Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Tellechea Idígoras J. Ignacio. Biblias publicadas fuera de España secuestradas por la Inquisición de Sevilla en 1552 . In:
Bulletin Hispanique. Tome 64, N°3-4, 1962. pp. 236-247.
http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/hispa_0007-4640_1962_num_64_3_3745
BIBLIAS PUBLICADAS FUERA DE ESPAÑA
SECUESTRADAS POR LA INQUISICIÓN DE SEVILLA
EN 1552
Ediciones de Paris
1532. Ex officina Roberti Stephani. Lucas de la Sal, Conde de Niebla,
Convento de la Merced y un ej. sin dueño.
1540. Ex officina Roberti Stephani. Colegio de Sta. María de Jesús, Bac
hiller Francisco Coronado, clérigo pbro., vecino de Sevilla.
1540. Ex officina Pétri Regnault, sub scuto coloniensi. Fr. Domingo Castaño,
O. P., fr. Juan de los Arcos, en S. Francisco de Sanlucar de Barra-
meda; Dr. Maldonado, Bachiller Juan Ruiz de Casaverde, fr. Cris
tóbal inglés.
1543. Ap. Ambrosium Girault, via Jacobea sub insignia pellicani. Bachill
er Melchor Gómez.
1545. Ex officina Roberti Stephani. Dr. Fernando Rodríguez del Pinar,
Juan Bautista, estudiante, Canónigo Juan de Valladolíd, Beneficiado
Francisco Xuárez, Bachiller Melchor Ramírez, Antón de Segura,
Diego de Segura, Dr. Sancho de Alcocer, Juan Gutiérrez, librero;
Gaspar Baptista Vilar, Esteban Rodríguez, el. ; Santiago del Espada,
Jacobo de Alegro, Dr. Carranza, Gaspar Cornieles, el. ; Bachiller
Antonio de Alfaro, fr. Hernando de Sta. María, fr. Cristóbal de
Alderete, Lucas de la Sal, Bachiller Juan de Pravia, Hernán Bel-
trán, Maestro Gallegos, Francisco Diez, librero; fr. Francisco de
Farias, Francisco de Zafra, el. ; Juan de Solís, racionero ; Pedro Be-
negas, Vicario de Villa Martín; fr. Diego de Badajoz (S. Jerónimo),
Michael librero, D. Tomás (monje de Las Cuevas), Bachiller Diego
Rodríguez, fr. Rodrigo de Carmona (S. Jerónimo), fr. Rafael de San
Francisco {2 ej.), y 3 ej., sin dueño.
1546. Ex officina Roberti Stephani. Fr. Antonio de las Infantas (Sto. To
más), fr. Fernando de Cabrera (Sto. Tomás).
Ediciones de Zurich (Tigurii)
1539. Ap. Christophorum Froschoverum. Dr. Fernán Rodríguez.
Ediciones de Venecia
1494. (s. n. i.) Per Giovane Rosso vercellese. Un ej.
1538. In taberna libraría divi Bernardini. Lucas de la Sal.
1545. {s. n. i.) En lengua toscana. Sin dueño.
En la lista de obras recogidas en otras localidades, bajo el título
"« Memoria de las Biblias que se han recogido en Ossuna y Xerez y en
Arcos », figuran las siguientes (9 r.-lO r.) :
Ediciones de Amberes
1541. In aedibus Joannis Stelsii. Un ej., en Osuna.
1542. In aedibus Joannis Stelsii. Un ej., en Xerez, otro en Arcos y otros
cuatro ejemplares, sin indicación de localidad.
Ediciones de Basilea
1544. In aedibus Nicholai Brilingeri. 2 ej., en Osuna.
242 bulletin hispanique
Ediciones de Venecia
1507. Ap. Bartholomaeum Zanni. 1 ejemplar en toscano (Las Cuevas)
1538. \s. n. t.), en toscano. Francisco Boti Florenti y un ej., sin dueño.
Biblias sin lugar impresión :
1541. Ap. Franciscum Griphium. Juan Diez, cura de Alcalá.
1541. [s. n. i.) Fr. Miguel Esteban (Monasterio del Valle).
1547. Ap. Hugonem et haeredes Aemonis Aporta. Padre Maestro Esbarroya.
Biblia en toscano (s. 1. et a. i.).
Biblia en romance, escrita de mano (Las Cuevas) .
Biblia cum summariorum apparatu.
***
Aunque el fruto principal de las pesquisas lo constituían los ejem
plares de Biblias anotados, no desestimaron los inquisidores el caudal
de libros que fue apareciendo en Sevilla con motivo de los edictos.
Fundamentalmente se relacionan con la Sagrada Escritura, pues se
trata de ediciones parciales de la misma y de obras de consulta. Su
elenco es el complemento necesario de las listas anteriores. Bajo el
epígrafe « Memoria de otros libros de diferentes impressiones », se
apuntan los siguientes por orden alfabético (14 r.-16 r.) :
Áurea rosa super evangelio, per Magistrum Silvestrum de Prierio, O. P.,
(s. n. i. et L), 1545.
Acta Apostolorum, Paris, Ex officina Simonis Colinaei, 1540. Es del Canó
nigo Mudarra.
Anotationum in armoniam evangelicam, Paris, Ex officina Roberti Stephani,
1545. Es del Canónigo Valladolid, de S. Salvador.
Acta Apostolorum, Lyon, ex officina Melchioris et Gasparis Treschesel
fratres, 1532.
Acta Apostolorum, Lyon, ap. Theobaldum Paganum, 1540. Es de fr. Gregorio
Casuella.
Acta Apostolorum, Paris, ex officina Roberti Stephani, 1545. Es de fr. Franc
isco de Ulloa (Sto. Tomas) y de fr. Alberto de Casaus (Sto. Tomás).
Actionum jorensium progimnasmata interpretado, Colonia, ex officina
Joannis Gynnici, 1544. Es del Dr. Maldonado.
Bibliotheca, Zurich, ap. Christophorum Froschoverum, 1545.
Breve totius theologicae veritatis... Paris, ap. Hieronimum et Dionisium de
Marnaf, 1548. Es de fr. Francisco de Ulloa (Sto. Tomás).
Concordantiae majores Sacrae Bibliae, Lyon, Ap. Sebastianum Griphum,
1540 (s. n. auctoris). Es del Convento de Nra. Sra. de la Regla.
Cosmographia universalis, auctore Sebastiano Mustero, Basilea, Ap. Enrri-
cum Petri, 1550.
Cañones Concilii Coloniensis, Lyon, Ap. Antonium Vicentium, 1544. Es de
Diego de Valderrama.
LA INQUISICIÓN DE SEVILLA EN 1552 243
Chronicon Regum regnorumque omnium Cathalogum, Basilea, Ap. Ionnem
Hervag, 1534. Es de un librero y lleva la señal V y R. Otro ejemplar es
del clérigo Juan Baptista y otro de Lucas de la Sal.
Coloquios de Erasmo en latín, Lyon, Ap. Laurentium Hilaire, 1530.
Diurnale Romanum, Lyon, in aed. Philiberti et Bartholomaei Froeni, 1548.
Diurnale Romanum, Lyon, Ap. Gulielmum de Milus, 1548.
Diálogo de doctrina christiana, en romance, dirigido al Marqués de Villena,
fecho por un religioso [Juan de Valdés]. Es de Francisco Diez, librero.
Eclesiastes Erasmi, Amberes, sub intersigno rubri castri, 1539. Es de ir. An
drés Romero (Sto. Tomás).
Ecclesiaíticoe Histariae autores, Basilea, 1549. Es de un librero, V. R.
Enrici Cornelli Agripae, De occulta philosophia, 1533.
Harmoniae Evangelicae Scripturae, Basilea (s. n. i.), 1537.
Index omnium quae insigniter dicta sunt a divo loanne Chrisostomo, Basilea,
ex officina frobeniana, 1530. Del Dr. Lorenzo Suárez de Figueroa.
In graecorum Epigrammatum libros quatuor, Vicentio Obsopoeo autore,
Basilea, in oíficina Nicholai Brilingerii, 1540. Es del Dr. Gallardo (S. And
rés).
Ioannis Tobei sententiae ex thesauris graecorum delectae, Amberes, Ap.
Ioannem locum ( !), 1545. Es del racionero Benegas.
Liber psalmorum, Paris, ex oflicina Roberti Stephani, 1546. Es de Francisco
González.
Liber psilmorum, Lyon, 1541 (s. n. i.), 2 ejemplares en S. Isidro.
Liber psalmorum, Lyon, Ap. Sebastianum Griphium, 1542. San Isidro.
Libri prophetarum, Lyon, Ap. Theobaldum Paganum, 1542. Convento de
Sto. Tomás y de S. Isidro.
Libri prophetarum, Lyon, Ap. Sebastianum Griphium, 1542. Colegio de
Sto. Tomás y S. Isidro.
Libri prophetxrum, Lyon, Ap. Antonium Vicentium, 1542. Fr. Diego Or-
dóñez (Sto. Tomás).
Libri Regum, Lyon, Ap. Theobaldum Paganum, 1542. Colegio de Sto. To
más, S. Isidro, Nebreda (S. Pablo).
Libri Regum, Lyon, Ap. Antonium Vincentium, 1542. Fr. Diego Ordóñez
(Sto. Tomás) y S. Isidro.
Libri Regum, Lyon, Ap. Sebastianum Griphium, 1542. Colegio de Sto. To
más y S. Isidro.
Misal Romano, Lyon, Ap. Gulielmum Robillium, 1550. Es de de Juan de
Senat, librero.
Opera d. Caecilli Cipriani, episcopi Carthaginensis, Paris, in claustro Bru-
nello, Ap. Nicholaum de Guignant, 1541. Es del pbro. Juan de Perea.
Opera d. Ioannis Chrisostomi, archiepiscopi, Paris, 1542. Es del Dr. Carranza.
Opera Epiphanii episcopi contra octoginta haereses, Paris, 1544.
Opera d. Ioannis Chrisostomi in Epistulas Pauli, 1544. Es de Nra. Sra. del
Rosario, en Bornos.
Prophetiae et Acta Apostolorum, en latín (s. n. i. et auctoris), 12 g.
Phrases divinae Scripturae, Amberes, in aedibus Ioannis Stelsii, 1539.
Phrases divinas Scripturae. 3 ej., editados en Paris, Ap. Audoenum parvum,
1544 ; Ap. Ambrosium Girault, 1543 ; y Ap. Ioannem Foucherium et Ni
cholaum Aegidium, 1540.
244 BULLETIN HISPANIQUE
En Jerez :
7 Diurnales, Lyon, in aedibus Philiberti Rolleti, 1548, 1549 ; Ap. Guliel-
mum de Milis, 1548; Ap. Franciscum de Gabiano, 1548; A. Fradium,
1549.
Biblia portabilis absque Testamento Novo, Lyon, Ap. Theobaldum Paganum,
1542.
Index Utriusque Testamenti (S. n. et 1.), 1545.
Nuevo Testamento, Lyon, Ap. Sebastianum Griphium, 1547.
Harmoniae Evangelicae, Amberes, Ap. Matheum Cronium, 1540.
Phrases divinae Scripturae, Amberes, per Bartholomaeum Vesthemerium,
in aedibus Joannis Stelsii. 3 ej.
Praecationes Bibliae, Lyon, p. Joannem et Franciscum Frelleos, fratres,
1538.
Praecationes dominicae, Lyon, Ap. Theobaldum âaganum, 1540.
Praecationes dominicae, Lyon, Ap. Sebastianum Griphium, 1540.
246 BULLETIN HISPANIQUE
***
Todavía, como efecto de un segundo edicto de la Inquisición, se
recogieron en Sevilla las ediciones de Biblia siguientes (12 r.-13 r.) :
Ediciones de Amberes
1534. Ap. Martinum Caesar. Lie. Juan Benítez de Sama.
1541. Ex oflicina Joannis Stelsii. Fr. Pedro Carrillo, presentado de la
Merced ; fr Gonzalo de Arciniega, fr. Agustín de Santiago (Sto. To
más), fr. Andrés de San Juan (Sto. Tomás).
Ediciones de Basilea
1538. Ex officina Hieronimi Frobenii et Nicholai Episcopii. Monasterio
de la Luz.
Ediciones de Lyon
1531. Ex officina Joannis Marschal. Bachiller Escamilla, fr. Domingo de
Saavedra (de Regina Coeli), Agustín de León.
1532. Ex officina Joannis Marschal. Fr. Pedro de Medina (Monasterio de
Santa Ana de Carmona).
1536. Ap. Jacobum Giuntam. Fr. Martín Cano (Sto. Tomás).
1537. Ap. Hugonem Aporta. Racionero Juan Pérez Bejarano.
1538. Ap. Hugonem Aporta. Bachiller Jerónimo de Chaves.
1540. In aedibus Antonii Vincentii. Lie. Santa Cruz, cura de Burguillos.
1542. Ap. Jacobum de Giunta. Racionero Pedro Benegas.
1542. Ap. Hugonem Aporta. 6 ej., un librero, que señala sus libros con
las iniciales R. V.
1542. Ap. Guillelmum Boulle. Fr. Rafael (S. Isidro), fr. Bonifacio (S. Isi
dro), fr. Pedro de Sarasal (en La Luz), 2 ej., un librero. R. V.
1544. Ap. Hugonem et haeredes Aemonis Aporta. Lie. Vibar, fr. Andrés
Romero (Sto. Tomás).
1545. (s. n. i.) Biblia en francés.
1546. Ap. Joannem Giuntam. Fr. Domingo (S. Isidro), fr. Domingo de
García Alvarez.
1546. Ap. Jacobum Gozet. Juan Martín, clérigo Cura de Cumbres Mayores.
1549. Ap. haeredes Jacobi Giuntae. Un librero. R. V.
Ediciones de París
1545. Ex officina Roberti Stephani. Monasterio del Rosario de Bornos;
Alonso Pérez de Aracena.
1546. Ex officina Roberii Stephani. Bachiller Antonio Fernández de las
Casas, vecino de Osuna; fr. Hernando de Cabrera.
LA INQUISICIÓN DE SEVILLA EN 1552 247
Pentatheucus Moysi. 6 ejemplares impresos en Lyon : 2 Ap. Antonium Vi
centium, 1542 ; 2 Ap. Theobaldum Paganum, 1542 y 2 Ap. Sebastianum
Griphium, 1542.
Proverbia Salomonis, Lyon, Ap. S. Griphium, 1542.
Pomponio Mêla. 2 ejemplares : Paris, 1530 y Basilea, 1522 {s. n. i.).
Pandectarum sive partitionum unioersalium Conrradi Gesneri, tigurini me-
dici. 2 ej., Zurich, Ap. Christophorum Froschoverum, 1547.
Postillae majores tolius anni. 2 ejemplares : Lyon, Ap. Dominicum Bero-
ardum, 1549 y otro de 1541 (s. n. i.).
Quinqué libri Moysi, Paris, ex oíficina Roberti Stephani, 1541. Es de Alvaro
Pérez de Aracena.
Theophilacti archiepiscopi. 18 ejemplares. Nueve ediciones de Paris, Ap.
Ambrosium Girault, 1542 y 1545 ; Ap. Poncetum Lépreux, 1542 y 1549 ;
Ap. Hieronimum Dionisiumque de Marnai, fratres, 1549 ; Ap. Audoenum
parbum, 145 y 1549 ; ex. oíficina M. Boscani, 1541 ; ex oíficina Melchioris
Novesani, 1541. Ap. Heronem Alopecium. Coloniae, 1532 y 1542; Ap.
P. Vidover (s. 1. i.), 1524 y 1539.
Testamento Nuevo, en latín. Ejemplares de Lyon, Ap. Antonium Vicentium,
1542; Ap. Theobaldum Paganum, 1543; Ap. Theobaldum Paganum,
1542, 1544 ; Ap. Sebastianum Griphum, 1549, 1546, 1543, 1547, 1544.
Edición de Paris, Ap. loannem Roigur, 1543.
Universalis Geographia, Basilea, per Enrricum Pétri, 1547.
Vulgata aeditio Veteris ac Novi Testamenti, Venecia, Ap. Petrum Sichaeffer
magnutinum germanum, 1542.
Concluye la lista con esta advertencia : « De más de los libros con
tenidos en este Memorial, ay otros muchos, así Testamentos nuebos
como Diurnales e otros semejantes, que por su prolixidad no van
aquí puestos por estenso. »