Cuentos

El estudiante
Sa jun li kutan, wiibeb li saaj winq yookeb len chi seeraqik chi re li be, ut
chi
maakaeb len sa xchooleb naq kiel chaq jun li xul sa li pim, ut kiok lenxchajbal
re sa xxikeb ut kajo len naq xexiwak xbaan, xbaan naq inka le
rilome
b ru li xul aan li xeril. Ut li xul aan kixye len reheb li wiib chi kok winqchi jokain:
moko us ta texaatinaq chi rix junaq li yib ruhil naleb, ut moko us tanaq jwal txik
leechool chi rix junaq li ixqaal, wi inka naru nakekul junaq li
chaajkilal chan reheb li al, jokan naq eb li al xesutqiik sa li rochocheb chiinka
chik jultikeb re xbaan li xxiweb, jokan naq toj chalen anajwan inka chiktaawileb
li saaj al chi aatinak chi rix li yibaj nalebsa li naajej aan. Jo
kan naq
moko us ta li aatinak yibruhil naleb sa junaq li naajej li inka taanaw chan ru
wank aran.

LI LOQLAJ TZUUL UT QAWACHIN

Sa jun len kutan, wank len jun qawachin yook chaq chi numek sa jun likiche, ak
xok len qojyink, sa xmaak len xxiw kiok chaq len xhajbal re sa likiche aan,
chajcho chaq re chi xibenk chan chan len karu yook rilbal yal renaq kinume chaq
sa li naajej aan, aban naq kihulak sa li xjunkabal li qawachin, kiok len chi war,
aban sa li xwara kiok len chi matkek , kixkut len rib junli qawa chin chi ru saq
saq len li raq, ut saq saq len li xmach, ut kiok len chicholobaak chi ru kawut naq
chajchok chaq re naq kinumek chaq sa li tzuulaan, kajo naq xinaaxibe chaq
chan len re, wi yal yooqat chin xibenkil
sa junaq kutan moko tatinke ta chaq chik chi numek aran chuxk
len re li qawachin. Kaajwi tinye aawe wi tatnumeq wi chaq chik aran inka chik
tatkulunq,naru nakatnumek chaq aban inka chik tat eekanq chaq, li qawa chin
naqkisaqew yook len xkauxl xbaan xhixjunil li karu kiyehek re xbaan li qawa
chinut jokan naq chalen anajwank maajun chik naeekank naq naq nauxk
chaqnumek sa li tzuul aan.

Relatos
SAHIL CHOLEJIL.
Xbeen, xbeen naqabanyoxi re li Qa Ajaw naq xke li qakawilal ut liqametzew re xkuubankil li tasal hu ain, xbaan naq
naqanaw chius naqkaajwi aan xkehok re li qanaleb re xbaanunkil.
Naqake sahil chooleb li qajunkabal xbaan naq
xexkuy qilbal utqabeeresinkil rikin li loqlaj meer.
Naqake aj wi jun sahil cholejil choq li Qawa Tzolonel, xbaan naq
kixyal x
qe chi qatijbal chi chaabil ut xkeebal li qanaleb jo xkulub li
jun junq.
Naqake ajwi jun sahil cholejil
choq re li najolomink re li NimlaTzolebaal ain xbaan naq xke li qa honal re xkaawresinkil qib chi tzaqal
reeru.

Sahil cholejil ajwi xchoq re li nabeeresink qe sa li xkawresinkil qib re

xtenqankileb chik li qakomon li tenqaak teraj chi qix laao..

Tzaj ru li tzak naxtzaka laj tzak, xbaan naq tzujtzebnaxwos wi li

tzak.
Xkux xkaq li tzi kochko chi rix naq yook chi kotak.
Hab ru li chiahab jwal li hab naxke chi ru li habal qe.

Historia
LI LOQLAJ TZUUL UT QAWACHIN
Sa jun len kutan, wank len jun qawachin yook chaq chi numek sa jun likiche, ak
xok len qojyink, sa xmaak len xxiw kiok chaq len xhajbal re sa likiche aan,
chajcho chaq re chi xibenk chan chan len karu yook rilbal yal renaq kinume chaq
sa li naajej aan, aban naq kihulak sa li xjunkabal li qawachin, kiok len chi war,
aban sa li xwara kiok len chi matkek , kixkut len rib junli qawa chin chi ru saq
saq len li raq, ut saq saq len li xmach, ut kiok len chicholobaak chi ru kawut naq
chajchok chaq re naq kinumek chaq sa li tzuulaan, kajo naq xinaaxibe chaq
chan len re, wi yal yooqat chin xibenkil
sa junaq kutan moko tatinke ta chaq chik chi numek aran chuxk
len re li qawachin. Kaajwi tinye aawe wi tatnumeq wi chaq chik aran inka chik
tatkulunq,naru nakatnumek chaq aban inka chik tat eekanq chaq, li qawa chin
naqkisaqew yook len xkauxl xbaan xhixjunil li karu kiyehek re xbaan li qawa
chinut jokan naq chalen anajwank maajun chik naeekank naq naq nauxk
chaqnumek sa li tzuul aan.

Xtenamit li kiila eetalil

Sa jun najtil naajej, wan jun li tenamit junes eetalil wankeb aran. Ma taapaab
wankeb yuwabej kaaxukuut ut rikaneb li ooxukuut. Yal tik chi maajoqe
tinaapaab wankeb ras reheb rib junes kotkokeb ut ooxukuuteb. Qajsihaq
chaq kachinaq qu rikineb qanawaqeb chaq ru li tenamit aan. Qatikibaq
bi Arin wanko junkabal. Ka raj ru li qakaba taake. Yaal tzaqal. Laao li
junkablal chi kaaxukuut. Tik sa naqajsi qu xbaan naq yalaq bar naru
naqaxaqab qib, il wan. Wan ut aj wi naq naqajsi qu chi batzunk bolotz oq.
Ka raj ru xkaba taake li junq chuut.
Ka raj ru xkaba taake li junkabal chik wank taqa. Tik seeb tzaqal
aachool, yaal li xaye, aan li xjunkablaleb li ooxukuut. Naqakam qib sa usilal
rikineb li xjunkablaleb li kaaxukuut xbaan naq yalaq bar aj wi naru
naqaxaqab qib. ke reetal bi. Nahulak aj wi chi qu li xajok. Chan ru naq
naqachutub qib naq taaye. Ma yookat xtawbal ru li nakaayaabasi Kemok
aatin - Xkawresinkil li oxloqil naleb 39 Ut laao chan raj ru qakaba taake.
Chi yaalaq bian laao li kotkook tzaqal tik chi numtajenaq naq naqajsi qu
xbaan naq yalaq ta bar naqakototi qib ut naqakototi qib. Naqayal xsahil li
kuubanki eetalil. Ka raj ru xkaba li junq chuut taake.