Está en la página 1de 35

.

LATÍN 1º BACHILLERATO

APUNTES 2ª EVALUACIÓN
I-LOS DIOSES OLÍMPICOS:

Nombre Parcela de poder Símbolos


griego/romano
Zeus/Júpiter. Soberano del Universo. Corona, águila, rayo, cetro.
Hades/Plutón. Soberano del mundo subterráneo. Carro y caballos negros,
cornucopia, cetro.
Hera/Juno. Reina del Olimpo, protectora del matrimonio y Corona, cetro, granada, pavo
los partos. real.
Deméter/Ceres. Protectora de la agricultura. Haz de espigas, hoz, antorcha,
cornucopia.
Hestia/Vesta. Protectora de la familia, hogar y Estado. Llama de fuego, altar, velo,
asno.
Atenea/Minerva Protectora de la inteligencia, artes y guerra. Casco, escudo, coraza, lanza,
lechuza, olivo, victoria alada.
Afrodita/Venus Protectora de la belleza y el amor. Paloma, cisne, concha marina,
delfín, espejo, corazón,
manzana.
Ártemis/Diana Protectora de la fecundidad, la caza y la luna. Arco, flechas, carcaj, ciervo,
perro, media luna, flechas.
Apolo/Apolo Protector de la adivinación, algunas artes, la Arco, flechas, lira, laurel, musas.
salud y el sol.
Hermes/Mercurio Mensajero de los dioses, protector de pastores Pétaso, pies alados, caduceo.
y viajeros y conductor de las almas de los
muertos.
Ares/Marte Protector de la guerra. Casco, coraza, lanza, escudo.
Hefesto/Vulcano Protector de la metalurgia y los artesanos. Yunque, martillo, tenazas, llama,
fragua.
Dioniso/Baco Protector de la fuerza procreadora de la Racimo de uvas, copa, hiedra,
naturaleza, la higuera, la viña y el vino. tirso, macho cabrío, pantera.

II-LA RELIGIÓN EN ROMA:

1-La religión romana primitiva:

Los romanos primitivos adoraban a una infinidad de fuerzas naturales llamadas numina, de las que
surgieron los dioses indigetes (Tellus, Jano, Flora, etc), genuinamente romanos y relacionados con la
vida agrícola.
También rendían culto a Júpiter, que junto con Marte y Quirino (Rómulo) formó la primera tríada de
dioses protectores del pueblo romano. Bajo el dominio etrusco esta tríada fue sustituida por la tríada
capitolina (Júpiter, Juno y Minerva).

Junto a este grupo de divinidades existían los dioses familiares: Lares (protectores del hogar), Manes
(almas de familiares difuntos) y Penates (protectores de la despensa).

2-Cultos y ritos de la religión romana:

a-El culto doméstico:

Consistía en la ofrenda de alimentos o flores a los dioses familiares llevada a cabo por el paterfamilias.

b-El culto público:

Consistían en sacrificios (de animales), libaciones (derramar vino en el altar o en el suelo), y preces
(plegarias durante un sacrificio o libación).

3-Los sacerdotes:

Los más importantes eran los flamines (consagrados a cada divinidad), vestales (sacerdotisas de Vesta
sujetas a voto de castidad), augures y arúspices (expertos en artes adivinatorias) y los intérpretes de los
Libros Sibilinos (interpretaban los libros de la Sibila de Cumas).

4-La religión durante el Imperio.

Las creencias y prácticas religiosas tradicionales decayeron, por lo que urgieron otras alternativas:

a-Las religiones orientales:

Se rendía culto a divinidades como Isis, Mitra o Cibeles. Los seguidores de estos cultos realizaban
prácticas de iniciación y ritos purificadores.

b-El culto al emperador:

Por influencia de las religiones orientales, en las que se rendía culto al monarca, comenzaron a levantarse
altares y templos en honor a Augusto y los emperadores posteriores.

c-El cristianismo:

Aunque al principio fue objeto de persecuciones, en el año 313 D de Xto por el Edicto de Milán,
promulgado por Constantino se otorgó la libertad de culto a los cristianos y Teodosio (347-395 D de Xto)
lo convirtió en religión oficial del Imperio.

III-ÓRGANOS DE GOBIERNO:

1-El Senado:
Durante la Monarquía, estaba integrado por 300 patricios nombrados por el rey y actuaba como consejo
real.

Con la República, los senadores eran nombrados por los magistrados. Se encargaban de las finanzas del
Estado, la política exterior, organización de las provincias, la religión, etc.

Durante el imperio se mantuvo, pero con carácter simbólico.

2-Las magistraturas:

Los magistrados eran funcionarios administrativos elegidos en las asambleas por un periodo determinado
como órganos colegiados. Se accedía a cada magistratura desde la inmediatamente inferior:

a-El cursus honorum:

a.1-Cónsules: convocaban asambleas populares, presentaban proposiciones al Senado, presidían actos


religiosos y dirigían el ejército.

a.2-Pretores: administraban justicia.

a.3-Ediles: se encargaban de la vigilancia de mercados, conservación de edificios públicos y organización


de espectáculos.

a.4-Cuestores: administraban la hacienda pública.

b-Otros cargos:

b-1-Censores: elaboraban el censo.

b.2-Tribunos de la plebe: defensores del pueblo.

b.3-Dictador: magistrado extraordinario elegido en situación de máximo peligro por un periodo máximo
de 6 meses y con poder absoluto.

b.4-Maestro de caballería: ayudante del dictador.

3-Asambleas populares:

A ellas acudían todos los ciudadanos y eran convocadas por los magistrados. Entre sus atribuciones
estaban la elección de magistrados, ratificación de leyes, y propuestas sobre asuntos varios (declaración
de guerra, alianzas), etc. El voto era escrito y secreto.

IV-LAS OBRAS PÚBLICAS:

1-Edificios públicos:

a-Las termas:
Eran establecimientos públicos de baño colectivo. Constaban de estancias para baño frío (frigidarium),
templado (tepidarium), caliente (caldarium), sauna (sudatorium), vestuario (apodyterium), gimnasio
(palaestra), jardines, bibliotecas etc. Las más famosas fueron las de Caracalla y las de Diocleciano.

b-Las basílicas:

Se utilizaban para transacciones comerciales y como tribunal de justicia. Solían tener planta rectangular
dividida en tres o más naves separadas por columnas, siendo la central la más alta y ancha. En la cabecera
a veces había un ábside. Las más importantes eran la basílica Julia y la de Magencio.

c-Los templos:

Por influencia griega se construían de planta rectangular sobre un pódium precedido de una escalinata. Un
porche con columnas (pronaos) precedía a la estancia que albergaba la escultura de la divinidad (cella).
Algunos ejemplos son el de Vesta, el de la Fortuna Viril, el Panteón de Agripa, etc.

2-Obras de ingeniería:

a-Calzadas:

Para su construcción se excavaban unos fosos alargados que se rellenaban con varias capas de material.
En la capa inferior se ponía una cimentación de piedra y mortero, sobre ella se ponía otra de hormigón
con escombros y a ésta se sobreponía otra de grava u hormigón fino. Finalmente se colocaba el
empedrado. Una de las más famosas es la Via Augusta, que cubría el trayecto Cádiz-Pirineos.

b-Puentes:

Se construían en piedra utilizando el arco de medio punto. Las pilas que sustentaban los arcos solían tener
un espolón que llegaba hasta la base del arco. Son muy conocidos los de Alcántara, Mérida y Córdoba.

c-Acueductos:

Constaban de una serie de arcos unidos lateralmente, sobre los que había un canal por el que corría el
agua. Tenían hasta tres arcadas superpuestas. Entre los más importantes están el de Segovia; el de los
Milagros (Mérida), el de Tarragona, etc.

3-Arquitectura conmemorativa:

Su propósito es perpetuar el recuerdo de algún personaje famoso o las gestas del Imperio.

a-Columnas:

Tenían el fuste decorado con relieves alusivos a la hazaña que se quería conmemorar. Ej: Columna de
Trajano:

b-Arcos de triunfo:
Su estructura no era uniforme, pues podían ser de uno o tres arcos, siendo el central de mayor tamaño. El
conjunto se decoraba con columnas, estatuas y relieves. Los más conocidos son los de Septimio Severo,
Constantino, Bará, etc.

V-LA FAMILIA:

Estaba formada por el padre ( paterfamilias, que tenía poder sin límites sobre el resto de los miembros), la
madre (materfamilias), los/as hijos/as, los/as esclavos/as y los animales de tiro y carga.

1-El matrimonio:

La edad legal para contraerlo era de 12 años para las mujeres y 14 para los hombres. Había tres tipos de
unión legal:

a-Matrimonio cum manu:

La mujer se integra en la familia del marido y se somete a su autoridad. Los bienes de la esposa pasan a
manos del marido y solo él puede solicitar el divorcio.

b-Matrimonio sine manu:

La mujer sigue dependiendo de la autoridad de su padre y conserva sus bienes. Ambos pueden solicitar el
divorcio.

c-Concubinato:

Convivencia, en la que la mujer adopta la figura legal de hija.

2-La infancia y la educación:

Al nacer un bebé, su padre podía reconocerlo u optar por la expositio (abandono): En caso de ser
reconocidos, al 8º o 9º día desde su nacimiento, los varones recibían el praenomen (nombre de pila),
nomen (apellido) y cognomen (apodo). En cuanto a las niñas, recibían solo el nomen.

Con respecto a la educación, era privada y no obligatoria. La educación más esmerada se reservaba a los
niños, pues las niñas eran educadas para su futuro papel de esposas y madres. Se dividía en tres etapas:

a-Enseñanza elemental (7-12 años):

Estaba a cargo del ludi magister. Aprendían a leer, escribir, contar y la Ley de las XII Tablas. También
acudían a diario al Campo de Marte para prepararse para servir como soldados.

b-Enseñanza media ((12-17 años):

A cargo del grammaticus, que les enseñaba lengua y literatura, historia, geografía, física y astronomía. El
maestro dictaba los textos y los alumnos debían memorizarlos y comentarlos.
c-Enseñanza superior (más de 17 años):

Estaba a cago del rhetor, que les enseñaba a construir y pronunciar discursos. Al finalizar esta etapa
existía la posibilidad de ampliar estudios de retórica y filosofía en Grecia.

VI-REGLAS DE LA EVOLUCIÓN DE PALABRAS (II):

-1er Examen:

1-b, d, g intervocálicas se pierden o se conservan. Ej: cadere>caer; fustigare>hostigar.

2-Las vocales pretónicas y postónicas desaparecen. Ej: saecularem>seglar; dexteram>diestra.

3-p, t y c ante l pasan a ll. Ej: plantum>llanto.

4-La s inicial + consonante desarrolla una e protética. Ej: spiritum>espíritu.

-2º Examen:

1-La r final pasa al interior. Ej: inter>entre.

2-Las consonantes sordas y sonoras + r evolucionan como vocales. Ej: latrare>ladrar.

3-l y n finales de tema se conservan. Ej: consulem>cónsul; leonem>león.

EJERCICIOS:

Indica los cambios fonéticos que han tenido lugar en las siguientes palabras:

Capillum; totum; plagam; flammam; delicatum; planum; dubitare; litteram; plenum; fastidium; clamare;
stilum; scaenam; pater; petram; super; aprilem; sportam; litigare; polypum; pauper; fusum.

VII-FORMANTES DE ORIGEN LATINO:

-1er Examen:

Ium: lugar; io/ia: profesión, oficio; ura: relación; ia/itas: cualidad; itia/tia: cualidad; tudo: cualidad; ax:
tendencia.

-2º Examen:

Bilis: capacidad, posibilidad; bundus: inclinación; icus: relación; ilis: capacidad, posibilidad; ivus:
inclinación; alis: relación, semejanza; aris: relación, pertenencia.

VIII-LATINISMOS:

-1er Examen:
De facto: de hecho; de iure: de derecho; in extremis: en el último momento; post meridiem: después del
mediodía; ante meridiem: antes del mediodía; rara avis: ave poco frecuente; opere citato: en la obra
citada; alter ego: otro yo; sui generis: especial; inter nos: entre nosotros.

-2º Examen:

Hodie tibi, cras mihi: hoy por ti, mañana por mi; et cetera: y las demás cosas; ad hoc: para esto; ipso
facto: por ese mismo hecho; idem: lo mismo; (condicio) sine qua non: condición sin la cual no; quorum:
de quienes; statu quo: en el estado en el que.

IX-LAS DECLINACIONES 4ª Y 5ª:

1-La 4ª declinación:

Incluye sustantivos de los tres géneros, cuyo genitivo singular (2ª forma del enunciado) acaba en us. La
raíz se obtiene quitando us al genitivo singular. Se declinan añadiendo a la raíz las siguientes desinencias:

Ej: Exercitus-exercitus (m, ejército): Raíz: exercit-

SINGULAR PLURAL

N-US EXERCIT-US N-US EXERCIT-US

V-US EXERCIT-US V-US EXERCIT-US

Ac-UM EXERCIT-UM Ac-US EXERCIT-US

G-US EXERCIT-US G-UUM EXERCIT-UUM

D-UI EXERCIT-UI D-IBUS EXERCIT-IBUS

Ab-U EXERCIT-U Ab-IBUS EXERCIT-IBUS

2-Neutros:

Ej: Cornu-cornus (n, cuerno, ala de caballería). Raíz: corn-

SINGULAR PLURAL

N-U CORN-U N-UA CORN-UA

V-U CORN-U V-UA CORN-UA


Ac-U CORN-U Ac-UA CORN-UA

G-US CORN-US G-UUM CORN-UUM

D-UI CORN-UI D-IBUS CORN-IBUS

Ab-U CORN-U Ab-IBUS CORN-IBUS

2-La 5ª declinación:

Incluye sustantivos en su mayoría femeninos, cuyo genitivo singular (2ª forma del enunciado) acaba en ei.
Solo se declinan en singular y plural diez-diei (m/f, día, fecha) y res-rei (f, cosa). La raíz se obtiene
quitando ei al genitivo singular. Se declinan añadiendo a la raíz las desinencias siguientes:

Ej: Dies-diei (m/f, dia, fecha). Raíz: di-

SINGULAR PLURAL

N-ES DI-ES N-ES DI-ES

V-ES DI-ES V-ES DI-ES

Ac-EM DI-EM Ac-ES DI-ES

G-EI DI-EI G-ERUM DI-ERUM

D-EI DI-EI D-EBUS DI-EBUS

Ab-E DI-E Ab-EBUS DI-EBUS

EJERCICIOS:

1-Declina en singular y plural:

Genu-genus (n, rodilla); vultus-vultus (m, rostro); domus-domus (f, casa); res-rei (f, cosa).

2-Analiza morfosintácticamente y traduce:

Lunae vultus purpureus erat.

Cato multarum rerum usum habuit.

Facies tua annos computabit.


Catilina consulatum in proximum annum petiverit.

Germanorum vita in rei militaris studiis consistit.

Rivus dextrum cornu muniebat.

Liberis suis cibum vestitumque tulerat.

Sulla cras cum Mesalla hic erit.

Rhodanus provinciam nostram ab Hevetiis dividit.

Ibi igitur cotidie tuas litteras exspectabo.

Non exercitus neque thesauri regni praesidia sunt.

Fabula iracundos viros admonebit.

Ab Arimino Arretium venerat.

Caesar frumentum ex agris cotidie in castra conferebat.

Fama trans Rhenum ad Germanos pervenit.

VOCABULARIO:

Luna-lunae (f): luna.

Vults-vultus (m): rostro.

Purpureus-purpurea-purpureum: purpúreo.

Sum-es-esse-fui: ser, estar, haber.

Cato (nominativo singular): Catón.

Multus-multa-multum: mucho.

Res-rei (f): cosa, asunto.

Usus-usus (m): práctica.

Habeo-habes-habere-habui-habitum: tener.

Facies-faciei (f): cara.

Tuus-tua-tuum: tuyo.

Annus-anni (m): año.

Computo-computas-computare-computavi-computatum: contar, calcular.


Catilina-Catilinae (f): Catilina.

Consulatus-consulatus (m). consulado.

In (preposición): para.

Proximus-proxima-proximum: próximo.

Annus-anni (m): año.

Peto-petis-petere-petivi-petitum: aspirar a.

Germanus-Germana-Germanum: germano.

Vita-vitae (f): vida.

Militaris-militare: militar.

In (preposición) en, a.

Studium-studii (n): afición, afán, estudio.

Consisto-consistis-consistere.constiti (sin supino): consistir en.

Rivus-rivi (m): rio.

Dexter-dextra-dextrum: derecho.

Cornu-cornus (n): cuerno, ala.

Munio-munis-munire.munivi.munitum: proteger.

Liberi-liberorum (m pl): los hijos.

Suus-sua-suum: suyo.

Cibum-cibi (n): comida.

Vestitus-vestirus (m): vestido.

Fero-fers-ferre-tuli-latum: llevar.

Sulla-Sullae (f): Sila.

Hic ( adverbio): aquí.

Cras (adverbio): mañana.

Mesalla-Mesallae (m): Mesala.

Ab (preposición): de, desde.


Ariminum-Arimini (n): Rímini.

Arretium-Arretii (n): Arezzo.

Venio-venis-venire-veni-ventum: venir.

Rhodanus-Rhodani (m): Ródano.

Provincia-provinciam (f): provincia.

Noster-nostra-nostrum: nuestro.

Helvetius-Helvetia-Helvetium: helvecio.

Divido-dividis-dividere-divisi-divisum: separar.

Caesar (nominativo singular): César.

Frumentum-frumenti (n): trigo.

Ex (preposición): de, desde.

Ager-agri (m): campo.

Cotidie (adverbio): cada dia.

Castra-castrorum (neutro plural): campamento.

Confero-confers-conferre-contuli-conlatum: llevar.

Ibi (adverbio): allí.

Igitur (conjunción): así pues.

Littera-literae (f): letra, carta.

Non (adverbio): no.

Exercitus-exercitus (m): ejército.

Neque (conjunción): ni.

Thesaurus-thesauri (m): tesoro.

Praesidium-praesidii (n): protección.

Regnum-regni (n). reino.

Fama-famae (f): fama.

Trans (preposición): al otro lado de.


Rhenus-Rheni (m): el Rhin.

Ad (preposición): a, hasta.

Pervenio-pervenis-pervenire-perveni-perventum: llegar.

Fabula-fabulae (f): fábula, cuento.

Iracundus-iracunda-iracundum: airado, iracundo.

Admoneo-admones-admonere-admonui-admonitum: advertir.

X-TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE (INFECTUM) DE SUBJUNTIVO EN VOZ ACTIVA:

1-Presente de subjuntivo:

-1ª conjugación: tema de presente cambiando a por e + desinencias: m, s, t, mus, tis, nt.

AME-M, AME-S; AME-T, AME-MUS, AME-TIS, AME-NT (yo ame, tú ames, él ame, etc).

-Conjugaciones 2ª, 3 y 4ª: tema de presente + A + desinencias: m, s, t, mus, tis, nt.

-2ª conjugación:

MONE-A-M, MONE-A-S, MONE-A-T, MONE-A-MUS, MONE-A-TIS, MONE-A-NT (yo aconsejo, tú


aconsejas, él aconseja, etc).

-3ª conjugación:

LEG-A-M, LEG-A-S, LEG-A-T, LEG-A-MUS, LEG-A-TIS, LEG-A-NT (yo lea, tú leas, él lea, etc).

-4ª conjugación:

AUDI-A-M, AUDI-A-S, AUDI-A-T, AUDI-A-MUS, AUDI-A-TIS, AUDI-A-NT (yo oiga, tú oigas, él


oiga, etc).

-Conjugación mixta: tema de presente + I + A + desinencias: m, s, t, mus, tis, nt:

CAP-I-A-M, CAP-I-A-S, CAP-I-A-T, CAP-I-A-MUS, CAP-I-A-TIS, CAP-I-A-NT (yo tome, tú tomes,


él tome, etc).

-Presente de subjuntivo de Sum-es-esse-fui:

SIM, SIS, SIT, SIMUS, SITIS, SINT (yo sea, tú seas, él sea, etc).

2-Pretérito imperfecto de subjuntivo:

Para todas las conjugaciones: infinitivo (3ª forma del enunciado) + desinencias: m, s, t, mus, tis, nt.

-1ª conjugación:
AMARE-M, AMARE-S, AMARE-T, AMARE-MUS, AMARE-TIS, AMARE-NT (yo amara/amase, tú
amaras/amases, él amara/amase, etc).

-2ª conjugación:

MONERE-M, MONERE-S, MONERE-T, MONERE-MUS, MONERE-TIS, MONERENT (yo


aconsejara/aconsejase, tú aconsejaras/aconsejases, él aconsejara/aconsejase, etc).

-3ª conjugación:

LEGERE-M, LEGERE-S, LEGERE-T, LEGERE-MUS, LEGERE-TIS, LEGERE-NT (yo leyera/leyese,


tú leyeras/leyess, él leyera/leyese, etc).

-4ª conjugación:

AUDIRE-M, AUDIRE-S, AUDIRE-T, AUDIRE-MUS, AUDIRE-TIS, AUDIRE-NT (yo oyera/oyese, tú


oyeras/oyeses, él oyera/oyese, etc).

-Conjugación mixta:

CAPERE-M, CAPERE-S, CAPERE-T, CAPERE-MUS, CAPERE-TIS, CAPERE-NT (yo


tomara/tomase, tú tomaras/tomases, él tomara/tomase, etc.

-Pretérito imperfecto de subjuntivo de Sum-es-esse-fui:

ESSEM, ESSES, ESSET, ESSEMUS, ESSETIS, ESSENT (yo fuera/fuese, tú fueras/fueses, él


fuera/fuese, etc).

EJERCICIOS:

1-Conjuga el presente y pretérito imperfecto de subjuntivo de:

Sedo-sedas-sedare-sedavi-sedatum (tranquilizar).

Invado-invadis-invadere-invasi-invasum (invadir).

Dormio-dormis-dormire-dormivi-dormitum (dormir).

Discedo-discedis-discedere-discessi-discessum (separarse, partir).

Valeo-vales-valere-valui (sin supino, tener buena salud).

2-Analiza morfológicamente y traduce las siguientes formas verbales:

Sedarem; sedemus; sis; invadas; invademus; dormies; discederes; discedatis; valerem.


X-LA 3ª DECLINACIÓN:

Incluye sustantivos de los tres géneros y adjetivos. El genitivo singular (2ª forma del enunciado de los
sustantivos) acaba en is. Existen dos tipos de temas:

-Temas en consonante (imparisílabos): el número de sílabas del nominativo singular y genitivo singular
no es el mismo. Ej: consul-consulis (m, cónsul); lex-legis (f, ley); tempus-temporis (n, tiempo).

-Temas en –i (parisílabos): tienen el mismo número de sílabas en nominativo singular y genitivo singular.
Ej: civis-civis (m, ciudadano); navis-navis (f, fama); mare-maris (n, mar).

1-Temas en consonante:

a-Masculinos y femeninos:

La raíz se obtiene quitando is al genitivo singular (2ª forma del enunciado). El nominativo y vocativo
singulares son iguales (nominativo del enunciado o 1ª forma) y para el resto de los casos se añaden a la
raíz las desinencias siguientes:

Ej: Consul-consulis (m): Raíz: cónsul-

SINGULAR PLURAL

N- CONSUL N-ES CONSUL-ES

V- CONSUL V-ES CONSUL-ES

Ac-EM CONSUL-EM Ac-ES CONSUL-ES

G-IS CONSUL-IS G-UM CONSUL-UM

D-I CONSUL-I D-IBUS CONSUL-IBUS

Ab-E CONSUL-E Ab-IBUS CONSUL-IBUS

b-Neutros:

La raíz se obtiene quitando is al genitivo singular (2ª forma del enunciado). El nominativo, vocativo y
acusativo singulares son iguales (nominativo del enunciado o 1ª forma) y para el resto de los casos se
añaden a la raíz las desinencias siguientes:

Ej: Tempus-temporis (n): Raíz: tempor-

SINGULAR PLURAL

N- TEMPUS N-A TEMPOR-A


SINGULAR PLURAL

V- TEMPUS V-A TEMPOR-A

SINGULAR PLURAL

Ac- TEMPUS Ac-A TEMPOR-A

G-IS TEMPOR-IS G-UM TEMPOR-UM

D-I TEMPOR-I D-IBUS TEMPOR-IBUS

Ab-E TEMPOR-E Ab-IBUS TEMPOR-IBUS

2-Temas en –i:

a-Masculinos y femeninos:

La raíz se obtiene quitando is al genitivo singular (2ª forma del enunciado). El nominativo y vocativo
singulares son iguales (nominativo singular o 1ª forma) y para el resto de los casos se añaden a la raíz las
desinencias siguientes:

Ej: Navis-navis (f): Raíz: nav-

SINGULAR PLURAL

N- NAVIS N-ES NAV-ES

V- NAVIS V-ES NAV-ES

Ac-EM NAV-EM Ac-ES NAV-ES

G-IS NAV-IS G-IUM NAV-IUM

D-I NAV-I D-IBUS NAV-IBUS

Ab-E NAV-E Ab-IBUS NAV-IBUS

b-Neutros:
La raíz se obtiene quitando is al genitivo singular (2ª forma del enunciado). El nominativo, vocativo y
acusativo singulares son iguales (nominativo del enunciado o 1ª forma) y para el resto de los casos se
añaden a la raíz las desinencias siguientes:

Ej: Mare-maris (n): Raíz: mar-

SINGULAR PLURAL

N- MARE N-IA MAR-IA

V- MARE V-IA MAR-IA

Ac- MARE Ac-IA MAR-IA

G-IS MAR-IS G-IUM MAR-IUM

D-I MAR-I D-IBUS MAR-IBUS

Ab-I MAR-I Ab-IBUS MAR-IBUS

EJERCICIOS:

1-Declina en singular y plural:

Civitas-civitatis (f, ciudad); corpus-corporis (n, cuerpo); munus-muneris (n, juego); opus-operis (n, obra);
homo-hominis (m/f, persona); augur-auguris (m, augur); flumen-fluminis (n, rio); hostes-hostis (m,
enemigo); focale-focalis (n, bufanda); panis-panis (m): pan; holus-holeris (n): verdura; pontifex-pontificis
(m, pontífice).

2-Analiza morfosintácticamente y traduce:

Civitates;corpus; muneribus; opera; homo; augur; fluminis; hostium; focali; panem; holeribus; pontifices;

3-Analiza morfosintácticamente y traduce:

Iustitia virtutum regina est.

Hiberna navigatio odiosa est.

Domicilium Romae non habuit.


Nestor tertiam hominum aetatem iam vivebat.

Cassivelaunus essedarios viis semitisque ex silvis emittebat.

Agrum Campanum conservaveram et melioribus auctoribus reservaveram.

Vitam in tenebris luctuque traham.

Baculus arma a proximis capit atque in porta consistit.

Legati milites ex opere deducunt, oppugnatione desistunt; operibus custodias relinquunt.

Hostium numerus in dies creverat.

Timor alas pedibus addidit.

Aeneas ensen fulmineum vagina eripit.

Fabius pontes in Sicori flumine effecerat.

Frumenti inopia militum vires deminuerat.

Pan oves oviumque magistros curat.

Caesar Domitianas enim cohortes protinus a Corfinio in Siciliam miserat.

Afraniani milites ex castris procurrebant.

VOCABULARIO:

Iustitia-iustitiae (f): justicia.

Virtus-virtutis (f, virtud).

Regina-reginae (f). reina.

Sum-es-esse-fui: se, estar haber.

Enim (conjunción): pues, en efecto.

Hibernus-hiberna-hibernum: invernal.

Navigatio-navigationis (f): navegación.

Odiosus-odiosa-odiosum: odioso.

Roma-Romae (f): Roma.

Domicilium-domicilii (n): domicilio.

Non (adverbio): no.


Habeo-habes-habere-habui-habitum: tener.

Nestor-Nestoris (m): Néstor.

Tertius-tertia-tertium: tercero.

Homo-hominis (m/f): ser humano, persona.

Aetas-aetatis (f): edad.

Vivo-vivis-vivere-vixi-victum: vivir.

Cassivellaunus-Cassivellauni (m): Casivelauno.

Essedarius-essedarii (m): combatiente en carro.

Via-viae (f): via.

Semita-semitae (f): senda.

Ex (preposición): de, desde.

Emitto-emittis-emittere-emisi-emisum: hacer salir.

Ager-agri (m): campo.

Campanus-Campana-Campanum: de la Campania.

Conservo-conservas-conservare-conservavi-conservatum: conservar.

Melior-melioris: mejor.

Auctor-auctoris (m): autor, promotor.

Reservo-reservas-reservare-reservavi-reservatum: reservar.

Vita-vitae (f): vida.

Tenebra-tenebrae (f): tiniebla.

Luctus-luctus (m): luto, llanto.

Traho-trahis-trahere-traxi-tractum: arrastrar.

Baculus-Baculi (m): Báculo.

Arma-armorum (neutro plural): armas.

A (preposición): de.

Proximus-proxima-proximum: próximo, vecino, prójimo.


Atque (conjunción): y.

In (preposición): en, a.

Porta-portae (f): puerta.

Consisto-consistis-consistere-constiti (sin supino): detenerse, situarse.

Legatus-legati (m): embajador.

Miles-militis (m): soldado.

Opera-operae (f): trabajo, actividad.

Deduco-deducis-deducere-deduxi-deductum: sacar.

Oppugnatio-oppugnationis (f): ataque.

Desisto-desistis-desistere-destiti-destitum: desistir.

Opus-operis (n): obra, trabajo.

Custodia-custodiae (f): guardia.

Relinquo-relinquis-relinquere-reliqui-relictum: dejar.

Hostis-hostis (m): enemigo.

Numerus-numeri (m): número.

Dies-diei (m/f): dia, fecha.

Cresco, crescis-crescere-crevi-cretum: crecer.

Timor-timoris (m): temor.

Pes-pedis (m): pie.

Ala-alae (f): ala.

Addo-addis-addere-adidi-aditum: añadir.

Aeneas-Aeneae (m): Eneas.

Ensis-ensis (m): espada.

Fulmineus-fulminea-fulmineum: fulmíneo, brillante.

Vagina-vaginae (f): vaina.

Eripio-eripis-eripere-eripui-ereptum: sacar.
Fabius-Fabii (m). Fabio.

Sicoris-Sicoris (f): Segre.

Flumen-fluminis (n): rio.

Pons-pontis (m): puente.

Efficio-efficis-efficere-effeci-effectum: hacer.

Frumentum-frumenti (n): trigo.

Inopia-inopiae (f): escasez.

Vires-virium (femenino plural): tropas.

Deminuo-deminuis-deminuere.deminui-deminutum: disminuir.

Pan-Panos (m). Pan.

Ovis-ovis (f): oveja.

Magister-magistri (m): maestro.

Caesar-Caesaris (m): César.

Domitianus-Domitiana-Domitianum: de Domicio.

Cohors-cohortis (f): cohorte.

Protinus (adverbio): sin detenerse,más lejos.

Corfinium-Corfinii (n): Corfinio.

Sicilia-Siciliae (f): Sicilia.

Mitto-mittis-mittere-misi-misum: enviar.

XI-TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO DE SUBJUNTIVO:

1-Pretérito perfecto de subjuntivo:

Todas las conjugaciones: tema de perfecto + ERI +desinencias: m, s, t, mus, tis, nt.

-1ª conjugación:

AMAV-ERI-m, AMAV-ERI-S, AMAV-ERI-T, AMAV-ERI-MUS, AMAV-ERI-TIS, AMAV-ERI-NT


(yo haya amado, tú hayas amado, él haya amado, etc).

-2ª conjugación:
MONU-ERI-M, MONU-ERI-S, MONU-ERI-T, MONU-ERI-MUS, MONU-ERI-TIS, MONU-ERI-NT
(yo haya aconsejado, tú hayas aconsejado, él haya aconsejado, etc)

-3ª conjugación:

LEG-ERI-M, LEG-ERI-S, LEG-ERI-T, LEG-ERI-MUS, LEG-ERI-TIS, LEG-ERI-NT (yo haya leído, tú


hayas leído, él haya leído, etc).

-4ª conjugación:

AUDIV-ERI-M, AUDIV-ERI-S, AUDIV-ERI-T, AUDIV-ERI-MUS, AUDIV-ERI-TIS, AUDIV-ERI-


NT (yo haya oído, tú hayas oido, él haya oido, etc).

-Conjugación mixta

CEP-ERI-M, CEP-ERI-S, CEP-ERI-T, CEP-ERI-MUS, CEP-ERI-TIS, CEP-ERI-NT (yo haya tomado, tú


hayas tomado, él haya tomado, etc).

-Pretérito perfecto de subjuntivo de Sum-es-esse-fui:

FUERIM, FUERIS, FUERIT, FUERIMUS, FUERITIS, FUERINT (yo haya sido, tú hayas sido, él haya
sido, etc).

2-Pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo:

Todas las conjugaciones: tema de perfecto + ISSE + desinencias: m, s, t, mus, tis, nt.

-1ª conjugación:

AMAV-ISSE-M, AMAV-ISSE-S, AMAV-ISSE-T, AMAV-ISSE-MUS, AMAV-ISSE-TIS; AMAV-


ISSE-NT (yo hubiera/hubiese amado, tú hubieras7hubieses amado, él hubiera/hubiese amado, etc).

-2ª conjugación:

MONU-ISSE-M, MONU-ISSE-S, MONU-ISSE-T, MONU-ISSE-MUS, MONU-ISSE-TIS, MONU-


ISSE-NT (yo hubiera/hubiese aconsejado, tú hubieras/hubieses aconsejado, él hubiera/hubiese
aconsejado, etc).

-3ª conjugación:

LEG-ISSE-M, LEG-ISSE-S, LEG-ISSE-T, LEG-ISSE-MUS, LEG-ISSE-TIS, LEG-ISSE-NT (yo


hubiera/hubiese leído, tú hubieras/hubieses leído, él hubiera/hubiese leído, etc).

-4ª conjugación:
AUDIV-ISSE-M, AUDIV-ISSE-S, AUDIV-ISSE-T, AUDIV-ISSE-MUS, AUDIV-ISSE-TIS, AUDIV-
ISSE-NT (yo hubiera/hubiese oído, tú hubieras/hubieses oído, él hubiera/hubiese oído, etc).

-Conjugación mixta:

CEP-ISSE-M, CEP-ISSE-S, CEP-ISSE-NT, CEP-ISSE-MUS, CEP-ISSE-TIS, CEP-ISSE-NT (yo


hubiera/hubiese tomado, tú hubieras/hubieses tomado, él hubiera/hubiese tomado, etc).

-Pretérito pluscuamperfecto de subjuntivo de Sum-es-esse-fui:

FUISSEM, FUISSES, FUISSET, FUISSEMUS, FUISSETIS, FUISSENT (yo hubiera/hubiese sido, tú


hubieras/hubieses sido, él hubiera/hubiese sido, etc).

EJERCICIOS:

1-Conjuga el pretérito perfecto y pretérito pluscuamperfecto de sunjuntivo de:

Laudo-laudas-laudare-laudavi-laudatum: alabar.

Dico-dicis-dicere-dixi-dictum: decir.

Noceo-noces-nocere-nocui-nocitum: dañar.

2-Analiza morfológicamente y traduce las siguientes formas verbales:

Laudaveris; laudabimus; laudavissent; dixerint; dixissetis; dicebat; nocuisset; nocuerim; nocuerunt.

3-Analiza morfosintácticamente y traduce:

Mors mihi munus erit.

Ducem vestrum memorem habetis.

Eques iacula secum portabat.

Quintus et Rufus vobis salutem dixerunt.

Sermonem tuum ex tuis litteris cognovi.

Utinam contenta fuissem.

Vercingetorix suos ad concilium convocat.

Rex non obsidionem modo solvit, sed etiam omnia sua incolis reddidit.

Utinam causas iam ante vidisses neque totum animum tuum maerori mecum simul dedisses.
VOCABULARIO:

Mors-mortis (f): muerte.

Munus-muneris (n): oficio, cargo, regalo.

Sum-es-esse-fui: ser, estar, haber.

Eques-equitis (m): jinete.

Iaculum-iaculi (n): jabalina.

Porto-portas-portare-portavi-portatum: llevar.

Quintus-Quintus (m): Quinto.

Et (conjunción): y.

Rufus-Rufi (m): Rufo.

Salus-salutis (f): salud, salvación, saludo.

Dico-dicis-dicere-dixi-dictum: decir.

Sermo-sermonis (m): conversación, discurso.

Tuus-tua-tuum: tuyo.

Litterae-literarum (femenino plural): cartas.

Cognosco-cognoscis-cognoscere-cognovi-cognitum: conocer.

Utinam (adverbio): ojalá.

Contentus-contenta-contentum: contento, satisfecho.

Vercingetorix-Vercingetorigis (m): Vercingetórige.

Ad (preposición): a.

Concilium-concilii (n): reunión, asamblea.

Convoco-convocas-convocare-convocavi-convocatum: convocar.

Rex-regis (m): rey.

Non (adverbio): no.

Obsidio-obsidionis (f): asedio.

Modo (adverbio): solo.


Solvo-solvis-solvere-solvi-solutum: deshacer.

Sed (conjunción): pero, sino.

Omnis-omne: todo.

Suus-sua-suum: suyo.

Incola-incolae (m): habitante.

Reddo-reddis-reddere-reddidi-redditum: devolver.

Causa-causae (f): causa, proceso judicial, cosa.

Iam (adverbio): ya.

Ante (adverbio): antes.

Video-vides-videre-vidi-visum: ver.

Neque (conjunción): y no.

Totus-tota-totum: todo.

Animus-animi (m): alma, espíritu, mente, alma.

Maeror-maeroris (m): tristeza.

Simul (adverbio): al mismo tiempo, conjuntamente.

Do-das-dare-dedi-datum: dar.

XII-ADJETIVOS DE LA 3ª DECLINACIÓN:

Como ocurre con los adjetivos 2 .1. 2, conciertan en género, número y caso con el sustantivo al que
acompañan.

1-Adjetivos de tema en –i:

a-De tres terminaciones: una para cada género. Se enuncian con el nominativo singular y se declinan
como sigue:

Ej: Acer-acris-acre: agudo, puntiagudo.

SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N-ACER N-ACRIS N-ACRE N-ACRES N-ACRES N-ACRIA


V-ACER V-ACRIS V-ACRE V-ACRES V-ACRES V-ACRIA

Ac-ACREM Ac-ACREM Ac-ACRE Ac-ACRES Ac-ACRES Ac-ACRIA

G-ACRIS G-ACRIS G-ACRIS G-ACRIUM G-ACRIUM G-ACRIUM

D-ACRI D-ACRI D-ACRI D-ACRIBUS D-ACRIBUS D-ACRIBUS

Ab-ACRI Ab-ACRI Ab-ACRI Ab-ACRIBUS Ab-ACRIBUS Ab-ACRIBUS

b-De dos terminaciones: una para masculino y femenino y otra para neutro. Se enuncian con el
nominativo singular y se declinan como sigue:

Ej: Omnis-omne: todo.

SINGULAR PLURAL

MASCULINO/FEMENINO NEUTRO MASCULINO/FEMENINO NEUTRO

N-OMNIS N-OMNE N-OMNES N-OMNIA

V-OMNIS V-OMNE V-OMNES V-OMNIA

Ac-OMNEM Ac-OMNE Ac-OMNES Ac-OMNIA

G-OMNIS G-OMNIS G-OMNIUM G-OMNIUM

D-OMNI D-OMNI D-OMNIBUS D-OMNIBUS

Ab-OMNI Ab-OMNI Ab-OMNIBUS Ab-OMNIBUS

c-De una terminación: para los tres géneros. Se enuncian como un sustantivo (nominativo singular-
genitivo singular) y se declinan como sigue:

Ej: Audax-audacis: audaz.

SINGULAR PLURAL

MASCULINO7FEMENINO NEUTRO MASCULINO/FEMENINO NEUTRO

N-AUDAX N-AUDAX N-AUDACES N-AUDACIA

V-AUDAX V-AUDAX V-AUDACES V-AUDACIA

Ac-AUDACEM Ac-AUDAX Ac-AUDACES Ac-AUDACIA


G-AUDACIS G-AUDACIS G-AUDACIUM G-AUDACIUM

D-AUDACI D-AUDACI D-AUDACIBUS D-AUDACIBUS

Ab-AUDACI Ab-AUDACI Ab-AUDACIBUS Ab-AUDACIBUS

2-Adjetivos de tema en consonante:

Forman un grupo muy reducido. Son de una terminación (para los tres géneros) y se enuncian como un
sustantivo (nominativo singular-genitivo singular). Los más importantes son vetus-veteris (viejo), dives-
divitis (rico), pauper-pauperis (pobre) y uber-uberis (fértil). Se declinan como sigue:

Ej: Vetus-veteris (viejo):

SINGULAR PLURAL

MASCULINO/FEMENINO NEUTRO MASCULINO/FEMENINO NEUTRO

N-VETUS N-VETUS N-VETERES N-VETERA

V-VETUS V-VETUS V-VETERES V-VETERA

Ac-VETEREM Ac-VETUS Ac-VETERES Ac-VETERA

G-VETERIS G-VETERIS G-VETERUM G-VETERUM

D-VETERI D-VETERI D-VETERIBUS D-VETERIBUS

Ab-VETERE Ab-VETERE Ab-VETERIBUS Ab-VETERIBUS

EJERCICIOS:

1-Empareja los siguientes sustantivos y adjetivos:

Taurus-tauri (m, toro) + ingens-ingentis (enorme).


Pugna-pugnae (f, lucha) +atrox-atrocis (atroz).

Vulnus-vulneris (n, herida) +gravis-grave (grave).

Gladius-gladii (m, espada) +Acer-acris-acre (agudo, punzante).

Tempus-temporis (n, tiempo) +brevis-breve (breve).

Miles-militis (m, soldado) +audax-audacis (audaz).

2-Relaciona los siguientes sustantivos y adjetivos:

Sustantivo Adjetivo

equum omnes

arci velocem

medicorum sacrae

doloris omnium

morbos novi.

XIII-GRADOS DEL ADJETIVO:

1-Positivo: expresa una cualidad sin más.

Ej: Equus altus est (el caballo es alto).

2-Comparativo: relaciona una misma cualidad entre dos términos y establece la igualdad o las diferencias:

a-Comparativos de igualdad e inferioridad: se construyen anteponiendo tam (tan) y minus (menos)


respectivamente.

Ej: Canis minus altus quam equus est (el perro es menos alto que el caballo); Equus tam altus quam
auriga est (el caballo es tan alto como el auriga).

b-Comparativo de superioridad:

b.1-Formación:

Suele formarse añadiendo a la raíz del adjetivo (2ª forma del enunciado) –ior (masculino y femenino)/-
ius (neutro).

Ej: altus-alta-altum (alto): raíz: alt-

Comparativo: alt-ior-alt-ius (más alto).

Una vez formado, se declina como sigue:


SINGULAR PLURAL

MASCULINO/FEMENINO NEUTRO MASCULINO/FEMENINO NEUTRO

N-ALTIOR N-ALTIUS N-ALTIORES N-ALTIORA

V-ALTIOR V-ALTIUS V-ALTIORES V-ALTIORA

Ac-ALTIOREM Ac-ALTIUS Ac-ALTIORES Ac-ALTIORA

G-ALTIORIS G-ALTIORIS G-ALTIORUM G-ALTIORUM

D-ALTIORI D-ALTIORI D-ALTIORIBUS D-ALTIORIBUS

Ab-ALTIORE Ab-ALTIORE Ab-ALTIORIBUS Ab-


ALTIORIBUS

b.2-Construcciones con el comparativo de superioridad:

1er término + adjetivo en comparativo (concertando en género, número y caso con el 1 er término) + quam
(adverbio) + 2º término en el mismo caso que el 1º.

Ej: Equus altior quam canis est: el caballo es más alto que el perro.

3-Superlativo:

a-Formación:

Suele formarse añadiendo –issimus (masculino)-issima (femenino)-issimum (neutro) a la raíz del adjetivo
(2ª forma del enunciado sin la terminación):

Ej: Altus-alta-altum (alto); raíz: alt-

Superlativo: alt-issimus-alt-issima-alt-issimum. Se declina como los adjetivos 2.1.2.

b-Construcciones con el superlativo:

b.1-Superlativo absoluto: expresa una cualidad en grado sumo.

Ej: Petrus altissimus est: Pedro es altísimo/muy alto.

b.2-Superlativo relativo: expresa una cualidad en grado superior tomando como referencia a un grupo de
personas o a un conjunto de cosas. El 2º término se expresa en genitivo/inter +acusativo/ ex + ablativo.

Ej: Titus fortissimus ómnium/inter omnes/ex omnibus est: Tito es el más fuerte de todos.

4-Comparativos y superlativos irregulares:


POSITIVO COMPARATIVO SUPERLATIVO

Magnus-magna-magnum Maior-maius (mayor) Maximus-maxima-maximum


(grande) (máximo)

Parvus-parva-parvum (pequeño) Minor-minus (menor) Minimus-minima-minimum


(mínimo)

Bonus-bona-bonum (bueno) Melior-melius (mejor) Optimus-optima-optimum


(óptimo)

Malus-mala-malum (malo) Peior-peius (peor) Pessimus-pessima-pessimum


(pésimo)

EJERCICIOS:

1-Forma el comparativo de superioridad y el superlativo de los siguientes adjetivos:

Atrox-atrocis (atroz); longus-longa-longum (largo); gravis-grave (grave); novus-nova-novum (nuevo);


aegrotus-aegrota-aegrotum (enfermo).

2-Analiza morfosintácticamente y traduce:

Caesar longissimas vías incredibile celeritate confecit.

Iam fames tristior quam pestilentia erat.

Omnis Sabinorum multitudo cum liberis ac coniugibus venit.

Tota calamitas omnes molestias habet.

Omnia tua consilia clariora quam lux sunt.

Nihil est pulchrius quam virtus.

Sueborum gens longe bellicossisima Germanorum omnium est.

Laocon sacerdos ingentem taurum ad aras mactabat.

Nihil miserius quam bellum civile est.

Croesus opulentissimus inter reges fuit.

Aurei freni meliorem equum non faciunt.


Patent undique ad libertatem viae multae, breves, fáciles. Agamus deo gratias.

VOCABULARIO:

Caesar-Caesaris (m): César.

Longus-longa-longum: largo.

Via-viae (f): camino.

Incredibilis-incredibile: increíble.

Celeritas-celeritatis (f): rapidez.

Conficio-conficis-conficere-confeci-confectum: terminar, hacer.

Iam (adverbio): ya.

Fames-famis (f): hambre.

Pestilentia-pestilentiae (f): peste.

Tristis-triste: triste.

Sum-es-esse-fui: ser, estar, haber.

Sabini-Sabinorum (masculino plural): los Sabinos.

Omnis-omne: todo.

Multitudo-multitudinis (f): multitud.

Cum (preposición): con.

Liberi-liberorum (masculino plural): los hijos.

Ac (conjunción): y.

Coniux-coniugis (m/f): cónyuge.

Venio-venis-venire-veni-ventum: venir.

Totus-tota-totum: todo, todo entero.

Calamitas-calamitatis (f): calamidad.

Molestia-molestiae (f): molestia, pesar.

Habeo-habes-habere-habui-habitum: tener.

Consilium-consilii (n): decisión, consejo.


Tuus-tua-tuum: tuyo.

Clarus-clara-clarum: claro, famoso.

Lux-lucis (f): luz.

Nihil ( neutro indeclinable): nada.

Virtus-virtutis (f): virtud, valor.

Pulcher-pulchra-pulchrum: hermoso.

Suebi-Sueborum (masculino plural): los suevos.

Gens-gentis (f): linaje, estirpe, pueblo.

Bellicosus-bellicosa-bellicosum: belicoso.

Germani-Germanorum (masculino plural): los Germanos.

Laocoon-Laocoontis (m): Laoconte.

Sacerdos-sacerdotis (m/f): sacerdote/sacerdotisa.

Ingens-ingentis: enorme.

Taurus-tauri (m): toro.

Ad (preposición): a, hacia, junto a, hasta, para.

Ara-arae (f): altar.

Macto-mactas-mactare-mactavi-mactatum: sacrificar.

Bellum-belli (n): guerra.

Civilis-civile: civil.

Miser-misera-miserum: miserable, desdichado.

Croesus-Croesi (m): Creso.

Inter (preposición): entre.

Rex-regis (m): rey.

Opulentus-opulenta-opulentum: opulento.

Aureus-aurea-aureum: de oro.

Frenum-freni (singular)/freni-frenorum (plural): freno.


Equus-equi (m): caballo.

Non (adverbio): no.

Facio-facis-facere-feci-factum: hacer.

Pateo-pates-patere-patui (sin supino): estar abierto, ser accesible.

Undique (adverbio): por todas partes.

Libertas-libertatis (f): libertad.

Multus-multa-multum: mucho.

Brevis-breve: breve.

Facilis-facile (fácil).

Ago-agis-agere-egi-actum: dar.

Deus-Dei (m): Dios.

Gratia-gratiae (f): gracia.

XIV-EL PRONOMBRE RELATIVO:

1-Declinación:

SINGULAR PLURAL

MASCULINO FEMENINO NEUTRO MASCULINO FEMENINO NEUTRO

N-QUI N-QUAE N-QUOD N-QUI N-QUAE N-QUAE

Ac-QUEM Ac-QUAM Ac-QUOD Ac-QUOS Ac-QUAS Ac-QUAE

G-CUIUS G-CUIUS G-CUIUS G-QUORUM G-QUARUM G-QUORUM

D-CUI D-CUI D-CUI D-QUIBUS D-QUIBUS D-QUIBUS

Ab-QUO Ab-QUA Ab-QUO Ab-QUIBUS Ab-QUIBUS Ab-QUIBUS

2-Proposiciones subordinadas adjetivas de relatvo:

Realizan funciones propias de un adjetivo y suelen llevar el verbo en indicativo (si aparece en subjuntivo
tiene valor adverbial). Van introducidas por un pronombre relativo, que concierta con su antecedente en la
proposición principal en género y número pero no tiene por que coincidir el caso, ya que éste depende de
la función desempeñada en la proposición correspondiente
Ej.: Caesar eos qui venerant conlaudat: César alaba a los que habían venido

Caesar (N S, Suj)-eos (Ac Pl, OD)-conlaudat (V: 3ª sg presente indicativo activo).

Qui (N Pl, Suj)-venerant (V: 3ª plural pretérito pluscuamperfecto indicativo activo):

EJERCICIOS:

1-Analiza morfosintácticamente y traduce las siguientes oraciones:

Reliqui qui domi manserunt se atque illos alunt.

Acuta ea quae dicis sunt.

Is qui non satis habet aeque egens est.

Hoc quod initio dixi dico.

Varus praesidium quod introduxerat ex oppido eduxit.

Libertas ullum domicilium in nulla alia civitate nisi in ea in qua populi potestas summa est habet.º

VOCABULARIO:

Reliquus-reliqua-reliquum: restante.

Domus-domus (f): casa.

Maneo-manes-manere-mansi-mansum: permanecer.

Atque (conjunción): y.

Alo-alis-alere-alui-alitum: alimentar.

Acutus-acuta-acutum: agudo.

Dico-dicis-dicere-dixi-dictum: decir.

Non (adverbio): no.

Satis (adverbio): bastante.

Habeo-habes-habere-habui-habitum: tener.

Aeque (adverbio): igualmente.

Egens-egentis : pobre.

Initium-initii (n): inicio.

Varus-Vari (m): Varo.


Praesidium-praesidii (n): destacamento.

Introduco-introducis-introducere-introduxi-introductum: llevar, introducir.

E/ex (preposición): de.

Castra-castrorum (n pl, campamento).

Educo-educis-educere-eduxi-eductum: hacer salir, sacar.

Libertas-libertatis (f): libertad.

Ullus-ulla-ullum: alguno, algo.

Domicilium-domicilii (n): domicilio, morada.

Nullus-nulla-nullum: ninguno.

Alius-alia-aliud: otro.

Civitas-civitatis (f): ciudad.

Nisi (conjunción): a no ser.

In (preposición): en/a.

Populus-populi (m): pueblo.

Potestas-potestatis (f): poder.

Summus-summa-summum: supremo

También podría gustarte