1.

Chiw, Chiw, chiw (pio, pio, pio): chiwchi: pollo

Chhassssssssssssssssss: ruido al desinflar, llanta, balón etc. Chhasay: desinflar
2. Ayacucho: aya: muerto, espíritu, alma, k’uchu: rincón: aya-k’uchu: rincón de los muertos
Cusco: Qosqo: centro, ombligo, medio, Arequipa: are-qhepa: areq: arena, qhepa: atrás, detrás:
detrás del volcán
3. L+M=S/Y
T’ika: flor= lexema (raíz de la palabra)
T’ika-y: t’ikay: mi flor
T’ika-kuna: t’ikakuna: flores
4. Chaka: puente/pierna, orqo: cerro/ animal macho, waka: animal / templo
5. Pequeñ@: taksa/huch’uy, embriagado: t’iyusqa/machasqa/uphyasqa
6. Munakuy: ama hina kaychu
7. ama waqaychu!
8. Ladron: makiyoqmi: con mano, holgazan: k’ullu: tronco
 SEQ’EKUNA:
1. Y: Hanp’ara-y: mi mesa, wasi-y: mi casa
2. MANTA: Qosqomanta: de Cusco/ desde Cusco
3. TA (EL/LA/A): T’ika-ta: hacia la flor / a la flor, inti-ta: hacia el
sol
Ana t’ikata rishan: ana va hacia la flor
4. KAMA: Paqarinkama: hasta mañana, Qosqokama: hasta
Cusco, wasikama: hasta la casa
5. RI?: noqari?: ¿y yo?, Mariari?: ¿y MAria?, t’ikari?: ¿y la
flor?
6. N: wasin: su casa, hanp’aran: su mesa
7. Q: alqoq: del perro/ de la perra, atoqpa: del zorro
8. MI: atoqmi: es zorro, Miriammi: es Miriam: paymi: es el/ella
 YOMALY LYSBET
1.1.P’un-run nispa mayu ukhuman urmayun .
1.2.Thass nispa unu ninata wañurachin.
2.1.Chakan llaqtapin munay qochacha kan.
2.2.Cconchacalla llaqtapi qonchakunata wayk’unaykipaq tarinki.
3.1.Haqay kinraypi wakakuna takanakushanku
3.2.Chay k’ikllunta warmikuna k’aminakuspa haykushaqaku.
4.1.Hatun orqo alqoywan orqota rirani.
4.2.Chakaymi millayta nanashan, Huancaro chakapin wishch’ukurani.
5.1.Chay wayna t’iyusqa purishan imaymanata rimapakuspa.
5.2.Haqay ch’inñi wasipi qosayki machasqa puñushan.
6.1.Tukuy sonqoywan munakuyki.
6.2.Allinta mikhurakamuy, sumaqta kanpaq wayk’urani.
7.1.T’anpa uma warmi.
7.2.Imallatan ruwanki yaw!
8.1.Haqay warmi millay nina qallu kasqa.
8.2.Chay qhari millayta umanta oqarikun.
Y
1.Panay, awichanchista osqhaylla wasiy pichayta yanapamuy.
2.Noqaq p’achay munaycha llapaykichismanta.
3.Turay, llank’anay kharupi tarikun.
4.Ipay, qolqey tukurukushanña.
5.Noqa qhelqani hanp’aray patapi.
MANTA
1.
2.
3.
4.
5.
TA
1.
2.
3.
4.
5.
KAMA
1.Ñañay Qosqokama sapa p’unchay ch’usanan.
2.Noqa wasinkama mikhuq rinay.
3.Qosay llank’anankama purinan.
4.Awichay chakrankama mikhunata apanan.
5.Ipay Areqqhepakama qolqeta turanpaq apanan.
6.Pay orqokama uywakunata purichinan.
7.Qan mayukama p’achata t’aqsanaypaq apanki.
8.Turayqa llaqtakama uywallopi risqa.
9.Panaymi Ayak’uchukama wawan rayku ch’usasqa.
10.Apuchay ipaypa wasinkama mikhuq rinan.
RI
1.Qanri chakrapi llank’ayta yanapanki?
2.Noqari raymiman atiymanchu riyta?
3.Taytayri wasiykita ruwanmanchu?
4.Ñañayri llaqtaykiman ch’usanqa?
5.Alqota apamusqanki, michitari?
6.Payri allintachu tusun?
7.Qankunari wasiyman haykumunkichis?
8.Ipayri munanchu wayk’uyta?
9.Wawaykiri Qosqo llaqtamanta kutiramunña?
10.Qosaykiri maykama munakuqniki riran?
N
1.Panan mikhunata apamusqa.
2.Alqon wallpata siminpi aparamusqa.
3.P’ititan munaycha kasqa.
4.Wasin qharu llaqtapi kasqa.
5.Turan nishuta pananta munakun.
6.Ipan munay wasichata ruwarachishan.
7.Ñañan onqoq kashasqa.
8.Mariachaq uywankunan chinkarusqa.
9.Awichan nina qallu kasqa.
10.Santiagochaq wallpan nishu wirallaña.
Q
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
MI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
 MAXIMO
.1.- haqay kuchupi wasiy kashan.
2.- PANAY WATAMAN ASKHAN QOLQEY KANQA.
3.- HAQAY CHINPAPI YANA WAKAY KASHAN.
4.- TAYTAY MANAN ALLINCHU ÑAWIY.
5.- CHAY MAYUPATAPI ALQOY PUKLLASHAN.
6.- PAQARIN WASIMANTA CHAKRATA PURISUN.
7.- NOQA PUNO LLAQTAMANTA KANI.
8.- HAQAY ORQOMANTA WASIY RIKUKUNÑA.
9.- LUISCHA WATAMANTA PURINKI YACHAY WASIMAN.
10.- HAQAY SACHAMANTA ERQEKUNA QHAWARIMUSHASUNKI.
11.- MARIOQA ALLINTA MIKHUSPA CHAKRATA RIN
12.- KAY MUNAY SIPAS CHINPATA RIN.
13.- LUISCHA WAKAYKUNAWAN ORQOTA RIN.
14.- PANAYQA P’ACHA T’AQSAQ MAYUTA RIN.
15.- ERQEKUNA HAQAY PATATA PUKLLAQ RINKU
 GYNNA
1. LLaqtaypi hatun qocha kan
2. Ch´aku alqoy wallpata sipirusqa
3. Ñañaymi sumaq mikhunata turaypaq wayk´urusqa
4. Turaymi chakrapi puka sarata tipimushan
5. Wasiypi askha runakuna choqllota mikhushanku
6. Noqa Oropesamanta Hatun t´antakunata rantiramuni
7. Ipay qochamanta Hatun challwakunata apamun
8. Turay chaqramanta sumaq papakunata apamusqa
9. Ñañay Limamanta misk´ikunata apamun
10. Noqa sicuanimanta qowekunata rantimuni
11. Noqa paqarin chaqrata risaq
12. Ñañay munay t´ikakunata pallamun
13. Noqa qoweta wayk´unaypaq sipishani
14. Noqa ñañaywan wakaman q´achuta qomusaqku
15. Turay chaqrata allinta llank´aramusqa
 GYNNA
1. NOQA WATAMAN LIMAKAMA CH´USASAQ
2. ÑAÑAY CHAKRAKAMA MIKHUNATA APASHAN
3. IPAY ORQOKAMA WAKAKUNATA QATISHAN
4. TURAY OROPESAKAMA T´ANTA RANTIQ RINQA
5. NOQA ÑAÑAYWAN MAYUKAMA P´ACHA T´AQSAQ RISAQKU.
6. SISPA ÑAÑAY AYCHA RANTIQ QOSQOKAMA RISHAN
7. NOQA TURAYWAN QOCHAKAMA RINI
8. ÑAÑAY WAYK´UNAYKAMA CHAKRAPI PURIMUN
9. CHAY ALQO WASIKAMA SAPALLAN RIPUSQA
10. CHAY RUNA LLAQTAYKAMA PURIMUSQA.
11. MARIARI LLAQTAKIPICHU KASHAN?
12. NOQARI ATIYMANCHU QOCHAMAN QANWAN RIYTA?
13. PAYRI HAMUNQACHU LLANK´ANANCHISPAQ?
14. T´IKATARI PUQLLANANCHISPAQ MANACHU APAMURANKI?
15. WALLPATARI MANACHU KANKANANCHISPAQ SIPIRANKIRAQ?
16. PAYRI LLANK´AQCHU RIPURAN?
17. QANRI MAYPITAQ PURIMURANKI MASKHASHAQTIYRI?
18. NOQATARI PUSAWANKISMANCHU RAYMIMAN?
19. ÑAÑAYTARI YACHACHIWAQCHISCHU MAYUPI CHALLWAYTA?
20. ALQOYMANRI MIKHUNANTA QORANKISCHU?
 GYNNA
21. TURAYPA WASINMI NISHU HATUN KASQA.
22. ÑAÑAYPA T´IKANKUNA CHAKRAPI MUNAYTA T´IKASHAN.
23. PAYKUNAQ LLAQTANKU MUNAYCHA KASHAN.
24. PAYPA HAMP´ARANPI ASKHA TAPARAKUNA KASQA
25. IPAYPA WAWAN MUNAYTA ASIYSHAN
26. SISPA ÑAÑAYPA CH´AKU ALQON AYCHATA MIKHURAPUSQA.
27. ÑAÑAYPA QOWENKUNA NISHU HATUNKUNA KASQA
28.IPAYPA CHAKRANPI PUKA SARAKUNA WIÑASQA.
29. PAYKUNAQ WASINPI PUKA WALLPAKUNA PURISHARAN
30. MARIAQ LLAQTANPI HATUN CHOQLLUKUNA K
´AQWANAPAQ KASQA.
 GYNNA
SEQE: Q

1.NOQA LLAQTAQ RAYMINPI MUNAYTA TAKISAQ.

2. ÑAÑAY, ÑACHU ALQOQ P´ACHANTA T´AQSARANKIÑA?
3. CHAY WAKAKUNAQ ASKHA Q´OMER Q´ACHUN KASHAN.
4. IPAYPA WASINPI MUNAY T´IKAKUNA KASHAN
5.ÑAÑAYPA YANA MICHIN CH´ISIYAQ PUÑUYSHAN
6.MAMAYPA QOWENKUNA Q´ACHUMANTA WAQASHANKU
7.CHAY MICHIQ CHUPAN CH´UNPI KASQA
8. TURAYPA K´ALLAN MUNAYTA RIMASHAN
9. NOQAQ CHAKRAYPI ASKHA T´IKAKUNA WIÑASHAN
10. HAQAY WALLPAQ PHURUN MUNAYCHA QASQA

SEQE: MI
1.HAQAY CHUNPI AWAQ WARMIQA MIRIANMI
2.ÑAÑAYMI AQAY QOCHAPI CHALLWAQQA
3.USUSIYMI T´ANTA RANTIQQA RIRAN
4.ALQOYMI AYCHA RANTIMUSQAYTA MIKHURAPUSQA
5.ATOQMI HAQAY ORQOPI PURIQQA
6.SISPA ÑAÑAYMI HAQAY MAYUPI T´AQSAQQA
7.TURAYMI AQAY SUMAQ SARA APAMUQQA
8.ÑAÑAYMI SUMAQ MIKHUNAKUNATA WAYK´UYTA YACHAN
9.IPAYPA WAKANMI SARAYTA MIKHURAMUSQA
10.
PAYMI MAMAYPAQ HATUN LLIQLLATA AWAMUSHAN
KEYLY DENISA
1.- chholloq nisparaq ñañay unuman urmaykun
2.- Juanchaq k´ara qonpon chhasarapun.
3.- mamay Machupiqhuman ch´usanqa
4.- Willkamayu patapi sipaskuna p´achankuta t´aqsanku
5.- michichayta anchatapuni munakuni.
6.- taytaypa wakankuna kikuyuta mikhunku.
7.- Turay orqoman phawaylla seqashan
8.- Orqo alqoy wakakunawan pukllashan.
9.- taksa asnupi ñañay papata apamusqa
10.- huch´uylla Mariachaq wasin kasqa
11.- Valeria ama hina kaychu mamayta yanapapuway
12.- Juanacha ama llaqikuychu! allillanmi mamayki kashan
13.- Luisqa makiyoqmi kasqa.
14.- sinchi umasapallaña kasqanki, hayk´atañacha rimapayashayki.
1. TURAY USUSINTA ÑAWINCHAYTA YACHACHIN
2. ALQOY TULLUTA MIKHUN
3. AWICHAY LLIQLLANTA SIRAN
4. TAYTAY CHAKRAPI PAPATA TARPUN
5. MICHICHAY HUK´UCHAWAN PUQLLAN
6. AWICHAY KASQA URCUS LLAQTAMANTA
7. ORQOMANTA JUANCHA WAKATA KATIMUN
8. QOSQOMANTARAQ MAMAY SARATA RANTIN
9. SICUANIMANTA QOSQOMAN VALERIA CH´USANQA
10.MAYUMANTA SUCH´ITA HAP´IMUYKU
11.JULIA KHATUNA WASITA AYCHA RANTIQ RIN
12.MAMAY LLAQTATA RANTIKUQ RIN
13.ÑAÑAY HAMPINA WASITA RISHAN
14.JUANACHA YACHAY WASITA RINQA
15.ELIAS ORQOTA SEQANQA
1. wasikama TAYTAY PAPATA APANQA
2. Lima llaqtakama turay llank´aq rinqa
3. orqokama mamay uywata michinapaq katinqa
4. mayukama wasimasiykuna p´acha t´aqsaq rinku
5. yachaywasikama sullk´ay yachaq rinka
6. khatuna wasikama mamay wallpata khatunampaq
apanqa
7. HAMPINA WASIKAMA MAMAY CHAKIPI PURINQA
8. LLAQTAKAMA NOKAYKU RANTIKUQ RIYKU
9. NINAKAMA LLANT´ATA CHANKANKI.
10.PUÑUNA WASIKAMA ÑAÑAY USUSINTA Q´EPENQA
1. noqari IMAPI WAYK´UYTA YANAPAYKICHISMAN?
2. JUANRI MAY KARUPIRAQ TIYASHAN?
3. CHURIYRI LLAQTAMANTA CHAYAMURANÑACHU?
4. WATAMANRI IMATATAQ TARPUNKI?
5. MARIACHARI P´ACHAKUNATA TAQSARANÑACHU?
6. WAYQEYKIRI KARUMAN UYWA RANTIQ PURISHALLANCHU?
7. CARLOSRI YACHAYWASIMANTA LLOQSIRANÑACHU.
8. QANKUNARI MIKHURANKICHISÑA CHIRIwCHUTA
9. PAYRI SARKHI SARKHILLATACHU HAMUNAN KARAN
10.CHURIYKIRI YACHAYTA TUKUNÑACHU, MAY HATUN
YACHANAWASIMANMI RINQA?
1. TAYTAYPA WASINPI WASIMASINCHISKUNA
HUÑUNAKUSHAN.
2. PEDROQ CHAKRANPI SUMAQTA SARA PARWAYUSHAN.
3. ÑAÑAYPAQ ALQON SINCHI SUWALLAÑA KASQA, AYCHA
RANTISKANTA MIKHURKAPUSQA
4. TAYTAYPA WAKANKUNA WIRAY WIRAYLLAÑA KASHAN
5. MARIACHAQ HANP´ARANPI ASKHA MISK´IKUNA KASHAN
6. HATUN MAYUQ PATANPI RUNAKUNA PAPATA
HALLMASHAN.
7. MALLKI MALLKIQ SONQONPI TARUKAKUNA PUkLLASHAN.
8. VALERIAQ MICHIN MUNAY YURAQ
9. OWIhAQ WILLMAN QELLELLAÑAN KASHAN
10.ÑAÑAYPAQ QOSAN SINCHI SIMISAPA.
1. ALQOQ NINGRINKUNA MUNAY LAP´AKUNA
2. SAN ISIDRO P´UNCHAYPI WAKAKUNAQ ASTANPI T
´IKAKUNATA WATAYKU
3. MAMAYPAQ SINP´ANKUNA RAKHUKUNALLAÑA
4. LUISPAQ CHIWCHINKUNA MUNAYTA THALALAYANKU
INTICHAPI
5. TURAYPAQ QOWI RANTISKANKUNA ASHQHATA
MIRAYUSHAN.
6. MACHU WASIQ PUNKUNKUNA URMAYAPUSHAN.
7. MARIACHAQ MAKINKUNA INTIWAN RUPHASQA KASHAN
8. WASIMASIYPAQ WAWANKUNA KARUKUNAMAN YACHAQ
RIPUNKU
9. ORQOQ KHATANKUNAPI SASAWI WIÑAN
1. ATOQMI
 JUDITH LOAIZA
1. Aylluywan chiwchi kanka mikhuq risaqku.
2. Haqay erqe kusmanta qhasurusqa.
3. Chay waynakuna kachimayupi armakunku.
4. killapanpapi askha añawikuna wiñan.
5. noqanchispunima pataranchispi qelqasharanchis.
6. chay wayna sipaswan much’anakusharanku.
7. noqa haqay orqota risaq t’ikakuna pallaq.
8. chay orqo michi aychata suwarukusqa.
9. awichay añawita rantimunqa.
10. sispa ñañay wayuta yunkamanta apamuran.
11. mamay, sinchita noqa munakuyki.
12. sonqollay ama waqachiwaychu.
13. qanyá chay uywata michimuy.
14. payyá llank’asun.
15. Ama chay nina qallu warmiwan rimankichu.
16. chay erqeqa tusuy sikillañan kasqa.
Judith Loaiza

Y
1.Ñañay siwinta mayu patapi chinkarachisqa.
2.Taytay chakrapi sarata tipishan.
3.Alqoy wallpata qatikachashan.
4.Turay llikllayta chinkarachin
5.Warmi waway munayta takin.
manta
6.Haqay runakunaqa Limamanta hamusqaku.
7.Noqa Calcamanta munay t’ikakunata apamuni.
8.Qan Areqhepamanta misk’ikunata rantimunki.
9.IPay Paruromanta papata rantimun.
10.chay wayna Urupanpamanta sumaq choqllokunata apamun.
ta
11.Awichay karu llaqtata ch’usan.
12.Chay warmi mayuta p’ach’an t’aqsaq rin.
13.Haqay runa chakranta qarpaq rishan.
14.Juancha llaqtanta maman watukuq rinqa.
15.qan qhatuna wasita aycha rantiq rinki.
JUDITH LOAIZA
KAMA
1. Haqay wayna Urupanpakama llankaq ch’usan.
2. Awichay orqokama uywankunata qatin.
3. Chay erqekuna mayukama armakuq rinku.
4. Sispa ñañay chakrakama mikhunata apashan.
5. Yachachiqkuna yachay wasikama rishanku.
6. Esmeralda qhatuna wasikama paqarin rinqa.
7. Qankuna haqay llaqtakama takiq rinkichis
8. kaykuna qochakama wayt’aq rinqaku.
9. paqarinkama llank’ananchista yachachiqman apachinanchis.
10.Qan Ayak’uchukama minchhata ch’usanki.
JUDITH LOAIZA
RI?
1. Juanri manachu uywankunata michiq rinqa?
2. qanri ruwarankichu llank’anaykita?
3. qanri chay raymipi takinkichu?
4. Roschari wallpa kankata mikhuranchu?
5. Noqaykuri t’ika pallaq riykumanchu?
6. Paykunari papata allamurankuchu?
7. Awichayri lliklla awasqanta tukuranchu?
8. Chay sipasri manachu p’achanta t’aqsanqa?
9. Haqay waynari manachu tusuyta yachan?
10.Turaykiri manachu Limaman ch’usanqa?
JUDITH LOAIZA

N
1. Apuchaypa paqochan panpapi mikhushan.
2. ñañaypa wasin munaychapunin.
3. Chay erqeq pataran hanp’ara patapi kashan.
4. Turaypa wawan sinchita waqayshan.
5. Mamaypa p’achan nishu qhellillaña kashasqa.
6. Ipaypa yana michin huk’uchata qatikachashan.
7. Marisolpa tiyanan k’ullumanta ruwasqa kasqa.
8. Paypa harawin allin qelqasqa kashan.
9. Raulpa willakuynin mana uyarikunchu.
10.sispa ñañaypa siwin qorimanta kasqa.
JUDITH LOAIZA
SEQ’E Q - PA
1. Michiq mikhunanta huk’uchakuna mikhurapusqaku.
2. Awichaypa p’achanta mayupi t’aqsamuni.
3. Machaqwaypa umanta rumiwan ñit’irachinku
4. Paypa taytanmi hanpina wasita rishan.
5. Rosaq wawanri ñachu chayamunña
6. Chay wasiq punkunta suwa p’akirusqa.
7. Sispa ñañaypa tulunpinkuna chakrapi chinkarun
8. Wakaq uñan chakinta p’akirukusqa
9. Chay takiqpa kusman qhasusqa kasqa
10.Qanpa chakrayki kanchu?

Seq’e MI
11.Yachachiqmi munay harawita qelqan.
12.Paymi sumaq t’antata apamusqa.
13.Qanmi paqarin hoq willakuyta ñawinchanki.
14.kunturmi haqay orqopi phalashan.
15.Atoqmi apuchaypa wallpanta mikhurusqa.
16.Davidmi papa allaq chakranta rishan.
17.Juanmi uywankunata chay orqopi michin.
18.Taytaymi askha misk’ikunata apamusqa.
19.Marisolmi munay p’olqokunata ranashan.
20.Ipaymi sumaq qowe kankata wayk’un.
 DEYSI
1.hakay panpapi chiuchikuna wañuska kashan.
2.michihina waqashan chay erqe waqashan
3.Vicenticha chawpi wasipi tiyan
4.wawachakuna qepapapi mikhushanku
5.Juancha chay k´uchupi puñuy.
6.erqekuna kúchupi puñuruskaku yachay wasipi
7.taki. takiy chay munay qaswata
8.takiykuna uyarishanku tutapi.
9.Rosacha may moqopi tiyanki
10.
Moqoymi nishuta nanawashan.
11.
turayki wirallaña kasqa.
12.Ñañayki wiqsasapallaña kashan.
13.
Juancha mikhukuy, ama hina kaychu.
14.
Mariacha takirikuy ama hina kaychu.
15.
Vicenticha ama waqaychu!
16.
ama chay erqewan pukllankichu.
17.
Sarachaq sillunmi hatun.
18.
ñañaymi k´ullullaña wayk´unapaq
Deysi
1.Paqarin wasiyman hamunki .
2.Awichay haku chakraymay rina.
3.Erqekuna pukllanaykunawan puqllashanku.
4.Rosacha mankayta chhallurun.
5.erqekuna t´ikaykunata suarun
6.erqekuna qosqomanta chayaramunku
7.k´uchumanta ihirirun chay alqo sua.
8.kay mikhunacha kasqa saralawamanta.
9.Maymanta hamushanki wasiykimantachu? chakramantachu.
10.
tutallamanta chakrata llank’aq purisun.
11.
Juancha paqarin t’ikata pantiunman apasun.
12.Chay yana mankata panaykima papankima.
13.
chay takita ñañaykima takinki.
14.
Chay munay harawita ninrichaypi rimariruy.
15.
Wataman sarata muchhasun.
16.
Deysi
1.Juancha paqarinkama mikhunata suyasun.
2.Saracha kay kamalla qarata serasun.
3.Paqarin llaqtaman mantaykiwan ch´usanki
4.Erqekunata wasikama chayachimunki.
5.Mariacha paqarinkaman papata aqllasun.
6.Turay, erqeta yachaywasikaman apanki .
7.Ñañan, t´antapilluta paqarinkama apasun llaqtama.
8.Awichay chaykamalla ahata uhanki .
9.Mariaqa chaykamalla harawita ñawinchanqa .
10.
Erqeykuna ,chaykamalla chakrata llank´asun.
11.Maria noqari ? manachu llank´asaq
12.
Juanri manachu llank´anqa?.
13.
Erquekunari manachu ch´usanqaku llaqtaman?
14.
Turayri aparanchu mikhunata chakraman?
15.
Awichayri ch´usankachu llaqtaman?
16.
paqarinri chhallata apasunchu?
17.
watamanri kasarakusunchu?
18.
Juanri manachu munakusunki?
19.
Gabrielri mikhunata chakraman aparanchu?
20.
qanri mayuman haykurankichu ?
21.
paykuna wasinman haykunqaku.
22.
Juancha uhunta hanpiran.
23.
Mariaqa saranta chakrapi ismuchiran.
24.
Challwatan erqekuna mikhuranku.
25.
yachaywasinpi huk´uchakuna wañurusqaku .
26.
Mamitaymi sara mikhunata wayk´urun .
27.
Taytaymanta wasinmi nishu hatun.
28.
Turaymi chakrata kutiran.
29.
Juliuchamanta chakinta kuchurunku.
30.
Paqarin yachacheq tupasun.
 Deysi
seqe:mi
1.Juancha atoqmi wallpata mikhurapun.
2.Juanmi mikhunata chakraman aparan.
3.Erqekunami hanp´atuta sipirunku.
4.Taytay wakakunami q´achuta mikhupuranku.
5.Turaykunami wasipi puñurakapusqaku.
seqe:q
6.Carlacha ,alqoq wasimpi tullukunata tariruni.
7.Awichaq wasinpi mikhunata tarini.
8.Pedrucha, michiq wasinpi huk´uchata tariruni.
9.Turaykuna , wallpaq mikhunanta qonqarunku.
10.
Erqeq wasinta tarirankichu?
11.juancha tapurikuspachu chayasun llaqtaman?
12.
Mariacha, qanpachu wasiyki?
13.
Mamitaqpa phuskanchu chay.
14.
Ayllunchispa hallp´anta llank´asun.
15.
sumaqta rimanakunaspa tususun
 ELOY
1. NOQAQ WASIY POQOY KILLAPI TUKUKUN
2. PANAY IMANAQTINMI MANA USUSIKIMAN RIRANKICHU
3. SISPA PANAY SUMAQ MUKHUNATA WAYK”UNKI
4. TAYTAYMI NIWARAN, CH”USAY QOSQO LLAQTATA NISPA
5. WAYQEY HAKUCHU ORQOTA LLANT”A PALLAQ
6. GABRIENCHA IMAMANTA WAQASHANKIRI?
7. TAYTAYQA HAMUN OCONGATEMANTARAQMI
8. JUANCHA YUNKAMANTA CHAYARAMUNQA
9. MANTAYQA QOSQOMANTAN RASTIKAMUSQA MUNAY TELEVISOR NISQATA
10.WAYQEY MUNAKUSQAKI WARMIRI ANTAMANTACHU ?
11. GABRIEL PUKLLANATA APAMUY
12.JUANCHA WASIKITA RIY, TAYTAKIN P”IÑASQALLAÑA KASHAN
13.PAULINACHA TUSUQ RIWAQCHU LLAQTAKITA, P”ENQAKUNKIÑAKU ?
14.GABRIEL Q”ARA QONPOKITA CHHASARICHINI NAKHA TUTAMANTA
15.WAYQEY P”ACHAKITA OQ”ARIY, CHEYTAQ PARA CH”ARANCHARUNMAN
Jaime Vergara
1. Haqay chiwchiqa wiñaspan sumaq wallpa kanqa
2. Warmakuna sinkikunawan pukllaspa chasarachisqaku
3. Taytayqa Apurimaq llaqtapin llank’amun
4. Hamuq killatan risaq Ch’unpiwillkas (Chumbivilcas) llaqtata.
5. Sapa p’unchaymi urpikuna hamunku kay sach’aman tiyaq
6. Llaqtaypi runakunaqa aynipin chakrataqa llank’anku sapa kutin
7. Noqa taksa kashaspay sinchita alqoykunawan pulkrani.
8. warma kashaqtiy mantay munay huch’uy ch’ulluta awaparan.
9. Khunpaykuna ama hina kaspaykichis, yachachiq yachachisanta yanapaywaychis.
10.wasimasillay, haqay orqota riraysiway ama hina kaychu
11. Mamallay, ama waqaychu noqaqa maymantapas kutimsaqmi
12.Panay, ama waqaychu!! ñan kay onqoyqa ripunqaña.
13.Haqay masimasiypa alqonqonaqa millaykunan kanku.
14.Haqay erqekunaqa k’ullulana kanku, manan imatapas rurayta munaykuchu.
 Kristell
1. Chiwchin miski sarata mikhun
○ Kaypi chiwchikuna kasqa
2. Juancha taytan Areqhepay tiyaran
○ Noqanchis Aya-k’uchu watukunchis
3. Noqa munay t’ikakuna hayqaypatapi qhawasharani
○ Khunpay t’ikakuna rantiy munaran
4. Taytaypa chaka nanashan
○ Sumaq saywa runita chakapi tiyamuni
5. Ama mikhunichu!
○ Ama llank’anichu
6. Allinta mikhuy, allin llank’anaykipaq
○ Qhapaqkunapas wakankuna
 ➢ Wayqey yunkapi tiyan
○ Noqa mamaywan puñusharani
y ○ Apuchay allin llank’aq karan
○ Anta situwa killapi raymiy karan
○ alqochay hawapi kashan
➢ Khunpay Tacnamanta p’achata apamun
○ Taytaypa wasinmanta aychata apani
manta ○ Juancha Limamanta chayaramusqa
○ Noqa Pisaqmanta hamuni
○ Noqa Qosqomanta kani
➢ Noqa parata puruni
ta ○ Rosa wasita unuta apan
○ Noqayku chakrata qarpayku
○ Erqekuna kiklluta pukllanku

kama
1. Chakapatakama apaychis chay k’aspita
2. Noqanchis mayukama purinku
3. Raul Sicuanikama p’achata rantisharan
4. Noqa wasiykama phawani
5. Wallpakunan chaqrakama lloqsinku
6. Llanqayku minchhakama kanqa
7. Noqanchis khunpaykuna paqarinkama kasunchis
8. Pay llankay asniqkama kashanqa
9. Erqekuna wasinkukama pukllanku
10.Paykuna Urupanpakama ch’usanku
y
1. Iman Joseri kan?
2. Maypin tiyankiri?
3. Piwanmi payri tiyan?
4. Maypi sispañañayri kan?
5. Paykuna rinku Limata, Noqari?
6. Alqori, mikhunata mikhun?
7. Panayri Qosqomanta ch’usan?
8. Mamay, qanri maymanta kanki?
n 1. Noqanchis wasin Mariata purinku
2. Raul hanp’aran takan
3. Luaracha p’achan rantin
4. Alqo mikhunan mikhun
5. Jose ñañan khupan q’emin
6. Chay erq’e ñuqñun churan
7. Elena llaqtan ch’usan
8. Carloscha pat’aran ñawinchan
9. Pay lawan phukun
10.Juanacha p’achan t’aqsan
 q mi
1. Noqanchispa p’ititanchis
2. Paykunaq wawanku 1. Iman Joseri kan?
ch’irmakay kan 2. Maypin tiyankiri?
3. Luispa tiyanan qhanra 3. Piwanmi payri tiyan?
kashaqa 4. Maypi sispañañayri kan?
4. Noqaq mullay munay kan 5. Paykuna rinku Limata,
5. Paypa wayqen Noqari?
 Rosmel
1.Haqay chiwchi mayuman urmayun.
2.Juancha chay hayt’anata chhasarun.
3.Noqa paqarin Qosqota ch’usasaq.
4.Areqhepaqa munay yuraq llaqtan.
5.Chay alqokuna millayta kanikunku.
6.Taytay askha t’ikakunata rantimun.
7.Noqa orqota waka michiq risaq.
8.Pedroqa chay millay chakata chinpanqa.
9.Haqay huch’uy atoq wallpayta mikhurusqa.
10.
Juan wasinman machasqa ripun.
11.
Chay erqeta munakuy ama hina kaychu.
12.
Panay noqa anchata munakuyki.
13.
Ipay ama chay machakmanta waqaychu .
14.
Wayqey ama waqaychu chay warmiqa kutimuyanqa.
15.
Chay runaqa millay makilloqmi.
16.
Juanchaqa k’ullun chakra llank’anapaq.
 ROSMEL
1.CHAY ALQO MAKIYTA KANIRUWAN.
2.NOQA WASIYPI QOWE KANKATA MIKHUNI.
3.PANAY ALLINTA MIKHUNATA WAYK’UN.
4.CHAKRAYPI SUMAQ PAPAKUNA WIÑAN.
5.IPAY SARA LAWATA WAYK’UN.
6.SISPA WAYQEY QOSQOMANTA HAMUSHAN.
7.CHAY RUNA WASINMANTA LLANK’AQ RIPUN.
8.RUBEN CHAKRANMANTA YURAQ SARATA APAMUN.
9.HAQAY SIPAS ORQOMANTA WAKATA QATIYMUN.
10.
WAYQEY LLAQTAMANTA CHUQLLUTA RANTIMUN.
11.
PEDRO MAYUTA UNU APAMUN.
12.
TAYTAY CHAKRATA SARA QARPAQ RIN.
13.
CHAY RUNAKUNA LLAQTATA CH’USANKU.
14.
NOQA PAQARIN QOSQOTA RISAQ.
15.
MIRIAM T’IKATA RISHAN.
ROSMEL 1.NOQA PAQARIN QOSQOKAMA RISAQ.
2.PANAY ORQOKAMA WAKA MICHIQ RIN.
3.TAYTAY MAYUKAMA T’AQSAQ PURIN.
4.JUANACHA LLAQTAKAMA PURINQA.
KAMA 5.ROSACHA K’UYCHICHAY P’UNCHAYKAMA TUSUNQA.
6.WAYQEY WASINKAMA RIPUNQA.
7.MARIA NOQAWANKA KILLACHAY P’UNCHAYKAMA.
8.CHAY SIPAS LLAQTANKAMA CH’USANQA.
9.NOQA YACHAY WASIKAMA RISAQ.
10.
WAKATA CHIMPAKAMA QATIYSIWAY.

11.
NOQARI MANACHU LLANK’AMUSHAQ?.
12.
MIKHUNATARI APAMUSANKICHU?.

RI
13.
WASIYTARI PAQARIN HAMUNKICHU?.
14.
MARIARI SAPALLANCHU MIKHUNQA?.
15.
PAYRI QOSQOTACHU CH’USANQA?.
16.
CHAY T’IKARI HATUNTACHU WIÑAN?.
17.
ALQOYRI SINCHITACHU MIKHUN?.
18.
TAYTAYRI MANACHU CH’USANKI?:
19.
PANAYRI QOSQOMANTA HAMUNKICHU?.
20.
PEDRORI NISHUTACHU LLANK’AN.
 1. PANAYPA WASIN MUNAYCHA.
2. RUBENPA ALQUN MILLAYTA KANIKUN.
3. WAYQEYPA SARA CHAKRAN CALCAPI KAN,
N 4. SISPA WAYWEYPA HANP’ARAN HATUN
PUKLLANAPAQ.
5. IPAYPA WAKAN MAYUTA UNUMAN RIN.
6. TAYTAYPA CHAKRAN LLAQTAPI KAN.
7. AWICHAYPA LLAQTAN MUNAYCHA.
8. JUANPA YACHAY WASIN NISHU HATUN.
9. CHAY SIPASPA MICHIN MILLAY AYCHA SUWA.
10. WAYQEYPA RAYMIN PAQARIN P’UNCHAYTA
KASHAN.
 1. Chay Alqoq ñawin millay kashan.
2. k’usilluq makin yanayana rikukun.
3. Atoqpa chupan kuchusqa kashan.
4. Haqay asnuq kirun yuraqyana.
5. Chay owihaq askha hamak’un kashan.
6. Haqay waynaq askha chakran kan.
Q 7. Noqaq wasiy munaycha rikukun.
8. Kay hatun alqoq mana chupan kanchu.
9. Pedroq wayqeymi allin runa yanapaypaq.
10. Qoweq aychanqa sumaq mikunapaq.

1. Juanmi allin chakra llank’aq.

2. Atoqmi wallpayta mikhuruska.
3. Paymi mayumanta unuta apamun.
4. Mirianmi allin mikhuna wayk’uq.
Mi 5. Paymi yachay wasita ripun.
6. Rubenmi allinta ñawinchaq.
7. Paymi sapallan wasipi tiyan.
8. Panaymi munaychata tusun.
9. Taytaymi qosqo llaqtata ch’usan.
10. Raulmi challwata rantimun.
 MARIFLOR
1. Phaqchata turachaywan rishani.
2. Chay q’aqyata uyarinki?
3. Paucartambota ch’usayta munani.
4. Ipachay Apurimacpi tiyan.
5. Wakachaypaq mikhunata pusashani.
6. Alqochaykunawan chakrata pukllarani.
7. Chay millay warmi hoq umasapan karan.
8. Erqeykiqa umasapan.
9. Rosacha, chay qhelli p’achaykita t’aqsay!
10.Chaypi qhanra mayu kan.
11. Ancha munaycha wawaykichis!
12.Rosaqa hatun sonqo warmin.
13.Pedrocha, p’ititaykita pichay tukuy!
14.Ama kikllukunata lloqsinki!
15.Ñañay kirukamayoqmi
16.Hunt’a rimaykunata qelqay tukushani.
 MARIFLOR
1. Turachay kunanpas wayk’unqa.
2. Taytay sumaq t’antata apamuran.
3. Awichay ch’unpayta awamuran.
4. Michiy manan t’antata mikhunchu.
5. Manan mosoq phalikayta tarini.
6. Luischa paqarin Pisaqmanta hamunki.
7. Carla ipaypa chakranmanta añawita pusamuran.
8. Payqa haqay orqomanta yachaywasinman purin.
9. Llaqtaymanta qolqeta apachikusaq.
10. Runa simita wasiymanta yachashani .
11. Mariacha munay harawikunata qelqan.
12. Mamaywan khuchi kankata wayk’usaq.
13. Mihuypaq makinkuta maqllinkuña
14. Turachay, iskay patarakunata rantimuy! .
15. Wayk’uypaq hoq hatun mankata tarishankichis.
 MARIFLOR
RI?: N:
KAMA:
1. Mamaypa maman awichaymi.
1. Pablocha lawata tukuranña, 2. Siwarpa qollan sumaq warmin.
1. Qosqokama mamaywan risaq.
Rosachari? 3. Ipachaypa wasinta sara lawata
2. Ch’askachaykama Calcapi
2. Noqa mikhuraniña, qanri? wayk’urayku.
llank’ani.
3. Wayk’una wasita picharanki, 4. Kay mallkiq añawin misk’ichan
3. Orqoq mukukunkama tutayaqta
p’ititaykitari? 5. Ñañaypa wawan munaychan!
qawaypaq puriranchis.
4. Runa simipi ñawinchyta 6. Wayqen yachaywasita
4. Ñañachay q’aya watakama
yachanki, qelqaytari? chayamushan.
Sayllapi tiyasaq.
5. Wallpata tarirankichis, 7. Turachaypa taytan q’aya killapi
5. Apuchay kaykama sapachalla
k’ankatari? hamunqa.
puriran.
6. Ñañachay, qanri maymanta 8. Apuchay hatun chakranta ranaran.
6. Llaqtaykama chakillapi ripusaq.
kanki? 9. Renecha raymipaq waranta
7. P’ataraykipa ch’awpinkama
7. Mankata apamurankiña, sirashan.
ñawinchamuy!
wisllatari? 10. Anachaq chukchan ch’unpin.
8. Noqayku minchhakama
8. Kawitupa sikinpi maskharankiri?
ch’usasaqku.
9. Manan kaypi añawikuna
9. Wasiykikama qanwan purisaq.
kankuchu, haqayri?
10. Manan ch’isinkama wasiyta
10. Manan Luzpa taytan hamunchu,
chayamusaqchu.
mamanri?
 MARIFLOR
Q - PA: MI:
1. Ñañaypa ñawinkuna hatunmi.
1. Mamaykiqa sumaqmi.
2. Mamay taytaypa pañapi tiyashan.
3. Anachaq china alqon waqashan.
2. Turachay ñawraqmi.
4. Hoq hatun ukuku orqoq patapi tiyan. 3. Payqa Rosaq qosanmi?
5. Noqaq michiykuna puñushanku. 4. Churin sinku hayt’aqmi.
6. Apuchaypa llaqtan munaychan. 5. Ipayqa yachachiqmi.
7. Askhata challwakuna mayuq ukhupi tiyan. 6. K’ankay chaymi.
8. Chay erqecha hanp’araq sikinpi
7. Chay ñañu warmi millaymi.
pukllashan.
9. Carlospa taytamaman Qosqoman
ch’usaranku.
10.Turachaypa qollan allinta takinwan
tusunwan.
SAMUEL HUISA QUISPE

1. haqay erqe waqasqa chiw, chiw nispa

2. wasiypa uranpi imacha chass nispa waqaymushan
3. mamayqa qosqo llaqtapi tiyaran
4. taytayqa areqhepa llaqtaman ch’usanqa
5. panay munay t’ikakunata apamunki
6. waway ama haqay t’ikakunataqa pallankichu
7. waway chaka patallantaña purinki
8. juanchaq wawanqa makisapan
9. juancha aman raymipiqa machamunkichu
10.panay paqarinqa llaqtapi takinki
11.mamay ama hina kaychu paqarin llank’aysiway
12.mamay nishuta munakuyki
13.juancha munaspalla pukllay ama munaspaqa ama pukllaychu
14.panay ch’anpa uma kashanki ñaqch’akuy
15.aman chay umasapa warmiwanqa rimankichu
16.haqay erqe k’ullullaña
SAMUEL HUISA
1. HAQAY WASIY MUNAYCHA KASHAN
2. PANAY AMA HINA KAYCHU PAQARIN LLANK’AYSIWAY
3. WAYQEY PAQARIN QOSQO LLAQTAMAN CH’USANQA
4. YANA ALQOY PHIÑALLAÑA
5. PAQARIN TAYTAY QOSQO LLAQTAMANTA HAMUNQA

6. MAMAY PAQARIN ARQHEPAMANTA CHAYAMUNQA

7. WAWAY MAYUPATANTA HAMUNKI
8. HAQAY PANPAMANTA PAPATA APAMUY
9. HAQAY ORQOMANTA LLAQYTAKI RIKUKUN
10.PAQARINMANTA LLAK’AQ PURISAQ

11.HAQAY WASIMANTA PAPATA APAMUY

12.HAQAY ORQOTA PAQARIN PUISAQ
13.PANAY PAQARIN QOSQOMANTA HAMUNQA
14.PANAY HAQAY T’IKATA APAMUY
15.TAYTAY QOSQO LLAQTAMANTA T’ANTATA APAMUNKI
SAMUEL HUISA QUISPE
1. PANACHAY PAQARINKAMA
2. WAYQEY LLANK’ANANCHISTA TUKURUNCHISNA PAQARINKAMA
3. PANACHAY PAQARIN WASIKAMA HAMUNKI
4. WAYQEY PAQARIN QOSQOKAMA CH’USAMUNKI
5. LUISCHA HAQAY PANPAKAMA HAYKUMUNKI
6. PAULINACHA TUPANANCHISKAMA
7. MAMAY PAPA CHAKRAPATAKAMA MIKHUNATA APAMUN
8. QOSQOLLAQTAKAMA PAQARIN TAYTAY CH’USANQA
9. LUISACHA LLAQTAKAMA HAYKUMUNKI CHAYPI SUYASAYKI
10.PANACHAY LLAQTAYKAMA HAMUNKI

11. YACHACHIK NOQARI ÑAWINCHAMUSAQCHU?

12.MARIARI PAQARIN HAMUNQACHU ?
13.HAQAY WARMIRI MAYMANTATAQ?
14.PAYRI PAQARIN LLANK’ANQACHU?
15.PANAY QANRI HAYK’A WATAYUQTAQ KANKI?
16.WAYQEY KAY WAKATARI MAYMANTATAQ APAMURANKI?
17.PANAY QOWETARI SIPIYTA YACHANKICHU?
18.QANRI HAYK’AQTAQ QOSQO LLAQTAMAN CH’USANKI?
19.PANAY WALLPA KANKATARI MUNANKICHU
SAMUEL HUISA

1. TAYTAYPA WASIN MUNAYCHA

2. PANAYPA HANP’ARAN HATUN
3. MAMAYPA LLAQTAN MUNAYCHA
4. MAMAYPA ALQON NISHU PHIÑALLANA
5. WAYQEYPA WAWAN NISHU PUKLLAYSAPALAÑA
6. PANAYPA QOWEN TAWATA WACHARUSQA
7. TAYTAYPA PAPA CHAKRAN MUNAYTA T’IKASHAN
8. MAMAYPA WAYK’UNA WASIN MUNAYCHA
9. LUISCHA LLAQTANMANTA PAQARIN HAMUNQA
10.MAMAY PAQARIN WALLPANTA SIPIKUNQA
SAMUEL HUISA SEQ’E : Q

1. HAQAY ATOQPA CHUPAN HATUN KASQA

2. HAQAY WARMIQ WAWAN MAKIYUQ KASQA
3. WAYQEYPAQ WAWAN QOSQO LLAQTAMAN CH’USANQA
4. HAQAY WALLPAQ RUNTUN HATUNLLAÑA KASQA
5. HAQAY WAKAQ CHAKAN K’ERISQA KASHAN
6. MAMAY PAPAQ MUKHUNTA AKLLANQA
7. QOWEKUNAQ Q’ACHUNQA ASKHA KASHAN
8. PAYPAQ WAKANKUNA ASKHA
9. HAQAY LLATAQ URANTA MAYO PASASHAN
10. LUISCHAQ MAMAN QOSQO LLAQTATA CH’USASHARAN
SAMUEL HUISA SEQ’E: MI

1. ATOQMI WALLPAYTA APARUSQA

2. PAYMI ALLINTA LLANK’AN
3. TAYTAYMI HAMUNKI WASIYTA NIWARAN
4. MAMAYMI PAQARINQA WAYK’UNQA
5. WAYQEYMI WAWANTA NISHUTA MUNAKUN
6. KAY K’IKLLUPIQA WASIYMI
7. PAYMI ALLINTA WAWAYTA YACHACHIN
8. HAQAY CHINPAPIQA TAYTAYMI LLANK’AMUSHAN
9. PAYQA PANAYPA WAWANMI
10. WAYQEYMI PAQARIN LLAQTAYMAN CH’USAMUNQA
Andreli Cusiyupanqui Champi
1. Ñañay haqay chiwchikunata puñuchimuy, chiripi kashanku.
2. Luciacha chay ch´uspita ch´aqlay.
3. Noqa paqarin Qosqo llaqtaman ch´usasaq.
4. Urupanpapi askha papata qhatunku.
5. Haqay wasikunata mayu aparapun.
6. Paqarin orqopi llank´achisaq, runakunapaq mikhunata apasaq.
7. Mantay Chay wallpa mana allinchu kashan, wañupunqachusna.
8. Chay qolqeta apay waka rantinaykipaq.
9. Chay khuchikuna huch´uychalla kashanku.
10.Haqay erqe k´ichi kashan, manan wiñanchu.
11.Imaynalla kashanki ñañay?
12.Añay, urpicha sonqocha.
13.Imata munanki hanp´atu uya ph´asña.
14.Yaw erqe napaykuy sispa ñañaykita!
15.Haqay millay runa nina qallu.
16.Haqay warmi nishu qhelli simillana.
 SEQ´E Y- MANTA- TA (Andreli Cusiyupanqui)
1.- Mantaymi munay warmi, askha warmikunata yanapan.

2.- Imapaq apashanki chay qowekunata, qoweykuna chayqa.

3.- Haqay allqo wallpakunata mikhurapusqa, huk wallpaymi karan.

4.- Qhuchiymi papata suwakusqa,sispa ñañaymanta.

5.- Ñañaymi allin sipas. Qosqo llaqtapi llank´asan.

6.- Yuncamanta sarata wallpapaq apamunku.

7.- Haqay runa chinpamanta hamun llank´anaman.

8.- Haqay qochamanta askha challwakunata apamunku qhatunankupaq.

9.- Qosqo llaqtamanta turay ch´usamun.

10.- Askha t´ikakunata panpamanta pallanku.

11.- Ñañaymi mayupatata riran.

12.- Haqay orqota phuyu wichayman oqarikushan .

13.- Watamanqa sispa ñañay yachaywasita rinqaña.

14.- Mantaymi chinkanata urmayosqa.

15.- Turaymi haqay llaqtata rinqa.

KAMA

1. Ñañay paqarinkama, paqarinña allinta rimasunchis.

2. Allin p´unchay kanpaq kachun, tupananchiskama.
3. Kunan wataqa allinta chakrata llank´arunchis. Watakama allpaqa munaycha
kanqa.
4. Turay Intichaykama, chay p´unchayqa pukllarusunchis sayk´unanchiskama.
5. Mantay minchhakama, ama qonqaychu wallpakunata apamuyta.
6. Luciacha killachaykama, wasita hamunki.
7. Tatayqa chakrakama papa allaq risqa.
8. Paqarin ñañay orqokama qhunpankunata apanqa.
9. Chay alqokuna allpakama kashanku.
10. Chay khuchikuna t´urukamallana kashanku.
RI
1. Noqari imata ruwashaq chay wasipi? Noqa mana nunanichu riyta.
2. Turay uywakunari? ñan qatiramunkichu
3. Allqochayri allinchu kashan?
4. Noqaqa mikhuruniña, kanri?
5. Kunanqa ch´usasaq Calca llaqtata, kanri hamunkichu o manachu?
6. Ñañay paqarin llank´achisaq, qosaykiri hamunqachu?
7. Kaypi karan askha sach´akuna, sach´ayri maypitaq?
8. Ñaupa runakuna allinta tiyaranku, kunanri runankunaqa manañan allinñachu.
9. Maymanta qatimusanki chay asnokunata, asnoyri ?
10. Phaway rantimuy t´antata. Noqapaqri t´anta?
N

1. Turaypa ususin chayaramusqa Lima llaqtamanta, allin sipasllana kasqa.

2. Tonichaq wakankunan chinkarapun, pincha apakapun.
3. Chay k´ita michin karan, chinkarakapun chay michi.
4. Pedroq wasintan mayu aparapun, mayu patallapina wasin kasharan.
5. Anaq alqon aycha suwallana. Nishuta wasikunata haykun.
6. Mariaq t´ikankunan munaychata t´ikarimushan.
7. Mantaypaq ñañan munay warmi.
8. Awichaypa mankankunan hatunllana.
9. Luciaq q´onchan askha t´oqoyuq, usqayllata mikhunata wayk´uchin.
10. Genovevaq Chakrankunan hatun, askha sarata kunan wata orkunqa.
Q

1. Turaypa wakankuna haqay qatapi chinkapun.

2. Pipaq chay owihakuna. Pablopaq kanqa.
3. Haqay t´ikakuna Luciaq, payqa paqarin qhatuna wasiman apanqa.
4. Taytaypa chay alqokuna. Imata haqaypi ruwashanku?
5. Haqay chiwchikuna Mariaq, pitaqri kunan mikhunata karanqa?
6. Chay erqecha ñañaykiq, wasinman apapuy.
7. Juanpa asnonkuna, paqarin papata qepinqaku.
8. Mariaq taytanmin nishuta onqoshan.
9. Chay qowekunan Juvenalpa qhatunanpaq.
10. Genovevaq llaqtanpi nishuta runakuna machanku.
MI

1. Paymi allin wasiyoq.

2. Hernanmi allin llankaq runa. karuta llankaq ripun.
3. Alqoymi nishu phiñallana, nishuta runakunata kanin.
4. Taytaymi askha llamakunata orqoman qatin.
5. Mantaymi askha llant´akunata ruwachin.
6. Turaymi chay runawan maqanaykusqa.
7. Awichaymi munayta lliqllakunata awan.
8. Noqa karu llaqtamanmi ch´usapusaqmi.
9. Asnoymi kunan p´unchay wañupun.
10. Wallpaymi nishuta sarata mikhurun.
Kendy Rakel Carlos Aranibar
1.- Noqaq chiwchiykuna nishuta sarata mikhunku.
2.- Mariaq sinkunta Juancha hayt’aspa chhasarapun.
3.- Qosqo llaqtapi llank’anakuna askha kakushan.
4.- Pay wasiy qhepanta sapa p’unchay purin.
5.--Ipaypa chakranpi t’ikakunata pallaramuni.
6.- warmi waway ama t’ikayta p’akiruychu.
7.- Sispa ñañayqa ñañanwan chaka patapi purisharan.
8.- Noqa paqarin orqo pataman purisaq.
9.- Apuchay huch’uychallata warata rantiramusqanki.
10.- Maria qosayki llaqta ñanpi machasqa puñukushan.
11.- Mamay phalikachata rantipuwanki, ama hina kaychu.
12.-Turay alqochata munakuy ama hina kaychu.
13.- Waway amaña waqayñachu taytaykiqa ña hamurunqaña
14.- .Awichay ama waqayñachu qhary wawaykiqa thanirapunqan.
15.- Pedrucha mana mamanta kasukunchu k’ulluyaña kasqa.
16.-Qatayki makiyoqmi kakusqa, apuchaykiq qolqen chinkapun.
“Y”
1.- Mamay mana phalikata churakunchu.
2.- Q’onchay qhelli kakushan, picharusaqchá.
3.- Alqoy haku wasinchisman, para apichawasunchis.
4.- Sispa ñañay phalykaykita t’aqsaramuy, qhellillaña kakushan.
5.- Warmi waway taytaykiwan phukllaramushay, wayk’unaymi kashan.
“Manta”
1.- Ipayqa Qosqomanta challamusharan, imatachá apamuwaran.
2.-Noqa llarqaymanta taytayta sullasharani.
3.-Apuchay chirimanta wañusharan orqo pataman pushaqtiyku.
4.-Juancha chaywakunata mayumanta apamunqa.
5.-Noqa puñuymata llaqalla laq’arukuni purishaqtiy.
“Ta”
1.-Qhari waway papata chakramanta apamuway.
2.-Juana sarata muchhaysiway qhatunanchispaq.
3.-Noqa paqarin yachay wasita risaq.
4.-Paykuna owijata michiq rishanku.
5.-Pay mikhunata wayk’usharan llank’aqkunapaq.
KAMA”
“

1. Noqa sayk’unaykama chakrapi llank’asaq.

2. Qankuna Piurakama ch’usankichis.
3. Pay mikhunankama mana phullanqachu.
4. Warmi waway puñunankama sara lawata wayk’ushasaq.
5. Juancha tutakama orqo patapi qhepakamunqa.
6. Mamayqa qhatuna wasikama sapa p’unchay purikun.
7. Ipayqa paqarin llaqtakama papanta apanqa.
8. Ñañay kay ñantakama llaqtaman challarunki.
9. Mamay hukpaqkama phalikaykita seraruy.
10. Wawanqa yachay wasikama sapa púnchay purín.
“RI”
1. Juanchari? Manachu paqarin yachay wasiman ripunqa?
2. Apuchay maypitaq ususiykiri? Ñachu wasinta ripunña.
3. Pitaq kanriki? Mana kay llaqtapi hayk’aqpas rikuykichu.
4. Ñañay kachiri? manachu llaqtamanta rantiramuwaq.
5. Juanri manachu chakrata chankaq risqa?
6. Qanri imatataq yachay wasipi ruwaranki?
7. Mamayri manachu apuchay wasinman challarunki?
8. Taytay noqapaqri? Manachu misk’ichata rantipuwanki?
9. Mariacha Imatataq khunan kama ruwashanri?
10. Ipayri manachu aychata mikhunraq?
“ N”
1. Awichay alqon hatunpuni kakuqa.
2. Mamaypa qowin q’achuta askhata mikhun.
3. Rosaq mankan p’akirakapushanña.
4. Taytaypa waran qhasurakapun llank’ananpi.
5. Rosaq wawan p’alta uya kasqa.
6. Juanchaq wasin hatunpuni kakusqa.
7. Mariachaq pichanan chinkarapusqa
8. Ñañay alqowan sapa púnchay pukllan.
9. Qatayniy warmi ususinwan wayk’un.
10. Wawaypa ch’ullun huch’uychallaña kakushan.
 Concepción Taipe
1- noqaq michiy nishuta mikhun
2. yana alqoy aychata aparusqa
3. noqaq llaqtay munay kan
4. ñañay, wakayta chakraman qatirunki
5. taytay, paqarin Qosqota rinki?
6. turayqa paqarin Qosqomanta hamunqa
7. haqay warmi llaqtamanta kasqa
8. sispa ñañay, challwata mayumanta apanki
9. turay wakakunata chakramanta qatirunki
10. haqay wallpata chakinmanta watarunki
11. noqa wakata chakraman qatini
12. Carloscha michita wasipi puñuchinki
13. taytay haqay owikhata willmanta ruturunki
14. noqa sarata chakrapi tarpusaq
15. haqay erqeta yachay wasiman pusapuy
Concepción Taipe

1.Haqay wasipi askha chiwchikuna kashan

2.wawakunaq sinkun yachay wasipi chhasaska kashan
3.ñañay paqarin Qosqo llaqtata ch´usanqa
4.noqa michita Qosqo llaqtamanta rantimusaq
5.noqaq chakraypi munay t`ikakuna kan
6.Taytayqa, ñañaywan wallpakunata rantimusharanku
7.haqay orqopi askha wakakuna mikhushan
8.chay orqo alqo chinpanta wasinman purin
9.haqay huch’uy michita nishuta waqan
10.
turay, mayu unuta t`ika qarpananchispaq apamuy
11.
ñañay, sinchita noqa munakuyki
12.
mamay, tukuy sonqoywanmi munakuyki
13.
sispa ñañay, ama waqaychu. wawaykiqa allinmi qosqo llaqtapi kashan
14.
ñañay, manan papa allakqa risaqchu
15.
haqay warmiqa millayta riman
16.
erqekuna yachay wasipi simi sapallaña kanku
CONCEPCIÓN TAIPE

seq´e: kama
1. Ñañay yachay wasipi ch`isikama llank´an
2. haqay erqe wasikama rinqa
3. noqa paqarin Qosqokama risaq
4. turay paqarin t´ikakama purinki
5. Mariacha allinta tusunki, sayk´unakikama
6. Mamay alqota watakama apapunki
7. sispa ñañay sinkuta k´uchukama hayt´anki
8. noqa chakrapi tutakama llank´ani
9. haqay warmiorqokama wakata qatisqa
10. mamay qatuna wasikama rinki rantikoq

seq´e: ri
2. ñañay sara lawata wayk´ushan, qanri?
3. turay tutamanta chakrata rinqa, noqari?
4. mamay llaqtapi takinqa, Rinari?
5. noqa hanp´arata rantini, Carlosri?
6. turay sarata tarpumusqa, hawastari?
7. noqa munayta takini, qanri yachanki tusuyta?
8. haqay yana alqotari qanpachu?
9. turay sara lawatari munankichu?
10. qanri, imata wasipi ruwaranki?
11. haqay waynari manachu yachay wasiman rinqa?

seq´e: n
12. Mamaypaq huch´uy michin munaycha
13. carlospaq wakan q´omer q´achuta mikhushan
14. ñañaypaq wasin Qosqo llaqtapi kan
15. haqay waynaq alqon aychat likhurusqa
16. awichaypaq ñañan allin awaq
17. Raulchaq saran sumaq kashan
18. haqay waynaq p´achan askha kasqa
19. ipaypa alqon challwata munan
20. pay noqawan paqarin tusunqa
21. luischa wasiyta paqarin hamunqa
Concepción Taipe
SEQ´E: PA

1. paypa wasin Qosqo llaqtapi munaycha

2. atoqpa wasin orqopi kan
3. michiypa ñawinmi hatun kan
4. wakaypa q´achun mana kanchu
5. alqoypa uman tóqo kashan
6. ñañachaypa wakanta orqoman qatirusaq
7. ipaypa wasinpi sara lawata wayk´usaq
8. turachaypa warmin wataman hamunqa
9. mamaypa wakankuna askha kan
10. wasiypa uranpi askha erqekuna kashanku

SEQ´E: MI

11. Haqay atoqmi owikhata aparusqa

12. haqay waynaqmi munay ñawin kasqa
13. paymi yachay wasipi munayta takiyun
14. Pedroqmi haqay hatun michiqa
15. alqochaymi wasiypi kanikun
16. noqaq turaymi munayta takin
17. taytaymi paqarin wasiyta hamunqa
18. awichaymi , noqata nishuta munakuwan
WALDYR ALVAREZ CHOQUE

1a.- NOQA MAMAYWAN CHIWCHI KANKATA WAYK’USAQKU.

1b.- KHUNPAY HAYT’ASPA SINKUTA CHASARAPUN.

2a.- TAYTAY QOSQO LLAQTAMAN CH’USASHAN.

2b.- HOQ QUILLAMAN AREQHEPA LLAQTATA REQSISAQ.

3a.- PANAY KINSA WAWAYUQÑA KANQA.

3b.- HAQAYKUNA YACHAY WASIMAN HAYKUNQAKU.

4a.- HAQAY CHAKAPI RUNA URMAKUN.

4b.- MAMAYPA CHAKAN NANASHAN.

5a.- QOLLAY RAYMIMANTA MACHASQA CHALLAMUSHAN.

5b.- CHAY RUNAKUNA T’IIYUSQA TUSUSHANKU.

6a.- PANAYTA NISHUTA MUNAKUNI.

6b.- JUANACHA, AMA HINA KAYCHU, MUNAKUWAYLLA

7a.- MAMAY AMA WAQAYCHU, PAQARIN KUTIMUSAQ

7b.- TAYTAY AMA LLAKIKUYCHU, MAMAYQA ALLINMI KASHAN.

Luzbeni Farfan Escalante
1. Chay thanta punku k’irr nishan.
2. Lawaqa leq leq nispa t’inpuyushan.
3. Ñañay, Tullumayuta haku risun .
4. Paqarin Ankawasita ch’usasaq.
5. Juanchaq alqochankuna munaychallaña kashasqaku.
6. Uñachalla wasichayta, ichaqa munaycha.
7. Kay tuta hatun killa lloqsimunqa.
8. Qheswa simi sasa rimana.
9. Mamayta llapan sonqoywan waylluni - munakuni.
10.Haqay runaqa wanq’o - roqt’o kasqa
11. Mariachaqa sonqo suwacha kasqa.
12.Sullk’a wawayqa suni chukchacha kakun.
13.Manuelcha umayta nanachiwanki upallay¡
14.Manan munanichu chakraman riytaqa.
15.Jacintaqa puñuy sikillaña kasqa.
16.Marina aman ninaqalluqa kankichu.
QHAWARICHIYKUNA.
1. Wiksay sinchita nanayuwashan muña unuta ukyarusaq.
2. Mamay sumaqta ch’uñu lawata wayk’un.
3. Alqoy aychata suwarakamusqa.
4. Sullk’ay sumaqta wallpachakunata uywan.
5. Hanp’aray qhellillaña kasqa,, hayk’aqmantaraqcha hina karan.

1. Atoqmanta owiKhayta ayqerachimuni.

2. Paqarinmanta illaramuyta mikkhunata wayk’unay kanqa

3. Mankamanta choqllo wayk’uta horqomuy.

4.Wasiymanta ch’uñuta apamusaq.

5. Turaymanta qolqeta mañakamusaq.

6. Paqarin llaqtata rantikuq Haykusaq.

7. T’ikata wasiyman apamunki
8. Uywakunta kanchaman qatiyamuy.
9. Unuta chakra qarpanapaq apamusunchis.
10.Aqhata mak’aspi punaman q’eperusaq.
Qhawarichiykuna.

1. Juanchata wasinkama kutirachisqaku.

2. Pilarcha chimpakama wakakunata qatirunki.
3. Hayk’aqkama suyasayki, ñan sayk’urapushaniña.
4. Limakama taytay sullk’a wawanta pusasqa.
5. Ñañay Chakrakama mikhunata q’epiraysiway.
6. Maykama purisun manan atiniñachu puriyta.
7. Uraykama uywata unu ukyaq qatiyusaq.
8. Phawaylla orqokama turaywan rirusaqku.
9. Mamaywan qhatunawasikama risaqku aycha rantiq.
10.Haku kanchakama qara q‘onpo hayt’aq.
11. Qanri ñachu wasiykita picharunkiña?
12.Noqari manachu mikhusaq?
13.Taytayri manaraqchu chayamun Antamanta?
14.Alqoyri manapunichu rikhurimun? Ñacha chinkarapunña.
15.Wasinchisri wisq’asqachu kashan?
16.Qosaykiri llank’amushanchu?
17.P’achaykitari t’aqsarunkiñachu?
18.Wallpari ñachu runturusqaña?
19.Walterchari hayk’aqtaq kutimunqa?
20.Tunasri rantinapaq kashanñachu?
1. Paulachaq wasin munaycha kasqa.
2. Sullk’aypa kawitun p’akirakapusqa.
3. Haqay runaq p’achan qhellillañana kasqa.
4. Floraq michin chinkarapusqa.
5. Ñañaypa qowin munayta mirayushan.
6. Mariachaq mankan t’oqorakapusqa unu lloqsiyushasqa.
7. Turan pasakapusqa tutallamanta.
8. Mayqenpa chukchan hatunkaray kashan?
9. Wasimasiypa saran munayta wiñayushan.
10. Raulchaq raymin chayaramushanña.
 Qhawarichiykuna.

1. Alqoq chupan tranpallaña kasqa.

2. Michiq ñawin tuta munayta k’anchan.
3. Wakaq wiksan punkirapusqa.
4. Owikhaq millman sasa pushkana.
5. Lachiwaq misk’in sumaqllaña kasqa.
6. Kunturpa phurun yanacha yuraqchayuq.
7. K’ankaq phurunkuna urmapushanña.
8. Orqo wakaq asthan hatunkaray kashan, hiñallataq phiñallaña kasqa, mancharichiwan.
9. Uruq wiksachan p’uyñuchallaña kasqa.
10.Alqoq kanikuynin llapa runata manchachin.

11.Paymi millay simisapa kasqa, mamanta p’enqayta kutichikun.

12.Ama manchakuychu, sullk’aymi wasipiqa kashan
13.Kuraq ñañaymi. Chay p’acha t’aqsaqqa.
14.Qanmi paqarin qhatuna wasita rinki.
15.Turaymi Warokondo llaqtata chusanqa.
16.Dorsmi mana wayk’uyta munanchu.
17.Haqay chinpapi kaqqa wakaymi.
18.Haqay wichaypi papa wiñashan chayqa chakraymi.
19.Noqaqmi chay uña qowechakunaqa.
20.Añasmi chay millay asnaq uywachaqa.
FABIOLA INGRID SANCHEZ ROMAN
1.Haqay wasipi chiwchikuna kanqa.
2.Kay erqe sinkikunata chhasan.
3.Paqarin noqa Qosqota risaq.
4.Taytaymi Areqhepata tiyaran.
5.kay wasikunata hoq killaman rantisaq.
6.Chay urpikuna mana phawayta munanchu.
7.Haqay hatun chakaqa urmasqa.
8.Kay runa chakanta taqarakusqa.
9.Chay taksa warmi millayta riman.
10.Huch’uy alqoyki yarqasqa kashan.
11.Mamaymi q’ello t’ikakunata munakun.
12.Juancha q’epeta apamuy, ama hina kaychu.
13.Warmikuna ama llakiychu! Haqay waynakunaqa millaykuna kanku
14. Erqeta ama wakaychu! mantayki kunallan hamunqa.
15.Chay runakuna maqiyoqmi kasqa.
16.Haqay alqota k’ullullaña kasqa.
ELY TANIA
1. Ñañay, chay sinku chhasurapun.
2. Chay mulla pataranta qhasurusqa.
3. Maria, hayk’ami Qosqota rinki?
4. noqa paqarin Areqhepata ch’usasaq.
5. juanacha, yachay wasimanta t’ikakunata pallamun.
6. wayna pura yachay wasipi yachachinakunku.
7. Pay haqay orqota rinqa kuntur qawaq.
8. Mamay, chay yana orqo michi wasi patapi purishan
9. Haqay huch’uy michi challwata mikhurapusqa.
10. Sispa ñañaymi taksachalla
11. Lunchu, chay juanchata munakuy.
12. Sonqollachay ama puni llakiychu.
13. qosay ama waqaychu, wawanchisqa kutimullanqa.
14. apuchay ama waqaychu! awichayqa ña Lima llaqtapiña.
15. Chay pedruchaqa millay makiyoqmi.
16. rosachaqa k’ullun wayk’unanpaq.
ELY TANIA
1. Noqaq hanp’aray yachay wasiypi kashan.
2. Ñañay, nishu hatunmi wasiy.
3. Nañay owikhata mayu patanta qatishan.
4. alqoy michiwan pukllashan.
5. taytay kanchapi sinkuwan pukllashan.
6. Paykuna wasinkumanta lloqsinku
7. Mamay urubambamanta choqllota apamun.
8. noqa puñuymanta kashani
9. juanacha trigomanta t’antata ruwanqa.
10.rosacha chirimanta wañushanña.
11.Noqayku orqota qhawasaqku.
12.Qan sinkuta apamunki pukllananchispaq.
13.pedrucha taytayta chaqrapi yanapashan
14.mamay Lima llaqtata chusan.
15.sispa turay punkuta ruwashan.
 SE’QE KAMA ELY TANIA

1. Sispa turay malkikama phawashan.

2. Carloscha killachay p’unchaykama tusuran.
3. Noqa intichay p’unchaykama takishasaq.
4. Qankuna chakrakama purinkichis.
5. Juanacha llaqtaykama hamunqa.
6. Pay paqarin Qosqokama ch’usanqa.
7. Juanacha yachay wasikama rin yachachiq.
8. Mamay wasiykama ripunqa
9. Taytay paqarin orqokama uywakunata qatinqa.
10.Noqa areqhepakama papata apasaq.
 ELY TANIA
SEQ’E RI?
1. Qanri tarpumuranki papata?
2. Ñañayri chunpi awasqanta ranaranchu?
3. Chay qosayri manachu qosqota hamuran?
4. Qanri nachu sinkuwan pukllarankiña?
5. Paykunari manachu llaqtapi qanku?
6. Juanari qowi kankata aparanchu?
7. Chay sispa ñañayri suchita aparanchu?
8. Qanri papaykiq rayminpi tusuwaqchu?
9. Noqari imatataq ruwasaqri?
10.Haqay qatayri manachu llank’ayta yachan?
 ELY TANIA
SEQ’E: N
1. Ñañaypa wasin wichaypiraqmi.
2. Awichaypa munay p’alta llikllan awasqa.
3. Paypa tiyanan wayk’una wasipi kashan.
4. Sispa ñañaypa alqon munaychapunin.
5. Sispa turaypa kusman huch’uyllana kashan.
6. Juanpa pataran uraypi kashan.
7. Chay ipaypa chakran karu llaqtapi.
8. Chay warmi wawaypa michin challwata mikhurapusqa.
9. Juanachaq qelqanan pataranpan yachay wasipi kashan.
10.Sispa ñañaypa siwin munaycha kasqa.
 ELY TANIA

SEQ’E: “Q” SEQ’E MI

1. chay alqoq p’ukun p’akirakapun.
2. Añaspa t’oqonmi orqopi kashan.
1. Chay atoqmi wallpata mikhurapusqa.
3. Rosaq llikllanmi munaychapuni.
2. paymi paqarin qosqota ch’usanqa
4. Chay jorgeq ch’ullunmi karan.
3. Ñañaymi qowita wañurachin
5. Chay michiq wiksan nanashan.
4. Paymi sumaq llikllata awashan.
6. juanpa kusmantaq kayqa, manachu
5. Mamaymi askha p’achata
apapuran?
rantimusqa.
7. Chay huk’uchaq qhesanta tariruni.
6. Ipaymi sumaq sara lawata wayk’un.
8. Chay ipaypa qosan karu llaqtapi
7. Chay michiymi challwata
llank’an
mikhurapusqa.
9. noqa taytaypa chakranta llank’ani.
8. chay juanmi ankata rikuramusqa.
10. kuraq ñañaypa wasin
9. mach’aqwaymi askha haqay orqopi.
wichaypiraqmi.
10. Qanmi paqarin raymipi tusunki.
Katherin Alarcon
1) CHIWCHICHAY TUTA WAÑURAPUY
2) NOQA PAQARIN AREQHEPA CHUSASAQ
3) MICHIYWAN ALQOYWAN PUKLLAN
4) NOQA TUTALLAMANTA TIKAKUNATA QARPASHANI
5) SAPA PUNCHAY CHAKATA CHIMPANI
6) QOWEYMI ORQ’OTA WACHARUSKA
7) ALQOCHAYMI HUCH’UYCHALLA
1. ñañayymi wasiyman kutimunka

2.chay turaymi nishuta piñachiwan

3. urpichaymi manaraq atinchu phalayta

4.
KATHERIN ALARCON

manta

wasiymi qanpamanta aswan hatun

Guadalupe Yucra
1. NOQA ÑAÑAYWAN RAYMIPI T´AQLLAKUYKU.
2. JUANACHA QHATUMANTA CHIWCHICUNATA RANTIMUN.
3. NOQA TURAYWAN PAQARIN QOSQO LLAQTAMAN CH´USAPUSAQ.
4. HAQAY RUNAKUNA AQOMAYO LLAQTAPI TUSUNKU.
5. KAY YACHAQKUNA ALLINTA ÑAWINCHANKU
6. HAQAY WAKAKUNA Q´OMER CHHALLATA MIKHUSHANKU
7. CHAYPI HOQ HATUN CHAKA KASKA.
8. ANDREACHA ORQO CHINPANTA PURÍN.
9. KAY MUNAY WASITA RANTINKUNI
10. MAMAY, ÑACHU HUCH´UY ERQECHAKUNA YACHAY WASIPIÑA PURINKU.
11. MAMITAY , SONQOCHAY MAYPI KANKI.
12. ÑAÑAY, AMA HINA KAYCHU AWICHAYMAN MIKHUNATA APARUY.
13. ÑAÑAY USQHAYTA YACHAY WASIMAN PURIY.
14. JUANACHA WASIPI IMATA MUNANKI
15. ERQEKUNA WAQAY CH´URU WASINMAN PURINKU.
16. CHAY RUNAKUNA MAKIYOQMI KANKU.
1.TURAY HAQAY MANKAKUNATA MAKCHINKI
2.MAMAY, P’ACHATAQA T'AQSARUNIÑA
3.ÑAÑAY ÑACHU MIKHUNATA ERQEKUNAPAQ APANKIÑA
4.TURAY, QOWEKUNATAQA SIPIRUNIÑA
5.ÑAÑAY PAQARIN QOSQO LLAQTATA CH´USANQA
1. QHATUNA WASIMANTA PAPATA RANTIRAMUNIÑA
2. ÑAÑAYWAN CHAQRAMANTA CHOQLLUTA Q´EPIRAMUYKUÑA
3. NOQA YACHAY WASIMAN TUTAYLLAMANTA RIPUSAQ
4. NOQANCHIS PAQARIN QOCHAMANTA CHALLWAKUNATA APAMUSHASUNCHIS
5. CHAYKUNA QOSQOMANTA HAMUNKU
6.ÑAÑAYQA QOWE KANKAYTA TUKURUNÑA
7.MAMAY, T’ANTATA RANTIRAMUNIÑA
8.NOQAQA WAKATA CHAKRAMAN APARUNIÑA
9.PAYKUNAQA SARALAWATA MIKHURUNKUÑA
10.
TAYTAYPAQMI SARA MUKHUTA RANTIRAMUNIÑA
Jaime Vergara Huallparimachi
Y: Hanp’ara-y: mi mesa, wasi-y: mi casa

1. Mantay mikjunata sumaqta wayk’un

2. Alqoy sapa tutan supayta kanikuyta yachan.
3. wayqey qolqenta chinkarachisqa llataman ch’usashaspa.
4. Mayuq chinpa kinrayninpyn noqaq chakray kashan.
5. Haqay orqopin kashan noqaq wakay

MANTA: Qosqomanta: de Cusco/ desde Cusco

6. Panayqa ñan llank’ananmanta chayaramunña.

7. Mantayqa ñan kutiramunña qhatuna wasimanta imaymanata rantiycuspa.
8. Ñan chayaruminiña haqay orqo wichaymanta haykumuspa.
9. Mantay Qosqomanta sumaq ch’ulluta rantiranpuwasqa.
10.Sapa kutinmi noqaqa qosqomanta sumaq masarata rantikamuni.

TA (EL/LA/A): T’ika-ta: hacia la flor / a la flor, inti-ta: hacia el sol

11.Mantay orqota sapa p’unchaw rin

12.Lima tampu llaqtata sapa kutin riq kani
13.Sapa p’unchawmi mayuta chalwaq rini
14.Sapa kutin llaqtata haykuni
15.paqarinmi yachay wasita risaq.

Ana t’ikata rishan: ana va hacia la flor

Jaime Vergara Huallparimachi
SEQ’EKUNA:
1. KAMA: Paqarinkama: hasta mañana, Qosqokama: hasta Cusco, wasikama: hasta la casa
a. Tupananchiskama wayqellay.
b. Noqa Apurimaq llaqtakama minch’a p’unchawta ch’usarisaq.
c. Llank’anamayta taytaypa wasinkama paqarin risaq
d. Panay wakata michisasqa noqaq pukllanaykama.
e. Alqoyqa wasiypi suyawan llaqtata purinaykama.
f. tayataqa mikhunaykama suyawan orqo rinaykupaq.
g. Sapa tutamantanmi noqaqa mayu patakama p’itani.
h. Warma kashaspaymi qosqokama haykuq karani imaymana rantiq.
i. paqarinmi orqokama risaq wakay mashk’aq.
j. paqarinmi panaywan llaktakama risaqku imaymana rantikuq

2. RI?: noqari?: ¿y yo?, Mariari?: ¿y MAria?, t’ikari?: ¿y la flor?

a. Ñachu mukjushankisña? noqapaqri?.
b. Mantatataq rinki? noqari?
c. Maypitaq pukllamuranki? Juanchari?
d. Imakunatan rantimuranki? masarari?
e. Pikunawantaq llank’amunki? noqari imatataq ruwasaq?
f. Alqori maypitaq kashan kunakama?.
g. Qanri maypitaq llank’amunki paqarinri?
h. Panayri hayk’aqtataq hamunqa?
i. Noqari maypitaq puñusaq lima llaqtata ch’suspa?
j. Hayk’aqtataq k’uchitari ñak’asun?
3. N: wasin: su casa, hanp’aran: su mesa
a. Wasimasiypa alqon nishu phiñallaña.
b. Juanchaq uywan noqaq chakraypi mkjuyusqa.
c. Khumpaypa hanp’aran chhallurukusqa
d. Panaypa erqen nishuta waqan.
e. Taytaypa wakan wañurusqa orqo wichaypi.
f. Mantaypa llikllan qhellicharukusqa.
g. Wasimasiypa wakan orqo wichayta chinkarukusqa.
h. khumpaya taytan llank’aq ch’usasqa Lima llaqtata.
i. taytaypa chakran sumaqllana kashan imaymana wiñashan
j. Awichaypa wasin nishu hatunllana.
4. Q: alqoq: del perro/ de la perra, atoqpa: del zorro
a. Awichay atoqpa qaranta ch’utiramusqa
b. Taytay uywaq chupanta ruturusqa
c. Haqay sachaq k’almankuna hatunllaña kashan

5. MI: atoqmi: es zorro, Miriammi: es Miriam: paymi: es el/ella

Jaime Vergara Huallparimachi
SEQ’EKUNA:
1. Q: alqoq: del perro/ de la perra, atoqpa: del zorro
a. Awichay atoqpa qaranta ch’utiramusqa
b. Taytay uywaq chupanta ruturusqa
c. Haqay sachaq k’allmankuna hatunllaña kashan
d. Kay mayoq patankunapiqa ashk’an rumi kasqa
e. Kay chakraq patanpiqa hatuntan q’achu wiñayusqa
f. Haqay orqoq qhepanpin kashan wakakunaqa
g. Paraq ununqa ch’uyallañan.
h. Rit’iq ununqa nishu chirillaña.
i. Wakaq aychanqa millaymi mkjunapaqa
j. Wallpaq runtunta alqo mkjurusqa.
2. MI: atoqmi: es zorro, Miriammi: es Miriam: paymi: es el/ella
a. Atoqmi wallpata mikjuyta yachasa.
b. Taytaymi lluthuta waqak’awan hap’iramusqa.
c. Juanmi tuta puriqqa kasqa.
d. Urpiqmi munay phurun kasqa.
e. Noqaqmi haqay orqopi wakaqa.
f. Noqaq wayqeymi haqay llank’aq runaqa.
g. Hayqay uña alqochakunataqa Juanmi apamusqa
h. Chay chakrapiqa mantaymi kashan.
i. haqay wasipiqa noqaq alqoymi kanikushan.
j. Chay rutukunataqa wallpaymi runturan.
 Wilfredo Garcia Janampa
1.1. Santiagochaq chiwchinnkuna chiw chiw nispa purishan
1.2. Walterpa wasinpi k’aspi k'aq nisparaq p'akirukun
2.1. wayqeyqa paqarin awankaymanta hamunqa
2.2. noqa limatanpupi iskay killamanta llank’amusaq
3.1. panaykuna hawaskunata pallanqaku
3.2. mamayqa qowekunata qosqopi rananqa
4.1. maribelchaqa turanwan moqota risharan
4.2. panaymi pukllaspa moqonta k’irirakamun
5.1. noqaq alqochaymi taksachalla kan
5.2. jorgechaq huch’uy michichanwan pukllasharan
6.1. urpichay tukuy sonqoywanmi munakuyki
6.2.sonqochallay amaya chay warmirayku llakikuychu
7.1. wayqechay, sayariy! chakraman rinanchispas
7.2. diegocha upallay!, runan uyariwasunman
8.1. juanchaq wawanqa asnuma kasqa
8.2. samuelchaq warminqa hayaqsimima kasqa
 Wilfredo Garcia Janampa
1. Juancha paqarin wasiypi llank’asunchis
2. Mamayqa wasiypin panaywan tiyan
3. Mariachaqa sara chakraypi purisharan
4. noqaqa llaqtaypin tarikushani
5. paykuna wakaywan chakrata ruwashanku
6. paykunaqa paruromanta hamushanku
7. noqa wasiyta yurakmanta llinphichisaq
8. isidrochaqa ch’ukllata icchumanta ruwashan
9. valeriachaq wawan qolqemanta waqashan
10. haqay runakuna awankaymanta kasqanku
11. haqay sipas wallpata sipishan
12. noqa wayqeywan chakrata rishani
13. taytami paqarin papata tarpumunqa
14. panaymi q’achuta qoweman qaramushan
15. maribelchaqa turanwan challwata rantimushanku
 Wilfredo Garcia Janampa
1. Qankuna awankaykama rinkichis
2. noqa moqokama purisaq
3. santiagochaqa chakrakama uywantin rishan
4. wayqeyqa llaqtakama rinqa rantiq
5. eloychaqa qayna wata qosqokama hamusqa
KAMA
6. paykuna paqarinkama sinkuwan pukllanqaku
7. isidrochaqa watakama allpaypi lllank’akunqa
8. noqari imatan qonqanaykama ruwarani
9. maribelcha qoweta chunkakama yupan
10. taytayqa thaninankama wasillapi tiyan

1. taytay wayqeyri ñachu chakraman rinña

2. maribelcha tutaykiri hayk’aqmi kutimunqa
3. Panay wawaykiri maytan riran
RI 4. mamay noqapaqri mikhunachata apamuwarankichu
5. matiascha yana alqotari manachu mancharikuranki
6. waynakuna chakraytari hayk’aqmi llank’amunkichis
7. ususiy p’achaytari nachu t’aqsarunkliña
8. panay uyachaykitari ñachu mayllikunkiña
9. jorgecha wakaykitari maypin michimuranki
10. wayqey llaqtaypiri imanaynan kashanku
 Wilfredo Garcia Janampa
1. Paykunaq wasin munaycha kasqa
2. santiagochaq yana alqon mana kapunchu
3. taytaypa p’achan qhelli kashan
N 4. wayqeypa warmin mana kutimunchu
5. paypa yuraq sinkun kasqa
6. diegochaqa mikhunan raykun kutimushan
7. mariachaq qolqen mana kanchu
8. celestinochaq llaqtan munaycha kasqa
9. paykunaqa wakawan chakrata ruwamunqaku
10. mamaypa qowen askha kan
1. Mariachaq wakankunan askha kasqa
2. Kay yana alqoq uywankuna mana tarikunchu
3. Noqa wallpaq runtunta mikhushani
4. Mamay qoweq wasinta pichashan
Q 5. Panay ñachu khuchiq mikhunanta aparankiña
6. Isidrochaq kinsa yana alqoyuq kasqa
7. kay alqo michiq mikhunanta mikhurapusqa
8. chay warmiq wawankunan millay kanku
9. haqay lluthuq runtunkuna munaycha kasqa
10. haqay takuqaq uywan munaycha kasqa
 Wilfredo Garcia Janampa

1. panaymi sumaq sara lawachata wayk'ushan

2. taytay wayqeymi mana kutimunraqchu
3. haqay munay wasiqa isidrochaq wasinmi kasqa
4. wayqeymi paqarin papata akllanqa

MI 5.
6.
paymi askha challwakunata challwamun
haqay chakrakunata gabrielmi llank’aran
7. mamaymi p’achataqa qosqomanta rantimushan
8. Juanmi qolqentaqa manuwashan
9. Estebanmi runataqa huñusharan
10. Qayri panaymi watapaq Hurk’aruwan
 Fabiola Ingrid Sanchez Roman
Y
1. Haqay chakray hatun kashan.
2. Noqaq t’ikay aparamusaq.
3. Kay urpiy mana phawan
4. Taytay sumaq wayk’ushan
5. Alqoy aychata mikhun.

MANTA
6. Paqarin Qosqomanta chayasaq.
7. Haqay runakuna Calcamanta sarata apamunku.
8. kunan Antamanta kutimunkichá
9. noqaq Killabambamanta kani
10.Mantaymi Ayacuchomanta kutimun

TA
11.T’ikakunata purini.
12.alqota wikch’uy
13.kanri intita phawanki
14.taytaymi orqota llank’ashan
15.killata rikuni
Fabiola Ingrid Sanchez Roman
KAMA
1. kunpaykuna paqarinkama
2. wasikama phawani
3. Runakuna orqokama llank’anku
4. kanri chakrakama purinki.
5. mayukama p’itani
6. minchakama wayk’unki
7. Qosqokama ch’usasaq.
8. intikama karuta kashan.
9. orqokama q’omer kashan.
10.llaqtaykama kaylla kashan

Ri?
11.t’ikari aparankichu?
12.noqari mana mikhuni?
13.Mariari maypi kashan?
14.alqoyri mikhunkachu?
15.wakari hayk’a kashan?
16.urpiri mana phawayta munanchu
17.noqanchis lirpuri pakiramunchis
18.qankuna pataran ñawinchankichis
19.paykuna wallpan sip’iramunku.
20.wallpan nishu sarata mikhun.
Fabiola Ingrid Sanchez Roman
N

1. kay t’ikakunan ch’aki kashan

2. chay wishllan p’akisqa kashan.
3. haqay alqon wasipi kashan.
4. hoq wakata k’achun mikhun.
5. pitaq t’antan pakaramuran?
6. Panan Qosqota tiyan.
7. chay yana walqanan mamaypa wasinpi kashan
8. kay lachiwa misk’itan sapa p’unchay ruwan.
9. chay warmi mankan wayk’unapaq apamuy.
10.kay wasin hoq killaman rantisaq
Fabiola Ingrid Sanchez Roman

Q
1. haqay tullu alqoq kan.
2. chay p’uyñu warmiq kan.
3. pitaq orqoq

MI

MI: atoqmi: es zorro, Miriammi: es Miriam: paymi: es el/ella

 JUDITH OJEDA SEQUEIROS
1. NOQA CHIWCHIYWAN ASISHASAQ
2. ÑACHU AWICHAY CHIWCHITA MIKHUNÑA
3. JUANACHA TAYTAYTA QOSQOMAN APARUY
4. NOQA AREQHEPAMANTA HATUN LLAQTATA CH´USASAQ
5. ATOQNIY
6. MAMAY ACOSTA CH´USAN
7. QAYNUCHAY CHAKATA CHÚSARANI
8. PAYKUNA ORQOTA PURINQAKU
9. NOQANCHIS WAYK´UNA P´ITITAPI
10.JUANACHA QOSANWAN P´ACHATA T´AQSAN
11.USUSIY UMAYPA HAWANTA CHINPAN
12.AMA SUWACHIKUNKICHU
13.JUANACHA MANA WASINMANTA HAMUNCHU
14.ALQO CHAKAQ URANTA CHINPARAN
15.JUANACHA MAYNINTAN ALQO RIPURAN
16.ANDRESCHAQ WAWANQA ASNUMA KASQA
JUDITH OJEDA SEQUEIROS

Y:
1. Ñañay yachay wasipi purín
2. Mamay qhatuna wasipi tusun
3. Wawakay kawillupi puñun
4. Ipalay q´onchapi wayk´un
5. Ñañay wasinpi puñushan
TA:
6. Noqanchis t´antata munanchis
7. noqa taytayta yanapashani
8. paykuna mankaykikunata maqchinqaku
9. mankata munani
10. noqanchis p´achata rananchis
MANTA:
11.qankuna orqomanta hamuni
12.karen llank’aymanta tikran
13.carla qosqomanta ch´usaran
14.samy yachana wasimanta llukshin
15.noqa raymimanta kashani
JUDITH OJEDA SEQUEIROS
KAMA:
1. Qankuna mallkikama phawasharankichis
2. Noqa areqhepaykama ch´usasaq
3. Qankuna chakrakama pururankichis
4. Juanacha orqokama risharan
5. Carloscha killachay p´unchaykama tusuran
6. Kaypi suyarusaq jamunaykikama
7. Qankuna yachay wasikama phawankichis
8. Noqanchis mexicokama ch´usanchis
9. Qankuna tutakama tusunkichis
10. Alqo qosqokama phawan
RI?:
1. ¿Qanri maymantan kanki?
2. ¿Payri maytan rin?
3. ¿Noqari wasipi puñuni?
4. ¿Paykunari wasinkumanta lloqsinku?
5. ¿Payri qatanata mayupi t´aqsashanqa?
6. ¿Pikunari wasiykiman rinqaku?
7. ¿pimantari choqllota rantimusaq?
8. ¿Ñañayri hayk´aqmi qosqota rinki?
9. ¿Mariari haukay patapi pukllanqa?
10. ¿Andreari, mayninta hamuranki?

N:
1. Pedroq taytan limapi tiyan
2. Paywan rimayta munami
3. Waway puñunan p´itaran
4. Andrea yachay wasin purín
5. Wawaka kawillun puñun
6. Carlos yanuna ukun mikun
7. Juanacha wasin picharanchu
8. Hoq atoq wallpan mikhun
9. Anacha uywan michimuy
10. Kunchay chakran qarpashan