Está en la página 1de 45

l

**[PRill
D l
I OCI R
8l | f , Rl l l
A
U
D
I
O
V
I
S
U
A
L
M
E
T
o
D
o
$ 0
Ernesto
CAVOUR
[ [ | |
g@e8aB&@
El Chapngo, (oigen,
rnanulactra, antecelentes tAnicos
Temple Natural,
tamaos
PTas entac in
Generalidades
Modo
de encordar
-
cuedas
Modo
de afinar
Como sostener el Chaango
Digitcion
Estudio
del
pentagrama
de melodas
Modo de indicar acordes
El
nagueo, Mano Deecha
Signos complementarios
Char. anEos en madera l ami nada v i abradd
el mtJao audiovisual
LECCION PRIMERA, Ejercicios 1
-
2
Ej e r c i c i o s 3 - 4 - 5
LECCION SEGUNDA. Dos
palomitas,
Yarabl
LECCION TERCERA, Tonos meDores
Estudio
del
huayo
LECCION CUARTA. El
repique,
El bailecito
LECCION
.QUINTA
Ixtoducci de bailecito
Quisiea
un Rral, Bailecito
LECCION SEXTA. Estudio
de la ceca
Fasgueo de la cueca
lntToiluccion de Ia creca
Amaguas
y Llanto, Cueca
cueca chapaca
El Charago de
Quirquincho
(foto)
Dialada, darza
LECCION OCTAVA. Tooo de
sol menor
Llanto de
mi Made, Yaabf
LECCION NOVENA. Demostacin de
Chaiago
NeErlta Or.ureita, Huajro
P O E S I A
C R I O L L A :
Depeta
El
Quirquincho
Cantor
Charanguito
Pagrn
1
2
5
7
8
10
1 1
12
13
15
1 6
1 7
18
19
21
22
23
25
27
2A
29
3 0
3 1
32
3 5
3 6
3 7
38
39
39
40
20
47
[ _
I
Arauos pat esa dqaeu
4!
disftubd PorosL
aribatu, ildts d fatuetus ! @nturens n
bti d tl
l ma,
l l ?si o er" i n6 tuptti t
nnri.ar y bbilet paJadort., qrnt6
A?hdbda
at
?ubto
pot at RD,h.\
J
2n d$
k,nao,,
.o
intenncoaes "sicales el h: cates, ectos,
eftiacs,
?hzd' ! fines,
inmdo c l PAR.
TICIPAC(ON CENERAL ttord antab'
.l
hailabn al son d sus Guitu rs
!
VIHUELAS,
iistun rta se qre
y
le 6dfr dl CAJ'IPESINO
BALfilANO pt
?erdaw
e, sl catu*a,ddrda
nE" l a.nirto el Cbanngo eoso el l
tta
t
tnordtta dstugo d. h a"tirtd vIIlLtE
Lkt eloe.nt! tustiorias d ctc d h !'
tuciia de ios hecbas, .aha tos
,tsi.s
.yn
as par Los Dhises k ?od, i"duto d.sdito
pat Mis,el d cedks ., * abtd DaN
QUrlarE
DE t-4 MANCHA rfrrhdas. en uno d es
Pa
sdj { ts ttqaez,s e Parosi
(1.615)
Mddri d
-
can n t c.,tta nls inpdna"t dl hu-
da. LD den^tn s srRN,4s cr-4N
GUIS?AS kitr6 tadndd ptlt.ios Vib"et,
stultidE en L. ptudd k rEhsk d SAN
LoRLNzo
(patosi),
cttla idhstuccin dti.
d.l o 1.547
!
ls ftca"ituccin
1r
dli*-
da del 1.72a rl 1714,
fecbas
en
4r.
4tu1rL-
ton dichd poncda. contando ca" s gunA.
.dici,: ]a
?otudt
de SALINAS DE YACA'
LLA
(D?
d P.tos) erdlPrs n 1.74A. Ls
retina"ios no e rgatrn cna L adh
?k.
do
?or
R
A,aaS
n el aiia 1.70J onde se
puede n?tciar d ld vibu.k bafloeE tdar
lr. cna tanbi" el ieplo s bllo
!
e
iar
reprevnea e ld Islesa e CAQUIAVIRI
n 1739
Pr
el
pirtot
|ldtudo b dtento le
cdqtii
lar
deyorocet e idtild.
!
r-
ch6 ottus ejenplas qae os d.tueni h
tt
-
encia de tr vihrlc d Md,o qu. iJi.re h
cniia Antisu
?or:
b
"ctun
Mdeddd e tu'
toL,
Far
s, rpag duraift la co,4!ir,
Pot
t nodo de otbdr *s tued6,
!4
qq i
tixttn
A"tiqrd t d. r, sl no
t
dl-
ga As
pqna qte k Gtiturd E pdiah Ac-
ET]TALOCIA DE SU NOMBNT
La
?'|ab/'
CHAR.4NCA,
?asiblmr
dedrd A
ds !oe^ tuncdnist: 'EARANGA, h
b6 atr atihrA dni h colani,
ax;
sit-
nifcr',visicr de I"sttunetas neaikcas .
(,/sr.
Est pe4ueo
i$ttunt bd sid cohsido
si.,t?t cama
"bttieiaso
!
esre?itoe
rol
clntu nna
n)
J
de Cl L4R.4trcUERo, qa quhft dern.
' ' To\ca
Cn.tu, cbap.rc, Cbdbat, Efl b'
t, Inplea .
(r/zr
Pot tu .andicin dt
@.e @@44\ry@@
E] CbEa .onpanen napanbh-,lel .rpsira
P,t
tus t
t.ftl s
ar.6
cta, tu bitbtia, i abin por h
ltrn
allu?n.
.i t d. cba
ryni si s
qre hdn.*tu"drda
I ci
cundoa hdo: tos confn.s de eia rind, on
deabuknda e, m"as de l os
ARRITRAS Chuq'ryea'
parasinos,
cocb,
bahbros, AtuEot, Ptdnos, lkgrrdo d trtui
za^e, ddends d hs cottuhbrs A"din.s, e, lds
castunbs del Otute bathso.
El chaatE\ta pot un Iur l og'
!
d.
a"entu t ,ani F po' Ir pn sun l NDr,l A
d ta b?dra F.pblid dl Pn de'd
puro
En k Arqentka
!
cbil. lo tucn ca"
oEfeth
t", E^xcRAt".rEs BauvhNos ,tw
i a;,azanT
vnda1r, 4.. I pot rbdh, a tas ahDdanat*
!
a ta\ ptt,do{
d.ra d i .' r tl f"amn
srt,
Jui,r, ec., cona tdk'bi" a las dditu
ndt| '1e Azd!..1Natu e chit..
O R IGEN Y NACIMENfO DEL CHARANGO
El tbddhga ^ su oi .m n k str! t vtHUE.
L\ DE M4NO, totl om nodada, k An
i c drnnl 1' Canqusa
I ate en sd Dota
(\
xvr) $i abd tu apq, a s tu, k ;n
fundaqenbks
lPeqxe: ;dina
| fid).
En e kna si,qlo
(xw)
cotunmb' s,tuir L
wLLA I?ER|AL DE
poTasr
eon ;",,-
dnc del dttubrinient det
lonasa
cERRo
RIca, e l q aba"tba h
p|td,
a tat ,ieha
q se dke qu hdbk dn t'l
, cnndad at
ca, elh te
pda
eon!tur u" PUENTE DE ia
fosr A FspAA,
Iana
qu v -tntl b
l ol
roaa et nu"do qu
a b
tarrt ,oi nto a
pa.
Tasl, en t, cENIRa cbSMapoLITA d" *
th tue*rd Amricd arn,
aandav
n' MErRapoLrs
iwnsiondE
(164.400
habi tu,t, bda tot dti as 1.10.
Las crods@ nas uerd, qw d 'a$a
! trin
ck dd hnn1a""e cEFRa Rl co to tu\
nads kbons qae s. dsdbriar, mTAg ca-
,1r dh
foeek
ns
!
ns; m.a e] ,itu de
ta\
l a,6kto\ )
.tr. r
3
m"-d k
pabta
.t .o"i .rti .ndof Paosr " e,. nn,6
et td ni mdr dt ai si o
tt
"da nnL
,,L6
Ptus fldban tllab s, Aktukia n,",ld
ba. bt nl6 a6, Fnicid con tu! !ed6 b-
t' tu\
2 otu
t l tob,
A,abi a t sts
l nrants
ams ^tdl aga .on a..6 de @Jo
,tn
(Arunr
d O
t
v?l r
I"ntueo
"tuni a"
cono
?ar
$ taktl "c
tu tun .aflresin
-
e las.rnnsinos los ni"-
ci?r|s tutr;a j ho asi tas ni;os
t
bldtu;hr
conpond d t
QUEcfruAyMARAs
"d|tu
bdt
tatu
n. cadfana, d,hi at,o de cEA.
tukt una
Fa
dtidd d tttat, dd Lat
cbk' Eat n pa
Au
t xru Cudnd tam?n
t? bta d
I bdaagua
?4uea
qr r
Pd.
n*e tas nnat det eicntuntu, bal,1 @ra
ra de 6tos rtun,tos n di:
dcrtda ' es .anunbfts
!
frddkio,s
Los en dksas mt infamdas roa tos
fathtanr
.enas
ftddflenahs,
.dfla tutuna kien
nt et neon) a cdid e reronan.ia Gipft
'tu
Qti,ruincba),
to'i;
!r
e'otuer d Bati!d
eoa nos.dat
ste initu
nni ' ^ta dn l dEnk,I'
Efl n
oai edad A Chd
nEas e" sus
fams:t
h"aiias.
El charanzo es ..atflAo de deilo 4 cir'
a' .o*ui tn'
)
bt1i ra1.s ,n uw gnn "i
drd d FoP' ttAS
pro ,an cuARa
(LASLS
t. Ca lo cardtdNl dt
Q'nqaircha,
dt
lia
le"aiE
' l' sp. d 16 Affi
dillot hr! cbridaik ea Rali,i'.
E .td liitudr,
fam
de Gtd
nita, con Lon Pno,
E, tud b,ckidd
(Ahrccddd)
eristien.
a r tu c2, los d.ranlos, tloltn. los.ne
tdos wretoi lnr
snn
brbilird adktcd dl
LaNt
flbunas
tkdas ' tudz ]a pare pn-
En ah6 vdTinniet, qre
?nn
set Los de
h, lot d tutu nda, ks e br*D, los
d e e but, los
Eeanhnot,
,ta e b-
a" , dtti ,tui r.Ei afts .a uh tudi a d
ferichis-o.
ali bi" re las plede etrsft
tur t lot Cbdtungas l lat testutd, como
rl cb. so Brjo
!
rt cb "soa ram tut
bi\ a lot cbras sr@ses
(cbdftqo
a a
aa
Qatu
charatAo a l aoa Pi nqu o-cba-
n"Eo d h 16 cairc, e4.) Mateo de
l$tudrtot Musidlet
-
I4 Pdz Bolint.
tl ch'n"ea
tin gerar'l"E t tue las dables
(10
tuenlas)
eritienaa 41g116 rda'ttus d. c"'
EL lectar no ,lebe ton .aro vnd t81o,1.tu .1 h*
.ha d al i m"s.
t
aol ;' i ?l
(' tnga
er
d\ d.
( E
E\ Et ES DTFERI N ES
nd6
l tas nberks , are
.ndez a
!i an*-' hdi ,rcl r Jt
pa P.' a pra nrta
i ' ' r- "ar rrtdrtnat J" ' .a Je tto' , t:;n dfrmar
u s t l Dr) d.l l Ei ttPLE tAruR' AL
dl i na'
: i a
) r
, " LJ d' pr d' ' r bE t aa
Pat
, I ' n
bi n 1d)\tno p,
i om!
to6 td: 11'
.i ar dr ri ' ttt
''rtt
ria skl:o tt cbrin+a l i,i i8ttu'
nnta en tnnda e, sr
Ee"e,a
ES rLDn DELTFI|PLE ]\ATURAL
Ed rfr,n onsPar !"d rcsona,.id
a'oolddt 'l ^loDa MEt\aR Gr'tt
pet''
tni )
r
\u rl ati n { h sFti tn: sAL DA
trtt LA I n k'
Qti ttrs
t k\ Pi ,".,s
r,:l\'sPofit i!',{rr-{.- Nos rfennas 'si
t kt difrc: rlinr.ion
t"e
,r, a e a,
l rEIt?LE :TAIUFAL crd l e r tu d l as
di f-tn*t t.i ddt a tnanas
(rd pude
ean'
p;n,
Fot
d aano, el hitha iht d sai
La: cbrdn{\ PLQEas qu ti eren c tan
sttld
aFarnrddd e 23 cfl de a c.td tl tuent
t.,e" un
finrti,,
d. t's
Qrintu
d tdt P"n'
tt, d. Da FA LA RE LA
(Trns9o* n4uftt
Las chanqar EDIANAS qt i enen uha tar'
litud drraihdld d 4t rn. d la celd l Pre"r,
tene !;r afi ,aci " d RE saL s I s1(T,s
trn tani;k
y
rliv na E;w nis bdjd
4!
el cbcftZa TIPIca o .awi n
(INTRODVCCIaN
lartdd d.] libra iio
?ol
l autt ti tuhda EL CLLARANGA, SU VIDA,
SUS COS?U,IJR' ' S Y DESVEN?URAS
.
2OA
pgindt EAicioni TATU Ld Pd, Balhi').
g
CHARANGG SEMI CRANDE
-
MEDIANO
-
PEQUEO
Cierta vez rn
Quirquicho
poT anhgtante espera,
se
quedo biqr dormido
Ia culpa fie de
su imilla.
Grande fue su so4)esa
al dspertase llorando,
er la caja de un Chtngo
co! l brig vacia.
Po so a este walaYcho,
quertrdolo
consolar,
bomb@,
qunas y gitaras
no lo
trnedo
hacr callar.
E8NETO
CAVOUR
' -
&r/.
Vocablario
iltima
Pagioa
rfffi
A P R E C I A D O A L U MN O:
El
CHAIANGO
es urto de los lBstrumentos ms lcites ale aprende,
ya que
au estudlo
requiere de mucho menos tiempo,
que
el
que
se ne-
ceslta paa
otros instrurenlos
de cuerda, pero
su aptendizaie como
e natural, elge sfue!?o, atencin
y
ante todo
perseveancla.
No petendemos
loma concetistas o
pdesionales,
solarnente
de-
seaos colaboa con e.ste tabaio, a todas aquellas peTsonas y
de
cualquie edad,
que
cofo Ud., slentn gran
cario
por
nuesto folk-
Ioe y po
el CHARANGO ORGITLLO MUSICAL DE BOLMA.
EI Auto
Plnru
DE ESTUDI O
El Long-Play
adjurto
{Disco
M&odo)
tiene un enome valor dentro el
mode-rno aprendi zaj e audi osual , que
j unt ament e
con el oresent e Tex-
t o Mt odo, I e
propol ci onarn
una enseanza f ct l y
amena,
que
es
j us-
tanente el fi
que
se peigue.
Generalnente, hay tendencias en los recin iniciados al estudio de un
instTumento, a realizar
prcricas
sin ua orienLacin
delinida v menos
unifome, hecho que
los perjudica.
Para
que
su estudro sea
realmente
prlvechoso,
e impscindible y
necesaio
!rque
su oldenamiento sea
parero".
A trava de las lecciones a seguir, qza
encontrar Ud._ a-lgunos ejer-
cicios
que
a
pTimera
vista le parezcan
cansadoes o difciles de ea-
l i za, puee no
debe desai maFe,
ya que
si se propone
et udi al os
y
practlc_ados
con hesur, se
dala cuenta que
tale ejercicios,
gon
bas-
tante fciles
de aprender, con slo seguirlas instuciones en foma
disciplinada
y
al
pie
de 1a leta, con lo
que
lograr
resultados altamen-
te
positivqe.
Todo etercicio debe ser
pelido en loma conduada
dndole un tiem-
po
detenirado,
po"
eJerplo uo a dos rninutoa, Y por lo que
rios
queda
aadi le aconaejamos que
IIESTUDIE POCO, PERO MUCHAS VE-
cEs!:
@ T E R A L T D A D E s
Descripcion
del charango
I BASTE
o
t
6
6
7
a
I
10
Fig. 1
El CHARANGO
se divide en cutrc pais
a sabe!:
1. cl avi j eo
-
a) cl avi j as
b)cej a
I , Prp". *
-
c, Tret es
d) Di ei si n
de Trasra!
{barri ras de meral )
J.
(
al 6 dc resondc
-
e) Boc t )
puent e
gt
prt ei nt eri o
4. Cuedas
CLAVIJAS, Estas pueden
s-er mecnicas o
de mader, ls ms usadas
y
corve.:rientee son las metlicas
por
ofrecer una mayo comodidaci y
seguridad en el aiinado, auique las segurdas aportan mayor sonoidad
al instumento.
CAJA
DE RESONANCIA. Puede se
de madera laminada,
de
niadeta
labrada o de la caparaz1n
de ur
QIRQUINCHO,
animalito
peferrecien.
te a la especie de los armadillos, muy bdante en Bolivie.
CUERDAS.
El chaango tiene cinco cuerdas
dobles
y
se los enumera
de abajo hacia aiba (Fg, 2). Hast ta fecha no hay cuetdas oiginal-
mente calibradas
para
este instrumento, peTo generalmente se lo en-
corda ADAPTANDO Ias cuerdas
de nylon cie
guitar'a (primeras y se-
gundas)
j unt amenre
con el
pi ol l n rl e nyl on qu.
se usa
i r,
I r pezc. . ,
eKi st i endo por
l o t at o dos t i pos de cuer. j as:
de nvl on y
r^r
(i
l r.
. l e
aceo,
que son las mas
reomendables
paa
su estudio
por
mentenerse
bien alinadas.
Modo
de encordar
, 1 !
o ; 9
.x
Fi B
2
CUERDAS
DE NYLON. El sistema
que
usalemos paia encordar el
CHAMNGO
es el siguiente:
PRIMERAS. Piolln
de
rylon
de
pezca No. O.40rnm
SEGUNDAS. Primeas
cle
guitara
TERCEqAS
(Fi s. 2)
a) Guesa Segunda
de Fuitara
b) Delgada eitln riylon No. o.4r-,mm
Piolfn nylon No. O.50rnrn
Primeras
de
g'rutara
CUARTAS.
SUINTAS"
Tambin se puede ADAPTAR
toda la encodaatua,
de
piolfn
ylon, de
la siguierte manera:
t
De Pimas
De Segundas
De Terelas
De Cuatas
De
Quintas
f,tonn Dbstlco No. u_4ulllm
Piolf
plstico
No. O.60mm
a
)
grueea. pion
No. O.8Omm
b)
e_tga+,-piolfn No. 0,40mm
Piolin
plstico
No, 0.5Ornm
eiotfn
flsUco
No. o.?ornrn
CUERDAS ACEMDAS, Si le convieoe tas otas siga el mismo
pro-
c-edim.iento
del
primer
caso, ADAPTANDO para
ello las cuedss ltre-
tlicas de
gtarra y supliendo
el
piolln pliUco (Ndc. O.4Ohm
y
O.5O
mm)
por
alambe acerado, cuyo calibe s@ merlo a las
pr.lnss
ace-
adas de la guitarra,
10
MODO DE AFI NAR
Por comparacin:
PRIMEFAS
Estas cuerdaa son las ms altas y
el meior modo de
allnarlas es aI ofdo.
CUARTAS Se pisa
en el tfaste No. 4 y
deben sola como las
pi-
meras cueTdas aueltas.
SEGUNDAS Se plsa
en el taste No. 3
y
el sonido tiene
que
ser
igual a las cualtas sueltas,
SUI NTAS Pisando
en el traste No. 2 consiga que
suenen como
las segundas cueldas sueltas.
TERCERAS (Fi g. 2)
a) Gruesa Se pisa
en el taste No. 3 y
debe sonar como laa
quin-
ias al aire.
b) De.lgada Esta cuerda suelta
debe sonar ig,ual
que
la pr.imea
cuerda suelta.
Como se aflna con la Eultarei
Se uliza rnicanete los DOCE PRjMEROS
TMSTES DE LA
pRI-
MERA CUERDA
de la guitarra,
cuyas
relacioiee son laa sigentes:
CHAIIANGO
GUITAR]IA
Plimeas
Segmda
Terceras (Fi g.2)
a) Gruaa
b) Dekada
Cuartas
quints
Notacln
en el pentgana:
Pimeae
MI
Traate No. 12
Taste No, 5
Libre
Traste No.
Traste No.
Taste No.
12
8
segundas
LA
Teceas
MI
tas
Quintas
soL
DO
lt
Por medio del
piano
o acordenl
Cuartrs
cuerdas
DO
Sgitlleg
cuerdas SOL
M I *
MI
Si Ud. no
puede
estas afinaciones o las
4ealiza
mal, le aconsejmos
gue por
el Disco Itodo
que
le aportar un mejor entendmlento,
Como sostener a!
charango
-P4glj:r
cuedas
!rudg!
cuerdas
Teceras cuerdas
a) Gruesa
b) Delgada
MI
LA
DO CENTRAL
IlI
tJlDO
tl
P- - r ] . , l anl Fnr el Chr r " ngo t i r l f c j s i nc ot g t or .
dFber r
Fj er ' F s "
pr esi un
con l a par t c
del anl . ebr zo
der echo, , our e t .
Da11p i ni er i or
de la caja
de resonancia
(fig.
1) conta el abAmen o onta eI
pecho.
di bn , o l a mano dcr ech l br e y
nexi bl e,
par Ft
m, r i pr eo de l as
Digitacion
MANO IZQUIERDA. Para a mejor y
mas clara comprension
de este estudio,
vamos a reemplazar los nombres que
se
dan a los dedos, con las respecLivas ]e-
tras lniciales conespondientes :1 cada
uno de
el ros,
l as q_ue se1
l F' ri rs cor
malruscuras
y
mrnuaculas.
I
c
M
i Indic
e
c = Corazn
o mayor
m : Meique
1A
F i g . 5
Las cinco cuedas dot les del
CHARANCO est representadas
por las
cioco lfneas horizontaes. Fig. 5
Lrs cuerdas que
se ei ecut xn : rl ai re se
di st i ngui Tn
con un 01cero)
colocados sobre dichas cuerds en represenrcin
grJica,
Fig. 6
] L
Los nimeros (Fig.
11, 12 etc.
(Fi g. 1)
quieda.
7)
r'epresentan a Los Trastea
(1,2,
Las letras milimtricas )oe dedos
Fi g. 6
3 , 4 , . . , . . , . . . . .
de
l a mano
l z-
Estudio del
pentagrama
de rnelodias
Pimeias
Segutrd^.
Terc eras
Cuart as
Quintas
-! t g. r
Al leer
cie izquierda a derecha el anterior gr_fico y
en forma seguida,
l omzndo en cuFnra l a
di gi t ci n
l l et ras
mi l i ml ri cs) Ua. ent endf
de la sigliente mane:
A. Coo el dedo del corazn o mayo, pisa
el taste No. 2
de la cuarta
cuerd,
B. A continuacin con el dedo anula
pisa
el traste No,
g
d l ml-Ema
cueda (cuarta).
C. Seguidamerite
dbe
t
car la
prlrera
ceda
al aite
(suelta)
D.
y
t erhj na el t rozo con el soni do si mdt ; neo
de dos not as i unt as.
que
son: l a pri mera pi sndo
m el l rasre No. 3con l dert o f ni ce.
v l r cuart a cuerda pi sando
ea eI t rast e No. 4,
con el dedo corazn
(po)i ci on
encerrada
en el recrngul o).
14
LAS CASILLAS, Sor la divisin de la mrsica en Dartes
que
nos con-
gi enen,
se i ndi ca
por
medro
de
l f neas
di vi sori as
qi e
at ravi esan
per-
pendiclaruente
al
pentagrama
de meloafas, Ejemplo:
I "I NEAS
DE CONCLUSI ON. La concl usi n
de una oi eza musi cal se
indica con dos lfneas
divisrias, asi
Las lfneas de conclusin siflen
tanbin
paa geparar
las diferentes
partes
de
rDa piea
musical
Para indicar la repecin de Lura
par!e,
se coloca dos
pulos inme.
dlatos a ls barras de conclusion:
uestro mtoclo tilizaremos dos formas:
En el
pentasamx
de melo{:llas.
2) En
repesentcin
grica, que correspone al cliapasn del
cHA-
RAIiGO.
ED
1 )
Modo de indicar acordes
Primers cerdas
Segu,rdas cuedas
Terceras
cuerdlrs
Las lineas hozontales representan
las cudas.
Las fneas ve icales repes entan las di1isiones
de los trNtes
(b:rrfl-
Las letras, indican Ios Lledos de
la mano izquieda.
grco {inteor
pone de maitito
que el.rnular de la mano izquier'
da apoya firmemente en el tercer traste de
la segunda cuerda
l \ l PORTA\ TE. Se debe r omr eI cucnt a
que, l os gr i i cos
Fsr
r
of i eD-
t ados en el mi smo, pnt i do
qJc
t oms el i nst r umFnf o. cuxr t 4o es( a sr eado
ejecutado
Por
Ud.
mei que
( M) , pi sa el t st e No. 2 de l as p i _
el t r st e
\ _o. i
( l e
l 3s t e ces cuer dN.
e] t ast e; \ . ' o,
2 i l e l s
qui r t r s
cl er dl s.
cLrer.lir
qe no in.liq!e
pisr,lr
trmbin rleber
Quiere
decir
que
el dedo
El r l edo r nuh
( , \ ) , pi s!
r l i ( l e, l o. o
zn
( C) pi sr
I t n cr l qui er
r i osi ci n
l : l
- :;;i-;.j:jgeLi
:.
- - dr c. -
1 A
CEIILLA O BAR"RA. La lfnea gruesa y
cruzada que
sq te en el
g#-
nco, lndca que
se debe apoyar todo el largo del dedo ndice de la
mao izquiet&,'hAcietb
ul&
plsada
total obre las cinco cuerdas a
la vez.
EJemplo:
gralicc
equivale
Qtriele deci:
que
la cejilla se Ia
est elecutado
en el taste No. S.
nruo DEREcHA
el ?asgueo
Para el rasgueo
que
es el novimiento que
ms caacteriza al CIIA_
RANGO, haehos rso
de signos que
indiquen
como eiecutarlos eII sus
diferete fo,rmas. Todo estos signos sen
ae fcil compensin y
rernolizaclon y que
de acuerdo al avance metdico lleEa Ud. a Ia-
tnilisdzare con ellos .
t.
@r cr uos
coMPLEMENTARI oS
V
Sisnifica, RASGUEO HACIA ABAJO. En este caso se
entender
que
el dedo
lndice de la nalo derecha, debe
rozar todas_ lag cuedas
y
suavemente hacia abalo. La
mano debe balar eon soltua, evitando estacionamietos
en su tayectoia, desde
las
quintas
cuedas ha-st las
Primeras
'
A
sgaitica, neSGUEo HAoIA ARRIBA, o sea
que
el r@e
debe
ser a 1a inveta
que
el anterio, de abajo hacia
ariba. Este noviri.ento
debe
se realizado
prefern-
temente coo el dedo
ndce,
ozado desde las
prlme-
raa cuerdas hast la,s lttrna,g.
Significar RASGUEO ALTERNADo.
Quiere deh d
abajo hacia arrlba o ldcevetsa
y
en forma contlnuada.
V
f-.
ayit horizontal
debajo del signo de un
rsgt@,
indica COMPAS MARCADO, que genera-lmrte
se lo
ej ecuta hacia abajo.
V
Significa
REPIQUE
que
e3 el conjunto
de crato as-
gueos
a la vez y que
ae los
realiza con la mayor-m-
pidez posible,
dando a cada movimiento la
duracin
oquivalente a un tiempo,
,ruvtlr\ i
Eere sigro intcar et TREITTOLO que
ee ot codunto
de asgueos alternados
y
tmbin elecutados co! la
mayo apldez
posible.
ld.
Signlca IDENTICO A LO ANTERIOR-
Todos los signoa arte"iormente citdoa, van colocados
po
dbajo del
Pentgrama
de Melodlas
y
Ael Grflco de Posiclones.
? Se lee Sptiha
M Se lee hayo
b Se lee benol
Para terhiar ata
parte e conveniente s ea-lar
que
todo lo que
a
rasg]eo
se refiere, debe eiecutare exclsivamente coh la fueza na-
tural
y
sln forzar, con soltura,
paa
conseguir buenos
reaultdos en
los dferetrtes movimientos del Tasgueo.
I.
r 8
a) CHABANGO CONSTRIDO
EN MADEM LABRADA
b) CIiARANGO CONSTRIDO EN MADENA LABRADA
c) CHARANGO CONSTRIDO
EN MADERA LAMINADA
Loe Chaangos ale
12 cuerdas tiene 3
pimas
y
3 cuatas.
t
19
EL MET ODO AUDI OVI SUA L
Et METoDo AUDIo vIsUA L es conalderado como uno de loo state-
mas ms modeFos de aDendizaje, rerleblo
er a todas taa catoote'
rlscaa
que
3potlr los maodos tradicionaled
(por
mstca).
Hemo6 adaptdo_este sistema estudio del
cha8go,
porqre lo c@-
siderahos el m8 apropiado,
por
su senclllez
y
compr!sli)rr obtelva
y
udtiva,
'
En eate Bistema ee estudia, balo las sigrtent caacte{sfssa
1, EsccHAR la
grabaci6n
fonoelfotrica cua.otas veoea,eea p6lHg
melo.
2. Seguir con la VISTA estos movtlento et el
pregcotG liblo m;
todo
qe
lo tendra a la hano.
3. Acomodar a las dos anteiores acuvidade con la INTERPREIA.
CION eD su instumerito. Un vez iDgresada a esa triple accion,
es
pudeote
slenpe el eeclcio epetido.
Nuevanente le recordaEos
que
no deie
pasa
ni
mediaramnte Dh-
gn
oeta-Ue aa
presente
llbro mto6q, pes.
eo eefa muy
peludctal
para
su aprendizate, St est cotr l
plena
conyiccln de
haber com-
pendido
bien eus elemlrtd, elrtoces
pueds pasar
a estudar h
PRIMERA I,ECCION.
20
@
(Q,rrquncho
@antor
Changr.dto
compaero,
de muchas aventuas,
cuando eritre los bolTachog
cantando te amaneclas.
Ventanas y
ds ventaas,
suspirndo las paaabas,
lay!
que
mernorias
dejarpn
tus cuedas desafinadas.
Tus
dominlos slempre fuergn,
con
pefeencia
cantinas_
bara, bollchee, chicheris,
rincones de
poltcfas.
Amigo
de
paroquianos,
lde los hombres silr Penacho!
que
al comps
de tu rasgleado
se la
pasaban
borachos.
Cuntas
vecee me setiste,
lloa po
na imilla,
mlentas besaba a ota
en algrma chichetfa,
Otas veces entre ponches,
po!
adar siempre apetao,
me s eflr'iste de
garote
o te
quedabas
empeao.
!
Qui rquiochito
papacito
!,
Charangulto bo-liviao
cuaddo el vaiven de mi mano,
no
pueda
asgar fls curdas
cuando
ya,
intilmente
qIlera peionar
mis yemas
Itevar como
ecuerdo
el luto en nis
diez ua"g.

J)
,t/.//.L,zt
ERNESTO
CAVOUR
e
s l
REPRODUCCION EN ESCRITTJRA CIFRADA DE LAS NUEVE
LECCIONES PARA CHARANGq
QUE
COMO CURSO PRE-
PARATORIO INTERPRETA DESDE EL DISCO ERNESTO
CAVOUR
en
pctica
todo lo apendrdo en las ante-
POSICIONES
Ejelcicio No. 1
nasgueo
Conta
'I
renolo
V A V A V
1 - - - , - - - Z
WWWWWVWWM
aaegueo V AVA VAVA
Cont ar
g- - - - - - -
4- - - - . -
rrmolo VIAANWWVWWWV\
Ejercicio
No. 2
&eccrcru Pnr,nrnn
LADO A
-
Banda 3
En este momerto pone.hos
rtoes
paginas.
I
CASI LLA 1
I I
CASI LI 4A
2 I I
CASI LLA 3
Eiercicio No. 3
LADO A
-
Banda 4
FA
n"sco"o
V
A
VA
rrmoro
yy1,1yy11
Eiecicio No. 4
E ctclo No. 6
Y A V A
VI&WV\AA
V A V A
WVWVW\
V
A V A
W\^,vW\
V A V A
WVWV!\
I
i
nagsueo V
A
VA
Trmolo
VVVWWV\
Si Ud. tiene algn tropiezo n estos ejereicios, no se
desanme, con-
sidrelo
pasajego,
insis.ta una y ol,ra vez,
que
el liempo
y
el conslante
elel$rcto le daran la sotucroD,
Si
ya
los ttee
BIEN MEMORIZADOS 1o3 acodes, ertooces sf,
puede
contiDuar con el slguiente ejeTcicio; donde los acordes se los sea-la
LITERALMENTE
pa
ej@uta el tremclado.
soL
'DO
DO
&eccroru
Securuon
L . D O A - B r d a 5
\ :
. o s . r F.
. r
a. 4r p
r - . Fd t i f : , do1e, r . .
l mc n, r t L i c r p
de" i - ouF
s - \ r o
o
c r . r l o, y
I , r
oo. l o r .
,
r o. s F
| , l L" c 1p. r c j l . , do px r !
r r usr cxl z, r ci o!
\ o
r ' ' r . q'
r a
J j
^ . u
'
, r : r
Dr , . J N; r . , . . oi Lnr o,
l " qar v , l i os , t
.
: , , " " f . "
r F r i , . L d a t " . r r . J . . o r F s o . s a
nr t f r | r 4.

v
s I s
r Fo, d, r
ons r - 1. Fn
F1t ,
Dps dF y , , r l u_
chas l el i ci dades y
ade- l ant e.
En esla leccin le ense.rmos a toca et coDocido
yaabl
DOS
PALOTiITAS
@os
pALoMrrAs
Jul i o Mort i nez Art eogo
f

I
i
I
I
A,^/\ ^/Wt /1/W\ /!i!WV
La sgunda pate,
A\ MM^ ,ry\M \^/1/V
D O
se i
eiiza en ta mism form que
la prlme
24
&ucgoru @encenn
L A D O A - B a n d a d
TONOS MENORES
La misica boliviana ej@ttada en tonos menores tiene cidco
posiciones
Eelplo en tono de
LA MENOR
SOL DO MAYOR MI
IA
MENOR
,
CoD las cuato
primeras- posiciones sp logra-ejecutaT Tasgueando
ls
introducciones caracteriaticas de
Duestros
itmos
criollos
(huavlos,
ballecitos,
cuecas, etc.)
Eu lenguaJe tedco musical, de estas cico
posiciones,
dos coes-
DoDdo al TONO MENOR
v
los trqe restantes al RELATJVO de dicho
iono menor. esf
para
el io.o os
LA MENoR
tenFmos:
1. Dorninante de Do mayo o
SOL 7
2.
Relativo de
La menor o DO mayot
3, Donlnate de
LA meno o Mi ?
4. LA meor
5. Sub-dominate de DO mayor o FA mayo
(tono
adiciooal)
Los tonos menoes se
prtan para
caciones de una tonalidad dbil;
mientras
que los tonos_mayoe
son
de rma tolralidad ms fuerte
y se
prtd muy blen
paaa las canciones de tipo alege
I
A
MAYOR
a6
Estudio del
huayo
Ej erci ci o No. I
-
I NTRODUCCI ON
Par"a darle mayor cracteristic-a a la expresin del rasgueo, se tiene
que
tener presente
la acentuacion del
piher
rasgueo, de cada cuatto
rasg:ueos.
' e" eo
VAVA VAVA
r d- - - - , - - r d- - -
- - - r d - - - - ,
h o l o 1 , , 2 - - - - l d - , - , - - l ] d _
-
- t d _ , _ _
Ejer.cicio No. 2
-
CIERRE
DE INTRODUCCION
Habiendo
aprendidg los tonos
y
luego el rasgueo,
queda
como detalle
de complenentacin, aprende el Ciere
de Introduccin.
IAVA
VAVA VAVA
.VAVA
V V V
r - - . - - _ . . - - - - - _ _ _ _ 1 _ - _ _ - _ _ 2 _ - _ _ - _ - t
2
I
Eleicio No. 3
-
JUNTANDO INTRODUCCION
y
CIERRE,
L A D O A - B a n d a T
VAVA
VAVAU.
CIERRE
so L
D O M I L A
VAVA
VAVA VAVA
VAVA
M I
L A
M I L A
MI L A
VAVA
VAVA
r d, - - - - - - - - ____
VVV
Estudbdel
huayo
Ej eci ci o
No. 1- I NTRODUCCI ON
Para darl e
mayoT c-a rac t eri
s t i c.
-l a
que
tener
pTesente la acentuacin del
a5gueos"
26
expresion del fasgueo,
se uene
prlme
asgleo,
de cada cuato
r $ eo
VAVA VAVA
r d, , - - - r d - - - - - - l
mo l o 1 - - , - 2 - - - l d - - - - - l d
- - - - - - l d
Ej ercl ci o No. 2
-
CI ERRE DE
I NTRODUCCI ON
Habiedo aprnd1do
los tonos
y luego el asgueo,
queda como deta-lle
de
complemetaci6n,
apender el
cietre de
Introdrccion'
VAVA VAVA
VAVA VAVA V V V
- _ _ _ _ - a ,
- - - L
- - - - 2 - - - - - , - 1 2 I
Ejercicio No. 3
-
JUNTANDO INTRODUCCION Y CIERRET
I A D O A - B a n d a T
VAVA VAVA.
CIERRE
so L
D O
M I L A
VVV
VAVA VAVA
rd - -- -
26
na vez aprendida
y
memorizada la introduccin, Ud. estar en con-
diciones de ejecuta el Yarabi DOS PALO-IIIITAS, en ritmo de
huato.
En las- partes
de l-as
posiciones
del Y?rabi
que
indice I:r realizacion
deJ trmolo, Ud. ric;mente realizara rasg:rieo. ASr:
Ejercicio No. 4
A)
FA soL DO
VAVA VAVA
VAVA VAVA VAVA
\
B}
DO M I
'u'iiil...i,i'...li.:.''ii,l
ouE-a,,=-"''*
Iiii'ii.:::::ii,:i,:,i,i:,Ii:iii;ii
iiii..i.liii:iiiiiiiiiili::iiiiil E,'^,E.r^kffi.:,.:.,.:r,l,,:r.l'::.::,.:ir
illli..i:i:.i:i..i..i.iri..i.i
EIN::To^ffi*jh
ri...,....,.,r.,.+r.i.i,i,
ii,iiiiliiii:i:iii.iiiiiiiiiiiii,l
cAvouR
$i*St,
.'.l:.:,l.lll...,:ri,',i.i,.r:
:'iK )^,,,,;',i;;,,,,,;,i;;,i,,',,,,;'ii
i,i' i,ii,.i;i!.li!:i,iii,,li::l
E RNESTO
F
5
tii:ii:lli:i:i::i:;iiiii::ll
s0D0 auDlovlsuat
r'-.i
ii'iii::ii,,iiii:iiii:iiiiiiiiiiii
iiii,.ii.::iiiiii:iiiiiii.iiiiiiil,,r,uuuauu,uy,!uaLi\i:]WllllLillilll:iliiiiiiili
illiiii:i:llir:':xiii
*]..-
-- ---il.il.'
.ii:'liil'liil:illi"nr
ztl
&accoru
@unnrn
el r epi que.
L A D O A - B a n d a S
EI REPfQUE es
genefalmente
el conjunlo de cualro rasgueos a Ia vez
y que
se l os ej ecut 4 con l a mayor
rapd. r
posi bl e,
anAl e a cad mo-
vimienlo la
duTacin equivalen[e a un tiempo. El
REPTQUE constituye
l a mayoT caract eri sl i ca en l as exprcsi ones del CHAMNGO.
Ejercicio No. 1
D O
Ejecucin
VAVA
Escritlrra
Ej erci ci o
No. 2
LADO B
-
Banda 1
v
est ud o del bai l eci t o
IIASGUEO DE BAILECTTO, Erdste
gran
valedad de rassu@a. v ve
le enseamos los ms
tundahenta-lCo
sicos.
Ejercicio
No. 3 CON
ILASGUEO
s o L D O
M I t A
Rasgueo
Contar
V
I
D O
Erercicio No. 4 CON REPIQUE
Eetricto No. 5 Altelnando
RASGUEO
Log
alulfmos pueden
muy bien alterhar anbos
un mayoT mat i z
de El gni f i caci on
al rasgum:
v v v
1 2 3
ejercicios, paa
darle
CON
REPI QUE
V VAV^
1 2 a l d
&eccroru
Qururn
DIVISION COREOCITAFICA
DEI, BAILECITO
El Baile{ito es una
danza
con
ritmo
fuil
y
t1vaz, " -s ,le su c^rcte.
picaredco,
Tiene tres enlrada,s
y
cada una de ellas ata dividida en
cinco gartes o
perfodo.
muy bien
definidos
y que
sp dbtinguen a
pri-
mer oldo,
l. Introduccin
2. Tema
(adentro)
3. Tema
(a
l a vuel t a)
4,
Quimba
(medla
vuelta)
5. Tema
(ahora
o zapateado
so L D O
M I L A
o-, r-, -^ |
! Se va l a pi mei t a
I
-;i_":::
<
lY se va le seglnlda I
ntroduccaon
baalecto
L , \ D O B - B n t a :
Ej ei ci o
No. 1
V A V A
- 1 2
Ej e r c i c i o
\ o . :
V
V A V A
V A
r 2 3
v v
V
3 t
v
3
CI ERR
v
CI ERRE
2
Cl ERRE
Ej er c i c i o
\ o. 3
Ejetcicio 4
LADO
B
-
Banda 2
Bailecito
(QuIslenn
uN
puAL
r) Adentro
2) A la vuelta
Folkloe Boliviano
h
EI
ITRODUCCION
G U S T O
&eccroru Sexra
Ej er ci ci o No. 1
L A D O B - B a n d a 3
Ej er ci ci o No. 2 ( con ba a o cj i l l a)
l.r
estudo de la cueca
Es un danza. r si
pi cJ Fsc
e sus mo\ i mi ent os v
r i FnF un r i r mo mF-
nos mpido
que el bailecito.
TLFne dos cni r dss cada una de el t as se di vi de en ct nco
pr l t r s
o pF-
r odos muv bi en
dcf i ni doe. Como se ver .
_ t.-,
r. l : vamos con ra prmera:
2l
iNo hay primera sir
Lsgrrda
(repeticion)
l-r.
ntroauccin
|
2. Tema
(adentrc)
. l 3,
Tema
( l a
vuel t a)
l a.
Qui mba
(medi a
vuel t a)
L5.
Tema
iiahorai
o zapateo)
TONO DE Mt MENOR, Para el estudio
de la CUECA usaemos el
t'ono de MI IIIENOR cuyas posiciones son las sigentes:
R E ? SOL MAYOR SI MAYOR
MI MENOR
DO MAYOR
32
C.l(|3 cuatro
prirneTos.
acordes,se Iogra las inlrcducciones carac-
tefisticar de nueatr.os itno9 eriollos,
(Hur'aos,
Bailecitos, Cuecas,
lr. )
IUPOffANTE. Pa evlta! desorientacin en lo
eci&r iniciadoe n
el e8dio del Chalango, ea coDvniente seala que
cada TONO se
p!6at
u t"es situacions
dferertes: Eremplo: SOL MAYOR, SOL
7, SOL MENOR, MI MAYON, MI ?, MI MENOR.
rasgfEo
de la
creca
Errclcto No. 3
Uua vez
egtudiadog y
memorizados
los elmei1tos
tocs
podemos
coDtinua con lo
que
stgue:
APRENDA A IO(AR
t I I n R l
(En
las
dos
lornas de
gaficacin)
de esta leci6, e-
lttfo0 l|tDtovtstt
Er!ItCdrE5rffir
POR
SOL MAYOR
Y VAW VAVA
TRI{ESTO CAVOUB
aa
Ej e ri ci o No. 4
INTRODUCCION DE CUECA. Tomaremos las cuatro
po.sicioe
an-
terioruente estudiadas.
V VAVV VAVAU
EJercicio No. 5 CIERRE DE INTRODUCCION
J
V VAVV VAVA
V VAVV VAVA
Ejelclcto No. 6 JUNTANDO INTRODUCCION Y CIERRE
R E 7 SOL M. s | /v1.
V
V VV VAVAU-
CIERRE
R E 7
soL /v\.
s | /rA.
VAVA
V VAVV
VAVA
V A V A
Y V A V V
V A V A
V
Menorizada
la introducci6n en esta toalidad
pasatnos
a agerrle:
AnnncunAS y LLANTo
l \ D O B - B a n d a . l
Se
repite
TEMA y
coDtinua:
IInueI Elfas Coronel
TEMA
SS- EO EN DO MAYOR
PaIa la sgunda parte,
repita toda la pimera pate, en igul ibme_
&sccroru
9eprrun
TONOS I\IIAYORES
La mGica boliviara mestiz, eecua.la en tonos myores tiere
se-
Denlmente trs
posicioles. Ejemplo en tono de: SOL IfAYOR
2. TONO
3. DOl t l NAt n
SOL
MAYOR
RE
7
1. SUB DOMTNANTI
DO MAYOR
i]
T EIIA
I
r
VAVAV VAVAV VAVA V
@uecn cHAPAcA
V VAW
VAVA VVAVV
VAVA V
VVAVVVAVVVAVV
CHARANGO CONSTRUIDO EN
LA CAPAMZON
DE QUI RQUI NCHO
37
@r n e LADA
I
Del folklore bolviao
AVAV
A tiempo
de HUAYO
s o r ^ .
V V V
S O L M .
R E 7
501
'
H
a 8
SIb MAYOR
SOL MENOR
MIb MAYOR
Con lae cuato
pr'imeas posiciones,
sted
puede
interpeta las in'
toducciones
ya
estudiadas.
En este tono tenemos
para
stedes el
yaraul
tan conocirjo;
L
&eccon @crnvn
TONO
DE SOL MENOR
FA MAYOR
9e
BBl nro
DE
Mr MADRE
L A D O B - B a n d a 6 Rec. Edga
"Yavo"
Joflre
A
VVW
VAVA VVWV
VAVA V VVVV
B E ?
V VVVV VAVA
V VVVV
&ccl ou
&ovrun
DEMOSTMCI ON DE CHARANCO. Se
el l er e a l o
c st i nt os sen do6
que
t oma
Fl
i nst r umenr o
al scr ei Fcut adc. Ej : Ej ef , uci n ambr dext a.
(cambiando
de manos, ya sea con ta derecha o izquierda),
ejecucin
. on
u . r sol a mano. sobr e t - espl da. eEc.
Coresponde l autor de este metodo, ser el crector y el principal po-
r r . o
dc
csr e nJcvo esl i l o de
Fj Fuci n
l \ eo
Fol k o e)
hxbi endo
dcsn; r -
! ' r do. Fn I -
j u\ pnr ud
r m cr t r i nr e i nr er A por et Char ango y
as mi smo,
el Pv: r ndol o 1l i - sl r umen o
i r un ni \ el
de
cxpe. Ll r i v
nsci onat c i nt er na-
cional.
(Los
editoes).
En esta leccin le enseaemos tocr un^ Deoe, dchdsi..ri.
ffiecnrn oRuBErrA
Folklore Boli! i ino
U\A SOL-\ IIANO
CONTIT\UACION" NNGRTT-\ ORUREITA
Pr r d
" s r a
ej e" u" i 1, 1o: oFr i os i Fl . r - . ai z ] L1r . r ' - . - Dr ps : . , r .
) as c u" r ds
Fn
ni r eun r r ' , s r . , r Fmi t i ondos p
s ol o a 11 . . , : on l -
' \ -
LAR" dichas cuedas
que son todas al aire, es deci s; .isada.
{ t
@Hannrucurro
Iienes ojos
parr
mirat,
o rej i t as
pai s
escuchar.
Tienes all1co cuerdas
dobles
ct ue t e si l ven par' a
l l orar,
pec
ljarecen
un tr.reno
cuando por
este suelo
s e
ponen juntas
a vibrar.
vas cargado
de
pel i t os,
por
eso te llaman mulita,
ms pareces
un Ilockallito
l l orandc po su chul i t o.
Tu cuerpo teDdr la fama,
de col ecci onar en su cal a:
much:rs inouietas riitas,
pei nes, pl ect f os y
macanas,
folmas de medias luitas.
Ivls abajo
ale tu boca
est la
palcka
o
puente,
cantor con voz de virlocha
l a pal cka
no l o resst e.
Criadeo
de imillitas
paecen
t us cl avi j eTos.
Tu di apason comadrej a
co
qiDce
crios en la parrza.
Una mano 3orretea,
como un
pot t o
desembocado,
ct ra eno
que
asemej
a r
picatlor
ensmorado
ERNESTO C,4.VOUR
SI AL FINALIZAR LA ULTIMA LECCION USTED A
CORONADO SUS
DESEOS DE APRENDER A TOCAR
CHARANGO, EL AUTOR DE ESTE METODO AUDIO-
VISUAL SE
DAITA POR BIEN PAGADO.
VOCABL ARI O:
APRETAO
CHULI TO
IIUILLA
-LICKALLIl'O
PALCKA
PARROQIANOS
PONCHES
QIRQUINCHO
SIN PENACHO
WALAYCHO
Con probleras
Prenda
redonda
paa
cubit la cabeza
Nila, novla, mujer
Nlo
Base
de una fleche
de caucho
Personas que
gisita
lrecuentemente los
sitios
donde expenden bebidas
alcohlicas
Bebidas
alcohIicss
Almalito
con
que
se construye
el Ci:araogo
PersoDa que
no es Jt anea
. 1i
Drerenci osa
Tavieso,
Juguetn
METODO PRACTI CO
Y FACI L
PA RA APi ENDER
acoMPAaMr ENTo
coN
o stN PROaESOR
:::::::i ::::JI
TODAS
I,AS TONA LtDADES,
::i ::::i :::::i
5US DFEA
ENTES
:::::]:::::i J
TRANSPORTES
DICITACION
i:;ilititiliPoR
:r;i::i;:i:; arrcaro
AfVOUn
#i::::::**-*-"--,
""$WQ
orr.
CIIANANG'O

También podría gustarte