Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Bioquimica
Bioquimica
TEMA 1
INTRODUCCIN A LA BIOQUMICA
La bioqumica tiene como objetivo ms importante e est!"io "e a estr!ct!ra# or$ani%aci&n
' (!nciones "e a materia viva "es"e e p!nto "e vista moec!ar)
*e$+n os aspectos trata"os# esta p!e"e "ivi"irse en , bo-!es.
/)0 bio-!1mica estr!ct!ra
2)0 bio-!1mica metab&ica o metaboismo
,)0 bioo$1a moec!ar
La bio-!1mica estr!ct!ra est!"ia a composici&n# con(ormaci&n# con(i$!raci&n ' estr!ct!ra
"e as mo3c!as "e a materia viva# reacionn"oas con s! (!nci&n bio-!1mica)
4 metaboismo est!"ia as trans(ormaciones# (!nciones ' reacciones -!1micas -!e s!(ren o
evan a cabo as mo3c!as "e a materia viva)
La bioo$1a moec!ar est!"ia a -!1mica "e os procesos ' mo3c!as impica"as en a
transmisi&n ' e amacenamiento "e a in(ormaci&n bio&$ica)
La bio-!1mica# (!n"amentamente e5trae conocimientos "e bioo$1a# -!1mica ' $en3tica# '
!sa t3cnicas -!e 6a importa"o "e a (1sica)
Ori$en "e a bio-!1mica
4 ori$en "e t3rmino 7bio-!1mica8 se remonta a os comien%os "e si$o 9I9# c!an"o
imperaba !na teor1a conoci"a como 7vitaismo8 -!e sosten1a -!e as s!stancias e5istentes
en a materia viva eran c!aitativamente "i(erentes "e a materia no viva# ' -!e no se
comportaban se$+n as e'es conoci"as "e a (1sica ' a -!1mica)
4sto se "err!mb& a ra1% "e os trabajos "e !n bio-!1mico aemn :;6<er en /=2=># -!e
sinteti%& en !n aboratorio !rea a partir "e cianato am&nico) ?asta entonces se pensaba -!e
soo se po"1a sinteti%ar en os animaes# en e ri@&n)
La corriente vitaista a+n persisti& por-!e se cre1a -!e as reacciones "e a materia viva soo
po"1an reai%arse en c3!as vivas) *e$+n e vitaismo# as reacciones bio&$icas se
pro"!c1an por !na (!er%a vita "e nat!rae%a misteriosa pero no por procesos -!1micos o
(1sicos)
*e encar$aron "e ec6ar esto abajo os 6ermanos 7B!c6ner8 en /=AB# observan"o -!e
e5tractos "e c3!as "e eva"!ras rotas ' por o tanto m!ertas# eran capaces "e evar a cabo
a (ermentaci&n "e a%+car 6asta etano) 4sto abri& e camino a est!"io "e as reacciones '
procesos bio-!1micos 7in vitro8) A partir "e a-!1 se avan%& ms rpi"amente en e
conocimiento "e as "i(erentes r!tas metab&icas)
/
A (inaes "e si$o 9I9 to"av1a persist1an cient1(icos vitaistas sostenien"o -!e a nat!rae%a
"e a catisis bio&$ica :as en%imas> ' s!s estr!ct!ras eran "emasia"o compejas para
"escribiras en t3rminos -!1micos)
4ste +timo post!a"o se "err!mb& en /A2C# c!an"o *!mner (!e capa% "e cristai%ar !na
prote1na :!reasa p!ri(ica"a "e a j!"1a> "emostran"o -!e a!n-!e as prote1nas tienen !nas
estr!ct!ras $ran"es ' compejas# es posibe sinteti%aras como otro comp!esto inor$nico
c!a-!iera ' -!e s!s estr!ct!ras p!e"en "eterminarse con os m3to"os "e a (1sica '
-!1mica)
A partir "e a-!1# a contrib!ci&n ms importante consisti& en estabecer as estr!ct!ras
-!1micas bsicas "e as s!stancias bio&$icas# i"enti(icar as reacciones "e ca"a r!ta
metab&ica ' ocai%ar 3stas en e interior "e a c3!a)
4sto es apo'a"o por e avance en as t3cnicas "e a bioo$1a ce!ar)
4n a mita" "e si$o 99 se "esarroa a bioo$1a moec!ar# a!n-!e a i"ea "e $en 'a
6ab1a si"o prop!esta en e si$o 9I9 por Men"e)
A me"ia"os "e si$o 99 to"av1a na"ie 6ab1a aisa"o !n $en ni se 6ab1a "etermina"o s!
composici&n -!1mica) La ma'or1a "e os cient1(icos pensaban -!e os ci"os n!ceicos
ten1an !na (!nci&n meramente estr!ct!ra# ' -!e tan soo as prote1nas eran o
s!(icientemente compejas estr!ct!ramente para ser porta"oras "e a in(ormaci&n $en3tica)
4n os a@os DE ' FE se "emostr& -!e esto era err&neo# ' -!e e ADN era e porta"or "e a
in(ormaci&n $en3tica)
;atson ' CricG p!bicaron a estr!ct!ra en "obe 63ice "e ADN# as1 como to"os o
"esc!brimientos posteriores reaciona"os con os mecanismos "e a transmisi&n "e a
in(ormaci&n bio&$ica)
4sto "io !$ar a !na n!eva rama "e a bioo$1a# a bioo$1a moec!ar)
La bio-!1mica tambi3n n!tre "e conocimientos a otras ramas "e a bioo$1a como a
bio(1sica# a n!trici&n# investi$aci&n m3"ica o biotecnoo$1a entre otros)
HROHI4DAD4*# ORII4N J 4KOLUCIN D4 LA* BIOMOLLCULA*
Bioeementos o eementos bio$en3ticos.
Casi to"os os bioeementos se sit+an en a primera mita" "e sistema peri&"ico) La
composici&n en eementos "e casi to"os os seres vivos es bsicamente simiar# a!n-!e
constan "e "i(erencias como e caso "e 'o"o# -!e es imprescin"ibe para os vertebra"os
pero no para otros animaes)
4n e 6ombre se 6an i"enti(ica"o a menos ,E -!e son in"ispensabes en proporciones m!'
"iversas) *e$+n s! ab!n"ancia# se casi(ican en , $ran"es $r!pos.
0 Bioeementos primarios
0 *ec!n"arios
0 Oi$oeementos
Los bioelementos primarios son ?# O# C# N) *on os ms ab!n"antes en to"o e
or$anismo) 4n e caso "e 6ombre# e AAM "e tota)
2
Los bioelementos secundarios son Ca# H# N# *# Na# C# M$# Oe) *on m!c6o menos
ab!n"antes# pero tambi3n estn presentes en to"os os or$anismos) 4n e c!erpo 6!mano
constit!'en e E#BM "e tota "e tomos)
Los oligoelementos son e $r!po ms n!meroso. Mn# I# Co# C!# Pn# O# Mo# *e))))
Aparecen tan soo en canti"a"es tra%as# ' a "i(erencia con os anteriores es -!e a$!nos no
son esenciaes en to"os os or$anismos)
La a!sencia "e estos bioeementos "etermina a aparici&n "e en(erme"a"es)
La ra%&n por a c!a os primarios estn en ma'or proporci&n se "ebe a -!e son os
eementos ms pe-!e@os "e sistema peri&"ico -!e p!e"en (ormar enaces covaentes)
4n e caso concreto "e C# este presenta a caracter1stica "e -!e a"ems "e (ormar enaces
"e este tipo con otros tomos "e otros eementos# tambi3n p!e"e (ormar enaces covaentes
consi$o mismo# "an"o !$ar a ca"enas "e tomos "e carbono -!e p!e"en tener ms "e /EE
tomos "e C ' -!e p!e"en ser ineaes# rami(ica"as o c1cicas)
Los enaces p!e"en ser "obes# o -!e "a !$ar a a aparici&n "e !na $ran varie"a" "e
$r!pos (!ncionaes)
Tambi3n os enaces p!e"en ser tripes# a!n-!e son m!' raros)
4 siicio es !n tomo -!e tambi3n p!e"e (ormar ca"enas consi$o mismo# pero estos
enaces se o5i"an ' se rompen por o -!e en !na atm&s(era "e
2
O como a n!estra# 3stos
son inestabes)
Las funciones "esempe@a"as por os bioelementos son m!' varia"as# ' as a$r!paremos
en , tipos (!n"amentaes. psticas Q estr!ct!raes# cata1ticas ' osm&ticas)
?a' eementos -!e "esempe@an (!nciones psticas o estr!ct!raes 'a -!e (orman parte "e
6!esos# teji"os (ibrosos# te$!mentos# etc))) Dentro "e este $r!po estn C# O# ?# N# pero
tambi3n *# H# Ca)
4n se$!n"o !$ar# m!c6os "esempe@an (!nciones cata1ticas) Un ejempo es e caso "e Oe#
-!e participa en e transporte "e o51$eno ' eectrones# o e caso "e Pn -!e es co(actor "e
m!c6as encimas# o e I# -!e (orma parte "e as 6ormonas tiroi"eas o e Co# -!e (orma parte
"e a vitamina
/2
B )
4n tercer !$ar 6a' bioeementos con (!nciones osm&ticas) Destacan e Na# N# C# -!e en
(orma i&nica intervienen en procesos como a "istrib!ci&n "e a$!a en compartimentos intra
' e5trace!ares en procesos como e mantenimiento "e potenciaes "e membrana# as1 como
otros reaciona"os)
De mismo mo"o -!e os bioeementos# "e(inimos as biomolculas o principios
inmediatos como a-!eas constit!'entes "e os seres vivos# -!e se$+n s! nat!rae%a as
casi(icamos en 2 $r!pos# inor$nicas ' or$nicas)
Dentro "e as inor$nicas# tenemos e O H
2
# $ases como
2
O '
2
CO # saes inor$nicas
como aniones :como (os(ato# bicarbonato> o como cationes :como e amonio>)
,
Dentro "e as mo3c!as or$nicas tenemos a"ems "e $+ci"os# 1pi"os# prote1nas ' ci"os
n!ceicos# otras ampias varie"a"es "e biomo3c!as -!e se conocen en conj!nto como
7metaboitos8# interme"iarios "e etapas "e r!tas metab&icas# como e pir!vato# ci"o
c1trico# !rea# etc)
A!n-!e e5iste !na $ran varie"a" se$+n os "istintos tipos "e c3!as# e principa
componente ce!ar siempre es e O H
2
# -!e representa e BFM apro5ima"amente) 4 2R
componente ce!ar en ab!n"ancia son as prote1nas# con !n /FM) 4 /EM restante se
reparte entre as "ems biomo3c!as) Apro5ima"amente# !n 2M "e a%+cares# ,M "e
1pi"os# !n 2M "e ARN# !n E#FM "e ADN# !n /#FM "e metaboitos interme"iarios ' !n / M
"e saes) ?a' ciertos $r!pos "e c3!as -!e se saen "e esta $enerai"a" "ebi"o a s!s
(!nciones# como as c3!as a"iposas# -!e contienen !n M ma'or en 1pi"os# o as c3!as
6epticas# con !n M ma'or en a%+cares) 4stos porcentajes tambi3n p!e"en variar se$+n e
esta"o (isio&$ico "e a c3!a) Hor ejempo# si a c3!a se enc!entra en mitosis# e M ser
ma'or en ci"os n!ceicos# -!e si est!viese ma"!ra)
0
20
40
60
80
composicin bioqumica
agua
proteinas
azcares
lpidos
ARN
ADN
metabolitos intermediarios
sales
Tipos "e enaces entre biomo3c!as
Intramoec!ares. !nen os tomos para (ormar a biomo3c!a) H!e"en ser covaentes o
i&nicos)
Intermoec!ares . as mo3c!as interaccionan (orman"o asociaciones s!pramoec!ares
-!e p!e"en e$ar a ser bastante compejas) Las (!er%as intermoec!ares son ms "3bies
-!e as covaentes) 4ntre estas# tenemos as eectrostticas# p!entes "e 6i"r&$eno# (!er%as
"e Kan "er ;aas# interacciones 6i"ro(&bicas ' poares)
4jempos t1picos "e estas estr!ct!ras s!pramoec!ares son os ribosomas# a cromatina# as
membranas)))
D
Mo"eos moec!ares
*on mo"eos crea"os -!e !samos para representar a estr!ct!ra en ,D "e as biomo3c!as)
4sta a po"emos representar por , tipos "e mo"eos. espaciaes# "e es(eras ' varias# '
es-!e3ticos)
Los primeros son os ms reaistas# 'a -!e en eos e tama@o ' con(i$!raci&n "e !n tomo
en concreto viene "etermina"o por as propie"a"es "e enace ' por os ra"ios "e Kan "er
;aas)
4jempos "e espacia
Los mo"eos "e es(eras ' varias son menos reaistas 'a -!e os tomos estn representa"os
por es(eras ms pe-!e@as "e o -!e es correspon"er1a se$+n os ra"ios "e Kan "er ;aas#
pero en eas se aprecia ms (cimente a "isposici&n "e os enaces# representa"os por as
varias)
4jempos "e mo"eo "e representaci&n con es(eras ' varias
Los es-!e3ticos nos proporcionan a ima$en ms simpe 'a -!e soo m!estran a
"isposici&n moec!ar) Los tomos no estn in"ica"os e5p1citamente sino -!e a
"isposici&n "e estos se "e"!cen en os sitios "e !ni&n "e os enaces ' s!s t3rminos) 4stos
mo"eos se !san sobre to"o para representar $ran"es mo3c!as -!e p!e"en tener varios
mies "e tomos)
Los tomos "e ? soo se s!een representar en e primer tipo "e mo"eos)
F
A"ems "e estos , mo"eos tambi3n se s!een !tii%ar representaciones es-!emticas "e
estr!ct!ras e5tensas como s!ce"e con a csica representaci&n "e ADN como 2 cintas en
espira o como s!ce"e tambi3n en e caso "e as prote1nas en s!s mo"eos "e cintas) Las
cintas representar1an as re$iones "e a prote1na en 63ice
# as (ec6as en mina
# '
os cor"ones como estr!ct!ras enroa"as a a%ar)
TEMA 2
C
4L AIUA 4N LO* HROC4*O* BIOLIICO*
4st!"iaremos e O H
2
por-!e es a mo3c!a ms ab!n"ante ' por-!e a inmensa ma'or1a
"e as reacciones bio-!1micas tienen !$ar en !n me"io ac!oso ' obe"ecen a as e'es
(1sico0-!1micas "e as "iso!ciones ac!osas)
0 4n primer !$ar# e O H
2
es 1-!i"a en !n ampio ran$o "e temperat!ras :E0/EERC>)
4sto permite -!e a vi"a p!e"a "esarroarse en con"iciones cimticas m!'
"ispares)
0 Hresenta !na "ensi"a" m5ima a DRC) 4n consec!encia# e 6ieo (ota sobre e O H
2
1-!i"a# act!an"o como aisante t3rmico# o -!e permite -!e a $ran masa "e os
oc3anos se manten$a 1-!i"a ' por tanto# a vi"a "e n!merosos seres ac!ticos)
0 4eva"a constante "ie3ctrica# -!e permite a "iso!ci&n "e a ma'or1a "e as saes
mineraes# 'a -!e "ebiita as (!er%as eectrostticas entre os iones)
0 4s !n "ipoo# por o tanto# s!s mo3c!as tien"en a ro"ear a os iones aisn"oos
!nos "e otros# (aciitan"o a "iso!ci&n "e as saes) se "ice -!e estos iones -!e"an
sobata"os) 4 O H
2
tambi3n sobata otras mo3c!as poares no i&nicas como e
etano)
0 4eva"o caor espec1(ico# $racias a o -!e os animaes p!e"en $anar o per"er
bastante caor con escasa mo"i(icaci&n "e a temperat!ra corpora) 4sto e5pica e
pape termorre$!a"or corpora "e a san$re)
0 4eva"o caor "e vapori%aci&n) 4sto -!iere "ecir -!e !n anima p!e"e eiminar e
e5ceso "e caor vapori%an"o canti"a"es "e O H
2
reativamente pe-!e@as a trav3s
"e p!mones ' pie# p!"ien"o mantener as1 a temperat!ra corpora por "ebajo "e a
ambiente)
0 4eva"a tensi&n s!per(icia) *!s mo3c!as se or"enan "e mo"o -!e a s!per(icie
ibre sea m1nima) Las s!stancias "enomina"as tensoactivas# como os "eter$entes#
son capaces "e "ismin!ir a tensi&n s!per(icia "e a$!a# o -!e (aciita a me%ca o
inc!si&n "e as $rasas en !n me"io ac!oso) As1 es como act+an as saes "e
intestino "e$a"o# -!e (aciitan a "iso!ci&n "e as $rasas en este)
0 Una "isociaci&n en
OH '
+
H
cr1tica para m!c6os procesos bio&$icos) Las
c3!as vivas tienen mecanismos bastante e(icaces para controar estas
concentraciones)
M!c6as "e estas propie"a"es se "eben a -!e s!s mo3c!as se 6a'an ena%a"as por (!er%as
intermoec!ares -!e son especiamente# p!entes "e ? ' (!er%as "e Kan "er ;aas)
Diso!ciones ac!osas
B
Una "iso!ci&n es !na me%ca 6omo$3nea "e mo3c!as "i(erentes :so!tos> en !n
"isovente) 4n bio-!1mica a $ran ma'or1a "e as "iso!ciones son ac!osas) A "isoverse en
a$!a# estos so!tos mo"i(ican as propie"a"es "e "isovente como e coor# "ensi"a")))
A$!nas "e estas propie"a"es no "epen"en "e a nat!rae%a "e so!to# sino soo "e n+mero
"e part1c!as "is!etas ' as "enominamos propiedades coligativas "e as "iso!ciones# -!e
son.
0 "escenso "e a H "e vapor
0 "escenso criosc&pico# o "e a temperat!ra "e con$eaci&n
0 incremento "e a temperat!ra "e eb!ici&n
0 H osm&tica
Des"e e p!nto "e vista (isio&$ico "estaca a presi&n osm&tica# por-!e as membranas
ce!ares act+an como membranas semipermeabes)
Ejemplo. os eritrocitos# -!e (orman parte "e a san$re) *i coocamos !no en a$!a "estia"a#
este estaar :se isar> 'a -!e en s! interior 6a' !na concentraci&n "e so!to# ' e a$!a
entrar en s! interior 6asta e-!iibrar as concentraciones interna ' e5terna) *e cac!a -!e
a presi&n a soportar por as pare"es "e eritrocito ser1a "e B#C atm&s(eras)
C!an"o (orman parte "e a san$re no se isan por-!e este me"io es isot&nico respecto "e
interior "e $&b!o rojo)
Hara mantener constante a concentraci&n "e so!tos en e me"io interno "e or$anismo# 6a'
"iversos mecanismos) Destacan a se" ' a (itraci&n rena# re$!a"as por osmoreceptores
conecta"os con e sistema nervioso centra)
Las "iso!ciones ac!osas as "i(erenciamos en "os tipos. moec!ares e i&nicas)
4n as primeras# as mo3c!as "is!etas mantienen s! inte$ri"a" como en e caso "e
a%+cares# prote1nas))) 4n as i&nicas# as mo3c!as "is!etas se "isocian en e "isovente en
"os o ms iones)
Q!e !n "iso!ci&n sea !na o otra reperc!te "irectamente en s!s propie"a"es coi$ativas# 'a
-!e "epen"en "e n+mero "e part1c!as "is!etas# ' por tanto# como en !na "iso!ci&n
i&nica# e n+mero "e iones es ma'or -!e e "e mo3c!as "is!etas# e e(ecto sobre as
propie"a"es coi$ativas ser ma'or# mientras -!e en e caso "e as "iso!ciones moec!ares
ser m!c6o menor a ca!sa "e -!e as part1c!as son tantas como as mo3c!as "is!etas)
Un tercer tipo "e "iso!ciones son as coloidales, -!e se caracteri%an por-!e as part1c!as
"e so!to s!peran !n "etermina"o tama@o# :normamente !n "imetro ma'or a /E o !na
masa s!perior a /E Gio"aton>) Las "iso!ciones cooi"aes "i(ieren "e as "iso!ciones
ver"a"eras en a$!nas propie"a"es) Hor ejempo# se p!e"en precipitar por centri(!$aci&n a
ata veoci"a") La s!per(icie "e contacto "e as mo3c!as con e a$!a o inter(ase a"-!iere
!na especia reevancia en este caso# ' n!merosas t3cnicas ana1ticas se basan en as
propie"a"es "e estas inter(ases)
Biomo3c!as -!e "an !$ar a cooi"es son os poisacri"os# prote1nas ' ci"os n!ceicos)
4stas macromo3c!as presentan #en s! inter(ase con e a$!a# $r!pos poares como e OH o
i&nicos como e carbo5io o e amino# -!e or"enan a s! are"e"or !na $ran canti"a" "e
mo3c!as "e a$!a) Como estas macromo3c!as son "e $ran tama@o# inc!so as
"iso!ciones concentra"as contienen !n n+mero pe-!e@o "e mo3c!as# por o tanto as
=
propie"a"es coi$ativas "e as "iso!ciones cooi"aes son poco observabes) *in embar$o#
a H osm&tica s1 es importante# ' presenta a$!nas pec!iari"a"es en os si$!ientes casos.
0 c!an"o e cooi"e es i&nico
0 c!an"o e compartimento -!e contiene e cooi"e est imita"o por !na membrana
semipermeabe
0 c!an"o a otro a"o "e a membrana semipermeabe e5iste !n so!to i&nico "i(!sibe
4n estos casos e cooi"e s1 ori$ina !na presi&n osm&tica -!e se "ebe# por !na parte# a a
presencia "e as macromo3c!as cooi"aes# pero tambi3n a a e5istencia en este
compartimento "e !n e5ceso "e part1c!as i&nicas "i(!sibes -!e son atra1"as por e
cooi"e) A esta presi&n se e "enomina presi&n cooi"osm&tica# "ebi"a a -!e e cooi"e tiene
car$a ' por o tanto atrae a iones -!e son os -!e crean a H)
4sto s!ce"e en bioo$1a en m!c6os !$ares como entre e pasma ' e 1-!i"o intersticia#
separa"os por e en"oteio "e capiar)
Las mo3c!as -!e se "isocian "ecimos -!e son eectroitos ' "i(erenciamos
0 os eectroitos (!ertes# c!an"o a "isociaci&n es tota#'
0 os "3bies# c!an"o a "isociaci&n es soo parcia
4-!iibrios i&nicos
4 a$!a es !n eectroito "3bi -!e se "isocia en m!' baja proporci&n "e a si$!iente
manera.
+
+ OH H O H
2
) *oamente !na mo3c!a "e ca"a
C
/E FF, est "isocia"a# '
esto presenta !n $ran inter3s en bioo$1a)
[ ] [ ]
/D
/E
+
= = cte OH H ) 4n a$!a p!ra# [ ] [ ]
B
/E
+
= = OH H # es "ecir# -!e e a$!a p!ra
tiene !n H? S B)
C!a-!ier s!stancia -!e 6a$a variar !na "e as concentraciones "e os iones 6ar -!e a
concentraci&n "e otro tipo i&nico se mo"i(i-!e "e mo"o -!e e pro"!cto si$a sien"o
constante)
4 inter3s (isio&$ico "e H? se re(eja en varios aspectos) 4n primer !$ar# e
(!ncionamiento arm&nico "e m!c6os procesos "e or$anismo re-!iere a act!aci&n
concerta"a "e m!c6as encimas# ' a acci&n cata1tica "e estas "epen"en "e H?) A"ems en
e interior "e as c3!as se pro"!cen $ra"ientes ocaes "e H? -!e se !san en e
amacenamiento "e ener$1a -!1mica en (orma "e ATH# como s!ce"e por ejempo entre a
mitocon"ria ' e citoso)
Hor otra parte# proceso como e intercambio "e $ases en os p!mones est re$!a"o por
cambios m!' s!aves "e H? en e interior "e eritrocito)
En resumen, en bioqumica tendremos que tener en cuenta el tipo de disolucin que usemos
y el PH.
La ma'or1a "e os ci"os ' bases -!e tienen inter3s (isio&$icos son# a i$!a -!e e a$!a#
eectroitos "3bies ' estn soo parciamente "isocia"os) Hor ejempo# e ci"o ac3tico se va
A
a "isociar se$+n esta ec!aci&n.
+
+ H c cH ) 4n e e-!iibrio# a constante "e
e-!iibrio es.
[ ]
[ ] cH
c
!
= ) I$!amente s!ce"e con otros ci"os ' bases "3bies)
Hara os ci"os ' bases "3bies# N es m!' baja ' con o -!e se trabaja es con e pN :0o$ N>)
4n a escaa "e pN os ci"os "3bies tienen vaores menores a B ' as bases ma'ores a B)
C!an"o e ci"o se enc!entra "isocia"o a FEM a concentraci&n "e a (orma no "isocia"a
es i$!a a a concentraci&n "e a (orma "isocia"a ' por o tanto po"emos "ecir -!e
H?SpN ) Tambi3n po"emos "e(inir e pG como e H? a -!e e FEM "e ci"o est
"isocia"o)
4 pN "e os ci"os ' bases "3bies se p!e"e "eterminar me"iante as c!rvas "e tit!aci&n)
Lo ms importante "e as c!rvas es -!e m!estran como !n ci"o "3bi ' s! ani&n p!e"en
act!ar como tampones)
Un sistema tamp&n o amorti$!a"or es !sa"o por e or$anismo para prote$erse "e
variaciones br!scas "e H?)
"O#$ adem%s de tampones o amortiguadores podemos encontrarnos con el t&rmino
ingl&s 'Bu((ers).
4stas "iso!ciones contienen en proporciones ano$as as (ormas "isocia"a ' no "isocia"a
"e !n ci"o o base "3bi# -!e conse$!imos me%can"o en proporciones a"ec!a"as !n ci"o
"3bi ' base (!erte# o base "3bi ' ci"o (!erte# "e (orma -!e o -!e se ori$ina es !na
me%ca "e !n eectroito ' !na sa (!erte) C!a-!ier (actor e5terno -!e tien"a a variar a
concentraci&n "e
+
H
"espa%ar e e-!iibrio 6asta -!e a n!eva concentraci&n "e
+
H
sea
simiar a a inicia) A e(ectos c!aitativos# os sistemas tamp&n se ri$en por a ec!aci&n "e
H&ndersson * Hasselbac+# -!e es
[ ]
[ ] %cido
anin
p! PH o$ + =
)
Las "iso!ciones re$!a"oras c!mpen !na serie "e normas.
4 H? "e !na re$!a"ora no "epen"e "e as concentraciones abso!tas "e ci"o ' base o sa
si no "e a proporci&n entre as (ormas "isocia"a ' no "isocia"a# con o -!e a !na
"iso!ci&n tamp&n po"emos a@a"ir a$!a sin mo"i(icar s! H?) A!n-!e no var1a# o -!e
oc!rre es -!e as "iso!ciones ms concentra"as tienen ma'or capaci"a" "e
tamponamiento) A"ems a amorti$!aci&n es m5ima c!an"o e H? "e me"io coinci"e con
e pN "e amorti$!a"or) *i a "i(erencia entre e H? ' e pN es ma'or a 2 entonces no 6a'
capaci"a" amorti$!a"ora)
Una base "3bi act!ar como tamp&n a a@a"ir !n ci"o (!erte siempre -!e a reaccionar
entre s1 -!e"e a$+n e5ceso "e base)
4n e or$anismo tenemos !na serie "e amorti$!a"ores (isio&$icos# "e os c!aes "estacan
os (os(atos) 4n os teji"os e (os(ato se 6a'a combina"o con a%+cares# 1pi"os o ci"os
n!ceicos) 4 ci"o (os(&rico tiene , tomos "e ? "isociabes) *! "isociaci&n es $ra"!a '
ca"a !no "e eas posee !n pN espec1(ico) H!es bien# soo a "isociaci&n "e se$!n"o prot&n
tiene inter3s (isio&$ico 'a -!e s! pN es C#=C # cercano a H? (isio&$ico)
/E
Otro importante es e sistema "e bicarbonato# 'a -!e e ci"o carb&nico se 6a'a en
e-!iibrio con e 2
CO
' por tanto a concentraci&n "e ci"o carb&nico en san$re se
mo"i(ica varian"o a ventiaci&n p!monar) Hor +timo# e amorti$!a"or ms importante
(isio&$icamente son as prote1nas# -!e contienen $r!pos (!ncionaes -!e son ci"os ' bases
"3bies con !na ampia $ama "e pNs# "e manera -!e (!ncionan como b!enos
amorti$!a"ores casi a c!a-!ier H?) Hor s! ab!n"ancia en a san$re ' s! pape en a
respiraci&n# a 6emo$obina "estaca como amorti$!a"or entre as prote1nas) *! pec!iari"a"
ms importante en este senti"o es -!e s! pN var1a se$+n est3 o no o5i$ena"a# o -!e e
con(iere !na capaci"a" amorti$!a"ora a"iciona)
os aminoci"os# constit!'entes "e prote1nas poseen !n $r!po carbo5io ' otro amino)
//
Meto"oo$1a bio-!1mica
TEMA 3
4L MAT4RIAL BIOLIICO) ?OMOI4NADO D4 T4TIDO*
Aspectos $eneraes "e a meto"oo$1a bio-!1mica
4n a investi$aci&n bio-!1mica con (rec!encia se necesita p!ri(icar !n componente
partic!ar "e entre !na me%ca compeja) Di(erenciamos 2 separaciones# as ana1ticas ' as
separativas)
4n as ana1ticas e objetivo es i"enti(icar ' estimar pe-!e@as canti"a"es "e os comp!estos#
' $eneramente no es necesario rec!perar e comp!esto "esp!3s "e proceso "e separaci&n )
Hara "eterminar a presencia "e !n comp!esto en !na me%ca se compara s!
comportamiento "!rante e proceso ana1tico con e "e !n comp!esto conoci"o -!e se
"enomina 7estn"ar8 o 7patr&n8# ' -!e se somete e5actamente a mismo tratamiento)
La "eterminaci&n c!antitativa "e comp!esto p!e"e 6acerse sin necesi"a" "e p!ri(icaci&n
previa en a$!nos casos# en os -!e "ic6o componente posee !na proporci&n +nica -!e o
caracteri%a# como s!ce"e con os ensa'os "e activi"a" encimtica en e5tractos cr!"os o
c3!as enteras)
4n c!anto a as separativas# e objeto es "istinto) *e trata "e aisar ' rec!perar !na $ran
canti"a" "e comp!esto en !n $ra"o "e p!re%a para po"er# con este comp!esto aisa"o#
est!"iar s!s propie"a"es -!1micas o bio&$icas) Las separativas re-!ieren !na ma'or
canti"a" "e materia "e parti"a -!e as ana1tica para $aranti%ar !n ato $ra"o "e
rec!peraci&n "e comp!esto) Los m3to"os !tii%a"os poseen !na reso!ci&n menor -!e os
m3to"os !sa"os en as t3cnicas ana1ticas)
Us!amente os procesos "e p!ri(icaci&n "e !na mo3c!a en bio-!1mica comien%an con
t3cnicas preparativas -!e nos "an !na b!ena canti"a" "e materia 'a p!ri(ica"o) A
contin!aci&n se si$!e p!ri(ican"o 6asta -!e acancemos e $ra"o "e p!re%a "esea"o)
Normamente a ma'or p!re%a menor rec!peraci&n)
4 materia bio&$ico !sa"o en bio-!1mica
La e5perimentaci&n en bio-!1mica p!e"e evarse a cabo "e "os mo"os (!n"amentaes# 7in
vivo8 e 7in vitro8)
4 primer t3rmino se apica a or$anismos m!tice!ares ' !tii%a pantas o animaes enteros
o tambi3n parte "e os animaes en as c!aes "etermina"os &r$anos estn pre(!n"i"os con
n!trientes) La per(!si&n impica e bombeo "e !na "iso!ci&n isot&nica car$a"a con
n!trientes# (rmacos ! 6ormonas a trav3s "e &r$ano) 4sta so!ci&n as!me e pape "e a
circ!aci&n norma# aportan"o n!trientes ' eiminan"o s!stancias "e "esec6o)
/2
Los animaes se !tii%an en investi$aci&n (!n"amenta as1 como en m3"ica# veterinaria ' en
pr!ebas to5ico&$icas) Los animaes ms empea"os son ratones# ratas ' coba'as# "ebi"o a
s! bajo precio ' (acii"a" "e manejo# pero tambi3n otros animaes como conejos# m!'
empea"os para preparar antic!erpos) Tambi3n son !tii%a"os $atos# perros# monos# cer"os#
etc)))
4stos animaes "eben mantenerse en pe-!e@os $r!pos 6omo$3neos en o reativo a e"a"#
se5o# esta"o (isio&$ico))) ' controa"os "es"e e p!nto "e vista "e n!trici&n# posibes
en(erme"a"es)))
Los res!ta"os e5tra1"os con e5perimentos con animaes "eben ser someti"os a a
esta"1stica# reai%an"o e5perimentos con ms animaes)
Las pantas enteras se 6an necesita"o en investi$aci&n bsica para e est!"io "e procesos
como a (otos1ntesis# respiraci&n# asimiaci&n "e nitr&$eno))) pero tambi3n para
investi$aci&n apica"a en campos como oa patoo$1a# po!ci&n# tecnoo$1a "e os
aimentos)))
Las pantas# se$+n as necesi"a"es "e e5perimento ' especie# p!e"en obtenerse "e
pantaciones "e e5terior o "e inverna"ero) La !tii%aci&n "e estos +timos tiene a ventaja "e
-!e se controan aspectos como a temperat!ra# 6!me"a"# i!minaci&n)))
Los 7in vitro8 impican a inc!baci&n "e materia bio&$ico en ambientes (1sico U -!1micos
arti(iciaes) 4ste t3rmino se apica a preparaciones encimticas# &r$anos pre(!n"i"os pero
aisa"os "e anima# microor$anismos intactos ' a partes escin"i"as "e animaes o pantas)
Tambi3n se !sa en a e5perimentaci&n in vitro c3!as "esa$re$a"as "e teji"os animaes por
tratamiento con encimas como a tripsina o colagenasa# -!e "e$ra"an a matri%
e5trace!ar -!e mantiene os teji"os ' &r$anos !ni"os)
4n !n &r$ano normamente coe5isten varios tipos "e c3!as) Hara separar estos tipos se
!san "os m3to"os (!n"amentamente) Hor !na parte a centri(!$aci&n -!e separa as c3!as
en (!nci&n "e s! tama@o) Ms recientemente se "esarroaron os "enomina"os
casi(ica"ores "e c3!as activa"as por (!orescencia# -!e consisten en -!e !na s!spensi&n
ce!ar se trata con !na antic!erpo marca"o con (!orescencia :!ni"o a !n componente
(!orescente> -!e se "iri$e contra !n ant1$eno "e a s!per(icie ce!ar -!e est presente en
canti"a"es "i(erentes en os "istintos tipos "e c3!as) A contin!aci&n as c3!as can
pasan"o en (ia "e !na a !na por !n ra'o ser ' se van separan"o (1sicamente "e ac!er"o
con a canti"a" "e (!orescencia -!e presenta ca"a !na) 4stos aparatos son capaces "e
separar varios mies "e c3!as por se$!n"o)
A"ems# para a e5perimentaci&n in vitro tambi3n se p!e"en !sar as c3!as animaes o
ve$etaes en c!tivo) La ventaja "e a !tii%aci&n "e os c!tivos es -!e obtenemos
pobaciones 6omo$3neas ' a"ems en con"iciones controa"as "e manera -!e po"emos
in"!cir o reprimir !n "etermina"o encima o r!ta metab&ica)
4n $enera# po"emos "ecir -!e os m3to"os "e esta investi$aci&n 6an permiti"o avan%ar
ms rpi"o en os e5perimentos bio-!1micos# a!n-!e recibe !na "!ra cr1tica 'a -!e no
siempre s!ce"e o mismo c!an"o estas c3!as estn en e aboratorio en c!tivo -!e c!an"o
estn en vivo en e &r$ano)
/,
T3cnicas "e 6omo$ena"o "e teji"os ' (raccionamiento "e or$n!os ce!ares
4 primer paso en c!a-!ier proceso ana1tico en e c!a e conteni"o ce!ar "eba ser
ibera"o# consiste en a 6omo$enei%aci&n "e teji"os ' a rot!ra "e ce!ar) 4sto nos
proporciona !na me%ca cr!"a -!e se p!e"e !tii%ar como materia "e parti"a en procesos
ana1ticos# o para a "eterminaci&n "e activi"a"es encimticas o est!"ios metab&icos
c!an"o a incorporaci&n "e !n "etermina"o metaboito por e teji"o intacto sea "i(1ci)
Tambi3n po"emos !sar otros teji"os 6omo$enei%a"os para a separaci&n "e os
componentes ce!ares :(raccionamiento ce!ar># en e5perimentos "e compartimentaci&n
metab&ica : "eterminar en -!3 parte "e a c3!a se pro"!ce !n proceso o r!ta metab&ica>)
4 materia bio&$ico -!e se va a 6omo$enei%ar se "ebe seeccionar "e mo"o -!e sea rico
en os or$n!os "e inter3s# ' a"ems m!' activo en a v1a metab&ica -!e se va a est!"iar)
Hor ejempo# si -!eremos est!"iar a ca"ena respiratoria# seeccionaremos !n teji"o rico en
mitocon"rias# como e 61$a"o (resco) *i -!isi3semos aisar n+ceos# tomar1amos !n tro%o "e
timo) A"ems tenemos -!e tomar a preca!ci&n especia "e -!e a so!ci&n en a -!e se
eva a cabo a 6omo$enei%aci&n "ebe ser isot&nica :$eneramente "iso!ciones "e
sacarosa>) 4 (raccionamiento ce!ar se 6ace me"iante centri(!$aci&n "i(erencia : a
"i(erentes veoci"a"es ' "!rante tiempos "istintos># as1 es posibe separar n+ceos#
coropastos# isosomas# mitocon"rias# microsomas) 4 conteni"o "e citoso permanece en
e sobrena"ante "e a +tima centri(!$aci&n)
M!c6as encimas ' prote1nas son termobies :se "esnat!rai%an por acci&n "e a
temperat!ra> por o tanto estos procesos "e 6omo$enei%aci&n "eben reai%arse en (r1o
:$eneramente a D RC en cmaras (r1as>)
Los m3to"os empea"os para a "is'!nci&n "e as c3!as se basan (!n"amentamente en
-!e en $enera# as c3!as c!tiva"as son (cies "e romper) 4sto se consi$!e por c6o-!e
osm&tico# cicos "e con$eaci&n U "escon$eaci&n# o por "i$esti&n con encimas :proteasas '
ipasas>)
Otra manera "e romper as c3!as animaes es e caso "e "isoventes or$nicos como e
tolueno ) sin embar$o# eva"!ras ' c3!as ve$etaes poseen !n pare" ce!ar resistente '
"!ra -!e re-!iere -!e para rompera se combinen m3to"os encimticos ' mecnicos) Los
m3to"os encimticos impican e tratamiento "e as c3!as ve$etaes con pectinasas y
celulasas. 4n e caso "e eva"!ras s! pare" se rompe con a lisocima :me%ca "e encimas>)
4ntre os m3to"os (1sicos tenemos.
0 moi"o con mortero : en presencia "e !n a$ente abrasivo como a+mina>
0 a$itaci&n en presencia "e pe-!e@as boas "e vi"rio :es m!' !sa"o en eva"!ras# pero
en as pantas se p!e"en "a@ar os or$n!os>
Tambi3n se !tii%an 6omo$enei%a"ores -!e son sistemas "e e5tr!si&n o prensas : a (renc6
es a ms !sa"a con eva"!ras>)
Otra manera es a r!pt!ra ce!ar por !trasoni"os) 4s m!' empea"a con bacterias ' s!
pare") Los !trasoni"os son e(icaces pero presentan !n inconveniente# a m!estra se caienta
m!c6o# con o -!e "ebemos act!ar "e manera espor"ica ' en(rian"o a m!estra entre
apicaci&n ' apicaci&n)
/D
4 materia bio&$ico o conservamos con a t3cnica "e (r1o# -!e es a ms !tii%a"a#
con$ean"o a m!estra en nitr&$eno 1-!i"o# por-!e se consi"era -!e as reacciones
bio-!1micas se "etienen a U/,E RC# ' e p!nto "e eb!ici&n "e nitr&$eno es "e 0/AC RC#
con o -!e nos ase$!ra a baja temperat!ra re-!eri"a) Normamente esta con$eaci&n se
6ace en presencia "e !n componente protector# -!e s!ee ser $icero# -!e evita a
(ormaci&n intrace!ar "e cristaes "e 6ieo como consec!encia "e a con$eaci&n rpi"a -!e
a "escon$ear provocar1a a isis "e as membranas ce!ares)
Hrecipitaci&n (racciona"a ' centri(!$aci&n) Utracentri(!$aci&n)
La precipitaci&n (racciona"a es !na (ase preparativa "e a p!ri(icaci&n "e prote1nas) *e
reai%a con saes# com+nmente s!(ato am&nico)
*e basa en -!e en so!ciones sainas concentra"as# !nas prote1nas son ms so!bes -!e
otras# ' as1 po"emos separar "istintas (racciones proteicas)
4 objetivo "e a centri(!$aci&n es aceerar a se"imentaci&n "e s!stancias -!1micas#
c3!as# part1c!as))) crean"o campos $ravitatorios arti(iciaes m!c6o ms intensos -!e e
terrestre) 4stos campos $ravitatorios arti(iciaes se consi$!en 6acien"o $irar a m!estra a
$ran veoci"a" en !nos aparatos ama"os 7centr1(!$as8) Las centr1(!$as "e !so 6abit!a
acan%an entre ,)EEE I ' /E)EEE I # sien"o /I S aceeraci&n "e a $rave"a" terrestre)
4n c!anto a as 7!tracentr1(!$as8# estas acan%an DEE)EEE I "ebi"o a s! ma'or veoci"a"
"e rotaci&n ' a s! act!aci&n en vac1o)
4n as centri(!$aciones os t!bos -!e contienen a m!estra se coocan en !na pie%a -!e $ira
' -!e se ama 7rotor8)
Hara a centri(!$aci&n es esencia -!e e centro "e $rave"a" "e rotor coinci"a con e eje "e
rotaci&n) Hara eo# es imprescin"ibe -!e os t!bos con a m!estra se coo-!en e-!iibra"os
en e rotor# sit!n"oos sim3tricamente con pesos i$!aes)
Rotor "e n$!o (ijo)
Me"iante a centri(!$aci&n as part1c!as se separan en (!nci&n "e !na caracter1stica -!e es
e coe(iciente "e se"imentaci&n# simboi%a"o por 7*8 ' s!s !ni"a"es son os 7sve"ver$8#
sien"o / * S
/,
/E
=
Cromatogra(a HP,C
: ?i$6 Her(ormance Li-!i" C6romato$rap6' o Cromato$ra(1a 1-!i"a "e ata e(icacia>.
Las cromato$ra(1as est!"ia"as 6asta a6ora eran entas# 'a -!e soo se apicaba !na presi&n
6i"rosttica para -!e os 1-!i"os se coasen por a co!mna) Hor eo# a e!ci&n s!ee tar"ar
varias 6oras) 4n este tiempo as mo3c!as ms (r$ies se p!e"en "eteriorar) Otro probema
con -!e nos encontramos es -!e a ser !n proceso ento# a m!estra tien"e a "i(!n"ir
:esparcirse> a me"i"a -!e baja a o ar$o "e a co!mna) C!anto ms "!re a separaci&n
peor ser a reso!ci&n)
La ?HCL res!eve estos probemas 'a -!e !sa !nas presiones entre F)EEE ' /E)EEE psi para
6acer -!e os 1-!i"os atraviesen ms rpi"amente a co!mna# con o -!e as separaciones
-!e tar"aban 6oras se re"!cen a min!tos ' a reso!ci&n es ms ata "ebi"o a -!e no 6a'
tanta "i(!si&n)
Hara po"er 6acer esto (!e necesario "esarroar resinas no compresibes con as -!e reenar
a co!mna# ' a"ems e cambio "e co!mnas "e vi"rio por !nas meticas# ms resistentes
para soportar as presiones)
4ste tipo "e cromato$ra(1a ?HLC tambi3n p!e"e ser !sa"o como cromato$ra(1a "e
intercambio i&nico# "e a(ini"a")))
Cromatogra(a de gases$
/A
?asta a6ora e e!'ente era !n 1-!i"o) A-!1 es !n $as) 4sta cromato$ra(1a tiene !$ar con a
co!mna reena"a "e !n s&i"o inerte -!e est (inamente "ivi"i"o "e materiaes m!'
"iversos como tierra "iatomeas# cromoso) 4ste materia se empapa "e !n 1-!i"o no voti
como !n aceite "e siicona -!e constit!'e a 7(ase estacionaria8)
4 e!'ente es !n $as inerte como 6eio# ar$&n o nitr&$eno -!e se 6ace (!ir a veoci"a"
constante a trav3s "e a co!mna)
La m!estra "ebe ser voti : para as mo3c!as no voties como aminoci"os# se 6acen
reacciones -!1micas -!e as trans(ormen en "eriva"os voties> -!e se intro"!cen en a
co!mna "is!etos con !n "isovente or$nico -!e se evaporan a intro"!ciros a ata
temperat!ra por caentamiento)
Los pro"!ctos voties se van separan"o a o ar$o "e a co!mna se$+n s! reparto entre as
"os (ases# a estacionaria ' a m&vi :$as o 7$as porta"or8>) Como a m!estra se voatii%a a
ata temperat!ra# ' es a a -!e se pro"!ce a operaci&n# as co!mnas estn meti"as en !n
6orno)
Los pro"!ctos se van c!anti(ican"o a a sai"a "e a co!mna me"iante "etectores :m!'
varia"os> -!e estn acopa"os a re$istra"ores -!e nos van a "ar !n re$istro o
cromato$rama en e -!e ca"a componente -!e 6emos separa"o se va a correspon"er con !n
pico -!e sae ca"a cierto tiempo "e retenci&n -!e nos permite i"enti(icar a -!3 mo3c!a
correspon"e ca"a tipo# siempre por comparaci&n "e patrones conoci"os)
4 rea "e ca"a pico nos permite c!anti(icar e comp!esto -!e 6a' en a m!estra) 4sta es
!na t3cnica ana1tica# c!anti(icamos ' c!ai(icamos) No es !na t3cnica preparativa por-!e
rec!peramos canti"a"es m1nimas)
Electro(oresis$
*on a-!eas en as -!e apicamos !n campo e3ctrico a !na so!ci&n con mo3c!as "e
so!to con car$a positiva) 4stas se "espa%an 6acia e cto"o ' as "e car$a ne$ativa 6acia e
no"o) A este "espa%amiento se e "enomina eectro(oresis)
La veoci"a" "e as mo3c!as en a eectro(oresis "epen"e "e 2 (actores.
4n primer !$ar# $!ian"o e movimiento est a (!er%a pro"!ci"a por e campo sobre a
part1c!a -!e se correspon"e por
q
"on"e 7-8 es a car$a "e a mo3c!a en C!ombios#
'
= =
/
q
v
o 7movii"a" eectro(or3tica8# ' es a veoci"a" "e
movimiento por !ni"a" "e (!er%a "e campo) Consec!entemente# a movii"a" "e !na
mo3c!a es a eectro(oresis# ' "epen"e "e s! car$a ' "imensiones moec!ares)
A!n-!e a eectro(oresis se p!e"e evar a cabo en "iso!ci&n# normamente se !sa a$+n
soporte) Las "os ms corrientes son e pape ' e $e)
La "e pape se !sa para separar mo3c!as car$a"as pe-!e@as) *e 6ace -!e a tira "e pape
"e (itro se e5tien"a 6!me"eci"a en !n tamp&n entre "os cmaras -!e son as -!e
contienen os "os eectro"os) 4n e centro "e pape se cooca !na $ota "e a m!estra a
2E
anai%ar ' se conecta e campo e3ctrico) A cabo "e !na 6ora# c!an"o as mo3c!as se 6an
separa"o# se seca e pape ' se ti@e con !n coorante -!e nos "eja ver as mo3c!as -!e
estamos separan"o) Ca"a mo3c!a a i"enti(icamos como !na manc6a# ' se 6abr
"espa%a"o 6acia e no"o o cto"o se$+n s! car$a# ' !na "etermina"a "istancia -!e
"epen"e "e s! car$a ' "imensiones)
A i$!a -!e en a cromato$ra(1a ca"a componente o i"enti(icamos comparn"oo con
(actores conoci"os)
Act!amente se !sa ms a eectro(oresis en $e# -!e se empea para separar prote1nas '
ci"os n!ceicos) *e cooca !n $e -!e conten$a a "iso!ci&n tamp&n a"ec!a"a entre "os
pacas "e crista) 4stos $ees son minas (inas "e tan soo !no mi1metros "e espesor) Los
$ees s!een ser "e poiacriami"a o a$rarosa) La primera es para separar prote1nas ' ci"os
n!ceicos "e bajo peso moec!ar) La a$arosa para separar ci"os n!ceicos "e ma'or
tama@o) 4 $e se cooca entre os compartimentos -!e tienen os eectro"os)
La m!estra se apica en a parte s!perior "e $e# en os 7pocios8 :6en"i"!ras> ' se e
a@a"e $icero ' !n coorante) 4 primero es para -!e a m!estra sea "ensa ' se -!e"e en e
pocio ' no "i(!n"a por e tamp&n -!e 6a' en receptc!o s!perior) 4 se$!n"o :coorante>
nos sirve para se$!ir e proceso "e a eectro(oresis) C!an"o e coorante e$a abajo#
"esconectamos# ' a-!1 se s!pone -!e as mo3c!as 'a estn separa"as) Con esto reai%a"o
retiramos e $e ' o te@imos con !n coorante -!e nos permita vis!ai%ar as mo3c!as -!e
estamos separan"o# -!e as veremos como ban"as estrec6as)
*i a eectro(oresis se reai%a en $e# a movii"a" es menor "e a -!e presentan as
mo3c!as en "iso!ci&n por e e(ecto "e tami%a"o moec!ar -!e ejerce e soporte# -!e es
ms (!erte c!anto ms concentra"o est3 e $e)
Hara mo3c!as c!'a car$a es proporciona a s! on$it!"# como e DNA# -!e presenta !na
!ni"a" "e car$a en ca"a resi"!o# presentan !na movii"a" ibre casi in"epen"iente "e s!
tama@o) 4ntonces# en a eectro(oresis en $e a movii"a" "e estas mo3c!as viene
"etermina"a por e e(ecto "e tami%a"o moec!ar "e $e)
As1# me"iante eectro(oresis en $e po"emos separar as mo3c!as casi e5c!sivamente por
s! tama@o)
Representamos e o$aritmo "e peso moec!ar (rente a a "istancia recorri"a# ' obtenemos
!nos p!ntos -!e se aj!stan a !na 1nea recta)
T3cnicas "e Diisis ' Utracentri(!$aci&n
La "iisis ' a !tracentri(!$aci&n sirven para concentrar ' p!ri(icar biopo1meros) *e
basan en a !tii%aci&n "e membranas semipermeabes -!e permiten e paso "e mo3c!as
pe-!e@as pero no "e prote1nas o otras macromo3c!as)
La "iisis se !sa normamente para eiminar mo3c!as pe-!e@as contaminantes o para
cambiar as con"iciones "e !na so!ci&n tamp&n)
?abit!amente se cooca a m!estra :"iso!ci&n "e !na prote1na# por ejempo> en !na bosa
cerra"a pero con as pare"es "e membranas semipermeabes ' se s!mer$e en !n vo!men
ma'or "e !na "iso!ci&n tamp&n "entro "e !n recipiente) 4 tamp&n se somete a !na
a$itaci&n me"iante !n a$ita"or ma$n3tico sit!a"o "ebajo "e a m!estra en a bosa)
2/
Las mo3c!as pe-!e@as 7contamina"oras8 sa"rn "e esta bosa 6acia a "iso!ci&n
tamp&n# ' esta ten"er a reempa%ar e 1-!i"o "isovente en e -!e tenemos a m!estra) *i
reempa%amos e tamp&n varias veces# a (ina ten"remos a prote1na "is!eta en a
"iso!ci&n tamp&n e5terior ' 6abremos eimina"o otras mo3c!as pe-!e@as -!e a
principio a acompa@aban)
La !tracentri(!$aci&n se !tii%a para concentrar "iso!ciones "e macromo3c!as) Tambi3n
se !san membranas semipermeabes# pero se apica presi&n para 6acer sair e "isovente '
as mo3c!as pe-!e@as) ?a' !na $ran "iversi"a" "e m3to"os) 4 ms sencio consta "e !n
recipiente con !na membrana semipermeabe a -!e se e apica !na presi&n con
2
" $as
como se in"ica en e "ib!jo.
La "iisis p!ri(ica# ' a !tracentri(!$aci&n concentra) Otra t3cnica es a "ia(itraci&n# !na
combinaci&n "e as anteriores# "on"e se concentra ' se eiminan contaminantes a mismo
tiempo)
Hrimero se concentra a m!estra por !tracentri(!$aci&n ' se e a@a"e a "iso!ci&n tamp&n
:$ran vo!men> ' a vovemos a concentrar 6asta -!e -!e"a !n pe-!e@o vo!men# ' as1
s!cesivas veces)
T3cnicas "e Ra"iactivi"a"
Los is&topos ra"iactivos se empe%aron a !tii%ar "esp!3s "e a se$!n"a $!erra m!n"ia# '
presentaron !n $ran avance 'a -!e amp1an en varios &r"enes "e ma$nit!" a sensibii"a"
con a -!e "etectamos !na especie -!1mica) Los anisis tra"icionaes permiten "etectar
mo3c!as en canti"a"es m1nimas "e 7nanomoes8 :
A
/E
moes>)
22
Los comp!estos marca"os ra"iactivamente son os 7tra%a"ores8# 'a -!e se p!e"en se$!ir
as trans(ormaciones -!e s!(ren en presencia "e !n e5ceso "e materia no ra"iactivo)
4n bio-!1mica se !san "os is&topos# os ra"iactivos ' os estabes) 4n e caso "e 6i"r&$eno#
tenemos e tritio :
H
,
># ra"iactivo# ' e "e!terio :
H
2
># estabe)
La !tii"a" "e os is&topos estabes a res!mimos en.
0 incorporan"o !n is&topo estabe a!mentamos a "ensi"a" "e !n materia# o -!e
nos proporciona !n m3to"o (1sico para separar os comp!estos marca"os "e os no
marca"os)
0 Los comp!estos marca"os con is&topos estabes# en especia e C
/,
# se !san
m!c6o en e5perimentos "e resonancia ma$n3tica n!cear para e est!"io "e a
estr!ct!ra moec!ar ' "e os mecanismos "e reacci&n)
0 Como tra%a"ores# c!an"o no se "ispone "e os ra"iactivos a"ec!a"os "e ese
eemento# como es e caso "e O
/=
' "
/F
# -!e no poseen ra"iactivos
De entre os is&topos ra"iactivos# en bio-!1mica se !san os -!e emiten ra"iaciones
'
) 0 Una
es !n eectr&n emiti"o
0 Una
se !san sobre to"o en inm!noo$1a 'a -!e e5isten is&topos "e 'o"o -!e
son emisores
)
La ra"iactivi"a" es !n proceso cin3tico "e primer or"en. e n+mero "e "esinte$raciones -!e
se pro"!cen en !n "etermina"o intervao "e tiempo "epen"e soamente "e n+mero "e
is&topos ra"iactivos presentes)
4ste (en&meno "a !$ar a a e' "e "esinte$raci&n ra"iactiva -!e tiene esta e5presi&n.
t
e " "
=
E
# "on"e. 0
E
"
es e n+mero "e tomos ra"iactivos en e 7t8 S E
0 " es en nR "e tomos -!e -!e"an en e tiempo 7t8
0 es a constante "e "esinte$raci&n
La constante "e "esinte$raci&n es caracter1stica para ca"a is&topo# ' est reaciona"a con
otro parmetro -!e se empea ms# -!e se ama 76emivi"a8 o
2
/
#
# -!e es e tiempo
re-!eri"o para -!e se "esinte$ren a mita" "e os n+ceos "e !na m!estra# ' es i$!a a.
F # E
n
o
CA, # E
La 6emivi"a es caracter1stica "e ca"a is&topo)
La !ni"a" bsica "e "esinte$raci&n es e 7C!rio8 :Ci>) / Ci es a canti"a" "e ra"iactivi"a"
e-!ivaente a a -!e e5iste en !n $ramo "e ra"io# es "ecir#
/2
/E 22 # 2 "esinte$raciones por
min!to) 4n bio-!1mica se trabaja con canti"a"es "e microc!rios :
Ci
>)
Los "etectores "e ra"iactivi"a" "e -!e "isponemos no presentan !na e(icacia "e /EEM# por
o -!e a ra"iactivi"a" se e5presa en !nas !ni"a"es reativas -!e son as c!entas por min!to
2,
:c)p)m)># e n+mero "e "esinte$raciones -!e "etecta e aparato en !n min!to :menos -!e as
reaes>)
Hor ejempo# !n conta"or "e ra"iactivi"a" con !na e(icacia "e FEM para !na m!estra "e
E#/
Ci
nos "ar1a !n 7conta$e8 "e
F
/E / # / c)p)m)
Hara me"ir a ra"iactivi"a" "isponemos "e conta"ores 7I4II4R8 ' "e conta"ores 7"e
centeeo8# ms empea"os)
Los conta"ores $ei$er se basan en e (en&meno "e a ioni%aci&n -!e pro"!cen as emisiones
ra"iactivas sobre !n me"io $aseoso) 4stos se !san principamente para saber# "e mo"o
reativo# si 6a' o no ra"iactivi"a" en !na m!estra# ' para c!anti(icara pero "e mo"o no
m!' apro5ima"o)
Los conta"ores "e centemo nos o(recen !na ma'or precisi&n) *e basan en os procesos "e
e5citaci&n) A-!1 a m!estra se "is!eve o s!spen"e en !n "isovente or$nico -!e inc!'e
!no o "os comp!estos (!orescentes) Una part1c!a
es e coe(iciente "e e5tinci&n# caracter1stico para ca"a s!stancia) *!s !ni"a"es "epen"en
"e as !ni"a"es "e a concentraci&n -!e se empean 'a -!e a absorbancia no tiene
!ni"a"es)
4 $rosor "e a c!beta s!ee ser "e !n cent1metro# por o tanto si a concentraci&n a
e5presamos como moari"a"# as !ni"a"es "e
ser1an
/ /
cm , 1
4sta e' nos permite cac!ar concentraciones "e !na s!stancia a partir "e s! absorbancia)
2F
TEMA 6
?IDRATO* D4 CARBONO# ILWCIDO*
Concepto# casi(icaci&n e importancia bio&$ica
Los carbohidratos# p!ramente# son a"e61"os o cetonas con m+tipes $r!pos 6i"ro5io
:poi6i"ro5ia"e61"os o poi6i"ro5iacetonas>) Constit!'en a ma'or parte "e a materia
or$nica "e a tierra por s!s varia"as (!nciones# "e entre as -!e "estacamos.
0 Act+an como amacenes "e ener$1a# comb!stibes e interme"iarios metab&icos
0 Oorman parte "e os ci"os n!ceicos ADN ' ARN :"eso5irribosa ' ribosa>
0 *on eementos estr!ct!raes en as pare"es ce!ares "e pantas ' bacterias# ' en e
e5oes-!eeto "e artr&po"os
0 Desempe@an (!nciones importantes !ni"os a prote1nas ' 1pi"os como a "e
reconocimiento interce!ar
La casi(icaci&n ms sencia "epen"e "e n+mero "e !ni"a"es "e a%+car "e -!e consta) As1
vamos a tener 0 as 7osas8 o monosacri"os
0 oi$osacri"os : apro5) 4ntre 2 ' /2 !ni"a"es >
0 poisacri"os : ms "e /, >
A os oi$osacri"os ' poisacri"os se es ama tambi3n 7&si"os8 # -!e p!e"en ser.
0 6o&si"os :(orma"os soo por monosacri"os>
0 6eter&si"os : 7 tamb1en por !na (racci&n no $!c1"ica :$!ca$ona>>
Los monosacri"os
M!c6os "e eos tienen como (&rm!a emp1rica
( )
n
O CH
2
# ' por eo se es am& 6i"ratos
"e carbono) Los casi(icaremos se$+n "os criterios.
0 *e$+n e n+mero "e tomos "e C : triosas, tetrosas, pentosas, +e-osas...>
0 *e$+n s! $r!po (!nciona . 0 A"e61"o aldosas
0 Cetona cetosas
Lo 6abit!a es combinar os "os criterios# ' as1 tenemos a"opentosas# cetotetrosas)))
Los monosacri"os ms sencios tienen , tomos "e C :a"otrioas ' cetotrioas>) 4n e caso
"e as aldotriosas vamos a tener 2# "ebi"o a -!e a a"otriosa e e $icera"e61"o # ' 3ste
posee !n C asim3trico :C
X
> :e carbono 2>) Distin$!iremos e D0$icera"e61"o ' e L0)))
"epen"ien"o "e si e O? "e C
X
est a a "erec6a o i%-!ier"a respectivamente)
2C
C?O
? C OH 23gliceralde+do
C?2O?
Las (ormas D ' L son 7enanti&meros8 por-!e son estereois&meros &pticos :son im$enes
espec!aes !no con respecto a otro> ' a"ems son no s!perponibes)
*i a@a"imos !n n!evo tomo "e C# en !$ar "e !na a"otriosa tenemos !na a"otetrosa) A
partir "e D0$icera"e61"o tenemos 2 tetrosas# ' a partir "e 7L8 otras 2# 'a -!e este n!evo
carbono a@a"i"o es asim3trico ' por tanto po"r presentarse con "os con(i$!raciones
"istintas# !na con e OH 6acia a "erec6a ' otra 6acia a i%-!ier"a)
4stas tetrosas (orma"as son a D0eritrosa ' a D0treosa# -!e pertenecen a a serie 7D8 'a -!e
se (orman a partir "e D0$icera"e61"o# e c!a tiene e OH a a "erec6a "e carbono ms
aeja"o "e $r!po (!nciona :a"e61"o>)
La D0eritrosa ' a D0treosa son entre s1 7"iastereois&meros8 por-!e no son im$enes
espec!ares)
*i a@a"imos !n n!evo tomo "e C# 3sta mo3c!a tambi3n po"r presentar as "os
con(ormaciones a ser a-!e asim3trico)
La D0eritrosa nos "ar !$ar a "os pentosas# a i$!a -!e a D0treosa) *on importantes a D0
ribosa ' a D09iosa)
*i se$!imos este proceso "e a"ici&n "e / C# obten"remos "e ca"a a"opentosa 2
a"o6e5osas) Las ms importantes son a D0$!cosa ' a D0$aactosa# -!e son 7ep1meros8
entre s1 'a -!e soo se "i(erencian en a con(i$!raci&n "e !n C
X
# e
D
C # en e -!e a
$!cosa tiene s! OH a a "erec6a)
4n $enera# c!an"o !na mo3c!a no contiene panos "e simetr1a# e n+mero "e
estereois&meros posibes es
n
2
# sien"o 7n8 e n+mero "e carbonos asim3tricos)
4n e caso "e / 6e5osa# tenemos D C
X
# ' por tanto
D
2
estereois&meros posibes# = "e a
(orma 7D8 ' otros = "e a (orma 7L8)
4n e caso "e as cetosas to"o esto es "i(erente# a-!1 e n+mero posibe "e estereois&meros
es menor 'a -!e a cetosa ms pe-!e@a es a "i6i"ro5iacetona# ' esta n& presenta carbonos
asim3tricos ' soo p!e"e encontrarse con !na +nica con(ormaci&n# no como en e caso "e
$icera"e61"o)
C?
2
O?
C S O Mo3c!a "e "i6i"ro5iacetona
C?
2
O?
2B
A@a"ien"o !n C como 6icimos anteriormente con a otra serie# obtenemos !na cetotetrosa#
-!e es a 7eritr!osa8)
Las cetosas "e D C tienen e ,
C
asim3trico# por o -!e po"r e5istir como 2
estereois&meros# a D0eritr!osa ' a L0eritr!osa)
Como es una cetosa, su nombre termina en 'ulosa). ,a terminaciones de los alde+dos
es'osa) 4eritrulosa5.
*i a a D0eritr!osa e a@a"imos !n tomo "e C con s! correspon"iente OH, obten"remos
"os cetopentosas "e a serie 7D8# a D0rib!osa ' a D05i!osa) *!s con(i$!raciones :D o L>
nos viene in"ica"o :como antes> por e C ms aeja"o "e $r!po (!nciona) De to"os estos#
es importante a D0(r!ctosa)
Tanto as pentosas como as 6e5osas se p!e"en cicar en anios) 4n e caso "e !na
a"o6e5osa# como a $!cosa# reaccionan e $r!po carbonio :
/
C > ' e $r!po OH "e
F
C
# (orman"o !n 76emiaceta intramoec!ar8) Lo -!e res!ta es !n anio "e C
esabones# am"a"o 7piran&sico8)
Una $!cosa en esta (orma c1cica# tambi3n se ama $!copiranosa# ' es a (orma -!e
pre"omina "e esta en "iso!ci&n)
C!an"o !na a"o6e5osa se cica# aparece !n n!evo C
X
# 'a -!e e
/
C #a!n-!e en a (orma
abierta no es asim3trico# a cicarse se convierte en !no# ' por tanto "a !$ar a -!e
apare%can "os n!evos estereois&meros ama"os 7an&meros8)
A
/
C se e "enomina 7anom3rico8)
4stos "os n!evos an&meros se es ama
'
presenta e OH "e
/
C 6acia abajo# mientras -!e
e an&mero
6acia arriba)
Los anios# reamente (orman !n pano# ' os s!stit!'entes "e os carbonos :en os v3rtices
"e anio> se sit+an 6acia arriba ' 6acia abajo "e este) Hor ejempo# en e caso "e a $!cosa#
c!an"o e OH est 6acia abajo tenemos a
0D0$!copiranosa)
4n e caso "e as cetosas como a D0(r!ctosa# a reacci&n se pro"!ce entre e $r!po ceto "e
2
C ' e OH "e
F
C
) 4 enace "e este caso es !n 76emiceta8 intramoec!ar# '
"a !$ar a !n anio "e F eementos# -!e se "enomina 7(!ran&sico8) 4n este caso tambi3n
c!an"o se cica a (r!ctosa : o c!a-!ier cetosa> aparece !n n!evo C
X
7anom3rico8 -!e en
este caso es e
2
C # ' -!e posee s!s respectivos en&meros
'
)
La (r!ctosa tambi3n p!e"e (ormar !n anio piran&sico :"e C a"os># (orman"o !n
6emiaceta intramoec!ar entre os carbonos 2 ' C# tenien"o !n anio como e "e a
2=
$!cosa) De ec6o# a (orma piran&sica es a -!e pre"omina "e (orma ibre# pero c!an"o est
!ni"a a a$+n s!stit!'ente pre"omina a (!ran&sica)
4n "iso!ciones ac!osas os monosacri"os presentan a "enomina"a 7m!tarrotaci&n8# -!e#
por ejempo# en e caso "e a $!cosa se pro"!ce a interconversi&n "e a
0D0
$!copiranosa ' a
' 8respectivamente)
Los ci"os a"&nicos estn en e-!iibrio con as actonas en "iso!ci&n)
Las actonas son comp!estos importantes por-!e act+an como interme"iarios "e
metaboismo) A"ems# "estaca !na por s! importancia bio&$ica# -!e es a vitamina C o
7ci"o asc&rbico8# -!e se (orma a partir "e a $!cosa# ' es !na
$!cosa o
meti$!c&si"o
a!n-!e os $!c&si"os p!e"en ser
)
*i este OH aporta otro monosacri"o se (orma !n "isacri"o !ni"o por !n enace O0
$icos1"ico)
Los *06eter&si"os se (orman por combinaci&n as a"osas con mo3c!as -!e evan !n
$r!po 7tio8 :*?>) *e (orman 7mercaptaes8)
*oo as a"osas "an esta reacci&n# no as cetosas# -!e reaccionan en s! estr!ct!ra inea)
Los N06eter&si"os se (orman por con"ensaci&n "e monosacri"o con !n $r!po amina"o)
Hor ejempo# os n!ce&si"os son N06eter&si"os)
A"ems# 6a' "os "eriva"os amino "e os a%+cares -!e tienen importancia bio&$ica a
aparecer en m!c6os poisacri"os) Uno "e eos es a $!cosamina# en a -!e se s!stit!'e e
OH "e
2
C por !n $r!po amino) 4n a $!cosamina aparece en ocasiones acetia"o e
$r!po amino :N0aceti0$!cosamina>) 4sto pasa i$!a con a $aactosa)
"O#$ ,a glucosamina y la galactosamina no son "3+etersidos, ya que no interviene el C
anom&rico en su (ormacin.
,2
Otros "eriva"os "e os a%+cares son os !steres fosfato# -!e se (orman por combinaci&n "e
ci"o orto(os(&rico con c!a-!iera "e os $r!pos OH "e monosacri"o :anom3rico ! otro
c!a-!iera>)
*i e carbono -!e reacciona es e anom3rico# 6abamos "e os ci"os osi0(os(&ricos)
4n e caso "e a $!cosa# e ci"o D0$!cosi0/0(os(&rico es a $!cosa0/0(os(ato)
45isten monosacri"os importantes !ni"os a varios $r!pos (os(ato) Di(erenciaremos si
estos (os(atos estn sobre e mismo C o sobre otros) Hor ejempo# a (r!ctosa /#C U"i(os(ato
: -!e se recomien"a amar (r!ctosa /#C Ubis(os(ato > posee 2 (os(atos sobre 2 tomos "e C
"istintos)
Las mo3c!as "e ci"o (os(&rico p!e"en !nirse !nas con otras# ' este conj!nto a !n C "e
monosacri"o) 4n este caso e pre(ijo ser1a 7"i#tri)))8 como en e caso "e ATH
Otros "eriva"os importantes en bioo$1a son os "deso#ia$%cares&# en os -!e se pier"e !n
$r!po OH ) Hor ejempo# en a 20"eso5irribosa tenemos / ? en !$ar "e !n O? :en a
ribosa>) La "eso5irribosa (orma parte "e ADN)
Otros "eriva"os importantes en bioo$1a son os 7alditoles& o a%+cares0aco6oes# -!e son
"eriva"os por re"!cci&n "e $r!po carbonio :a"e61"o o cetona> "e os monosacri"os)
Los ms importantes "e a nat!rae%a son e D0manito ' e D0sorbito)
Hor ejempo# "e a $!cosa obtenemos e sorbito :o $!cito>)
De as cetosas $eneramos !n n!evo C
X
# ' as1# por re"!cci&n "e a D0(r!ctosa# e OH -!e
aparece# si est a a "erec6a# es e D0sorbito# ' si est a a i%-!ier"a# e D0manito) 4stos
"os son emp1meros)
Reacciones para i"enti(icar monosacri"os
4n me"io acaino# os monosacri"os s!(ren 2 reacciones.
0 Interconversi&n aldosa * cetosa :epimeri%aci&n>
0 Des6i"rataci&n
La "es6i"rataci&n se pro"!ce por acci&n "e os ci"os ' a"ems en !n me"io ci"o (!erte)
A partir "e os O? se van iberan"o O H
2
' se (orma !n comp!esto c1cico ama"o
7(!r(!ra8) / 6e5osa 6i"ro5imeti0(!r(!ra
Tanto !no como otro se con"ensan con (enoes o comp!estos nitro$ena"os c1cicos# para
"ar !$ar a comp!estos coorea"os)
Hor tanto# estas reacciones se !san para a i"enti(icaci&n "e os monosacri"os)
La 7reacci&n "e Mois68 consiste en a combinaci&n "e
0D0$!copiranosa :nomencat!ra
IUHAC>
,a terminacin 'osa) nos indica que es reductor.
?a' otra nomencat!ra 7abrevia"a8 en a -!e os monosacri"os se "esi$nan por , etras# '
n!estro ejempo -!e"ar1a "e a (orma. Ic :/ D> Ic :re"!ctor>)
Un "isacri"o no re"!ctor es a 7sacarosa8# (orma"a por a !ni&n "e / Ic \ / Or!
:(r!ctosa>) 4n e enace $icos1"ico intervienen os "os carbonos anom3ricos) 45actamente
a !ni&n ser1a "e.
0D0(r!ctosa
Normamente a
0D0(r!cto(!ran&si"o# '
abrevia"amente. Ic :/ 2
> Or!)
?asta a6ora 6emos visto enaces
0D0$!copiranosi :/D>
0D0$!copiranosa o Ic :/
D> Ic)
La actosa# presente en a ec6e# se (orma por !ni&n entre !na D0$aactosa ' !na D0$!cosa#
' se nombra
0D0$aactopiranosi :/D>
0D0$!copiranosa o Ia :/
D> Ic)
Hara nombrar oi$osacri"os ma'ores a re$a ser1a a misma) Normamente e or"en es
empe%an"o "e i%-!ier"a a "erec6a "es"e e e5tremo no re"!ctor 6asta e re"!ctor :con e C
anom3rico ibre>)
Con reaci&n a os trisacri"os# e5isten pocos importantes en bioo$1a) Destaca a
7ra(inosa8# presente en a remoac6a# -!e res!ta "e a !ni&n "e /$aactosa \ / sacarosa)
Ia :/ C> Ic :/ 2
> Or!
sacarosa
ra(inosa
Dentro "e os oi$osacri"os vamos a ver tambi3n as oi$osacarinas# -!e act+an como
6ormonas ve$etaes)
La primera -!e se "esc!bri& es !n 6epta$!c&si"o# B $!cosas !ni"as me"iante F !niones
:/C> ' 2 !niones :/,> "e a si$!iente manera.
as !niones :/,> son p!ntos "e rami(icaci&n -!e son cr1ticos# en e senti"o "e -!e si se
mo"i(ican :cambian"o s! posici&n en a ca"ena># se atera s! activi"a" bio&$ica)
I"enti(icaci&n ' anisis estr!ct!ra
Hara reai%ar e anisis estr!ct!ra "e os oi$osacri"os se !san reacciones -!e 6emos visto
para os monosacri"os)
0 4n primer !$ar se anai%a si es re"!ctor o no re"!ctor# !san"o a 7racci&n "e
Oe6in$8)
0 4n se$!n"o !$ar se 6i"roi%an e i"enti(ican o monosacri"os -!e o (orman por
cromato$ra(1a
0 Hara saber e carcter
:/D>) 4s !n
76omopoisacri"o simpe8) La !ni"a" repetitiva es e "isacri"o 7ceobiosa8)
La ce!osa se or$ani%a en ca"enas ineaes# ' estas en (ibras# por e estabecimiento "e
p!entes "e ?)
Dentro "e a propia ca"ena "e ce!osa se p!e"en estabecer p!entes "e ? -!e mantienen
esta estr!ct!ra inea# pero tambi3n entre ca"enas paraeas "e ce!osa)
4sta estr!ct!ra es i"ea para s! (!nci&n bio&$ica) *! eeva"a capaci"a" "e (ormar p!entes
"e ? e "a (irme%a ' es responsabe "e a inso!bii"a" en a$!a "e este poisacri"o)
4n as pare"es ce!ares "e as pantas# estas (ibras "e ce!osa se re(!er%an por a presencia
"e otras s!stancias -!e act+an a mo"o "e cemento# como son a 76emice!osa8# 7pectina8#
' 7i$nina8)
La 6emice!osa es !n poisacri"o (orma"o por D05iosa) La pectina est (orma"a por e
ci"o D0$aact!r&nico# ' a i$nina es !na s!stancia ms compeja :poi(en&ica>)
To"as eas contrib!'en a a ri$i"e% "e a pare")
La ce!osa no p!e"e ser "i$eri"a por os animaes s!periores e5cepto en e caso "e os
r!miantes) A"ems "e estos +timos# tambi3n p!e"en aprovec6ara "iversos
microor$anismos# insectos# caracoes))) A to"os eos se es "enomina 7ce!o1ticos8)
,B
La -!itina es otro poisacri"o reaciona"o con a ce!osa) 4st (orma"a por a !ni&n "e
mo3c!as "e N0aceti0$!cosamina# !ni"as por enaces
:/D>)
A i$!a -!e s!ce"1a con a ce!osa# como os enaces son
:/,>#
:/D> '
2EE
/
/EEE
) /C2
D # ,2
=
como los e-tremos no reductores +emos visto que nos daran 8,E,D,= tetrametil3glc y +emos
obtenido 9;
moles
,
8;; 9;;B - < @B de e-tremos no reductores, y
D/
9; -B consecuentemete lo mismo de puntos
de rami(icacin.
Partiendo de esto, y sabiendo que el nFmero de glucosas que tenemos es
BDEBD
/C2
EEE ) EEE ) /2
=
, el @B de estas es E?;; rami(icaciones por mol&cula de
amilopectina.
#ambi&n +ay otro @ B de e-tremos.
El B de enlaces 49D5 es el otro C;B .
D2
TEMA 1+
LHIDO* . [CIDO* IRA*O*
Con e t3rmino 71pi"o8 nos re(erimos a !na s!stancia "e ori$en nat!ra# inso!be en a$!a#
pero s1 en soventes or$nicos apoares como coro(ormo o 3ter# -!e se caracteri%a por !na
$ran "iversi"a" tanto estr!ct!ra como (!ciona)
4n c!anto a as (!nciones# "estacamos -!e .
0
0 *on componentes "e membranas)
0 Act+an como (ormas "e amacenamiento "e C ' ener$1a)
0 *on prec!rsores "e otras s!stancias importantes en bioo$1a)
0 Act+an como aisantes para c6o-!es mecnicos# t3rmicos o e3ctricos)
0 Constit!'en rec!brimientos protectores -!e impi"en in(ecciones ' p3r"i"as o
entra"as e5cesivas "e a$!a)
0 A$!nos son 6ormonas o vitaminas)
Casi(icaci&n
*on !n $r!po comp!esto por !na $ran canti"a" "e biomo3c!as# ' 6a' m!c6as
casi(icaciones) *e$!iremos a si$!iente.
0 simpes
1pi"os 0 comp!estos
0 "eriva"os
os 1pi"os simpes estn (orma"os por 3steres "e ci"os $rasos ' !n aco6o +nicamente)
Dentro "e estos# se$+n c!a sea e aco6o ' os ci"os $rasos# ten"remos aci$iceroes o
ceras)
Los 1pi"os comp!estos a"ems tienen 3steres (orma"os por otro tipo "e comp!estos) Los
s!b"ivi"imos en (os(o1pi"os :con c) (os(&rico># ' $!co1pi"os :cerebr&si"os '
$an$i&si"os> )
Los (os(o1pi"os se s!b"ivi"en en (os(oaci$iceroes :s! aco6o S $icero> ' en
es(in$o1pi"os)
A"ems# 6a' !n tercer $r!po# os "eriva"os# -!e no se p!e"en inc!ir en os anteriores) 4n
a composici&n "e 3stos no intervienen ci"os $rasos# a!n-!e a$!nos "erivan in vivo "e
eos)
0 aci$iceroes
0 *impes 0 ceras
0 (os(o1pi"os :(os(oaci$iceroes ' es(in$o1pi"os>
0 Comp!estos
L1pi"os 0 Deriva"os 0 $!co1pi"os :cerebr&si"os ' $an$i&si"os
D,
1pi"os simpes. s!s ci"os $rasos son ci"os carbo51icos ai(ticos "e ca"ena ar$a
:se aman ci"os $rasos por estar en as $rasas>) Como caracter1sticas $eneraes "e os ms
ab!n"antes en a nat!rae%a po"emos "ecir -!e.
0 a ma'or1a son ci"os monocarbo51icos :/ COO?>
0 as ca"enas "e 6i"rocarb!ros s!een ser ineaes# no rami(ica"as ' con !n n+mero
par "e tomos "e C# -!e oscia entre /2 ' 2E
Con (rec!encia aparecen "obes enaces :ama"os insat!raciones>) La insat!raci&n es
(rec!ente a partir "e os /C tomos "e C) Los "obes enaces "e os ci"os $rasos s!een
tener a con(i$!raci&n CI*# ' p!e"en presentarse varios a misma mo3c!a) C!an"o esto
oc!rre# os "obes enaces n!nca estn se$!i"os# sino separa"os por !n soo $r!po metieno)
La ar$a ca"ena 6i"rocarbona"a es apoar# pero a mo3c!a "e ci"o $raso contiene !n
$r!po poar# e COO?# ' por tanto a"-!iere poari"a" en conj!nto) De ec6o# os ci"os
$rasos son ci"os "3bies c!'os vaores "e pN estn sit!a"os en D#F por t3rmino me"io)
4sto -!iere "ecir -!e a p? (isio&$ico# se enc!entran en (orma ani&nica :
COO ># con o
-!e es m!' 6i"r&(io# mientras -!e as coas 6i"rocarbonata"as son 6i"r&(obas)
Hor tanto# os ci"os $rasos se comportan como mo3c!as an(ipticas t1picas# -!e# a
intentar "isoveras en a$!a# tien"en a (ormar monocapas en a inter(ase aire0a$!a con os
$r!pos
COO :carbo5iato> s!mer$i"os en e a$!a ' as coas no poares (!era "e 3sta)
*i a$itsemos esta me%ca# os ci"os $rasos (ormr1an as "enomina"as 7miceas8# en as
-!e as ca"enas 6i"rocarbona"as se a$r!pan 6acia e interior ' os $r!pos carbo5iato se
"iri$en 6acia e e5terior ac!oso)
*i se me%can con a$!a ' con !na s!stancia oeosa# as miceas se van a (ormar sobre as
$otas "e aceite# em!si(icn"oo# ' esta es a base "e (!ncionamiento "e os jabones# 'a -!e
estos son saes "e ci"os $rasos)
Nomencat!ra
?abit!amente es por s! nombre com+n :ci"o esterico# pam1tico# inoeico)))># pero
a"ems# e5iste !n nombre abrevia"o -!e consiste en poner e n+mero "e tomos "e C ' a
contin!aci&n# si 6a' "obes enaces# in"icamos a posici&n ' n+mero "e estos) Hor ejempo#
[ci"o pam1tico. C/C . E
[ci"o esterico. C/= . E
[ci"o oeico. C/= . / A & C/= .
A
/
tiene !n "obe enace en e
A
C
[ci"o inoeico. C/= . 2 A#/2 & C/= .
/2 # A
2
La n!meraci&n "e os tomos "e C comien%a por e $r!po (!nciona# e5cepto !n caso# a
nomencat!ra reaciona"a con e mbito "e a n!trici&n# -!e o 6ace a rev3s) *e consi"era
-!e e $r!po metio termina tiene a posici&n / ' se "esi$na por a etra ome$a :
>
*e s!een representar as1.
DD
4n e aboratorio se separan e i"enti(ican por me"io "e a cromato$ra(1a "e $as01-!i"o :o
ms (rec!ente>) Hara po"er separaros# e re-!isito es -!e sean voties# ' 6a' -!e
trans(ormaros# p!es# en "eriva"os voties# 6aci3n"oos reaccionar con metano para -!e
se (ormen os 3steres met1icos correspon"ientes -!e s1 son voties)
A principio# saen en e cromato$rama os ci"os $rasos :reamente s!s 3steres> ms
pe-!e@os# con menos tomos "e C)
4n c!anto a os "obes enaces# saen antes a-!eos -!e posean menor n+mero "e estos con
i$!a n+mero "e carbonos)
Reacciones "e os ci"os $rasos
Una importante es a pero5i"aci&n :(ormaci&n "e per&5i"os># -!e p!e"e ser encimtica o no
en%imtica)
4n a no encimtica# os a$entes son o5i"antes (!ertes como e a$!a o5i$ena"a :
2 2
O H > o
e ra"ica 6i"ro5io# -!e atacan a os "obes enaces "e os ci"os $rasos# -!e son m!'
s!sceptibes a estas reacciones) Los comp!estos -!e se (orman son os 6i"roper&5i"os)
4sta reacci&n es "a@ina para e or$anismo por-!e a(ecta a os 1pi"os "e membrana# ' es
ca!sante "e enranciamiento "e aimentos)
A-!1# se p!e"e ca!sar a o5i"aci&n "e prote1nas "e membrana con e consi$!iente e(ecto
sobre a estr!ct!ra o (!ncionamiento "e a membrana)
Las c3!as "e os or$anismos vivos poseen mecanismos para prote$erse "e estas reacciones
"e pero5i"aci&n# ' entre estos# tenemos a e5istencia "e a$entes como a vitamina C o a 4
-!e (!ncionan como anti0o5i"antes# -!e 6acen -!e eas mismas s!(ran a reacci&n ' as1
evitan -!e a s!(ran otras biomo3c!as)
La pero5i"aci&n p!e"e estar tambi3n catai%a"a encimticamente) 4sto oc!rre# por ejempo#
en a (ormaci&n "e a$!nos 1pi"os "eriva"os "e ci"os $rasos como a prosta$an"ina# -!e
en s! (ormaci&n intervienen pero5i"aci&nes catai%a"as por en%imas)
4 envejecimiento ce!ar est tambi3n reaciona"o con a (ormaci&n "e per&5i"os "e ci"os
$rasos)
Hrosta$an"inas
*! nombre proce"e "e 7pr&stata8# "on"e (!eron aisa"as por primera ve%# pero se
enc!entran !bica"as en "i(erentes partes "e or$anismo)
DF
4stos 1pi"os presentan $ran iportancia en me"icina por s!s m+tipes e(ectos (isio&$icos#
entre os -!e "estacan a contracci&n "e m+sc!o iso ' a "ismin!ci&n "e a presi&n
san$!1nea# -!e as ejercen a concentraciones m!' bajas)
*e sinteti%an in vivo a partir "e ci"os $rasos insat!ra"os# ' a$!nos me"icamentos anti0
in(amatorios como a aspirina in6iben s! (ormaci&n# 'a -!e intervienen en e "oor)
4n me"icina se empean en a in"!cci&n "e parto e in6ibici&n "e secreci&n $strica)
4str!ct!ramente to"as "erivan "e [ci"o /F06i"ro5i 0 /,0 trans U prostenoico# !n ci"o
$raso "e 2E tomos "e C -!e tiene !n "obe enace e5tra -!e provoca -!e se (orme !n
anio "e cicopentano -!e se (orma entre os C = ' /2# con !n O? en e
/F
C
To"as as prosta$an"inas poseen este anio# ' as "i(erentes (amiias se "i(erencian entre s1
se$+n os s!stit!'entes o5i$ena"os "e ese anio "e cicopentano)
Las (amiias son a A# B# 4 ' O
La A !n o51$eno !ni"o a anio con "obe enace
La B a"ems# / "obe enace en e anio
La C a A \ / O?
La O a A \ 2 O?
Dentro "e ca"a (amiia se "i(erencian se$+n e n+mero ' tipo "e "obes enaces "e a ca"ena
inea# as1 como os s!stit!'entes -!e 6a'a sobre esta ca"ena inea)
DC
TEMA, 11 - 12
ILICLRIDO* J C4RA*) OO*OOILICLRIDO* J 4*OINIOLHIDO*
Tanto os $ic3ri"os :o aci$iceroes> como as ceras son # como vimos en a casi(icaci&n
anterior# 1pi"os simpes)
Los (lic!ridos son 3steres "e a $icerina :o $icero># !n tri06i"ro5i0aco6o \ /#2 & ,
ci"os $rasos) As1 tenemos os mono# "i o triaci$iceroes) 4jempo.
$icerina monoaci$icero
Los ms ab!n"antes en a nat!rae%a son os tri$ic3ri"os) *e$+n os ci"os $rasos -!e os
(ormen# "i(erenciamos os simpes "e os mi5tos :en os "i o tri>) 4n os simpes# to"os os
ci"os $rasos son i$!aes# ' en os mi5tos# "istintos)
To"os os aci$iceroes son mo3c!as ne!tras :sin $r!pos poares>) A"ems# se$+n e
esta"o (1sico a temperat!ra ambiente# "i(erenciamos as $rasas ' aceites :s&i"os ' 1-!i"os
respectivamente>)
4n $enera# e p!nto "e (!si&n es menor c!anto ma'or es e conteni"o en ci"os $rasos
insat!ra"os)
4 tomo "e C centra en e $icero es -!ira# asim3trico# ' por tanto# estos 1pi"os
presentan isomer1a &ptica) La ma'or1a son is&meros 7L8)
Los aci$iceroes se nombran "e 2 maneras# !san"o e nombre "e ci"o $raso \ 70IL8 e
in"ican"o a posici&n en -!e est !ni"o e ci"o $raso :Con ms "e / c) $raso i$!a# ' si
son i$!aes# po"emos "ecir# por ejempo# "i0oei0$icero# tri0pamitoi0$icero>)
La otra manera es con e s!(ijo 70INA8) Hor ejempo# con !n oeico ' "os pam1ticos#
"ir1amos momo0oei#"i0pamitoina)
Caracter1sticas
0 *on inso!bes en a$!a# como to"o 1pi"o)
0 Constit!'en os "ep&sitos "e $rasa "e teji"o a"iposo :tri$ic3ri"os># como
amacenes "e ener$1a ' carbono)
0 *e transportan a trav3s "e os vasos san$!1neos ' in(ticos $racias a a (ormaci&n
"e part1c!as ipoprote1nicas como os -!iomitrones)
0 Hrote$en (1sica ' -!1micamente a os &r$anos "e c!erpo)
0 To"as as caracter1sticas $eneraes "e os 1pi"os)
DB
Reacciones
La reacci&n ms importante "e este $r!po es a 6i"r&isis) La 6i"r&isis no encimtica en
me"io ci"o# no va a "ar !$ar a $icero \ ci"o $raso) *i es en me"io bsico :presencia "e
sosa o potasa> obtenemos e $icero \ saes s&"icas o potsicas "e os ci"os $rasos
:jabones>) 4sta reacci&n# por tanto# se "enomina 7 "e saponi(icaci&n8)
4n as c3!as tambi3n tiene !$ar a 6i"r&isis "e os aci$iceroes ' est catai%a"a por
encimas :ipasas> -!e pro"!cen e $icero ' ci"os $rasos) 4stas m!estran especi(ici"a" "e
enaces :"e os , enaces 3ster -!e p!e"en e5istir en !n tri$ic3ri"o>)
Las ceras tambi3n pertenecen a $r!po "e os 1pi"os simpes# ' son 3steres "e !n aco6o '
"e !n ci"o $raso# pero s! caracter1stica es -!e ambos son "e ca"ena ar$a)
Como con os aci$iceroes ' casi to"os os 1pi"os# as ceras tambi3n son inso!bes)
4n e caso concreto "e as ceras# estas sirven como capas protectoras "e pie ' p!mas en
animaes# as1 como 6ojas ' (r!tos en pantas) Hrote$en "e in(ecciones ' "e p3r"i"as "e a$!a)
Entramos a+ora en e tema 12. ' con 3# en os 1pi"os comp!estos) Como 6ab1amos visto#
os comp!estos son.
Oos(oaci$iceroes (os(atos
4s(in$omieinas
L1pi"os comp!estos. Cerebr&si"os con es(in$osina
Ian$i&si"os
Los fosfoacil(liceroles :o (os(o$ic3ri"os>
*on (orma"ores "e membrana) 4 ms sencio es e ci"o (os(at1"ico# !n $icero !ni"o
enaces 3ster a 2 ci"os $rasos ' / ci"o (os(&rico) 4s prec!rsor "e to"os os "ems
(os(o$ic3ri"os)
To"os os (os(oaci$iceroes se van a "i(erenciar en -!e a ci"o (os(&rico se p!e"e !nir
por !n enace 3ster a otro comp!esto -!e va a "istin$!ir os tipos)
Los ci"os $rasos no nos permiten "i(erenciar tipos) Lo -!e s1 po"emos "ecir es -!e# en
$enera# e ci"o !ni"o a
/
C s!ee ser sat!ra"o# ' e "e
2
C insat!ra"o)
4ste ra"ica i"enti(ica"or p!e"e ser a coina# !na base nitro$ena"a con !n $r!po O? con e
-!e se !ne a ci"o (os(&rico) C!an"o es as1# e (os(oaci$ic3ri"o res!tante es a
7(os(ati"icoina8 o 7ecitina8)
D=
*i e ra"ica es a etanoamina# e res!tante es a (os(ati"ietanoamina o ce(aina)
*i es e aminoci"o serina# se (orma a (os(ati"iserina)
4stos $r!pos son $r!pos car$a"os# ' por tanto os (os(oaci$iceroes sern mo3c!as
an(ipticas)
4 ra"ica R p!e"e ser e $icero# (ormn"ose e (os(oaci$icero 7(os(ati"i$icero8)
La R p!e"e ser tambi3n !n (os(ati"i$icero# ' a !nirse a otro ci"o (os(at1"ico res!ta !n
"i(os(ati"i$icero.
c) (os(at1"ico \ $icero \ c) (os(at1"ico
tambi3n p!e"e ser !n aco6o c1cico# e ms ab!n"ante es e inosito) 4n este caso se
(ormar1a e (os(ati"iinosito# en e -!e a s! ve% e inosito p!e"e evar !ni"os tambi3n
$r!pos (os(ato)
Caracter1sticas
4stos 1pi"os se caracteri%an por-!e son mo3c!as an(ipticas# 'a -!e as ar$as ca"enas
6i"rocarbona"as "e os ci"os $rasos !ni"as a $icero (orman a parte 6i"ro(&bica "e a
mo3c!a# mientras -!e e ci"o (os(&rico ' a mo3c!a a a -!e va !ni"o :car$a"a>
constit!'en a cabe%a poar 6i"ro(1ica "e a mo3c!a)
4n e aboratorio po"emos "eterminar c!a es a estr!ct!ra "e !n (os(oaci$icero) Hara eo
!samos !nas encimas -!e se aman (os(oipasas -!e e5isten en as c3!a ' son
responsabes "e recambio "e os (os(oaci$ic3ri"os "e as mismas ' son espec1(icas
tambi3n para ca"a enace) Ca"a !na rompe "istintos enaces 3ster)
0 La (os(oipasa A/ rompe enaces "e ci"os sat!ra"os
0 La (os(oipasa A2 repme os "e ci"os insat!ra"os
0 La D # os "e ci"os (os(&ricos con otras mo3c!as
4n e aboratorio 6i"roi%amos con estas encimas# reco$emos os res!ta"os ' "eterminamos
a mo3c!a "e inicio)
45isten a$!nas variantes "e os (os(oaci$iceroes# "e entre os c!aes vamos a "estacar os
-!e ten$an / o as 2 ca"enas 6i"rocarbona"as !ni"as a $icero por enaces 3ter# no 3ster)
H!es bien# c!an"o a"ems se intro"!cen insat!raciones# o -!e obtenemos son os
7pasma&$enos8# 1pi"os importantes -!e (orman parte "e a$!nas membranas pasmticas
como as "e as c3!as "e cora%&n)
Los Esfin(ol/*idos
*e caracteri%an por-!e estn (orma"os por !n aco6o -!e es a es(in$osina# !n aco6oa
amina"o :
2
"H > "e /= Carbonos)
DA
4 es(in$o1pi"o ms simpe# ' prec!rsor "e os "ems# es a cerami"a) / cerami"a S / ci"o
$raso \ es(in$osina# soo -!e a !ni&n no es por !n enace 3ster# sino por !n enace ami"a#
estabeci"o entre e $r!po amino "e a es(in$osina ' e ci"o carbo51ico "e ci"o $raso)
Hor !ni&n "e a (os(ocoina :coina \ H> o -!e obtenemos es otro tipo "e 1pi"os# as
7es(in$omieinas8) A-!1 a (os(ocoina se va a !nir a OH termina "e a es(in$osina) Las
es(in$omieinas tambi3n poseen nat!rae%a an(iptica) Hoseen !na cabe%a poar ' coa no
poar)
4stas s!stancias as encontramos en as membranas ce!ares "e os nervios ' "e enc3(ao)
Hor !ni&n "e a cerami"a a !n $+ci"o# entonces tenemos os $!co1pi"os# -!e tambi3n son
an(ipticos# ' -!e os encontramos en as membranas ce!ares "e teji"o nervioso '
enc3(ao) Los ms sencios son os cerebr&si"os# 'a -!e en eos# es !n monosacri"o e
-!e se !ne a OH termina "e a cerami"a# -!e p!e"e ser Ic o Ia) Oormn"ose#
respectivamete# $!cocerebr&si"os ' $aactocerebr&si"os)
4 monosacri"o -!e (orma os cerebr&si"os p!e"e estar s!(ata"o :
+
,
6O >) A este tipo se
es "enomina 1pi"os 7s!(ti"os8) 4sto es ms (rec!ente con a $aactosa)
4n e caso "e os $an$i&si"os# os ac+cares !ni"os son oi$osacri"os# no monosacri"os# '
a"ems son !nos -!e se caracteri%an por evar a menos !n resi"!o "e ci"o siico)
A"ems "e "ar ri$i"e% a as membranas# os $!!co1pi"os presentan otras (!nciones a nive
"e s!per(icie ce!ar# como e servir "e marca"ores anti$3nicos o marca"ores para
i"enti(icar e esta"o "e "i(erenciaci&n ce!ar) Tambi3n participan en e contro "e
crecimiento "e a c3!as# ' se reacionan con a trans(ormaci&n "e c3!as normaes en
cancerosas#' tambi3n en a !ni&n "e c3!as con ciertas to5inas)
FE
TEMA 13
T4RH4NO* J 4*T4ROID4*
4n este cap1t!o 6abaremos "e os 1pi"os "eriva"os "e I*OHR4NO) 4 isopreno es e 20
meti0b!tia"ieno) Lste poimeri%a para "ar !$ar a !na $ran varie"a" "e mo3c!as como os
terpenos ' esteroi"es# pero tambi3n otros 1pi"os isoprenoi"es) 4 ma'or po1mero "e
isopreno es e ca!c6o# saca"o "e "etermina"os rboes)
Los ter*enos son 6i"rocarb!ros o aco6oes (orma"os por varias !ni"a"es "e isopreno# con
mo"i(icaciones m1nimas) 4 aroma caracter1stico "e m!c6os (r!tos ' pantas se "ebe a estos
comp!estos)
Los terpenos ms simpes son os monoterpenos# (orma"os por 2 !ni"a"es "e isopreno)
Los si$!ientes son os "iterpenos# (orma"os por D !ni"a"es# ' entre os -!e "estaca e (ito#
aco6o "e a coro(ia :con 2E C>)
Tenemos tambi3n triterpenos# con C !ni"a"es "e isopreno ' ,E carbonos# "e entre os -!e
"estaca e 7esc!aeno8# prec!rsor "e coestero)
Otra (amiia "e terpenos son os 7"oicoes8# (orma"os por tambi3n 2E !ni"a"es "e
isopreno# ' -!e se enc!entran en as membranas "e R)4) ' e Aparato "e Io$i) Oos(ata"os
en !n e5tremo# sirven "e transporta"ores "e as prote1nas "!rante s! $icosiaci&n) 4
"oico(os(ato es e encar$a"o "e este transporte)
Los esteroides son e $r!po ms $ran"e# ' se caracteri%an por contener en s! estr!ct!ra !n
sistema "e anios -!e es e 7cicopentanoper6i"ro(enantreno8# "e c!a "erivan)
4ste sistema "e anios est (orma"o por /B C c!'a n!meraci&n es espec1(ica) A"ems eva
!na serie "e s!stit!'entes "e entre os -!e "estacan 2 $r!pos metio sobre os C /E ' /,# '
n!mera"os como /= ' /A) estos metios estn presentes en to"os os esteroi"es e5cepto en
os estr&$enos# os c!aes soo poseen !no)
Los esteroi"es evan tambi3n !na ca"ena 6i"rocarbona"a sobre e /B
C
-!e se n!meran s!s
carbonos "es"e e 2E en a"eante) La on$it!" "e esta ca"ena es variabe) H!e"e no e5istir
como en as 6ormonas se5!aes o tener 6asta A C) Tambi3n p!e"en e5istir s!stit!'entes
o5i$ena"os ' "obes enaces en posiciones variabes se$+n e esteroi"e "e -!e se trate)
4n s! estr!ct!ra e5isten m!c6os carbonos asim3tricos# por tanto e n+mero "e enanti&meros
posibes es m!' eeva"o# a!n-!e en a nat!rae%a no se enc!entran to"os eos) As1# en
to"os os enanti&meros conoci"os# os metios /= ' /A se sit+an 6acia arriba "e
cicopentanoper6i"ro(enantreno) 4 resto "e os s!stit!'entes si estn en posici&n CI* con
os metios :"e mismo a"o> se "enominan s!stit!'entes
)
Los esteroi"es se s!een casi(icar se$+n a compeji"a" "e a ca"ena atera !ni"a a 2E
C
)
As1 "i(erenciamos F $r!pos principaes)
F/
9G.3 ,os esteroles $
Contienen siempre a$+n $r!po aco6o) 4 ms importante ' conoci"o es e coestero# -!e
tiene !n OH en posici&n
,
) *e caracteri%a por !n enace "obe entre os carbonos F ' C# '
por a ca"ena atera sobre e
/B
C
-!e contiene = tomos "e C) 4 coestero act+a como
prec!rsor "e otros esteroi"es ' est reaciona"o con en(erme"a"es como a arterioscerosis)
8G.3 ,os derivados de la vitamina 2 $
*e (orman por acci&n "e a !% !travioeta sobre os esteroes) *! caracter1stica estr!ct!ra
principa es a apert!ra "e anio B con a (ormaci&n "e !n "obe enace entre os C /E '
/A) a ca"ena atera conserva a ca"ena atera "e estero "e -!e "eriva) H!e"en e5istir
"eriva"os 6i"ro5ia"os "e esta estr!ct!ra en varias posiciones) 4stos comp!estos re$!an e
metaboismo "e cacio ' e (os(ato)
EG.3 ,os %cidos biliares$
*e caracteri%an por# primeramente# a presencia "e varios 6i"ro5ios -!e tienen
con(i$!raci&n
0toco(eno o
vitaminia 4)
Otros son as pasto-!inonas "e a ca"ena transporta"ora "e eectrones (otosint3tica# as1
como a 7!bi-!inona8 o coen%ima Q "e a mitocon"ria)
La vitamina N tambi3n a !bicamos a-!1# ' participa en a coa$!aci&n san$!1nea)
PIOB,E16$
4 n+mero 'o"o "e !n cierto ci"o $raso insat!ra"o con 2 "obes enaces es "e /=E) si e
peso at&mico "e 'o"o es /2B# ]c!a po"r1a ser e ci"o traso^
El nFmero o ndice de 0 es$
7ramos de yodo que adicionan 9;; gramos de grasa o %cido graso. El yodo se adiciona a
los dobles enlaces, de tal manera que a cada mol de dobles enlaces se le adiciona 9 mol de
2
0 .
6abemos que 9;; gramos de %cido adicionan 9:; de
2
0 , y como 9 mol adiciona 9 mol de
2
0 ...
6i 0 < 98?
2
0 < 8@D 9;; 9:;
9 mol 8@D gr de
2
0 - 8 - 8@D
- < Pm %cido graso < 8:8 %cido linoleico
2)0 In"icar "e entre as si$!ientes $rasas# c!a ten"r !n ma'or 1n"ice "e saponi(icaci&n.
0 pamitoesteaooeina
0 triestearina
0 estearooioinoeina
0 trioeina
0 estearo"ioeina
F,
El ndice de saponi(icacin es la potasa en miligramos necesaria para saponi(icar un
gramo de grasa.
Como 9 mol de triglic&rido reacciona con E moles de !OH, que son - gramos de !OH,
la de menor peso molecular ser% la de mayor ndice, pues cuanto m%s pequeJo sea el Pm,
m%s gramos de !OH le tocar% por gramo de grasa.
,a primera es la m%s pequeJa por su nFmero de %tomos de C. Como todas las dem%s
tienen %cidos grasos de 9: %tomos de C, +abra que ordenarlas segFn sus insaturaciones.
FD
TEMA 14
AMINO[CIDO*
Los aminoci"os son mo3c!as -!e contienen a menos / $r!po amino ' / $r!po ci"o#
-!e s!ee ser !n COOH, a!n-!e p!e"e 6aber e5cepciones) La ta!rina tiene !n ci"o
H 6O
,
)
La primera casi(icaci&n "e os aminoci"os se basa en a posici&n reativa "e os $r!pos
ci"o ' amino)
4 carbono a -!e est !ni"o e ci"o $raso se ama C # ' a os "ems#
# #
)))
C!an"o e $r!po amino est !ni"o a C este aminoci"o se "enomina
0 aminoci"o) *i
e amino est !ni"o a
C
# es !n
0 aminoci"o)))
4sta casi(icaci&n nos permite estabecer -!e en e caso "e os aminoci"os proteicos# to"os
eos pertenecen a a serie
0 aminoci"os e ms com+n es a
0 aminoci"os "estacamos e
carbo5io '
# a mina
.
4n esta "isposici&n a ca"ena poipept1"ica se enroa sobre s1 misma como a rosca "e
!n sacacorc6os) La rotaci&n es 6acia a "erec6a# ' as ca"enas ateraes "e o
aminoci"os se "isponen 6acia e e5terior por e vo!men -!e oc!pan)
Ca"a aminoci"o est $ira"o /EER con respecto a anterior# o -!e -!iere "ecir -!e 6a'
,#C resi"!os "e aminoci"o ca"a v!eta competa)
Ca"a c!atro aminoci"os os enaces pept1"icos se enc!entran cercanos# pero en nivees
"i(erentes "e a 63ice# por o tanto se p!e"en estabecer p!entes "e 6i"r&$eno entre
estos enaces 'a -!e os $r!pos C3O ' "3H tienen posici&n trans)
4stos p!entes "e 6i"r&$eno son a principa (!er%a -!e estabii%a a estr!ct!ra en 63ice
' son "eterminantes "e o -!e se "enomina a on$it!" "e paso "e rosca# -!e es "e
FD nm en a 63ice
)
4n a 63ice
)
4n a 63ice /E
,
tenemos , resi"!os por v!eta 'a -!e os p!entes "e 6i"r&$eno se
estabecen entre e $r!po C3O "e aminoci"o 7n8 ' e "3H "e aminoci"o 7n\,8)
4n a 63ice
o mina pe$a"a.
A-!1 a ca"enas poipept1"icas se "isponen mantenien"o s! estr!ct!ra en %i$0%a$
e5ten"i"as ' en "os posibes "isposiciones# a paraea# en a -!e as "i(erentes ca"enas
tienen e e5tremo amino ' carbo5io "e mismo a"o# ' antiparaea# con e $r!po amino
' carbo5io contrap!estos) 4sta +tima# a antiparaea es ms (rec!ente)
La mina
) 4n a mina
a
estabii"a" "epen"e "e p!entes "e 6i"r&$eno) A-!1 os p!entes se estabecen entre e O
"e !n $r!po C3O ' e H "e !n "3H "e a ca"ena paraea pr&5ima# son p!entes
intercatenarios# mientras -!e en a 63ice
eran intracatenarios)
Los resi"!os se sit+an aternativamente 6acia arriba o abajo "epen"ien"o "e pano
"e(ini"o por a mina
)
Los aminoci"os con ca"enas ateraes pe-!e@as son ms compatibes con esta
"isposici&n# "ebi"o a -!e tienen menos impe"imentos est3ricos)
4n e caso "e as prote1nas $ob!ares p!e"e s!ce"er -!e as "os ca"enas -!e
interaccionan por p!entes "e 6i"r&$eno p!e"en ser (ra$mentos "e a misma ca"ena# por
me"io "e !n $iro)
Estructura terciaria$
De(ine e conj!nto "e to"as as interacciones taes como p!entes "e 6i"r&$eno# enaces
"is!(!ro# enaces "e Kan "er ;aas))) -!e ri$en e pe$amiento "e a ca"ena competa
en e espacio# ' en$oba to"as as estr!ct!ras sec!n"arias -!e p!e"en e5istir en "istintas
%onas "e a mo3c!a)
A"ems# "e(ine otras %onas como as "e 7ovio esta"1stico8# %onas "e $iro o torsi&n#
"on"e as ca"enas se pie$an sobre s1 mismas
Destacaremos os $iros
antiparaeas)
Tambi3n e5isten estr!ct!ras a a%ar con pe$amientos a a%ar)
4n a$!nos casos a ca"ena poipept1"ica p!e"e tener varias %onas "e pe$amiento con
eastici"a" propia) A estas se es "enomina 7"ominios8)
CC
4n prote1nas (ibrosas as estr!ct!ras sec!n"aria ' terciaria coinci"en# as ca"enas
ateraes se orientan to"as i$!a) Un ejempo es a
Estructura cuaternaria$
De(ine as interacciones entre varias ca"enas poipept1"icas para (ormar !na prote1na)
Las prote1nas -!e soo son !na ca"ena# son mon&meros# si tienen "os ca"enas son
"1meros# si tres# tr1meros# tetrmeros))))
*on 6omo"1meros si as "os s!b!ni"a"es son i$!aes# ' 6etero"1meros si son "istintas)
Las (!er%as -!e estabii%an a estr!ct!ra c!aternaria son varia"as ' son as mismas -!e
as -!e estabii%an a estr!ct!ra terciaria :enaces "is!(!ro# p!entes "e 6i"r&$eno#
interacciones i&nicas)))>)
4s (rec!ente -!e en as prote1nas oi$om3ricas p!e"an e5istir varias estr!ct!ras
c!aternarias# varios esta"os con(ormacionaes -!e a(ecten a a activi"a" "e a prote1na#
como en as encimas aost3ricas o a 6emo$obina)
4L COL[I4NO
4s a prote1na (ibrosa ms ab!n"ante "e c!erpo ' posee !na estr!ct!ra sec!n"aria
caracter1stica -!e es a 63ice H)
4 co$eno es a prote1na base "e teji"o conj!ntivo ' e constit!'ente or$nico bsico
"e os teji"os caci(ica"os)
La estr!ct!ra primaria es +nica# se caracteri%a por tener !n ,EM "e $icinas# ' are"e"or
"e !n 2EM "e proina e 6i"ro5iproina) 4stas "os son caracter1sticas "e co$eno) *oo
a eastina# -!e es otra prote1na "e ten"ones ' cart1a$o tambi3n contiene estos "os
amionoci"os en esta proporci&n)
La estr!ct!ra sec!n"aria) La 63ice H es ms r1$i"a ' e5ten"i"a -!e a 63ice
:con
ca"a aminoci"o ascen"1a /= nm> ' a-!1 E#2A nm)
4sto se "ebe a.
0 a presencia "e proina e 6i"ro5iproina# aminoci"os c1cicos con !n anio "e c!a
(orma parte e "
# as "e as D# )))
Las ca"enas i$eras son i$!aes para as F cases "e inm!no$ob!inas ' p!e"en ser "e 2
tipos# o :an"a o Gapa>) N!nca ten"remos !na ' !na en a misma ca"ena pesa"a
o as "os en as i$eras)
4n as inm!no$ob!inas A esta estr!ct!ra bsica se repite entre / ' , veces) 4n e caso "e
otras se repite F veces)
45isten tambi3n "i(erencias (!ncionaes entre as "i(erentes I$as "!rante e proceso inm!ne)
,ipoprotenas$
*on as responsabes "e transporte "e 1pi"os por a san$re) Hresentan !na estr!ct!ra
es(3rica c!'a parte interna es "e nat!rae%a oeosa# 6i"r&(oba) 4stn (orma"as por 1pi"os
apoares como os 3steres "e coestero o tri$ic3ri"os)
B/
4stn c!biertas por !na monocapa "e 1pi"os an(ipticos :(os(o1pi"os ' coestero ibre>#
j!nto con as prote1nas espec1(icas -!e tambi3n son an(ipticas ' "iri$en s!s resi"!os
6i"ro(1icos 6acia e e5terior "e a prote1na ' os 6i"ro(&bicos 6acia e n+ceo 6i"r&(obo "e
a prote1na) A estas prote1nas se as "enomina 7apoprote1nas8)
La !ni&n "e os 1pi"os "e n+ceo a a capa e5terna "e (os(o1pi"os ' prote1na es !na !ni&n
"3bi no covaente# me"iante p!entes "e 6i"r&$eno ' enaces "e Kan "er ;aas# con o -!e
se permiten e intercambio "e 1pi"os ' apoprote1nas entre as "istintas ipoprote1nas "e
s!ero ' entre estas ' os teji"os)
*e 6an i"enti(ica"o en e pasma san$!1neo F cases "e ipoprote1nas -!e se casi(ican se$+n
s! "ensi"a" ' comportamiento en a eectro(oresis.
0 Q!iomicrones. ipoprote1nas m!' ricas en tri$ic3ri"os proce"entes "e a "ieta
0 Lipoprote1nas "e m!' baja "ensi"a". conoci"as tambi3n como KLDL o
ipoprote1nas pre
en as c!aes
estn ms "e as e partes "e os aminoci"os) 4stas 63ices se nombran "e a A a a ?
comen%an"o por e e5tremo aminotermina# ' os se$mentos inter63ice se nombran
AB#CD#D4)))
4n c!anto a os resi"!os# estos se p!e"en nombrar "e 2 mo"os# "es"e e $r!po
aminotermina a carbo5iotermina o bien A/# A2# A,))) se$+n a 63ice "on"e se
enc!entren)
4 o51$eno se !ne a $r!po prost3tico "e a mio$obina# -!e es e $r!po +emo# !na
pro(irina # a protopor(irina A) e o51$eno se va a !nir a !n tomo "e 6ierro -!e se sit!a
en e centro "e $r!po +emo, -!e es !n sistema tetrapirr&ico# (orma"o por a !ni&n "e
c!atro anios "eriva"os "e tirro# ' -!e se caracteri%a por os s!stit!'entes sobre este
sistema "e anios# 2 vinio# 2 propi&nico :ioni%abes> ' 2 metio)
4 $r!po +emo se sit+a en !na cavi"a" -!e (orma a ca"ena poipept1"ica "e a
mio$obina# "e (orma -!e os s!stit!'entes apoares se orientan 6acia a re$i&n
6i"r&(oba :interior "e a prote1na># mientras -!e os ioni%abes se "iri$en a e5terior
ac!oso) 4 6ierro est !ni"o en e centro "e $r!po +emo# por o -!e os enaces "e
coor"inaci&n)
D "e eos se estabecen con os c!atro nitr&$enos "e os anios pirr&icos) 4 -!into
enace "e coor"inaci&n o estabece con e " "e !n resi"!o "e 6isti"ina "enomina"o
7?isti"ina Hro5ima8# con posici&n O= o I, "e a ca"ena)
Un se5to enace "e coor"inaci&n se !ne a O) 4n a !ni&n interviene a 76isti"ina "ista8
:ms ejana> A2 o 4B)
4 $r!po +emo est oc!to en e interior) 4sto es esencia para s! (!nci&n# 'a -!e e
+ 2
/e es capa% "e !nirse a O, mientras -!e si e $r!po +emo est!viese en a so!ci&n
ac!osa ten"r1a e 6ierro como
+ ,
/e # con o -!e no po"r1a !nirse a O. 4sta cavi"a"
prote$e a /e "e !na rpi"a o5i"aci&n)
4sta protecci&n tambi3n tiene s! importancia para a "i(erente a(ini"a" -!e presenta
para !nirse con e CO# -!e compite con e O para !nirse a $r!po +emo# -!e c!an"o est
ibre# s! a(ini"a" por e CO es "e 2F)EEE ms -!e por e o51$eno# mientras -!e !ni"o a
a mio$obina# a a(ini"a" por e CO es "e soo 2FE veces a "e O.
La 6emo$obina es !n tetrmero (orma"o por D s!b!ni"a"es # "os a "os i$!aes) Ca"a
s!b!ni"a" es i$!a a !na mio$obina)
45isten "i(erentes tipos "e 6emo$obinas# se$+n c!aes sean os s!bstit!'entes -!e a
(ormen) Las ms ab!n"ante es a A/# (orma"a por 2 ca"enas
' 2
) 4 /2M es "e
B,
tipo A2# con 2 ca"enas
' 2
)
Knin del O-geno a la +emoglobina$
Ca"a mo3c!a "e 6emo$obina p!e"e !nirse a D mo3c!as "e O) 4s !na prote1na
aost3rica) La !ni&n es cooperativa 'a -!e a !ni&n "e O a !na s!b!ni"a" (avorece a
!ni&n a a si$!iente ' as1 s!cesivamente) 4sto es "ebi"o a -!e a !ni&n proboca !n
cambio con(ormaciona -!e se transmite a as otras !ni"a"es "e a prote1na)
A"ems# esta !ni&n es reversibe# "epen"e "e a concentraci&n "e O -!e e5iste en e
entorno "e a 6emo$obina# temperat!ra# p?)))
La importancia "e a estr!ct!ra ,D en s! (!nci&n.
Tomaremos como ejempo as 6emo$obinas an&maas) 4stas son anormaes# '
provocan patoo$1as) Una m!' bien caracteri%a"a es a 6emo$obina * o (aci(orme# '
os in"ivi"!os -!e a poseen s!(ren !n tipo "e anemia 7(aci(orme8)
?a' !na m!taci&n en os $enes -!e co"i(ican as ca"enas
H
2
#
B
H
2
#
,
H
'
D
H )
Las c!atro +timas estn (orman"o !n octmero# con "os !ni"a"es "e ca"a !na) Are"e"or
"e 3ste# "a "os v!etas a (ibra "e ADN# (orman"o as1 os n!ceosomas# !ni"a" repetitiva
"e a (ibra "e cromatina)
BA
4 ADN -!e !ne os n!ceosomas es e 7espacia"or8# -!e se !ne a si$!iente espacia"or por
!na mo3c!a "e
/
H )
4sta (ibra se pie$a para "ar !$ar a !na (ibra ms $r!esa# "e ,E nm# en a -!e ca"a C
n!ceosomas "an !na v!eta "e 63ice :se enroan>) As1 se consi$!e empa-!etar a
cromatina !nas FE veces)
4n a meta(ase e empa-!etamiento es "e /EE veces ms) 4sto se acan%a por interacci&n
con otras prote1nas)
4 DNA mitocon"ria es m!c6o ms sencio ' es circ!ar)
Debi"o a -!e as !niones "e ADN son p!entes "e 6i"r&$eno# es posibe separar as "os
ca"enas rompien"o as !niones con !n aporte bajo "e ener$1a) 4sto pro"!ce a
"esnat!rai%aci&n o (!si&n "e ADN# ' p!e"e reai%arse por !n a!mento "e p? o "e
temperat!ra)
La temperat!ra a a -!e se "esnat!rai%a e ADN a FEM es a m
#
o temperat!ra "e (!si&n#
' es !na (!nci&n "irecta "e conteni"os "e pares citosina0$!anina# p!es se ena%an por ,
p!entes "e 6i"r&$eno) A ma'or concentraci&n "e $!anina0citosina ma'or temperat!ra)
4ste proceso es reversibe) *i vovemos a temperat!ra ambiente# e "+pe5 v!eve a
(ormarse# "enominn"ose a esto 7renat!rai%aci&n8
La "esnat!rai%aci&n "a !$ar a 7e(ecto 6ipercr&mico8# -!e consiste en -!e c!an"o se
"esnat!rai%a# a!menta s! absorbancia en e !travioeta)
Lo -!e absorbe a UK# en reai"a"# son as bases nitro$ena"as# ' c!an"o se separan as
6ebras# estas -!e"an e5p!estas# captan"o as1 mejor a UK)
45isten m3to"os como a absorbancia para "eterminar ci"os n!ceicos# o como a
trans(ormaci&n "e estos en comp!estos coorea"os# -!e p!e"en ser "etermina"os por
coor1metros) Un coorea"or es e 7orcino8# espec1(ico para ribosa# o a "i(eniamina# para
a "eso5irribosa)
4 DNA tambi3n se p!e"e i"enti(icar por (!orescencia con e brom!ro "e 7ei"io8# -!e se
intercaa entre bases ' emite !na cooraci&n caracter1stica)
*ec!encias pain"r&micas
*on a-!eas sec!encias -!e se p!e"en eer i$!a en !n senti"o ! otro) Hor ejempo.
Fa0AAATTT0,a S ,a0TTTAAA0Fa
*on re$iones con !n tipo "e simetr1a binaria importantes por-!e se (orman estr!ct!ras
sec!n"arias caracter1sticas en os ci"os n!ceicos a os c!aes se !nen prote1nas-!e re$!an
a e5presi&n $en3tica# pero por-!e tambi3n por-!e 6a' encimas "e restricci&n -!e rompen
os enaces (os(o0"i03ster# ' a$!nas reconocen estas sec!encias ' son "ianas "e a$!nas
encimas)
=E
I"
4str!ct!ra "e os ci"os ribon!ceicos
*on mo3c!as monocatenarias "e tama@o m!c6o ms pe-!e@o) 4stas tienen entre BE '
/E)EEE n!ce&ti"os)
A!n-!e a mo3c!a es monocatenaria# p!e"en e5istir re$iones bicatenarias# -!e se (orman
por emparejamiento antiparaeo "e bases en a misma ca"ena# (orman"o a%os#
or-!ias)))importantes para a (!nci&n "e ese ARN)
Las ca"enas "e ARN p!e"en !nirse con ca"enas compementarias "e ADN# "an"o !$ar a
la +ibridacin)
4 RNA es ms ab!n"ante -!e e DNA en a c3!a# ' e5isten "i(erentes tipos "e ARNas.
0 ARNm :o mensajero>#
0 ARNr :ribos&mico>#
0 ARNt :trans(erente>#
0 ARNsn :n!cear pe-!e@o>#
0 ARN 6etero$3neo n!cear)
4 ms ab!n"ante es e rRNA# ' representa e =EM "e tota "e os RNAas en a c3!a#
se$!i"o "e trans(erente)
A"ems# se 6an i"enti(ica"o os "enomina"os 7ribo%imas8# -!e son RNAas -!e presentan
por s1 mismos (!nci&n cata1tica)
El I"m$
*e caracteri%a por-!e no presenta !na con(i$!raci&n t1pica -!e o "i(erencie "e os "ems#
'a -!e en !na c3!a p!e"e e5istir a mismo tiempo mies "e mo3c!as "e ARNm con !na
sec!encia o estr!ct!ra "i(erente)
4 mensajero contiene a in(ormaci&n -!e "iri$e e ensambjaje "e os aminoci"os para
(ormar os poip3pti"os) 4sta in(ormaci&n est conteni"a en tripetes "e bases "enomina"os
7co"ones8# espec1(icos para ca"a aminoci"o)
Los ARN mensajeros "e procariotas ' e!cariotas son "istintos) 4 "e e!cariotas es
mono$enico# contiene a in(ormaci&n para !n +nico poip3pti"o# mientras -!e en
procariotas# este es poi$3nico# ' p!e"e co"i(icar varios poip3pti"os) Tambi3n 6a'
"i(erencias en e sistema "e proceso "e ma"!raci&n "e ARN)
El I"t$
Los RNA trans(erentes son os ms pe-!e@os# por-!e contienen entre BE ' AF n!ce&ti"os)
45isten en as c3!a vivas m!c6os "i(erentes :6asta CE>)
=/
La (!nci&n "e estos ci"os n!ceicos es !nir a os aminoci"os en a bios1ntesis "e
prote1nas# si$!ien"o e mensaje -!e e "a e ARNm) Coaboran en e ensambaje "e os
aminoci"os correctamente)
4sto o si$!e por e antico"&n# !n tripete "e pares "e bases compementaria a co"&n "e
ARNm)
Las mo3c!as "e trans(erente son monocatenarias# pero e5isten re$iones con
apareamientos "e bases intracatenarios) 4sto se mani(iesta por-!e c!an"o os trans(erentes
se "esnat!rai%an# m!estran e(ecto 6ipercr&mico)
La estr!ct!ra bi"imensiona# sec!n"aria# "e os trans(erentes es a estr!ct!ra en 7tr3bo8#
-!e consta "e !n e5tremo abierto# tres bra%os principaes# ' !n bra%o menor) A s! ve%# este
tr3bo se pie$a sobre s1# ' a esta estr!ct!ra se a "enomina en 7L8)
To"os os trans(erentes tienen en e bra%o
abierto os e5tremos Fa ' ,a) To"os acaban
con CCA en e ,a# -!e es "on"e se !ne e
a) por enaces covaentes "!rante a
bios1ntesis proteica)
4 bra%o
#
C est asocia"o con a
(ijaci&n "e aminoaci tRNA :RNA \ a)>
4 asa 2 es "on"e est e antico"&n# ' se
caracteri%a por tener en as posiciones
a"'acentes n!ce&ti"os mo"i(ica"os)
4 asa , contiene "i6i"ro!racio)
Interviene tambi3n en a (ijaci&n a
ribosoma "e aminoaci tRNA)
Una caracter1stica "e to"os os ARNt es a presencia "e n!ce&ti"os mo"i(ica"os) ?a' !na
$ran varie"a") Los ms com!nes son bases metia"as# n!ce&ti"os con "i6iro!racio# '
tambi3n a 7pse!"o!ri"ina8# representa"a por 7