Documentos de Académico
Documentos de Profesional
Documentos de Cultura
Leishmaniasis
Prof. JEAN MORALES
Prof. VOLGA MIJAC
Prof. DIEGO MUÑOZ CABAS
MARACAIBO,MAYO DE 2022
Distribución Mundial
endémica en Suramérica, Asia,
África.
Prevalencia
14 millones de Habitantes
SUBREINO: Protozoo
PHYLUM: Sarcomastigophora
ORDEN: Kinetoplastida
FAMILIA: Trypanosomatidae
GÉNERO: Leishmania
Género Leishmania: 2 subgéneros
En el intestino medio y anterior ; sección
Suprapylaria : subgénero Leishmania y en el
intestino posterior, medio y anterior sección
peripilaria subgénero Viannia
Subgénero Leishmania :
• Complejo Leishmania mexicana
• Complejo Leishmania donovani
Subgénero Viannia:
• Complejo Leishmania braziliensis
Clasificación y Taxonomía Parasitaria
• Leishmania mexicana
• Leishmania pifanoi
COMPLEJO • Leishmania amazonensis
Leishmania mexicana • Leishmania garnhami
• Leishmania venezuelensis
COMPLEJO
Leishmania donovani • Leishmania donovani chagasi
• Leishmania braziliensis
• Leishmania guyanensis
COMPLEJO • Leishmania panamensis
Leishmania braziliensis • Leishmania lainsoni
• Leishmania shawi
• Leishmania naiffi
• Leishmania colombiensis
Morfología
AMASTIGOTA PROMASTIGOTA
Heteroxeno y Eurixeno
Biología
▪Forma evolutiva infectante:
Promastigota metaciclico
ESPECTRO
T
CD4+
Th1 Th2
Curación Progresión
Presentación clínica de la leishmaniasis
LEISHMANIASIS TEGUMENTARIA
AMERICANA
LCM LCD Y LV
LEISHMANIASIS CUTÁNEA LOCALIZADA (LCL)
Leishmaniasis cutánea .Domingo García-Almagro.Servicio de Dermatología. Hospital Virgen de la Salud. Toledo. España.
Leonardo Sánchez-Saldaña, Eliana Sáenz- Anduaga, Julia Pancorbo-Mendoza, y col.
LEISHMANIASIS CUTÁNEA DIFUSA (LCD)
Características
Inmunológicas
Leishmanina -
Características
Histopatológicas
LEISHMANIASIS CUTÁNEA MUCOSA (LCM)
• Frecuencia: 1 a 2 %
• Agente causal: Complejo braziliensis
• PI: varios meses o años de iniciada la lesión cutánea, en algunos casos
coincide con la presencia de la lesión cutánea activa
• Lesiones inflamatorias o ulceradas en la mucosa de la nariz, boca,
faringe, laringe que puede evolucionar a la destrucción del cartílago,
pude ser primaria por inoculación directa o por contigüidad o lesiones
metastásicas por diseminación hematógena
• Leishmanina ( Montenegro ) fuertemente positiva
• Es no autorresolutiva ( Alérgica )
Leishmaniasis Cutánea Mucosa
Complejo braziliensis:
L. panamensis, L. braziliensis,
Características . L. guayanensis.
clínicas
P.I. Meses o años
Características
Inmunológicas •Leishmanina +++
Leishmaniasis cutánea .Domingo García-Almagro. Servicio de Dermatología. Hospital Virgen de la Salud. Toledo. España.
LEISHMANIASIS. LA ENFERMEDAD DE LAS MIL CARAS . Torres, R. Servicio de Dermatología. Universidad del Zulia
LEISHMANIASIS VISCERAL / KALA-AZAR (LV)
Características
Inmunológicas
Leishmanina -
Características
Histopatológicas
Diagnóstico
Parasitológico Directo: muestra del borde de la úlcera, sección de
un fragmento de piel o aspirado, punción de MO. FROTIS
coloración de Wright o Giemsa ( amastigotas)
EXAMENES
COMPLEMENTARIOS EN
LV
Parasitológico Indirecto:
CULTIVO
Inmunológicas:
LEISHMANINA
Epidemiología
• Son una zoonosis
• 350 millones de personas en riesgo
• Prevalencia 12 millones de casos
• Incidencia 1 a 1.5 millones de casos anuales de LC
• Incidencia de 500 .000 casos al año de LV
• Endémica en el sur de EEUU, México, América Central, República Dominicana y todos los países
de Sur América excepto Chile y Uruguay
• Altura de 0 a 800 mts sobre el nivel del mar
• Temp. 25 °C, humedad > de 75 %
• Casos se incrementan por: construcción en zonas boscosas, crecimiento de áreas urbanas hacia
zonas rurales
• Problema de Salud Pública - enfermedad reemergente
• En pacientes infectados con HIV la Leishmaniosis acelera la aparición de SIDA por
inmunosupresión acumulativa
▪ LCL: 98.8 % lesión única 69% de casos
Endémica en todo el país, excepto Nva. Esparta y Delta Amacuro
Predomina en Táchira, Mérida, Trujillo, Lara, Yaracuy, Cojedes. Miranda, Anzoátegui
y Sucre.
FC en sexo masculino, agricultores de 15 a 44 años
Reservorios: roedores, equinos, perros…
• LCM
Nueva Esparta. Anzoátegui, Aragua, Bolívar, Carabobo, Cojedes, Falcón, Guárico,
Lara, Portuguesa, Sucre, Yaracuy, Trujillo.
Del 5 al 7 % de los pacientes con LCL 1 al 3 % desarrollaros LCM
90% presentaron lesiones mucosas antes de los 10 años
Sexo masculino 59%
• LV: 1995-2006 registro de 465 casos: Nueva Esparta, Anzoátegui, Aragua, Bolívar,
Carabobo, Cojedes, Falcón, Lara, Portuguesa, Sucre, Yaracuy y Trujillo
Sexo masculino, edad menores de 15 años
Principal reservorio el perro
PACIENTES DE LEISHMANIASIS REGISTRADOS EN EL ESTADO ZULIA. 2011
Sexo
Meses Total
Femenino Masculino
Enero 1 3 4
Febrero 2 2 4
Marzo 0 2 2
Abril 1 5 6
Mayo 0 2 2
Junio 0 8 8
Julio 0 0 0
Agosto 0 2 2
Septiembre 0 0 0
Octubre 0 1 1
Noviembre 2 3 5
Diciembre 0 2 2
Total 6 30 36
Sexo
Meses Total
Femenino Masculino
Enero 1 3 4
Febrero 1 2 3
Marzo 0 2 2
Abril 1 6 7
Mayo 0 1 1
Junio 0 4 4
Julio 0 3 3
Agosto 2 3 5
Septiembre 0 2 2
Octubre 0 3 3
Noviembre 1 3 4
Diciembre 1 2 3
Total 7 34 41
Formas
Masc. Fem. TOTAL
clínicas
LCL 27 0 27
LCM 4 1 5
LCD 0 0 0
LV 0 0 0
Total 31 1 32
Fuente: Instituto de Biomedicina. Coordinación Regional de Dermatología Sanitaria. Estado Zulia
RESERVORIO
100 especies de
mamíferos que actúan
como potenciales
reservorios del parásito
(OMS, 2007).
Vector Biológico
• Reino: Animalia
• Phylum Arthropoda
• Clase Insecta
• Orden: Díptera
• Familia: Psychodidae
• Género: Lutzomya
• Especies: Lu.longipalpis,ovallesi,panamensis,evansi,gomezi
• Nombre popular: jején
• 1.5 a 2 mm
• Cuerpo y patas cubiertos de pelos largos, alas lanceoladas erectas en forma de V
• Hembra hematófaga, picada dolorosa
• Áreas forestales o peri domicilio
• Vuela asaltos cortos
• Holometábolos
Transmitida al humano por la picadura
de insectos de la familia Psychodidae
PREVENCIÓN
Terapéutica Reservorio
• Control del vector con el uso de mosquiteros
impregnados con insecticidas y fumigación
• Vestimenta que cubran el cuerpo, uso de repelentes
• Limitar la infección canina
• Evitar la construcción de viviendas en zonas boscosas y
húmedas
• Vigilancia epidemiológica de los casos nuevos
• Diagnostico diferencial en casos que cursen con
síndromes hepato esplénicos especialmente en niños
• Tratamiento al enfermo
GRACIAS