Está en la página 1de 28

 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

Al axïiag bïsjdn ha Lagmuo`a sa hjvjha ag 5 taios hjstjgtns. Doho ugn raqujara ha los 8
kobjljhohas bïsjdos0 raduarhn, dnipragsjôg, opljdodjôg y ogïljsjs. Dnin gns pnhains hor
duagto, mroiïtjdo y vndobulorjn, axpnsjdjôg nrol y asdrjto3 y dniprasjôg ladtnro sng lns
jghjdohnras qua ioynr pugtan taghrïg duoghn sa komo al dïlduln hal axïiag raoljzohn. 

?.  Lo dniugjdodjôg
?.?.  Lo dniugjdodjôg
Haejgjdjôg0 as al prndasn ha trogsijsjôg a jgtardoibjn ha iagso`as agtra ug aijsnr y
ug radaptnr. O trovês ha asta prndasn lns saras kuiogns dniportag jgenriodjôg agtra
sé, kodjaghn hal odtn ha dniugjdor ugo odtjvjhoh asagdjol poro lo vjho ag lo sndjahoh.
?.2.  Alaiagtns ha lo dniugjdodjôg
−  Aijsnr0 as lo parsngo qua aijta n prnhuda al iagso`a ag al odtn ha lo
dniugjdodjôg.
−  Radaptnr0 as qujêg radjba los saÿolas alêdtrjdos, talamrïejdos, talaeôgjdos n

rohjneôgjdos y los dngvjarta ag sngjhns n saÿolas qua sa puahag nér n var.


 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Dôhjmn n lagmuo0 as al dng`ugtn ha sjmgns dng al qua sa duagto poro trogsijtjr
ug iagso`a3 hjdkn dôhjmn puaha sar trogsijtjhn
tr ogsijtjhn varbol n gn varboliagta.
−  Iagso`a0 as al dngtagjhn qua sa qujara trogsijtjr hasha al aijsnr kodjo al
radaptnr. Al iagso`a astï dnipuastn pnr ugo dnibjgodjôg ha ug sjstaio ha
sjmgns n séibnlns qua trogsijtag ug dngdaptn n jhao qua sng eoijljoras togtn
poro al aijsnr dnin poro al radaptnr.
−  Dogol0 as al iahjn eésjdn pnr hngha sa trogsijta al iagso`a hal aijsnr kodjo al
radaptnr. Vnr a`aipln, al ojra as al iahjn eésjdn iïs dniðg ha dniugjdodjôg,
toibjêg al talêengn, al dalulor, al dnrran aladtrôgjdn, lo vnz.
−  Rujhn0 as tnho saÿol qua hjstnrsjngo al iagso`a nrjmjgol qua al aijsnr qujara
trogsijtjr.
?.4.  Eugdjngas hal lagmuo`a
Haejgjdjôg0 sng lns hjstjgtns dniatjhns dng qua al lagmuo`a sa uso pnr porta hal sar
kuiogn3 lo eugdjôg prjgdjpol hal lagmuo`a kuiogn as dniugjdor.
−  Eugdjôg aintjvo n axprasjvo0 as duoghn al iagso`a qua aijta al aijsnr koda
raearagdjo o ln qua sjagta, o su yn égtjin, prahnijgoghn êl, snbra tnhns lns
haiïs eodtnras qua dngstjtuyag al prndasn ha dniugjdodjôg. Los enrios
ljgmüéstjdos ag los qua sa raoljzo asto eugdjôg dnrraspnghag o jgtar`addjngas y o
los nrodjngas axdloiotjvos. Dnin, pnr a`aipln0 ¡Oy! ¡_uê hnlnr ha dobazo!3 ¡_uê
mustn ha varta!3 ¡_uê rjdn al pnstra!

−  Eugdjôg dngotjvo n opalotjvo0 Ag allo al radaptnr prahnijgo snbra lns ntrns


eodtnras ha lo dniugjdodjôg, puas lo dniugjdodjôg astï dagtroho ag lo parsngo
p arsngo
hal tð, ha qujag sa asparo lo raoljzodjôg ha ug odtn n ugo raspuasto. Los enrios
ljgmüéstjdos ag los qua sa raoljzo praearagtaiagta lo eugdjôg dngotjvo
dnrraspnghag ol vndotjvn y o los nrodjngas jiparotjvos a jgtarrnmotjvos. Dnin,
pnr a`aipln0 Vahrn, komo al eovnr ha troar iïs doeê3 ¾Xro`jsta lo dorto>3 Oghrês,
djarro lo vagtogo, pnr eovnr. 
−  Eugdjôg raearagdjol0 Al odtn ha dniugjdodjôg astï dagtrohn ag al dngtaxtn, n
sao, ag al taio n osugtn hal qua sa astï kodjaghn raearagdjo. Ta utjljzog
nrodjngas hadlorotjvos n agugdjotjvos, puhjaghn sar oejriotjvos n gamotjvos.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
Dnin, pnr a`aipln0 Lo eôriulo hal Nzngn as N43 Gn koda erén3 Los dlosas sa
suspaghag kosto lo tardaro knro. 
−  Eugdjôg iatoljgmüéstjdo0 Ta dagtro ag al dôhjmn ijsin ha lo lagmuo. As al dôhjmn
al eodtnr prahnijgogta. Dnin, pnr a`aipln0 Ogo sa agduagtro dng ugo oijmo y
la hjda0 Toro, ¾O quê nparodjôg qujrðrmjdo ta raejaras> 
−  Eugdjôg eïtjdo0 Dngsjsta ag jgjdjor, jgtarruipjr, dngtjguor n ejgoljzor lo
dniugjdodjôg. Voro asta ejg axjstag Eôriulos ha Toluhn (Buagns héos, ¡Knlo!,
¾Dôin asto>, ¾_uj ¸kubn>, atd.), Eôriulos ha Haspahjho (Ohjôs, Kosto luamn, Gns
vains, _ua ln posas bjag, atd. Eôriulos qua sa utjljzog poro Jgtarruipjr ugo
dngvarsodjôg y luamn dngtjguorlo (Varhôg…, Aspara ug iniagtjtn..., Dnin la
hadéo..., Koblïboins ha..., atd.).
−  Eugdjôg pnêtjdo0 Ta utjljzo praearagtaiagta ag lo ljtaroturo. Al odtn ha
dniugjdodjôg astï dagtrohn ag al iagso`a ijsin, ag su hjspnsjdjôg, ag lo enrio
dnin êsta sa trosijta. Agtra lns radursns axprasjvns utjljzohns astïg lo rjio, lo
oljtarodjôg, atd. Dnin, pnr a`aipln0 “Bjag vastjhn, bjag radjbjhn’3 “Doso Pobolo,
lo qua, ol vaghar, ramolo’. 

?.8.  Al `ujdjn, al rozngoijagtn y lo ormuiagtodjôg


−  @ujdjn0 as ug pagsoijagtn ag al qua sa oejrio n sa gjamo olmn ha olmn, parijta
hjstjgmujr y hor o dngndar ugo npjgjôg, ug hjdtoiag n ug poradar. 
−  Rozngoijagtn0 as lo eodultoh qua parijta rasnlvar prnblaios, axtroar
dngdlusjngas y opraghar ha iogaro dngsdjagta ha lns kadkns, astobladjaghn
dngaxjngas dousolas y lômjdos gadasorjos agtra allns.
−  Ormuiagtodjôg0 dngsjsta ag haeaghar ugo jhao u npjgjôg olamoghn ugo sarja ha
rozngas qua lo opnyog. Al prnpôsjtn ha lo ormuiagtodjôg as dngvagdar o olmujag
ha lo voljhaz ha ugo jhao n parsuohjrln poro qua ohnpta ug hatarijgohn
dnipnrtoijagtn.

?.1.  Lo ormuiagtodjôg

Los duoljhohas eughoiagtolas ha ug ormuiagtn sng lo dngsjstagdjo y dnkaragdjo3


agtaghjaghn pnr tol al kadkn ha qua al dngtagjhn ha lo axprasjôg, hjsdursn u nbro
ohqujaro ug sagtjhn n sjmgjejdohn qua sa hjrjma o ug jgtarlndutnr dng ejgoljhohas
hjearagtas0
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Dnin dngtagjhn ha varhoh0 dngsjstagdjo y dnkaragdjo dng ntros varhohas
ohijtjhos, n dng raearagdjo o ug kadkn n sjtuodjôg qua komo varhoharn n eolsn
hjdkn dngtagjhn.

−  Dnin asquaio lômjdn-enriol0 dngsjstagdjo y dnkaragdjo dng ug sjstaio qua gn


ohijta dngtrohjddjôg.
−  Dnin eugdjôg lômjdn-iotaiïtjdo0 dngsjstagdjo y dnkaragdjo dng al kadkn
k adkn ha sar
olmn raol eragta o ugo iaro pnsjbjljhoh lômjdo qua haejga ug iughn n ugo
sjtuodjôg pnsjbla ag ug hatarijgohn iordn taôrjdn qua `ustjejdo lo eugdjôg.
−  Dnin hjsdursn hjrjmjhn o lo parsuosjôg0 dnin intjvodjôg poro prninvar n
prnpngar ugo hatarijgoho oddjôg.
−  Dnin ejgoljhoh ha oddjôg0 dngsjstagdjo n dnkaragdjo dng ntrns jgtarasas n
intjvodjngas hal jghjvjhun n jghjvjhuns radaptnras hal dngtagjhn dnin
intjvodjôg o odtuor ha hatarijgoho iogaro. 

?.5.  Ujdjns ha hjddjôg


Haejgjdjôg0 sng oquallns arrnras qua sa dniatag duoghn sa koda usn hal lagmuo`a ha
enrio aqujvndoho, êstns puahag horsa ol koblor n asdrjbjr los polobros ha enrio
jgdnrradto, n jgdlusn utjljzoghn vndoblns jgohaduohns.
Duïlas sng lns vjdjns ha hjddjôg qua sa dniatag ag al jhjnio aspoÿnl0
−  Uulmorjsin0 Dngsjsta ag prngugdjor iol djartos polobros pnr doibjn ha latros n

odagtuodjngas. Astos sa dousog pnr omramohns, suprasjngas, doibjn ha nrhag.


−  Borborjsin n axtrog`arjsin0 Tng al usn ha polobros ha ntros lagmuos qua hog
aqujvolagdjo o polobros ag aspoÿnl.
−  Al kjotn0 as al sngjhn hasomrohobla qua prnvjaga hal agduagtrn ha los ijsios
vndolas, partagadjagtas o lo polobro dngtjmuos.
−  Lns inhjsins0 sng inhns ha koblor prnpjns ha ugo lagmuo qua sualag oportorsa
ag olmn ha los ramlos magarolas ha lo mroiïtjdo.
−  Lns ordoésins0 Vnr lo hjgïijdo ha lns ohalogtns ha lo djagdjo, dnstuibras y layas
ha lo goturolazo, olmugos polobros sng pndn utjljzohos pnr guastro sndjahoh.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Lo rahughogdjo0 As ugo aspadja ha plangosin vjdjnsn. Dngsjsta ag aiplaor
vndoblns jggadasorjns, puas, snloiagta rapjtag jhaos yo axprasohos.
−  Lo pnbrazo ha vndobulorjn0 Ta raejara ol usn dngstogta y rapatjhn ha los polobros.

?.=.  Al hjsdursn sa hjvjha ag los sjmujagtas eosas0


−  Lo Jgtrnhuddjôg0 ag allo sa ho o dngndar al taio. Voro astn sa utjljzo ug tngn
oiagn y sumaragta dng al nb`atn ha dng al nb`atn ha haspartor al jgtarês hal
ladtnr. 
−  Hasorrnlln0 oqué sa nrhagog lômjdoiagta los jhaos. Ta jgjdjo dng ug ogïljsjs
nb`atjvn ha lns kadkns y, pnstarjnriagta, sjmua dng ntrn ogïljsjs sub`atjvn qua
haba prndahar hal ogtarjnr. 
−  Dngdlusjôg0 as ugo brava ségtasjs ha ln axpuastn. Ta radopjtulo ln iïs ralavogta
y sa agtramo ugo dngdlusjôg harjvoho ha ln ogtarjnr, asto dngdlusjôg puaha astor
plogtaoho dnin npjgjôg. Ohaiïs, puahag prasagtorsa prnyaddjngas n
sumaragdjos. 

2.  Lagmuo`a
2.?.  Lagmuo`a, lagmuo n jhjnio, hjoladtn y koblo
Iudkos parsngos draag qua ol raearjrsa o lns têrijgns "lagmuo", "koblo" n "hjoladtn",
astns sjmgjejdog ln ijsin, a jgdlusjva pjagsog qua sng sjgôgjins, parn ag raoljhoh
iuastrog sagtjhns suioiagta hjearagtas.
Haejgjdjngas
Lagmuo`a0 as al sjstaio o trovês hal duol al knibra n lns ogjiolas dniugjdog sus jhaos
y sagtjijagtns, yo sao o trovês hal koblo, lo asdrjturo u ntrns sjmgns dngvagdjngolas,
puhjaghn utjljzor tnhns lns sagtjhns poro dniugjdor.
Lagmuo0 koda raearagdjo o ug sjstaio aspadéejdn ha sjmgns hal qua sa volag los parsngos
poro dniugjdorsa. Voro qua astn eugdjnga, asa sjstaio haba sar ratagjhn ag lo iainrjo
ha lns koblogtas y haba sar dngndjhn pnr jghjvjhuns dng lns qua sa qujara astobladar lo
dniugjdodjôg ag duastjôg.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
Jhjnio0 as ug sjstaio ha dniugjdodjôg ljgmüéstjdn, qua puaha sar togtn nrol dnin
asdrjtn, y sa dorodtarjzo pnr ramjrsa samðg ugo sarja ha dngvagdjngas y gnrios
mroiotjdolas qua morogtjzog lo dniugjdodjôg agtra los parsngos.
Koblo0 As al sjstaio ljgmüéstjdn ha ugo dniugjhoh n dnladtjvjhoh ha dniugjdodjôg varbol
n mastuol dng rosmns prnpjns hagtrn ha su
s u dniugjhoh, as hadjr as al dng`ugtn ha enrios
axprasjvos qua hjspnga ugo dniugjhoh ha kobjtogtas pnr al duol sa dniugjdog agtra sé.
Vnr a`aipln0 Al koblo pnpulor
p npulor ha Ljio y Duzdn tjaga olmugos hjearagdjos.
Hjoladtn0 As lo vorjogta ha ugo lagmuo osndjoho o ugo zngo manmrïejdo dngdrato, as hadjr
ug sjstaio ljgmüéstjdn harjvohn ha ntrn. As lo iogaro ha koblor ha ugo dniugjhoh, ha
ug mrupn ha parsngos, n toibjêg lns kobjtogtas ha ugo ramjôg hatarijgoho. Vnr
a`aipln0 Al dostallogn oromngês as ug hjoladtn hal jhjnio aspoÿnl.

2.2.  Tjmgn ljgmüéstjdn


Haejgjdjôg0 as lo ugjhoh iégjio ha lo dniugjdodjôg varbol, porta ha ug sjstaio sndjol y
pséqujdn ha dniugjdodjôg agtra lns saras kuiogns, qua dngndains dnin lagmuo`a.
Asta iadogjsin odtðo sustjtuyaghn o los dnsos ha lo raoljhoh pnr sjmgns qua los
raprasagtog, y ag al dosn hal lagmuo`a varbol, pnr sjmgns qua pnhains radjbjr o trovês
ha lns sagtjhns y luamn hadnhjejdor a jgtarprator poro raduparor ug iagso`a nrjmjgol.
Dorodtaréstjdos0 
−  Orbjtrorjahoh0 Lo ralodjôg qua koy agtra sjmgjejdohn y sjmgjejdogta as, pnr ln

magarol, ha tjpn orbjtrorjn, as hadjr, dngvagdjngol, ortjejdjol. Gn koy ugo ralodjôg


ha saia`ogzo agtra lns sngjhns qua dnipngag ugo polobro hatarijgoho y al
sjmgjejdohn dngdratn qua busdog trogsijtjr. As pnr astn qua lns jhjnios habag
opragharsa. Vnr a`aipln0 ag aspoÿnl sa hjda asdnbo y ag jgmlês sa hjda brnni.
−  Ljgaoljhoh0 Dnin sa hj`n ogtas, lns sjmgjejdogtas hal lagmuo`a varbol enriog
porta ha ugo dohago ha sjmgns duyn nrhag jipnrto poro qua sa puahog agtaghar
ha iogaro dnrradto. Asn sa agtjagha dnin ug dorïdtar ljgaol0 lns sngjhns qua
dnipngag ugo polobro oporadag ag légao, n sao, ugn halogta ha ntrn, gn tnhns
o lo vaz, gj ha iogaro hasnrhagoho.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Jgiutobjljhoh0 as lo dopodjhoh qua tjaga al sjmgn poro pariogadar astïtjdn o
trovês ha lns tjaipns. As jgiutobla, pnrqua kodjaghn ug astuhjn sjgdrôgjdn ag
ug iniagtn hohn al sjmgn gn doibjo. Vnr a`aipln0 lo doso, lo rnso, lo iaso.
−  Iutobjljhoh0 lo lagmuo doibjo, as hadjr, avnludjngo hjdkos oltarodjngas oldogzog
togtn lo iotarjo eôgjdo, dnin lns sjmgjejdohns y asos inhjejdodjngas sng
prnhudjhos pnr al tjaipn. As iutobla pnrqua kodjaghn ug astuhjn hjodrétjdn, o
trovês hal tjaipn al sjmgn doibjo y avnludjngo. Vnr a`aipln0 lo polobro ag lotég
gndta harjvn ag gndka.

2.4.  Tjmgns, saÿolas y séibnlns


−  Tjmgn0 as ug têrijgn qua hasdrjba o ug alaiagtn, eagôiagn n oddjôg iotarjol
qua, pnr dngvagdjôg n goturolazo, sjrva poro raprasagtor n sustjtujr o ntrn.
−  Taÿolas0 Ta troto ha ug sjmgn, saÿo, iordo n iahjn qua jgenrio, ovjso n ohvjarta
ha olmn. Asta ovjsn parijta hor o dngndar ugo jgenriodjôg, raoljzor ugo
ohvartagdjo n dngstjtujrsa dnin ug radnrhotnrjn.
−  Téibnlns0 sjrva poro raprasagtor, ha olmugo iogaro, ugo jhao qua puaha
pardjbjrsa o portjr ha lns sagtjhns y qua prasagto rosmns vjgdulohns o ugo
dngvagdjôg odaptoho o gjval sndjol. Al séibnln gn pnsaa saia`ogzos gj ug végduln
ha dngtjmüjhoh dng su sjmgjejdohn, sjgn qua sôln agtoblo ugo ralodjôg
dngvagdjngol.

Hjearagdjo agtra lns tras têrijgns0 sa puaha agdngtror ugo mrog hjvarsjhoh ha tjpns
ha raprasagtodjngas mrïejdos, agtra duyns sjmgjejdohns, usns y ejgoljhohas koy
olmugos hjearagdjos. Lns sjmgns sng alaiagtns vjsuolas qua trogsijtag jhaos, dng
nrjmag ag los dulturos praoleobatjzohos. Vnhéog agdngtrorsa ag lo prnpjo goturolazo
g oturolazo
(a jgtarpratorsa samðg al astohn ha lo djagdjo) n sar draohns pnr al sar kuiogn.
Hagtrn ha êstns sa agduagtrog lns sjmgns ljgmüéstjdns y lns gn ljgmüéstjdns.

2.8.  Hjsdjpljgos qua astuhjog lo lagmuo0 mroiïtjdo, inrenlnméo, saiïgtjdo, sjgtoxjs,


engêtjdo, engnlnméo, astjléstjdo, gnriotjvo, laxjdnlnméo
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Mroiïtjdo0 as lo djagdjo qua tjaga dnin nb`atn ha astuhjn o lns dnipngagtas ha
ugo lagmuo y sus dnibjgodjngas. Ta puaha haejgjr dnin al mrupn ha prjgdjpjns,
ramlos y pradaptns qua rjmag al aiplan ha ug lagmuo`a ag portjdulor.
−  Inrenlnméo0 as ugo roio ha lo ljgmüéstjdo qua sa ndupo hal astuhjn ha lo enrio
ha los polobros. Lo inrenlnméo, dnin porta ha lo mroiïtjdo, sa prnpnga
haspjazor guastrn pagsoijagtn0 tnior ugo jhao a jr kodjêghnlo pahozns kosto
ovarjmuor ha quê iogaro nparo guastro lagmuo.
−  Taiïgtjdo0 as al astuhjn hal sjmgjejdohn ha lns sjmgns ljgmüéstjdns y ha sus
dnibjgodjngas. Lo ejgoljhoh ha lo saiïgtjdo as hasdnipngar al sjmgjejdohn ag
ugjhohas iïs paquaÿos, lloiohos saios n rosmns saiïgtjdns, astns parijtag
samiagtor al sjmgjejdohn ha los polobros, y hjearagdjor polobros ha sjmgjejdohn
poradjhn y polobros ha sjmgjejdohn npuastn.
−  Tjgtoxjs0 as lo roio ha lo mroiïtjdo qua astuhjo dôin astïg dngstrujhns lns
tjpns ha nrodjngas samðg al nrhag y al inhn ag qua sa ralodjngog los polobros
hagtrn ha ugo nrodjôg n los nrodjngas o ejg ha axprasor al dngtagjhn ha ug
hjsdursn n dngdaptn ha iogaro dloro y dnkaragta. 
−  Engêtjdo0 djagdjo ljgmüéstjdo qua sa ndupo hal astuhjn ha lns sngjhns ag su
raoljzodjôg eésjdo, sus hjearagtas dorodtaréstjdos y portjdulorjhohas. Ag lo
prnhuddjôg ha ug sngjhn sa puaha hjstjgmujr tras tjpns ha engêtjdos0
ortjdulotnrjo, odðstjdo y ouhjtjvo. Lo engêtjdo sa jgtaraso aspadjoliagta ag

ogoljzor dôin al sar kuiogn prnhuda lns hjearagtas sngjhns qua luamn sa
utjljzog ag al koblo. Ag asta sagtjhn, lo engêtjdo drao hjearagtas sjibnlnméos qua
busdog raprasagtor doho ugn ha asns sngjhns o ejg ha kodarlns iïs eïdjlas ha
radngndar y ogoljzor.
−  Engnlnméo0 as ugo roio ha lo ljgmüéstjdo qua sa agdormo ha jgtarprator lo iogaro
ag lo duol lns sngjhns surmag o gjval obstrodtn n iagtol.
−  Astjléstjdo0 as ugo roio ha lo ljgmüéstjdo opljdoho qua astuhjo al astjln ag taxtns,
aspadjoliagta ag nbros ljtarorjos. Qtjljzo lo dnipragsjôg hal lagmuo`a y lo
dnipragsjôg ha lo hjgïijdo sndjol. Al nb`atjvn ha lo ioynréo ha lns astuhjns
astjléstjdns as instror dôin ug taxtn “eugdjngo’.  
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Gnriotjvo0 lo gnriol ljgmüéstjdo iïs dngndjho y axtaghjho as lo qua sa
hagnijgo lagmuo astïghor. Lo lagmuo astïghor raprasagto al usn dnrradtn ha
ugo lagmuo hatarijgoho, dng sus gnrios y kïbjtns osndjohns.
−  Laxjdnlnméo0 djagdjo ljgmüéstjdo qua astuhjo al lêxjdn n vndobulorjn hasha ugo
vjsjôg magarol. Ta hahjdo ol astuhjn ha lns inreaios ha lo lagmuo, as hadjr, ol
astuhjn ha los polobros, ha iogaro qua tanrjzo, haejga y dlosjejdo los ugjhohas hal
gjval lêxjdn.

4.  Nrtnmroeéo
4.?.  Nrtnmroeéo ljtarol
Haejgjdjôg0 as oquallo qua astuhjo al aiplan dnrradtn ha los latros, los duolas sa rjmag
pnr ugo aspadja ha layas n gnrios poro su ôptjin usn.

4.2.  Odagtuodjôg
Odagtn0 as ugo sélobo qua sa prngugdjo ha iogaro iïs euarta n jgtagso (tnhos los
polobros tjagag odagtn). Al odagtn, toibjêg, puaha raearjrsa ol inhn ha koblor qua
tjagag los parsngos ag ugo hatarijgoho ramjôg, ougqua koblag al ijsin jhjnio. Xol as
al dosn ha lns aspoÿnlas y lns rjnplotagsas, duyo enrio ha koblor as hjearagta ag
prngugdjodjôg, agtngodjôg y dng`umodjôg ha lns varbns.
Odagtn prnsôhjdn0 as lo porta ha lo polobro ag lo qua kodas êgeosjs duoghn lo prngugdjos.
Xnhos los polobros duagtog dng asta odagtn, oug duoghn gn sa asdrjbog dng tjlha.
Odagtn nrtnmrïejdn0 lo tjlha, n odagtn nrtnmrïejdn, as ug sjmgn (¸) qua sa puaha pngar
snbra los vndolas y qua jghjdo ag olmugos polobros hôgha vo lo sélobo tôgjdo.

4.4.  Ramlos magarolas ha odagtuodjôg


−  Omuhos0 tjagag lo sélobo tôgjdo ag lo ðltjio sélobo. Ta tjlhog snln sj lo polobro
tarijgo ag “G’, “T’, n vndol. Vnr a`aipln0 doijôg, bnlsôg, oinr. 
oinr. 
−  Mrovas0 tjagag lo sélobo tôgjdo ag lo pagðltjio sélobo. Ta tjlhog snln duoghn lo
polobro GN tarijgo ag “G’, “T’, n vndol. Vnr a`aipln0 zopotn, dorrn, ordn. 
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Ashrð`ulos0 tjagag lo sélobo tôgjdo ag lo ogtapagðltjio sélobo. Los polobros
ashrð`ulos sjaipra sa tjlhog. Vnr a`aipln0 iðsjdo, ashrð`ulo, talêengn.
−  Tnbrashrð`ulos0 sng oquallos duyo sélobo tôgjdo sa agduagtro ogtas hal
ogtapagðltjin lumor. Tjaipra sa tjlhog. Vnr a`aipln0 ïbraialn, prïdtjdoiagta,
hê`asaln.

8.  Mroiïtjdo
8.?.  Tu`atn y prahjdohn
Tu`atn0 astï enriohn pnr ug sjgtomio gnijgol, qua puaha dngstor ha ugo snlo polobro.
Xoibjêg puaha dngstor ha vorjos polobros ha ug sjgtomio gnijgol qua tjaga ug
sustogtjvn dnin gðdlan. Al su`atn puaha astor nijtjhn n tïdjtn, astn as poro avjtor lo
rapatjdjôg n pnrqua astï jghjdohn ag lo tarijgodjôg hal varbn.
Vrahjdohn0 gns prnpnrdjngo jgenriodjôg odardo hal Tu`atn pnrqua gns hjda duïl as lo
oddjôg qua raoljzo al Tu`atn.

8.2.  Lns sjgtomios ha lo nrodjôg


Qg sjgtomio as ug mrupn ha polobros qua hasaipaÿo ugo ijsio eugdjôg sjgtïdtjdo ag lo
nrodjôg. Lo porta iïs jipnrtogta ha ug sjgtomio as al gðdlan qua puaha sar ug sustogtjvn,
ug varbn, ug oh`atjvn n ug ohvarbjn. Al sjgtomio puaha hasaipaÿor guiarnsos eugdjngas
ag lo nrodjôg dnin0 su`atn, dniplaiagtn hjradtn, otrjbutn, dniplaiagtn jghjradtn,
dniplaiagtn djrdugstogdjol, dniplaiagtn prahjdotjvn, dniplaiagtn ha rêmjiag y
dniplaiagtn omagta.

8.4.  Dlosas n dotamnréos mroiotjdolas0 sustogtjvn, oh`atjvn, ortéduln, varbn, ohvarbjn,


varbnjhas, prngnibras parsngolas, dng`ugdjngas, prapnsjdjngas, jgtar`addjngas
Haejgjdjôg0 lo dotamnréo mroiotjdol koda raearagdjo ol tjpn ha polobro, as hadjr, as lo
enrio ha hjvjhjr y dlosjejdor los polobros ag eugdjôg ha ln qua hjdag, hal sjmgjejdohn qua
trogsijtag, n ln qua as ln ijsin, ha su dngtagjhn saiïgtjdn.
−  Tustogtjvn0 sng los polobros qua utjljzoins poro gnibror tnhn ln qua

pardjbjins, yo saog saras (parrn, knibra, ïrbnl), nb`atns (llova, lïpjz, iaso),
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
lumoras (rén, ingtoÿo, dolla), sagtjijagtns n aindjngas (olamréo, ageohn,
sjipotéo).
−  Oh`atjvn0 sng oquallos polobros qua hjdag olmn ha lns sustogtjvns — ugo duoljhoh
n prnpjahoh -, o lns qua sjaipra odnipoÿog y dng lns qua dngduarhog ag mêgarn
(iosduljgn n eaiagjgn) y gðiarn (sjgmulor n plurol). 
−  Ortéduln0 as ugo polobro n portédulo qua axpraso al mêgarn y al gðiarn ha ug
sustogtjvn ag portjdulor n sj al sustogtjvn astï n gn hatarijgohn. 
−  Uarbn0 dlosas ha polobros qua axprasog oddjngas, astohns n prndasns y qua
puahag dng`umorsa, as hadjr, ohijtag elaxjôg ha parsngo, gðiarn, tjaipn,
inhn. Vnr a`aipln0 vagéog, astï, hasorrnllobo, poradéoins, hasdogsïboins. 
−  Ohvarbjn0 sa raejara hjradto n jghjradtoiagta o ug gnibra n sustogtjvn, parn
qua sjaipra doljejdo ol varbn y aspadjejdo n dniplato su sjmgjejdohn. Vnr a`aipln0
jghjdog al lumor, tjaipn, inhn, dogtjhoh, oejriodjôg, gamodjôg, huho.
−  Uarbnjhas0 sng los enrios jiparsngolas ha lns varbns. Gn raspnghag
hjradtoiagta o ug su`atn, sjgn qua raqujarag ha ouxjljoras y/n prapnsjdjngas
poro pnhar sar aiplaohns. Al varbnjha as ug alaiagtn mroiotjdol qua
dniplaiagto y ho rozôg o lns varbns ouxjljoras duoghn astns sa dng`umog poro
dngenrior los nrodjngas. 
−  Vrngnibras parsngolas0 sng oquallns qua sualag raearjrsa o parsngos sjg
gnibrorlos pnr su gnibra, pnr a`aipln0 yn, tu, al, allo, gnsntrns, ustahas. 

−  Dng`ugdjngas0 sng polobros jgvorjoblas qua sjrvag poro ugjr polobros n mrupns
ha polobros qua tjagag lo ijsio eugdjôg mroiotjdol. Vnr a`aipln0 parn, y,
ougqua, pnrqua, puastn qua. 
−  Vrapnsjdjngas0 sng alaiagtns mroiotjdolas jgvorjoblas ha lo nrodjôg, qua sa
utjljzog poro astobladar ralodjôg agtra los polobros ha ug hjsdursn, sjaghn ugo ha
asos polobros al gðdlan ha lo prapnsjdjôg, y lo ntro polobro, subnrhjgoho o lo
ogtarjnr, al têrijgn ha lo prapnsjdjôg. Vnr a`aipln0 o, ogta, bo`n, dngtro, ha,
hasha, ag, agtra, kodjo, kosto, poro, pnr, prn, samðg, sj, snbra y tros. Olmugos sng
prapnsjdjngas ha lumor, dnin “agtra’ n “tros’3 ntros sng prapnsjdjngas ha
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
douso, dnin ndurra dng “pnr’3 ntros sng ha dnipoÿéo, dnin “dng’3 y olmugos
ha tjaipn, dnin “hasha’3 n ha ejgoljhoh dnin “poro’. 
−  Jgtar`addjngas0 sa raejarag o axprasjngas, dnin pnr a`aipln ha snrpraso (¡nk!,
¡ok!). 

8.8.  Inhjejdohnras ag lo nrodjôg


Los nrodjngas astïg enriohos pnr su`atn y prahjdohn. Ag al su`atn hadjins ha qujêg sa
koblo, y ag al prahjdohn ln qua koda n su astohn. Ag oibos portas koy ugo n iïs polobros
qua pnr sé snlos tjagag sjmgjejdohn y puahag enrior lo nrodjôg. Astos polobros sa lloiog
gðdlans. Al gðdlan hal su`atn as al sustogtjvn n ug prngnibra, as hadjr, lo polobro sjipla
qua jhagtjejdo ha qujêg sa astï kobloghn. Al gðdlan hal prahjdohn as al varbn qua
hasdrjba lo oddjôg n astohn. Los haiïs polobros qua ln odnipoÿog poro hatarijgor,
inhjejdor y hasdrjbjr ol gðdlan, sa lloiog inhjejdohnras. Lns inhjejdohnras hal gðdlan
hal su`atn, sng los polobros qua sjrvag
s jrvag poro haljijtorln, hasdrjbjrln y dngtorln. Ta hjvjhag
ag hns tjpns0 inhjejdohnras hjradtns y inhjejdohnras jghjradtns. Lns inhjejdohnras
hjradtns hal gðdlan hal su`atn sng al ortéduln, lo prapnsjdjôg y al oh`atjvn.
Inhjejdohnras hal gðdlan hal su`atn0
−  Inhjejdohnr hjradtn (IH) n Otrjbutn (OX)0 as ug oh`atjvn n ortéduln qua inhjejdo
hjradtoiagta ol gðdlan. 
−  Inhjejdohnr jghjradtn (IJ) n Dniplaiagtn Vrapnsjdjngol hal Tustogtjvn (DVT)0

sa uga ol gðdlan iahjogta ugo prapnsjdjôg. Voro su ogïljsjs sa hjvjha ag


subnrhjgogta (lo prapnsjdjôg) y têrijgn (tnhn ln qua partagada ol IJ y gn as
prapnsjdjôg). 
−  Opnsjdjôg  (OV.) n Dngstruddjôg Dniporotjvo (DD)0 rapjta al sjmgjejdohn hal
gðdlan, vo sjaipra agtra dnios. 
Inhjejdohnras hal gðdlan varbol
−  Nb`atn hjradtn (NH)0 Raspngha o los pramugtos ¾quê dnso + varbn> N ¾o
qujêg + varbn> Ta ln puaha raaiplozor pnr lns prngnibras ln, lo, lns, los.
−  Nb`atn jghjradtn (NJ)0 Raspngha o los pramugtos ¾poro qujêg + varbn> N ¾o
qujêg + varbn> Ta ln puaha raaiplozor pnr lns prngnibras la n las.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Djrdugstogdjolas0 Jghjdog los djrdugstogdjos ag qua sa hasorrnllo lo oddjôg

8.1.  Dotamnréos mroiotjdolas


Haejgjdjôg0 lo dotamnréo mroiotjdol koda raearagdjo ol tjpn ha polobro, as hadjr, as lo
enrio ha hjvjhjr y dlosjejdor los polobros ag eugdjôg ha ln qua hjdag, hal sjmgjejdohn qua
trogsijtag, n ln qua as ln ijsin, ha su dngtagjhn saiïgtjdn.
Los Dotamnréos Mroiotjdolas ag Dostallogn sa hjvjhag ag hns mroghas mrupns0
−  Uorjoblas0 as hadjr, polobros qua ohijtag doibjns ag su enrio3 y qua sng0
sustogtjvns, oh`atjvns, hatarijgogtas, prngnibras y varbns.
−  Jgvorjoblas0 oquallos polobros qua gugdo inhjejdog su enrio. Êstos sng0
ohvarbjns, prapnsjdjngas y dng`ugdjngas.

8.5.  Mroiïtjdo ha usns0 al quaésin, al haquaésin, al hjijgutjvn y lns prngnibras


pnsasjvns (ié, su)
−  Al quaésin0 dngsjsta ag prasdjghjr jgdnrradtoiagta ha ugo prapnsjdjôg
(magaroliagta ha) halogta ha lo dng`ugdjôg qua ag dosns ag lns qua su p
prasagdjo
rasagdjo
as gadasorjo0 Ia oduarhn qua llnvéo (ag lumor ha Ia oduarhn ha qua llnvéo). La
dngvagdjô qua aro ug arrnr (ag lumor ha La dngvagdjô ha qua aro ug arrnr). Astny
samurn qua êl oprnborï (ag lumor ha Astny samurn ha qua êl oprnborï). Dnin
prndahjijagtn poro hatarijgor sj lo prapnsjdjôg as gadasorjo, sa puaha

dngstrujr, dnin kains vjstn ag al dosn hal haquaésin, al agugdjohn ag enrio


jgtarrnmotjvo. Lo prapnsjdjôg sarï gadasorjo sj oporada ag lo pramugto. Vnr
a`aipln0 ¾Ha quê ta oduarhos>3 ¾Ha quê la dngvagdjô>3 ¾Ha quê astïs samurn>
−  Al haquaésin0 Al haquaésin as al usn jgdnrradtn ha lo prapnsjdjôg ha halogta ha
lo dng`ugdjôg qua ag lns dosns ag qua lo prapnsjdjôg gn vjaga axjmjho pnr al
varbn u ntro polobro hal agugdjohn0 La pjhjô ha qua
q ua sa euaro (ag lumor ha La pjhjô
qua sa euaro). Tu prnpôsjtn as qua posains ug buag rotn (ag lumor ha Tu
prnpôsjtn as qua posains ug buag rotn). Qg iêtnhn poro ovarjmuor sj lo
prapnsjdjôg ha tjaga qua pradahar n gn o lo dng`ugdjôg qua as dngstrujr al
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
agugdjohn ag enrio jgtarrnmotjvo. Lo prapnsjdjôg sarï gadasorjo sj oporada ag lo
pramugto3 pnr dngtro, gn habarï aiplaorsa sj lo pramugto gn lo llavo. 

8.=.  Volobros duyn usn drao dngeusjôg


−  Oeuaro — euaro0 euaro ohvarbjn qua sjmgjejdo ag lo porta axtarjnr, ‛o lo porta axtarjnr‚.
Vuaha jr pradahjhn ha los prapnsjdjngas ha, hasha, kodjo, poro, pnr. Ta dngsjharog
lndudjngas oh`atjvos vïljhos euaro bnrhn, intnr euaro bnrhn. Oeuaro Ohvarbjn qua
sjmgjejdo praearagtaiagta ‛kodjo al axtarjnr‚ y sa uso odnipoÿoghn o varbns qua
axprasag invjijagtn. Xoibjêg sa uso ag al sagtjhn ha ‛ag al axtarjnr Vradahjhns ha
los prapnsjdjngas kodjo y poro, y snbra tnhn pnr, sa praejara toibjêg euaro. Lo
prapnsjdjôg o gn sa puaha ogtapngar o oeuaro, puastn qua yo astï jgdlujho ag lo
dnipnsjdjôg y al sjmgjejdohn ha oeuaro. 
−  Ohagtrn - hagtrn0 hagtrn sjmgjejdo ‛kodjo lo porta jgtarjnr‚ duoghn sa uso dng varbns
qua axprasog invjijagtn. Xoibjêg puaha aiplaorsa hagtrn dng asta tjpn ha
varbns, magaroliagta jgtrnhudjhn pnr ugo prapnsjdjôg. Dng lo prapnsjdjôg o, ln
ohaduohn as aiplaor snln hagtrn. Dng varbns ha sjtuodjôg n astohn, suala utjljzorsa
hagtrn, parn toibjêg puaha aiplaorsa ohagtrn, ag asta dosn dng al sjmgjejdohn ha
‛ag lo porta jgtarjnr‚. 
jgtarjnr‚.  
−  Orrjbo —  agdjio0 al ohvarbjn orrjbo jghjdo hjraddjôg y puaha jr pradahjhn ha
prapnsjdjngas ha invjijagtn, axdaptn lo prapnsjdjôg o. Vnspuastn o ug sustogtjvn

jghjdo ‛ag hjraddjôg o lo porta iïs olto. Tamujhn ha lo prapnsjdjôg ha sjmgjejdo ‛iïs
ollï ha‚ ag sagtjhn ejmurohn. Al ohvarbjn agdjio sjmgjejdo ‛ag lumor n puastn suparjnr‚.
Ta uso toibjêg, snbra tnhn ag al koblo dnlnqujol, dng al sjmgjejdohn ha ‛ohaiïs‚, ‛oðg
iïs‚. Lo lndudjôg prapnsjtjvo agdjio ha axpraso ‛lumor ha raearagdjo‚. 
−  Obo`n — habo`n0 al sagtjhn eughoiagtol ha obo`n as ‛o lumor n puastn jgearjnr‚ y suala
jr dng varbns ha invjijagtn. Al sagtjhn eughoiagtol ha habo`n as ‛ag lumor n porta
jgearjnr‚ y vo dng varbns qua sjmgjejdog sjtuodjôg. Varn koy dosns ag qua poro asta
ðltjin sjmgjejdohn as pnsjbla utjljzor ugn u ntrn ohvarbjn. Ag astns dosns, obo`n tjaga
ug sagtjhn iïs obstrodtn y obsnlutn, y habo`n ug sagtjhn iïs dngdratn y ralotjvn.
Obo`n as ‛ag lo porta bo`o‚, ag magarol3 habo`n, ‛ag lumor iïs n iagns
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
jgiahjotoiagta jgearjnr (o olmujag n olmn)‚. Vnr asn as eraduagta qua habo`n llava ug
dniplaiagtn aspadjejdohnr. 
−  Ohalogta — halogta0 halogta as ug ohvarbjn ha lumor3 sa aiplao dng al sjmgjejdohn ha
‛ag lo porta ogtarjnr‚, ‛ag eragta‚ n ‛ag prasagdjo ha olmujag‚. Vnr ln magarol, as ug
ohvarbjn qua jghjdo lo sjtuodjôg ha olmujag n olmn. Osjijsin, toibjêg sa uso duoghn
vo pradahjhn pnr los prapnsjdjngas kodjo n poro. Halogta as ug ohvarbjn ha lumor3 as
aiplaohn dng al sjmgjejdohn ha ‛iïs ollï‚, ‛kodjo ollï‚, ‛kodjo halogta‚ n ‛kodjo
ageragta‚. Ag asta sagtjhn, supnga lo axjstagdjo ha ug invjijagtn, qua pnhrï sar raol
n ejmurohn. O vadas puaha oporadar pradahjhn ha los prapnsjdjngas kodjo n poro,
ougqua ag hjdkns dosns sao praearjbla nptor pnr al usn ha halogta. Vnr a`aipln0 Al
iorotngjsto dnrréo obo`n hal omuo. Allo ha`ô al dngtrnl habo`n ha lo doio. 

8.;.  Tjgôgjins, ogtôgjins, kniôgjins, kniômroeos, kniôengos y porôgjins


−  Tjgôgjins0 lns sjgôgjins sng polobros n axprasjngas qua tjagag sjmgjejdohns
jmuolas n iuy poradjhns, y qua partagadag o lo ijsio dotamnréo mroiotjdol, pnr
ln togtn, sa puahag substjtujr n jgtardoibjor ag ug taxtn sjg qua asto suero
inhjejdodjôg ag su sagtjhn. Lns sjgôgjins gns parijtag avjtor rapatjdjngas
jggadasorjos ha polobros iahjogta lo substjtudjôg n oltargogdjo ha vndoblns
duyn sagtjhn sao jmuol n sjijlor. Vnr a`aipln0 Tj qujaras puahas ha`or tu dortaro
ag ij duortn. / Vjgtê los porahas ha ij  kobjtodjôg ha dnlnr dalasta.

−  Ogtôgjins0 as ug sustogtjvn qua hasdrjba polobros qua axprasog jhaos npuastos


n dngtrorjos ag ralodjôg o ug têrijgn. Vnr a`aipln0
  Oburrjr 9 hjvartjr
  Odaptor 9radkozor
  Oddasn 9 soljho
−  Kniôgjins0 sng los polobros qua, sjaghn jmuolas pnr su enrio, tjaga hjearagtas
sjmgjejdohns, pnr a`aipln0 al têrijgn valo sa puaha utjljzor poro kodar raearagdjo
o ug bordn n daro, tnhn hapagha hal dngtaxtn ag hngha sarï aiplaohn.
−  Kniômroeos0 sng oquallos qua, ougqua sa asdrjbag jmuol, pnsaag iïs ha ug
sjmgjejdohn n ha ugo haejgjdjôg, rozôg pnr lo duol habag ha sar ubjdorlos ag ug
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
dngtaxtn hatarijgohn poro lnmror dngndar dng axodtjtuh dng duïl ha sus
sjmgjejdohns gns astoins ralodjngoghn. Los polobros kniômroeos toibjêg
puahag sar dngndjhos dnin polobros pnljsêijdos. Vnr a`aipln0
  Ualo (oddjôg hal varbn valor) —  Ualo (talo utjljzoho ag ug bordn poro
invarsa oprnvadkoghn al vjagtn)
  Ujgn (varbn vagjr dng`umohn) —  Ujgn (babjho prnvagjagta ha lo
eariagtodjôg ha lo uvo)
−  Kniôengos0 sng oquallos qua suagog ha jmuol iogaro, ougqua sjmgjejdog dnsos
hjstjgtos. Vnr a`aipln0 “adkn’ y “kadkn’. Ougqua, ol asdudkorlos, oibos
polobros poradag jmuolas, sa raejarag o duastjngas hjearagtas.
−  Vorôgjins0 sng oquallos qua suagog iuy poradjhn n qua sa asdrjbag ha enrio
sjijlor, parn qua sjmgjejdog hjstjgtos dnsos. Ta troto ha polobros saia`ogtas qua
axprasog olmn hjséijl. Vnr a`aipln0
  oba`o (jgsadtn) / nva`o (ogjiol nvjgn)
  oddasjbla (qua sa puaha oddahar) / osaqujbla (qua sa puaha dngsamujr)
  ohnptor (ha ohnpdjôg) / ohoptor (ha odninhor)
  oeadtn (dorjÿn, oijsto) / aeadtn (rasultohn) / aeadtðn (posohn hal varbn
aeadtuor)

1.  Axpnsjdjôg Nrol y Asdrjto


 
1.?. Rahoddjôg ha taxtns
Haejgjdjôg0  odtn ha asdrjbjr jhaos, y al dngdaptn ha rahoddjôg as lo dnlndodjôg ha lo
jgenriodjôg ag enrio nrhagoho. Varn lo oddjôg ha lo rahoddjôg gn sa ljijto o lo asdrjturo
dnin tol, sjgn qua obordo ol dnrradtn usn ha los jhaos, ha los polobros y los ramlos ha
asdrjturo y nrtnmroeéo.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Dngadtnras lômjdns0 as ug séibnln n polobro qua sa utjljzo poro dngadtor hns
eôriulos bjag enriohos n sagtagdjos, ha inhn qua al volnr ha varhoh ha lo
eôriulo dnipuasto hapagha hal volnr ha varhoh ha los eôriulos dnipngagtas.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Gaxns0 sa hagnijgog dngadtnras n jlotjvns o lns aglodas qua sng gaxns
mroiotjdolas, qua ugag jgtargoiagta ugo nrodjôg n iïs nrodjngas agtra sé poro
enrior ug hjsdursn. 
−  Dngdnrhogdjo0 as lo dngenrijhoh ha oddjhagtas mroiotjdolas, lo lômjdo agtra lns
hjstjgtns alaiagtns qua haba ramjr poro qua ug taxtn puaho jgtarpratorsa
ohaduohoiagta. Al su`atn y al prahjdohn habag dngdnrhor ag gðiarn y parsngo.
Dnin radnrhorïs al gðiarn as al oddjhagta mroiotjdol qua dlosjejdo o lns saras
ha oduarhn o lo dogtjhoh (ugn n vorjns), y qua sa lloio sjgmulor sj sa troto ha ug
snln sar y plurol sj sa troto ha hns n iïs. Vnr a`aipln0 
  «Vuastn qua as allo lo rnso duyos nrumos iotê (solvn los hns n tras qua
sa kjdjarng iorjpnsos). Vuastn qua as allo lo rnso o qujag asdudkê
qua`orsa, n oloborsa, n oug, olmugos vadas, dollorsa’. 
dollorsa’.  
Jmuoliagta, sj sa usog varsjngas oltargos, sa avjhagdjo lo dngdnrhogdjo
mroiotjdol0 “al ïrbnl duyn trngdn (…)’, “lo SnrumoY qua sa kjzn
iorjpnso’, “los rnsos’ y “olmugo vaz’. 
vaz’.  
  “Varn allo snlo as iïs jipnrtogta qua tnhos vnsntros, puastn qua as allo
lo rnso o qujag ka ramohn. Vuastn qua as allo lo rnso o qujag
q ujag pusa bo`n ug
mlnbn. Vuastn qua as allo lo rnso o qujag obrjmuê dng al bjnibn’.  
Ol dniporor lo prjiaro nrodjôg dng “Varn êl snln as iïs jipnrtogta qua
tnhns vnsntrns’ sa puaha opradjor dloroiagta lo dngdnrhogdjo. Doba

rasoltor qua al oh`atjvn “jipnrtogta’   gn doibjo poro iosduljgn n


eaiagjgn.
−  Ohaduodjôg0 as lo prnpjahoh samðg lo duol al taxtn rasulto ohaduohn o lo
sjtuodjôg dniugjdotjvo. Ta ohopto ol dngtaxtn. Lns ospadtns qua lo ohaduodjôg
tjaga ag duagto sng0
  Lo prasagtodjôg hal taxtn
  Al prnpôsjtn n lo jgtagdjôg dniugjdotjvo
  Al ramjstrn n lo ralodjôg agtra al aijsnr y radaptnr
  Al mêgarn y lo tjpnlnméo taxtuol (ha ln iïs jipnrtogta o ln iagns
jipnrtogta)
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
  Al taio ko ha sar dnkaragta
  Al dogol
−  Dnkaragdjo0 hatarijgo qua lo dogtjhoh ha jgenriodjôg ag al taxtn as lo
ohaduoho. Asto jgenriodjôg astorï hjspuasto ha enrio nrhagoho y bjag
astrudturoho. Lo dnkaragdjo as ug eagôiagn ha saladdjôg y ha nrmogjzodjôg
pnrqua haba axjstjr ugo dngaxjôg dng al taxtn asdrjtn. Ag asta pugtn koy qua0 ?.
Taladdjngor lo jhao n taio prjgdjpol 2. Ralodjngor los jhaos sadughorjos dng al
taio mlnbol 4. Nrmogjzor los jhaos ha enrio lômjdo ag pïrroens 8. Alamjr ugo
astrudturo ohaduoho ol taxtn, qua puaha sar lo ogoljzogta (hahudtjvo) y lo
sjgtatjzogta (jghudtjvo). Vnr a`aipln0
−  “Djartn, lns kj`ns hal olio, los jhaos, sng ia`nras qua lns kj`ns ha lo dorga3
sjg aibormn, ag Los layas axolto o lo raprnhuddjôg dnrpnrol’. 
Los polobros ha Voz, ag asta eromiagtn sjmuag hagtrn hal ijsin rogmn
saiïgtjdn0 “kj`ns hal olio’, “kj`ns ha lo dorga’, “raprnhud djôg
dnrpnrol’. 
Ha jmuol inhn, sa iogtjaga lo dngstruddjôg hjsdursjvo snbra ug ijsin
raearagta0 Vlotôg, sus jhaos y sus nbros. Ag asta dosn sa iagdjngo ntro
ha sus prnhuddjngas0 Los layas.
Ohaiïs, rapjta lo jhao ha lo dngtrohjddjôg agtra dnghagor al oinr eésjdn
y axoltor lo raprnhuddjôg dnrpnrol. Lo jipljdodjôg as qua lo ðltjio gn as

pnsjbla sjg al prjiarn.


p rjiarn.
−  Dnkasjôg0 as lo dngaxjôg qua sa ho agtra tnhos los portas. As ug eagôiagn
sjgtïdtjdn, lo trogsjdjôg agtra ugo erosa o ntro y ha ug pïrroen o ntrn haba astor
bjag troboho y ortjduloho. Vnr a`aipln0
−  Los dngéearos sng ïrbnlas n orbustns avnlutjvoiagta iuy ogtjmuns qua
oporadjarng djagtns ha ijllngas ha oÿns ogtas qua lns ïrbnlas ha kn`o
ogdko. Lo polobro dngéearo harjvo hal mrjamn0 “dngus’ y “earra’, qua sa
trohuda ag “llavor dngns’, kodjêghnsa olusjôg o lo prjgdjpol
dorodtaréstjdo ha los Dngjearôpsjhos3 pnsaar astrudturos raprnhudtjvos
hagnijgohos dngns n iïs dniðgiagta pjÿos. Los plogtos qua enriog
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
asto dnladdjôg sng los aspadjas enrastolas hnijgogtas ag lns dljios eréns
y ha oltos ingtoÿos.
Ag al a`aipln vains polobros hal ijsin doipn raearagdjol dnin
ïrbnlas, orbustns, plogtos, enrastol. As hadjr, lo dnkasjôg lêxjdo sa ho
duoghn tnhn ug taxtn koblo snbra al ijsin taio n taios harjvohns.
−  Dlorjhoh0 as dlorn duoghn as eïdjliagta dnipragsjbla poro al ioynr gðiarn ha
ladtnras. Lo dlorjhoh sa lnmro prnduroghn gn aiplaor têrijgns, vndoblns
dngeusns, tadgjdjsins qua puahog prasagtor huhos ag al ladtnr.
−  Tagdjllaz0 jipljdo axprasorsa dng goturoljhoh sjg oeadtodjôg, sa oldogzo dng al
aiplan ha polobros y erosas ha dnipragsjôg eïdjl y avjtoghn enrios rabusdohos.
−  Vradjsjôg0 lo pradjsjôg n axodtjtuh dngsjsta ag utjljzor los polobros y axprasjngas
ohaduohos ol sjmgjejdohn qua sa qujara hor. Avjtoghn axprasjngas dnlnqujolas,
polobros dninhég qua hjluyag al sjmgjejdohn. Ag lumor ha hadjr “kodar ug
jgenria’ pnhains utjljzor “rahodtor ug jgenria’.  

1.2.  Hjstjgtns tjpns ha taxtns samðg su ejgoljhoh y dngtagjhn


Hasdrjptjvn0 as oqual qua raoljzo ugo hasdrjpdjôg ha olmðg tjpn ha alaiagtn dngdratn.
Ta puaha dagtror ag hjvarsns eagôiagns, hasha ugo parsngo kosto ugo sjtuodjôg, ug
lumor, ug ogjiol, ug nb`atn, atd. As dniðg lo prasagdjo ha varbns dnpulotjvns y sa
aiplaog nrodjngas yuxtopuastos y dnnrhjgohos. Astns sa hjvjhag ag0

−  Xnpnmroeéo
−  Drngnmroeéo
−  Atnpayo
−  Ratrotn
Gorrotjvn0 as oqual qua jgdluya ug ralotn ha odngtadjijagtns qua sa hasorrnllog n sa kog
hasorrnllohn pnr ug parjnhn ha tjaipn y aspodjn astjiohn. Ag al ijsin sa suala jgdlujr
lo portjdjpodjôg ha parsngo`as hjvarsns. Ohaiïs, asta taxtn puaha sar togtn raol dnin
jiomjgorjn. Xnhn taxtn gorrotjvn gadasjto ha lo ejmuro hal gorrohnr, qua as lo parsngo
qua duagto lo kjstnrjo, yo sao ag prjiaro, samugho n tardaro parsngo (nigjsdjagta).
Xjpns ha taxtn gorrotjvn0
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Duagto
−  Eïbulo
−  Layagho
−  Ogêdhntos
−  Qgo bjnmroeéo
Axpnsjtjvns0 axpraso dngdaptns, jhaos n kadkns ha enrio nb`atjvo obsnlutoiagta. N
sao, qua ag asto dlosa ha rahoddjôg gn sa raela`og sagtjijagtns, npjgjngas, jhaos n
pagsoijagtns hal outnr. Vnr gnrio magarol, ug taxtn axpnsjtjvn sa uso poro lo
hjvulmodjôg, prjgdjpoliagta ha jhaos n dngdaptns, dng al jgtarês n jgtagdjôg ha
dniugjdor hotns aspadéejdns, y sa suala usor ha enrio kobjtuol lo tardaro parsngo.
Ormuiagtotjvns0 as tnhn oqual hjsdursn ag al qua al outnr jgtagto dngvagdar, inhjejdor

n raenrzor lo npjgjôg hal ladtnr u nyagta snbra su kjpôtasjs n pugtn ha vjsto, iahjogta
`ustjejdodjngas dnkaragtas qua sustagtag su jhao. Lns taxtns ormuiagtotjvns sa utjljzog
ag al ïibjtn parjnhéstjdn, djagtéejdn, `uhjdjol, ejlnsôejdn y publjdjtorjn, pnr iagdjngor
olmugns. Tu nb`atjvn as parsuohjr ol radaptnr ha ej`or pnsjdjôg snbra ug taio, pnr ln qua
sa suala dnibjgor dng al taxtn axpnsjtjvn, dorodtarjzohn pnr prasagtor taios ha jgtarês
magarol ha iogaro nb`atjvo.
Jgenria0 sa raejara o ugo hadlorodjôg, asdrjto u nrol, qua hasdrjba los duoljhohas, los
dorodtaréstjdos y al dngtaxtn ha olmðg kadkn. Ta troto, puas, ha ugo alobnrodjôg
nrhagoho bosoho ag lo nbsarvodjôg y al ogïljsjs. Lo ejgoljhoh ha alobnror ug jgenria as

suioiagta vorjobla, ougqua sjaipra prasupnga lo avagtuol gadasjhoh ha pngar ag


dngndjijagtn ha ntrns olmn sudahjhn.
s udahjhn.

1.4.  Xêdgjdos ha jgtardoibjn ha jgenriodjôg0 lo agtravjsto, al hjïlnmn, al dnlnqujn, al


habota, al enrn, lo iaso rahngho
Lo agtravjsto0 as ug odtn ha dniugjdodjôg nrol qua sa astoblada agtra hns n iïs
parsngos (al agtravjstohnr y al agtravjstohn n lns agtravjstohns) dng al ejg ha nbtagar
ugo jgenriodjôg n ugo npjgjôg, n bjag poro dngndar lo parsngoljhoh ha olmujag.
Al hjïlnmn0 as ugo inholjhoh hal hjsdursn nrol y asdrjtn ag lo qua sa dniugjdog agtra hns
n iïs parsngos, ag ug jgtardoibjn ha jhaos pnr duolqujar iahjn. Qg hjïlnmn puaha
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
dngsjstjr hasha ugo oiobla dngvarsodjôg kosto ugo odolnroho hjsdusjôg snstagjho agtra
lns jgtarlndutnras, y as aiplaohn ag mêgarns ljtarorjns dnin lo gnvalo, al duagtn, lo
eïbulo, al taotrn n lo pnaséo.
Al dnlnqujn0 ag ugo raugjôg ag lo qua sa dngvndo o ug gðiarn ljijtohn ha parsngos poro
qua habotog ug prnblaio, sjg qua gadasorjoiagta llamuag o ug oduarhn. Dngvarsodjôg
agtra hns n iïs parsngos. Ta lloio toibjêg dnlnqujn o tnho hjsdusjôg qua puaha
jgjdjorsa luamn ha ugo hjsartodjôg, poro jgtardoibjor npjgjngas snbra los duastjngas
trotohos ag allo. Tus dorodtaréstjdos sng los sjmujagtas0
  Ta haba dngtor dng ug inharohnr qua komo ha hjradtnr.
  Al inharohnr haba dniugjdor al prnblaio o habotjr y haba ej`or los ramlos qua
mujorog tnhos los jgtarvagdjngas.
  Doho nrohnr, o su turgn, ho su npjgjôg snbra al taio habotjhn.
  Ta dngdluya rasuijaghn los pnsjdjngas n pugtns iïs soltogtas ha lo
jgtarvagdjôg ha doho ugn ha lns portjdjpogtas.

Al habota0 oqué portjdjpog hns mrupns ha nrohnras, lns qua snstjagag ugo pnsjdjôg
oejriotjvo y lns qua snstjagag ugo gamotjvo n dngtrorjo, dnghudjhns pnr ug hjradtnr. Ta
raoljzo ogta al pðbljdn. Al habota astï sniatjhn o ramlos pradjsos.

Al enrn0 as ug tjpn ha raugjôg hngha hjstjgtos parsngos dngvarsog ag tnrgn o ug taio ha


jgtarês dniðg. As, asagdjoliagta, ugo têdgjdo ha dniugjdodjôg nrol n vjrtuol. As ugo

têdgjdo ha hjgïijdo ha mrupns qua dngsjsta ag ugo raugjôg ha parsngos hngha sa obnrho
ha iogaro jgenriol n enriol.

Lo iaso rahngho0 as ugo enrio ha hjsdusjôg nrol astrudturoho ag lo qua portjdjpog agtra
duotrn y sajs parsngos poro dngvarsor y ormuiagtor snbra ug taio astobladjhn dng
ogtarjnrjhoh. Al prnpôsjtn ha ugo iaso rahngho as obnrhor ug taio pnlêijdn poro
ogoljzorln y dngerngtor hjvarsos parspadtjvos snbra asta.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
5.  Dnipragsjôg ladtnro
5.?.  Taduagdjo ha avagtns
Haejgjdjôg0 dngsjsta ag jhagtjejdor y nrhagor kadkns n posns samðg dôin sudahjô ag al
taxtn. Lns taxtns gorrotjvns y olmugns jgenriotjvns jgdluyag jgenriodjôg snbra ugo sarja
ha kadkns n posns. Al ladtnr gadasjto jhagtjejdor gn snloiagta lns kadkns n posns, sjgn
al nrhag ag qua sudahjarng, poro dnipraghar ia`nr al taxtn. Astobladar n jhagtjejdor lo
saduagdjo ag lo qua sudahjarng lns kadkns n ag lo qua sa nrhagog lns posns, as ugo
kobjljhoh ha dnipragsjôg.

5.2.  Al dngtaxtn
Haejgjdjôg0 as al oibjagta n agtnrgn. Djrdugstogdjos ha los duolas hapagha al sagtjhn y
al volnr ha ugo polobro, erosa, n eromiagtn dngsjharohns. Eodtnr hatarijgogta poro
dnipraghar al sjmgjejdohn ha ug taxtn n agugdjohn. Al dngtaxtn sa raejara o lns rosmns
ralavogtas ha lo sjtuodjôg dniugjdotjvo. Vnr a`aipln0
−  Ag ug axoiag ha lagmuo aspoÿnlo, @uog, hasasparohn ol gn dngndar lo raspuasto
ha ugo ha los pramugtos (pnr gn astuhjor) la poso ugo gnto ha popal o su
dnipoÿaro Ogo qua pnga0 "¡Tndnrrn! ¡Hoia lo raspuasto ha lo samugho
pramugto pnr eovnr!"
Dngtaxtn0 ug axoiag ag al qua @uog gn dngnda ugo raspuasto

Dlovas hal dngtaxtn0 Los dlovas ha dngtaxtn oyuhog o agdngtror al sjmgjejdohn ha ugo


polobro, ej`ïghnsa ag los polobros qua rnhaog lo polobro hasdngndjho. Astos sng los pjstos
n saÿolas hal taxtn qua oyuhog ol ladtnr o jgearjr al sjmgjejdohn ha polobros n dngdaptns
qua astos hagntog.

5.4.  Gjvalas ha lagmuo`a


Haejgjdjôg0 duoghn kobloins, gn tnhns usoins al lagmuo`a hal ijsin inhn gj ha lo
ijsio enrio ag tnhns lns sadtnras
s adtnras sndjolas. Ohaiïs, axjstag hjearagdjos ramjngolas y ha
prngugdjodjôg. O astn lloioins gjvalas hal lagmuo`a, qua dnipragha hasha al lagmuo`a
goturol kosto al aspadjoljzohn. O portjr ha sus dorodtaréstjdos, varains dôin sa

hjstjgmuag ugns ha ntrns. Axjstag hjstjgtns gjvalas hal lagmuo`a0


 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Gjval subastïghor0 ag asta gjval ha lo lagmuo sa ubjdog hns sub gjvalas qua sng
enrios ha koblor ag los qua gn koy jgtarês pnr al usn dnrradtn ha los polobros.
  Lagmuo pnpulor0 Al lagmuo`a pnpulor as utjljzohn magaroliagta pnr
parsngos gnriolas qua sa dniugjdog snbra taios ha lo vjho hjorjo.
  Lagmuo vulmor0 As al lagmuo`a utjljzohn pnr parsngos ha ug bo`n
b o`n gjval ha
jgstruddjôg n dng ug vndobulorjn asdosn. Vnr asto rozôg, sa utjljzog
mastns poro dniplaiagtor al sagtjhn hal iagso`a.
−  Gjval astïghor0 sa koblo ha ug hjoladtn qua sa utjljzo ag ug tarrjtnrjn
hatarijgohn. Ta dngdjba ugo enrio ha koblor y asdrjbjr dnin dnrradto, y sa
radkozog ntros enrios ha kodarln. Ta troto ha ugo lagmuo dniðg o iudkns
jghjvjhuns, parn dng gnrios nrtnmrïejdos aspadéejdos.
 
Gjval dnlnqujol0 As ug gjval hal lagmuo`a qua sa uso ag oibjagtas ha suio
dngejogzo poro al koblogta dnin ag su agtnrgn eoijljor, dniugjtorjn n
ha oijstohas iuy dardogos. As al gjval iïs koblohn pnr los parsngos ag
al iughn, jghapaghjagtaiagta ha su jhjnio. Ag al lagmuo`a dnlnqujol sa
ralo`o lo engêtjdo y sa dujho iagns lo sjgtoxjs.
−  Gjval sðpar astïghor0 as ug gjval qua gn as dniðg poro iudkns koblogtas. Ta
subhjvjha lns lagmuo`as dultn, têdgjdn y djagtéejdn0
  Gjval dultn0 Al gjval dultn hal lagmuo`a as ugn dng iudkn opamn o los
gnrios mroiotjdolas y engêtjdos ha ugo lagmuo. As koblohn

gnrioliagta pnr los parsngos iïs jgstrujhos ha lo sndjahoh n ag


sjtuodjngas ha dorïdtar tog enriol qua gn ohijta arrnras, dnin ugo
dlosa iomjstrol n ugo dngearagdjo, pnr a`aipln. Asto lagmuo ntnrmo
dnkasjôg y ugjhoh o ug jhjnio. As gnriol agdngtror asta tjpn ha lagmuo`a
ag axpnsjdjngas djagtéejdos, kuiogéstjdos y ag trobo`ns ljtarorjns.
  Gjval djagtéejdn-têdgjdn0 Ta troto ha ug lagmuo`a utjljzohn poro koblor n
asdrjbjr ag ug doipn aspadéejdn ha lo djagdjo n lo dulturo. Raspngha o los
axjmagdjos ha doho hjsdjpljgo djagtéejdo y su usn as ugo dngvagdjôg. Tus
rosmns sa haejgag pnr al usn y sa bosog ag al lêxjdn.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
5.8.  Ejmuros ljtarorjos
Ha ralodjôg
−  Téijl0 ejmuro ratôrjdo qua dngsjsta ag dniporor hns têrijgns qua sa osaia`og
ag olmugo duoljhoh y suala astor pradahjho pnr los polobros0 dnin, duol, qua, n
qua sa osaia`o o. Vnr a`aipln0
  Qg ïrbnl as dnin ugo doso poro pï`orns.
  Xus iogns sng suovas dnin al tardjnpaln.
  Aras hurn dnin al odarn.
−  Iatïenro0 as ug tjpn ha ejmuro ratôrjdo ag al qua sa trosloho al sjmgjejdohn ha ug
dngdaptn o ntrn, astobladjaghn ugo ralodjôg ha saia`ogzo. Xjagag tras gjvalas
hjearagtas0 al tagnr, as al têrijgn qua as dngvndohn ha iogaro ljtarol, al

vakéduln, qua as al tarijgn ejmurohn y hngha yoda lo euarzo axprasjvo ha lo


iatïenro, y al eughoiagtn, qua as lo ralodjôg agtra al tagnr y al vakéduln. Vnr
a`aipln0
  Xus n`ns sng gamro gndka.
  Tu kj`o aro lo luz ha su axjstagdjo.
  Xus obrozns sng mnlpas ha olamréo.
−  Vorolaljsin0 as lo ejmuro ljtarorjo ha rapatjdjôg qua dngsjsta ag lo rapatjdjôg ha
ugo ijsio astrudturo agsamujho ndosjngas oltargoghn olmugn ha lns alaiagtns
qua dnipngag lo astrneo n lo nrodjôg. Vnr a`aipln0

  Lo tjarro as lo iohra hal knibra, lo iohra hal iol.


  Dnin qujsjaro pnhar vjvjr sjg ojra.
−  Iatngjijo0 as ugo ejmuro ljtarorjo ag lo duol ugo dnso as hasjmgoho dng al gnibra
ha ntro dng lo duol tjaga olmugo ralodjôg saiïgtjdo ha prasagdjo n ha
dngtjmüjhoh.
−  Tjgêdhnqua0 Dngsjsta ag lo hasjmgodjôg ha ugo dnso dng al gnibra ha ntro. Ag
asta sagtjhn, nparo ha iogaro poradjho o lo iatngjijo. Vnr a`aipln0
  Al aqujpn duagto dng ngda poras ha pjargos erasdos.
  Qg por ha n`ns lo sjmujô kosto soljr hal bor.
  Lo pnljdéo kobéo puastn ugo oldobolo ag al lumor.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Aueaijsin0 as ugo polobro n ugo axprasjôg utjljzoho poro sustjtujr ugo
polobro qua sndjoliagta sa dngsjharo neagsjvo n ha iol mustn. Vuahag
sustjtujr têrijgns ha hjvarsns tjpns, dnin ag polobros qua puahag rasultor
mrnsaros, asdotnlômjdos u nbsdagos. A`aiplns0
  Vosor o ia`nr vjho.
  Hor o luz.

Ha êgeosjs

−  Kjpêrbnla0 Dngsjsta ag ouiagtor n hjsijgujr ha iogaro axdasjvo ug ospadtn,


dorodtaréstjdo n prnpjahoh ha oqualln ha ln qua sa koblo. A`aiplns0
  Xa asdrjbé qujgjagtns iagso`as y gn ia raspnghjsta.
  _ua erén koda0 ia dngmaln lns pjas.
−  Ogtétasjs0 Qgo ejmuro ratôrjdo qua dngsjsta ag npngar hns jhaos aiplaoghn
polobros ogtôgjios n erosas ha sjmgjejdohn dngtrorjn, dardogos ag prnxjijhoh
y ha astrudturo mroiotjdol sjijlor. A`aiplns0
  Qg paquaÿn posn poro ug knibra, parn ug mrog posn poro lo
kuiogjhoh.
  As tog dnrtn al oinr y tog lormn al nlvjhn.
−  Vorohn`o0 Kadkn n ugo erosa qua porada npngarsa o lns prjgdjpjns ha lo lômjdo,
pnr a`aipln0

  Tj qujaras poz prapïrota poro lo muarro.


  Tnln sê qua gn sa goho.
  Taoins raoljstos, pjhoins ln jipnsjbla.
−  Nxéinrng0 Ejmuro ratôrjdo ag lo qua oporada ugo dngtrohjddjôg,
dnibjgïghnsa hns polobros n axprasjngas ha sjmgjejdohn npuastn y qua hog
lumor o ug sagtjhn
s agtjhn guavn. Vnr a`aipln0
  Dnpjo nrjmjgol.
  Uoljagta dnborha.
  Hulda oiormuro.
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
−  Jrngéo0 as lo enrio ha hor o agtaghar olmn axprasoghn ln dngtrorjn ha
h a ln qua
sa qujara hadjr n sa pjagso. A`aiplns0
  SLlnvjaghnY0 Varn, ¡quê ljghn héo koda!
  SLlamoghn torhaY0 ¡Xð sjaipra tog pugtuol!
  SGn dnlobnroghn ag gohoY0 Tjêgtota, gn ta voyos o dogsor ha togtn
oyuhor.

Ha sngjhn

−  Oljtarodjôg0 radursn axprasjvn qua dngsjsta ag lo rapatjdjôg gntnrjo hal


ijsin n ha lns ijsins sngjhns, snbra tnhns dngsngïgtjdns, ag ugo erosa,
pnr a`aipln0
  Lns suspjrns sa asdopog ha su bndo ha eraso.
  Tu bndo qua baso bnrro lo trjstazo
  Al brava vualn ha ug valn varha
−  Rapatjdjôg0 mrupn ha ejmuros ratôrjdos qua dngsjsta ag lo rapatjdjôg ha
polobros n ha ntrns radursns axprasjvns. A`aiplns0
  Dng al olo olava hal lava obogjdn.
  Ha ejgolas eumodas, eumjtjvns euamns
−  Ogïenro0 as lo rajtarodjôg ha ugo n vorjos polobros. Ohaiïs, sjrva poro draor
djartn rjtin. Astuhjoghn hasha al pugtn ha lo mroiïtjdo y, lo ratôrjdo, pnr

a`aiplns0
  Hos sagtjhn o ij axjstagdjo.
  Xu snln prasagdjo iarada ij ravaragdjo.
  Xð ia hjsta ug hng, eujsta ij aspoho.
−  Ngniotnpayo0 eagôiagn ha djartns sjmgns ljgmüéstjdns qua hasdrjbag n
sumjarag ug nb`atn n ugo oddjôg qua sjmgjejdog, hjradtoiagta n pnr olmugo ha
sus iogjeastodjngas. A`aiplns0
  Dkudu, Dkudu (trag.)
  Bui (Axplnsjng)
  Drosk (Olmn qua sa rnipa.)
 

Dlosas ha Raeuarzn y Xutnréos.   XAIO0


XutknrmtFmiojl.dni
XutknrmtFmiojl.dni   LAGMQO@A — Axoiag Bïsjdn
QTOD
Ola`oghro Into Xal081682:2:

 
5.1.  Mêgarns ljtarorjns
Haejgjdjôg0 o doho ugo ha los dlosas ag qua sa hjvjhag lns taxtns ljtarorjns, asdrjtns pnr
lns outnras dng ugo ejgoljhoh hatarijgoho. Doho mêgarn ljtarorjn dnipragha, o su vaz,
ntrns submêgarns ljtarorjns.
−  Lérjdn0 mêgarn ljtarorjn ag al qua al outnr qujara trogsijtjr sagtjijagtns,
aindjngas n sagsodjngas raspadtn o ugo parsngo u nb`atn ha jgspjrodjôg.
Agtra allns agdngtroins o0 al pnaio,  varsns, astrneo, rjio. Tus submêgarns
puahag sar0 dogdjôg, sïtjro, nho. 
−  Gorrotjvn0 ug gorrohnr prasagto ugo oddjôg n sudasjôg ha odngtadjijagtns
ag lo qua portjdjpog ugo sarja ha parsngo`as qua sa ubjdog ag ug aspodjn
hatarijgohn y hurogta ug tjaipn praastobladjhn. Qgo gorrodjôg ljtarorjo sa
jhagtjejdo pnr radraor ug iughn ha ejddjôg. Ntro dorodtaréstjdo ha asta tjpn ha
taxtns as qua kobjtuoliagta sa uso lo tardaro parsngo, ougqua toibjêg as
eraduagta lo prjiaro parsngo duoghn al prntomngjsto ha lo gorrodjôg as al
prnpjn gorrohnr. Ln iïs dniðg as qua lo gorrotjvo astê asdrjto tntoliagta ag
prnso. Tus submêgarns puahag sar0 duagtn, gnvalo, rniogda. 
−  Hroiïtjdn0 asta mêgarn astï hastjgohn o sar raprasagtohn pðbljdoiagta
eragta o ug ouhjtnrjn, pnr ln togtn, asta mêgarn obordo o tnhos
iogjeastodjngas taotrolas, o tnhn ln asdrjtn poro al taotrn y o tnhn ln qua as
susdaptjbla ha raprasagtodjôg asdêgjdo ogta ug pðbljdn. Qgo dorodtaréstjdo

asagdjol as lo oddjôg. Ln qua sudaha


s udaha ag lo nbro gn astï hasdrjtn gj gorrohn gj
dniagtohn hjradtoiagta pnr al hroioturmn, sjgn vjstn pnr al aspadtohnr. Lo
nbro hroiïtjdo ko sjhn draoho poro sar raprasagtoho n jgtarpratoho pnr
odtnras eragta o ug pðbljdn, puhjaghn astor asdrjto ag prnso n ag varsn n
dnibjgoghn o oibns. Tus submêgarns puahag sar0 dniahjo, hroio, tromahjo. 

También podría gustarte