Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Pajina 1/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 2/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 3/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 4/74
Diksionario de Ladinokomunita
antíko / antíka (adj.: antigua. Eg.:Este kal es antiko apretar: apretar. Eg.:
(500 anios). aproksimativamente: aproximadamente. Eg.:
antisemitízmo (m): antisemitismo. Eg.:Es otra forma aprontár (v): preparar. Eg.:Se aprontava todo de
de antisemitizmo. viernes para el Shabat .
antiyér (adv.): anteayer. Eg.:Antiyer me estava apropiado: propio. Eg.:
muriendo de la dolor. aprovár (v): intentar, probar. Eg.:Aprova de
antójos (m/p): gafas. Eg.:Es flako i alto, tiene ambezarte el Ladino.
antojos. arabá (f): coche, carro. Eg.:Un tiempo
anunsiár (v): anunciar. Eg.:Tengo el plazer de tomavamos "karosas" (araba/payton).
anunsiarvos ke ya salyo el livro de kurso de Ladino . arabo: árabe. Eg.:
anvelóp, envelóp (f): sobre (un). Eg.:Lo mete en una aránya (f): araña. Eg.:Le entró una aranya al
anvelop i se lo manda al Dio por la posta! meoyo.
anyáda (f): año. Eg.:Anyada (al lugar de anyo) se uza araparse: afeitarse. Eg.:
para auguros, kon el adjektivo "buena" despues. Esto arar: arar. Eg.:
kere dizir el periodo del anyo entero. Eg.: Anyada dulse arár (v): arar. Eg.:
kon alegriya i sanedad para todos. arar la mar: surcar. Eg.:
ányo (m): año. Eg.:Mas vale sien anyos de galera, ke arba: víspera. Eg.:
ir debasho de tierra. (Neh.) archivo: archivo. Eg.:
anyúdo (m): nudo. Eg.:Mos burlamos ma siempre ardor: ardor. Eg.:
echamos un anyudo kuando pyedremos una koza! ariénto, adyéntro (adv.): dentro. Eg.:Ay ladron
aogár, afogár (v): ahogar. Eg.:Le echó los dedos al ariento de la kaza.
garón i lo aogó. arina: harina. Eg.:
aogárse, afogárse (v): ahogarse. Eg.:Se aoga en arko: arco. Eg.:
una kupa de agua. arma: arma. Eg.:
apanyár (v): embargar. Eg.:Esta asentada en la siya, armada: ejército. Eg.:
apanyando moshkas. arraskárse (v): rascarse. Eg.:Kada uno se
aparejár, aprontár, (v): preparar. Eg.:Apareji un arraska onde le kome.
dulse de mansana ke se izo muy savrozo. arraviádo / arraviáda (adj.): reñido / reñida,
aparente: aparente. Eg.: enfadado / enfadada. Eg.:Esta arraviado kon mi.
apareser: aparecer. Eg.: arraviárse (v): enojarse, enfadarse con....
apartado / a: apartado / a. Eg.: Eg.:Para ke no se arravye, este ultimo mesaje suyo
apartar: apartar. Eg.: lo estamos pasando.
apárte (adv.): aparte. Eg.:Kuando se kazo, biviya kon arrazgar: rasgar. Eg.:
sus parientes; agora se salio aparte. Me puedes eskrivir arrebashamiento: reojo (mirar de). Eg.:
aparte si keres. arregalar: regalar. Eg.:
apenas: apenas. Eg.: arreglamiento: arreglo. Eg.:
apenas ke: no bien (luego que). Eg.: arreglar: arreglar. Eg.:
apersevérse (v): fijarse en.., darse cuenta. Eg.:No arrekojer, rekojer: recoger. Eg.:
me apersevi ke deshi la yave en kaza. arrelumbrar, asender: alumbrar. Eg.:
apoyár (v): apoyar. Eg.:Esto dispuesto a meter mano, arrelumbrar, briyar: lucir. Eg.:
a apoyar i kolavorar. arremangarse: arremangarse. Eg.:
apoyárse (v): apoyarse. Eg.:Me apoyi a la meza para arrematar: rematar. Eg.:
no kayer. arrepentimiento: arrepentimiento. Eg.:
apóyo (m): apoyo. Eg.:A lo menos tendremos su arrepentirse, esvachearse: renunciar. Eg.:
apoyo moral. arrepintirse: arrepentirse. Eg.:
apozar: posar. Eg.: arrepushar, arrondjar: empujar. Eg.:
aprender: aprender. Eg.: arresentarse: moderarse, templarse. Eg.:
aprendizaje: aprendizaje. Eg.: arrestar: arrestar, parar. Eg.:
apresiár, apresyár (v): apreciado. Eg.:Sovre todo los arretarse, kedarse: pararse. Eg.:
mansevos empesan a apresyar i ambezar la lingua. arreventár (v): reventar. Eg.:Me se arrevento la
apresurarse: darse prisa. Eg.: fiel. Me espanti bueno.
Pajina 5/74
Diksionario de Ladinokomunita
arrevés (adv.): al revés. Eg.:Me se fue el bokado atakanár (v): areglar, ajustar, ordenar.
arreves. Eg.:Rachel me lo atakano todo.
arrimár, apoyár (v): arrimar, apoyar. Eg.:Arrima este atakanárse (v): acicalarse. Eg.:-Bueno, me
espejo a la pared. vistire i me atakanare, i salimos a kaminar.
arrimárse (v): arrimarse. Eg.:Ken en buen arvole se atakar: atacar. Eg.:
arrima, buena solombra lo kuvija. (Neh.) atamiento: apego. Eg.:
arríva (adv.): arriba. Eg.:Metyó todo de arriva atansión, atansyón, atensión: atención.
abasho. Eg.:Meldi el artikolo kon grande atansion i alegriya.
arrivar: arribar, llegar. Eg.: atar: atar. Eg.:
arrogar: rezar. Eg.: atarse: atarse. Eg.:
arrondjár (v): empujar, expulsar. Eg.: atomiko/a: atómico / a. Eg.:
arroz: arroz. Eg.: atrás: atrás. Eg.:Ni palavra ni pyedrada no tornan
arrozar: regar. Eg.: atras (Neh.)
arrufiar: irrigar, salpicar. Eg.: atrazar: atrasar. Eg.:
arrufyar: irrigar, regar. Eg.: atrazar: atrasar. Eg.:
arrugar: arrugar. Eg.: atrazarse: atrasarse. Eg.:
artikolo: artículo. Eg.: atrivírse, tenér koráje (v): atreverse, osar. Eg.: -
arto / a: harto / a. Eg.: No, tia, aki no mos atrivimos a komer karne de
arvolé, arvól (m): árbol. Eg.:Arvol sin solombra vaka.
(persona egoista). atudrido / a: aturdido / a. Eg.:
as, ázo (m): as. Eg.:Era un as en su echo. aturvar: azorar. Eg.:
asaltar: embestir. Eg.: aumár, afumár (v): ahumar. Eg.:Merkaron
asegurar: asegurar. Eg.: peshkados afumados.
asemejante: semejante. Eg.: aumentár, augmentár (v): aumentar. Eg.:El
asender: encender. Eg.: número de mesajes aumenta dramátikamente.
asentador: asiento. Eg.: aunar: unir. Eg.:
asentarse: sentarse. Eg.: aunke: aunque. Eg.:Te lo vo a dar aunke no lo
asér ke (adv.): mientras que, no obstante, por tanto. mereskas.
Eg.:Dizen ke es muy riko, aser ke yo se ke pedrio toda autór, otór (m): autor. Eg.:El Sr. Nahum es el
su fortuna al djugo. otor de un muy buen livro, sovre los djudios de
aserkar: acercar. Eg.: Izmir
aserkarse: acercarse. Eg.: autoridád (f): autoridad. Eg.:Eya es una
ashugár (m): ajuar. Eg.:Ashugar i kontado te puedo autoridad en djudeo-espanyol.
dar, la buena ventura vátela a bushkar. (Neh.) áva fréska (f): habicuela, judía. Eg.:
así: así. Eg.:Azme este plazer, asi tengas todo bueno, áva, avíka (f): judía blanca. Eg.:
asi bivas munchos anyos. Asi biva yo ke te dishe la avagar: despacio. Eg.:
vedra. avansar: avanzar. Eg.:
asigun: según. Eg.: avansar, adelantar: adelantar. Eg.:
asistir: asistir. Eg.: avantaje: ventaja. Eg.:
asolombrar: asombrar. Eg.: avenida: rambla. Eg.:
asparago: espárrago. Eg.: avenír (m): futuro. Eg.:El ofisio de mano no tiene
aspekto: aspecto. Eg.: mas avenir.
asperár: esperar. Eg.:Asperame aki una orika. aver: haber. Eg.:
asperar, esperar: esperar. Eg.: averdadear: evidenciar. Eg.:
aspirin: aspirina. Eg.: avertír (v): advertir. Eg.:Es para avertirvos ke vos
ásta (prep.): hasta. Eg.:De Salonik asta Atena ay mando este e-mail.
kinyentos kilometros. avion: avión. Eg.:
astronomiko/a: astronómico / a. Eg.: avizo: noticia. Eg.:
astronoto / a: astronauta. Eg.: ávla: habla. Eg.:En la avla de Rodes, no entran
asukar: azúcar. Eg.: munchos biervos en fransez.
atagantár, atagentár (v): molestar, fastidiar. Eg.: avladéro: cháchara. Eg.:Todo lo ke disho, no
Pajina 6/74
Diksionario de Ladinokomunita
tiene dinguna valor: es todo avladero. bálsa (f): charco. Eg.:Uvo muncha luvya: La kaye
avlánte: hablante. Eg.:Ay dainda tantos amantes i esta yena de balsas de agua.
avlantes de muestra lingua... banana: plátano. Eg.:
avlar: hablar. Eg.: banda de kuero: correa. Eg.:
avokato: abogado. Eg.: bandiera: bandera. Eg.:
avramilá (f): ciruela verde. Eg.:El biervo avramila banka: banco. Eg.:
viene de "Avram-mila", del komentario de la biblia ke bar: bar. Eg.:Kada tadre se va al bar para tomar
konta ke despues de su brit-mila, Avram Avinu se un aperitivo
asento debasho de un arvolé, el kual era arvolé de baragán, barragán (m): valiente, animoso,
zirguela! robusto. Eg.:Shimshón, personaje bibliko, fue un
avril: abril. Eg.: famozo barragan.
avríl (m): abril. Eg.: baraná (f): alboroto, tumulto. Eg.:"Ijika, no agas
avrir: abrir. Eg.: barana ke esta durmiendo tu padre".
avuelo, avuela: abuelo, abuela. Eg.: barato: barato. Eg.:
avyána (f): avellana. Eg.: barbaro: bárbaro. Eg.:
avyertura: apertura. Eg.: barbúnya (f): salmonete. Eg.:
aya: allá. Eg.: barbúnya fasúlya (f): habichuela rosa. Eg.:
áyde: vamos. Eg.:Ayde no tenemos tiempo. bárka (m): barca. Eg.:En enverano, en las islas
ayegar: llegar. Eg.: de Estanbol, ivamos a nadar kon barkas.
ayer: ayer. Eg.: barka motorizada: motora. Eg.:
ayi: ahí. Eg.: bárko (m): barca. Eg.:Mansevikos pasavan en
aynara: mal de ojo. Eg.: los barkos por el bodre de la mar.
ayre: aire, viento. Eg.: barrir: barrer. Eg.:
ayúda (f): ayuda. Eg.:Todo se va enderechar kon basheza: bajeza. Eg.:
ayuda del Dio. basho: bajo, sórdido. Eg.:
ayúda (f): enema. Eg.:El doktor le rekomendo una basketbol: baloncesto. Eg.:
ayuda. bastánte: bastante. Eg.:Lavorava muncho, ma
ayudár (v): ayudar. Eg.:Ayudáte i el Dio te ayudará. no ganava bastante.
(Prov.) bastár, abastár (v): bastar. Eg.:Basta mi
ayúdo (m): ayuda. Eg.:Para el mentirozo, un sarnudo nombre, ke me yamo Abravanel.
es un ayudo. (Neh.) batalia: batalla. Eg.:
azer: hacer. Eg.: batalyon: batallón. Eg.:
azer luvya: llover. Eg.: báva (f): baba. Eg.:Ya me kayo las bavas de ver
azer pasar el tiempo: entretener. Eg.: este diksionario maraviyozo.
azer pena: saber mal. Eg.: bavajada: bagatela, algarabía. Eg.:Lo ke dize no
azer portreto: retratar. Eg.: es ni verdad ni realidad, esta avlando bavajadas.
azer regalo: regalar. Eg.: Al lugar de azer una koza serioza se esta
azer shakaruka: piropear. Eg.: okupando de bavajadas
azete: aceite. Eg.: bayát (adj.): rancio, pasado, duro (pan). Eg.:Kon
azlahá (f): éxito, abundancia. Eg.:Azlaha ke te meta pan bayat se aze "Revanadas de Parida".
el Dio. bayladór / bayladéra (m/f): bailarín / bailarina.
azno: burro. Eg.: Eg.:Los bayladores de Irlanda mos plazieron
bagaje: equipaje. Eg.: muncho.
bahshísh, bakshísh (m): propina. Eg.:Un "bahshish" baylar: bailar. Eg.:
bueno al garson ya abastava para esto. bayle: baile. Eg.:
bakal: colmado. Eg.: baza: base. Eg.:
bakanyádo (m): bacallao. Eg.: bazár (m): bazar, mercado oriental. Eg.:El
bála (f): balón, bala. Eg.:Los ijikos djugavan en la martes, era diya de bazar en Milas.
kaye kon la bala. bendizír, bendezír (v): bendecir. Eg.:Por lo ke
balkón (m): balcón, palco. Eg.:La aviya visto arimada estamos, bendigamos.
en el balkon de la kula. benyarse: bañarse. Eg.:
Pajina 7/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 8/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 9/74
Diksionario de Ladinokomunita
desbafár, esbafár (v): desahogarse. Eg.:No tengo detálios, detályos (m): detalles, minucia.
kon ken desbafar. Eg.:Vos vo eskrivir detalyos kuando tengo un poko
desde: desde. Eg.: de tyempo.
desdenio: desdén. Eg.: detener: detener. Eg.:
desdichádo, desdicháda (adj.): desdichado, detrás: detrás. Eg.:Kaminavan uno detras del
desdichada. Eg.:Al desdichado no le kamina el otro.
kavayo, dize ke es ojo malo. (Neh.) detras, despues: posterior. Eg.:
desén (m): diseño, dibujo. Eg.:Vos rogo de no meter dévda (f): deuda. Eg.:Ken apromete, en devda
ni aneksos, ni desenes en los mesajes. se mete. (Neh.)
desendiénte (m/f): descendiente. Eg.:Para mi, un devér (v): deber. Eg.:Paga a ken deves, saves lo
desendiente de Estambullis, la palavra es ke tienes (Neh.)
"BISKOCHOS". dever, mision: faena. Eg.:
desgrasia: desgracia. Eg.: devista, pishin: enseguida. Eg.:
deshar: dejar. Eg.: devorar: devorar. Eg.:
desidar: decidir. Eg.: déyo / déya (m/f): de ello, de ella. Eg.:Dizen ke
desiémbre, disiémbre (m): diciembre. Eg.:Vo ir otra se deve tener siempre dos deyos en la meza.
vez en el mez de Disiembre. dezeo: deseo. Eg.:
desinar: dibujar. Eg.: dezesperarse: desesperarse. Eg.:
desizión, desizyón (f): decisión. Eg.:Esperamos ke dezeyar: desear. Eg.:
vash a respektar muestra desizyon, i deshar la lengua dezierto: desierto. Eg.:
de LK asigun esta. dezír, dizír (v): decir. Eg.:No es kon dezirlo solo.
deskansar: descansar. Eg.: dezorden, konfuzion: desconcierto. Eg.:
deskarádo / deskaráda: descarado / descarada. dezvelopar: desarrollar. Eg.:
Eg.:El deskarado, no se averguenso. dia entero: todadía. Eg.:
deskonfiensa: desconfianza. Eg.: dia, diya: día. Eg.:
deskorajar: desanimar. Eg.: dialékto: dialecto. Eg.:Es orijinaryo de Sarayevo,
deskripsion: descripción. Eg.: i tiene el dialekto de los djudios.
deskrivir: describir. Eg.: diaspora: diáspora. Eg.:
deskudiado / a: descuidado / a. Eg.: diavlo: diablo. Eg.:
deskudio: desaprensión. Eg.: dícha: dicho. Eg.:Todas las dichas ke te
deskuvijár, deskuvrír (v): descubrir. Eg.:El bebe se akodrates son las mismas ke i yo me akodro...
deskuvijava en durmiendo. dícha: dicha. Eg.:Ke negra tuvimos la dicha!
deskuvrír (v): descubrir. Eg.:Moise Rahmani mos aze (Neh.)
deskuvrir su estorya, su vida de kada diya. diente: diente. Eg.:
desmazaládo / desmazaláda (adj.): desdichado / dientisto / a: dentista. Eg.:
desdichada. Eg.:Desmazalado de mi! diéz, dyéz (adj. num.): diez. Eg.:Un bivo ke te
desmodrádo (adj.): incongruente. Eg.:El yevava un mate i diez bovos ke no te abediguen.
vestido desmodrado. diezén, dyezén (adj.): décimo. Eg.:El Dyezen
desordenado/a: desordenado / a. Eg.: Kongreso de Estudios Djudeo-espanyoles...
desparesér (v): desaparecer. Eg.:Yo no kreo ke diferensia: diferencia, disparidad. Eg.:
muestra lingua va despareser. diferénte: diferente. Eg.:Teniyan unos kuantos
despues: después. Eg.: biervos diferentes ke solo eyos uzavan.
despues, atras: tras. Eg.: difikultad: dificultad. Eg.:
desrepozo: achaque. Eg.: difísil: difícil. Eg.:Es una koza muy difisil a dar a
destakaménto (m): destacamento. Eg.:El Governo entender.
Otomano mando un destakamento (müfreze) de difuzar: difundir. Eg.:
soldados para onorar la seremonia. difuzyon: difusión. Eg.:
destakár (v): destacar. Eg.: diksionário, diksionáryo: diccionario. Eg.:Ayer
destino: destino. Eg.: merki un diksionario inglez-ladino, ladino-inglez.
destruir: destruir. Eg.: dinero: dinero. Eg.:
detalio, detalyo: detalle. Eg.: dingún, ningún (adj.): ninguno. Eg.:Ningun ijo
Pajina 10/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 11/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 12/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 13/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 14/74
Diksionario de Ladinokomunita
estórias, istórias, estóryas: historias. Eg.:No me favlár (v): hablar. Eg.:Mi abuela favlava el
kontes estoryas de mil i una noche. Djudeo-Espanyol.
estragalákya (f): garbanzo tostado blanco. Eg.: favor: favor. Eg.:
estranyo: extraño. Eg.: fazer: hacer. Eg.:
estrécho / estrécha (adj.): estrecho / a. Eg.:Tuvimos fedér (v): heder; irritar. Eg.:De la kavesa fyede el
oras estrechas. peshkado.
estreya: estrella. Eg.: federasion: federación. Eg.:
estridia: ostra. Eg.: fedór (m), fedorína (f): hedor; arrogancia.
estropiarse: estropearse. Eg.: Eg.:Está yeno de fedor.
estudiante, elevo: estudiante. Eg.: feliche: feliz. Eg.:
estudiar: estudiar. Eg.: felisida: felicidad. Eg.:
estúdio: estudio. Eg.:El mas importante es el estudio felisitasion: felicitación. Eg.:
del Gershom Scholem. feo/a: feo / a. Eg.:
estupendo / a: estupendo / a. Eg.: ferida: herida. Eg.:
etaj, apartamento: piso. Eg.: ferido/a: herido / a. Eg.:
étang ?: estanque. Eg.: ferír (v): herir. Eg.:Tantos muertos i feridos!
Ets., etsétera: etc., etcétera. Eg.:El espanyol, Komo es pozivle esto?
fransez, italiano, ets. son linguas latinas. feúzya, fiúzia, feguza (f): confianza. Eg.:Tener
Evropa: Europa. Eg.: feuzya en el Dio, no en fijo de ombre. (Neh.)
éya: ella. Eg.:Eya era la mas chika de 19 kriaturas! fey: fe. Eg.:No tener ni ley, ni fey, ni profeta.
éyos / éyas (pron.): ellos, ellas. Eg.:No ay nada de (Neh.)
esperar de eyos. fiádo (adj.): fiado. Eg.:El fiado es dos vezes
Ezmirna: Esmirna. Eg.: pagado.
fácha, faz, kára: faz, cara. Eg.:Lo ke tienes de dizir, fiárse (v): fiarse, hacer confianza. Eg.:Te puedes
dimelo en facha. fiar en eya.
fada: hada. Eg.: fidél (adj.): fiel. Eg.:Kero ser fidel a la lingua ke
fadado/a: hadado / a. Eg.: me ambezi de kriatura.
fakto: hecho. Eg.: fidéos (m): fideos. Eg.:
falitar: arruinarse. Eg.: fiérro, fyérro (m): hierro. Eg.:Ijo de kriar, fierro
falta: error. Eg.: de mashkar.
fama: fama. Eg.: fiesta: fiesta. Eg.:
familial, familyal: de familia. Eg.: fiestar: hacer fiesta. Eg.:
familiar, familyar: familiar. Eg.: figura: figura. Eg.:
famíya (f): familia. Eg.:Por seguro ke semos todos fíjo / fija (m/f): hijo / hija. Eg.:Si no fago lo ke
una famiya . estó diziendo, no so fijo de mi padre (Neh.)
famozo/a: famoso / a. Eg.: fiksár (v): fijar. Eg.:Devemos desidar i fiksar un
fantastiko/a: fantástico / a. Eg.: program.
fantazía, fantezíya (f): fantasía. Eg.:Solo fueron fíkso / fíksa (adj.: fijo. Eg.:La gramatika tiene
fantazias. reglas fiksas para el uzo de las palavras.
farmasiya: farmacia. Eg.: filmo: película. Eg.:
fásha (f): faja, pañal. Eg.:De la fasha asta la mortaja, filozofia: filosofía. Eg.:
no te vas a azer benadam! fin (la): fin (el). Eg.:
fashadúra (f): faja, ajuar del recien nacido. Eg.:En la fin de semana: fin de semana. Eg.:
kortadura de la fashadura, se echava bombones fin, asta: hasta. Eg.:
blankos. final: final. Eg.:
fashisto/a: fascista. Eg.: finalmente: finalmente, por fin. Eg.:
fásil, koláy (adj.: fácil. Eg.:Ke se les aga mas fasil i findján, fildján, fidján (m): taza. Eg.:Ni le esta
ke syerva a todos. deshando bever sigundo findjan.
fastidiozo / a: fastidioso / a. Eg.: fíno (kolokyal) (prep.): hasta. Eg.:Me asenti
fatigado/a: fatigado / a. Eg.: para meldarlo del empesijo fino la fin.
fatigar: fatigar. Eg.: fíno / fína (adj.): fino / fina. Eg.:La mancha kaye
Pajina 15/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 16/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 17/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 18/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 19/74
Diksionario de Ladinokomunita
kayer: caer. Eg.: kol: col, repollo. Eg.:Entre kol i kol lechuga.
kayo: callo. Eg.:Ya me se izo kayo. kóla: cola. Eg.:Lo ke le dishe, lo tomo por la kola.
kaza: casa. Eg.: koláy (adj.): fácil. Eg.:Kolay i livyano ke te se
kazal: pueblo. Eg.: aga.
kazalino/a: campesino / a, pueblerino / a. Eg.: kolego / a: colega. Eg.:
kazar: casar. Eg.: kolej, lise: colegio. Eg.:
ke: que, qué. Eg.:Ke bueno ke avlo! kolektividad: colectividad. Eg.:
ke tiene: cuyo / a. Eg.: kolona: columna. Eg.:
ke, kuálo: qué. Eg.:Ke ke te diga? koloniya: colonia. Eg.:
kedar: quedar, permanecer. Eg.: kolonya: colonia. Eg.:
kedarse: quedarse. Eg.: kolor (la): color (el). Eg.:
keilá, kehilá, kal: sinagoga. Eg.:Dezazer una keila kolorá (f): cólera. Eg.:Se inyervo muncho i se
para tomar un klavo. (Neh.) metyo en kolora.
kemado / a: quemado / a. Eg.: kolorado: rojo. Eg.:
kemar: quemar. Eg.: komandante: comandante. Eg.:
kemarse del sol: broncearse. Eg.: kombinasion: combinación. Eg.:
ken: quién. Eg.: kombinezon, jupon: enaguas. Eg.:
ken save: quién sabe. Eg.: komedia: comedia. Eg.:Me pushó a eskrivir en
kerer: querer. Eg.: djudeo-espanyol mi komedia muzikal.
kerer bien: amar. Eg.: komentário: comentario. Eg.:Meldimos kon
kerido/a: querido / a. Eg.: muncha atension e interes los komentarios echos
keshada: barbilla, mentón (m). Eg.: por muestros amigos.
kesharse: quejarse. Eg.: komer: comer. Eg.:
kestión, kestyón (f): cuestión, pregunta. Eg.:No agas komer por midi: almorzar. Eg.:
kestyon de esto, ke no tiene emportansa. komer yerva: pacer, pastar. Eg.:
kestionário (m): cuestionario. Eg.:Inchi un komersante: comerciante. Eg.:
kestionario sovre el djudeo-espanyol. komída, kumída (f): comida. Eg.:Zevulun disho:
kézo (m): queso. Eg.:Izimos borekas de kezo i patata. "La mijor komida es avaz sekas kon arroz."
kilo: kilo. Eg.: komo: como. Eg.:
kilometro: kilómetro. Eg.: komo de betahayim: sepulcral. Eg.:
kimika: química. Eg.: kompajinasyón (f): compaginación, maquetación.
kimiko/a: químico / a. Eg.: Eg.:Eskapimos la kompajinasyon del suplemento
kinezo/a: chino / a. Eg.: de la gazeta.
Kipur: Kipur, Día de Ayuno. Eg.:Todos ke tengash un kompanyero / a: compañero / a. Eg.:
Kipur livyano i PAS EN EL MUNDO kompetitivo / a: competitivo / a. Eg.:
kirá (f): alquiler. Eg.:Puede ofrirme de pagar parte de komple, kostum: traje. Eg.:
la kira de kaza. kompletamente: completamente. Eg.:
kitar: quitar. Eg.: komplido: cumplido. Eg.:
kitar, echar: sacar. Eg.: komplimento, komplimieento: cumplimiento.
kito: divorciado. Eg.:Se kazo por la sigundo vez kon Eg.:
un ombre kito tambien. komplir: cumplir. Eg.:
klaro / a: claro / a. Eg.: komposto: almíbar. Eg.:
klasa: clase. Eg.: kompuesto: compuesto. Eg.:
klasiko/a: clásico / a. Eg.: komputadóra, kompúter: ordenador.
kliente: cliente. Eg.: Eg.:Munchos amigos i konosidos no tienen
kóche (m), arabá (f): coche. Eg.:Mos yevo al Bosfor komputadoras.
kon su araba. komun: común. Eg.:Sus lingua komun era el
kodrero: cordero. Eg.: Fransez. Es una persona muy komun.
koensidar: coincidir. Eg.: komunidád, komunitá: comunidad. Eg.:La
kofté, kyofté (f): albóndiga. Eg.:Unos kuantos diyas komunidad de 900 Judios de Salonika supo
antes, di la recheta de "koftes de prasa". organizar un kongreso.
Pajina 20/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 21/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 22/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 23/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 24/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 25/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 26/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 27/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 28/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 29/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 30/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 31/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 32/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 33/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 34/74
Diksionario de Ladinokomunita
avlar kon eya por telefon. un djugete ke, en kastilyano, se yama "peón" si tiene
telefonar (v): telefonear. Eg.: una punta de madero i "peonza" si la punta es de fierro.
telekomunikasion: telecomunicación. Eg.: tomár (v): tomar. Eg.:Toma i demanda.
tema (m): tema. Eg.:Este tema es sujeto de mis tomar al pelo: tomar el pelo. Eg.:
lavoros i estudios. tomar dush: ducharse. Eg.:
temeridad: temeridad. Eg.: tomar haber, informarse: enterarse. Eg.:
temerozo / temeroza: temerario / temeraria. Eg.: tomar savor: saber a.... Eg.:
tempesta, furtuna: tormenta. Eg.: tomat: tomate. Eg.:
temporalmente: temporalmente. Eg.: tomát reynádo (m): tomates rellenados de carne.
temprano: temprano. Eg.: Eg.:
tener: tener. Eg.: topar: hallar, encontrar. Eg.:
tener ozadia: osar. Eg.: toparse: meterse. Eg.:
tener sangluto: tener hipo. Eg.: Torá (f): Torá. Eg.:Agora yo meldo la Tora en
tener temor: temer. Eg.: ladino, tambien.
tenta: marquesina. Eg.: torero: torero. Eg.:
tepsí, tipzím (m): cazuela, bandeja. Eg.:Se echa en tornar: tornar. Eg.:
un 'tepsi' i se mete a sekar. torno: turno. Eg.:
terminar: terminar. Eg.: toro: toro. Eg.:
terrivle: terrible. Eg.: torsér (v): retorcer. Eg.:Tu dishites "tuertio",
tezis: tesis. Eg.: mozotros dizimos "torsyo".
ti: ti. Eg.: total: total. Eg.:
tía, tiya (f): tía. Eg.:Renée, ke ermozos son los tractor: tractor. Eg.:
kuentos de la tia de Sulucha! tradision: tradición. Eg.:Entre los djudios de
tiémpo, tyémpo (m): tiempo, rato. Eg.:El tiempo no Izmir ay una tradision ke es unika en el mundo
tiene ni empesijo, ni fin. (Neh.) entero.
tierra de pais: territorio. Eg.: tradision: tradición. Eg.:Entre los djudios de
tiérra, tyérra (f): tierra. Eg.:La tyerra se manea i no Izmir, ay una tradision ke es unika en el mundo
kae. (Neh.) entero.
tijéra (f): tijeras. Eg.:Es tan duro ke no korta tijera. tradisión, tradisyón (f): tradición. Eg.:Entre los
timaraná (f): manicomio. Eg.:Este lugar parese una djudios de Izmir ay una tradision ke es unika en el
timarana. mundo entero.
timbro, muur: sello. Eg.: traduizir: traducir. Eg.:
timido / a: tímido. Eg.: traduksión, traduksyón (f): traducción. Eg.:Te
timón (m): timón. Eg.:El kapitan detiene el timón de avizo ke sin la muzika, la traduksion vale poko.
la embarkasion. traduktor - a: traductor - a. Eg.:
tío, tíyo (m): tío. Eg.:Uno ke vino a darmos traer: traer. Eg.:
konsolasion era 'Tio Solomon'. trafiko: tráfico. Eg.:
tipo: tipo. Eg.: traidor-a: traidor-a. Eg.:
tiralánya (f): araña, telaraña. Eg.:Kaza serrada se trajedia: tragedia. Eg.:
inche de tiralanyas. tramvay: tranvía. Eg.:
tirár, travár sóvre (v): disparar. Eg.:En MEXICO se trankilizar: tranquilizar. Eg.:
dize "hechar plomo" en lugar de "tirar balas kon tranzito: transito. Eg.:
revolver". trápo (m): trapo. Eg.:
títolo, título (m): título. Eg.:Eskojimos el titulo Vidas tratar: tratar. Eg.:
Largas porke es ladino. travádos (m): pasta rellenada de nuez. Eg.:
todo en saviendo: a sabiendas. Eg.: travar: tirar. Eg.:
todo enduna: tomo y lomo. Eg.: traversar: atravesar. Eg.:
todo/a: todo / a. Eg.: trazera: trasera. Eg.:
tóka (f): tocado de muselina. Eg.:Muestras nonas tremblante: tembloroso. Eg.:
siempre metiyan una toka blanka sovre los kaveyos. tremblar: temblar. Eg.:
tóka (f): peón, peonza, trompo. Eg.:En Izmir, toka es tréno (m): tren. Eg.:Tomimos el treno para vinir a
Pajina 35/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 36/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 37/74
Diksionario de Ladinok
(huevo) duro: haminádo (guevo) (adj.). Eg.:Un abrazo: abráso (m). Eg.:Mos arresivieron kon
dezayuno grande, kon boyos, burekas, guevos bezos i abrasos.
haminados, fritadas i frutas. abrevar: abrevár (v). Eg.:Yaakov abrevó a las
a: a (prep.). Eg.:A todos los muevos abonados, vos ovejas.
digo un grande "bienvenidos". abrigarse: abrigárse (v). Eg.:Eyos no tyenen ni
a causa de, debido a: por módre (lok. prep.). pan para komer ni lugar para abrigarsen.
Eg.:Está hazino por modre ke abuzó en el komer. abrigo: pardesu. Eg.:
(Neh.) abrigo, refugio: abrígo, avrígo (m). Eg.:Kada
a causa de, por causa de: por módo de (m). Eg.:Te padre de famiya deve de asigurar un avrigo para
troki siertas palavras por modo de la ortografiya ke se los suyos.
uza en LK. abril: avril. Eg.:
a escondidas (hacer algo ): a las eskondídas. abril: avríl (m). Eg.:
Eg.:Eya se engrandesio sin konoser djudios i se abrir: avrir. Eg.:
konvertio al kristianizmo, ma kontinuo, a las absoluto: absolúto (adj.). Eg.:En la vida, todo es
eskondidas, a azer ayuno un diya al anyo porke se relativo i no ay nada de absoluto.
akodrava ke ansina uzavan en su kaza en Diya de absorbarse: embolvérse (v). Eg.:Se embolvió en
Kipur. meldando este livro.
a la vez: en mizmo tiempo. Eg.: abuela: vava, nona, granmama. Eg.:
a lo mejor: puede ser. Eg.: abuelo: nono. Eg.:La nona, el nono, mizmo la
a menudo: akorrúto (adv.). Eg.:Pasa por aki akorruto. vizina de ariva ke ya saviya ke va vinir doktor,
(Munchas vezes.) vinian a kaza.
a partir de: a partír de. Eg.:Kursos de abuelo: papu, nono, granpapa. Eg.:
Djudeo-espanyol a partir del 8 de noviembre. abuelo, abuela: avuelo, avuela. Eg.:
a pie: a pié, a pyé (lok. adv.). Eg.:Kaminando a pie abundancia: abondánsa (f). Eg.:Uvo todo modo
komo 10 minutos. de frutas i zerzevates en abondansa!
a punto de: sovre el punto. Eg.: abundante: abondánte (adj.). Eg.:Les auguro ke
a rajatabla: a la létra. Eg.:Eyas observavan a la letra la mueva anyada les seya abondante de luz.
uno de los komandamientos. abundar: abondár (v). Eg.:Las frutas abondavan.
a sabiendas: todo en saviendo. Eg.: aburrir: enfasyar. Eg.:
A ver: veremos. Eg.: acabar: akavár (v). Eg.:Akavimos de komer.
abajo: abásho (adv.). Eg.:Kale ser modesto i mirar acabar: eskapar. Eg.:
mas abasho de si. Yamavan "los de abasho," "los acacia: akásia, akásya (f). Eg.:Las flores de
negros," o "los ke danyan". akasia tienen una golor muy delikada.
abalanzar: echar. Eg.: academia: akademíya, akademía (f). Eg.:Ay una
abalanzar: ekilibrar. Eg.: akademia relijioza Porat Yosef en Yerushalayim.
abandonar: abandonár (v). Eg.:Nunka no mos van acariciar: karesar. Eg.:
abandonar. accidente: aksidénte (m). Eg.:Tuve un aksidente
abastecer: abastesér (v). Eg.:Lavora de diya i de de oto.
noche para abasteser a su famiya. acción: aksión (f). Eg.:Mos eskrivyo en
abatido / abatida, afligido / afligida: abatído / abatída protestando la aksion del governo en Miami.
(adj.). Eg.:Desdichada de mi ! Me fui del bet din aceite: azete. Eg.:
abatida i muy triste... acelga: pazí (m). Eg.:Kalavasa, pishkado,
abogado: avokato. Eg.: agranada, pazi, etc.
aborrecer, odiar: aborresér (v). Eg.:Todos los ke me acento: aksán, aksénto (m). Eg.:Avlavan el Turko
aborresen aman la muerte. kon un aksan de Espanyol.
abrazar: abrasár (v). Eg.:Las dos se abrasan i se acentuación: aksantuasion. Eg.:
meten a avlar. acentuar: aksantuar. Eg.:
Pajina 38/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 39/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 40/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 41/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 42/74
Diksionario de Ladinokomunita
aunque: malgrádo. Eg.:Se metio en kamino malgrado balcón, palco: balkón (m). Eg.:La aviya visto
el negro tiempo. arimada en el balkon de la kula.
aunque, mismo: afilú (adv.). Eg.:Una madre kere a balón, bala: bála (f). Eg.:Los ijikos djugavan en
su ijo afilu si es un bandido. (Neh.) la kaye kon la bala.
autobús, autocar: otobus. Eg.: baloncesto: basketbol. Eg.:
autor: autór, otór (m). Eg.:El Sr. Nahum es el otor de bañarse: benyarse. Eg.:
un muy buen livro, sovre los djudios de Izmir bancario: de banka. Eg.:
autoridad: autoridád (f). Eg.:Eya es una autoridad en banco: banka. Eg.:
djudeo-espanyol. bandera: bandiera. Eg.:
avanzar: avansar. Eg.: bandera: véla (f). Eg.:Las kolores de la vela turka
avellana: avyána (f). Eg.: son kolorado i blanko.
averiar: aharientár (v). Eg.:Lavorando muncho, bar: bar. Eg.:Kada tadre se va al bar para tomar
ahariento la makina. un aperitivo
averiarse: aharientárse (v). Eg.:La karga del kamion barato: barato. Eg.:
se ahariento. bárbaro: barbaro. Eg.:
avión: avion. Eg.: barbilla, mentón (m): keshada. Eg.:
avispa, abeja: bízba, bézba (f). Eg.:Va avlando la barca: bárka (m). Eg.:En enverano, en las islas
mizma koza: Bizba detras de la oreja. de Estanbol, ivamos a nadar kon barkas.
ayer: ayer. Eg.: barca: bárko (m). Eg.:Mansevikos pasavan en
ayuda: ayúda (f). Eg.:Todo se va enderechar kon los barkos por el bodre de la mar.
ayuda del Dio. barco: nave, vapor. Eg.:
ayuda: ayúdo (m). Eg.:Para el mentirozo, un sarnudo barra de labios: ruj. Eg.:
es un ayudo. (Neh.) barrer: barrir. Eg.:
ayudar: ayudár (v). Eg.:Ayudáte i el Dio te ayudará. barrio: maále (f). Eg.:Biviyan en la maale de
(Prov.) Balat en Estanbol.
ayudar, socorrer, asistir: abediguár (v). base: baza. Eg.:
Eg.:Abediguar famiyas, hazinos, guérfanos i bivdas. bastante: bastánte. Eg.:Lavorava muncho, ma
Ayuntamiento: Munisipalidad. Eg.: no ganava bastante.
azada: kavakadura. Eg.: bastar: abastár (v). Eg.:De esta ropa ya abasta 4
azafrán: alsafran. Eg.: metros: esta ancha. Ya abasta i sovra.
azorar: aturvar. Eg.: bastar: bastár, abastár (v). Eg.:Basta mi nombre,
azúcar: asukar. Eg.: ke me yamo Abravanel.
azul: blu. Eg.: batalla: batalia. Eg.:
baba: báva (f). Eg.:Ya me kayo las bavas de ver este batallón: batalyon. Eg.:
diksionario maraviyozo. bazar, mercado oriental: bazár (m). Eg.:El
bacallao: bakanyádo (m). Eg.: martes, era diya de bazar en Milas.
bachillerato / a: diplomado/a. Eg.: beber: bever. Eg.:
bagatela, algarabía: bavajada. Eg.:Lo ke dize no es bendecir: bendizír, bendezír (v). Eg.:Por lo ke
ni verdad ni realidad, esta avlando bavajadas. Al lugar estamos, bendigamos.
de azer una koza serioza se esta okupando de bendición: beraha, bendision. Eg.:Salud i
bavajadas Beraha se le aga todo lo ke komio.
bailar: baylar. Eg.: beneficencia: bienfezensia. Eg.:
bailarín / bailarina: bayladór / bayladéra (m/f). berenjena frita con tomate: alburníya (f).
Eg.:Los bayladores de Irlanda mos plazieron muncho. Eg.:"alburniya" es una kumida de berendjena kon
baile: bayle. Eg.: karne.
bajar: abashár (v). Eg.:No keriyamos abashar i suvir bergantín: brig .... Eg.:
las eskaleras. besar: bezar. Eg.:
bajeza: basheza. Eg.: beso: bézo. Eg.:Munchos bezos a todos i
bajo, debajo, so: debasho. Eg.: asperemos ke en serka mos eskrivan aki...
bajo, sórdido: basho. Eg.: Biblia: Bíblia, Bíblya. Eg.:Meldo la "Biblia de
balbucear: tartalear. Eg.: Ferrara" en Ladino.
Pajina 43/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 44/74
Diksionario de Ladinokomunita
camilla: ánda (f). Eg.:Despues del aksidente, lo cartera: chanta de ombre. Eg.:
yevaron kon una anda. cartera: portofolio de dokumentos. Eg.:
caminar: kaminar. Eg.: casa: kaza. Eg.:
camino: kamíno. Eg.:Ke tengan todos kaminos de casar: kazar. Eg.:
leche i miel i al vermos. casi: káji, káje, kuáje (adv.). Eg.:Mora kaji
camisa: kamiza. Eg.: enfrente de mi.
campana: kampána (f). Eg.:A las ocho de la caso: kavzo. Eg.:
demanyana, la kampana de la eglisya sona. castaño / a: shaten. Eg.:
campesino / a, pueblerino / a: kazalino/a. Eg.: castañuelas: kastanyetas. Eg.:
campo: kampo, terreno. Eg.: Castellano: kasteyáno, kastilyáno. Eg.:El
caña (zanca): péshe (m). Eg.: Kasteyano es madre de la lingua muestra.
canción: kantíka, kantíga (f). Eg.:Una de las kantikas catar (vino): degustar. Eg.:
ke kanto es una ke tengo sintido en Izmir. causa: kavza. Eg.:Ay muncho tiempo ke no vos
cañón: kanon. Eg.: eskrivo por kavza de mi grande okupasyon. Kita la
cansado / a: kansado/a. Eg.: kavza, kita el pekado.
cansancio: kanserya. Eg.: causar: kavzar. Eg.:
cansancio: kansérya (f). Eg.:Estó muerta de cavar, buscar en cada rincón: eskarvár (v). Eg.:
kanserya. cazar: kasar. Eg.:
cantar: kantar. Eg.: cazuela: kacharóla (f). Eg.:El dip de la kacharola
cante: kánte. Eg.:Sintimos muchos kantes en ke este limpia.
djudeo-espanyol. cazuela, bandeja: tepsí, tipzím (m). Eg.:Se echa
canto: kánto. Eg.:Estas palavras me sonan komo un en un 'tepsi' i se mete a sekar.
kanto. cebolla: sevoya. Eg.:
cantor - a: kantador / dera. Eg.: ceja: seja. Eg.:
caoba: akajú (m). Eg.:En la biblioteka teniyan mobles celebrar: selebrar. Eg.:
de akaju. celo: selo. Eg.:
capacidad: kapachedad. Eg.: cementerio: sementario, betahayim. Eg.:
capacitad: kapachitad. Eg.: cena: sena. Eg.:
capaz: kapachi. Eg.: cenar: senar, komer por la noche. Eg.:
cara, rostro, semblante, faz: kára. Eg.:El mal i el ceniza: siníza, seníza (f). Eg.:Mi amor oy, es una
bien en la kara se ven. (Neh.) Kara de riza. Kosta los braza i no siniza.
ojos de la kara. centro: sentro. Eg.:
carácter: karakter. Eg.: cera: séra (f). Eg.:Las bizbas produsen la sera.
carbón: karvon. Eg.: cerca, próxima: serka. Eg.:
cardiaco / a: kardiako/a. Eg.: cercano / a: serkano / a. Eg.:
cargar: kargar. Eg.: cerebro: meoyo. Eg.:
cariño: karinyo. Eg.: cerradura: serradura. Eg.:
carne: karne. Eg.: cerrar: serrar. Eg.:
carnero: karnéro (m). Eg.:De un karnero no se kita cerveza: bira. Eg.:
dos kueros. (Neh.) césped: yerva. Eg.:
carnicero: kasap, karnesero. Eg.: cháchara: avladéro. Eg.:Todo lo ke disho, no
caro / a: karo/a. Eg.: tiene dinguna valor: es todo avladero.
carrete; polea; garrucha: karrúcha (f). Eg.:Travavan chal: shal. Eg.:
la barka kon una kuedra en una karrucha. champiñón: shampinyon. Eg.:
carretera, calzada: kamino prinsipal. Eg.: chaqueta: djaketa. Eg.:
carro, automóvil: otomobíl (m), araba (f). Eg.:Mi charco: bálsa (f). Eg.:Uvo muncha luvya: La kaye
papa mos yevava a pasear kon otomobil. esta yena de balsas de agua.
carroza: karosa. Eg.: chicle: chiklet. Eg.:
carta, letra: letra. Eg.: chillar: echar chiyo. Eg.:
carta, tarjeta: karta. Eg.:Yo meldi tu karta kon chino / a: kinezo/a. Eg.:
muncho intereso. chispa: sentéya (f). Eg.:Onde kaye la senteya, es
Pajina 45/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 46/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 47/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 48/74
Diksionario de Ladinokomunita
de al cabo: dalkávo (adj.). Eg.:Parese ke el mundo dentro: ariénto, adyéntro (adv.). Eg.:Ay ladron
troko en los dalkavo 50 anyos. Estuvo bien enteresante ariento de la kaza.
el dalkavo paragrafo ke eskrivites. depender: depender. Eg.:
de ello, de ella: déyo / déya (m/f). Eg.:Dizen ke se deporte: espor. Eg.:
deve tener siempre dos deyos en la meza. derecha: derecha. Eg.:
de familia: familial, familyal. Eg.: derecho: derécho (m). Eg.:Kada uno tiene el
de nuevo: de muévo. Eg.:I yo respondi de muevo, i derecho de eskrivir i avlar kome kere.
dishe ke mas no vo eskrivir. derecho: diríto (m). Eg.:No tenemos dirito de
de repente: en supito. Eg.: dizir a dingunos "no es djusto lo ke dizish vozotros".
de repente: ensupito. Eg.:
de Turquía: turkáno, turkána (adj.). Eg.:Solo los derretir: derritír (v). Eg.:Se aziya kon plomo
sefaradim turkanos van a konoser esta palavra derritido. Mos derritimos en pies fina ke venites.
"alikobeni"! derrocar, derrumbar: derrokar. Eg.:
de vez en cuando: de vez en kuando. Eg.: desahogarse: desbafár, esbafár (v). Eg.:No
debate: debáte (m). Eg.: tengo kon ken desbafar.
deber: devér (v). Eg.:Paga a ken deves, saves lo ke desanimar: deskorajar. Eg.:
tienes (Neh.) desaparecer: desparesér (v). Eg.:Yo no kreo ke
decidir: desidar. Eg.: muestra lingua va despareser.
decidir: dechidir. Eg.: desaprensión: deskudio. Eg.:
decidirse: dechidirse. Eg.: desarrollar: dezvelopar. Eg.:
décimo: diezén, dyezén (adj.). Eg.:El Dyezen descansar: deskansar. Eg.:
Kongreso de Estudios Djudeo-espanyoles... descarado / descarada: deskarádo / deskaráda.
decir: dezír, dizír (v). Eg.:No es kon dezirlo solo. Eg.:El deskarado, no se averguenso.
decir: dizír, dezír (v). Eg.:No son kozas ke se dizen. descendiente: desendiénte (m/f). Eg.:Para mi,
decisión: dechizión, dechizyón (f). Eg.:Miller, para un desendiente de Estambullis, la palavra es
ser dramaturgo, tomo la dechizion de seguir sus "BISKOCHOS".
estudios. desconcierto: dezorden, konfuzion. Eg.:
decisión: desizión, desizyón (f). Eg.:Esperamos ke desconfianza: deskonfiensa. Eg.:
vash a respektar muestra desizyon, i deshar la lengua describir: deskrivir. Eg.:
de LK asigun esta. descripción: deskripsion. Eg.:
decorado: dekor. Eg.: descubrir: deskuvijár, deskuvrír (v). Eg.:El bebe
dedicarse: dedikarse. Eg.: se deskuvijava en durmiendo.
dedo: dedo. Eg.: descubrir: deskuvrír (v). Eg.:Moise Rahmani
defender: defender. Eg.: mos aze deskuvrir su estorya, su vida de kada diya.
defenderse: defenderse. Eg.: descuidado / a: deskudiado / a. Eg.:
dejar: deshar. Eg.: desde: desde. Eg.:
delantal: prostéla (f). Eg.:La vistio i le metio prostela. desdén: desdenio. Eg.:
delantal: delantál (m). Eg.:Mama i delantal ke tapan desdichado / desdichada: desmazaládo /
muncho mal. desmazaláda (adj.). Eg.:Desmazalado de mi!
delante: delantre. Eg.: desdichado, desdichada: desdichádo,
delegar: delegar. Eg.: desdicháda (adj.). Eg.:Al desdichado no le kamina
delgado / delgada, débil: fláko / fláka (adj.). Eg.:El el kavayo, dize ke es ojo malo. (Neh.)
Doktor Beraha era alto i muy flako, teniya un antojo desear: dezeyar. Eg.:
sovre la nariz. deseo: dezeo. Eg.:
delicioso, deliciosa: delisiózo, delisióza (adj.). desesperarse: dezesperarse. Eg.:
Eg.:Munchos frutos delisiozos i salutaryos por ofreser. desfile: defile. Eg.:
demás: otros. Eg.: desgracia: desgrasia. Eg.:
demasiado: demaziado. Eg.: desgracia, desgaste: manziya. Eg.:La para ke
democracia: demokrasia. Eg.: no vayga en manziya. Mozotros dizimos: Pekado i
demostrar: demostrar. Eg.: manziya.
dentista: dientisto / a. Eg.: desgraciadamente: malorozamente. Eg.:
Pajina 49/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 50/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 51/74
Diksionario de Ladinokomunita
Enero: Jenero. Eg.: era: éra (epóka). Eg.:Esto todo se paso en la era
enero: enéro. Eg.:Entre los dias 4 asta 9 de enero me Romana.
vo topar en "Kings Point". error: falta. Eg.:
enfermedad: hazinura. Eg.: escalafón: grado. Eg.:
enfermería: enfirmeria. Eg.: escaldar, estofar: eskaldar. Eg.:
enfermo / a: hazino / a. Eg.:El konosiya todos los escalera: eskalera. Eg.:
hazinos i dava konsejos. escalón: eskalon. Eg.:
enfrente: enfrente. Eg.: escalonar: eskalonar. Eg.:
engendrar: enjendrar. Eg.: escaparate: vitrina. Eg.:
engordar: engodrar. Eg.: escena: shena. Eg.:
enjoyado / a: yeno de djoya. Eg.: escoger: eskojer. Eg.:
enjuagar, lavar: enshaguár (v). Eg.:Enshaguate la esconderse: eskonderse. Eg.:
boka! escondido / a: eskondido/a. Eg.:
enloquecer: enlokesér (v). Eg.:El bruido de los ijikos escopeta: fuzil, tufenk. Eg.:
me enlokesen. escribir: eskrivir. Eg.:
enmohecido: enmofesído (adj.). Eg.:Kazas escrito: eskríto. Eg.:Lo tengo todo por eskrito.
enmofesidas kon kamaretas aleskuras. escrito, manuscrito: eskrita. Eg.:
enojarse, enfadarse con...: arraviárse (v). Eg.:Para escritor / escritora: eskritor / eskritora (m/f). Eg.:
ke no se arravye, este ultimo mesaje suyo lo estamos escritor / escritora: eskritór / eskritóra (m/f). Eg.:
pasando. escritura: eskritúra (f). Eg.:Mi mama teniya una
enojo, aflicción, molestía: sehorá (f). Eg.:No te eskritura muy buena.
tomes sehora: una puerta se serra, otra se avre. (Neh.) escuchar: oyír, oír (v). Eg.:El Dio ke te oyga!
ensalada: salata. Eg.: escuchar: eskuchár (v). Eg.:Ken no eskucha a la
enseguida: devista, pishin. Eg.: madre, escucha a la mala madrasta. (Neh.)
enseñar: ensenyar. Eg.: escudo: eskudo. Eg.:El eskudo es una arma
ensuciar: ensuziar. Eg.: defensiva ke se yevava al braso siedro. El padre
enteramente: enteramente. Eg.: izo de eskudo kon su kuerpo a la kriatura, durante
enterar: dar haber, informar. Eg.: el atako. (Kere dizir ke lo defendio kon su kuerpo).
enterarse: tomar haber, informarse. Eg.: El Eskudo de David (Magen David) es el simbolo
entero: entero. Eg.: del puevlo djudio. El "eskudo" era en pasado
enterrar: enterrar. Eg.: tambien una moneda portugeza.
enterrarse: enterrarse. Eg.: escuela: eskola. Eg.:
entierro: enterramiento. Eg.: escupir: eskupir. Eg.:
entonces: entónses, estónses. Eg.:Estonses i agora esforzarse: esforsarse. Eg.:
no! (Todo lo bueno kedo en el pasado!) (Neh.) esforzarse: ograsheár, ugrasheár (v).
entonces, por lo tanto: dunke, alora. Eg.: Eg.:Ugrashear kon la djente no es "kolay"( fasil).
entorno: entórno (m). Eg.:Es bueno tener karas de esfuerzo: esforso. Eg.:
riza en el entorno. esmeralda: esmeralda. Eg.:
entrada: entrada. Eg.: Esmirna: Ezmirna. Eg.:
entrar: entrar. Eg.: eso / esa: este / esta. Eg.:
entre: entre. Eg.: espacio: espasio. Eg.:
entre tanto: entremientes. Eg.: espada: espada. Eg.:
entregar: entregar. Eg.: espalda: espalda. Eg.:
entretener: azer pasar el tiempo. Eg.: español: espanyol. Eg.:
entusiasmo: entuziasmo. Eg.: espárrago: asparago. Eg.:
enviar: embiar. Eg.: especial: espesial. Eg.:
envidia: embidia. Eg.: especialmente: espesialménte. Eg.:Por
época: epóka. Eg.:Saves de ke epoka era esta mozotros espesialmente, esto era i es muy
kantika? importante.
equipaje: bagaje. Eg.: espectáculo: espektakolo. Eg.:
equivocarse: yerrarse. Eg.: espectador: espektador. Eg.:
Pajina 52/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 53/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 54/74
Diksionario de Ladinokomunita
fuego: fuégo, huégo (m). Eg.:Ay muncha kalor, el sol golpe, zurra: haftoná (f). Eg.:Kuando avlo
esta fuego! (Neh.) Flama sin fuego no ay. mentiras, el padre lo mato de haftona.
fuerte: fuerte. Eg.: golpear, pegar: aharvár (v). Eg.:Ken se aharva
fuerza: fuérsa, huérsa. Eg.:Kerer bien por fuersa no kon sus manos ke no yore.
ay. (Neh.) gordo / a: godro/a. Eg.:
función: fonksion. Eg.: gordura: godrura, gudrura. Eg.:
funcionar: fonksionar. Eg.: gorro: takia. Eg.:
fundación: fondasion. Eg.: gracia: grasia. Eg.:
funesto / a: funesto / a. Eg.: gracias: grasias. Eg.:1) Munchas grasyas. 2) Mil
fútbol: futbol. Eg.: grasyas al Dyo. 3) No tuvo pena a entrar grasyas al
futuro: futúro. Eg.:Rogamos ke en el futuro mos dezorden ke reynava entre los moradores. 4) Mos
eskrivas en Ladino. akodramos solo lo bueno i grasyas ke es ansina."
futuro: avenír (m). Eg.:El ofisio de mano no tiene mas gracias: shukur. Eg.:Shukur al Dyo.
avenir. gracias: mersí. Eg.:Mersi muncho por tus
gabinete: kamareta de estudio. Eg.: esfuersos.
gafas: antójos (m/p). Eg.:Es flako i alto, tiene antojos. gramática: gramer. Eg.:
gallardía: gayardiya. Eg.: gramática: gramátika. Eg.:Mas vale la prátika ke
gallina: gayina. Eg.: la gramátika. (Neh.)
gallinero: gayinero. Eg.: grande: grande. Eg.:
gallo: gayo. Eg.: grandes: grándes. Eg.:Kantikas espanyolas ke
gamba: gamba. Eg.: mos deshavan tresalidos a grandes i chikos...
gana: gána (f). Eg.:Ya le vino la gana de kuzir. grave: grave. Eg.:
ganadería: trupa de bestia. Eg.: griego, griega: grégo / gréga (m+f). Eg.:Se
gandul: haragan. Eg.: eskondieron en kazas de amigos gregos durante el
ganso, oca: páto (m). Eg.:...gaynas, 1300 patos, 50 tiempo de la gerra.
pyernas de puerko, 17 kintales de karne, 700... "GATO" gris: grizo / a. Eg.:
por "PATO". grito: grito. Eg.:
garbanzo tostado: bilibíz (m). Eg.: grosería: groseríya (f). Eg.:
garbanzo tostado blanco: estragalákya (f). Eg.: grupo: grúpo (m). Eg.: Tenemos un grupo ke
garganta: garon. Eg.: yamomos 'Los Pregoneros' (The Storytellers).
gas: umo. Eg.: guapo / guapa: yakishiklí / yakishiklíya (adj. m/f).
gaseosa: gazoza. Eg.: Eg.:Korto la esperansa ke le va vinir un mazal kon
gasolina: benzin. Eg.: kavayo blanko i muy yakishikli.
gasolinera: estasion de benzin. Eg.: guardar: guadrar. Eg.:
gato: gato. Eg.: guerra: gerra. Eg.:
gemelo: buchúk (m). Eg.:Mos nasieron buchukes. guía: giador - a. Eg.:
generación: jenerasion. Eg.:Se prestan guisar, cocinar: gizár (v). Eg.:El se lo giza, el se
maraviyozamente a edukar a las muevas jenerasiones. lo kome.
general: jenerál, djenerál (adj.). Eg.:Va dar una vista guitarra: gitara. Eg.:
jeneral de la aktividad de Ladinokomunita. gusanado, putrefacto: haryénto (adj.). Eg.:
género: djenero. Eg.: gusano: guzano. Eg.:
generoso / a: jenerozo/a. Eg.: gustar: agradár, plazér (v). Eg.:Me agradan los
gente: djente. Eg.:Apretad mano solo delas djentes pimientones. A las kreaturas, les plaze la chikolata.
buenas i vertuozas. gustar: gustár. Eg.:Me va gustar muncho si un
geranio: jeraniom. Eg.: miembro los konose i me puede dar su adreso.
gesto: djesto. Eg.: gustar a...: agradár a..., plazér a... (v). Eg.:Kreyo
gimotear: mungrinéar (v). Eg.: ke yo, le agrado solo a mi mama. Les plazgo a los
girar, volver: aboltár (v). Eg.:Yo ya abolti de mi viaje elevos, sovre todo kuando termino la klasa.
el viernes pasado. Ya aboltates la kara, ya paso el diya, gustar, placer: plazér (v). Eg.:Me plaze estar en
la semana, el mez. (Neh.) buena kompanyia.
gobierno: governo. Eg.: gusto: gusto. Eg.:
Pajina 55/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 56/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 57/74
Diksionario de Ladinokomunita
intentar, probar: aprovár (v). Eg.:Aprova de arebivieron los dezeos de los djovenes de estudiar para
ambezarte el Ladino. saver.
interés: enterés, enteréso (m). Eg.:Es el enteres ke lo joven, muchacho / a, chico / a: mansévo /
giya. manseva (m/f). Eg.:Lo yoramos ke se murio
interesante: enteresánte, interesánte (adj). Eg.:Los mansevo.
artikolos ke meldamos en Ladinokomunita son uno mas joya: djoya. Eg.:
enteresante del otro. joyero: djoyero. Eg.:
interesar: enteresar. Eg.: judaísmo: djudaísmo. Eg.:El es una de las
interesarse: enteresarse. Eg.: figuras mas veneradas del djudaismo.
interrumpir: enteromper. Eg.: judeo-español: djudéo-espanyól (m). Eg.:
intestino: intestino. Eg.: judía blanca: áva, avíka (f). Eg.:
intimidad: intimidad. Eg.: judío / a: djudio / a. Eg.:
intrincado: entrafikado, komplikado. Eg.: jueves: djuéves, djugéves (m). Eg.:Me akodro ke
introducción: introduksion. Eg.: kada lunes i djugeves moz ivamoz al BAZAR .
introducir: introduzir. Eg.: juez: djuzgo / djuzga (m/f). Eg.:Se trata de un
inválido / a: enfirmo / a. Eg.: djuzgo ke estava avlando todo el tiempo kontra los
inventar: enventar. Eg.: djidios.
invertir: investir. Eg.: jugar: djugar. Eg.:
investigación: investigasion. Eg.: juguete: djugete. Eg.:
investigador: investigador. Eg.:Yo so investigador de juicio; proceso: djuzgo (m). Eg.:Samuel Hassid
Ladino. dezvelopara el tema "El djuzgo de Max Merten
invitación: invitasion. Eg.: enfrente de los Espejos".
invitado / a: invitado / a. Eg.: julio: djulio. Eg.:
invitar: envitar. Eg.: junio: júnio. Eg.:Van a tener (EL DIA DE DJOHA)
invitar, convidar: invitar. Eg.: el 20 de Junio.
ir de compras: ir a komprar/emplear. Eg.: juntar, unir: adjuntár (v). Eg.:Espero ke otros
ir de mal en peor: ir de mal en peor. Eg.: amigos de LK, se van adjuntar a este evenimiento
ir, marchar: ir. Eg.: emportante.
irrigar, regar: arrufyar. Eg.: junto - s (pl.): djuntos. Eg.:
irrigar, salpicar: arrufiar. Eg.: junto, juntamente: endjuntos. Eg.:
isla: ízla, ísla (f). Eg.:Lo tuve un mez en mi kaza en la jurar: djurar. Eg.:
izla de Burgaz. justo: djústo. Eg.:Pagan djustos por pekadores.
isla: adá (f). Eg.:En Estanbol, ivamos a la Ada a (Neh.)
pasar la enveranada. juventud: mansevéz (f). Eg.:La mansevez es una
italiano / italiana: italiano / italiana (adj.). Eg.:El vez.
italiana tambien es una lingua latina. kilo: kilo. Eg.:
izquierda: siedra. Eg.: kilómetro: kilometro. Eg.:
jabón: shavon. Eg.: Kipur, Día de Ayuno: Kipur. Eg.:Todos ke
jalear: enkorajar. Eg.: tengash un Kipur livyano i PAS EN EL MUNDO
jamás: nunka. Eg.: la: la. Eg.:Mirala.
japonés - a: japonezo / a. Eg.: labio: músho (m). Eg.:Koryó afuera en riendose
jaqueca: shakéka (f). Eg.:Para kurar dolor de entre los mushos.
shakeka , se metiyan una rida apretada en la frente. labor: lavoro. Eg.:
jarabe, confitura: sharópe (m). Eg.:Es un sharope de lacio / a: flosho/a. Eg.:
ombre. (Neh.) lado: lado. Eg.:
jarro, jarra: djárro (m), djárra (f). Eg.:Trusho un djarro ladrón / ladrona: ladrón / ladróna (m/f). Eg.:No
de agua. kero ke se los roven los ladrones.
jefe: shef. Eg.: lamentar: regretar. Eg.:
jefe, cabecilla: kapo. Eg.: lamento, elegía: endécha (f). Eg.:Era titolado
jersey: triko, sueter. Eg.: "Endechas sefardies (romances y coplas)" en un
joven, mancebo: djóven, djovína (m/f). Eg.:Se manuskrito... Endechas de Tish'a BeAv.
Pajina 58/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 59/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 60/74
Diksionario de Ladinokomunita
médico: mediko, doktor. Eg.: mi, mí: mi. Eg.:El era mi ermano adoptado.
medida: prekosion. Eg.: miedo, espanto: espanto. Eg.:
medio: medio. Eg.: miel: miél, myél (f). Eg.:Se aze kon mues mulida i
mediodía: mediodia, midi. Eg.: miel kon klavo de komer.
medir: mesurar. Eg.: miembro: miembro. Eg.:
meditar: meditar. Eg.: mientras: miéntres, myéntres (prep.).
mejilla: kára. Eg.:En kada kara tiene una kondja. Eg.:Myentres ke tu durmiyas, yo lavorava.
(Neh.) mientras que, no obstante, por tanto: asér ke
mejor: mijor. Eg.: (adv.). Eg.:Dizen ke es muy riko, aser ke yo se ke
mejorado: mijorádo (adj.). Eg.:Kada anyo mijorado. pedrio toda su fortuna al djugo.
mejorar: amijorár (v). Eg.: mierda: medra. Eg.:
mejorarse: amijorarse. Eg.: mil: mil. Eg.:
melocotón: shefteli. Eg.: milagro: mirakolo, milagro. Eg.:
memorable: memoravle. Eg.: millón: milyon. Eg.:
memoria: memoria, tino. Eg.: mínimo: minimum. Eg.:
mendigo / a: sedakero / a. Eg.: ministro: minístro. Eg.:Me demando sovre el
mendrugo: mendrúgo, mindrúgo (m). Eg.:Aki ministro de la edukasion.
m'enkasho, mindrugos mashko. minuto: minúto. Eg.:Se desha 10 minutos en el
menear: menear. Eg.: orno.
menester, necesidad: menestér. Eg.:Pero a vezes minuto: minúto. Eg.:Se desha 10 minutos en el
tengo menester de un diksionario. orno.
menor: minor. Eg.: mio, mia: mío, míyo, mía, míya. Eg.:Lo miyo
menos: ménos, mánko (adv.). Eg.:Vino a las tres miyo, i lo tuyo miyo.
manko diez. miope: miyope. Eg.:
menos: mánko, mánka. Eg.:A lo manko va ver a tu mirada: mirada. Eg.:
madre una vez a la semana. mirar: mirar. Eg.:
menos: ménos (adv.). Eg.:Ya save el Inglez, mas o miseria: mizeria. Eg.:
menos. mismo: mizmo. Eg.:
mensaje: mesaje. Eg.: mismo / a: mismo/a. Eg.:
mentira: mentira, mintira. Eg.: mitad: mitad. Eg.:
mentiroso / a: mentiroso/a, mintirozo/a. Eg.: modales pretenciosas, amaneramiento: hádras
mercado: soko, merkádo (m). Eg.:En los sokos, la (f/pl). Eg.:Kualo son estas hadras, ke se kreye
lakerda parvino ser muy rara. fulanika...
mercería: merseriya. Eg.: moderarse, templarse: arresentarse. Eg.:
merecer: mereser. Eg.: moderno, moderna: modérno, modérna. Eg.:No
merendar: merendar; piknikar. Eg.: toman parte en la vida moderna.
mes: mez. Eg.: modo: modo. Eg.:
mes que viene (el): el mez ke viene. Eg.: mohino, enfurruñado: mursá (f). Eg.:Uno ke
mesa: meza. Eg.: tyene kara de "mursa" i la djente no se azen
meta: búto. Eg.:Muestro buto prinsipal es de amigos kon el .
promover el uzo del Ladino. moho: mófo (m), mófa (f). Eg.:Ya le kresyó mofa.
meter dentro, estafar (x): enkashár (v). Eg.:Le mohoso: mofózo (adj.). Eg.:El bodrum está
vendió el livro viejo a tripio de presio. Se la enkasho mofozo.
fino. mojar: mojar. Eg.:
meter, insertar: enkashár (v). Eg.:Para ke no veya su molestar: fishugar. Eg.:
madre ke estava meldando akel livro, lo enkasho molestar: molestar. Eg.:
aryentro del baul. molestar, fastidiar: atagantár, atagentár (v). Eg.:
meterse: toparse. Eg.: momento: momento. Eg.:
metro: metro. Eg.: monedero: portmone. Eg.:
mezclar: mesklár (v). Eg.:Los djudyos mesklan monosílabo: monosilabo. Eg.:
biervos ebreos kuando avlan de la ley. montaña: montanya. Eg.:
Pajina 61/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 62/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 63/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 64/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 65/74
Diksionario de Ladinokomunita
poema: poéma (m). Eg.:Son liberos de meter en demandas de ayudar en la gramatika de ladino.
muzika los poemas de este livro. pregunta: pregúnta (f). Eg.:Estava en kudiado:
poema, poesía: poezia. Eg.: Mando a su ijo por una pregunta.
poeta: poéta (m+f). Eg.:Enkuentro de poetas ke preguntar: pruntár, demandár (v). Eg.:Prunta i te
eskriven en Ladino. responderé.
policía: polisiya. Eg.: preguntar: preguntár (v). Eg.:Nada va bien: No
política: polítika (f). Eg.:Esto nesesita una aksion preguntes ni demandes.
politika. preguntón, preguntona: preguntón (m),
pollo: poyo. Eg.: preguntóna (f). Eg.:Buen pregunton!
pólvora: polvora. Eg.: prensa, imprenta: prénsa (f). Eg.:Fue
poner: meter, pozar. Eg.: transmetido en la prensa i las publikasyones en
ponerse: vistirse. Eg.: Ladino.
popa: popa. Eg.: preocupación: preokupasion. Eg.:
popular: popular. Eg.: preocupado / a: preokupado / a. Eg.:
por: por. Eg.: preocuparse: merikiarse. Eg.:
por ciento: por sien. Eg.: preocuparse, esforzarse: perkurár (v). Eg.:Para
por consiguiente: por konsekuensa. Eg.: la proksima letra, perkura de eskrivir kon esta
por eso: por esto. Eg.: ortografia.
por qué (razón): por ke. Eg.: preparación: preparativos. Eg.:
por qué, para qué: deké. Eg.:No se deke en vezes el preparar: aparejár, aprontár, (v). Eg.:Apareji un
mizmo mesaj sale dos vezes. dulse de mansana ke se izo muy savrozo.
por supuesto: naturalmente. Eg.: preparar: aprontár (v). Eg.:Se aprontava todo de
por tanto, pues, no obstante: portanto, aser ke. Eg.: viernes para el Shabat .
porque: porke. Eg.: preposición: prepozision. Eg.:
portado (de periódico), tapa (de libro): kácha (f). presentar: prezentar. Eg.:
Eg.:La kacha del livro es un blu vibrante. presente: prezente. Eg.:
portador: hamál, hammál (m). Eg.:Yama un hamal, preservar: prezervar. Eg.:
ke te yeve la validja fin al vapor. presidente: prezidénte, presidénte (m+f).
posar: apozar. Eg.: Eg.:Fue nominado presidente de la Asosiasion.
poseer: posedar. Eg.: prestado / prestada: emprestádo / emprestáda
posesión: posesion. Eg.: (adj.). Eg.:Kuando uno merka una gazeta, deve
posibilidad: posibilidad. Eg.: darla emprestada.
posible: posivle. Eg.: préstamo: empréstimo (m). Eg.:Le dio un
positivo: pozitivo. Eg.: emprestimo.
posterior: detras, despues. Eg.: prestar: emprestár (v). Eg.:Si el emprestar era
postre: savor de boka. Eg.: bueno, empresteriya el Rey a su mujer. (Neh.)
potasio: potasio. Eg.: pretender: pretend, claim. Eg.:
practicar: pratikar. Eg.: pretexto: preteksto. Eg.:
práctico: pratiko. Eg.: primer, primera: primér, priméra (adj.). Eg.:El
precepto: presepto. Eg.: primer mez del anyo.
precio: presio. Eg.: primero / a: primero / a. Eg.:
precioso: presiózo, presyózo (adj.). Eg.:Keremos primo / a: primo / a. Eg.:
salvar muestra lingua presioza. primogénito, primogénita: bohór / bohóra.
precioso, querido: presiado, presyado (adj.). Eg.:Al bohor de kada generasion se va la yave.
Eg.:Puedemos yamar a un ijiko chiko "presiadiko". princesa: prensesa. Eg.:La joven prensesa fue
precipicio: presipisio. Eg.: enserrada en esta kula kon muchas ijas de su edad
precisamente: prechizamente. Eg.: destinadas a tenerle kompanyiya.
preciso: prechizo. Eg.: principio: en primero, empesijo. Eg.:
predio: proprieta. Eg.: principio: prinsipio. Eg.:
preferir: preferar. Eg.: prisa: prisa. Eg.:
pregunta: demánda. Eg.:Tuvimos munchas prisa: adjilé (f). Eg.:Todo lo ke se aze kon adjile,
Pajina 66/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 67/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 68/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 69/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 70/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 71/74
Diksionario de Ladinokomunita
Pajina 72/74
Diksionario de Ladinokomunita
travieso: fuerte (kreatura). Eg.: Espasyo yano ENTRE DOS MONTES o ALTURAS, 2.
tremendo: espantavle. Eg.: El "basino" ande korre un rio.
tren: tréno (m). Eg.:Tomimos el treno para vinir a valle: valéy (f), váye (m). Eg.:...Esta en la VALEY
Estanbol. de los ijos de Hinom,... (Reyes B' 23,10).
tres: tres. Eg.: valor: valór (f). Eg.:Es koza de valor.
tribunal rabinical: bet din. Eg.:Este pleto lo travo al vamos: áyde. Eg.:Ayde no tenemos tiempo.
bet din. vano / a: vano/a, vaziyo/a. Eg.:
triste: triste. Eg.: vario, varia: vario, varia. Eg.:El djudeo-espanyol
triunfar: triunfar. Eg.: (ladino) tiene varios dialektos.
tronco: tronko. Eg.: varón, hombre: varón (m). Eg.:Donde vas ijo
tu: tu. Eg.: varon? A meldar la ley del Dio.
tubo: tubo. Eg.: vaso: kupa. Eg.:
tuétano: tútano (m). Eg.: vecino / a: vezino / a. Eg.:
turco: turko. Eg.: vecino / vecina: vezíno / vezína (m/f). Eg.:Le di
turno: torno. Eg.: una dada al vezino chiko.
tutear: tutuayar. Eg.: vecino / vecina: vizíno / vizína (m/f). Eg.:Se
ufano / a: egzaltado / a. Eg.: ambezo un poko de grego kon los vizinos de arriva.
último / a: ultimo/a. Eg.: vehículo: instrumento de lokomosion. Eg.:
un: un (adj.). Eg.:Tiene un ijo solo: un ijo regalado. veinte: vente. Eg.:
uña: unya. Eg.: vela: vela. Eg.:
único: regalado / a. Eg.: velero: embarkasion kon vela. Eg.:
único / a: uniko/a. Eg.: velocidad: prestor. Eg.:
unidad: unidad. Eg.: vendedor de yogurt: yaurtchí, yaurchí (m). Eg.:
unido / a: unido/a. Eg.: vender: vender. Eg.:
unir: aunar. Eg.: venganza: vengansa. Eg.:
unir: unir. Eg.: venir: venir. Eg.:
universal: universal. Eg.: venta: vendida. Eg.:
universidad: universitá, universidad (f). Eg.: ventaja: avantaje. Eg.:
uno / una: úno / úna (adj.). Eg.:Una mano lava la otra ventana: ventana. Eg.:
i las dos lavan la kara. ventoso: ventozo. Eg.:
urbano / a: urbano / a. Eg.: ver: ver. Eg.:
usado, usada: uzado, uzada. Eg.:Les viene mas fasil verano: enverano. Eg.:
eskrivir asigun estan uzados. Le dio dos manteles verbo: vérbo (m). Eg.:En el diksionario de
dayinda no uzados. Nehama el verbo es "Aneksar".
usar: uzár (v). Eg.:En esta fiesta, se aziya de verdad: vedra. Eg.:
almendra blankeyada, porke era mas klara de muez ke verdad: verdad. Eg.:
se uzava en el resto del anyo. verde: vedre. Eg.:
uso: úzo (m). Eg.:Empesó a azerlo por reir, avagar verdura, legumbre: zarzavát, zerzevát (m). Eg.:
avagar se le izo uzo. verse: verse. Eg.:
vaca: vaka. Eg.: versión: versión (f). Eg.:Judy Frankel kanto una
vacaciones: vakansas. Eg.: version muncho mas larga.
vacío / a: vaziyo / a. Eg.: verter: verter. Eg.:Su konseja triste me izo verter
vago / a: indechizo / a. Eg.: lagrimas.
valer: valer. Eg.: vértigo: mareo, shasheo. Eg.:
valer la pena: valer la pena. Eg.: vestido: vestído, vistído (m). Eg.:El vistido le
valiente: korajozo. Eg.: viene estrecho.
valiente, animoso, robusto: baragán, barragán (m). vestir: vestir. Eg.:
Eg.:Shimshón, personaje bibliko, fue un famozo vestirse: vestirse. Eg.:
barragan. vez: vez. Eg.:
valioso: valutozo / a. Eg.: viajar (en): viajar (kon). Eg.:
valle: váye (m), valéy (f). Eg.:VAYE o VALEY es 1. viaje: viaje. Eg.:
Pajina 73/74
Diksionario de Ladinokomunita
víctima: viktima. Eg.: zapatilla, babucha: charúka (f). Eg.:En sus pyes
victoria: viktoria. Eg.: no yevavan ke un par de charukas.
vida: vida. Eg.: zapato: kalsado, sapato. Eg.:
viejo / a, anciano / a: viejo/a,aedado/a,nikochiri. Eg.: zapato: chapín (m). Eg.:Mi madre ke vino de la
vientre: tripa. Eg.: Bulgariya los yamava Chapines(kalsados).
viernes: viérnes (m). Eg.:Oy es viernes, pitikas zapato: kundúrya (f). Eg.:No tiene kunduryas al
kayentes. pye.
vino: víno (m). Eg.:Buen vino no kere pregonero. zarguela: gayá (peshkado) (f). Eg.:Los djudios de
(Neh.) Estanbol gizan la gaya kon avramilas.
vino tinto: vino kolorado. Eg.: zarzuela: operetta. Eg.:
visita: vijita. Eg.: zodíaco: zodiako. Eg.:
visitar: vijitar. Eg.:Kuando vamos a vijitar a algun zorra: renar. Eg.:
lugar eya bushka a rovarse loke topa en medyo. zorro: renar. Eg.:
víspera: arba. Eg.: zueca: galécha (f). Eg.:Yevavamos galechas en
vista: vísta (f). Eg.:Lo konosko solo de vista. el banyo.
vital: vitál (adj.). Eg.: zumo, jumo, jugo: sumo. Eg.:
vitamina: vitamina. Eg.: zurdo / a: siedrero/a. Eg.:
vivir: bivir. Eg.: ¡Ay!: Guay!, Ay! (interj.). Eg.:Guay de mi! Guay
vocal: vokal. Eg.: de la madre ke me parió! Ay! ke no ay! Ke si de lo
volante: direksion, volante. Eg.: ke no ay aviya, Ay! no aviya!
volar: bolar. Eg.:
voluntad: voluntad. Eg.:
vosotros: vozótros / vozótras (pron.). Eg.:Vozotros lo ©2003-2005 Güler Orgun, Ricardo Portal i Antonio Ruiz Tinoco
Pajina 74/74