Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Xbeen li qawachin ut li qanachin wankeb junaq xchajom, nake xsik junaq tuj
ixq, re te xtzaama choq rixakil li ralaleb. Aban chi rubetal nake xke reetal junaq li
saajil tuj ixq, chan run a wam, ma tiik xchool, ma tijbil, ma sa tiikilal na behek, ma
maaka ratin baraq, ma aj kanjel, chan run a wan li xjunkabal li xna xyuwa, ma
toj uuchin ani na raatinaheb, Naq ak xe xsik ani te xtzaama, nake xye karu kutan
te xik xpatzbal, junxil li komon nake xchap li kutan Romink, xbanaq aan jun
hilobaal kutan, ut nake xsik ajwi junaq cheekal winq re na oksin aatin, wi li
yuwabej inka nake xnaw aatinak.
Toj eqela nake xik, Ut naq nake hulak rikin li qawachin, laj echal kabl li wank
rixqaal, nake xke xsahil xchool ut chirix aan nakoxe wiqla chiru li jalam u li
ochoch, mare Toloors maraj San Maars ut noko xe xkat xkanteleb chiru li jalam u
aan, ut naq nake raqe xkatbal li xkanteeleb li sumal aan, nake xke xsahil xchool
laj echal kabl, tojo naq nake xye li raatin.
Chakuyaq qa maak chankeb, xoochal chaq awikin ut ma taraj karu la kas, ma
taraj karu la chapom, maaka lajlo muqmukat wi, xoochal awikin xbaan naq jun li
kaux naqa kam chaq, xoochal, xoowakli chaq, naqa kam chaq sa la wochoch
, chanchan li uutzuuj na sununnak chanchan li azucen, anajwank naq
xoochal sa la wochoch, sa xkaba naq wan jun la china ixqaal ut sa
xkaba wan jun li china winq nakoxlak chaq, ut chirix aan li qajom,naqaj
aatinak awikin xlaqankileb xyuam li saajwinq, aban naq kamaan xo xkanab li
qawa yos, ut jokan xo xkanab li qa yosil,jokan ajwi xo xkanab li qa tzulul
qataqaal, naq li qa yuwa yos ki xkanab chaq li ralal kajol, jun winq jun ixq naq ki
xkanab chaq chi jokan naq kamaam yooko chi xbanunkil anajwan, li jokeal ki
xkanab chaq li rasient yos ut li jesukriist, aan li yooko chi xbanunkil , inka raj ban
toa tzeq, inka rajban toa hoy, inka raj ban toakanab chi maaka tooruq
xbanunkil, tento raj naq tooatzaq res , aan li qajom atqana atqawa at
waswiitzin , xbanaq jokan xe xye chaq ut jokin xe xkut chaq li qana ut qa yuwa
junxil. Tinkanab ob tuxtun, sa xpulaat la jalamu chan, ut aran xkanab li tumin.
Chi rix aan xchaqok la eechal kabl:
Naxuwak bayak, ee chan xaq ut naxye chi kamain: kaxaq na ok naka ye qawa,
kataxaq i-ru nake kaoxla, ninxuwak xaq e baan ex waswi iitzin, maaka ixq,
maaka nimla poyanam arin, wan jun in kachin toj kachin, toj kulaal, maji na xnaw
xkanjel, maji na xnaw mesuub, nimla ixq ta te raj, aj kanjel tana te raj, inkachin
lain maji na xnaw keek, kuubank ut maji na xnaw i s, maaka t-ruuq tinye, ka
xaq na ok nake banu, xok xaq la china tumin ut maaka tin ruuq cha sumenkil.
bi, mare xkab ixq te raj wi chaan. Ut nachaqok laj tzaam: aah inka chi anchal qa
chool xo chal chaan ut nachal li wachinbej na xsut qis wi chik xkasut li tumin ut
laj tzaam naxye inka ban qawa taakuy ban qilbal ut qabinkil, yal naq ak re chi
jokan, maaka xooki sa jumpaat, aan wachik li kaxlan toj ta loq, toj ta patz, ta
wabi jo nimal xtzaq, ma toja ta chik li poyanam, t-qa kuy ban li beek xbanaq tqaj naq toa tzaqres. Chi rix aan nake xkanab wi chik li tumin chi ru li San Maars
ut nake xye naq toj t-qa bi wi chik, toj too chalk wi chik xbaan naq toj tento t-qa
yiib xyuameb li qalal qa kajol chaan laj tzaam.nake xchaqrabI rib ut nake xye
naq toj sa jun xamano wi chaq chik.
Li xyuwa li ixqaal nake xkuub wi chik rib karu te xsume wi laj tzaam, xbanaq
nake xuwak xbanaq laj tzaam kaweb xchool, mare to e xtuula, chalqeb wan ut
wi nake kulun wi chik toja yaal tana tqaye chankeb li wachinbej.
Nake hulak wi chik rox sutil eb laj tzaam
Nako chal wichik awikin qawa chankeb, ut aran naq inka chik nake qajsiik li
xtumin, ut nachaqok li xwachin li ixqaal ut naxye: ka ta chik t-qa ye awe qawa,
xe kuy ajwi li beek, xe x-aatinak ajwi, xo seeraqik ut x-qa yal ajwi qa qe, tqa kojob taak e chool, ka ta chik t-qa ye, yaal ajqi nake ye, ma yal t-numeq
ta ajwi chi rix, yal tento ajwi sa xbeen li ixqaal. Ut aran naq xcholaak li tzaam
ut inka chik nake xqajsi li ob tuxtun, aran chik na kana choq xtzaq tu nake xyere li
tumin aan.
Xchola chik li tzaam
Naq xe xye naq xcholaak i-ru li tzaam ut aran chik nake xkam rib sa usilal, aran
chik nake ok xyeebal chan ru te xbaanu ut laj tzaam nake xye chi jokain: se
saaw t-wanq li uki haut aran tqa kuub chi xjunil chankeb ut inka tqa najtobres
xbanaq ma jun ta karu na ok sa, wank naq na juke , usan ak sa yaal tqa banu
chankeb, usak chan xaq li xyuwa li ixqaal. Nake xchap li kutan Romink xbanaq
aan hilobaal.
Chi rix aan na xik li xna li al, na xloq chaq wiib liwr li kakaw nook xkanab chaq re
li xna li ixqaal, re t-kili ut buk re nak ak wanq xkakaw naq t-hulak li Romiink ut
jokan ajwi xna li winq ak na xkili ut na xbuk xkakaw ut ak na xchik jun laj tzo
kach, inka na xche kaajwi na xpoq li xsa ut li roq ut li xjolom na xset, chi choncho
na xkam. Ut li xna li ixqaal ak na xqixna jun ukal li ha.
Xtzaqob li seeraq
Nabal pay ru li tzaamank
1) Tzaamank re junxil, chaabil na el li jun sumal.
2) Winq yal na xsi rib, na xkam xnaaj ru ka, xchampa ut x-ab ut naqa hulak
yal na xpatz xnaaj rab bar ti xjit.