Está en la página 1de 5

UNIDAD III y IV – QICHWA RUNASIMI

Imata kanki? / Imata ruranki?

1.1 VOCABULARIO ARUYKUNA / RURAYKUNA


A - NAWINTSAY

Tukuyrikuq
Tukshikuq / Hampikuq
Yanuq / Yanukuq
Wasiruraq
Rantikuq – Rantiq
Yachachiq / Amawta
Awaq / Awakuq
Puklaq
Llimpiq
Amachaq
Aychayuq
B - RIMANAKUY

Hay! Nuqam Pillku ka.


Yanukuq(mi) ka.
Rurashqa kushitsiman

Hay…! Nuqa(m) Jhon ka, pay Carolmi. Nuqantsi


hampikuq kantsi. Yanukuq(mi) ka naqata(q/m)
paymi rantikuq(mi) y yachachiqpis ka.

RUNASIMI YACHACHIQ: Javier R. ESPINOZA CÁRDENAS


UNIDAD III y IV – QICHWA RUNASIMI
RIKAY
Yanukuqmi mama naqatam chakra ruraqmi tayta
C - KANAN QAM RURARKUY
Llimpiq mama y puklaq tayta.
Llimpiqmi mama y puklaqmi tayta.
Llimpiqmi mamami y puklaqmi taytami.
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………….

1.2 GRAMÁTICA HUTITSIQKUNA “MI”


A - NAWINTSAY
1. Yanukuq Victor. Yanukuqmi Victor.
2. Yachachiqkuna Rosa y Derren - Yachachiqmikuna Rosa y Derren.
3. Tukuyrikuq kayta muna - Tukuyrikuq kayta munami.
4. Yachakuqkuna kantsi - Yachakuqmikuna kantsi.
5. Hampikuq Maycol - Hampikuqmi Maycol.

B - KANAN QAM RURARKUY


Aylluykikunawanpita qilqay.
1. ………………………………………………………………………………………………...
2. ………………………………………………………………………………………………...
3. ………………………………………………………………………………………………...
4. ………………………………………………………………………………………………...
5. …………………………………………………………………………………………..........

C - RIMANANTSIPAQ

A: Imataq Pa?
B: Yanukuqmi pa.

A: Imataq kanki?
B: Qichwa yachakuq ka.

A: …………………………………?
B: ………………………………….

RUNASIMI YACHACHIQ: Javier R. ESPINOZA CÁRDENAS


UNIDAD III y IV – QICHWA RUNASIMI

1.3 VOCABULARIO AYLLU

A - NAWINTSAY

Tayta
Mama
Wambrakuna
Ulqu churi - Ulqu wawa
Warmi churi – Warmi wawa
Wawqi / Turi
Pani / Nana
Wilkakuna
Chachakuna
Taytakuna

RIKAY
Carlos y Rosa taytakunam
Carlos y Rosa son mis abuelos
Utilizando pronombres.
Juan taytami
Pani pa – panimi pa
Victoria mamami
Wawqi pa – wawqimi pa
Raquel nanami
Taytakuna(m) qamkuna – taytakuna(m) qamkunami
Juan y Victor wilkakunam

Runa - wawqi Wawqimi pa


Warmi - turi R Turimi pa

Runa - pani Panimi pa


Warmi - nana W Nanami pa

RUNASIMI YACHACHIQ: Javier R. ESPINOZA CÁRDENAS


UNIDAD III y IV – QICHWA RUNASIMI
B - KANAN QAM RURARKUY
Utiliza los pronombres:
1. ………………………………………………………………………………………………

2. ………………………………………………………………………………………………

3. ………………………………………………………………………………………………

4. ………………………………………………………………………………………………

5. ………………………………………………………………………………………………

6. ………………………………………………………………………………………………

1.4 GRAMÁTICA TSARAYKUNA “Pa - Kunapa”

A - RIKAY
a) Jeanpa wasin / wasinkuna b) Raydapa mankan / mankankuna

a) Taytakunapa chakran / kuna b) Wawqikunapa kuchin / kuna

RUNASIMI YACHACHIQ: Javier R. ESPINOZA CÁRDENAS


UNIDAD III y IV – QICHWA RUNASIMI
B - QAM RURARKUY
1: Victoria / amachaq / mama
Victoriapa amachaq maman.
2: nana / Amy / tukshikuq
………………………………………………..
3: taytan / mushuq / wasi
………………………………………………..
4: wawqi / Richard / yanukuq
………………………………………………..
C - AYLLUYKIPITA QILQAY
1. Turi Juanpa yana llaman
2. Taytapa suaq mishin
3. …………………………………………
4. …………………………………………
5. …………………………………………

“Ruraykaptikila kikalannam aywan”


“Toda practica te hace perfecto”

RUNASIMI YACHACHIQ: Javier R. ESPINOZA CÁRDENAS

También podría gustarte