Está en la página 1de 10

P’unchaykunaq

mit’akuynin
días de la semana
P’unchaykunaq Días de la semana Fundamentación
Mit’akuynin

Killachay Lunes Dedicado a la diosa luna.

Antichay Martes Dedicado a los dioses


(Apus ) a los andes .
Qoyllurchay Miércoles Dedicado a venus .

Illapachay Jueves Dedicado al dios rayo.

Ch’askachay Viernes Dedicado a las estrellas .

K’uychichay Sábado Dedicado al arco iris


emblema Inka.
Intichay Domingo Dedicado al dios sol.
 Intichay p’unchayta qara q’onpo t’aqllaq risaq.
 Khunanmi qoyllurchay p’unchay .
 K’uychichay p’unchay mamaypaq raymin.
 Illapachay p’unchay kanqa inti Raymi Qosqo
llaqtanchispi
 Antichay p’unchay mayuta risaq .
 k’uychichay p’unchayta ñañay Ch’uñu saruq risunchis.
Pachawataq
mit’akuynin
E S TA C I O N E S D E L A Ñ O
1. ESTACION SECA : Ch’akiy mit’a ( periodo seco ) ( abril hasta el mes de octubre ) Ausencia
de lluvias.
2. TEMPORADA O ESTACION LLUVIOSA : Paray mit’a ( noviembre hasta marzo )
3. ESTACION DE FLORACION : (primavera ) Pawqar mit’a
4. PERIODO DE MADURACION : ruphay mi’ta
5. ESTACION DONDE LAS PLANTAS PIERDEN FOLLAJE :Aparkilla mit’a
6. LA NATURALEZA DESCANZA , RECUPERA ENERGIA : chiri mit’a – chiraw mit’a
Pachawataq Estaciones del año Fundamentación
Mit’akuynin

Pawqar mit’a Primavera Estación de floración


Pawqar pacha

Ruphay mit’a pacha Verano Periodo de gran


maduración.

Aparkilla mit’a Otoño Estación donde las


plantas pierden follaje .

Chiri mit’a ( pacha ) Invierno La naturaleza descanza ,


Chiraw mit’a recupera energía .
 Pawqar mit’api munay t’ikakuna kan
 Chiri mit’api nishuta qasan.
 Mamay hamunqa pawqar mit’api.
 Ch’uñuta ruwasunchis chiraw mita’pi.
 Ruphay mit’api risunchis hatun qochaman.
Wata killakuna
MESES DEL AÑO
Wata killakuna Los meses del año Fundamentación
Kamay Raymi killa Enero Tiempo de creación , culto a los
hamawt’as .
Hatun poqoy Raymi killa Febrero Tiempo de gran maduración .
Pawqar waray Raymi killa Marzo Tiempo coloración de la naturaleza .
Ayriway Raymi killa Abril Fin de la maduración y fiesta al
inicio de la cosecha .
Aymuray Raymi killa Mayo Fiesta de la cosecha ( selección
entroje ).
Inti Raymi killa Junio Fin e inicio del año , fiesta del sol.
Anta sitwa / situwa Raymi Julio Purificación de la tierra .
killa
Qapaq sitwa / situwa Raymi Agosto Purificación humana , pago a la
killa Pachamama .

Unu Raymi killa Setiembre Pascua de agua .


Qoya Raymi killa Octubre Culto a la luna y fiesta de la Reyna
madre tierra.
Ayamarq’ay Raymi killa Noviembre Culto a los muertos , mediante las
momias .
Qhapaq Raymi killa Diciembre Fiesta del inca , elevación al mas
alto nivel de vida .
 kaymi willakuykuna aymuray Raymi killapaq

 Mamaypaq raymin
 Mamaypaq raymin Anta sitwa Raymi
killapi.

 Turay hamunqa qhapaq Raymi killapi.

También podría gustarte