Está en la página 1de 15

“Decenio de la Igualdad de Oportunidades para Mujeres y

Hombres”

UNIVERSIDAD NACIONAL DE TRUJILLO


Fundada por el libertador Don Simón Bolívar el 10 de mayo de 1824
FACULTAD DE MEDICINA
Inaugurada el 29 de Diciembre de 1957

PEDIATRÍA II

Intoxicación por
Carbamatos
DOCENTE
DRA. HERMINIA LÁZARO
RODRIGUEZ
ALUMNO
JOSÉ LUIS SALAS MALLQUI

Trujillo - 2020
SINDROME RESULTANTE DE LA INOCULACIÓN ACCIDENTAL DE SUSTANCIAS VENENOSAS POR PARTE DE SERPIENTES

3500 15 % Peligrosas
especies ~ 500 mil personas son Mordidas x año. Bothrops atrox
Serpientes 10 % Muere “Jergón”
1. Loreto
FAMILIA 2. San Martín
Lachesis muta muta
GÉNERO 3. Ucayali
35 especies Elapidae “Shushupe”
Serpientes Hidrophiidae Bothrops (97% casos)
1996
Venenosas Viperidae Lachesis
Crotalus durissus sp.
Crotalus
“Cascabel”

2017: 23 casos
Micrurus
2018: 9 casos
“Coralillo”

PERIODO
RESERVORIO Susceptibilidad
20 a 30 mg. por INCUBACIÓN
Mordedura
Agricultores
Zonas Rurales
Veneno Mordedura
y Semirurales
Serpientes Serpientes
Venenosas Venenosas
PERIODO
AGENTE TRANSMISIÓN
TRANSMISIÓN

Oficina General de Epidemiología. Protocolos de Vigilancia Epidemiológica. Ministerio de Salud. 2018


NOTIFICACIÓN

NOTIFICAR todo CASO PROBABLE de accidente por


ofidios en forma OBLIGATORIA, y SEMANAL, al nivel
inmediato superior en los formatos de notificación.
FICHA EPIDEMIOLÓGICA - 2015

CASO PROBABLE

Toda Persona que ha sufrido Accidente por Mordedura


de Serpiente Venenosa.
Cuadro Clínico íntimamente relacionados con las
Especie Agresora.

CASO CONFIRMADO

Identifica la Especie Agresora.


Cuadro Clínico Compatible con la Toxina de la Especie
Agresora.

Oficina General de Epidemiología. Protocolos de Vigilancia Epidemiológica. Ministerio de Salud. 2018


NÚMERO DE CASOS, INCIDENCIA Y
NÚMERO DE CASOS DE OFIDISMO DEFUNCIONES POR OFIDISMO
Perú 2013 – 2018* Perú 2013* – 2018*

En el 2017, en el mismo periodo, se notificó 1432 casos


en la región, la TIA fue de 4.55 casos por 100 mil hab.
Se registro 2 fallecidos por ofidismo.

Desde la SE 1 hasta la SE 32 - 2018 se han notificado 1432 casos de ofidismo en el país.


Desde la SE 1 hasta la SE 33 - 2018 se han notificado 1458 casos de ofidismo en el país.
Además se han reportado 6 muertes por ofidismo.

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
NÚMERO DE CASOS DE OFIDISMO SEGÚN DEPARTAMENTOS CASOS, TASAS Y FALLECIDOS POR OFIDISMO
Perú 2013-2018* Perú 2018*

El 67% de los casos se reportaron en


4 departamentos San Martin, Loreto,
Ucayali y Junín.

La Libertad - 2018

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
DISTRIBUCIÓN DE CASOS DE OFIDISMO POS DE EDAD Y GÉNERO
Perú 2018*

El 42.88 % de los casos se Las tasas de incidencia


reportaron en el grupo de 30 acumulada fueron altas en
- 59 años y el 21.65 % en el los grupos de edad de 12 -
grupo de 18 - 29 años. 17 años y 30 - 59 años.

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
ACCIDENTES POR MORDEDURA DE SERPIENTES VENENOSAS

ACCIDENTE ACCIDENTE ACCIDENTE ACCIDENTE ACCIDENTE POR


TIPO BOTRÓPICO LACHÉSICO CROTÁLICO ELAPÍDICO SERPIENTE MARINA

Bothrops
ESPECIES Bothrocophia Lachesis Crotalus Micrurus Hidrophiidae
Bothriopsis

Proteolítico Neurotóxica
Proteolítico Neurotóxica
PROPIEDAD Coagulante Coagulante Miotóxica Neurotóxica Miotóxica
DEL VENENO Vasculotóxico Hipotensora Hemolítica Hemotóxica Hemolítica
Nefrotóxico Nefrotóxico

1 - 3 Horas 30 – 60 min 30 – 60 min 1h


Dolores Musculares
Dolor + Edema + Fascies Neurotóxica + Fascies Neurotóxica + Ptosis Generalizados
Equimosis + Eritema + Ptosis Palpebral Palpebral
Sd. de Excitación Vagal
Necrosis + 30’
CUADRO Diarrea Oftalmoplejia Parálisis Velopalatina Cuadro Hemolítico
CLÍNICO Bradicardia
CASOS GRAVES Anisocoria Parálisis Flácida de las
Hipotensión Arterial
Vesículas de Contenido Parálisis Muscular y Resp. Extremidades Muerte: 2 - 3 h
Serohemático Parálisis Respiratoria
Hematemesis Mioglobinuria Hematuria
Shock Oliguria > Anuria > IRA Oliguria > Anuria > IRA

Dx Diferencial: Longitud ~ Especie + Localización Lesiones + Síndrome Clínico Manifestado

Oficina General de Epidemiología. Protocolos de Vigilancia Epidemiológica. Ministerio de Salud. 2018


PREVENCIÓN
SECUNDARIA

EXAMENES AUXILIARES

PERFIL DE COAGULACIÓN Urea


TP Creatinina Sérica
TTP Grupo Sanguíneo TGO
Fibrinógeno Factor RH TGP

HEMOGRAMA
EXAMEN ORINA Electrolitos
Fórmula Leucocitaria ELECTROCARDIOGRAMA
Medida Seriada de Vol. Séricos
Recuento Plaquetario

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
PREVENCIÓN
PRIMARIA

Usar BOTAS ALTAS e INFORMAR A LA DIFUNDIR


indumentaria COMUNIDAD INFORMACIÓN
adecuada cuando se Lugares donde Recomendaciones NO INGRESAR
trabaja en campo existan Serpientes Básicas sobre Primeros
SIN COMPAÑÍA
Venenosas Auxilios y Formas de
Emplear un BASTÓN Condiciones que Evitar las Mordeduras A LA ZONA DE
en Terrenos Favorecen la Difundir Normas de FLORESTA
Sospechosos de Presentación de los Prevención de acuerdo
presencia de ofidios Accidentes con la Realidad Local

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
PREVENCIÓN
SECUNDARIA

PRIMEROS AUXILIOS: Atención Inmediata

EL CASO DEBE TRATARSE COMO UNA EMERGENCIA


Tranquilizar e inmovilizar al paciente.

Lavar la zona de la mordedura con agua y jabón.

Inmovilizar la parte afectada empleando férula, entablillado u otros.

TRASLADAR AL PACIENTE AL CENTRO DE SALUD MÁS CERCANO


Cargado o en Camilla.

Considerando mantener el miembro afectado en un nivel más alto que el eje del cuerpo.

HIDRATAR AL PACIENTE


No aplicar torniquetes ni ligaduras en el miembro afectado.

No hacer cortes ni succionar el veneno.

No aplicar medidas caseras como hielo, corriente eléctrica, kerosene y otros.

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
PREVENCIÓN
SECUNDARIA

ATENCIÓN DEL PACIENTE EN EL ESTABLECIMIENTO DE SALUD

ESTABILIZAR HEMODINÁMICAMENTE AL PACIENTE


Tomar Funciones Vitales, Canalizar una Vía Periférica.

EVALUAR LA SEVERIDAD DEL ENVENENAMIENTO


Depende de la cantidad, vía de inoculación del veneno, especie agresora y estado de salud previo del paciente (niños y adulto mayor como grupos de mayor riesgo).

SOLICITAR EXÁMENES AUXILIARES DE LABORATORIO


Tiempo de coagulación, Hemograma, Análisis de Orina.

CONSIDERAR LA APLICACIÓN DEL SUERO ANTIOFÍDICO ESPECIFICO


Tener a la mano los medicamentos necesarios para el tratamiento de una posible reacción de hipersensibilidad.

LLENAR ADECUADAMENTE LA FICHA CLÍNICA-EPIDEMIOLÓGICA


Derivar los casos moderados a severos a un establecimiento de Mayor Complejidad.

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
PREVENCIÓN
SECUNDARIA

ATENCIÓN DEFINITIVA DEL PACIENTE

ACCIDENTES POR LOS GÉNEROS BOTHROPS Y LACHESIS


Averiguar si el paciente ha ingerido alcohol, medicamentos y sus antecedentes alérgicos.

Administrar Vía E.V. soluciones cristaloides (Lactato Ringer o NaCl).

Si hay evidencia de shock o sangrado severo considerar la aplicación de soluciones coloidales (plasma o sangre total).

Considerar el uso de suero antiofídico especifico.

Colocar el miembro afectado inmovilizado, en una posición fisiológica y con un arco protector.

Considerar el manejo del dolor en términos farmacológicos (Dipirona, Acetaminofen).

Aplicar vacuna antitetánica o antitoxina según requerimiento del caso.

ACCIDENTE POR LOS GÉNEROS MICRURUS Y CROTALUS


Considerar Medidas de soporte: Respiración Artificial y Cardiotónicos.

Administración de Anticolinesterásicos (Neostigmina E.V.) en caso de accidentes de Micrurus, que presentan triadas en su ornamentación y Diálisis en casos de IRA si se trata de
Crotalus.

Considerar el uso de suero antiofídico especifico.

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
PREVENCIÓN
SECUNDARIA

TRATAMIENTO

COMPLEMENTARIO


Corticoides. Se recomienda dexametasona en dosis de 0,3 a 0,5 mg/kg de peso durante dos días.

Antibióticos. En heridas manipuladas e infectadas con ampollas, úlceras, etc. se recomienda usar combinaciones de antibióticos: clindamicina con ciprofloxacina, metronidazol con ciprofloxacina. En heridas limpias (sin infección) no se recomienda el uso de antibióticos.

Transfusión de Sangre y Hemoderivados si la gravedad del caso lo requiere.

Tratamientos Quirúrgico en los establecimientos que cuenten con las condiciones adecuadas y cuando se tenga clara evidencia de Síndrome Compartamental.

NO RECOMENDADO


NO debe emplearse por ningún motivo Heparina, Gluconato de Calcio ni AINES.

ESPECÍIFICO


Sueros Antiofídicos.

Debe ser aplicado rápidamente y de ser posible en una sola vez dentro de las primeras 24 horas del envenenamiento, dependiendo de la gravedad del accidente.

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
PREVENCIÓN
SECUNDARIA

TIPOS DE SUERO ANTIOFÍDICOS PRESENTACIÓN


Elaborado en el INS se presenta en frascos de 10 ml. en
forma líquida capaz de neutralizar de 25 a 40 mg. de
veneno.
SUERO ANTIBOTRÓPICO POLIVALENTE LÍQUIDO
DOSIS

Contra la mordedura de serpientes del género Bothrops. Se aplicará la cantidad necesaria de frascos, para neutralizar
un mínimo de 30 a 100 mg. de veneno ofídico (Usualmente
SUERO ANTICROTÁLICO MONOVALENTE LÍQUIDO de 1 a 4 frascos/paciente).


Contra la mordedura de serpientes del género Crotalus. CONSERVACIÓN
Refrigeración a 4 - 8 °C evitando el congelamiento.
SUERO ANTILACHÉSICO MONOVALENTE LÍQUIDO

Contra la mordedura de serpientes del género Lachesis.

VÍA DE ADMINISTRACIÓN

Vía E.V. (30 a 60 minutos) diluido en 500 ml. de NaCl 0,9% o dextrosa
al 5% y observando al paciente.
El volumen de diluyente deberá reducirse en los pacientes
pediátricos hasta 50 - 100 ml.

Fuente : Centro Nacional de Epidemiologia, Prevención y Control de Enfermedades – MINSA. (*) Hasta la SE 32 - 2018
Trujillo - 2020

También podría gustarte