulo gñali regni eiufdé et turatis p nullus notarius audeat in
bis hoib⁹ z vniuerfitati ciuitatis predicte et
ftruméta conficerede hijs que principaliter
alis officialib9 et ſubditis nris pñtib9 et fu
ad ipfum pertineant. CXXV.
turis:q premiffa oia et fingula teneat et obs
feruet âcfaciat inuiolabılr obferuari et non siacob9 dei gra rexaragonuz
côtraueniat vllomodo:in cuius rei teftimo valen rc. Ad inftatiaz et fupplica
niú pñtez cartā nřazinde fieri et figillo não tione nobis núc factam pro parte
appenditio iuffimus comuniri. Datú valeñi vniuerfitatú ciuitatis valen et vil
It's madi.Annodñi.ØD.cccxf). larúregni eiufdé:volētes fraudis et fufpitio
nis cuiuflz materia amputareftatuim9 et oz
CQ, iufticie ciuitatis et villaruz dinam per nos et nosperpetuo o decetero
regni poffint in curis comuz eligere feu pone aliquis notari? ciuitatis vel villar predicta
recurrítozes. CXXIIII. rūnoaudeat feu preſumat inſtrumētú ſeu in
stacob9dei gra rexaragonuz ftruméta cöficerede negotijs fuis propijs a
valen rc.Atēdētes nos ad quorus ipm puncipal'r tangeredinoſcant: fed inftra
daz inftatia coceffiones feu comif ipaper aliu feu alios notarios recipi et cofi
fiones feciffe quibufdaz plonis de ci volum , et iubem9;et ſiquis cõtra predicta
officiocurrítozie in curijs tufticiats villaruz facere attéptauerit a predicte notarie oficio
regni valen exercédo:pro quib9 ipi vel aliqui ipo facto ppetuo fit priuat . Dādam itaqz
cox certu cenfuz darente curie tenebantur: procuratozi regni valen et eius vicefgerenti
et nuc predictis recognitis et diligéti certifi necnō iufticijs baiulis ceterifqz officialibus
catiõe habita fup eis inuenerim? o in cinta nfis pñtib? etfuturis qhoc ftatutü et ordi
Jacobi fecundi. LXX

nationez nfaz firma héant et obferuet: et fa inuiolabilr obferuari:et cötra ea no veníant

ciant inuiolabilr obferuarivt fupius côtineẼ nec aliquéǝtrauenire pmittat aliqua rõe: in
znōcôtraueniat nec aliqué côtraueuire per cui rei teftimoniü pis palegiuz nŕminde
mittat aliqua rōne:in cui rei teſtimoniú pre fieritufſim9 maieftatis nrefigillo appéditio
fentez carta nraz inde fieri et figillo não ap comunitum. Dat dertuſe lls martij.Anno
penditio шuffimus comuniri. Dt valen lt's dii.ØD.cccffi.

madij.Anno dñí.AD.cccxxj.
Declaratio cafus in quo pro

curritozes poffint eligere er curatoz regni et locüt ipfius cũ vadut fozas


fe anno quolz et habere quatuo: probos hos recipere poffunt falarium:z taxatio eiufden.
mines qui cõfiliarų nuncupentur: fubmodo CXXVII .
etforma ibidemdeclaratis. CXXVI. Acob9dei gra rex aragonú valen
Acob9dei gra rex aragonú valen .nobili z dilectis procuratoire
.quia pro parte fideliú nŕożш gni valent geretiuices eiufdé:ali
rator et probouz hoim cuntatis life locumt eiuſdez in dicto regno
valen fuit a nobis hūitt fupplican pñtib9 et qui pro tpe fuerint falutez & dilect.
dopetitu o cũ officiú feu minifteriú currito Cupro parte vniuerfitatü ciuitatis valen et
rūdicte ciuitatis valeñ no fit de nuero illor villar regni eiufdez fuerit a nobis fupplicit
minifterior artificioz officioz zartíū dicte poſtulatu vt prouifioné feu expéfas quas ers
ciuitatis:ex quoz quolz ättuo2 cõfiliarų iux bigere et recipe iufte poteftis a litigatib⁹ co
taprilegiu ciuitatis poffunt et debent eligi ra vobis cũ côtingit vos ad partes aliquas
fiueponi:necinter alia cōtēta noiata in pri dicti regni extra dicta ciuitatévaleñvt ad ali
uilegioipo fup hoc per illuſtriſſimúdím ře quả villá ſeu locú eiuſdez regni pfonal'r acce
gez petru clare memorie přez nřz indultú ex deregp aliquas qftiões cōtentiones ſeu cau
primatur feu etiã noietur :et dictú officiú feu fas: et cafus etiá illos in quib9 ea licite pete/
minifteriú currito, qui plures funt numero re poteftis dignaremur ex prouifioe regia de
əfiliarys iõis ex ſe hendis plurimú indigeat clarare: iccircofup hijs deliberatione preha
dignaremur pro ipor currito vtilitate gra bita per pñtes ordinanduzducim9 retiaſta
tiaz facere cofiliarios predictos hendi eis li tuendü:qvos feu aliquis vim preter in ca
centiaz impartiri . Nos itaqz fupplicationi fufubfcripto rōne predicta prouifioez seu ex
ipfibenigne fauentes:tenoze pñtis paulegij penfas aliquas decetero rōne dicti officij vo
per nos et nŕosgraciofe cöcedim? decetes bis comiffi minime exhigatis.Videlz qñ/
ro curritozes ciuitatis predicte poffint elige cúc côtigerit vos feu aliqué vim er speciali
re exfe anno quolz et habere quattuo? pbos comiffioenfa venfor perfonalr accedere ex
hoies qui cöfiliary appellent fub modo for tradictā ciuitaté valeň vľ villas feu loca pie
ma et termino quib9 ex alijs predictis min / dicta proqftione feu queſtiõib9 diuidendozū
Sterys artificis officijs et artib9 dicte ciuita terminoz:vos dict9procuratoz recipiatis z
tis debet eligi atqs pom : quiquidé quattuoz recipe poffitis inter ambas partes.pl.fot's re
cōfiliary fint electi pſtito iuraméto iuxta for galiu valen p miffione vra et affeffous & fcri
māpuuilegij ſupradicti: zvtank zvti poffint ptoris vrozuz qual5 die: & locumt gñalis vři
in oib? et per oïa prout alý cōfiliarij fupradi dicti procuratoris.fr.fol's dicte monete fimi
cti vtenEet vti debuerint Fm forma dicti pu liter qualz die: et alij locumt particulares ve
uilegij: nō obſtāte q in ipo puuilegio de offi ftri memorati pcuratoris. p. fol's eiuſdē mo
cio feu minifterio curritor predictor ficut d nete tmmodo die qualz. Quapp vobis t fin
alis minifterys artificis officis et artibus gulis veftrú dicim9 et madam expreffe quat
ibi expreffe noiatis fpalis métio nofit facta lādictaz ordinatiōnez et prouifioné nŕam te
Abadates procuratorib9 cor vicefgeretib9 neatis firmiter et obfuetis ac faciatis inuio

iuſticijs baiūlis iuratis ceterifas officialibus labiliter obferuari z contra eam nullatenus

nŕis pñtib9 et futuris 9 hác gřáz et cōceffio veniatis.Dať valeñ.kiť's madij . AnnoDomi
nez nŕaz firmā béant et obferuent acfaciant ní.AB.cccxxj.
Priuilegia .

De fräquitate obferuada etiã qaliq inique pione fub falfo velamine pau?
pertatisvel neceffitat) per ciuitatez locare
de carta ipius ftatim no fiat fides dum th
gni nři elemofinas falfo peterevtrecipereno
fiat intra cópetétez terminú . CXXVIII.
verent:per go et a tpi fidelib ipar perfona
Acob9dei gra rex aragonú valen ruz conditioez ignozatib elemofinas ipas il
e.fidelib9 fuis baiulo regnivalen licite fubtrabut et indigne: et pofequens xpi
gñali vel eius locumt alijſą baiue pauperes ipis elemofinis defraudant indi
lis locox dicti regni:necno lezda uinemaieftatis offenfaz: znúc pro partevni
ris pedatgiarijst emptorib9 reddituuz no verfitatis ciuitat) valen et villary regni eiuf
ftror dicti regni pñtib9 et qui pro tpe fuerit dem nobis fuerit huiliter fupplicatuz vt pro
faluté z gřaz.Cú pro parte vniuerfitatú ciui euitandis predictis fraudib plonay et ipſa
tatis et villar regni eiuſdez fuerit nobis exs ru iniquis actib corrigédis dignaremur pro
pofitü q vos 13 ciues dicte ciuitatis et habi unfioez facere infrafcripta: iccrcoper pñtez
tatoresdictagvillag inde franqui fint et ins cartānŕaz statuim9 et ordinam⁹ atq cocedi
munes: exbigitis ab eis pedatgiuz fiue lezdā mus imppetuuz q curia ciuitatis et villarú

grauado et pignorado cos indebite ziniuſte predictarú in qua vel in quib9 dicte plonere
in eov3 9 niſi per dñm rerü ſeu mertiúp qui perte fuerint fraudib⁹ þmõi abutentes : pof
bus dicta lezda feu pedatgiü exhigit vel aliú fitǝtra eas fine acuſatore vl'denútiatore pro
loco etus oftendat vobis incötinenti z fides cedere et eas ad arbitriúipius curie &probo

fiat de inftruméto fraquitatis predicte qua rúhoim ciuitatis vel ville pro predictis iux /
beant: vos cōpellitis eos vt poitātes dictas ta eozu demerita punire retiaz caftigare: vt
resfeu merces cox et folui facitis protin⁹di fit alijs fimilia attéptarevolentib9 in exéplú
ctalezdaz fiue pedatgiuz p:o reb97 merabs Dadantes per pitez cartaz nŕaz procura
fupradictis : et 13 poftmodü per tenoze inftru toa regni valen et ei vicefgerentibus acba
mēti dicte fraquitatis vobisde franquitate aiulis iufticijs et alijs officialibus nŕISIN -
Di
ipa plenaria fides fiat:vos fraquitatéipam ctoregno pitibus &qui pro tempore fuerint
eis tradicitis obferuare:iccirco ad humile hac ordinatiōez ftatutü et conceffionez ac
fupplicatiões propterea nobis facta fic ppze etia prouifioez nraz firma héantz obferuent
fentes duxim ordināduz et etiã pcedenduz et faciat inuiolabitr obferuari vt fupius co
gvbi dis dictarrerü feu mertiú vel alius lo tinet: et nō ɔ̃ueniat nec aliquem cötrauenire

co ei fidez incôtinétide predicta fraquitate permittat aliqua rõne:in cui rei teftimoniú
facere no poffint :vos nichiloi? prouifo tho pitez cartãnfaz inde fieri z figillo nãoappe
curienreïde cautú fit: pfingat terminūɔpe ditio iuffimus cómuniri.Dat valeñ kl's mas

tentez iuxta locozdíltātiã infra quévobis fi dij.Annodñí.AD.cccxxj.


des fiat de fraquitate predicta: et fi hocfece
rint fraquitatéipaz eifdé obferuetis :no oba Thebaiulus fe intromittat de a

ftate o incôtinéti fidez facere nequeant frā ftionibus cequiarum. C ‫ אאא‬:


3
quitats: alnifihocfecerint infra dictú termé Acob dei gra rex aragonu valen
na: vos predicta lezdaz ſeu pedatgiū exhiga rc.fidelibus noftris bernardo de

tis et etiãhéatis. Quappvobis dicim & mā nuce baiulo regni valeñ gñali zas
dam? quať ordinatiöez etpceffionë nřazpie lijs baiulis generalib⁹eiuſdē regni
dierā memorati ciuibus valen
dicta qui pro tpe fuerintfaluté et graz. Cu intelle
s et habitatori
busvillar predictarú obferuetis et stráca perim o vos pretextu dicti officij baiulie vo
nullatenus veniatis . Dat valen lit's madųj. bis comiffi intromittitis vos de cequijs ciui
Anno dni.AB.cccxxj. tatis valeń z termini fui z earũ aquis: volen

do etiã cognofcere de negotijs feu queftioni


Qualiter procedatur cotra pe busipfaru cequiaru: nofcs certificatiōe núc
tentes elemofinaz fraudulenter. CXXIX. habita inuenerim? predicta ad officiú cequía
Acobidei grarex aragonú valen rij folümodo ptinere:vobis ppterea dicim9

f 2.Cü lepi⁹ côtingere dinofcatur et madam? quat de predictis vel aliquib9 eo


Jacobifecundi. LXXI

rúvosdecetero intromitterenō curetis:fed bigualdecimi ac pedatgium pro fufta illac


ea exerceri et fieri pmitatis per cequiarios di tranfeunte. : C ‫אאא‬.
crap cequiar prout ad eor spectet officiü et Acob dei gra rex aragonu valen
eft fieri cöfuetus.Intendim9 tñ o in caſu vľ č.fidelib⁹nfis baшulo regni valë.
cafib9 ius nŕm tangentib9 röne aque discur gnali acpedatgiarijs in villa de a
rétis ad regale nim ciuitatis predicte:velra yoza cöftitutis & alijs officialibus
tione aque molendinor que pio nobis tenen nŕis prefentib9 futuris ad quos pñtes per
tur indicta ciuitate et eius terminis: vľnos uenerintfaluté z graz. Cü intellexerimus ex
al's negotiu tangeret:vos tan baiulus pro parte vniuerfitatú ciuitatis valeń z villaruz
iure noftro et tenentiú dicta molendina co eiufdem regni o in loco de cofrōtesdicteval
feruado et habédo intromittere debeatis et lis de apoza exhigitur decimü fiue pedatgiuz
parté facere fouendo ius nim et alior predi a ciuib9 valen z habitatorib9 villar predicta
coz.ncc interfitis vt iudex feu cognitoz in ru contrafor et tenoré priuilegior per ante
eifdez. Dat valen kľ's madij. A.d.m.cccxxj . ceffozes nãos et nos indultozuz:rõne fufte q
per eosdepartib9 caftelle adducitur per ri
De cognitione caufarum inter uos capriolis & fucaris ad regnum valen fus
ppianum et farracenu. CXXXI. pradictu:iccirco ad eo fupplicatione nobis
cob bei gra rep aragonú valen núc factavolentes o fo29 et pinlegiafupra
ze.fidelib9 fuis baiulo regni vale. dicta probis hoibus ciuntatis & villax regni
gnali vel ei locut acbaiulis etiaz valen obferuentur :vobis & fingulis vim dici
quorücüqs loco dicti regni pñti mus et mādamus quat forü er priuilegia an
bus & qui protpefuerint faluté zgraz. Cum tedicta eis et fingulis corü teneatis et etiam
intellexerim pro parte vniuerfitatú ciuitatt obferuetis: et iposvel coz bona cotra eanul
valent villag regni eiufdez o vos cötrafo laten? moleftetis. Propter hoctñ no intédi
ruz valeñ intromittitis de caufis feu queſtio mus prohibere quin ius qo ab antiquo exhi
nibus ciuilibus & criminalib9 exiſtétib inter gietrecepiconfueuit z núc etiã exhigitur de
xplanü et iudeu et inter xpianú z farracenuz dictafufta in vado de barraguadicti rii xu
iccircodeliberatiõe habita ſup eo volum vo caris rōne caftri nři ratiue:exbigatur et re
bifqz ac fingulis vŕm dicimus et madam9 er cipiatur ibidez prout extitit confuetu . Dať
preffe quat in caufis feu queftionib9 quefunt valen ll's madij.Annodři.AB.cccxF).
inter xpianu et iudeŭ fiué ciuiliter aut crimis
natr for valen infequédo : for ipm fup eote In quibus cafibus procuratoz
neatis & firmiter obferuetis. Sup questio fifcalis fe poffit intromittere . CXXXIII.
nibus verofiue caufis emergëtib9 inter ppia Acob dei grarex aragonu valen
nú et farracenú ficnos noueritis promdiffe č.fidelibsfuis baiulo regnivale.
et etiã ozdinaffe: q decetero iufticie ciuitatis giali ac pcuratou filcinfi vel qui
villar predictar fe intromittat et cognof/ bufcüqs fubftitutis ab eo feudepu
ceredebeat de caufis feu queftionib9crimina tatis ad шuranfa fiſcalia exhigēda indicto re
lib9 exiftentib9 inter xpianu et farracenů vel gno pñtib? et qui pro tpefuerint falutér gra
farracenu et xpianu:de illisvz ex quib9 pena tiam . Cumpiopartevniuerfitatü ciuitatis
mortis aut mutilatio membri feu memb20zű valeń z villaž regni eiuſdez fuerit nüc nobis
bebeat fubfequi feu infligi. Quapp vobis et expofitü o vos plerüqs auctoritatedicti fif
fingulis vŕz dicim ? et expreffe madam quat calie officij intromittitis vosde plurib9 zdi
hác nŕaz prouifioné et cóceffionez teneatis z uerfis negocis fiue caufis que ad vim nō ex
firmiter obferuetis & contra ea de predictis pectat officium fifcalie:ex quibus tā ciues &
vos no intromitatis : nec dictos iuſticias im habitatores dicta ciuitatis z villax multi
pediatis in aliquo vel turbetis. Datú valeñ ptr agrauant : iccirco ad humulë ſupplicatio
It's madijAnnodní.AB.cccxxj . nezpioparte coz nobis facta vobis dicim?

et mādam⁹ quať de aliquib9 negocijsfiuefa


CO› in loco de cofrontes non er ctis vos intromittere no curetis:nifip:o11/

)
Puuilegia

lis penis fiue caloniisfup quibus aliquisper Qualiter prouideatur ad acci


procuratozez dicti regni vel gerêtéuices aut
pienduz aquade cequijs locozz ſuperiozug
locut ipi9vel per iufticias ciuitatis & villag
et eam reducenduz in riuo de godalauiar të
predictar aut alios officiales nos quofcüqs
poze neceffitatis. CXXXV.
fueritfentencialr cödemnatus.offitis th
oia iura nobis adiudicata exhigere:z etiã ea Acob9dei grarex aragonú valeñ
oia quenobis principals pertineat vl'debeat zc.nobili et dilecto nãopetrodeq
pertinere.Darvalen kit's madij.AnnoDomi ralto gerétiuices procuratozis in
ni.AD.cccxxl. Iregnovalé pro ichito infante alfon

Ce quisfcriptor non habens focariffimo primogenitorgnali procuratos


renŕo accomitevrgelli faluté zdilect.Signi
auctoritatez publică notarie : poffit publica
ficatú eft nobis nouiter per iuratos cintatt
acta in caufis recipere. C ‫אאא‬.IIII
THE
valen oppficcitatë tëpis ex raritate aquarú
siacob dei grarex aragonuz pluuialiu pcedétez: aque riui de godalaniar
valeń rc.Atendentes nos ad fups defluentes per cequias ad dicta ciuitatem &
plicationé et inftatiá quozūdaz iu eius terminos funt adeo diminute: q in mos

dicü feu iureperitor ciuitatis va lendinis z poffeffionib9 irrigādis maximus

lent aliquan villax regni eiufdez: auctozita eft deffectus:cú ipa aqua riui predictinō fuf

tez nŕaz regia preftitiffe quibuſdaz perfonis ficiat: quinimo quaſi haberi nõ poffit adops
feu fcriptoribus auctoritate publică notarie molendinozü cöftitutozuz in termino et orta
minimè habentib9; vt acta atteſtationes ſen dicte ciuitatis ad molendú blada: & heretertj
tentías et alias fcripturas publicas in cau / vix poffeffiones fuas rigare valeat ex eadez
fis fiue litib? que coiaz ipfis ſpecialib9 iudici ex quo quidé deffectu /anguftia ato penuria .
bus feu iureperitis vertunt cõficerevaleant prouenitz de maiozi etiaz verifimiliter eft ti

et núc pro partevniuerfitatis dictap ciuitas mendu ftiuali tpe nüc inftate;et ex hoc etiaz
tuz valen et villay regni eiufdé fuerit nobis preparatur materia z occafio adoiffentiões

Humilr fupplicatu:erpofitis fup hoc quibuf fcandala inter bereditarios fupradictos ni


daz rationib9 coza nobis vt fimiles aucto:// fi puifionis nŕe remediofuccurrat : cu bec
tates deinde ceffarem9 cócedere et conceffas in parte puenire noſcant ppter occupatõez
etia reuocare: iccircofupplicatione fufcepta aque dicti riui: que ab aliquib9 citra tponbs
bmōi: tenoze pitis carte nŕe per nos et nřos fit in locis de petralba d villamarxāt z debe
prouidem ftatuim et ordinam? y decetero naguazirzde ripparubea : digremur fup eo
auctoritates predictas cuicucs feu qbuscüc ad remouendú ſcádala z pícula z euitādu dā
ſcriptonb9 iudicú ſpecialiú feu iurepitozú in na cõpetens remediū adhibere: non atëto q
dicta ciuitate valen velvillis regni eiuſdë mi fup piedicta ocupatõe aquevobis nup comi
nimecōcedem9:cöceffas etiã auctoritates te fione fecerim per nras lras fpales cu ca nō
noze pñtis carte nře caffam anullam fpes poffint fic fcelerit terminari: hos itaqz voz
cialiter reuocamus : ficq abhacdie in antea lentes fubditor nrozuz vt puenit piculis ob
nulla obtineat robonis firmitate. ADādan/ uiare z indénitatib9 precauere:vobis diam
tes per pñtez cartaz nŕaz procuratoń z eius ¿mandam, quat addicta loca de petralba z
vices gerenti aciufticijs baiulis indicibus r de villamarxant de benaguazir zde ripparu
alijs officialibus nŕis in dicto regno pñtibus beapfonatr accedatis: recognitis fupradis
et quipro tpe fuerint:q hac prouifionez ſta ctis inquátú fine alicui9 iniuria fieri potit p
tutuz 7 ordinatiōez nraz firmaz heant et ob uidere curetis:q aqua que in locis promina
feruet et faciant inuiolabir obferuari vt fus tis recipit per certos dies cuiuflz feptimãee
peri9cōtinetur:et nontraueniat nec aliqué diuertat feu reducat̃ ad alueū dicti rivivt þa
¿trauenire pmittat aliquarõne :in cuius rei beri poffit zdefluat per ceqas ad opus molé
r
teftimoniu pñtez cartaz nŕaz inde fierietfi dinor hereditatū piedictar : 7 per iufticiā
gillo não appéditioiuffim coiri. Dat vale. aciuratos dicte ciuitatis quib9 fup hoc núc
Hl's madij,Anno dñí.MD.cccxfj . fcribim? ad remouéda dicta ſcandala z dána
Jacobifecundi. LXXI

Fiatdiuifio o dicta aqua zaliar cequiaz:pro


fione ipius aq predicte ciuitati valen inde tā
ut meli9 eis videbitur expedire: falua tñ pro
taneceffitatér indigetta pacienti poffentfuc
uifione per nos facta fup aqua cequie demű
crefcere :fic in premiffis deliberato pfilio du
cada: quá promifionë volumus in fuo robože
xim9 prouidédú o ceffante puifiõe p nosfa
permanere. Dat in villafranca de penades
cta:oñiz habitatores locopo petralbade be
viij.kl's unij.Annodñí.AÐ.cccxxj .
naguazir de villamarxāt zde ripparubea ex
pñtí prouiſiōe nŕa deinde recipiat quattuo?
Executoria proxime inferti pa
bieb quattuoz noctib ? cötinuis tota aqua
unlegij. CXXXVI. quãipídñi & hitatores predictor locop recí
Acob9 dei gra rex aragonú valen
piut feu recipi faciút a rivode godalauiar:
e.nobili et dilectopetro de gral/ bitatores ciuitatis valen alijs quattuo? dies
to geretiuices procuratous in res
697 quattuo? noctib9 ſubſequétib9; & ficfuc
gno valen pro iclito infante alfon ceffiue : quả qdé aqua recipiat hitatores ciui
To cariffimo primogenito z gñali procurato
tatis predicte in açutis vel in almenarijs ce/
renfocomitevrgellen faluté zdilect.Cunos
qadictor loco i locovbi cũ minorb9füpti
prouiderim ?fup facto aquaz cequiar loco/
69 reapi valeat . Voletes o ex hoc nullú þa
rüdebenaguazir de petralba devillamarxāt bitatorib9 feu vniuerfitati ciuitatis predicte
tderipparubea:habita certificationedein/ necdñis ſeu hoib9 loco predictor in propie
menfa neceffitate qua patiune boies ciuitas
tate feu poffeffione preiudiciú generetur :imo
tis valen:nō obſtāte piouifiõe per nosfacta
ius eorüde in predictis faluú remaneat & ille
fup dicta aquaprout in lŕa prouifiõis nře vi fuz:nec id pro vfu ptra dictos hoies ſeu habi
debitis cötineri: et nifidicta puifio executio
tatozes locor predictorvaleat allegari: ❤
ni illico mādaretur periculü effet in moza: ic
pñs prouifionŕa feruet diu durauerit ne
circo vobisdicim9 ēt mādam9 expreffe quat
ceffitas fupradicta. Quare vobis diam, et
vbicüqz fitis vifis pñtib9 et quibufcüqz alijs
mādam⁹quat hac prouiſiōez & ordinatiõem
negotijs retroiectis ad dicta ciuitaté curetis nfam obferuetis et obferuari faciatisiuxta
accedere fine moza faciendo obferuarifortit
pitis lře nře ferie z tenozë : nec aliqué ɔ̃ueni
et districte ordinatiōez & promiſiōez nŕaz pie
repmittatis aliqua rõne. Dat gerunde ter
dictă/in et fuper premiffis talrvos hendo ne
tio nonas iulij .Anno dñí.AB.cccxxj.
poffitis de inobediétia reprehédi: imo de obe
dietia merito comedari. Dat gerüde.iij nos Declaratio regia facta intbe
reditarios cedar de miztalla de alfara deru
nas iulij.Annodñi.AB.cccxx).

CAlia prouifiofuper eifdé zple, safa oralcaya tóműcada. CXXXVIII.


nius. CXXXVII. Querint vnterfi : 9 cũ ɔtétio fiue
trouerfia cet eroita fup aqua ce
Acob9dei grarex aragonú valen
quiede mõtecateno inter heredita
NA

z.nobili et dilectopetrode áral/


ríosdicte cequie ex vna pte : et he
to gerétiuices procuratoris in re/ reditariosde miztallade fauara derafcanya
gno valen p20inclito ifantealfon zderuçafa ex altera: ex qua quidé ptrouerfia
fo cariffimo primogenitor gñali procuratoze
infuturü int ptes predictas fcadala fuboziri
não comite vrgellen faluté dilect. Adeütes
poffent: proinde plurima dana z forfanne
pñtiaz nŕaz guillerm9 de minoziffa et dnicus
ces et puenire. Mos iacob9dei gřa rej ara
de claramote piuratos z vniuerfitaté civita
gonúvalë zë:volētes fup his puteregiecō
tis valen ad nos nūtij deſtinati: expofuerunt
uenitdignitati remediu adhibere: cũ melius
nobis huilt neceffitaté eminente qua fug in /
fit an tép⁹ occurrere & poſt căzvnlneratā re
digétia aquar patik vniuerſitas ſupradicta :
mediú adhibere: iccirco ferie pñtis pagiefub
to prouifio p nos facta nullatenus predicte
modo infrafcripto duxim⁹ ozdinādů ac et p
nos igitur certificati
auitati poffet fufficere:
uidédū : q icōtinéti abfqz aliquo infuallo fu
ad plenude inměla neceffitate predicta : volen
prapoftis fiue la fobrepoſta maior dicte ceğe
tes (cādalis & futuris piculis obuiare: q oca
reuertal acreponat in ipa cequia : g tpene
Priuilegia.

ceffitats de qtuoz poftib⁹'eqlib9 quas heat al ratoris ac baiulo regni valë necno iufticijs ce
menariadicte cequie:poffint heredicti heres terifqs officialib9 nřis ciuitat) valeñ pñtibus
ditarij deruçaffar de miztalla defauaraz futūris ad quos pñtes puenerit faluté z di
derafcaya vna poſté duob9 dieb9 r duab9 no lect :puenit ad audiétiá nřaz o denútiatiſeu
ctib9:7 fimaioz neceffitas fuerit o poffint hé acufati 8 criminib? cozāvobis oppmunt ſe/
reduos poftes y dictos duos dies ¿DUAS NO pi9idebite acvexat ex eo vz q2 denútiatores
ctes:vz in dieb9lúe z martis cuiuflz feptima feu acufators fact) ipilonútiatōb plerüq

nee:ita o cognitiodicte nečſitat) comitat ce iniqs acufatõib poft lapfumōici tpis ab ipis
qario piti zfufo ceqe fupradicte: z fi forte a ptib9 fe abfentat negotia ipa pffed omitétes
cognitoe dicti cedarij plibati hereditarý fen neci cafib⁹ qb9dicte onüciatões officio curie

tiret fe foze quatos :baiul? nŕ regni valë gña relinquút ipaz curat inftruere curia teftibus

lis pis za ptpe fuerit puideat fup eo inco indicijs ralys plūptiõib9 in ipis negocis p
tiněti ſine ſcript) z oi folénitate řmota. 1D20 ducedis zet offerédis:pp dicto negotior

vidim , et op in pdict) duob9dieb? ¿ duab⁹no protelakdecifio : z dicti denúciati ſeu acufati


ctib9 in qb9 vn⁹ vľduo poftes leuabunť a dis fubcapleuta zal'diuti? obligati remanét rét
cta almenaria:rolli fiue rolls z file corribiles ipediti. Un ad huilé ſupplicatiōez ppteano
ricorribiles exceptis illis in db9 nüc funt mo bisfactavoletes fup hoc opportunu remediu
lédia qzq manat fiue exeut ex dicta ceqare/ adhibere vobis r ſinglis vřždícim9 z māda
Itagnef poictú ceqariũ except ) qbuſdā filis a m9 qt cũ ǝtingerit aliqué in dicta ciuitate de
qadimicat curribiles padaqn beftiariz p nuciarivt acufaride crimie feu criminib9 co

alijs neceffitatib victor hereditario ad co rā vobis :vos illi vťillis q dictas denútiatio

gnitiōez ceò̟arý ſupradicti Retinem9tñgin nes ſeu acufatiões fecerit vl'obtulerit pipo
puifiōer ordinatiõe nŕa pdicta poffim ac/ fitiōez penefub adict? denütiat? feu aculat9

crefcere diminuere corrigere fiue emedare et fuerit capleuat vt altius pene detetus aucto
declarare oi hoza z tot vicib9 quot nobis vis ritate nŕa mādetis rihibeatis expffevt ſicuti
fuz fuerit expedire. ADādam itaq p pōtez iuxta ozdinatōez nŕaz exiftétes fub capleuta
baiulo nãopdicto regnivalé gñali acceqario bmōi terránředítõi ſubiectā exire nodebet:

pdicte ceqer hereditaris pdictis necnō qbus fic ripidenūciatozes feu acufatozes terráno
13 officialib9fubditis nřis pñtib9 z futuris ftra piedicta non exeant pedentib9 negocis
qodiatōez & puiſiōez nřaz hmõi teneat in ipfis:fz ea curēt plequi vfqz adfinale decifio
uiolablr zobfuetz no pueniat nec aliqué nécor. CSi bodicta denuciatio relicta fue

uenire pmittat aliq rōe: in cui9 rei teſtimōiu rit officio curie in hoc etiã caſu fiat inhibitio
duo pfimilia inftrap alphabetű diuiſa alter zmādatú file fub certa pena ne dicta terram
quor teneat psdictor hereditarion pdicte niam exeat denúciato: donec curiaipaz p29
ceder altenhereditarij de ruçaffa pdicti fie ſup teſtib9 indicijs z alijs preſumptõib9 quos
ri z figillo não pédéti iuffim9 infigniri .Dat z quas fciuerit vel hüerit duxerit inftruēdā:
valen.viij.kt's madij.Anno dñi.AB.cccxxi. in quocafu pcuratozní fifcat nopoffit poft
modú pete fibi die vel terminú affignari pro
Tdenutiatoz vel acuſatoz cō
benda certificatiõe a denúciatoze fup teftib
pellaf ad cauédú ne durate că exeat terrā di
indicijs vel preſuptioibus antedictis . Dat
tioniregiefubiecta. Et queda declarationes
CXXXIX. dertufe lil's march a.dñí.D.ccc.xxj .Veruz
factefuper iftis.
cum relatu iacobi de ripullo not findicit pro
Acob dei gra rer aragonú valeñ curatous vniuerfitatis ia dicte poftea pcepi
r.fideli fuo iufticie valë in crimia mus vobis incurrat aliq dubia fup la feu p
lib9 vleis locut piti zap20 tрe fue. uifionenŕa predicta:pzimü quozë. Sidenū
ritfalutě z graz. Aup geretiuices ciatozes vl'acufatozes dabūt cautōez depena.
pcuratons zbaiulo regni vale ac iufticijs et qua incurrere debet fi exeût terränředñatio
alijs officialib ciuitat) valé ſcripſiſe recolim? ni fubiectā pēdentib? denúciatõibus feu acu
inhúc modú.Jacob de gra rex aragonú va › fatōibus pipos faciédis iuxta tenoze nře pro
le rc.dilector fidelib9 funs geretices pcus uiffiomis predite . Scomfi pena decensde q
Jacobi fecundi. LXXIII

fit mentio in dicta prouifione poterit effe mi Ficio:quiipfuz pro vobis teneant officiú atq
nozpera illorum qui fuerint acufati.Tercü regant:zinde cos qñ vobis expediens vide
fidenúciatores vel acufatores qui fuerit pau bitur amouere : zalij ſeu alijs commiteread
peres dabunt cautionem predictā: vel iuran veftre libítů voluntatis. CCalonie aut que
dog eam non habent recipient cozuz denű/ ocafione dicti officij inde exiét aut proueniét
ciationes vel acufationes. Cobisducim9 diuidantur hoc modo: q nos habeamus me
refpondendu o quantú ad pumũ dubiü inté dietatem iparum caloniaru: z vos reſiduam
tionis noftre exiftit q denunciatores vel acu medietatem :de qua quidé refidua medietate
fatores tantum obligent bonafua propena vosdetis acuſatozi quidqt volueritis ex cau
per vos eifdem imponenda nulla ab eis peti fa denútiationis indefacte. Cuftodes vo
ta alia cautione. Quantú vero ad fcom eft autcuftos dicti vini qui pro vobis ponentür
noftre intétionis q pena poffit effe minozar ftatuentur teneantur reddere compotuz t
bitrioveftro:cauedo tamen & moderando ta rationem de calonijs talijs puentibus offi
liter & propter terrozem pene non habeant/ cj fupradicti noftrobaiulo regnivalen fupra
gentesvel dubitent defiftere a denunciationi dicti generali ziuratis ciuitatis ipius. Bā
busfeu acufationib9 faciendis. Tertium ve dantes per prefentem cartam nřam dicto ba
ro in hunc modú declaramus o ſi vobis vi iulo regni valen. generali alijfqz officialibus
deatur o denúciato: feu acufato fit ita pau noftris vel corum locať prefentib9 et futuris
pero non habeat bona nec poffit pftare cau ❤ cōceffionez nřam hmỗi teneantz obfuent
tionem feu fecuritatem ydoneam:illumtunc perpetuoz teneri faciat fuari: non otras
cum iuramento prestando per eum admita ueniant nec aliqué puenire pmitant aliqrõe
tis.Quarevobis dicimus mandam⁹ quar in cuius rei teftimoniu pñtemcartam fieriz
in proceffib9predictor tam cōtenta in nřa li figillo maieftat, nře iuffim9 infigniri. Dat
tera fuprafcripta ea qnúc phancnŕaz lite barchiñ.v.kisapulis.a.dñi . AD.ccc.xxiiij .
ram addenda duximus ac etiam declaranda

amodo inuiolabiliter obferuetis prout in eis Sentencia lata per dñm regez
plenius ptinetur. Dat dertufepridie nonas fuper lezda dertuſe v3 quomō & äliter exſole
aprilis annodni.MD.ccc.xxij. uatur. CXLI.

Loceffio officij guardianat? Mrpinoie amen:nouerintvniuer


fio cum illuftriffimodño iacobo
vini:7 diuifio penarú ide prouemétiú.CXL.
deigraregi aragonūvaleñ.rč.pro
cobus deigra rex aragonú valé parte ciuitatisvalen.pro ſe z reg/
te.adbumilem fupplicationem p no eiufdem fuiffent oblata quedaz grauami
partevitiurator i pbox homiz na:in quib9 afferebant lezdarios dertufe fe
ciuitatisvalen nobis exhibitā: vo
ciffe & facere preiudiciú hītatonb? dictarú cí
lentes in ac parte vobis faceregratiam fpe/ uitatis regni: ſuper exactione fiue petitõe
cialem : tenoze pñtis carte nŕe volumus ? cô lezde dertufe: fpecialiter quia ciuitas valen
cedimus vobis dictis iuratis & pbis homini afferebat dictos lezdarios exhigerelezdam
bus ciuitatis predicte: o poft mortem aznas contra antiquam pfuetudinem ab hoib9 ciui
rij bieſtaſſa : qui pro nobis officiu cuftodie vi tatis zregni predictor pro mercib9 feu mers
niciuitatis predicte nunc tenetvel etiam an/ caturis quas portarent in quibufcüqz vafel
tea fi quocuc alio cafu dictus aznarius ipm lis vltra feu extra montcolobzer: cuzdicerēt
officiu mereretur ammitere vel deferere:offi
predictos hoies nauigantes vltra feu extra
cium cuſtodie vini predictum ad vos ipofa/ dictü monté eundo zredeúdo in quibufcüc
cto protinus deuoluaturata qin continenti vafellis tranfire et confueuiffe trafire aquin
post moztez dicti aznarij vť in cafu predicto quaginta . xl.xxx.xx.et a tanto tépoze citra
quoadmitere autdeferere dictum officiú ipe op memozía bom nó ct in pri vs ad tep9
aznarius mereretur:vos z fuccefforesvestri
ad qo pdicta iniufte fuerüt eisptradicta fra
perpetuo propiavra auctoritate poffitis aliú chea preſtatiõelezde:r o predicti lezdarij co
vel alios ponerez ftatuere cuftodes in ipo of nantpetere plus profacio pro carrica :
ki
Priuilegia

ciuitas fieri afferebat otra antiquaz & bonā rior in eius abfentia diſcreto iacobo monas

cöfuetudine : fm o predicti hoies pfueuerüt chi iurifpitodertufe: qui iacob? cumdict9 vi


facere facia balas carricasz troffellos merciu cecancellari? vna cum dicto dño não rege ha
cuiufcüc magmtudimist põderis qvolebār beret recedere adicta ciuitate Ortufe recepit
dummodo vnum aial illa poffet portarede ci teftes quos vtraq pars pducerevoluit in ci
uitate ad mare: q fiebat eis preiudiciuz eo uitatedertufe: receptioné teftiü quos pars
quialezdarı dertüfe feu nücius eiuſdez ſta ciuitat™ valē.dare voluit in ciuitate barchin,

bat feu mozabal in ciuitatevale.p lezda der idem dñs rex cómifit bonanato de cafalibus

tufeerhigēda: o fieri aferebat otra quodda iuŕperito cuitatis eiuſdé:ſubſequenE idé ia,
painlegiu illuftriffimi dñiregis petri & ? cō cobý monachi recollecto toto negocio ita q

tra antiqua pfuetudiné: r o predicti lezda non reftabat nififup eofentencia pfereretur
1
ry violenter exhigebat prolezda viginti bar pceffum habituz cozāipo coram quodepoſi
chins produodecim iaccen: o fieri afferebat tiones teftiú tam valen. barchin.recepte

ptra punlegiu feu ordinatōez dicte lezde : in fuerunt et pducte fub fuofigillo ad cancella
quo vel quaǝtine o lezda foluatur de mo riam dini regis mifit:cuius pceffus examina
neta curribilipani Tvino:r predict9 dūs rep tioné z relationé.idem dñs rex predicto vice
diceret feu defenderet nullúpdict) hoibus in cancellario comifit : qui de mädato dicti dří
et fup premiffis inferri preшdiciú feu graua regis cum plurib, alijs fapientib9 doctorib9
men:afferendo fez predeceffores fuos effe et z alijs quiſunt de ipшus di regis cöfilio plus
fuiffea.x.xx.xxx.pl.annisz a tato tpe citrag ries & pluries in preſencia aduocator iparū
memoria hoim inpriú no exiftit in poffeffio partiúr fine ipis collationé habuit:tam fup
nez exhigendi recipiendi lezda a ciuibusva facto quat apparebat pdictuz pceffuz: Œſu
len zhitatorib9 regni eiufdé veniētib9 depar per iure z ratiōiburis:quibus collationib
tib9orientalib9ad ptes occidétales: recon habitis idem vicecancellari9 eidem dño regi
uerfode oib9 mercmonis fiue portenf in na fuo cociliofecit relationem plenaria de pie
uib9 lignis barchis : five alijsvafis tranfeun miffis:qua relatione audita idem dñs rep
tib vltra monté colobzer z citra: carrica ceffit ad ferendafentencia in hunc modum .
de penso côtinet tria quintaria non plus: r Unde nos iacob9 dei gra rex predictus au

eftdifferentia inter carrică zfaix: o eft li dita & plenarie itellecta relatiõe nobis facta
citülezdariufeu eius nunciú dertuſe effe in ci per dictú vicecancellariu nŕm de negocio fu
uitatevalen qui recipiat z exhigat lezdam de pradicto:difcuffoq37 pleni⁹ examinato dicto
mercaturis vects in lignis barchis zalijsva negocioin nãopfilio/deu habendo poculis lz
fellis tranfeuntib9 per maredertufe de qbus. reperim⁹ partem nŕaz quantú ad iuris rigo
lezda nō eet preſtita indertufa: cũ hoc fuerit rem effe in cafu abfolutionis/cum iurapary

vel fuiffz ftatutú rozdinatü per illuſtriſſimū tium fint obſcura/ zeo maxime q?pars ciui/

diz regem iacobũ memone recolende: roſo tatis valen que actrix eft clare fuam intentio
lutio dicte lezde debet fieri cõputando vigin nem non probauerit/ tamen via regiaincedé
tibarchns pio duodeci taceñ.cũ inmutatiõe tes requitatem rigozipreferre volentes / et
monete iaccen.ipe dñs rexnunc regnans exe rigozem cum nŕis fubditis mafuetudine tem
preffe retinuiffet o in lezdis remphiteoticis perantes/fic impremiffis fententials duxim9
feu cenfualib9 fieret folutio ad roez predicta ozdinādu/q omnes cues habitatores ciui
requirentib?auib⁹ciuitatis valeñ dñs rex cō tatis valen, tráfeuntes cummercib9 ſeu mer
mifit primo receptioné teſtiuz quos pars di caturis in nauib9 lignis z quibuſcunqz alijs
cte ciuitati vellet pducere bernardode nuce vafis ab oriente in ocadenter econuerfo ap/

baiulo generali eiufdé regni:deide collectõez propinquantes tmad terraz gradus dertule
toti? negocij vfqz ad fentencia receptionez p.lr..zinfra/foluat pdictis mercib9ſeu
teftiú quos tam pars dni regis dicte cim / mercaturis lezda iu ea quätitater prout ozdi
tatis valen..fupdicto negotio vellent produ natū eſt z ſtatutuz in inſtŕo cōpoſitionis lez,
cere cōmiſit veñ. zdiſcreto guillermo de iaf de. Atépro carrica fiue fait fine quocüqs
fero leguprofeffori reiuſdē dñi vicecancella alio note cenfeatptineat z debeat tinere q/
Alfonfifecundi. LXXIIII

May tuoz qutallia z nō apli⁹ put qntalia accipiút déda iufticia z exeqnda nopoterat plenefufi
ཨཏ ད cere adiulticiat9 officiú exercédú ob diuerfie
zpōderant in ciuitate dertufe: z piſto pode
refolual to qo ftatutu rozdiatü eft folui pro tatë z pluralitaté negocior cozā ipo iufticia
carrica in inftro cõpofitōis lezde.Et fi dicta emergétiú: que ad dictú officiú incumbere in
na carricavel fair ptineat plus.ij.qntallib9:fol criminalib943 in cinlib dinofcebant:quiqde F

uaf lezda proillo pluri ad rōné.i.qntaliú . wufticia adiunct cognofceret inter aliadeq
Fré q nosz fucceffores nŕi in dicta lezda tes rimõis cais feu aftionib? ciuilib¾vſqz adqu
그림 nea97 poffim? tenere in ciuitate röduvalen titaté.l.folox rinfra : tipas qrimonias cas
lezdariú:vtlezdari poffit türenúciú à poffit feu gftiones vicz ad dicta qntitaté.l . folor ?
erhigerevel leuare lezda ab illis ciuib9cunita ifra fine fcript fumarie zde plano z fine stre
T pitu z figura iudicij of applatõe remotadeci
tivalen &tráfeutes p mare ziurta modú fu
i pradictú dertufe debuerüt foluere lezdā ini/ deretz decidere teneretfozo valen nõobſtā
I bizfoluere omifunt. Quātū bo ad monetā te.Sane nuc fuit nobis propte vŕz iurator
an v3 foltio debeat fieri de mõeta barchi, að pboxhoim dicte ciuitatishuilr fupplicatu
nuerú o:diatú in dicto inftroppofitois lezde gcüdict iufticia in quilib9 adiunct officio
anbodebeat fieri folutio de moneta barchin fupradicto: pp pluralitate negocios ciuiliuz
cōputats.xx.barchiñ. p.rij.acceñ.cũ hoc pe fuo officio incúbentiú vtir ſufficere no por
nes nos fitvalde dubiu quo ad pñs pnúciare fit ad ipm officiú exercédü:ex quo fubditi nři
feu aliqo ozdiare :fupfedi9z volum donec ex retardatōez dilatõe negotior a cozadícto
i nos aliť duxeri9 ozdīnādū fiat ſolutio de mo iufticiaduci hent detrimětů plurimú paciúE
neta barchin cōputatis.xx.barchiñ.p?o.xij. digremur officio iufticiat? in cinlib9ſubiu
iaccen put núcfit:z in adiudicat) nobis con fticia adiügere vt pinde ad vtilitate reipu
demnamus iacobuz de rippullo ſindicum cis blicepoffit ip3 oficiú meli?exerceri: nos itaqs
nitatis predicte:r inadiudicatis predictofin arcavtilitaterei publice cura puigili intëdë
dicor per ip3 dicte ciuitativalenin his petrú tes ſupplcatōi ipi ānuētes benigne tenore pñ
Juppeti fcriptore & pcuratozē nŕm ad audien tis carte nrep nost nŕos pcedim ? ozdinam ?
du Iniam pdenamus . Quantú bo ad alios ¿ ftatuim, in dicta ciuitate ppetuo obfuādű
bitatores regni valen inter nos et ipos nihil ztenédú: q deceto vn9 er vicinis ciuitat va
intendim pnunciare feu declarare cu parte len pdicte eligat ato ponaf in dicto fubiuſti
non fecerint in piti iuditio:nec findicat9 ia/ ciats officio anno quolz:ita o incötinetipo?
cobi de ripullo ad illos aliquat feu extendat: naErftatuatdict9ſubiuſticia i dicta ciuitate
lat fuit becfnia p dictuz dñm regez in ciuita qui ipz fubiufticiat9 officiú regat z exerceat
te terrachon. in camera ipius di die louis. vfqz adtpust die qb9 iufticie dicte ciuitat} tā
rvų.lt's ianuarij annodñí.AB.ccc.xxij.pe/ in crimialıb öz in ciuilib? mutari debet et ex
fentib9 dictis petro luppeti pcuratore dicti túc dictis tpe r die zdeinde ppetuo annis fin
dni regis: viacobo de rippullo findico pred glis ipistpe zdie eligať vn9 ex vicinis dicte ci
cto:prefentib9 etiã teſtib9 veñ. vitalide vila uitat in fubiufticia: qui cognofcat de grimõi
noua et arnaldo dezlozdñi regis pfiliaris pe is cais feu aftiōib? cinlib9 vfqz ad qntitaté
trode caftellario iurifpito z petro martithe Í.fotoz regaliū valē z infra: z ipas qrimõias
1 faurariodictidni regis:
cās feu qftiõesvfqz ad dicta qntitaté.l.foto.
De ordinatione officij fubiufti infra finefcriptis fumarie de plano z fine

cre quinquaginta folor:et de modo etforma ftrepitu z figura iudici oigs applitõe remo
ta decidat & decidere teneaf fozo valen in ali
pceffus eiuide. CXLIII.
quo non obftate:cú er hoc getib magnavtili
siacob bei grarer aragonú va tas fubfequat . Woletes q ozdiatio facta vz
len zč.recolim oli adfupplicatoë q dict?iufticia adiüct, in ciuilib? cognofces
pro pteiuratorpbox hoiz vnis ret de cais zarimonyspdict vfqz ad qntita
CLOSED
CONDJuerfitatis ciuitativa
lē.nobis facta tépietacta.l.fotoz regaliu z infra:ceffs dece
adiuriffe officio iufticiat dicte ciuitat) aliuz tero z tollak oino:qm ipazo:diatiões caffas
iufticia in ciuilib9 ex com vniusticia pred ac etirritam? Intelligi? ēt ¿cedim? ¿ declas
b in
Priuilegia.

ram ? ofalaríúdicti fubiufticie fit.d.fotozuz nerek vl'ditas facerent p alijs quauis rõeg
regaliuin ano:ita y medietas ipop.d.folor totüid tücüqz cét plene zuitegre pfolueret
regaliú foluam⁹ nosde puétib? dicti fubiu put in priuilegio dicti dñi regi petriptineri
fticiat? officij: refidua medietas foluat per bicunt.Pofteabo nos ad instácia z poſtula
vniuerfitaté ciuitat) pdicte. Abadam itaq tōez iurator zpbozű hoim vniuerfitatis ci
pcuratoni eiufqz vicefgerétib? acbaiulo gña uitatis predictelziā prímű puidiffem9.7024
li regmi piedicti ziuratis ac pbis hoib9 zvní diauiffemus illi q vti vellent in dicta ciui/
uerfitati ciuitat) pdicte:gpdicta firma beat tatevale officio capſovie tenerent affecurare
ppetuo z obkuëtz nopueniat nec aliqué Que pro millemarchis argenti fup reftituedo inte
nire pmitat aliq rõe:in cui9 rei teftimoniü p greid qö penes eos oponeret: aliq no ad
fentecartafieri figillo maieftat) nře appés mitterent adeperatiu offici fupradicti 20

dicioiuffim9 cōiri.Dat barchiñ.v.kt's apris uidi? denuo & tā hij 4 affecurarét fubdicta
lis anno dñí.AD.ccc.xxüy ! Forma alij qnon affecuraret poffent vti of
ficio fub ac forma : hij fecu
nullus pieter dñz regez por fit atem preftitiffent tenerent tapit : alij vero

fit guidaticapcedere: reuocat coceflappi


CXLIII . qui non affecuraffent no tenerent nec tenere
mogenitü dicti dni regis .
poffenttapit : annis fingulis fieret pie
síacob9digra rex aragonūtē conitzatiopublice per iufticiam in ciuitatep
atendetes opin foro valen.int ceta dictap qua pconitzationez cunctis ſignifica
ptinet nos folumoguidaticar pro retz manifeftaretq capfozes illi quitenerët
tectões obere aut poffe pcedere: tapit affecurarút: illi & tapit nō tenerét nul
afafaliqguidaticafore facta qb9daz de ciui la fecuritate pftiterüt: putin lŕa prouifionis

tate z regnovalen pinclitú infanté alfonfuzipi⁹stinek: Núc aut fuit propte iuratozü er
primogenitü zgnalé pcuratozenŕz ac comi pború boim acvniuerfitatis et ciuitatis pre
tevrgelli:idcirco tenoze pitis carte nřevolé dictebuilt poftulatú o cũa paucis citratepo

tesip3for fup hoc illibatú fuare:guidatica rib9plures excapfonib9 ciuitatis pdictefefie


factarpceflap inclitú infanté pdictü qbuf/ abatuts cú magnis äntitatib9 peccunietraf
uisdedictis ciuitate z regno duci⁹ reuocada cendétib? fecuritatedicta, mille marchar

¿penit⁹ anullāda. ADandates locützgerés argenti: ob qö plura z diverſadāna indicta


tunices pcuratons in regno valeñ fub iclito quitate fuerit fubfecuta:i tm o plures dicte
infante petro kariffimo nato não ac comite ciuitatis ad inopia deuenerütvel äfi:digna/
ripacurcie:nec nō iufticijs cetifoz officialib9 remur puifione pdicta factap dictúdйzre
nřís vel cor locať pñtib⁹ futuris & guidati ge petrüFuari facerei ciuitate adicta iuxta
cafupradicta pro reuocatis beant:necptextu fuitenozé : hoc é o fideiuffor vel fideiuffores
por adpdénatiões vigo:e fniarú factas feu quo ad obligatiões ciuiles obligent fe velut
at quoquomo pcedat: in cui rei teftimoniú pncipalest fub ea forma recipiant pvos fide
pitem carta fierit figillo não appēditio iuffi iuffores ipi. Et illi q tale cautōez pitarenon
mus comuniri. Dat barchiñ.v.ll's apulis potuerit o maneat fine tapitfuata puifione
-
Annooni.AB.ccc.xxiiij . de quafupradŕ:yg o annis fingulis iufticiap

De fecuritate pftadap capfo conitzarifaciat pciuitate pdicta o capfores


res feu tabularios. CXLV. qui tapit no tenet no affecurarút.Sicas vo/
lumus vobifas dicim madam9 quatforaz
Acob dei grarer aragonú valeñ
zč.fidelib9fuis iufticis ciuitatis in dicto puuilegioptētā ac puifioné nŕazac
vt ptinetſupi obfuetis z teneatis robfuari
valen faltzgram.Expte iurator
z teneri faciat, irrefragablr:aliqb9 alijs pi
pbophoim ciuitatis valen fuit
fionib? in ɔ̃riú factis minie obfiftétib9,Dat
nobis huilt intimatü:q illuftriffim? dñs pe
barchin.v.kts.apulis.C.dñi. AD.ccc.fxiij.
trus rex aragonu recolede méozie př nř ozdi

nauitz puidit o caplozes affecuraretdecent refcripta vel carte otra ius

in poffe curiedicte ciuitat) v3 pro toto eoq8 vel fozu impetrata et impetrate nullo modo
ipli capfozes reciperent vel penes eos depo recipiantvel eis obediat. CXLVI.
Jacobi fecundi. LXXVI
A
Acob bei grarer aragonu valen predicto hacten? vt afferit iurati zpbihofes
z.nobili z dilectonřobñdode far
fupradicti vfi fuerüt z etiã nüc vtunk. Sane
riano tenenti locü gerětifuices p
cũipi turati z pbi hoies ſupradicti timeất p
curato in regnovalen fub inclito aliquos fup predictis indebite pturbari: p
*
infate petro lariffimo nato não ac comite ri pterea fuerit nobis propteipozü hüdŕ fup/
ppacurcie: fidelib9 fuis iufticie ciuitatisva plicatú vt fibi in predictis digremur o benig
len.alijfe officialib⁹ nřis vel cor locat pñtis nitate regia puidere:idcirconos fupplicatõe
69 futuris: nec nō iudicib? delegatis i dele ipa admiffa vobis dicim z mandam expfle
gādis a nobis falt. graz.Ex parte iurator quatdictos iuratost pboshoies fuppoffer
pbox hoiz ciuitatisvalen.fuit nobis hūitr fione qua eos effe inueneritis depmiffis ma
intimatu 13 in fozovale.expreffe ptineat & nuteneatis ac etiã defendatis: nec finatis eof

fi refcripta vel carte impetrate et obtenta dép quépia fup poffeffione predicta ağuari
ius velfor p aliquos fuerint:q nŕi iudices i perturbari feu etia moleftari. Dat barchin .
la no recipiat nec eis obediat: ti nos plerüc v.lts.apulis.Annodñi.AD :ccc.xxiiij.
pp importuitaté peteciú refcripta feu cartas
CLoceffio franquitatis gñalis
vt afferitur pceffim9 7¿cedim? cōtra iusvel
lezdarú zaliorú vectigalių . CLXVIII.
for predictů in dictor pbox hoiz diſpendiñ
Querit vnuerfi pñt) priuilegij pa
ziactura:quo circa ad fupplicatioez pro pre
tpop nobis exhibitā volentes put pogruit ac gina infpecturis q nos iacob⁹ ot
gra rex aragonu te.Digna pfide
tenemur dictuz for illibatu fuare: vobis dis
ratõe pefantes aoregiù culmé spa
cimus & precipiédo madam⁹ quat dictú for
lit ptinerez exfue munifficētie largitati erga
ǝtenta in eo incöcuffeFuetis& fuaripenit
fideles fuost fubditos er fuis actib9bimeré
faciatis:vfu prio ac madatis abufuis in ɔ̃riü
obfuator factisz faciēdis minie obfiftétib9 tos manúögrue retributōis extédat : illofas

Dafbar.v.lt.aprilis.A.d.AB.ccc.xxiiij. dignisgratijs pleqndo bñficijs apliet zde


coret fauorib9 opportunis: vt rifti bene me

ciuitas per regíupcuratozé ruiffe gaudeat zalij aient exéplo ad filia pro
T
manuteneal defendat fup ftatuto adĕprivi mereda: igr atētis inmefis & laudabilib9 Fut

0243 & fup cox poffeffione. CXLVII. tion meritor exhibitõib?impēſis antecelo
rib9nris meorie recolende z nobis pvniuerfe
Acob dei gra rex aragonú valen.
ze nobili z dilecto não bñdo de far tate ciuitatis valen: pfpecto et qlr vniuerfis

riano teneti locu gerétifices pcù tas ipa rei9 fingli propt) multú afectuolis

ratozisfubinclito infate petro la voluntatib9 pro felici acqlitõe ac pqſta ſar ✔

riffimo nato não ac comite ripacurcie: dinier comfice regninři:qö ersceffioneppe/


fide
tuanobis factap fede aplica obtine ad qua
lib9fuis iufticijs valen cetife officialib9nřís
vel cor locať pñtib futuris falt zdilec.Ex pro ampliatõe exaltatõe regni nři zvtilita
པ te publica fubditor duce nobis altiffimo co
parte iurator pbox hoïm ciuitatis valen.
fuit nobis huilr itimatü q ipi vigore cuiuf/ gitam9 z vt nosdecet opa nía extédi⁹ oppo?
tunű auxiliú magnü fuiciú pecuniaru z fubli
dā puilegij pillimü diz regé petru patrénŕs
dicte cinitati indulti:fecerüt ftatutufiue oz díú multü gruŭ nobis inclito infanti alfo

dinatiōez vz ofi aliqsrichus hõreligiofus To lariffimo primogenitor gñali pcuratozí


nfo accomiti vrgelli pfonalr nüc cu exerciti
miles feu aliq queuisplonafine turis fatica
pignoraueritfeu pignozari fecerit aliqué vici b9rgétib? armor in dictoregnofardinie p
nudicte auitat rõe adepuior pceffor ciuita dicta adqfitōez feu pafta fardinie cofice p
del graz felicit pleqnti placidú atą ÿtū núc
tipdictep foros &priuilegia :o in côtinēti pi
nouiter liberalf oferüt z et obtulerút : ex cau
gnozato? ¿ bona ipi9 repignorent pdictos in
ratos rone rei pignorate z miffionu dānozúr ſispmiffis inducti inter alias: p nost oës he
redes fucceffores nros gtis et ex certafcia
intereffe:ita o repignoracio facta nō reftitus
ac mera z libera fpontanea volütate enfran
atur donec primit⁹res pignorate cũ miffioné
quimus et liberos et exemptos franchos et
b9 zintereffe reftituant: de quo àde ſtatuto
Timmunes penitus facimus et effe volumus
k új
Priuilegia.

ppetuovniuerfitatédicte ciuitat) valen zoës de alaqnt de onola de guardamar reis ad


ac finglos ciues et hitatozes ipius ciuitatis iacentib? q vt dictü elt hēmus et tenemus in
pites pariter z futuros imppetuú cũ oib⁹re pte regnivalen vltrafaxonā z in alijs ēt qbuf
b9 merab97 bonis fuisvniuerfis hitis thin cucs ciuitatibus caftrisyillis locis nŕis vt
dis in ciuitate z loco nřidertuſer in caftr vil predicik vbicüqs fituatis p nos vel nfos pres
lis aclocis nŕis de alaqnt donola o guarda deceffores p modu paſte cocabiyel emprõis
marz eifdé adiacetib? qhēm⁹r tenem in pte vel quouis alio titto hacten? vt fepedictú eft
regnivalé.vltra faxonā 7 in alijs ēt qbuſcūc adafitis q hodie nos hem? tenem9 vel nos
ciuitatib⁹ caftr, villis locis nřis vbicüqz fi aut fucceffores nfi impofter addrem9pconq

tuatip nosvľnŕos pdeceffois p modú paſte fta velaliú quécüqz dutarat vt pdick titulů
acābij vl'emptōis vt quouis alio titulo hac lucratim :franq exepti ppetuo liberi zimues
ten9 adqfitis:q nos hodie hem9 z tenem vel pterrap mare zpquelz aqua dulcē. 200
nost ſucces nři impoſter addrem, pzqſtaz mitétespnos roes heredes & fucces nãos c
vel aliú quécuc dútaxat titulu lucratiuú ab et iuram? in aia nŕapdeů zcrucědní nřítВu
omni lezda pedatgio/pedatico / poztatico/ xpi z ei9 ſcra qtuoz euuägelia in pñtianra po
méfuratico/pefo/vfatico/morerifatu /dua/ fita et manib9 nfis compafr tacta o predicta

na/ anchozagio/ trauetagio/paffagio/7 ga/ oia z fingľa tenebim? cõplebim? ¿obkuabi?


bella toi alia qcüqz ipofitiöe feu pfuetudine z teneri cópleri zobfuarippetuo z inuiolas
nouis z veterib9 ftatuti z ſtatuēdis q dici no bitr faciem?: nōöuentemus nec aliquéɔ̃ue

minari vl'excogitari poffint feu poffent aliq mire pmitem⁹ aliq rôneádici vel excogitari
rõe feu ca.Salus the exceptis acretétis ex poffit feu poffz Bandates ppñs priuilegiü
preffe nobisz nřis gabellis falis qia núc funt ním pcuratorib9 nřís lezdarijs baiulis pe

in regno não valen z pte eiufde:fic op in dicta datgiarysduanarijs repofitarijs pēfatorib9


ciuitate z loco não dertuſe zindictis caftris fenionb⁹maiozdomib? merinis calmedinis

villis & locis nŕis pdictis de alaĝnt / oríola/ iufticijs vel iudicib9 alcaydis quibuflzeria

guardamar á bemus in dicta pteregni valē. alijs officialib9 fubditis nŕis pñtib9 futu
vitrafarona zin alijs et qbufcüqz ciuitatib? ris:quocüqs noie eos noiarí côtinguat quos
caftris villis ac locis nŕis vbicüqz fituatis p pnos z níosfucceffores in dictis ciuitateet
nos vľnŕos pdeceffores p modü paſte scābij Toco nŕís dertufe ac in dictis caftr) villis z lo

vl'éptois vi'quouis aliotittohacten? vt pdi Cisnŕis de alaqnt de oziola zde guardamar


cit adafitis qnos hodie hem tenem vt p zeifdé adiacétib9 ac in alijs ciuitatib9 caftr
nost fucces nãos impofteru adqrendis p co villis locis nřís ladict) pponi feu ordinari
qfta vt aliú quécüqz dütaratvt pmitik titulá >tinguat: qten? predictis ciuib9 hitatonb?
lucratiz prefata vniuerfitas valen ciues et prefateciuitatis valen z vniuerfitati eiufdez
bitatores eiufdé pites.f.z futuri zeoz fingli ciuitatis & finglis cozude ac reb9 mercibust
paliqb⁹reb? mercib vtbonis fuis qbuscuc bonis fuisvniuerfis hitis bendis:frangta

vllo vnc tpe nulla lezdā pedatgiú pedaticũ tez libertater imunitate pdictas teneant fir
portaticũ méfuraticu penfuz viaticũ moxeri miter zinuiolabitr obfuent z eas vel alic
fatubuana/anchoragiu/trauetagiu / paſſa/ cozu ipos vel bona cozu nullat impedire mo
giú/guabella vt alia quacücs impofitoez leu leftare feuguare plumat fi denfi vel nŕozuz
cofuetudiné nouas vf vetas ftatutas feuſta graz mercede duxerint pfidendü: qfi fecus
tuēdas qdici noiari vl'excogitari poffint feu temerariefecerit irā z indiĝtõez nfaz feno

poffent aliq roep mare vtp traz aut paqua uerit incurſuros: nihiloius pena mille mo?
dulce:nobisvffuccib9 nŕis aut qbufcucs alys rabat.aurinfo errariopfifcada abfqz remé
noienão não dare aut foluere teneant, er dio punientur in cuius rei teftimoniuz & me
ceptis tñdict) gabellis q ta nuc funt in predi monaz fempiterna plens priuilegiü nŕz inde
cto regnovalen z pte eiufdé: qs nobis nřís fieri iuffim9 bulle nřeplübee munie infignitu

vtpmitik retine ymo abipor oiuzr cuiufz Datbarchiñ.v.lt.apulis.anno.d.ccc.xxiti


corpftatoe fint femp in dicta ciuitate z loco
prodertule z in dict) caftr villis locis nfis Executozia conceſſionis offi
Jacobi fecundi. LXXVI

i cuftodie vini ciuitatis valen.CXLIX: blada aut aliqo ipor inde quomölz extraḥā
Acob bei grarex aragonú valen tur.Et vt plens inhibitionřa tenati obfueE
. fidelibus fuis iuratis et pbis volum, vt in fingulis locis diftrictuű vřоzű
boibus vniuerfitati ciuitatis valé pñtez inhibitiōem nraz preconitzaripublice

falut z graz.Recolim9pzidēvobis faciatis exprimendo in ea qui facerepres


dictis iuratis tpbis hoibusdicte ciuitatis fumpfit in pfona z bonis mercedi nfe fubia

pceffiffe officiú cuftodievini ciuitatis pdicte ceat puniedus.Dat illerde.iij.nonas novës


poft morte aznari debieftaffa : qui pro nobis bris.Annodñi.AB.ccc.xxiiij .

tüc predictü tenebat officiü : vel etia anteafi Mein gandiavel alijs locis ma
quocüqz alio cafu dict⁹aznarıºpdictú officŭ
ritimis onerent vt inde extrahanturgranuz
mereret amitere veldeferere: put in priuiles feu alia victualia aregno. CLI.
gio p nosvobis inde pceffogodatú fuit bar
chifi.v.kit's aprilis anno fubfcripto pleni9 cō Acob? dei gra rex aragonú valen
tínek: cũdictus aznariüc renúciauerit in ze.indito infantipetro bariffimo
poffe não officio fupradicto ipm defuerit : filio nroripacurciecomiti faltabi

nofe velim iuxta tenoze dicti puilegij dictū dictionépatnaz. Fili auditui não

vobis applicari officiu: q gaudentes dicto pductú é o vos in loco de gadiafeu alijs lo
primnlegiode ipo officiodeceto difponere va disvris iuxta maritima politi : qex patna
leatis:idcircoperpñtes mādam⁹ baiuloreg regali donatōenía obtinetis forma eiufde
ni valen gnali alijfqz officialib9 nŕis pitibus donatiōis nŕe onerari pmititis ĝnü ſeu alia
futuris qvobis dictü puullegiu obfuado: victualia phibita:vt abide inhibitōeznfa
deinceps heant pro cuftode dicti vini illü vel de regno valen extrabat: cu at hoc nobis no
Ellos quevelquos vos in dicto officio cuftos placeat nec nos id aliqten tollerare poffum
die vini ponere feu eligere volueritis : iuxta fine ĝuidetrimēto não z dicti regni valeñ:ca
dictipriuilegijstinenciapleniore: Dat bar. PP nimiú admirātes fihec de affenfuvio pce
viij.lis octobr.A.d.MB.ccc.xxiij . dant:vobisiniúgédo manda quat tatt pué

Executoria de non extrahedis derecuretis ne pmiffa poffintvlteri atepta


CL. ri:adhibedo fup cofic opportua remedia ne
bladis a ciuitate regno valeñ.
aliquo cafu quidqt in ɔ̃riü fieri valent: Oſtet
Acob dei grarex aragonú valeñ: eifivobis o nos fi fecus fierethrem fup cis
ze nobilizdilecto nãogeretiufces falubre remediú adhibere. Dat tiraffoñ.uj :

pcurators inregno valen proin idus auguſti annodñi.MD.ccc.xxv .

Jelito infante alfofokariffimoprio


genito giali pcuratozenfo comiteorge non poflit inquirivelpcedi
ili:acfidelib9 baiulo regni valen gñalinecno Piuratos velut3 officiales regios. CLII.
iufticijs & alijs officialibris in dicto regno Acob9 dei gra rex aragonú valē zč.
valen pftituti vel cor locat ad quos pñtes p nobili zdilecto nro gerétiuilces pcu
uenerint falut dilect. Cum pluriuzfidedig I ratous in regno valen pro inclito in
nor relatio dederit auditui não noticia o in fante alfonsokariffimo progenitorgñali p
code regno vale incipit fruméti z alteri⁹bla curatoze não comite vrgelli : ac fidelib9fuis
di inualefcere careftia: z nos velim, diſcrimi
fufticis baiulis & alijs officialib9 nŕís regni
niz pículo ex dicta careftia iminētib9 oppo predicti vel cor local pntib9fulis ad quos
tuno remedio obuiare: idcirco inhibitōëz iā pites puenerit fat.zdilec,Ad audiétiā nřaz
dictam fup non extrahendis de dicto regno noueritis pueniffe q nõnulli ex vobis ad in/
victualib9ratificates:vobis dicim⁹r mādā9 ftácia nfi pcuratons fifcalis feu at pceditis
firmit expffe acfub penanře gre qt dictaz feu pcedere intéditis aduerfus iuratos ciui
inhibitōez in scuffe fuädo: nō pmitate ma tatis &villag dicti regni valē g víā inò̟litõis
reautp traz ddicto regnovalen extrahi fru pierendendo ipfos officialesnros cenferides
métú rozdeű auenā paniciú milliuz z daccia bere op in eifdé tands in officialib9 noftris
imo atēter cú lūmadiligécia caueatis neipa inquifitio vendicet fibilocum . Sane cum
12 iij
Priuilegia™

no fitintétiois nie o memoratos iuratos certis fup premiffis penis appofitis auderet ®
velut officiales nŕos procedi poffit :nec eofde locare eifdépeccatricibus mulierib? aliquas
poffe officiales nŕos ronabilr reputari: eapo domos fiuehofpitia:ver cu pparte iurator
C
pter vobis Tvnicuiqs vŕm ex certa fciétia fir predictor & vniuerfitatis afferat/ o nifi per
miter zexpreffe madamus quatdeinceps ad nos fuppmiffis aliqd teperet er eifdé:oiuer
uerfus fepedictos iuratos tandofficiales faſcadala z pluraincõuemëtia ſeqrenE: icar
nfosfubforma qua aduerfus officiales nŕos codictoriurator zvniuerfitatis intétiōi lau
procedi pōt:minime pcedat.Dat tiraſſon. dabili adherētes vobis declarado dictapco
iij.idus augufti. Annodñi.AB.cccxxv. nizatiōez & mādatū: dicim9r mādam? quat

famli fiue negotiatozes aut preconizatio & mádatū tā dictú ítelligaf quo
ad viles & totalr publicas mulieres: 79 tü
procuratozesdiaperior et mercator abeis
ad mulieres peccatrice s q fcuferievu lgariter
recipietes peccunias :fi eas reftituere renue T
nücupant:pconizatio emadatu tā
ta dicta non
rintdetineant capti. CLIII.
vědicet fibi locü:imo extradictā populā þa

Acob dei grarex aragonu valen bitare valeat put é fieripfuetü . Infug et in
rc.fidelib9 nřis iufticie,valen cete tédimorvolum⁹ q pena appofita his quidi
rifqz officialib9 nřís pñtib9 z futu ctís peccatricib9 mulierib9 fua locarethoſpi
ris faluté et graz.Inoueritis nos tia amouere penit⁹ debeatis :bene em placer
ad hūilis fupplicatiōis inftãtiã iuratoz vni nobis o pena ipa a dict ) vilib9て
& publicis my
uerfitatis cuntat) valen afferentiu cu plus lierib9q tn excuferiedicinō poffint exhiguat
resdiaperij et alij mercatozes dicte ciuitatf fi extra dicta populā hitarēt . Dat tiralone
grauiadana ppeffi funt : ex eoqz famulifiue xiij.lt's feptébris.Annodñi.BB.cccxxv.
negotiatores aut procuratozes cozudem ple
rūc peccunias: quas noie predictor orape in executionibus non admi

riozmercator recipiüt:penes feretinet:et tatur aliq exceptio nifi probata fuerit cu pu


blico inftrumento. CLV.
quá cũ as auffugiut ofnegado ealdépecco
mas recepiffe cu pdictis draperijs z merca/ siacob9 deigra rex aragonuz
tonb9hitesfubeut:harüferie ftatuiffe ac etia vale re. q2 núc nouiter pnucios ci
ozdinaffe o deinceps tales negotiatozes aut uitatis valen fuit nobis buitrdes

pcuratores fi eagrecepint pdictis draperijs Imoftratu o pluries accidit in cini


ac mercatorib9 reftituere tomare renuerit pp malitia feu diffugia
tate valen predicta:
eade cauſa caplanÉ : 7 capti tādiu detineanE nōnullar pfona multe acdiuerfe malitiofe
Donec integra fatiffactioez fecerint depdicts exceptiones in executiōnib9 pponunt:ex qui
Dattirafone id augufti.A.d . AB.cccxxv . bolites pl9debito progant qfi funt inmo?
tales:acdamna plurima ptib9 ſubſequunE:ic
Declaratiofeu temperatioſu arco adfupplicatioez dictor nütiopvolétes
per factomulier peccatriciú. CLIII fuppmiffisvt puenit remediú ɔgruŭ adhibe
Acob det grarex aragonú valen re:ficduxim tenoze pñtíū puiděduz: oſiſu
c.fideli noftroiufticie valen in ci per fentétis tā arbitrarijs er delegacione
uilibus vel eius locumt falutemr nfaz officialiúnŕozũ latis q in rë iudicatam
graz.ABōftratumfuit nobis pro trāfierint: necnō fup cōdénatiōib9r obliga
parte iurator vniuerfitatis ciuitatis valen tiōib9ſub pena artifactis faciédis: fuper

y vos ptextu cuiufdā ordinatiõis infcriptis teftamétis codicillis trāfacciõib? ¿ ¿poſitio


edite:qua inclit? infans alfonfus primogeni nib9/indicta ciuitate valeñ z ei9 terminis ex
tus cariffim9gnalis pcuratoznŕ comesvr cutiopetita fuerit cozāpcuratoze não feu e/
gelli ofuari madauit:publice preconizari fes ius vicefgeréti aut coză iufticia cunitat) ipi9
ciftis in ciuitate valen ne aliqpecatrices mu alijfqz iudicib9 feu officialib⁹nŕis feu aliquo
lieres in ciuitate mozari plumất nifi in popu ex eifde/r exceptio ſolutiōis feu quis alia er
3.
la vocatabernardi de villa q nüc eft roderici ceptio paduerfaz ptez appõita fuerit/ piedi
didaci iurepiti:œœ null? extradictā populā taexceptionō valeat feu valere poffit nec im
Jacobi fecundi. LXXVII

9 pediat excutões fieri fupradictazmifi cum in & habendo intromittere debeatis aptemfa
ftro publico pbata fuerit/qö quidéinftruz cere:fouendo ius nŕm zalior predictor :nec
pducat cora ipis officialib9 feu indicib9 in/ interfitis vt iudex feu cognitoz in eisde.Dat
Fra fpaciu tpis p go debet pdicta executioni valen.lt's madij annodñi.AB.ccc.xxj.
madari.quarp pites madam dictis pcura Sane cuper iuratos vniuerfitatis ciuita
tou reis vicefgereti ceterifqz officialib9 nris tis valenfuerit nunc cozanobis moſtratug
prefentibus et futuris q predictam prouifio vos intromititis de quada qftione fub ozta
nemnoftram in dicta ciuitate z ei9 terminis nuncinter quofdä vicinos dicte ciuitatis:fu

obferuet z obfuari faciat inuiolabit's et nō 5 per co v3 o alter alti ppia auctoritate reple
uerniat nec aliqué ǝtrauenire permittāt aliq uit quadaz reguadoza: vt prefcribit cognie
ratiōe: in cuius rei teftimoniu pitem cartaz ciopredictor zaliarú qſtionú predictarů ce
nram fieri iuffimus figillo maieftatis nŕe a quiarü et aque ex eis difcurrentis addictum
pēditio comunita. Dat barchiñ, idus mar cequiariü et puifozes ptineat:nec vobis feu
cy.Annodñí.AB.ccc.xxv. aly officiali fup eis cognitio aliqua cõpetat:

T2 iufticia in ciuilide caufis ce nifi in hocfolúmodo tang ordinari⁹ dicte ci


uitatis cuftodire debet ne per aliqué alteri
quarú zaquarünon feintromittat:f3 ceqas
CXXVI : in ipis cequijs r aquis fiat violenciavel aliq
rij cũ ſuis puiſonb?.
nouitas iniufta de facto: q quelz manute
Acob dei grarex aragonú valen neatis in fua poffeffione donec dicti cequia
.fideli nro iufticie valeñ.in ciui rig et puifozes quid faciendü exiſtatduxerit
lipñtizquipro téporefuerit falut decernendü:idcirco vobis dicim9 mādam9

gram . Intédentes dudü äliter quat de negocijs feu qftionib9 cequiarú zağ
cognitio qftioni ceqarü ciuitatisvalen & ter rumvos non intromitatis nifi fub forma pie
muni fui z aqruz eiuſdez expectat ad ceò̟aríú dicta:ymo ea dictis ceqarist puilor exami
ciuitatis eiufdé: qui eas audire cdecidere de ni relinquatis.Dat barchin.rv.kls ſeptebŕ
ESADESSINE

bet cũ pfilio puilor ad ipas ceqas deputato anno dní.B.ccc.xxvj .


ruz: ſubſcriptű mádatú baiulo não regni va Decognitione caufaruz inter
len.direxiffèrecolim? cum lŕa nřa cui9 ſeries
farracenos & xpianos. CLVII.
fic notať:iacob⁹dei gřa rex aragonú zĉ.fide
libus noftris bernardo de nuce baiulo regni Acob9 dei gra rex aragonű valeñ
valeñ.generali & alijs baiulis generalib9 eiuf rc.fidelib9 fuis iufticijs ciuitatis

dez regni qui pro tépoze fuerint falutër gřaz valé, z aliarú villarúregni eiufdé
Cum intellexerim ? y vos pretextu dicti offi vel eozuz locat falutéet gram. Fi
cij baiulie vobis comiffi intromititis vos de delis ni bernardus de nuce baiulus regni va
cequijs ciuitatis valent termini fui z earum len generalis nobis huiliter intimauit:q të
aquis:voledo etía cognofcere de negocijs feu poze predicto predeceffores eiufdé in dicto of
qftionib9 iparu cequiaru: nofs certificatõe Ficio erant iudices negotioz tam criminaliü
nunc hita inuenerim? predicta ad officiú ce ciuiliú que erant inter xpianů z farracenu
quiarij folümodo ptinere: ppterea vobis di nofas fubfequenter ordinauim qfi farrace
amus et mandam⁹ ätin? de predictis vel ali nus vulneraret feu interfficeret fpianuz:idē
quib9 eoz vos decetero intromittere non cu farracenus iudiciü recipet a dictobaiuloiur
retis:fz ea exerceri z fieri pmitatis per ceqa tafomuzvel çuna per què vel quámaio: pena
ríos dictaru cequiarú put ad cor spectat of infligeret eidé: fi dict? farracen pecuniari
ficiú et eft fieri cöfuetu. Intendim ? tñ oin ter punieret:dicta pena fueuit recipipbain
cafu vel cafib? ius ním tangétib? rõne aque lum.Tandē nos ad fupplicatōem vniuerfita
Feue
difcurrentis ad regalenfz ciuitatis predicte tis ciuitatis & villarú regni predicti ozdina/
vel rōne aque molendinoz que pro nobis te ueri? o fi farraceni ptrappianos delinqrint
nene in dicta ciuitatez eius terminis:vel nos crimen:quomois ſeu mēbiozű mutilatio effz
act
infligenda eiſdé:iufticie dicte ciuitatis & alia
pund al
' negociú tangeret:vos tanc baiulus plu
renfor tenentiú dicta molendina pleruado rum villarü regni quiſq in diſtrictu ſuo pro
1
Priuilegia

cederet impremiſſis:punitõe iniuriarú rema cob bei grarer aragonů valeft


nente baiulo antedicto. Cum aut intellexeri zc.nobiliz dilectobernardodefar
mus qvosfeu quiſqzvŕm in districtu fuo in : rianogerétiuices procuratozis in
tromititis vos de punitõe iniuriarü iparuz: regnovalen pro inclito infante al
que pena mortis feu mutilationis mēb202uz fonfo cariffimo primogenitor gñali procura
non exbigunt feu requirút:idcirco annuētes tozenoftro comite vrgelli vel eius locumt fa

exinde vobis & vnicuiqz vṛm dicim9 Texpres luter dilect.Ad noftrü puenit auditú o cuz
fe mandamus quat Puando ordinatioez prez da bitato: loci de torete colligeret fabbas
dicta facta vltimo:non impediatis predicti in quodaagro andree mõtelini pellerij ciui
baiului & fup his que ad ip3 expectat officú tatis valen:zidē andreas pp exceffum hmõi
ex ordinatiõe predicta: imo pmittatis eŭ vti vellet predictú hoiez pignozare:z illo refiftés
abfqz impediméto iuxta ordinatiões fupius tefuiffet mota obiurgatio inter eos ripe an
expreffata Dat barchiñ pridie idus ianuary dreas prevalens virib9 ligaffet predictuz ho
Anno dñí. AB.cccxxvj . miné de torrente vt eu duceret captioni iufti
cie ciuitatis predicte:procuratoz nofter fiſca
Theprocuratoz regni in ſua ab his vel ei9 locútenés afferésoms detorrente
fentiapmitat locú fuú ei9 affeffori. CLVIII Fore fubnra fpeciali ptectiōe z cuſtodia con
Acob9dei grarex aragonú valeñ ftitutos: dictú andreã nō folú incurriffe pë
z.nobiliz bilecto bernardo ð far nāin dicta protectiõe appõita fz crime etiaz
riano geretiuices procuratoris in pauati carceris mififfe:fua peticõez obtulit
regno valen pro inclito infante al ipm :euz rōne premiſſa multiptr inquietas
fonfocariffimoprimogenitor gñali procura Sane cu noftra ptectio ad hmõi cafus mini
toze não comite vrgelli vt eius locút faluté e mefe extédat: & fupboc dict9 andreas per di
dilect.Cü affefforivobis aut predicto comis ctüfifcalecalúmole verek: iccirco vobis dict
fovobis officiodeputato propie ac principa mus z mādam? quat in dicto cafu vel fimili
liter incübere dinofcat vt in his qpvos age busnōpmittatis per illü quéc inquietari a
dar procedenda occurrüt cofulate affiftat: liquat vel vexari:nos emper pñtes manda
fingulor officia debeat effe diftincta:vt ſciat mus prefato procurato fiscali vel eius lo
vnufquifqz quid fibi faciendü incübat: pros cútenéti vt a dicta peticione ceffet penitus et
miſcuis actibus nõ turbetur:iccircovobis te defiftat.Datuz barchiñ.vij.ks úúlij.Anno
noze přitiú inhibentes nedecetero locú vřm dñí.AB.cccXEVLÍ .
vel ipm vobis cómiffuz officium affeffozi cut
cũą vobis nüc deputato vel impofter depu
tando aliquat comitatis. Uolum ? ſtatuim ?
zozdinamus vt in veftri abſentia eidez affefs

fozipredictü no comittatis officit : f3 vosvel CExplicit priuilegia dfií regis

alter vim caufas que coza vobis verticonti Jacobi qui quinqz liberis vz taco
gerit audiatis tal's exequamini q occurrent
officio memorato: vel in abfentia veftrazne boprimogenito: qui neglectistë

ceffitate pofcente id alicui idoneocomittatis pozalib⁹ ommiſſoqz regno adfpi


hoc aut inuiolabili per vos precipimus obf ritualia fe dedicauit : zalfonſo ſe
uari:no obſtate alıq ordinatiõe vel mádato

aliquo a nobis incotrariú edito vel obtento cudo z ſuceſſoze i regno:iohāneq3

Dať barchiñ.vý.ktsjulý.Annodomini.m. ftio archiepo toleti : petro comis


cccxxvij.
te de prades ac raymundo beren /

Lapiens furem in refuazeum garij comite cpurian: relictis: ab

tenens alligatum : non videtur comitterecri hoc feculo ad eterna vită feliciter
men priuati carcerisfub modo ibidez decla
rato. CLIX perductus eft.
Alfonfifecundi. LXXVIII

Sequit de prilegijs cöceffis tantü tempus v3 quoadvladicti.cccl.mille


foli cuz expenfis quas propterea fieri oppoz
per fereniffimum dñm regé alfon tebit ex dicta impofitiõe feu ordinatióedicte

fuzfecundum qui fuit filius & ſuce aiude collectifint: que quidez aiuda per vos

ordinata z tartata eft prout in capitulis infe


ceffo2 proxime dicti dni regisJa rius cötentis per vos nobis oblatis lacı?cō
cobi. tineE: capitula vero ozdiatiōis predictefunt
bec.Camerament ordenarëq tota nau o
T27vniuerfitas ciuitatis valen tota cochaqvaía o vinguadultra marode
poffit ordinare impofitioné. .I. Flandres q fia detres cubertes pach.l.lliures
Stez tota nau o cocha de dues cubertes q
Os infans alfő vaia o víngua dultramar ode fladres pach
fus illuftriffimidñire xxx.lrs.CFtéleny de bādes ā vaia o vígua
gis aragonu primoge bultra maro de fladres.pach.v.llrs.Cté
nitus:eiufqz gñalis p leny gros devna cubertaq vaia ovinguadul
curatoz ac comes vr tramar o de flandres pach.p.lrs . Afiempo

gelli : er poteftateno/ qfi losdamont dits verells de homens dela


bis attributa de infra ciutat de valen carregauen enla dita ciutat
D olochs del regnedaquella: oen partida de a
fcriptis p fereniffimü
ofm regē predictũ cũ quell en los quals femblant aшuda nos faça
littera fua tenoris fequentis.Jacob2dei gra pagué la dita aiuda qozdenada es ēla ciutat
rexaragonu valen . Der pñtes cocedim ? devalen.Ati encaraqala tomadadelviatge
vobis iclito infanti alfonfo cariffimo primo en aqlla nau o en altrao en altres vexells no
genito et gñali procuratozi noftro comiti vr fien tenguts de pagar altra vegada la dita a
gellen: qfi alique vniuerfitates ciuitatuz vil iuda per lo preu qpa hagut dles robes emer
Lax feulocou noftrox :qui nobis 7 vobisvo caderies afera carregades en valeño en al
luerint fubfidium facerepzo acquifitione re treloch ölregne o aqlla o en partidade ağil
api encaraqfienlos dits vafells carregauen
gni fardinie z confice: ozdinarēt pro dicto fub
fidio faciendo aliquas impofitiones feu col algunes mercaderies a foffen de homés à en
lectas in dictis ciuitatibus villis feu locis fie labita aiuda no follen tenguts de pagar que

ri ſeu imponi:vos noïe z auctoritate nří ipis p aqlles mercaderies los deia effer abatuda
vniuerfitatib⁹ hoc volétib? petétib9a vobis dela aiuda aconeguda ols iurats odaqlls qy

zpoſtulatib poffit, eis fup dict) ipofitioib? ferādeputats a raho dla taxaciodela aiudă
feu collectis faciédis auctoritates plenartai damuntdita: enaxi encara q fils vehins dela
partiri:et ſuper eis cartas facere ad cóferua ciutat no pagué en algú lochdela senyoria dl
tionem priuilegiozuz fuozuz: itaq ea q fuper fenyor rey on coleblat aiuda ſe faça : qfēblát
predictis feceritis roboris obtineat firmita mét aqlls daqll loch no paguen enla ciutat

tez ac fi per nos facta r auctonzata eënt ſpe oenlo regne:empero fi pagar los fara a fem
cialiter coceffa:in quozuz teftimoniü pñtes blát mét pagué aqlls q fara pagar alshomes
fieriiuffimus noftrofigillo munita.datders Blaciutat la dita aiuda ordenada CJtë nau

tufe quarto idus decēbzis.anno dñí. AD.ccc ococha quefiade tres cubertes que vaia ovi
1
xxj.CЄuz piti carta noftra concedimus vo gadecaller o de cicilia ode tunis odevene
bis iuratiszprobis hoibus ciuitat valeñ:q ciaode pilaode genoua ode napols o defpa
5
poffitis ordinare ་
z imponere in dicta ciuitas nya ode barberia exceptat terra 8 gomeraça
V
te et eis fuburbijs z in gradu maris :acin vni pach.rr.frs@tenau o cocha q ſia 8 dues cu
"
1 uerfis locis cú dicta ciuitate cōtribuentibus bertes qvaja ovingadels damōtdits lochs

b ajudaz vt infra ſcribitur taxataz per vos ra pac.rv.trs. Ctéleny de bades qvaja o vin

tione illor.cccl.mille fotor regaliúvaleñ: qui guadels dits lochs:exceptat laditaterrade


nobis in auxiliü felicis acquifitionis regno/ gomeraça fi vecarregatde fomento dozdi

ruz fardinie z cozfice liberaliter cöceffiftis: p. pach.l. fol'sfive carregatdaltres mercade


Priuilegia

riespach.cc.fols . CJtéléy de vna cuberta qport de.d.quitars en fus pach.xxx.f.e five


qui vaiaovingua delsdamunt dits lochs ca carregat de forment ode ozdi pach.rv.§.
rregat de fomento doidi pach.c.fols: live Itembarcha oleny qui pozê de.d. quintas
carregat daltres mercaderies pach.cc.fots. rs en ius quivaia o viga dels dits lochs pac
3tě tota galera oterida qui vaja ovinga x.f.Item tota barcha o leny quivala ovin
dels dits, lochs/ exceptatla dita terra : fi ve ga depanifcola ode guardamar odalaquát
carregada de fomento dordi pach.c.fols:r ode altre qualfeuol loch del regne devalé qui
five carregada de altres mercaderies pach. port.d.quintars en ius pach. p.Þ.egrōdóla
cc.fol's: axiempo qfideles dites parts leny que vaia o vinga dels dits lochs carregada
de vnacuberta o leny de bandes o galea ote de algunes cofès o mercaderies pac.v.§.axi
rida venía carreguat de fal o daltres robes empo quefilos ditsverells cōplimet de car/
de menor valor alien tenguts de pagar la aiu rechno bauien a pach a raho dela dita ozdi
da aconeguda dls iurats o dağlls quey ſerâ nacio aconeguda als jurats e daquells quey
deputats: api encara qfi alguna nauo cocha feran deputats.CE tota barcha q vinga ală
o altre verell de bom de valeñ partia Ola ciu ciutat qport carbo olenga no pach res enla
tatodalgun lochdel regne o de partida de a Dita aiuda.CJtem tot leny de bandes ý vaz
qll per anar enles damon dites parts/ecom ia ovingade mallorques odles illes de aqlla
pliment o carrech no portaffen: pach a rabo quiport de.d.quintars en ius pach.xx.f.efï
bela taxacio ordenada acõeguda olsjurats es leny gros que vaia o vinga als dits lochs
odaqlls quey fera deputats . CJté tot leng pach.pl.k.CItem tota nau ocochade tres
de bandes qui vaga ovigade aygues mortes cubertesavaia o vinga ales dites ylles carre
odenarbõa ode coplure àport de. D.quin gadapach. cc.f.e fi ve o va en buyt pach.c.£
tars en 19 pach.xl.fol's . Etot leny devnacu Frem nau o cocha de dues cubertes q va
berta quivaia o víngua dels dits lochs qui tao viga carregada deles dites illes pach.cl
port de..quintars en fus pach.lx.fot's: eft Fe five en buyt pach.lx.F:e tot altreverell &
veenbuyt nopachres. CJté tot lenyģ.va/ vaia o vinga en buyt:qdeia pagar aconegu
la ovigua o barcanona de tarragoa ode tor dadels iurats o baqlls qy feran diputats.
tofa qui port de.D.quintars en ius pach. xl Item tot leny qui vaia o vingadela terra
fols:e tot leny grosde vna cuberta qui vaia de gomaraça qui port dos milia qntars pach
o vingua dels dits lochs quiport de. D.qui cc.f.ehi meso meyns portaraq pach arabo
tars en fus pach.lr.fots . Efi porta de.D : de.f.F.per centenar de quintars. CItem ley
quintars fins en.cccc.qpac.pl.fol's.Efi fera qvaia ovingadela dita terra que port.m.d.
deport de.cccc.quintars en ius & pachladi quintars pach.cl.F.CJtem leny ₫ vaLao vi
cta aindafegons q portara ala rahodamōt gadela dita terra qui pot mil quitars pach
dita aconeguda dels iurats o daquells quey c.f. CHtemleny obarcha qui vata o vinga
feran deputats:enapi écara que leny grosde dela dita terra qui port.dcc.quintars pach
vna cuberta de port de.d.qntars troen.DCC Ixx.F.CJtem tot leny obarchaq vaia o vin
pach.lx.fol's:efiportara meyns fia tengut de gabela dita terra qui port. d.quintars pach
pagar fegons la quátitat que portara fins en L.F.efies leny obarcha quí vaia ovinga ola
b.quintars eficarregat no era aple que pa ditaterra qui pozt .d . quintars en ins pach
chfegons la quantitat del carrech qyhaura per centenar de quintars.x.f.e fi en algú dis
fegōs taxaciodamot dita aconeguda dels in dits verellsva ove ebuyt dla dita terraq pa
rats odaqlls qy ferandiputats :e aqft capi/ guen aconegudadels dits jurats o de aqlls
·
tol feftenga tro a mallozĝe tro a illes de res quey fera deputats: enaxi á ſi nengu dels dis
etro a guardamar çoes a no paguen p buyt ts vexells carregauen de formet o de altres
Item tot leny qui port de.d.qntars en tus blats o baltra mercadería en nengun lochon
qui vaia o vingade panifcola odalaquanto femblāt ajuda nos faça panar enlos damot
de guardamar pach.xx.f.eft vecarregatde dites parts : pach la aiuda fegōs la ordina
forment odeordi pach.x.f.e tot leny gros o ciodamōtdita: ari empo que fi loverell es de
vna cuberta qui vaia o vinga dels dits locks homes de valen e carregaua robes de homés
Alfonfi fecundi. LXXIX

ftranys a pachfolament lo vexell : empero fi tes carns fia enadit on diner alaliuraperla
lo vexell era de homens ſtranys z les merca/ aiuda.Item per cafcuna luura de bou o de
deries dehomens de valen que paguéles mer vaca mealla.Ctem per calcun vedello ve/
deries e nolovexell :enari encaraqles damot della ques vena fens pesdos fols : evedell o

dites quátitats ordenades e impoſades fien vedella as vena apes pach caſcủa liura meas
pagades per los dits vexells cper les robes lla.Item que totes les carns damot dites
emercaderies en aqlls carregadores : ari ğl fien pefades ans quel carnicer lestallo faça
patro pach la quátitat ordenada e aquell fie tallar o vendre.CJtemper cafcü cabuto a
deftret de pagar aquella:e quel dit patro pus nyel dos diners.Cte ordenare los turats e
ra hauer erecobrar la part que les dites mer prohomens confellers que ells pufquen orde
caderiesdeuen pagar . CItem ozdenaren q benar e impofar penes fobre les dites coses a

tot flaquer o flaquera belcuyter obefcuyte Iscontrafahentes allur arbitreeconeguda:


ra dela ciutat e dels lochs qui cötribuere ab les quals fien dela dita aiuda:e en aquesta as
ella pach per cafcum fach de.viij.faneqs.rvj iudafien tengudes de pagar totes efengles

diners : efi mes o meyns enlo dit ſach haura plones qvaté o vingué à valé qui fié dela iurif
pacha aqlla rabo:axiempero qvltra lofoz q dictio del fenyor rey daragoper los damōt di
cōprara loforment ſia crescut dos diners až tsvexells e mercaderies on fembla ainda nos

la fanecha: caqll pu les fia donat pes . CJté faça:quát es enla aшuda impoſada als vere
tothom qui vena formēt enla ciutat y enlos Use mercaderies fegōs qdéllus es ſpecificat
lochs quicötribuere ab ella : pach fis diners exceptats homes del rey de mallorca com en
per caffiç/e enaço no fia entes formet que fia les viādes tuyt paguen . Emperoretenen fe
portat per mar.Item q tothom q habit en/ losdits iurats e prohomens cöfellers alien
la ciutat e enlos lochs qui ab ella contribues aqfta preſent ordinacio algues cofes erédup
fende qla cōdicio fia pach a raho defisdine toles o obfcures eyhauta a ddarar ofimenar
rs per caffiç de aytant formet com molra en ointerpretar : quels dits iurats e confellers
qualfeuol molins molgue:e semblatmēt pach bo puren fero determenar allur coneguda.
aqll qui traura forment foza la ciutat odelš e encara los contrafts qdaquen nepirăfens
lochs qui cötribuere ab la ciutat: e arimater fcrits e libell e figurade iuhi. Quáquidez 02
fia obferuat fi algu lo cõpra enlos lochs qui dinationezfeu impofitionez dicte aiudepro
contribueren abla ciutat el portara a altre mittimus noiedictioñi regis enro per tép9
lochqualq fia . CJtétot flaquer oflaquera predictú nō reuocarefeu impedire nec in alis
befcuyter obefcuytera pachper cafcun quin quo uenirep nos vel officiales dicti oñire/
tar de farina que copzaza o coprar fara.tuj. gisvel nrosvel alia quancūc perſonā:imo
diners:e totaplona qué copiara pach p quin volumus &concedim⁹o ea leuare aut leua,
tardos diners : efemblantment tot venedor rifacerepoffitis per temp? predictü e prout
pachdos diners per quintar:ari empero q fi in dictis capitulis cötinetur:contradictioue
algu portara o portar fara farina a los obsa cuiufcuc perfone minime obfiftente : in cung
no baia pagat ala ainda : pach ſemblatment rei teftimoniüpñtez cartānŕam vobis fieri
dosdiners per quintar: efi es flaqro flaqra tuffim não figillo appenditio comunita.da
wij.diners per quintar. CItem panıçdacça tuz valen quartokl's march . Anno DOMINI
ordi e cinada pach lovenedoza rabodetres b.cccxxl.

diners per caffiz : e semblatment locopiado? Preferuatio iurium ciuitatis


pach aladita raho de tres diners per caffiz:
propter cöceffionez in preinfertopiuilegio
e allo q es deffus ordenat del forment atrau e contentam. II
redela ciutat o dels lochs delafua contribu
qo:ſia axi mateix entes del paniç e dela adac Os infans alfonſus illuſtriſſimi
ça e dela ciuada.Item ozdenaren que p caf . dñiregis aragonú primogenitus
cuna liura de moltode cabro e de ouella ca
eiufqs gñalis procuratoz accomes
bia de porch freich o falat o carnfalada fe pa vrgelli:profpicientes qualiter vos
B chvn diner: axí que al foropicu pofatalesdi turati z probi hoies vniuerfitatis ciuitat) va
Brumlegia.

Len affectantes dicto dño zgenitori noftro ca rex vľnos aut nří p fimilé modú nō poffimus
riffimo et nobisin negotio acquifitionis fe petere vt here idicta ciuitate collecta aliquả
licisregni fardinie z confice promptis volun de panevino carnib9vafellis & alijs i modu
tatib9fubuenire non exdebitof3 gratis z me adiutori fubfidi pititi doni Fuicij vl'alio ali
ra liberalitate veftra conceffiftis quantitaté quo modo q dici vl'excogitari poffit.CD20
cccl.mille fotozu regaliuzvaleń dari & folui in mitim ? etvobis q dñs rex vľños nō madabi
auxiliuz dicti negotij conuertendaz:pio cu m2nec madari requirem9 faciem aut reğri
ius quantitatisfolutione ordinaftis nouiter faciem⁹ vllomō vllaue ¿ditiõe aut vlla rōne
quandam impofitionez de noftra auctozita vel ca quin dicta ordinato vl'ipofito duretvl
tate raffenfu in dicta ciuitate: que colligať z teneatur quoufq3 foluto dictor. cccl. miliuz
habeaturfub certa forma de certis rebus vē folor reppelarů proinde faciendar cōpleta
dendis et emendis ac de nauibus et alijs nas fuerit foluta. Et fic per pñtem cartā nŕam
uigis duratura donec dicta quatitas r expe mādam procuratorib9 iufticijs baiulis cete
fe quas proinde fieri oppoztebit inde fuerit riſis officialib? dicti dñiregis z nřís pūtīb
pfoluta:vt in ordinatióe ipa per vos decons Futuris o predicta oia et fingula teneat rob
fenfu noftro vt piemititur facta lati? cötines feruét znoQueniat nec aliquospuenirepmi
tur:iccircovolentes ficutz cögruit o per di tat aliqua rōne:in cui rei teftimoniu pñtem
cta impoſitiōez feu ordinationez nullüpreiu carta nraz vobis inde fieri iuffim ? nři figilli
diciuz generetur privilegijs vfibus & cófue appenditi munimine infignitaz .Dat valen
tudinibus dicte ciuitatis gñaliter vel fpecias its marcij.Anno dñí.AB.cccxxi.
liter indultis obtentis & cófirmatis: concedi

mus excerta fcientia ppñtez cartaz nfazvo Exécutoría privilegij conceffi


bisdictis iuratis zprobis hoibus totis vni per dim regez tacobú in quo precepit procu
verfitati ciuitatis valen iazdicte: propter ratozi quat iuratos manuteneat fuper poſſe
cóceffioez gratáter vt predicitur per vos fa fione adempriuiozum . III.
ctaz de iaz dicta peccunie quatitate:vel etiaz infans alfonfus illuftriffimi dñi
propter ordinatiões feu impoſitionez predi/ regis aragonú pmogenit⁹ei ? ge
ctaz:fupra dictis priuilegijs viib cöfuetudi neralis gubernato? accomesvrge
nib9 libertatib9 franquitatibus feu inmuni li:nobili z dilecto bernardo de far
tatib? in eis cöprehenſis detrahi növaleat vt rião gerétiuices nřas in pcuratiõe regni va
in aliquo derogari feu aliquat preiudiciú ge len vel ei locüt faluté z graz:vidime tenorez
nerari:imo ipfa priuilegia vfus confuetudi cuiufdalře pfatioñi genitoris nřídudūvobis
nes troia et fingula in eis contēta robur um directe:ß nuntiú vniuerfitatis cintatis valé
perpetuuz auctoritate regia znoftravolum9 nobis exhibite cōtinétie ſubſeqntis . Jacobs
obtinere:ficut obtinebant vel obtineredebes deigra reparagonum valē rc.nobili trdilecto
bant anteconceffiones ordinationem feu im nro bernardo ofarrião : zc, vide fupra in pui
pofitionez predictas: cu ea feceritis liberali legijs iacobi fecüdi fo.lxxvj.c.cxlvij . Quare
ter zex vra gratuita voluntate pronřis fers “ ad dicti nūtij inſtátia ſupplicatioez pptea
< uicijs vt eftdictü : ex quibus digni eftis fauo nobis facta vobisdicim97expffe madamus
risgratiaz promereri et dispendiuz nullú pa qt dicta lraz in oib⁹obkuãdo : eádé exeğmini
ti.Et nihiloi? promittimus vobis q in predi cu effectu iuxta fui kiër tenozé:nec finat) vni
ctivt aliquo pdictozaliq, dñs rexvťnos nō tā uerfitaté eadé per aliqué agrauari moleftari
gem? vel capiem , nec tagi vel capi ab aliquo feu etiã quomolz pturbari tenozélřeſupia
dict9ons rer vel nosfaciem9: nec etia inqui fcripte:fic igŕ in pmiffis vos here curet Ÿ p
fittōez fup predictis faciem93 illos à fup pre ptevniuerfitat ipi⁹ rõnepmiſſa nõ videam9
miffis deputabunt pvos iuratosz pbos ho aliqué coqrété.Dat cefarauguſte.iij.id9fe/
mies añdictos: imo pmitter faciem i oib9 ptébris.Anno dni.B.cccxxvij .
poiadicta ozdiatōez ſeu ipofitōez héri col
ligi z recipi p vos vt quos volueritis locovri¶apoztātes victualia ad ciui

F3forma eiufde.120mitimétvobis qdūs uitate valefint guidati. IIII...

.
特權

Zilfonfi fecundi. LXXX



salfonfus del gřarex aragonú feu locor regaliuz regni váleň pñtes vel qui
valeń zë.Tenoze pñtiuz ad preces pro tempore fuerint per fe abfo requifitione
zinstatiaz probouz hoim vniuer illius quiimpetitus fuerit vel aggreffus pe
fitatis ciuitatis valen: concedim9 tát vl'exbigat calonia in regiopriuilegiofta
quicüqz de regnis z terris noftris aut alia tutaz:ab illo vel illis quiprius in rixa euagi
ru partiuz quacunq ad ipaz ciuitaté valen nauerint gladiu enſem vel manerefium : nec
Frumentuz bladuz oleuz legumina fiue pices ptra eos ex officio inquirat feu per modú in/
aut aliavictualia apportates fint falui è fecu quifitionis procedat aliquaten? contra cos
riz fub noſtro guidatico ſpeciali:itag ratiõe 13 in tali cafu querelatore idoneo coparente
quarücü marcar per nos aut noftros con et prema requifitione ipius fine fcriptis/ exhi
ceffaz aut cocedenday nō pollint pignozari gant ab illo pena . Ip.ſoloz adiectā:vel eâ in
marchari feu in aliquo impediri :nifi pricipa totovel inparte remitāt put ex vſu antiquo
les effent debitores aut malefactores:quo:uz priuilegio eft fibi licituz 7 permiffuz.ABan
culpa feu ocasiõe predicte marche fuiffentin dantes fub pena gratienŕeiufticie ciuitatis z
dicte: no obftatibus etiaz côtractib9 feu ma aliozuz locozu predictozú regni valeñ pñtib⁹
leficijs ibi vel alibi inhitis & cómiffis:duz tñ et quipro tpe fuerint o premiffa oia feruent
maio: pars fuarú merciuz fuerit in victualis firmiter z côtra ea nõ veniat aliqua rōne : in
bus fupradictis feu aliquib9er eis.IDāc auté cui rei teftimoniü pñtez cartā nŕaz fieriiuf
coceffioez durare volum⁹donec eam duxeris fimus bulla nía plumbea appendíticia comu
m9 reuocandaz: per quattuo? méſes poftas nitā.Datvaleń.iiij.idus ianuarij.Anno do
reuocatioez ipaz in ciuitate valen duxerim mini.AD.cccxxix.

publicandaz.Bandantes per pñtes geren


tiuices procuratoris in regno valen pro incli Defalario currítozum: z depe

to infante petro cariffimo primogenitoz ge nis quas incurrüt ſi plª petierint : pro quib9
nerali procuratoze não:necnō iufticijs baшu/ ad partis inftantia non ex mero officio pof
lis ceterifqs officialibus noftris pñtibus &fu fit contra illos procedi. VI.

turis vel cor locat: cóceffionez predictam Os alfonfus dei gra rex aragonú
obferuent iuxta forma predictar faciant in/ valen tc. plena querelis mul
uiolabiliter obferuari:et nō cōtrauenāt nec tozú affertio nobis nouiter intimă
aliquez cötrauenire permittat aliqua ratiõe uit qlz forus antiquus valen fup
in cuius rei teftimoniuz pñtez cartaz noſtra currito:ū ciuitatis regni predicti falario ?
inde fieri nroq figillo appenditio iuffim⁹ co grue prouidiffet:ipi tn dicto fozo poftpofito
muniri.Dat faranyone.vij.idus auguſti an apetitu ad prohibita ex ambitiõisvicio relas
nodñi.AB.cccxxviij . rantes:longe maiozez quätitatem probijs ā

Tcalonia feu bannum cuagi, vendebat vel vendi procurabant of fo29 pmi

nationis gladij nō exhigatur abfos partis re teret exhigebat:iccirco eozú ambitioné equo
moderamine temperantes : Tipz forum anti
quifitione: zo ea in totu vel in parte poffit p
V. quuz hacfanctiõe regia innouantes : cuz pie
iufticiaz remitti.
fenti puilegio perpetuo ftatuim? o vnicuią
Ds alfonfus dei grarex aragonú exdictis curritoribusdetur pro fuo falario
valeń tĉ. atendentes q iufticie cis laboze oim eorü que védent aut vendifaciét

30 uitatis villarú ato locozu rega vel exhis que ex eozu arte vel ſtudio venden

flú regni valen in exhigendis calo tur aut côtrahentur:vn9dfius inter ambas
nis fiue bannis ab illis qui paus in rica gla partes pro libia qualz iuxta fozuz:neciße vf
dios vel alia arma prohibita extrahút multi aliquis iporuz poffit audeat vt
'prefumat am
pl'r excefferunt in illozü iniuriát iufticie leſio plispetere ab eifdez. Sz fi vendétes emen
nez:icarcovolentes fuperhys debitum mo tes aut contrahentes gratis zvoluntate ſpo
duz inducere per qué officiales ipi ab inferēs tanea: eor proſpectis laborib9 ampli⁹ eisda
da iniuria retrahantur : hoc perpetuo prohi revoluerint/hoc licite poffint accipere abfqz
bemus edicto:ne wufticiecivitatis aut villag incurfu pene periurij ¿ alterius cuiufcunq3.
Priuilegia

CEtvt träfgrefforib9 pena iufta nō defit:de regidebent etdirigi z eã velint vt cōuenit in


cernimus qfi aliquis ex dictis cùrritonbus toto dicto regnoferuari: nos vtoes regnico
vltradictü ſtatutuz aliquid fibi dari petierit le meli9fubipi9 foi regine regerenE:quafdaz
nififibivt piemittitur volütarie tribuatur: additiones correctiones detractiones & mu

fup bijs per coquerentes qrela ppofita cō tatiões ipis foris fecimus raddidim9 quas
fellus extiterit vel conuictus:ipfofacto tam fozos nouosdecreuim9 nuncupari:quoar

dicto piuetur officio: zpenaz etiam.lx.folor ca ne abufio dicti fozi aragonuz:qui latenter
incurrat:cuiufquidez pene tertia pars nobis fuit per quofdã in ipius regnidifpendiuz in
zalia vniuerfitati vbidelinquerit: & tertia q troductus vlterius ftatuz vniuerfalez dicti

relatozí protinus applicetur.Declaramus regni corúpat: fomentu diuerfitatis acdif


tamen q nos vl'aliquis officialis nf ex mero co2diefubminiftret:de volütate z affenfu to

iudicis ofício fine querelatoze legitimor ei9 tius curiefupradicte ftatuimus rozdinamus
puia querimonia vt édictü de premiffis nos atq decernim? ofi aliqui cuiuſcüqz ſtatus z
intromittere nopoffimus: in cuius rei tefti códitionis exiftit infraregnuz valen coſtitu
moniuz prefentez cartam nŕam inde fieri z fi tuti qui fozuz aragonu fe here afferat: co p
gillonŕe maieftatis appenditio iuffimus cō fus abiecto infratrimeftis téporis fpatiuz er
muniri.Datu ractú eft hocin eclefia maiozi núc cötinue numerandú fozuz valen amplec
beate marie fedisvalen quarto idus ianuarij titenere eligere acceptare ac feruare in perio
Anno dñi.ØD.cccxxix. nis locisfuis voluerint:omnes tales et fin

guli gaudeant oibus gracijs cōceffionibus ?


2 afferentes fe habere forum priuilegijs que per nos in priti curia oīb⁹ dis
saragonú itra certů tempusteneatur accepta cto forovalen adherentib9funt conceffa:at's
reac feruare in perfonis et locis fuis forum dicto tpe lapfo premiffa oia fint eis gñaliter
vale fub pena apolita. VII. z special'r interdicta:itag pmiffis nunc pof
Ateat vniuerfis q nos alfonfus fint gaudere aliqua rõe:nec hoc eis vel alicui
de grarex aragonuvalé rč.Sedu ipozuz poffimus concedere: nifi cũ expreſſo?
le cogitates olin regnovale tem fenfu & totius curievoluntate:imo remaneat
D
poze acquifitiois eiuſdez fozus va nobis zipi curie faluuz ius nŕm tra omis ip
lentano lex vniuerfalis et vnica dicti regni fos & fingulos fup dicto fozo valen faciendo
editus promulgatns acdatus fuiffet in gnali in totodictoregno inuiolabitr obferuari.Et
curiadicto regnor ab eodez citra tpe ibidez vt premiffa maiori gaudeant firmitateiura/
inconcuffe feruat?: verütn licin quibufda p mus per deû & eius fancta quatuo: euágelia
fonis & locis eiufdé regni prepaucis for manibus nřís co2pozaliter tacta premiffa oia
aragonu inoleuit:q in iporegnofozozum Dí 2fingula firmit atendere z cöplere: zinnulló
uerlitas diuifionis excidiuz zanimox diſcor côtrauenire aliquarōne:in cuius rei teftimo
diaz miniftrauit:iccirco predeceſſor nŕoum niúpñtez cartam nřaz inde fieri figilloma
veftigijs inherentes: qui totis virib9 infuda ieftatis nře appenditio iuffimus cömuniri.
rútvt ad vnícaz legé zdebitā ipz regnúredu Dat in ecclefia maiozi beate marie fedis ciui
ceretur : vt exhoc regnicole effecti vnanimes tatis valeñ.iiij.id9 ianuarij , annodOMINI.M
amplecterentur pcordiaz zamoris affectum cccxxix.
ac effectuz iufticie adinuicé coferuaret:labo De conceffiõe extractionis bla
res noftros libenter impedim9 vt hoc ad effe
douz a ciuitate dertuſe ad cintatem z no a/
cruzdebituz duceremus . Sane cum altiffimi
liunde defferendoruz non obftante aliqua in
gralargiente in hac gñali curia qua celebra
hibitiōe. VIII.
mus regnicolis dicti regni:plati nobilesmi ◊
lites generoli ciues probi hoies villaz z cete Ateat vniuerfis q nos alfonfus
riomis qui ad ipaz curia cöuenerunt ad pres dei gra rex aragonú valen ze . Ad
miffa debituz refpectuz hentes ac iufterde
vtilitatez publicar comune bonũ r
B
bite cogitantes o fubdicto fozo valen tang
Iciuitatis zregni valé: qʊ taną no
ſub legevniuerfali zvnica dicti regni pariter uellaplantatio per nãos progenitozes diuina
1

Alfonfifecundi. LXXXI
1
S

eis affiftente clemencia:a mambus paganor in dictis alchareis et locis eorum degentes : 1
CO
erepta diuerfis grarum fomentib9deliderat prout in foris fuper hoc editis ptinetur:quá
day irrigari:follicitis ftudijs witendentes ca libé quidem iurifdictione exercere debent z pēnā
ter ciuibus & incolis ciuitatis predicte conce infligere de confilio iudicuz farracenor que
dimus per que eorum neceffitatib9 fucurraf alcadis vulgariter nuncupantur : idarco ne
7
zabipa ciuitate ad loca cetera dicti regni ne habentibus alchareas z loca predictaduruz
ceffariorum copia tranfueatur.cum itaqz ad fit atq3 difficile ad vnum tantú alcadi ab ip/ 1
noſtram audienciam fepius fit deductum q fis alcarcis & locis prefertim remotü:pro pre
0
ex varijs accidentibus tépozuz frequenter in miffis habere recurfum : vt negocia per plu
Y
ipo regno maxima careftiavictualium inua/ res expedíantur facilius parcatur laborib9

lefcit :que iam pluribus tépoub⁹ atulit detri rexpenfis:cum preſenti carta noſtra ppetuo
mentuz:ideovolentes hmoi accidétib9 regia valitura cócedimus in dicto regnovalen.
folicitudine puidere : cum prefenti carta nra tam in ciuitate et villis noftris regalibus ad
concedimus q ciues & habitatoresvalen pof cognitionë baiuli generalis: in cetis locis
fint extrabere de ciuitate dertuſe frumentuz dicti regni ad cognitiõem illox qui in eis ha
1
rozdeй ad dicta ciuitaté valeñ z non ad pars bent merü imperiuz plures ſtatuantur alca
tes alias defferendú; non petita a nobis aliq dis:cum quor confilio di predictarú alcha
licentia vel obtenta : nec obftate inhibitione rearuz atc locorum poffint procedere in pie
aliqua vel ftatuto pnos facto vel edito:cum miffis reos abfqz dificultate proptos habere
dignú z debituz arbitremurvt in regnist ter adpredicte iurifdictionis exercitium cuz Cop
ris noftris ex vnius opulentia alteri⁹releues confilio exequendú.CEt vt facilius valeant
tur neceffitas zindigècia fuppleatur. ØÐan reperiri:eifdé alcadis cocedimus q quilibet
dantes cum prefenti carta nřa pcuratoribus poffit aliuz vel alios ſubſtituere locofui: que
eiufqz vicefgerentib9vicarijs baiulis genera fubftituti gerat in omnib9 vices eozum: 798
lib9 ¿fpecialib?: &specialr baiulodertufe pre per eos impremiffis cōfultuz extiterit vel pio
fentib9 et àpro tpe fuerint ac vniuerfis alijs ceffum habeat illam roboris efficatia quaba
officialib9 nřis pñtib9 futur q hmot cocef beret fi peripm alcadum perfonaliter factuz
fionem z gram nŕam firmā héant zobferuet Fuiffet. Nos enim taramus atq decernimus
zab oibus faciant firmiter inuiolabilr obſer g quilibet ex dictis alcadis aut quilibet ſub
uarı :in cuius rei teftimoniuz pñtem cartam ftitut, ab eis habeat p2o ſuo ſalariodUOS DE
nram fieri etfigillo não appendicio iuffimus narios regaliuz valeñ pro qualibet libza com
cómuniri.Dat valeñ.iij.idus iannuary.an
pro quibus dabit fuum confilium . Ethiop/
nodni.AB.ccc.pfif.
potuerit ipm extravillam vel locuz quomo
rabitur proficifci:habeat duos folidos pro q
domini locorum caufas far libetdieprofuofalario et labore. Abanda
racenozuz cum confilio iudicum qui alcadis mus itaq per prefentem cartaz noftram ba
nuncupantur iudicent: z defalario illorum. tulo regni valen generali et alijs officialibus
IX. noftris acdominis illorum locozuz regnipze
Uteat vniuerfis : q nos alfonfus dicti qui habent merum imperium in eifdez:
dei gracia rep aragonuz valeń zĉ. vt de predictis alcadis in numero competen
Confiderantes quatr in foris no tiprouideant vt eft dictum:et omnia alia pre
uis valen quos in piti curta gene miffa obferuent perpetuo ac faciant inuiola
rali p nos regnicolis dicti regni valeñ nouit biliter obferuari:in cuius rei teftimoniú pres
celebrata cōdidimus z inter ceteraduximus fens privilegiuz fieri z bulla noſtra plumbea
트름

¿cedendü :qdñíalcareaz tlocor pſiſtenciu wuffimus robožari. Dať valeñ.xvij.l:ľs fe/



infraterminos ciuitatisvel villarü regaliuz


bzori anno dñi.AD.ccc.xxix.


aut etiaz alio locop regni predicti que funt
nobiliü militüvel alioz habentiu meru umpe Executoria conceffionis regie
TO
rii:in loas eiufdem vtantur z libere poffint in regno valen poffint effe plures alcadis
vti iuredictiõe criminali in farracenos fuos directa baшulo girali. X.
Priuilegia

Querint vniuerfio nosalfonfus tra eos veluti tranfgreffores inhibitiõis pre


dei gracia rex aragonum valen të dicte procedere: plonas z barcas talia vár
dilecto confiliarionoftroguiller/ fella in quib9 bladű hmõi tranfuehetur acip
Amo
farria baiulo regn valen ge fum bladum zres alias cape:que omnia vos
ni
nerali prefen qui pro tempo f f vel capientes illa tradere teneantur não baw
tir ze uerit alut
dilect . Cum nos ne molef f a lo generali: & perfonis fubiacentib9 noftrevo
ionez tum it tq
diffici dñis alcar locoz conſiſ luntatis arbitrio ac mercedi: blada zalia co
le earum um ten
z
cium infra termi auitat z villa r
nos is rum es rum bona velut ipo facto fifco noftro comil
galiu regni valeñ pro exerci ш fadeductis inde prius expenfis in armatione
m cio uredictiōis
crimin quam eis conce
alis ffimu in farrace predicta & alijs premilla tangentib9 per vos
s
nos ipozu degët i a locis fuis factis noftro erario applicentur.Declara
m es n lchareis
predic t q p d c c tes op vos dicti iuratiprefente dicto baiulode
tis in uo cedere ebent um on
filio iudic farra qui alcadi nuncu ducatis primitus de premiffis ac vobis reti
um cenoz s
pantu vulgar : ad vnum tantu alcadi neatis quantitatem ad quam afcendent fum
r iter m
recur h :c a c n
fum abere um lia arta oſtradata ptus prédicti:r eis deductis atqz retentis de
die & anno ſubſcr ) proui o in ciui inde totum refiduum tradatis pro partenře
ipt derim
us curiebaiulo memozato: in cuius rei teftimos
tate z villis ac locis regali dicti r e gni plu
b
res ſtatu :cum quozũ cófili in nium prefentem cartam noſtraz fieri iuffim9
antur alcadis o
premif per dicto alcar z locon dos figillo noftro appenditio comunitam.Dat.
fis s earum
mino proce :i v d e valen decimo octauo ll's febzoarij anno dñí
s datur dcirco obis icimus t
mand quate prouif huiuf AD.CCC.xxix.
amus ný ionë modi
exequ proui in ciuita z f
endo d eatis te villis eu
locis regal officium feu miniſterium la
ibus fupradictis de alcadis nume
rocom . Dať valeñ. febzos bozatorumfiue ortolanozü fuos vt ceteri ar
peten xviij.
ti kt's
arij.
annod . tifices poffint eligere confiliarios annuatim
ni.AB
.ccc. XII.
xxix
T2 ciuitas poffit armare lem Querintvniuerfi q nos alfonfus
bosvel alia vafella contra extrahentes are/ dei grarex aragonű valen zč.aten
gnoblada. XI. dentes pro parte fideliuz noftroz
"
Ds alfonfus dei gra rex aragonú iurator probox hoim et vniuerfi
valenrc.atendentes nos probono tatis ciuitatisvalen fuiffe a nobis hüiliter ſu

ftaturei publice ciuitatis et regni plicandopetitum : œ cum officiú feu miniſte


valen z pro cuitanda bladı penu rium laborator feu ortolanoz dicte ciuitatis
ria quein ipo regno preteritis temporibusvi valen non fit de numero illog minifterior ar

guit:fpecialiter propter extractiões bladico tificior officiozuz zarciuz dicte civitatis: ex


ceffas tam mercatoribus alijs qui fepius quor quolz quatuo2 confiliarij urta priuile
regnum ipm ocafione premiffa frumentoza giú ciuitatis poffunt & debent eligi ſuie poni
lio blado multipliciter vacuarunt : cum alia necinter alia contenta z nominata in priuile
carta noftra nouiter conceffiffe ne frumen / gio ipofuper hocper illuftriffimúdñmiregez
tum vel aliquod bladum extrahatur aregno petrum clare memozie auuz nŕm indulto ers
valen vel parte ipfi : nec nos inde cöcedam? primatur feu etiaz nominetur:& dictú officiúi
licenciam nifi incertis cafibus in dicta carta feu minifteriuz labozator ſeu oztolanor:qui
noftra ſpecialiter declarat}: idcirco vt hmōi plures funt numero in dicta ciuitate: cöfilia
inhibitio noftra tenatius obferuetur:tenoze rijsipis ex fe habendis plurimú indigeat: dig
pielenciumvobis iuratis z probis hominib9 naremur pipor laboiator et ortolanozum
ciuitatis predicte plenam facultatem & libe// vtilitate gratiam facere : confiliarios pre//
ram impartimur:vt duranteinhibitione pre dictos habendi eis licentiam impartiri . Ea
dicta poffitis armare lembos vel alia vafella propter nos fupplicationi ipi benigne fauen
contra extrahentes blada tam adicto regno tes:tenoze prefentis pauilegij per nostníos
valeño a parte ipius vltra faxonam : & con// gratiofe concedimus:q decetero labozatores
Alfonfifecundi. LXXXII

feu ortolani ciuitatis predicte poffint eligere tupacífico tranquillo eiufdem civitatis et
ex ſe anno quolibet z habere quatuorprobos regni indirimus atą prowidimus celebrari :
cip in qua quidem curia die ſubſcripta conuente
homines:qui confiliari appellentur:fub mo
108
do z forma et termino quibus ex alijs predio tibus prelatis nobilibus atqz militibus adip
ctis miniſterýs artifficijs officijs et artibus fam curiam conuocatis:necnon iuratis fin
dicte ciuitatis debent eligi atą poni: quiqui dicis ciuitatis villarum atq loco ipfiusre
dem quatuor confiliarijfic electi: preſtito in/ gni ſubſcriptis et alioz ciuium z habitancú
ramento iuxta formam puilegij fupradicti in ciuitater regnopredicto multudine copio
one 小型
vtantur zvti poffint in omnibus & per omnia fa:predicti findici nobis humiliter fupplica/
109
prout ali cöfiliarijotentur z vti debuerint fe rút vtfozos valeñ libertates & priuilegia eis

cundúforma dictiprilegij:non obftante o per dictos predeceffores nãos conceffa ac bo


‫אט‬ nos vfus & confuetudines cozundë ipis con
indicto priuilegio de officiofeu minifterio la
bozator feu ortolano; predictorum ficutde firmare atqs concedere dignaremur:nos igi
alijs minifterijs artificijs officijs ac artibus tur atendentes o predicti regni nouella pla
bi expreffe nominatis fpecialis mencio non tacio affluenti grarum fomento defiderat ir
fit facta. Bandamus igitur per preſens pri rigari: vt tanto copiofius eiufdem regni pal
uilegium noftrum procuratoribus eorumas mites producantur ad laudez altiffimi z exci
vicefgerentibus iufticis baiulis ceterife of dium in fideliuz vicinācium ac multipliciter
ficialibus noftris prefentib9 futuris :qhac aduerfanting ipiregno:quo pociozi affluen
gratiam conceffionem pram firmam héant cia libertatuz fe fenferint decorari: feduleco
et obferuent z faciant iuuiolabitr obferuari: gitantes o predecefforum noftrozum laudas
zcötra eam nonveniant nec aliquem traue bilesfemitas imitantes z cozum veſtigis in

nire permitant aliqua ratione:in cuius reite herentes iuftum arbitramur zequuz :rexit

ftimoniuz prefens priuilegium noftrum inde fticiedebito ac virtute tenemur vt leges z fo


fierituffimus maieftatis noftrefigilli appen ros editos per eofdem ac conceffiones z prí
dicij munimine infignitum .Dat valeñ.xvij . uilegia per ipos indulta inuiolabiliter obfer
15 1
It's febzoarij.anno dñi.AÐ.ccc.xxix.
물결표

uemus: confiderata infup conditione ciuiuz


통행료
들을
통일

incolax regni pietactiqui pftāti legalitate


큰롤
들으
특별

De confirmatione ac cõceſſio
방온

pfpici z natiua fidelitate pieclari multaz ar




neforon et priuilegion . XIII.


dua nobis noftris predecefforib ? acceptaf

tum fit cüctis q nos alfonfus uícia preftiterunt: ex quib9 regalis munifices
bei grarexaragonu valen zč. De cielargitate vberi19 pmerentur zeffecti funt
bita meditatione penfantes o licz digni:vt graruznfarum perrogatiua letenĒ
Jiuxta priuilegia per illuftres pro zipālifauo? brifício pfruant: certificati ple
gemitozes noftros reges aragonum recòléde niffime & inftructi de fozis prinlegijs liberta
memorie ciuitati tregno valen clementer ins tib9fuctudin:b9z bonisvlib?: quos 7 queß
dulta: nos infra triginta dies poft noftre co decceffores nři vobis hítatorib9 ciuitatis et
C
ronationis infigniadebuiffemus in ciuitate regni pfactitā pñtib9 futuris hacten⁹ cō
valen regnicolis dictiregni generalem curta cefferút:ideo nos alfonfus dei grarer arago
celebzare: verumtamen alijs arduis:quenos nuz pdict? mentedeliberatar ſpotancavolú
ftra requirebant prefenciain regno aragonu tateac ex certafcia zpfulte p nos INFOSCUZ

negocis ocupati:premiſſa prout intenfuz ani hoc priuilegio não ppetuovälituro laudam9
mi noftri defiderium appetebat huc vfqz ne approbamsofirmam cedim? acdonamus
quiuerimus adimplere: quis per findicosr vobis pdicts vniuerfis et fingulis ciuibus ac
iuratos ciuitatis valen ad iuris eiufdem ciui pbishoiboib? bitatib in ciuitatez regno
10
tatis & regni ac habitanciu in eodem confer vale.meozat) tā pñtib9 3 fuEis: int quos co
‫ܢܐ‬
uationez comodum nobis cuz inſtrument?
7.0 prehédi volü induci hoies deonolade ala
3
publicis fueritproteftatum:pzemiffis tamen ant de guardamar:qui taz nobis iuramétū

negocis actoredomino feliciter expeditisge fidelitatis debite preſtiterunt:oes forosve
neralem curiaz in dicta ciuitatevaleñpro fta ftrosvalen omniaqz prilegia libertates ac
ly
Primilégia

bonos vfus & confuetudines qui queper il ceffas per vos fereniffimum dòminuz regem
luftriffimos ac magnificos principes domi/ predictum in preſencia veftra pro nobis di

num Jacobum abauum dominum petrum ctis vniuerfitatibus promitimus tiuramus


auum: dominum alfonfum patruum dñm ia perdeuz & crucem domini noftri thefucri
cobum genitozem noftros recordationis ins ftiac fanctadei quatuo: euuangelia corpora
ditereges aragonum fucceffiue vobisdataz liter per nos tacta predictos foros valen.ac
conceffa hactenus extiterüt: fiue generaliter confuetudines tenere perpetuo z inuiolabis
fiue fpecialiter predicta z fingula iam dicte ci liter obferuare: nichilominus tam pro no
uitati vel cuilz villarum loco; regni piedi bis pro vniuerfitatibus cinitatis villaruz
cti data fuerunt & conceffa.omitentesvo ato loco fupradictoriuramus fuper crucē
bis vniuerfis & fingulis habitatonbus ciuita et euuangelia fupradicta a nobis et quolibet
tis zregni prefati z fuper fancta dei quatuor noftruz tacta fidelitatemvobis dictodño re

euuangelia et crucem domini noftriihefu gialfofotanc regi regni valeń zdño noftro
chrifti a nobis cozpozaliter tactafpote depre ficut veri z folidi ac naturales homies acvaf

fentituramus: q predicta omnia fingula p falli fuo bo acnaturali regi ac domino aftris
nost nřosvobis inuiolabiliter obferuabims cti funtz tenemur: z exvirtutedicti iuraméti
prout continetur in foris & priuilegijs ante/ promitimus vobis in omnibus parere zobe
dictis:acfi fpecialiter et expreffe ac de verbo dire vobifas feruare omnia in quibus et que

adverbü ſpecificata z declarata ac fcripta z verifolidi ac naturalesfuoverò ac naturali

fpecialiter expreffata in preſenti priuilegio ea regi ac domino feruare tenetur: iuxta formā
oia extitiffent: zqnunc nos vel fucceffores fidelitatis côtentam in foris valen ſupradi/

noſtri contra prédictavel aliquod predictor ctis. In quorum omnium teftimonium NOS
in aliquo veniemus vel venire aliquem facie alfonfus dei grarer predictus prefentem car
mus aut permitemus ratiõe aliqua fiue cau tam dupplicatam inde fieri & plumbeabulla
fa.Cadbecnos raymundus muntaner : be noftra iuffimus comuiri:que acta fuerüt in
rengari?de ripoll Bernardus de nuce/ fal ecclefia cathedrali fedis valen die celebratio
uatoz rich iurati : et bartolomeus mathoſes nis ipfius curie qua legebatur quinto idus
guillermus mir/petrus calbet iurifperitus/ madij anno dñi.ÁÐ.ccc.xxix.
dominicus de claramonte z benauem deben

uurenotarius :bartholomeus faranyo:pe/ iudices recipientes quita


trus arnaldi/romeus de curtib?:petrus lam tioné a dño rege ex fentencijs principaliú cau
bert:dominicus de cedrelles ciuest findici ci farum eifdem iudicib9 comiffag:nullú petat
uitat) valen:iacob9iaufredi:bernardus fanc fiue habeant falarium. XIIII.
ty findiciville ratiue.petrus de tomis :petr Lfonfus dei gracia rex aragonú
deciutadilla findici mozelle:bonafonatus de valen re. Dilectis fuis vniuerfis
valle lepoiaría12bonafonatus de fancto felt fingulis iudicibus curie noſtre/
ce findici murtueteris/z petrus eneci feniort a nobis quitationérecipientibus
iobanesgalindo findici alzezire : laurencius pitib9zqui pro tpe fuerint falut dilectiõez
petriponcius bzuscha ſindici caſtilionis/rpe Ao noftrum audituz nouiter eft deductú g
trus conela & petrus timo: ſindici cuyllarie/ licet fereniffimusdñs iacob⁹ recolede memo
zbartholomeusvrgelles : z bartholome⁹ ça rierex aragonu genitor nofter in generali cu
tayllada findici lirie: z berengarius march: ria quam annodomini. AB.ccc.j.celebrauit
adam del caftellar findici de ontynent : ria/
regnicolis regni valen pro comuni vtilitater
cobus vicenci / petrus fancij deſperandeu bono toci9 rei publice dicti regni per fpeciale
findici de bocayren. Acceptantes pro nobis capitulu ftatuiffet:q nullus de ipis iudicib⁹
zlocis alijs regni predicti humiliter & deuote deprioribus litibusſeu caufis principalibus
accum reuerencia debita laudationez appro infrafcriptis peterent vel reciperent fala/
bationem confirmationem conceffionë do rium fiuefericium:vt in ipfo capítulo quod
nationem fupracontentas; acnobis & ciuita, nevertatur indubium inferius iufſimus ſub
ti z piedicto regno zvniuerfitatib? eius con admiti plenius continetur : verumptamen
21lfonsi fecundi. LXXXIII

nonnulli curie noſtre indicestam dicticapi liter fupplicarunt vt priuilegiü infraſcripti


tuli o mandati ipius domini regis lratorie qo ad regalis cozone conferuatois augmen
poftmodü fubfecuti improuidi träfgreffores tum toaus reipublice fulcimentű ſerenil
non atendentes o dictum capitulum ingene fim? dñs iacob clare memote reparagonuz
ral curia edituz tam perdictuz dñm regem
genitor nofter ediderat dignaremur laudare
per vniuerfitatem illorum qui ad ipam cu propzij iuramenti vinculo confirmare: nos
riam conuenerat fuit firmatü:contra feriem
itaqz cupientes dicti dhi genitoris noſtri lau
ipfius capituli falaria feruicia recipiunt p dabiles femitas imitari:z atendentes nost
premiffis :cum autem ipfuz capitulum tanq fucceffores nãos teneri ad obferuatiõem pris
omnib9 vtile z rationi colonuz ominofuari
uilegij memorati:cum ipm privilegiú að mas
velimus cuiufquidem feries nofcitur effe ta
ximum comodu et vtilitatenoftriregalis do
lis.Item degracia fpecial ftablim evolem mini cederedinofcat:vifo ipo priuilegio bul
que los iutges de nŕa cort qui de nos prenen la plübea dicti domini regis munito reo pus
quitaciodeles fentécies dels primers pleyts blice coraz omnib? inter cetera prilegiaibi
principals no demanen falari neferuir nen lecto: cuius ſeries nofcitur effe talis.Innoie
gun fi algun de aquells pleyts los fera pnos dñi amen:nouerintvniuerfio nos iacob9 di
comanat:de aquells empero dls quals los in grarer aragonum valen zë. Confiderantes
frictes dels lochs hagueren conegut e dona
qiuxta veritatis eloquiuz in euuâgelio rect
ren les fentencies franqs fi nos nols hagues
tatu.Omne regnú in ſe diuifuz delolabitur.
fem comanats.Idcirco vobis et vŕz cuilz di tc. Widefupra in priuilegijs dñi regis iaco
cimus firmiter expreffe precipiendo manda bifecundi.fo.lxiij.ca.cy . Idcirco cumhoc
mus quatenus ipm capitulum & in eo cotens
priuilegio noftroperpetuo valituro:per nos
tainuiolabtr obferuado :ex fentencijs prima
zomnes heredes fucceffores nosgratis ?
rum caufarum feu litium principalium:quas
fpontanea voluntater erdeliberatione.con/
per nos vel fucceffores noftros nunc velim
fulta:predictum priuilegium infertuz ſupins
pofterum in ciuitate vel locis alijs dicti reg
zoia&fingula in eo contenta laudamus ap
ni comiti vel delegari contigerit : nullum fala
probamus ratificamus rex certa fcientia co
riúfiue feruiciü petatis exhigatis feu recipia
Firmamus.Et vt premiffa oiafirmitatez fuf
tisdirecte vel indirecte contra formaz oidis
cipiant roboris potiorist nunc impoſterug
nationis pretacte aut otra feriez capituli me violentur : furamus foleniter in plena curia
mozati :pmo ea oia illibate feruetis& contra
coză omnibus per deum & crucem dominino
premiffa nullatenus faciatis fide nra confi
ftri thu chufti ac etiam eius fancta quatuo?
ditisgra vel amore.Dať valeñ.ij.nonas ma
cuuangelia manibus noftris corporaliter ta
dij anno dñi.AB.ccc.ppif.
cta:piedicta oia z fingula in priuilegiofupra
dicto contenta firmiter tenere complere r
CDefpeciali confirmatione pri
inuiolabitrobferuare: cnungs in aliquo con
uilegij vnitatis feu coniunctionis regnozuze
trauenire aliquoiure caufa vl'aliqua ratione
XV Abandates firmiterz diſtricteinclito infan
Mchrifti nomine.Bateatvniuer
tipetro kariffimo primogenito z generalip
fis q cuz nos alfonfus dei grarer curatorinfo nec non vniuerfis alijs fingu
aragonuzvalen zč.curia generali
lis poft euz in regnist comitatu piedictis fu
in ciuitate valenindicta regnico/
turis téporibusfucceffuris:vt piemiffa om
hs regni eiufdez die fubfcripta qua ipam cu nia fingula inuiolabiliter obferuando con
ríam incepimus celebzare: effemus in ecclefia
tra premiffa vel aliquod predictor no vemāt
cathedrali fedis ciuitatis eiuſdez in qua pres
faciant vel atéptent aut fieri confenciantver
lator nobiliú milituz cimü et hominum vil
permitant dicto verbovel facto aut alio quo
larum & locox ipius regnivalen maxima con
uis modo:in cuius rei teftimoniuz presentez
uenerat multitudo: iurati zfindici ciuitatis
cartam noftram inde fieri et bulla plumbea
villarü predicti regni ante nobisiurame noftra шuffimus comuniri. Dat valeñ v.li's
tum fidelitatis debite preftitiffent nobishüi
madh annodñi.AÐ.CCF.Fxif
Tuj
Priuilegia

2 in nullisvillis feu locis ciui znon ueniat nec aliqué otrauenire permi
tant aliqua röne:in cuiusrei teftimonium et
tatis vel termini receptētur bāniti. XVI .
robur ppetuo firmitatis huic carte nfe figil
Zfonfus del grare aragonú va lum maieftat nre appēditiú iuffimus appo
len ze nobili z dilecto não gerenti nēdum. Dat valen.uj.idus octobris Anno

uices pcuratorisin regno valen. dñí.AB.ccc.xxix .


pinclito infantepetro kariffimo
primogenitor gñerali pcuratoze nro:nec no Me quis mihi fufficiens fuerit z

fideli fuo iufticievalen prefentib9r quipro të bone famerecipiat in carcerariú etiaz oper
poze fuerint vel cor locat falutz dilect. Du dim vel habentem emolumenta carceris pe
duzfereniffim9ons rexiacob? bone memorie fentetur. XVIII.

př nŕ ſubſcriptú predecefforib9 vřis in dictis Zfonfusdei grarex aragonú va


officijs direxit mandatú cum lra fua cötinen len zč. fideli fuo iufticie valen, in

cie fubfequentis: iacob9dei grarex aragonú criminalib piti z quipro tpefue


valeń rĉ.nobili z dilecto gilaberto defcitillis rit faltzgram. Cum iuxtaforuz
gerentivices pcuratoris in regno valeñ.zë. yaleñ iufticia ſeu curia ciuitatis predictede
vide.3.in priuilegijs dñi regis iacobi fecundi beat ponere et deputareperfonam bone vite
fo.lxij.ca.xcviij.Cum autez mandatuz ipm bone famer fine mala fufpitione officiocar
per nos exequí'z obfuari velim :ideo vobis . celarie ciuitatis predicte:que vtilr z cautep,
vtriqz vīm dicimus rexpreffe mandam9qfit officiofupradicto: idcirco vobis dicimus
tinus mandatu ptentü in İfa primitiua incō mandam⁹ quat non admitatis ad ipm offi
cuffet inuiolabitr obferuetis nec ptra ipz in ciú aliquécarcelariü : quip dilectü pfiliariuz
aliquo veniatis.Daťvaleñ.iij.bt's auguſti. nŕz iohanë enrici bënte er oceffione regia ca
Annodi.AB.ccc.ppip . thena vel captiões predictă vel emolumentū
eiufdé vobis fuerit pñtatus:nifi fit vt predis
Deelectõe iufticie gradus ma CIEfuffitiens? ydoneus turta for Darvale.
ris. XVII. nono lif's nouĕbí annooni.MB.ccc.xxix.

Duerint vniuerfi & nos alfonfus


dei grarex aragonu valen rc.cum Quid fieri expediat in regia

pitipriuilegio nŕoppetuo valitu creatione notarioż : poſt ipaz antec vtan


Grop nos enroscedim9 vobis bi tur officio notarie. XIX.
tatorib9 in villa noua gradus ciuitatis valë. Elteat vniuerfis q cum nobis al/
วงศ์

q deinde piufticia ziuratos ciuitatis valë. fonfodei graregi aragonú valeñ.


eligi beat iufticia dicte ville noue gradus e .in prefenti curia generali: quâ
bitatorib? fuficientib9 dicte ville nouernon odierna die celebramusregmco/

ex hitatonb⁹ dicte ciuitatis aut aliúde:ita o lisregni valen. ppofitum fuerit: o ex in ſus
hitatordictevillenoue amodo beat effe iufti ficientia ac ignorácia aliquor notarior mul
ciadicteville noue non aliqs ali extra ipaz ta teftamétaviciosa zɔ̃ct9 illiciti fuerút în ci
villā nouā bītans:f3ficutpiemitik electio in uitate z regno valen hactenus celebrati:q in
Fricie ipiusville nouefiert heat piufticia ziu magnü diſpëdiu teftantiu zɔ̃henttu redudas
ratosoicte ciuitatſvaleñ er hitatorib9 eiufdé rút:idcirco cũinterfit rei publicefcletes tſu
ville noué z nō ciuitatis vel alteri loci : man ficientes creari notarios:ac volētes predict?

dantes hui⁹ ſcripti nfi ferie tufticie valenin queer hocpoffent eminere difpēdijs obuiare
criminali ac iurâtis ciuitatis eiufdem pitib9 cú piti priuilegio ftatuims in dicta curiaim
<futuris:q quotiens stigerit iufticia dicte ppetuu : o quãdocüqz nos et fucceffores nři
ville noue gradus eligi debere:eligāt er hita creabim aliqué vel aliquos notarios ciuita
tozib9 ville noue eiufdevt fupi? ɔtinet.Ba tis vel regni valen:cōmitem prius examina
dantes eifdé talis officialib9 nřis pñtib9 et tionécuiufiz duob? iuriſperitis ¿ duob9 no
futuris o hmōipriuilegiü nŕz firmű ppetuo tarys ſeu ſcriptoubª curie nŕe:qui ſubшura/
beant robkuết ¿ faciat inuiolabile obpuari: mento ab eisvel quolz corpſtito ipz vl'ipos
Alfonfi fecundi. LXXXIIII

notarios examinent diligenter:quifiquidem dinarij recipiat proteftationes cum quibuf/


examinatozes in carta regia creatiõis nota/ uis notarijs. XXI.
rie ipon noia fpecialiter nominenĒ: z nichilo salfonfusdei grarex aragonú
minus idé creatus notarı9 pziuſöž vtatur of valen tĉ. atédenteskniffimü onm

ficio notarie prefentet e teneak pñtare carta acobu recolende memorie regem
ipam iufticie vel ozdiario ciuitatis vel loci in Jaragonupatré nŕmpfuas literas
quoipi9 tabellionat officiú debeat exercere: coceffiffe vt fiquis a pcuratoze eiufue vicef/
Zillifide facereo fit in etate viginti quinq gerente feu ei locunt: vel a iufticia ciuitatis
annor theat domicilium ppziuz in ciuitate regnivalenfentiens fe agrauatu aduerfus
vel regnovalen.nos enim vt premiffa melis cos pteftatione aliqua faciebat:illaz non að
obferuent iuramus per deumi eius fcta qua mitteretvel fieri faceret cuz alio nifi cũ nota
tuoz euuangelia corporalt per nos tacta op rio curie illus ex predictis ptra quegrauat⁹
miffaferuabim97 fáciem9 inuiolabur obfer puiderat preftaru:ex quo ppter familiari
uari: in cuius rei teftimoniü pñtem cartã no tatem qua bent notarý curiaruz cũ ozdina/
ftra inde fieri iuffimus figillo maieftatisne ris antedictis oriebat interdú ſuſpicio z les
appenditio comunitā. Dat valeñ nono kits fis otra iufticia pabat difpēdiú z fozus etiaz
nouebr.annodhi.AD.ccc.xxix. ledebat. Ea ppter in generali curia quabo
dierna die celebzam regnicolis dicti regnig
T2, nullum bladū ertzabatur a
pfonalr pftituti:ad tolleduz fufpitiones zdā
ciuitate vel regno valen. ‫אא‬
na queex hocvt piedicikfequebant: pfertum
salfonfusdei grarexaragonú cũin cartis regijs fup donatõib? fcribaniag
valen te.cófiderates expmiffio ipar cofectis hoc illis quidictar curiar ob
uib9 fivelicencijs fup extrahendis tinentfcribanías coceffuz no fuerit:ideo pre
bladisdeciuitate regnovalen di
& dictas Irasz pceffiones äfcüqz pdictioni ge

uerfisperfonis hucvlc cōceffis : maxima in nitous nřifuphoc editas in pñti curiagñali


dictoregno retroactis tpibus inualuit cares reuocam⁹reas effectu zvirib9 vacuam”:mā

ftia que in danuz maximu rei publiceredung dantes ordinarijs fupradict) & quécüq alıú
dauit: idcirco in pñti curia quã nunc celebra notariúad preftatiões recipiat fupradictas
mus regnicolis dicti regni pfonalr oſtituti : in cui rei teftimoniu pñtem cartā nŕaz inde

volentes premiffis adhiberiremediu per q8 fieri iuffimus figillo maieftatis nie appens

in futurühmoi difpédia cuitenE:ſtatuimus z ditio comunita.Dať valeñ nono kľ'nouëbf.


etta ordinam⁹q nüllü bladuz decetero extra Annodni.AB.ccc.xxix.

batur de ciuitate vel regno valen citra vel vl Tnon fiant comiffiones cau
tra farona: necnos poffimus aut debeamus farum in genere. XXII.
extractione alicuis bladí cm pcedere diu
guerra cum farracenis cötigerit nos habere salfonfusdei gra rex aragonú
nifi adpoftulationē dūtarať ciuitati z villar valen zĉ.vniuerfis &fingulis iudi
regni predicti:vel nifi treugaz cuz farracenis ab9 curie nrez alijs quibuſcüqz &
hmoi haberemus:in quo etiam cafu duret in legatis a nobis in ciuitater regno
Hibitio dicti bladij donec ipa treuga in ciuita valen faltz dilect.Dudú ad importűitaté di
tevalenciavoce pieconis publice fuerit dwul uerfarú pfonarü oës queftiones feu cas que
gata .Jurantes per deumit eius fancta qua/ inter aliquas pfonas adinuicez vertebatur
tuoz euuangelia corporal per nos tacta op vobis feu alicui vrm in genere non expreffis
miffaferuabim9z faciemus inuiolabitr ob/ caufis qftionu in ſpe ac noib9 otra quos im
feruari:in cui rei teftimoniü preſenté cartaz petrant meminim comififfe:cü auté ex hmõi
nram inde fieri iuffimus figillo não pendenti comiffiombus generalib? ozdinarijs aduma
1
munitam. Dat valeñ nono ll's nouembris. tur facultas: ipis interdüptib9 feu alti cas
Unno dní.AD.ccc.xxix. rūdē piudiciü five difpēdiū piepetur:idcirco
comilliões oés vt pdiat in genere p nos fa
¶Ø² procuratoz régniet alijo tas in haccuria għali qua odierna die regni
I úúúj
1 2
Priuilegia

colis regnivalen celebramus tenore preſentiu miliafuavitradictos duos denarios pro quo
reuocamus. Abandantes vobis & VNICIIĘ libet capto audeant vel atéptēt vi vel gratis
vim quat de caufis ex ipis comiffionib⁹ortis exhigere petere recipere velhere: necipfe vel
tā incobat incohādis deceto nullarvos in eisvroza mulierib captis aliqua opera fue
tromitereplumat, necin eis vlteri9 pcedatt feruicia fieri facere:nifi eis fatiffecerint cope
nos enim quica cotra pñtez reuocationem tenter.Firmiter ftatuêtes qfi premiffis vel
per nos in premiffis proceffuz fuerit vel quo finglis quifas ipfor cotrafecerit:pena perpe
modolz atemptatu decernum9irritu vinane tua ammiffionis officij z penaz centú ſoľošū
in cuius reiteftimoniü pñtez cartaz nŕam in regaliu valen qualibet vice incurrat ptinus
de fieri iuffimus figillonfoappéditio comu ipofacto: quam fi nequiueritfoluere a cum
nitaz. Dat valen nonokt's nouébŕ.anno dñi tate valen fiat epul, Jam dicta aut penaz pe
AD.ccc.xxix: cuniaria diuidi decernim in tres pres: quan

falario carcerarij: pau nře:alia loci z reliqua


vounotificatori debeat applicari
acufatozi.f.notificatori , p
peres non habétes vnde foluere fint franqui
quib9 firmiter attendendis iuram³ per deuz
àpreftatione illius .
et eius fcta qtuo2 euuägelia compatriper nos
Øs alfonfus dei gra rex aragonú tacta o pmilla fuabim9 et faciem9 incōcuffe
valen rc.atendentes q 13 iuxtafo feruari vtfupius ǝtinek : mādantes iufticijs
ruz valeñ.carcerari feu cuftodes valen pñtib9 et quipro tpe fuerint o prefens
captor curie iufticiatuú civitatis priшlegiü feruët Fuari faciant inuiolablr:
valen zaltor locorregaliuregni valeñ non ptra predictos fiptra fecerint inquirất atq
debeat recipe profalariofiue cuftodia vnius a procedantvtfupius Įtinetur:in cui9 reiteſti
cuiufqz nifiduos dříos regaliú valé dútarat moniú pitem cartã nram inde fiert iuffimus

ymo turta prouifioné fuphoc edita p fereniffigillo maieftatis nře appenditio comunitaz
mű dñm tacobú clare memorie rege aragonu Dat vale nono it's nouébf.a.d.m.ccc.xxix.
patrením :paupes aut non habentes dequo
dictüfoluant falariü fintz effe debeant ab eo. Detabula fiue tatratione fcri

pilus inműes: ita qfi er innocécia vel remif pturap curiaz iufticiat9 ciuitatis v villarű
fione regia aut al'a captiõe debeant liberari regnivalen: XXIIII
pretextu dicti falarij non debet in captiõe vel Querintvuiuerfi q cum nobis al
carceredetineri:verütñ carcerari feu locar. fonfodei graregi aragonú valen.
ipop r vrozes eorum : vt adnos nouiter pu ze in prefenti curia generali quam
odiernadie celebramus regnicolis
blica querela pduxit : tam pro lumine o pro
tabulagio feuludo tapillorü alijs diuerfis regni valen: ppofituz extitiffet o licet antiq
excogitatis modis radinuentionib9 exquifis tus ne notarij curiarú iufticiarú ciuitatisvil
tis plura diuerfa Fuiciar exactões imuftas larūz locop regni predicti abuterent falarys
ab ipfis captis extorquent et eos opprimunt eis debitis p20 ſcripturis:fuillet facta queda
pro eifdez: idcirco volentes cop ambitõifre cōgrua tatracío que in fcriptis redacta et in
numimponerevt exhoc afflictis nonadda quadam tabula in ipis curijs publice pofita
afflictio: abhmoi exactõib z oppreffiomb⁹ abomnib⁹ legi poterat z videri : verütamen
releuent:in ac generali curia qua de pñti cele iparũ curiarūnotarij: abiecta tabula fupa/
bram9 regnicolis dicti regni pſonalrýſtituté dicta:ptra tatratione ipius exactione fcrips
cüpiti priuilegionão ppetuovalituro. Sta turaru in plurib9 abutunt:fic nobisfuppli/
tuimust ordinamus dicti carcerarij ciui catufuiffet vt fuphijs cōgruum deberemus
tat) ? villarú z locoz dicti regni valfi, vel et9 remedium adhibere: idcirco puis quendam
locútenentes feruentz feruare teneanEinuio for adiecta in eo pena z ſub certa forma quã
labiliter acppetuo fozű valeñ circadictú ſala perpetuo feruari volumus ediderimus ſup
riuz editů : 7proviſioné regiaz fupradictam : co:attamé cũ pñti priuilegio ſtatuim ? et ordi
nec ratione feruicij promiffionis vel doni aut nam? o dicta tabula ponatur in dict) curijs
quocüc alio coloże qfitopro fevroze aut fa publiceprout cofueuit fieri ab antiquo: 7 ſer

{
Alfonsi fecundi. LXXXV

uetur per ipos notarios vel ſcriptozes curia ratr per nos tacta o premiſſa faciem? inuio
rúdictor tufticiare per fubftitutos ab eis: labitr obferuari . IDoctñfaluo q fi originale
fubpena in foro edita: forma dicte tatratōis inftŕm cópofitiois ſup ordinatioedicta feri
que nofcitur effe talis. Der tot clam o libell pturar facte iterguillermü ſcribe quōdazz
grano poch no fien donats fino dos diners. iuratosacvniuerfitaté ciuitatis valen inue
tem derefpofta ab exceptio dos diners.Si niat:feruet iuxta fui tenoze fiuefupradictis

nega o atorga fimplamet vn diner. Ité deto fcripturis maio: fit pofita tarratiofiue mio?
tapofitiovndiner.tede refpofta depolicio cu intétiois nře no fueritdicto originali per

fies ab exceptio fiplamet vn diner.Ité de to pñtez cōfirmatioez in aliquo derogare:in cu


ta fcriptura de teftimoni per gra quefiavn di iusrei teftimoniú pñtez cartā nŕaz indefies
ner.Ité de treflat de teftimoni vn diner.Efi ri wffim9figillo não appéditio coitam.Dat
allegacions fará aconeguda del jutge fia pas valennonohit's nouembas.D.d.AB.cccxxip
gat.Item de fnia quefia donada de.c.fol's en

fus per molta que fia la quatitat.xvij.diners electio iuratorum que prius
Ste de appellacio defnia vndr. Jtedetota in festo penthecoftes fuit ordinata:fiat dece
condemnacio que fia feyta fots pena del ärt tero in vigiliadicti feſti. XXV.
vnor.Jtép qualque fcriptura de metimētde Querintvniuerfi q nos alfonfus
alguna poffeffiodos ors.Ité per qlque fer dei grarex aragonu valen zë.aten
**

maça de faluetat quefia piela per temor de al dentes o expriuilegio regio bacte
Anus
gudos drs.Ité p carta de tudona ode cura obferuato:iurati ciuitatisva

dona qlque fia.xij.ors.Item per inuétaride Jen in die pethecoftes anno quolz eliguntur;
ad quor electiōez cupopuli couemat multi
ERGREE

tudois ode curados ode hereters o de mar


meflors.xi.dfs. Itéde costitucio de procu? tudo z ipa electio interdüde facilino proces
rados vn dr.Jté de tota fcriptura de cridar dat:probi hoies & alij couementes ad electio

odevědafepta per corredor de cofes mobles nem eandez nō poffunt miffaru folênis acdi

eno mobles dos dr . 1ertota fcripturade uinis officijs intereffe:iccirco prouide cogita

empamét feyt vn dr.tep tota fcripturade tes fic téporalib⁹ effe vaccaduz ne ſpúalia ne
fermāça dediet ne per fagramet de calumnia cligantur:ad búílé fupplicatiõez probor bo
ne per alguna reconuétio feyta ne per algus minú quiad hắc curiagñalez quam odierna
Raas

na aiuftada prouacio e per alguna interlocu dieregni valen incolis celebram :cũ pñti pr²
CE

toria:nengua colanofie donada ne per fcriu uilegiodié mutātes predictü:cōcedum vobis


23
54

re cartes aduytes en diet aprouar:mas perlo probis hõib? et vniuerfitati ciuitatis valen

treflat de cafcua carta quefiadonat al altra ❤ predictor iurator electiofeu affumptiovi


partde demāt.vj.dŕs . Jtē per lřes de corto gilia penthecoftes annis fingulis fiat z celes
de fimplaiufticia ob altres tramefes Ola cort betur ppetuofub modo et forma quib9ipla
vj.8.e lo fcriua baia lacera al fagellar : efi al diepithecoftes fuit hacten obferuatú.Thos
gú volra bauer refcrit daqites coses damot eniz iuram, perdeü 7 ei? ſancta quatuo? euẩ

dites fegōs la forma damot dita pachfingu gelía cozpozaťr per nos tacta o premiffa fer

larment.Até per fermamétsoper ſcripturs uabim? ¿ faciem?ppetuo obferuari:in cuius


afer dela coit en cartes o treflats decartes q rei teftimoniü pñtez cartā nŕaz inde fieri iuf
la cort do auctoritat a ells fien donats.vj.ds fim9 figillo maieftatis nře appenditio cōmu
Ftéft alguna fcriptura fera feyta per lo fcri nitá Dat valeñ.ir.ll's nouembris.Annodo
Yongy
mini.AÐ.cccxxix .
ua dela cozt que deffus no fia cótenguda que
ITMAS aqllafcriptura al meu bō arbitree dels me? littere z conceffiones facte
entenimet fie pagada. Ité qualquefcriua de fotos valen fint caffe zirrite. XXVI.
la cort al feu entramet ur que p9 nodemā ni
pus no pienaper les ſcriptures dauat dites Ateat vniuerfis q cũnos alfon
191
fino axi co deffus es ordenat e tatrat per les fusdei grarex aragonú valeň rc.
fcriptures deffus dites. Nos em iuramus p inguali cung qua núc inregnova
den zet eius fancta quattuo2 euägelia corpo leñeшufderegni regnicolis celebra
Priuilegia

musperfonalr cöftituti intellexerim⁹ nos ac nobis datuz fuiffet intelligi o plures ex curs
nōnullos ex nŕis predecefforib9 feciffe & con ritonb9 ciuitatisvaleñ multas fraudes com
ceffiffe cartas prouifiones coceffiões aut lit miferat acdelinquerät multiply in officio eis
teras:que facte fuerunt ptra for valen qui é comiffo: nos ad euitādas fraudes buiufmõi
zeffecenfetur lex vniuerfalis toti? regni pie? 7 proeor cozigédis exceffibus ex affectu iufti

dicti:iccirco cũ premiffa z fingula factavt'edi cie intédentes:nönullis iudicibścurienřeſeu

ta fuerint cotra dictü for valen:qué predece alis cómifim⁹ vtfuper premiſſis inquirerët
Fozes nří znos publice ac patenter iurauim9 diligenter & dictos curritoes fup comiffis ab
adcuius obferuantia ipius iuramenti relis es exceffibЯufticia fuadete puniret:prout in
giõe aftringimur z tenemur:propterea in p/ Iris comiffionu nrarú hec plenius cötinet: ic
Tenti curia gñalide certa fcientia & cofulte ac cứ co cũ núc ín bac gnali cunia quatre pntice
ex nie regie plenitudine poteftatis ex caufis lebzam9 regnicolis regni valen pfonalr cöfti
predictis inducti ia dictas cartas prouiſiões tuti: premiffis recognitis & difcuffis recogni
coceffiones aut lrasfub quacüqz formavers túfuerit o eo qzdicti curritozes nō funt offi
bozú obtētas fiue cöceffas:z nřas etiã ſiq tas ciales nří vel exercent pro nobis aliqua iurif
les per nos facte fuerint caffam? anullamus dictionũ officia:nos ex officio não vel etiã ad
reuocamac caffas inanes & nullas z irri/ inftátiaz priuator in dictis cafib9de foro no

tas nutiam perpetuo carere decernimus poffum nec debem inquirere vel inquiri fa
viribus z effectu . Verütñ fi aliquis ex hocſe cerecotra eos: propterea cu pñti carta nrap
fenferit grauatur ad nos recurfuz habuerit miſſa oiadedarantes roms & fingulas cómif

nos affignabim9 fibi iudice cōpetenté: cú pre fiões fuper premiffis per nos factas er nunc
miffa ex iufticiedebito z pro bono ftatu toti9 caffates ac penit reuocates:mādam vniuer
regmi valen faciam Declaram ti o in hoc fis &fingulis iudicib97 inquifitorib9 quibuſ
non intelligim nobiles iacobũ dñz de perica cũcs:quib9 per nos comiffiões factefuerint
necluppu de luna aut aliqué nobilez militem premiffor & in illis deceterono procedat: im
aut gencrofuz aragonenfes qui vel eor pge mo totalt de eifdé ceffent penit9 zdeſiſtät:in
nitozes fuerunt in conqſta vel acquifitiõedi cui rei teftimoniü pñtez cartā nřaz inde fies
ctiregn valen & hacten9 vfi fuerüt fozoara riz figillo não pendenti iuffimus cõiri. Dat

gonü:quib9 per premiffa nō intédim⁹ aliquā_valeñ.ix.kľ's nõuēbzs.A.d.AD.cccxxix.


facere nouitate . Der hác tñ exceptionë non

intendim eis vel cor alicui effe ius in propie De quattuoz er iurifperitis in
tatevel poffeffioe aliqo acquifitü nec in ture confiliarijs eligēdis anno quolz.XXVIII .
fiqo hebant ante pñtez prouifioné eis effe in Querint vuiuerfi q nos alfonſus
aliquo derogatü.Et vt hec ppetuú obtineất dei gra rex aragonu valē rē.in pre
robonis firmitate iuram, per deu teius lan fenti curiaghali quá hodiernadie
cta quattuo? euägelia manib nřis cozpozal'r regn valen regnicolis celebram9
tacta premiffa oia fingula firmiter atédere pfonalr conftituti. Atendentes q multa fa
ztenere z femper inuiolabitr obferuare.zin lus vbimulta confilia : qö in türeperitiad
nullo facere vel venire aliqua rõe: in cuius regimērei publice cính ſuffragāte ſciétia lūt.
rei teftimoniú pñs priuilegiuz nŕm per dile/ maiozis induſtrie prompti habiles & ydonei
ctú notariu ac tenente figillanra bonanatuz propterea vt iufticie ziurati valë in his que
de petra inde fieri z bulla plúbea nřa iuffim9 agenda occurerint potion cõfilio dirigantur
comuniri. 28 fuit actú in ecclefia beate ma Statuim ordinam ? o quattuo? iurifperis
rie fedis valen vbi curia celebzabak predicta ti in ciuitate valen imppetuuz anno quolz in
ix.kts nouēbris.Aunodni.AB.cccxxix. confiliarios eligantur fub eis modo forma

Tnon poffit inquiri cötra cu quib9 aly eliguntur : qui interfint cõfilis gu
bernatioibrozdinatiōibus citatis & 'alys
rritozes. XXVII.
oibus & fingulis quib9 & prout ceteri cöfilia/
salfonfusdei grarex aragonú rij intereffe cöfueuerüt debét: alia faciant
valentē. Atendentes & cũ duduz que aly cōfiliari debét facere z tenétur. Et
188

Alfonsi fecundi. LXXXVI

að premifforü oim maiozis robou̸s firmita/ gula prelibata:iccircovtdictus primogenit


téшram? per deu reius fancta quatuo2 euẩ vel beres nr qué ad becfpecial'r tenore pЛtiú
gelia manib9nfis corporalr tacta o premiffa obligam ad pmiſſa & fingula obferuáda fov
feruabimus & faciemus inuiolabitr obferua tius aftringatur ac etia obligetur: each tena
ri.Bandantes cupiti carta noftra iufticis tius obferuentur: cú pñti carta naftatuums
paziuratis valeñ o premiffa oïa obſeruét z có fanctimus acetiä ordinam? odictus primo
tranoveniat aliqua rõne:in cuius rei tefti / gemitus autberes nofter tpe fin noui dñij five
moniü pñtez cartā nṛaz inde fieri iuffim9 fis nouefucceffiois in primotuc aduétu fuo ad
gillo maieftatisnře munitaz. Dať valeñ no ciuitaté valen antes vos pielati nobiles mi
no ll's nouébus .Anno dñi.AB.cccxFiF. lites ciues & hoies villar vel aliqui ex vobis
faciatis feu preftetis iuramētu fidelitatis vt
CO, primogenitus diiregisin fibiin aliquo refpödeatis : et ante aliqui ex
principiofui regiminis antec fibi fiant & pre vobis requifitis vel non requifitis fibi facia
ftent homagia teneat iurarelaudare cofir tis velfacere teneamini homagin vel aliquá
mare fozos etpriuilegia al's q no teneantur recognitiōez rõne feudoru vel qualz aliara
eum in regérecipere necalia ibidez difpofita tione:per fevel fuos laudet confirmet appro
adimplere. XXIX. bet acpublice iuret fozos priuilegia cóceffio
Ateat vniuerfis q nos alfonfus neziurifdictionis :franquitates libertates t
dei grarex aragonum valeñ rc.ad oia alia fupradicta:z vſqzquo ipaz laudatio,
memoriaz reducentes qualr inter në r approbationë predictor oîm & fingulor
`
LO
ceteraq vobis platis nobilib9 mi fecerit ziuramétuz pro ipis ſeruādis peltis
litib9ciuib9z hoibus villar ato locorum re terit cũ publico inſtrumento:vos vel aliquis
gni valen in piti curia gñaliper nos nouiter vim non teneamini euz in regé vřm autdñm
celebrata promifimus:& inter ceteras ſecuris recipere nec fibi in aliquo refpondere Et fig
tates atq cautelas quas pro foris nouis in aliqué vŕm cuíuſcúq ftatus vel conditionis

dicta curiaper nos editis : franquitatibus fuerit pro predictis vel aliqua predictorſa/ *
libertatibusconceffionibus turiſdictioni/ cramentuz fidelitatis vel homagiuz feu alia
bus talis gratis vobis per dictos foros et queuis obligatio facta fuerit ate predicta
pzínlegia per nos vobis indulta coceffis per Laudata approbata cöfirmata z turata fue/
petuo inuiolabitr obferuādis vobis preſti rint per eundé vt fupius contineE:ea non va
tímus que induab9 cartis nřis ſeu inftrumé leat pro no factis penit, héantur: predictis
tisbulla nraplübea cõitis hodierna diep no nichiloi⁹ fons puilegijs conceffiõibusiurif
tariú infrafcriptú cöfectis pleni? denotatur dictionis et alijs gratijs in curia fupradicta
룔묠
겷를
발륭
륀를

fub virtutë iuraméti a nobis preſtiti vobisp editis & conceffis in fuo pmanentibus robo
결통


rez valoze. Etfidictus primogenitus ní vel




OP mifimus nos procurare ac facere cu effectü:


oprimogenitus nr vel heres qui nobis inre béres requifitus per vosvel iuratos dicte ci
gniszterris nŕis fuccedere debeat:cú adeta uitatis valen premiffa adimplerevt facere re
tez cöpletaz quattuordeciz annozuz peruene cuffaret:nos co cafu dûtarať z nō aťɔcedim9
rit:laudabit approbabit z cófirmabit foros vobis oibus et fingulis rex núc vt extunc vo
*priuilegia fupradicta : necno franquitates bis plena facultatě z liberaz impartimur: q
libertates gratias coceffiões iurifdictionis: oms vos & finguli tā pielati nobiles milites
toia alia in dicta curiagñali per nos facta r generofi ciues & hoies villar & locoű Œ CLUÍ
ftatuta declarata decreta editaz pceffa:qoq tates ville z loca oia regni valen generaliter
etiãtúc promitet ziuraméti vinculo ſe aftrin fingulariter auctoritate ppia fine aliquo
get:op cũ ad regalé puenerit dignitaté in pris cötradictu poffitis eligere acceptare affume
mo túc aduētu ſuo ad ciuitate valeñi iurabit .
rez habere fozu aragonie:necnon priuilegia
fozos valen: etiã laudabitz cöfirmabit zd franqtates libertates vfantias & bonos vius
Cele nouo cöcedet r iuramenti vinculo robozabit
côceffas regno aragonú: z quibus regnicole
dictos foros nouos ¿ côceffiões per nos fa/ ipius regni vfilunt hacten9 ¿ vtuntur. Etc
ctas de iurifdictiõe predicta z oïa z alia z fin uitas valen z habitates in ea gaudeant rob
Et
Briuilegiate

tineant ipo facto ex tunc omsfraquitates li Alia erecutoria fuper eligédis


bertates & gras:ac oia priuilegia quas vel q
alcadis directa nobilibus 7 militibus regné
ciuitas cefaraugufte ex vfu velpainlegiodis
valeň. ‫א‬.
nofcit obtinere reis gaudere:itag dicto fo
ro aragonupriuilegijs obferuatijs bonis vfi Zfonfus dei gfarer aragonā va
biz inmunitatib.ciuitatesville & loca regni len zč. Uniuerfis &fingulis nobi
valenz habitantes in eis r cop pofteritas et lib9 militib9generofis & alijs qui
vos omnes &finguli ac fucceffoiesvřívtamí bufcüqs onis locop regni valë ba
mi atas perpetuo gaudeatis : oi ptradictiois bentibus meruz imperiuz in locis eifdé falur
obftaculo quiefcente. Retinem9 the faluam ? dilect .Cúnosne moleftuz fit atqz difficile

nobisznŕis o fi heres vel primogenitus nŕ dfus alcharearú loco; cöfiftétiuz infrater


tempore cozonatióis fuevel iuraméti fibi per minos locop vřozű pro exercitioiurifdictio
aragonenfes preftandi per qö iuraretur aut nis criminalis qua eis in pñti curia ghalide
reciperetur in regé dñm :opporteret ipm in tpius affenffy conceffim in farracenos ipo
ciuitate cefarauguftevel loco alio aragonuz rüdegentes in alchareis locis fuis predi
turare fozos aragoñ. regnicolis regni valen ctis: in quo procedere debet cu cofilio indie
vel aliquib9 ex cildez: aut fi iuraméto promit cũfarracenor qui alcadis vulgariter núcu
teret 1p3 forü aragonú in ipo regnovalen pantur ad vnuz tṁ alcadı ab ipfis potiffime
faceret obfuari: in hoc cafu pp iuramétüvt alchareisdiftatez recurſuz habere: cum alia
pmiffiōezhmōidict primogenit vl'heres nf cartanra data die fubfcripta prouiderim ? et
aliqua dictar penap no incideret: necvos ob cócefferim ? op in locis vris piedictis plures
hoc poffetis dictú for aragonu quomōlz ac² ftatuantur alcadís : cũ quo confilio in pres
ceptare nec eidez bomagia iuraméta vel alia miffis pdictos alcharearut locog oños pro
fupradicta quomolzdenegare . Veruth.ppt cedatur:iccirco vobis dicim⁹ mādam quat

turamétú predictú ab eovt eft dictú preſtādu prouifionez nŕazbmõi exequédo prouideatt
nullü vt dictú é ciuitati vlregno vale quo ad in dictis locis vřís de alcadis innuerocom
foros valé antiquos vinouos vi'quo ad put petěti. Dat valen.xviij.kľ's Feboarý.Anno
domini.AB.cccxpix.
legia cóceffiões iurifdictiois libertates aut
gras fupradictas p nos vtdictü in curiafu
pradicta cóceffasvl quo ad electioné fozi ara Ciufticie ciuitatis z villaruz

gonu in cafu prefatofiat preiudicium feu eis regni cognofcat de oib9 caufis ciuilib9 accrí
in aliquoderoget:imo preſtito vel non preſti minalib9 militü feu generofozü. XXXI.
to perdictú hereděním iuramento la dicto: Zfonfusdei gra rex aragonu va
predicta remaneant in fini robois firmitate len re.nobili dilecto geretinices

predicto auté primogenito vel herede noſtro procuratoris in regno valeń pro in
polto ad regiadignitaté affumptus extite/ clito infante petro cariffimopri
rit predictos forosvalé talia fupradicta lau mogenitoac gñali procuratoze noftrovel ei?
danter approbante cocedete atqs iurate cuz locumtpitibus qui pro tpe fuerint falutes
inftruméto publico vt eft dictü:ab oib9pro/ dilect.Cuper fozos nouos quos in pñtícu
miffionib9 obligationib9 penar cöftitutioni riagñali qua nouiter celebzauum? regnicolis
bust alijs fupza contētis per nos fibi appoft :omnes ha
dicti regni valeń fecim9z edidim¾
tis adiectis fit ipofactoprotin liberat et bitātes in ipo regno quorú aliquibus fuit fo
predicta oia fint caffa nulla irrita ipoture: rus aragonie de facto feruat? reduximus ad
pñs inftŕm roia cötenta in eo quatdictum obferuatiaz fori valen tands ad vniuerfalem
fucceffozë nŕm aut vos ofis & fingulos tages zdebita acvnica lege regni prefatte in eisfta
renofcitur careätvirib9 z effectu: in cugrei tuim9 o vniuerfi z finguli ta generofi ali
teftimoniü pñtez cartã nfaz indefieri z plus degentes in ciuitate acvillis regalib dica ré
beabullanra iuffim9 cõiri.Dat valen octas gni velterminis earüdez fup oibus caufis et
uoidusnouembris.Annodomini millefimo queftionib? puncipalib9 coză iufticijs ſeu o2s
cccppix. dinarijs cuntatis & villar iðarúdebeät ſtare
Zilfonfi fecundi. LXXXVII

turi z in poſſe illo, facere iufticie cōplemētu teurator probox hoim ciuitatis valē fuit
Jccirco vobis diftricte precipiëdo dicim9 et propofitú cora nobis re. Vide fupra in priui
mādamus quat quofcüqz milites feu genero legijs iacobifecüdi fo.luj.ca. liij. Ac etiam
fos litigantes coza vobis fuper actionib⁹rea tenoze alterius carte papiree ipius dní regis
lib9probonis v3 cöfiftentib9 in ciuitate z vil oibus & fingulis officialib pedatgiarijs tu
lis piedictis vel terminis cozunde:aut p20 crí roli directe:cuius feries fequitin hac forma
mine feudelicto vel quafi ibi comiffo:feu pro Jacob beigrarex aragonů valeñ ¿c.fideli/
ptratu inibi celebrato vel qz infra iurifdictio 69fuis oibus & fingulis officialibus nřis: nec
nez dictis ordinaris vel cozu fingulis comi nō pedatgiarijs turolij pñtib qui protépo
faz repti fuerint:remittatis o2dinarijs vt co refuerint faluté z graz. Cü proceffuz caufe q
raais litigět z procedat : Mos enizvobis er ftionis que vertebankinter nobilem iacobuz
preffe tenoze prefentiuz inhibemus ne de pie dñm de ferica ex vna parte cc . Wide fupra in
miffis decetero in principalib9 litib inceptis priuilegijs iacobifecundifo.liiij . ca.hip .
vel incipiendis intromittere nō curetis.In Uifa etiá cöfirmatione laudatioe generali
iungentes vobis q vniuerfos proceffus int qua dict? dñs rex alfonfus maritus nf carif
predictos generofos cozā vra curia hactens fim9 vobis fecit de priuilegijs libertatib⁹fra
actitatos ad dictos ordinarios remittatis quitatib⁹ z inmunitatib9 cöfuetudinibusfo
quos puncto quofunt refumi volum9p cof ris bonis vfib⁹ vobis dictis hoibus ? vniuer
dez.Dat valen.iiij.idus ianuarij.Annodit fitati dicte ciuitatis per anteceffores fuos có
Ab.cccxxix. ceffis:prout dedicta cofirmatiõe pateto pus
blica carta bulla fua plübeafigillataz:qdata
CLöfirmatio facta per illuftré fuit valen quinto id⁹ madij.Anno díí . GÐ.

elionozem reginam aragonu de quibufdā pi cccxxix. de quib9 nobis per vosdictos inra/
legijs ciuitati z regno pceffis. ‫זאאא‬. tos extitit facta fides : iccirconoie tutorioz

Querint vniuerfi q nos Eliono? adminiftratozio quo fupa : ad húilé fuplica


dei graregina aragonuz tutrix et tioně vříiurator T probouz hoim dicte ciui
adminiftratrix iditi ifantis ferdi tatis valen nobis facta:propela deliberatiõe
nādi illuftriffimi dñi regis arago in não cöfilio prehabita ex certa fciétia & con
núznřínaticariffimi marchionis dertuſe ac fulte noie tutorio quofupza:p nos enŕospi
dñi de albarrazino & bonox eiuſdez. Wilis et ilegiü fupradictú z cartas fiue lřas fuprain
examinatis in nro cöfilio tenonb9 cuiufdam fertas p piedictú onz regé iacobuzvobis fup
priuilegij per illuftriffimü principë ¿ dñmia/ ipis priimlegis indultas feu coceffas lauda
cobú recolede memorie regez aragonuz geni mus approbam9z ratificam9 acnŕeconfir

tozemdictioni regis virinři cariffimi vobis mationis patrocinio pñtiú tenoze cōim²:p:o
probis hoib⁹z vniuerfitati ciuitatis valé cō ut eisdez meli? & pleni? vſi hacten9 extitiſtis.
ceffi:cuius feries fequitur in hunc modum. ADādam per pñtez cartă nŕam baшulis pe
Mouerintvniuerfio nos iacob9 dei gra rep datgiarijs ciuitatis albarrazini ituroly ces
aragonú valé zč. recoletes nos vidiffe quod terifcs officialib⁹r ſubditis nŕis ¿ dicti ifan
daz priuilegiü per nos vobis probis homini tis pñtib9 ¿ futuris:quat laudatiõez ¿cellio
b9vniuerfitatis ciuitatis valen olim factum nez zapprobatioez ratificatioez & confirma
conceffuz tenoris qui fequitur. Pouerint tionez nŕaz bmöi firma beant zobferuet fa
vniuerfi o coraz nobis iacobo dei graregea cianto ab oibus inuiolabtr obferuari:z non
ragonú valen zč.cōparuerunt nuncij ciuita Queniant nec aliquë ɔ̃uenire pmittat aliqua
tis valen tc. Vide fupra in primlegijs iacobi rōne:in cui9rei teſtimoniú pñtez cartānŕam
fecundi folio.plij.ca.xv. Et tenorecuiuf inde fieri z figillo noftro appenditio iuffim?
bay carte pergamenee per ip5 bom regenic comuniri.Dat valeń pridie idus nouembus
directe lezdarijs turolij z albarrazini:cui9 fe Annooni..CCCFFF.
riesfequitur.Jacobs dei grarer aragonum
valen rc.fidelib? fuis lezdarijs turoly zalba 27 de fdeuenimentis ziuribus

rrazim pñtib futuris falutër graz.Er par prouenientibus in curijs pumo ſatiffiat ipfis
Priuilegia

lufticie r ſuis affefforib9de cozű falarijs:Œa talinhibēdo diſtricte ne in ciuitas


tis penisBe
tib9villis aut alijs locis nředitiõi fubiectis
1 lijs quibufuis habentib9 conſignationes vel
donationes: XXXIII. accedere vl'ftare preſumāt: qöc illis nõred
daf iufticia de aliquo pquerent: nec ipis ref
Os alfonfusdeigrarex aragonů
valentc.Cofiderates y propt plu põdeat dereditib9 fructib9 celib9 aut turib9

rimas varias affignationes fuper cozūdé.Cú aut ad hoc vos procedi nolumus

prouétib9fdeuenimētis iufticia iccircoyobis diftricte precipiédo madamus

to ciuitatis valeni factas:ipozü (deuenimētos qt ad faciédú predictos clicos banimētain

ruc proutuper nonullos fubtrabit in tro hibitões aut mádata pdicta:perq ear plone
falaria iufticiarú affeffozü eozü dicte ciuitaft fint exules vl'banite: aut eis no refpódeat de
ceffantur perfolui:iccirco cũ fit cöfuetü & cōs pdict) eoz шrib9 decetero quoquomo aucto

fonu roni q qofficijs deferuiüt de prouětib9 ritate ppzia nullaten? pcedatis. Scituri o
zalijs iurib ipozü eis deat í fuis cöfuetis & de hoc nobis plurimü diſpliceret: wvos pinde iu

bitt falarijs ante oia refpóderi:tenoze pñtiuz fticia puia puniremus .Dat dertuſe.viij.kľ's

prouïdem9 &volum⁹ o de peccunta calonía nouébas.Anno dñl.AÐ.cccxxxj .
rü qrtozút alíozű prouētu proueniétiú ad cu
De fráquitate lezdaru zaliog
rias dictozü iufticiarú fatiffiat primit et an
te oia dictis iufticijs teozű affefforib9 in eo/ turiuiregno fardinier corlice, XXXV.

rú falarys cófuetis:no obftätib9 affignatios Zfonfusdei gfarer 'aragonú va


nib9factisfeu etiã faciēdis ; cũdictafalaría lé zč.nobiliz dilecti acfidelib9 no

ipis affignatiõib? anteferri velim9. tefta ftris gubernatori et admiftratozi


tes auctoritate pñtiú plenariafacultaten di gñali reddítuű ziurtúnŕop:acdu

ctis iufticijs o dicta eozú falaria ex premiffis anerijs camerléguis vicarijs batul iudicib?
prouétib?poffint penes feretinere zetta fa/ de facto armétarijs: alijs officialib⁹nřisin

tiffacere cozú affeffonb9 in falarijs corüdein regno fardinie z corfice pftituti pitib9rà p
tpe fueritvllocat eorüdefalut toilect.Cufe
Derefiduo autfatiffacto falarijs fupradi
ctis teneant nře curie reſpõdere piout hacte reniffi9dñs laço Precolede méozierex arago

n9 extitit confuetü . Abandantes per pites nú genito: nŕ ëfráquiuerit liberos exeptos

magiftro ronali curie nãe aut alij cuicüqz a fracos &imunes fecerit cu spali pulegio fuo
dictis iufticis cōpotú audituro : q dicta cō vniuerfitaté ciuitat)vale z oms & fingulos ci

fueta falaria in cor copotürecipiat et admi ues hitatores ipt⁹ciuitat) & Emini ſin:illos vg

tat ipis exhibétib⁹apocas de foluto:affigtōt qfuntvl'erut stributiõis feu collecte ciuitatt


eiufdé pñtes parit z fufos imppetuũ cũ oib9
+ bus priorib9 ac alijs impofteru faciédis obli
ftétib9 vllomō:in cui9 reiteftimoniuz pñs fie reb9 mercib9 bōis fuis i regnofardinier cor
ri iuffim9 nãofigillo pendeti munitas.Dat . fice z i infulis fibi adiacétib9:7 quibuſcüqz lo

valen.rv.lt's aprilis.Anno dñi.AB.cccxxp? cis dicti regni vifulaz eiuſdē:ab oilezda pes
datgio portatico méfuratico pelo ancoragio

Cppprocedimētai difpédiu trauetagio paffagio z gabella: zab of alía q


iurifdictiois fclaris facta p iudices eccliafti cüqz ipolitoe feu pfuetudie nouavl'veti ftati

cosno pcedatptracos. XXXIIII . ta feu ftatueda :zalo iure quolz ſeu kuitute

Zfonfus det grarex aragonú zč. realizpfonalivl'mixta :q dici noiarivk ercoge


dilects & fidelib9 fuisvicarys baut tari poffit aliqroe.Cöcefferit eifdé étoōre

acvniuerfis alijs officialibus nŕis gno pdicto fardinie z confice poffint extrahe

pitib qp tpe fuerit falt zollect reemere zveder a ò̟buſcúc franqt libe abfq
Adniz puenit auditu ginterdü officialesvt ipediméto z pitatiõe cuiuflz kuitut, vl'iuris
´alij ecliafticiiudicesfiuevt afferüt officiú exe ' iponédi : ibideą imitere feu aporta
ipoiti vl
qntes:aliquos pceffus faciút vt vobis vis re frumětů zoë aliö gen9 bladij vinu rчcücs
detin nre feclar iuffdictõis gūtdiſpēdiú ac victualia :Toës alias res z merces ablqz ipe
piudiciú :vos officiales ipos Tiudicesz alios dímětonřiznřox fucceffor rofficialíú nŕog
clericos ppiía auctoritate bănitis eos fub cer teor fuceffor ipafqz victualiares & merces
Alfonfifecundi. LXXXVIII
32323

carricare zdefcarricare fine aliquo albarão ctiregnivalë nō teneant refpõdere vel ius fir
nec licétia ſeu mādato nŕivel fucceffozú não marefup aliqua peticione fiuedemada cunili
rú aut officialiú noftro feu pozü fucceffozú vel criminali in aliquo loco vel curia nŕavel
noftrozú obtéta vl'etiam expectata: prout in alta: nifi in curia loci in quodomiciliati fue//
PESSOASBMALOGOUS

dictopaшlegiodi regis qö datü fuitdertu rint: etiávbi nos vellemus in nos reaffumere

felt's march annodñí.AB. cccxxj.hec z alia negotiüde quo criminalr aut ciuilr ageretur
videbitis lati? cötineri. Uobis fingulis ve emillaz tn cöceffiōezt proviſionédurare
ftrum propterea dicimus et mādamus quat volum feruarequoufqz in prima gñali cu
dicta fraquitatis gram memoratis ciuib9 er ria celebrada in dicto regnoper nos cognitú
29 2

habitatorib9dicte ciuitatis vei9 termini ans fuerit de premiffis . Dat valē.vij.ld's febzoa
tedictis reozü cuilz obferuates et obferuari ry.Anno dñi.AD.cccxxxi .
firmiter facientes:indicto regnofardinie et
cozfice rinfulis fibi adiacentibus pmittatis gerens vices procuratozis
ipos ciues et habitatores et eorum quélz vti vel eius locüt vel eozü affeffores pro negotijs

inibi abfq impedimento et contradictione vel caufis ad cop iurifdictionez pertinetibus


quacüqz libertatib9 z cóceffiōibus eis factis nullú recipiât ſalariŭ preterain calib9diuis
dedor terminor . XXXVII.
cũdicto prilegio iuxta ipius ferië & tenozz
necabipis ciuibusz habitaconb9 cötra teno salfonfus deigŕa rex aragonú
Sry . rezdictefraquitatis & priuilegij antedicti as valen rc.Atendentes qlz gerens

liq exbiguatis vel exhigipermitatis aut eos vices procuratoris in regno valen
in aliquo moleftetis.Eli quid per vos feu a aut eius locut vel affeffores eozug
lique ex vobis côtra dictă frâquitaté ab eis pro aliquib9 negotijs ad eozu ozdinaria iurif
£££

vel aliquo con habitu vel receptum extiterit


IN

dictioem expectatibus prouifionem falariuz


AS

illud eifdé protinus reftituatis creſtitui fa vel fumpt9 recipere nodebeat:verütñ cum in
S
>
£
?

ciatis.Dat valen.viij.kľ's feb20arij . Unno terdüper nos con excitado officiú aut caufa
dní.AB.cccxxxj abzeulandarium eis litere dirigunEvt fine
ftrepitu z figura iudicij aut albzeuiter proce
Tnemo poffit cnueniri ciui dant in caufis:ipi fe exhoc afferentes delegas
liter vel criminaliter extra ſuuz domicilium . tos a nobis manus fuas ad illicita extenden
XXXVI: tes:hmõi valijs figmétis procolore quefitis
Zfonfus dei grarex aragonu vas falariúfeu prouifioez a litigantibus erhigüt
len rc.Eu vos iuratiz probi homi feu extorquét:iccirco hmõi exto:ſionibus vo
nes ciuitatis at villar regniva lentés frenú imponere : ne q illis denegatur
len propofueritis nouiter coza no per vnāviaper alia cōcedatur. Cú pñti cars
bis: qurtafor valen habitatores ciuitatis tanra ftatuimus atq decernimus vicefge
zlocicunuflz dicti regm pro aliqua petitione rens dicti regnivalen aut locüt eiufdé affeffo
¿daper
fiue demada ciuili vel criminalitrahi non de res aut locať eozu pñtes vel qui pro tpe fue/

ala beat ad iudiciú curie loci alterius: necipiref rint:nunc pro aliquibus negotijs velcaufis
põdere teneant in aliquo loco aut in aliqua que ad eor iurifdictões ordinaria pertineat
Future curiafiue regia vel alia niſi in loco rin curia etiá fi eis vel alicui cozu de hijs fieret a nobis
loci in quo domiciliati exiſtüt : verūtñ nōnul comiffio specialis: poffint a partib9 exhigere

gd li:quis dicti habitatores ciuitatis et regni a petere vl'accipere falariú fumptus aut prout
ecorate tpe quoipm regnü peruenit ad man9 fideliu fionez vel quicqz aliud pro laboze:pzeter in
fuerüt in poffeffione pius: cos modico tépo cafib9 diuidendozũ terminozü:in quib9proui
Be20
tune re citra nitat in ipa poffeffione turbare:ficq fionefacta per fereniffimü dñm genitozë nŕz
a
apor nobis duxeritis fupplicáduz vt dictú fozude cũ carta fuadat valen lt's madij anno dñí.m

racis clarado premiffa in eo côtéta madarem? fers cccxxj.volum⁹ atq precipim⁹ obfuari.Abā

Bilasipe uare:iccircovris fupplicationib9 inclinati:te dates eis per pites firmiter z districtevt pie
noze pñtiú cōcedim9 7 volum9 q aliquis has ſens ſtatutú z mādatú nŕm tenaciter obſer
winroe
OS
MTC bitatoz ciuitatis & villarú aut loci cuiuflzdi uent:et cötra ea no veniat quoquomo:in cus
Priuilegia

fus rei teftimoniü pñtem cartā nřaz fieri fi procedendo in premiffis breuiter fumarie8
gillo não appéditio iuffim? coirt.Dat valen plano zvt in negotijs ipis procederent abfq
vij.ll's febioarij.Anno dñí.AB.cccxxxj . iudicij ftrepitu figura:nos enim fup premif
fis vobis comitimus vices nřas.Dat valen
Executoria fupradicti priuile vij.lls Febroarij.Annodüi.AB.cccxxxi.
gij directa iufticie ciuitatis valen in civilib9.
XXXVIII . Alia executoria fuper eodem.
Zfonfus bei grarex aragonu vas ‫אואאא‬.
lé zc.fideli fuo iufticie valen in ciut Zfonfus dei grarex aragonu va

ibus pitir qui pro tpe fuerit falu len zc.fideli fuo iufticie valen in ci
tér graz.Aď nŕm nouiter perue uilibus põti & qui pro tpefuerit fa
nit auditu o 13 gerenfuices procuratoris in luter gram. Brauts querelanŕm
regno valen affeffores vel locat cozuz p20ali nouiter propulfauit auditü: q 13 ſereniffim9
quibus negotijs ad cor ordinaria iurifdicto dns tacobus clare memone rex aragonugeni
nez expectatibus falariú fumpt? vel prouifio to: nofter dudum pro bono rei publice ftatur
nez a partibus recipere no debeat : atamé cũ fet o procurato? regni valeñ ſeu gerenſuices
interduz nos illis cor officium excitado aut ipfius aut eog locat ex tüc expenias aliquas
cauſa abreuiandaz lítium lías nřas dirigere rōne officij eis comiffi non exhigerent vel res
contingebat vt fine ftrepitu et figura iudicij ciperent a litigantibus cozam eis:etiaz fi'eos
aut al's breuiter in caufis procederent : ipi fe cotigeret extra ciuitatemvalen vel ad aliqua
exhoc afferentes delegatos a nobis:hijs ra villa feu locü eiufdé regni valeñ accedereper
lis figmentis pro coloze quefitis falariúfum fonalr propter aliquas queftiões feu caufas
ptus vel prouifioné a litigātib? extorquebat pter in cafu quo cötigeret iposvel aliquos
Sane cu nuncad cop ambitioſaz vozaginem
cozúdé ex ſpeciali comiffiõe regia extra dicta
compefcenda: cü alia carta nraprobono rete ciuitatez valeñ vel villas feu loca regni etufe
publice ftatuerimus vt illi pro aliquib9 nego dem pro questione terminozü diuidendozum
cijs vel caufisque ad eozuz özdinariam iurifs perfonaliter accedere: in quibus cafibus cer
1
dictiões pertineat: etiá fi eis vel alicui cox de tam prouiſiōez in dicto ſtatuto contenta pof
hijsfieret a nobis cōmiffio fpecialis nō poffint
fent recipere prout in feriedicti ſtatuti plem ?
a partibus exbigere petere vel accipere fala continetur.Attame plures ex illis predictuz
ríú fumptus aut prouifioem vel quico aliud ftatutüfeu ordinatiöez infringere nonveren
prolaboze:pzeter in cafibus diuidendoruz tes in recipiendo prouifiones & fumptus con
terminozvt in dicta carta nfa plenius conti tra formadicti ftatuti et al's contrafozos z
netur.Et vt impofteru fubditis nřís vberis rationem excedere prefumpferunt Sane cuz
caueatur: & illi ex preteritis fumant cautelaz nihil prodeffet ftatuta pdere nifi edita ferua
prouidaz in futuris :prouiderim9 z velim⁹ & rentur:iccirco vobis comitimus et mādam?
ola premiffa recepta reftituat: iccirco vobis
quat fi aliquisfup premiffis querela propos
cōmittim9 z mandam, quat fi aliquis fuper
fuerit coză vobis:vos auctoritate noftra qua
premiffis querelam propofuerit coraz vobis
vobis pñtibus impartimur compellatis pre
vos auctoritate nra qua vobis pñtib9 impar dictos z etiã affeffores zeozu locať cum ides
timur cōpellatis predictos z bona ipouz ad iudiciũ lît céfenduz: z bona ipozű ad reftitue
reftituenduz illis a quib9 receperint oia illa dum cõquerentibus oia illa que cōtra dictuz
que profalariofumptibus prouifione laboze Statutuz vel al's contra fozos ronem ab eis
aut al's quomōlz ipfos a partibus recepiffe conftiterit recepiffe:procedendo in premiffis
cöftiterit pro negotijs ad ipor ordinariā iu bzeuiter ſumarie z de plano abſą iudicy ſtre
rifdictionez expectantibus vt eft dictum.Ex
pítu z figura: talr Xhmot copulſio alios ab
cepto affeffonbus vel cor locat : quos cöftri hmoi exactiõe cohibeat in futuro : Nos enim
ginolumus ad reftituenduz falaríuz q8 mo vobis fup premiffis plene comitim ? vices no
derate recipiunt de negotijs de quib9 aucto ftras.Darvaleñ.vij.ll's febzoarij.Annodo
ritate regiavt delegatihacten? cognouerunt mini.AB.cccxxxi .
era
TEL

Alfonsifecundi. LXXXIX
n

ries
.

tabl CConfirmatio priuilegij fuper predicte de aliquo querelaz pponeret de pe


falarisrecipiendis per pcuratozē
rato regnilo, cunia re vel alia qcüqs :in qua cú inftro publi
prem
cunt raffeffores eozundë. XL. cofibi acto: aduerfariú fuú ad aliq dádú ſol

salfonfus dei gra rexaragonú uédú faciédū vel cōplēdű oftéderer obligatú
valenze. Confiderantes fereniffi nullú de tali qrela in fcriptis libellü vel peti/
tõez offerret nec admiteret oblata: factore
muz dñz iacobũ clare memonere
gem aragonu přez nŕm : ſuper pro erbibete intrm publícũ cũ quo agit : intine
uifionefalarys expéfis pcurator regni va tiɔ̃ reú z bona ei prore qua effz puents fie/

lefi eiufqz vicefgerentiu ac cor locat: certam ret executio ac pcederek puti inftro ipo exi
ordinationeac ftatutü feciffe cum carta fua fteret obligat put hec zalia indicto pum
côtinenciefubfequétis CJacob⁹ dei gra rep legio plemiotinet.Atñ nonnonulli fibi predi

aragonuvalen.c.nobili zdilectis pcurato ctipínlegi interptatõez improuide vēdicā

ri regni valen & gerentunces eiuſdë rë.Vide tes:obicut dictú priuilegiu non effe Fuandũ

fupra in priuilegis regis iacobifcoi fo. lpp. quo ad illos q agit iuŕ cello altius:fz quo ad

ca.cxxvij. Idarco ad humile fupplicationes principales dutarat qui noie ppio fuas dir
gat actões nos aut fedule intédétes o pdi
vitturatoz z pboz hoim ciuitatis villaruz
cti no debet ad ipariaiudicart:decernims ac
ato locoz dicti regni valen:predicta ordina
tioné & ftatutu grata habentes volum⁹ atq vobis diftricte pcipiendo mandam :qten9p
dictú priuilegiuz non ti quo ad principales
2LAYERS

cocedim ? o illa in cafib9fupradictis ppetuis


Futuris téponb9inuiolablr obferuet. Sivo actores f3 quo ad eos oës à bent iura ceſſa:du
ZETELER

affeffores vel eor locat dicti gerentifuices p tñ inftŕzdebiti zipius ceffionis exhibeāt; iu

curatons vel eiuslocat de queftione termi xtafuiferie obfuetis z faciatis inuiolabtr ob


feruari.Dat bertuſe.iiij.nonas apulis anno
norfup qua ex officio affefforie eos opporte
díí.AB.ccc.xxxij .
ret cöfulere:ex delegatiõe nfa vel dicti procu

ratoris cognofcereptingat : volum qipi af procuratoz regni non ſe ins


feffores beant recipiat inter ambas partes tromitat de cais principalib9 nobiliŭ militā
22

duodecim folos regaliuz valeñ.p20 miffione


zgenerofox ciuitat) & villax regni. XLII :
of
fuaefcriptoris ipius qftionis: die qualz qua
*

extra dicta ciuitatez velvillas pro queftione Lfonfus dei gra rex aragonŭ eĉ
nobili z dilecto iacobodñode exe
ipa accedere stingerit z non vltra.Bandā
tes cum pñti cartanra pcuraton gerentib9 rica geretiuices pcuratons in re
vices eius aut cox locar caffefforib9 cozundë gno vale p inclito infate petro ca
loca ipor tenentib9 q pmillaz ordinatōez riffimo prio genito gñali pcuratoze não vr

BL ftatutú obferuent et non ueniant fi de nří ei⁹ locunt pñtib⁹p tpefuerit falt rdilect

cofidunt gra z mercede:in cuius rei teftimos 20pteiurator pbor hoiz ciuitat) atq

mú pitem cartam niam vobis inde fieri & fi villar regni vale.fuit ,ppofitú coza nobis:q
spo! 13 de forovalen.cognitio z decifio oïm caruz
gillonfo pédenti iuffimus cõiri. Dat valen
inj.ll's febzoary anno dñí.AB.ccc.xFF). principalíú ad iufticia z ozdiarios ciuitatist
villar iparu fpectarenofcant: vos atamē iu
Declaratio fup piuilegio quo
rifdictões hmöiipis ozdiarijs vfurpādo: p
fiunt ǝdénatōes pene arti. XLI.
ceditis cognofcit ) ac vos intromitit de ne
Lfonfus de grarex aragonú va
tin gocys pricipalib93 nobiles milites r pfonas
len rc.fidelib9 fuis iufticie ciutats
bas generolas ciuitat z regni pdicti ☎uisſuado
valenvel eox locat pñtib?? quip
micilia foueat in eide. Sane cu nolim9 ficut
tpe fueritfalt graz.Ex parte ius
necpuenit o in pmiffis ɔ̃for valē, pcedať:
rator pbox boim ciuitatis valen fuit pro idarco vobis &cuilz viz districte pcipiendo
pofitú coză nobis: qlz keniffim9 dñs iacobs
mādam9 quat de pmiffis cãis principalib⁹ p
clare méozie rex aragonū gěito2 nữ cũ fuo phí
10 fonarfupradictar vos3 for intromite non
ilegio ftatuiffz ac obfu andü cüctis tpozib⁹
curet, nec pcedat aliquat fup eis. Dat ders
decreuiffz: & fiqs ſuam coram iuftį ciuitatis
tuſe.iiy.nonas apzilis.a.d.LB.ccc.xxxy ?
m
Priuilegia

De modor formar qualrp204 ficiales nřiobtinerem in totú vel in maiori


parte cozuz de quib9 inquireret:ille foluat ex
cedatur ad inquifitiones faciendas ptra offi
ciales penfas otra quem fuerit inquifitü.Crete
XLIII .
rea volumus atq cócedimus q ad hmôt ing
Lfonfus dei gra rex aragonú va fitiones faciendas eligamus & ordinem con
len zč.nobili zoilectogerétiuices tra officiales ciuitatis valen predictevnű mi
pcuratoris in regnovalen pro in lité vel vnú ciuez fi magis nobis placuerit et
clito infante petro cariffimo pri cúcovnú iuŕperitü autvnú notariü.Et in in
mogenitor generali pcuratoze nro: nec non quifitionib9faciédis otra officiales villaruz
iufticis baiulis iudicib9 delegatis delegan ¿loco não regni piedicti:eligam9 & depu
dis inquifitoribus : ac vniuerfis & fingulis temus vnuz milité vel vnú hoïez:vel fi nobis

officialib9nris pñtib qui pro tpe fuerint fa magis placuerit 2 cuz eo vnú iuŕperitú zvnd
lutz dilect.Scire vos volumnos dudú ſup notariu: qui oésinquifitores fint ciuitatis et
inquifitioib9 faciendis otra officiales ciuita villarü regni valen Exceptis iufperit¡ quos
tis villaru atqz loco no regn valen quas poffimus pro nŕe voluntatis arbitrio vnde
daz prouifione feciffe cum Iranra cötinentie cuncs voluerimus ordinare.CDicti bo ing
fubfequentis. Nos alfonfus dei gra rex ara fitores antec inquifitionib9 ipis le ingerat
gonú valeń zč.atendētes o lz in fous nOWIS preftet facem in poffenão vel nřibaiuli gene
per nos editis in generali curia primeprete ralis :o bene et legalr facient inquifitiones
rita celebrata in regno valen:ouxerim⁹ ſtatu ipas: rillas pro poffe cötinuabüt per tõus fü
endu o anno quolz fiat inquificio pillos ins peri9 ozdinatü.Et fi miles ciuis aut homo
quifitores quos ordinauerimus otra quoflz villeimpediméto legitimo fuerit impeditus
tufticias reoz affeffores zalmudaçafios : et vel noluerit intendere iuquifitioib9
ſupradi
Otra alios officiales noiatos in foris ipfis: q ctis: volum⁹ q turperit cum notario proce
inquificioincipidebeat infradies qdraginta dant in premiffis oibus fine illo .Intelligim
a diefinis anni adminiſtratõis ſue inatea co tio dictis militi ciui velhoini villarú no té
putandos.Verü cum in dictis fous non cas neantin fuptib9 vel falario puidere. Die
ueatdetрeinfra qö inquifitões iße debeant terea ozdinam⁹ q ille officialis otra que inq
terminari: nunc nobis fueritpro parte iura retur poffit ad nos fi fe grauatufenferit ap
tort pbox hoim ciuitatis villarú z locozú pellare:qoq nos affignemus raffignarete/
nrozregni valen fupplicatú ad decifionéing neamur aliqué iudice in regno valeň zde reg
fitionu parucertü cöpetente dignaremur noipo quiconoscat de appellationib? inter?
terminu affigre: & nihilois vt fine aliquofuf iectis : quas finiri volumus infra dies.fff.

pitiois fcrupulo in dictis inquifitionib? pce poſt otra officiales fentécia fuerit promul

dat pfonas fubfcriptas inquifitores inquifi gata. Hos aut no pofimus decifioné dicte

tionúhmōi affignare: idcirco cozú ſupplica/ appellatois não examini referuare:nifitmin

tionib9 fauozabilr annuētes tenoze preſenciu fra fpaciu dictozuz.xxx.dieruz fupius prefini
2 tuz:quib9 trafactis nifi appellatois caufa de
ducimus pcedendü: goes finguleinquifi
tiões otra officiales hmot faciede fint finite cila fuerit:officialfit penit? abſolut9: pdicta
zterminetur infrafer meles cōputandos cō tiper nos fupra pceffa nō ad preteritavel pë
tinue finitis qdraginta dieb? infra quos de dencia fed adillatm quenüc incipiunt & que

bent inchoari inquifitões murta for: ipt offi decetero fiant intelligant indulta: et durent
ciales otra quos fiet inquificio vocent ao ví donecpnos in prima generali curia indicto
dendu fi voluerintteftiú iuraméta: tráfacto regno actoze oño celebranda quid ſup talib9.
botpefupradicto.nifi inquifitionis ipeg fen fieri debeatfit cognitü zdecifum . Dat vas
tencia fuerint terminate: illi officiales cotra lenvij.ll's Febroarij annodñí. BB.ccc.xxxj.
quos inquifitú fuerit ipo factofint liberatiz CQuapropter confirmantes in omnibust
penit? abfoluti.Ille bo officialis quip fen per oia prouifione predictā vobis z veſtrum
tencia aut per lapfuz tpos fuerit abſolutus cuilzdicimus & expreffe madam : quat proui
aliquas expenfas non foluat:ſed ſi nos vel of fioné prefcriptafuetis & Fuarı faciat ciuib9
Alfonsifecundi. XC

ethoib⁹ villarü regni pdictiput indictalŕa cuz cuiuflz eorüidě licite valeat appellare : et
continet: non otrafaciatis nec aliqué ɔ̃fa/ aplos feu tras dimifforias petere zalia q ſup
cerevel vemre pmitatis aliqua rõe. Datva eis illi fuerint opportuna : nec pro premiffis

leñ.vj.kx's augūſti.A.d.AB.ccc.xxx.ij. vel fingulis ipm oppoitearvel teneat inquifi


tores expeterevel extra locuz fuuz pñtia ipo
Alia prouifio fuper eodem. ruz tudicũ vel inqfito:ü adire:iufticia do vel
XLIIII baiulus feu locunt alteri cozā quofuerit ap
Ds alfonfusdei gra rex aragonu pellatú z petiti apli feu le dimiffozie: requifi
valeñ rë. Ut via peludať malice: ti ex facultate qua eis & fingulis eozunde pre
zofficiales nří adifpendijs z illici fentib9 impartimur:poffint & teneant appel
tis fumptib9 releuenk. Statuim? latōez audire:aptosvllfas dimiffozias trade
atq cocedim? o fi officialis ciuitatis autvil repceffuz cõpiobare feu coprobari facere z
larů vel locop regaliú regni valeñ ¿tra quez ip3 claudere:rea oia ad nos vel ad illú ad qué
fuerit inquifituz copia inquifitor pecierit appellatio emiffa fuerit deftinare . Rosem
inquifitores vel iudices ante vel poft publica appellatõezipazt aplos feu lñas dimiffozias
tioné inqfitionis ad ponendu de facto vel at quida fup premiffis coză iufticiavel baiulo
certaz diem penptoniam vel aliaz ſibi prefixe loci in quo officialis domiciliat9 extiterit vel
rit iudices vel inqfitozes ipi neceffario tenea corazlocunt alteri9 cozūdē:aut peos TCOWZ

tur accedere pfonafre intereffe die prefixa in quemlz factü fuerit:illü effectü iuris zeaz ro
loco vbiidez officialis domiciliat9 exiftit að bozis firmitatě hře decernim9 acfi coza ipis
audiědů z admitendü exceptões deffenliões inquifitonb9 vel peos feu in cor pitta factu
mos aût
Talia que pponerevoluerit coză eis: effet. Dandates per pites procuratozinřo
tenoze pitis firmiter inhibem9 ne ipi iudices eiufqs vifcefgerenti nec nō wufticis baiulis t
vel inquifitozes petat velpetere valeat ab of indicib9 inquifitorib9 ac vniuerfis fingulis

ficiali contra qué inqretur puiſionez aliqua officialib? nříspñtib? futuris:q pfitez con
vel falaríuz pro accedendo adlocum ipm vel ceffioné nřaz teneat firmiter zobkuent znō
pro ftando in illo: aut pferendo fniavel alio Queniant nec aliquëɔ̃uenire pmitāt aliqrõe
étiam quouis modo: nifi illo in quo pro fuis in cui rei teftimoniu pñtez cartā nŕaz inde
demeritis fuerit cōdénatus per fniam que in fieri iuffimus figillo nro appenditio coitam.
rem tranfiuerit iudicata:in cuius rei teftimo Dat valé.iij.kl.augufti.a.d . AÐ.ccc.xxxij .
niú pñtem cartā nŕam indefieri z figillo não
pendenti iuffimus comuniri. Daťvaleñ.ij. CDecodem . XLVI:

It's augufti.a.d.B.ccc.xxxij . Zfonfus dei grarex aragonu vas


len ze.vniuerfist fingulis inquifi
Aliaprouifio fup code. XLV
tonb9 ad inquirendů otra officia
salfonfus digra rex aragonú les nãos ciuitatis & alior locozz
valen. zč. vt officiales nŕi quos
nfox regni valen deputatis feu etiá deputan
fuper adminiftratione, comiffi eis dis:nec non fcriptorib9 feu notarijs inquifis
D
officij inquiri stigerit:a tedijs dā tionú ipox faluté z gřaz. I20 parte vniuer
nis atqzlaborib9preferuentur: cum pñti car fitatú ciuitatis locop predictor fint nobis
tanraftatuim⁹at pcedimus fi inquifito bült fupplicatú o cuvos dicti notari feufert
res vel iudices deputati vel deputādi a nobis ptores vel aliqui ex vobis röne labous ſcrip
otra aliqué officiale ciuitatis vel ville ac loci turarú víaruz inqſitōuz exhigat} ſalariú ab
alteri dicti regnifniaz tulerint : z ea lata añ officialib⁹ predictis ptra quos inèrik ipa in
vel poft appllatöez emiſſaz nō relict; vr datt quifitõe pëdente: digremur fug eo de cópeté
aplis feu litis dimifforijs appellati:nec exami tiremedio puidere:precipue cũ ipi officiales
nato aut claufo pceffu a ciuitatevilla vťloco vbide culpavel necligécia cor noapparuiffz
in qua vel quo officialis pdénatus fuuz DOMÉ exactione dicti falary fentiant plurimum a/
ailuz fouet difcefferint:dict9 officialis in pre grauati: nos itaq fupplicatione ipfa benig
fentia iufticie vel baiuli locifui aut tenétislo ne admiffa fic p prefentes ducim? declarādu
mij

7
Priuilegiaas

Intentiōis nfe exiftere at velle op fcripture cia vel baiulus feu locunt alteri cozam quo

talie expeſe ſcriptorü as fieri cotigerit rōne fuerit appellatuz petiti apli feu lře dimiffo

dictarúinquifitiōnz vlc ad publicationé ea rie requilite ex facultatep nos eis pitita pof

ruz:foluant per nos non per officiales pres fint & teneant appllatões audire:aplos feu li
dictos:f3 fi officiales contra quos fit inquifi teras dimifforias tradere: pceffuz cõpiobas
tio poft publicationez predicta petierint co refeu aprobari facere tip3 claudere: & eaoia

pia prodefenfionefua proceffus dicte inquifi ad nosvel ad illú ad quem appellatio emiſſa
tions:teneant foluere ſalariú tranfüpti éozű fueritdeftinare put hec in dicta carta níala

que pecierint ea caufa.Et hoc ficfieri fery cius ptinent.Wolètes etiá nuncɔgruûreme

narivolumus vfqz ad curia generalé prímo diuz adhibere ne defectu proceffuú dictaruz
per nosincolis regni valen celebranda.Ue inquiſitionü ǝtinguat fup premiffis impedi
runtñficelebratōez dicte curie vltra pumuz mentů apponi:eapropter cum pñti carta nŕa

venturufeftuz epiphame dñi cōtingeret pro ftatuimus rozdinam⁹ o cum continguat no


rogari:abipo feito in antea officialis aliquis taria feu fcriptoré inquifitiois feu inquifitio
Otra quéfiet inquifitio prodictis tranflatis nuz pdictor officialiú a loco vel locis in quo
fibi tradendis falaríú aliqo non exfoluat; ni vel qinb9 officiales pdenatifuum domiciliuz
fieo cafu dutaratquo iuxta merita ipius ing fouentdifcedere: teneak pceffuz ſeu pceffus
fictionis cödemnatio cotra euz per difinitiua iparũ inquifitionú in poffe ipius notarij feu
fentencia que in rem iudicată tranſierit fues fcriptoris efectos fup inquifitõib? antedictt
ritfubfequta.Et hocetiam durarevolumus tradere & dimitere alicui notario loci illis in

zobferuari adicto fefto in antea vfqz ad pus quo officialis feu officiales ptra quos fuerit
maz celebratōem generalis curiefupradicte. inquifitú fuú domiciliú tenuerit feu tenuerit
Quapropter vobis 7 cuilibz vrm Talis offi vt eft dictuz. Quiquidē notarius proceffum
cialibonřis prefentib9 z futuris dicim⁹ Tex/ feu pceffus ipos teneat zcuftodiat diligéter
preſſe mandam? quat declarationé z puiſio vt ex ipis tam fup appellatiomb⁹ officialiuz
nem nram þmōi teneatis & firmiter obferue 4 at's inibi copia beatur:nec cop indigentia
tis vt fuperi⁹ ptinetur otra cam nullaten? pretactiofficiales in proffequendis appella/
Dat valeñviij.idus febzoarij anno
vematis . tiöib9 vel negocijs iparinquifitioni difpen
dňí. MD.ccc.xxxij. diuz patiant. Dandates quibufcüqs iudi?

XLVII: abeu inquifitorib9 inquifitiōuz predictarú


Decodem.
deputatis feu etiã deputādis:nec nofcripto
salfonfus det grarex aragonú rib9feu notarijs cozude ac alis pceffus di
valen.c.atendentes nos cum alia ctarúinquifitionű pficiétib?: přis ftatutuz
carta nfa ftatuiffe et cöceffiffe of fi z ozdiationé nřaz teneat firmiter z obferuet
D
inqfitores vel iudices deputativel Abandantes etta gerētiuices pcuratozis in
deputandi a nobisptra aliqué officialé ciui regno valen cozüqzvicefgerentib9 nec non iu
tati vel ville aut loci alteri? regni valenfenté fticis batulis ceterifqs officialibris pñtib9

ciatulerint zea lata ante vel poft appellatio <futuris o predicta oia faciant inuiolabilr
nem emiffaz non relictisvel datis aplis feu li obfuari vtfùpius Įtinetur :& non contraues
ter dimifforijs appellati nec examiato clau niantnec aliquépuenire pmitāt:in cuius rei
Toproceffuta ciuitate villa vel loco in qua vel teftimoniu pitez cartanfaz inde fieritfigil
quo officialis condénatusfuuz domiciliu fo lonão pédenti iuffim ?cōiri. Dat valeni.vuj.
uet difcefferint : dictus officialis in preſencia idus febzoarij anno dm.AB.ccc.xxxij.
fufticievel baiuli loci fui aut tenentis locú cu
Decodem. XLVIII.
inflz cozunde licite valeat appellare et aptos
feu Ifas dimifforias petere zalía que fup eis salfonfus di gra rex aragonú

Illis fuerint opportuna :nec pro premiffis vel valen zč. atendetes plz ptraoffi
fingulis ipm opporteat vel teneatur inquifi ciales nros ciuitatis ïaliomuz lo

toles expeterevel extra locum fuuz prefentia copпfor regni valedebeat iuxta

iporuz iudicũ vel inquifitor adire : giuſti ordinatöez ? formã in foro valeñ ¿tentamin
Alfonsi fecundi. Xa

quiri et procedi ſup regimine officiozuz ipos vfitatú cómiffiones feu delegatiões facere ci
rum adminiftrationib9 cozunde:nostādes uib9ſeu hitatoub9 ciuitatis villarú zlocozů
cetfup eis moduz côgruũ impartiri ne dict? predictor fup diffinitōib9feu gftionib9emer
officialib circa legitimas deffenfiones cozű gentib9ex copoti tutelarú curárú manumif
rafacultas fubtrahi valcat aut difpendiofis foziarú focietatuinter aliquosöctaruz in ar
ocafionibus agrauentur:quo arca volentes tedaperie feu mercimoniogvlin alio quolz
vtregiam decet beniuolentiam ad euitan / officiofiue arte:z etiá fup extimatiõib vel di
dum dicto:uz officialiuz difpendiofa graua ùiſionib9 bonox inmobilű aut ſedétiú inter
mina z eozum inocentiá fuis cafib9 oftenden aliquos cōiü fiue ex fucceffione o alia qualz
dam vt cöuenit prouidere :fic ad humilem fu roe: quarücomiffionu feu delegatiōuz aucte
pplicationéproparte turator z pobozű hos per dictos comiffarios feu delegatos diffini
minuz vniuerfitatis ciuitatis valeñ & alioшug tões taftiones côpotor predictor z extima
kocop nŕowz eiufdez regni per nost noftros tiones diuifiones bonor ad quacúc quáti
cum prefenti carta noſtra ducimus puidens tatem afcenderent feu valozēdiuerfis tpozi/
dum :q in proceffibus inquifitionu predicta b⁹ atq vicib⁹abic impedimento aliquo co
rum: que de prefenti fiunt z fient cotraoffi fueuerint diffiniri. Verütamen iufticiadicté

cialesfuturi téporis:poft ipe inquifitiones ciuitatis valen in civilib9 pretextu ciufdam

fuerint publicate detur copiade eifdé illi feu puullegi fereniffimi di regis petri clare me
illis er dictis officialibus contra quosfacta mozie auinfi:p qo iufticijs ciuitatis villarū
fuerit fihoc duxerint requirendü . Et nihilo locor predictordiffinitio feu decifio caruz

minus poft ipam publicationeper inquifito vel negocio ciuiliú fümā quingéto folor
resad hocdeputatos ſeu diputandos cozum excedettű abfqz confilio filiarior eft penits
defenfiones legitime admitatur: poffint etiã interdicta:dubitantes hoc eis fore licitó aut
dictiofficiales poft ipfam publicationEM DE permiffuz in cafib9fupradicts:aduob annis
facto ponerefivoluerint z teftes pducereſu atrapdictas diffinitões iuxta predictüvfum
per eis :publicatõe predicta in aliquo non ob terminari non finüt in fuis comiffionib9 op
ftante . Dandamus procuratozí não eiufqs ponendo o collecto negocio p eofde comiffa

vicefgerenti ac inquifitoribus fupradictis : riosfi fuma dictor ngentorü folo afcëde


nec non iulticijs baiulis & alijs officialib9 no rit fiat indep cos relatio: pceffus addicto
ftris prefentibus et futuris vel cor locat : q ruz iufticiaru curia remitat:vt p pfequés ne
banc puifione nfam obferuent & faciant in/ gociú ipz ſcōz formā dicti puuilegij valeat e
uiolabir obferuari:et non cötraueniant nec debeat terminari.Et núc pro parte iuratozű
aliquem ǝtrauenire pmitant aliqua rōne : in zpbozu hoim ciuitatis valen z villarüt lo
cui9 rei teftimoniú pñtez cartānŕaz inde fie comú aliou regni eiufdé fuerit nobishumilr
rituffimus não figillo pēdenti munitā. Dat fupplicatú o cum er predicta antiqua z obf
valeñ.vij.idus febroarij.a.d.AB.ccc.xxxij . uatapfuetudie in foro valen fundata:p qua
littigiozu amffractus diffenfionu ocafionese
Ciudices delegati ab ozdina expenfaru onerafiue danafepius releuantur
riofup diffinitionib? copotor aut extimatio ciib9 z incolis dicti regni multa vtiliafue
nib9 vel diuifiomib9 bonoz poffint ferre fens rint fubfecuta z cotidie proculdubio fubfeci
tencías abfqz relatõe ac pfilio cöfiliarion ci/ tur: digremur fup premiffis de nŕa folita de
uitatis vel loci . XLIX. mencia puidere:idcirco fupplicatõi ipi beni

Querint vniuerfi q nos alfonfus gne fauentes & fuppremiffis quevtilitatéret


dei gra rex aragonű valeň zč.aten publice refpiciâit &Įcernüt volentes vt Ques
dentes q 13 iulticie tā ciuitatis nit puidere:fictenoze pitis carte nřepnose
villarú ï locox regni valeñ. aucte nŕos ducim9 ozdinādů : o deceťo iufticiedic
poteftatis & licentie de fozo cis tradite & con te ciuitat} < villarú z locozu pdictozu poffint
ceffe fuperdelegandis feu comitendis nego fup predictis oib9 fingulis comiffiones fa
cijs fiue caufis pfueuerint int alia tpeos ab cere fine referuatione relatiomiseis fiender

antiquo et ptinuefeudiuerfis tpozib? fuerit determinationis earum : et o illefeu illi qui


m iij
Priuilegia

ad difiniendü feu decidendü diffinitionesfeu vendendi predicta iuxta dictuz privilegiü te


questiones copotozum predictor feu extima neatis & obferuetis:nec ipos vel eor aliquos
tiones aut diuifiones bonoz comunшuz àpre impediat, quin poffint emere vendere bona

dicto iufticia vel alijs iufticijs villarum i lo res & merces qualcü‹ prout eft eis licitūrp
cozuz predictor funt vel fuerint delegati:dif miffum vin dicto priinlegio cōtinetur.Dat
finitiones feu queftiones ipas rearuz fingu valeñ.vij.idus feb20arija.dñt.m.cccxxxij .
las aucte ipfius delegationis etiam fiquanti

tatez dictor quingentor fotor tranfcende Executoria fraquitatis lezda


rintlicite valeat terminare: put ab antiquo rum et alioz iuriú z fignant pfaſcar in villa
vt piemititur extitit cöfuetuz: nec opporteat lirie. LI.

de ipis dictis iufticis relationem fieri autdi Zfonfus deigra rex aragonuz të
ctozum confiliario cöfiliú expectari. Abās dilecto cöfiliario z camerario não

dantes gerentiuices pcuratoris in regnova guillermoferrani baulo regni va


len.vel eius locunt nec non iufticijsdicte ci len z alij qui pro tempore fuerit fa
uitatis villarum ralion locox dicti regni et lutem dilect. Cumvniuerfitas citatis va
alijs officialib? noftrisprefentib9zfuturis : lenroes &finguli ciues & hitatores ipius a/
❤ hancpuifioner ordinatiōez nram teneat uitatis per piuilegiü illuftriffîmi dñi iacobi
ppetuo firmiter et obferuent & faciat inuio recolende memorie regis aragonú přísnříz
labilr obferuari: non traueniant nec ali per nos cófirmatú fintfranchi liberi z inmu
quem ɔtrauenire pmitant aliqrōne:in cutus nes ppetuo ab oi lezda: pedatgio: pedatico:
reiteftimoniü pñtem cartaz nřam inde fieri portatico:mëſuratico: penfo:moxerifatu vla
zfigillo não pendeti iuffim ? cömuniri.Dat. ticoduana:ancozagio:trauetagio: paſſagio
valen.viij.idus febzoarij.a.d.AB.ccc.xxxij .. z guabella : zab oi alia quacüqz ipoſitiõe ſeu
cofuetudine nouis z veterib9 ſtatutis & fta/
Tbaшulus non probibeat emi tuendis que dici noinari z excogitaripoffint
per aliquos de ciuitate vel regno picem in lo aliquarōne:faluis tñ et exceptis ac retētis ex
codeliria:nec aliquas res non prohibitasin preffe gabellis falis iam funt in regnovalë.
quocüqs locodicti regni. L. parte eiuſde: put hec & alia in privilegto di
fonfusdei grarex aragonúvalé cte franquitatis laci9 expreſſanť .Et nücp20
ze.dilecto confiliario z camerario parte iurator z vniuerfitatis dicte ciuitatis
nroguillermo ferrant baiulo reg/ expofitú fuerit coza nobis q vosfranqtatë
ni valen generali et alio baiulo ges candé obferuare ptradicitis :copellendo hita
nerali regni qui protpe fuerit vel ei9 locunt. tores dicte ciuitatis ad foluendü pedaticu p
falutem dilect.Intelleximus ex parte iura fafcar qo emuntinvilla de liria aut terminis
tozum probox hoim vniuerfitatü ciuitatis fuis:in dānuz & preiudiciü ciuitatis iam dicte
valenz villaru ato locoz nŕop eiufdé regni zhitantiuz in eadé ppterea nobis fuppli/
qlicet iuxta prinlegiu per fereniffimuz dňm catüfuerit de faluba remedio puideri :idcir
regem petruz felicis memorie auuũ nŕm : ipt cofupplicationihmoi benigne fauentes:vo
quilz corum libere poffint emere z vendere bis dicimus & mandam ? quat dictam franq
oiabonares z merces quecüqz fint & in quos tatez obferuetis zobferuári faciatis cullz ex
cunq loco ciuitati z regni que non prohibea hitatonb⁹ ciuitatis iam dicte: vt in dictopri
antur per priuilegiü fiue for:atamen vos im uilegioǝtinetur: nec ɔtra tenozē ipfius ipos
peditis & prohibetis eis: specialr ne in loco in exhigendo dictuz pedatgiuz aur al'aliqua
de liriapicem feu aliĝs alias res vel merces tens agrauetis.Dat valeñ.vij.idus febioa
poffint libere emere à gentib? regni caftelle : rij.annodñi.AB.ccc.xxxij.
in dicto; ciuiú z alior predictor preiudiciu
grauamen.Quare ad humile fupplication per baiulu feu tenêtes gua
nem ppterea nobis factavobis dicim9rmā bellam falis albuffarie puideal ciuib9rha
dam ? quat predictis ciuib9 z alis memozatf bitatorib9. valen deipofale at permítiť iõis
franchitateſeu libertaté quazhént emēdi et ciuib9 vndecü fe puidere. LII.
Alfonfifecundi. XCII

Zfonfusbei gratiarex aragonuz Querintvniuerfi o nos alfonfus


5
valen rc. dilecto confiliario z ca Voet grarex aragonuvalen zč . Uté

merario noltro guillermo ferra dentes nos ad humilé ſupplicatio


ni baiulo regnivalencie generali nem urator probor hoim zvni /

alij baiulogenerali eiufdéz regni qui pro të uerfitatis ciuitatis valeni de quatuo? cöfilia
poze fueritfaluté zdilectionem . Cum intelle rijs in officio laborator feu ortolanoz dicté
xerimus quãdoq côtingere o fal falinarum ciuitatisvalen eligédis fub forma fubfcripta
nfaru albuferieciuitatis valeñ adeo diminu coceffionez feciffe cum alia carta nra vt in ea
tur zin quatitate modica repitur q ad vſuz facius cötinetur: et nunc pro partedictor in
ciuiū z hītatozūdicte ciuitatis ſal neceffariú ratozum pzobozű hoim z vniuerfitatis dicte
non fufficit nechabetur:z ex hoc dicti ciuest cinitatis fuerit nobis fuppliciter poftulati
bitatozes difpendiú patiank : precipue cum ocum officia feu minifteria fubfcriptav3 ar
in ciuitate ipa fit phibitú ne alio falevecito genteriozuz blanqueriozüz ols aluders fiue
vti poffint:idarco ad huilem fupplicationez pergaminers no fint de nŭero illozű miniſte
proparte iurator z pbozú hoim et vniuerfi rior artifición officioz z arcú dicte.ciuitas
tatis dicte ciuitatis nobis exhibitā: volentes tis ex quox quolz qtuo? cöfiliarij iuxta privi
impremiffis opportunü remediú adhiberefic legiú ciuitatis poffint debent eligifiueponi
duximus puidēduz ita œ anno quolz opo2/ necinter alia côtenta z noinata in priuilegio
tuno tépoze vz infra menfes tuli feu augufti ipo fup boc per illuftriffimü düz regé petruz
vos afumptis vobis aliquib9 ex iuratis dicte clarememozie auú nŕm indultú nominentur
ciuitatis recognito fale qö tunc erit in fali feu etiam exprimantur: dicta officia feu mi
1
nis albuferie fupradicte: fi videbit ip3 fal ad nifteria argenterioz blanğriozű z dels alu
vluz dictox ciuiuz zhitator non plene fuffi/ ders fiue pergaminers:qui plures funt nuero
cerepro anni tépoze tunc fequets :in hoc cafu in dicta ciuitate : cöfiliarys ipis ex fe hendis
vosconftituatisz affignetis empton feu em nofcant plurimuz indigere: dignaremur pró
ptorib9feu tenentib9 gabellaz dicti falis cer cozú vtilitate ſubſcriptam gram facere &con
tuz terminuz ſiue diem quo procurauerint z filiarios predictos habendi eis licentiam im
habuerint in dicta ciuitate fal neceffariuz in partiri. Ea propter nos dictefupplicatōi cō
ea quantitate que vltra fal dictaruz falinaz defcentes benigne: per nos infos cumpre
recognitus fuerit feu compertuz defficere p fenti priuilegioſtatium? ¿¿cedim ? gratiofe
vfu auitatis predicte:ita o hocprocuraue/ goecefo predicti argentarij p fez blangrijp
rint cuz effectu ante fal ex caufa er dictis ſa fer et aluderij fiue pgaminerij p fe poffint eli
linis deffecerit vel eo indigeat ciuitas predie gereer fe anno quolzhere v3 qolz exdictis.
eta . Sivero emptores auttenentes dictam trib9 officijs qtuoz pbos hoies qui cöfiliarij
guabellam prefatifalis hoc non adimpleue appellent.fub modo forma z termino qb9er
rint:vostranfacto dicto termino fiue diepre alijs minifterijs artificis officijs cartib9di
dictis ciuibus cöcedatis & licentiam cöferas cteciuitat} debet cöfiliary eligi atqz poni :q :
tis vt de fale alio vndecus voluerint poffint de qtuoz pfiliarij fint electi in quolz officio
deferrefeu deferrifacere ad ipam ciuitatem fupradicto pftito iuraméto iuxta fořaz priui
pro vfu eoz: vel etiam ad vendendü inquatú legij plibati vtāt zvti poffint in oib97pola
Occurret neceffariuz poffit fuficere anno tpo put alij pfiliarij vtenfz vti debuerit iuxtadi
Quare volumus ac vobis dicimust manda ctiprinlegij Fiez atqz forma:nō obſtate oin
mus quat hancprouifioné nŕam teneatis et po priuilegio vel alijs inde pfectis de officio
obferuetis zobferuari faciatis fub formafu
feu minifterijs argétario:ű vel aliozű pnomi
perius expreffata.Dat valeñviij.idus febro natorüficut de alijs minifteris artifficijs of
arij anno dni..ccc.xxxij . icijs zartib9 ibi expreffe noïatis ſpālis méco
nofit facta.Abadam? igitur per preſens prí
C › officia argentariozublan uilegiünfz,pcuratozib eozüqz vicefgerétib9
queríorú zaluderio, ficut alij artifices eli tufticisbaiulis ceterifqs officialib9 přis pre
gantfuos cöfiliarios annuatim . LIII fentib? z futuris q hanć gřazr conceffionez
m úú
Priuilegia

nraz firmā habeatz obfuent ac faciat inuio poffint veldebeat obuiare:idcirco volumus
labilr obfuari:et ptra eaz non veniāt nec ali acvobis & fingulis veſtrū dicimus texpreſſe
quez strauenenire pmitant:in cuius rei teſti mandam⁹ quatenus in hijs que dicta elonga
momúpñtem cartam nřaz inde fieri z figillo menta fozis predictisvel alicui eorum obuia
não pendenti iuffim ? cömuniri. Dat valen. renoſcane vel cótrafor fuiffe coceffa:elon/
viij.idus febroarij anno dñí. AB.ccc.xxxij. gamenta ipa minime obferuetis nec obferua

ri faciatis feu etiam permitatis:immodebis


C2 a ciuitate dertufe poffit ex tores ipos adfoluendú illa debita in cafu feu

trahi frumentú rozdeū pro ciuitate z regno calib9 quibus de fozopredicto feruari nõde,
valen : LIIII. beant cobertione debita cōpellatis prout de

Querint vniuerfi q nos alfonfus fo20 ratione fuerit faciendü:elongamentis


dei gra rex aragonű valeń zč. Wo predictis minime obfiftentib9 inquantú per
lentes vniuerfitatesvillarú z loco nos contrafozuz cöceffa fuerit vt eft dictuz:
ruz regaliu regni valen fauore pro in alijs verodebitis elongatis gram ipamp
fequigratiofo: vt in eis victualiu copiaha// nos factamvolumus & intendim? obferuari

beatur: eapropter ad fupplicationé humilez Dat valeñ.viij.idus feb20.a.d.ABcccxxxij.


nobisexhibita:tenoze pitis carte nře cócedi

mus q habitatores villarü xat mozelle murt Me in ciuitate gerunde paſſa


ueterís alzezire caftilionis capi de burriana gium exhigatur a ciuib9 valen illach tranfeu
acburriane taliowz locop nŕop dicti regni tib9 nec ab ipor aïalib9 carricatis LVI
poffint extrbaerede ciuitate dertufe frumětů salfonfusdei gřa rex aragonú
rozdeū ad dictas villas & loca z non ad pars valen .fidelib9 ſuis iuratis ep
tes alias deferendu:non petita a nobis licen bishoibus ciuitatis gerunde falt
ciavel obtenta:inhibitione vel ftatuto facto zgŕam. Duídievobisdedimus in
vel edicto in aliquo non obftante. Abandan mandatis vt a ciuib9 ciuitatis barchiñ.feu
tes per pitem cartaz nŕam pcuratozi eiuſąz alijs tranfeuntib9 per ciuitatez gerunde pro
vicefgerentib9 baiulisgeneralib9 ac dertule eorum animalib⁹ carricatis aliquod ius ra
ceterifas officialib9 noftris pñtib9 et futuris tione paffagij minime exhigeretis ſeu etiam
coceffionez nram bmöi teneant firmiter z baberetis:cum predictafacta fint cotra ozdí
obferuent: non traueniant nec aliqué con natione inde factam:imiofi aliquid a dictis ci
trauenire pmitant aliqua rõe; in cuius rei te mbus barchinfeu alijs rõne predicta exactú
Aumoniú pñtem cartaz nfam inde fieri iuffis eft illud eifdem reftitui faceretis.Weruz.cum
mus não figillo appéditio comunitaz. Dat vos vt intelleximus mandatum pidictuz ad
valeñ.viij.idus febroarij a.d. AD.ccc.xxxij. ad effectuz minime pduxeritis : ymo ɔtraoz
dinatōez predictaz erhigitis fimilr paffagiu
T2elongameta debitozum co a cimb⁹ valen per dictaz ciuitaté tranfeuntis
trafor minime admitanE. LV. bus:idcirco admirātes de vobis quia fic mã
Lfonfus dei grarex aragonú vas data nřáducitis in contëptuz: vobis dicim9
len rĉ.nobili dilecto ac fidelibus 7mandain? quat adictis ciuibus barchiñ. z
gerenti vices pcuratoris in regno valentranfeuntib9 per dictaz ciuitaté gerun
A
valen eiufqs locunt nec non iuſti/ de ocafione predicta paffagiu aliqo minime
aijs baiulis ceterifqz officialib fubditis no exbigatis:quinymo ipos tranfire abfqs exac
Aris eiufdem regm ad quos pñtes puenerint tionevectigalis ipfius pmitatis:reftituendo
faluté et dilectioné . Cum nonnulle pfone in eifdem quitq› rõne predicta ab eis habitű ex
coledicti regni fup folutionedebito fuozuz titit feu extoituz:al's mandamus p prefentes
"
anobis elongamenti gram obtinuerint fub vicario ¿ baiulo predicte ciuitatis gerude o
certa formavt in litteris noftris inde cõfect? fuper predictis vos compefcant ac mandatu
lacius côtinetur: & non ſit nec fuerit intentio buiufmodi exequantur: excufationibus exce
mis noftredictas elōgamenti gras locuzha ptōibus feu quibufuis diffugis pculpulfis:
berevel ad aliquaſe extendere quefonsvale Dat.turoli.iiij.idus march.a.d.AB. xxxiij .
Alfonfi fecundi. XCIII

pena cótra ludentes impo turoli.xij.lls madij.Anno dñí.m.cccxxxiij .

fita poffitexhigi no folú ab eis qui fuerintin Ceblada in erba per reuedito
uenti ludendo :fed etiá abillis quib9 vere pro res poffint emi precio adenantato fubpenis
baripoterit eos lufiffedie qua cozaz iufticia ibidez appofitis. LVIII.
fuerint acufatí. LVII
Zfonfusdei grarer aragonu va
salfonfus dei gra rex aragonú len rc.Atendentes onfe ferenita
valen zc.Atendentes per nuntios tis follicitudo remedijs inuigilat
ciuitatis valen nouiter ad noſtrā fubiector:nec ceffam inquirerefi

prefentiadeftinatos fupplicatū no quidfit in nfa republica corrigéduz :peruene


bishumil's extitiffe: cu turta cotú ad euitā A ritos ad ferenitatis nřefactiá q nõnulli mer
dum ludu in ciuitate valen editů z não vtdis catozes & alij regnop nŕox aragonű et valen
citur priuilegio roboratu ac feruari hacteng ac comitat? barchin propriefalutis inmemo
vfitatu:pena in ipo coto appofita illis quilu res:acpriuatā vtilitate publice preferétes in
dendo reperti fuerint tätümodo fit inflicta: magnanŕereipublice lefiōez:ex pñti ac prete
4
propterea raro & quaſi nunc ludétes neq rita fterelitate preſumétes in futuruz multo
ant per iufticia ipius ciuitatis caftigari: cuz matozēverifimilr prouēturā:frumétuz anno
13 fibi cōfteripos lufiffe atamépoft in exer nazzalia blada que adhuc in erba confiftant
cicio ludi no inueniunk pena in dicto coto ap certo ac vt ita didixerimus adenātatoprecio
pofita novalet ab eifdez extorqueri: dignare emerút vt per eos cari? reuendanE:ex quib9
murpenepredicte incurfuz nedu illis qui lus vtilitas publica lediE:caritatis officiú infrin
dendo inuéti fuerint verũ etiã illis quib9 ves gitur/rpeccativia promptiffima aperitur:ic
re pbari poteritdie q coza dicto iufticia exti circorem cognofcetes no effe licita fieri: pre
terit acufatt lufiffe 8benignitate folita aplia dictor auaricie obuiantes: hocnão gñali edi
renos igitur fupplicatiõihmōi fauozabili cto nŕaczprouifione regia:omnes &fingulos
ter inclinati: penfantes o taxillor lud eft ca côtractus predictos caffam9 tanullamus ac
put z initiú iurgion & maleficior ocafioplu caffas irritas núciam?: Volum⁹ tñqqua
rimor:hoc modo hui9 nři ſtatuti tenoze ad tuz ad cōtractus iam factos quiper bac no
dictü ludú penit? euitādā ducim? prouiden ftram prouifionem caffantur venditores nō
duz:& volum9 7 pro vtilitate dicté ciuitatis amitat bladú nec emptores preciú:fzvendito
ftatuim9vt iufticia ciuitatis iādicte ludétes res no teneatur eifde emptorib9 foluere pie//

quolcüqz diligéti indagatiõe pquirat: 7 penā cia pdictar emptionů vfqz ad octo méſes a té
in dicto coto adiectá tam ab illis quos lüden pozedat pñtis prouiſiõis numerandos : ipis
doreperierit & alijs quos fibi lufiffe conftite aut idonee affecuratib?o in fine dicti téporis

rit die qua vt predicit de ludédo cora eo exti foluět emptorib9 precía antedicta. Inhibens
terint acufati extozqat fiue petat . Nos eniz tes mihiloming decetero cöfimiles cotractus
pitis ftatutinři tenoze quofcunqs quos Die fierivltra penaa iure cōtra dardanariosins
qua vt predicitur de ludédo coza eodé iufti ftituta: věditorib9 rei vendite z emptoribus

ciaextiterint acufati lufiffe repertu extiterit precy admiffionis penā nihiloi? imponentes
in penain dicto coto appoſita incurriffe cens Abadamus igitur oibus officialibusnřisvt

femus:ac fidicto iufticia viděte ludú actualr bac noftra prouifiōez nŕmą edictú obſervét
exercerent. Abandātes per pñtez cartā no faciat inuiolabil'r obfuari : zöfaciétib?pe

fraz dicto iufticie quať itatútú ním hmỏi et nastaa nobis caiure impofitas exhigendo

oia z fingula ſuperius expreffata inconcuffe Dat turolij.ij.ll's madij.A.v.m.cccxxxÚÚj


feruado: pena in dicto coro appoitaz ab inci
;
dentib9 vt prefertur abſoß remiflione aliqua Qualiter diuidatur pena ipo
exhigatfivepetat. Dñs vero ním ftatutum fita extrabétes bladaa regno. LIX
durarezvalere volum ? diu nobis placue salfonfusdel grarex aragonú¸
rít z nō vltra: in cuius rei teſtimonшuz pites valenz . Atendentes pridez in cu

indefieri tufſim? não figillo munitas. Datú D riagñali qua regnicolis regniva/
Priuilegia

len celebrauimus.cuz carta nŕafigillo pende lomin? cöcedétes de bijs que curtenoftre
ti munita dať valeñ.ir.ll's nouembris anno prouenire debuerint ex illis qui cotra inhibis
oni.AB.cccxxix.ac propioiuraméto vallata tionem predicta bladů a dictis ciuitate et res
ftatuiffe ac etia ozdinaffe o nullú bladū dece gno extraxerint perfonis tñ ipforü extrahen
tero extraheretur de ciuitate et regno predis tuum fubiacentib9 mercedi noftre: habeat di
ctís citra vel vltra faxonā:nec nos poffemus cti iurati medietatez z nos reſiduam medies
+
aut deberemus extractionez alicuius bladij dietaté deductis tñ pamit9 expenſis in arma
cui concedere diu guerram cum farrace tiōe:qua rõne premiffa facere valeant ralis
niscontigeret nos habere:nifi ad poftulatio premiffa tangentibus fiëdis per iuratos pie
nem dumtaxat ciuitatis regni predicti: vel dictos:qua medietatez nobis pertinenté aco
nifi treuga cu farracenis hmot haberem9: in cipiat pro parte noftre curie baiul? regni va
quo etia cafuduraret inhibitō dictibladí do leu prelibatus. Abadamus igitur eide batulo
necipa treugua in ciuitate vale effervocepre generali ceterifq3 officialibus noftris pūtīb⁹
coispublice diuulgata z cũ alia carta noftra futuris o coceffioné hmōi teneat firmiter
dat valen.rvuj . ll's febzoarij anno predicto zobferuent non cötraueniant nec aliquem
cocefiffe ac facultaté plenaria cotuliffe tura, côtrauenire permittat aliqua ratione : in cu
tis zprobis hoib9dicte ciuitatis vt durante ius rei teftimoniüpitem inde fieri tuffimus
inhibitionepredicta poffent armare lembos figillo noftro munitam.Dat in farrione al
zalia vaffella côtra extrahetes blada tāadi dea turolų.vij.kľúný.A.d.AB.cccxxxiij.
ctoregno valen aparte ipius vltrafaros
naz: cótra eos velut trägreffores inhibitio nullushabitatoz ciuitatis
nis predicte procedere perfonas barchas autville vel loci regni audeat fe facere hoiez
zalia vaffella in quib9 bladuz hmõi tranfuee vel vaffallum alicuius nobilis militis vel al
retur ac ipm bladuz tres alias capere:q oia teri9: de armis prohibitis auferēdis. LX.
ipi iurativel capientes illa tenerentur trade Lfonfus bei grarex aragonú vas
renfobatulogñali:vt perfonis fubiacentib9 len rc.dilecto fuo iufticie quitatis
nře voluntatis arbitrio et mercedi:blada et valen in criminalib9 vel eius locat
alia cozũ bona velut ipo facto fifco não comi falutem & graz.Kem grauez & val
Ta deductis inde prius expéfis in armatione de pernitiofam exemplo in dicta ciuitateva/
predicta'z alijs premiffa tangentib9 per ipos len audiuim perpetratam : qlz fomus valen
iuratos factis noftro erarioapplicarentur. q etiam ratio naturalis deiudicat manifefte
Declarato o ipi iurati prefente dicto baiu prohibeat ne ciues & habitatores cuitatis v
lodeducerent primitus de premiffis ac fibire locomum regaliú regnivalen: cü nobis fintvin
tinerent quátitaté ad quaafcéderét fumpt? culo fidelitatis aftricti: efficiantur homines
predicti reis deductis fotu refiduŭ traderet aliozű: atamé nōnulli ciuitat) piectatetanc
proparte nře curie baiulo memozato : prout debite fidelitatis obliti:ſe nobiliú militü et a
bec zalia indictis cartis nŕis feriofi9 descris lioz ciuiu faciüt hoicst vaffallos quis reue
bunk.huc aut ppte iurator ac pboz hoi ranō fint illor mercenarij et domeſtici atq
nu ciuitatis pdicte fuit nobis cũ inftácia ſup cōtinui comefales vel in cop domib9 iugiter
plicatú vt cũ in ciuitate zregno predictis an cōmozātes.Cú añt talia qdñų nří cōtéptum
nopterito magnabladiviguerit careftia ans pariút z infidelitatis quodamodo non effus
no fufo maio: aut filis ſperek niſi ſuper eo giüt:debeam⁹ a ditioe regia prorfus euellere
puideatde remedio cõpetenti : dignaremur iccirco vobis districtepcipiédo mādam? qt
firmado premiffa z alia pcedédo falubater vifis pñtib9 faciat) in ciuitatepdicta voceps
puidere:nos bo fupplicatiōihmoifauozabi conis publice diuulgari acet phiberi ne aliq
fr inclinati pmiffa oia cõfirmado : cócedim? milites & alij contra for valevel eis additio
turatis ac probis hoibus fupradictis ne a dis nem aliquos vicinos z habitatozes ciuitatis
ta ciuitate vel regno tam citra vltrafaro predicte quifint homines nŕi audeat recipe
nã nifi in cafibus fupradictis bladuz aliquod in homines vel vaffallos aut in cor ptectiõe
per aliqué extrahatur . Eildem iuratis nihi gnidatico feu comada: nec quis homo necɔ̃
Alfonfifecundi. XCII

dictúforü vel ei9 additionem fe audeat face ftatim fup boc preconizatione que conuenit
re alteri? hoiem vel vaffallu:aut fe cöftituere fi predictos vel alios quofcunqz in dicta ciui
in eius protectione comada feu guidatico:ad tate inueneritis arma portates: ca illis proti
iecta in quolz penanãoarbitrio infligenda: nus aufferatis tablatà nullaten reftituatis

Etmibiloi, vos cotra illos qui antedictă pe quinimo ea laceretis protin fragatis:zal's
conizationé vel poft aliquos in hoies vel vaf taliter cōtra illos rigozé fozi z cōluctudinis
fallos receperint cótra four additioné pre/ obferuetis o inefrenata illo malicia copel
dicta abfq ftrepitu et figura iudicij fortiter catur z ceffent ſcádala ex armozú audatia p
procedatis z veritate coperta illos protāno uentura. Pos emper pñtes mādam iuratis
tabili crimine z enormi pena arbitraria tam ciuitatis valen ſub pena indignatiõis noftre
rigidapuniatis qaly pene formidine a fimi fortiter diftricte o vobis in premiffis oib9
lib9 arceatur.Dis aut illos hoies nrosvici expediedis ac etiâ exequédis affiftat follicite
nost habitatores ciuitatis pretacte qui fe di cofilio auxílio &fauore.Scituri o fi vos aut
xerint vel facti fuerint militú ciuiü vel alior dicti iurati tímozeodio vel fauore aut als in

boies aut vaffallifeu in eozum comanda vel pmiffis aut aliquo predictor necligétes fue
guidatico cöftituti: protinus capiatis et tam ritis vel remiffi: id vro et illor defectui atc

diu captos teneatisdonec a nobis aliud rece culpe non inmerito afcribemus : & proinde in

peritis in mãdatis: vt contra cos poffimus perfonis bonisvos fortiter puniem ? : cum
procedereprout viderim? expedire: CEtq predicta velim ad litteram cöftanter z firmi
propter rixaru badigia nüc in dicta ciuitate ter obferuari no expectata fecundavl'alia iuf
fuborta neceffariü eft nüccongrua adhibere fiōe:cü de certafciétia z cófulte ac puffiõe fe
remedia: volumus z vobis fub pena indigna cuda mādatum bmōi faciamus.Datturolij

tionis noftre diſtricte mādamus quat facta xiiij.kl's ſeptēbzis.Anno dñí . AD.cccxxxiuj.

Expliciunt priuilegia domini regis Alfonfi:qui

relictis iacobo alfonſoq3 comite vrgelli :ac eliono

re eiuſdem filijs: dié fuum claufit extremum.

1..
Priuilegia

les armare vala maritima tamagna pars


Sequiturde prunlegijs conce
ua:7 qñ & quotiens confilio ciuitatis videbit

fis per fereniffimuz dñzrege pe expedire . Ita v3 9 oths fumpt? qui fiet pro
hmoi armametis deducantur & exfoluantur
trum fecundum quifuit fili97fuc

ceffoz pzorime dicti dñi regis alfo is captis per eos & vt premittitur confifca
fifecundi. tis.De toto verorefiduo folutis priusfum
tibus inde factis:habeat curianfa medieta
tem & reliquâ ciuitas antedicta: vt circa obf
Beneralis inhibitio de non er
uationě dicti ftatuti nří z premiffozuz cufto
trabendis bladis a regnofub penis ibi appo diam diligenti vigilet z intendat. Et hocnō
fitis: q ciuitas poffit armare contra extras foluz obferuarivolumus ad futura:f3 ad l/
bentes. •I• la etiã armaméta que ta factafunt per ipam
ciuitaté pro hmỗi cuſtodia faciéda .Quo ar

Etrus dei gra camadamus firmiter et expreffe gerêtinices


cía rex aragonúvale.. procuratozis in regnovalen veleius locume
ze. fidelibus fuis iu/ nec nō iufticijs baiulis & alijs officialibus et
SERVEN

ratis probis boibac fubditis nřis o oia fupradicta feruandopre


vniuerfitati ciuitatis ftét vobis circa premiffa cōfiliú auxiliuz ifa
regni valen falutez vozē:fi nřaz indignatione cupiut euitare. Et

agram : Sagar búa qzfigilla nřa regia nödü facta fuerunt pñtes

na pudétia cuctos re figillonfo folito iuffimus figillari.Dat cela


ruz exitus metiens r rauguſte.xj.ll's marchj.D.dīt.BB.ccCPPPVZ
fingulas tépozum cöditiones decernens : re
uoluit in metis archano preterita :dat pñtib9 congeries fiue marmota de

ordinem z futuro2uz prouidet qualitatez :vt fufta no poffit in riuo fieri a ponte de quart
bincfumpto cófilio aduerfus afperitate tem vfqz ad locú vbi affuetü eft exaguari trepo/
pozis cōgruum adhibeat remediu z cautelaz nifulta:et o fup hoc poffit impom pena per
quatuz igitur téporis adhuc recens iactura iufticiam Tiuratos. II.

preteritifterelitatis calamitas nüc vigētis Etrus del gra rex aragonů valeñ.
noscirca hec reddere debeat cautiores expe c.fidelib9 fuis iufticijs ziuratis

riétia euidés circa deffectú grani z victualiú ciuitatis valen faluté í gřáz.Cuz
S
LOUD preteritozum diſpendia cautiozes
in regnis e terris nŕis qui hacten? viguit et
iugiter amplius vigere profpicim apertis in nos reddere debeant ad futura: ppterea q
dicijs manifeftat.Wolentes itaq huic defe cōgeries fufte marmota vulgariter appellas

ctui defalubri remedio prouidere:ftatuimus ta: queper fluuiti de godalauiar ad dictaz a

zgñalem inhibitiōez facimus;ne frumentuz uitaté valenducit: ta in pontib? ciuitatis


bladú vel granú de ciuitate regnovaleñ per in alijs multa retroactis tépouib9dāna intù
lerit z poffet inferre fi no curarem? remediú
aliqué extrahant:pena cofifcatióis dictařuz
reruz inhibitarũ necnō aïaluz et lignoшz ac cōgruũ adhibere:iccirco cauta promiſiōe fta

aliozuz in quibus predicta inhibita vehebun tuimus & mādam? quat nulli fit licitũ dictaz
tur feu poztabūtur : zcofifcationis etiareru cōgerie fufte fiue marmotam facerével pone

oiuz aliarü querepta fuerint in aialibus va rein dicto fluuiofiue eius litonb9 ei propin/
fis lignis & alijs quibufcüc vehiculis contra quis:de locovz in quo fit? eft posloci de ärt

facientibus imponetes: mibiloi? perfone ip vfqz ad locu vbi affueta eft ipa fuſta dedico
fozuz fubiaceant noftre iufticie vel mercedi. fluuio extrahi zin terra repom fiue exagua
CEt vt predicta valeat melius cuftodiri:vo ni.Et vt predicta meli obferuentur volum?

bis fidelibus noftris iuratis z probis hoib? ac vobis mādamus ? poteſtatē plenariā ims

civitatis valen er núc plena licentia & facul/ partimur q vos poffits cotrafacientib9 pé

tatez libera impartimur : q poffitis cōtrata nasiponerereas publicatas exhigeret alias


Betrifecundi. XCV

copulfiões facere proutvobisvidebitur ex cadicti regni vale trasportari. Dermitatis


pedire. Dat cefarauguſte tertio ll's apulis etia de ciuitate regnovalen de dictis rebus
Innooni.AB.cccFXXVI . prohibitis extrahi rad infulas maioricarum
Tardinie atas cicilie portarifeu vehi : recepta
T2 inhibitio factade no extra
fimiliter ab extrabétib9 ſolita cautiõe . Dat
bendis reb9 prohibitis a regno: no extendaE
cefaraugufte nonas aprilis.Anno domÚNI.M
de loco ad locú intra regnü: nec etiaz ad loca
CCCXXXVI.
tbi expreffata : relinquitur tamen ad ordina
tionem iurator ciuitatis. .III. beftiaria non extrahantur

a ciuitate nec extra regnú valeñ ſub pena ibiz


Etrus dei gra reparagonú valej.
dem appofita . IIII.
rc. dilecto fuo guillermo farriani
baiulo regni valen gñal vel eius lo Etrusdei gra rex aragonuzvaleń
O
cutfalutézdilectionez. Lzvobis c.fidelibuis iuratis & probis ho
pridie mandauerim, vt qib9 officialib9 z hos minib9 ac vniuerfitati ciuitatis et
D
minib9 villax et loco noſtrozů regaliu dicti regni valen faluté graz . Utopu
regni ex prouifiõe regia carricatonú héntiuz lencia dicti regni nopoffit minui fed augeri:
fubpena corporis bono mādarediſtrictio dum ad vtilitate reipublice regia confidera/
auraretis ceteris vero locis vz dñis eorüdez tionem extendim proſperú ſtatü ei dirigere
zeozi officialibus in ipo regnobentibus car nouis prouifionib9 affectam :quo circa ita/
ricatoziuz in maritima fub pena indignatios tuim9 prouidem atqz mādam? ät nulli fit li
nis nře z penarũ debite indictarú efficaciter citu arietes boues pecudes aut alias carnes
iniungeredeberetis: no facerent vel permi vel beftiaria que vendunk feu vendi debet et
terent ferrum canapum/fepum/alquitranuz ordinatefunt ad vendendüde regno extrahe
filum exartie/fuftes/peguntam vel alia naui refupradicto: penā amiffionis eorü q forfita
gabilib9 opportuna feu que prohibita bre extrahenk pñtib9 imponētes & plonas extra
gno extrabere fupradicto: neca locis regali bentium fubitientes nre iufticie vel mercedi
1
69ad loca alia dicti regni poztari : prout hec
Bregestn regni aragonú queingrediūtur
taliainlfanía vobis directa . Dat cefarau
ad byemandu atc pafcendü in dicto regno:
gufte.iiij.id⁹marcij.Annodñí . AD.cccxxxv fub dicta prouifione cöprehendi non intendi
plenis cötinet.2 tñ intétionis nře non fuit mus 13 excludi:imo poffint vt mozis eft ingre
ydedictis rebus prohibitis que per terram die regredi:nec exdicto ftatuto ab hisvaleat
Cofueuerunt portari ad loca infraregnü pres cohiberi.ADādam9 itaq firmiter z exprelle
dictum fiftécia vos intromittere debeatistic
gerentúnces procuratorisin regnopredicto
circovolum9 ac vobis mādamus quat inhi vel ei9 locüt necnō iufticijs
, baiulis talis of
bitionem dictaruz rerum prohibitaruz : que 1
ficialibanříspñtib? futuris: quat pis ſta
per terramfunt folite tranfuchi: ad loca in tutú ním ſeruét faciat inuiolabtr obferua
fra terminuz ciuitatis z regnum valē cōftitu rífinŕam indignationez cupiut euitare : zdi
ta nullaten⁹ extédatis:nifi aliqua ozireE ſuf/ ctapena a trafacientib9 erhiguant poſtąs
pitiofiue caufa propter qua iuratos & pbos fuerit publicata . Datu cefaraugufte tertio
hoies ciuitatis opporteret ordinationem fa nonas aprilis.Anno dñí. AÐ.cccxxxvj.
cerevel ftatutü:qö editum per eofdem facia

tis inuiolabil obferuari: na nos faciendio Qiurati z probi hoies ciuita


dinationem & ftatutuz hmõi dictis iuratis z tis poffint iponere preciú in ozdeo z annona
probis hoibus plena tenoze pñtiuz cedim? ad eorum volútatē rozdinationem. V.
facultates . Quo ad illa vero prohibita que spetrus dei grarex aragonú
permanere vel per mare aut loca alia trâfue
valen rc.fidelib9 fins iuratis p
bunEvel funt tranſuchi affueta:declaram9 et bis boib9 cuitatis valeñ falutem
volume o recepta ab extrabétibus fecurita, z graz.Cü intellexerim⁹q nōnul
te idonea vt eft mous permittatis ea qvobis lireueditores er ambitiofo defiderio cupiens
neceffaria videbunt extrahi ; vad villas et lo tes qin regnovaleñ careſtia inualefcat: ème
Priuilegia®

rint tocupauerint maiorem partem annone ns enla dita ciutat fila impoficiono esleua
zoidei regni valen ſupradicti: et nos depâti da deles carns: e q lo pes acoftumat durat la
ad ciuitaté accedamus eandé in qua debem9 impofitio fia releuat deles carns: e & cafcuna
regnicolis dicti regni gñalez curia celebzare cabeça fia ſtimada a cert pes : Eladita vní
ad qua cóuenire debet diuerfozü gétiuz mul uerfitat per les rahons deffus expreffades no
titudo:ícarco vt vos auctoritate nra in cui puſca releuar la dita impoficio : ne ecarapuſ
tate predicta et eius terminis poffitis acota canideia releuar lopes ne fer les altres co
refeu certú preciú ponere eifdë: et quecunc fes per los dits carnicers demanades comp
ftatuta zordinationes facerefuper eis q du aquells fe fegueren es pogueffen feguir molts
ret ad vřelíbitů volütatis licetia plenú pof fraus edanmatges ala dita vniuerfitate als
Te vobis pitib impartimur.ABādantes per fingtars de aquella:fegos qta es ftat atrobat
pñtes gerentiuices procuratoris in dictores per experiencia e lo ceffament de fer e tallar

grovale z baiulo gňali eiufdem regni:necnō les dites carns cominat per losdits carnices
fufticijs in criminali z ciuili civitatis eiuſdez rsfiade mal exépli edānos e iniurios ala co
quat quifas eox cõpellat omfis fingulos em fa publica en manera de manipoli e guabella
prozes dicte annone z ozei ad poztādu de lo o de introdubir careftia enla dita ciutat con
cis quibuflz dicti regni ad ciuitaté predictaz tra publica vtilitat: maiomét com lofenyoz
annonāc ordeuz iuxta ftatuto zoidinatio reyfiataenlo regne de valencia e dinsbreus
num per vos factor cōtinentiaz & tenozem : diesdeia effer enla ciutat: e aptals empient/
que per eos reor quelz precipim obferuari ments iniuriofos e danofos ala coſa publica
Datinvilla fanctimathei octauoll's augus no degen romanir fens pena e prouifiodegu
fti.Annodni.Ab.cccxxxvj.
da. Berço los hōzats en berenguer dalmau
iufticia dela ciutat de valencia enlo criminal
Regia confirmatio ozdinatio cen bernat de valdaura iufticia élo ciuil;e en
nufactar cōtra carnifices per cöfiliú ciuta berthomeu matoles een macari mútaner :
tis rq etiãpoffit alias de nouo facere. VII endomingo de claramōt:e en berthomeu fas
spetrus dei gra rex aragonum rango e en guillemde spigoll iurats dela dita
valen zc. Atendentes iufticias in ciutat e tot lo cõfell Bla ciutat apellat e aple
criminali zciuili turatos z cõfiliá guat enles cafes dela cõfrariade fent iacme fe
ciuitatis valen: andlátes propter
gōsqes acoftumat cõfell apleguar e aiuftar
aduentü nŕzvt carniú copia in dicta ciuitate feren venir dauāt fi en ponç corts en bertolo
repiat:zmalitie carnifici eiufdé ciuitatisva meu belli en jacme draper/en bit bzuzen fran
leat comode puideri: ordinaffe capitulafub cefchroig/en perede fals en miqlbarral /en
fequétia . Die veneris intitulata.xiij.kt's au guillem piquer/en garcia figueres en pereco
gufti.Annooni.AD.cccxxxvj.Com la vní mes/en berenguer monfar/en ramo fent tuft
uerfitat dela ciutatdevalen per vrget neceffi en gnillemo martie en pere molla carnicers
tate euident vtilitat dela ciutat e per pagar dela dita ciutat: e manaré a aquells prefents
losdeutes de aquella hagut cofell è deliberas per fieper llurs cōpanyons quedeffacen e ta
cio plenera moltes vegades ab lo cöfell dela llen carns enla dita ciutat cötinuamet fegōs

dita ciutat haia ordenat quela impoficio de que ha acoftumat : donất cõplimet de carns

les carns romangua es culla enla dita ciu ales getsfots pena de.c.mozabatins do? pas
tate enlos lochs dela cotribucio de aquellas gados per cafcu carnicer qui cōtra lodit ma
la qual es la venuda a vn any qui começa ens namét vindra:la meytat al fenyoz reye la al

loplent día de huy: com la impofitio dels bla tra meytat ala ciutat:e fignificaré a aquells
tsfia leuada dela dita ciutat e la impoficio que fi lodit manamēt no tindran fera enātat
del vi fedeiareleuar dela dita ciutat élo mes cotra aquells oltra la dita pena per la mane
desetembre pamer vinent:e los carnicers da ra côtéguda en certs capitols côtra aquells
quella ciutat digué e haien dit manifeftat co ozdenats a punir la llur cōtumacia e malicia
minat e pteftat ab fcripturae de para mol los quals capítols enlo preſent día ordenarë
tes vegades que no deffaran ni talla. an car fegons ques ſegueix,CDzmeramēt ordena
Petrifecundi. XCVI

ren e ftabliren los dits iufticies iurats econ da habere robo:is firmitate. Abādātes pro
fell quefi los dits carnicers ceffarandefer e curatori gñali eiufqz vicefgeretibus iufticys
tallar carns:e lo manamēt damōtdit nocō / baiulis muſtaçaffijs ceterifqz alijs officialib?
pliran quevltra ladita pena fien priuats per vel cor locat & fubditis nŕis pitibus & futu

tors temps fens fperaça de remiffio gra op ris: predicta capitula fupza ozdinatar etiâ
dodevlar de offici 8 carnicerede fer e tallar ordinanda fuper premiffis:et hmōi nŕazlaus
carns enladita ciutat een fon terme : eqno dationé approbatione ratificationez confir

pufqué hauer part ni copanghia ab algú car mationez firmas habeāt z obſeruét z faciat

nicer nemercader o per altra perfona qualfe per quofcüqz inmolabi'r obferuari :znō con
uulla qfia que baia parto copanghia enlos traueniat nec aliqué cōtrauenire permittāt
bestiars o carns que copiaraper rabo de ta aliqua rõne:in cui9 rei teftimoniú pñtez car?
llar enladita ciutat e en fon terme avsde co tam niam inde fieri figillo não pendenti wuf
piaro vědre bestiarse qlq qual côtra lo pre 'in villa fancti mathei
fimus comuniri . Dat

Tent ftatut amagadamēt o palefa fabes ovin viij.kl's augufti.Anno.d.AÐ . cccxxxvj .


gues:que fia exellat dela ciutat e de fon terme

per tots temps . Cte que los carnicersqui Ciurati zprobi homines ciui
ceffara de fer e tallar carns fegons quedites tatis poffint ftatuere rozdinare q equi et ar
perden la franqfa efraqueles quels ciutada mano extrahantur a ciuitate. VII.

ns vehins devaleciaba en qlfeuol parts: eqy Etrus deigrarex aragonuzvaleñ


fia feta crida per tot lo regne; e q defet los rc.fidelibus fuis iuratis &probis
en leuades les cartes de franquea.CJtema bominibus ciuitatis valeñ ſaluté

los dits carnicers qui ceffaran defer e tallar r graz.Intelleximus fidedignor

carns fegons q dit és e tots los bens roman relatu o aliqui conātes in regno valen ziza
guen e fien obligats a tots dans meffiōse in niaz feminare: műire nitútur aliqua fufpitio
terefes que perlo dit ceffamét fdeuédria ala fa caftra in dicto regno cofiftétia armis et a
dita ciutat èals copiados dela dita impofi lys apparatib9:zocculte extrahüt seu extras ™
cio:e que en cōtinét per hauer ſatiſfactio dis bi faciuntdeciuitate valen equos varma ap
ditsdans meffions e intereffes en fon carsq ta ad tuitioné z munitiōez hoim vel equoruz
Isbens deaquells qui ceffara en tallar carns iccirco volétes in predictis prout cõuenit p
fien fcrits e emparats.CJtem que los carní uidere.cũpñtilŕanravobis cedim9 facul
cers qui ceffara fer e tallar carns fegons que tatě plenariaz impartimur & poffitis ftatue
dit es fien presos en perſona e ftiguen prefos rez ftatuta z ozdinationes facere quedurét

entroſatiſfactio deguda hagen feta . Punc ad vřelibitu voluntatis fuper nõ extrahēdis
CO
pro parte dicto iuratozum z pzobozű hoim a dicta ciuitate vel terminis fuis equis vl'ar
It
dicte ciuitatis fuerit nobis humilr fupplica mis aptis ad tuitiōez hoim vel equor vel a
19
tum vt dicta capitular oia in eis cōtenta lau lijs ofenfionis defenfionis feu alterius genes
ts dare approbare ratificare z cöfirmaredebe ris cuiufcücz pro ducédis feu portandis ipis
nignitate regiadignaremur:iccirco cöfidera equis z armis ad aliqua loca tā intra ex
58 tradictú regnü:nifi ad locuz vel loca que ad
teso malicus boim obuiāduz exiſtit: tenoze
16 pitis ex certa fciétia laudam⁹ approbamus cognitiōez vřídíctor iuratozú vel illius feu
F
ratificamus cöfirmamus dicta capitula et illor cui feu quib9 hozũ cuftodia cómiferitis
na oia in eis côtenta prout melis et plenis fupza fuerint no fufpecta: pena vro arbitrio impo
av cotinetur. Etnihiloi9 per pñtezdamus ¿ cō nentes träfgrefforib9 quibuſcüqz. C Cocedi
Is cedimus dictis iuratis z probis hoib? aucto mus vobis etiã o cuſtodiã equozũ varmor
at ritatez licétiá & plenú poffe ordinandi de nos predictozú poffitis comittere vni vel pluribs

uo alia capitula á pro predictis eis vtiliavi ex probis hoibus ciuitatis predicte:cuivt qui
Is deanE:nos em quecus alia capitularipos bus vobis viſuz fuerit comittenda:qui pof
14 fuper predictis ordinada ex núc vt extúc lau fevro iuramétú facere teneant o in cuftodia
ré dam⁹ aprobam? z cōfirmamus : voletela di predict habebūt legalr atqz bene:nos em
13 •
cta capitula iam ordinata z deceteroordinas penas pet vos in dictis ftatutis apponédas
Priuilegia

a contrafacientibus abf remiffione aliqua bults dela eterea predictis: z vobis cantecef
per vos vel illúfeu illos cai feu quib9 dictam forib9 vřís in dictis tabulis erat cóceffum :et

cuftodia comiferitis exhigi volum9 z leuarı. ipe pro carnecería publica habeant: ridicta
Abadantes per prefentes gerentiuices pro platea dela exerea carneceria amodonon exi
curatous in regno valeñ necnō iufticis baiù ftat: quas quidé duas tabulas predictas trai
lis & alijs officialib9z ſubditis nřís q predis latas vt predicif beatis &poffideatis ppetuo
¿
cta ftatuta rozdinationes que & prout p vos per liberú ¿ frácuz alodiuz ad daduz vendes
facta fuerintferuent z faciat obferuari:z vo düz attributanduz val's alienāduz radom
bis & cuftodifiue cuftodibus fupradictis cuz nes dictas vřas volütates liberefaciendu

p vos vel eos fuerint reqfiti preftet fuper pie exceptis clicis & perfonis religiofis. Predis
dictis auxiliü cöfiliú z fauozez: nō expectato cta auté licétiavobis cedimus fine turis

a nobis aliquo mādamento . Dat valeñ.iij. preiudicio alieni . ADadantes per pñtes pro
nonas feptébris. Anno dñí.AÐ.cccxxxvI . curatorighali eiufqz vicefgerétib? baiulis i
fticis almutaçaffis ceterifqs officialib9 fub
De mutationeduarum tabula ditis nŕis vel cor locať pñtibus & futuris :q
rum carnecerie cũ auctoritate regia. VIII. predicta cóceffionez nŕaz firmā habeat rob
Querint vniuerfi nos petrus feruentefaciantper quofcüqz inшiolabiliter
dei grarex aragonú valeñ rc . Cō obferuari:¿ no cotraueniat nec aliqué côtra
fiderates you aliquid agitur per uenire permittat aliqua rõne: in cuius rei te
qo publica vtilitas fufcipit incre ftimoniú pñtez cartaz nřaz inde fieri figillo
mentú auctoritas regia fiue affenfus fi petā , nropendentiiuffim9 coiri.Dat valen pudie
tur fup éofunt liberali? cöcedendi: cũ igitur idus ſeptembris.Anno dñi.HD.cccxxXVI .
propartevříturator zprobox hoim àcto/
tius vniuerfitatis valen fuerit nobis humilr De confirmatione z conceſſio
fuplicatú o cũvos habeatis ex coceffione re nefororuz &puulegior facta cú iuramento
giaz habere cöfueueritis in dicta ciuitate iux Et de prestaciõe facramenti fidelitatis facti
ta poitadela eperea ciuitatis eiufde: v3 extra pfindicos ciuitatis & villapregni..IX.
menia ipius piofraco ac libero alodioduas Ureat vniuerfis q nos petrus dei
tabulas carnecerie vľſcindédi carnes: quas gra rex aragonu valen rc.Atéden
ex eoquia platea vbi dicte tabule funt &mul tes o lz iuxta puuilegia pilluftres
tum ftricta in tm q plures gétes que in ma progenitores nros reges aragonú
rivtunt cōgregant zvix poffint recipt in eas memone recolede indulta ciuitatiz regno va
dez: nedű ipe sed etiã träfeutes propter de lennos infra.xxx.dies poft nře cozonationis
collatiōez carniú z infectiōez indè prouenië infignia debuiffem9 in ciuitatevaleñ gñalé cu
tem tediu recipiút & grauamen: vultis muta ría celebraffe regnicolis dicti regni:verunitñ
refeu trafferre apud mercatumvalen z extra alis arduis:que nram pñtiam requirebat in
meniadicte ciuitatis:dignaremur vobis ip/ regno aragonú negocijs occupati : premiffa
fas tabulas addictü mercatü mutādi z trâf buc vfqz nequiuerum? adiplere: quis iurati z
1 ferendi oimoda pcedere facultaté: nos itaqs findiciciuitatis valeñ ad iuris eiuſdem ciuis

atendétes q ex tráflatione predicta publica tatis regni ac habitantiŭ in eodem cóferua


vtilitast meliorationis augmentú cófequet: tionem z comodú nobis cũ inſtrumentis pu
eapropter ex his ronib9 inducti : tenozeprez blicis fuerint proteftati :premiffis tamë nego
fentis carte nre ex certa fciétia vobis dictis cis actoze dño feliciter expeditis gñalem cu
iuratis & probis hoib9 z toti vniuerlitatídí - ríaindicta civitate valen proftatu pacifico
• cte ciuitatis predictas tabulas ad dictü mer tráquillo eiufdé ciuitatis et regni indixim9
catu extra menia ciuitatis predicte mutādi atc prouidim ? celebzari : nõ intédentes nec
trafferendi dam? z cōcedunus plenú poffe volentes aliqo preiudiciuz generari ciuitati
acoimodā licentia impartimur:itag in ipis Tregno predictisvel priuilegijs fins propter
tabulis tráflatis decetero carnes fcindatur dilatione aduétus nři ad dictă cintaté valen

z vendantprout poterät vendi z ſcindi intą zinceptionis dicte curie gñalis;in qua quidë

T
Petrifecundi. XCVII

curia diefubfcriptapueniétib9 platt nobilib9% Phitipriuilegio ea oia extitiffent: o núcnos


militib9 adipaz curiaz puocat):nec nō iuratze vt fucceffores nří predictavel aliqopdicte

findicis ciuitati villag ato loco ipins regni in aliquo veniem? vel véire aliqué facié? aut

ſubſcripti z aliox címũ & hitanciù in ciuitate r mitemus rõe aliqfiue cã.CAd hec nos barto.
regno pdicto mititudie copiofa:idem iurati z mathoſes macari⁹ muntaneri:dñic9 de clara¿
findici nobis þúli fupplicarút vt foros valen. mõte: bartolo.farriano z guillermus deſpigo?

antiquos nouos libertates píulegia esp turati ciuitat) valen.guiller.de fcta coluba: ia
dictos pdeceffores nãos pceffa acbonos vfus cob9 ſcribe:rayműdus cofta:guill.mir :petrus
fuetudies cozūdé ipis pfirmare atqz pcedes colubi: miles: raym.de folerio: iohānes ſcribe:
redigremur: nos igf pdeceffor nroz femitas bernardus gomir bartol.fabze fenioz : DÑÍCUS
SEXE4221

laudabiles imitātes & inherētes veſtigijs cozű demõtefono: beregari9 de codinachs:romeus


dé:iuftü arbitramurr equũ z ex iufticiedebito gueraldi: ber.comitis:iacob? tolfani: bernar.
ac otute tenemur vt legész foios antiquos et iohānis:guiller.de magencofa: guiller.rabaça
nouos editos p coldé: ac pceffiõest priuilegia dzaperius: berengari de podio:arnaldus del
pipos indulta inuiolabilř obfuemus:?ſidera bor: dnicus de cedrelles : gregonus funonis:
280095

ta infup ¿dítōe cuuiú z incolarú regni pdictig guiller.iuncar:franciſcus foch:guilleŕ.genços


coftanti legalitate colpicui znatia fidelitate p barto.dela cabia :thomas de granillaris : ber.
clari multa cardua nobis et nřis pdecefforib9 gueraldi:guiller.de mõteflono: acob laupare
accepta fuicia pititerüt: ex qb regal munifice guiller.mathei:michael de turri:michael de ra
919T

cie largitaté vberi?pmerék & effecti funt digni baçoqs:adā de iaro ziacob9 de montealbofin
ASTR

vt grap nŕar progatia z spáli fauoris bñficio dici & pcuratozes vniuerfitatisdicte ciuitatis
pfruant:certificati pleniffime & inftructide fo valen.ber.fancij z bernar.deguffargues finde
ris pauilegijs libertatib9 pfuetudib9 r bonis cr pcuratozes vniuerfitatis ville pat.onicus

vfib⁹
: quos rá pdeceffores nři vobis hitaton de palaco &petr⁹ de bruſcha ſindici z pcurato
HO

b9quitatis regnipfati taz pñtib9 futuris res vniuerfitatis ville mozelle.guiller.buſqtı z


hacten⁹ocefferút . Jdeo nos petr dei gra rex barto.robaldi findici z pcuratozes vniuerſits
ragonu ſupradict⁹ mete öliberatar ſporanea tisville muriueteis.Jacobus de martozello its
volutate ac ex certa ſcia zpfulte: p nos inŕos rat9 Johanes galindo findici pcuratozes
cũhoc prilegio nãoppetuovalito lauda ap vniuerfitatis ville de algezira . Bernardus ro
probam⁹ ǝfirmam, ¿cedi? acdonam vobis p uírat Abarcus renard findici z pcuratozes
dictisvniuerfis & finglis ciuib9 ac pbis hoib9 vniuerfitatis ville burriane. Ja.mathei iufg
roib9 hitātib9 in ciuitate z regno valen méoza tus laurentius petri findici et procuratozes
tis tā pñtib9 futuris:oes foros vŕos valen vniuerfitatis ville caftilionis . Bernardus de
antiquos nouos:oiaq puilegiat libertatest fonte.zberen.lozeta findici et pcuratozesvné

bonos vfus r pfuetudies:quirqp illiffimos ac vniuerfitat ville regat.aymerics donat zdñica


magnificos principes dim iacobú abauũ: dñz Feltrerfindici z pcuratozesvniuerfitatisville
petrú pauú: dñz alfonfuz přuú magnú : dñm de liria. Abath.Ithefani: z ioh.garcefij delioze
1UE.J
jacobú auú ac dñz alföluz genitozē nŕos recoz findici pcuratozesvnuerfitat ville de alpōr
datõis inclite reges aragonú fucceffiue.vobis Bere.mafqroni: zioh.iaufridi ſindic
: & pcus
cofera data zocella hacten9 extiterüt fiue gñatt fiue ratozes vniuerfitat) ville cullarie, petr? rumo
fpatr pdicta fingla iadicte ciuitativt cuilzvil vicinus valez fer.de blania iurat de adamuc
ntispu
laz z locoz regnipdicti data fuerint cóceffa findící z pcuratozes dicti loci de adamuç.fãc.
nénego
alemcu zomitétes vobis vniuerfis & finglis hitato petri de castiell : zioh. petri de rouella findice
co
pacifi rib9 ciuitatis z regnipfati zfupfeta dei qtuoz 7pcuratozes vniuerfitatis caftriabib . Acce/
m
Indiri cuuâgeliaz cruce dni nŕi thu xpí a nobis corpo prates p nobis locis alijs regni pdicti hülře
itesmet ral'r tacta fpōtede pñti iuram : pdicta olar deuote ac cũreuerétia obita laudatōez appro
n
Ciuita fingta p nos infosvobis inuiolabilr obfuabi bationez afirmatōez sceffioné z donationen
e fupra contentas:ac nobis ciuitati & predicto re
propt mus putptinet in foris & priuilegijs antedict
cévá n
l e acfi fpalr z expreffe acde bbo ad obú fpecifica gnoz vniuerfitatib9 cius concellas per vos ſe
laquidë tadeclarataz fcripta acſpāliter expreffataz in reniffimü düz regem predictú in pñtia nřa po
n
:
Privilegias

9 ns enla dita ciutat fila impoficio no esleua


rint cocupauerint maiorem partem annone
da deles carns:e q lo pes acoftumat durat la
zoideiregni valen fupradicti: et nos de pâti
adciuitatéaccedamus eandé in quadebem9 impoſitio fia releuat deles carns:e q caſcuna
cabeça fia ftimada a cert pes : Eladita vní
regnicolis dicti regni gñalez curiã celebzare
ad quã cóuenire debet diuerfozü gétiuz mul uerfitat per les rahons deffus expreffades no
titudo:iccirco vt vos auctoritate nŕa in cui pufca releuar la dita impoficione ecarapuf
canideia releuar lopes ne fer les altres cos
tate predicta et eius terminis poffitis acota
refeu certů preciú ponere eifde: et quecunc fes per los dits carnicers demanades comp
aquells fe fegueren es pogueffen feguir molts
ftatuta zordinationes facerefuper eis q du
rét advře líbitů volütatis licëtia &plenú pof fraus edanmatges ala dita vniuerfitat e als
finglars de aquella :fegos qia es ftat atrobat
fe vobis pñtib'impartimur.ADādantes per
per experiencia ; e lo ceffament de fer e tallar
pâtes gerentiuices procuratois in dictores
les dites carns cominat per los dits carnices
griovalet baiulo gňali eiufdem regni:necno
fufticijs in criminali z ciuili civitatis eiufdez rsfiade mal exépli edānos e injurios ala co

quat quifqs eor cōpellat omis fa publica en manera de manipoli e guabella


fingulos em
o de introdubir careftia enla dita ciutat con
prozes dicte annone rowei ad poztādû de lo
cis quibuflz dicti regni ad ciuitate predictaz tra publica vtilitat: maio?mét com losenyor
annonär ordeuz iuxta ſtatutor roïdinatio reyfiataenlo regne de valencia edinsbreus

num per vos factor cōtinentiaz & tenozem: diesdeia effer enla ciutat: e aptals emprent
que per eos reor quelz precipim obferuari ments iniuriofos e danofos ala cofa publica
Datinvilla fanctimathei octauo lt's augus no degen romanir fens pena e prouifiodegu
fti.Annodni.AB.cccxxxvj. da.Berçolos bōzats en berenguer dalmau
iufticiadela ciutat de valencia enlo criminal

CRegia confirmatio ozdinatio cen bernat de valdaura iufticia élo ciuil;e en


berthomeu matoles een macart műtaner :
nufactar cōtra carnifices per cöfiliú ciuta
tis tq etiã poffit alias de nouo facere. VII endomingo de claramōt:e en berthomeu fa
ranpo e en guillemde spigoll iurats deladita
Os petrus dei gra rex aragonum
valen zc. Atendentes iufticias in ciutate totlo cofell dla ciutat apellat e aple
criminali zciuilituratos z cõfiliú guat enles cafes dela cõfrariade fent iacme le
FURNITURE
ciuitatis valen: anelates propter gōsq es acoftumat cofell apleguar e aiuftar
aduentü nŕzvt carniú copia in dicta ciuitate .A Feren venir dauat fi en ponçcorts en bertolo
repiak:zmalitie carnificù eiuſdē ciuitatisva meu belli en jacmediaper/en bit bzuzen fran
leat comode puideri: ozdinaffe capitula fub cefchroig/en perede fals en miql barral /en
fequétia.Die veneris intitulata.xiij.kt's au guillem piquer/en garcia figueres en pereco
gufti.Annooni.AD.cccrrrvj.Com la vní mes/en berenguer monfar/en ramō fent iuft

uerfitat dela ciutatdevalen per vrget neceffi en guillemo martie en pere molla carnicers

tat eeuident vtilitat dela ciutat e per pagar dela dita ciutat: e manaré a aquells prefents
losdeutes de aquella hagut cofell e delibera per fi eper llurs cōpanyons quedeffacen e ta
cio plenera moltes vegades ab lo cöfell dela llen carns enla dita ciutat cōtinuamet fegōs
dita ciutat haia ordenat quela impoficio de que ha acoftumat : donat coplimet de carns
les carns romangua es culla enla dita ciu ales gets fots pena de.c.mozabatins do? pas
tate enlos lochs dela cötribucio de aquella: gados per cafcũ carnicer qui cōtralodit ma

la qual es ia venuda a vn any qui começa ens namét vindra:la meytat al fenyo? rey e la als
loplent día de huy:com la impofitio dels bla tra meytat ala ciutat:e fignificare a aquells
tsfía leuada dela dita ciutat e la impoficio que fi lodit manamēt no tindran fera enatat
del vi fedeiareleuar dela dita ciutat élo mes cotra aquells oltra la dita pena per la mane
de setembre pumer vinent:e los carnicers da ra côtéguda en certs capitols cotra aquells
quella ciutat digué e haien dit manifeftat co ozdenats a punir la llur cōtumacia e malicia

minate pteftat abfcripturae de par mol los quals capítols enloprefent día ordenarë
tes vegades que no deffaran ni talla, an car fegons ques fegueix, CDzimeramēt ordena
Petrifecundi. XCVI

ren e ftabliren los dits iufticies iuratsecon da habere robots firmitate. Abādātes pro
fell quefi los dits carnicers ceffaran defer e curatori ghali eiufqz vicefgeretibus iufticis
tallar carns:e lo manamēt damōt dit nocō / baiulis muftaçaffis ceterifqz alijs officialib?
pliran quevltra ladita pena fien priuats per vel cor locat fubditis nŕis pitibus & futus
tots temps fens fperaça de remiffio gra ops ris: predicta capitula fupra ordinatar etiâ
do devfar de offici 8 carnicer ede fer e tallar ordinanda fuper premiffis: et hmõi nŕazlaus
carns enladita ciutat een fon terme : eqno dationé approbatione ratificatione & confir

puſquéhauer part ni cõpanyhia ab algú car mationez firmas habeat z obferuet z faciat
nicer ne mercader o per altra perfona qualfe per quofcüqs inшolabılr obferuari :znōcon

uulla qfia que haia part o cōpanybia enlos trauenāt nec aliqué côtrauenire permittất
bestiars o carns que copzaraper rabo de ta aliqua röne:in cui9 rei teftimoniü pñtez car
llar enladita ciutat e en fon terme avsde co tam nŕam inde fieri z figillo não pendenti шf
piar o vědre bestiars: qlq qual côtra lo pie fimus comuniri . Datin villa fancti mathei
Tent ftatut amagadamet opalefa fabes o vin viij.ll's auguſti.Anno.d.AB. cccxxxvj .
gues: que fia exellat dela ciutat e de fon terme

per tots temps . Ité que los carnicersqui iurati z probi homines ciui
ceffara de fer e tallar carnsfegons quedites tatis poffint ftatuere z ozdinare & equi et ar
perden la franqfa efraqueles quels ciutada manoextrahantur a ciuitate. VII.
ns vehins devalēciaha en qlfeuol parts:eqy Etrus deigra rex aragonuzvaleñ
fia feta crida per tot lo regne; e q defet los c.fidelibus fuis iuratis probis
en leuades les cartes de franquea.CHtemq bominibus ciuitatis valeñ ſalutē

los dits carnicers qui ceffaran de fer e tallar 7 graz.Intelleximus fidedignor


carns fegons q dit esetots los bens roman relatu op aliqui conātes in regno valenziza
guen e fien obligats a totsdans meffiöse in niaz feminare: műire nitútur aliquafufpitio
terefes que per lo dit ceffamét ſdeuëdria ala fa caftra in dicto regno cofiftétia armis et a
dita ciutat èals copiados dela dita impofi lys apparatib?: occulte extrahút ſeu extra
cio:e que en côtinet per hauer ſatiſfactio ols hifaciunt deciuitate valeñ equos & arma ap
ditsdans meffions e intereffes en fon cars q ta ad tuitioné z munitiōez hoim vel equoruz
Isbens deaquells qui ceffara en tallar carns iccirco volétes in predictis prout cōuenit p
fien fcrits e emparats.CJtem que los carni uidere.cũ pñtilfanŕavobis cedim⁹ facul
cers qui ceffara fer etallar carns fegons que tatě plenariaz impartimur & poffitis ftatue
dit es fien piefos en perfona e ftiguen prefos rez ftatuta z ozdinationes facere que durét
entro ſatiſfactio deguda hagen feta . Punc ad vřelibitu voluntatis fuper nõ extrahēdis
pio parte dicto iuratozum z pzobozũ hoim a dicta ciuitate vel terminis fuis equis vl'ar
dicte ciuitatis fuerit nobis humilr fupplica mis aptis ad tuitiōez hoïm vel equor vela ,
tum vt dicta capitular oia in eis cōtenta lau lijs ofenfionis defenfionis feu alterius genes
dare approbare ratificare z cöfirmarede be ris cuiufcüqz pro ducedis feu portandis ipis
nignitateregiadignaremur:iccirco cöfidera equis z armis ad aliqua loca ta intra ex
tcs q malicis boim obuiaduz existit: tenoze tradictú regnú:nifi ad locuz vel loca que ad
pitis ex certa fciétia laudam⁹ approbamus cognitioez vřídíctor iuratozű vel illius feu
ratificamus & cöfirmamus dicta capitula et illor cui feu quib9 hozũ cuſtodiã cómiferitis
oia in eis côtenta prout meli9 et pleni9 fupza fuerint no fufpecta: pená vro arbitrio impo
cotinetur. Et nihiloi9 per pñteždamus ¿ cō nentesträfgrefforib9 quibuſcüqz. C Cocedi
cedimus dictis iuratis zprobis hoib9 aucto mus vobis etia o cuftodiã equorú zarmoz
ritatez licétia & plenú poffe ordinandi de nos predictorú poffitis comittere vni vel pluribs
uo alia capitula á pro predictis eis vtilia vi/ ex probis hoibus ciuitatis predicte:cuivt'qui
deanE:nos em quecüqs alia capitularipos bus vobis viluz fuerit comittenda:qui i pof
fuper predictis ordināda ex núc vt extüc lau fevroiuramétú facere teneant o in cuftodia
dam⁹ aprobam? r cōfirmamus : voletefaz di predict 2habebūt legal'r atqz bene:nos em

cta capitula iam ordinata z decetero ordinas penas per vos in dictis ftatutis apponēdas
Priuilegia

a contrafacientibus abf remiffione aliqua bulis dela exerea predictis: z vobis cantecef
per vos vel illú feu illos cui feu quib9 dictam fozib9 vřís in dictis tabulis erat coceffum:et

cuftodia comiferitis exhigi volum9r leuarı. ipe procarnecería publica habeant: ridicta

Abadantes per prefentes gerentiuices pro platea dela exerea carneceria amodo non exi
curatous in regno valeñ necnō iufticis baiù ftat:quas quidé duas tabulas predictas tral
lis zalijs officialib9 z fubditis nřís q predis latas vt predicif beatis poffideatis ppetuo
cta ftatuta zordinationes que & prout p vos per liberút frácuz alodiuz ad dâduz vendés
facta fuerintferuent z faciat obferuari:z vo dū z attributanduz vals alienāduz radom
bis & cuftodifiue cuftodibus fupradictis cuz nes z dictas vřas volütates liberefaciendu

p vos vel eos fuerint reqfiti preſtét fuper pie exceptis clicis & perfonis religioſis.redis
Dictis auxiliü cöfiliú z fauozez : nō expectato cta autě licétiávobis pcedimus fine turis

anobis aliquo mādamento . Dat valen.iij . preшudicio alieni . Abadantes per pñtes pro
nonas feptébris. Anno dñí. AÐ.cccxxXVI . curatorigñali eiufqz vicefgeretib9baiulis in
friciis almutaçaffis ceterifqs officialib9 Tſub
De mutatione duarum tabula ditisnŕis vel cop locat pñtibus futuris : q
rum carnecerie cũ auctoritate regia. VIII. predicta cóceffionez nŕaz firmā habeat rob
Querint vniuerfi nos petrus feruente faciant per quofcüqz inuiolabiliter
dei grarex aragonúvalen rc . Cō obferuari: no cotraueniat nec aliqué côtra
fiderates you aliquid agitur per uenire permittat aliqua rōne: in cuiusrei te
LETED
qo publicavtilitas fufcipit incre ftimoniú pñtez cartaz nŕaz inde fieri figillo
mentuauctoritas regia fiue affenfus fi peta nŕopendenti шuffim9 coiri.Dat valen pudie
tur fup éofunt liberali9 cöcedendi: cú igitur idus ſeptembris .Anno dñi.AD.cccxxxVI .
pro partevříшurator probox hoim acto
cius vniuerfitatis valen fueritnobishumilr De confirmatione z conceſſio
fuplicatú o cũ vos habeatis ex coceffione re nefo202uz & priuilegior facta cũ iuramento
giaz habere cöfueueritis in dicta ciuitate iux Et de prestatiõe facramenti fidelitatis facti
tapoitadela exerea ciuitatis eiuſdē: v3 extra pfindícos ciuitatis & villap regni...IX.
menia ipius pio fraco ac libero alodioduas Ureat vniuerfis q nospetrus dei
tabulas carnecerie vľ ſcindēdi carnes : quas gra rex aragonu valeń rc.Altéden
ex eoquia platea vbi dicte tabule funt emul řes 9 lz iuxta puuilegia p illuſtres
tum ftricta in tm q plures gétes que in ma progenitores nŕos reges aragonú
ri vtune cōgregant zvix poffint recipi in eas memone recolede indulta ciuitatic regno va

dez: z nedűipe fed etia trafeûtes propter de lennos infra.xxx.dies poft nŕe cozonationis
collatioez carniú z infectiõez inde prouenië infignia debuiffem9 in ciuitatevaleñ gñalé cu
tem tediu recipiút z grauamen : vultis muta ría celebraffe regnicolis dicti regni:verumtñ
refeu trafferre apud mercatumvaleń z extra alis arduis:que nŕam pñtiam requirebat in
meniadicte ciuitatis:dignaremur vobis ip/ regno aragonú negocis occupati : premiſſa
fas tabulas ad dictú mercatú mutādi z trāſ buc vfqz nequiuerum9 adiplere:quis iurati z
ferendi oimodā pcedere facultaté: nos itaqs findiciciuitatis valeñ ad iuris eiufdem ciuis

atendētes q ex tráflatione predicta publica tatis regni ac habitantiŭ in eodem cõferua


vtilitast meliorationis augmentü cófequet: tionem z comodú nobis cũ inftrumentis pu
eapropter ex hijs rõnib9 inducti : tenozepres blicis fuerint proteftati :premiffis taménego
fentis carte nře ex certa fciétia vobis dictis cis actoze dño feliciter expeditis gñalem cu
juratis z probis hoib9 z toti vniuerſitatidi ✔ ríaindicta ciuitate valen proftatu pacifico
cte ciuitatis predictas tabulas ad dictü mer tráquillo eiufdé ciuitatis et regni indixim9
.
cată extra menia ciuitatis predicte mutādi atc prouidim celebzari : no intédentes nec
trafferendi dam? r cōcedimus plenú poffe volentes aliqo preiudiciuz generari ciuitati
acoimodālicentia impartimur:itaq in ipis regno predictisvel priuilegijs fins propter
tabulis tráflatis decetero carnes fändātur dilatione aduétus nři ad dictă cintaté valen

z vendantprout poterat vendi z ſcindi inta z inceptionis dicte curie gñalis:in qua quidë
Petrifecundi. XCVII

curia die ſubſcriptapueniétib9 platt nobilib9% Phtipuullegio ea oia extitiffent: ¿qnüŒnos


militib9 ad ipaz curiaz puocat):nce nō iurat{e vt fucceffores nří predicta vel aliqö pdicte

findicis ciuitat, villar ato locox ipins regni in aliquo veniem vel véire aliqué facié aut

fubfcripti ralior című r hitanciù in ciuitatez mitemus rõe alq fiue cã.CAd hec nos barto.
regno pdicto mititudie copiofa:idem iurati z mathoſes macari9 muntaneri:dñic9 de clara
findici nobis buli fupplicarut vt fo20s valeñ. mõte:bartolo.farriano z guillermus deſpigo?

antiquos nouos libertates & pulegia eis p turati ciuitat) valen.guiller.de ſcta coluba: ia
dictos pdeceffores nŕos ocella ac bonos vfus cob9fcribe:rayműdus cofta:guill.mir:petrus

¿ɔſuetudies eozūdé ipis ɔfirmare atq ɔcedes colubi:miles: raym.de folerio:iohanes ſcribe:
redigremur: nos igf pdeceffor nroz femitas bernardus gomir:bartol.fabze ſenio2 : Dñicus
laudabiles imitātes inherētes veſtigis cozű de mõtefono: beregari9 de codinachs:romeus
dē:iuſtū arbitramurr equũ z ex iufticiedebito gueraldi: ber.comitis:iacob? tolfani: bernar.
acotute tenemur vt leges & fozos antiquos et Johanis guiller.de magencofa: guiller.rabaça
nouos editos p coldé: acpceffiõest priuilegia diaperius: berengari⁹de podio: arnaldus del
pipos indulta inuiolabilŕ obfuemus: fidera box: onicus de cedrelles : gregonusfunonis :

ta infup ¿ditōe cuuiú z incolarú regni édictig guiller.iuncar :francifcus foch:guillef.genços


coftanti legalitate colpicui znatia fidelitatep barto.dela cabra:thomas de granillaris : ber.

clari multa z ardua nobis et nřis pdecefforib9 gueraldi:guiller.de mõteffono: acob laupart
accepta Fuicia pititerüt:ex qb regal munifice guiller.mathei:michael de turri:michael de ra
cie largitaté vberi? pmeret effecti funt digni baçoqs:ada de iaroziacob de montealbofin
vt grap nŕap piogatia z ſpali fauoris bñficio dici pcuratores vniuerfitatisdicte ciuitatis
pfruant:certificati pleniffime z inſtructi defo valen.ber.fancij z bernar.deguffargues finde
ris pauilegijs libertatib9 pfuetudīb9r bonis az pcuratozes vniuerfitatis ville pať.onicus
vfib : quos rq pdeceffores nři vobis hitaton de palaco &petr⁹ de bruſcha ſindici z pcurato
b9auitatis regni pfati taz pñtib9 ☎ futuris res vniuerfitatis ville mozelle.guiller.bufqtiz
hacten9 pcefferút . Jdeo nos petr dei gra rep barto.robaldi findici pcuratozes vniuerfita
ragonu fupradict mete öliberatar ſpotanca tisville muriueteis.Jacobus de martozello itz
volütate ac ex certa ſcia rpſulte: p noš z NFOS rat⁹ & Johanes galindo findici z pcuratozes
cũhoc prilegio não ppetuovaliko laudā⁹ ap vníuerfitatis ville de algezira.Bernardus ro
probam9 firmam9ocedi⁹ acdonam vobisp uiraz Abarcus renard findicit pcuratores
dictisvniuerfis & finglis ciuib9 ac pbis hoib9 vniuerfitatis ville burriane. Ja.mathei turg
z oib9 hitātib9 in ciuitate z regno valeñ méoza tus & laurentius petri findici et procuratozes
tis tāpūtib9 & futuris:oes foros vros valen vniuerfitatis ville caftilionis. Bernardus de
antiquos nouos:oiac puilegiat libertatest fonte.zberen.lozeta findici et pcuratozesvné

bonos vfus & pfuetudies:quizqp illiffimos ac vniuerfitat ville regal.aymerics donat zdnic
magnificosprincipes dñm iacobů abauũ: dñz feltrer findici z pcuratozesvniuerfitatisville
petrú pauú: díz alfonfuz přuú magnú : dñm de liria. Abath.fthefani: z ioh.garcefij delioze
Lacobú auú ac dñz alfōluz genitozē nŕosrecoz findici pcuratozesvniuerfitat ville de alpōr
datõis inclite reges aragonú fucceffiue.vobis Beré.malqront:z toh.iaufridi ſindia & pcus
data rpceffa hacten9 extiterüt fiue gñatt five ratozes vniuerfitat) ville cullarie, petr9rùmio
fpatrpdicta fingla iadicte ciuitativt cuilzvil vicinus valé z fer.de blania iurat9 de adamuc
lazz locor regnipdicti data fuerint tcöceffa findici & pcuratozes dicti loci de adamuç.fac
Domitétes vobis vniuerfis & finglis hitato petri de castiell : zioh. petri de rouella findict

rib⁹ciuitatis z regnipfati zfup ſeta dei qtuo? pcuratozes vniuerfitatis caftriabib. Acce/

cuuāgeliar crucé dñí nři thu xpí a nobis corpo prātes p nobis & locis alijs regni pdicti þútre

ratr tacta ſpote de pñti iuramª: ∞pdicta ofar deuote ac cũ reuerétia obita laudatōez appro
finglap nos infosvobis inuiolabil'r obfuabi bationez pfirmatōez ¿ceffioné z donationen
mus put stinefin foris & priuilegijs antedict) fupra contentas:ac nobis ciuitati & predicto re
ac fi fpālr z expreffe acde bbo ad obu specifica gno z vniuerfitatib9 eius conceffas per vos fe
ta declaratat ſcripta acfpāliter expreffataz in reniffimü dñz regem predictü in pñtia nŕa po
Primlegia

nobis r dictisvnuerfitatib9 pmiti9 z furamus obligemur nobis legé imponere.Eapp tenore


p deű z crucédñì nři thuppi acſctadei euuäge pitis cartenŕeppetuo valike fub virtute tura

lia copatr p nos tacta pdictos forosvale ac meti hodierna die i gnali curia qua regnicolis
" dictí regni valeń celebra⁹ p nos pſtiti:
fuetudies tenere ppetuor inuiolabilr obfuare gt zex

Et nichiloi⁹ tā pro nobis provniuerfitatib9 certa fcia acſpōtanea volütate: p nos fucco

ciuitatis villar ato loco fupradictozūturās res nŕos ppetuo adfupplicatōez toci⁹ gñalis

fup crucé z euuágelia ſupdicta a nobis &quolz curieplibate ftatuim decernim ordiam atq
niz tacta fidelitate dictodñoregi petro tangs fancti9zét pmiti⁹ bonafide regia q nō dabi

regi regni valé dño nro:ficut bi ac nales vafla mus pcedé vendem infeudabi? inpignorabi
Iluuovo acnali regi z dño aftrictifunt & tenés pmutabimus affiğbim ? obligabi⁹in totü vel í
Prez:aut quocüqz ure mo vel titulo alienabi9
tur.Et exvirtutedicti iuramēti pmiti9 vobis
in oib9perez obedirevobifa fuare oia in qb9 aut coitem,feu in aliú träfferem9:aut quomo

tq viac nālesfuo vo acnāliregi acdñoFuare dolz diuidë abdicabimus fegregabi⁹ aut fepa

tentā in foris bim9p nos vel quécüqz aliü mediate vel inme
tenent:iuxta foraz fidelitatis
diate a turedñiovľppietatenřiznřozúra co
valé fupradicts. In quo oiz teftioniü nos pe
ronanía regia ad certu tõus violariú bñplaci
tr9dei grarex pdicts pñte duplicata:vnāv3 p
túvel adippetuu: caftra villas feu loca infer19
nobis talia p vobis inde fieri zbulla plúbea
nŕa iuffim9 coiri. Que acta fuerút in eclia ca noiata infra dictu regnú valē ſituata : nec aliq
feu aliqs cozūdē.v3 caftrú z villā pať: caſtrú z
thedrali fedisvale.die inceptōis celebratōis ip
villa aldeas & loca mozelle:caftrú z villā muris
fius curie qua legebat.xviij.kt. octobris anno
dñí.AB.ccc.xxx.vj. uef.villa alzezire:villā caftiliõis:villā burria

certa caftravillas nevillabevilaregali:caftrü & villa lirie:caftru


loca reg
villa de alpōt:caftrum zvilla de adamuç: ca
ni valen.nō poffint fepari a cozona regia.XI.
ftrúr villa de caftroabib:caftrü ol poyo infra
termină de alpōt ſituatú:caſtrú valcharcas d
Dos petr dei grarex aragonű ¿č.
Cuincubat oficionferegiedignita madrona:caftrú zvillă cullarie:caſtrú tvillaz

tis: qua fua pietate dine pindécie alchareas & loca co:barie: caſtrú z villāde pes
COLOSS naguila:caftrü villa alchareasz loca de guada
lipzefcrutabilis altitudo regnox cul
left:caftrú z villá de caltalla:caftrú z villā 8 fa
mie dcorauit:ipop noxia fubmouere vtilia p
curare:vt exclufo a nobis negligétie fonoficcir *ōa:locú vel loca aliq ſituata in predicti regni
valé. vltra faxona feu termios: aut ptez dicto
capferuādā vnione regnozŭipozű ziura rega
ruz caftrozů villarú z locozű vel alicu9eozun
lia'r cozone fedula diligéciavigile?:vt talēti no
bistraditiiufta reddererõezioſpectu dni va de reddit9 exits puēt?:meruz vel mixtú ipшuz

lea9.Diaduertétes igŕ älr exmunifficijs largi tureditões ciuile aut crimiale velalia quacúq

toib9pceffioib9tpalib97 ppetuis vēditōib9 p iureditõez alta vel baria fiue pmifcua:rega/


lías prātes qftias cenas hoftes vel caualcatas
mutatōib9z alijs alienatioibus p pgenitores
nfos reges aragonú illes factisplurib? plonis monetaticu : ius appllatiouz & alia quecüqz iu
de caftri villis feu locis redditib9 iuredictōib9 raz quocüqz noie céleanE dictox ac fupi⁹ noia

atciuribfuis:obipenfa p ea fibi Fuicia er ĝti tox caſtroz villar alcharearuž vťalicui9 aut

tudinis debito z al'mita pícula dāna fcādala aliquor ex cis.Imoſubbtute iuraméti pdicti
pmiti9bona fide regia ipoffe notarij ifraſcri
dict} regnis zeoz incolis tfpālŕ infrafcripto
regno valen.z hitorib9 eiuſdē prepata exiftüt: pti legitie ftipulati pacifcét) z recipietis phere

qoq et reddit9 ziura dictozum regnozü funt dib9 ¿ſuccib9 nřís zalijs quop itereſt vl'intele

adeodiminuta o regali preḥeminētie z ftatui pot aut poterit ifutur : qoia fupradicta e fin

eiufdé necno toti rei publice de neceffitate opz gla pferuabiz tenebi9ppetuo cozone regie co

vt ea q ex pdictis penes nos funt vel ad manus tinue rimediate incopata afica púcta aplica
ta anexa parit z vnita: nec alicui feu aliq69 pa
nrastené regienřediademati feruem:& fub
la vel octte verbo vel fcript pceffioné vldona
tectozúnŕozůoppffionib9ā nō núc ex neceffis
tõë obligatōez feu affiĝtõë de pdict) vl'aliquo
tatib9fieri copellunt inquantú potim obuté⁹
volenteſqvt ad ea tenēda ac obfuada firmius pdictor facies nec fieri pcedé? aut plentiem?
Petrifecundi. XCVIII

in diminutōez vl mutatões aut derogatōem finglis plati richis hoib? militib⁹ ciuib9 bur
ftatutifeu puifiois pdicte.Decernetes irri gélib, hoib⁹villar zalijs qbullz fubdit) nŕts
tū tinane & pilus carerevirib9 et effectu ac regni predicti valen pñtib9
% fufis fuanda te
nullis mométi exiftere fi fec9 a nobis vel quo, neda atą cōpléda imponim9 z iniūgim? fub
cucs fucerenro quomodolz fuerit ateptatú: debitonalitat} & fub fide homagio fidelita
inquo cafu qdqt boc factu feu atéptatü fue teacшuraméto ob⁹ nobis aftricti exiftür:ſub
ritfaétervl'ignorater ineficart nulli? valor quib9 iniúgi? eifdé o alicui ordiatõifeu man
.
fit poffits anŕisfuccefforib9 oi teper abfqz dato in priú facto vel fiédo p nos vel queuis
alicin, caufe cognitione et alicuius ptis cita fucceffozenŕz in regnis & comitatu pdict) nō
tione accuiufiz obftaculo irritari reuocari obediat: imo abuſcüqz ozdiatõi z mādatoin
acpenitus anulları de facto ficutdefactofa priúfactis & faciédis refiftat & penit? ¿dicāt
ctum exifteret.CEt vt piemiffa tenacius ob TIRetinem9th faluam9 nobis ſucĉoubs
Fuét turam folénit p nos enŕos p crucedni nŕis q ſi p cuidēti vtilitate z comōvť neceffi
:
nřííķu xōizei9 ſeta qtuoz euuágelia māib9 tatevrgeti vzp ofensiõe regno e traz nŕa
nŕiscompatr tacta :pdicta oia z fingľa vt fup rú:vt'pio expugtōe ſeu ofeniiõe hoſtiú nŕop
ius dicta ſuntz & diſticta tñre cōplere & inuio opporteret nos vel fucceffores nãosirevť mi
labir obfuarez obfuari facere actūriznúc tere eqtúvel pedítú coitivă infra dicta regna
in aliquo facere vel venire iure aliquo cavť tras nŕas vel extra : poffim aliqo feu ahq

rõe.Inhibētes expfſe ſub intermiatõe diuini ex caftrist locis fupi noiatis :exceptis tn ca
0%
iudicij ac diuie maledictõis:z nře heredinfo ftris z villis rat.mozelle cũ aldeis ſiis: muri

vniuerfali qcüc ptpe fuerit zalijs ſubſeğn ueteris: alzezire:caftilionis zburriane accu
ter fucceffuris in dicti regnis aragonú valé. llarieziurib⁹z ptinēcijs vniuerfis fingulis
zcōmit.barchiñ.vt obfuado incorruptibilr ipor caftrop villarú z cuiuflz cozūdé:ad co
oia zfingľa fupradicta ea vreo aliqo non gnitōez vznřífeu não fucceffor: cũ affenfit
ventat faciat vel atéptet aut fieri plenciatvľ titoci? gñalis curie īdicta ciuitate valeñ pu
pmitantdicto obovel facto aut alio quouis blice celebrader no alimpignozare feu aliena

mo:qnymo in inicio ſui vout dñij feu nouefu readcertuz tps tm put vtilitas feu neceffi
ceffiois vel ét fi ateaiurariberet año prelati tas plibate id duceret expoſcéduz : pdicto tñ
" ſtatutoſanctõer puiſioe nihiloi9 pmanētei
richihoies milites ciues & burgéfes achoies
villa feu aliq alij de pdicto regno valeň fibi fuapleniffima roboris firmitate.Inquote
faciat feu pftet iuramétú fidelitat, velboma ftioniü pñs puilegiü nŕz ide fieri butlanra

giú aut aliarecognitões pfeudis vlalia qlz plúbeaiuffim ? robozari. Dat in ectia cathe
rõe:autfibi in aliquo obediat feu rñdeat:ipe dralibre marie fedis valen, die inceptiõis di

beresvel fucceffoz nří znŕox inpdict) regnis cte curie qua legebak.xvij.l's octobus anno
dni.AD.CCC.Fxx vj.
comitatu quicüqz p20 tpe fuerit:p fer fuos

Laudet pfirmet zaprobet ac publice iuret fta Desfirmatõepriuilegij cōtun


tutu fanctiõem ozdiatione ac puifionë nŕaz
ctionis feu vnitatis regnor. XII.
hmõi:rvſæquoipaz laudatõëz ɔfirmatōez
zapprobatões pdictor oiz rfinglor faceret Adei noie:pateat vniuerfis o cũ
ziuramétúpro ipis obfuadis pititerit cu pu nospetr9 dei gra rex aragonű zč.
blico inftro:pnoiativt aliqui ex eis noteneat in ciuitate valen gñali curiaindi
ipis iuramétú fidelitatis pftare vl'homagiu cta regnicolis regni eiufde diefub
facere fibi obedire auti aliquo rñdere . Et fi fcripta qua ipaz curia incepi? celebzare: effe

p aliqué cuiuſcũą oditõis vel ftatus propie mus in ectia cathedralis fedis ciuitat) ipius

miffisvel aliquo pmiſſo ſacramétú fidelita in quaplator nobiliú militü ciniú zhoízvil
vl'homagiu feu alia queuis obligatiofacta laz & locox ipi⁹ regni valen zuenerat maxia
eet and predictavt eft dictü laudata rappro mititudo:iurati z findici ciuitat) ¿villarpdi

bata centrшurata p quēms nouû dñz herede ctiregni ante nobis iuramentu fidelitatis
zfuccefforé vt ptangit:no valeret z ponofa debite pftitiffent nobis hūikr fupplicarút :vt

cris penit? hérent. Ibecaut et pdictis oib9 pinlegii infraſcriptü qo ad regalis.cozone.


ni
Priuilegia

pleruatõis augmētu:z toci reipublice fulci xviij.ll's octobús.a.d..ØÐ.ccc.xxxvj .


métü feniffim? ons iacob clare méozierera Eapta facta inter dum regeer
ragõú au9 nŕ ediderat laudare diĝremur ac
ciuitaté valé rõe illor.xlviij.AD.foto.eidem
firmare ppijvinclo turaméti:nos itaqs cu
dator predétōe exercit caualcate.XIII.
pictes dicti dnireg) iacobi auí nří:necnő illif

fimi oni alfōlidiue recordatõis regi aragonú spetrodei gra rex aragonu ¿¿
genitor nfi.qipz puilegiü in gñali curia qua Cofiderantes qlf oblatio accefs
fionobis pvos iuratos ac pbos
in pricipiofui noui diij celebrauit regnicol'di
eti regni laudauit ac ppij iuramétivinclo co hoies vniuerfitatis ciuitativale.nouit facta
firmauit:laudabiles femitas ymitari.Etaté de.xlviij.BD.fot.regaliu po redéptõe exerci
détes nos & fuccozes nŕosturi ad obfuatoez t9qué fieri petebam pvniuerfitaté cande
príuulegi mèozati cũ ip5 puilegi ao marius nõnullos rebelles nãos:fuit factafub ɔdítői
comodarvtilitaténfiregalonij cedere dinof bstenti in quibufda captis nobis p vos ob
caf:vilo ipo priuilegio bulla plübea dicti dñí blatis:qbus nos rifiones nŕasfecim puti
regi iacobicoito:z copublice coza oib9int ce fine cuiuflz ipor captor ptinet: quor adem
tera priuilegia ibi lecto:cui9 Pies fequifp bec captor tenoi nofcit ce calis. Clau al con
bba.Jn noie dni ame. Mouerint vniuerfio fell dela dita ciutat qal fenyor rey lie offerts
nos iacob⁹deigrarex aragonu z.Cófidera preepcodela boft pell manada ala ciutat de
tes q iuxta vitats eloquz in euuägelio recita valen fobre la executioq alpit fa alguns re
tü.éregnüin fe diuifuz defolabikre.Vide belles.plvuj..fot.realsde valen: ari q éla
3.in puilegijs dit reg iacobi.ij.fo.lxiij.c.cij . dita offerta e datio fie fetes les retecios e po

Tdcirco cu hoc piti priuilegio não ppetuo fades les ¿dícios feguets. Dimeramét ſa
valitop nos roes heredes & fucefforesnfos fupplicat al fenyo? repá fi el pſonalmēt no a
gtis tipōtancavolütaterer deliberatiöe co naua p fer la dita execucio parte dela ciutat
Tulta:pdictü priuilegiü fupi infertü zea oĩa de vale e aqlla noptinuaua: q en aqft cars la
fingula in eo côtenta lauda⁹ approbā⁹ rex dita ciutat no fos teguda a pagar losdits
certa ſcia firmam9.Etvt premiſſa oĩafirmi xl viij.AD.fol.e fi pagats eré q lo fenpyorrey
tate fufcipiat roboris potious 7 nücß impo fos tegut aqlls tomar ala ciutat:eq açofa
fteru violent pmitim ? bona fide p nos fuc ça carta 8 pmiffio ab obligacio. Plau al fe
ceffores nãos plibat, richis hoib9 militib9 ci nyorey Steq el fenyor rey pmeta en fafe
uib9&hoib9 villarú regni valen fupradicti in edaço faça carta publica á þoſt algúa daq a
dicta curia gregat :necno oib9fingul quo la fefta de pafcua de reſurrectio pumeruinét
ru inteftvel poterit intereffe z notario ifraf nereéço d'aqlla no puſċa manar ne demanar
cripto vt pfone publice a nobis ftipulāti tre aladita ciutat pölfeuol execucio o enatamét
cipiéti loco oiz illor quor inteft et intereffe qab ofts bagues a fer 3 ölfeuol plones olos
poterit in futurú:acturam foleniter in curia chs.Plau al fenyor rey Sidochs neceffitat
plena coza oib⁹ p deũ & crucé dni nří xōí iķu euidet no fosq la dita oft fe hagues a manar
zei9ſeta qtuoz euuägelia maib nŕis cozpal'? laäl neceffitat fos abona cõeguda del dit fe
tacta:pdicta oia zfingľa in priuilegio fupra/ nyorey edela ciutat.CJté qui tractametal
dicto tenta firmiter tenere cöpleret inutos gu li es plat de part de do pedro d exeriq:qa
labilr obfuare: núc in aliquo uenireali qft tractamet e acabamét de älfeuol cópofiz
quo iure cavel aliqroe. Abadates firmie et cio fie appellats los iurats zalgūs phomés
diftrictevniuerfis fingul poft nos in regnis ola ciutat e aço pmetalo fenyo: rey. Plau
coïtatu pdictis futuris tpib9 fuceffuris ve al fenyorrey.Ceapp acceptantes obblatio
premiffa oia zfingula inuiolabil'r obfuando nezroceffioné prefcriptaz ſub formis pdı?
3pmiſſa vťaliqo predictor no veniat faciat tiombus cotentis in capitulis et rifionibus
vel atéptent aut fieri cofenciat vel pmitatdi nŕis predictis:eafdé laudamus approbamus
cto bbovel facto aut atquouis modo : in cu acet cöfirmam⁹: put melius & pleni9 indict?
fus rei teftimoniu pñtez cartã nŕaz inde fies • caplis z in dictis nŕis rñfionib9 ptinek. JPD20
riz bulla plūbeanfa iuffim? coiri. Dat vale mitentes bōna fide regia o ca tenebimÝT ob
Betrifecundi
. XCIX

feruabim9zea nõ veniem ? aliqrõe: in quo


accipem vna ex dictis trib9: qui eet iufticiap
: rum oïm teftimoniü pñtem cartaz nŕaz inde vnuz annútantümo fubfequété.Verücü vt
fieri figillo não appéditio iuffim ? coiri.dať plurimú in dictis trib9 redolinis no caderet
valeñ.xij.kl's nouébžis.a.dñi AB.ccc.XXXVI. exdictis duodeci meliores: opportebat vnuz
de noiatis fiuestent in alterodicto triú re
Preferuatio fo2027 priuilegio dolinoz eide officio iufticiat pfferri:cu ? Of
rum ppptēta in preinkto priuilegio. XIIII. fectu vt hacten? expiécia docuit in dicta ciui
spetr veigrarex aragonu ze. tate:releguata iufticia ex ipunitate criminuz
atédentes ppte iurator pbox inualuit audacia puerfor facti freqnter qui
boiz acvniuerfitatis ciuitatīvalen nequa fuerat neqōzes:cũ nō ſit dubiü exduo
fuiffe nobis nouit pceffi dati.pl. deci pcerib? poſſe ſuffitiétioze ac magis ydo
viij.m.fol.regat.valé:rõe redéptõis exercits neúbúano iudicio affumi vel eligi: ex tri
qué fiere petebam ? p vniuerfitaté ipazɔ̃nō b9plentat! pneceffitaté vel forte aliqué cetes
nullos rebelles nros.Eapp nolentes ppt ris antefferri. Ea ppt cũ vos iuraticuntate
ceffioné zdationē hmōi: priuilegio franqta valen puide cogitātes variadifcrimina in di
tis exercitus & caualcatedicte ciuitati z eius cta ciuitate z regno valé ifurgécía; ob que ex
bitatoab9 indulto:preiudiciú aliqo gñek : te pediebat de ſufficiétib9 iuſticijs,puideri eidę
nozepñtis carte nŕe ppetuo valiture pcedi Et ppterea ad poftulationenram ex caufis
m⁹ vobis iuratis pbis hoib? z vniuerfitati pmillis hoc anno prefentauerit) omēs.xxxvi.
dicte ciuitatis valen: q pp 2ceffione ac dona v3 duodecim pro quolz iufticiap vos pce?
tōez bmōi nobis vt premitic facta:iam dicto resdictar parrochiarü vt eft mozis eleccos
priuilegio franqtatis exercit9 z caualcate of ac in iufticia noiatos: vt de omībaiõis poffes
cte vniuerfitati cóceffo at indulto nuncvel m9 recti⁹ facili9atq3 melis ad ipa officia exer
impofteru preiudiciü nullú fiat: quinymo in cenda perfonas induftres bonas robuftas
fua pleniffima roboris valoris pmaneat fir eligere:bueris quarú iuxta tpos codicione
mitate:pceffione ac donatõe predicta nullat onera grádia imponi poffent. 1ofas exipfis
obfiftéte:in cui rei teftimoniü pñtem cartaz elegerim ? ac vobis dederim in iufticia crimi
nfaz inde fieri iuffim figillo não appéditio nalé anniplent) dilectú nŕz bernardum deri
comunită.Dat valeñ lil's nouébris annodñi pullo ciuevale tác fufficiété cint alios aptu
HD.ccc.xxxvj .
plurimú ad pmiffa péfata vt pmitik tpous?
ditione:z fimili modo factü fuerit & iufticijs
pp presetatōez dñoregi factā
in civilib9: 7 de.l.folis v3 g vobis dedim? in
de oib⁹redolinis p electõe iuftician nullü ip
iufticia in ciuili anni pfent potiu de vilara/
fivniuerfitati preiudiciú generek XV:
cuto: z in iufticiã.l. folor arnaldú ferrari ?
spetr9 dei grarer aragonu ze ciuévŕz. Eappê cũ nobis duxeritis fupplica
Atendentes q 13 illuftriffim9dñs důvtidénitatidicti puiulegijdigremur ipo
petr9 clare meone rex aragonú p ſterú pcauere:nos à fubditos nos intendi?
auus ni cufuopriuilegio ftatufz in fuis privilegijs & libertatib9 fouere:ĝtis
acimppetuú ordiaffz modú z formā km qua zexcertafcia fulte cú pñti carta nŕappe
in ciuitate valen annis ſinglis iufticia creareE tuovalita pcedi? vobis iurat z pbishoib9
♥39 iurati cũ quatuo: pbis hoibus de vna ciutat valē.pñtib9 zfuturis:qp eo qi zelo
quac parrochia eligeretvnú pbü hoiez : qué tufticie z ex cais ptactis ceffift) hac vice priui
p20 iufticia noiarent:zita cent in valen duo legio méozator nobis oës.xij. pquolz iufté
decim in iufticia noiati:quo noia figillatim ciatu pñtaltis pret foraz puuilegij méozati ;
in.xij.redolinis 8 cera cent abfcödita:vt vn9 de qb9dictos bñz.de ripullo pociú de vilaria
infãs qui no fuiffz electōi pdicte accipet tres cuto zarnaldú ferrarij vt pdicik in iuſticias
quos vellet ex redolinis pdictis: qbus nobis dedi :fupra quosfois triüdütarat nequaq
vel não locunt traditţ: in cōtinētiſine aliquo forfita cecidiffz nullú dicto priuilegiovľ vſúť
elongaméto nos vel baiulus nŕ aptis redoli feu fuetudini ei vigore kuat) preiudiciü ge
nisipis z vilis noib9 conunde eligeremus et neret:nec ei ob hocdetrahi valeat aut in alis
n ut
Priuilegia

quoderogari:necvncß poffit hoc ad pleqn tib9 & libertatib9 precauere : idcirco nolētes
dā vel filem modú trahi: quinimo vobis co ficutnec couenit o propter premiffa quibus
cedimo ipm priuilegiuz 7 vſus TĮſuetudo debet regij fauonis plenitudine pmereri : ali
eligéditufticias fcom eius tenoze in fuorobo qo in fuisiurib9 libertatib9 pieiudiciú pa
rez effectu ppetuo futuris tpozib9 maneant ciant.Tenozepitis carte nřecedím ? vnt/
ficutante:in cui rei teftimoniü pñtem cartā uerfis & fingulis prelatis baronib9 nobilibus
nram inde fieriz figillonŕo pendéti iuffimus ciuitatis atqz villis nŕis dictox regnox não
coiri.Datvalen nono ll's ianuarij annodñí ruz aragonum valeñ. ac etiam cathalonte
AD.CCC.xxxvj. ❤ ppter vocatiōez preces reqfitionez mans

pp acceffuz quez nobiles z datu ladicta:aut pp acceffuzpinde p eos vr


p findicos pcuratozes aut nücios cor factu
barones taz de aragonia cathalonia zvalen
fecerunt apo locú caftilionis burríane nullú aolocú caftilionis predictü : nunc eis aut in
rib9 oftitutōib9 foris priuilegijs vfib? vfatis
fiat preiudiciú cor privilegijs & foris.XVI .
cis bonis obferuacijs feu libertatib9 cozun
Querint vniuerfi g
qœnos petrus de:fi forfan ppter piemiffa velfilia illos de
dei gra rex aragonu valeñ.zč.A aragōia extra regnú aragonú: z illos o regno
tédetes nos pridé pro traquillo r vale extravalé regnüz illos o cathola extra
D
pfpoftatunfonfözü fidelium puicia catalonie no tenrek pficifci feu extra
fubditor: necno regno oiz & terrar quib? limites dictor regno feu dicte puincieca/
auctoredño pfidem : puidiffe vocari adnŕā thalonie exire vel egredi et ad alias nřidñíj.
piciaz in certo loco certos prelatos nobilest partes accedere:poffit in aliquo orogari vel
barones depbis hoïbus ciuitatis & villaruz detrahi aut preiudiciü aliqo nunc vel impos
nraru:tam regnopnřoparagonú z valen fterü generari.CSimili quoqz modo falua
et cathalōie : pro hendo cũ eis tractatu atos m97retinemus nobis z nŕis opfiiure nŕidňýj
cofiliofuphús que refpicerent bonu ſtatú p nŕeqz regalie z prebeminēcie:aut ex regie ple
dictü:aliquos ex eis rogador aliquib? man nitudine poteftat, feu al in dicto cafu vel fitt
dado zregrendo vt apo locú caftilionis cā illosde aragonia extra dictú regnú aragonú
piburriane in regno valen pfiftente: vbinos zillos deregnovalen extra ipm regnü:Tillos
pfonalt debebam adeffe mediopñtis mēlis de cathalia extra cathaloa poffim? couocare
Feb2oari infallibil'r intereffent pio prestado aut facere z madare eos extra illa ad pñtiaz
nobis cofiliúr auxiliü umpremiffis: quéquidé nŕaz accedere :p premiffa vel alia nō deroget
locú adhoc vt cōgruú affiguim :cu pipecto in aliquo iuri nro nec nobis aut niisfeunte

ftatu regii valen ? pfideratis futuris piculis regalie aut prebeminencie feu regie poteltati
aregno ipodifcedere comode no poffemus: eiufq3 pléitudini nullü impofteru pieiudiciú
idcircocu aliqui ex dictis prelatis baronibus generet.De qbus oib9 dñs rex predict9 iã di
atoz nobilib9 ſe nŕis in hoc beneplacitis cap ctis & finglis hicvocatis madauit cartas res

tantes pfonalr aliquip pcuratores adhec gias fuo figillo munitas vel publica fi malue
ydoneos fpōtanei ti ad locu acefferunt fupra rit inftra fieri atq3 tradi : qöeſt actú in dicta
dictü:vniuerfitates infup ciuitatu atos villa villa caſtiliõis.vuj.lit.mar.a.d.m.ccc.ppKVÍ .
ruzregnox aragonú zvalen ac cathalon äs

couocauim : nfis fitr adquiefcétes affectib9 De declaratõephibítõis extra


voluntate ſpōtanea fuos pcuratores feu nú ctionis blador a regno. XVII.

cios pro premiffis ad locü deftinauerit prelis spetroei grarex aragonu zë.
batu: nobifą predicti oës r finguli hūitr ſup Atédétes pcelfuzong alfonfuz al
plicarut vt ne ppter couocatioez madature te recordators regé aragonů přem
quifitões vel pieces iam dictas : aut propter nī3:ad euitādú ne in ciuitate valé
acceffuz con vel findicor pcurator aut nun regno inualefceret victualiú careftia quod
da ftatutu feu ordinatiõem feciffe fubforma
cioz fuor ad locũ caftilionis predictu: poffz
eis vel fingulis eor impoſterů piudiciú pre feqnti. Tos alfonfus di gra reparagonú zč.
parari :nosdiĝremur illos fup hoc indénita confiderantes y ex pmulfionib9 fiue licencijs
Petrifecundi. C

Tip extrabedis bladis de ciuitate zregnova regnipredicti venirep mare cuvictualib9 fu


Ten diuerfis plonis huc vfqz cöceffis maxima pradictis cũ nauib9 ralys vafis ad ea necel
indicto regno retroact) temporib9 inualuit farys z opportuis. Et ipa victualia inibi dif
careftia re. Vide fupra in priuilegijs dni re carricare z vēdere: 7 ſciuz victualiú vel mer
gis alfonfi fecüdi.fo.lxxxuj.ca.xx. CEt no ces ex eo emptas a tranfa extrabere fine im
bis fuerit fupplicatú vt cũ dubia aliqua ſup pediméto quocücs.Dandates ex certafcia

dictopriuilegio aliquotiens imineant : ad to gerentiuices pcuratoris in regno valen z ba


Hlendů omne dubiú declarationez de eodé fa tulo generali iufticijs zeoz locať alijfqs, offi
ceredignaremur:nos do ipa ſupplicatiõe ad cialib9 nŕís:q pñs guidaticú z affecuramen
miffa:vifodicto priuilegio ac plene recogni túdictis de focietate bardoz zalijs victua
toficducim declarandü : q qoiu guerram lia ad dictā ciuitatép mare defferentib9 obf
Stigerit nos here cum aliqb9 ppiamis vel far uent z faciāt inuiolabılr obferuari: z NON ÖS
raceis citra et vltra mare: nullú bladú extra ueniant ſeu aliqué ɔ̃uenirepmitāt aliqrōne
haf de ciuitate z regno vale fupradicto citra feu caufa:aliqb9 marcharú pceffionib?pnos
ž vltra faronā:dútň iuratis z filio dicte ciui vel predeceffores nãos cöceffisvel etia pcedé
tatisviluz fuerit inhibitōez extractõis bladi dis obfiftétib? vllomōun cui? rei teſtimoniú

a ciuitate z regno valen exiftere opportunaz pitem cartã nfam inde vobis fieri tuffimus
Iniungentes vniuerfis & fingulis officialib9 não figillo impendenti munită . Dat in gan
uris dicte ciuitatis zregni valeñ. & predicta defia.viij.lt's tunij.a.d.MD.ccc.fxx ví .
obferuet et faciat obfuari: non traueniat

aliqua rõe:in cui rei teftimomű pátem car/ Tnullus carnifer vnaz carné
tam niam inde fieri iuffimus nãofigillo pen pro alia vendatɔ̃ quos pcedi poffit ad penā
denti munitam . Dat gandefie.pv.lt's iūlų. ibidé apofita. ‫אוא‬.
anno dñí.AÐ.ccc.FFF.vij.
spetr9dei gra rex aragonú zē
Tdeferentes feu aportantes propte iurator pbox hoiz
ciuitat valen fuit nobis built fup
victualia per mare ad ciuitatemvel alia loca
plicatu: 13 carnificib9feu carnes
regni valenfint guidatizaffecurati XVIII :
in dicta ciuitate vendetib9 fit exprelle phibi
Øs petrus dei grarex aragonuz tuz ne carnes ouiu pro arietinis:capiar pro
rë. atendētes o propter fterelita ircinis: nec fcrofar pro pozcinis vedere au
të tpris magna in tra nřaiminet deat feu plumat.pena.xx.fotoz regaliú ɔ̃fa
victualiú careftia:atédétes etiã q ciêtib9 apofita feu adiecta:q tn aliq exdictis
nía intereſtvt via affumam? p quāvictualia carnificib9 feu carnes vēdentib9 auariciā p
ad ciuitaté z ad alia loca regno nŕox deffe/ piaz infequêtes : p falfos inquos feu cauillo
ratur: ea ppter tenozepñtis de fpāli gragui fos modos emétes carnesdecipe non vendo
damus affecuram9 mercatores/focios/fa fraudulenter carnes pdictas illicite vēdere
cto:es/rnegociatores focietatis bardor:nec noformidat:qö ex facilitate feu exhiguitate
non oës alios cunufcüqs legis vel pditionis dicte pene cernit puenire:digremur ſup bijs
exiſtantdefferentes feu portare facientes per ad euitādu fraudéhmōi:q gentib9 tales car
mare frumentu3/bladů/oleū/legumina/fiue nes ignorant edétib9 corpor piculofa diſpen
pifces/aut alia victualia ad cuitatezvel alia diade facili nofcit fubinferre: opportunure
loca regni valen: nec non naues & alia vaſa q media adhibere.Inos itaq voletes huic pe
bus victualia portabunť: ac nautas marinā Stilētifraudi atqs pdictis piculis obuiare:vt
rios/nauleũ raupas z logueriuz ipox: ita q exageratio pene culpabiles acri? corriguat
pro aliquib9 marchis indict) vel indicédis vľ zalios fort19cohibeat talia comitédi ſicduxi
p abufcüqz debitis vel delicts pprijs vel alis mus ordinadú:q3 fraudé predicta in vendi
enis inibi vel alibi ɔ̃ctis vel comiffis vel qua dendis carnib9comitentes: per iufticiam in
cuc alia de cã nō poffint marchari pignora criminalibus dicte ciuitatis abfqz denuncia
ri vel emparari ducédovictualia:qnymo por toze cum confilio tamen almudaçaffij et iu
int liberez ſecure ad dictă ciuitatë z alia loca ratozum ciuitatis eiuſdem qui nunc funt et
núúj
Priuilegia

pro tépoze fuerint pcedatur: et fidicta frau obferuari: non Straueniant nec aliquécon
dem repertifuerint comififfe:no relaxata tñ trauenire permitat aliqua rõe:in cuius rei te
pena pecuniaria fupradicta taliter puniants ftimoniü prefenti carte nŕefigillú nŕ3 appen
vz qveſtibus denudat}: femoralib9tātumō diciú iuffimus apponēdu . Dat daroce.pvy.

fibirelictis per plateas dicte ciuitatis cuzſo 4:l's feptébrisannodñí.AB.ccc.xxxvij.


no tubefiue de nafil ducatpublice de die: ges
ftásin collo carteriúfiue fruftrü illarü car/ De conceffione ppetua tertie
nifi quas vt premitik pduxerit fraudulenter partis puentuŭ tшríú officij muſtaçafiep/
að vendédú: quem quidé talr puniendu pce tinétis dño regifacta guillerino de pertufía
dat preco exprimés fiue clamans illú effe qui a quo poftea fuit emptap ciuitaté. XXE
vnaz carnépro alia vendere plumebat.Aba Os petrusdei grarex aragonuz
dam itaq dicto iufticie o puiſionem níam valen.rc: Atendentes illuftriffi/
hmoi teneat firmiter et obferuet vt fuperius muzdñm rege iacobú méoziereco
cotinetur:qua quidé ordinationé durarevos lende auunrm fideratõe bitaað
lum9 z valere duz nobis placuerit z nõvltra feruicia eidé preſtita per gillermú de ptufa:
in cuius rei teftimoniu pñtem fieriiufſim9z fibi ac vnifilio qué eligereduceret in vita vľ
não figillo comuniri. Dat.daroce.iy.idus in mortedonaffer pcelfiffe oë z totú iusdicto
augufti annooni.D.ccc.xxxvij . dño regi z fuis ptinens in z fup tertiapte is

Tad officia gerentiluices p20 ríú z obuentōuz puenientiú ex officio muſta


çafie ciuitatis valen zei9 termini:ad vita di
curatoris eius affefforis: forenfes & non be
cti guillermi ac illis filij p eŭ eligendi:quedo
reditati in regnominime admitātur nifi pie
ftita fatifdatione. ‫אא‬. natio & cóceffio per dim regé alfonfum přez
nfm felicis recordatõis per nos extitit pfir
Querintvniuerfio nos petr⁹ dei mata.Cofiderantes etia dictú diz regem ate
grarer aragonu valeń zč. Circa fonfum přem niz oteplationefuicior p vos
bonü ftatu regninří valeñ z inco dilectu urz guillermüde ptulia filiú dicti gui
larú eiufdé vt cöuenit intendentes Пlermi z predeceffores vŕos eidé dño regízp
vt fublibza iufticie a prefidentib9 falubri⁹ gu decefforib9fuis preſtita:necmin9 ad pfonam

bernentur:ab ipforü pfidentiú offenfioni/ incliti infant, petri rippacurcie z impuriar


bus illicitis meli valeant cuftodiri : cú pfen cōmit kariffimi přui nři : cuius fuicijs adhe
ti carta per nos nãos fic ducim puidendu rebatis zadberetis fuü intuitu dirigétes do
fir quado ac quoſcienfcüqz aliqué vel ali naffe zǝceffiffe vobis vřís ppetuo gratiofe
quos forefes no hereditatos in dicto regno polt moztedicti guillermide ptufia přís vří
valeni ad regenda feu exercéda officia geren illius filijfui per eum eligendi : offier totu
tis vices procuratoris indicto regno vl'affef ius dicto dño regi ptinens in fup tertia pte
foris eiufdé stigerit ordinari: officiales fore turiú z obuentionú puenientiu ex officio mu
fes hmot zno hereditati in dicto regnode of ftaçaffie ciuitatis valen z ei⁹ termini pdicte:
ficijs ipfis eis comiffis fenullatenus intromi de qquidédonatōerpceffiõe fuit pdictú diz
tant:nec adiuranduvel dicta officia exercen regez alfonfuz mādata carta z infcriptis res
dum aliquating admitatur donecfufficiéter dacta acp eius vicecăcellaríú fignata:fed ob
et per bonos fideiuffores incolas dicti regni mortis dictidni regis alfonfi caluz dicta car
fatifdederint peor finitis officis de plano ta nopotuit figillari nec per vos heri ficut fi
fatiffacient querelantib9 quibuflz dāna paf dedignor relatio ateftat . Eappter tenoze
fis obculpam vel malam adminiftratione ip prefentis carte nŕeppetuo valiture gratis z
for officialiu vel locat cozunde. Dandates ex certafcia p nos enŕos laudates approba
per pitem predictis officialib? ad dicta offi/ tes ratificantesz pfirmātesvobis dicto gui

cia deputadis nec non baulo generali zalys llermonodeptuſia zvřis ppetuodatiōez et
vniuerfis & fingulis officialib9 nŕis dictireg coceffione predicta p prefatú dñm regez alfo
nipñtib9 & quipro tépoze fuerint:q hắc pui fum genitozë nŕm vt predicit vobis facta: ac
fionem nraz obferuent & faciant uiuiolabur fidedonatione & conceffione ipa cartamipis
Petrifecundi. CI

dni regis alfonfi eiufqz figillo munità habuif gni preftat z preſtarehént iuramétü de exer
fetis ad fuperabúdatem cautelaz vřítvřop cendo fideliterofficia fupradicta:qo preftare
de nouo dâm9 ?cócedim vobis dicto guiller cöfueuerüt in ecclefia fancte marie fedis eiuf

mono de pertuſia z vřis imperpetuú pervŕz dez. Volentes q in iuratis zalmutaçaffio ci


francum liberum alodium dictam tertiam uitatis eiufdé in dicto iuraméto mods ſimilis

partem iurium zobuentionuz proueniétuz obferuetur: iccirco ad poſtulationé iuratozű


ex officioplibato:p vos henda & percipiédag dicteciuitatis ftatuim⁹ co2dinamus q amo
imperpetuuz vt eft dictú poft morté dicti pa dodicti iurati z almutaçaffus cú noiati z ele
trisvři acalteri filij eiufdemper ipm ad pie cti fuerint in initio adminiſtratiōis comuz in
dicta eligédi:dicta auté laudationem appro fede valen ac nō alibi pieſtét hmōi iuramétú
batiōez de nouo donatiōez cōceffionë vo ficut de iufticis fupradictis extitit vfitatum
bisz vřis perpetuo facim ? per fräcuz e libe Dadamus baiulo não regni valeñ gñalivel
rum alodiú vt eft dictú : addāduz vědenduz eus locut piti z qui pro tépoze fuerit o ordi
atributāduz alienāduz zpmutanduz et als nationem predicta obferuet z faciat inuiola
vřam zvřouz volütatem in oibus &per oïa bitr obferuari. Dat daroce.p.kl's octobris.
Facienduz:prout melius dici ſcribit intelligi Annodñi. AÐ.cccxxxvij.
poteft ad comodú z falúamétuz vří dicti gui
Hermonizvrozuzperpetuo zabio nronto ordinarij cognofcat de cau

rüc retentu .ABādantes per pñtem muſta fis fifcalib⁹ oño rege abfente : et ex eis non
Caffio dicte ciuitatis qui nüc eft v :lpro tépo poffint fieri alique comiffiones per dñz regé
refuerit o de dicta tertia parte iuriú z obuć jubpretextu nullitatis . XXIII.

tionű prouenientiuz ſeu que infuturü prove spetrus dei grarex aragonuz
nient exdicto officio nobis pertinete in predi valen zc.Cöfiderates op iuxta fos
ctis poft morte dictipatris vfiz alteri filij ruz nouü per fereniffimü düm re/
L
eiufdez per ipm eligědi vobis et võis ppetuo gez alfonfuz recordationis incite

refpōdeat fatiffaciat integrer cöplete.Ins patrem nŕm editů ac incolis ſeu habitatou
fupermadam per eandez fuccefforb procu bus regnivalen cōceffuz qué iurauim9 :abfen
ratori ghali eiufq vicefgeretib9 ceterifqz of tib9 nobis a regno predicto oms queftiones
ficialib9 noftris vel eozů locať pñtib9 z futu feu caufefifcales per ordinarios locozú z vil
ris o predictā laudationé z approbationem laruz quarülz dictiregni tihi audiri debeant
nechode nouodonatiōez & cöceffionez nřaz finedebito terminari:nec per nos aliquibs
Firmaz habeant teneatz obferuent perpetuo officialib9 vel alijs comitti valeant dicte cau
faciant per quofcunq3 inuiolabiliter obfer fe.Et nücper vos probos hoies ciuitatis et
nari: z non cotraueniant nec aliqué côtraue 2
oim fingulorúvillan & locop regni predicti
nire pmittat aliqua rõne:in cui9 rei teftimos fuerit expofitú coza nobis nosfeciffe comita
niupitez cartā nŕaz indevobis fiert iuffim ? fiones nönullis iudicibus & nobis adicto
figillonŕemaieftatis appéditiorobozataz regno abfentib9:qui conati fuerint & conanE
Datdaroce.pv.k's octobus. Anno Domi cótra dictú fozú dicta negocia z queſtiones a
ní.AD.cccxxxvji. quibufdaz atra tépouib9 audire zetia termi

Tiuramentuz a iuratis 7mu nare:ideo fupplicatioe vři probor hoim pre


dictozü inde huilr nobis facta vtroni confo
ftaçaffio annuatim in ſede r non alibi preſte/
tur. na admiffa benigne: cũ pñti carta nŕa irreuo
XXII.
cabile perpetuis tépoúb? duratura:per nos
Os petr⁹ deigra rex aragonum Infos ratificado ? cófirmando fozu nouug
valen rc. Atendentes iuxta fo predictü:ftatuim? volum? ordinam? atq cỗ
ros valen acpuulegia : iufticie ci cedim ? vobisprobishoib? memoratis tfuc
uitatis eiufde ad regimen dictor cefforib9 vřís o nung deceterode predictis
officior electi: ante adminiftrare incipiat caufis feu aftionib? fiſcalıb? comiffiones ali
in manib9 přísfi inibi fuerim? : vel nobis ab quas faciem nobis ab ipo regno abfentib9

fentib? in manibus nří baiuli gñalis dicti res imo eocafu predictas caufas Tqueſtiões au
Priuilegia

diri z terminari per dictos ordinarios permi quaz impartitur: iccirco fup premiffis deli/
temus . Volentes z ex certa fciétia perpetuo berationein noftro cöfilio habita pleniori:p
ftatuetes o fi deinceps aliquas comiffiones nos z fucceffores noftros pñtidecreto imp
fecerim ? cotra forum predictum fint ipo iu petuu valituro:de certa fcientia z cófulte edi
renulle: quicq in ipis negocijs queftiōibus cim9ftatuim, ac etiã ordinam⁹ o fifuper li
atos caufis auctoritate dictar comiffionum tib9 motis vl'mouédisvlet fup extraiudicia
facti fuerit feu proceffuz nullius fit efficatie lib9 a nobis vľofficialibus nŕis aliqɔ̃dictos
et momēti . ABādamus per hac eandem car fozos priuilegia deinceps in fcriptis vl'fine
tam nŕaz procuratoni gñali iufticis baiulis ſcript! pcefferit feu pcedēt mādāmēta :dicti
"
zalis quibufcüqz officialib9nris vel eorum oficiales vt iudices à nobis vel ipis delegua
locat pitib9 zfuturis in dicto regno œɔtra ti vel delegadi ea nullaten? exequat etiá fi in
pis ftatutuzet ordinationem aliquid fierip dictis mádatis de certafciétia expreffe cau
aliqué nopermittat : in cuius rei teftimoniu tuz fit vel fuerit nos vel officiales noftrosvel
pitez cartā nŕaz fieri tuffim9não figillo pen le ac iubere illa pro prima z fecúda vel pluri
denti munitaz. Datdaroce nonas octobris bus iuffionib? adimpleri : dicto vel alijs for
Anno dni.AB.cccFFFVÝ . " ris priuilegijs aut iurib9 obfiftentibus nullo
modo:etiá fi in dictis mādatis de predict fo
Crefcripta vel mandatare ris priuilegijs veliurib fpecialis mentio ba
gia cotraforos vt priuilegia impetrata etiā beretur.IDoc auté noftre özdinatiõisdecre
tum extendi volum9 z iubem9 nedú ad futu
fi pro fecüda vel plurib⁹tuffionib9 fiant nul
latenus executioi deducatur . XXIIII. ra fed etiã ad depedentia noftra vel dictoMuz
spetrus dei grarex aragonuz officialíú noſtrožũ cōtradictos fo20s &priui
valen zc.Cöfiderates ad regalem legia facta mädata que nōdú fuerüt effectué
beniuolentia ptinere fubditorum mancipata . Abandamus igitur gerentiui :
comoda procurare et eor dana ac ces procuratoris necnō iufticijs ciuitatis vil
incomoda euitare : atendetes infuper queru larüz & locozuz alijfqz officialib noftris in di
la infinuatione incolarum ciuitatis et regni cto regno pñtib9 ¿ futuris: necnō iudicib9p
valen nŕm pulfaffe auditum: qa nobis r offi nosvt ipos affignatis vl'affignādis ſub pena
cialib9nfis mandata plurima in fcriptis eli grenfez mercedis ät huinře ordinatõis edi
ne fcriptis hacten piocefferut ptra folos r ctú iuiolabil'r obferuët nec in aliquo côtrafa
puilegia dicti regni: q officiales ac iudices ciant vel exequatur finřeeuitare cupiút acu
nřidicta mādata executi fuere : fuum colozā leos vltionis : in cuius rei teſtimoniú pñtem
tes errorem ex fo20 nouo loquentede cartis cartãnfaz fieri iuffim, não figillo appēditio
impetratis cotra fo20s 7 puuilegia ac ettāde munita.Datdaroce nonas octobus. Anno
tuffionefecüda:r afferetes tpos teneri exequi dni.A.cccxxxvij .
zcōplere dicta mādata facta vt dictü eft con
trafozos & prilegia ex quo nosfeudicti offi Disrer reuocat quoddaz pi
ciales nři proprima fecüda iuffione illa iuf inilegiü in quo continebat q no inquireret as
feram fieri cöpleri:q in grauedānuz &Pre modo contra officiales prout de fozodifpofi
iudicium dictoz regnicolarú no eft dubiüres tum erat XXV.
bundafferredundare videtur. Animaduers
Ospetrus dei gra rex aragonuz
tentes etiã o iuxta dictos foros z priuilegia valen rc. Atendetes nos príde ad
queiurauim ,nec primā nec lecüdaz nec vlte inftácia aliquoz qui pro parte vni

riozes que ius priuatozũ cốcernāt contra di uerfitatü ciuitatis villarü rega
ctos foros & priuilegia facere poffum iuffio lium regni valen obtinere a nobis fub infer/
nes: fecunda iuffio de qua loqui nouus ti tenoris prinlegiu pretēderüt : illud fubfor
For9 fi officialesvl'indices a pena ftatuta in ma que fequie cocefiffe. Nos petrus dei gra
dicto foro excufet:no tn cogit ad executionez rex aragonuvalen zc , obtētu veftri pzobozű
taliu mandator: nec eis aliq faciédi feu exe boim vniuerfitatis ciuitatis roim Tſfingula
quédi contrafolos & priuilegia facultaté ali rum villarum regni valeñ : pro quozuz parte
Petrifecundi. CII g

fuit nobis humilt fupplicatu cuz pfiti priuile rú zregnivalen fupradicti vehemens detri
gionfofirmiter perpetuo valituro per nos mētuz & abfqz cozü cöfenfu vt predicit fuiffet
et níosperdonam? remitim? ac etiam rela obtétuz:nos id reuocare ac ne vncß tā perni™
xam9vniuerfis &fingulis quibufcunqs qui in ciofi tamos danofi priuilegij reparatio vino
"
dictis ciuitatevillis vel earuz aliqua iufticia ua impetratio fieret lacerariz anro regiſtro
tus muſtaçaffat⁹aut alia quecunqs officia re ipius memoriaz facere aboleri ex iufticie de
gia et alia rexerunt et exercuerunt vel decete bitodignaremur.Rosdeliberatiõe prehabi
roexercebunt.cōtra quos pretextu dictor of ta in não cófilio diligéti : cú per rei euidentia
ficiorum et etiaz meri officij inquiſitio facta liqat q ex dicto priuilegio fifubfifteret obim
fuit vel eft impofterum facienda:oms etfin punitate delinquentiú officialib9 ipis ad am
gulas ignozatias culpas vl' negligétias quas pli? delinquéduz facultas intentio? preberet
nedigenter bacten? in tenedo et exercédo di acinquifitio meri officij qua officiales effica
cta officia comiferunt & funt decetero comil tíus puniunt et dana paffi eis illata diſpēdia
furi:nos enim per nos enños promitim9 vo facili9 cöfequüturvires amiteret. Propter
bis et vřis probis hoib?fupradictis o nung q8 hij ad oidinariā viă reducti tā dicteiquí
noie nãovel nŕozuz cotrapiedictos memora fitiois meri offici biseficiopriuarenE: q in le
ta officia exercentes:in fine dicti fui regimis fioné enormě iufticie ac intollerabile puato

nis vel attrōne ignozatiarum culparum The rum difpédiuz ac veratiōez nō modică redu

gligétiarum predictarum fiet queftio aliqua daret:q nofolú cótravtilitatem publicaz


petitio vel demada in iudicio vel extra aut al officialiu nro impunita crimina remaneret
quoquomodo:nifi tn ignozantie culpe vel ne fed etiá fifco nfo effet preclufus adit? ad illo
gligétie predicte per corruptionem factefue rum fcelera profequéduz zinefrenata auda
rintfeu comiffe:vel aliquis priuatuspp eas ciacohibēdum :fitqz etiá impetratuz directe
patiaturvel paffus fuerit difpédia vidamna cotraforosz priuilegia eilde ciuitati zregno
dehoccoqueratur nifi by contra quos co? pceffa:q taliapcederenosno ocet: iccircodi
ruptiofacta fuerit vel damna paffi ante mos ctozum iurator z aliozuz fupplicationib9an
tam cotrouerfiaz vel poft antelitis cöteltas nuētes idé privilegiü tanqiuri fo20 zróicós
tioné remitere voluerint ipaz comitēti igno trariú/ equitati atqs iufticie obuiu/pavatis
rantiam culpa negligétiaz fiue dānum: inter danofuz :7 per q8 côtra omnez rōnem ztra
quos officiales notarios curiaru noftrarum mitis rectitudiné nö folü cömiffa fz etiazco

feu dictozu officialiū cõpzehēdi volumus TÍU mitenda q eft abfonum deteftabile remitu
bemus: mādantes per pñs priuilegium nŕm tur:qö ipis officialib9 ſi tráfiret/viaz para /
vniuerfis & fingulis officialib? rfubditis no ret indubie deterioza prozibus comitendian
ftris pñtib9 futurisqoia z fingula fupradi nrapñtia reftitutü fcienter reuocauim⁹caſſa
cta proutfuperi⁹cötinetur teneat firmiter z uim9 irritauim? anullauimus ac id iuffim? z
obferuet: cotra ea vel ear aliqua no veniat protin9fecim9 lacerariz de reuocatiōe acde

feu aliqué côtrauenire permitat aliqua rõne laceratiõe hmōi in registro não quo registra
in cui rei teftimoniu piti carte nře figillum tum fuerat ſcripturam fieri ad pñtiu certitu
nŕm appēditiú iuffim9 apponendu. Dat da dinem & memoriaz futurozũ: z vt etiaz iurati
rocenonas octobusannodit.AB.cccxxxvij zalijs fupradict qui ad beczelo iufticier pro
Eapropt q nücin nřipñtia cöftitutiiurati bono reipublice moti fuerint vberius caueaf
probihoies ciuitatis predicte expofuerüt hu Der nos zomis heredes et fuccefforesnãos
milr coza nobis ia dictú priuilegiüvt perope quos ad bec ex certa fciétia especial'r obliga
ris euidentiam cognofcebat impetratuz füif mus: in verboregio promitim? bona fide o
fe no per vniuerfitates ta dictasfz paliquos nunc dictú priuilegiu reparabim9 vel repa
fiugulares fatagétes fe illi9 pretextu exhume rari modoaliquo faciems: nec tale vel fimile
re a penis debitis fuo cafu : nobis cú inftatia indicta ciuitate vel regno aliquib cōcedem9
zhumili reuerétia fupplicaffent vt cũdictuz nectradi vlfieri faciem9: fiproceffu tépons

priuilegiü ptra fozuz expreffe/lefioné iufticie pignozantiaz obliuionė importunitatež aut


excidiú reipublice/ ac incolar ciuitatis villa aliquaz machinationem feu modú obtétü ex
Brumlegia

protépozefuerint pcedatur: et fi dicta frau obferuari:&non Straueniant nec aliqué con


dem repertifuerint comififfe: nö relaxata th trauenire permitat aliqua rõe:in cuius rei te
pena pecuniaria fupradicta taliter puniant: ftimoniu prefenti carte nŕe figillú niz appen
v3 veftibus denudat): femoralib9 tátumo diciú iuffimus apponédú. Dat daroce.pvy.

fibirelictis per plateas dicte ciuitatis cuzſo dil's feptébris annodñi.AB.ccc.xxxvij.


no tube fiue de nafilducatpublice dedie: ges
Itas in collo carteriú fiue fruſtrú tllarú car/ Deconceffione ppetua tertie

nifi quas vt premitik pduxerit fraudulenter partis puentuŭ zшriú officij muftaçafiep
að vendédu: quem quidé talr puniendú pce tinétis oño regi facta guillermo de pertufia
dat preco exprimés fiue clamans illú effe qui a quo poftea fuit emptap ciuitaté. XXI:
vnaz carne pro alia vendere plumebat.Aɓa Os petrus dei grarer aragonuz
dam itaq dicto iufticie o puiſionem níam valen .: Atendentes illuftriffi/
bmōi teneat firmiter et obferuet vt fuperius muzdñm rege iacobú méoziereco
cōtinetur:qua quidé ordinationé durare vos lende auúnŕm öfideratõehitaað
lum9 z valere duz nobis placuerit z nővltra feruicia eidé preſtita per guillermú deptufa:
in cuius rei teftimoniú pñtem fieri iuffim9z fibi acvnifilio qué eligere duceret in vita vf
não figillo comuniri. Dak.dar.oce.iy.idus in moite donaffer pceffiffe oë & totú шusdicto
augufti anno dni.D.ccc.xxxvij . dño regi z fuis ptinens in z ſup tertia pte is

Cad officia gerentiluices p2o riú z obuentouz puenientiu ex officio mufta !


çafie ciuitatis valen z ei9 termini:ad vitādi
curatoris & eius affefforis: forenfes & non he
cti guillermi ac illis filij p eŭ eligendi:quedo
reditati in regno minime admitātur nifi pie
frita fatifdatione. natior coceffio per dñm regé alfonſum přez
‫אא‬.
nfm felicis recordatōis z per nos extitit fir
Querintvniuerfio nos petr9 dei mata.Cofiderantes etia dictü düz regemate
grarex aragonu valente. Circa fonfum přem nŕz ɔtéplationefuicio RVOS
bonú ftatu regninří valeń z inco dilectuurz guillermü de ptufia filiú dicti gui
larú eiufdé vt cöuenit intendentes Пlermi z predeceffores vros eidē dño regizp
vt fub libra iufticie a prefidentib? falubri⁹ gu decefforib9fuis preſtita:necmin9 ad pfonam
bernentur:ab ipforü pfidentiu offenfioni// incliti infant petri rippacurcie z impuriar
bus illicitis meli valeant cuſtodiri : cũ pfen cōmit) kariffimi přui nři : cuius Fuicijs adhe
ticartaper nos nãos fic ducim? puidendu rebatis z adheretisfuü intuitü dirigétes do

fiz quado ac quofcienfcüqz aliqué vel ali naffe rpceffiffe vobis zvřís ppetuo gratiofe
quosforefes nohereditatos in dicto regno polt moztedicti guillermi de ptufia přís vří
valen ad regenda feu exerceda officia geren 7 illius filij fui per eum eligendi : omfier totu
tis vices procuratoris in dicto regno vl'affef ius dictodñoregi ptinens in fup tertia pte
fonis eiufdé stigerit ordinari: officiales fozë turiú z obuentionú puenientiú ex officio mu
fes hmoi zno bereditatiin dictoregnode of ftaçaffie ciuitatis valen z ei termini pdicte:
ficijs ipfis eis comiffis fe nullatenus intromi de qquidédonatōerpceffiõe fuit pdictü diz
tant:nec adiuranduvel dicta officia exercen regez alfonfuz mādata carta z inſcriptis res
dum aliquating admitātur donecſufficiéter dacta acp eius vicecăcellariú fignata: fed ob
et per bonos fideiuffores incolas dicti regni mortis dictioni regis alfonfi caluz dicta car
fatifdederint eor finitis officijs de plano ta nopotuit figillari necper vos heri ficut fi
fatiffacient querelantib9 quibuſlz dāna paſ dedignor relatio ateftat . Eappter tenoze
fis obculpam vel malam adminiſtratione ip prefentis carte nŕeppetuo valiture gratis&
for officialiu vel locat cozunde. Dandates ex certafciapnosenfos laudates approba
per pitem predictis officialib⁹ ad dicta offt/ tes ratificantes? pfirmatesvobis dicto gui
cia deputadis nec non baulo generali valys llermonode ptuſia zvřis ppetuodatiōez et
vniuerfis & fingulis officialib9 přis dictireg coceffioné predicta p prefatu dñm regez alfo
nipñtib⁹ & quipro tépoze fuerint:q hac pui fum genitozenŕm vt predicit vobis facta: ac
fionem nraz obferuent &faciant unuiolabir fidedonatione & conceffione ipa cartam ipis
Betrifecundi. CI

bni regis alfonfi eiufqz figillo munità habuif gni preſtate preftare hent iuramétü de exer
fetis ad fuperabúdatem cautelaz vřítvŕop cendo fideliterofficia fupradicta:qo preftare
de nouo dâm ? rcōcedim ? vobis dicto guiller cöfueuerüt in ecclefia fancte marie fedis eiuf
mono de pertuſia z vřis imperpetuŭ pervŕz dez. Volentes q in iuratis z almutaçaffio ci
francum liberum alodium dictam tertiam uitatis eiufde in dicto iuraméto modsſimilis

partem iurium z obuentionuz proueniétiuz obferuetur: iccirco ad poſtulationé iuratozů


ex officioplibato:p vos henda & percipiédaz dicte ciuitatis ſtatuim9 rozdinamus q'amo
imperpetuuz vt eſt dictú poſt mozté dicti pa dodicti iurati z almutaçaffus cú noïati z ele
trisvriac alteri9 Fili eiufdem per ipm ad pie cti fuerintin initio adminiſtratiōis COMUZ ÜN
dicta eligédi:dictā auté laudationem appro fede valeñ ac nō alibi pieſtēt hmōi iuramétú
batiōez de nouodonatiōez zcöceffione vo ficut de iufticis fupradictis extitit vfitatum
bisz vris perpetuo facim9 per fracuze libe Abadamus baiulonão regni valeñ gñalivel
rum alodiú vt eſt dictū : addāduz vēdenduz eus locúť pñtiz qui pro tépoze fuerit o ordi
atributāduz alienāduz rpmutanduz et als nationem predicta obferuetz faciat inuiola
vřam z vřouz volütatem in oibus & per oïa bitr obferuari. Dat daroce.p.hl's octobris.
facienduz:prout melius dici ſcribit intelligi Annodni.AD.cccxxxvij .
poteft ad comodú z faluamétuz vří dicti gui

fermonizvrozuzperpetuo zabio nionfo ordinarij cognofcat de cau


rüc retentu. Badantes per pñtem muſta/ fis fifcalib⁹ oño rege abfente : et opp ereis non
çaffio dicte ciuitatis qui nuc eftvlpro tépo poffint fieri alique comiffiones per onzrege
refuerit o de dicta tertia parte iuriú z obuć jubpretextu nullitatis. XXIII.

tionű prouenientiuz ſeu que infuturú prove spetrus dei grarex aragonuz
nient ex dicto officio nobis pertinete in predi valen zc.Cöfiderates o iuxtafos
cris:poft morte dictipatris vfiz alteri? filij ruz nouů per fereniffimú dñm re/
eiufdez per ipm eligědi vobis et võis ppetuo gez alfonfuz recordationis incite

refpödeat fatiffaciat integrer cöplete.Ins patrem nŕm editu ac incolis feu habitatou
fuper madam? per eandez fuccefforb⁹ procu bus regnivalen coceffuz qué iurauim9 :abfen
ratori ghali eiufqz vicefgeretib9 ceterifqz of tib9nobis a regno predicto oms queſtiones
ficialib9 noftris vel eo locať přitib9 z futu feu caufe fiscales per ordinarios locozú z vil
ris opredictā laudatione z approbationem laruz quarülz dictiregnitih audiri debeant
necode nouodonatiōez z cóceffionez nřaz finedebito terminari:nec per nos aliquib9
firmaz habeant teneatz obferuent perpetuo officialib9 vel alijs comitti valeant dicté cau
faciant per quofcunq3 inuiolabiliter obfer fe.Et nüc per vos probos hoies ciuitatis et
vari: z non cötraueniant nec aliqué côtraue oim zfingulorú villan & locop regni predicti
nire pmittat aliqua rõne:in cui9 rei teftimo fuerit expofitú coza nobis nosfeciffe comita
niú přtez cartā nŕaz indevobis fieri iuffim ? fiones nönullis iudicibus & nobis adicto
figillo nfemaieftatis appéditiorobozataz regno abfentib9:qui conati fuerint conanE
Datdaroce.pv.ll's octobris. Anno domi cotra dictú fozú dicta negocia z queftiones a
ni.AB.cccffrvji. quibufdaz atra téponb9 audire zetia termi

Ciuramentuz a iuratis zmu nare:ideo fupplicatioe vri probox hoïm pre


dictozü inde huilt nobis facta vtroni confo
ftaçaffio annuatim in ſede z non alibi prefte
tur. XXII. na admiffa benigne: cũ pñti carta nfairreuo
cabit'r perpetus tépouib9 duratura:per nos
Øs petr9 dei gra rex aragonum Infos ratificado ¿ cófirmando fozů noWiz
valence. Atendentes q iuxta fo predictü:ftatuim ? volum ? ordinam? atq cỡ
ros valen acpriuilegia : iufticie ci cedim ?vobis probis hoib? memoratis fuc
uitatis eiufdé ad regimen dictor cefforib9 vris nunc decetero de predictis
officior electi: antec adminiftrare incipiat caufis feu qftionib9 fifcalıb? comiffiones ali
in manib9 nřísſi inibi fuerim? : vel nobis ab quas faciem nobis ab ipo regno abfentib9

fentib?in manibus nří baiuli gūalis dicti res imo co calu piedictas cauſas ¿ queſtiões au
Priuilegia

diri z terminariper dictos ordinarios permi quaz impartitur: iccirco fup premiffis deli
temus.Volentes z ex certa fciétia perpetuo beratione in noftro cöfilio habita plenior:p
ftatuetes q fi deinceps aliquas comiffiones nos z fucceffores noftros pñtidecreto imp
fecerim? côtra forum predictum fint ipo tu petuu valituro:de certa fcientia z cófulte edi
renulle: quico in ipis negocijs queftiōibus cim9ftatuim , ac etiã ordinam⁹ o fi fuper li
atqs caufis auctoritate dictar comiffionum tib9 motis vl'mouédisvlet fup extraiudicia
factü fuerit feu proceffuz nullius fit efficatie lib9 a nobis vl'officialibus nŕis aliqɔ̃dictos
et momēti. Abādamus per hac eandem car fozos priuilegia deinceps in fcriptis vl' fine
tamníaz procuratoni gñali iufticijs baiulis fcript! pcefferit feu pcedét madaméta:dicti
zalijs quibuſcücs officialib9 přis vel eorum oficiales vt iudices a nobis vel ipis delegua
locat pñtib9 futuris in dicto regno œɔtra tí vel delegadi ea nullaten? exequat etiá fi in
pis ftatutuzet ordinationem aliquid fierip dictis mádatis de certa fciétia z expreffe cau
aliqué nopermittat : in cuius rei teftimoniü tuz fit vel fuerit nos vel officiales noftrosvel
pitez carta nfaz fieri tuflim9nfo figillo pen le ac iubere illa pro prima z fecúda vel pluri
denti munitaz. Dat daroce nonas octobris bus iuffionib9 adimpleri : dicto vel alijs fo
Anno dñi.AB.cccxFFVÝ . ris priuilegijs aut iurib9 obfiftentibus nullo
modo:etia li in dictis mādatis de predict, fo
*
Trefcripta vel mandata re ris priuilegijs vel turib9 specialis mentio ha
gia cótra foros vl'priuilegia impetrata etiā beretur.Iboc auté noftre ordinatiõisdecre
fi profecüda vel plurib9 tuffionib9 fiant nul tum extendi volum9 z iubem9 nedú ad futu
latenus executioi deducatur. XXIIII. ra fed etiã ad depedentia noftra vel dictozuz
Dspetrus dei grarex aragonuz officialiú noſtrozü cötradictos foros 7 priui
valen zc.Cöfiderates ad regalem legia facta mädata que nōdú fuerüt effectut
beniuolentia ptinere fubditozum mancipata . Abandamus igitur gerentiui
comoda procurare et cop dana ac
ces procuratoris necnō iufticis ciuitatis vil
incomoda editare : atendetes infuper queru laruz & locozuz alijf officialib noftris in di
la infinuatione incolarum ciuitatis et regni cto regno pñtib9 ¿ futuris: necnō iudicib9p
valeń nŕm pulfaffe auditum : q a nobis roffi nosvt ipos affignatis vl'affignādis fub pena
cialib9 nŕis mandata plurima in fcriptis efi grenfez mercedis ät hui⁹nře ordinatōis edi
ne fcriptis hacten⁹ procefferüt ptra foros t ctú iuiolabitr obferuet nec in aliquo côtrafa
puilegiadicti regni: 7 q officiales ac tudices ciant vel exequatur finřeeuitare cupiút acu
nŕídicta mädata executi fuere : fuum colozā leos vltionis : in cuius rei teftimoniú pñtem
tes errorem ex fo20 nouo loquentede cartis cartãnfaz fieri iuffim9não figillo appéditio
impetratis cotra foros z puuilegia ac etiade munitā.Datdaroce nonas octobús. Anno
tuffione fecüda:z afferetes tpos teneri exequi dni.AD.cccxxxvij .
¿ cōplere dicta mádata facta vt dictü eft con
trafozos & priuilegia ex quo nosfeudicti offi Disrer reuocat quoddaz pri
ciales nří pro prima fecüda iuffione illa iuf uilegiü in quo continebak o nō inquireret as
feram, fieri てcöpleri:q in grauedānuz & pre modo contra officiales prout deforodifpofi
tum erat XXV.
iudicium dictor regnicolarú no eft dubiü res
bundaffe redundare videtur. Animaduers Ospetrus del gra rex aragonuz
tentes etiã o шuxta dictos foros z privilegia valeń rc. Atendētes nos pride ad
queiurauim²:nec primā nec fecüdaz nec vlte inftacia aliquor qui pro partevni
riozes queius priuatozü cöcernāt contra di uerfitatü ciuitatis villarü rega

cros fozos & priuilegia facere poffum iuffio lium regni valen obtinere a nobis fub infer/
nes:qq fecunda iuffio de qua loquie nOUUS ti tenoris prinlegiü pzetéderüt : illud fubfor
for9fi officialesvt indices a pena ftatuta in ma que fequie cocefiffe. Aos petrus de gřa
dicto fozo excufet:no ti cogit ad executionez rex aragonú valen zc , obtētu veftri probozit
taliú mandatoz : nec eis aliq› faciédi ſeu exe hoim vniuerfitatis ciuitatis roim ¿ fingula
quedicontrafotos priuilegia facultaté ali rum villarum regni valeń : pro quozuz parte
Petrifecundi. CII 71

fuit nobis bumilt fupplicatú cuz pfiti priuile rü cregni valen fupradicti vehemens detri
gionfofirmiter perpetuo valituro per nos mētuz & abfqz eorü cöfenfu vt predicit fuiffer
et nfos perdonam ? remitim? ac etiam rela obtétuz:nos id reuocare ac nevno tā perni
xam9vniuerfis &fingulis quibufcunq qui in ciofi tamqz danofi priuilegij reparatiovino
dictis ciuitatevillis vel earuz aliqua iufticia uaimpetratio fieret lacerariz anão regiſtro
tus muſtaçaffat⁹aut alia quecunc officia re ipius memoriazfacere aboleri ex iufticiede
gia et alia rexerunt et exercuerunt vel decete bitodignaremur.nos deliberatiöe prehabi
ro exercebunt:cötra quos pretextu dictor of ta in não cófilio diligéti : cú per rei euidentiā
ficiorum et etiaz meri officij inquifitio facta liqat q exdicto prilegio fi fubfifteret obim
fuit vel eft impofterum facienda:oms etfins punitatedelinquentiú officialib? ipis ad am

gulas ignozatias culpas vi negligétias quas pli? delinquéduz facultas intentio? preberek
necligenter hacten? in tenedo et exercédo di acinquifitio meri offici qua officiales effica
cta officia comiferunt z funt decetero comil/ tíus puniunt et dana paffi eis illata diſpēdia
furi:nos enimper nos infos promitim⁹ vo facilis cofequüturvires amiteret.Propter
fupradictis q nunc
bis et võis probis hoib? 98 hij ad oidinariā via reducti iã dicteiquí
noie nãovel nãozuž cōtrapiedictos memora fitiois meri offici bieficio priuarent:q in le
ta officia exercentes:in fine dicti fui regimis fioné enorme iufticie ac intollerabile puato

nis vel atrrōne ignozātiarum culparumThe rum diſpēdiuz ac vexatiōez nō modicăredu

gligétiarum predictarum fiet queftio aliqua daret:q nofolú cótra vtilitatem publicaz
&
petitio vel demāda in iudicio vel extra aut al officialiu nrog impunita crimina remaneret
quoquomodo:nifi tn ignozantie culpe vel ne fed etiá fifco nfo effet preclufus adit? ad illo
gligétie predicte per corruptionem factefue rum fcelera profequéduz z inefrenatā auda
rintfeu comiffe:vel aliquis priuatus ppeas ciacohibédum :fitas etia impetratuz directe
patiaturvel paffus fuerit difpédia vldamna cótra fozos & priuilegia eildē civitati zregno
dehoccoqueratur nifi by contra quos co? pceffa:q taliapcederenosno ocet:iccircodi
ruptiofacta fuerit veldamna paffi ante mos ctorum iurator taliomuz ſupplicationib9an
tam cötrouerfiaz vel poft ante litis coōteſtas nuētes idé privilegiü tanqz iuri fozo z rōicōs
tioné remitere voluerint ipaz comitéti igno trariú/ equitati atqz iufticie obuiñ/ priuatis
rantiam culpa negligétiaz fiue dānum: inter danofuz : per q8 côtra omnez rōnem ztra
quos officiales notarios curiaru noftrarum mitis rectitudiné nöfolü cömiffa fz etiazco

feu dictozu officialiū cōpzehēdi volumus TÍU mitenda o eft abfonum zdeteſtabileremitū
bemus: mādantes per pñs priuilegium nŕm tur:qoipis officialib9 ſi tráfiret/viaz para /
vniuerfis &fingulis officialib? fubditis nos ret indubie deterioza puoribus cōmitendian
ftris pñtib9 futuris qoïa z fingula fupradi nŕa pñtia reftitutü ſcienter reuocauim⁹caſſa
cta proutfuperi cötinetur teneat firmiter z uim9 irritauim9 anullauimus ac id iuffim9 z
obferuet: cotra ca vel ear aliqua no veniat protin⁹ fecim⁹ lacerariz de reuocatiõe acde
feu aliqué côtrauenire permitat aliqua rõne laceratiõe hmot in regiſtro não quo regiſtra
in cui rei teftimoniu piti cartenre figillum tum fuerat ſcripturam fieri ad pñtiu certitu
nŕm appéditiú iuffim9 apponendu.Dat da dinem & memoriaz futuro:ū: vt etiaz шuratt
rocenonas octobusannodit.AD.cccxxxvij zalijs fupradicts qui ad bec zelo iufticiez pro
Eapropt qe nüc in nři pñtia cöftituti uratt bono reipublice moti fuerint vberius caueat
probihoies ciuitatis predicte expofuerüt hu Der nos roms heredes et fuccefforesnãos
mitr coza nobis ia dictú priuilegiüvt per ope quos ad bec ex certa fciétia especialr obliga
ris euidentiam cognofcebat impetratuz fuif mus: in verbo regio promitim9 bona fide
fe no per vniuerfitates ta dictasf3 p aliquos nung dictü privilegiü reparabim? vel repa
fiugulares fatagétes fe illi9 pretextu exhime rarimodo aliquo faciems: nec tale vel fimile
re a penis debitis fuo cafu : nobis cũinftatia indicta ciuitate vel regno aliquib⁹cōcedem9
zhumili reuerétia fupplicaffent vt cũ dictuz nectradi vlfierifaciem9: fiproceffu tépozis
priuilegiü ptra foruz expreffe/lefioné iufticie pignorantiaz oblivionë importunitatez aut
excidiu reipublice/ ac incola ciuitatis villa aliquaz machinationem feu modú obtétü er

1
Privilegia

titerit vl'extoitu: ipo facto viribus careat & reret.C Super alijs vero negocijs ciuilibus

effectu: nec aliqua habeat efficacia vel vllam dicta aliama aut fingulares eius tagentibus

obtineat firmitate. In quoz oium teftimos per alcadíú dicte mozerie zin el defectü per
niuz pñs reuocatorium priuilegium tā dicte dictübaiulü gñalez vel eius locüt procedívo

vniuerfitativaleń roibus villis regalib9 di / lum ? tiubem ?prout fuerit faciéduz . Aban

ctiregnifigillo não pēdenti munituz durim9 dantes per pitem dicto baiulo gñali vel eius

cōcedenduz.Dat valen nonas decebris. Un locut actudicib? quibufcüqz ceterife officia


nodñí.AÐ.cccxxxvij . lib9nŕís pñtib9z futuris & prouifioez nřaz
bmöi teneat firmiter z obferuetano contra

Tde caufis farracenozumal ueniat necaliquécotrauenire permitant ali


iame mozeriè ciuitatis valen nõ poffint fieri quarone.In cuius rei teftimoniú pñtem car

comiffiones f3 eor cognitiopertineat ad ba taz nŕam indefieri iuffim ? figillo não appen
tulum :et de caufis ciuilibus per cop alcadi denti munita. Dat valen idus ianuarij . An

dium cognofcat, VI. no dñí.AB.cccxxxVÍJ .

spetri dei grarex aragonú va


len zc.Cofiderates quals pro pte CO› quilz iuder vel arbiter itra

vři aliame farracenoz mozerie ci xxx.dies poft folutuz fuerit falaríú tenean
uitatis valenfuit cora nobis expo tur ferréfentencia. VII:

fitum reuerenter vt cuz plerücz nōnulli moti spetrus deigfarex aragonuz


potius iniquitatis feu maliuolétie ardore valen zc.Ad cohercenda maliciaz
zelo iufticie impetret fiue obtineat a curía no quorüda iudicü: qui 13 eis per par
ftra aliquas comiffiones fup inquifitionibus tes fuerit fatiffactu: fentétias taz
cōtradictā aliamāvel fingulares ipius fien interlocutorias diffinitiuas differunt pros
dis vel fup alijs cauſis: rlz ipi innoxij fuerit mulgare in magnü iparu partiu vel alterius
ab obiectis côtra costinde penit? per fente corüdez dānuz preiudiciú z facturā. Dzelen
"
caz abfoluti:atame ta in falarys iudíců ad ti edictiferie ftatuim? vt quilz inderdelega
uocator ſcriptor al's bōa fuahent plume tus aut fubdelegat⁹ z etiã arbiter vel arbitra
reacet deuaftare:ppo fupplicatu nobis fuit to: cuipro fentétia diffinitiua vl'interlocuto
vt fup premiffis vobis prouidere falubrit di ria per euferéda in caufa vel caufis quecoza
gnaremur.Nos verofupplicationí vře pe povětilari cötingerit falariü fuerit exfolutu
miffe fauorabiliter annuetes:volum? & cóces teneatferre ipaz fentétia interlocutoria vel
dimusvobis dicte aliame pamodofup aliqui diffinitiua infra.xxx.dies cōputandos adie
b9 criminib9 fiue excelfib9de quib9 vosdicta quafolutufueritfibi falariú pro eadé:at's pro
aliama vel fingulares ex vobis fueritis iculé qualz fentécia penā.c.mozabatinozauri:me
pati feu etiã diffamati comiffione alicui pre// dietatezyz não erario:z reliqua parti litigan
tera baiulo regni válen gñali minime facie tique falariú foluerit applicadas fe nouerit

muscũ ipe baiul procedat abfc redeption abſas remedio incurfurü:7 nihiloi9 ipo facto
b9falario ac minorib9 fumptib9 in eifdem :z iudicature z aduocationis officio per vnum
forfam propter obliuiõez ac importunitatě annũ cōtinue fit priuat.Decernentes qad
fiue als talis comiffio alicui alij pretera di/ executiōez premiffor fine libelli oblatioë & fi
ctobaiulognali facta fuerit decetero /decer ne lite aliqua procedet du per apoca3 fcrip
nimus no valere: quinimo dict9 baiulus gña tura facta per notariu cauſe ipius inpubli
lis côtradicédo eidez poffit negotiú illud de cis actib⁹redactaz cöftet per earü haledartu
quo talis comiffiofacta effet ad fe refumere dictoz.xxx.dieru ſpaciú effluxiffe. Quo cir

et illud dimittere ac diffinireprout poffet co caper pñtes mādam iufticijs baiulis alijs

miffari? ille cutipa comiffio eet facta: nifi for officialib9 nřis ciuitatis valen o hmõistatu

fam in comiffioe ipa de hmoi prouifione feu to per precone publicü diuulgato: illo faciat
comiffione nra inferto toto eis tenore in illa inuiolabilr obferuari:infligedo träfgreffo
& quatitates quas incu
metiobaberet: per qua o de certa zexpreffa bus penas predictas
fcientianaprocederet manifeftiffime appa rrerint exbigedo:in cuius rei teftimoniü pie
Betrifecundi. CIII

fentem cartam nfam inde fieri et figillo não ten9 itromitat : ac irrefragabili at ppetua
pédentituffimus cõiri. Dat valefi pridie no tollimus fanctione ipa officiainterdictoper
nas marcij.Anno dñí.AÐ.cccxxxvij. petuo fupponetes: decetero inhibētes ne ta
lia vel fimilia in iporegno valen comitantur
Dereuocatione officij regis ar officia:vel a nobis feu heredib9nfis exerceri
loti. VIII. quomodolz permittant: facultate per nosdi
spetrus dei grarexaragonuz cto artaleto in dictis lfis atributaz pñtiúſe
valen tc. Curegia deceat dignita rie reuocates. Abádantes et z vniuerfis alys
tévt in fubditis fuis virtutes am quidedictis officijs hacten9 vſi ſunt vľvti ni
plificet zvicia proculpellat:inde tanene illisvtanfdecetero että fi de cis nol

censreputam⁹ q qui ad alta et eximia tenen cantur cómiffionem regia obtinere. Abādā
tur intendere negocijs minimis: et potiffime tes infup iufticijs baiulis z vniuerfis alijs of
vilib9 in qb9aiaruz piculuzvertit et honefta ficialibfubditis nřís y pñs edictü et ſanc
tisdecétiadecor iufticie naufragant debea tioné nřam firmā héant ï obſeruēt & faciant
mus vaccarevel aliquosdeputare. Audiuis aboib9 inuiolabitr obferuari:nec pmitāt alv
musfiquidé o a quibuſdā ex progenitoribus qué cótrafacere vel venire. Der hoc tñ non
nfis olim aliquando extitit ordinatuz : ∞ mu intédim ? quin iufticia ziurati fimul fuper lo
Herib9 publice vilibus queftü fui corporisfa cis dictis mulierib⁹ozdinādis preuto manda
ciétib9 quenda vocatú regem arlotü et alios tonfo poffint aut debeant prouidere: in cuis
etiă preponebāt:qui a turpi queſtu illag lu rei teftimoniü pñtez cartā nŕam inde fieri tu

cruz turpiffimuz exhigentes/eas exponebat fimus figilli nŕi pendentis munimine robora
quibus volebat rearuz domib disponebant tam.Dat valen pridie nonas marcij . Anno
dil.AB.CCCFFxvij .
iparuc acbonis fuis tan diz pfidebat:qq3
in matozēdet r hoïz cótumelia offenſaz mi
lieres bonas &mediocres diffamantes prim primitus fatiffiat dāna paſ
vel calúnia aliar publicar confo:cio agrega lis de bonis officialis condemnati: filcore
bant:ex quoreiecta verecúdia cotra propiaz gio: IX
volütatepublice interdú zamplis deberet Etrus dei gra rex aragonuvalen
infamespaffiones fuoz corporü exercebant rc.fidelib9fuis inquifitoribus per
ex quozũ ordinationuz inhoneſtis principijs nos deputatis vel deputandis cō
fomite turpitudis ad pofteros deriuato: prí tra officiales regios ciuitatiscre
dem cũ lŕa nŕa. Dat valen tertio nonastulij gnivalen pñtib9 et qui protpe fuerint faluté
ano fubfcripto.Artaletode perica curfozi no graz. Cuinquifitiones per nos factevel fa
ftro madamm et dedim⁹ facultatě vt penas ciede cotra ipos officiales ex mero officio fue
calonias in qstales mulieres inciderāt q? rint pbonoreipublicefieri ozdinate:ad boc
deloco eis phibito no recefferat zad certus principatrvt fi officiales ipi aliquib9 fubditis
alú locü mafiones fuas träfferre vt eis iniu nfis intulerint calúnia iniuriaz vľgrauamé
ctú fuerat no curauerat acufaret reas petes ſubditi damna paffi feu piniuriaz ant calũng
ret rexhigeret ab illis que inciderat in cafde am agrauati reſtitutiõez debitaz plequatur
cum auté talia officia quib9 multa comitunE zofficiales in premiffis culpabiles penis legi
enozmiardeo difpliceate fint hoib⁹odiofain timis puniant:ceteris abinferendis fimili

oib9 per oiadebeat amoueri;icarco officiú bus calūnijs & grauaminibellozü cödenatio
fupradictú regis arlotiz alterius cuiufcungs neperterriti arceantur:iccirco cũvos feu alt

quod mulierib?ipis prefideat: per qo geres qui vim poft fo29 nou9 editus extitit : ex in
ipm officiú vel fimile a queftibipar lucrum quifitionib9 per vos factis aliquos ex ipis of
recipiat vel eis aut ear actib9 per lenociniuz ficialib9 duxeritis codenandos in certis pec
aut al's quoquomo difponat:ceterofa fecres cunie quantitatib⁹nfis fifcalıb? applicandis
te peccates ad fe publicādú compellat vel ali z vllafatiffactioné feceritis fieridana paffis
quam exactionem penarum feu quamuis co nec copellatis officiales ipos ad fatiffaciédú
bertionez in eis exerceatfeu fe de illis aliqua cispro iniuria calúnia vel grauamine illatis
Priuilegia

eilde.Eapropter chi dicteinquifitiões princis citur redudare. Quapp nobis proparte far
paliter fuerint ordinate vt fubditinri agraracenozu iam dictor built fupplicatovt fup

uamib9releuentur: figrauati fuerintfatif husdignaremur eis debite prouideri : vobis


factionem integra habeat de eifdez: pitium ¿ fingulis vfm dicim z madam, quar dictas
tenoze fanctim ? ato ftatuimus vobis diſtri caufas feu queftiones ciuiles r criminales q
cte madantes : quat ante aliqua peccunia inter dictos farracenos adinuicem núc ducũ

quatitas habeatab officiali per vos cōdēna tur &deceteroduci cōtigerit vna cũ eor alca
toran tradita fueritvobis thefaurario vt dio iuxta dicta çuna z cox priuilegia antedi/
et fifco nro:aut p vos proquitatione vra vel ctaprout antiquitus z hacten? fieri cófueuit

als fuerit habita feu reteta:faciatis primofa curetis fentencial diffinire:necfup predictis
tiffieri per officialé codénatuz oppreffis per nouitates aliquas faciat : ipos farracenos

iniufticiā fiue calúnia vel alt daña paffis ſeu zeozúaliquécôtradictā çunam eozuz privile
cotra iufticia agrauatis: ad hec officiale vel gia z vfuz fup hochactens antiquit? obfer
officiales codenatos et bona coz fic pro iuri uatum minime deceto agrauetis feu aliquat
bus fifci nfi fortiter compelledo. Dat valen moleſtetis;imo ſi côtradictã çunam aut eor

pridie nonas marcy.Annodñí.AB.cccxxxvų priuilegia zvfuzpredictü eos in aliquo agra


uaueritis id ad ftatuz debitü z puſtinúredu
Cincaufis farracenozum ob catis: predicta oia per vos zvŕm quélz pre

! feruetur eis cox çuna : de herentys & ſucceſs cipimus firmiter obferuari. Czeterea q
fionibus corüdem. X. propartefarracenop cozunde intellexrum?
Oceft tranflatú fideliter factum iuxta dicta çunam larracenozufarraceno vel

vikts marcijanno.d.m.cccxxxvij farracena deffuncto: eozü filij fi extant vel ps


fumptum a quadam carta perga ximiozes in gradu paretele defcédentes vl'af
menea illuftriffimi principis & dñi cendentes debet fuccedere in bonis illor vos
regisaragonum eiufqz figillo in cordulis firi ab aliquo citra tpe cum aliqué farracenu vel
cis regalib⁹appéditio cõitam tenoris ? côti- farracenaz mon cötigeritfubfiftentib ? filijs

nentie fubfequentis. vel proximiorib9degetib9 extra terminũ loci

Etrus deigfa reparagonú valeň in quobecedut/eo q2 dicti filij vel primiores

zc.nobili z dilecto gerétiuices pro norefidetvt fint pites in loco ipovi ei termé
curatoris in regnovalennecnoba no accipitis ad man? vras oiabõa ſpectatia

Jtulo iptus gñali ac vniuerfis & fins filijs vel proximiorib9 antedictis:qcótra çu

gulis officialib⁹nfis regni eiufdé vel cor lo nam ac in dānú z preiudiciü eorü fieri atem

cat pitib vl'qui protpe fuerint ad quos pre ptaf: quo circa ad fupplicatioez nobis inde

fentes puenerint faluté zdilect. Ex parte al exhibita in hac parte vobis z vnicuiqz vŕzdi

tamar larracenor regni valē nobis eft fupli cimus & mādam vt in fuppredictis cu ca/
catione huili intimatu o cauſe feu queſtiões fus affuerit çunam iaz dictafarracenis prefa
civiles & criminales que coza vobis zvŕmas tis & cunlz coz obferuetis: nec cötradictā çu

liquo inter farracenos adinuicé větilanĒ iux nam vfum bacten? antiquitus obferuatu

ta çunam farracenor & priuilegia per prede cos proinde in aliquo agrauetis :C Volum⁹
ceffozes nãos eisindulta fentenciatr minime infup ac etiã cöcedim per pñtez o fi moztuo

terminant prout eft antiquit? z hacten ? vfi/ aliquofarraceno vel farracena refidete inlo

tatuz:imo cũ aliqua queftio fiue caufa ciuilis cis que nofunt de realéquo: z illi quozú dicta
vel criminalis ozitur inter farracenos adin/ loca exiftat no inhibuerunt imo relinquerint
uicem incōtinentivos dicti gerenfuicest offi zde facto cócefferint o fili fi exiſtat alproxi
• ciales vna cum dicto procuratoze não fiſcali miozes dictis mortuisfarracenis refidentes

parté facitis in queſtione feu cauſa ratiōe iu intrarealencü poffint fuccedere in bonis que
.. ris nobis pertinere debetis in ea quis nullū idem farracenibñt vel poffident in dictis lo
" cis:qecouerſo filij fi exiſtāt vel aly profumio
ius in vel fup ea nōduz fuerit nobis adquifi
res farracenis decedentib9 intra realencum
tú:q indictor farracenozú ac çune ipor tdi
ctozu3 priuilegiozu leſionez et prejudiciú nof refidétes in locis pretactis que de realiquo

非常
Petrifecundi. CIII
J

vt piemititur nō exiftunt : poffint fuccedere inopianemédicandifumpta fidutia propios


in bonis farracenozuz in realenquo deceden labozes reiciat ac infamia et inefidia mifera
S
༩ biliter cōtabefcat:per vos dictú iufticiam in
tium fupradicto. Predicta auté oia & fingu
la ficper vos precipimus inconcuffe feruari: cunilibus curatozes idonei affignentur : qui
ne antefati farracen vel eomuz aliqui nobis de illis fpecialiter cnram gerant . Itaqali/
materiam habeất côquerendi. Dat valeñ.p. quos ex eifdez mecanicis vel alijs honestis r
It's febzoarij.Anno dñí. AB.cccxxxvij. prouidis artib⁹ ordinet raliquos dñozü fer
uiciomancipet prout ad hec cuiuflz volūtas
Taliquis nifi per bienniu pra adheferit tad vnum vel reliqü induſtriapro
E6
ticauerit no recipiat ad officiú aſſeſſorie.XI pia aptus erit: q feruus incautus feu obfti
S
Etrusdeigrarex aragonuz valeñ natus proteruit in dñm : nolens fedicipline
rc.fidelib9fuis iufticis valeñ pre fubmiteredignü fit o pene ſemori obeat fub
fentibusz quipro tpe fuerint falus tacere : vt virga corectionis exafperet quos
tez graz . Em iuxta fo2os valen
pacientie leuitas no emollit:decernimus qfi
curiavel iufticia die qua ad officiú ipm eligiE quis predictozuz poft per curatozem vf cu
idoneu fibi affumeredebeat affeffozez: inter ratores pervos dictú iufticiam in ciuilib9da
du aliqui nouiti vel minus idonei ad ipm a tos ad aliqua ex premiffis fuerit deputat⁹ a
fefforie officiú affumantur:per quozú imperi minifterio artisvel dominozum feruiciofere

ciafubditi nři magna difpendia patiunĒ: ic/ traxerit etfub iugo alterius effe cötempferit
circo vobis diſtricte precipiendo madamus eligens amplius opprobium médicandi:vos
"
quat tales tta idoneos peritos curetisin af dictus iufticia in criminalibusftatim ipos p
feffores affumere:per quozũ falubre cōfilium totam ciuitaté cedi fuftib9 et verberibus fa
poffitis exequi laudabiliter qö incubit. Des ciatis eiciendo illos fic ceffos abilla: hocto
claram⁹ tn volum⁹ ac vobis pñtiuz ferie in ciens quoſciens repti fuerint in eadez.Quo
hibem9 ne aliqué affefforez ad ipm officiú af circavobisdicim9et expffe madam quarvos
fumatis:nifi poft de ſtudiovenerit páºper dictus iufticia in cumlibus affignetis in taliü
bienniú continue praticauerit et al's aptus curatozes arnaldu fimonis et ponauzdero
idone? fuerit ad premiffa . Dat valen pudie uellat habitatores valeñvťalios idoneos ad
nonas marcij.Anno dñí. AÐ.cccxxxvij. certum tempus de quibus iuratis cUM CONS
filio ciuitatis videbitur expedire:qui fi onus

CLaudabilis prouifio fuper cu hmoirecufauerint per vos dictum iufticiam


ra orphanouz. XII. cum dicto confilio alij fubrogétur: & quilibet
Etrusdei grarer aragonuz valen veftrum fic in premiffis deftinetis cömiffum
rc.dilector fidelibus fuis iufticijs vobis officium vt eft dictum exequaminidili
i
valen in criminali z ciuili pñtib9 et genter q improuidi tranfgreffores per infli
I qui protpe fuerintfaluter dilect. ctionem penarum agnofcant fore congruum
1 atcdignum & qui non laborauerit non mās
Cu orphanozu prefertim medicatiu curafoli
citudini regiediuinitus fit cōmiſſa: et no mo Ducet.zedictamvero prouifionem tam ad
dicúgře a dño cöfequat qui libenter intédit ophanost ophanas mares et feminas etiä
fuper pauperem et egenuz:inter ceteraqnře fi parentes habuerint id recufauerit in

regie dignitati nofcunt incubereid fatis prof bemus et volumus fe extendi.Dat valeńpa
picim? opportunú occurrere vt ophanime die nonas marcij.Anno dñi.AB. cccxxxvij.
dicantes per ciuitate predicta fic per falubre
doctrina in puericia diriganE: cu admaio CDe additione pene côtra blaf
rem etatem peruenerint neceffarijs vite fue Femantes de dñodeo et facratiffima virgine
addei feruiciú poffint proficere zfciant alios maria. XIII.
falubriter erudire.Cüitaqz ad rem publicaz Os petrus dei gratia reparago
que ftudior regimine preſidentiü dirigithoc num valen rc.fidelibus fuis iufti

plurimuzintereffe nofcatur cauta delibera/ cijs baiulis et alijs officialib9 no


DS
1 tioneprouidim2 vt dictis ophams et aflict) ftris ciuitatis valen faluté et gra
Priuilegia

tiam.Si in noltri nominis contemptores in lecto pfilarío não arnaldo de moiaríabaiulo


dignationem noftram conuertim9/ſi in xpia regnivalen gnali et alij qui pro tépoze fuerit
nefideidetractozes animum ním ad vindi falutem et dilectionem . Di humaua natura
ctam dirigimus: multomagis animaduerte cito er innatafragilitate deprimitur nifi alte
recogimur contra illos qui in blaffemiam di rius aliquando folacijs fulciatur:expedit ter
vini numinis t côtumeliam creatoris auſu ſa
reprincipb⁹ quorum aim9 propter cogitatio
crilego laxant improuide linguas fuas: cum nes varias et multitudinem agendoruz sepe
longe fitz grauius eternam & temporalez of diftrahitur:vt eis interdum recreatiõis ame
Fendere maieftatem . Cum itaqz forus valen nefolamina preparentur : hanc itaqz confide
taliter delinquentibus refpectu culpe modi rationem prouidem et folertez progenitores
cam penam inferat : cop folum centú fotozu noftri clare memorie olim habentes:rnon fo
folutio z vnius diei in costello ciuitatis aflic lum in his perfonarum falutem fed et como
tioper ipfum forum cuilz delinquenti fingu, dum etiam fuorum regalium turtum atende
lariter inferunt:nos fedule cogitantes qfi/ tes deuefiam albuffarie ciuitatisvalen in qui
cut pene facilitas delinquendi tribuit inten bus diuerforum pifcationis pifcium et vena
tiuuz:fic pene feueritas eft criminofis a crimi tionis filueftria animalium poffunt infimul
neretractiuum :ideo tenore prefentium ſta ftudiofaigenia z ingeniofa ftudia exerceri de
tuimus &quicunq contradeumvleius bea lectationibus regalibus et feruituti piſcātiú
tiffimam genitricein blaffemiaz linguâ fuaz in dicta albufaria referuarunt et fecerunt ea

larauerit vel proruperit in contumeliam co follicite cuftodiri ipius cuftodibus certo fala
rundem vltra penas predictas in fo20 ſtatu rioprout nüc etiam eis exfoluitur affignato
tas a quibusdelinquêtes exhimi nolumus fz in regno predicto quoddam recreationis
cis etiam illos plecti iubemus:mafculus to pomerium reputatur:fed cum nobis pudem
tus nudus femozalibus dumtaxat retentis diuerfis tedijs atq labonbus fatigatis cre
et mulier tota nuda aliquo lini pallio ad cos dentib9 gaudia interponere curis noftris fpa
hoperiendű pudibúda circunquaqs retorto ciandicaufa ac recreationis fumende dictag
per ciuitaté vt affuetü é ceffi fuftib9 tranfeat deuefiam adiffemus: reperimus ipam non fo
vt offenfa qua domino ihefu xpo et eius bea lum prout decet regalibus fed comunib9 vf.

tillime genetrici verbis nepharus impudens bus deputatam :arbonibus lignis et tignis in

ter intulerint:in eorum infamiaz zignomini cifam :filueftribus aialibus et venationibus


am conuertatur. Quo circa vobis dicimus vacuam et oino regys delectationib9%como
etdistricte precipiendo mandamus quat tali ditatibus alienam: cuius quidem vaftitatis

ter delinquêtes penis predictis decetero pu deſtructio non abfqs cuftodis culpa grauiffi
matis.Dat valen pridie nonas marcij . An ma qui vt fertur precibus zprecio nonullos

no díl.AÐ.cccxxxvíj : permifit atq3 permitit in ea venari et ligna


Icindi indifferenter et extrahi: necnō Lumen/
C.quilibet ciuis valencie pof ta et pecoza caufa pafcendi fepius introduci
fit pafcere eorum beftiaria zalia facere in de in regie maieftatis offenfam preuia temerita

nèfia albufarie ad ordinationem tamé iuras te quorundam nofcitur atemptata: cuz itaq
tozum. XIIII ex premiffis non folum pulcritudini loci qui

Etrosdei gra reparagonuzvalen confueuit denfitate plurium arborum erba


rc.oilecto cófiliario noftro arnal rum viroze placida pzatorum virentium co
do de mozaría baiuloregni valen pia et animalium varia venatione vigere : f3
generali et alij qui pro tpe fuerit nfenfou fucceffor recreationi et pifcato
faluré zoilect: pridie ad conferuationé deue ribus albufarie prelibatede qua no modicus
fie albuffarie ciuitatis valen et vt interdú in emolumétü recipimus plurimú detrahatur

illa récreationis folatia fumeremus quoddā eo q dicti piscatores abfqz lignis tigne non
edictum fecimus feu ftatutuz cum littera no poffunt inibi piſcationis comoda de qua par
ftravobis directa continentie fubfequentis. tem recipim exercere. Jccirco tenoze přtin

Betrusde grarex aragonum valeñ zc.di bac perpetuovalitura precipimus fanctione


Petrifecundi. CV

bocą irreffragabili claram ? edicto ne folium valende coceffione morabať. XV.


cuiuſcüc ſtat⁹ vel cōditõis exiftat fub pena bei noie pateat vniuerfis qcũ
bece moiabat auri: qua rice a tragrelle d nospetro dei grarex aragonu tē.
13 incidatz icurrat:audeat vel plumasipa in ciuitatevale gñali curia indicta
venari deueſia nec in illa icindere geöres ge Iregnicol regni eiufde dieſubſcrip
ner¡ cuiſcüc vlét ad op9nre coffe lignade ta qipaz curia incepi9 celebrare cem9 i ectia
De
He ferre:neciumétavl'peccoza ad pafcéduvel at cathedrali fedis ciuitat ) ipi in plator no
ibidé imite feu tenere:nec ipa quomolz expo biliŭ militü ciuiuz hoim villag locor ipi?
nerevaftitati al'a quolz tráfgreffoze z bonis regni valé puenerat maria multitudo: iurati
39
ipi⁹ aucte licécia facultate:quas vobist di z lindici ciuitat) z villarü pdictap ante no
cto cuftodipitib imptimur:exbigat theatr bis iuramétü fidelitatis debitepititiffet:no
110
pena pmiffaz quofcies fuerit factü nŕis fir bis hūit'r ſupplicarüt vt puilegiú ifraſcriptú
del
calib⁹ applicada. Et nihiloi⁹ q cuftosdicte qo ao regalcorde pfuatõis augmētu tonig
qui
deuefievt pdicit eft in culpa fipoft pis edi rei publice fulcimětů Feniſſim dñs iacob⁹cla
al
ctú fibi fuerit publicatú: q ptin9 fieri volů? reméozie rex aragonu abauỳnŕ ediderat lau
ac iubé? euz circapmiffa inueneritis negligé dare digremur firmare ppijvincto iura
Ibe
të:vos tá ipú altos fucceffores eiufdé in co mětí: nos itaqz cupletes pdeceffor nŕop ver
Stiú
de officio amoueat, abillo pting ipofacto t tigijs imitari: atēdētes nos fuccozes nãos
ea
aliú ydoneu in eofubroget nullo eis à culpa turi ad obfuatõë pulegy méozati:cú ipz pui
ala
biles vi'negligétes fuerit adiuuéti fufragato legii admaxiuz comodú vtilitaté toti rei
to
priilegiovel coceffione qcüsna nos illos publice cederedignofcak; vifo ipo priuilegio
18
cuftodes àbener legatri officio ipo fe debet bula plūbea dicti oni regi iacobi coitor copu
11.
brefi priu fecerit plena fup his vobisz qbuf blicato coza oib9 int ceta puulegia ibilecto:
cüqz ipm batulie officiu inpofteru exercétib9 cutsFies feqEp becoba.Quecüqs a regib ℃
a
¿cedi⁹ ptātē. Abādātes vobis q in ciuitate Uide.s.in puilegijs dñi regl taco.j.fo.xix.c.
a3 vale z in dicta albufaria z vbi expedierit pñs lxviij Idcirco cú hoc pñti priuilegio nŕop
fo
inhibitōis edictú faciat voce pconis publice petuovalifoĝti terpōtaneavolútate zer de
VE
diuulgari .Dat valē idus ianuarýj annoſub liberatõe fulta pdictú puilegiü fupi⁹ inftű
isin fcripto.Cu autě pparte iurator pbozuz zoia zfingrai coptēta laudā⁹ approbā⁹ rex
bus certa fciapfirmão. Et vt pmiffa oia firmita
hominü ciuitatis pdicte fucrit nobis hūilit
Como těfufcipiat roboris potioris nüc ipofteru
fupplicatũ vt cũ ex prilegio eis p fereniffi/
tatis
mű onz petru clare memone regé aragonum violent:iurafolénit in plena curia coza oib9
auiffi
proauû nŕ3 indulto ac ppzio iuraméto val gdeur crucédñínŕi ißù xõi et ei³ ſcra qtuo?
ullos
lato : quilz ciuis valen in deuefia fupradicta cuuägelia nanib9nris compatr tacta: pdictā
ligna fuú poffit mitere beltiariu ad paſcendü ribi moneta zoia aliaz fingľa ipuuilegio fupdic
men/ dé venari ac ligna facere tponb⁹ quib9 iura toptēta firma bretñre cöplere z inuiolabilr
roduci tizprobi homines valen hoc duxerit ordinā obfuareznics in alio puenire aliquo iuỡ cả
merita dü:ideovobis dicim9z madam? quatin⁹ nō vl'aliqrōe.mádates firmit & diſtrictevniuer

zitaq obftate pdicto edicto fiue ftatuto cotento in fis & fingulpoft nos in regnis z coitatu pdicte
ociqui dicta litera pinferta pmitatis propia beftia fuEis tponib9fucceffur) vt pmiffa oia tingla
Terba ría ciuiu valen pafcere in duefia fupradicta z inuiolabitr obfuãdo 2pmiffa vtaligo pdic
imco! alia exerceri per ciues ipfos q cōtinent in pri tox nōveniat faciat vl atéptet aut fieriplen

jere: f inlegio meorato: put ipiiuratio:diaueritvt tiat vel pmitant dicto bbo vel facto aut alio
o
icat pfert.nos emintëdi⁹ giurati z pbihoies quoufmo: i cui rei teftioniu pñté cartã nŕā
uz inde fieriz plübea bulla nŕa iuffim ? comũiri
odic jupdicti tale fup boc adhibebüt moderame
ur
abat gipa duefia novaftabitnecnobi recreatōis Dat.valen.xviij.kls octobris.Ann Domini
inenon folamia z vtilitates:necpiſcatorib9 comoda AB.ccc.xxXVÍ .
uapar fubtract.dat.val.pdie mar.a.d.m.cccxxxvij
ini
epit Declaratio regia pro parte ci
one
Icti De confirmatõe moneterega uitatis obtentafug vindemia vinearu extra
Priuilegia

contributiōez non mitēda intus ¿tributōez atq3 coceffit plenariaptātē iuratis z probis.
ficut nec vinú tépore prohibito . XVI . boibus ciuitatis valen: quos freqns experie
Etrus dei grarer aragonú valen tia inftruxerat ampli de predictis op poffent
TR

ze.Cofiderantes qlr illuftriffim9 ordinarez examinare priuilegiü antedictür


ons iacobs rex aragonú reco:da dubiü feu cotrariú o:tü ex illolibere declara

tõis inclite abau9 nf cupiés nouel re:quaquidem cóceffioné fecit cum fuo priui
la platatões regni valeñ: q8 a manib9 paga/ legio in quofeqns claufula cõfequit.Moue/
nor eripuit fructuй vbertate pollere ac eius rit vniuerfi q nos petr dei gra rex aragonu
fubditos pindelocupletes fieri : facili?
9 et ficilie: damus licentia z cōcedim? plenariā
melis credidit ad efectú pduci fi illi ò̟ ad eiuſs ptatem vobis iuratis pbis hoibus valen.
de regni accederet incolatu/pcia z puentus ordinandi z examinādi priuilegiü cöceffum a
vberiores ex ipis fructib9 reportarent: pbis oño Iacobo inclite recordatõis rege aragonú
boib9 vnuuerfitati valen pitib c futur cũ patrenão fup facto vini : z fi aliqỡdubiú vel
pilegiofuo pceffit ac in ppetuú ftatuit : q côtrariuz ciuitati valen inuentü fuerit in eos
ex tüc ab vnoquoc fefto feti michal'feptébř dem: illud dubiuz vel contrariúpoffitp vos
vfqz ad feftú pethecoftes anuatiz aliqpfona corrigi ac etiã emendari acfacere obferuari
noauderet aportare mite nec vedere nifi in prout in dictopriuilegio. Dato valeń kls de
vtrib vel portadonjs ti /necin cellarijs feu cebris annodõi. MD.cc.lxxxiij.plenius Įtinë
dolijs fiue cubisvinarijs gregare in tota.f. tur.Wigoze cuius claufule iufticia iurati pro
ciuitate valen. nec in locis vocatis boatella ceres & confiliarý dicte civitatisvalen ftatue
exerea/roteros nec i alijs locis filib9ətiguis runt ac etiam ordinarūt ne aliquis habēs vi
feu finib9 ipi ciuitati vinu aliqo extraneuz neas extra vel intra terminu dicte ciuitatisą
feu aliaru villaru vel locoz regnivaleń nilivi non effent de realéquo nec de vel pro ipfis vi
notm effz collecte ciuitatis pdicter talis neis cötribueret in feruicijs regalib9 VÍCIZ
ploneğin comuni valen deberet mitere atq nalib9 cuz ciuib9 % vicinis ciuitatis valeñ:au
dare. Voletes ¿ſtatuentes q ille vel illi ò̟ in deret mitere vel mitifacere modo aliquopa

tra prefixu tps vinu extrācŭ ſeu o de alijs lo lam vel occulte vindemiă vinearú ipfarú in
aseffzpoztatu valen in vtrib? vl portadores dicta ciuitate vel in eiusfuburbis:nec etiäi
vēderet ipm Itatizvedere tenerent p tabulas aliqua alcharea feu loco in realencho ſiſtéti
plateasvalen:in vtrib9.L.z portadores & nō intra terminum ciuitat}:q8q3 fi aliquis ap/
incellarijs necalrp totütps predictű : ßztrā portaret feu miti faceret vinü vet? aut nouu

factodicto fefto pethecoftes poffz qlz annua in dicta ciuitate vel eius fuburbijs delocovť
tiz abipo fefto vfqs ad feftú fancti michaelis locis extra vl'intradicte ciuitat) terminũ cō
aportare mitereögregare in cellarijs mi ftitutis: que loca non effent de realéquolicet
tere in valen qölzvinüvndecüqz elfz line di ipm portaffet vel miti feciffet adicto feftope
ctõe vel obftaculo alicui?: qqfi aliquis ɔ̃ di thecoftes vfqz ad feftü fcti michaelis.in quo
ctú ftatutu in ciuitate valen zlocis predictis quidétépoze uurta dictü antiquü pnuilegiuz
ei ptiguis portaret miteret vel ǝgregaret in vinü qöcunqz in dicta ciuitate reiusfubur
varellis fiue cubis vinaris vel incellarijs vi bijs licitú erat miti: q dictü vinü venderet z
nuz extraneu fupra inhibitü ifratōs prefixu vendidiffe deberet ptotüfeftü fancti micha
v3 adicto festofcti michael vfqz ad feftú pës elis proxime tuncventurũ adiecta pena cuilz
thecoftes:pro pena vinü ipm ammniteret: de trafacienti dictis ftatutis:amilliõis videlz
quoregia curia ptrespartes adoreret/zär vindemie atqz vinir fexaginta folor proca
taz partéipius pret ille qui vinü hmōireue lonia fiue pena:dictis etiáftatutis adiecto q
laret feu etia inueniret: put in dicto pruile nullus traginarius puuatus vel extrane⁹ au
gio. Dat in algezira.vij.li.mar ... AB. deret portare vel mitere in dicta ciuitate vel
cc.lxvij.plenistinek . Atědétes infup ❤ PP eius ſuburbiis aut in aliqua alcharea fen loz
fraudes dolos qui fup hýs ɔ̃ dictú ftaturu cointra terminũ ciuitatis fitis in realencho
multiple agebantur /Feniffimons petrus a vindemiam que non effet de realencho alpe

ragonú z ficilierex proanus nr dedit licentia nam viginti folidorum incurreret quotiens
Betrifecundi. CVI
4'9

Strafaceret vt indictis ſtatutis plenius di hibito venderek cui9 vini copia cederet in dif

nofcit ptineri.Eap:opter cum hoines alcha pendiú ciuiür alio; qui ɔtribuunt cum eiſde
reede alfara zalio locor intra terminos di inducendo cor vino minus preciú et valorez
cte ciuitatis valen in realencho fiftentium de idcirco premiffis oibus et alijs plurib9 recte

vineis quas hēbant & habent in locisvelptis cöfideratist in examine rõnis adductis :de/

nentijs milituz vel alioz qui non funt derea cernim acdeclaram? predicta priuilegiator
lencho f3 funt intra termulos ciuitat) feciffet dinatiões atq ftatuta per iufticiaiuratos t
portart vindemia ad dictas alchareas feu lo
alios pro pte dicte ciuitatis put pmitif edi
caderealencho:iuratist pbis hoibus.cim / tatan tufte z licite facta före ab hoibusde
tatis predicte, afferétib? illos hocptra dictú alfarat alijs derealencho intra termínú cui
priuilegiür ftatuta peos edita z in cop pietu tatis inuiolabilt obferuanda: z penas a träf

diciú atéptaffer peñas appofitas ppterea in grefforibus hitas vel habendas iufte ac licite
curriffe:tande cum hoies de alfaraz alio lo potuifferecipi exhigi & haberi. In cuius rei
Of copde realencho intra terminú dicte ciuitas teftimoniú plente interpretationé decretú ac

tis fituato affereret hoc licite facere potuif declaratioez nrazfieriz figillo nfopendenti
fe/nec dicta ftatuta que vniuerfitas ciuitatis iuffim ? comuniri. Dat valen.pv.kls aprilis
x adidiffz poterat eos ligare in aliquovľ'arta D.D.BB.ccc.xxxvuj .

requin vindemiaz ipam poffent portare vel papirus valeñ z ratiue re


poitari facere ad domos ppias cozundem .
ducatur ad forma antiqua: almoſtaçaffi er
nospredictis & alijsrõib plurib9 pdictos
higant penas vt de alijsfraudib?. XVII.
hoies propofitisz expreffis & refponfionibus
ex partedicte vniuerfitatis valen factis ad il Etrus dei gra rex aragonuz valë.
las in não filio recefitis:ea oia fecim⁹recog ze.dilecto cöfiliario não arnaldo

nofci foléniter z examinari etiä diligenter: et de mozaria : baiulo regni vale je


cum eis oibus matura deliberatõe recognitt nerali necno fideli fuo baiulo ,
zdifcuffis inuentü extiterit q hoiesfupradi vel cor locať pñtibus vel qui pro tpe fuerint
etiprovineis vel bonis fedentib? que hễnt in faluté zoilect. Etfi regalis pheminēcie inců
locis militú aut alios que non funt de realen bit officiofubditor incomoda euitare /illis
chonon ǝtribuût nec tribuere tenenE in re tnpcipue tenet occurrere que in danú reipu
galib⁹r vicinalib9 cum ciuib9% vicinis ciuita blice redudare potis dinofcunt . Sane ficut
tis iam dicte:ficqz cũ mens antiqui privilegij rumoz pluríú nřozú familiariú ac nōnullor
fupradicti non pacial o vinuz vel vindemia etia alioz nŕm crebi? pulfauit auditú tam in
bita ex terris vel vineispro quib9 non ɔtri ciuitate valen etiá in pat:artifices acma/
buit cum predictis in dicta ciuitate mutātur giftri papíru fabricantes ipam papirū tā m
Oftet hocdictis hoibus non licere eo q quas formaci in cifat al exquifitis fraudib9 ani
uis pretendat dicta vindemia ad domos fo chilarút zdeſtruerút adeo o regiſtrar capí
renfes ppias apportare : verütn poftmodú biemia curiar ་
e notario, in quib9 ſcripture
vinú er dictisvineis q non funt ptributionis publice zautétice recōdunt ac että regiftrat
dicte ciuitatis fimul cum alio de realécho ad libri priuataru pfonarú infra breus tpons
#
dictam defferunt cuitaté ſub cuius coloże mi fpaciu lacerane zdeftrunkz folia inde adinuf
tunt vel poffent imitere vinũ hitum ex vinde cé fepant: nec min9 in pceffib9 caruz feu htiü
mia locop militú z alioz que non funt de rea regte feu lineeiuxta puifione regia in finglis
lencho ad dicta ciuitatë cötra menté priuiles folijs acpaginis ordinate poffint recipi feu
gy memozati. Repertu etiâ fuerit iufticiam fcribi:quor pretextu litigates plurimů verā

대 iuratos pbos hoies et cöfiliarios ciuitatis tur expéfis.nos itaqz volētes dānis zfrau

d predictevigore privilegij dñi regis petri et al dib9 hmōivt pučit obuiare nŕiſqz fubditor

01.
pro comuni vtilitate potuiffe ftatuta cōdere indenitatib puidere:ſicduxim9 puidendü

00 memorata:potiffimeprodicta fraude vitan ac etiã ordinada: deinceps dicta papir9 re


da: quia tépoze premiffo seu licito tm vinuz ducat ad foraz atiquā: rpdictos magiftros

poffet imiti in ciuitate predicta q tépoze pro feu Fabricatores fiat iuxta formam antiquaz
04
Privilegia

etp outantiquitus tam in forma cfifa in pbis hoidvicernoïedicte ciuitatidomü cũ


pen oral erat fieri affuetü . Quare vobis et tabulain qua núc elt penfum predictū て
quá
emcuią vŕzdíam9 expreffe mādam⁹ quat nos hémus per franchuz et liberu alodium :
ordinatióezt prouifionez nŕam hmōi eiſdez quam fiquidé donatōez oceffione vobisde
magiftris voce pieconis publice nuncietis & dictadomo facimp franchu z liberú alodu
in registris curiarú officio vobis comillor v3 a prima cohoptura ipfius dom ? decenfiue
ne ignorancia pretēdi valeat zadinueniendů vfqz ad inferis folú terre.Saluo tameremas
de facili fi cafus ocurrerit pfcribi ac regiſtra nenteonio atqz iureqö hzbernardus riera
ri prinus faciatis. ADādam? infup muſta draperi9 in bedifficijs feudomib9 oftructis
çaffijs ciuitatis valeñ. z pať o ſi ptra dictam fupia prima cohoptura dom vel tabule pelt
ordinatiōem & pifioné nŕam aliqua fraudē bate: quáquidé domú cú tabula poffitisvens
deceto comiti inuenerit ac ofectú: executões dere vel ftabilire feu alde illa vřás facere vo

inde faciat que in zdealijs reb9 in quib9 fras lútates:dum tñ ei9 preciü puertati in emptio
comitit funt fieri affuete . Dat valen . vij. nezdictor duor hofpicior p vos emendor
idusdecebr. A.d.MD.cccxxxvúj . vel at faciati con precio cōplemétú . Volum
Lonceffio facta ciuitati de an the fubhac ǝditione vobis predicta antiqua

tiqua domo et tabula penfi. XVIII. domũ cum tabula penfi predicti cócedim :
vos emat) zemere teneamini pdicta duo hof
s petro dei gřa rex aragonum pitiapdicteplateep vos iam facte feu empte
valen re. zouide cogitantes q ptigua: tipis dirrutis hofpicijs/faciat fieri
quis tabula penfi ciuitatis valen fumptib? ciuitatis bonapueniente laramet
ingruo etidoneo loco illis quos abta domůintra patuúfinespatiu dicte play
vti puenit pelo predicto in fuis mercib⁹ atq teer dicto duor hoſpicior bene pftructam
rebe que in penfo hmoiponderant fuerit po z clauſam ad cognitioné baiuli nři regnivalé
fita ab antiquo:verunt ppter magnú aug generalis: in qua fit dictú penſuz z poffint in
mentú gétiú qʊ ciuitas ipa recepitz anguftú ca tute calaftones põdera zalia miniteria
viarú tranſitú circücirca dicta tabulā polita eidem penso neceffaria referuari:faciatis ins
ruzopport uit vos dilectos & fideles nřos iu fuper adcognitionem dicti baiuli ftrubita
ratos & pbos hoies quitat(valeñ emere quo bula in qua fedeat ſcriptozesz alý miniſtrí ta
dda bolpitiu ante domu dicte tabulevia me bule fupradicte.Ibac itaq domo penſi T eius
dia fituatú:qö feciftis fundit birrui pro pla tabula fic ftructis: in alio vel alijs refiduis
teafienda coza tabula fupradicta : qöq licet. fpacijs dictor hofpicion dicte platee facia
exdicta platea trâfit? dictipenfi aliquâtulu tfieri porticu vel portic coboptas/ in a vel
ampliet non tn eft via publica tante multitu quib9illi qui ibidểad ponderandú puenerit
dinis gentiú receptiua o tranfeuntib9 pean ac alij poffint comode recipi z fint ſemp adF
dez prefertim ad mercatú dicte ciuitatis con uiciú dictetabule zvfum publicu pfonarú q
fluentib9 die qua celebzakibidé liber ſeu larg rōneponderadi feu at ibide accefferintvt eft

trāfitus piebeak: quinymofenes & pueri acfe dictü:queqdez domus z porticus pēli eidem
mine grauide diuerfa difpédia multaqz icure stinguefint nříenfor frache femp et libere
runt picula pfona :idcirco cũ vos dicti iura fubalodio zdñionfo ficut eft nuc antiqua

tir pbihoies cuitatis predicte ad dilatanda tabula dicti penfi: teneamini etiä ppijs fum
viteris via penfi prédicti z dandú locú gentis ptib9 ciuitatis dicta domů pensi coboptu
bo que bent ibidefua mercimonia põderare: rāipius & porticusvel porticu otiguaru eidé
intedat emere duo hofpicia ex vtroqs latere fic tenere firmiter directas o ex pluuia vel
prefati hoſpicy p vos tādirruti coшuncta:no 'nobisvel illis qui pro nobis tene
ruinafeu al

bifa fupplicaueritisvt vobis pptea gřas in bunt dictam domú z tabulă non poffit aliqo

frafcriptaspcedere dignaremur : aep:opt nos dānum vel tediú puenire. CConcedim9 vo


qui ad ea que publicũ bonú reſpiciút libēter bis infuper qvos lupia dictā doniuz nouam
adgraz nos reddim ? liberales cuz pñti carta penfi ac fupra porticum vel porticus ei conti
nŕa pcedim ? zoonam vobisdictis iuratist
nra guas poffit domü aut domos pftruerevťedi
22

Betrifecundi. CVII

ficia facere que fintfemp vniuerfitatis ciui/ valeat prohibicione feciffe ſen iam factapfen
tatis predicte fracha z libera: & fub alodio et tibus robozaffe feu etiaz renouaffe:videlz ne
E
dnio eiufdé ad vluz e comodú vkm: put vos aliquis nf fubditus plumat ecciaftici adire
aut vři fucefforesduxerit, ozdinandü:vobis iudicem prorebs ad nŕaz iuredictioneſpecta
coplētib9fupradicta: inquop teftimoniú pre tibus:faturus & fi fpreto nŕe fidelitatis de
fenté carta inde fieri ac figillo não pēdēti iuf bito cōtrariü fecerit ipfo iure inftituta accio
fim? comuniri.Dať valeñ.viij.idus aprilis. ne cadet /cuius actionis medietas foera/
D.d.B.ccc.xxxix . rio:z conueto medietas reliqua applicet.Et

Cliceat cuilz pifcariin mari nihiloming puniendus nro arbitriofubiacet


Quare vobis fingulis võm dicim9 r máda
cum patenes tal:mandato regiofacto in co
mus firmiter expreffe quatinus hancnfam
trarium non obftäte XIX.
ordinationé feu ftatutü inuiolabiliter obfer
uetis teande faciatis ab omibus obferuari:
s petrusdei gra rex aragoni
valeń rĉ.fidelib⁹noſtris baiulo re ac pena predictă a trāſgreſſoxibus exhigi vo
gni valengeneralivel eius locunt. lumus haberifub penanfe gratie & merces
necnon cuftodi albuffarienfe civi dis.In prefenti autem phibitione nfa neda
tatis valen prefentib9 vel qui pro tpe fuerint futura negocia fed etia iam pendétia intellis
faluté z gram. Cum de fozó valen cuilz pifca gim⁹r volum⁹ cōprehendi.Dať valeñ.v.no
ri in mari fit licituz & permifluz: nec aliquod nas madij :.d.ØB.ccc.xxxix.

ius non debeat inde dari mifitantümodeci fuper caufis aquaruz z ce


ma depiſcib9 qui a pifcatorib9 capiunE:TVOS quiarum non poffint fieri comiffiones.Etfi
vt pro parte iuratorũ & pbox hoim dicte ci/
atingat aliquos delegari qualr procedides
uitatis percepim ? pretextu cuiufda mandati
beat per eofdem. XXI:
regij budú facti qo dictofozo nofciEdrogare
prohibeat ne aliquis in mari piſcari audeat Os petrusdeigra rep aragonuz
cum artificio fiue modo nominato patenes valen 2.Cuz ppter comiffiones
idcirco adfupplicationě pro parte dictozum aliquas feu mandata que anfa cu

juratore pbox hoim nobis factam :vobis ria obtinent non fit nec fuerit nŕe
dicimus r expreffe mandam? quatinus DE CEª intentionis foris vel puuilegijs ciuitatis va
tero nōprohibeatis nec impediatis aliquos len drogare:nobilos fuerit huilir fupplicati
pifcatores quin poffint in mari pifcari cũ di proparteiurator T probor hoim dicte cine
čtis pantenis tal:cum de fozo fit licitü vt fus tatis:q cumfuper qftionib9 fiue caufisaliq
perius ptinetur:ipfis dantib9 nobis decimaz bus querõe cequiarú ſeu aquarü vertebanĒ
partenobis defoloex ipis piſcibus ptinente comiffiones alique a dictanŕa curia emanas
inbibitione aliqua ftatuto feu madato in co uerint vt dicik ɔtra fox priuilegia atq des
trariafactis non obftantib9 vllomodo. Da claratões feu mādata regia inde facta:cu ad
túvalē.v.nonas madij.A.d.AD.xcc.xFF ÍF. cequiariox officiú nofcant folümodo ptine/
AV
re:quarú cómiffioni pretextu inter presmir
Executoria o nullus pro reb fiones in falarijs indicuz feu comiffarior et
ad regiaz iuredictioĕ ſpectatib9 audeat eccli aletia fubfequnt:comiffiões hmoi reuocare
afticum adire iudicem. ‫אא‬. ¿ cognitõez acdecifioné predíctor ad examé
Etrusdei grarex aragonú valē . cequiarion dicte ciuitatis & eius termini res
rc. Mobili & dilectogerentiuices duceredignaremur:ideo nos fupplicatõe ipa
procuratorisin regno valen nec tang rõni pfona benigne fufcepta: coiffiões
nō iufticijs baiulis ralys quibuf tādictas p nos factas in quátú tangüt dicto
cunqsofficialib9nfis in regno valen conftitu ruz cequiarior officiú ex caufa ducim9 reuo
tis prefentib, et qui pro tépoze fuerint falutë cadas .Inhibentes & iniúgétes expffe vniuer
zoilectioné. Moueritis nos ad conferuacios fis et fingulis iudicibus feu cognitonbus ad
nem iuredictionis nře/zne aliquozuz temeri hocper nosdeputatis feu delegatis ode di
tas iuriſdictionez iplaz minuere ſeu eludere ctis queftionibus ceffent et deliſtant cognof
o uj
Peinlegia

cerenec fe de eis vlterius intromitāt :permis deāt zvtanf: op pofitõe aliqua inɔ̃riúfacta
1
tedo de ipis cognofci pdictos ceqarios put minie obfiftěte . ØÐandam⁹itaq p pñtem ge
ad cor expectat officiuz extitit vfitatum. rentiuices pcuratoris talijs officialib9 ante
Intendim⁹ etiam acvolum⁹ q fi aliqué vt dictis o predictú guidaticũ e affecuramétú
aliquos ad qftiones hmoi per nos côtigerit et hac occffioné & declaratoez nŕaz teneat et
delegari ppter appellatiões vel al'feu dictis obferuent & faciat inuiolabilť obfuari vt fus
affociaricequiarys:ipidelegati feu affociati plusɔtineĒ:z non Queniant nec aliqué pueni
debeant in decidedor pcedendo formam di repmitant aliqrone. Intedimus tn ſub
ctor cequiarior offici înfequi z tenere code: ca formadictú guidaticu pceffim ?: q fidicti
modo pcedere quo ipi cequiary tenenErde: negociatores vel ali guidati in veniendovel
bent qftiones ipas dirimere inter partes.in . poft venerint ad ciuitaté vľalia loca regni
cui rei teftimoniu pitem carta fiert wuffims. valen:in dicta ciutate vel alijs locisdictires
figillonfo appenditio comunită. Dat valé. gni vel alibi straxerint vel delinqrint: & pro
v.nonas mađij.U.d.AD.ccc.xxxix. tali octu vel delicto poft vel in eo aduentu

Quedam declaratio fuper gui addictaciuitate vel loca regni inbito vel co
miffo: poffit ibidez vbi delinquit vel öxit vel
datico defferetib9 victualia cóceffo.XXII.
in alio loco ydoneoQueniri acufari denúcia
spetr dei gra rex aragonú va rimarchari vretia éparari : predicto guida
len rc.ridem ad vitanda areg tico in predictis cafib9 minime obfiftente: in
nis & terris nřisvíctualių careſtiā cui9 rei teftimoniú pñtem cartā nŕam fieri z
vter eis inibi copia heretur/def. figillo não pēdenti wffim⁹ coiri. Dať valeñ.
ferentes ipa victualia per mare ad ciuitaté z. v.nonas madij.a.d.AÐ.ccc.xxxix.

alia loca regni valeń guidauim⁹ zaffecuraui alguaziri regius no ponat


mus cum cartanraptinentie fubfequentis. aliquem captú nifi in comũi carcere cuntat}:
Mos petradei grarex aragonúvalenze.Eft nili effent domeftici di regs. XXIII.
fuppza folio.c.c.rvuj. Verum qz intelle
ximus q aliqui illos q defferunt dictavictua spetrusdeigra rex aragonů
l̀ia ad ciuitaté z loca iamdictafeu aliquos er valen.c.olentes ficut nec que

eis pro debitisvel delictis a tpe citra pceffio nut op gefta officialiŭregiedomus
nisdicti guidatici ptractis fiue comiffis pue fein preiudiciü velderogatiõez

nirefeu impedire nitunE: afferentes guidati cedere valeat alior: pro parte vři iuratozu
cuz ipm feu affecuramentu debita feu delicta 7pbox boiz ciuitat valen fuerit nobis þúikr
precedentia tps dicte pceffiomis nře tantúmō fupplicatú o cú nobis exiſtétib9 in dicta civi
cōprehendere z non ad alia que comiterētur tate alguatziri⁹ ní proceffus aliquos feu ena
poftmodüfe extédi . Eapropter ad hmõidus taméta fecerit aduerfus aliquos no domeſti
biú remouendú ne mercatozes vel alij predi cos necde família nřa:ipos captos in fuo car
cti pretextu dicti noſtri guidaticileſionez vel ceredetinédoral eos procededo in cor pre

difpendiú pafciant . Tenoze pñtis cartenre iuditiú z nō modicü detrimétuz et vt dicitɔ̃


volum⁹ ¿cedimus ac etiam declaram9 dictú for painlegia ciuib? z hitatonb9 dicte ciui
guidaticuz affecuramentu nim debere intelli taris indulta:diĝremur fup eode copetetire

giz fuari mercatoub9z alijsfupradictis tā medio puidere:idcircofupplicatoi ipívt rõi


fup debitis feu delictis pcedétib? diem feu té colone benigne fauetes:tenoze pñt) cartenre
pus ceffionis nŕe iam dicte alys Įtractis ocedim⁹opp predicta vl'aliqua ex eis nullú
poſtinodum vel comiffis : fic o mercatozes dictis fons priuilegis aut ciuib vel hitatoni
ipi z alij victualia vt piemitit ad ciuitatez et busdicte ciuitatis pñtib futuris piudiau

ad alia loca la dicta defferentes predictonão generet nec adcöfeqntiaz futuris tponbus
guidatico affecuraméto z alijs in predicta trabi poffit:imoipi font priuilegia in fuo ro
carta nfafupius inkta ptentis luper debitis boze zvalozefint remaneat ficut pr9. Abā
delictis feu quocüqz tépoze fiue ante fiue poft dantes p pitem alguazirionão pñti z qui p
¿cellionez guidatici scellis vel ppetrat gau tpefuerit eiufos locut: & decetero aliquével
Betrifecundi. CVIII

** aliquos peuz vel alios de mãdato não capié colligi z leuarifacere Zuertendaz vt fupius
dos in ciuitate in carcerefuo non teneat fiue
ptinetur. ADandantes per pñtez cartaz nŕā
ponat: fzeos in comuni carcere cuftodiédos . procuratozi não eiufqz vicefgerenti iufticijs

dimitat putdebetfieriiuxta fozuz:nifi capti baiulis ceterifqz officialib9 noftr prefentib9


ipi dedoino autfamilia nra fuerint aut mer futuris: & hanc p¿ceffioné z licentiaz nŕam
cede in cui rei teftimoniu pñtez carta fieriz firma habeant zobferuent z faciat inuiola/
M
figillo não pêdenti iuffim9 coiri.Dat valen. bitr obferuari zǝtra eam non veniat nec ali
v.nonas madij.a.d.AB.ccc.xxxix. quem ǝtrauenire pmitant aliqua rōne: in cu
ius rei teftimoniü prefenté vobis fieri zfigil
Ciurati polint ozdiare impo
lo não appenditiojuffim coiri.Dat valen.v
fitioné bladípro iuuamine faciendo merca
toribus bladum ad dictam ciuitatem apo? / nonas madij anno.dñí.ØD.ccc.xxxix.

tantibus. XXIIII.
TQ› iufticia ciuitatis valeñ, in
spetrusdei gra rex aragonuz criminali de et cum confilio iurato 7pbox
valen.zc: Quia pro parte veftri hominü abfqz denunciatore poffit procedere
iurator proborum hoim vniuer ad punienduquofcüqz malefactores inceden
fitatis ciuitatis valen. fuit nobis tesdie noctua cum quibuſcüqz artificis ab
humiliter fupplicatú:q cum vos devolutate tis ad crimina ppetrada. XXV.

et affenfu tam militum generofor alion Dos petr dei gra reparagonum
cinium & habitator dicte ciuitatis: volentes valen zc. Atendentes nos nup ne

via affumere p quả in ciuitate ipa maio? co crimina infrafcripta que in ciuita
pia victualiú beat: mercatozes acaly ad de te valen comitebantur a pluribus
Ferendůfrumětů z aliud bladū ad ciuitatem frequenter impunita defectu corectionis
ipaz meli? inducanE: du in fuo lucro cenferit debite pieteriret: mandatú fubfcriptü feciffe

fe iuuarit poleqns fugabit victualiú care/ iufticiévalen in criminali per nřas literas co
ftia que qndogs plura difpédia fubminiftrat tinencie fubfequétis . Detrus dei gratia rep
intédat certāimpoſitōez ſtatuere feu ordía aragonu zč. Dilecto não raymundo de foles
re in dicta ciuitate zei9 terminis colligédā r rio iufticie valen in criminali faluté zdilect.

in ſubſcript? puertédā: diĝremur fup eaau/ Cum intellexerim o nonnulli recufantes la


croutate nŕaz inpederepariter raffenluz:vz bozes ppzios fubmitere virtutibus boni mo
❤quilz emés feu molés frumentu fiue fit ca ris: fed volentes ex alienis ducere prauam vi
folan? fiue flaqri ſeu alı9 cuiuſcüqz ſtat⁹aut tam :incedunt per ciutate eandem de dieno
¿ditõis exiftat/foluat rõnedicte impofitois ctuqz cum diuerfis artificijs abtis ca fur /

pro quolz cafficio.xij.dŕios regaliú: ex qb⁹ q ta et alia maleficia comitenda vt inde furari

dezorijs qui exdictaipofitõe puenerit dent zdepredari valeant : prout indiferenter fa


foluant mercatorib9 aut alijs quibuflz à £ ciunt cum eifdem :nofq3 deceat talia penitus
mare frumentũ ordeŭ annonā fiue auenā ad extirpare:vt alij timoze perterriti formident
dicta ciuitaté atulerint in auxiliü expenfaru fimilia atemptare: idcirco volumus vobiſqz
fuarú:vz.xij.dřij dicte monete p quolz caffi mandamus quatenus vbicunqz tales male/
cio frumětí: sex dfij pro quolz cafficio ordet factores cum dictis artificis Talinfra iurif
annone fiue auene: in folutõe bmōi z non in dictionez vobis comiſſaz reperitis: capiatis
alijs dicta pecuia fidelr puertat. Nositaqz eofde ipofqz et alios quos pro confimilibus
fupplicatõe ipa benigne fufcepta: tenoze pict caufis captos tenetis de cõfilio affeffons ves
vobis iadict) iuratis pbis hoib? z vniuerfis ftri abfqz acufatore aliquo vel denunciatore:
tati ozdinādi ftatuendi pdicta impoſitõez non obftantefo:o taliter puniatis q alija
duraturā duz de vro beneplacito fuerit rea temptare fimilia merito perozefcant . Pos
vtile effe videritis plená dâm9 て
7 pcedi? facul enim vobisfuper hoc plenam per prefentes
taté:cią auctem nřam impedim? zaffenfuz. conferimus poteftatem :concedentes vobis
Volentes & cöcedentes q dictaimpofitione per nos aut per officiales nãos non valeat

poffitis colligere exhigerë z leuare ſeu exhigt vllo vng tépoi stravos fieri inquiſitiop2o .
o u
Priuilegia

premiffis :quinymo vos ab inquiſitiõeipa er bébit in cafib9 fupradictis poffit auctoritate


nuncharuferiedecernim? quitiú et immunë nfazerfacultate quaz fibi cum preſenti não
Wolentes o prefens Ira habeat pro puma et edicto coferimus petere exhigere & leuareto :
fecúda iuffione:zo per hoc non fiat aliquod tam penapredicta:cuius medietaté não ba
preiuditiu feu leſio fous feu puuilegijs ciuita tulo generali tradere teneat:reliqua bo me
ti etregno valen cocellis. Dat valen.vj.kts dietas parti ipi applicet. Bandates in hoc
febzoarij.anno dní.Ab.ccc.xxxviij.Idcirco cafu dictis noftris officialib9 vel eozú lochať
cum velimus q in proceffufeu cödemnatiõe qin petitiõe penepredicte preſtent dicte par
aut executione predictor fiendis : inquantú ti cōfiliú z iuuamen fi qñ et put ipos duxerit
turati zprobi hoies dicte ciuitatis valen, vo requirendos:necnon edictů z ſtatutu noftra

caridebent ficut in alijs puniēdis criminolis bmōi firma beant teneat robkuentz ab alijs :
forma folita obferuetur.Der prefentes mā faciant inuiolabitr obferuari: nonQueniat
dam dicto iufticie valen in criminali preſen necaliquezSuenire pmitant aliqua rõnevel
tietalijs qui pro tempore fuerint quatenus caufa: qui bo otra fecerit iram z indignatio
in et fup dictis criminib9 delinquétib? pu nem nram fe nouerit incurfuruz:in cuiusrei -
niendis pcedat z procedere debeant de et cũ teftimoniü presentez cartā nŕaz fieri iuffim9:
pfilioturator et pboz hoim predictor put figillo não pendenti munitam .Dat barchin
iuxta forma & priuilegia debet fieri feruari viij.ll's auguſti.a.d..ØÐ.ccc.xxxix.
madato não feu prouifione iam dicta no obs
ftãtib9 vllomodo. Dať valeñ.v.nonas ma. muſtaçaffi poffit remitere
dij.annodñí.AB.cccxxxix. banna ſeu calonias &facere quafcucs copoli
tiones: 7 ppterhoc non poffit inquiri.con/
Qualiter erbigatur z diuidať tra eum. XXVII
pena apofita recurrétes ad ecliafticũ iudis
Dos petr deigrarex aragonum
céproreb⁹ ad regia iurifdictõez ptinentib9, vale.c.dilecto iudicicurienrepe
XXVI. trodeciutadella ad inquirendú p
Anostr
Etrusdei grarex aragonūvaleñ. a officiales nãos ciuitati
s
rc atendentes nos pridez ad con/ zregni valen affignato faluté zoilect . Cum
feruatões nře iurifdictiōis ne per muftaçafi ciuitatis valen vt fidedign /
() ar ela
aliquem temerarie minui valeret tione percepum
⁹fueuerint ſemper ad eorum
impune/puifione infrafcripta feciffe pnřaz liberaz voluntatér b z calonias.
emitere anna
Iram ptinencie fubfequentis. Detr9 dei gra eisrõnedic of cōpetentes cōpeten
ti ficij vel
rex aragonuz.nobili z dilecto gerentiuif cia z fup ipfis bannis & calonijs exfoluen
dis
ces pcuratoris in regno valen necno iufticijs Quenire cum eis de affenfu tamé filij vel ius
baiulis et alijs quibufcüqz officialib9 nřis in rator dicte ciuitats et guillerm
i de ptuſa qui
regno valen zĉ. Vide fupra.fo.cvij.c.pr. recipit parte nobis pertinen
te in banis & cas
Etnuncvt pro certo didicim? nonnulli fub lonis piedictis :r vos vt að nŕam audienti
a
ditinři aufu temerario ducti iurifditõë nřaz eft deductü vigoze dicte comiffioni vř e in gs
s
eneruare zeludere no verentes fepi? dimiffis ratis cōtra andreaz carerij qui anno proxie
nŕis iudicib9 in cafib9 in quib9iuriſdictio ad preterito fuit muftaçaf
us dicte ciuitatis :af
nos spectat:ecclefiafticu iudice adire non de ferendo ipm remiffione facere non potuiffe
z
finant:et ppterea in penaz incidat inftituta neccöuenir fuper bannis z calonijs dicto of
e
que propt ignozantiaz aut negligécia fifcalis ficio adquifitis : cum fit gentiú intereffe que
nŕivel alior officialiu non leuat nec hétur:in non ita frequenter delinquere
nt nifi eis fie/
iurium nŕozuz maximũ detrimentü ; idcirco ret remiffio fupradicta vel dict? muſtaçaf
fu
s
circa vtilitate dictofnŕozumturiú pindere Queniret cum eis :idcirco volentes muſtaças
cupientes: piti noftro edicto ftatuendú du fum dicte ciuitatisvti libere fuo officio fupra
dicto remitendor componen
cimus ac etiam ordinandum o pars illa que dor alprout fa
aget contra illum quifpieto noftre fidelita/ cere pfueint : vobis dicim9 et expreffe manda
tisdebito ad eccleſiaſticum iudicérecurfum mus quat dictú andrea iuquatūrem
illiōez
Petrifecundi. CIX

vet cöueniétiä tagit predictas minime inqui fus remiffiones gras ac copofitiões facere
J
ratis:imo fi in aliquo cotra euz rōne premifs prefente baiulo illis loci vbi dict? muſtaçafus
fa proceffiftis/id reuocado z penitus anullā cöftitutus exiftat : Abadantes per pitez p
do ad ftatu priftinu reducatis:nos eniz quic, curator não eiufqz vicefgerentibus iufticis
quid fup hijs proceffuz fuerit tenozepñtis pe baiulis et quibufcüqs officialibus inquifitori
nitus reuocamus et anullam9 . Molētes im bus & fubditis nŕis pñtib? et quipro tpe fue
mo expreſſi9 inhibentes o decetero per vos rint quat prouifionez hanc firma héant? ob
nec per quéuis aliú inquiſitorem ad predicta feruët e inuiolabitr obferuari faciat vt fupe
It rius cötinetur et no cōtraueniant nec aliqué
affignatú feu etiã affignāduz cōtra muftaça
"

fuz dicte ciuitatispñtez & quip20 tpe fuerit côtrauenire permitat aliqua rōne.In cunus
B rei teftimoniüpñtez cartánraz fieri tuflim9.
inquiri poffitis rõne premilla: imo premiffis
remiffionib? et cöueniencyjs vtipoffint:de af figillo nro pédentimunita. Datbarchñ.xv
fenfuthz volütate predictozuz libere zablo It's nouembris.Anno dí.AB.ccCXXXIX:
10 obftaculo quocüq3 prout idé ſunt vti hacte
nus affueti .
In cuius rei teftimoniuzprtem De curiagenerali celebranda
cartánraz fieri шuffim ? figillo não pendenti a triennio in triennium. ‫אואא‬.
munitaz . Dat barchiñ ſexto läs auguſti an Querint vniuerfi o cuz nobis pe.
nodní.AB.cccxxFIF. trodei gra regi aragonu valen tc.

Qualiter moftaçaffij villaruz pergñale curie:quá núc regnico /


lis regni valen celebramus fuerit
feulocor regni poffunt facere gratias et co
f cú inftácia fupplicatumvt pro vtilitate et bo
pofitões de caloys eifdē ptinētib9.XXVII
no ſtatu ciuitatis et regni valeñ et incolaruz

Øspetrusdei grarex aragonuz cozundez:et pro euitādis et tollendis pericu


valen rc. per findicos procu lis ipozuprouifioné ac coceffioné fubfcriptas
ratozes villarü et locomuz regahú de benignitate regia facere dignaremur.Eas
regni valé fuit nobis builtfuppli propter nos qui fubditozű nřozű comoda cu

catú o cũmuſtaçaffy vniufcuiufqz villarum raperuigili procuramus: & pericula ac difcri

locox regaliu regni valeñ ab antiquo citra mina in quatuz poffumus euitam ? prout co
tempore cófueuerüt facere remiffiones gras gruit nie regie dignitati: fupplicationi hmōi
P
zcōpofitiones tā departe nobis pertinente fauozabiliter duxim? annuëďuz. IDuius igi

S de parte expectāte ad nŕz muſtaçaffuz ſeu fcriptinřiferie perpetuo valituri ftatuimus

1 ad comue cuiuflz villag iparú in calonijs et . ozdinam⁹ et etià promittim⁹ vobis prelatis
16 penis per coldez muftaçaffos affuetis leuari richis hoib9 militib9 ciuib9 et hoib? villaruz
a perfonis incidentib9 in eafdez: hmoi cons totic gnali regni valen: q nos et fucceffores
fuetudo fit valdevtilis z neceffariavillis zlo nři ab inftatifefto oim fanctorum ad tres an

cis predictis dignaremur eadem abfqz dimis nos proximer cōtinue fubfequétes:et ex tunc

nutione aliqua facere obferuari.Jccirco até fempde triennio in trienniú celebzabim9re/


gnicolis fupradictis gñalez curia in ciuitate >
ta fupplicatione ipa benigne admiffa mode/
rando iaz dicta cöfuetudinez fic duxim9 p20 ✔ valen pro vtilitate et bonoſtatu eorüdem: ni
fi forte nosvel fucceffores nři effem9 iufto ac
undendum: q decetero muftaçaffus vniuſcus
wufq dictag villarum locozz poffit facere legitimo impediméto detēti quo ad celebran

remiffiones gras copofitiones ad fuuz ar du dictā gñalez curia ire perfonalr no poffe

bitriúdepenis & calomijs predictis fiue perti mus :fcilicet effem9 infirmi vel abfentes a

neat ad nosfiue ad muftaçaffum ipm aut ad terrania :vel fenerem perfonalr frōtariam
vniuerfitatez illius ville vel loci vnde fuerit in aliquo capite terrenfe:quib9 cafib9 infra

muſtaçaffus :dū tñ prefate calome decefoto. duos menfes pofta cōualuiffem vel reuerfi
effem9 in terranka vel dimififfem9 dictafrō
aut quätitatis minoris exiſtāt prout tépozi
Xa
tariaz:p:omitimus in dicta ciuitate valeñdi
buspreteritis vfqz ad hec tépoza extititvfita
fa
tuz.De alijs autem calonistpenis quatita ctagñalez curtă celebrare. Evt predicta por
tez.r. folox afcendétib? valeat idez muftaça cioziroboze fulcianEiuram9 per cruce dni et
です
Priuilegia

dusfancta quattuo? euuägelia manib9 nřís diuimus q licet crearez conftitucre procura
copozaliter tacta ea atendere z cöplere in a tores fiscales ad nos folum pertinere noſca
liquo no contrauenire aliquo iure cauſa vel tur:et baiulus generalis regni valentie fit a
rone:in cung rei teftimoniü pñs priuilegiü no nobis creatus vt mozis eft in generalempro
ftruin indefieri tuffim9 bulla nřa plúbea cõi curatorem fiscalem regni valentie ad nego
tum . Dat in ecclefia cathredali beate marie tia criminalia atq ciuilia et iura regalia vni
fedis valen die inceptionis dicte curiequale uerfa:vos quis dictus baшulus habeat expo
gebatur decimo octauo kalendas octobris. teftate fibi tradita fubftitutos qui in veftris
Innoa natiuitate dni ABillefimo trecétefi zin omnibus alijs et fingulis curijs civitatf
mo tricefimofexto. zregni valeń vice dicti baiuli officium eis co

miffuz exercent et vniuerfa iura regia proffe


Executoria primmlegij conceffi cuntur:prout ex regijs prouifiomibus et anti
de extractione bladi a ciuitate dertuſe pro ci quapfuetudine fuit bactenus inconcuffe fer
uitate valen ‫אאא‬ uatum. Attamen ordinaftis et conftituiftis
Etrus dei gratia rex aragonu va vt fertur procuratozez vel procuratores fif
lerc. fideli fuo baiulo ciuitat) der cales qui in curys veftris exercent officium
tufe vel eius locumt faluté et gra antedictum /de quo fi veritate fulcitur vos
tiam.Cum nos confiderates qua grauiter ducimus arguendos. Propter q
liter conuenit o ciuitas et regnum valen vis vobis &cuilibet veftrum districte precipien
ctualibus fint fornita:et hacde caufa concef do mandamus quaten9 in curys veſtris vel
ferimus iuratis et vniuerſitati ciuitatis va/ ' nullum procuratorem fifcalem quomodos
al
len o quilibet dicte ciuitatis et regni poffit libet ftatuatis :fed negotiafifcalia proffequa
extrabere feu extrahi faceretriticum et ozde mini cum predictis fubftitutis per dictuz ba
um dedicta ciuitatedertuſe et defferre ad dis tulum prout confuetum exiftit ab antiquo.
ctam ciuitatem valen . Dropterea dicimus et fi quos hactenus ordinaftis/ cos protinus
et mandamus quatinus dictis extrahentib9 reuocetis. Mos enim inhibentes diſtricte
vel extrabere volentibus triticum et ordeuz procuratonbus conftitutis et conftituendis
a dicta ciuitate dertule pro postando ad iam a vobis neipfum officium exercere preſumāt
dictam ciuitatemvalen nullum in abftractio omnes et fingulos pcuratoresfi quos ex im
neiam dicta contrarium faciatis: recipiédo portunitate vel incuria feu al'in curis veftri
:
cautelas affuetas adictis extrahentibus & creaueritis vel ordinaueritis tenoze preſen/
ipum triticum fiue ordeum defferant ad iam cum de certa fcientia reuocamus . Datum :

dictam ciuitatem :et q infra certum tempus Barchinone idus Julij Unno a natiuitate
per vos els prefigendum teneantur vobisde domini millefimo quadringetefimo quadras
Ferre albaranum teftimoniale qualiter dictü gefimo.
triticum feu ozdeum diſcarricatum fuerit in

ciuitate iam dicta. Datum cefaraugufte no nulli clerico coniugato ton


nas febzoarij. Anno domini millefim &.tre furam actualiter defferenti tradatur inftru
centefimo tricefimo nono. mentum franquitatis : nec ad aliquos actus
quiles admitatur: t.
‫ואאא‬.
baiulus generalis ciuita
tis zregni valentie tand generalis procura spetrus dei gratia rex arago
toz fifcalis poffit fubftituere feu conftituere num valen rc. dilectisfuis iuratis
pcuratores fiscales. ‫ואאא‬. et iufticis ciuitatisvalen preſenti
Abu
set qui pro tem
poze fuerint fa
Etrus dei gratia reparagonúva, lutem et dilect.Cum nōnulli in dicta ciuitate

len.zc. dilecto noftro geretiuifces degentes non religionis zelo nec vt in ecleſia:

pcuratons in regno valen vel ei9 . dei altiffimo famulentur: fed vt anoftraius
D
locunt prefentibus & qui pro tem/ rifdictione fe retrahant nreqs aiaduerfionis
poze fuerintfalutem et dilect. Abirantes au man9 euadere valeat fuo cafu pmā tōfurá re
CX
Petrifecundi.

cipiat iurifdictionez uraz tanc clerici recus nŕožů pro partenŕa vel cor mediate velime
fando: verütñ tano laic fe actib9 imifcere ci diate quomōlz executiones proceffus e man
uilib? fatagétes : libertatib9 frāquitatib9 et tamenta verbotenus vel in ſcriptis vel de fa
inmunitatib9 eiufdé ciuitatis in éadez et alis cto fiericötigeret q no credimus vel ettå at
bíín nřeiuriſdictiōis diſpendiú euidens per téptari/zfacta eisfide vel notificatione ali
fruunt.Sane volentes nŕis in hac parte ins qua de priuilegio fupradicto: ab ipis executio
denitatib puidere: cũ intētiōis nŕe no fit il mibus proceffib, et enantamétis illico no cef
los beneficijs ciulib9 z téporalib⁹libertati farent: eo cafu fi tales comiffarios feu nútios

busdecozare qui nře dñationis regimen recu piotate temeritatis audacia ciuitas fupradi
·
fantes ecclefiafticas ſpuales adeūt liberta ctafeu quiuis predictor locozú aut degentes
tes:iccirco expreffe vobis dicim ? et mādam9 in illis vel quicüqz alij nři fubditi vel fucceffo
qe nulli clerico cóiugato tonfurā actualiter ruz nŕozű damnificarët in bonis vel etiaz in
defferéti tradatis feu tradi aliquat permita perfonis vel eofdē etiaz comiffarios executo
tis carta vel cartas franquitatu libertatü et res vel nútíos vel alios eorú occafione occi/

immunitatú eiuſdez cintatis ciuib9indulta dicontigeret pro premiffis: damnificantesor


rum:cũia traditas carere volum huius fe occidétes hmoi in nulla pena vel in aliquo a
rie virib9 et effectu:vl'in cõfiliarios aut quof lio nobis vel nřís fucceffonb9 veldamnifica

cuc actus ciuiles recipiatis eofdez nec ad alt tozum aut occifozuz parentib9 vel aliquibus
qoipius regimen ciuitatis. Dat valetertio alys teneantur : nos enim huis ferie ex nunc
nonas шunij.Anno dñi.MD.cccpl. vt extüc abfoluim⁹ ab oï pena ciuili z crimiz
nali z alia qualz quoſuis dicta damna vt con
De cófirmatiõe priuilegij p20s tinetur fuperius illaturos in defenfione pu
hibentis alienationé a cozona regia certouz uilegij antedicti. Ethec oia fupradicta & fin
caftrozum villarum regni: o poffint illud gula perpetuo tenerivolum9 ¿inuiolabiliter

manu armata defendere vfqs ad mortem in/ obferuari fub virtute iuraméti per nos inde
clufiue abfos pena aliqua. XXXII. cozpozaliter preſtiti ad dei euuangelia facro
fancta.Abandantes nihiloi? cû pîti procu
Os petr9dei gra rep aragonű va
len &c. Recolim9 ad poftulatioez ratozinfo eiufqz viceſgerētib9 iufticijs baiu
toti⁹gialis regnicolarú regni va lis ceterifas officialib9 z fubditisnŕís pūtib9

len/zpro nři diadematis patrimo et futuris q cöfirmationé predictam et om


nialibus conferuandis indultum fuiffe pri nia z fingula fupradicta teneat perpetuo fir
miter et obferuet et faciāt inuiolabilr obſer
uilegium cuius feries fic fe habet. Inos petr
dei gratia rer aragonum valeñ rc. Cum incũ uari:& non cötraueniat nec aliquez Įtrauent

bat officionie regie dignitatis rc . Widefu repermitāt aliqua rōne: in cuius rei teftimo
piafo.xcvij.c.xi. Quo circa ad poſtulationë niuz pñtez carta noftram inde fieri iuffimus
et inftatiam probox hoim ciuitatis et villa/ noftri figilli pédentis munimine roboratam
ruzregaliuz dicti regni:dictü priuilegiumet Dat valen tertio idus iunij.A.d.m.cccxl.
oia erfingula in eo côtentahui? ſcriptinří fe
rie perpetuo cöfirmantes:irritu penit becer per iudicem affignetur des
nimus et inane quicq factü prouifuz manda nunciatoži terminus infra qué ſuam denun/
tuz feu quomodolz atemptatú fuerit contra ciationem proffequi teneatur. XXXIII.
illud:nec aliqui officiales vl'fubditi nŕi cuiuf Etrus dei gra rex aragonuz valen
cugs ftatus preḥeminētie fuerint fiue grads rc.fidelib9 fuis iufticijs villarum
mádata nía vel alicuiusfucceffor norfim et locorum regni valen pñtibus et
plícia iterata cu penaz impofitionib9 vel al's futuris cozug locat faluté zgraz
verbotenus vel in fcriptis teneant quomōlz Cuauditui nãofepi9 fit deductuz y nōnulle
obferuare nec valeat ppterea incurrere qua perfone ponüt denúciationes feu aculatiões
uis pena: quinimo ſi côtrariú premiffozu per fuas verbovl™ fcriptis cotra alios magis cau
impofitiones penaru vel al's per comiffarios fa inferendi damnuz eifdezvt carceribus ma
executozes feu nuntios nãos vel fuccefforum cerent alia шſta cauſa : ſicôplures ex þýs
b
Brumlegia

per longeua captionem indebite agrauātur Os petr veigrarex aragonā va

et plures quifunt pauperes fame pereunt in len tc.Cofiderates pro parte vfi

carceribus antedictis: nofc deceat talib9 in veň epi z capítuli ecclie valeń fuif
fenobis builiter fupplicatü o cuz
folertijs et periculis cu moderatiöe wufticie
obuiare.Jccircoad fuplicationé húilez vni/ fereniffim9dñs iacob9 bone memozie repara

uerfitatu et probozü hoïm villarů et locozuz gonů abauus nofter cũ ſuo priuilegio ſpecia
regni valen vobis &cinlz vŕm dicim? et man liter coceffitdecanor canonicis taliscleris

damus quat cuicunqz denuntiatori feu acuſa cis dicte ecclie imperpetuuz o poffent libere

toziprefingatis decetero certů et pereptozic abfqz cōtradictione alicui9 perfone adduce

termínuz infra qué coză vobis denútiationé revelportare ofis fructus redditaŭ fuo: uz
vbic eos bérét mitere eos in ciuitate valen
feu acufationez fua proffequi teneatur:< fi in
fradictü terminu acufationé feu denútiatio qñcungvellent: etiaz libereträfferret poz

nezipam no propofuerit aut propoſitā non tarede vno loco ad aliuper totú regnüvalen

fuerit proffecut : incötineti lapfo ipo termi z védere ibidé et etiã de regno ipo abftraere
no/denütiatű vel acufatum ab inftatia iudi per terra vel per marez aportare ad quécúq
cij abſoluatis:et proviſioné nŕaz hmôt tenea locú vellet facere inde fuas propias volun
tis et firmiter obferuetis:nec côtra ea veni tates:qö privilegiü illuftriffim ? dñs iacobus

re aliquat prelumatis.Dať valeñ.iij.idus tu bone memorie rex aragonú auus nf vt afferi

nij.Anno dhi.AÐ.cccxl. tur poftmodü cöfirmauit de vberiozisDOS

nogread fupplicationem dnt tobanis bone


gerenfuices procuratozis
memone patriarche alexādrini patrui noftri
regni valen nequeat decetero affeffori fuo vt
ipm priuilegiú ad primos emptores redditum
euslocüt vices fuas comitere. XXXV
vři dicti epiz capituli per fuuz priuilegiü fpe
ciale extédi voluit z mãdauit:in quoverba fe
Os petrusdei grarex aragonum
valē zc.cü diuerfa officia adiuerfis quétia vt afferitur cōtinék. Et ne in premiffis
bebeat perfonis regi et etiam exer fraus aliqua comitatur volum9 z oïdinamª
hoc modo cóceffionem nŕaz facimusfup:a
ceri . buius fcripti nři ſerie prouidemus de
certafciétia z cōfulte o gerenfuices procura dictaz & qñcũ‹ & quotienfcücs per iposprí
mos emprozes dictop reddituuzvřou ipos
toris nří gñalis in regnovaleñ pūs vľ'quí p
tpefuerit neqatdecetero affeffori fuo vt eius fruct? extrahi a dicto regno côtigerit:in qua
locumt comitere vices fuas:itag affeffor ge libet extractioe procuratoz feu procuratozes
aut baiuli feu baiul? vřídicti epi & capituli ec
rentifvices predicti pñs vel futur9 nō poffit
clefie valen qui fecerint aut fecerit arrenda
effe locut nec pro eo regere dictü gerentiful/
ces officiú vllomodo. Dadantes cú pitidi tionez reddituūvŕowz illo anno faciat feu fa
ctogeretiuices piti z futuro o dictú eius af ciant fide cum iuraméto baiulo não gñali in

feffores nunc in dicto gerétifüices officio co ipo regno vel fubftitutis fins: q ipifruct? ex
ftituat locofui: nihiloï? vniuerfis officiali trabëdi de regno predicto funt de propijs res

bus etfubditis in regno degentibus fupradi ditib9vří epi r capituli predictor e non alte

Crodamus firmiter in mädatis o dicto affe ríus nec plures. Cumqz vos memorat9 epif

fozi pñti vel futurovel locuť predicto no obe copus dubitetis q batul feu procurato: vří
diāt pareât vel in aliquo atendant: cómiffio zdicti capituli poffint de facili incurrereper
ne inde facta dilecto cõfiliario não bernardo turiú fuper preſtatiõe iuraméti: cũ primi ëme

gomir vel cuicunqs aly minime obfiftere. In prozes poffent plures reddit ab ipo eme
rint vendere afferendo ipos effede redditib9
cuiusrei teftimoniü pñtem fieri tuffim? nFo
vřís znō de alijs þocą ipe baiulus poffet de
figillo pendenti munits . Dat barchiñ.viij.
ll's augufti. Anno dñi.AB.cccxl. facili ignozare:iccirco nobis pro parte veftri
dicti epifcopi capituli fuerit humiliterfup

primi éptozes reddituucle plicatum ve oba dicti priuilegi dignaremur


ricor libere poffit portarefruct ad qflöptes corrigifacere feu et declarari.cui fupplicatio
níannuētes benigne vt fuper premullis omis
voluerit pftito iuraméto peolde.XXXVI
Petrifecundi. CXI

fraudis & periurij materia fubtollatur: teno fancta qua paffionis nfe fit memoratio et re
repñtis ficducim9 declaraduz o emprozes prefentatio faluatoris alijfqz dieb9 deuotiois

predicti teneant decetero habeat perfonali exhimie:quib9 fideles abductis a fe terrenis


ter dictü pieſtareiuramétuz baiulo não gña odis intédentes fimptr z inermes diuine mi
liregni vel eius locut de redditib9 ſeu bonis fteria cōtemplanE:eofdez fideles túc infidio
reddituй predictoz vřidicti capituli repiet feinuadere no verenf ac vulnera inferre mé

in animaz corúdez de credulitate et veritate broz mutilationes &neces .Jccircovolentes


premiffo preftet in poffe eiufdé baiuli vlei? bmỗifceleratozes/q dei reuerentia neq.com
locumt amodo iuramétuz . Abandātes per rectionis terroze poftpofitis in alios ficatro
pitem cartā nŕaz baiulo regni valeñ gñalivť citer feuiüt/penis feueriffimis caftigare. Te
eius locut alijfqz officialibris eiufdé regni nozē pūtis ordinam9 retiã prouidem ? qvni
pitib9zfuturis & hac declarationë nŕaz ob uerfi etfinguli memoratis diebus fupratacta
feruet & faciat inuiolabil'r obferuari:et nō cō fcelera vel eox aliqua perpetrates in ciuita/
traueniat nec aliqué ɔtrauenire permitāta, te premiffa z eius termino:vltimo fuplitiovl
liqua rōne in cuius rei teftimoniú pñtez car alijs penis quib⁹ iufticie iuratis & probis ho
taznŕaz vobis dicto epor capitulo fieriiuf minib9zcōfiliarijs ciuitatis eiuſdez videbit
fimus não figillo appéditio comunită . Dat. fineremiffione aliqua percellant: nō obſtan,
barchiñ.v.id⁹octobris.Anno.d. AB.cccxl. te fozo valen fiquisé qui minori pena puniri
difponat hmōi criminofos:nō em expedit fer
nullus clericus tonfuratus uari fozi vel iuris ordinēptra tales. Abādā
feu qui allegare valeat priuilegiü clericale ad tesiufticie valen in criminalib9 ceterifqz offi
mitatur ad officia publica. XXXVII. cíalib9 nŕis & ciuib9dicte citatis pñtibus z

Etrusdet grarex aragonú valeñ futuris & ordinatiōez ? proviſionez nřazhu


TC. dilectis ſuis iufticijs ziuratis iufmodi quá durare volum du nobis placue

ciuitatis valenpitibus & futuris rít znō vĺtra teneat firmiter z obleruét z fa
falutév dilectioez. Cũnōfit ratio ciát abalijs inuiolabiliter obferuari etnō cō
m congruй nec confonet equitati illos qui a traueniat nec aliqué otrauenire permitāta
fozo nŕe iurifdictionis fe retrahút auctorita liqua rōne. Der premiffa vero nolumus nec
tenía ciuilib⁹ſeu publicis regiminib9 interef intendim9 derogari fons vale vel puinlegys
fe:iccirco vobis dicim9z mādam9quat nemi in futuru necpremiffa trahi ad confequétiaz
nez clericú töfuratuz feu qui allegare valeat quouiſmodo . In cinus rei teſtimoniú pñtez
priuilegiu clericale admitatis aliquat ad re inde fieri z figillo não pendenti iuffimus cõis
genduz côfulenduz ozdinādū ſeu aliqualiter ri.Dat in monafterio populeti pridieid9 in
difponendufuper quibufuis negocijs tange lij.AnnodñiAB.cccxlj.
tib9 regimen ciuitatis.Dat valeñ.iij.nonas
Caffeffor gubernatoris aut es
january .Anno dñí.AB.cccxl.
ius locut nullú recipiat falariú pro caufis ad
Cfacientesvulneravel neces
ipm etia per viam appellationis fpectatibus
i
in die veneris fancta vltimŭ fuppliciú patiā, nec preftet patrociniú in ipfis. XXXIX.
turnō obſtāte o minon penaper forum pu
niridebeant. Os petr⁹ dei gra rex aragonú va
‫אא‬XVIII
len zc.Cuzdeceat culmen regie di
Etrusdei gra rex aragonuzvalen gnitatis per debite arcunfpectiōis
rc. IP20fpiciétes q qñ aliqui ma prouidētiā vitare fubditis litigio
ioni cötemptu dei zboim ac eno ruz diſpédia z fupflua onera expenfaru : cuc
mitatedelinquut/tatomagis feuis Buisduduz fereniffimons rex alfonfus ge
redebet aiaduerfio cötra illos.Cü igitad au nitoz nŕ memozie recolede ad pmiffa dirigés
res nŕas meſto fuerit clamoze prolatú o nos aciez mentis fue nec min? ad poſtulationem
nullide ciuitatevaleń z fi rpicolas fupficialr curtegñalis quá tunc regnicolis regni valeñ
fe oftendant:dei tñ cultuz acdeuotioez ortho celebrabatz pro bono publicodicti regniper
doxefidei actuals profanantes : die veneris petuoſtatuerit o affeffo2 procuratozis regni
Privilegia

eiuſdez ac ipfius locať nunc falarium aliqö poterütformidare . Abadanteshuiusferie


reciperent a litigatorib9pro caufis ad uuri firmiter z expreffe affeffor et eius fubftituto
dictionez fuaz ordinariam pertinétib9 vel in predictis pñtib9 et futuris o premiffa teneat
eQuzcuris per appellationes quomōlz ven Firmiter obferuet fub penis premiffis : quib
tilandis:etiaz fi de ipfis caufis vel aliqua ca ficotrafecerint fine remiffione aliqua procul
rundez p maieftatez regiazvel quemuis aliū dubio percellenE . ADādam? etiá cũ prefenti
dicto affeffori fieret comiflio fpecialis vt in gerétiuices pcuratoris in dicto regno eiufq
duobus priuilegijs per ipfuz drim genitorem locatpitibus et futuris q premilla oia z fin
urm indultis regnicolis memoratis feriofius gula teneri faciat incocuife acinuiolabiliter
et plenius continek . zouiderit etiaz dict9 obferuari fi nře indignatiomis aculeû cupiút
dis pater nofter o affeffo? iam dict9 in recō . euitare : in cui9 rei teftimoniu piti carte nie.
penfationez falario que recipiebat vlq3 ad figillú nŕzapéditiú iuffim⁹apponédú : datin
tépoza dicte curie gñalis quattuor milleftos monafteriopopuleti.xvj.ld's augufti.Anno
regaliuz valen annuatim i octofotos diebus dñí.AD.ccc.xlj.

fingulis pquitatione quattuo: equitatura Qualis folemnitas debeat fer


ruzrecipet ex iurib9 puentib9 offici pliba
uari in ſuſpitionib9 cōtra iudices tā ozdinai
ti: quib9
Talario equitatione debet z pot ra
rios delegatos propofitis. XL.
tionabiliter ac neceffario cötentari.Uttamé

vt hec affertione plurimoz z ſpecialt wurato Etrus dei gra rex aragonuzvalen
rum & pbozuz hoim ciuitatis valen et aliozu rc.dilectis & fidelibus lins vniuer
fidedignor crebris clamorib9 nŕis auribus fis et fingulis iudicib9 ordinarijs
funt deducta: ia dict9 affeffor in aliquib9 cau zdelegat] ciuitat} z regní valé pře
fis que ad iurifdictioné ptinent curie fupra tib9 za pro tpefuerint faluté& dilectionë.Zi
dicte vel al's per appellationem ad eiufdé era tes abreuiare ac calúniofis litigantiu & caufi
men curiedeuoluunĒ patrotiniuz aduocatio dicozu malicijs quib9 caufas gerentes innus
nis impedit : ex quib9 in diuerfis caufis dict9 meraiugiter incurrüt difpédia accurrere cu
vicefgerens eiufqs locut diuerfos fepe cogu pientes:illa pro virib? o?dinarie diſponimus.
tur affumere affeffozes:dict9erh affeffo? neq? que obferuatioiiufticie faueant eiufqs execuss
bonefte in negotijs in quib9 preſtitit patroci tioeznodifferat nec per circuit? varios caus
niú affidere: & cofequéter particulares affefe faruz ozdine intercidat. Cü igitur plurimor
fotes caufaru iparu affumpti in caufis & cafis querelis crebis clamoub validis fepe r fepi9
bus antedictis qui no participat falariü eius fuerim ? excitatio in ciuitate regno predi
dez ordinarij affefforis a litigatorib9 hmoifa cris in caufis que inter fubditos noftros ad

laria exbigütz recipiút idiftincte o i elufiões inince ventilant per litigates coza vobis ca/
puilegiori ipox ™ mět) eozű ac i difpēdiú eut lüniofe z per excogitată malitia vt lites fint

dens litigantius qui per eadem priuilegia ab inmortales fufpitionú cauſe quas indifferen
bmöifalarijs funt exempti:nec min9 in nota, ter cōtra vos ac vrm fingulos opponunE: ex
bile preiudiciú & lefionem reipublice noſcitur qüib, iurgiozũ inualefcit audatia expéſarum
redudare. Quo circa volentes premiffis dif importabiliu augmentanť plurima z inmens

pēdijs obшare cu nequeat preteriri fub cōui fa pericula/labozees atqz difpédia litigatori
nentia feu filétio abfqs nora. Statuim⁹ des bus preparanE:iccirco vt abufus bmõi:quez
cernim9 cum piti o affeffoz ozdinari? memo tura magra rerúfperiëtia diſtant nŕis tépo
rat9 ciuſą gñalis fubftitutus nequaq deces ribus ad vtilitate reipublice & fubditomuz co
tero audeati caufis quibufuis ad ordinaria moduz ppulſetur z appetitus noxi9 ſub iu
iurifdictione dictecurie pertinentib9 vel que rise equitatis regulis limitatur: q2 tazrigo
per appellatione ad eandé curta deuolui va ri o equitati couenit vt iurgantiü cötrouer
leat quoquomo aduocatiois patrociniú quo fie fceleri fententia terminēt. 20ptereate/

modolz umpartiri:fub penis amiffionis offi noze pitis prouidem atqz decernim vobis
aj zalijs côtra tales a iure inductis vltrare fingulis vŕm diftricte precipiendo mandā

ftitutionez falario hacten? perceptozü quã tes quafi per aliquez vel aliquos contraali
Petrifecundi. CXII

qué officiale furdicto ordinaria exercentem earuzductors per nonnullos hitantes in di


fufpicioproponat:talis ordinarius inconti cto regno zhentes i illo caftra villas talcha
néti fibi affociatú idoneu recipiat partib⁹nō reas z loca feu prediavaria z diuerfa maletra
fufpectus cum quo caufaz audiat ¿ terminet ctentur rapiantur ac multis grauaminibus
iuxta foiü . Sivero ptra delegatú quécuno difpendijs moleftijs ac verationibus caſcian
fufpitionuz cauſe per acto:é velreuz ppona tur in eozu graue prejudiciu z cōtéptuz regie
tur:pponens ipfe teneatur illico iuramentu dignitatis.Idcirco ad builis fupplicationis

cora delegato pieftare o eafdez caufas fufpi inftancia illor de ciuitate premilla & eius ter
tionis per fubterfugia vel malicia non appo mino qui tenét beftiaria cabanas vt prefer

nit:et nihiloius coram delegato ad foluendú tur :tenoze prefentis ponimus recipimus et
decima partez litis vel eius extimationé iux ǝftituim⁹ fubfpeciali prectione nfa guidati
taforü nouũ cuius més effect? ratio ad ca coz comandavniuerlös fingulos ciuitatis
fum hmot fe extendüt fi caufas fufpitiois ap < termini predictor hentes vt premiti caba

politas aut aliqua vel aliquas qde fo20 cra neasbeftiarion : etductores feu paftores cas
tionead recufandü fuficiat non pbaueritco banear ipfaru eafdeqs cabanas: cu fuis reb
raz iudiceopetétiinfra viginti dies poft pro aialib9 zfamilijs vniuerfis: itaq nullus cu

pofitōez earuz inmediate fequetes fe obliga iufcunqzftatus fuerit fiue gradus denfiofi
re efficaciter teneak. CDdicientes q in caus dens gra vel amore audeat vel prefumatdis
fis criminalib9 in quib9 non adpecunia fzad ctos cabaneas béntes/paſtores /ductores/fa
corporalépena interdü cöcludit teneat actor milias/res bonar beftiaria memorata cape

velreus recufans iudice ad pena certa eiufdé ledere/marchare/pignozare/arreftare/deti

delegati arbitrio moderandã vfqz ad quátis nere/moleftare/iniuriari/ feu quomodolz i/

tate centu libiarum fe coram recufato udice pedire culpa crimine vel debitis alienis : nift
obligare qcomitaEnifi recufans fecerit e cō cosvel ea principales fuerint feu fideiuffono

pleuerit ea qfuperius in caufis alijs duximus noie obligati aut in eis fatica inuenta fuerit
ftatuenda . Quocirca vobis z vnicuiqs vfm dedirecto:nec etiã in hijs cafib9 nifi prout fo

diſtricte precipiendo mādamª quat prouifio rus valeńfieri hocpmitat . Dandantes hu

nem nŕaz predictá inuiolable obferuandoin tus ferie procuratoxinfo eiufa vicefgerenti
caufis fufpitionú cozā vobis propofitis vl'in b⁹ iufticis batulis ceterifas officialib9%ſub

poſterů proponédis pcedatis vt fuperis eft ditis nfis pitibus &futuris o preſenté ptes

diſtinctum:& non cötraueniatis necalit pce ctōnez egindaticũ nfz teneatfirmie zobfer
dere prefumatis fi iram z indignationë nřaz uent & faciat inuiolabitr obfuari z nōɔ̃tra/

cupitis euitare.Dať valeñ.iiij.idus ianua ueniat nec aliqué ǝtrauenire pmitant aliqua

rý.D.d.AÐ.ccc.fli. rône . Quicunqz aút cótra guidaticũ ſpecia


ler protectionem bmöi temeritate ductusve
CBuidaticuz &faluaguarda ca nireprefupferit iram zindignatōnem nfam
banearumz beftiariozum ciuitatis Valeń t pena mille aureor não erario aplicandozú
ewis termíní. XLL fe nouerit fine remedio aliquo incurfurūdāª

Ospetr dei grarer aragonů va no illato primitus & plenarie reftituto.120


len rc.23 cüctarefidentia fubnří uifo tn qfi memozati in protectiõe hmot co
regimine principat9 cuftodire fub ftitutifeu beftiaria fepedicta dana intulerit
pacis tranquilitatis fecuritatis alicui quouiſmodo:ea o plano & fine difugio

dulcedine teneamur:illa tñ eodiligenci⁹ obli teneantur fuadente iufticia refarcire.In cus


gamur abvniuerfis iniurijs moleftatōibus e ius rei teftimoniü preſentez fieri z figillo nŕo
offenfis ac vexatioib? preferuare: quo fimpli pendenti fuffimus comuniri. Dat valeñ.fi,
cioza & miſcioża effe nofcuntur et ad comune kl's march .Annodñi.AB.ccc.plí.
bonum & non ad alicuius diſpēdiú pſpicim⁹
redundare.Cum itaqs ficut accepimuscaba ciues inobedientes ordina

neebestiarios ciuitat) valen zeius termini q tionibus iuratozuz təfilij nunc admitātur
vtilitati reipublice multiplicit obſeqütur að ad officia nec in pfilio ciuitatis:nec ipis aut
Priuilegia

boibus locorum fuozug tradatur cartafran gen lochs ofenyoría de homés quiales dites
quitatis. XLII. cofes fará rebellioq encontinent los fië tok

Øs petrus dei gra rep aragonuz tes les cartes de fraquea:p tal q ells ne lurs
valen rc.atendentes pro parte vří copanyons procuradors fabedois o negocia
iuratozuzzpzobozũ hominü avis dois en negu cas dela franqa dla ciutat nos
tatis valen fuiffe nobis humili fup pufqué alegrar: com aytals rebelles nodeué

plicatione moſtratuz q cũ aliqui ex dictis vi effer en fiti egual ablos obediets: En api em
cinis & habitatoribus eiuſdē ciuitatis cona/ pero q per la prefent prouifio no ſiafet neen
rētur quádo cōtrabirez derogare ozdinas genrat alguna lefio opiudici a furs nepauis
tionibs queprovtilitate comuni bono ſtatu legis dela ciutat edel regne de valen ne tret a
quitatis iamdicte per confiliü eiufdé fepius cofequécia:ans los furs o priuilegis en totes
ozdinantur:ad obuiandu conatibs taliuzim cofes e per totes romangué en la plenera for
pedientiú zturbáció fupradicta vos dicti iu ça e valo /e apicom ans dela prefent prouifio
rati e confiliú dicte ciuitatis pgregatiindo ere.CEt propterea pro pte vra fuerit nobis
mibus confilij eiufdé ſtatuta aliqua & proui fupplicatü q ftatuta & capitula antedictadi
fiones ordinaftist feciftis inter que contine gnaremur de benignitate regia confirmare:
tur capitulaq fecutur : Item com alguns vris predictis fupplicationibus vt poteiuft
prohomens dela ciutat feffen refiftencia em benigne codecendetes :ſtatuta pdicta et capt
barche contrast a fermar la cartade fegure tula in eis inferta prout fupius fcripta funtz
tat: la qual los turatse confell Ola ciutat ha contenta velut iufta z pro comuni vtilitater
uien atorgada an francefch de folanes cabia comodo dicte ciuitatis inbita z facta per pre
do per guardar aqll de dan deles quantitats fente cartanram laudam approbam? Tcon
de diners per les quals fartadites per les ciu firmam :caq omia nŕe confirmationis pa
tats e alguns de aquells qui aço cotraftauen trocinio comunim9 z eildē nřam auctoritatë
fe eren alegrats efefperauen alegrar de effer interponim9 decretü vt fuperius ptinetur
en officis dela ciutat et de miffageries et en ABandantes per plentem pcuratoninfo ge
confellsdela ciutat es alegrauedeles cartes nerali ciufqz vicefgerentib9 nec non iufticijs
de franquea q ells elurshomens cōpanyōs baiulis iuratis zalijs officialibus fubditis
procuradors ofabedors han :los dits iurats nŕis plentib⁹z futuris: confirmationé ap
ecofell a refrenar la dita rebellio edesobedie probationě z laudationenřam hac firma ba
cia feta o aqlls ala ciutat no ſguardant ne co beant zobferuent tab alijs faciant inuiola
nexen los beneficis per aqlls rebuts dela ciu biliter obferuari:z cötra cam no veniant vel

tat. Wolēts prouehir ales dites cofes en tät aliquez côtrauenire pmitant aliqua ratione
com enlos dits iurats e confellera poffible e In cuius rei teftimoniú prefente cartānřaz
fia cola iufta e cofonát a raho q a nouella ma Fiertiuffim9nrofigillo pendeti munita. Da
laltia nouella medicina deia effer atrobada : tum barchñ nono ll's madųj Unnodñí. AÐ.
Emperamos de aço los dits iurats e confell ccc.xxxxij.
cocordatmet dixeren á punlegi fos hautdel
feño: rey a fi algu o alguns dels cutadasde De prohibitiõe correnciarūarro
la ciutat devalen nosvolrá obligar e fermar tíorum. XLIII
enlos contractes neceffaris p los affers dela Ospetrus dei gfarex aragonuz
ciutat a oftatges e en altra manera : qaquell valen rc.Quia nunc dú in civita

o aqlls qui aço cotraftaranultemps no fia o te valen curia generalem regnico,

fien en nengu offici dela ciutat ni en miffatge lis regni valen pro vtilitate publi
ria men cofell dela ciutat. Efi algu o alguns ca celebram⁹ pro parte ciuiuz habitatordi
dels ciutadās haura locholochs e enlos ba cte ciuitatis valeйnecnon aliquax villarú
bitadors de aqlls lochs hauran ſenyoria do dicti regnifuit nobis hūili fupplicatione mō
mēs nofien defefos pla ciutat:ans ipofacto ftratu:q cu experiencia docuiffet temporere
losfien toltes les cartes de fraquea ğ hande troacto o corencie arrocioz q fiebant & fi
la ciutat: e enlos altres ciutadans qui noba unt in terminis dictarú ciuitatis evillarú va
Betri fecundi: CXIII

rías infectiones z vapores corruptibiles in enō cotraueniat nec aliqué strauenirepmis


ducebant/neces regrítudines varias ingeré tat aliqua rõne.In cui rei teftimoniuzplen
tes: propterea per confilium dicte ciuitatis tez fieri & figillo não iufſim9 comuniri . Dat
ftatutüfuiffet in ipfa ciuitate o nullus in 024 in ecctia cathedrali bre marte fedis valen du
ta feu terminis dicte ciuitatis auderet face/ fbi publicabat generalis curia memoratadie
recorrencias fub pena fexaginta folorum : et martis ititulata pridie kl's ianuarij anno.d.
arrocium dictarum correnciarum erradi AD.ccc.pl.ij.

caretur ad fumptus penam buiufmodicomt Defalarijs gubernatoris et es


tentis : dignaremur ipfum ftatutum faciédo
tus affefforis in cafu ptitõis terminozű z ſcri
feruari:fublata tamen inde dicta penafexagi
pturarücurte eiufde/g executiões fiantpla
ta folidorum :fuper his ad indemnitate rei
giões in forma antiquit, affueta/o de comil
publiceprouidere ac premiffis excidiofis dif
fionib9fiédisiudicib ozdinarijs no folualfa
pendijs obuiare.Idcirco prefentis ferie ſtay
lariú exceptis cómiffionib9 cōpoto:ü/q oés
tuimus ordinamus retiaz prouidem ? q nul
capti ponat in carcere coi/o falarioſcriptus
lus amodo infraterminos ciuitatis ipfi9 au
raz inquifitiou o blaffematonb9 /de capleu
deat vel prefumat premiffas facere coirécias
tis/de iudicibus delegatis/ de procuratozib9
fubpena viginti folidorum regalium: foluen
↓ defolidata/de pace non fienda coacteper pa
dozum pro qualibet fanecata terre vbi côtra
rétes occifi in cafu fozi: fem fur nou que fi al
ftatutuz huiufmodi facta fuerit correncia:er
gu matarade crims/de vulnerátibus prope
qarrocumdictarum correnciarum erradi
cunia/de thefauro abfcondito de electõe mu
cetur ad fumpt eius qui cōmiferit ipfam pes ftaçafij/de calafatis/de iuramento aduoca
nam.Adiecto X o fi locus vbi dicta correncia XLIIII
tozum/et de teftamentis.
contigerit fierifuerit alicuius habentis iu/
riſdictionez in co:pena pietacta pertineat ad nomine fancte et individue tri

cundem: et pena huiufmodi in locis in quib9 nitatis.Dateat vniuerfis/qnos


iurifdictio non fpectat ad nos f3 ad alium vf petr9 dei gra rex aragonu valen.
aliosnon poffit exhigi per iufticiam vel iura cc.MDageftaté nŕaz: quá inefabil
tos ciuitatis eiufdem: 13 iufticia in criminali diuine clemécie magnitudo regno:ú z terras
bus poffit eos compellere quozú funt vel fue ruculmine ac in eis incolar pheminecia fub
rint ipfa bona vel alquerie per impofitiones limauit:affiduis fubponim ? curijs molem fu
penarum reractiones earum ad ffatutuzbu beundo no leuěfollicitudinű z labozű : vtret
iufmodi obferuandum.Si vero correncie fa publicenfe pdeffe/ac de comiffo nobis abal
ctefuerint in ozta feu terminis ciuitatis vbi to regimievaleam9 incõfpectu iudicis eterni
turifdictio pertinet ad iufticiam fupradictuz comédabiles apparere. Cüitaq nücī ciuita
pena prefata diuidafhoc modo: o factis in te valeñ puocauerim? vt mozis eft z indiferí
detribus partibus pars puma pertineat fiſ, m⁹ curia generalé celebzandā regnicolis reg
co noftro:fecúda comuni dicte ciuitatis et ac ni valen probono ſtatu eiufdez vtilitate ret
cufatozi vel denunciatoni pars tercia confe/ publice augmetanda.Eapropt ad húilis fup
ratur.Etficomitens ipfam penam nō potue plicationis inftancias totis curie fupradicte.
rit eam foluere:vnius anni 7dicivnius exilio videls platoppfonap eccliafticar ricor boi
ab ipfa ciuitate et eius termino cödemnetur: num militü ciuiuz zburgenttä hoinumąvil
nec iufticia predictus poffit remiffionem fas laruoti regni puocator togregator in ipfa
cere de calonijs memoratis: et fiquid indere, curia generali:vt fuccidat ocafio malignādi
miferit de bonis fuis propijs id foluere tenea litigantiu malicijs obuiek/ac oppfionesva
tur.Abandantes huius ferie procuratori no rie fubtrabane zdifpédia multiffarie fuptuo
frogenerali eiufqs vicefgerentibus iufticis fa.Tenoze plentis cartenfe ppetuis tpib va
baiulis iuratis et vniuerfis alijs officialibus liture gratis zex certa fciécia et pfulte acfpo
cfubditis nŕis plentib9 et futuris q ſtatutú tanea volútate p nos romés fuccefforesnãos
puifioné rozdinationé nŕazhmōi teneat fir ppetuo ftatuim ſanctim? decernim9 facims
iniť z obferuēt z faciát iuiolabilit obferuari Zetia ordiam pulliões rozdiatões feqntes
Pl
Priuilegia
tufticijs baiulis feu alijs officialibus noftris
Timo cum ex prouifione et ordinatione
fereniffimidomini iacobi diue recordationis vel locat, aut affefforibus cozumdez :qui re/
cipiunt a nobis ſalaria: vel per coſdez officia
regis aragonum aui noftri gerenfuices pro
curatons generalis in regno valen ac euislo les fiet comiffio aliquib ? de negocijs fiue cau
fis queducentur cozam officialibus memoza
cumt) folum in cafu quo exeunt ciuitatem va
lencie p partitionib9 terminozum znon ať: tis vel negocis alijs quorum cognitio ad iu

prouifionez debeat recipere vel habere a par rifdictionem pertineat eorumdem:ex comif//
fiomibus ipfis per dictos officiales affeffores
fibus :failicet dictus gerens vices procura/
aut locatenentes nulla falaria recipidebeant
toris profe et affeffoze ac notario curie ipius
diebus fingulis.pl.folos regaliuz valencie: z fiue poffint fub pena decē mozabatinoum au

locunts generalis eiufdem gerentiluices.xx . riz reititutiōis falari antefati. Cab hijs ta

fotos die qualz: alij locat ) particulares failz men excipivolumus comiffiones compoto
rum quas ipfi officiales facere poffint quib9
vltra riuú pucharij etvltra riuú vxonis vtą
decem fotos: beċ proviſio z ozdinatio tena viderit expedire ac earum comiffarij iuftafa

citer obferuetur ipfi gerens vicES TELUS laria recipere valeant pro eifdez: CItem cũ

locat piefentes aut futuri in nullo cafu pre nos ozdíïauerimus cum priuilegio noftro ci

ter fuperius declaratum promiſionez velfala uibus dicte ciuitatis indulto figillo pendenti

riuz petant vel recipiant aquocunc et fi con munito. Dat valecie.v.nonas madij anno

trafecerint priuentur prefatis coruz officis domini millefimo.ccc.xxxix. nullus in ci

ipfo factor o receperint in duplo reftituere uitate ipfa detineatur in carcere noftri algua

teneantur.Czeterea cum ex prouifione ac zirij fz în comuni carcere ciuitatis eiuſdem .


ordinatione dicti dñi aui noftri notarius cus Volumus et madamus o dictum priuilegiú
rieprocuratozis regnivaleñ dútaxat recipere feu ozdinatio incōcuffe iuxta eius feriem obs
"
feruetur . CItem q'officiales regni va
debeat certuz falarium pro fcripturis fuis cu
riememozate. Widelz duos fol's r octodřios lencie contra quos inquiritur annuatim non

profingtis folijs/vel octodříos de quarta p teneantur foluere falaria fcriptoribus inqui

tefoli factis inde quatuo: partib? in quarú fitionum profcripturis proceſſus inquifitios .
qualz triginta fer lineedebent ſcribi :dictüg nis :nififolü pro eis quas offerent hij contra
quos vt petangitur inquiretur aut de qui/
falarium excedat aliozum notariozuz tfcrip
bustranfumptuz recipient : nifidictiofficia
tozu falaría qui recipiút duos fol's profingu
lis folijs fcriptis vt piemititur et non vltra: les in totum culpabiles reperti fuerintvel in

pro eo q notari⁹ dicte curie pcuratiõis ipaz partem:et fi dicti officiales ab inquifitiõe pre

curiam perdictum regnum fuis propis fum fata fuerint abfolutio pars que proponet q

ptibus fequi obet:q ipfafuetur prouifio feu relam cotra officiales et profequetur eande
foluat fumptus :nifi intentionem fuaz proba
ozdinatio inconcuffe :necfcriptores feu nota
rij curie procurationis vel eius locat) predi uerit i totum fcilicet vel in parté. Et fcrip

ctorum fequendo ipfam curiam feu gerentez toz qui ſcribaniam dictaruz inquifitionuz ex

vices procuratous aut locat) ipfos/exhigant conceffione regia poffidet : feruire illi perfo
naliter teneatur aut ei ponere fufficientes et
feu recipiat falarium ſeu prouifionem aliqua
ydoneos ſubſtitutos quibus fatiffacere te
fub pena anmiffionis officij ad imperpetuũ .
Sz ipfaruz fcripturarúfalarijs ozdinatisvt neatur tam de falario fuo per nos ei annisfin

piemititur fint contēti.Cd hec cum hoftia gulis conftituto : ex eo qfibi a partibus re

rius quem ordinauerimus ad faciendum ere cipere in cafulícito eft permiflum.Et fi fcrip

cutiones in curia procurationis eiufdem fit tozipfe qui habet ex conceffione regia ipfam

diſpendiofus gentibus z multipliciter fump fcribaníam perfonaliter illam rexerit perdat

tuofus:q idem hoftiarius reuocetur z execu officium fi premiffis quomodolz atemptaue


tiones iple decetero fiant per fagiones in for rit contrahire:z ſi ſubſtitutus pena ſitdecez

ma antiquitus affueta . Czeterea fi cömif mozabatinozum auri. Czeterea cum de


fozo Valencie certum tempus capleuatori
fiovelcomiffiones fiant gerentiuices procu
ratolis in regno valencie vel eius locat} aut bus aut fidancijs fit indultum ad toman /
Petrifeundi. CXIIII

dü capleuatosvel fidanciatos iuxta diſtanci fuper eo:nifi deffunctus in vltimo teſtamen/


** az loci vbi illi effe dicantur/ne per ipfius fozi to vel verbo ad id recognouerit fe teneri.
vel iuris alterius renúciatiōez capleuatozes Toro cum de fozovaleñ caueak o fiquis
autfidancie circa bec valeant moleftari:deE interfecerit aliuz pena certa infligitur occi/

ipis capleuatorib⁹aut fidancijs certü tps að fozi:et inter alios cafus liceat parentibus in
repñtandúcapleuatos aut fidaciaros iuxta terfecti vfqz ad quartum gradu fufpendi fa
dictú for inſpecta diſtancia loci:tñ ipi caple cere occifozem vel eum interficere fi contra

uati vel fidáciati durante capleuta vel fidan voluntatem cozum intrauerit terminos loci

cia neqant exire nfz dñíuz citra mare put iā vbihomicidium commiferit. Pos non poffi
P punlegiü eft puiluz.CIRurfus cü fit ex nra mus parentes dicti interfecti compellere im
#
Ordinatione puiluz o linguas fuas 7 oza tur ponendo eis penam exilijvel quāuis aliaz ad
piter inquinantes quide dño deo r blavírgis Faciendum pacez cum parte de homicidio in
negenitricefua temere obloquitur tam maf culpata : ſed obferuetur forma ſeries dicti
culi femine nudi tectis dutarat verendis Fozi.CCeterum fi quis denunciatione preuia

partib9 fuftigent: fuperaddim ipi penefalz conuictus fuerit pro pecunia occiderit de
hmoifuftigatiun ciuitate vel villa vbi co// bilitauerit aut vulnerauerit quema:per iu/
miferint dictú crime poft fuftigatione pona fticiam de confilio iuratozum z probouzho

tur in coſtellor teneant inibi per tota illam minum fine aliqua remiffione condemnek ad
Y M
dié quafuerint fuſtigati vt cedat alijs in exé mortem . Denunciatoz auté deuunciationez

plu.ÏDinc tñexcipim ? pfonas in bonoze pofis dicti criminis proffequi teneatur: fine denú
tas que in mecanicis 7manualibrercitys ciatore procedínequeat in eodem.Tempe
nolabozat: qui loco dicte pene quiquagita fiquis officialis aut alius de noftra licécia vt
mozabatinos auri erario não foluant. Tad mandato voluerit in aliquo edificio velloco
bec fi officiales nří ciuitatis & villarüdicare thefaurum perquirere feu cauare: primo der
gni iurifdictione ordinaria exercentes ad in, in poffe ordinarij fufficientem et ydonea cau
ftantiapartiú zo volütate illap comiffiones tionem domino edifficij fiue loci go ea reffici
autdelegatiões literatoze fecerint aliquib9 et z tornabit ad ftatum priftinum :et damnú
plonis decentib9 deqftionib9 principalibus fiquod illatum proptereafuerit emendabit:
quibufcüq : comiffarij z delegati ad hmóig alioquin poffit licite inhiberi o non cauetur
ftiones poffint diffinitiones r deciſiones fa/ feu fodiatur occafione perquirendi thefau
cerefineiuratist cõfilio ciuitatis autvillarū rum in loco vel bedfficio memoratis.
etiafi qftiones ipe quingentor folo exceffes CDeniqz ficut electio muftaçaffij ex ordina
rint quãtitatë: no obftatepriuilegio fereniffi tionedicti domini regis petri confueuit fieri
midniipetri recordatiõis felicis regis arago annuatim in feſto beatimichaelis archange
nũ proaui nří : quo cauetur q ipfi officiales li:vt officium diuinum diet eiufdem poffit au

fine iuratis tpfiliofupradictis qftioné quins diri fiat amodo in vigilia dicti feſti.
gentozuz folidor excedente negant diffinire. CQuippe cuz calaffati dicte ciuitatis inter

Mullus etiam procuratoz aut ſubſtitutus cos illicite ordinauerint z obferuent o null9
a procuratoze per comparitionem fuipzicipa eozum teneat nifi vnum difcipulum vt quan
lis autfubftituentis cenfeatur tacite reuoca to fuerint numero pauciores tanto valeat in
tus:nifiper eundé principalem vl'ſubſtituen reipublice dispendium extorquere falaria po
tez reuocaretur expreffe.Iterü fi quisfiue tíoża:ozdinationem ipfam vel inhibitionem
penitus reuocamus/nec calefati vel miniftes
fuerit de parentela deffuncti fiue non :qui eo
Pipli deffunctoferuierit cómozando piofcu riales alij ciuitatis eiufdem ordinationesvel

tiferovel nuncio vel alia quauis caufa pretē prohibitiones confimiles facere audeantvel
derit fibi deberi folidata vel falariumtempo atemptent fub pena decē mozabatinorum au

ris alicuius: nifi infra annum poft receffe ri:quorum nospartem terciam habeamus z

rit a feruicio dicti deffuncti ipſum ſalariú vel aliamterciam comunitas eiufdem ciuitatis/

folidatam pecierit in curia:ex tunc illudvel il et reſiduam accuſatoz. CAmplius

laz petere nequeat nec audiatur quomodolz licet de fozonouo iurifperiti/ aduocati / me

Priuilegia

dici &draperij annis fingulis teneantur iuratispridie kls ianuarij.A.d.ØD.ccc.xlij.


rep in eorum officijs legualiter fe habebunt:

edicimus o pofta femel in poffe iufticie di Devifitatione fiëda per geren

ctuz pieftiterint iuramentu nunc extücillo tezvices procuratoris: r de electiõe affefforuz


facereteneatur.CSi pcurato? cöftitut⁹ cũ iufticiarum. XLV

inftruméto vel fine adexhigendum debitüvel spetrus del gra rex aragonuz
rem aliam aquauis perfona recepit pecuniaz valentc.Quiacirca bonu publicũ
vel rem alia noiefui principalis exacta et eaz fubditor affidue meditamur fi p
copfonaliter laboramus ad letici
ill cuius eft pcurato? non tradet incōtinēti
vel foluet:ad requifitione cöftituentis vl'pzi am illud afcribimus & quietë. Cü itac nunc
cipalis ipfius poidinariú capiat & tādiu de in ciuitate valen curia generale regnicolis re
tineatur in carcere donec quiddy recepit fuo gni valen puiderim? celebranda vt remotis
folueritz fatiffecerit pricipali. Couiffime inde nociuis vfib9/ordinationes vtiles inibi
ne teftamenta z vltume volütates p fubtilita fererem.Idcirco ad humilisfupplicatiois
tes iuris z fon in rei publicedifpendiü euidés iftancia toti? dicte curie generalisvidelz pre
anullenE:fi cötigat teftes fubfcriptos in tefta latozu pfonarü eccliafticarurichor hominú
mento vel alia vltima volütate no foze roga militü ciuiü hoinüc villarü dictor ciuitatis
toszoetia aliqui ex ipfis teftibus fint excos regni:tenoze prefentis facim9 ftatuim fanc
municatidūtamé fint ibi duo non excomuni cimus retia oidinam⁹ ordinationès feu pui
cati/z o legata defcendentiuz vel afcédentiú fiones fequentes. Primo eni ſtatuim, retiā
nofuerint facta p teftatorem iure inftitutio ordinam⁹ o gerens vices pcuratons vel eig
nis nihilominus valeat teſtamentü ſeu vltí// locumt) generalis dicti regni pro bonoſtatu
mavoluntas: nec propterea valeat dici nullú eiufdem anno quolz femel cũ fuo falario tan
nec poffit etiá anullari.CPari etiamratio tum teneaf predictuz regnü incedere vifitan
neoccafione preteritionis filioz vel filiaruz do trefidere falte pervnu menſem vltrarшū
nator vel naſciturożuz duz filij aut filie aut vronis & tantüdem vltra riuuz xuquaris fub
alius defcendens vel afcendens heredes fue pena ammiffionis falari téporis illi quooz
rint inftituti: non cenfeat teftamentü feuvlti dinationé hmōi nō cöpleret:et fi officialesvť
ma voluntas irrituz five nullum : fz hijs quë queuis aliepfone grauauerint alios calūnijs
teftator preterierit in bonis teftatoris legiti fiue damnis iniufte:vel ommiſerit ius facere
mazplequatur.Si vero no effet filius nec fi amozetimoze vel fauoze cuiufpia ipfe gerens
lia 3 extraneus inftitut :quantü ad heredez vices vel eius locumt) premiffa reducat ad iu
extraneum dütaxat ipm teftamentü feu vlti Iticietramite ac coz defectus fuppleat & omi
ma voluntas nullü remaneat ipfo iure. Ibas Fintiufticia exhibere. CUffeffores iufticia

igif fanctiões ftatuta feu ordinationes p nos in ciuilib9 z in criminalib⁹ ciuitatis et regni
tomésfucceffores nãos fub vtuteiuramenti valé eligantur amodo fub forma fubfcripta
per noshodierna die ad fctadei ätuo? eunā cade die z hoza qb9 ipi iufticie eligunt:videlz
gelia pititippetuis tpoub⁹ pmitim obferua gouodeciiurifpitieligant fingulis annis vi
re ac facere obferuari putlupius lati clas del3 vn9 proparrochia qualz cu redolinis ce
rius diftingunk.Abandātes vniuerfis & fin, reis ex quib? duo pueri accipiat apelui pleno
gulis heredib9 fuccefforib9nfis ac officiali aqua fingtos redolinos:t ille q in primo redo
bus & quibufcüqz alijs incolis dicti regni pre lino repiet fit affeffor iafticie i criminalib9;r

fentib9 z futuris cuiufuis ftat, vel ditionis qui invitimo inueniet fit affeffor iufticie in ci ·
fuerint fiue grad gpmiffa teneat firmiter uilib9 anno túc fequéti:quiquidé duo redoli
robferuent vt fuperi⁹declarantur z faciat p niponant in manib9 iurator peos dictozű
petuis tépozb⁹ obferuari: in quoz omiuz të affeffor noia illico publicent.Electivo iuxta
ftimonius plente cartā inde fieri z bulla nfa formā hmot excufare a dictis affefforijsſe ne
plübea iuffimus comuniri. Dat in ecclia ca qant quauis caufa ſub pena ducentozum mo

thedrali beate marie fedis valen dû inibi pus rabatinozum auri foluendox nobis medieta

blicabafgeneralis curia memozata die mar/ tem/z wuratis civitatis autville vbi hoccons
Petrifecundi. CXV

tigerit refidua medietaté:et vltra hoc inter obferuetis prouifiões reglas factas fuper fu
dicatur illis aduocatiodicti annifine quauis ptibusmemoratis.Dat in ecclefia cathedra
remiffione vel gra quādehijs nemini facia li beate marie fedis valen die publicatiois ca
mus.Verütamé fic electi/non eligant nec eli pítulo dicte curie qua legebatur pridie hl's
gicōpellatur infra trienniü tüc fequens pro ianuarij annodomini.AB.ccc.xlij.
xime ad officia memorata. Ab hactamé ozdi
natione officia nŕa tenentes excipi volum? c Tiuratinon ſe intromitat ſus

excludi. Das igitur prouifiones et ordinatio per extractione rerum prohibitazuz acfuper
nes per nos editas de voluntate et ad hūilis alijs patrimoniu regin tangentibus officio
fupplicatiois inftancia toti? curieſupradicte baiuliepertinentibus, XLVII

quas durare volum⁹ diu nře procefferit Etro deigrarex aragonu valen.
beneplacitovoluntatis fub virtute iuramen c.Fidelib? fuis romeo de blites
tiper nos hodierna die ad fancta di quatuoz petrodeppleto/bernardo comitt
euangelia prestitipromitimus obfuare ac fa bernardo de ceboy zfaluatozide
cere inuiolabilit obferuari prout laci fupius liumaya iuratis anni prefenti ciuitatis valen
declarant . Abandantes cum prefenti procu falutem & gram .Sicut accepim? tam fide dis
ratozí não generali eiufqz vicefgerentib9 iu/ gnozu relatione plurium clamorib9cqreÿ
fticijs baiulis iuratis ceterife officialibus t lis vos qui tanq ad regendu rempublica ci
lubditis nŕis dicti regniplentibz futuris o uitatis eiufdé tiniurias euitandas fpecialit
premiffa teneat firmiter obferuet et faciat deputati deberetis iufticie cultú nřeqz iurif
obferuari.In quox omiuz teſtimoniú plens dictionis feruationé inter ceteros pfulgere
priuilegiuz fieri &figillo não pendēti iuffim? excedétes improuide vře poteftatis limittes
comuniri. Dat in ecclia catehedralibfe ma comiffe vobis adminiſtratiõis abenas nō
rie fedis valen dum inibi publicabatur gene finepfumptione laxates:auctoritate vrapo
ralis curta memoratadiemart) intitulata'p pria fine iufticia ciuitatis eiuſdē vel alio iudi
die kl's ianuarij annodñi: B.ccc.pl.tj. ce acinterdú finefagionib iurifdictioné que
vobis non cōpetit apropriando nōnullos de
C2.exercitus villarūnon teneā ciuitate ipfa cepiftis inclufiftis minas illis
tur iredonecde fumptib? cozuz fuerit affecu in pfonas violencias inferedo ac pconitza
ratum eifdem. XLVI tiões in eadé ciuitate fieri z publicari feciftis
Etrusdeigrarex aragonú valeñ. de quibus aliq fupplicatiões fuerint prepoſi
Mobili dilectis et fidelib9 fuis ge teper priuatos. Et infuper attemptaftis mul
rentiuices procuratoris in regno tos iurifdictionales actus in diuerfis cafib?
valen/iufticijs baiulis iuratis/ce exercere: to graui? eft ac reprehéfibile & cor
terifqz officialib9 nřís dicti regni vel cor lo rectioe dignuz pride licet vobis no liceat nec
catt prefentibus & futuris faluté z dilectioné poffitis aliqualit ignozare cuftodia grad⁹
Conftituti inufemageftatis presencia nunc mart creru phibita de iurepfuetudinevel
in ciuitatevaleñ dū in ea provtilitate comuni puifione regia no ad vos nec dictú iufticiā
regnicolis dictiregni celebzam ? curiam gene nec ad gerente vices procuratons generalis
ralem :findici villarunfarum regaliuz regni nec ad aliú quépiam 13 dútaxat ad ním baiu
eiufdem ad ipfam curiam euocati nobis hu lú generale vel ad guardianup nos inibi fub
militer fupplicarunt q cum vos feu vim alis dicto baшulo pftitutü ptinere pculdubio dis
qui facit, preconitzari exercit9 in ipfis villis nofcat:nec vos nec dicti iufticia ſeu gerés vi
vt fub certis penis cant ad certa loca pro exe ces poffitis in his aliquid difponere rozduia
cutõe iufticie facienda : proinde dignaremur repcipe vl'madare feu de ipfis intromittere
vt ipfi exercitus exire dictas villas tire mi/ quouimodo/regalia vfurpare nraz cōtemp
nime teneantur donec fuerit fecuritas fuffi/ tabili fatagétes pofuiftis ftituiftis de fa
ciens eis data o eifdem fumptus iuxta proui cto cuftodě in dicto gradu ad prohibendú ne
fiões regias exfoluatur. Quo arcavobis z quis p maredicti gradus granum extraeret
fingulis veftrum dicimus et mandam?quat. vel farinam.Conftituiftis etiam ficut fertur

pij

I
Priuilegia

enim cu prefenti queuis ftabilimenta feuda


officiale in puncta albuffarie quenão fpeciali
patrimonio eft annexa vt inibi leuaret penas tiones ad cenfus feceritis de dictis plateis z
vallis gratas habebimus ato firmás: cafes
calonias a pifcatoribus zalijs quibufcung
licet eas leuare debeat er ordinatõe fereniffi nüc pro túc laudam approbam etiam co

mioni regis iacobi recolende memorie aui no firmam Dandates huius ferieprocurato
rinfo eiufa vicefgerēti iufticijs baiulis muf
ftribartholomeus defōte guardianus albu
farie.Cum igiturvos qui non eftis officiales taçaffijs ceterifqz officialibus fubditis nřís
prefentibus & futurishmōinraz conceffio
regi vt pluries allegaftis fed adminiftrato
nez teneant firmiter zei non contraueniant
res ciuitatis eiufdem:iufticijs cuius licet pof
fitis confulere in diffinitiuisfentencijs pro quauis caufa.In cuius rei teftimoniü prefen

ferendis & ftatuta facere que non fuerint cō tem fieri figillo não pendentiiuffim comu
niri.Dat barchin.x.lil's apulis.A.dñí. ØÐ.
traforum iuxta tamen priuilegiozü tenozem
ciuitatis eiufdem:iurifdictioně vel executiōé CCC.XXXX.iij .

feu aliquem turiſdictionalem actum non pos De conceffionevirge nuncio iu


teftis necdebetis aliquat.exercere cum nof ratozum. XLVIIII
cantur becad fudices nŕos ordinarios ptine
re.Et minusdeberetis ad inmediatam iurif Os petrus dei grarex aragonum
dictioně nram quam per dictü baiulüficutp valente. Lenore pñtis carte nře
tangitur in marizregalijs redditibus & pas " perpetuo valiture concedim9 yo

trimonio nŕís exerceri facimus extédere ma bis iuratis ciuitatis valeń preſen
numvram vel illam turbare appropriare vel tibus & quipro tempore fuerint z licentiaim
quomodolz vfurpare . Idcirco faluo nobis partimur qegidius martini nunc nuntis ve

et retento o defingulis premiffo,vel de ipis fter diu vixerit z vobis acdicte ciuitatifer

quereperierim effe vera poffimusvos corri uiuerit : et poft ei9 obituz quemcüqzvos aut
gere fortiter z punire:vobis ſub pena ire z in veftri fucceffores in ipius iuratie officio elige
dignationis noftre expreffe dicimus diſtri ritis pronunciovão reoz ac ciuitatis eiufde

cte preapiendo mandam? quaten9 premiffa porter teneat virga cum argenteo munimë
vel cis fimilia decetero nullatenus atēptetis toper hoftiarios nos exterious hoftij tene

nec exerceatis/nec iuranfavel regalia ptur/ rifolitam't portari. Bandantes heredibus


fuccefforibus noftris ac officialib9 fubdie
betis : necvos intromitatis de his queperti
nent ad officiũ baiulie: quinymo ſi qua cötra tis quibufcuc preſentibus & futuris o hmōi
premiffa feciftis indebite/ftudeatis ea conful coceffionéteneant z obferuent z faciant ob

tiusreuocare:alioquinveritate pernos inde feruari:incuius rei teftimoniu pñtem fieri et

comperta puniemus taliter tranfgrefforest figillo não pendenti iuffimus comuniri.Dat

eis affenciétes o erit alijs ad exemplu. Dat barchiñ.nonas madij U.d.AB.ccc.xxxĽÚJ.


barchiñ.jp.kl's.marcij.A.d.MB.ccc.pluj.
Tnotarij fcriptozes curiaz

(Deplateis vallis certis fta fcribant folutiões fcripturarü in margine p


XLVIII ceffuum fub certa pena. L.
'biliendis.
spetrusdei grarex aragonuz spetrodei grarexaragonu va

valen re.Tenoze prefentis damus len.c.Cupientes in bacparte liti

cocedimus vobis iuratis pbis ganců diſpēdijs obuiare:tenozep


Tentis edicim?ordinam9 z etiá fta
hoibus ac vniuerfitati ciuitati va
len plenariaz facultatem ftabiliendi feudan tuim⁹ q oës & finguli notarijz ſcriptozes cu
riarú ciuitat) valeńfcribat manu ppia zſcri
di ad certos cenfus z intratas quibuſcūc £
bereteneant oés fingulas folutões quasre
fonis volueritis:oes plateas valla que funt
tuxta muruz ab hofpicio raymundi de fabar cepint pro falario fcripturaru pceffuú tāiu

çano vfqz ad portale mozarie ciuitatis ipius dicialiu tráfumptoz parcú v3 in margie

put expedire videbit ficut p priuilegia vo pceffuu pdictor fub pena decez mozabat au

bis pceffa et cöfuetudinem vobis licet . Inos rifoluendortotiens quotiens fuerit factü
.
Betrifecundi. CXVI

Bandātes procuratounfogenerali eiufq3 aplicandorum fe nouerint abfqs remedio ali


vicefgerentibus iufticijs baiulis ceterifqz of quo incurriffe:dano illato pumitus & plena
ficialibus nfis preſentibus & qui pro tépoze ríereftituto .In cuius rei teftimoniu prefen
fuerint dictam ordinationé z ffatutünfz tem fieri figillo não pendenti iuffimus comu
hmoi firmiter obferuent z faciant obferuari niri.Dat barchiñ.v.lus apulis Unnodomi
ab incurrentibus cam leuent fine remiffione ni..ccc.pl.ui .

aliqua dictaz pena. In cuius reiteftimoniü muftacaffus procedat con


prefentem fierizfigillo não pendenti iuffim?
tra tabernarios talios inficientesvinum in
comuniri.Dat barchiñ noñas madij ano.d.
ciuitate & eius terminis. LII
B.ccc.xxxxúj.

Deprotectione faluaguarda Etrus beigfarex aragonú valeń


fiveguidaticoconceffo carnificibus ciuitatt tc.Fideli fuo muſtaçaffo ciuitat
valencie. LI valen prefenti & qui protépozefue
rint falutem graz. Sicut nuncij
Dspetrus dei gfa reparagona turator probosum hominum &vniuerfitatis
tc.Tenore prefentis ponimus re ciuitatis eiufdé propoſuerüt þumiliter cora
cipimus & conftituim? fub nŕa pro nobis o tabernarij dicte ciuitat) in vino qỡ
tectionez comada guidatico fpecialiomés vendunt multas fraudes comitere non veré
et fingulos carniffices ciuntatis valen fcindé tur fimul in eodem vaſe miſcendo vína mala
teszvendétes carnes in tabulis quas iurati
cum bonis taque ardentis ouozü albuginus
pbihoines z vniuerfitas dicte ciuitatis eme calcis/falgeme/guixi/mellis/ carniù falfax/
runt:necnon procuratozes gestozes negocia faboni mollis/aqué z aliarü rerú adiectione
tores familias & bona illog & cuiuflz cözüdé . ificiunt illa multipliciter corrüpunt:ex qui
in cundo ſtando tredeundo per terrādñas bus graues egritudines z interdü interit gë
tioné nřam & quálz aquádulcez :itaq nullus
tiuzfubfequntur in euidens rei publicedetrt
confidens de nŕigra velamore audeat vel p
mentum.Quocirca volentes hmot nociuis
fumatfupius nominatos velbona cozuz feu fraudibus obuiare vobisdicim ? et madams
cuiuflz eözüdez in aliquo loco dñationis nie quatinus fraudes indagetis follicite fupza ta
marcharepignozare inuadere ledere damni ctas ac figillando gerras z vafa vbi dicta vis
ficaredetinere iniuriari culpa crimine velde na tenentur: et vltra penam for puniédocul
bitis alienis :nifiilli vel eor aliquis principa
pabiles de premiffis prouideatis cilde ad co
les fuerit debitozes vel fideiuffozio noieoblt
gnitionëvraz pzout videritis expedire.Dat
gati:nec etiã in bus cafibus nifi inquantú fo
barchin fubnfofigillo fecreto quia figilla no
rus et ratio fieri hoc permitant.CDdicien ua nondum fieri feceram.xij.lls nouébris
tes o quilz pdictop ex eisdez caulis z in eifdé annodñí.AB.ccc.pluj.¸
cafibus in penis preſentis protectionis cenfe

antur incidiffe: in quib? quicüqz alij illosvd › de cauſis ad curiam guber


cop aliquem vt premititur offendentes inci/
natozis ordinarie expectatib no poffint fieri
derentipfofacto:vtvtric equalitas obferue comiffiões: qualitprocedat fup fufpitioibs
tur.Dandantes per prefentem procurato gubernatons & ill9 affefforis. LIII
noſtro eiufce vicefgerentibus necnon iufti/
✩spetr⁹del gra rex aragonú va
cis baiulis ceterifas officialib9 nŕis prefentis len tc. Dilecto confiliario nãoro
bust futuris o prefente protectionem coma derico vidaci leguz doctozi guber
dam et guidaticu speciale firma babeat zob naton valenfalutem z dilectioné.
feruent & faciat ab alijs inuiolabiliter obfer Cum devniuerfis et fingulis qftionibus fiue
pari:& non ɔtrauentat quauis caufa.CQui caulis ad officiuz vFm ordinarie ſpectantib9
cunqs autem contra þmõi guidaticum &pro
quouiſmodo per vos ſeu locumtenentez vŕz
tectionem noftram temeritate ductus vent
cognofciprouiderimus z velimus etiam fi
re prefumpferit:iram zindignationem nŕam illis vel aliquibus ex eis comiffiones feceri/
penam quingétoum aurcoшm não erario mus aliquibus iurifperitis ſeu alijs quibuſ/
piш
Briuilegia

cüc.Idcircovobis dicim , et mādam, quat necfieripoffit inquificio contradictós nota


de vniuerfis fingulis caufis feu qftionibus rios cum non fit intétio noftra facere nec fie

memoratis cognofcatis teasfinedebito ter ri debere inquiſitionez nifi folúmodo contra


minetis:quibufuis comiffionib9 factis iudi illos contra quos per fozu nouuz dicti regni
cibus quibufcüc quas huius ferie reuocam ? valen inquifitionétm eftfieri folituz retiaz
obfiftentib9vllomo.os emdictis iudicib9 affuetum.Et q habentes tonfura teneantuz
quibuſcüc dam hui9 ferie in mädatis o vo preftare tantümodo cautione fitonfură alle
bis tradat illico pceffus fingulos caufarum gabuntprobijs q in officio notarie delinque
eis comiffaru zadvrm officiu ordinarie pti rint non at quouifmodo . Deterea in
nentiuvt prefertur: Couilo qfi con/ cautione preftada recipiantur & de fo20fide
tingat quofpiam in caufis in vra curia venti iubere poffunt: non cogantdare mere lay
landis otravos fufpitionu caufas pretédere
" cosin ſponſores: pena cautionis eiufdez
affeffoz vr vl'locunê veſter valeat loco veftri reducat ad fuma quiquaginta morabatino/

audire zdirimere ipas caufas.Et fi côtingat ruz: q folum comittat fi per notarios allega
etiá cōtra dictuz affefforé fufpitiõis caufas p tum fuerit priuilegium clericale in delictovz
aliqué allegari:affeffo: ali ad fupt? allegatis in code officio notarie comiffor non at:fubs
caufas hmot affumak.Eft enim intentōisnře
quaquidé fideiuffione aduocationis fidemf
quefulciridebet iufticie fundaměto/gille q fio cóprehendat.Etnihilomin ? q notarij tā
iniuftas &minſufficientes ac calúniofe cau/ recepti qui nuncfunt retiaz qui ptpe admi
fas fufpicionis côtra affefforez alleguauerit tědi fuerint in eodé officio notarie fi antedio
memozatú:fumptus foluat affefforis alteris cti offici receptionem allegarunt tonfurā pie
affumédi . Verutame ſiper quem caufefuf tera indelictis cómiffis in officio notarievl
pitionis iufte ac rationabiles pponant : par amodo allegabunt/ hoc non obftate admi
tes comuniter foluant affefforis eiufdé falari tantur admitti valeant addictú officiú no

um exfoluédú.Datú perpiniani.xiiij.ll's fe, tarie.Cautões etiam fupradicte pftentur in


broari anno dñí. AÐ.ccc.xxxxiiij. poffe iufticie in ciuilib⁹tam pro officio nota
rie o aduocatõis: eandés femel preftari fuf
C2, non fiat inquiſício contra ficiat cautioné: qui cautione in cancellaria
notarios: q teneant cauere de no allegado nŕa preſtiterint/facta fide 8 ipfa no teneant
tonfura in delict} cōmiffis in officio notarie. cautioně preftarevlteri9i poffedicti iufticie
LIIII vel alterius cuiufcunq3.Ibas igif declaratio
Os petrus dei gra rex aragonuz nes & modificatiões prefate pracmatice fanc
valen rc.Recolimus nup quandā tionis teneri volum97 firmit obſeruari put
feciffe pracmatica fanctioné inter melius et pleniusfupius cötinent:non obfta
alia plura capitula cōtinente ordi tibus quibufcunq mandatis verbis feu oz/
nationes & proviſiones aliquas fuper tonfus dinatióib⁹ in dicta pracmatica fanctione po
ratis vel qui allegarent vel qui forfan allega fitis feu expreffis que hmōi modificatióibus
repoffent in futurú pínlegiü clericale:q qui zdeclarationib9 obuiare viderent aut quo

dem prouifiones rordinationes tāgebat no modolz ptrarie. Abandantes huiusferiegu


tarios pticulares ciuitat) z regni valeń pret bernatoni generali etufqz vicefgerentibus iu
deputatos ad regimina curiaru prout hec et fticijs baiulis ceterifqz officialib9 z fubditis
alia in carta nra indefacta. Data valeñ id9 nřís dictiregni zdictoz officialiuz locať pre
marci annodni: AD : ccc.xxxxvi.laci9 & ple fentibus &futuris q ordinatōcznřam hmỏi
niusdedarantur.Cunqz nunc vifis diligen teneantfirmiter zobferuent et obferuari fa
ci⁹capitulis dicte pracmatice fanctionis qua ciant contra ipfam non veniant necaliqué
tum dictos notarios tangere dinofcütur/eā contrauenirepermitant aliqua ratione put
dem viderimus aliquibus dclarationibus z noſtraz indignationez cupiunt euitare: încu
modificationibus indigere:et ideo in z ſuper ius rei teftimoniú prefente fieri iuffimus não
dictis notarijs particularibus fic tenoze du figillo munită.Datuz valen duodecimokit's

xim9 prouidendü. Dzimo videlz & non fiat junij anno dñí.AB.ccc.xxxxvij.
Betrifecundi. CXVII

7
De iurifdictionezpoteftate co uia iura nobis ipfi ecclie ceterifas pretactis

ceffa iudici decimarũ. LV depredictis integrerefarciri:pzemiffa autép


te volumus exerceri et modo et proutdictus
spetrusdei gra reparagonuz petrus antift predeceffor tu? iu dicto officio
valente. Reuocates ex caufa co eaconfueuit fuotépoze exercere: comiffionez
miffione defubfcriptis per nos du fiue officiú hmōi te volentes habere atq3 te
du facta fideli portarionãopetro nere eis modo forma fub quibus idé petrs
antiſt ad poſtulationē zinftancia venerabil a nobis dictum officium tenebat. In cuius
in xpopatris vgonis diuina prouidencia epi rei teftimoniü plente carta tibi fieri tuflim9
valeń nří căcellarý dilecti ac capituli z ecclie nŕo figillo pédenti munitā. Datū valen ſep
valen : deputam9 7 ordinam⁹ cü plenti carta timo lit's octobris Anno.d.AB.ccc.xxxxviij
nrate fidele portariūnŕz guillermüde lúato
ad faciédú copulfiones fubfcriptas pro turí De pena impofita contra con
bus nŕís recctievalen feu epi z capituli pdi/ filiarios ad confiliuz vocatos r venirerecus
ctor & alioruz clicop:tibi et fuccefforib9 tuis fantes aut tardantes. LVI
in officio ipo ppetuo tenoze pñtiйdātes race Ospetrus dei grarer aragonuz
dētes liberá facultaté at plenaria ptātē ❤ valen zc.Circa bonú ftatú como
tu auctoritate nŕa z tan poztari? nr poffis dum zvtilitate ciuitats valen tha
L
copellere & ppellas captis pignorib9alput bitanciu in eadé fauozabilit inten

in redditib9 regijs eft folitü fieri fimplr de dētes:tenoze prefentis ¿cedim? vobis iuratt
plano abfq lite i ftrepitu figura iudicij tā totivniuerfitati eiufdé ciuitatis prefentibs
44 nobiles & milites ciues alios quofcunq futuris q iufticia iamdicte ciuitatis & núc
bitantes in ciuitate zdioc) valen cuiufcunq eft vtpro tépozefuerit compellat & cõpellere
conditionisfint bona eorü qui fine iufta et poffit & valeat acetia diftrigere quofcüqs co
rationabili caufa decimas z primicias & pcia filiarios qui nuncfunt vel pro tépoze fuerint
emptionum earundes aut alia iuranobis ec quic electifuerit per vos iuratos predictos
clefie epo capitulo z alijs clericis ciuitatis z ad iurandut faciendü facramentuz in poffe
diocivalen. ptinencia voluerint detinere vel vão qvobis dictis iuratis z toti vniuerfitati
dare contradixerit adfoluendú zdandũ inte tamdicte confulant in negocijs vos nomine

gre nobis et dicto capítulo z epo valen et d'is iamdicte vniuerfitatis tagentibus fideliter

cis epatus eiufdé velnão reor pcuratoub9 ato bene vt eſt hactenus fieri affuetü. CEt
ipfasdecimas primicias r precía emptionuz volumus & mandam⁹ ac ftatuim⁹ q confilia

iplarz omia alia tura ad nos illos fpectan rij ōdicti teneant venire coza vobis dictis iu
cia vt dictú eft:cogedo ad hec per captionép ratis die qualzt hoza qualz ad requifitionez
fonarü fi neceffe fuerit emptores iuriu predi vraz vľ vří núcij poftes fuerint requifiti ad
- ctor. Abandātes tibi quatinus cuz auctozi dandũ vobis cöfiliñ in eis in quib9 cos neces

tate nfa et vt poztarius nr ad hecdeputatus farios habueritis et eos duxeritis cõfulédos

apulfiones facias fuadictas vt fuperi⁹ eft Quicung vero confiliari necligens fuerit
expreffum . Nos enim per plente mandamus vel venire noluerit coza vobis ex quo inde cu
pcuratozinfogenerali vel eius vicefgerenti precone fuerit requifitus infra ſpaciú tépo
nec non iufticijs baiulis zalijs officialib9 no ris quo palmus candele cere vni denarij ar
ftris ciuitatis et regni valen vel eozuz locate debitur :incidat & incurrat penă tríú fotozuz
❤ banc ordinationěz conceffionë nřam tibi "
regalíú valeñ qualz dier qualz vice quib9 res
inutolabitr obferuantes tibi ſuper premiffis quifitus feu vocatus fuerit vt prefertur:nifi
pftēt auxiliü əfiliü riuuamë qñ zquotiés p boftenderit iufta caufam : quam penā volu

te indefuerit requifiti: tal q ob eor öffectu mus & mandamus dari z aplicari adaptans

culpafeu necligentia non peat iura ipfa.Sci duz pontes ciuitatis: pro quapena vos iura
turi o fi in hocfuerint tepidi aut remiffi pre ti predicti poffitis copellere pignozare con
ter iram z indignationë nřam qua ipfofacto filiarios antedictos p vosvel vros nuncios
incurrerint de bonis cop faciem iufticiaps prout hactenus eft fieri affuetü.In cuius rei
Priuilegia

teftimoniüpâté cartaz nfaz indefierí não regni qui nunc funt vel erunt pro tépore cos

figillo pendenti iuffim comuniri. Dat vale. rug locat ad quos prefentes puenerint falu
vij.idus ianuary.D.d.BB.ccc.xxxFÍF . tezzoilect:noueritis fupeo o inter officia
les nãos ex parte vna z officiales epi valen.
Cytomnentur et apponatur ca
ex parte alterafug turdictiois exercitio fepe
thene in angulis & alijs ptib9 ciuitat) .LVII
oita eft materia queftionis:oblatis nobis per

spetrus dei grarex aragonuz dictos pfiliarios nfos iobanez fcribe militē

valen.. quis in murog ambiti tarnaldu tobānis legii doctore nuntios per
bus feu cathenaru claufuris ad ci vniuerfitate valeñ ad nos nouiter deftinatos

uitats defenfioné minime cofiden capitulis infrafcriptis/preiuditia que nobis


dum exiftat: feoveri? in illofine quo fruſtra ? iurifdictōi nŕe ipią iurifdtoi dicebant ſub
vigilat qui cuftodit eam:quia tñ in aduerfi ditis inferri per iudices ecclefiafticos conti
tará téponbus ciuitati aduerſantib9 dei mes nentia :ſuper eifdé vocato ad hec veñ . in xão
dianteiuuamine meli reſiſtik & incolarú ip19 patre vgone diuina puidentia epo valentio

tuciori deffenſioni ſecuri? puidetur:dum mu cancellarionfodilecto puiluz extitit denfo


ris t cathenis et alijs deffenſioni neceffarijs tipfius comuni affenfu z¿coidia put infe
tadez ciuitas vtilius eft munita . Idcirco vo rius ſpecificedeclaratur: cuilz autdictor ca
lentes ciuitatis valeñ z incolarú ipius defen pítulo nobis per dictosnuntios oblatori
fioni z bono actuto ftatui ante tépus debite quefuntduodecim numero fubannectik pro
vt conuenit puidere:a cuius ciuitatis angu uifio put infineipop cuiuflz ətinetur: quos
lis fiue cōpitis ex caufa pridem fecim9 euelli rum captor refponfionum feu puifionum
cathenas:tenoze pñtis cedim? vobis dilects de ea factarúferies fic fe habet.
fidelib9 nŕís шuratis tpbis hoibus ciuita Timerament fenyoz com los officials Ol
tis valenpñtibus & qui pro tépoze fuerint fis reuerét pare en crift lo senyor bisbe de valefi

gendi feu tornádiin dictis angulisfeu com vfurpenea fi occupen tota la turdictio vra / !
pitis zde nouofigendi feu figi aut pont fa fpecialment enlos cafos infra ſeguents : que
ciendiin illis locis de quib9 vobis melius vi placia avos fenyoz prouehir enlos dits casos
debitur intradicte ciuitatis muros feu extra ço es quels dits officials vfurpen e occupen
cofdem facultaté plenariã elargimur.Abā lavita iufdictio en ço que tenen corredor pu
dantes gerentiuices pcuratons in regno va blichenla llur cost ab lo ql fan věda dels bès
len ceterife officialib9 nřis pñtibus & futur de realech auctoritate iuridica e preften e do

ghmōipceffione nřa vos vti pmitant ceffan nen enles vendes que fan dels dits bens llur

te impedimento quocü‹:nec vos ſuper cons auctoritatedecret:e aço es côtradiet eantis

ceffione eadem reius vfum nullatenus impe gua vlançadel regne de valen. Finatuz eft

diant feu etiam inquetent: immo sceffionez greueredopatri epo valeń z pcuratou ſuo
nram eandez incōcuffe obferuent & faciat ob pauperuz licitü exiftat eligere vnuz velduos

feruariz cōtra ipam non veniant nec aliqué aut quot voluerint publicos aucte regiacur
¿trauenire pmitāt aliqua rōne : in cuius rei ritozes:p quem feu quos res ad xpi pauperes
$
teftimoniü pitem fieri iuffim? não figillo pé deuolutas vendi publice faciant in encato fi
dentimunitā . Dat valeñ.xv.ld's febroarij. cutie cuilz privatohocidem liceret. Eft

Annodñi.BD.ccc.Fxxxix. etiam finată o invenditöib9 rerú que ad fpi


'pauperes deuoluūtur: dicto epot eius vica,

¶ Lapitula coco?data inter do ríofeu officiali liceat in inftro venditois fubf


minú reģē zeğm valeñ ſup côtentiōe iurifdi cribere per hec verba vel fimilia . Mosdicts.

ctionis con. LVIII. epus vel dictus vicari? vl'officialis predicte

Etrus deigra rex aragonuzvalē. venditioni affenfimus.Si verodecretúaliq

zc.dilectis & fidelibus regenti of de cauſa in dicta venditõe fuerit iuridice in/

ficium pcuratoris generalis inre terponédü:eſt finatú o interponatur tam g


) gnovalen nec non iufticis alijfq
1 indicem eccliaſticũ etiá fecularé itaqvtri

vniuerfis & fingulis officialib?


noftris toicti ufos iudicis decretü in iğa venditõe apponat
CXVIII
Detrifecundi.

CItem com algun lechpoffeheir alguna co fiantnon prebebit:faluo q ex hocfibi autec


fa francha o empbiteoticaria:la qual fediu p clie valen nulluz fiat preiudiciü quin hoc pof
tanyer a algu per actio real o pfonal/o en al fit contradicere fi et cu fibi vifum fuerit expe
tra maneraa algun lechperfonalmét obliga dire :13 interim feruetur mos antiquus.
e aqll fa a fihere? los pobres de crift:losdits " T3tem com vos fenyoz e vřes officials fiats
pobres oprocurado: llur o marmeffozstra en poffeffio pacificar quieta de conexer dels
ben los dits detenidors o poffebidos o plos feytse plets dels marmeſſors de perſones le
nalment obligats al for eccliaftich:la qual co gues etiá fipauperes fint heredes iftituti:en
fa es en gran dan e leſio delavřa turedictio e cara qles dites queftions epleyts fien come
danatges deles vřes gents.com los dits pos çades aps lany coptadoz dela mort del tefta
bres de chuift o altri per aqlls no puixca trau dort de fubrogar marmeffos en defalliment
re ne conuenir les plones legues en altre for ols affignats per lodeffunt:e aralos dits of
fino en aqll enlo qual lo dit defüt teftador po ficials no cotraitat ladita antigua poffeffio
guera conuenir los dits detenidos e poffebi fefforcen de turbar e inquietar vos fenyo?T
doz/o en altra manera a fi perfonalment obli los vřes officials enla dita poffeffiofan inhi
guat.CFinatum eft q fiquis laycus poffide bícío e veden als dits officials e alsdits mar

atrem aliquaq ad rpi pauperes ptinere affe meffois apres lodit any å deles dites äſtiōs
raf et hic poffidens no fit heres vel fucceffor opleyts nofentrametë: e per lavita rabo ha
vniuerfalis vel quota parte deffunctí a quo ien e tinguen excomunicats molts ediuerfos
ptendatur fpi pauperes caufam here:z agaE qplacia avos fenyoz prouchir à les dites co
contratale tertiu poffeffozez reivendicatiõe fes no fien feptes :edir al fenyoz bisbe q deia
vel contra obliguatu deffücto depofiti vel cō fer abfolre a aqlls qui per dita raho ſon ſtats
fimilibus in quib9 nullo spali ture xpi paupe excomunicats plos dits officials. Finatú
resiuuntur:tunc talis caufa ducatur duct eft op de quibuscunq caufis quas moueri co
habeat cozādñopro quo ipfa res in feudú vl tingat infra annuz contra manumifforez leu
in emphitheofim teneatur vel quouis alio iu manumiffores alicui9vltimi teſtamenti etiaz
dice feculari ad qué de foto vel ratione ipfius vbi chrifti pauperes fuerint inſtitutibere
cauſe cognitio alſpectaret. Si vero agatde desfit electio actors eas mouere coram iu/

dolo violenciavel alia oppreffione illatis pro dice ecclefiaftico vel fecculari : fic o incepta
curatori pauperú poft res ipa in fuú poffe caufa infra anno coram iudice fecularideip
deueniffet:tunc caufa ifta coza ecchiaftico iu fa eccliaftico iudex nequeat fe intromitee vr
dice duci heat educaE:ſic oſup hmỗi capitu econtra:in tantuz o ficeptafuerit caufain/
loFuetur glofa quaz fuper re eccliafticaons fra annú coza iudice feculari etiã poft annuz

innocenti pofuit in.c.cum fit generale.extra coram eodébeat continuari zfinirizpipfuz


de foroppetéti:nifi tpoze primi eği aliť effz executio fieri etiaz z fi ipis manumifforibus
Fieri pluetü:tüc eni kuekpluetudo antiqua. effet ipfi⁹ manumiffozie adminiſtratio inedi
C3té com alguna poffeffio es tenguda fots cta: hoc ide intelligafde caufis contra ipos
directa fenyoria de algun lech per algun der manumiffores poft anni motis antetneif
gue/elodit fenyoz lech per rabo dela pagua de adminiſtratio fuerit interdicta: poft iter
del cestper rabode comis/oper altra raho dictă aût adminiſtratiōem nulla qftiofeu ca
affigna uitge al dit emphiteota è es clergue : poffit indede nouo moueri feu fufcitari cozā
los dits officials decontinet fan inhibicio al iudicefeculari f3 per eccliaftici iudicem bec
dit jutge q no conegua oles dites äitions ne poft interdictionez adminiftrationis beant
forçodeftrégua lodit emphiteota clerguede expediri.Adiecto o ipa interdictio adminis

paguar lodit cens: fi contra es fet excomu ftrationis poffit generaliter fieri per eccia/
niquen los dits iutges. Finatü eft & dis fticũ iudicemficuti z munitiones de exequen
epus abfqz preшudicio iuris ecclie tollerabit do pias deffunctor voluntates funt genera
gonspro quo res ipfa in emphiteofim tene liter fieri affuete.Si vero aliquis manumif
atur:vtat contentis in ipfo capitulo.Et quo for allegans ſe infra annum fuper exequenda
ad preſens impedimentüz quomin? predicta deffuncti voluntatefuiffe legitime impeditu
Priuilegia

inftaret q adminiftratio non effet fibi inter for tots aqlls lechs ås diguen detenir algús
dicenda vel o interdicta effet reuocanda:de bens los quals fe diguen effer optanyer a les
hmoi impediméto index eccliafticusdūtaxat marmeflones :lattia alsdits detenidors no
7 non fecularis cognofcere heatz cognofcat fie hereus marmeffos o fuccebidos:la qual
courantehmoi impedimenti cognitione nul cola es côtra fur e diet/com fegōs fur edzet
la caufa poffit contra talé manumiffozë mos Lacto: deia feguir lo for del demanant regu
vert denouo coram iudice feculari: 13 hoc de larment. CExcontentis in fecüdor quarto

afofi pro manumiffoze declaretur /videlz capitulis patet prouifio ad capitului piefens.
administracio non eft interdicenda vl'o iaz T3tem los dits officials obforberen la iures
interdicta debeat reuocari:tunc caufa poffit dictio via infolidú en aqfta forma / qfi algu
contra tale manumiſſozē etiã de nouomoue na perfona fe clamadaltralegua dauant los
ri cozăfeculari iudice vel eccliafticoficutin dits officials etiã fi nulluz appareat inftrum
fra annúfupius eft predictü. CEft etiam fi vel obligatio decontinent fan manamět per
natu ofubrogatio manumiffoz infra annuz Iraq fots pena 8 excomunicacio quâ ex tunc
fitindiferés: fico ea poffit facere ecdiaſtics vt er núc rc. paguem ço ques diu en quefien
iudex vel etta fecularis prout inde vtero eo tenguts/o fi iuftes rabons han rc. ari quep
rum pzimofuerit requifitus:poft annú vero la dita manera totes les perfones lapques
interdictione fecuta indiſtincte heat hoc fay fon treptes al foro iuredictio eccliaftichs.
cereunder eccliafticus : qua interdictionem TExcontentis in.vi.capitulo patet prouifio
poffit facere generalit etiane p aliquéfubro ad prefens.CItem com los dits officials Ol
get. Itez fi algus marmeffois fon embar ditfenyor bisbe hagen vedat dō garcia delos
guats pluft embarchcōplir la volütat dels riz portantveus deprocurado?/ptal com no
deffunts dins lany apres mort aquells.los volch gitar dela ſglefia dōtinyent en toḥāro
dits officials decontinent paſſat lo dit any i 23 dipego:e la dita excomũicacio fia iniuftta
hiberen fots pena de excomunicacio alsdits pertal car la dita inuocacio del braçſeglar no
marmeffos q nos entrameté de exeguir lavo hauia fegos aparech loch plo proces fobre la
lentat dels dits teftado:s: la qual cosa es nos dita raho actitat lo qual es ftat vift enladi
toziament en lefio dela turedictionfa edan e
ta vra cancelleria/q placia a vos fenyor pros
preiudici deles gents. Cer contēta in pro uehir q lo dit procurado: fia abfolt. Dices
ximo capitulo patet prouifio ad iftud. Cité epus ad preces dñi regis abſoluet vel abſoluť
fi algunlechoclergue cōlugat es citat devāt mandabit dictuz vices gerente procuratozis
los dits officials fobre algun feyt ciuil: no cō vult tamen z intendit dis rex o idevicefges
traftant alguna excepcio öclinatoria de iuhi rens vel eius locumt) non difficilest afperos
decontinent los es feyt manament apaguen
redant fe in exequendo requifitiones & mont
fots pena de excomunicacio dintre bzeu dia ço tiones quas fiericontingerit p eccliafticú iu
qsdiu en qfera téguts al demanadoz: no con dice/fecculare inde brachiuz inuocando fup
traftat que no apparegua per carta publica dicta caufa vel alijs: quinimōdñs rexvult et
alguna obligacione contraftat encara que dictis officialib9fuis mandat o monita zre
nofia allegat los dits conuenguts effer fotf/
quifita p eccliafticú iudicein caufis de ratio
mesos al for eccliaftich per fagrament o en al ne permiffis abfq difficultate aliqua exequã
tramãera Cplacet dicto epo q ipe aut eis tur:qöq circa hec eidé eccliaftico iudici oēz
vicarius vl'officialis in literis citatorijs que
illuz fauorem impendất qué cum iufticia po
per ipfos laycis vel coniugatis clicis mitenE
terütbono modo.C3tem com los dits bes
inferatur caufa iuramenti : videlz vel alia er
qfon peruenguts als pobres de chaft fegons
quafivera effet/iuredictio ad eccliaſticú ius
fur fien obliguats a contribuir en totes e fen
dicez spectaret.Et in forofuo exceptiones
gles exactions:ſpecialmēt fien tēguts robli✔
fori declinatone legitime appofit e admitan gats en ço q la ciutat ha a doar avos fenyor
tur thec ipfe in pfona lua tenebit. Et qidez per rabo dela repzouada vnio: los dits offi/
officiales fui obferuet per fuas literas proui aalsno foffiré quels dits bens cötribuefqué
debit. CJtem los dits officials trabé en lur en les dites colés. CFinatuz eft o bonis in
CEL
PRES

Petruecundi. CXIX
EB
EC

poffe manumiffozuz exiftétib? nulla ide qftia vicarijs talijs officialib⁹dicti epi valen pre
S

impoitiovl quoduis alud fubfidiuz exhigaE fentib9 & qui pro tépoze fuerit o predicta ob
'àles feruent z obferuari faciantinconcuffe iuxta
f3venditis ipfis bonis q de foro infra certu
MO
termínu neceffario hentvendi:de cor precio puifionuz predictar feries & tenores.Dat.
erhigat abemptore qftia tallia impofitiovel barchin.v.idus augufti... AB.ccc.l.
Dit
quoduis aliud fubfidiu quocunqs cenfeatur Anfentécie in perfona domini
noiepgo tepoze quo ipabona ad rpi paupes regis late eo abfentedicantur nulle.
arto LIX
deuenerüt & in ipop feu adminiftrator poffe
Cens
fuerunt. CItem no foffire los dits officials Etrus dei gra reparagonü valeñ.
LETC
qper les vēdes les quals fe fan dels dits bens rc.fidelibus fuis vniuerfis &fingu
fie paguada impofitio:ans excomuniqn z ve lis iudicibus tam ordinaris de
den tots aqlls qui forcen lo procurador dels legatis faluté et gram. Cum qui/
pobres enlesdites contribucions: les quals dam incuriofi difceptātesde hijs a non mul
cofes fon contrafuredzet.com ſegōs für los tum expediunt plura fapere oppozteat te
dits bens paffen ab lur carregua etiá in cleri mere appetentes in dubitationer dubium de
cos.efegons diet los dits pobres no haien al ducere conatur/vtruz fentencie fup pceffib9
guna inmunitat en contribucions.Ex conté qui coram dictis iudicib9 ventilant de quib9
tis in proximedicto capitto apparet prouifio in nãopfilio relatio facta extiterit:late in p/
8. ad ifto.CItem com lo dit senyor bisbe ofos fonam nfam eo quia nos tépoze quodictefe

officials hair excomunicat dō garciadeloriz rebantfentécie in palacio velcamera vbiille


3 01 e en pere dauiu per tal car a requeſta deaqils ferebantur non effemus perfonatr cöftituti:
novolgueren gitar de poffeffio dela fglia de valeant vel fint nulle nec ne. Aos dubitatio
OL
ontinyent an toban ruiz defpeto: qfia merce nem hmōtdeclararevolentes:attendentes o
ro vradir e manar al dit fenyoi biſbé q abſolua fcdz stilum curie nře qui fuit obferuatus a tā
A losdits don garcia dlouze en pedauiu com tis citra tépoub⁹ gde cötrario memoria nō
0 fia ftat atrobat p confell vře alsdits do gars exiftit et nunc etiam obferuatur defacto: li
da cia de longe en pere daumu han fet iuftament aliquis iudex ordinarius vel delegatus curie
y la dita denegacio/ofi a vos fenyoz esvift que nre vel extra de negociofeu caufa a cozā illis
‫ו‬ ells deguéfer les cofes reaftes plodit lenyor ducitur in não confilio relationez duxerit fa
bifbe ells fe offiren apparellats a fer çoáper ciendam : et in eodez confilio p illud velmaio
la vra excellencia fera ordenat. Er stentis rem parté illi9 ſentencia fuerit acordata:di/
IS fupra in.ir.capto patet puifio ad iftud:nam cta fentencia poteft ferri per dictos iudices
21 et dictus epus ad preces dni regis dictú pe in perfonam nŕí etiaz fi nos non fimus perfo
DS truz mandabat pariter ficuti et dictum ven: naliter conftituti in cameravletiã in totore

11 garcia dloziz abfolui: retinét tñ z fibifaluat gali vbiferetur fentencia: dütamen nOS TCU
dis rex z epus predict9 o ex predictis autp ría nŕa fim9 in ciuitate vľ villa vbi dicta fen

dictor aliquo ecclefiaftice aut regie iurifdi tencia feretur.nobis vel não cancellarío vel
ctōi nullú fiat preiudiciú aut grauamen quo vicecancellario mandātib9 pro nobis dictis

minus negocioplent recognito feruetur di indicib9 fentencia in perfonaz nřipromulga


cris puifionibus non obftatibus op iuftü fue ri.Idcircodeclaramus dictü ſtillü effe obfer

rit in predictis:cum et predicta puideat quo uacú in nřa curia perdicta tpoza et etiaz núc
ad preſens feruari/adfinë ne inter regios et bodie obferuari debere z poffe: & p conſegns
cclefiafticos iudices iter quos ex pdictis alt fentencias fic latas etferendas in plonānŕi
qualis diſcordie matia fufcitata fuit poffînt vt piemittitur valere & tenere ac bere plenaz
damna aut fcädala aliqua ſubori. Quo cir robozis firmitate.Statuētes q li alique ſen
ca vobis et vŕm fingulis dicimus et manda tencie per aliquos iudices ordinarios vel de

mus firmiter & expreffe quatinus puifiones legatos fuerunt plate vel in antea proferen
predictas obferuet) z faciatis inuiolabitr ob tur per quas fentécie nřemodo pdicto in cu
Teruari non faciendo aut veniendo cōtra ali ríanía latefuerint vel fuerüt caffate vel nul

qua rõne.Inungenteshuiusferie nihiloius lefeu irrite nüciate eo pretextu q? in illis ferë


Priuilegia

dís nos no fuis pfonalfoftituti/nec apperet deatur. Abandantes per hanc eandévniuer

dictos iudices poteftatez habere illas feren fis & fingulis notarijs oñatiōis nŕe fubpena
di in pfona nraz dumtn fuerint obferuata z co?por &bono fuop ammiffione o aliquos
exiftat in rei veritate fupius expreffata:illas proceffus vel enantamenta per aliquem iudi
nullas pmulgatões fic latas vel ferendas in cem ecclefiafticu ptradictaz poffeffionez feu
derogatione ſentenciar in curiar in perfona quafi faciendosvel facienda non recipiat co
nra latarú feu ferendaru vt predicif callam? ficiant fiue fcribat nec eis audeant quomōlz
anullam ac caffas nullas zirritas nuncia? intereffe:fuper quo vos dicti noftri officiales
recipientes quibufcüqz iudicib9 tam ozdi aduerfusdictos notarios fiqui fuerint man

narijs vel delegatis qfi inuenerint aliquas dator nãozũ bmōi neglectores ex mero offi//
fentencias in curia nřa ſcôm dictú ſtilú latas cior de factofortiter procedat : exceffores in
eas executõidebite demandent non obſtanti dictis penis prout vobis fuerit vifuumpunić
bus obiectionib9 fupradictis . Dat barchin do.Dat barchin pridie lt's auguſti annodñí
vj.idus augufti. D.anatiuitate.d.Ab.cccl. AB.cccl.

CO› non permitatur iudicibus iurati poſſint inhibitiones


extractionis blador iuxta cor prilegia vo
ecclefiafticis vti iurifdictõe feculari:et o pu
cepreconia publicari non obftantib9 manda
niantur notarij tales proceffus conficientes:
tis baiuli generalis. LXL
LX.

Etrus bei gra reparagonā valen Ospetrusdel gra rex aragonuz


rë. dilect) & fidelib⁹ geréti officiú valent.intellecto nouiter ppar

pcuris gñalis in regnovaleń nec te veftriiurator pbox hoim ci


non iufticijs ziuratis alijfqz offi✔ uitatis valen contra qdam priuile
cialibus ciuitatis valeñ qui núc funtvel erüt gia per predeceffores nãos illuftres vobis in
pro tépoze corúc locat ad quos pites puene dulta denon extrahendo ſeu pmitédo p quof
rint faluté zdilect.Cum predeceffores noftri uis fup bocpriuilegium no hentes extrahi a
reges aragonu illuftres nos nřic officia ciuitate eadem granum feu blada aliqua a re
les femp fuerimus & fimus in poffeffione vel gno ipfo quis per vos eadem priuilegia feu
quafi refiftendi phibendi z ɔtradicendi iudi in eis contenta preconitzata fuerint feu etia
cibus ecclefiafticis vt nonvtanE iurifdictiõe publicata exiftere per baiulum generalemre
in regnis & tris noftris côtra pfonas laycas gni eiufdé feu eius locuti quodammodo atë
in cafib⁹ videlz in quibus ad för eccliafticuz tatuz in et fuper piecomitzacionib? & publica
de iuretrahi non poffent dicte perfone layce cionib9 videlz dictop priuilegiorp vos fact!
nec debent: & qñcs aliqui iudices eccliaftici quas per mandata penalia conatur idem lo
in alienaz fegetem falcem fuam immittere fa cumt batulivt per vos afferitur reuocare:z
tagentes côtrahmoi porfeffioné vel quafi ni vos propterea nobis duxeritis humiliter fup
tuntur vti iuredictione in regnovalen aduer plicandü vt ſuper hijsdignaremur nře pui
fus perfonas laycas z turiſdictioni ecliaftice fionis remediuz impartiri:igit tenoze presen
non fubiectas:q in regie dñationis z iuridiſ tis declaram? volumus ac vobis licencia ple
ctionis preiudiciúi non modicũ z iactură cer nariam elargimur q totiens quofciés vobis
nitur redundare: igik nos volentes obſtare viluz fuerit poffitis memorata privilegia ſeu
principis neforte scintilla tenuis in flamaz in eo contenta per ciuitaté valen voce pieco;
tranfeat deſtructiuā:vobis & vnicuiqz vīz di nia publicarífacere ac etiadiuulgari: precep
cimus et mandam9 firmiter ac de certa fcien tis penalib⁹ per dtm baiuluz ſeu eius locūtį
tia acfubpenafidelitat ) änobis aftricti efti et alys quibufuis factis q omia in hoc facto
quatinus aliquos iudices ecliafticos nonp/ reuocamus non oftantib⁹ quouiſmodo :in cu
mitatis vtiamodo ptra poffeffioné predictā ius reiteftimoniü preſenté nřam lřam vobis
quinymo illis defacto vtentib9 refiftenciam fieri nroq figillo iuffimus comuniri . Dat
faciatis cōburido proceffus per eos fup hoc barchin vicefima prima die auguſtiannodo
faciendos taliter prout vobis expediens vi mini.MB.ccc.l.priino.

C
Luet .
Pe C
tr X
BUCK if X
ec
un
T2 gubernatoz non poffit dare di
barchiñ.x vi.vie madij annodñí. MB.ccc.li.

licencia farracenis recedendiaregno 13 cor


bona de realenquo abfqz li
cognitio pertineat baiulo generali . LXII.
centia in eccliam tranflata tan cofifcatail
Etrus dei gra reparagonumva/ lico ocupentur. LXIII.
len zcoilecto confiliario não gar Etrusdeigrarex aragonú valeñ.
# SI

ciede loziz pcuratoziregni valen rc.dilectist fidelib9 pcuratori ge


faluteetdilectione. Inoltro audi
neraliiufticijs ciuitatis ralionlo
LO
tui nouiter é deductű & licet baili eiuſdē re copregnivalen pitibus et qui p
gni generales preteriti z etiam prefensvel eo tépore fuerint et arnaldo iohanis leguz doc
ruz locat) a tanto tempore citra q memozia toui iudici per nos ad infrafcripta deputato
-Sare822

hominú in contrariú non habetur tam ex an falutem zdilect. Cumnos certā cōpolitiōez
tiqua confuetudine etiam vigore cuiufdag fecerim cum clericis valen diocefis pro ca/
mandati prouifionis feu littere nře cöfueue pellis lanteis aniuerfarijs z þýs fimilib9 pro
rint vtantur zdebeant dare licenciam quib9 hijs videlz que vfqz ad hec tëpora facta oidi
cunc farracenis cuiufcunqs loci feu iurifdi natar ftabilita fuerint put in cópofitõe inde
ctionis aut dominij exiſtant eundi ad regnú facta dať gerūdedie z anno ifraſcript ) clari9
granate vel ad alias partes farracenozů ſeu explicatur:z inter nos adictos clericos fue
etiam remanendi:ipfis tamen farracems fol rit actú v zuētuz q dicta cópoficio heat locu
uentib9iura regia ac että affueta: et fi aliqui in beneficijs lanteis zaniuerfarior alijs fi
0 farraceni vel farracene fimiliter abfq nii vel milib9vfqz ad hec tépoza inftitutis z oidina
dicttbaiuli licencia z pmiffu ad dictas partes tis dumtaxat: 7 q in inftituendisfeu ordinā
farracenozu tranfmeauerint vel deſcaminati dis decetero feruentforvalen zspecialr for
of quomodolz inuenti fuerint/ipos p dictú ba rus nouus poſit⁹ ſub rubzica quals cofes no
aulü vel ei9locumt tans nobis confifcatos deué fer alienades caplo q8 incipit. Stabliz
+ cũ omib, bonis fuis procaptiuis vendi debe quo cauek op cuilz liceat in fuoteftamentovf
ant feu etia confiſcari:vt in litterafeu proui vltima volütate relinquere z affignare capel
fionenŕa pdicta que data fuit cefaraugufte laniam lampade raniuerfariuz et ſimilia : tñ
tercio id⁹ auguftiannodñi. AB.ccc.xxxviij. habent relinqui hoc modo vz o dñium relic
largius & clarius dnotatur.Attamé vos feu tox ad premiſſa non tranfeat in eccliaz capel
vřilocumt) nítímini vt dicitur de ōdictis vľ lam valios dictos vfus:fed dūtarat heredes
aliquib9 ex eis q foluz ad officiú dicti baiuliz relinquentiù vel inftituentiú dent quolz áno
non ad aliu expectare nofcune vos intromit ecclefie cappellanis lanteis caniuerfario an
terevel in exercicio eox dictúbaulú vel eius nuam penfioné ad predictos vfus relictam.
locuti pturbare:qo in nŕozum iuriuz diminu Ideovolentes dictus forus incöcuffefue
tionem ac officy baiulie predicte preшudiciuz tur vobis & cuilz veftrū dicimus & mandams
redúdare cernitur ac etiã nocumentu.Qua
quaten⁹ fi inueneritis & decetero aliquis lai
propter nos volétes fuper his vt expedit pro cus vel clericus aliqua cenfualia vel bonade
uidere.vobisdicto pcuratori nec no alys p facto relinquerit vel atoonauerit feu traftu
curatonb9z officialibus nfis qbuscunq pie lerit pro cappellania aniuerfario lampadib9
fentibus & futuris vel corlocať. dicimus et talijs fimilib9 pijs vfibus: illa de facto tra
mandamus expreffe quatį de predictis vľalis flatafuerint in vfib9 predictis:illico ad ma
quib9 ex eis nullat) vos intromittatis dein/ nus vřastano nobis confifcata feu adquift
ceps:fz baiulú predictü vel locútenété eiufdé ta ocupetis de poffedictarú ecclefiarú capel
tang fuo officio expectantib9 vti pzout anti laniaz lantearumt aniuerfarioz: 7 nullo eif
quitus obferuatú eft et vigore etiä dicte nře dédato precio penit9 extrabatis:cum ficfc83
littere fiue prouifionis vti debent et tenétur dictos foros valeń ralfit in premiffis calib⁹
libere abfqz obftaculo fine inquietatione ali/ faciendū.Jniungetes fub pena quingétozuz
qua pmittatis : hocą nullat} immutetis nec aureozum notarijs prefentibust qui protë
mutat e feu differre aliquat pmittat . Dat poze fuerint/oſuper premiffis non decidant
Priuilegia

fcribant aut conficiat teftamenta codicillos talia demum comiferint eos capiatis & cap/
vel alias vltimas volütates feu al's inter ví, tofqs remittatis adeuz put é hactenusfieri
uos inſtrumenta nifi fc83 forü valen fuperi9 affuetuz vt ab eisalias exactiones penari fi
annotatuz. Dat gerüde fub nro figillo fecre in illas contra ſtabilimenta per dictü baiulfi
to.xxiiij.die ſeptēbris anno dñi.AB.ccc.li. edita inciderint: ipe baiulus feu eiusdict? lo
cunt poffit exbigere & habere eofą pro comil
( 2› non auferantur arma per fisdebita pena punire.Dat illerde.xxiiij.die
iufticiam farracenis fed cop cognitio perti/ aprilis anno anatiuitatedñi.AB.ccclij .
neat baiulo. LXIIII.
Etrusdei gfarex aragonum vale Temptores officiales z nun
fec.dilectonfo iufticie in criminali cij impofitionum ciuitatisvel locorumregni
ciuitatis valen ſaluté zdilect. Ra poffint licite arma defferre: LXV.
tionabilr per principe officia limis Etrus dei grarer aragonů valeñ .
tane neillis reciprocis actib9 impeditis exer rc.dilectis & fidelib9 fuis peuras

citiuz veriuſcz offici liberaliter copleature tozi infticijs z alijs officialib9 aut
debitú miniftrande iufticie reddat poftulan tatis valen zaliorum locop regni

tibus expeditu. Sane attendentes qexme eiufdem in quibus impofitio colligatfalutes


ro officio baiulie generalis regni vale ipeba zdilect.Inoueritis q nos volentes darelo
tulus tanc iuder ordinari? vel eius locut ad cum vt impofitiones que in dictis locis pad
id deputatus habeat & poffit er laudabili co miniftratozes impoſitionis ciuitatist regni

fuetudine obferuata inter alia que ad fuú ex valenvědi habent meli? poffint diftrahiato

pectat officiú auferre arma prohibita cüctis vendi: zementes ipas libentius valeat ipas
farracenis et iudeis incedentib9de die parit colligere z leuare: licentiam per pñtez cocult
de nocte:precipue per ciuitaté valen: necnō mus ipas impofitões ementib9 ipozunqz nữ
penas abeis & calóias exhigere cum in illis cis feu factoub⁹ inhibitione qualz non ob
inciderint eofą pro comiffis pena debita ple ftate poffint i eifdé locis arma deferre dedie
ctere:atamen vos veftre iuriſdictõis exercis nocteqz ad tuitioné plonaz iparú líciter ho
tio non content? manus in meffem alteri9 of nefte.Quocircavobis zvŕm fingulisdicim?
ficij extendendo de dictisiudeis & farracenis mandam⁹ quat licentia et cöceffioné nŕam
auferendo eis arma phibita cum per ciuita bmoibenevtent.taliter obfuetis et côtra eã
tem ipam armatiincedut cabeis calonias t veniatis nullat feu fieri p quoſpiã pmittatis
alias penar exactões exigendo fi forte cötra Datillerde.xxx.die madij anno anatiuitate
inhibitiões ordinationes talia ſtabilimenta dni.AB.cccli .

edita per dictuz baiulú feu eius locüt inuene


CO› nulli liceat embotigarebla
ritis delinquiffe qui de mera iurifdictõe fozo
dum fub pena ibi expreſſa. LXVI.
z examine dicti baiuli exiſtüt:cognoſcere mo
limini:t adfor rexamenvím cos pmiffo mo Os petrus dei grarex aragonuz
do trabere cohartatis: q8 in preuidiciú ? dis valen tc.dilecto filiario não gar
munutõeziurifdictionis dicti baiuli vergitur ciedeloziz militi pcuraton regni
manifeftú z per confeqns exercitii fui officij valen feu eius locúť ſalutem edif

conturbatur.Nos itaqs fuper hijs volentes lect. Audiuimus raudiendo comoti fum?
debitis remedijs prouidere:huius feriedecla nonnulli mercatozes ciuitatis valeñ ne dica
ramus vobifa dicim ? mandamus quat 8 mus feneratores quoddam manipoliú inter
predictis iudeistfarracenis premiffo modo fe faciédo omnia blada que vndecüqz venire
incedentib9 feu alio quocüc modo delinqué potuerüt in eorú orreis feu botigijs totaliter
tibus :fuper quibusvos nulla cognitionëha occultarunt:fico fere nullushomo emerevf
bets: minime vos intromitatis :quinymo ſi z habere poteſt bladú aliqō nifi manibus eozü
quotiens ipos fic incedentesvos reperireco quade re magna penuriafeu careftia incipit
tigerit eis arma plybita auferatis:remiffu Tinmifcitur vt afferit in regno ſuppradictos

rus illa dicto bailo feu dicto fuolocunt: fi cüq3 predictain euidens piuditiu atqzdanú
(incolaru ciuitati
Petrifecundi: CXXI

zregni valeñ cernere dinofcant:nofqvelim hoizvniuerfitat) ciuitat) valē nobis extitit in


vt puenit a regnor ciuitate ipis etiã a nŕodo timatunos aliquoties madaffe ipis turat ac
mimo tale isolertia z abufuz radicit, abdica pfilio ciuitat eiufdé vt fupfederet enō man
re:ideo vobis dicim9z mādam? quatin⁹dep darent executoi aliqs taxatões exactiones
miffis recipiati vidica ifomatōné qua recep Ətributōnuz p dictú pfiliú factas vigore rſe
ta quos ipremiffis culpabil's reperit medias cundúforma for valen poitiinrubucao de
te iufticia tali púiat ) op eis ad penā ceterifqz partiment deles cofes lo capitol à comença .
filia atéptarevolétib9 tráfeat in exépluz.dat Tota excufatio remoguda zc:et etiaſcoza/
cefaraug.prv.die feptëbus.a.d..ccc.lij. liosforos & priuilegia dre ciuits ac puifiões

noobftatib quibuſuis inhi regales. Et propterea nobis hüilit fuerit fup


bittōib9localib9 blada poffint extrahi a qb9 plicatú vt pdicta reuocare defolita clemetía
dignaremur:nos ipfifupplicatiõi fauozabis
uislocis regni p ciuitate valé LXVII.
lit annuentes: fupſedimeta iaz dicta fiue ma

Etro beigrarex aragonú valeñ ec data p nos facta ptradictos foros z primle
dilect) & fidelib9 pcurato nãoin gia ac prouifiões regias tenoze huius carte
regno valen ceterifqz officialibus nŕereuocam9 caffam? irritam ? ac etiã anul

nfisplentib9 futur) ad quos ple lam9. Promitétes o decetero talia fupfedi


tes puenerit falutér dilect. Intimantibus iu métafiue mandata minime faciem?: et fifor

ratis pbis hoimb9 ciuit(valen nobis extitit fan propt obliuione aut alp nos fieristinge

graui pastiõe mōftratu o multociés fte fue ret eadé nolum obfuari.imo ea nuc pro tuc

rutz etiã fiebat atqz fiunt cotidie inhibicios carere volum⁹ ipo turevirib9 z effectu.Ba

nes tā pvniuerfitates aliquaryillar caftror dantes vniuerfis et finglis officialib9 nřísp


loco regni valen peor dños feu officia fentib9 z futuris q predicta firmit teneat et

les eor de nō extrahëdo blada extra tminos obfuent ptra ea no veniat nec venire pmis

aut trřítonia poz:ocasiõe quaż inibitiōnuz tant aliqua röne . In cuius rei teftimonium
0
hitatozesdicte ciuits fiue vicini tāilli ò̟ hent prefentéfieri et figillo não pēdenti iuffimus
alchareas trías & poffeffiões itra tminos ipo Comuniri. Dat valeñ.xx.die nouēbus.anno

rú caſtrop villap & locor & etiâ nō héntés i dñía.cccliij .


pediuntur extrabere ex eifde feu emimis corú

de blada fua a bent er fua collecta z az öffelia prouifio fuper eodem;


rre ad ciuitate valen plibata:z cü hec fieri af LXIX.
ferant otra iura forosz libertates dte ciuit?: Querit vniuerfi q nos petr⁹dei
t
fuplicatú pptea fuit nobis fup his falubrit grarex aragonú valen č. 20f
punderi:nos igit ipi fuplication fauozabilrā pitiétes qualitturati z probihois
nuentes vt oecz volum9 vobiſc dicim9 & mā Ines vniuerfitatis ciuitatis valen
dam ? ating tales inhibitiões fieri minime fu cozā nřípreſentia expofuerüt nüc ĝuiter cō/
ftineat :nec vigore ipar pmitat) aliqs impe
querendo o cum per diuerfas perfonas lay
diri extrahere feu extrabi facere blada fua ac cast alias in plurib9 monafterijs ecclijs ca
Ar alia in ipis inhibitiõib9 expreffata rotēta:ni pellanijs lateis aniuerfarijs zalijs beneficis
fidniipozü caſtrop villay fiue locoż iuftas ecciafticis acetiam in perfonis eccliafticis
ronesherent p quas intederet ipas facere li diuerfa bona de realenquo tranflata exiſtāt
citü eis effe:fup quib9 faciatis bieuit & fine li contraformam fozoruz &priuilegio ciuitas
te vocat euocandis iufticiaz expeditaz.Dat tist regni valen: et de ipis bonis prelati cle
valen.xx.die nouebus.a.d: B.ccc.luj. rici presbiteri z benefficiati dicton monafte
e
C2 fupfediméta nõ ɔcedať in riozum ecciarum capellaniaru & benefficio

cafu foni:tota excufatio remoguda.i titlo de acdictor bonor detento:es ptradicat folue

re, diui.z reuocat iam pceffa. LXVIII refeu tribuere in ptributionib9 regalibust
i vicinalib? cũ ciuib9 z hitato:b9 dicte ciuitas
n
spetro dei gra reparagonú va tis put facere tenenk & debet: cum bona ipfa
leñ ¿c:q2p parteiurator pbor derealiquo in dictis monaſterys edijslāteis
9
Priuilegia

aniuerfarijs cappellaijs z bifficijs ac plonis per nos feu aliosde cofilio nfo aut quofuis
ectiafticis F3 dictos forost puilegia träfferzi indices ordiarios feu delegatos decetero no
negant quouifimo quinimo remanere et effe fiat aliqua comiffio etiam p viam relatōnis
debeat cu fuo onere regali z vícinali z ét caſu de quibuſuis factis litibus fiue negocijs Diy
quotrafferantde facto pro illis tribui de cre ciuitatis & locozum regni valeñ acfingu
beat indictis onerib9 regalib9 ac vicinalib⁹. larium cozundem alicui clerico beneficiato

Et ppterea fuerit cũ initácia fupplicatū vt vel in facris ordiniboftituto: nec etiã cuiuis
fup predictis decens remediu adhiberede fo ali à in omib⁹ d'icalit viuat.Et fi aliqua cō/
lita clemecia dignaremur.Idcirco nos fup// miffio feu delegatio bo vel fcripto ppt obli
plicatione ipa benigne fufcepta:pitis ferieex uione vel atfacta extiterit etiam de volütate

certa fciécia puidem9 volui ? ftatuim, ac es partiú alicui ex pdictis ipſa minime obediat
tiaordinam⁹ o omia ſupſedimēta p noshac fue obfuef.quinymo ipo iure fit caffa irrita
ten9 facta feu ceffa in tlup pdict! pting re atc nulla cũ omi pceffu virtute ipis factoa
uocent ipfac ex nüc reuocam preuocatis ut etia incobato. Nos eni orfs linglas co
& caffis beri volum9 z céfem?: nec deceterofi miffiões & delegatiões bbo vel fcripto alicui
milia faciem : fi forfa ppt obliuioné aut al depdictis clicis factas hacten? quar cognis

fieri cötigeret volum ea minime obfuent tio nōdü p difinitiua fniaz fit fopita ex certa

In poti, ipis nō obftatib шratiz pbiboies fciétia reuocam⁹ preuocatis beri volums
dicte ciuitatisfup pmiffis vtivaleat ture fuo cenfem :Decernetes irritür inane quitqd
Abadantes cú plenti vniuerſis z fingtis offi g dictos clicos decetero pceffuz cognitú fue
cialib? nfis plentib9 futuris fupfedimé rit feu etiá iudicatú. BDandantes buigferie
tis ipis factis vel fiédis nõ obſt̃ātib? preſtét vniuerfis & fingulis officialib? nřis plentib?
dicté vniuerfitati valeñ auxiliü əfiliü fauo futuris q puifioné hmōi teneat robfuet
rez in pdictis:Fuádo eidé foros priimlegia ac ac faciat tenacit obkuari z nōɔ̃ueniāt ñc ali

bonos vfus ipí vniuerfitati z regno valen in quéstrauenirepmitat aliqua rōne . In cins
dulta feu coceffa. Iniügentes etiá cilde offi rei teftimonin plente fieri iuffim ? nfo pende
cialib? puifionenraz bmõi teneat firmit ti figillo munită.Dať valeñ.xx.die nouébzis
zobferuët e no straueniant aliqua rõne.In anno dñí.B.ccc.liij .

cui rei teftimoniu prefentefieri tuflim? nfo Checomilliões fiant extraneis


pédenti figillo munită.Dar valen.xx.die no criagviam relationis. LXXI.
uēbzis annodñí. AD.ccc.liij.

The alta comiffiones fiant cle Ureat cüctis q nospetr dei granos
rex aragonu valen zc. Atendetes
ricis etiam per viam relationis. LXX.
pparte iurator &pbox hoinuz 64.6
vniuerfitatis ciuitat) valeń cozaz.
Ospetr⁹deigrarex aragonú va
len zc. Utendétes o ficuti relatio nobis nouit ppofitü extitiffe 9 cũ ſcöz forű: eba
neverídica nobis inotuit plerüq valen priuilegiadicte ciuitati et regnoin pur.
L de
accidit in ciuitate valen op mali dulta comiffio aliqua fieri non debeat p nos
ciâ aliquox iudicú delegator iniufte male t de aliquofacto aut negocio tāp via relatõus 3402
ppera iudicabat exquo expediebat q talis i cognitióis alicui prone extrance ore ciuit?
iufticiamalicia feu iniqtas puniret:q púitio Tregni:fupplicatuz pptea fuit nobis vt ad
fieri nopoterat vtdebebat eo qz aliqui exde coroborationé pmiſſor puifioné decenté fa
legatis ipis dictas iniufticias malicias ini . ceredigremur:nos aut fupplicatôi hmỗi an
quitates comitétes erat elüt clici z fic illog nuétesbenigne.Tenoze piticarte nfe puide
malicie culpe feu iniufticie p nos puniri non m⁹ato pcedi⁹y decero cómiffio alıq alícius
poterat vt debebat : qua de cauſa dāmuz non negoci bitator ciuitat) z regni valē no fiat
modicuz rei publice Quocirca nos pnos ploneextranee dicti regnivz de
hmoi malicis obuiare volentes ne malefficia b'ficcis ptib ' pritib, velde quib? ex relatõe

remaneat impunita:tenoze plentis carte nře padifinitia fnia feu interlocutoria aut difpo
cocedimus ftatuim9 acetiam ozdinamus g ficio indicialr pferriſpak. MBādātesigikp
Petrifecundi. CXXII
228

prefenté cartanfam vniuerfis & fingulis offi cafio ipfos ad dictam ciuitaté no ducendi: p
2.
#

cialib? nřís y puifioné fiue pceffioné nŕam uifiones decentes facere p quas fubtrabatur
bmoiteneatfirmiter zobfuetz non Queniat cuilz dānum ſeu iniurias ipfis vel rebus fuis
aliqua rõe. Incui reiteftioniu putem fieri quomodolz inferendi . Et intellexerimus q
et figillo não pendēti iufſimus cõiri. Dat va nönulli nobiles milites ralie plone ta ecclia
leñ.ff.die nouēbř.A.d.AD.cccluj. ftice & feculares bentes villas caftra feu lo
ca propevel in partib⁹riuoú pdictozucona
Tebabitatozes alicui? loci ab
ti fuerintconentur occupareex fuftibus an
codez proprimis appellationib9 extrahatur tedictis certam parté ptendentes hoc eislis
LXXII. cere eo quiadicti fuftes trafeunt cozafiue p
spetrus deigra rex aragonuz pe tenedones villarum caftro aut locozuz
==

Intellecto nouiter relatõe iurato ipozum: obhoc ceffauerint & ceffent de pres
ruz pbox hoim vniuerfitatis cis fentiducere fuftes ad cintate cande priuos

uitatisvalen q nönulli iudices cu predictos:obquod ipfi ciuitati z regno etiaz


1 rienŕe feu a nobis comiffioneshentes conas toti rei publice danuz puenit ac nomodicuz
tur pro primis appellatõib extrahere hitay nocumentu.Eapropter nos ad fupplicatio

tores ciuitatis tregnivalen extra dictaz ciui nem inde nobis factam nec min? premillis ?
2

taté zregnú ad pffequédú appellatões ipas fideratis cupiétes fuper his debite pundere
< hec videant fieri ptra fozu:ſupplicatú fuit volum⁹ ac vobis comitim? quatin vocatis

propterea nobis vt fup his prouidere de iu euocadis in &fuppdictis faciatis breuit et ſi


me fticia digremnr:nos itaqs fupplicatõi bmỗi ne lite appellatioe remota iuftitia expeditā :
benigne fauentes: nolentes fubditos nros faciédofuari fozos priuilegia ac fnias fupp
ptra iufticia opprimi feu vexari puidem⁹ hu dictis factospceffa latas . Veruntń fi aliq
ius ferie o alique perfone pro primis appella funt in ftolio fiue armata nfa quos hmỗi tấ
9 tionib9 otrafor a locisfuis minie extrahat gatnegotiu in cor littib9 minime pcedatur
Abandates tenoze pitis carte nředictis in vfq3 ab ipa armata remeauerit fed ex tuc p
S dicib? quicücs fuerit o prouifioné nŕaz hac cedat in eis iuxtaformā ſupi⁹ explatā. Dat
firmiter teneat zobferuent necotra cam até valeñ.xx.die nouébris.a.anat} .d.m.cccliij .
ptét facere vel venire.In cui rei teftimoniu
pritem fierifuffimus nrofigillo pendentimu Lonceffio ppetua extractiõis
inita.Dat.vale.xx.die nouébf.a.d.m.cccliij . bladi a ciuitatedertufe abfqz aliqlicécia pro
ciuitate z regno valen. LXXIIII .
8

8 CLomiffio facta gubernaton ſu spetrus dei grarer aragonus


per eoq dni loco de fuftibus priuos tráfe valen zc.Wolētes dare locú vna
untibus recipiunt? LXXIII. que prouincia regno terrar

Etrus dei grarex aragonú valeñ exfructib qui diuia gra miniſtra
re:dilecto não procuratozi regni te colligunt in ea fit fertilis: advitadũg pp
valen prefentiz alij qui pro tépoze inhibitões qfepi9 fiunt/altera dictar pun
fuerit vel eius locumt) falutem et ciar no fubiaceat egeftati:imo ficut funt fub
dilectionez .Sicuti per iuratos probos hos vno vnite dñio/devna in aliāvictualia träffe
mines vniuerfitatis ciuitatis valen cozaz nŕí rank provniufcuiufq libito voluntatis . Jd
plencia conftitutos pcepimus et al euidétia circo adfupplicatöez nobis factā p vos шura
ret clare möftrat ex fuftibus qui ducútur ad tos rpbos hoies ciuitatisvalen hui? tenoze
ftatuim9 edicim9 rozdiam9 ac etiã ad imppe
ciuitatepredictam per riuum de godalauiar
Talios riuos regni valen tā per extraneos tuú ducim⁹pcedédū o oës zfinguli mercato
per piuatos ipius ciuitatis et regnino folu res zalij ſubditi nří quicuc ta de ciuitate et
nre cozonehonor fz etiäipi ciuitati zregno z regno valen o aliúde ualeatgranú z blada d
habitatonb⁹ cozudem comodú non modicu ciuitate Ortufe extrahere z extrahi facere qu
puenit augmentu: ex quo intereft nie regie cuc ad dicta ciuitatez regnúvale oferéda:q
mageftatis ne ductoabipor fultiu detur oc cüqz ihibitõe i gñe vlfpé ide facta vl'faciéda
94
Penlegia

in aliquonon obftante:aliqua alía licentiavľ # die cōceffionis inantea sputādú decorek fin
gra trete minime requifita:cü iuftü z equum gulo militari: alioquin remaneat peyteris fi
reputem q victualia & cibaria iter nŕosfub cut pri9: fiquidé capitulum valere & tenere
ditos coia fint z copia vm puintiefuppleat volum vfqz ad alia curia tunc proxime cele
alterius deffectuz.Intendim9 tñ o dicta bla bandaz vt in nŕa carta ſeu priuilegio figillo
dadefferentes teneantur affecurare in poſſe mageftat nře coito hec z plura alia in dicta
3 baiuli dicte ciuitat) dertuſe 8 defferédo ea ad curia ozdiata lati⁹ stinenf. Werũ cũ licz aliā
regnumvaleń z loca dñationis nřé et non ad curiapoftea in dicta ciuitate valen celebzaue

alia qcunc: infra tépus p ipſum baiuluz rím⁹ qì nullâ tñ 8 dicto capítulo ip3 ɔfirmā
pfigendu afferet albaranú teftimoniale iph9 4 do feu tps fuper ipfi efficacia progandofe

ciuitatis vt locivbi pdicta diſcarricari faciét cim mentione ex eoq2 tam fup reuocatione
feu portari per quod conftet ea in locis terre pecifere vnionis fupalijs notabilibus et
nre fuiffe diſcarricata.Dancigit cöceffionez arduis negocijs occupati tam nos alij in
notificarívolumus inclito infanti ferdinādo dicta ciuitate exiftentes no potuim? ad talia
Fŕí não limo marchiõi dertuſe zdño de alba diuertere acie métis nře.Igit cu veriffimilr
razino vel cuicunq pcuratori fuo indicta ci prefumat tales pceffiones vtpriuilegia gene
uitate exiftenti iuxta tenozē donatiōis fibi fa rofitatis obtineri a plurib? ad fine vt a pey
ctede ciuitate iadictavt pdictor ignorancia tarú onerib⁹erhimanE.Reputemufas inde
non valeat allegare. Reqrentes dictuz in/ cens ofi qui fuerint neglectores honoris pro
Fantermandates vniuerfis fingulis officia pzij velut eft grad milicie ex quo ad id pnos
libus nŕís q hanc côceffioné et ordinationez painlegiati extiterint z in obtentu talis privi
níaz firma habeant z obferuet ac faciat ppe legi fetale gradu velle obtinere iactauerint
tuis tponbus inuiolabilŕ obferuari. In cu honoze z priuilegio gaudeat militari quipo
ius rei teſtimoniú plente fieri z figillomageftius exquo ad tale z tantú honozē īdultú eis
tatis nre figillari tufſim? ex eo qz figillũ nřm régali oraculo afpirare necleperint peytaruz
coe barchin remalit p alijs negocijs nřís ex onus nō debeant rationabiliter euitare.Le

pediendis. Dat valeñ.xx.die martij anno.d noze prefentis refcripti nři vim legis ppetuo
AD.ccc.l.iiij. bituri ad inftáciaz hüilez fupplicationé no

Cliquier conceffiõe regia fue bis factam pro parte ciuitatis valen edicims
ftatuimus et etiã ordinamus & vnufquifq
rint facti generofi infra annuz teneantur ac
habitatoz ciuitatis valentieaut aut habens
apere cingulu militare al's remaneant peyte
poffeffiones & bona in dicta ciuitate termi
rijficut paus. LXXV
misfuis p nos priuilegiadus feu cui amōmilé
sinfas petrus illuftriffimi do tare puilegiü cedek acimunitas libertas et
mini iacobibone memorie regis a fraquitas militaris feu generofitatis intra
ragonú filius comes ripacurcie z vnuz annú a die ipi? ¿ceffionis inantea opu
montanearu de piades ac profere tandú teneal militari cinguloocozari al lap
niffimo z magnifico dño petro dei grarege fodicto annoremaneat ipofacto peyter19fis
aragonu nepote não cariffimo in cifmarinis cut prius : nec generofitate gaudeat quouis

regnis & terrisfuis ac in regnomatozícaruz modo.Ibij vero ex hitatoub9 ſeu poffeffiões


infulis eidé adiacentib9 generalis locumt). aut bona bentibus in dicta ciuitate & tminis

Dudupfatus ons rex quanda pracmaticaz fuis qbus pnos retroactis tponib9 militare
fanctione ad inftancia & fupplicationez iura priuilegiaepceffu feu gaudeat fraqtatıb9
torr pbozű hoiz ciuit) valeń edidit ſub hac libertatib9 inmunitatib, quib? milites ep
Forma.1nos petr9dei gra rex aragonűvalen fone militares zgñrofe gaudet feu folite fut
tc.Dudu in generali curia p nos regnicolis gaudere quics nondü bonozé z gradú acmi
ciuitatis regni vale celebrata quodda capi litare cingulu afupferüt:teneant illü feu ills
tulú intercetera feciffe meminiɔtinētie ſub affumere intra vnuz annű a die preconizatio
feqntis. Denic fi quis amodo ex conceffiõe nis qua inde foleniter fieri mādam? in dicta
nrafact9 fuerit generofus infravnú annuz a ciuitate ex túc continuenumeranduz alioğn
17
327

Pétrifecundi. CXXIII

peyterly remaneat et fint omitfore put erat ftione & fup modo Stribuēdi inter iuratos e
antec dictú eis cöceffuz exifteret piuilegiü pboshoines vniuerfitatis ciuitati valen er
militare : nec generofitate gaudeat vt pferE vnaparte nobiles milites plonas genero
Ibmōi aut edictú ſtatutü ſanctōez v ordina fas ciuitatis z termini eiufdé ex altera vteba
tões quo adhitatoresdicte ciuitatis feu in ea turp nos in nfo filiolata fuit fnia: in pdi
22-26.

vel in ipi9 terminis hentes poſſeſſiones vt p cta inia prédat fuiffe obmiſſuz declarare cof
ferturfacim de certafcia zpfulte ex cãis fus de nobiles milites & generofos ptribuere cũ

pius expffatis z alijs tuftis & pbabilib9q ad vniuerfitate pdicta pro cor bonis mobilib9
id nŕzaiuz rōabilt induxerüt. AÐādātes fir qbent & poffident in eadé ciuitate reus ter
miterhuis fievniuerfis thinglis officialibus minis: licet afferat ex priuilegio vniuerfitati
2
nřís pñtib9 futuris quat bacnfaz ordina iadicteindultü fuiffe platos nobiles milites

tões edictú ftatutür fanctōez obküět inuiola et pfonas generolas pio conbonis mobilib9

bilr zfaciat ppetuis téponb⁹ obferuari. In abent vel hébut p folm atq libzā atribuere
quor teftimoniü plentě fieri iuffim9nrefigil debere cũ eadé vniuerfitate put in codéprí

li maieftatis appenfione munită. Dar valen unlegio ptinek.Jdeofuit nobis pdictos iura
viij.dieiný.annodñi.AD.ccc.liij.CUeruz tos & pbos hoies hûiliť ſuppiſčatů vt ſug ?
cup necligéciazfeu incuria iurator dicte ci tributōe dicto; bonog mobiliú deberem9iu

uitatis tuc erat pinferta carta remaferit ſi fter debite puidere:quor fupplicatione ad

gillada itaq nequäcß extitit figillata : nofo milfa benigne:bui? ferie fic ducim? prouiden
certificatip venerabile in rpo patré vgonez dū ac etiã decernedum nobiles milites &p
epm diuina puidēcia valen cancellaríuzias fone generofeocte ciuitipi9 termini peop
cobú conefaſcriptozēſecretariú dicti dñi res bonis mobilib⁹ á núchént z deceterobituri
DO
gis pinfertapracmatica fanctione fuiffe edis fūt 8hys tñq lucrat fiue mercat znō dalijs
16
tardicto iacobo conefa mandataz informa cú dicta vniuerfitate p folidú atos libzā ptris

Blup expreffata.Igik ad hūilis ſupplicacióis buat z tribuere teneant put ciues valų p
inftantia iuratoret pboxboinuz ciuitatis cor bõisǝtribuütz ptribueresfueuerüt aco

pdicte ipaz pracmatică fanctione in preſenti běr:cú a milicia z generofitate alienu existat
pagina iuflim redigenda. ADādātes firmi vt milites et generofi mercimonia exerceant

ter vice regia vniuerfis et fingulis officialıb, 13 circa es atributü & debitü ex generoſitate
regijs qui nücfunt erütą pro tépoze quating bonoré ftudeat vt decet intédere z vaccare :
18
candēpracmatica fanctione iuxta fuiferie ob Badam igif gubernatozi regni valeń zali
feruet faciant ab omib9 inuiolabil obfua is quibufcüqs officialib9 regijs plentib9 % fu
rizptra non veniat aut faciat quauis cauſa turis vel locat] comúdez o hmõi puiſioné et
In cuius rei teftimoniü pfenté fieri iuffimus dclaracioné nŕaz firmabeant zobferuent z
nři figillipēdētis munimine robozata. Dat obfuare faciat incöcuffe z cötra ipfi9 tenozë
to'
valeñ.pi.die tulij anno anat) dñi. AB.ccc.lv. venire aliquatený nō plumat:dictos nobiles
milites &perfonas generofas & talia exercue
nobiles milites et perfone rit ad foluédú in premiffis fortit z debite co
generofe cötribuat pro folido et libra probo Hercendo.In cui rei teſtimoniü plentē fiert
nis mobilib9 cor put ciues Taly contribue uffim ? nãoligillo munitaz.Dat valeñ.xiiij.
retenentur. LXXVI die augufti anno anat) dñí.AB.ccc.lv.
Os infas petrus illuſtriſſimi dñí
facobibone memozieregis arago Tbaiul? generalis cognofcat
nú fili? comes rippacurcie zmo uoic
de crimine collere per quofcunqs farracenos
tanearude prades acpro fereniffi comiffo. LXXVII.

mo zmagnifico principe et dño petro di gra Etro digra rex aragonú valeñtc.
rege aragonú nepote não cariffimo in cima dilecto filiarionfo petrodeboyl
rinis regniszterris fuis ac in regno malozi militibaiulo regni valeń generali
carú z infulis eidé adiacentib9 generalis gu vlei9 locūt¡ ſaluté zdilectionez . Inoueritis
bernato?.Quia pride in fuper caufafiue q av niz pueniffeauditú ý nōnulli farracčí tā
q uj
Brimik

dictiregni of extranei dei timore poftpofito clericos de realicho poffeffis ea diftrahendo


virgac nfe correctionis no metuētes ab ali zalprout obligata funt ad peytas foluédas z
quotépoze citra clādeſtine captiuāt z furaE onera fubeuda. Dat in villafcti mathei.xvi
*pianos et eos adregnü granate ducūt & vēs die apulis anno anativitatedñi.MD.ccc.ivi :

dunt to ex eis occidunt & cũreb⁹ z armisp


hibitis ad ipfas partes granate fe träfferüt cuftodia reruz probibitazi

hoccontinuefrequentant . Cuq taliadeo ptinet iuratis zmádat gubernaton t baiulo


nobisfint horribilia z maxima punitioe co quat non impediant eos: LXXIX
digna idcirco vobis dicim⁹r mādam⁹ äteng Etr9 di grarex aragonúvaleñ rc.
ptra quofcum farracenos cuiufcüqz fint dñij Dilectis nrisgubernatori baiu
quos in predictis inuenire poteritis culpabi lo regni valen generali vel cor lo
les vel eis dediffe opem opam feu confenfum cat faluté z dilectionem . nos

aut in ipis celerib2effe pticipes atc focosi cũ alijs literis cartis feu priuilegio aut priui
quiratis & contraipfos zearú bona breuiter legijs nřís cuftodiaren phibitar adicta ci
<fine ftrepitu z figura iudicy pcedat) vt ma uitate extrabēda turatis pbis boib⁹ cui
leficio qualitas poftulabit vobis videbit tatis valen durim9 pcedéda. Uofa ficut p
faciendü. Nos eniz in z ſuper his & depĕden partedicto iurator pbox hoiz ciuitatis
tibus ex eifdé vobis ſpecialit rexpreffe ɔmit pdicte fuit nobis reueréter expofitü pdictas

tim? plenarievices nras. Abandates guber Iras feu priuilegia eifdē nitimini impedire.
natož regni valen eiufq locať z oib? alijs of 12optea adfupplicatioez pro predictor in
ficialib9fubditis nfis q vobis fup predict? rator pbox boim inde nobis facta vobis
preſtét cōfiliú auxiliú z fauoré quotiens zeo ? vnicuiqz vřмdícim9r mandam⁹ r expelle
modo quo inde a vobis fuerint reqfiti. Dat quat Ladictos iuratos pboshoies pmitart
invilla ppiniani.riij.die menſis decêmbus an vtipftitutõib localib9 ſup dict) inhibitõib
no anatiuitatedni.AB.ccc.lv. factis z pruulegio feu priuilegis nŕis roboza
tis: put eifdé ciuitas eadé feu iurati z probi
Tiuratipoffint facerecopul hoies eiufde funt bacten meli affueti.Dat
fiones contra clericos ad contribuendú cuz in locode feto matheo. xvij. die apulis anno
anat.oñi.MD.cccvj
vicinis pbonis apoffident tam pro eorum
beneficus & al's. LXXVIII .
gubernatoz feu eius locut
Etr9bei gra rex aragonum valeñ non poffint concedere licentiam op deferant
c.dilectis fidelib9 iuratist pbis arma. LXXX.
hoinibus ciuitatisvalen qui nunc
O
funt z pro tépoze fuerit faluté zdi spetr beigrarex aragonü zē
lectione:cü ficut in peticiõe huili pro ptevřa Dilecto et fidelib9 garciede lotz
nobis oblatavidim9ptineri fcöz fo208 7pr militipfiliarionro gubernatong
uilegia ciuits 21
& regni valen clerici poffidetes regnivale necno inftichs ceterifas
bona o realichoptertu benefficio fuog ſeu officialib9nfis ciuitatis valen vel eor locar

al's in cotributionib9 dicte ciuit) ipfi clicifol falt dilect. Fideles nuncy vniuerfitatis p
uere teneātur ziuxta puuilegia dicte ciuitas box hoiz dicte ciinitat) valé deſtinati ad nos
tis apulfiones hmõistributionuz iuratisdi nouiter in nříǝftituti pñcia húilr explicarüt
cteciuitatis & funt & pro tépoze fuerint ptine vos dictus gubernato: vel vři locut aliq
renofcanE.Capzopt fupplicato nobis ex pte b9boib9 licétia pcefiftis arma phibita deffe

vra fup obfuatõe foto47 priuilegion dicte ci redi: expreffe foze afferit for:propter q
uitatis debite puideri :vobis dicim9rmada decetiremedio a nobisporos núcios fuppli
mus quating copulfiones pdictas otra cleri cit implorato:vobis & cuilz vīm dicim9 7 má
cosfaciatis & facere valeatis cu fic put pfo f dam , quat oës licécias quas fup dictis deffe
rum valen qui eft generalis lex regni fit dispo rédis armis phibitis pcefferit 3 fozü ptin⁹
fitu atq cautu:fic tng dicte copulfiões poi reuocetis:cum velimus nŕeqs intencIONIS Exi
K
ctis ptributionib? fiat in reb? ipis z bonis p ftat o fous editus ſup prohibitiõe predicta
Petrifecundi. CXIIII

z alij etiam totaliter obferuetur: et caueatis nobiles milites et generoli ac pcuratozes et


findicivniuerfitatu ciuitatu zvillap regni va
atente o tales licencias vel alias contra foź
rum minime decetero concedatis . Dat cela len qui in ciuitate valen röne generalis curie,
rauguſtedecima die iulij anno anatiuit) dhi quaimbioctis regnicolis bus dieb9 pteritis
AB.ccc.l.vý. celebrauim? Quenerat nobis cũ hūili iftacia

TO gubernatoz et baiul? gene fupplicarüt o cunos a modico citra tépoze


cũnŕis litteris ordiauerim ? iniūgēdo o pro
ralis poffint tenere vnuz virgariuz dütafat
X in comum curis vna quaq arroci carrica q extrabata ciui/
LXXXI.
C tate z regnovalen per quofuis fubditos nãos
Etrusbei gra rep aragonűvaleñ portādi extra regna z terras nias caufa duo
collect cofiliarijs nŕis garciede deci ory regaliu pfoluant:z pro carricaarro

loziz gubernatori regni valeñ/ aç cjqadicta ciuitate et regno extraberet pp

petroboyl baiulo generali regni e fonas extraneas q no fint de nãodominio fol


iufdem militib9 zalijs qui pro tépoze dtis pre uant duodecim drij:modo fimili ordinaue
berunt officijs vel cor locat) faluté & dilectio rim⁹ iniügentes q provno quoc qntary pif
nem.Ex parte prelatop perfonarü eccliafti cis qo extrabat odicta ciuitate regno octo
carú nobilium militú z generoforum acfindi dry exfoluant dicteq ordinatiões mandata
cozum vniuerfitatum ciuitatum & villarre/ facte et facta fuerit otra fozúvalencōtrap

gni valen quiin ciuitate valen pretextu gene unlegia dictis ciuitatib? z regno indulta qbus
ralis curiequaz hijs diebus dicti regnicolis inuit o oës rfingliviciniore ciuitats regni
LO
duximus celebrandam cöuenerant :fuit no etiaqs extranei poffint extraheredeocta ciut
DIS
bis expofituz reueréter op iura priuilegia tate regnop terra vip mare abfqz alicuius
ffe
ordinatiões regias dicto regno indulta co exactōis onere oës rfinglas res merces:ex
ES
ceffas in curijs comiffozü vobis officior por dctif etia priuilegijs fit phibitü o gabelle
09
terios feu virgarios minime teneredebet cũ aliq quozucunqs mercimonio rerunon fi
a
DI fint gentib9fumptuofi:fz citaciões 2pulſiões ant in dicta ciuitate et regno : impetrātībus
district9 etiã & mandataiuffu vro vtriufqs guabella capitale pena intercetera imponen
at
vimpfagiones folümodo funt faciéda.We do:ordinationes mādata pdicta reuocare
10
ru cuz exnří ozdinatione in dictis officijs nō ex nra folita clemécia dignaremur . Idcirco

nulli fint virgarij qui vt pmititur dictis géti octefupplicatioi fauozabilr inclinatí ordina
busfunt fumptib onerofi.Eapropter nobis tiões pdictas z mādata ipfaru ptextu anfa
ht hüiliter fupplicatü fuerit vt fuper hisdeco/ curia emanata buig ferie reuocates vobis et

decenti remedioprouideredignaréur. Ideo vřm cuilz dicim ? & mādam ? quatin⁹ocus or


2

vobis et vim vtrią dicimus & mādam⁹ qua dinationib9 preuocat ) omino habedo ipas

tínus nifi vnum virgariuz in vtrac ipfaruz amodo minime obferuetis f3 poti? abftinea
215
curíaz amodo teneatis:qm nos in quocüqz tis a talib9 exactionb9 fiendis.Datu valen

numerodicti virgarij fint in curijs fepedictis frv.diefebioa.anno anat dñi. BB.ccclvių .


ipos ad duo tih fcilz invtraqs dictar curia
Car
ruz ad vnuzhuius ferieducim9 reducendos Reuocat quanda comiffiones
58 Datvalen.prv.die feb20a.a.d. MB.ccclvijj. raymúdo borelli directa de menfuradis car
105
bonib? tanc cotra fozú facta. LXXXIII
Reuocat quafdaz ordinatiões spetrus dei gra rex aragonum
factas fup mercimonijs a regno valen extra tc.ad fupplicationé iurator pro
bendis . LXXXII : bor boiz ciuitati valeń húiliť nos
Etrodei gra ret aragonumvaleñ bis feraz : plentis tenore comiffio
zc.dilectis cófiliarijs nŕis garcie nep nos facta cu carta nfa data in loco fcti

deloiz gubernatori ct petroboyl mathei anno.dní. MD .ccc.l.vi.die rv. apri

baiulo regni valen generali mili lis, Raymundo boirelli de menfurandis car

tib9 z alijs qui pro tépozeofis perüt officijs bonib in dicta ciuitate de certa sciencia reuo

faluté & dilectione. Delati plone eccliaftice camus fi et in quantum contra fozum regni
quý
Briuilegia

Valen &libertatem dicte ciuitatis concernis nřís filio z audiencia eft a modico citra té
tur fore facta. Abandantes gubernatozi res poze introductuz & hitatozes dictarum ciui
gni ipfius necnon iufticijs cuntatis pzetacte tatur villaruzquida alij dicti regnifuper fe
prefentibus & futuris ohmõi nṛam reuoca cūdis ad nos emiffis appllationib9 fuerunt
i
tioné vt dictü eft fupius teneat obfuent et citati: quibus fimul cum dicta citatione iniú
faciat obferuari z Įtra ipfaz non vemất nec ctuz fuitvt coram nobis vel a nobis delegatt
aliquem contrauenire permität aliqua rōne caufa audiendidecifionem z determinationé

In cuius rei teftimoniü prefentez fieri nŕoc fecundaru appellationu ipfaru totaliter ɔpa
figillopendenti iuffimus comuniri.Dat va rerent : ex quo vt fertur dicti citati ſuſtinent
len vicefima quinta die febzoarų anno anati maximũ diſpendiú z grauamé co quia ipa de
uit} dñi.AB.ccc.lviij.regnią nři.xxúj . caufa habet exire a loca in quib? domiciliati
funt cofas opportet proindefumptus maxi/
T2 defentencia fup redditione mos fuftinere:quãobzem p fuperius dictosa
compoti lata nullum quartum exfoluatur. nobisfuper hijs congruo remedio implora
LXXXIIII . to:poftulationi huic fauozabiliter annuētes
Etrus dei gra rex aragonú valeñ placet nobis et volumus huiufqz tenozecons
rc.Ad ingentem & húilem ſuppli cedim retiaz ozdinam ? o nobis a regnova

cationem plator perfonarum ec valen abfentibus de dictis appellationibus i


cliafticarum nobiliú militú z gene nracuria minime cognofcat. Retinemus tñ
rofozü findicozuzvniuerfitatuz civitatů zvil tvolumus q appellans iudicem feu iudices
larú regaliú regni valen qui in ciuitate valen fuper ipis feois appellationibus a nobisfeu
pretextu generaliú curiarum quas dictis reg nra curia obtinere z impetrare omimode te
nicolis hijs diebus preteritis celebrauimus neatur: Abandantes per hanc eandé căcella
inibiconuenerunt: tenoze preſentiú pcedim? rior vicecancellario nŕis necnon cöfiliarys

ratione alicuius fnie ferende der fuper cō indicib9z auditorib9 curie zaudēcienře pie

potor quozucuna redditione pena quarti a fentib9 et futuris ohmōt conceffioné nřam
quocüc exhigi minievaleat feu leuari.Obā qua foluz durare volumus duz de nře procef
dantes gubernaton iufticijsbaiulis quarto feritbeneplacito voluntatis teneat firmiter
nerys alyfqz officialibus dicti regni preſenti zobferuent et contra non veniant nec aliqué

bus et futuris o hmôt cóceffionem nřam te contrauenire permitat aliqua ratiõe . In cu


neant firmiter obferuentz faciat obferuas ius reiteltimoniú prefentē fieri iuffimusnão
ri: non contraueniant nec aliquem cōtraue figillo pendenti munitā. Dať valeñ.xxv.Die
nirepermitat aliquarōne . In cuius rei tefti febzoarij anno anat¡ dñí. AB.ccc.lviij.reg/
moniü prefentem fieri tuffimus não pendēti nic nří.xxii .

figillomunita.Dat valen die.xxv.febroari creditoz alicuius pupilli tu


U.anat dni. AD.ccc.lviij.regnią nří.xxiij .
tozé quem accufare & fufpecto mume por
fit nifi p forma infert stentā. LXXXVI
Tfecunde appellatiões extra
regnum valen etiã in curia regia no fint deci Os petrus dei gía rex aragonuž
dende f3 o luper eiſdē appellatiombus iudi valen rc. Quia pparte prelator
ces affignentur. LXXXV pfonarum eccliafticarü nobiliuz

Dspetrus dei gra rex aragonum militú z gñerofor ac findicorú vni


valen zc. In fupplicatione cozam verfitatuz ciuitatuz e villarü regnivalen rõe
nobis oblata pro parte prelatozug gñalú curtarú quas hijs dieb? in ciuitate va
perfonarucs eccliafticarú nobiliú len.dicti regni regnicolis duximus celebran
militú z generofozü acfindicoz vniuerſitatű das congregati in ciuitate eadem nobisaffer

ciuitatú z villaruz regnivaleñ qui in quitate tione bumili intimarút: q nönulli afferentes
valen pro celebratiõe curte generalis hijs pre fe fore creditores pupillor znōnullop adul
teritis diebus facte in eadem conuenerant ci tozum à tutozes & curatoreshabent: co quia
uitatevidimus contineri aquibufdam de ipfi tutores & curatores
Holin prefatos pupillos t
Petrifecundi. CXXV

adultos r cop iuradeffendunt viriliter ficut P que irrigua effe folebat adficcitate tantāde
" Ocet aduerfus dfos tutores & curatozesfrau uenit o propter defectú aque irrigari vt con
.
dulofe accufationes fufpicionu in iudicio pro fueuit non poteft: et o cequie fuperiozes di
ponunt ad finem & ipfis durantib9 fufpitios ctiriuiz specialr illa quevocatur de munca
mb9 ab adminiftratione tutele z curefufpen da in tantú redundant defuperz cuz tāta im
dātur zaly tutores &curatores dictis pupil plentur affluentia & magna ps eiuſdez aque
list adultis affignent eis fauorabiles et qui in mari z alamittifquali cötinue z freqnter
corum intentionem concedat fuper debitis q o in magnú dānuz illox qui fuas poffefſiões
t
eis deberi afferunt per pupillos adultosia predia habet fubtus cequias inferiozes cer
1
dictos.Eapropter pdictos exponentes fuper nitur redudare. Verü cum habentes heredi
tam notabili i tam deteftanda fraude poſtu tates ſubt⁹ cequias fuperiores exvna parter
lato per nosde condecenti remedio prouide hentes hereditates infra inferiores cequias
・ ri:adtollendum dictaz fraudē: huius tenoze ex altera fup factodiuifionis dicte aque plu
ftatuimust'ordinamus q fi alique acusacio ries ad arma deuenerint eſpatur quodamō
nes ac fufpitionú cauſe cotra aliquem tutozé q in futurú deueniant:ex quib9poffent & ab
1
vel curatozë p aliquem dictor pupilloruz vel fit inter ipos magna pericula iminere: et pro
adulton creditorem petentes aliquid aduer ptereafuerit nobis hūilt fupplicatuz ve ſup
{fus pupillos e adultos pfatos propofite fue premiffis ad obuiandudictis ſcandalis dig/
: rint:tales fufpitionum acufationes minime naremur decens remediú impartiri.Jdar
admitantur nifi pri9 z ante omia credito: ille co huicfupplicatõi annuentes benigne:cupie
qui fufpitionis caufas propofuerit fe obliga tes dicta fcandala euitare.Lenoze preſenciú
uerit & cautionez ſufficiente preſtiterit defol ficducimus puidendü q baiulus generalis
uendo centú mozabatinos auri:fclz nobis r regni valenqui nunc eft
pro tempore fuerit
¡ não fifco medietaté applicandaz: aliam me aqua cequiede mücada prout fibi videbitur
1
dietatem conuertendam in opibus murowiz quotiens fuerit opportunúdiuidat:ziurati
ciuitatis villevl'loci in qua feu quo babitaue dicte cintatis qui nunc funt & pro téporefue
runt pupilli et adulti prefati in cafu quo defi rit aqua aliaru cequiarú dicti riui de godala
ciat in probatione acufationis fufpitionuz p uiar diuidat et poffint diuidere inter hentes
miffaruz . Bandantes gubernatori baiulo poffeffiones et predia in orta predicta prout
generali iufticijs ceterifqs officialib9dicti res ipiturati pfueuerüt zeisiuxtadicta coluetu
gni prefentib9¿ futuris o hmoi cōceffionem dinez meli videbitfaciédü:qui tatt lebeant
z ozdinationé nřam firmiter teneant zobſer in premiffis q ipox mediate folercia fup eif?
uent z faciát obferuari et ptra nō veníất nec d̀ez ois precludat materiafcādalor: quonia
aliquem contrauenire pmitat aliqua ratione nosdicto baiulo ziuratis put cōtinetur fu
Incuius rei teftimoniü preſentē fieri iuffim9 peri9 p prefentes comitim vices nřas. Abā
nãopendentifigillo munitā.Dat valeñ.xxv dantes eifdem o premiffam ordinatōez nřaz
die febzoarij anno anat dni . AB.ccc.lviij. teneant firmiter obferuet eamesexequant
Poſtriqz regni vicefimo tercio. iuxta fuiferiem plenioré. ABandates infup
gubernatori valen ac iufticijs ciuitatis predi
C De diuifiõe aque riu de goda te prefentib futurisvel cor locat o fuper
lauiar: aquam cequie de moncada diui premiffis fi opus fuerit preftent auxiliü cine
dat baiulus : aliarum cequiarum iurati. uamenfi qñ et quotiens inde fuerit requifiti
LXXXVII . in cuius rei teftimoniu pñtem fieriiuffimus
Os petro de grarex aragonu va nãopendentifigillo munitā. Dat valeñ.prv
len rc.Atendentes y pro parte iu diefeb2oarij anno anať dñí. AB.ccclviij.reg
ratoz probox boim ciuitatis va nią nří.xxij.
len nobis fuit bumilt intimatũ q
cum propter preteritop pñtis temporü ma Tomnes de ciuitate teneant

ximaficcitateaqua fluuij de godalauiar fit a contribuere in expenfis reparatiõis muror


deodiminuta o medietas ozrevalen vt quafi et vallop . LXXXVIII .
Priuilegia

ços dela ciutatz termede valen:ço esloreue


Mnomdedeu.Conererau tuytą
com lo molt alt fenyoz infantdon rent en vídal per lagra de deu edela feu apli

ferrando fill Ol molt alt fenyoz nā cal bisbe de valen ab gran multitut de fos ca

fosde bona memoria reydarago nonges eclergues:arimateixlo noble don pe

per la gra dedeu marqs de tortola e fenyozo dro fenyor de exerica:e en thomas viues d'ca
namas en galceran de thous /en fracesch de
albarrazi/e del molt alt e molt poderospin
cepefenyor lo senyor en Dere per la gacia ♂ vilarafa:en pafcual maçana e altres cauallers
ourey daragofrarefeu molt car en tots los e en gilabert çanoguera en nom defindicdel

feus regnes codats e terres dça mar general braçbela caualleria e molts daltres genero/

gouernado::bagues rebuda vna carta al dit fos.Earimateix los honrats en guillem def
Tenyo: rey clofae ab lo fagell fecret del dit fe pigol/en lopo appiera/en pe aymericiurats
nyoz reyempieptat en cera vermella fegōs q dela ciutat/e molts prohomés de aqlla:e ba

puma faz p aqll apparia ſagellada a ell plen gues fetalegir dauant tots aqlls e daltres la
tada plo honrat en berenguer de codinachs cartadeffufdita e declarat a aqlls q volentat
maeftreracionaler iditsenyor rey era ol molt alt fenyo: rey als murs nous dla

enlo dos dela qual era lo fobreferit feguent. dita ciutat de valen los quals erë dirruhitse

All alt infant enferrando car frare egeneral derrocats en grå partida/e los valls reeblits
gouernado? nře:e aqlla vberta la tenor de as plogrādiluui de aygues quipoch de temps :
quella es aytal. Loreydarago . Car frare bauia paffat era ftat enlo regne eciutat ova

defpuys a vos partis onŕa presencia hauem len. Bertal mana a aqlls a tots enfemps ha
entes pletres certes a nos trameses dela ciu gueffen bon acorde tractamet entre fi/e que
Concordaffen e feffen ab acabamet qlos dits-
tat de valencia qtant grandiluuide aygues
hiha vengur á gran partida dels mursnous murs foffenfeyts reparats e tomats /elos
e encaradels vells fon ederrocats los valls valls ſcurats e refeyts yuaçolamet comfos

reblerts:pera es de neceffitat qab grandiliy de gran neceffitat per rabo dela guerraoca
gencia e ab gran continuacio fia entes en res ftella la öl es 8 pfent.E fobre aço com lobraç
pacio Olsdits murs e valls. E com nos molt dela fglia volgues quen fos hauda diſputa e

confiem dela vra circunfpectio fpecialment e collacio de fauis e fierenlos clergues teguts

fingular en tot ço afguart e tochbo ftament de contribuhiro no.Earimater lo braçdela

dela dita ciutat e regne de valen:pço avos.co cauall'ia bagues diputats tractados entre

manamvolem manam e pregama en fer lare fi:alap fi com aqlls no curaffe odetardaffen

paracio codirectio e refectio dels dits murs. yuaçolament concordar:lodit fenyor infant
valls ari diligentment e affidua façats e en/ vehet á los affers ne rebeblé trigua com fos
drecetsafia entes qen bzeu fia tomat en mi la neceffitat gran/e enlatriguabagues gran

lloz ftament q no era : fahent hi cötribuir to perill . Berço baut confell e acord fobre los

tesperfones de qualfeuol fie codicio e ftamét dits affers enfeguint ladita cartae manamét

aricompfur tot hom bies tengut.Carla de real deffus dits: lo dit en bereguer mercader

fenfio e ruiciodela ciutat ari fe fguarda e apt faui en dzet e tinent loch de canceller ol ditfe

fen alegre vns com altres:pera lo carrechoe nyoz infät en preſencia e en perfona delditfe

la repacio condirectio fe deu fguardar atuyt nyoz infante de voluntad de aqll manaède

e felguarda de furede raho.Efobie aço cre clara plent mi pere vidal notari publichſcri
bets al feel cofeller e maeſtre raciōal dlanía ua del dit fenyor infant.Es a faber q totes p

cort enberenguer codinachs qui nesp nos fones ari clergues cauallers com ciutadans
plenerament informat.Dat en barchinlots e altres habitants enla ciutat e terme de vas

nielagell fecreta.xxii.dies de agoft en lang len/e encara los hauents terres bés o poffef

dela natiuitatdenře fenyo..ccc.lvuj . fions en aqlls foffen tenguts de pagar/e pa

Elo ditfenyor infant com bagues leftaere/ gaffen per fou e liura enles dites obres dels

coneguda la dita carta per enfeguir aquella dits murs evalls /en andamies verdefques
eço q en aqlla era contegut iuftamét hagues ocaramançons e manobrade ağlls. Eqaris

fer aplegar e venir dauantfi tots los tresbra feguis daquiavant no contraftats qualfeuol
Betrifecundi. CXXVI

cotraft o aftions ádeles dites cofes fié haus ueraua enfadeclaracio e manamentsdeffus

destro al díad huỷ.Eqladita obra fie feta dits:eqfila vna ne laltra parthopofaua per

o adminiftradap tres plones e obrers dipus fcrit/ġell bifaria arimateix per ferit refpon
tado:s : ço es vnaq fia eleta per lo braçdela dre. Les quals cofes totes damunt dites fo
fglefia:e altre que fia eleta per lobraçdela ca ren feytes édites e la dita declaracio o acort
ualleria e altra per lo braç öla ciutat e aqlles per lodit fenyo? infant de paraula fegōs que
trespfones elegido:es pfi o per aqlls obiers dit es publicada epublicat çoes enlo alberch
qaqlls hidiputara facen fer les dites obres dels hereus de pere defplugues lo qual es en
<facé les talles o collectes ereben cöpte de a la ciutat de valen enloqual alberchlodit fer
qlls qui adminiftraran les dites moñeda eo nyo: infant pofaua. Diefents ales dites co
bia.Declarar mana encara lo dit beréguer fes perfonalment los dits reuerents pare en
mercaderlocatbe canceller quideffus in pre crift en vídal per ladiuinal prouiděcía bifbe
fenciaet en perfona del dit fenyoz infant ede de valen/micer bernat domenecdoctor en de
paraulafegons q bit es q fi alcü dels dits ba crets vicari general del dit bisbe ecanōgede
ços novolran elegir alcuna perfona e fer les la feu de tortola emolts de altres canonges e

dites tattacions e obres:q les altres duesp clergues dladitafeu.Zo noble don pedro fe
fones elegidores per los altres braços DOS EN nyoide exeriqua/ en thomas viuésde cana/

Tempsbo puren fer/o fer fer Declara empo mas/en galceran de thous/en fracefch ovila

eentes alos clergues pagaffen per los bens rafa/en pafcual maçana damut dits/emolts
fehents ¿téporals a tingueſſen o hagueſſen de altres cauallers. En gilabert çanoguera
enla dita ciutat eterme daqlla.eno o delmes deffus dit en nom de findich del braçdela ca
nide primicies a fon dits bis ſpūals . E feta ualleria/e molts de altres generofos . Los

de paraula per lodit en berenguer mercader hōrats en guillez deſpigol/en lop de appiera
locht) qui deffus enlo dit nom e per la aucto en pere aymerich iurats dela ciutatde valen
ritatdeffus dita la dita dclaracióe manamét emolts dealtres prohomens e ciutadans de
lodit reuerent bisbe dir de paraula q ell tat? aqlla matera ciutat. Presents encara eaquí
felia q fos facturadel fenyoz rey e fos appay per la dita raho appellats e aiuftats los hon
rellat a tot feruey e manament de aqll /es ten ratsedifcrets en bereguer de codinachs ma
gues per obligat o fer tot ço que ell manas e eftreracionaldel dit fenyoz rey/ micer arnau

volgues:empo com ell fos tengut per fadig toba e micer pefufter doctors en leys (micer
nitat e de neceffitat guardar e deffendre la li ginerrabaça licenciat en leys / en berenguer
bertat eccliaftica:pço proteſtaua ab reueren mercader faui endret e tinětlochde canceller

ciadeguda eab venia pcedétoel diet delbraç del dit fenyor infant confellers del dit senyor
1
. eccliaftich:e aço reques gli fos mes en fcrip rey edel dit fengoz infät. En ramōnebotiut
tura per mi dit pere vidal notari.Elodit ſës gee oydoz dela cot dels dits fenyoz reyefer
nyo? infant hoida ladita poteftacio e côtra nyoz infant/e molts daltres api fauts endret
dictio dix perfonalment q no rehebia aqlla : e clergues com lechs en gran multitur.Es a
ans aqlla no contraſtant perfeueraua en fon faberdimats á bom cōptaua. xvííj . diesdel
7 manamét e declaraciodeffus dits. Der fem mesdesetembre en langdela natiuitatdenke
bla manera lo dit en thomas viues caualler fenyor.AD.ccc.lviij.en hoza de tercia.Jie/
per fie per lobraç dels cauallers e generosos fent a totes les dites coses de manamentdel

ab venia precedente abreuerécia deguda dig dit senyor infät / mipere vidal notaridaműt
de paraula q no confentia enla dita declara dit rc.

cio e manament en tant comfabia contra fi


2 officium confulatus maris
elosdits cauallerse generofos:ans proteita
comitaturduob⁹ probis hoibus quop VNUS
ua ab la reuerencia adeffus del dzer öla part
fit mercato alt de artemari.LXXXIX.
fua/eq bo pogues fer ordenar pfcrit pus la
gament. Elo dit fenyoz infant dir perſonal/ Øspetrus dei grarex aragonuz
ment qno reebía lesdites proteftacio e con valen.quis officiu cofulatis mart
tradictio:ans aquellesnocontraftants ple tam in ciuitatib barchiñ e maios
Priuilegia

ricarú o in alijs locis niis in quibus maris tuntur feu delegant. Attame vos feu vfz ali

pfulespftitutifunt:per vnuz vel duos pbos quibocnon attento caufas tam veftri audi
boies mercatores regi pfueuerit cetia exer tou dictor ordinario iudicü iurifperitt
ceri in ciuitate valeñ . dictü ǝſulat9 officium alijs perfonis comittitis cognofcendas et
terminandas:in vniuerfitatuz fingulóz di
duob, pbis hoibus in maris arte expert re
trolapiis tépozib9 fuit vlitatü cōmiti.Ditñ ctiregm graue difpendiú z iacturaz.1nofc
a tépore mortalitatis que per mundi climata volentes indemnitati incolax dicti regni vt
viguit generalis citra tazdicte mortalitatis cöuenit puidere: ordinam9 volumus acvo
guerrarú occafione multitudo q effe cófue bis dicimus et mādam ? quatsfine euidenti z
uit in ciuitate predicta in maris arte exptom tufta caufa q in litteris comiffionu fiēdarum

fit adeo diminuta o vix reperiri poffunt qui fpecialiter expuma /caufas premiffas vel alt
bus cōdecenter exercitiu comitti valeat colu quam ab examine dictop ordinariozű non ex
latus officij memorati . Eapropt ad fupplica trabatis nec comittatis audiendas veldeci
tionem iuratop & probox hoinuz vniuerfita dendas alicut iurifperito vel alij:ymo de eis
tis dicte valen ciuitatis. Tenoze prefentis di q ad vos expectant cognofcatis calcs finede
crevniuerfitati concedim⁹ o amododuobus bito terminetis:zde alijs q ad ordinariaz iu

pbishominib?/vno.f.mercato/alteroc in rifdictione feu cognitioné dictozu ozdiarion

artemaris experto officiuz cofulat⁹ comitti ptinent peofdem ordinarios pmittatis cog
valeat prenotatú: qui omës qftiones & littes nofci.Caffantes p prefente ac etiã reuocates
cognitioni decifioni ac iurifdictioni confus omes fingulas comiffiones p vos vel curiā
lum ptinentes diffiniant decidant determis vram factas otra nŕaz ozdinationē preſenté
nent put officij coſulat? iurifdictiõi nofcunE zdecetero faciédas. Dat barchiñ . viij.die

melius ptinere. Bandātes gubernatozi res feptembus anno anatį dñí.AB.ccc.lviiij .


gni valen necnōiufticijs ciuitatis valen er dt

cris confulib⁹ o hmoi nfaz conceffione tene Declaratio fuper códemnatio


antfirmiter zobferuent ac faciant inuiolabi nibus pene quartí. XCI.
liter obferuari etptra ipfaznon veniant nec Ospetr dei gfarex aragonú va
aliqué contrauenire pmittant quauis caufa len c.120fpicientes propartep
feu etiaz rone. In cui9rei teftimoniü prefen lator et perfonarum eccliafticará
tem fieri tuffimus não pendenti figillo muni nobiliú militum & generofoiz ac
tam.Dat valeñ.prv.die februarij āno anati findícozů z procuratozum vniuerfitatuz ciui
dñi.AB.ccc.lviij.regniąz nří.xxiij. tatū zvillaž regnivalen & in ciuitate valenp
textu generalis curie quaimbi dictiregni in
nofiant commiſſiones cau colishijs dieb9 celebrauim ? cöuenerunt fuit
farum fine tufta caufa et in litteris comiſſio/ a nobis petitione fimplici poftulatü/q cũ pe
num exprella. XC ne quarti condénationes facte fueritate fi
Etrus dei gra rex aragonú valeñ ant vigore cuiufdaz pumlegij dicto regnoin
c. Inclitoinfáti ferdinãdo mar dulti: contradictas condenationes pluries
chioidertufe roño dalbarrazino opponat ofut nulle eo quia tpoze quodicte
fratriz generali gubernatoni não condénationesfacte fuerüt de totali intétio

necnon regentib9 cancellariam ipfius guber ne partis petétis per inſtruméta publica mi
natoris faluté & dilectioné. JD20 parteciuita nime apparebat: et ppterea int partes oria 1

tuz & villarü regni valeni fuit nobis expofitú turz ote fuerint diuerfeaftiones elites plu
cüqrela. ß in dicto regnofint ordinarij riesdicte condénatiões fuerint anullate licz
fudices qui de omnb9 et fingulis caufis in di poft dicta condénatione apparuerit de ptis
cto regno emergentib9 fine aliquo falario co petentis intentiõe totali:dignaremur fupp
gnofcut:'qo not curiaru dictor ozdiariop miffis de falubair congruo remedio prouide
non exhigunt neceifdem ius exhigendi cope re.Jdeodictefuplicationi fauorabiliter an
tit pro fcripturis tantü tuz not ! feufcrip nuetes:huus ferie concedimus rozdinam9
to:es delegator indicuz quibus cauſe comi acetiã ftatuum? qe ex quotépoze prolationis
*
Petrifecundi. CXXVII

condemnationis vel prius vfcß ad litis cōclu do auditōez dicti cōpotipro parte nobis.co
fionesde intétione partis petentis p publica petenti in dictis emolumentisvobis ita iufte

inftruméta aut pipfius partis cofeffioné vel ptinere quemadmodü ipis iuratis.Undevo
at's apparuerit denatio minime valeat anul Tentes altercatōis materiā intervoscdictos

lari.Dutame tpe quo fiatdicte pdénatiões iuratos tollere quo ad prefens: vobis dicim9
appareat debitu fubfiftere cũ publico inftru mandamus quatenus dictü guardianú nō
méto.Quinimo dicte cōdénationes valider copellatis ad reddendū vobis cōpotú de pre
firme pmaneat acfitpe plationis earude to dictis: quinimo in dicta copulfione fupfedea
talt intétioe partis petetis euidétiffime appa tis donec nos in ciutate valen:in quadifpo/
reret.Voletes preſenté ordinationem excedi nente altiffimo in breui effe intendim :fueri
nofolú ad futuras codenationes caufas:f3 mus plonalr aftitutiz ſup his duxerim? atr
ctia adpteritas pēdētes:q nōdú fuerüt fi puidendü:r hoc aliquat non mutetis.Dat
nali fnia terminate. ABādātes Subernato barchiñ.p.die nouebr.a.anat.d.AB.ccclx.
riJuftitijs Baiulis ceterifqz officialibusac

iudicibus qbulcuq ozdinarijs delegatis velgerenfuices gubernatous


etia fubdelegatis obuiufmodi ceffionéo? in cafu abfentie fubftituatvnum locumten et
dinationé & ftatutü firmit teneat zobferuet non plures. XCIII.
acfaciat obferuari: z cötra nõ veniāt: vel ali Etrus del gra reparagonuvalent.
quezZuenire pmittat quauis cā vel ét röne. c. Dilecto cöfiliarionfo garcie
In cuius rei teftimoniü pñtě fieri iuffimus de long militi viceflgerentiguber
nfo pēdenti figillo munita.Dat.Ualen vice natoris generalis in regno valen.
• fima qnta die februarij Anno a naťdñi. Ab. faluté z dilect.Muncij ciuitatis valeñ að nŕe
ccc.vij .Moftri regni vicefimo tertio. mageftatis presenciaz accedentes nobis būt

Cbaiulus non poffit compel liter fupplicarunt:vt cum vos exeundo a ciz
uitateiamdicta vel alsvaccare regimini vos
0 lere guardianú viņi ad reddédú ſibi côpotú
bis cömiffi officij nequndo: cōmiferitis pluz
de calonijsdicti offici
)• XCII.
ries locúvŕm plurimis & diuerfis plonis fim
Etrusdei grarex aragonú valeñ plicioris ftatus:ex quo lites plurimedicütur
วรวง

c.Dilecto cöfiliario nro Detro fozefuborte /expenſe z miffiones multe fuſté


boyl baiulo regnivalette generali te/acfcandala variafubfecuta : dignaremur
vel eius locútent alicuicu‹ àpro indemnitati ciuitatis prefate in parte ifta fa
tpedicto perit officio faluté z dilectione.Ex lubriter puidere. Mos aut fupplicatioe ipa
pofuerüt bumitr cozaz nobis ambariatores fufceptabenigne vobis dicimus & madamus
feu missatgerij per ciuitaté valen nouiter ad de certa fcientia z cófulte quat cum tqñ cōti

nfaz pñtiam deftinati: qiurati ciuitatis pre gerit vos a dicta ciuitate abeffe vel regimini
dicte audiüt z audire debentvt dicitur zǝſue dictivobis comiffi officij vaccare non poffe :

uerunt copotú zrōnez a guardiano vini ciui ſubſtituatis feu ozdietis aliqué honor.hoies

tatis valen:quez eligendi z ponédi ipi turati vnnm vz tm& non duosvel plures in vrm lo
g
bent plenaria ptátē:v3 de banis feu calous p cant fcom patrie cöditioné r etiá qualitatez
dictú guardianú feu dicta ciuitaté ipofit :ac bendo vos quoq talr in premiffis o inde no
etiam de alijs emolumentis ziurib9 vniuer bis gratü feruitiuz impendat?/vtilitatis ret
fis quedict9 guardianus recipit & recipedes publice dicte ciuitatis debite fit puiluz Dat
bet ervino qo mittitur poztak extra ad ciui barchiñ.xj.die augufti.a.anat.d. AB.ccclxj.
taté fupradictaz :ex quib9iurib9 emolumētis

bānis vel calonus certa pars nobis copetere Quedam declaracio fuper fo
dinoſcil & reliqua dicte ciuitati . Et ovos a lutione mozabatini. CXIIII.

modico tpe citra in preiuditiú non modicum Os petrus dei grarex aragonuz
ciuitatis eiufdé nitimini compellere dictum valen rë. Fidelibus nŕis collecto
L

guardianu ao reddendú vobis copotu de di ribus monetatici fiue mozabatini

cris emolumentis bānis & calonijs:pretende qui nunc exhigiť ſeu exhigi debet
Bileği

mariti vel famulifine fuitores ficut his cum


in ciuitate tregno vale fubftitutis ipor la
8 quib9 mozane pro patrimonio qö hent folue
lutem &gram. er nuntios cuntatis valen
re teneant. Super hocvfuz qué alij collecto
nouiter adnos miffos fuit expofitum qreloſe
resdicti monetatici fiue morabatini cöfueue
coram nobis:q ros feu aliqui vŕm preter et
runt comuniter obferuare retrolapfistem /
contra forma priuilegij ciuitati et regno pie
ponbus obfuetur: cũ vfus z obferuantia diu
dictis fup exactiõe dicti monedatici fiue mo
řina puulegijdubiú abſo foi preiuditio ins
rabatini p predeceffores nãos ¿ ceffi et pnos
terpietari poffit et etiam declarari : eo quia
confirmati grauatis et multimode grauare
nitimini ciues ciuitatis iamdicte et incolas interptata cöfuetudo in dubijs obtima cen
feat. Precipim itaq vobis collectonb9 an
dicti regni in cox vehemens preiuditiuz Tia
tedictis et vŕm cuilibet firmiter et iubemus
cturaz . Quocirca a nobis fuper premiffis p
quat declaratões fiue determinatōnes nras
nutios ante dictos iufticie debito implorato
prefcriptas teneatis integriter et etia obfue
robís 7 culibz vŕz dicim9 7 mandam9 firmit
nec contraeafde feu aliqua de contentis t
tis:
rexpreffe quatipriuilegiuz dictis civitati tre
eis prefumatis aliquid facere feu etiã attéps
gnofeu ipfox cubus incolis vt prefere co
tarefidenři confiditis gra vel amore: quini
ceffuz obferuetis eifdem & quibuflibet comig
" mofiquidfuit in contrariúp nos factú illud
dem:quacunqs fiquidé nouitate feu vfu tra
tenozem dicti priuilegij hactenus obferuato ; adftatum priftinu reducatis.3mūgimus in
fuper gerentiuices gubernatons generalis in
cum fecunduz foros regni predictivfus ptra
dicto regnovalen prefenti et qui pro tempore
priuilegiü non vfus f3 abufus fit reputandus
fuerit et eius locut) qoia zſingula ſupiadi
in aliquo non obftante. CSane quia fup qui
cta faciat tenaciter obferuari: et contra non
bulda ex propofitis per dictos nuncios cora
fieri feu etiã atéptari rõne aliqua fiue caufa
nobis an fint otra formam dicti priuilegijdu
In fingulis aut cafuuz predictor tam nobis
bitatur :declarationë nřaz hmōi ſup eifdé du
Infis & cumb⁹ et incolis ante dictis preſenti
xim9 faciendā.Videlz & ſi plures pupilli vel
bus & qui pro tépoze erunt tenoze hmõi ppie
maiozes fratres fiue forozes aut alie qcung
tarium ius faluamus z firmiter etiá referua
perfone confimiles bona indiuiſa habentes fi
mus.Dat barchin.fi.auguſti anno anati do
mul habitauerit in vna domo:tales quacũcz
valože fit cor patrimoniũ indiuiſuz teneant mini.D.ccc.lxi.

exfoluere fiuedare pro monetatico feu mozas TA› de crimine cõmiſſo in mart

batino predicto tantü dütarat ☎tuz doMUS contra inhibitiones regias feu baiuk genera
vm9hitatoris : intellecto verutame in hoc ca lis feu at's in preiudiciuziuriü zreddituŭ re

fu o fi dicte plone fimul cohabitantes vel ali giozum cognofcat idez baiulus : al vero cog
noſcat iufticia in criminalib9. XCV
qua earúdez heat ex legato feu al's certã pes
cunie quantitate vel aliud certuz ſpecie mo
Etrus del grarex aragonú valen.
bile vel inmobile licz nonduz fuerit eifdez ex
rcdilecto nro batulo regni valen
indep heredem feu aliú ſatiſfactuz & quantis
generali vel eius locút) faluté & di
tas antedicta vel fpecies pre expreffa valeat . lectionem.zidē iufticie valen in
xv.mor.tüc licet fimul hitent cu earuz patrio
criminalib9fcripfiffe meminim cuz alia nŕa
moniũ non comune cenfeaf 13 indiuifum : qlz
littera continentie fubfequentis . Petrus di
dictum morabat.foluere teneak: vfu aut quo
grarex aragonuz ?c. fideli não iufticie in cri
cunc in contrariú habito fiue facto :ex eop/
minalib9 ciuitatis valen vel eius locut) faluté
apue qe verbis et mente puuilegý antedicti
graz.uper vobis fcripfim9 p aliam nřaz
attétis ficfieri debz :minime obſiſtete.CCes
littera fubhacforma. Petrus dei grarex a
terü qi de vrouby hentib9 bōa parafernalia
ragonum c.:fideli nfo iufticie in criminali
valentia.xv.mor.vel vitra/et de familys vel
b9 ciuitatis valen vel eius locut falt et graz.
Teruitoabus comozantibus cũ boimbus quí
Cum vosficut intellexim9 relatiõe litterato
bufuis hentibufqz fimiliter bona valors co
rie nobis facta p nŕm baшuluz generalē regni
fimilis fiue vltra :an debeat obfuari put int
van vel eius locútenentez nitamini VOS INÁ
fratres vl'alias fimiles videlicet vxoris ficut
Petrifecundi. CXXVIII

tromitterede negociode quo agik ɔ̃tra ma ad iufticia in crimiali dicte ciuitat) qui eft iu
thiaz roures ciobane madrona marinerios der ordinarius ciuit ipius in criminalib9; nec
ciuitatis valen delatos feu inculpatos qvna vos et de predictis intromitere debeatis iux
cum quibuſdā alijs in mari nõnullas plonas J ta qodam captum fozi valeñ qö incipit.Zo
tam mares & feminas/quas in quoda lauto barle o aqlls ic.Quarefupplicato nobisfup

ducebat nequit pemerunt/ tres zbona que bisde iufticie remedio puideri: vobis dici
ipe plone fecú portabant ad feretinuerüt/cu mus & mādam, quatde premiffis vos intro
шsreicaufa dict? batulus feu eius locütenp mittere non curet) nec in aliquo otra formā
uíadiligenti folicitudine dictos mathiā zios predicti capli procedatis :quinimo negociuz
banez cepite in captõe comuni dicte ciuitatt predictü eidem iufticie vt ordinario protinus
dicit poliniffe: fcom priuilegia z ozdinatões remittat quocü vfu in trariü facto in ali
nías & predeceffor nřop t vlum incócuffe F quo non obftante: cum fcomfozu nouű dicti

uatuz cöftet liquide cognitōez & decifionene regni vfus ptrarius fozo non debeat obfer
gocioz maris & criminü que ppetrank in ma uari fed potius obzogari. ADandates mihilo
rivel in maris litoze ptra puifiones feu inhi minus gérétiuices gubernatonis dicti regni
bitiones regiasvel alin pieiuditiu reddítuŭ o cafu quo predicta neclexeritis adimplere/
z eſdeuenimentorü nŕozúz ad dictú baiulum vos ad id iuxta fozú predictú cōpellat fortit
generalez vel eius locüten & non aliú indubie toiſtricte talr ipos iuratos hac de canon
ptinere. Propterea vobis dicimus z māda videamus cora nobis vlteris qrelantes.Dat

mus expreffe ac de certaſcia ac ét inhibemus barchin.rxviij.die augufti. anno ifrafcripto


quat dedicto negocio vos minime intromits fran erme.Quequide lfa inferta prime fuit
tatis f3 indeper dictú baiulü vel eius locúten obtenta a câcellaríanra refidentbarchindú
finatis cognofci libere z omni ɔtradictione nos eramus gerunde intendétes ire obuiam
ceffante. Aos em per hanc eandé iniungim illis gentibus armigeris natiōis extrance q
dicto batulo generalivel eius locüteng dedi terraz niam roffilionis inuadere conabant:
cto negotior alijs quibuſuis fimilib9 feintro in cuius quidé lře obtētu non fuerunt cancel
mittat de eis cognofcat ea difiniat rde/ larius zvicecancellari? nři qui hmōi negociú
cernat prout ipozu negotiozü qualitas dures diligentius & maturi? diſcuſſiffent. Conftat
C
rit exponendu. Dat barchin.vij.die feptem. erf diuerfis priuilegijs & lřis nobis exhibitis

i annoinfrafcripto . Et lz prout locüten dicti gfempde talibus dictus baiulus generalis


baiuli generalis nobis lŕatone intimauit die fe intromifit et intromittere cófueuit & eft in
1
e talravobis fuerit pñtata requifitõe adiecta poffeffione inde fe intromittédi r cognofcédi
gde predictisvos minime itromiteretis fed aqua poffeffione abfqs caufe cognitione eici
inde fineretis cognofci per dictú baiuluz vel nopotuit autdebuit vllomodo . Et quis in
cius locüteñ:vos tñ non deftitiftis necdefifti curía generali dudū valeñ celebrata petitum
tis a cognitõe premiſſozú vigoze cuiuſdā nře fueritiuridiſctioné taliuz negotio: exerceri
Ireştinentie fubfequentis. Betrus dei gra debere piufticiaz valent non per batulu ge
rex aragonú valeń rc. Dilecto nŕobaiulore nerale: mid nos expreffe p iufticiaz denegaui
1 gni valen generalivel eius locúten faluté zdi mus:refpödendo petitõiinde facte per dicta
Ject.120 parte probozu hoim ciuitatisvalë curíaz que rifio talis eft. Item dels fets Ola
fuit reuerenter expofitü coza nobis duduz mar e delscríms ás fan en mar o elo ribatge
adaz pifcatores de ciuitate predicta talitide côtrales puifions reals ecōtra prohibitos
armarut cozú ppzio motu quēdā lembú fine del dit batleo en altra manera en preiudici de
labut abfq niilicentia vel permiffu:cuz quo les dites rendes o eſdeueninimēts del senyor
quidé lembo ipi armatores fecerüt in ptib rey tots temps ans dls furs e apres en crim
prouincie aliquas raubarias neces vtdicik o en ciuil for tutge lo batle general ederesq
ppetrarút: qq vos ea de cā cepiftis aliquos toch la mar pla dita manera p via diuhi ia
ex ipis armatozib otra quos feffiones re mes nofetrames lo iufticia:ede açoíames no
cipitis zal proceditis cötra eos : non attéto esſtat cotraft:e api fe enten lo fur enlodit ca
❤ premiſſozú cognitio ad vos non ſpectet £
3_pitol allegat:ne cotrafte lo fur nou entrari
Privilegia

allegat car aqll no fenten ne fefté als dits cas teris cuylarie z podij z 8 alijs grijs liberta
fos qui fon dela iurdictio bl dit batle: e axino tib9 zfignäter q ciuitas valen z grad marts
halochlovs ás allega enlodit capitol.Un / fintfraqui afolutione mo:ab atini. XCVI.
de cu ex premiflis cöcludaf dicta Iramobten spetrus del gra reparagonuz
tā proparte iurator valen fuiffe furreptitia valence.Duz in examine regieco
fideratōis adducimus & diſcutim9
et tacito de premiffis q fi in obtentu ipfius lře
eaz puidentib⁹rpcedentib9 rekata fuiffent diligenter naturalitatem finceraz
nequac coceffiffent cande ppterea vobis di < ftrenuitaté pltatie ac eximia probitatem in
cim9zmādam? expreffe ac de certa fciétia ac natafidelitaté quam vosdilectiffimi & per
etiá diſtricti9 inhibem9 ne ddto negotio aut amabiles acfideles nii jurati et probi hoies

fimilibus vos intromitatis necdictū baiulų z totus populus vniuerfi videlz z finguliho
generale feu eius locútenentē turbetis vel im nozabiles ciuitatis valen erganos tпfaz co

pediatis invfu z poffeffioe quib9 eft de talib9 ronam regiaz coltanti aio demoftraftis inre
cognofcendi:premiffa littera obtenta poros fiftendo viriliter ac ftrenue impugnatióibus

iuratos valen furreptícia ziniufta quaznos affiduis znōmediocriter impotabilibus fz

huius ferie reuocam? nullatenus obfiftente infeſtis & durioabus quas ille inicus rex ca/
ftelle nobis intulit duabus vicibus anno vis
Datbarchiñ.xxv.dieſeptēbř annoſubſcrip
to.Saneficut pro parteiurator et pbozum delz preterito prefenti z pcipue vice vltima
hoiuz dicte ciuitatis fuit reuerenter expolitu qua nos et dictam vniuerfitaté dura obfidio
cozam nobis ipfa litera infauoré vřídíctí ba ne ptinxit:dignü et meritoziü arbitramur vt
iuli obtenta fuit fubrepticie zi euidens dicte vostotāqvřaz pofteritaté z progenie ad im
ciuitatis piudiciú impetrata:cú capitulú fup ppetuú grys progatiuis & fauoribus honos
quodtalfa eft fundata loquaf 8 criminibus remus .Hinc eft q nos qui dictis refpectib9
comiffis contra prouifiones regias & ǝtra p ad vos r dictaz ciuitaté feruenter afficimur

hibitiones p vos factas zat in predici vols comes illos qui poft vos in dicta ciui,
řiuz redditujú v efdeuenimētop regio4 :ecrí tate aderut fpeciali progatiua tenemur diks
men per predictos pifcatores comiffuz nō vi 9 gerer fingulari affectiỏe brachijs nře libera,
det fuiffe tale o fit in preiuditiü capituli fu litatis amplecti poft dictaz ciuitatez deob
pradicti vel contétop in code/cum non fit co fedimus : voletes q nfodefiderato aduentu

miſſum in preiudiciú puifionuturiu redditu prefentia ficut peremini gaudeatis vos


um feu efdeuenimentor region predictowz . dictos turatos zprobos hoines duximus in
Quare fupplicato nobis fup hijs de luftc) re uitandosvt de hijs inquibusvobis rōnabilr
medioprouideri vobisdicim9 mandamus valerem placere coza nobis capla offerretis
quat fi crime pdictüeft tale o fit ftmin ma ad fine ofc83 vřibenemerita reportaretis a
rizfit otra contēta in pdicto capitulo p vos nra regia liberalitate gras z fauoies q rģin
fupra allegato:co cafu butarat cognofcatis d honozem z comoduzvří z vřouz ppetuores
crimie fupradicto . Si vero crimeipluz fit co dundarentuxta qvos nobis cũ actõib⁹gra
munelicet cömiſſuz fit in mari tüc ptextu dic tiarübüiliter obtuliftis certa capitula quib9

telrep vos obtentevos intromittere non cu nos certas & fauozabiles refpõliões dedim?
retis:quinimo ipfo caſu volum9 rozdinamus vt in fine ipfo capitulozũ cuiuflibz cōtiner
acper hanc eandé mandam? iufticie valen in quozuz quidécapítuloy treſpõſionuz ad ea
criminalib⁹ y cognofcat de ipso crimie et de factarum tenores per ordinem fubfequunt.
cofaciat iufticiaz expeditaz pour de fo20 et Com vos molt alt princep e fenyo? digměs
ratiöe fuerit faciendú vfu ptrario z lŕa preis ge pus prop paffat conuocats e aiultats de
fertapvos obtenta quaz quo ad hec preſen/ nant la vra presencia çoes enla fglefia de nos
tib9 reuocam9 nō oftatib9 vllomodo. Dat ftra dona fancta maria dela feu los turats p
barchiñ.xxii.dieoctobř.a.d.AD.ccc.lxí. homens dela vía ciutat de valeñ de caſcú ita
ment en gran multitud apies moltes parau
Donatio facta per dñm regez les graciofes p vos fenyo? a aqlls expucades
vniuerfitati ciuitatis valeñ de villis murive en recomédacio dela granaturalea e fecitat
Petrifecundi. CXXIX

per aquells e per tot lo poble dela dita cius tribucio e habitants en aquells e pertots
tat moftrada: apt en lany prop paffat com temps tot lo monedatge o mozabati a vos
en lo prefent en contraftar baroniuolment Senyor pertanyent fegons priuilegis /lo
axicomdeuië e eren tenguts a aquell inich
punlegio primlegis dela moneda en la for
Rey de Caftella enemich voftre e noftre ça evalor en totes les altres cofes romanéts
qui la dita Ciuitat hauta tenguda affitia/ qualfeuol affignacions en contrari fetes
da:regraciants les dites cofes haiats dits efabedores en alguna manera no contras
als dits Jurats e prohomens que vosley ftants. CDiulo fenyor Rey que no con
· nyor deſijau e voleu cõplaure a ells e a tot traftant que acoli fia fort damnos . Em/
"
lo poble dela dita Ciutat.E volent remu
pero per lo bon feruir que li han fet plau
nerar a aquells de affenyalades gracies /li
li quels habitants ara oper auantdinslos
**
bertats e perrogatiues en ço que bonamét murs foela ciutat perço que aqllan fia mils
fer fe pogues voliets que losdits Jurats poblada e pus poderosa baie la dita fran/
e p:obomens vos bo offeriffen en ferit di quefa:e arimateir los habitados del grau
1.
en vos fenyor que hi prouehiriets fauoza / de valencia. Rex petrus.
blemet e graciosa Berço molt alt fenyoz
los dits Jurats e prohomens ab aquella
Item que totes penes de quart e altres
reuerencia ques pertany refferents a vos
qualfeuol ciuils e criminals per la dita vni
fenyo? humils gracies delavoftra liberal e uerfitat o qualfeuol fingulars perfones de
graciola perferta molthumilment offeren la dita vniuerfitat olochs dela fua contri
ala vostrafenyoría los capitols infraſe /
buciocomeses :ari per rabode oft fallides
guents:fupplicants e clamants merce que
com per altre qualfeuol crim o delicte caus
aquells vosplacia proueþir ſegons la vo
fa manera o rabo fien per vos fenyo: ab/
ftra alta ebona proferta . E la dita Ciutat foltes remefes e diffinides erelaxades:qual
fenyoz haura les dites cofes en alfenyala/
feuol affignacions fetes e fabedores aoffi
dagracia e merce dela vostra real e excel cialsde vosfenyo /o a'altres qualfeuol of
lent mageftat : la qual noftre fenyo? per la
ficials o perfones d/ofobre los emolumen
fua merce vulla conferuar longament ab e
ts provinents dels dits crims o penesen
Falçament dela voftra real cozona/e ab vic
alguna manera no contraftants per qual
toria e bonoz que per toftemps obtingats
que caufa manera orabo fien fetes o atow
de voſtres enemichs . Efonlos dits capi
guades. TIBlau al fenyo? Rey.
tols queus offeren aqueſts.
Reppetrus.
C
Item quevosfenyo? donets per toftéps
Rimerament que vos fenyor
7 ala vniuerfitat de Valencia/ e habitants
1 remetats e relaxets ala vniuer e habitadors en aqlla a edins terme e con
fitat dla ciutat tot ço que a vos tribucio vniuerfal/ efots iurifdictio ciuile
fenyoz refta per ladita vniuer criminal dela dita Ciutat les viles e ter
fitat a paguar art dels ſexanta milia fols
mens de mozuedre de Cullera de líria/clo
annuals avos atoguats per deu anys co
loche territori ol puig e habitats en aqlls
ptados apres que les generals impofici/
Blau alfenyoz rey de Abozuedre eve
onsforen finides/com de altres qualfeuol
Cullera e del Buig que fiende termedela
deutes : qualfque affignacions de aquen fe
ciutate de contribucio vniuerfale dehoft
tes e fabedores en alguna manera no cons
e caualcadade aquella. E que la dita iure
traftant. CDer lo gran feruir que han
dictiofe exercefca per los tufticies dela ciu
fet al fenyor Rey plau li axí com ho dema tat:totes les altres cofes romanents al fe
nen. Keppetr9.
nyorrey. Declarant ladita contribucio
effer entefa en obzesde mursede vallseen
Item que vos fenyoz abfoluats e relaxe
aiudae dons ques facen al fenyo: rey eno
tsala dita vniuerfitat e lochs dela fua con én altra manera : Rex petrus .
Priuilegia

C Item que en tores e sengles inquifici regne de valencia fia ehala a effer per tors
ons les quals fegons forma de furs epi/ temps ciutada de valencia:e quel dit affer
uilegis poden eller fetes per mer offici con fo: no pura effer lochtiment de Bouerna,
tra officials o шurges ordinaris lochtinēts dor e de fon portant veus encara queu baz
fcriuans llurs o faigs corredo:s/o altres gues per commiffio o conceffio real:
qualfeuol persones dela dita ciutat fien res " Blau al fenyor rey , api empero queen
25
mefes abfoltes z diffinides per vos fenyor bernat vines qui huy és affélfoz e ha feruit
e iames aytals inquificions de mer offici eferueix be romanga eti fon offici de affery
h
nofien o puxen effer fetes: e que les inqui fona mas que ell ne altre allello: qui apres
&
ficons les quals fe poden e deuen fer a the dell fera nofia lochtinent de gouernador.
ftancia de part cotra los dits officials loch Kerpetrus. Corpora

tinents ſcriuans llurs e faigs corredo:s o C3tem quels caftells o fortalezés del puig
altres qualfeuol perfones fien e haien effer ede paterna nofieno puren eller retoma
1:
fetes per lo iutge o urges oidmaris dela des ofetes : ans los caftells murs o forta

dita ciutat prefentse fdeuenidos , lau lezes de Benaguazir de Ribaroiade vila

al fenyorrey. Refpetr9. martant de betera e de ABontroy lien der


rocades de prefent / que tames no puxen
Item que entorn dels murs dela cius effer tomades . Efi alguna deles dites
tat nopuxen effer fetescafes o alberchso
forces fera retomada/aquella la dita ciu?
alguns edeficis exceptats molins canslos tat pura lícitament derrocar a meffio odel
que hi fon romafos dins cinchcetes braces pela delfenyoz dela dita fortaleza: ſens éco
reals comptadores dels valls dela dita ciu rrimentde alguna pena:pertal quedelsdi
tat vers los dits edifficis fien dirritsede ts caftells murs o fortalezes damnatge no
rrocats encontinent : e fi algunsfen hi fa , pura fdeuenir ala dita ciutat fegons ha fde
ran aquells fien derrocats licitament per nengut e fdeue continuament per loreteni
to gouernado: iufticia e iuratsdela dita ci ment que de aquells es ftat fet al reydeca
utat:e que aço шuren los dit gouernado? iu ftella o fes gents enla prefent guerradeca
fticia e iurats enlo començament o llurad stella, Clau al Senyor Rey.
miniftracio/per tal que la dita ciutat ne fia Rex petrus
ennobleida e pus fort. Clau alfenyo? CJtem fenyo? com moltes ediuerſes ver
rey exceptat lo feu real fil enten a tomaro gades fe fia Ideuengut que alguns prelats
altres nouell fer:e exceptat arimateix fent richs homens cauallers/e altres bauents
Vicent. Rexpetrus . queftioo contraft ab la vniuerfitat dla ciu

tat de valencia per rabo de adempiuS/DI


CItem que als habitados ciutadans eve uifio de termens oper altres rayons duier
binsdela ciutat e lochs dela fua contribu fes hagen fetes aшuftalles de companyes I
cioromanguen tots llurs bens drets e ac, cauall ede peu contra la dita vniuerfiært:8
cions faluus e illefos: los quals bauien en la qual cofa fes feguida minua e deſono? Es
tots e sengles caftells elochs o poffeffions pona daciauant ſeguir damnatge eperill :
los quals fon ftats perduts per la prefent la qual cosa en totes maneresvos lenyor
guerra de caftella/contra los habitants en denets fquuar. Supliquen perço que per
aquells fi e quatrecobeats feran fegons en vos fenyor fia prouehit e ordenat que fi per
ren ans quefoffen ftats retuts al rey de ca algun pielat / rich bom /caualler/ o altre
ftella oa fes gents o per aquell occupats. qualfeuol fera feta auftalla ne company?
Clau alfenyor rey de aquells que fon esde cauall ode peu contra la dita Ĉiutat
feels e obedients feus eno rebelles nefon de valencia : e algun pielar/ richhom /Ca
abfos enemichs. Rex petrus. ualler/ ciutada, oaltre qualfeuol qui fera
poblat enla ciutat o terme de Valencia ira
CJtem quel affeſſor dela gouernaciodel aladita aiuftalla/ o fara átudade compáz
Bet fecundi: CXXX

nyes Caualls oarmes contra la dita ciuitate valencia haiats prouehit emanat que en los
tots encontinetipfo facto haia perdut tot ço que manaments executoris e condempnaciōs as
ffer ladonchs baura enladita Ciutat oferme e fan enla cort dela gouernacio del regnede va
ima len fien inferts tantfolament los calendaris
confiscat e guanyat la meytat avos fenyo /e
ba laltra meytat al comu dela dita ciutat : eque deles cartes p vigoz deles quals los dits ma
be aço nopuraper vos fenyoine per la dita naments executoriso condemnations fe fan
Ciutatoaltreeffer feta alguna gracia remif eno totes les cartes per tolre meffio e car/
Tervit fio o relaxacio per alguna manera. Ciu rechelagui de aquells per qui les cartesfan
affel tofenyor rey que aptant com toca ala ciutat fegons que enla dita prouifio real fe conte.E
abd De Valencia que li plau:quát es dels prelats en aps vos fenyoz a fupplicacio dela dita ciu
ado e homens deparatge:diu proueeheir e mana tat abcartavoltra donada enlo lochdebyet
fots vostrefegell fecret.pvij . die auguftian/
loditfenyo? TRey que fi algun pielat baro ca
ualler ohom deparatge no volraftar a iubi nodomini.AB.ccc.lxiij.haiats manat de cez
&pang
ONT econexença del gouernadoz fobze ço o quefe ta fciencia texpreffa al notario fcripto: Ol of
fosta rala qftio:que en aptal cas algun pelat Ba fici delportant veus de gouernador en lo dit
verla roCaualler o bom de paratge habitado de regne que la dita prouifio e ordinacio obfer
etiba la ciutat oterme de Walecia no puga negos uen fegons lur continencia e tenoz impofant
‫קש‬ effer en valença de aqll:efi ho fa que fos bens a aquellpenade..morabatins do? alsvos
res que haia dins la ciutat o fostermens fien co ftres cofrens applicadors per quantelas ve

CLU fifcats lameytat al fenyo: Rey e la altra ala gades contra faran . En apres lodit notari

ood Ciutat. Rer Detrus. ofcripto: en gradan opreiudici dela cofa pu

eco Item com algunes vegades fe fia efdeuen blica del ditregne alleguan per friuoles.ra/
1st gut que alguns anants oftants per mifatge 14 honsla dita prouifio e ordinacío per vos fes

no ríadela ciutat impetrauen o ban impetrato nyozno poder odeure effer feta:haia obten

fde haut de vos fenyo2 0 8 altres algunes graci gut iutge sobrelo dit fet/çoes lo portant ve?+
Cent esteaçofia.cofa demal eximpli e fen pufca fe de gouernador/ evfan efaben contra ladita

Co guir ſuſpicio contra los dits millatgers.Su prouifiodilate lo dit fetço que fer nos du cõ
Dea pliquen perço queper vos fenyor fia proue liderat que la dita prouifio è ozdinacio fő fes

Rey bit e ordenat que algu ftant en millatgeria p ta pervos senyor en cots generals eturada
ladita ciutat no gos o prefumeſqua ipetrar Suppliquen perço que per vos fenyor reuos
Eve oobtenir hauer o rebede vos fenyor odeal cant la dita comiffio la qual de fi es la nulla/

late tra qualfeuol perfona alguna gracia do ore fia manat fots certa pena al portantveusde

nts miffio de qualfeuol cofes a ops o profit ppi gouernado: o a ſon lochtinent prefents ofde
CIU bel dit miffatger o de altre ftrany opшat: fi uenidors que la dita prouifio real obferuen e

Or no tafolament a obs e profit dela dita ciutat facen obferuar fegons lafua continencia ete
eficontra fara la cofa impetrada odonada noz:qualfeuol comiflions prouifions eoidi/
Luer
est fia a obs e profit dela dita ciutat e nodel im nacions en cötrari fetes e fahedores fots ex

rto petrant o altre : e que aptal miffatger fia per preffiode qualfeuol paraules en algunamay

7016 toftemps priuat de tot officio millatgeria 8 pera nocontraftants . Blau al fenyoz rey e
la dita ciutat fens tota gracia remiffio oper manaper les prefents als dits portant veus
Till:
do que de aço nopura per vos fenyoz o altre de gouernador e afon lochtinent preſents e
Tra!
effer feta :fi donchs deimpetrar o demanar fdeuenidors quela dita proviſio obferuë efa
pr
les dites cofes no haura dla ciutat fpecial ca cen obferuar fots pena de. D. morabatins
Tiper
pitol o atorgament : lo qual atorgament apa do: la meytat al fiſch real/ e laltra meytat al
reguaper fcriptura publica o auctentica ans comu delă ciutat applicados per caſcuna ve

tat que faça la dita millatgeria. Plau al fenyoz gada que requests per qualfeuol perfona o
rey. Rexpetrus. R perfones faran contra laprefent prouifio e
CO
Item com pervosfenyor enles coits gene ozdinacio : com lo dit fenyo? enla confectio
dra
rals p vos enla vila de moço vltimament ce dela dita proviſio e altres per ellfetes en les

lebrades a ſupplicacio del general al regne dites couts de Donço haia шurat feruar
Dál
ry
Priuilegia

aquelles/e nodeia confentir quealgun bicō fieriiuffimus bullanoſtra plumbea pendens


trauiga ni ell hi pura ni deia cötrauenir fens timunitam.Dat valeñ.viiij.die madij anno
lefiode fa confciencia e violacio del dit fagra anat(dñi.MD.ccc.lpitij . Regnicß nří.xxix.
ment tan folemnialment fet per ell e per tots
los dela ditacont. Rexpetrus, 2 Ciurati poffint imponere fi
C3téfenyor qalguna carta o manamet fe fas et impofitiones ad cozum ordinationem
goa iuffio o altranopura effer fet o emanat et voluntatem. 10XCVII
enderogacioe reuocacio deles cofes enlos p Øs petrusdei gratia rep arago,
fents capítols o refpoftes p vos feyoza aqlls num valen zc.vt vosturati zp2o,
fabedores côtengudes o expreffades o cótra bi bomines evniuerfitates quita
alguna o aqlles pälfeuol caufa manera ora tum villarum et locorum regiozű
bo:efilo cotrarifa fet/araplauozs fie cars - regni valen onera queratione inualefcentis
enulle/elos ordinaris o altres iutges o co? guerre quam cum rege caftelle habuimus et
miffaris no puréo dege obeir aqlls encaraq habemus et al's opportuit zopportet fubire

enlos dits manamets ocartes dels prefents portare melius valeatis : tneimpofitiones q
capítols ne fos feta plenera o ſpecial mecio: in ipfis ciuitatibus villis et locis leuantur a
eque açoiuren de prefent lo gouernador elo liquod fufcipiantdetrimentum:quarumuns
balle general quibuy fon e los qui deaciauāt pofitionum detrimentum feu diminutio non
feran /elos ordinaris dela dita ciutat elurs
fineipfarum ciuitatum villarum et locomum
lochtinents enlo començamet de llur admini depopulatione et deftructione maxima po
Atracioans que fien reebuts ovfen llur offi teft effe:cum abfq ipfis impofitiomibus vos

C.Plau al fenyo? rey.Rexpetrus. onera predicta nequaqs poffitis portare. Te


tez que vossenyor per mils feruartotes nozeprefentis promittimus et conuenim? in
les dites cofes iurets Fuar z fer feruar les co noftra bona fide regiavobisdictis iuratis e
fes enlos preinſerts capítols e respostesfabe probis homimibus ac etiam iuramuspër do
dozes a aquells contengudes e expreffades. minum deum et eius fancta quattuoz euuans
Clau al fenyorey e de present ho iura. gelia a nobis tacta copozaliter nos ferua
Rexpetrus. Item que totes e fengles car bimus tenebimus &per noftros officialesfer
tes o altres fcriptures & deles dites cofes fe/ uari acteneri faciemus vobis inuiolabiliter
ran fetes fien liurades ala dita cutat frangs omnes et fingulas conceffiones de impoſitio
dediet de fagell ede tot altre älfeuol diet dia nib9per nosfeu officiales noftros vobisfeu
voltra cozt odefcriuans lau alfengoz rey dictis vniuerfitatibus factas:ipfalą impo
per lobon feruir que fet ban . Rex petrus. fitiones faciemus per vos colligi erlenarife
TIgiturvt predicta omia maioz roboze ful cundú conditiones formas & modos pquas
ciantur:promitimus in fide noftra regia ziu vobis ipfe impofitiones fuerint conceffe.
ramus per dominü deum et eius fanctaqua Cecminus concedimus vobis dictis pro
tuoz euuangelia copozaliter a nobis tácta bishominibus z vniuerfitatibus op in dictis
premiffa omia & fingula capitula iuxta reſpo quitatibusvillis et locis et qualibet feu quo
"
ones ad eafactas tenereper nos et noftros libet eorum acin locis quibuflibz contribu
acinuiolabiliter obferuare et no cötrauenire tionuz veftrarum poffitis quaſcunc alias fi
modo aliquo fiue caufa.Et etiam mandam? fas feu impofitiões quasvolueritis etadilla
firmiter inclito ac magnifico infáti iobanni temporadequibus vobis et cuilibetdictaru
primogenito nãocariffimoduci gerüder co vniuerfitatum videbitur de nouo imponere
miti ceruarie alijfqs noftris et fuis fucceffori colligere et leuare accolligi et leuarifacere/
bus et officialibus prefentibus & futuris qua et exipfis foluere omnia et fingula debita ra
tinus predicta omnia et fingula prout ſupe lía quecunq3 onera ad quedicte vniuerfita/
riusdiftinguntur teneant et obferuent acte tes et qlibet earum tenent et obligate exiitār
neri et obferuari faciant et no contraueniat feu tenebuntur decetero aut obligate erunt
quauis caufa fi iram indignationem cupi/ ratione dicte guerre feu al quouiſmodo. In
unt euitare .In cuiusrei teftimonium hanc quibus quidez impoſitionib ? et fifis tam un
Betrifecundi CXXXI
is
pofitis as imponendis foluant & contribuất revel habere quotienfcunc volueritis et fa
TO
acfoluere et contribuere teneantur vniuerſe cultas fe obtulerit:quecü loca bona et alia
et fingule perfone cuiufcunqz legis ftatusvel iurapertinécia prelatis clericis militibus ac
conditionis exiftant in dictis ciuitatib⁹villis perfoms generolis quibuſcüqz : eaqz loca bo
et locis habitantesvel ad eas vel eadeclinan na ziura quecunq3 per vos vel fingulares ip
R

tes vel inde tranfeuntes. Wolentes etiam ac fius ciuitatis emenda vt predicitur cum tera
vobis expreffe r de certa fcientia cöcedentes tiaparte decime ac mozabatino z alijs turi/
q quelz ex vobis dictisvniuerfitatib? pollit bushabere actenere valeat ) libere prout pre

eligere z deputareillos quos maluerit in ad lati clerici milites ac generofi ipfi loca bona
miniftratozes impoſitōu predictaruz & core et iura predictain regno valentie habere ac
S cto:es ac declaratozesdubiorú & côtrouerfia tenere funt hactenus affueti. Retinemus ta

ruz fi que fup leuandis impoſitionib9 aut al men nobis & noftris fuccefforib9in dictis bo
St rone iparuz oziri cötigerit quoquomodo:et nis et locis per vos emēdis vt predicitur ho
敬 predictaq vobis fupra cōcedimus dicimus ftem et caualcatam . Dandantes per hanc
4 promittimus in nŕa bona fideregia fubre eandez gubernatori generali eiufqz vicefge/
ligione a nobis fupi? preſtiti iuraméti firma rentibus ceterifas officialibus & fubditis no
bere tenere ac teneri faceret Fuari ptrapdi ftris prefentibus & futuris quatenus concef ·
30 cta vel aliquade eis aut alia etiá que effe pof fionem noftram huiufmodi gratam et firma
35

fent in detrimentú ſeu diminutioné impoſi babendo contra eam non veniant ſeu aliqué
0 tionum feu fifaru predictarú impoſitarúſeu contrauenire permittant aut finant aliqua
imponendaruz non facere vel venire aliqua ratione fi iram et indignationé noftram cu

ratione.et ficontra per nosfcientervel igno piunt euitare . In cuius rei teftimoniú þanc
rāter aut recozdātes de prefenti promiffione Fieriiuffimus noftro figillo fecreto munitaz

coceffione et prouifione feu non recordantes Dat in villa caftilionis campi burriane.púp
0 quita per nos feu alium factú fuerit/id nul die iulij.anno anať dñi.MD.ccclxúj .
lius effe volumusrobonis feu valoris nec ad

ca feruanda teneamini quouiſmodo . in cut? gerenfuices pcuratozis no


reiteftimoniuz preſentéfieri iufſimus noftro cognofcat de caulis fcribaru poztariowm yľ
figillo fecreto impendēti munitam . Dat in domefticorú fuozů z cox cognitio pertineat

0 monteflono.xvj.die ianuary.anno anaťdní. ozdinarijs.


B.ccc.lxuj.noſtric regni.xxviij. Etrus dei gracia reparagonuzva
len rcdilecto confiliario não gars
e Cciues et alij quicunqz pol
ciede loziz militi gerentiuices gus
O
B finthaberez obtinere quecüqs loca et bona a bernatoris in regno valeń acalij
quibufuis perfonis cum tercia partedecime
cuicunqz qui pro tépoze dicto perit officio vi
0 alis iuribus. XCVIII : locat eorüdem falutem et dilectionez.Sicut
Øspetrus dei gratia reparago in búili fupplicatione nobis reuerenter exhi
10 nuz valen rc.Quia dignuz repu bita proparte iuratozum et probozum homi
tamus &congruuz rõni vt vos iu num ciuitatis valen contineri vidimus : vos
ratos probos hoies ac fingula/ cognofcitis de quibufuis caufis feu contro
res perfonas ciuitatis valeñ/ qui velur veri uerfijs que mouentur inter fcriptores porta
z legales fubditi nŕfiregi caftelle zeius exerci rios et alios quofuis domefticosvros expaz
tibus cum ciuitatem ipam nuper obfedit vis te vna/et quafuis alias pfonas ex altera:taz
riliter reftitiftis:fauonbus & gratijs proffes agendo defendendo criminaliter ac ciuilis
quamur .Igitur tenoze prefentis vobis con ter :pretendendo decifionem et determina
cedimus q quibufuis inhibitõibus proviſio tionem earumdez caufarum et controuerfia
mibus ordinatióibus foris & ftatutisincon/ rum tam motarum mouendarum ad ve
trariü editis fiue factis nequaqz obfiftenti/
ftrum officium pertinere : in vniuerfitatis ci
bus : poffitis vobifo liceat abfos metu pene uitatis eiuſdem preiudicium et grauamen.
cuiufuis emere ac quouis alio titulo acquire
120eointer cetera quia iure cautuz exiſtit
rui
Priuilegia

qui iurifdictioni preeft fibi vel domeſticis nes ipfequedenegocijs mercantilibus et ma


fuis mis dicerenon debet:et iuxta forum vay rinis emergunt per homines expertos in tal
lentie vnus folusvicinus et habitatos ciuita libus tractantur zdeciduntur. Cum notabi
tis et villarum regni eiufdem cognofcereba literfcriptum fit:q8 medicozú eft medici tra
betde caufis etlittibus que inter incolas ips ctantfabulia fabri.Sichuius ſerie promides
farum ciuitatum aut villarum regni piedicti mus æad regimen et exercicium dicti officij
quomodolz fufcitantur.Sicq cognitio pres fulatus eligantur quolz anno in vigiliana
miſſor non ad vosf3 ad ordinarios per iura talis domini duo confules.f.a mercatoribus

tos iplos dicitur pertinere. Cum itaqz fue/ vnus mercator prob? vir: zab hominib9 ma
rit nobis humiliter fupplicatú eis fupër hýs ris alius probus homo eiuſdem artis Tinne
de opportuno iufticie remedio prouidere: vo gocijs maris expertus. Quiſiquidez.confu
bisdicimus et mandamus pro prima et fecü les omés et fingulas queftiones et caufas q
da tuffionibus expreffe quart depredictis lit cozam eis ventilari contigerit tractent etdif
tibus & controuerfis contra forum etratio finiantfumariefimplicit zde plano : acup/
nem nullatenus intromittere vos curetis. ta ftillum et vfum mercatorum &maris put
Quinimofi contra predicta feu eozüdem mé et eo modo quo in dicto cõfulatus officiome
tem proceffiftis/
illud reuocetis confeftim et lius fieri poterit ac etiaz confueint. Et quer
ad ftatum debitum deducatis:moza qualz in fentencis et declarationibus dictorum con
troiecta .Dat in locodevnicaftro.pridie fulum appellationes aut dubia fepe et fepius
auguſti anno anatĮdomini.AB.ccc.lxiij.fub refultant:volumus et modo fimili prouide
noftrofigillofecreto. mus q ets modo rdie quibus dictiduo cófu
les eligentur quolz anno eligatur.vtiqs duo
T De electione et iurifdictione Ludices dictarum.conditionum ſeu artiù qué

confulum maris :et de iudicibus appellatio de appellationibus et ubije nijedog


num. confulum emittédis et refultādis cognofcat

spetrus del gracia reparago breuiter et de plano et prout in factis fimili


num valecie rc. Attendentes pro bus eft fieri affuetum.Sictamé o aliqua in
partedilectoum et fideliumno / rafalaria vel emolumenta non exigantur res

Àrozum iuratozum et probozű ho cipiantur vel habeantur per dictos duOS IU/
minum quitatis valencie fuiffe nobis humi dices appellationú pro cozum iudicaturavel
hter fupplicatum.vt cum in ciuitatibus bar/ exercicio dicti officij:nifi ea dutapatvel fimiz

chin et maione alijfqz diuerfis partibusfue lia queper vnum iudicem appellationuz con
ritvfitatum et feruetur de facto o officium fueuerüt recipiet haberi . Et idem modus er

confulatus regitur et exercetur per vnú mer formateneantur et obferuentur in eozü exer

catozem et vnum hominem maris . ficos per cicio per ipos duos iudices appellatōuz que
nos dicatur fuiffe conceffum debere in ciuita madmoduz teneri et obfuari cöfueuit p vnú

te valen obferuari.cum plerumq omés que hoc eft dictu caule et queftiones non diffi
ftionés que coram confulibus agitantur fint cilius ymo promptius et melius ac vtiliusfi
inter mercatozes ac patronos & homines ma fieri poteft tractent et decidantur peripfos

ris. Unde videtur conſonum rationi o ipfe duos iudices per vnum .ADandantes per
queftiones quede negocijs mercantilibus r pūtes vniuerfis et fingulis officialibus & lub
maris refultant/per homines expertosin ta ditis noftris prefentibus & futuris äten, bu
lib9vt funt mercatores et marineri debet fi iufmodi prouifionem noftram firmam habe
niriquis diti hoies maris hijs repugnare ni ant et obfuent otra nōveniant quauis cau

tankpretendētes q dictú officiu confulat? p fa.In cuius rei teftimoniuz hanc fieri iuffi/

homines maris etnon per mercatores aut a mus noftro figillo fecreto munitam. Dat
liosregi et exercert preteritis confueuit tem perpiniani xxy.die ſeptembris anno anatiui
poubus:dignaremur fuper hijs 8 benignita rate domini.AD.ccc.lxy .
te regiaprouidere. Nos igitur profpicientes
equitati et rationi fore non diffonum fiaftio nullus notarius poffit reci
Betrifecundi. CXXXII

pere feu conficere inftrumenta acta feu quar lar permitatis Dat valen.quarto idusmar
wis fcripturas baiulie generalis nifiillisferi cijano anatiuitate domini. AB.cccxli.Et q
ba. CI. N prouifionem et ftatutum noftruz picinferta
28 petr deigra rexaragonum feruari volumus rationis debito fuadete:cũ
CeRecolumus nos duduz probo onus fentiens.comodum debeat meritopres

nordecenti ftatu officij baiulie ge fentire:confirmantes ea : huius feriedicim

neralis regni valen et eius fcriba < mandamus vobis & certa fciencia et expref

nieprouifiones & conceffionesfeciffe cum lit fefubpena mille mozabat auri quaten ? pro
teris noftris huiufmodi feriet. Betrusdei uifionem et ftatutum ipfa feruetis quati ad

graciarex aragonum valencie tc:fideli con/ vosspectet firmiter et ad vnguem: et contra


filtarioet baiulo noſtro regni valentie gene no veniatis aliqua ratione . Iniungim9 että
ralifranciſco marrades et al cuicumqz qui fub dicta pena de bonis cuiuflibet contrafae
pro tempore dicte baiulie peerit officio fa cientis quotiens contrafactum fuerit irre
lutem &gram . Duduz puifionem & ftatutú miffibiliter exigenda quibufcunqs officialib?
fecimus infrafcripta cum littera hmōtſeriet notarijs/fcriptonbus quibus piefens fuerit
Betridei gra reparagonu valen rc.dilecto prefentata eis diftrictius inhibentes ne cons
confiliario et vicecancellario não arnaldo B traformaz et effectum noftre prouifionis er
M
mozaríabatulo regni valen generali et alij p ftatuti predictorum audeant vel prefumant
116 cómifliones aliquas/inftrafcripturas rect
tépoze dictú baiulie officiu regenti falutem
dilectioné. Cú fepe côtingat nos diuerfas co pere prefentare vel coficere necquicos aliud
miffiones nõnullis iudicibus facere de nego attiptare.Inos enim vltra exactöez dicte pe
Duo cijs qin curiadicte baiulie generalis expedis ne quam exigí protinus faciemus:ea omnia
rideberent: comiffioneshmõi non cũſcrip quecontra mentem et effectum dicte proui
tóredicté curieſz cũ alijs ipfis iudicibo vt p² fionis et ftatutifacta effent vt predicitur:vo
lumus et decernimus non valere/ymmo ca/
cepim? preſentenk:& ob hoc falariú quod fert
pto: curie antedicte ex dicta de cauſa habere reant viribus teffectu . Dat barchinone fub
beberet/ eidé quodāmodo fubtrahatur : nec noftrofigillo fecreto.xx.die ianuarij . Anno
fitdecens & ex quo fcripture a pro negocis anatoni. Ab.ccdrrr.Lupus cance. Sed
nfis fifcalib in dicta fcribania fiunt abfqz fa nunc put fidedignozum relatione percept/
pel lariotribuunt cetera negocia de quib9 dict9 musaliqui notari feu fcriptores querentes
น fcriptoz folutioné fiue fatiffactioné bérer in quefuanonfunt/ ac falcem mittentes in lege
on 7.
cafu tamdicto fubtrahatur officio antedicto tem alienam intromittunt le cõficere inftra
iet Propterea nos volentes fuper his debite acta zalias ſcripturas ſcribanie dicte baiulie
cer prouidere. Tenoze preſentis ſtatuimus & expectantes:in damnum et preшditiú ſcribe
omnesfcripture que fieri habeant de quibuf eiufdé ac iuriu z emolumentop ſcribaniepre
the
10 uis negocijs pertinentibus officio dicte ba dicte.nos vero volentes in his vt conuenit

ffi julie generalis : necnon pteftationes fiende puidere: confirmantes oia z fingula in pres
Isfi per dictum batulum contra quofcunqz recō infertis prouifionib? cötenta. Abandamus
109 &
uerfo ac commiffiones pdicte fiant preſen precipimus pro prima z fecunda tuſſionib9
per tentur p ſcriptozé curie antedicte vel eiuslo quibufcunq notarijs fcriptoub? ſub pena
cutenentez non paluum notariu feu fcripto priuationis officio fuor acpena mille flore
rem quicunq3: li factuz fuerit minime ad nozü auri de aragonia não erario applicado
2 rú quats de aliquib? contractib? actis et fcri
mittantur careantes omniovirib2et effectu:
4.4
C non obſtantib9 ſi aliquibus exdictis negocijs ptur quibuſins ſcribāie dicte baшulie genera
commiſſiones nonnullis iudicibusfecerim9 Q lis ptinentib? et ſpectantibus ſe aliquatinus

vt prefertur. Abandantes igitur vobis nec minimeintromitrāt: fi strariuz attēptaue

non iudiabus quibufcunc quibus dicte corint:p prefente mandam fub dictarupenag
miffiones facte fuerint o proviſionem eftaincurfu gerentuices gubernatoris ipfius re
tutum noſtrum huiufmodi teneatis & firmi gni omnibuſc alijs officialibus etiaz procu
A ter obferuetis : et aliquem contrauenirenul ratonbus filcalibus dicti regno requifiti
ri
Priuilegia
l
pervos incontinenti faciant executionem in trafacerepmittant aliquem vlla caufa.Dac
bonis tranfgreffozum nří preſentis mandati valen.xvij.die feptēbř ano anatiuitatedomi
& hocnon differant quauis caufa fi penaz pre ni.AB.ccc.lxxxij.regníą nři.vý.
dicta cupiunt euitare. In cuus rei teftimo/

miuz preſenté fieri iuffimusnrofigillomuni Prouifo regiam fauoré colle


tam .Dat in villa tamariti deliçaria.vij.die gijnotarion. : CIII

martij anno anatį dñí.MD.ccc.lxxxiiij. Ospetr⁹deigra rex aragonú va


len tc. Oblatis fiquidé nobis pro
acta et fcripture curie baiu
partevři fideliü nfox maioraliuz
lie foluant prout in curia gubernationisfol proborum hoinuz de officio no
uuntur. CII tarte ciuitatis valeń quibufdam capitulis fï
spetridei gra rex aragonű va ue ozdinatōibus nouit per vosfactis vigoze
len rc.Attendetes o licet fcriptos fubinfertinřipriuilegij :quor capitulomuz te
res fcribanie bailie generalis ciut nozfequitur ihacforma: Oppoitet nos fra
tatisz regni valeñ á pro nobis ad tres cariffimi pacem z concordia qrere & cau
certu cenfum laudimiu z faticaz aliudą ple fas iracundiecognofcimus nos bere: put in
nuz emphiteoticũ ius tenet femper fuerint & nocens ille agnus qui fua inefabili bonitatei

fint ad prefens in pacifica poffeffioe vel quafi lignocrucisfaluifice fuüpciofiffimü fangui


exigendi habendir recipiendi ab omib9 fin nem mifericorditer efundendo et fetpm deo

gulis perfonis in curia dicte baiulie littigāti patri oftiam facratiffimam immolando pro
busvt'at's facientib9 fieri fcripturas illo ius: redéptione hüani generis:qö eterne dānatio
qo in fcribanía curie gubernatiõis regnipe nifuberat :nos inftruit et admonet in euäge
habitio fcriptores illaz regentes eft viitatuz kofancto fuoin quo lux finceritatis & verita
recipiThaberi . Veruntñ nōnullifuper hoc tis pfiftit:dicens.Bandatu nouũ do vobis
ambigentes ptrariü facere moliune98 in di vt diligatis inuicem ſicut dilexi vos : 7 alibi,
minutioné regaliarú níaz noſcitur pculdus pacez mea relinquovobis. Solliciti eniz fer
bio redudare.quapropt volentes indénitati uare debem ?vinculuz pacis:q: ex vno patre
iuriuz noftrop ad quor augmétationé tene creante & redimente:ex vna matre.f. ecclefia

mur effe vigiles tintenti adhibere remediuz et ex eifdé facramentis regenerati fumus ; er
opportunú ambiguitate predictaz a cordi ficverefres/et etiã q2 mēbza vni? corporis T
bus atradicentiú vel contrariú attéptantiú eiufdem vinculis caritate connexa z vno fpu
remouere.Tenoze preſentis carte nře ſtatut viuificata:multi ení vnű corpusfum9 in xão
mus rozdinam vobifcs fideli iacoborouira etxpiheredes & hereditatis eius futuri parté
notario & fcriptozi não ac dicte batulie zvřís cipes :heredes dei/coheredes fõi:namomés
T
fuccefforibus perpetuo ducimus pcedenduz invnuz corpus babtizati fumus/ ppterea in
o exinde beatis et recipiatis aquibuſuis per vnum corpus vt non diſoluamur 13eamq eft
fonis in dicta curtabaiulie caufasducentib9 adinuicé Quenientia z amicicia corporisvnig
fiue littesfeu alias fcripturas fieri regrétib? conuenientiam obferuemus: ita procurates
aut facere peragentib9illud ius fcripturaru Primos vt vnufquifqz nim carnem fuam ne

falarioz et alioz emolumétorú quod poros defpiciat nullus enim vncß carné fuam odio
fcriptores dictaz gubernationis curiaregen babuit/f3 eam nutrit etfouet: pptereavnaz
tes fuitz eft haberi et recipi hacten? affuetü X domühücmundü nobis deus dedit/vnú lu/
non obftantib⁹ alijs contraris puifionibus men nobis accendit:vnú certü celú oftendit:
quibufcüq. Bandantesp prefentes dilectis vnam menfam terram ppofuit /dedit raliā
1 multomaioze.f.altare:vnúmodú generation :
nŕis gubernaton et baiulo generali dicti reg
ni et ceteris nŕis officialib ? quibufcunqz co mis fpüalis/vnam oibus patria q eft in celis
rumą locat} plentibuset futuris quat pie quocirca omni hoim defiderabilis debet effe
ſenté nram puiſionez & ſtatutū firma héant tranquilitas in qua in finguli „
pficiút zvtilé
zobfuent faciantą Fuari ab alijs inconcuffe tasomiz cuſtodik;hec eſt em̃ bonax artiu de
et non contraueniant necptrauenire aut cō_coza mater: hec moztaliú gen? reparabili fuc -
Betrifecundi. CXXXIII

ceffionemultiplicans facultates predit:mo CItemq ipa die dicti notarij poffint inteć
res excolt/ et tantarú rerum ignar? agnofci incolloquio honefto o negocis dicti collegij
tur qui fentitur eaz minime qfiffe.Etideo re ac demorib9 honeftate acvita fingulor de di

ligioni nře ɔuenit z honozi vt ɔcordiaz inter cto collegio:œœ dicti maiozales Tilli pceres
+
nos qreredebeam, cuiusad bec amore pffi deditocollegio quos ipi deputauerit poflint
címur:ars eminra qeftregno oim pulcher bidé vel alpublicevel fecrete putfacti quali
rimúdecus et totius orbis veritas falutaris tas exegerit verbotenus tm arguerefingu
qua ceteri ture fufcipiüt qe in ea fingulare ali lares eiufdé collegij devicijs fallimentis nec
quid ineffe cognofcunt imitatio et forma eft gligentijs ractib9 etiã inhoneftis: o fi tales
boni propofiti aquo fegregari non debet qui non fuerint aut obedientes non fuerint.co
nominis vnitate iunperut ymmo finceritatis rectiōi þmõi: extúc facta notificatõede iſtis
pacis decurfis conceffionib? infua deinceps gubernatozi regio vel iufticie ciuitatis pdic
firmitate reftituta pmaneất: q? pati non cre te per maiozales iam dictos idez gubernator
dimus in nobis aliquid difcordie permanere ziufticia vel alter ipop correctōez pamfa/
quia nofolú decet inter nos ociofa dilectiõe ciantvel eaz executioi deducat: prout de fo20
Piungi:verüetiaz expedit mutuis neceffitati priuilegijs etrõne fuerit faciendü . C3té cũ
bus aduuart:collegy nří vnuz vellevna ſem 7 quotiens acciderit moni aliqué dedicto col
per ufta oppinio debet effevt quitquid facia legio aut vrozé vel filiü eius: omés alij de co
mus bonis mozibadorek. remiffis igi/ dem collegio poffint et héant ac teneant boy
tur et alijs iufte et ratiōabiliter p maiozales nefte intereffe ac bonoze impederefepulture
budú níos & proceres de dicto collegio confi cadaueris talis mozientis put in fimilibusē
deratis:fuit impetratu ab illuftriffimo z ma folitü:nifi quis excufatione iufta ad cognitio
gnifico principe dño não rege quoddaz priui nē dictozű maiozaliuz fuerit impedit.Ite
legiü fubinfertü figillo cereo eiufdem dni in/ q tam dicta annualis pietancia fiue elemoft
veta cerica regali impendenti ſigillatum con naopus & confumatio pannoruz et omas
tinétie infrafcripte. Hos petrus dei grarer mentoru profuneralib⁹ cadaueruz ad vſuz e
aragonú valen ic.attendentes pro partevří Fuiciúdicti collegij fiant comunib⁹ expenfis
Fideliu nrozum maiozalium zpzobozű hoiuz omiuz dedicto collegio: prout per maiozales
De officio notarie ciuitatis valen nobis reue tamdictos tapatum ordinatuz fuerit.Et q

P renter oblata fuiffe p founa capitulorú quās nullus de collegio ipoataratiõe zfolutiõep
daz fupplicatione huis ferie. Regie celfitudi miffozum poffit fe excufare defendere vel fe
mifuplicat builiter pro parte maiozaliú z pro parare:q fi fecus fieret:maiozales ipi mediā
cerum de collegio notario:uz ciuitatisvalen te fagione poffint talem recufanté vel inobe
quat] infrafcripta capitula per eos ordinata diente cogi folutione bmöi per captionët vë
ad rpi laude/regie mageftatis totiufqz rei pu ditione pignozi fortiare.CJtez ipi maio
blice decust vtilitate: necminus ad bonú ſta
rales z pceres de tñ z cuz voluntater aucto

1 tuz & melioramentü fingulozü de dicto colle ritate regij gubernatoris valen poffint ordé
gio:dignetur eadé celfitudo regia defolita cle narefiue facere omés alias ordinationes tā

mentia illis gratiofe concedere ac etiãproui gentes bonum ftatů zvtilitaté z honeſtatem
dere zimo anno quolz i feſto beati lu dicti officij z collegij/ correctõem ac melio
ce euuangelifte vel die dominicofequenti pre ramentü fingulariú de code.Ibec fiquidé res
dictú collegiü poffit facere pietantia feu ele putabunt admagnam & fpalé gram regie cel
mofinafrib? monaſtery fiuedom? beate ma fitudini:qua altiffim ? feruaredignetur lon
riede carmelovel alteri9 domus religioforuz geuis téporib9zfeliciter fucceffins. Ideop
ciuitatis predicte : & q omnes notarij eiuſdē dicta vra fupplicatõe benigne fufcepta: quia
poffintz habeat ibidë cögregari dicta die p fuim9 informati veridice deFuicijs pplures
audiendo cũ folénitate diuino officio et fumé ex vobisdictis notarijs tam in guerra caftel
do prádio cú fratribus ipfius domus in eis leal's nobis impéfis fidelrz deuote:tenoze
Ferculis q ac prout maiozales dicti collegia pūtis priuilegij nřis perpetus téporibusva
funt velerunt p tépoze duxerint ozdināduz . lituride certafciaper nos heredes acfucce
Privilegia

ffozes nŕos preinferta capta oiacs et fingula dem not feu notariozü cü eifdem tamen no
in eis contenta vobis dictis pbis hoinib98_tariset in domo seu domib⁹ cor hitantibus
dicto officio notarie prefentibus z futuris teneant cu gramalijs liuidis ſi habuerintint
cedimus laudamus approbamus retia pfir effe dicte fepulture honorem & feruiciú debt/›
mamus.Dantes & cöcedentes vobis & fuc/ tuz exhibendo:et abinde abſąz dictoi maio®
cefforibus vfis licentia auctoritate atop ple raliuz licetiarecedere quis minime prefumat
nariapoteftatem factědi et exeqndi oïa'r fin donecgratie alluere recedendi in domodefü
gula in eifdem capitulis denotata. Abandas cti extiterint publicate fub pena fimuli fupzaz
mus infup cũ hac eadé inclito et magnificoi dicte. Iboc adiecto o fi forte parentes vel a
fanti ioanni cariffimo pumogenitonŕoduct micídictidefuncti tot non fuerint capuciati

gerunde comittia ceruarie acregnotter fiuecucapucijs inducti o ipi foli fufficiat ac


raz nŕay generali gubernatoni ac eius vicef honorez condignü exhibendü eidē fepultures
gerentiin regno valen ceterifes officialibus deceznotarijde dicto collegio pdictos maio
rales eligendi teneant le capuciare fiue indu
nŕis plentibus etfuturis quat.ním preſens
priuilegiu z oía et fingula fupra oteta firma erecapucia: et fic capuciati ire cuz parentib
heant teneant z obferuent ab alijfq obferua *amicis dicti defuncti & predicte fepolture i
rifaciant/z contranō veniant nec aliqué ve tereffe.Itez cu aliqui notarijde dicto cols
niréconfentiant aut piittant quauis caufa legiofint nunc in futuruz confratres lau

In cuius rei teftimoniü preſens privilegiuz dabilis confratrie beatiffimevirginis marte


nŕzvobis fierituflim figillomageftatis ure et aliqui alij laudabilis pfratrie beatiiacobt
appenditio comunitu . Dat valen.rr.dieno dicte ciuitatis valen.taliq alij elemofine fan

vēbas āno anat} dñ . AB.ccc.lxviiij.regnic eti narcifi fi aliquotiens acciderit q eadé die

nři.xxxiiij CEt q ixta tenozē privilegi) pcô * hora vocet ad fuitiuz alicin, dictarupfras
tenti licitu e maiozalib? et pcerib?dicti colle triarú vel dicté elemofine et dicti collegi talt
gij de tamen et cũvoluntate et auctontate re ter & ipfi fratres pfonalr vtriq Fuicionon
gij gubernatons regnivalen ordinare fiue fa poffent comode intereffe:hoc cafu illi qɔfra
cere omes alias ordinatiões tangétes bonu tres fuerint vt prefertur vna et eadé die r þo
ftatur vtilitaté achoneftate dicti officij nota radeferuiédodictis confratribus vel elemo
riez collegi /correctiones acmelioramentu fine a Fuíciodicti collegij excufentur.C3tez
fingularin de code .Jdeo fuppradicti in quos o dictú collegiu non teneattre nifi voluerit
dam honefto colloquiohabito inter eos & fponte et motu ppzio ad fociandūvlſepellie
ptres alios de dicto collegio cozdarut fie dum corpus alicui? not confratris alicuius
rent ordinatiões fubinferte : q colligaret oës dictar vel aliarú fratriarum nec elemofine
dedicto collegio:ozdinationes autě facte vis níſi panno dei collegij poneretur fuppza co2a
goze priuilegi memorati funt hmōi ferici. pusdicti notary defuncti : nec etia teneatur
Crimo o omés de dicto collegio cúp ma hifi voluerint affociare aliqo cop cuiufuis
fozales dicti collegij feu cor mandato vocati notari autpatris vel matris : vrous Filioni
fuerit ad aliqua iponfalia fiue nuptias q fiët fratru vel forox ipfius: nifidūtarat qñfupra
dealiquo vel aliquibus notarijs dicti collegij corpus talis defuncti pofitus fuerit pannus
aut filijs cor teneant̃ ad dicta ſpōſalia & nup collegij memozati. Jtem finotarius aliquis
ciasintereffe honoufice honorem debitü im tépoze cius obitus non abúdauerit bonis të
pendendo/ put in fimilib9 eft fierivfitatum . poralib⁹: q de bonis alior foluatur funera
Si verofecus actú fuerit:contrafaciens ipo ria ad noticia matozaliuz collegij memozatí
facto incidat penam vni9 libze cere de bonis Itez y anno quolz fiant duo amuerfaria
ipfius comuni ac vfibus pijs dicti collegij ap pro aiabus oim fideliuz defunctor ſpetiatr
plicande. Cré o ommes et finguli de dicto dedicto collegio:7 ozerfinguli notari dediy
collegio cúper dictos maiozales feu eox mã cto collegio dictis anwerfarys teneant plos
dato vocati fuerint ad ſepelliendú aliquéfeu nalrintereffe cum luidis gramafijs ſi habue
aliquos notarios adicto collegio/ aut patrë rint in illis ecclefijs ozdiūſubſcripto; quibe
velmatrévxorez filios fratré vel forozë eiuſy eisfuerit intimatü:z abindedurantecelebra
Betrifecundi. CXXXIIII

tidedictom aniuerfariorü nifi de fupradicto exercendo: dictü nuntiú vel ambulatozē ipi
ruz maiozaliú precefferit licetia: recedere no maiozales poffint eligere ipmos adicto ferui
audeantfub dicta pena:quorü aniuerfarior cioremouere et aliú ponerefeu deputare to

alterum fiat in craftinú felti ramis palmaru tiens quotiens ipis fuerit beneшfuz:foluédo
zreliqum incraftinű felkiſcrozuz innocétiuz eide fuuzfalariúpro ratatéponse quãtitatis
fitalis dies non fuerit feriata ob adueniétis Item & quilz notari? teneatur feruare at
alicuius diei dñicivel feftiuitatis interuentu tenderer coplerepredictar quemlz eorunde
fi acciderit fequenti diehmõi aniuerfariuz fub pena vni? libre cere pijs vlib? ad noticia
celebzet:fico in vno anno fiant dicta aniuer dictor maiozaliuz applicäde:fic op oest fin
faria in ecclefijs fratrú predicatozů zfratru gule pene impofite et imponende: quas turta
minozũ vnuzvz in qualz earuz:t in feqnti an ordinatões predictas feu alias inde fiendas
no in ecclefijs fratrú auguftinozüz beate ma foluere contigerit dentur foluant adquira
rie decarmelo:t die quo dictü aniuerfarium turt applicentur pújsvfibus & elemofinis di
celebrabil dentur per maiozales dicti collegij cti collegij:diftribuende per maiozales colle
fratrib? illi couentus p quem dictú aniver gijfepedictieomodo put eis fuerit benevi
fariú factú fuerit pro cozu pietácia quinqua lum . CItez & maiorales predicti collegi eli
gintafolidi. CItem dicta die quadictum gantur anno quolz die veneris ante feltűpé
aniuerfariuz fiet incótinenti celebrato ipop tecoftes vel aliadie qua ipis maiozalıb?pla
notarios dedicto collegio vel ibidé pítés vľ cuerit:pro quaquide electioe zal's toties quo
alijs diebus & totiens quotiés dictis maioza tiens fuerit neceffariú & maio:alib9 dicti col
ralibusfuerit benewiſum celebzeturz teneaf legi fuerit bene viſuz oés notarij feu cor ma
captim in locoquez ipi maiozales duxerint eli toz pars teneantz poffint cöuenire in aliquo
gendú in quofiat locutio et mentio ipalis de loco boneftoribidé eligere dictos maiorales
his qui propter inhoneftaté inobedientia feu tals cofabulari z loquide his que fuerint ne
al'indigeant correctõe: generalr de oibus a cellaria phonoze zvtilitate acnegotijst ac

lijs zfingulis que honorem vel vtilitaté pro tib? dicticollegij: put in precedentib? captis
rectione vel pferuationeiuriuz dicti collegy ptinetur.C3tem & maiozales quicüqs fue
tangere videanE: z die dicti aniverſary quilz rintin fine anni quo maiozales extiterint v3
notarius teneat portare.xij. denartos quos intra octo dies poſt lapfum anni teneantur
realiter et de factofoluat maio:alib9 qui túc reddere cōpotum zrōnem maiozalibus tunc
fuerint profoluendis cõplendis dicta pietā nouiter electis de adminiftratioe per eos ge

cia z folidata ambulatoris alis neceffaris ftatempore quo extiterint maiozales : quod
Dicti collegi . Etprefati maiorales vel dictu comporum et rationem dicti maiorales no
collegiu quoties ordinauerint poffint taxare uniter electi teneant folicite audire trecipere
exigere & colligere peccunia eis neceffariam fi opusfuerit impugnare:z redditoi eiufde
pro predictis & alijs neceffarijs expediétib? coponi oës dictimaiozales tam nouiter electi
tam in elemofinis al's ad opus dicti collegij alij dictü côpotú reddituri teneant plona
conuertenda in operib? caritatis valijsvli liter intereffe fub pena decem folode bonis
bus pijs licitis & honeftis.Item detur am ptrafacientispijs vlib9 7 elemoſinis dicti co
bulatori fiue nútio dicti collegij anno quolz legij applicador . Iboc addito fupdatiõe
pretextu fui laboris de feruiendo dicto colle elemolinar factaruz datar tam publice
gio in generali proveſtibus.lx.fol.et.pl.foli . fecrete poictos maiorales dicti anni preteriti
in dearys minutis: vltra hoc quilz dedicto ftetur fidei ziuraméto dictozű maiozaliú re

collegioproFuicio fingulari fi quod p dictuz ddentiu cōpotú de eifdé. CItem &duo ex


ambulatoze ipfi notario impenium fuerit te maiozalib9ipisfint examinatores &correcto
neat eidem fatiffacere iuxtadicti kuici quali resnotariozü qui iuxta formā foz pñtentur
taté ad noticia dictos maiozaliú.Ctem in pfilio ciuitatis vefpere feſti pentecoftes ?
dictus ambulatoi qui nunc é et pro tpoze fue iurent in poffedictozů шurator velɔfily pur
rit quolz anno in poffe dictor maiozaliuz.ш infouis z primlegijs Įtinetur. Item fi con
ret o bene zlegaliter ſe hébit in dicto Fuício tigerit o per aliquez dedicto collegio fuerit
Priuilegia

facta aliqua inobediecia in non foluendo tat legium ním vobis fiert inflimus figillo mage
ratiões precōtentas vel alias fique facte fue ftatis nře appéditio cōmunitú. Dat in villa
rint: trafatiens vel inobediés foluat duplū tamariti de litaria.xx.die apzilis anno anatţ
dicte tallic pro pena qua ad inftanciazdictos dñí.Ab.ccc.lxxxiiij.regnią nří.xlviij.
rum maiozalium trium duozű vel ipfo alte
rius poffit exhigi et leuari cum miffionib9 in Tufticiaville mozelle cognof

de factis per iudicem cõpetentem . CJtéq cat de caufis appellationú totius terminidi
maiozales quicunqsfuerint dicti collegij cuz cte ville. CIIII
aliquib9procerib9de codé de z cũ volutare z Etrusdei gra reparagonuz valen
affirmamēto predicti veneŕ gubernatozis re zc:fidelt nro iufticieville mozelle

gni valenpoffint addere capitulis predictis qui nüc eft & pro tempore fueritvr
ipfaqs corrigere feu mutare acomia penitus eius locutenenti faluté z graz: pro
remouere et alia de nouo facere fi et qn ac p parte vniuerfitatis ville mozelle eft nobis er
ut eiſdem viſüz fuerit expedire . CiRegie cel poſituz reueréter o licet predeceffores vřiet
fitudini proparte dictozum maiozaliü et pro vos cófueueritis cognofcere de caufis appel
cerúdedictocollegio hūiliter fupplicar quas lationumá emitunť tam a dominis qfuerút
ten9 bmõi preinſertas ordinationes p cos fa per iufticias fiue iudices loco; ordinum ſeu
ctas et concordatas ad ppi laudē/ regie ma milituz infra generales terminos dicteville
geftatis totiufqz rei publice decus et vtilita fiftentiuz of a mandatis penalibus et alijs q
tem:nec minus ad bonum ſtatú z meliozamé fiunttam per dictos iufticias et iudices p
tum fingulos dedicto collegiodignetur deſo dños dictor locozu:et hoc tam ex fonsp
lita clementia illis graciofe pfirmare retiaz legis et vfancia antiquitus obferuatade cu
prouidere.Tenoze prefentis painlegij noſtri ius contrario boinum memoria non exiſtit :
cunctis téporibusvalituri ad veftri fupplica vigoze cuiuſdam privilegij tenozis ſequen
tionembúilem proinde nobis factaz: plis 02 tis.Jacob dei grarex aragonú valeń rć: no
dinationib9 viſis et plenarie intellectis.Co . biliet dilecto iazperto de caftronowoprocus
fiderantes qordinationes ipſe dei kuicium ratozi regni valen vel eius locut) falutez &di
nreqz regiemageftatis honożem ac vtilitatë Jectione. Ad audienciani nřaz noueritis per

bonus ftatum veftri dictop notariop cocer ueniffe o religiofus abbas conuentus mona
´neredinoſcütur :eadé preinferta capitula feu Hterij debenifaçano nec non qdaz milites ha 1

ordinationes et omia et fingula in eis contés bentes locafeu hereditates in termino moze

tade certa ſciencia per nos z níos heredes lle iurifdictionem nram vfurpare fatagétes
fucceffores vobis eiſdem maiozalib9r probis iniunguntur et phibet hominibus in dictis
hoinibus de dicto officio notarie prefentibus locis degentibus et alijs quibuflibet pfonis
futuris concedim⁹ laudam approbam⁹ ac -cozam iufticisdictor locozú caufantibus o
nie pfirmatōis plidio robozā⁹. Dates oce appellationes q fiút a ſentēcijs p iufticias ip
détés vobis etfuccefforibus vřís licencia au fozum locor platis non emitantur ad iuftiċi
ctoritaté atqz pléartā ptātē faciédir exeqndi amde mozella adquem appellationes ipfe pti

- oiar fingla in dictis pieinfertis capitulis feu nere noſcuntur:ymo abbas et conuentus ac
ordinatoibus expreffa. Dandamus itaq p militesfupradicti in preiuditiú шřdictionis
eandé inclito et magnifico et generali guber nre in caufis ipfar appellationu conatur affi
natozi não ciuſąz vicefgerenti in regno valen gnare iudices qui in locis ipfisde caufis ap
ceterifqz officialib9 nŕis reox locatenétib9 p pellationum iparú cognofcant. Unde cũ nos
fentibus et futuris quat conceffioné zcöfir iftud pati minime debeamus: vobis dicimus
mationez nřas hmõi et omnia alia et fingula et mandamus quatinus hys veris exiſtentis
fupradicta rata grata et firma béant teneat bus predicta fieri minime permitatis . Dat
zobferuent faciant abalijs inuiolabiliter illerde.vý.lts iulij anno anat ) dñí. OD.ccc.i
obferuari: non contraueniant nec aliquéve Veruntamen dudum cũ turati et alij fingula
mire faciant cofentiantvel pmitant aliqua ra res loci dela todolella in dictis terminis fitua

tione.In cuius rei teftimoniuz preſens priviti appellaffent ad vos aqbuſdaz mādatis pe
Betri fecundi. CXXXV

nalibus & ille culus eft locus dictus eis impo vobis inibitiones faciat vofqs in exerciciodi
fuerat:volas vigoredite apellatiois feu al ma cti officij perturbent infeſtent cötinue et mo
dauiffetis cum literavra illi cuus eft dictus leftet:dignaremur executorias litteras dicte
Locus z jufticie necnó ſcriptoni dicti loci dela puifionis eis concedereetdicto baiulo rei?
todolella vt remiteret vobis pceffus dictine fingularib9 et locatenët inhibere nevos vet
goci vnacum aptis ipius appellatõis: dict fucceffores vros in dicto moftaçafie officiodi
poffeffor lociipfius id facere nolint nec fieri recte vel indirectepturbent in exerciciodicti
pmifit pmopretendes cognitöez dicte appel officij in mozariavel alijs partibus dicte ciui
Tationsptinerefibi feu iudici per eum prom tatis z terminozü eiufdé. Congrétedictoba
be affignando mandauitvobis o depredict! iulo ex aduerfo o vos vím officium extravo
appellationib? vos nullaten? intromiteretis bis ptinencia pcedendo/conamini circa do
de quofiita eftnon modící admiramur.cuz mosredificia mozarievřaz cognitioné ptë
nři
cognitio talui appellatiouzadvos innriper dere et etia dictos farracenos fubicere ftabi
fonaptinereproculdubiodinofcat. Quáo limentis civitatis predicte / quoz p vnwerſi
brem volentes tali ztanto não preшuditio p tatëquitatis vobis é comiffa execucio: Teos
viribus obitare; vobis dicimus & mandam? perfepe pignoratis ne localia portent vetita
de certa fciencia et expreffe quatinusdepres nec etiam in nupcijs volatilia comedant nec
dicta et alijs appellationib? fupradictiscog dent enfenia vel dona fponfisvel nuptis:ą di
¿ nofcatis put vos et predeceffores veftri bac cuntur prohibita per ipfaſtabilimenta : que
tenus meliusyfi fuiftis. INos em mandam9 tnpretendit ipfebaiulus nõ ligarefarracéos
firmiter et districte fub pena mille mozabati cui non fintde iurifdictione ftatuencium in

now aurinko erario aplicandor predictocu ordinatis per ftatutapredicta . Aos autem
# ius eft dictus locus aliqua no faciatfeu p volentes fuperhis de remedio congruo pros
En mitatfieri pro quibus iurifdictioregia impe uidere : quia habito confilio z deliberatione

diatur feu quomodolz pturbetur.Dat bar clare comperimus vos dictum moftaçaffum
10 chiñ.ij.diemadíj:annoanat.d.AB.ccclxxx. ex officio et al pro vitandis fraudibus co
Di mumbus dicteciuitatis in mozaria eiuſdent
4
De cognitione moſtacaffij in cuitatis habere folum cognitionez de falfis
mozeria valen. CV ponderib9 menfuris: aliaz totalễ z vniuer
14

23 Etrusdei grare aragonú valefi falez turiſdictōez zcognitioné in dicta moza

Re c.fideli nro multaçaffo ciuitatis ría z etufdédomibus & edificijs predicte ciui
25 valeń prefenti z qui ptépoze fues tatis acin oibusfarracenis populatis in ea
rit vel eius locútenenti falutem et ptinere dicto baiulo generali et eius baiulie
19 ·
gram .Innfa cöftituti preſencia fideles nří Officio tand generali indici regaliarum nra
Jacob romi nicola? devalldaura traymun ruz et in dicto regno patrimonij nří ſpecialt
dus folérilicenciat inlegibus nuncy puura pleruatori.Propterea dictos foros prout/
tos zvniuerfitatëdicte ciuitat) valen his die fiones priuilegiaficde fane mentis fidera
b9 ad nos miffi nobis táverbo &fcriptisno tionernon al's debere intelligi : huis feriede

minedicte vniuerfitatis hüiliter fupplicarút clarantes dictos farracenos non ligari ftabe
❤cum p foros et prinlegia ciuitatis zregni mentispredictis:vobis veftrifqz fucceffori
valenfignanter pquanda puifionem facta bus & locafdicim⁹ z diſtricte precipiédo mã
in curia generalipcipiat expreffe baulo ge// damus expreffer de certafcia pro prima z fes
nerali dicti regni aliquibus ad officium cunda tuffiomib9 z fubpena mille flozēnowz
moftaçafie dicte civitatis ptinentib? nullate aurinfoerariode bonis veftris tipſor vro
nusſe intromitat nec moftaçafuz eiuſdem cí rum fucceffor quotiens otra factü fuerittr
uitatispturbet in officij fut exercicioin mo rimifibile applicandor /quat in dictamozas
raria vel alijs partibusdicte ciuitatis: fide ría de aliqbcaufis feu negotijs cuiufuis fint
lis confiliari nofter petrus marrades baiu códitionis vel ſpeciel nifi vt per nos expreffa
lus generalis dictiregnivalen et eius locúte tum eftfuperius vos nullatenus intromitta

nens quantuz in eis eft plepe & quafi cotidie tis nec cognofcédo vel alipſuz baiuli aut ei?
Priuilegia

locüten in exercitio fui officij aliquate? mole cefchgoftati a cens dela ärta part dela mol
ſtetis z reſtituat} að ſtatü priſtiniú quidquid tura o guanyde dit moli ab loifme e abfact

in Įtrariú attēptaſtis: reftituatis ptinus gae ab totaltreple dret emphiteotich : la ğl


pignoza pvos capta prefatis romb? fiue cau directa fenyoya de moli lodithonrat enfran

his omniacs alia inde per vos exacta cotra cefchgoftantie predeceſſors de aqll a quibus
clarativa prouifioné predictā . Certificātes by caufam per franch alouban tengut e pof
vos o fi auſu ductus temerario contranŕaz febit de tant detéps en çaque memoriadeho
binõi puifioné quaz mature et deliberate fe mens no es en contrario q balta a legitima

cimus aliquid facerevel téptare prefumpfert prefcripcio.Ecom ara o poch temps ençalo
tis /vostan regaliaz et iurifdictionů nřa honrat enfracesch ofplugues caualler tudo
rum vfurpatore ac mandator nrozum tranf ol noble en jofre diamilla fenyor dl caftell 6
cozbera molt iniuftament falua fa honorin
grefforem vitra pene predicte exactionem ad
quaz procedi faciemus in dubie corrigemus quiete e pturbe aqfta partenla poffeffio ola
taliter q ali pena vraperterriti laxarema/ dita directa fenyoria deldit molifaët li empa
nusfuas ad illicita formidabunt. Hos enim rar la dita moltura een altramanera.E de a

dictobaiulo generali etiã expreffe inúngim? ço pertanga la conexença a vos dit honrrat
qin cafib⁹ p nos expreffatis fuperius vos co batte art com a iutge dels flums edeles rega

gnofcendovel als nullaten? impediat imo iu Kes del fenyor rey;e nodeiats cõlentir que al
redictione et cognitione vobis ptinentib9 in guna altra pfona fe entrameta dela dita iuri
mozaria predicta iuxta p nos enarratafupe/ dictio e conexeça : perço lodit en berenguer
rius vti permittat libere quocüqs obftaculo duran enlodit nom ferma diet en poder 6
quiefcente. Dat barchiñ.xv.die febшarij an vos dit honrat batle fobre la dita fua poffefs
no anati dni.AB.ccc.lxxxvi.Rex petrus. fiodela ditadirectafenyoria del dit moli : en

ari que pmet eftar adzet e fer diet e pagar la


Declarat que fint regalie pzici cofautiada fis cöuenra: a tot clamodeman
pis et q earum cognitio pertineat bauloge da quel dit honrat enfracesch desplugues en
nerali. CVI lodit nom o qualfeuol altre baia obauer en
Arpi nomine. Touerint vniuer tena cötra aqfta part per rabodela ditadire

fi: q nos petrus di gra reparago cta fenyoria del dit moli fots obligacio dels
num valen c. Attendentes op die bens del dit feu pricipal. Eamaiozfeguretat
quarta madij anno anat) dñi. A dona fermāça fimateix en nom feu propi qui
ccc.lx.cozam dilecto confiliario et baiulo não ladita fermançafay atorga eli e fos bens hi

generali regni valen petro boyl milite prefen obliga . Attendens infupdictú nim baiulum

te guillermo canals notario procuratoze fif generalez tam ad inftantia z requifitioné die
cali não ppoſitaz fuiffe per berengariu dura ctiberegari buradi dito noie & dicti guillet
çiue dicte ciuitatis valeň vt procuratozē frās micanals pcuratoris fifcalis pro nŕointe
cifci goftatini habitatoris ville de gandia in reffefuper predict) fcripfiffe franciſco deſplu
fcriptis firma iuris cötinentie ſubſequentis gues militi tutozi nobilis iaufredi de janulla
Conftituit dauat vos hõrat en pere boyl ca fubhacforma . Denos en peboyl canaller
ualler e confeller del fenyoz rey e per aqll ma confeller del fenyoz reyde arago e per aquell

teix fenyoz batle general al regne de valen en mateix fenyor batle general del regne de vale
berenguer dura ciutada dela dita ciutat axis als honrate amats enfrancefch defplugues

coma pcurador del hōrat en fracesch gofta


goltá caualler tudo del noble en jofrede iamnilla

tidela vila de gãdia:diu e demostra qldit hō fenyor Bl castell de cobera oa fon pcuradoz

rat en francesch goftanti pricipal feu te e po iufticia batle alcayt o loctinent lurs enlodit
caftello terme de aqll falut edilectio Becre
feeix p fracheliure alou feu la directafenyo
ría devn cafal de moli fariner ſituat enlo riu hem qfapiats e nodeuets ignozar quel flum
deruar o ribatge de aqll pp loloch de riola oriu druquer en tantcom esdins lorealme

termede cobera:lo qual catal de molt es ten del dit fenyor rey esregalia ppiade aqll ma

gutfots directa fenyoua del dit hōrat en fra teipfenpourey e algú altre perbe ql terme DI
di
CXXXVI
Betri fecundi.

feu lochaffronte ab lo dit riu no ha en aquell resp vosfetes e manades fer dela dita mol
als fino ço aper fur enlos flums e rius esdo tura:e fi alcuna cofanauets prefa ofeta pen

nata vs publich. E fi moli o molins ſe hi ha dretot allo reftituiſcats ala part öl dit en be
uten oban afer o côftrubir aqlls fe ban afer renguer duranetomets al primer ftamét fe
e conſtrubir de expreffa licecta del dit fenyoz gons qera abans deladita empara qs diup
reyo de fon batle general e no de algun altre vos effer feyta e manada fer.Èdaçiauất cố
qui afronteocontigue ablo dit riu.Et nemi tra aqlla p la dita rabo en algúa cofano enā,
ruzcar moli enlo dit riu o ribatge de aqll no tets o pceefcats e aço no mudets ni alargue
poteffer fetfens refcloſa o açut qui traueſa ts per alguna manera.Comnos al offici del
en maio: partida loditriu.Eper ſonrat en qual ptany fegons qoit es fiam apparellats
berenguerduran ciutada de valen en nom 8 oides les parts en lursdefenfions fer ed
procurador del honrat enfrancesch goltanti nar a calcuna de aqlles breu e fpeguat com /

fiedauant nos ftat propoſat q no côtraftant pliment de iufticia fignificant :vos quefi con
3#


ql dit fon principal haia o poffcerca elos pie trafabiets çoq no creem nos deffent la iu
deceffors de aqil fenyors dela directa fengo rifdictio e diets reals pcebiriem cōt avos e

ría delcafal olmoli farmer dei ferit aquib9 altresfotſmeſes avra íurídictio ap'en leuar

b3 causaz bagen tengut e poſſehit pér frách les dites penes com en altra maneta fegōs q
eluure alou lur la directa fenyoria de vn cafal de fur erabo atrobarem effer fabejo . Dat
130
de moli farinerfituat enlo dit riu o xuquer o valen.iiij.die madij.Anno anaťdni AB.ccc
ro ribargede aqll proplo lochde riola terine ol Ir.vifa. Confiderantes etiã raymundum
Teft dit caftell de coibera : lo qual cafal de moli es Baya not ciuitatis valen noïe procuratozio
:ent tengut fots directa fenyoriadel dit honrat en francifci defplugues militis tutoris nobilis
rla Francesch goftanti acensdela quarta parto Laufredideiamuilla coparuiffe cozaziacobo

an la moltura o guany deldeffus dit moli ab lo delmas locüten dicti petri boil et propofuiffe
50 afmee ab fadiga e ab tot altrediet emphiteo quafda rõnes in fcriptis ad impediencam z
tichde tantde téps ença que memoria deho elicienda dictam firmam iuris ſuper quibus

Dire mens no es en cótrari oqabaita a legitima fuit diu inter dictas partes cozam dictobau
Dels pzefcriptio. Uos emperoo altre de vos inde logenerali altercatuz: tandé deuoluto dicto
etat tats epturbats lo dit en berenguer duran en negotio ad nram audientiã e in ea per beren

qui lodit nom enla poffeffio dela dita directaſe/ gariüdepodio iurifperitü valeñ cui per nos
nyoria del dit moli faent li emparar ladita comiffum fuerat in eadem audientia relatõe
shi
um molturae en altra manera. Bertal axi a in facta prefentibus partib9 cearuz aduocatis
Edi ftancia erequificio didit en berenguer dura adplenum anditis hitac fuper his matura
millet enlodit nom qui en ore poder axí com a wt/ deliberatõe cum doctorib9 calys in шuretfo

nte/ geordinari de totes les regalies del dit feng roperitis fuper premiffis fentencia tulimus
ozrey elregnede valen ha fermat de dietlos cocinétie fubfequent. COnnos en Berep
plu
nulla bze la ditapoffeffio : com a inftancia del pro la gŕa de deu rey daragozc. Viſta la ferma
aller curado? fucaldel dit fenyoz rey fabent part dedzet per part didit en berenguer duran el
enlo dit feyt p defendre lă iurifdictio e diets dit nom eper lo nře procurado: fiſcal dauār
quell
vale realsdepart del damuntdit senyor rey. In lonoftre batlegeneral feta e la letra per vi
bibint avos e a calcun de vos la conereça ol gor de aqlla emanada e les cofes en aqlla con
gues
ulla dit feyt: dehime manam fots pena de cinch tengudes e expreffades:viftes ſemblantment
cents mozabatins dor dels bens vostres e de les rabons e exceptions per lo dit en ramon
rado
lovit qlfeuol de vos côtradient o cotrafahent als gaya procurador del dit comte de terranoua
coffrés del fenyoz rey applicados qdaciauất Otudo de aqlla dauant lo dit batle nře offer
Secre
no inquietets opturbets la part del dit en be tes e exposades en e per les quals aquell deli
Flum
renguer durá enla ditafua poffeffio ans dins nant lofoze iurdictio ecognicio al dit batle
alme
Cinch dies pamersvinents e cötinuament cō enfe afermaua la iuffdictio e cognicio Bldit
Ima
tados e perempt apresreceptio dla preſent feyt affi els dits noms pertanyer. Wiltes en
med
baiats abloltes e cancellades les dites empa pies les repplicacions e fatiffactios per los
Toriuilegia

ditsen berenguer durane procurado: fifcal fe intromittat. .CVII .


feytes infeguidese ppofades cartes e ſcrip Etrus dei gfarer aragonú valefi
f
tures publiqs etot çö als que les dites parts c. Dilecto efidelibus filiarijs
banvolgut dir allegar exhibuir e polar.Enā nrisgarcie de loziz militi gerētiui
cesgubernatous generalis in re
tame pcebim adonar e promulgar fnia en e
fobie lo dit punto article dela dita dedinato no valen vel eius locüten : « bernardoviues
ríade iubienla forma e manera feguet. CAt turifpito affeffori fuo faluté & dilect.Ibumi/
tenets qari pe fegons difpoficio e ordinacio lis fupplicatio nobis reuerenter exhibita p
defure rabo natural com encara fegons an partevniuerfitatis ciuitatis valen ɔ̃tinebat
tiqua e incocuffa vlança tots e qlfeuol flums licz a tépore atra quo dicta ciuitas fuit ad
muegables en tant com fon paffen edecoré diationem regie cozone aragonuz deuoluta
Pedins nfe realme e los ports eribatges de côfules maris dicte ciuitatis fueuerint deci
aqllefon ppies regalies nres e la turidictio derecaufas feu qftiones a ducune cozā ipis
ecognitio de aqlls ode älfeuol qitions incis pronegocijs marisbreuite fumariefine ftre
"
dents ' emergêts de aqlls e de molins en aql pitu z figura iudicijfola facti,veritate atten
6
Isoribitges de aqlls cöftruhits e edificats ta. Etde fentécijs ipop alicin minime liceat
eseptanganos oa noftre batle e aqll en loch appellare nifi tm ad iudices appellatiois dic
veu enonrene coneix e ha acoftumat & cò ti confulatus: fi cötra factü fit per aliquem
nexer e salles decidir edetermenar axi enla appellatio ipa pro nulla caſſa z dektaþéatur.
dita ba onia o cobera com en altres qualfe prout bec fuerüt per priuilegiafpecialia per
uol locsotermens comarcans o afrontats nãos predeceffores nos dicte ciuitati pcef
abloot riu 8 fuqroribatges o aqll. Ber fa.Attamen vos non eft diu falcé vŕaz in ali
tal oclaram e pronunciam la iuredictio cog enam meſſez mittere nonverentes intromifi
nicioe dcifioÖl dit feyt pertanyer al dit nře ftisintromittitis vos de cognitione appel

batl gñeral e no al dit en ramo gaya opart lationú dicti confulatus q in maximú dicte
de aqll : manants ad vlterioza caufe effer p cinitatis & dicti conſulú officij z cop privileg
cebit e enantat. Condénam la part dl dit en gior predictor preiudiciú detrimentumrle
ramon gaya enles meffions per aqfta occafio fione nonmodica nofcit redüdare. Quapro
feytes:les quals enfemps ablo falari per lo pter fupplicato nobis pro parte dicte ciuita
vit en berenguer duran beſtreyt per abdues tis fibifup his cōdecēs topoztunű remediú
les parts referuam al dit en berenguer dură adhiberi: nos fupplicatione ipa vt rõni cō
epart fua enla diffinitia . Zata fuit hec fenté fonabenigne admiffa:vobis & vtriqs vfm die
cia in ciuitate valen in dicta audiétia perdic cimus & mandam ex certa fcia z expreffe qt?

tuz dñm regé seu in eius plonā per Beraldū dictis fupplicantib9 predicta priuilegia alles
de palaciolo in legib? licetiatü pfiliariú dicti gata obferuetis zobferuari faciatis incocur
fi
dní regis ac eius regentem cacellaria lectaq fe Fm earumferies & tenozes li z prout eisdez
recitata per meiacobude podio fcriptorezT hactenus melius vfi funt: quinimo fi contra
petitōariú dictioni regis die qntadecima ſe dicta priuilegia feu cor menté aliquid p vos
prebris anno anatdni.B.ccclxix.regnic di vel vim alter proceffum extitit illud ǝtinuo
ctidñi regis.xxxiiij.prefentibus dicto berens reuocetis & ad ſtatü debitů z puſtinůředuca
gario dura ex partevna zbernardo guillel tis indilate:hocą minime inmutetis feu etia

minoieprocuratoto partis alteri? ¿ pñtib9 diferatis. Dat illerde fub não figillo fecreto
pro teftib9 fobane fentlie legü doctoze ioane xxviij.die decebr.a.anať dñí.AB.ccclxuí .
eximens de falanoua licentiato in legibus et Tinhibitiones fiant perbam
tiacobode borados iurifpito z plurib⁹alijs CVIII
lum gnalé znō p gubernatozē.
in multitudine copiofa. Rex petrus .
Dspetrus dei gra rex aragonus
de appellationibus emiffis valen zc. Attendentes o fepe con

a fentencijs conſulú cognofcatur p iudicé ap tingit in cuitate regnovaleñno


pellationuz corundé z de hys gubernato: nỗ bis abfentibus ab eifdem aliquas
Betrifecundi. CXXXVII

Fieriinhibitiones generales viſpales de alibus caftris villis alcarcis & quibuſlibet alijs
quib9 victualibus armis vel rebus non extra " locistotius dicti regni valēcie pafcua erbas
bendis ab ipfis.Et o reuocatur multociens piata franqua libera fine omni cenfu tribu
in dubium an ipe inhibitiones fieri valeất vľ to feruicio donoferuitute et qualibet aliade
debeant per gerentemvices gubernators in manda et exactione: ita o totum beftiarium

victo regno aut per batulú generalé regniip cozuz poffet effe iacere ire ftare et redirefaly
fius. Propterea nos volentes huiufmodi ue et fecure libere et franqueper totuz termi
dubiuz amputaret fuper hoc noftre propo num ciuitatis et regni Walencie predictum
fitum intentionis declarare. Ibuius ferie de et habere in toto dicto regno pafcua et pota
cernimus &dicte inhibitiones decetero nos tiones fine carnatgio erbagio montatico et
bis abfentibus adictis ciuitate zregno fiat beuragio:prout in dicto pumlegiodetidomi
fierihabeant per baiulum generalem dicti `nitritaui noſtri.Darvalencie idus ianuarij
regni et non per dictum gerentemuicesgu/ anno domini..cc.xxx.nono: de quodicti
bernatons feu alios quofuis officiales cum nuncij paratife obtulerunt nobis facere prō
concernant noftrum patrimoniuz : quod cố tam fidem premiffa plenius continentur.Et
miſſum eſt regiet gubernari per Baiulum licet etiam ciuitati iamdicte conceffa per di
generalem antedictum . Abandantes dicto ctum priuilegium vt piefertur/per folum va
gerentiuices gubernatoris et alijs quibufuis lencie pofitúfub rubrica deles paftures edel
officialibus noftris ciuitatis et regni predic vedat et qui incipit . Atoigam quels pobla
torum quouis nomie cenfeant prefentibus c dos dela ciutat etc.ciuitartipfi effectualiter
Futurist coniz locatenentib9 g de eifdem fe concedantur: et vlterius per alium forã
nullatenus intromitant: quinimodeclaratio valenciepofitum fub eadem rubrica et quiin
nem nam prefentem firma habeant cobfer cipit . Doname atorgam per toltemps que
uent contra cá non faciant vel veniant qua en totslos caftells viles alqueries torres tc:
uis caufa.In cuius rei teftimoniü prefentem fueritdicte ciuitati conceffuz q eius ciues ¿
el
inde fierituflimus nŕo figillo munită. Dat habitatores fiue populatozes ac termini cię
barchiñ.xxij.die nouembris anno anatiuitas uitatis eiufdem in omnibus caftrisvillis al
te dñi.AD.ccc.lxiij . careis turribus manlis et vniuerſis alijs los
cis et in habitationibus infradictum regnuz
fuper adempziuijs et cogni edificatis et edificandis tamricozum bomi
tione corumdem gubernato? nullam habeat num et mulitum et ipforum et aliorum omni
cognitionem nec admittat iuris firmas fed um religioforum etiam ciuiuz poffint fran
51
cozum iuriſdictiopertineat dûtaxatiuratis, che et libere fine omni feruicio coacto o non
i
CIX. tenétur faceredicto domino regi tritauo no
t9
Etrusdei gracia rep aragonú va ftro necfuis et fine omni alia redemptione al
leñ rc.Dilecto confiliario noftro terius accipere ducere extrahereduci ac fcin

garcie de louis militi viceſgerenti difaceréfuftes minutos groffos paruos et


3 gubernatoris generalis in regno magnos calcem guixumvel algeptium molas
TA valencie vel eius locütenenti ac alijs quipro et rodaria molendinorum ac lapides ad me
09 liorandum fabricandum et edificandum edi
tempoze dicto pzeerut officio falutem et diles
10 ficia calios eorum vfus etiam ad vendendű
ctíonem . Punci ciuitatis valencie in noſtri
conftituti preſencia nobis cum reuerencia ex proutde côtentis in dictis duobus folis per
plicarunt licet illuſtriffimus dominus ias corum aſpectionem poteft liquide apparere.
to cobus bone memozie rep aragonû trítau9nŕ Etvigore dictorum priuilegij et fozo2UM IU/
per priuilegium fuum per nos poftea confir rati et vniuerfitas dicte ciuitatis a temporiz
==

matum vniuerlis et fingulis ciuibus et habi bus confectionis eozuz fuerint et exiſtant in

I tatonbus ciuitatis predicte et totius termi plena et pacifica poffeffione vel quafi adems
m eius tunc prefentibus et futuris imperpes primozum omnium predictorum et cognofcé
tuum concefferit o haberent in dicta ciuita dide eislibere et fine contradictione cuiufce
1 te et totopredicto eius termino et in omni✔ fi inde in aliquo per quelz peurbentur prout
0 "
g
14
Priuilegia

bocnotum eft nobis notoziü toti valen res nientiú inde admitatis tales malitiofasturt

gno. Veruntamen aliqui habentes caftra al firmas vel alios libellos quofcü yio cas
chareas feu loca in dicto regno contrat penito repellatis: nec al dictosiuratos e vní
mam et mentem dictorum priuilegy et fo20/ uerfitatede vel p premiffis q calúniofa vide

rum in quozum obferuatione nedum ipfius rit litigare quomolz compellat, necipostm
ciuitatis et incolarum eiufdem ymmo et no, pediatis necimpediri aliquatr aquos per/
ftri tanc domini regis z puncipis dictozum mitatis in vel fup dictis adempings& Coug

ciuitatis regni magnü vertik intereffe : cuz poffeffione ac ture cognofcédt de eis liberet
fine dictis adempuunist cognitiōe couz ad quiere.quinimo dictos iuratos z vniuerfita
dictos iuratos expectante aduerfus dictā ci temt fingularesdicte ciuitatis z terminifui
uitatévobis obtulerunt z offerút malitioſez vti adempriuÿs oibus fupradict) rdictos iu
calúnioſe iuris firmas dictos iuratos z vin ratos cognitõe eozú vel dubion predictor ſi
uerfitaté ad lites trabere zeos expefis fatica natis faciatis pacifice quiete juxtadicto
re exinde ptra iufticia innitentes ral'sipos ruzpzinlegij rfo20p mentě z feriez prenota
indicta fua poffeffione turbates qfitis colo tam:manutenedo necminus tetiá defende

rib9minus debite ziniufte. Ideo prefati nú do eofde in fua plenaria poffeffione predicta
cij nobis hūikt fupplicarút vt tam euidéti in viriliter potenter quacüqz litis pendencia
dénitati nři zdicte ciuitatis zalfup premiſ/ non obftante: in hijsfiquidé taliter vosben

fis puidere de cógruoremedio dignaremur do oicta ciuitas quepro Fuicionão tocca


Nos vero attédétes q dicta adepnuia funt fione guerrepreterite varijs onerib9 opreffa
adeo neceffaria ciuitati predicte i incolis et fumptib9 vel expenfis aut litis difpédio non
ac terminiſui o fiipis pauarent vel impedi grauek tad nos reuocare hac & caufa denuo
rent in cis ciuitas ipa vaſtitati z depplatiōi nocogatur Dat barchin.fr.die augufti.A.
irreparabili pararet q nos oino cupim ? cui anať dni.AB.ccc.lpp.

tare:z cofiderates preterea o distritau? ni Alia prouifiofuper code.CX.


iamdictust qui folos ediderüt predictos ad
cōcedēdū dictú priшulegiü & dictos fo20s edé Etrusdei grarex aragonú valen.
duz proneceffaria vtilitate pferuatõedicte rc. Dilecto cöfiliarto nãogarcie
cuitatis inducti rönabilr extiterunt . Diad de loiz militi gerentiuices guber
O
uertentes etiã & quátú ad dicta adépziuia in natozis generalis in regno valen.
tentio ciuitatis ipius per dictú puuilegiü er vel eius locúten falutez dilectioez. Punchi
fozos fupra expreffosvidetur fatis clare fun per vniverſitatem ciuitatis valeñ ad nřamp
data cuzea in dicta ciuitate z regno pro iure fentiam deftinati expoſuerunt humiliter co
comuniferuenture beantur qe dicti jurati ram nobis : q iurati z vniuerfitas ciuitatis
exlogo vfu z prefcripta cöfuetudine iuscoge eiuſdez tam ex vfu antiquo bacten obferua
nofcendi de dictis adépriuijs fibi adquifiuiffe to exdonatione inde ipfi vniuerfitativt di
Dicuntur vobis dicimus & mandamus de cer cit rexpanlegis eis cöceffis et iuxtaformā
taſcia z expfle acproprima rfcoa iuffionib9 quozundafo:ozü in dicto regno editozuz ha
et pemprozie o coſtito vobis de dictis paui buerunt & hënt zhēredebent et confueuerüt
legio ata fous nec non giurati predictivni vfus adempauior et adempania pafturans
uerfitas ciuitatis iamdicte fintvel fuerint in diz pafcendi eorum beftiaria in terminis cas

poffeffione vel quafi dictorum adēpuuiozum ftrozum locox tvillarum nobiliŭ militú ge
t cognofcendi de eisz de dubijs emergentib? nerofozum ciuium perſonarú ecclefiafticarú

ex eilde: pretextu feu vígoze dictarú iur} fir/ et aliozum regni valen. Necnōlignādiin die
maruz vobis oblatarú vel quarūvis requifi tis terminis ac faciendi in eifdem gipfum cal
tionûvobis proinde factaru feu fiendaru fi cem fcindendi lapides z habendi alia adem
calumniofe fieri videritis:dictos iuratos et priшa q eorum incubunt neceffitati zea oia

vniuerfitaté pro predictis ad lité feu iudiciú aterminis dictor locozuz & vniufcuiuſą ips
non trabatis nec decetero vel fub dict) adem fouz abftraendi a tanto tempore citra ome

pziuis aut cognitōe cqwz ſeu dubios proue moria homunuz in contrariúnon exiftit.De
12
Petrifecundi. CXXXVII

un
quibus quidem adempríuíjs vos a pauco cis natozis generalis in regno valentie falutein
as
tra tempore vt dicitur intromitere et cognof C et dilectionem.Ex relatione nobis facta per
ni
cere vifum fuiftis z nitimini in pretudiciú no ncios ciuitatis valen innra curianuc pie
modicum vt dicitur dicte ciuitatis & priuiles fentes accepim⁹ q aliqui hitatores &merca
giorú donationis e foroz predictorum feu tores ciuitatis eiufdé fcinderüt z ſcindi feces
3
vfunz quos inde dictiшurati habere ptendüt rut fuftes in aliquib? partib , aragonú anio
05 depremiffis non modicam leſionez: cum ſi iu faciëdi duci z poitariipos ad dicta cúntatez
ee rati et ciuitas predicti vtinonvalerent & por certas partes regnivaleh in qua magna eft
fent dictis adēprimis ficut vt afferitur debét Fuftium indigencia et etiam careftia propter
poffunt ac confueuerunt ex donatiõe priui guerram regnicaftelle a quo regno ad dicta
Jegys &fons vel vfibus fupert allegatis pof
ciuitatem tempoze pacis afluenter duceban
fet de facili dicta ciuitas ad depopulationes tur:quos fiquidem fuftes a loco feu locis in
0 maximadeuenire : ex eo qz fi illi quozuz funt quib9cifi fuerunt habitatores & mercatozes
dictacaftra loca ville vendere poffent ery
piefattouci fecerunt z intendunt ad flumen
1 bagia zalia in quibus nücipfa ciuitas dicta de millars feu alium z inde labi per ipm vlcz
haberepetédit adépuiuia /vēderent illa per ad ripam maris faciendo vias feu ftratas p
fonis extra regnum degentib9/7 habitatores montaneas et rāblas frangendo ipas mon
dicte ciuitatis nequeuntes pafcere cozumbe taneas per quas vias dicte fuſtes ducuntur
ftiariaficuti poterant eficerentur inopesbe ad dictu riuh : mifi qz vt dick alıq quozũ ſunt
a ftiarijs & fubiequéter vigeret abfcs dubio in caftra locaper que neceffariotranfire op3
dicta ciuitate carniú maxima careftia: q ciui ipos fuftes dictis mercatorib9 fup ipforum
0 tas magneppłatõis exiftit z ad quâ pueniút trafitu impedimentú opponut z etiam qftio
multe gétes tam extrance & puuate: qq no nez:ptradicédo trepugnādo dictas vias car
edificarentur tanta z tam nobilia edificatia
rerías feu paffatgiü non fierip terminos fuo
domus & alia in dicta ciuitateficuti faciút co
rú locop nifi primitus cü eis puerint eisali
tidiez fierifperat fi faciendi gipfuz calcē & la
quid prodicto tranſitu preſtiterint :nō obſta
pides ac ligna fcindendi ab illis quib? funt di teq dicti mercatores predictis quor funt di
cta caftra loca rinde ea oia abftrahedi lice
ctalocar caftra feu quozú funt poffeffiones
tiaz ipos obtinere opporteret p quib9 abfqz inqb9ipius trāfitus pretextu inferütur obtu
dubio inmoderata ab eis erbigerent precía:
Jerint cofferat fe patos fatiffacere dana expë
quinimo eaq iam funt facta redifficata/fru fast intereé quehmōt pretextu inferunt in
ftrata adempiuijs pdict): ad ruināable du ferent predictis quorüfunt loca'r caftra feu
biodeuenirent . Quapropt volentes fuper cozu vaffallis feu ibidē mozā trahentib9 ſeu
8 bijs putcōuenitdebite puidere:vobis dici cosfuftinere opz oportebit. Unfupplicato
mus & mandamus quat iuratos z vniuerfita
nobis pdictos nücios fup hijs que publicaz
tédicte auitats feu eiusfingulares non agra vtilitare ciuitatis & regni valen pcernere vis
uetis feu prurbetis in predictis feu aliquo p dentdeiufticie remedio puideri: vobis dici
dictor cotra feu pieter donatiōez priuilegia
mus & mādam, quat cõpellatis & diftringatt
t feu forosfupius allegatosvel vfus fup predi
omnes & fingulos quorum funt dicta loca et
ctis antiqtus obferuatos: nec patiamini cof
caftra et homines ad permitendum fieri di
dem in predictis aliquat perturbart feu etia ctas vias carrerias ftratas paffatgiú z tran
agrauari.Dat barchiñ.p.die nouēbus anno fitum abfqz aliqua exactione feu tributo per
1 annat on.ab.ccc.lx.
terminos dictor locoruz p quas et queduci

Que cafcu puratraurepqual trabi poffint dicti fuftes : uratis dicte ciut
feuollochs e portar ala prefent ciutat qualfe tatis feu illis qui dictos fuftes ducent & traz
uol fufta fens cotradictio alguna. CXI : bentfeu duci z trahi faciet per terminos di
ctor locop fatiffaciétib9damnú expenfas et
Etr dei grarer aragonuz valen intereffe que in terminis & poffeffionib9 dic
c.Dilecto cöfiliarionfo garcie touz locop & caftrop dictop fuftiuz tráfit?
deloriz militi gerentiuices guber fequet.Dat barchi.p,die nouēbrns.
occafiõe ſequét.

Priuilegia

mno anatoñí. AB.ccdr. ficut et non opzde pditõe prior remaneat

[ generofi ciuitatis feu villa atributõib pulcino nullatens excufent


Ad illo ide teneant zobligent actriz obli
regni intra annú teneant accipe cingulux
gari volumus oés rfingli qui a nobis impor
ilitare alsremaneat peytery . " CXII,
fterú talia girofitatis priuilegia feu declara
spetrusdei grarex aragonuz tões obtinebūt:v3 9 intra vnú annű ex tunc
ic.Attendentes q in ciuitate z re Ətinuefecuturü dcözari fe faciat actu cinglo
gnovalen queda ab aliquib?citra militari:at's eadé lege ſanctim? rozdinamus
temporibus fubintrauit confuetu ftatuim9 volum illi tales a dict) stribu

do quepoteft dici pocius corruptela : o plu tōib9 nullaten⁹ eximant:qnimo ad oia onra

rimizdiuerfi pervias exquifitas & colozatos Fuitures priftinas debitas raffuetas ad är


modos pcurârutz procurat fepius a nobis ciues z vicini ciuitatú z villarúdictí regmte
nent deforovfu vtpfuetudine & quouis alio
generofitatis titulü ſeu priuilegiuz obtinere
ad iftú folum finemvt fe eximant a tributōi mōpenit fint aftricti: fup quo gram vel pro
bus r actiomib? quibus vniuerfitates et alij uifioné bijspria a nobis obtinere negant vl
de cor cöditione antes fintgenerofi effecti Tomo : quinpoct? volum? zmādamus de cer
neceffario aftringuntur: pzetenſo in obtentu ta ſciaturatis duitatú z loco dicti regni
dictoz privilegiozü q8 tenuerüt ztenent ſta ipos talia priuilegia obtinetes nifi de fcromi
tuz militarez:licet retera in nullo fe coaptét litari cingulo fuerit decozati tallient & tallia
ftatui militari nifi qb excuffo oñreiposɔtigé repoffint feu tarare eofqz implicare in eozuz
te in dictis atributõib?reto:quek onus ipm coib9zǝtributōib9 zadiparú taratõug ſolu
in alior de sua priori pditione preiuditiúr tōcz cōpellere feu appelli facere ficut poterat
uamen. Propterea volētes talib? infolētis antes obtinuiffent girofitatis priuilegia fu
< piuditijs q nedű nŕos ppl'os fz etiã nos cô pradicta:que tali cafu ex núc protüc caffam
cernutquantuz poterimus obuiare comode annullamusirritam9 % decernim9 fore nul

viac piecludere in futurú z ad peterita res lazcarerepenit? viribus zefectu ac fi facts


mediu adhibere.Cum deceat regiá mageſta nullo tpe extitiffeut. Abādātes per hãc ean
tem fic quofdadecozare benefficis z privile, de fub paterne bionis obtētu inclito acmag
gijs premunire vt in aliozuz preшuditiuz non nifico infanti iobani primogenito nãolemo
redundet:prefertim fi priuilegia ipa fundenE duci gerūde z comiti ceruarie necnon inclico
in fallo rex ipis fiat fraus legi:puta qpipa infanti ferdinado kmofřinfor gñaliguber
priuilegia obtinentes fuggerit vel dať nobis natoa não in regnis terris nfis cifmarinis
aliud intelligi o fit veru.Tenoze pñtis carte etiaqs alijs quocüqs note nuncupent núc vel
nre firmiter & cüctis tponb⁹ valiturevolu in futurú officialib9 ciuitaté & loco; dictire
mus ordinam⁹ zſanctim9 ac etiá ftatuimus
gni iniungim⁹ ſub pena nřegrez mercedis o
legeppetua et irreuocabile facim ? de certa adreqfitioë dicto iuratop ciuitatú z locor

fcia rofulte.q oész finguli ciuitatis regni pius regni faciat fieri preconizatöez de qua
valen qui a nobis vfqz in huncdië gñrofitatt fupra agr roiar fingulä ptenta in pñti ozdia
priuilegiü impetrarútvl'p qo fuerit declara tõe ftatuto zfanctiõe pcurent irreuocabitr
tuz ipos exiftere de genre militari aut gnofo obfuari:non obftate aliq progatõe feu pui

feu ide traxiffe originé teneant affumere af fionefi quap nos fieri contigeritin -contra
fumant cingulu militaret fe pmoueri faciat rium:quam ex nuncpro tuncdecernimus effè
pcurent cu effectu ad gradum & honozé mí nullam:nec obftante fi opponatur obec fier
litaris cinguli intravnú annú a die citra qua rinequiuimus in preiudiciú illox qui dictas
hmōinia voluntas ordiatioſanctior edictú generofitatis declaratões feu priuilegia im
in ciuitatib9 z villis regalib⁹regni valen fue petrarút zeis non vocatis. Cum löge meli?
rint foléniter publicata:nifi tñ dictú tps aut Trōnabili? potuerimus hecftatuere zodia
maius ex puifione nfa fuerit eisdatu ad fuf recum moderamine fupradicto z prefinitõe
4
• cipiédú dictú militare cigľuz:quo cafu abſąz annidati & indulti ad ſuſcipiédú militarecin

noua pfinitōe tpozis quả nō dari diſponum gulü declaratõest priuilegia ipa facereno
Betrifecundi. CXXXIX

vocatis & inaudit, peit vniuerfitatib9 zalijs tingété:alfi hoc facere recufaueritis qt
quor verfaenon modicü intereffe: maxime credim ne pp obftinatā vříɔ̃dictõezα
‫و‬
adfugeftioné minus veraz ipetrāciú cozūdē predicta incurrat periculu : gubernate
er qua fola fuggeftione debet carere meritoi valen eiufą locüteñde certa ſcia tradi
Inc
petratis . Izomitentes in nfa fide regiavo miter in mädatis vt tā expedientib? d
bisfindicis & pcuratorib9 ciuitatút villaru tremedijs vos ad predicta in ɔtinéti forcier
TUS
regni valen qui veniftis ad curias girales q cōpellat. Dat ofce.rrr.die augufti.Inno
b‫ש‬ nouiter celebrate fuerit in villa motifoni pre anat dni.B.ccclxiij .
fra
fentib9z ipis etiävniuerfitatib quoz in hoc
clerici et alie quecüqz per,
q intereffe brik vt eft dictú curam pdüz de
te fone ptribuat in expèlis fiendispro cuſtodia
reius ſetā ätuor euangelia copatr anobis
ciuitatis . CXIIII.
lio tacta o hmoi ftatutü ordinatöez fanctõez
PHO edictü tenebimus & obfuabimac teneri zob
Ospetrus dei gra reparagonuz
# feruari ppetuo faciem? zǝtranō veniemus valen rc. dilecto filiario não gar
aliq rōne.In cuiusrei teftimoniü hanc fieri ciede loziz militi gerentiuifces gu
tuffimus nre mageftatis figillo appéditio co bernatoris gñalis regni valen vel
munitā . Dat in villa mõtiſoni.xij.die mar. eius locúten faluté z dilect.Cü vniuerfi hītā
.anatomi.AD.ccclxiij.regnics nfi.xxvij .
tes vel degêtes in ciuitate valen cuiufuisdig
nitatis legis vel pditõis exiſtant teneant no
C2 clerici teneatur cótribuere eftdubiu de fozo zde ture tribuere coppté
in expēlis pro fornimento ciuitatis fiendis. invniuerfis & fingul miffionib? expéfis C alijs
CXIII.
qfiüt fieribüt Quenit neceffario ptuitoe
Etrus dei grarer aragonu valen defenfione & cuftodia ciuitat ipi , opra
c. Uñabili in rpo při vitalidiuia vobisdicim9 z mādam9 fortiť & diftricte qe
Sa
puidétia valen.cpo ceterifqz de ec vniuerfas et finglas pfonas in dicta ciuitate
cliafticobrachio bentib9 bona in
degétes vel hitatōez bites vel faciétes: fig
ciuitate valen vel qui obfidiõis vel incurfus nant veñ.ep3rtotü clerú valě milites gnofos
boftiú tpe in eadé ciuitate fe fuac poffüt fal Talios quofcüc cuiufuis dignitat) ſtatus le
TO uare faluté & dilect.Sicut p findicos piura
gis vel oditõis exiftát cópellatis cdiſtringa
tost pbos hoies ciuitatis valen ad nos nos
tis rigider potent ad ptribuédú r exſoluědá
uiter deftinatos eft nobis reuerent expofitü t
parteipos foluerestingente in miffiomb⁹ex
pel vos in expenfis diuerfor blador que iptiu penfis alijs q factefunt feu fiet decetero p
ri ratit pbi boies emerüt zemere intédút pro tuitiõe defenfione & cuſtodia ciuitatiâdicte
fomnimēto ciuitat ) tādicter molēdioplagui
q put tenentde ture tatrate fuerit in eifde
nis et venti ac viratonoz balliſtariú z alion
COF boc nullat vel mo aliquo imutet . Dat bar.
Furnimento neceffarior reftauratõi ciuita
qua xxj.die nouébf.a.anat.dhi.AB.ccc.lxtij .
dia tis ipiusfecerüt & faciüt recufatis ex foluere

bir pretedentes ad id teneri nullatende quomi hoſtalerij nõ poffint vti of


ramur no paru:cũnō ſit dubili quin comodi fício curitorie. CXV.
pm
fequétis ex reftauratõe dicte civitatis fitis cú
tra Etrus dei gfa rex aragonú valeñ
-effe laicis participes et effetis et dani fi qö abfit
c. Dilectis & fidelibus guberna
de cade ciuitate finiftrü accideret:fico nullā
to regnivalen iufticis et mufta,
colorare rões poteft, quin cũ ipislaicis expē
40 çafo ciuitatisvalen qui nuncfunt
farudebeatis effe participes piedictap . Øb
zerunt pro tempozevel coruz locateń ſalutez
qo vos z vnúquéc vrmregrim9 zmonem9
zoilect.20 partedilectope fideliuz nŕop
vobiſc dicimus & mādam⁹ quat volütatem
turatozuz et piobox hoiz dicte ciuitatis va/
vřam rõnis z equitatis impioſubmitétes:in "
"
len fuit nobis expofitü reuerenter: licet ab
expéfis que rõe dictor furnimétor facte fue
antiquo in ciuitate factü fuerit ſtatutü & in/
runt abvnoanno citra & quas decetero fieri
5 uiolabil'r obferuatio aliquis hoſtaleri⁹ nō
oportebit foluatis parte vos in eis foluere2 audeat feu prefumat vti officio curritos:cũ
Túij
So
Priuilegia

eriencia docuerit & hoftalerijvtentes fupfacto impofitouzßdictar/ tfi qrdicte co


rritoris officio plures fraudes abu miffiones fuerüt factevt dicit in diminuciõe
infolencias comittebant: tamēdein tuŕdictõis p nos collate vobisin fauozé Exac
'errarijianoueri hoſtalerij dicte ciui tõis earü/co q? vos t ßdeceffores võti dicta
obis cum duab? Iris noftrisquarum adminiftratõe hacten vt pdicik 6 qbufcüq
leñ.vijdie apulis . Unno anaf óñi. ØÐ qftiomb⁹ & dubijs q orte torta fuerütfupne
xij.et alia in mötefono fecüda dieianua gotio dictar ipofitionú cognofcere e caS AC
rij annoproxime preterito date fuerüt:volut cadecidere pfueuiftis fumarie tde plano nu

must mandauim⁹ & dictú hoſtaleriú pmite doc bboroi appllatõe remota.Ideo volús
retis vti iam dicto curritorie officio puifiõe vobifqz dicimus mandam? quat predictis
ftatuto ordinatione non obſtätib9 quibuf comiffionib non obftantib?/de caufis qftio
cunc .Unde că dictü ſtatutü z ozdinatio at mb⁹acdubijs que hacten? ſuſcitate & ſuſcita
tétis & cófideratis hijs que p dictos iuratos ta fuerunt in fup predictis decetero fufci
? pboshoies declarata fuerüt rõnabilia vi tarie moueri cötingeret cognofcats eachdifi
deatur : in ipa ciuitate alongo citra tépoze niatis & deducatis ad executões illisvijs mo

fuerint obferuata.Propterea dictü ſtaturü dis eformis quib? vos cpdeceffores vřihac
et ordinationé ad fupplicatiōez dicto iura ténus meliofi fuiftis. Cumpio einitatöelon

topt pboxum hoim quop tenemur como, garú cimmortaliú litum que nutriri poffent
ditatib9 dare locuz:huius ferie cöfirmantes pptea tot parcat laboubt expēlis/licpvos
laudantes ac approbantesvobis dicimus et velimus fieri cöpleri. Inhibetesexpfle qui
mandamus expreffe acde certa fciétia quat. buſuis plonis quib? dicte comiffiones facte
non obftätib? litteris feu puifiomb9 perdic fuerüt quat in dicto cafu esnõ vrant nec fe
tü ferrarifi tanoueri feu quofuis aliosa no aliquat intromittat . Darbarchiñ.viy.die
bis obtentis feu impofteruz obtinendis : qs febioari..anat dñí.MD.ccclxviij.
tenoze preſentiú reuocamus: dictā ozdinatio
nem & ftatutü tubeatis & faciatis in oibus et Quelsbens deles repenedides
ab oibus obferuari . Etfi forfam ab aliquo mounts enla dita caſa abteſtament o abins

feu aliquibus aliqua puifio a nña curía con teftatfien e puingué ala dita cafa.Ité quede
tingeret emanari:illam ex nunc p20 tunc des totes les aftions á fera entre les dites dones
cernimus effe nulla eideztanc furrepticie e altres qlfeuol prones ſia conexedor lobarle
contra vel pieter n 'nteznfam obtente nō de general:e o altres gracies en fauorbela dika
berepareri feu in aliquo obediri : ét fi in illa cafa atorgades. * CXVII.

deprefenti mandato z cöfirmatõe dicti ftatu spetrus det gfarex aragoni


ti ſpecialis mencio haberet. Dať valen fub valen tc. Uttédentespropre mu
nãofigillofecreto.ix. die madij. Unno anat lierú domus vocate de penitécia
dñí.ØB.ccc.lxiij . ciuitatīvalefit earü rector: fuiffe

de caufis impofitionuznon nobis bumiltfupplicati vt cusipi pro bono


&
ftatu feruatõe vtilitatedicte domus qida
poffint fieri comiffiones f3 ear cognitioper
F fecerint ordinatões in fubfcriptis captis er/
tineat adminiftratoribus: CXVI.
plicatis/de nra benignitate folita eifdé ordia
Etrusdei gra rex aragonú valeh tidib9 fauorabitr locúdare cafos laudare ap
rc.Dilectis & fidelib9 nŕis admi probaret gratiofe pcedere digremur. Ideo
niftratoubimpoſitionü que exhi nos moze benigni regis vifis & plene recognt
guntur eleuantin regno valen et tis caplis ipis ordinatões rɔtenta in eildez
impofter exbigenË v leuabunk ſaluté & dilect caplis:volētes ordinatõib, ipis tanc necess
Iz nos inclit⁹ infans iohanes cariffim? prí faris ditedomui affètire de nka foltta clemé

mogenit? & generalis gubernato: nŕ dur ge cia laudauimus approbauim® ac ¿ceffimus


rundee comes ceruarie fecerim aliquas co put clare patet in refponfionib⁹p nos facer
miffiones aliquib9 pfonis regni valen vt cog in fine cuiufly caplox ipor quor kies dinof
nofcerent de aliquib? qftionib? q ozte fuerüt ciEeffe talis. Suppliqué humilmēt alavfa
72233221

Betrifecundi. CXL

repal magnificécia los regidos e regido:es losregidors eregidores dla dita caſa puren
setotes altres dones dela cala deles dones d
corregir e caftigar dins aquella totes e fen/
penitencia dela ciutat de valen q greuerécia glesdones dela dita cala desobedients e de
denřeſenyor deu fiamerce voftra fengoz de a foneftes en paraules o obzes:ari per afflictio
tozgar/loar/aprouar/e cõfermar les ordina devida en på en aygua com per encarceramé
cions fetes per los dits regidors regidores e tso prefons dins la dita caſa com per altres
?
bonesdepenitencia a be profit e conferuacio maneres a bon arbitre e conexença dels dits
TION
*beladita cafa fegons quefon contengudes e regidos e regidores. Clau al fenyor rey
ordenades enlos capítols feguents. Item fuppliquen los dits regidors eregi
*TIBamerament ozdené los regidorseregi dores e donesdela dita cafa que per tolre ve
dozes e totes les altres dones dela cala deles pacio dans emeffionsdeladita cafa e deles
Donesdepenitencia dela ciutat de valen que bonesde aquella fia pervos fenyoz feta gene
•fi alcunadonadeles dela dita caſa ſtant alli ral comiffio a vna bona perfona delaciutat
moze ha alcuns bens q tots aquells quals e de valen ſobre totes e fengles gftios pleyts e
quants quefien fis volmobles fis vol feents contraſts qui fien o fpen effer entre les dites
romaguen ala dita cafa en manera q en teſta bones equalfeuol de aqlles de vna parte ql/
ment oaltra darreravolentat nols pufcale feuol plones dela part altra api en demanan
en xar aalcuna altra perfona o loch eclefiaftich com en defené remoguts daquen tots altres
DO ofeglar. Blau al fenyo: rey:les ditesdo jutges ordinaris delegats e fubdelegats : eq
nes emperoftants legues e fots la turdictio enles dites aftions cotrafts epleyts fia pro
C feglar e no en altra manera: ans vol & en cas cebitbreument fummaria e deparaula fens
k que fien ofollen per auant dela iuŕdictio ec/ fcrits almeys folemnials.Clau al senyor
Lic lefiaftica quel dit capitol vaja per denegar. rey que lobatle general del regne devalencia
Item ordenen que alguna deles ditesdo qui ara es e per teps fera conegua fegōs for
nes nogos o prefumeſca amagadamét de nit madel precedent capitol de totes les ditesa
odediaper terrats o per parets abenging o ftions ari que daquiauant non pura conexer
- en altra manera exir los límits o claufurade altre iutge.Eaço fa lofengoz rey en fauo?
de la dita cafa:e fi contrafara e poza effer atro ladita cafa e car es cofa piadofa per quepot

Tes bada dins la ciutat deffus dita quefia prefae difpenfar que axis faça . Abandamus itaqs
cle co:regua la vila ab açots e fia exelladap tots tenoze prefentis carte atqz priuilegij nřífirs

ta temps dla dita ciutat.Clau al fenyorrey miter cunctis tēponb9 v lituri gubernatont
Item fi alguna dona baura ftat enladita generali regno terraruniaru cufqvicef
cafa per on any o per mes e de tot en tot vol gerenti in regnovaleñ ceteriſes officialib? et

rapartirdel feruey de deu e exir dela ditaca fubditis nŕis pitibus futuris quat ordina
mu
cia fa que aytal no goš o preſumeca ſtar ohabí tiones & capitula antedicta feu cotenta in eis
tar enla bita ciutat romant enlo peccat pu iuxta prouifionez per nos in fine cuiuflz cox
iffe
blicaméto amagada:car no feria alsfinofer facta teneant firmiter zobferuent teneriat
010
efcarne iniuria a noftre ſenyoz deu e aladita obferuari faciant incöcuffe et non cötrauent
fda
ciutat e tolre deuocio dela dita cafa:e fi cons ant nec aliquem ptrauenire permittant aliq
ser/
trafara que foftenga ladita pena de açotse rone. Abandamus preterea baulo generali
dia
be epilt. Blau al fenyor rey. P CItem
Item regni eiuſdez qui nunc eft cerit pro tépozevt
eap
glos regidors e regidores dela dita cala quí de caufis & queſtiõib? motis z mouédis inter
Jdeo
fon oper teps feran puren encercar e fer pen mulieres rectores iamdictos pñtes et futu
dre lesdones dela dita cafafaents contra les ros ac domuz predictam exparte vnat alias
des
cofes cotengudes enlos precedents dos ca/ qualcuno plonas ex altera quacüc rōne vľ
pitols e tomar aquelles enla dita cafa li atu cácognofcat eafqz fine debito terminet for
rar bivolran : en altra manera puxen metre ma capitulorú predictor in oibus et per oia
aquelles en poder emadela cost per que fia obferuata:quonía nos per hanc candevices
feta iufticia fegons formadels dits dos capi nras fibifup hijs plenarieducimus comiten
tols. Clau al fenyoz reg. CItem das. Incuius rei teftimoniü hanc cartaz pi
Tiin
Priuilegia

uilegiünŕm fieriiuffimus efigillo mageſtati quía facte fuerintfuperpofitiones feu ſob2


nře appéditio comuniri. Dat valen.vij.die poftes fuper opere argamaciarumdictece/
auguſti anno anat dñi . BB.ccclpip.Regnic quie ppter quasaqueductus eozuz impedie
nfl xxxiiij.S.de palou. batur et aqua exiguiore facta dictis molendi

C2 céquia de muncada non va nis & hereditatib9 fubtus ipa molendina fie
bat preiudiciú ata dānuz:ita & fup hocmul
leat in profundiores actu vel maiori amplitu
dine deduci. CXVIII. totiens fufficiente aquaz bere non poterant
admolendur adrigandi: q etiaz predicte

Øs petrusdei gra reparagonuz fuprapofte facte fuerant cotraforma operis

valen &c.ID:0parteveftriiurato antiquitus ſtatutăz ptra retentiõem quam


ruze pbor hoim ciuitatis valen dns rex iacob, darememozie áuus nofter fe
LUNESCO
D
fuit nobis bumilt fupplicatum o citdedicta aqua ad molendina predicta. Et
cum vos amiferitis quadazlfaz fereniffimi cum in ptrariú ex partebentiuz caftraalcha
dníreg) tacobi aui noftri bone memozie dire reas hereditates z alias poffeffiones propos
ctaz bernardo defpelúcis baiulo regni valé neretur o dicta retenciofacta per dictü düz
generali & guillermo de tafero tudici curiedi regéiacobuz fuerat facta pro duob?cafalıbs
ctioniregis declarationé z comiffioné fubfy molendinog tantümodo que molebant dea
criptas côtinentez:que dat fuit in regno va qua cequiefupradicte: & palijs molendimis
len in villa vallis trahiguer.xij.ll's madij.a. quetenentur pro nobis uifra terminos ciuis
dñi.AÐ.ccxc.viij.eandé lŕaz a regiftrisdicti tatisvalenz o cóceffio aque dicre cequie fac
dit aut nŕt fumiz reparari vobifos nŕopen/ ta non fuerat ad rigandü þéntib9 poffeffio,

denti figillo roborata tradi faceredignare/ nes 7hereditates fubtus ipa molēdina:ac ét
mur.Ideo volentesfuper his erga vos be negarent fupradictas fuprapofitionesfiuefu

nignitate folita nos brevifo tenore lře piedi prapoftes fuiffe factas de nouofeu cotra for
cte in quodá registro comuni prefati dňí res maz operuz antiquitus ftatuta. Idcircodie

gis auinoftriregistrate in archiuo patrimo tam materiam qftionisvolentes dirimere et

niali palacij noftribarchiñ recondito : acpie illop strouerfis & contentionibus obuiare:
ftito iuramento ad fcta det euuangelia in ca qui ppterpredicta ad armatrixas fepe pce
cellaría nia per fidelē nŕm iacobú iaufridi le dere nitebant quos nŕa debemus tufdictiõe
guz doctozē nuntiú vim aðnŕam prefentiain cōpefcere: acceffimus pfonatr'addictü locuz
deftinatü q lram predicta cafu fortato ami
• zvifo açuto predicte cequie z vifis etiam fu
fiftis:ipani literaz adicto regiſtro put in eo prapofitisfactis fup antiquis argamacis ſur
fcripta eft et regiftrata reparari cfumi feciz pradictis:deliberato cófilio duximus taliter
mus in hunc modú. CJacobus deigra rex ordinandũ o quitquid pofitü eft fuper arga
aragonum valeń zc.Fidelib9 fuis bernardo macis antiquis remoueak z demoliatur oino

defpelücis baiulo regni valen generali erguil cum predicta videantur facta fuiffe in pretu
lermode iafero iudici curienfe falutër graz diciú predictor tenentiú molendina piono
Significam vobis q cum materia queftio bis ad cenfuz &tributú fubdicta cequia'r ins
nis effet inter tenentes molendina nřa ad cé fraterminos ciuitatis predictez etiâ haben
fuz vel certũ tributú ſub cequia de muncada tiú hereditatesz poffeffiones fubtus ipa mo
que aliter vocatur cequia regalis: tinter ha lendína: facta piedicta remotionE & DEMO
bétes alchareas hereditates alias poffeffio litionefimil's duximus ordinandü q indicta
nes fubtus dicta molendina rõne aque fluen ceqa nichil in profunditate vel latitudine no
tis per cequiam fupradicta ex vna parte: zin ui fiat.Quapropter volumus ac vobis ber
ter babétes caftra alchareas hereditates et nardo defpelluncis baiulofupradicto fpalit
alias poffeffiones fub cequia fupradicta ex al dicimus et mandam? quat vobis prefentib9
tera. Et cum predicti tenentes molēdina ad remoueriz demoliri penitusfaciatis quirqd
cefuz ſeu tributú & habentes alchareas here pofitú eftfuper antiquis argamacis fupradi
ditates alias poffeffiones fubtus dicta mo ctis: non pmitatis aliquid nom fieriin p:o
lendina dicerent z afirmarent o in dicta ces fundü vt depreffioz fiat aqua vel in lacus vt
Petrifecundi. CXLI

diffufa aqua depreffioz et breuioz fiat in ceġa nuz: q vos ambovocatis qui fuerint euoca
fupradicta cótra formā zitaturũ in quo mō di fuper oibus predictis & fingulis talis etiä
eft:primitus tn factaremotiõe z demolitiõe quibuflz rōnibus & defenſionib? hmõi nego
fupiapofitaru predictaru:nec etiaz pmitatis ciuz tangentibus quas vtraq parsdiceret
aliquas fuperpofitiões feu fobrepoftes fiert pponere voluerint cozã vobis/ recipiatiste
fuper argamacis fupradictis. Retinemustí ftest alias pbatões legitimas pcedendo fis
nobis roíbus tenentib? dicta molendina p per predictis fumarie deplano z fine ftrepi
nobis ad certum cenfuz vel tributú ſub dicta tu z figura iudicij : trecept) teſtibus Toibus
cequia et in terminos ciuitatis predicte op fi caufis & rōnibus vtriufqz partis et negocio
contra bec que per nos funt fupius ordinata hmōivfqz adfniam collecto ipfuz nobis traf
appareret o dicta molēdina egerent ppter mitatis fub veftri figilli munimine interclu
exficationé vel alio cafu feu rõne aquanecef fum. Nos enim deciſioné & determinatiōem

fariapredicte cequie ad molendú : &per bac dictinegocij nobis duxim? referuandā. Dat
ozdinatiōez nřazǝtra retentiões predicta fa inregno vale in villa vallis traiguere.xij.lt
ctam per dictuz dim regem lacobá auú ním mady annodní. Abccxcviij. Abandamus
nullú impoſterű prejudiciú gñereť. Volétes igitur vniuerfis & fingulis officialib? & fubdi
acfirmiter ftatuentes q quicüqs otra þmõi tis nŕis pñtibus z futuris quatenus bmōire
ozdinationé nŕam aufu temerarioprozumpe parationé z côtenta in litera preinferta obf
feu uenireprefumpferit iram z indignatio, uent z faciat inutolabitr obferuari шurtaſuf

nem nram &penaz quingentor mozabatino ferieme tenozë.Incuius rei teftmoniú pñtez
rum aurí não erario aplicandozú fe nouerit cartam nram fieri iuffimus nãopendenti fi
abfqz remedio incurfurü.Inungentes firmi gillo múitā. Dat barchiñ.v.die octobř..
terimandantes tenoze preſenti iufticie va anat on. AD.ccclxviij.regniqz nři.xrKUIJ . ⠀
leñvel eius locúten o noie z pro partenfaex
Tnullus farracenus poffit ar
bigat recipiat pena predictaz quingentor
ma Offerre:fallit in caib? ibi except).CXIX
mozabat a quocüqz vel quibufcunqs contra
Hmōi ordinationé nŕam facientibus totiens Etrus bei gra rex aragonů valen
quotiens otra iam dictam ordinatiōez nřam rc.Untuerfis & fingulis officialib9
Feceruntvt eft dictu. ADandam? infuper pro
nfis eorüqz locat preſentib? % fus
curatozi regni valeñ vel eius locūten pité Ituris ad quos pites peruenerint
ozdinatōez nřaz faciédo teneri z Fuari in pé faluté zdilect. Expofitú eft nobis pro parte
dat dicto iufticie valen vel ei? locúten tam ſu ciuitatū & villa regaliú regni valen in curia
per predictis ſeruādis fuper exactõe pene generali quaz incolis dicti regni in villa fcti
predicteficontigerit /auxiliü confiliú ziuya mathei celebram? eo qefarraceni hitantes
men quandocus ab ipfo iufticia vel eius lo An dictoregno valen cum armis incedut ipfi
cumt inde fuerit requifit? Dzeterea ordina farracem inducútur nõnum ad crimina pe
mus & fi proparte habétiú caftra alchareas petrandu. Quapropter ad fupplicationedi
bereditates & alias poffeffiones fub cequia fu ctibrachij hijs prouidere volentes : buiusfe
pradicta ppofitú fuerit o prefens ordinatio rie puidemus nullus farracenus in dicto
nra factafuerit in cox dẫnuz & preiudiciü ex regno deceto arma defferre prefumat nifiin
eoquia tépore quo ciuitas valen erat farra?
cafu quofequat vel comittatur fuuz dñmvel
cenor dicte fuperpofitiones feu sobrepoftes aiufdé dni bawulu aut poratozē.Siquis aut
erantiam reffe cófueuerantfup argamacijs dictozũ farracenozü ötrahanc nŕam puifio
fupradictis vel etiam citra antiquis tépozi/ nezfacere prefumpferit armaq tulerit abfq
b9:ac etiá fi ex aduerfo propofitú fueritpter aliquafpe venieamittat. Quare vobis r ve
nentes dicta molendina z per habentes alca fruz fingulis dicimus emādam? quatenus
reas zalías poffeffiones adicto tépoze farra bmoinfam prouifionem inuiolabiliter obfer
cenozu citraformam operis et ftatus ipfius uetis. Dat in villaſancti mathei ſub noftro
cequie in profunditate feu latitudine vel als figillo fecreto.rr.die febzdarij.anno anatomi
fuerit inuenta in eozum preiudiciú atą dam B.ccclxx.B.de palou.
Poziuilegia

Qualiter procedatur p guber tus rei teftimoniü prefente fierinfo figillo co


muni appendicio fùffimus comuniri. Dat
natozem fuper crimine collere commiffo per
valen xvij.die menfis decebris. 2 Unnoanat.
aliquem fingularé alicuius loci bachi mili
oni.AB.ccclxx.B.de palou..
taris . C ‫אא‬..

Depetrus dei gra rex aragonus Sentencia lata per dñm regez
valen tc. Eo quia in quodag er ca inter ciuitatem valeñ z villā muriveteris fu

pitulis grauamini coram nobisp per quibuſdā ǝtributionibus in quib? dicta


brachiu militareregnivaleñ.obla vniuerfitas muriveteris cuitati valenteneE

toz vidim de fubfcriptis querela: o guber CXXI.


nator ipfius regni valen qui nunc eft vel eius Boei nomine. Bateat vniuerfis
tocuteni aliquatenus fub pretextu aut colore gnos petrus dei grarex arago
criminis & collera extrahit a loco feu locis di num valeñ rc.Attendentes diuer

ctibrachij vel eius fingulariü oimodam tur fas qftiones feu ptrouerfias fuiſſe
dictionè habétiuz in eifdé aliqué feu aliquos exoitas inter vniuerfitate ciuitatis valener
de aliquo comuni crimine inculpatos: obré partevna zvniuerfitaté ville mureteris ex
idem brachiu ſe danificatūr preiudicatú affe alterarōnibus infert?declaratis :tandé res

ritzgrauatu:nobifqs humitr ſupplicauit vt cognitis pceffib9fuper his habitis tin não


fuper eodignaremur de condecenti remedio cofilio recenfitis:acfuper eis tam cotam nřa

puidere. Igitur fupplicatiōehmõi benigne preſencia o coraz aliquib9de não confilioad


fufcepta:huius ferievicem trobur generalis bec per nos deputatis plurib⁹ habitis colla
curieobtinentis ppetuo ftatuimus rozdina tionib9 in quibus plures interfueruntdocto:

mus volumus tüübemus qfi gubernatoz res zшuŕperiti ſolénes et partiú aduocati: di

nunc eft aut pro tempore fuerit extrahet alt ctifqz proceffib? ronib?vtriufqz pofitisple

quez inculpatu de crimine de collera vel dep narie z diligenterdifcuffis:die piti partibus
fenfu aut fauctoria criminis eiuſdem ab ali ad audiendú fentenciaz affignata :fniam fu/
quo loco richi bois vel militisvel alteriusdi per bús in não pfilio ferimus in húc modú.
cti brachij habetis in ipo loco merũ imperiú Ten nom dedeu nos en Dere per la grade
idea gubernator reperiet op talis inculpat9 deu reyde arago e devalen .Wifts dos proces
feudelatus non fuerit in ipõ criminedecolle fos enla cort del portant veus d gouernador

ra aut cõfenfu vel fauctoria eiufdé culpabilis enlo regne de valen, entre la vniuerfitat dela
licet talis delatus co2az ipfo gubernatore de ciutat de valen e los fingularsde aquella de
aliocrimine comuni acuſetur veldenunciek: vna part: e la vniuerfitat dela vilade murue
idem gubernator teneat̃ ißm delatűvel denú dree finglars & aqlla ola altra part actitats

ciatu omi pcedimento enantamento vel pro lobu ols als começa. L.anat.d.D.ccclxx .
ceffu ceffante remittere dño loci a quo dlatú die fabbati boza tertiap.xxij. menfis unų : e

predictuz idem extraperit gubernato::ficti feneix dins cinch dies primers vinents e pes
pfi dictú comue crimen fuerit talep q8ille remptoris:e laltre comença. Unno anatomí
delatus debeat gubernatonremitti: ipfe gu AB.ccclxx.die veneris nona menfis augufti:

$2 bernatoz cudem delatú recuperet p manudo efeneix neperconſeguét no enten vendre: en


mini dicti locí z non aliuxta forma qua inet los quals proceffos entre les altres cofes es
de talib9 vel fimilib9 remiffio fiert cofueuit. effectuofament atengut q la dita vniuerfitat

Abandantes per pñtem dicto gubernatozz de mozuedre e losfingulars d aqlla dients fi

alij qui pro tépoze fuerit eidéas gubernato effer en pacifica e quieta franquea e libertat
ris officio prefidebit alijfqvniuerfis & fingu de no côtribuir abla ciutat de valen en obzes
de murs ede valls o de altres contributiōs
lis officialib9 nřis preſentib9 & futuris & alijs
ad quos specter quatinus hmõi ordinatiõez fino tanfolament en cinch cents fol's per caf
ftatutu ac prouifionez nŕam ppetuoteneant cun any obzant la dita ciutat enles obresde
firmiter obferuent z côtra non vemiant nec murs e vallst non al fegons los pactesfets

Fieri autvenire permitant aliqua rõne.Incu efermats entre lo fengo? reg e la ditaciutat
Betrifecundi. CXLII

après quelodit lochde monedre fonreco uedre de cupllera ede liria elo loche territo
biat de ma e poder denemichsfermarë diet ri del puig ehabitants en aqlls.lau al fe
per llur findicho procurados en poder ol dit nyozreyde muruedre de cullera edel puiga
portant veus ofon locht: requirents paqlls fien del termedela ciutat e de côtribucio vni

effer mantenguts e deffelos en aqlla franqa uerfale doft e caualcada & aquelles:e que la
elibertat manat als turats obzerselindichs dita iuŕdictioſe exercefqua per los tufticies
dela dita ciutat ab grans penes q la ditavni dela ciutat totes les altres coſes romanents
uerfitat de mozuedree fingulars de aqlla no al fenyo: rey:declarant la dita cótribucio du
perturbaffen ne pturbar degueffen opmeter re effer entela en obres de murs evallseen a

fen enla dita poffeffio o quali . Ari mateix es tudes e dons ques facen al fenyoz reyeno en

contengut enlosdits pceffos de vniuerfitat altra manera. Rex petrus. Wiſt encara vn
dela dita ciutatde valen ala qual les dites co pces feyt per lo pcuradoz ols obrers dies.o
fes fozen notificades per partdel dit portat bres dls murs e delsvalls nous dela dita ciu

veus ofon locht ptradient per llur findicho tatlo qlbania poder fegons q dauall es ocla
pcurado: ales dites coles e aquelles dients rat oldit portat veus ofon loctiñ de exhigir
e fer nulles e affermant eller cert la dita vila edeftrenger tot çoqfos degut ales obresde
e vniuerfitatde mozuedre effer ſubiectes e ſo Isdits murs evalls lo qual proces comença.

timefes per llur propri delicte o culpa alavní Mouerint vniuerfi nos egidius fanxesde
uerfitatdela dita ciutat e effer de terme e en monte albo rc.e feneix retechvers fi per fala
terme e cōtributio general e vniuerfale de iu rifea.vij.liures : enlo qual pces entre les al
Dila redictio civil e criminal de aquella ciutat per tres cofes es cõtengut en acabament a com
cto coceffio per nos a ella feta enegant los dits la vniuerfitatdela vila 8 mowedree losfin
10
pactes decontributio de.D.fol's per cafcun gularsde aqlla no bagueffen dada paciencia
le any efferfets entre nos e la dita ciutat.E nos que en aqllavila fos pofada impoficio 8.xij.
18 iatlia qn foffem inftats e fupplicats perlos diners per caffiçde forment e.vj. diners per
M bomens dela dita vila q los dits pactes fe fa cafiçde tot altre blat la ql los iuratse pho
ũ. effen allo no hauer atozgat:e polat qu agues mens dla dita ciutat hauien ordenada aobs
Ide Fem atorgat no poguere p allo hauer aldiet dles obres dls ditsmurs evalls ari quefos
cef Dela ciutat preiudicat:e afermat aqlla ciutat pofada e leuada enla dita ciutat e en tots los
dot rio tanfolament bauer diet de propietat enla lochs & llur cōtribucio:lo procurado: dls dí
ela dita contribucio ans encara de poffeffio o'q ts obzers api per poder a ell donat per aqlls
be fifermadediet en poder del dit portant veus obzers per llur offici com encara per poder a
ve ofon loct requirent aqllq aquella vniuerfi aqlls obzers per lo dit potāt veus ofon loc
ats tatde valen mantengues e defenes enladita tindonat en exhigir e deltrenger tot ço a fos
Arr: poffeffio e diet deladita contribucio e fabes dgut als dits obiers: enlo al poder los dits
1 :0 manamēts penals ala dita vniuerfitat e fin obzers lodit procurado: fubrogaren penyo

epe gularsdeladita vila q en aqlla poffeffio no p rant bestiar o homens de mozuedre:del qual
com turbaffen la dita ciutat fegons aquestes co eo dos cans quieren a guarda öl dit beftiar

ulhi: fes e altres pus largament fon enlos dits p leuades totes meffions que per aqlles penyo

e: ceffos côtégudes.Uift encara e ates & enlos resfecöuench o fer fe agueren .ij. D.dccc.

eses dits proceffos es inſertada vna carta nŕa ab dosfol's. Uift encara e ates que nos ſtants

rfitat nfabullade plom en pendet fagellada bada enla ciutatde valen nos fon moltes vegua/

entsli en valeñ a nou dies de maig del any dela na des fupplicat p part ols iurats dla dita ciu

vertat tiuitat de nfe fenyo2.MB.ccc.lxiiij.enla qlen tat q com la vniuerfitat dla dita vila hagues

obers tre les altres cofes es côtenguda la claufula mes moltesde vegnades en dupte artenles
feguent.Item q vos fenyor donetsp tots ciutats de barchiñ.de totoſa com enla dita
utios
percal temps ala vniuerfitat devalen e habitants e ciutat de valen e ari denant nos com denant

090 habitados en aquella ae dins terme e cōtri nŕe primogenit lo priuilegi per nos ala dita
bucio vniuerfalefots iurdictio ciuil e crimis ciutat atorguat la claufula del qual damunt
asfict
nal dela dita ciutat les viles e termés de mur
Citat escontenguda e comença . Item que
privilegia

´as fenyo?donets per toſtéps rc. nos play dni: z túc voluit expreffe o inter alias villas
~es aqll dubte declarar e fobre la cōtradic non poffet alienari dari & concedi dicta villa
tinq la dita vila de muruedre fa ſobze obfers muriveters: fz in alijs fuit neceffe fieri ad cer
usciodel dit priuilegiimpoſant ala vniuerfis tuz tépus cum cōfenfu tn totius curiegene
tate fingulars de aqlla vila fcilenci pdurable ralis: punlegiü fuit cöfirmatú in curta ge
erefnomenys car la vniuerfitat de ağlla vila nerali tertio idus шunij.Anno dñt. Ab.cccxl .
bagues fetes repenyores dehitadors enladi Cum ergodñs rex habés tuŕdictioné et con
ta ciutat aridebens mobles com de fehents firmationé iufticiéville muriueteris illam iu
muntants a molt maio: quantitat q no eren rifdictione alienauit donado cocedendo ciui

les penyores fetes per lo procurardo delsdi tatt valen vel iufticie eius criminali in poffe
ts obrers nos plagues deferretre e reftitu cuius iufticia ville muriveteris electus habz
bir aqlles repenyores fetes als homens dey turare rexercere iuredictione tanc locuten
la vita ciutat ari com no ogudamët e iniufta dicte iufticie valeñ criminalis eo caſu qui cōst
fetes.Eencaraviſt e ates á com lo ſindích ♂ firmat turdictionē dare videtur vt in auct.
la vinuerfitatdela dita vila affermas q les pe de.defenfo.ciui.§. iufiurandū prebens.cum .
nyozes fetes per lo paurado: dels dits obrers glo.excöfirmatõevidetur.quo cafu non pot
foffen ftades fetes cotra inhibicio per nŕes le negari alienatöez effe factadicte iurditionis
tres feta e fens fadigua o biet e en altra ma acozona regia in ciuitate valen . Scdo quia
nera iniuftament e percofeguet afermas les quantú ad iufdictõez dicta alienatio eft con
ditespenyozes effer tuftament fetes nos fup trafor per quez quelz vniuerfitas villarum
phica que les dites penyores fetes als homes hét electione iufticie ville iufticia vocak tuſti™
`
muruedrelos foffe reftituhides efobre les cia fingularis loci z non locúteñ alterius ciui ”
repenyoresfe fabes ço q de iufticia requefes tatis vel ville: z cöfirmatio ptinet per forum
Liftencara e ates q les dites parts ab llurs dño regivel eius baiulo vt in fons.Zertiono
aduocats foren per ladita rabo moltes ve potuit cōcedereterminos cōtributiones mu
z
gades denat nře côfell aquells aduocats al rozum domom dicte ciuitati: quiavt fugius
7
legants del dret de llurs parts e finalment la coceffum eft pdictú priuilegiu rex nopotuit
%
part 8 muruedre en feritdona les allegacios wurdictões aliqua alienare in totuvl' in parte
feguents. Allegationes vniuerfitatis partis ergonecterritoú cú fint conexa tritožű et
muriueteris in caufa que ducitur ptră ciui turdictio na turdictio adheret tritorio vt.ff.

taté valen. Ad primü dubiú videtur o cōcef de.bbo.fig.l.pupill.§. territozü.et.exE.de.


fio facta ciuitati valeñi de villa murweter} .f. offi.ozdi.in.c.cu epus.li.vi.zde tuk comunt

in iufdictõe cötributõe t terminis dicteville phibita alienatiõe alterius rei phibetur eig
fit nulla rõmbus z turib9fequétib9, Primo partis alienatio.C.de rebus alie.non.alie.l.
quia clariffime apparet per privilegiü gené fi.et.ext.de reb9 ecclie.non.alie.c.nulli.qua
raleoni regis nunc regnantis facto in curijs eft cadez ratiobe toto ad totü que eft de par
generalib⁹valefi.xvij.kk's octobris anno di te ad partem vt.ff.de rei.vendi.l.quedetota
D.ccc.xxxvj.turamento dictioni regisval hoc expreffe dicit dictü priuilegiui generale
dñs rex aliquasvi
latuz:in quo cötinetur gons prohibes in totú vel in partēfieri alienatõez
last caftra regni valen in totu vel in partez zetiam pignoris obligationé : & per predicta
quocüqs iure modo vel caufa.non poffz alie apparet onus cötributionis non poffe impo
nareimpignorare obligare infeudare diuide ni ville muriveteris cum fit eadez ratio vt in
redare mediate vel inmediate imppetuŭ vel iuŕdictione z territorio dictú eft. Et quia cō
ad tempus: fi faceret op coceffio alienatio tributio maxime murozü fieri debet pzovalo
effet nulla :ymmo o fortius eftpoffz refiftie rebono immobiliú quealiquis poffidet in
abfq's caufe cognitiõe rɔ̃ quofcüqz officiales fra terminos alicuius ciuitatis vel loc vt er
perviam armor abfqz aliqua punitiõe:muſi preffe dicit lex offis prouinciarum. C.de ope
pro euidenti vtilitate vel neceffitate vrgenti pu.ibi.territoria ciuiuz.tc: fi ergo territoni
prodefentione regnop z terrarú oñi regis vt nonpotuerit alienare ergo per cófequens ius
p2o expugnatiõe feu deffenſione hoftiü eiuſdë côtributionis in ciuitatem valen tranſferre.
Petri fecundi. CLXIII

Quartohoſté & caualcată minus potuit ci fitas recuperat iuf belli recuperet priſtinas
P
uitaticoncedere alienarecum fit ius regae libertates et priuilegia vt no.in auct.de.be/
le per rationes fundamenta dicti priuilegij re.tfalci.in pri.et ibi no.vel pōt dici ex facto

generalis phibētis regalias poteftates alie dictevniuerfitatis muriueteris non pōt vní
nari zaliasrationes fuperius allegatas: uerfitas regni cui dictú privilegiuz eft concef
Forci eft dicit expreffe hoftes vel caualcatas fum amiteredictumprivilegium:cum ex deli

ergo zalienare iuŕdictionem & merű impiuz ctovnius nodebet alius piegrauari et pena

côtributiones hoftem et caualcatam fintpe fuos debertenere auctores vt.C.de pel.ſan


ter formam fuor predictor tfupra dicti pri ctimus .Et fidicat noua populatio ễ nouus
uilegij expreffe prohibétes alienationezwurdi locus vñnon vř retinere priuilegium: qz imo
ctionis ciuilis & criminalis contributionis z idem eftlocus readem villa vt.l.proponeba

alion premiffox eft nulluz:quia ſcōz fozú no tur.ff.deiudi.l.qin rerúnatura.ff. delega.i.

uum dni alfonsi delŕis impetratis contra fo et per conſegns ea recuperata retinuit liber
rum quitquid fit per dim regem vel eius offi tates et priuilegia vt iuribus deſuper allega
ciales contra fotos aut priuilegia non tenet: tis:etita fuit pluries iudicatum taz in curia

imo vius in contrarium non dicitur vfus fz gubernatonis extra. CWift encara e ates
potius abufus et four pauilegia in fuarema que la part dela dita ciutat deffus dita repli
neant firmitate.zeterea fundamentü pris cant contra lesdites rahons e allegaciós al

cipale dicti priuilegij generalis exiftit qqlz lega aqlles noprocehir de fur ni de bõa rabo
villa & vniuerfitas potius gaudeat inmedia per oues rabons.La primera com per cócef
ta fubiectione z dominio dni regis alteri⁹ fio del dit priuilegi noes vift effer feta algúa
cuiuſcücß & inhoc vertitur magna vtilitas ? alienacioo feparacio dla cozona:car aquells
intereffe tam dõi regis & ipfag vniuerfitatū diets &ſuperiontat ha huy enla ditavila que
Etperconfequens toti?rei publice regni va bauien ans dela coceffiodel dit priuilegi.Ža

len.Idcircovoluit dictum privilegiü qozdí fegona car lo dit prinlegi fő atorgat en téps
natioalienatio in oppofitum fierinon poffz qla dita vila de mozuedre era pauada de to
abfqz cofenfu totius curiegeneralis: quia q tsfospamlegis ediets pço com fe eraliura
oms tangit ab omibus eft coprobandü.C. da al dit rey & caftella publich enemichnŕe e
aucte.pftan.l.claru.cum concordancijsfuis enfa fenyoria hauia ftat per moltde temps .
Mecobftat o exaduerfo allegato dictus lo Lift encara boit eentes en née confell tot ço
cus dederit le régi caftelle & percöfequés.nō queles dites parts de paraula e en fcritoire j
recuperabat dictus locus paſtina libertatez allegar e produbir volgueren:dia pſent a daz
cum poftliminio careat zc.vt.l.poftlimio.ff. fentenciafobre les dites cofes de manament

be cap.z.poft re.Negatur nam dicta lex hết nie affignat:haut per nos acot moltesvega
locuinfingulari perfona vel in perfonis non des entre losdoctorsfauisde nře confell: los
facientibus vniuerfitatë:nam cũ vniuerfitas
fants quatre euangelis de deu dauāt nos po
capitur priftinas recuperat libertates epis fats elo nom feu bumilment appllat perçoğ
uilegia vt.not.per.glo.et iacobuz de beluis i dela faz fua nře iubi proceherqua : e los nřes
auce dehere..falc.circa pi.in glo.fuperver vulls vegen egualtat . Ennom delpare e del
bo antiquamr ibidem p dictú iacobũ în ter fill e del fant fpit diffinitiua fentencia en fcrit
cía oppo, cum res feu bona non delinquant donam fots la forma feguent. Atenents que
S3 quires poffident vt in auct.6 mada.pn. per lo dit priuilegip nos ala dita ciutat atoz
in .. opportet aut.colla.iij.nec obftat fidica gat la claufula del al damunt esinfertaecos
tur ex delictovniuerfitas amifit priuilegiú mença.Item que vosdonets fenyO2 TC : NOS
qidictú priuilegiuz fuit conceffum loco. Un potdir iuftament alguna alienaciodeшurdic
de cuz fit reale non potuit amitti per factuz cio nede altres cofes nefeparaciode nfa co
habitantiuz in eodem cum res nōdelinquất rona per nos effer feta:car la dita vila 8 mur
fed perfone vtin auct.deman.prin.§.ō3.aut. uedre api roma de nŕa cozona e fenpona li es
col.iij. vľpotdici o hec heret locum in fingu de terme o dins terme o de cōtribučio z de iu

lari perſona fz non in vniuerfitate cũ vniuer rifdictíodela dita ciutat com fino erade ters
Brunilegia

medecontributioede iufdictiodela dita ciu maiozidomus epivaleñ vbidict ons repbof


at. Altenēts encara q lodit privilegi atorga pitabatur preſentib9 pro partedicte ciuitati
Ala dita ciutat en temps q aquella ciutat nos valen raymundo tolfani iurato hoc anno ip
bauia fets grans notables e fenyalats fuirs fius ciuitatis et michaele de appiaría licécia
fegons q enlo dit puulegi es contengut : een tis in legibus et guillermo de re? notariofin
temps encaraq cra ennře poder de ozdenar. dicociuitatis eiufdem : de quo findicatu fide

dela ditavila & muruedre coq a nos plagues fecit per quoddā publicũ inftrumentü factú
fuftamét eleguda/e fens fer tota aqlla vila valen.xxi.die marciano pdicto. AD.ccclxxé
no contrastants alguns priuilegis oimmuni fubfignatú per bartholomeŭ de vilalba no
tats a aqlla vila atorgats ans ques liuras es tariu:et proptedicte ville muriueteris petro
metes en poder dl dit rey 8 caftella enemich vitalis findicoville eiufdem de quo findicatu

nke.Berçoatefes aquelles rabons e altres fidem fecit per quodda aliud publicú inftŕm
q tuftamét podéedené moure cozatgede tot factum indicta villa muriueteris.viij.dieas
bon puncepdietament iuriant pronunciam e prilis anno codé fubfignatus per iobané pe
declaram lo dit priuilegi per nos aladita ciu, tri de monteacuto notarum ac prefentib?ve
tat atorgat valer etenir de fur ebona rabo e nerabili in popatre romeo epo ilerde/nobi
aquelldeure pertoſtepmis eër per la dita vní li raymundo alamāni de ciruilione raymun
uerfitat e fingularsdela dita vila de murue/ do de vílanoua camerlengo ziacobo defaro

dreobfuat : een obferuar aquell priuilegi la militibus ac bertrando de valle legú doctore
partdela vniuerfitat dla dita vila condenaz cöfiliarijs dicti dni regis: pluribus alijs ad
nocontraftants les rabons contradictions becpro teftib9vocatis. Sz eft verum &duz
e allegacions per la part dela dita vila en co dicta fentencia videlz vltima claufula q incis
trari fetes:les quals declaram no procehir 8. pit femblantmet pronuncia rc:per medictuz
fur nebona rabo : e fobre aqlles la part deia fecretariúlegeret dictus raymundus tolfani
dita vila o muruedre vniuerfitat e fingulars juratus valen dixit o fructus recepti perho
de aquella failencipdurableimpofam.Axi mines muriueteris er poffeffiõibus hominu
mateix pronunciam e declaram que les dites valen in termino murieter) ſituats erantre
penyores plo procurado? Öls dits obres als ftituendi hominibus valen fimul cum dictis
homensde muruedre fetes fiftan o fino ftan pignoribus & fupplicauit o dñs rexficdecla
ò la veraftimacio de aquelles los fien reftitu rareperdictam fenteciaz dignarek:et dictus

bides retegut vers lodit procurado: ço que dis rexfeu iacobusdefaro miles pfiliarius

Plany paffat fe pertany de pagar ala vniuer dictioniregis ibidé preſens qui de mandato
fitate fingulars dela dita vila enles obres dis dictioni regis pdictăſentencia ozdinauerat
dits murs e valls: een retre les dites penyos et ante prolatione dictefentécie verbo in plo
res enladita manera la part dela dita vniuez nam eiufdé dni regis retulerat in effectu que
fitat de valen e los dits obers ellur procura ftiones teafuper quibus dicta fentencia fer
dor codenam.CSemblantmēt pronunciam rebatur pro dictodño rege dixit odñs rex p
esclaram qla vniuerfitat e fingularsdeladi dictă reftitutione dictoz fructuú deberefies

ta vila reten efien teguts reftituhir totes les ruintendebat hmỗi


madabat o fieret et ohmōi

penyores ari debens mobles com febēts per declaratio ipfi fentecie adderet. Undedicta
ells fetes als habitadors dela ciutat o valen raymund? bacdeclaratione content9 requifi
een reftituhir aquelles o la vera extumacio 8 uit ipfam declaratione hic cōtinuari et infert
aqlles qui no cftaran a aqlls aqui foren fetes rinde ac de omnib? pmiffis idé raymundor
la part dela vniuerfitat de muruedre conde dictus ſindic? valeñ pecicrüt e requifiuerunt
nam.Zata fuit hec fentencia p dictú dūm Etvtiq dñs rex madauit eis et dicte ciuita
regez & publicata de ipfi? mandato p meber tivalen fieripublicu inftrz in teftimoniü ret
nardum debonaftre eius fecretarium nota gefte.Prefentib? dicto ſindico muriveteris

ríuminfraſcriptú die martis vicefimanona teftibus fupradictis:quare ad mādatum di


die julij anno anať dñí. Ak.ccclxxi.]Regmoz crídñi regis & dictozurati ac findici pdicte

dicti dni regis.xxxvi.m ciuitatevaleñ ui aula ciuitatis inftanciam fuit factuz depmiflisp
Betrifecundi. CXLIIII

enspublicum inſtím pmedictü ſecretariuz mus expreffe ac de certa ſciencia quatenus in


et notarium parti dicte cintatis tradituz. cafu quo aliq fint aut fuerint miniftrales ve
Quodfuitactum locodiez annopfipis . lut textores aut quauis alta arte vtentes me
canica qui fe dicat monetarios et delinārint
quicunqz artiffices feu mi feu amodo delinqnt in ipfa arte vos illos pro
niftrales delinquentes in officio fuo poffint comiffis debite puniatis : quoniã ipfox puni

punirip multaçaffum non obftante o fuerit tioné ad vos tnō ad dictos alcaldos decerni
be iurifdictione alcaldor fecce. CXXII muspertinere.Nec minus dictos monetari

Os petr9 dei grarex aragonūzē. osquitali et taz temeraria prefumptione du


dilectis etfidelibus iufticie in cris cti armati incedebant per dicta ciuitatem cũ

minali & muftaçaffo ciuitat) valen fcala erecta:q: illo měte deliberata nofcit effe

qui nuncfunt cerut protépoze vel factuz corrigatis vos dict9 iuſticia prout fa
cozu locatenent falutemizdilectione:propte cti enomutas duxerit requirendaz.Et nihil.
dilectox et fideliü nŕozuz iuratox &probozú ominusſi in alijs cafibus ad officium alcal
P
bominü dicte ciuitatis fuitqrelofe expoitum dozum ptinentibus dicti monetarij delinque
coram nobis: monetarij dicte ciuitatis feu rint & alcaldi monetarie illos neclexerit corri
gere punire:vl'etia fi ipfi alcaldi fuerintde
àpriuilegijs p nos indultis nŕis monetaris
officio monetarie vtentibus gaudere nitū, linquentes volumus ? mandam? atqz comit
tur /fic calozet fauore ipfox priuilegior ine timus baiulo generali regni valeño eos cō,
frenate ac laxat) abenis ad illicita z enoria digna aiaduerfiõe puniat et caftiger:talt o
prouocane & preſumut extendere manus fuas dictozu alcaldozú defidia et incuria ipius ba
7
nifiper nos congrum adhiberet remedium iuli generalis diligencia ſuppleaf. Dat bar
poffent in dicta ciuitate grauia fcandala cue chin.rv.die feptébris anno anať dni.MD.ccc
nire. Continebat en dictoz iurator qrelofa lxxij.
expofitio/o inter ceteras abufionesdictomi 2 guidatica deferentibus vi
monetarion repertü eſt diebus nõ longe pre
ctualia conceffa non cöprehendant llos à in
teritis o dicti monetarý armati z cum ſcala
eifdé dolú feu fraudé cómiferint. CXXII
erecta incedebat p ciuitaté ipfaz de nocte nit
tentes domu cuiufdam vidue violéter intra Etrus di grarex aragonú valen
g recc.Cum nonnulli texto:es à fe dicunt mo rcdilect et fidelib9 gubernatozi
9 netarios delinārint in officio textozie et mus iufticis iuratis ceterifqs officialt
CO Ftaçaffus vellet illos punire put ad ipfi9 offi b9nŕis ciuitatis zregni valeñco
at ciuz expectare dinofcit/ptedêtes le foze exép rumą locatenentib9 prefentib9 z futuris ad
To tos a fozo et iurifdictione ipfi9 moſtaçaffij et quos prefentes puenerint & pertineant infra
Be be foro alcaldor monetarie a delictoper eos fcripta falutem zdilectionë. Recolimus nos
2# comiffo in textozie officio protectiet deffenst obfauozē dictozü ciuitatis zregni per diuer

p puuilegijs monetariop a producunt r oftez fas nŕas litteras et promfiones guidaffez af


RA duntur per dictos alcaldos cú furiofis vtdi fecuraffe ab omnib9 criminibus ac delictis q
Cif cominationibus & proteſtationibus exhi bufcúc omnes portātes blada talia victua
gēdis r hendis penis in dictis privilegis ad lia ad ciuitaté et regnum valen fupradicta vt
iectis remanent impuniti:ex quib9 tanto pl⁹ in dictis nřis lřis et puifionib? continetur.
11 nofter mouetur nec inmerito anim9/qnto il Munc autem pcepim9 relatione veridica o
lafi vera funt videmus foredeteftabilia etp plerumq contingit o multi et diuerfi patro
nt niciofa exéplo. Unde volētes talibus infoler ni vaſozú maritimozů z alij marinerij licz pa
ta cijs et abuſionibus prout decet nŕam regiaz ctum rauinenciaz ac pmifionem fecerint de
-a mageſtate de opportuno prouidere remedio portando blada & alia victualia peos onera
19 dictozücs monetariop effrenta et temerari ta ad dictam ciuitaté valeñad hocvtfubiſto

am audaciaz cohibere. Sichut? ferie puide velamine poffint gaudere guidatico fupradi
mus vobiſqz et vŕm fingulis prout ad veftrú cto:tamé cozu ppzia vtilitate inducti eozum

P fpectat feu fpectabit officiú dicim? z manda vafa ad alias pres fraudulent navigātvtim
Priuilegia

peditifeu detenti héant ibide dicta blada ero cofesfon de mal exëple e tomen en gran dan
nerarefeu dimittere intendentes y ſi alətin dela cola publica dela ciutat defuldita.Der
gatipfos portare blada feu alia victualia ad tal lo dit cöfell deliberadament e cocordat p
andeciuitaté feu regnúvalen gaudere vtiq obfuacio del dit furep tolre lovit frau een
poffintguidatico fupradicto. ¿Quãobré nos altra manera per bedela coſa publica ſtatuí
oletes predictis p nře prouifionis remediu eordena perpetualmet que baciavat totes e
>buiare: fic ſuper pdictis huius ferie puide fengles defofpitations dels nafrats asfacen
us q aliqui mercatozes patroni marinerij ofauraa fer per la cort per officio inftancia
eu quiuis aly quifemel in portãdo blada feu de partfien e baié effer fetes per aqll o aqlls
alia victualia ad dictaz ciuitaté vel regnú va cirurgians qui tendrá en cura los dits naf
Jen fraudé comiferint quouifmodo fi contin frats e aqlles defofpitacios fien e haien effer
gat al's ipfos ad eandé ciuitatévt'regnuz bla fetes franchamet fegons forma del dit fur .
dadeferrefeu nauigarenon poffint dictogui Empofi per iufta rabodefofpita qfia bada
datico vti quomodolz feu gaudere: quinimo cotra aqlloaquells cirurgians qui tendran
ab eodéguidatico Tomi beneficio ipfius fint en cura lo nafrat oper arduitat oqlitat del -
eiecti penit9 exclufi. Bandantespeandez fet oper altra qualfeuol rabo o manera fera
vobis T vnicuiqs vim de certa fciencia et ex vist ala cort à mes o altre cirugia o cirurgias
preffe quating puifionénŕaz hmõi tenaciter deten fer alguna o algunes dfofpitacions: qt
obferuetis et no otraueniatis vl' faciatis ali iufticia enlo criminal ofon locht de cordia

qua rone. Dat barchiñ.v.die marcij anno a deles parts fi auenirfen volran opozan : en
nat} dñi.AÐ.ccc.lxxvij. altramanera en diſcordia daqlles afonbon

CProuifio fobre les defofpita arbitrepura elegiraqllo aquells cirurgias


fufficients troen nõbie dedos e nomes que
cionsdels nafrats . CXXIIII.
lifera ben vist :los quals enfemps abaqil o

Øs petrus dei grarex aragonuz aquells cirurgias quitedrálo nafrat ofens


valen zč. Subditop nŕop vtilis aquells fi per alguna iufta caufa aconeguda
tatib9 infiftentes circa illa vocis dela cort effer noy deuran onopoza facen les
ipop libenter annuim⁹ que opo? dites defoſpitacións ab ſagramēt :e q calcūs
tuna dinofcimus bono ftatui cozunde:hincé J delsdits cirurgians api elets haia per fon fa
oblato nobis reuerenter & per nos recog larip fer les dites defofpitacions tro en qua
nito quodaftatuto per vos fideles nãos ius titat de.p.fous e no pus per cafcuna defoſpi
ratos z cöfiliú ciuitatis valeñ nouiter facto
tacio . Enariquel dit falari no puxa efferma
qoeft hmot ferici.CZtez lo dit confell haut 10: mas pura effer menoz odiminuit a cone/
parlament fobre les cofes deius fcrites . Ut/ guda ola cort fegons la qualitat o la cōdício
tenent que fegons fur nou del fenyo? reynan dels nafrats o nafrat o nafrador . Efimes
fos de bona memoria tot cirurgia & tinga al nependran palefamet o amagada q fien ten
gun nafrat en poder es tengut de dir ab fay guts d reftitubir ço que mes pres haurā ala
grament fens algun falari quátefavegades partde qui rebut ho hauran . Enorelmeys
reqft ne fera fil nafratesfora de folpita ono fien encorreguts en pena de.rr.mozabat do?
E alguns per cupiditat o falaris oper altra pagados per cafcun cotrafabent e per quan
illicita caufa dfrauda en änt es en ells al dit tefa vegades ptrafaran fenstota graemer
fur haien fet e facen lur fföç a les defofpitas ce.Sidochs lo iufticia e los iurats enfemps
cions dels naffrats ques fan pla cort a infta no conexera á alguna gra e relaxacione öga
cia dela part dels naffrados fien fetes per al efferfeta:enlo qual cars laditagra e relaxa
treoaltres cirurgians fens o vltra aqllo aql tiopura effer feta plos dits iufticia ewrats
Is qui tenen en cura los nafrats:e per aqftes enfemps e cocordablament e no en altrama
rabons lepaguen de fetgras falaris eper cu nera:dela qual pena fia lo terçdel fenyo: rey:
piditat o exactiodaqlls alguns cirurgians fe laltreterçdel comu dela ciutat:elo romanet
fforcen impetrard cafcun iufticia annual les terçdel acusado : e que aqll o aquells cirur/
beſoſpitations dl regimet de fon any:les äls giats quitendran lò nafrat en cura no pen
Petrifecundi CXLV

guen o haien algun falari deles dites defoſpi nar pardo batle general del regne de valen
tacionsfots la dita pena. Aço declarat que 2 tía falut edilectio . Laltredia vos fcri
fie quant fefdeuendra cas quel dit iufticia uim enla formafeguent. En pere per la gra
haura elegir altre o altres cirurgians fegōs ciadedeu rey darago rc . All amat confeller
quedeflus es cōtengut: lo dit iufticia noha noftre moffen aznarpardo Batle general "
La ne auer deía opuxa vn mateix o vns ma del regne de valencia falur et dilectio . Da

texos cirurgians a moltes defofpitaciōs a quests dies ab noftraletra dada en Sara


fer ans quali copartint los treballs o offici goça ab noſtre ſecret ſagell a. pr viy ,dies
e diſcoré per los cirurgians dela ciutat ab del mes demarç prop paiſat manam al go
tese couinents haia elia tegut hauer ades uernador del dic regne fots pena del cap ap

vns ades altres a fer les dites ofofpitacios de que galera ne altra fuſta de rems no le
enlo case manera deflus dites.E que en a pas armar en alguns lochs de la gouerna/
quell mater cas lodit iufticia pura e baia a tio/fi donchs per nosabletra noftra figna,
deftrenger qualfeuol cirurgia o cirurgians dade noftra ma expreffament no li era ma
dela dita ciutat a fer les dites defofpitacios nat. Empero perque defpuys hauem entes
ab manaments penals e altres deguts de que açopozia tomar endadela ciutat ereg
ftrenyiments.Eque aço iur obferuar lo dit ne deflus dit de Valencia per coffaris mo
iufticia lo dia que fa lo fagrament acoſtu ros qdalgun temps ença entren en noſtres
mat. CTenoże prefentis ad humilem fup mars per robar edapnificar e captiuar no
plicacionem pro parte veftri dictozum iura ſtres fotſmeſos : plaù nos e volem eusato?
rozum & confilij fuper his nobis factam pre gam abla prefent quefi algu o alguns dela
infertum ftatutum tanc publicam vtilitas dita ciutat o regne de Valencia volran ar
tem dicte ciuitatis concernens et omnia et mar ohan ia armat fol que fien tals perfo/
t
fingula in eocontenta iuxta fui ferien lauda nes que paregua quenoy vã per robar axis
0
mus aprobamus ratificamus et confirma com de molts fes ideuengut de poch temps
tionis noftre prefidio robozamus . Aban/ ença : mas p dampnificar enemichs nostres
dantes per eandem de certa ſciencia et exø erobado's pupats dar a aquells aytals li
preſſe gubernatori actufticie i criminali va cenciade armar galeres o altres vexells de
lencie ceterifqs officialibus et fubditis no rems per entrar en cos . Keebzets empero
ftris ad quos spectet z dictorum officialiuz dels patrons comits e foraconits de aque
locatenentibus prefentibus et futurisqua lles galeres e vexells bones feguretats ab
tenus ftatutum preinſertü iuxta fuiplemo bones fermances e fegures que no dampni
a
rem feriem et confirmationem noftram bu facaran los mozos fotsmesos di reyde gra
huiufmodi obferuent et obferuari faciant nada/ne del folda de babiloma ne paffaran
O
irrefragabiliter z contra non veniant qua della tripol de barberia/ne prã en fcruey ne
9
uis caula . In cuius rei teftimoniumhanc defferuey de papa de roma ne de papadam
fieri et figillo noftro pendenti iuffimus cō/ ngo/nefaranvalença a renouefos ne a vene
muniri. Dat barchinone triceffimadie oc cians/ne ala regina de napols/ne a carles d
S
tobř. anno anatimitate domini.HD.ccclxx lapats/ne al reydefrança/ne al rey dangla
viij.ÏRegnią nostri.xliij . terra/ne al rey de fipze/ne al senyor de mila
T2 batulus ad inftanciam ci ne algun altre pancepo comunitat / ne dāp
nificaran a ells ne a iurs fotfmefos/ ne al/
uitatis teneatur dare licenciam armadifub
9
tres persones del mon criſtians on que fien
certis ſecuritatibus ibi ştentis.CXXVII
o ab qui nosfiaz en pau o en treua.Eguar
1pere per la gracia dedeu rey dativos que aquestes feguretats fié bones
daragode valencia/de mallozās quefi los armados no feruauë ço que haus
de cerdenya/e de cozcega e com/ ran promes a la execucio fe pupă fer baität
tede barcelōade roffello ede cer ment en lurs bens e deles fermances & þau
danya. Alamat confeller noſtre moffen az ran dades. E nos ab la pfent manam al dit
ti
Priuilegia

gouernador expreffament e 8 certa sciencia ftrospredeceffores illuftres et nos furatis


que per vigoz dela dita letra contraria que et probis hominibusvalencie conceffis que
nos li hauětrameſa fobzel dit armamet em dam declaraueramus moderaueramus et
pag algu no faça . Empero les dites licenci correxeramus et quibufdam addideramus
esquevosdarets volem que duren ſolamét 9 quedaz etiã reuocaueram ex toto: quag
daci ala primera vinet festa de omium ſcōz cum alia cartafub predicta. Dat confecta
dací al qual temps los dits armadors haten reuocauim9 feu vifi fuiffem9 reuocaffe:eft
hauts a tomar e Olarmar.E aço fez affi qls inter alia ordinatio feu prouifio Fiei fequen
iurats e prohomens de valencia facen que tis. Item quoddam capitulum vltimmuz
dací a aquell téps galeres de pariatgedells contentum in quodam priuilegio domini re
ede barcelona e de malozques fe tinguen en gis petri proaui noftri . Dat valencie lil's
noftres mars per guardar aquelles : axicō decembris.Anno anat domini.AB.ccc.lxxx
antiguament fe folia fer . Dada en çarago uj.cuius capituli feries talis eft.
ça fots noftrefagell comu a.iiij . dies de ma CItem concedimus acppetuo ftatuimus
igdel any dauallſcrit. Rexpetrus.E com q quilibet ciuis valencie in deueſia noſtra
arafia eftat a nos humilment fupplicat per albufarie poffit mitere fuum beftiarium ad
los mifatgers qui fon plents en noftra cost pafcendu z venari ibidez acligna facere të
dela ciutat de valencia que com en açovaia ponbus quibus vos iurati et probi homies
gran interes dela Ciutat e encara de tot lo valétie hocduxeritis ordinandum :ſit peni
regnede valěcía degueffem de tot en tot fer tus fublatum et perpetuo reuocatum.Sta
feruar la prouifio preinferta. Berço avos tuenteshuius tenoie ac iniungentes guar
dehim e manam de certa fciécia expreffamét diano feu bannerio dicte duefie qui erit pro

que la dita lexéçia darmar totavegada que tempoze fubpena centum folidorum regali
per partdeladita ciutat ne ferets requeſts um ab eopro qualibet vice qua contrari/
donets tingats e obferuets fegons forma d um fecerit exhigendorum et habendorum:
la prouifio damunt inferta. ABanants é ini qalicut feu aliquibus quicunqz fint non au
bints expreffamente de certa fciencia aldit deant vendere feudonare aut al's concede/

gouernado? que per vigoz dela dita letrade re ligna erbagium autvenationem in feu de
inibicio a ell tramesa cotra la preſent proui dicta deuefia abfqz noftra znoſtrozum ſpe
fio en resnofaça ne fer iaquefqua fi la irae ciali licentia beneplacito et cofenfu:qqpif
indignacio noftra cobeiara fquiuar. Day catores habentes in dicta deueſia adempus
da en Saragoça a.ff. dies de maigdel any uum non audeant ſub incurfu dicte pene fa
dela natiuitat o noftre fenyor AD.ccclxxxi. cerein eadem rabacias nec aliquid euellere
feu arrancare: f3 tantummodo feruiāt ſibi
Tin deuefia poffint teneri cé
defrōdibus fiue branchis lignozumfeu ar
tum capie lactantes. CXXVIII .
bozű ipfius deuefie.Adijcientes o tresvel
Etrus dei gracia rex aragonum quattuor perfone ex illis qui confueuerunt
valétie rc:fidelibus noftris baiu tenerez mittere capias lactates ad vſuz lac
loguardiano feu banneris deues tis feu pro neceffitate vel feruitio ciuitatis
fie noftre albufarie valen et alijs valencie tenere valeant in dicta deuefia libe
ad quos hoc spectet prefentibus et futuris rez impuneinter omnes centum capias la
falutem graciam. Quia in nouis ordina ctantes feu habentes lac Et quinqueircos

tionibus prouifionibus per nos factis cũ fiue cabzons: et hoc prout periuratos dicte
carta figillo mageftatis noftre pendenti mu ciuitatisdicte capze zirci dimife acdiuifi fue

nita.Dat valencie.xxij.die madij primere rint inter illos .Idcirco cum paruz prodel

troacti de et fuper nonullis capitulis expref f3 ordinationes & prouifiones fieri nifi exe
fatis in quadam ordinatione feu prouifio / cutionidebite mandarentur:dicimus & mā
ne que pracmatica factiodicebatur abolim dam9 vobis 7 vřin cuilz p20 prima e ſcūda

per nos facta per quã ex privilegijs per no iuffionib9 acde certa fcia et expreffe fubpea
Betri fecundi. CXLVI

inpreinferta ordinatõe feu proшuſiõe adiecta liberate ac de certa fcienciavolumus prouide


erhigenda & habéda de bonis veftris fie quo mus fanctimus ac etiam ozdinamusvt nulli
tiens fuerit contrafactum quať ozdinationé habitatori valencie feu alij cuz hitatoub9 ci
7 puiſionem eandem teneatis atqz feruetis uitatis valen litigati feu stendenti cunuſuis
faciatisteneri ac etiã obferuari firmiter z dignitatis ftatus legis vel conditionis exi/
ad vnguem iuxta ſin feriem pleniorem.Dat ftat fit licitum aliquorefcripto litera vľmās
in villa algezire fecunda die iulij anno anatis dato nobis vel a noftro primogeito feu a quo
uitate domini.AB.ccc.lxxxy . cunc alio locumtenenti noftro vel a curta

Timpetrantes litteras et ref noftra vel eius impetratovel impetrata nuc


vel in antea contra forum vel pruilegia gene
cripta cotra fozu feu pauilegia incurrant in
penis inferius expreffis. CXXIX. ralia ciuitatis zregni fuper vel in aliqua lite
caufa vel re ciuili vel criminali vti vť se iuuas
Mnominedomini noſtri ieſu cri re in dicta ciuitate vel eius termino preſentā
ft .Mos petrus dei gracia rex ara do aut prefentari faciendo procurandovľcō
gonum valencie zc. Drouide co fenciendo per fe vel alium pure vicōditiona
gitantes q licetduerfis fons pú liter aut aliquo quouifmodo . Siquis vero
uilegijs et prouifionibus tam noftri prede contrarium facere prefumpferit fine confilio
cefforum noftrorum cautum exiftat vt fi qua aduocatí vľ procuratoris penam quinte par
refcripta litere vel mandata cótra forum vel tis qntitatis aut valoris feu extimationis li
priuilegia ciuitatis & regnivalencie côtingat tis vel reifuper vel in quavfus vel iuuamen
a noftracuria emanare/officiales vt iudices huiufmodifiet pting ipfo iure et facto abfq
quibus talia diriguntur etiam fi fecunda iuf omni remedio et excufatione incurrat . Sic
fiovel cominationes aut pene quelibet con ✔ tamen o propter magnitudinem litis vel rei
1
tineantur in illis non debeant vel teneantur predicte feu al's ipfa pena qualibet vice qua
eifdem quomodolibet obedire fub certis pe comitaturducētos mozabatinos aureos nō

nis in ipfis fois privilegijs & proviſionibus excedat. Si autem lis vel res ipfa inextima/
expreſſatis . Veruntamen nonnulle perfone bilis fuerit vel crit/dicta penafecunduz pers
.
interdum tacita veritate fuggeftocotrario fone ac negocij qualitatein comitat et mode
21
interdum ex importunitatez al's plura ref randa ad arbitrium iudicis exhigatur: ficq

Cripta literas & mandata contra fözü vel paí nec dictos ducentos aurcos excedere poffit.
uilegia impetrare a noſtra curia nō deſiſtüt: Sane fi aduocativel procurators confilio
in quibusvt omnino feruentur /abſolutioně id fecerit tali cafu abipius pene folutione ex
۲۱
penarum in iplis foris z priuilegijs conten/ cufetur:fz cocafu aduocatus vel procuratoz
61
tarum fi eis obediatur cominatiõelos acgra predictus ad folutionem pene ipius totaliter
ar
inozes penas nifi obediatur eiſdem talia p/ teneatur:dicte vero pene applicetur medie
curant apponi aftucijs cogitatis:indeas offi tas noftro fifco zreliqua medietas particu
nt
ciales r iudices ac partes quibus dirigütur ius intererit: fi tamen infra dece dies postą
ac
dictis cominatiombus et penis grauioribus adeius fcienciam peruenerit prefentatio vel
territi eifdem refcriptis literis et mandatis vfus feu iuuamen dicti refcripti litere vel mā
defaforatis obedire coguntur:ex quibus datidefaforamentum eiusvel coz opofuerit

fozi z priuilegia ipa ledūtur / eneruatur iufti et penam acufauerit fupradictaz:alioqui lap
cia et res publica dicte ciuitatis z regni gra/ fisdictis decem diebusad faciendum oppo
vať multimode / ac in vniuerfali et ligulari fitum vel accufationem huiufmodi nullate/

difpendia non modica patitur contra debitü nus admitatur . ¡boc infuper declarato fiue
rations. Wolentes igitur huic morbo tā no additopro equitate feruanda qfi parsdí
ciuo falubrem vt conuenit adhibere medelā : ctum defaforamentum opponens et penam
hoc irrefragabili et perpetuo noftro edicto acufans predictam fuper hoc ab intentione
ad humilis fupplicationis inftanciam veftri fua ceciderit hoc eft q fuerit declaratum dic
dilectorum et fidelium noftrozum iuratoruz tu refcriptuz litteram vel mandatum nō effe

et proborum hominum ciuitatis predicte: de vel fuiffèptra for vl'privilegia impetrata vľ


ty
Priuilegia

eriencia docuerit o hoſtalerij vtentes fupfacto impofitouzßdictar / thi qrvicte cổ


muffiones fuerüt factevt dicit in diminuciõe
urritoris officio plures fraudes abu
infolencias comittebant: tamēdein turdictōis p nos collate vobisin fauoré exac

errarijianouerij hoſtalerij dicte ciui tõis earu/co q vost pdeceffores vfii dicta
obis cum duab? Iŕis noftrisquarum adminiftratõe bacten vt pdicik 8 qbufcüqs
len.vijdie apulis . Unno anaťoñi. D qftiomb⁹ &dubijs qotte torta fuerüt fupne
xij.et alia in mōtefono fecüda die ianua gotio dictar ipofitionu cognofcere e cas ac

rij anno proxime preterito date fuerüt :volut ca decidere pluciftis fumarie deplano mu

mus mandauim & dictú hoſtaleriú pmite doc bbo roi appllatõe remota.Ideovolús
retis vtiiam dicto curritorie officio puifiõe vobifqz dicimus e mandam? quat predictis

ftatutocozdinatione non obftatib quibuf comiffionib?non obſtantib9/de caufis gftio

cunc .Unde că dictü ſtatutü z ozdinatio at mibacdubijo que hacten? ſuſcitate fufcita

tētiscöfideratis hijs que p dictos iuratos tafuerunt in fuppredictis decetero fufci


? pboshoies declarata fuerüt rõnabilia vi tarie moueri cötingeret cognofcats each difi

deátur : & in ipa ciuitate alongo citra tépoze niatis e deducatis ad executões illisvýjs mo

fuerint obferuata.opterea dictuftatutü dis eformis quib? vos cpdeceffores vříbac

et ordinationé ad fupplicatioez dicto iura tenus meli? fi fuiftis.Cumpro emitatõe lon

toxr pboжum hoim quor tenemur como garú € immoztaliú litium que nutriri poffent
ditatib9 dare locuz:huius ferie cöfirmantes pptea tot parcat laboubt expenis/fic pros
laudantes ac approbantesvobis dicimus et velimus fieri cöpleri. Inhibetes expflè qui
mandamus expreffe acde certa fciétia quat. bufuis plonis quib? dicte comiffiones facte
fuerüt quat in dicto cafu eis nõ vtank nec fe
non obftätib? litteris feu puifionib9 per dic
tú ferrarini tanoueri feu quofuis aliosa no aliquat intromittat . Datbarchiñ.vij.dié
bis obtentisfeu impofteruz obtinendis : ās febioary..anat dñí.ØD.ccclxviij.
tenoze preſentiũ reuocamus :dictā ozdinatio
Quels bens deles repenedides
nem & ftatutü iubeatis & faciatis in oibus et
mounts enla dita caſa ab teſtament o ab in
ab oibus obferuari . Etfiforfam ab aliquo
feu aliquibus aliqua puifio a nña curía con teftat fien e puingué ala dita cafa.3téquede
tingeret emanari:illam ex nunc pro tunc des totes les affions q fera entre lesditesbones

cernimus effe nulla eidez tanc furrepticie e altres qlfeuol pfones fia conexedor lobarle
contra vel pieter i nteznim obtenteno de general:é o altres graciesen fauoz bela dita
cafa atorgades. CXVII.
bere pareri feu in aliquo obediri : et fi in illa
deprefenti mandato z cöfirmatõe dicti ftatu spetrusdel gfarex aragoni
tiſpecialis mencio haberet. Dat valeh ſub valen cc: Uttédentes pro pte mu

nfofigillo fecreto.ix. die madij . Anno anat: lierúdomus vocate de penitécia


S
ciuitatīvalefit earürector fuiffe
dñí.ØB.ccc.lxiij .
nobis bumiltfupplicata vt cuzipi pro bono
de caufis impofitionuznon
ftatu feruatõe vtilitatedicte domus qídā
poffint fieri comiffiones f3 ear cognitio per fecerint ordinatões in fubfcriptis captis ex/
tineat adminiftratoribus : CXVI .
plicatis/de nra benignitatefolita eifdé ordia

Etrusdei grarex aragonů valch tidib9 fauozabitr locú dare cafes laudare ap

rc.Dilectis fidelib? nŕis admi probaret gratiofe pcedere digremur .Ideo

niftratoub impofitionú que erbi nos mozebenigni regis vifis plene recogni

guntur eleuant in regno valen et tis captis ipis ordinatões totenta in eildez
impofter exbigenfleuabunt falutë zdilect captis:voletes ordinatõib, ipis tanc neces
farijs dite domui affetire de nka folita clemé
Iz nos & inclit, infans iohanes cariffim ? pri
mogenit? & generalis gubernator nr dur ge cia laudauimus approbauim³ ac ɔceffimus

runde &comes ceruarie fecerim aliquas co put clare patet in refponfionib⁹p nos fact
miffiones aliquib9 pfonis regni valen vt cog in fine cuiufly captor ipor quor Fies dinof

nofcerent de aliquib2qftionib? q ozte fuerüt ciE effe talis.CSuppliqué humilmēt alavfa


' Betri fecundi. CXL

repal magníficécia los regidors e regidores losregidors eregidores dla dita caſa puren
erotes altres dones dela cala deles dones d
corregir e caftigar dins aquella totes e fen/
penitencia dela ciutat de valen i preuerécia gles dones dela dita cafa desobedientsede
denřesenyor deufia merce voftra Tempozde a foneftes en paraules o obzes:ari per afflictio
tozgar/loar/aprouar/e cöfermar les ordina devida en på en aygua com per encarceramé
scions fetes per losdits regidors regidores e ts o prefons dins la dita cala com per altres
bonesde penitencia a beprofit e conferuacio maneres a bon arbitre e conexença dels dits
*dela dita cafa fegons que fon contengudes e regidos e regidores. Clau al fenyor rey
Cordenades enlos capítols feguents . Item fuppliquen los dits regidors eregi
Cizimerament ozdené los regidos e regi dores e donesdeladita cafa que per tolre ve
dores etotes les altres dones dela cafa deles pacio dans emeffionsdela dita cafa e deles
Donesde penitencia dela ciutat de valeñi que bonesde aquella fia pervos fenyoz fetagene
→fi alcunadonadeles dela dita caſa ſtant alli ral comiffio a vna bona perfona dela ciutat
moreha alains bensq tots aquells qualse de valenſobre totes e fengles gftios pleytse
quants quefien fis volmobles fis vol feents contrafts quifien o fpen effer entre les dites
romaguen ala dita caſa en manera qen teſta bones equalfeuol de aqlles de vna parte äly
ment oaltradarrera volentat nols puſcale feuol plones dela part altra api en demanan
rar aalcuna altraperfona o locheclefiaftich com en defené remoguts daquen tots altres
ofeglar. Blau al fenyor rey:les dites do jutges ordinaris delegats e fubdelegats: eq
nes emperoftants legues e fots la tuŕdictio enles dites äftions cotrafts epleyts fia pro
feglar e no en altra manera: ans vol á en cas cebit breument fummaria ede paraula fens
que fien ofollen per auantdela iuŕdictio ec/ fcrits alméys folemnials.CBlau al senyor
•lefiaftica quel dit capitol vaja per denegat. rey que lobatle general del regnedevalencia
Item oidenen que alguna deles dites do qui ara es e per teps fera conegua fegōs for
nes nogos o prefumeſca amagadamét de nit madel precedent capitol de totes les dites q
odedía per terrats o per parets abenginy o ftions ari que daquiauant non pura conexer
en altra manera exir los limits o claufura de altre iutge.Eaçofa lofenyoz rey en fauo:
la dita cafa:e fi contrafara e poza effer atro/ la dita cafa ecar es cofa piadofaper quepor
bada dins la ciutat deffus dita que fia prefa e difpenfar que axis faça . Abandamus itaq
•co:reguala vila ab açots e fia exellada ptots tenore prefentis carte atc priuilegij nři fir
temps dla dita ciutat.Clau al fenyõzrey miter cunctis tépoub9 velituri gubernator
CItem fi alguna dona haura ſtat enladită generali regno terraruniaru cufqzvicer
cafaper vn any oper mes e de tot en tot vol gerenti in regno valen ceterifqs officialib? et
ra partir del feruey de deu e exir dela dita cas Jubditis nŕis pūtibus futuris quat ordina
fa que aytal no gošo prefumeca ſtar ohabis tiones & capitula antedictafeu cotenta in eis
tar enla bita ciutattomant enlo peccat pu iuxta prouifionez per nos in fine cuiuflz cox
blicaméto amagada:car no feria als finofer facta teneant firmiter zobferuent teneriat
efcarneiniuria a noftre fenyoz deu e aladita obferuari faciant incöcuffe et non cötrauent
ciutat e tolre deuocio dela dita cafa:e fi con ant nec aliquemtrauenire permittant aliq
trafara que foftenga ladita penade açotse rōne. Aban damus preterea baiulo generali

be epilt. Blau al fenyor rey. 45 CItem regni eiuſdez qui nunc eft zerit pro tépozevt
q los regidors e regidores dela dita cala quí de caufis & queftioib? motis & mouédis inter
pen
fon oper teps feran puren encercar e ferp mulieres rectozes tamdictos pñtes et futu
dre lesdones deladita cafafaents contra les ros acdomuz predictam exparte vna & alias
cofes cõtengudes enlos precedents dosca/ qualcuno plonas ex altera quacüc rōne vľ
pitols e tomar aquelles enla dita cafa fi atu cácognofcat eafqz finedebito terminet foz/
rar hivolran : en altra manera puxen metre ma capitulorú predictor in oibus et per oia
aquelles en poder e ma dela cost per quefia obferuata:quonía nos per hanc eandé vices
feta iufticia fegons forma dels dits dos capi nrasfibifup hijs plenarieducimus comiten

tols. CIBlau al fenyozreg. CItem q das. Incius rei teftimoniü hanc cartā z pu
Tún
33

Priuilegia
9
i quiafacte fuerintfuperpofitiones feu fobae
uilegiünim fieriiuffimus efigillo mageſtati
nře appéditio comuniri. Dat valen.vij.die poftes fuper opere argamaciarum dictece/

augusti anno anatoñi. BB.ccclpip.¡Regnic quie ppter quasaqueductus eozuz impedie

nŕi xxxiiij. Ø.de palou. batur et aqua exiguiore facta dictis molendi
nis & hereditatib9 fubtus ipa molendina fie
Tcequia de muncada non va
bat pieiudiciü atqdānuz:ita &fup hocmul
leat in profundio:e3 actu vel maiori amplitu
totiens fufficiente aquaz berenon poterant
dine deduci . CXVIII.
ad molendú zadrigandi : zo etiaz predicte

Os petrusdei gra rex aragonuz fuprapofte facte fuerant cotra forma operis
valen c.20parteveftriшurato antiquitus ſtatută a ştra retentiõem quam
ruze pbox boim ciuitatis valen ons rex iacob? care memorie áuus nofter fe

fuit nobishumilr fupplicatum q citde dicta aqua ad molendina predicta. Et


cum vos amiferitis quadazlfaz fereniffimi cum in ptrariú ex partehentiuz caftraalcha
dníreg iacobi aui noftri bone memozie dire reas hereditates & alias poffeffiones propos
ctaz bernardo defpelúcia baiulo regni valé neretur o dicta retencio facta per dictú diz
generali & guillermo de tafero tudici curiedi regéiacobuz fuerat facta produob⁹cafalıb?
ctioniregis declarationé z comiffioné fubſy molendinog tantümodo que molebant dea
criptas côtinentez:que dat fuit in regno va qua cequiefupradicte : & palijs molendinis
len in villa vallis trahiguer.xij.ll's madi.a. que tenentur pro nobis uifra terminos ciut
dni.Ab.ccxc.viij.eande lfaz a regiftris dicti tatisvalenz q cóceffio aque dicte cequiefac
ditaut nŕt fumi treparari vobifos nŕopen/ ta non fuerat ad rigandü bentib ? poffeffio
dentifigillo roboratatradi faceredignare/ nes z hereditates ſubtus ipa molēdina: ac ét
mur.Ideovolentes fuper his erga vos be negarent fupradictas fuprapofitionesfiuefu
nignitate folita nos hře:vifo tenore lře predi prapoftes füiffe factas de nouofeu cotra for
cte in quodá registro comuni prefati oni res mazoperuz antiquitus ftatuta. Idcircoote
gis aui noftriregiſtrate in archivo patrimo tam materiam qftionisvolentes dirimere et

niali palacij noftribarchiñ recondito : acpie illop strouerfijs & contentionibus obuiare:
"
ftito iuramento ad fcta de euuangelia in ca qui ppter predicta ad arma trixas fepe pce
cellaría nia per fidele nŕm iacobu taufridi le dere nitebant quos nŕa debemus tufdictiõe
guz doctozē nuntiú vŕm aðnŕam prefentiain copeſcere: acceſſimus pfonatr'ad dictú locuz
deftinatü q lram predicta cafu fortuito ami zvifo açutopredicte cêquie z vifis etiam fu

fiftis:ipani literaz adicto regiſtro put in eo prapofitis factis fup antiquis argamacis ſu
fcripta eft et regiftrata reparari fumi feciz pradictis deliberato cófilioduximustaliter
mus in hunc modú. Jacobus beigrarer ordinanduo quitquid pofitü eft fuper arga
aragonum valeñ rc.Fidelib9 fins bernardo macis antiquis remoueat & demoliatur oino

defpelucis baiulo regni valen generali z guil cum predicta videantur facta fuiffe in pretu
lermode iafero iudici curtenfe faluté z graz diciú predictor tenentiú molendina piono
Significam vobis & cum materia queſtio bis ad cenfuz & tributü fubdicta cequiar ins
nis effetinter tenentes molendina nřa ad cé fra terminos ciuitatis predicter etiâ haben
fuz vel certũ tributüfub cequia de muncada tiú hereditatest poffeffiones fubtus ipa mo
que aliter vocatur cequia regalis: zinterha lendína: facta piedicta remotione T DEMO
bétes alchareas hereditates alias poffeffio litionefimil's duximus ordinandu o indicta
nes fubtus dicta molendina rõne aquefluen ceqa nichil in profunditate vel latitudine no
tis per cequiam fupradicta ex vna parte: zin ui fiat.Quapropter volumus ac vobis ber
ter babétes caftra alchareas hereditates et nardo defpelluncis baiulofupradicto ſpalit
alias poffeffiones fubcequia fupradicta ex al dicimus et mandam quat vobis prefentibs
tera. Et cum predicti tenentes molēdina ad remoueriz demoliri penitus faciatis quirqd
cefuz feu tributu z habentes alchareas here pofitü eftfuper antiquis argamacis fupradi
ditates & alias poffeffiones fubtus dicta mo ctis: non pmitatis aliquid noui fieri in p:o
lendina dicerent z afirmarent o indictace/ fundú vt depreffior fiat aqua vel in lacuž vt
Petrifecundi. CXLI

diffufa aqua depreffioz et breuior fiat in ceda nuz:q vos ambo vocatis quifuerint euoca
fupradicta cötra forma zitatutu in quo mo di fuper oibus predictis & fingulis z alijs etiä
eft:primitus tn factaremotiõe z demolitiõe quibuflz rōnibus r defenſionib? hmõi nego
fupiapofitarú predictaru:nec etiaz pmitatis ciuz tangentibus quas vtraq parsdiceret
aliquas fuperpofitiões feu fobrepoftes fiert pponere voluerint coza vobis/recipiatis te
fuper argamacis fupradictis. Retinemusti ftest alias pbatões legitimas pcedendo fis
nobis roibus tenentib? dicta molendina p per predictis fumariez de plano fine ftrepi
nobis ad certum cenfuz vel tributú ſub dicta tu z figura iudicij : zrecepts teftibus zoibus
cequia et in terminos ciuitatis predicte op fi caufis & ronibus vtriufq3 partis et negocio

contra bec queper nos funt fupius ozdināta hmōi vfqz adfniam collecto ipfuz nobis traf
appareret dicta molēdina egerent ppter mitatis fub veftri figilli munimine interclu
exficatione vel alio cafu feu rõne aqua necef fum. Inos enim deciſioné & determinatiōem
fariapredicte cequie ad molendú : &per bác dictinegocij nobis duxim9 referuanda.Dat
ozdinatiōez nřazɔtra retentiões predicta fa in regno valé in villa vallis traiguere,
.xij.lt
ctam per dictuz dñm regem lacobá auú ním mady annodñí. Abccrc vij. Bandamus

nullü impoſterú preíudiciú gñereť. Volites igitur vniuerfis & fingulis officialib9 z fubdi
acfirmiter ftatuentts & quicüq ɔtraþmõi tis nŕis pñtibus & futuris quatenus hmōire
ozdinationénŕam aufu temerario prozumpe
parationé z côtenta in litera preinferta obf
feu uenire prefumpferit iram indignatio, uent z faciat inutolabilr obferuari iuxta fui
nem nřam &penaz quingentor mozabatino ferieme tenorë .Incuius rei teftmoniú pñtez
rum aurí não erario aplicandozú fe nouerit cartam nram fiertiuffimus nropendentifi
abfqz remedio incurfurü.Inungentes firmi gillo muita. Dat barchiñ.v.die octobr..
terimandantes tenoze preſenti iufticie va anat on. AD.ccclxviij.regniqz nří.xxKUJ .

ቋ noie zpro partenřaex


leniveleius locüten o
› nullus farracenus poffit ar
CO
bigat & recipiat pena predictaz quingentor
ma Offerre:fallit in caib ibiexcept).CXIX
mozabat a quocüqz vel quibufcunq contra
bmōi ordinationë nram facientibus totiens
Etrusbei gra reparagonu valen
quotiensotraiam dictam ordinatiōez nŕam rc.Uniuerfis fingulis officialib9
feceruntvt eft dictü. ADandam?infuper pro
nřís eorüqz locat preſentib? & fus
curatozi regni valeñ vel eius locūteñ o přté turis ad quos pites peruenerint
ozdinatōez nřaz faciédo teneri & Fuari in pë faluté zdilect. Expofitú eft nobis pro parte
dat dicto iufticievalenvel ei? locúten tam fu ciuitatü & villar regaliu regni valen in curia
per predictis ſeruādis fuper exactõe pene generali quaz incolis dicti regni in villa fcri
predicte ficontigerit / auxiliü confiliú viuua matheicelebram⁹ q eo q farraceni hitantes
men quandocus ab ipfo iufticia vel eius lo An dicto regno valen cum armis incedüt ipfi
cumt inde fuerit requifit? zeterea ordina farraceni inducitur nõnum ad crimina p
mus & fi proparte habétiú caftra alcharcas petrandu. Quapropter ad fupplicationédi
bereditates calias poffeffiones fub cequia fu ctibrachij hijs prouidere volentes : huiusſe
pradicta ppofitú fuerit o prefens ordinatio rie puidemus q nullus farracenus in dicto
nra factafuerit in cox danuz & preiudiciü ex regno deceto arma defferre prefumat nifiin
coquia tépore quo ciuitas valen erat farra? cafu quofequat vel comittatur fuuz dümvel
cenor dicte fuperpofitiones feu sobrepoftes ciufdé dni baшulu aut poratozë.Siquis aut
erantiam reffe cöfueuerant fup argamacijs dictozú farracenozű ɔ̃trahanc nŕam puifio
fupradictis vel etiam citra antiquis tépozi nezfacere prefumpferit armaq tulerit abfqs
bac etiá fi ex aduerfo propofitú fueritpter aliquafpe venieamittat. Quare vobis r ve
nentes dicta molendina z per habentes alca ftruz fingulis dicimus & madam? quatenus
reas zalías poffeffiones adicto tépozefarra hmotnřam prouifionem inuiolabiliter obfer
cenozú citra formam operis et ſtatus iplius uetis. Dat in villafancti mathei fubnoftro
ſeu latitudine velal's
cequie in profunditate feu figillo fecreto.xx.die febzdarij.anno anatom
0
fuerit inuenta in eorum preiudiciú atądam B.ccclxx.B.de palou.
Poziuilegia

Qualiter procedatur p guber tus rei teftimoniü prefente fierinfo figillo co


muni appendicio fùffimus comuniri. Dat
natozem fuper crimine collere commiffo per
valen xvij.die menfisdecebris. Unno anat.
aliquem fingularé alicuius loci bzachý mili
ani.B.ccclxx.B.de palou..
taris. CXX.

Depetrus dei gfa rex aragonuz Sentencia lata per dñm reges
valen tc. Eo quia in quodaz ex ca inter ciuitatem valeñ z villā muriveteris fu

pitulis grauamini cožam nobis p per quibuſdā ṣtributionibus in quib? dicta


brachiu militareregnivaleñ.obla vniuerfitas muriveteris ciuitati valen tenet

tox vidim, de ſubſcriptis querelã: q guber CXXI.


natoz ipfius regni valen qui nunc eft vel eius Adei nomine. Bateatvniuerfis
locúten aliquatenus fub pretextu aut colore gnos petrus dei gra rex arago
criminis & collera extrahit a loco feu locis di num valen zc.Attendentes diuer

ctibrachij vel eius fingulariü oimodam tur ſas qftiones feu ptrouerfias fuiſſe
dictioně habētiuz in eifdé aliqué feu aliquos exoitas inter vniuerfitate ciuitatis valen er
de aliquo comuni crimine inculpatos: obré parte vna z vniuerfitaté villemureteris ex
idem brachiu ſe danificatur preiudicatú affe alterarōnibus infert? declaratis :tandé res

rit z grauatū :nobiſqs humitr ſupplicauit vt cognitis pceffib, fuper þýs habitis zin não
fuper eodignaremur de condecenti remedio cofilio recenfitis:acfuper eis tam cotam nía

pundere. Igiturfupplicatiõe hmõi benigne presencia o coraz aliquib9de não confilioad


fufcepta:huius ferie vicem trobur generalis bec per nos deputatis plurib9 habitis colla
curieobtinentis ppetuo ftatuimus rozdina tionib9 in quibus plures interfueruntdocto
mus volumus tüübemus qfi gubernato? res zшurperitifolénes et partiu aduocati: di
nunc eſt aut pro tempore fuerit extrahet alis ctifqz proceffib? zrōnib? vtriufqs pofitisple
quez inculpatu de crimine de collera vel dep narier diligenter difcuffis:die piti partibus
fenfu aut fauctoria criminis eiuſdem ab ali ad audiendú fentenciaz affignata :fniamfu/
quoloco richi hois vel militisvel alterius di per bús in não pfilio ferimus in húc modů.
cti brachij habētis in ipoloco merũ imperiü TEn nom dedeu nos en Dere per la grade

idea gubernato: reperiet op talis inculpat9 deu reydearago e devalen.Wifts dos proces
feudelatus non fuerit in ipõ criminede colle fos enla cort del portant veus 8 gouernadov
ra aut cõfenfu vel fauctoria eiufdé culpabilis enlo regne de valen, entre la vniuerfitat dela
licet talis delatus coraz ipfo gubernatore de ciutat de valen e los fingularsde aquella de
aliocrimine comuni acuſetur vel denunciek: vna part; e la vniuerfitat dela vilade murue
idem gubernato: teneaf ißm delatüvel denũ dree finglars d aqlla Bla altrapart actitats
ciatu omi pcedimento enantamento vel pro lo hu dls ĝls começa..anat.D.AD.ccclxx .
ceffu ceffante remittere dño loci a quo olatu diefabbatiboza tertiap.xxij. menfis unų : e

predictuz idem extraperit gubernato::fictn feneix dins cinch dies primers vinents e pes
ſidictú comúe crimen fuerit talep qð ille remptoris:e laltre comença. Unno anatoñí
delatus debeat gubernaton remitti: ipfe gu AB.ccclxx.die veneris nona menfis auguſti:
bernator eūdem delatú recuperet p manūdo efeneix ne perconfeguet no enten vendre: en
mini dicti loci z non aliuxta fornã quain et los quals proceffos entre les altres coles es
de talib9 vel fimilib9 remiffio fiert cöfueuit. effectuofament stengut a la dita vniuerfitat
Abandantes per pitem dicto gubernatozz de mozuedre e losfingulars d aqlla dients fi

alij qui protépoze fuerit eidé gubernato/ effer en pacifica e quieta franquea elibertat
ris officio prefidebit alijfqvniuerfis & fingu de no côtribuir abla ciutat de valen en obzes

lisofficialib9 nřís preſentib9 & futuris & alijs de murs ede valls o de altres contributiōs

ad quos specter quatinus hmõi ordinatiõez fino tanfolament en cinch cents fol's per caf
ftatutü ac prouifionez nřamppetuoteneant cun any obzant la dita ciutat enles obresde
firmiter obferuent z côtra non veniant nec murs e vallst non al fegons los pactes fets

fieriautvenire permitant aliqua rõne.Incu efermats entre lo ſenyo? rey e la dita ciutat
Betrifecundi. CXLII

apres queloditlochde mozedre fon reco uedre de cuyllera e de liria e lo loche territe
biat de ma e poder denemichs fermarë diet ri del puig e habitants en aqlls.lau al fes
per llur findichoprocurador en poder al dir nyo reydemuruedre de cullera e del puigq
portant veus o fon locht: requirents p aqlls fien del terme dela ciutat e de côtribucio vni

effer mantenguts edeffelos en aqlla franqa uerfale doft e caualcada & aquelles :e que la
elibertat manat als turats obzers e findichs dita iuŕdictioſe exercefqua per los iufticies
dela dita ciutat ab grans penes q ladita vni dela ciutat totes les altres coſes romanents
verfitat de mozuedreefingulars de aqlla no alfenyo: rey:declarant la dita cótribucio du

perturbaffen ne pturbar deguellen opmeter reeffer entela en obresde murs evallseen a


fen enla dita poffeffio o quafi . Ari mateix es tudes e dons ques facen al fenyo: rey e no en
contengut enlosdits pceffosde vniuerfitat altra manera. Rex petrus. Wiſt encaravn
dela dita ciutat de valen ala qual les dites co pces fept per lo pcurador dls obrers dles.o
fes foren notificades per partdel dit portat bres dls murs e delsvalls nous dela dita ciu
veus ofon lochtotradient per llur findicho tatlo qlbania poder fegons & dauall es Ocla
pcurador ales dites coles e aquelles dients rat dldit portat veus ofon loctin de exhigir
efer nulles e affermant effer cert la dita vila edeftrenger tot çoqfos degut ales obres de
evniuerfitatdemozuedre effer fubiectes efo Isdits murs evalls lo qual proces comença.

timefes per llur propri delicte o culpa alavni Inouerint vniuerfi q nos egidius fantes de
uerfitat dela dita ciutat e effer determe e en monte albo rc.e feneix retechvers fi per fala
terme e côtributio general e vniuerfalede iu rifen.vij.liures : enlo qual pces entre les al
redictio ciul e criminal de aquella ciutat per tres cofes es côtengut en acabament á com
cóceffio per nose ella feta enegant los dits la vniuerfitat dela vila 8 mowedree losfin

pactes de contributio de.D.fot's per cafcun gulars de aqlla no hagueffen dada paciencia
any effer fets entre nos e la dita ciutat.E nos que en aqllavila fos pofada impoficio 8.xij.
iatlia on foffem inftats e fupplicats per los diners per caffiç de förment e.vj. diners per
homens dela dita vila q los dits pactes fefa cafiçdetot altre blat la ĝl los iuratse pho
effen allo no hauer atoigat: e polat qu aguef mens bla dita ciutat hauien ordenada aobs
fem atozgat no poguere p allo hauer aldiet Bles obres dls dits murs e valls ari quefos
dela ciutat preiudicat: e afermat aqlla ciutat pofada e leuada enla dita ciutat e en tots los
no tanfolament bauer dzet de propietat enla lochs 6 llur cōtribucio:lo procurado: dlsdí
dita contribucio ans encara de poffeffio o q ts obersariper poder a ell donat per aqlls
fiferma de diet en poder del dit portantveus obzers per llur offici com encara per poder a
ofon loct requirent aqllq aquella vniuerſi aqlls obzers per lodit potāt veus ofon loc
tatdevalen mantengués é defenes enla dita tindonat en éxhigir e deltrenyer tot ço afos
poffeffio ediet dela dita contribucio e fabes dgut als dits obrers: enlo al poder los dits
manamēts penals ala dita vniuerfitate fin obzers lo dit procurado: fubrogaren penyo
gularsdela dita vila q en aqlla poffeffio no p rant bestiar ohomensdemozuedre.del qual
turbaffen la dita ciutat fegons q aquestes co eobos cans qui eren a guarda Ol dit beſtiar
fes e altres pus largament fon enlos dits p leuades totes meffions que per aqlles penyo

ceffos côtégudes. Wiſt encara e ates & enlos resfe couench 8 fer ſe agueren .ij.D.dccc.
dits proceños es infertada vna carta nŕa ab dosfol's. Uift encara e ates que nos ſtants
nfa bullade plom en pendet fagellada bada enla ciutatde valen nos fon moltes vegua/
en valen a noudies de maig del any dela na des fupplicat p part dls iurats dla dita ciu
tiuitat de nŕe fenyo2.MB.ccc.lxtii).enla qlen tat q com la vniuerfitat dladita vila hagues
tre les altres cofes es côtenguda la claufula mesmoltesde vegnades en dupte ari enles
feguent. Item q vos fenyordonets ptots ciutats de barchiñ.de tortola com enla dita
temps ala vniuerfitat devalen e habitants e ciutat de valen e ari denant nos com denant
habitadors en aquella a e dins terme e côtri nŕe primogenit lo priuilegi per nos ala dita
bucio vniuerfalefots turdictio ciuil e crimio ciutat atorguat la claufula del qual damunt
naldeladita ciutat les viles e termésde mur escontenguda ecomença . Item que
Briuilegia

as fenyordonets per toſtéps rc. nos play dni: z tüc voluit expreffe o inter alias villas
→es aqll dubte declarar e fobre la cōtradic non poffet alienari dari e concedi dicta villa
tinq la dita vila de muruedre fa fobre obfer muriveters: fz in alijs fuit neceffe fieri ad cer
usciodel dit priuilegi impoſant ala vniuerfis tuz tépus cum cōfenfu tn totius curiegene
tat e fingulars de aqlla vila ſcilenci pdurable ralis:q puuilegiü fuit cófirmati in curta ge
erefnomenys car la vniuerfitat de aqlla vila nerali tertio idus шnij.Anno dñt. AB.cccxl.
bagues fetes repenyores de hitados enladi Cum ergodñs rex habés tuŕdictioné et con
ta ciutat apide bens mobles com de fehents firmationé iuſticieville muriveteris illam iu
muntants a molt maioz quantitat q no eren rifdictione alienauit donado cócedendo ciut®

lespenyores fetes per lo procurardo dels di tati valen vel iufticie eius criminali in poffe
ts obzers nos plagues de fer retre e reftitu cuius iufticia ville muriueteris electushabz
bir aqlles repenyores fetes als homens de turare rexercere iuredictione tanc locuten
la dita ciutat axí com no ogudamët e iniufta dicte iufticie valen criminalis eo cafu qui co
Fetes.Eencaravit e ates q com lo ſindích 8 firmat iufdictionē dare videtur vt in auct.
la vinuerfitatdela dita vila affermas q les pe de.defenſo.ciui.§. iufiurandu prebens.cum.

nyores fetes per lo pcurado: dels dits obrers glo.excöfirmatõevidetur.quo cafu non põr
foffen ftadesfetes côtra inhibicio per nŕes le negari alienatöez effe factadicte iurditionis
tres feta e fens fadigua diet e en altra ma acozona regia in ciuitate valen. Scdo quia
nera iniuftament e percofeguet afermas les quantú ad iuŕdíctôez dicta alienatio eft con th
dites penyozes effer tuftament fetes nos fup trafor per quez quelz vniuerfitas villarum
phica que les dites penyores fetes als homes hét electione iufticie ville iufticia vocal iufti
muruedrelos foffe reftituhides efobre les ciafingularis loci z non locúten alterius ciui -
repenyoresſe fabes ço ã de iufticia requefes tatis vel ville: z cöfirmatio ptinet per forum
Lift encara e ates q les dites parts ab llurs dñoregivel eius baiulo vt in fous.Zertionō
aduocats foren per ladita rabo moltes ve potuit cōcedereterminos cōtributiones mu

gades denat nŕe côfell aquells aduocats al rozum z domozi dicte ciuitati: quiavt fupius
legants del dret de llurs parts e finalment la coceffum eft p dictú priuilegiü rex no potuit

part 8 muruedre en ſcrit dona les allegaciōsuuŕdictōez aliquâ alienare in totuvl in parte
feguents. Allegationes vniuerfitatis partis ergonecterritoú cú fint conexa tritolu et
yos
muriueteris in caufa queducitur otra cui turdictio na turdictio adheret tritorio vt.ff.

tate valen. Ad primü dubiü videtur o cōcef de.bbo.fig.l.pupill? .. territoziü.et.ex.de.


fio facta ciuitati valefi de villa murшuéter) .f. offi.ozdi.in.c.cu epus.li.vi.rde iuf comunt

in urdictõe cötributõe t terminis dicteville phibita alienatiõe alterius rei phibetur eig
fit nulla rōmibus & iurib9fequétib9, JPrimo partis alienatio.C.de rebus alie.non.alie.l.
quia clariffime apparet per pinilegiü gené fi.et.ext.de reb9 ecclie.non.alie.c.nulli.qua
raleoniregis nunc regnantis facto in curijs eft cadez ratio be toto ad totü que eft de par
generalib⁹valeñ.xviij.liks octobús anno dñí te ad partem vt.ff.de rei.vendi.l.quedetota

.ccc.xxxvj.turamento dictioni regisval hoc expreffe dicit dictü privilegii generale


latuz:in quo cötinetur & dñs rex aliquasvil prohibes in totú vel in partefieri alienatōez
last caftra regni valen in totu vel in partez zetiam pignoris obligationé: 7 per predicta
quocüqs iure modo vel caufa.non poffzalie apparet onus cötributionis non poffeimpo
nareimpignozare obligare infeudarediuide ni ville murtueteris cum fit eadez ratiovt in
redare mediate vel inmediate imppetuŭ vel tuŕdictione z territorio dictú eft.Et quia cõ
ad tempus: fi faceret o coceffio alienatio tributiomaxime murozü fieri debet pzovalo
effet nulla:ymmo o fortius eft poffz refiftiz rebono immobiliú quealiquis poffidet in
abfq's caufe cognitióe V3 quofcüqz officiales fra terminos alicuius ciuitatis vel loc vt er
perviam armor abfqz aliqua punitiõe:mli preffe dicit lex offis prouinciarum . E.deope
pro euidenti vtilitate vel neceffitate vrgenti pu.ibi.territoria ciuiuz.tc: fi ergo territoni
prodefensione regnop z terraru oñi regisvt nonpotuerit alienare ergo per cófequens ius
p2o expugnattõe feu deffenfione hoftiü eiufdë côtributionis in ciuitatem valeñ tranſferre.
Betri fecundi. CLXIII

Quarto hoſté & caualcatăminus potuit ci fitas recuperat шuf belli recuperet priftinas
uitaticoncedere z alienare cum fit ius regae libertates et priuilegia vt no.in auct.de.he
le per rationes fundamenta dicti priuilegij re.tfalci.in pri.et ibi no.vel põt dici ex facto
generalis phibētis regalias poteffates alie dicte vniuerfitatis muriueteris non pot vni
nari zaliasrationes fuperius allegatas: uerfitas regni cui dictú privilegiuz eft conces
Forcio eftdicit expreffe hoftes vel caualcatas fum amiteredictum priuilegium :cum exdeli

ergozalienare iuŕdictionem & merű impiuz cto vnius nō debet alius pregrauari et pena
cötributiones hoftem et caualcatam fint pe fuos debet tenere auctores vt.C.de pe.l.ſan
ter formam fuor predictor z fupra dicti pris ctimus . Et fidicat noua populatio è nouus

uilegij expreffe prohibétes alienationeziuŕdi locus vñ non vř retinere priuilegium :q? imo
ctionis cumlis 7 criminalis contributionis z idem eft locus readem villa vt.l.proponeba

alkon premiffor eft nulluz: quia ſc83 fozú no tur.ff.de iudi.l.qin rerú natura.ff. delega.i.
uum dni alfonsidelŕis impetratis contra fo et per confeqns earecuperata retinuit liber
rum quitquid fit per dim regem vel eius offi tates et priuilegia vt iuribus defuper allega
ciales contra foros aut priuilegia non tenet: tis:et ita fuit pluries iudicatum taz in curia
imovfus in contrarium non dicitur. vfus fz gubernatonis extra. CWft encara e ates-
potius abufus et four pauilegia in fua rema que la part dela dita ciutat deffus dita replie
neantfirmitate.Peterea fundamentű pzīs cant contra les dites rabons e allegaciós al
cipale dicti privilegij generalis exiftit qqlzlega aqlles no procebir de fur ni debõa rabo
villaz vniuerfitas potius gaudeat inmedia perdues rabons.La pumera com per cócef
ta fubiectione z dominio di regis alteri? fio del dit priuilegi noes vift effer feta algúa
cuiufcücs & in hoc vertitur magna vtilitas z alienacioofeparacio dla cozona:car aquells

intereffe tam dõi regis & ipfax vniuerfitatū diets &fuperiontat há þuy enladitavila que
Et perconfequens toti rei publice regni va bauien ans dela coceffio del dit priuilegi.Za
len.Idcircovoluit dictum priuilegiü qozdi fegona car lo dit priuilegi fö atorgat en téps
natio alienatio in oppofitum fieri non poffz qla dita vila de mozuedre era puada de to
abfqz cofenfu totius curie generalis : quiaq tsfospainlegis ediets pço com fe era liura
oms tangit ab omibus eſt cōprobandü.C.B da al dit reyo caftella publich enemichnŕe e
aucte.pitan.l.clarú.cum concordancijs fuis en fa fenyoria hauia ftat per molt detemps .
Mecobftat o exaduerfo allegato dictuslo Gift encara boit eentes en née confell tot ço
cus dederit le régi caftelle & percöfequés.no queles dites parts de paraula e en fcritoire
recuperabat dictus locus priſtina libertatez allegare produbir volgueren:diaplent a da?
cum poftliminio careat rc.vt.l.poftlimio.ff. fentencia sobre les dites cofes de manament
be cap.z.poft re.Regatur nam dicta lex het nãe affignat:haut per nos acoit moltesvega
locuin fingulari perfona vel in perfonis non des entre losdoctors fauisde nře confell: los
Facientibus vniuerfitaté:nam cũ vniuerfitas
fants quatre euangelis de deu dauāt nos po
capitur priftinas recuperat libertates pri fats elo nom feu bumilment appllat perçoğ
uilegia vt.not.per.glo.et iacobuz de beluis i dela faz fua nfe iubi proceberqua : elos nřes
auct be here.z.falc.circapi.inglo.fuperver vulls vegen egualtat . Ennom del pare e del
bo antiquamr ibidem pdictü iacobũ in ter fill e del fant fpit diffinitiua ſentencia en ſcrit
cía oppo.cum res ſeu bona non delinquant donam fots la forma feguent.Atenents que
S3 qui res poffident vt in auct.8 mada.pn. per lo dit priuilegi pnos ala dita ciutat ato
in.§. opportet aût.colla.iij.nec obftat fi dica gat la daufula del al damunt es inferta eco
turo ex delictovniuerfitas amifit priuilegiü mença .Frem que vos donets fenyo2 TC : NOS
qidictü privilegiuz fuit conceffum loco. An pot dir iuftament alguna alienaciodeшurdic
decuz fit reale non potuit amitti per factuz cio nede altres cofes nefeparaciode nía co
habitantiuz in eodem cum res nodelinquất ronaper nos effer feta:car la dita vila 8 mur
fed perfone vt in auct.deman.prin.§.ō3.aut. uedre ari roma de nŕa cozona e fenyouafï es
col.ii.vtpotdici o becberet locum in fingu determe odins terme ode cōtribucio z de u
lari perfona 3 non in vniuerfitate cu vniuer rifdictíodela dita ciutat com fino erade ters
Builegia

mede contributioedeiufdictio dela dita ciu maiozidomus epivaleñ vbidict?dñs rexhof


· at.Atenets encara q lodit priuilegi atorga pitabatur prefentib9 pro partedicte ciuitat
Ala dita ciutat en temps q aquella ciutat nos valen raymundo tolfani iurato hoc anno ips
bauia fets grans notables efenyalats fuirs fius ciuitatis et michaele de appiaría licécia
fegons q enlo dit pruulegi es contengut : een tis in legibus et guillermo de re? notario fin
temps encaraq cra en nře poder de ozdenar. dicociuitatis eiuſdem : de quo findícatu fidē
dela ditavila & muruedre ço q a nos plagues fecit per quoddā publicũ inſtrumentú factú
5

fuftamét eleguda/e fens fer tota aqlla vila : valeñ.xxi.die marcijāno pdicto. AD.ccclxxé
no contraſtants alguns priuilegis oimmuni ſubſignatú per bartholomeu de vilalba no
tats a aqlla vila atorgats ans ques liuras esJ tariú:et proptedicte ville muriveteris petro
metes en poder dl dit rey d caftella enemich vitalis findicoville eiufdem de quofindicatu
nfe.Berço atefes aquestes rahons e altres fidem fecit per quodda aliud publicü inftŕm
q tuftamét podé edené moure cozatge de tor factum indicta villa muriueteris.viij.dieas

bon puncepdietament iuriant pronunciame prilis anno codé ſubſignatücs per iohané pe
declaram lo dit priuilegi per nos aladita ciu tri de monteacuto notarium ac prefentib?ve
tat atorgat valer e tenir de fur ebona rabo e nerabili in rpopatre romco epo ilerde/nobi
aquell deure pertoſtepms eër per la dita vní li raymundo alamāni de cirшilione raymun
verfitat e fingulars dela dita vila de murue dode vílanoua camerlengo ziacobo de faro
dre obfuat : een obferuar aquell priuilegi la militibus ac bertrando de valle legúdoctoze
part dela vniuerfitat dla dita vila condenaz cōfiliarijs dicti dniregis: pluribus alijs ad
nocontraftants les rabons contradictions becpro teftib?vocatis . Sz eft verum &duz
e allegacions per la partdela dita vila en co dicta fentencia videlz vltima claufula qincis
trari fetes:les quals declaram no procehir 8. pit ſemblantmět pronuncia rc:per medictuz
fur ne bona rabo : e fobre aqlles la part deia fecretariúlegeret dictus raymundus tolfani
ditavila 8 muruedre vniuerfitat e fingulars juratus valen dixit o fructus recepti perho
de aquella failencipdurable impoſam .CDxi mines muriueteris er poffeffiõibus hominú
mateix pionunciam e declaram que les dites valen in termino muriveter) ſituats erant re
penyores plo procurado: dls dits obres als frituendi hominibus valeñ fimul cum dictis
homens de muruedre fetes fiftan o fino ftan pignoribus & fupplicauit o dñs rex fic decla
2
olaveraftimacio de aquelles los fien reftitu rare per dictam fentéciaz dignarek:et dictus
bides retégut vers lodit procurado: ço que dis rexfeu iacobusdefaro miles filiarius
Plany paffat fe pertany de pagar ala vniuer dicti dníregis ibidé preſens qui de mandato
fitate fingulars deladita vila enles obres Dis dictioniregis pdictafentencia ozdinauerat
dits murs e valls: e en retre les dites penyos, et ante prolationedictefentécie verbo in plo
res enladita manera la part dela dita vniuez nam eiufdé dni regis retulerat in effectu que
fitat de valen e los dits obzers ellur procura ftiones z eafuper quibusdictafentencia fer
dor cōdēnam.CSemblantmēt pronunciam rebatur pro dictodño rege dixit odñs rex p
edclaram qla vniuerfitat e fingulars dela di dictăreftitutionédictor fructuú debere fie
ta vila reten e fien teguts reftituhir totes les riintendebat & mādabat o fieret et ohmỗi
penyores ari debens mobles com febēts per declaratio ipfi fentécie adderek . Undedict?
ells fetes als habitados dela ciutat o valen raymund? bacdeclaratione content? requifë
een reftituhir aquelles o la vera extunacio 8 uit ipfam declarationehic côtinuari et infert
aqlles qui no cftaran a aqlls aqui foren fetes rinde ac de omnib9 pmiflis idé raymınd⁹r
la part dela vniuerfitat de muruedre conde dictus findic? valeñ pecicrüt & requifiuerunt
nam. Lata fuit hec fentencia p dictű dūm Etvtiq dñsrex madauit eis et dicte ciuita
regez & publicata deipfi9 mandato p meber tivalen fieripublicũ inftŕz in teftimoniü ret
nardum debonaftre eius fecretarium nota gefte. Prefentib9dicto ſindico muriveteris
ríum infrafcriptü die martis vicefima nona teftibus fupradictis:quare ad mādatum di
die julij anno anať dñí. Ak.ccclxxi.JRegmi cridñi regis ¿ dictozurati ac findici pdicte
dicti dñi regis.xxxvi.m ciuitatevaleń un aula ciuitatis inftanciam fuit factuz de ğmiflisp
Betri fecundi. CXLIIII

1
enspublicum inſtím me dictú fecretariuz mus expreffe ac de certa fciencia quatenus in
et notarium partidicte ciuitatis tradituz . cafu quo aliq fint aut fuerint miniftralesve
Quodfuit actum loco die z anno pfixis . lut textores aut quauis alia arte vtentes me
canica qui fe dicat monetarios et delingrint
C quicunqz artiffices feu mi feu amodo delinqnt in ipfa arte vos illos pro
niftrales delinquentes in officio fuo poffint comiffisdebite puniatis :quoniã ipſox puni
punirip muſtaçaffum non obftante o fuerit tioné ad vos tnō ad dictos alcaldos decerni

be iurifdictione alcaldorfecce. CXXII muspertinere. Nec minus dictos monetari


Os petr9 dei grarex aragonūzē . os qui tali et taz temeraria prefumptione du
dilectis et fidelibus iufticie in cris ctiarmati incedebant per dicta ciuitatem cũ
minali & muftaçaffo ciuitat, valen fcala erecta:quillo mete deliberata noſcit effe
D "
qui nunc funt erut protépoze vel factuz corrigatis vos dict? iufticia proutfa
cozu locatenent falutemz dilectione:propte cti enomutas duxerit requirendaz.Et nihil
dilectog et fideliú nŕozuz iuratop & probōzú ominus fi in alijs cafibus ad officium alcal
bominü dicte ciuitatis fuit qrelofe expoitum dozum ptinentibus dicti monetarij delinque
coram nobis:q monetarij dicte ciuitatis feu rint calcaldi monetarie illos neclexerit corri

àpriuilegijs pnos indultis nŕis monetaris gere z punire:vletta fi ipfi alcaldi fuerintde
officio monetarie vtentibus gaudere nitü, linquentes volumus & mandam? atq comit
1
tur /fic caloze z fauore ipfox priuilegior ine timus baiulo generali regni valeño cos cō,
frenate ac laxat) abenis ad illicita z enoria digna aiaduerfiõe puniat et caftiger:talt o
prouocane & preſumut extendere manus fuas dictozũ alcaldozú defidia et incuria ipius ba
mifiper nos congrum adhiberet remedium iuli generalisdiligencia fuppleaf. Dat bar/
poffent in dicta ciuitate grauia fcandala cue chini.pv.die feptebris anno anat dñi. MB.ccc
1 nire. Continebat en dicto iurator qreloſa lxxij.
0 expofitio/q inter ceteras abufiones dictoru guidatica deferentibus vi
monetarion repertü eſt diebus nō longepre ctualía conceffa non cöprehendant llos in
2
teritis o dicti monetary armati z cum ſcala
$ cifdé dolu feu fraudé cómiferint. CXXIII
erecta incedebat p ciuitaté ipfaz de noctenit
3 tentes domũ cuiuſdam vidue violēter intra Etrus di grarexaragonű valeñ
d rezc .Cum nonnulli textozes à fe dicunt mo zc:dilect) et fidelib9 gubernatozi
19 netarios delinqrint in officio textozie et mus iufticijs iuratis ceterifqs officialt
CO
ftaçaffus vellet illos punire put ad ipfi9 offi b9nřis ciuitatis zregni valeñco
ciuz expectare dinofcit/ptedētes ſe foze exép rumas locatenentib9 prefentib9 futuris ad
tos a fozo et iurifdictione ipfi9 moſtaçaffij et quos prefentes puenerint & pertineant infra
10 beforo alcaldor monetarie a delictoper eos fcripta falutem dilectioné. Recolimus nos
2
/ comiffo in textozie officio protectiet deffenfi obfauozē dictozű cintatis zregni per diuer
p priuilegijs monetarior a producunt r oftez fas nŕas litteras et promfiones guidaffet af
duntur perdictos alcaldoscu furiofis vt di fecuraffe ab omnib9 criminibus ac delictis &
CLF cominationibus & proteftationibus exhi buſcüc omnes portātes blada talia victua
gédis rhendis penis in dictis priuilegis ad lia ad ciuitaté et regnum valeñ fupradicta vt
iectis remanent impuniti:ex quib9 tanto pl9 in dictis nŕis lřis et puifionib? continetur.
nofter mouetur nec inmerito anim¾/ äntoil Muncautem pcepim9 relatione veridica q
lafi vera funt videmus foze deteftabilia et p plerumq contingit o multi et diuerfi patro
niciofa exéplo. Unde voletes talibus infoler nivalozů maritimozů z alij marinerij licz pa
3 cijs et abuſionibus prout decet nřam regiaz ctum ravinenciaz ac pmifionem fecerint de
mageſtate de opportuno prouidere remedio portando bladar alia victualia peos onera
dictozücs monetariop effrenta et temerari/ ta ad dictam ciuitaté valeñad bocvt fubifto

am audaciaz cohibere. Sichut? ferie puide velamine poffint gaudere guidatico ſup:adt
mus vobifos et vim fingulis prout ad veftrú cto:tamé cozu ppa vtilitate inducti cozum
fpectat feu fpectabit officiú dicim? z manda vafa ad alias pres fraudulent navigātvtim
Priuilegia

peditifeu detentibeant ibide dicta blada ero cofesfondemal exéple etomen en gran dan
nerarefeu dimittere intendentes q fi alətin dela cofa publica dela ciutat defufdita.per
gatipfos portare blada ſeu alia victualia ad tal lodit cöfelldeliberadamente cocordat p
andē ciuitaté feu regnúvalen gaudere vtiq obfuacio del dit furep tolre lovit frau een
poffintguidatico fupradicto. Quãobré nos altra manera per be dela coſa publica ſtatuí
oletes predictis p nře prouifionisremediu e ordena perpetualmét que daciauat totes e
obuiare: fic fuper pdictis huius ferie puide fengles defofpitations dels nafrats as facen
us q aliqui mercatozes patroni marinerij ofaura a fer per la cort per officio inftancia
eu quiuis aly quifemel in portado blada feu depart fien e baté effer fetes per aqll o aqlls
alia victualia ad dictaz ciuitaté vel regnú va cirurgians qui tendrá en cura los dits naf
Jen fraudé comiferint quouiſmodo fi contin frats e aqlles defofpitacios fien e baien effer
gat al's ipfos ad eandé ciuitatévť regnuz bla fetes franchamet fegons forma del dit fur .
da deferre feu nauigare non poffint dictogui Empoliper iufta raho de foſpita qfia bada
datico vti quomodolz feu gaudere: quinimo cotra aqllo aquells cirurgians qui tendran
ab eodéguidatico romi beneficio ipfius fint en cura lonafrat o per arduitat o qlitat del -
eiecti penit rexclufi. Abandantes peandez fet oper altra qualfeuol rabo o manera fera
vobis T vnicuiqz vim de certa fciencia et ex/ vist ala cort & mes o altre cirugia o cirurgias
preffe quatin⁹ puifionénŕaz bmõi tenaciter delen fer alguna o algunes dfofpitacions : qt
obferuetis et no traueniatis vl
'faciatis ali iufticia enlo criminal ofon locht de cordia

qua röne. Dat barchiñ.v.die marcij anno a deles parts fi auenirfen volran o pozan : en
nat{ dñí.AB.ccc.lxxvij . altramanera en diſcordia dağlles afon bon

CProuifio fobreles defofpita arbitre puraelegir aqllo aquells cirurgias


fufficients troen nõbie dedos e no mes que
" cions dels nafrats . CXXIIII.
lifera ben vift :los quals enfemps abaqil o

Os petrus dei grarex aragonuz aquells cirurgias quitedrálo nafrat ofens


valen te . Subditor nŕop vtilis aquells fiper alguna iufta caufa aconeguda
tatib9 infiftentes circa illa vocis dela cost effer noy deuran onopoza facen les
DEPRESSED ipop libenter annuim⁹ que opo? dites deſoſpitacións ab ſagramét:e q calcūs
tunadinofcimus bono ftatui cozunde:hincé J
delsdits cirurgians api eletshaia per fon fa

goblato nobis reuerenter per nos recog larip fer les dites defofpitacions tro en qua
ito quodaftatuto per vos fideles nãos iu titat de.p.fous e no pus per caſcuna deſoſpis
ratos z cöfiliü ciuitatis valeñi nouiter facto tacio . Enari queldit falari no puxa effer ma
qo eft hmot ferici.CJtez lo dit confell þaut 10: mas pura effer menoz odiminuita cone/
parlament fobre les cofes deius fcrites. Dr/ guda ola cort fegons la qualitat o la codicio
tenent que fegons fur nou del senyor rey nan dels nafrats o nafrat o nafrador . Efimes

fos debona memoria tot cirurgia & tinga al nependran palefamēt o amagada q fien ten
gun nafrat en poder es tengut de dir ab fay guts dreftitubir ço que mes preshaura ala

grament fens algun falari quátefa vegades partde qui rebut ho hauran . Enoreimers
reqft ne ferafil nafratesfora de folpita ono fien encorreguts en pena de.rr.mozabať doz
Ealguns per cupiditat ofalaris oper altra pagadors per cafcun cotrafabent e per quan
illicita caufa ofrauda en änt es en ells al dit teles vegades ptrafaran fens tota graemer
fur þaien fet e facen lur fföç a les defofpitas ce.Sidochs lo iufticia e los iurats enfemps
cions dels naffrats ques fan pla corta infta no conexera á alguna gra e relaxacione oga
cia dela part dels naffrados fien fetes per al effer feta:enlo qual cars la dita gra e relaxa
tre oaltres cirurgians fens o vltra aqllo ağl tiopura effer fetap los dits iufticia eшrats

Is qui tenen en cura los nafrats:e per aqftes enfemps e cōcordablament e no en altramas
rabons fepaguen de fet gras falaris eper cu nera:dela qual pena fia lo terçdel fenyorrey?
piditat o exactiodaqlls alguns cirurgians ſe laltreterçdel comu dela ciutat:elo romanet
fforcen impetrard cafcun iufticia annual les terçdel acusado?: e que aqll o aquells cirur/
deſoſpitations dl regimēt de fon any:les qls gians qui tendran lò nafrat en cura no pien
Petrifecundi CXLV

guen ohaien algun falari deles dites defoſpi nar pardo batlegeneral del regne de valen
tacionsfots la dita pena. Aço declarat que # tia falut edilectio . Laltrediavos fcri
itp fie quant fefdeuendra cas quel dit iufticia uim enla forma feguent. En pere per lagra
ca haura elegir altre o altres cirurgiansfegōs cia dedeu rey darago rc. All amat confeller
quedeflus es cōtengut: lo dit iufticia noha noftre moffen aznar pardo Batle general
ia neauer deia o pura vn mateix o vns ma del regne de valencia falut et dilectio.Da
Ca texos cirurgians a moltes defofpitaciōs a quests dies ab noſtra letra dada en Sara
C fer ans quali côpartint los treballs o offici goça ab noſtre ſecret fagella. pp vú , dies
e difcore per los cirurgians dela ciutat ab del mes demarç prop paifat manam al go/
tesecouinents haia e lia tegut hauer ades uernador del die regne fots pena del capap
vns ades altres a fer les dites ofofpitacios de que galera ne altrafusta de rems no les
enlo case manera dellus dites.E que en a • pas armar en alguns lochs de la gouerna/
quell mater cas lodit iufticia pura e bata a tio/fi donchs per nos abletra noftra figna
deſtrenger qualfeuol cirurgia o cirurgians dade noftrama expreffament no li era ma
deladita ciutat a fer les dites defofpitacios
od nat. Empero perque defpuys hauem entes
ab manaments penals e altres deguts de que açopozia tomar endadela ciutat ereg
ftrenyiments.Eque aço iur obferuar lo dit nedeflus ditde Valencia per coffaris mo
iufticia lodia que fa lo fagrament acoſtu ros qdalgun temps ença entren en noſtres
mat. CTenoże prefentis ad humilem ſup mars per robar edapnificar e captiuar no
4 plicacionem proparte veftri dictozum iura ftres fotímefos : plaù nos e volemeusato?
rozum & confilij fuper his nobis factam pre gam ab la prefent quefi algu o alguns dela
infertum ſtatutum tang publicam vtilita dita ciutat o regnede Valencia volran ar
tem dicte ciuitatis concernens et omnia et
mar ohan ia armat fol quefien tals perfo

0 fingula in eocontenta iuxta fui ferien lauda nes que paregua que noy vã per robar axis
mus aprobamus ratificamus et confirma com de molts fes ideuengut de poch temps
6
tionis noftre prefidio robozamus . Aban/ ença: mas p dampnificar enemichs nostres
dantes per eandem de certa fciencia et exø
3 erobadors pupats dar a aquells aytals li
preſſe gubernatori acwufticie i criminali va cenciade armar galeres o altres vexellsde
lencie ceterifqs officialibus et ſubditis no rems per entrar en cos. Reebiets empero
ftris ad quos ipecter z dictorum officialiuz dels patrons comits e foraconits de aque
locatenentibus prefentibus et futurisqua
lles galeres e vexells bones feguretats ab
tenus ftatutum preinſertü iuxta fuiplemo bones fermances e segures que no dampni
8
rem feriem et confirmationem noftram bu facaran los mozos fots mefos di reyde gra
huiufmodi obferuent et obferuari faciant
nada/ne del foldade babiloma✓ ne paffaran
0
irrefragabiliter z contra non veniant qua
9 della tripol de barberia/ne prä en icruey ne
uis caula . In cuius rei teftimonium hanc defferuey de papa de romane de papa dam
fieriet figillonoftro pendenti iuffimus cō/ ngo/nefaranvalença a renouefos ne a vene
muniri. Dat barchinone triceffima die oc
cians/ne ala regina de napols/ne a carles d
tobr. anno anatiuitate domini. GD.ccclxx
lapats/ne al reyde frança/ne al rey dangla
viij. Regni nostri.xliij .
terra/ne al rey de pipze/ne al senyor de mila
2 baiulus ad inftanciam ci ne algun altre princep o comunitat / ne dāp
uitatis teneatur dare licenciam armādifub nificaran a ells ne a lurs fotfmefos/ ne al/

certis ſecuritatibus ibi ştentis.CXXVII tres persones del mon criſtians on quefien
o ab qui nos fiaz en pau o en treua.Éguar
1pere per la gracia dedeu rey dativos que aquestes feguretats fié bones
darago de valencia/de mallozās que filos armadors noferuauë ço que haus
de cerdenya/e de cozcega e com/ ran promes q la execucio fe puxa fer baltāt
tede barcelōaderoffello ede cer
ment en lurs bens e deles fermances å þau
danya. Alamat confeller noftre moffen az ran dades. E nos ab la plent manam al dit
t)
Priuilegia

gouernado? expreffament eo certa fciencia ftros predeceffores illuftres et nos iuratis


que per vigor dela dita letra contraria que et probis hominibusvalencie conceffis que
jos li hauětrameſa ſobzel dit armamét em dam declaraueramus moderaueramuset

pag algu no faça . Empero les dites licenci correxeramus et quibuſdam addideramus

es quevosdarets volem que duren folamēt quedaz etiáreuocaueram ex toto:quaq


daci ala primera vinet festa de omium ſcōz cum alia carta fub predicta. Dat confecta
daci al qual temps los dits armadors baten reuocauim9 feu vifi fuiffem9 reuocaffe:eft
hauts a tomar e Olarmar.E aço fez affi qls inter alia ordinatio feu prouifio Fiei fequen
iurats e prohomens de valencia facen que tis. Item quoddam capitulum vltimuz
dací a aquell téps galeres de pariatge dells contentum in quodam priuilegiodominire
ede barcelona e de malozques fe tinguen en gis petriproaui noftri . Dat valencie lil's

noftres mars per guardar aquelles : axícō decembris.Anno anat domini.AB.ccc.lppr

antiguament fe foliafer . Dada en çarago tij.cuius capituli feries talis eft.


ça fots noftre fagell comu a.iiij . dies de ma Item concedimus acppetuo ftatuimus
igdel any dauall ferit. Rex petrus.E com q quilibet ciuis valencie in deuefia noſtra
arafia eftat a nos humilment fupplicat per albufarie poffit mitere ſuum beſtiarium ad
los mifatgers qui fon plents en noftra cost paſcendú z venari ibidez acligna facere të
dela ciutat de valencia que com en açovaia poribus quibus vos iurati et probi homies
gran inter es dela Ciutat e encara de tot lo valétie hocduxeritis ordinandum : fit peni
regnede valécía degueffem de tot en tot fer tusfublatum et perpetuo reuocatum.Sta
feruar la prouifio preinferta. Berço a vos tuentes huius tenore ac iniungentes guar
dehim e manam de certa fciécia expreffamét diano feu bannerio dicte duefie qui erit pro

que la dita lexéçia darmar totavegada que tempore fub pena centum folidorum regalt
perpart deladita ciutat ne ferets requeſts um ab eo pro qualibet vice qua contrari/
donets tingats e obferuets fegons forma d um fecerit exbigendorum et habendozum:
la prouifiodamunt inferta. Abanants é ini galicut feu aliquibus quicunqs fint non au
bints expreffamente de certa fciencia aldit deant vendere feudonare aut al's concede/

gouernado? que per vigoz dela dita letra de re ligna erbagium autvenationem in feu de
inibicio a ell tramefa cotra la prefent proui dicta deueſia abfqz noſtra znoſtrozum ſpe
fio en res nofaça ne fer taqueſqua fi la irae ciali licentia beneplacito et cofenfu:qq pif
indignacio noftra cobeiara fquiuar. Day catores habentes in dicta deuefia adempi
da en Saragoça a.ff. dies de maigdel any uum non audeant fub incurfu dicte pene fa
bela natiuitat o noftre fenyoz MD.ccclxxxi. cerein eadem rabacias nec aliquid euellere

T2 in deuefia poffint teneri ce feu arrancare: 13 tantummodo feruiat fibi


defrōdibus fiue branchijs lignozum feu ar
tum capie lactantes. CXXVIII .
bozu ipfius deuefie.Adijcientes o tresvel
Etrus dei gracia rex aragonum quattuo: perfone ex illis qui confueuerunt
valétie rcfidelibus noftris baiu tenerez mittere capras lactātes ad vſuz lac
loguardiano feu banneris deues tis feu pro neceffitate vel feruitio ciuitatis
fie noftre albufarie valen et alijs valencie tenere valeant in dicta deuefia libe

ad quos hocspectet prefentibus et futuris rezimpuneinter omnes centum capias la


falutem & graciam . Quia in nouis ordina ctantes feu habentes lac Et quinqueircos

tionibus prouifionibus per nos factis cũ fiue cabzons: et hoc prout periuratos dicte
carta figillo mageftatis noftre pendenti mu Ciuitatisdicte capze zirci dimſe acdiuifi fue
nita.Dat valencie.xxij.diemadij primere rint inter illos .Idcirco cum paruz prodef
troactive et fuper no nullis capitulis expref 13 ordinationes & prouifiones fieri nifi exe
fatis in quadam ordinatione feu prouifio/ cutionidebite mandarentur:dicimus & mā
ne que pracmatica factiodicebatur abolim dam9 vobis z vřm cuilz p20 príma er ſcúda

per nos facta per quã ex puvilegijs per no tuffiomb⁹ ac de certa fcia et expreffe fub pēa
Betrifecundi. CXLVI

in preinferta ordinatöe feu prouifiõe adiecta liberate ac de certa fcienciavolumus prouide


erhigenda zbaběda de bonis veftris fi e quo mus fanctimus ac etiam ozdinamusvt nulli
tiens fuerit contrafactum quat ordinationé habitatori valencie feu alij cuz hitatonb9 ci
7 puiſionem eandem teneatis atqz feruetis uitatis valen litigāti feu ptendenti cuiufuis
z faciatis teneri ac etiã obferuari firmiter z dignitatis ftatus legis vel conditionis exi/
ad vnguem iuxta fin feriem pleniozem.Dat ftat fit licitum aliquo refcripto litera vľmā
in villa algezire fecunda die iulij anno anatı dato nobis vel a noftro primogeito feu a quo
uitate domini.AB.ccc.lxxxy . cunc alio locumtenenti noftro vel a curta
noftra vel eius impetratovel impetrata nüc
Cimpetrantes litteras et ref
vel in antea contra forum vel pauilegia gene
cripta cotra fou feu pauilegia incurrant in
penis inferius expreffis. CXXIX. ralia ciuitatis zregni fuper vel in aliqua lite
caufa vel re ciuili vel criminali vti vť se iuua
nominedomini noſtri ieſu cri re in dicta ciuitate vel eius termino preſentā
ft.os petrus dei gracia rex ara do aut prefentari faciendo procurandovľco
gonum valencie zc. Drouide co fenciendo per fe vel alium pure vl'cöditiona
gitantes q licet duerfis fois pri liter aut aliquo quouiſmodo . Siquis vero
uilegijs et prouifionibus tam noſtri prede contrarium facereprefumpferit fine confilio
cefforum noftrozum cautum exiftat vtfi qua aduocative procuratoris penam quinte par
refcripta litere vel mandata cótra forum vel tis qntitatis aut valorisfeu extimationis li
pziuilegia ciuitatis z regnivalencie côtingat tis vel reifuper vel in qua vfus vel iuuamen
a noftra curia emanare/officiales vt iudices huiufmodifiet pting ipfo iure et facto abfq
quibus talia diriguntur etiam fi fecunda iuf omni remedio et excufatione incurrat . Sic
fiovel cominationes aut pene quelibet con ✔ tamen o propter magnitudinem litis vel rei
I
tineantur in illis non debeant vel teneantur predicte feu al's ipfa pena qualibet vice qua
eifdem quomodolibet obedirefub certis pes comitaturducētos mozabatinos aureosnō

nis inipfis fois priuilegijs & prouifionibus excedat. Si autem lis vel res ipfa inextima/
expreffatis . Veruntamen nonnulle perſone bilis fuerit vel erit/dicta penafecunduz pers

interdum tacita veritate fuggeftocotrario fone ac negocij qualitatein comitafet mode
z interdum ex importunitatez al's pluraref randa ad arbitrium iudicis exhigatur: ficq

cripta literas z mandata contra fözü vel prí nec dictos ducentos aurcos excedere poffit.
20
uilegia impetrare a noftra curia no defiftüt: Sane fi aduocativel procurato:is confilio
fa
in quibusvt omnino feruentur /abfolutioné id fecerit tali cafu ab ipius pene folutione ex
ert
penarum in iplis foris z priuilegijs conten/ cufetur:fz cocafu aduocatus vel procuratoz
16
tarum fi eis obediatur cominatiõelos acgra predictus ad folutionem pene ipius totaliter
uniozes penas nifi obediatur eifdem talia p/ teneatur:dicte vero pene applicetur medie
pd
curant apponi aftucijs cogitatis:indecs offi tas noftro fifco zreliqua medietas particu
ne
ciales & iudices ac partes quibus dirigütur ius intererit: fi tamen infradecedies pofta
dictis cominatiombus et penis grauioribus adeius fcienciam peruenerit prefentatio vel
territi eifdem refcriptis literis et mandatis vfusfeu iuuamen dicti refcripti litere vel mā
be
defaforatis obedire coguntur:ex quibus datidefaforamentum eiusvel coz opofuerit

fozi z priuilegia ipa ledūtur / eneruatur iufti et penam acufauerit fupradictaz:alioqui lap
09
cia et res publica dicte ciuitatis z regni gra fisdictis decem diebusad faciendum oppo
vať multimode / ac in vniuerfali et Imgulari fitum vel accufationem huiufmodi nullate/

difpendia non modica patitur contra debitü nus admitatur . ¡boc infuper declarato fiue
rationis. Wolentes igitur huicmobo tā no additopro equitate feruanda qfi parsdi/
ciuofalubrem vt conuenit adhibere medela: ctum defaforamentum opponens et penam

hocirrefragabili et perpetuo noftro edicto acufans predictam fuper hoc ab intentione


ad humilis fupplicationis instanciam veſtri fua ceciderit hoc eft op fuerit declaratum dic
dilectorum et fidelium noftrozum iuratoruz tu refcriptuz litteram vel mandatum nō effe

et proborum hominum ciuitatis predicte: de vel fuiffeǝtra for vľ'priuilegia impetrata vľ


ty
Priuilegia

impetratu:penă exfoluere filem teneat ficut nŕas hmōi aliaq omia predicta & fingula fir

nemitik diuidendā.Declaratiōezvero facié ma béant teneant z obferuent ac ab alijs ipi


da fup bmoi refcripto lra vel mandato vtrū officiales faciant inmolabiliter obferuari et

v3fitvel fuerit cötrafozü vel pziuilegia aut contra nōveniant nec aliqué ɔtrauenire pmi
non pcöfequens dicte pene si z quotiens co tant aliqua ratione. In cuius rei teftimoniu

mitant exactione ac executiōë reale pro eadé prefens vobis priuilegium fieri z figilli mage
ad illú ordinariú vel delegatü aut fubdelega ftatis nře appefione iuffim? comuniri.Dat

tú iudice cui predictor preſentatio facta fue valē.xxij.die madų anno anatiuitaťdni.AB.
ritz ſifiat arbitrovt arbitrato feu parti ad ccclxxxij. Regni nří.xlvý .

iudice qui al's foret caufe ozdimarts i copo alcaldiet alij de fecca valen
miffuz factü non fuiſſet volum9 ¿ difponim9 gaudeant oibus illis priuilegys conceffis al,
gtinere. In oi aut cafu refcriptú literaz mā C ‫אאא‬
caldis fecce barchiñ.
datú hmoιcotrafozu vel priuilegia impetra
tú vel impetrata oi eficatia careat et valoze: Etrus dei grarex aragonú valeñ
nec officialisvel comiffari9 aut arbiter vel ar rc.Mobili etdilectis ac fidelibus

bitrato: ſeu etiaz ps cui diriget/aliqua in eo raymundo alamany de ceruilione


vel in ea côtenta teneant nec poffint aut de/ militi gerentiuices gubernatous
beant in aliquo exequi aut eis aliquat obedi baiulis generalib⁹ regni valeñ iuſticjsi crv
re quat fuerint cotra fozosfeu pauilegia ge minali ciuili alyfqz vniuerfis et fingulis of
neralia fupradicta :nō obſtātib9quibufuis co ficialibus nŕis ciintatis valeñ zaliaż ciuita
minatioib? feu penis abdicatiõib ?vel alijs in tum villaruz loco regni prefati locaten.
eo vel ea adiectis a quib9 eos nunc ptunc ab corundem ad quem feu quos prefentes perue
folum difinim ac pro abfolutis difinit) nerint falutem et dilectionem . Conſtituti in

bēri volum⁹7 cōcedim9 cum pñti:immo ecō nŕa preſencia fideles nŕibernardus ferrarij
trario penas fuper hoc a forovel puuilegijs magister/monetarij /operarij /officialest ali
ozdinatas incurrāt ptinus ipo facto . CEt de fecis monetaz argenti zauri q de preſenti
neſuper dicti aduocati vel pcuratons pfilio cudunt in ciuitate valen tam illi videlz quos

dubitef/vtens dictis literis refcriptis vľmā ratione premiſſa ad dictă ciuitatem valeň.ve
datis heat noiare aduocatú vel pcuratozem nire iuffimus a ciuitate barchiñ eo q2pfonas
cuus cófilio afferet fe vfuz eifdé:et fi aduoca ad hec expertas in regnovalen reperireneq
tus vel procuratoz negauerit fui filio factü bam illi quos in ordine et principiodicta
Foze: ex tunc vtens dictis litis refcriptis vel rum fecarú circa ipfam ordinationem creaui
mandatis in dicta penă incidiffe cenfeatur. mus et cōforcio predictozú aliozű adiücrim?
Declarantes etiã ዋo fi in vna vľeadé că in querelofe monftrarut o vos feu aliqui vŕm
ter eafdem perfonas de eadem re fimul etiá renuiftis ipfis feruiētībus in dictis fecis ac
plures litere refcripta vel mädata contrafo deferuicio et opere ipfaru obferuare puuiles
rufeu dicta priuilegia fuerit prefentata vtés gia libertates franqtates inmunitates gras
eis folúfemel in dicca penam incidiffe cenfeat conceffiones per nŕos illuftres predeceffo,
Sivero feparatiz i penam predictā.Si autë res znos conceffas factas datas magiftro

inter diuerfos vel inter eafdem plonas diuer & capitulo monetariozu et alio fece monete
ſecauſefuerint/is qui vna literă refcripto vľ argenti qex ipfo nãoшuz predeceffozu et nřa
mádato hmōt vel diuerf vtetur: pro qualibz ordinatione cudi poteſt in dicta ciuitate bar
caufa in dictaz pena incidiffe cefeatur modo chinone:de capitulo cui? fiquidé fece funt illi
2.
predicto. Bandantes per hanc eandé incli quos hucde dicta ciuitate barchiñ , premiſſa
tor magnifico infantiiohāni cariffimo pa rationevenire iuffim9:quinpoci⁹ in coppre/

mogetto general gubernatozi não ſuiſqz vi iuditiйr predictor prшilegiozlibertatú gra


cefgerentib9;necnō vniuerfis & fingulis alys tiarú z conceffionü lefione cos feu ipfor ali

officialibus & fubditis nřis z ipfoz officialiú quos cepiftis et capitis cum cafus emergit ni
locatentib9 pfentibus & futuris quatinus edi fiqz finitis initimini de caufis queftionibus
cruz prouifionem fanctionë et ordinationem litib9z factis ipfos feu cor aliqué cinliter z
Betrifecundi. CXLVII

criminaliter tangentib9 cognofcere et pillis ftatum debitü reducatis z reduci faciatis:et


coza vobis conuenire et fubire iudiciuz eofq contra piedicta feu comuz aliqua non faciatis
punire: hec шuxta dicta priuilegia & liber vlveniatis feu fierip aliquos finatis aliqua

tates non expectent ad vos fed ad predictuz rationeſſi iram zindignationē nřam z penā
magiftrum et ad alcaldos feu alcaldum per prefatorum..mozabat cupitis euitare : cu
eos feu ipforü capitulu concorditer eligédos pcomodo vtilitate q euidenter ex cuditiõe
quos alcaldos ipfum capitulü eligere poteft prefatarum feccaruz ſequitur nobis zreipu
iuxta ipſozum priuilegiozü feriem pleniorez . blice fuppradicte:7 q in ordinatione prefata
Quapropter a nobis per eos fuper hijs iufti fic per nos els fuit promiffu/id de certafcien
cieremedio implorato:volentes vt ex equita cia fieri prouiderim ? z velimus.Abdicantes
P
te pcedit per nos ipfis hoc fuit expreffe pro vobis cum preſenti de ipa certafciécia fuper
miſſum in ozdinatione z principio dictarúfe predictis et eorü fingulis omimoda cognitio
caruz: cum al's circa dictam cuditione et alia nem poteftatem .Dat valeñ ſub nãofigillo
opera dictarú fecarú vacare nollēt vt ipfis & pendenti.vi.die ſeptēbř anno anatiuitatš dñi
vnicuiqs con prefata puilegia libertates imu D.ccc.lxxi.Regną nŕí.xxxvi.

nitates franqtates gre rpceffiones p vos et De licentia armandi quafuis


vnúqués vím obfuetur et teneantfi & put fuftes et de ſecuritate prestanda . CXXXI
obfuant tenene magro mōetarijs oparijs
zalijs fecarü pdicte monete argëti z monete Os petrusdei gra rexaragonum
auri queprefenti cudit in dicta ciuitate bar/ valen rc . Regale faftigium vires
U
chinone: ipfic illis romnib9 alijs fauozibus fuos tunc quippe falubriter credi
I
prerogatiuis vtantur gaudeant quib9 gau mus exercere cum iniuriasfubdi
TA 2
dent zvtunk predicti magiſtri zalij dedictis tozu z dāna: quib9 neclegtis regio non modi
DE
fecis barchiñ:cum fece ipfius ciuitatis valen cũderogatur honori:ſtudet follicitepfutare
G
non minoza comoda conferat nobis et reipu fane cum ficut fama lugubris et conuerfis ac
1 blice regnozum nrozum conferunt dictè fe plurimi ad pedes nfos plāctu lacrimabili p
R
50 cebarchin:ficos feruientes in eis 7 de operez uolutinf3 quidé infeftè propulfarūt auditü
feruicio earum deterioris conditionis predis farraceni qui tponb⁹ antiquat maria ingre
W
ctorum aliozum reputari non debét :vobis et di vix audebant nuc elati fuperbia tan pul
139 vnicuiqz vīm dicim9rmandam9 de certa fci los ouagri fe liberos reputātes temerariac
180
encia et expreffe & pro prima & fecunda iuffio fumêtes audacia marianra cũ galeis galeo
C .
nibus fub pena quingentozű mozabatinozuz tis valijs lébisſeu vafis armatis ficcrebro
30
auri exigendozú z hendouz de bonis vřísp fultare no formidauerit nec formidět o plu
m qualibz vice qua cotrafactú fuerit in fubfcri rimos ex fubditis nřis tā in terra marice
ptis:quat predictis et etiaz illis quosdeces punt & captiuos fecü duxerüt durifa no fine
33 tero in monetarios officiales et feruitozes ip grādi piculo abnegandi fidē z cruce dni dett
ule farum fecarum creare nos contigerit & pnos nent vinculis captiuatos.Et ex hoc viriliter
aut magiftros earú feu alterius ipfaru operi ppellendo infolecias caufus verfutos comú
et feruicio ipfaru affignare et vnicuic ipfor fic deceat actiones nŕas dirigi ad predicta o
prefata puilegia inmunitates franquítates nedúidéagareni arceant marianravitare
libertates gras et conceffiones prout inde in emovt paciamur eos in fuis marib9ečfecus

formati fueritis per tranſumptuz et trāfum ros offici nobis more antiquotributarij cō/
ba pta publicar legitima inde per eos vobis ex pellantur: & propterea cocernentes fubditos
11 hibenda teneatis & firmiter obferuetis & te/ noltrostamvirtuofa in armis ftremitate

neriacobferuariper quoflibz faciatis : Thi/ ftrenua virtute vigere o exercendo eandem


quid contra predicta temptaueritis illud ad medicante puifione ſubſcripta dei adiutorio
corum requifitionez et inftanciam et iuxta ca et noftrofufulti prefidio conatibus pagano
pitula rozdinatiões pipfos nãos predeceffo ruzcontritis reddenturvtiqs ab eifdem fecu

restnosfactaqinquibufdaz de dictis priuiri.Tenoze plentis cedimus ac licenciam et


legis funt inferta inßtuz poffibile fuerit ad plenaconferimus poteftatemvnuerfitatib
t új
Priuilegia.

ciuitatum barchiñvaleñ maiozić. et dertuf. pranos nec cipzanis contra ianuenfes.necali


acville perpiniani z cuilz earumz aliozű ettā cui alij exdeclaratis fuperi9 foze amicos no
quozumuis locozum noftrozum nec non fin/ ftros contra aliú ex eifdem facere feu impen

gularibus ipfarum vniuerfitatum &cuilibet dere audeant vllomodo Bandamus igitur

ex eifdem fub conditione tamen fubfcripta inclito ac magnifico infanti toani não carifi
libere acfine metu z contradictione nři et mo primogenitor in regnis nŕis e terrisge
officialiuz quozumcunq nãozum poffint ar/ nerali gubernatozi eiulaz viceſgerentibus vi
mare galeas galiotas lembos z alia quis va carijs baiulis generalibus localıb? procura

fa maritima piratică ſeu curſuz exercereta toub9 regijs ceterifqs officialibus nřis Teos
ptradictos farracenos contra alios nŕos rum locatenent prefentibus et futuris qua/
omnes & fingulos inimicos.Uolumus tamé tenus cōceffioné z licenciânŕashmōi tene /
ant firmiter zobferuent z non cötraueniant
z fubhac conditiõe preſenté licencia indulge
mus q antec dicte vniuerfitates ipfaz fin nec aliquem contrauenire pmittat aliqua ra
gularesbmöi licencia poffint vti illavniuerfi tione.In cuius rei testimoniú hāc fieri znio
tas q armauerit feu de cuius gremio fiue ce figilloiuffim⁹ comuniri.Dak invilla frācha
tu fingulares fuerit armatozes teneatur affe penat.xvij.die octobus anno anat) dñí. AÐ
curarepdonee in poffe baiuli generalis vť p ccc. lxxx.úúj. Rexpetrus.
curatons regij prouicie in quafieret armata
Pomibus dapnis fi quap galeas vel alia va baiulus generalis cognof ›
fa armata feu ca ducentes nobis aut nřis ſub cat de crimine collere comiffoper farracenos
ditis vel nřis amicis ſeu exiſtentib9 nobiſcü vel íudeos. CXXXII.

in pace vel fubditis eozumde cötigeret irro Etrusdei gra rex aragonú valen
gari ita o modis omibus totaliter epaile et č. Dilecto filiario não aznario
non expectata difcuffioe bonor malefactozu pardi dela cafta militi gerentiuis
poffit proinde ad ipfaz vniuerfitatë libere he ces gubernatoris regni valeñ falu
riregreffus & contra eam fingularefas ipfius tez & dilect. :opte fidelis noftripetri mar
« bona cozūdē plena r expedita execucio fieri radesbaiuli generalis regni valeñ.fuit no
omi exceptione remota .Declaram⁹ tamé q bis expofitú cum qrela 13 pluries vos reqs
vmiuerfitates predicte vel aliqua ear no por fiuerit vt ei remitteretis quenda iudeu incul

fint copelli ad preftandü proſingularib9 plo patu de crimine de collera :cú cognitior pu̸/
nis q armarevoluerint fecuritate predictam nitio agarenog ziudeof dicti regni de quos
necidem fingulares armarevaleant nifi pro uis criminefint inculpati ad eu e non ad aliu
eis dicte vniuerfitates fponte fecuritatépíti officiale ptineat feu expectet vos tn ipfum re
terint antedictam . Declaram⁹ etiã onřos mitere noluiftis: ymmo ipm detinetis in des
amicos r beniuolos reputamus in pace ac rogatiōez & preiuditiŭ officij ſi predicti.Un
emparancia nŕa hémus electos in fumuz pō fupplicauit nobis humilt vt fup hocdignare
tificë romës mundi reges & principesduces mur debitü remediu impartiri. Nosfiquidé
z alios quoflz xpianos dignitate preditos et eius fupplicatōe benigne admiffa pfpecto q
omés comunitates foldanus babilonie acre cognitio & punitio iudeor tam extraneoz
gem granate ripfo omiuz & fingulo fubdi privator dicti regni & quibufcüqz criminib9
tos fequaces. Declaram infupz dictis ar tam de collera alijs inculpati feu delati exi
matozibus reozũ cuilz inhibemus expreffe o ſtat ptinent ad dictú baiulú:volum9 vobiſąz
guerraz valençã aut fuiciú aliqʊ armatozes dicimus & precipiendo mandam⁹ pro puma&
ipfi vel aliquis feu aliqui coz neutri ex dictis fecúda iuffionib9 acde certa fciétia & expreffe
electis in papam contra alterú necduci ande quat predictũ шudeuz dicto baiulo illico remi
gan contra regem karolu neapolis nec econ tat omi ptradictōe ceffante. Et decetero de
uerfonec regi angle feu gentibus fuis cötra fimilib9 vos nullatenus intromittatis.nos
regem francie vel regem caftelle necipfis re enim cum preſenti vobis oimodā auferimus
gibus francie vel caftelle contra dictum regé poteftaté côtrariú faciendi.Dat in monte
anglie gentefos fuas.necianuenfib9 contra ci iono.x.dieFebro.a.anaťdni. AB.ccc.lxxxiiij .
Betri fecundi. CXLVIII

poffint armari vafa mari natges e en pena o trabitio e baria:enles ĝis


tuna contra farracenosfub forma ibi expres penes ficontrafabien fien encoreguts en co
fa. tinent e que no fen puren efcufar per algu
CXXXII.
na manera ne allegar fur opnuilegio fran
pere per lagrade deu reydara quea olibertatdela dita ciutat ne altres ans
godevalent . ll feel cöfeller nře á aquells fars pilegis franquefes eliber
en pere marrades batle general öl tats renuncien quant a allo de certa ſciencia
regnede valen oa fon locht faluts enles obligacions qfaran : CItem quel dit

e gracia. Sapiats que nos moguts pricipal findich obligat per los dits armados legos
ment per reuerencia de nře senyor deu edela que offus encas a haja a pagar y los dits ar
fcta fe catholica e per interes denra hono: e madors ladita moneda enla obligacio cöten
bee bon ftament dela cofapublica de noftres guda pura aquella demanar e hauer ab aca
fotímelos q dalgú téps ença ſon ſtats damni bament dels bens de aqlls per los qis feera.

ficats per enemichs nŕes maiormentper mo obligat: e feta coplida ſatiſfacio al findic fig
ros quidifcorrents coffegen nres mars mes maioz quátitat de dans donats o per peneso

que nofolien ban catiuats ples e en altra ma altres cofes per raho daqll armament le mo
nera danificats e tots ioms catiuen prenen e ftrara effer obligats los dits armados o bes
dānifiqn nřes gēts . hauem atorgats fuppli daqlls pura effer feta execucio en ells o bens
0 cãde aço abgran inftacia los iurats dela ciu lurs:ari ql dit findichfegons es dit haiapos
tat de valen los capt's feguets. CAtozgalo ciontat e milloria en ço q per los dits arma/

á Tenyor rey a humilfupplicacio sobre aço a ell dows haura pagat per la dita obligacio. Ber
10 feta per los turats dēla ciutat de valeñ q en que volem eus comanam e manam decerta
la dita ciutat fe puxen armar galeres e altres fcia e expreffamét fots pena de nŕa graemer
fuftes deremse naus per entrar en cos con ceq a tots aqlls que armar volran enla ciu
tra enemichs del fenyo? rey.Api empero als tatdeflus dita e dels quals a vos fera viſt eſs
armadors deles dites fuftes fien tenguts de pedientdonets e pufcats donar licencia o ar
Fer edonar les feguretats deius fcrites. mar contra nřes enemichs: rcebuda pumera
umerament q per los dits armadors fia ment per vos en nom nře folénament e com
bonat fermāça e principal pagado: lofindic milse pus fegurament fer fe pufca la fegures
dela ciutat de valen haue plen poder e baſtāt tat contenguda enlos capitols preinferts e
del confell dela dita ciutat: ço és per caſcuna Fuada en tot eper tot la formadaqlls. Day
galera que volran armar.rv.milia flozins. da en barchiñ.a.prvi, dies de febrer enlang d
'e
per galiota de.rrv.banchs.r.B.florins . E la natiuitat de nre fenyo?.AB.ccc.lxxxvj.
y
per galiota de.rr.banchs.vi.AD.florins. E
ñ
per tot altrelengorems ...flowns.co prouifo fobre les terres deles
re
es quels armados no faran mal nedan en p marjals. CXXXIII:

fona obens de fotfmesos del senyor rey ne z Adei nomine pateatvniuerfis &
algunes altres gents qui fien en pauo treua nospetrus dei gra rex aragonum
ab loditfenyozte fi cötrafaran que fien cap? valeň rc. Quia nil gracius repu
guts enla pena del dit afegurament : ço esql tamus &faluté et comodü videre

dit findichpachencōtinent e de fet la quanti concrefcere fubditor:nazficut et fua nos les


tat en qhaura feta ferméça. Dela qual quá dunt difpendia :fic cozum funt nobis côpen/
titat fia la qrta part del fenyor rey: eles tres dia fructuofa liberalifcrefcit iugit dñs qui
parts fien couertides en ſatiſfactio e paga de fuos ftudet fubditos ampliare libenter pie//
la valo: dels dans q aquellshauran donats miffis attentis cōlurgim ad augmenta cop
l
ablesdites fuftes.Item quelsdits arma IDinc eft & reuerenter nobis oblatis pro pre
dozs part la fermança quel dit findichfara veftri venerabiliü dilectozü fideliüqz nŕozú

per ells fe deié es baien a obligar en poder ol Jacobidiuina prouidencia epi confanguinei
1
batle generalde regnede valen de complir e nří precarinec non capituli valeñ ecclie aciu
feruar les dites cofes ab fagraments e home ratōzum & provozum hominuz ciuitatĵ valeñ
t i
Priuilegia

capitulis q fecuntur . En nom dela fancta trí fon totes les primícies dels fruyts eſplets &
nitat com enla ota o terme dela ciutat de va ladita partida a deu anys: los quals comen
len vna gran partida deius los lochs deru cen alafesta de nadal principi del anydela na
çaffa edalfafar ede altres fos e fia tornada tiuitatdenŕefenyo? .. cccxc. tro al qlang
marjalenqua e erma specialment per enrui pot eer teps ofpay couinét a refere a mudar
namēt deles cequies e braçals e fcorredors o les dites cequies braçals e scorredos e a trau

les aygues qui per freturadeles gents amin ree conrear les terres deles dites marials e
uades en nobre e en poder pocafio o guerres berms.Ede alli auant comencen los dits du
e de mortaldats ed altres aduerfitats paffa anys franchs: enariq la ſglefia comence o re
des noſon ſtats müdats ne téguts en côdret tome pendre fos delmes eles primiciesdels
fegons degueren e folien antigament. Eaço fruyts eſplets deles dites terres en laydela
fosefia gran dan dela cofa publica notanfo natiuitat de nfe fenyo:: BB.cccc.CJtem p
lament per los fplets qui fi fon perduts ep/ meten e confenten los dits fenyoz bisbe e ca

den ans encara per la infectioq fen fegueire pitol en änt es en ells q ſemblāts remiflions
maiorment per la gran tenguda ola dita par ereleracions a fon contengudes enlos prece
tida marjalenqua e erma com tinga de lonch dents dos capitols fie fetes e atorgades per
mes de vna legua e de ample mija o almenys totes e qualfeuol perfones eccliaftiques ere
terça pochmes o menys. Ea releuar aquest ligiofes e per tots e qualfeuol beneficis cape
dan e procurar vtilitat fia ftat tractate con llanies e altres píadofes caufes e vlos de to
cordat entre les parts deius fcrites à la dita totes e fengles pumicies terços de delmes cé
partida fiadeu aiudāt reduḥida a agricultu false cenfos que ells o qualfeuol dells ban o
ra: ebonament fer nos pogues ne pura fens baté en e fobre qualfeuol deles dites marjals
grans treballs e defpefes fegōs es itat vift a eberms: e fi ells o algu dells recufaranovila
vlleregonegut per alguns de calcuna pttra taran o no curaran fer les dites remiffionso
mefes enla dita partida paqfta rahoeaells relaxacios:q cōtra aytals pura effer vfat del
e encara fegōs llur relacio e en altra manera remey o deles coses contengudes o cotengut
fos vift ales parts deius fcrites q la dita res enlo capitol.viiij.q comença.Itemą fia pro
ductio Bagricultura nos podia fer bonamét uchit e ab crides publiqs manat tc: Les äls
fens fer ecoplir les cofes deius contengudes remiffions e relexacios los dits bisbe e capis
Bertal entre lo reueret fenyo? bisbe e hono tol fan e fer entenen fors les condicions e pa
rable capitol dela fgleſia de valeñ axi per ells ctes feguets e no en altra manera: e fenyala
eper la dita fglefiae clergues de aqlla com en damet e primera filo fenyo: rey fara femblat
cara per la almoyna appellada den conela de de fon terçdel delme: e arimateix tots altres
la qual ells fon adminiſtrado: s duna part: e qui alli ban o haien terçde delme/cés o altre
loshonrats iurats e alguns prohomens per diet. Item q los dits iurats per nom dela
nome ab plen poder de tot lo cöfell e vniuer dita vniuerfitat ſe preparen e obligué ala prí
fitat deladita ciutat de valen dela part altra mera refectio e múdacio oles pncipals ceqes
fon ftades tractades cocoidades epactiona e alapmera refectio dls pots dls camis ola
des les cofes en los feguents capitols conté dita partida: eq les terres & aqlla cōparteix
gudes.Cameramet als dits senyor bilbe quen e donen fots pacte e conuccio e carrech
ecapitol fi ep la dita fglefia e p la dita almoy qaquells a qui les daran fe obliguen e fien të
na remeten ereleren perpetualment totse guts a reffer e mundar los braçals e ſcore/
qualfeuol cenfals qelisola dita fglefía e o al dorsdeles dites terres en llurs frōts:e a re
moyna ban o hate fobze alfeuol tres deles di fer los pôts de llurs ſendes vehinals e ð alli
tes marjals e herms e encara tots célos e to auant tenir en condret perpetualmet e conti
tes penfions degudes per raho dels dits cen nuales dites cedes braçals ſeorredorse põts
falso totlo tips paffat fins tro al día 8 huy e encara los pôts dels dits camins puix aqlls
Cté remeté è relexé tots llurs delmes: hoč pots vna vegada fien fets per la vniuerfitat
encara confenten e permeten en quant es en dela dita ciutat.CJtem q iames fobre les di
ells qfien remeses e relexades per aqlls de à tes terres o alguna o algunes de aquelles en
Betri fecundi. CXLIX

general ofpecial no pura effer venut alienat dut:e los dits iurats o pure cōpartir eðar p
carregat impolato affignat per algua neceſs francha quis voldran apicom les altrester
fitatorabo abofens licencia de princep ode res vagants deles dites marjals e herms ſer
official o comiffari reyal o altrene de altra g uats los preſents capitols. Item quels iu
fona algun cens violari o altra pensio.Efi fticia ciuil iurats e confell dla dita ciutat per
Fet era oferia affaiat de fer ofet q no haia va petualment a biennio a triëni o a aqlls anys
lo::ans ipo iure facto fia nulle case va eno que mils los fera vift eligen e meten cequier
refmenys a la terraon lo contrari fos ofera oadministrador e tenidoz en condret dles di
fetfia encontinet perduda a aqll 8 qui fera e tes cequies braçals fcorredois ponts epon/
guanyada ala vniuerfitat dela dita ciutat.E tons:edos prohomens vehedors e cõfellers
los iurats de aqlla qui per teps fera fens tot a aquell:lo qual ab confell dels dits vehedors
+9 proces e fentencia fe puren occupar e pendre baia plena iurifdictio e poder de fobre lesdi
aqlla terra e dar oatorgar la a quils plaura tes cèquies braçals scoredois ponts epon/
fotsfemblants condicions o conuencions e tos e bereters de aquelles e de aquells fegōs
carrechs.CItem q enles dites terreso algu qper furse puulegis caſcú cequier ha fobze
na de aqlles no puren effer plätades fetes ne la cequia e bereters aquella.Efi algu del iu
tengudes vinyes:ans les dites terres fien tā hio actedl dit ceqer o adminiftrado? ſe letra
folament pa blats op altres fplets qualfeuol agreuiat quen puxa recorer als dits iufticia
exceptat arroçe filo cötrari de fet fe afajara eiuratseno a altri . CItem ql faları del dit
fer oferafet qis iufticia ciuile iurats dela di ceder a tachaciodelsdits iurats e confell fia
ta ciutat qui per teps feran a meffio dels con pagat per los dits hereters per lurs terresfe
trafabents fens tot proces e fentencia puren gonsmes o menys:e 8 aquells lo dit cequier
efiétéguts fer arracar les dites vinyesear, cullga ereba lodit falari:lo qual cequier enlo
roçe alur coneguda corregirz puníř los con començament dela administracio iur en pos
trafacts.CItem que cafcu de aqlls aqui les der Ölsdits iufticia eiurats de bauer fe en fo

dites terresferan atorgades en tome enles offici be elealment e curosa es oblich edo fer

vozes de ſon cap fia tengut plantar e nodrir mances couinents qfi per necligencia fua al
e tenir albozeda eo falzeda e ala calçdels ar guna oles dites cequies braçals o fcorredors
bres ofalzes pura platar e en aqlls tenir eno fe enruinara os afollara:e ağil dels hereters
A qui odeura auer ſcurat e tenir en condzetfe
drir parres arimater pura plo migodis lo
cap platar nodrir e tenir arbies frugtals :ex ra atrobat no pagado?: ql dit cequier del feu
ceptades parres e vinyes fegōs es dit:e a ob propifia tengut de refer e mundar aqlla ve

feruar les cofes enlo prefent capitol cōtengu gada la cequia braçal o ſcoredo? q aquell be
des pura effer deftret cafcu per los dits iufti reteroguera hauer refeta o múdada.Quat
cia e iurats a coneguda e arbitre bo de aqlls eslo falaridels veedors cafcuna vegada que

edel cequier quifera pofat p aquells . CZtë per veure odar llur confell deuran hauer fa
que fia prouehit e ab crides publiqs manat a lari fia pagat per aqll o aquells qui haurā la
totes e fengles plones de qualfeuol ftament culpa e entre qui fera lo contraft fegons es a
o codicio fien hauents ohauer entenents ter coftumat . CItem pçoğ ara e deaciauāt no
res cenfals o altres drets en qualfeuol parti pura effer dupteo contrast dela tenguda de/
des deles dites marjals e herms & a dia cert lesditespartides de terres marjalenques e
o hate manifeftat als dits iurats een poder bermes e quals de aquelles fon o nofon com
llur fefien obligades de refer fcurar e mudar prefes enlos prefents pactes e capitols:cócor
les cedes braçals escorredors de llurs frōts den e atorguen lesdites parts los limits de
ea tenir aqlles e los dits ponts pontons per les dites partides effer agſts:çoes dela ceqa
petualment en condret per lur parte traure appellada den flouía auall tro al cami dla co
econrear les dites terres e fer en aqlles ço e qua la qual cequia comença acacen iufa e fe

fegōs q dit es obferuat los preſents capitols neix al riu o godalauiar enla púta appellada
En altra manerafifer nou voldiano nocu de filueftre:e la ql cequia departeix la marjal

raran q paffat lo dia affignat ho haien tot g dela ota.Item de cacé iufa aricom talla diet
tv
Priuilegia
"
tro al riu fechoe catarroia q engraua enla al rationephabita diligenter ex premiffis indu
bufera.Item qen totesles cequies ebia/ cti: ad fupplicationé phúilem nobis factaz
als qui ara fon ep temps fera enla dita mar pro partevří epí et alioz fupius contentor:
jal degen effer fets partidos plos quals en eifdez capitulis et vnicuiq ipozum?Omnib9
teps de neceffitat les aygues puren anar e de fingulis expreffatis in eis iuxta fui feriécon
correr enla albufera:e la albufera pura rebze fentim ? eaqs laudamus aprobamusratifica
e hauer les dites aygues/ofi mefter fera en/ mus retia confirmam?:vobis iufticie ziura

cars q la dita albufera hagues ſobres de ay tis ciuitatis valen qui nunc eftis teritis pro
gues q per los dits partidos pura effer tres tépoze zvŕm cuilz füo cafu licenciam aucto
tao tirada oladita albufera e menada al riu ritatem & iurifdictione omnimodaz concede
o en altra part on no fos dan dela dita albu testdantes faciédi ¿plendi et etiaz exequen

fera:e tot aço côtengut en aqft capitol fe ha di omnia & fingula in capitulis pinfertis con

ja a fer a coneguda del batlegeneral . Cte tenta:cogendis omnes &fingulas perfonas


qlfenyorey abcarta fua confentaloe e apro quas tangunt vl' tanget decetero negociade
ue totes e fengles lesdites cofer:e do e atoich quibus in predictis capitulis agit ad obedie
plen poder licécia auctoutateiurifdictio als dum exequendú & cóplendú rad eor quodlz
iufticia e iurats dela dita ciutat qui fon oper fuo cafu cum incidētibus emergentib⁹depen

téps ſeran a caſcuns de aqlls en fon cars de dentib9 7 cōnexis.Et infuper remittimus et

fer complir e exequir totes e fengles les dites penit, relaxamus atq concedím ad pdictos
cofestede forçar edeftrëper a totes efengles dece annostantuz qui incipiant in fefto natr
perfones les quals los prefents afers toquéo dni. AB.cccxc. totum abintegro năm terciũ
tocaran a obeir exequir e cõplir les dités co decimi omniü expletop et fructuú terrarum
fes e cafcua de aqlles en fon cars ab incidēts omniú contētozuz in capitulis pinfertis qué
emergents connexes e dependents.Especial admodu eps z capitulum fupradicti decima
mët e nomenada lo dit fenyoz rey remeta e a fuam remittut in capitulis pielibatis.CDa

touchtot loseu terçde delme per los dits deu mus vlterius & concedimus ad maiorem cau

anys franch axico la fgleſia fa fegons es dit. telam poteftaté auctoritaté z plenā licenciaz
Є a maioz cautela lo ditféyo: rey do e atoich vobisdict) iufticie wuratis & confilio ciuitat
poder e auctozitat e licencia als dits iufticia predicte o fi ppter variationem téponsleu
iurats e cōfell qfi per variacio de teps op al aliarōne hoc vobis videbit poffitis ex nunc
trarabo los fera viſt a llur bō arbitre e cone vře noticie z fano arbitrio in z fuper omnib9
réça puré deaciauất en e fobre los dits afers contētis in dictis capitulis nouas ordinatio
fer nouelles ordinacions o proviſiōs encara nes prouifionefqfacere:pofito etiã o effent
qfoffen o fien difcordes optraries a alguna vel fint contrarie feu difcordes alicuiſeu ali

O algues cofes öffus enlos preſents capitols quibus ex contentis in capitulis preinſertis
cõtengudes: ari empo qfi aytals nouelles or Sictamen ofi hmoi noue ordinationes&p
dinaciós o prouifions fabedores tocauen in uifiones fiende aliquod tanget intereffe nim
teres algu dels dits fenyois biflbe e capitolo ſeu epi & capituli predictor vel eccliaftice lig
dela libertat ecclefiaftica : q en tal cars le ba bertatis/haberet iple ordinationes & Provis
gueffen a fer ab e de confentiment lure noent fiones fieri tali cafu der cũ não reozú confen

altra manera. Cenoze prefentis cartenfe furnō al. CCeteruz in nfa regia bona fide
cunctis téporibus firmit valiture vifis et ad promittim9 Tiuramus p dñm deuzt eiusfan
plenuz recognitis peinfertis capitulis et de cta quatuo2 euuägelia corporaliter manibus
iure nãoplenarie informati tā per nŕmbaiu nrís tacta o capitula omia preinferta & 9813

lum regni valen generale at.Atendētes q cozumdem nection laudationez aprobatione

ipfa capitula faluté vtilitatéq magnam con ratificationem confirmatione conceffionem


zremiffionénŕashmōi z alia omniafupradi
cerneret epi capituli cleri ato ecclie elemofis
ne et hofpitalis fuperius contentozu et totis cta retia ifrafcriptarata grata z firma fem

ciuitatis et regni valeñ ac vtiq nŕm reſpicis per habebim tenebim atqs feruabumus tes
unt comodum. Bratis et ex certa ſcia delibe nerics feruari faciemus ab omnib9 : 7nd con
Betrifecundi. CL

ra veniemus nec quem cötrauenire fine/


tanía pgamenea cófirmare acdehouo faces
mus aliquo iure fozo rone vel cauſa. Quin re fiue cocedere foléniter ad cautelam . Pos
- pocius renúciam de certa fcia z cófulte oib9 igitur fupplicatiōe hmoi benigne fufcepta et
et fingulis bys cötraris feu aduerfantibus fuperhys deliberatiõe habita piemata :teno
quouifmo. Abandantes per hanc eandé de re presentis carte nŕe cüctis téporib⁹valiture
certafcia et expreffe fub pena mille mozabať. deliberate ac de certa ſciétia p nos znřos lās
auridebonis cuiuflz strafacientis fi et quo dicta cōceffioné iuxta pzeinferte nŕe litere co
tiens otrafactü fuerit hendor retia ſub ire tinentiam cöfirmam aprobam? ratificam9
z indignatiõis nře incurfu quat capta et alia zemologamus eo modo quo ac put in eade
omnia fupradicta firmiter teneat zobferuet nra litera continet.Dandantes per pñtem
feruarios faciant inconcuffe nil in contrariú inclitor magnifico infanti tobannicariffimo
vllatenus teptaturi.In cuius rei teftimoniu
primogenito et generali locúten nro acvn
banciuffim fierifigillo mageftatis nŕe in pé uerlis &fingulis officialib9 et fubditis nřisp
denti munitam :Dat barchiñ.xvi.die augu?
fentib9 et futuris quat approbatiõem et con
ftianno anat dii. AD.ccc.lxxxvi: Regnic firmationé ac noua coceſſioněnŕas þmõi fir
noftri quinquagefimo primo. mas habeant teneat et obferuent r cotra eas
non veniatvel faciant aut aliqué otrauenire
Super facto tercijdecimi z q
pmittant vel confenciat quauis caufa.Incu
cues poffint illo tenere pecctia ad feudum ius rei teftimoniü plente vobis fieri iuffim?
honozarum . CI.. nãofigillo pendenti munita. Dat in montes
spetrus dei gra rex aragonuz fono.v.diefeptëbzis. anno anať dñi. Ab.ccc
valen rc.Quam pridem vobis lxxvj.regnią nři.xli. Verumtñ ficut pro
turatis probis homibus acfingus partevři accepimus epz et capl'm ectievalen
laribus ploms ciuitatisvalen ſub quofda ciues & vicinos dicte ciuitatis predi
fcriptam feciffemus conceffionem cum carta ctanŕa cöceffione vtentes feu vti intendētes

não pendentifigillo munita feriei fequentis. ſup perceptōe dicte tertie partis decime inge
Bateat vniuerfis q nos petrus dei grarex tat impediût ac moleftat pretendétes ipieps
aragonú 7c: dudú iuratis z probis homibus et capfm hmōi decima intengra ad ipos rad
acfingularibus perfonis ciuitatis valenfub ius ectiepertinere:cuius reicaufa aliqui exdi
fcriptam conceffionem feciffe recolimus cuz cris ciшb9 7 vicims nolētes talia incötentōë
littera nfa papirea cötinentie fubfequentis. deducere feu procis cum ecclefia litigare ad
Mos petrus dei gra rex aragonú zc:quiadi? excludendü omne dubiú ppoſuerüt ipam de

gnum reputam congruu rationi.zc.Wide cima infeudú honozatú abfqz alicuius fuicij

s.fo.cxxxi.c.xcviij.Mücaüt pnücios findi preſtatõe a dicta eccia recipere vel pro care
cos vniuerfitati dicte ciuitat) miſſos r exiſtë cognofcerefe tenerenfis fup hoc licétia et cō
tes in generali curta quaz hic celebzam9 fuit ceffione petitis primitus zobtentis . Unde
nobis humilit fupplicatú vt cu dicta coceffio fuit nobisbuilt fupplicatú vt fup eo dictam
facta fiuffettpoze guerrifico:tüc videlz qño pceffioné z licentia prebere ac cautela de ſoli
nos cũ nřís exercitib? pro deobſidendo ficut ta clementiadignaremur.Nos verofuppli
deobfedimus dictam ciuitate prima více obs catione ipa fufcepta benigne & ſuper hisdeli
feffaz per regez caftelle nim hoftez publicum beratiõe habita pleniori volentes dare locuz
veneramust adheram in planicie burria/ vt dictanřa coceffio vtilis vobis fiat:mari/

ne:et ob hoc ipfa prouifio túc non potuiffz in me cum in vel pro his nullú vobis videatur.
pargameneaforma fzoumtaxat papirea ex/ preiudiciü fubinferi. Tenoze prefentis de cer
pediri. Sito periclofum aut dubiu illam in ta fcientia & cófulte cocedim? imperpetuú ac

taliforma perpetuo cóferuare: dignaremur plena & liberâ licentia imptimer vobis dict)
eis eandem conceffionem ad vberiorezfolidi iuratis et probis hoibus ac vniuerfis et fin
tatezz ɔferuatōez ipi9 de cöfenfu illos debia gulis ciuib97 vicinis iadicte ciuitatis valeñ
chijs ediaftico z militari regni valeñ exiſten prefentib? et futuris q abfqz alicui9 penein
tiú in dicta cnria cú fpeciali punlegiovel car curfu poffitis & liceat vobis & vnicuiqs vŕz T
Priuilegia.

vřis dictam tertiāpartedecime infeudúho hoc per ipm deputata ipas cõferuādas repo
nozatuz abſą taméalicuius fuicij prestatio fuit fub figillo:quib9 empara carrefto factis
ne a dicta ecclia recipere vel ipfam prodictis per modú predictü/ac¿querentib?inde coză
ecclefia epo z capitulo recognofcerevos tene dicto baiulo mercatoribus caftri callary me

re:quibuſuis inibitionibus promiſiõib? foris mozatis: vos dict9 iufticia in cinli dicte civi
ftatutis rozdinationib9 fi que fint in contra tatis ad inftatia dictop ſindici & fingulariuz
rium obfiftentib9 nullomodo. Dandantes eiufdé ciuitatis qui declinantes fo:ü dicti ba
per hac eandé inclito z magnifico infanti io tuli vos tanc ɔpetenté iudicem ſup hijs adi
hanni cariffimo primogenito z generali locú uerunt intromififtis vos de predictis & dictü
tenentinfo acvniuerfis & fingulis officialib9 generalé baiulu in predictor cognitiõe tur/
et fubditis nřís dictozũ officialium locate/ baftis figillando domus predictas claufurā
nentibus prefentib9 et futuris quat cōceffio et al's afferendo predictozu cognitionez non
nem licencias nŕas hmõi z omía et fingula ad ipfum generalem batulu ptinere fz ad vos
fupradicta firma héant obferuet et non cô in piedictis cognitionalit proceffiftis . Etq
traueniant nec aliqué contrauenire permit dictus generalis batulus poftea vifa quada
tant vel confentiant quauis caufa.berhac littera per nosfibi miſſa p quã redarguendo
tamen conceffionem licencia no intendim?
cú de dicta empara feu arrefto go fecerat nõ
iuri nobis cõpetenti contra epm capitulü et reperta iuris fatica in officialib9 callarinec
eccliam valen exquacunqz caufa in aliquode precedentib9 aliquibus requifitionib /% etiā
rogare. In cui rei teftimoniuz plente cartá qinosparati eramus ficut adhucfumus fa
Fieri et figillo mageftatis nre impendenti iuf cerefatisfactionez debitā illis a quibus dictú
fimus coiri.Dat barchiñ.xxiiij.die madij.a. frumentum raptum fuerat pdictam nauem
anat dní.AB.ccc.lxxviij.1Regniqz nfi.xlíij . feu ducétes ipaz ficut alijs plurib, a fimili fe
ceramus:et ex alijs iuftis caufis pnunciauit
De cognitioe baiuli generalis emparazieu arreftum predicta tollenda fore
· indelictis feu contractibus comiffis
in mari et pāphilum predictú cũ omibus reb9 & mer/
CXXXV. cibus que in eo erant reftitui debere predict?

Etrodei grarer aragonu valen te mercatoubus callari preſtita per eos pumi/
dilector fidelibus gerétiuices gu tus certa fideiuſſona cautioe.Et p executio
bernatoris in regnovalen iufticijs nedicte fuedeclarationis poſt preſtitam per
in criminali z in ciuili ciuitatis va dictos mercatozes calları fideiuffona cautio

len alufæ vniuerfis & fingulis officialib9 nŕis nez predictam acceffit ad dictuz gradū valen

ad quos infrafcriptafpectet prefentibus & fù et non obftantib9 requifitionibus fibi tunch


turis vel cozu locaten faluté et dilect.Bride factis p partevřídíctí iufticie diſrūpēdo iã
ad ciuitate valen feu eius plagia deveto quo dictamdomum in qua erant dicte merceset
daz paphilo mercatoiú caftri callari diuerfis bona /reftituit eafimul cũ dicto paphilo pre
mercibreb⁹ (pozú mercatozü onufto :fide dictis mercatoub9 callari: vniuerfitasdicte

lis cöfiliaris nofter petr9 marrades batulus ciuitatis valeñ credens ipm baiulú generalé
regni valen generalis requifit? tā per findi exercendo predicta vão шufticiatus officiopre
cũvniuerfitatis alios fingulares predicte iudicaffe miferunt ad nos certos nUNCIOSP
ciuitatis valen pretendētes vt pofteap proce pdictis videlz iacobú romei/nicolauz de val
fum fup bijs habitu apparuit zapparet offi daura z raymúdú foleri licenciatú in legib9
ciales habitatores caftri callarij pervím cũ ciues valeñ: qui tā verbo fcriptis peticrút
quadā cozū naui armata rapuiſſe ac occupaf inftanter p nos executorias litteras quorum
fe annoprime lapfo certas coz frumenti än dam fozozu z prilegiozu pq afferebant pree
titates quas vendendas de partib9 ſicilie ka dictozuz cognitioné advos z nō aliú ptinere
ciebat ad dicta ciuitaté valen deportari :em/ fibiconcedi:& dictobaiulo mandarine depre
parauit arreſtauit dictú pāphilú z oés res dictis vel alijs fimilib9 cautis fe vllat) intros
ac merces quein eo erat extraxit ab eo et in mitteret:ymmo ea per vos adque p forű roz
certa domo gradus dicte ciuitatis valen ad dinationes afferebant ptinere cognofci et dis
Betri fecundi. CLI

finiripmitteret : ac etiã p indemnitate dicte miffist alijs per nos expreffatis fuperi⁹ cum
ciuitatisdictum baшulu generalem ppterre cafus affuerit tang regalias nras concerné
ftitutioné quam vt predict fecerat dedictis tib9cognoscant et ſuper eis faciat iufticie cō
pamphilo trebus ac mercibus emparatis di plementu CDe criminib9 verocontractib9
ctis mercatoribus callari compellirígide ad et alijs comunibus q fiant feu cömittant ci/
foluendú de bonis fuis predictis fingularib⁹ tra dicta centú miliaria in dicteciuitatis ter

ad quor iftantia factafuerat dicta empara minis infra mare cuz eozum cognitio ad vos
duas.AB.ccc.lxxv.libř.xvij.foľo.ij.dřos.qs dictuz iufticia civilem aut criminalem vel cō
valebat dictuz frumentuz ab eis vt dictü eft fules marisvel alios ptineat:ipm baшulú aut
Occupatú.Necnon puniri rigide locūt) & vir eius fucceffores itromittere nolum9. Rema

garium dicti baiuli qui vtendo iuriſdictione nentibus tamé in iuriſdictiõe et ad cognitio
nedicti batuli infra dicta centum miliaria fo
eis non competenti vobis fup predictis plu//
res et notonas inobediencias fecerat ziurif lum illis que per fpecialitatem ptineat addi
dictionemvobis pertinenté ac iudicialem au ctum officiuz baiulie.Et cu ex predictis omi
ctozitatez cōtemplerat restituedo dictas res. bus appareat et fequatur ipfum baiulú nō te
et merces predictis mercatoub9 tal'smultú neri in aliquode hys ad que foluenda dictis
delinquerint in predictis.Sup quib9 nosvo fingularibus predicti nuncy eum cōpelli pete
cato ad hoc dicto baiulo gñerali qui physfi bat nec dictos locumt) et virgariú baiuli nec
militer nřam adiuerat curiaz: et vocato etia etiam guardianuz gradus valeñ iurifdiction
"
não procuratoze fiscali dictos nuncios nō tā ne eis non competenti fuper pdictis vlos effe
tuzfemel fz pluries in nŕopleno audiuimus nec aliquas inobediécias cómiffiffe/ nec etiã
confilio in quoerant plures doctozes licécia iurifdictionem nram aut iudicialē auctorita

ti et peritiin vtroq iure ac alij fciétifici viri tem contépfiffe:ymmorite recte feciffe qu
in numerocopiofo: dictos etiã baiulú gene per predictis cor officio incubebant. Iniun
ralem z filcũ nŕz ad plenú audiuim9 & plura gim vobistvim fingulis expreffe z de certa
alta fecim qad premiffozūveritaté hendam fcienciaproprima et fecunda iuffionib9 &fub

proficere potuerut feu prodeffe.Tandem au penaduo mille flozēnozű auri de aragonia


ditis ad plenu dictis partib9 zeoz aduocat a quolibet contrafaciente quotiés contrafa/
qui fuper his notabiliter allegarüt: vifis T ctum fuerit habendo znŕo applicando:uz
confideratis poftear attentis vfu antiquo z erario odictú generalé baiulú vf eius fuccef
continuato oftenſis ad nři aními informatio ozes in cognitione predictozu p nos expreffa
nem pdictum batulú . Cum clare reperimus tozuz fuperius non perturbetis nec moleste
iuriſdictionem et cognitione predictor voi tis:ymmo fi oppusfuerit fibi pzestetis auxi
um criminum contractuú zalíozú q cōmittú lium confiliú et fauozem.Et nihilominus vo
turzfiút vbiqz infra mare vltra tamé centu bis et cunlzvŕz lub dictis penis precipim⁹ ex
miliaria a litože maris ciuitat) valeña funt i preffer de certa fciencia o ipfos locütenent}
fraterminum ciuitatis ipius ficut comiffa z etvirgariú bawli ac guardianuz grad⁹ non
facta fuerunt predicta vt nobis pftititdicto molestetis nec agrauetis aliquat pro predi?
rum nuntio affertione verbali/addictü ge ctis vobis et vfm cuilibet adcautelam facié
neralé baшulú vt nŕazuz regalia; vniuerfale di quomodolz premiffor omnium in totu vľ
iudicem z non ad vos nec ad aliqué officialě in partem contrariú auferentes omimodaz
"
alium pertinere.12opterea denegantes dis poteftaté:ac voletes qtquid in cōtrariú vfq3
ctis nuncijs executonas litteras peospeti/ nucfactüfuitzfiet amodo nullú cé nulliufq

tas fuperius:ac laudantest approbates om exiftere roboris vel momēti: Dadantes cui
nes proceffus p ipfum baiulum fup recitatis lib3 pcuratori fiscali regni valen ne tpos lo
nobisfuperi9factos de quibus nobis plena cumtį virgariú z guardianú agrauet p predi
fuit facta relatio tan recte et rite pcedens ctis in aliquo vel moleftet. Dat barchinſub
tes. Dādāmus dictobaшulo generali et fuc não figillo pendēti.xúj.die februarij anno as
ceffonbus fuis in dicto baiulie officio r cozuz
nats dňi.AB.ccc.lxxxvi.Regnią nří.li.
locat™ p prima et ſeda iuſſionibus quat deß
Punlegia

Metoc de muferos cotribuat begat) vl'fubdelegat, qnücfunt zp thefue


rintin cuntate & regno valen ipozücs officia
in demandis regijs nifi fcom alia loca cōtri/
butionis ciuitatis liú locaťpñtib9zfuturis ad quos pñtes pue
CXXXVI
nerint faluté z dilect. Ad aures nras cu cos

spetr9 digfarex aragonú valë disdifplicétia nouiter eft deductu o vos feu
rc.Dilecto cöfiliario não agnario vim aliqui in cópofitõib? quas facitis de cri
pardodela cafta militibaшlore/ minib⁹ penis calonys z delictis non vocatis
L
gni valen generali ac comiffariop 7 minus auditis vt tenemini et debetis z vos
nos ad infrafcripta deputato falutem & dile cari eft affuetum fidelib9 pcuratorib9 filcali
ctionem.Muncii ciuitatisvaleñ ad nos noui b⁹petrode angulariade domo nŕa z andrea
ter miffi nobis humiliter fupplicarüt o cum be guardiola ciuitatis valeñp nosin dict) ci
vos vt comiffarius p nos deputat ad adem uitate regno cöftitutis vel altero eor :pas
prādū r demādas faciendú in dicto regnova côpolitões facitis inceffanter:7 de eo de quo
jenratione expéfaz per nos factaru un co20 ex iufticie debito deberetis recipe z hře ades
natione illuftris fibilie regine aragonú cōlo? linquentib.C.flozēnos recipitis zhētis.C.
tis nŕe cariffime:adépiaueritis & demandafe fol's in iuris nří lefioné reis publice nřenon
ceritis hoinib9 loci de muferos qeft ordinis modicũ nocumentũ :cũ quilz ſciens z videns
fancti iacobiducles dictufą loc9 fit ſituati delinquentes alios ita modicü puntos ad de
termino pdicte ciuitatisvalen z fe fubiecerit linquédú plus coz animi funt iducti. Mofos
ptributōi generali eiufdem ciuitatis fere.x. volentesvt cöuenit morbo huic medicinā ad
anni fut elapfi et a dictotpe citra cũ dicta ci hibere pdecente vobis & vnicuiqz vŕz dícím9
uitate cōtribuerit in omib9donis z fubfidijs mandamus firmiter expreffe pro prima t
per eadem ciuitatem nobis factis ficut cetez fcda iuffionib9 ac fubiret indignatōis nŕe in
ra loca indicto termino conftitutaq de con curfu zammiſſione officioz vobis comiilor
tributione eiufdé ciuitatis exiftunt: obhoc penaq mille flozénop auri aquolzvŕmptra
dictus locus de muferos alf ǝtribuerenode Faciente irremiffibilr exigendoz hendor
beat in expenfis dicte cozonationis nifi ficuti amō abfq piciavoluntate licetia z permiffu
alia loca in dicto termino ſituata zbdicta? nří aduocati fifcalis in dicto regno z dictonī
tributione iazdicte ciuitatis valeñ exiſtécia: pcurator fifcaliú feu alteri cor copofitões
dignaremur eis fuper hoc de codecenti iuftie aliquas minime faciatis: quibuſuis lfis feu

cieremedio prouidere. Nos aut dicta fuppli prouifionib9 in ɔ̃riuz factis feu fiendis quas
catione vt rationi conſona benigne ſuſcepta: quo ad bechuius ferie reuocam? obſiſtétib?
vobis dicimus Tmādamus de certa ſciečia z vllomodo:cum nos ex caufis predictis & alijs
expreffe p prima & fecunda iuffionibus quatŢ rōabilib9 atqz iuftis ad hecnos inducentib9
fi dict9 locus de muferos fit vt afferitur de? ficdecerta fcia fieri puiderim9% velim De
tributōe pdicte cintatis valen/ab eodéloco cernētes irritű z inane quitquid p vos vel ali
vel homibus in eo hitantib⁹ nil pro dictis de quem vfi in premiſſozü ptrariü fuerit atte
mandis vel adeptamétis exigatis nec eospp ptatu. Dat in mōteſono.xx.die madųj.anno
terea modo aliquo moleftetis. Dat celarau anaton.A.ccc.lxxxúj .
guſte. xxv.diefeb20.a.anat.d..ccclxxxi:

Expliciunt puuilegia ſereniſſimi


non fiant cópofitiones feu

remilliones de quibuſuis criminibus abfqs li di regis petri:quiJoanne/mar

centia zvoluntate aduocatie pcuratoufif tino/Elionoza ac yſabella ciuſdē


caltu. CXXXVII.
liberis relictis in dño requieuit.
Etrus dei grare aragonú valeñ
c. Dilectis & fidelibus nŕis ge/
rentiuices gubernatoris z baiulo
girali regni valen necnō iufticijs
Talys qbulcus officialib? nřis ordinarijs z
Johannis primi CLII

Sequitur de primlegijs conceffis acpriuatione iamdictis vices nfas comitim?


per prefentes dat valeñ.rr.die nouēbris anno
per fereniſſimum dñm Johannez
fuerit propte
memozie glozofe regem aragonu dilector & fideliu nroziurator pborhoiz

dñi regis petri filium et fucceffo ciuitatis valen não culmini huir ſupplicatú
vt cum ex dictis notarijs ciuitatis valenre
rem.
periantur in eadé nōnulli z diverſi quilz ma
giftrali fcientia fint ſuffulti et in eadé fuerint

CO› notarij mifihabiles reperti repertifatis habiles & capaces /attamé cozu
Fuerint in fcientia vel morib9 poffintpguber cöuerfatio mozefqz et actus funt viliffimi illi
natozē priuari coz officijs. I. aiti zreprobati/tenendo feminas in lupana
rijs & cum lenonib? et alijs plonis inhoneftis

Osinfans Jo publicecouerfando: quia dicto tabellionat


officio eis comillo priuari non poffunt vigo
banes fereniffimi prin
re littere preinferte: pretendēdo inter alia vt
cipis etdñi dñi petri
afferit o fufficit eis eễ habilesz capaces i ſcia
dei gra regis arago
aut morib9: cum illa propofitio ptenta in pre
num primogenit9 eas
inferta littera vbi dicitur in eadez ſcia & mozi
dez gratia dur gerun
de et comes ceruarie bus cōiungat e non difiungat: prefata ppo
fitiōë mutare in aduerbiu:vel : ex noftri affue
ac eiufdezdni regis in
regno valen locuteñ . ta clemécia dignaremur.Pofq dicta fuppli
catiõe ſuſcepta benigne iamdictā ppoſitõez
generalis .Confiderantes prefatum dñm re
z:in aduerbiu vel mutandaducim⁹ cú prefen
gem genitorez nŕm ſubſcriptaz prouifionem
ti. Abandanteſqs per hanc eandé prefato ge
feciffe cum eius littera tenons ſubſequentis
rentiuices gubernatoris in regno valen. qui
Betrusdeigrarex aragonu valen tc. Diy
nunc eft vel ptépe fuerit quat mutationem
lecto nãoprocuratozi regni valen vel eius lo
zdeclarationé nřas hmōt firmas habeat et
cuten faluté zdilect. Animaduertētes qualr
obferuent z faciant ab alijs inuiolabilr obſer
Fere oia negotia gentiuz pueniunt zſtant in
uari znon ueniat feu aliqué cōtrauenire
manunotario fiue ordinatõe ptractuú per
mittant aliqua rōne : in cuius rei teftimoniü
ipos fiendor /ex quopgruit rei publice vt på
prefentem fieri uffimus não figillo muniraz.
fone ydonee ad dicta officia deputent al's pp
Dat valen.vij.die шunij.a. anat.d. MDccclx.
ignorantiaz feu ruditate cop poffz periculuz
ac difpendia intollerabilia gentib9 puenire
Quels iurats de valeñ ſon cos
aclites difcordias ac fcadala fuboziri.Jder
nexedors eiutges enles caufes dels ampri9 e
co nos inquantu nobis ab alto permiffüz elt
anelantes vt fubditi noſtri inquorum quiete poden fer execucio e penyozes ma armada e
abhoft e caualcada a lur beneplacit . II.
quiefcimus/in tranquilitate z pace pmaneat
et a quibuſuis noxijs & piculis exhimantur. Os infant en Johā rc. Attenēts

Tenoze prefentis cöcedim? ac etia ozdinam ? pochs dieshalon paffats nos ha

fupplicantib⁹ nobis iuratis z pbis hoibus uerfcrit an garcia lonz portant


veusper nos en regnedevalen per
ciuitatis valeñ:q fi aliqui notarij ciuitat) va
len et termini fui quis a nobis auctoritatem nŕes letres enla forma feguent. Infant en to
han cc.alamat nře mollen garcia & long por
notarie obtineant:qui per parte iurator dic
te ciuitatis nominati fuerint velut infuficië tantueus per nos enlo regne de valen falut e
test per vos examinati ſciétia et monb9 inſu dilect.Entes hauem que per raho de algunes

ficientes reperti extiterint:pziuenk ab ipo of penyozes que ſon ſtades fetes arı enla ciutat
ficiofeu illud interdicatur eifdem vfquequo devalen de homens 8 muruedre com enla di
fufficientes et abti extiterint ad cognitionez ta vilade murucdre 8 homés 8 valeñ:lahoſt

veftri . Nos emvobis dicto procuratozi vel de valen es exida es fforça depir contra ladi

vro locútenfuper examinatōë interdictione ta vila de muruedre:la qual cofa fis fabia no
Priuilegia.

vřis dictam tertia partedecime infeudúho hoc per ipm deputata ipas cõferuādas repo
nozatuz abſo tame alicuius fuicij preſtatio fuit fub figillo:quib9 empara carrefto factis
ne a dicta ecclia recipere vel ipfam prodDICTIS per modúpredictü/ac ¿querentib⁹inde coră
ecclefia epo z capitulo recognofcerevos tene dicto baiulo mercatoribus caftri callari me

re:quibufuis inibitionibus promiſiõib? foris mozatis: vos dict9 iufticia in ciuilidicte ciui,
ftatutis rozdinationib9 fi que fint in contra tatis ad inſtātiâ dictox ſindici & fingulariuz
rium obfiftentib9 nullomodo. ADandantes eiufdē ciuitatis qui declinantes fo:ũ dictiba
per hac eandé inclito z magnifico infanti io tuli vos tanc petente iudicem ſup his adí
banni cariffimo primogenito z generali locú uerunt intromififtis vos de predictis & dictú
tenentinfo acvniuerfis & fingulis officialib9 generalé baiulu in predictor cognitiõe tur/
et fubditis nřís z dictozú officialium locate/ baftis figillando domus predictas claufurā
I nentibus prefentib9 et futuris quat cõceffio et al's afferendo predictozú cognitioneZ NON
nem z licencias nras hmõiromía et fingula ad ipſum generalem batulu ptinere fz advos
fupradicta firma béant zobferuet et non co in piedictis cognitionalit proceffiftis . Et q
traueniant nec aliqué contrauenire permit/ dictus generalis baiulus poftea vifa quada
tant vel confentiant quauis caufa.erhac littera per nos fibi miffa p qua redarguendo
tamen conceffionem z licencia no intendim9
eu de dicta empara feu arreſto go fecerat nõ
iuri nobis cõpetenti contra epm capitulü et reperta iuris fatica in officialib9 callari nec
eccliam valen exquacunqz caufa in aliquo de precedentib? aliquibus requiſitionib /retiā
rogare. In cuis rei teftimoniuz plente carta qnosparati eramus ficut adhuc fumus fa
Fieri et figillo mageftatis nie impendenti iuf cerefatisfactionez debitā illis a quibus dictú
fimus coiri .Dat barchiñ.xxiiij.die madij.a. frumentum raptum fuerat p dictam nauem
anatdñí.AB.ccc.lxxviij.1Regniqz nfi.xlíij. feu ducétes ipaz ficut alijs plurib, a fimili fe
ceramus: et ex alijs iuftis caufis pnunciauit
CDecognitióe baiuli generalis emparazfeu arreftum predicta tollenda fore
indelictis feu contractibus comiffis in mari et pāphilum predictú cũ omibus reb⁹ zmer
CXXXV cibus que in eo erant reftitui debere predict?
Etrdeigrareraragonu valen te mercatoubus callari preſtita per eos pumiz
dilector fidelibus gerétiuices gu tus certa fideiuffona cautiõe.Et p executio
bernatonisin regno valen iufticijs nedicte fue declarationis poſt preſtitam per
incriminali z in civili ciuitatisva dictos mercatozes calları fideiufforia cautio

len alufæ vniuerfis & fingulis officialib9 nřis nez predictam acceffit ad dictuz gradu valen

ad quos infrafcriptafpectét prefentibus & fù et non obftantib9 requifitionibus fibi tunch


turis vel cozü locaten faluté et dilect.Duide factis p partevřidicti iufticie diſrūpēdotā
ad ciuitaté valen feu eius plagia devēto quo dictam domum in qua erant dicte merceset
daz paphilo mercatozu caftri callari diuerfis bona /reftituit ea ſimul cũ dicto pāphilo pre
mercib⁹reb9 (pozű mercatozü onufto :fide dictis mercatonb9 callari: vniuerfitasdicte

lis cöfiliaris nofter petr9 marrades baúlus ciuitatis valen credens ipm baiulü generale
regni valen generals requifit? tā per findi exercendo predictavão шufticiatus officiopre
cũvniuerfitatis & alios fingulares predicte iudicaffe miferunt ad nos certos nUNCIOS P
ciuitatis valen pretendētes vt pofteap proce pdictis videlz iacobú romei/nicolauz de val
flum fup hijs habitu apparuit zapparet offi daura z raymúdú folery licenciatü in legib9
ciales thabitatores caftri callarij pervím cũ ciues valeñ:qui tā verbo fcriptis peticrút
quadā cozũ naui armata rapuiffe ac occupaf inftanter p nos executonas litteras quozum
fe anno prime lapfo certas coz frumenti än dam forozu z priuilegiozu pq afferebantpre
titates quas vendendas de partib9 ſicilie fa dictozuz cognitioné advos z nō aliú ptinere
ciebat ad dicta ciuitaté valen deportari : em/ fibiconcedi:r dicto baiulo mandarine depre
parauit arreſtauit dictú páphilú e oés res dictis vel alijs fimilib9 caulis fe vllat) intřo
ac merces quein eo erat extraxit ab eo et in mitteret:ymmo ea per vos adquép forú z oz
certa domogradus dicte cuuitatis valeñ ad dinationes afferebant ptinere cognofci et dis
CLI
Betri fecundi.

finiripmitteret : ac etiã p indemnitatedicte miffist alijs per nos expreffatis fuperi? cum
cafus affuerit tang regalias nras concerné
quitatis dictum batulu generalem ppter re
tib9cognofcant et fuper eis faciat iufticie co
ftitutione quam vt predicit fecerat dedictis
pampbilo trebus ac mercibus emparatis di plementu CDe crimimb verocontractib9
et alijs comunibus q fiant feu cömittant ci/
ctis mercatoribus callari compelli rigide ad
tra dicta centú miliaria in dicte ciuitatis ter
foluendú de bonis fuis predictis fingularib
ad quor iftantia facta fuerat dicta empara minis infra mare cuz eozum cognitio ad vos
dictuz iuſticiā civilem aut criminalem vel cō
duas.B.ccc.lxxv.libř.xvij.foťo.ij.dřos.qs
valebat dictuz frumentuz ab eis vt dictú eft fules marisvel alios ptineat:ipm baiulū aut
eius fucceffozes itromittere nolum9. Rema
Occupatú.Necnon puniri rigide locut} & vir
garium dicti baiuli qui vtendo iurifdictione nentibus tamé in iuriſdictiõe et ad cognitio
nëdicti baiuli infra dicta centum miliaria fo
eis non competenti vobis fup predictis plu
res et notonias inobediencias fecerat ziurif lum illis que per specialitatem ptineat addi
dictionemvobis pertinenté ac iudicialem au ctum officiuz baiulie.Et cu ex predictis omi
ctozitatez côtempferat restituedo dictas res. bus appareat et fequatur ipfum baiulu nō te

et merces predictis mercatorib9 tal'smultú nert in aliquo de his ad que foluenda dictis

delinquerint in predictis.Sup quib9 nosvo fingularibus predicti nuncy eum cōpelli pete
cato ad hocdicto bailo gñerali qui physfi bat nec dictos locumt) et virgariú baiuli nec
militer nŕam adiuerat curiaz: et vocato etia etiam guardianuz gradus valeñ iurifdictios

não procuratoze fiſcali dictos nuncios nō tā ne eis non competenti fuper pdictis vlos effe
nec aliquas inobediécias cómiffiffe/ nec etiã
tuzfemel fz pluries in nŕopleno audiuimus
iurifdictionem nŕam aut iudicialē auctozita
confilio in quoerant pluresdoctores licécia
ti et periti in vtroq iure ac alij fciétifici viri tem contépfiffe:ymmorite z recte feciffe qlu

in numerocopiofo:? dictos etiã baiulú gene per predictis cor officio incubebant. Iniun

ralem z filcú nŕz ad plenú audiuim9 & plura gim vobistvim fingulis expreffe zde certa
fcienciapropuma et fecunda iuffionib9 fub
alta fecim? q ad premiſſozúveritaté hēndam
proficere potuerut feu prodeffe.Tandem au pena duo mille flozēnozű auride aragonia

ditis ad plenudictis partib9 z cor aduocat a quolibet contrafaciente quoties contrafa/

qui fuper his notabiliter allegarüt:z vifis z ctum fuerit habendo znŕo applicandouz

confideratis poftear attentis vfu antiquo r erario o dictú generalé baiulu vreius fuccef
continuato oftenſis ad nří aními informatio ozes in cognitione predictozú p nos expreffa
nem pdictum batulü . Cum clare reperimus tozuz fuperius non perturbetis nec moleste

iurifdictionem et cognitioné predictor voi tis:ymmo fi oppus fuerit fibi preftetis auxis
um criminum contractuú zalíozú q cōmittū lium confiliú et fauozem.Et nihilominusvo
tur z fiút vbiq infra mare vltra tamé centũ bis et cunlzvŕz lub dictis penis precipim⁹ ex
miliaria a litoze maris ciuitat) valeñq funt i preffe z de certa fciencia o ipfos locútenents

fraterminum ciuitatis ipius ficut cōmiſſa z et virgaríú bawli acguardianuz grad⁹ non
facta fuerunt predicta vt nobis pftititdicto moleſtetis nec agrauetis aliquat pro predi?
ctis vobis et vim cuilibet adcautelam facié
rum nuntios affertione verbali/ ad dictú ge
neralé batulú vt nŕazuz regaliaz vniuerfale di quomodolz premiffox omnium in totú vľ
iudicem & non ad vos nec ad aliqué officiale in partem contrariú auferentes omimodaz
.
alium pertinere.12opterea denegantesdi poteftate:acvoletes qtquid in cötrariúvfq3

ctis nuncijs executonas litteras peos peti/ nuc factü fuitz fiet amodo nullú eé nulliusqz
tas fuperius:ac laudantest approbates om exiſtere roboris vel momēti: ADādantes cui

nes proceffus p ipfum baiulum fup recitatis libz pcuratori fiscali regni valen ne ipos lo

nobis fuperi9factos de quibus nobis plena cumts virgariú z guardianú agrauet p predi
fuit facta relatio tan recte et rite pcedens ctis in aliquo vel moleftet. Dat barchiñſub

tes. ADädamus dicto baulo generali et fuc não figillo pendēti.ruj.die februarij annoas
ceffonbusfuis in dicto baiulie officio reozuz nat dni.Ab.ccc.lxxxvi.Regni nři.lt.

p prima et ſeða iuſſionibus quať değ


locat} „
Pulegia

Me foc de muferos cotribuat Megat) vl'fubdelegat nücfunt zp the fue


rint in cuntate z regnovalen ipozücs officia
indemandis regijs nififcom alia loca cōtri/
liú locať pñtib9 & futuris ad quos pñtes pue
butionis ciuitatis CXXXVI
nerint faluté z dilect. Ad aures nras cu co

spetr9 Bigfarex aragonú valë disdifplicétia nouiter eft deductu o vos fey

rc.Dilecto cõfiliario não aznario vim aliqui in cópofitõib quas facitis de cri

pardo dela cafta militibaшlore minib⁹ penis calonys z delictis non vocatis
D 7 minus auditis vt tenemini et debetis & vos
gni valen generali ac comiffario p
nos ad infrafcripta deputato falutem & dile cari eft affuetum fidelib9 pcuratorib9 filcali
ctionem .Muncii ciuitatisvaleñ ad nos noui b⁹petrode angulariade domoniaz andrea

ter miffi nobis humiliter fupplicarüt o cum de guardiola ciuitatis valeñp nos in dict) ci
vosvt comiffarius p nosdeputat ad adem uitate z regno cöftitutis vel altero cor : pas

prādū r demādas faciendü in dicto regnova côpolitões facitis inceffanter:z de eo dequo


len ratione expélar per nos factari in co20 er iufticie debito deberetisrecipe 7hře ades
natione illuftris fibilie regine aragonũ cōloz linquentib.C.Flozēnos recipitis z hétis.C.
tis nŕe cariffime:adépiaueritis & demanda fe fol's in iuris nii lefione reis publice nřenon
ceritis hoinib9 loci de muferos qeft ordinis modicũnocumentü : cü quilz iciens z videns
fancti iacobiducles dictufas loc9 fit fituati delinquentes alios ita modicü punitos ad de
término pdicte ciuitatisvalen z fe fubiecerit linquédú plus coz animi funt iducti. Pofes
ptributōi generali eiufdem ciuitatis fere.p. volentesvt cöuenit morbo huic medicinā ad
anni fut elapfi et a dictotpe citra cũ dicta ci hibere pdecente vobis z vnicuiqz vŕzdícím9
uitate cōtribuerit in omib9donis z fubfidijs mandamus firmiter c expreffe pro prima T
per eadem ciuitatem nobis factis ficut cetez fcda iuffionib9 acfubire indignatois nŕe in
ra loca indicto termino conftitutaq de con curfu zammiffione officio vobis comiilor
tributione eiufdé ciuitatis exiftunt: obhoc penacs mille flozenop auri aquolzvŕmptra
dictuslocus de muferos alf tribuereno de Faciente irremiffibilr exigendort hendor
beat in expenfis dicte cozonationis nifi ficuti amō abfq piciavoluntate licetia z permiffu

alia loca in dicto terminofituata dicta? nří aduocatififcalis in dicto regno zdictozu

tributione iazdicte ciuitatis valeñ exiftéciat pcurator fifcaliu feu alteri con copofitões
dignaremur eis fuper hoc de codecenti iuftis aliquas minime faciatis: quibuſuis Ifis feu

cieremedio prouidere. Nos aút dicta fuppli prouifionib9 in ɔ̃riuz factis feu fiendis quas

catione vtrationi confona benigne ſuſcepta: quo ad bechuius ferie reuocam? obſiſtétib9
vobis dicimus z madamus de certa fciécia z vllomodo:cum nos ex caufis predictis & alijs
expreffe p prima & fecunda iuffionibus quat rõabilib9 atqz iuftis ad hecnos inducentib9
fi dict9 locus de muferos fit vt afferitur de ficde certa fcia fieri puiderim?z velim?.De
tributōe pdicte cintatis valen/ab eodéloco cernētes irritű z inane quitquid p vos vel ali
vel homibus in eo hitantib9 nil p20dictis de quem vfm in premiſſozü ptrariú fuerit attē

mandis vel adépzamētis exigatis nec eospp ptatú. Dat in mōteſono.ff.die madųj.anno
terea modo aliquo molestetis . Dat celarau anatdñi.AD.ccc.lxxxúj ,
guste.xxv.diefeb20.a.anat.d . Ab.ccclxxxi:

Expliciunt puuilegia fereniſſimi


non fiant copofitiones feu
dñi regis petri :qui Joanne/mar
remiffiones de quibufuis criminibus abfqz li

centia zvoluntate aduocati pcuratozufif tino/Elionoza ac yfabella eiufdé


caltu. CXXXVII .
liberis relictis in dño requieuit .
Etrus dei grarex aragonú valen
c.Dilectis & fidelibus nŕis ge/
rentiuices gubernatoris z baiulo
girali regni valeñ necnō iufticijs
Talys qbulcuqs officialib? nřis ordinarijs z
Johannis primi CLII

Sequitur deprimmlegijs conceffis acpriuatione iamdictis vices nas comitim


per prefentes dat valen.xx.die nouēbzis anno
per fereniſſimum dñm Johannez
anat dni..ccc.liy . Aunca fuerit pro pte
memozie glozofe regem aragonu dilectoz z fideliu nroziurator pbox hoiz
ciuitatis valeń não culmini húilr ſupplicatu
dni regis petri filium et fucceffo
vt cum exdictis notarijs ciuitatis valenre/
rem.
periantur in eadé nōnulli z diverſi quilz ma
giftralifcientia fint fuffulti et in eadé fuerint

CO› notarij mifi habiles reperti reperti fatis habiles & capaces /attamé cozũ
cóuerfatio mozes et actus funt viliffimi illi
0 Fuerint in fcientia vel morib9 poffint pguber
natozē privari coz officijs. I. citirreprobati/tenendo feminas in lupana/
rijs & cum lenonib? et alijs plonis inhoneftis

Osinfans Jo publice couerfando: quiqs dicto tabellionat


officio eis comillo priuari non poffunt vigo,
bānes fereniffimi prin
re littere pranfertë: preténdédo inter alia vt
cipis et dñi dni petri
afferit o fufficit eis eễ habilesz capaces i fcia
dei gra regis arago
aut mozib⁹: cum illa propofitio ptenta in pre
num primogenit⁹ eas
inferta littera vbi dicitur in eadez ſciar mozi
dez gratia dur gerun
de et comes ceruarie bus cōiungat e non difiungat: piefata ppo
fitiōë mutare in aduerbiu:vel: ex noftri affue
ac eiufdez oni regis in
regno valen locuteй . ta clemécia dignaremur.Pofa dicta fuppli
K catiõe fufcepta benigne iamdicta ppofitõez
generalis .Confiderantes prefatum dñm re
z:in aduerbiu vel mutanda ducim cu prefen
gem genitozez nim ſubſcriptaz prouifionem
feciffe cum eius littera tenons fubfequentis ti. Abandanteſą per hanc eandé prefato ge
"A
Petrus deigrarex aragonu valen rc. Diy rentiuices gubernatoris in regno valen . qui

lecto não procuratori regni valen vel eius lo nunc eft vel ptépe fuerit quat mutationem
zdeclarationé nřas bmōt firmas habeat er
cuten faluté zdilect. Animaduertētes quatr
obferuent & faciant ab alijs inuiolabilr obfer
fereoia negotia gentiuz pueniunt zſtant in
es
manu notariox fiue ordinatõe ptractuú per vari znon ɔ̃ueniāt feu aliqué cōtrauenire p
E mittant aliqua rōne : in cuius rei teftimoniü
ipos fiendor/ex quoɔgruit rei publice vt på
as
foneydonee ad dicta officia deputent al'spp prefentem fieriшuffimus não figillo munitaz .
Dat valen.vij.die unij.a. anat.d. Dccclx.
ignorantiaz feu ruditate cor pollz periculuz
ac difpendia intollerabilia gentibs puenire
Quels iurats de valen ſon co
aclites difcordias ac ſcādala ſuboziri.Jdar
nexedors e jutges enles caufes dels ampri9 e
co nos inquantú nobis ab alto permiffüz eft
anelantes vt fubditi noſtri inquozum quiete poden fer execucio e penyozes ma armada e
ab hoft e caualcada a lur beneplacit. II.
quiefcimus/in tranquilitate & pace pmaneāt
HO Ds infant en Johā rc. Attenēts
et a quibuſuis norijs & piculis exhimantur.
Cenoze prefentis cōcedim? ac etiã ozdinam9 pochs dieshalon paffats nos ha
uer fcrit an garcia dlonz portant
fupplicantib⁹ nobis iuratis 7 pbis hoibus
E ciuitatis valen:q fi aliqui notarij ciuitat) va veus per nos en regnedevalen per
lenet termini fui quis a nobis auctoritatem nřes letres enla forma feguent. Infant en to

notarie obtineant: qui per parté iurator dic han rc.alamat nře moffen garcia 8 louz por
I te ciuitatis nominati fuerint velut infuficië tantueus per nos enlo regne de valen falut e
test per vos examinati fciétia et moxb9 inſu dilect.Entes hauem que per raho dealgunes
penyores que fon ftades fetes ari enla ciutat
Ficientes reperti extiterint:pziuenk ab ipo of
ficiofeu illud interdicatur eifdem vfquequo de valen debomens 8 muruedre com enla di
fufficientes et abti extiterint ad cognitionez ta vilade muruedre 8 homes & valen: la hoſt

veftri .Inos emvobis dicto procuratozí vel de valeñ es exida esffoiça exir contra la di
vro locúten fuper examinatōë interdictione ta vila de muruedre :la qual coſa ſis fabia no
Priuilegia.

feria lens gran carrech lur / ma:o:


ment nos riç conseller del dit fenyoz rey e noſtre po:tāt
ftats dinslo regne e tant prop dela ciutat co veus p nos en regne de valencia en aqſta for
om:perqueus dehi e expreflamēt manā fots ma.nos infant en iobà rc:al amat confeller
incorunet dela ira e idignatio del fenyoz rey del fenyoz rey enře moffen garcia de loziçpoz
enfaqfipervetura la ditahoſt es exida dela tantueus per nos enlo regne de valecia falut
dita ciutat /q aquella decontinent ne façats e dilectio. Entes auem p relacio de alguns q
tomar:car nos fom apparellats ens offerim aps que p part dels homes o muruedre vos
de fer en aqft fet fpegada iufticia: proueint p fozen presentades dues letres nões p les äls
tal manera fobre aqlts affers que mal ni dāÿ vos manauem ab foits e grans penes qn fa
natge nos hipura éleguir. Enorelméys vos beffets to:narla boft de valencia fi exida era
manam q pienats en feqftre a vřes mans to cotramuruedre/la ditahoſt anatro a puçol
tes penyozes per cafcua deles dites parts fe dela qual cofa fi aci es fom fort maravellats e
tes:les quals ftiguen apreſent e no fie ftades vos non fots fens gran culpa e reprehenſio :
venudes o alienades: e en aço baiats ſobira/ car pus lo manamer nre hauiets haut/proue
nadiligencia fegons deuos fiam :fabents q bir deuiets a la hoſt no hiſques deladica ciu
nosfem e entenem a fer la plent puifio fens tat:efi exida era q aquella ne bagueffets feta
preiudici de caſcũa delesdites parts. Dada tomar per força oper grat: e fi tomar no ſen
enla vila de caftello 8 burriana lo primer dia volgueffen pnřes manamets e vres alméys
de febrer en lany dauall ferit. Attenents enca deuiets nos certificar dela lur inobediencia
rapochsdies ſopaſſats nos hauer fcrit al iu Perqus dehime manam fots pena dla no
fticia turats e prohomens e tota la vniuerfis ftra ira e indignacio q fi la dita holt tonada
3
tat dela ciutat de valencia en aquesta forma. nofen es qdecontinent prenats en pfonalos
Pos infät en iobā rc.als amats e feels nřes iufticia e iuratsdela dita ciutat e aquells pre
iufticia e iurats eprohomës e tota lavniuer fos a nos remetats fots feels guardes : car
fitat dela ciutat de valencia falutedilectio . nos ne farem aqlla iufticia q mererë: e los al
Fem vosfaber q nos fobre la queſtioģes en tresdela dita hoft ne façats tomar de conti
trevofaltres elos dela vila de muruedre fcri nent forçant los a aço pimpoficions degrás
uim a moffen garcia de long portantueus per penes decors ed aucr e altres remeysforts
nos enlo regne devalencia ab letra nía del te e greus.Dada enla vila de caftellode burria
no feguent.Inosinfant en iohã ™c vt fupza. naa.xij.de febrer en lang dauall ſcrit . Attes

Complaerida devosaltres edela dita hoſt néts encara nos hauer ferit als dits iufticia
de valencia le pogues feguir gran e irrepara turats e phomés dla dita ciutat enla forma
ble dänatge entre vosaltres e los dela vila de feguet .Infat en iohan rc:als amats e feels
muruedre:ede nosfe pertagua exir a carre nřes los iufticia urats e prohomens dla ciu
ra als perills fdeuenidos: perço a vosaltres tad de valencia falutedilectio.Enteshauem

e a calcu de vos dehim e expreffament manag p relaciode algunes plones q no cotraftat q


fotsincorriment dela ira e indignaciodel dit nosvos haguellem manat abforts e gras pe
fenyor reyenía queviftes les plents fi exits nes qfi vosaltres o la hoſt de valencia erets
fots dela ciutatdevalencia vos entomets en exits panar contra muruedre /qdecontinet
ladita ciutat : efi pauentura exits no fots q vos endegueffets tomar:voſaltres menyspre
en exir daqlla ne anar envers lodit lochp ma antslosdits nřes manaments apres q aqlls

neradebost ne en altra manera no proceher vos fozen pfentats fots anats hoftilment co
cats:en altra manera volem q fapiats de cert tra lo dit loch de muruedre:dela ĝl cofa fom
q totdan e danatge as feguis entrevofaltres fort marauellats com fiaries neliatségrā
e ells fecomptaria a vos e a vřes bens: e refe culpa e reprehéfio: perq a vosaltres e a calcu
nomeys puys puniriem vosaltres apicom a de vosdehim e expreffament manam fots pe
trencadois de nřes manaments.Dada enla na de co2s e de auer que viftes les prefents fi
vila de caftello o burriana lo primer díadefe tomats nous en fots vos en toets a valen
bzer dauallfcrit. Attenent res nomenys nos cia:com nos vos prometem a decōtinét lens
þauer fcrit altra vegada al dit en garcia & los tot plet è ſcrits vos farem fer a aqlls de mur
Johannis primi GLIII

nedze tot ço áfervosdeić:e ağfta pulfio fola meffions a laltrapart a coneguda dels dits
met fem affi o ceffar fcädels e a tolre minua e turats ede fer la dita execucio e penyora ma
D
defonoz nŕa:la ql fia fi tā pps de nos fahiers armada e abhoft dela dita ciutat /oen altra
execucio ab hoft's loch di fenyor rey e dla fe manera fegōs als es ben vift: e aço en edins
nyoza reyna:maionet p2nos nos offerim 8 e qualfeuol loch del dit regnede valencia e d
fetvos ho farez ſeguir å les pleyts eſcrits ha qualfeuol perfona vafall odela iurifdictio ol
iatsvředzetde muruedze: en altra mãera ma péyozat lo dit ciutada o vehi dela dita ciutat
nāavos dit iufticia fots pena dl cap a pdreq e los dits iurats effer iutges ordinarisdeles
destinēt façats crida enla boft q tot hom d dites coses côtrafts e execucions:e la dita po
pcu fots pena o pëiar ſen tom dɔtinët élurs feffio e cofes deffus recõptades effer apzoua
cafes: e q noface negû mal ni execucio: e aqlls des e confermades p lo senyor rey fegōs & en
de fet ne fes tonar/e norefméysvos dit iulti prouifions fues ala dita ciutat atorgades les
cía plegats la fenyera e fets p maneraque la tenorsdeles als prouiſiōs no hauem manas
hoft fen ton decötinent ala dita ciutat. Da des effer infertes enla pfent p longuca de aq
da enla villa de caſtello 8 burriana a.új.defe lleste fia ftat fupplicat a nos p part deladita
beer en lany dauall fcrit. Attenents encara q ciutat les dites letres apicomfurrepticies e

apies dles dites letres fou e es ftat per part piudicials ala dita ciutat degueſſem reuocar
dels dits iurats e findich dela dita ciutat des è com nos les dites letres hagueſſem fetes no
nant nos propofat q com ells e la dita ciutat expofades a nos les cofes öffus dites:e no fia
evniuerfitat de aqlla fien frats efon en noto ftadanifia intencionŕa qp les dites nřes les
ria poffeffio pacifica atigua epfcripta: e aço tres ne p alguna de aqlles ne palgūs mana
tât o téps a ença a meoriade hoës no es en ments ni enantaments pocafio deles damüt
05
ptrari/ o alméys qbaſta a legitima pſcriptio dites nřes letres o de algúade aqlles feyts o
‫צי‬
feytse ppofats clams denar ells dits iurats enfeguits entenam bauer en respreiudicada
Br
palgúciutada vebi o domiciliat dla dita ciu la dita ciutat o fingulars de aqlla en ſon diet
fat diet e afermat fi effer ftat penyozat mars dels damütdits amp en poffeffio ni en pro
*
cat o iniuriat p algunes pfones alfeuol ley prietat. Per tenoz dla prefent proueḥimā p
dignitat o ftamét liedel regne öffus dit lodit les dites letres nřes op alguna de aqlles op
clamater vfant dels dits ampui? franqfes eli algues cofes en aqlles côtengudes op algús
13 bertats ala dita ciutat atorgats e donats per manamēts procehimēts o enātamēts ap vi
e
Fursepnnlegis/ e en altra manera patigua go: 8 aqlles fie ftats manats fets o eleguits
ofança a ella pertanyēts api de paſturar ope a e cōtra lo iufticia turats findich o fingulars
1 per anar ftar è paffar lurs beftiars/ofer eta Oladita ciutat no fia fept o pura effer feyt al
Ular lepa fufts calçguix o algepę pedres emo gú piudiciderogatio nouitat algúa enloš da
O les per a vs propiopa vendre com altres co mútdits api? fraqes e libertats é poffeffioo
fes en edisptot lo regne de fer penyores tro ĕpprietatōla damütdita vniuerfitat e fingu
en tata quatitat e fuma qnta lodit clamat a lars Ola dita ciutat:ni enla iurifdictio conexe
fermara cíurara valer les pēyozes o marca a ça o exercici e dcifio dls penyozamēts e repe
ell feta ab totes meffiōs edanages p laotara nyozamēts as die effer acoftuats p los dits ā
boſoftegudes /edeptinet fer execucio e věda pu9fets p los dits iurars e findich 8 dita ciu
realmét e 8 fet fens tota altra folénitat dles tat: ans volé á losdits iurats e vniuerfitat e
bites pépozefe étregar lodit clamat reebuda finglars o aqlla romāgué e fië ë lur diet pells
de aqll fermāçaq files péyores les ĝls los di ppofat areppietat co époffeffio dlsdamút
ts iurats entedra a fer homes on lo dit da dits api franges e libertats fegōs qera ás
maťvehi o ciutada de valeň p vfar dels dits Bla emanacio deles dites nřes letres mana/
ápri9 franges e libertats ſera ſtat marcat pe mēts pcehimēts oenātaments p vigorð aq
nyozato iniuriat fe faran iniuftament ço es lles feyts o enfeguits.reuocats expreffamét
queno fos ver los clams dauant los dits in fete dcerta fciecia qlfeuol manamets p nos
rats propofats:qaytal clamater e la ferma fets o manats o fets fer fobie lodit feqſtre: e
ça per elldonada pagara e fatiffara totes les encara totes les damūt dites letresz totes z
vi
Priuilegia

fengles cofes en aqlles côtengudes e totse ql in dicta parte regnivltra ferona pro intereffe
feuolprocehiments e enantaments p vigo? 8 regio atq3 não necnon arrendatozes dicti m
aqlles feyts o enfeguits/aytat empo com fie ris et procuratozem reuerendi luppi de luna
e puren effer cōtra lo dzet dela dita ciutatius archiepi cefaugufte de ipfo iure nonvt archi
rats e fingularsde aqlla dels damundits am eps fz vt luppus de luna conceffionem raffig
prius franges e libertats axi en poffeffio coz nationě a dictodño rege bñtis vocari manda
en proprietat. Danants pla pfent al portat uimus & fecimus coza nobis. Tandem audi
veus p nos enloregne de valecia q la ditavni tis incollationibus penominatis baiulis et
uerfitat iurats e fingulars de aqlla matinga arrendatoribus ex parte vna z ſindicis dicte
e ofena enladita fua poffeffio baroniuolmet ciuitatis ex parte altera ipfaruq3 partiuz ad
e poderofa:en tal manera q aqlla en algúa co uocatis: vifis duobus priuilegijs eidé ciuis
fano fiaderogada mi preiudicada en fon diet tati ſup dicta frāchitate conceſſis alteroper
Enteftimoni Ola qual cofa fem fer la prefent dominuz iacobũtritauum dat valeñi idus ta
ab nfe fagell fagellada. Dada en valencia a nuary anno anať dñi.OD.cc.xxxix.Et altero
xviij de febrer del any dela natiuitat Onoftré pdñm iacobum pauum nrosreges aragon
fenyor.B.ccc.lx.vij. memorie recolededat barchiñ.v . It's aprilis

C2 ciues et habitatores valen anno dñí.AB.cccxxiiij. Vifo vlteri⁹ alio pri


uilegio dicti dni proaui nři dať valeñ.vij.kts
fintfranquí per totum regnú afolutione car
III tulij anno dñi.Ab.cccviij.per qo ide dñs rep
neragij feu montagij.
tacobus pauus nŕ villa oriole villa alicant'
sinfans iohanes feniffimi dñi alias villas & loca vltraferona q tuncfuodo
regis primogenitus acin omnibus miniopuenerant puifione ppetua vniuitdis
regnis et terrisfuis generalis lo ctoregno valen de ipfo regno illas effe /ha
cumtenens. Attendentes pro par bitatozefqzillarü fcom fozos eiufdé regnivo
te vniuerfitatis ciuitats valen in peticiõe hus luit iudicari.Uifa etiam quadam cöceffione
mili loco grauaminis nobis oblara in genera fiue affignatione pdictüdñm regem genitozë
li curia quanoie ac loco dicti domini regis v ním factadictoreueredo luppo de lunade vľ
exvrgenti neceffitate fue perfone de prefenti fuper iureipfius carneragi feu montagíj cũ
celebramus incolis dicti regni valencie fuiffe cartafuabat cefauguft.rviij.die febzorijā
nobis expofituz reuerenter o licz vniuerfi et no anati dni.AD.ccc.lx.röib9 in ea ptétis: et
finguli ciues & habitatores ipfius ciuitatiset demű allegatiōib? zrõib9 dictaru ptiú et cu

termini fui ex ſpālibus priuilegijs p predecer tuflz earü pleniffime auditis'ciurib9 iplaruz
fozesdictidni géitoris nŕi acnrosreges ara diligéter difcuffis þitaqz liberatione plena
gonuz illuftres eis coceffis ac per ipfum dñz riefemel pluries in não cõfilio ſup ipis. Te
reget nos pfirmatis fuiffent effent ac fint noze prefentis in plena curia moze acvicepr
effecsdebeant franchi et exempti a folutioné cipis z primogeniti in folio fedentes decerni
quozucunqzvectigaliu z fignanter cuiufdam mus et declaramus predictam ciuitatem vas
turis nomiati vulgariter carneratge feu mô len. vniuerfofqz z fingulos ciues zhitatores
eiufdéactermini fui fuiffe acfore etdebere ef
tatge. Veruntamébauulus in parte regni va
lenvltra ferona ad inſtancia collector dicti fefrachos tinműes penit9 aſolone iur} dicti
tur) zatex officiofuo nitebatur ipos apelle carneragú fiue montagi tain dicta partere
redefacto ad foluéduz ipm ius pro beftiaris gni vltra ferona3 alin toto regnovalen fu
cozum tranfeuntib? vel exiftentibus in dicta pradicto quibufuis rationibus conceffioib9
parteregni vltra ferona: otra forma et men et allegationibus in contrarium factis vi p
tem painlegion fuozú predictozum : obquod ductis quas franquitati z immunitatihuiuf
fuit nobis humiliter fupplicatú p nos eis fup modi minime obftare decernimus obſiſtenti

hocdeiuft remédio proшderi.nofqz vero bus nullomodo. Dandantes per eandéfir


voletes in his debitè procedere ficutdecet fi miter et de certa fciencia predictis baiulis et
deles níos francifcu marrades baiuluz gene vtriqz ipozum ceterifqz officialibus dictido
ralem regni valen z iohannē de olito baiuluz mini regis noftris et alijs fubdominio res
Johannis primi. CLIII

gio tam citra & vltra feponam conftitutis per iufticiaz executioni mandanda. Etexta
prefentib9 et futuris quat declarationem no libus particularibus priuationib9 z offiɑor
ftram huiufmodifirmiter obferuando predi comiffionibus ac penarum tan grautumúm/
ctum ius carneragij feu montagij vľ’alíquid poſitionibus multa fequantur fcandala zres
pro eo a cimbus thabitatoribus dicte ciuita publica dicti regniledatur nonmodicum plu
tis z terminifui vel a beſtiarijs aut rebus ip refos in fingulari contra iufticiam agrauenE.
fozum vel alicuius eorum minime petant vel Diopterea buic možbo debitam volétes ad
exbigant feu peti vel exbigi faciat permittat iberemedelam :fuplicantibus inde nobis bu
and feu confentiant:ymo quicquid haco caufa re militer dictis nuncijs ciuitatis valen.Leno
ceperint ab vno anno prime elapfo citra/re reprefentis ozdinamus prouidemus acvo
ftituant ets a quibus receperunt omni obfta lumus totics regno valeñ concedimus qaƒ
culo quiefcéte. Et ex tunc franchitatē zīmu modo non fiant necfieri poffint per nos feu
nitatem tamdictas predictis ciuibus & hita quofuis alios per dictum modú particulares
tonibus et cuilibz illoruz obferuent et ab ali priuationes & comiffiones officiorum aliquo
16 is obferuari faciant nec contra eas eos vl'ip rum dictiregni: & q tales vel fimiles pene nõ
forum aliquem agrauent impediant vel mo apponantur necapponi poffint in aliquibus
leftet aut agrauari impediri vel moleftari co literis feu mandatis pro quorum executione
fentiant vel permitant fi tramvel indignatio ius tertij non auditi quomolibet tolli poffit.
nem regiam et noftram ac penas in predecla Etfiforfam de facto per obliuionem vel al's
ratofranchitatis prinlegio dicti domini res contrarium fieret : tales priuationes comile
gis proaui noftri appoſitas cupiunt euitare: fiones penas volumus et decernim? nullas
in cuius rei teftimonium prefentem cartã no effe nullamqz firmitatem habere : nec aliqui
Itrazfieri noftroq pendenti figillo iufſimus officiales comiffarij vel fubditi noftri cis pa
comuniri. Dat tactum in capitulo monaſte rere feu obedire teneantur nec alpoffint quo
rij fratrum predicatorum dum inibi celebra modolibz executioni deduci. ABandantes p
bafgeneralis curia fupradicta tercia febzoa eandem expreſſez de certa fciencia proprima
rij anno anat dfi.ØB.ccc.lxx. iii . fecunda iuffionibus gubernatozi noſtro ge

ja non fiant particulares co nerali eiufqvicefgerentibus iufticis baiulis


¤ affefforibus & quibufuis alijs officialibus co
miffiones vel priuationes officiozum . IIII.
miffaris iudicib9 et ſubditis nřís dicti regni
Øsiohannes dei gracia rex aras prefentibus et futuris acdictorum officialiú
gonum valen re.Quia vt accepi Ïocatenentib9 quatinus ordinationez prouis
mus expofitione hmuili nuntiožū fionem conceffionez nŕas hmōt firmiter te
Jciuitatis valen pro hijs et alijs in neant et obferuët teneriqz zobferuari faciat
noftra curia prefentium : ab aliquo citra tem non contraueniant quauis caufa:decernen
poze a curia illuftriffimi dõi petri bōe memo tes irritum et inane fi quid forfam in contra
riegenitoris noftri emanarunt alique littere rium quomodolz teptaretur.In cuiusrate
t per quas gerétiuices gubernatoų vel eius lo ftimonium hancfieri z noftro confuetofigil
cumtenenti aut aſſeſſon mandabatur vt cer lo impendentiiuffim? comúiri.Dat barchō

ta exequerentur negocia/q li no facerent pa quarta die feb2oarij anno anatį dñi. AD.ccc
uabantur quo ad illum actum coz offic; zip, xxxvij.Regniqz noſtri primo.
fa officia o facto alijs comittebantur: qui ne

gocia ipfalz contra fouz comnimoda ratio in caufis adépziuiozã inter


nem exequerentur plenarie cum effectu impo ciues z hitatores valen z magŕm műtefie feu
80
듣는

nebantur etia per eafdemvel alias litteras q eius officiales ventillandis cognofcalp iura

a curiadictidomini genitoris noftri emana/ toscuitatis valeñ. V


runt officialibus quibus dirigebatur pene p Ifans iohanes rc: dilectis & fide
DO ditionis naturalitatis amiffionü perfonarüz libus noftris iuratis z probis hoi

To vel peccuniarie q aliqua exequerentur á fors nibus ac vniuerfitati ciuitatis va


fam erant de directo contra fozüvel non erát len falut toilectioné.ře gruit
V 1
Priuilegia

maginative taliter circa adépziuia ciuitatip Dhänes dei gratiarex aragonuz


tacte fingularibus eiufdé de fo20 in totore valen rc. Dilecto filiarionoftro

gno valen conceffa attete prouideat ducalis aznario pardodela cafta muliti ge
celfitudo:vt ea ab aduerfarior inftancijs mi rentiuices gubernatoris in regno
nime attenuari continguat ſeu indebite cons valen vel eius locüten generalib⁹r particu

caffari:cú ipfa adéprima ciuitatis publice ma laribus faluté et dilect.Ex fupplicatis nobis

xime prouiderim ? pferuari.Sane nfis eft au reuerenter pro parte iuratozu et pboruz ho

ribus deuolutuo fepe et quafi dietim int pif minuz ciuitatis valen accepimus & plures t
catozes et alios ciues et habit pzenarrate ci diucrse perſone tam mercatores alij auari
uitatis ex vna parte/et magiftrü muntefie et cia magna ducti adbonum publicuz minime
officiales fingulares perfonas loco magis attendentes emere abarcare encijare et emo

ftratus pienarrati ex altera: vbi precipue ipi botiguare fatagunt in ciuitate z regno valeñ

pifcatozes z ciues confluut tam ppter pifca ordea auenas et alias ciuatas ad finez vt eas

tiões propter ligna fandendu etta cine occulte dedicto regno extrahant vel faltezin

rem zalía de foto pmiffa faciendü multe que eodem regno eas vendat carion precio in nō

ftiones infurgunt eo quia dict? magifter offi modicũrei publice dictomz ciuitatis regni
ciales et fingulares locozu fui magiftrat, vt damnum acpreiudiciú manifeftuz. Quocir
quafifi licituz eis effet pifcatores ciuesme ca volentes pindénitate z bono regimine rei
mozatos in debitis onerib9 z extorfionib9 no publice predictozum ciuitatist regni fuphis
Javectigalia imponendo comprimút:nec nō debite puideretam ex officio ad fupplica
fus adeprimox eis prohibent qnto poffunt tionez dictozű шuratozú vobis dicimus di

ecverent ad tract9 eos adducere deceptos: ftricte precipiédo mandam9 expreffe zde cer
zid qo vnomodo exhigere eftvetitü/mutato ta fciencia pro prima zfcda iuffionibus quat
nomine extozqreverabiliter non poſtponunt tam dicta ciuitate valeñ & in omīb9 alijs ci
uitatib9 villis locis nŕisdicti regni valécie
fruftris ambagibus plaffando . Quapropt
volentes indemnitati ciuitatis prefate et fin faciat ficut alfolituz eft publice pconitzari

gulariü eiufdé z verius reipublice cuius nos null extrane, vtpriuar, cuiufiis fit legis
capud extitimus falubriter prouidere: preſen ǝditōis vl'ftat, pfe vel aliu publice velocite
ifanctione ftatuim ac vobis dictis iuratis in loco vel parte aliqua dicti regni audeat vľ
inc prefentibus & qui pro tépoze fuerintdis prefumat eiere vel emi facere p2o reuédédo
n97fubirez indignationis nfe incurfu mā ordeuz auenaz aut alia quacüqs ciuatamfub
us quat quotienfcunqs decetero oppo? eiufdé cíuate amiffiõe z pena centú mozabať
rit qftiones q inter partes pdictas hmot auriaquolz ? quotiés cotrafactú fuerit exis
ationefuerit fufcitate decidatis reas p vos genda.Sub hac ti preconitzatõe itelligi no
metvel cum aliozű ſalubzi confiliofine debito lumus hoftalerios nec tenderios qui emunt

Deptis tamen a premiffozum co


terminetis . auatas ad opus fuor hoſtaliú v tédarú put
gnitiõe perfonis quas predicti ciues et pifca confuetü é quacüqs fraude ceffante:ordiatōt
tozes vobis pro fulpectis duxerint nominan bus the ſtatutis locoz fuoz obfuatis.Mec

das taliter o fon panlegia confuetudines r etiã intelligi volum fub dicta preconitzatõe
ftatuta quibus dicta adempziuia funt indul mercatozes barários nec traginerios à emét
ta vllatenus non ledantur: vbi vero fec9 fece in dicto regno annona ordeuvel alias qfcüqz
rút gỗno credim /nicp túc xecötraidiri ciuatas zabfqz inciando rembotigado por
tabut eas ad védendú in almudinis ciuitatu
túdécernédo pena duor mille mozabatinoz
aurí não quotiés cotrafeceritis applicador villar loco dictiregni. Faciat, että publi
erario irremiffibilit icurret) . Dat martozel cepcomzari o null? extrane vl'priuat? cuiuf
li.xij.die iulij anno anat) dñi. AÐ.ccc.lfxxvi. uis legis ftat vloditiōis exiftat p fevraliuz
publice vl'oculte audeat emere encijare vl'é

nullus poffit embotigare botigare aliqua qntitate ordet anone vt ciua


ordeum feu annonaz fub penis ibi appofitis te:nifi folú ad vfu ppnú z p proviſiōe aialiú
VI. fuo:uomm fraude ceffante fub penis fugins
fzfallit in cafibus ibi expreffis.
Jobannis primi: CLV

expreſſatis . Excludimus tamé ab huiufmodi reuocadas.Quapropter vobis reuocatione


0 preconitzatione omes illos qui ex eo poffef hmōi intimantes dicimus z mandam vobis
fionibus et culturis ciuatashabuerint fupza de certa fciencia p puma etſecüda iuffionib9
0 dictas.E preconitzatiões huiufmodi cum fa quatenus amodo iaz dictis licenci vel ipfax
ctefuerintferuarifaciatis adlitteram in dis aliqua vti nullatenus prefumatis nec ipfarú
cris ciuitatibus et regno valencie: penas pre vigore officia vobis comiffa per locütenenté
間 dictas a contrafacientibus exigendo: de qui reği modo aliquo faciatis. Nos enim vobis
bus penis tertiaz parté accufatozidari volu contrariü faciendi et dictis locatenent vřís

mus:et quemlibet p2o accufatoze recipi etiaz ipfis vtendo officijs auferim? poteſtatěomi
fihocdixerit in fecreto.Et hanc noftram pro modam perpfentés per quas irritüdecerni
uifionem quam non contra forumf3p20bo, mus rinane quicquid pervos et dictos locať
noreipublice dicti regni facimus feruari vo vros in contrariú þmỗi fuerit attēptatum.
lumus non oftantib⁹duabus litteris illuftrif Dat valen tertia die decēbris annoinfrafcri
Timi domini petribone memorie regis arago pto.oftea fuit nobis p parteiurator dic
num genitoris noftri per ciuitatez patiue im te ciuitatis humiir ſupplicatū : vt cú шuſticía
petratis/altera bata barchiñ.xviiij. diefep/ ciuitatis iamdicte qui eft pro tépore ex priui
SERECT

fembris anno anatiuitatedomini. BB.ccc. legio fiue coceffioneper fereniffimü ohm pes
Ixxvij.et alteradata ibidem.xvij.die iulij ano trúregem aragonuz genitozem nŕm recolen
no anatiuitatedomini. AB.ccclxxx.per quâ de memorie ide facta ciuitati predicte poffit

dict9 dominus genitor nofter ad instanciam ponere et tenerefuú locüten in villa murives
27

Vniuerfitatis dicte ciuitatis ratiue reuocauit teris peilertā littera dignaremur er debito
quafdam ordinationes feu preconitzationes tufticierenocare. Positag vila et recogni
factas fuper dictis ciuatis de mandato no ta cöceffione iamdicta eiufdem ciuitatis fup
at
bilis olfideprorida tunc gerentifuices guber plicatõib? annuētes p:einfertā literāincßtü
natoris dicti regni valencie inquantu dicta phibebat q vos aut fucceffowefter indicto
ciuitate ratiue et eius terminos cōprehende officio non poffetis facere et tenere locúteñ.
bant: nec obftantib9 quibuſuis alijs litteris in dicta villa muriveteris huius ferie penit9
8
puifionibusfeu mandatis adictodño genis reuocamus vobis et fuccefforib9 veftris quí
foze não feu a nobis obtentis fub quacunq erunt pro tépoze indicto iufticiat9 officio po
Forma vel expreffione verborü quantúcunc nendir tenendi locūtñ in dicta villâ turta cō
derogatouor quas et que inquantü huic ob ceffionë iam dicta et prout hacten? abipa co
uient de certa fcia reuocamus. Dat barchin ceffione citra eft fieri pluctu facultaté plena
kvj.die auguſti āno anať dñí. AD.ccclxxxvij . ria tenoze prefentis largientes. Bandātes
per eandédicto locúten vro in dictavillamu
Ciufticia in criminali ponat riveteris non obftatibusquibufuis man
locúten in villa muriueteris . VII. datis penalib fiue factis picinferte prouifio
Dhanes dei grarex aragonu vas nis vigozede non vtendo officio fibi comiſſo
len rc. Dilectonŕo iufticie ciuita ipm officiü regat et exerceatiuxta coceffioné
tis valen in criminali qui nunc eft inde fibi factar prout hactenus cöfueuit:pre

vel p:o tpe erit falutë dilect:nup inferta littera in aliquo non obftante. Dat
anfa curia emanauit queda lŕa hmõi ferici. valen.rvi.diedecebris āno anatdñi, MB.ccc

Johanes dei gra rep aragonú valeñ rc.vni/ xay .

uerfis et fingulis officialib? nfis infra regnü Qualiter procedatur cótra de


valeń cõftitutis qui a nobis licentia obtinue bitozes ciuitatis. VIII.
rut exercédi per fubftitutüvel ſubſtitutos of
ficia eis per nos cōmiſſa faluté et dilect: ecce Dhanes del gratiarex aragonú
q nos quibufda rõabilib caufis intereffe no valen zc. Fideli noftro iufticie ci
modicũ curie nfe cōcernétib9que adhoc nos uitatisvalen in ciuilib? quí núc é

moueruntlicencias fupradictas omnes et fin ptpefuerit ac ei locütcetifos


gulas ex caufa duximus z cũ preſenti ducim? officialib? nfis maionib? zminonb9 adquos
v új
Priuilegia.

ture ozdinário1a ípectet et vnicuiqs illorü fas adminiſtratores aut negocioum geftores.
lutez et gratiaz: quia nos perceptoexpofitio Doti quidem ex hys et alys ranonbiliter
ne humilidilectowuz et fidelium não iurato vt pdicte refte feu debita et alia dicte vniuers
rum zpzobozum hoinuz ciuitatis valen op li fitatis res bona z credita tam pro preteritis
cet ex antiquis puuilegys dicte ciuitatisſeu profuturis téporibus a quibuflibet fact/
ex longa pfuetudine introductú zvfitatú lau lius habeatur feu recuperetur:deliberate ac
dabiliter exiftat o finguli iurati 7 clauarij ce de certa fcientia :cum preſenti ozdinam? pros
terias geftores negotio vniuerfitatisdicte uidemus atq cōcedimus vobis et vnicuiqz
civitatis finito annovt'těpoze fuo reddüt co vīm nichilomin⁹ iniugentes quat cöftitovo
potum fue adminiftratiõis.Et fiquid ex tali bis per affinamentu vel albaranú certifitato

adminiftratione recuperaturi funt illud re riuzratōalis dicte ciuitatis aut al' legittune
cupantfimplicit zde plano nec iuratt vel cla aliquez vel aliquos ex iuratis clauarismo/
uart? fequentes velfindic? ciuitatis prefate ftaçaffis ambaciatorib adminiftratonb9 feu
vllam copenfatione exceptioné vel lité oppo negotior geftorib9 aut alijs debitoribus dic E
nuntvel fufcitat in pdictis cũ nec fieri deceat te vniuerfitatis eidem debere aut teneri refų
feu debeat vllomodo.Et vtiq illi qui tale co dere reftituere vel foluere aliquá vel aliquas
potú reddiderüt reliqua ad que dicti ciuitati pecunie qntitates bona fiue rés :mor fine ali
tenere repiunt illico eidé ciuitati tenen reſti qua libelli oblatione alio proceffu folēni (z
tuere acfoluere vt fic eqlitas obkuek vtric nuda z verbali finefcriptis requifitione iura
Veruntñ nonnulli qui ficreddito comporo tomm vel maioris cozü partis aut findici vel
ad reliqua tenent ciuitati predicte et eidez re clauarij dicte ciuitatis : omnes debitores pre
manere in tali diffinitione poti funt debitos dictos et corum fingulos ad reftitutionem T
res reperti ex adminiftratis per cos:cũ ab eis folutionem talium peccunie quatitatum aut
petunt extra iudicium vt fieri folt taliadebi bonorum vel rerum et cuufuis eorum et ea?

ta fatagut coz folutionem differre autverius rum fortiter compellatis in bonis debitorz
vt ficdicatur aufferre debita hmõi allegates huiufmodi z cuiuflibet eorum fuo cafu execu
hoc ab eis petidebere ozdine iudiciario dato tionem meram et rigidam faciëdo quibuſuis
libello cozaz fuo iudice litem conant ozdiri dilationib9 exceptionibus z malicijs procul
aut alias cauillationes vel occaſiones aut ra pullis. Veruntamen fiquis predictorum iu/
tiões prendere quib9 poffint quantú in eis é ratozum clauariozum multaçaforum amba
folutione dicto debitozu impedire tollerevt ratorum feu aliorum adminiſtratocumvel ne

differre . Supplicatoigit nobis per dictos gociozum gestozum in reddédo compoto fue
iuratos z probos homines fub talib9 7 alis adminiftrationis feu geſtionis rationali diz
creditis vniuerfitatis prefate debite puide cte ciuitatis fuerit necligens remiffus vel co
ri:penfantes q talib9 vel fimilib9 ac alijs in tradices eos et vnumquemqz ipforum að ta
folēcis & malicijs dare locũ nil aliud effet o lem redditionem compoti fola verbali et nu
pfequenter vías pandere p quas exaurirent da requifitõe findici vel clauarij dicte cinta
indebite iaz dicte ciuitatis pecumie vnde ipa tatis per impofitiones et exactiones penarú
redderet de facilitenuis ad fupportandum aliaq3 foufeu tur remedia femota omni con
fua onera o vitarenia itereft toto poffe: ma tradictione exceptione appellatione ac recur
ximecu per fox valeñ ſeu priuilegiuz expreffe fufimiliter compellatis :piedictam autemvel
beatur. o procurato? nifi peccuniã vťaliam fimilem executionem aduerfus quemlibet ex
rem noie lui principal'exactă eidé incontinen iufticis dicte ciuitatis prefentibus preteritis
titradidit capidebeat zdetinerii carceredo et futuris et eozum bona fieri volumus pro

nec eâ fuoreftituerit vel foluerit puncipalit uidemus et concedimus per vos e quemlibz

fic & non als rōnedictate ac ipfi9 ciuitatis fa veftrum de vel pro parte ſecúdum fórum aut
uoze intelligi obeat in dictis iuratis clauario priuilegia regia pertinenti vniuerſitati predi
ac alijs gestoubus feu adminiſtratorib9 pece cte in vel de emolumentis officioZUM DÍČKOZű

cuniarum aut bonozum dicte ciuitatis qui di iuſticíarum et cui9uis eozü cõftito vobis aur

cipolfunt ſuevuuerfitatis procuratozes feu cuiuis veftrum per albaranum vel certifica
Johannis primi. ( LVI

ter tionemagiftri rationalis curie noſtrevel no us et ducere illam að ríuum dicte ciuitatis p
Jer ftribaiuli generalis regni valeñ aut eius lo rigando et al's ad opus eiufdem /fic tamen q
cuten de quantitate vel füma dictorum emo illis quorum fuerint poffeffiões per quas di
lumentorum.Conftito etiam per ipfuz alba cra aqua tranfitum fecerit pzo damnis eis in
a
ranú vel certificatione aut per occularez ho dictis poffeffionibus inferendis debita fatif
ftentionem et lecturam fozi vel priuilegy des factio tribuatur. Abandantes per candé ex
10
quota parte ia dicte vniuerfitatiptinentede preffe et de certa fciencia gubernatori et baių
vel in emolumentis fuperius denotatis cum lo generali regni valeń vel eozum locatenent
TO
itidem in officialibus et debitoribus noftris ceterifqzvniuerfis et fingulis officialib9 nřís
XI autfifci noftri obferuetur et reputemus que pzefétibus et futuris adquos spectet pro prí
niens ac rationi confonuz vtanía curía hec ma et fecunda iuffionibus et fub noftre ireet
0
vel talia in dicta ciuitate diriuentur vt a fon indignationis incurfu quatinus conceffioné
feu
teríuulus ne tales debitores exfuis malicys et licenciam noftrā huiufmodi ac alia omnia
ON
reportent comôdu ripfa ciuitas q vt pupilla et fingula fupradicta vobis dictis iuratis pro
tractaridebet fauozabiliter z tueri z ex fingu bis hominibus et vniuerfitati firmiter tene
laribus notabilibus feruicijs noftris ances ant obferuent acteneri faciant et obferuari
ceffonbus & nobis per eam pieftitis debz mu vofqz et ipfam vniuerfitatem cum volueritis
gnificencijs et gracijs fulciri detrimentu ali feu voluerit inde vtilibere permittant ofob
quod patiat . Bandamus itaqs expreffe ac ftaculo defcente .In cuius rei teftioniйhanc
nd
de certafciencia pro prima et fecunda tuffioni Fieri et figillo nfoiuffim? comuniri.Datder
N
bus & fubincurfù noſtre indignationisvobis tuſe.xv. die nouembzis anno anatiuitatedos
11 mini.AB.ccc.xciij .
z vnicuicz vim quatinus promifioné & concef
Lit
fionem noftram bmöi alia omnia et fingu
indecimis et primicijs ac cë
1/ lafuperius defcripta teneatis z firmiter ob/
fibus ecclefiafticis non poffint concedi elons
#3 Feructis teneric obferuari faciatis ad lit
u gamenta feu ſuperſedimenta. ‫א‬
teraz ad vnguem et non contraueniatis nec
aliquem contrauenire permittatis vllomodo hannes dei graciarer aragonu
vel caufa : vobis et vnicuiqz vŕm omez pote valen zc.dilectis et fidelibus ge/
ftatem faciendi cötrarium abdicantes.Simi
rentiuices gubernato:is iufticijs
1 liter mandamus vniuerfis & fingulis alijs of baiulis ac guillermo 8 lunato por
π ficialib9 fubditis noftris prefentibus et futu tario alijfqz officialibus et potarijs nřisins
' in etſup hijs vobis et vnicuic vŕz
ris quat tra regnum valen vbilibet conftitutis et offi
affiftant oppe cofilioauxilio z fauoze li et qu cialium predictorú locatenentib9prefentibus
ac quotiés a vobis fuerit reqfiti . Dat valen et futuris ad quos bhocfpectet et prefentesp
xxviij.die apulis āno anat dni..ccc.xcuj. uenerint faluté et dilectionem.Dudum ab il
luftriffimo domino rege genitore noftro mes
Tpoffit accipiet duci aqua a mozie recolende littera emanauit tenoris fe//
flumine pucarisad opp⁹ ciuitatis. IX. quentis . Betrus dei gracia rex aragonum
Østohanes del gracia reparago valen rc:dilectis et fidelibus gerentiuices gu
num valen rc.Supplicantibus in bernatoris iufticis baiulis necno guillermo
de nobis humiliter nuncjs veftri delunato portario noftro ceterifq3 officialis
Jollectorum & fidelium nřozuz iura
busregnivalencie zeozũ locatenentibus pre
tozum zproborum hominum ciuitatis valen fentibus et futuris ad quos prefentes puene
tenoze piefétis vobis dictis turatis z probis rint ptineant infrafcripta faluté et dilectio
hominibus ac vniuerfitati dicte ciuitatis va
né.ŸŒ multoties ¿cefferim? ¿ cotidie etiã >
len cocedimus abfqz preiudiciotur ) alieni et cedere nos opporteat nõnullis vniuerfitatio
licencia et facultatem plenarta elargimur
b⁹rfingularib⁹ elōgamēta omiuz debitorü q
quadocunqvolueritis feu dicta vniuerfitas debent: tamé intétio nrano é elögare arrëda
voluerit poffitis 2 poffit pro libitovoluntatt tozes deciman & primicia, neqz célus anuos
accipe de aqua riuipucaris in termino 8 tho qszquos tā clerici& laici debet recipe et ha
viij
Priuilegia

bere.Id quite effet valde abfurdum et con nãofigillo pendenti.xij.die lanuarij anno a
trarium omimode rōni:ná certuz eft offere natiuntoni.AD.ccc.xciiij.IRegnicß nří.viij .

omés dicti clerici z laici cenfenE non bere ali

as facultates nifi tantümodo dictas damas De conceptõe facratiſſime vir


primicias ac cenfus: ob quod defficientib9eis ginis Darie. XI.
preſtationib? annuis cozudem at'non bērent OsJoanes del gra rex aragonú
vnde vitá z ſtatū ſuuz poffent aliqualiter fu valen rc.Quid mirant religiofi &
frentare.obiem vobis & vnicuią vřmdici dam(ne dicemus vert⁹ curio
mustmandam de certafciécia texpreffe p fi fuperftitiofiqs hoines)fingularé
prima fcda iuffionib9 quat) omés linglos ogíně mrez dibñdicta mariafuiffe pcepta fi
qui ad preftationem folutione ac arrendame ne originali peccato. Dũ ioānē babtiſta ma
tú dictarum decimax primitiarú z cenfuйte terno in vtero fanctificatú ab illo fancto fari
nentur/copellantur quando et quotiés inde ctor(qui a fummo celo et trono eterne acin
fueritis requifiti ad tradendu z foluendú eas diuidue trinitatis egrediens fe in eiufdé øgi
dem illis quib9 ptinent ſpectant non obſtā nis alma vifcera claufit inefabili misterio fa
tib9 quibufcunqz elongamentis p nos factis ctus homo)non dubitant. Quid qfumus pa
feu fiédis qnos quo ad hec prefentis ferie re ter omiuz & creatoz celi z terre dignú honozi
uocam⁹r prorfus carere volumus viribus t diuino in principiofui operis cum naturehu
effectu .Dat valeñ ſub não figillo fecreto.v. mane fecreta coderet referuauerit in matres
diefeptembus anno anatomi..ccclxxxij . qante partu in partu z poſt partuz virgo in
Rexpetrus.Etqzpreinferta prouifionem uiolata pmanfit. Ponne igit de nihilo cúcta
paterna tano rationi requitati conformé t fecit: ppuie genitrici z virgini femp in cöcep
ex caufis in ea expreffisvolumus iuxta fui ple tione/in natiuitate /in vita/in morbus/r de
niozëferiem obfuarı:vobis z vŕm cuilibzdis muz in omib9 cuftodiuit fingularia r pfecta
cim9z mādam9 expreffe de certa sciencia p priuilegia ſanctitatis.Quidrurfum de tante
prima &fecunda iuffiomb⁹ ac fub incurfunře virginis gloriofa conceptione ambigitur: de
indignationis et irez ſub penaduozû miliuz qua nifi magnalia et mirabilia magna/fides
florenor debonis cuiuflibet vim contrafa/ catholica certitudo miranda nō recipit.196
cientis exigendore nobis feu fifco não appli nefingulis in xpo credentibus longepreftan
cador/ quat cotenta in preinfta littera quo cior admirandi materia quoq fuit creatura
tientcunqs inde requifiti fueritis vel alt vrm creatoré pducere: Et virgo fine tactu pudo
fuerit requifit? exequamini & cópleatis ope ris effici mater dei. Quid inghúane métes
ris per effectuz:nil in cötrariú teptaturi: elō ad laudes ipfi9 virgins gliofefufficiunt:quầ
gamentis puifionib9 fupfedimentis quib9 divia mageſtas difpofuit illibata gaudia ma
libz cötraris etiá fi in fauoré quarülibet re turehabété cũvirginitatis honoze ab inferis
giap armatarú factafuerint feu coceffa acq fupermis fancto exercitib9 in eternú velur
Fieri cōtigerit inpofterú quádocunq : ſigna cozz domíná z regina attolli. Deffuit ergo
ter quada puiſione in fauozé bernar‍di fteue tam excellentiffime virgini in conceptu almí
acordati nři capti a curia nřa emanata Dat fici fi corporis aliquid puritatis vlgreobp
valeñ.xxxi.die decébzis proxime lapfi:q omia tenfum originale peccatú : qua miffus ad ca
prouidem⁹r volum quo ad predicta locú alt celeftis núcius pacis angels falutando Que

qué non bere zobfiftentib ? nullomodo.1nos mariagra plena dñs tecu/benedicta tu in mu


enim ptrariú premiffoxvl alicuius cor facié lierib9 predicauit . Quippe taceant vocifera
di vobis & culz vím poteftatem omimodam tores inutiles:difputatores ftolidi erubefcat
abdicamº. Qṁintentiomis nŕe exiftit ac fu de tam pclara inmaculata et pura coceptiõe
it femp zerit nunc elongameta de non folué virginis violēta pducere argumenta.De
dis decimis & pumicis ac cenfib9 fupradictis cuit enim vt ea puritate niteret : quafubdeo
vel cor paijs aliquib? cöcedere vl' conceffiffe nequit maior intelligi.Decuit et profecto p
nec etiã coceffa fi que funt vel erütvalere aut fectam et pfectiffima/puriffima/röcoza fem
eis modo aliquo fuffragari . Datvaleń ſub per extitiffe & effe in omnib? qomium genint
CLVII
Johannis primi.

1 conditorem & patrez . Queqz abinitio z ante tan citra vltra mare cöftitutis prefentib9
fecula decreto eterno in cofilio diuine mage/ et futuris : quat hmōinãe ordinationis edic
ftatis electafuit: peelecta geftare quem to tum feruantes ppetuo et facientes cum mag
T tus orbis necipfa inměla magnitudo celozuz na diligentia z reuerencia cuftodiri:mox illő
caperenofufficit.Et nos qui licet imeriti do cũad aures eor puenerit faciat vnufquifqs
natatat beneficia gratiar abipfa matre mi ipozum in diftrictibusfuis per omia loca fo
fericordie inter ceteros müdi catholicos rey lita valde foléniter tubis clangentib9 publis

ges fufcepim?:firmiter credim? et tenem, q cari nequis inde queat ignorantiavllomodo


prefate huius fanctiffime ginis fancta fuit pretendere:atq deuoci9 xpiani deuoti deuo
penit? r electa conceptio. In cul? tabernacu tioné iamduduz ɔceptā in cordib9 ſuis de tā
lo vnigenito dei fili? habitaredignatus eft: facratiffime virgins gloriofa pceptiõe adau
benignofumere quoc corporis nfi formam . geant. Et amodo noftris in populis femper
Ibu itaq beate conceptionis beatiffimevir hmōi os iniqua loquentiú obſtruatur.Incu
ginis colimus puro cozde miſteriú: z eius fe ius rei teftimoniü preſenté fieri iuffimus não
fritatem folénem: quả regiadom⁹nía quo pendēti figillo munitā. Dat valeń prima die
• libet annodeuota exultatiõe pcelcbzat: & per ianuarij qua feftuz purificatiōis huius fanc
·
indeperpetuam nřipdeceffores illuftres me tiffime virginis celebramus anno Anaťdní.
moze recolende:etnos vtiqz dedicauim ?cō AD.cccxaii.Regniqnří.viij .

Fratriam . Disponim ? Tiubem per omia re Quels porters fens prouifio de


gna nŕazterras annuatiz cũ reuerentia ma
tutge hauent poder per fimateirs no puren
rima celebzari ppetuo abvniuerfis et fingu
procehir a fer manaments prefons penyores
lis fidelib⁹orthodoxis tā religioſis & clericis ne altres actes iurifdictiōals:e fi requests fe
de laicis infimis atqz medijs fupremis/nec
ran pla pt haié a dir p prouifio & qui fan los
amodoliceatymmofortiter phibem ? quib9
dits actes fots les penes açi apofades. XII.
e libet euuangelizantib9 fiue predicantib9 ver
bum dei quica exponere vel proferre in ali In Jobă per lagratia dedeu rey
qua puritatis ipfi benedicte coceptionis ia daragode valen cc.Als faels nřes
ctura.Sz potius dicti piedicatores & qui ali tots e fengles porters verguesde
ud voluerunt fentire aut voluerint ftrictedi lanra cot qui foneper teps feran
gitú oz fuo apponāt . Cuz nulla id exḥiguat falute gra:p lo findiche alcuns fingulars Ola
Fidei orthodoxe neceffitas confiteri . Ceteri ciutat de valen fon ftats anos fets clams de

verofanctam huiufmodi z falubrě nřam opi paraula quevos o alcuns de vos moltes ve/
nionem hentes illam in corde (in oze rkmoni gades per inaduertencia infcia o per altra
busfuis magnopere venerent publicent co manera vos entrametets per vře officioain
lant z celebzet/magnificet/r extollant ad lau ftanciade nŕe pcurado: fiſcal odaltri fer ma
dem altiffimi et honozē ac gliam matris eius naments fimples e penals prefons penyozes
regine celeftis: porte paradifi: aiaruz cuſto empares fcriptions debens e altres actes in
die: falutis portus: anchozefirmespey oim redictionals no de manament expres nřene

in fe fpantiuz peccator. Dereniterbuius ſe de nfe cancellervicicanceller o regint cancel


rie ftatuetes expreffe:q fi forte decetero aliq laría ne daltre official nŕe hauent exercint iu
predicatozes vel cetericuiufcüc fuerint con redictio/mas de manament de qualfeuol offi
ditionis vel fexus in noſtro dñíonon ferua/ cialdomestich o familiar nãe no hauent ne e
uerint ozdinationé hmōi nullo alio preceden xercint wŕdictio ne hauent poder de manar
te edicto noftro clauftradomofosfuas p2024 o fer relatio a vosaltres de nŕe manament
fus deferant:et diu in cötraria opinionein voler eordinatio/ e ço que pus inconuenient
cöfeffione pmanferint fiant tang inimici no esde manamét de procuradoz fifcalode alo
ftri extra omnes terminosvniuerfe noftrere hom de offici de trèfozeria de fiscalia o daltre

gieditionis. Abandantes infuper de certa qui dzetamet fon o fan part:per les als cofes
fcientia zpfulte fub irenoſtre z indignatõis les gentsfon molt verades e calúpníades.
incurfu vniuerfis et fingulis officialib? přis On fupplicat a nos per lo dit findich queſo
Priuilegia.

ture ozdinárioia spectet et vnicuiqz illorü fa adminiſtratores aut negociorum geftores.


lutez et gratiaz:quia nos percepto expofitio Doti quidem ex hys et alijs ranonbiliter
C ne humili dilectozz et fidelium não iurato
vt pdicte refte feu debita et aliadicte vniuers
rum & pzobozum hoinuz ciuitatis valen o li fitatis res bona credita tam pro preteritis
cet ex antiquis priuilegis dicte civitatis ſeu pro futuris tépozibus a quibuflibet fact/
ex longa pfuetudine introductu zvfitatú lau lius habeatur feu recuperetur:deliberate ac
dabiliter exiftat o finguli iurati z clauarų ce de certa fcientia :cum prefenti ozdinam? pros
terias geftores negotio vniuerfitatisdicte uidemus atq cōcedimus vobis et vnicuiqz
civitatis finito annovt
'tëpoze fuo reddüt cô vím nichilomin⁹ iniugentes quat cöftito vo
potum fue adminiſtratiõis.Et fiquid ex tali bis per affinamentü vel albaranú certificato
adminiſtratione recuperaturi funt illud re riuz ratōalis dicte cintatis aut al' legittime
cupant fimplicit zde plano nec iurati vel cla aliquez vel aliquos ex iuratis clauarijs mo
uarı? fequentes vel ſindic? ciuitatis prefate ftaçaffis ambariatozib adminiſtratonb⁹ ſeu
vllam copenfationé exceptioné vel liteoppo negotion geftorib9 aut alijs debitoribus dic
nuntvel fufcitat in pdictis cũ nec fieri deceat te vniuerfitatis eidem debere aut teneri refu

feu debeat vllomodo.Et vtiqs illi qui tale cō dere reftituere vel foluere aliqua vel aliquas
potú reddiderüt reliqua ad que dicti ciuitati pecunie qntitates bona fiue rés:mor fine ali
tenererepiunt illico eidé ciuitati tenenẼ reſti qua libelli oblatione alio proceffu folénifz
tuere acfoluere vt fic eqlitas obfuek vtriąz nuda z verbali fine fcriptis requifitione iura
Veruntñ nonnulli quificreddito compoto tomum vel maioris cozu partis aut findici vel
ad reliqua tenent ciuitati predicte et eidez re clauarij dicte ciuitatis omnes debitozes pre
manere in tali diffinitione poti funt debitos dictos et corum fingulos ad reftitutionem T
res reperti ex adminiftratis per cos:cũ ab eis folutionem talium peccunie quãtitatum aut
petunt extra iudicium vt fieri folt taliadebi bonorum velrerum et cuiufuis eorum et ea?

ta fatagut coz folutionem differre autverius rum fortiter compellatis in bonis debitomz
vt ficdicatur aufferredebita hmõi allegates huiufmodi z cuiuflibet eorum fuo cafu execu
hoc ab eis petidebere ozdine iudiciario dato tionem meram et rigidam faciëdo quibuſuis
libello coraz fuo iudice litemqzconanE ozdiri dilationib9 exceptionibus z malicijs procul
aut alias cauillationes vel occaſiones aut ra pulfis. Veruntamen fiquis predictozum iu

tiões ptendere quib9 poffint quantú in eis é ratozum clauariozum multaçaforum amba
folutioné dicto debitozu impediretollerevt patozum feu alio:um adminiſtratozumvel ne

differre . Supplicatoigit nobis per dictos gociorum geftorum in reddédo compotofue

iuratos & probos homines ſub talib9 7 alijs adminiftrationis feu geftionis rationali diz

creditis vniuerfitatis prefate debite puide cte ciuitatis fuerit necligens remiffus velcō
ri:penfantes q talib9 vel fimilib9 ac alijs in tradicés eos et vnumquemqz ipforum ad ta

folēcis & malicis dare locú mil aliud effet o lem redditionem compoti fola verbali et nu

pfequenter vías pandere p quas exaurirent da requifitõe findici vel clauarij dicte ciuita

indebite iaz dicte ciuitatis pecumie vnde ipa tatis per impofitiones et exactiones penarū

redderef de facilitenuis ad fupportandum alaqz fon ſeu iur) remedia ſemota omni con
fua onera o vitarenraitereft toto poffe: ma tradictione exceptione appellatione ac recur

xime cu perfox valeń ſeu priuilegiuz exprelle fufimiliter compellatis:piedictam autemvel

beatur. o procurato? nifi peccunia vl'aliam fimilem executionem aduerfus quemlibet ex


rem noie lui principal'exactă eidé incontinen iufticijs dicte ciuitatis prefentibus preteritis

titradidit capidebeat zdetinerii carcere do et futuris et eozum bona fieri volumuspro

nec eâ fuo reftituerit vel foluerit puncipalit uidemus et concedimus per vos e quemlibz

fíc z non alr rōne dictate ac ipfi9 ciuitatis fa veftrum de vel pro parte fecúdum forum aut
uoze intelligi obeat in dictis iuratis clauario priuilegia regia pertinenti vniuerfitati predi
cte in vel de emolumentis officiozum dictozú
ac alijs geftonbusfeu adminiſtratorib9 pec?
iusticiarum et cui9uis eozũ cõſtitovobis aur
cuniarum aut bonozum dicte ciuitatis qui di
cipoffunt ſue vuшuerfitatis procuratozes ſeu cuiuis veftrum per albaranum vel certifica
.
Johannis primi. CLVI

tionemagiftrirationalis curie noftrevel no us etducere illam ad riuum dicte ciuitatis p


ar
ftribaiuli generalis regni valeñ aut eius lo rigando et al's ad opus eiufdem /fic tamen q
cutende quantitate vel fűma dictorum emo illis quozum fuerint poffeffiões per quasdi
lumentorum.Conftito etiam per ipfuz alba cta aquatranfitum fecerit pzo damnis eis in
ranú vel certificatione aut per occularez bo dictis poffeffionibus inferendis debita fatif
ftentionem et lecturam fozi vel priuilegydes factio tribuatur. ADandantes per eandé ex
50
quota parte ia dicte vniuerfitati ptinentede preffe et de certa fciencia gubernatori et baiu
vel in emolumentis fuperius denotatis cum lo generali regni valeñ vel eorum locatenent
TO
itidem in officialibus et debitozibus noftris ceterifqzvniuerfis et fingulis officialib⁹nřís
aut fifci noftriobferuetur et reputemus que pielētibus et futuris adquos fpectet pro prí
1
niens ac rationi conſonuz vt anía curía hec ma et fecunda iuffionibus et fub noftre ireet
vel talia in dicta ciuitate diriuentur vt a fon indignationis incurfu quatinus conceffioné
teríuulus ne tales debitores ex fuis malicys et licenciam noftrā huiufmodi ac alia omnia

reportent comôdú ripfaciuitas q vt pupilla et fingula fupradicta vobis dictis iuratis pro
tractaridebetfauozabiliter z tueri z exfingu bis hominibus et vniuerfitati firmiter tene
laribus notabilibus feruicijs noftris antes ant obferuent acteneri faciant et obferuari

ceffonbus & nobis per eam pieſtitis debz mu vofqz et ipfam vniuerfitatem cum volueritis

gnificencijs et gracijs fulciri detrimentu ali feu voluerit inde vti libere permittant of ob

quod patiaf . Dandamus itaqs expreſſe ac ftaculo descente.In cuius rei teftioniúhanc

decerta fciencia pro prima et fecunda tuffioni Fieri et figillo nrotuffim9 cōmuniri.Datder
bus &fubincurfu noftre indignationisvobis tufe.rv.die nouembzis anno anatiuitatedos
mini.AB.ccc.xcuj .
z vnicuiqz vŕm quatinus prouifioné r concef
ut
fionem noftram bmöi alia omnia etfingu indecimis et primicijs accé
la fuperius defcripta teneatis & firmiter ob/ fibus ecclefiafticis non poffint concedí elon
13 Feructis teneric obferuari faciatis ad lit
gamenta feu ſuperſedimenta. ‫א‬
terá z ad vnguem et non contraueniatis nec
S
aliquem contrauenire permittatis vllomodo hannes dei gracia rer aragonu
144 vel caufa : vobis et vnicuiqz vŕm omez pote valeñ rc . dilectis et fidelibus ge/
ftatem faciendi cōtrarium abdicantes.Simi rentiuices gubernatoris iufticijs
13 liter mandamus vniuerfis fingulis alijs of baiulis ac guillermo o lunato por
ficialib9 fubditis noftris prefentibus et futu tario alijfqz officialibus et potarijs nřis ins
LX ' in etſup hijs vobis et vnicuią vŕz
ris quat tra regnum valeñ vbiliber conſtitutis et offi
affiftant oppe cofilioauxilio z fauoze fi et qñ cialium predictorũ locatenentib9prefentibus
ac quotiés à vobis fuerit reqſiti. Dať valeñ etfuturis ad quos hocfpectet et prefentesp
18 fxviij.die apulis āno anať dni.HD.ccc.xcúj. uenerint faluté et dilectionem . Dudum ab il

luftriffimo domino rege genitoze noftro mes


poffit accipiet duci aqua a mozie recolende littera emanauit tenorisfe/
fluminepucarisad opp⁹ ciuitatis. IX. quentis . Betrus dei gracia rex aragonum
Øsiohānes delgracia reparago valen rc:dilectis et fidelibus gerentiuices gu
num valen rc.Supplicantibus in bernatoris iufticijs baiulis necnō guillermo
de nobis humiliter nuncijs veftri delunato portario noftro ceterifq3 officialis
R
Jollectorum & fidelium nŕozuz iura busregni valencie zeozü locatenentibus pre
E
tozum proborum hominum ciuitatis valen fentibus et futuris ad quos prefentes puene
223223 a

0 tenoze piesētis vobis dictis uuratis z probis rint z ptineant infrafcripta faluté et dilectio
hominibus ac vniuerfitati dicte ciuitatis va né. multoties pcefferim? cotidie etia?
lefi cöcedimus abfqz pretudicioiur) alieni et cedere nos opporteat nönullis vniuerfitatio
licencia et facultatem plenarta elargimur b9r fingularib⁹ elōgaméta omiuz debitozu ā
quãdocunqvolueritis feu dicta vniuerfitas debent:tamé intétio nřanō é elōgare arrëda
voluerit poffitis poffit pro líbitovoluntat? tozes decimax & primicia; neqz célus anuos
accipe de aqua riuipucaris in termino 8 tho qszquos táclerici Œ laici debet recipe et ha
viij
Priuilegia

bere.Id quite effet valde abfurdum et con nfofigillo pendenti.xij.die lanuarij anno a
trarium omimode rōni: ná certuz eft offere natiunt om.AD.ccc.xciiij .IRegníc nří.viij.
omés dicti clerici z laici cenfenf non here ali
De conceptõe facratiſſime vir
as facultates nifi tantümodo dictas damas
primicias ac cenfus: ob quod defficientib9eis ginis Abarie. XI.

preftationib9 annuis cozudem at non bērent Os Joanes del gra rex aragonú
vnde vita z ftatu fuuz poffent aliqualiter fu valenrc.Quid mirant religiofi q
ftentare.qobiem vobis z vnicuiqz vřмdici L dam(ne dicemus — veri? curios
mustmandamº de certa fciécia z expreffe p fifuperftitiofiq hoines )fingularé
prima z ſeda iuffionib9 quat) omés linglos vginé mřez di bñdicta maria fuifle pcepta ſi
qui adpreftationem folutione ac arrendamé ne originali peccato. Du ioane babtiſta ma
túdictarum decimax primitiarú z cenfuú te terno in vtero fanctificatú ab illo ſanctofan

nentur/ copellantur quando et quotiés inde ctor(qui a fummo celo et trono eterne ac ins
fueritis requifiti ad tradendur foluendú eas diuidue trinitatis egrediens fe in eiufdé øgi
dem illis quib9 ptinent ſpectant non obſtā nis alma vifcera claufit inefabili misterio fa

tib9 quibufcunqs elongamentis p nos factis ctus homo)non dubitant. Quid qſumus pa
feu fiédis q nos quo ad hec prefentis feriere ter omiuz & creatoz celi z terre dignú honozi
uocam⁹ & prorfus carere volumus viribus t diuino in principiofui operis cum naturehu
effectu . Dat valeñ fub não figillo fecreto.v. mane fecreta coderet referuauerit in matrez

dieſeptembus anno anat) dm . AD. ccclxxxij . qante partu in partu z poſt partuz virgoin
Rexpetrus.Et q preinferta prouifionem uiolata pmanfit. Ponne igit de nihilo cúcta
paterna tano rationi requitati conformé r fecit: ppre genitrici z virginiſemp in cócep
ex caufis in ea expreffisvolumus iuxta fui ple tione/in natiuitate in vita/in monbus/t de

niozeferiem obfuarı:vobis zvŕm cuilibzdis muz in omib9 cuſtodiuit fingularia z pfecta


cim9r mādam9 expreffe z de certa sciencia p priuilegia fanctitatis. Quidrurfum detante
prima & fecunda iuffionib9 ac fub incurfunře virginis gloriofa conceptione ambigitur: de
indignationis et irez ſub penaduozü miliuz qua nifi magnalia et mirabilia magna/fides
florenor de bonis cuiuflibet vim contrafa/ catholica certitudo miranda nō recipit.195
cientis exigendor & nobis feu fifco não appli nefingulis in xpo credentibus longe preftan
cador/quat cötenta in preinkta littera quo cior admirandi materia quoqs fuit creatura
tienicunc inde requifiti fueritis vel alt vrm creatoré pducere: Et virgo fine tactu pudo
r ris effici mater dei. Quid inghūane métes
Fuerit requifit? exequamini & cõpleatis opes
ris per effectuz :nil in cötrariuteptaturi: elō ad laudes ipfi9 virginis gliofefufficiunt:qua
gamentis puifionib9 fupfedimentis quib9 diuia mageſtas difpofuit illibata gaudia ma
libz cōtrarijs etiá fi in fauoré quarülibet re ture habété cũvirginitatis honoze ab inferis

giap armatarú facta fuerint feu coceffa acq fupermisfanctop exercitib9 in eternů velut

Fieri cötigerit inpofterú quádocunq : ſigna cozz domíná z regina attolli. Deffuit ergo
ter quada puifione in fauoze bernardifteue tam excellentiffime virgini in conceptu almi
acordati nři capti a curia nŕa emanata Dat fici fin corporis aliquid puritatis vi'gre obp
valen.xxxi.die becébzis proxime lapfi:q omia tenfum originale peccatú: quá miffus ad ca
prouidem volum quoad predicta locú alt celeftis núcius pacis angel falutando Que
qué non bére :obfiftentib9 nullomodo.Pos mariagra plena dñs tecu/benedicta tu in mu
enim ɔtrariü premiffoxvl'alicuius coz facié lierib9predicauit. Quippe taceant vocifera
di vobis raulz vím poteftatem omimodam tozes inutiles:difputatores ftolidi erubefcat
abdicam . m intentions nře exiftit ac fu de tam pclara inmaculata et pura coceptiõe
it femp zerit nunc elongameta de non folué virginis violéta pducere argumenta.De/
dis decimis & pumicis ac cenfib9 fupradictis cuit enim vt ea puritate niteret : qua ſubdeo
vel cor paijs aliquib? cöcedere vl'conceffiffe nequit maior intelligi. Decuit et profecto p
necetia coceffa fi que funt vel erütvalere aut fectam et pfectiffimă/puriffimā/z dcozā fem
eis modo aliquofuffragari . Datvalen fub per extitiffe effe in omnib? q omium genit
Johannis primi. CLVII
V

conditorem & patrez.Queqz abinitio z ante tan citra vltra mare cöftitutis prefentib9
fecula decreto eterno in cófilio diuine mage/ et futuris : quat hmōi nře ordinationis edic
ftatis electa fuit: preelectageftare quem to tum feruantes ppetuo et facientes cum mag
I tus orbis necipfa uměla magnitudo celozuz na diligentia z reuerencia cuſtodiri:mox illő
capere no fufficit.Et nos qui licet imeritido cũad aures cor puenerit faciat vnufquifqs
natāta beneficia gratiar ab ipſa matre mi ipozum in diftrictibus fuis per omia loca fo
fericordie inter ceteros müdi catholicos re lita valde foléniter tubis clangentib9 publi
ges fufcepim :firmiter credim? et tenemo cari nequis inde queat ignozantiavllomodo
prefate huius fanctiffime ginis fancta fuit pretendere:atq deuocis xpiani deuoti deuo
penit? z electa conceptio. In cu ? tabernacu tione iamduduz ceptā in cordib9 ſuis de tā
lo vnigenit, dei fili?habitare dignatus eft:7 facratiffime virgins gloriofa pceptiõe adau
benign9fumere quo corporis nři formam . geant. Et amodo noftris inpopulis femper
IDuis itaqz beate conceptionis beatiffimevir hmoi os iniqua loquentiú obſtruatur.Incu
ginis colimus puro code miſteriú: z eiusfe шusrei teftimoniü prefenté fieri iuffimus não
ftiuitatem folénem: qua regia dom⁹ nía quo penděti figillo munitā. Dat valeñ prima die
• libet annodeuota exultatiõe pcelebrat: & per ianuarij qua feftuz purificatiōis huius fanc
inde perpetuam nfi pdeceffores illuftres me > tiffime virginis celebramus anno Anať dní.
moze recolende:et nos vtiqz dedicauim⁹cō, D.cccxaii.Regniqnří.viij .
Fratriam. Disponim ? tiubem? per omia re
Quels porters sens prouifio de
gna nŕazterras annuatiz cũ reuerentia ma
tutge hauent poder per fimateixs no puren
Fimacelebzari ppetuo ab vniuerfis et fingu
procebir a fer inanaments prefons pengozes
lis fidelib⁹orthodoxis tā religiofis & clericis
ne altres actes iurifdictioals:e fi requests fe
De laicis infimis atqz medijs fupzemis/nec
ran pla pt baie a dir p prouifio d qui fan los
amodoliceat ymmo fortiter phibem? quib9
dits actes fots les penes açi apofades . XII.
libet euuangelizantib? fiue predicantib? ver

be bum dei quica exponere vel proferre in alig 1 Joba per lagratia dedeu rey
quapuritatis ipfi? benedicte coceptionis ia darago devalen rc.Als faels nřes
19
ctură.S3 potius dicti predicatores & qui ali tots e fengles porters verguesde
ud voluerunt fentire aut voluerint ſtrictedi lanra cot qui fone per teps feran
gitú ozi fuo apponat . Cuz nulla id exhiguat falute gra:p lo findich e alcuns fingulars Bla
Fidei orthodoxe neceffitas confiteri . Ceteri ciutat de valen fon ftats anos fets clams de

vero fanctam huiufmodi z ſalubzěnřam opi paraula que vos o alcuns de vos moltes ve/
nionem hentes illam in corde in oze rkmoni gades per inaduertencia infcia o per altra
busfuis magnopere venerenĒ & publicent co manera vos entrametets per vře officioain
lant celebret/magnificet/r extollant ad lau ftanciadenie pcurado: fiſcal odaltrifer ma
dem altiffimi et honozē acgliam matris eius naments fimples e penals prefons penyozes
regine celeftis:porte paradifi: aiaruz cuſto/ empares fcriptionsdebens e altres actesin
die: falutis portus: anchore firmefpey oim redictionals node manament expres nřene

in fe fpantiuz peccator. Derēniterbuiusfe de nfe cancellervicicanceller o regint cancel


rie ftatuetes expreffe:q fiforte decetero aliq laría ne daltre official nŕe hauent exercint iu
predicatores vel cetericuiufcus fuerint con redictio/mas de manament de qualfeuol offi
ditionis vel fexus in noftro dñionon ferua cial domestich o familiar nře no hauent nee
uerint ozdinationé hmōi nullo alio preceden xercint шurdictio ne hauent poder de manar
te edicto noftro clauftradomofas fuas p2024 o fer relatio a vosaltresde nře manament
fus deferant:et diu in cötraria opinione in voler eordinatio/ e ço que pus inconuenient
cöfeffione pmanferint fiant tanc inimici no esde manamét de procurador fifcalode älą
ftri extra omnes terminosvniuerſe noſtrere bom de offici de trefozeria de fiscalia odaltre

gieditionis. Abandantes infuper de certa qui dzetamét fon o fan part:per les als cofes
fcientia fulte fub irenoſtrez indignatõis les gents fon molt verades e calupníades.

incurfu vniuerfis et fingulis officialib? nŕis On fupplicata nos perlo dit findich queſo
Priuilegia

bze aqftesco... prouehiffem de remey de iu togam al dit findic quela preſent noftrapo
fticia couinent. Mos la ditafupplicacio be uifioara e quantquequant volra pura inti
nignamentrebuda e fobre aquella haudades mare prefentar avos e a cafcunde vos ab

liberacio en noftre confell. Jer la preſent p carta publica per ço que tota efcufatiode ig
uchim e a vos e acalcun de vosdehum e ma nozancia fia tolta. Datenvaleñ.xij.de març
nam expreffamente de certa sciencia fots les en lany dela natiuitat de nře fenyo?. AÐ.ccc.
penes delfus fcrites quedaciauant alcun ma xewy .

nament fimple o penal opzefo o penyora/ em Dela turiſdictio e conerença 8


para/ofcriptio de bens/o altre acte urdic/
Is alguatzirs reals . Ede cauſes ciuils ne cri
toal no façats ne fer affaiets ne pupats pvos
minals no baie falari. E prefents los dits al
mateirs o pvřes officis ne p manamēts dalcu
guatzirs lo mes antich exercefca lo offici.
official o curial nře:fino tafolamét de expres
XIII.
manament nŕe ede nře canceller vicecaceller
oregent cancellaria o daltre official ocōmif MJohan per la gracia ddeurey
fari noftrebauente exercint iuredictio per darago de Valencia/de ABalloy
nos ho baucht poder de manar ode fer rela ques/deCerdenya/decorcega/co
tío a volaltres de noſtre manament voler e te de Barcelona/de Rofelloede
ordinatio.Eper tal que aquestes cofes mils Cerdanya . Als amats e feels los alguat/
fié per vos eper cafcun de vos obferuades / zirs dela noftra corte cafa qui fou e per tems
volem e prouehím a vos e a cafcun de vosde ps feran e a cafcun dellsfalute dilect. Com
bim emanamfots aquelles materes penes per noftres predeceffos dalta recordatio:e
que cafcuna vegada que fefdeuendra vos o per nosfien ſtades fetes e atorgades ala ciu
alcun de vos fer algun manament/prefo/ pe tate regnede valencia en corts generals e en
nyoza/empara/fcriptio de bens/ o altre acte altra manera moltes e diuerfes prouifions fo
turedictional fi aquello aquells als quals e bze vostre offici fegons en aqlles pozets veu
contra los quals allo faretsvos enrequerra repus largament effer contengut . Abes
de paraula oper fcrit /libaiats a refpondre auant enla ordinatio de caſa noftra tocant

edir tantoft fegons veritat clarament & qui voſtre officifien contegudes algunes coles
bagues/o hauets manament de fer aquella no ptraries nerepugnants a les dites pro /
cola:fabents que fi lo contrari deles dites co uifions ans en partida conformes a aquelles
fes e de qualfeuol de aquelles farets o fer als e en tot expedients a bon regiment delditof
fajarets hauem prouehit e ab la preſent pro ficie profitofes ala noſtra coſa publica.Efe
buchim evolem que tot ço que en contrarifa fenyaladament q vos o altre de vos hauets
rets fera efia nulle caseva. Horelméys que turdictional poteitat folament enlos ftants
encontinent ipfo facto fiats encorreguts caf de cafanía ede noftramolt cara companyo

cu de vos e per caſcuna vegada contrafaent na la reyna e en familiars o feguidois de a/


en pena de cinquanta mozabatins DO? DE VO quells fien de noftres regnes o terres : 0fien
ftres propus bens pagados e applicadors de regnes eterres ftranyes e no en alcuns al
ço es lesdues parts a noftrefifche la terça tres. E quel exercici delă dita voſtra iuredi
part al acusador: hoc encara que encontinet ctional poteftat façatsde confell de iurifte p
haurets ehaiats perdut voſtre offici e fiats ço quels furs econstitutions de noftres reg
priuats e hauts per priuats daquell ipo iure nes eterres fien feruats . Des auant que
facto fens fperança de recobrar. Etotes e per la conexença dalcunes cauſes criminals
fengles cofes deffus dites volem atorgame Ociuils alcun falari nodejats pendre : com
prouehim effer perpetualment obfuadores los drets del dit offici vos fien dats en fatif/

nocontraftants qualfeuol manamets letrès factio dels treballs que hauets per les di
oprouifions noftres encontraris fets efa / tes cauſes. Efinalment que ftant los dits
hedores : les quals apicom a contraries atu alguatzirs preſents en noftra coit lo pus an
fticia e a bones costumes de present reuocam tich dells enlo offici exercefca aquell . " CE
e hauem per reuocades eper nofetes . E a, nos les dites promifions com haiam iura/
"

Johannis primi. C. VIII


10 des aqlles/e les dites ordinatios com fien le bitatores ciuitatisvel regni valen predictor
16
ysdela dita nŕa caſa haiam en molt care vul fub certis penis ibidē adiect.Attamévt pro
lam aqlles enla manera dellus cōtenguda ef parte veftri dilectop & fideliú nŕoz iurator
fer obfuades. Per tal a vos e a calcă de vos pboxhoiz ciuitatis tādicte nobis eft expo
expreffamente certa ſciencia p primera e fe fitüreuerenter cotra fozos ipos z prilegia
CC. gona iuffions dehim e manamTots enco:ri/ fiue capta iterdú fieri attēptak.Supplicato

ment de nŕa ira e indignacio q les dites pui uta nobis p vos fuphys de condecenti re/
fions en tot cas e manerafegons lurtenozz medio puideri:q2 cozdi não valde incidet o
cötinencia/e encara les dites ordinations en foni z priuilegia veftri quos que non est diu
los caps öffus expreffats e en altres cafos no vobis iurauimus obfuenf omino. Tenoze

repugnants ales dites prouifions fię quant preferitis deliberate acde certa fciétia pnos
per part dequi fia interes reqfts neferets ob et omnes fucceffozes noftros edicimus vo

Fuets cobfuar façats fermament lens tot lumus prouidemus atqz concedimus vt fi
trefpaffamét.En altra manera certifica vos quis aliquá cōmiffioné in via iudicaturere/
que vltra lo dit encozriment de nãa ira e indi latōis vel at aut aliquaſcribaniāptra fozos
gnacio les penes apofades enles dites proui priuilegia vl' capitula hmõi aut in preiuditiú
X fionsferan encötinent leuades dels bens de derogatiōezvel leſioné ipoz vel alicuius con
caſcun de vos:e per calcuna vegada cōtrafa acceptare vel eis aut eavti quoquomodo pre
TO ent: noresmenys aqll ptant inobediencia e fupferit penā centú mozabať auri quorü due
Ott tranfgreffio puniriem fotment e greu en ma partes não applicent fifcor accufatozi tertia
0% neraqfentriets ab änta diligenciadeu calcu incurrat vice qualz ipo facto. Similē vo pes
CILL guardar e tenir los manaments e les leys de nāvt fupra dividendã incurrere volum par
en fon pricep e fenyor.Dada envaleñ a.xij.dies tem impetranté zvel preſentanté ipam cómif
-10 de marçenlanydela natiuitat de nře fenyor . fioné aut talem fcribam vel notariú eligentē
개 B.ccc.xc.iiij . vel eius ministerio vtenté vel cum eo presen
R$ tanté. mni vo caſu z modovolumus & des
Tnon fiant commiſſiones er
nt cernimus om̃s & fingulos proceffus actus et
traneis iudicibus :nec notarij extranet pol
Tes enantamenta vigoze taliü cömiffionú z feriy
fint effefcribe caufaruhabit ciuitatis et re/
0/ bamarü fcientervel ignozanter factos feu fa
gni valentie. XIIII.
lle cta effe nullos & nulla nulliuſą valoris effica

tof tum fit cüctis.q nos Johanes cievel momenti. Abandātes cum preſenti in

Ele dei gra rex aragonú valen zč. At clito z magnifico infanti petro primogenito

Jets tendétes q 13 er foris nouis illus não cariffimoduci gerunde ac comitti cerua
C
&

ENG ftriffimi di regi alfonsi au nří re rienfifqs ac fuis fuccefforib9 gubernatoriba

100 colende memorie / necnō ex quibuſdā priuile iulis iuftias iuratis alijfqz officialiber ſubdi

Deal gijs & curiaz gñaliú capitulis fereniffimi dñi tis nŕís preſentib9 z futuris quat hec omnia

fic regis petri recordationis inclite patris no predictar fingulafirma habentes contra ea

19 ſtri pūíſum v ozdinatum ſit commiſſiões ali vel eozuz aliqua non faciant vel attēptēt nec

"edu quas iufperitis vel alys extraneis ideft non aliqué otrauenire pmitant aliqua rone. In
domiciliati vel nō hitatorib9 ciuitatis valen cuius rei teftimoniü prefens priuilegiúnŕm
Efte
vel eius regni de caufis feu littib? hitatozum vobis dictis iuratis ¿vniuerfitatı všeň & ſin
Brg
eiufdem ciuitatis vel regni in viaiudicature gularib⁹ eiufdé fieri iuffimus não mageltatt
que
nillo robozatú. Dat valeñ.py.die marcy.A.
ale relationis aut atfieri non deberedu tn cōpe
anat.on..cccxc.úúj.regnią nří.vij.
com tentesz fuficientes in ipo regno inueniant: z

ane retento inquifitõib otra regios officiales

fiendis poffint illi affignari iudices quinob ( quilz poffit prefentare quaf
01/
631
placuerit.Sit etia puiluz 7 0:dinatú adfcri cunqz Iras feu comiſſiones cũ quibuſuis nos
banias pcefuũ vel carú ipor hitator quita tarijs: q petitiōary feu fcriptores mādati
san
tis z regni non admitti notarios feu fcripto no poffint eas penes fe ötinere fub pena.xxx.
CE
res extraneos fil'r nō domiciliatos aut non mozabať. XV.
ral
Priuilegia.

Anifeftü fit oibus q nos iohanes fentiinclito e magnifco infantipetro primo


dei grarexaragonuvalen rc.Cer genito não cariffimoduci gerunde ac comiti
tificati plenarie quis ex fons ceruarienrifas & fuis fucceffoab guberna/
nouis quibufdá priuilegis fiue toi baiulis infticijs iuratis alijfqz officiali/
Puilionib9 Feniffimor dñoz regis alfonfi a busz fubditis nŕis prefentib? et fufis quat.
uit regis petrigenitous nrop méone recolē becoia predicta fingula firma habentes ?
de datu aut ¿ceſſuz fuerit ſito rõni ɔfonüvt tra ca vel cor aliqua non faciantvel attétent
quilz ciuitati regni valeña nobis vel anfo nec aliquem cötrauenire pmitant aliqua rõe
primogenito vel alio petés vel impetrāsius In cuius rei teftimoniü preſens priuilegium
dicem aut comiffariu vel comiflionez fup ca ním vobis dictis iuratis et vniuerſitati vaź

vel caufis aut litib9 fuis valeat eic liceat co len acfingularib⁹ eiufdem fieri iuffimus nie
muffione a comuffiones bmôi cũ notario fufi mageftatis figillo robo:atú . Dať valeñ.xij.
cienti quévoluerit,z elegerit pñtare.Uerūtn die marcij anno anať dm.ØB.ccc xc úúú . ¡Re
peticionerij feu fcriptores nřifepe auiditate gnis nříoctauo.

lucri aut at vt dicte comiffiones cuz ipis vel ciues valen poffint congre
quem aut quos voluerint not pñtentur stra gari in hofpitali dels beguins caufis inferi?
dicut impediut aut tardat comiffiones ipas expreffis. XVI.
in petitionib? puifis aut in lřis nřis expedi
tis traderedictis impetratib9 in cox preius soon Johan perla gfadedeu
ditiú zdictor f0207 7 priuilegiop leſioné:no rey darago dvalen rc Com 8 grā
obftate q ex quada puifionedicti dfiipatris temps ença fe acoftum en aquesta

nii pena decé morabat auri appofita fit dict cutat de valen alguns moguts de
petiōarijs et ſcriptonb9 hec facientib?:nā ex contritio diſco:réts daltres lochs aplegarfe
dictepene vt credit exiguitat vel altalia quí enla cafa ofpital appellatdels beguins dela
pendüt.Volentes igŕvtdecet has infolécias dita ciutat als quals art plegats alguns axi
anfa euitare curia quã cupim virtutib9 in/ ciutadans com altres dela dita ciutat élo dia

berere:fupplicantib9 inde nobis vobis dilec ol digous fant lauats primeramet les mans
tist fidelib9 iuratis ? pbis hoib⁹ ciuitatis 1 e los peus donen alguna reffectio corporal e
valé bocnfo edicto liberate acde certaſcia apies aquells fan los pichicar enlo dit iom

per nost oës fucceffores nŕos ppetuo phibe dedigous fanct alveſpie en gran cotrictio ap
mus vt aliquis petitiõeri9 vel ſcriptorin exs parellats pumeramet per los dits ciutadas
pediendis & tradēdis tādictis cömiffionibus certs homens ab lanternes ealtres lumse
fiuefint velfuerint in dictis petitionib⁹ pro donats los draps per'a cobur fe:difcorren en
uifisfiue in lřis nřis expeditis vt impetrans la nit les fglefies dela dita ciutat los fanctua
tib9libuerit dilatiõem mozaptradictioé vel rís de aqlls vifitant e açotant fe:volēts affli

impedimentü eifdé impetrátib? vel procura gir les perfones: hauents ſguard a aqll qui
toūbus aut alijs pro eis directevel indirecte per femblant nitper nosaltres permes effer
palam vel fecrete aut atnon faciat vel oppo carnalment affligit : perçovolents a tals o
nat:quinimo ipi et eor quilz fuo cafu et loco bres diuinals loch donar. Der tenor dla pie

mor fine of dificultate moza et impedimento ſent a major cautela donam licécia e plen po
predictas eis tradant cómiffiones: alioquin der als deffusdits ciutadans e altres qual/

ipo facto pena.rrr.mozabat auri quop duas feuulla dela dita ciutat quelicitamente fens
partes fufconfortertia parté acuſatoriap/ incorriment de ninguna pena ſe puré aiuſtar
plicarivolum⁹fe nouerit quilz ipozú petitio ablosdits beguins la femmana ſera ſpecial
nerioz fcribag inobediétiú vel ptrafacien/ ment lodit digous fanct enla dita cafa ofpi/
tiú premiffis er vice qualz incurfuruz : de vel tal dels beguins e donar los totes cofes aells
pro qua pena executiōez debita in bonis eaz neceffaries ari als coffos com ales aïes 8 aql
michi
comitentis volumus & puidem fieri: Is:aridonantslos a menjar com miniftrant
ominus ad hecimplenda cos oés rfingulos losorapse homens e läternes fegons que a
diſtringi reals & cöpelli . ADandantes cú pie ells fera ben vift fabedor. Danantper la
EEEEE
FREE

ADartini. CLIX

preſent expreffamët e de certa fciencia fots in De conceſſione extractionis


Com
BULL corriment dela nřa ira e indignatio e encara I.
frumenti a partib⁹ſicilie.
pena de mil florins do? darago a tots equal
feuol officials e fotfmefos nřes que aquesta DsADartinus
noftra licécia tinguen fermamente obferue
res dei gratia aragonuzt
temir e obferuar facen e noy cötrauinguen . Abartinus eadé gra
ni algu ǝtrauenir pmetan p algua manerao rex ficilie z athenaruz
rabo:com nos aride certa Icia vulla effer fet
z neopatriedux reiuf
Nd En teftimoi dela qual cofa manam la preſent dezregis zregni ara/
effer feta e ab noftre fagell fecret fagellada. gonum primogenitus
US
Dada en valen a tresdiesde abril en lany 8 D
gubernator general
cfia
lanat denre fenyor. AB.ccc.lxxxxiij. et maria eadez gřa dí
ctiregni ficilier ducatuú predictor regina z
Relicta vnica quidem filia yolan ducifa z in dicti regni ficilie ducatuú éozum
1101 dem regimine z folio omnes tres cõfedentes
te/
Ludouici regis Francie con
fet conregentes & cōregnantes.Confiderantes
inge:rpianiffimus rerJohannes pro parte veftri dilector & deuotozum nFor
ab perpetuamvitam feliciter con iuratoum et probozuz hoim ciuitatis valen
qui nobis tam in expeditiõe paſſagij qo a pe
uolauit.
dictis regnis terris noftri dicti regnara/
gonú in hanc infulam dudú fecerimus ats
80
중문동

diuerfa obfequia fuicia preſtitiſtis: fuiffe no


동등

ark
링크
로트
트롤
으틈

bis humil'rfupplicatú o cum propter rebel


흐름

Dela

lionem fucgeftione z falfo tractatu aliquozu






an
de ciuitate panomicōtranfas excellencias
ola
pridem fubfecutaz amiferitis queda privile
ans
giaper nos prefate ciuitati valen nec non de
ale
gentibus in eadem cöceffa feu indulta teno
10:
fequentis. Abartinus z maría dei gřa rex er
10ap reginaficilie acoucatuŭ athenaruz neopatie
adi
dur et duciffa/et infans martinus illuftriffi
mioni petri bone memorie regis aragonum
end filius etdei gradux montiſalbi zgubi genes "
Ictu "
ralis profereniffimo dño Johane rege ara
gonú fratrezoño nãocariffimo in oib9ſuis
Ila regnisz terris coadiutor dicte regine in re "
effe gimie regni et ducatuŭ predictozu acpater "

legitimus adminiftratoz dictireg). Attende


tes grata z accepta feruicia que vniuerfitas
ciuitatis valen & eius iurati z probi hoies no
bis cotulerunt in et pro expeditionenři feli
cis paffagi ad dictú regnü ſicilie zdantedño
infuturü ferre poterunt gratioza eosfpe

Sequitur de priuilegijs conceffis ciali gra proffequentes:eidem tantümo ciui


tati vale liberaliter z gratiofe ac de certa fcia
per fereniffimum et magnificum concedim9 vt de & portub⁹ re

530 dñm regem martinum dicti dñi gninŕí predicti ad extractõe fruméti zordei
and aliozuvictualiu deputatis : nifi cafus necef
regis Johannis fratrezfucceflo
แต่
fitatis emineritin regno predicto:dicta ciui
rem. tas valen tantümo feu illi qui ad hocper can
Priuilegia

dem ciuitaté et eius patenté lŕam aut auten corrupta vel ſuſpecta fed omni vicior ſuſpi/
tică puifionédicte ciuitatis fuerint deputa tione carente:cuius tenoz per omia talis eft.
timppetuuz profuftentatione deuotor no Fredericus dei gratia rex trinaclie. ADuni
ftro predicte ciuitatis valen poffint extrab fici principis eft et liberalitatis titulis infig
ere annuatim cum nauib? z alijsvarellis pro nitideuotosfuos quos in eius gracis obfe,
defferendo tantummō ad dictam ciuitate et quis ab antiquo expertus eft fedulos ac pm
ibidem exhonerado ad dicte ciuitatis feu ius pros fperatimpoſterú pmptiores amplis
rator eius ordinationez.tres mille falmas p puenire munerib⁹ ac donist gracijs amplia
quolibz annodeblado frumenti feu ordet ad rez eos etiacum alijs pdeuotis libertatu et
dicte ciuitatis feu iurator eius predictozum immunitatú cōceffarú cōdeuotis eifdem red
ordinatöez :franquas et quitias de et ab omi dere pticipes & cōfortes. IDer preſensitaqz
iure exiture curienfe aut predict! magřofeu priuilegu notú fieri volumus vniuerfis tam
magiftris portulanis deputatis ftituto aut prefentib9 futuris/q nos cöfiderates gra
quomodolzdebito.Ita tamen & predicta ci ta fatis accepta Fuícia que valetini habita
uitas valen ſeu predicti fi deputati ad folu tozes ciuitatis valen deuotinří culmini não
tionez iur) duane fienda illis quibus debeat finceris et promptis afectib9 ɔtulerunt et cō
pro predictis tribus milib9 falmis tantumō ferreparatifunt deodante impofter gratio
teneatu:zab alijs omnibus et fingulis one radictis valentinis habitatorib9 dicte ciuita
ribus ciuitas antedicta z eius predicti depu tis valen liberalr et graciofe cöcedimus ims
tati omninofit inmunis z fint inmunes rad perpetuuz of a primoproximo futuri menfis
folutioné cozuz minime teneantur.Abanda auguftihuius:rij.indictionis inanteadepor
tes tenoze pñtis magrofeu magřís portula tubus infule nre ficilie licitis et permiffis et
nis zalijs quibufcüqz officialib noftris tam ad extractionë victualiuz deputātis predicti
prefentib9 oz futuris quat coceffionez nŕam valentini hitatores tantümo dicte ciuitatis
predictam Tomia & fingula in ca côtenta fir valen z non alij frumentu zordeuz profultés
miter obferuet in aliquo non cötraueniant tatione deuotor noftrop ciuitatis ipius po
feu Strauenire pmittat fub ire z indignatõis fint extrahere cum licentia nfa feu magři vel
nreincurfu . Abdicantes cum pñti dictis no magiftropportulanouz ficilie qui nuncfunt
ftris officialiber cozuz cuilz omnez prātez ? et pro tempoze fuerint cum nauib9 z alijs va

trariú faciendi. In cuius rei teftimoniú pre rellis adpiefataz ciuitatem valeñ tnon alio
fentez cartãfieriz figillo pedenti nři dicti du defferenda exoneranda zvendenda ibidé fub
cis iuffimus.comuniri.Dat trapane.xxx.die ture exiture curie nřevel predictis magiſtro
marcijāno anať dñi . Ab.cccray.regnics nři feu magiftris portulanis ad rõem de tarenis
xv.nos martin9 z maría dei gřa rc. zinfās trib? põderis generalis pro qualz falma fru
martinus rc:vifo z nobis oftenſo quodā pri menti etde tarino vno 7 granis decem eiuf/
uilegio inferto in quodã eius tranflato aute dem ponderis pro qualz falma order integra
tico dilect zdeuotis noftris vniuerfitati ciui liter exfoluendo.Ita tamen o per eofdé vay
tatis valen zeozum fingularib9 cöceffo per il lentinos ius duane pro eifdem frumento 702
luftrem dim fredericum diue recordationis deo extrabédís fecretarys ficilie quifunt vel
regez trinaclie predecefforem nŕm : cuiufqui p tpefuerint vel gabellotis feu credencerijs
dem trafumpti tenor per oia talis eft . Iboc bicti iur debeat exhiberi. Diefentis painle
efttranflatu fidelr in ciuitate valen die vltis gijtenozem andantes predictis magiftro feu
ma ianuarii anno anat dñi.AB.ccc.pcij.fum magiftris postulants ſicilie taz preſentib9
ptú a quoda priuilegio feu pargamenea car futuris o predictis valentinis habitatoub⁹
ta illuftriffimi oni frederici regis trinaclie et dicte ciuitativalen z non alijs qui extractõez

meone recolende fuo vt apparebat legebat frumenti et ordei extrahendor de predictis

figillo impreffo in cera rubei colous int? qua portubusficilie z ferendo ad predictă cuus
dăm cupina fuftea atqs pendēti in cordafeu tatem valentnon alio ab eis feu ipomuz aite
veta deferico rubei crocei coloris mumta ro emere voluerint exituram ipozum frumé

non viciata nō căcellata neċ in aliqua fuigte tíz ozdei ad rōnes piedictas cöcedant: tres
ADartini. C ‫א‬

cipiatis prius per curia nŕam vel predictos tenozem predictor priuilegio pceffionis et
magiftros portulãos a predictisvalent iure confirmationis hmoi in modo forma in pri
exiture ipar victualiú ad rōnes predictas ac uilegijs ipis cōtentis libere gaudeat & vtanĒ
Fideiufforib9valent feu catalãis quos pful ca In cuius rei teftimomů z robur ppetuo vali
talanoz illius cuntatis vel terre vbi hmōt fi turú prefens priuilegiu eis exide fierit figillo
deiuffiones dabunt approbabit ydoneos fub nfofecreto pendenti iuffimus cömuniri, dať
pena valoris varellor toner o cuzipis vi eraclieper nobilez fredericũ de inciſa militez
ctualib⁹ alio no diuertatsz frumétü et ordeü cancellaríú ním anno dñice. AD.ccc.fiij.mé
ipm ad predicta ciuitatévalen tantümodeffe ſe ianuarij.xviij.eiuſdē.xij.inditõe Signu
rant exonerent atovendät: 9o de exonera nobilis rogerij de montecateno coliliarų ge
tione & venditiõe ipor fienda per eos in ciui rentiuices guber.in regno valeñ. pro inclito
tate eadez a vicario z baшulo ciuitatis ipius dño infante martino illuftriffimidii petri re
ydoneas eis defferant feu defferri faciat las colende méozie regis aragonú filio dei gŕa
rífalesinfra certů z cōpetenté terminú eisp duce montifalbi comite de luna zdño mar

cos iuxta ipius ciuitatis diſtantiã prefixēdū chionatust ciuitatis fugurbij dicti dñi regis
valentinos cofdé quätitaté frumenti z ozdei fratre ac in oibus regnis terris fuis gene

cui9 exitură a nobis vel eis emerit apredicto rali gubernatore :qui vifo dicto originali pri

pamoauguſti inātea de predict poжtubfici uilegio huictraflato auctontaté fuam preſti


he extrahere et ad pdictă ciuitate valeń znō titz decretü Sig +nú frácifci calonge aucto
alio defferre fine ɔ̃dictõe mittat.CCeruz cũ ritate not publici per totam terra zdñionez
excellentienŕe müificécia fit prolege ac gras illuftriffimi dñi regis aragonú acfcribe curie
gracis z beneficia bñfficijs acumularezadi gubernationis valeń pro hoń Johane de ia
31
ceregratulemur:predictis valent habitato Fero domicello dño dicce fcribamie qui inhoc
ict
rib9 dicte ciuitatis valen exclufis apceffione tráflato auctontatē dicti nobilis gérétiuices
Cis
hmōi puincialib⁹romanis/tuthijs/venefijs gubernatoris ei iuffu appofint icripfit Si
pifanis/rhitatorib9 regni ſicilie qui fe ciues g +nú bartholomei de vilalba regia auctori
po
dicte ciuitatis valen, dicerent de liberalitate tate publici not ciuitat) valeñ ac ſcribe hono
mera z de ſpāli gřa ad imperpetuú ¿cedim9 rabiliuz cōfilij e iuratox ciuitatis eiufdé qui
et donam⁹ ois illas libertates etgrasin mer hoctráflatú ab orginali predeclarato fump
31
catōibus et négociatōib9 de mercib9 et reb9 tú fidel'rfcribifecit z cum eodé onginalide

cop licitis & pmiffis quas Feniffimus dñs ia bo ad verbu diligenter examinauit claufito

cobus aragon rex illuftris dñs frater nŕ cuz loco die ráno in pmalinea declaratis. CCo
peerat in regno cicilie ciuib9 barchiñ deuot fideratis gratis fidelib9 acceptisferuicis
en
nŕís pceffit despăli gřaz donauit ſicut in quo nobis per dictaz vniuerfitaté ciuitatisvalen
af
dam priulegio dictis barchiñ per eundé dūm Teiuslingulares in expeditiõe nfi felicis paf
fratré ním ex inde facto.Dat meffane anno fagi o de prefenti facere difpofuimus addi
dñí. AB.cc.lxxxvij . menſetulij.xvij. eiuſdem cruz regnůdño pmittente nobis preſtitis et
E

prime indictõis piedicte libertates imunita que in futuru coferre potuerút gracioza : ad
30
tes zgreparticulariter ptinentur :que poft bumilefupplicationé pro partedicte ciuitatt
modú eifdé barchiñ fuerüt per nfam excelen valen nobis facta: cum deceat mageftatére
€11
tiaǝfirmate:ficut aliud puuilegiü p nos inde gia benemeritis gratis retributionib? con
factü.Dat in vrbe felici panozmi per nobilé fouere:predictü priuilegiü fup:a infertum et
concadû coredu lancea tunc regni cicilie can oës libertates & gras in eo côtentas & fcrip/
cellariú annodñice incarnationis . AB.ccxc. tas liberalrex certis nřis fcientijs laudam9
vj.menſe apulis tertio eiufdé noue indictiois approbamus cöfirmamus . Ceterum fuit
inter alia plene cötinet zdiſtinguit : quib9 lis nobis pro partedicte ciuitatis valeñ þumir
bertatib, imunitatib9 z gracys pdicti valen fupplicatú vt ipi ciuitati reius habitatonb⁹
habitatores dicti ciuitatŢ valeñ exclufis inde oms libertates inmunitates gras coceffas
95

predictis alijs plonis vt fupra a primo feptés indultas per predeceffores nãos reges fici
14
#

biis proximo futuro.puj.indict, in aña iuxta lie ciuitati barchin.z eius habitatorib9 deno
Priuilegia

vocou ....eratr dignaremur:quibus fup faciant aut veniat fieri aut venirè exþinc nu
plicatoib9 benigne admiffis: cöfidentes fide latenus permittat quauis caufa:in cuius rei
zdeuotione fincera qua ipi valetini erga nos teftimoniü prefentem fieri tuflimus nfo figil
propto zelo gefferunt & gerunt dû deceat ma lo pendenti munitam . Rexmartinus.

geftatem regia benemeritis grijs domis tre Dat cathanie per nobilem bartholomeũ de
inuenio militem regni ecclefie cancellariú cōs
tributionib9 ampliare / predictis valentinis
tadictas libertates inmunitates et gras per filiariú familiare e fidelez nŕm annodñice in
dictos predeceffores nãose nos conceflas di carnatiōis. AB.cccxcvi.xxv.die octobus.v.

cre quitati barchiñ liberalr et gratiofe ex cer inditione regnią noftridictiregis aragon.
tis nŕis fcientijs concedimus donam9 : ita anno primo dicti regis, ficilie quinto dicte
gdicti valet decetero vtank & gaudeat liber regine.ff.

tatib inmunitatib gratisfupradictis pe Lom fedeu intitular o cótinu.


dicte ciuitati barchiñ z ews hitatonb⁹ cócef
ar lotitol del gouernador enlos actes eregis
fis vt fupius cötinetur ac fi hic fingulariter ftres per los fcriuans dela fua cot. II.
acdeverbo ad verbü ipe gratie libertates et
inmunitates effent pofitez fcripte. Abandā sinfant en martial molt alt fe
tes per eandé vniuerfis et fingulis comitib9 nyozen Deredebona méozia rey
iudicibus magne curieufticiarijs capitācis darago fill ep la gra deu duchde
nobilibus baronibus militibus cunb9 burgé de motblach/côte de luna/e fenyor
fibus et homib? ciuitatuz villar caſtrozü et del margfat edela ciutat fogo:b/gouerna
locoruz alijfqz fubditis nřis in regno predic do góral p lo molt alt ſenyo2 en iohá rey da
to rinfulis adiacentibus ipfi necnon officia ragofrarenre molt car en totes fos regnes
lib9 quibufcunq ac alijs vniuerfis &fingulis ctcrres. Volets axi com deuem puchir a als
quacuas dignitate maior vel minor ſuperi9 gus dánatges qala cofapublicadel regne de
expreffatis prefulgeant prefentib9 et futuris valen pla lucratiua ambiciodels ſcriuans &
quatenus afirmationé nŕam bmōi teneant la cort del portant veus de gouernado? enlo
firmiter zobferuent ppetuo non cotraue dit regne qui abufen dels cofes dauall fcrites
niant nec aliqué côtrauenire permittāt aliq fe enfegneren :ab tenor dla prefent puchim e
I
rōne. In cuius rei teſtimoniú pñtem fieri et ozdena que ara e daquiauant lo títol del dit
figillo pendeti noftri dicti ducis iuffimus co portant veus de gouernado? qui es del tenor
muiri.Dat in porto fangofio.xxx.die ianua feguet.Denos en roger de mücada caualler

ry.anno anaťdni. Ab.cccxci.Dignaremur cofeller del fenyoz rey portát ves de gouerna
piuilegia preinferta faceredebenignitate re doz enlo regne de valeň p lalt ſenyo? infanté
gia reparari. Posvero fupplicatõi veftre iā martidel molt alt fenyoz en perede bona me
dicte que vt predicitur meretur exaudirt co mona rey darago fill.Eplagra de deu duch
decentes benigne habita de predictis info2/ de motblanch comte de luna e fenyoz dla ciù
mattõe plenaria . Lenores priuilegior prein tat defogozbe del marqſatdel dit fenyoz rey
fertor a registris noftris in quibus registra frare e fenyor feu molt car en tots fos regnes
ta fuerat in bmoi pergamencotraſcribi & cú eterres general gouernado:: enlo principi tā
asnotade verbo ad verbü cop: obari fecim9 folament del regiftreo manual anual dela di
diligenter.Wolentes & mandantes huius ſes ta cozt e enles crides qui per part del dit por

rie expllezde certa ſciencia vniuerfis & fingu tan veus fe faran largament de paraula apa
lis officialibus in preinfertis priuilegis con raula fiafcrit appofat e cötinuat.Item qen
tentis et alijs etiam ad quos specter presen los altres lochs o partides dls dits regiſtre
tibus et futuris coúc locat quat reparatio o manual annual een cara en tots e fengles
neznŕam huiuſmodi tanc propio dicto:ug proceffes enantaments actes eſcriptures pu
priuilegioz originali fidez in dubiā adhiben bliques qui enla dita coit ſe actitarãos farã

res:puulegia preinferta z omia in ea conté? en qualfeuol manera lo dit titol melauat de

ta teneant inuiolabir obferuent et per cuc les paraules o dictõs: portát ve? 8 gouerna
tos faciant inuiolabilr obferuari: cotranō dozen aquell cotengudes no fia extes o con
Abartini. CL XI

Sinen
tinuat.Car aqſtes paules en femblāts actes falaríadepecata treb9 ppijs dicte ciuitatis
ust cfets allats deſignë la perfona del dit potat anno quolz put erat affüctuz tribui affeffozí
Fol veus:pqa elle als dits fertuans pits e elder vnico exfoluanE : cu iaz pfor exfolueret fala
US, uenidors fots pena de mil floris dozdarago ríú dicti vnius affeffousde ppijsreb9 & pecu
nei e priuacio de lurs officis expreffamét manaz nia añdictis.CDenuo vt pro áno hmõiput
Tid qla pñt prouifio e ordinatio tenguen e obfue deaf faluba fup iftis: puidem9 ftatuim dif
nice extra aqlles no vingué palcüa caufa orabo ponim9volú⁹r ſanctio affeffoz dicti iuft) in
118 En teftimoni dela qual cofa hauem manada cunili eligat vnú locúť ozdiariú cú quor at al
fer la pit ab nfe fagell fagellada. Dať čla ví Enatinegocia dicte curievt fupt9 expffuz ēdi
la de ppinga a.vij. dies de maig del anydela undanEvel al's put dict) iuft) Tiurat) videbiE
natiuitat de nŕe fenyor.AD.cccxc. faciendu. Abadam9igr de certa fciaz fulte

Deelectõe affeffozu iufticie ci prima tfcda iuffiōib gubertbaulo ghalt


dictiregnivalen necno iuft) in ciuili turaties
mil: zode negotijs eifdé ptinetib9 no poffint
& pbis hoib9 dicte ciuitat) z alijs pūtīb9 z fu
Fiericomiſſions eifdē.z defalarioillog . III .
turis ad quos fpectet & dictoniz officialium
Øs martin9 dei grarer aragonu locat quatenus ftatutum e fanctioné noftra
valen rc.Samus equidé o prime hmōi iuxta fui fiez amō teneat exequáf {pléa
falutaris doctrine gradus eft ges ricc obfuet & fuari faciat p illos quos expe
diat incōcuffe rcōtra non faciät aut veniat
nerarerü pprietates discutere
vto in fingulis verü fit prudenter agnofcat aliquarone In cuius rei teftioniú bác fiert

q qeqt vitatis fup eis illuxerit fidelt exequaE tuffim9 não figillo fecreto muita. Dat cela

18 exeqnda igitfunt ad exauditionis grazad raĝ.vj.die ianuarij.a.anaťdñi.AÐ.cccxax.

mitédavniuerfa & fingľa q in fupplicatoe pro , dñs rernon poffit scedere


X partedilecton & fideliú nŕox iuratori pbo
lictia :extrabēdi a regnores phibitas. IIII
=6 ru boim ciuitatis valeñ.oblata p fubfcriptis

10 nouiter nie maieftatis culmii expreffant: cuz Tartinus be grarer aragoni .


ES in eis nil niſi duz iuftü/ſalubre/ ¿ vtile reipus fideli pfiliarionfo ¿ baiulo gñrali

K blice ipi ciuitatis lz ea feper pluries diſcuſ regn valen nicholaopuíada falut
D
ferim curiofo aíovideam . Et ideoprouide graz. Cü iurati ciuitat) valen ex
mus ſtatuim , diſpõim9 7 ſanctim9 vi ex quo puilioibnror pdeceffor altiuscũ ca nicef
2
❤nicus affeſſor iufticie in ciuili dicte ciuitatt fueuerit 2 poffint
fitatis eis iminere videk
negt vtilr gerere queqz negoci in curia dicti regrere inhibitões p vos fieri in regnovalen
Lufticiefepe ymo iugit ocurrétia:ftatuantur illor victualiú atq3 rerü qb9 regnú ipm es
fintz fiant amodo duo aſſeſſozes in curia me indigere videt:et vosvigoze reqlitōuz hmōi
mozata/q die electõis iufticie ipi? āno quolz certas ihibitões fecerit in nonult victualib9
Decetero eliganE: quor alter regat cathedra atqz reb9:nofqz non obſtātib9 inhibitiomibs
Plex méfes ptinuos ami affeffore cozüdě atq ipis aliqs coceffiones fecerimus de extraedo
teftes fideli curiofitate examinet. Reliquus
a regnopdicto certas qntitates olei quo p
bo pro codé tpe collatões audiat pceffusa nücregnü pdictú videť nō modicú indigere:
cordet.In refiduis quocz ſex méſib⁹dicti āni zobhoc fupplicauerit nobis hūils núcij ciut
alter alteri affeffor hmoi alternato dictor tatis pdictevt digremur sceffiones licétias
negocios exercitio ide affeffozie officiú fidel'
? níasde nřífolita clemecia reuocare tamō li

regat & vtil's exequal. Cind plura ftatui9 cécias files nullat debere pcedere necpcedig
volum9fanctim ? o de aliquib? negotijs di mitere.Mos fupplicatõë bmõi admitétes be
ctecurieaá pdictos affeffores feu locat ipozu nigne : reuocantefq3 afcüq3 pceffiones feu li
vel alterú cozunde erüt acordata quomōlz fi cécias p nos de predict pceffas:dicim ? e mã
ue facta vel de illis etiã in quib9 intuenerint dam ? vobis pro prima et fcda iuffiomb⁹y li
quouiſmō/ neqat fieri alteri eozūdē cōmiffio nos fortaffis otingat licécias aliqs de phitt
aliqualis.CDe fiéda itaqs folutõe falariozú reb⁹ qb9 indigeatdictú regnuz concedere /li
coundé diſponim? fub hac forma:v3 o eadé cecias ipas non fuetisvel teneatis in aliquo
$
Priuilegia

necvos poo tísde eifdem concedere licen fis nifiremiffionë nfam facta antedië prefen
ciaz feu donare : quinimo inhibitiones predi tem de criminib9 oftenderint fupradictis.cri
ctas teneatis firmiter & Fuetis. Pos enim minală iuxta cox demeritapuniat: proutins
faciendi oppofitú cum hac eadem oēz vobis venerint per iufticia faciendü: fitrarium

tollimus poteftatem . Dat cefaraugufte fub premiffor in aliquo facere feu atéptare pie

nfo figillo fecreto.viij.die ianuarij āno anať fupferint aut ea non copleuerint vel necligen
di: D.cccc. tes extiterit feu remiffi: eo ipo fuis officijs pe
1 &
collarij pirate feu alij male nitus fint priuati penam mille florennozz
C
auri noftropro quolz corum quotiens con
factores maris no poffint guidari receptart
trafecerint velnon adimpleuerit aut necligé
feu affecurari in aliquo loco feu villa fubpe/
V tes feu remiffi fuerint vt prefertur:applican
mis ibi appofitis.
doperario abfc fpe remiffioms incurrat:et
Os martinis dei gra rep arago Pi amplius ad reftituendü de bonis fuis ppis
nuzvalen rc. Supplicantibus in oia et fingula bona per ipos piratas latrões
denobis humil'r nuncijs vniuer, feu malefactores furtimvel violenter ablata
fitatuz quitatu valeñ barchñ mas bifraubatafeu rapta vna cudanis fumptib9
fozic.zdertufe acville opiniani p hijs z alys et intereffe totalr aftringant. Czdinam?
in curia nia prefentib9tenoze carte feu print etiam ftatuimus prouidem9 ppetuo inctú
legi nii prefentis cüctis téporibus duraturi: adnos enfam regia iuŕdictione ptineat: q
ozdinamus ftatuimus edicimus & etiam pro pro comum vtilitatez pro maiori obferuacia
uidemus facientes & condentes legez pactio paciú quas bemus cum diuerfis principibus
nată exinde odecetero aliqui gubernatores accomunitatib?:ad quarú obferuationé oës
feu quiuis officiales aut comiffarij noftri vel finguli noftri vaffalli cuiufuis auck et pre
fucceffozuz nŕor ordinarij delegativel fubde beminencie aftringuntur : aliqui prelati aut
legati aut alij auctpreheminētie aut oditio perfone ecclefiaftice magnates richi bomi /
nis cuiufuis regni valentam citra & vltra fe nesbarones milites aut quiuis alij cuiufuis
rona zregni maiorcag eidemq adiacentia ftatus plebeminencie vel conditionis exiftat
infularú cathalonie principatus tam citra babentes merum imperiuz ſeu altam iuŕdic
vltra collú del partus quinunc funt & pro tioné infra dictuz regnuz valeñ tam citra
tempore fuerint vel eozug locat: non poffint vltraſexona z infra dictú regnú maioric. Cei
audeat vel prefumāt vllis vnc tépozibus re infulas adiacentes infra dictuz cathalonie
colligerereceptare pducere guidare vel affe principatu tam citra vltra dictü colluz del
curare verbo vel fcriptis aut al's quacunqs portus:non audeant vel prefumat infra cop
caufaquanto cunq3 neceffariafeu vrgente : iufdictiões recolligere receptare guidare vť
aliquos piratas latrones feu malefactores affecurare fiue ducere piratas latrones feu
maris/nec eis vel cozuz alicui dare cöfiliú fu malefactozes maris preambulos nec eis vel
curfuz auxiliu vel fauorem publice vel oculte cox alicui preftare auxiliü cöfiliüvel fauozez
directe vel indirecte aut al'quouimodo: im palam vel occulte directevel indirecte aut af

mo tales piratas latrones i malefactores p quouifmodo: et fi aliquis vel aliqui corundé


dictos cuz locus affuerit fipotuerint/capiat cotrariúfecerint:contra eos et eorú quécüc
et compellant pietonis viribus ad reſtituědů procedí volum9 ziubemus rigide iufticia me
přis ſubditis et alijs amicis et deuotis nŕis diante. Dandantes per eandez expreffe ac
21
quibuflz totú id in quo per eofde piratas la de certa fciecia illuftriffimo principi martino
trones malefactozes maris danificati exti τ neopatrie
regi ficilie acducatuú athenarú v
10
terit/vna cum dānis intereffe & fuptib9 fufte duci primogenito noftro precaro & in omni
tis et factis:quibufuis ptrarijs puifionibus busregnis terris noftris felici deopropri
noftris vel nří cariffimi primogeniti aut nfo tio fucceffo:t:fub paterne benedictionis obté
rú officialiú vel fuoz obſiſtétib? nullomodo. tu : necnon vniuerfis etfingulis gubernatori
1
Et nihiloius piratas latrões & malefactores bus vicarijs baiulis iufticis merinis iudi ,
1 cofdé pro quibuſuis criminib?per cos cómif cibusetiuratis ceteriſes officialibus & fubdi
ADartinis G &XII
ANE
tis noftris et fuccefforum noſtrozum : dictos,
tis expediat o dicti inquifitores non fe intro
ute
ruma officialium locatenēcibus prefentib9 mittat dedicto muftaçafo necde eius officio
To
aet futuris ad quos pertineat fiue fpecter qua cum ex dictis inquifitionib9 in eodem officio
tenus perpetuum priuilegium nim presens fequantur incöueniencia maxima ex quibus
et omnia & fingula in eo contenta firmiter te lediturdicta res publica ciuitatis iamdictez
16 neant et obferuent ac faciant obferuari ab fibi eueniunt preiudicia manifefta: potiffime
10 omnibus : cacs per loca folita iurditionuzfi cum iam ad vos dictos iuratos pertineat et
81 bi comiffarum faciant quotiens reqinfitifue fpectet cognofcere de grauaminib9 p dictos
rint publice proclamari vt oibus umhotefcat: muſtaçafos & eius locumteñ illatis i dealije
et non cötraueniant vel aliquem trauenire per ipos in fuo officio indebite attentatis et
permittant aliqua röne feu caufa: eis et cozű ea corrigere et reparare:dignaremur eifdem
cuilz ao cautela faciendi cotrariü cuz hac ea fuper hisde fubfcripte prouifionis auxilio
dem abdicantes omnimoda poteftatë. Qui fubuenire: nos itaqz vtilitatibus dicte ciui
cunq aut temerario auſu ductus cōtra pie tatis tipius reipublice libencius inclinatı:hu
dicta vel aliqua conunde facere feu venire p iusferie prouidemus volumus et etiam fta
fumpferit:nfam indignatione et ira acpena tuimus littera fupradicta fuper fiendis di
milleflozenoz auri de aragon vltra penas ctis inquifitionib? per nos dicte ciuitati fac
fuperius pofitas fenouerit abfos fpe vemein cta et cóceffa minime obfiftente: dicti inquifi
curriffe:dano et iniuria illatis primitust ple tores electi per confiliüdicte cuntatis et que
narie reftitutis.In cuius rei teftimoniũ bác decetero eligentur exinde nullä habeant po
Fierit figillo maieftatis nře impendenti wffi teftatem inquirendi contra dictos muſtaça,
mus cömuniri.Dat barchiñ.xv.die ianuari fos et ei locúten aut alios de fuo officio: nec
‫או‬
Au anno anať dní.D.ccccj.Regnicß nří.ví. de eis fe modo aliquo intromittant : quoniaz
nos a dictorum inquifitor turdictione ipos
119 non fiat inquificio contra muſtaçafuz locüten ac alios de fuo officio
muftaçafium nec locumten, eius : z reuocat penitus excludimus cum prefentit ipis etiã
quandam prouifionem in contrarium factaz inquifitoribus prefentib9 et futuris ad vbe
VI. rioze cautela côtrariuz faciendi abdicamus
ag
smartin dei grarex aragoni oimodaz ptátem.Dať barchiñ.xxvij.diefeg

# valen reLicet in prouifione ſtatu broarij.anno anať.dñí.MB.cccc.j.


to conceffione et ordinatiõep nos
D
factis et cöceffis vobis dilectis et Qualiter procedatur cótra no
fidelib⁹nfis iuratis z probis hoibus vniuer tarios committentes crimen falfi. VII :
fitatis ciuitatis valen ad certu tépus fug ins

quifitionib9 fiendis cötra officiales qui pre teat vniuerfis q nos ADarti
funt regimini officio dicte ciuitatis/inquifi nusdeigratia rer aragonú valen
tonbus per pfiliú ipius cuitatis eligēdis ad
O c.In regie confiderationis exa
inquirendi ptradictos officiales plene fitp mine fagaci meditatione voluen
nos comilluz z atributa facultas inquirendi +44 tes quod lexdiuina ftatuit paritere humana
z procedendi côtra muftaçafuz et ei locúten fuadetq3 canculus rationis q vbi maius eft
et alios de fuo officio fub certa forma largius periculum ibi pocioris promifionis debet cir
denotata in Ira prouifionis ftatuti ceffionis cumponi medela; intuentes vtiq o fida et
et ordinationis predictaru quedatfuit cefa/ pieclara tabellionatus fiue notarie ars : per
saĝ.xij.die decēbus anno añaťdñí. AB.ccc. quam tocius reipublice et illius fingulariuz
xcix. quam hic haberi volumus pro inferta: contractus et negotia difponuntur : auide
verumtn quia nouiter pro parte veftridicto profpicit et affectat viros profpicuos et difer
rum iuratozů z pzobor hominú dicte ciuita tos et mozum probitate pollentes: qui infue
tis nãoculmini regiofuit humiliter fupplica mentisfcrinio dicte reipublice z predictozuz
tum:vt cum experiencia reruz magra docue ei ſingl'ariñ ɔ̃ctus et act9 lucide aprehendat
rit in aptü:q ad bonú reipublice dicte ciuita erve as peribeat teftioniuz veritatis: q vi
x 4
Priuilegia

tenturpenitus dicte artis cultura tamo er tis valen et termini fui fuit aut eft vel erit pu
ba mortifera incöftantes et reprobi za ueri blice diffamats de crimine falli etiã vbi nōſit
tatt tramite deuiantes:cum calamus in ma vl'fuerit acufatoz feu notificatoz criminisfal

Ju taliú pofitus claras hoim diſpoſitides.co fi vtfalfitatis bmōi:nihiloi? iufticia in ciuilt


uentionesrscordias inficere z mutare nulla dicte ciuitatis qui nunc eft z protpe fuerit vl
tenus erubefcat:ex quibus pchdolor/fcanda eius locüteñ z nō alius ex officio fuo: hita ve
la plurima fubfecuniamfract litiu onunĒ ra et plenaria informatione nudo verbo zfi
eindedicta res publica irreparabilē patitur he fcriptis oics alia folénitate fublata:tñder
lefionez: cuius pietextu nři predeceffores res cum confilio examinator & corector in pres
ges aragonu illuftres ſignanter dñs rex al dicto foro cōtentor maiozaling artis piede
fonfus auus nrrecordatiois eximie fup crea cter quattuoz aliorum proceru tabellionum
tione correctiõe & fuis cafib9 punitõenotari quos maiorales predicti eligendos duxerint
ozű ciuitatis zregni valeń foros z priuilegia t nominandosvel maioris partis eorum : et
ediderunt hijs fuficienter puidiffe piculis non fineillis nec aliter: vocato plenarie au
crediderunt : nunc vo tépous malicia excref dito verbotenus in fuis deffenſiombus dicto
cente illo infuffitiés reputat :nam vt propte notariodiffamato fi eius perfone copia bērt
dilecton et fideliúnfor fili cuitatis valen potuerit : finaut voce precota citatofi infra
actocius collegij notarior ciuitatis eiuſdeg ry.dierüfpatii non coparuerit: treperitoif
zelanciüvt fua intereft boneftate et comodú famationé hmot er vitate procedere valeat
fingulor dicticollegij prefenciu z futurowuz: atos poffit pauare perpetuo ab officio fuota
fuit nobis fuppliciter demoftratu ab aliquo lem notariu diffamatuz :quibufcunqz appel.
citratépozenotarij aliquifuerunt diffamati lationefriuola aut alia recurfu remotispe
in cop officio delinquiſſe: & 13 punitiõe digni nitus z reiects: zillefic priuatus non reftig
forfitam cenfeanf qi ti deffuit et abeft illorü tuatur nec reftitui poffit vllo vnc tépoze in
accufato: legittimus: delinquentes hmôt er dicto notarie officiovigore alicuius proviſio
cor delicta tranſeunt abſo pena:et fic delics nis licencie feu cóceffionis aut noué creatõis
tomuz impunitas puerfis tribuit fimiliar pe régie vel alterius cunuſuis facte feu fiédenec
foza audacia comittendi: qög deteftabilius als vtatur vel vti poffit not officio prelibaro
eftdelinquentes ipfi predicto notarie officio fubincurfu penefalfie infamie. Salua tamé
vtipublice noverentur:quida ex ipis cũ remi nobis impoſterú de ipo not. corporali iudi

ffioneguidatico aut alia puiſione predeceſſo cialiter punitione : fir quado eius accufator
rum nfox fiue nfa: quida ducti temeritate apparuerit iuxta for. Declarantes y dic
fine eisin diuine ac régie mageftatis offenfaz tum crimen falfi fiue falfitatis cöprehendat
plurimo ſcandalfi dicte reipublice pnício et fe extendat nedum ad not ipam principali
fum exépluz/acdetrimentü et opzobziů dicte comittentem : ymmo etiam ad tractātezing
artis excoleciuc eandé: dignũ quidé znecef uantem cōfulentem z etiam cöfentientem.

fariuz reputamus dicte artis notarie puri CDeclarantes etiaz ad tollendü dubitatio
tas nullius inficialpraue comixtionis cōtar nisfcrupulü :proviſioné e ftatutú ním hmõi
gio:nam al multiplicarent abfqz dubio ma/ intelligi & fe extendi nedum ad futura ymmo
cule in eadem.Quocirca adfupplicatione p etiam adpedenciar commiſſa crimină infra
parte pfilij et collegij predictor nobis fuper annü proxime lapfum:licet per nosvel officia
hochumilr factaz et pro bonoet tranquillo les noftros aut alios inde a nobis poteftaté
ftatu dicte reipublice ciuitatis tādicte in quo habentes talia crimina fint remiffa : quo
maximü ſuper hijs intereffe verſatur: huius niam nos remiffiones eafdé pro euidenti vti
pnuilegij ferie cüctis tépouibus valituri:ba, litate dicte noſtre reipublice et etiam licens
bitis fup hijs dehberatiõe maturo93 z dige/ cias guidatica prouifiones remiffiones acco
fto cofilio gratis et de certa fciécia per nos t ceffiones noftras et predecefforum noftro
oës heredes nãos & fuceffores quofcüqz ſanc rum in contrarinm factas vel fiendas per
timus ftatuimus edicim prouidem⁹ acetia nosdeceterofub quacunqzverborum forma
ordinamus:q fi aliquis notari? dicte ciuitas feu expreffionefint concepte : quas quo ad
ADartini. CL XIII

obtentuz reftitutionemvelrecupationédicti juratis & pbis holb9 cuitatis valeñ nec non
notarie officij et vfuum ac exercitium illius illis quorfunt loca fubfcripta v3 del ginetde
tazin generali in fpeciali prefentis ferie pe follana trullas alcaycia turris de romani/al
mtus reuocamus & tollimus acvirib9 vacua muçafes/benifayo/fpioca/filla picacen/alca
mus obfiftentib9 nullomodo . Bandamus cer/bemparrell/albal e catharroja: tenorep
itaq per prefente cartam niam illuftriffimo fentis vtilitate vfaz oím predictorü fup his

principi martinoregi ficile ac athenaxt neo proſpecta etiãe attéta cocedimus et plena li
D cencia impartimurvobis epot caplo ecdier
patrie duci cariffimo primogenito z in oibus
剛 regnis et terris nŕis generali gubernatozi uratis probis hoibus ciuitat, valen fupra
28 nforeius vicefgerenti in regno valen /cete dicte necno&illis quor funt loca predictap

rilcs vniuerfis lingulis officialib9 nřís vel fentib, et futuris q liciter impune pollitis
cor locatprefentib9 et futuris:quatenus pre acliceat vobis aurire accipecs aríuo pucart
fens nim priuilegiü qö ex caufis premiffis fa paçutú regale per qo a dicto riuo aqua in/
a amusde certa fciar cofulte:perpetuus tem troducit in cequia infrafcriptatanta aquaz
poabus teneant inuiolabil obferuent enō quanta vobis neceffaria fore videbitis vir
cotraueniat nec aliqué ptrauenire pmittant debit faciendü : eaq imittere & ducere per ce

modo aliquo fiue caufa. In cuius rei teftimo quiaz regalē þōtem nunc trafitü et meatug
mobanc carta fieri iuffimus nře megeftatis termini ville algezire : abfq3 tñ lefioneacda
figillo munimic roborata. Dat barchiñ.viij no ville eiuſdez r alioz de cequia rigantium
Die march.anno anak dni.AB.cccc.j. Reg/ fupradicta:et aquam predicta retoqre acdu
d mas nři.fexto. cere ad quenda alueti feu canonu quemvt eft

poflit extrahi aqua a ríuo dictum profaciendo z coplendo opus hmot


Fierifecit et cöcedit dñs rex iacobus fupradi
pucaris paçutu regaleville algezire ad opus
locop ibi expreffatoru . ctus: cequia predictam regalem profundédo
VIII.
io extendendo ducendo et dilatando in locis et
9 smartinus deigfa rex arago partib⁹ neceffarijs et etiam opportunis tab
Lec nú valen tc. Sagar buana proui eadem remouédo quanda obliquitatem fiue
Co dentia cuctos rerú exitus metiens tortura quedicit eéiuxta locuz de alcalaueze
fingula tpop elementadecernés zabinde poffitis vna cequia capere formare
reuoluit in mentis archano preterita/dat pie facere que protendatur e vemat blus ciui
102
fentib9 ordině z futuror puidet qualitatem tatē valen ſupradictā p20 vicinis inibi partiz
DIC Spectat nāc adcircuſpectõe puida plidēt bus irrigádis: ab eadé cequia alias cequias
in culmine regiedignitatis vt hinc fumpto puas vel magnas pducere proillis terrist
alá filio fic circa futura caute puideat o fubdi bereditatib irrigandis quemo aliquo inde
ti cōmiffi fibi ab alto in calus infelices noin comodú poffint fufcipe vel hře: quequidé ce
cidant :zobdeffectü proviſionis debite difpé quiafoueak &fuos meat? decurfus imittat
dia non incurrat f3 augmëtent ptinue etde ¿finiat int? rambulāde riuſec prope catba
bono in melius pfpenf. Sane non multum roga nfe albufaríe vicina vel riu de godala
prifca preteritoru méoria q nos cautiozes p uiar aut alias partes feu fines quib9 vobis
mouet adfuturafat clare nos docuit quata magis expediencius videak . Verü quia tale
0 picula quatacs dāna z deniqz quâta incomo taz comodiofuzz proficuú opus fierineqo
dantis pplis intulerunt blador victualiú abfq3 pfonis induftriofis et abtis et abfqz it
aliop pénurie que ob pluuiaru nimiā rarita decentib? miffiomib? & expenfis :vobis vel illi
té ab annis citra nõnullis funt cōiter innfo aut illis quos intervos maio? pars vŕm dus
oniofubfecute: obrez geftiétes fup hijs qua peritis eligendos plenag cum hac eadem con
tü fit nobis poffibile debita adhibere medela ferimus poteftatez ad fabricandü cödens
volétes circa fubfcripta laudabile ppofitú du cofurfiandů z perficiendú opus predictů
ta inceptúdiireg iacobi clare meorie attaui poffitis in oparios certas habiles captas de
nfipplere ducereqs total'r ad effectü:fuplica putarepfonas: quibus pftituatis & foluatis
tib? inde nobis builtvobis epo e capto eccle Oftituereqz acfoluerevaleat falaria grua:
r u
Baiuilegia .

necnon po ... vos aut ille vel illi quem feu ciú dictozuz tintoreríozā duo phíhoïes in co
quos vos feu maio: pars vīm deputaueritis filiarios ciuitatis tädicte per illos modum t

vteftdictú tattare in predictor miffionibus formaz per quos ceteri cófiliarij dictožū arti
exfoluendis oès et quafcüqs perfonas que er ficu funt hactenus eligi affueti: quiquidé co
bmotope comodú reportabunt ad illas pec filiary fic electi poft iurauerint in poffe ius
cuniefumas quibus vobis fuerit beneuiſuz: ratori dicte ciuitatis fe bituros in dadis co
aceas copellere ad foluendü tatratões eafdé filijs ipi ciuitatis fidel'r legalr ato bene pof
illis copulfionib9atqz modis que vobis viſe fintet valeant licite pgregare hoies dicti offi
fuerint opportune. Mos em vobis feu maio cy tintoreriozuz quotiens eis placuerit adda
ri parti veftrum et illi vel illis quos vt eftdic duz eis confiliú in hijs que eisvidebitur fore
tú ſupius duxeritis eligendos in et fup predi vtile expediens atq3 bonuz regimini rozdí?
ctis oibus &fingulis & depédentib9 ſeu emer natiõib⁹ ciuitatis prefate: et oia alia facere
gentibus ex eifdez ac eis annexis vices nřas que ceteri cöfiliarij dictozū artificiú t artiuz
comitimus acptaté pleniffima pferimus cu poffunt perageret eis vti ficuti funt melius
prefenti:qua iniúgimus gubernatori baiulo affueti. Dandantes p hanc eandé guberna
generali & cequieriodicte cequie regalis cete tox regnivalen iufticie ac iuratis dicte ciuita
rifas vniuerfis et fingulis officialib9 noftris tis ceterifqzvniuerfis et fingulis officialibus
fubditis regnivalen dictozugs officialiu lo? zfubditis nřístdictozum officialiŭ locaten.

caten prefentibus et futuris quat in et fuper prefentibus et futuris quatenus ftatutücon


predictis prestent vobis et oparijs ac alijs fu ceffionez et ordinationenram bmöi firmiter
pradictis auxiliü ?filíú z fauozé ſi z prout in obferuantes cotra cas no veniant feu aliqué
de fuerint requifiti:nec non pceffione licen cotrauenire permittant vlla rōne vel caufa.
ciaz nřam bmōi teneant firmiter zobferuët In cuiusreiteftimoniü preſenté carta fieri
tenerics per quofcüq3 feruari faciant inco uffimus não figillo in pedentimunita. Dat
cuffe: non traueniat nec aliqué cōtraueni valen.rr.die madij anno anakdni. AB.CCCC.
repermittat aliqua rone:nos em faciědí op vij. Regniqz uft.xij.

pofitü ets z eorü cuilz cum baceadé ptatem Deforma qua tenetur feruare
oimodaz abdicamus. In cuiusrei teſtimo
baiulus generalis fuper exercitio iurifdictõis
niu pitem fieri iuffimus nrofigillopendenti
in locis baronum fuper expectantib9 ad offi
mūitā. Dať valeñ.xvi.die ianuarij āno anať cluz baiulie: X.
dñí.AD.cccciiij. Regniæ nří.ip.
smartinus dei gfarex arago
de officio tintozeriozuz fint
IX. num valen zc: ad fupplicationez
duocöfiliarij.
egregij ducis gandie auunculi no
smartin? deigrarex aragonú ftri cariffimi:volentes fuper infra

valen Utilitatirei publice ciuitars fcriptis cögrue puifionis adhibere medelā


valen putdecet puidere volentes abfq3 tamen preiudicioiuris nři acducis pie
L
tenoze pñtiú ad fupplicatōez húis libati.Tenore prefentisvolumus ac etiãpro
lez proparte iuratozű findíci zəfilij ciuitatis uidemus q qñcunq3 & quotienſcunq3 cötin
ipius ppterea nobis factā volumusiubem? gatbaiulum generalem regni valen vel eius
ftatuim⁹ pcedimus z ozdinam⁹ de certa fcia locútengeneralé pro exercitio fui officij in ca
confulte o tépoze quo eligentur ǝfiliarij ci fibus ad eum ſpectantib? incedere per locaz
uitatis iadicte ex artificib9 officijs zartibus terram dicti ducis gandier contra, alíquos
dicte ciuitat) v3 duo pbiboies ex vnoquoq diſtrictuales & vaffallos ipius ducis fuos fa
19
certozú officiozú ipius put eis ex cóceffione cere pceffus : dictus baiulus generalis non
fereniffimi oni petriregis aragonu genitor poffitftatim incipere ad captione bonorú ( l/
nři méone celebris eft indultü in quade offi/ liusvel illorü ptra qué feu quos dictos faciet
n
cio feu arte tintureriozũ eo qz tüc pauci erat pceffus:nec in eilde bonis figna põere regia:
* numero núc do multi nulla méciofactafuit: 13 pollit pcedere ad captoe pfonarüz bonoz
eliganfdecetero anno quolz ppetuo per off fcriptōezata vz 9 factaſcriptiōe ipa dictus

·
ADartini . CLXIIII
96
dum batulus heat ipfabona ydonee traderema ma diuerfoxmalor genera paritura puent
nuleute itavalozē feu extimatōé dictor bo fent. Recelentefog intra cordis nfi archana T
túan
nox: fi illi quop fuerit dicta bona dicta no geffe in manu dei facra teftantur elogia :po
Tides
luerit dare mauleutā:dict? baiulus poffit po pulu quis deuotiffimü z fidelé : vt femp ext
Offe
nere z mittere pdicta bona in aliquã domuz ftitpopulus valentinus:docendú z cōpeſcen
feu locú tutú í quo fibi melt9 expedirevideat du potius feğndü ne cocuffis ventis exter
Tea
SEAR25

Indicta tñ bonor (criptōe nolūª cōprehédi nis in propiú dánum rueret et infolencias la
ctid
ACE fectos/veftes/aialia aratozia/ arma nec alia beretur.Cognouim dñm petrű regé arago
bona priuilegiata advfuz illox quor funt ne nuz genitozễnŕm glonofe memorie in curys
rfo
ceffaria:nifiin cafu et vbiper fozos priuile gialibus quas anno dñu.AB.ccc.flvijj.valeñ
gia fit permiffum: demű pcedere vlteri9 in regnicolis celebrauit in celeberrimo cetu cu
caufisiufticia mediāte. Etfi fortedictus ba rie oim iudicio r pfenfu forü feciffe ppetuum
tulus guralis vel eius locüten. generalis pp quo nimia licenciaz puida difpofitõe frena
cop abſentia vel infirmitate ad dicta loca p uit premature et certiffime ordinaffe qo in ci
ban
exerciciodictifui officij vt eft dictú accedere uitatenec in aliqua villa vel locoregni valen
CL
nequerit:dictis cafib9 poffit cöftituere z mit non poffit fieri cōuocatio ogregatio vel au
tere aliü locúten fuu ydoneü: qui antecvtal ftamentü alicuius misterij vel officij muniſte
exercitio fupradicto/coza iufticiavel officiali riozuz vel officiozű fine licencia petita z obtě
นัด dicti ducis le heat pñtare . Abandam⁹itac taa rege vel geréteuices fui pcuratoris qué
Tut nuncregnigubernatozé vocam?: nec tunc p
dicto baiulo generali vl'eius locüten quat p
Liqu uifioné nŕaz bmōi teneat iuiolabılr zobfuët illos poffe tractari nec verbü fieri nifi de cau
ula cotra non faciat quauis cā.In cuius reite fis cozug officio ptinentib : cuufozo facto cũ
Fien ftimoniú páté fieri iuffim9 nãofigillo múitā tanta maturitate in generalib curijs zobto
Dat
Dať valeñ.xj.die juli.a.anat.d.AD.ccccvij tius rei publice tantuz bonuz per puiliones
ccc. aliquas etiá regias feu als derogari non des
O non fiant ogregatiões ſeu cuit.Idcirco digeftiffimo filio bito ne tam
ar aiuftaméta alicui⁹ officij ſeu minifterij abſą nephada crimina robozarividerent diffimu
ទ្ធ

101
licétia gubernatoris . XI. latoc culpabili :p banc nŕaz puiſioné iuftiffi
smartin9 dei grarex aragonu mappetuovalituradictas pgregatões feu
off
valeń zc.Erebus clamoub⁹excita aiuftamenta dictus deputatozu officii vl'di
tiq co? nobis aures zanimũ meri crorum octo hoim electõem et quidqd ex eis
toppunxerut oin ciuitate valen. vel ab ea factum extitit vel fecutum damna

ong comotões numie tumult pplares freqntest musreprobamus caffamus et abolem? nō


mo nouitates fiebant pnitiofe:et nifi pnos occu pceffiffe neqs procederedeclaramus . Etne

infri Frerek celeriter deſtructiōez minātes. 1Aos faz pniciofa que ficdánabili pollularunt nifi

eddi qui vrbéregia taz infignér regni capud inti exciderent coiuz radices poffent virupere fa
mis affectõib? cordis diligimusvt tenemur: bricam tante vrbis: ftatuimus ad caurelaz t
omiflis nŕop regnop & terrarú occupatõib? etiam declaramus qdicts fouus feruetur ad
áp
maximis & celebratõe curie generalis catha/ hteraz femp incōcuffe:nec ob caz aliqua etia
com
lonieprincipat⁹ nŕeq plone nōvitato piculo iuftiffima neceffariam fi reipublicedice/
CLA
comittentes nos ventis & pelago ipaz plona retur vtilitatem concernere : puocatio con/
ind
liter adhibim ? ciuitaté vifuri vtrú clamores gregatio aiuftamëtü qat fieri decetero vllo

qui ad nos puenerat ope veri exifterent: cre modo nifi iuxta diſpoſitiōez dicti fori :qui va
J106
perim9 inter cetera in cadez ogregatiões nõ fis turris fortitudinis & fundamētuz eſt bos
sf
nulloruz fucatas coloze adulterio temera miregiminis quiete pcozdie vnitatis pacis
HON
rionimis aufu factas effe illicitein perniciez in dict ciuitate regno : per quas tollentur
iV
rei publice z cotrafouz z cozum vtdicamus iniufticie/ abſcidentur temerarie pieſüptões
100
ftrepitu electosfoze octo ex ipis quos depus opprobrijfą et calamitatibus non prebebis
tatosvocabant trama difpofita ex qua nifi tur locus quifas fed pacientibus ea preſtabr
HOP
Occurriffemus feſtina tela vt credumus peffi adiutorium et facientibus erogabitur pena
Cue
rati
Priuilegia

decens nullus eoruz preterea quos induſtria prouehit enlosfalarisdels dits locht, en al
velfo:s adpropria euocant officia minifteria tra manera. Quia etiã pro parte veſtriiura
fiue artes ad eum non decencia vel indebita tox findici z probox hominü ciuitatis predi
alpirare nemo emderelicto ppie cōditionis cte fuit nobis bum lr fupplicatú o cuz dictú
officio vel neclecto debet vetitis ac penitus capitulu fup eo o difponit locat iufticie poſs
denegatis artibus inmifceri : fed ad proprie fe pro cozuzlaborib9 penes ſe retinere tertiaz
artis et originis debet minifterium euocari partem eius o receperint iuftis miffionibus
fuaqs quilibet debet effe forte cötentus: & fic inde deductis obfcuritaté in fe cötineat fatis

ipm foisdeceteronon proftrabit. IDcc népep grandez dignaremur fup his debite puidere
nos falubriter ozdinata z declarata feruariz Mos igitur fupplicatõe predicta benignefuf
inuiolaber teneri volum? incōcuffe fub pena cepta niam intentione fuper predictis pro to
côtenta et expreffata in foro fiue capitulo pri llendis altercationib? debatisfic prouidi
mocurian dicti anni. B.ccc.pl.viij.verfu. mus declarandam:9 locať wuſticie ſupradic
dename establim per lo pfent fur nouell: tipoffint et valeant dictuz tertium penes fe
víqs in fine non obftantib⁹ quibufins que cō tantümo retinere de eo o dictus iufticia in
uocationez cōgregatioez applicationez vel elus compotopofuerit ferecepiffe a locaten.
aiuftamenta cotra dictú forum fieri pmitte fupradictis:quia de hijs de quibus pmifluzé
re viderentur:quedeclaramus nullatenus p mufticie fupradicto gram faceret eam fecerit
ceffiffe tilla penitus tollimus evacuamus vi nolum⁹ & lochat groß penes feretineantde
rib9 et efectu:eandez penå imponentes cuilz receptis peos. Badantes illuftrimartino
cotra difpofita in dicto officioe prefenti pro dei gra regi ficilie ducatuūc athenarú z neo
uifione dantifuffragiú confiliú auxiliú vel fa patrieduci generali gubernatori & pumoges
uozem . In cuius rei teltimoniü prefentez fie nito nãoprecaro poſtąß dies nfos in oibs re
rítuffimus não comuni figillo munita. Dat gmis & terris nřis felici deo propiciofucceffo
valeń.xxiiij.die nouébris anno anať domini. ri:necnō gubernatoni iufticijs clochat cozun
DD.cccc.vij. Rex martinus. dé ceterifqz vniuerfis et fingulis officialibus

Declaratio fuper falarijs per noſtris dićti regni preſentibus & futuris fub
noftreirez indignationis incurfu quatenus
locat iufticie criminalis percipiendis. XII:
contēta in dicto capto iuxta fomane decla
smartinus dei gra rep arago ratiomis predicte teneat & obferuent & faciat
núvalen re.Quia budú ad humi aboibus obfuari nil in ɔtrarium téptaturi.

lezfupplicationé pro parte.xx. In cuius rei teftimoniü pñtem fieri iuffim?


plonarú ex illis.xxxij.plonis p nos nãopendenti figillo munitam. Dat valen .

tcuria generalem quam regnicolis regni va xxi. die feptébus anno anak dñi AB.ccccvij.
len vltimo celebrauimus in regno ipo electis regnią nří.xij.

ad petendu et obtinendu a nobis gras calia vina greca 7 de malucfia de


peragendu in poteftate eis atributa stentis
quibufuis partib poffint imitti intra ciuita
conceffimus inter alia quodda captin bmoi
tequocücs tpede plenſu tñ шratop . XIII.
ferici.ADanam qls locht 8 iufticia deles ciu
tat viles e lochs tantfolament reyals fien të Øsmartin?deigrarex aragonú
gutsdonar lurs coptes en poder delstuftic. valen rc. Confiderantes per urm

bequi feran oferan ſtats loċt e liurar a aqlls pcuratoze fiſcale nouiter nonnul
totes les reliqs dls dits cõptes com lo carrec lasqrelas fiue petiões criminales
dela administracio fia dels dits iufticies e los fuiffe oblatasfiue ppofitas cozā nobis ɔ̃ alt
dits iufticies haien a retre côpte axi de aço q quos mercatozes tâ cuntatis valeń o extra
ells reeben com de ço que reeben lurs locht. neos delatos: 3 mentē cuiuſdāpriuilegy Pe
Entes emperoq los dits locht fe puren rete niffimidñi regis aragonú iacobi primi méos
nir per lurs treballs lo terço aço que reebut rie recolede .Dat in alzezira.vij.lil's.marcy
hauran deduides iuftes meffions:é la dita re anni..cc.lx.vij.necno et foros e ordia

tenciodel dit terç haia loch tro quenos haiā tiones ciuitatis piedicte milerāt intra ipam
ADartini. CLXV

locafue contributionis vina grecar 6mal regis iacobi pzimi ac fo208 ozdulatões r ſtag
uefia ac alia extrănea:ipfaqz indiferenter ac tutadicte ciuitatis opofitú habeatur: cuz fic

palã et publice vendiderunt in eifdem: cuius pro euidétivtilitate ac comodorei publice di


ret pretextu vt per ipſum pcuratozé fiſcalez cte ciuitatis & ad fupplicationemveftri dicto
afferebatur erất dicti mercatozes t alij quiß rú iuratoz findici z fui confilij duxerim?pro
dicta téptauerant ac in eis delinquerant gra uidendü. Bandātes per hanc eandë guber
uiter puniendi: profpicientes incß pro parte natozí z baiulo generali regni Walen.iufticie
veftridilectozum &fidelium nrozuz iuratou dicte cintatis ceterifqz vnuerfis et fingulis
findici & confilij ciuitatis eiufdé fuiffe nobis officialib9 nřís cozug locatenent prefentib9

humiliterfupplicatum & cum dictuz privile, futuris quat ordinationem declaratione

gium effet reipublice dicte ciuitatis danofum conceffionem niamhmõi ppetuo duraturaz

co quiaconfiderata grandi copiofa e notabi tenaciter obferuantes contra eam no vemát

li populatione ipfius vina domeftica zq indi feu aliqué contrauenire pmittät vlla ratione
cta ciuitate reius contributione colligüt qui vel caufa.In cuius rei teftimoniü preſens pré
tatib⁹dictoz vinomuz attentis vfui hitatoži uilegiüfieri iuffim9 figillo nie mageftatis ap
dicte ciuitatis eo q2 inficiebankpreſerti in ſta penditio infignituz . Dat in regali dicte ciui
teroimode plumebantur non ſufficerent vl tatis valeñ.xv. die nouembris anno anaťdñi
lomodo: dignaremur ſuper hýs vtilitati rei Ab.cccc.vij.Regnią nŕi:xη .

publice ipfi debite & prout expedit puidere.


Toeofupplicationivre condefcedetesbent gubernatoz de caufis adem
0
gne:tenoze prefentis priuilegij nři ppetuodu puiuiozum per viam appellationis feu recur
raturi ozdinam⁹volum⁹ mandam ac etia p fus nofe intromittat feop cognitio pertine
uidemus odict procuratoz nf fifcalis a que XIIII
To
relis petitionib9 añdictis ac pffecutiōe feu Artinus dei grarex aragonumva
In earú inftancia totalit abftineat & defiftatnec len zc.obilizoilecto filiario

talia vel fimilia ide pcurato: fifcalis feu alij STUDENTS camerlego não guillermo raymű
quicüc officiales nřípreſentes piter z futurí Ido de mõtecateno gubernatori re
prefumant inpofteru attēptare ſi euitare cus gni valeń militi eiufq3 locútenenti faluť z dis
pierint indignatione nŕam zirā: qm nos eis lect .Suplicato nobis hūiliter p nuncios vni
cúprefentifub infrafcripta ditione fup hijs uerfitatis quitatis valen o cuz cognitio ziu
filenciú imponim ſempiternú ipſiſqabdica risdictio dels empi? quas het & poffident hi
mus cötrarium faciendi oimodaz poteftaté tatozes ciuitatis iamdicte et fue generalis co
Volentes declarantes pcedentes & spálit or tributionis in omnib9 z ſingulis civitatibus
dinantes o decetero omész finguli mercato villis caftris zlocis regni eiufdé ad iuratos
res taly quicũ‹taz ciuitatis valen &extra dicte cuntatis spectet ipfifqz incubat z perti
D net poffint valeant eife impune liceat mite neat facerereintegrationé ipfox appellatio
revenderedarezdeipfisprout eis placuerit ne exceptione recurfu ac quouis cotrario ad
cōtractare dicta vina greca z de maluefiaza vos emittendis vel hendis remotis fecundú
||
lia qcüqs extranea intra dicta ciuitaté & loca formam mente fentencie per nos late:zvos
fue contributionis taz in tépoze permiſſo: & feu alter vim fepe nitamini zvos intromita,
etiã non pmiſſo:du tamen hoc fecerint e non tis cognofcere de dictis empzius per appella
al'devolütater cōſenſu vřídíctoшuziuratop tionem feu recurſum eadé fentécia nŕa vobis

findici zɔfili civitatis iadicte:quo cafu volu inhibitos ſeu remotos contra mentem fenté
m⁹ cordiam⁹ o per nos feu fucceffores nŕos cie antedictedignaremur eis ſup his debituz
ac officiales nfos et eoruz nunc poffint pro iuftic remediuimptiri:eoz igifiufte fuplica
hijs mercatores iamdicti feu alij quicunc p tioni annuētes benigne : vobis et vtriqz viz
dicta vina extranea intra eandé ciuitaté mit dicimus & mandamus de certa ſciencia rep/

tentes & de eis vt predici contractantes im preffe pprima z fecunda iuffionib9 fub irezi
petiquemiri z in iuditiú trahi feu aliqualiter dignationis nŕe incurfu acpena duozű miliul
moleftari:no obftate & p priuilegiü dicti dni flozēnozű auri de aragoñ debonis võis irre
Priuilegia

miſſiblf hab.ndog znŕo applicadozum era curatori fifcalium pretextu dicti criminis ak
rioquat iuxta fentencia antedictã quã ad vn quavia pcedi: nifi cn in caufis & factisfiscali

· guem volum obfuari de empruis ſepe dicti bus in quibusnf fifcus de fozo pot perſe zfi
pviam appellatiois feu recurſus aut alter19 ne inſtanciapartis priuate pcedere. Adan
Cuiufcunq3 ptradictiõis vos intromittere 8 dantes vobis & vŕm cuilibz quat bancnfam
cetero non curetis:immo pmittatis eofdé iu promfionératâ gratáparif ato firmazhča
ratos vti libere cognitione riuŕdictione di/ tis & teneatis & ǝtraipfam necipi? mentenō
crop empa⁹ put vfqz nüc meli⁹ fueuerüt veniatis aut procedatis aut veniri aut proce
cis cöpetit acfecundú formá fníèé pmilſum. dipmittatis aliqua ratione. Auferentes vo
Mos eniz vobis et vtriqz vrm faciendi stra bis & vŕm cuilz faciendi cōtrariumhmỗikie
ri tollim⁹ ome poffe. Dak barchiñ ſub não omimodam prātem.Dat barchin fub nãofi
figillo cōmũi.xvi.die junij āno anať dñLAÐ. gillo fecreto.pp.die tuni anno anať dní. AD.

cccc.viij. cccc.viij.

clamumverbalepoftqz per C2 iurati civitatis et villarum

parté eidem fuerit renunciatú no poffit pffe regni feu deputati per illos fint iudices & cog
qui per pcuratozē fiſcalez nifi effet de cafib9 nofcant de impofitionib9 fiue fifis : et nullus
XV alius officialis de his fe intromittat. XVI.
eidem pertinentibus .

Drtin dei gra rex aragonú valen Artinus dei gra reparagonú vas
rcdilector fidelib9 nřís iufticijs i len rc.Mobili dilectis et fidelib9
criminali ciuitatis valen eiufos los nfis guillermo rayműdo de mõte
FOTODDEN
cumt necnō quibufuis pcuratozi Icatbeno militi gubernaton regnt
bus nŕis fifcalib⁹ prefentib9 et futuris falut vale. eiufqz locüten/iufticie ciuitatis valen.
edilect.Super quibufdam recentib9 pratic} cetifqz vniuerfis & finglis officialib⁹nfis reg
quas nŕí procuratozes fifcales regni valen of nie ciuitatis pdictor eozüqz locať plentiby
cut de fozo pcedere in factis criminalib⁹ cũ <futuris ad quos prefentes puenerint falutë
damuz verbale per partě priuată pponitur et dilec.Corānŕa mageftate oftenfa per nun
coza iufticia in criminali ciuitatis valen et il tios dicte ciuitatis valen in nŕa curia nunc p
lud per not curie in lib:0 cedularü ştinuatu? fentes qdaz carta illuftriffimi dhi petriregt
expreffe:per turatos ciuitatis ipfius fuit no aragonůgenito? nři memorie celebris ci
bis humiliterfupplicatú vt cum ab intentiõe figillo pendenti munita ptinentiefubfequëtt
*mentefori ipe piatice deuiarent:digremur Pos petrus dei gra rex aragonú valeñ.cc.
ciuitati eide fup pdictis de falubri iufticieres Benfantes nosbudú pro euidenti vtilitate
medio puidere.1nos ideo hmôt ſupplicatio neceffitatedictozzregnop nřozum valeń
neadmiffa beigne: recepta fuper pratici preli maiozič, acdicti comitat9barchiñ . & totius

batis informatiõe plenaria.Tenoze hmỗi p principatus cathalonie z incolarú fuozů z vt


uidem : &facto clamo verbop parte in pol Facilis exfoluerent immenfas pecunie quanti
fe curie iufticie criminalis & ipfo cötinuato p tates de quibus nos in ſubſidys guerrarü et
not curie eiufdez in libro cedularů prefato vt at's neceffario puenerüt:pceffiffe ciuitatibus
eft moris /dato q fuerit proceffuz ad captio villis & locis regnozuz comitatus & principas
nem delati feu etiaz inculpati de crimine alı tus predictor licentiaz z facultaté plenaria
PROCE

quor ad bonor ſcriptiõem ipfius ſi ps ¿que imponendi colligendi exligendi z recipiendi


rens dictofuo clamoficverbo facto durarat impofitiones feu fifas in ac p victualib9 mer
abſæ aliqua oblationefolempni z in fcriptis cibus & alijs nonnullis reb? in regnis cōmit
redacta renúciauerit vl'clamů illo aboliri vo
tatib⁹ & locis predictis per quofcunqz hoies
luerit aut proffequi oferit vt noluerit recep emendis vendendis z alɔtractandis fub cer
to facraméto perdictú iuſticiaz a conqrēte p tis modis pactis & códitionib9 indictisnkis
fato vt eft hactenus vfitatü : contra tale dla ceffionib9 circunfcriptis: & nos ad beciura
tum feu etiaz inculpatū vigoze dicti clamı nō mento medio altrinpiſſe z promififfe omnia
poffit abinde ad initanciam dictop nřozű p rfingula agere facere permittere et pcurare
Apartini CLXVI

circa dictas fifas feu impofitiones colligen thalonie ftitutis & ille vl'illi quez vel quos
as exigendast habendas per dictasvnшer vosdicte vniuerfitates e quelibz vfaruz fes
fitates vnamquam earuz ab omibust fin melzpluries elegeritis z volueritis & non ali
gulis perfonis in eis folueret cötribueredes quis alius officialis nr qui eft vel fuerit vel
bentib9 confuetis put per nos pmiffum et eius locumt fua propria auctoritate exquo p
conuentü extitit et firmatu vtdia et neceffa vos electifuerint zabfqs aliqua alia requifi
ríafuerint acetiã opportuna . Conſiderātes tione licencia z monitioe nŕi vel quorúcuną
inc nuncpro parte findico & procurato:uz officialiú nrozuz predictozu poftqua per cos
nonnulloz ciuitatuz villarů z locozregaliúi vel cox aliquébreuit zincontinentifinefcrip
predictor in plenti curia quả vniuerfis nŕis tis per fumarta informationé femel deciluz &
fubditis exceptoregno fardin t cozficei loco determinatú fuerit poffint quofcuną homi
de montefono celebzam9 ſiſtencium fuiffe no nes terrarũ et ditionum noftrarú záliarum
bis hüili fupplicatione moſtratuz vt cum nỏ cuiufcunqz legis gradus ſtat, piebeminēcie
nullibomines intra regnat terras nfaspo dignitatis aut cōditionis exiſtât quos intra
pulati zalij fraudulenter z tam palam oc ciuitates villas vel loca predicta reorum ter
culteillicite penes fe retineat ius dictarú im minos feu alreperierint in perfonis rbonis
pofitionu z fe excufent a folutionib9 impoſi opellere ad foluendü vobisvel emptonb9 ſeu
rioniz fifaruz predictarum : pretendētes ali collectorib9 impofitionú predictarú quidq
quasfriuolas rõnes p quas fè credunt a pie ipfa de caufa foluere teneant els modo'r for
miffis cé exemptos obqo cosp confiliarios ma quibus impofitiones ipfe folui funt folite

turatos paciarios confules probos homines vfqzquaqz: quocunqz edicto puiſionevel co


ciuitatú villarú & loco; iam dictozú ac cozag ceffione cötra bmōi mentez factis & conceffis
Officialib⁹r ordinarijs cozūdē in cauſam tra et etiam faciendis vel concedendis a prefens
bi conuenit qofficiales multoties hecvt alie tisferie nunc ptunc reuocam9 & nullius va
nanegocia gerentes renuüt filiarijs et iura lozis exiftere dcernim9 z ſanctim? minime ob
tis acalis fupradictis vel emptonb? &colle fiftentib9:nec ea vos feu aliqua ex vobis dictr
ctorib⁹dictaru impoſitionü cfifarú iufticiaz vniuerfitatib9 vllaten9 teneamini obferuare
facere celere vt deberet qö reuera in detrúmě quinimo lip officiales nãos quoſcunqz cuiuf
tum acdiminutionem impofitionů et fifaruz cunqz ftatus feupheminecie existant feu etia
iam dictarú á mereregalienre exiftüt nofcit alias perfonas vobis obftaculuz aliqd dicto
nemini dubiü redūdare . CEtquia futura vel factofuperdictis impofitionib9 erigen/
diſcrimina ineuitabilia facta ftituüt/timēs dis trecipiendis factum vel oppofitü fuerit
R tesrationabiliter ne forte nos in tanta necef liceat vobis eis refifteret ab ipis obftaculis
fitate pftituti pretextu guerre qua hēmus cũ cos cohibere .Mos en fup pdict) pulfionib9
rege caftelle ad nönullo inhiantiй zpeten rexactionibus impofitionum z filarum pre
W tiuz importunitatē tā videlz plator baro dictazz fuper omibus & fingulis exindedepe
num militú z aliop regno terraruznŕarú dentib9 7 emergentib9 ac eis coherentibus &
a folutionib9 dictar impofitionu et fifaruz fe annexis concedim9 z conferimus vobis z vní

exéptos foze plurimü apetenciú aliqua inuiti cuiqz dictarú vniuerfitatuz ac in vos totalit
neceffitate coacti facere aut cocedere zad/ trālpoztam omné cōpulfioné zdiſtrictuz et
1
mittere hēmus q facienda admittenda vicō omez turiſdictioné z poteftate copellendi om
cedenda non effent indiminutionē zdeterio/ nes & fingulos fupradictos qui aliquidvendi
rationé regaliarú z impoſitionű tādictarum derint emerint vel negociauerit vel cötracta
Idcirco predictis et alijs iminentib9 incon/ uerint intra terminos cuiuflibet dictarum

gruitatib⁹ put officij nři obitü erhigit obui vniuerfitatuz vel at teneant ad foluendü rə
S
antes:tenoze prefentis decretinři firmiť vali tribuendum in dictis impofitionibus et fifis
turi cöcedim⁹vobis vniuerfis & fingulis vni prout impoſite exiſtant rozdinate fint vľfue
uerfitatibus ciuitatū villaz clocoпFOWM rint exhigi et leuart:et null officialis nofter
regaliúin regnis valeñ et maiozicap ac infu quicunqz exiftat eiufq3 locumé qui eft vl'fue

t lis eis adiacētib? & comittatur principatu ca ritdurantibus tépozb⁹dictarú impoſitionű


Priuilegia

depredictin at fe intromittat ſeu intromit mini obferuareneca ea feruanda aftringa/


tere prefumat. Mos eni cumhac eadem dict mini neqzvos cōpellere poflim ? aliqua röne

officialib9 nŕis ? cuilibz cox iniungum? quat Incius rei teftimonia prefentem vobis fie
quocunq3 mandato per nos contra prouifio ruffimusnãofigillo pendēti munitā. Dat
niem bmỗifacto vel faciendo o nunc pro túc in mōtefono.xviij.die ianuarij āno anar dhi
nullius efficacie et valoris exiffere decernim9 AD.ccc.lpi.iRegnig nři.xxviij.Rex petr?.
&fanctim? minime obfiftéte:iufdictione bac Adbuilem fuplicatione per eofdem nuncios
* copulfiones factas quo ad impofitiões pre ppterea nobis factā vobis e vřm cuilzdici/
dictas exhigendas trecipiédas e ad alia oia must mandamus pprima fecúda tuffioni

abinde dependencia e emergécia per vosdi bus decertafcienciat expreffe fub iret indig
ctas vniuerfitates etvnamąją vřaruzfeu il nationis nŕeincurfu ac pena mille florenorii
los qui per vos ad hec electi fuerüt liberefie auri de aragonia 8 bonis cuiuflz vrm cōtra

riz exerceri permitant.Conceffionemqtp facientis irremiffibilr exigédanfo erario


uifionem nraz bmoi quã vim e auctoritatele applicada ac priuationis officij vří quať car
gispactonate volum obtinere caufa cogni tam preinferta acomia efingula in captēta
tarpzo euidenti vtilitate totius rapublice teneatis firmit et obferuetis in fuis terminus
régnor comittat⁹r principatus predictors iuxta eius fiem et virtuté et cötra no venia
obferuatione regaliarum nfaruz factam tis feu aliquem cötrauenire finatis vllarōne
edită teneantfirmit et obferuent & cötra ei? vel caufa.dimentes cupfenti vobis et vni
menté non veniant necaliqué côtrauenirep/ cuiqz vfm debito iufticie erhigëte poteſtatë
mittant aliqua rõne fub pena fidelitatis qua oimodaz ptrariafaciédi. Darbarchiñ.xvi.
nobis aſtricti exiſtút e ſub pena etiã mille au die julij anno anať dni.MD.cccc.viij.
reop de cozűbonis nobis quotiens otra fece
rint adquiridor. Etnihilomin cu baccade (L, monafterium et conuentus

procuratori generali nfo ac eius vicefgereti vallis thefu ppi ordinis cartufie fint vicini cie
bus ac alijs officialib9nfis excepto tamen in uitatis valencie z gaudeant oibus illisprint
clito infante tobane primogenito não cariffi legijs et libertatibus dicte ciuitati cóceffis.
mooncegerunder comitte ceruariez quib9 XVII
uis cor prefentibus & futuris cozüc locat fu Artinus dei gra rex aragonumva
per bus adumim ab eis auferimus oem is lencie rc.nobili et dilect acfideli

Fdictionem copulfionë ¿ diſtrictü quas þént bus gubernaton et baiulo gene


FOUNDED
feu berentfuper vobis dictis vniuerfitatib Irali regni valen ceterifqzvniuerfis

et qualz vrarum :necnon fuper alijs quibufet fingulis officialibus etfubditis nŕis et di
cuncs plonis extraneis & priuatis predictisq crop officialium locatprefentibus et futuris
indictis impofitionib9 foluere tenerent co ad que feu quos fubfcripta fpectare quomo
fueuerüt. Holentes ymo expreffe eis iniben dolz dinofcantur falutem et dilectionez . Cu

tes nedictis iufdictionib9 in aliquovtantur pia religio officiofis acfauorabilibus fit fem
quoad impofitiones tfifas predictas gvos per opibus pffequéda:fic &
q ea que p quiete
dictas vniuerfitates vt ptangit erbigendas religiofepuerfationis acvitedifpofita et o
&colligendas:f3 fi per vos vt alteram vrard dinatafuerüt nec difimulationŕa nociue ne
requifiti fuerint pitent vobis fup pdictis au gligere nec aliquof debet iniqua preſumptio
7
xiliü pfiliú z fauoré.Jurantesfponte p dñm perturbare Wolentes igitur monafteriú val
deum et eius fancta quatuo: euangelia mant lisiefu xpi ordinis cartufie q8 per nos extitit
bus nŕis cozpozalit tacta predicta omiar fin in regnovalenpiffimadeuotione fundatum
gula attendere cöplere tenere z obſeruare e benrifqz bonis tredditib9 iniſſgnitü eiuſqz
cótra ea vel aliqua cor non facerevel venire bomies et vaffallos a quibuf Iz noxijs et ops
aliquarõne.Et volum ex certaſciencia & VO prefionibus prefuarivt fic eiufdé monafterij
bis dictis vniuerfitatib9 cócedimus qfiper porest fratrès in laudú et oŕonú iubilodeo
nos in aliquo contrafactú vel atéptatú fue liberius nullo impedita turbine fuire valeat
rit vos vel aliqua vřaruz illud minime tenea in quiete. Et ad memoziā vtiqz reducétes.g
1
ADartini: CLXVI

nosdudű in regno valen refidentes vltrava rela feu petitionem nullatenus admitteiftes
rías protectiones & faluaguardias quib?dis remittaris ipos protinus dictis iuratisciui
ctú monafteriú bona cvaiſallos ipi?muniuis tat} valeñi qui iuxta foros & priuilegia àcvfuz
cofdem in vicinos ciuitatis valeй cũ omibus adempauiorum franquefiaruz libertatuz p
pauilegijs libertatibus vfibus ademprimis dictarum antiquitus obferuatú miniſtrēt us
recipt fecim vmirificvt fubditi viciat tuto fticiam quale decz teft vfitatum in predictis
prectois chipeo ab obpamentiu molib9 tue vobis et cuilzvŕm faciendi cötraria baru fie
anE:1Auncvt decerto didicimus nonnulli lu poteftaté omnimodā auferentes & hitesvos .
bricoducti cōfilio aliquos vaffallos dicti mo propriuatis et fine aliqua iuriſdictiõe feu po
nafteri ymo verius dictú monafteriü fuper teftate:irritum inaneqz decernim? fiquit per
t
adepuis franqlis reor libertatib9 cozaali vós alr in ¿trariüştingerit attentari. Pos
quib9 vfm litigiofe turbareinanibuſqz affi/ eni ad cautela vt omibus hmỗi nřa puifiofi

cerefuptibus otra voluntate expreffaz ciuita at notioz etvmbra ignorancie vŕm aliqué nō
tis pietacte & vfum antiquit fcientib9 nobis. excufet.Abandam? vlteriusvobis fub dicta

nrifa predecefforib9 gloriofe memone arago pena o incontinenti cũ pro parte prioris vel
num regib9 obferuatu quodeqftiõib? adepti vicarijdicti monastery ſeu com pcuratore
uιoufranquefiarum zlibertatu ciuitatis va yconomi fueritis requifiti faciatis prefentez
lencie eiufq3 vicinozum & eius contributiõis nfam puifione tubis clangentibus vocepre

inter äfuis plonas zvniuerfitates dicte äftio cois per ciuitates et locadicti regni prout ad
nes exiftant zexifterent qualrcunqs ommiſ quelz vfm ptineat publicari. quaz omium p

fis ymo totalit repulfis alijs officialib⁹iudi dictarú penarú et quarulz facim9 iudices et
abus quibufcuc velut incõpetentib? iurati executores iuratos cöfiliü dicte ciuitatis z
fepedicte ciuitatis funt iudices et dictarũ lig quofiz ipfox quibusvices nřas committim9
18
tium cognitores:ita ad alios iudices p via inhacpte.Cocedétes omiafupradicta vobis
i
fimplicis querele recurfus appellationis vel dictopriori pdicti monaſtery & dictecintati
t
at quomodolz baberi non poterint nec pot. et cunlz vfm i pauilegiü ſpāle o volum, þře
$. vim legis pactoate et conuentionis ppetuer
Adhumilisfupplicatiõisinftancia religioſi
et dilecti nfifratris petripious monafterij irreuocabilit . Dat barchiñ vltimadie tulij
01 antedictifuper his nobis facta:volentes fú anno anať dni.AB.cccc.viij .
/ per bijs appoſitõe zgruentis remedyj vt con
Cl De tabula depofiti. XVIII.
uenit pundere vobis & cunlz veftrü dicimust
1 mādamus de certa fciencia z expreffefub nře smartin dei gřa rex aragonú
ire zindignatiõis incurfu ac pauatõe officio valen z.reminifcentes nup cuzq
ruz vobis cōmiffomuz aquib? ətrafacientes da3 carta não figillo apēdicio infi
10 ipofur realiter defacto priuam et pro prí Ignitadaťvalen.fr.die octob? áno
uat beri volum? z tubem9acfub penaduor anat dni.B.ccccvij.Regniqz nří.xij. pbo
mille flozenox auri irremiffibilr þabendor noftatu reipublice ciuitatis valen et eius fin
quozum tercia pars noſtro erario/ et alia ter gulariuz ſtatuifferozdinaffe & qñocunqz fe
tia pars dicto conuentui / tercia vero alia de melt pluries actociens quotiésvobis dilecti
tentis fiue pofitis incarceribus dicte ciuitatt t fidelib9nŕis iuratis findico z confiliovní
domuipenitencie dicte ciuitatis vocatedes uerfitatis tādicte liberet acvobis expediens
lesrepenedides penitus applicenE:quatfi co videretur poneretis fundaretis conderetis
tigerit aliqua vniuerfitate ciuitatis ville feu terigeretis & ponere ac erigere poffet) intra
loci aut aliquas fingulares perfonas carūdē ciuitatem eandem in loco p vos eligendo än
vniuerfitatum iparum vel quafuis altas cu dam tabulā cambij turandā p vosdictos iu
iufuis legis ftar, aut conditions exiftantde ratos findicũ & confiliü et vŕos deceterofuc
cetero vos adire promouendo litem feu con ceffores acbй affecuranda cum ydoneis fide
100 trouerfia fuperdictis adepauis franglijs et iuffonbus rať put in fimilib9 tabulis cambųj
libertatibus aduerfus monafteriu antedictú feu trapezeti iurat) et bene affecuratis eft in

loca vaffallos atq3 bonaipozum cozumq39 alijs ciuitatibus etvillis infignibus noftrido
Brumlegia

minij fieran Jetum: necnon o omnia et fins cotra ca non veniant feu aliquos contraue
gula depofita iam factar que decetero fient nire permittant vlla ratione feucaufa.3n cu
qualicunqz ratione feu caufa in ciuitate eadë ius rei teftimonium prefentem fieri iuffituus
fub certis penis ponerentur deponi habe/ noftro figillo appenditio comunitam . Dat
rent in tabula antedicta feu inpoffe rectozug barchin.rrv.die febzoary āno anat dñí. MD.
cius tantummodo z non alterius cuiufcüqz cccc.viij. Regni noftri tercio decimo.
perfone vt bec et alia indicta cartadiffufius
exprimuntur. Confiderantes etiam per nu de littibus depedétibus ra

ciosdicte ciuitates in curianoftra piefentes tione adempauiorü gubernator non ſe intro


fuiffe nobis humiliter fuplicatum et ad expel mittat f3de eis cognofcant iurati. XIX
lenda vitada z foluenda multa dubia que fes
pius emergunt cepiffime nifi prouiderems Artinus bei gacia rer aragonum
onrentur inpratica regiminis tabule antedi valen etc.Mobili et dilecto config
W cte/ co prefertim quia multi gratis comenda liario noftro guillermo raymúdo
P
bilia opera odientes infidiarentur nedum es de montecatbeno militi guberna
fus tabule ex rectorum calcaneo f3 illis etiaz tori regni valencie falutem et dilectionem .
qui in dicta tabula fuas pecunias ponerent Credimus q vos ignorancia non excufat q

et longe plus illis quibus frequenter nego caufis feu queftionibus adempionum re
ciando contingitparuadepofita facere ct an gni valencie vobis intromittendi aliquatens
dogs ficta feu nulla in inftrumentis in/ elt fubftracta facultas. ADiramur igitur et

de factis tfiendis dedepolitis mentio habe contra vos cogimur indignari q quandam
atur dignaremur fuper hijs in tex quibus firmam iuris factaz pro parte brachiorum ec
pullularent rancores perfecutiones et odia clefie et militaris comendatorifas debefixet

per interpretancium infectü & iniquum iudi et non nullarum villarum regalium dicti res
cium fi non fucurreretur per nos faluba re gmi valenciepublicationi cuiufdam noftre p
medio mifericorditer difpenfare . Ideo ver uifionis tangentis nonnullas lites feu que
ftre fupplicationi fauorabiliter annuentes d thiões q er ademprimis et libertatibus vertü
Speciali gratia vobis dictis iuratis findico tur inter prozem noftri monafterij vallis te
et confiliodicte ciuitatis Valencie concedi fu xpi ex parte vna et dictum comendatozem
mus licenciam damus ftatuimus et ordina/ de berir exparte altera:cumus comendatons
mus opdecetero vfa propia auctoritatepof importuna inftancia firma iuris pofita exti
fitis difponere ftatuere ac etiam ordinare fe tit perpella. Quocirca fuplicato nobis bu
mel & pluries ac quotiens vobis fuerit bene militer per pzíozē monafterij antedicti in no

uifuz omia fingulaqvobis pparatiua expe ftracurianuncprefentem fuper iftis auxilia


diccia acvtilia videbunk adbonú ftatu tabu ris noftre prouifionis remedium adhiberi
le fepedicte z ad tollendasveratiões & penas dicimus et mandamus vobis de certa fcien/
quas pretextu ordinationum dicte tabule fa cia et expreffe pro prima et fecunda iuffioni

ctarum fiendaru pati et in eas inciderepor bus fub pena mille florenorum auride arago
fent vicini & hitatoies ciuitatis prefate z vel madebonisveftris fi contra feceritis haben

ali quicumą tam ignorant o al's modoquo dozum noftro aplicandorum erario qua

cunq3: qm nos omia bona ftatuta zordina tenus dedicta firma iuris feu caufis aut que

tõesq & quas indefup predictis feceritis nüc ftionibus dependentibus feu coneris ex eade
protunc laudam? aprobamus ratificamus motis pariter et mouendis nullatenus intro
niepfirmationis piefidio robotam . Dan mitendo caufas pretactas iuratis ciuitatis
valencie iudicibus fimilium caufarum remit
dantes per hanc eandem gubernatoni regni
et iuftici ciuitatis valecie ceterifqz vniuerſis tereprocuretis. Cumvobis ad cautelam fa
et fingulis officialibus &fubditis noftris dis ciendi contrarium poteftatem omnimodam
ctozuq3 officialiú locať prefentib9 etfuturis auferentes:in irritum decernimus et inanne

quatinus conceffionem licenciaz tordinatio quida per vos forfam o nullatenus opina
nez noftraz buiufmodi tenaciter obfuantes mur fecistigerit attétari.Wer fi aliq dictare
ADartini. CLXVIII

caufarum fuerint quarü dicti iuratiludices bmỗiscefferitis inualidā irrită decernim9r

effe non poffent un boc cafu attéto op alterca inane.Dat barchiñ fub ntofigillo fecreto.tx
tur de virib libertatu z primlegiozu quozuz die iuli anno anať dni. AD.cccc.viiij . Rep
interpretatio iuditiü feu decifio nifi nobis al Uos tame licet pluries fueritis requifit? can
terinon dinofcit fpectare:ptes la dictasvna dem in nŕozuz mandator contéptű z vniuer
cũ proceffibus euantatisfeu eoruz copiam fitatis dicte ciuitatis euidentem iacturaz ac

claufam figillatā p fidelé nunciu ad nos re infrictioné foz0z 7 libertatum eiufdez fuare
mittatis: cũ dictas caufas ao nram audiéciā feu ad debitum effectuz deducere aliqualr nō
puiderimus euocandas vt inde vifis que vi curatis ymo flocti pédendo cande cúctafibi
Denda fuerint partibus auditis poffimus in nouercacia procurat . Qua,ppter arguedo
nfa audienciafup dictis caufis fiuelitib9 ius vos nec inmeritode premiffis fi ficin veritate
fticiam miniftrare:et caueatis attente pre pliftant vobisdicimus z mādam? 8 certaſcí
cepcio feu fauore cui piaz in exequédoqnŕa encia z expreffe p primarfcöa iuffionib9 fub
mandat auctoritasfup predictis non fit ne ire zindignationis nfe incurfu ac pena duop
cligens feu remiffus atcerto certi vobis fit mille flozenox auri 8 aragoña bonis võis ir
gvltra pieinferta excutione dicte penequaz remiffibilr fi contra feceritis bñdozum quat
indubiefieri faciem cognofcetis bocnos te litterā pieifertam ac omia e fingula in eo cô
nerecordifozeq3 punitione digniffimü fui re tenta feruetis advngué iuxta eius feriemt te
gis & principis expreuiffe mandata. Darbar nozé z ptra eaz nōveniatis feu aliquetraue
chini.iij.die octobris anno anať dni. AD.cccc nirefinatisvlla rõnevel caufa faciědí contra

viij. Ker martinus. ríum vobis poteftaté omimodā adimentes.

Tgubernatoz nulli concedat Dat barchin fub nro figillo fecreto.pfv. die
Lanuari ano anat dñí. AÐ.cccc.ix.
Licenciam arma portandi . ‫אא‬.

Arting dei gřa rex aragonu valeñ iufticia in criminalibus nõ


d re.nobili zdilecto confiliario z ca poffit remittere aliquem criminoluz xōianű
e
merlengonão guillermo raymun vel farracenum curie ecclefiaftice nifi pu9 cō
T
do de montecatbeno militiguber uocatis baiulo et aduocato fiscali . XXI.
31
natozi regnivalen eiufqs locüt falut z dilect. Artinus de gra rex aragonű vas
20
Brauis qrela nuncios ciuitat) valen in nřa len rc.dilecto nrowufticie in crimi
D
preſenciú curia nŕm púlfauit audituz q ŸŒ nali ceterifas officialib9 nŕís ciut
OD
vobis nuper quadā litteram mifimus conti Itatist regni valent locatenent co
nentie fubfequentis . ABartın?dei gra rex a rudem prefentib9 et futuris falutë et dilectio
ragonu ¿c.nobili z dilecto cófiliario z camer nem.Quia ficut patefecit nobis iuditionon
lengonŕoguillermo raymundo de monte ca nullorum quoszelus comedit cõferuationis

theno militi gubernatoni regni valeñ eiuſs perutilis iuris noftri:ptingit interdü o̟vos
locumt falut dilect.Supplicantibus nobis dictus iufticia ad inftancia epifcopi valencie
hüiliter nücijs ciuitatis valen in nŕa preſenti vel fuorú officialía nonnullos tārpianos
bus curia vobis vtriq vŕm diam⁹ z man tudeos ac farracenos et fignanter iudeos ali
-
damus de certa fciencia z expreffe p prima et quos et conuerfos ac farracenos barbaricos
fecunda iuffionib9fubirenře zindignatiois de fuis barbaricis partib? cũ eozum mercib9
incurfu quat decetero nulli priuate plone de piedictum ad regni in nŕo guidatico venien
ferendi armaprohibita ī dicta ciuitať valen tes:capitis/captola ad eccliaftici forum in

dienoctu cũ talia phibeāt̃ per fozos quib9 fcio baiulo generaliſeu aduocato fiſcali nŕís
cauetur nullus audeat portare armavitra eiuſdem regni remittitis putfertur: q inpre
mida per foros taratā.f.vnius palmí cũ di iuditiu dānum et lefione iurifdictionis rega

midio ad quor obfuanciam eft obnoxij lice liarúc nŕarum nříc predicti guidatici ener
ciam cōcedatis : deptu câu executiõis iuftic) uationez euidentilluma cernit pculdubiore
putvro incúbit officio fm fozos &prinlegia dundare. Redarguētes igitur nec inmerito
regni ladicti:qua cafu quo otra ordinatione fi ita eftvos fortiter depredictis:ac volentes
Priuilegia

circa premine fiant amodo congruum p piare altericõpetétƐ intromitatis vos a quo
uitiõis re...ediú adhibere: vobis etvnicuiq dam tépoze citrade caufis negocijs fupras
vfm dicimus et mandamus de certafciencia dictis reoz cognitionbus tägentibusfarra
et expreſſe ſub pena quingentorum flozēnozű cenos mozerie dicteville et terminox ipius ?
auriobonis contrafacientis irremiffibiliter etia de alijs caufis et negocijs ptinentibus g
babendor noftro applicandozu erariopri fozos et priuilegia officio dicte baulie gene
uationifas officiozum vobis comiffozuz: & in ralis in eius preiuditiuz atqz dápnuz.Quas
fuper pene copozalis condigne quat. a pre refuplicato nobis hüiliter fup his debite p
dictisvřís precepitib9 et incautis remiſſioni uideri.Pos attentis fons & priuilegis iam
bus decetero abftinendo/nullaz deſuppza no dictis redarguetes vos fortiter de predictis
minatis aut alijs quibuflz per vos capiendis fiueritate mitantur dicim? z mandam vobis
remiffione ad dictum epm fiue eius officialez de certa ſciencia et expreffe pro prima e fecun
feu aliquos eccliafticos iudices ad eorumvel da fuffionib9 fub pena ducetonum florennox
alior iftanciam vel reqltam aut al's faciatis auriireą zindignatõis nře incurſu diſtrictis

nifi priusiamdictis baiulo generali zaduo inhibentes ne amodode dictis caufis nego
cato fifcalinfis eiufdem regni vocatis rac/ cijs farracenos predictos tangentibus neg
cerfitis . Abandātes per hanc eandem firmi etiam de alijs pertinentib? pfozos et priuile
ter et expreffe predicto baiulo generali regni gia ad dictú baiulie generalis officiú cognof
pdicti valen piefenti pariter z futuro q hác cendo vel al's p vosvel alium intra vel extra

nram prouifionem et litteram faciat pdictaz villaz et terminos eiufdem vbilibz vos intro
ciuitaté valen:ne poffit quiſpiã nubilo igno mittere prefumatis:fz de illis pdictuz baiulú
ratie fe tuerí : zeconis você vt innotefcat oi generalem feu eius locütenente omi ceffante

buspublicari.Dat barchiñ.xij.diemartij an obftaculo pmitatis cognofci vt fieri confue


nodñí:AD.cccc.víííj . uit atqdebet. Der hec aut non intendimus
preiudicare vos in his q vobisvt baiulo di
baiulus ville de onda no co cte ville ptinent z fpectant.Dat barchiñ.xx.

gnofcat de caufis farracenozuz mozriedicte die aprilis áno anat dni..cccc vi.Sperio
ville feu termini eius:f3 earum cognitio per que vobis extitit vt dicitur pfentata et requé
tineat baiulo generali. XXII. fitus q contenta in ea exequeremini fuare
Artinus dei gfarer aragonum va tis iuxta ipfius feriem z tenore id tñ faceredi
4
len zc.fideli noftro lupodefparça ftuliftis diferitifqs etia de prefenti in dānum
domicello baiulo villede onda vel et piuditium maximü dicte baiulie generalis

alij cuicus regenti feu exercéti ba officij nŕozumq3 mandato; vilipendiú et ne


iuliam eandem faluté z gram/ inftancia glectum. Quare de premiffis redarguentes
vos fortiter nec immerito fi eft itavobis dici
debita fueritis requifiti plram nram hmōi ſe
rici Abartinusdei gra rex aragonu zc.fideli m9rdiſtrictis quo poffim precipims et шube
nfolupo defparça domicello baiulo villede mus fub pena quingentop flozénor não era

onda vel aly cuicunqz regenti feu exercēti ba rio applicanda ireqz z indignationis nŕeins

iuliam eandem falutem gram. Percepim9 curfu quat lfaz preinſertam z omia & fingula

nouiter expofitiöe phumili facta nobis pro in eadé contenta teneatis compleatis feruet!

parte baiuligeneralis regni valen/ o licet co < exaquamini firmiter et ad vnguem : hocq3

gnitio etdecifio omiz negotion et caufarum non differatis aliqua ratione fi penas predis
taciuihu o criminaliú farracenox hitanciú ctas cupitis euitare. Nos enim ad cautela

in locis eccliaruz zreligiofor regnivalen per per hanc eadem mandam pro primar fecun
foros et priuilegia dñozum iacobi et petri re da iuffionib9baiulo generali piedicto z alijs
guum aragonu fibi et non alij cums princre nfis officialib9 abufcüqz ad quosptinere nof
nofcant ipfic fui predeceffores in dicto offi cantur quat fi implerediftulleritis q manda

ciofint in plena poffeffione cognofcendidep mus procedant contra vos et bona vratam
dictis: vos tñ non verendo falcemin meffez per executionez penax quas exigi volum9 ri

ponere alienam vobiſcs iuŕdictionem apro gidez leuario alijs remedysopportunis.


ADartini CLXIX

Dat barchinone fub noſtro ſigillo comúi de fis feu negocijs quibufcüqz addictum batulie
cima quinta die nouēbus. Anno anatiuita generalis officuum expeccantibus feu perti/
teoni Abillefimo quadringēteffimo.viij. nentibus nulli ali iudices officiales vel com
miffari intromittere fe vllaten? valeant fiue
cauſe officio baiulie perti poffint:fed eas velea folú baiulus generalis
nentes non fint delegabiles fed dutaxat per regnipredicti per fe vel fuos locuteň aut fub
bawlum feu eius locumt.determinentur. delegatos tanc iudex ordinarius cognofcat
‫וואא‬ decidat z totaliter exequatur. Quoniaz nos
Artinus dei gracia rex aragonuz reuocantes de certa fcientia & confulte quaf

Ir valen rc.Dilecto cõfiliario et ca/ cüqz commiffiones prouifiones litteras qs


on
imili não maiori v
uallerício i alen ge
tibaiul regnSimoni mi de predictis negocijs atqz caufis hucufqz fes
o
cerimus ac infuturü per inaduertentiam im
nerali vel cuicunqz eius locumten falutem et portunitatem aut al's faciemus officialibus

dilectionem . Recolimus nos pridem pro con iudicibus & perfonis quibufcunqs iam dicto
feruatione noftri regij patrimonij ac iurium baiulie generalis officio z eius iuribus iure/
et regaliarum noftrarum quandaz prouifio dictioni z exercicio quomodolz nouercantes
nem ftatutü fiue pracmaticam fanctionem fe feu contrariantes: mandamus fideli confi/

ciffe tenoris fequentis. Pos martinus dei liario er batulo generali regni predicti nicho
gratia rex aragonú valeñ rc.Et ſi regie celfiz lao pujada eiufqs locumtenenti quatenusde
1 tudiniptinet circa eaq comune fubditozum caufis ipfis refumptis proceffibus inde acti
fuoz vrilitatez concernút follicite intendere tatis fiqui fint quos per eorum detentores ft
feu etiam vigilare:quáto magis circa ea que bi tradi volumus tiubemus tanc ordina /
ad fuipatrimoni augmentationé & cöferua rius cognofcat eafqs decidat ac penitus exeq
SE
tionem videntur neceffaria feu quouiſmodo tur. Facultatem plenariam ferie cum eade
# oportúa debet periigili cura cum eius proui dicto baiulo conferentes o fuper predictis
I fionibus cögruis fubuentōez debitā adhibe quafcunq3 poffit inhibitiones facere cum pe
30 re:cum itaq côtingat fepi? ad aliquos impe narum impofitionibus et al's prout ei fuerit
tranciú importunitaté a noftra curia plures bene vifum officialibus iudicibus commiſſa

R eman are puifiones comiffiones z literas ba ris et quibuſuis perfonis vt de predictis ad


a julie generalis regni valen officio ac ei9 iurif eius officiuz pertinentibus feu expectantib9
dictioni exercitio et iurib? plurimum no fe nullatenus intromittant. Nos enim cum
percātes preiuditialefqz noftro patrimonio bac eadem uniungimus gubernaton iufticijs
etiaz zdẩnoſas: intentionis nře non fuerit baiulis commiffaris potarys ceterifqz vni
14 nec existat o ea que ad exercitiu ziuridictio uerfis & fingulis officialibus et fubditis no
nez dicti officij pertinent ab ipius officy exer ftris prefentibus et futuris dictozunq3 offi
cítio iuredictione ziurib9 per quafuis comil cialium locatenentibus pro prima et fecunda
fiones de quibufcüqz caufis negocis eiufdé iuſſionibus fub incurfu noftre indignationis
baiulie officio pertinentib? vel expectantib9 et irepenaqz mille morabatinozauride bo
factas feu fiendas necno per qualcunopro nis contrafacientis habendorum et noftro
uifiones & litteras ipfi officio et eius turēdi erario applicandorum quatenus ftatutum
ctioni exercitio iurib9 z emolumentis nouer prouifionem /fanctionem /et ordinationem

cantes preiudiciales ctiam & damnofas qui/ noftras huiufmodi z ommia ac fingula in eis
bufuis alijs officialib9 z perfonis concellas z contenta teneant inшolabiliter et obfer/
cocedendas factas etiam & fiendas aliquat. uent teneriqz et obferuari per quofpiam fa/
extrahantur aut per ea que dicta funt fupius cant: non contraueniant feu aliquem con/
dictú officiú in cuius bzachųstotū regiü pas trauenire finant aliqua rationevel caufaym
trimoniú regni predicti ptinue requiefcit ali mo eidem batulofuper iam dictis omnibus
quod vigore predictozuz fufcipe valeat detri et fingulis preſtent auxilium confilium et ius
mentuz. Tenoze prefentis fanctimus ftatui uamen fi quando et quotiens inde fuerint
mus prouidemus ¿ etiã ordinamus o de cau requifiti . In cuius rei teſtimonium hanc
P
Prilegia

Fierituffimi noftro figillo munitam. Dat nenti falutem et dilectionem . Ueluti expos
Celakauce.xxij.die febwary.Anno anati fitionefidelis confiliarij noftri Nicolai pu
uitate domini milleffimo trecenteffimo no jada baiulis generali regnivaleñ nobis facta
nageffimo octauo. Abatias vic.in diuerfo/ percepimus vos falcem veftram in alienam

rum.co. Verum quia in prouifione fiueprag mellem ponere non verědo vltra farracenos
matita fanctione preinferta mentionatur ni aliame dicte ciuitatis cognofcitis feu indiſti
colaus pujada 3 baiulus generalis dicti reg cte procuratis cognofcere de nfis ac ecclefie
nipredeceſſor veſter ex cuius decellu vobis Ŏ farracenis commitentib9 exceffus crimina z
dicto baiuhe generalis dictiregni officio du delicta in dicta ciutate pativez terminis eiuf
pamus prouidendum.Et propterea heſitatis dem in noftri non modicu pretudicium et ins
an propter nominationemdicti Nicolai vo tereffe:propter quod ſupplicato nobis humi
bis præiudicet feu advos extendatur proui liter fuper predictis debite prouideri : vobis
fio feu pragmatica antedicta.carcohuiuf dicimus et mandamus expreſſe ac de certa
modidubitationem prefentis ferie declaran ſciencia proprima fecunda tuffiomibusfub
tes:cum noftra intencio fuerit z exutat o di pena quingentorum flozennorum auri no /
cta promifto five pragmatica non folum ad di ftro applicandozum erario quatenus de cog
ctum nicolaŭ fed etiam ad vos et ceteros fuc nitionepredictorum criminum r exceffuũne
ceffores indicto baiulie generalis officio fe ex quac vos intromittatis deceteroimmo.cog
tendat:cuz non ratione dicti nicolai perfone nitionem eandem ad prefatum baiulú cui de
fed officij antedicti et p20 ipfius officij confer fozo zratione pertinere cognofcimus remit
uatione facta exiftat: dicimus z mandamus tatis:hocą non mutando feu etiam diferen
vobisde noftricerta fcienciat expreffe p20 / doratione aliqua fiue caufa fipenam premif
prima z fecunda шiffionibus quatenus proui fam quam a bonis veftris irremifibiliter ex
fionezftatutum fiue pragmaticam ſanctione igifaciemus & leuari cupitis euitare. Dat
preinfertam teneatis inuiolabiliter et obfer Derpinianifubnoftro figillo fecreto quita
uetis ac teneri et obferuari advnguem facia diedecembris.Anno anativitate dni. Abille
tis et illa vtamini ac fi ineadem nominatus fimo quadringenteffimo quinto.
fuilletis expreffe:quoniam nos ferie cum ea/
dem mandamus gubernaton iufticijs baius T Quel gouernado? nos entra,
lis ceterifqz vniuerfis & fingulis officialibus meta enlo regiment dela ciutat ne en pruar
commillaris & portarijs ac fubditis noftris ſoſpendre o remoure los officials de aquella.
quibufcunc dicti regni z dictozum officialit XXV.
locatenent pro prima et fecunda iuffionibus Amartiper la gracia de deurey 1
fub irer indignationis noftre incurfu zalijs daragodevalencia rc. noblee
penis in preinferta noftra fanctione pragma amat confeller camerlench noftre
1
ticaappofitis feu contentis quatenus eandé moffen Buillen ramon de múca/
obferuent ad vnguem ac teneri et obferuari da vifrey e gouernado? deregne de valencia
faciant non contraueniant nec aliquem cō e altres qualfeuol qui per teps feran e allurs
trauenire permittant quauis caufa vel ratio loctinets falute dilectio.Induints nos a aço
ne fipenas eafdem cupiunt euitare.Dat bar certes iuftes caufes emoltrahonables con
chinonedecima quinta die nouēbus. Unno cernents euident vtilitat dela cofa publica d
anatiuitatedomini Billefimo quadringen la ciutat de valen ala qual fom tenguts procu
teffimonono. rar totes gracies efauos per los grans ea

De caufis farracenozuz er fenyalats feruirs que hauem rebuts erebem


della cafcun iom : especialment per contem /
pectatib9 baiulie generali baiulus localis ta
tiue nulla habeat cognitionë: XX 24. placio al foco?s á la dita ciutat aprechsnŕes
tramet nouellament a noftremolt car pi
Artinusdei gratia rex aragonum mogenit lorey 8 Sicilia en ferdenya: dehim
valenec. Dilecto não baulo loca vos e manam per primera e fegona tuffions
O liciuitatis patievel eius locumte de certa ſciencia et exprellamentfors incorri
1
Apartini CLXX

ment de noſtraira e indignacio e pena decin mēt 8 noftra ira eindignacio e pena de cinch
ch milía florinsdoz darago dels bens de caf mil flozinsdoz dels bens de cafcundels cone

cuns de vosaltres fi contrafarets hauedo?s trafaéts hauedos e aplicados çoes lameg


c applicadors a noſtre fiſch: quedaquiauant tat a noftres coffrens: e laltra meytatal co
per vosaltres ne a inftanciade noftre procu mudeladita ciutat a tots e qualfeuol quife
rado: fiſcal ne daltre qualfeuol perfona ne en ran ftats o feran per vosaltres oper calcun
altra manera qualfeuol no atemtets ne affa de vos contrala nostra prefent ordinaciono
gets mudar lo regiment dela dita ciutat de uellament elets creats efubftituits ¿ftituits

vnes perfones en altres en toto en partnere companyats adiuncts o pofats enlos dits
moure reuocar priuar o fofpedre lonjurats officis en alguna manera novfen / ne affajen
aduocatsracional confellers e altres qui fié vfar com nos aquells ab la preſent ara perla
del regimento confell dela dita ciutat ne al donchs priuen é baiam per puinats caffem ir
gunde aquells:ne entredir prohibir o vedar ritem e anullem los officis quels feran coma
a aquells que no vien de llurs officis ne acom nats e en que feran pofats o mefose tots ac
panyar ne aiuftar altres a aquells e altres 8 tes queper ells feran començats o finats per
nouell crear ne fubftituhir metre conſtituhi rabo daquells . Dada en Barchinona fots
opofar en los dits officis opturbar en lurs noftrefegell fecreta.xiij . dies 8 març en lang

officis : ne attemptets o affagets entreme dela natiuitat de noſtreſenyoz , mil quatre


treus dels officis daquells . cents nou.
Pofat encara

ques digues aquells o algun daquells bauer gubernato2 reſtituat litte


comefos tals crímsocofes per los quals de
ras regias preſentatonbus z eas penesfenō
diet ode fet pogueffen o degueffen effer re retineat : XXVI .
moguts priuats reuocats o fofpefos 8 llurs
officis olo dit regiment degues effer mudat martiper la graciade deurey
oa aqlls pogueffen odegueffen effer donats parago de valencia rc. Il nobleč
acompanyats o adiuncts com totes les co/ amat confeller camerlench noſtre
fes deffus dites e caſcuna de aquelles vul / moffen Buillen ramon de munca
9 Jam tantfolament effer fetes p nos o per ſpe da vifrey egouernado? de regne de valencia
Er cial manament noftre ab letra fignadade no eafon loctinent falut edilectio. Los mifat/
ftrapropia ma fie en quant fer le pozan e du gers dela ciutat de valecía en noftra coit pie
ran de iufticia e no pas per vosaltres ne algú Tents entrelos altres clams que fande vos
altre noftre official ne en altra manera. Abs caſcun iom ban expofat denant noftra excel
dicants e tolléts a vosaltres e a caſcũ de vos lencia nouellament aquest : ço es que quant

abla prefent tot poder de fer lo contrari . E nos vos trameten alguna noftra letra patét
d volem ab aquesta matera q encars e quatc a inſtanciadelavniuerfitat dela dita ciutat o

10 quanta per vofaltres o per algú de vos coa dalguns fingulars daquella tantoſt quelaus
no creem fié e fera ſtats mudats e priuats fof preſenten vos laus aturats e no lavolets tor
pefes remoguts o depofats algu o alcüs öls nar ala part ne als notaris ab los quals vos
beffus nomenats del dit regiment o offici e q es prefentada per molt que fiats réqueft : al
aellsfien oferan ſtats donats acompanyats
legant que la letra fe dzeffa a vos e que per cō
1 oadiuncts pervofaltres o alguns de vosta a feguent laus deuets aturar edeu romandre
quells fia licit epermes no cotraftants qual en voſtre poder : ari que fentints fe molt a/
d feuol manaments o ordinacions per vofal greujats d'aquesta preiudicial nouitat quels
tres fetes les quals ab la prefent caffam irri fers:ban a nos humilment fupplicat quels
tam anullam vfar liberament de lurs officis
gueffem fobre aço de remey de iufticia proue
axi com si nofoffen ſtats mudats privats fof bir: per que côdefcédents a lur humile iufta
pelos o remoguts daquells nels foffen stats fupplicacio e reprenents vos daço ſi axi eſta
donats acompanyats o adiuncts/ efensa/ enueritat dehim , vos e manam expreſſament
quells. Enorelmenys ab la prefent manam fors incorriment de nra ira e indignacio que
de certa fciencia e expreffament fots inco:ri✔ daqui auantvos abftengats de fer femblang

Peinlegia

colesde terres que fien patents comdit esą ficiales noftros quibus compofitiones face
relicetdiminuta eft. Quocirca volentes fu
fon fort lung de totarabo . Carvos node
uets ignozar fi es mal fet que aturets les le per hijs eifdem officialibus noftris ipfis pie

tres e prouifions nřespatents que pofat qs fertim fifci noftri aduocato et procuratoub?
brecen a voso a altres fon fetes en fauoz ols debite confulere et prouidere : per preſentes
impetrants edeuen vers aquells romanır p vim pragmatice fanctionis obtinentes de no

tal que fen puren ajudar e aprofitar quat me ftra fcientiaconfulte deliberate volumus et

fter los fera. Ibauent vos en aço en tal mane prouidemus ſanctimus et ordinamus o fiue
raqdaqui auant los deffus dits o altres no dicta compofitio per nos aut dictos officia/
baien recorrer anos per culpa voftra:carfi les noftros fiat gratiofe fiue pro aliqua mino
ats certs quenoho tollerariem pacientment ri quantitate et fiue antecondemnatiōem fi

Dada en Barchinona fots noftre fagell fe ue poftea et fiue pars renunciauerit fiue non

cret a tretzedies de marçen lang de noſtreſe deinceps dictis officialib noftris inter quos
aueriediuidende funt diuidi computari zra
nyo?.AB.cccc.ix.
tionez ſuſcipere habeant non quippe abalia

Cauerie foluantur procura compofitioneparua vel magna aut quantas


cunq3 fit nifi a tota quantitate dictozum Mi
toribus fiſcalibus de quantitate eifdem per
le folido a fozo vt prefertur ſtatutoruz par
Forum pertinente licet pro minon fuerit fac/
enim et equum non eft vt ipfis officialibus
ta compofitio feu remiſſio. XXVII .
noftris & prefertim filcinoftri aduocatorp
Os martinus dei gratia repara curatoribusde quorum intereffe agitur inui

gonum valen rc. Licet per prag tis/ nos aut gubernatozem regni baшulum ge
maticas fanctiões tampernos neralem regniiufticia in cruninalibus ciufqz

per retropiincipes predeceffores locüten aut poteftate huiufmodi fungentes

noftros fuper aueris officialium noftrozum derebus fuis quoquomodo difpéfare. Quo

editas fatis fuper confultum et prouiſum circa gerentiuices generalis gubernatoris


eiufqs locumtengenerali aut furrogato bas
prolaborib9fuis exiftat:non quippe fatis p
uifum & confultum effe videtur quin etiam ip iulo generali iufticie in criminalibus ciuitate
valen ipforum locaten & alijs quibuſuis offi
fis officialibus noftris ex ipfis auerijs ex lege
regnieis côtingentibus aliqua incomoditas cialibus noftris fimiles compofitiones facie

fubfequatur. Iam cum fepius accidat fieri di poteftatem habentibus tam prefentib9
futurisdicimus & mandamus de cadem nos
proceffus fiue caufas criminales fiue ad fifci
ftra fciencia confultes et deliberate fub nfe
noftrifiue ad partis priuate inftantiam ad
gratie et dilectionis obtentu penac floren
uerfus aliquos homicidiu perpatratores in
troduci :et iuxta foi difpofitioné delatus vi norüdecez millede bonisfecus agentis abfq

tra penam mortis etiam in penaz incidat du venia exigendomuz nŕam huiufmodi pragma

ozum mille folidoruz millevidelicet parti lefe ticam ſanctionez prouifionét decretum ipis
officialib9 noftris z prefertim fifci noftri ad
z aliozum mille fiſco regio acquirendor: per
nos quocs aut officiales noftros de hijs po/ uocato et procuratoribus et fingulain ea cō

teftatem habentes aut importunitate aut a/ tenta teneant firmiter et obferuent teneriqz

micicia aut al's quouiſmo affecti dicta pena et obferuari faciant per quosdecet iuxta illi
us feriem et tenozé contrariú nullatenus tē
mille folidox regio fifco acquirida quando
tota gratiofe quando partim delato relin taturi:quanto pieter tre z indignationis in/

quitur que res in damnuz et detrimentů ipo curfuz penāc memorataz cupiút non fubire
cum pro maximo intereffe ipforum officialiti
rum officialiu nŕozuz et prefertim fisci noftri
aduocati et procurato; quozú humeris bus noftrowum i prefertim fiſci noftri aduocatiz

iufce rei maxima cura incft cedere videt:cuz procuratorum fic duxerimus prouidendum

ipfi quippenon ratam aueriarú eis continge Dat cefaragufte decima iuni anno anatiuit

tem ex ipfis mille folidis fufcipiant fed ab ea domini millefimo trecenteflimo nonagefimo
octauo.
profecto quatitate quep nos autdictos of
ADartini CLXXI

Sentencia regia lata fuper co firmantibus. Wifaqs informatõe que inde re


tentione iurifdictõis inter confules maris et cepta fuit a partib tearú aduocatic fup pre
alcaldos fecce. dictis auditis pnunciat declarat cognitio
XXVIII.
nem dictarú caufaru tāgentius ipos moneta
dei nomine pateat vniuerfis q ríos ad dícios alcaldos debere emitti & adip
nos Dartinus deigra reparago fos plules minime expectare. Lat fuit hmot
no valen tc. In etfuper quadam pronunciatio fiuedeclaratio pnos feu innfi
caufa fiue cotrouerfia in nro con pfona p fidelez filiariú z vicecācellariú nfz
fiftonio fufcitata fubfcripta ratioe inter cons mathia caftiliōis legú doctoret lectat publi
fules marist alcaldos monetario; ciuitatis cata de ipius vicecacellary madato pfidele
barchin: auditis ibidē dictispartib9 et earü fcriptozez nim francifcü pellicerij not publi
aduocatis in z fuper his qvtraqz parsvoluit cum in nří audiétia que more folito per dictú
dicere proponere z allegare profui intentiõe nim vicecacellariuz celebzak in aula maions
fundanda: babito inde pleno cófilio taco palacij regij ciuitatis barchiñ die iouis circa
dio atqz deliberatiõe cum doctonbus Talijs hozavesperozó ad id affignata partibus pie
in iureperitis/nřam pronuntiationé zdecla dictis.proj.mady.anno anatoni.AD.cccc.j.
rationeprotulimus feu proferri madauimus Regniq3 noftri.vj . prefente fimõe dezuall al
infcriptis fubformafequenti. Disrep vifa tero ex dictis alcaldis parte do dictozü Əfulü
altercatione partiü q erat inter confules ma cōtumaciter abfente/r prefentibus pro tefti
ris exvna parte/et alcaldos monetarion ci bus petrobelleroni petro baffet legum doc
$ uitatis barchiñ ex altera fuper eo quia piedi tonibus matheo de querio in decretis licentia
‫י‬ afirmabat eos effein
cticonfules dicebant to acpetro margall petrodarto nfis fcrip
poffeffionecognofcédi de caufis marittimis tonbus acpluribus alijs ibidē exiſtētibus in

etiam o dicte caufe cöcernerentmonetarios multitudinecopiofa. Bathias vice.


CS
dicte ciuitatis: predictis alcaldis ?trariuz a
20
S

Frederico vnico ac naturali

filio zelicto /potentiffi

mus domin? Rer


i
martin9 dié fuū
10
claufit er

C
tremu.
Dig
33
$
Priuilegia
Au
Se de priuilegijs dñi regis reattobediat tanc niis oiachcalía facia
li predicte elionousfiliz tis irecognitōez ei fupiozitate pheminece

fuccefforis .
ctor dñor reguz pdeceffor nfor fieri folita

baiulus generalis prefit ce fuerat debeat:hoces no muteris nec difera


teris baiulis localib9 regni: q cidé teneant tis aliqrōne:cũ nos fic prepatõe evtilitate
riderede oibus peccuijs officior fuor & fuis nřiregij patrimonij duxerim? puidēdū:alio
obedire mádatis . quin fi pdictis aut in aliquo predictor pros
I.
aut alterú vŕmɔ̃factü extiterit o nullať opi
Erdinandus dei gŕa namur:volam tad cautela dicto baiulo ge

rex aragonuz valeń : nerali cui tā ifta cöpetüt ex fui natura officij :
maionefardinier coz huiusſerie dicim, comitim⁹ & mandam9p 1
fice comefa barchiñ. executõe pene pdicte vos aut vfz alterü fa
Fidelib ? nfis vniuer ciente ab officio feu officijs vřis predictis pri

fis fingul baiulis re uet aliofa crebet ponat oftituat z ozdinett


gni valen. tā citra atin pdictis baiuliard officijs difponat put
vltra ferona vel cozi fibi bivifuz fuerit faciědů ad nří patrimonýj
locat pritib9 futuri turing tregaliapnřarú ɔferuatõez & pucc
falutergraz . Ecce op tú:qm nos oia z lingla peuz in pdicts ageda
nos volentes reducere officia batulie giralis > ftitueda cordinādanúc phúc có laudar
regnivalen fupradicti ad ordine antiquit ob m⁹t approbam⁹ tata efficatia obtiere vo
Fuathiqopp alicationé z difipatōeznři regij lum taqs fip nos pfonalr facta effent. Bã
patrimoni facta pdictos reges pgenitores dam vicefgerent ) gubernatonis regni valen
Bros fuitceft totalr pturbatü: comifime of ceterifqz vniuerfis & fingulis officialib % fub
Ficia fupradictuz fideli nfo ioani mercaderi diti nfis dicti regni tā citra vltra feconaz
legu doctori cuomni fupiozitate vFox dicto pñtib futur de certa fciaz expffe propria
ru baiulog: fuitz nunc etiã eſtnra inte fcba tuffionib9 ac fub incurfu nreire ridig
baiuliin partita dicti regnivltra feronam natõis penac duo mille florenor aurinfo
qui oës antiquis tpoub⁹locüten baiuli gene erario applicando quat in predictis oibus
ralis vocabant: rñdeat de oibus pecunijs of exeqndist effectui debito poucendis affiftat
ficior dictotobani mercaderij tands baiulo dicto baшulo gňali filio pariter t fauoze qñs
generali dicti regni ta citra & vltra ferona: cüct quotienscüq3 p20 ſui pte extiterintreğ
fibios dēt copotu zrōnez de geftis & admini fiti.dat in obfidie ciuitat) balag.fub nŕomio

C ftrat buc videceto infuturu: eiufq ordi ri figillo.xxvij.die octob.a.ant.d.m.cccc.Xuj


natõib? et mädatis obediat

nifis:otac alia faciat ficut & put tpe dictor gubernato? valeñ neqat er
recoledevfo trabere cas criminales a villa mozelle nifi cũ
! dñoz progenitor nŕop méone
aodñm rege petru auû nfz inclufiue fuit lau expreffa comiffione regia.
II:
dabilrofitata.qrenreiterois ppofitürefan Erdinadus bei gfarer aragonu .
tes volú⁹ vobiląg z vīm cuilz dici? et mādā⁹ c.propziuz eft regib9 atqz princi
be certa fcia rexpffe ppia fcda tuffionib9 pib vt qñq3 erga fubditos fuos
fub icurfunreire tindigtois ac vron priuas
mans extendat muificécie largita
toe officio, quib9nififeceritis que madam9 tis in illos precipue quorum gratuita Puicia
busferte puuam で propriuatis při volum? id expofcit. Tenore igŕpñtis priuilegij vbics
celem buidodictü baiulú gūralě pro fupi firmiter & ppetuovalituri cocedim9 vobis iu
oze vrode oibus peccumis per vos receptis ratis t pbis hoib?ville mozelle ac vniuerfita
geftist adminiftratishuc via decetero infu tib, eiuſdevillez aldear ac fingtarib corüde
turi fibidetis copotu zrões :eig de eifde pe
piitib9 future in puilegiü ppetuú ftatuis
cunijsp vos receptis crecipiedis rideatis fi fanctimus ordinamus o gubernato? regni
big ra⁹tuffionib?ozdiatõib mädatis pa valen nec locat eiufdé tam generalr parti

1
‫ز‬
Alfonsi tertij. CLXXII

culr no poffint feuvaleat amo qichi peque


Sequntur priuilegia illuftriffimi
uis crimia aut delicia ad cognitões porgu
bernatoris & locať ipi9 ptinetia abftrahere a dit regis Alfonsi primogeniti di

dicta villa mozelle reis aldeis aliqua feu ali ti dñi regis ferdinandi.
quas plonas crímiofas eiufdé ville feu aldea
rút terminox ipop :nec de caisfeu aftionib?
De totali iurifdictõe et cogni
porcriminofor cognofcere alibi in dicta
villa mozellervel ei9 aldeis.Et cũ ibidédedi toe alcaldor fecce:r de priuilegijs t exēptiōt
bus eifdé cöceffis.
ctis criminib9 cognofcere voluerint ißt denú
ciati acufati feu inculpati capti béant ſtare e
Øs Ulfonfus dei gřa
detieri p dictos gubernatozë r ei9 locať in cu
rex aragonú valen tc.
ría feu captoe cõidicteville mozelle nifi feu do Exhibita nřemagefta
neconos aut nfm primogenitü cõfultos per
turegie qda carta feni
dictü gubernat aut aliup nrastras dcreueri ffimi onimartini ara/
mus illa pfona feu pfonas criminofas de qua
gonüregi auuculinŕé
feu quib9 cófulti fuerim? foze per dictosgu/ recordarois laudabilis
bernate locaten predictos poffe debere ab tenoz cing dinofcit elle
ftrabit ad alias ptes fuarú iurifditōuz addu talis.Posmarting de
ci.Verü fi fup abftrahendis zapo:tādis de/
gra rex aragonú zc, ſo
latis ipis p nos aut něm primogenitü pcede licite cogitātes o ad fupplēdā vbic indigen
rent alique lře gñales feu gñatr copiebēdītes cia copalez cui per comutatiões rerú adres
oës criminofos feu inculpatos aut acufatos alias naturales fibi ātiquis tpoub9 in alimé
volum⁹ cōcedímtozdiam? fiue fanctim ? q
tis hoies puidebāt: oppotuit neceffario re
tales lře fint caffe vane irrite atqz nulle itag
pire munifmata diueriacs genera monetaru
bicti delatifeu criminofi nullo mō tpis Iris
18 vt vitatis dictar coutationú onerofis pluri
poffint abſtrahi adicta villa & eius termino mum ac diſpēdiofis incomodis fibi gétes ad
ghali:nifi fingularitere ſpālr noia dictop de vite comodü vtili? atq ; facili9 vbilz fubueni
latorfeu crimiofor fintinfiliafeu puifiõe rét:et vt cuff ores liberi a quozüuis oppreffio
expllata: qquidé la feu puifio heafiuftie di mibus cudere poffent /reges & prefides terre
cte ville pñtari notificarit ei copia dari an
ad vtilitatem publică e comune bonú reſpec
tec dictiofficiales pfonas illas abftrahere
tum habentes cullozes tpos feu artifices ino
feu feci ducere poffint. Dādātes p pōtez in
netarū varijst ſpālib9 piumlegijs libertatib9
clito e magnifico alfonfo pricipi gerade pa tinműitatib9 décozarüt: inter quos feniffi/
mogenito nãopcaroregnozu terraznía
midñi reges aragonā predecellozes nříglofe
rügenerali gubernaton et poft dies nŕosin memone oës e fingulos monetarios t opera
eifdé legitiofucceffori fub parni amoris obtē rios oéfqz alios fuiétes qui monetarët zope
tu eiufqz vicegerent baiulis iufticijs curijs ce rarenE in fecca feu moneteria ciuitatis valen
terifqz vniuerfis & finglis official, fubditis
cum cox reb⁹ familia atqz bonis hitis & hin
nŕis p prĩa tſeða iuffionib ? de certa ſciatex
disvarist diuerfor generu puulegus fran
pfferfub pena mille flozenoz auri de aragon quitatib9c exéptiōib9 libertatib? tinmüita.
de bonis faciétis hendor nro aplicador
tib9 piedotauerüt:eis inter cetera pcedétes
erario quat plens nŕz puilegiü roiar fingla
ac etiã ozdinātes ❤ogregato caplo moneta
in eo oteta teneat firmit zobkuet tenerigr
riop ac opariozũ ciuitatis predicte in domo
obfuari faciat iuiolablr p quofcüqs no pue
ipius monete eligerentz ſtatuerenkp iрzca
niat aut aliqué puenire pmittat aliqroen
pitalu duo ex eis /alter v3 de monetarijs & a
cui9 rei teftimonia pñtēfieri iufſim profigil
li?de operarijs qui vocarent alcaldi:p quos
lopéděti muita. Dat valen.xx.die aug.ano
predicti mõetarij z oparij acali quicüqz ad
anať dní.D.cccc.xv.Regniqnfi.qrto.Et
fuiciüregiü inopez fabricatōe mõeteipi⁹ ext
Pp indiſpoſitōem plonenfe fignat manu nří
ftentes eorüqz familiafup oibust fingulisq
primogeniti rimonis quas inter cosverti contigeret aut

y úg
Priuilegia

aliquali9 ~*** ^ eos aut ipor alique ppone etipai contepti deducedo ac penas incis ap

ret:iudicaretur z iudicari deberet ciuilr:pdi pofitas radiectas incurrerenōverendo in p
2
ctis alcaldís cognofcédi fup premiffis reade iuditiú nō modicũ nře iurifdictionis acphes
terminandi fine debito aut culpabiles capie minecieregie/cuius dicti monetarij oparij z
di coſa cōdemnandi z puniendi acettappel ali officiales dcre fece cu cor familia z bonis

lendi ciuililiter poteftatem plenariam comit funt reé debent :nō attéto nec obftante o dis
"
tentes ac etiaz concedentes. Sic tamen fi cti monetarij oparij z alij dicte fece in vim di
quos ex dictis monetaris et oparijs acalijs crozum priuilegior franquitatu libertatüzi
predictis acufari de falfo contigeret aut de a munitatum eifdé vt premittik indulto eco
lio quouis crimine p quo mébzozű mutilatio ceffor/habuerit & hent fuos iudices ordina
nem aut vltíműfuppliciu mererenk: illosdí ríosvz dictos duos alcaldos p modüptenfü
eti alcaldi caperent z captostenerent ring eligédos:ppellüt & compellere nittung vím
rerent acprocederent contra eos ad veritaté tfoicia defacto cú de iure no poffint dictos
reperienda: z fi non forent adinuenti culpas monetarios operarios ac alios officiales di
biles/illos abfoluerent : z fi culpabiles effent ctefece ad coparendű z ſubeüdü iuditiú cozā
reperti/talium culpabilium negotium deter ipis:t œfoitié t ab omnituris tramitede
AP
minationi regie referuarent donec aliud rect uians co quia idé monetarij et alij pdicti me
perent mandamentú : appellationib? quasa moatefecce con pinlegia libertates fraquí
dictis alcaldis emitti ptingeret, regie audië tates feu inmunicatesdefédendo audēt in co
tienihilominus referuatis: exhimēdo penit? rum defenfioné allegare cdicere ono funt 8
colde ab omnir quacunqs iurifdictionediltri fozot districtu alior officialifi:immofuntde
ctu et cõpulfu alior quoiuis iudicü feu offi fozo riufdictiōe dictor alcaldor defacto ab
cialium:quibus mandabat o ipfos alcaldos eis maletractant captunk z coguntprecede
fuperdicta eox iurifdictione non turbarent: retiuditiú facere coză eis:q8 nedű in grāde

nec monetarios vel operarios ſuppradictos dāpnum reuidens preiuditiu dictopnroug


aut cop familiaz ptra piedicta grauarét feu monetarioz opariozu zofficialiú dicte fecce *
aliquat moleftarent:vt ifta plurima alia cozűcs familie:verú etiá in turbatiõem vehe
abic per fingula exprimere nimis longu effer mentë cudumētifeu batiměti nke monete etp
pdictor priuilegiop zlibertatuű exéptionú côfeqns toti? reipublice dictoiregni et ciut
franquitatufeu immunitatú trafumpta au tatis notoria lefioné pculdubio cernitredu
1
ctentica nobis exhibita et hoftenfa liquide et dare. Quare ad fuplicationé qrulā pparte

veriffime patefiunt. Et licet oia predicta et dictozu monetario oparior ac aliori offi
fingula enarrata firmiter teneri et inconcuſ cialiú dictenfe fecce inde nobis facta: acetiā

feppetuo feruari pnros officiales quoſcúc pintereffenfe iurifdictiois et pheminētie re


ijdem nří predecefforesvoluerint & mandaue giecui infoliduz z preciſe ſubfunt dictiſupplé
rint put etiam nos volum? & mandam?. Li cantes:voletes huictā notorio piudicioper
cet etiam a triginta annis citra z vltrapiedi nŕe puifionis medelā debite fubuenire:nřaz
cti monetary vfi fuerint electione dicto al fup his intentionez incōmutabiledeclarates
caldor fuerinta in quafi poffeffione fe gre procuius declaratiõefummartā premiffozuz
gadi indicta domo religédi dictos alcaldos recipi fecim informatōë iuxta ftilú curtenře
necnon ipfi alcaldi in poffeffioe feu qnafiotë volum⁹ cũ ifta firmiffime valitura plena/
didicta iurifdictione pala z publice inter di rieducim⁹ puidendu o monetaris/opera/
ctos monetarios et operarios inter fe et int rijs alijfqz officialib9 ¿Teruitozib9dictefecce
cos et alios no monetarios e non operarios valenz familijs cozūdē dicta priuilegia liber
attamen prout qrela tumultuoſa magiſtrier tatesfranquitates immunitates rexēptiões
.
monetariopac alion opperarion fecce mone totalr iuxta efficaces mētes & Fies ac virtu
tedicte ciuitatis valencie difpliceter percepi tes Co2um Nunc &decetero adimpleātur cēt
mustéporib9 retrolapfis aliqui officiales ci teneantpariter &Fuétur:cum attétisprektiz
uitatis et regni valen cōtra forma et tenozez poffeffione z vfu antiquatus vt ſupius cōti
C
privilegio; libertatü z inmunitatú cox ipas netur nondebeat ſpoliari nec celeri etiam pe
Alfonfitertij. CLXXIII

ious cōditiōis öz illide ciuitatib9 barchiñ vt pellendü impugnatões quafda quib9freqn.


maioric.quibus obfuantur ad vngué . Abā ter indebiteinpugnant immunitates tran
dates de certa fciécia texpreffe illuſtri acma • quitates exéptioniſas benefficiü quib9 plena

gnifico martino regi ſicilie acducatuŭ athe rie vti cöfueuiftis pariter z debetis: declara

narú neopatrie duci primogenito nŕoka ramus volumus & providemusvobifc vbes
riffimo & in omnibus règnis terris nfis ge riozis gracie afiftentis fufragio indulgemus
nerali gubernatori ac in eifdez deo propzitio ❤vos cum familijs z bonis veftris vbics in
legittimo fucceffori fub paterne benedictiois traditões terras nřas in omnib? t fingulis
obtentu et gerétiuices pro eo in regno valen caufis taz ciuilib⁹ öz criminalıb? ¡ntuncuc
necnon iufticijs ciuili et criminali ac iuratis grauib?pleniffimo exeptionis benefficio gau
ciuitatis valen z ceterifqz vniuerfis et fingu deatis:non bita differècia quo generevel mõ
RESEAR

lis officialib9 et ſubditis nŕis dictozu off agatur:nec an ad partis initáciafiue ex offi
+
cialiû locaten prefentibus z futuris fubire cio aut alr pcedatur feu pcedipoffit : itaq
indignationis nfe incurfu penes mille flore qualitercunqs /cntumcunq /
vbicüqs / et cir
nozu auri dearagoniade bonis cotrafaciétis ca quecunqvos delinquerer feu contrabere

cuiuflz habedor não erario applicando contingat gubernato?/batuli/iufticie/colu


qual prefenté níam puilionë tand anřa p les /muftaçaffi aut alij officiales vel iudices

deuntes deliberatiöe tenendo incōcuffe priui de vobisfamilijs z bonis veftris cognitõem


legia libertates franquitates exemptões & in cārum iparūļintromittere fe neqant vllomỡ
ti munitates predicta/vfus & pfuetudinë e pof quinimo nobis aut dictis alcaldis fecce pres
feffioné dictis mõetarijs operarijs z officiali dicte iuxta priuilegion dictop ſeriez atqz më
bepredicte fecce acfamilie corundépredicte tem premiffox omniú cognicio/dcifio/termi

el ciuitatis valeń pceffas vfitatas vfitataet ins natio z punicioremittantur . CEtvt pre >
de dulta teneant firmiter z inuiolabilr obfuent dictorum alcaldozum iurifdictionis exerci
13 juxta ear tenozes formas acvirtutes, vt fupe tiuz manifeſte innotefcat prouidemus ftatui
ce rius Įtine & non cötraueniant feu aliqué vľ mustvolum⁹ o alcaldi fecce predicte quide
aliquos côtrauenire permittat aliqua rõne cetero anis fingulis eligentur faciat atas pie
253853

caufa vel coloze.Duférentes eifdé z ipon cui ftent in poffebaiuli regni predicti apo fedez
libet ptátez oimodaz ɔtrariü faciendi/ ɔtra valen coza ppľo publice z notozie iuramentu
quem feu quos & bona cor per gubernatoze quemadmodú z die qua piufticias ralios of
t regni valen pcedi volum tam pro penis pec ficiales ciuitatis eiufdé iuxtafozú ſolituz eft
cuniarijs predictis & pro dānis in dicta fecca preſtari . Abandam igitur per prefentezfir
fecutis : putprodebitis ziurib9 fifcalibus é initer zexpreffe gubernatori baiulo gene
bactenusfieri affuetü.In cuius rei teſtimo raliregni/iufticijs iuratis cõfulib9 muſta
niú preſenté fieri iuffimus não figillo penden çaffo ciuitatis valen ceterife officialib⁹nŕis
ti munitam.Dať valeñ.xx.die nouēbrisano fubditis quibufcüc dictoz officialiú lo
anatoni: D.cccc.vý.regniqz nři.xij.Spng catenprefentib⁹t futuris de certafciécia vý
Cad fupplicatõezingentéveftri fideliü não fulte pprimar ſcoa iuffionib9 fub pena mille
ruz magiftri/alcaldor/monetarion/oppera florennor não erario applicada acnreire z
F37

riort caplinřefece predicte valen tal's pro indignatiōis incurfu qtenus carta preiſertā
intereffe nro.vobis magiftro alcaldis & alijs
Talias defup recitataspariter prefentem&
fupius nominatis pñtibus & futuris cartam omia t fingula in eifdé cōtenta teneat firmit
SE22

inferta fupiustomia & fingula priuilegiafrā zobferuenttenerice obfuari faciat irrefra


quitatesimmnuitates calia fuperius expref gabilr pquofcüqz non cötraueniat feu qué
fata laudamus approbamus ratifficamus e plam trauenire pmittant aliqrone. Pos
nŕeconfirmatõis prefidio robozamus iuxta enim cōtextu hmōi eis e cuilz corundé facien
cartaz ipop riparú ſeries & tenozes. CIßze di ptrariú interdicim? omne poffe /irritüde
terea in fauozer comodú nře mõete zvt vos
cernim znane fi fecus a quo tigerit ena
illä quietis ad noftri treipublice vtilitatě cu tari.In cuius rei teftimoniú pñtez fieri tufli
dere valeatis zat ad refecandu et penit rep mus nro figillo quo vtebamur dum principa
Brimlegia

» Aerfide fungebamur honoze cu figilla nfa alios vniuerfos et fingulos in ciuitate degen
cyna nouum facta existant. Dat barchin. tes pietacta zvenientes ad ea ac per inde trä

pie iiij.nouebris anno anatom.AB.ccccxvj .. fitüfacientes cuiufuis exiftant códitionis et


ftatus ac quantacüqz fulgeat dignitate debe
Regníc nřípumo,
reatqz tenerit foze aftrictos et etiã aftringe
CPromittit dominus rer z obli
dos cotribuererfoluere in impofitionib9 lu
gar le et vrozem ac filios ac omés domefticos
pradictis & modo quo ac prout cues thabis
et familiares quofcüqs fucceffores fuos ad
tatores quicunqz ciuitatis ipfius tribuunt
foluenda & contribuendú in impoſitionib9 fi
atc foluunt in eis foluenta cötribuent in
ue fifis impoſitis imponendis. II
futurü nulla inmunitate licencia vel coceffio
ne nulla puifione pernos vlnros facta vt
A dei nomine pateatvniuerfis q
nos alfonfus dei grarexaragonú etiam facienda fub quacunqz forma verbor
valent . Oftenfis nobis z in for vllaten? obfiftente. Jurantes fponte poñm

ma publica plene recognitis cartts deuz eiuſqz crucë z fancta euägelia pofita co

regis tenor vmi poft alterum fubfequentia ram nobis & copozal'r tactaper nos becoia

In noiednu nŕi ielu xpi. Mos petrus bei gra fupradicta fingula rata et grata bere acin
reparagonú valen rc.expoſitione hūili vří dí comutabilr obferuare econtra ea vel aliqua

lector fideliuz nŕowz iuratozi atą pbox commdé non facere vl'pmittere fieri quauis
caufa.Bandamus itaqz de certa fciencia et
hoiuz ciuitati valen nouiter intellecto em
ptordom⁹nřet quidaz etiá nŕí curiales fiue expreffe vniuerfis etfingulis maiozdomibus

bomeftici quafdam ad nŕi mandatu fup folu emptonbus et alijs nŕís curialib, atqz dome

tione impoſitionü q in ciuitate predicta ex co fticis & dictop coniugis z infanciú nŕÖZÜ T CU

ceffione nra foluunt téptauerunt facere no iuſlibz eorumdē necnon gerentiuices guber
nators ac iufticijs valen talis oibus officia
uitatesrecufantes ac etiá phibētes de seu p
bis q emunt z vendüt ſeu al ɔ̃þunt ad opus Jibus &fubditisnŕis tipfox coniugis infā

nredom, vel curiefeu ad opus cozum impofi cium nŕozuz vbilibet aftitutis et dicton offis

tiones foluerefupradictas et al'ptra formaz tialium locať prefentib9 et futuris quat con
firmationédeclarationé ozdinationé ſtatutu
et menté conceffionis iam dicte qua expreffe
habetur in ipoſitiōibus fupradictis foluat puifionem nřa bmõi teneant & obferuet irre

atos contribuant omés et fingulicuiufins le fragabil: predicti officiales nři Fuarifaciāt

inconcuffe prout fuper19 eft expreſſum & ptra


gis ftatusvel conditionis exiitant habitan
tes in ciuitate predicta tdeclinantes ad eam non veniat nec quecunqs contrauenire pmit
tant aliqua ratione.In cuius rei teftimonii
Teu perinde tranfitú facientes:et etiã contra
možem in pdictis hucufqs folitum obferuari prefens vobis paulégiu fieri iuffim9nrema

gfuit et eft q nos nfac coniux et oms nŕi i geftat figillo munimie robo:atű . Dat valen

fantes acetiã curiales domeſtici nří teozi xxij.die madij anno anať dni.AB.ccclxxxij.

impofitiones foluim ? plibatas fuplicatovt Regnią nři.flvíj .


cum predicta in leſione conceffionis iaz dicte Hos iohanes deigra rex aragonuz valen
et ciuitatis ipfius intereffe non modicuver/ c.expofitione huili vfi dilector et fideliü no

geredinoſcank dignaremur fuper his reme ftrouumiurator at pbozu hoinum ciuita

dium cōgruuz adhibere.Tenore prefentis fit tisvalen nouiter intellecto o emptor domus
plicatione predicta vtratiot cofona admiffa nŕer quidam etiã nři curiales fiue domeſtici

benigne volentes ficut nos decet conceffione quafdam ad nří mādatú fup folutione impo
fitionu qin ciuitate predicta ex coceſſione re
candem illefam feruari et caz per confequens
giafoluunt téptarunt facere nouitates recu
iuxtafun plenioze feriem confirmantes:pnos
ernfosdeclaram? ozdinam? ſtatuim, etetia fantes ac etiam prohibentes & feu phis que
prouidem⁹ppetuo acirreuocabiliter ad obe emunt & vendunt feu al contrahût ad op⁹00
riozem cautelam nos z nŕam caríffimam con T musnře vel curie ſeu ad op? cozuz impofitio

Lugem comis nãos infantes nfosq &COMM nesfoluere fupradictas zal'contra formazt
mentéconceffionis tädicte qua expreffe betur
oms curiales atop domefticos et generaliter
Alfonsi tertij. CLXXIIII

in impofitionib" fupradictis foluat atos co uifionem nfabmoiteneant tobfernent "ene


tribuant omés finguli cuiufuislegis ſtatus riq zobferuari faciant irrefragabir & predi
vel conditionis exiftanthabitantes in ciuita ctinfi officiales feruare factat in pcuffe put

te predicta cdeclinates ad caz ſeu pindetra fuperius eft expflum necɔtranon faciat nec
fita facientes retiam ptra moze in predictis quem contrauenire pmittant aliqua ratio
nucufqz folitů obferuare quifuit test o nos ne:in cuius rei teftimoniiprefens priuilegi
nfaqz coiur comes nfiinfantes ac etta curia nim vobis dictis turatis vniuerfitativalen

les tbomefticinfic eor impoſitiões foluim ac fingularibus eiufdez fiert tuffimus noftre
prelibatas:et fuplicatovt cu pdicta in lefioné mageitatisfigillo robotatü . Dat valeñ.xij.
ceffionis iam dicte & ciuitatis ipfi9 intereffe die marcij anno anať dní.D.ccc.pcij . Reg
no modicum vergere dinofcant dignaremur niqz noftri.viij.
fuper hisremediu congruñ adhibere. Teno Can noie ohinkt iefu xpi cüctis pateat eui
reprefentis fupplicatione piedicta vt rationi dentero nos martin dei gra rep aragonum
confona admiffa benigne: volentes ficut nos vaten z.diligent audita tetta recefita qftio
decet conceffioné eandez illefam Fuari vettanefeu caufaq verbo vertit coucta fuit inter
per pfequens iuxta futferiem plentozem pfirnim pcuratoze fiſcalem p nobis & fuceffon/
mantes per nos infosdeclaram? ordinam9 bus nfis & alijsde quib9inferis fit metio pte
ftatuimus ac etia puidem9ppetuo irreuoca exvna pcuratože vel findică ciuitat) valen
bitrad vberiorem cautela nos enfam cariffi parte er altera fuper eovidelz & per dictú fin
mam Jiugez Tomés nŕos infantes nŕolqz r dicü feu pcuratore afferebatur nos primo
cozomis curtales atqz domefticos e genera genituz nim cicilier ceteros fucceffores acil
liter offis alios vniuerfos et fingulos in ciui luftrem maria regina aragonú cõiugeznřaz
tate degentes pretactarvenientes ad cam ac cariffimam evrozesfilios quofuis alios of
perinde tranfitü facientes cuiufuis exiſtant ficiales domefticos nfos et ipoz teneri oi
coditionis & ftat? ac quatacuncsfulgeat big mode adfoluendü feu ad contribuendüi în im
nitate debere ac teneri efore aftrictos retiă poſitiōib⁹q deprefenti colligunt etiá & leuất̃
aftringedos tribuere e foluere in impofitio accolligent & leuabunt et in futurüin ciuita
nib9fupradictis eo mōquo ac put ciues thi tevalen añdicta in locis ptributiōis eiufdé
tatores quicüqs ciuitatis ipfi tribuit atq vigoze & plurimox priuilegio; vniuerfitati
foluunt in eisfoluéta ptribuent in futură ciuitatŢiaditepFeniffimos dños pdeceffores
nulla imunitate licenciavel pceffione nullacs
nfosreges aragonu glioſe memorie pceffor
prouifione per nos vel níos facta vel etiaz fa tria fight in coz pameuis figuris exibút
ciendafub quacuq formaverboz vllatenus et oftendit cozanřepncia mageftatis findi
obfiftet.Jurates fponte pohzdeni eiufqz cru cus antedictus quoz duo p fereniffimű dñz
cemt fancta euágelia poita coza nobis ? co? petru aragoni regégliose memorie patréno
poraliter tactanos hec omnia fupradictat ftrú ciuitatiiam dicte conceffa .Daffumtal
fingula rata z gratabere ac inuiolabitr obf terum filzin montefono.xvi.die ianuarijan
uarez contra ca vel aliqua cozumdenon fa/ ho anat ofi.D.ccc.lxiij.regnics eius.xxviij
cerevel permiterefieri quants caufa.ban etalterű váleň.xxij. die madij anno anatoni
dam itaq de certa fciencia e expreffe vniuer B.ccc.lxxxv.Regni eiufde.plvij. claufuz
fis et fingulis maio: domis emptorib9 & alijs pbartholomen firuét dicti dit regis fecreta
nfis curialibus atq domefticistdicton.co/
ríú et reliqua tertiuz per illuftriffimádñm to
ingist infantiuz nŕozz &cuiuflz cox: necnō banem aragona regébone memozie fřem no
gubernatore baiulo generali regni valeñ ac ftra ciuitati ia dicte conceffum dat valeñ.xij.
moftaçaffijs dicte ciuitatisvalen iufticijs ba die marcijāno anať dñi.AB.ccc.xciiif.tclau
iulis ceterifos vniuerfis fingulis officialib9
fum per bernardade tonquerio fecretaríó fu
nřis riplox cōtugis et infâciú nfox infradi um :dicto pcuratore fiſcali et eius aduocatis
cturegnú valen coftitutis prefentib9 etfutu allegantibus in contrarifi.f.nos tfucceffores
risvel eo locatenentib?quating confirma
2 nãos talios predictos in pmiffis nullomodo
tione declarationé ozdinationë fatuta e pio
teneri etdicta priuilegianobis & fuccefforib9
7
Primilegia

notistalijs predictis in aliquo non obeffe mibus tarditatis & exception remotis.Et vt
The ... Finis et diligéter recognitis pui in futurü tollak omnis malignandi et alter‣ 0
legijs antedictis auditifqz ad plenu femelbis candı materia cũ expreffo pfenfu partisdicte
et pluries in audiencia nřa vbi aderat copia citatisfupplemus omez defectuz nullitate
doctor licenciator & peritozum in iure aduo folénitatis et cuiufcunqz defect? fiquis fit vr
catis fifcalib9 nřís vaduocatis ciuitatisiaz effe poffit quia adhuc non iurauimus aliqua
dictehitis incfup premiffis cũ mathia caftel priuilegia adq iuranda dicitur nos teneri an
lionelegum doctore vicecancellario/ francif te omia feu al qualitcunqz 8 nŕi plenitudine
codeblanis decrector doctoze pmotoze ne poteftatis etde ipforum expreffo cöfenfu dif
gotiop curie nře ac in abſécia dictivicecacel penfantes fuper his ad cautelā plenioré. La
Tarij cácellartā nŕaz regent dictis fiſcalıb9. ta fuit predicta fentencia pnos dictú regé fe
přisretia cuz ianuario rabaça milite/dñíco dentem in folio dignitatis moze iudicis tudt
mafcoibartholomeo 6 máfo/petro o colle le cantis et lecta denfimãdato per fidelé fcrip
güebōanato petri dcretop doctoAb9/acga tozez nŕm narcifiú caftili notariú infrafcrip
briele cardoa licéciato in legib? cöfiliarijs no tuz in quadam aula caftrifeu dom? deburia
ftris et etiam cũ non nullis doctonb9 et alijs çorin orta ciuitatis valen fiti in quo nos cũ

fcientificis plonis pregrádi acordio cdelibe nŕí celebat curia perfonaliter adberam? cöft
ratiõe ſolénídie et hoza predictis partibus p
. lium regíú celebiantes die.f. veneris octaua
fentibus affignata: ppofit coza nobis facro tuli circa bozavefpozű diey eiuſdem anno a
fanctis euägelis et prefentibus dictis procu natoni..cccc.primo . Regniqz nfi ſexro: e
ratozez aduocatis fifcalibus pnüciamus et prefente inufredo gilabert vtriufqz iurisdo
declaram caufa cognita e deliberate nos et ctoze aduocator petro de anglefola iuniore
dictam illuftrem cöiugez nřam ac regécicilie procuratore fifcalibus nŕis provna parte:et
pumogenitú nŕm talios filios fi quos nobis prefente etiaz pro alia parte iohane fabza mi
deus dederit in futurü 7quofcunqz etiam in lite/bernardo vitalis iuratis et tobane mer

regnonfo deceterofuccedentes reozű coniu caderij leguú doctore aduocato/ac iacobo 8


ges et filios ac officiales familiares tDomes vallfeguer notario findico dicte ciuitat} vas
fticos nãos reozu et ceteros quofcunqz tene len preſenté fniam ferrihüiliter fuplicantib9
riad imperpetuu ad foluendů z contribuen et prefentib9pro teftibus nobilibus petrode
dum in impofitionib9 impofitis & q decetero fenolleto vicecomite de infula et de caneto /

imponentfeu q colliguntur & impoſterü colli beregario de crudillis/ gilaberto de fintillis


gentur in ciuitate valen ante dicta et in locis berengario arnaldi de ceruilione/ olfo de p
contributionis eiufdem vigore priuilegiozuz pida et rayműdo de bages militibus carmar
premiſſozu:nō obftantibus quibufuis incon lengis/marbia caſtillionis vicecancellarío le
trariúallegatis p partē fiſcalem talijs mul/ guuz francifco de blanis promotoredecreto
rum doctorib9/raymundò fiuelirij ſcriptoze 1
tis qin não côfilio allegata fuere in nři fauo
"
rēz aliozuz predictoru:partififci et curtenfi portionis confiliarijs nfis et alijs plurib in
multitudine copiofa.
pnobis et alijsfuperi noinatis in et fuper
predictis filenciu perpetuum imponentes: et C20 parte vřídilectorum et fideliü nŕoz
mandates etiã ferie cu prefenti pobferuacio turatorum et probozű boïnum ciuitatis valē

ne plentis nie declarationis thefaurarionro hūiliť fuplicatu vt car


ciefuitnře celfitudini hüilit
vel nŕam thefauraria regenti et expenſorí dé tas preinfertas et tenta in eis laudare apro
7
cre illuftris regine alijs fuis officialibus ad bare ratificare et confirmare vtiqz dignare
quos spectet qtin⁹ de omibus & fingulis illis mur:quibus fuplicationibus vt pore iuftis
3
victualıb? ato rebus ac alijs quibuſcüqz ad et rõni plonis annuentes benigne.Tenozeß

opus nři feu curie nře vfqz ad diem plentem fentiscartas preinfertas olaqz et fingula in
bitis feu receptis de velpro quibus impofi eis et qualibz earú contéta laudamus appro
tiões folute non fuerüt impofitonib9 ciuitatt bamusratificamus & confirmamus etvtiqz

iam dicte feu illis etiaz ad quos spectet impo declaramus nos & fucceffores nãos et aliost
fitiones eafdem exfoluant atqz tradant om dictis cartiscontentos teneri adfoluendum

1
Alfonsitertij. CLXXV

dictas impofitiones: ac etiaz promittimus p minis eius iura & fubiugatões infrafcriptas
nos etfucceffores nŕos r corü quofcunqs re filicz odicta villa'cum terminis ei9 eft de ter
ges aragon et valen y nos ipfiqs nřífucceffo mino ¿ côtributōevniuerfali hoſter caualca
restcop: illustris regina conforsnfa cariffi tadicte ciuitatis et q iurifdictio exercetur p
ma/fratres vxozes filij domeftici et familia iuſticia criminalezdicte civitatis ſcöm o de
res coum talij quicunqs in dicta ciuitate de dicta allegata fubiugatione cõftabat aucto
gentes feu ad ea quomodolz declinantesfeu ritatevnius capituli ciufdā pretenfi priuile
per cam trafitú facientes cuiuflz exiſtant cō gij dicte ciuitati pceffi per alte recordatiois
ditōis ftatus ac quacus fulgeat dignitate regem petrű abauú nŕmdatdemēle mayan
foluem? et foluent impofitiões fiuefilas que mi..ccc.lx.iij.cuius tenoz in dicta exprimé
in dicta ciuitatecolliguntur fiue colligentur tur petitione: cum dictú primlegiú preten/
fine tradictioe quacum eo modo & prout cia fum effet expreffe de certafciëciar ppo rega

nes &habitatores quicüqz ciuitatis ipius cỡ li motioreuocatú caffatú irritatú tanullatú

tribuunt atqz foluunt in eisfoluentes tri galiud priuilegiü dicteville muriveteris ¿cef
baent in futurumnulla immunitate licencia fuzətinens efectuals inter alia o dicta villa
vel conceffione nullaq prouifione per nosvt muriveteris non fit abindede terminodicte
noftros facta vel facienda fub quacücsfor ciuitatis valeñ necdeștributõe ipius necte
ma verbor
: nullatenus obfiftente. Quapp neanE contribuere cum illa in aliquibusdo

tenozehmỗi dicimus et precipiendo manda natiuis nec in operib9 muroy nec vallop nec
mus inclito ac magnifico infanti Johāni du aliomodo necin hofte et caualcata z œ dicta

ci montiſalbi & petre fidelis fratri não cariffi villa beat terminú ſeparatuz melionb9 viaT
mo e in oibus regnis e terris noftrisgubere modo quibus dici poteſt eſcom o hebat an
nator generali fubfraterni amous obtentu: te conceffioné aferči priuilegij per dictú dñm
ciufes vicefgerent nec non vniuerfis et fingu regem petru abauð nŕm dicte ciuitatipceffi
lis fuccefforibus rofficialib9 z fubditis nřís et etiam vniuerfitas ciufticia vicini & has
cozung locatenprefentibus etfuturis quat bitatozes dicte villefint franchi inmunes et
laudatione cöfirmatione declarationée pro quitij ab oibus affertis ſubiugatiõib? ¿fub/
uifionez nřas hmot firmiter teneant tobfer miffionibus pceffis dicte cintati z iufticiein
uenttenerics tobferuari faciant inuiolabir criminali illius ficut dict9dñs rex genitor cu

per quofcüqz et contra ea feu aliqua de eifdé dicto puuilegio reuocatono infranquinit of
non faciant vel veniat nec aliqué otrafacere bus cis vijs ? modis abtiorib9 quib? dici aut
vel venire finant feu pmittant aliquarõe, in intelligipoffz ad comodú z vtilitatë dictevil
cuius rei teftimoniü putem fieri nřocsfigillo le muriveteris.Ita dicta villa fit in oibus
minozi cum alia noftrafigilla non béamus in villa regalis non recognofcens in fupiozem
promptu iuffimus comuniri. Dat in villa de dictā ciuitaté valeñ nec iufticiaz in criminali
almunia de dona godina.xxiij.die martij.ane nec alios officiales illi9 të. fcöm 9 hec talia
no anat.oni.D.cccc.pvij.Regmicznŕi.ij. in dicrofuopriuilegio aferunt ptineri: quib?

Sentencia regia pro parte ciui ronibus calpatebatdictuz pretenfum priut


tatis lata cötra villā muriueterisin quare/ legiúdicte cilitatit iufticie in criminali illius
ceffum effe reuocatú caffatū irritatú zanul
uocatur priuilegiüi eide ville conceffum röne
côtributionis nō fiéde cú dicta ciuitate. III. latuzdebereimponi falentiüppetuuz dictis
ciuitati & iufticié:& ficfuit petitubedararı p
Mrpi noie pateatvniuerfis o nos nunciari & fentenciariillis meliorib9 modis
Alfonfus dei gratia rep aragonu rc.Uilis etiaz litteris citatonijs inde emana
valen.rc.Vila petitiõe invilla per tist coparitione findici ciuitatis valeñ et de
pimai coza illuftriffimo dño rege clinatozia fozi per euz appofita cum preſta/
ferdinandogenitozenforcondationis eximie tionenullitatis proceffus rc.et replicatõe p
per findicüville muriueteris oblata in effectu parte ville muriveteris côtra dickádeclina
continente o cum civitas ñpretedat ba toxiam facta: triplicatióibus pro parte ci/
bere in &fuper dicta villa muriueteris eter/ uitatis valeñ. ſubſecutis crefpofionibus ad
Priuilegia

eafdem piopartedicte ville factis : et oibus motozem martínű de turib, decretor docto
provtrac parte fup dicta declinatoria obla rem in nři preſencia: auditif parcit aduoc
tis & pofitis.Uila zrecognita infup quadag catis non folum femel fed pluries hitaqs fup
fupplicatiõe pro parte findici ciuitatisvalen illis in noftri cöfilio vbi prelator nobiliu mi
nre mageftati in loco deles barraqs dels rea lituz doctor & in vtroq tureperito aderat
Is huius noftri regni valen pñtata efectuatr multitudo:deliberatõe matura: deum ſolum

inter alia continete: q cum dictú priuilegiuz þéntem preoculis eiufq3 facrofanctis euuan
pergloziofe memorie genitozë nŕzdicte ville gelis propofitis coza nobis vt de vultu eius
murшueteris côceffum fit nullü nec eis potue nŕm poeatiudíců z oculi mentis nievideat
rit obſtātib9 forist priuilegijs regni valen iy equitaté:attentis & cõfideratis oïb fingu
ramentis vallatis et robozatis cocedi per iu lis qaim niz ad recte iudicandu mouere pof
fticia feu gram: ficptra quadā fentéciam p funt debét: fignanter attentis & cöfideratt
dictü regem petru lată z cótra anticũ vfum™ dicto prilegio per dñm petruz regez ¿celfo
poffeffioné feu quaſi in quibus dicta ciuitas ciuitativalen z fentécia per eu lata:babitoqs
valent iufticia in criminali eiufdé fuerüt atë reſpectu ad innouatione factam per baiulug
poze promulgatõis dicte fentencie z etiam q zvniuerfitaté dicte ville muriueteris fup pof
parte dicte ciuitatis non vocata ceffuz tal feffione feu quafi in qua erant dicte iufticie z
declaretur dictum priuilegiü dicte ville cöcef vniuerfitas ciuitatis valen. Confiderataq3

fuz effe nullú z nullius eficatie z valoris:& pe conceffione dicti priuilegij per dictuz genito
ajt caffarireuocari tanullari illo quantú de rez nŕz ¿ceffiville muriueteris ac tenore clau
Facto fuit factufeu conceffum . Uila etiaz ci furaru in eo appofitap:c alijs multis caufis
tatione inde fecuta z cōparitõe ſindici z baiu trōnib? plene attentis & confideratis. ID:0
Kidicte ville muriueteris z fupplicatõep cos nunciamus declaramust hac nřa fentécia di
data zalijs perdictos findicú baiulû dicte finimus dictü priuilegiü cöceffuz per dictuz

ville ppofitis obiect) rallegatis in oppofitú genitozením gloriofe memorie dicteville mu


Wifis et plene difcuffis tam dicto priuilegio ríueteris quat ptrariakdicto priuilegio con
dicte ciuitati per dictú dñm regez petru aba ceffodicte ciuitatis valen per dictü regem pe
uum ním cōceſſo odicta fnialata per dictů truz abauũ nŕm foze nullü nullus eficacié t
dim regem petrüfup validitate zobferuan valoris:et in quantum de factofuit cöceffuz
ciadicti priuilegi per eum dicte ciuitati eius ipm defacto calfamus reuocamus tanulla.
fticie indulti etia priuilegio per glozofere mus treponimus ac reducimus iufticiam in
cordationis genitozēnŕm dicte vniuerfitati criminali acdictam ciuitatez valeń reduciqz
ville muriueteris ¿ceffo cötinente in effectu Treponivolumus tiubemus in ftatu dictor
anullationem caffationem reuocationem et priuilegij fentécie zdeclaratõis & exprefator
irritationem dicti priuilegij dicte ciuitati cōs in eis zin poffeffione feu quaſi corundé quib9
çeffi rpceffione inmunitatü libertatú z frans eranttpe mortis felicis recordationis regis
quitatü dicte ville & habitantes in eadé vt in Abartini proauüculi noftri ante cōceffioné
dictopriuilegiolacius cötinetur.Wifis etiaz dicti priuilegij dicte ville muriveteris cöcefi
petitõe pami proceffus in hac nfa ciuitateva non obftantib⁹römb⁹rallegationib9 ppte
len cozam não genitoze inchoati et firma turt dicteville z baiuli eiufdé in ptrariuz deduct
Ppredicte ville ne moleftaret oblata. Wifis t allegatis.Et cōdēnamus dictam vniuerfie
ecceptōib9 per findicú ciuitatis valen oppof tatem dicte ville & fingulares eiufdé abfentes
fitis replicatõib triplicatõib? inreode des tpro cis dictü findíců ac baiulú preſentes ad
ductis & alijs pvtraq prez in dictoprimo p fuanduet complendu predicta per nos pnū
ceffu deductis z allegatis vfqz ad puctü e ſta ciatat declarata.Saluamus trop premiffa
tum in quib9 remanfit. Wifis quoqz oibus a non intendimus nobis neciuri nobis ptinen
lijs &fingulis in dictis proceffib9 cótentis et ti in aliquo derogare. Retinentes nobis ex
r
coram nobis allegatis pductis pervtraqz preffe omnia et fingula q per dictum dñmpe
parté z earuz quelz:facta relatiõe de eifdé truz regez fuerút in dicto priuilegio retenta
per fidele cöfiliarú z negotiop curie nře pro Et etiá refuamus dict) findico & baiulo ville
Alfonsi tertij. CLXXVI

muriueteris o fi eis ius alio competebat ad ciuitatis barchinon geritis circa todia pe
uerfus priuilegium dicti regis petri declara, fenfioné fecuritate nŕozum fidelium fubdi

tioné & fentencia allegata ratiõe perditionis rozum pmaria nauigantiū z alio; etiam mer
propt abufus cozā nobisverbo tfcriptis alle catozuz per mare ad nra regna terras cum
gata feu altor abuſuuz ſiqui impoſterü alles cozú declinanciŭ mercaturis.Tenoze prefen
gabuntur fiqui facti funt feu fuerüt aut alia tis võis inde iuftis fupplicationib9 nobis fa
quauis caufa modo vel ratione quacunq: crisbenignius inclinati :concedimus vobist
illo iure iuuare ſe valeant poffint fiet provt licencia plenaria elargimurvt vna cũ vniuer
poterant ante conceffioné dicti priuilegi per fitatib9 ciuitatis maionca; z aliarú ciuitatú
dictum genitorem nim conceffi et ante prefen vvillarum infignium marittimax nřídomí
tem fentenciam:quam quo ad predicta refers nij poffitis & licite valeatis vos congregarei
uata in nito volum⁹dictis findico feu baiulo ciuitate dertuſe z ibidé cõfabulari &tractari

vniuerfitati pdicte ville preiudiciu generare adinuicem de predictis tantü: quaſcunq3 02


Super quib9abulibus prouifioné fiendaz no dinationes q de comuni pcordia in predictis
bis feu gubernatori não impoſteruz reférua et circa predicta vobis apparuerint pficuas
m9.Lata fuit becfnia per nos lectade nří achonoйnfo et nŕereipublicebono ftatuer
mandato per fidelem ſecretaríú ním pauluz pedientes facere condere z ozdinare.Itata
nicholai in regali palacio ciuitatis valenciejin men opeasfic per vos concorditer factas no
domovbi nim confilium cötinue celebzatur bis teneamini preſentare p nos vt nobisvide
die mercurij hoza terciar viceffima fexta ma bitur confirmandas. Quoniam nos manda
dij cōputata anno anatdñi. AB.cccc.xvij.re mus pbanceandem gubernatorib9 vicarijs
gnics nfi fcdo prefentib9 inftantib9 et fniam baiulis iufticis ceterifqz vniuerfis & fingulis
Ferripromulgaripetentibus & fuplicantibus officialib? nfis et locat cozudem quat licécia
Di
fidelibus nris iacobo burguera iuftic) in cri z concellionem nŕashmōi vobis teneantfir
3 miter zobferuent teneric zobferuari inuio
minali riacobode plano findico ciuitatis va
lener vna parte:z bernardo caydia baiulo r labiliterfaciant & non contraueniant feu aliz
1
martio defparça findicoville muriueter} par quemǝtrauenire permittant aliqua ratione
X
te ex altera: z preſentibus etiã pro teftibus re In cui reiteftimoniú þác fieri tuffimusnão
"
ueredo in rpopatre venerabile nobilibus di figillo fecreto munita . Dat valen prima die
lectis et fidelibus cõfiliarijs nŕis frácifco di nouembris anno anat dñ . AB.cccc.pvyj .
2
uina prouidécia archiepifcopo cefaraguſt) io
banne epo tiraçon/didacogomesde fantdos Promittit dñs rero non alie
05 ual adelétato maiori caftelle/geraldo alamā V
nabit loca bona et iurahic expreffa.
ni de ceruitione gubernatoze cathalon:olfo 8 Ateat vniuerfis y nos alföfus di
prorida:berengario de bardaxino/iohāne de gra rex aragonú valeñ etc. Er pre
Funes vice cacellario/ petro pardo & mathia teritozu memoria queprobabilem
de podio negotioz nŕe curie pmotonbus mi DS ratione folent inducere de futuris
ET A328 329 FREE

litib9z pulribus alijs in multitudine copiofa


fedule cogitantes quanta diſpendia quátaq
difcrimina regnis cöfueuit ingerere fectiode
CO› vniuerfitas valentievna cu
folatric/ tota respublica regnore terrar
vniuerfitatibus barchiñ et maiozicarü fe por quibus actozedño prefidemus preſentit preci
fitcongregare in ciuitatedertuſe pro haben/ puehmỗi regnum valen/tanto proinde falu
do tractatu fuper reſpicientib9 comoduz reiz bzius fuper his intendim9 vt tenemur futur?
publice. IIII precauere piculis acnřis nřozumą fideliuz
salfonfus dei grarex aragonú obuiare diſcidijs/quãto melius atq pfecti⁹
valeñ rc.Mon minus affabiliteſti régalis mageftas potencius imperat & quie
monio collaudates adiutricio tius fe fuofa gubernat cú multox locozú infi
peradirigentes laudandu ppofi gnum reddituu emolumentoru bonoz et iu
tum qo vos dilecti nŕi iurati et pzobi hoines rium roboze circüfulta eiuſdem ciuilis potë
ciuitatis valen accōfiliarij zprobi homines cia permanet Ocozata .Attendenteſqß qualif
Priuilegia

fit prouifum in parte per fereniffi omnib9 fuis pertinencijs adiacentibus acter
mum regépetrúabauuz nŕm memozie glozio minis vniuerfis/ z etiam alfondícũ feu alfon
fe cum priuilegio fuo dato in ecclia cathedra dica nfa que nunc habem? feu impofterúnos
libeate marie fedisvalen die inceptionis cu vel nřihabebim redificabimus ſeu bebunt
rie generalis dicti regni.xviij . klns octobus z edificabunt in dicta ciuitate et eius Eminis

annodní.AB.ccc.xxxvi. et cũ alio priuilegio mozeriaz ciuitatis eiufdé cum balneis furnis


dat barchiñ tertio idus iunij anno dñí. A. carnicerijs peyta dicte możerie/cena tā plen
cccxl.Et lz in dictis primmlegijs nulla reperia cie a abfecie/tabernas/ baiulias mozerie pie
tur mencio expreffat specificata o redditib? dicte cũ alijs iuribus vniuerſis/ lezdāfiue pe
emolumentis et alis iuribus regijs ciuitatis dagiū tā ciuitatis z regnivaleñ etiã dertu
valeń z terminozű ipfi? ceterifqz bonis Tiuri fe/iura del faixcar ac amultinagij/carneceris
businferius defignatis/ eo folan q? nō erat as/pifcaterías/portica/tabulas edificia ea
nec ĕcredendu talia debere alienari.Verüta rūdem/cenfus/ laudimia z foriſcapia et etia
mě per importunitates fuplicantiuz nobis r dominia directa iura vinteni z quadrageffi
antecefforib9nŕis zinaduertenciānŕí ralios mi iudeo zfarracenozũ/ ſeccam auri zargë
rum côcedentiú contra predicta priuilegia z ti ciuitatis zregnivaleñ/monetaticufiue mo
fo20s diuerſijs vijs fubtilit diuerfifqafump rabatinú extra muros dicte ciuitatis/ tercių
tis colonb9r cautelis multa fuerüt alienata decími panis etvini/tertium decimi oztalicie
de contentis in foris & priuilegijs antedictis et quozumlibet expletowum / tercium decimi
in tantú o vix reftant nobis redditus emolu carnagij/шura erbagi montagi et paſquerij
" mentar fdeuenimenta ex quib9 poffit nřísvi ganatorum.rem açochum. Frez vallem de
ctus ac veſtitus neceffitatib9 fubueniri . Igi vrone cu alchareijs caftris fortalicijs ei9 red
tur ex caufis predictis z etiã ex caufa vrgenti ditib9 emolumentis ſdeuenimētis ¿ iuribus

et pro bono reipublice


neceffitatu piedicta eius.Jté ferrã de flida cũ tota eius tenencia
regnox nãowm thabitanciú eozüdez .Teno caftris vallib⁹ alchareis eiuſdez fue tené
reprefentis cartenre feu priuilegi cüctis tem cie fupzadicte : z cũ omibus redditi69 emolu
pozib9 valituri motu não propior in fauozez mentis fdeuenimentis z iurib9 earunde.Jtë
nří patrimonij regi fuftentationemaz nŕiſta villam de bocayren cum alcharea de alfara/
tus zregie dom9nre z etiam ad fuplicationé • villas de ontinyent & de biar cũ omibus carū
findicoz ciuitatú et villarü regalium regnip caftris & terminis redditib9 emolumētis fde

dicti in curia generali quam deprefenti cele/ venimentis r iurib9 z etiã cum terciodecimi

bram incolis huius regni in curia ipa prefen omim expleto earundem z ipfaz terminox
ciuz. Der nos romés heredes z fucceffores nobis ptinentib9de prefenti & decetero quã
níosfuperaddentes fons z priuilegijs ſupza docunqs quomodolz pertinebūt :zdemum
dictis volum⁹ prouidemus cōcedimus atq omés redditus z emolumēta ziura qcüqz de
promittimus in bona fide nŕa regiavobis fin 1 fcripta z que redéptafunt nobis pertinent
dicis predictis pro vobis z vniuerfitatib9 no zquecüs decetero redimentur quádocüą r
ftris ¿pro vnaquaq acfingularibus ipfarú illico cum ad nos infopatrimonio fuerint a
7 quolibz cozũ ¿ earu ac etiaz pro toto regno plicata vel quomodolz pertinebūt zetiam in
predicto pafcicentes e contrahētes irreuoca cogitata cuiufcunq3 generis conditionis feu
biliter acturantes per dñm deum rei9 fancta qualitatis exiftant z que nobis ptinent revel
quatuo: euuangelia corporalit manibus nřis fpe vel nobis feu fuccefforibus nřis pertine/
tacta o albuferiam ciuitatis valencie falinas bunt infuturum ac aliquam partem ipforum
et defefiaz eiufdé quas tenet illuftris domina generaliter vel fpecialiter nunc nos feu fucs
yolans fereniffimidñi ioānis auūculi nří me ceffores nři feparabimus diuidemus fegrega
mozierecolende relicta pro fua camera certis bimus nec alienabimus aſſignabimus dona
titulis affignata ceffante dicta camera feu ei9 bimus obligabimus cedemus commutemus
vfufructu et nüc pro tunc e ex tunc prout ex aut concedemus aut diſtribuemus/ ſepara
nunc ac etiaz terciú decimi piſciú maris/ nec buntdiuident ſegregabūt nec alienabūt aſſi
non gabellam falis nŕaz ciuitatis premiſſe cũ¨_gnabunt donabūt obligabunt cedent comut
Alfonfitertij CLXXVII .

tentvel cöcedent aut diftribuét in filios infa nimus zinania z factatattéptata ptra118
tes natū vel natos aut vxozē nŕos vel ipozuz expreſſum & côtra ppiuz iurament diſpé
nec in aliqua aliapfona vel pfonas mundi ec dium falutis eternenfi tipo fucceffor não
clefiafticas vel feculares nobis ppinquas vľ ruz & preiuditiú etiam iacturā nří patrimo
extraneas mediatevel inmediate per moduz nij regij et reipublice dicti regni quib9 ius ex
feu via donatōis pmutatõis venditōis obli nunc eft quefitü in cófiftencia er conexionep
gatōis generalis vel fpālis nec cuiufuis alte petua cum regía nřa cozona indiuifibili vni
ri⁹generis alienatōis feup viam affignatõis tate z in preiuditium pñtis ɔtractus quibus
procamera pro alimentis aut fuftentatõe do nunquá derogari volumus aliqua vía múdi
mus vel ftat, aut alquauis cã/nec etiã p viā Quinimo cōuenimus 7 pmittim9 vobis q
vel modú cómiffiois ceffionis vel oneratio illico cumverbo vel fcriptis per quacunqs p
nis cuiufquã quocüqs modo poffit dici vel ex fonam inde fuerimus vel nři fucceffores fue
primi ad imppetuú vel adtpus ex quauis ca rintrequifiti vel per quécunc feu pnos met
etiaz fi extrema neceffitas cenferet vel qualif pos fuerimusvel nfi fucceffores fuerint per
cüqz vtilitas diceret. Quinimo volum9zde fe ipos vel at's qualitercüqz de premiffis cers
cernimus ac lege pactiōatāpactú z ptractú tificati vel al's quomodocüqz fuerimus vel
incomutabiles ac ppetuos vobifcü facimus fuerint inde fcientes quidquid incotrarium
2228OMERON

fanctimus op albufaria faline et defefia fini fuerit per nos vel ipos conceffuz aut quōlibz
to vfufructu dicte dñe regine ac etiã gabella enantatu reuocabimus zreuocabut ad fta
falis dicte ciuitatis cum fuis terminis radia tum priftinuz reducemus et reducēt reuoca
centijs vniuerfis ville/caftra/ferra/valles et ríqz et reduci eficaciter faciemus & facient:z
1
loca ac emolumenta reddit9 iuraz bonanía pro reuocatis ad ftatuz puſtinŭ reductis ha
predicta z ea que nobis ptinent vel fpectant bebim ? 7 habebūt z ex nunc héri declaramus
CUS
pertinebūt vel ſpectabunt infuturü iunctiz volumus et céfemus:erpellemuſqz rexpellēt
10
pariter et diuifiz cũ oimoda integritate cou expellere poffim⁹ & poffint aut & vtiqz tenea
en dem remaneant fint vnita ppetuo et inco/
murzteneank ptinusz cöfeftim a poffeffiõe
mutabilr cozone regie aragonú et ipius pro tenedone quibuflz quofcüqz poffeffores vť
pyz peculiaris patrimōij infepabilia pariter detetozes oiz pdictor aut ptis coz cognitõe
afira.Et nuncdepñti eafdem z ea affigim9 caufe nullat precedëte f3 virilr zde facto qui
vnímus et incorpamus acvinculo indifolubi bufins rõib applatōib9 callegatõib? inco
li annectimus cozone nŕeregie memorate et trariü faciédis no admiffis :ymo ex nüc pñts

peculiari patrimonio atedicto Sicqdeinde pnlegi pactiz ptract9 vigore penit pcul
omniafupradicta fint ppetuo mēbй cozone pulfis.Mos emexpreffe z de certa fcia quaſ
nreregie antedicte aragonu et regni valen z cüqzleges & tura canonica vel ciuilia quibus
pars proindiuifo alienabilis indiuifibilis et pmiffuz fit aut indultú certis cafib9 vel certi
infepabilis patrimonij pzenarrati z ficut mé rōnib9donatōez vel alienatōem fieri poffe p
bzugnotabile abipfa cozona regia zregio pa reges aut principes feu quafuis alias plonas
trimōiofupradictotan afuo corpoze in to de ciuitatib9caftris feu locis no obftate priui
tumvel partë aliquâ nequac valeant fepara legio incotrariú inde facto ad hec irritas ex
riper diez.f.nec hozā neœ quo ad dñiü nec nŕe regie plenitudine ptatis effe decernimus
quo ad pprietatez nec etiam quo ad poffef inualidas penit? et inanes ac carere viribus
fionem aliquá vel tenutā. Etlipnos aut ali oib9 zefectu:ac pñtez legem pactōatā pactū
quos fucceffores nãos fcienter vl'ignozanter Öctum dictis iurib9 Prijs volum ? zdecerni
fieret vel teptare de facto ptrariuz / illud ex mus preualere illa vniuerſa iuraq hijs ſufra
nuncprotüc & econuerfo nedum inquantú co gari poffint ex dicte pratis plenitudine ipfis
cernat dñum vel propietaté fed etiá quantú totalr aplicates.Et volum ac pitib9 et qui
ad quancü poffeffioné tam iuris facti z protempoze fuerint pcedimus ac facultates
etiam nuda tenutā z obligationē generale vl plenariam elargimur q in cafu quo premiſ
Specialecommiffionez cōcelfionem ceffioné vel fozum Briuz fieret illi vel illis cui feu quibus
alienatōez aliam quālz:irrituz zirrita decer indefacta fuerit donatio věditio commiſſio

3
Priuilegia

aɔcóceffio permutatio obligatio genera tuteper nos fupius prestiti iuramēti tenere
lis ... s aut queuis alia alienatio feu et irrefragabilr obferuare teneri zobferuari
affignatio de premiffis necnō cuiuis a nobis facere aliquo iure caufa feu etiaz rõe obfifté
ptātez henti tradēti vel tradere fatagēti reti tibus nullomodo.Obligātes nos fucceffo

nerea voleti poffeffioné aut tendone aliquā res nãos quofcũcs pro folidantia hmoi ppes
de eifdé ſeu iuſſis & mandatis ipius vel ipor tue vnitatis ad obferuatiam oim predictor
minime teneantur obedire ymo poti⁹eis fub eis melionb⁹r vtiliorib9 vijs modis & formis
debito fidelitatis quo nobis fuccefforibus quib9 poffit intelligi et exprimi omni fraude
nŕis tenent fint obligati z teneat teneric vo fublata zabfqz aliqua cöditione zretentione
lumus declaramus ferie cum prefenti dice quam no facimus in eifdé. ADādamusitaqz
rezrefiftere cum armis et fine totis viribus per hanc eandez gubernatoni generali regno
etiá fi nifuerit gubernator generalis aut ei? ruz terrarunfarü eiufqz vicefgereti in rego

vicegerens vel ali⁹ quicüqz officialis tanp novalen ac baiulo generali regni eiufdé nec
fonee extraneez cui non effent ad obedieduz no vniuerfis et fingulis prelatis richishomi

in aliquo obligati. Decernetes cöcedétes et nib9 vniuerſitatib9 nřis & fucceffozuz NÃO:Uz
voletes ex nreregie plenitudie ptātis hec pof talijshoibus villarü et loco ceterifqz quis

ferdebere fieri peos licite et impune in fauo buflz fubditis noftris regni vateń predicti z
reregie nie cozone vtilitatem reipublicedi / etiaz alienigenis quibuſcüqz zadregnuz pie

cti regni.Etfi ppdicta cötradictioez vel refi dictuzdeclinantib⁹ vndecüc de certa fcia et
ftentia in pfonis alicui9 vel aliquor dāna ne expreſſe pro prima et fcda tuffionib9 fub debi
ces vel vulnera inde fuerint fubfecuta que il to naturalitatis fubfide z homagio acfide
lata vel ppetrata effe dicerentur perdefenfo litate quibus funt et erunt nobis etfucceffozi
res in priuilegiopacto et cōtractù hmōi con bus noftris aftricti quatinus alicui ordina
tentor/de ipis nobis vel curie nře vel correc tioni feu mandato coceffion commiſſioni et

tõi aut punitōi alicui nō teneanë vllomō nec proviſioni in cōtrariü predictozuz factis feu
eis poffit infamia aliqua denotari : ymo núc Fiendis per nos feu quèmuis fucceffor nfor
protúc zecōuerſode ipis abfolutiquity fine in regnis e terris nŕis predict aut officiales
ppetuor inmunes. Wolentes & cum pñtide/ noftros vl'eox feu alias quafcüqz plonas in
clarantes illúvel illos quofcüqs qui aliquid 8 nullo obediant obteperent vel attendat obe
predictis a nobis vel nŕis fuccefforib9 habue diri obtéperari vel attendi permittat aliqua
rint quibufcüqz título fiue caufa vel aliquid rōe:ymo eifdez refiſtātviriliter z penitus co
de predictis poffiderint vel tenuerit de facto tradicat zal'cartā nīam huiufmodi teneant
vel poffidere feu tenere teptauerint fub quo firmiter zobfuent teneriqz zobkuari faciat
mis titulofeu coloze z etia vniuerfos et fingu inuiolabile per quofcüqz znō cōtraueniant
los qui nobis vl' fucceffoub9 nřis incōtrariú feu aliqué côtrauenire pmittat aliqua rōne :
premiſſor pfiliü dederint pfuafiones autin ymo aduerfusptrariú attētantes infurgant
ductões fecerint puifiones aliquas mādaue viride z potéter tantra inimicos nãos et
rint ozdinauerint fignauerintvel fubfignaue gpetratozes criminis lefe mageftatis regijqz
rint feu expedierint etiá fi tales fuerint cacel diademat emulos z reipublice iuafozes. Aul
larius vicecacellari? feu cacellariam regens li ergo oio hoim liceat hanc pagină nŕam in
aut alio titulodignitate vel officio quocüqs fringere feu ptentis in ea aliquateng traire
fulgentesveniffer venire nobis enfis fuccef Siquis autptrarium attēptare prefumferit
foub9 otra fidelitaté zɔtranŕaz regiā mage fiuefuerit impetrans conceffionez comiffio
ftatez vt ptra infideles zreos criminis lefe nem mandatuvel ordinatione vel petens aut
maieftatis oés vaffalli z fideles nãi r ſucceſſo inftas feu tractas vlfaties fulés ordinans

ruz nŕozũ inſurgāt:fuper quib9 infidelitater vel fuadés öriuz premiffor & yō deftiterit ap
reatu criminis mageftatis a nobis vel fuccef dict™ cũfauerit privilegiú nŕz pñs /pena co?
ſoub9 nřís minime valeat difpenfari. Ethec poust auerij fine remedio aliquofenouerit i
oia & fingula per nos et oësfücceffozes nãos curriffe:quor bonor tcia ptē nŕis erarýsta

volumus concedim⁹ atqz promittiṁ? ſub vir lia fcia pté opi muroz ciuitatſvalé z reliqusā
Alfonsi tertij CLXXVIII

tertiam partez illi vell illis qui parte facient mus in bona fide noſtra regiavobis findicis

prodeffenfione pitis privilegij et stentor in memoratis ac iuramus per dñm deumt eius
covolum⁹ aplicari . In cuius rei teftimoniú fancta quattuo? euuangelia co?paliter tactă
prefente fieri tuffimus nre mageftatis figillo a nobis o caftrúvillaz z baroniam predicta
appéditio coitam. Dat valeñ.prix.die ianua necnon loca fiue alchareas de riola/depoli
riano anať dní. MD.ccccxviij.regnic nří.uij nya/de fortaleny/de anyent/de beníazit zde
muncada que hodiedetinentur per poffeffo
Denon alienandis a cozona
res caftri et ville predicte: necnon loca fiue al
regia villis & locis de cobera de riola z alijs charess delauri/et de bemboquer/de benio/
hic expreffis. VI. mer/dela alcudiola de matada q per aliquos
salfonfusdei grarex aragonú intradictam baroniam fingulariter detinen
valen zc. Licet caftrú villa et ba tur etfub eadem cum fuis terminis & territo

ronia cobarie in ripparia pucari rijs vniuerfis ac cum omnimoda iurifdictõe


intra regnü valen fituata cum fuis ciuili et criminalı alta z baxia mero et mixto
alcareis terminis iurib, et ptinētis vniuer/ imperio et cum tertio decimi omnium exples
fis in puulegio gñerali Fenillimi dñi petrire toxum ac cum redditibus cenfibus laudi /
gis aragonuz paui nři recordatiois excelfe . mijs coffris beſancijs emolumentis fdeueni
dat in ecclia cathedrali beate maric ſedis va mentis et iuribus quibufcunq / ac cumfur/
len.die inceptiōis curie generalis dicti regni nis/macellis/molendinis / et balneis/ turri
xviij.kl's octobris āno dñí.AB.cccxxxvj.quo bus/fortalicijs regalijs et iuribus quibuſli
prohibet aliquas villas caftra locaregni p bet a quibufuis perfonis detineantur ac qui
B dicti cum earu redditib9 et iuribusvniuerfis bufuis titulis fiue caufis cum per nos redém
a cozona regia fepari: fint comprehéfa reſpe pta fuerint fiue empta aut quomodolibet ad
cialiter cum oi integritate eozű dicte cozone quifita nobis aut fuccefforib9 noftris regieas
affixa. Verütamé quia otra forma privilegij cozone comuniter vel diuifiz aut aliqua par
To
memorati licet de iure fieri non poffet de fac tem ipfozuz generaliter vel ſpecialiter nung
l
to tame fuerüt a dicta cozona feu patrimoto feparabimus /dindemus/fegregabimus/nec

regiopro aliquo tépoze fepata :quevt de iufti alienabimus /affignabimus /donabimus/ce


cia facere poffumus et debemus recupare in demus/aut concedemus fiuediſtribuem9/in

tédim⁹ dicto não patrimonio reducere be infantes natum vel natos aut vxozem nŕos
:

uiter z tomare:ne forfam pp feparatõem iaz nec in aliquam aliam perfonam vel perfonas
tactam iuri níor hoim caftri ville baronie mundi ecclefiafticas velfeculares nobispro
연 료

predictor et alcarearulocozuq ipfius acto pinquas vel extraneas mediate vel inmedia

tius regnipredicti in conexione noftri patris te per modum feuviam donationis permuta
#
monij atedicta poffit allegari fuiffe in aliquo tionis nec cuiufuis alterius generis aliena/
표상

derogatú núc pio tunc quo ad omia fupradi tionis feu per viam affignatiõis vel comiſſio
6C
cta et infrafcripta declaramus in nullo fuiffe nis ac etiam per viam vel moduz conceffio/
dicto priuilegio derogatum : fed cöfirmates nis vel onerationis cuiufa quocunq modo
privilegium ſupratactuz z omia et ſingula in poffitdici vel expami ad imperpetuuzvel ad
eo côtenta advbertozem cautelam incliāti be tempus etiam fi extrema neceffitas cenfere

nigne fupplicationibus veftri fidelium nros tur vel qualifcüqz vtilitas diceretur :quinim
rum findicorum nuntiozuną ciuitatuz et vil mo volumus ac decernimus aclegem pactio
larum regalium dicti regni in curia generali natam et incomutabilem acperpetuamfaci
quam incolis dicti regni celebzamus refiden mus q caſtruzvilla et baronia predicta cum
omnibusfuis locis alcareis terminiszterri
ciuz. Tenore prefentis prilegij cunctis tem
ponbus valituri motus noftro propio et in towijs preexpreffis ac iurifdictione alta et ba
Fauozem noftri patrimonij regij fuftentatio xía cum omnibus redditibus emolumentis

nemą noſtri ſtatus z regie domus noftre et et prouentibus ac etiam cum regalis et turi
al's per nos et omnes heredes et fucceffores busfupius recitatist alijs quibuſcūc fimul!
´noftrosvolumus concedimus atqz promitti : comúctim pariter zdiviſim cum omnimoda ›
ろり
Primilégia

integritate eorüde remaneat fint vnita ppe quafcúc leges ziura canonicavel ciuilia quí
tuo zincomutabilt cozoneregie aragonu et bus pmiffuzfit aut indultuz certis cafib9 vel
ipi9ppij z pecularis přímoni infepabilia pa certis rōib9donatione vel alienationezfieri
riter zaffira znücde pñti eadé affigim? vni poffe per reges aut principes feu quafuis plo
mus Tincorpam ac vinculo indiffolubili an nas de ciuitatibus caftris feu locis non obſtā
nectims cozonenre regie añdicte zetus pecu te puilegio incötrariú inde facto quo ad hec
liari přímonio antedicto:fic o deinde olafu irritas zexnreregie plenitudie ptatis effe ♂
pradictafint ppetuo mébzü cozone nŕeregie cernim in validas penitus et inanes accare
añdicte aragonu zregni valeñzps pro indi re virib9 oibus & effectu:ac pñtezlegé pactio

uifo inalienabilis indiuifibilis & infeparabilis natamdictis iurib9 ptrarys volums decer
přimonij pnarrati: z ficut mēbzũ notabile ab nim preualere illavniuerfa ura quehijsfuf
ipa cozona regia z regio přimōio fupradicto fragari poffint ex dicte ptatis plenitudine ip
tana a fuo cope nequaq valeat feparipdie fis totalr applicantes.Et volumus acvobis
f.nec hora:nec quo addium nec quo ad dictis ſindicis & veftruz fingulis cöcedim? et
Pprietate nec etiã quo ad quacum poffeffio plenariaz facultaté elargimur oin cafu quo
nez aliquavel tenuta.Etfip nos aut aliquos pmifforptrariü fieret illi cui inde facta fue
fucceffores nãos fcient vel ignozant fieret vr rit donatiovenditio coceffio pmutatio aut q
téptaret de facto cum de iure non poffit özü uis alia alienatio de premiffis necnō etiã cur
illo ex nuncp20 túc recöuerfo nedů inquatu uis a nobisptatem henti tradēti vel tradere
concernātdñiuz vel ppietatéfz etiã quantú fatagenti retinere volenti poffeffionez aut
adquancücü poffeffioné tam iuris of facti tenedonez aliqua de eifdé feu iuffis z manda
retiaz nuda tenutā irritür irrita decernim9 tis ipius vel ipozuz minime teneamini obedi
zinaniaz facta z ateptata ptra ius expreffug re:ymo potius eisfub debito fidelitatis quo
zotra ppiuziuramentu indiſpendiü falutis nobis tenemini fitis obligati teneaminite

eterne nři zipor fucceffozú nŕoz z in premudi neric volumustdeclaramus ferie cum pñté
tiú etiã et iactura nřipřímonij regij z reipus tradicerez refiftere cũ armis & fine totis vi .

blicedicti regni vřic findico predictor ac ribus etiá fi ni fuerit gubernatoz aut eius vi
caftri villebaronie z alcharcarú eiufdé vel lo cegerens tanc plonce extranee z cui nō effe
con recitator fupi9 quib9 ius ex nüc eft qfitü tisin aliquo obligati. Decernetes pcedêtes
in pfiftentia z conexione ppetua cũ regianra zvolentes exnře regie plenitudie ptátis hoc
cozona indiuifibili vnitate : cui iuri nunc de poffe z debere fieri pvos licite z impune in fa
rogare volumus aliqua vía mūdi etiá fidice uozezregienře cozone vtilitatéqz reipublice
remus aut offerremús nosvím aut hoiz die dictiregni. Etlipp dictā ṣtradictõež vel res
tarú ville et loco foluere intereffe:quinimo fiftécia in pfonis alicuius vel aliquozű dāna
cōuenimus 7 pmittimus vobis q illico cum neces vel vulnera indefuerint fubfecuta que

verbovel fcriptis p vos aut alia quácüqz plo pvos aut hoies fupradictos vel alios illata
nam inde fuerimus requifiti quidquit incō vel ppetrata ee dicerent de ipis nobisvel cus
trariú fuerit p nos coceffum aut quölz enan rienře feu correctiōi aut punitõi alicui niō te
tatu reuocabum ad ftatü preſtinű reduce/ neant nec teneaminivllomō nec vobis aut eis
mus reuocariqz reduci faciemus eficaciter poffit infamia aliqua denotari: ymonunc p
preuocatis ad ftatu peftinu reductis be tunc recōuerſo ſiti z fint deipis abfoluti qui
bimus héric declaramus volum celemus tij ppetuo z inmunes . Volentes & cum pitt
Expellemufas rexpellere poffim? vtiq tena déclarantes illum vel illos quofcunqz qui ali
mur ptinus feftim a poffeffione & tenedo quid de predictis a nobis vel nŕis fucceffori/
ne qbuftz quofcü poffeffores vel detetores bus habuerint quibuſcunqz titulo fiue caufa
oim predictor aut partis eoz:cognitiõe cau vel aliquid de predictis poffederintvel tenue
fe nullatenus pcedête:fz virili z de facto qui rintde facto vel poffidere feu tenere tentaue
buſuis rõib⁹applltōib? z allegatōib9 incōtra rint fub quouis titulo feu coloze z etiãvniuer
rium faciendis non admiffis:ymo penit9pzo fos &fingulos qui nobis vel fuccefforib9nřis
culpulfis.Inos em expreffe et de certa fciétia in contrariú premiſſozum confiliuz dederint
Alfonsi tertij.
CLXXIX

perfuafiones aut inductiones fecerint proui refiftantviriliter et penitus ptradicant:et al


fiones aliquas madauerint ozdinauerint fig priuilegiuz hmōi teneat firmiter et obferuet
nauerint vel fubfignauerint ſeu expedierint teneric et obferuari faciant inuiolabiliter p
etiam fitales fuerint cancellariusvicecancel
quofcunq3:et non cötraueniat feu aliqué cỡ
larius feu cancellariaz regens aut alio titu trauenire permittant aliqua ratione: ymmo
lo dignitate vel officio quocumqs fulgentes aduerfus cötrarium attemptantes infurgāt
veniffe z venire nobis 7 noftris fuccefforibus
rigide ac potenter tang contra inimicos no
contra fidelitatem & contra noftra regia ma perpetratozes criminis lefe mageſtas
ftros
geftatem & vt contra infideles zreos crimi tis regijqzdiadematis emulos et reipublice
nis lefe mageftatis vos zomnes vafalli et fi inuafores Mulli ergo oio hominü liceat hac
deles noftri & fucceſſorum noſtrozuzviriliter
paginam noftra intrigerefeu cotentis in ea
infurgatis Super quibus infidelitate vrea aliquatenus cötraire.Siquis auté côtrariú
tu criminis mageſtaris a nobisvel fucceffo// attéptare prefumpferit fiue fuerit impetrās
ribus noftris minime valeat diſpenſari . Et coceffionemandatuz vel ordinatōem velpes
hec omnia & fingula per nos romës fucceffo tens aut inftans feu tractās vel faciens /fua
res noftos volumus concedimus atqz pro dés fignās mādans vel expediens ptrarium
mittim9 ſub virtute fuperius per nospiestis premiſſor & non deftiterit a predictis cũ pus
tiiuramentitenere et obferuare irrefragabi
mum fauerit priuilegiu noftrü prefens pena
liter teneri zobfuari facere aliquo iure caus
coupons rauerij fine remedio aliquo fe noue
fafeu etiam ratione obfiftentibus vllomodo
rit incurriffe: quozuz bonop tertiampartez
obligantes nost fucceffozes nãos quofcunq noftris erarijs et aliam tertias partez opert
pro folidantia huiufmodi perpetue vnitatis murozum ciuitatis valeñ /z reliquam tertiaz
quam per eofdem fucceffores noftros laudas partem illi vel illis qui partemfacientprode
ri iubem⁹r cozpozali iuramento retiaz robo
fenfione preſentis priuilegij et côtentor in co
rari ad obferuantiam omnium predictorum
dem volumus aplicari. In cuius rei teſtimo
eis meliorib9 zvtilioribus vijs modis et for
nium prefentem fieriiullim ? noftre mageſta
mis quibus poffit intelligi dici rexPANÍ OM
tis figillo appendicio comunita. Dat valen
ni fraude fublata et abfqs aliqua conditione die.prix.ianuarij..anatdi.AB.cccc.pvúj
z retentiõe quam non facimus in eifdem. Regniqz noftritertio.
LiDandamus itaqz per hanceandem guber¶
Denon alienandis a cozona
natori generali regnozum z terrarumurarú
regiavillis et locisde ozola et de alacant ac
clufasvicefgerenti in regno valentie ac batu
iuribus carundē .
lo generali eiufdem regni necnon vniuerfis t VII..

fingulis prelatis richts hominib9 militibus


s alfonfus dei gratia rep ara/
generofis perfonis ciuibus burgenfibus hō
minibusvillarum & locorum et alijs quibuf/ gonuz valentie 7. Expreterito
rum memoria que probabilez ra
libet fubditis noftris regnipiedicti valentie
tionem folet inducere de futuris ·
retiaz alienigenis quibufcunqz & ad regnum
fedule cogitantes quanta difpendia quataq
predictum declinantibus vndecunqz de cer/
difcrimina regnis confueuit ingerere fcctio
ta fcientia et expreffe fubdebito naturalita
defolatrix o tota res publica regnozumtter
tis et fub fide et homagio ac fidelitate quib9
raruz quibus actoze domino prefidemus pre
funt zerunt nobis z nřis fuccefforib9 altricti
fentit precipue huiufmodi regnum valentie/
quat alicui ordinationi feu mandato pceffio
tanto proinde falubrius fuper his intendi
ni et prouifioni incotrariúpiedictor factis
mus vt tenemur futuris piecauere periculis
feu fiendis per nosfeu per quemuis fucceffo "
acnoftris noftrozumq3 fidelium obuiare dif
ruz nŕox in regnis terris noftris predictis cidijs / quanto melius atq3 profectius rega/
aut officiales nŕos vel eorum feu alias quaf
lis mageftas potentius imperat et quietius
cunq3 perſonas in nullo obediant obtempe
fe fuofq3 gubernat cum multorum locorum
rentvel attendant obediri obtemperari vel
infignium reddituum emolumentozumbo/
attendi pmittant aliqua rõne: ymmo eifdem
norum et iuriu roboze circunfulta eiufdem

3 tij
Priuilegia

ciuilis potencia pmanet decorata. Igitur at portica tabulas/t edificia earüde cenfus/lau
22.22

tendétés qualr fup hijs fuit promilum in pre dimia foziſcapia z etiá dñia directa iura vin
•per feniffimü regem petru abauú nŕm mễo teniz quadrageffimi iudeor farracenozuz
riegloriofe cum priuilegio fuo dat in eclia ca monetaticu fiue mozabatínů / tertiuz decimi

tredali beate marie fedis valen die inceptõis panis zvini/tertiû decimi o?talicie z quorülz
X1
curie generalis dicti regni.xviij.ll's octobris explecto:uz:tertium decimi carnagy/tertiuz
annoni.HD.cccxxx vi.Et cũ alio prilegio decimi pifciú/iura erbagi montagije pafque
dat barchiñ tertio idus iunij anno anať dní. rij ganator cum oibus redditibus emolume
AD.cccxl.Et lz in dictis priuilegijs nulla res tis (deuenimentis et iurib9 earum: necnō ius

perial mécio expreffa terpecificatade villis riſdictōez vel iurifdictões altas z barias me
Orioler alicatis nec de redditib9 emolumētis raz mixta imperia exercicia earudem accog
z alijs iurib, regijs dicta; villarü et termio nitiones determinatiões caufaru appella/
rum iparu ceterifqz bonis ziurib? inferi9 de tionüfeuda zalodia dñiaturaq feudor vil
-------

fignatis:coforfan q2 non erat neceft creden larú caftro loco oimą bonor feudalium
du talia debere alienari. Verütñ per impo?/ que nosbemus in toto regnovalen taz citra
tunitates fupplicantiu nobis z anteceffonb9 vltra ferona:zdemum oes reddit9 emolu
nřísz inaduertencia noſtri z aliop pcedétiū menta ziura quecüqs defcriptafupius talia
cotrapredicta priuilegia z foros diuerfis vis nondefcripta que redempta funt & nobis p
fubtil'r exquifitis diuerfifcs affumptis coloni tinent & quecunq decetero redimentur qua
bus et cautelis multa fuerüt alienata de con docuą z illico cum ad nos noftro patrimo
tentis in foris & priuilegijs añdictis in tmq nio fuerint aplicata vt quomodolz ptinebut
vit reftant nobis reddit emolumenta zfde zetiam incogitata cuiufcunqs generis condi
venimenta ex quibus poffit nřis vict? & veſti tionis feu qualitatis exiftant que nobis p
tus neceffitatib9 fubueniri.Igitur ex caulis tinent re vel fpe vel nobis feu fuccefforib9 no
predictis retiam ex ca vrgenti neceffitatú p ftris ptinebunt infuturú : aut aliquaz parté
dictarz pro bono reipublice regno nÍOF C ipozú generatr vel ſpecialr nunc nos feu fuc
bitantiu corüdé. Tenoze pñtis carte nŕe feu ceffores nřifepabimus/diuidem fegregabi?
priuilegij cüctis tpibus valituri motunfo p nec alienabim9/affiĝbim9/doabim9/ obliga
piot in fauoré nři patrimonij regij fuftenta bim9/cedem aut cedem aut diftribuem9/

tiōemą nri ftatuszregie domus nŕe/z etiaz fepabut/oiuidet/fegregabut/ aut alienabut/


ad fupplicatōez findícop ciuitatú z villaruz affignabunt/donabunt/obligabunt/cedent/
regaliu regni predicti in curia generali quaz concedet aut diftribuent in filios VXOZES NEC

de prefenti celebramus incolis huius regniin in aliqua aliam perfona vel perfonas mundi
curía ipa prefentiú:per nos voès heredes et ecclefiafticasvel feculares nobis propinquas
fucceffores nfos fupaddentesfons priuile vel extraneas mediate vel inmediate per mo
gijs fupradictis volum puidemus cocedi dum feuviam donationis permutationis, ve
musatq pmittimus in bona fidenra regia ditionis/obligationis/generalis vel special
vobis findicis predictis pro vobis vniuer/ lis/nec cuiufuis alterius generis alienatiois
fitatibus veftris & provnaquaqs acfingulari feu per viam affignationis pro camera /pro
bus iparú z quolz cox rearú .7 etiã p2o toto alimétis/aut fuftétatõe domus vel ftat aut

regno predicto pacifcences & ptrahentes irre al'quauis ca/nec että p viamvel modú cómif
uocabilracturantes per dñmdeu r eius ſctā fionis coceffionis vel oneratõis cuiufqz quo
quatuoz euuangelia manib nřís copal's tac cũq3 mō pollit dici vel exprimi ad imppetuú
taq villaz de onola village alicantis cũ oīb9 vel ad tõus ex quauis ca etiaz fi extremane
caffris foitalicijs alcareis z terminis earum ceffitas céferet vel glifcüqz vtilitas diceret:
dez cum balneis furnis carnecerijs peyta ce quinimo volum9 ¿ decernim⁹ aclegez pactio
na tam presencie abfentie z alijs turib9 vni nataz pacturɔ̃ctuz incoutabiles acppetuos
uerfis:necnon lezda fiue pedagiu tam ciuita vobifcuz facim fanctim? o ville tädicte cu
tiset regni valen etia bertufe iura del fair caftris ct terminis earúdē necno iurifditões

quar/almutinagi /carnecerias/pifcaterías / mera z mixta impia/feuda/alodia/dñia atq


ESFEESSES2E2323

Alfonfi tertij CLXXX

tura feudor acredditus emolumenta bona bunt rexnuncheri declaramus volumuset


2
ziuranfa rea que nobis ptinet vel expectat céfemus: expellemuſqz & expellent expellereq
pertinebut vel expectabūt in futurü plūctim poffim 2 poffint vtiq teneamur teneant

pariter & diuifim cum oimoda integritate eo protin cófeftim a poffeffione z tenedone q
rūdē remaneat fint vnita ppetuo zincōmu buflz quofcüqz poffeffores vel detentores oiz

tabi'r cozone regie aragonu tipius ppij pe predictor aut pris cop:cognitoe caufe nulla

culiaris patrimony infeparabilia pariter za tenus precedéte fz virilk z de facto quibuſuis

Fixa:et nunc deprefenti eaſdē zea affixim9vní rōmib⁹tapllatōib9r allegatõib? incótrariú


mus ico?pozamus ac vinculo indifolubili an faciendis non admiffis:ymo ex núc pñtis pri

nectimus cozone nře regie memorater peccu milegij pacti zǝtract9 vigoze penit pculput

liari patrimōto antedicto Sic q deinde oia fis.Tos em expreffe et excerta fcia qfcunq3

fupradicta fint ppetuo mēbzug cozone noftre leges & tura canonica vl'ciuilia quib9 pmiflü
fit aut indultú certis cafibusvel certis rõib
regie antedicte aragonú z regnivalen & pars
proindiuifo inalienabilis infepabilis patri donatōez vel alienatões fieri poffe per reges
monij pienarati:z ficut mēbzum notabile ab aut principes feu quafuis alias pfonas de cis
uitatib⁹ caftris feu locis non obſtāte priviles
ipa cozona regia z regio patrimonio fupradi
cto tan a fuo corpoze in totú vel in partem gioinde facto quo ad hecirritas ex nieregie
aliquá nequaq váleāt ſepari per diez.f.nec plenitudine ptátis effe decernim invalidas

Hozam nec quo addñium nec quo ad pprie penit? tianes ac carere virib9 oib9r effectu

tatem nec etiã quo ad poffeffionem aliquaz ac pñtez legê pactionatā pactür ptractuz di
bit
vel tenuta.Et lip nos aut aliquos fucceffo/ ctis iurib ǝtraris volum ? decernim9 pua
lere illavniuerfa turaq hijs fufragari poffint
res nãos ſcienter vel ignozanter fieret vel të
ptaretur de facto ptrariú:ills ex nunc ptúc exdictis prātis plenitudine ipis totalr appli
cates.Et volum ac pñtib9 ¿ qui pro tpe fue
ecouerfo nedu inquantü ¿cernant dñlü vel
arti
ppietatez fzetta quantü ad quancücü pof rit pcedim⁹ ac facultaté plenaria elargimur
feffionez tam iuris facti etiam nudam te qin cafu quo premifforium fieret/illi vel

nuta zobligatione generalé vl' ſpecialé ceffio illis cuifeu quibus inde facta fueritdonatio
lig nem comiffioné velsceffionez alienationez venditio cóceffio pmutatio obligatio gnalis

aliam quâlz:irrítű ¿ irritadecernimus T ina vel fpālis aut etiá cómiffio feu quis alia alies

nia z facta catéptata cotra ius expreffum et natiofeu affignatio velceffio de pmiffis nec
non cuiuis a nobis ptātez henti tradentivel
cōtra propiuz iuramentu in diſpendiú ſalutţ
eterne noftri zipor fucceffor nioz et in pie traderefatagenti retinereqz voleti poffeffio

iudiciü etiã et iactura nří patromonij regije nem aut tenedoné aliquâ de eifdé feu iuffis ¿

reipublice dicti regni quibus ius ex nunc eft mādatis ipius vel ipor minime teneanf obe

quefitü in confiftencia conexione perpetua dire:ymo poti? eis fubdebito fidelitatis quo
regienŕe cozone indiuifibili vnitate in pie nobis fuccefforib9 nŕis tenen fint obliga/

iuditiú pñtis ǝtract quib? nunquã derogari ti zteneanttencriqz volumus declaramus

volumus aliqua via mundi. Quinimo coue ferie cum piti tradicere z refiftere cum ar
mis fine totis viribus:etiaz fi nofter fuerit
nimus z pmittimusvobis q illico cũ verbo
vel fcriptis per quacunqz plönaz inde fueri9 gubernator generalis aut eius vifcegerësvel
vel nřifucceffores fueritrequifitivel per que alius quicüq3 officialis tanquã plone extras
cunqz feu p nos metipos fuerim velnri fuc neer cui non effent ad obediendü in aliquo o

ceffores fuerit pfeipos vel alios quatrcung bligati.Decernentes cōcedétes z voletes ex


de premillis certificati vel al qualrcuq fue nŕe regie plenitudine ptátis hec poffer debe
rimus vel fuerint inde fcientes: quidquid in refieri peos licite z impue i fauòzé regie nŕe

Friuz fuerit p nosvel ipos ¿celluz aut quōlz cozone vtilitatéqz reipublice dicti régm.Et
enantatú reuocabims et reuocabūt ad ſtatu fipp dicta cötradictiõezvel reſiſtéciaz in plo

paftinű reducemus zreducēt reuocarią et mis alicuius vel aliquozum damna neces vel
reduci faciem? eficaciter & faciet z preuoca vulnera inde fuerint fubfecuta que illata vel

ad
tis caðſtatū hé
puſtinű reductis hébimus the ppetrata effe dicerentur p defenfores in pri
3 uÿ
Peinlegia

uilegio piedicto rɔtractuḥmỗi stentozü de dato/conceffionicomiffionte puifioni incon


ipis nobis vel curie nře vel correctiōi aut pu trariú predictor factis feu fiendis p nos feu
nitoi alicum non teneant vllomo nec eis poffit quénis fucceffor nrozum in regnis et terris
infamia aliqua denotari imo nunc p tücres nŕis predictis aut officiales nãos vel eozű ſeu
uerfo dipis abfoluti quitij fint ppetuozīmu alias quafcunqs perfonas in nullo obediant
nes.Wolentes cum prefenti declarates illu obtemperent vel attendat/obediri obtépera
vel illos quofcüqs qui de predict) qui aliqd a ri vel attendi pmittant aliqua rõne:ymo eifs
nobis vel nŕis fuccefforib9 habuerint quibuf dem refiftant viriliter z penitus ptradicant:
cunq titulofiue caufa vel aliquid de predicte zal's cartaz nŕam hmōi teneat firmiter zob
poffederintvel tenuerint de facto vel poffide feruent tenerics et obferuari faciant inuiola
refeu tenere teptauerit fub quouis titulo feu bilr per quofcunq : non traueniat feu alis
coloze:retiaz vniuerfos & fingulos qui nobis quem trauenire permittat aliqua rõe : imo
vel fuccefforib9 nfis incotrariú premiffor co aduerfus trariú attétantes infurgāt rigide

filium dederint pfuafiones aut inductiones acpotenter tantra inimicos nřostpp</


fecerint/puifiones aliquas mádauerint o2 tratozes criminis lefe mageftatis regiją dia
dinauerint/fignauerit/vel fubfignauerit feu dematis emulos z reipublice inuafores. Pul
expedierint etiam fi tales fuerint cacellarius li ergo oino hoim liceat hanc paginā nŕaz in
vicecancellari? feu cacellarta regens aut alio fringerefeu contētis in ea aliquatenus stra

titulo dignitate vel officio quocus fulgetes ire.Siquis aut potrariú attétare prefumpfit
veniffe zvenire nobis z nŕis fuccefforib9 cō/ fiue fuerit impetrans cöceffione comiffionez
tra fidelitatez cōtra nřam regiã mageftatez mādatűvel ordinatöez,vel petens aut inftas

zvtotra infideles treos criminis lefe maje feu tractans vel faciens cõlulés ozdinās vel
ftatis oms vaffalli z fideles noftri z ſucceſſo fuadésptrariú premiffozű & non deftiterit a

rum nŕoz inſurgant:fup quib9 infidelitate z predictis cũ primü fciuerit priuilegiü nŕz pie
reatu criminis mageftatis/a nobisvel fuccef lens/penaz corporis rauerij fine remedio alt
forib9nfis minime valcat difpenfari . Ethec quofenouerit uncurriffe:quo:ü bonoz tertia
oia z fingula per nos romsfucceffores nřos partěnŕís eraris: alia tertiaz parté operi
volumus cōcedim9 atqz promittim? ſub vir muroz ciuitatisvalen : reliqua tertia parté
tuteper nos fupius preſtitit iuramenti tenes illi velillis qui parte faciet pio deffenfione p
rezirrefragabilr obfuare teneriz obferuari fentis privilegij zɔtento; in eo:volumus ap
facere aliquo iure caufa feu etia rõne obfifté plicari .In cuius rei teftimonia pñtem fieri
tib9 nullo modo. Obligantes nos r ſucceſſo iuffimus nie mageftatis figillo appēditio co
rés nŕos quofcüqs pro folidacia hmoi perpe munita. Dat valeń puma die martij.Anno
tuevnitatis ad obfuantia oim predictor eis anat oni.AB.ccccxviij . ¡Regníc nří.ú.
meliorib9 & vtiliorib9 vijs modis r formis q
bus poffit intelligi z exprimi omni fraude fu Sentencia regia in qua declas
blata:t abfq aliqua pdictiõe a retentõe qua ratur qvilla muriveteris non poffit interue
non facimus in eifdem . Abandamus itaq p nire in curijs generalib9 : 7 q teneaf foluere
hanc eandégubernatoni generali regnozuzz rōne cōtributiōis muro z vallop.ccc.fol's.
terrarunrarum eiufqz vicefgerenti in regno anno quolz ciuitati valeň . VIII.
valen acbaiulo generali regni eiufdez necnō Ha a tots manifeft que nos nalfö
vniuerfis & fingulis pelatis richis hoib?vní To perlagrade deu reydaragode
verfitatib9 noftris fucceffouz níor talijs valen. c. Arbitre arbitradote a
hoibusvillarü et locoz buflz fubditis nřis Imigable compofador entre les pts
regni valen predicti retiam alieniginis qui/ deus fcrites : vift lo copzomes fermat e fet
buſcucs & ad regnú predictú declinătib⁹vnde to present dia o buy per lo feel nře en pere ro
cucs de certa fcientia z expreffe fub debito na cha findich e pcuradoz dela ciutatoe valécia
turalitatis fubfidez homagio ac fidelitate devnapart e lofeel en miql perez notari fin/
quibusfunt zerunt nobis & fuccefforib9 nřís dich e procurado: delavila Ở muruedre éma
altricti/quatenus alicui ozdinationi feu mā epoder del feelfecretari nŕe en paulo nicolas
Alfonfitertij CLXXXI

elo poder en aqll per lesdites pts a nos atri ede valls e enlosdons e aiudes qs fan al fe
buitedōat:vist en apresvn proces actitat en nyo? rey : e vistes diuerfes rahons e articles
tre les dites parts dauat lofenyoz reyferrā per lavna e laltra part allegats et allegades
do obōa memoria pare nře inbiciat enla ciu e vifts los teftimonis enlo dit fet produhits
tatde valencia ſots kindari de nou defebrer edonats per calcuna deles dites pts: evifta
del any. AB.cccc.xv.viſt encara vn altre pro la fentencia per nos enlo dit feyt promulga
cesfeyte actitat entre les dites parts dauāt da fots llindari de fet de marçdel any. ØÐ.
lo dit fenyoz rey en ferrando enla vila de per cccc.xvii.evista la fupplicacio per part dela

pinya a.xvi.delmes ddeebze Ol dit any. ØÐ dita ciutat de valencia ōla dita sentècia inter

cccc.xv.lo al proces fon en apres dauant nos tecta :e vist com la dita caufa defuplicacioes
cōtinuat enlo lochdeles barraqs dls reyals ftada denant nos proffeguida :Evift tot ço q
fots kindari de dos d abul del any.D.ccce enla dita caufa de fupplicacio ari denant nos

xvij.enlo qual día fō poſada vna fupplicacio com denant lo fel nře neſpandeu cardona es
dauāt nos per lo feelnie en iacme dezplafin ftat per les dites pts ep cafcuna o aqlles dit
dich et procuradoz dela dita ciutat de valen e allegat e fupplicat:vift en apres lacte o cot
cia fuplicant nos que degueffem reuocar ede per nos fet en les corts p nos celebrades en
clarar effer nulle on priuilegi atorgat plodit lo regne de valecia: lo qlfon publicat enla di
fenyoreydoferrãdo ala dita vila de moue ta cost fots kindaride. viij . dies de iener del
dre dat éla ciutat de cuenq a cincho iuliol Bl any.AD.ccccxviij. viſt encara tot ço ealsq
any • AB.cccc.xij.eq fos manat ala dita vila enlo pfentfet fa a veure eregoneper e hagut

eal batle finglars eшurats o aquella feruaf colloqe parlament vna e moltes vegades ab
fen e feruar feffen vn pnuilegi cóceffio e doa les dites parts e cafcuna de aqlles deu hauét
cio per losenyor rey enpere atorgats ala ciu denant los vlls de nŕa penfa e los fants eua
tat de valen a nou de maig del any. Ab.ccclx. gelis de aqll denat nos pofats perço aquell
iiij.e vna declaracio feta per lo dit fenyoz rey per la merce e mifericordia nos mostre ens fa

en pere:e viſtes diuerfes rahons p foragitar ça fer boa arbitracio e amigable compoficio
la ditafupplicacio per part del findich dla di entreles dites parts: pronúciam e arbitram
ta vila de muruedre allegades fots kindari & enlo dit fet enla forma e manera feguēts. En

nou babril del any.GB.cccc xvij.e vift tot ço nom Ŏnŕefenyoz deu iefu xöt:pronunciam ar
qenlo dit pces ples dites parts es dit e alle bitrame manam effer feruades lesdites fens

gat:e vifta la fnia per nos en lo dit fet pmul tencies per nos promulgades e lo dit acte de
gada fots kindari de xxvi. 8 maig öldit any coit per nos fet:exceptat ço q es contēgut en
BD.cccc:pvij. e les fupplicaciós per calcuna la darrera fentencia p nos promulgada tant
deles parts ia dites dela dita fentencia inter com toca e cōcerner los fets de interuenir en
iectes:vifta en apiesvna affignacio ales dites les corts e parlamēts generals e particulars
parts per nosfeta fots kindari de nou dese eenles contribucions de murs ede valls ede

tembre ol any.D.ccccxvij.per la qual affig dons ede aiudes e en ço á per nos deius es B
nam ales dites parts q dins cert téps haguer clarat. Sobielos als caps pronuúciam arbi
fen dit pofat allegat e prouat tot ço q dir po tram declaram eprovehim la dita vila ♂ muz
far e allegar e prouar volgueffen fobre les co uedre no poder ne deure intreuenir enles dis
fes per les dites parts allegades ari denāt lo tes corts e parlaments generals epticulars
dit fenyoz rey en ferrado com denat nos.com oaltres aшufts q fien es fará del deldit regne
encara fobreles ladochs allegadores: e fenpa e la dita ciutat devalencia deure e poder en/
ladamét fobre ço que p la vniuerfitat de mur treuenir per la ditavila ♂ muruedře enles dí
uedre era allegat que ella podia e deuia inter tes coits e parlaments generals epticulars
venir en corts e parlaments generals e parti e altres aшuits generals deldit regne.En aps
culars no contraftat lodit priuilegi atorgat fobre la dita cötribucio de murs e o valis pio
aladita ciutat de valen.Efobre aço qs allega nunciam arbitram edeclaram q la dita vila
ua q ladita ciutat fahia cötribuir exceffiua/ de muruedre no pach ne fia teguda de pagar
mét la ditavila o muruedre en obzes & murs ala dita ciutat de valecia o als obrers dağlla
Peinlegia

alguna altra cosafino.ccc.for's cafcú any:los cēts ſol's en los dits terminis o en qualfeuol

qls fié teguts o pagar calcũ any obratonoo o aqlls q la dita vila per aço no fia enco:regu
biat la dita ciutat enlos dits murs e valls de da enles penes ol dit copzomes: mas enlodit
la dita ciutat de valencia:dels quals facen la cas perlos obiersde murs ede valls dela di
pumera paga enla vefpia dela festa de fancta ta ciutat ne fia feta o feta fer execucio reyals
mariade marçprimer fdeuenidoza : ede aqui mentede fet en bens deladita vilade murue

auant cafcun any enlo dit termini: e q ladita dree fingulars de aqlla enfemps ab totes les
ciutat ne obrers de aqlla daciauant no puxé meffions q per la dita rabo ſe haurà a fer. E
cullir leuar ne fer cullir ne leuar algun altre arimatex la dita vila fino pagaua la dita tren
dzet o fifa enla ditavila per raho oles dites o tacinquéa partdins lo teps qliferademana
b2s de murs ede valls . Enapies pronúciam da paço no fia encorreguda ela dita pena del
arbitram e declaram q la dita vila de murue dit cōpromes: mas en tal cas paffat lo dit ter
dre enlos dons e atudes qs fara anoso ano mini als fera donat pura effer feta ofera fer
ftres fucceffos pagué ab la dita ciutat la trẻ execuciop losiurats dela dita ciutat en bens
tacinqna part de aço q per ladita ciutat fera Bla dita vila de muruedre e fingulars 8 aqlla
boat aiudat eferuit a nos o anřesfucceffors "
per pagar fe deladita trentacinquena parte
Abfoluent laditavniuerfitat de muruedre 8 meffions pladita raho fahedores. Dada fō
tot ço q aquelladeja oli pura effer omanat g la prefentfentencia pronúciacio odeclaracio
rabo deles dites cötribucions tro enlodia legida e publicada de manamet nře perlo fes
buy. Eaximatex abfolué la dita ciutat de tot el en paulo nicolas fecretatrinke en vna cam
çoğaquella dia oli pura effer Ŏmanat pço ba del palau epopal de valēcia dillús a.rvitj .
aqlla baia erigit eleuat de tot lo teps paſſac dies de feptébie dl any dela nat de nŕe fenyoz
mes qno degues exigir o leuar dela dita vila AD.cccc.pip.edel regne nŕe quart: pſents en
be muruedre o fingulars de aqlla per raho d peroca findich dela ciutat de valencia de vna
lesdites contribucions o qlfeuol de aqlles o part:e mial pereziurat findice procurado28
perço com obagues conuertit en altresvíos la vilade muruedredela ptaltra e la dita fent
En apres com nos haiam enla dita na prime tencia poftulanse requirets effer publicada
ra fentécia fets algunsfaluaments ales dites e aqlla acceptats e loats : e preſents encarap
parts:ara per tolre tota altercacio q entre a teftimonis los venerables en crift pare nuch
quelles pogues effer pronüciam e declarame bisbe de valécía e religios frare romeu cor
ab la prefent nra fentécia repellim qualfeuol bera maestre de müteſa: berēguer de bardaxi
fupplicacions a per qualfeuol deles dites pts conſellers nŕes : e micer guillem çaera micer:
fien ftades donades apres dela promulgacio gabriel palomar e molts altres en multitut.
deles dites fentencies en tant quantfien con copiofa.
traries al dit acte de cort e ala pfent arbitral De electione conſulum et iudi/
fentencia.E abfoluem cafcua deles dites pts
cis appellationum maris. IX.
e a cafcuna de aqlles callamet perdurable im
pofam fobre qualfeuol altres qitios peticiós Ds alfonfus dei gratia rex arago
edemades q la vna part cotralaltra pogues num valeñ rc.ABeminim⁹ duduz
demanar o intéptar de tot lo téps paffat tro in ciuitate valen generales curias
al tom debuy.Abfoluets la vna parte laltra celebrantes incolis regni valeñ ad
deles mellions del prefent fet. Komanit lap fupplicationé brachiozŭ eccliaftici videlicet r
fent nra fentencia è les cofes en aquella conté militaris ac ciuitatū z villaz regalium regni
gudes en fa força e valo::les quals manam ef predicti fecifle carta feu prouifionë fequenté.
fer tengudes e feruades per les dites parts. Inos alfonfus deigŕarex aragonú ficilie rc .
Darreramet manam ales dites parts qué Quia negotion mercantiliuz maritimozüqz
tinguen e obferuen la preſent ſentécia e les co falubris directio dinofciturvtilis nřís ſubmiſ
fes en aqlla cōtengudes fots la pena enlo dit fis et reipublice terrarú nŕaruz non modicũ
cōpromès contenguda. Aço dclarat q fi la di fructuofa :volentes circa gubernaculum nes
ta vila de muruedre no pagara los dits tre gocior ipfox in ciuitate valēcie ſufragijsad
Alfonsi tertij. CLXXXII

effe congruis & fauorb⁹opportunis.Ad fup uerit incurfurú . CStatuim peterea qilli
plicationé perhūilem prelatorum et perfona quos forma predicta eligi zdicta officia cott

rum eccliaftica baronu richoшum hominuz gerit exercere infratres annos nominari vľ
nobilium militú z generofar perfonarü ciut prefici nequeant ad eadem . Abādam itaq3
um & hoinum villarů regni piedicti ppterea per plentem gubernatozi regno terraruz
nobis factam.Tenore prefentis concedimus nrarum eiufq3 vicefgerenti in regnovalencie
ftatuim⁹ o electio cöfulis iudicis appella necnōbaшulo generali regni eiufdé iufticieqz
tionú ziuratox mercatorum ciuitatis predi ciuitatis pietacte ceterifq3 officialib9 přis et
cte q certo modo fieri hacten9 cöfueuit /fiat fubditis dictor officialiu locatenentib9 pie
decetero in vigilia natшitatis dñi annuatun fentibus et futuris 8 certa fciencia zexpreffe
in longia fiue portico mercatop ciuitatis ei9 fub obtentunŕe greetmercedis quat cartaz
dem in forma z modo fequétibus : Videlz & niamhmoi et contenta in ea teneat firmiter
coful iudex appellatiōnú ziurati mercatozū zobferuēt teneriqz zobferuari faciant incō
anni finietis qui in dicta ciuitate erüt preſen cuffe & non contraueniant feu quempiam co
tes eligant nominentos fecundú deum & cons trauenire permittant aliqua ratione.In cus
fciétias fuas cozúdez octo mercatozes pbos ius rei teftimonium prefentem fieri iuffimus
homines expertos fuficiencia rydoneitate nãofigillo pendentimunitā. Dat valeñ.xxij
dotatos ad dicta officia miniftranda : quozũ die marci anno anať dní.AB.cccc.xviij . reg
quidem electorú nomina p notariuz curie cō niq3nfi tercio.nunc aut pro partedilector
fulatus fcribantur in fingulis albaranis qilli fideliu nrozum iurator probozu hoīnum

co in preſencia eligenciú predictozú palā īpu dicte ciuicatis fuit coza nobis expofitum re

blice includantur intus fingulos cereos redo uerenter o circalpraticam dicte nřeprouifios
linos indeqs ponant i quodá bacino aqua re nisfuit copertum hoinibus maris dicte ciui
pleto vt infimilib9 eft fieri vfitatü. Dostmo tatis factum extitiffe preiudiciü fatis notum
dum aut manu cuiufdam infátis in presencia eoprecipue qz antiquis tponib9 ex prouifioné

predictor extrahatur primit? vnus expream bus anteceffozu nŕozum memorie gloriofe ele
bulis redolinis qui ftatim apiatur per electo ctioǝſulum ptinebat z fieri incubebat hoini
respetactos : qui nominat? fuerit in eode bus maris dumtaxat nulláqz in electiõe ipfa
fit coful. Succeffiue ali9 extrahak aperiafą comunionéhébant mercatores predicti.Et li
in forma predicta et nominatus in illofit zee cet pofteain vim proviſionum regiarú dicto
habeat iudex appellationu . Tandem duoer rum anteceffor nŕozum ppter tenuitaté hoi
redolinis eifdem extrahank infimul aperian num maris ſtatutuz fuerit o in cōfulibus.co
turq vt in alijs eft pretactuz & qui nominati munionez haberet mercatozes iam dicti et ex
fuerint in eifdé fint reffe habeant iurati mer eis vnus cõful eligeretur annue pro vt hacte
cator pro anno túüc inmediate futuro.Et eif nus extitit vfitatu. Veruntamē in vim nřep
dédie loco & forma fiat z fieri heat electio co uifionishmoi fuerüt homines maris pdicti
fulis hoinum maris ciuitatis prefixe/filz per penitus proculpulfi et in alijs etiam parabat
confulem & iudicem appellationis hoinú ma ipfis maris hoinibus preiuditiú in apto. Fu
ris et per iuratos predictor mercato . Ud it ergo nobis per iposturatos z proboshoi
quam quidem electionem confulis hominum nes huiliter fupplicatú vt prouifionem prein
maris nofolum recipi nominariqz volumus fertam quantum ad electionem cofulis homi
et admitti marinarios feu etiam nauigantes nuz maris et iudicis appellationú dumtaxat
ductores patronoſqz nauigio; quozülz:dum corrigere zin melius comutare de benignita
modo fint vicini ciuitatis pfate naturalefc te regia dignaremur. Aos auté fupplicatioi
terrarũ nříimperij citra mare . Wolentes ct hmoi vt poterationi confone annuentes bes
vtiqz ordinantes hij qui ad dicta officia eli nigne:ftatuimus fanctim ac etiam prouides
gir nominari tigerit vt eft dictü teneank eif mus edictonão prefenti preinſertam puiſio
dem oficijs omni excufatione fepofita defers nem nram huius ferie corrigentes annua

uire:qui autë fecus egerit penam centú moza tim in vigilia feſti natiuitatis di in qelectio
batinozaurinfo applicando erario fe no confuluz fiericonfueuit/electio confulis & W
Priuilegia

dicis appellationis hominum maris fiat per iuxta formam per nos fuper predictis ordina
modum fequenté: die ipfa congregetur in tam illico procedat. In omnib9 vero alys
portico videls capelle fancte tecle dicte ciuita prouifionem nřam preinfertamvolumus Tu
tis conful ciuder appellationú hoinú maris bemus perpetuo obferuari:quibufuis prout
ipius anni túc finiēdi ac qui fuerút pful et iu fionibus redictis nŕis cötrariú disponētib9

der appellationum hoinuz maris anni pteri quas nuncpro tunc tollimus z virib9vacua
tifiomes by quatuoz tunc fuerint in dicta ci mus obſiſtentibus nullomodo. Abandamus

uitate prefentes:vbi vero aliqui pdictoides itaq per preſentem gubernatozi regnozum z
fuerint pabfencia vel aliud legitimú impedi terrarum nrarum eiufq vicefgereti in regno
mentuzaly qui prefentes fuerit poffint va valen necnō baiulo generali regni eiufdem iu

leant ad fe agregare z habere ex alijs homini fticies ciuitati pretacte ceterifqofficialibus


bus maris dutarat et non de alijs vfqz adnu &fubditis & dictof officialium locatenentib9
meru oficientiú erpredictis.Et hij quattuoz prefentibus et futuris de certa fciécia texpref
eligant & nominent fecundú deuz et fuam con fe fub obtentu noltre gracie z mercedis quat

fciétiaz quatuo: probos viros dútarat homi cartam níam bmōl & cötenta in ea teneat fir
num maris ydonicos et exptos fuficienciac miter z obferuent teneris z obferuari faciat
idoneitatedotatos ad confulatus officium inconcuffez no contraueniat feu quépiaz cō
exercenduz:quorum elector noina pnotariu trauenire permittant aliqua ratiõe . In cuis
curte confulat? fcribant in fingulis albaranis rei teftimoniu prefentem fieri et não figillo fe
q illicoin prefencia eligentiuz predictozuz pa creto cú alia nra figilla non habeamus in prō
lam publice includantur intus fingulos.ce tu iuffimus in pendēti muniri . Dat derfule
reos redolinos equalis ponderis indeqs po xij.die ianuarýj anno anatdñi. AB .cccc; pp.
nantur in quodam bacino aqua repleto:poft Regnigs nit quinto.
moduz auté manu cuiufda infantis in predic Tomes officiales teneatur de
tou prefentia extrahaĒvnus ex redolinis pre adminiſtratiōibus officiozü fuoz reddere co
dictis qui ftatim aperiatur per electores cof
potú ſeu rōnez in poffe magiſtrirõnalis . X
dem : z ille cui9 nomē impreffuz erit in ipfo fit
conful hominum maris anno fequenti : qui fi salföfus dei grarex aragonuz
mul cu confule mercatozum caufas audiat et
valen zc. Aup ad fupplicationem
indicet prout eſt hactenus vfitatum : poftea triú brachior regnivaleñvidelicet
vero eueftigio ex reftantibus trib9 redolinis eccliaftici z militaris & ciuitatū et
in dicto bacino exiſtentibus per dictuz infan villaruregalium regni eiuſdem per actum cụ
tem modo predicto alius extrahatur qui fta riefiue parlametiinde forum z legem perpes
tim aperiatur pipfos electores this cui9 no tuam facientes vifa vtilitate iurium et rega

men impreffum erit in ipfo redolino fit iuder liarum noftrarum trei publice dicti regni co

appellationum pro ipo anno pro hoinib9 ma ceffimus habitatoribus regni eiufdem o om
ris predictis. Declarantes op in huiufmodi nía compota officialium noftrorum et alio/
electione confulis hominum maris viudicis ruz adminiſtrauciuz negocia hoſtra indicto
appellationu mercatozes nec alie pfone nul regno audiantur examinentur difiniantur .
lam habeant comunione participium vel co in dicto regno z ciuitate valeñ et nō alibi per
merciuz.Decernentes irritum et inanefi fe/ magiftrum rationalem curie noftre in reg/
cus factum fuerit in premiffis. Et quia vt re no eodem quemferie actus eiufdem ftatuen
latione dictozú iuratozum didicim? pronunc dum duximus et creandum. compota ip
vacat exerciciú iurifdictionis confulatus pro fa ad imppetuuz feruetur in archiuo regalis
pter defectum confulis hominü maris ex quo noftripalacij dicte ciuitatis: prout hec et alia
dāpnum rei publice nec inmerito preparatur in dicto actu fiue fozo difufius enarrantur.
cum inter querelantes iurareddi nequeat vt Aunc autem quia intencio noftra fuit teft e
opportet:prouidemus volumus & mandam? tiam de prefenti o nō folum baiuli generales
q ftatim vigore prefentis ad electionem con z locales et alij officiales er adminiſtratozes
fulis et uudicis appellationü hominum mar【 pro nobis in regno predicto fed etiam teſauz
Alfonfitertij CLXXXIII
2233773

18 rarius zregens tefaurariam nřamz eius lo muni in pendenti munit . Dat dertuſe.x.die
catenentes & etiam tefaurari ac regés telau marti anno anať dní. BB.cccc.xx. Regni93
raria illuftris regine confortis nře lariffime noftriquinto.

zalij quicunqz officiales curie ne q fint ha ciues honozati doctozes zh


li
bitatores regni predicti z alij extranet/dū ta cenciati et ceteri alij gaudeant priuilegio mis
menextranei ipfi in dicto regno adminiſtra litari : per hoctamen non intendit derogare
uerint feu adminiftrabunt aliqd,p nobis feu cafibus ibi exceptis . XI.
HO curíanía aut ibidë reperti fuerint copota iā
dicta in poffe magiftri rationalis iadicti tra salfonfus dei gratiarex arago

dereteneantur in regno ipſo audianĒ Texa num valen rc.Cedit ad principis


minētur vtiqz finiantur.Declarantes inté gloria & honorez acfue rei publice
tioné nŕam hmōi fuiffe et effeficut fuperi9 re comodú cuz bene meritos feruito

citatur. Ad humilem fupplicationem factaz res iuxta eorü conditiões & merita congruis

inde nobis pro parte pielator & perſonar ec beneficis et honorib9 acprerogatiuis proffe
clefiafticaru nobiliú baronú militum genero quitur :tunc enim ipozum feruitiozü feruens
farum pfonaruz ac findícozũ ciuitatis & villa crefcit deuotio et cuncti ad feruiendú pricipi

rú regaliu dicti regni ferie pñtis priuilegi ad et ipfius reipublice efficiuntur necinmerito
vberiore cautela volum puide⁹ ſtatuim proptiozes :hinc eft ad clare finceritatis iu
etia ordiam? p nosz fucceffozes nãosdecer dicia laud ande fideli tatis affectum puritaté

ta fciencia & confulte perpetuoqz cöcedimus fidei ac pröptüanimü feruiendi q vos dilecti
habitatonb⁹ dicti regni nofter tefaurari? et fideles nříiurati probi homines et habita
aut regens tefauraria zeius locatenentes et tozes ciuitatis valeñ ad nos vinclitaz domu

etiam tefaurari? acregens teſaurariaz illus nram gerere cordialiter nouim? prout p effe
78x

ftris regine cõfortis nře cariffime zalij oms ctum operis pduxiftis et producitis in aper
fupza nominati officiales regnipredicti tam tum confiderationis regiè dirigétes intuitu
maiores & minores tam locales & alij z etiā dignum arbitramur et confonu rationi vt re
officiales quicunq3 curienře à hitatores fint gia ferenitas á pōderare folet conditiões ſta
regni predicti z alij vndecunqz fint qui aliqd tus et merita fingulor erga vos ſe exhibeat
p2o nobis vbiqz adminiftrabunt feu admini liberale. Quapropt ad humilis fupplicatio

ftrauerint poft in regno eodem permanfenis inftāciaz ambariatozú ciuitatis pzetacte


in curia nra refidécium de prefenti tenore pre
rint feu reperti fuerit/in poffe dicti magiſtri
rationalis curie nŕe in dicto regno à nunc eft fentis painlegy nŕí cunctistěpoub⁹ valituri
aut protépoze fuerit teneatur de adminiſtra Itatuimus volumus et owinam vobiſqz iu

tionib9fuis cōpotum reddere z debitam ra ratis probis hoinibus habitatonbus 7 vni


tionem:aliquo iure caufa feu etiam ratione: uerfitati ciuitatis predicte cöcedim? in donú
pracmaticis ? ordinationib9 quibuſuis obli gre fpecialis o abinde in antea eternis tpo
ftentibus nullo modo.Dandamus itaq3 p rib9 omnes ciues honorati doctores & licécia
hanc eandem gubernatoni generali regnozuz tiiureperiti et alij ciues qui exercuerint vel e
terrarunrarum eiufqz vicefgerenti in reg percent in futuru officia iufticiat9 criminalis
novalen acbaiulo generali regni eiufdem ce ciuilis iuratomum z muſtaçafij ſeu aliqö erdi
terifqz vniuerfis & fingulis officialibus nřís cris officijs habitatores ciuitatis predictep
& fubditis de certa ſciencia et expreſſe ſub nře fentes pariter et futuri gaudeant et gaudere
ire z indignationis incurfu penaqz mille flo poffint vtanturvtiqz poffint valeant plena
rennozuz auri não erario applicanda quatp rie & potenter omibus illis liberatibus inmu
fenté cartam nram comia et fingula in ea co nitatib9 honorib9/fauonbus/ gratijs & priui
tenta teneant firmiter et obferuent teneriqz legis quibus milites et hoines o paticogau
et obferuari faciat inuiolabiliter p quofcüqz dent et gaudere poffint etdebent vtunturc
et non contraueniat nec aliquem contraueni ac gaudere et vti fint quomodolz confuetide
3 ripermittant aliqua ratione.In cuius rei te confuetudine vel iure aut al's quouifmodo ac

! ftimoniuz presenté fieri iuffim? não figilloco dicti ciues honozati doctores & licenciatı has
i
Primlegia

beantur reputent milites acſi inſignia mili inftfox fcripturarú zalíozü labor. XII.
taria recepiffent/Tadilla recipienda no altri Alfofop lagra de deu reydarago
gantur infra annú vel poft qñocunq . Etp? de valecia etc. Als nobles amats
dicta concedim9 de nři certa fciencia z denře e feels nřes tots e fengles portats
Aveusde
plenitudine poteitatis/nō obftatibus quib9 gouernad enlo regne
or
uis foris priinlegis feu ordinatiõibus in con valencia/e altres qualfeuol officials e fubdits
trarium editis fiue factis/vel & predictis pof nŕes als quals les preſents puendra e preſen
fent aliqualiter obuiare/que quo ad predicta tades fera faluts e dilectio er humil expo
explenitudine poteftatis volütate et affenfu ficio a nŕa mageftat feta per part del feel nre
dicte ciuitatis tollimus & caffam . IDer hoc en bernat car notari delavila de cullera noua
tamen privilegium nō intédim? illos erhime mét hauem entes q algunes perfones les äls
re a contributionib9 oneribus & donis regali fon tegudes a ell en certes qntitats p ocafio
bus z vícinalibus/necnō ab exercicijs officio de treballs per ell fets e foftenguts pfcriptu
rum ciuitatis eiufdem : quinimo teneatur cō res cartes ealtres côtractes per ell fetes e re
tribuere z cōtribuat in dictis oneribus atq buts:allegate lo guiatge per nos atorgat en
donis & acceptare quecüqs officia illaqz rege la armada la ql entenem a fer depfent: en eut
rez exercere & ad id etiã cōpelli valeat affue dent damnatge e preiudici del dit fupplicant.
tis remedis tang clues dicte ciuitatis ficut E com no fia itada nŕaintencio nevoluntat
antea/c etiam poffint fuper criminibus fi que guiar neallōgar deutes & fié degutspraho
per eos comittatur condēpnari z abfoluiſi de treballs falaris de fcriptures ne de contra
cut ante conceffionem prefentis priuilegij po ctes en manera alguna. Diem pço e manam
terant per iufticiã in criminalib9 dicte cinta a cafcu de vosaltres expreffamet e de certaſci
tis ralios officiales nŕos ad quos ante cons enciafots nfa ira e indignacio e penade.D.
ceffionem prefentis priuilegij/cōdepnatio vľ florins darago de cafcu de vosaltres fi cötra
abfolutiodictor criminum pertineret:mang farets hauedo:s: q tota vegada qrequeſts ſe

dantes cum hac eadé inclito z magnifico in rets per part del dit en bernat façats prōpta
fanti iobaniduci montifalbi et petrefellis ca execucio enlos bens de aqlls als quals lodit
riffimo fří não in omibus regnis terris no bernatlegitimamet moftrara effer li deguts
ftris gubernatoni generali eiufqz vicefgereti prabo dls treballs fcriptures e cötractes da
bus necno vniuerfis fingulis officialib9 nřís mútdits:tota dilacio e excepcio pofades:fi les
fubditis prefentib9z futuris dictozüqz offi penes damunt dites defijars (quiuar . Dat
cialiuz locatenétib9ſub nŕe ire z indignatõis enla vila de cullera fots nre fagell fecreta.pi.
incurfu penaqz quinqz milliü flozenox auri dies de febrer en lany dela nat de nřefenyor.
de aragonia não erario applicada/quat pres AD.cccc.xxvij.

fens priuilegiu nŕm ppetuis tepoab teneat CLōtra farracenum blaffeman


firmiter zobferuet teneriqz zobferuarifaci
tem de dño deo et beata virgine maria an pro
ant ab omibus incöcuffe z nō straueniat nec
cedar piufticia criminalē vť g baiulú.XIII .
aliquem ǝtrauenire pmittat aliqua ratione
feu caufa. Nos enim de certa fciécia rolul Zfonfusdei gra rex aragonuz va
te fic fierivolumus r iubemus : nō obſtātib9 len rc.Dilecto gerentiuices guber
quibuſuis prouifiomb9 ozdinatiõibus & ſta natoris nri generalis in regnova
tutis aut alijs in ptrariuz editis fiue factis/ len vel ei locumt faluté z dilectios

fuper quib9 ex nfe poteftatis plenitudinedif nem.Auper recolum vobis fcripfiffe fubhac
penfamus.In cuius rei teftimoniü plens pr forma .Alfonfus dei gra rex aragonú valen:
uilegium vobis fieri tuffimus não figillo in pë dilecto gerentiuices gubernatoris nftgenera
děti munit.Dat dertuſe.pv.die marci anno lis in regno valen vel eius locumt falutez rdi
anatoni.b.cccc.xx.1Regniqznři.v . lectionez.Etfi contra homines ppalate blaf
femie impunite no relinquntur :multomagis
CO› guidatica ſeu elongamenta qui deum blaffemat eiufqz gloziofiflimaz ma
nō comprehendunt debita ratiõe receptiõis trédign ? ¿fupplicia fuftinere . Audito itaqz.
Alfonsi tertij. CLXXXIIII

difpliceter q quidam nephari? vocatus gua ros & priuilegia prenarratos znō ad dictum
farracen? bis diebus no longe preteritis dia batulu:vobis dicim9 z mandam? O certa fcié

bolica inftigatione cōprehenlus o glofiflimo cia z cófulte o incontinenti vifis prefentibus


dño et faluatore não telu rpo ac ei pia matre abfqs excufatione aliqua dictum farracenu te
verba nephāda fuo fetido oze plurib? audien mittatis iulticie iādicto puniēduz & caftigan
tibus xpianis emifit: cum piufticiam crimi duz ficuti nos cũ prefentiremittim9 : qbuluis
nalem ciuitatis valen contraipm farracenuz rōnib9 p partedicti baiuli incōtrariú allega
procederetur:locumt baiuli generalis iplius tis nō obftâtib9 vllomodo:cũ fic attentis me

regni pretendens ad ipm punitionez dicti crí ritis dicti pceffus fiendü exiftat.Datturoli
minis expectare ihibuit dicto iufticie ne dedi iuj.die martij āno. AB.cccc.ppviij : Delegri
cta caufafe intromiteret.Et viceversadictus
iufticia inhibuit locumt batuli prefati: ob q8 Sarraceno moztuofiinter illı9

ad vos fuit recurfus habitus & per confeqns primiozes farracenos fuerit aliquis rpian9
punitio taz nephandi criminis dilatata.ne quatr veniat ad fucceffionem . XIIII
igitur paltercatione iurifdictionis predicta salfonfus dei gra reparagonú
idem infolés fructum dilationis fenciat: et q valen rc. Quia contingit plepeo
exageratio criminis hoc expoſcit :vobisdicis becedente aliquofarraceno fibi fi
mus & mandam? de certa fciécia z expreſſe p lijs nepotib collateralib9 ſeu alijs
prima & fecunda iuſſionib9:quat. ſi farracen? parentibus relictis feu remanentib9 adquos
idem impetit, é per xpianú de tali crimie quo illius bona expectare vident:fi forfaz aliquis
mereat mois aut mēbzi mutilatio:caufa de il ex predictis quib9 eius bona pertinent repe
lo cognofcere heat iufticia crimialis iuxta fo riat ppibabtifmate decoratus in affecutōe r
ruz/dictú farracenú dicto iufticie remittatis fucceffiõe bonor preferri dicti ſicdecedentis
vel fip procuratoze fifcalem nim fuerit dict9 ceteris illius filis aut alijs ppinquis paren
farracen dedicto crimine cozā dicto iufticia tibarracenis adictoz bonorüfucceffiõe pri
preuentus antec coram dictobaiulo:inconti uatis remanentibus & penitus alienis.Wolé
nenti vifis prefentibus blaffematorem predis tes erga iposfarracenos nos gerere gratiofe
10 ctum dicto iufticie in criminalib9 remittatis ipfofas fauore proffequi in hac parte.Ad fup
ficuti nos cum preſenti remittimus iuxta cri plicatione phuilem no nullorum familiariuz
5:
342

minis atrocitatě puniendu: cuz attēti fo20 r et domefticornrozumphis intercedentium


priuilegiovalen per quos habetur o cú áſtio zal's moti aliquib9 respectib9 ad hec nos ra
fuerit de rpiano ad farracený o crumine quo tionabiliter inducentib9. Tenoze plentis fir
.

mereat moisaut mēbzi mutilatio : illa deter mitervalituri ftatuim9 rozdinamus z vtiqz
minareheat iufticia criminalis ipfi9 ciuitat) prouidemus ipfifas farracenis cöcedim9 gra
Siveroper dictünŕm procuratozē fiscalem tiofe op fi amodo cötingerit aliquem farrace
fuerit coza baiulo preuētus antec cozā dicto num decedere fine filijs aut alijs ppinquis r
FR

iufticia:túc dicto baiulo pdictú blaffematoze parentibus orelictis fic q illius bona ad pro
remitat.Abandado dicto iufticievbifibidi ximiozes dшure deueniât:z inter eost in eôdé
ct9 blaffemato? remitaf atdicto baiulo o au gradu fuerit aliquis ſeu aliqui fõi babtulina
dito plenedicto blaffematoze i ſuis defenfio tedecorati/ipfa bona talis ficdecedentis int
nib9/faciat iufticie cōplementu:cũ ſic dcerta ipfos primiores tam ppianos farracenos

nřifciècia & confulte duxerim puidendum . equis portioib? diuidank: Tipfiproximiores


ARRES

Datturolij prima die marcij anno.AD.cccc fuccedant equal'r ineifdem:quadam fentecía


prvú . Belegri.uc aut qppcellumɔtra per nos lata in ciuitate valeñ die.ppVÝ.ÚWNY .
dictú farracenum actitatu detegif care ipm anno anatoñi.AD.ccccxxvi.r alijs quibuflz
P procuratorem fiſcalem nem fuiffe onuncia
necnon ordinationib9 7 prohibitionib9 incon
tum coram dictoiufticia z de criminede quo trarium editis fiue factis fuper quibusex re
fi pbatuz fuerit merek mo2s/ antecßcorâ di gie poteftatis plenitudine difpenfamus obli
ctobaiulo/et perconfequens cognitio zpuni ftentib9vllomodo. Dandautes p hanc ean
tio ipfius ad dictú iufticiami ptinere iuxta fɔ de gerentiuices gubernatozis et baiūlo gene
Primlegia

rali ceterifqz vniuerfis &fingulis officialibus dictis farracenis nřís et cox bonis cenfualia
• vel violaria quecüqz directe vel indirecte nec
et fubditis nŕis in ciuitate regno valen con
ftitutis prefentibus futuris aclocat officia at's vllomodo. Decernentes irrituz & inane

lúum iamdictoz z alijs ad quos spectet quat quitquid fup hijs incontrariú actú fuerit at

ftatutum ordinationem et prouifionem nřas teptatum fiue geftum . CA predictis tamen


bmôi teneant firmiter z obferuet tenericz et excipimus z excludimus oïa quecüqz cenfua
lia vel violaria in futurú eméda vel vendeda
obferuari faciant inuiolabilit p quofcunq :
non contrafaciant feu veniant aut aliqué cō feu onerada fuper dictis nŕís farracenis Teo
trafacere vel venire permitat aliqua ratione rum bonis cũ licencia nřa vel nři baiuli gene

feu caufa .In cuius rei testimonium prefente ralisdicti regni.Et ne de predictis per quem
fieri tuflimus nãofigillo fecreto munit.Dat piam valeat ignorancia allegari/mandamus
in villa muriuetiris die.ix.dcēbř . anno anat phanc eandé fideli pfiliario não iohāni mer
caderij legum doctori baiulo generali regni
dhi.Ak.cccc.xxviij .
valencie quatenus hanc noftram prouifio/
T2 nullus farracenus de reale,
nem publicari faciatvoce preconis ploca folí
quo poffit onerare feu carricare cenfualia feu
ta in quitatib? valeñ z xafiue zin villis mo
violaria abfqz licécia baiuli generalis . XV
relle/algezire/muriueteris/caftilionis plani

salfonfus dei grarex aragonu ciey boriane/zoboriana z villa regali.In

valeñ rc . Quia ficut percepimus iungim? etiam gerétiuices gubernatoris TDE


cto baiulo generali regni valeñ/baiulis loca
difplicenter loca farracenoz nŕop
L regni valen OteriozanĒ nimis in eo lib9/iufticijs/inratis /aliamis/ceterifqz vnis

rum populis : propterea inter alia qz ob facili verfis & fingulis officialib9 přis z fubditis in
tradictú regnú vbilibz conſtitutis z dictozű
taté quam inueniüt diuerfox emptor r volé
cíum emere cenfualia z violaria fuper dictos officialiuzlocat plentibus & futuris fubnře

farracenos et eozuz bona/dicti farraceni ven gratie zmercedis obtētu penaq triummille
flozenozum auri a bonis cuiuflz cötrafacien
dunt fuper ſe z bonisfuis céfualia z violaria
emptorib9predictis: 7demum nolentib9 aut tis irremiſſibiliter exigendor info applican
dozum erario quať prouifioné rozdinationé
nequeutibus foluere ppter metu executiōuz
nřashmōi z omia et fingula in ea stenta tes
que indefiunt contra ipfos z bona ipfo co
neant firmiter zobferuet teneriqz z obferua
gütur derelinquere loca nŕa predicta zde fas
rifaciant inuiolabile per quofcunqz/ enō cỡ
ctofe tranfferüt alibi quo poffint fe tueri co
tra faciant feu veniant necaliquez cotraface
tra executiones predictas / rex hoc remanet
re feu ventre pmittant quauis caufa. In cui9
fine cultoribus bona fedencia a poffidebant/
rei teftimoniü prefentem fieri iuffimus não fi
per confequens pduntur nimiüqz leduntur
gillo munit. Dat in muroueteri.viiij.diede
tura nŕain bonis predictis et diminunt defa
cébř.anno anať dni.AD.cccc.xxviij.pelegri
cili populi aljamařú locoz nŕoz predictozuz
Volétes ideo remediu adhibere ato medela
Diſtinguitur iuriſdictio inter
in predictis :ferie cu prefenti puidem ftatui
baiulum et iufticiam criminale in caufis exis
mus co:dinam ? prouido acdigeſto pfilio q
decetero farracení nři et nŕozum locoruz dis ftentibus inter xpianos zfarracenos . XVI
salfonfus digra rex aragonú
ctiregninullomodo poffint autvaleat fup fe
<bonisfuisvendere feu aliquat onerare cen valen rc. Wiſis & cozaz nobis reue
reter hoftéfis duabus litteris fiue
fualia feu violaria aliqua . Inhibētes omib⁹
1 cartis illuftriffimi dñi regis isco
farracenis nfis prefentibus futuris ne ven
dant aut onerent neqz vendere aut onerare bi predecefforis nřidшirecordij/prima quar
dat fuit valen.xvi.ll's madij anno anafoni:
poffintdecetero etia quibufcunqs emptоub9
feu oneratonb⁹ cenfualia feuviolaria cunc LD.ccxc.viij.verba in ſe continés infraſcrip

cuiufins legis conditionis aut ſtat9 exiſtant ta.Licet cognitio & deciſio omiuz negotior
caufaru tam cinlium criminalú farrace
nec emptores feu oneratozes ipfi emant feu

onerent nec emcre feu onerare poffint fuper now regni valen ad baiulú generalem perti

1.
Alfonfitertij CXXXLV

nere nofcant .Munc talkdurim ordiandu iurifditõe: et ali abinde dedicta că ficpreué
de caufis oibus fupradict ) farracenox.f.hitā ta intromitere fe no valeat. Si vo fiscalis nf
tiú in locis nŕs rediarú et religioſözü dict9 adierit fup cobaiulum antec ps pruata fug
baiulus gñalis tm cognofcat ceas termiet z dicto crimie adierit iufticia/ſemp in hoccalu
decidat& nullusali'official'necde eis cognof baiulus cognofcat et decidat dickā caz et nō
cat aut fe in aliquo intromittat.Denegotijs iufticia etiá fi ps privata cui? interfit folú adi
box caufis farraceno, habitatiú in locis ba ueritiuſticia ante dictü . Quocirca in ſup
ronuz z militů vos procurator predictus ad ia dictis harú ferie ficvt predicik p:ouido co
requifitioné baiuli fupradicti cognofcatis et filio prouidétes declarātes ac etia dcernétes
intromitterevos curetis. Altera vo quedat per bac eandé nobili dilectis z fidelib9 ɔfilia
fuit valen lt's madij anno anať dni. LD.ccc. rijs geretiuices gubernatous baiulo gñali
xxj.claufulam in ſe stinens hmõi feriei. Sup regn vale ac iufticijs ciuitat) valeñ ceterifq
qftionib9 vero fiue caufis emergentibs inter vniuerfis & fingulbatul iufticis ac officialib?
*pianú farracenû ficnos noueritis puidiffe nŕis intra ciuitaté et regnum valen vbilz əſtí
Zetia conceffiffe decetero iufticiaciuitatis tutis z com locať pñtib futur} tradim⁹ fir
« etiam villarū piedictaru fe intromittant e miter in mádat de certa nří ſcia z expreſſe p
cognofcere debeant de caufisfeu qftionibus priaz fcda tuſſïomb9 fub icurfunře idigtõis
criminalib9 exiſtétib9 inter xpianum et farra irenfes greet mercedis obtētu quar pui
cenuvel inter farracenuz et xpianum deillis fionë nŕaz bmöir oia z fingla in ea stentate
videlz ex quibus pena mortis aut mutilacio nétesz inuiolabir obfuates acp quos dece
membrifiue mébzözüdebeat fequi feu infligi at teneri z obfuari faciétes advnguéotra ca
Vilis inc alijsq coram nobis allegata fue/ feu aliqö pmiſſox nō faciat feu veniat vľ'qué
rút tam p parteciuitatis valen pro parte pia priú pagendi oë poffe decernim irritů z
baiuligeneralis dicti regni fup controuerfia inane fiquid fecus fuerit quoquomo attēpta
inter eos fufcitata/pretedētib9 findicis dicte tú. In cui reiteftioniü preſenté fieri ffim?
civitatis q ad iufticia eiufdé ciuitatis ptinet nãofigillocomuni'munită . Dať calatayubi
cognitior púitio quozūuís crimínű p farrace die.xvij.iunij anno anat dñí. AB.cccc.fpvuij
nos comiffox in territorio dicte cunitat) valē
ex quib9 pena mortis vel mutilationis mēbai batulus generalis vltra ſe/
Debeat: baiulo afferéte ɔ̃riú dicente ad ei of ronam no poffit pcedere licencia farracenis
ficiú id tatumo ptinere. Mos predict & alijs exeundi a regno XVI.

Pſideratis puidem9 et circa id decernim9 in Lfofus digrarex aragonú zc.dile


unc modum dicta cognitio z punitio cri ctor fideli nŕo baiulo gñali a fixo
minum que comittentur per farracenos cís navltra piti futuro falutz dilect
uitatis & territonjvaleñ aut alios farracëos 12 ex licentis āp vosfarracenis
ibidelinquetes quo cognitio & punicio al's incolis dicti regni valen o exeudo a dictoreg
ad baiulú gñalē ante predicta cartā dat. ano no ǝceduntur maximú detrimentű non folù
B.cccxxi.ptinebat et pdicta carta fuit pui terris ciuitatib9 ¿ caftris dicti regnivcrüetiä
fuz iufticia ciuitatisvale cognofceret in ca nfe curie qm iura z regalie nře nõ modicũ in
fib9 in dicta puifiõe cui9 claufula fupius é in diesfuftinet diminutioné:dinolcituz euenire

ferta ptentis : & decetero fi aliquis cristian9 volētes in his falubziť puidere:vobis dicim9
voluerit acufarefeu denüciare aliqué farrace zdenfa certa fcia expreffe madam ? fubpena
núde crimine aliquo de quo pena moitis aut priuatōis officij vři ac fide z nãlitate quibus
mutilacio mēba feu mēbioz debeat fequifeu tenemini nŕe mageſtati z publicatiõe bonor
infligi : beat facultaté accufare denuciareue vt hinc inâtea licentia nemin farracenop de
dictú farracenũ coză illo de dictis baiulo feu exeãdo extra dictú regnú mô aliquo scedatt
iufticia corâ quovoluerit.Ita ti qinter eos caueatineɔ̃riuz pros fiat fi penas pmiffas
fit locus preoccupatiōi/ v3 q ille ßdictor ba quas illico cúp vos trafactú fucritvolum ?

iuli etiufticie folus cognofcat qui primofue vos incurrere:cupit euitare.Dat in caftello
ritin ipa căprevent, feu vti cepit in eadé cã turr¡ octavi.ffij. ocrobí.A.MD.ccccxl viij.
ฮา
Privilegia

fiones feu pracmatice pnos vt diciturreuo


Tin electionibus officialium
cate fuerunt.Volentes igik premiffis debite
eligantur perfone ydonee z hono:oſe & mino
obuiare ac fanäqz menté dictop priuilegion
res.xxv.annox & non habentes vrozes vllať
honozem dicte ciuitatis ac vtilitate reipubli
admittantur. XVI.
ce eiufdem vt puenit pferuare : vobis dicim9
<mandam de certa ičia z expreffe pro prima
Alfonfus dei gra rex aragonű vas
len të.Dilectis & fidelib9 nŕis ius fcoa iuffionibacfub ire indignatōis nŕe
• incurfu penac duox miliú flozēnox a bonis
ratis & probis hoibus feu confilia
rijs parrochiaruz ciuitatis valeñ cuiuflzorm contrafaciétis feu ptrariú procu
rantisirremifibilr hidor enŕo applicador
qui nuncfunt vel pro těpozefuerint falutez &
erario quaten? non obſtätibus quibufcunq
dilect . L3 turta priuilegia per predeceffores
prouifionibus incontrariuz per nosfeu pres
nfos hace eifdě ciuitati pceffa electiões iufti
deceffores noftros fuper his factis quas tes
ciaruziurato ; & mudaçafij anno quolz die/
noze prefentiú tollim9z reuocam9z p caffis
bus terminis in eifdez priuilegijs defignatt
zreuocatis haberi volumus: in electionibus
fieridebeant ifto modo videlz qiurati cum
dictor officion ſeu officialiú & cuiuflibet eo
quattuor probis hoibus de vna quaq parro
chia eligere habent vnuz pbum hoiez & illuz rum ex nunc fiendis:vos dicti iurati et probi

nominare pio iufticia iurato vel mudaçaffio bomines feu confiliarij obferuantes dicta pri

prout electio ex aliquo de dictis officijs tunc uilegia et fanaz mentem ipop:eligatis no
téporis iminet faciéda:z ita funt pro iufticia mineris ac eligit nominari faciatis perfonas
honorabiles ydoneas z fufficiétes ac honori
turatis vel mudaçaffio.rij.nominati: quozuz
nomina ponuntur abfcondütur feu recludu eiufdem ciuitatis decentes & congruentes:
que in ciuitate eadé pro plonis honorabilib9
tur in.xij.globul
'ſeu redolinis cere certo mo
finthite &reputate. Etfiin aliq parochiarū
do per vnum infanté qui non extiterit elec
dicte quitatis tales pfone repte non fuerint
ctioni recipienda et extrahenda ac nobis feu
feu inuente:de altera parrochiavbi pluresin
nrobaшulo generali prefentanda . Itaq fibo
mofuficiès pro iufticia iurato vl'mudaçaffio ueniatur manuleuare eligere z nominare p
curetis:cipam manuleutā minime recufetis
in aliqua dicta parrochiaz minime inueniĒ
ibide altera parrohia vbi plures inueniātur cum iuxta formar tenozē dictop priuilegion
id faceredebeatis ac teneamini . Cauentes
perdictos iuratos quattuoz probos hoies
attête ne in electionibus fuppradictis feu ali
alius poni et eligi debet et nominari prout in
qua earuz perſonas minoris eratis.prv.an/
dictis priuilegijs cötinetur : Attamen expe
nozum/nec etiam maiores dicta etate que ta
riencia annis plurimis abhactenus edoce
men nonduz fuerunt feu extiterint matrimo
te шuratidicte ciuitatis ac probi homines feu
nio collocate/amodo admittatis eligatis de
cōfiliarij parrochiarú predictarů in dictis of
• tis ſeu nominetis ad dicta
officia : et feu vos
ficijs feu electioib9 coundem plonas hono
dicti iurati tales dari eligi z nominari pmits
dicte cintats minime gruētes minulas ydo
tatis per aliquem ex dictis confiliarijs.Mos
neasznon fufficientes ymoq8 graui9 éetaté
✅enim hmōiſerie abdicantes vobis ripis pos
legittima nondú attingentes nec vrozes hén
teftatem omnimodā cōtrarium faciendi.de/
tes & feu quedomos ppuas nondú guberna
cernimus irritum et inane fi fecus contrariú
renouerüt otra fana mentēr tenozēdictozz
fuerit attemptatum. Certificantes vos o fi
priuilegion ad gubernandam rem publicam
nō ablas diminutiõe honous ciuitatis iamdi ptrariú premiffozuz facere attéptaueritis o

cte aliquotiens eligerüt z elegi ſeu nominari non credimus vltraq ire z indignatiōis nŕe
acrimoniafentietis:penam tādictā in bonis
fecerunt vtiq3 permiferunt . Super quo
vřís ppýs & cuiuflzveſtruz exequi rigide fa
pregias nas prouifiones ac pracmati
ciemus.Dandam infuper per hac eandem
cas fanctiones debite al's fuiffz prouifum:ve
rum ad impo:tunā aliquo; initácia z ſugge gubernatori zbaulo generali regnivalentie
quatenus puifionem nŕam predictam & con
ftam verfutia qui non zelo reipublice szex p
tenta in ea per executōez peñarú predictarū
prijs eor paffionib⁹mouebantur dicte p:out
Alfonfitertij CLXXXVI
STRERAS23235

cals Faciant inuiolabiliter obferuari:znemi Deurifdictiõe rationalis ſu


në ervobis aut alijs otrauenirefināt aliqua
per debitonbus ciuitatis XVIII.
ratione cufic de certa fciencia z cõfulte pob
853

feruatioe dictozu priuilegioz & pro honore ci Alfonfus di gra rex aragonu va
##
LG

uitatis predicte z bono publico eiufdez fieri {leñ rc.Dilect} & fidelib9 nŕis iura
puiderim? z velim9. Dat in ciuitateturoli tis ciuitatisvalen preterea rõnali
kiiij.die madij anno anať dní.AB.cccc.xxvi. eiufdem qui nunc funt vel p20 tpe

Que official alguno baja fala fuerintfaluté et dilect. Intelleximus pridem


non fine admiratõe o aliquí ciues ipius ciut
rialgu deles pa⁹ qs fan en fon poder XVII
tatis alij tam expretio impoſitōuz vel fifar
##

Lfonfusdei grarex aragonu va exfrumento eis comendato/z etiã ex ad /


len rc.oilectis z fidelib9 cöfiliarus miniſtratōe hoſpitaliú /zfignāter bernards
2

alguazirijs/gerentiuices guberna bafella qui nondiu eft op in adminiſtratióe z


tonis & baiulo generali regni valë receptiõe pecuniarü enifdem cöftitutus erat
cie/cetcrifas vniuerfis et fingulis officialibus tenentur realr debent eidem civitati certas
nŕis & fubditis ad quos specter/ dictozűcs of quantitates pecuniarú quas in dánů z detri
ficialium locumé prefentibus et futuris falu mentú aiaruz fuarú ipiulą reipublice preiu
tem et dilectionem . Quoma per brachiй vni ditiú minus foluere curant: ymo qo turpiſſi

HOL uerfitatú ciuitatü et villarü regaliu regni va mum eft atq3 in eos penitus aiaduertenduz
leñ in curia generali quam incolis dicti regni fupradictaru pecuniarú folutioné iam omio
bor nouiter celebzamus inviam grauaminis fuit obliuioni tradiderunt:que res cuz fit deteſta
cozam nobis oblatu capplm ſubinſertu . Jté bilis & nephanda vt quiflzratõis particeps
fenyo? com reebze paus en poder de tutge fia cognofcere poteft : admiramur plurimum
acte del qual lo iutge en poder del qual la dis quáobrem vos hacten9 qui in regimine ipi?
ta pau fe fa no deu ni pot pendre piufticiafa reipublice prefidetis & quo:uz intereft noſtri
lari algu : e com los vřes alguazirs depoch partepro eiufdem falute & vtilitate- contradi
31 téps ença exegefque de cafcuna pau qs fa en lipatores debitores propugnareviriliter in
poder lur certa qntitat de cafcuna deles pts hac re eam rem publică deferuiſtis : & quare
fan la dita pau:ço q redūda en grã e euidet addictas pecunias extoluendas dictuz ber/
2DE13

Ja danatge Ola cola publica . Berço fupplica lo nardum baffella z ceteros debitores iure zra
bit braç q fia merce de vos fenyoz prouehir hi tiōe feruata minime coegiſtis. Quocirca co
en tal manera q tals illicites exactiões en fde moti admodum ipſa iulticia z equitate: qua
35

uenidor no puren effer fetes. Hofqz ad fup/ colere zobferuare debemus z tenemur ne du
5

plicacione brachij antedicti in não filio eide erga dictam ciuitaté fincera dilectione et ca/
grauamini puifioné fecimus inferi9declara ritate:vobis & cuilibz vŕz dicim, &diſtricteß
tam :qua die fubfcripta p fidelem fecretăriй apiendo mandamusde certa noftra fciencia
nŕm frácifcú darinyo in curia ipfa publicari et expreffe fub pena duozum milium flozenno
mādauim9 ſub verbis feqntibus . Blau al fe rum auriaragonum avobis quotiens con/
nyo? rey qlos alguazirs è altres officials no trafactum fuerit exigendozum noſtro apli
pure reebie cofa algúa de pau enla öl entreui candoшum erario/quat dictuz bernarduzba
guen aricom alguazirs. Wobis & cinlibz vēz fella et ceteros qui predicte ciuitati teneatur
dicim97mandam? de certa ſciécia z expreſſe
ad dictas peccuniarum quantitates foluen/
Pprima & fcoa iuffionib⁹ quae prouifionem das vifis prefentibus compellatis: proceden
nraz inferta fupius teneatis z obfuetis /tene do contra cos zbona corum tam cinliter
riz obferuari ab ominib? inuiolabilr faciat
criminaliter prout de iure fo20 et ratione pez
enon ɔtraueniatis nec aliqué otrauenirefi/ fpexeritis faciendum : eofdem in carceribus
natis aliq ratione,Dat in villa muriuetèris detinendo cú pane et aqua put fousfuadet
intus eccliaz beate mariedicteville vbicuria quoufqs dcte ciuitati fit pleniffime ſatiſfactu
celebrabatur piedicta die. xviij.nouëbzis an
oi appellatiõe feu fupplicatõe remotis.1Pos
no anat.AÐ.ccccxxviij . Delegri. enum ad cautela fugpdict vobis comittimus
Priuilegia

víces nŕas : znon contraueniatis in hoc nec uarrefratrem ním cariffimũ z locumé genes

aliqué côtrauenire permittatis aliqua rōne ralem ppterea affectuofe ortamur : guberna

vel caufafi pena predictam z indignationem toi vero zbaшulo generali regni valeñ cete

nram cupitis euitare: tetiâ ceffantib9 quib9 rifqz vniuerfis & fingulis officialibus nŕis ad

uis confultationib9; % remouentes cumpre quos specter eorúc locat prefentibus & futu

fenti omné recurfum ad aliqué nŕz officialem ris de ipfa certa nfaſciencia z expreffe diſtri

habeúdú cuufcunqz preheminecie fuerit cũ cte percipiendo mandamus :quat dictum im

ita volum? iubemus ftatuim fieri potis pofitionů priuilegiü z eius menté & presentez
litate rei publice.Dat innfis felicib9 caftris ausconfirmationem ac de nouo etiam pcef

apud fanctam mariā maio?ez die.xxi.ium an fionez iuxta fui ferie plenioze teneant efficaci

no anatdñí.D.cccc.xxxviij.1Rex alfonlus. ter zobferuent tenerics zobferuari faciat p


quosdecet: non pmittendo o comiffio feu af

(Dewriſdictione adminiftrato feffozia aliqua alicui alteripfone nifi ipfis ad


XIX miniſtratonbus tiudicib9dictaruz impoſi
rum impofitionum .
salfonfus dei gra rex aragonú tionum concedat nec per aliu quempia nifi p
valen rc.Coza mageftatis nře celo ipfos executiones fiant:et non cötraueniant

fitudine nominer p parteciuitat necptrafaciant aliqua rõne feu caufa figraz


ELETROD valeń ozatozes accefferunt fideles nram carambent; nos enim ad cautelam eis
et eozũ cuilibz contrariú faciendi omimodā
nřílodouicus granullers z tohannes de ga/
llaclegu doctor:fuplicaruntq hüiliter nomi adimim poteftatez.In cuius rei teftimoniü

ne ipfius ciuitatis vt impofitionu prilegiu prefent fieriiuffimus não figillofecreto mus

dicte ciuitati conceffum p quos decet obferue nit.Datum in nřís felicib9 caftris apud fan

tur:ita qnulla comiffio neqz affefforia alicu cram mariaz maiozēdie.xxi.iunij.anno anat

perſone nifi adminiſtratoub ? ¿ iudicib? ipfa dni..cccc.xxxvuj . Rex alfonſus


rum impofitionu iuxta feriem dicti puuilegij
CO? nō poffit erigi lezda in ciui- -
concedat : & nullus alius nifi ipficötraom
nes illos & fingulos qui ratione dictar impo tate regno valen nifi per dominü regem feu
fitionú dicte ciuitati iam debitozes eruntaut eius officiales. ‫אא‬

etiam ei aliquid poftea infuturü obebunt exe Øsalfonfus dei grarex aragonú

cutiones fiant exequantur : nos verofupli valen rc.Ex quo omne ius lezdag
cationi fue hmōi tanc iufte et ratiōi cōſone q8 indictoregno valen colligitur
benigniter inclinati/tal's contemplatione ac Inŕm eft ad mageſtaté nŕaz perti
ceptor feruitiozu per dictam ciuitatez mage nés p comoditate nře curie:ferie cum prefen
ftatinři grato atqz ilari animo preſtitorz & ti decerta nfa ſciencia z expreffe ftatuimus ?

impenfozüdigne moti. Tenore prefentis gra ozdinamus o de cetero ipſuz ius lezde y offi
tis de certa nŕifcienciar expreffe dictú prím ciales nãos ad hoc deputatos et no per aliuz
legiuz qo de obo ad verbü vt iacet pinferto quempiam in dicto regno nec aliqua eiuspar
Ipecifice hic affiro beri volum9 z teneri lau te exigi poffit.Dandamus propterea phác
dates aprobantes firmantes & mageſtatis candem batulo generali regni valen etufa lo
nŕeprefidio robozantes de nouo dicte ciuita cumt ceterifqz vniuerfis z lingulis officialib?
ti cocedimus etiam impartimur: volentes nfis ad quos spectet eorumq3 locumt preſen
ſtatuetes o nulla decetero cômiffio nec af tibus & futuris quať dictuz ius lezdarũ in di
fefforia alicui alteri perfone nifi dictis admini cto regno valen feu aliqua eius parte p nemi

ftratoribus iudicib9 concedi poffit per nos nem alium per officiales nãos ad hoc vt p
feu quofuis officiales nãos quauis poteftate fertdeputatos exigi patiant: et fiquis alius
4fuffultos: nemo alius nifi ipfi executiones fuerit quiforte dictü ius lezde exegerit feu ex
faciant z exequantur ptra omés illos fingu higere prefumpferit: volumus et iubemus vr
los quiforte dicte ciuitati valeñ rōne ipſarú abeo : quem tunc penam mille florennozum

impofitioni aliquid iam debent feu obebunt auriaragonum noftro erario applicando:uz

etiam poftea in futurū.Jlluſtriſſimű regé na incurriffe oceclaramus:penā ipam exigant et


CLXXXVII
Alfonfitertij

tis et de verbo ad verbú vt iacet ſpecifice hic


non côtraueniant vectra faciat aliqua rõe
affitis haberivolumus et teneri cözüqz nouā
vel caufa fi gram nřam carā habét.vt autem
conceffionez nas hmoi cetera quoq painle
predicta omibus inotefcat volumus pñtes p
gia de alienatiõib non fiendis teneant effica
joca folita ciuitatu loco; dicti regni publi
citer zobferuent teneric obferuari faciat
ce nunciari.In cuius rei teftimonium pites
inuiolabiter per quofcüqz iuxta ipor feriem
fieri iuffimus não figillo fecreto munit.Dat
pleniorem : non contraueniant nec contra
in nŕis felicib9caftris apo fancta mariaz ma
faciant aliqua rone vel caufa figram noſtraz
iozē die.fxj.iunij.a.anaf díu . HD.ccccxxxviij
caram hént:etiam fi cötrariú iuffiffemus aut

(2› non feparetur a patrimo er imaduertétia feu importüitat fupplicatiu


nio regiovilla de onda nec eius iurdictio feu vel alia quacunqs caufa cotrariú iuberemus

XXI. qm pmittimus in nrabona fide regia o fta


merum imperium:
tutum ním hmōi nunc mutabimus nec et in
salfonfus dei gra rex aragonu
aliquo cötraueniem aut faciem? aliqua rõe
valen zc.Ut puuilegiu z capitula
vel caufa. In cuius rei teftimoniu prefentes
fereniffimos reges felicis recoz
fieri iuffimus não figillo fecreto mumt.Dat
datõis predeceffores nãos ville de
in noftris felicibus caftris apo fctam mariā
onda coceffa fuper iureditõe z mero imperio
maiozēdie.xxj. iunij anno anat domini .AÐ.
illius ville non alienādis a cozona regia vali
cui pfone tradendis/ fignanter magiftromů CCCC.FFXVÚJ .

tefie:obferuentur non fintrecifa: fignater iniufte recurrens condénes


07
punlegiù ſeu capitula conceffa ville onde fa tur in duplum expenfaru et in.xx.folidis omī
ctain ciuitatevalen vltima die apzilis Anno appellationer recurfu remotis. XXIL
AD.ccc.xc.iij. et vt ciuitati valeñ que nobis
propterea humir ſupplicauit mozez geram? salfonfus dei grarex aragonit
valen të. Monfine iufta querela
Tenoze prefentis de certa nŕa ſciecia z expreſs
fe dicta priuilegiu z capitula de verbo ad ver pozatozes ciuitatis valeñnŕa ma
D
buz vt iacent laudamus approbamus ratifi Tieftas in prefentiaruz intellexit o

camus ac mageftatis nŕe cöfirmationis pre cum per forum fit inſtitutuz z özdinatum q
fidio robotamus : & de nouo etiã cōcedimus omnis iniufterecurrens feu recurfum hens
ac impartimur/volentes q oio obferuentur ad gubernatorem dicti regni valentie seu eig

ot iacent:et expreffe ftatuentes q nullo vną locūteñ de iuditis & prouifionib9 z enǎtamé
tépoze iurifdictio et meruz imperiú dicte vil tis factis ab ordinarijs fiue delegatis tenea/
le de onda anŕo patrimonio feparetur nec tur in duplum expenfas foluere fi fic vt pre

feparari poffit z alicui alteri plöne tradi: lig fertur cöftiterit eundem male recurriffe: zg
nanter dicto magiftro muntefie:maxime at dictum ordinaríú feu delegatü optime fane

tento o in redéptione z luitõe iurifdictionis pronunciatuz fuiffe. Verum dictus guberna


zmery imperij per dictā vniucrfitaté fuerút to: 7 eius locūten ac affeffor ob fauotes ral's

foluti centú mille ſolidi :pzout in inftrumétis a talib9fic male recurrentib9 predictas in du
liquidú eft videre: q fi ad importuitatez quo plug expenfas executare z paccare feu exhige
rumpiam feu inaduertent vel als fieri con/ re minime curat nec faciüt:ymo gratis ealde
tigeret:id nullius effe decernum? efficatie feu relinquntz abfolutões ac diffinitões putipis .
valons tanc cótra formā priuilegij & capítu beneuifum eft de eiſdez faciüt in neglectum z
lor predictor que vt predicit illefa volumus diſturbiú iufticie z for predictis ac euidés in
obferuari.Dotamur proptereaper hâc ean tereſſe zdānu ĝue reipublice ciuitat) z regni
dem illuftriffimü regem nauarrefratreznŕz pdicti:ex eo q2 poft pdicte expēle in dupluz

cariffimum & locúten generalez :ceterifqz vni iuxta for no exequtatur illi qumufte agüt vt

BI uerfis & fingulis officialib9nfis ad quos fpec caufe p dilatões ducātur ad dictú gubernato
tet eozücs locateń preſentib9 et futuris man réfeu locüten vt pfertur fepiffime recurút:
damus expreffe quatenus pfirmatiõem nřaz ficiufticia 8 die in diez euaneſcit z cõſequi ab

hmōi dictor privilegij z capl'or que promiſer eiſdem nonvalet:nobis propterea ozatozes p
Øl iij
Priuilegia

fatifupplicarüt vt forum predictú ad vngué fub pena.r.AB. Flozēnozű. ‫וואא‬


per dictu gubernatozē z eius locüten ac affef salfonfus dei gra rex aragonu
ozem teneri z obferuari mādare valsde fa/
valeń rc.m propter armameta
lubzi remediofup his puideredignaremur : que in regnis terris noftris fiūr
nos qui iufticie rectozesfum? vnanimiter in K nauiú galearú galeotaru briguen
ter fubditos nãos fiert admodú affectamus
tinox aliarú maritimarŭ fuſtiú / amicos et
acoculis métis nie verfus illamvt rectezde
beniuolos nãosdānificantiu pleraq ſepenu
bite fiat continuo refpicim? nec per fauozes meroſcandalazdāna nřís ſubditis in vim re
gut af's dilatazi volumus zp fupterfugiades prefaliaru tal's oriuntur decreuimus p2o con
potari:harum ferie ozdinam ac dicto guber feruatioe zaugmento reipublice dicti regni
natozi eiufq locumt z affeffori dicimus & Diss
valen ftatuere vt nemo nauim galea galeotā
tricteprecipiendo mādam fub nře gře zmer bríguētinú ſeu alia quauis fuftë maritimam
cedis nŕe obtentu ac pena quinqz milium flo vnam vel plures in dicto regnovalen necin
renozum de aragonia fi per eofdem contrafa
aliqua eius parte armare poffit nifi prius a
ctum fuerit erario não applicando:um: quat mageftate noftravel ab illuftriffimo regena
fozü ſuperhis edituz & conceffum ad vnguez uarre vel alionŕo locúten aut er baiulo gene
teneretis & feruaretis exinde infradece dies
rali ipius regni armandi licentia obtinuerit.
poft recurfus factus fuerit pronunciare et Tenoze igitur prefentis de certa noftri ſcia r
declarare ac bene vel male iufte vel iniufte fit
expreffe ac facri noſtri pſilij matura delibera
recurfum héant z teneantur : al's lapfodicto tione preheunte ftatuimus z ozdinam⁹ o ne
termino decem dieru ſi pnunciatú in tali ca mocuiufuis ſtatus gradus et conditiõis exi
recurfus per eofdé non fuerit :de eadé male z
ftat audeat nec poffit armare nauim galeam
indebite recurriffe nunc protunc put ex núc
galeotaz briguentinu aut aliam quavis mari
fit declaratu z p20 declarator pronüciato ba
timafuftem vnam vel plures in dicto regno
bitü:et inhibitio ſi facta aliqua fuerit: ipofa
valeñ aut aliqua eius parte:nifi prius ex mas
crofit nulla et nullius efficatie zvalons:et di
geftatenía vel ex illuftriffimo rege nauarre
cta caufa ad iudicez ordinariü feu delegatuz
nŕolocúten genrali aut er baiulo generali di
aquo recurfus habit? fuit reuertat: ipe pro cti regni valen licentiaz obtinuerit: quahita
cedere valeat non obftate aliqua inhibitiōe . teneatur ante dictú armamétú fideiubere ac
CEt vt malitijs hoim et dilatöib? obuietur
pdoneam cautōez preftare in poffe dicti baiu
ftatuimus et oidinamus q nihiloius qui pre
li generalis ad arbitriú ipius baiuli : per qua
dictuz recurſum fecerit penaviginti folidor
quidem fideiuffionér cautōez abindefit p
monete predicte incurrat:cuius medietas fif
uifum q illi quicüæ fuerit qui armare volet
co não valia parti illi cötrarie acquiratur. nullatenus damnificabit vaſſallos nem ami
Taxationem veror executõem penaz fupra
cos nec colligatos nec adherentes nec fer
dictarufeilz expenfaru in duplu et folidorum
uitozes nãos illorüqz vaffallos neqz illis aut
per iudicem ordinariú ſeu delegatú aquore//
alicui ipozuz dānuz aliqö faciet aut fieri per
curfus habitus fuerit nudoverbo ac per ocu
mittet in pfonis bonis et rebus quibuſz eor
pationez & venditionez pignez omni appella dem.Et fiquis forte fuerit qui abfqz nřílicen
tione et recurfu ac dilatione femotis decerni
cia veldicti locuteñ aut ipi?baiuli generalis
mus effe fiendã:ſuper quib9 cum preſenti ple et ipa licentia modo quo fupra obtēta abſqz
nariam eifdem cöferim? ptatez .In cuiusrei cautione armabit feu
predicta fideiuffione
teſtimoniú preſenté fieriiuffimus não figillo
armare prefumpferit: talez quicüqz fuerit ir
fecreto munita . Dat in nŕis felicib9 caftris
remiſibilr incurrere volum⁹ penā decem mi
apudfancta mariaz maiozē die.xxj.iunijāno
liuz flozenox auri aragonu não erariode bo
anat dni.MD.CCCC.XXXVUJ .
nisfuis illico & irremifibilr applicanda : qua
pena etiaz illos incurerre volumus qui forte
¶ null poffit armare aliquas
abfq3 nri licentiafeu ipius locüten generalis
fuftes marittimas nifi prius habita licentia aut baiuli fed tame cum licentia alicuius al
di regis feu baiuli generalist pftita cautiõe teri9 officialis noſtri quicüqz fuerit armare
Alfonfitertij CLXXXVIII

prefumpferit. Otamur propterea per hanc poffent. Tenore prefentis gratis et de certa
candem dictú illuftriffimu regez nauarre fra noltri fciencia et expreffe ftatuimus o amo
trem nŕm cariffimüz locúten generalé necnō do dictus gubernato? feu aly quicüqz officia
" admirāto et viceadmiranto mariú guberna les noftri in dicto regno valen prefentes & fu
tou vero et baiulo generali dicti regni valen. turi in caftris et locis fins feu aliquozum ba
ceterifqz vniuerfis & fingulis officialib? nřís ronumvel aliozu z pretera in ciuitatibus vil
ad quos spectet eorü locateñ. prefentib9 et lis caftris et locis noftris in quib9 officiales
futuris deipa certa nří ſciécia et expreffe dig funtvl'erut nullovna tpe carceres tenat inq

stricte precipiédo mandamus quatenus Ita 69vaffallinŕívllat carcerati detineri poffint


tutú nŕz hmōi teneant efficaciterz obferuent neccarceratos quofpiaz feu carcerados per
teneris et obferuarifatiant inuiolabılr per ipos in ciuitatib9 caftr villis et locis noftris
quoſcüqz iuxta fui ſeriem pleniozē penam pre abipfis carceribus extrahère valio:fum mu
dictam aquocunqs contrafacienteirremiffis tare audeant: declarantes q per huiuſmodi
biliter exhigendo.Et non cötraueniat nec cō extractiõem carceratozum per dictum exime
trafaciant aliqua rōnefeu caufa fi graz nřaz num petri de cozella factam abipis carcerib?
caram habent.Et vt hmōi ſtatutü oibus in ciuitatis valentie : nullum prejudicium dicte
notefcat.ADandamus dicto baiulo generali ciuitati factum effe credatur/ nec vllo vną

gillud per loca folita ciuitatis zregni valen tempore allegetur aut in confequentiaz con
faciat tubis clangentib9 publicari .In cuius tradictam ciuitatem trahipoffit . Abanda
rei teftimoniú preſentes fieri tuffim não figil mus propterea per prefentem dicto guberna
lofecreto muitas.Dat in nŕis felicib9 caltr toni vniuerfis & fingulis officialibus noftris
apo fctam maria maiozez die.xxj.iunij.anno in dicto regno valencie prefentibus et futuri
anatomi.AD.ccccxxxviij . fub incurfu noftreindignatõis et ire penac
mille flozennozum a bonis fuis fi fecus ege
nullus officialis poffit in lo
rint noftris erarijs applicandozuz quatenus
cisfuisfeu quozuuis alioz pieter in illis in
ſtatutum noftrum huiufmodi teneant firmi
quibus officiales funt carceres tenere/ne car
ter et obferuent teneri zobferuari faciant
ceratos ibidem ex illis extrahere et alio:fum
XXIIII. inconcuffe per quofcumqz iuxta ſui feriez ple
mutarefubpena ibi appofita.
niorem :non permittendo o in terris milituz
salföfus dei gra rex aragonú feu baronum aliquis vaffallorum noftrozum
valen tc. Ad'aures mageftat nie per ipum gubernatozez aut alios noftros of

nomie et pro parte ciuitatis valeñ ficiales captus carcerari poffit :fub pena de
loeductu fuit op exiftétibus nõnul cem milium flozennozum auri aragonum ab
lisvaffallis nŕis in carceribus dicte ciuitatis ipis gubernatoze et alijs officialibus contra
carceratis:nobilis et dilectus cõfiliarius nŕ rium attemptantibus fi contrafecerint irres
eximinus petride cozella dicti regnivalen gu miffibiliter exigenda et noſtro erario appli
bernatorillos er dict) carcerib9 extraxit atq canda . In cuius rei teftimonium preſentez
ad locum fuuz de pardines vulgariter dictuz fieri iuffimus noftro figillofecreto munitaz:
duxit:et quoniaz ex hac rconfimili re multa Dat in noftris felicib9 caftris apud fanctaz
fcandala oziri poffent :pro parte dicte ciuita mariam maiozem die viceffima prima шunij
tis mageftati noftre humiliter extitit ſuppli anno anatiuitate domini millefimo quadrin
catuz vt ftatuere dignaremur ne in terris mi gentefimo tricefimo octauo.

litum aut baronum carceres fint aut effepofiufticia in criminali et cius


fint in quibus vaffalli noftri vllatený poffint
理。

locúten non poffint regentes aliquos facere


detineri.nos,vero fupplicatioi huiufmodi
feu eligere nifi de cōditione illop . XXV.
tanciuſte z rationi conſone benigniter in
clinatie al's moti cotemplatione tot accepto Øs alfonfusdei gra reparagonú
"
rum feruition per dictā ciuitatem mageſtati valen rc.Coftitutões ¿ Itatuta re

noftre preſtitor et impenfor/ac etiam ad tol gnoz z ciuitatu nŕarum in quan/


tunobis eft feruamus & feruariiu
lendus fcandala que de facili propterea ouri
? Aim
Priuilegia

bemus: ficötra illavllomodo fit maxime p dilatiomb9friuolis per cofde fiat cöcederer
officiales molefte ferimus et fepe remedium experiri mādare cōuenit.Cuz itaqz ad aures
auzibemº.Cum igitur per ozatozes ciuitat) mageftatis nie nouiter peruenerit o guber.
valen expofitú fit mageftati nře q iufticia in natoriam dicti regniqvalen ab eadez ciuita
criminalib⁹qui anno quolz ordinatus & crea tefubinde recedens ad alias partes diſtric
tus eft ac etiam locuteñillius ab aliquo citra tus fui officij veniens de caufis que coram eo

tépoze regentes eligütz creant de noctecap feu in curia officij gubernatoris ducuntur lo

tata ciuitate predicta vice cox difcurrunt o cúten generalez dicti officij gubernators Ei9
eft cötra ftatuta et cöftitutiões eiufdé ciuita abfentia durate inhibet:eunde locüten intro

tis redūdata in dānuz graue reipublice illi9 mittere de dictis caufis minime pmittens:in

attento o regentes ipfi ppter ambitionem/ maximā dilatōem z leſionez iufticie euidéfas
opprefiones o plurimas ziniuftas extorfios damnum reipublice ipfius ciuitatis et regni
nes ciuib9 habitatozb9dicte ciuitat) fatiūr ob quod vt fupius dictú eft in fimilib9 debite
Supplicates humiliter excellentie noftre vt prouidere cupiétes bag ferie ftatum cordi
fup bijs decens remediu impartiridignare namus dictú locúten generalem de caufis qui
mur. nos fupplicatioib? efulis pro parte cí bufuis ad dictam curiam gubernationis ex/
uitatis antedicte cui obferuitia admodum o pectantib9 & pertinétibus & etiam de illis que
bligamur annuentes ac etiam cupientes rem in eadem curiat cozam dictogubernatozedu
ipfam publicam ab indebitis oppreſſionibus cunE:abſencia ipius gubernatoris durate in
zextoſionibus remoueri . Tenoze prefentis tromittere poffez obere:dictufqz locüten in
ftatuimus rozdinamus dicti iuſticie z locũ predictis caufis fuper quib9 conſcientiã fuaz
ten qui nuncfunt et pro tépoze erint regétes oneram? abfentia predicta durate procedere
aliquos eligere z creare aut tenere poffemfi et enantaredebite z omni dilatõe remota va

talis regés de côditione illius iufticie quidis leat atq3 poffit: inibitione feu impedimento
ctum officiú in criminalib9 reperit fit :videlz quocunq3 per gubernatozem ipfum eidem lo
fi dict9 iufticia miles fuerit o regens effe ha cumtenent fiendo quod pro nullo et nullius
beat miles:fi aut cinis/ciuis/iuxta forma foi efficatie et valoris cum piefenti haberivolu
ftatuti et ordinationis ciuitatis fuper hoc in m9rcenferi minime obftituro:qm fic exiufti
dulti:et fi cötrariú attēptatuz fuerit eifdem ciedebitofieri decernimus.In cuius rei tefti
omnepoffe ordinandi z creandi tollim⁹et ab moniúpreſent fieri iuffim não figillo fecreto
dicamus ac nulla habere poteftatem regens munita. Datin nřís felicibus caftris apud
tes ipoú decernim9 cum prefenti. Et ad cau fanctam mariam maiozez die.xxi. iumj anno
telam illum qui nře huic prouifionit ftatuto anat dni.Ab.cccc.FFxviij .
cotrafecerit pena centú mozabatinoz quor

medietas fifco noftro


.: alia veroipfi ciuitati › depoſita curie gubernatio
adquiratur incurrere volumus et cum eadë nis veniant in poffe tabularij pecuniaruz dñi
ozdinamus . In cuius rei teftimoniü putem regis. XXVII
Fieri iuffimus noftro figillofecreto munitaz. Zfonfus dei gra rex aragonuz va
Dat in noftris felicib9 caftris apud fanctaz len rc.Ald tollendum multos abu
mariam maiozē die.fxj . iunų anio anať dñi. fus qui defacili fequi poffent fide
AD.ccccxxx viij. pofita curte gubernationis regni
valen in poffe gubernatonis dicti regni aut es
T › locumteñ gubernatozis co ius locumt velfut affeffons feufcribevenirēt

abfente poffit cognofcere de omnibus caufis de certa ufifciécia z expreffe tenore preſentis
eiufdem . XXVI . ftatuimus rozdinamus decetero depofita
salfonfusdei grarex aragonu ipius curie venirebabeant in poffefoli tabu
valeń zč. Seperfepi? puncipifu larij feu depofitary nři pecuniarú nŕarum in
per adminiſtratõe iufticie cōſcien ciuitate valeń ozdinati: ita q gubernatoz dis
tias officialium fuoz onerare et p cti regni valeń nullať, predicta depofita nec
uifiones oportunas vt debite et recte zabfqs eius etiam locumtenes nec affeffor nec fcriba
Alfonsitertij CLXXXIX

reciperepoffint fed ipa folus dict? tabulari9 decertātes adinuicé aliter fentiunt:arbitran
feu depoſitarius nofter in dicta ciuitate reci tes dictos vicecācellarios ad tales res pera

pere habeat et tenere: mandam? proptereap gendas odio aut amicicia effe aut ppua qui
hac eandem dicto gubernaton regnivalen e/ dem vtilitate cōpulfos:que res indecoravide
iufqz locumt & ſcribe/ceterifqz vniuerlis & fin tur vt oppinio illor qui i iufticia adminiſtrā

gulis officialib⁹nřís ad quos fpectet eozucz da mageftate regia reprefentant apud multi

locat prefentibz futuris diftrictius inhiben tudine non optima fit : quamquidéobrem vo
tesfub pena trium miliú flozennox auriara lētes admodú vt dictos nãozúz officialiuz fi
gonu a bonis cor cuiuflibz qui fecus fecerit des integritas de quib9 plerüc propter an
irremiffibiliter habédor não erario appli tedictam fufpitionë minus bene exiftimatur
candor:quat depofita curie ipfius gubernas appareant/apparencia quar perdificilis eft
tionis decetero no captat nec penes fe reti// niſi eiufdem füfpitionis caufa remoueatur:re
neant:f3 eaper dictum tabularium feu opofi motione cuius littigantiu mentes et alioper
tariú nŕm folümodo capi z retineri ſinát: ſta gafupra nominatos officiales in tranquillo
tutum ním bmōi iuxta fui ferië pleniozë omi Tint. Lenozeprefentiü ftatuim⁹ ſanctim⁹atą
mode obferuantes: et nō straueniant necco nra regia ptâte ozdinamus quaten⁹ deceterò
tra faciant aliqua rōne vel cauſa ſigřaznŕaz nullus vicecancellaris nofter autregens can

caram habent & penam predictă cupit euita cellariam qui nunc eft velpro tempore fuerit
re. Nos enim eis reox cuilibz ad cautelaz ſe poffit aut valeat aut quouiſmõ vél rõe preſu
cusagendi omimodam adimimus poteftate matin ciuitate valenfeu ei9 terminis aliqua
In cuius re teftimoniu preſent fieri tuffim9 fibi caufamvel caufas tam criminales ciut

não figillo fecreto munit).Dat in nŕis felici les euocata vel euocatas per nos feu noie no
AN b9 caftris apud fanctā mariā maiozē die.xxi. ftrovel decetero euocandas ad nram audien

iuni anno anať dñí AD.cccc.xxxvii . tiam referuarevel apropriare tam addecide
dú & ad referendü:neq earúdé caufarú quo
2

T2, nullus vicecācellarius aut


modolz eidem vendicare comiffiones/nec di
regens cancellaria caufas ad fe euocatas vľ
ctus vicecancellarius vllomodo valeat noïe
euocandas tam criminales ciuiles poffint
regio comiffioné aliquâ facere de quauis cā
ad fe referuare feu apropiare ta addecideduz
ad referendum . XXVIII regenti câcellaria/necreges câcellarias note
noftrovaleatdecetero aliqua comiffioné fa
Ds alföfus dei gra reparagonú cerevicecancellario/nec aliquis ipoz valeat
valencie rc.Inges debet effe cura relationéin audiécia facere de quauis caufa
atas diligencia regum vt diuinis criminali vel ciuili euocata vel euocanda vir
preceptionibfatis conftat:in ipfa tute alicuius comiffionis facte per cosvel al
per quam idem reges regnat z principes do terum eorundénomine regis vel vicegerétis
minátur/iufticia adminiſtranda:& non infer promiſe:ob remouëdā dictaru partiúz alíorú
102 cozumdez debet effe animaduerfio : vt illi fufpitiöem que fepiffime intalib9 referuattõe
I
quib9 ad eandé iufticiā miniſtrandā vicesſu et appropiatione zrelatiōe caufarum incide
as comittüt non recte folum viri boni ab ipa refoletotra dignitatě ſuozú officiozű . Et vt
quidë iufticia nominentur pieter honeſtú nil abufus bacten9 obferuat? decetero remouea

aliud diligentes/veru etiam o in geſtione ne tur/eafdez cās alijs comittere teneant: quos
gotiozü fibi comiffo taliter operentur vt ne cognofcat taz ad decidendu ad referendu
illis quidé qui ad eos pro iufticia ipfa refugi idoneos et fufficientes ne dum fidei atqz vite

unt aliqua fufpicio/tum paffionis/tuz pprie integritatefufultos neutrią dicta partiuz


vtilitatis appareat:que fufpicio fepiffimein adinuicé decertatuum fufpectos : quiquidem
ter contédentes confrat/dùm profpiciunt vi teneantur dictas caufam feu caufas decidere
ce cácellarios nŕos aut regentes cancellaría atqz finedebito terminare vl refferre vt iure
caufas fibi referuare ac earüdem fibivendica et rōne elt fieri confuetü .Inhibentes eifdem
re cómiffiones:que res tam et fi forte peofde vicecancellarijs feu cacellariaz regentibusp
vicecancellarios recto animo fiant /tamen fentibus & futuris atqz penit? abdicates quo
Priuilegia

adpredictarum caufaruz referuationé et ap ex commiffionibus quas aliquando guberna


propriationem commiſſionú predictarum vt toz regni Valencie feu eius locumtenens fas

predicitur omnimodam potestatem : decla ciunt vt capiantur homines per vim et in ga


rantes irritum inane quitquid contra pies lea mittantur detrimenti plurimum ipfire/
fens noftrum edictum feu inftitutum preſum gno et ciuitati Valentie fi fuftineretur per
pferint attentare:decernenteſą nichilomius uenire poffet. Tenoze prefentis de certano
eofdez penam duomuz milium flozéñoz tunc ſtra ſciencia et expreffe ftatuimus et ordina
temporis incurriffe. Dandantes guberna mus qdecetero neqz ipe gubernato? neqz fu
tox regni valentie de certa noftra fciencia et us locumtenens neqs aliquis alius officialis
expreffe pro prima et fecunda iuffionibus fub tales commiffiones facere poffint:nec homi

pena predicta noftro erario fiptrafecerit ap nesvnuz vel plures capere aut capi facere vt
plicanda fuoqz locumtenenti prefentibus et in galea feu galeis aut alis fuftis maritimis
futuris:quatenus in bonis dicti vicecancella per vim mittantur:nifi prius cōtra tales bos
rije feu vicecancellariam regentis quotiens mines vnum vel plures legitimus proceffus
eos coniunctizvel diuifim delinquentes inue celebratus fuerit z fentencia lata:quadecla
nerint: executionem faciant rigidaz atqz for retur ipfos tali pena aut alia maiori aut con
tem . Volentes infuper et tenoze prefentium fimili dignos effe. Abandamus propterea p
ftatuentes o dictusvicecancellariusz feu re hanc eandem deipfa certa noftrafciècia et ex
gens cancellariam tempore quo iurant fer/ preffedicto gubernatozi regni valen. eiufqz
uaredicti regniforos et priuilegia teneantur locüten ceterifqz vniuerfis et fingulis officia
bifdem modis et folemitatibus obferuatis iu libus noftris eotüqz locaten prefentib9 et fu
rare prefens ftatutum inhibitionem feu 02/ turis fub ire et indignations noftre incurfu
dinationem noftram:et contra eadez non fa penaqz milleflozēnozuz auri aragonú aquo
cere aliquomodo vel ratione . Deterea illu libet strafaciente irremiffibiliterhabendor
ftriffimo infanti iohanni eadem graciaregi noftroq3 erario applicando quatenus.fta

nauarrefratriilluftriqz regine marie confor tutum noftrum hmōi iuxta fuiferiem plenio
ti noftris cariffimis/atqz in regnis noftris rem tenentes et obferuantes teneriqz et obs

occiduis locumtenentibus generalib9 intens feruarifacientes inconcuffe per quofcunq3/


tum nostrum declarantes dicimus quatenus nufa alias tales conceffiones capiendorum
hanc noftram prohibitionem ftatutum feu hominum et per vim in galeis feu alijs fuftis
ozdinationē z omniar fingula in ea contenta maritimis mittendor faciant decetero neq3

teneant firmiter z obferuent tenerią z obler facere audeant/neqz ipfos homines vnú vel
uari faciant inuiolabil'r per quoſcücß et non plures caperenec in ipfis galeis aut alijs fu
cotrafaciant aliqua rõe vel caufa.Imungen Itis maritimis pervim mittere audeat et pof
tes itidem gubernatoni predicto eшufqz locú fint:nifi prius contra tales homines proces
ten ceterifqz alijs officialibus ad quos spectet fus legittimus celebratus fuerit vt prefertur
quaten, omnia & fingula fupradicta quotiés et fentencia lata qua declaretur ipfos homi

requifitifuerint per loca folita ciuitatis pres nestali pena aut maiori aut confimili dignos
dicte voce preconia faciant publicari. In cu effe:et non contraueniant nec contra faciant

ius reiteftimoniú prefentes fieri iuffim ? não aliqua ratione vel caufa figracia noftram ca
figillo fecreto munitas. Dat in noftris felici ram habent et penam predictam cupiunt eui
bus caftris apudfanctā mariaz maiorez die. tare.In cuius rei teftimonium preſentem fie
Fx) . iunij āno anať dni.ØD.cccc.xxxVÍÍ). ri iuffimus figillo noftro fecreto indo:ſo mus

gubernatoz feu alius officia nitam .Dat in ciuitate gayete die.xx.menfis


nouembris anno anat dni. AB.cccc.xxxviij .
lis non poffint aliquem per vim ponere in ga
leis nifi cum fentencia fuerint condemnati.
XXVIIII® Tiurati poffint ozdinare
beftiaria non extrahantur a regnoet nume
Os Alfonfus dei gratia rex Ara
rum illozum haberefeu exhigere. XXX
NAS '
gonum Valencie rc . Quoniam
Alfonsi tertij CLXC

salfonfusdei grarex aragonú Zföfus dei gra rex arag onũ. dile
valen rc.mex extractione peco cts z fidelib9nris iufticie in crimia

risa dicto regnovalen detrimenti lib9 r iufticie in ciuılıb? ċimitativa

plurimúregno prouenit : tenoze p/ A len zeoz locat faluté zdilect. ¡Hu


fentis & certa nra fciencia z expffe ftatuimus mili expofitione mageltati nře facta pro par
z ozdinam⁹ q iurati ciuitatisvalen qui nunc te dilectos nãozum iuratozú z collegij notari
funt et erut poftea infuturu decetero poffint ozz ciuitatis iamdicte percepimus po co
& teneātur annis fingulis fcribi facere z nota qi temporibus retroactis ad punitionem cri
rinumeru totius pecoris fiue bouú fiue arie minis falfi opus erat iuxta foior regnvaleń
tum fiue capraru fiue porcum fuerit qö in to difpofitiones /accufationem procedere adin
to ipfo regno reperiat: et copellere eos omés ſtanciam eius vel cor quor intererat fub pe
et fingulos hoines mafculos z feminas cuiuf riculo talionis proponenda/ et proceffum fie
Cunq gradus ſtat9 dignitatis & conditionis rimagnis cuaccufatonis laborib9 fumptibus
existant ecdiafticos vel feculares xpianos iu 7 expēlis actitandü:z inde erat o multi quo
deos vel farracenos quoz dictum pecus erit rum in damna zlefiones crimina falli diceba

nullatenus poffint nec audeant pecus fuŭ tur comiſſa predictor occafioe ab accufatio
extra dictum regnú valen quoquomodo ex/ nib9r proffecutionib9dictozü criminú retra
trahere: o annis fingulis diſcretū z deter/ bebantur: fic ipfa crimina remanebat omio
minatú integrú ac verum numerű eius peco impunita:ex quoz impunitate quozūdam au
ris qö habebūt ifcriptis dictis iuratis annis fusimprobox nequiter pullulauit ad falfi cri
fingulis dare teneantur fub pena quinqz mili mina perpetranda:pro quoz extirpationefa
um flozēnozuz auri aragonú a quolz contra lubzi/collegium notariomuz premum teiufdé
Faciente irremiffibiliter habendozum não e rectores feu maiozales fua peradmodú vltra
rario applicandor. Dantes igit iuratis ip comune intereffe cernentes vt contractus te,

fis plenúpoffe op inquirere feu inquirífacere ftamétar acta publica z auctética pnotarios
valeant & poffint otra omnes & fingulos adi recipicôfueta omni prozſus veritatis & fidey
392

cto regnovalen extrahentes feu extrahi facië puritate fragrancia celebrarentur et fierent:
are

tes peccus fiqui fortaffe fuerit qui dictú pec9 quocüqs peftilentivitio falfitatis expulſo: 98
le

extrahant aut extrahi faciant a regno ipſo:8 fi forfan stigeret poffet facilevindicari . ma
ipfa certa nia fciécia z expreſſevniuerfis & fin ximis animozu ardozib9 procurarunt ofere

gulis habitatorib9 dicti regni valeń preſentis niffimus dominus rex martinus colende me
b9et futuris fub pena predicta p pfentes mā mozie auunculus nr ad ingentes concili ciui
damus quat ftatutú níz hmōi ♂ non extrahe tatisvalencier collegi antedicti fupplicatio
do pecora ab ipfo regno acdefuo integro nu nes in et cum fuo priuilegio dat barchin.vu
mero z vo numero annis fingulis iuratis dis die marci anno anatdi . AD. cccc.. edixit/
cte ciuitatis valen. vt prefert infcriptis dan ftatuit prouidit et ordinauit o fi aliquis not
do teneant efficaciter obferuent tenerics et dicte ciuitatis valen effet publice diffamatus
obferuari faciant incōcuffe per quofcum iux de crimine falli etiam vbinō effet vel fozet ac
ta fui feriem pleniozem : & non contraueniant cufatoz feu notificatoz dicti criminis: nihilo

nec ɔtra faciat aliqua ratõe vel cauſa ſi gřaz minus iufticia dicte ciuitatisvaleñ in ciuili
nram caram habét z penam pdictaz cupiunt bus vel eius locumt et nō alius er officio fuo

euitare.In cuius rei teftimonium prefentem habita vera z plenaria informatiöe nudover
fieri iuffimus figillo nŕo fecreto in dozſo mus bor finefcriptis omnia alia folemnitate fub
nitam.Datam in ciuitate gayete die.ff.mēs lata:tamen de et cuz confilio examinatozü in
fis nouebris anno ant dni..cccc.xxxvij . fo:odomini regis alfonfi fecundi cötentozuz
maiozaliũg art) notariedicte ciuitat) z qua
de crimine falfino poffit fie tuo: alio poboz tabellionü quos matorales
ri comiffio aliqua f3 cognitio pertineat ordi predicti eligendos ducerent et nominandos
narijs proutde fozo et primmlegio eft prouiluz vel maiozis partis eox : non fine illis nec atr
‫ואאא‬ vocato & plenarie audito verbotenus infuis
ì
Primlegia

beantur reputent milites ac ſi inſignia mili


inftfox ſcripturarú zalíozű labor. XII.
taria recepiffent/ adilla recipienda no altri
Alfōlop lagra de deu reydarago
gantur infra annú vel poft quocunq.Etp? de valecia etc. Als nobles amats
dicta concedim9 de nři certa ſciencia z denře
e feelsnřestots e sengles portats
plenitudine poteitatis/nō obſtātibus quib9 LOLOLOLOS
veusde gouernador enlo regne o
iis fouis prilegis feu ordinatiõibus in con valencia/e altres qualfeuol officials e fubdits
trarium editis fiue factis/vel a predictis pof
nŕes als quals les prefents puendra e preſen
fent aliqualiter obuiare/que quo ad predicta tades fera falutse dilectio er humil expo
ex plenitudine poteftatis volútate et affenfu ficioa nřa mageftat feta per partdel feel nŕe
dicte ciuitatis follimus & caffam2. Der hoc en bernat car notari delavila de cullera noua
tamen priuilegium nō intédim9 illos erhime met hauem entes q algunes perfones les äls
re a contributionib9 oneribus & donis regali fon tegudes a ell en certes qntitats p ocatio
bus z vícinalibus/necnō ab exercicijs officio
de treballs per ell fets e foftenguts pfcriptu
rum ciuitatis eiufdem: quinimo teneatur cō
res cartes e altres cötractes per ell fetes ere
tribuere z cōtribuất in dictis oneribus atq
buts :allegate lo guiatge per nos atorgat en
donis & acceptare quecüqz officia illaqz rege la armada la ql entenem a fer deplent: en eux
rez exercere adid etiã copelli valeat affue dent damnatge e preiudici del dit fupplicant.
tis remedys tang ciues dicte ciuitatis ficut E com no fia itada nřaintencio nevoluntar
antea/z etiam poffint fuper criminibus fi que guiar ne allogar deutes å fié deguts praho
per eos comittatur condēpnart z abfolui fi de treballs falaris de fcriptures ne de contra
cut ante conceffionem prefentis priuilegij po
ctes en manera alguna . Diem pço e manam
terant per iufticia in criminalib9 dicte cinta a cafcu de vosaltres expreffamét é de certaſci
tis & alios officiales nŕos ad quos ante con encia fots nfa ira e indignacio e pena de..
ceffionem prefentis priuilegij/cõdepnatio vľ florins darago de cafcu de vosaltres fi cötra
abfolutio dictor criminum pertineret:man farets hauedos: q tota vegada q requeſts ſe
dantes cum hac eadé inclito z magnifico in
rets per partdel dit enbernat façats prōpta
fanti iobaniduci montifalbi et petrefellis ca execució enlos bens de aqlls als quals lodit
riffimo frí não in omibus regnis terris no
bernat legitimamet moſtrara effer li deguts
Aris gubernatori generali eiufqz vicefgerēti
prabo dls treballs ſcriptures e côtractes da
bus necno vniuerfis & fingulis officialib9nřís murdits:tota dilacio e excepcio pofades : files
fubditis prefentib9z futuris dictozüqz offi
penes damunt dites defijars (quiuar . Dat
cialiuz locatenētib9ſub nře ire z indignatõis enla vila de cullera fots nŕe fagell fecreta.xi.
incurfu penaqz quinqz milliú flozēnox auri dies de febrer en lany dela nať de nře ſenyo?.
de aragonianfo erario applicada/quat pres BD.cccc.xxvij.
fens priuilegiu nim ppetuis téporib9 teneat
CLōtra farracenum blaffeman
firmiter zobferuet teneriqz zobferuarifaci
tem de dño deo et beatavirgine maria an pro
ant ab omibus incöcuffe z nō straueniat nec
cedar piufticia criminalé vť p baiulū.XIII .
aliquem trauenire pmittat aliqua ratione
feu caufa. Nos enim de certa ſciécia & Ilul
Zfonfusdei gra rex aragonuz va
te ficfierivolumus tiubemus : nō obftatib9
len rc.Dilecto gerentiuices guber
quibuſfuis prouifiomb? ordinatiõibus & ſta natoris nri generalis in regnovas
tutis aut alijs in ptrariuz editis fiue factis/ len vel ei locumt faluté z dilectios
fuper quib9 ex nie poteftatis plenitudincoif nem.Auper recolum vobis fcripfiffe fub hac
penfamus.In cuius rei teftimoniü plens pu forma . Alfonfus dei gra rex aragonú valeń:
uilegium vobis fieri tuffimus não figillo in pë dilecto gerentiuices gubernatoris nft genera
děti munit.Dat dertuſe.pv.die marci anno
lis in regno valen vel eius locumt falutez zdi
anat dñí.B.cccc.xx.1Regniqznři.v. lectionez.Etfi contra homines ppalate blaf
femie impunite no relinquntur:multomagis
CO› guidatica ſeu elongamenta
quideum blaffemat eiufq3 gloriofiffimaz ma
no comprehendunt debita ratiõe receptiõis
tredign ? éfupplicia fuftinere . Audito itaqz.
X7
86882
PTE
CLXXXIIII
297
Alfonfitertij.

difpliceter o quidam nephari? vocatus gua rosz priuilegia prenarratos znō ad dictum

farracen? bis diebus no longe preteritis dia batulu:vobis dicim? z mandam? 8 certa fcié

bolica inftigatione cöprehenius o glofiffimo cia z cófulte o incontinenti vifis prefentibus


dño et faluatore não tefu rpo ac et pia matre abfqs excufatione aliqua dictum farracenu re
verba nephāda fuo fetido oze plurib audien mittatis iulticie ladicto puniēduz z caftigan
tibus xpianis emifit: & cum p iufticiam crimi duz ficuti nos cú prefentiremittim9:qbuſuis
nalem ciuitatis valen contra ipm farracenuz rōnib9 p partedicti baiuli incōtrariú allega
procederetur:locumt baiuli generalis iplius tis nō obitatib⁹ vllomodo: cú fic attentis me

regni pretendens ad ipm punitionez dicti crí ritisdicti pceffus fiendü exiftat.Datturoli
minis expectare ihibuit dicto iufticie ne dedi iuj.die marti áno.AB.cccc.pxviij : Delegri
cta caufa fe intromiteret.Et viceversadictus

iufticia inhibuit locumt batuli prefati: ob q8 Sarraceno moztuoſi inter ill19

ad vos fuit recurſus habitus & per confeqns primiozes farracenos fuerit aliquis ppian9
punitio taz nephandi criminis dilatata.ne quatr veniat ad fucceffionem . XIIII

igitur paltercatione iurifdictionis predicta Os alfonfus dei gra reparagonú


idem infolés fructum dilationis fenciat: et q valen rc. Quia contingit plepeo
exageratio criminis hoc expofcit :vobisdicis decedente aliquo farraceno fibi fi
must mandam ? de certa fciécia z expreſſe p lijs nepotib?collateralib9 feu alijs
prima &fecunda iuffionib9: quat. fi farracen parentibus relictis feu remanentib9 ad quos
idem impetit⁹ é per xpianú de tali crimiequo illius bona expectare videnE:fi forfaz aliquis
mereat mois aut mēbzi mutilatio:caufa de il ex predictis quib9 eius bona pertinent repe
lo cognofcere heat iufticia crimialis iuxtafo riat ppibabtifmate decoratus in affecutõe z
ruz/dictúfarracenu dicto iufticie remittatis fucceffiõe bonor preferri dicti ficdecedentis
vel fipprocuratore fiscalem nim fuerit dict9 ceteris illius filis aut alijs ppinquis paren
farracen9dedicto crimine cozā dicto iufticia tibarracenis adictoz bonozú fucceffiõe pri
preuentus antec coram dicto baiulo:inconti uatis remanentibus & penitus alienis.Wolé
nentivifis prefentibus blaffematozem predis tes erga ipos farracenos nos gerere gratiofe
$10 ctum dicto iufticie in criminalib9 remittatis ipfofqs fauore proffequi in hac parte.Ad fup
Deg ficuti nos cum preſenti remittimus iuxta cri plicatione phuilem no nullorum familiariuz
cten, minis atrocitate puniendu: cuz attētį fo20 % et domefticornrozum p his intercedentium
priuilegiovalen per quos habetur o cũ áſtio rals moti aliquib9 reſpectib⁹ ad hec nos ras
fuerit de xpiano ad farracenu o crimine quo tionabiliter inducentib9. Tenoze plentis fir
mereat mois aut mēbzi mutilatio : illa deter miter valituri ftatuim? zozdinamus &vtiqz
minareheat iufticia criminalis ipfi9 ciuitat) prouidemus ipfifas farracenis cöcedim⁹ gra
Si veroper dictú nŕm procuratoze fifcalem tiofe q li amodo côtingerit aliquem farraces
257

fuerit coza baiulo preuetus antec cozā dicto num decederefine filijs aut alijs ppinquis r
iufticia:túc dicto baiulo pdictú blaffematozé parentibus orelictis fic o illius bona ad pro
remitat) .Abandādo dicto iufticievbiſibidi ximiores dшuredeueniat: z inter eost in eodé
ct9 blaffemato? remitaf atdicto baiulo o au gradu fuerit aliquis feu aliqui rpi babtilima
dito plenedictoblaffematoze i fuis defenfio te decorati/ipfa bona talis ficdecedentis int
nib9/faciat iufticie cöplementu: cũ fic dcerta ipfos primiozes tam pianos farracenos
101 nřifciècia & confulte duxerim puidendum . equis portioib?diuidank: tipſi proximiozes
Datturolij prima die marcij anno. AD.cccc fuccedant equal'r ineifdem:quadam fentécia
xxvij. Delegri. Aúc aût qppceffumɔtra per nos lata in ciuitate valeñi die.xxvij.iuny .
dictúfarracenum actitatü detegif clare ipin anno anatoñi.AD.ccccxxvi.r alijs quibuflz
INGTE Pprocuratorem fiſcalem nem fuiffe onuncia necnon ordinationib9 z prohibitionib9 incon
tum cozam dictoiufticia z de crimine de quo trarium editis fiue factis fuper quibus ex re
fi pbatuz fuerit merek mois/ anteß cozādi gie poteftatis plenitudine difpenfamus obli
ctobaiulo/et perconfequens cognitio & puni ftentib9 vllomodo. Bandautes p hanc ean
tio ipfius ad dictú iufticiam ptinere iuxta fo de gerentiuices gubernatoris et baiulo gene
Peimlegia

rali ceterifqz vniuerfis & fingulis officialibus dictis farracenis nris et cox bonis cenfualia
. vel violaria quecüqz directe vel indirecte nec
et fubditis nŕis in ciuitate regno valen con
ftitutis prefentibus futuris ac locat
' officia al's vllomodo . Decernentes irrituz z inane

lium iamdictoz z alijs ad quos spectet quat quitquid fup his incontrariú actú fuerit at

ftatutum ordinationem et prouifionem nŕas teptatum fiue geftum . CA predictis tamen


bmöi teneant firmiter z obferuet teneric et excipimus & excludimus oia quecüqz cenfua
lia vel violaria in futurú eméda vel vendéda
obferuari faciant inuiolabilit p quofcunq :
non contrafaciant feu veniant aut aliqué cō feu onerada fuper dictis nřís farracenis reo

trafacere vel venire permitāt aliqua ratione rum bonis cũ licencia nŕa vel nři baiuli gene

feu caufa .In cuius rei testimomum prefenté ralisdicti regni.Et ne de predictis per quem
fieri iuffimus não figillo fecreto munit.Dat piam valeat ignorancia allegari/mandamus
in villa muriuetiris die.ix.dcēbř . anno anat phanc eandéřideli pfiliarionão iohāni mer
caderij legum doctori baiulo generali regni
dhi.AB.cccc.xxviij .
valencie quatenus hanc noftram prouifio/
T2 nullus farracenus de reales
nem publicari faciatvoce preconis ploca folí
quopoffit onerare feu carricare cenfualia feu
ta in ciuitatib9 valeñ z xafiue zin villis mo
violaria abfqz licécia baiuli generalis . XV
relle/algezire/muriueteris/caftilionis plani

salfonfus dei gra rex aragonu ciey boriane/zboriana z villa regali .


In

valen rc . Quia ficut percepimus iungimo etiam gerētiuices gubernatoris Tof

oifplicenter loca farraceno cto baiulo generali regni valeñ/baiulis loca


пfor
L regni valen OteriozanĒ nimis in co lib9/iufticijs/inratis /aliamis/ceterifqz vnis

rum populis:propterea inter alia qz ob facili uerfis & fingulis officialib9 nris fubditis in
tradictú regnú vbilibz conſtitutis z dictozu
tate quam inueniüt diuerfox emptor z volē
cíum emere cenfualia z violaria fuperdictos officialiuzlocat pfentibus & futuris fubnře

farracenos et cozuz bona/dicti farraceni ven gratie zmercedis obtētu penac trium mille
flozenozum auri a bonis cuiuflz cotrafacien
dunt fuperfez bonisfuis céfualia violaria
emptorib9 predictis: & demum nolentib9 aut tis irremiſſibiliter exigendox info applican
dozum erario quať prouifioné rozdinationē
nequeutibus foluere ppter metü executiōuz
que inde fiunt contra ipfos z bona ipfo nřas hmōi z omia et fingula in ea ptenta tez
co &
neantfirmiter zobferuet teneriqz z obferua
gütur derelinquere loca nŕa predicta zde fa
cto fe tranfferüt alibi quo poffint fe tueri cos rifaciant inuiolabilŕ per quofcunqz/ enō cỡ
tra faciant feu veniant necaliquez cotraface
tra executiones predictas / t ex hoc remanet
re feu venire pmittant quauis caufa. In cuis
fine cultoribus bona fedencia a poffidebant/
per confequens pduntur nimüüąz leduntur rei teftimoniü preſentem fieri iuffimus não fi
gillo munit. Dat in muroueteri.viij.diede
tura nfa in bonis predictis et diminunede fa
cebr.anno anatomi.AD.cccc.xxviij.pelegri
cili populi aljamarú locoz nŕor predictozuz
Voletes ideo remediu adhibere ato medela
Diſtinguitur iuriſdictio inter
in predictis : ferie cu preſenti puidem ftatui
baiulum et iufticiam criminalē in caufis exis
mus co:dinam ? prouido acdigeſto ɔfilio q
decetero farraceni nři et nŕozum locowz die ftentibus inter xpianos zfarracenos . XVI
salfonfus di gra rex aragonú
cti regni nullomodo poffint autvaleat fup fe
<bonisfuis vendere ſeu aliquat onerare cen valen rc. Wifis & cozaz nobis reue
reter hoftéfis duabus litterisfiue
fualia feu violaria aliqua . Inhibētes omib?
cartis illuftriffimi dñiregis iaco
farracenis nŕís prefentibus futuris ne ven
dantaut onerent neq3 vendere aut onerare bi predecefforis nfiduirecordij/prima quar
dat fuit valen.xvi.ll's madij anno anafoni.
poffint decetero että quibufcunqs emptonb⁹
feu oneratonb9 cenfualia feuviolaria qcunc B.ccxc.viij.verba in fe continés infrafcrip

cuiufins legis conditionis aut ftat exiftant ta.Licet cognitior deciſio omiuz negotion
nec emptores feu oneratozes ipfi emant feu caufarú tam ciuilium criminalú farrace

onerent nec emere feu onerarepoffint fuper nou regni valeñ ad baiulú generalem perti/
Alfonfitertij CXXXLV

nere nofcant.Tunc talfouxim ordiandu iurifditõe: et ali? abinde dedicta că ficpreué


de caufis oibus fupradict ) farracenox.f.hita ta intromitere fe nō valeat. Si vo fiſcalis nŕ
tiú inlocis nfs rediarú et religioſözü dict9 adierit fup cobaiulum ante ps pauatafup
baiulus gñalis tin cognofcat reas termiet z dicto crimie adierit iufticia/femp in hoccalu
decidate nullusali'official'necde eis cognof baiulus cognofcat et decidat dicta caz et nō
cat aut fe in aliquo intromittat.Denegotijs iufticia etiá fips priuata cui9 interfit folú adi
bot caufis farracenox habitatiú in locis ba ueritiufticia antedictü . Quocirca in ? ſup
ronuz z militú vos procurato: predictus ad ia dictis baru feriefic vt predicit p:ouido co
requifitioné baiuli fupradicti cognofcatis et filio prouidétes declarates ac etia dcernétes
intromitterevos curetis.Altera bo quedat per bac eandé nobili dilectis & fidelib9 Əfilia
fuit valen kt's madij anno anať dñi. HD.CCC. rijs geretiuices gubernatons baiulo gñali
xx.claufulam in festinens hmōi feriei. Sup regni valé ac iufticijs ciuitat) valen ceterifq
qftionib9 vero fiue caufis emergentib9 inter vniuerfis & fingulbaiul iufticis ac officialib?
xōianú zfarracenű ficnos noueritis puidiffe nŕis intra ciuitaté et regnum valen vbilz əfti
retiaconceffiffe decetero iufticia ciuitatis tutis zeozü locať pñtib futur } tradim⁹ fir
< etiam villaru piedictaru fe intromittant e miter in mádat de certa nfi fcia z expreffe p
cognofcere debeant de caufis feu qftionibus priaz ſeda шuſſïomb9 ſub icurſunře îdigtois
criminalib9 exiftétib9 inter xpianum et farra irenres greet mercedis obtētu quar pui
cenu vel inter farracenuz et xpianum deillis fionë nŕaz bmôir oia z fingľa in ea tentate
videlz ex quibus pena mortis aut mutilacio nétesz inuiolabir obfuates acp quos dece

membri fiue mēbrozüdebeat fequi feu infligi at teneri zobfuari faciétes advnguéotra ca

Wifis inc alijs q cozam nobis allegata fue ſeu aliqö émiſſo™ nō faciat feu veniat vľ'qué
rut tam p parteciuitatis valen & pro parte pia priú pagendi oe poffe decernim irritů z

bauuli generalis dicti regni fup controuerfia inane fiquid fecus fuerit quoquomo attēpta
1
inter eos fufcitata/pretēdētib9 findicis dicte tú. In cui reiteftioniú preſenté fieri wuffim?
civitatis q ad iufticia eiuſdé ciuitatis ptinet urofigillo comunimunitā . Dať calatayubi
cognitior púitio quozüuis criminú p farrace die.vij.iunij anno anať dñí. AB.cccc.ppvuij
nos comiffox in territorio dicte cuunitat) valē
ex quib9 pena mortis vel mutilationis mēbzi T › batulus generalis vltra ſe/
debeat : baiulo afferéte ɔ̃riú dicente ad ei of ronam no poffit pcedere licencia farracenis
ficiú id tätümō ptinere. Aos predict) & alijs exeundi a regno XVI.

pfideratis puidem9 et circa id decernim9 in Lföfus di grarex aragonú zc.dile


bunc modum o dicta cognitio z punitio cri ctor fideli nŕo baiulo gñali a piro

minum que cōmittentur per farracenos cis navltrapiti futuro falutz dilect
uitatis & territonjvaleñ aut alios farracios exlicentys ap vosfarracenis
ibi delinquêtes quoz cognitio punicio al's incolisdictiregni valen d exeúdo a dicto reg
I noǝceduntur maximů detrimentü non folù
ad baiulu għalé ante predicta carta dať. ano
B.cccxxi.ptinebat et pdictă carta fuitpui terris ciuitatib9 ¿ caftris dicti regnivcrüetiä
fuz q iufticia ciuitatisvale cognofceret in ca nfe curieqm iura z regalie nřeno modicũ in
fib9 in dicta puifide cui9 claufula fupius é in dies fuftinét diminutioné:dinoſcituz euenire

ferta ptentis : & decetero fi aliquis criſtian9 volétes in his falubrit puidere:vobisdicim9
voluerit acufarefeu denúciare aliqué farrace denfa certa fcia expreffe mādam? fub pena
núdecrimine aliquo de quo pena mortis aut priuatōis officij vři ac fide z nalitate quibus
ཟུ ཟ

mutilacio mēbu feu mébzog debeat fequi feu tenemini nre mageftati z publicatiõe bonor
infligi: heat facultaté accufare denúciareue vt hinc inâtea licentia nemin farracenor de
dictú farracenũ cozā illo de dictis baiulo feu exendo extra dictú regnú mō aliquo ¿cedatt
མ་

iufticia corâ quovoluerit.Ita ti qinter eos caueat, nepriuz pros fiat fi penas pmiffas
quas illico cúp vos ptrafactú fucritvolum9
ལུ

fit locus preoccupatiōi/ v3 9 ille ßdictor ba


iuli etiufticie folus cognofcat quiprimofue vos incurrere:cupit) euitare. Dat in caftello

ritin ipa cã p:euent, ſeu vti cepit in eadé çā ____turr} octaui.pxy . ocrobf.A.MD.ccccxl vuij.
201
Priuilegia

T2in electionibus officialium fiones feu pracmatice p nos vt diciturreuo/


cate fuerunt.Volentes igit premiffis debite
eligantur perfone ydonee z hono:oſe & mino
obuiare ac fanāc menté dictop priuilegior
res.xxv.anno non habentes vrozes vllať
admittantur. XVI . honozem dicte ciuitatis ac vtilitaté republi
ce eiufdem vt puenit pferuare : vobis dicim⁹
Alfonfus dei gra rex aragonuvas < mandam de certaičia z expreffe pro prima
len rë.Dilectis & fidelib9 nŕis ius zſcōa iuffiomb⁹ ac fub ire z indignatōis nŕe

ratis & probis hoibus ſeu confilia " incurſu penac duor miliú flozēnox a bonis
rijs parrochiaruz ciuitatis valen cuiuflzvŕm contrafaciétis feu ptrariú procu
qui nuncfunt vel pro těpoze fuerint falutez & rantis irremifibilt bñdor enŕo applicador
dilect . 23 iuxta priuilegia per predeceffores erario quaten? non obſtätibus quibufcunq
nŕos hace eildē ciuitati pceffa electiões iufti prouifionibus incontrarшuz per nosfeu prés
ciaruz iuratop & mudaçafij anno quolz die/ deceffores noftros fuper his factis quas tes
bus terminis in eifdez priuilegijs deſignatt noze prefentiú tollim9z reuocam9z p caffis
fieridebeant ifto modo videlz giurati cum zreuocatis haberi volumus: in electionibus
quattuo: probis hoibus de vna quaq parro dictor officio feu officialíú & cuiuflibet eo
chia eligere habent vnuz pbum hoiez & illuz rum ex nunc fiendis:vos dicti iurati et probi
nominarepro iufticia iurato vel mudaçaffio homines feu confiliarij obferuantes dicta pri
prout electio ex aliquo dedictis officijs tunc uilegia et fanaz mentem ipop:eligatis eno
téporis iminet faciéda: ita funt pro iufticia minetis ac eligit nominari faciatis perfonas
iuratis vel mudaçaffio.rij.nominati : quoruz honorabiles ydoneas & fufficiétes ac honori
nomina ponuntur abfcondütur ſeu recludů eiufdem ciuitatis decentes congruentes:

tur in.rij.globul' feu redolinis cere certo mos que in ciuitate eadé pro pfonis honorabilib9
do pervnum infantë qui non extiterit elec › finthite & reputate. Etſiin aliq parochiarū
ctioni recipienda et extrahenda acnobis ſeu dicte ciuitatis tales pfone repte non fuerint

nfobaшulogenerali prefentanda . Itaq fi bo feu inuente:de altera parrochiavbi pluresin

mofuficiès pro iufticia iurato vľmudaçaffio uentātur manuleuare eligere z nominare p

in aliqua dictapparrochian minime inueniĒ curetis:cipam manuleutā minime recufetis

ibi de altera parrohia vbi plures inueniātur cum iuxta formar tenozē dictop priuilegior
id facere debeatis ac teneamini . Cauentes
perdictosiuratos e quattuoz probos hoies
alius poni et eligi debct et nominari prout in attête ne in electionibus fuppradictis feu ali

dictis priuilegis cötinetur : Attamen expe qua earuz perfonas minoris etatis.prv.an/
rienciaannis plurimis abhactenus edoce nozum/nec etiam maiores dicta etate queta

te iuratidicte ciuitatis ac probihominesfeu men nonduzfuerunt feu extiterint matrimo

cofiliarij parrochiarú predictarů indictis of nio collocate/amodo admittatis eligatis de



ficijs feu electiōib9 eorundem plonas honori tis feu nominetis addicta officia : et feu vos

dicte ciutats minime gruētes minulas ydo dicti iurati tales dari eligi z nominari pmits

neasznon fufficientes ym̃o qö graui9 éetaté tatis per aliquem ex dictis confiliarijs.nos
legittima nondú attingentes nec prozes hén ✅enim hmōi ferie abdicantes vobis ripispoz
teftatem omnimodã cótrarium faciendi.des
tes & feu quedomos ppuas nondú guberna
cernimus irritum et inane fifecus contrariú
re nouerût ɔtra ſana menter tenozēdictomuz
priuilegio ad gubernandam rem publicam fuerit attemptatum . Certificantes vosq fi
noablas diminutiõe honoris ciuitatis iamdi ¿trariú premiffozuz facere attēptaueritis o
cte aliquotiens eligerüt z elegi feu nominari non credimus vltraq irez indignatioisnie
fecerunt vtiq3 permiferunt . Super quo acrimoniā fentietis:penam tädicta in bonis
pregias nas prouifiones ac pracmati vřís ppýs & cuiuflzvestruz exequi rigide fa
cas fanctiones debite al's fuiffz prouifum:ve ciemus.Dandam infuper per hac eandem

rum ad impo:tunā aliquor initáciá r ſugge gubernator baulo generali regnivalentie


ftam verfutia qui non zelo reipublice szex p quatenus puifionem nŕam predictam &con
prijs eor
; paſſionib9mouebantur dicte p:out tenta in ea per executōez peñarú predictarū
Alfonfitertij CLXXXVI

rafs faciant inuiolabiliter obferuari:znemi


De iurifdictiōe rationalis ſu
në er vobis aut alijs Įtrauenirefināt aliqua
per debitɔabus ciuitatis XVIII.
ratione cufic de certa fciencia z cõfulte pob
feruatiõe dictozu privilegioz & pro honore ci Alfonfus di gra rex aragonú va
uitatis predicte z bono publico eiufdez fieri len rc.Dilect) & fidelib9nfis iura
puiderim? 7 velim9. Dat in ciuitate turoli tis ciuitatisvalen preterea rõnali
xiiij.die madij anno anať dní.AB.cccc.xxvi. leiufdem qui nunc funt vel pro tpe

Que official algu no baja fala fuerintfaluté et dilect.Intelleximus pridem


non fine admiratōe q aliquí cines ipius ciui
rialgu deles pa qs fan en fon poder XVII
tatis z alij tam expretio impoſitōuz vel fifar
Zfonfus dei grarex aragonú va exfrumento eis comendato/r etta er ad /
len rc.dilectis & fidelib9 cöfiliarijs miniſtratõe hofpitaliü /zfignater bernards
alguazirijs/gerentiuices guberna op in adminiſtratiōe z
bafella qui nondiu eft P
A
tonis & baiulo generali regni valé receptiõe pecuniarü enifdem cõftitutus erat
cie/ceterifqz vnuerfis et fingulis officialibus tenentur z realr debent eidem ciuitati certas
nŕis &fubditis ad quos specter/ dictozűcs of quantitates pecuniarú quas in dẫnũ z detri
ficialium locumé prefentibus et futuris falu mentú aiaruz fuarú ipiuſą reipublice preiu
tem et dilectionem . Quomāper brachiŭ vni ditiú minus foluere curant: ymo qo turpiffi
uerfitatú ciuitatü et villarú regaliu regni va mum eft atq3 in eos penitus aiaduertenduz
len in curia generali quam incolis dicti regni fupradictaru pecuniarú folutioné iam omio
0 nouiter celebzamuš inviam grauaminis fuit obliuioni tradiderunt:que res cuz fit deteſta
coram nobis oblatu capplm fubinfertu.Jté bilis nephanda vt quiflz ratõis particeps
fengoz com reebze paus en poder de iurge fia cognofcere poteft : admiramur plurimum
bit acte del qual lo iurge en poder del qual la dis quãobrem vos hacten? qui in regimine ipi?
ta pau fe fa no deu ni pot pendre piufticiafa reipublice prefidetis z quoruz intereft noftri 7
lari algu :e com los vřes alguazirs de poch partepio eiufdem falute & vtilitate contradi
teps ença exegefque de cafcuna pau qs fa en lipatores debitores propugnareviriliter in
poder lur certa qntitat de cafcuna deles pts bacre eam rem publica deferuiftis : & quare
q fan la dita pau:çoa reduda en grã e emdēt addictas pecunias exfoluendas dictuz ber/
danatge dla cola publica.Berçofupplica lo nardum balfella & ceteros debitozes iure z ra
bit braç qfia merce de vos fenyoz prouehir hi tiōe feruata minime coegiſtis. Quocirca co
en tal manera qtals illicites exactiões en fåe moti admodum ipſa iulticia z equitate: qua
uenido no puxen effer fetes. Hofqz adfup/ colere zobferuare debemus z tenemur nedű
plicacione brachij antedicti in não filio eide erga dictam ciuitaté fincera dilectione et ca/
grauamini puifioné fecimus inferi9declara ritate:vobis & cuilibz vŕz dicim9 & diſtrictep
tam : qua die fubfcripta p fidelem fecretăriú cipiendo mandamusde certa noftra fciencia
nim frácifcu darinyo in curta ipfa publicari
et expreffe fub pena duozum milium flozenno
mādauim9 ſubverbis ſeqntibus . Blau alfe
rum auriaragonum avobis quotiens con/
nyozrey qlos alguazirs è altres officials no trafactum fuerit exigendozum noftros apli
purereebie cofa algúa de pau enla ql entreui candoшum erario/quat dictuz bernarduzba
guen aricom alguazirs. Uobis & cinlibz vŕz
fella et ceteros qui predicte ciuitati teneatur
dicim9z mandam ? de certa ſciécia z expreſſe
ad dictas peccuniarum quantitates foluen/
Pprima & ſcða íuffionibs quae prouifionem das vifis prefentibus compellatis: proceden
nraz infertafupius teneatis z obfuetis/tene do contra cos z bona cozum tam cinliter
rizobferuari ab ominib9 inuiolabilr faciat
criminaliter prout de iure fozo et rationeper
znon ɔtraueniatis nec aliqué ɔtrauenirefi/
fpexeritis faciendum : eofdem in carceribus
natis aliq ratione,Dat in villa muriueteris
detinendo cú pane et aqua put fous fuadet
intus eccliaz beate mariedicteville vbi curia
quoufqs dcte ciuitati fit pleniffime fatiffactu
celebrabatur predicta die. xvity.nouébris an
of appellatioe feu fupplicatõe remotis.1Aos
no anat.AB.ccccxxviij . Delegri.
enum ad cautelafugpdict) vobis comittimus
11
Priuilegia

T2in electionibus officialium fiones feu pracmatice pnos vt dicitur reuo/


cate fuerunt.Wolentes igit premiffis debite
eligantur perfone ydonee z hono:oſe & mino
obuiare ac fanac mente dictop priuilegiop
res.xxv.annox & non habentes vrozes vllať
admittantur. honozem dicte ciuitatis ac vtilitate reipubli
XVI .
ce eiufdem vt puenit pferuare : vobis dicim?
Alfonfus dei gra rex aragonű vas < mandam de certa ičia z expreffe pro prima
| len rĉ.Dilectis & fidelib9 nřís ius zfcoa шulfionib? ac fub ire z indignatõis nře

ratis 2z probis hoibus feu confilia • incurfu penac duox miliú flozēňog a bonis
rijs parrochiaruz ciuitatis valeñ cuiuflzvŕm contrafaciétis feu ptrariü procu
qui nuncfunt vel pro těpoze fuerint falutez z rantis irremifibil'r bñdor não applicador
dilect . L3 iuxta priuilegia per predeceffores erario quaten? non obſtätibus quibufcunqs
nãos hace eifdé ciuitati pceffa electiões iufti prouifionibus incontrarшuz per nosfeu pre
ciaruziuratox & mudaçafij anno quolz die/ deceffores noftros fuper hijs factis quas tes
bus terminis in eifdez priuilegijs defignatt noze prefentiú tollim9z reuocam9pcaffis
fieridebeant ifto modo videlz qiurati cum zreuocatis haberi volumus: in electionibus
quattuor probis hoibus de vna quaq parro dictor officio feu officialiú & cuiuflibet eo
chia eligere habent vnuz pbum hoiez &illuz rum ex nunc fiendis:vos dicti turati et probi
nominare pro iufticia iurato vel mudaçaffio homines feu confiliarij obferuantes dicta pri
prout electio ex aliquode dictis officijs tunc vilegia et fanaz mentem ipop:eligatis zno
téporis iminet faciéda :z ita funt pro iufticia minetis ac eligit nominari faciatis perfonas
iuratis vel mudaçaffio.xij.nominati:quozuz honorabiles ydoneas r ſufficiétes ac honori
nomina ponuntur abfcondütur feu recludu eiufdem ciuitatis decentes congruentes:

tur in.xij.globulfeu redolinis cere certo mo que in ciuitate eadé pro plonis honorabilib9
do per vnum infanté qui non extiterit elec > finthite & reputate. Etfiin aliq parochiarú
ctioni recipienda et extrahenda acnobis ſeu dicte ciuitatis tales pfone repte non fuerint
nãobaшulo generali prefentanda. Jtag fibo feu inuente:de altera parrochiavbi pluresin

mo fuficiès pro iufticia iurato vľ mudaçaffio uentātur manuleuare eligerez nominare p

in aliqua dictapparrochiar minime inueniĒ curetis: zipam manuleutā minime recufetis


ibide altera parrohia vbi plures inueniātur cum iuxta formar tenozē dictop priuilegior

perdictos iuratos quattuo? probos hoies id facere debeatis acteneamini . Cauentes

alius poni et eligi debct et nominari prout in attête ne in electionibus fuppradictis feu ali

dictis priuilegijs cötinetur : Attamen expe qua earuz perfonas minoris etatis.xxv.an/
riencia annis plurimis abhactenus edoce nozum/nec etiam maiores dicta etate que ta
te wuratidicte ciuitatis ac probi hominesſcu men nonduz fuerunt feu extiterint matrimo

cōfiliarij parrochiarú predictarů indictis of nio collocate/amodo admittatis eligatis de



ficijs feu electioib9 eorundem pfonas honozí tis feu nominetis addicta officia : et feu vos

dicte cintat minime pgruētes minufos ydo dicti iurati tales dari eligi z nominari pmits
neasznon fufficientes ymoqo graui? ¿etaté tatis per aliquem ex dictis confiliarijs.nos

legittima nondú attingentes nec vrozes hén ✅enim hmõi ferie abdicantes vobis ripis poz
tes & feu quedomos ppuas nondú guberna teftatem omnimodã cótrariumfaciendi.des

re nouerút otra fana menter tenozē dictowz cernimus irritum et inane fifecus contrariú

priuilegio ad gubernandam rem publicam fuerit attemptatum. Certificantes vos yli


noabfqz diminutioe honoris ciuitatis iamdi Įtrariú premiſſozuz facere attéptaueritis o
cte aliquotiens eligerüt z elegi feu nominari non credimus vitraq ire z indignatiois nŕe
fecerunt vtiq3 permiferunt . Super quo acrimoniā ſentietis:penam tādicta in bonis
gregias nřas prouifiones ac pracmati vřís ppýs & cuiuflzveftruz exequi rigide fa
cas fanctiones debite al's fuiffz prouifum:ve ciemus.Dandam infuper per hac eandem

rum ad impo:tunā aliquor initácia e ſugge gubernatori z bawilo generali regnivalentie


ftam verfutia qui non zelo reipublice z ex p quatenus puifionem nŕam predictam & con
prijs eor paſſionib⁹mouebantur dicte p:oui tenta in ea per executōez peñarú predictaru
Alfonfitertij CLXXXVI

tals faciant inuiolabiliter obferuari:znemi


De wurifdictiōe rationalis ſu
në ervobis aut alijs Įtrauenire fināt aliqua
per debitonbus ciuitatis XVIII .
ratione cúfic de certa fciencia z cōfulte pob
feruatiōe dictozu priuilegioz & pro honore ci Alfonfus di gra rex aragonu va
uitatis predicte & bono publico eiuſdez fieri len rc.Dilect) & fidelib9 nŕis iura
puiderim? z velim9. Dat in ciuitate turoli
` tis ciuitatisvalen preterea rõnali
fiiij.die madij anno anať dñí. AB. cccc.pxvi. leiufdem qui nunc funt vel pro tpe

Que official algu no baja fala fuerint faluté et dilect.Intellexumus pridem


non fine admiratõe o aliqui ciues ipius ciut
rialgu deles pa qs fan en fon poder XVII
tatis & alij tam expretio impoſitōuz vel fifaz
Zfonfus dei grarex aragonuva ex frumento eis comendato/r etiã ex ad /
len rc.dilectis & fidelib? cöfiliaris miniſtratōe hoſpitaliú / fignäter bernards
alguazirijs/gerentiuices guberna bafella qui nondiu eft opin adminiftratiōe z
tonis & baiulo generali regni valë receptiõe pecuniarú eniſdem cõftitutus erat
cie/ceterifqz vniuerfis et fingulis officialibus tenentur i realr debent eidem ciuitati certas
nŕis zfubditis ad quos specter/ dictozüqz of quantitates pecuniarú quas in dánũ & detri
ficialium locumt piefentibus et futuris falu mentu aiaruz fuarú ipiufą reipublice preiu
tem et dilectionem . Quomā per brachiŭ vni ditiú minus foluere curant: ymo qo turpiffi
uerfitatú ciuitatú et villarú regaliú regni va mum eft atq3 in cos penitus aiaduertenduz
len in curia generali quam incolis dicti regni fupradictaru pecuniarú folutioné iam omio
nouiter celebzamuš inviam grauaminis fuit obliuioni tradiderunt:que res cuz fit deteſta
cozam nobis oblatú capplim fubinfertu . Jtë bilis nephanda vt quiflzratõis particeps
Tengoz com reebze paus en poder de iutge fia cognofcere poteft : admiramur plurimum
acte del qual lo iurge en poder del qual la dis quáobrem vos hacten9 qui in regimine ipi?
ta pau fe fa no deu ni pot pendre piufticiafa reipublice prefidetis & quoruz intereft noitré
lari algu : e com los vřes alguazirs de poch partepro eiufdem falute & vtilitate contradi
téps ença exegefque de cafcuna pau qs fa en lipatores zdebitores propugnareviriliter in
poder lur certa qntitat de cafcuna deles pts hac re eam rem publica deferuiftis : & quare
qfan la dita pau :ço a reduda en grã e emdēt addictas pecunias exfoluendas dictuz ber/
danatge dlacola publica. Berço fupplica lo nardum baffella z ceteros debitozes iure zra
dit braç qfia merce de vos fenyoz prouehir hi tiōe feruata minime coegiſtis. Quo circa cō
ental manera qtals illicites exactiões en fåe moti admodum ipſa iulticia z equitate: qua
uenido? no puren effer fetes . Hofqz ad ſup/ colere zobferuare debemus z tenemur nedű
plicacione brachij antedicti in não filio eide erga dictam ciuitaté fincera dilectione et ca/
grauamini puifioné fecimus inferi9declara ritate:vobis & cuilibz vŕz dicim9 & diſtricteß
tam :qua die fubfcripta p fidelem fecretări apiendo mandamus de certa noftra fciencia
nŕm frácifcú darinyo in curta ipfa publicarí
et expreffe fub pena duozum milium florenno
mādauim9 ſub verbis ſeqntibus . JBlau al fe
rum auriaragonum avobis quotiens con/
nyozrey qlos alguazirs e altres officials no trafactum fuerit exigendozum noftros apli
pure reebie cofa algua de pau enla öl entreui candoшum erario/quat dictuz bernarduzba
guen aricom alguazirs. Wobis & cinlibz vŕz fella et ceteros qui predicte ciuitati teneatur
dicim9r mandam ? de certa ſciécia z expreſſe
ad dictas peccuniarum quantitates foluen/
Pprima &fcoa iuffionibs quat prouifionem das vifis prefentibus compellatis: proceden
nraz infertafupius teneatis z obfuetis/tene do contra cos z bona corum tam cinliter
riz obferuari ab ominib9 inuiolabil'r faciat
criminaliter prout de iure fozo et rationeper
znon ɔtraueniatis nec aliqué ɔtrauenirefi/ fpexeritis faciendum : eofdem in carceribus
natis aliq ratione, Dat in villa muriueterís
detinendo cú pane et aqua put fous fuader
intus eccliaz beate marie dicteville vbi curia quoufqs dcte civitati fit pleniffime ſatiſfactú
celebrabatur predicta die. xvity.nouébzis an
oiappellatiõe feu fupplicatõe remotis . Aos
no anat.AB.ccccxxviij. Delegri. anum ad cautela fugpdict vobis comittimus
#1
Peinlegia

uilegio piedicto rotractuhmõistentozu de dato/conceffioni comiffionte puifioni incont


ipis nobis vel curie nře vel correctiõi aut pu trariú predictor factis feu fiendis p nos feu
mitõi alicin non teneantvllomo nec eis poffit queuis fucceffor nrozum in regnis et terris
infamia aliqua denotari imo nunc p tücres
nŕis predictis aut officiales nãos vel eozű ſeu
uerfo dipis abfoluti quitij fint ppetuorimu alias quafcunqs perfonas in nullo obediant
nes . Volentes & cum prefenti declarâtes illú obtemperent vel attendat/obediri obtépera
vel illos quofcüqs qui de predict, qui aliqd a ri vel attendi pmittant aliqua rõne:ymo eifs
nobis vel nŕis fuccefforib9 habuerint quibuf dem refiftant viriliter z penitus ptradicant:
cunq titulofiue caufa vel aliquid de piedict zal's cartaz nřam hmõi teneat firmiter zob
poffederintvel tenuerint de facto vel poffide feruent tenerics et obferuari faciant inuiola
refeu tenere téptauerit fub quouis titulofeu bitr per quofcunq : non traueniat feu ali
coloze:z etiaz vniuerfos z fingulos qui nobis quem trauenire permittat aliqua rõe: imo
vel fuccefforib9 nŕis incotrariú premiſſor cỡ aduerfus ptrariú attétantes infurgāt rigide
filium dederint pfuafiones aut inductiones ac potenter tantra inimicos nãostppe/
fecerint/ puifiones aliquas madauerint o2 tratozes criminis lefe mageftatis regiją dia
dinauerint/fignauerit/vel fubfignauerit feu dematis emulos reipublice inuafores. Pul
expedierint etiam fi tales fuerint cacellarius li ergo oino boim liceat hanc pagina nŕaz in
vicecancellari⁹ feu cacellarta regens aut alio fringere feu contétis in ea aliquatenus tra
titulo dignitate vel officio quocus fulgetes ire.Siquis aut ptrariú attētare prefumpfit
veniffe zvenire nobis enŕis fuccefforib9 co fiuefuerit impetrans coceffione comiffionez
tra fidelitatez côtra nŕam regia mageftatez mādatűvel ordinatöez, vel petens aut inſtās
zvtotra infideles treos criminis lefe maje feu tractans vel faciens cõfulés ordinās vel
ftatis oms vaffalli z fideles noftriz fucceffo fuadés ptrariú premiffozű & non deftiterit a
rum nŕoz infurgant:ſup quib9 infidelitatez predictis cũ primü fciuerit privilegiü nŕz pre
reatu criminis mageftatis/a nobisvel fuccef lens/penaz corporis rauerij fine remedio alt
forib9 nŕis minime valcat difpenfari . Etheo quofenouerit incurriffe:quozü bonortertia
oia zfingula per nos roms fucceffores nřos parténŕís eraris: valia tertiaz parté operi
volumus cöcedim9 atqz promittim ? ſub vir murozciuitatisvaleñ: & reliqua tertia parté
tute per nos fupius preftitit iuramenti tenes illi velillis qui parte faciet pro deffenfionep
rezirrefragabilr obfuare teneriz obferuari fentis priuilegij zǝtentor in eo:volumus ap
facere aliquo iure caufa feu etiá rōne obfifté plicari .In cuius rei teftimonia pñtem fieri
tib9nullo modo. Obligantes nos r fuccello uffimus nre mageftatis figillo appēditio co
res nŕos quofcüqs pro folidācia hmoi perpe munita. Dat valeń prima die martij.Anno
tuevnitatis ad obfuantia oim predictor eis anat oñí.AB.ccccxvij .¡Regnicß nří.ú.
meliorib9 z vtiliorib9 vijs modis & formis à

bus poffit intelligi z exprimiomni fraude fu Sentencia regia in qua declas


blata: abfqs aliqua dictiõe a retentõe qua ratur qvilla muriueteris non poffit interue
non facimus in eifdem . ADandamus itaq p
nire in curis generalib9 ; 7 q teneaf foluere
banc eandé gubernatoni generali regnozuzz rōnecōtributiōis murovallop.ccc.fols.
terrarunrarum eiufqz vicefgerenti in regno
anno quolz ciuitati valen. VIII.
valen acbaiulo generali regni eiufdez necno
Ja a tots manifeft que nos nalfö
vniuerfis &fingulis pelatis richis hoib?vni To perlagrade deu rey darago de
uerfitatib9 noftris fucceffouz nŕox talijs valen. c. Arbitre arbitradote a
hoibusvillarü et locoz abuflz fubditis nřís C
Imigable compofador entre les pts
regni valen predicti retiam alieniginis qui deus fcrites : vift lo copzomes fermat e fet
buſcüc zad regnú predictú declinātib⁹vnde lo prefent dia 8 buy per lo feel nãe en pere ro
cucs de certa fcientia z expreffe fub debito na cha findich e pcuradoz dela ciutatoe valecia
turalitatis fubfidez homagio ac fidelitate devna part e lo feel en miql perez notarifin/
quibusfunt zerunt nobis & fuccefforib9 nřis dich e procurado : delavila Ở muruedre é ma
altricti/quatenus alicui ozdinationi ſeu ma e poder del feel ſecretarinŕe en paulonicolas
Alfonfitertij CLXXXI

elopoder en aqll per lesdites pts a nosatri ede valls e enlos dons e aiudes qs fan al fe
buite dōat:vist en apresvn proces actitat en nyo? rey : e vistes diuerfes rahons e articles
tre les dites parts dauất loſenyoz reyferra per lavna e laltra part allegats et allegades
do 8 bōa memoria pare nře inbiciat enla ciu e vifts los teftimonis enlo dit fet produhits
tat de valencia ſots lindari de nou defebrer edonats per cafcuna deles dites pts: evista
del any. AB.cccc.pv.viſt encara vn altre pro la fentencia per nos enlo dit fept promulga
cesfeyte actitat entre les dites parts dauāt da fots llndari de fet de marçdel any. ØÐ.
lodit fenyoz rey en ferrando enla vila de per cccc.xvii.evista la fupplicacio per part dela
pinya a.xvi.delmes ddeebze Ol dit any. AÐ dita ciutat de valencia dla dita fentécia inter

cccc.rv.lo al proces fon en apres dauant nos tecta :e vift com la dita caufa defuplicacio es
cotinuat enlo lochdeles barraqs dlsregals ftadadenant nos proffeguida :Evift tot ço q
fots kindari de dos Babul del any.D.cccc enla dita caufa de fupplicacio ari denant nos

xvij.enlo qual día fō poſada vna fupplicacio com denant lo fel nře nefpandeu cardona es
dauāt nos per lo feel nie en iacme dezpla fin ftat per les dites pts ep cafcuna o aqlles dit
dich et procuradoz dela dita ciutat de valen e allegat efupplicat:vift en apres lacte cort
ciafuplicant nos que degueffem reuocar ede per nos fet en les corts p nos celebrades en
clarar effer nulle vn priuilegi atorgat plodit lo regne de valecia: lo qffon publicat enla di
fenyozreydoferrado ala dita vila de mozue ta coit fots kindaride. viij. dies de iener del
dredat ela ciutat de cuenã a cinchd iuliol Bl any.Ab.cccc.xviij . vift encara tot ço e als q
any.D.cccc.xij.eq fos manat ala dita vila enlo pfent fet fa a veure eregoneper ehagut

eal batle finglars eurats 3 aquella & feruaf colloqe parlament vna e moltes vegades ab
fen e feruar feffen vn priuilegi cóceffio e doa les dites parts e caſcuna de aqlles deu hauet
cio per losenyor rey enpere atorgats ala ciu penant los vlls denra penfa e los fants eua

tat de valen a nou de maig del any. AB.ccclx. gelis de aqll denāt nos pofats perço q aquell
iiij.e vna declaracio feta per lo dit fenyo: rey per la merce e mifericordia nos moftre ens fa

en pere: e viſtes diuerfes rahons p foragitar fa fer boa arbitracio e amigable compoficio
laditafupplicacio per part del findich dla di entre les dites parts: pronúciam e arbitram
ta vila de muruedre allegades fots kindari d enlo dit fet enla forma e manera feguēts. En
nou babril del any.ØB.cccc xvij.e vift tot ço nom o nŕefenyoz deu iefu xõt:pronunciam ar
qenlo dit pces ples dites parts es dit e alle bitrame manam effer feruades les dites fens

gat:e vista lafnia per nos en lo dit fet pmul tencies per nos promulgades e lo dit acte de
gada fots kindari de xxvi. O maig öl dit any coit per nos fet :exceptat ço q es contegut en
BD.cccc :pvij. e les fupplicaciós per caſcună la darrera fentencia p nos promulgada tant
deles parts ia dites dela dita fentencia inter com toca e cōcerner los fets de interuenir en
iectes:vifta en apiesvna affignacio ales dites les corts e parlamets generals e particulars
parts per nosfeta fots kindari de nou dese eenles contribucions de murs ede valls ede
tembre ol any..ccccxvij.per la qual affig dons e de aludes e en ço á per nos deius es B
nam ales dites parts a dins cert téps haguer clarat. Sobrelos als caps pronuúciam arbi
fen dit pofat allegat e prouat tot ço qoir po tram declaram e prouehum la dita vila o muz
far e allegar e prouar volgueffen fobre les co uedre no poder ne deure intreuenir enles dis
fes per les dites parts allegades art deuất lo tes corts e parlaments generals epticulars
dit fenyoz rey en ferrado com denat nos com oaltres aшufts a fien es fara del deldit regne
encara fobre les ladochs allegado:es:e fenya eladita ciutat devalencia deure e poder en/
ladamét fobze ço que p la vniuerfitat de mur treuenir per la ditavila 8 muruedře enles di
uedre era allegat que ella podia e deuia inter tes coits e parlaments generals epticulars
venir en corts e parlaments generals e parti e altres aiults generals del dit regne.En aps
culars no contraftat lo dit priuilegi atorgat fobze la dita cötribucio de murs e 8 valis pro
ala dita ciutat de valen.Efobre aço qs allega nunciam arbitram edeclaram q la dita vila
ua q la dita ciutat fabia cötribuir exceffiua/ de muruedre no pach ne ſia teguda de pagar
mét la ditavila ♂ muruedre en obzes & murs ala dita ciutat de valecia o als obrers dağlla
Priuilegia

alguna altra cosa fino.ccc.fol's cafcü any:los cēts ſol's en los dits terminis o en qualfeuol
qls fié teguts o pagar calcũ any obrat onoo daqlis q la dita vila per aço no fia encorègu
biat la dita ciutat enlos dits murs evalls de da enles penes ol dit cõpromes:mas enlo dit
la dita ciutat de valencia:dels quals facen la cas per los obiersde murs ede valls dela di
pumerapaga enla vespia dela festa de fancta ta ciutat ne fia feta o feta fer execucio reyals
maria de març primer ſdeuenidoza : ede aqui mentede fet en bens dela dita vila de murue

auant cafcun any enlo dit termini: e q ladita dree fingulars de aqlla enfemps ab totes les
ciutat ne obrers de aqlla daciauant no puré meſſions áper la dita raho ſe haurà a fer.E
cullir leuar ne fer cullir ne leuar algun altre arimatex la dita vila fino pagaua la dita tren
bzet o fifa enla ditavila per raho dles dites o tacinquéa partdins lo teps qli ferademana

b2s de murs ede valls . Enapies pronúciam dapaço no fia encoreguda ela dita penadel
arbitram e declaram q la dita vila de murue dit cōpromes:mas en tal cas paffat lo dit ter
dre enlos dons e atudes qs faraa nosoa no mini alsfera donat pura effer feta ofera fer
ftres fucceffos pagué abla dita ciutat la tré execuciop los iurats dela dita ciutat en bens
tacinqna part de aço q per la dita ciutat fera bla dita vila de muruedre e fingulars 8 aqlla
dōat aiudat e feruit a nos o anřes fucceffors per pagar fe dela dita trentacinquena parte
Abfoluent la ditavniuerfitat de muruedre d meffions pla dita raho fahedores. Dada fō
tot ço q aquella deja oli pura effer omanat g la prefentfentencia pronüciacio odeclaracio
rabo deles dites cotribucions tro enlodia 8 legida e publicada de manamét nŕe per lo fes
huy. Earimater abſolué la dita ciutat de tot el en paulo nicolas fecretatrinře en vna cam
çoğaquella dia oli pura effer Omanat proq bra del palau epopal de valecia dillús a.xvij .
aqlla baia exigit eleuat de tot lo teps paffar dies de feptébie dl any dela nat de nŕe fenyoz
mes qnodegues exigir o leuar dela dita vila AD.cccc.pip.edel regne nre quart: plents en
de muruedre o fingulars de aqlla per rabo d peroca findichdela ciutat de valenciadevna
lesdites contributions o qlfeuolde aqlles o part:e miql pereziurat findice procurado28
perço com ohagues conuertit en altresvíos la vilade muruedredela ptaltra e la dita fent
En apres com nos haiam enla dita nřa prime tencia poftulans e requirets effer publicada
ra fentécia fets alguns faluaments ales dites e aqlla acceptats e loats :e prefents encarap
parts:ara per tolre tota altercacio q entre a teftimonis los venerables en crift pare nuch
quelles pogues effer pronüciam e declaram e bisbe de valécia e religios frare romeu o cor
ab la prefent nra fentécia repellim qualfeuol bera maestre de müteľa: berēguer de bardaţi
fupplicacions a per qualfeuol deles dites pts conſellers nŕes : e micer guillem çaera micer

fien ftades donades apres dela promulgacio gabriel palomar e molts altres en multitur
deles dites les en tant quant fien cons copiofa.
cort e
traries al dit acte de cort e ala pfent arbitral
ala pfent arbitrale electione confulum et iudi.
fentencia.E abfoluem cafcua deles dites pts
cis appellationum maris. IX.
é a cafcuna de aqlles callamet perdurableim
pofam fobre qualfeuol altres qitios peticiós Ds alfonfus dei gratia rex arago
edemades q la vna part cōtralaltra pogues
num valen rc.Abeminim⁹ duduz
demanar o intéptar de tot lo téps paffat tro in ciuitate valen generales curias
al tom debuy.Abfoluets la vna parte laltra celebrantes incolis regni valen ad
deles mellions del preſent fet. Komanit lap fupplicatione brachiozū eccliaftici videlicet r
fent nra fentencia è les cofes en aquella conté militaris ac ciuitatū z villap regalium regni
gudes en fa força e valo:: les quals manam ef predicti feciffe cartã feu prouifionë fequenté.
fer tengudes e feruades per les dites parts. Inos alfonfus deigŕarex aragonú ſicilie rc .
Darreramet manam ales dites parts que
Quianegotior mercantiliuz maritimozüqz
tinguen e obferuen la prefent fentécia eles co falubris directio dinofciturvtilis nřís ſubmiſ
fes en aqlla cōtengudes fots la pena enlo dit fis et reipublice terrarú nŕaruz non modicũ
copromès contenguda. Aço dclarat q ſi la di fructuofa :volentes circa gubernaculum nes
ta vila de muruedre no pagara los dits tre gocior ipfox in ciuitate valecie ſufragijsad
Alfonsi tertij. CLXXXII
382

effe congruis & fauorib9 opportunis.Ad fup uerit incurfurú . CStatuim preterea qilli
plicatione perhuilem prelatorum et perfona quosforma predicta eligi z dicta officia cott
rum eccliaftican baronu richozum hominuz gerit exercere infratres annos nominari vľ
adi nobilium militú z generofar perfonarü ciut prefici nequeant ad eadem.ABādam itaq3
um rþoinum villarú regni predicti ppterea per plentem gubernatozi regnop terraruz
nobis factam.Tenozeprefentis concedimus nrarum eiufq3 vicefgerenti in regnovalencie
z ftatuim⁹ q electio cõfulis iudicis appella necno baшulo generali regni eiufdé iufticieqz
tionú ziuratox mercatozum ciuitatis predi ciuitatis pietacte ceterifqz officialib9 nřis et
cte q certo modo fieri hacten9 cöfueuit /fiat fubditis dictor officialiu locatenentib9 pre
decetero in vigilia natшitatis dñi annuatun fentibus etfuturis 8 certa fciencia z expreffe

in longia fiue portico mercatop ciuitatis ei9 fub obtentunŕegre etmercedis quat cartaz
dem in forma & modo fequétibus : Videlz & niamhmoi et contenta in ea teneat firmiter

cōful iudex appellatiōnú ziurati mercatozu zobferuet teneriqz zobferuari faciant inco
anni finietis qui in dicta ciuitate erût preſen cuffe non contraueniant feu quempiam cō
tes eligant nominentos fecundú deum & cons trauenire permittant aliqua ratione.In cus
fciétias fuas eozūdez octo mercatozes pbos ius rei teftimonium prefentem fieri iuffimus
homines expertos fuficienciaq zydoneitate nãofigillo pendentimunitā. Dať valeñ.xxij
dotatos ad dicta officía miniftranda : quozú die marci anno anať dñí.AB.cccc.xviij. reg
quidem electozu nomina p notariuz curie cō niqznři tercio.nunc aut pro parte dilector
fulatus fcribantur in fingulis albarans qilli fideliu nrozum iurator probozu hoīnum
coin preſencia eligenciú predictozú palā ¿ pu dicte ciuicatis fuit cozanobis expofitum re
blice includantur intus fingulos cereos redo uerenter o circalpraticam dictenře prouifios
Linos indeqs ponant i quoda bacino aqua re nis fuit copertum hoinibus maris dicte ciui
pleto vt infimilib9 eft fieri vfitatü. JDoftmo tatis factum extitiffe preiudiciü fatis notum
dum aût manu cuiufdam infátis in presencia eoprecipue quantiquis tponib9 ex prouifioné
predictor extrahatur primit? vnus expream bus anteceffozu nŕozum memorie gloriofe ele
bulis redolinis qui ftatim apiatur per electo ctioǝſulum ptinebat z fieri incübebat hoini
respetactos : qui nominat, fuerit in eode bus maris dumtaxat nulläqz in electiõe ipfa
fit coful. Succeffiue alt9 extrahaf aperiaf comunioné hébant mercatores predicti.Et li
in forma predicta et nominatus in illo fitreë cet poftea in vim prouifionum regiarú dicto
habeat iuder appellationu . Tandem duoer rum anteceffor nrozum ppter tenuitatéhoi
redolinis eifdem extrahant infimul aperian num maris ſtatutuz fuerit o in cōfulibus co
turq vt in alijs eft pretactuz qui nominati munionez haberet mercatozes iam dicti et ex
fuerint in eifdé fint reffe habeant iurati mer eis vnus cõful eligeretur annue pro vt hacte
cator pro anno túc inmediate futuro.Et eif nus extitit vfitatu. Veruntamē in vim nřep
dé die loco & forma fiat z fieri heat electio cô uifionis hmōt fuerüt homines maris pdicti
fulis hoinum maris ciuitatis prefixe/filz per penitus proculpulfi et in alijs etiam parabat
confulem iudicem appellationis hoinu ma ipfis maris hoinibus preiuditiú in apto. Fu
ris et per iuratos predictor mercatom. Ad it ergo nobis per iposturatos e probos hoi
quam quidem electionem confulis hominum nes húiliter fupplicatú vt prouifionem prein
maris no folum recipi nominarias volumus fertam quantum ad electionem cofulis homi
et admittimarinarios feu etiam nauigantes nuz maris et iudicis appellationú dumtaxat
ductores patronofqz nauigio; quozülz:dum corrigere zin melius comutare de benignita
modo fint vicini ciuitatis pfate naturalefc te regia dignaremur. Aos auté fupplicatiōi
terraru nříimperij citra mare . Volentes ct hmoi vt poterationi confone annuentes bes
vtiqz ordinantes o bij qui ad dicta officia eli nigne:ftatuimus fanctim? ac etiam prouide
giz nominari tigerit vt eftdictü teneant eif mus edicto não preſenti preinſertam puiſio
dem oficijs omni excufatione fepofita defers nem nram buius ferie corrigentes q annua
uire:qui autë fecus egerit penam centű moza tím in vigilia feſti natiuitatis dii in qelectio
batinozauri não applicando erario ſe no confuluz fieri confueuit/electio confulis ¿ w
Priuilegia

dicis appellationis hominum maris fiat per iuxta formam per nos fuper predictis ordina
modum fequenté: q die ipfa congregétur in tam illico procedat. In omnib9 vero alys
portico videlz capelle fancte tecle dicte ciuita prouifionem nřam preinfertamvolumuS TILL
tis conful ziuder appellationú hoinú maris bemus perpetuo obferuari:quibufuis prout
ipius anni túc finiĕdi ac qui fuerút pful et iu fionibus redictis nŕis cötrariú diſponétib9

der appellationum hoinuz maris anni pteri quas nunc pro tunc tollimus z virib⁹vacua
tifiomes by quatuoz tunc fuerint in dicta ci mus obfiftentibus nullomodo . Abandamus

uitate prefentes:vbi vero aliqui pdictozű des itaq per prefentem gubernatori regnozum z
fuerint p abfencia vel aliud legitimú impedi terrarum nrarum eiufqz vicefgeretiin regno

mentuzali qui prefentes fuerit poffint va valen necnō baiulo generali regnt eiufdem iu
leant ad fe agregarez habere ex alijs homini fticies ciuitati pretacte ceterifqofficialibus
bus maris dutarat et non de alijs víc ad nu fubditis rdictor officialium locatenentib9
meru oficientiu ex predictis.Et bij quattuoz prefentibus et futuris de certafciécia rexpres
eligant z nominent fecundú deuz et fuam con fe fub obtentu noltre gracie z mercedis quat
fciétiaz quatuo? probos viros dūtarat homi cartam níam hmōi z cōtenta in ea teneat fir
num maris ydoneos et exptos fuficienciac miter zobferuent tenerią z obferuari faciat
zidoneitatedotatos ad confulatus officium inconcuffe z no contraueniat feu quëpiaz cō
exercenduz: quorum elector noina pnotariu trauenire permittant aliqua ratiõe . In cuis
curte confulat? fcribant in fingulis albaranis rei teftimoniu prefentem fieri et não figillo fe
q illico in presencia eligentiuz predictozug pa creto cũ alia nŕa figilla non habeamus in prō
lam publice includantur intus fingulos ces tu iuffimus in pendeti muniri . Dat dercule
reos redolinos equalis ponderis indec po xij.dieianuarýj anno anať dñi. AB .cccc; pp.
nantur in quodam bacino aqua repleto:polt Regnis nfi quinto.
moduz auté manu cuiufda infantis in predic Tomes officiales teneatur de
tozu piefentia extrahaEvnus ex redolinis pre adminiftratioibus officiozü fuoz reddere co
dictis qui ftatim aperiatur per electores cof
potú ſeu rōnez in poſſe magiſtri rõnalis. X
dem: ille cui nome impreffuz erit in ipfofit
confül hominum maris anno fequenti : qui fi salföfus dei grarex aragonuz
mul cu confule mercatozum caufas audiat et valen zc. Aup adfupplicationem
indicet prout eft hactenus vfitatum : poftea triú brachior regnivaleñvidelicet
vero eueftigio ex reftantibus trib9 redolinis Jeccliaftici z militaris & ciuitatú er
in dicto bacino exiſtentibus per dictuz infan villarú regalium regni eiuſdem per actum cu
tem modo predicto alius extrahatur qui fta rie fiue parlameti inde forum z legem perpes
tim aperiatur pipfos electores z his cui no tuam facientes vifa vtilitate iurium et rega

men impreffum erit in ipfo redolino fit iuder liarum noftrarum trei publice dicti regni co

appellationum pro ipo anno pro hoinib? ma ceffimus habitatoribus regni eiufdem om
ris predictis. Declarantes op in huiufmodi nía compota officialium noftrozum et alio/
electione confulis hominum maris z iudicis ruz adminiſtranciuz negocia hoſtra indicto

appellationumercatozes nec alie pfone nul regno audiantur examinentur zdifiniantur


lam habeant comunione participium vel co in dicto regno z ciuitate valen et nō alibi per
merciuz.Decernentes irritum et inanefi fe// magiſtrum rationalem curie noſtre inreg
cus factum fuerit in premiffis. Et quia vt re no eodem quem ferie actus eiuſdem ſtatuen
latione dictozú iuratozum didicim? pronunc dum duximus et creandum. compota ip
vacat exerciciú iuriſdictionis conſulatus pro fa ad imppetuus feruëtur in archivo regalis
pter defectum confulis hominü maris ex quo noftri palaci dicte ciuitatis:p:out hec et alia
dāpnum rei publice nec inmerito preparatur in dicto actu fiue foro difufius enarrantur.

cum inter querelantes iurareddi nequeat vt Bunc autem quia intencio noftrafuit zest e
opportet:prouidemus volumus & mandam? tiam de prefenti o no folum baiuli generales
yftatim vigore prefentis ad electionem con z locales et alij officiales et adminiftratozes
fulis et iudicis appellationu hominum marţ pro nobis in regno predicto fed etiam tèſauz
Alfonfitertij CLXXXIII

rarius & regens tefauraríam nřamz eius lo muniin pendenti munit . Datdertufe.x.die
catenentes etiam tefaurari ac regés telau martij anno anať dni.MD.cccc.xx. IRegniq3
raria illuftris regine confortis nře kariffime noftri quinto.

zalij quicunq3 officiales curie nre à fint ha zli


cues honozati doctozes zh
bitatores regni predicti z alij extranei/dū ta cenciati et ceteri alij gaudeant priuilegio mis
men extranei ipfi in dicto regno adminiſtra litari : per hoc tamen non intendit derogare
I uerint feu adminiftrabunt aliqd p nobis feu cafibus ibi exceptis . XI.
curianŕa aut ibidë reperti fuerint cōpota tā
dicta in poffe magiftri rationalis iā dicti tra salfonfus dei gratiarex arago

dere teneantur & in regno ipfo audiant Texa num valen rc. Cedit ad principis
minētur z vtiqz finiantur.Declarantes inté glozia honorez ac fue rei publice
tionënŕam hmōi fuiffe et effe ficut fuperi9re comodú cuz bene meritos feruito
citatur. Ad humilem fupplicationem factaz res iuxta cozũ conditiões & merita congruis
indenobis pro parte prelator perſonar ec beneficijs et honorib9 acperogatiuis proffe
clefiafticaru nobiliū baronű militum genero quitur:tunc enim ipozum feruitiozu feruens
farum pfonaruzac findicozü ciuitatis & villa crefcit deuotio et cuncti ad feruiendű pricipi
rú regalíú dicti regni ferie pñtis priuilegij ad et ipfius reipublice efficiuntur necinmerito
vberiore cautela volum puidè ftatuim⁹ proptiores :hinc eft qad clare finceritatis iu
etia ordiam? p nos z fucceffores nãosde cer dicia laudande fidelitatis affectum puritatë

tafciencia & confulte perpetuoqz cöcedimus fidei ac proptanimü feruiendi q vos dilecti
habitatonb⁹ dicti regni o nofter tefauraris et fideles nří iurati probi homines et habita
aut regens tefauraria zeius locatenentes et tozes ciuitatis valeñ ad nos vinclitaz domu

etiam teſaurari? ac regens teſaurariaz illus nram gerere cordialiter nouim prout p effe
ftris regine cofortis nře cariffime zalij omis ctum operis pducxiftis et producitis in aper
fupra nominati officiales regnipredicti tam tum confiderationis regie dirigētes intuitü
maiozes & minozes tam locales o alij z etiā dignum arbitramur et confonu rationi vt re
officiales quicunq3 curie nře à hitatores fint gia ferenitas á pöderare folet conditiões fta
regni predicti z alij vndecunqz fint qui aliqd tus et merita fingulor erga vos fe exhibeat
pro nobis vbiqz adminiftrabunt feu admini liberale . Quapropt ad humilis fupplicatio

ftrauerint poft in regno eodem permanfe nistinitāciaz ambariatozu ciuitatis pretacte


rint feu reperti fuerit/in poffe dicti magiſtri in curia nra refidécium de prefenti tenore pre

rationalis curie nfe in dicto regno à nunc eft fentis painlegy nŕí cunctis tépoub⁹ valituri
autpro tépoze fuerit teneatur de adminiſtra itatuimus volumus et owinam vobiſqz iu/
tionib9fuis cōpotum reddere z debitam ra ratis probis hoinibus habitatonbus vni
tionem :aliquo iure caufa feu etiam ratione: uerfitati ciuitatis predicte cöcedim ? in donű
placmaticis rozdinationib9 quibuſuis obſi gre fpecialis o abinde in antea eternis tpo
ftentibus nullo modo.ADandamus itaqz p rib9 omnes ciues honorati doctores z licécia
hanc eandem gubernator generali regnozuz tiiureperiti et alij cues qui exercuerint vel e
terrarunrarum eiufqz vicefgerenti in reg percent in futuru officia iufticiat9 criminalis
novalen ac baiulo generali regni eiufdem ce ciuilis iuratoum & muſtaçafij ſeu aliqö erdi

terifqz vniuerfis & fingulis officialibus nřís cris officijs habitatores ciuitatis predictep
z fubditis de certa fciencia et expreffe fub nře fentes pariter et futuri gaudeant et gaudere
ire z indignationis incurfu penaqz mille flo poffint vtanturvtiqz poffint valeant plena
rennozuz aurinfo erario applicanda quatp rie z potenter omibus illis liberatibus inmu
fenté cartam nram romiaet fingula in ea co nitatib9 honorib9/fauonbus/ gratijs & priui
tenta teneant firmiter et obferuent teneriqz legis quibus milites et hoines o paticogau
et obferuarifaciat inuiolabiliter p quofcüqz dent et gaudere poffint etdebent vtunturc
et non contraueniat nec aliquem contrauení ac gaudere et vti fint quomodolz confueti de
ripermittant aliqua ratione.In cuius reite confuetudine vel iure aut al's quouiſmodo ac

1/ ftimoniuz prefenté fieri iuffim ? não figilloco dicti ciues honozati doctozes & licenciatı bas
Peinlegia

beantur reputenE milites ac fi infigniamili inſtŕox ſcripturarů zalíozűlabog . XII.


taria recepiffent/Tadilla recipiendanoaltri Alfofoplagra de deu reydarago
gantur intra annú vel poft qñocunq.Etp? de valecia etc. Als nobles amats
dicta concedim9 de nři certaſciencia z denře e feels nřes tots e fengles portāts
Aveusd
plenitudine poteltatis/nō obftãtibus quib9 e gouerna enlo regne
dor
uis foris prinlegisfeu ordinatiöibus in con valencia/e altres qualfeuol officials e fubdits
trarium editis fiue factis/vel & predictis pof nŕes als quals les preſents puendrā e preſen
fent aliqualiter obuiare/que quo ad predicta tades fera faluts edilectio er humil expo
explenitudine poteftatis volütate et affenfu ficioa nra mageftat feta per part del feel nře
dicte ciuitatis follimus & caffam ?. Derhoc en bernat car notari delavila de cullera noua
tamen privilegium nō intédum? illos exhime met hauem entes q algunes perfones les äls
re a contributionib9 oneribus & donis regali fon tegudes a ell en certes qntitats p ocafio
bus z vícinalibus/necnō ab exercicis officio de treballs per ell fets e foftenguts pfcriptu
rum ciuitatis ciufdem: quinimo teneatur cō rescartes e altres côtractes per ell fetes e re
tribuere z cōtribuat in dictis oneribus atq buts:allegate lo guiatge per nos atorgat en
donis r acceptare quecüqs officia illaq3 rege la armada la ql entenem a fer depfent: en eut
rez exercere z adid etiã copelli valeat affue/ dent damnatge e preiudici del dit fupplicant.
tis remedys tang clues dicte ciuitatis ficut E com no fia itada nřaintencio nevoluntat
antea/c etiam poffint fuper criminibus fi que guiar neallogar deutes afié deguts praho
per eos comittatur condēpnari zabfolui ſi/ de treballs falaris de fcriptures nede contra
cut ante conceffionem prefentis privilegij po ctes en manera alguna. Diem pço e manam
terant per iufticia in criminalib9 dicte cinta a cafcu de vosaltres expreffamet e de certaſci
tis ralios officiales nŕos ad quos ante cons enciafots nra ira e indignacio e pena de..
ceffionem prefentis priuilegij/codepnatio vľ florins darago de cafcu de vosaltres fi cotra
abfolutio dictor criminum pertineret: mans farets hauedors: q tota vegada qrequeſts ſe.
dantes cum hac eadé inclito`z magnifico in rets per partdel dit en bernat façats prōpta
fanti iobani duci montifalbi et petrefellis ca execucioenlos bens de aqlls als quals lodit
riffimo fří não in omibus regnis terris no bernatlegitimamet moftrara effer li deguts
Atris gubernatori generali eiufqz vicefgerēti prabo dls treballs fcriptures e côtractes da
bus necnō vniuerfis & fingulis officialib9 přís mutoits:tota dilacio e excepcio pofades:files.
ſubditis prefentib9z futuris dictozüq3 offi penes damunt dites defijars (quiuar . Dat
cialiuz locatenétib9ſub nŕe ire z indignatõis enla vila de cullera fots nrefagellfecreta.xi.
incurfu penaqz quinqz milliü flozenoz auri dies de febrer en lang dela nat de nfe fenyor.
de aragonia não erario applicada/quat pres Ab.cccc.xxvij.
fens priuilegiu nim ppetuis téporib9 teneat Lotra farracenum blaffeman
firmiter zobferuet teneriqz zobferuarifaci
tem de dño deo et beata virgine maria an pro
ant ab omibus incöcuffe z nō strauentất nec
cedar piufticia criminalē vťp baiulú.XIII .
aliquem ɔtrauenire pmittat aliqua ratione
feu caufa. Nos enim de certa fciécia & pful Zfonfus deigra rex aragonuzva
teficfierivolumus tiubemus : nō obſtatib9 len rc.Dilecto gerentiuicesguber
quibufuis prouifiomib9 ordinatiõibus & ſta natoris nri generalis in regnovas
tutis aut alijs inptrariuz editis five factis/ len vel ei locumt faluté z dilectio
fuper quib9 ex nfe poteftatis plenitudinedif nem.Auper recolim vobisfcripfiffe fubhac
penfamus.In cuius rei teftimoniü plens pu forma .Alfonfus dei gra rex aragonú valen:
uilegium vobis fieri tuffimus não figillo in pe dilecto gerentiuices gubernators nŕi genera
děti munit.
Dat bertuſe.pv.die marcij anno lis in regno valen vel eius locumt falutez toi
anatdñí.AB.cccc.xx.1Regníqznří.v. lectionez.Etfi contra homines ppalate blaf
femie impunite no relinquntur: multomagis
CO› guidatica ſeu elongamenta qui deum blaffemat eiufqz gloriofiffimaz ma
nō comprehendunt debita ratiõe receptiõis tredign ? éfupplicia fuftinere . Audito itaqz.
Alfonsi tertij. CLXXXIIII

difpliceter o quidam nephari? vocatus gua ros ? priuilegia prenarratos zno addictum
farracen, bis diebus no longe preteritis dia batulu:vobis dicim9 z mandam9 8 certafcié

bolica inftigatione cöprehenius o glofiflimo cia z cófulte o incontinenti vifis prefentibus


dño et faluatore não tefu rpo ac ei pia matre abfqs excufatione aliqua dictum farracenu re
verba nephāda fuo fetido oze plurib? audien mittatis iulticie ladicto puniēduz ? caftigan
tibus xpianis emifit: cum piufticiam crimi duz ficuti nos cũ prefentiremittim9 :qbuluis
nalem ciuitatis valen contraipm farracenuz rōnib9 ppartedicti baiuli incōtrariú allega
procederetur: locumt baiuli generalis iplius tis no obftatib⁹vllomodo: cú fic attentis me

regni pretendens ad ipm punitionezdicti cri ritis dicti pceffus fiendü exiftat.Datturoli
minis expectare ihibuit dicto iufticie ne de di iuj.die martý áno. AB.cccc.ppviij : Delegri
cta caufa fe intromiteret.Et viceversadictus

iufticia inhibuit locumt baiuli prefati : ob qo Sarraceno moztuofi inter illı9

ad vos fuit recurfus habitus & per confeqns primiozes farracenos fuerit aliquis xpian9
punitio taz nephandi criminis dilatata.ne quatr veniat ad fucceffionem . XIIII
igitur p altercatione iurifdictionis predictā Os alfonfus deigra reparagonů
idem infolés fructum dilationis fenciat: et q valen rc. Quia contingit plepe o
exageratio criminis hoc expofcit:vobis dicis becedente aliquo farracenofibi fi
mus & mandam? de certa fciécia z expreſſe p lijs nepotib collateralib9 ſeu alijs
prima fecunda iuffionib9: quat, ſi larracen? parentibus relictis feu remanentib9 adquos
idem impetit? é per xpianúde tali crimie quo illius bona expectare videnE:fi forfaz aliquis
mereatmois aut mēbzi mutilatio: caufa de il ex predictis quib9 eius bona pertinent repe
lo cognofcere heat iufticia crimialis iuxta fo riat ppibabtifmate decoratus in affecutõe z
ruz/dictú farracenu dicto iufticieremittatis fucceffioe bonor preferri dicti ficdecedentis
vel fip procuratoze fiscalem nim fuerit dict9 ceterisillius filis aut alijs ppinquis paren
farracen dedicto crimine coză dicto iufticia tibarracenis a dictor bonozu fucceffiõe pri
preuentus antec cozam dicto baiulo:inconti uatis remanentibus & penitus alienis.Wolé
d nenti vifis prefentibus blaffematozem predis tes erga ipos farracenos nos gerere gratiofe
01 ctum dicto iufticie in criminalib9 remittatis ipfofqs fauore proffequi in hac parte. Ad fup
ficuti nos cum preſenti remittimus iuxta cri plicationé phúilem no nullorum familiariuz
minis atrocitatě puniendu: cuz attētį fo20t et domefticornrozum p his intercedentium
priuilegiovalen per quos habetur o cú áſtio zal's moti aliquib9 reſpectib9 ad hec nos ras
fuerit de xpiano ad farracenů o crimine quo tionabiliter inducentib9. Tenoze plentis fir
mereat mois aut mēbzi mutilatio : illa deter miter valituri ftatuim9 rozdinamus & vtiąz
minareheat iufticia criminalis ipfi9ciuitat) prouidemus ipfifqzfarracenis cöcedim9 gra
Si vero per dictú nŕm procuratozé fiſcalem tiofeq fi amodo cötingerit aliquem farraces

13 fuerit coza baiulo preuetus ante cora dicto num decederefine filijs aut alijs ppinquis r
ES

iufticia:tüc dicto baiulo pdictú blaffematozé parentibus orelictis fic illius bona ad pro
remitat) .ABandādo dicto iufticievbiſibidi ximiozes dшure deueniat: inter eost in eodé
ct9 blaffematoz remitaf atdicto baiulo o au gradu fuerit aliquis feu aliqui xõi babtulina
69582

dito plene dictoblaffematoze i fuis defenfio tedecorati/ipfa bona talis ficdecedentis int
mib9/faciat iufticie cōplementü : cú fic dcerta ipfos primiozes tam xpianos farracenos
nřifciècia z confulte duxerim puidendum . equis portioib?dividank: tipſiproximiores
Darturolij prima die march anno. AD.cccc fuccedant equalr ineiſdem:quadam fentécia
xxvij. Delegri. Aúc aût qp pcellumstra per nos lata in ciuitate valeñ die, prvý.juny .
dictú farracenum actitatü detegit dare ipm anno anaťdni.AD.ccccxxvi.z alijs quibuflz
P procuratorem fiſcalem nŕm fuiffe onuncia necnon ozdinationib9 z prohibitionib9 incon
22 6ER

tum coram dictoiufticia z de crimine de quo trarium editis fiue factis fuper quibus ex re
fi pbatuz fuerit merek mo?s/ antec cozādi gie poteftatis plenitudine difpenfamus obli
ctobaiulo/et perconfequens cognitio & puni ftentib9 vllomodo. Dandantes p hanc ean
tio ipfius ad dictü iufticiam ptinere iuxta fo de gerentiuices gubernatozis et baiūlo gene
1303
Peinlegia

rali ceterifqz vniuerfis & fingulis officialibus dictis farracenis nřís et cox bonis cenfualia

et fubditis nŕis in auitate regno valen con vel violaria quecüqz directe vel indirecte nec
ftitutis prefentibus futuris aclocat officia al's vllomodo. Decernentes irrituz z inane

lium iamdictoz z alijs ad quos spectet quat quitquid fup hijs incontrariú actú fuerit at
ftatutum ordinationem et prouifionem nŕas téptatum fiue geftum . CA predictis tamen
bmōi teneant firmiter z obferuet tenerics et excipimus z excludimus oia quecüqz cenfua
lia vel violaria in futurú eméda vel vendeda
obferuari faciant inuiolabilit p quofcunq :
noncontrafaciant feu veniant aut aliqué co feu onerada fuper dictis nřís farracenis r eo

trafacere vel venire permitat aliqua ratione rum bonis cũlicencia nŕa vel nři baiuli gene

feu caufa .In cuius rei testimonium prefente ralisdicti regni.Et ne de predictis per quem
fieri iuffimus não figillo fecreto munit. Dat piam valeat ignorancia allegari/mandamus
in villa muriuetiris die.ix.dcēbř . anno anat phanc eandefideli pfiliarionão iohani mer

dhi.AB.cccc.xxviij . caderij legum doctori baiulo generali regni


valencie quatenus hanc noftram prouifio /
T2 nullus farracenus de realé,
nem publicarifaciatvoce preconis ploca folt
quopoffit onerare feu carricare cenfualia feu
ta in ciuitatib⁹ valeñ z xafiue zin villis mo
violaria abfqz licécia baiuli generalis . XV
relle/algezire/muriueteris/caftilionis plani

salfonfusdei grarex aragonu ciey boriane/zoboriana z villa regali.Jn

valen rc.Quiaficut percepimus iungimo etiam geretiuices gubernatoris of

oifplicenter loca farraceno não ctobaiulo generali regni valen/baiulis loca


LETES
DES regni valeń oteriozanĒ nimis in eo lib /iufticis/inratis /aliamis/ceterifqz vnis

rum populis :propterea inter alia q ob facili verfis & fingulis officialib, přis z ſubditis in

taté quam inueniüt diuerfox emptor & volé tradictú regnú vbilibz conſtitutis z dictozű

cium emere cenfualia z violaria ſuper dictos officialiuzlocat pfentibus & futuris ſub nře

farracenos et cozuz bona/dicti farraceni ven gratie zmercedis obtētu penac trium mille

dunt fuperſe z bomisfuis céfualia z violaria flozenozum auri a bonis cuiuflz cötrafacien

emptorib9predictis: 7demum nolentib9 aut tis irremiffibiliter exigendo info applican


dozum erario quat prouifioné rozdinatione
nequeutibus foluere ppter metu executiōuz
nras bmōi z omia et fingula in ea ptenta tez
que inde fiunt contra ipfos & bona ipfor co
neant firmiter zobferuet teneriqz z obferua
gütur derelinquere loca nřa predicta zde fas
rifaciant inuiolabili per quofcunqz/ enō cỡ
cto fe tranfferüt alibi quo poffint fe tueri cō
tra faciant feu veniant necaliquez cōtraface
tra executiones predictas /t ex hoc remanet
re feu venire pmittant quauis caufa. In cuis
fine cultoribus bona fedencia & poffidebant/
rei teftimoniü prefentem fieri iuffimusnão fi
per confequens pduntur nimiüqz leduntur
gillo munit. Dat in muroueteri.viiij.diede
tura nŕa in bonis predictis et diminuni de fa
cebr.anno anatoni.D.cccc.xxviij.pelegri
cili populi aljamarú locoz nŕor predictozuz
Voletes ideo remediu adhibere ato medela
Diftinguitur iurifdictio inter
in predictis:ferie cu prefenti puidem9 ftatui
baiulum et iufticiam criminale in caufis exis
musco:dinam ? prouido acdigefto pfilio q
decetero farracení nŕi et nŕozum locoruzdis ftentibus inter xpianos farracenos. XVI
salfonfus digřa rex aragonú
ctiregninullomodo poffint autvaleat fup fe
valeń rc. Uiſis & cozaz nobis reue
<bonisfuis vendere feu aliquat onerarecen
reter hoftéfis duabus litterisfiue
fualia feu violaria aliqua . Inbibētes omib?
farracenis nfis prefentibus futuris ne ven cartis illuftriffimi dñi regis isco

dant aut onerent neq3 vendere aut onerare bi predecefforis nří divirecozdij/prima quar
dat fuit valen.vi.k's madij anno anaťdni:
poffint decetero etia quibufcunqs emptonb9
feu oneratonb9 cenfualia feuviolaria cunos AD.ccxc.viij.verba in fe continés infrafcrip

cuiufins legis conditionis aut ſtat9 exiftant ta.Licet cognitio r deciſio omiuz negotior
nec emptores feu oneratores ipfi emant feu caufaru tam cinlium ß criminalúfarrace
nozú regni valeñ ad baiulú generalem perti/
nou
onerent nec emere feu onerare poffint fuper
Alfonfitertij CXXXLV

nere nofcant.Munc talkdurim ordiandu iurifditõe: et ali9 abinde dedicta că fic preué
de caufis oibusfupradict) farracenox.l.hitä ta intromitere fe no valeat. Si vo fiscalis nŕ

tiú in locis nŕs redliarú et religioſözü dict9 adierit fup cobaiulum antec ps puuata fug
baшulus gñalis tin cognofcat reas termiet z dicto crimie adierit iufticia/ſemp in hoccafu
decidate nullus ali official'necde eis cognof baiulus cognofcat et decidat dicta caz et no
cat aut fein aliquo intromittat.Denegotijs iufticia etiá ftps priuata cui9 interfit folú adi
bor caufis farracenox habitatiú in locis ba uerit iufticia ante dictü . Quocirca in Tſup
ronuz z militů vos procuratoz predictus ad ia dictis harú ferie fic vt predicik p:ouido co
requifitioné baiuli fupradicti cognofcatis et filio prouidétes declarates ac etia dcernětes
intromitterevos curetis. Altera bo quedať per bac eandé nobili dilectis & fidelib9 filia

fuit valen lt's madij anno anať dñi. HD.ccc. rijs gerétiuices gubernatonis batulo gñali
xx.claufulam in fe stinens hmōi ferici. Sup regmi valé ac iufticijs ciuitat) valeñ ceterifq
qftionib9 vero fiue caufis emergentib9 inter vniuerfis &fingulbaiuliufticijs ac officialib?
*ōianú z farracenű ficnos noueritis puidiffe přis intra ciuitaté et regnum valeñ vbilz əfti
Zetia conceffiffe decetero iufticia ciuitatis tutis zeozú locať pñtib futur} tradim? fir
etiam villarū piedictaru fe intromittant e miter in mádat de certa nří ſcia z expreffe p
cognofcere debeant de caufis feu qftionibus pria rſeða шuſſïomb9fub icurfunře idigtõis
criminalib9 exiftétib? inter xpianum et farra zirenfeqz greet mercedis obtētu quat puí
cenu vel inter farracenuz et xpianum deillis fioné nŕaz hmôtz oia z fingľa in ea stenta te
videlz ex quibus pena mortis aut mutilacio nétesz inuiolabir obfuates acp quos dece
membri fiue mēbzozüdebeat fequi feu infligi at teneri z obfuari faciétes advngué otra ca
Wiſis inc alijs & coram nobis allegata fue feu aliqö pmiſſox nō faciat feu veniat vľ'qué
rut tam p parte ciuitatis valen & pro parte pia ɔ̃riú pagendi oë poffe decernim ? irrită z
baiuli generalis dicti regni ſup controuerfia inane fiquid fecus fuerit quoquomo attēpta
inter eos fufcitata/pretedetib9 findicis dicte tú. In cui rei teftioniü preſenté fieri flim?
0
civitatis q ad iufticia eiufdé ciuitatis ptinet não figillo comuni’munitā . Dat calatayubi
cognitior puitio quozüuis criminú pfarrace die.xvij.iunij anno anať dñí. AB.cccc.xxvшij
nos comiffor in territorio dicte cunitat) valë
ex quib9 pena mortis vel mutilationis mēbai C › batilus generalis vltra fe/
bebeat : baiulo afferêteɔ̃riú dicente ad ei⁹of ronam nopoffit pcedere licencia farracenis
ficiú id tätümō ptinere. Nos predict) & alijs exeundi a regno XVI.
pfideratis puidem9 et circa id decernim9 in Zföfus di grarex aragonú zc.dile
bunc modum dicta cognitio z punitio cri ctor fideli não baiulo gñali a piro

minum que comittentur per farracenos cis navltra piti futuro falutz dilect
uitatis & territonjvaleñ aut alios farracëos zerlicentys ap vos farracenis

ibi delinquêtes quoz cognitio z punicio al's incolis dicti regni valen & exeúdo a dictoreg
I nopceduntur maximü detrimentü non folù
ad baiulu għalé ante predicta cartā dat. ano
B.cccxxi.ptinebat et pdicta carta fuitpui terris ciuitatib9 ¿ caftris dicti regnivcrüetiã
fuz qшufticia ciuitatisvale cognofceret in ca nfecurieqm iura z regalie nřeno modicũ in
fib9in dicta puifiõe cui9 claufula fupius é in dies fuftinét diminutioné:dinolċitu: cuenire
ferta ptentis : & decetero fi aliquis criftian? volētes in his falubziť puidere:vobisdicim9
voluerit acufarefeu denuciare aliqué farrace zdenfa certa fcia expreffe mādam fubpena
núde crimine aliquo de quo pena mortisaut priuatōis officij vři ac fide znalitate quibus
mutilacio mēbu feu mēbio debeat fequi feu
R.KA3

tenemini nře mageſtati z publicatiõe bonor


infligi :beat facultaté accufare denúciareue vtbinc inâtea licentia nemin farracenop de
dictŭ farracenũ coză illo de dictis baiulo feu exeúdo extra dictú regnú mō aliquo pcedatt
29

iufticia coza quovoluerit.Ita tiq inter eos


5

¿ caueat, neɔ̃riuz pros fiat fi penas pmiflas


fit locus preoccupatiōi/ v3 9 ille pdictor ba quas illico cúp vos trafactú fueritvolums
iuli et iufticie folus cognofcat qui primo fue vos incurrere:cupit) euitare.Dat in caftello
ritin ipa cã preuent, feu vti cepit in eadé că turr¡ octaui.xxij. occobř.A.AD.ccccxl vui .
201
Priuilegia
fiones feu pracmatice pnos vt dicitur reuo
Tin electionibus officialium
cate fuerunt.Volentes igit premiffis debite
eligantur perfone ydonee z hono :oſe & mino obuiare ac fanāca menté dictop priuilegior
res.xxv.annox & non habentes vrozes vllať honozem dicte ciuitatis ac vtilitātē reipubli
admittantur. XVI . ce eiuſdem vt puenit pferuare : vobis dicim9
<mandam de certa ičia z expreffe pro prima
Alfonfus dei gra rex aragonu vas
zfcoa tulfionib? ac fub tre z indignatõis nŕe
len zč.Dilectis & fidelib9 nfis ius
incurfu penac duox miliú flozēňox a bonis
ratis & probis hoibus feu confilia "
cuiuflzvím contrafaciétis feu ptrariú procu
rijs parrochiaruz civitatis valeñ
rantis irremifibilr hñdor enŕo applicador
qui nuncfunt vel pro těpoze fuerint falutez z
erario quaten? non obſtatibus quibufcunq
dilect . Z3 iuxta priuilegia per predeceffores
prouifionibus incontrarшuz per nosfeu près
nŕos hace eifdé ciuitati pceffa electiões iufti
deceffores noftros fuper his factis quas tes
ciaruz iuratox & mudaçafij anno quolz die/
noze prefentiú tollim9z reuocam9z p caffis
bus & terminis in eifdez priuilegijs defignart
zreuocatis haberi volumus : in electionibus
fieri debeant ifto modo videlz giurati cum
dictor officior ſeu officialíú & cuiuflibet eo
quattuo : probis hoibus de vna quaq parro
rum ex nunc fiendis :vos dicti turati et probi
chia eligere habent vnuz pbum hoiez & illuz
homines feu confiliarij obferuantes dicta pri
nominare pro iufticia iurato vel mudaçaffio
uilegia et fanaz mentem ipop:eligatis no
prout electio ex aliquo dedictis officijs tunc
minetis ac eligi z nominari faciatis perfonas
téporis iminet faciéda :z ita funt pro iufticia
honorabiles ydoneas z fufficiétes ac honori
turatis vel mudaçaffio.xij.nominati :quoruz
eiufdem ciuitatis decentes & congruentes :
nomina ponuntur abfcondütur feu recludu
que in ciuitate eadé pro plonis honorabilib9
tur in.xij.globul'feu redolinis cere certo mos
finthite reputate . Etfi in aliq parochiarú
do pervnum infanté qui non extiterit elec »
dicte ciuitatis tales pfone repte non fuerint
ctioni recipienda et extrahenda acnobis feu
feu inuente:de altera parrochiavbi pluresin
nrobaшulo generali piefentanda . Jtag fiho
uentātur manuleuare eligere z nominare p
mofufícies pro iufticia iurato vľ'mudaçaffio
curetis :& ipam manuleută minime recufetis
in aliqua dictapparrochiar minime inueniĒ
cum iuxta formar tenozē dictop priuilegior
ibidealtera parrohia vbi plures inueniātur
id facere debeatis ac teneamini . Cauentes
perdictos iuratos e quattuoz probos hoies
attête ne in electionibus fuppradictis feu ali
alius poni et eligi debct et nominari prout in
qua earuz perfonas minoris eratis.prv.an/
dictis priuilegis côtinetur : Attamen expe
nozum /nec etiam maiores dicta etaté que ta
riencia annis plurimis abhactenus edoce
men nonduz fuerunt feu extiterint matrimo
teшuratidicte ciuitatis ac probi homines fcu
niocollocate/amodo admittatis eligatis de
cofiliarij parrochiarú predictaru in dictis of
• tis feu nominetis addicta officia : et feu vos
ficijs feu electioib9 eorundem plonas honou̸
dicti iurati tales dari eligi z nominari pmits
dicte ciuitats minime pgruētes minulas ydo
tatis per aliquem ex dictis confiliarijs.nos
neas non fufficientes ymo 98 graui9 é'etaté
✅enim hmōi ſerie abdicantes vobis ripis poz
legittima nondú attingentes nec vrozes hén teftatem omnimodā cōtrarium faciendi.des
tes & feu quedomos ppuas nondú guberna
cernimus irritum et inane fi fecus contrariú
renouerüt otra fana menter tenozēdictowz
fuerit attemptatum . Certificantes vos q li
priuilegio ad gubernandam rem publicam
ptrariú premiffozuz facere attéptaueritis q
no ablas diminutiõe honoris ciuitatis iamdi
non credimus vltraq ire z indignatiōis nŕe
cte aliquotiens eligerüt z elegi feu nominari
acrimoniā ſentietis :penam tādicta in bonis
fecerunt & vtiqz permiferunt . Super quo
vřís ppýs & cuiuflzveſtruz exequi rigide fa
preglas nas prouifiones ac pracmatio
ciemus . Dandam infuper per hac eandem
cas fanctiones debite al's fuiffz prouifum :ve
gubernatori z baшulo generali regnivalentie
rum ad impo :tunā aliquox initáciár fugge
quatenus puifionem nŕam predictam & con
ftam verfutia qui non zelo reipublice szex p
tenta in ea per executōez penarú predictarū
prijs edge paſſionib ?mouebantur dicte p:oui
40
Alfonfitertij CLXXXVI

tals faciant inuiolabiliter obferuari:znemi De iurifdictiõe rationalis ſu


në ervobis aut alijs Įtrauenirefināt aliqua perdebitonbus ciuitatis XVIII.
ratione cúfic de certa fciencia z cōfulte pob
feruatiõe dictozu priuilegio & pro honore ci Alfonfus di gra rex aragonú va

uitatis predicte z bono publico eiufdez fieri [leñ rc.Dilect) & fidelib9 nŕis iura
puiderim? 7 velim . Dat in ciuitate curoli tis ciuitatisvalen preterea rõnali
fiiij.die madij anno anat dñí. AB. cccc.pxvi. leiufdem qui nunc funt vel pro tpe

Que official alguno baja fala fuerintfaluté et dilect.Intelleximus pridem


non fine admiratōe q aliqui ciues ipius ciut
rialgu deles pa⁹ qs fan en fon poder XVII
tatis alij tam expretio impolitōuz vel fifar
Zfonfusdei grarex aragonú va exfrumento eis comendato/t etta er ad
len rc.dilectis & fidelib9 cōfiliarijs miniſtratōe hoſpitaliū / ſignāter bernards

alguazirijs/gerentiuices guberna bafella qui nondiu eft op in adminiftratiõe z


tonis &baiulo generali regni valë receptiõe pecuniarü eniſdem cõftitutus erat
cie/cetcrifo viuerfis et fingulis officialibus tenentur realr debent eidem ciuitati certas

nŕis zfubditis ad quos fpecter/dictozücs of quantitates pecuniarú quas in dānú z detri


Ficialium locumt piefentibus et futuris falu mentu aiaruzfuarú ipiul reipublice preiu
65R1428593

tem et dilectionem . Quomā per brachiú vni ditiú minus foluere curant: ymo q8 turpiffi
uerfitatú ciuitatu et villarú regaliú regni va mum eft atq3 in eos penitus aiaduertenduz
len in curia generali quam incolis dictiregni fupradictaru pecuniarú folutioné iam omio
nouiter celebzamuš inviam grauaminisfuit obliuioni tradiderunt:que res cuz fit detesta
cozam nobis oblatú cappľm ſubinſertů .Jté bilis nephanda vt quiflzratõis particeps

fengoz com reebze paus en poder de tutge fia cognofcere poteft : admiramur plurimum
acte del qual lo iurge en poder del qual la dis quáobrem vos hacten9 qui in regimine ipi?
ta pau fe fa no deu ni por pendre piufticiafa reipublice prefidetis & quo:uz intereſt noſtri >
TO lari algu : e com los vřes alguazirs de poch partepro eiufdem falute z vtilitate contradi
9.22

téps ença exegeſque de cafcuna pau qs fa en lipatores debitozes propugnareviriliter in


poder lur certa qntitat de caſcuna deles pts bacre eam rem publica deferuiftis : quare
= R

addictas pecunias exfoluendas dictuz ber/


G

fan la dita pau:ço á redūda en grã e emdēt


danatge dla cola publica.Berço fupplicalo nardum baffella z ceterosdebitozes iure z ra

dit braç qfia merce de vos fenyoz prouehir hi tiōe feruata minime coegiftis. Quocirca co
ental manera qtals illicites exactiões en fåe moti admodum ipfa iulticia z equitate : qua
uenido? no puxen effer fetes. Hofqz adfup/ colere z obferuare debemus z tenemur nedu

plicacione brachij antedicti in não filio eide erga dictam ciuitaté fincera dilectione et ca/

grauamini puifioné fecimus inferi9 declara ritate:vobis & cuilibz vŕz dicim, z diſtrictep
tam :qua die fubfcripta p fidelem fecretăriú cipiendo mandamus de certa noftrafciencia

nŕm frácifcúdarinyo in curia ipfa publicari et expreffe fub pena duozum milium flozenno
mādauim? ſub verbis feqntibus . Blau al fe rum auri aragonum a vobis quotiens con/
nyo? rey q los alguazirs è altres officials no trafactum fuerit exigendozum noſtro apli
purereebie cofa algua de pau enla ql entreui cando um erario/quat dictuz bernarduzba
guen aricom alguazirs. Wobis & cinlibz vīz fella et ceteros qui predicte ciuitati teneatur
dicim97 mandam? de certa fciécia z expreffe ad dictas peccuniarum quantitates foluen/
pprima & ſcða íuffionibs quae prouifionem das vifis prefentibus compellatis:proceden
nraz inferta fupius teneatis z obfuetis/tene do contra eos bona cozum tam cinliter
rizobferuari ab ominib9 inuiolabil'r faciat criminaliter prout de iure fo20 et rationeper
non ǝtraueniatis nec aliqué ɔtrauenirefi/ fpexeritis faciendum : eofdem in carceribus
natis aliq ratione, Datin villa muriueteris detinendo cú pane et aqua put fousfuadet
intus eccliaz beate mariedicteville vbi curia quoufqs dcte civitati fit pleniſſime ſatiſfactu
celebrabatur predicta die. xviij.nouébzis an oiappellattõe feu fupplicatõe remotis . Pos
no anat.AÐ.ccccxxviij . Delegri. enim ad cautela fug pdict) vobis comittimus
Privilegia

vices nřas : znon contraueniatis inhocnec uarrefratrem nim cariffimú & locumé genes
aliqué côtrauenire permittatis aliquarōne ralem ppterea affectuole otamur : guberna
vel caufa fipena predictam z indignationem toi vero'z baшulo generali regni valen cete/
nram cupitis euitare: zetiã ceffantib9 quib9 rifqz vniuerfis & fingulis officialibus nŕis ad
uis confultationib9;% remouentes cum pre quos specter eorúc locat prefentibus & futu
fentiomně recurfum ad aliqué nŕ3 officialem ris de ipfa certa nfaſciencia z expreffe diſtri

habeúdú cunufcunqz preheminecie fuerit cucũ cte percipiendo mandamus: quat dictum im
ita volum? z iubemus & ftatuim? fieri poti pofitionû privilegiü r eius menté z preſentez
litate rei publice.Dat innfis felicib⁹ caftris ausconfirmationem ac de nouo etiam pcef
apud fanctam mariā maiozez die.xxi.tunj an fionez iuxta fui ferië pleniozé teneant efficaci
no anať dni.AB.cccc.xxxviij.Rex alfonfus. ter zobferuent tenerics zobferuari faciat p
quosdecet:non pmittendo o comiffiofeu af
(Dewuriſdictione adminiftrato feffozia aliqua alicui alteri pione nifi ipfis ad
rum impoſitionum . XIX miniſtratonbus & iudicb9dictaruz impoli

salfonfus dei gra rex aragonú tionum concedat nec per aliu quempia nifip
valen rc.Coza mageftatis nře celo ipfos executiones fiant:et non cötraueniant

fitudine nominer pparte ciuitat necotrafaciant aliqua rõne feu caufa fi graz
O
valen ozatores accefferunt fideles nram caram bent: nos enim ad cautelam eis

nŕílodouicus granullers z iohannes de ga/ et.cozũ cuilibz contrariú faciendi omimodā


llaclegu doctor:fuplicaruntq hüiliter nomi adimim poteftatez .In cuius rei teftimoniü
neipfius ciuitatis vt impoſitionú prímlegiú preſent fieriiuffimus não figillo fecreto mus
dicte ciuitaticonceffum p quos decet obferue nit.Datum in nřis felicib9 caftris apud fan
tur:ita qnulla comiffiones affefforia alicu ccam mariaz maiozē die.pri.iunij.anno anat
perſone nifi adminiſtratonib9 ziudicib9 ipfa dni.D.cccc.xxxvuj. Rex alfonſus
rum impofitionu iuxta feriem dicti puuilegij
concedat: & nullus aliusnifi ipficötraom nó poffit erigi lezda in ciui

nes illos & fingulos qui ratione dictar impo tate regno valen niſi per dominü regem ſeu
fitionú dicte ciuitati iam debitozes erunt aut eius officiales. ‫אא‬

etiam ei aliquid poftea infuturü öbebunt exe Os alfonfus dei gra rex aragonú
cutiones fiant exequantur : nos verofupli valen rc.Ex quo omne ius lezdar
cationi fuehmỗi tang wufte et ratioi cöfone q8 indictoregno valen colligitur
D
benigniter inclinati/cal's contemplatione ac Inim eft ad mageftaté nfaz perti

ceptor feruitiozu per dictam ciuitatez mage nés p comoditate nŕe curie:ferie cum preſen
ftatinfigrato atqz ilari animo peltitozuz z ti decerta nfa ſciencia r expreſſe ftatuimus z
impenfozü digne moti. Tenore prefentis gra ozdinamus ode cetero ipfuz ius lezde p offi
tis de certa nfifcienciar expreffe dictú primi ciales nŕos ad hoc deputatos et nõ per aliuz
legiuz qo de bbo adverbü vt iacet pinferto quempiam in dicto regno nec aliqua eius par
zspecifice hic affiro heri volum9 z teneri lau te exigi poffit.Abandamus propterea phác
dates aprobantes afirmantes & mageſtatis eandem batulo generali regni valen eiufos lo
nreprefidio robozantes de nouo dicte cuits cumt ceterifqz vniuerfis & fingulis officialib?
ti cốcedimus z etiam impartimur: volentes nŕis ad quos spectet eorumq3 locumt preſen
ftatuetes o nulla decetero comiffio nec af tibus & futuris quať dictuz ius lezdarũ in di
fefforia alicui alteri perfone nifi dictis admini cto regno valen feu aliqua eius parte p nemi
ftratonibus & iudicib? concedi poffit per nos nem alium per officiales nãos ad hoc vt p
feu quofuis officiales níos quauis poteftate fertdeputatos exigi patiant: et fiquis akus
fuffultos : nemo alius nifi ipfi executiones fuerit qui forte dictü ius lezde exegerit feu ex
faciant exequantur ptra omés illos & fingu higere prefumpferit: volumus et iubemus vt
los quiforte dicte ciuitati valen rōne ipfaru abeo : quem tunc penam mille florennozum
impofitionú aliquid iam debent ſeu bebunt auri aragonum noſtro erario applicando:uz

etiam poftea in futurú.Illuſtriſſimű regé na incurriffe dceclaramus :penā ipam exigant et


CLXXXVII
Alfonsitertij

tis et deverbo ad verbü vt iacet ſpecifice hic


non côtraueniant vec ptra faciat aliqua rõe
affitis haberivolumus et teneri cözü noua
vel caufa fi gram nřam carā habet.vt autem
predicta omnibus inotefcat volumus pñtes p conceffionez nías hmoi cetera quo paule
giade alienatiõi b non fiendis teneant effica
locafolita ciuitatu zloco; dicti regni publi
citer zobferuent teneric obferuari faciat
ce nunciari.In cuius rei teftimonium pites
inuiolabiter per quofcüqz tuxta ipor feriem
Fieri iuffimus não figillo fecreto munit.Dat
·
pleniorem : non contraueniant nec contra
in nŕis felicb9caftris apo ſanctā mariaz ma
faciant aliqua rone vel caufa fi gram noſtraz
iozēdie.fxj.iunij.a.anať díu . HD.ccccxxxviij
caram bent:etiam fi cötrariú iuffiffemus aut

non feparetur a patrimo ex inaduertétia feu importüitat fupplicatiu


vel alia quacunqs caufa cötrariú iuberemus
nioregiovilla de onda nec eius iufdictio feu
XXI. qm pmittimus in nra bona fide regia o ſta
merum imperium:
tutum ním hmōi nunc mutabimus nec et in
salfonfus dei gra rex aragonú
aliquo cötraueniem? aut faciem? aliqua rõe
valen zc.Ut puuilegiú & capitula
vel caufa. In cuius rei teftimoniü prefentes
ofereniffimos reges felicis recor
fieri iuffimus não figillo fecreto mumt.Dat
datõis predeceffores nŕos ville de
in noftris felicibus caftris apo fctam mariā
onda coceffa fuper iureditõe z mero imperio
maiozēdie.xxj. iunij anno anať domini .AÐ.
illius ville non alienādis a cozona regia vali
cccc.xxxviij.
cui plone tradendis/ lignanter magiſtromú
tefie:obferuentur z non fintrecifa: fignater iniufte recurrens condéne
punlegiu feu capitula conceffa ville onde fa tur in duplum expenfaru et in.xx.folidis omī
cta in ciuitatevalen vltima die apzilis Anno appellatione z recurfu remotis. XXIL
AD.ccc.xc.iij. et vt ciuitati valeñ que nobis
salfonfus dei grarex aragonú
propterea humil'r ſupplicauit mozez geram?
valen zč. 1onfine iufta querela
Tenoze prefentis de certa nra fciécia z expreſs
ozatozes ciuitatis valeñnra ma
fe dicta priuilegiu z capitula de verbo að ver D
buz vt iacent laudamus approbamus ratifi Tieftas in prefentiaruz intellexit o

camus ac mageftatis nŕe cöfirmationis pre cum per forum fit inſtitutuz z ozdinatum q
fidio robotamus : r de nouo etiã cōcedimus omnis iniufte recurrens feu recurfum béns

ac impartimur/volentes q oio obferuentur ad gubernatorem dicti regni valentie seu eis

vt iacent:et expreffe ſtatuentes q nullo vną locútende шditijs & prouifionib9 z enǎtamē

tépoze iurifdictio et meruz imperiú dicte vil tis factis ab ordinarijs fiue delegatis tenea/

le de onda a nfo patrimonio feparetur nec tur in duplum expenfas foluere fi fic vt pre

feparari poffit zalicui alteripfone tradi: rlig fertur cöftiterit eundem male recurriffe: zp

nanter dicto magiftro muntefie:maxime at dictum ordinariú feu delegatú optime fane
tento o in redéptione z luitõe iurifdictionis pronunciatuz fuiffe. Werum dictus guberna
mery imperij per dictā vniucrfitaté fuerút to: 7 eius locūteñ ac affeſſor ob fauores ral's

foluti centu mille folidi:pzout in inftrumētis a talib9fic male recurrentib? predictas indu
liquidú eft videre:q fi ad importuitatez quo pluz expenfas executare z paccare feu erhige
rumpiam feu inaduertent vel als fieri con/ re minune curat nec faciút:ymo gratis calde
tigeret:id nullius effe decernim9 efficatie feu relinquntz abfolutões acdiffinitões putiõis .
valons tanc cótra formā priuilegij & capítu beneuifum eft de eifdez faciüt in neglectum
lor predictor que vt predicit illefa volumus diſturbiú iufticie z fon predictis ac euidés in
obferuari.Doztamur propterea per hac ean tereſſe zdānú ĝue reipublice ciuitat z regni
dem illuſtriſſimũ regem nauarre fratrez nŕz pdicti:ex eo qz poft pdicte expēle in dupluz
cariffimum & locúten generalez:ceterifqz vni iurta for no exequtatur illi qiufte agüt vt
uerfis & fingulis officialib9nfis ad quosspec caufe p dilatões ducatur ad dictu gubernato

tet eorúc locaten prefentib9 et futuris man rëfeulocüten vt pfertur fepiffimerecurút:


damus expreffe quatenus ¿firmatiõem nŕaz ficiufticia 8 die in diez euanefcit z cõfequi ab

# hmōi dicto priuilegij & capl'or que promiſer eifdem nonvalet:nobis propterea ozatoresp
Øü
Priuilegia

fatifupplicarüt vt forum predictú ad vnguë fubpena.r.AD. Flozēnozű. XXIIL


per dictugubernatoze zeius locüten ac alfer salfonfus dei gra rex aragonú
ozem teneri zobferuari mādare zalsde fa/
valen rc.2m propter armamēta
lubzi remediofup his puideredignaremur : que in regnis terris noftris fiüt
nos qui iufticie rectozes fum vnanimiter in nauiugalearu galeotaru briguen
ter fubditos níos fiert admodú affectamus
tinox zaliarú maritimarŭ fuſtiú/ amicos et
acoculis métis nře verfus illamvt rectezde
beniuolos nãosdānificantiu pleraq sepenu
bite fiat continuo refpicim? nec per fauores meroſcandalar dāna nŕis ſubditis in vim re
aut af's dilatazi volumus pfupterfugiades prefaliaru z al's oriuntur decreuimus pro con
potari:harum ferie ozdinam ac dicto guber feruatiõe zaugmento reipublice dicti regni
natozi eiufą locumt z affeffori dicimus TDIF/
valen ſtatuere vt nemo nauim galea galeotā
tricteprecipiendo mādam⁹ſub nře gre zmer briguétinú ſeu alia quauis fuſtë maritimam
cedis nŕeobtentu ac pena quing3 milium flo vnam vel plures in dicto regno valen nec in
renozum dearagonia fi per eofdem contrafa aliqua eius parte armare poffit nifi prius a
ctum fuerit erario não applicando:um :quat
mageftate noftra vel ab illuftriffimo regena
fozú fuper his edituz e conceffum ad vnguez uarre vel alio não locuteñ aut er baiulo gene
teneretis &feruaretis exinde infradece dies rali ipius regni armandi licentia obtinuerit.
poft recurfus factus fuerit pronunciare et Tenoze igitur prefentis de certa noſtriſcia z
declarare ac bene vel male iufte vel iniufte fit
expreffe ac facrinoftri ɔſilij matura delibera
recurfum héant & teneantur : al's lapfodicto tione preheunte ftatuimus z ozdinam⁹ q ne
termino decem dierúſi pnunciatú in tali ca mocuiufuis ftatus gradus et conditiōis exi
recurfus per eofdé non fuerit:de eadé malez
ftat audeat nec poffit armare nauim galeam
indebite recurriffe nunc protunc put er núc galeotaz briguentinu aut aliam quauís mari
fit declaratú z p20declarator pronúciato ba tima fuſtem vnam vel plures in dicto regno
bitü: et inhibitio fi facta aliqua fuerit: ipofa
valen aut aliqua eius parte:nifi prius ex mas
crofit nulla et nullius efficatie zvalons:et di
geftate nra vel ex illuftriffimo rege nauarre
cta caufa ad iudicez ordinariü feu delegatuz nãolocúten genrali aut ex baiulo generali di
aquo recurfus habit? fuit reuertal:ripe pro cti regni valeñ licentiaz obtinuerit: qua hita
cedere valeat non obftate aliqua inhibitiōe. teneatur ante dictú armamétú fideiubere ac
CEt vt malitijs hoim et dilatöib? obuietur ydoneam cautōez preftare in poffe dicti baiu
ftatuimus et oidinamus q nihiloius qui pre li generalis ad arbitriú ipius baiuli : per quā
dictuz recurfum fecerit penaviginti folidor
quidem fideiuffionér cautōez abinde ſit p
monete predicte incurrat:cuius medietas fil uifum o illi quicü fuerit qui armare volet
confo z alia parti illi cötrarie acquiratur. nullatenus damnificabit vaffallos nem ami
Larationem vero z executõem penaz fupa cos nec colligatos nec adherentes nec fer
dictarúfcilz expenſarú in duplú et folidorum uitores nãos illorüqz vaffallos neqz illis aut
per iudicem ordinariú feu delegatú aquore/
alicui ipozuz dānuz aliqö faciet aut fieri per
curfus habitus fuerit nudoverbo ac per ocu mittet in pfonis bonis et rebus quibullz cox
pationez & venditionez pignez omni appella dem.Et fiquis forte fuerit qui abfqz nří licen
tione et recurfu ac dilatione femotis decerni
cia veldicti locüten aut ipi9baiuli generalis
mus elſe fiendã:ſuper quibª cum preſenti ple et ipalicentia modo quofupra obteta abfq3.
nariam eifdem cöferim9ptatez.In cuiusrei predicta fideiuffione & cautione armabit ſeu
testimoniú preſente fieriiuffimus nro figillo armare prefumpferit :talez quicüqz fuerit ir
fecreto munita . Dat in nřis felicib9 caftris remifibilr incurrere volum⁹ pena decemmi
apud ſanctā mariaz maiozē die.xxj.iunij āno liuz flozenox auri aragonúnřo erario debo
anat dni.MD.CCCC.FFXVUJ .
nis fuis illicò & irremiſibil'r applicandâ : quâ
pena etiaz illos incurerre volumus qui forte
CO› null?poffit armare aliquas
abfqz nfi licentia feu ipius locüten generalis
fuftes marittimas nifi prius habita licentia aut baiuli fed tamé cum licentia alicuius al

di regis feu baiuli generalist pftita cautiõe teri officialis noftri quicüqz fuerit armare
Alfonfitertij CL ‫ אאא‬VIII

prefumpferit.Otamur propterea per hanc poffent. Tenore prefentis gratis et de certa


candem dictú illuftriffimù regez nauarre fra noltri fciencia et expreffe ftatuimus o amo
trem nŕm cariffimüz locúten generalé necnō do dictus gubernator feu alij quicüqz officia
admirāto et viceadmiranto mariú guberna les noftri in dicto regno valenprefentes & fu
touvero et baiulo generali dicti regni valen. turi in caftris et locis fins feu aliquozum ba
ceterifqz vniuerfis & fingulis officialib⁹nřís ronumvel aliozu z preter in ciuitatibus vil
ad quos spectet eorüą locateñ, prefentib9 et lis caftris et locis noftrisin quib9 officiales
futuris deipa certanři ſciécia et expzelle di funtvl'erut nullovna tpe carceres tenất ing
Stricte precipiédo mandamus quatenus ftas b9vaſſalli nří vllat carcerati detineri poffint
tutú nŕz hmõi teneant efficaciterz obferuent neccarceratos quoſpiaz ſeu carcerādos per
teneris et obferuarifatiant inuiolabılr per ipos in ciuitatib⁹ caftr villis et locis noftris
quoſcüqz iuxta fui feriem pleniozē penam pre abipfis carceribus extrahere z alio:fum mu
dictam a quocunq contrafacienteirremiffis tare audeant: declarantes & per huiufmodi
biliter exhigendo.Et non cötraueniat nec cō extractiõem carceratozum per dictum exime
11 trafaciant aliqua rōne feu caufa fi graz nřaz num petri de cozella factam abipis carcerib9
caram habent.Et vt hmöi ftatutü oibus in ciuitatis valentie : nullum prejudicium dicte
notefcat.ABandamus dicto baiulo generali ciuitati factum effe credatur/ nec vllo vncß

gillud per loca folita ciuitatis zregni valeñ tempore allegetur aut in confequentiaz con
faciat tubis clangentib9 publicari.In cuius tra dictam ciuitatem trahi pollit . Abanda
rei teftimoniu preſentes fieri iuffim não figil mus propterea per prefentem dicto guberna
lofecreto muitas.Datin nřis felicib9 caltr tou vniuerfis & fingulis officialibus noftris
3 apo fctam maria maiozez die.xxj.iunij.anno in dicto regno valencie prefentibus et futur
anatoni.AD.ccccxxxviij
: fubincurfu noftre indignatõis et ire penac

C2 nullus officialis poflit in lo milleflozennozum a bonis fuis ft fecus ege


rint noftris erarijs applicandozuz quatenus
asfuisfeu quozuuis alior preter in illis in
quibus officiales funt carceres tenere/ne car ftatutum noftrum huiufmodi teneant firmi
ter et obferuent teneric zobferuari faciant
ceratos ibidem ex illis extrahere et aliofum
mutarefubpena ibi appofita. XXIIII. inconcuffe per quofcumqz iuxta fui feriez ple
niorem :non permitiendo o in terris milituz
Øs alfōfus dei gra reparagonú feubaronum aliquis vaffallorum noftrozum
valen zc. Ad aures mageftat nie per ipum gubernatozez aut alios noftros of
nomie et pro parte ciuitatis valen ficiales captus carcerari poffit :fub pena de
Joeductu fuit op exiftétibus nõnul cem milium flozennozum auri aragonum ab
lisvaffallis přis in carceribus dicte ciuitatis
ipis gubernatore et alijs officialibus contra
carceratis: nobilis et dilectus cõfiliarius nŕ rium attemptantibus fi contrafecerint irres
eximinus petride cozella dicti regnivaleñ gu miffibiliter exigenda et noſtro erario appli
bernatorillos ex dict ) carcerib9 extraxit atq
canda . In cuius rei teftimonium prefentez
ad locum fuuz de pardines vulgariter dictuz fieri iuffimus noftro figillo fecreto munitaz:
duxit:et quoniaz ex hac confimili re multa Dat in noftris felicib9 caftris apud fanctaz
fcandala oziri poffent pro parte dicte quita mariam maiozem die viceffima prima inij .
tis mageftati noftre humiliter extitit ſuppli anno anatiuitate domini millefimo quadrin
catuz vt ftatuere dignaremur ne in terris mi gentefimo tricefimo octauo.
litum aut baronum carceres fint aut effe pofiufticia in criminali et cius
fint in quibus vaffalli noftri vllaten poffint
B3'33

locúten non poffint regentes aliquos facere


detineri.Nos vero fupplicatiōi huiufmodi
feu eligere nifi de cōditione illop . XXV.
tanciulte z rationi confone benigniter in
clinatie al's moti cotemplatione tot accepto salfonfusdei gra reparagonú
rum feruition per dicta ciuitatem mageſtati valen zc.Cöftitutões zitatutare

noftreprestitor et impenfor/ac etiam ad tol gnoz & ciuitatú nŕarum in quan/


D tú nobis
lendus fcandala que defacili propterea ouri® eft feruamus z feruari iu
Di
1

· d
Priuilegia

bemus: fi cötra illa vllomodo fit maxime p dilatiomb⁹ friuolis per cofdé fiat cöcederez
officiales molefte ferimus et fepe remedium experiri mādare cöuenit.Cuz itaqs ad aures

auzibemº.Cum igitur per ozatozes ciuitat) mageftatis nie nouiter peruenerit o guber.
valen expofitú fit mageftati nŕe q iufticia in natoriam dicti regniązvalen ab eadez ciuita
criminalib qui anno quolz ordinatus & crea tefubinde recedens ad alias partes diſtric
tus eft ac etiam locuteñillius ab aliquo citra tus fui officij veniens de caufis que coram eo
tépoze regentes eligütz creant de noctecap feu in curia officij gubernatoris ducuntur lo
tata ciuitaté predicta vice cor difcurrunt q cúten generalez dicti officij gubernators Ei9
eftcötra ftatuta et cöftitutiões eiufdé ciuita abfentia durate inhibet:eunde locüten intro

tis redūdato in dánuz graue reipublice illi9 mittere de dictis caufis minime pmittens:in

attentoo regentesipfi ppter ambitionem/ maximādilatōem z leſionez iufticie euidéfq


opprefiones a plurimas ¿ iniuſtas extorfios damnum reipublice ipfius ciuitatis et regni
nes ciuib⁹r habitatoub9dicte ciuitat) fatiūt ob quod vt fupius dictü eft in fimilib9 debite

Supplicates humiliter excellentie noftre vt prouidere cupiétes har ferie ftatuim ? rozdí
fup bijsdecens remediu impartiridignare/ namusdictú locúten generalem decaufis qui
mur. Aos fupplicatiōib9 efufis pro parte cí bufuis ad dictam curiam gubernationis ex
uitatis antedicte cui ob feruitia admodum o pectantib⁹ & pertinētibus & etiam de illis que
bligamur annuentes ac etiam cupientes rem in eadem curiazcozam dicto gubernatozedu

ipfam publicam ab indebitis oppreffionibus cunt:abſencia ipius gubernatoris durate in


zextorfionibus remoueri . Tenoze prefentis tromittere poffer obere:dictuſqz locüten in
ftatuimus rozdinamus dicti iufticie z locu predictis caufis fuper quib9 confcientia ſuaz
ten qui nuncfunt et pro tépoze erint regétes oneram? abfentia predicta durate procedere
aliquos eligere z creare aut tenere poffe mift et enantaredebite z omni dilatõe remota va

talis regés de coditione illius iufticie quidis leat atq3 poffit: inibitione feu impedimento
ctum officiú in criminalib9 reperit ſit : videlz quocunq3 per gubernatozem ipſum eidem lo
fi dict9 iufticia miles fuerit o regens effe ha cumtenent fiendo quodpro nullo et nullius
beat miles:fi aut ciuis/ciuis/iuxta forma fori efficatie et valoris cum prefenti haberivolus
ftatuti et ordinationis ciuitatis fuper hoc in m9z cenferi minime obftituro:qm fic ex iufti
dulti:et fi cötrariú attēptatuz fuerit eifdem ciedebito fieridecernimus.In cuius rei tefti
omnepoffe ordinandi creandi tollim ? et ab moniú preſent fieri iuffim no figillo fecreto
dicamus ac nulla habere poteftatem regens munita. Datin nřís felicibus caftris apud

tes ipozü decernim ? cum prefenti. Et adcau fanctam mariam maiozez die.xxi. iumij anno

telam illum qui nře huic proviſionit ſtatuto anať dni.AB.cccc.FFXVÚÚJ .


cotrafecerit pena centú mozabatino quor

medietas fifco noftro : alia veroipfi ciuitati depoſita curie gubernatio


adquiratur incurrere volumus et cum eade nis veniant in poffe tabularij pecuniaruz dñi
ozdinamus . In cuius rei teftimoniü pñtem regis. XXVII
Fieri iuffimus noftrofigillofecreto munitaz . Zfonfus dei gra rex aragonuz va
Dat in noftris felicib9 caftris apud fanctaz len rc.Ad tollendum multos abu

mariam maiozē die.fxj . iunų anio anať dñi. fus qui defacili fequipoffent fide
AD.ccccxxx vííj. pofitacurie gubernationis regni
valen in poffe gubernatonis dicti regni aut es
T2 locumten gubernatoris co ius locumt velfui affeffons feu fcribevenirēt

abfente poffit cognofcere de omnibus caufis de certa nříſclecia z expreffe tenoze preſentis
eiufdem . XXVI. ſtatuimus rozdinamus o decetero depofita
salfonfus dei grarex aragonu ipius curie venire habeant in poffe foli9 tabu
valen zč. Seperfepi? principifu larij feu depofitary nři pecuniaru nŕarumín
per adminiſtratõe iufticie cōscien ciuitate valen ordinati: ita o gubernatoz dis
tias officialium fuoz onerare etp
et cti regni valen nullat. predicta depofita nec
uifiones oportunas vt debite et recte zabfos eius etiam locumtenes nec affeffor nec fcriba
Alfonsi tertij CLXXXIX

reciperepoffint fed ipa folus dict9 tabulari9 decertātes adinuicé aliter fentiunt:arbitran
feu depoſitarius nofter in dicta ciuitate reci tes dictos vicecācellarios ad tales res pera
perehabeat et tener e: mandam? proptereap gendas odio aut amicicia effe aut pprià qui
bac eandem dicto gubernaton regnivalen e/ dem vtilitate cōpulfos: que res indecoravide
iufqz locumtzſcribe/ceterifqz vniuerfis & fin tur vt oppinio illoş qui i iufticia adminiſtrā
gulis officialib? nris ad quos fpecter eorücz da mageftate regia reprefentant apud multi

locat prefentibr futuris diſtrictius inhiben tudine non optima fit : quamquidéobrem vo
tesfub pena trium miliú flozennox auriara lētes admodú vt dicto nãozúz officialiuz fi
gonu a bonis cor cuiuflibz qui fecus fecerit des integritas de quib9 plerüqz propter an
irremiffibiliter habedor não erario appli tedictam fufpitionë minus bene exiftimatur
candor:quat depofita curie ipfius gubernas appareant/apparencia quar perdificilis eft
tionis decetero no captat neqspenes fe reti/ nifi eiufdem füfpitionis caufa remoueatur:re
neant:f3 ea per dictum tabularium ſeu opofi motione cuius littigantiu mentes et alior er
tariú nŕm folümodo capi z retinerifinat: fta ga fupza nominatos officiales in tranquillo
tutum ním hmōi iuxta fuiferie pleniozë omi fint. Lenore prefentiú ſtatuim⁹ ſanctim⁹ atqz
mode obferuantes : et nō straueniant neccó nra regia ptate ozdinamus quaten? deceterò
tra faciant aliqua rōne vel cauſa ſi gřaznŕaz nullus vicecancellaris nofter aut regens can

caram habent & penam predicta cupiut euita "cellariam qui nunc eft vel pro tempore fuerit
re. Nos enim eis r eox cuilibz ad cautelaz ſe poffit aut valeat aut quouifmo vel rõe preſu
cus agendi omimodam adimimus poteftaté mat in ciuitate valeñ ſeu ei9 terminis aliqua
In cuius re teftimoniü preſent fieri iuffims fibi caufamvel caufas tam criminales ciut
nro figillo fecreto munit).Dat in nŕis felici les euocata vel euocatas per nos feu noie no
b9 caftris apud fanctā mariā maiozē die.ffi. ftroveldecetero euocandas ad níam audien
funi anno anať dñi AB.cccc.xxxviij . tiam/referuarevel apropiare tam ad decide
2 dú ad referendü:neq earúdé cauſarú quo
27 nullus vicecācellarius aut
regens cancellaria caufas ad fe euocatas vľ modolz eidem vendicare comiffiones/ NEC DE
ctus vicecancellarius vllomodo valeat noïe
euocandas tam criminales ciuiles poffint
regio comiffioné aliqua facerede quauis cã
ad fe referuare feu apropiare ta addecidéduz
Bad referendum. XXVIII regenti câcellaria/necregés câcellarias note
noftrovaleat decetero aliqua comiffioné fa
SE

Ds alföfus deigra rex aragonú cerevicecancellario/nec aliquis ipor valeat


valencie rc.Inges debet effe cura relationé in audiécia facere de quauis cauſa
atcs diligencia regum vt diuinis criminali vel ciuili euocata vel euocanda vir

preceptionibfatis conftat:in ipfa tute alicuius comiffionis facte per cosvel al


per quam idem reges regnat & principes do/ terum eozundénomine regis vel vicegerétis
minatur/iufticia adminiſtranda: & non infer promiſe:ob remouëdā dictaru partiūï aliozű
102 eozumdez debet effe animaduerfio : vt illi fufpitiöem que fepiffime intalib9 referuattõe
quib9 ad eandé iuſticiă miniſtrandā vices ſu et appropiatione z relatiõe caufarum incide
as comittüt non recte folum viri boni ab ipa refolet otra dignitatě fuozű officiozű . Etvt
quidé iufticia nominentur preter honeſtű nil abufus hacten⁹ obferuat? decetero remouea
aliud diligentes/veru etiam q in gestione ne tur /eafdes cās alis comittere teneant: quos
gotiozufibi comiffog taliter operentur vt ne cognofcat taz ad decidendu 3 ad referendu
illis quidé qui ad eos pro iufticia ipfa refugi idoneos et fufficientes ne dum fidei ato vite
unt aliqua fufpicio/tum paffionis /tuz ppzie integritate fufultos neutrią dictaz partiuz
vtilitatis appareat:que fufpicio fepiffimein adinuicé decertatium fufpectos : quiquidem
ter contédentes confrak/dùm profpiciunt vi teneantur dictas caufam feu caufas decidere
ce câcellarios nŕos aut regentescancellaría atqz finedebito terminare vl refferre vt iure
caufas fibi referuare ac earüdem fibivendica et rōne elt fieri confuetü.Inhibentes aldem
re comiffiones:que restam et fiforte peofde vicecancellarijs feu cacellariaz regentibus p
vicecancellarios recto animo fiant /tamen fentibus &futuris atqs penit? abdicates quo
Prilegia

adpredictarum caufaruz referuatione et ap ex commiffionibus quas aliquando guberna


" propriationem commiffionú predictarum vt toz regni Walencie feu eius locumtenens fas

predicitur omnimodam potestatem : decla ciunt vt capiantur homines per vim er in ga


rantes irritum inane quitquid contra pies lea mittantur detrimenti plurimum ipfire/
fens noftrum edictum ſeu inftitutumpreſum gno et ciuitati Valentie fi fuftineretur per
pferint attentare: decernenteſqz nichilomius uenire poffet. Tenoze prefentis de certano
eofdez penam duomuz milium flozēñoz tunc ftra fciencia et expreffe ftatuimus et ordina
temporis incurriffe. Dandantes guberna mus decetero neqz ipe gubernator neqz fu
tox regni valentie de certa noſtra ſciencia et us locumtenens neqs aliquis alius officialis
expreffe pro prima et fecunda iuffionibus fub tales commiffiones facere poffint:neqz homi
pena predicta noftro erario fi ptrafecerit ap nesvnuz vel plures capere aut capi facere vt
plicanda fuoq3 locumtenenti prefentibus et in galea feu galeis aut alis fuftis maritimis
Futuris:quatenus in bonis dicti vicecancella per vim mittantur:nifi prius cōtra tales hos
ry z feu vicecancellariam regentis quotiens mines vnum vel plures legitimus proceffus
eos coniunctizvel diuifim delinquentes inue celebratus fuerit & fentencia lata:quadecla

nerint: executionem faciant rigidaz atą for retur ipfos tali pena aut alia maiori aut con
tem .Volentes infuper et tenoze prefentium fimili dignos effe. Abandamus propterea p
ftatuentes q dictusvicecancellariusz feu re hanc eandem deipfa certa noftrafciècia et ex

gens cancellariam tempore quo iurant fer// preffe dicto gubernatozi regni valen . eiufqz
uaredicti regnifózos et priuilegia teneantur locüten ceterifqz vniuerfis et fingulis officia
hifdem modis et folemitatibus obferuatis iu libus noftris cotüqz locaten prefentib9 et fu
rare prefens ftatutum inhibitionem feu 02/ turis fub ire et indignations noftre incurſu
dinationem noftram: et contra eadez non fa penaqz mille flozēnozuz auri aragonú aquo
cere aliquomodo vel ratione . Dzeterea illu libet strafaciente irremiſſibiliterhabendor
ftriffimo infanti iohanni eadem gracia regi noftroq3 erario applicando quatenus.fta
nauarre fratri illuftriqz regine marie confoz tutum noftrum hmōiiuxta fui feriem plenio
ti noftris cariffimis /atqz in regnis noftris rem tenentes et obferuantes teneriqz et oby
occiduis locumtenentibus generalib9 intens feruarifacientes inconcuffe per quofcunq3 !
tum noftrum declarantesdicimus quatenus nuſo alias tales conceffiones capiendorum
hanc noftram prohibitionem ftatutum feu hominum et per vim in galeis ſeu alijs fultis
ozdinationě z omniar fingula in ea contenta maritimis mittendo faciant deceteroneqs

teneant firmiter z obferuent teneris & obler facere audeant/neqz ipfos homines vnú vel
uari faciant inuiolabil'r per quofcüqz et non plures caperenecin ipfis galeis aut alijs fu
cotrafaciant aliqua rõe vel caufa.Jnungen ftis maritimis pervim mittere audeat et pof
tes itidem gubernato predicto eiufqz locú fint:nifiprius contra taleshomines procef/
ten ceterifqz alijs officialibus ad quos ſpectet fus legittimus celebratus fuerit vt piefertur
quaten⁹ omnia & fingula fupradicta quotiés et fentencia lata qua declaretur ipfos homi

requifitifuerint per loca folita ciuitatis pres nes tali pena aut maiori aut confimili dignos
dicte voce preconia faciant publicari. In cu effe:et non contraueniant nec contra faciant

ius reiteftimoniú prefentes fieri iuffim? não aliqua ratione vel cauſa ſigracia noftram ca
figillo fecreto munitas.Dat in noftris felici ram habent et penam predictam cupiunt eui
bus caftris apudfanctā mariaz maiozez die. tare.In cuius rei teftimonium prefentem fie
xxj. junij āno anať dni.AB.cccc.xxxvii). ri iuffimus figillo noftrofecreto indorfo mus

gubernato? feu alius officia nitam Dat in ciuitategayete die.rr.menfis


nouembris anno anať dňí. AD.cccc.xxxvÚÚJ .
lis non poffint aliquem per vim ponere in ga
leis nifi cum fentencia fuerint condemnati.
XXVIIII™ Tiurati poffint ordinare
beftiarianon extrahantur a regno et nume
Os Alfonfusdei gratia rex Ara rum illorum haberefeuerhigere. X
gonum Valencierc . Quoniam
'
Alfonsi tertij CLXC

salfonfus dei gřarex aragonú Zfofus bei gra rex arag onũ . dile
valen rc.mex extractione peco cts z fidelib⁹nřis iufticie in crimia
risa dicto regnovalen detrimenti lib9 r iufticie in ciuilib? cintat va
D
plurimúregno prouenit: tenoze p/ len teor locat faluté zdilect. Ibu

fentis & certa nŕafciencia teppile ftatuimus mili expofitione mageltati nře facta p:opar
z ozdinam⁹o iurati ciuitatisvalen qui nunc te dilectos nãoшum iuratozů z collegy notari
funt et erut poftea infuturu deceteropoffint ozz ciuitatis iamdicte percepimus po co
z teneatur annis fingulis fcribi facerez nota qi temporibus retroactis ad punitionem cri
ri numeru totius pecoris fiue bouú fiue arie minis falli opus erat iuxta fozor regnivalen
tum fiue caprarũ fiue porcum fuerit qö in to difpofitiones/accufationem procedere ad in
to ipfo regno reperiat: et copellere eos omés stanciam eius vel cor quo intererat fub pe
et fingulos hoines mafculos z feminas cuiuf riculo talionis proponenda/ et proceffum fie
Cunq gradus ftat9 dignitatis & conditionis ri magnis cú accufatoris laborib9 fumptibus
existant ecciafticos vel feculares xpianos iu r expēlis actitandü:z inde erat o multi quo
deos vel farracenos quoz dictum pecus erit rum in damna zlefiones crimina falli diceba

❤ nullatenus poffint nec audeant pecus fuú tur comiffa predictozu occafiōe ab accufatio
extra dictum regnú valen quoquomodo ex nib9 z proffecutionib9dictozű criminũ retra
trahere: annis fingulis difcretú z deter/ bebantur: fic ipfa crimina remanebat omio
minatú integrú ac verum numerú eiuspeco impunita:ex quoz impunitate quozudam au
ris qö habebūt ifcriptis dictis iuratis annis fus improbox nequiter pullulauit ad falfi cri
fingulis dare teneantur fub pena quinqz mili mina perpetranda:pro quoz extirpationefa
um flozēnozuz auri aragonú a quolz contra lubzi/collegium notariozuz preшum reiuſdē
Faciente irremiffibiliter habendorum não e rectores feu maiozales fua peradmodú vltra
rario applicandor . Dantes igit iuratis ip comune intereffe cernentes vt contractus te,
fis plenú poffe o inquirere feu inquirí facere ftamétar acta publicar auctētica pnotarios
valeant & poffint ɔtra omnes & fingulos adi recipi côfueta omni prorfus veritatis & fidey
cto regnovalen extrahentes feu extrahi facié puritate fragrancia celebrarentur etfierent:
tes peccus fiqui fortaffe fuerit qui dictú pec9 quocüqs peftilentivitio falfitatis expulſo:98.
extrahant aut extrabi faciant a regno ipſo:8 fi forfan stigeret poffet facilevindicari . ma
ipfa certa nŕa fciécia z expreffevniuerfis & fin ximis animozu ardozib9 pzocurarunt ofere
gulis habitatonb⁹dicti regni valeń preſentis niffimusdominus rex martinus colende me
b9 et futuris fub pena predicta p pfentes mā mozie auunculus nr ad ingentes concily ciui
damus quat ftatutü nŕz hmōi o non extrahe tatisvalencier collegi antedicti fupplicatio
do pecoia abipfo regno acdefuo integro nu nes in et cumfuo priuilegio dat barchin.vu
mero z vo numero annis fingulis iuratis di die marci anno anatdi . b. cccc.1. edixit/
cte ciuitatis valeñ. vt prefert infcriptis dan ftatuitprouidit et ordinauit o fi aliquis not
do teneant efficaciter obferuent tenerics et dicte ciuitatis valen effet publice diffamatus
obferuari faciant incōcuffe per quofcüqz iux de crimine falli etiam vbi nō effet vel fozet ac

ta fui feriem pleniorem: non contraueniant cufatoz feu notificatoz dicti criminis: nihilo
nec otra faciat aliqua ratõe vel caufa fi graz minus iufticia dicte ciuitatisvaleñ in ciuili :
nram caram habet penam pdictaz cupiunt bus vel eius locumt et nõ alius er officiofuo

euitare.In cuius rei teftimonium presentem habita vera plenaria informatiōe nudover
fieriiuffimus figillo não secreto in dozſo mus boz finefcriptis omniqz alia folemnitate ſub
nitam.Datam in ciuitate gayete die.ff.mēs lata:tamen de et cuz confilio examinatozü in
fis nouebris anno ant dni..cccc.xxxvÚj. fo:odomini regis alfonfifecundi cötentozuz
maiozaliú art notariedicte ciuitat) equa
de crimine falfino poffit fie tuo: alio poboz tabellioni quos matozales
ri comiffio aliqua f3 cognitio pertineat ordi predicti eligendos ducerent et nominandos.
narijs proutdefozo et prilegio eft prouiluz vel maiozis partis eoz :7 non fine illis nec alr
‫ואאא‬ vocato & plenarie audito verbotenus in fuis
Beinilegia

defenfioib9 dicto not diffamato fi eius perfo zremotus : 13 poſt dies impetrata per euz ab
4 copia haberi poffet finautezvoce preconia illuftriffimo rege nauarre cariffimo fratre /
cocitato fi infra.xv.dierú ſpaciuz no copa/ não generali locumt comiffiõe de predictis
reret reperiret difamationem hmõi ex veri dat calataшubij.prix, feptembr anno anat dni

tate pcedere:valeret ato poffet puuare ppe B.cccc.xxxiij.guillermo dalpicat legum do


tuo ab officio fuo talem not diffamatu: falua cron directa cũ inhibitionejufticijs puila et
tamé nobis impofteru de ipfo notario corpo facta iamdictis criminali z ciudi alijiq3 offi/

rali iudicialiter punitione fi z qño eius acuſa cialib9ziudicib9 ne fe aliquat de predictis in


toz appareret iuxta fozum: vt in dicto priuile tromitterent fub earüdez comiffionis & inhi
gioplem affertuz extitit cōtineri.Et cu poft bitionis tutamine :demű petrus ipfe andres
moduz fupradicti z alij etiã omés d dicto reg redit ad cuntatem in qua poffea hucvfqz di
novalen pfideraffent pena priuatiois offici ctarú inhibitõis tihibitionú fufult prefidio
notariedútapat nō effe condignaz fufficiéter refedit z refidet nō tñ fine predictor z aliozū
ad tanti tamią deteftandi criminis falfi pus eiuſdem generis diffamatione criminuz fatis
nitionë:eozü ad inftanciam ac deipozum con nota:q in predictorű fozí z priuilegij aliorüqz
fenfu et voluntate dictus dñs rex martin9 in dicti regni foz0zú derogatione acrei publice
curijs generalib quas indicto regno valecie dicti regni difpendiú no exile dictozüqz lingu
eiufdem regnicolis celebrauit fozü cōdidit ac lariú notario :quozuz integra fama erdiffa
edixit efectualiter stinentez 9 iufticia in cri mationibus predictis quodammodo rubigi
minalib9 ciuitatis valen et quicüqz alij iuftis nem de facto cötrabere vifum eft:cenfent nec
cieciuitatūvillarú z loco; dicti regni poffint inmerito redundare : cum nō potuerit abſq3
quilibz in iurifdictione fibi cōmiſſa p merum dictozů priuilegij z fon molefta derogatione
eius officiú cũ vel fine inftancia procuratozis inhiberi libere facultates z poffe i reipublice
fifcalis vel partis priuate facereiquifitionez grande bonúad tam fcelefti cruminisfalli er
cotra qualiis perfonas facientes aut fieri fa tirpatione beneficijs dictoz priuilegij atq3
ciétes inftrz vl'inſtra aut alias quafuis fcrip fori modis et formis pdictis cöceffe iufticis
turas fallas que als de fui natura Obent effe memoratis alijs exclufis omībus iudicib9 cō

publice z auctentice:fi tamen piuratos cuiuf miffarijs et officialib9 vt preferĒ. Et ne vtrú


uis dictaz ciuitatū villarú veľ locozũ vbi di potuerit illorü facere pceffum dictus guiller
cta falfitas comiffa fuerit vel p maiorem paz mus alpicat in vim comiffionis puie quos fa
tem illoz z per maiozales notāriozű carúdez ciendi in vim priuilegij z for predictozuz ha,
primo et antez no al's dicte plone fuerint des bet in facultate iufticie ante dicti : adiecto in
clarate acnomiate dictis iufticijs culpabiles fuper o predictozű exrationib9 contradictú
fore acdifamatas öpredictis:fentencie tamé petrum andres inftituéda caufa fifcalis cen

ratione predictor pmulgande dari debeant feripoteft:que iuxta foz0zú dicti regni dispos
confilio procez шuxtafor valen : q noset fitiones nobis a dicto regno abfentib9pozdi
nofter primogenitus enō aliquis alius iudex narios officiales & non equidé p cômiffarios.
officialis aut comiffarius faluo dicto iufticia aut iudicesdelegatos tractaridebet et eo?uz
poflim⁹nos intromittere de predictis in fo? per fentenciam terminari: quibus fic fe colli
ma ſupradicta in nŕis cintatibus 7 villis res détib9 crimina falfi de quib9 publice diffama
galib9:vel alij habentesmerü imperiü in eor tus extitit dictus petrus andres inexquifita
propria perfona in cozudem villis aut locis . manent: fi diffamationes veritate nitantur
Verum quéadmoduz in predicta ciuitate va impunita:in damna paffozü non lema fz löge
lenrumoze fuborto no exiguo acfubfecuta pu pernitiofi exéplo quo ferpens vltra cotagio
blicadiffamatione o petrus andres not dicte Tepe folet faciliter ad fimilia ptranfire . Fuit
ciuitatis crimen vel crimina cōmiſerat falſt: propterea nře mageftati regie ppartedicto
foretas prouifum p dictú iufticiam ciuilem de rum iuratozú z collegi hüiliter fupplicatum
illius captiõe pfone : dictus petrus andres a vtidignaremur cōmiffioné predicta cótrafo
dicta cinitate in qua erat adregnum caftelle rosz priuilegiü vt dictum extitit emanatá ex
ane
quap temp⁹ aliquod abfens extitit peditiõiqz libzamini iuſticie in criminis fal
1
Alfonfitertij CXCI

filatent ad rem publicam z inficientis veneni res ipfi eozuz proprio fo:o refignando fefum
examinationem acpunitionem impeditiuam mitunt:verüetiam in euides nocumentü reis
não cultro iufticiereuocare, os auté ſedu publice regni eiufdem : cu propter tales comif
lo attendentes q dictisiuratį & collegio iufta fiones cenfualia z violaria eiuſdem non execu

zhonefta acreipublice ciuitat) z regni valeń tenturvt decet ac pdant confuetuz fauożem.
vtilia poftulantib9 nõ eſt denegandus affens Volentes premiffis preiudicijs damnis T no
fus.12opterea ex caufis pdictis & alijs etiā cumentis debitum adhibere remedium: cuz
que nim ad bec animü rationabiliter induxe vtilitas publica fit preferenda priuate.Leno
runt:de nãi certa ſciencia rpfulte predictare reprefentis onří certa ſciencia preuía nříſa,
uocam9 r tollim9 cōmiſſionez: diſtricte precí criconfilij deliberatione matura reuocamus
piendo mandantes prefentiuz tenoze rādicto irritamus & caffam9 ac cüctis viribusvacua
guillermo alpicat nefede predictis modo ali mus omés &fingulas comiffiones de rex cau
qualiter fe intromittat vel in eifdem aliqualr fa dictozum céfualiū z violariozü bacten9 fa

procedat:omně eidez adimentes poteftatem ctas cuicucs perfone feu perfonis tá ad inſtā
cötrarium faciédi:vobiſc dictis iufticijs dis ciam eccliafticorü feculariü/et tam vniuer

cimus & madamus quat predictis aut alijs q fitatuz &fingularium earüdem.cafe rearu
bufcunqs no obftantib9 comiſſione vel comir qualibz irritas reuocatas et nullas declara,
fionib9 inhibitiōibus aut phibitiõibus:vn9 mus decernimus ac omībus nunciam⁹:ita q

quifqz vŕm in predictis pcedat iuxta p fozuz illis feu aliqua vel aliquibus ex eis nullus les
priuilegium fuperius memozatos traditaz tari valeat fiue vti.Dandantes ppterea di

vobis formā:taliter in eiſdě z alys fimilibus ctis nŕis cancellario vicecancellario et cance

fioccurrerint vos habentes y fimeſta crimi llariam regentide dicta nři ſciécia z expreffe
nis falfi labes patranciuz fiqui repti fuerint ne amodo comiffiones confimiles ad deciden

punitione obita que z alios terrere folet a di duz fignare audeant feu attemptent ad quo

cta ciuitate zeius terminis omnio put cōue rumuis inftanciam debitorum :de quo eis et

nitfiat exul . Dat in nobili ciuitatë meſſane eozuz cuilibet ferie cum eadez poffe omnimo

die.viiij.aprilis anno anať dõi.ØÐ.cccc.FPXW dum abdicam9: per quaetiaz iniungim⁹ rep
preffe mandamus gerentiuices gubernato/
non fiant comiffiones ad de risbaiulo generali et alijs quibufuis officias
cidendum in caufis cenfualium et violarion libus nŕis in dicto regno vaêcie conſtitutis
XXXII zdictor officialiú locat prefentibus & futur?
salfonfus dei gra rex aragonú fubnŕegratie z mercedis obtētu penac duo
valen rc. Quia ad nŕe puenit nug rum mille flozēnozü quatreuocationë nŕam
mageftatis auditů nönullidebito hmoi putfuperius continetur teneat firmy
D ter zobferuent teneriqs et obferuari faciant
res qui faciunt cenfualia et viola
ria in regno valeñ vt poffint dilatare ſeu im/ atą mandent inuiolabiliter per quofcunq .

pedire executiones ipfis fiédas ad inftanciaz In cuius rei teftimoniü preſentë fiert tuffïm9
requifitionéillox quib9 debet z tenentur de figillonfo fecreto munitaz.Datú in ciuitate
penfionibus dictor cenfualium z violarion ylerde die.xiiij . méfis nouembris anno anat
dii.AB.cccc.xxx.
336923

refpondere:obtinuerüt diebus preteritis feu


obtinerenituntur a nobis feu câcellario aut
( gubernatoz ſeu eius locum,
vicecancellario nŕis feu cancellaria ipfam re ten non poffit aliquem ciuem feu habitatorez
gentem comiffiones addecidendu factas feu ciuitatis valen pro quocunq3 crimine torque
fiendas nřis officialib9 feu alys pfonis priua
re/nifi facto pceffu'r fnia lat. XXXIII.
tis:qö redundat nō ſoluz in preiudiciuz atqz
dānum creditor dictas péfiones cenfualium salfonfus digra rexaragonú
z violaríozů recipere & habere debenciuz:qui valen rc.Wolentes ciues & habita

virtute ǝtractuüz ppterea iam factor elige tozes ciuitatis vaten contéplatiõe

re poffunt in executionib? premijs iudicez feu feruitiozuшp ipfam ciuitatem no


iudices eis beneuifos:cui fèu quibus debitos bis plurimü preſtitor faчoze fubfcripto pro
Priuilegia

fequi. Tenoreprefentis de certa nfa fciencia dictis nifi confulto principe zdefpeciali eius
rpreffe ad fupplicationem phūilé ciutatis mandato:quinimo ftatutum ním hmōi tene
eiufdem ftatuim? er ozdinam⁹ o gubernato? antefficaciter zobferuët teneriqz et obfuari
regnivalennon poffit decetero nec etiaz eiuf faciant inconculle per quofcunqs iuxtafui fe
locumt aftionare feu torquere ciuem aliquez riem pleniorem : non contraueniant nec co

feu habitatorem dicte ciuitatis valen neq ad trafaciant aliqua rõne vl'cauſa ſi gramnŕaz
tortura ipm pro quocunq crimine indagan caram habent penam predictam cupiût eu
do ratione cuiufuis criminis feu delictipeй tare. In cuius rei teftimoniuz pfentem fiert
perpetrati priufqz proceffus contra illum qui iuffimusfigillo não fecreto indolo munitaz.
torquendus fortaffe fuerit extiterit celebrat? Dat in ciuitate gaiete.xx.nouembus anno a
milleflo natoni.B.cccc.FFXVUJ.
z etiam fentécia lata ſub pena duo

rennozu auri aragonú a quolib3 ptrafaciéte inhabiles ad officia publi


irremiffibilr habendozunroq erario appli
ca tenenda /fuperipfis officijs penfiones mi
candoum.ADandam ppterea per hanc ea
nime habere poffint . XXXV
dem de ipfa nra certa fciecia z expreffe guber
naton regni valen predicto eiufqz loccume p salfonfus dei gra rex aragonu
fenti efuturo quať ſtatutú nŕz hmỗi tenant valen rc.Dignum & congruum ar
efficaciter z obferuent iuxta fuiferiem plenio bitramurvt illi qui nec habent nec
rem/et nō contraueniant aut contrafaciant
babere poffunt officia in dicto re
aliqua ratione vel caufa fi gram nram caram gnovalen nunc etiaz penfiones fupipfis of
habet. In cuius rei teftimoniú prefentem fie ficijs habere valeant nec etiam obtinere. Le
riiuffim figillo não ſecreto indolo munitaz noze igif plentis & certa nra fciencia rexpref
Dat in ciuitate gaiete.xx.nouébris anno do fe ftatuimus et ordinam? o illi hoïnes quiin
mini.AB.cccc.xxxvij . dicto regnovalen non habent nec haberepof
funt officia fuper ipfis officijs penfionesetia
Tgubernatoz no poffit nifi co
fulto principer 8 eius mandato facereremis nunc habere poffint.Dandamus ppterea
perhanc eandez vniuerfis et fingulis habita
fiones aliquas de fentencijs per iufticiam cri
tomb9dictiregni valencie preſentib? r futur?
minalé in pceffu abſencie latis.XXXIIII .
quat ftatutüním hmõi tenentes firmit z ob
salfonfus dei gra rex aragonú feruantes iuxta fui ferië pleniozé / nullo vną
valen rc.Quoniam ex remiffioni tempoze pmittat vt illi qui in dicto regno nō
bus quas fepenumero gubernator babent nechabere poffunt officia /penfiones
Įregni valeñ ſeu e19 locumt facit de etiam fup ipfis officijs habere poffint. In cu
fentécis per iufticiam criminalē ciuitatis va ius rei teſtimoniú preſenté fieri fecim9 ligillo
len in abſencia cozum cötra quos late funt la não fecreto indorfo munitam. Dat in ciuita

tis iufticia perturbatur : nedecetero iufticia te gaiete die.xx.mēlis nouembris anno anať
ipfa perturbetur. Tenoze prefentis de certa dm.AÐ.cccc.xxxviij .

nřa ſciècia z expreſſe ſtatuimus rozdinamus 2 ciues ciuitatis vel regni va


q decetero gubernato? ipfius regni valencie
len dñi aliqua fuftiuz marittimarú ſeu ear
nonpoffit remiffiones concedere neqz eius lo
patroniin carricandis r vehendis quibuſins
cumtdefentencijs per iufticia criminalē ciui
mercib9 mercaturijs onerandisin ciuitate
tatis valen in cox abfencia contra quos late ·
vel regno/alys dñis feu patronis extraneis a
funt latis. Abandam pptereapbanceādē
dicta ciuitate vel regnopferauf.XXXVI.
de ipfanía certa ſciencia r expreffe guberna/
toi regni valen eiufqz locumt prefenti z futu Unctis pateat euidéter onos al
rofubire et indignatiōis nŕe incurfu penas fonfus dei gra rex aragonú valen
duozü mille flozennozauri aragonu à quolz rc.Comendādis inherem9 veſtigi
trafaciente irremiffibiliter habédornŕogg is predecefforú nŕozum illuſtáíum
erarioapplicando :quat decetero no faciat diui recozdyj /dicentiú nŕos ſubditos & vaffal
necfacere poffint remiffiones o fentencijsp los in lucris & comoditatib9 in nřis regnis &
Alfonfitertij CXCII

terris/ceteris exterisdebere preferri : qö nos uancijs atqzvlib9incontrarium facientibus


tuſtu z rationabile autuma debere preferri . in et fuper quibus expreffe z de certanfafa

Erga igitur nraz ciutaté valeñ intētű regie cia ac ex nre regie plenitudine poteftat difpe
cofiderationis merito dirigentes: tenoze pre famus difpenfari omio volum? cũ prefenti :
fentis priuilegij cüct) tépoub⁹ fuo perpetuo nullatenus obftituris . ABandantes propte
robozevalituri/ſtatuimus fanctim9r ordina rea gubernatorinfo generali eiufqvicelgeré
mus ac concedimus vobis dilectis &fidelib9 ti/baiulo generali iufticijs z alijs officialibus
iuratis ciuibus/probis hominib9 & vniuerſis dicti regni z ciuitatis valen eozumą locume
tati predicte cuntatis valecie ac regni eiufdé prefentib9z futuris de dicta certa fciencia et
zvŕís fuccefforibus in perpetuum per gram expreffe fub incurfu nřeire z indignatiõis pe
fpecialem . fi et quandocunqs apud gra nac mille flozennozuz :quat hmõi nŕam ozdí
duz ſeu littus maris eiufdem ciuitatis feu di nationé z prouifionem iuxta fui feriem z teno
cti regni valeńreperietur nauis nauile feu ali rem teneant ppetuo firmiter zobferuent tes
ud lignum marittimuz alicuius ciuis dicte ci neric obferuari faciant inuiolabilrp quof

uitatis feu dicti regni valeñ:cuius feu quozuz cunq /r cōtrą non veniant aut faciat aliqua

dni feu patroni deferre carricare feu portare ratione:quin potius contra quofcüqz contra
voluerint cũ eis merces mercantias feu mer riuz facientes ad exactionem pene iamdicte
caturas aut alias res a dicta ciuitate vel reg ftatim procedant abfqz remiffiõe aliquali: p
no valeñ extrahēdas et viagium facere quod fentemq3 faciant per loca folita dicte cintatt
mercatores feu domini dictor mercúmercā zregni valen ftatim cuz eis preſentata fuerit
ciarú mercaturarú ſeu aliarú rerú voluerit z vocepreconia publice nunciari nequis ǝtra
petent:teneantur dictas merces mercantias ueniens ignoratiam valeat allegare. In cuis
mercaturas feu alias res carricare īdict) na rei teftimonium presentez fieri iuffimus figil
uibus nauili feu alio ligno marittimo:dato ſa lo não minou impendēti munit. Dat barbin
lario mercede feu ftipendio codecenti.Itaq die.x.madi anno anat diu.AB.cccc.xxviiÿ .
nullus alius patronus feu dñs nauis nauilis Regni noftri, puij .
feu alterius ligni marittimi qui de dicta ciuis debitores ciuitat) a iudicio
tate zregno naturalis no fit/audeat plumat feu examine rationalis non poffint recurrere
valeat fiue poffit eafdem merces mercantías
feu appellare nifi ad oñmrégé XXXVII .
mercaturas feu alias res in fua naue feu alta

fufte carricare deferre feu etiã extraherevllo salfonfus digra rep aragonú
modo:de quo eis reox cuilibz poteftaté omí valen rc.Cum racionalis citatis

modam & facultatem preſentiferie abdicam9 valen qui nunc eft & pro tépoze fue
quinpotius merces pdictas mercatias mer rit ex comiffione nra de perfonis q
caturas zalías res abinde per mare extrahe pecunias bona predicte ciuitatis receperit
das patronisvalentinis illas onerarez carri et adminiftrauerint fine appellatiõe z recurs
carevolétibus ac paratis viagiuz facere qo fu ad aliqué iudicez miſi tm ad nos iudex fit r
petetur:omio reliquant.Si vero patroni na effe confueuerit/z in eius poffe ipfe pfone co
uium valentinarú prefentes parati no repe potum zrōnem de receptis rectis admini
rientur:eo cafu liceat dictis patronis extrane ftratis dare teneant cu poteftate ampliffima
is atq3 libere poffint dictas merces mercan/ predictas perfonas fi in aliquo inuenerit effe
tias mercaturastres aliasin eozũ nauib9 ſeu dicte ciuitati reftituturas fiue refarcituras

alijs fuftibus carricare.Siquis vero patro ad refarciendú z reſtituendum remedijs qui


nonauis aut alterius fuftis feu mercato: co bus decet conftringendi r al'puniendi & caſti
tra prefentem ordinationé et puiſionë nŕam gandi prout bec z alia in dicta comiffione ad
a dicto gradu feu littore ciuitatis et regni va quam nos referim9 latius continentur . Eñ

len quid extrabere prefumpferit:icurrat ip contingit plepe o alique ex dictis perfonis á


fofacto penam duorum mille florenno :quo adminitrationes pecunia dicte ciuitatis të
rum due partes curie nře/ z tercia nuncianti nuerunt a iuditio et examie dicti rationalis

aplicentur.Quibufuis confuetudinib obfer appellant/tadgerentemuices gubernatoris


Priuilegia ·

vel locumt illius recurrerit:dictics gerenfuis cionem hmoi teneant firmiter z obferuent et
tes vel locumt eafdem perfonas fic recurren non contraueniant quis caufa. In cuius ret
tes ex officio coguntur audire:z ob eam réfo teftimoniuz prefentes fieri iuffimus nãoſigit
tutiones feu reftitutiones p recurrentes fien lofecreto indorfo munit. Dat in ciuitate ga
das indies dilatank in damnú euidens dicte iete die.xxij.aprilis anno.AB.cccc.pl.
ciuitatis ex eo qo ipa ciuitas creditorib9 ſuis
ficut vellet dicta de caufa fatiffacere no valet De iurifdictione et cognitione

Ideo nobis imprefenciarum per findicum di adminiſtratozum impofitionum ciuitatis.


cte ciuitatis humiliter fuplicatuz fuit vt fup XXXVIII

hoc qo in tantuz intereffe reipublice predicte salfonfus digra rex aragonu


ciuitatis cernit redundare 8 nři folita clemé valeń rc.Cuz adminiſtratozes im

cia decens remediuz impartiri dignaremur : pofitionu ciuitatis valen qui anno
nos itaqz eis ipis fupplicatioib? inclinati be quolib3 piuratos confiliú ipius
mgnevolentes ficut ocet indépnitati dicte ci vniuerfitatis eligunt de quibufuis qftionib9
uitatis et illius reipublice incunctis fignáter dictas impolitiões & emptores illor quoquo
in predictis prouidere:laudantes aprobates modo tangentib? fine appellatione recurfu
tratificantes dicta comiffionez.Tenore pres ad aliqué iudicem niſi tm̃i ad nos iudices fine
fentis de certa fciencia confulte ftatuimus zatanto tépoze citra o memoria hominü in
volumus & mandamus ac etiam declaramus contrariúnon reperit cuz plenaria iurifdics
❤predicte plone quevt prefertur adminiſtra tõe effe cöfueuerint:quia thi côtingit perfepe

tiones peccuniar bonor treruzdicte ciuita q aliqui ex emptorib9 ipfazú impolitōnú cau
tis valen tenuerit a iudiciofeu examune dicti fa dilatandi feu plongādi terminü ſolutiõis
rationalis appellare nec recurfuz ad gerente eifdem affignatum ad gerenteuices guberna
vices gubernatoris feu locum illius aut aliú tous vel eius locumt recurrunt /dictics ge
quema iudices feu comiffariu niſi tm ad nos renfiices vellocumt eofdem fic recurrentes
habere poffint ac valeant: fi contrariú fece ex officio coguntur audire /z ob eam rédílas
rit administratores predicti feu aly quidicte tiões plurime emergût z folutioni péfionú
vniuerfitati tenebunt̃ penā duoz mille flozé cenfualiú z alijs onerib? ipius ciuitatis q de
nox fisco não z vniuerfitati dicte ciuitat) me dictis impofitionib9 vel pioceffis ab eifdé fit
diatiz applicada incurrant: nō obſtantib9 termimis statutis & per cōtract? inter empto
restadminiſtratozes factos ordinatis mini
buſuis puiſiōib⁹ comiffionib⁹ fous painle
gijs instrariú fozlaz dilponētib9 Inhibētes me fatiffieripoteft:in euidés dampnú dicte
eidé gérétiuices gubernatons zeius locumt cinitatist illius reipublice:ideo nobis in pre

ac ceteris officialib? ſeu comiffarijs predictis fenciaru per findicũ dicte ciuitatis hüiliter fu
nededictis caufis ad officium dictiratiōalis plicatum fuit vt fuper hoc o in tantü interef
z ſeu iudiciü feu examen ipшus rõnalis ſpecta Terei publice predicte ciuitatis cernitur redū
tib9quoquomodo tangétib? vel ex ipfis de darebenřifolita clemécia decens remedium

pendentib97connexis vllat fe intromittant ; eis ipfisfup


impartiridignaremur:nos itaq
auferentes eifdez fuper predictis omnepoffe plicationib9 inclinati benigne voletes indep
irritumas decernētes inanefi fecus fiat. Fl nitatidicte ciuitatis z rei publice illius falu/
luftriffime regine marie conforti cariffime et brius quo poffumus tam in predictis &al's i
locumt generali in regnis z terris nřIS OCCÍ/ cunctis ftatum comune illius concernentib9

duis dicimus ppterea z nŕm intentú preſen puidere laudantes & approbates quafcunq
tib9declaram.ceterifqß vniuerfis & fingults prouifiones tāp nos per pdeceffores nfor
officialib9 et perfonis ciuitatis et regni predi in fauozé dictar impofitionu feu illarū admi
ctis zeozũ locať preſentib9 et futuris & ſignā niftrator conceffas/t etiã de nouo eafdé ras
terdicto gerentiuices gubernatons Teius lo tificantes et cōfirmates. Tenoze prefentisde
cumt.Bandamus expreffe ? de eadez certa certa fciencia confulte ftatuim volum⁹t p
ſciencia fubpena decem mille flozennor quať uidemus ac etiá declaramus emptores impo

ftatutum puifionem declarationem & inhibi fitionuz dicte ciuitatis a iudiciofeu examine
Alfonsi tertij CXCIII

dictonim adminiſtrator ficvt predicitur per Als amatse feels noftres los Jurats dela
LUST шuratos & confilium elector appellare nec re ciutatde Valencia qui de prefent fone per
curfum ad gerentemuices gubernatons aut temps feran falute dilectio . Der proue
locumten illius aut aliumque iudicé ſeu co hir degudamét a moltes ediuerfes nouitats

miſſariü:niſi tantú ad nos habere nō poſſint infolencies eroberies que calcun dia per pas

nec valeant:& fi contrariú fecerint emptores tronsdenaus galees galeotes balanersber


predicti penam duozum mille flozennözü fiſe gantins e altres fuftes de fubdits e vaffalls
conoftroz vniuerfitati dicte ciuitatis media noftres etenguts de aquells fe fan es attenp
ts.
tim applicandam incurrant: non obftantib9 ten ari dins la ciutat de valencia e termede a
quibufuis puifionibus commiffionib9 foris qlla com enlo regne e'en mar dins los limits
1:0
aut priuilegijs incotrarium difponentibus. de aquell com en pendre homens per força p
Inhibentes eidé gerentiuices gubernatoris armar les dites fuftes e robar en los camins
zeius locüten ac ceteris officialb9feu cōmif als poitāts vitualles aladita ciutat e aquel
Lipus
faryjs predictis nede dictis caufis impofitio Is que per fos obs venen a aqlla e en mar pie
nes prehabitas feu emptores illarum eadé ra nents les fuftes poques qui mercatiuolmet
LOGIN
tione quoquomodo tangentib9 vel ex ipis de naueguen ofan los actes maritims e en mol
ecurs
pendentib9 et conexis vllomodo fe intromit tes altres e diuerſes maneres.Ab teno: dela

tant fed ad ipos adminiftratores caufas ipas preſent de certania fciencia e acofelladamét
BATÁSO
remittant:auferentes eifdem fuper predictis a vosaltresdits iurats diem acomanai edo
omne poffe: irritum decernentes & inane fife nam plena e libera facultat e licencia que fi
Seri
cus fiat:quoniã nos advberiorem cautelain daciauant per los deffus dits patrons eten
dictis adminiftratonb9 fuper quibufuis que guts de fuftes ſemblants cofes o alguna da

ftionib9 impofitiones ipas feu emptores illa quelles fe attentaran/fens altra nŕa licencia
ben
rum tangentib9cum earu incidentib9depen odenre loctinent general del batle general
939
dentib9 emergentib9 connexis plenum pof regent la dita batlia ode qualfeuol altre offi
en
fe acvices nras conferimus comittim9ferie cial operfona bauent de aço poder e auctozi
r
huiufmodi. Illuſtriſſime regine marie cōſoz tat liberament e fens incorriment de alguna
ti cariffime locumt generali in regniszter pena puſcats armar o fer armar vna o mol/
180 ris noftris occiduis hoc noſtrum firmű p:o tes fuftes aqlla o aqlles queviftes vos feran
pofitum declarantes/ceterifqzvniuerfis,¿ fin per cobrar los homens e bens enla manera d
gulis officialibus &perfonis ciuitatis zregni fusdita piefos ocupats e robats enfemps ab
predictis et eorum locateneñ prefentib9 et fu tots los dänatges e mellions fets e fetes per
bit
turis & fignanter dicto gerentiuices guber/ la dita raho:e mefauant puſcats executar pu
natoris et eius locüten mandantes expreffe z nir ecaftigar ciuilment e criminal aqlls qui
de eadem certa fciencia fub pena decem miliú tals cofes o alguna de aqlles hauran attenta
florennox quatenus ftatutum prouifionem des ft a mans vřes los pozets bauer: car nos
red declarationé z commiſſionez acinhibitionez per beneffici dela dita ciutat eregne e per con
hmōitencant firmiter z obferuent & non con ftituhir aqlls en tranquilitat e repos en eso?
isfo traueniant quauis cauſa.In cuius rei tefti/ bre lesdites cofes dependents e emergents
and moniú pñtes fieri tuffimus z figillo não fecre de aqllesvos donam e acomanam tot noftre
to indoiſo munit . Dat in ciuitate Baiete poder eveus:no obſtats qualfeuol guiatges
die.xxij.menfis apulis anno anatiuitate dñi. efeguretats per nos als deffus dits atorgats
11a AB.cccc pl . ne obftants encaraqualfeuol prouifions a a
TES

ço en manera alguna contrafahents : decla


Tiurati poffint armare quaf rats alamoltilluftre reyna noftra molt cara
uis fuſtes marittimas contracoffarios quos e molt amada muller e loctinet general aque
Era ciuiliter feu criminaliter punire poffint. ſta nŕa intencio e volútat: e no refmenys ma
EX XXXVIII . nāts als portant veus de gouernadore batle
12 salfonfo per la gratiade deu general oldit regne e loct 6 aqlls e altresvni
про Reyde Arago/de Valencia zë. uerfes e sengles officials alſqls ſe ptanga fots
P
Primlegia

irazindignationfa e pena de dos míliaflos ciuitatis in nří curia nunc prefentem fuit fup
nsdoz als nostres coffres applicadors que plicatum vt fuper his deĉens remediuz im
cenints e obferuants la prefent contra aqlla partiridignaremur:nos itaq dicta ſupplica
ne alguna coſa de aqlla no facen o contrauin tione benigne admiffa cupientes ad omnimo
guen/nifero contrauenir permeté p caufao dam nŕe contientie exonerationem t als dos
raho algúa/ans liberamét leren vfar los dits mum preḥabitā fic vt prefertur ordinată cúc
turats al poder per nos a aqlls ab la prefent tis auxilijsfauorib9 perrogatiuis proffed

atozgatdonat e acomanat fi les dites penes et eandem ab indebitis infoletys preferuare


defigen euitar dada enla ciutatde Baieta a. Tenore prefentis laudantes et approbantes

frij.de abril del anydela nativitat de nfe fc/ quafcunqs conceffiones priuilegia per nos
nyo?.AB.cccc.pl. ¿predeceſſores nãos in fauorez dicte domus

Tiurati tantuzno alii officia conceffas & conceffa de certa fcia et fulte de
nouoftatuimus prouidem⁹rozdinam predi
les cognofcant théant iurifdictōez in DOMO
ctam domů fic vt predicitur vocată deles pe
vulgariter dicta deles repenedides & familia
nedides romés puellas feu feminas dicta de
ríbus eiufdem . XXXIX.
caufa in eadem imiffas feu exiftentes &dece/
salfonfus dei gratia rex arago tero imittendas fub cuftodia z tutela iurato

num Valentie rc. Res piadolas rum dicte ciuitatis valeñ qui nunc funt r p20
que ad falutem animarum cõſtru , tempore fuerint cuz plenaria z oimoda turif
cter ordinate funt cunctis auxilijs dictione effe conftitutas: itaq nullus officia
fauonbus proffequiz fpecialibus perro lis quacüqs aute fungens fignanter predic
gatius pertractare debemus . Attendentes tus gerenfuices gubernatonis eius locüten
igitur in ciuitate valentie quandam domum necalis quiuis preter nos feu illuftriffima re
vocatam vulgariter deles penedides diu eft gina maria confos et locüten nra generalis
ob reuerentiam dei fuiffe reffe inftitutam et Z dicki iurati de dicta domo et familiarib9 in
ordinatam : quaquidem domo pueller aliefe eadem inmiffist inmittedis cognofcere zint
tromittere se audeat rattetet: fi contrariú
mine quefine coiuge vivut cupiditate libidi,
nis deco?poze errates quemadmodú per pa fecerit illum talé penam quinqz miliú flozen
rentes vel al's perfonas vite z cöditionis ho nor fifco não ciuitati piedicte mediatiz ad
neftehoc ad notíciaz iuratoz dicte ciuitatis quirendozú decernimus incurriffe : auferen
deuenit intus dicta domů per dictos inratos tes eis ad cautelaz omnimodā poteftaté per
immittuntur inibics claufe cum decenti pro agendioppofituz: ppta illuftriffime regine
uifionedetinentur :donec cum coiuge feu ma marie conforti cariffime z locüten generali p

rito parentibus ac predictis iuratis interue dictedicimus infam voluntatez dedaram


mientib9 eis datis vt honeftam ex indevitam vniuerfifqz & fingulis officialib perfonis in
ducant adicta domo exeunt : ita & plures dicta ciuitate zregno habitantib9 habita/
anno quolz modo prehabito extrahunturz li turis mandamus expreffe et de eadem certa
mittuntur:ex quo no foluz nobis zreipubli fciencia fub pena predicta ac ire z indignatio

ce ipius ciuitatis fed omnipotenti deoferui nis nie incurfu quat preſens noftrum ftatu

tiuz valde acceptuz euenit.Verü vt informa tum puifionem rozdinationer in ea conten


mur illi qui prefatas puellas feu feminas er, ta teneant firmiter z obferuent z faciant in

rantes ad dictú peccatuz attraxerunt nōbo uiolabur obferuari.In cuius rei teftimoniü

noſpiritu ducti ſed in cor malicia perfeuera prefentes fieri iuffimus figillo noftrofecreto
tes cum gerentiuices gubernatozis zal'smo indorfo munitas.Dat in ciuitate gaietedie.

dis exquifitis dictas puellas & feminas ab ea fxij.apulis anno anatoni.D.ccccpl .


dem domo extrabere conantur put iam ex/

traxerunt & per vim fecum aportarut in vilis (2› guidatus vigoze alicu ” ar
pendiu dicto iurator ac etiaz offenfam ma mate per patronu feu capitaneu non céſetur
nifefta dei:ideo nobis humil'r per fidelenŕm guidatus nifi decomiffis vfqz ad datam guis
(ohanem marromaſindicũ znuntium dicte darici eifdem patronis conceffis. XL
Alfonsi tertij CXCIII

salfonfus beigrarex aragonu gariter de caftello dnarrufat termini eiuſdé


valentierc. Quoniam in fauoré ciuitatis:ad quaquidé cequiaz cõplures alie
armate feu p:opter armamenta q cequie fiue aque diuertilia dicte incötratedif
D
in regnis et terris nŕis fiút nauiu currüt illa autin mariingrauať: rõne cunus
galearú galeotaruz brigantinox balenarios eidē vniuerfitati feu vicums zhitatorib9i5i9

rum z aliarū marítimarú fuftium guidatica qui poffeffiões & hereditates in partita piedi
generalia & particularia cöcedere cofueuim9 eta habent & poffident ac etiã albufferie nře
in quib9patronis iparum fuftiuz facultatez illic circunuicine maxima vtilitas comodi
guidandi elargimur: z vertatur in dubiú an tas adquiritur q dicta vniuerfitas impone
ille qui per patronum alicuius fuftis guidať rez ftatuere poffit z valeat penas eide bene
guidatus eft de criminib9 cōmiflis et debitis uifasvt plona aliqua cuiufuis ftat leg} & şdi
caufatis vfqz i die dať guidatici pnos dicto tõis exiftat cũ retib9 fiue filars feu at cũ alio

patrono coceffi cenfeat effe guidat9:vel vfq3 quocüqartificio aut misterio pifcadi in pdi
in diem datguidatici per dictuz patronú ſibi cta ceqa fita in dicta incôtratăde narrufat
facti:propterea ad omne dubiuzremouendű pifcari audcat nec etia cũ aalib jbufuise
et heſitationis materia tollenda.Tenoze pre inde trâfeat feu tranſitú faciat: zſi côtrariú

fentis decernimus et declaramus taleficper factumfuerit talis cötrafatiens in dictis pe


patronú guidatú de criminib9 comiffis des nis per vniuerfitaté prefataz imponendis ce
VEC22PR

bitis caufatis a data in antea guidatici per feat fe incurriffe : quarum penaru medietas
nosdicto patrono conceffi et non a data gui nobis et nře curie/t alia medietas ipi vniuer
datici p patronű pceffi guidatum foze.Jdeo fitati adquirat: quaz executio per ipaz vnï
illuftriffime regine marie conforti cariſſimez uerfitaté feu perfona aut pfonas per eam de
locúten generali in regnis et terris nřís occi putādas fieri poffitvt de alijs cequijs eft eis
duisdicimus & hoc nŕm incommutabile pro iam cōceffum: put nos eundé fic ptrafaciété
n nücprotunc hiōi ferie incurriffe declaram9
pofitü per preſentes aperimus: gerentiuices
e
gubernatoris admirāto mariú baiulo gene/ et volumus.Et vt predicta cequia tutius va
rali feu ipam baiulia regēti in dicto regnova leat a dictis pifcatoribus zalijs pfonis in ea
len viceadmirantis iufticijs cetifqz vniuerfis dez aut trafire cupientib9 pferuari:scedim⁹
z fingulis officialib⁹nŕis ad qué feu quos pre zdicte vniuerlitati licencia et facultatem ple
fentes puenerint eo:üc locat pñtibuszfutu naria impartimur q pfonā vna cum falario
risde certanří ſciécia i expreſſe ſtricte precis cōdecenti ipa vniuerfitas eligere zpftituere
piedo madam quat declaratōez nŕam hmõi valeat ato poffit:que plona guardian9 fiue
teneat efficaciter et obferuent tenerią zobf cequiarius cequie predicte appelletur : et ipfe
uarifaciant inuiolabitr per quofcüqs . In cu fic electus pititutus teneatur ea oia facere
ius rei teftimoniú pñtez fieri iuffimus figillo que ad cuftodiam etia et reparationé predic
nãofecreto indolo munit . Dat gaiete die. te cequie fuerint neceffaria z prout per dicta
xxij.mēlis apulis anno anat dni . L.cccc pl: vniuerfitatë eidé iniunctü & declaratú fuerit
Eapp illuftriffime regine marie cõforti carif
Curati poffint ftatuere nu fime locüten gñali in regnisz tris nřis occi
llus audeat pifcare in cequia fita i partitadi duis dicim9roclaram9/gerent gubernato
cta de caftello den arrufat. XLI. baiulo gñalifeu ipaz baiuliā regēti/iufticieT
salfonfus di gra rex aragonú alijs officialiber pfonis ciuitatis regnivalē
valen rc.Ad fupplicatōez pro pte pdictoredictor officialiu locat pñtibz fu
vniuerfitatis ciuitat) valen nobis ti ) mádam? exōffe 7 de certa nŕaſcia fubpe
LED DES
pro fubfcriptis facta:que ex impē na mille florenor quať hác nřaz puiſionë ɔ
fis fuicijs ¿ donis cunctis fauoribus meret ceffionem et licencia et omnia in ea contenta

anobis pffequitenoze prefentis puidemust firma habeant teneantz obferuent et faciant


eidez vniuerfitati cöcedimus p20 cōferuatõe ab alijs inuiolabiliter obferuari . In cuus rei
et cuftodia cuiufdam cequie facte per ipam teftimomü prefentes fieri iuffimus figillo no
ciuitate in partita fiue incotrata vocata vul ftro fecretoindo:fo mūitas .Dat in ciuitate
•?
Priuilegia

ete.die.xxij.aprilis anno anatiuitate dñí. menta tam angufte redderentur fierent


LIB.cccc.pl. quafi inhabitabiles:r proptedicte ciuitatis

Turati propter omatum ci funt et eft allegatuz verbo dictam ciuitatem


ius habere demoliendi tollendi et dirruendi
uitatis poffint dirrucre ſeu demolire oïa en/
XLII. actolli faciendi enuāna predicta ac etiaz dir
uanna ciuitatis.
ruhendi tollendi et affumendi ex aliquibus
A nomine thefu pateat vniuerfis domibus vici predicti eam partem que oma
nosmariadei gra reginaarago tíozem reddat vicum iam dictum:fatiffacto

num locumten generalis ic. Uila poffefforib9 dictarûdomox et eis emendato

fupplicatioe die fexta preſentis mē dano quod inde funt habituri feu pacientur.

fis madij coraz mageftate noftra oblata pro exdirrutõib⁹ dictozuz enuānozű domozücs
parte abbatiffe monafterij fancte clare ciui predictarum prout iam vt afferitur eft taxa

tatis valen Abathie ioffrez franciſcideper tiofactadanozum predictozű per nonnullos


tufa quozum dominia directa nonnullarúdo electos etdeputatos tam perdictos iuratos
moziz fitarú in vico maiozi vulgariter nun etta per dictosvicinos et habitatoresvici
cupatofancti bartholomei per quez ab eccle eiuſdem :quam tachationédicti nonnulli dos

fia fancti predictirectavia tenditur ad pota mozum in vico ipo poffeffores impugnate di
le dels ferrans ciuitatis eiufdem effe dicütur cunt non foze confona equitati pretendentes
acpro parte iohanis valleriola ciuis / micha maioza damna fore reſartiones ad illa cô

elis iulia militis habitatoris dicte ciuitatis / penfanda tattate . Vifa alia fupplicatiõecel
petriiulia/iacobi iulia fratruz vxoris ioha fitudini noftre oblata .xij. die dicti menfis
nis maſo & not blanche vrozis antonij iohā per dictú nicolaum cremades: bernardum
not/margarite vro guillermivilaplana not Tancnotarios procuratozes illozú qui ex pre
acfolfone/necno iſabellis vrous & thome na dictis pretendüt et afferunt fe grauatos qua
dal ac etiã vxo dñi calbo vita functi/z bene mediante fuppplicarunt dictuz vicum aliter
dicte nicolay cremades not dominici vicent et plenius omari et ampliari per iuratos
apothecary /bernardi de algezira/ ferdinan anm currentis fit deliberatum rozdinatum

di ortis/roderici alegret/gartie ruuio carpë videlz put al's temporibus anterioribus ex


tarior achereduz /iobănisvidal barbitonfo deliberatione habita in confilio eiufdem ciui

ris/ michaelis muntanyana/ mathei poluo / tatis fuit ordinatumboc fiquidem modo o
mathei valles/ michaelis bou/iohannis gil/ parietes dictivici partis finiftre confiderate
francifci oziet cozdertop / iacobi alboreda a/ et feudeſignate a parteintrohit? dicti porta
pothecary /laurenti guillem/et anthonij cō lis demolirentur p:out lineatum et limitatū
pany z quozuda alior hoſpicia et ſeu domos fertur q fuit duduz ex confilij ozdinationep
in via piedicta poffidentium/ afferentium œ dicti:cuius confilij deliberationez pretendüt
turati & cöfiliú dicte ciuitatis nituntur zdelí etiam nunc remanere intactaz ſeu minimere
berarút demolire dirruere z ſeu moliri aut uocatam:allegatur et dicitur etiam in ſuppli
dirrui ztolli facere enuanna que in vulgari catõe predicta o tachatões iaz facte pro dā
nuncupātur barādats fiue exides domoĻDi nis pdict) debeat augeri attét) § in dicta fup
cti vici : ex quodicti ſuplicātes inſuportabile . plicatõe narrantur nec non etia pretendunt
feuirreparabile damnuz vt dicitur ſperant erdictis noms deliberatiõe z tatratione gra
fuftinere pati et reportare:afferētes non pof uamen inferri inter alios iohanni capola no
fefieri obftante fozo per dictum fereniffimuz tario z vxozgabrielis de roles qui in dicto vi
dominű regé fuper hocspcialiter edito: ma cone diu eft opera fecerunt in domibus que
• xime cum ex taliuz enuañoz demolitione ac ibipoffident ipfum vicum adomancia et nul
propter alia pcedimenta fienda in domibus la dicti omnatus habita ratione tatraci fuerè
predictis iuxta ipius confily deliberationem incertis pecunie quantitatibus propter oma
talis tanta in domib⁹ predictoz dicitur dis tum qui dictovico r eozuz domibus ſperatur
minutio fequi et fieri odomus in quibus ta inferri ex demolitionibus predictis et neduz
berata fieri enantaméta z pcedi eis quinimmo et quibufdam alijs domibus
Alfonsiterti CXCV

ibidem poffidentib9 tangitur in fupplicatiõe tatis iam dicte habita fuper predictis fubdie
predicta o inducitur ptributiomis grauamé viceffima fcoa menfis aprilis proximedeuolu
propter omatum predictuz non obftantedās ti.CWififoz alijs videndis et attentis atten
no qo fentire le pietendunt ex demolitionib9 dendis ac partib9 predictis in cöfilio não ip,
corum in domibus ex prouifione ciuitatis vt farumą aduocatis femel & pluries ad plenů
dicitur inde fiendis:et nihilominus in ſuppli auditis factaqs relatione in dicto concilio p
catione predicta dicitur & debet decens habe fideles noftros ludouicú tallada z tohānem
riconfideratio et refpectus refartionış dam de gallaciuniorez legű doctores quibus nego
norum quod cenfient hy ſub quo:uz DOMINIO tium predictum colligendú comiffimus tref
directo alique ex domibus vici eiufdem tené ferendu quod in dicto cofilio fecimus exami
tur per illarum poffeffores certu ad annuú cé nari z deliberaridie z hora prefentibus affig
fum :fupplicant fucceffiue o cafu quo decres natis partib?predictis quas ad cautelam ite
uerimus et feu pnunciauerimus declara rum nuncètiam affignamus ad noftrā profe
uerimus dicta opera ad ipfius vici omatum renda fentencia pcedimus in hunc quiſequi
fieri poffe anteqs ciuitas ipa pcedat ad exe tur modü.CEt qicöftat nobis ciuitatez pie
cutíonem demolitiōum predictarú puídeas dictam demolitiones dirrutiones et alia ope
mus ofoluatur fine moza quitquid catxatú ra deufſper tacta ad omatum et decorem ip/
debitercompetenter fuerit dictis damna ex fius ciuitatis facere confueuiffe z alsde iure

predictis fperantib9pati:demű dicta median eidé ptinere:cura cuius omat? decenter incũ
te fupplicatione aliqui ex vicinis quos dicta bitzpertinet ipi ciuitati: eapzopter zal's pro
ciuitas ad cōtribuendú in refartõe damnor nunciamus fentenciamus declaramus dic
premiffox cōpellere fatagit et conaf feu ordi tam ciuitatem ad omnatum rdecozem ipíus
nauit propter melioramenta ornatus piedi/ tvici ac portalis predictorum poffe dirruere
ctí que ipozum hofpicia fiue domus ex demo tollere ac demolire dirrui tolli z demoliri fa
litionib9dictisfint habitura:fentientes pp, cere enuāna dicti vici ac etiam partes domo
terea et feu afferétes fe grauatos dicunt le de rum iam per ipfam ciuitatem feu ex ordina
iufticia non teneri ad cõtribuendú et ob cons tione ac prouifione iuratozuz feu cõfilij eiufs
tributiōis eiufdem caufam foluendú aliquid dem defignatarú non obſtātibus quibuſuis
propt omatúquez domus eozű inde ex dictis rationibus in cötrarium allegatis p:o parte

bemolitionib9 zoperib? affequiſpantur:affe poffidentium domos cum velfine enuannis


rentes hoc oneri ciuitatis omnimode incum in dicto vico z quozüuis aliozuz.Satiſfacto
berez expectare . Vifa infuper alia fupplica tamen per prius competenter omnibus hys
tione oblata nŕe ferenitati pro parte Tho quidamnafentient z paciétur aut fuftinebut
maſie vrons in ſecūdis nuptijs ioļānis ma propter dicto:uz enuannozum T Domozú par
theu ac etiam pro parte triü fil:ozuz illius et tiumue ipfarumdirrutionem z demolitioné
primi eiufdem viri in qua fupplicatione dic/ ad noſtricognitiōem :ſuper quozum emenda
tomuz matris et filiozü ex parte damna pluri et refartione damnozum retinem? nobis ma
ma funtdeducta z allegara que vt pretendüt iozez deliberatōez quouſąz viderimus er exa
fperat ex demolitiõe partis cuiufda furm et minauerimus damna predicta cum tatxatio
domus illi contigue necnō partis alterius do nibus vt dicitur iam factis :quas tatratiões

mus que in eodem vicopoffidentur per ipos nondum vidimus necde predictis pretenfis
matrem z filios per eofdem iuratos feu ci " damnis nobisdebite prout decer liquet nec
uitatis confilium fieri prouiſa zordinata. conſtat/ac etiam nobis maiozem deliberatio
Sunt nec min9 aliorum dāna exprella in fup nem rettinemus fuper contributione fienda
plicatione iam dicta ex proximarú domoruz vel ne in predictis per eos qui in cozum DOMÍ
feu partiú earúdemolitõibus iam vt dicitur bus maiorem ornatum fentient vel vtilitaté
fieri ordinatis & hmittatis dictas demolitio repoztabūt ex demolitõib? predict) et ornatu
nes ppterea impugnantes caufis et rationi qui inde puenietz fequet publico afpectui ac
bus in eadem fupplicatione tactis et allegat etia poffidétib9 domos in code.vico neutraz
CViſainfuper deliberatõedicti concilij.cími partium pdictarú in expēſis cōdénando.
Bújj
Primlegia

Ciurati poffint mittere com tiens quoties eis vifü fuerit opp oztunű p?o
dictis inquirendis feu indagandis victuali
niffarios cum prouifione gubernatons per
bus poffint & libere valeant gubernatori reg
totum regnum ad inquirendú victualia ne
ceffaria ciuitati. nivalen feu eius locüten nominare vnuz aut
XLIII:
plures comiffarios feu perfonas ydoneas tñ
salfonfus dei gratia rex arago ad predicta: quos fic nominatos gubernator
nuz valen rc.quia dilectis et fide ipe feu eius locüten cuz comiffione auctorita
lib9 noftris iuratis ciuitatis valë ter facultate opportuna mittere feu deftina
Itie anno quolz maximũ incumbit reheat ad inquirendü de dictis frumento/vi
ftudiu fiue cura vtvniuerfitati ciuitatis ipi9 no/ozdeo/annona/carnib9 lignis carbone et
de neceffarijs oportunis victualibus vt po alis victualıb? quibufcüqz abſcōſis ſeu fecre
tefrumento/vino/oleo/annona/ carnibus li to repofitis:et illa in dicta ciuitatē deucht fa
gnis carboné et ceteris ad victuſpectatibus ciendü penafqz abillis quidicto pretextu eas
abundanter puideatur:et ppterea magnas incurrerint exigendü.Illuftriffime ppterea
dictam vniuerfitaté fubire opporteat impen regine marie coforti cariffime et locüten nře

fas.cotingatos plerüc prout preterita expe generali intentōez nŕam declarantes dicim ?
riencia in luce eduxit complurimos merca/ atq3 mādamus predicto gubernatori Teius
tozesfeu inftitozes et alios qui in dictis pri/ locüten necnō baiulo generali dicti regni va
muz emēdis frumētis/vino/oleo/anona/car leń ceterifqz alijs officialib9 nŕis in eodé reg
mb9/carbone ligniset alijs victualibus ma no cozuqzlocaten prefentibus et futuris ad
Timelucrari fatagut atas percupiüt q ipa vi quosspectet dedicta certa nŕa ſciencia r con
ctualia tam intus dictam ciuitatem extra fulte vt forma prefentis nře puifionis p cos
per ciuitates loca et terras regni claui recon zvnumquéqz ipor diligéter inspecta teneat
dunt fiuereponunt in foffis et alijs apothe predicta firmiter zobferuent teneriqz z
r obs
cis fecretis repofitaq zabſconſa detinent tā feruarifaciant inuiolabil'r per quoſcunqz fis
diu etdonec fcilicet illa ad maximü pretiü ſeu cut graz níam caraz habët: quibuſcüqz huic
caritudiné vendere expedire zabfoluere pof nřeprouifioni forte cotrariantib9 obfiftenti
funt : ex quo maximum euenit detrimentum bus nullo modo : inquoz teſtimoniú pñtes
reipublice dicte ciuitatis.Et ppterea ad in fieriiuffimus não comuni figillo impendenti
ftantiaz dicto iurator gubernato aut eig munitas.Dat in caftello nouo neapolis die.
locüten dictiregni foleat mittere vnum aut vj.menſis iunųj anno dñí.AD.ccccxliii.Reg
plures cōmiffarios fiue nuntios ad impēfas nor nro anno.xxix. hui? vero regni noſtri
dicte ciuitatis ad inquirédü de dictis victua ficilie citrafarú anno.x.

lib9 repofitis feu fecreto recöditisvt illarete De electioe iufticie gradus ma


cta et in patuú abftracta in dictam ciuitatez
ris/ruçaffe zvici murtueteris. XLIIII ,
valendeuchi faciant penafs ab eis qui indic
ctis reponendis recodendif victualib9 in/ Adei nomie pateat vniuerfis q
currerint iuxta priuilegia dicte ciuitatis exi/ nos alfonfus dei grarex aragonú
gant:fepiffimeqs cotingat o dicti comiffarij valen rc.Quia ex infinuatõe ma
minime expertiin predictis aut no fagaciter geftatinrefacta per dilectu z fide
aut minus bene in eifdez le gerat in maximū lem nŕm manuelé fuau ciuem rōnalé rozato

danum civitatis predicte. Fuit noſtre mage rez ciuitatis valeñ ad nos dimiffuz intellexi/
ftati humilrfupplicatů per dilectü et fidelez mus annuatizin electione iufticie gradus
cofiliariú ním manuelē fuau rōnaleza ozato prefector vigili fiue capitum excubiarum
rem ciuitatis eiufdé vt de opportúo atqz de vici fiue fuburbij dicti muriueteris et loci de
centi in his remedio puidere dignaremur; ruçaffa extramuros eiufdem ciuitatis conſti
nosdictefupplicatiõi tanc iuftebenigniter tutorum per iufticiam in criminalibus z шu/
inclinati:tenoze pitis de certa nia fcia e con ratos predicte ciuitatis ad quos illorum ele
fulte predictis iuratis licentia cöcedimus et ctio dicitur fpectare multi fiunt abufus:ſta/
facultaté acptatem liberă impartimur qto tuendo maxime in dictis officijs homines
Alfonfitertij CXCVI

tüextraneos tum inhabiles ex quo damnum locútent furrogatis illorum et etiam ceteris

atq detrimentum maximú incolis et habita iufticijs et officialib? ad quos spectet dicim9
torib9 locorumpredictor plerumą viſuz eſt zdiſtricte precipiédo mādamus de dicta cer
euenire:fuit nobis humiliter fuplicatú vt fu tania fciencia confulte fub pena quinqz mi
per predictis dignaremur de opportuno res lum flozēnox auri vt preſens nŕz privilegiü
medio prouidere.nos dicte fupplicatiōi tā zomnia fingula in coptenta teneant inuio
tufte z roniconfone benigne inclinati . Teno labiliter z obferuent et non côtraueniant ali

re preſentis noſtri publici priuilegij gratis qua via modo rõe vel cauſa. Dat in caſtello
certa nra faécia et cofulte per nos et omnes nouoneapolisdie.xx.menſis iung anno anať
fucceffores nãos habıta nřiɔfili deliberatõe dni. AD.cccc.xliiij.huius vero regni noſtri
matura prouidemus ftatuim ? fanctim⁹ & pa ficilie citrafarum anno.p.aliorveroregno

riter ozdinamus vobifqz iufticie iuratis pio nŕox anno.xxviij .


bis hoibus & vniuerfitati dicte ciuitatis cons Tm caufis vfurarijs non pro
cedimus o decetero anno quolz in die vigilie
´cedatur per viam inquifitionis. ・ ・ XLV.
Feftiuitatis nativitat) dñí nŕi iþeſu xpi per iu
fticia in criminalib9 ziuratos dicte ciuitatis A dei nomine pateat vniuerfis
quifunt & pro tempoze erunt eligantur z nos nos Alfonfus de grarexarago
minenturfeu eligi et nominari héant ex vno numvalen rc.Quia exclamorefi

quoq dictof locomum gradus maris ruçafe deliü noftrop ciuiuz & habitator
et vici fineſuburbij dicti muriueteris feptem ciuitatis valeñ ad aures nras deuenit fe plus
SBERRES

hoiest ibidem domiciliati ydonei quidem et rímű moleſtatos ac indebite grauatos funfle
fufficientes ad illa officia exerccendú et vni ex non nullis inquifitioibus dudum factis fu
ufcuiufqz illozuz nomen & cognomé ſcriptum per caufis & negotijs vfurarijs per dilectuz
in papirointus ballotam quandam cerero/ ním martinuz devera vtraq iuridictione de
tūdam fiue redolinú in preſencia recondatur legatú eclefiaftica videlz et noftra: qui quis
rinde oïbus dictis feptem ballotis fiue redo effet eccleſiaſticus et tonfuratus r ficdefo:0
tinis in quadā patera fiue bacili vt moris eft regni minime iurifdictione noftra vti poffet
pofitis et ingiruz pmiſcue revolutis per qué diuites ciues fere oés infimulabat: labevſu
dam infantulu feu puerum vna ex illis ballo rariepauitat notabat atqz publice infama
tisfiue redelinis vt prefertur extrahat ape/ bat eos ingrédo illofas extra ppios lares ci
riaturas prout in fimilibus electiõibusfoli tandoato trabendo vt fic verati et diffama
tuz eft fieri: ville cuius nomen in dictaballo ti fecum componerecogerentur:in graue illo
ta fiue redolino ficextracto rapto inuentuz rumdamnuzz bonor fuorum iactura reis
fuerit publicetur pzo pzimo túc futuro anno publice dicte ciuitatis euidens nocumentuz:
==

fit autiufticia gradus maris aut caput ex non nullas cum eifdem faciendo compofitio
cubiarü ruçafe aut viciſuburbani dicti mur nes pecuniarias: non zelo quidem puniendi
'
quos reperiret culpabiles aut exactam vfus
༄།

ueteris ſcilz ad cuius officiú electus extract9


82

affumptulos fuerit:qui preſtito in die natiuit ram reftitui faciendi:fed vt exactoris potius
dní dum miſſaruz folemnia celebrantur iura officú tantummodo exerceret in totale atq
3225

mēto preftarifolito cozum officia viriliter vt intollerabiledefolationem ciuitatis eiufdem


883

deceat exerceant.Illuftriffime ppterea regi quamobrez dicta ciuitas nouo genere exactio
ne marie conforti noftre cariffimer locúten.
nisgrauata coacta eft querelamz grauamen
&

generali in regnis terris noftris occidiis fuum exhibere in curijs que per fereniffimaz
necnon quibufuis illuftribus futuris primo regiian conſortem noſtram generalem log
genitor fucceffoub⁹noſtris ac etiaz generali cumtenin dicto regno feliciter celebzantur.
gubernatoriintentionem nřam diCÍMUS T DE Cumqz dicta ciuitas vt informamur vfqz
claramus gerentiuices gubernato:is baiulo nuncdicto grauamini debitaz non habuerit
quoc generali in dicto regno necnont dictis prouifionem :fueritqz fubinde nobis humir
iufticie in criminalıb? ziuratis ciuitatis va - fupplicatú proparte dilecti cöfiliarý nři ma
leñ ac quibufijis generalıb? ſeu particularib? nuclis fuau ozatonis pdicte cuntat(vt ſug bys
༡ ་

"
Privilegia

dignaremur de condecenti remedio tufticie exactiōibus: et demum taliter nos in hijsha


prouidere: ne ciues z hítatozes dicte ciuitatis bere pmittimus ac iuramus q omnis vexa
calib⁹oppreffi moleftijse grauaminib? dictā tio indebitaq exactio a dicta ciuitate et eius
cogantur deferere ciuitate vel ad extrema pe termino ciuib9 et habitatorib9 illius proríus
nuriadeuenire. Nos qui ex officij nři debito fiet alienadicto pretextu . Der hanc autem
invigilare tenemur remedijs fubdito; acile nřam pracmaticăſive primlegiúnō intédim9
lozuz comoda procurare. Tenoze pñtis pu quoquomodo derogare foris vel priuilegijs
" blici priuilegij vim cōtract pacti acetiam aut prouifionibus grauaminŭ editis vel edé

ppetui edicti znře pracmaticeſanctionis hñ dis in curijs generalib9 dicti regnipro extir
tis gratis cófulte de certa ſcia per nos & fuc pandis dictis inquifitionib? acindebitis exa
ceffores quofcüqz:hita cõfilij nŕídeliberatőé ctiomibus :fed illa in fuo roboze acfirmitate

matura:reuocata prius ac pro reuocata hita effe volumus et iubemus. Sereniffimamıgi


dicta comiffione per nos facta dicto martió tur maria confortez nřaz cariffimā & locumt
deveravtde clerico tonfură poztāter a dicto generale in regnis terris nŕis occiduis:nec
regnovalen alienigena z quifquid virtute cō non quofcüqz illuftres futuros primogenitú
miffionis per nos facte pillu factü fueritſeu et fucceffozes nŕos ac etiam generale guber
etiam attěptatú contra ciues predictos pmi natorez attenteprecamur eifqz intentũ nŕm
timus per nos fucceffores nŕos aragonum Oclaram : cancellario ac vicecancellarío por

reges in bona fide nŕa regia: zvobiſcũ dilect™ tāti nihilominus vices gubernatous bailo
fidelib⁹ noftris iufticia iuratis pbisho quoc generali in dicto regno nec non quib9
minib9dicte ciuitatis valeñ ac eius vniuerfis uis generalibus feu particularibus locumte
tate pacifcimur cōuenim9 atqz iuram⁹p dñz nentib9 acfurrogat) illozuz ac etiã iufticijs ?
deum et eius ſacrofancta quattuo2 euuange ceteris omibus officialib9 ad quos fpectet di
lia per nos tacta o decetero fimiles comiſſio cimus & districte precipiendo mandamus de
nes proinquifitõe vfuraru nullovno tépoze dictanŕa certa ſciécia z cófulte fub pena decé
faciemus leu per locüten cancellariú viĉ.gus milium flozēnozum vt prefentem nřam pra/
bernatores aut alios officiales níos fieri con maticam fanctionez feu priuilegiu acomia et
fentiemus q aliquis officialis aut cõmiſſa/ fingula in ea contenta teneant inuiolabiliter
rius nofter ordinarius feu delegatus in dicto et obferuent z non contra faciant aliqua via
vfurarú crimine procedat per inquifitiöem: ratione vl'caufa dat in não castello nouo nea

ymo ex nunc volumus et imppetuú ftatuim⁹ polis die.vi.iunij anno anatiuitate dñi. AÐ.
ato ordinam⁹ q in dictis negotijs vfurarijs cccc. xlii . huiusficilie citrafarum anno. p.
minime poffit procedi quat cernit intereffe aliorumveroregnozum nŕozum.xxvity .
vel iurifdictioné nŕam feu curie nřenífi ozdí

nariez ad fola partis inftancia cuiusfit pun Delarracenis baronum volë

cipalr intereffe parte ipa pauata totú nego tibus mutare cozum domicilia ad locadomi
tiú pffequente et non aliter vllomō:ita etiaz miregis. XLVI
qfi forfam per uredictioné ecliafticam via Zfonfus de gracia rex aragonuz
ozdiariafeu delegata in dicta ciuitate ſeu eig valentie rc:nobilibus 7 dilectis fi
termino z cōtra illius ciues & habitatozes in delibus noftris vniuerfis et fingu
dictis caufis feu inquifitiõib9 ¿ negotijs vlu lis baronibus nobilibus militib9
rarijs procedetur per generalesvel ipeciales et alijs qbuflzdominiú ſeu loca autvaffallos
inquifitiones:in eisnos taliter interponem19 hentib9 feu tenentib? infra regnüvaleñ vbilz
apud eccliaftica turiſdictionem &dicti ciues conftitutis & cozú baiulis alcaydis iufticijs a
zhabitatores dicte ciuitatisz termini nullaz laminis iuratis & procuratonbus & ipforü lo
infamiam nullaq molestia amodo fint pallu caten. z cuilibz ipſox falutem z gŕam . IDúili
ri eoſs indénes ab eifdem iniuſtis vexatiõi ⁄ fupplicatione ingenti clamore non vacua nře

mageltati ppte vniuerfitatis ville caltello


bus preferuabimus :nec auxiliú nŕm ipis offi
cialibus ecclefiafticis impendemus ſeu dabis
nis planicicy burriane facta difpliceter pcepi
muspoaliquibus iniuftis iparum vfurarūmus o licz nos cú carta nŕą dať invilla muri
Alfonstertij CXCVII

ueteris nona menfis decembris prime prete tozes fuos dhocfufficiéter instructos abfq3.
riti in curia generali quat regnicolis dicti re impedimento detentione ipfaru perfonaru
gni deproximo celebrammus pofuerim, ſub bonor:dum ipfivobis fatiffecerint 8 eo q8
nfofpeciali clipeoguidatico protectiõer fal vobis debetur ¿ ſufficienté cautionez corālo
uaguarda omnes fingulos habitātes et ha cumt gubernatous regni valencie citrariuũ
bitaturos in dicta villa caſtiliõis tā xpianos vronis preftiterint de ftado iuri iuxta formā

шudeos pariter & farracenos vnacum eozű fou de per cos vobis debitis & de quibus te/
familiar bonis. Et aliqui farraceni cus neantur tam ciuiliter & criminaliter.Cauen

plant feu intendant venire ad populanduz & tes attente ne de ratioë premiffa feu pro ali
fuum propium larem fouenduz in dicta villa qua шuffione feu manuleuta in poffe vrozzp
caftilionis prout eis eft licitü & pmiffuz.Wos ipos facta feu pieftita nec alio quefito colore
tamen feu aliqui veftrú cú dicti ſarraceni vos ſeu pretenso crimine aliquat moleſtetis ca/
bifcü feu cum officialibus vřís veniunt ad co piatis necdetineatis fi penas predictas cupi
putandu et reddendú cōpotuz z rationez de tis euitare.Cum nos ex nra certa fciencia de
per eos vobis debitis iuxta formā fozi:illos liberateqz z cõlulte et ex nŕe regie plenitudie
indebite et iniufte captos detinetis zvŕís car poteftatis fic ficri puiderim? z velim9: alios
cerib9 mācipatis/bonaq ipfor mobilia a ve qui certo z certi vobis fic qvltra penasiam
ftris dominijs feu locis abſtrahere et fecú ap dictas quibus executio rigida nō deerit talf
portare inibibetis : ſedencia vendere divers procedemus cōtra vos zvnumqué vim et
fis colorib9 machinationib9 et fictionibus p bona vía et cuiuflz vŕz q ſcietis & ſentiet) of
hibetis etiam emparatis et fecreftatis ac per durú eft mādatis ſii principis z dñi non obe
vaffallos vŕos alios emere nullaf permitti dire.ADādātes feric cuz pñti baulo genera
tis:in dicte vniuerfitatis z farraceno predi li z gubernatoi regni valen eorüqz locat taz
crozum damnú z preiudiciú manifeftum : pre vltra i citra riuú vronis z furrogatis ipor
dictam faluaguardiamviolando in nře regie ceterifq3 officialibus nŕis z locateń ipforum
mageftatis vilipendiu z contéptuz fatis gra fubpenis iamdictis quat prouifionem nŕam
de damnúnon modicũ z iacturaz.Quocir hmoi ac omia & fingula in ca côtenta teneant
cafupplicato nobis propartedicte vniuerfi/ firmiter zobferuët teneriqz et obferuari per
tatis p nos fuperhijs obite puideri.Inorg vos equëlibz vŕm tam p captionem pfonazū
fupplicationehmoi velutiuita z rationi con Occupationezbonorum locozumí vřouz
fona benigne admiffa. Attendentes ofi p:e/ et cuiuflibz viz faciant inuiolabiliter p quor
miffa vera fint nedű cernut damnú z preiudi cüqz fi et cafu quo a dictis farracéis aca luis
cium dicte vniuerfitatis & farracenoj iamdi pcuratonbus opotum et rationé audire li
ctozuz z nŕe mageltatis vilipendiu & contép bere et impunerenueritis illa ab ipis audiat
tum et dānuz fatis notum : q iufta peretib9 legitime vobis auditis et qvobis debitü fue
non eft denegandus affenfus:vobis &cuilibz rit teneantde manifefto et vobis reftituant
vím dícím, et mandam9 8 certa ſciencia rex
quotienfcunq3 p vosreqſiti fuerint dictofq3
preffe ac diſtrictis quoad poffum ? pro prima farracenos cuftodiant ne a vobis vexenĒ ma
fecunda iuffionibus penac quinq milium nuteneant et defendat viriliter otra cunctos
flozennox auri de aragonia de bonis cuiuflz etiaz fi opportuerit manu forti.Et vt pmiſſa
vim ptra facientis abfqs fpe remiffionis feu omibus nota fiant et nequis velamine igno
gre exigendoret nro erario applicandozum ranciefe valeat defendere vel tueri: mandan
quat quotienfcunq dicti farraceni ad popu tesdictis baiulo et gubernatori ceterifqz vni
landuz et eius propriú larë fouěduz addicta uerfis & fingulis officialibus fubditis nřis
villam venirevoluerit cuz cox familia bonis quotienfcunqz fuerint requifiti premiffa oía
mobilibus & ſemouentibus/ac bona fedencia fingula faciant per loca folita turiſdictionű
vendere quibus voluerint libere et impune & eis comiffarú voce preconia publice nuntiari
abſqz aliqua fictione obftaculor impedimēto Datcefaraugufte fub nro figillo comuni die
venire zvendere pmitatis eorumqz cōpota z xviij.marti anno anať domini.AB.cccc.xxix
ratiotinia benigne audiatis per fe vel pcura Pelegri.
Privilegia

TQuedam prouifio fuperfolutio deliberate acde nfa certa ſciencia et confulte


omnino fieri volumus rшubemus . Dat in ca
uib9 adiutarũ pvictualib9 hēndis.XLVII
stello nouo neapolis die,ví. iuni anno . AÐ.

A dei nomine pateat vniuerfis q cccc.xl.iiij.buius ficilie citra farü regni anno
nos alfonfus dei gra rex aragonú r. aliozuvero regnozú nãox āno.xxix.

valen ' Quia vos dilectos fi cognitio ziuriſdictõ guber


deles nãos iufticia iuratos pbos
natozi et alijs officialibus conceffa contrapa
bomies ac vniuerfitaté cuntatis valen diuer
tronos nauium qui aliquos per vim capiunt
fa quolib3 annofubire oportet onera z impé decetero ptineat iufticie ziurat) . XLVIII
fas ad muniendam fulciendas ciuitatem ip
fam victualibus neceffarijs et oportunis fine Zfonfus dei grarex aragonú va
quib9 ftatus illius penitus corrueret:iuftücs len rc.dilectis & fidelib9 nŕis iufti

cenfeam & confonuz rationi & qui eiufmodi cie ziuratis ciuitatis valeñ ò̟ núc
funtvel pro tépoze fuerint falutez
prouifione fiue munitiõe beneficium fentiút
vtiqz ipfaruz impenfarú onus pro virili par dilectionem.IRecolimus dudú quadā cum

te coferre cogantur.Adhúilem fuplicatione prouifione nfadat in ciuitate Baiete die. v.


nobis propterea factam fidelem dilectuz feptébzis anni.D.cccc.pl.Dadaffe guber
confiliarium nim rationalem ac ozatozem di naton baiulo generali ceterifqz vniuerfis et
cte ciuitatis manuelem fuau pudé ad nos mif fingulis officialib? nřís i regno valeño de fa
fum concedimus et vobis facultaté plenaria cto caperent plequerent puniret quofcüq3
impartimur exhinc inantea pimpenfis a patronos nauium balenerou z galearum et
modo faciédís et fubuentiomib in pecuniap alios in eifdem incedétes feu fefe acordantes

ftandis feu onerib9 inde fufferédis quibus di qui pipfis armandis fuftis aut at vaffallos
cta cintas deinceps victu feu victualibus ne fubditos nŕos quofpiam aut in mari aut in
ceffaris z opportunis quibufcunqs fulciatur terra caperét feu qui eosficper vim intercep
muniatur feu fulciri debeat & muniri: poffi tos in dictis galeis nauib9fultis detineret
tis libere atqs impune ihibere feu inhiberifa ❤ aduerfus ipor patronorvalſallos quof
cere publicú pedictú feu pclama venditorib9 cunc tam xpianos farracenos p pfonaru
feu adminiftratonb9 earüdem fup penis vro captionem incarcerationem feu detentioné

arbitrio imponédis. Ne de victualibus ipis vbiipfor patronozum perfone capi nequirét


ad inftanciam iuratozum vel findici ciuitatis
pro quibus impenfe ſeu fubuentiões predicte
acte fuerint vt pfertur vendere audeat quo valen pcederét duos ex ipfis comum vaffallis
quomodo vel prefumant perfonis ftatus gra pro fingulis quibufcü p vim interceptis co
dus legis & conditionis fuerint cuiufcunq ₫ prehendendo in carcerib9 detinendo donec
in eiufmodi onerib9 fubuentionibns et impē diu dicti violéter capti cuz omibus.bonis
fis prata feu parte eos generalitervel parti cozum plene reftituerentur vt hec zalia in di
culariter contingente ptribuere renuerit feu ctanří prouifione pleni? continetur. Auper
diftulerint qualitercunqz:venditores ipfos r autem p parte dilecti et fidelis cõfiligrij nŕí
corüquélibz ad hmỏi nře ordinationis et pris manuelisfuau rationalis z ozatozisdicté ci/

uilegij obferuanciam cüctis remedijs coërcë uitatis fuit nobis humiliter fupplicatum vt
do.Sereniffimam itaqz reginam cariſſimaz eiufmodi facultatem et poteftatem capiendi
confortem & locumt generalem nram attente perfequendi & detinendidictos fic in dictis p
precamur/gubernatozi vero z batulo dicti re vim intercipiédis hoinib? contra formā ciuf
gni valen ceterifq3 officialib9 fubditis nřis modi nře prouifionis delinquentes vobis dis
ad quosspectet dicimus z precipiendo māda ctis iufticie et iuratis concedere zinvos am

mus p puma rfcoauffiombus ac fubpena pliare benigniter dignaremur:nos vero atté


ire zindignationis nie ophancnfam ordina to vt informamur ዋ dicti nři officiales feu

tionem vel priuilegiuz et omia z fingula in eo eorum aliqui ad quos cura eiufmodi negocij
contēta teneant firmiter z obferuet teneriqz spectat in premiffis exequédis necligenter fe
zobFuari incōcuffe faciat p quofcunq3 cũ fic gefferint ex quodicte ciuitati damnũ nō exhi
Alfonsi tertij
CXCVIII

guum cōgim ? redundare:dicte fupplicationi fubdits e vaffalls nřes è tots nřes regnes co
benigniter annuentes comittimus dicimus T ftituhits e loct de aquells prefentse fdeueni
mandamus vobis de certa nŕaſciencia r ex/ dois faluts edilectio.Wift per nose be conft
preffe plenac licenciam facultaté ao nři be derat hu guíatge e feguretat dels ports dere
neplacitu elargimur q quotienfcunqz vobis qna moya e aliança del regne de caftella per
pftiterit patronos feu aliquosī dictis naui lo dit illuftriffimo rey de nauarra com a loch
b9feu triremib9 galeis birremib9 fiue galeo tinét nfe general atorgat als amats e fels no
tis balenerijs zalijs fuitis quibufcüqz mari ftres los iufticia iurats e findich dla dita ciu
timis acordatos feu ad eas ftipendiatos vel tatde valécía del tenoz e cötinecia fubfeguēts
aliter in eifdem quoquomodo incedentes feu En iohan pla gradedeu rey o nauarrainfat
inceffuros p vim aut clam aliqué vel aliquos
e gouernador geñal de arago zc. Als nobles
ex vaffallis fubditis nŕis quibuflibz feu al's e amats cōfellers del fepoz rep enřes los poz
in dicta ciuitate degentib9 etiaz exteris quo · tants veus de nŕe offici de gouernado? gene?
modocus & qualitercunq3 intercepiffe:fidis ral en regne de valencia als locht generals 8
ctosficdelinquentes feu teptantes ftatiz per aquells batles generals e locals iufticies eiu
fonaliter capere poteritis capiatis & cõpιehé rats e altres qualfeuol officials fubdits vaf/
datis ac in carcerib9 intrudatis:finautè illos falls e familiars del fenyor Rey enres enlos
cape quoquomodo non poteritis illor vaſſa regnes dela fenyoría coſtituhits e als locht
llos fi quos bént ipfaz ciuitatem feu eius di de aqlls plents e fdeuenidos a cafcu dells fa
districtú & territonuz quoquomodo adeūtes lut edilectio. Berço com nos a humil ſupli
videlz duos ex eis pro fingulis per vim ſic ve cacio a nos feta p los iufticia iurats e findich
prefertur interceptis capiatis feu capi detine dela ciutat ovalecia hauem guiat e affegurat
ri et intrudi carceribus faciatis:eofqz tādiu aricom abla prefent guiam e affeguramé bo
detineatis donec àpvim ficintercepti fuerit nafedel fenyoz rey enra tots e qualfeuol per
penitus eozuz libertati cum refartionedāno fones ari ols regnes e terres de caftella com
rum zimpenfarú quas paffi fuerint premiſſa de altresparts abtotes les vitualles merca
excaufa fuerint reftituti. Illuftriffime ppte deries robes e cofes que les dites plones paf
rea regine marie conforti cariffime locumt fara per los pots deles viles de regna moya
nřegenerali intentioné nŕam declaram9/dici
e almança del regne de caftella e portaran ala
mus aút atq3 mandam? predicto gubernato dita ciutat de valēcia venint deles dites viles
riz ei9locumé ceterifqz alijs officialib9nŕis ftante tomāta aqlles o qualfeuol daqlles ab
in eodem regno cozuqz locatenen prefentib9 totes les vitualles robes e mercaderies q'ab
futuris vtforma prefentis nře puifionis p fi fen portaran/pertal ab teno: dela preſent d
eos fufpecta illam vobis dictis iufticie ziura nra certafciencia e confultamet dieme manā
tis acvřis fuccefforib? in dictis officijs tene/ a vosaltres e a cafcun de vos per laprimera e
ant firmiter zobferuët teneriqz et obferuari fegona iuffions fotſpena de dos milia flozins
faciant inuiolabiliter per quofcüq3 .Dat in doz de cafcun contrafabet hauedos e appli
caftello nouo ciuitatis neapolis die.vi.méfis cadors als coffrens del senyor rey á fens con
junij anno anať dñí. AD.cccc.xliiij. tradictio alguna feruets e guardets Fuar te
nir e guardar façats los guratge e affeguras
Buiatge efeguretat dels ports mēt damit ſpecificats:e no res menys aqlls
de requena/moya e almança. XLIX de vosaltres als quals ptanyera caftiguets
salfonfo per la grade deu rey puniats e executets tots e qualfeuol cotrafa
darago de valecia rc.Al illuftrifli bents eno obferuants lo guiatge damuntdit
mo rey de nauarra nře molt car e e fabents o fer fabents mal ni danage en les
molt amat frare e lochtinentgene plones mercaderies e cofes élo prefent guiat
ral fraternal amoz e beniuoléça : è als amats gecōprefesari enlars perfones com en penes
confellers nies los portats veus de gouerna dedos miliaflorins per caſcun cotrafahent
do? general en regne de valencia batles gene eaçoper res no mudets fi la ira e indignatio
ralse locals iufticies iurats e altres qlfeuol delfenyor rey enŕa e Öles damūt dites penes
Priuilegia

fijau euitar.Dat in valeña .xxviij.diesdel guadetriment algu. Buardau vos donchs


sdedeembre en lany dla natdenfe fenyor fots qlfeuol colo: o via no façau o permetau
B.cccc.xlix.Elrey iohan. E viſta en apies elfer fet lo contrari fivosdit illuftrifſimo rey
la fuplicatio a nos nouament feta fobre les di a nosdefijau cōplaure evofaltres portátve⁹
tes cofes p part delsdits iufticia eiurats de de gouernado? general e altres officials nřes
la ciutat de valecia e lo grā interes dels diets damütdits nos defijau cōplaure e feruir eles
nfes evtilitat encarade tot lodit regneperq penesdamût dites no encorer.Dat enlonŕe
la negociac to e mercaderia no penga defuia caftell nou de napols a.ix.dies de abul dlany
mentalgu: de nfa certa fciencia e deliberada D.cccc.plix.
ment volens tractar ladita ciutat e regne en
Ceps ciuitat drtuſe nõ extra
aço abfpecial prerogatiua e fauoz a vos dit il
hat caufas a curia officialat mozelle nifi per
luftriffimo rey frare e loct general nředehim appellationem . L.
edeclaram: e a vosaltres portant veusdego

uernado? general batles gnerals e locals in Ariadel graregina aragonű. zc.


ftices iurats e altres officials nřesdamunt locut guralis fereniffimi dhi regis
dits e encara a qlfeuol capitans e conduto?s virizdhi nři cariffimi . Geñrabili
degetdarmes de caualle de peu al qual o als mypopřiepodertufen eiusqzvica

quals la prefent peruendra o prefentada fera rist officialibus quibufcüqz faluté et dilect.
dehim manam e expreffament comanam fors Satis nos admirari cobegit apoftolicorum
pena de mil floans anoftres cofrens applica zdictidñi regis incurialis trangreffio ac ne
dos edela ira tidignacio nña e altrespenes glectuz mandatozú in illis precipue fi contin
anfe arbitrerefuades q lo guiatgee fegure gat qui dictifunt exéplo et ea ceteros cogunt
tat damunt inferta quant als dits pots ora afiduis predicatōibus obferuari:advos ideo
quena moya e almança e totes les cofes en a dictuz eğm et vŕos vicarios rofficiales cogi
quell contengudes obferuen tinguen e guar muriamdirigere bbanŕa quifontes eftis vr
den fegōs fa ferie e tenor als que per aqlls en audiuimus in predictis.Scitis enim fore au
tren e irquen pacificament ablur's mercade ctozitate apoftolica iaz prouifuz q caufas tā
ries vitualles robes e coles: com apiplos ref gétes hoines infra officialatú ville mozelle z
pectes e confideratiōs damūtdites vullame eius aldearuz degentes tā ciuiles of crimina
manem effer fet e obferuat:car nos aqll pte/ les de quib9 officiales mozelle cognofcere con
noz dela prefent confirmam a nŕe beniplacit. fueuerunt non poteftis ad vos nifi per apella
Inhibints a maio? cautela a tots equalfeuol tioné aliqualiter aduocare:nec alias plonas
perfones de qualfeuol ley e condiciófien que vniuerfitatis zofficialatus predictoz ad iu
fots incorriment deles penes damunt dites e dituum trahere certis cafibus iam exceptis &
perdício encara de lurs bens e persones plos in bullis apoftolicis fup hijs indultis fingu
dits ports termens e territons deles ditesvi lariter expreffatis . Et quia dictus dis rexp
les nogofen entrar a fer caualcades algunes dictarum apoftolicaru bullarum cauſam rei
ne dan odamnatge a pfona alguna entrant e publice dictevniuerfitatis foze nouit pfigua
exint/anant e tomant pacificamet p los dits ideo illis falubri diſpoſitōni ſe primit inhere
ports.Inhibint encara a vniuerfes e fengles do bullas eafdé cũ fins geminats puiſionib9
fubditse vaffalls nres quepermar nogofen iniunxit penit obfuari.Sup his & pearuz
armar fufta alguna ari gran com poca qans obfuatione ampli⁹ etiã puidendo vtir debi
e primerament no done ampla e fufficiet legu te multo antedicte bulle ceffioné fuerat iaz
retat en poder del amat confeller nře lo batle pilluftriffimü diz regé martinú diuie memo
general del dit regne de no fer mal ne dã a fu rie à ad feruatione dicte vniuerfitat) folerti

ites algunes a vinguen o irquedela dita cius aio erat itent fup hijs cú fua iuftiffima pui
tatab robes mercaderies ovitualles fegons fione puifuz/ q bulle z prouifiões tá fortes ™
pernos en altres vegades es ftat ia prouehit penis ta fulcite fortiffimis licet reltrigere et
per forma q lo trafech dela mercaderia ari p tenere nec inmeritovos deberent:maxime cũ
mar losdits tres poits caftella no pie ad predicta obferuanda iam fueritis pluries
Alfonsi tertij CXCIX

requifiti/
vos tamen nec apoftolicum dubitā vos requirant et ad ea cõplenda teneda rob
.
do aculeuz necregias ortatiões & mādata ti feruanda per occupationem tépozalitatú taz P

mendo plura grauamina pieter z contrafor vřídíctí epí o vřozum dictozum vicariozum
maz z férié dictarú bullarů zregiarú puiſio rofficialium`ralia iuris remedia debita raf

nuz iam dictarum antiquam praticaz et ob fueta quam que eo cafu fieri volumus indi
feruanciam earumdē dictevniuerfitati et plo latevos copellant:fruftrat eniz eft emanare
nis ibidem ögentib9 facere z inferre minime indulta fi debitum executionis exitum non at
affiduis vexatiōib9 dubitaftis vti in plencia tingant. Dat valeñ die.iiij . aprīlis anno a
rū etiã dubitatis tāin denegatione licécie vt nat AB.cccc.pluj .
in baptiſmo alicuius pluresvaleant adeffe co Deшuridictioer cognitione iu
patres & infuplendis moncionib9fup matri fticie ville mozelle. LI
monis faciēdis & alijs quāplurimisq one
rizofficiodicti officialis dictevinuerfitatis i salfonfus di grarex aragonú
is cúbūt z q côtraferie bullarumiadicta fibi valen rc.Confiderantes predecef
facere totaliter phibiſtis in dicte vniuerfita fozes nãos atos nos ſeu iuſticiam
L
tis dicte ville taldearú predictaruz dāpnú r Jville mozelle regni valen nomine
maxímú intereffe acdictar apoftolicaru bul ipfozů nŕozum predecefforum atqs não in pof
larum cregiarum puiſionú non modică le fefione fuiffe cognofcendi de caufis criminali
fionem.Quo circaſindic9 dictevniuerfitatis bus mero & mixto imperior o infra vnuz
qui nunc preſens eft in curijs quas Opreſenti diem denunciati remiti debent ad nosseu di
in hac ciuitate celebram? incolis valencie reg ctum iufticiam p barones milites valios he
nidepredictis fe conquerés in inmenfum nře reditatos in territorioatqz districtuville mo
$1 excellencie huiliter fupplicant vt fup pdictis relle predicte:ac etiam cognofcendi de caufis
91 continuis vexationibus fibi prouidere de cos apellationum tinencie de benifaça a tanto té
decenti remediodignaremur. Nos vero qui poze cítra o memoria hoinum in contrariuz
01 de predictis factis plurimú certi fumus pui no exiftit:volentefqz prout tenemur iurazre
dere fuper eifdem debite cupientes : dictas re galías nŕas manutenere et defendere. Idar
gias prouifiones quoad expediat ppenfius cotenoze preſentium de certanŕa ſciécia z ep
infequendo vos zvŕm quemlibz requirimus preffedicimus & mandamus locumt guberna
o'tamur z monemus 8 certa ſcienciar expref tozis planeregni valeñ ac iufticie dicteville
fe quat dictas bullas aplicas et regias proui mozelle prefentib9 et fucceffiue futurisfub in
fiones memoratas tearum quamlibz tenea, curfu nie indignationis et tre ac pena DUOzű
tis firmiter z obferuetis ad vngué iuxta ear miliú flozennox auride aragoma a bonis cu
feries & tenozes:alioquiz ſi predicta qỡ nō cre iuflib3 contrafacientis irremiffibiliter habe
dim renueritis feu diftuleritis obferuare:cú dozum não aplicando erario quatenus
bac eadem dicimus z mandam? gubernatori abbas de benifaça feu quicunqs barones vel
regnivalen iufticie z baiulo dcre ville mozelle milites ac alij quiuis habetes feu pofidentes
ceterifqz regijs officialib⁹ atqz nŕis ad quem loca feu vaffallos intraterritoziuz dicte ville
feu quos prefentes puenerint ſeu ptineat quo mozelle perturbant feu perturbare vellint ac
modolibz infrafcripta et locatenentib9 eozű intendant in totum vel in parté cognitionez

dem p prima & fecúda iuffiomb9 ac fub pena dicte iurifdictionis criminalis meric acmir
milleflorennox auri a bonis côtrafaciétis ir tiimperij ac denuciatozů remiffioneinfra di
remiffibiliter habedor regio aplicador era em nec no cognitionem caufax appellationú
ríoquat ad predicta omia et fingula in dictis & poffeffionez iuriuz predictor in qua cōſtat
bullis & prouifionib9 contenta Terpecificata dictum iufticiā ville mozelle nřo nominefem
obferuanda et vt per vos hucufqz traz pie per fuiffe:cam ipfam iuriſdictioné z poffeffio
ter formam dictarumbullarum prouifionú nem vi acmanupotenti et armata defendant
zpraticam et obferuancia carudem atéptata procedendo ad captionez perfonarú z alia re
reuocetur & ad statum debitum z primeuű re media eis et vtrics ipozuzde ure permiſſa z
ducantur z tomentur monitionibus debitis conceffa. Et non contrafaciant quauis rōne
Priuilegia

feu caufa quanto gratiam niam caraz habét uéir e rōpiels téptats de fet eus attreuits oc
iraq tidignatione ac penă predicta cupiút cupar e vfurpar vos iurifdictio e conexença
nofubire:in cui rei teftimoniü pzelentes fie fobre los dits meftres moneders obrers offi
rííuffim9 não mínozi figillo indorſo munitas ciers miniftres e familiars lurs o de algús ö
Dati ciuitate putheoloz die. xxiiij.january aqlls:pretenēts que ho podets fer per caufa
ano anať dni..cccc.xxxxvi.lex alfonfus de miferabilitat viduitat e pupillaritat o per
caufa de appellacions reclamaciosofots co
Super iurifdictiõe zmmunita loz de reconexer proceffos o pviade paus mā
tib⁹ alcaldor ralio monetario fecce.LII leutes homenatges e feguretats oper vitua
N
Lfonfo per la grade deu rey dara lles op moltes altres vies e maneres redu
gode valecia rc. la illuftriffima den en gran dan e piudia dels dits priinlegis
reynamarianra molt carae molt edela iuridictio dels dits capitol e alcaldes e
Jamada muller e loctin general fa dan e interes dela dita fecae dels mestres mo
lute amor cotugal: e encara al gouernado: ge 9 neders obzers officiers e ministres de aqlla e
neral canceller vicecäceller e thefozer de nřa de lurs families : les äls älitats ecauſesde
cortportant veus de gouernado : batle gñal miferabilitatviduitat e pupillaritat anosfo
enlo pricipato cathaluya alguazirs e altres lamente a nře confiftozi com a regalia fe per

tots e fengles officials e loct de aqlls: e fenya tanyé e no a vosaltres dits officials: de queſi
ladamét al veguer fotueguer batle efotballe ari es fom molt marauellats q vofaltres fens
aduocats fifcals fols dela mar/ moftaçaffs temoz del incorrímét deles grás penes enlos
obzers balle real dels molins /admiſtrado:s
dits priuilegis côtra los contrafabents eno
execudos dela caſa ol pes e deles places /cap " Fuants aqlls alavngla côtengudes :ne mēys
de guaytes/porters carcellers/maiozals e cô rompimentdelafalua guarda enla qual ftan
folse prohomens de officis dela ciutat de bar cōftituhits tots los moneders/ obzers e offi
celona/e al regêts e loctinets 8 aqlls ea tots ciers Oldit capitolefamiliars lurse losbés
efengles altres officials epfones en nřes reg de aqlls prefumats contrauenir alsdits pú
nes e terres conftituits e iurifdictio p qualfe uilegis gracies e libertats p losdits reyseg
uulla auctoritat exercints prefents eldeuent nos nolens caufa erahonable fundamět at
dois falut e dilectio. Certificats fom ftats q torgats qui fon leys perempnes pactiõades
iatſia p los molt excellents reys darago e cop e iurades :ales als de iufticia nos pot contra
tes de barcelonapdeceffos nřes de loable re dir ne preiudicar com aquelles fien pvtilitat
cozdacio/e encara per nosfien ftats donatse e fidelitat de noftra moneda e dls finglars fe
atorgats molts ediuerfos priuilegis preroga crets o aqlla nŕa precipua regalia introdubi
ties e gracies preḥeminencies e inmunitats des atorgades e pactionalment iurades.Ep
en favorde nřes feqs denřes regnes efenyo ço nos volets à caſcu dnřes officials fubdits
ries/e fenyaladament de aqlladela ciutat de e vaffalls fia en iufticia e dzet purament con
barcelona :fegons los quals priuilegis e liber Fuats. Wifts primeramet diuerfosdels dits
tats vosaltres ni algus o vosaltres ne altres priuilegis a nos ocularmet moftrats los äls
officials nřes non podets ne podé ne deué co diligentment hauem fet regoneper : trobam
nexer de algunes cauſes ciuils o criminals to clarament que vosaltres ne algun 8 VOS NOS
cants en alguna manera lo maestre dela feca podets empachar entrametrene curar per
officials/moneders/obzers/officiers/collegi les caufes e qualitats ne rahons o colorsfe
e familiars llurs :ans son exepts en plones e
gons es dit per vosaltres ptefes ne altres al
bens vniuersalment e particular o tota cone feuoldirectaméto indirecta dels dits mestre
réça foz e iurifdictio e fumiflio vřese son fub miniftres/obzers/moneders officiers/colle
iectes a foz e iurifdictio e conexeça dels alcal gio families de aqlls batent la feca onobas
des deladita feca en ciuil e criminal. Wofal/ tents o del tot defiftunt.com ſie ſempre prefts
tres empero officials damūtdits e vřes locť per exercir fon offici totahoza e qnt fia necef
o alguns de vosaltres volets interpretar los ari per alguna caufa deles dellus ditese alle
dits privilegis e a aqlls deliberadamét cótra gades oper altra via q dir nomearofcriure
Alfonsitertij CC

fe pura:ans totalmēt avos es abdicada e tol contrarivolem edecernim effer nulle cas eva
ta lur conexença e fuptoritat en totes caufes e les penes pecuniaries damuntdites a nos e
ciuils e criminals.perque ab tenoz dela plent anfa cot pla meytat : e al collegio buftia de
de certa nfa ſciencia e precedét deliberacio d la dita feca per laltra meytat effer fegonsda
nreconfell p execucio dels dits primulegis e li munt es dit adqrides. Pregāts norefméys
bertats a vos dita reyna effectuofament pre vos dita illuftriffima reyna noftra molt cara
gam enfeintent fignificam:e avosaltres dits muller/e a vosaltres dits officials e perfones
officials & perfones e a cafcun dvos dehim e e a cafcu de vosaltres qui arafonepteps fe/
manam fotsincorriment 8 nfa ira e indigna ran manants fots les dites penes enla forma
cio e príuacio de vřes officis e encara pena de deffus dita adquifidores que afola denuncia
tres miliaflorins do? de aragofi cötrafarets ciodels dits alcaldes o collegi decontinent en
la mitat als cofres de nŕa cot: e laltra mitat bens dels côtrafabents ede lurs fermances
al capitol o buftia deladita feca guanyadora prompta erigida execucio façats e fer façats
eaplicadoza fens remiffio alguna: la qual pe fins ala qntitatde tres milia flozins tātesve
na volem emanam fia executada cötralos in gades quates fera comefa : poftpofada tota
bobedients e contrafalents tantes vegades folénitat e fens fpar de nos altra confultacio
quantes fera contrafet ab aqlla rigo? quesp e manament: car nos araper lauos e lavors
tany per vos dita illuftriffima reyna oper ql per ara comana e cometem avos dita regina
feuolde vosaltres dits officials nřes qui fera ea aqllo aquells dels dits officials qui feran
inftat e request p losdits alcaldes.Car abla ofera requeſt per losdits alcaldes o capitol
prefent vos cometem plenariament nřes ve? a fer ladita execucio tot nŕe loch poder e veg
fobre lesdites cofcs: e en aqfts actes expreſſa cöftituints vos mers execudors deles penes
mět vos delegam : los quals officials en lacte deffus dites ab tota plenaria facultat : dela
deles dites execucions 8 penes:los dits alcal meytat empo de aqlles volem e manam effer

des eo capitol puren mudar o variar vna ve reſpoſt ala buftia e collegi Ola dita feca ſegōs
gada e moltes e tantes com benvift los fera: damunt es expreſſat:per la qual pena noente
ene daciauāt no preſumats o attēptets exer nem ales penes enlosdits priuilegis conten
cir iurifdictio ne conexer curar oëtremetre? gudes effer feta alguna nouacio nepreiudici
delsdamuntdits mestre miniftres officiers o ans aqlles fegons ferie e tenor de aquellsdits
biers ne moneders e collegin familiars lurs priuilegis edela prefent effer executades par
en perfona ni en bens per algúa deles caufes tides e aplicades : enadints les prefents a aq
qualitats orahons damunt expreſſades ne p lles:car exfeguit iufticia aquesta es nfaincos
qualfeuol altres ciuilment o criminalmēt dis mutable intencio evolútat e de fer o attépta
rectament o indirecta:ans lexets eremetats de fer lo cótrari tollem a vosaltres dits offi

totalment la cognicio iurifdiccio e termina cials tot poder:e on temerariament fos fet:
aode aquells als dits alcaldes com a ordina decernime dclaram novaler res ans case va

risiutges e presidents lurs:fegons que mils eo no eficacia algúa evalo? .Dať enlo caftell
epus cautament per la formadelsdits priui nou dla nŕa ciutat o napols a .xij.dies Olmes
legis libertats franqſes e inmunitats es loa de deebze del anydela nat denfe fenyor. AÐ .

blemet iftituit e atorgat epactionadamet ius cccc.xlv.keyalfös.in coi.ij.vi.baptifta vic.


rat:los quals e les als volem fien p vosaltres Tabariadei gra regina aragonuz zc. locúť
eper tots altres a quis fguarda iuiolablemet generalis illuftriffimi dñi regis viri z dñínří
obferuats e obferuades.E fi res en preiudici cariffimi: dilectis et fidelibus nřis gerentiui

de aquells e deles cofes deffus diteshaurets ces generalis gubernatoris in cathalonie pri
enlo paffat attéptat : tomets vifta la prefent cipatu /vicario baiulo ciuitatis barchin: ce

aricom nos a maio: cautela ab aqfta matera terifqs officialibusregijs zalijs ad quem feu
botomam eredubim a loch e al primer ſta quosexpectent & ptinent infrafcripta falutë
ment .Collets e abdicats a vosaltres e a caf zdilectioné . 120 parte fideliŭ nŕozuz alcal
cun devos tot poder 8 fer lo contrari/con p dozum fece ciuitatis barchiñ maximo cuz cla

vosaltres e algun de vos fos fet o atteptat lo moze nŕe eft expofitü mag eftati o etiaz lip
Privilegia

diuerſa priuilegia tam per fereniffimos dÑOS vt eft dictuzde officialib9 plonis dicte fece

reges aragonû din recozdy z etiaper fere? quos e quas privilegijs & libertatib? exěptio

nufimú dnm regé virū et dñm nŕm cariffimú mib ipuis gaudere volumus atqvtiper nos
fit cis indultü q o magiftro monetaryjs opa duduz facta : fit fcriptus & noiatus:ipz illico
dictis alcaldis zeozùm iuriſdictiōõi tradatis
rijs et alijs officialib dicte fecce eozücs fami
lia & caufis ciuilib9 7 ſeu criminalib⁹ coz nul reſtituatis & tometis: alioquinvos reddim?

lomodo aliqui officiales o ipi alcaldi ſe itro certiores o aduerfus vos dictú gerétévices

mittere aut al's de eis cognofcere poffint:qui gubernators zaliuz feu alios qui nřís hmõi
nymo ab ipo quozücüqz officialiuz examine non paruerint cum effectu mandatis ad exe/

diſtrictu & cognitiõe ſint exëpti penitus 7 abs cutioné z exactione rigidā dictarú penarú p
foluti:factaq fuerit legitima fides de priuis cedemus feu pcedi faciem⁹ oi dubio quiefcé
legis antedictis licet fint vniuerfatr exvfu te.Nos enim etiam ad cautela vobis&cunlz

pratica z obferuantia cop pene notozia & ma vim de dicto martino ſtephani modo aliquo
nifefta: fignanter de quada executoria dic/ cognofcendi feu aduerfus ipm pcedendi rol
tor priuilegio per dictú fereniffimü dñm re limus oë poffer decernimus ficut eft irritú z

gem eis nouiffime coceffa dat in caftro nouo inane fi fecus a quopiafiat. Dat valen die.

Ciuitatis neapolis.fij.diedecēbzis prime pre xxvij.aprilis anno anatom . AB.ccccxlvj .


teriti.Wos attamen dict? gerenfuices guber iZe oxtigiin cõi locut..

narozis dicta priuilegia infringere z violare


non verendo:in arto carceredetinetis captu Prouiſto ſobzels naufraigs .
martinu ſtephani mercatoze operariuz dicte LIII.
fece zin matricula ipius fece zpreconitzatõe fonfus dei gra rex Aragonum
nominú et cognominü opario et aliozũ offi && valen tc. bagnificoviro beré
cialium dicte iece factar publicata pro opera gario mercader militi baiulo gen
riodictefece matriculatů ſcriptú z nomina rali in regnovaleñ confiliario não
tuz:eumą eis ficut eftis debite requifit? tra dilecto vel eius locüreñ gram nřaz z boṇāvo
derezdeliberare penits recufatis non fine ip luntaté.Cum iura naufragio diſpenſatio
fozuz iuriſdictõis & puilegio, eis cóceffozü vt res phibite extra regnú valen mari traq
violéto preiuditio derogatiõe acdicti mar extrahi poffint:ad vos radvŕm officiú perti
tini ſtephani dāno ziniuria admodú manife neant expectent :neqz iure in generalib?
.co
ftis.Undefupplicato nobis humilr vt fuper ceffiombs includunt: his non obftantibus
predictis dignaremur debite puidere:nofas nõnulli barones milites recclefiaftice pfone
cöfiderantes fit iuri et rōni cöfonú primle terras maritimas eodem in regnovel limit/
gia que vim habent legis pactioate debere § tofas obtinentes quada temeritate quelege
uari ad vnguem :admirātes z merito de pres dānatur in preiuditiúnře wuriſdictiomis THI
miffis:tenoze prefentis vobis oibus finglis ris nitantur de predictis fe modis multis in
fuppradictis quib9 prefentes nie littere diri pedire atq3 eafuis comoditatib? applicare :
guntur:&fignanter vobis dicto gerentinces expeditvt per nře puifionis fuffragiú iurib9

gubernatoris de noftri certafciencia z expzef regalienře preheminecie z dignitati debite


ſe dicimus z mādamus p:o quãto irāz indig . confulatur.Eapropter adfilanriingentem
natiōem regia atqz nŕam pena quinc mi/ inftantiam vobis dicimus z mandamus fcié
F
luum flozenoz aragonuz cupitis non fubire ter confulte pro puma & ſcða шſſionib? ſub
vltra penas in dictis priuilegijs z executozia pena duo miliú flozenor de aragonia quat
adiectis quaedicta priuilegia fuantes ad vn aduerfus talia prefumentes per occupatiōez
guem que fidé refpitiut inuiolabile verbuz fuarú terrarui alia remedia vobis vila tatr

1 regis:facta vobis fide fi facta non fuerit vr pcedatis qnra iurifdictio & ius penitus fer
afferitur q dictus martin9 ſtephani fit dicte uentur illefa : non obftate quocüqs incötra/
fece operari97 in matricula dicte fece in elec rium vfurpato abufu.Sine em titulo in re
1
tione ſeu reductione pſonarú ad inſtanciaz z galijs contra principé nulla poffeffio adquirí
bílé fupplicatōez cõliliario; dicte civitatis poteft vt non poffit defacto interrupi qmad
Alfonsiterti CCI

modum defacto vfurpatà eſt.Uèrum fi ali mus etiam prouidiffe vdeclaraffe vt iurifdic
qui fuper his legitimum titulum habere pie ttoordinariozum minime defraudaretur q
tendant audito fifco noftro plenarie in turi cafu quo tales per Batronos guidati ipo ·
bus fuis vtriqz partium ius reddatis : inte guidatico vti non poffint / cognitio et turif
rim vero cum intentio noftra fitde iurefun dictio ipforuz ad officiales ordinarios remit
data neq3 poffit als per exceptiõem elidi : tatur et eis remaneat et non Wiceadmiran/
feruetur fifcus nofter in fua pzeheminencia r to penitus cognofcenda : et ifto in cafu pro
regalia donec caufa fuo marte inftructa alt non guidatis affecuratis habeantur:prout
ter fuadente iufticia duxeritis prouidenduz: in eifdem prouifionibus/ad quos nos reffe/
fuper quibus vobis comittimus vices nŕas rímus plenius continetur . Sed licet pre
In cuius rei teftimonium prefentes fieri tuf dicta omnia ita prouifa fint/oziunturtamen
fimus noftrofigillo munit. Dať, in caftello cotidie inter coldem viceadmirantum 7 offi
turis octauidicto de logrocho die víceffima ciales ordinarios prefertim iufticia crimina
fecunda ſeptembris. Anno anatiuitate dni. lem z cùnlem ciuitatis valen varie contentio
AB.cccc.flip. nesfuper iurifdictione cognitione dictozum
acordatozum /videlicet o cum aliqui guida
Decontentione iurifdictionis ti zacozdati per eundem iufticiaz criminale
vel ciulez vel alios officiales ordinarios eiuf
inter officiales ordinarios et z víceadmiran
dem regni pro delictis vel debitis eorum ca/
tu feu capitaneu alicuius armate rōneguida
piuntur vel cozam eis conueniuntur vt inde
top ſeu acordator. LIUI
bebitam fenciant punitionezvel faciant fatif
factionem :dictusviceadmirantus pretendit
salfonfus del gratiarex Ara atos nititur de valore cozundem guidatico/

gonum valentie rc. Recolimus rum eifdem acordatis concefforum recognof

fuperioribus annis ad propulſan cere/an ex ipfis guidaticis pro eiufmodi debi

da varia delicta aliafqs fraudes: tis veldelictis poffint veldebeant fe tueri/ et


ad q nōnulli prave pditonis rvitë/diuine ma petit feu requirit illos ad fe remitti : quo fit
ageftatis timore arc não poftpofitis eorüqz vt fi dicti acordati ad eundezviceadmirantű
falutis immemores fub colorer beneficio gui remittuntur raro vel nunc ex eoruz delictis
daticorum que per Bageftatez noftram in puniuntur vel eozum debita ex foluunt / non
fauozem armate et al's nonnullis patronis modo que poſt datam ipforum guidaticous
nauium tirremium birremium raliorum va commituntur et caufantur vel contrahútur
fozum maritimozum et alijs conceduntur eo fed etiam de quibus obftantibus foris privis
rum animos infolentes vagos folicitabāt legijs libertatibufq3 eiufdem regni z ciuita
116A fuiffe nonmodo ex noftris fed fereniffimi re tis guidarinon poffint: que res vertitur nō

gis nauarre prouifionibus ita confultiffime mediocriter in damnum reipublice et habita


prouifum ipfi acordati per eofdem patro tozug eifdem ciuitatis et regni ac etiam preiu
nos raliosfimilia guidatica obtinentes gui ditium iurifdictionis dicti iufticie cialis et
dati zaffecurati de exceffibust delictis acde criminalis et aliozum officialium eiuſdem re
TON
bitis poft datam eiufmodi guidaticorum eiss gni . Qamobrem vos dilecti atqz fideles
dem patronis concefforum commiffis & per iufticia/iurati/et conalium ciuitatis noftre

petratis ac caufatis et contractis ipfisgui Valentie: animaduertentes ad vtilitatem et


aqu daticis vti vel gaudere non poffint . Etni comodum reipublice incolarumq3 et habita
BON hilominus ex quo inter Wiceadmirantum et tozu eiufdem ciuitatis et regni/ et vt iufticia
Tats alios officiales ordinarios eiuſdem regni va atius et expedite miniftretur : per magnifi
LAG! lentie varie queftiones oriebantur fuper eo cum atqz dilectum confiliarium noftrum Ja
Stra videlicet o dictus Viceadmirantusde delic cobum de fachs nuntium ad mageftatem no
110 tis et debitis per ipfos acordatos poſt da/ ftram per vos deftinatum ingentiſſimas fup
AJAN tam dictozum guidaticoruz commiffis factis plicatões nobis dedift) vt fup predict) debite
limu et caufatis cognofcere nitebatur. Recoli opportüeqs puideredignaremur.Posvero
Ci
Priuilegia

volentes hmoicontentoib9 viam precludere xxij.aug.ano anat oñi.AD.ccccvij.regnozū


tam prodebito iufticie expeditiffime iter fub nŕozú anno.xli.Ibuiusvero citeriozis ¡icilie
ditos nros miniftrande alijs iuftis refpec regni.prin . Rex alfonfus, yo he leydo la pre
tib9 et caufis quas z quos exprimere non cu fente & plazeme q affi fe faga.
ramus. Tenoze prefentis fcienter deliberate Calcaldifecce nō poffint cog
cofultovolum puidemus inuiolabil'r ob nofcere nifli tm in illis qui actu pfonalr zre
Fuādu o deceteroſi dicti iufticie criminalis vera in dicta fecca labozabūt z ad illos tantú
z ciuilis vel alij officiales ordinarij eшfdē aui
priuilegia dicte fecce se extendat z nō ad alios
tatis zregni in captõe eorüdedelinquentiú a etiam matriculatos. LVI
codator guidator cognitiõe delictor fis
ue criminũ vel debitox coundē/dictú vícead salfonfus dei grarex aragonu
mirantu vel admirantu pñtem z futurospie valen zë. Ad tollendú varios abu

uenerit: ipiacordati ac guidati nullat ad eu fus in ciuitate valeñ hactenus in/


LED
de admirantu vel viceadmirantu debeat res troductos ex paшlegijs ficce ipi⁹
mitti:f3 per ipos iufticiá criminalé z civilem ciuitatis per nos predeceffores nãosdiuer
vel alios officiales ordiarios predictos debe ſis tépozib9 7 ſub diuerfis calendarys concer
at pui cognofci ac ius dici fi ex ipis guidatícis fis/videlz & plures officiú monetarij nō exer
de delictis zdebitis predictis poterüt vel des centes vel alsin eadem ficca nullatenus plo
bebunt fe tueri.Et nihilois volumus et pui naliter Fuientes eifdé priuilegijsz libertatib9
demus o dictus admirātus zviceadmirāt9 vtiatą gaudere conant: in magnuz difpé
de delictis debitis poſt datā cozūdez guida dium ato preiudiciúvertitur iuriſdictōis iu
tico per ipos acordatos comiffis caufatist fticie criminalis & ciuilis et muftaçaffi alio?
ptractis/vel etia ante fi talia fuerit dequib9 rumą officialiuz eiuſdem ciuitatis quinymo

obftantib9dictis foris priuilegijs z libertati res publica ipfius ciuitatis ex cali abuſu dam
b⁹guidari nō poffint cognofcere vel fe intro nis incomodis a plurimis afficitur ex quo
mittere minime valeant fiue debeat:auferen ipi monetarij miniitriz alij de eadë ficca etia
tes illis oéz fecus agendi ptáté/rdecernétes fi actu non ferutant pfonali pfuadentes fibi
irritu zinanefi fecusper eos fuerit attéptas ipfis cozam alijs officialib9 minime cōueniri

tuz :quibufuis puifionib? forte aliter diſpo poffe pretera cozam -magiſtro ipius ficce:ad
nentib?:quas ita vt predixim volumus limi varia fcelera atq delicta comitŕéda z debića
tariz interpretari eidé officio admirātiforte caufanda eorum animos facili folicitant:de

coceffis:quo ad bec non obſtätib9 vllomodo quib9 parú aut nihil punitatis fentiunt . Dd
Quocirca eidé fereniffimoregi nauarre fra hüilem igitur fupplicatõem pro parte veſtri
trínão cariffimo z locúten generali intentuz dilectozů atą fidelú nŕozum iufticie ziura/

ním quo volum⁹ et disponim9 ſerie hmōiſig tozuz eiufdé ciuitatis ſeu per magnificü atq
nificamus/eidem vo admiranto viceadmiră dilectum confiliarum nŕm iacobum de fachs

to zalijs officialib? ad quosspectet pñtes veſtrúnuntiú ad nos deftinatu mageftati no

fuerint preſentate coqs locať pñtib9 ¿ futu ftre factam.enoze prefentis fcienter delibe
ris dicimus z diſtricte precipiédo mandam9 rate et confulto volumus puidemus atą oz
ad penaflorennozú quiną miliú: quať nřam dinam⁹ppetuo inuiolabilŕ obkuanduz o de

binõi ordinatöem z prouifioné in oibus & per cetero quicúc ciues vel hitatores eiufdeciui
oia cunctis futuris tépozib9 inuiolabilr obf tatis fiue in oparios fiuein monetarios aut
uentz exequant r exequi obferuariqs faciant alios officiales eiufdem ficce ciuitatis valen.
per quofcüqs quanto prefat9 fereniffim9rex fuerit electi pftituti vel noïati in cadez ficca
nobis cõplacere/ceteriq predicti gram nřaz actu pfonalr non fuientes:primilegijs &liber
cara habent iraq 2 indignatiöez nřínomis tatib9 eiufdé ficce vti vel gaudere nullat va
ac pena predicta nŕis crarijs iremifibilr infe leant fiue poffint : quinymo pro eozú delictis
ren dã cuptút non incurrere. In cuius rei te arqzdebitis ciuilr ¿criminate cozâ alijs offi
ftimomúpñtem ficrituffim ? não comũi figil cialibus eiufdem ciuitatis prout ad ynum/
lo pendenti munie. Dat in turri octaui.die. queq3 spectabit poffint et debeant conueniri
Alfonsiterti CCII


Inhibentes ppterea at firmiter mandan refiftécie poffint impune ofendi. LVI


dantes magiftris ficce predictepitit fucceffi Os alfonfus dei gfa rex aragonű
ue futuris/t alijs officialib9 dicte ficce quaE. valen rc.ad euitāda atq3 penit p
decetero depredictis operarijs z monetaryjs pulfanda varia vãng zincomoa ở
D
talys qui de eadé ficcafe dixerint vel fuerint b9res publica bitatores ciuitati
etiafi in dicto officio fint matriculati et in ea
<regni valeñ:pferti incole & hitatores villag
dem ficca actu non fuierint nullatenus ſe ins
atq3 loco in maritimis regni eiuſde altitu
tromittat aut cognofcere prefumat :nifi folú tox opprimunt pp pirataru receptões q per
zdütarat de illis realizoi fraude ceffate in aliquos officiales nŕos baronu in eifdé villis
eadé ficca actu pfonal'r feruierint.Etfiforfa locis feu aliqb9 ex eis fiüt. Tenoze pñtlüde
dict9 magiſter ficce aliqué vt aliquos actu in certanra fcia deliberate et pfulto volum⁹ p
dicta ficca non Fuientes p fe vel mistrosfuos uidē9 rozdiam? unuiolabil obfuandü ode
ceperit rōnedelicti vel als:in côtinenti z fine cetero quicüqz pirate qui cũ eor fuftib9 va
moza illü vel illos ad officiales eiufdē ciuita fis maritimis ad quofuis port?`ozas fiuema
tis ad quos fpectabit remittat :dubio dilatõe ritimas eiufdé regni applicuerit:no poffintg
atq omni finiftra interpretatõe ceffantibus quofuis officiales fubditos nãos pacto ali
atc reiectis:ipis priuilegijs dicte ficce quib9 quoreceptari guidarivt affecurari.ita ztalr
quoad predicta expreffe atq3 fcienter & ex cau Pipi officiales et ſubditi nŕí ſub fidelitat de
fa derogamus:non obftantibus vllomodo. bito quo nobis tenentno poffint debeat aut
Quocirca Feniffimo regi nauarrefratrinfo valeat devictualib⁹armis aut alijs reb9 eiſdě
cariffimo z locútengenerali intentű nŕz quo piratis fubueire: quinimo totisvirib9 filia p
volumus & disponim9 fignificantes eorundé hibeat: neqz eos guidare vel affecurareplu
contextu preſentiü fcienter & expreffe dicimus mát vt édictű/fz ad captōez cozúdé piratazú
< mandamus gerentiuices gubernatoris ge ac cozũ fuſtiú et rerû z aliop q cũ eis accedet
neralisz baiulo gnali eiufdéregni/ac iufticijs intédant cũ effectur fine moza : deide eos fic
in ciuilib9z criminalıb? et muſtaçafo eiufdé
captos cũ fultib⁹atq3 reb⁹ predictisin mani
ciuitatis & ceteris officialib9nris quouis offi
bus & poffe curienŕe vel officialiú nŕorum að
cio ciurifdictõe fungêtibus ac denominatōe
quos fpectet.curēt ponerez pftituere:pena et
diſtinctis & eorum locateñ ſeu dicta officia re
florenor..AB.nfis eraris irremiffibile in
gentib9 prefentib9 futuris & precipue dicto feréda eifdé officialib9fubditis fecus agëti
magiltroficce officialib9 quibuſuis dicti of
b9fingulis vicib9 pptea indicta z iminente.
fici quat nŕam hmõi puiſioné z ordinatōez Voletes z expreffe decernetes y pdicti pira
cunctis futuris téporib9 teneant firmiter et te aliją cũ eis acedétes fi in cop captoe fuerit
obferuent teneriqz z obferuari faciat inuio,
refiftentes:poffint p eofde officiales fubdi
labile per quofcüq3 :strariú nullatenus tem tos nŕos ipune offendi ac mort fuppliciotra
ptaturi quanto piefatus fereniffimus rex no di:quibufuis licentijs facultatib9p nosvel
bis cōplacere/ceteric predicti z prefertim di predeceffores nãos aliqbus officialib9 de ipis
cti magiftri ficcegraz nŕam cara bent iraq piratis vel cor rebª affecurādis atq3 guidā
indignatōez nŕí nois ac penadecem miliuz
dis vi'receptādis bact pceffis quib9 de certa
flozennor nfiserarijs irremiffibilr inferen
ſcia cuz pñtibus derogam nō obftätib? vllo
daz cupiunt non incurerre. In cuius rei tefti
mō. Quo circa fereniffimo regi nauarre fŕt
moniupñtes fieri tuffim9 não coi figillo pens
não cariffimo locüten gñali intentũ nŕm quo
dentimunit. Daf in turrioctauidie.xxij.au
volum⁹ diſponim9 ſignificates/ ceteris que
guftis Anno anaf dñi.ØD.ccccl vij.lbuius
bnfcüqz officialib⁹ maiorib9 et minoub9 quo
regm ficilie citcriozis anno.xxiij. alioruz do
uis officio riuŕdictõe fungétib? ac denomia
ber regno não anno.xli.Rex alfonfus.yo'he
tõe diſtinctis in eodé regno eiufqz ciuitatib9
leydo la pñte e plazeme q anſi ſe haga .
villis & locis limitofis pftitutis eorüqz locat
pñtib9 & fufisdicim9 ? districte pcipiedomā
pirate feu cofarij nō poffint
damus fub penis predictis quat nram hmõi
receptari feu guidari fed capiantur: in cafu inшiolabile ordinationé cunctis futuris tão

€ 11
Brinlegia

rib9teneāt firmiter zobfuent teneriqz z ob dehmōi officiozú electõe z nominatione cură

feruari faciat inuiolabilr.Quam vt ad noti fiue onus habuerint preſentib9


% futuris con
filiarijs & fidelib noftris dilectis hmõi ferie
ciadeueniat fingulor:volumus tiubemus p
ciuitaté valen et alias ciuitates villas et loca fcienter rexpreffe dicamus mandam adpe

limitora feu in marittimis eiufdé regni coſti nam flozenozű trium mille abfqz ſpe venië a
bonis cuiuflz cötrafacientis irremiffibilr ex
tuta voce preconis publice diuulgari nequis
ignoratie velo valeat ſe tueri.in cui9 rei tefti bigendar noftris erarijs inferenda:quatens

moniu preſenté fierí wffimus não comuni fi nfam hmōi prouifionem rozdinatōem cüctt

gillo pendeti munit. Dak in turri octauidie futuris tépozibus tenentes firmiter zobfers
uantes teneriqzz obſeruari inuiolabılr facié
xxij.mēlis augufti áno.D.cccclvij.regnop
nŕop anno.plij.huius vo citerionis ficilie. re tes:dictos ciues incolasz habit ciuitatis me

gni.rri . Rex alfonfus.yo he leydo la preſen mozate fozo ceffos et quor vrozes dictas fu
asdotes repetierit fiue repetet in futuruz e
teeplaze meque anfi fe faga.
fuerint exfolute: ad officia prelibata non mo

TA› quicüqz ciues et alij hitato donon pponatis coftituatis vel admitatis
tozes qui fozo cefferint zfeu eozuz vrozesdo fed neqz etiaz nominetis/neq3 in cedulis fiue
tes repetierint no poffint ad officia quecüqz redolimis electionis ipfox officiorü cöfcriba

eligi nec admitti. LVII: tis vel aliquos imponatis: qrfi vt firmi? nia

salfonfus dei gra rex aragonú hmoi ordinatio exequal et obfuetur : hmõi
valen rc.Cum maximureipublice tenoze vobis eidem baiulo generali dicro93
intereffe verfetur fi ad ei publica veftrolocüten ſeu ipm officiu regenti et alijs
officia gubernanda z adminiſtrā qui pro tépoze fuerint ad vberiore cautelam
da viri tales preficiatur z conſtituantur qui vltra penaz preſcriptā ſub grauiozi pena não
rey familiaris inopia fint effecti. Eapropter arbitrio referuatadamus expreffius in man
erga rem publicam ciuitatisvaleñ:vt indem datis quat fi forte inaduerteter vel quoquo
nis fuaripoffit aiaduertentes :tenoze pñtis alio pacto dicti fo20 ceffi vel alų predicti quo
vtilitate eiufdé reipublice in his pfpecta: mo ruzvrozes dictas dotes repetierint et de as
tu ppziode certanŕa fciécia deliberate con fuerint folute feu fatiffacte/ad aliqua dicte ci
fultovolum puidemus atqz ordinam⁹cunc uitatis officia forte fiue electõe conferédano
tis futuris tépozib? inuiolabitr obferuandü minabuntur z vobis fuerint prefentati : cos
decetero quicüqz ciues & habit ipius civis nullatenus noietis eliguatis neqz ad ipa offi
tatis quihactenus fo20 cefferunt decetero cia aliquat conftituere prefumatis. Posem
cedét/ac ět bij quop vrozes dotes fuas repe ex nunc fifecus fuerit actuz/decernimus irri
tierint fiue repetent in futurü /z de eifdé doti tum et inane nulliuſqz efficacie vel momenti.
b9fuerit eis fòlutú z fatiffactü ; in iufticiã cri Satis enim iuftuz atqz ciuile videtur & qui
minalë vel civilë zeius locūteñ iuratos/mus bonafua incōpofite atq3 inordinate cofumé
ftaçaffuz talia queuis iğiuſmōi ciuitatis of tes Fuare nequiuerit/publicis officijs nōde
ficia publica :q forte fiue electõe pferütur ſeu cozenÊ:nequid pei⁹ in alienis ftatueret. Con
conferri folent: non poffint aut valeat quo/ trariú igifno faciatis aut fieri pmitatis qua
quo affumi/eligi/nominari/proponi/ admiti tovos prefati locúten nŕt nobis côplacere/ce
neq3 ordinari : quinymo ipo facto et iure ab teriqz piedicti gram nŕaz carā þētis irāqz ?
ipis officijs fint penitus excluſir alieni.Quo indignatôez nří nois ac pená predicta cupit
circa vobis fereniffimis marie regine cöfozti non incurere.In cuius rei teftimoniú pñtem
et Johanni Regi nauarre fratri cariffimis fieri шuffim? não coifigillo pendenti minit.
et locumten . noftris generalibus intentum DaEin caftellonouo ciuitatis nie neapolis
nfm quo incomutabilr volumus fignifica/ die.xvj.menſis nouēbus anno anaf dñ ..
mus:vobis verobaiulo generali eiufdem reg cccclvij. Duius ficilie citeriozis regni anno.
ni valeń vroqz locüteñ , dictú officium regé xxiij.alioruz do regnoz nŕox anno.plij .IKef
ti/iuratifq3 infuper ratiōali ipfius ciuitat alfonfus.yo beleydo la pñte e plazeme q anfi
et alijs quibuſcũuz officialib9 7 perſonis qui ſe haga.
Alfonfterth CCIII
B

tione fungentib9 acdenominatõe diftinctis/


190 C Donacio zremiſſio facta per bictors officialiu locat feu ipfa officia regé

dim regé ciuitati valen de iure quinti eidem


ribus pñtibus & futuris in tota ditõenřa pie
ptinenti in quacuq galea armanda per ciuis
tatem . LVIII. fertim in regnis valeñ z maioricap /acprinci
patu cathalonie cöftitutis : haz ferie dicimg
salfonfus dei gřa rex aragonú Districte precipiendo mandamus ad penaz
valen tc. Accepto in presenciaruz decem miliú florennox nŕis erarijs irremiffi

q ciuitas nŕa valeń pro cuſtodien bilr inferenda:quaturam hmot coceffionez


do marittimas portus et plagias exëptionez gram z inmunitaté eidéz ciuitati
Irfa ciufdé ciuitatis & regni: refiftédo hoftilibus teneat firmiterqs obfuent teneriq3 robkua
incurfib? p piratas aliofue inimicos fidei ca ri faciant inuiolabir per quofcüqz:neq3 co
tholice ato nãos incolisthitaf eiuſdë regni tranŕam hmōi exēptõem dictú ius quinti p
aliſą mercātir nauigantib9 ad ipam ciuita mercib9 reb⁹ bonis predictis per eandé tri
té z regnú varia mercimonia victualiac def remez vt predicitur capiendis ab eadem ciut
ferentib9 inferendis: als pro mercatili ne tate petere vl'exigere plumat: f3 8 illo faciat
gociatiõe exercenda quādā tirremez ¿tinue aidé quitati rideri: neq3 fecus agat qnto pre
armatatenere intédit atqz in pñciar teneat. fat? fereniffing rex nobis coplacere/ceteriqs
Ibabétes respectuz adgrata plurimü et acce predicti gram nŕam carahabent iraqz z indi
pta feruicia p eandé ciuitate valen nobis pre gnatioez noftri nominis ac penaz predictam
ſtita z impéla:ad ciufqz hūilez fupplicatōem cupiunt non incurrere. In cuius rei teftimo
per magnificú atqz dilectü pfiliariúnŕz iaco niù prefenté fieriiuffim não comuiſigillopé
bude fachs illius nuntiú adfenitaté nřaz de denti munită.Dat in turri octauidie.fxiiy .
ftinatu nobis facta:vt facili? candé triremé menfis auguſti anno anať dñi. AÐ.cccclvuj .
illiufqz armamentü fuftëtarevaleat.Tenoze Duus regnificilie citrafarú anno.ppij.alio
pitis fcienter deliberate z ɔſulto zgřaſpāli rum boregnoz nãox anno.plý.Rex alföfus
eidé ciuitati cōcedim ? gratiofe atqs donam⁹ gobe leydo la pite eplazeme qanfi le haga.
wis quinti nobis & nŕecurie ptinés ex z de qui
bufcüqz reb mercibus bonis per eandé tri
Mullo relicto filio: fereniffi
remez feu eius patronu focios et alios in ea
nauigantes accedentes ab emulis rebellib9 mus dominusRer Alfon
inimicis nŕis acfidei catholice/per queuis
fus in domino requieuit.
maria poitus plagias ato marittimas naui
gantib9 iufte debite capiendis : ita vz Ÿde
bonis reb? et mercib9 piedictis abemulis re
bellibust inimicis nŕis iufte etdebite vt pres
mittit capiendis & hñdis feu acquirendis:ea
dem ciuitas valenz officiales qui adeiusrez
publica gubernādam fuerit pro tépoze depu
th
tati:dictú ius quinti nullať nobis inře curie
Cast foluere teneant vel cōpelli poffint: f3 cenfean
Cen
tur ab eodé iure quinti penit? liberi imunes
texepti: put tenozepitis illä & illos de certa
3대 nfafcia cófultedeliberate rex graſpāli libe
pit rosfacim⁹ imunes pariter exeptos. Quo
URD
circa fereniffimo regi nauarre fratri nfoca/
riffimo z locúten generali intentuz nŕm quo
volumus et disponim fignificantes .gerent
FIND
gubernatons/thefaurarys/baiulis generali
1.2 bus localib⁹/pcuratozib⁹regis z aljs qui
Cij
bufcücs officialib? quocüqs officio riurifdic
Priuilegia

Sequitur priuilegia illuftriffimi beregariü devilaracuto milité ervnar petrú


iobane pardo
dodela cafta/ la cafta & frá
dit regis Johanis fratris et fuc
cifcú pdo ola cafta alcarrotiú bevilaracuto

ceffous dñi regis Alfonfi. milites exalta ptibus caufis et rõibus in pro
ceffibus declaratis vobis committendas du

imus et pariter remittendas : prouifo ad re


Tomnes caufe feu queftiones
ceptione feu cofectionem actor ex caufis bu
que tractantur in curia gubernatōis cöfcris
iufmodi vt fcriba dilectus regius ſcriptor et
bantur per fcribas eiuſdễ curie tantú et non nofter iacobus benedicti z nullus ali9 admit
per alios. I.
teretur. Et quoniam ex hocnon modicũ pre
iuditium iurib9 regijs procuratur : prefentiú
Øbanes dei gra tenoze ex caufis premiffis z alijs noftrú iuſte
tia Rex nauarre: In mouentib⁹ animuz /tam ad fifci regij inſtan,
fans gubernator ge cam/ domini vtilis dicte ſcribanie/proui
neralis Aragonumr fiones noftras feu litteras fuperius mentio
Sicilie:dux nemozeñ . natas quatenus difponunt dictum iacobum
Bandie montifalbi r benedicti pro fcriptoze in dictis caufis enemi
1Betre fidelis: comes nem alium admitti : ſcienter confultereuos
ripacurtie:acdoming camus caſſamus annullam? z viribus omio

ciuitatis balagarij lo pariter vacuamus . Et nihilominus ne taliú

cuten generalis fereniffimi oni regis fratris obtentu prouifionű /regia iura amplius ledi
nřicariffimi. Dilectis noftris gerentiuices poffint : ftatuimus et pariter ozdinamus q
gubernatoris in regno valen & locumteñ eius abinde in caufis littibus queſtionib9 fiue cau
generali faluter dilectione. Er confuetudine fis coram vobis fiue ex natura officij /fiue ex
zvfu longemis quibus ordo rationis affiftit comiffionibus aut al's qualitercüqz tractan
vniuerfa iudicij acta z cetera que concurrût dis:folum admittatis veftros ordinarios no
competenti ordine confcribenda er littibus tarios ſeu ſcribas :alijs quibuſcüą notarijs
queftionibus fiue caufis & alijs etiaz iudicia qui ſcribanías cozam yobis fibi procuraue
liter cozam vobis feu in fozoveftro tractan/ rint zalijs etiam expulfis et nullâten admif
dis quomodolzvel agédis folivt ad illos ti fis.Siquis autem nok de nŕa huiufmodi pro
pertinencia curie vřenok feu fcribe cöfcribe uifione per eius prefentationem feu oftenfio
rez recipe confueuerüt :alijs quibuſcücß not nem certus:aliqua acta coraz vobis recipere
feu fcribis circa hmōi actor pfectioné vel re prefumpferit : ipfo iure fine aliqua folënitate
ceptōem nullať admiffis. Mõnulli tñ notarij vel declaratione iudiciali : que non requiran
zelo ambitōis quelege danatur pfecto ducti tur: fit priuatus fuo officio notarie.Quam/
pretendüt ad receptõez ſeu cõfectiōez actozű obzem vobis dicimus z mandamus fcienter

hmoifaltem in caufis coza vobis ex delegata pro prima z fecüda iuffionibus fub pena duo
iurifdictõe vel remiffione tractādis de iufti/ rum mille flozennox auride aragonia: quat
cia poffe et debere admitti :ſup his modis di prouifionem noftram preſentem et omnia et
uerſis pcurant o virtute regiarü puiſionú fingula fuperius contenta teneatist obſerue
illos ad taliú receptõez actozuz recipiatis et tis /exequaminiz compleatis/rnon.cōtra/
veftris notarijs exclufis admittatis omnino ueniatis quauis cauſa:fecus enim agendivel

Verum cum in turib regijs euidens in his quomodolibet attemptandi omnem vobis a
pieiudiciú afferatur rõne iuriú ſcribaniedics dimimus poteftatem: peterea fi contrariuz
teveftre curie:que fub directo dominio p di fiat decernimus nullum effe. Dat in villa al

ctodño rege tenetur ad certu annuú cenfuz canyícij.xxvj.die mađij anno anatiuitate dñi
que propter ea diminutioné fentiunt . Et nỗ AB.ccccxxxvj.Defuries vic.
fit diu q per noftras regias prouifiones cau
fas feu queftiones in cancellarianfa apudva Declaratur opfarracci poffint
len per evocationé introductas inter nobiles fe obligare ad penas captiuitatis . ・ II.
(
Johannis fecundi. CCIIII

stpel
Øs lohānes 7.Uidimus quod ctionem ſuppradicti ADogip zayar et IDıba
Bình
da publicum inftrumentü actum yazayar delati fuerunt accufati et denuncia 2
aract
in loco de albalat fito intra termi ti per Johannem reuert procuratozeM DICTI
15Un
nos generales ville muriucteris . Jaufridi de blanes coram ferdinando armé
ndası
xij.die menfis madi).anno anať dni. MB.cccc gol procuratoze et locumtenen eiufdem Jau
xxxvj.claufum et fubfignatú per dñicum fer, fridi et nugen farracenam vxozem dicti mas
rinot per quod nobis conftitit q mogip za homat alcahue occifi de morte ppetrata vt
yar/bibaya zayar/hamet zayar ali alhaderi dicitur per dictos morip zayar et IDibaya
Dabomat cinche mig farraceni dicti loci zayar in perfonam dicti mahomat alcahue.
Ettandem dictifarraceni delati certo procef
de albalat pte ex vna: e mahomat alcahue/ca
bat alcahue /abdalla alcahue et hamet alca fu absencie precedente coram dicto Ferdina

Quefarraceni eiufdem loci abaltera partefe do armengol actitato preuia de caufa fenten
cerunt inbierunt & firmarunt bona veramfi ciati condemnati fuerunt per dictum Jau
12. p fridum de blanes in penis in dicto pacis in/
nalem & irreuocabilem concordia pacem e fe
5 Td ftrumento contentis videlicet in Ducentis
dus perpetuŭ actreugam centuz annog in/
ter partes predictas zeozuz valitozes radiu florennis pro quolibet ipforum/ac etiam fo
fiser
to:és duraturam et obferuaturaz in et ſuper re et effe captiuos dicti Jaufridi et alijs pe/
omnib9 7 fingulis queitionib9 odijs debatis nis in fentencia per dictum iaufridum fuper
tranconib9inter eafdem partesoitis motis bijs lata in dicto loco fub lalendariode.vij.

tfufcitatis/tam pretextu quozūdaz vulnerű die octobris proxime lapfi contentis & expref
illatorum in perfonaz dicti mogip zayar per fis. Et attento o fecunduz confuetudinem
dictum mahomat alcahue eius fratres pre farracenozum valde antiquatam et obferua

dictos & alia quacunqzvia mota feu agitata tam in regno valentie ipfipotuerunt et cons
1,0 atoto tépoze predictohuc vfq . In quo qui fueuerunt obligare corum perfonas et etiam
filiozumfuorum nedum maiozum sed etiam
dem pacis inftrumento dicte partes volue
runt & ille cozuz qui contrafaceret penazin minozum viginti annis ad perpetuam feruis
cideret ducentor florennox auridandorum tutem: fic per fereniffimum dominü regem
et foluendorum de bonis talis contrafaciens fratrem noftrum caufa cognita et cum mag
tis videlicet medietatem iaufrido deblanes na fui deliberatiōe concilij fuit pronunciatu
domicello domino qui dicitur eozum et dicti et fentenciatum . CEt attento o fenten

loci de Albalat/Taliam medietatez parti pa cia principis caufacognita pmulgata vím le
renti pacemos et treugam predictam obfer/ gis obtinet et prolege feruanda eft generali
uanti. Voluerunt nec minus o contradi ter inter omnes. Attendentes etiam o de
ctozes & dicte pacis et treuge fractozes incur iufticiar ratione ea quein iure confiftunt po

rerent z punirentur nedum dicta pena pec teft princeps etiam vbi certa eft perfona cu
cuniaria fed etiam tam periuri ziuramen ius intereft illavel alia nullatenus vocatade

ti per eos in dicto inftrumento preſtiti tranf cernere et declarare.20 tanto cal's inftan
Tatoea necnon incurrerent vtnotožý vio te et humiliter fupplicante dicto iaufrido de
Latozes illam et tantam ac talem penam & pe blanes:decernimus z declaramus dictos mo
nas peccuniarias et corporales quantas et gip zayhar ethihaya zayar ad dictas penas
cbla
quales incidunt proditozes et banfatores fe in dictopacis inftrumento contentas fe po
cón
cundum forum Valentie et confuetudines tuiffe obligare prout fe obligarunt: per con
T
ac vfaticos Cathalonie : ac etiam tales cul/ fequens fore et effe feruos et captiuos eiuf/
rad
pabiles ipfofacto effent et efficerentur cap demiaufridi de blanes : non obftantibus in
TE
tiui et ferui dicti Jaufridi de blanes COLUM contrarium allegatis . In cuius rei teſtimo
domini prout ferui et captiui de bona gnerra nium prefentes fieriiuffim ? regio figillo mu
att
de iurefunt et pertinent ipforum dominis et nitas. Dat valen tricefimo die Upuls.
detentorbus : prout hec et alia in dicto pay Anno annatiuitate dni.D.cccc.xxxviij .
cis inftrumento feriofius expreffantur. RexJohannes.
oft cuiufquidem pacis inftrumenti confe
1
Cúúj
Peinlegia

guidatica feu fuperfedime quo ad alia tn in fuo maneant vtic robože


i valoze. Abandātes p hac eandé gerentiui
" ta conceffa ad obligatões feu delicta poft da
ces gubernatoris ac baiulo gñali regni valë.
tam illox caufata minime extendantür. III
teoшuz locať necnō iufticijs in criminali v cis
siohānes dei gra rex nauarre ulib ciuitatisvaleñ z alijs vniuerfis &fingu

infans et gubernato: genralis ara lis officialibus regis atqz nŕis ad quosprís
goni & ficilie:our nemozen/gādie neat spectet pro puma z ſeda шuffionibus ac
montifalbi z petre fidelis: comes fub regie gratie & mercedis obtentu penaqz
ripacurtie ac dñs ciuitatis balagarij locūteń mille flozenozű incurfu quat prouifioné et de

generalis fereniffimi dhi regis fřis nři cariffi claratōez hmōi et oia z fingula in ea côtenta

mi. Sicut plurimozũ fide dignoz relatiõep teneant firmiter z obferuet/teneriqz z obfer

nouim9/multi quidé funt holes praue vite:q uari faciât inuiolabit's per quoſcüqz : NON 2

stepto diuine mageftatis timore fue faluti trauentat occafione aliqua fiue cauſa.Verü
inmemozes:diuerfanittunk comitterefacino vt nullus ſup premiffis valeat ignorácia pre
ra z delicta/rɔ̃ct9 inhiüt hac ſub ſpe pnicio/ tendere feu aliquaf alleguare : volum? þmõi

fa:q comiffis exceffib?r delictis gaudere po declaratōem puifione nŕaz voce precomis

terüt benefficio guidatico; z ſupledimétor per loca folita dicte ciuitatisvalen publice ac
ceffozuz in fauoré nauiú galeazz aliaruz fù moze folito publicari.In cu19 rei teftimoniú
ftiu ao guerra incedentiü cötra inimicos et pitez fieri iuffim? figillo não fecreto indo:ſo
emulos dicti dñi reg} fratris nři:poft vzle munită.Dat ceffaraugufte.pi.die marti).an

acordauerint cuz aliquo ex eis qui fuftes pre no anať dní. Ab.ccccxxxviiij .
dictas armat & bent facultaté acordādi : iur

ta forma guidatico; & fuperfedimentori ei fi cozaz gubernatoze propo


décocefforú:vñ euenit o fup fiducia taliuz a fita fuerit aliqua denúciatio criminalis tra
cordamentozũ nōnulli vt dicit comitterenō aliquos diſtrictuales ordinario, ciuitatüvel
verenediuerfa crimina z delicta ptract ma villarü regaliú regni cũ aliquib? qualitarib9

nuleutas agere fatagút :dequib⁹nulla poteft quibus non probatis cognitio eidem guber

Fieri executio infticie: obftatib⁹ guidaticis ? natori non ptineret:qualr¿ſulaf. IIII:


fupfedimentis fuppiamentõatis.Eapp volë Os Johanes dei gra rex nauarre

tes oéz occafione delinquédi tollere zfup his c. Sepius in hoc regno de facili
nře mětis obtimaintérőez detegere.Lenore ptingere poffet/ac etiam vt mul

pitis denfi certafciar cõfulte ad hüilez ſup rozum relatu accepimus iam hac

plicatõem nobis facta pro parte iuratozů et tenus contigit: q in libellis accufationuz feu
denunciationum caufarú criminaliú contra
pbouz boim ciuitatis valen: puidem? vos
lum declaram o nullus homo cuiufcücs quofuis diftrictuales ordinariozum iudicum
legis ftat⁹z cöditiöis exiftat poffit fe iuuare quarumis ciuitatü villarú caſtrop et locozú
dedictis guidaticis & fupfedimentis ta cöcef regaluum regni hmỗi que regij exiftunt patri
#f
fis deceteroscedendis pro delictisvz exceſi monij:editis :aliquas apponere quitates: no
+
b9rdelictis comiffis nec etiá p20 debitis rob vt ibi opusfit ſcōz earum naturaz :f3 ad efe
Į
bligatiōib9 factis et öctis poft datá feu tép9 ctum vt eedem caufe criminales q fine eifdem
date dictor guidatico, tſupſedimétop:etiā qualitatib⁹ omnio ordinarijs iudicibus pre
fi dicatforte o dicta crimina exceffus & delic dictag vniuerfitatu pertinerēt:ipis adiectis
ta comiffa fiuevl'debita ¿ obligatões ptracte furripianE trabantur actrahi poffint ad exa
fuerint ante tépus acordamenti:fi iam antea men feu cognitioné curiarú gerentuluicesnifi
coceffa funt et poft cop datam dicta delicta z generalis gubernatoris officij eiufdem regni
crímia fuerit ppetrata feu obligatiões facte feu eius locumt generalis aut ipecialiú locate
vel cötracte exiftat quinymo inquolz dictor nentiú vltra pucarú z vxonem.Cüqz ſita fie
cafuú dicta guidatica z fupfediméta dictis a ret in euidenti preiudicio dictop ordinariozū
acordatis nullatenus pfint:nec aliqua inius vníuerfitatú :que bent a tanto tépoze citraip
८. ditio aut extra obtineat robous firmitatez: fas iurifdictiones fecundú fouz ab illuftrifft
Johannis fecundi. CCV

mis regib9predecefforib9 eiufdé dni regis eif núciatio vel accufatio propofita/accuſatozez
dedigne cocellas pculdubio verfaret. Inos feu denunciatozé quiuis fit condemnet in cr

verocalib9 preiudicus & leſioib?futuris:que penfis: illico remittat pceffum partes ad


per indirectum aut quomodolibz poffent de ozdinariú iudicé cuiufuis dictaruvniuerfita
Facili euenire quo ad poffum deuiare voletes tum :cui fidicte qualitates nõ effent appofite
vt dicte iurifdictiones put coceffe fuerein a in libello ptinuiffet iure ozdinariodicta cau/
liquo non ledanE: queq eifdem iudicib9 ozdi fa:q fi contrariu actú fuerit per dictú geren
narijs quib? conceffe funt remaneant pilus temuices feu quèuis ex eius locat. prelibatis
Allibate:necno fuper his per brachiu ciuitatū prorfusirritühabeatur. ABandates cũ hac
e villarú regni þmōi in fine curiarú generali dictis gerentuices remus locať z fubrogatis
um quas proxime regnicolis eiufdez regni ce ipfor/ceterifqz vniuerfis z fingulis regus of
lebrauimus valencie corá nobis phūilis exhi ficialib9 prefentibus & futur) quat regiato
bita extitit fupplicatio:qua benignit admit nŕm edictú ftatutü feu panlegiü teneant fir
fa premillor pretextu z al
' q2 per dictú brachi miter zobferuent teneric z obferuari faciat
um in dictis curis fuicia dño regi z nobisac inuiolabiliter p quofcunqß /et non côtrauení
cepta impenfa fuere: que beneficiú reipublice ant nec pmittat quempia ptrauenire aliqua
totius côcernunt.Tenoze prefentis carte res ratione. In cuius rei teftimoniü prefentefie
gie atqnfecüctis téponbus valiture puide riiuffimus regio figillo impendenti munitā .
mus priuilegiuz ppetuú facientes:ftatuimus Darvalen die prima tulij anno anať dni. AÐ
zordinam, atqz iufte pcedimus predictisvni cccc.plvi. Regnią dicti dñí regis ſicilie citra
uerfitatib9zcuilibz ipſax:9 ſi acciderit vllo farú anno.xij.aliorveroregnop anno.xxxi.
vnquam tempore vt in curia dicti gerentiſui

ces feu eius generalis locumt feu alterius ex Conceffio pape pijconfirmata
predictis eius fpecialib9 locumé:aliqua dema perdim regem fuper clericis coniugatis ac
dadenunciatio feu accufacio criminalis pro alijs priuilegiü clericale allegantib⁹ V.
poneretur p pcuratoze fifci regij feu partem ceft tranflatu bene et fideliter
pauatam .in cui libello fint appofite alique fumptu a quibufda aplicis bullis
qualitates quib9 examé effencia feu cauſe co fiue literis fanctiffimidñí nŕt Dý
gnitio alteretur feu mutek q de fui ppría na pape fecundi eius verabulla plum
tura non exiftétib9ibidem dictis qualitatib9 bea in filis firici crocei rubeic color impen
tractari deberet cozā ozdinario illi9 ciuitatis denti muniť : moze curie romane expeditis /
ville caftrifeu loci de cuius diſtrictu fit acufa non cancellatis nec viciatis nec in aliqua fui
tus feu denunciatus : eo cafu dictus gerenfuis partefufpectis 13 omni piſus vitior füſpitõe
ces feu quis ex eius predictis locať corâ qui vt prima facie videbatur carétib? : quarú te/
bus feu in cuius feu quozú curia talis deman nožeft vt ecce. Dius eps kuus kuoz del Ad
dafacta extiterit :fi capti extiterit denúciati ppetuârei memonā. Komanú decet pontifi
cos retineat apud fe et fi requifitus fuerit p cem puidere vt bij qui clericalé decoïezſuis
partedenúciatam ante ad merita talis cau flagicis deturpare non metuunt clericali pri
Te fubintret:cognofcere teneatur de predictis uilegio minime pfruanE:neqo in fauoré bo
qualitatib9 .quas coza eis vel alterò eorú co nozum inductú eft/improbis delinquendi lis
ram quo caufa tractabitur pcurato? fifcire centiam fubminiftret : ipifqz in ptectionê in
gij aut quiuis alius accufato: pbare habeat exceffib9 tribuak . Sane pro parte cariffimi
pteftes:quosfiibidé fint i ciuitate feu villa in xpo filij noftri Johanis aragonu regis ils
vbicaufa tractabitur :intra quindecim.ſi au luitris nuper coram nobis propofitü fuit : q
té extra/intra.xxv.dies producerehabeat :q1zipe zeloiufticieferuens / improbos &perní
fi intra dictuz tépus teftes non produxerit p tiofos hoies:qui fine publica puuata iactu
libatos/vel pduxerit et diccas qualitates ad ratollerari non poffunt de fins regnis eluut
iectas in predicta denunciatione non pbaue nare et eozum exceffus punire ac fuper omia
rit cu effectu :uple gerefuices feu eius locume iufticiaz in eisdem regnis vigere fummo ane
in cuiufuis curia fuerit demanda ſeu talis de let defiderio . Tamen quia nonnulli clericí a

Fir
Prúmlegia

quibusdei timor et mundanus honor abcer/ vel alibi in diuine mageftatis offenfam co
fit :de ecclefiaftice diſcipline clemencia nimi modant locant fiue al's quouifmodo conce
um confidentes: varia enomia crimina coti dunt : ſi tercio moniti ab huiuſmodi infolen
dieperpetrant:qui licet clericali fint caracte cijs z enormitatibus infra conuenientem per
re infigniti tamen revera actibus z operibus locozum ozdinarios eis ſtatuendum termi
laycalem vitam ducunt : et in fuisdelictis de num non refipuerunt acvitam fuam emenda
prehenſiſe priuilegio clericali defendere et iu rediftulerint : priuilegium clericale in crimi
fticias fecularem eludere conantur: vnde im nalibus caufis in perfonis eorum eoipfo am
proborum fcelera remanent impunita / cleri mittant:illudquoqz eifqz ad declināďum ſeu
corum ftatus decoloratur ac ipfius regis tu? euadendum iudicium feculare in nullo peni
ftum defiderium ipfaq iufticia nonmediocri tus fuffragetur : nec poffint per curtam eccle
ter impeditur.Quare pro parte dicti regis a fiafticam deffendi. T alij clerici non

ferentis q in partibus illis homines ad ar coniugati aut al's beneficiati cuiufcunq3 fta
ma etiam leuibus fumptis occafionibusval tus gradus ordinis vel conditionis fuerint
de proni funt & propenfi : et propterea eorum qui habitum & tonfuram clericalem non defe
audacia et exceffus freno iufticie arcenda et rant:fi tercio moniti habitum huiufmodi ve
comprimenda exiſtant :nobis fuit humiliter ftes videlicet vfqz fub genu protenfas/acra/
fupplicatum vt pro eozumdem regnorum et furam prolatitudine feu forma plumbi quo
dominiouz fuozum quiete ac ftatu tranquil littere apoftolice plumbari confueuerunt et
lofuper his opportune prouidere de benigni preſentibus appenfum exiftit:patentem in ca
tate apoftolica dignaremur.Nos igitur cō? pite deferre noluerint/ feu poſt monitionem
fiderantes q clerici per decenciam habitus predictam deferre nedexerint:per iudicem fe
extrinfeci mozum intrinfecam honeftatez ho cularem capi/inquiri diftringi et impune pis
ftendere debent:non indignum effe arbitran nirivaleant : donec et quoufq3 eidem iudici
tes viam quam ſibi huiuſmodi homines ad feculari per curiam eccleſiaſticam nede cleri
impune delinquendum per idem priuilegium co taliter capto aut retento fe intromittat in

fub fpe ecclefiaftice clemencie quefiuerunt/0º hibitum fuerit/feu curia predicta clericuz fic
portunis remedijs amputare . Felicis recoz captum repetiuerit ab eodem. Judex tamen
dationishonozij tercij z clementis quintipre ecclefiafticus fi clericum fic captum aut con
decefforum Roman Pontifficum veftigijs ueritum poſt monitionem predictam non fo
inherentes/huiufmodi fupplicationibus in/ litum in habitu et tonfura prefatis incedere
clinati:auctoritate apoftolica z ex certa fcien viderit: eundem captum repetere aut iudici
cia tenoze preſencium ftatuimus et ordinam9 fecculari prefato inhibere nullatenus tenea/
qfinguli clerici coniugati carnificum feu ta tur. Difpofitionem tamen et volun

bernariozuz talia vilia officia perfonaliter e tatem noftram huiufmodi ac decretum að


percentes: negotiationibus illicitis et vilib9 clericos quibeneficia ecclefiaftica obtinent

officijs clericali propofito minime congru/ volumus non extendi : fed illoruz crimina er
entibus infiftentes/ac etiam alij quia mere/ exceffus ordinarijs locozum fecundum ca /
tricibus quarum publice venalis eft turpitu nonicas fanctiones remittivolumus punien
do quilenones feu genei appellantur detefta dos : non obftantibus quibuſuis conſtitutio
bilem et nepharium queftum percipiunt:nec nibus z ozdinationibus apoftolicis acin pro

non taxillatoruz illicitas cōuenticulas ex qui uincialibus et finodalibus concilijs editis /

bus flagícia (periuria/ et multa alia nepba ceterifqs contrarys quibuſcuną.


ría crimina oziuntur/ fic inuerecunde fectan Et infuper eadem auctoritate ſtatuimus
tur o ex illo alearum et taxıllozum damnato ghuiufmodi monitiones contra delinquens
vfu vícium aut lucra turpiter et inuerecun / tes buiufmodi in cathedalibus et metropo
de conquerunt : ludentibufqs ipfis tabulas litan per ordinarios vel cozum vicarios.In
tarillos domos oitos aut alia loca in ciuita/ collegiatis vero et parroquialibus ſeu alys
tibus villis vel caftris aut earum ſuburbijs inferioribus Ecclefijs per illorum prelatos
Jobannis fecundi. CCVI

rectores feu vicarios per edictum vel al's ver nŕm comune eidez apponi iuffimus impende i
baliter diebus feftiuis cũ ad illas populi mul ti iacobus can .
titudo ad audiendū diuina zuenerit fieri has Sig nuz mei gaſparis darinyodicti fere
beant: quo ad effectu pdictú dutarat nulli9 niffi midni regis fcriberegiacz auctozi
alteri? specialionis feu particularis munitio, tate not publici p totaz terram zditioné fuā
mis adminiculú requiratur.erhocautë et qui hmõi tranſlatú ab illi? oziginalibus apti
dem priuilegio quo ad alios quivere ecclefia cis litteris fiue bullis mādatodicti dní regis
ftici fuerint et ipfam militiam honeſte r effi/ extractú per aliú fcribi feci/et cũ eifdé litteris
caciter pffecuntur non intédim? in aliquode fiue bullis aplicis vna cũ alijs preſcripti duo
rogare. nulli ergo omnino hoiz liceat hanc bus fcribis regis et not veridice cõpiobaui/
paginam nŕozuz ſtatuti ozdinationis volúta formama fiue rotüditatë dicti plūbi quodi
tis & intentionis infringere vel ei aufu teme cte aplice littere bullate funt vt fupza eft vide
rario contrahire.Si quis aut hoc attēptare re ppzia manu depixi z impreffi ac auctonza
prefumpferit indignatione omnipotentis di tum decretatur teftificatu vt fuppia patet
acbeatoru petri et pauli apoftolor eiusfe no claufi loco dier anno in auctozitate z dcreto

uerit icurfurú.Dat macereti fenen noñ maij fuprafcriptis mea propria manu appoſit} cō?
pontificat9 nri anno fcdo. Forma autez fiue tent corrigitur auté in lineis.iij.lz ipfe et:piij
rotúdítas plúbi quo dictelittere aplicefunt latitudine feu forma.
bullatefuit hiccum circulo fiue copas de pi/
De iurifdictione 7 inmunitati
cta z impreffa et eft talis b9alcaldo ac aliozů monetariozü fece. VI

Si nuz petri puge hanes di grarex aragonúvale


ríol fereniffimi oni rc.Mobilizoilectiffimis gerétiui
regis aragonuz ſcribe et ces nŕas necnō baшulo geñali in res
eiuſch auctontate nota Ino ac iufticijs iurat) almudaçaffio
rij publici pervniuerfaz zalijs officialibus ciuitat) valeñ ad quos ex
fram zdñationem fua:q pectent zeozű locat faluté et dilectione.Ue/
viſioni z inſpectioni dictaru litterarum apti heméter mirari cogimur vos feu aliquos ve
carum et earú cumbmõi traflato comproba fruz non obtemperaffe alie litterenřeþmõi
tioni ac depictioni timpreſſioni rotunditatţ Johannes dei gra rex nauarre zc. dile
feriey.
dicti plúbi quodicte litere füt bullate vna cũ lectis nŕis locumt gubernatozi z baiulogene
duob? alijs not &fcribis hic ſcripts plens fui ralıb? regni/iufticijs iuratis confulib9 ?mu
interfui.
ftaçaffio ciuitati valen ceterifqz regijs officia
Sig num mei petri ioannis fereniffimi lib9 ac pfonis quib9 spectet dictozugs officia
domi ni regis aragonú ſcribe eiuſqz aus lium locat prefentib9 futuris falutem & dile
crozitate publici nof p vniuerfam terraz z di ctōez. Quia in ādācarta feu puuilegio gene
tionem ſuam:qui viſioni z inſpectioni dictax ralis confirmationis pdictú dñm regem mo
litterarum rotunditatis plumbi quo dictelit netarys/operarijs/Fuientib9 z miniftris/ca
tere funt bullate vna cũ duob? alijs not & fcri pitulofece dicte ciuitat) valen indulto:cuius
bishic fcriptis preſens fui z interfui. dat fuit barchiñ die.íííj.nouembŕ anno anať
Sig num ioannis dei gra regis arago dñí.Ab.cccc.xvi.inter aliavidim9 capituluz
nuz nauarrevalencc.quihmoitranfla continencie fubfequentis.Declaramus volu
to rexéplationi tam de dictis litteris aplicis mus & pundem vobiſą vberioris gřeaffifté
de forma plübi predictide nři mandatofa tes fuffragio indulgem? o vos cũ familijs z
cri auctoritate nram interponim ? pariter et bōis vŕís vbiqz intra ditione et tras nŕasin
decretum apofitú manu fidelis fcribenři gaf omibus & fingulis caufis tam cuilib9 — cri
paris daringo in villanŕa frague.xxvij.men minalib⁹ tumcúc grauib? pleniffimo exep
fis feptembráno anať dní. AB.cccc.lx.Reg tionis benefitio gaudeatis no habita differé
nic пří nauarrexxxv. aliozum vero regnozu cia quo genere vel modo agaf/ nec an ad par
nforum.iij.in premiſſoz teſtimonium ſigillű tis inftanciam fiue ex officio aut aliter proces
Priuilegia

datur feu poffit procedi:ita o qualitercunqs gibus indulta violare et dificultare contédit
quantumcuc vbicunq circa quecüqzvosde quofequitur vt in feca valen idonei operarij
linquere feu contrahere cōtingat: guberna minime feu vix poffint reperiri.Quare fup/
toz/baiuli/iufticie cõfules muſtaçaffi aut alij plicato nobis huiliter prò parte magiſtrí ály
officiales vel iudices de vobis/familijs tbo caldox z aliorum officialiú et oparior predi
nis võis cognitione caufarum ipfa intro ctorſuper his de validiori remedio puidere
mittere fe neqant vllomodo: quinimo vobis vobis dicim⁹r mandam9 de certa ſciécia rep

aut dictis alcaldis fece predicte iuxta priuile preffe fub incurfu ire z indignatiõis dicti díĹ
gior predictozü feriez atqz menté premiffozű regis tnři acpena duo mille flozenox auré

omniú cognitio decifio terminatio & punitio regio applicando erario quat ſtatiz cu pro
remittantur:vobis & cuilibet vřm dicimus C partedictoru magiftri vel alcaldozü fueritr
mandamus de certa ſciencia & expreffe ſub re requifiti vel ille vŕz ad quos spectet fuerit re
gie ato nřegratie z mercedis obtentu ac pe quifit illos operarios vl'officiales dictefece
naduozum mille flozennozauri de aragonia fi quos apud vos capi vel conueniri contige
regio applicandozuz erario quat tam eaqin rit:caufas et ptes addictos alcaldos finedi
preinferto capitulo vniuerfa alia & fingula latione vel dificultate aliqua remittatis.Et
qin carta feu priuilegio generalis afirmacio ab exactiõe morabatim z alteri9 collecte adio
nis bmôi continentur zdeclarantur efficacit ctis officialib⁹roperarijs penitus defiftatis
teneat & obferuetis tenerią zobfuari facia Adimentes vobis faciendi & vlterius proce

tis inuiolabiliter p quofcunqz iuxta eox ferié dendi in oppofitum omne poffe: ac decernen
&tenozem:et non contraueniatis aut aliqué tes irritú z inane fi fecus piniferitis attéptas
contrauenire finatis aliqua rationevel caufa ri.Atq fi ab aliquo vel aliquib? ex dictis offi
Dat cefarauguftedie tercia nouebris anno cialib9 vl'operarijsfecce cafu aliquovel occa
anatoni.AB.cccc.flvij.defunes vic) :in coi lo fione arma tolli cötingerit infra vnādiez na

cumtvaleñ.iiij.CLicet enim dictam nŕaz lit turalem poſto requifiti fuerit addictos ma
teram vobis prefentatā zp vos accepta funf grz vel alcaldosfecce vel cor alium finedila
fe percepimus/attamé de neglectu z de inobe tiöe alia remitatis : ac al'sliteram nřam pre
diencia ipfius nře littere ac mandati grauis fentez tam & priuilegia exéptiones e immuni
querela magiftri/alcaldorum & alior officia tates in ea narratas et alia dictefecce et eius
lium dicte fece ad nram celfitudinem delata é officialib9 indulta tenere z obferuare actene
quinimo tam in exemptionib9 non feruandis riz obferuarifacere curetis:alioquin puidé
etiam in exactione collecte mozabatini de do dicimus commitim9 z mādam? magiftro
quo immunes exiftunt/ gqz in armis tollen rationali curiedicti dni regis in regno valen

dis & retinendis & alijs grauaminib ? infolen qui nunc eft z pro tépoze fuerit z eius locumé
clasvras ? grauamina patiūtur: fi inderes fubdicta pena quod ad predicta tenenda obf
ftitutio vel reparatio poftuletur/in littigiuz uanda r exequenda vos copellat zab illo vel
dificultatem pnitiofiffime vertitur: quo fit: illis ex vobis qui cötrafecerint vel mandata
vt ändo fumptib9 affecti ac tedio/iura fua nra fuper predictis nō feruauerint predictas
deferere coguntur.Quo igitur pacto aduer penas quas incurreritis exigat et pio eis exe
titis o monetarú cuditio de fummis apicib9 cutionez rigidâ côtra vos zin bonis vřís fa
regaliay principũ ſit: qua eis et cox ſubditis ciat:cui quidé magiftro rationali feu eius lo
actotius humani generis neceffitatib9 comu cumt fup his cum incidentib9dependentib9
nevtiliffimú 7 pmptiffimü prebek comerciú & emergentib? ex eifdem vices dicti dñi regis
quare non minus pecat imageftates princi znŕas comitim⁹ cum preſenti:per quam iniú

pales offendit qui peccuniaru cudendar ope gim9 firmiter etdistricte vobis dictis officia
rarios turbat impedit ß cuffarum ymagis libus regijs qui & inobediécia tunc rei ſeu re
nes formasdemolire prefumit: cũ exvtroq darguti non fueritis necnon virgarijs porta
eiufdez penurie peccuniarú incumbat effects risfergionib⁹t quibufius alijs aperitonibus
Satis não turbat & etiam impedit qui privi feuminiftris dicto magiftro rationali vel

legia & libertates monete gra ab illuftrib? re auslocum in et fuper predictis per nos CLS
Johannis fecundi. CCVII

comiffis eis & ipforum mandatis z requifitio beminencie fexus vel conditionis fuerit cõfi
nib9 pareat tobediant eaq viriliter exequả dens de gřa indulgécia aut amoze dicti dñi re
31 gis vel nři quacunqz ratione feu caufa audes
tur fiqño z quotiens pro parte dicti magiftri
rationalis vel eius locumt fuerit moniti feu at aut prefumat per fe vel alium ſeu alios di
requifiti et hoc fub penis iamdictis. Dat in recte vel indirecte palam publice vl'ocultedi
ciuitate nra tutelle.xij.die mai āno anať dñi. ctosboltalerios et cop vxores filios & fami
AD.ccccli.Elrey Johan. lia aut mulieres meretrices & alios quofcüqz
in dicto luppanario habitantes & ſtantes vil
Saluaguarda del bordell. VI
luc quomodolib3 declinātes reozú bona mo
sioanes digra rex nauarre z bilia zinmobilia ac femouécia aut aliquos co

Cum spectet ad principis curaz rumdē inuadere capere detinere rapere pig

poteftatem futuris fubditozuz ob nozare impedire directe vel indirecte ac mar


uiarepericulis/ta calumniātium care culpa crimine vel debitis alienis : nifi in
virib9defendere debiles zinhermes vt pfue eisdem fuerint principaliter vel fideiufforio
prouifionis formidine/conantes offendere a nomine obligati & feu in aliquo crimine ibidé
damnato ppofito retrahatur/et oppreffi ab deprehenfi:nec etiam in his cafibus mifi fi r in
illoz odiopenitus liberent.Animaduerten tum folus et ratio hoc fieri pmittant/ nec

tes auto in hostalerios z eozú vxozes filios al's illis aut eozu alicui dānuz feu malú aliqo
familiam mulierefa meretrices valiosilo in perfonis aut bonis facere vel inferre aut i

co publicovocatovulgariter la pobla feu lup iuriam grauamé offenſaz ſeu violēciă aliqua
panar ciuitatis valen habitantes et ad dictú teng irrogare: neca dicto luppanario aliqua
locúdeclinantes ribidem ftantes/neces vul exdictis meretricib9 feu alys mulieribus ibi
nera rapine z alia plurimadana inferútur dem habitantib9z habitaturis extrabere feu
zetiam abinde multotiens mulieresviolétez rapere violenter preſumāt . Quicunq3 autƐ
rapiunt/t tandem talia tāta diſcrimina ibi aufu temerario ductus contra protectionez
dez quafi quotidie fubfecuntur fi perdebi cuftodiam comandā & guidaticũ regiuz five
taremedia his non prouideret locus ipfe de ním bmōi facere vel venire prefumpferit:pe
facili inhabitabilis pculdubio redderetur in nam mortis naturalis aliafqzvniuerfas &fin
totius reipublice euidens nocumentum.Wo gulas penas a foris et puilegijs cōtra ficde
lentes igitur piculis fuppradictis debite z vt linquentes ftatutas tali in cafu fe nouerit ac
Quenit obuiare:vt inter improbos tutafit be decernimus abfqz remedio aliquo incurriffe:
nemerito innocēcia/t in ipfis improbis for damno illato primit? & plenarie refarcito da
1
mudato fupplicio refrenetur audacia et nocé na paffis. Et fi dicti malefactores hmõi pro
di facultas.Etqz plus timeri folent a ſpetia tectionem cuftodiam comandā z guidaticũ

liter iniunguntur &que generaliter impera in aliquo infringentes capti non fuerint :vo/
tur. Eapropter ad huilem fupplicationễpdi lumus & declaram? q cotra illos quemuis
lectos nãos iufticiam iuratos findicüdicte
ipfozuz procedatur p proceffuz abfencievfqz
ciuitatis valeñ nobis hüiliter factam : cú pre ad fentenciam inclufiue: qua condemnétur in
fenti carta regia atqs nŕa deliberate confulte penis predictis : fic condénati remiffiõe ali
fcienter expreffe ponim? recipimus &conſti qua feu guidatico aut affecuramento vel ſup
tuimus fubprotectione faluaguarda e comā fedimento ipis vel alteriipfor conceffis fae
da ac guidatico fpecialibus dicti dñi regis et ter vel ignoranter fubquauis expreffione ver
nŕis omés & fingulos hoſtalerios reor vro bor non poffint feu quimis illor poffit aliq
res filios & familiam/necnon mulieres mere tenus gaudere: quinymo illis non obftatibs
trices ralios quofcunqz ad dictum locum pu contratales delinquètes: quos quilz capere
blicüdeclinantes & ibidem habitantes zſtan poffit et curie tradere:tam perviam inquifi/
tes núc vel in futurũ cũ omib9 z fingulis con fitionis veldenuciatõis alio quouifmodo
& cuiuſlibz ipforü bonis mobilib9 Tinmobili et tam ad instancia pcuratoris fifci dicti dñi
bus habitis & habendis . Itaq nullus cuiuf regis & ad inftancia partis private fine dila
cunqz legis ftatus autgradus dignitatis pre tione aliqua pcedatur et enantetur ad execu
Primlegia

tioné penarů pdictaruz z alio; q dicta funt. queſtu dānato viuüt meretricü et ſeu fuerint

adijcientes firmit o dicti hoſtalerije alij fu boines fimplicis códitionis:fuſtigétur publi


pradictir àlibz eorü eifdé cafib? atq3 caufis ce acfortiter pdictam ciuitatem & loca folita
pena feu penas plentis ptectiois cenfeant in eiufdem :dāno illato p eos in dicta clauſura i
curriffe quart qsas quicüqz ali iposvťalique tegriter vltra bec o bonis eor proprijs refar
ex eis vt pdicif offedentes incideret auticur cito & perfoluto.Si aüt tales malefactores &
reret ipofacto vtvtric eğlitas obfuefCAb actores hoines fuerint honorati ſeu alicuius
his tamé prectione comada faluaguardiaz bonorifice conditionis penam quiquaginta

guidatico excludim ? expreffe z in eis intelligi libzarú monete regaliūvalen de bonis corp
ſeu côprehédi nullať volum9 lenones ref om prijs volum⁹ illos acdecernimus incurriffe:
nes illos qui de qftu viuūt dānato meretricũ quare medietas erarijs dicti dñi regis/ 7 alte
etião in dicto luppanario repti aut lefi fue ramedietas comuni dicte ciuitatis penit⁹ ap
rit in pfonisaut bois qlitercüqs: cü nö fint di plicet.Et fipena dictarū . L.libř . foluere no
gni tali ptectiõe comada faluaguardia auxi poffint/volum puidemo illi tales carce
lior guidatico aliquat gaudere.CCüqz vtp ribus mācipentur tibidem tempus ferme
cepim9 claufura dicti luppanari multotiens fiuz detineatur & abinde extrahi nequeat ali
aclepe dirimat feu infringat ibidés fiútfo quagravel indulgencia nra vel alia via mun
ramina zapture pquefeu qs facilitas Olingn dí:ad quas peas dictos hoſtalerios fuo cafu
di acperidefugiendi plurib9 tribuitur:itaq & alios actores & malefactores fuppratactos
malefactores ab officialib9 nequeuntcapi alt fingulafuis fingulis referendo hui9 ſeriefup
quat feu haberi:idcirco vt dicta facultas tol ponimus &condenam ab et in cop perfonis
latur abinde zipes illi9 acetero ceffarevidea bonis irremiffibiliter et abfqz aliqua venie
tur:per hanc eandem fupplicatib nobis hu ſpe inflingendas vtiq3 7 habédas. De qbus
militer dictis iufticia iuratis Zfindico prea/ quidez penis feu aliqua ipfaz remiffio feu cō
buleciuitatis valeñ/ſtatuimus et ordinamus pofitio aut relaxatio aliĝlis p gerenteuices
ac pracmaticăfanctionem & ftatutum facim? gubernatoris ac baiulú generale regni valen
inuiolabili diu non fuerit pdictum ferenif feu alios quofuis officiales fieri minie poffit
fimú dñm regem reuocatú o fi poft publíca ¿bus fec⁹ agèdi cũ hac eadé ad cautela tolli
tionem huius nŕí edicti contigit aliquem feu m⁹omnepoffe acdecernim? irritũ et inane ſt

aliquos rumperevel dirimere claufură preta Priuz fuerit quomodolz attēptatů . Abandā
ctam zfeu in ea fozamina feu aperturaz face tesp bac eandé nobilib9 dilectis cõfiliarijs
re aliquale/cum bec adictis hoſtalerijs dicti dictidniregis z nŕis geretibuſuices nŕígene
luppanarij euitari comode poffint:ipi hoſta ralis gubernatiõis officij et baiulo generali
lery omés de bonis eor pprijs teneantur ac ciuitat} regni valeñ/necnō iuſticijs z iuratç
teneri volumus declaram9 ad cognitionez dicte civitatš z etiã cōmiffarijs poitarijs z a
iufticie in criminalıb9 z ſeu iuratozůdicte ci/ lijs vniuerfis & finglis officialib9z fubdit) di
uitatis qui nücfunt vel pro tépoze fuerint ta ctioni regis in eadé ciuitate pftitut¡ et dicto
lem apertura feu fozamé z quitquid i dicta rú officialiú locat plentib9 et futuris et eorü

clauſura dirruptú fuerit qualitercüqz refar cuilibz fub pena mille flozénox a bonis cuiuf
are teor proprijs expenfis illā r illa reficere lib35faciet irremifibilr exigêdor quat pte
claudere reparare et operari:feu operari ac ctive comada faluaguardia guidaticũ regiú
claudi facere totiens quotiens idacciderit:ni fiue nŕz necno ordinationez ftatutü et prac
fidicti hostalerijde predictis actorē ac male, matica fanctioné bmoizola et fingfa pconte
factozémanifeftü dederint z illum intra mas ta firma beant et obfuet faciatq3 ab alijs in
nus dicti iufticie criminalis feu et locumt củ uiolabılr obfuari et nō ɔ̃faciát vľveniat feu
effectu pofuerint: tali cafuvz fi malefactozé aliqué facere vl'venire pmittat aliqrōnevt
cactozedicti hostalery dederint manifeftum caufa.Ceterü neqs riufatagés fe poffit fcu
zin polle dictiiufticie miſerint cüeffectu: ille to ignorácie quomodolz excufare iüügim9 of
feuilli actozes et malefactores fi fuerint leno ficialib eifdé fub pena pdicta o fiz cu reqfiti .
*
nes aut frequétatozes luppanarij ſeu qui de fuerit hāc ſpālē prectioné cuſtdiã comādā z
1
Johannis fecundi. CCVIII

guidaticum ac ſtatutů z ordinationem regiā dñiregisenřís in regno z ciuitate valeñ con


atą nŕam omniaq et fingula fuperius fcrip ftitur ipforúc officialiú z cuiuſlibz conglo
ta fanctita dcretaiuffa ftatuta zozdiatafaci cat fubregiegre zamoris obtentu penec tri
ant p plateas & loca publica z affueta dicte ci um mille flozennox incurfuquat declaratios
uitatis voce preconia moze folito publice nú nem z prouifioné nřam hmōi oïaqz et ſingula
in ea contenta teneant eficaciter z obferuent
ciari:necnon penones zvela fiue figna regiai
fumitatib9domoz z portaliú dicti luppana/ teneriqz et obferuari faciant p quofcunq3: et

rii apponi faciat in fignú prefentis regie atq non contraueniant aut aliquè contrauenire
nieprotectionis.In cuius rei teftimoniú pie finant quauis caufa p quato gram dictiDĦi
fentem fieri iuffim ? regio figillo impendenti regis zhram caram habent: penas predis
munitā. Dat in regali palacio valeñ die.vi. ctas cupiunt non fubire.In cuns rei teftimo
augufti anno anať dni. AB.ccccliij.Regnic nium prefenté fieri iuffim ? regio figillo indo?
dicti dñi regis ficilie citrafax anno.xix.alion fo munit .Dat in ciuitate turolij . xxix.die a
vero.xxxvij . prilis anno.AB.cccclviij .

clues honorati doctores et


de qſtionibus emergentib9
licéciati qui officia publica exercuerint tan
rationecequie regalisville algezire z etiam a
milites iuxta regiú priuilegium foro non ob
liaruz cognofcatur p cequiarium: ¿guberna
ftate poffint cathena aurea apostare. VIII
toz etiam per viam recurfus non feintromits

sJoanes del gŕa rex nauarre tatfz illius cognitio ptineat ad batulum ge
C.Recolim iam dudú celebrā neralem . IX

tib9 nobis curias generales regni Dannesdei grarex aragonuz va


R
Jcolis regni valen fozü edidim9 int len zc.nobili magnificis dilectis ?

alia continente/neminem nifi militem torqué filiarijs z fidelib⁹nŕis gerentiui/


in collo vel cathenā aureaz poztare poffe nifi ces nři generalis gubernatoris in
ex finalto effet fmaltata : put i dicto fozo ad regnovalencie petrodurrea eiufq3 locume
quem nos referim vidimus pleni? contineri furrogato/ alijs etiam quibuſuis officialib9
cunc expriuilegioregio ciuitati valen cōcef nŕís viudicib9 taz ozdinarijs delegatis iu
fo ciues honorati doctores licenciati qui offis rifdictione z poteftate fungentib9 quibufuis
i
cia publica exercuerint vt impofteru exercue eorumq3 locumt pafentibus & futuris ad qué
rút fint militib⁹adecati infup doctores ats feuquos pertineat spectet prefentefqz pues
ture comuni aurú portarevalet militefas fint nerit feu fuerint quomodolibz prefentatefa
militant namą patroni caufarum eifdemas lutem zdilectioné.Conqfti funt grauiter ex

fruant priuilegijs/eifdé fruantur infignijs cellencie nre iurati probi homines cequiaris
18
in auri delectatione merito predictos omés «vniuerfitas ville nie algezire feu illo fin/
of
tang primiligiatos zal's aurum portarevale dicus/afferétes o licet p fereniffimü dñm re
tes minime inclufos indicto foro cenfemus. gem alfonfum fratrem 7 inmediatú predecef
Quamobrez fupplicato nobis humiliter p fozem nŕm memorie inmortalis fuis cũ promi
parte iufticie iuratozú ciuitatis valendecla fionib9dat gayete die quarto menfis apulis
ram? predictos omnes priuilegiatos minime anno anať dni. AD.cccc.xli.z etiam per fere
fuiffe aut effe in dicto fozo copzehenfos: cum nitatë nŕam nřís cu prouifionib9 feriet fequé
per editione dicti fozi minime intenderimus tis.Joannes bei gŕá rex aragonuz 7c. nobili
punlegia dicte ciuitatis infringere z aliozuz magnifico z dilecto confiliario não viceſgeré
priuilegiatoz iura conuellere:maxime cũde ti generalis gubernatoris in regno valen pre
bijs indictis curijs per dictam ciuitatem feu dicto eiufq3 locumtzfurrogato ceterifqzvni
cius lindicos de conferuandis cozumpriuile uerfis & fingulis officialib9 nŕis et iudicibus
gijs fueritfacta pteftatio ſpecialis.Aban/ taz ordinarijs o delegatis ad quos spectet
dantes propterea gerentiuices nfi generalis prefentes fuerint prefentate pozuq3 officiali
gubernatiois offici /baiulo generali iufticijs um locat prefentib? et futuris falutem dile
ceteriſqz vniuerfis & fingulis officialib?dicti ctione. Ex continecia quozumdā privilegion
Priuilegia

quepdeceffores nfi reges illuftriffimi memo nfa certa sciencia texpreffe ſub penaDUOMIZ
rie celebris concefferunt officiobaiulie genes miliú flozēnozű auri aragonu cui fuo cafu no
ralis regni valen etiam cuiufdam regie fenté deeffet execucio pmpta quat 8 caufis ráſtío
cie fuper obferuatione priuilegiozü ipfo iu nib ſuppradictis aut aliqua iparum etiam fi
dicialiter pmulgate/clare opzehendim⁹ qué ad vos pro eis qualitercüqs recurfus beatur
admodú baiulus generalis quicüqz fuerit in aut vobis vel vŕz alteri cauſe ipe cōmiſſe ſint
eodem regno meram cognitioné habeat cau aut comittantur acdependentibus emergéti
Tarum &queftionum quarumuis & pendeant busfiue eis annexis quoquomodo vos exin
fiue al's fufcitate funt zq moueri etiam fpera de nullat intromittatis qnymo eas prout ha
tur qualitercüqz inter habit et hoies dicti re bet forma dictor prilegiozuz ad dictum ce

gni valen pretextu fluminum vndecunq deri quiariu zfuo cafu ad officuz dicte baшlie re
uantium quocunqz decurrentiuz p territo mittatis fentencial'r terminandas.Ubi autë

riadicti regni valen etiamr occaſione littor aliquid in derogatione fentencie z priuilegio
fiue ripaticozuz poztuum eozumde regni eiuf rum predictozu p vos dictü vicefgerente aut
dem : ex caufa infup açutorú z molendinozu locumtvel furrogatum vim fiue alios quof
qconſtructa funt vel edificata in fluminibus cunc ex võis officialib9 r iudicib9 predictis
fuppradictis:etiam cequie nŕe regalis nuncu vel vim altero in caufis memozat) aut aliqua
pate de algezira taque quefluit vel decurrit iparuz iam fortaffe proceffum extiterit :ftati
per eam vel exea in eodem regno:prout hect requiſiti totuz illud" quantúcunqs fuerit re
alia indictis priuilegijs e fentencia ad que et uocetis & ad ftatuz in quo erat prius reduca
quam nos referimus lati funt expreffa. no tís quemadmodum nos ad cautelam reuoca
uiter autem relatibus quozudam fidedigno mus ac ad ipfum priftinu ftatü reduci volu
rum accepimus ❤ vos dictus viceſgerës aut mustdeclaram9 bmõi contextu z ad caute

alter vří predictozum cötraformat tenozem lā .Tollentes vobis & cuilibz vfm pagendi
priuilegiozür fentencie predictozu de caufis r contrariúomne poffe fi aliter fiat aut factu
qftionib9 ſuppradictis taz pretextu recurſuú fueritdecernim9 nil valere. Sic enim pro cō

ipfarum caufarum comiffionú aut al's ple feruatione iurifdictionis eorüdem cequiertj
rumq3 cognofcere nitimini : in preiudiciú nõ generalis baiulte ac pro não principali inte
parum fuo cafu cequierij regalis cequie alge reffe et al's exipfo iufticiedebito duximus p
3ire predicte ad quem predictozuz priuilegio uidendum:quibufuis caufar predictar com
ru pietextu cauſeille feu illarü primitive cog miffiomb⁹ prouifionib9 litteris contrariuz
nitioptinent spectant/ z fuo etiam cafu offi forte difponentib? quarum effectu tollimus
cij dictebaiulie generalis z eiuſdem officialiú in nihilo obſtituris. Dat in cefaraguſta ciui
Cuma nolimus contradictă ſentenciã T pu tate.pi.diedecembř anno anať din.AB.cccc.
T
uilegia fupradicta etiam ac iuriſdictionezex levi.Rex foanes .Jufte rdebite pinluz ſit ac
eis datam & fpecialiter attributam dicto ce vobis in mandat)datu vt de caulis täſtioni

quiario et feu genralis baiulie officio aliquid bus predictis etiá fi pro eis ad vos eofdé gus
fieriaut per vos quomodolibz attēptari: ma bernatozem feu vfm locumt furrogatuz qua

timeoper antiquaz confuetudinë ato vfuz litercunqs recurfus beatur aut vobis feu al
hacten obferuatum cognitio & decifio caufa teri vŕz caufeipfe comiffe fint nullimode vos
rum iparú ad cequiariú predictú rp viam re. intromitteritis f3eas ad dictum cequiariuz
curfus addictuz baiulü generalez 7 ad alios fuo cafu ad eundé baiulum generalé remit
eiufdé officij baiulie miniftros rofficiales re teritis fentencialiter terminadas.Ibisatta

gulariter pertinuit quo ad vfqz za tanto tpe men minime plpect) 13 neclegris nönulli vŕz
qode contrario vt fertur hominü memoria tam pretextu recurfuuz ipfaru caufarúco
nulla eft:qm fuper eodez de não regioagitur miſſionú a mageftate nra impetratazu zq iu
intereffe:cú fi ex caufis ipfis emolumenta re giter impetrantur inaduertêter quidé ab ali
fultant/ad curiam nramveniunt regulariter quib9 caufas predictas pretedere cupientib9

applicanda.Wobis ppterea zvŕm vnicuiqz qui bono zelonon ducti illas cozam eifdez ce
dicimus & diſtricte precipiendo mandam⁹te quierio et baiulo generali p:edictis vt caufis
Jobannis fecundi. CCIX

tpis nufc finis imponerek tractarinollét 8 fuZuentōis rigozofa no deberit executiocupt


tis & cupiūt no incurrere:că fic uiſticia fuade
cais predictis cognofcere nitimini in nō par
ymo maximú preiuditiúr dānuz nedű ceqerij terpdebita puunlegio:ü obfuatõe fieri veli

baiuli gñalis pdictor ad quos premiffor p m9: quibufuis comiffionib9 puifionib9 Iris &
teru cognitio dictar ptinet carum etiã di recurſib9 tá impetrat) et puiſis hact ac ema
ctor fupplicatiú z ipfi9 cede regalis & prinle nat etiã et deceto emanācis ſeu pindēdis im
gior ipi9. Ad quo fupplicatoez phúilez ve petratis feu impetrādis quib de certa ſcia z
Tuti iufta benigne anuetes : hita deliberatiõe colultederogam acipas puifiones reuocas
Tup his in nŕofacro cófilio vobis & culz vŕz mustporeuocatis héri volum⁹ et céfemus

harferie dicim ?pcipim ? Tiubem? de nřicer ficuti impetrate nō cent :in nihilo obſtituris

ta fcia fulte ac deliberate p pat scoaшffio Dat in nro regali palacio valeñ die.xi. tulij .
nib9fubpena in preinktis nřis puiſionib9 ad annoanat dni..cccc.lxvy . Rexioānes.
tecta zalia et grauiou não arbitrio refuata
vt eafde preinitas puifiones oiacs fingula Buidaticũ zfalvaguarda al
in eis ptenta advngué teneat efficaciter zob caldozu et aliozu de feccavalentet de alijs gra
Fuetis teneric robFuari inuiolabilr atą in tús afdem pceffis. X.

cocuffe faciatis.Abdicates vobis of polle? hanes del gra rep aragoû.tc.


ríuz pagendi cũ nullitatis decreto. Na nos Dagnificisdilecti & fidelib9nfis
ER gerent une gubernator. nři gūrať
etia cũ his eifdé p maiori premiſſox plerua
G tõe dicim9z iubemus dictis baiulo z cegario baiutghalib9 iufticijs iurat) & alijs
teor locüten vt quibufuis ihibitõib9 eis aut officialib9 acfubdit) nŕis in ciuitate et regno
coz altip vos aut vŕm aliqué factistdeceto valépftitut} pñtib9 et futuris zeo:ü locat fa
faciédis no obitantib?: quas inhibitiões nul lut et dilect. vt ex tenore puilegij p illiffi
lieë volum⁹ robonis feu efficacie ficuti facte muz diz regê petrūvetuftiffimü genitore ille
effent foros puuilegia regnir cede regalis ffinioni regis iacobi pumi regis aragonú re
tādicte:in cãis eifdé fingta fingul referédop gnozu valen et maiorić ¿quiſtoris/mõetarųs
cedāt renātent reoxvtero pcedatzenātet et opparijs zoib9 alijs kuientib9 lecce ciuita
eafo decidāt räſuis executões faciat z fieri tis barchiñ et oibus et finglis cozu reb⁹et bo
faciat i bonis hereditarioz zalior refpectu nis mobilib9 et inmobiliby ac ſemouentib9ā
feu ex ca dicte ceğe regalis fiuede ceqatges il túchérent vel inātea date dño alicubipotert
li? quouifmōtento zobnoxior pinde ac fi adipifci pceffi.dat illerde.v.ll's feb2oary.a.
nulle cispvos facte feu intimate fuiffent in dnice incarnatōis . HD.cc.viij.vidim⁹ et nos
·
hibitões. CAdhiciétes etia o dict? baiulus bis occulariter facta extitit fides p findicuz
gñalis cui in madatis tradim fub pena flore magří monetariozu/alcaldouz /oppario:üz
nozauri aragonú tríú mille a bonis ei9fifec9 aliozí officialiú feccevaleñ: idez dñs rex petr
egerit abfqz venia exigédox z nřís iferédop dictis monetarijs et opparis ac oibus alijs
erarijs quotienfcüqz ad eü emiffus fuerit vel Fuientib9ecce dicte ciuitats barchiñ et couz
emitet recurfus paliqué feu aliquos ex obito bōis ceffit spález ptectōez et faluaguardia
rib9 dicte ceqe ptextu ceqatgivel al citi⁹quo et fecuru ducatu:itaq ipi cu fuis oib bonis
fieri poffit cüctis dilatõe exceptõe zipedimē hitis et héndis fint falui et fecuri et aboīdās
to cellatibor posthitis illü purget purgare
no et grauamie imunes & penitalieni p tota
fit obnoxi⁹ & teneat: remiffur9 illico cas eorú terrā zdñatōez ſuã z oïz amicozú ſuozű: put
dez recurſuú ad dictú ceqaríú adeo vt abide idicto regio priuilegio atqz cart ſup kať, no
in illis debite pcedi rius dici valeat:talŕ em bis hoftela becetalia lati et fiofi? enarrant
fehiturūvolum in hijs dictú baiulű gñalë q Nec min9 et quadā puifione feu priuilegio p
denecligécia mota feu tarditateq nouercaé illimú dñm regé petrú nouiffimű abauú nŕm
iufticie apomageftate nraz rephědi neqat 3 dat valen fub ei figillo impédenti mumĒ.vi.
merito veniat comédandus . Cauete igrica die feptébr.A.anat dñi. AD.ccclxxi.regnic
ueat afec⁹agédo aliqrõevel ca anto grania fui.xxxvi.nobis pñtato vidim ppendimo
vobisz eis cara eft acpena preapoſită cui ca idé ons rex petr9 voluit z decreuit ac cóceffit
R
Priuilegia

dictis magiſtri monetarijs opparijs feruie extitit fupplicatů vt cũ ab aliquib¾gno:etur


tib9 secce monete ciuitatis nřevaleñ o ipt ac dicta nfaz fecca valeň r eius dem officiales r
dicta fecca poffint evaleât vti gaudere oibus miniftrosfub regia ac nfa exiftere ptectione
illis fauonib9 pierrogatiuis quib? vtuntur e faluaguardia cuftodia:ne forte ptra cam

gaudét predicti magiſtŕ zalij 8 dicta barchi delinquat dignaremur eam de nouo mādari
fecca:cúfecca ipius ciuitatis valeñ nō míoia obfcruari zoib? notificari facere ne ignoran
comodaoferat regie mageftati ac reipublice cie nubilo valeat excufari.Nos bo Couz ſup
regnox ipius znúcnŕop feratdicta fec plicatõe vt iufta benigne exaudita : premarie
cabarchiñ/ficos Fuientes in eis de oper kuf cum idfitfauere přimonio z reb? nřis:vobis
tio cozuz deteriozis pditõis predictor alior zvf3cuilzdicim9pcipi9r mādam pro pría ¿

reputarinodebeat, put in dicto privilegio fi fecúda iuffionib9 acde nfa certa ſcia zɔ̃ſulte

ueregia carta nobis pdictú findicü ofteſa la fubincurfu nŕe indignatõis zire penac duo
"
tig z diffufius hec z alia vidim? ɔtineri . Pec ruz miliú flozēnop auri não applicador era
min9 etiã per quoddā pzimlegiù ſeu declara río quatdictaregiã ac nŕam faluaguardias
tiöem feniffimi on martini regis aragonú p prectõem & cuftodia tantümō tuxta illius te
auunculi nřídicte ſecce valen magro alcaldis noze per dictú regé petrú prímű fuppracalen
monetarijs/opparijs z officialib dicte fecce dat:quadictafecca tofficiales ipius fecce ci
¿ceffuz & facta nobis peūdēfindiců exhibiti uitatis valen & eius familie z bona gaudente
fupplicatib9dict) magŕor officialib9 dicte fe gaudere poffint debét ac hucvfqz gaudere
ce valencos foze preiudicatos in eor priviles foliti funt vt predicikficut alijs priuilegijs cō

gijs zvlib? vidim dictú dñm regé martinuz ceffis fecce barchiñ z et9 officialib :dictis ma
voluiffe zdeclaraffe ac puidiffe op moetarijs gro:alcaldis:monetarijs:opparys:fcribe:fin
opparijs alijfqs officialib? Fuitozib9dicte dico: alijs officialib9dicte ſecce valen eiufq
fecce valenz familiarib9 cozūdē priuilegiali familijs & bonis ad vngué teneat) zobfueti
bertates fraquitates imüitates z exéptões teneric obfuari faciat inuiolabilr pquor
totalr iuxta efficaces métes fies ac vtutes cuq : non faciatisfeu veniatis aut aliqué
cox tunc & deceto adiplerenEz etiã tenerenE facerevel venirepmittatis aut finatis quis
paritz feruarenE:cu attētis preftiz poffeffio roe feu ca:ymo fiquezeaz facere vel venire
ner vfu antiquis de quib9 p informatōez ei? vobis aftiterit euz caftiguetis puniatis vr

mádato recepta idez dñs rex martin9 pleniffi fractože z violatore regie ac nře ptectõis:ta
meafferit foże informatú :coldez officiales di lit vt illi talr delinqnti cedat in penaz / ceteri

ctefecce valen repit foze z effe invfu & poffefs filia attéptare voletes treant exéplo.Necmi
fione cozum/z fic non debeat fpoliari nec cen nus vt oib9 innotefcat dicta ptectio/re ea tu

feri etiãpeio? ¿ditiōis illi de ciuitate bar bis clagentib⁹ ploca folitadicte ciuitat(valē
chin &maiozit. quib9 dicka prilegia ad vn/ publice nüciari publicari faciatis vt nullus
gué obferuant:inter q priuilegia eft dicta pio ignozăcie nubilo valeat fe aliquat excufari. z
tectior faluaguardia pceffa dicte fecce bar/ nihiloīnus in fignü dicte protectõis ſeu falue
chiñ r ei⁹ officialib? miftris z cox bonis y dí guardie pennones acfigna regia in domo fec
ctú dóm regez petrů přezdicti dni regis iaco cevbidicta nŕamõeta cudiť z etiã in domib9

bipum fuppia narrat :q etiá priuilegia dic/ cuiuflz ditop officialiti z miſtrop ac collegia

tarúſeccar barchiñ evalen p retroactos res tozú dicte fecce ac vos dicti officiales nři qb9

gesaragonu ocella inter qeft dicta ptectio pñs dirigit apponi faciatis vt deinde inɔ̃eā
ventétes faciétes feu delinqntes pene debite
faluaguardia regia:p fereniffimú dñm regé
alfonfum frez rimediate predeceffozë nŕm in infurgatzearú exactões con conat? virit'r
mortalis recordij ac etiaper nos fuerút con debite copeicant.Dat celaraĝ.vij.diemēſis
firmatavt in dictis firmatõib⁹ad quasnos apriť.a.anať.dñi.AD.cccclxix.1Rex toānes.
referim lati et feriofius ptinentur . Quia
top2o partedictor magři/alcaldor / fcribe/ Quë de moeda de oz o de argët

mõetarion/oppariozu ac findici aliozüqz of oaltremetall q entre o caftella en valen fepa


ficialiu & feruientiú dicte fecce nobis nominter guediet de quema. XI..
Jobannis fecundi. CCX

nfoan plagra de deu reydara dit regne la dita moneda doz odarget ode al
go rc.Als spectables nobles emag tre metall fens q no pague lo dit diet:ipofac
nifichse amats cöfellers nřesvni to la dita moneda oriells do? ode argento d
ΟJuerfes e fengles officials lochs ofe altre metall ſien pduts e adquirits als arren
nyozia tinéts eiurifdictio exercints e qlfeuol dadorsdel dit diet dela ğma mentre q aqlla
altresvaffalls e fubdits nřes enlonteregne fera arrendada/o anosocot nŕa qnt pnos
de valeñ cōftituhits falut e dilectio.Wolents fe cullira/e vltra fia encorregut en pena 8.c.
degudamét attédree puchir alapferuatioe Is.aplicadores la vnapt a nos:e lalatra als
augmét de nřesdrets e regalies; efquarfra9 arrendados : efinoy haura arredadors les
e engās á en preiubi dels dits nřes diets ere dos pts anos e la tercera pt al acufado? .Wo
galies fe fan ecötinuamēt ſe cometé e encara lēts entenêts e expreffamēt̃ dclarāts q axiſia
a obfuacio dela méte vidica dels capt's ordi ftatuit e ordenato la pit nraordinacioe pui
naciōs e cóftitucios ab les äls losdits diets fio enlo pagamér del dit diet de qma gles di
eregalies nŕes fe cullen e exegeffen en aqr dit tes moedesdo? darget o altre metall/edels
nferegne . Attenêts e cöfiderats q entre los dits riells do? dargente altre'metall com es
altres fe fa e cötinua fer 8 calcúdia grã frau ftatuit e ordenat de totes les altres mercade

d éla exactío e collecta del nředzer Blaqmap a ries qpagué e deué pagar det oma:ço es q
1 qlls qui enlo dit nie regnemetë e portémone enlos cafos peenlos alsfedeu pagar diet d

7 des do deargët e de altre metall pcehit de al qmaples altres mercaderies venit al dit nfe

i tres mercaderies qui en altres terresepts regnedevalen o portades en aqll p mar o per
bā venut e comerciat deles äls mõedes e ríel tra opapguadolça deles pts o realme de ca

1 lsdo: dargët e altre metall foné e fan altres ftella Ode altres pts puys paffen p lo dit real
monedes e mercaderies : les quals monedes mede caftella arip mar compterra:tābe axi
puix nofon reyals o valeño altra moneda o fié téguts pagar realmet e defet pagué lodit
la ley del dit regne fon haudes api com abillo dietde qma p les dites monedes dož ode ar #

{ epbillofon tegudes e reputades e p mercade gent ed altre metallep los riells do? darget
ria. Per tal hauda decet e plena liberacio Baltre metall qportará o portar farã l
¿ o dit
re ptolrelos dits fra9e cöferuar los dits nřes regnede valenföts incorrimét deles penes &

Of diets e regalies:pobfuar encara los ditsca fusdites . Der qab tenor deles pñts de nřa

13 pitols e ordinatos ala veramentede aqlls 8 certafcia e cófultamet p primera e fegona tuf
pit qcelebram corts generals enla pit ciutat fions epena ddos milia floris dor de bens d
al regnicolesdel dit regne devalen predreça cafcú ptrafabet exigidos e a nŕes coffrés ap
22931

mentde шufticia edels diets nřes e altres del


B737

plicados a vosaltres dits officials e fubdits


dit regne:prouchim ftatuim e ordenam ab te nŕesdehim e manam q la pñt na puifioftas
noz deles pits de nracertafcia expreffament tut e ordinacio edeclaracio de nřa volútar p
cofulta e Öliberadament q qualfeuol pfona o obfuança del qia es ftatuit e ordéat enla exa
pfones de alfeuol ley ſtat o cōdicio a lien qui ctío dl dit niedzet dela ğma e altres diets öl

portará o metra del realme de caftella en nře dit regnetigau e obfuetenir e obfuar façau
regne de valen moneda doz odargento altre inuiolablement epres nofaçau lo côtrari p
metall:o'riells doz odargento 8 altre metall qnt hauets cara lanfagraela irae indigna
appiamet puix no esdela mõeda reals deva cionřa e la pena deffus dita no defigau encor
len esdita billo es hauda téguda e reputada rer.Dat en totofa a.vj.dies 8 marçdel any
purnofie floris deo comus darago: ari.com delanat de nřefenyoz deu.AB.cccclxxI.
fon enrrichs ärtos e altres monedes dorpla
dita moneda/p losdits riellsdoze dargeto8 Sereniffim rer Johanes quat
altre metall pagué e fié téguts pagar diet 8 å tuoz relictis liberis v3 carles pume cõiugis
maenla forma e manera qdeles altres merca primogenito Bariaregina caltelle . Anna
deries acoftumé e ha acoftuate es ftatuite oz comittifla de for. Ferdinando ſcỏe cõiugis
denat deures pagar es paga.En ariq fipal primogenito. Joanaqs neapolis regina: feli
gúteps fe trobara á algu postara ometra élo citer inoño requieuit.
21j
Priuilegia

Secumtur priuilegia et prouifio quals codignament mereria pena de mot : e


ari quefent iufticia dla perſona de aquell en
nes fereniffimi potentiffimiqz ac
lamanera q es ftat ofeguat no era infringir
inuictiffimi dñi regis Ferdinadi losfurse priuilegis ol prefent regne ne les li

feliciter regnantis. bertats de aquell ans fen feya feruey anŕeſe


nyo? Bu edonaua gran exemplar ala republi
că en voler adminiſtrar iufticia:ha executat
nullus abfqz proceffu r fers
aqll fent lo offeguar e apres metre enla plaça
uataforma forozum et puinlegion condem
dela feu:diu q es content e li plau puys la fua
netur criminaliter. Et propter executione
intécio es nooflibertar lo prefent regnemas
mortis factam in perfonam didaci furtado
ato:gar noues libertats a aquell q lo cars e
abfas proceffu non cenfeatur effe derogatum
actedela dita mort no fia ne pura effer tret a
predictis fozis et pruilegijs.
vse cofequécia enlo fdeuenido : e q no obſtāt
lodit cars reften inuiolats e fens lefio algúa
Ateatvni
los ditsfurs e puunlegis libertats pratiques
uerfiso anno ebons víos de aquell art comfi lo dit cars
anať dní. D de matar al dittrefozerde cuenqua enla ma
cccc.lxxij . die nerafobredita e fens proces nofos ftat fet.
vero mercu Eper maioz robozacio e obferuança enlo ſde
ri intitulata
uenido: Ols dits furs e priuilegis libertats e
quarta méfis bons vfos del dit regne promet en fa bona fe
nouébris Se real e iura polades les más fobre la creu elos
reniffimus pzī fancts quatre euuágelis de noſtre ſenyor deu
ceps dñs dñs per les fues mans.co?pozalment tocats q da
Ferdinādus ciauant feruant los dits furs priuilegis e al
dei gra princeps cafteller legionis rex ficilie tres libertas e bones pratiqs öldit regne no

filius primogenit locüten generalis victo matarao matar faradirectament ne indirec


riofiffimi puncipis z excellentiffimidñi dni io ta ne pmetra effer feta execucio corporal mu
bānis dei gra regis aragonú feliciter regnan tilaciode mébzes ne altra pena ipofara fara
tis:in quodafecreto cubiculo regalis palacij impofar ne pmetra effer impofada prime/
valen perfonaliter fedens:adfupplicationez ramét no fia fet pces fegons forma dels dits
guillermi raymundi affre militis iohānis go furs priuilegis libertats e bons costums del

mez martini ſcola iohānis ferragutz raymu pñtrègne en pfona algúa q élo dit regne fe ha
di berengari ciuiú iuratoz ciuitatis valeñ . ia a executar e manaq dl pñt acte faluetat
Flexis genibus ante confpectum mageftatis e prefuacio dls dits fürs priuilegis libertats
fue exiftentium: volens vt dixit foros priuile vlosebōs coſtums nefiafeta carta publica

gia et libertates acbonos vfus regniValen. Quaquidez papiri cedula lecta preſtito p
inftaurare fuper eo videlz o pretendebatur dictúdñm principë rregem locüten generale
executione persone didaci furtado de feuilla iuramento ad fcta dei ättuoz euuangelia ma

olim thefaurarij de cuenqua contra cozundé mibusfuis pofitisfuper crucez. In iamdi


foror prinlegion libertatuz bonoz vſuuz ct9fereniffimus dñs princeps t rexprecepit?

difpofitiones fuiffe factam : iuffit per megaf dictis guillerm ? raymüdus ciffre iohannes
parem darinyo eius confiliariuz & fecretariu gomez martin9 ſcola ioanes ferragut cray
acnot publicum legi quandã papiri cedulaz müdus beregarij iurati requifierüt fieri pu
tenozis fequentis. Lofenyordon ferrando blicũ inftim p me dictú z infraſcriptü fecreta

pancep decaftella rey deficilia z primogenit ríú znot publicü:q fuerunt acta loco dier an
daragocrebent que diego furtado de feuilla no precôtentis medicto zifrafcripto ſecreta
trefozer decuenqua per effer natural del reg rior not publico pñte/ac etiã pñtib9proteſti

ne 8 caftella e hauer confeffat afa mageftat q b9 magnificis viris ludouico víc magiftro
bauia ppetrat e comelos tals crims per los rōnali ludouico de cabanyelles locüteñ gñali
Ferdinandi fecundi. CCXI

gerentifulces generalis gubernatoris in reg loco ipius regni ad dictaz curiam conuoca
no predicto valen/et gaſpare maymo fcriba ti in multitudine copiofa/ vos dicti iurati et
portōis dom? cöfiliarijs dicti fereniffimi dñi findici vniuerfitatum brachij regalis dicti re
principis z regis ad predicta vocatis ipecialt ni nobishumiliter fupplicaftis vt omnes fo
zaffumptis. ros valeñantiquos inouos libertates 7p
uilegia et omnia in eis contenta et alia fup/
CDeшuramento dñi regis de ſer
pradicta ciuitati z regno valen per dictos pre
uandis fous & priuilegis.Et de fidelitate ei
deceffores noftros conceffos z coceffa ac bo
dé prestanda . II.
nos vfus et confuetudines eorundem vobis

test vniuerfis q nos ferdinan confirmare dignaremur laudare approbare


dus dei gratia rex caltelle arago/ concedereqs et de nouo donare . Nos igitur
num legionis ficilie toletivalencie predecefforum noftromuz femitas laudabiles
galletie maioricarum hiſpalis far immitantes et inherentes veſtigijs cozundé
dinie cordube cozfice murcie giennis algarbij iuftum arbitramur zequum et ex iufticiede
algezire gibraltaris comes barchinone domi bito ac virtute tenemur vt leges et forosan
nus vizcaye & moline dux atthenarum et neo tiquos et nouos editos per eofdem ac libers
patrie comes roffilionist ceritanie marchio tates et primlegia z omnia in eis contenta et
oziltanni comesos gotiani . Attendentes q aliafuppradicta per ipos indulta inuiolabi
licet iuxta priuilegia per illuftriffimos prede liter obferuemus . Confiderata potiffime co

H ceffores noftros reges aragonum valencie. ditione prelatorú nobilium milituz ciuium &
memozie recolende indulta ciuitati et regno incolarum regni predicti qui conſtantis lega
valencie nos intra.xxx.dies poſte guberna litatis confpicui et natiua fidelitate preclaré
as
cula dictorum regnorum aragonum et valen multa et ardua nobis et noftris predeceffou
fufceperimus debuiffemus in ciuitate valen bus accepta feruicia preſtiterunt : ex quibus
cie generalem curiaz celebraffe regnicolis di regalis munificencie largitatemvberius pro
ctiregni z in eadem curia foros et priuilegia merentur & effecti funt dignivt graciaruz no
bonos vfus & confuetudines dicti regni va/ ftrarum perrogatiuar ſpeciali fauoris benef
lencie z contenta in eifdez turare.Uerútamé ficio perfruantur. Certificati pleniffime r
q? alijs arduis negotijs a nŕam pñtiaz requi inftructi de omnibus fois puulegijs ? con
rebant in regnis caftelle zaragonu talibi oc fecuta in eifdem libertatibus confuetudini
32393

cupati premiffa hucufqz nequiuim adiplere bus pracmaticis litteris prouifionibus et bo


quis vos iurati et findici ciuitatis valen ad nis vfibus quos et que predeceffores noftri
шuris eiufdé ciuitatis regni ac habitantium omnibus fuppradictis tam preſentibus qß fu
in eifdé côferuatiōez zcomodů nobis cum le futuris bactenus concefferunt. Abentedeli

gatõezinftris plublicis z als fueritis cũ hūi berata &ſpontanea voluntate ac ex certa fcié
li reuerencia pteftati:fupplicado oia predic cia et confulte per nos z noftros cumhoc pri
tap nos adimpleri. Deinde vo gñalez curia uilegio noftro perpetuo valituro laudamus
EEERRY

inhac cintatevaleñvt inibi fozit priuilegiar approbamus confirmamus et de nouo con/


alia fuppradicta ipius regni per nos iurenĒT cedimus et donamns tam toti noftro regno
nobis per vos fidelitatis iuramentu preſtek valentie et ciuitati predicte vobis predic/
fiat talia in litteris cōuocationis stenta ex tis vniuerfis ciuibus ac probis hominibus T
inde effectuz debitü ſortianĒ: indiximus atq omnibus habitat in ciuitatibus z regno vas

puidimus celebrari non intendentes nec vo lentie memoratis tam preſentibus futuris
letes aliqo preiuditiú generari ciuitati z reg omnes fo20s veftrosregni valentie tam an
no predictis foris acprilegijs fuis pp dila tiquos o nouos omniaqz priuilegia liberta
tõem aduent9 nři addictā ciuitatévalen zin tes pracinaticas litteras prouifiones fancy
cohatiōis dicte curie generalis quam in fede tiones acta curiarum omniacz et fingula in
valetina celebramus: et in qua quidem curia eis contenta ac bonos vfos z confuetudines

die fubfcripta conuementes prelati nobiles r qui et q per illuftriffimos principes dOMINOS
milites iurati z findici civitatuz villarú atą Jacobum.Petrum, Alfonfum.Jacobum.
Prúmlegia

Alfonfum.Betrum.Johannez. Abartinú geliat crucem dni noftri thefu chriſti a nobis


Ferdinandum auum.Alfonfum patruŭ et, in preſencia totius curie generalis co?pozaťr
Johannem patrem níosdiue recordationis tacta fponte de prefenti iurantes P
q predicta
reges aragonum valeñ fucceffiue. Etlignā omnia fingulaper nos z noftros vobisin/
ter priuilegiü monete per fereniffimű regé ia uiolabiliter obferuabimus prout continetur
cobum valen conceffum.xviij.kt's madij an inforis et priuilegis antedictis ac fi fpecialr
no.AB.cc.lxvi.et omnia priuilegia fuperdic et exprelle acde verbo adverbum ſpecificata
ta moneta data et conceffa: z puuilegiú vnio declarata zfcripta fpecialiteras expreffata in
nis regnorum aragonum et valen ac commit prefentipriuilegio ea omnia extitiffent.Et q
tatus barchinone per dictum regem iacobuz nunc nosvel fucceffores noftri contra piedi
terracone conceffum.xviiij.kat's ianuarij an cta vel aliquod predictor in aliquo veniem9
no.AB.cccxviij.er omnia priuilegia abinde vel aliquem venire faciemus aut permittem ?
fuper dicta vnione conceffà. Et priuilegiu de ratione aliqua fiue caufa . In per nos et
non alienandis ciuitatibus et villis regalib⁹ noftros volumus & concedimus vobis vni
acbonis et reb9 regij patrimonij per ferenif uerfis fingulishominibus habitat ciuitas
fimum dñm regem petrum valen . conceffum tis valentie z totius regni valen prefentibus
xviiij.kl's octobris anno.AB.cccxxxVJ. TOM etfuturis imperpetuum & prout nos iura/
nia priuilegia fuper dicta alienatione feu pro mus et confirmamus dictos foros r conſues
hibitione alienationis coceffa. Pecnon prac tudines /femper decetero fucceffores noftri
matică cenfualiuz et violariox acdebitozum teneantur iurarez confirmare ipos foros et
cum intereffe & penſionú ipozum factam ecō confuetudines ac tenere perpetuo z obferua
ceffam per fereniffimü regem alfonfum pa reet nunc in aliquo contrauenire . Sicq
truuz nim in caftronouo ciuitatis neapolis quando dicti fucceffores noftri debebunt re
fextodie menfis шunij anno. AB.cccc.pliiij. gnare apud valen veniant infra vnú menſez
in poffe iohannis olzina illius fecretary po ex quo fuerint ibi in ciuitate valen celebrent
ftea forum factam feu inferta in foris editis curiam generalem & tunciurent & confirmet
in curijs generalibus regnicolis dicti regni: ibidictos fo208 ? confuetudines femperdece
celebratis valen in fede fancte marie per fere terofucceffozes noftri teneantur iurarezcō
niffimum dñm regem Johannem patrem no Firmare ipfos foros et confuetudines cozam
ftrumdicti alfonfi patrui noftri locüten ge/ omnib?proutfuperius eft dictum . Etficfuc
neralem fub die prima menſis iulij anno.AD ceffores noftri vnum poſt aliú dicta iuramen
ccccxlvi.et oia alia priuilegia litteras prouis taz confirmationé facere teneanturfubfor
fionesfuperdictis cenfualib9 violarijs z de ma ſuperius prenotata. BDandantes vni
bitis cum intereffe conceffa. Quequidé tria uerfis &fingulis habitatorib9 ciuitatis z to
priuilegia monete/vnionis regnox/TDENOR tius regni valen prefentibus et futuris æde
alienandis villis & patrimonioregijs/pac / dictis fozis priuilegijs confuetudinibus vtà
maticam cenfualiū violariozum et debitoruz tur zdecetero in omnibus caufis &non de ali
cum intereffe zforum fuppradictam pracma quovel aliquibus foris vel confuetudinibus
tícam factum in plena curia legi et publicari vno aliquo tempore aliqua ratiõe vel caufa
per noftrum prothonot wffimus et manda Tibijs igitur conceffis et actis vt fuperius
uimus et omnia alia et fingula que per piede tacta funt incontinenti brachium ecclefiaftie
ceffores reges z nos vobis data z coceffa hac cum prestitit nobis fidelitatis iuramentum
tenus extiterunt fiue generaliter fiue fpeciali qo tradidit fcriptum in quadā cedula huiuf
ter vobisdictis noïbus riamdictis ciuitati modiferiey.Cd hecnos bartholomeus di
bus et cuilz villarum locoшum regni predic uina gratia epus fegobricen z ludouicusdez
tidate fuerunt ? concefla . Dromittentesvo pug magifter muntefie z fancti georgij : mas
bis vniuerfis &fingulis habitat ciuitatū vil thias mercader archidiaconus fedis valen .
larum locorum regni prefati in manu z poffe pioreuerédiffimo dñocardinali z epo valeň.
noftri prothonot et not infrafcripti ftipulan guillermoFra canonic findic? ac yconom⁹
tisvt infra ſuper fancta dei quattuoz euuā capli dicte fedisvaleñ:frater rayműd? fiſcar
Ferdinandi fecundi. CCXII

comédato: loci de torent:alfonfus remirez galcerandus de foler/gratianus 8 monſozitr ™


comendatos de caftell de caftells:habita deli miquael iohan/nicolaus ferra/iohānes to:
beratione et diligenti tractatu:per nos fuc relles/gizbertus de valleriola/petrus crefpi
ceffozes noftros iuramus per dominum deū galpar mafco/1ohannes de villanoua/falua
crucem domini noſtriiheſu põi et eius fan formaça/francifcus aguilo/baltafar oliues/
cta quatuo: euuangelia coram nobis pofita baltafar ptufa / ludouicus gomiz/ludouicus
et pernos corporaliter tacta fidelitatem vos de queralt ludouicusde fenollet maio: dies
bis domioregi ferdinandoregioño não fer anthonius iohan/baltafar ladro.bernardus
uare ficut veri naturales vaffalli fuo bo ac guillermus cathala : ioahannes guillermus
naturali regi zdño aftrictifunt & tenent. Et catala tohannes de limila/ludouicus mafco
tute dicti iuramēti pmittim⁹vobis in oib9 mino?/raymundus de vilaragur / iohannes
parere zobedire:vobifqz Fuare oia in quib9 de fentboy ludouicus cifre:petrus mercader
q veri z naturales vaffalli fuo voz naturali Balpar pellicer /iohannes perez de viuans -
regi acoño fuare tenent put adnim quélz co:baltalar malqueffa: aufiafius crefpi vall/
a
juxta cōditōez et ſtatú pfonarú nŕarú noſcič daura:petrus iaffer olozz:frácifcus de fant
ptinere. CEt preftita fidelitate p brachiй ec ramon: ludouicus rofell nomine fuo proprio
clefiafticu fupradictü:sfeftim brachiú milita tang pcuratoziacobi rofell fratris fui:pe
repceffit ad dictú iuramétú preftandú in for trus creipi: anuarı9rabaça 8 perellos:ludo
mafequétinos infans enricus de aragonia uicus agilo:ioanes martinez özllaua: fran
d
dur fugurbi :petrus dixer:ioanes de cardōa cifcus barcelo:petr9 crefpi:hieronum? creſpi
13
frácifcus gilabert de cintillis comes olíue: pe francifcus ladro:petrus ludouicide almūya
tr⁹maça de liçana: ſentlie de cintillis:didac9 hieronimus iulia/francifcus iohannes coits
faiardo:blanes de beregario vice rexiregno andreas aguilo.miquael de vilarig: ioannes
maiozicarü:feraphin 8 cintillis:olfus de pri maça.iacobus pelegri.iohannes de vich. mis
da:toanes ferradez deheredia:iaufridus de quaelde fent ramon:francifcus fparça: mar
I
SEE

bozga:iaufridus de thous / iohannes çano tinus ſparça: gaudert pages:thomas de pie


ce
guera:tohannes de cozella comes cocentay/ ro:martinus royz gondiſfalu9 roiz:bernar
nesacobus del mila comes albayde : Johan \ dus viues de canemaçioannes albert/petr9
nes pardo: íohannes de cozella:iacob de pal boyl:francifcus robert et ecto? cozella. Fas
las vicecomes o chelua:ioanes dyrar/petr cientes & reprefentantes brachiuz dicti regni
10 · raymundi o mōfoziu/ludouic? de caftellui fi militare iuramus ſuper crucem dní nŕi ihefu
O
li? petri de caftellui/gaſpar de caftellui/gal rpiac fancta di quatuoz euuangelia compatr
par fabia noieppo tan pcurator Feniss per nos tacta fidelitatem vobis oñoregi fer

fime dñeregine/gomez puarez de figueroa/ dinandoregiet dño nãoferuare ficut veri et

petr9 de mocada/onofri9 de cardona/ marti naturales vaffalli fuo vero et naturali regiz
n9viciana/guillerm9 raymūdi puiades /frā dño aftrictifunt z tenentur . E virtutedicti
cifcus viuesde bopl/francifcus o menaguer iuramenti pmittimusvobis in omnib? pare
ra ludouicus de mõtagut/ ludouicus maſco rez obedirevobifqz feruare omia in quibus
maio? dierum/galcerandus 83llaua/ioânes et que veri ac naturales vaffallifuo boac na

fagra/francifcus de penarroja /iohānes co? turali regi acoño feruaretenentur. CCon

ueran de let/petr? exarch/pontius de mena tinuo brachium vniuerfitatum ciuitatum et

guerra/ioanes puig/ miquael tobanes tolla/ villarum regalium dicti regni preſtitit iura/
Judouico fançraymundus caftellar/ludoui mentum fidelitatis fub forma fequenti . Ad

cus crefpi valldaura/petr9 8 caftellui minor becnos bernardus catala ciuis et iufticiain

dierum /ludouicus carbonell/francifcus pin criminalib9 ciuitatis valeñ : iohannesviues

to::francitius o monpalau / guillermusray de canemas iufticia in ciuilibus dicte ciuita/


tis:bernardus de almunia miles: ludouicus
mundi de menaguerra/ petrus exarch minoz
dierum/enricus 8 mōtagut/frangeri⁹ ladro alpicat ciuis:petrus mercader miles:vicen/

petrusfamboy/triftann9 de perellos/fran/ tius calbet:petrus llo: et Bernardus lozens


cifcus de fent ramon /francifcus de malferit ciues et iurati anno prefenti dicte Ciuitatis
Duú
Primlegia

valen : galcerandus de claramunt edilis five božja:iohannes claramunt:francifcus pina:


motaçaff:petr⁹daſio not iufticia in ciuilibus petrus adzuara:vincētius gras: natalis bor
dicte ciuitatis.ccc. foto:bernardus de penar rell:bartholomeus marti: bartholome? gars
roia ciuis 77 rõalis dicte ciuitatis:bartholo tia:iacob9 olíuer:bartholomeus barcelo fal
me9 abat not findicus : iacob? gartie aguilar uato: caydi: toânesdefales lupp? rodriguez
miqldalmau : andreas fart et miquel albert bartholome? filueftre:guillerm9lom : ioanes
legum doctores aduocati dicte ciuitatis:gra ___ ximenez:iohānes aguilar:miquael gil/iohan
cianus de monſo:iu: Francifcus de menaguer nes almenara/ioanes roiz petr9 nadal migl
*afranciſcus de penarroia:miql iohan:ioḥā ortiz et gabriel bardaţi findici vniuerfitatis
nes de villarafa:raymundus torrelles:ludo proxime dicte ciuitatis ad hec fpecialiter des
uicus torrent:iohanes alegrettohānes vale putati/ obānes lanç domicellus/philip⁹ pōç
ro: bartholomeus cruilles/franciſcus miro petr boluda legú doctores zbernard toan
valleriola:ludouicus pellicer:thomas forell/ findici vniuerfitatis ratiue/ ioanes ledos mi
francifcus bataller not; lauréti9 ferrella not les canthonius mozagregua findici vniuer/
petrus gifquerol not: ioānes granada:petr9 fitatis mozelle/beregari gilabert/ iacob⁹ ca
fapofa:miquael coberan: iohannes romero margo et iacob⁹ piles not findici vniuerfitat
bancalarius:petrus puig:miquel alago:oñi algezire/ iohānes valeñ nof findicus ville ca
cus ioan:alfonfus dela barrera:aufiafi? pin ftillionis planyciey bernardus bufqt & petr9
to::miquael foler guanteri?: ioānes albiol o nicolaufindici ville burriane/ iacob9defenct
perarius ville: anthonius gombau:ludouics vicent findicus ville regalis/iohānot? vaile
malet:ludouicus marti: iacob? gallent not. berazioānot⁹pafcual domicelli findici ville
petrovidal:iohānes alegre:petrus balaguer aliquant/bernard? cobliurenot findicus vil
bartholomeus tarafco: miquael de prida:io le lire/anthoni andres findicus ville alipo
hanes gomiz: andreas alfarba ſpecieri?:fran tis/fortüi fanchez findicus caftri fabib/mar
cfcus trepat:onoffri gualch:ioānes alegret chus pez findicus villede ontingent /iacobs
fufteri9:ludouicus nadal:miĝel de roles not çapinya not findicus ville de cullera/arnal/
bernardus armenguer:ludouicus gil not:pe dus belloch et bartholomeus ppenya findici
trus maſcarell not:thomas badia ludouicus ville Ŏbiar/bartholomeus tortajada findic⁹
calbet:iohanes foler.not.miĝel ppinya ara/ villede adamuç/iohānes arçis 7iohānes bo
to::iahānes caftellar:iohānes valeñ.damia difindici villefixone/guillermus thouia noť
uus bonet.iacobus masíacob? potonat:frá findic⁹ vniuerfitatis de penaguila/ iacobus
cifcus fabaſtianot.miquel perez not: toānes gil findicus ville de alcop/nicolaus linares t
verdanchanok. raphael terrades : baptifta bernardus lozet findici vniuerfitatis villeios
llana:nicola conilldrapy :miql de puigmiga yofa/anthonius mari findicus vniuerfitatis
not.tohānes bas not. iacob9 caftellnou: toa ville debocayren ziohänes de armelles findi
nes ferrādez laurenti9 nauarro: miql guaſch cus vniuerfitatis loci ō caudet. Facientes z
pafchafius camero:dominicus ferrer:ludo/ reprefentantes vniuerfitates ciuitatū z villa
unicus romeu:íacob fola:iohānes ferrerbar rum brachiuz dicti regni acceptantes pro no
tholome9 marti: didacus fanchiz : antonius bis zalijslocis regni predictihumir deuo
guerau: íacob⁹ lombart : faluator caftell do te accum debita reuerencia laudationez ap/
minic, miro:dñicus fort:nicolaus draper: io probationé cōfirmatõem cōceffioné acdona
hanes boyl:onicus ferrer:natalis infa: gra/ tõem fuppia contentas ac nobis ciuitatibus
nus de monfoziu:faluatoz alegre: Franciſcus villis regno z vniuerfitatibus eius predictis
ferrer:onicus lofcos:martinus vilalba: ma/
concellas per vos .Sere.dñz.IK.piedictú in
thias caftell:petrus tores: miquael felemir presencia veftra pro nobis dictisvniuerfita
ludouic⁹ garcia:bartholome9 ferrandez: mi tibus pmittimus et iuramus per dominum
quaelgarcia:miquael dura:bernardus tora deú z crucé dni noſtriiḥeſu xpi ac ſcrâ qtuoz
mocha:petr? mercer iacob9ramos: tohānes det euuangelia corporaliter per nos tacta pre
flaca maioz:ludouicus veana:anthoni? cata dictos fozosvalentie et confuetudines tenere

la:gaſpar puiol:guillermus oller:raymund? ・ pperuo &


z inuiolabiliter obferuare. Et nihilo
Ferdinandi fecundi. CCXIII

minus taz p nobis & pro vniuerſitatıb? ciuf tencies les parts les als contra qui fon fetes
tatum villarum atą loco predictorum iura emogudes les qftions edemandes recorre a
mus fuper crucé reuangelia fupradicta ano nos e anfes officials e de nos odaqlls impe
bis et quolibz nŕm co2pozaliter tacta fideli tren e obtenen abſolucions diffinitions remiſ

tatez vobis dicto dño regi ferdinando regiz fions egres:algunes dades peccunies e algu
dño não fuare ficut veri ac naturalesvaffalli nes liberament fegons anos e anřes officials
fuovero naturali regi z dño aftricti funt et esvift:lo q redūda en dão nřes aduocat&p
tenentur. Et virtute dicti iuramenti pmitti curadors fiſcal patrimonial e fcriuans à pro
mus vobis in omibus parere et etiã obedire feguint nřes negocishaura treballat e fetes
vobifas fuare oia in quib9 et q veri z natura deſpeſes.Eiatfia algús dels dits aduocat
les vaffalli fuovero z naturali regi z dñokua curadors patrimonial fiscal e fcriuas hate d
retenene & debent iuxta formā fidelitatis co nosfalaris ordiaris e algús no:empo losdits

tentam in foris valeń predict).In quox teſti falaris no fon fufficients a lurs treballs: e pez
monium fupplicatibus inde nobisvobis nú ço los fereniffimos reys darago predeceffors
cijs fubditis prelibatis iubem ? de predictis nresdeimortal memona ab diuerfes pracma

fieripnim pthonot z not ifrafcriptú taną tiques puifions e ordinacions han iuftamét

publicam perfona p vobis z alijsētiam pro puchit qfip nos onřes officials o comiffart
44

nis quas intereft zintererit aut intereffe pof abfolucions diffinicions remiffiōs egres fe

fit recipienté & pafciſcenté ac etiã legitime iti ran fetes de alfeuol crims/delictes/ inquifi/
.

pulantem duopublica cofimilia inftra figillo cons/demādes äftiōs/calomes o penes ne

não quo vtebamur ante ad apicé regnoug cligencies o culpesode altresdiets nřesper
aragonum et valen pueniffem cũ alia figilla qualfeuol nom fié appellats aqlles no fien ob
nra nondú fabucata fint impendenti muniE feruades fins alsdits nŕes aduocat fiſcal
quorum aliud nobis z aliud vobis tradivo/ pcurados patrimõial e fifcals e feriuans p
lumus tiubemus.Quod eft actum in ecclia les parts tals gres eremiffions e diffinicios
cathedrali beate marie fedisvalen.fi DIE MEN obtinents fien pagades aueries falarís e def
fis octobr anno anatomi.B.cccc.lxxix . Re pefes fegōs la qualitat e quantitat de talsde
gnozüqz não2um v3 ſicilie anno.xij.caftelle et mandes aftions penes e calonies.E comper
legionis.vi.Aragonú vero z alior primo. los nfes procurados patrimonial e fiſcal en

Que de qualfeuol compoficios adfts dies paffars fia ftada feta demanda co
tralaberetat zaltres bens fehents ecenfals
o remiffiōs le pagué aueries e deſpeſes. III
legats p micer tacme exarch canōge e pabor
On ferrãdo per la gradedeu rey dre dela feu de valencia a ecclies perfones o
de caftella darago de valeń wc . Al lochs religiofos te encara per hauer inſtituit
magnifiche amat confeller nřelo bereu pfona eccliaftica bagueffen pofada luz
portaueus de gouernador general demada en poder dels fcriuans en aqſtes co
enlo regne de valen o al loct enlo dit offici fas fes deputats e fet proces pretenét los dits cé
luts edilectio . Der part dels amats e feels false bens legats effer anfa cot cofifcats p
nies los aduocat & procurados nřes fiſcal e difpoficios de furs del pfent regne: e aqlls de
patrimonial e fcriuas de cauſes nos es ſtada qui era interes no fperaré fentencia haimpe
Feta clamo::dients q ells ab diligencia maioz tratde nos gresfobre aço : e es iuft erahona
quepodenban entes e entené en demanar eð ble q les aueries falarise ofpefes alsdits no
fendre nřes patrimoni dzets eregalies deuāt ftres aduocat procurados patrimonial efil
nies officials e comiffaris e porté les caufes cals fien pagades e aquells no fien frustrats
axi a conclufio tant com en ells es:de q a nos enlurs treballs e ofpefes.Dertal infeguint
eanfacost ne puenen moltes vtilitats : les lesdites pracmatiques prouifions e ordina
äls ceffarien fi per aqlls ab diligencia no eré cions repals : e encara pque api esviſt anos
proffeguits:fegueix fè moltes vegades enles iuft erahonablevos diem cometem e manam
caufes daquen deduidores fe promulguéfeno de nfa certa ſciencia expreffamët per primera
tencies e moltes vegades ans e aps talsfen efegona iuffions q encontinent rebudes les
Priuilegia

hts façau execucio rígida e propta elos dits ſuper debitoribus murozum 2
?
és e cenfals p lo dit micer exarchlegats:e &
vallozum cognofcat rationalis ficut de alijs
es pecunies dağn proceydores façau pagar debitorib9 ciuitatis : 7 nullus alius officialis
als aduocat e procurados patrimonial e fif
nec per viam appellatiois recurfus feu al's fe
cals e al fcriua dela dita caufa aueries efala
poffit intromittere nifi tantúdñs rex. V
ris cōpetents iuxta la quätitat deles dites de
mandes e gres per nos fetes: e en aço no pos Erdinandus dei gřa reparagonú
feu ne admetau exeptio odilatio alguna mas valen rc.Abagnifico z dilecto no
Jumariamente deparaula ho cōplefcau tota ftropetro pelegri, rationali ciuta
Confulta e altres impediments ceffants fila tis valen zeius in dicto officio fuc
ira eindignacionfa è penade. Ab.florins de cefforib9falut dilectionem.Quia certis cũ
fijau no encorer.Dada en medina del capo regijs puifionib? p predeceffores nãos & NOS
a.xv.desetembre del anydela nať de noſtre ſe conceffis eftvobisvt rationali predictorfeu
nyor.B.cccclxxx. alijs in dicto officio vão fuccefforibus amplif
fima attributa data atq3 conceffa ptas exigé
Sobre les fofpites delaffeffor
IIII di z recuperadi debita que per quafuisplo
del batle general.
nas debentur dicte ciuitativalen tam ex cau
Onferrado por la gradedeu rey fa arrendaméto aut impofitioni fifarú aut
de caftella darago de valencia rc. als quauis caufa ſeu rōne: z cōtra debitozes
Alls magnifichse amats cofellers foluere recufantes in pfonis & bonis COMM T
nfes molle luys de cabāyelles por cuiuflz eor executões faciédi/z tanqz iudex
tátveus de nře general gouernador enlo reg recognofcedi z iudicādi oi appellatioe recur
ne de valecia e afon lochte furrogat barle ge fur impedimento quouis remotis/ ziuris T
neral enlo dit regne e a fon loce e altres offi/ fozi folênitatib9 pretermiffis/t hoc vt facili?
cials nfes a qui pertanga falut edilectio.In et fine expenfis retardatõe aliquadictades
Formats fom a fots color de fofpites del af bita dicte ciuitati foluantur zrecuperentur:
feffoz de vosdit batle general fon allegades: vt dicta ciuitas onerib9 7 creditorib? quibus
moltes cauſes patrimonials fon tretes dela obnoxia eft poffit aut valeat foluere fatiffa

batlia :de qs feguer gran dan e bferuey a nos cere. Sita rationi confonu atqz deces vt de
eanŕe patrimoni : per obuiar ales als cofes bita q per quafuis plonas qbuluis de caufis
vosdiem encarregam emanam fcietmet eer operi murozum z vallozum dicte ciuitatisde
preſſa perprimera e fegona iuffions e pena 8 bentur feu infuturuzdebebuntur/facilius t
bos miliaflouns de ozanřes cofrës applica abfqz expenfis Tretardatiõe aliqua dictoopt
dos q li daciauant feran allegades cauſes foluantur:p vos vt iudicem p nos delegatuz
fofpita contra lodit affeffoz de vos dit batle debitores dicti operis tam in plonis in bo
general:ental cas fien donats e adiungits an nis executentur propter paritaté quadictuz
aquell algúdoctor odoctors qui enfemps ab opus cum dicta ciuitate haber tenet/ omni
lodit affeffor coneguen de dites cauſes:nore appellatione recurfu impedimento & quibuſs
mogut empo lo dit affeffo: ordinari : p mane uis iuris et fozifolemnitatibus femotis et re
raqp la dita viade fofpites les caufes nofié fecatis. Eam obcaufam prefentium tenoze
tretes dela dita ballia:lo qual fi arinos fahia deliberate z confulte concedím? z cômitimus

feriadar gran tob ales cofes patrimonials vobisdicto petropelegri rationali predicto
E guardau vos attentament o fer lo contra z feu vris abinde fuccefforib9 in dictoratio/

rien alguamanera per quấtnữa gia bauen nalat9 officio: cognitionem et exactioné omi
carae les penes damuntdites defijau euitar: um debitor que pquafuis pfonas z qbuſuis
car nos a maio? cautelavos leuam tot poder O caufis dicto operimuroz z vallozúdicte cí
de fer lo contrari ab decret de nullitat Dat uitatis valendebeantur z feu debebūtnr núc
en barcelona a.xv.del mes de nohëbredel any zin futurum :ita q vos tang houz iudex de
AD.cccclxxx. Voelrey. his iuris & fozi folénitatib ? preter /miffis ag
noſcatis verboſimplici fuminarie zdeplano
Ferdinandi fecüdi. CC ‫ןןןןא‬

illis quorü intereſt vel intererit auditis.Et nra prouifio dať en barcelona a.xxiiij.dies d
coftico vobis de debitis/ea exiguatsz recupe fetébre del any.AD.cccc xxiiij.hauer puehit
tis & ſeu exigir recuperari quib9 pertinet fa declarate ordenat q enles electios fahedores
ciatis.Et foluere recufantes arcere cogerea dels officis dela diputacio general per lodit
poffitis & valeatis tā p captionë perſonaruz ftamét real: les quals tant com al dit ftamét
per executione bonor zalijs remedijs vo real fefguarda ptanyë als iurats dla dita ciu
bis benevilis. Et volentes vt ois materia in tat: fe hagues a feruar e coplir loq per la ma
talibus debitis ftrepitus litigij z expenſaruz 102 partdels turats ciutadas for ordenat:en
fubmoueat:volum9z declaramuso a cogni ariq encara que los dos iurats cauallers fo

tione iuditio z executione predicta per vos d fen ab losdits iurats ciutadās difcordes:gés
dictis debitisfiedis:appellari aut recurrine perço nopogues preiudicar ala electio dels
queat ad gerentéuices nŕi generalis guberna dits iurats clos officis dela dita diputacio p
tous indicto regno valeñ/eius locumt/baiu pt olbraço ftamét real fahedoza:ans aqlls q
lum generale/iufticiaz in ciuilib9 dicte ciuita per la maior part dels dits iurats ciutadans
tis aut aliú officialem:nifi tantuz ad nos aut foffen elets onomenats o hagueffen la maio?
primogenitü nŕm.Nos enim vobis inet fup partdeles veus enles dites elections dels of
predictis omibus et fingulis & ex eis depende ficis dela dita diputacio fabedores:precebif
tibus emergentib9 ? connexis ac eis annexis fen a tots altres:e aqlls foffen haguts teguts
voces zvices nŕas plenarie committim9 cuz ereputats pofficials ol dit gñal en fguart del
prefenti. Der quain memoratis gerétiuices dit ftamét real fegōs enladita puilio ala ql
nřigeneralis gubernatonis zeiuslocumt ba nos referim mes largamet fe côte. Empo co
iulo generali wufticie ceterifqz vniuerfis &fin enles dites elections fehaien feguit algunes

gulis officialibus nfis & iudicib9 02dinarijst differécies difcordies e altercaciós entrelos
feu delegatis prefentib9 et futuris inhibétes dits iurats'ciutadans emaiorment enlo trië
fubpena flozenozum duoz miliü mandamus niprefent a finira enla festa de nadal primer,
nede premiffis etiam p víaz recurfus aut ap uinét q lo terç graduat dels dits iurats vol/
pellationis aut ex caufa miferabilitatisvidui gue piecehir lo fegon e bague la clauería del
5
tatis pupillaritatis aut als quōdocunqz fe dit general la qual lo fegoiurat hauer duia e
1
intromittere prefumant : abdicantes eis fec9 es ftat acoftumat élos officis dla dita diputa
agendi omné cuz nullitatis dcreto poteftaté cio plo dit ftamét real:de q ſe engédren odis
Dat in ciuitatevalen die.pij.menfis decembr é males voluntats entre losdits ciutadans.
De
annoantom.AB.cccclxxxi. Mos perço per prouehir ala indenmitat öla
30
dita ciutat eobuiar als dans e inconueniéts
Delozdee graduacio dels in
qfeguir fe pozien ala dira ciutat e ciutadans
rats ciutadas p als officis dla diputacio.VI
de aqlla:p tenor dela prefent de nŕa certa fcié
On ferrãdopla gradedeu reyde cia deliberadament eacõfellada ordenam vo

de caftella darago de valencia tc. leme manam perpetualmēt e inuiolablemēt


Wift hauem vna letra puifio e or effer obferuat:q les elections e graduacions
dinacioper lo fereniffimo rey don delsdits iurats ciutadas pals officis dela di

alfonfoo digne recordacio boncle e predecef ta diputacio per respecte del dit ftament real
for nŕe del tenozfeguent. Don alfonso per la en calcuntrienni aride prefent com daciauāt
gra de deu rey darago tc.als venerables pas per ells fefacen e obferuen en aqfta manera .

res en crift religiofos o altres del ftament ec Co es q losdits quatre iurats ciutadās has
claftic/e als fpectables e magnifichs magnats ien a effer concordes enla electio e graduacio
barōse cauallers e altres del ftamét militar dls dits officis dla diputacio e no é altra ma
e als ciutadas e habitadors dela ciutat de va nera.Efi perventura entre ells hi hagues al
lencia e de altres viles reals deldit regne e al guna difcordia:en tal cas volem manam e oz
tres del ftamét real de aquell:als quals les p denam q axí com los dits quatre iurats ciu,
fents peruendran eferan prefentades falute tadas piefentse fdeuenidos en lo temps de
dilectio. Recordans enlos anys paffats ab lur electioper nos o per nřes loctinets gene
Priuilegia

rals o per los batles generals o fos Ictinents dia e repos a aqra nfa ciutateregne ptoire
feran ala dita iuraderia elegits nom enats:a e remoure tota manera de odi e malesvolun
qlla matera graduacio fia feta e fuada enlos tats entre los iuratsje ciutadās deladita ciu
bits officis dela ditadiputatio:çoes q lo pr / tat/e encara cōcerneir interes de nfa real pie
ner graduatdels dits шurats ciutadans fia heminécia p la ĝl a nře batle general en nom
diputat :lo fegon clauari:lo terç cōptado:: e è abfenciantes ptany la graduacio dels dits
lo qrt adminiſtrado: .Efi p vetura algu dels iurats.Dertal la dita puifio e ozdiacio com
dits iurats hauēt haut p lözde e maneradef aiufta erahonable p teno: les plents loam
L
fus dits en algun triennihu dels dits offias: e aprouam e cöfirmam:e encara de nou aqlla
& ps enlo altre trienni feguet effent iurat fos fem e volem en totes cofes ep totes effer per
graduat en tal orde q vegues a hauer aql ma vosaltres obfuada fegōs fa fie e tenoz.Eau
ter offici:volem e odaram q no pura hauer o ftat aladita puifio e declaracio declaramp
regir aqll mater offici:ans de neceffitat haia uebim e ordeam ppetualmét q la dita electio
bauer e regir lo offici q aquell qui apsdell fa eo nominacioq legōs la dita puifiop los iu
¡graduat bauer deuria:en ari que fi lobudels rats fe deu fer fia e haia effer fet dis vn mes
bits iurats qui en vn trienni fera primer gra ansdela festa de nadal enla ql fe acoftuafer
duat/enlo trienni apres feguet hagues aqlla electio de deputats e altres officials deladi
hatera graduacio:no puxa lauos effer dipu putacio: e enlodia q los dits iuratsſe aiufta
tat:mes baía lofegon öffici del clauari: e lo q rá a fer ladita electio e nomiacio enla caſao

baura bauer lo offici del clauari fia diputat . fala dela dita ciutat:enlo matex dia effent api
Eaxi aqft orde fia feruat enlos reftants offi aiuftats fe faça la dita electio e nominaciofe
cis.Danants per la prefent onfa certa fcié gōs fō oferagraduats iuxtaforma dla prein
cia expreffament a vosaltres e a cafcun de vo ferta puifio:çoes dels turats ciutadans lo
faltres fots incorriment de nfa ira e indigna pmer graduat fia diputat/lo fegō clauari/lo
cioepena de mil florins dels bens de alfeuol terçcoptado?/lo art adminiſtrado?: e api vo
contrafabent exhigidos a nŕes cofrés appli leme manamq fiafet epraticat en lay plent
cadors q la prefent nŕa puifio e ordinació ti pal pp vinēt trienni: e deaquiauất ppetual
gau e obferueu e façau tenir e obferuar fens mět pa cafcú trieni. ABanants ab tenoz dela
cótradictio o algúa finiftra interptacio:la di pfent onŕa certa fciécia liberadamét expref
ta prouifio deffus mécionada ala ql expreffa, fa fots les penes enla pinferta puifio côtégu
mente de certa fciécia quat en açoderogame des als venerables religiofos pares en xpít/
aqlla reuocam e anullam no obftat en manes nobles magnifichs e amats nŕes los oputats
ra alguna. Abanants noreſmëys als magní e altres officials dela diputacio e general del
fichs e amats cöfellers nřes los portátueus dit regne devalen e als furats rationale fing
de gouernador obatle general o à fos locti/ dich dela dita ciutat 8 valeñ plents y fdeuent
nétso regēts los dits officis e altres qualfe dois a en efobre les dites electios fabedores
uol officials nŕes iurifdictio exercēts e altres com dit es guarde e obferue la pfent nra put
affeffos e a cafcu dells a quis prāguafots in fio iuxta lur fie e tenoz. Eſemblātmēt manā
corriment deles dites penes qla dita napro al poitātue9 de nře gouernado: gñal enlo dir
uifio e ordinacíovos obferuen e obferuar fac regne o al loctinet e furrogat de aqll ealurs
en:e norelmenys pceerquen cötra vosaltres affeffors fots les dites penes q laditapinfer
o qualfeuol de vosaltres q en aço contrafara ta puifio e lapfent tingué e obferue efacéte
a execuciodeles dites penes fens remiffio al nir e obferuar /e los côtrafabēts e côtraueni
guna:comdelliberadament vullam qaxis fa ents cōpellexque ab remeys prozis e real exe
çae pceherca de nŕa incomutable intencio. cuciodeles dites penes:e no façé lo côtrarip
Dada enlo caftell nou dela nía ciutat de na qnt bácarala granfa e les dites penes deſis
pols loprimer díadel mes de agostdel any de gé no incorrer .En teſtimoni deles äls cofes
la natiuit de nře fenyor. AB.cccclvij.Rex al manam fer la pfent ablo nře fecret fagell élo
föfus/elta es mi volutad. CE com ladita p dosfagellada.Dada enla ciutat o barceloa
wifio e ordinacio fia faludable a pau e conco? a.xxviij del mes de octubre del any dela nati
uitat de nfe fenyo..MB.cccclxxxi .
Ferdinandi fecundi. CCXV

De poteftate ac fupiozitatib9 ba tudinario iure pertinent ad dictum officium


baiule cu ex hoc iura regiaimpedirétur turs
tuli generalis to officialesfcriptores minis
ftriet al deferuientes officio baiulie fint de barentur ac enormiter lederent.Idcirco vo
bis z vnicuiqz vim diftricte precipiendo má
turiſdictionezcognitione eiufdem . VII
dam quatde aliquibus q ad officiú baiulie &

Erdinandus dei gra rer caftelle as fifcalie generalis ptinent vel pfueuerunt quo
ragonú valen c. magnificis coli quomodo expectare p viam appellatiomis vr
liarys dilectifs & fidelib9 nříslu alio quouifmodo intromittere nullat preſu
23 2

douico de cabanyelles militi geré matt neqz dictobaiulie officio quouifquesito


tiuices nŕígeneralis gubernatons in regno colore detrahere vl' preiudicare prefumptiõe
valécie z ludouico ferrer militi locumt gene vel ambitiōe aliqua aliquat attéptetis.inos
ralis in officio predicto ac eozu ſurrogatis.ce enum intendentes vos tanc nŕozuz uriú tur
terifqz qui pro tépoze pdicta officia tenebunt batozem punire rigide fi pvos fuerit cōtra/
S
feu exercebut ac alijs qbufuis officialibus ad factum quicquid p vos fuerit atteptatum in
145
quos pertineat & dictop officialiu locat plen contrariú condénabim9 7 ex nunc p tuncdes
tibus & futuris & vnicuiqz eox ſalutem idile cernim9 nullum ac penitus irritum inane .
ctionem. Dageftati nŕe fuit exhibita copia Datum barchin idus iuli annodñ.AB.ccc
auctentica prouifionis cu9 feries ficfe habet pl.Et poftea não dducto auditui gubernato
30
Aos petrus dei gra reparagonú c . Colide rem regni valen feu eius vicefgerentez de ba
rantes nos dudu rõnis debito expofcente fe iulo genrali dicti regnivelle cognofcere vtfu
ciffe prouifionez fequenté. Detr9 dei gŕa rc. per eofuperioritate pretendere aliam feciffe
11
dilecto não gerentiuices procuratous inreg puifionem tenons fequentis.Detr⁹ deigřa
J
no valen zeus locat preſentib9 z qui pro tpe c.Dilecto confiliario não agnario pardode
fuerint faluté zdilect.Id nŕm auditumrela la cafta militi gerétiuices gubernatons in re
tio fide digna pdurit o licet baiul? generalis gno valen vel eius locumt ac alij cuicüqz qué
regni valen fit iudex ordinari? generalis zin pro tpe dicto peerit officio falut dilectione
mediat9pro nobis omiuz tudeor et farrace Cum feparatorú feparata debeat effe condi
nozú locozú regalíú z ozdinú z in aliquib9 ca tio et vnufquifqs fcire obeat quidfuo incum
ď fib9 etiam farracenozü qui funt nobiliú et mi bit officio vt promifcuis actib? non turbenE
litúdetiregni retiā maris z nauigātiū in co vofas faire crèdamofficiú batulie gñalis reg
dem regno: necnon omiuz reddituuz puž ni valé fuiffe aceé notabile in capite pse stās
tuú ziuriú nŕozum & totius patrimonij regij ſepatú z nullú preter nos fupiozé aliuz recog
adminiſtratozziudex nec habeat ſuperiozem nofcens:ex hoc zal's volum vobifqz dicim
aliquëpreter nos in officio eius put in curia zdistricte precipiédo mandam de certa fcia
nra et in dicto regno notoziú é cenfendu:vos et expreffe quafde dicto baiulie officio nec de
tamen nitimini introducere in cöfuetudinem aliquib9 adipm quomodolz pertinentib9 vľ
vel abuſuz o ſi dict9 baiul9 vel ei? locumt p expectatib9 nunc vel in futurü nequaq vos
cedit contra aliqué fpiannú iudeŭ vel farras intromittatis vel intromitte prefumatis ét
cenu a pceffu dicti batuli vel eius locumt ad per viam appellatōis/fupplicatõis/recurfus
vos tangfuperioré ipfi? baiuli appelletur vt fimplicis qrele/aut quauis alia viavel modo
habeat recurfus:q idem batulus teneatur Mos enim vobis ad cautela omné ptātez fa
veftrisfuper hoc parere шuffionib9z mandat) ciendi premiſſor ɔtrariú adhimētes:per hac
Verú cum officiú baiulie predicte nonfit vo madamus fideli nro petro marrades baiulo
bisfz nobis dutarat fubiectü zaſuperioita generali dicti regni zaly cuicüqz fibiin dicto
te vřa p:o:ſus excluſuz:effeto preiudiciale ni officiofucceffou quatenus aliquib? mādatis
miuz & damnoſuz nobis nroc patrimonio z requifitionib9 vel iuffionib9 veftrisfimplici
turib9regis & contra confuetudinez ab anti bus penalib9 vel alijs otra vel in preiudiciuz
quo feruata fivos in dicto regno per appella predictor no obediat nec obedire in aliquo
tionez vel al's poffitis cognofcerevel aliquid teneant.Dat invilla tamariti de liçaria.vij.
precipere fuper vel de his q ordinario z côfue die aprilis anno anat domini.AB.ccclxxxiij .
Privilegia

Etideo quia per aliquos gubernationis dicti indictoregno valen ac eius locumé aut alijs
regni valen piefidentes officio et nunc nouit quibufcunqs dicte gubernationis officiopro
er dil ectu confiliariú nŕm aznariú pardi de tépoze prefidentibs quat nŕam hmõi declara
la caft adicti regni gubernatozem téptatum tionem prouifione feu fanctionem quam vim
fuit vt audiuim , ac téptatur aliquotiés dedi legis habere volum obferuent að litteram z
ctobaiulo generali tác fibi fubiecto cognofs faciant inmolabitr obferuari. Decernentes

cere feqz de caufis intromittere ad dictu ſpe irritü et inane quitquid in eius preiudiciü ſeu
"antib9 officium baiulie z de ipius baiulië lo derogatione factuz fuit vfqz nunc feu poffet
at guardianis fcriptonb9 virgarijs cuftodi fieri temporib9fucceffiuis:quada prouifione
ous paffuum et ipius baiulie officialib9 et mi per illuftriffimuz dñm iacobй bone memozie
niftris z etiã cũ contencio altercatio vel oba regé aragonú auum nim vtdicit facta qua
tum inter ipſum batulū z aliú quēuis officia videtur gubernatozé valeñ omībus iufticijs
lem vel iudicem ciuitatis valen vel regni pres ceteris officialib? dicti regni pſideredebere
dicti fuper iurifdictione verfatur:q grauiter fub qua dictú baiulie officiù nullat copiehēdi
ferimus et graui? tollerare poffemus cu non decreuimus /aut alijs quibuſuis litteris pro
dictet ratio et vertetur indẫnum nŕarum re uifionib9 feu mandat contrarijs factisvel fi
galiarú ziuriu detrimentum :declarates hoc endis impoſterú quos et que incßtuz huic de
factúfuiffe cötra intencioné nřaz explfaz ac rogent tollim⁹ locú non habere decerta fci
pufiones pdictas diuerfas alias feu mété encia volum⁹ obfiftentib? nullomodo. In cu
eapt nřap:tenoze pñtis carte nře feu fanctio ius reiteftimoniú þanc fieri & figillo magefta

nis vel legis cüctis tpozib9 durature puifio tis nfe in pédéti wiffim ? cōmuniri. Darbar
nes preinſertas & alias quafcüqs in fauozë di chinon.rv.die febzoarýj anno anaťdňí. AB.
ctebatulie officij p predeceffores nřos vel nos ccclxxxvi. regninři.l . Cüqz intellexi
factas laudantes et aprobantes ac huis ſerie mus qfurrogativri dicti gerétifuices nŕige
confirmantes baiulogenerali dicti regni pre neralis gubernatoris nup prouidit & fecit nō
fenti z alijs qui protépoze fuerit et eo locat nulla enantaméta in preiudiciú iurifdictiõis
acdicto etiaz baiulie officio tang in capitep preheminenciar officij baiulie generalis ac
fe ftati feparato nobiles inmediate fubiecto contradifpofitioné ztenoze puiſionis preins
penfa certa fciencia concedim⁹ o amodo gu ferte quam quidem volums obferuari ad vn
bernator valen vel eius vicefgerens presens guem iurra eiusferië & tenozem pleniozé ac fi
vel qui pro tépoze fuerint feu cozu locať vel a pnos coceffa fuiffet honorato mercader núc
lius quiuis iudex fup baiulo ipfo prefenti vel baiulo generali in dicto regno valeñ:quo cir
alijs qui protépoze ipi baiulie officio prefide ca tenoze prefentiú fcienter z cofulto vobis z
but aut cozu locat guardianis fcriptožb⁹nū vŕm vnicuiqz dicimus precipim ? et mādam9
cijs paffuuz cuftodib9 feu alijs ipi? batulivel ad obtentum nří amoris et gře incurſuz pene
baiulie feruitoribus & miniftris nó poffint co flozenozuz auri aragonũ.v.miliú nŕis inferë
gnofcere necfuper eis iurifdictionem aliqua dozumerarijs opzeinfertam puifionem ac
vel fuperioritatez habere nec etiam de dicto oiar fingula in ea contéta teneatis obfuetis
baiulie officio aut aliquib9 actibus adipm de teneris & obfuari ab omib? faciatis iuxta e
fozó vel confuetudine expectantib9 nec de co tus ferié ztenozé acfip nos contēta in dicta
tentione aliqua vel de controuerfia feu deba puifione conceffa fuiffent dicto baiulo gene
to que ratione iurifdictionis vel al's effet vel rali.Et fiquit incontrariú fuit attemtatú id
effe poteft inter ipfum baiulu vel officiale feu omé illicoreuocetis & ad priſtinű ſtatuz redu
iudicé alium dictozu ciuitatisvel regnifepof catis prout nosreuocam9 z reducimUS CLIM
fit intromitterevllomodo:mandantespean plenti: cauti a cötrario faciédo rõe aliqua fi
dem de certa fciencia z confulto pro prima et ue caufa fipenam pappofitam iramoz etindi
fcdaшuffiomb acfub nieire et indignatioisgnationem nram cupinis no incurrere. Dat
incurfu penac mille flozenozuz aurí não era in villa de madrit die. xi.méfis dcembri āno
rio quotiens cōtrafactü fuerit irremiffibili9 anat oni. Rib.cccc.lpppj . Yoere .
applicador dicto gerentiuices gubernatozis
Ferdinandi fecundi. CCXVI

t alijs quibufuis
tionali dicte ciuitatis valen &
Tcedens bonis cocubinarius
officialib? ¿ pfonis ad quos specter ſubincur
particeps arrendamento ad officia publi
ca nullat admittanĒ. VIII funře indignationis et ire penac florenNOF
auri aragonú duozű miliú a bonis fecus agen
Øs ferdinandus dei gra rex ara tis irremiffibiliter exigendozũ z nŕis inferen
gonum valencierc.Solet interdü dozum erarijs :quať nřam hmõi puiſionë 02
contingere vt plurimi homies a dinationem & pracmaticam fanctione teneāt
vicis & exceffib⁹ quib9 ppua nō ſe firmiter z obferuent tenerią z obferuari fas

abſtinerent virtute;honozis aut lucri prepoſi ciant inuiolabiliter p quos deceat: et non fec9
ta fpe faciliter fe contineant.Dinc eftvt cum agant quauis ratione feu caufa.In cuius rei

caq ad dei feruicium z reipublice ſubditoruz teftimonium prefentem fieri iuffimus nãofe

nŕozũ comoduz augmentuz quomodolib3 creto figillo atergo munitaz. Dat in villade
cedere poffint cordi nãoinfita fint ipfe animi madut.x.menſis Febroari anno anať domuni
affectus fumopere nos impellatvt inter ipos AD.cccclxxxii .

fubditos nãos pbitatez &bonos mozes:cos Cmulieres de turpi queſtu vi


preferti qad pudicicie bone fidey obferuan
uêtes no poffint permanere nec habitareper
ciamvidentur accedere:exercitari p poffe fa aliqua loca ciuitatis nifi tṁ in luppanariЄt
cam.Et qm in ciuitatevalen funt aliqui ho
q nullus officialis poffit eis licenciaz dare fi
mines:ex hisqui in dicta ciuitate folent offi/
ue concedere fubpenis ibi appofitis. IX
Qa cia obtinere:habétes concubinas/t aliqui bo
nozum ceffioné in fraudé creditor facientes Osferdinand dei gřa rex caſtel
ac etiam ali qui in arrendamentis dicte ciui le aragonúvalentc.Cum ad deco
1
tatis partem habent: quos non decet necß ex D rem publicos mozes ciutats pie
peditdicta officia obtiere. Nos ideo ad hos fentis valen spectet neviles mulie
fines nram dirigentes intentionez/vz vt pre res pudicis & honeftis miſceanE / mulierefqz
3 dicta officia ab eiufmodi facinorofis viris a de queftu inhonefte viuiétes in locis vulgodi
modo non regātur:et ve ipfox officiozum bo ctis lo vall/les torresde macia marti et alijs
nozes et comoda expectātes/ magis honestā locis ftaret difperfe:iuffu não findico dicte
magisdecentem/magifqz rectam z honorabi nre ciuitatis fupplicante ſuperiozib? diebus
lem vitam exquirant/diligant z proffequant puifum fuit & público preconio ordinaruz ?
Tenoreplentis nře pracmatice fanctionis cũ preceptuz vt omés impudice mulieres zdeq
ctis tépozib⁹ valiture fcienter deliberate z cō ftu publice viuentes in luppanar preſentis ci
fulto:prouidemus & ppetuo fanctim? ordina uitat] recluderentlocú eis deftinatú zappo
mus atqz decernimus et fanctim? o amodo batuz per nos & predeceffores nãos ficuti fa/
in dicta ciuitate valeñ nemo habés cocubina ctuz eft . Et cũ velim9 in nullo alio loco o in
poſt þmõi publicationem/aut à fecerit ceffio dictoluppanari eas ppetuo permanere zadi
nem bonorú in fraudem creditozu/aut qui in cto valler alijs locis prorfus effe exclufas lo
arrendamentis dicte ciuitatis quomodolibz caq3 illa eis penit9 effe interdicta : findico di
participauerit : obtineat nec poffit obtinere cte ciuitatis mageftati nře huiliter fupplica
feu regere aliquod officium ciuitatis quimpo te publicaq3 in hoc honeftate inspecta zma/
tius ipforum & cuiuflibz eox fit ppterea om turadelliberatiõe piecedéte.Diefentis prac
nino inhabilis e incapart ad illa obtinenda matice nŕe tenore z de nři certa ſciencia z cō
nullat admittat nec poffit admitti: f3 taną i fulto prouidem9 ſanctimus 7 o2dinamus per
babilis et incapar illorum penit? repellatur: petuo zinuiolabiliter obferuandü q mulie/
quoma ptalib9 repelli volum? trepelledos res impudice zde turpi qftu viuentes mane
Fore decernim declaram . Dadantes hu anteftare habeant intus luppanar prefentis
tufmodiferie fcienter & confulto ac proprima civitatis & illud fit loc9 eazume no indictis lo

* fecúda iuffionib⁹ gerêtices ac locumt nŕi cis vulgo dictis lo vall elestorres de macia
generalis gubernatons in regno valen/baшu martivel alijs locis dicte ciuitatis; ad q loca
To generali regni ewſdem/ nečnō iuratis tra fi forte incederent volum, adſolā reģſitionë
Privilegia

oictifindici per officiales nŕos inde expelli r neraliprotectione videantur effe conftituti;

ad dictum luppanar ire opelli.Auferimufq3 Verútamé q plus timeri folent a ſpecialrin


ab eifdez officialib⁹ nŕis cutulcunqz prebemi tungutur quegeneralr imperant: & vt pe
nencie auctoritatis fuerint poteftate omnë fens nfa prectio cüctis innotefcat za prauo
permittendi feu licencia dandi predictis mu malignandi propoſito eos cohibeat.Cumer
lierib9 impudicis habitandi in dictis locis fu go domus fiue campũ vulgo dictuz delstira
perius interdictis zvetitis p nos. Et fi forte dors hmōi ciuitatis valen fit locus publicus
contraformam huius nře oïdinationis tales constructus z edificatus ad opus & tirar los
licencias concederent:volum pro qualibz li draps vnde maxímű omamentü benefciüc
encia in penam.xxv.libzarum inciderefifco zvtilitate reipublice z iurib9 nřís non dubiii
nfoapplicandatet nihilomin? mulieres cũ di eft redundare intellexim.2optea adfupli
cta licencia in dictis locisvetitis manétes ab cationem phúilem pro parte officij vřozuz fi
eifdem expelli : & fi poft primam expulſionem deliu nrozuz paratomuz pannor ciuitatis p:e
iterum in dicta loca phibita fiue cú licencia dictenobisfactam:cu prefenti carta nía por
alicuius officialis nfifiuefine licencia rediret nim conftituim9z recipimus fub nŕaregia

incidant in penam quinquaginta folido ap ptectionefpecialiguidaticos r comāda di


plicandozu hofpitali pauperum dicte ciuita ctam domu fiue capuz cũ omibus et fingulis
tis: fi indigencia foluere illos non poterint pannis et quibufuis artificijs et alijs.cūctis
publice p ciuitatem fuper quenda afinum de reb9z bonis:necno omés et fingulas pfonas
ferantur zinde expellant.Et nequis ignozā¥ in ea operantes labozantes & Fuientes illaq
cievello fe poffit excufare prefentiu effectu vo cuftodientes acde ca cuſtodiã miniſtrantes
lumus ad omne requifitioné predicti findici r comandā ronus habétes.Itaqs nullus con
quotiens ipferequifiuerit per loca folita pre fidens de nŕí amoże z gratia temptet audeat
fentis ciuitatis publicari omnib9 nunciari vel prefumat p fe vel alium feu alios palagvel
Bandantes atqs precipientes gerentivnices oculte aut als quomodolibz dictam dOMUNI
nfigeneralis gubernatonis acbaulo genera fiue campum aut alium vel alios ſupradictos
li in prefenti regno reozü locať iufticie in cri de dicta domofiue campo opam adminiſtra
minalib? et eius locumt ac capitib9 ſcubiarů tionem comanda et onus habétes ledere in/
zalijs officialib9 dicte ciuitatis prefentib9 et iuriari caperedetinere moleftare et marcare
futur & cuilibz eorüfub nřegře z amoris ob vel pignozare culpa crimine vel debitis alie/
tentu penac flozēnozum auri aragonů mille nis:nec etiã inhis cafib9nifi inctuz prius fa
nram hmōi pracmaticam z ozdinationem tica repta fuerit de directo vel prout wusfiue
Tomia z fingula deffuper contenta ad vngué fous et ratio hoc fieri permität:nec al's eis
teneat & inuiolabiliter obferuent zfaciant p aut cuilibz ipozum dānum vel malú aliquod
quos deceat obferuari . In cuius rei teftimo in perfonis aut bonis facere vel inferre auti
niú prefentem fieri iuffimus não figillo impé iuriam offenfam vel violenciam aliquat irro
děti munit.Dat valeñ die.xij.apulis anno a gare. Abandates phac eandé firmiter et ex
nat dní.AB.cccc.lxxxviij. regnozumą nřop preffe ac deliberate et cofulto fub nŕí amozis
v3 ficilie.xxi.cafteller legionis.rv.aragonuz et gre obtentu penaq mille florennoz auri
vero z aliorum decimo. gerétiuices nŕi generalis'gubernatoris et ba
lo generaliindicto valen regno necnō iufti
Salua guarda dels tirados.Xu
cijs in ciuilib9 et criminalıb? ac iuratis et ra
sferdinand digrarex caftelle tionali dicte ciuitatis valen ceterifes vniuer
aragonnz valen rc. Licet erregie fiset fingulis officialib et fubditis nfis in di
dignitatis officionobis abalto co ctis regno et ciuitate cöftitutis et cōſtituen/

miſſo pertinere noſcatur in requie dis ad quos fpectet et eorumdem officialium


acfecuritate ac in pacis amenitate fingulari locumt quat faluaguardaz ptectioné et gui
ter fingulos fouere generaliter vniuerfos/ datícú nřam þmõi iuxta ſui ſeriem et tenozez
acq vniuerfiintra nři imperij limites incola firma habeant teneat et obferuët teneriqz et
tum fouentes yna cum rebº ſuis ſub nŕage/ obferuarifaciat inuiolabiliter p quos Ocea
Ferdinandi fecundi CCXVII

necno ea méozatí officiales rquilz cor fi op faciétes honorarút z plurib9 priuilegijs dco
potuerit zvŕíprefati officij pator panor p rarút: cũnổ mĩoza obieja a vob fidelib nris
parte inde iftati requiſiti quouiſmo fuerit magro alcaldís & collegio à inpñcian eftis in
vocepreconia publice nuciari faciant atqs in dicta fica huis ciuitat) valen recepim vt arbi
dicta domo fiue capo z alibivbi expedierit pe tramur recepint dicti reges pdeceffor nří
nones cũ armis nřis ipaq arma nŕa erigi af ab illis qb9 ptacta punlegiapcefferüt.Jdar
figi tapponi faciat five pmittat infignü eiuf cotenoze pitis fcient z cófulto vobis dictis
moinŕe faluaguardie prectõis & guidatici a magro alcaldis mōetarisz collegio dite lice
deo vt illa meli cüctis innotefcat zvelo igno ¿firmã⁹ laudā⁹ approbá ratifica⁹ac quat
rācie abinde ſe tueri nō valeat enō ſec⁹ agat op? existat de nouo pcedi?? nře hmõi lauda
agiue fināt aliq occafione rõe vel etiã cã cũ tois approbatōis firmatõis noue ceffio

ita de mentenfa pcedat. Quicüc aût aufu nis munie roboza⁹oia z fingľa priuilegia cef
duct9temerario otra faluaguardia ptectiōë fiões z gras factar pceffa factaforcellas
z guidaticũ nŕm hmoi facere vl'venire plum dicto collegio:ficut meli9% pleni9 illis quolz
přit penā mortis naturalis valias penas p iporvſifuift) teſts in poffeſſiõe vtédi.Infug
Fozos & priuilegia hmōivalen regni otra files ad maio gře cumulü pcedi? vobis dict) ma
delinqntes ftatutas z ozdiatas totiéfquotiés gro alcaldist collegio dicte fice oia z fingľa p
3factü fuerit fe nouerit abſą remdio aliquo uilegia gras z progatias hucvfqz pcelfast ?
incurriffe dano illato primit⁹ & plenarie refti ceffa p nos ac pdeceffores nãos reges aragonu
tuto:adiciētes qvos 7 quilz vím fiue eozum mfoalcaldís & collegio fice ciuitat) nřebarë.
eifdé cafib9 er in eifdé cais in penas prefentis itaqvos illist quolz cop vtaminir gaudeatt
10 faluaguardie ptectiõis et guidatici nŕi cens purcollegiu dicte ciuitat) barchiñvtik& gau
feaminifiue celeant incurriffe i quas quicüqs det ac éin poffeffioevtēdi/zillavobis obku¿E
eat vt prefert of
alij vos vel aliqué vŕm aut eo adfola oftéfiones copie autétice illor: q qdé
Fendétes incideret ipofactovt vtriqz eğlitas priuilegia hic ptá fuffitient expflis berivolú
obfuet:inquo teftimoniü pñté fieri iuffim9 acfi de obo adobú infta fozët.Pecnō qz vt i
to
nŕofigillo ipendéti munitā. Dat in ciuitate tellexim9otute puuilegio dicte fice pceffor
valen die.xi.aprilis anno anatoñi. AD.cccc. alcaldi eiufdé bit cognofcere o cais mõetarí
lxxxvij . Regno:üą nŕoz vz ſicilie anno.xxj ozü & collegiator de falia corūdē : 7 pluries
caftelle z legionis.pv.aragonu vor alior.f. euenit o nönulli officialesvolút ac nitunt co
gnofcerede cãis ipis i preiuditiú acviolatões
De priuilegijs alcaldozu : 79 de dictor puilegiorno dubitates icurrerepeas
ptétōe iufditõis cor cognofcat baiul.XI. idict painlegis fpecificatas ptētas: qqdē
Øs ferdinād⁹dei grarex caftelle officiales ex eo q nilla hucvfq3 eos aut boa
c.Feniffimi reges aragonů celeb ipor facta fuit executio ddict) pas et fiieas
meone pdeceffores nŕí aiaduertés inciderit ia paruifaciüt illas indiefes nitunt
tes fuícia q magr alcaldir collegiu ad Ïueniēdū z ledēdū puilegia ipa : Deide le
fice ciuitat vale pitabat: qli dom? eiufdé fi penuero euenit o é altcatioшurdictõis inter
ce erat tëpeculiu regiũ :cũ cor pilegijs ɔce ditos mŕ3 alcaldos z collegiú er vna/ ralios
ferüt eifdé magro alcaldist collegio ptres in iudices o: diarios aut blegatos ab alta ptib9
mūitat) pheminétias & progatias /etiāc cog ppea volites debite puidere in eifdé cũ pñti
nitōez füp hoib⁹dicti collegij z familia ipor dam9raffiğm9qbuſcüqz iudicibo:diarijst
put illa Stinent &fpecificant iquoda pule Blegatz alcaldis ptédétib9 o turdictõe:batu
gioafirmatōis pfeniffimü dñz regé ioané ge lú gnalé valé à núce ptpe fuerit iudice: q
nitozë nr3 celebris méorie dat cefarag.jp.me é iudex regaliar z přímōy ac pecũiarú uřaz
fis aug.a.anat dní.AB.cccclxvúj.Tecno et in dicto regno de filio fui ordiari affeffous

eiſdē reſpectib? ɔſtituit ¿poſuit eofdé magrz Cuidici⁹ cómitir mādam⁹ q 8 ipis cãis alt
alcaldos mõetarios r collegiu fub ptectõe ? catōis turdictiōis cognofcat breuit fümarie
faluaguardia regia. nofc nō dediĝntes ſeq zo plano fola facti vitate atéta:ac malicijs e
veftigia maior nfo & collegiй ipz ac domos difugis pculpulfis: cú ptāte ihibēdi cetis of

ficari in oib? ciuitatib? regnor nfor magni ficialibiudicib? cũ dcreto nullif.máda?



Priuilegia

*** iuerfis & fingulis iudicib? tā ozdinarijs oib9 faciant incōcuffe iuxta illi? ſerie et teno
legatis &o quotiefcup dictú baiulú gñale rezzōruz non faciat roe aliqfiue ca:li dict?
tati vel vocati ad iuditiú fuerit rõe dictar illiffim princeps fili? nŕ kariffim? paternaz
rercatōuz iuŕdictõis:cozā illo cōpareat oi bñdictōez hz caza:ceteri bo officiales nŕtiră
blatadificultate dictõe. Pecnō comitti zidignatōez nŕaz preapoſitām pena cupiūt
197 mādam dicto baшulo gñali o de penis non incurrere.In cui rei teftimoniú pñtem
Smiffis vel cōmittédis pofficiales faciédo fiertiuffim9nfocoi figillo impédenti muniť
ictis privilegijs & de earūdē penap executõe Datin nroregali palacio ciuitatisvaleń die
cognofcat zineis pcedat put de iure foro piii :méfis aprilis.a.anat.of.AB.cccc.lxxx.
nuenerit faciendü.CAcdemũ cũ annis lin/ vuj.regnozüą nŕop vzficilie.a.xxi.caftelle z
Julis in die fiue feftofancti thome in méfe de legionis xv.aragonú vo z alioz regnox não
ebf fit electio de duob? alcaldis qui cognof rum.x.Voel rey.
:unt de oib⁹r fingulis câis tā ciulib qß cri
Que nospague dzet de moreri
ninalib⁹ collegiator dicte ficce འ
z familiariú
fat opeatge enla ciutat ni enlo regne del peir
ozūdem:7 in die fiue fefto nat dñi ipi alcaldi
dela albuffera q ix fozal regne ne dls formēts
lecti accedüt a domib9 coz collegi ad ecclia
q entren de caftella . XII
jaiozëfiue fedé dicte ciuitatis vbiiurantvna
ú iufticijs zalijs officialib9 eo túc electis: et On ferradop la gradedeu rey d
Lū dicti alcaldi vadút z recedunt a dicta edia arago ze.All magnifich e amat co
nulla infignia iurifdictõis fiue iuŕdictioné de feller nfe lo balle gñal del regnede
D
notácia adducut put faciüt pſules qui ince valen della ferona falut edilect.
düt cú virgarijs fiue portarijs antecedetib9: Pertufts e bons refpectes mouents noſtre
precipue qi dicti alcaldi no mō ciuilever etiā aio volem eus diem emanā de nfa certa (cia

criminale vt predicik iufdictōez exercent:q8 expreffa q decotinét la preſentviſta leueu öl


minime faciüt dicti plules . Idcirco volētes feuol collector o collidos al dzet de moxeriff

Honore Obito dictú collegiu pffequi:volum9 deles viles de elge crenullet e de qualfeuol di
Štatuimu⁹z mādam? o abide gerefices nří les qy fia ftat pftituit e ordenat p cullir lodit
gñalis gubernatoris in die dicti iuraméti poi diet:ariq nostigué pus en elles collido:s . E
ctos alcaldos pítādi det raffignet eifdé vnú com fiam vidicamēr informats q enlabatlia
ex portarijs fui officij qui dictos alcaldos affo gñal de valë nos pagadzet o peatge dlpeir d
ciet cuz maffa eleuata pheūdo a domib9 dicti la albufera qir foza lo dit regne ovale ne ols
collegij adlocú vbi preftat iuramentuz inde formēts q o caftella entré enlo dit regne: e fia
cos reducat ad dictas domos collegij z nō am cofa rahonable q lo qs ferua enla dita batlia
pli9 nec alijs dieb9.Jlliffimo ppterea toani general/fia Fuat enla dita batlia gñral del dit
principi afturiarú z gerüde pumogenito não regne della ferona.Der tat vos diem e ma
cariffimo z poft felices longeuos dies nãos nam no pmetau ne cöfentau q en oziola ne en
beredi z fucceffon legitimo itentünŕz ſignifi altra part fe demane e exegefca ni reeba lodit
cantes dicim /gerenti vo vices nři generalis diet de alfeuol peix dela albufera qs porte o
gubernatoris in eius officio generali locút paffe en caftella ne en alfeuol part ol regne d
baiulo gñali iufticijs iurat) ac ceteris vniuer valen . He pmetau pfemblat fe pague lo dir
fis & fingulis officialib9 r pfonis in dictoreg diet de moxeriffat palfeuol formēts entren
nor ciuitatevaleń Iſtitutį z dictoz officialiti de caftella enla dita gouernacio della ferona:

locat pñtib futuris ad quos spectet dicim9 e aço fareu no cotraftat qlfeuol puifioe ma
precipim9z mādam? ad obtētűnří amoris T namēts nŕes encötrari e tota dílacío côfulta

gre incurfucs pene flozenoz auri aragonum e obſtacle ceffant per änt nra iravos es cara
duor miliú nŕis inferēdoz erarijs/ta bonis e pena de dos mil floris do? voleu no encozer

fecus agétis irremiffibifr exigendor o níam Daten medina del campo a.xxiiij.de març.

bmöi ǝfirmatōez de nouoqz ceffione ac oia any.AÐ.cccclxxxVÍJ .

fingula in piti nracartapceffar ptentate prouifiocontra coffaris e que


neat firmiter z obfuēt tenerią zobfuariab XIII.
no puxen effer guiats.
Ferdinandi fecundi. CCXVIII

sdo ferrado po: lagřa dedíos cedido criminalmente a deuido caftigo e pu


reyde caftilla cc.poz reprimir y ca nicio:y ciuilmēte a fatiffaciodelos robos da
ftigar los cofarios anfi fubditos fios coftas intereffes delos danificados co
Infos como los otros q poftpofado mo dicho es. Y efto miſmo áremos y manda
el temozonão feñoz y la correctio nŕa infefta mos fea guardado y obferuado en todos los
y robalos nauios y plonas q nauega por las namos los quales aunque vayan con merca
mares mercātiuolmente:en gran defuicio d derias o mercantiuolmente atëtaran tomar
dios ynão y daño y deſtrució de níos vaſſal nauios ropas o mercaderias de perfonas al
los y dela cofa publica : la ql es augmentada guas de manera q quádo al fazer iufticia el
con el exerciciodela mercadería y se defuia a los por lo q tomado abran no fe pueda defen
caufa delos dichos piratas:contra los qles der ni pagar delos tales guiages comofi cof
gremos fea pcedido anfi criminalmentepor farios fueffen. Dandando a todos y a qua

los delitos qhan cometido y comettere cafti lefquier officiales nŕos mayores y menores y
gando aqllos fegun fus culpas y demeritos: a fus lugartinientes en todos nŕos reynosy
como ciuilměte apagar y fatiffazer los robos tierras dela cozonade aragõ conftituydos y
males/daños /itereles/gaftos y menoscabos que por tiempo fera fo las penas fufodichas
2.8

delosdanificados. Dozende con tenor dela que la prefente nueftrà pracmatica fanction
píte nŕa pracmatica fanctiō perpetualměte tengany obferuen tener y obferuar fagan in
buradera ozdeamos fanctimos y ftatuymos concuffamente iuxtafu ferie e teno?. Enteſti

* que deaquí adelante algunos officiales nŕos moniodelas quales cofas mandamoshazer
prefentes y fdeuenidozes mayores medianos la prefente con nueftro fello fecreto enel dor/
e fofellada. Dat enla villa de Valladolid a
y menores & qualquiera poteſtad y exercicio
vfantes en qlefquier de nřos reynos ytrías rij.de enerodel año del nacimiéto de nuestro
feñoz.AD.cccc.lxxxix .
coftitupdos y coftituyderos no pueda ni les
fea licito ni pmiffo fopenade privacion defus
Saluaguarda feu ptectio almu
officios y ddos millflozines do20 a пños co
dini ciuitatis & gradus maris ac carneceria
ffres applicaderos delos bienes de äleſquie rú valen. XIIII.
re que el cötrario fiziere exhigidoresy lo in
corrimientode otras penas mayores al arbi Øs ferdinād⁹ dei gra rex caftelle
trio nãorefuadas : ato:gar gutage ogulages
aragonú valeñ rc. Et fivniuerfi z
a nauios algunos q vayan piraticamente ni finguli intraregi fouentes impij
alas perfonas q enellos fueren. Abdicando limites incolatu fubgñali prectõe
aqllos e a cada vno vellos todo poder dehas
regia pftituti effe videant: no minus aút vic
zer el cötrario.Car dende agora decernumos
tualia q pro republica puidédar ſuſtinenda
poeclaramos con la prefente aqllos pornins in forisfiue plateis zalijs locis coibus ad ea
gunos/cafo quefuelfen atorgados : en affi q reponéda inftitut) adducunt̃ tenenË & tractâ
ningun nauiode cofarios en algunos de nuë tur fili ptectõe z faluaguardia ac comāda re
ftros repnos ytierras no pueda de aqui ade gia tuta z fecura celeri debent.Cum igŕ fou
lantegozar de guiatges algunos affi atorga frumétariü fiue almudinú ciuitat) nře valen
dos por nueftros officiales ni aunque fean 8 villi9 alcacer ac grad9 maris in quib9 frumé
las ciudades villas y puertos a donde llega ta coiter pro vtilitate reipublice dicte ciuita
ra y aunq lleuaffen vituallas : alos qles guia tis tenent tractanEvendunk oneranEz exone
ges comoquier q fean priuilegiados en anto ratur/ac carnecerie eiufdé ciuitatis in quib9
alos dichos piratas derogamos y áremosf carnes pro fnſtētatiõe vite hüane ſcindútur
derogado por benefficio dla cofa publica ca venduntnr loca comunia fint in ipfa ciuitate
crecentamiéto al arte mercatinol:po :forma pro illius conferuatione z feruitio reipublice
qno embargātes los dichos guiatges los fo comodo acvtilitate eiuſdez inftitutafine qui
biedichos cofarios y fus bienes y nauios y bus vita húana populatorum in eadem ciuis
las pfonas qcõellos yran pueda fer y feã pre tatefuftineri nequiret. Et licet obid rõnibus
losdetenidos y ocupados y contra aqllosp premiffis loca ipſa ſub generali guidatico er
Eu
Priuilegia
B
aluaguardianfa regia effecenfeantur/veru tinerepignozare /feu marcare culpa crimine
quia vt accepimus multotiens accidit diuer veldebitis alienis :nifi in eifdez plone quozú
fa furta z rapinas tam in tritico in ipo almu dicta fruméta grana z carnes funt vel érunt
dino et eius alcacer ac gradu o in carnib9 in fuerit in eifdé principal'rvel fideiuſſozio noie
dictis carnecerijs fieri comitti: in non me obligatie feu in aliquo crimine ibidë depre
diocre dānum & intereffe nedum fingulariuz henli:nec etiã in his cafib9 nifi fi ringtuz fo
quorfrumenta carnes ipe funt/ veruz etiā rustratiohoc fieri pmittant:nec als dictis
totius reipublice eiufdé ciuitatis . Volentes frumentis granis z carnib9 aliqō dānum fa
gitur latrotinijst daminis fuppradictis de cere vel inferre/ aut ea vel eas aliquat deuas
bitevt cöuenit obuiare: vt ab impzobozű au ftare. Quicūc aut aufu temerario ductus3
dacia tuta fit bene merito innocentia/ et in
ptectioné cuftodia comandă et guidaticum
ipis improbis formidato fupplicio refrenet nŕm regiúhmōi facere vel venire preſumkit
audacia z nocendi facultas . Et quia plus ti penā mo?t) naturalis aliafqz vniuerfas e fin
meri folent que fpeciali iniungutur quege gulas penas a foris et priuilegijs regni valē.
neraliter imperantur.Ea propter ad humilě otrafic delinquentes ptectioné regia in/
fupplicatione per dilectos fideles nrosiu fringentes ftatutas tali cafu quotiens cotra
fticiam iuratos cociliu dicte ciuitatis valen. factum fuerit le nouerit vtidecernim abfqz
nobis humiliter facta cum prefenti cartanía remedio aliquo incurriffe : dáno illato primi
cunctis téporib9 duratura de nřícerta fciens tus & plenarie refarcito dana paffis . Broui
ciadeliberate confulto: ponim recipimus dentesz mandantes iufticie in criminalibus

z conftituim⁹ ſubprotectiõe faluaguardia et dicte ciuitatis qui nüc eft z pro tépozefuerit
comanda ac guidatico ſpālibus nřís dictum q de cófilioiuratox et cōcilij eiuſdem tam g
fozuz frumentariuz fiue almudinuz et eus al viam inquifitonis veldenunciatiōis alio
cacer et domu fiue locuz gradus maris vbi quouiſmo/et tam ad fifci nři pcuratoris
frumenta ipa exonerantur carricantur ven partis priuate inftantiam pcedat et enantet
duntur ponuntur et tractatur: zomés et fin contratales malefactores delinquentes et

gulas carnecerías dicte ciuitatis ac omnia z quemlz eorum ad executiõem penarú predic
quecunc fruméta ordea et alia grana fiuele tarum.Efidicti malefactores/hmõiprotec

gumina que in eifdem locis & quolz cox funt tionem custodia comandam et guidaticũ in
zerunt fiue onerabunk zexonerabuntur/ad aliquo infringentes capi nō potuerintele ab
ducentur portabuntur /tenebuntur z tracta fentauerint:volumus ¿ declaramus q cōtra
buntur quandocuq p quafuis perfonas cu illos et quemuis ipfor procedatur et pcedi
fufcus ftatus gradus natiōis & cōditõis exi valeat per dictum iufticiam de cöfilio predic
ftant.inec non etiam carnes quafcüqz q indi tor per pceffum abſencie vfqz ad fentenciaz
ctis carneceris fcindent aut reponent. Ita difinitiuam inclufiue: quo iuxtaforum ad pe

q nullus cuiufcüqz legis ſtat? dignitats fers nas predictas çōdemnetur . Et fi condénati
vel pditōis fuerit fidens de gŕa indulgécia fuerint : non poffint feu aliquis ipforü poffit
aut amoze nŕis qcü rone aut că audeat aut aliqua remiffione guidatico affecuramétovr
prefumat per fe vl'aliu feu alios directe vel in fuperfedimento ipfis vel alteriipfo concess
directe palam publice vel ocultedictú fozum fis fcienter vel ignozane fub quauis expreffio
frumentariú fiue almudinur eius alcacerdo neyerbox aliquatenus gaudere: quinpmo il
müc fiue locü dicti gradus in quo tritică de lis non obftantib9 cötra tales delinquentes :
ponit et cuftodie oneraf zexonerat/ac carne quos quilibet capere poffit et curiedictiiu/
cerias dicte ciuitatisvalen aliquo mō dirime fticietradere : per ipm iufticiam modo predi
rerupe feu ifrigere aut fotamia fiue apturas ctofine dilatiõe aliqua procedatur et eriante
aliquas in eifdem facere:aut dicta frumenta tur að penarum predictarum executiõem et
ordea z alia grana q in eifdé locis tenentur et aliozum quedicta funt . CAdicimus ta
tenebûtur tractabunt fiue cuftodiétur: & car men o predicte perfone quozum frumenta
nes q in dictis carnecerijs câ fcindendi aut ať grana et carnes erunt z earum fingule eifdez
adducútur et reponebūtur :cape/rapere/des calib? atqz caufis penam ſeu penas preſentis
Ferdinandi fecundi. CCXIX

protectõis céleank incurriffe quavel quas q cui ex fubditis nřís pretextu prektim cois
cũą alų premiffa infringétes in eifdé vt pre vtilitatis plura nobisfuggerere & multade
dicit delinqntes inciderent aut incurrerent nics pfuadere qui rez publicam nřaz magno
ipofacto:vt vtric equalitas obfuek. Qua proffequimur amoris affectu . Cum verolon
propterde eadé nřa certa fcia deliberate z co gafperiencia copertuz héam feruentu amo
fulto dicim9 districte precipiédo mandam⁹ rez que vos ciuitas pciliú ciuitatis nře valē
ſpectabili nobili magnnifics & dilectis ?filia erga mageftaté nram ɔtinuo geritis:volétes
rijs nŕis locüten generali nroin dicto regno itaqz tanti amoris nos reddere founes:licé

valen gerětivices nri generalis gubernatoris cia7 plena facultaté diſponēdiz ordinādi cir
reius in officiogenerali locüteñ ac baiulo ge ca infrafcripta vobis duxim9 ɔcedendas.Id
nerali in dicto regno iufticis in auilib9z cri circopñtiuz tenoze zde nři certaſcia pcedis
minalib9 ziuratis dicte ciuitatis valeñ cete, vobis dicte ciuitati vel iuratis eiufdé:q quo
rifqz vniuerfis &fingulis officialib9 & fubdit) tienfcüqz vobis beneuiſuz fuerit : tā pfidet
nřís in eadé ciuitate ɔſtitut} zdictor officia *piane exaltatiōe: noua tanri feniffime
liuz locüten prefentib9 z futuris & cuilz eozű regineplotis nře 3 ettäpofteritatis nŕe in
adnře gracie z amoris obtentuz incurfumąs greffione : at ex quacuos cã vobis vifa/ho
pene flozenozauri aragonű duox miliú a bo nozé cultūqž divinú acregium pfpicienti :ſta
nis cuiuflz ətrafacientis irremiffibile exhigë tuere tordinare pceffiones aut folénizarife
dozuzenřis inferēdozum eraris quat nram fta qcücs. Plecno poffit) z vobis liceat abfq
hmõi prectōez comada faluaguardia ac gui pena aliqbitantes in ipa ciuitate ta pena pe
datícuſpeciale regiù et oia z lingua defup co cuniaria copali côpellere vt ea q circa pre
tenta teneant firmiter z obferuente faciant dicta vosordinare stigerit obfuent:non ob
ab oïb9 inuiolabiliter obferuari/ et non ɔ̃fas ſtätib9 ordinatōib97 phibítõib? quibufuis
ciant vel vemāt aut aliqué ptrafacere vel ve fecus agentib9:7 preftim ordinatōe officio fi
nirepmittat rōne aliqua fiue caufa. Ceteruz ricop fiuedels velluters ipi? ciuitatis ocella
Et
nequis ǝtrariuz fatagens fe poffit fcuto ig/ qin quo adpdicta dūtaxat derogam ? ¿ dero
nozancie aliquat excufare:imügimus officia gatü effe volumin alijs vo illela t in fuoros
lib9nŕís premiffis & cuilz eor ad quéfeu quos boze pmafura decernim9 & declarams.Quo

fubdicta pena o qñocüc et quotienfcüqs re circa ſpectabili e magnificis cöfiliarijs nřís


quifiti fuerint bancnfam ſpalem prectioem locúten gñali/ necnon reueredo inppo při et
cuftodia comanda faluaguardiam z guidati dilectis nŕis archiepo valent eiufq3 in spúalí
cuzfaciat p plateas & loca publica ac cófueta b9ztpozalib?vicarijs generalib9z officialib9
dicte ciuitatis voce preconia more ſolito pu capto fedis valen/ gerenti quoqz vices nří
blicenunciari:necno penones fiue figna regia gnalis gubernator in dicto regnofeu officiu
in fumitatib9 ſeu ianuis dicti almodini gra/ id regenti/batulo gñali iufticijs cetifqz demű
dus et carnecerijs predictis apponi faciat in vniuerfis &fingulis officialib9 z ſubditi nřís
fignum preſentis nře protectionis.In cuius pñtibus futuris ad quos expectet:dicim9 T
*** rei teftimoniü prefentesfieriiuffimus não co diſtricte precipiédo mādamus ad nře gřeza
müi figillo impenden munit Datin ciuitate mozis obtentu/penāqz flozenox auriarago
barchin.prv.die menfis nouébris anno anať.
22322

nuduo mille afecus agétis bonis exigédor


dñi.AÐ.ccccxcij.regnozücz nŕozvz ſicilie an enfis inferédoperaris:reqrendos tñ reqrë
no.xxv.caftelle & legionis.xix.aragonú et ali tes & monétes: nŕz þmỗi priuilegium graz
ozü.xiiij.granate veroprimo. feu pceffioné/ac oia fingula delup côtenta

Curatipoffint ozdiare quaf teneat firmiterz obfuent teneri937 obruari


faciat inuiolabtr zinaliquo nō ɔ̃faciat aut3
cuc pceffiones & fefta: poffint copellere
fierip aliqué patiant rõe aliq fiue ca : quato
quecücs officia z quofcüc hitantes dicte c
graz nraz cara bit iraq acidignatões nras
ciuitatis ad predicta obferuanda. XV.
acpapofita pena cupiut no fubire : gm becé
Os Ferdinandus dei grarex cas volútas nŕa/ficos.fieri volum⁹ zobfuarı /
ou

telle aragonúvalenc, Faale eft bio dificultate zpfulta ceffantib9 quibufuis:


Є új
Priuilegia

n cuius rei teſtimoniú pñtez fieri iuflim não e en algúa manera no purë reebie ni pëdre
õi figillo impendēti munt . Dat in ciuitate copofitos algues Fueys o donati⁹d pecunia
archin.pix:menfis octobus. anno anať dm . Oaltres pfimi interpolades plones: poonar
3D.ccccxcuj.regnozą nŕox vz ſicilie anno licécies facultats e pmis de fer ptra los dits
rvi.caftelle z legionis.xx. aragonú vero za furs e priuilegis ftablimers eoidiatios dela
ozum.pv.Branate.ij . dita ciutat fots coloz de applicar emolumēts

TQue los iufticies enlo criminal ala nŕa regia cot ni en altra qlfeuol manera
fidochs parent los alguna iufta caufa de dos
iuil ede.ccc.fol's muftaçaff loct ne regéts o
nar a algu o algús en alguns caffos alguna li
qlls no puxé fer cópofitos algues fots la ma
cécia/aqlla no donauéde e ab volútat e cöfen
iera e penes dauall ſcrites. XVI.
timent dels iurats de valeñ o dela maioz pt d
soon ferrando plagŕadedeu aqlls. Empo per aqſta pñt pracmaticano en
rey de caftella o aragō o valen zc. tenem leuar facultat als dits officials : fi al/
volets com fe ptany a nŕa real cel trament aqlla tendrá o côpoſar los quihau
fitut pferuar la nra ciutat devale. ran Blinquit e côtrauengut als dits fürs pri
en pacifich ftat/e q los furs e puuilegis prac uilegis e ftabliments o ordinatos:apies poq
natiqse actes o cot/e los ftabliméts e ordi haura delinquit odelinquirão cōtrauindra
atos ol pfell dela dita nfa ciutat fie inuiola eno abans qbaura côtrauegut a les diſpoſis
blement obfuats:e a los officials odiaris ā tiōs dels dits furs priuilegis ftatuts ſtabli
de cafcũ any ſe crehe es eligen p lo pfell Ola di ments pceheran cotra aqlls.E fi los dits of
ta ciutathaien e fietenguts inſeguir e feruar ficials fara ofaran lo cotrari:volem emanā
aqlls:e no puxé res fer ptra la difpoficiodels qde cötinent fien fofpefos dels dits offics : e
dits furse puilegis pracmatiqs actes o cont nopuxen exercir aqlls /ans fien hauts p pri
ftabliméts e ozdiatos dela dita ciutat: e q no uades plones.Elo gouernado? Öl ditnre re
fia puertit lorde e inteciodeles electōse crea gne de valen a fola inftancia del findich dela
tösdels dits officis:car com aqlls dits offici ciutat puta manar als dits official o officia"

als ozdiaris fié elets cafcũ any/e calcu en fon qui hi côtrauendrá ala pñt nŕa pacmatica e
offici fia ppofatp obfuar e fer obfuar los dí ozdiacio/q novien dels dits officis fofpenet
tsfurs establiméts dela dita ciutat. E hauë aqlls fins p nra mageftat hi ſia puehit : eāp
vilt pfperiécia e p vidica informacio q tenim nengú altre official fino per nos/no puren en
qaqlls fots color de applicar emolumēts ala losdits officis effer reftituhits: e q losшurats
nra regia cost : copofen e done licécia e pmis dela ditanía ciutat rōnal e ſindích durāt la
als pobladors dla dita ciutat e termés gñals dita ſoſpenſio/puren puebir fens lo cofell ge
de aqlla: trauenir infrigir e rōpze los dits neral e acomanar los dits officis a qlfeuol al
furs e ftabliméts: lo q no es nřa volútat ne i tres otuofes plones quiregefqn los dits offi
tencio: com fiadefueydela diuina mageftat e cis durat les dites fofpéfios:eq pñten aqlles
nŕe/eredúde granmet en euidet dã e destruc anrebatle general:en poder del ĝl haien a iu
tiodela cofa publica Ola dita nfa ciutat: com rar fegos los altres acoftume turar enlo pris
fols dls crims comelos fe puxé fer cōpolitos cipidel feu regiment /e a lo dit batle gñral ſia
e no dels fdeuenidors ne les cofes qs (peré tengut rebze lo dit iuramét fens alguna tra
feguir. Derço afupplicacio del findichdela dictio qp aqll noy pura effer feta: e vitra les
nra ciutat de vale:ab tenoz dela pñt pcmatiq dites priuacions e fufpenfions/los dits offi
fanctio tots tps duradoza enla dita ciutat êcials qui hauran reebut les dites compoſi/
terme de aqlla :ſtatuhim puchim ſanctim ep tions fien encorreguts en pena de mil flozins
petualment ordenam q los iufticies enlo cri applicados ala noftra cost/e en reftitubir lo
mial e enlo ciuil e de.cccfol's/muftaçaffe loct que hauran rebut en doble axi los dits offi/
furrogats o regéts daqlls en algúa manera cials com les persones qui hauran donat les
nopuren Suenir alsdits furs puilegis actes · dites compoficions:les quals volem fien ap
8 cozt/ftablimetse ozdiatos dela dita ciutat plicades e donades als ſpitals dela dita ciu²
ans fië tëguts ad vnguez Fuar fer fuar aqlls tar. E volem e manam que los dits officials
Ferdinandi fecundi. CCXX

enlo principidel feu regimet e ans o regir los fupplicata per benefici dela dita ciutat nos
dits officis enlos iuraments q acostumen de plagues puchir de tal forma: q no obftat les
fer fien tenguts iurar expreffàmēt la prefent bites confirmatios/losdits jurats y cōfell e
pracmatica e cofes en aqlla cōtengudes eal/ losdits iurats tanfolamet fegons ptany a
trament no puxé regir los dit officis . Ada/ caſcu dells:pugué vfar del dit beniplacit yde
nants ables pits als dits portantueus de go la dita cognicio . Enos vilta la dita fupplica
uernado: batle general iurats rōnal findice cio com a iufta: volents hi degudamët e com
loctinefubrogats de aqlls/e a qualfeuol of ſeptany puehir:ab tenor dela prefent a voſal
ficials efubdits nřes dla dita ciutat e terme tres e cafcu de vos/dihem encarregam y ma
de aqlla prefents e fdeuenidors/ q lo pit nře nam de nŕa certa ſcia expreffamét fotsinco
ftatut piacmatica fanctio puifio e oideacio riment de nfaira e indignacioe pena de mil
nres feruen e facen fermament obferuar : eq flouns filo cotrari fareu:exhigidors canřes
noycōtrauinguen ni puren en alguna manes coffres applicados: puchim e manam aper
ra contrauenir/ni pmeten q per alguhi pura les cöfirmacios per nos fetes ofabedors de
:
effer obftat per alguna caufa o rabofots les les ordinacions dels dits officis: nofia empa
dites penes e fots incorriment onřa yra e in chada la cogniciodels dits iurats enles diffe
dignacio. En teftimonideles quals cofes ha rencies e äitions à entre los dits officis felde

uem manat fer les prefents ablo nře fagell co uédrá p caufa deles dites ordinatōs ari com
mu enlodors fagellades. Dat enla ciutat de los ptany pfos officis:e q no obftat les dites
totofaa.r.del mes 8 febrer.del any delanať cöfirmacios puguen losdis iurats affigir y
benrefenyor.D.ccccxc.vi. detraure a les dites ordinacōs/e aqlls intpre
22-23

Quedles caufes qtions e ozdi tar abenefici dladita republica Ola dita ciu
tat:puys fon fetes plosdites iurats a lur bi
natos dls officis fie conexedos los turats/e
placit:ol ql pugué ofar al dit effecte:les dites
altreofficial nofen pura épachar XVII
¿firmatōs no obſtāt.Empo tota hoza e änt
nferrado p la grade du rey d nosvolremconexer Blesdites caufa o caules

caftella de arago de valeñ.rc.Ml il q dels dits officis Fan:bo pugā fer: guardật
=
3
~

luftre don enrich duc de sego2b co vos attétamét Ŏfer ne donar loch al otrart
tede empuries Tc.nŕe molt car a palgúavia caufa oraho:ans finra gra teniu

mat pfingerma e locť gñal enlo regne Ŏ valë. cara/e les dites penes Bhijau no enco?er: has
cals gouernador lockde nře genral gouerna iau vos hi com fiam : e 8 tal manera q abiu
doz iufticia e altrestotse fengles officials ? fta qrella:qns fia moleſta:no ſia fo:çat als di

ftituhits e cõftituhidors enla dita ciutat e re ts iurats fupplicats fobre aço a nosaltra ve
ned valenfalutrdilect.Dauất nŕa maieftat gada recorrer. Dat enla nra villa 8 medina

es ftat builment expofat p part dels amats e ol capo a dos dies ôl mes da agoſt en lang
feels nřes los iurats o valen:pzetenets aqlls la nat denre fenyo2.AB.ccccxcvij.

a les ordinatios ables als los officis dela di Deiuriſdictióe cōceſſa rõali fu
ta ciutat fon regits q plösdits iurats e pfell
per debitonb9 ciuitatis:oi appellatõe corec
dela dita ciutat los fondonades/e aqlles fon tionezrecurfu remotis. XVIII.
atorgades a lur beneplacit p poder aqlles re
uocar augmétar e interpretar en toty enpr Erdinandus dei grarer caftelle a
fegons quendra alur pfit e beneficidela re ragonú valen tc. Dilecto zfideli
publica:eqpfos officis tenen facultat de cos não galpari amat rōnali ciuitatis
L
nexer deles differences e qftions & entre los valenveftrifazi dicto officio fuccef
dits officis fefdeuene:delo al dihen se fegueix forib9falut toilet.Repimus palias oportu
gra vtilitat alsdits officis:p no etrar en plets nas puifiões tā nŕas dñozuz regú pdecef
a caufa oles grás ofpefes q per aqlls fe farte fozunŕox aregia câcelleria emanatas:ratio
eqa caufa deles confirmatos reyals qs fan a nalibufq eiufdem ciuitatis directas:ordina
les dites ordinatōs/ ſon empachats vfar del tum & puiſuz fuiſſe ſup iuriſdictiōe dicti offi
dit beniplacit e dela dita cognicio. Iban pço cij caufaruq cozā cilderōnalıb? vertentium
E iiij
Priuilegiat

ognitione : fup debitisciuitati predicte per vniuerfis & fingulis officialib9 nřis Tiudici
inentib9 rōne arrendatiōuz z alion cōtrac bus ordinarijs aut delegatis preſentib?et fu
uuper ipam eandem ciuitaté factor facié turis inhibentes fub pena florenoruz DUOMŰ
Joruz: put inter alias puifiones predicta ra miliü:mandam? ne depremiffis että per viaz
tõepceffas liquide apparet p quandã prouí recurfus aut appellatiois ex caufa miferabili
fioné a nŕa regia mageftate cocellaz: cuius te tatis viduitatis pupillaritatis aut al's quo
noz eft hmōi. Ferdinandus dei grarer caftel modocus fe intromittere prefumat:abdica
le rc.magnifico r dilecto não bernardode pe tes eis fecus agédi oēm cuž nullitats decreto
narroja rõali ciuitatis valeñ/ Teius in dicto ptatem.Reuocantes per hanc eandé comifs
officio fuccefforib9 faluté zdilect.Der puis fioné quandam que de premiffis iufticie in ci
fionez fereniffimi dñi regis alfonli patrui et uilib? ¿ duob9er iuratis dicte ciuitatis facta
predecefforis nfi felicis recordatõis: vobis dicitur p fereniffimű regé přemt dñm nŕm fe
feurōalibus:vt vidim? :attributa ptās exhis licis recordationis: 7 alta quācũ ‹ prouifio/
gendi z recupandi debita que debeant dicte nez huic quocüqz modo repugnante.Dat in
ciuitati aut ex caufa arrendamento; aut im opido de care.die.xxiij. menſis aprilis.anno
pofitionufiue fifarú vel al's quacüqs rōne: et anat dni.AD.cccc.lxxviiij.Wolétes igit vos
cötradebitores recufantes in plonis bonis prefaturōalem in dict) caufis vobis proof
executiones faciédiz tang index recognofce ficio ptinentib, et expectantib9 pro vtilitate
di:omni appellatõe z recurfu remotis : iuris ↑ reipublicedicte ciuitatis debitofauore pffed
folénitatib9pzetermiffis.Confideranteſqz id preſentiú tenoze zde nŕa certa ſcia z cònfulte
Factuz et puifumita effe vt facil? et fine im motuqz proprionão:prouidemus et ordina
péfisdebita dicte ciuitatis recupentur:zipa mus o de predictis caufisarrendatiōuz et a
poffit onerib9 et creditorib9 quib9 obnoxia é líozü cötractuú dicte auitatis cognofcatis z
fatiffacere.Et nos qui que ad comodúr bene finedebito eas terminetis.Necnon etiaz exe
:
Fitiuz dicte ciuitatis ptinere vident libenter cutiones quafcüqz pro debitisdicte ciuitatis
cocedimus:eam ob caufaz pñtium tenoze del in perfonis debitis etbonisfuorum debitozu
liberate & cofulte:concedim9 comittim⁹ vo quozuncuqz faciatisfeu fieri faciatis priuile
bis cognitionér exactioné omium debitor:q giate:fic et prout in dicta z preinſerta ac alijs
Pquafuis plonas debeant dicte ciuitati aut puifionibus dicto officio et anteceffoub? ve
debebuntur:itaqvos taą hozů íuder de his ftris cöceffis continetur :non obſtätibus ap
turisfolênitatib?pzetermiffis cognofcatis pellatione correctioneaut recurfu aliquo : ta
bo atq fumarie:illis quorü intereſt et intere liter zeo modo a nemine officialiú nŕozú a

rit in futurú auditis: pſtito vobis de debit? cetero impediamini.Sed q vos folusfuccef
S
ea exhigatis et recupetis:et foluere recufan/ forefqz vestri in dicto officio / et nemo ali9de
4 •
tes arcere cogerea poffitis per captõem pro predict caufis libere cognofcatis: ¿ executio
naru et executōez bonorum et alijs remedijs nes proinde faciatis feu fieri faciatis iuxta
vobis beneuifis. Wolentes vt ois materiain mentë feriez z tenozem dictarum prouifionu:
talib? debitis ftrepit9littigij et expenfarum quas omnes pro infertis & fuffitienter repeti

fubmoueat o a cognitiõe iuditio ? executiõe tis hic haberi volumus ac fi de verbo ad ver
buibidem inferte fuiffent. Nos enim vobis r
predicta p vos faciendis appellari aut recur
ri neqat ad gerêté vicesnři generalis guber fuccefforibus veftris in dicto officio inetſup

natoris in dictoregno eius locüteñ baшulú ge predictis cũincidentib9 depédentib9z emer


neralë iufticiaz in ciuilib9 dicte ciuitatis aut gentib9 ex eisdez ac eis annexis & cōnexis cō,
aliú officialé:níſi tṁ ad nos aut ním primoge mittim⁹ voces & vices nřas plenarie cum pre
nitů. Aos emvobis in fuper predictis oib9 fenti.Jniungetes pbac eandé illuftri infanti
z fingulis z ex eis depedentib9 ¿ emergentib9 enrico
. duci fugurbij cōmitiqz empuriarúz z -
acconnexis reis anneris voces T vices nřas patruelli não cariffimo ac locumt generali in
plenarie cōmittim? cũ pñti: per quâ memora dictonão valeń regno: ovos dictú rōnalé z
tis gerentivices nři generalis gubernatoris quécüqz aliú in dicto officio pro tpe exiftétez

eius locüten batulo generali iufticie ceterifqsin predictis māuteneat piter z defendatin
35
Ferdinandi fecundi. CCXX1

per fefeu alium quemuis officialem permit? tadans/onoffre gifbert e en tacme bafco not
tat prout deat aur mandet quicqß fieri qöver moliners efenyors de molins dla dita ciutat
gat feu bgere poffit ad impedimétú dIČKI Vří com per furs e priuilegis ol preſent regnefia
offici z executionis eiufdem:rone z pretextu difpoft e ordenata degun lenyoro arredado:
caufaruz executionű p vos aut aliosratio, de moli no gole preftar alguna qntitat dedi
nales ptempore exiftentes cognofcendarú z ners:ni fer algúa altra gra feruey do oremu
e neracio a algú flaquer flaquera fariner o fa
faciendaru. Berentis infuper officiunŕi ge
neralis gubernatoris baiulo generali iufticijs rinera perço q molguen enlos lurs molins:e
ceterifqz officialib? nŕis fub eodem tenozedi açofots pena de. C.moř. donadors e paga/
cimus diftricte pcipiendo mandam⁹ ſub pe dors per los dits fenyors & molins à contra
na duozum milleflozennozuz a fecus agentis fara:e encara que losdits flaquers oflaque
bonis irremiffibilt exhigendor nřífqz inferé res fariners o farineres qui pendran o accep

dozu erarys: quať prefente puifionem nram tarantals pftechs dons o remuneracions fié
et omia et fingula defup contenta teneant fir priuatsde lurs officis ppetualmét. Ela expe
miter zobferuent & faciant p quos decet in/ riencia haia mostrat e mostre los dits furs

A. miolabiliter obferuari: non contrafaciatvľ e priuilegis:creret la malicia e cobdicia deles


veniant nec aliquem contrafacere vel venire gents no fon obferuats : ans aqlls fon infrin
} finant aliqua ratione fiue caufa: p quato di gits epochtemuts:de hon redūda grā dan a
ctus illuftriffim? infans et locumt generalis la república dela prefent ciutat:e total deſtru
$ ctio e iactura al capítol edret del almodi ola
nobis obedire cupit: ceteriqs officiales nŕíirā
et indignationes nŕas acpicappofitam veré prefent ciutat:ptal los magnifichs wratsra
tur nou incurrere penam . Dat in villa de al tioal e findich dela infigne ciutat de valen:ba
cala de enares die.xxx.maraj anno anať dní . uents ne poder baftant a ells atoigat plo co
AB.cccclxxxxviij . fel general dela dita ciutat : defyants ftirpar
e remoure lo dit abuse altres qenlo almodi
Trdinacions en respecte dels
dela prefent ciutat fe fan e attépten:e qué los
moliners/flaquers e cafolans: XVIIII
dits furse priuilegis totalment fie obferuats
Ds ferdinand dei gra rex castel ftableren pueeren e ordené perpetualment p
le aragonuz valeñ ¿c.Exhibita re obferuaça dels dits furs ebenefici dela cofa
1
uerenter z prefentata celfitudini publica dela dita ciutat loqs fegueir.CBA
nre pparteveftri dilecto; nãozű meramet ftablexen e ordene qdegü fenyor de
uratozurationalis z findici ciuitatis nře va moli ni muller de aqll o fenyoia de moli/arrë
len copia quada certozú ſtabilimenti ozdina dado: de moli o arredadoză qui de preſentſō
tionú acpcomizatiõis in papiro ſcripta atqz op temps fdeuenido: feran:ni alguna altra p
auctentica tenons leqntis . Die martis qui fona per aqlls pvia directa o indirecta no go
ta menſis martý annoanať dñí.AB.ccccxcix fedonar ni prestar del día dela publicaciodel
los magnifichs moffen iacme valles caualler 1.
prefent ftabliment enauant:p:eftechni quira
en damia bonet en bernatvidal/en luis amal cio algúa a nengú flaquer o flaqra/ fariner o
rich e en pe bellugua ciutadans iurats en lay farinera ma altra pfona interpofada paqlls
pfent dela infigne ciutat devalen enſemps ab nífots coloz de venda de formet m fotsaltra
magnifich moffen ioade vilarafa caualler coloz alguna/ni donar quitacio alguna gran
abfent de aqft acte/é galpar amat ciutada ra o poca, ni fer altres dons gres e remunera
tional/en bernat daffio not findichdela dita ciones:e & cötrafara fis vol fia fenyo? de mo
ciutat:aiuftats enla cabra de confeйl ſecret : a lioarrendado:/ofisvol fia flaquer e fariner
confellats dels magnifichs micer baltafar de ofarinera: encorega en pena de cent florins
gallach e micer marti eximeno ros doctos é de o :partidos en tres parts:la vna als co/
leys /dos dls magnifichs aduocats dela dita frensdelfenyoz rey: laltra al comu dela dita
ciutat:de voluntat e en preſencia dels magni ciutat:laltra al acuíado? : dela ĝl pena no pu
Fichs moffen luys maſco caualler/ en miquel pa effer feta gra o remiffio algúa :e vltra la di
7
camarea/en onozat.cobluure/en martı gilciu tapea pecuniaria/qloflaquer o flaquera fa
Prinlegia

riner ofarinera à pedra o rebra tal preftech arrendadoza de moli no gofe ni prefumefca p
o quitacio do o remuneracio:fia priuat olur fini per interpofada pfona o plones moltu
offici ppetualment.Ité ftableren e ozdené rar ni padre la moltura en diners fino en for
los dits fenyors de iurats rational e findic q ment: ni lexar o vía de cópoficio gŕa o remu
los dits senyors de molins o fenyores/ arren neracio algua part dela dita moltura: mas q
dados o arrendadores qui o prefent fon op molturen entegrament en forment iuxtafo
téps feran ſien réguts de garbellar e colar en made fur fots les penes Offus dices partido
Jursmolins e no foza o aquells: los formēts res vt fupza. CE com ia per ftabliments an
osditsflaquers oflaqueres/fariners ofa tichs dela present autat fia phibit q los fla
neres o altres qualfeuol cafolans los tra/ quers o flaqueres dela dita ciutat portée ha
Letran per molre en lur molins :e aço fracas ten portar otrametre los lurs formēts a mol
mente fens falari algu q no prenguen.E mes dre en fachs de cafiç e mig calcu; e aço per lo
auantfien teguts los dits fenyors de molins interes dela doble fifa q dels dits flaquers fe
oarrendados pagar als dits flaquers ocas exhegeir.Espertal ſtablit e ordenat q degun
folás les faltes q fetes los haura en lurs for flaquer oflaquera no gofe o prefumefca poz
mēts : al preu q lo dit formet haura coftat en tar lolurforment aci candel com fort a mols
diners ofarina o foment/a electiodelsdits dre fino ab fachs de cafiçe mig:e no ab altres
Flaquers e cafolans.CJtem com fe faça grã menoisfachs o taleques de remig:e à cotras
abus enlo almodi dela prefent ciutat: com hi fara encorega enles penes deffus dites/ par
vinguen e habiten algunes plones qui nofon tidozes vt.s.e encara pda lo formët qab les
fobrestants de algus molins e pnen formet 8 dites taleqs pozara:e aqll fia dōat als ſpitals
alguns cafolans e copofen les moltures dels dela dita ciutat . Teftimonis fozen preſents
dits forments donant los a moldre a alguns alesdites cofes los honor en berthomeu mō
molins e aturen fe vn almut per aells per ca/ ço e en anthoni ſcala oguers dels magnifichs
Fiz /0 enformento en diners: ço q es vn gran iuratsdeladita ciutat de valencia.& en vir/
abuse total dänatge ari dels fenyo28 Dis mo tute per execucio dela damut dita puifio fta
lins:qui rahonablement han e deuen hauer e blimente ozdinacio fonch feta e ordenada la
pedre per moltura lo q per fur los es pmese crida del tenor feguent . Dra oiats qus fan a
atozgat:çoes la fetzena: es afaber o fetzebaz faber los magnifichs iufticia e iurats Ola cíu
celles de formét vna.Es pertal ftablit e orde tarde valencia: com per furs e priuilegisdel
nat quedegun fenyor de moli o fenyoza/arrë preſent regne fia difpoft e ordenata degun fe
dado: o arrendadoza ní molinersfobzeſtāts nyo? oarrendado: 8 moli.Inferatur tota oz
ni traginers ni algúa altra perfona nogofen dínacío rc.:pertal los dits magnifichs wfti
niprefumefquen donar ni piometre compofi cia e iurats manen effer publicats per la dita
cioalguna en diners o en forment : perquels ciutat elochs acoftumats de aqlla:p que nes
donen a moldre lo dit forment: ni perfona al gu no puga allegar ignozancia:eguart fe qui
guna gofe pendre la dita compoficion Dimi guardar le ba.Die mercurij.vi.menſis mar
nucio alguna deles dites moltures per donaz tij anno anat dni. AB.cccc.xcix.en peartus
a moldre lo dit formét :mas q los dits léyors trõpeta e crida publich per la ciutatde valen
o arrendadors de molins prenguen erebéla cia dire relacio feu q enlo preſent dia de huy
dita moltura en formet iuxta forma 8 fur del ell ab fos cōpanyons:de prouifio e manamēr
fenyoz rey en facme: e qui cötra fara encorre dels dits magnifichs iufticia e iurats Dla di
gua enles defus dites penes /ptidores fegōs ta ciutat hauia publicada epconitzada la p
qdeffus. Item com de algutemps ença le inferta crida p la dita ciutat e lochs acoſtu
#
fia introduir a molts cafolans attëpté de pa mats de aqlla. CCopia ifto capitulorü pre
gar als senyors de molins la moltura a aqils inferta in his duab⁹ cartis côtenta: abftrahi
pertanyet en diners:ço redūda en gran da tur a libris & annualibus cõciliozú z ſtabilimé
edetriment del dzet dela fifa o almodi deladi tozú ciuitatis valen: et cu eifdem diligenter 2
ta ciutat. Espertal ftablit e ordeatgpetual 43 probata:et vt eidez plemor fides vbisimpe
mentqnegun fenyoz ofenyoza / arrëdadozo daf:ego iacobus eximmeno not. public? valen
Ferdinandi fecundi CCXXII

loco et pro honor et difcreto gaſpar eximeno ſertum ſtabilimentú ordinatiões &p2conitza

fratre connot meo fcribas magnifici coci tioné cozüc vfum ac omia & fingula defuper

kjzdñozum iurator memoiate ciuitat) alijs contēta/níamos bmōi pracmatică ſanctione

impediti negocis:hic me ſubſcribo z hic meu ftatutum zozdinatione laudationes app20


folicuz artis not aponofig nú. CFuit bationem ratificationé ɔfirmatiōez 2 aucto
་ fingula peinferta et in
ritzationez ac omia z
perinde mageftati eidé nře pro vří par
hac prefenti nfa carta cötenta iuxta cozú om
tebúiliter fupplicatum hmõi ſtabilimentum
ordinationes ac preconitzationé preinfertas niuz feries & tenozes pleniores teneant firmi

Cowmą omiuz vſuz omiac et fingula defup ter zobferuent acpublicari voce preconiafa
ciant atq teneri z obferuari faciant inuiola
contenta iuxta eorum feries & tenores plenio
biliter p quofcunq3:et non contrafaciant vel
res in vim pracmatice pracmatica‹ facédo
fanctire ftatuere z ozduiare/laudareqs ap20 veniant nec aliquem contrafacere vel venire

bare ratificarepfirmare et auctoritzarepro permittant ratione aliqua fiue caufa pînto


dictus illuftriffim? princeps nepos nofter ca
beneficio nŕe reipublice r eiusvtilitate ex nŕí
riffim ? nobis obedire cupit ; cereri officiales
folita benignitate dignaremur : eo pmaxime
qomia pienarrata refultat er difpofitõe no z fubditi nŕí gram nŕam caraz habent : pe

nullozů fozozü et pauilegio dictinři regni apofita verent non incurrere penā: cuiuſqui

inde editozu et factor: nos fupplicatōibus dem pene ac etiam penarú pzeiniunctarú éxe

eiſdemvris & quidem iuftis benigni annuen cutionem & preconitzationě predictā etiaz ſe

tes:tenoze prefentis carte nře cüctis futuris rie hmōi comittim⁹ gerentiuices nři genera

tépozib? perpetuo valiture:expreffe et de nři lis gubernatoris i dicto não valeñ regno.In
certa fciencia deliberatec z confulto: preink cuius rei teftimoniu prefente fieri iuffim9:no
G tum ſtabilimentu ordinatiões ac preconitza ftro comuni figillo impendēti munt . Dat in
10 nra villa de madrit die.xxviij: menſis aprilis
tioné/eorumą vlũ ac omia e fingula dfuper
contenta iuxtâ cozü feries & tenozes pleniores anno anať dõi.ØB.ccccxcix. Regnozüqz no

in vim pracmatice pracmaticas faciédo:fan ftrozum videlz ficilie anno.xxxij.caftelle & leg
tim9 ftatuim⁹r ordiam9/laudam? aprobam? gionis.xxvi.aragonú zaliox.xxi.granate au
ratificamusofirmam zauctozizam :nřez tem.vuj. Vodrey.
18 bmōi pracmatice ſanctionis ftatuti rozdina
CLonceffio oni pape in fauozez
tionis laudationis approbatiõis ratificatio ‫אא‬
ftudij generalis ciuitati valen.
nis confirmationis 7 auctoritzatiōis munis
minefiue prefidio robozam⁹ validam?.Sal Lexander eps feru9 Fuozü dei: ad
vis iurib9 přis zure não regio quo ad molës perpetuam rei memoriā.Interces
dina nunc infuturú nobis feu curie nře per teras felicitates quas mortalis ho
moinbaclabili vita ex dono dina
tinencia. Quapropter illuſtriſſimo miquaeli
principi afturiarú gerüde & portugalie nepo cifci pot nō invltimis cōputari meret o per
tit pumogenito não cariffimo:ac poft felices affiduuz ſtudiú adipisci valeat fciécie marga
z longenos dies nños inmediato heredi & ſuc ritam:q bene beateqz viuendi viaz prebet:ac
ceffou não intentum aperientes nŕm fub nře perituzfua preciofitate longe excellenciozem
benedictionis obtētu dicim9: ceteris vero of facit imperito zad múdi archana cognofcen
ficialib9 nŕís quacunqs auctoritate taz maio dadilucide iducit z fuffragatur:acignobiles.
ri minou fungentib9 in eodé não valen re infimoloco natos in fublimes erigit:opti
gnor inquacunqs illius parte cöftitutis & co ma reipublice gubernatione z virtutes omis
ftituendis/dictozuma officialia locat feu ab edocet/ac tam diuinarú búanaruz rerum

ipisſurrogat}:ac alijs fubditis nŕis ad quos cognitionem oftendit/et orthodoxam fidem

spectet expreffe zde eadem certa ſcia p prima tangs firmiffimü ppugnaculú a perfidoxin
fcda iuffionib9fub ire et indignationis nie Fideliuz inmanitate puerforumą bereticoru
ptinacia tuetur et illi? terminos falutifferis
incurfu penaqs flozennox auri aragonú tríú
milium: nŕis fi fecus fiat inferendor erarys medijs extendit. Unde ſedes aplica/rerú ſpi

diſtricti? precipiendo mandam quat preing ritualiú actépozaliuz puida adminiſtratrix


Privilegia

cufufuis laudabilis exercicijperpetua & cô licenciati ac af's graduati publice legant et


itans adiutrix:vt co facili? homines ad tam doceant:acftudere volentes vndecunqz fue
excelfum humane conditiõis faftigiuz acqui rint ftudeant & pficiat:benemeritiqz ad ma
rendú z acquiſitú in alios cú augméto femp gifteri doctozar licencie v alios grad⁹ pmo
tantiboni acquifiti tranfferendifacili9 indu ueri zeozuz infignia reciperevaleat :ſtatuere
cantur: cũ aliarum reruz diſtributio maſſam rozdinare al'sq3 in premiffis opportune pui
minuat:fciécie vero comunicatio to in plu dere de benignitate apoftolicadignaremur.
sdifundir tanto magis augeat/illos bota Mos igitur qui catholice fidei exaltationem
r/eis locat prepara:z oportúe ad id como zanimarú faluté ac fideliü omniú comodú r
tatis auxilia impartik : prefertim củ vener. vtilitaté omnib9 quib9 poffumus medijs ex
3nroшum fancteromane ecclie cardinaliuz quirim /accuuitaté a qua originem trabim
qui parté aplice folicitudims fummiffis bu ¿comunitatem bmõi precipua quadam fin
meris fuftinere nofcunĒ vota aclocoppfos gulari dilectione pffequimur in vifceribus
narum qualitas et vtilitas id expofcüt nofs gerimus caritatis:eozüqz decus r amplitudi
indño confpicim9 falubriter expedire.Sa nem finceris affectib9 exoptam9:hmõi ſuppli
* ppartedilectotum filiozü cõitatis ciuita cationib9 inclinati in piedicta ciutatevnum
3 valen nobis nup exhibita petitio contine ftudium generale auctoritate aplica tenorep
t:qfi in cintate pdicta que regni caput et fentium erigim inſtituimus:7 qinibidece
metropolis ac inter alias illarum ptium ciut teroppetuis futuris téporib9 vigeat ftudiuz
tates nobilis admodum et infignis exiftit : generale ftudi93 generalis vniuerfitas exi
in quadiuerfaru ptiü perfone tam ectiaftice Itat taz in theologia ac iure canonico & ciuilé
leculares in copiofonumero cöuerfantur nec no medicina zartib9 liberalıb, ac latinis

ftudiu generale vigeret litterarui quo omés grecis litteris & quauis alia licita faculta
hate facultates legerentur: plures ciuitat tean quib? ficut in romañ bonoñ e falamanti
zregmi piedictor ac aliarum partiu perſone cen e qbufuis alijs ftudijs generalib⁹ ad hoc
litterarú ftudio bmōi libéter intëderēt z eru priuilegiat eccliaftici qcunqz et quacunqzbe
diti eficeretur:z nedű eiuſdem ciuitatis omna neficia ecclefiaftica obtinentes aclaici magi

mentor amplitudin ac reipublice guberna ftri &doctores z licenciati ac al's graduatile


tioni z vtilitati:veruz etiã animarŭ faluti öğ gant et doceat/ acftudere voletes vndecüqz
plurimú confuleret: fummopere cupiút in ea fuerint ftudeantz pficiant acbene meriti að
dem ciuitate& mari ppinqua exiftit zin qua magisterij doctozat? licencie z alios grad⁹ p
victualiú vbertast hitatōuz comoditas alia moueri eorumq3 infignia recipere illaqz eis i
rumqz rep ad vfum húanevite ptinentiuz co pendi valeant. 12,93 prefatus ludouic⁹car
piarepik buiufmodi ftudium erigi generale. dinalis z archieps valentiñ p tépore exiftens
Quare ppartetam dilecti fili nřiludouici ſtudij z vniuerfitat) hmoi cancellari9 exiſtat
fancte mariein via lata diaconi cardinalis q qui per fe vel aliquis ali? per euz / aut dicta ec
ecclefie valent ex conceffione e difpenfatione clefia paftore carente dilectos filios capítulū
aplica preeffe dinofcit: comunitatis predio eiufdem ecclie ad hoc p:o tépoze deputar vic
crop nobis fuit hūiliter fupplicatü vt inōdi carius feu locumt in qualibz dictaru faculta
cta ciutate ftudiuz hmõi erigere z inftituere tum comendabilis vite ſcolarib9 B confilio &

? inibidecetero ppetuis futuris tpozibus afſenſu duox aut tríú in eadem facultatedos
Studiuz litz vigeat generale ftudijq3 genera ctozum ſeu magiſtrozú bacallarıatus: illis ve
lis vniuerfitas exiftat ta in theologia acture ro quos ad hoc recto: ſtudij & regentes ma
canonico z ciuili necnon medicina et artib9 li giftri fiue doctores facultat, in qua finguli
beralib⁹ & latinis & grecis litteris & quauis Icolares predicti poſtulabunt etiä potpore

alia licita facultate: in quib9 ficut in romañ. exiſtentes aut maio: pars cozumdeidoneos
bononien et falamanticen ac quibufus alijs reputauerint rigozolo precedente examine li

ftudijs generalibus ad hoc priuilegiatis ecz cencie:necnon quibuſins cuz rigore examinis

diaſtici quecunq3 7 qliacunqz beneficia ec hmōi promotis licenciatis magifterij ſeu do


cleftica obtinentes ac laici magiftri doctozes crozatus gradus zeozű infignia de regenciú
Ferdinandi fecundi CCXX‫א‬ ‫ווו‬
III

doctorű feu magiftroz predictozumivel maio nis infrigerevel ei aufu tenierario cōtrahire
ris partis eorum filio r affenfu pferat et im Siquis autez hoc attēptare prefumpferitin

pédat:z illi qui ad fingulos gradus fic pmo dignationem omipotentis dei ac beatoru pe

tifuerint infignia hmõi receperint reſpecti triz pauli aplozum eius fe nouerit incurfùrú

uelicenciam habeant tam in predicto quo Dat rome apud fanctü petrum anno'incar
cunc alioftudio et vbiqz terraru abfqz alio nationis office.A.0.Decimo lt's Febroarij
examine vel aprobatione legendi docedir ces pontifië. noſtri anno.ix.
terafaciendi rexercédi q magiſtri z doctores
Loferuatoriastudij generalis
ac bacallarij in roman vel bononien aut fala
ciuitatis valencie. XXI
manticen predictis feu quocüqz alio generali
ftudijs pinoti facerez exerceri poffint feu po Lexander eps feruus feruozuzdei
terüt in futurü. Et infuper o cancellari9 feu dilectis filijs archidiacono zdeca

eius vicari? predictus ac recto: ipfius ſtudij noacprecentozi eccie valentin fas

valeń z rectožes inibi refidētes p2o tépoze vo lutem et aplicam benedictionem .


catis fecu aliquib9er canonicis dicte eccliep Abilitāti ecchie licet inmeriti disponēte dño~~
uidis et litteratis de quib9 eis videbitur pro preſidentes:circa pfonarum omium preferti
felici ftatu z falutaris directõe dicti ſtudijva litterarü ftudijs incübentiuz earücs collegio
rum curam folercia reddamur indefeffa folt
lent tam fuper curfib9 peofde graduados p
agendis & alijs quibufcunqz ſtudiü ipm & il citi vt iuxta debitū paftoralis officij eorú oc/
lius pfonas concernentib9 quecüqz falubria curram difpendijs et profectib9 diuia coho
ftatuta z ozdinationes laudabilia et honefta perante clemencia falubuter intendam9.Sa
facris tamen canonib9 non contraria conde ne cuz hodie ad fupplicationé dilecti fili nří
repoffint: qq3 omës e finguli magiftri docto ludonici fancte marie in via lata diaconi car
res licenciati bacallarij ſcolares ſtudentes dinalis qui ecclefie valent ex difpenfatione et
ac ftudere volentes ad dictam ciuitatem acce conceffione aplica preeffe dinofcitur/acolles
dedi zimbilegendi vocêdi z ftudendi ac gra ctor filiozum comunitatis ciuitat) valent.ī

dus et infignia hmõi modis premiffis recipie eade ciuitate vnú ftudius generale in quode
difacultatem habeant:necnonvniuerfitas z cetero ppetuis futur) tépozib9 (tudij vniuer
ftudiuz valenthmōi ac inibi pro tépore legé fitas exifteret acta in theologia iure canoni
tes et ftudētes ac qui grad9 et infignia hmot co et ciuili medicina artib9 liberalib9 et lati

inibi vt prefertur receperint et eomuzfinguli nisac grecis litteris quauis alia licitafa
omibus & fingulis priuilegijs preheminēcis cultate in quib9 ficut inromañ bononieñ ſala
libertatib9 inmunitatibus exeptiomib9 fauo manticen et quibufuis alijs ftudijs generali
ribus progatiuis grijs indult) & cöceffionib9 bus ad bec piuilegiatis ecclfiaftici quecüq
qbus romanbononien falamaticen predicta et qualiacunqz beneficia eccliaftica obtinen
et queuis alia ftudia generalia ac eoz vniuer tes aclaici magiftri doctozes z licéciati ac al's
fitates ac ad gradushmōi in eis ptpozepro graduati legerent ac ftudere volentes vnde

moti et regentes dofcétes legétes et ſtudētes cüq3 forent ftuderent ipficeret auctoritate
vtútur potiune et gaudet acvti potiri z gau aplica erexerim9z inftituerimus put in nŕis
dere poterunt quolz infuturum vtantur po inde cõfect litteris pleni? Įtinetur. ficuti eo
tiantur gaudeant /ac vti potiri et gaudere rudem cardinalis ac comunitatis infinuatio

libere ac licite poffint et valeant eifdem auc nepercepim9 dubitant ipi cardinalis & comu
toritate et tenoze ftatuim ? et ozdinamus: nō nitas ne aliqui archiepi epifcopi alijq3 ecclia
obftantibus premiffis ac pftitutionib9 % 02/ ruz pielati et clerici ac eccliaftice perſone taz
dinationibns aplicis ac ftatutis et pluetudi religiofe feculares/necnon duces marchio
nib9 dictarum vniuerfitatum iuramento con nes comittes barones nobiles milites z laici

firmatiõe aplicavel quauis firmitate alia ro comunia ciuitatum vniuerfitates opidor ca


bozatis ceterifqz cōtrarijs qbufcüqz . Bulli ftrozum villarú z aliozum locop z aliefingľa
ergo omnino hoínum liceat hanc pagina nře res perfone ciuitatum z dioĉ. ¿ aliarum par
erectionis inftitutionis ftatuti et ordinatio tium diuerfarú occupent et occupari faciant
Priuilegia

caftra villas 7
& alia loca terras domos poffef tide predictis ralijsperfonis quibuflibzfup
fionesiura et iurifdictiones necnon fructus reftitutione hmoi caftrozuz villarum terra
redditusz puentus dicti collegij z non nulla rum zaliozum locozű úuriſdictionü iuriumt
alia bona mobilia zinmobilia ſpúaliar tépo bonozum mobilium z immobiliuz reddituuz
ralia ad vniuerfitatem ipam acrectorem dos quoq3 7 puentuú et aliorum quorúcunqz bo
crozes magutros escolares dicte vniuerfita nozunecnon de quibuflibz moleftijs inurijs
*is eozüqz feruitozes pro tépoze exiftentes et atqzdānis prefentib9 futuris:in illisvidelz
ɔum finglos etiaz ptempo:e ſpectancia et qiudicialem requirút indaginé ſummarie ac
adetineant indebite ocupata feu eadetinen o planofine ftrepitu ac figura iudicij:in alijs
bus preſtent auxiliuz cöfiliü vel fauozë : no vero prout eozú qualitas exegerit iufticie cō
nulli etiam ciuitatum dioc ac partiuz predi plementum:occupatores feu detentorespres
ctarũ qui nomédni in vanum recipere no for fumptores moleftatozes zinturiatozes hmõi
midat eifdem rectozi doctorib9 magiftris fco necnō cōtradictozes quoflibet et rebelles cu
larib? z feruitonbus fuper pdictis caftris vil iufcunqz dignitatis ſtat? gradus ordinisvel
'is locis alijs terris poffeffionib turibus conditionis extiterint qñocunqz z quotiens
juriſdictionib9 fructibus cenfib9 redditibus cunq3 expedierit auctoritate nra p cenfuram
et prouentib9 eozumdē ac alijs bonis mobili eccliaftica appellatione poftpofita copeſcen
bus et inmobilibus ſpūalibus z tépozalibª et do:inuocato adhocfi opus fuerit auxilio bra
alijs rebus ad vniuerfitatem rectorezdocto chi fecularis.Et nihilominus legittimis lug
res magiftros fcolares Fuitozes hmōifimi bis habendis fuaris pceffibus illis quos cè
liter ptépore ſpectantib9 multiplices moles furas penas p vos protpoze latas incurrif
frias ziniurias inferant ac iacturas.Quare
ZA

fe legittime conftiterit quotiés op⁹ fuerit ite


Z

cam cardinalis o comunitas prefati nobis ratis vicib9agrauare curetis.Et infuperfip


büiliter fupplicarunt vt cũ eifdem rector do fummariainformationé fup his per vos hen

21 ctonbe magiftris scolaribus et fuitorib9 red dam etiaz vobis cöftiterit q ad loca in qbus
Occupatores detentores moleftatozes z'iniu
------

di poffet difficile p fingulis qrelis ad fedem


aplicam habere recurfum : prouidere eis fup riatozeshmōi ac alios quos preſentes littere

hoc paterna diligécia curarem9.1Nos igitur pcernut ptépoze mozari contingerit pro mo
aduerfus occupatozesdetentores prefumpto nitionib9 ipfis et citationib9 de eis faciendis
res & moleftatores hmöi illovolentes eifdem 5 tut9 non pateat acceſſfus:nos vobis citatões
vniuerfitatirectozi doctoub9 magřís ſcolari monitiones quaflibet per edicta publica lo
b9et fuitoribus prefatis remedio fubuëire p cis affigéda publicis z partibus illis vicinis
quod ipfo copefcatur temeritas zalijs com de quibus fit veriffimilis coniectura qad ci
mittendi aditus fimilia precludak: difcretiōi tatozü et monitozű hmōi noticia puenire va

vře per aplica fcripta mandam? quat vos vľ leant faciendi plenam zliberam tenore presen
duo aut vn9 vim per vos vel alium feu alios tiuz concedimus facultaté:acvolumus & pre
" että fi fint extra loca in quibus deputati eftis dicta aplica auctoritate decernimus q moni
1
conferuatozes z iudices prefatis vniuerfitas tiões 7 citatiões hmōi ipfos monitos pinde
ti rectozi doctoribus mřís ſcolarib9 Fuito/ artent acfi eis pfonaliter infinuate zintima
ribus pro tépoze exiftentib9 ac eorum finglis te extitiffent:non obftantib? felicis recordas

eficacis defenfionis prefidio afiftentes non p tiōis bonifacij pape octaui predeceſſoris nŕí
mittatis eos aut cozu alíquez fuper his & qui in quibus cauet në aliquis extra fuam ciuita
buflibz alijs bonis et iurib9 ad vniuerfitatě tem et diocs nifi in certis exceptis calib9 z in
rectozem doctozes magiftros ſcolares et fui illis vltra vnam dietă a fine ſue dioc) ad iudis

tores bmōip tépozefpectantibus reſpective tiuz euocetur/ſeu ne iudices ? ¿feruato :es a


ab eifdez velquibuſuis aliis indebite molefta fede deputati poicta extra ciuitatem rdioc) i
rivel eifdé grauamē feu dāņa vel iniurias ir, quibus oputati fuerint ǝtra quoſcüqz proce
rogari facturi rector doctozib9 mõis ſcolari dere fiue alij vel alijs vices fuas committere
bus & feruitonib9 pefatis : cũ ab eis vel procu aut aliquos vltra vnā dietam a fine dioc) eas
ratonb? ſuis aut cozuz aliquo fuerit) requifi rundem trahere prefumât et de duab? dieris
esse
SICS

Ferdinandi fecundi CCXXIIII


**

in concilio generali edita feu o alijs mani dictis pcedere ac fi predicta omnia & fingula
feftis iniurys z violencijs z alijs que iudicia cozaz nobis cepta fuiffent ziurifdictio vrac

lem requirüt indagine penis in eosfifecus eo cuiuflibz vrm in predictis omnib9 z fingulis
gerint inid procurantes adiectis conferua per citatione vel alium moduz ppetuata legi
tores fe nullat intromittat alys qbulcuq time extitiffent:conftitutione predicta fuper
conſtitutionib⁹a predecefforibus nřis romañ conferuatonb⁹ & qualibz alia in contrarium
pontificib9 tam deiudicib9 delegatis z cōſer edita non obftate.zelentib9 perpetuis fu
uatonb⁹ perfonis vlta certum numerú að turis tépozibus valituris. Dat rome apud

tudícíú no vocandis et alijs editis ā vře pof fanctuz petrú anno incarnatiois dñice. LB.
fent in his parereiurifdictioni aut poteftatie D.decuno lil's Febroarýj pōtificat9 nři.a.ix.
iufqs libero exercicio quomodolibz obuiare:
feu fi aliquibus comunitervel diuim apredt Lōfirmatona ftudij generalis

çtafit fede indultú o excomunicari fufpendi ciuitatis valencie. ‫וואא‬


vel interdici feu extra vel vltra certa loca ad sferdinandus rc. Quiavt res
latu vridilectozum z fidelium não
iuditiuz euocari no poffint plitteras aplicas
no facientes plenam terpellam ac deverbo rum iurato:ũ rationalis & findici

ad verbüdeidultohmōiz eozum perfonis lo Inre ciuitatisvaleñ intelleximus fű


cis ozdinb9 et nominib9 ppujs mentionez et moper magna cura intendiftis et intenditis

qualiby alia indulgécia dicce fedis generalivť in erectione ftudij generalis in iftanra ciuita

fpeciali cuiufcunq3 tenous exiftat p quaz pre te:adeo vt in eovniuerfitas generalis exiftat

fentib9 non expreffam vel totalit non inferta tam in theologia ac iure canonico zr ciuili nec
vre iurifdictiöis explicatio in hac pte valeat non medicina zartib9 liberalibus & latinis t

quomodolibz impediri et 8 qua cuiufqą toto grecis litteris: in quauis alia licita faculta
1
tenoze de verbo ad verbü in nŕis litteris bay te:z cum id abfqs nřa expreffa licécia et facul

benda fit mentio fpecialis: et quibufuis alijs tate facere non valeatis: nobis hüiliter fup/
priuilegijs indult) z lŕis apicis qbuſuis alýs plicaftis vt in predicta erectione nŕm impen
vniuerfitatib9 ſtudiozü generaliú ecclijs mo deremus decretum et auctoritaté ac licencia
Cre
naſterijs 0:dinib9 zalijs perfonis comuniter <facultatem plenariā pro predictisvobis de
۱۳۵
vel diuifim fub quibuſuis verboruz formis T nŕí folita benignitate cuz perrogatiuisgra
claufulis etiam derogatariarú derogatorijs tijs z facultatib9 infrafcriptis cocedere dig
tod
alufæ fortionb⁹ eficatioribus & infolitis irri naremur:veftris igitur ſupplicatiõib? benig
cal
tantibufqz decretis conceffis & cöfirmatis niter inclinati: aïaduertentefqz quáta vtilia
bus etiam fi pro cozu ſufficienti derogatione comoda predicte nře ciuitati et naturalib9
adeillis co:üq3 totis tenonb9 ſpecialis ſpecifi eiufdé ac alijs dicti regni a dicto Itudio fequé
trew
ca expreffa & indiuidua acde verbo ad verbu tur:voletefq3 buic tam honefto falubzi opi
non auté per generales claufulas id importa fauorem dare/necnon circa decorationé aug
tes mencio feu queuis alias expreffio habēda mentú zvtilitaté dicte cintatis intendere: cu
fozet eorú tenozes pfufficienter expreffis ba ius profecto feruicia maioza de nobis prome
bentes hac vice dumtaxat illis al's in fuo ro rentur.Tenoze preſentisde nři certa fcientia
boze pmafuris harú ferie fpecialiter et expzef expffe laudantes approbantes ratificantes
Cafe derogamus . Ceteruz volumus & predicta decretantes auctorizātes ac confirmâtes qt
auctontate decernim⁹ & qlibet vŕm pffequi quid circa erectionedicti ftudy p vos fuerit
valeatarticulú että per aliu inchoatuz quis factum ordinatum quomodolibz puiſum:
idem incohans nullofuerit impedimento ca de nouor ad cautelaz concedim9 7 facultaté
nonico prepeditus : ❤ a dať prefentium ſit plenariam elargimurvobis q in ipa ciuitate
ONE vobis vnicuiqz vŕz in premiffis omnibus r poffitis z valeatis ftudiú generale erigere fa
CON fingulis ceptis non ceptis prefentibus & fu cere ordinare putare & feu factú continua
pturisppetuata potcltas et iufdictio attribu re. Nos enim hmoi ferie z ex nŕa regia ptāte
ta vreo vigore eac firmitate poffitis in pres legibus non aftricta:volumus & decernimus
tomiffis omnibus ceptis & non ceptis & propre dictum ftudiuz generalefierectum eft : fins
D
Priuilegia

autem cumfactum z crectü fuerit /gaudeat tate ifpali.pvi.mefis febzoarij anno anatdit
gaudere valeat omib9 z finglis libertatib? D.d.ij.regnozumą nŕozum yzficilie anno
immunitatibus priuilegijs exēptionib9 fauo xxxv:caſtelle & legionis.xxix.aragonuz z alio
rib9gracijs prerogatiuis & preheminēcijs:q³rum.xxiuj.granate autem.xi.
bus ftudiü generale falamantice alta confi
milia ftudia generalia gaudent & quomodo De guerreiar.XXIII.

libet gaudere poffunt z debent:quibufuis pre Dsdoferrado rey daragod va


dictis quouifmodo côtrariātib⁹in aliquo no len cc.Com per relaciofide digna
obftantib9 Sereniffime ppterea ioane regi baiamfabut rentes y experiencia

ne ſicilie citra farú zc.fozózí ac locumt genes nos haia mostrat que poch temét
ralinre cariffime affectuofe rogam⁹/gerenti deu e la correctio reyal y les penes pnos yg
vero víces nřígeneralis gubernatons:cete/ nřes anteceffors reys de imortal memoria en
rifqz vniuerfis &fingulis officialib9 r ſubditf furse priuilegis ac al's ftatuides y ordéades
nřís:tam eccliafticis & fecularibus:in dictis en aqtnie regnede valecia:fe fan efon fets 8
regno et ciuitate valen conftitutis & côftitué cafcú día actes molts leigs: fenyaladamét en
dis reorum locumt:requirendos tame requi tre richs homens nobles cauallers e genero
rentes & monentes:dicim mandam? ſcient fos ciutadans ealtres homes/qs dien evolé
z expreffe ad ire z indignationis nŕe incurfuz effer ftimats e haguts phonrades persones
penaflozennozum aragonum auri mille nřis esalegré e volé alegrar dels priuilegis alurs
inferendor erarijs pro prima z fcda iuffioni codicions ptanyéts edels furs e puiuilegis
bus:q nřam hmỗi gram conceffionem & licé deldit regne et al's a ells atorgats / no vlant
ciam erigendidictum ftudiü/z omia et fingu mas abuſant defon ftat e codicio ede çoğab
la in ea contenta iuxta fui ferië z tenozez tene voluntat e cöfentiment de lurs predeceffors
ant firmiterz obferuët teneriqzz obfuari ab caltres regnicoles de aquer regne es ftat ab
omnib? inuiolabiliter faciat.Czeterea q boedigeſt confell e matura deliberacioſtatu
pro erectione dicti ftudij per fanctilſimü diz bit e ordenate contrauenint ala fereyalenla
nim papa alexandru fextum cum fua bulla in qual abdiucrfos priuilegis hauem conftitu
tum adeum expectabat fuerunt aliqua cō it en aqir noftre regne losfubdits e vaffalls
ceffa in fauozez dicti ftudij & pro eius erectio nŕes habitants ehabitados en aqll:degenes
ne/ac rectors magiſtroz lector eftudenciú rant en qnt poden de lur ftat e condicio dam
illius prout in ea ad quam nos referim?: que nejant ſe entre fi:loq es vengut en tất abus q
dat fuit rome apud ſanctuz petrú anno incar de neceffitat ha mefter gra remeyereyal pro
nationis dñice. AB.d. decimo ll's Febzoary uifio .Ecomptaga a nos com arey e fenyo:
pontificatus fui anno.ix.latius continetur. esfguarda ab grafoliatut tenir nřes regnes
Etvolumusprout eft equü:conformado nos en pau repos e tranquille ftat/e corregir pu
cúdifpofitione z ozdinatiõe fue fanctitatis q nire caftigar nřes fübdits evaffalls vfants
predicta bulla debite executiõi tradak.Jdeo de tals actes:pur vehem apvirtut nos corre
eidem regine oprecamur ceterifqz officialib9 geren ne les ordinations nfes e onfes prede
dicim? fub eifdem iuffionibus et penis qli et cefforse les leps per ells e per nos als regnu

quat adeos fpectabit :predictā aplicazbulla coles fobredits atorgades no tenen ni feruen
zomiarfingula in ea contenta iuxta fuiferië niles dites penes encorer temozegë.E perq
z tenozē pleniores teneat firmiter cadimple la correctionfa edela nra real e fupzema.S.
ant exequantur:et contrariú pzémiſſozũnō los faça tembre: ab tenoz dela noſtra pracma
faciant feu pdicta mutent aut diferat aliqua tica fanctio pprio motu ede nfa certa fciécia
ratione fiue caufa:fi dicta fereniffima regina deliberadamer e cõfulta ftatuhim ordename

nobis moze gerere: ceteri vero officiales ſub manam a tots nŕes fubdits e vaffalls de älle
ditinfipieter ireindignatiõis nŕe incurfum uol ftament dignitat e cōdiciofien / habitats
preapolita pena cupiunt euitare. In cun9 rei e habitadors domiciliats eo declinants enlo
teftimoniu prefentem fieri iuffimus não com dit nie regne de valencia y en älſeuol partde
muni figilloimpendenti munit, Dat in ciui aqll :q algu o alguns pfi oper interpofad
Ferdinandi fecundi. CCXXV

perfones nogofeno a tempten en pfona oen uallers e nobles obtenir poden: ne en corts o
bensdamnificarle los buns als altres fens altres aiufts pura effer admes enlo ſtament
precehints deferiments a ells prefentats fe oftaments que los ciutadans gétils homes
gonsfurs deldit regne edeu dies apres de ef cauallers e nobles entren e fon admesos . E

fer prefentats dits defexuments : enari que fi no refmenys per matoz obferuança dela pres
ho faran o fer atemptaran directament oin fent pracmatica abdicam la poteltat a qual/

directa : feran tenguts ehaguts per bars y feuol official de qualfeuol grau e prebeminen
traydois eincorrerá enles penes per los dits cia fía encara que fia loctinent general noſtre
furs e priuilegis e als contra los barsytray ab qualfeuol poteftat que no puxa a ningun
dos ftatuides :les quals feran rigidamente dels contrafaents ala prefent noftra pracma
fens ninguna remiffio executades. 10 em tíca o a alguna coſa deles damunt apolades
pero perçofia entes effer a algu permes ab remetre abfoldre compofar perdonar res
deferiments offendre a altra qualfeuol perfo lapar: etiam fi a fupplicacio dela part offefa
na o bens de aquella:ans lo tal offenent ab 8 fera omanat:ans ab la preſent la tal remiffio
feximents fia punit fegons per rabo furse pr abfolucio relaxacio compoficio o perdo ocla
uilegis e altres penes a noftre arbitre mere// ram nulles e inualits:e que en qualfeuol com
pera effer punit fegons la qualitat dela offen poficio relaxacio o remiffio ab alfeuulla for
fa.Eariftatubim e ordenam que fi algu fera ma per larga quefia o encara q foffen de pas
offesde altres en pfona o bens ab deferimēts raula fet's : no fia compres lo cas de effer con
ofens oferiméts e lo tal offes offendra ofara trauengut enla prefent noftra pracmatica: p
ofendre directamet o indirecta a altra pfona la qual manam a qualfeuol officials epfones
o bens de aqlla q no fia lo offenent o lo qui fes que noobstant les tals remiffions aboliciós
ra ftat en companya o aiuda del dit offenent copoficions relaxacions contra los dits mal
en fer dita offenfa: lo tal encara q ab los dits factors econtrafabedors dela prefent prac
deferiments e apres de deu dies faça la dita matica procehefquen com dit es: e la dita no
venja o offenfa: fia encoregut en bary trays ftrapfent pracmatica e totes e sengles cofes
doz /efié contra ell elos complices feus exe en aquella contengudes tinguen y obferuen/
cutades les dites penes de bar y traydorfe executen y complexquen/tenir y obferuar exe
gons deffus esſtatuhit . No entenent per a quiry coplir facen ab tot effecte fi noftragra
ço aprouar ninguna manera de venja fahe/ tenen cara y en pena de tres mul florins doz
dora etiam enla perfona e bens del offenent / vltra les penes deffus dites deſigen no enco?
o dls que en la companyia e ajuda ſera ſtats rer . En teftimonideles quals cofes manam
ans la puniciode aquells fe faça fegons per fer les prefents ab lo noftre fagell fecret enlo
rabo e fursa arbitre noftre feravift fabedor dos fagellades . Datenlanoftra ciutat de
Statuhim mefauant e ordenam perla pie Branada a .xvj . del mesde Fener enlany de
fet noftra pracmatica que qualfeuol perfona lanatiuitat de noftre ſenyor Bu.mul cinchcen
que contrauendra e contrafara a aqlla o ql , tsehu .
feuol cofa deles damunt ordenades vltra de
Saluaguarda dela lonja no
les fobredites penes /fi fera ciutada /gentil ua. XXIIII:
homecaualler o noble : perda encötinent to
ts los prilegis eimmunitats q a ciutadās Ds don ferrandoper la gracia
cauallers gentils homens e nobles ſon ato? de deu reyde caftella de arago de
gats:an per diet com p priuilegis noftres ed valen, rĉ. Wolents quant en nos

nřes predeceffo:s e per furs del dit nie regne espolar e conftituhir en tranqui
de valen:e no fia dalliauat reputat hagur ne litat e repos los degents e declinants merca
tengut per ciutada caualler ogentil home ni tiuolment enla ciutat de valencia: e no reſme
noble:ans ipofacto fia exemit e pauat ōla ciu nys ahumil fupplicacio dels amats noftres
tadania gétilefa caualleria e noblefa:ne pura los iurats rational e findich dela dita ciutat
hauer ne obtenir officis ne les altres poro a nos feta:ab tenoz dela preſent de noſtra cer
gatiuesq los ciutadans gentils homens cas ta ſcia e expffament polam/ pnem ¿ftituim e
*
Priuilegia

eputam fots noſtra ſpecial ptectio cuftodia go edels altres.xxiiij.de granada empo.rf.
aluaguardia e guiatge ſpecial tots e fengles Saluaguarda domus vulga
abitadors dla dita ciutat e regnede valen e
riter dicte deles repenedides. XXV.
incara qlfeuol efträger ofträgers quivēdrā
ala lotja dla dita ciutat e ftara dins los limits Os ferdinandus dei gratiare
3ladita lotja cōſolat e o?t a aqlla adıūts.En caftelle aragonuz valeňrc. Fuit
ariq qualfeuol pfonade qlfeuol codicio fia q antiquitus per tunc confiliú zw
ab atreuimettemerari ptra la preſent nap Iratos iftis ciuitatis noftre valen

rectio faluaguardia guiatge e ofenfa reyalp predeceffores veftri dilector noftropiurato


fioperinterpofada pfona vendra elosdits rum et rationalis et findici dicte ciuitatis va
mercaders é altres acordadamētdins ladis len constructa et ordinata domus quedá vul
ka locja cōfolate ot nafrara ferra o iniuria gariter appellata deles repenedides:adeo vt
" in eaintruderentur mulieres adulterantes ?
abe feto de paraula:enco:regua e fiaviſt en
orer en totes aquelles penes que per fors alie ad inftanciaz earũ virozű et parentuz ac
priuilegis del regne de valencia et als de ius proximozum:vt a comunicatõe ? cöuerfatioe
ticia fon ordenades e ftatubides contra los mala ſeparate a vicijs retraherentur . Etvt
rencadors de guiatge e faluaguardia reyal : veſtri pro parte nobis extitit expoſituz/ non
Eper tant ala fereniffimadona Joanarey/ nulli homines/deum ac correctionez iufticie
na de ficilia deça lofar zc.germana e loct. ge minime timentes: conanE in dicta domo cô
neral nra moltcara:afectuofament pregam/ tra voluntatez rector et adminiſtrator eiuf
eal portatveus de nře giralgouernado bat dem intrare:offendendo rvalde preiudicado
le giral iufticies e altres qlfeuol officials no illius honeftaz reputationé:et etiam aliquos
ftres enlos dit regne e ciutat devalen cōftitu tiens afportando ab eadem domo aliquas ex
hits e cöftituhidos al qual o als ĝis pertan dictis mulieribus tam voluntarie coacte

gua:diem encarreguam e manam p pumera aliaq varia dāna z iniurias inferendo: in cô


fegona iuffions fotsincorriment dentaira temptu veftro quibus protectio et admini
e indignacioe pena de mil flozins doza nŕes ftratio eiufdem domus omnimodefpectat.

cofres applicados:q la pſent nŕa ſaluaguar Quarefupplicati veftripro partehumiliter


dia e prectiorepal e totes les cofes deffus e de infrafcripto iufticie remedio.Tenorepres
detus specificades tenguan e obfua / tenir e fentis:mulieres predictas que in dicta domo
obfuar façau inuiolablement ptra tots.Efi fiue claufura nüc reſidētz déceteroreſidebūt
algu ab temeraria ofadia cötrales cofes def zdictā domum fiue claufuraz ac omnia et fin
fus dites en manera algúa vendrā : vltrales gula bonaibidez existencia tam habita ha
penes damût dites:fapia q encorera enla ira benda/necnon factores procuratores et ad
eindignacionřes : pagat primer e fatiffet lo miniftratozes earum prefentes pariter et fu
danahauracomes.Entes empo a los Offus turos/fub noftris prectione fpeciali falua/
dits copieſos enla prefent faluaguardia e p guardia guidatico et comanda recipim⁹ pos
tectiorepal en dits calos e caufes enco:regua nimus conftituimus et habemus teneric
enles materes penes que encorrerien los áls haberivolumus:ita o null usdenoſtri côfi
offendrie: fi ells offendra a altres per a egual dens gratia vel amože téptet audeat vel pre
tat fia feruada entretots.E per q de açonos fumat perfe alium vel alios dictas mulieres
pura allegar ignorancia:manam la preſent p ac predictam domum fiue claufuram iğiuſqz
" tectio e faluaguarda effer publicada per los factozes procuratozes z adminiſtratores et
lochs acostumats dela dita ciutat de valen. alios pienominatos pro dicta domo diputą
En teftimonideles als cofes manam effer fe tos incedere inquietare agrauaremoleftare
ta la prefent ab nře lagell comu en pendent fa ledere iniuriare/velal's inplonis rbõis iniu
gellada. Dat enla nra ciutat o feuilla a.xvj . ria ofenfaz autviolétia inferre bbovel Facto
diesdel mes de febzer any dela nať denŕefe/ pala vel ocultedirectevel idirecte nec aliquá
nyo2.AB.d.ij.e dels regnes nŕes afaber de fi exdict) mulierib9 tam de eius cöfenfu o per
cilia any.xxxv.de caftella e leo.xxviiij.de ara vimadicta domofeu clauſura extrabere feu
extrahi facere aut in ea quomodolibet intra
Ferdinandi fecundi CCXXVI ..

re.Adicientes vlterius dicte mulieres zdi fupradictarú penarum non intendimus ali
cta domus fiue clauſura omnibus priuilegijs quo modo pieiudicare nec derogare pacma
kbertatibus z inmunitatıb? quibufcüqz/qui tice regis martini predecefforis noftri facte
bus monafteria monialiuz quarücü dicte contra offendentes domos/ipli domuir alys
ciuitatis valeň vtunk & gaudét ac folita funt dicte ciuitatis z regm ac omnibus habitanti
gaudere/gaudeat zvtant.Quapropt Feniffi bus in eifdem conceffe vt in ipfa pracmatica
meioane regine ficile citrafaruz zc.ſo:on ac latius continetur in cafibus in quibus habe
locumtgenerali nie cariffime Oprecamurige at locuz dicta pracmatica: ymmo eam illefaz
renti vero víces nŕi generalis gubernatons volumus obferuari . Ciboctamen adiecto
in regnopdicto valeň.ac iufticijs valeñ in cri q omnes fuperius nominati in preſenti no
minalibus & ciuilib9 ceterifqz officialib9 ſub ftra protectionez faluaguardia comprehenfi
ditis nŕis preſentib9z futuris ¿ eox locumt eifdem cafibus & caufis penas prefentis pro
dicim9 precipimus 7 iubem9 ſcienter z expref tectionis cenfeantur incidiffe fi forte aliquem
fe proprima fecunda iuffionibus fubire zin feu aliquos offenderint : in quas alij eos aut
dignationis nŕe incurfu penaq flozennox au aliquem ex eis vt premittitur offendentes in
riquinq miliú a bonis cuiuflz con lec⁹ agen ciderat ipfofacto/vt vtrinq equalitas obfer
tis irremiffibiliter exhigendor nřis applicā uetur.Ceterum uequis contrarium fatagës
dozu erarijs quaten? protectionez faluagua? poffit fefcutoignozancie quomodolibet excu
diam cuftodia comanda et guidatíců noftrú fare:iniungimus per hanc eandez officialib?
hmōi dictis mulierib9 z domui fiue clauſurep predictis & cuilibet eorum q hanc fpecialem
dicte ac miniftrist pcuratozib? predictis et protectionem voce preconis in locis affuetis
cuilz eorum & bonis fuis quor nomina z cog faciant fi quotiens inde fuerit requifitt mo
nomina z dictoz cox bonozú v rerú hic volu refolito publice nunciari /ac penones & arma
mus pro infertis expreffis haberi/firma þa regia nfa in dicta domo apponi in fignuz pre
beant teneant obferuet tenerics et obſeruari fentis noftreprotections. In cuius reitefti
Faciant inuiolabiliter p quofcüqz / non ptra monium prefentem fieri iuffimus noftro co//
faciant vel veniant feu aliqué cotrafacere vt munifigilloin pendenti munit.Dat in cim /
venire permittat aliqua rõnevel cauſa.QQui tate hifpali.rvy.die menfis febzoarij anno a
cunq aut auſu temerario ductus contra pro nať dni.AD.d.ij. Regnorumą nřozum vz ſi
.
tectionéfaluaguardiacuftodia comandaz cilie anno.xxxv.Caftelle z legionis.xxix. Dra
guidaticũ ním hmoi facere vel venire prefūp gonum & aliozum:xxiiij.Branate aut.xi.
ferit/iram zindignationez nŕas acpenam tā

dicta vltra alias penas in quas icurrere pof T muſtaçaffus cognoscat de


funt zdebent tam de iure de fozo fractozes
bijs que adfuum officium spectant: q alcal
fimiliú prectionů z faluaguardiarú abſo re di non fe poffint intromittere: XXVI
medio aliquo nouerit fe incurriffe:dāno illas sferdinandns dei gŕarex aras
to primit plenarie fatiffacto. Et etiam qui gonum valencie zc . Sereniffime
cunqs extrahens a dictadomo aliquam ex di
ioane regine ficilie citrafarum cc.
ctis mulierib9 tā violenter fponte abfqz li
fozozi z locumtenē generali noſtre
cencia z permiſſuvrofeu eius qui ex comiffio cariffime falutem & fraternalis dilectionis af
ne vřadictã domú regerit v adminiftrauerit fectum.Querula expofitione mageftati noz
puniatrigide vtrapto? virginŭ et honeſtarú
ftre facta pro parte dilectomom & fidelium no
mulieruz. Et quicunqz qui in dicta domo seu. ftrozuziurato:um ciuitatis valeñ.7 feuioḥā
claufura intrauerit abfos licencia permiſſü nis fenollar fubfindici eiufdem percepimus
predictis vltraiādictas penas incidat in pe
q per fozos iftius regni et al's a multò tem/
nam fuftigatiōis:nifi fuerint in tali ftatu feu poze citra obferuatum e praticatuz extitit &
conditione o non debeant fuftigari tuxtafo
muftaçaffus prefate ciuitatis habet cognitio
ros:abſqz vlla remiffione/ et exilj a dicta cúïí nem et poteft cognofcere vnacum maio:ali/
tate zeius termino per tempus duOZUZ ANNO busfeu viforibus cuiuflibet officij meneſtra
rum. Der hanc autem nec per impoſitionez liozü aut artis mecanice de omib97 fingulis
૬ ૧
Primlegia

"audib9dolis & alijs circa officia z artes eo nec 8 alijs addictú muftaçaffij officiü pforos
ādez cōmillis & perpetratis :dictofas officia predictos aut al's ptinentib9 nullat fe intro/
es feu miniftrales in perfonis bonis puni mittant. Tollentes z abdicates eifdé z cinli

e executare pignozare zal's iuxta vfum pras bet cop cotrariú pagendi omimodaz cũ nul
icam & confuetudinem dicti muſtaçaffij offi litatis decreto poteftate: nos eniz vobis int
cij contra eos & bona cozúdez procedere put fuper predictis oibus & fingulis cũ incidentis
negotij qualitas exigit z requirit/et nemo ex b9dependentib97 emergentib9 ex eifdé ac eis
officialibus prefate ciuitatis poteft de predis annexis & conexis feu ea tangentibus quouif
ctis ſe itromitte nec vllaten9 cognofcere ob modo:fi & quat opus fit officiú vŕm excitado
ſtātib9 dictis fous 7 alijs huc vſqz obferuat? vices T voces nŕas ac pleniffima ptātez.com
quib9 fic fe habentib9 proxime decurfis dieb9 mittim⁹ atqz cöferim9 ferte cũ prefenti.Dat
alcaldi ficcefeu de officio monetarie ciuitatis in villa medine del cāpodie.piùj.menfis octo
memozate vfurpando rimpediédo cognitio bzis anno anať dñí: AÐ.d.iiij
nem ziuriſdictionez dicti muſtaçaffi :conati

fuerunt cognofcere de falfitate quoidazpa Quenengu no gos pendre pof


norum atq tintaruz tintozerior: pretenden feffiode négunes terres viles caftells fortale
tes q cōmittétes reppetrates dictas fraudes fes e lochs fubiectes a qualfeuol dignitat pla
z falfitates funt de confortio feu officiodicte tura o comanda ab bulles & noftre fant pare
ficce z plequent de cognitione dictoru alcal/ ni altres de qualfeuol ozde o religiofens ma
dozu tnon predicti multaçaffi :cum ex cōcess nament y executorials Ol molt altfenyoz rey.
fione aliquozu privilegiozů z proviſionű dicte XXVII:
ficceindultorum depredictis poffint debent Ra otats que fan a faber de part
cognofcere: quod minime fieri poteft obftan dela mageftat del molt alt fenyor
tibusfozis predictis: fignäter o cōceffio ta rep lo maguifich moffen fraceſch
lum priumlegiorum feu prouifionu regiarum ferrer caualler e coper delaprefa

nullat poteft drogare feu tradicere diſpoſi tareal mageftat e loctinent general ogouer
tionidictor for04 . Sup qb9 hito adnosre nado? élo regne de valeñ:que com lo dit mole
curfu fuit eidénře mageftati hüilit fupplica alt fenyor rey haia feta ordenada e ftatubida
túdeɔdigno iur) ziufticie remedio puidere la pramatica fanctio del tenor feguent.
dignaremur manutenendor pregendo dictu Miosdon ferrando per lagrade deu reyde

muſtaçaffum in iure vfu z poffeffione cognof arago 8 valeñ rc.per quant enlos noftres re
cêdi de predictis fraudib9dolis zalijs ad dic gnes e terres dela cozona e fenyoría o arago
tum fuů officiú ptinētib9 z ſpectatib vtdictü p confuetut antiquiffima:dela qual no es me
eft:cui fupplicatiōi vti iuftè zrōni conformi mozia dehomens en contrari : es prohibit e
benigne annuentes : vos eandem fereniffima nopermes a perfona algúa axi fubdit noftre
reginam exinde rogam vt dictú muſtaçaffü com efträger que effent prouift en qualfeuol
in exercitio dicti fui officij a dict) alcaldis feu manera de arquebisbat /biſbat/abadiať/pzi
officialibus dicte ficce nec ab alijs predicte cí ozat o comada ni altra qualfeuol dignitat o
uitatis nullaten9 inquietari pturbarinec im beneffici eccliaftichoreglar o fecularque tin
xpedirifinatis necpmitatis : ymo in iure vfu ga en fi caftells fortaleesviles vaffalls e turif
poffeffioer cognitione eiufde officij manute dictio alguna:pendre poffeffio de aqlls fens
neatis pariter defendatis cötra cuctos: fic expreffa voluntat e confentiment noftre e ab
prout p fozos iftius valeñ regni z confuetu noftres letres executorials:la qual confuetut
dinem hactenus in memozata ciuitate obfua e prohibicio es coſa rahonable e conforme a
tam z praticata folitü eft fieri zdebet. Inhi iufticia:perço com pona effer prouehit en caf
bentes ad cautelam put contextu preſentiuz cuna deles dites dignitats obeneficis perfo
inhibemus baiulo não generali dicti regniva na que feria a nos fufpecta:la qual no feria fe
len/alcaldis predicte ficce z alys ad quos fpe gur fos en dita poffèffio introduhida /e axi
ctet maiorib9z minorib9mne o predictis frau deu effer per nos primer prouehit en manera
dib9dolis falfitatib9 dictor pānor tintap que fiala fede talperfona anos nodubtofa.
Ferdinandi fecundi. CCXXVII

pm Eperço p la coferuacio edefenfiodenfeſtat damunt dites contrauindran a execucioefec


real be e repos de nřesfubdits: aprobat rai tual deles penes damunt mencionades: cons
ficant e confirmant la dita cöfuecute phibi tra les quals encara manam als aduocats e
cio per obferuacio e corroboracio o execució procurados fiſcals nŕes que facen rigida in
bien de aqlles: ab la prefent noftra pracmatica fan. ftancia per partde noſtre fiſch.& per queab
ctioperpetuament duradoza inuiolable e irs color de ignorancia nengu fepuxadeffendre
reuocable de nra fciencia expreffament econ volem e manam que la prefent na pracmatis
fulta e ab matura deliberacio e acord de nŕe cafanctio abtropetes e veu de publica crida
facre confell de nou ſtatuhum prouehum ozdé fia publicada en totes les ciutats e viles prin
nam emanam que nenguna perfona de qual cipals dels dits noftres regnes e fenyories p

1.2 feuolgrau ftat e condicio q fia no pura ne fia los lochs acostumats de aqlles / e de aquella
gofada ab bulles letres o prouifions denŕe fia donada copia autentica a calcu de aquells
fanct pare nedels mestres de qualfeuol orde a quis pertanga pa que ab fi mateixs latin/
oreligione en altra manera alguna / pendré guen e guarden . En teftimoni dela qual ma
*
po poffeffio de nengues terres viles caftells for nam fer la plent ab nre fagell fecret enlodows
octe talees lochs evaffalls fubiectes a qlfeuoldi fagellada. Dat enla ciutat de fegouia.arrr
gnitat pielatura o comanda:ſens noftres ley dies del mes de juny enlany dela naťdenřele
atp
tres executorials e expres manamēt e confen nyo?.AB.d.v. per tal lo dit molt magnifich
timent nie. Eftalguna o algues perfonesſe loctinent general de gouernador mana publi
ran tan temeraries e atreuides & per alguna car aquella per la prefent ciutat de valencia e
viaforma o manera cōtrauindrano côtraue lochs acoftumats de aqlla ab veu de publica

ant nir volran ala preſent nŕa pracmatica fanc crida affi que per algu no pura effer ignoran
20
tioe ozdinacioreal/ara per lauo?s volem e ♂ cia allegada:e guard fe qui guardar feba.
daram que la tal perfona o perfones lo con/
tip
a trari fabents decotinent que tal cofa haurā Que qualfeuol forn de coure
intéptat encoregué en penade deu milia flo pa tingua almenys.lt.cafes de limits entom
er
sins doz e privaciode officis e benefficis/e en dins los quals foin algu nos pura cõftruhir
olt
totes aqlles penes que incorré e poden incoz o edificar. XXVIII .
cida
rer los inobedients e quebrantados dls ma Os don ferrando pla gradebeu
naments de fon rey e fenyoz natural e altres reyde arago dvalen &c. Der änt
cpb
anoftrearbitre referuades . Der tant ab la es peruengut anfa notícia per of
real
matera pñt manam a qlfeuol loct. generals uerfes clamos nosfon ftades fe
ra
noftres regêts e portatue? de nře general go tes que enla nra ciutatde valen fe fan algús
231
uernado: batles generalsnres / iufticies ve/ abulos e preiuhins per algunes perfones vo
Dibi
guers batles/cofellers/paers/confols e pros lents fer y conftrubir foms de coure pa en a
curados e altres qualfeuol officials nostres quella per virtut de licencies nřes o onoftre
maiozs e menors enlos dits nřes regnes pun batle general:dehon ſe cauſen es ſeguexen di
cipat de cathalúia e comdats de rofello e cer uerfos inconuenints: volents donchs endis
danya cöftituhitse conftituhidos e als loct tes cofes faludablement prouehir:ab teno? 8
que! de aquells e altres perfones a quis pertanga les prefents de nfa certa faiencia e liberada
er
fots incorriment de nŕa ira e indignacio e pes ment y depropri motiu nře : puchim declay
18h
nadedos milia florins dor dels bens de ağil ram ftatubim e ordenam q¨caſcú fom de cou
que locontrarifara irremiffiblement exhigi repa en dita ciutat conftruit o cöftruídos en
dos e a nřes coffrens applicado:: que la pie fdeuenido:/haiay tinga almenys fexanta cas
fent nra pracmatica fanctio ftatute ordina/ fes de limits entoin:dins los äls limits altre
To tio tinguen e obferuen e tenir e obferuar face fon nopuga eftar nifeffercöftruit o edificat
Sp per qlieuol perfones inuiolablement. Buar preferint aqlls à fon primers en tps e millors
fift dant attentament de fer o permetre fia fet lo en diet fegons forma blurs licécies e previle
al
contrarien alguna manera e proceḥint con gis: p manera qp los vns no fia fet ni caufat
13
tra qualfeuol perſona o perſones à a les cofes pшubi als altres:e api hagé a ceffar dits abufos
Fúj
Priuilegia

<pans.com nfa reyal intencio fames fia la ditaciutat populofa prouehir qvacíauant
ftada alos limitsdelsdits foms ſien confus la dita ciutat è diets generalitat fien prefer
fos e no guardats. Dient percoy manant uatsde tants inconvenients é dans com fe fi

de nfa certafciencia expreffament fots incor guen dela lefio e ono obferuaciodel dit priui
riment de nfa ira e indignacio e pena de dos legi de vitualles . Bertat ab tenor deles pre
milia floris do? darago/ efiy en quat mester fents de noftra certa fciécia e delliberadamét

fia comettent als batle general nřeenla dita prouehim decernim edeclaram a humil ſup‣
iutat e regne devalen o al reget lodit officie plicaciodels furats rational e findichsdel ge
ualfeuol altres officials y perfones aquis nerale dela dita ciutat que deacianat per ql
*aga o pertanyer pura e a cada budells feuol conceffions y declaracions de marches
nftancia y requificio Bl findich dela dita orepfalies fetesofabedores en fauo? o a ins
curat de valen o de alfeuol fingular o fingu ftancia de qualfeuol perfones : no fia ni pura
lars perfones al qual o als quals es o ferain effer fet ni entes fer algú preiudici tacitamēt
teres en qualfeuol manera:la preſent nŕa pro o expreffa directament o indirecta al dit pr/
uifiodeclaracio ordinacioy ftatut guardeny uilegi de vitualles:encara que expreſſament e
oferuen/guardar obferuar y effectuar face in fpecie fos reuocat e derogat.Decernint y
arta la ferie etenor de aqlla:no donát lochá declarant a maioz cautela ab lo mateix tenor
algu éla forma fobredita refte ofia agramat deles prefents:quetal reuocatio o derogacio
opreiudicat en alguna manera : e guardat ſe en tal cas no fia obeyda ní executada :comno
attentament de fer o permetre fia fet lo con/ procehiria de nŕa mentey volütat fino deob
traridel damunt dit:del qab les prefents los feruar/e no infrigir dit púmlegi de vitualles
abdicam e tolem tot poder é facultat ab de en alguna manera:ne per lo que de preſent es
cret denullitat.En teltimoni del qual hauem ftat en fauo? oldit don pedroprouehit pura
manat fer les prefents ab nře fagell fecret en effer tret en confequencia . Abanant ab les
losdos fagellades.Dat enla vila de valla materes prefents denfa certafcieciar expref
dolit a.rr.dies del mes de abril any dela nať. famét a qualfeuol loctinet general noftreen
denie fenyo?.HD.d.ix . lodit regne e al regent lo dit offici eportaue?
onfegeneral gouernado: batle general thre
Que per qualfeuol conceffions fozer oregent la threfozeria general aduocat
de marcha o repreffalles no fia fet preiuhi ní epcurado: fifcalse a tots e fengles altres of
derogacio alguna al priuilegi deles vitualles ficials nŕes enlo dit regne e ciutat o valeñ cō
encara que aquell fos expreffament reuocat. ftituhits e conftituhidos e als loctinētsde a
‫אואא‬. quells e altres als quals pertangua o perta
Øs don ferrado per la grade du nyer pura en alguna manera:q la prefent na
rey de arago devalen rc.Der änt prouifio declaracio ydecret etotes les cofes
la experiêcia ha mostrat ala nra en aqlla côtengudes tinguen y obferuen te✔
L
ciutat de valen y als drets dela ge nir y obferuar facen p lo temps y enla forma
neralitat fe fon feguits ycaufats molts dans enlo dit puulegide vitualles côtegudayſpe
per caufa dela marcha declarada cōtra geno cificada :lo qual volem hauer enla preſent de
uefos en fauoz e a inftancia de do pedrode vr claracio e prouifio nra perifert e incorporat
rea:al q le ha ja donat medi e ceffa depresēt la no admetent puifio alguna quede nos eode
execucio o aqlla:c fenyaladamét fe feya molt noftra cancellaria fosen contrari emanada
gran ala prouifiode vitualles e mantenimets ab qualfeuol expreffio e conceptio de parau
de dita ciutat:pofant ſe en diſputa lo primile les: ans aquella no obftant: lodit guiatgede
gi devitualles de aquella en respecte dela di vitualles fia inconcuffament obferuat: guar
ta marcha:per no hauerfe prouehit opportu datle attentament 8 fer opmetre effer fet lo
namet ala faluetat e illefio de dit priuilegi en côtrari en alguna manera: p quât la granřa
lodedarar y executories emanades per cre/ tenen cara/e la ira e indignatio noftra epe

cucio de qlla: e fia noftra merce e regal intens na de cinch mília flowns dodaragodels bes
doevoluntat attenent y confiderat quant es dels ptrafaents irremiſſiblement exþigidow
Ferdinandi fecundi. CC ‫ אא‬VIII

eanfes coffrens applicados :defigen euitar fed eoz qui verbis blandis z diſſimulatis ac
En teftimōi dela al hauem manat fer les pre alieno coloze indutis nos decipiút / quib9 an
fents ab nre fagell fecret enlo dos fagellades nuere intétionis nie nunc fuit.cumqzdice?
Dat enla vila devalladolid a.xx.dies al mes ſubfindicus pretédat hoc in euidés totius ci
de abril anydela nat de nřesenyor.AD.D.ix. uitatis et regni pieiuditiu cedere zin taz alli
dua pfuetudine veniffe & mifip nos falubri?
CO› litterefeu prouifiones regie puideretur inmais contéptüveniret:ad ean
intereffe partis refpiciétes nifi fignate fuerit dem ppterea mageftaténŕam tanc iufticie
per vicecancellariú aut regenté cancellariaz fonterecurfum habuit nobiſqz humilrfupli
et cu figillofecreto nulli9 fint efficatie & valos cari noie quofupra fecitvt dictas laudabiles
ris zq iudices illas minime exequantur ſub ozdinatões regie domus noftre et fo20smen
pena ibi appoſita. ‫אאא‬ tionatos per nos iuratos cõferuari inuiolas
Erdinandus dei grarex aragonu bitr mandare ethmōi prouifiones et litteras
valen rc. nobili magnificis dilect™ omnino phibere ne decetero fiant de nŕa fos
cöfiliarys et fidelib? nŕis gerenti lita benignitatedignaremur. Quaz quidem
vices nŕi generalis gubernatoris fupplicatiōem vt iuftam rõiqz plonaz benig
ac regenti locúten nřaz generalē in predicto ne exaudientes.IDaruz ferievobis et cuilz ve
valen regno magiftrorõali curienrein eode ftrum dicimus et districte mandamus expref
regnobaшulo quoq3 generali feu id officiú re fe et de noftri certa fciencia pro prima rſæða
genti aut locüten regentią nram căcellariaz iuffionib9ſubire et indignatiõis nře incurſu
in code iufticijs etiaz et iuratis ciuitatis nře penaqz florenor auri aragonu mille a bonis
valen aduocato et pcuratoub9fiſcalib⁹ ce cuiuflibet trafacientisveſtruz irremiſibilr
1 terifqz demü vniuerfis et fingulis officialib9 exhigendor et nŕis inferendor erarys quat
et fubditis nfisin dictis ciuitate et regno co hmỗi puifiones & litteras gratiam fiue iufti
ftitutis et cöftituendis dictozüqz officialiuz ciam aut intereffe partis ad partem ɔtinen/
locúten et furrogatis aut officia iparegentie tes.fine vifura vel manus appofitõe dicti vi
bus tam pñtib9 futuris ad quefeu quos p cecancellarij noſtri aut regentis nfaz cancel
fentes puenerint et prefentate fuerintinfraf lariam expeditas et figillo fecreto figillatas
criptaqzptinere quouifmo videatur falutez nullaten⁹ exequamini feu adimpleatis neq3
et dilect.Braut cum qrela cozam mageftate ad effectum debitü deducatis feu eisimpune
nrafactapro parte iohanis fenollar lublin/ non pareatis:quoniãcas tan irritas nul
dici dicte ciuitatis et co noie intellexim⁹ q a las nunc pro tunc cafu expeditionis illarum
nobis feu curianfa emanat fepi? puifiones caffamus reuocamus et anullamus ac nullis
et lřegram et iufticia ptinentes abfq3 appoſi efficatie feu valons effe volumus:nam eas in
tione manus vicecancellarij nři aut regentis forma noftre câcellarie dictas laudabiles re
nŕaz cancellariaet figillo fecreto figillate no giedomus noftre confuetudines infequendo
autem in forma cancellarie nre expedite: que et dictozum fozozum tenozem adimplerevo
omniafieri phibentur per laudabiles ranti lendo decernimus effe expediendas et nō al's
quas regie oom ? noſtre ordinatiões ? etiap neq3 aliter.Etvt cautius curetis omnia vos
fozos dicti regni que z qui non folú ne hec fie bis fuperius notificata cura pervigili perſ
ripoffint vetantfed parentib? illis penadebi picere:volumus q quotiens huic voluntari
ta puniút ad hocvt ab illarú obediencia fe ab noſtre zverboxin hmõi puifione contentor
ftinentes alij quoqz a fimili expeditiõe cober menti:per vos vel aliquë veſtrum contrafac
ceantur:et ne incomodú aliqo vicinis & habi tuz fuerit incidatis in penas per iam dictos
tatozib9 ciuitatis & regni prédictis fequatur folosiftius regmivaleñ quibuſuis Įtrauemé
put nunc multoties accidereafferitur quia tib9 inditas et impoſitas & abfqz ſpe veme a
dú hmōi puiſiones & lřefineviſura alicuiŸpre vobis irremiffibiliter exhigendas :cauere er
dictor expediutur plus fauozis aut rigons gohis contrafacere ratione aliqua fiue cau
iufticie in eis narraf effect9 % id non culpa fa pio quanto gratiam nraz caram habetis
nfa côtingit cum iuris zelatozes feruidi fim ? raqs et indignationem nŕas ac penapreapo
Finj
Priuilegia

fitam cui cafu cōtrauentõis promptanon de Dat. mozellefubnfo figillo fecreto arta die
erit executio cupitis euitare. Dat in villa feptembris anno anať dñí. ADcccc.puúj. Ref
vallifoleti die.xxv.menfis may anno anať dni Ferdinandus.Wolentes igitur augmentovti
AD.D.ix. litati z cōferuatõi nři regy patrimoni pu

De poteftate baiuli generalis: dere e vtdebita et iuranra facilius & fine im


penfis cauillatoibus et dilationib9 recupent
"ycaufepatrimoniales non extrahatur ab
ad noſtri regij diadematis cumulu augmen/
18curta per viam appellationis recurfus
ferabilitatis feu ats. XXXI. túc . Eamobrem prefentiú tenoze dictaz pro
uifione regis ferdinādi predecefforis nří con
Erdinandus dei grarex aragonú firmantes de nouo quat opus fit oia zfin/
valen zc.Mobili et dilecto não fer gula in ea contenta cocedentes promidentes
dinando o tores baiulo generali ftatuentes et ordinantes:deliberate & conful
| regni valeñ, et alij quipro tépoze to committimus & concedimus vobis cogni
fuerit faluté dilect . Repimus per alias op tionem executionem et exactionem omnium
portunas prouifiones tam nras regū pie debitor: que per quafuis perfonas debeātur
deceffor nroz baiulifqz generalib9 nři regni dicte nřebaulie aut debebütur:z omniú alio

valen directas fup iuriſdictiõe z cognitione rum iuriü quocüqz modo regio não patrimo
caufaru ad nŕm regiü patrimoniú pertinen mio pertinentiú.Ita qvos tancbozú iudex
tiufuiſſe prouifum cauſe adním regíú při fummarie cognofcatis et fi op? fuerit recog

moniupertinentes que in ipa nfa baшulia ge nofcatis:illis quor intereft et intererit infu
nerali regn valen tractant fint aliquantuluz turü auditis et reauditis cum alio adiuncto

p2o augmento & cöferuationenři regij patrí affeffori quotiens oportuerit: cöftitovobis
moni priuilegiate conceffe nŕis baiulis ge dedebitis Tiurib9 nřis exiguatis t recupetis
neralib⁹z nullis alijs officialib :inter que eft et foluere recufantes arcere cogere pollicis
prouifio tenoris fequentis . Ferdinandus di per captioné perfonarú z executioné bonor
gra zc.vener.dilect) z fidelib9 nŕis vniuerſis et alijs remedijs pretozijs vobis permiffis.
fingulis epis/prelatis/abbatıb? comédato Wolentes vt omnis materia in talib? debitis

ribus & perfonis religiofis/duci/commitıb9/ etiurib9 ftrepitus litigij z expenfarú ſubmo,


vicecomitib9 nobilib9/baronib9/militıb?? p ueatur q a cognitione iuditio executionep
fonis gñrofis/viceregib9 gubernatorib9 bas dictis p vos faciendis appellari aut recurrí

tulis iuftitis iurat pbis boib9/ceterifqs of nequeat adlocumtnim generalez autgeren


ficialiberfubdit) nŕis pñtib9 et fufis in civi tem vices nfi generalis gubernatozis in DiC/
tate z regnovalenſtitut} tā citra & vltra ſe to regno eius locúteñ wlticiā in civilib9dicte
ciuitatis aut aliú officialé:nifi tmi ad nos aut
ronam faluté z dilect. Me aliquis vřz heſitet
nunc infuturü quantar qualis eft baiuli ge nŕz primogenitü:fz qvos folus fuccefforefoz
neralis nŕi in dictoregno poteftas: et ad que vříindicto officio z nemo alius dedictis cau

z quantaſe extendit:vobiš zvŕm fingulis no fis cognofcatis & recognofcatis vt predicit.


tum facimus per prefentes q baiulus genera Nos enim vobis in et fuper predictis oībus
lis tans particularis thefaurari? nofter è ſu et fingulis & ex eis dependentibus et emergé
perio: oib9 officialibnfis dicti regni in fact? tibus ac connexis T eis annexis voces T vices

Fifcalib? patrimonialib? et monetis: & fuper nŕas vŕm officiú excitantes plenarie commi

eisdefendendis adquirendis zal's tractan/ timus cuz preſenti:non obftante pracmatica

dis poteft dictis officialib9 r oïb9 alijs predi nouiter edita ſuper caufis non comittendis:

ctis circa predicta pertinencia ad fuum offi cun prohac viceſiet quat opus fit derogams
tiúmandareinbibere zal's arca eadé ad nří Der quam memoratis locütefi . generali feu

vtilitatem et comodü difponere et ordinare. dicta locüten generale regenti gerenti vices
Et ideo volumus & mandam? q vnufquifqz nŕí gíralis gubernatoris eius locúten cetifoz
vim perfonartofficialiú predictorum fibi z vniuerfis & fingulis officialibnřis z iudicib9
eius iuffionib9 ordinatiõibus z mandatis fu ordinarijs aut delegatis pitibus et futuris

per predictis obediatis: pareatis tanôž nŕis inhibentes proprima et fecundaiuffiombus


Ferdinandifecundi. CC ‫אןאא‬

fub pena florenor duožū miliū mādamus ne los dela fecca dela dita nřa ciutat debarcelo

de premiffis etia per viaz recurſus aut appel na:vfant del dit nŕe beniplacit enlo dit acte d
latiōis ex ca mifabilitatis viduitat pupilla coit y nos referuat y en virtut de aqll :ab tes
ritatis aut al', quomodocüqz fe intromittere nozola prefent nra pracmatica fanctio e ordi
prefumant:abdicantes eis fec9 agendi omne nacio puchim ſtatubim e ordenam o nfa cer
poffe cum nullitatisdecreto. Reuocantes p ta fciencia expreffament deliberada y cófulta
2
banceadez quamcüą proviſionem huic quo q no obstát lo dit acte de cost per nos fet y or
cunq3 modo repugnantem.Dat invilla mo denat al äl änt en aço derogam e anulla:tots
tifonidie tertia menfis augufti anno anať do los officials e miniftres del dit collegi á fing
mini.AD.D.X. al dia dela data dela pfent fe trobarà enla ma
tricula ol dit collegi fcrits e cötinuats.com a
prouifio fobre los collegiats
dela feca: officials o miniftres del dit collegi no fien res
‫וואאא‬
moguts/ans aqlls fe puguen e degen alegrar
soon ferrando p la gradedeu 44 dels priuilegis de dita fecca ari be com los ol
reyde aragode valencia cc. Der numero de anquãta enlodit acte de cort per

quant ab acte de coit fet e atorgat nos redubits e tachats.Enapi emperoā per
enles cortsvitimamet per nos cele qnt enlo dit collegi hi ha ð þauer hun mestre
brades enla vila de moço a nŕe beniplacit du dela fecca/loloctinet de mestre/ to mestre dla

rado? a fupplicatio dela nra ciutat de valens födicio/lo mestre dl emblaquimet /dos guar
50 des/lo mestre del enfaig lo mestredel entre/
cia:entre les altres coses es ftat puchit que
dels priuilegis dela feca de dita ciutat no fen tallar la ferramēta pa monedar /lo mestre 8
alegre nis puguen alegrar fino los officials y la balaça o trabucado2/lo meſtre o fer la fer
: ministres e fos familiars actu firuents en nu ramenta/lo mestredeſmolar la ferraméta/lo

is merode cinquata e no mefauat:la qual redu meftredecapde fomal/lo meſtre dels mone
ctiofins abup no es ftada effectuada ne exe ders/lo findichdel collegi/e lo ſcriua dela ſec
cutada ari be pla difficultat q pozia effer éla ca/e trenta obres q forgen la moneda /e tren
electio eonomiatio de qnes e qles plones po ta moneders qui monede la moneda predita

riéeffer les del dit nöbzep effer lo nuero dels qfon numerode.lxxv.perfones :e fianŕavolú

collegiats dela dita fecca de pit pus de cét : lo tat q dels dits officis e de cafcun de aqlls das

q fcalfament fepozia fer fens alguna injuria clauant tantfolament ſia prouehida vna plo

dels que ferie expellitsvltra lo dit numero de na:ſtatuim pço eordenaz ab la matexa teño?
cinquanta.com encara p quát le preten p los dela prefent a tot hoza e quant fefdeuendraq
alcaldes mestres miniftres e collegi dela dita algu o alguns dels coadiuncts o coregents q
feca q lo numero 8 cinquata plones fia poch buy fon dels dits officis morã o renunciară
- fegons lo exercici q enla dita ſecca fe acoftu oen altra qualfeuol manera la tal coadiuto

ma o fer :lo ql es molt maio: qnolo dela fec ría oconregétia fe fdeuēdra vacar lo tal offi
cadela nfa ciutat de barcelona ni ninguna ..
cinoputa effer donat ni fubrogat altre coad

altra ciutat de nřes regnes: enla ql ciutat de jutor fins tantq calcu dels dits officis vinga
barcelonabe a lo numerodels collegiats fia en poder de vna perſona cantſolamét eqdaq
ftatredubit a numerode.lxxv.pfones: empo auat a bun offici no puga effer puehida mes
33 ab nra pracmatica peuitar ſemblat dificul de vna perfona:e qaricom fon.rv.officís/ba

tat es ftat difpoft e ordenat q öl numero que gen effer.pv.perfones.E norefmeys ſtatus
folia fer al téps dela dita reductio no fianegu him e ordenam q lo numero dels moneder's y
Icuat mi priuat:faluoq fallint algu dels colle, obzes fiaé numerode.lr.com dit es/çoes.xxx

giatspceffumvel deceffum/algú altre no po monedes e.xxx.obres. enaxi & vacant lo loch


gues efferfubrogat enlo dit loch fis q lo dit dels altres collegiats no pura effer elegit ne
collegi fos redubit a cert nŭero ela dita prac prouehit negú altre enlo loch del qfera mozt
matica contengut.Wolents pço er als hauer Oen altra qualfeuol manera vacara fins tāt
nos ablos collegiats deladita nfa fecca ova q lo numero dis moneders ſera reduhit adit
lecia dla forma q per nos es itat prouehit ab numerode, fff. e los obres feran redubits al
Primlegia

zedit numerode altres.xxx.e quevenint al queftione inter gerentemuices nfi generalis


numero no puxen fer elegits daquiauant gubernatoris zregentem locumtenencia no
maioz nōbzeſegons dit es:çoes.xxx.mone ftram generalez in predicto não valeñ regno
ers/fff.obzers/e.fv.officials predits que p ervna: z baiulu generalez regni predicti ex al
ots fien numerode.lrrv. fegos q abnŕapac tera partib?:in et fuper contencione iurifdi
maticafanctio e ordinatio cofemblanment es ctionis & feu cognitiõis criminis falſe mones
ftat ordenat e prouehit enla ſeca dela nŕa ciu te in regno code:vtraqz partiuz pretendeute
de barcelona. Dertāt als magnifichs cô cognitioné eandé ad fe tantu pertinere & spes
ilers amats e feels nřes los portatueus de ctarecaufist rationibus inde pretenfis:volé
*
Tre general gouernador e batle general enlo tefcß litti hmōi finem imponere decreuimus
it nie regne de valencia iufticies batles iu tunc caufam ptentionis et iurifdictionis pie
*sy a tots y fengles officials nŕes axi enlo dicta magnifico dilecto filiario et fifcit pa
regne de valencia com enla ciutat de vale trimonij nři aduocato i regno predicto mars
à conftituhits e conftituidors/e fenyaladas tino ponçleguz doctozi comitere: prout nŕis
et als alcaldes mestres e officials dela dita cũopportums patentib9 litteris inde expedi
ccadevalencia e als loct de aqlls presents y tis.Dat die menfis anni
deuenidors al qual o als als les prefents per comifimus:precipiendo eidem
uendran e preſentades feran e pertanygué en q der cũ confilio magnifici confiliarij & diles ·
qlfeuol manera les cofes deffus dites :dihem ctozunŕozum gaſparis antift/francifci artes
encarregam e manam expreffament ede dita z martini eximeni ros & legum docKOZUM (LB
nra certa ſciencia fots incorriment de nŕaira raz pretensiones ptiuz in et ſuper stentione :
e indignatio e pena de tres mil florisdo? Dis predicta colligeret: eademq3 fimul cuz ipfius
bens del contrafabent o venint exigidos e a Fifci aduocati z doctor predictor votis/mo
nŕes cofrens applicadors que la preſent nřa tiuis/iuftificatiōib9 iuris fuper premiffis ad

prouifio pracmatica fanctio eozdinatio e tos nos znŕm facrũ regium confiliú remitteret:
tes e fengles cofes en aqlla contengudes iux adeo vt in contentione prelibata pnosiuſti✔
ta fa ferie e tenor tinguen obferuey exfeguer, cía mediatedeclarari poffet: vt inlitteris no
quen tenir y obferuar y executar face alavn ftris precalendatis ad quas nos referimus
gla:lo dit e preinfert acte de cont en res no ob latius eft videre . Uerum quinſtructode pre
ftant/e aquella publicar facen en quat fia me dictis proceffu p prelibatú fifci z patrimonij
nester per loslochs acoftumats de fa iurifdi aduocatú proceffum cundé vna cũ votis mo
ctío perque algu no puga ignorancia allegar tinis & iuftificationib9 iuris predictis iuxta
e nocontrauinguen o contrafacen ni traue N tradita p nos fibiformā ad nos et nŕm ſacrú
nir permeten en manera alguna fi nŕà grate regium aliumduduz tranſmiſit: vifis idcir
nen cara y enla pena fobredita defigen no en coper nos i eodem no facroregio cocilio p
corer.com axi per lo beyredreçoeldit colles ceffu eodem/votiſc motiuis & iuftificationi
gi pcehercade nŕa determenada voluntat e bus iuris prelibatis:iurib9 etiam partium p

i vullam en totcars pells api effer fet e cöplit: dictap in fuper premiffis ad plenú difcuffis
totdubte contradictio e altres impediments decreuim9 tande put ferie prefenti ex noftri
äls 7
ceffants e no admesos.En teftimoi deles als certa fciencia oliberate z confulto matura p
cofes bauem manat effer fetes les plents ab > dicti nŕifacri regij concilij preheunte delibes.
lo nŕe fagell comu enpèdent fagellades.Dat rationedecernimus & declaram? cognitioné
enla ciutatde burgos a.rrr.dies dl meso iu ?punitiōez criminis falle monete in regnop
liol any dela natiuitat de nřesenyor ielu xpft dicto p quofcüqs xpianos ipfius regni etper
AD.D.xij . Voelrey. quofcüqz agarenos brachij militaris comiffi

Ad quem expectet cognitio cri comittedi ad officum gerentiluices nifi ge


minis falfe monete. XXXIII neralis gubernatons in regno eodem ex offi
cij ipfius preheminécia noad officium baiu
D's ferdinandus dei gŕarex ara li generalis prelibatú ptinere z expectare: co
gonum valen cc. Orta iamdudu gnitõemos ipfam dicto officio in totum adiu
Ferdinandi fecundi CCXXX

dicamus. Dempta tamen cognitione crimitories: les quals fe frequenté enla preſent clu
mis prelibati per agarenos quofuis tã de rea tat e en altres regnes e terres de fa mageftat
Lenquo a brachij ecciafticop in regno predi fens caftich ocorrectiofe puoque lotubiyra
cto comozantes comiffi z comittendi:qua of e indignaciodiuinal enlos dits regnes e ciu
ficio predicto baiuli generalis ferie ipfo refer tats e enlos habitados de aquelles : e per la
uam³ z ad officium ipfius baiuli generalisde dita rahovenen mortaldats guerres fams fe
cernim9zdeclaramus omnino pertinere z ex quedats terratremol e altres greus flagells
pectare.Abandantes ppterea gerentinces plagues e perfecutions enles dites ciutats e
nŕi generalis gubernatons locútenenciam poblacions . E per be qen temps paffat per
nram generalem gerenti/baiuloquoc gene Furs priuilegis pracmatiques e prouifios res
rali predictis eius locumt aut officiú ipfum yals ftabliméts e ordinaciós dela dita ciutat
gerenti/iufticisinfup in ciшlib9 z criminali fa ftat fanctament ebe puehit ab impoficio
busciuitat) valeñ: et ceteris demű vniuerfis 1
de penes corporals e peccuniaries per a ſtir
&fingulis officialib9 ſubditis nřís in regno par los dits peccats crims e vicis publichs:
codem conftitutis & conſtituendis dictozüąz
e refrenar corregir e caftigar aqlls qui poft/
officialiu locat aut officia ipfa regétib9 & cuis pofadala temoz diuina temerariamente fens
libz eorum adque spectet fub ire indignatio vergonya cometen publicament les dites of
nisnfeincurfu penac flozenoz auri arago fenfesdeteftables contra los diuinals mana
num mille nŕisinferédozu erarijs:quat cla ments.Empo nohauēt hi acuſado: los dits
rationé z ozdinationé nŕaz hmõi et oia & fine furs e priuilegis e ozdinaciós no ſon ſtats axi
gula in ea contenta teneant firmiter z obfer eftretament executats com fe deuria fer/ans
uent exequantur & cöpleant/ teneriq z obfer fens pena algúa e fens caftich e punicio tots
uari exequi & cöpleri ġ quos deceat omino fa toms fe fa contra losdits ftabliments.Der
ciant iuxta ipfi⁹ feriem formam ztenozez ple tal la dita mageftat confultament edellibera
niozes:cauti omés contrariú agere aut fieri da fens derogacio e leſio dls furs e priuilegis
permittererōne aliqua fiue cauſa: p quanto dela ciutat e regne difponets enles cofes del
granoftra eis cara eft/et preter irez indigna fcrites per al preſent teps affi q los vicis fien
貳 fionis nŕe incurfum preapofitam:de quacon caftigats/ mana q les dites prouifios reyals
trauentionis cafu rígida non derit execucio Furs e priuilegis fien obfuats: e encarales or
cupiunt non fubire penam:auferentes ab eis dinacions q de prefent fa la fua excellencia co
omimoda fecus agendi cũ nullitatis decreto formes alsdits furs priuilegis e ftabliments
ptaté. Dat in villa vallifoleti die fecunda më Cimerament com per occafio oliochde
fis februari anno. AB.D.xv. daus fecometen blaffemies contranfe fenyor
deu ielu crift e la glioſa oge maria e los fants
Contra iugadorse tenints ta deparadise los bomes reneguë despiten e iu
fureria z preftants diners en toch.Item con ren diét enormes offenfes côtra la divina ma
tra iurados e blaffemados.Contra recorre geftat. Bertal mana lo fenyo: rey q algu de
tsa adeuins: e contra alcauots.Contrabos qualfeuol ley ftamét e condicio fia no gofe fo
ftalers à en lurs hostals tenen dones o guay ftenir o acollir iochde dag enla caſa ſua o ba
Item cotra pare mare o marit qui liurễ lur bitació/ni en orts ni en altres parts dela ciu
Filla o muller per diners vel als/e contra los tat e terme de ağlla neiugar a algún tochde
qui entren en moneftirs.Item cotra vfurers daus:e qui côtra fara eiugara a daus pague
corredors de vfura. XXXIIII. p calcuna vegada vint fol's e altres penes en
Ra hoiats que fan afaber o part Furse priuilegis o ftabliments ftatubides e
ol molt alt molt poderos fenyo? ordenades/la terça part deles quals fiadel a
lofenyor rey don ferrãdo benaué cufador/ lo terçdel fenyorey /laltre terçdel
A comu dla ciutat:e fi pagar nols poza qftigua
turadament regnat rey & caftella
dearago de valencia zc. que com per los pec pres enla preſocomuna vint dies . E fi esbo
cats vicis edelictes publichs/o per lesgreus mehōrata pague.C.fol's:e fi paguar nols po
offenfes cōtrala mageftat diuina comeles no raitigua pies enla prefo cinquanta dies :la ĝl
Priuilegia

zelo fia arreglada fegos es difpoft p losfurs pagar ſtigua enlo coftell per tres hozes:e fies

elregne e actes o cot.Elo qui lo dit iochd home honrat pague les penes en doble:e fino

a9foftendra e tafureria en la hitacio pague les poza pagar ſtígua pies enla preſofegons
deffus es dit.
L.mor. per penap caſcúa vegada quel folté
dra.e fipagar nols poza que fia açorat publi Crémanalo feyozrey que älfeuolplona q
cament p la prefent ciutat fegōs per furs del 1 la fua boca olegua temerariamét enfütziara
dit regneesordeat.Efieshome de honor pa contra nŕe fenyor deus e la glorioſa mare fua

gue altres.2.mor.partidos en très parts fia açotada per la ciutat tota nua:e ſia pofa/

legos deffus es dit: e fi pagar nols poza ftiga da apres enlo coſtell'enlo qual ſtiguap tot a

centdies pres enla plo dela ciutat fegons def quell dia p caftich e exéple:e fi es perfōna þō,
fus es dit. rada qpague.l.mor.de 02 8 pena: e que puxa
Item manalo dit fenyoz rey á alguna pfo effer feta enquefta per mer offici per les cofes
na de alfeuol ley ftament e codicio fia no go deffus dites: e fi tata era la temeritate follia

fe en fecret o en publich fer vedredonar ni en dels delinquents qs moſtre aqlls hauer blaf
preftar daus ni tenir vēderia de aqlls dins la femat maleyt renegat o ofpitat contranfe fe
dita ciutat de valecia e terme de aqlla fots pe nyo? deus e la fua gliofa mare : eles dites pa

nade.xx.fol's per cafcuna vegada q fera tro raules en exces feran nefaries e leges contra

bat algu fer lo cotrari:la qual pena fia ptida la diuina mageftat ocontra la glozofaverge
entres parts fegons es dit enlo precedent ca maria fien punits los delinquents paltra ğı
pitol:evltrala dita pena mana la fua excelle feuolmaior pena fins apena de mot inclufi
cia q per lo iufticia criminal fiendiligentmét uament a arbitre 8liufticia criminal confell
regoneguts tots los qui tené o tendrá vende e prohomens dela dita ciutat.

ria dedaus eq aquells fie trencats erõputs CFte no fia algun hom o dona d älfeuol ley
en manera q no puguen feruir a ioch. eftamét o condiciofiaq gofe recorrer eanar
C3té ordena emana lo dit fenyoz rey q algu a adeuins o adeuines encantados fortillers
o coníurados oaltresde mal faber oartres
nogofe prestar diners alguns fobze toch a iu
gado: oiugadors algus:e à fara lo contrari prouada per omanar confelloatuda oper fa

apda la quatitat a preſtada haura: e pachp berde coles perdudes furtades e amagades

penavltra ladeffus dita pena.rr. fol's p cal niper altra raho ofpecie dadiuinaciós o en

cunavegada:la al quãtitat preſtada e la dita cantamets: encara q fos per obtenir fanitat

penade.xx. fol's fien partides entres parts a qlfeuol perfona/oper qualfeuol altra colo

fegons es dit deffus enlos pcedents capítols rada rabo/ni gofe conuocar dimonis e fer co

TEfi fara officio frequéteria preftar diners iurs o encataméts o altra cofa q toque a art

Tobie toch a onzepdotze o algun guany qfia denigromancia.E qui contra fara çoes los
adeuins encantadois fortilles e coniurados
açotat publicamet per la ciutat. fi es bon
rada prona que pague.C.fol's p pena: e ſi pas e los fahents los dits maleficis fien açotats

garnou poza eftiga vn mes enla prefo. per la ciutat tots nuus abgreus açots caual
Atemanalodit fenyoz rey los furs par cant fobre vn afe . los quehira als dits ade
lants dels iuradors defoneftamét turën en uins e fortillers paguen.l.mor.de oz per caf/

tochofoza toch en älſeuol manera o 8 nřeſe cuna vegada q cōtrafaran partidos en tres

nyor deu odela gliola oge maria e dels fants parts legos es dit deſſus.Eli la dita äntitat

deparadisfien feruats ala letra : e les penes de peccunia pagar no pozā fiē açotats ab gre
en aqlls appofades fié executades côtra los us açots.Empofitant greu es la qualitat ol

delinquents :çoes fi iurarà per algūs mēbies crim q exhigis maio? pena ſië punits los dits

pagué cinch ſol's:e ſi iuraran palgues parts delinqnts pus greument pecuariamēt o cor

vergonyoles paguen.l.fol's per calcunavega pozal a arbitredel dit iufticia e confell.

da: eqlo iufticia ne pura fer inquificiop mer Até manalodit fenyoz rey á algú alcauot
viuint del queft no gofe aturar bitar mı eftar
offici: e fi aqll no exbegira lesdites penes en
tregament pague aqlles dfos bens.Elo quí enla ciutat de valencia o enlo termede ağıla
ans dins tres dies primer vinēts hirqué Bla
bauraшurat pla forma deffus dita no podent
sENSE
FREE
FIS

Ferdinandi fecundi CCXXXI

Ciutat oterme fots pena de effer açotats ab cois ab los caminants o altres homens.E fi

greus açots . e persemblant fia procehrt cons faran lo cötrari ariladita fembia co lo hom

tra los alcauots qui frequenten bordell era odona que aquella acullira en lo dit hoſtal o
uernes ab fembres e viué de queft o guany de tauerna e cafcu de aquells encoreguen en pe
aquelles:contra los quals pura effer feta en nade.xx.mozabatins per cafcúa vegada que
quefta per mer offici : e que ari los dits alca contrafaran/partidois fegons dit es deflus
nots com les dones quidaran guanyde fon e que tots enfemps coreguen tots nuus aba

cos a alcauots diſcoregué per la ciutat tots çots.E fi la fembza ka feruěta o catiua oldit
nulis ab açots greus anāts los alcauots ab hoftaler, o tauerner ab manamētvoler opro

capiro vermell e cogulla groga fens alguna uifiodel qual cometra lo dit peccat:que aque
gracia e merce? Ha apres que fia açotada fia franqua edellin
Emes auant es ftat owenat q alguna fem rada deferuitut.E mana ab la pfent als dits
bza notoriament putanano hauent o hauent hoſtalers o tauemers e ales dites dones que
marit viuent empo feparadamét eno ſtat ab está enlos dits hoſtals o tauernes plarabo
aqll continuament eliurant fon cos a altres deffus dita q dins dos dies primer vinēts hip
de qualfeuol ley condicio o ftamét fia no gos quen dels dits hoftals o tauernes; e de aqils
cont oaquelles foragiten les dites dones:en altra
ne prefumeſca ftar ni habitar en algúa parti
da dela dita ciutat nidels rauals o termede manera feran contra aquells o aquelles exe ›
aquella:fino tanfolamēt fi maridades nofon cutades les penes deffus dites.
enlo bordell e pobla oputada ales auols fem Item mana lo dit fenyoz rey quefi pare o
marede alguna fadrina o bona vendra olu
សុនខ

bres e peccadzius: e aço fots pena de. lx. fol's


applicados la mitat al fenyoi rey:e Ola altra rara per diners o en altra manerafa filla aal
អង្គ

mitat reftat lavna part al comu dela ciutat e guo alguns homens per fomnicar ab aquella
ខ្លះ
ខ្លះ
ទឹ

laltra al acufado:: e encara fots peade açots los dits pare e mare fien açotats caualcat ſo
៖គ្លះឺ
ខ៖

diſcozrent per la dita ciutat fens tota gracia bze vn afenuus ab allaces al cap e abaçots
emerce. Abes auant es ftatuit e ordenat mortals . Efi algun hom mullerat tenint la
que no fía algun hom mullerat de qnasvolla mullerfua en fa calacofentra o permetra vo
ley condicio o ftamét fia que gos ne prefumer luntariament aquella adulterar abhomens
ca per qualfeuol colo? caufa mãera orabo te confentint ho lodit marit / que abduys ma
nir pamiga ocōcubina ſpecial dins cafa fua rit e muller enfemps co:reguen la ciutat ab a
acol propria ofoza aquella alguna dona o fembra çots/po:tät lo marit vna allaça al cap: e que
maridada o folta o qualfeuol altra. Ai fia al los pioceffos per los delictes deffus dits fa
gunadonafolta o maridada o qualfeuol ley bedors fie fets de nua paraula e fens fcrits ſe
condicio o ftament fia que gos në prefumefca gōs forma dels ftabliments dela dita ciutat.
tenir per qualfeuol colo: caufa manera ora Item mana lo dit fenyo? rey que no fia ho,
bo algun hom mullerat notoriamēt pamich me algu de qualfeuol ley dignitat o condicio
o concubinari ſpecial disladita ciutat e ora fía que gofe oprefumeirca publicament ofe/
uals otermésde aquella: e aço en pena de co? creta de nit odedia entrar dela porta orde/
rer a cafcu de aquells la ciutat ab açots.Efi nada pera la portera /dins alguns dels mo
eshonrat homohonrada dona que pach per neftirs de monges odones religioſes ore/
pena.lt.mozabatins partidos fegons es dir glars dela preſent ciutat de valencia e regne
Evitra aço tal hom honrat o dona honrada 8 aquella per parlar o comunicar ni que par
fien bandeiats dela dita ciutat e de son terme leo comunique ab aquelles o alguna de aque
per fpay dedos anys fens algúa gra emerce lles en alguna manera vulles fien monestirs

T3tem mes ordena e mana lo dit fenyoz rey tancats ovberts o licenciats dels quals les
que en algun hoftal o tauernadela dita ciu monges poden ocoſtume exir:fi ia no ferade
tatorauals de aquella fora los bordells no manat perla prelada del dit moneftir per al/
alty
fia acullida alguna dona afoldada o aloguez guna caufa o neceffitat /ab la qual pura enlo
Ind
ab cambia logada o preftada o en altra ma dit cars parlar en loch no prohibit e no ab al
nera fia fclaua ofranca per fer peccatde fon tra monja del dit moneftir/ exceptades aque
Penlegia

les perfones que per diet o regles deles dis preften o preitaran a vfura per que femblats
es religions poden entrar enlos dits mone contractes le fan per mija de corredos e tos
trs. Equi contrafara per cafcuna vegada tes les penes deffüs dites e la reftitucio deles

tiga enla pelo per spay de deu dies. e mes as peyores fens pagar lo preftech dela vfuraha
dant fia tengut pagar deu reals de 02 de valë ien loch e fien executades côtra aquells quife
cia:partidos fegons que deffus: e fi aquells ran tercers corredos o mýjancers enlos dits
pagar no poza onovolra eftiga pies enla pre preftechs diners fets o fahedo:s a logre, e
fo altres deu dies. aquell quidonara olíurara los diners o ree
T3tem per que lo crim dela vfura es crim 8 bia les penyores fia tengut ales dites penes
teftable e repzouat per leys diuines e huma encara que no fi moftras altre preftado: o la
nese per los fursdel prefent regne antichs e peccunia fos de altra perfona.
nous . Der tal mana la dita mageftat no fia Trem ordena prohibeix e mana ftretamet
alguna perfona o qualfeuol ley ftat condicio lo dit fenyor rey que deaciauant algun hom
fia que daciauát gofe preftar a vfura o logre odōa no ha ni gole effer corredor tercer o mi
alguna quantitat de peccunia fobre penyores Lancer del reprouat contractede vfura : ní re
ofens aqlles ab fermança odita de alguna al bze ni tenir peccunies de algunes perſones co
tra perfona o fens les dites fermaces. E qui manades en fon poder oaparaulades per a

cotrafara encorega en pena de perdre la în pieſtar a vfura micomunicar o tractar ab al


titat que preftada baura e oreftituhir les pe gunes perfones o qualfeuol ley eftat o condi
nyo:es:la qual quantitat fia adquifida al qui ciofien de logres ovfures: efi lo cötrari fera
haura manlleuat la dita pecunia:e a aquell fe prouat que lo iufticia fia tengut fots lesdites
ran reſtituhides les dites penyores fi aquell penes procehir per inquificio contra tal per
tal manleuado? volra acufar lodit crim day fona corredoro mijancer e caftigar aqll puix
uant lo iufticia öladita ciutat e demanar da ſia hoit primerament en ſes deffenſions . La
uant aquell la dita peccunia preftada e les di pena fua fia que fia priuat perpetualment de
tes penyores fié a aquell reftitubides per pe officide corredor :e per cafcuna vegada encoz
na del dit crim francament . CEncara lodit rega en pena de vinte cinch liures:e fi pagar
vſurer fia encoregut en pena de pagar la mi no les pola que fia açotat per la ciutatde va
tatdela quantitat preftada per pena per fem lencia per lo iufticia criminal dela dita ciutat
- blant dela qual fien fetes très parts/ la vna fegons forma de furs del prefent regne.
fia del dit manleuadoze laltra del dit iufticia Item mana lo senyor rey q toteslesdites
elaltra del molt altfenyoz rey. CE quant ordinaciōs hagěloch e fien executades ari p

als contractes que fon fets ans dela publica Lochs com per iures com per altres coles del
cio dela prefent crida mana e ozdena lo dit fe fusdites contra losdelačaſa ecotdefa ma

nyo? rey que los dits vfurers no puxen pens geftat:e feguints lacort o venints pcaufa de
drehauer e exhigirC vfura alguna deles quan la cozt ala prefent ciutat eregne per lovicicā
titats de pecunia per aquells preftades fino celler o regét la cacelleria e p los alguatzirs.

tantfolament lafoit principal : e per cobrar a T3te mana lo dit fenyor rey q les plents or
quella puren executar tantfolament e ferven dinaciós fie publicades p les ciutats é viles

dre les penyores quels feran meses en poder reyals elochs del regne de valecia ab veu de

per los deuto:s fins en conco:rent quantitat publica crida e mana als pcurados Fifcals
dela fort principal e no altres bens delsdeu/ deles dites ciutatsviles elöchs reals fots pe
nade.D.floris dels bés de ağlls hauedors e
tois:e aço per cobrar la peccunia que hauran
preftada fobre les dites penyores: e encara p de priuacio de officis calcun any al pricipi del
les juftes dſpeſes q fetes hauran entes dites mesde iener ab acte publich intimé als iufti
execucions per cobrar la dita quantitat . En cies deles dites ciutats viles e lochs reals les

ari que feta la dita execucio los dits deutors dites ordinaciōs : e reqré q aqlles face turar
e fermancesfien abfolts dla obligacio quefe tenir e feruar als dits iufticies :e publicar ab
tabauien : vcu o publica crida pq dağlles algu no pura
Cetotlo offusdit e ordenat contra los qui ignotacia allegarte guartfe àguardar fe ba.
Ferdinandi fecundi. CCXXXII

Tracmaticadela real audien napols enla dita ciutat e regnede valencia lo


cia effecte y obfuaciodela dita pracmatica ha cel
fat : per effer expirat lo poder del dit poitant
Dodon ferrando pla gradedeu veus onfe general gouernado: quant aladi
reyde arago y deles dos ficilies d ta preſidencia: e perconseguent fofpes lorde e
ierufalem de valeciarc: l temps exercicidela iufticia damunt mencionat. E
denra benauëturada partida per tenint nos nŕe real intent vers labona admi

al realmede napols: volents nos ab fuma ví nistracio Ola iufticia en dit regne fahedora y

gilancia entédre enlo redreç y adminiſtracio en releuar de treballs defpefes y danysla res
dela iufticia enla nŕa ciutat y regne de valen publica de dita ciutat e regne/hajam dellibe/
cia: dela qual per bauer rebut continuament rat a fuplicacio dela damutdita ciutat proue
nfareal cozona molts e grans ferueys en co birte lo que per experiencia de aqft medi téps
muyparticula: abvifceral afectio e fidelitat fees moftrat exigir reformacio yhabilitacio
exhibits folicitant nos la cura q dela dita ciu reformar e habilitare loq en dita pacmati/
tateregne potam:e la gratificacio de lonch cafon obmès paqueſta ſuplir / manifeftatp
teps p nos a aqlladeguda: e encara per rele effecte quant en nos fia la beniuolécia noſtra
uar los habitats epoblats en dita ciutate re " verslabita ciutat y regne. Bertat ab teno?

gne:e en aqlla e aquell confluents y tractats dela pfent nra pragmatica fanctioa nřebene
deles molefties danys y despeses q per caufa placitouradoza/reualidant per bons e iufts
dels plets fegons ha mostrat la experiècia ſo reſpectes lo nie real animo mouents e ſignāt
ftenien.Statuim e ordenam ab na pracma ment per releuar les parts/e tolre treballs y
ticafanctio oportunament expedida : eanre defpefes/tots y fengles actes per lo dit poz
beneplacit duradoza q enlo dit regne hagues tant veus onfe general gouernado? com a p
confell e audienciareal ozdinariamēt ab pres fident damunt dit ep lo fobredit confell fets/
fidencia ol portant veus de nře general Bos efentencies pmulgades per aqlls en virtut
uernado: en nřa abſencia e d nře primogenit dela precaleɗada pacmatica nra axt y en tal
eloctinent general:al qual portant ve? denfe manera q fortefque fon degut efecte/ftatuim
general gouernado: pal exercici tanfolamet fanccim y ordenam enla forma feguent.

determiacioy execucióde totes les cauſes en CEpumerament ftatuim fanccim y ordenā


dit confell e audiencia tractadores e determi q lodit confelle audiécia real ordinariamēt

nadores cream loctinet general nŕe ab tot lo fe tinga enla dita ciutat o valen tots los dies

poder e facultat q'altres loctinents generals noferiats per furs e obferuances del regne.
nies per aqft efecte acoftumen y deuen tenir Y encas demortaldat lo q deu no vulia/ode
eabpfidencia de nře vicecanceller en fon cas altra neceffitatq ocorregues fe pugua tenir
edelregent nra cancelleria en dit regne en lo tant qnt neceffarifera en altra ciutat vila o
feu:e ab nombre e interuëcio de huyť doctors lochdel dit regne a fos ben viſt al preſident
confellers nřes en certa forma specificada en en dit niereal confelle audiencia.ço es al dit
dicta pragmatica elígidors/ e ab expreffa pro portantveus denre general gouernado? que
hibiciode cometre caufas addecidendü.e ab de prefent es e perauant fera e al dit vicecan
certa forma faludable e iufta per nosdonada celler en fon cas e al dit regent nfa cacelleria

enlo pceyr deles cauſes/axi en primera inſtā en lo feu/en abſencia emperonfa e del dit pri
cia com de fuplicacio: fegos enla dita pragma mogenit o loctinent general nie. Al qual por
ticanfadada enla ciutat de barcelona a.xxx. tant veus onfe general gouernadora de pre
diesdel mes de agost del any. AD.D.vi.per fent es eperauant fera/reualidam donamed
nreinfrafcrit fecretari referendada: e abnře nou conferim ab tenor la preſent tot aquell

fegell fecret en pédent fegellada/ala qual nos plen poder qcom a loctinent generalnieper
referim /les fufdites cofes e altres cocernéts al dit exercici é dita na pracmatica li fondo
lo be dela iufticia fon largament cötengudes nate conferit. Enlo qual confell e audiencia

e fpecificades .Eper quant apies a cauſade realvolem qvltra lo preſident q fera en aqlla
nrabenauenturada véguda del dit realmede ço es en abſencia nãà e del dit pumogenit e
Priuilegia

ct general prefidint lo dit portaveus de nře corts o confiftoris ni cauſes algunes ni pen/
general gouernador:e lo ditvicecăceller en fö dre penfio alguna de collegis vniuerfitats o
cas/e regent nfa cacelleria enlo feu bajan en fingulars perfones ni rebze donatius o pre/
treuenir ordinariament qtre doctors en dzet fents de qlfeuol való? o äntitat ſien: ſidōchs
y en furs expts yde bona fama e honefta co no eren ſculéta & potulētā en tal qntitat que
verfacioper nos elegidos e nomenados:al en vn dia fe puga en lur cafa pfumir e no meſ
qualnobie de quatre lo dit nöbze de huyt do? auant: TĚmes ftatuim y ordenam : que
ctors p bons e iufts refpectes loreal anio no tots los falaris de totes les cauſes puifions
ftremouents reduhim y tomam . Y en cas q y fentencies afe expedirá e pronunciaran en
lo dit vicecanceller nŕe prefidis en dit confell dit nie real pfell/fe baian exigir fie fegons es
tant quat ell prefidira/lo dit regent nfa câce acoftumat y aqlls fien egualment repartits
lleriaqes oper teps fera puga entreuenir en entrelos dits atre confellers per nos nomes
dita audiencia e confell com a confeller. nats y en fon cas nomenados.E lodit regët
TE deplent elegim y nomenam en cofellers nra cancellería noy tinga pozcio alguna/ en/
nfes per al dit nombie & quatre a faber esmi caraqfos reladorde algúa cauſa puix altra
cerBaſpar antift/micer Joan cirera /micer met puchim enfon falari ordinariepdecet.
Joan pardo/e micer Dere alpōt:los quals Temes ſtatuim fanccim y ordenam: qnigu
e cada bu dells ansdevfar de dit lur offici ha nes caufes qs tractara odpreſent ſe tracten
jana turar en poder del dit prefident o be ele deuant nfesiutges ordinaris inferiosofus
alment bauerfe enlo exercici del dit lur offici periors ari enla dita ciutat com en qualfeuol
tot odirancoz inimicicia e amor a part poſa ciutat vila o lochdel dit regne com encara en
ts: feruant los furse prilegis del dit regne lo dit nie real cofell no pugan eller tretes po?
ela precalendada eprefent nra pragmatica e tades o euocadesa nře facre cöfell refidet en

cofès enella contengudes: e ab interuencio e nfacort foza lodit regnedevalen per qlfeuol
vots de tots los dits confellers nřes / odela alitat via o manera ni caufa recognoſcendi
maioz part:eno en altramanera ſe hajan að aut als:fino tanfolament les caufes defuppli
cidir e determenar pronunciar y executar to caciodeles fentencies pmulgades o promul
tes les cauſes e fentencies en dita nra audien gadores en dit niereal confell : la cognicio y
cía tractadozes euocadores e pmulgadores decifio dles als anfarealpfona referuam.
per qlfeuol via manera o qlitat . Een casde CEmes statuim y ordenam : q lo dit regent
paritat/e arimater en cas de fofpitesfe haja nra cancelleria e los dits ätredoctors fïen të
a feruar la forma p nos ftatuida enla precale guts de venir ordinariamět tots los dies no

dada pragmaticañía . Anadint y declarat q fertats ala audiencia fino en cas de malaltia

fifera algu dels dits confellers nřesdeclarat o altre iuft impediment e tal q no pogueſſen
effer fufpecte en alguna caufa o caufes/fe ba exir de cafa.Enlo al cas de malaltia y ento fo
jan aqlles tals caufa o caufes a fentéciar fens bie dit cas de fofpitadeclarada / noperda ſa
interuencio e vot de aqll tal cöfeller fufpecte porciodels falarís aqll dels dits cöfellers no
Efifera regent nfa cancelleria /fe affigne en ftres quifera tuftament impedit ofufpecte/
tal cas per lo dit preſident algun altre del dit ans baia fa po:cio com fi plonalment hi entre
nombre quitinga veus de regent noftra can uingues. Wolem empo atotes les fentencies
cellaria pala expeditiode aqlla caufa o caus ariinterlocutories com definitives dles äls
fes tanfolament . falariofalaris fe exigirà fié fotaſcrites 8 ma
TE norefmenys volem e manam : qſebaia de cada bu delsdits regent nfa cancellariae
de feruar la prohibicio de cometre cauſes ad quatre doctors del dit nfereal confell .

decidendu.Sino tanfolament ad colligendü Efinalment reuocam caffam e anullam p


et referendu et inter media decidedű :les äls les causes damüt dites/totes efengles altres
comiffions nos pugan fer fino als dits doc/ cofes enla precalendada pragmatica noſtra
to28 de nŕe real cofello a algu o algús Ölls. difpofades y ftatuidesfiy en quat fienviſtes
CAxı mateix ftatuim fanccim y ordenam: q contraríar ala pít nŕa pragmatica fanccio.
losdits confellers nŕes nopugan aduocar en TEmes decernim y declaram:q la dita preſi
Ferdinandi fecundi.
CCXXXIII
dětía e poderdel dit portat ve⁹ denke gñeral
tudiefouere/cos tñ aſtrigimur ſpāli abof
Hº , enlo dit regne/no fiaviſta expirar ni eff
offenfa ingetudie guamie violecia z moleſtia
fofpefa pla dita picia pfonal nŕa od nřeprio
piekuare & reb⁹ Fuitiü dei pcernétib9icūbūt
genit oloct ghalians volé q fia durado:a aps
acillos qdebiles funt inermes vt pnfeput
la abfecia nra o del dit progett o loct gñal les
fiōis iduftria conates offendere retraham a
altra puifio nŕa tātesvegades antes étraré
Olicto z oppffos liberem a maligō.Cuitaqs
yerirë Oladita ciutat e regne :fins qp nos fos
plus timerifoleat qĺpālŕ iniúgunt ágñalŕ
puchit daltre loct gñal oé altra mãera fos
impantlz vos dilecti et fideles nři deputati
ladita ptat p nos expffamét reuocada.Efig
admiftratores & ceti quicüqs officiales feu mi
cas lo dit portátve⁹9 önregeneral 2, p ma
niftriz familiares hospital gñalis in cunitate
namét nŕeop altra iufta cã exia foza ladita
nŕavalen ad gľa thonozē acfub inuocatiõe
ciutat y regne o al era iuftamét ipedit en ma
dninřithuppi oim rerü pditoris eiufqz glofif
nera q no pogues pfidir en dita nŕa audiécia
fime genitricis virginis marie nouiter ftru
e cofell: pfidefca en tal cas lo loce gñal é dit of
cti/necno hoſpitale ip3r oia z fingľa bona re
fici de generalgouernado: en dit regne : ab la
dir⁹r elemofine ipius ac infantes inocétes i
meteixa ptat y exercici q es atribuit al dit poz
firmi z alij paupes in dicto hoſpitali degétes
tant veusde Bº , afi q ladita audiencia no
feu ad ipz flueresvl'in code recepti fubnão
fia impedida ni fufpefa la decifio deles caufes
regio fitis & fint sprehēſi guidatico generali
Eoure la pfent nfa pragmatica ſanctio e tos
ad vberiore tn cautela vři dictoz deputator
tes e fengles cofes en ella cotegudes diſpoſa adminiſtratox aliozüqz officialių ministro
des y ordéades anfe real beneplacit e nomes
z familiariú dicti hoſpitalis valior pdictor
auat. Abanat ab aqfta metera a qlfeuol of
zinfrafcriptor zvt plens prectio generalf
ficials nŕes api maiozs cō méozs enladita ciu
oibus inotefcat za piano malignādi ppofito
tat yregne o valeń ftituits e cöftituido:s r
cohibeat puerfor Cupiti cartanra cüctis
als loctinets d aqllse a totes altres y alfeuol
tpib9 firmiter valitura prefatú hoſpitale ge
pfones o alfeuol ftamét ley grau cōdicio y q
neraledicte ciuitatisvalen volą dictosdipu
fe praga optanyer pu
litat fien af qle als als
tatos admiſtratozes & alios quofcüqz officia
xa aza o en deuéido :q la pit na pacmatica
les & feu miſtros aduocatos pcuratores fac
fanctio ordinatio e puifio anfe real benepla
tozes domesticos 7 familiares ipius hoſpita
cit cō dit es duradoïave totes e sengles cofes
lis acoés infantes eozücß nutrices inocetes i
en aqlla cōtegudes decernides declarades y
firmos & alios quofuis paupes qui in pñarú
Specificades guardē tiguéy obfuen:guardar
funt & fuerit in dicto hoſpitali recepti ac oia
tenir y obfuar faça ala vngla e intolablemét
fingula bona reddit9z elemofinas illı? cu
p totes e alfeuol plões y fubdits nřes. Buar
iufcüqz älitatis & fpéi exiſtāt ā hic pnomiatt
dat fe attétamét de fer opmetre eller fet o at
zerpecificatis heri volum9 zhēmus:fub nra
tétat loptrari en algúa manera:p qnt la gra
regia ptectõe ſpali cuſtodia guidatico r cō/
nra los es cara epena de.x.D.florins do? D
manda ponim9 recipim9 7olkituùn9. Jtag
aragodels bés dl ɔ̃fahët e ɔ̃fahēts exigidors
nullusde nfa cöfidens gra vel amoze tenter
e a ntes cofrés aplicadors defige euitar. En
audeat feu plumat p fevelaliufeu alios palá
testimōi deles äls cofes haue manat expedir
quôlz vel oculte dictú hospitale gñale eiufq3
la pret abnře segell comu fegellada . Daten
bona quecüqz reddit? elemofinas acvosdic
la ciutat o burgos a.xxx.öl mes d noëbre any
tos deputatos admiftratozes officiales aduo
dela nativitat de nŕe fenyo....vij.
catos pcuratozes domesticos miſtros Fuito
TSaluaguarda et protectio hof nutrices inoce
rest familiares ifantes eorü
pitalis generalis . ‫אאא‬.VII tes ifirmos & paupes dicti hoſpitalis gñalis
Os ferdinandusdei gŕa rex aras cuiufcüqz lex97ǝditōis fint pñtes z futuros
gonú valen.c. Etfi ex regie digni nec aliquévŕz inuadere/ ledere cape/Stinere
tatis officio nobis ab alto comiffo arreftare/ marchare/vel pignorare/inqetare

pfonas oész loca ditioi ne fubiec nec molestare colpa crimievľdebit ) aličis; ni
}
ta góral'r teneamur in pacis & fecuritatis qe fi in eis pricipal'r fueritis aut fideiufforio no
15
Primnlegia

ine obligati: nec etiaz in his cafib9 nifi pa9 tur fintdictihofpitalis. XXXVIII

nillis fatica repta fuerit dedirecto vel put Os ferdinādus dei grarex arago
ius z ratio hocfieri permittat:nec al's vobis núnauarrevaleñ rc. Enimuero in
predictis nec alicui vŕm damnum vel malum nra ciuitatevalen quoddā nouite
in perfonis nec in bõis facere vel inferre aut aftructuz é hoſpitale generale ad
niuria offefam violentiam fiue moleſtia ali gloria z honore ac fub inuocatioe dñinříthủ

quat irrogare. Dandantes regenti locum xpieiufqs gloriofiffime gettrias virginis ma


generalem geretics vices generalis guberna rie in quo multi infantes expofiti nutrúnkſi

fous baiulogenerali aduocato z procuratos nocentes feu furiofi cuftodiunt & fuftentant
rib9 fifcalibus ac ceteris vniuerfis & fingulis pauperes recipiütur/infirmi diverfo morbo
officialib9fubdit) nŕis in dicto regno valen laborantes feu grauati curatur:acmulta qui
conftitutis & conftituendis et prefertim iufti dez alia mifericordier_caritatis opera inde
cijs in criminalibus & ciuilib9 iuratis et alijs Fuitium exercentur.Cuz itaq pròpartevří
quibuſins officialib9 cõfilio & fingularibus p dilectog nŕozű adminiſtratozü prefati hoſpi
fonis predicte ciuitatisvaleñ dictozumqz offi talis generalis memorate ciuitatis valen fue
cialiuz locumt preſentibus & futuris quat p rit mageftati nŕe oblata fupplicario dUOLUM
tectionem cuftodiam et guidaticũ ním þmỗi capitulo hmôt feriey. CSacra.R.AB.los
romia z fingula in eifdem cötenta firma haz adminiſtrados del hoſpital general dela ciu
beant teneantr obferuente faciant a cunctis tat de valen befant les reals mans devŕa al/
inuiolabiliter obferuari : cac voce preconia teza fuppliquen a.U.IR.ØD.q cöfirmey a/
publicarii ciuitatib⁹villis z locis iurifdictio torgue nouament al dit hofpital general ead
nib9 eorum cōmiffis & fubiectis toties vří p miniſtrado:s y officials 8 aqll totes aquelles
partefueritrequifiti . Mecnō in hofpitali ge gres e puuilegis queper fa.R.AB.eper los
nerali predicto penones figna regia erigi af altres reysde arago pdeceffors fe? fon ftats
figi zapponifaciant in fignum protectionis attorgats als hofpitals q en teps paffat fe de
hmoi et vt omnibusipa melius innotefcat. yen dela verge mariadels innocents/olare
Mos tamen eifdem cafib caufis eafdem pe na/den clapes/de fant latzer dela dita ciutař
nas cēfeamini incidiffe qs ali vos offendétes de valen e als adminiſtrados e officials 8di
incideret ipofacto vtvtriqz equalitas obfue ts ſpitals puix dites gŕes e priuilegis nopie
tur.Quicüqz aut aufu ductus temerario co indiqn la fentédia arbitral e capitulacío feta
tra protectionë e guidaticũnŕm hmōi facere fobre la vnio z cöftructio dedit hoſpital gene
vel venire prefumpferit iram zindignationë ral.lacet regie mageftati fi et quať vlïfue
nram penamq3 flozennorum auri aragonuz runt.Item fuppliquen q quât alguna per
quinqz milium não inferendozũ erario quo fonahome odona fera condemnada de crím
tiens contrafactum fuerit abfqz remedio alt deberegia : pla qual los feus bens fon confil
quofe nouerit incurriffe:dānis illatis primi cats a fa real D. que fi la tal perfona condi
tus & plenarie reftitutis. In cui rei teftimo nadatendra alguna propietat o terresoca
nium prefentem fierituffimus não comuni fi fes o altres heretats les quals feffen cens fa
gillo ipendenti munit. Dat in civitate lugru diga y luyfie al dit hospitalgeneral: queipo
nij die.xxx.meſis ſeptembris anno anatiuita facto nunc p túc et econtra fiendites proprie
tedomini AD.D.xij.Regnorumqz não2um tats adquilides e confifcades aldit hospital
videlicet ficilie vltrafarum anno.xlv.Arago general p ſpecialgra epuradonacio arap
num & aliozum.xxxiij.Sicilie autem citrafa lauozs et viceuerfa vra alteza fa al dit hoſpi
rum et hierufalem decimo. tal general:e que de aqlles tals proprietats
dedita e interes fa rea
CLōfirmat omia priuilegia bor mageftat los inquifidos e receptoze altre
pitalis generalis: & concedit eidez ex fpeciali officials dla inqficio no ſen pugué empachr

gra acdonatione poffeffiones feu proprie ni impedir en ningúa manera. Que licet
tates fub dicti hofpitalis directo onto téte fi Altiffim9rc.Placetregie mageftati. Sup

p20 crimine herefis fuerint cofiſcate aplicen plicativripzopte vt contenta in eifde captis
Ferdinandi fecundi. CCXXXIII

pdicte fupplicationis cöcedere dignaremur. ter iufticijs in criminalıb? z civilibus iurat}


Predictis quippe cöfideratis : intuituqz dei rationali & alijs quibuſuis officialib9 vniuer
aczelocaritatis necinmerito impulſi libenti fitati& fingularibus perfonis dicte ciuitatis
quidé animo fecimus refponfiones et decres valen: necnon inquifitozi z bonozü confiſca/
tationes put in calce cuiuflz dictoz capl'or tomz recepton & alijs officialibus quibuſuis
continet. Wolentes igŕ stenta in dictis capi officij fancte inquifitionis diſtrictusvalencie
tulis penit perpetuo obferuari fic enim cō dictorumą officialium locumé prefentibus &
cedenda nobis vifa funt. Eapropter capitl'a futuris:requirendos tamen ex eis requirens
preinferta ac omnia et fingula in eis cötenta tes rexortantes dicimus & diſtricte precipie
iuxta formam refponfionum z decretationů do mandamus ad incurfum noftre indignas
in calce vniufcuiufqs ipforum appofitarum . tionis tire penamqz flozennozuz auriarago
Lenoreprefentis carte nfe cunctis futuris të num quinq3 mille a bonis cuiufuis eozum cỡ
ponb⁹firmiter valiture laudamus approba trafacientis q non credimus irremiffibili/
muscöfirmam? cõcedimus nŕeqzhmōilau ter exigendorum noftris inferendorum era
dationis approbationis confirmatiois ? Cō ris quat noftram bhmõi laudationem appro
ceffionis munimine feu prefidio robozam9 er bationem confirmationem & conceffiones ac
validamus. Quocircafereniffime ioanne re omnia & fingula defſuper contenta ad vngué
gine caftellelegionis granate rc.principi ges teneant zobferuent tenericz z obferuariin/
rúde archiduciffe auftrie duciffe burgundie uiolabiliter faciant per quos oceat. Cautifi

rc.filie pùmogéitenre cariffime gubernatri quidez a contrario faciendo aut pmittendo


c93 generali ac poft felices et longeuos dies ratione aliqua fiue caufa:quantofereniffima
nfos in omibus regnis z terris nřís deopro regina panceps filia pumogenita niacarif
pricio inmediati heredi z legittime fucceffort fima nobis mozem gerere zobedire/ceterive
mentem nfaz declarantes fub paterne benedi ro officiales z ſubditi noſtri predicti preappo
ctionis obtentu dicimus et rogam?/magni fitam cupiunt non fubirepenam . In cui rei
ficis verodilectis confiliarijs & fidelib9 přis teftimoniuz preſentë fieri wffimus noftroco
regentinfaz locumtgenerales gerentiuices muni figilloin pendenti munit. Dat in oppi
nři generalis gubernatoris/ baiulo generali do vallifoletidie. prvi.menſis auguſti annoa
.
aduocator procuratonb? fifcalib ceterifqz natdi . AÐ..xij. Regno?umą noftrozű
vniuerfis & fingulis officialib9 et fubditis no . v3 ficilie vltrafarú anno.plví. aragonuvero
น zalıowm xxxv. Sicilie citrafarũ thierufalé
ftris taz eccliafticis o fecularib9 in dictova
len regnoconftitutis & conſtituēdis: & ſignan * .auarre autem fecundo.

Chriſtianiffimac victoziofiffimus RerFer

dinandus:fub cuius imperio fides catholica recipit in


crementu/iufticia fulget/gallorum audacia repu
mitur/treműt vniuerfe poteftates ac totus
fere orbis dominatur:quinq habuit
natos/
Joannem / ſabellam /
Joannam/ Abariam/
ac Catarinam .
Quem dominus protegat feliciter at defendat
Sit lemper auguſtus ac regnet in omne tempus.
Acpoft felices longeuos dies r annos.
Eternam vitam tribuat ei atqs beatā.
ZADEIN.
6 4
Deinlegia

Querint vniuerfi o cum áftioś


sziuilegi del ligajo de mozella.I.
teret inter abbaté z cōuentu mo

Querint vniuerfi q nos iacobus nafterij benifaçani exvna parter


L
deigra rex aragonű valeń zc. per tufticia ac filiù mozelle er altafu
nos infos pcedimusvobis plilio iufticijs quas idez abbas & cōuent vel cor
mozelle et vniuerfis hoinib9 aldea baiuli exercebat in aliquib9 villis zlocisfins
um
' locoromium terminox eiufdem tam termini mozelle äs exercere dicebatur in nře
iris fcilicet ordinumą militum quozum iurifdictōis preiuditiú z grauamen /r ſupers
163 imppetuú o poffitis facere ligallú in ter bagio qo recipiebant in terminis iparu villa
mino mozelle:qöquidé ligallu celebrekbis in ruz fuarú atq3 loco termini mozelle de be
vnoquoq anodecetero : v3 vna vice in t'cia ftiarijs pafcentib9 in eifdé :q8 filr in nŕm pie
diepoft vnüquodqz feftü pentecoftes ralia iuditiu recipe dicebank: dicta qftio ad nos
vice in vnoquoq3 fefto fancti michaelis fep tacobú di gřa regé aragoñ maiožič valeń ¿c.
tébris:ad qo ligalluvbicüqs in tminis mozelle feu ad nřaz audientia perueniffz: nos Lacob⁹
celebrabitteneant venire vel mitere paftores dei gra rex predict9 dicimus et determinam9
fuos omës illi q habuerit vel tenuerit gana, inter partes predictas opredict? abbast cô
tos fuos ad pafcendú in tminis antedictis z uentonon poffint necdebet exercere iufticias
adducere ibi ganatú mostrichfiue amiffum criminales in aliquib9villis vel locis ſuis qs
q8 habuerit. Et ille q dieb9 pdict) celebracio feu quebit in termino mozelle/ fz ipe iufticié
mis dicti ligalli adipz ligallu no venerit vl'fu criminales ad nos vel ad iuſticianřz mozelle
os pastozes no miferitvt eft dictü teneat pfol loco nři ptinet faciende.Dicim⁹ etiär deter
uere zdarenobisvel baiulo não mozelle loco
minam inter ealdē partes q ijde abbas & cō
nřídecefol's ppena.Statuetes etiã q illud uent9 in ipisvillis &locis non debét reape er
ganatú moftrechfiue amiffü qʊ in dito ligal bagiũ fz nos tṁpeo.f.quipe ville loca funt
lo iueniet reddat dño cui9 fuerit libere & fine in termino mozelle: z ficipm erbagiú rõne ca
ipediméto.Et fi aliqs vťaliq pdictū moftréc ftri mozelle qö nim est zrõe cui debet accipi
qö tenuerit addictú ligallu no adduxeritvté erbagiuz in terminis fuis fpectat et debet ad
dictü z8 hoc poftea quicti fuerintvl' poftmo nost no addictú monafteriu penit? ſpectare
du int ganatos fuos inuétuz fuerit illo gana ABādātes firmiter baiulo z iufticie mozelle

tú mostrëch in duplo reddat cui9 fuerit/z te prefentibus & futuris o predicta vt fuperius
neat foluere nobis vel dicto baiulo nãoloco a nobis funt determinata obferuent ocetero
nŕifexagitafolos p pena.Et fi forte aliquod faciant obferuariz non cötraueniāt nec ali
ganatu mostrich fiue amiffü ad celebrationé quem cotrauenire permittant aliqua rõne.
dicti ligalli adductú fuerit zdñs ei nō fuerit Dat valen.viij.ll's aprilis.a.d.ØD.cclxxvj .
inuét, cui9fit: teneat manifeſtevsqz adprimā
tüc ſeqntë celebratiōë ip19 ligalli: fiin pafe › gubernatoz valeñnő ertra
quéti celebratiōe ipfi9ligalli dñs nōdū eidez bat cas fiscales ab ozdiarijsville mo:elle.III.
ganato inueniet:illo tale ganatú fit nŕze accí Afans Lacob⁹ illuftriffimi dñ reg?
piat ipm baiul? ní mozelle vl'locú ei9 tenes lo aragonuprimogenit9 acin regmis
confi.Infup et ftatuim⁹ et volum accedi tris eiufdez pcurato: gñalis: no
mývobis q baiul? nŕ mozelle cũ pfilio côfily bili zoilecto artaldo de alagone ge
mozelle eligat aliquâ plonāydoneâ fingulis rentivices nŕas in pcuratiõe regni valen vel
anis q pdicta omia pipodiftrigatz colligat ei? locat falutz dilect.Erpte pbox hoizville
ac faciat obferuari vt fupi tinet eaq turet mozelle fuit nouit expoſitu cozā nobis & vos
o bene et fidelit fe in pdict heat at gerat ad iftancia pcuratoris fifcalis regni predicti
Dat valen.xvy.ll's apulāno dñi.AB.cclxx . 5 for et puuilegia regiahoinib9 dicti regni
ceffa trahit boies dicte ville taldearú ip19
Declaratio fuperercitio iurdi in iudicio coza vobis pro exceffib9 veldelictis

tõis criminalis inter villā mozelle zabbatez quosvelacomiffos afit ab eifdē. Sane cuzi
debenífaça II.
fozor priuilegijs ātedictis caueri dicaEptois
In extrauaganti. CCXXXV

cauſe pricipales coză iufticia loci cuiuflz agi libertatě z vtilitatē nimiū ſubtrahebat: pp/

tent et etdecidant : ficqs idem fifcalis abfos tereanücp plentes dicta puifionem nŕaz ex
lefione priuilegior fon poffit delinquêtes co tédendo ampliado ordinādū providim⁹ q
rawufticia cóuenire. Idcirco vobis DICIMUS ficuti a dictis capleuatis pmiffionér obliga
tmādam⁹ quatin⁹vobis cóftito depremiffis tioné pdicta recipe debebat de no exeundo a
prefatos boines notrabatis decetero in cau regnovalen donec capleuta ipa fuerit abfolu
fispricipalib9i iudicio cozā vobis fed eos fa ta: decetero pmität zobliget fe fub pena ipi?
ciatis coză locox iufticijs cōueniri; cofdez ſu capleuteo no exeat donec abfoluti fuerit ter
per hocɔ̃for priuilegia nō grauādo: fcitu raz ditioni nfefubiecta qfifecerit pena pti
ri qfi fec⁹ a vobis actu ftiterit vel prefüptuz nusintelligat comiffa.Sica vobis diam9 T 12
nos al curabim eis iufto remedio puidere madam⁹ ating plente puifioné extésioné et
Dať ozte nonas auĝ.a.anat.d.ØB.ccc.xi. ampliatōez obfuet) zobfuari deceto faciatţ
Dat gerüde.rv.ll's auÿ.a.d.AB.ccc.ffj .
Tin capleutis recipiatur cau
tione capleuati donec abfoluti fuerint exeat Cepsdertuleñ non extrabat
IIII. cas ab officialatu mozelle nifi papellationez ‫י‬
terram regieditioni ſubiectam.
cobus dei gra rex aragonumva certis cafib? exceptis. V.
ak

len rc.Dilecto & fideliby ſuis pcu Enedict? eps fuus fuor dei ad p
ratori baiulo regni valeñ: necnō iu petua rei méozia: ſincere duotõis
fticijs ceterifqz officialib9nŕis pre affect? que dilecti filij vniuersitas
fentib9 qui pro tépoze fuerint falutë zgŕam 6 ville ac plone officialatus mozelle

Recolim9 nuper fubfcripta feciffe puitioné dertufen dioc ad nose romana gerüt eccliaz
cúlittera nfa fequentem feriem continetem . ¿
p merek vt petitiões fuas qntü cüdeo poffu
Jacob deigra rex aragonú rc.Dilector fis mus ad exauditionis gram admittam9.Cuz
delib9 fuis pcuratori baiulo regni valeñ:nec itacs ficut exhibita nobis nuper p parte vní
1 non iufticijs ceterifqz officialib9 nŕisprefenti uerfitatis & plonar pdictar petitio ptinebat
bus & quiprotempore fuerint faluté i gŕam . ipe interdú ppter aduocatione caufaru co/
cum intellexerimus q nō nulli pro criminib? raz office pdicti officialatus pēdentiú zal'sp
in vris curijs capleuati durante obligatione coop extra officialatú ipz trahunt̃ in cãs nỗ ,
capleute a regno valen fe abfentarunt:t cum nullas veratões hacten9 ppelſe fuerit: dubi
fideiuffores per illos dati per vos requirunt tetopplainfuturü filr moleftari: pptevní
de illis tomandis in poffe veftro: idez fideiuf verfitatzpfona ipar nobis funt huitr fup
fozes alleguant capleuatos predictos in par plicatú vt ftatuere ac etia ozdinare offici.
tib9remotionib? degere vt p hoc eifdem cöce bertufen feuvicarij in ſpúalib9 ¿ tpalib⁹edie
dankinducie longiores:ex quib9 ius nŕm fif? acepi qui protpe fueritdertufen gñales pro
cale non modicũ recipit detrimentü : idcirco tpe exiftétes ad fe aliquas cas ta ciuiles a ét
cozum fraudib⁹ obuiare volentib9:z fiſci in/ criminalesville rofficialat predictor dequi

dénitatib9 prouidere:volumus ac vobis dicí bus officipius officialat9 exiftés protpe cog
mus & mandam⁹9 quat quotiens vos côtinge nofcerepfueuit nifi pappellatioez aduocare
rit decriminib9 impetitos tradere fideiuffo nec al's plonas vniuerfitatis z officialat9 pre
rie cautioni:tā ipos & eor fideiuffores facia dicto ad iuditiú trahere nō poffint & benig
tis pmitere cetiä iter alia obligare ſub pena nitate aplica dignaremur Nos igŕ hmoi ſup
capleute : fic capicuati donec a dicta capleu plicatoib9 iclinati acte aplica ex certa fciate
ta fuerint abfoluti fines regnivalen non exce noze pñtiй ftatuim⁹ac et ordiam o ofic) der
dét:q fi fecerit ftatizpena intelligaf comiffa tufeń feuvicarij prefati cās hmõi tã ciuiles
qab eorúdez bonis pting exigat.Dat valen ét criminales ceptas no ceptas de qb9 office
iiij.nõas madij anno ſubſcripto.Cú aút poſt mozelle pro tpe exiftétes cognofcere pfueuert
modú puiſiōe nŕa pdicta cũ maion delibera non poffint ad fe nifi per appellaticem aliqlŕ
fide in não côfilio recélita:inuenerim⁹ q pui aduocare nec al's plonas vniucrfitatis z of
fio ipa capleuatos plurimú cohartabat: eiloz ficialat, fdictor ad iuditiú trahere : ptero
1 i
Prilegia

natrimōior berefu homicidio:ũ criminis fe aliquas cās tam ciuiles of criminales ville
* mageftat violatōis imunitatis ecliaruz officialat? predictor de quib? officiales ip/
raptyvirginú z monialiú caufis: qs quo/ fius officialat? pro tpe exiftentes cognofcere
ens epopfato placuerit idé officiales dertu fueuiffent nifi p appellatiões aduocare nec
nfeu vicari ad fe libercvaleat aduocare:di alias pfonas vniuerfitatis officialar9 pze/
trictis inhibétes eifdé epo offic . dertuſeñ z dicto ad шuditiú trahere non poffent digna
picarijs ne ipi de caufis & pfonis hmōlniſi in retur.28 idé petrus eorü fupplicatiōib9in
cafib9 exprellis vt prefere ſe itromittere quo clinat ex certa fcia vt afferit tenoze fuarulit

quo prefumat:acdecernentes ex nunc irritú terarú ftatuit ac etiaz ordinauit o officialis


inane fi fecus fup hijs aquoquã quis aucte dertufenfeu vicarij prefati cās hmõi tam ci
fcienter vel ignozanter contigerit atteptari. uiles etiá criminales ceptas et non ceptas
nulli ergo oino hoim liceat hanc pagina não de quib9 offic) mozelle pro tépoze exiftétes co
rúſtatuti z ozdiatiõis infringere vel ei aufu gnofcere pfueuerat nopoffent ad fe nifi pap
temerario ptraire fiquis aut hoc attéptare p pellatione aliqualr aduocare nec alias perfo
fumpfit idignatōez oipotet) dei & beator pe nas vniuerfitatis zofficialat? pdicto ad in
triz pauli aploz eius fe nouerit incurfuruz. diciú trahere pieter in matrimoniop:here
Dat mozelledertufen diocek.iij.id⁹ feptébŕ fum/homicidiozű/ criminis leſe mageftatis/
"1 violationis inmunitat) eccliar acrapt? gi
pontificatus nfi anno.xx.
nú z monialiú caufis:quas quotiens epopfa
Executozia o cauſe ipuma in
stacia no extrahaf ab officialatu mozelle.VI toplaceret officiales dertuſen ſeu vicari pdi
ctor adfe liberevalerent aduocare:diſtricti9
Laman9 mifatõe divina tit, ſan
inhibédo eifdé epo officiali dertuſeñ et vica/
ctieufebij facrofce romane eccie ris neipfi de caufis z plonis hmõi niſi in cau
prefbr cardinalis in aragonieva fis expreffis vt prefertur fe intromittere quo
len z nauarre regnis ac maiouĉ.t quomodo plumerent/acdecernendo ex tunc
minonicarų infulis in nōnulliſqz alijs prib⁹ z irritu et inane fi fec9 fuphijs aquoquã quis

terris aplice fedis legat? reueredo in po při auctatefcienter vel ignozanter contigeret at

dño eão valentiñ ¿


z dilecto nobis in xãopio teptari put in fuis exinde confectis litteris
rifecularis & collegiate ecclie beate marie de fub dat mozelledertufen diocefis.iij.idus fep

alcanitio cefarag.dioc) ſalut in dño ſēpiťnā. tembris pontificatus fui anno.xx.dicitur la

Sincere deuotõis afect9 quédilecti nobis in tius contineri. Cuz autem ficut eadé petitio

xpo vniuerfitas ville ac plone officialat⁹ mo fubiugebat q: ob certas caufas p tunc fup di
relledertufen diocefts ad romanā gerüc eclia ctis litteris executozie impetrate non fuerút

pmérek vt petitões fuas quátú cú deo poffi quib9 ad conferuationedicte conceffe gracie
mus ad exauditōis gram admittam9. Exhi ipfevniuerfitas plone plurimú indigere nof
bita fiquidé nobis nup propte vnuerfitatis cuntur:nobis hüiliter fuplicarüt vt prouider

zpfonárú ville et officialat pdictor peticio rees fuper hoc de oportuno conferuationis
stinebat o nup ad audientiä petri deluna o remedio auctate aplica dignaremur . Pos
I
limbndichi gij.in ei9 túc obedieca nucupati igitur hmōifuplicatiōibus inclinati :circunf
p coldé deducto q vniuerfitas & pfone piedi pectioni vřetenoze pñtium eadem auctozita
cte ppter aduocatöez carú coză officiali pre te comittim⁹ z mandam? quat vosvel alter
dicti officialat pendētiú z al' pro eo o extra veftrum p vos vel alium feu alios ordinatio
officialatú predictú trahebanf in cas nõnul nem decretuz prefata et alia inde fecuta put
las veratões hacten9 ppelli cxtitiffent:dubi, puide facta funt execution debite omandā
tabato ppterea in futuruz fimilr moleftari tes:non pmittatis feu alterveftrü permittat
propredictaz vniuerfitatis et ponarú fuit vniuerfitatem z perfonas þmõi ſeu aliqué ip

eidē petro hūilr ſupplicatú vt ftatuere ac ét fozum in pmillis vexari pturbart feu aliquat
ordinare officialis dertuſeñ , ſeu vicarij in moleftari per epm offic. feu vicarios pfatos
ſpúalib¿¿pozalib9 ecție ac epi qui protpefo quinymo ipfas & ipforum quemlibet manute
neatisdefendatis effectualiter conferuetis
rent dertulen generales pro tpe exiftentes ad
In extrauaganti CCXXXVI

in gra ipis pfato modo conceffa quo ad om prebris.Anno anať dñí.AD.ccclxxíj.ſub não
nem eius ptinenciam et effectu : contradicto figillo fecreto.

res moleftatores & perturbatores quofcunqs Sarracena comitente adulte
cuiufcunqs ſtatus grad? ordinis vel piehemi
riuz cum xpiano qualrveniat punienda:t
nentie feu dignitatis fuerint auctoritate pie
farraceni teneantur poztare garcetā. VIII.
fata p cenfuram ecclefiafticaz et alia iuris re
media copeſcendo . Dat ilerde.vij.lil's noué spetrus dei gra rex aragonuz
bris anno ant dni. AD.ccccxvij. Bontifica valeй rc.Volentes farracenosre
tus fanctiffimi dñi nři dñí martwidimna pro
gnivaleńgra pffequi z nep officia
uidencia pape.v.annoprimo. les quozu aliqui interdü taz in om
mittédo in excedendo modú in exceffibus
muftaçaffus no cognofcat corrigédis tpi farracentindebitevaleat agra
inpifcateria de pifcib9 albuferie nec fuper lo uari:vt eifdě officialib9 certu modú pcedédi
as in quibus vendi debent. VII. tradamus nec eis fit facile abfqs nota repre
Etrus dei gra rex aragonuz vale henſione a iufticie tramite deuiare. Sarrace
tie rc. Dilectis et fidelibus nřis nis dicti regni concedimus cum preſenti o fi
uratis et moftaçafio ciuitatis va aliqua farracena habens coniugem feu mari
len prefentibus et futuris falutez tuz cuz aliquo fplano fiue iudeo crimé cōmi

dilectionez: 20 parte quinterior feu ar ferit adultery puniaĒ iuxta eorum çunā: & pe
rendator quinte albufarie valen fuit cozam na inde fibi debita in peccunia nullatenus co
nobis expolitú reuerenter o vos nouiter in uertak. Izeterea quicüqz farracen? vel far
cepiftis intromittere feu cognofcere in pifca racena ad terräfarracenozu câmercādi aut

teria dicte ciuitatis de pifcibus albufarie ip romerietpe pacis pergere voluerit poffit ire
fius qui.f.fint venales i non venales/vel qui falue pariter & fecure:dúmō res vel merces a
pifces teneripoffint in dicta pifcateria feu qui dicto regno extrahi phibitas ſecuz non por
phici debeat ab eadé: 993 î dicta piſcatería tet vel extrabat: preb9 extrahipmiffis ius
acvendentib dictos pifces curatis dare et a regiü exfoluerit putdecet.Et illi qui addic
fignare locúiuxta vrè arbitriú voluntatis :q tas ptes farracenozu tuerüt vel iuerit nifi ab
oia facitis côtra vfum antiquü ctair gius eo exeorüdez meritis fuerint expulfi ad idez
quinte ipius albufarie magnü fufcipit detri regnücum eozum bonis redire poffint libere
mentu:de quib9 admirati fuim9 non modíců impune.Ité q quilz farraceus coma feu
qii premiffa ficut vos ignozare non credim? garceta fuam deferrez portare teneat cilam
facere pfueuerüt zdebent baiulus generalis iuxta modú z tallíú quo farraceni dicti regni
regni valen feu baiulus illuftris elionous re núc vtunk:œſiptrafecerit :iuxta cognitõem
ginearagonuplotis nfe cariffime cuius núc gubernatons dictiregni vel eius vicefgeren
funt dicte albuffarie reddit? ſimul cum iuras túvna dupla aurí que no appliceterario fe
tisalbufarie antedicte. Quocirca nos volé nouerit incurfuru . Bandates per pñtez gu
tes fup bijs in quib9 nedú dictozü exponétiú bernatori regni valen cetifqz officialib9 nřis
ymo etiä dicte reginez nŕm non modicü ver zeozú locať pñtib9 futuris quat. dictas cō
titur intereffe:debitü remediū adhibere: vos ceffiones nŕas eis obfuent & faciat ab oibus

bis & cuilzvŕn; ſub pena.D.mo:abať auride inuiolabit'r obfuari.Et non uemāt nec ali

bonis võis vicequalz qua ǝtrafeceritis não quezQuenire pmittat aliquà rõne.In cuius
erarioapplicando: ū dicimus et mandamus reiteftioniu prefenté carta nŕaz fieri iuffim?
de certa ſčia z expreffe quat a dictis nouitati nfo figillo in pendenti munit. Dat cefarag.
bus totalrdefiftatis: necdecetero ptradictú iiij.idus feptëbf.a. anaf dñí.AB.cccxlviij .
vfum antiquũ vos curetis intromittere de p
miffis:quinymo dictü baiulu generale nizvt iufticienō poffint recipe ali

picte regine ziuratos prefatos vti eifdé pmi qs pecunie äntitates de abufuis cōpoſitōtb9
tatis put debent ac cofueuerüt tépoubs re abfq3 fcriptore curie illi : de oib? hys tenea
trolapfis.Dat invilla alcanyicij.fxviij.die fe tur fcriptorfacere libzü fub pea falfitat.IX
15 úíí
Dumlegia

Etrus dei grarex aragonů valen. vt fic cuiuflzfcrupuli z fraudis matia euitek
zē.dilectis et fidelib9 gubernatori Dictos aut fcriptozes ſub ſiti pena ad pdicta
et baшulo girali regnivalen necno ofcribédavolum effe folicitos z attētos:cp
tufticijs quartonerijs procurato cofdem de anno in annuz libros dictor com

'ib9 fifcalib9 capitib⁹ guayte & alijs quibus potop tradi magiftro rōnali curie nřeaðfi

úq3 officialib⁹nŕis ordinarijs delegatisvel nez ofi alique refte penes vos dictos officia
ubdelegatis qui nunc funt zerunt pro tépos les nros fuerint eas profupportandis incũ
rein ciuitate z regno valeñ ipozücs officialiu bentib? nobis oneribus valeamus exigeret

locaten ad quos prefentes peruenerint falut habere.CImungimus nihilominus per pre

et dilectōem .Si adpriuatox iura pieruādú fentem fcriptorib9 ſuppradictis dictay curia

illefa libenter adhibemus puifiones debitas rum qui plerunqs finito etiam tépozeregimi
potius ad conferuatiöez turiu filci nŕítene nis officialiuz annualiú p20 ſcriptozib⁹rema
mur congrua remedia adhibere.Ibinc eft o nent cofqz fcriptores fub dicta pena ad hec
cum nãoauditui nouiter fit deductuz o fepe aftringimus vt officialibus qui tunc nouiter
contingat o aliqui ex nŕis officialib9 quibus ad regime officij conftituti fuerint anteğdi

reddítuú puentuu et iuriu region perceptio ctoregimini ſe inmifceant prefenté exhibeat


diſtributio feu adminiſtratio eſt comiffa in fanctões ipola de tenore ipius ad plenuz cer
fcribendo feu diftribui faciendo quantitates tificent vt nulla fuper hijs valeant ignoran

pecunie que ad ipozum manus pueniunt fic tiam allegare.Siquis aüt dictor fcriptozuz
quadam necligentia occupantur ad eas in feu notarior in his necligens fuerit feu reg
fcripto ponendas non funt folliciti vt tenenE miffusvltra dicta pena. D.mozabattamą

Igitur taliü infolentie obuiare nŕozumą iu fallarius punietur.Dat valeñ.ix.diefebzoa

ríú indemnitati puidere debite cupientes. rij.anno anať dñí. AB.ccc.lvij.


Prefentis nře fanctõis tenoze ftatuimus ac
etiam ordinam vobile et vim fingulisdi Denon extrahendis cauſis a
villamuriueterís X.
cimus et mandamus expreffe ac de certa fcia
fub pena.AB.mozabat auri fifconão appli salfonfusdei grareparagonfi
candozű e aquolzvŕm contrafaciente exhige valen zë.Attendentesvniuerfita

dorum thabendo et abfqz remiffionis ſpe tez ville murweteris & fingulares

quaten⁹ aliquas pecunie quantitates ad ma eiufdez plurima feruicia tam in


nus vras róne officior vobis comiffox quo dito genitori não memorie recolende ono

modocus et qualitercü de cauſa puenien bis largiflue impendiffez que etiam umpen
tes feu prouenire debentes nullatenus prefu dere cum affectione continua non defiftunt.
Volentes dicta vniverfitaté eiuſdéq fingu
matis recipe nifi pus habitoſcriptore ſeu no
tariocuriarú z cômiſſionú vřarum : vosdí lares ab expenfis grauaminib9 releuare. Cü
cti quartonerij fiſcales capitaguapte adhibi prefenti carta nfa concedimus vobis fideli
to iudice ordinario fcriptore curie illi? loci bus noftris iuratis & probis hoib? villepdic
in quoipa officia exercebitis. Et vt ipe ſcrip te qvosvel aliquívf3 aut officiales quocüą
to in libro copoto per vos inde conficien noie nuncupentur findicivel pcuratozes vel
dop fcribat a quibufiis perfonis nominatiz aliqua perfona priuata ville ipius quacunq
occafione vel caufa non teneamini accedere
fpecifice diftincte et vbi etiam compoſitões
que vulgariter dicütur encamarades de aut vel comparere extra dictam villa adplacitā
fuper aliquib9 negotijs feu iurib9 fiſcalibus dum pffequendú aut defendendú ius vŕz co
facerevos contingat:volumus & precipimus ram gerenteuices gubernatoris aut baiulo
fubincurfu dicte pene q quantitates exdic/ generali feu alijs iudicibust officialibus qui
tis compofitioibus habendas ponatis inte/ bufcüqzlocat cozundé tam ozdınarys 13 de
gre in dictis compotis:nulla inde factadedu legatis fuper aliqua denunciatiõe accufatõe
ctōe proexpenfis vris aut als: 13 ipas expens vel pena aut qftione feu caufa reali vel perfo
fas in copotis datarú feu expenſarú fic recep nali ciuili aut criminali mixta feu alia que vë
tas in cōpotis receptarú particulò pfcribati tiletur feu ventilariǝtingat inter vicinos et
CCXXXVII
In extrauaganti

þabitatozesville ipius inuicévtpre confifté ges gubernatozes cozumą viceſgerentes/i


ti in villa eadem & terminis eius / vel inter vi Iticie /baiuli et alij officiales in regno valeň.
cinum & habitatozem ville iptus cōuentü vel vel fcienter vel ignozanter de caulis ipozum
conueniendi et alium extraneũ cōuenientez miniftrop magiitri rõnalis indiferenter hac
vel agente feu petente denunciantem vel ac/ tenus inquirere cognofcere in dicto edicto
cufante:neq3 poffitis diftringi otra predicta rumoftitutionu et libertatum lefioné, et pre
vel aliqua corundé.Immo quicüq3 pceffus tudiciú voluerút. Quo circa nos intenden

quidicta fierent rone fint et remaneant ipfo tes confulte et deliberate de oportuno fuper

ture nulli penitus et inanes. ADandantes p bys & falutari puidere remedio.Tenoze pre
banc eandem gubernaton generali regnowuz fentis noftri edicti et pracmatice ppetuis va

etterrarunfaruz eiuſqzviceſgerentib9acba liture téporib9 motu quidem ppzio/ neipis


iulo generali regni valen ceterife officialib9 noftris officialib9 ac miniftris in fuis vel fuo
"
noftris et fubditis edictor officialiú locať. rum libertatib9 ac primlegijs decetero noui
fub nŕe gracie et mercedis obtétu ac de certa tas aut lefio irrogetur :ratificantes & confir

fcienciar expreffe quatenus cartā ? puiſioné mantes quitquidlibertatis iuriſdictiōis exé


nram hmỗi quam durare volumus valere ptionis fauoris tam ex legib9 ordinatióib9

virefą z effectu obtinere diu de beneplaci refcriptis et cöftitutōib9 regie domus nře
toregie pcefferitdignitatis et non vltra/ te al'omnib9 comũiter ac cozum fingulis indul
neant firmiter zobleruent teneric obfer/ tum exiftat:et fignanter ordinatione et prac
uarifaciant inconcuffe & non contraueniant matică excelle méozie dni regis alföfi fratris
quauis caufa dicto regiobeneplacito perdu et predecefforis noftri data fuit in caftello
rante.In cuius rei teftimoniü preſentévobis nouoneapolis quarto menfis octobus anni
fieri tullimus não figillo in pendenti munitā nat.oni .AD.ccccl.cuius tenozem de verbo

Dat in locode badalona.xvj.die augufti.an adverbü prefentibus haberi volumus pro ex


no anať dñí.AB.cccc.pix.¡Regníc nří.íííj. preffo: decernimus volumus et expreffe fanc
timus inuiolabiliter ac perpetuo obferuādu
De iurifdictiōe magiſtri ratio ❤ in caufis quibuſcüqz ciuilib9 dictos officia
nalis/inter domefticos et familiares officij les miniftros aliofqz domefticos familiares
eiufdem XI. et feruitozes prefati magiftri rõalis ipozücz
sJoannes dei gra rex arago familias quomodocus et quauis röne defé
num nauarre valeň rc. vniuerſis dendo tangentes vel in futuruz tangere ſpe
et fingulis prefentes lras'infpectu rantes afozo cognitiõe et examine quozūuis
ris faluté et dilectōez. ex ordi officialiú noftro cuiufcum dignitat) aucto
nationib9z ftatutis glonofe recordatiois re ritatis z pzeheminentie fuerint: exempti fint
guú predeceffor nŕor quas pintemeratis le et nemine nifi dictum miz rationalem in dic
gib9 obferuaridecretü eft:domeftici ac fami to regno valenqui nunc eftvel pro tépoze fue
liares regi qui in carta portionis confcripti rit in fuum et fuozum iudicem recognofcant
funt zex erarijs regijs quitationes falariavi a quo nullus pieter & ad nos vel ad ſacrā au
crus vel veftitus impenfas percipiunt : cer/ dientiam habeatur fupplicatio vel recurſus
tos habeantfuperiores ac iudices zaboium Dandantes barum ferie fcienter et cõfulto

alion fozo et iurifdictõe fint exempti :et byp magnificis dilectis confiliarijs nŕís iamdí
fertim qui de officio magiſtri rõnalis exiſtüt ctis viceregib⁹ gubernatorib9 cozűz vicef/
cuius officium magnú er precipuum eft ac di gerentibus iufticijs baulis et ceteris officia

gnitatib9 7 preheminentijs decozatú ex: coo lib9 et comiffarijs tam in regno valeñ ☎ex/
plures officiales domus noftre & alios fuble tra vbilibz conftitutis quauis auctoritate et
babeat:cum ois fere cura rei familiaris do , dignitate fufultis prefentibus et futuris fub

musiōius ad iõm magiſtrúrōnalem perti noftre indignationis incurfu penac decem


neat:zobid nonimerito abipfis nřis prede miliuz florennox auria bonis fecus agentiu
cefforb9 multis fuit fauonib9 atqz honozib9 nřis erarijs irremiffibiliter inferenda quat.
plecutum:Verum ficut percepimus vicere prementionata et hanc nam confirmatōem
Builegia

cmatică edictú zvoluntaté pro inuiolata hijs morbisdebitamadbere medelam . Sta


je obferuent abfq interpretatiöe aliqua: tuimus puidem⁹ac etiam ozdinamus ac vo
I in oppoſitum téptaturi : litteris comiffio bis dictis iuratis probis hominib? z vniucr
ib9 et refcriptis fub quouis mentis cöceptu fitati dictarú ville taldeari concedim9 in pri
manatis vel emanandis in aduerfum quis uilegium fpeciale q decetero cup ceffum vel
pufcüqz non obftantib9, Decernétes cas ac deceffum bernardide iupano domicelli nunc

proceffus et acta inde fecutavigoreprefentiú ex nfa cōceffione predicta infimul officia ob


ulla foze.In quo teftimoniü prefentes fie tinentis ad vitam vel al'poftea quandocuc
(tuffimus não comuni figillo in pendēti mu officia ipavacare contigeritnon infimul nec
itas. Dat in villa montiffoni die.xij.men/ vni perfone nec alijs preterquam in dicta vil
is martij. Anno anať dni.AD.cccc.lxx.reg/ la habitatoribus ferant.Ita qvacantibus
niq3 noſtri nauarre anno.plv.aliozveroreg ipfis officijs per ceffum veldeceffum bernar
nożnřozum.xííj.IRexiohannes. di de iuyano vel al's poftea ändocunq & qua
litercunc non vni perfone 3 duab9nōadi
De officijs alcapdie et baiulie ctavilla extrācis fed etufdéville habitatoribs
ville mozelle conferendis . XII. qui nobis & nŕis officijs fuccefforib9 adhoc
Øsioannes dei gŕarer aragonú videbuntur ſufficientés et ydonei cõferri ba
valen rc..ercepto bumili expo beat znecpalios nec per modú aliú modop
fitione facta nobis reuerenter p aliqué feu aliquos officia ipa regivaleant feu
parte veftri fideltűnřozum iura exerceri:nec etiam vos dicti iurati pbi homé
toum e pbozum hoim ville et aldearú moze nes et vniuerfitas teneamini nec cõpelli poffe
lle qliter caftruz dicte ville quod ppter eius tis ad aliter admitendü ad regimen dictoz
fitú multú eft notabile e infigne ab aliquo ci officior aliqué feu aliquos vllomodo: li for
tra tépore quafi inhabitatuz exiitit zdirrui fitam vllis vnc tépozib? pobliuioné impo2ə
ex eo q alcaydia dicti caftri comiffa fuit z co < tunitatem aut at fcienter vel ignozanter per
mititur fepius extraneis adicta villa: qui nō nos autfuccefforesnŕos cötrariuzfieret nō
vt dictum caftrü cuftodiant et in condirecto valeat ipofacto ymo virib?penitus refectu
teneant fed vt retinëtiaz pdicta alcaydia an careat abfqz aliqua reuocatioe expreffar pies
nis fingulis conftitutaz fuis valeant applica fentis edicti vigore céfeatur penitus reuoca
revfibus:predictum alcaydie offitiuz ſibida tum.BDandantes per eandé expreffe & dcer
repcurant zobtinent : nuqua vel raro facie ta fciécia p primar fcda iuſſioniob? guberna
tes refidentiam in eodem z taliter regalie et toi regni valen vel eius locuméceterifqz vni
iura nfa in dictis villa r aldeis minuŭtur et uerfis & fingulis officialib? fubditis nřis p
pereunt. Eoqzbaiulus offitiuz quod per fe fentib9 futuris ad quos hocvaleat quomo
eft z per vnú retroactis téponbus regi cöfue dolibz expectare quaten? ſtatutü puiſionem
uit ab aliquib9 citra téporib9 peoſděa dicta zordinationé hmỗi r alia omia z fingula in p
villa extracos fimul cũ dicta alcaydia vt ma fenti não privilegio ptenta et expecificata fir
gis inde falariú extorqueripoffint ppter im miter teneat & obferuet et faciat ab omib9 in

portunitatem aut al's obtentum funt & hodie molabiliť obfuari znō côtraueniant nec ali
obtinetur: non curantes poftea ipfuz regere qué cótrauenire pmitant aliqua rõne feu cã.
perfonaliter nec tenere:q omia ifta ceffarent Quicüqz aut aufu duct? temerario cótra pe
inconueniencia fiue dapña fi de dicta alcay/ miffa vel cox aliqua facere feuvenire plump
dia pferdedicta baiulia per fe diſtinctime fe ferit iraz z indignationé nŕam ac penã mille
paratim puiderek vt fuit factual's nŕozum mozabatinozú aurinŕo erario irremiſſibilit
pdeceffozuz tépoze plonis ydoners dicteville applicādozú ſe nouerit abfqz aliquo remedio
qofficia ipfa pfonaliter regerent predictú ca incurfurú dāpno ziniuria illat) pumit? &ple
ftrum in habitando continue z incondirecto narie reftitutis. In cui rei teftimoniú hanc
tenendo zregalías ac iura nia cuftodiendo fieriet figillo mageftat nŕe in pēdēti iuffim9
ac puiribus defendendo . Tenore prefentis comuniri.Dat valē.x.die ianuarý āno anať

carte nŕe cüctis téporibus valiturevolentes .d.B.ccccxciij.JRgnią nří vy . Kex tohāes


In extrauaganti CC ‫אאא‬ VIII
XVIII

instra pacis et treuge non to thomagio peos preftando in poffenfiba

poffint recipinifi per ſcriba iufticie in crimis tuli generalis regni vale: dictio not feu fcrip
nalibus fub pena ibi appoſita. XIII . to:es predicta inftruméta z ſecuritates infra
triduuz poſto eat eas recipient feu teftifica
salfonfus di gra rep aragonú uerint illa villas ǝtinuent ¿ ſcribant in libio
valen rc.Abufus qui in piudiciuz
dicte curie ad hoc Oftinato intitulato.Libre
atądamnú шrium z emolumen
depaus e detreues . Ceterü vthmõi ſtatutų
Ito nŕozuz ac reipublice ciuitatis fanctío z ozdinatio ac mandatú efficati9 obf
valen ac etiã toti? terre nfe piufticias in cri uétur:madamus firmiterz expreffe guberna
mínali dicte ciuitatis valeñvel cozum locať z
ton z baiulo generali nři regnivaleń preſents
curte ipfius iufticie criminalis ſcriptozes vel b9zfuturis cozü locať o incontinēti ad ſo
aliquos ex eis fepiffime fiunt/in eov3 quiadi lam denunciatione verbalez per pcuratozem
cti iufticievel eorp locat dum interueniunt in nim fiſcalem fibi factam cöftito fibi dictos iu
firmis pacis et treuge z aliarum fecuritatuz fticiam reius locať ac not z fcriptores penas
qinter litigates diſcordantes ritātes autdif predictas incurriffe in eorü bonis peifdem
conuenientes & alios fieri affuefcût inftrumé faciant executione rigida atqs fortem vt pro
ta feu fcripturas ac alias fecuritates que re debitis & iurib9 fifcalib9 debet reft fieri vfi/
cipiunt feu continuant p predictis/recipifa tatum .In cuius rei teftimoniü preſenté fiert
cunt procurat per alios notarios feu fcrip tuffim9nrofigillo comuni munitam :Datva
tores notarios feu fcriptores officij ſin : et len.iij.die nouébzis anno anat dni.MB.cccc.
dictt notarij feu fcriptozes officij iufticie pre xxvij. Delegrí.
dicta etiam recipiunt quandoq inftruméta
Tdeproceffib? rõe cõftitutõis
zaliasfcripturas ac fecuritates fuperdictis
facri confilij tarracone emanandis dñs Rex
pacer treuga acalys cafibus fuperuéientib9
Zilla vel illas tam dicti not fiuefcriptores cu nullaz habeat cognitionem . XIIII

ríarū ſupradicto; iufticia; 7 (uozű locať vel


Adei noie. Mos Joanesdei gra
al's cß alij not & ſcriptozes extra dictam curi rexaragonum valeń zč.Wifa fo
am cũhoc eis facere no liceat in libris ipſius mafupplicatiois cora nobis obla
curievbi talia inſtrumenta z ſecuritates con tetam per ciuitatis gerü,
tinuada exiſtût ficut continuari fuerat affue
den per pcuratozé aliquorú homium ville
tum nullať ptinuant feu fcribút:ex quofequi fancti felicis guiroleń i proceffu nominatozű
turo procurator fiſcalis nofter ob defectum contrareuerendu archiepz tarraconen et ſui
dictozùm inftrumétox & fecuritatú á non po etiâ fozi declinatozia eius pro parte ppofita
test repire immo penitus ignozat vbifint no zomibus alijs in proceffu prefenti contentis
valeat pffequi delinquentes : fic nfa iurare Etfacta relatiõe in nři audienciavbi aderat
recipiunt diminutioné: z exceffus fiue delicta copia doctozů z peritor in vtroq iure/par/
remanent impunita z inde plurib9 creſcit au tíumą vocatis z ad plenú auditis.Decerni
dacia delinquendi: repumere cupientes vo mus declaram ?for declinatoria:in quantü
lentes talibus preiudicijs atqzdānis debitū
fupplicatio tangit reuocationem pceiſus co
remediú adhibere.Sanctim9 ſtatuimus 7 02 ftitutionis facri confilij tarracone per dictuz
dinam⁹ ac etiam prouidem? r mandam? ſub archiepz facti: vendicare fibi locü/et ad nos
pena mille fiozēnozuz a quolibz contrafacien cognitiones predictor proceffuuz piuſticiaz
te exigendozũ znão applicando erario o d non pertinere. Neutram partem in expenfis
cefò dict⁹ iufticia z eius locút fiue dictú offi/ condemnando ex caufa. Lata fuit hec ſente
tium regens preſentes et qui pro tpoze fuerit cia fiue declaratiopdictum dñm regem aut i
dicta iuramenta et homagia fiue fecuritates eius perfonam per honor bernardů miquae
nullat recipiant niſi interuenientib9 acfuper lis licenciatú in legibus cöfiliarium &promo
bys actú feu inftim recipiétib? not ſeu fcrips torem negotior curie ipfius dñi regis cancel
fonb9 curie dicti iufticie criminalis adhoc leríamos eiufdem di regis regente z per eun
faciendú eos aftringi volum⁹ medio iuramé dé bernardů micaelis lecta in confilio fiue au
Primlegia

ncia regia:quemoze folito in aula maiozis ligio laudabilib9 continue inibi proficcreva
latij regij ciuitatis barchiñ celebrabafdie leat incrementis.Dincefto cum tu feruenti
neris.ri.martij anno anat dní. AB.ccc.xc. cupias animo in ipfa ciuitare valen ftudiüo!

segniq iam dicti dñiregis quarto, prefenti dinari:quod vtiq non folum regno predicto
us diſcreto martino molinerij bacallarioin fz alijs etiaz vicinis erit vtile &plurimú zla
ecretis rectoze ecclefie de vinaria pcuratos lubze:nos tuuz in hac partepropoſitú mult
eq reuerédi archiepi tarracon . antefati er pliciter comendantes:zvolentes illud fauo/
naparte/ztoanne de valldemia pcuratore reproffequiopportuno: vt effectu șcludi pof
pominu ville fancti felicis predictözü ex alta fit actore domino poptato: regalis excellecie
ic me petro marúy ſcriptoze regio notą pus precib⁹iclinati:vt magiftriregno tuor qui
blicoinfrafcripto.Et prefentib9 etiaz teftib9 in predicta quitate reperint fuoz beneficior
jener mathia caftillionis berengarioviues ? eccliaftico prouent9 duz hmõi regiminidu
B.petri mucotidoctonbus ac bernardo cã perint infiftendi integre pciperevaleant acſi
nellis licentiato in legib9 confiliarys /petro perfonaliter in ecclis in quib? prefata benes
ftrany zberengario de gostemps fcriptorib9 ficia obtinent refiderent:diſtributionib9 coti
dni regis & pluribus alijs in multitudine co dianis dûtaxat exceptis: non obſtantib9 con
piofa.Sig num ioannis dei gřa arago traris earüdem eccliarú confuetudinib9 vel
num valencc. regis quihancdeclarationem ftatutis:auctontate prefentium indulgemus
nŕaz tulim9 feu per fidelé əfiliariú z negocio Mulli ergo omnino hoinum liceat hanc pagi
rum curie nie pmotozē nřamqz cancelleriaz nam nŕe conceffionis infringerevel ei aufu te
regente bernardü miquaelis licenciatú in le merariocontraire:fiquis autem hoc attenta
gib9 pferrifecim9:huicq3 inſtão publico figi re preſumpſerit:indignationem omipotentis
lum nim impendeti iuffimus apponendum . deir beatozü petri et pauli apoftolorum eius
Sig nů mei petri maruny prefati di re fenouerit incurfurum. Dat lugduñidus iu
gis fcriptous regiaqz auctoritate per totam lijpontificatus noſtri anno tercio.
terram zonationem fuam not publici qui p
(Declaratiopapalis per quam
lationi dicte fentencie z alijs premiffisvna cũ
apparet q contract cenfualiü cum inftrumé
prenominatis teftib9 prefens interfui eam 93
togratiediutius in ciuitate etregno valeń.
in hancpublicam forma redigendo hec fcribi
praticati non funt in fraudez vfurarú cōcep
fecir claufi. ti ymmo funt liciti z pmiffi. XVI.

¶ clericis in regimine ſtudij ci


uitatis valen cõftitutis fuoz beneficio pro Artinus epas feruus feruoz dei
ao futura rei memoriā . Tenores
uentus treddit, perfoluantur acfi in eiſdez
perfonaliter refiderent: diftributionib9 cotis quarunda litterarūnŕaruz in re
O
XV giftronfo reptos addilector fie
dianisdumtaxat exceptis.
liozuz iuratozü ciuitatis valen puintie terra
Anocentius eps feruus feruozuz conen fupplicatiōis inftantia:qui eifdem teg
dei.Cariffimo irpofilioilluftri re nozib9 ſe afferunt indigere:prefentib9 anno/
giaragonú falut zaplicam benedi tarifecimus quitales funt. Abartinus eõus
ctione. Brandi gaudio exultauit feruus fuozuz dei ad futurā rei memoztam .
ecclia cum regnúvalen de farracenox mani/ Regimini vniuerfalis ecclefie z inmeriti
bus fuit creptuz tadquiſitum cultui xpiano difponente dño preſidentes : curis angimur
digna deo laudum preconia zdeuotas grarú affiduis:vt iuxta credite nobis difpenfatōis
actiones cú xpiana religio per regnum ipſuz officiuz fubditorum quolibet paci z quieti
fide ibidem propagata catholica extitit dila quantú nobis ex alto conceditur intenɗamý
tata. Bulta quo debet diligentia vigilare dubía que inter eos oziuntur p2o tépoze/ne
vt idé regnú fub ipfius religioms obferuacia littis amfractuuz & fcandalog parturiat fer
regi celelti perpetuo cõferuetur/magne atté mentünŕo moderamine declarent. Sane pe
tionis ftudio cam procurare puenit vtregni titiodilectox filioz vniuerfox cleri/ nobiliúi
prefati ftatus illodirigak ordine qʊ eadé re incolar & habitator ciuitatis & diocefisvra
In extrauaganti. CCXXXIX

tiflanieñ nobis exhibita continebat: licet a res eozüdem cenfuü fe nōnunc ad ipſoruz CĒ
centu annis citra fupa/ ac a táto tрer per fuuz folutionem penis 7 cenfuris eccliafticis
tantum tépus cuius cötrarij memoria noexi ozdinariozű locožű ſponte z libere fe fummife
ftit:in eifdě ciuitate z dioc) ac ptibus illis vi runt:ficut etiaz aliqui cozú tractu téporis cō
cinis/qdam ¿fuctudo rationabilis obferua pulfi fuerunt copelli cõfueuerunt. Tamen
tar prefcripta ac mozib9vrētiū aprobata pp nönulli ex venditorib9plis in arcuz praišum
ter comuné vtilitatem hoinŭ introducta fuil conuerfi/cupientes cu alterius iacturalocu
fet:q quilibz peinceps/dur/baro/miles/ciuís plectari:hmoi cenfus huc vfqz p eos libere et
fiue opidans partium earüdem dü hocexpe abfqs aliqua cötradictione folutos: eifdé em
dire videbatur meliusfibi ptüc non valens ptoribus tam eccliafticis o fecularibus folue
confulere/perfone eccliaftice aut feculari/co re contradicút recufant.confingétes hmōt
llegio vniuerfitati/opido vel ciuitati ſup bo emptionis zvenditionis ptractus fore refle
nis fuis opidis/terris/agris/pdijs/ domib9 vfurarios & illicitos: ipfos emptores ecliafti
zhereditate vendere cófueuit & vendidit ans cos & feculares/ necnon collegia canonicatus
nuos cenfus vnius vel pluriú marcharú aut z prebendas/dignitates perfonat? et officia/
groffor pragen numeri polonici z pagaměti viccarias altaria z beneficia hmōi ipſozú an
cofueti ad rationé z pro qualibz marcha ipi? nuozum cenfuuz ſpoliant pceptione detinet
annui cenſus xi.xij.xiij.aut.xiiij . marche aut fpoliatos:in aiarum fuarupericulü eorüdez
plus vel minus ſcōz téporis qualitaté:p?out emptozu preiudicium damnú z grauamé.Et
ipfi cötrahentes túc inter fe puenerat ipfi vē ppterea an cotractus emptionis & venditio .
diton tuc integraliter in peccunia numerata nis hmōi liciti exiſtant anōnullis heſitetur.
foluere cófueuerunt:bonis in ipfo contractu Quarepro parte cozudem cleri/ nobiliuz in
tüc expreffis pipfi9 cenfus annui exfolutiõe colarú habitator nobis fuit humiliter fup
inperpetuu obligat: femp in ipfis contracti plicatuz vt an contractus hmõilicitivel illis

11 bus pexpreffum ipfis véditonb?data fuit fa citi cenferi debeant declarare z als eis in pre
cultas ato gra q ipfuz annuú céfum in toto miffis opportune prouidere de benignitate a
vel in parte peadez fumma denariozü quaz plica dignaremur.Mos igitur hmõifupph/
abipfis emptorib9 receperat quadocúc vel cationib9 inclinati:q2 etiã ex relatione dilecti
50
lent libere abfqz alicui 9requifitione contra filý nří guillermi tituliſancti marci preľbří
dictione vel affenfu poffent extinguere zredi cardinalis cui negotiuz hmõi cum peritozuz
mere acfe abipfius cenfus folutione extücpe cofilio comifimus examinandu : coperimus
nitus liberare:f3 ad hoc hmỗi cenſus vendito contract9bmôi iuridicos ziuxta determina
res inuiti necßp emptores artarivel aſtrin tionezdoctorum licitosfoze. Adhmōi ambi
givalerent/etiam ipfis poffeffionib9r bonis guitatis rolledu dubiú in premiffis:prefatos
obligat penit? interept feu Oftructis:fuitq contractus lícitos ziuri comuni conformes

z elt talis côtractus emptionis z vēditionis acipfox cenfuuz venditores ab illo folutio
per epos vatiflanieñ pro tépoze exiſtentes & nem remoto contradictionis obftaculo oblt

eorum officiales/necno per diuerfos dños té gari auctozitate aplica tenoze plentiú ex cer?
pozales locozum z terrarú in quibus cenfus ta fciencia declaram?/non obftantib9 premif
hmoiconftituti exiftunt tanclicitus T COMU fis ceterifq cótrarijs quibuſcüqz.Mullier
ni vtilitatideferuiens ſepi? cõfirmatus zap go omino boinuz liceat hanc paginaz nŕe de
probatus qöc etiam fup hmōi cenfibus plu clarationis infringere vel et aufu temerario
rima beneficia eccfiaftica collegia canonica/ cōtraire.Si quis aut hoc attemptare plum
tus & prebende/dignitates plonatus officia ferit indignatione oipotentis deir beatoruz
vicarie/altaria numero quaſi duo milia de ex petriz pauli apľouz eius fe nouerit incurfu
preſſo conſenſu zvoluntate dñozuz tépozaliú rum.Dat rome apud fanctos apoftolos.ví.
ſub quoz territonjs dicta bona obligata co non iulij pōtificatus nří anno.viij. CAbar
fiftunt erectadotata z füdata/auctéticis eos tinus epus feruus kuozuz dei . Wener fratri
rundem dñoruz tépozaliū figillis figillatis z b9archiepo gueznen lubuceñ ac olumucen
robozatis fo:e nofcuntur:qq etiaz vendito epis faluté z aplicam benedictionem.Ibodie
Primlegia

¿quidem litteras nfas conceffimus tenores › de penis emanandis ratiõe


quifequiturstinentes. Dartinus eps kuus
extractionis rerum prohibitaruz cognofcaf
feruorum dei ad futuram rei memonam.Re
perbaiulum generalem non perdiputatos
gimini vniuerfalis ecclie & inmeritidispos generalis regni XVII
nětedñopreſidétes zc.Erat inferta tota bul
lade verbo ad verbuz prout fup:avſqz adbec Zföfusdeigrarex aragonum va
VICA
verba. Volentes itaq o predicte littere nfz len zc.Reuerendo nobilibus dilec
debitumfozciantur efectum:fraternitativře tor fidelib⁹ nŕis deputatis claua
paplica fcripta mandam, quat vos vel duo ris auditorijs compotox admini
aut vnus vŕz per vos vel aliú feu alios prefa ftratoub,generalis regni valen:necnon arré
tis emptorib9 inpremiffis opportuni fauoris datonbus iuriuz eiufdem generalis feu tura
prefidiuz eficaciter impendentes:dictafq lit ipa colligentib9 zalijs ad quos fpectet faluté
terasvbi quãdo ? quotiés expedire videritis ¿dilectionem.ŒŒ iuxta ordinatiões regias
auctoritate nra foléniter publicantes:faciat que ab omnibusfub pems inferi9 declaradis
eadem auctate eifdé emptonb9 vel ipfor pro obferuari iubemus :determinate fint res q ex
curatorib9 con nomimbus p vēditores feu d traregnum valen abfq não vel baiuli nŕí ge
bitozes cenfuuz hmōi de prefatis cenfib9 wux neralis eiufdez regni feu eius locnmt pmillų
ta contractuuz & conuentionú inter ipfos ha vel licencia extrabi non poffunt: pena publi
bitorformaztenozem :plenaz et debitam ſa catiōis earürerúin ptrafacientes quofcu
tiffactioné impendi.Contradictores pcenfu fifci nfi vtilitatib9 inferenda debitis confide

ra eccliafticam appellatiõe poftpofita cōpef rationib9 appofita & coftituta . Et explorati


cendo:non obftante fi aliquib9 comuniter vl turisfitvt his de pena cognofcat qui fua lege
diuim a fede aplica ſit indultuz q interdici ea cöftituit & ad eum applicet fi in legem co
fufpendi vel excomunicari non poffint per lit mittatur.Attamë hyjs non obftantib9 cú ali

teras aplicas nofacientes plenā r expreſſam qui hmōi ordinatōuz reperiunEvro arbitrio
acde verbo ad verbüde indulto hmỗi métio tranfgreffores de cauſahmõi träſgreſſionis
nem . Dat rome apo fäctos aplos.vi.nonas ad nos z eundé baiulü generalem feu euslo
iulij pontificat9 nří anno.vuj. Ceterú vt ea Cumť T non ad vos iureordinario ptinéte: co
rūdem litteraruz tenozes predicti ſic inſerti: gnofcere nitimini z tēptatis :in magnú regie
omimodā rei feu facti certitudinë faciant:a nŕepreleminentie ziuris peiuditiuz.Wolen
plica aucratedecernim9 vt illud idem robur tes igiturhuic preiuditio viam precludere ne
camosvim cudemo vigore dicti tenozes per amodo coalefcat:ad fifci nŕi igenté inftancia
oia habeant,q hérent originaleslittere fup/ vobis dicim97 mandamus fcienter cosulte

pradicte:z eadé plus eisdem tenonb9 fides : proprima & fecunda iuſſionib9 diſtricti9 inhi
.
adhibeat quádocą z vbicüqz in iuditio vel bentes fub pena duox miliű flozénoшm de a
alibi vbi fuerint exhibiti vel oftenfi: vr eifdem ragonia a bonis cuuflibz contrafacientis p
ftet firmitin omibus ficut eifdé originalibus eunde baiulu feu locumt exigéda nŕis erarys
litteris ftaretur.fi fozent exhibitevel oftenfe. irremiffibili iferenda quat 8 pmiffis ad nos
Derhoc autem nullum ius de nouo eifdē iu et ad nŕam cognitionem vt pmifim9 iure et
ratis acquiri volum9 13 antiquz ſiquod hent ratione ptinentib9 zſpectantib9: vos intro/
tantümodo côferuari.Bulli ergo omnio bo mittere feu de eis cognofcere nullat preſuma
minuz liceat hanc paginam nře declaratiõis tis:etiam fi resipe a manib9 cotrafacientus
conftitutionis z volütatis infrigere vel ei au pcuftodes vl'guardias ipius generalis erep
fu temerario contraire.Siquis autěbocat/ : te apud vos puenerint: quas incontinenti et
temptare prefumpferit indignationé omipo fine aliqua dilatione eide baiulo feu eiufdem
tentis deiz beatorum petriz pauli apl'or ei9 locumt tradi z affignari tubemus . Qibus
fenouerit incurfurum.Dat rome apud fan : mādamus fub eadë pena vt quouis cafu fiue

cros apoftolos.inj.noñ decembŕ pontificat9 incorporationis fiue relaxationis iparuz rep


noltri anno.xiiij . faluum faciant quodcüqs intereffe fi quodin
eis ipfi generali ptinere nofcatur.Nos enim
CCXL
In extrauaganti .

fup premiffis eifdé batulo generali et locüten Q, nullus poffit armare vaſa
plenarie comitimus vices nŕas. Dat in ca maritima nifi preſtita cautione in poffe batu
ſtello turris octaue die.vj.octobris anno dñí ‫אוא‬
li generalis.
AB.cccc.plviij .
Zfolusdei gra rex aragonum va
(2, nullus rpianus poffit hita len rc.120 vtilitateregninřicí
refeu fuum domiciliu tenere intra claufuras
uitatis valen euidenti.Tenoze pre
mozerievalen. XVIII.
ents pracmatice fanctionis ftatui
mus fanctimus rozdinamus inuiolabilit fer
Artinus dei grarex aragonúva
uandum exinde nullavaſa marittima in di
len zc.Fideli nro baiulo generali
regni valen vel eius locûten falut cto regno valen armari poffint:nifi prius pa
DE
FOTOS SES troni vel armatozes caueant yoonee in curia
gram . Quia ficut audivimus
difplicenter in mozaria ciuitatis valen, talis baiuli generalis eiufdem regni de non dānifi
cãdo vaffallos/amicos/ vt confederatos no
damnandus inoleuit abufus q licet ipfa mo
reria certis limittib9 ſit cócluſa: et intra eaz ſtros: vl'cũ quibus inducias fiue treugas ha

xpianus aliquis habitarevel fuu foueredomi bemus/res bona z merces eozü.Szfino da


ta bmoi cautione armare prefumpferit etiáli
ciliú cōfueueritvel fit aufus:a quodá tñ modi
co tpe citra in mozaría zitra claufuras eiuf/ plocumentos generales eis hmỗi cautio re
miffafit:poffint a quibuſcunq
; non folum ab
dé nönulli vtriufqs ferus incauti hitant xpia
officialib9 13 etiam apriuatis plonis impune
ni. Un cōtingit feu defacili poffz stingere
fup dicto armaméto impediri:et vafa að illo
perrozexpianifarracenoz/t farraceni ppia/
dedicata incédio dari Quocirca vnuerfis z
nozum mulierib9 in creatozis cōtumelia.com
fingulis officialibus fubditis nŕis rdictor
mifcerentur . De igitur tam dánate comip/
officialiuz locat. dicimus ? mandam? quat p
tionis exceffus per velamen errons hun? vlte
fentem nřam pracmaticā fanctionē tenentes
rius excufationis poffit habere diffugiú : zne
inuiolabilŕ obferuantes illam exequantiux
ipi vtiq farraceni ob continuaz feu frequen
ta fuiferiez & tenozē:nul a habita acceptatio
tem côuerſatiōez z affiduā familiaritatez ad
el neperfonarü:necattéto quouis refpectu feu
fuam perfidiam & fuperftitione animos xpia
confideratione armamenti .Sz vt pfens nfa
nozum ſimplicium maxime inclinaret. Serie
ozdinatio omnib9 innotefcat iubemuseazp
iſta prouidemus 7 volum9 vobifqz dicimus T
loca pfueta in ciuitatevalen & in quibufcunq3
mandamus de certa fciecia zeppieffe fub nře
locis z terris marittimis dicti regni áno quo
grezmercedis obtentu penaq mille flozeno
liber voce preconis diuulgari.In cui rei te
rum auri de bonís vřis fi contra feceritis ha
ftimoniú prefetes fieritullim não figillo mu
bendor nroq applicādor erario quat omis
nit.Dati caftello turris octaui die . xxij.fep
illos xpianos vtriufqs ferus quos itradictā
tembřannodní.AD.cccc.flix.Rex alfonfus
mozeriaſeu eius limites habitare fuücz do
miciliu fouererepietis ta per impofitionest CQualiter fuit erecta ecclefia va
exactiones penaru per alia turistfourey lentina in metropolitanam . XX
media fortiora rigide compellatis ad deferés
Anocentius epus kuus feruozuz
dum domicilia q habent feu fouent ibidez:up
dei ad ppetua rei memoriam . Su
fosdefacto ab ea ptinus expellendo.nec p
per vniuerfas ozbis ecclias eodif
mittatis & aliquisxpianus maſculini aut fe
ponente qui cunctis imperat z cui
minifexus audeat vel prefumat in mozaríap
omni obediunt meritis licet inſufficientib9
a
fata vel int9 eius clauſūras aut limittes dece
conftituti:leuamus in circuitu agridominici
tero habitare:facientes cötrariú digneacdu
oculos noftrementis moze peruigilis pafto
reanimaduerfionis iuditio cöpefcedo. Illi⁹
enim non debemus diffimulare obpzobzium ris inspecturi quid ecclefiarum ipfarum pze

qui probia nŕa Bleuit cruciqz etiã poft flagel fertim cathedralium infigniú ſtatui z decozi

laſputa z verbera p nobis affigi non expauic congruat:quid operis impendi debeat circa
las earumq3 ſtatum proſperum z felicem z
Dat barchin fi.die martij.a.a.d.m.cccc.ix.
Damlegia

diuino fulti prefidio quo cúcta exfuibenigni gina cafteller legionie iceiufdez való regno
tate pro populo fuorü fidelium falute dispo rum illuftribs i quoz dominio tépozali prefa
nuntur ab ea que ftatui eccliarú hmõi cögru te cartaginen z matoziceñ ecclie etiã funt co
unt nřípartes minifterij falubriter z vtiliter ſtitute z hoc fummopere defiderantibus obi
impendere curamus prout etiam catholicor tum respectum habentes.Ibabita fuper hijs
regum &puncipuz expofcit deuotio nolas id cuvenerabilibus fratrib? nris eiufdem fan/

in dño confpicimus expedire . Sane ficut no cte romane ecclie cardinalibus Gliberatione
bis iam dudū innotuit ecdia valentiñ cui ve matura:ad omnipotétis dei laudez &honorë
ncrabilis frater if rodericus epifcopus po? ac fidei catholice exaltationé et totius ecclie
tuen fancte romane ecclevicecacellari? ex cô militantis gloziaz:eccliam predictā valentin

ceffione z difpenfatione aplica preeffedignof illufqz ciuitatez diocefiz a prouincia pdicta


citur in regno valen ac prouicia terracon cō terraconen de fratrú eozudem confilio aucto

ftituta adinodu infignis ac redditibus abun rite aplica tenoze prefentiü ppetuo feparam
dans exiftit & cui femper pelati maxime au zdímébzamus acillius prefulem :necnon dile

ctozitatis zdignitatis prefuere: prout etiam cros filios ciuitatis z diocek eiufdé clerumt

fancte memorie caliſtus papa.ij. predeceffor populuz avenerabilis fratris nŕí gundifalui
noſter ante et dũ cardinalatus honoze funge moderniz protépoze exiſtentis archießi ters
retur donec ad apicez ſummi aplatus diuina raconen metropoliticis dominio fuperionta
fauente clemencia affumpts fuit prefuit ac ci te vifitatione ziuriſdictiõe prorfus eximim9
intas tdiocefis illius dñobenedicente populi & totalf liberamus:ac volumus ecclefiam ip
multitudie numerofa plurimú dcozata: quo ſam valentinen eiufqz prelatum clez quoq r

fit vt non immerito ecclia et cintas predicte populú ciuitatis z diocek.carüdem decetero
etia condignis honoribus perampli⁹ debeat archiepo pfato metropolitico quouis alio
decozari. Unde nos propterea provide confi tureminimefubeffe:ipfamos valentineñ eccli
derantes o fiecclia predicta valentinen in ec amfic vt prefertur infignem z notabilem a cí
clefia metropolitan erigeret ac carthaginen uitatis pulcritudine zamenitate necnon dio
et maioziceń ecclie fedi aplice immediate fub cefis amplitudie ac cleri zpopuli civitatis z
iecte quarüipfe rodericus eps e vicecancella diocefis etiâ magnatum proceruz nobilium z
ríus in fpualib9 z těpozalib9 per fedem predi aliorum preſtantiú ac clarozviroz numerofi
ctani etiaz adminiſtrato: deputat9 exiftit illi tate agri quoc fertilitate decozem in metro
metropolitico iure fubicerent non ta eiuſdez politan cuz archiepiſcopali dignitate iurifdi
ecclie valentiñ z piefati valeñ regni cuiusre ctione fuperioritate omnimoda pallio crus
ges quipro tpe fuerüt zincole dicte fedi fem as delatione ac omnib⁹r fingulis alijs metro
per deuoti et fideles admodü extiterüt bcoz politicis infignib⁹ de fratrú predictor confi
zvenuftati quaz carthagineñ ¿ maionceñ ec lio prefata auctoritate erigimus inftituim?
·
clefiarú predictazú ac illis pro tépoze prefidës creams:acilli carthaginen & matozícen ecia
tium plator :necnon dilecto; filiozuz cleri z rum prelatos profuis fuffraganeis epis capi
populi ciuitatú z diocek earüdem qui ad pres tula vero illaz clerumt populum ciuitatú er
fidentédicte ecclie valentinſic in metropoli/ diocefis earüdem pro fuis prouitialib9 clero
tañ erecte cui vicine exiftunt in eorum oppor populode fimili confilio etiã ppetuo conce
tunitatib9facilius e cómodius ac cum mino dimus raffignamus ac volumus eos quoad
riipozum difpendio quam ad fedem predictā omía metropolítica z archiepifcopalia tura

prefertim obloa diftantia recurrere poffent acfuperioritatem ziurifdictionem omnimo


comoditatib9 & vtilitati fuleretur ac ad pie dam pro tpe exiftenti archiepo valentiñ dece
miffa necnon fingularia i preclara prefati ro tero effe fubiectos e tanc mébra capiti obfe

derici epiſcopi z vicecacellarij qui per longa quentes de archiepalibus iurib9 ſibi refpōde
tempora eide valentin ecclie cuz maximalau redebere . Decernentes ex nunc irritum z in

de piefuit merita:inftantib etiam plurimuiz ane fifec9fuper his aquoquá quauis auctos
fuper hoc cariffimo in xpo filio não ferdina ritatefcienter vel ignozanter contigerit atté

doreger cariffima i xpo filia nŕa eliſabet res ptari:non obſtantib? premiffis ac cõſtitutio

"
Mat
1

In extrauaganti CCXLI

nibus rozdinationibus apoftolicis necnōin na noftra molt cara muller:e per confeguent
prouincialibus terraconeñ ac quibuſuis litte noerade foz o iuridictio per caufa de aquel
ris & priuilegijs forfan bacten per fedez pre crim dela cozto iufticiadela dita ciutat:e viſt
dictam eidem terraconen ecclefie illiufqz p20 lo priuilegi del rey en faumede alta memozia
tépore exiftenti archiepo fub quibufuis ver/ trefaui noftre enladita letra confultoria in/
bozum formis et claufulis etiaderogatonar fert:per lo qual al gouernado? de regne de va
derogatorijs fortiorib9 efficatiozib9 z infoli/ lécia es donar poder de conexer e dtermenar
·
tis etiam talibus q els non nifi fub certis ini totes caufes fifcals ales quals determéar la
bi expreffis modo forma vel nullatenus de abfencia noftradel dit regne pozia donar al
!
rogari poffit conceffis & concedendis impo gun empachamento dilacio. E attenēts que
fterum :quibus tenozes illorum ac fi deverbo
lo fur vedant que cotra caualler fpafaant no
ad verbum prefentibus infererentur profuffi fiadonada fentencia condepnatoria de mozt
cienter expreffis & infertis hentes de fimilicō o mutilacio de membre/folament parle del iu
filio fpecialiter z expreffe derogamus acdero • fticia:attela encara la pratica o coſtú enla dis
gatú effe volum ceterifqs contraris quibuf ta confultoría mencionades: per ques troba
cunc .Mulli ergo omnino hoinuz liceat hac logouernado? öl dit regne hauer condēpnat
paginam nŕe feparatõis dimébzationis exép e hauer abfolt cauallers fpafacints de crims
tiois liberatiōis erectiōis inftitutionis crea greus denant ell delats.lbauent per clared
tionis conceffionis affignationis conftitutio termenat a vos dit gouernado ? ptanyer nos
mis derogationis & voluntatis infringere vr abfentsdel ditregne la conexeça e plenera
ei aufu temerario contraire.Siquis aut hoc cifio per fentécia diffinitiua ari condepnato
atteptare prefumpferit indignationem omni ríade mot e altra quant q quat aflictiua en
potentis dei ac beator petriz pauli apofto bens eperfona com abſolutoria enlo cars oc
lozum eius fe nouerit incurfuruz. Dat rome corrent dequens hauets confultat. Berğus
apud fanctum petrum anno incarnatiōisdo dehimemanam que vos ab confell de vostre
20
minice BB.ccccpcij.feptimo idus tulij ponti affeffo: feparadament efens lo dit iufticia oz
30
ficatus nfi anno.viij.Z.de marcellinis. dinariproceeſcats a promulgar e donar fenté
cia enla dita caufa aquella que fegōs furdiet
Declaratio feta plo fenyozrey crabo trobarets effer donadoza : eab plene/
fobre la pronunciacio fabedoza per logouer ra execuciode aquella ari per vosdins lo dit
nado? contra caualler ſpaſacint. XXI regne com defoza a requeſtavoftra fahedoza
Alfonfoper la gra o deu reydara per tots aquells qui mijançant iufticiap vos
go de valen zc . l amat confeller ne feran requests . Carnos a fobzeabundant
nie moffen vídal de blanes gouer cautela en éfobre les dites coses e calcuna de
nador del regne de valecía ea fon aquelles ab los incidents depēdēts emergēts
loct falut e dilectio. Wiſta hauem vna conful e conexes a aquells per les plentsvos donam
tozia pervos e per lo regent en lang paffat lo plen poder e comanam totes noftres veus.
justíciat criminal dela ciutat de valēcia anos Dada en barcelona fots nŕe fegell ſecret a.ip
tramesa fobre la fentenciadonadoza enlo pro dies de febrer en lany dela nattuitat de noftre
ces fet ptra moffen matheu ram: ala qualref fenyo..cccc.xviйíj.
ponent vos dehim q nos hauem fets regone
C2 fuftes et ligna que ducūtur
cer en nie confell les copies dls proceffos axi
príuú be godalauiar funt obligata illor duc
dela principal denúciacio cōtra lo dit moſſen
tonb⁹p fuis ſtipēdijs fiue mercedib9 XXII
matheu dada per nře procurado fifcal : com
del actitat fobre les rahons offertes per fon Alefu noie.Bateat vniuerfis
frareelo feu pcurador e encara ladita letra nosmaria di gracia regina arago
confultoria .& examinades plenament en nie num rc.loct generalis cifa fup
confell les cofes cerca aço examinadores.Co plicatiõe mageftati noftre oblata
fiderat q lo dit moffen matheu ram enlo teps die prima currents méfis feptébris pro parte
del delicte per ell comes era official dela rey carpenteriozum guancheriozuz ſeu me cena
DI
In extrauaganti.

iozum qui in poztatione cabanye fuftium dictis:attent) etlā alijs nŕm animü iufte mo

eu madere à nouiter ducti fucrüt z postati p uētib9:reformātes fniaz atradictos ganche


inú o guadalauiar ad ciuitaté valen labora rios lata pnuntiam9 fniam declaram? ne

rūt: indiecta remiffa aquada fentécia pnos dü in bōist fuftib⁹dicti cabanyerij /fz etiã in
die.xxvij.méfis auguftij primedeuoluti lata fuftib9 lignis dicti anthonij pellicer z aliop
qua pnúciauim executione peor mercedi pegulleriozu executionez fieri poffe debere

69ftipēdijs & ſalarys fieri poftulatā in fulti ad op⁹ foluédi gancherijs plibatis qtquidre
befeu lignis &funt anthonij pellicer z nōnuls ftat eis foluenduz ex falarijs & mercedib las

Jo mercatoiu feu carpétariozů z aliozü qui bozum áfuftinuerunt in ductu z deportatiõe


pegullerij vulgarit nücupant fieri no debere lignozűz fultú pdictozü.Doc videlz ordine
nec poffe iufticia fuadéte in fuftib9 fiuelignis ❤fi poños feu pegullarios dicto fuftica e li
4
Ppijsdicti anthonij pellicer z alioz pegulle gnozu debentaliq peccunie ĝntitates ex nau
4
ríozü ſeu dñozú fuftiupdicto :facta qdez p leo inter ipfos ex vna zdictú cabanyeriú par
nos ditis gancherijs faluitate ad recupandu tib9 ex altera conuéto z cocordato fiat execu

refiduü falariozu q ipfis debent cötra ioha tio pro eo qodebetdicto cabanperio in fufti
në aluarez defpeio cabanyeriú et bona illi q billozü q debitores illi exiſtunt päntitatep
eos duxit à on⁹ portādi fuites pdictos r vnúquenc debita illi:et fi ex nauleo velnaus
·
illozu cabanya certo nauleo pcio feu ſtallo ? leis pdictis til debeak aut reftet cabanyerio
uentione cũdñis dictor fuftiú facta in fe fup exfoluendú executiopropta fiat zvěditio fu
fit.zonütiauim9 et cũ alia nŕa fentécia die ftiú z alior bonorüdicti cabanyerij q in ciut

tazdicta lata executione ppte gâcherion fie tatevalen reperiant expedita. Quoi precía
rifupplicata & poftulata ad op foluédi eifde fi adfolutioné qntitatü debitarú dictis gan/
logueria ſtipédia feu mercedes q ipis preuia cheris non fufficiat túc executio diſtractior
rõe debet fieri obere in fuftib9 lignis figna venditio fiat fuſtiú z lignozuz dicti anthonij
tis figno marqua vel roffetodicti iohāmis al pellicer zaliozu pegulleriozuvfqz ad cöpleme
uareçdefpeio no obftate oppofitiõe pprieta túöntitatü debitaru ipfis gancheris mer
ria in dictis fuftib9feu lignis coza nobis pofi cēnārýs pro modo z rata quatit fuftiüvnius

ta fiue facta p pte petri ſanxez baiuli villede cuiufqz dictorum pegulleriou . Saluo quidë
relua ture dñij pretedentis eadé ligna dictos in alia inftantia iudicij turefi qö cöpetat taz
ve fuftes ad fe ptinere virtute ɔ̃ctuú z inſtru dictísdñis dictozz fuftiu contra ipfuz caba
mento:üde quib9 métio in cadě oppofitione nyeriuz talios/caufis cratiomb9 predictis

habet.Wifa fuplicatione interpofita adicta eidem cabanyerío contra dños fuftiuz pre
fentécia pptedicti petri fantez dicta die pris dictorum.Sentenciam auté contra dictú pe
ma feptëbus :vifis depofitionib9 teftiú taz in trum fanxez in cauſa oppofitionis predicte p
fcriptis & verboreceptorü fup ftilo curiegu nos promulgatam in omnib9 ? per omnia cô
bernatiōis & curie baiulie generalisregni va firmamus:dictopetro fantez omiture ſi 98
len allegato pptedictozü gancheriozú að fú fibi competat remanente faluo tam contradi
danda intétioné ipforü Wifisvidēdis ratten ctum cabanyerium contra alios fibi obli//

tis attédendis :deű héntes preoculis & facro gatos in contrariuz allegatis tam pro parte
fanctis et9 euangelijs corānobis ppoſitis z dominozum dictorum fuſtuuz & pro partedi
reuerent inspectis vt de vultu ipfi⁹nŕm pce cti petri fanxez non obftantib9 vilomō.Lat
datiuditiú z occuli métis nře cernere valeat die.fxviij.ſeptēbris.anno.AD.cccc.xlv.
qo é equuz:die zhoza prefentib9dictis parti
Excomunicati perfeuerantes
b9ad audienda fniaz affignatis quas adcau
tela nüc iterú affignam ad pmulgationë di in excomunicatione ac interficientes feu vul

cte fentétie in huc pcedim? à ſequif modū nerantes clericum qualiterveniant pumendi
XXIII .
Et attéto z pfiderato fuftes lignain quo
rú ductu zdepo rtati one dicti gachery labora Arpi nomine. nospetrdei gra
rüt funt cis obligata p ſtipēdijs z ſalarijs feu rep aragonuz comes barchinone
mercedib9 eis debit , ex ductu zdepotatõep ad honozez fete matris ecclefiect
In extrauaganti CCXLII

fidel catholice religionis augmentum : et að eishitet comedatvl'bibat:pzeter pfonas a ca


multarum precum inftantiam dilecti noſtri none exceptas.f.vrozér filiost alios quib?p
dni raymundi per eandé venef terracoñ ar/ canones cedit. Necfilia fuaz eius nuptui qs

chiepi Toium epox ceteromic pelator to tradat nec aliqo comertiú vel ɔtractủ cũ eis

tius terrenfe.Statuimus et legé ponim9 im celebzet vel heat:q fi fecerit in pena..au/

perpetuú q aliquis laic ab archiepovel epo reoz incidat:qua preftabit nobis & epódiui
fuo vel eorum fpeciali mandato propia culpa dendar accipienda ficut &pena excomunica
folemniter cũ cădelis ficut mos eft excomuni tox fupi⁹ eft premiſſuz z vltra eā ēt indigna
catus in ipfa excoie ex certa sciencia cotumas tioné nřazfenciat zincurrat. Caffum quoq

cit per quatuor menfes cötinuos perftiterit ¿ irrituz facim9 zhēri volum9 ipoiure nullo
penam.C.folidor prestare cogatur. Jdezfi expectato iudicio vel fentencia quitquid a ta
at per omés alios fequentes quatuor menfes libus excoicatis tpe excoications fuerit actú
vſo ad vnú annum cōpletü:poft vnum vero Statuim ? quoqz 7 pmittim9 deo z vobis
annum cōpletuz penam predictam teneatur raymúdo tarracon archiepor epis regninři

folueredupplicatar.ccc.fol's preter illos dí oibus o non fuftineamus neqz deffendamus


ctos centú folidos fingulo quatuor menſiú illos qui in clericos vel religiofos viros mang
vnius anni. Cuius quidez peccunie toti⁹ me violētas iniecerunt vel qui eos captos tenue

dietaté accipiat archieps vel eps de cuius iu rint:nec ab eis aliqué finé vel cōpofitōez fa/
rifdictione fuerit:nifi forte dominü habuerit tiam vel accipiam quoufqz defacrilegio cō
ipfe excomunicat? prelatuz vl'canonicu eccle miffo tiniuriavobis recclijs plonis quas
11 fie cathedralis vel pzelatú aut virü religiofü leferint fit plenarie fatiffactu: ab ecclia fint
alicuius monafterij:quib9 ipſa medietas def abfoluti romana.CJde dicim zeandé penā
DI et alia medietas nobis não erario applicet imponim⁹ & modú pene circa îterfectores cle
Sita preterea poft ipfum annum ipfe diu ricox/t q? graui? peccát:addimus vt fatiſfa
extiterit in excomunicatõe ipfo iure factusi ctopri⁹ de facrilegio ecclijs vel clericis repis
er famis tapáce ztreuga z não ducatu eiect9 . fine copofitioe qua indenō accipiam? ficút é
Mecadlegittimoz virozi officia vel confilia pmiffuz: pena..aureor nobis pftare tene
vel ad aliquos alios actus legitimos aliquat ant pena cozpozali eis a nobis nihilomin9 in
admittatur . Sit etiam inteftabths : nec ad fligenda: nifi arbitrio epi ip19loci vbi facing
alicuius hereditatis fucceffioné valeat acces fueritpmiffuz fuerit remiffa: z q feuda zbe
dere vnc. nullus preterea in iudicio vel ex, neficia et alia oia q quocią modo tenuerint

traſuper quecücß negocia fibi pareat/necpo vel habuerint ab ecclijs libere zabfolute ip/
fit effe iudex nec arbiter/nec teftis nec aduos
fis ecclijs ad quas expectabūt irreuocabili g
cat9/nectabellio/nec vicaria/nec fagioniam petuo tfine retentiõe aliqua adquirant ipfo
tenere in ciuitate vel extra in pte aliqua dñas iure nullo expectato iuditio vl'fentécia. Ubā
tionis nře:necfidelitate vel homagiu fifit ta dantes baiulis zvicarijs zfagionib9 nŕis q
lis pfona q vaffallos habeat vel bere debeat hocvobis recclijs vris in pace tenere & poffi
poffit requirerevllomo.nec aliqui ipi tenea derefaciat. IDec tame oia fupradicta ita lo

tur eapreftare diu exteterit excomunicat? cũhabeant o privilegijs clericozüvl'eccliarū


quoufqz abfolutionis fit benefficiü confecut9 non oroget fiqua plona eccliaftica voluerit
recipimuſa Tratú habemusz nihiloming vel elegerit magis vri .Dat illerdeñ.xij.kľ's a
femper bébimus qo ad tanti exceffus exci prilis p manú ferrarij not nři anno dñice in/
tationé ab archiepo et epis in oibus eft con/ carnationis.B.ccx.

ftitutü vz vt poft euolutione vnius annino CLöfirmatio pcedentis. XXIII


poffit abfolui nifi a fummo pontifice vel eius
legato vel eiusfpāli mandato: nifi pofit? fue Regon⁹ eps Fu? Fuox di . Wenef
ritin articulo mortis vel laborauerit in extre frib9 archiepo terracontfuffraga
mis.Caddicimus pterea q nullus talib9 ex neis ei faluté zaplica benedictio
coicatis poft in ectijs denunciati fuerint ex né.Cú a nobis petik q iuftú é z ho
coicati aliquid vendatvel ab eis emat/nec cũ neftú tā vigore eqtat ) ozdo exigit rõnis vt
Ibij
In extrauaganti

id p folicitudiné officij nŕí ad debitů pducat verecundia ac ruboze poftpofitis proprijs co


effectuz.Cum itaqz ficut referétib9vobis ac modis inhiantes qverius incomoda dicipof
cepim9fic in ptib9 vřis iniquitas abundetvt funt:illud modicü quod ipideffuncti profins
laici crudelr feuiat in plonas eccliaſticas vt reftituendis iniurijs vel ob remedium aiarū
cenfurâ ecliaſtică vilipendāt. Cariffimus in fuarum adpias caufas relinqunt aliqñfubti

xpo fili? nŕ illuftris rex aragonu tano dei et cent z occultant in proprias burfas conuer
ectie fuedeuot?pia confideratiõe pftituir ve tunt:aliquãdo etiã nouos modos roccaſio
hoies regnifui qui clericos iterficiüt vel ma nes querunt quomodo poffint diuti⁹iplas
nus in eos inijciüt violentas feu cenfura con peccumas ad vfus propaos retinere: fuppo
tépnunt eandé/iuxta modú culpe pena pecus nendo frequenter aliquos querelantes tip
niaria puniantur.Et fi excoműicati vltraan for occafione affumptis z habitis aduocatis
nú in excoicatiõe perftiterint a legittimis ac in quos ipfas etiá confumauerunt peccumas
tibus excludanE: officiales officio fuor de eifdem de alieno gratificarivoletes vt cũ pro
trimentu incurrant donec abſolutõisbeneffi prias caufas habuerint et gratis fine falario
ciú fuerint affecuti et ſatiſfatöez duxerint ex eis patrocinium preftent: ficdiu propter ip
bigendü. Predictor itaq interficientiu bo for aduocator facundiam feu malitia caufa
na fiqua tenét ab ecclefijs reuertant libere ad protrahitur/teſtamento; executio retarda
eafdez.nos ergo fraternitatis vře precibus turtpenes ipfos manumiffores peccunia re
inclinatio fuper hoc ecfiafticarum pfonaru tinef:r occaſione huius inutiliú expenfarum
tutela et ecliaftice difciplievigoze ab ipo rege legata diminnunt defalcant : plures etiam
pie et puide nofcit cöftitutü put in eifdé lřis fraudes & malicias put certo didifcimus ad
dicitur pleni? ptineri:aucte apoftolica fir hibente excogitant cica ifta.Confiderates
mamus. Nulli ergo oio hoim liceat hancpa igitur o nihil magis debetur hominibus ☎
ginanŕe firmatõis infringere vel ei aufu te vt fuppzeme volütatis liber fit ftillus & licitú
merarioptrahire.Siquis authoc attēptare Qiterum non redit ad arbitrium: cũ AD NÍM
prefumpfit:indignatöez oipotentis deir bea expecter offitiu curagererecirca cōplédasz
torpetri et pauli apoftolor eius fe nouerit i exeqndas defficiětíū volūtates, volentes cir
curfurú. Dat laterañ.v.ll's febzoarý ponti ca pdicta falubre adhibere medela & predict
ficatus nfi anno quarto. malicijs obuiare:comúicato religiofoz viro

Conftitutio contra manumif rū valio; ſapiétiozű filio adhibita delibera


tiōe puida monem generalitzin ſcript) vni
fozes feu executores teftamentor non adim
uerfos ciuitat) z dioč valeñ māumiffozeste
plentes voluntatem defuncti circa relicta ad
xecutores teftamétox et vltimevolútatis cu
pias caufas ziniurias pfoluēdas. XXV
iuflibz tā clericos ôlaycos cuiuſcüqz digni
sfrater arnaldus diuina mifa tattfeu cōditōis exiftat qui pdicta non folue
tiōe valen eps. Circa cōmiſſuz no rit legata quozu a morte teftatoris an9 ē elap

LOOD bis grege z bebitu officij paftoralis fus o infra feftú purificatiois beate marie p
inuigilantes: quantú nŕe fragili pimu:alij vero quoz ān⁹ nōdú é elapfus ifra
tatis poffibilitas fuftinet debita folicitudiné ipius anni spatiu mandatú teftatozü quantú
adhibentes:cum zelus aiarum ipox cófidera ad reſtituēdas iniurias epdicta legata ad pi
tione affidua nos comedat et conftringat. as caufas foluenda ftudeant adimplere: velfi
rexfrequenti multor clamoze ad nŕamp forte excaufa neceffaria ab ipfis fuerint reti
Jenit noticia y queda turpis impietas & pec něda faltim ipfas peccunias aut res mobiles
catú oribile in ciuitate z dioc) nŕa adeo iños vl' femouétes q cent tpe piture fine omi frau
leuerit o qfi in cöfuetudine funt redacta:ma devendi pcipim : quas qdé peccunias et alia
numiffożesz executores teftamento#:quozű qad man⁹deuenerit ipor maumiffoz in ede

abipfis teftatorib9 fides eligit & fuoruz tefta facra oponatvt omneoccafioné z caufam re
mentor feu cuiuflibz vltimevol ütatis comit tinendi feu indebite confumandi ipfas peccu
tiÊ executio:fuarú aiaruz falutis immemozes niasfiue res & fufpitiois materiam a fe p20 /
abiecta etiaz prefentis ftat? honeftater omni fus abitiat rexcludat:vt cũ ipivel aliquiami

+
Inertrauaganti. CCXLIII

ciconfanguineivel familiares ipfoz nullum quantü ad iuris fubftantia ommitendo:ipfis


fencient cómoduz de ipis peccunijs fiue reb9 manumifforib9 patrociniu preftet quocung
adimplendas deffunctor voluntates pmp abipfis fuerit requifitus.
tiores exiftant . Alioquin cum iam premiſla
non poffimus fub diffimulatiõe z cōniuenti › TLöftitutio de quib? bonis eps
bus oculis pertranfire ne ipfouz peccata no platí z canonici valen poffint difponere exte
ftrafacere videamur nifi infra predictü tem ftamento vel abinteftato. XXVI
pus alterum & predictis implere curauerint Anodomini.AB.cclxxvij. id⁹ au
ex nunc vt ex tunc in perfonam ipſoruz excois gufti.Nos tazpert9 divina mikɛ
fententiam promulgamus: adalias penas ca
tione valen epus totum eiufdem
nonicas fi ipforum cōtumatia z rebelliohoc capitulú infimul cōgregati:de hos ·
exegerit nihilominus proceffuri. CEade ſen nozervtilitate cultu diuino augendo ecclie
tentia inuolui volumus omés illos qui frau valen coiter ptractantes não r toti⁹9 capituli
dem vel malitia adhibuerint quominusipfe
interueniéte cōcordia et pfenfu puida delibe
peccuniefiue res ad ipfos pueniant za mant ratiōe duxim⁹ ſtatuendü : q nos pfat⁹eps r
bus eripiantur heredum: ſub atteſtatione di fucceffozes nří de oib9 reb9 mobilib9 &ſemo/
uini iudicij precipientes eifdem z in ſuor pec uétib9 q habuerim? tpe mortis nŕe ab ecclia
catorum remiffioné inuungentes q circa eas vel aliüder 8 redditib9 muriueteris z algezi
exigendas & habendas follicitudinez rdiligé revni⁹ anni að méfamv3 epalem expectatib9
et tiam quam poterint zdebuerint adhibere p poft morté vel religionis ingreffuz poffimus
LE curent.Nos enim ipfis circa premiffa nr3 co condereteftamentú znfamfacerevoluntatë
filium fiue auxiliuz fine difficultate qualzdas Belati etiaz & canonici ecclie valen quí núc
18
repromittimus vt debemus quandocucs ab funt & ptpefuerint eodé gaudeat priuilegio
al ipfis fuerimus requifiti.CFuturi autez ma fauore.f. de bonis ſuis mobilib9 z inmobi
numifforesfeu executozes nifi infra annum a
lib9 peos emptis vl'alit adquifitis ab ecclia
2 mozte teftatoris iuxta voluntatez ißius iniu vel aliúde poffint fimili dere teſt fuáfa
rías reftituerint legata ad pias caufas per
cere voluntaté.Et nihilòmin9 plati z canoni
foluerint vel faltem vt prediximus in ede fa
ci ipi9 ecclie valeń héant p annú poft mortévľ
cradepofuerint:ftatim poft annum eadem fe religiōis ingreffuz omésreddit?? puentus
tentiafint ligati: vt fic remoto obstaculo qo quos bent vel habuerit i ecciavalen vl'röne
impedit vel fufpendit ipfam folutionem fieri
ipius tpe mortis fue:de qbus redditib9 7pro
legatozum /voluntas defuncti citius &liberi? uentib9poft mortë nŕamvel religiõis ingref
impleatur.CQuia frequenter vt predixim9 fuz pvnu annuz recipiendis/ſi debita vel ins
predicti manumiffores occafione aduocator inrías beam? nec aliude affint nobis faculta
predicta legata diminuut & confumant quos tes vnde fatiffacere valeam?: totú illud äle
dicunt effe executozes teftamentozuz defen cunq täntumcü fuerit diſtribuatur ¿deE
fores cum deberent dici potius deſtructores ad reftituedas iniurias z debita pfoluenda :
eo q voluntatem defuncti fcienter z malicio Sivero no fim9 aftricti debitis vel iniuri
fe impediunt retardant:nos à voluntarios is:vel fuerim9: 7 al's héam? vnde foluere va/
labozes debemus appetere vt quietez alijs p leam ? :nos vel fucceffozes nříde redditib9 vľ
paremus:eligim⁹ certuz & fpecialem dare pa Puentib9dictor duox locox.L.muriueteris
tronum & aduocatú omibus teftamentis: ċer
Talgezire: platit canonici ectie valen 8 red
tum falarium de mensa nãa cõftituendo eidé
ditib9z puětib9 benefition fuoz quos pan
qui circa predicta ipfa teftamenta acvltimas nú poft morté vel religiõis ingreffuz funë hu
voluntates in iure defendat.Et volentes cir ius cöftitutois bneficiohituri:poffim , hmōt
ca premiſſa omnem fraudem malitiam & fufs fequif ordiare.Widelz o de duab⁹ partib9
pitionis materia amputare iuramentu ab ip
reddítuú z puētuű predictor nos & fucceffo
fo recipimus q excuſſis manib9 ab omni mü
• res nři/prelati et canonici prites atqs futuri
nere et qualibz illicita pactione fine omni ma poffim facere ftabilimetü quodcüqvolueri
licia z diffugio nihil tamen 8 contingentibus m9 in eclia valeñ.i nŕa vltia volütate legado
Ib iij
In extrauaganti.

videlz feuquomodolz dimittédo ad fabricag fus fuerit/fi ad 8bita z iniurias teneatur nec
ecclefie vel omamēta luminaria capellanias at's habeat vnde foluat feruetur o fuperiusé
el aniuerfaria feu alia que cultuz diuinuz vi expreffum v3 9 totú quitquid et quantücüq
Jeatur augere. De tertia vero parte noftrā fit detur ad debita iniurias pfoluendas.Si
valeamus facere voluntatem. Sicigitur vero non fit aftrict9 debitis vēl iniurijs:velſi
canonicus vale prepofitus vel prelat? modis fit/et al's habeat vnde foluat :totü qöde red
z determinationibus fupradictis habeat per ditib9 vel prouentib9 quos habet in ecclefia
innum completum poft mortem fuam reddi valen vel rōne ipius quofqz per annum poſt
si prouentus canonie feu canoniceportio mozté vel religionis ingreffum debet habere
nis prepofiture ac etiam prelaturè vt tñ per vt predixim?: detur z ponatur p2o aía ſua ad
dictum annú ad omia onera z feruicia teneat arbitriú epifcopi et capituli vel folius capítu
que fui requiret conditio beneficij zad que fi li fedeuacante in ornamentis fabrice vel alys
viueret teneretur. Conſtitutioné aut per bo fupprafcriptis in ecclefia valen. Clboc tame
ne memorie fratrem andream predecefforem faluo o de dicta tertia parte de qua fi teftat?
nŕmʊ capítulű valeñ editam ad memozā res fuiffet fuam poffet facere voluntaté/ fi fami
ducentes v3 9 prelatusfiue canonic ecclefie liam habet tépore fue mortis vel habuiffet të
valen portioné & veftiariu per annú poſt moz poabus retroactis cui rōne recepti Fuicij ad
tem habeat de quib9 aniuerfarium cöftituat remunerationez teneretur:fiat eis remune
in ccclia valen:eam volumus fuo roboze pdu ratio de tota dicta tertia vel parte ipius put
rare. Deredditib9vero piepoſiturarü re epovelcapto vel foli capitulo fedeuacate vi
cipiendis poft mortem p prepoſitos fic duri debitur faciendú.lbugo. mia predicta in
musdeclarandü:qfi prepofitus obierit ante telligantur fub determinatõe extrauagantis
factum prepofitureferuitium quandocunq dñi Joḥānis pape.prij.que incipit.Suſcepti
prepofituram feruiat et redditus ab integro regiminis.Idé annodni..cclxxxj.
percipiat illius anni.Si poft factum feruitiú Emergentium negotiorum varietas futuros
obierit/reddit vnius anni integre percipiat ruma cafuum inopinatus euétus euidenter
zferuiciú ad quod tenetur prepofitura zalia oftendunt ea frequenter ſubdubietatis nubi
fubire onera teneaf. Prefentem aut cöftitu lo conftituta fuiffe que clare necnor copio/
tionez volentes plena firmitate gaudere caz fe credebantur effe fanctita : cui cafui taliter
proprijsjuramentis vallandam duxim9 % fir improuifo non poteft aliter prouideri nifi q
mandag. Beccunia aut predicta tam due mortonoua lege feu cöftitutiõe clarefcat qo
partes que in ftabilimentis ecclefie debent co per editor ferie ftatuto non poterat con/
uerti tertia 8 qua deffunctus poteft facere gruefeu liquidediffiniri . Proinde licet nos
fuamvoluntaté in poffe manumiffozuz ipius iazpertus miferatõe diuina valen eps & capi
deffuncti vel cuiufcunq ipe voluerit veniat . tulu loci eiufdez cum multa maturitate acio
Etipi manumiffores vel alia quecunc perfo licitudine ftatuerimus diligenti o nOS TŃUC
na ipam pecuniam de mandato offuncti reci ceffores noftri reddit9 muriveters z algezire
pietes ad cognitionem epi z capituli vel capí necno ecclie noftre canonici prepofiti prela
tuli folum fede vacante fue depofitione pecu tipoft morté fuam per annú integrum reddi
nie vel al's put ipis epo z caplovidebitur fa tus fuos habeant ?
¿ prouentus rc.ſcom o da
ciendú idonee caueant vel fatifdet q dicta o? rius plenius in illa conftitutione cauetur q
dinatio impleatur put expreffum eft fuperi⁹ incipit.Annodni. AD.cclxxvij . idus auguſti
in conſtitutiõe prefenti . Drouifo tameante Mos iazpertus miferatione diuina valentie
oia o predicte due partes q ad in ſtabilimēs epifcopus et totum eiuſdem capitulum infi/
ta in valen ecclia faciéda fut affignate in nut mul congregati rc. Attamen aliqua dubia ex
los alios vfus conuerti poffint aliqua ratiõe nouis cafibus inopinate z ex dicta profiliunt
De tertia vero pte vt dictum eft/ offuncti ſu fanctõe q obfidere penit intédentes aliqd ad
am faciantvoluntaté. Si vero eps prelat9 dere volum⁹¿ftitutõi predicte in aliquo dfe
vel canonicus ecclie valen abinteftato dceffe ctive : eandé nihiloius pro virib9 declarado:
rit vel teftamento non facto religioné ingre alijs in prefata pſtitutõe pſcriptis in ſua ma
Inextrauaganti. CCXLIIII

nentibus robo:is firmitate. Statuimus igi (Conftitutio defepulturis & qui


<
tur z pro futuris oibus queftionibus & dubi
bus denegaridebent. ‫ אא‬Vi
tationib9 euitandis: habito fup hoc inter nos
logeuo tractatu: coiter ordinam ? ofi a prin Aymundus epifcopus valen ano
cipio menfis madij vfqz ad lil's tanúary obie Domini.AB:ccxcvuj.xiiij kľ's octo
rit vel religioné ingreffus fuerit aliquisppo bris.fanctis antiquis patrib
fitus ecclie valen : fue prepofiture poft mortë nofcitur conftituta vt vnufquifq

vel religionis ingreffum redditus heat & pro fepelliatur cum ſuis parentibus qui certã nỗ
uentus:qui videlz ab ipfo menfis madij pun elegerint fepulturam. Pulli tamen negandu
cípiocolligentur vfqz ad his ianuary que fe eft quin poffit vbicunqvoluerit coifcrete ele
quétur : ipi⁹tñ prepofiture oneraz Fuicia fub gerit fepelliriita ti fi in aliena ecliafepelli
eúdo: et nihloius ab ipfis kalendis ianuarij ri elegerit zde hijs q fibi legaueritz alijs qoc
ſeğntib⁹vſqz ad ¿pletů annú vz vſqz ad altas cafione fepulture ipfius puenerit: parrochia
It's ianuarij prepofiture redditus oms perci lis ecclefia habeat canonicam portionem vis
piat et expleta:onera fimulit z feruicia fubeus delz quartam partem fecundum confuetudi
do que prepofituris incubunt. fi eum reli nem eeclefie valeñ.Exceptis illis cafibus in q
gionem ingredi vel expirare côtingat a princi bus de iure pars canonica non eft danda .

pio menfis ianuarij víc ad fine menfis aput CSi vero aliquis in ſanitate ſeu infirmitate
fue prepofiture redditus tm habeat expleta de qua non moritur intrauerit religionis do

21 que ab ipfo principio menſis ianuarijvíc ad mum aliquam fe et fua reddendo/ non debet

fequens principiú menſis ianuarij anni alte eccleſia parrochialis de bõis illius habere ca

rius colligant onera z feruicia ipfius prepoſi nonicam portionem.Siautem in infirmita


turefimiliter fubeundo. Ibec igif ftatuentes te de qua monitur religionem intrat/dbonis
nodofas fugim qftiones necno altercatiões ibi oblatis ecclefia parrochialis o qua fump
ep
obicim⁹ ſcrupulofas:quas ficut ex collatione tus eft debet habere canonicam portionem .

ΤΟ comperimus ftudiofa conuenienter non pof Idem dicenduz eft fiinfirmos de vna parro
fumus aliter euitare.CAddicimus preterea chiafaciat fe mutari in infirmitate ad aliam
conftitutioni prefate cuius principium fupe parrochiam & mozitur de illa egritudine/ſua
rius eft infertum qfi perfonats aliquis cons ecclefia debet habere canonicam portionem .

feratur perfonatum in noftra ecclefia taz ha Be autem littes ex littibus oriantur fcië/

benti :qficut defunctus pielatus vel religio dum eft qfi parrochianus alicuius ecclefie
në ingrediens habet per vnius anni comple tranffert domicilia fùum in aliam parrochiā

ti fpatiu fui perfonat reddit expleta : ficz et ibi mozatur: erit ftatim parrochianus illi9
ille pfonatú bis cui pfonat nouus alius ofe ecclefie ad quam fuum tranffert domicilium

retur per alterius anni completi fpatium pez et illi ecclefie fubiectus eft quo ad ius parro?

fonatus quem iaz habebat reddit? percipiat chiale. Verum quia nullus debet iurifdictio
teg
et prouentus: que res licet non fuerit ſpecifi nem alterius vfurpare: prohibemus etiam di
cata vt debuit in antiqua conftitutionepre/ ftricte ne aliquis parrochianus alterius par
dicta:fic tamen a tépoze ozdinationis feu con rochierecipiatur ad ecclefiaftica facramenta
ftitutionis premiffe fuit hactenus obferuatū :nifi ad baptiſmum & penitenciam neceffita/
Ibugo . Pos autem vt fine omni dificultate tis articulo imminentevel de licencia propríj

predicta procedant de cõſenſu nří capituli fic facerdotis . Crohibemus etiam fpecialit
ozdinauim ? o quocunqz tempore dcedat pre ne aliquis parrochianum alierius /in fuo ci

pofitus annus incipiat a kľ's madij :et quan/ mintiofepellire plumat:nifi ibi elegerit fepul
totempore poft dictas ll's prepofitusvixerit tura:qfifecerit co2p9 ſepultú romíaqocca
tanto tempoze pro rata fructus percipiat et fioe iph9 pcepit ecclefie parrochiali reddant
onera fubeat: et poftmodum a die mortisfue nifi pegrin fuerit vel viator de remotis par
9.63

per annum completum fructus percipiat et tib9:quivbicüqz decefferit:nifi alibi feplturā


onera fubeat:fub determinatione predicti ca elegerit: poteft licite fepelliri : mifi obfket con
pituli.Sufcepti. traria cófuetudo .CSi vero parrochianus
Ib ííi
In extrauaganti.

alterius ecclefie fiue in fanitate vel infirmita poftoliceprothonot renerēdiffimi in rpo pa


te ad aliam vicina parrochiaz iuerit feu tra tris.com.Z. miferatiõe diuina fancte marie
fiuerit animo domiciliu noi mutādi ribi ali in vialata diaconi cardinalis valeñ in ſpuali
quo cafu fine electione fepulture moztu? fue bus & temporalib9 vicari9 generalis/gudifal
rit/ſepelliendus ad fuam parrochialem eccle u dela cavalleria archidiacon? algezire/ iau
fiam deportetur /vel fepelliatur in illa parro fridusferra/michael gomiz/ petrus paulus
chia in qua é mortuus fi parentes eius vel co rofell/michael daffio/gafpar o pertufa/gent
fanguinei fint ibi et fua parrochialis ecclefia fius firaz petrus fart oés canonici prebenda
hoc duxerit concedēdū : nec illa parrochialis ti dicte ecclefie valen in domo capituli eiufdé
ecclefia vbi moztu? fuerit pōt querere cano/ fono campane vt mons eft couocati & capitu
nicam portionez ab ecclia parrochiali ipfius lariter congregati ac capitulu paſcaler gene
defuncti de his que occafioe fepulture velle rale dicte ecclefie facientes celebrantes repre
gatipuenerint ad eandem.CADulier autem fentantes et cötinuantes vnanimes et côcor
cöftante matrimonio z etiã moztuo viro fuo des ac nemine difcrepante : habito per prius
eligere poteft vbicunqz voluerit fepulturam inter nos diligenti colloquioet tractatu ac
Si veròfine electione fepulture decefferit/fe deliberatõe matura. Ddicientes ftitutōib?

pellíatur in ciminterio ectie parrochialis et i antiquis dicte eclie ſuper benefficijs in prefen
fepulcro viri fui fi premoztu9 fuerit z in eade ti ciuitate etdioceß valeñ inftituendis editis
parrochia fit fepultus. Sunt auté quidam Conſtituimu9 et ordinamus qamodo qui
qb9 debet denegari ecclefiaftica fepultura vz cüqz in dicta ecclefia valen benefficiú inftitue

oms heretici & excomunicati maiozi excomu revoluerit dupla z anшuerfariudotatiōis an


nicatiõe z interdicti . Ité illi qui in tomeame nue.pv.libzarů monete valeñ . In alijs vero
Jpravi. ecclefijs eiuſdem ciuitatis. Z.folidos eiufdé
tis moziune. Jté vfurari piedones manife
que Jttem fti.Jtë oms quos manifeftü effe cöftiterit in monete pro celebzatõe vnius velduomuz ani
mortali peccatodeceffiffe.Ité omis qui fe ips uerfarior confignareteneaf: dictafq3 colti
ive Correc
fos fufpéderút vel ſeprecipitauerint aut gla tutiones fup eifdé inſtitutiõib9dupple zani
for dio fe interfecerint. IDec autem intelligenda uerfarior predictor comutantes . In alys
b. funt &feruada/nifi in morte manifeſta ſigna verocontentis in dictis cöſtitutiōib9in fuis

apparuerint v3 opetierint prebŕm vel pem roboze z valoze valituras.Cöftituimus etiā


tentiamvel alia figna penitentie fi amiferit is q benefficiuz annuale in dicta ecclefia valen
loquelam:q fi talis erat excomunicat9 vel in nōadmittatur nec in alijs ecclefijs dicteciui
terdictus & mozte preuentus non potuit ab tatis. Dzetereapftituimus rozdinamus q
folutionis benefitiuz obtinere debet abfolut benefficia in dicta eclia valeñ z alijs ecclefijs
poft mortem f3 ab illo peccato a fuo iudice ab dicte ciuitatis valen inftituta que fuum non
foluat p quédum viueret fuerat abfoluend?. fortita fuerüt effectuvz que non fuerunt con
TEt adprobanda figna penitencie fufficitve fignata fi illa confignaristigerit poft hmõi
dicunt oms fere doctores vnus teftis fi plu? publicatōez debeat confignari iuxta preſen/
res non poffunt ad hoc probandú inueniri . tis nãe cõftitutiõis tenozem . Qué acta z pu

Veruntamé figna penitentie licet preceffe blicatafueruntin dictadomo capituli prefa


rint fi non fuerit in infirmitate vel mortis ar te ecclie valen per me Jacobuſtephani noť.
ticulo ab aliquo abfolutus nõdebet ante ab publicú valen et dicti reuerendi capituli ſerv
folutionez in ciminterio eccliaftico fepelliri. bam die veneris.xiij . menſis augufti. Unno
anatdi.AD.D.j.Jrefentib9ibidéveneř z
Constitutiofuper beneficijs in diſcretis viris ioane bexix fubdiacono dicte
fede valé ac alijs eclijs iſtituēdis.XXVIII ecclefie valen et iacobo perello in dicta ecclia
A dei noie amen:pateatvniuerfis beneficiato prebris teftib9 ad premiffa voca
fingulis q nos captim fancte me tis fpeciali et rogatis.
tropolitane ecclefie valeń i quofu

mus prefentes. Buillermus rays CLötra aqlls qui done de canya

mund? de centelles decretor doctor ſedis a des/apollades o ab altres imūdíciesXXIX


In extrauaganti. CCXLV

Ra oiats queus fan a faber dept o alguns ignorancia no pura effer allegada.
dela mageftatdel molt alt fenyoz Certificant los queles dites penes los feran
rey los molt magnifichs moffzio executades fens algúa grae merce.E guard
A
lan de caftellui devilarafa caualler Subfequenter vero
fe quiguardar feba.
dla majeftat ol molt alt fenyoz rey tenit loch die veneris intitulat quarta méfis ïulij anno
del molt magnifichmoffen loys de cabanyez anať dni. Ab.cccclxxxviy.enpe art trõpeta
lles caualler confeller e camerlenchdela ma publich dela ciutat devalendir e relaciofeu q
geftat ol molt alt fenyoz reye gouernado: öl dimecres pppaffat elle fos copanyos hauië
regnede valen per abfencia de aqll /moffz frå publicada la deffufdita crida pla prefent ciu
cefch amalrich cauallŕ infticia enlo criminal tat de valen e lochs acostumats de aquella .
dela ciutat dvalent enlo preſent any:q com en

la prefent ciutat de valen fe freqnten depoch (Que lo iufticia criminal ni loce


téps ença es acoftumé dedonar ampollades de aqll ni altres officials pure de nit ne ddia
canyades cantarellades plenes o almangue entrar en casa dedona maridada o folta per
naediuerfes altres inmüdicies: les quals re pendre aqlla en adulteri. E q no puxen copo
dunden en gra iniuria de aqlles perfones a far home folt ab donafolta. q lo marit fu
fon donades e en gran detriment del bon fta gida fa muller per adulteri o altre crim pura
ment dela prefent ciutat e cofes de molt mal tenir amiga en caſa. ‫אאא‬
exéple e dignes de gran caftich:e finoy era de Je fabbati xxiij.mēlis decēbis an
gudamēt prouchit dels dits actes fe pozia fe no anatomi..ccccxlvi.los honf
198 moffen frances viues caualler/ en
guir algun grã e irreparable inconueniét. E
FOT
perço los dits molt magnifichs tinet lochde berèguer marti ciutada/ é galcerā
gouernador e iufticia criminal ab deliberatio mercader generos/en galeas tohan / en toan
feta enlofacre real pfell reſident enla preſent valdaura e en pere iulia ciutadans iurats/en
三瓜 ciutat on han entreuēgut los magnifichs iu manuel fuau racional/micer frāceſch maſco:
am rats erational aduocats efotfindichdela di micer guillez pelegri/micer arnau valleriola
ta infigne ciutat han prouehit ſtatuit e orde emicer ioan de gallach aduocats dela ciutat
fus nat q li daciauất perfona alguna bonara am de valen: congregats enla caba vulgarmene
pollada/canyada/ canterellada o en qualſe appellada de confell fecret:per lo poder aells
uol altramãera abbutea tirara o iniuriara attribuitedonatplohonor cofellgeneral ce
ea a ninguna altra perfona:q los quiu faraels lebrat a.xxij.del prefent mes . Attenents que
acōpanyara /equiu fara fer/e quiu cōfellara ples entradesde nit ede dia per les cafes de
que tots nuus correguen p la prefent ciutat e Les dones per los officials fe feguere enla pre
lochs acoftumats o aqlla:donan losdegre⁹ fent ciutat molts inconueniéts ediffamacios

açots.Efi fera pfona hōrada quiu fara o fez les quals volents euitar. 2oueheren e 02/

bofaraqfié encoreguts en pena de centmo denen q algun iufticia o loct regent ne cap o
rabatins do?: dela qual pena no pura effer fe guaytes o faigsde nit ne dia no pura entrar
ta remiffione gra alguna.Alsquals culpa ni tocar a portes de algúa dona den altraca
bles o delinqnts dins vn dia natural los fia fa on fiatal dona cafadavídua o altra folta p
fet lo proces fens folemnitat alguna finofols trobar aqlla en adulteri e o fomnicacio p com
pofada la denúciacio e pfeffat lo dlat. E con pofar aqlla e per altraqualfeuol color eppro
ftat del dit crump confeffions op teftimonis cebir contra ella criminalment o per pedreo
fens altra dilacione folěpnitat alguna lodit arrestar aqlla fens inftancia del marit pareo
delat fia executat. Bertal los dits molt mag mare o altre afcendent o germa dla dona ep
nifichs tinétloch de gouernador e iufticia cri fent aquell/ e aquells inftants e requirēts. E
minal abtenoz dela pfent publica crida la ql filo cotrarifera feyt p los dits officials o al
fan publicar e preconizar plaprefent ciutat tredaqlls encoreguen en pena de.ccc.mowa
elochs acoftumats de aqlla intimen e notifi batis do: applicadors la terça part al fenyo?
quen a tothom en general e a calcu en ſpecial rey/ laltra terça al comu dela ciutat/elaltra
la deffus inferta deliberacio perço á
La q per algu terça a aqll o aquella ò̟ tal iniuria þaura ſof
V
In extrauaganti.

ferte los actes fien nulles. CJtě proueeren uengur fensvoluntat de aqila ofens caufa iu
e ordenen los ditshonor ratioal e aduocats fta a coneguda dela cot fegons es dit. Enal
que losiufticies criminals loce e regents de tra manera q li pague entregament de totlo
aquells no puren ppofar home folt attrobat téps empres econuengut e çog romandraa
ab donafolta/nedona folta atrobada abbo pagar dela dita foldada.CE aqftes matexes
me folt fots incorimét deles penes deffus di coles fien entefes en fon cas e loch en fcuders

tes p calcũa vegada qal prefent capitol fera e en macips e macipes qui ftiguen oftarane
contrauengut applicadores fegons Ölfus es en aqlls ab qui ftaran : exceptada folamēt la
ordenat . Jtéproueherë e ozdené meſauất pena de açots: mas encars ql fcuder macipo
qfi a algú habit dela dita ciutat fen fugira la macipa baia retre ço que reebut hauta dela
muller padulterio altre crim p aqlla comes foldada fegons qdeffus es declarat :q fi allo
ental cas fia permes al dit hom tenir en la ca nopot retre o pagar que ftiga pres o prefa en
fa per fa feruitutona dona fens incorrimét de la piefo comuna troatant quebaia reftituit
alguna pena corporal o pecuniaria.Eqötal e pagat ab acabament.
hom ni dla dona q ab aquell habitara oſtara
Que nenguno gos comparo
los dits iufticies loctinents ne regents de as
vědre qualfeuol fcriptures fens licencia dels
quells ni cap deguaytes no ſen puxen empas maioralsde notaria. XXXII:
char encara q aquells vfen carnalment p via
de copoficio ni en altra manera: nitocar los Mno anať dní. AÐ.ccccxíííj.die
& ala pozta ni fcalar los la cafa fots inco:rimēt fabbati.riij.octobzis per magnifi
deles dites penes applicadores fegons á dels cum confiliú ciuitatis fuit factuz
fus es ordenar. E aço fien tenguts iurar los Ifequens ftabilimentů v publicată
dits iufticies e loctinents cafcun any lodia d XXVI.dicti menfis z anni.
nadal aiuſtant ho al iuramét qacoſtumé fer CHtem pueer lo prefent cöfell & nengun có
pradoz ovenedor deſcriptures qualfeuol per
Contrales.dides o nodrices obsde tapiners o altres per qualfeuol mane
qans o cōplir la feruitut fen van. XXXI. raorabo nogos copiar e ovendre los dits li
Ano anaťdní. AD.ccclxx.iij.die bres o fcripturesfens a primerament e abas
veneris.viij. tulij p magnificũ có no fia vilt e regonegut per los maiorals dela
filium ciuitatis valen fuit factum artde notariae ablicencia de aqlls : affi q fia
ftabilimentum fequens. vift fi hiba fcriptures publiqs eauctentiqs:
Cri mateix ftablie ozdena lo dit confell q en pena de cinqnta možabať, applicadors lo
daciauant nenguna dida o nodriça puix ſia a terçalfenyo: rey:lo terç al comu dla ciutat/
fermada o auenguda a nodrir alguna criatu lo terçal acusado: .E deaçofia feta crida pu
blica .
ranogos mi preſumefca lexar aqlla o partir
fe del feruir ans dela fi del temps empies oa
Ter los notaris regents los li
uengut fens voluntat o licencia o aqllode a
biese pthocols o altresnotar.XXXIII.
quella ab quisfera afermada o auenguda/o
fens caufa tufta a cõeguda dla cort breumet Mno anat dñí.AD.ccccxl.dieio/
ede paraula . En altra manera que perda la uis intitulata. xxviij.apults : per
foldada tota del temps que nodrit o fuit ha lo infigne confell dela piefent ciu/
ura:la qual foldada lo fenyoz o la dona fe pu tat de valen a inftancia dels maio
fa retenir o aqlla cobrar ſi pagada la haura rals del honor collegi dels notaris forenfets
en tot o enpartida . Enorelmenys qaytal los ftabliments inmediate feguents.
dida o nodriça corega la ciutat ab açots per Timo que perfona alguna de qlfeuol ley
pena fua e per exemple e per caftich daltres . ftament o condicio fia qno fia notari appro

E pegual rabolofenyor ola dona ab qui la bat per la dita ciutat: no gofe ne prefumexca
dita dida nodriça ftara o fera afermada o a per titol deherencia de legat o en altra qual
uenguda no pura gitar aquella de fon feruir feuolvia forma e manera detenir en fon pos
odelnodrir ans dela fi del temps empres o a der libres notals prothocols o regiſtresde
In extrauaganti. CCXLVI

actes íudicials de algú nof moit ans aquells per continuats o copiouats o ab fubfcripcio
tals libres encontinēt q lodit notari del qual alguna portant fe de libres de algú noť mozt
feran ftats dits libres e registres fera moit la fi ladonchs los dits libzes realment noferan
muller fill hereu o legatari 8 tal notari mot en ma e poder e fots cuftodia e protectiodel
o altra qualfeuol perfona en poder dela qual not trabet ofabét traure los dits teftaméts
los dits libres feran romafos baia e fia tengu codicils contractes o actes : efilo notho at
da metre aqlls entregament en ma e poder o temptarade fer:que per cafcuna vegada que
aquell notari aprouat q li plaura e běviſt li ſe cotrafara encoregua enla damut dita pena,
radins cinch dies compradors del dia dela Item q tot not tenint e regint libresde no
moit del dit notari auant:efi per algu fera at tes prothocols e registres de actes iudicials
téptat de fer lo contrari:que aqll aytal encor de notonot morts: haia e ſia tegut dinsdeu
regua en pena de cent mozabat do?: applica/ dies apres q los dits libres feran venguts en
dos lo terçals cofres del molt alt fenyor rey fon poder pregir e tenir aquellsde notificar
lo terçal comu dela dita ciutat/ e lo terçal as e manifeftar aqlls als q fon oferan maiozals
cufado? fens tota veia e merce.E no refmeys del dit collegi:fcriuit deſa propria ma lo nom
lo honor tufticia cinl dela dita ciutat encon o noms del noť o notaris del qual o dels als
tinent paffat lodit terme conuocats los ma los dits libres feran ſtats:öfignant lo nōbre
totals eo a iftâcía lur ab aquells enfemps va dels dits libres e de quines o antes anyades

ía e anar fia tegut ala caſa on tals libres ferā feran:e açofots ladamunt dita pena applica
e fens dilatio alguna tragua e traure faça as doza vtfupra:la qual dita fcripturade notifi
quells dladita cafa: los quals plos dits ma cacio e manifeftacio de libres los dits maio/
fozals fié acomanats a aqll dels dits notaris rals baien e fien tenguts coferuar aquella en
aprouats qui volra e nomenara la perfona a tal manera que dels dits libres edels contra
Det la qual los dits libres feran tolts oleuats.E ctes teſtamets codicils ealtres qualfeuol in
He lo dit iufticia encontinet execute la dita pena ftruments e actes en aqlls fcrits cordenats

T3téq not algu fots incorriment dela pena fen pura doar rabo a tots aqlls de qui es ofe
bamütdita partidozavt fupra nogos o preſo ra interes.Є aço fia entes ari dels q apresent
mercanotar ordenar traure o fer traure tes detenen com dels quidetidrā dels dits libres
frament codicilo algú cōtracte o inftruméts Fozen publicats los precedents ftabliméts

denotals oprothocols ne actes alguns de re pla ciutatde valēcia a.v. del mes de juny del
giftres iudicials: ne cloure nedonar aquells anydela nat.denfe fenyor AB.cccclví.

3
hay Ad laudem et gloziam altiffimi et illius facratiffime ge
nitricis domine noftre:z ad honorem vtilitatem acbenefficium reypu

blice infignis ciuitatis Valétie ac totius regni eiufdem.Explicit


volumen priuilegiorum ac aliarum regiarum prouifionum:
cum fuis primitiuis originalibus ac regiftris pro poffe
veridice acdiligenter pprobatu. Impreffuma
in nobili ac magnifica Ciuitate Walencie
arteet induftria humilis Dídací de
gumiel:fub anno incarnationis
dominice.D.D.xv.dieve
ro intitulata.xxx.mēlis
octobris /regnante

potétiffimo Fer
dinando rege
LAUS aragonu DED:
valen
.
& Taula dels falaris

Za ozdinacío e taula fobze los Sté per continuar lo decretum de videndogfa


lo affeffoz al fcriua ſis diners.
falaris Blesfcriptures dela cot ciuil : feta p Itepla obligacio e fermáça qs bona a vna quis
los noble e magnifichs Bballe iurats/ra diu empara oferma de diet vn fou.iiij.diners.
tional e findich dela prefent ciutat: en virtut Fré pla pitacio 8qlfeuol letra föfidiaria viij.8.
de certa commiffioreal per lo honorable edif Sté per lo trellat qs trau de manamētsy empes
cret en luis prats not fcriua 8 dita corta ells de relatos deporters e fimples obligatós. vid.
presentada:a beniplacit empo dellst non aliť Item perla refponfiua.xiii.diners
Fré plafcripcio de bens o venda o bens q regre
emanat aqlla effer feruada fots pena de reſti
éles letres algues vegades :legōs deffus es die
uir los falaris en doble: es dla forma feguët
Jté panar a fcriptio o bés a almaçera oal grau
e altres lochs de ſemblant distácia.iiij.§.vid.
Pzimoperla condemnacio e obligacio fimple Item per anar la cozt a muncada meliana eal
dosdiners treslochsſemblants per la ſcripcio debens ea
Item perlo reclam vn diner. nada del ſcríua cinch ſous ,v, diners.
Stem per lomanamet executouperfonal fet df. Step qlfeuolinterlocutozia de fentecía vn fou.
Eab letra patent fcrita.xiiij.8 . Frem per condenacío en virtut 8 albara odein
Frem per metrekalendari enla offertadebens trument buyt bún rs.
fitisfer diners Item per condénacio fera caufa cognita en vir
Fté alfcriuap anar afcriptiode bés ab la öffus tut deteftimonis en ſcrits o de paraula.vn ſou.
dita offerta xvi.diners/ qſon ab los dla offerta Item per códénacio feta en virtut 8 cartesnub
xxiij.diners dins los murs vells enous. cials bobiba declaraciocffer carseloch de dot
Fré pla crida de difcullio dos fous fis diners. reftitubidoza tres fous.
Frem p la capleura de bens mobles.xi.diners. Fremper comiffiode tutges coptados.xiiij.dl;
Brez pla reftitucio qsfap qualfeuol capleuadoz Fremperla nominacio dejutges.vih.diners.
de bes mobles anaclofcriua ala cafadel deutoz Item per la decretado de cura.xxiij.diners.
o caplenadoz xxių) , diners, dins los murs vells Item pauctoritat de notaris.xxxiij.ſous.
onous. Item per auctozitat de apotecaris.xxxii).fous:
Fré pqlfeuolfcripciode bés oreftituciofoza los Frem pauctoritat de menestrals.pri.fols:
murs no fins ales cre⁹ al fcriua.iij.ſo.vi.dí. rep les obligatos q fan los venedors oformēt
Step compra de bens mobles devna ploma en fins en qntitat 8.xv.milia fous ab moltes renú
Loch delsbens mobles de cent fo⁹en auall nou ciaciós éfermacesepanar lofcriua dos vegas
d/e de cet fo⁹ en fus a raho de vn ſou g cétenar. des lo mes atenir cost abloiufticia al almodi.
Jté per tota contumacia dos diners fisfous
Item per tota relacio dos diners:eficsvna per Item per auctozitat de cirurgians.xxiij.lous?
tresfis diners. Item pletres teftimõials ari de notaris comfo
Item per continuar qualfeuol manamentde pa notarispublicbs com de altres coses.iij. fous.
raula dosdiners efiés en ſcrits ſis diners. Item prelacio devebedo2s de meneſtrais e bar
Jté pla vēda o bés fitis arabo de.x.ſ09 pmilf bers.tres fous .

Stem perdepoſit feten manamentsy empares Jté o metre la offerta en libze 8 corredoz vn.f.
fenſe albara buyt diners. Stempletra de rebze teſtimonis tresfous.
Fré pqlfeuol opofit abfcriptura ofens fcriptura Stempnoiacio de cachadois de cartes o de al
ab la plentacio del albaradel tauleger vosfo⁹. tres coles. viij.028 çoes.âtre de cafcuna part.
Sté per lo leuamet entrela confeffio e obligacio Item pletra qfa lojufticia als cófolsdonắt los
faloprincipal ela fermança e obligaciode a jutges enlos apells.j.f.eplapfitacio.viij.di.
qlla q dona al alleuamët e teſtimonis de ſufficië Frem pla prouifio q lo affeffozfa extra pcellü qs
cia.uij.fo⁹fy bi bauía albara 8 Icuamét: e ſinoy ɔtinua en librede manamentsy empes, im.di.
ba albara tres fous venint ala cozt a fer loléua Item gurament de metges e continuacio.x.f.
ment. Efi couédra anar lo fcriua foza cozt qfta templo albara compulſozí.buyt omers.
paguat puír no fia mes de vn real la anada. Frem ppowrogacio de venda dos diners.
Item per metiment de poffeffio 8 bens mobles Item per lo manifeft de pagaments e donaciós
efitis quatre fous fis diners. plos als lo fcriua te vn libze a part en preu.y.k.
Step tota capleura de perſona onze diners. Item per lo confell de matorals lo qual esfig
Item per tota emparafens albara dos diners nat dema dels quatre maiozals com aqlls que
eab albara fis diners. fon affeffozs al iufticia e per la fentencia del juſti
Ftép cótinuar relacio de deu dies d gřa dos dí. cia fera al peu del dit confell tres fous.
Dela cort ciuile gouernacio.
CCXLVII

Jté tota poficio defcriptura axiderabons.com


del preambol que comença teftitimonis reebuts
de reaftes com de demädesvn fouteanant lo p rc.fino enlaformaſeguent. En.t. teltimonipzo
ces auất lo dit fou ſe cópte élo pagamér ölpces.
duite boat per part de .t. q iura a nřesenyor 7c.
Jté ozdintfe lo pzoces le pague lofcriua per car
Super primo icdir. Super fecüdo rc:dir . Et
ta de letra ſpeſſa yn fou fis diners. ficde fingulis.Elo generaliter ques diga gene
Frem per carta de actes de quatre cartes lofull raliterac.ſi ia lo teftimoni no dira algúa cofa de
fis dinersper carta
paretela o fobornacio que faça a continuar . E
Jté per carta de full maioz ſe paguevn fou e dos
lo vltimo q diga rc fi ialo teſtimõi no deya algu
Lous per doble.
na cofa qfaça a cótinuar,
Frem al rebedor dels teftimonis fe pague fis di
Fté qfi per qlfeuol dels actes deffus dits bauia
ners per carta chiquae vn ſou per carta maioz: banarlofcriua foza la cozt dinsla ciutat q fia
ara fiercebuts plofcriua op altre not.
pagat dela anada puir no pzēga mesdevn real
Item pertotes refpoftes as faran en procesfië
Item qlos los dels proceffos e les dictiōs ſië
paguades dobles per la part qui les demana eg
continuats fegons fure q noy maną res en nins
la part de quifon demanades ſenar.
guna carta.
" Fre per los actes que ozdenara lofcriua en pro
Luys de cabanyelles gouernadot.
ceslien dobles.
Clidit luys toban regent de batle general.
Item copia de teftimonis fië paguats arabode
pere catala iufticia cunl:
fis diners p carta : axíquils dona com ala part
Joban marrades.
quin pzen trellat.
Rofreçabera.
20 Sté copia de actes dels quals sefafe en proces
bere guillem garcía.
pague a rabo de fenar p caſcuna dcles parts. Micholau benet dalpont.
Item 8 qualfeuol trellat ques demane de actes
Bartbo⁹ de cruylles rational.
fets enla coztfoza de proces los quals se acoftu Vidit lofindich .
B
menfer deletra ſpellà le pague vn fou per carta
Clidit auinyo affeffor guber.
menoz edosfous per carta maioz. Clidit bofch affoz baшuli generalis.
Item per tota procura quatre diners. Ulidit gallach .
18
Stem per la infinuacio de donatio.vij.ſoº¸ví‚ð Gidit artes
Item per la emancipacio fis fous. Clidit ros,
temples vendes a fa lo corredor de bens mo
TO
bles fegons deffus esdit nou diners.de cetfo
enaualleyn foup cétenar e per lo opofit . iiij.ö.
Frem quantliura los diners lo corredorp la co
feffio obligacio fermançade obligacio de forna Za taula dels falaris dela cort
doz vnfou quatre diners.
dela gouernacio: es dla forma feguët.
Steploшurament dels corredors buyt diners.
6 teplofcriure la penyoza enla cort fis diners.
Item per cancellar aqlla fi la quiten quatre d. ! Cameramét fe acoftuma rebze per lo dit fcri
Item perfranquea yn ſou. ua debun manament executozifet perfonalmét
te per los teftimonis que venen o algun jutge fens Ira.xiii :diners.
O iufticia los quals ha rebut y lo magnifich iuiti Ittem de vna empara quatre diners
cia ab letrafubfidaria a rabo de fenar arial ac
Frem de vna obligacio.iiij.8.
to? com al reu ſin voldra tzellar çoesfis diners Fré dela cancellacio de aqlla quatre diners.
pcarta menoze vn ſou per carta maioz. Item del acte de hun depoſit de alguna quanti
Step lo decret de trellat autentich fis diners. tat buyt oíners .
templa reparacio de yn contracte ab iuramét Fré dela obligacio e fermança de tomadoz.ij.§.
tres fous.
Frem dela relacio de algun manaméroinibicio
Sté per les vendes de pagaments debens mo qs fa pfonalment a algun official o turge.iii).8.
bles quat fe fan alguns pagaméts fe paga qua Item dela relacio de alguna citacio feta a algus
tre diners per cafcun Item a fon menors de cet napfona a cóparer deuất lo gouernadoz.úííí.8.
fous: e vn fou per lo Item q es de cet ſous ; fic Fredela acusacio de vna cótumacia iii).8.
defingulis. Fré dela polício de vna offerta de bens mobles
Sté proueeren stableren e ordené q tots losfcri dotze diners.
uans deles corts ari de gouernadoz batle com Item de registrare continuar aquella en libze 5
altres notaris rebedors de teftimõis e refpoftes
corredor dotze diners.
nopure allargar los teſtimonis & rebzan apzes Jté dela polício de vna offerta de bésfit) .xij.ð.
Taula dels falaris dela gouernacio.

Item de regiſtrar e continuar aquella en libre d teſtimonis /e altres actes femblants quantfon
corredor dotze diners. publicats e continuats en proces fe acoftuma re
Frem de vna fcripcio de bés çoes per lapoficio bæ a rabode.v.§.iiij.8.per full efi noſon publi
ab loinnentari dos fousfis diners. cats a rabode.l.f.viij.8. per full bagur ſguart
Frem per la anada al ſcriua dins la ciutat víla o ala continuaciofegonses dit.
loch.rviij.diners. Ité dels altres actes de proces aricom ſon tre/
Item per la capleuta dotze diners. llats defcriptures pofades per les pts/ode ac
Item per la obligacio e fermáça ques dona a al tes produits per aqlles fe acoſtúa rebze araho
Juna empara dosſous. de.ij.§.vuj 8.per full bauda la dita cófiderado.
Ite per la venda que acoftuma fer la cotto vna Item enla plana de cafcuna carta o procesleat
ploma de fcriure en loch de tants debis en vir coftumefcriure de actes vi.fins en.viij.parells
tut de alguna crecucio ques contínua enladita Fréfilos actes de proces fumen ferantafouslo
cort fegons la quáticar à rabo de.xij.diners per bit fcriua ne acoftuma de rebze.lv. f. feta gia
centenar defol's. dela refta y la mala cótinuacio oauegades mes
Ité per qualfeuol venda ques fa d bensfitis lés fila continuacio dels dits actesſerabonae ala
fals a altres o altres beretats ala dita rabo fins vita rabofe acoftume exbigir e fer pagarlosac
en fuma de quinze luures. tes dels proceſſos bauda cófideracio alafuma
3te devna letra de manament executori en fors bel que pugen fegós mes o menys.
ma.xvij.diners epla relacio quatre diners. Hte fi tres oqtreplones omes fará pt enyn pro
Frem de vna letra de seguretat de pfona ebens cesela vnaplona o les dosfera miferables des
dosfous fis diners. les altres qlerá pagadores fe acoftuaferpagar
Fré de vna letra de péyozes dos fous fis diners lo dit fcriua totes les ſcriptures del dit presen
Fré dela prefentacio e registre devna refpófшua tregament.
feta en virtut de alguna letra de manament exe Ftefi algúa pfona allegara o pzouara miferabi
cutozí o altre acte de execucio buytdiners. litat éla dita cottefera admela g miferablefilo
Item dela letra de cinch o deu dies peremtoris fcriua dela dita cozt li trobarabensenlosälsfe
aprocuradoz copzadoz en alguns bens mobles purapagar entregament delesſcriptures aqll
ofitis offertsfibiba refpöfina tres fous dos.d. pote beu effer pagat entregament de aqlles no
Item de alguna letra dremetre pieus ab la ref obftant la dita miferabilitat.

ponfiua tresfous dos diners. Fté quip logouemador algúa cópoficiofera fes
Jté dela pofitio de vna fcriptura de despeses ab tade algú proces qsfaenla dita coit areqſta ol
los actes dela taxacío dosſous. pcuradorfifcal/o aqlla opoficiofe acoftumé es
Frem de vn contracte de pau e treuafeta cófide beuenpagar al dit fertua dla coztles fcriptures
racio quifon les perfones e de q fan la dita pau del dit pces entregamēt: evltra les ditesſcriptu
e treua:e ſi baura ſeguit most o nafres entre les res lideué effer pagades les aueries acoftuades
parts ſen acoftuma rebze fins en.ccc.f. Fté de vna denuciacio e clams áferá pofats de
Ité devn contracte oacte de remiffio feta per lo paraula fe acoftuma rebze glo dit ſcríùa.xi.8.
gouernador de alguns crims o delictes dis äls Fré oela aboliciorenunciacio e ocancellaciode
refulta pena de most/ala matera rabo baguda la dita denunciacio e clams pofars,xi
),8.
cofideracio deles pfones o dls crims o actes de Fté de vn acte de fagramet e bomenatge detes
fon remefos. nir arcfts e pelo en algúa casa oloch od repze
Sté de algúa altraremiffio dela qual nos podía Tentarfea certafornada dotzediners.

feguirmost fino de mébze o altra pena pecunia Frédela cacellaciodels dits actes.xij.d.
ría fegons deffus. Fré del acte de vna capleuta dla pfona dalgu o
Fré lo dit feriua acostuma de rebze dels actesd bela obligacio ofermáça qs acollía dōar.ph.d
alguna letra ques fa en virtut defcriptura pofa Fré vn gulatge ques atorga de paraula es conti
da enla dita cozt.ij.§.viij . & per full de tates car nuaper lo ditferiua en actes dela cost tres fous
tes com fonfcrites de letra fpeffa enla ditafcrip Frem de vn guiatge ques atorga delqual sedes
tura o en alguns actes dels alsfefa productio fempacha letra patent per lo dit fcriua fe acoftu
edels actes dela vita letra oidenats per lo dit ma rebze tresfous.
fcriua fe acoftuma rebze a rabo de v.k.iiij.dineř
per full baguda confideracio dela continuacio :
eperçofe acoftumafer gracia.
Ité de qlfeuol actes rebuts e continuats per lo
fcriua dela cozt axi com ſon preſons /capleutes/
fermances/obligacions/confeffions/refpoftes/
*

Andide lector Quam potuit diligentiaz adhibuit Alanya

nus tuus/vt tuas ad manus coder hicprodiret in lucem emaculatiffim?:qui tie


bihec poftliminio reftituens id inprimis curauit ne ab archetypo valentini ar
chiuy diffentiret.Quod fi inyersa elementa aliquot/tranſpofitaue offenderis :
non eft quod mirere:eft potius quod ignofcas . Tecum.n.bumanus cum fit:errarefibi ali
quando non alienuz putat. Moſti illud. Quádoq bonus domitat Ibomerus.1Aemo.n.
taz circunſpectus: cuius non diligencia aliquandofibi ipfa excidat. Zabeculas igitur efï
quid grauius:cordatiffimo tuo iuditio corrigito. Tu parce:nos integritati ftuduimus :
Wale.
>
CErrata corrigenda.

Folio primo capito tertio linea quitadecima/ecclefie lege.ecclefia.tpponaf:cóma:fo.xvi.c.xlvij.linea


xxxvi.ibi debitozes.lege.debitoris.fo.xvý.c.liiij.linea xvij.ibi nimis.lege minus.z ibídě volum.lege.nolu
mus.fo xviij.c.lvij.ibi fiue.lege.fibi.fo.xxvc.lxxxii.iij.col.linea.xxi.ibi, vobis.lege nobis.fo.xlv.c. xxij.li
nea.it..ibi.quantitatum lege.queftionü.et fo.xlvi.c.xxv.linea xvij.ibi.quotienfcunqz. lege.quofcunqz.et
fo.li.c.lu.linea.p.ibi.predictis adde.procedit in predictis.et in eade ibi.punire.lege.punit.et.fo.lii.c.lvi
linea.xix.ibi.fpe.lege.fpetie. fo.liiij.c.lxiij.linea.ix.ibi.redimedo.lege.retinedo.fo.xcv.c.iij.linea. xxxvÿ
ibi.permanere vel.deleantur.et in eadez ibi.aut.lege.ab.et fo.clxiii.c.xi.linea.xciij.ibi.officio.lege. foro
.clxxxiiij.c.riij.linea.xxxiij.ibi.caufam.lege.cum.fo.cci.c.liiij.pzimus.§.eft male pofit? fz lege ptinuate
cciu.c.y.ibi.bucvfqz.lege.vfqztuc.fo.ccx.c.i.y.col.ibi.in.lege.illico.fo.ccxxi.c.xx.linea.xxviij.ibi.lo
nepalege.loca preparat fo.ccxxii.c.xx.linea.cri.ibi predicti.addať.graduari.fo.ccxxviij.c.xxxi.linea
hi.z.lege eſt.z in.xxxij.linea.ibi.eft.lege.et.bic erroz folus eft in aliquib?.Eft etiam fcicdü q in pri
U jacobi primi fo.xxvi.c.lxxxviij.in regiftrisvalen nofuit repertu kalendariu, attamé in quoda libro
bai. uit inuentü tenozis fequentis. Dat gandie.iiij.kt's marty.anno anať dni.ab.cclxxiiij.
CEft et faēdu o puilegia de qb'inferi? fit mécio no funt repta in libzis archiuijvalent 13, put infra deſcri
bitur.Etprimo a libzis curte gubernatóis fo.clxxxiij.c.xÿ.fo.cciij.c.j.z.iiij.z fo.ccxxvi.c.xxvý. v.xxxiÿj. z fo
ccxli.c.xxi.z.xxý. CItem alibis baiulie fo.lvy.c.lxxv.fo.cviii.c.xxxi.fo.cxv.c.xlvi.fo.cxx.c.lrtiÿ.fo.cxxii
c.lxxvý.fo.cxxxÿj.c.ci.z.cij.fo.cxxxv.c.cv.z.cvi. fo.cxlvij.c.cxxxÿ.z.cxxxv.fo.clrviý.c.xxi.xxý.xxij.xxúiÿ. z
xxvij.fo.clxxi.c.i.fo.clxxxüÿ.c.xüÿ.xv.cuz duobfeqntib°fo.cxcvi.c.xlvi.fo.cc.c.liij.fo.ccii.c.lj. fo.ccviij:
c.ix.z.xi.fo.ccxiij.c.¡¡ÿ.vÿ.xý. xíÿj.xxxi. z fo.ccxxxvi.c.vij.viij.xvij.xviij.z.xix. CZtez abarchiuo captifedis
fo.clvi.c.x.fo.ccxxxviij.c.xiiij.xx.xxiij.xxiiÿj.xxv.xxvlxxvÿj.xxviÿj. Crem a libuis magiftri roalis.fo.ccrrr
vy.c.xi. CItem a libris curie criminalis.fo.ccxxxvi.c.viij.xíÿj. T.xxix. C3tem a libro collegý no
tarior fo.cxxxij.c.ciij.z fo.cxvi.c.lííÿj. CItem a líbiis alcaldorum fecce fo.lxïÿ.c.ciÿj. fo.cxlvi.c.cxxx.v
fo.clxxi.c.xxviij. fo.clxxij.c.i. fo.cxcix.c.lij.z fo.cci.c.lv.z fo.ccvi.c.vi.z.x.z fo.ccxvÿj.c.xí.7 xxxÿ. CItez
a fuis originalib hofpitalis generalis fo.ccxxxiij.c.xxxvij.z xxxviij. C3tem a registris auctenticis
ville mozelle fo.cxxxiiij.c.ciiij.z fo.clxxi.c.ij.z fo.cxcviij.c.l.z.li.v fo.ccxxxiiij.c.i.ÿj.iij.v.vi.z.xÿ. CEt a ſuo
oziginaliville muriueteris fo.cc.xxxvi.C.F.
O

AN
P

O
V
Y

75
L
V
E

O
L

T
R
E

N
I

R
A

L
R

O
P
D

T
E

Y
RT E

Ο
EI

AV
RC
PA

VMIED
WEHIN
"
Österreichische Nationalbibliothek
1

+Z197021109

También podría gustarte