Está en la página 1de 32

ISP-JVG

CUADROS DE MORFOLOGÍA

NOMINAL Y VERBAL
*Los contenidos de este cuadernillo están destinados a las siguientes asignaturas:

Introducción al Latín y a la Literatura Latina B – TT


Latín 1 Y Literatura Latina B – TT
Latín 2 Y Literatura Latina A – TT

JIMENA PALACIOS
2019
ISP-JVG 2
JIMENA PALACIOS

PROSODIA

La pronunciación latina es muy parecida a la española. Seguimos la pronunciación clásica o “restituta”.

Diferencias

1. Consonantes

c, k, q [k]

Kalendae aqua / aquila [kw] sacerdos


Luego la c se generalizó, k desapareció y la q se conservó para la ortografía qu.

g [g] (no existe [x])

ego pingue fuga

h en época clásica es muda herba hic cohors (marcaba aspiración vocálica)

ch, ph, th (corresponden a las griegas  ) oclusivas sordas aspiradas pulcher philtrum thema
préstamos recientes. [k] [f] [t]

z en algunas palabras de origen griego se mantiene la z que se pronuncia como una fricativa dental sonora.
zona zephyrus

2. Consonantes dobles o geminadas

Se repite el signo de la consonante simple


Dos consonantes contiguas que se pronuncian como dos fonemas diferentes

bellum flamma terra cassus succus

3. Consonantes compuestas

[ks] - [gs]

exul pax rex

4. La y
Pronunciación similar a la [ü] francesa, en palabras de origen griego.
yra typus

5. Vocales y semivocales

i (j) - u (j) son semivocales, es decir, las formas consonánticas de i, u: la articulación comienza teniendo
un amplio carácter vocálico que se va convirtiendo en una estrechez. La grafía j – v se debe a los eruditos
del renacimiento.
Las mayúsculas correspondientes son I y V.
iudex iam peior
ISP-JVG 3
JIMENA PALACIOS
verbum rivus virtus

6. Diptongos au, ae, oe

a) aurum - causa
b) caelum - rosae
c) poena - moenia

LA ACENTUACIÓN LATINA

La lengua latina opone vocales largas y breves ā / ă

 No hay acento gráfico.


 No hay palabras agudas ni sobreesdrújulas.
 Solo hay graves o esdrújulas.
 El acento depende de la cantidad de la penúltima sílaba: la palabra era grave, si la penúltima sílaba
era larga y esdrújula, si la penúltima era breve.

Vocales largas o breves:


1. por naturaleza (diccionario) domina opaca vulnerat
2. por posición.

Reglas:

1. Vocal seguida de vocal es breve constantia


2. Vocal seguida de dos o más consonantes (dobles o geminadas) es larga, excepto grupo licuante
(segunda consonante l o r) columba ancilla tenebrae
3. Los diptongos son largos.
ISP-JVG 4
JIMENA PALACIOS

PRIMERA DECLINACIÓN

ENUNCIADO: matrona, -ae (f)


SINGULAR PLURAL
nominativo matrona matronae
vocativo matrona matronae
acusativo matronam matronas
genitivo matronae matronarum
dativo matronae matronis
ablativo matrona matronis

OBSERVACIONES

1. género: en su mayor parte son sustantivos femeninos, excepto cometa, planeta y los nombres y
oficios de varón: nauta, navita, incola, poeta, etc.
2. número: algunos sustantivos - llamados pluraliatantum- tienen sólo formas plurales: divitiae, nuptiae,
tenebrae, Athenae, Kalendae, etc. En estos casos su enunciado va en plural.
3. locativo: algunos nombres de ciudad conservan el antiguo caso locativo con desinencia -AE (si se
enuncian en singular) o -IS (si se enuncian en plural): Romae, Athenis.
4. particularidades: los sustantivos dea, filia, liberta forman a veces el dativo y ablativo plural con
desinencia -BUS, para evitar confusiones con los respectivos sustantivos masculinos que pertenecen
a la segunda declinación: deabus, filiabus, libertabus.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

SEGUNDA DECLINACIÓN

A.- Masculinos y femeninos de nominativo singular en -US

ENUNCIADO: populus, -i
SINGULAR PLURAL
nominativo populus populi
vocativo popule populi
acusativo populum populos
genitivo populi populorum
dativo populo populis
ablativo populo populis

OBSERVACIONES

1. género: en su mayor parte son sustantivos masculinos, excepto los nombres de ciudades
(Corinthus), islas (Delus) y árboles (fagus), que son femeninos; y los sustantivos vulgus, virus, pelagus,
que son neutros .
2. número: algunos sustantivos - llamados pluraliatantum- tienen sólo formas plurales: liberi, Fast, etc..
En estos casos su enunciado va en plural. Carecen de plural los sustantivos humus, virus, pelagus y
vulgus.
3. particularidades: el sustantivo filius y los nombres propios que tienen nominativo en -IUS
(Horatius, Vergilius, etc.) forman el vocativo singular en -I: fili, Horati, Vergili.
ISP-JVG 5
JIMENA PALACIOS

B.- Masculinos de nominativo singular en - ER / IR

ENUNCIADO: puer, pueri ENUNCIADO: liber, -bri


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo puer pueri liber libri
vocativo puer pueri liber libri
acusativo puerum pueros librum libros
genitivo pueri puerorum libri librorum
dativo puero pueris libro libris
ablativo puero pueris libro libris

ENUNCIADO: vir, viri


SINGULAR PLURAL
nominativo vir viri
vocativo vir viri
acusativo virum viros
genitivo viri virorum / virum
dativo viro viris
ablativo viro viris

C.- Neutros de nominativo singular en -UM

ENUNCIADO: templum, -i
SINGULAR PLURAL
nominativo templum templa
vocativo templum templa
acusativo templum templa
genitivo templi templorum
dativo templo templis
ablativo templo templis

OBSERVACIONES
número: algunos sustantivos - llamados pluraliatantum - tienen solo formas plurales: arma, castra, rostra,
spolia, etc. En estos casos su enunciado va en plural.
D.- Declinación del sustantivo deus, -i

ENUNCIADO: deus, -i
SINGULAR PLURAL
nominativo deus dei / dii / di
vocativo deus dei / dii / di
acusativo deum deos / divos
genitivo dei / divi deorum / deum
dativo deo / divo deis / diis / dis
ablativo deo /divo deis / diis / dis

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ISP-JVG 6
JIMENA PALACIOS

ADJETIVOS DE PRIMERA CLASE

característica: declinan el género femenino por la primera declinación y los géneros masculi-
no y neutro, por la segunda.

A.- Con nominativo masculino singular en -US

ENUNCIADO: bonus, -a, -um


SINGULAR PLURAL
masculino femenino neutro masculino femenino neutro
nominativ bonus bona bonum boni bonae bona
o
vocativo bone bona bonum boni bonae bona
acusativo bonum bonam bonum bonos bonas bona
genitivo boni bonae boni bonorum bonarum bonoru
m
dativo bono bonae bono bonis bonis bonis
ablativo bono bona bono bonis bonis bonis

B.- Con nominativo masculino singular en -ER

ENUNCIADO: tener, -era, -erum


SINGULAR PLURAL
masculino femenino neutro masculino femenino neutro
nominativo tener tenera teneru teneri tenerae tenera
m
vocativo tener tenera teneru teneri tenerae tenera
m
acusativo tenerum teneram teneru teneros teneras tenera
m
genitivo teneri tenerae teneri tenerorum tenerarum teneroru
m
dativo tenero tenerae tenero teneris teneris teneris
ablativo tenero tenera tenero teneris teneris teneris

ENUNCIADO: niger, -gra, -grum


SINGULAR PLURAL
masculino femenino neutro masculino femenino neutro
nominativo niger nigra nigru nigri nigrae nigra
m
vocativo niger nigra nigru nigri nigrae nigra
m
acusativo nigrum nigram nigru nigros nigras nigra
m
genitivo nigri nigrae nigri nigrorum nigrarum nigroru
m
dativo nigro nigrae nigro nigris nigris nigris
ablativo nigro nigra nigro nigris nigris nigris
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ISP-JVG 7
JIMENA PALACIOS

TERCERA DECLINACIÓN

1. TEMAS CONSONÁNTICOS

1.1. TEMAS EN LÍQUIDA ( L / R) : nominativo sin desinencia (grado cero). Los sustantivos
pater, mater, frater sufren la caída de la E en los casos
con desinencia.

ENUNCIADO: consul, -ulis (m) ENUNCIADO: imperator,-oris (m)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo consul consules imperator imperatores
vocativo consul consules imperator imperatores
acusativo consulem consules imperatorem imperatores
genitivo consulis consulum imperatoris imperatorum
dativo consuli consulibus imperatori imperatoribus
ablativo consule consulibus imperatore imperatoribus

ENUNCIADO: marmor,-oris (n) ENUNCIADO: pater,-tris (m)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo marmor marmora pater patres
vocativo marmor marmora pater patres
acusativo marmor marmora patrem patres
genitivo marmoris marmorum patris patrum
dativo marmori marmoribus patri patribus
ablativo marmore marmoribus patre patribus

1.2. TEMAS EN GUTURAL ( C / G) : nominativo sigmático  [g / c] + S = X

ENUNCIADO: dux, ducis (m) ENUNCIADO: lex, legis (f)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo dux duces lex leges
vocativo dux duces lex leges
acusativo ducem duces legem leges
genitivo ducis ducum legis legum
dativo duci ducibus legi legibus
ablativo duce ducibus lege legibus

1.3.TEMAS EN LABIAL (P / B) : nominativo sigmático  [p / b] + S = PS / BS (con o sin


apofonía vocálica

ENUNCIADO: princeps, -ipis (m)


SINGULAR PLURAL
nominativo princeps principes
vocativo princeps principes
acusativo principem principes
genitivo principis principum
dativo principi principibus
ablativo principe principibus
ISP-JVG 8
JIMENA PALACIOS

1.4.TEMAS EN DENTAL ( T / D):

femeninos y masculinos: nominativo sigmático  [t / d] + S = SS (asimilación) = S -


con o sin apofonía vocálica
neutros: nominativo sin desinencia (grado cero), con o sin caída de la dental en el nom./
voc. / ac. singular; con o sin apofonía vocálica

ENUNCIADO: virtus, -utis (f) ENUNCIADO: miles,-itis (m)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo virtus virtutes miles milites
vocativo virtus virtutes miles milites
acusativo virtutem virtutes militem milites
genitivo virtutis virtutum militis militum
dativo virtuti virtutibus militi militibus
ablativo virtute virtutibus milite militibus

ENUNCIADO: pes, pedis (m) ENUNCIADO: caput, -itis (n)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo pes pedes caput capita
vocativo pes pedes caput capita
acusativo pedem pedes caput capita
genitivo pedis pedum capitis capitum
dativo pedi pedibus capiti capitibus
ablativo pede pedibus capite capitibus

1.4. TEMAS EN SIBILANTE (S) : nominativo sin desinencia (grado cero) - con o sin apofonía
vocálica - Rotacismo (s > r) cuando la S es intervocálica.

ENUNCIADO: honos,-oris (m) ENUNCIADO: cinis, -eris (m/f)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo honos honores cinis cineres
vocativo honos honores cinis cineres
acusativo honorem honores cinerem cineres
genitivo honoris honorum cineris cinerum
dativo honori honoribus cineri cineribus
ablativo honore honoribus cinere cineribus

ENUNCIADO: tempus,-oris (n)ENUNCIADO: genus,-eris (n)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo tempus tempora genus genera
vocativo tempus tempora genus genera
acusativo tempus tempora genus genera
genitivo temporis temporum generis generum
dativo tempori temporibus generi generibus
ablativo tempore temporibus genere generibus
ISP-JVG 9
JIMENA PALACIOS

1.4.TEMAS EN NASAL : nominativo sin desinencia (grado cero). En los sustantivos masculi-
nos y femeninos, la nasal cae en el nominativo y vocativo. Con o sin
apofonía vocálica.

ENUNCIADO: seditio,-onis (f) ENUNCIADO: homo,-inis


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo seditio seditiones homo homines
vocativo seditio seditiones homo homines
acusativo seditionem seditiones hominem homines
genitivo seditionis seditionum hominis hominum
dativo seditioni seditionibus homini hominibus
ablativo seditione seditionibus homine hominibus

ENUNCIADO: agmen, -inis (n)


SINGULAR PLURAL
nominativo agmen agmina
vocativo agmen agmina
acusativo agmen agmina
genitivo agminis agminum
dativo agmini agminibus
ablativo agmine agminibus

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2.- TEMAS EN -I

2.1 SUSTANTIVOS MASCULINOS Y FEMENINOS

ENUNCIADO: civis, -is (m/f) ENUNCIADO: nubes, -is (f)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo civis cives nubes nubes
vocativo civis cives nubes nubes
acusativo civem cives nubem nubes
genitivo civis civium nubis nubium
dativo civi civibus nubi nubibus
ablativo cive civibus nube nubibus

ENUNCIADO: imber,-brisENUNCIADO: puppis, -is


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo imber imbres puppis puppes
vocativo imber imbres puppis puppes
acusativo imbrem imbres puppim / em puppis / es
genitivo imbris imbrium puppis puppium
dativo imbri imbribus puppi puppibus
ablativo imbre imbribus puppi / e puppibus
ISP-JVG 10
JIMENA PALACIOS

2.2 SUSTANTIVOS NEUTROS

ENUNCIADO: mare, -is (n) ENUNCIADO: animal,-alis


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo mare maria animal animalia
vocativo mare maria animal animalia
acusativo mare maria animal animalia
genitivo maris marium animalis animalium
dativo mari maribus animali animalibus
ablativo mari maribus animali animalibus

OBSERVACIONES:
Los sustantivos canis, iuvenis, vates, mensis forman el genitivo plural en -UM.

4. TEMAS MIXTOS

 Los sustantivos que pertenecen a tema mixto declinan el singular como los temas consonánticos y
el plural como los temas en -I

 Pertenecen a este grupo:

(a) los sustantivos de nominativo monosilábico terminado en -NS, -RS, BS, PS, LX, RX.
Ejemplos: mons, montis; ars, artis; urbs, urbis; stirps, stirpis; falx, falcis; arx, arcis.
(B) los sustantivos de nominativo monosilábico con vocal larga o diptongo.
Ejemplo: dos, dotis; faux, faucis
(C) por analogía siguen la misma regla los siguientes sustantivos: fraus, fraudis; nox, noctis; mus,
muris, nix, nivis, mas, maris.

5. TEMAS AISLADOS

ENUNCIADO: vis, viris (f) ENUNCIADO: bos, bovis (m/f)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo vis vires bos boves
vocativo vis vires bos boves
acusativo vim vires / viris bovem boves
genitivo viris virium bovis boum
dativo viri viribus bovi bobus / bubus
ablativo vire viribus bove bobus / bubus

ENUNCIADO: Iuppiter, Iovis


SINGULAR
nominativo Iuppiter
vocativo Iuppiter
acusativo Iovem
genitivo Iovis
dativo Iovi
ablativo Iove

==============================================================
ISP-JVG 11
JIMENA PALACIOS

ADJETIVOS DE SEGUNDA CLASE

característica: declinan los tres géneros por la tercera declinación. Tienen siempre ablativo
singular en -I, genitivo plural en - IUM, nomin./vocat./acusat. neutro plural en
-IA.
A.- Con tres terminaciones genéricas (masculino, femenino, neutro) en el nominativo singular

ENUNCIADO:
acer, - cris, -cre
SINGULAR PLURAL
masculino femenino neutro masculino femenino neutro
nominativo acer acris acre acres acria
vocativo acer acris acre acres acria
acusativo acrem acre acres acria
genitivo acris acrium
dativo acri acribus
ablativo acri acribus

B.- Con dos terminaciones genéricas (masculino/femenino y neutro) en el nomina-


tivo singular
ENUNCIADO: fortis, -e
SINGULAR PLURAL
masculino / neutro masculino / neutro
femenino femenino
nominativ fortis forte fortes fortia
o
vocativo fortis forte fortes fortia
acusativo fortem forte fortes fortia
genitivo fortis fortium
dativo forti fortibus
ablativo forti fortibus

C.- Con una terminación genérica en el nominativo singular

ENUNCIADO: prudens, -ntis


SINGULAR PLURAL
masculino / neutro masculino / neutro
femenino femenino
nominativ prudens prudentes prudenti
o a
vocativo prudens prudentes prudenti
a
acusativo prudentem prudens prudentes prudenti
a
genitivo prudentis prudentium
dativo prudenti prudentibus
ablativo prudenti prudentibus
ISP-JVG 12
JIMENA PALACIOS

ENUNCIADO: mendax, -acis


SINGULAR PLURAL
masculino / neutro masculino / neutro
femenino femenino
nominativ mendax mendaces mendaci
o a
vocativo mendax mendaces mendaci
a
acusativo mendacem mendax mendaces mendaci
a
genitivo mendacis mendacium
dativo mendaci mendacibus
ablativo mendaci mendacibus

1. Adjetivos que se declinan como un sustantivo de tema en consonante:

Los adjetivos vetus,-eris; pauper,-eris; particeps,-ipis; sospes, -itis; dives,-itis;


superstes, -itis siguen la declinación de temas en consonante.
Tienen por lo tanto ablativo sing. en -E; genitivo plural en -UM; nomin. / vocat. y acusat. neutro
plural en - A.

ENUNCIADO: pauper, -eris


SINGULAR PLURAL
masculino / neutro masculino / neutro
femenino femenino
nominati pauper pauperes paupera
vo
vocativo pauper pauperes paupera
acusativ pauperem pauper pauperes paupera
o
genitivo pauperis pauperum
dativo pauperi pauperibus
ablativo paupere pauperibus

OBSERVACIONES:

1. Los adjetivos celer, -eris, -ere; inops, -opis; memor, -oris; supplex,-icis forman el genitivo plural en -UM.
2. Los participios presentes se declinan como los adjetivos de una terminación genérica en el
nominativo singular. Cuando se emplean como sustantivos o tienen valor verbal, forman el
ablativo singular en -E.

==============================================================
ISP-JVG 13
JIMENA PALACIOS
CUARTA DECLINACIÓN

ENUNCIADO: magistratus,-us (m) ENUNCIADO: cornu, -us (n)


SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL
nominativo magistratus magistratus cornu cornua
vocativo magistratus magistratus cornu cornua
acusativo magistratum magistratus cornu cornua
genitivo magistratus magistratuum cornus cornuum
dativo magistratui magistratibus cornui cornibus
ablativo magistratu magistratibus cornu cornibus

OBSERVACIONES:
1. Los sustantivos arcus, artus, partus, tribus, quercus, acus y pecu forman el dativo yablativo plural con
la desinencia - UBUS.
2. Esta declinación no tiene adjetivos
3. El sustantivo domus tiene una declinación particular porque combina formas de la segunda y de la
cuarta. Tiene además un locativo domi.

ENUNCIADO: domus, - us / i
SINGULAR PLURAL
nominativo domus domus
vocativo domus domus
acusativo domum domus / domos
genitivo domus / domi domuum / domorum
dativo domui / domo domibus
ablativo domu / domo domibus

==============================================================

QUINTA DECLINACIÓN

ENUNCIADO: res, rei (f)


SINGULAR PLURAL
nominativo res res
vocativo res res
acusativo rem res
genitivo rei rerum
dativo rei rebus
ablativo re rebus

OBSERVACIONES:
1. Con excepción de res, rei y dies, -ei, el resto de los sustantivos de esta declinaciónraramente se
emplean en plural.
2. Esta declinación no tiene adjetivos.

==============================================================
ISP-JVG 14
JIMENA PALACIOS
GRADOS DEL ADJETIVO

1.- COMPARATIVO

Formación: El grado comparativo de los adjetivos se forma agregando al tema del ad-etivo (tomado
del genitivo singular) los sufijos -IOR (masculino yfemenino), -IUS (para el neutro). Siguen la
tercera declinación de tema consonante.

Ejemplos:
altus, -a, -um - Genitivo sing.: alti  Tema: alt-  altior (m. y f.), altius(n)
niger, - gra, -grum. Genitivo sing.: nigri  Tema: nigr-  nigrior (m.yf.), nigrius (n)
acer, -cris, -cre. Genitivo sing. : acris  Tema: acr-  acrior (m.y f.), acrius (n)
levis, -e. Genitivo sing.: levis  Tema: lev-  levior (m. y f.), levius (n)
audax,- acis. Genitivo sing.: audacis  Tema: audac-  audacior (m.yf.), audacius (n)
ingens,-ntis. Genitivo sing.: ingentis  Tema: ingent-ingentior (m.yf.),ingentius (n)

ENUNCIADO: altior, altius


SINGULAR PLURAL
masculino / neutro masculino / neutro
femenino femenino
nominativ altior altius altiores altiora
o
vocativo altior altius altiores altiora
acusativo altiorem altius altiores altiora
genitivo altioris altiorum
dativo altiori altioribus
ablativo altiore altioribus

2.- SUPERLATIVO

Formación: El grado superlativo de los adjetivos se forma agregando al tema del


adjetivo (tomado del genitivo singular) los sufijos - ISSIMUS (masculino)
- ISSIMA (femenino), - ISSIMUM (neutro). Se declinan como un adje-
tivo de primera clase (modelo: bonus, -a, -um)

Ejemplos:
altus, -a, -um - Genitivo sing.: alti  Tema: alt-  altissimus, -a, -um
levis, -e. Genitivo sing.: levis  Tema: lev-  levissimus, -a, -um
audax,- acis. Genitivo sing.: audacis  Tema: audac-  audacissimus, -a, -um
ingens,-ntis. Genitivo sing.: ingentis  Tema: ingent- ingentissimus, a-, -um
ISP-JVG 15
JIMENA PALACIOS

3.- FORMAS ESPECIALES DE COMPARATIVO Y SUPERLATIVO

 los adjetivos que tienen nominativo singular en -LIS, forman el superlativo agregando - LIMUS,
-LIMA, -LIMUM al tema del adjetivo (tomado del genitivo singular. Se declinan como un
adjetivo de primera clase (modelo: bonus,-a,-um)

ejemplos:
similis, -e . Genitivo sing.: similis  Tema: simil-  simillimus, -a, -um
facilis, -e. Genitivo sing.: facilis  Tema: facil-  facillimus, -a, -um

 los adjetivos que tienen nominativo masculino singular en -ER, forman el superlativo agregando -
RIMUS, -RIMA, -RIMUM al nominativo singular. Se declinan como un adjetivo de primer clase
(modelo: bonus, -a, -um)

ejemplos:
niger, -gra, -grum. Nom. masc sing.: niger  nigerrimus, -a, -um
hacer, -cris, -cre. Nom. masc. sing.: acer  acerrimus, -a, -um

 los adjetivos compuestos terminados en -DICUS, -FICUS, -VOLUS, forman el comparativo


agregando -ENTIOR, -IUS al tema del adjetivo (tomado del genitivo singular); y el superlativo,
agregando -ENTISSIMUS, -A, -UM.

ejemplos:
maledicus, -a, -um. Gen.sing.: maledici  Tema: maledic-  maledicentior,-ius
 maledicentissimus, -a, -um

 los adjetivos cuyo nominativo masculino singular termina en -EUS, - IUS, -UUS, forman el grado
comparativo agregando el adverbio MAGIS, y el grado superlativo agregando el adverbio
MAXIME

ejemplos:
idoneus, -a, -um MAGIS idoneus, -a, -um // MAXIME idoneus, a-, -um
arduus, a-, -um MAGIS arduus, -a, -um // MAXIME arduus, -a, -um

 los siguientes adjetivos tienen comparativo y superlativo irregulares

POSITIVO COMPARATIVO SUPERLATIVO


bonus, a-, -um melior, - ius optimus, -a, -um
malus, -a, -um peior, -ius pessimus, -a, -um
magnus, -a, -um maior, -ius maximus, -a, -um
parvus, -a, -um minor, minus minimus, -a, -um
multi, -ae, -a plures, -es, -a plurimi, -ae, -a
propinquus,a,um propior, -ius proximus, -a, -um
ISP-JVG 16
JIMENA PALACIOS
PRONOMBRES PERSONALES

SINGULAR PLURAL
1era. 2da. 3era. 1era. 2da. 3era.
nominati ego tu ---- nos vos ---
vo
vocativo ---- tu ---- --- vos ---
acusativ me te se nos vos se
o
genitivo mei tui sui nostri/- vestri/- sui
trum trum
dativo mihi tibi sibi nobis vobis sibi
ablativo me te se nobis vobis se

Observaciones

1. Los pronombres pueden aparecer reforzados con sufijos como - MET (egomet, nosmet),
- PSE (sepse); - TE (tute). El pronombre de tercera persona puede duplicarse en acusativo o
ablativo: sese.
2. Cuando los ablativos forman circunstancial de compañía con la preposición CUM, se usan las
formas: mecum, tecum, secum, nobiscum, vobiscum.

================================================================
PRONOMBRES POSESIVOS

Estos pronombres siguen la declinación de un adjetivo de primera clase (modelo: bonus, -a, -um)

SINGULAR PLURAL
primera persona meus, -a, -um noster, -tra, -trum
segunda persona tuus, -a, -um vester, -tra. -trum
tercera persona suus, -a, -um suus, -a, -um

==============================================================

PRONOMBRES DEMOSTRATIVOS

ENUNCIADO: hic, haec, hoc (este, esta, esto)


SINGULAR PLURAL
masculino femenin neutro masculino femenin neutro
o o
nominativo hic haec hoc hi hae haec
vocativo --- --- --- --- --- ---
acusativo hunc han hoc hos has haec
c
genitivo huius horum harum horum
dativo huic his
ablativo hoc hac hoc his
ISP-JVG 17
JIMENA PALACIOS

ENUNCIADO: iste, ista, istud (ese, esa, eso)


SINGULAR PLURAL
masculino femenin neutro masculino femenino neutro
o
nominativo iste ista istud isti istae ista
vocativo --- --- --- --- --- ---
acusativo istum istam istud istos istas ista
genitivo istius istorum istarum istorum
dativo isti istis
ablativo isto ista isto istis

ENUNCIADO: ille, illa, illud (aquel, aquella, aquello)


SINGULAR PLURAL
masculino femenin neutro masculino femenin neutro
o o
nominativo ille illa illud illi illae illa
vocativo -- --- --- --- --- ---
acusativo illum illam illud illos illas illa
genitivo illius illorum illarum illorum
dativo illi illis
ablativo illo illa illo illis

ENUNCIADO: is, ea, id (él, ella, ello)


SINGULAR PLURAL
masculino femenino neutro masculino femenino neutro
nominativ is ea id ei /ii/ i eae ea
o
vocativo --- --- --- --- --- ---
acusativo eum eam id eos eas ea
genitivo eius eorum earum eorum
dativo ei eis /iis/ is
ablativo eo ea eo eis / iiis/ is

ENUNCIADO: ipse, ipsa, ipsum (él mismo, ella misma, ello mismo)
SINGULAR PLURAL
masculino femenin neutro masculino femenin neutro
o o
nominativo ipse ipsa ipsum ipsi ipsae ipsa
vocativo --- --- --- --- --- ---
acusativo ipsum ipsam ipsum ipsos ipsas ipsa
genitivo ipsius ipsorum ipsarum ipsorum
dativo ipsi ipsis
ablativo ipso ipsa ipso ipsis
ISP-JVG 18
JIMENA PALACIOS
ENUNCIADO: idem, eade, idem (el mismo, la misma, lo mismo)
SINGULAR PLURAL
masculino femenin neutro masculino femenin neutro
o o
nominativo idem eadem idem eidem eaedem eadem
/iidem/
idem
vocativo --- --- --- --- --- ---
acusativo eundem eandem idem eosdem easdem eadem
genitivo eiusdem eorundem earunde eorunde
m m
dativo eidem eisdem /iisdem / isdem
ablativo eodem eadem eodem eisdem / iisdem / isdem

=============================================================
PRONOMBRE RELATIVO

ENUNCIADO: qui, quae, quod


SINGULAR PLURAL
masculin femenino neutro masculino femenin neutro
o o
nominativo qui quae quod qui quae quae
vocativo --- --- --- --- --- ---
acusativo quem quam quod quos quas quae
genitivo cuius quorum quarum quorum
dativo cui quibus
ablativo quo qua quo quibus

Observaciones:
Para los ablativos que indican complemento de compañía (con la preposición CUM), se usan las
formas: quocum, quacum, quibuscum.
==============================================================

PRONOMBRES INDEFINIDOS-INTERROGATIVOS

ENUNCIADO: quis, quid


SINGULAR PLURAL
masculino femenino neutro masculino femenino neutro
nominativo quis (qui) quis quid qui quae quae
(quae) (quod) (qua)
vocativo --- --- --- --- --- ---
acusativo quem quem quid quos quas quae
(qua)
genitivo cuius quorum quarum quoru
m
dativo cui quibus
ablativo quo qua quo quibus
Observaciones:
- El pronombre indefinido es enclítico
- Las formas entre paréntesis son propias del interrogativo cuando funciona como MD
ISP-JVG 19
JIMENA PALACIOS

MORFOLOGÍA VERBAL

TEMA DEL INFECTUM

 Corresponden a este tema los siguientes tiempos, modos y formas no finitas del verbo

Modo Indicativo: Presente, Pretérito Imperfecto, Futuro Imperfecto


Modo Subjuntivo: Presente, Pretérito Imperfecto
Modo Imperativo: Presente, Futuro Imperfecto
Formas no finitas: Infinitivo presente, Participio presente, Gerundio, Adjetivo
Verbal en -ndo (Gerundivo)

 El tema se obtiene de los tres primeros elementos del enunciado del verbo.

DESINENCIAS PERSONALES DE LOS MODOS INDICATIVO Y SUBJUNTIVO

ACTIVAS PASIVAS
singular plural singular plural
1era. persona -o / -m -mus -r -mur
2da. persona -s -tis -ris / -re -mini
3era. persona -t -nt -tur -ntur

INFECTUM DEL MODO INDICATIVO - VOZ ACTIVA

1era. 2da. 3era. 4ta (i larga) 4ta. (i


breve)
amo video mitto audio capio
amas vides mittis audis capis
PRESENTE amat videt mittit audit capit
(yo amo) amamus videmus mittimus audimus capimus
amatis videtis mittitis auditis capitis
amant vident mittunt audiunt capiunt
amabam videbam mittebam audiebam capiebam
PRETÉRITO amabas videbas mittebas audiebas capiebas
amabat videbat mittebat audiebat capiebat
IMPERF. amabamu videbamus mittebamus audiebamus capiebamus
(yo amaba) s videbatis mittebatis audiebatis capiebatis
amabatis videbant mittebant audiebant capiebant
amabant
amabo videbo mittam audiam capiam
FUTURO amabis videbis mittes audies capies
amabit videbit mittet audiet capiet
IMPERF. amabimus videbimus mittemus audiemus capiemus
(yo amaré) amabitis videbitis mittetis audietis capietis
amabunt videbunt mittent audient capient
ISP-JVG 20
JIMENA PALACIOS
INFECTUM DEL MODO INDICATIVO - VOZ PASIVA

1era. 2da. 3era. 4ta (i larga) 4ta. (i


breve)
amor videor mittor audior capior
amaris videris mitteris audiris caperis
PRESENTE amatur videtur mittitur auditur capitur
(yo soy amamur videmur mittimur audimur capimur
amado/a) amamini videmini mittimini audimini capimini
amantur videntur mittuntur audiuntur capiuntur
amabar videbar mittebar audiebar capiebar
PRETÉRITO amabaris videbaris/ mittebaris/r audiebaris/r capiebaris/r
/re re e e e
IMPERF. amabatur videbatur mittebatur audiebatur capiebatur
(yo era amabamur videbamur mittebamur audiebamur capiebamur
amado/a) amabamini videbamin mittebamini audiebamini capiebamini
amabantur i mittebantur audiebantur capiebantur
videbantur
amabor videbor mittar audiar capiar
FUTURO amaberis/re videberis/ mitteris/re audieris/re capieris/re
amabitur re mittetur audietur capietur
IMPERF. amabimur videbitur mittemur audiemur capiemur
(yo seré amabimini videbimur mittemini audiemini capiemini
amado/a) amabuntur videbimini mittentur audientur capientur
videbuntur

==============================================================

INFECTUM DEL MODO SUBJUNTIVO - VOZ ACTIVA

1era. 2da. 3era. 4ta (i larga) 4ta. (i


breve)
amem videam mittam audiam capiam
ames videas mittas audias capias
PRESENTE amet videat mittat audiat capiat
(yo ame) amemus videamus mittamus audiamus capiamus
ametis videatis mittatis audiatis capiatis
ament videant mittant audiant capiant
amarem viderem mitterem audirem caperem
PRETÉRITO amares videres mitteres audires caperes
amaret videret mittet audiret caperet
IMPERF. amaremus videremus mitteremus audiremus caperemus
(yo amara o amaretis videretis mitteretis audiretis caperetis
amase) amarent viderent mitterent audirent caperent
ISP-JVG 21
JIMENA PALACIOS
INFECTUM DEL MODO SUBJUNTIVO - VOZ PASIVA

1era. 2da. 3era. 4ta (i larga) 4ta. (i


breve)
amer videar mittar audiar capiar
ameris/re videaris/re mittaris/re audiaris/re capiaris/re
PRESENTE ametur videatur mittatur audiatur capiatur
(yo sea amemur videamur mittamur audiamur capiamur
amado/a) amemini videamii mittamini audiamini capiamini
amentur videantur mittantur audiantur capiantur
amarer viderer mitterer audirer caperer
PRETÉRITO amareris/re videreris/re mittereris/r audireris/re capereris/re
amaretur videretur e audiretur caperetur
IMPERF. amaremur videremur mittetur audiremur caperemur
(yo fuera o amaremini videremini mitteremur audiremini caperemini
fuese amarentur viderentur mitteremini audirentur caperentur
amado/a) mitterentur

==============================================================

MODO IMPERATIVO - VOZ ACTIVA

1era. 2da. 3era. 4ta (i larga) 4ta. (i


breve)
ama vide mitte audi cape
PRESENTE amate videte mittite audite capite
(ama, tú)
(amad,
vosotros)
amato videto mittito audito capito
FUTURO amato videto mittito audito capito
IMPERF. amatote videtote mittitote auditote capitote
amanto vidento mittunto audiunto capiunto

MODO IMPERATIVO - VOZ PASIVA

1era. 2da. 3era. 4ta (i larga) 4ta. (i


breve)
amare videre mittere audire capere
PRESENTE amamini videmini mittimini audimini capimini
amator videtor mittitor auditor capitor
FUTURO amator videtor mittitor auditor capitor
IMPERF. --------- ---------- ---------- --------- ---------
amantor videntor mittuntor audiuntor capiuntor

==============================================================
ISP-JVG 22
JIMENA PALACIOS

TEMA DEL PERFECTUM:

 Corresponden al tema del perfectum los siguientes tiempos, modos y formas no finitas del verbo:

Modo Indicativo - Voz Activa: Pret. Perfecto, Pret. Pluscuamperfecto, Futuro Perf.

Modo Subjuntivo - Voz Activa: Pret- Perfecto, Pret. Pluscuamperfecto

Formas no finitas del verbo: Infinitivo Perfecto Activo

 En el sistema del Perfectum, no tiene incidencia las conjugaciones a las que pertenecen los verbos

 Los distintos tiempos y modos se forman sobre la base del tema del perfecto (4to. elemento del
enunciado del verbo) + infijos + desinencias personales activas del infectum. El único tiempo que
tiene desinencias personales propias y es pecíficas es el Pretérito Perfecto Activo del Modo
Indicativo.

DESINENCIAS DEL PRET. PERF. ACTIVO - MODO INDICATIVO

SINGULAR PLURAL
1 era. persona -i -imus
2da. persona -isti -istis
3era. persona -it -erunt / ere

FORMANTES DEL TEMA DE PERFECTUM

FORMANTES EJEMPLOS
-V (semivocálica) narrav- (narro) / delev- (deleo)
audiv- (audio)
V (semivocálica) con pérdida del infijo crev- (cresco) / cognov- (cognosco)
-SC- del tema de presente pav- (pasco)

U (vocálica) habu- (habeo) / monu- (moneo)

sigmático dix- (dico) / scrips- (scribo) / mis-


(mitto)
duplicación (repetición silábica de la ded- (do) / fefell- (fallo) / cucurr-
consonante inicial) (curro)
poposc- (posco) / momord- (mordeo)
alargamiento (con o sin apofonía ven- (venio) / leg- (lego) / eg- (ago)
vocálica) fec- (facio) / cep- (capio)

pérdida del infijo nasal del tema de fud- (fundo) / tetig- (tango) / tutud-
presente (con o sin duplicación) (tundo)
ISP-JVG 23
JIMENA PALACIOS

CONJUGACIÓN DEL PERFECTUM - VOZ ACTIVA

MODO INDICATIVO MODO SUBJUNTIVO


amavi amaverim
PRETÉRITO amavisti amaveris
amavit amaverit
PERFECTO amavimus amaverimus
(yo amé /he amado) amavistis amaveritis
(yo haya amado) amavuerunt /-ere amaverint
amaveram amavissem
PRETÉRITO amaveras amavisses
amaverat amavisset
PLUSCUAMPERFECTO amaveramus amavissemus
(yo había amado) amaveratis amavissetis
(yo hubiera o hubiese amaverant amavissent
amado)

amavero
amaveris
FUTURO amaverit ----------------------------------
amaverimus
PERFECTO amaveritis
(yo habré amado) amaverint

CONJUGACIÓN DEL PERFECTUM - VOZ PASIVA

 La voz pasiva del perfectum es perifrástica. Se forma con el participio perfecto pasivo + los
tiempos y modos del verbo SUM que aquí se indican

MODO INDICATIVO MODO SUBJUNTIVO


amatus,-a,-um sum amatus,-a,-um sim
PRETÉRITO amatus,-a,-um es amatus,-a,-um sis
amatus,-a,-um est amatus,-a,-um sit
PERFECTO amati,-ae,-a sumus amati,-ae,-a simus
amati,-ae,-a estis amati,-ae,-a sitis
(yo fui/he sido amati,-ae,-a sunt amati,-ae,-a sint
amado/a)
(yo haya sido
amado/a)
amatus,-a,-um eram amatus,-a,-um essem
PRETÉRITO amatus,-a,-um eras amatus,-a,-um esses
amatus,-a,-um erat amatus,-a,-um esset
PLUSCUAM- amati,-ae,-a eramus amati,-ae,-a essemus
PERFECTO amati,-ae,-a eratis amati,-ae,-a essetis
(yo había sido amati,-ae,-a erant amati.,-ae,-a essent
amado/a)
(yo hubiera o
hubiese sido
amado/a)
amatus,-a,-um ero
ISP-JVG 24
JIMENA PALACIOS
amatus,-a,-um eris
FUTURO amatus,-a,-um erit ----------------------------------------
amati,-ae,-a erimus
PERFECTO amati,-ae,-a eritis
(yo habré sido amati,-ae,-a erunt
amado/a)

VERBOS DEPONENTES Y SEMIDEPONENTES

CONJ EJEMPLO (ENUNCIADO)

.
1ª Imitor, imitaris, imitari, imitatus sum
2ª vereor, vereris, vereri, veritus sum
DEPONENTES 3ª loquor, loqueris, loqui, locutus sum
4ª mentior, mentiris, mentiri, mentitus sum
M. patior, pateris, pati, passus sum
audeo, audes, audere, ausus sum
(atreverse)
gaudeo, gaudes, gaudere, gavisus sum
SEMIDEPONENTES (alegrarse)
fido, fidis, fidere, fisus sum (confiar)
soleo, soles, solere, solitus sum (soler,
acostumbrar)

==============================================================
FORMAS NO FINITAS DEL VERBO

 Las formas no finitas del verbo en latín son : infinitivo


participio
adjetivo verbal en -NDO (gerundivo)
gerundio
supino

INFINITIVO
TIPOS

PRESENTE PERFECTO FUTURO


VOZ ACTIVA SI SI SI
VOZ PASIVA SI SI SI
ISP-JVG 25
JIMENA PALACIOS
VOZ ACTIVA

1era. conj 2da. conj 3era. conj 4ta conj 4ta. conj.
( i larga) (i breve)
PRESENTE amare videre mittere audire capere
PERFECTO amavisse vidisse misisse audivisse cepisse
FUTURO amaturum, visurum, misurum, auditurum, capturum,
-am, -um -am, -um -am, -um -am, -um -am, -um
esse esse esse esse esse

VOZ PASIVA

1era. conj 2da. conj 3era. conj 4ta conj 4ta. conj.
( i larga) (i breve)
PRESENTE amari videri mitti audiri capi
PERFECTO amatum, visum, misum, auditum, captum,
-am, -um -am, -um -am, -um -am,-um -am,-um
esse esse esse esse esse
FUTURO amatum iri visum iri misum iri auditum iri captum iri

=============================================================
PARTICIPIOS

TIPOS

PRESENTE PERFECTO FUTURO


VOZ ACTIVA SI ------------- SI
VOZ PASIVA ----------- SI -------------- (*)

(*) En algunos casos se emplea como tal adjetivo verbal en -NDO (gerundivo)

VOZ ACTIVA

1era. conj 2da. conj 3era. conj 4ta conj 4ta. conj.
( i larga) (i breve)
PRESENTE amans,-ntis videns,-ntis mittens,-ntis audiens,- capiens,-ntis
ntis
PERFECTO --------- ------------- ------------ ------------ -------------
FUTURO amaturus, visurus, misurus, auditurus, capturus,
-a, -um -a, -um -a,-um -a,-um -a,-um

VOZ PASIVA

1era. conj 2da. conj 3era. conj 4ta conj 4ta. conj.
( i larga) (i breve)
PRESENTE --------- ---------- ---------- ---------- ---------
PERFECTO amatus, visus, misus, auditus, captus,
-a,-um -a,-um -a,-um -a, -um -a, -um
FUTURO (adj.verbal) (adj.verbal) (adj.verbal) (adj.verbal) (adj.verbal)
ISP-JVG 26
JIMENA PALACIOS

GERUNDIO Y GERUNDIVO (adjetivo verbal en -NDO)

 El gerundio es un sustantivo verbal de la voz activa. Completa la declinación del infinitivo y se


declina por la segunda declinación.
 El gerundivo es un adjetivo verbal en -NDO de la voz pasiva . Se declina como un adjetivo de
primera clase (tipo: bonus, -a, -um)
 Ambos se forman sobre el tema del Infectum

GERUNDIO
1era. conj 2da. conj 3era. conj 4ta conj 4ta. conj.
( i larga) (i breve)
ACUSATIVO amandum videndum mittendum audiendum capiendum
GENITIVO amandi videndi mittendi audiendi capiendi
DATIVO amando videndo mittendo audiendo capiendo
ABLATIVO amando videndo mittendo audiendo capiendo

GERUNDIVO
1era. conj 2da. conj 3era. conj 4ta conj 4ta. conj.
( i larga) (i breve)

ENUNCIADO amandus,a,um videndus,a, mittendus, audiendu capiendus


um a, um s, ,
a, um a, um

SUPINO
 Es un sustantivo verbal de la cuarta declinación del que se conservan sólo dos casos: acusativo y
ablativo singular. Su forma en acusativo constituye el quinto elemento del enunciado del verbo.

1era. conj 2da. conj 3era. conj 4ta conj 4ta. conj.
( i larga) (i breve)
ACUSATIVO amatum visum misum auditum captum
ABLATIVO amatu visu misu auditu captu

==============================================================
ISP-JVG 27
JIMENA PALACIOS

ENUNCIADO DEL VERBO

 El enunciado del verbo está constituido por cinco elementos que corresponden a los tres temas
sobre los que se organiza la conjugación:

1era. sing. Pte. Indicativo


2da. sing. Pte. Indicativo TEMA DEL INFECTUM
Infinitivo Presente
1era. sing. Pret. Perfecto Indicativo TEMA DEL PERFECTUM
Supino (en acusativo) TEMA DEL SUPINO

EJEMPLOS

INFECTUM PERFECT SUPINO


UM
1era. 2da. Sing. Infinitivo 1era. Sing. supino en
Sing.Pte. Pte. Presente Pret. Perf. acusativo
Indicativo Indicativo Ind
1era. conj. amo amas amare amavi amatum
2da. conj. video vides videre vidi visum
3era.conj. mitto mittis mittere misi misum
4ta (i larga) audio audis audire audivi auditum
4ta. (i capio capis capere cepi captum
breve)

forma convencional en que se escribe el enunciado:

amo, -as, -are, -avi, -atum


video, -es, -ere, vidi, visum
mitto, -is, -ere, -misi, misum
audio, -is, -ire, -ivi, -itum
capio, -is, -ere, cepi, captum

==============================================================
ISP-JVG 28
JIMENA PALACIOS
VERBOS IRREGULARES

SUM

ENUNCIADO: sum, es, esse, fui, ---


INDICATIVO SUBJUNTIV IMPERATIV INFINITIVO PARTICIPIO
O O
PRESENTE Sum sim
es sis es
est sit esse ------------
sumus simus
estis sitis este
sunt sint
PRETERITO eram essem
IMPERFECTO eras esses
erat esset -------------- ------------ ------------
eramus essemus
eratis essetis
erant essent
FUTURO Ero
IMPERFECTO eris esto fore
erit -------------- esto
erimus futurum, futurus, -a,
eritis estote am -um
erunt sunto um esse
PRETÉRITO Fui fuerim
PERFECTO fuisti fueris
fuit fuerit ------------- fuisse
fuimus fuerimus
fuistis fueritis
fuerunt fuerint
PRETÉRITO fueram fuissem
PLUSCUAM fueras fuisses
PERFECTO fuerat fuisset
fueramus fuissemus --------------- ------------- ---------------
fueratis fuissetis
fuerant fuissent
FUTURO fuero
PERFECTO fueris
fuerit --------------- --------------- ---------------- -------------
fuerimus
fueritis
fuerint

COMPUESTOS DE SUM:

absum, abes, abesse, afui praesum, praees, praesse, praefui


adsum, ades, adesse, adfui prosum, prodes, prodesse, profui
desum, dees, deesse, defui subsum. subes, subesse, -----
insum, ines, inesse, infui supersum, superes, superesse, superfui
intersum, interes. interesse, interfui
obsum, obes, obesse, obfui
possum, potes, posse, potui
ISP-JVG 29
JIMENA PALACIOS

EO (VOZ ACTIVA - INFECTUM)

ENUNCIADO: eo, is, ire, ivi /ii, itum


INDICATIVO SUBJUNTIVO IMPERATIVO INFINITIVO PARTICIPIO
PRESENTE Eo eam
is eas i
it eat ire iens, euntis
imus eamus
itis eatis ite
eunt eant
PRETERITO ibam irem
IMPERFECT ibas ires
O ibat iret ---------------- ------------- --------------
ibamus iremus
ibatis iretis
ibant irent
FUTURO Ibo
IMPERFECT ibis ito
O ibit ------------ ito iturum, iturus, -a,
ibimus -am, -um
ibitis itote -um esse
ibunt (eunto)

 En el perfectum se comporta como cualquier verbo regular

COMPUESTOS DE EO:

abeo circumeo intereo praeeo redeo


adeo exeo obeo praetereo subeo
anteo ineo pereo prodeo transeo

==============================================================
ISP-JVG 30
JIMENA PALACIOS

FERO (VOZ ACTIVA - INFECTUM)

ENUNCIADO: fero, fers, ferre, tuli, latum


INDICATIVO SUBJUNTIVO IMPERATIVO INFINITIVO PARTICIPIO
PRESENTE fero feram
fers feras fer
fert ferat ferre ferens, -ntis
ferimus feramus
fertis feratis ferte
ferunt ferant
PRETERITO ferebam ferrem
IMPERFECTO ferebas ferres
ferebat ferret ----------------- --------------- ---------------
ferebamus ferremus
ferebatis ferretis
ferebant ferrent
FUTURO feram
IMPERFECTO feres ferto
feret ------------- ferto laturum, laturus, -a,
feremus -am, -um
feretis fertote -um esse
ferent ferunto

FERO (VOZ PASIVA - INFECTUM)

INDICATIVO SUBJUNTIVO IMPERATIVO INFINITIVO PARTICIPIO


PRESENTE feror ferar
ferris feraris/re ferre
fertur feratur ferri -------------
ferimur feramur
ferimini feramini ferimini
feruntur ferantur
PRETERITO ferebar ferrer
IMPERFECTO ferebaris /re ferreris/re
ferebatur ferretur ----------------- --------------- ---------------
ferebamur ferremur
ferebamini ferremini
ferebantur ferrentur
FUTURO ferar
IMPERFECTO fereris /re fertor
feretur ------------- fertor latum iri (ferendus,
feremur -a, -um)
feremini
ferentur ferunto

 En el perfecto de la voz activa y de la voz pasiva se comporta como un verbo regular.


ISP-JVG 31
JIMENA PALACIOS

COMPUESTOS DE FERO:

affero, affers, afferre, attuli, allatum


aufero, aufers, auferre, abstuli, ablatum
antefero, antefers, anteferre, antetuli, antelatum
circumfero, circumfers, circumferre, circumtuli, circumlatum
confero, confers, conferre, contuli, collatum
defero, defers, deferre, detuli, delatum
differo, differs, diferre, distuli, dilatum
effero, effers, efferre, extuli, elatim
infero, infers, inferre, intuli, illatum
offero, offers, offerre, obtuli, oblatum
perfero, perfers, perferre, pertuli, perlatum
praefero, praefers, praeferre, praetuli, praelatum
profero, profers, proferre, protuli, prolatum
refero, refers, referre, retuli, relatum
suffero, suffers, sufferre, sustuli, sublatum
transfero, transfers, transeferre, transtuli, translatum

VOLO, NOLO y MALO

Enunciados: volo, vis, velle, volui / nolo, non vis, nolle, nolui / malo, mavis, malle, malui

INDICATIVO SUBJUNTIVO
volo nolo malo volo nolo malo
volo nolo malo velim nolim malim
vis non vis mavis velis nolis malis
vult / non vult mavult velit nolit malit
PRESENTE volt nolumus malumus velimus nolimus malimus
volumus non vultis mavultis velitis nolitis malitis
vultis nolunt malunt velint nolint malint
volunt
volebam nolebam malebam vellem nollem mallem
volebas nolebas malebas velles nolles malles
PRETÉRITO volebat nolebat malebat vellet nollet mallet
IMPER- volebamu nolebamus malebamu vellemu nollemu mallemus
FECTO
s nolebatis s s s malletis
volebatis nolebant malebatis velletis nolletis mallent
volebant malebant vellent nollent
volam nolam malam
voles noles males
FUTURO
IMPER-
volet nolet malet
FECTO volemus nolemus malemus
voletis noletis maletis
volent nolent malent
ISP-JVG 32
JIMENA PALACIOS

APÉNDICE I
CIRCUNSTANCIALES DE LUGAR

CIRCUNSTANCIAL CONSTRUCCIÓN EJEMPLOS

IN + Ablativo In urbe esse.


APUD + Acusativo Apud Caesarem cenare.
UBI?
AD + Acusativo Ad exercitum manere.
¿dónde?
PRO / PRAE + Stare pro / prae castris.
sin desplazamiento
Ablativo Ante portas.
ANTE + Acusativo Domi. Romae. Tarenti.
Locativo Athenis. Loco aperto.

Ablativo Roma / domo venire.


UNDE?
A(B) + Ablativo Ab urbe discedere.
¿de dónde?
E(X) + Ablativo Ex urbe proficisci.
con desplazamiento
DE + Ablativo De muro deicere.

Acusativo Romam / domum ire.


QUO? AD + Acusativo Ad exercitum festinare.
¿hacia/a dónde? IN + Acusativo In urbem proficisci.
con desplazamiento Dativo (uso poético) It clamor caelo.
Dativo de dirección Urbi appropinquare.

QUA? Via Appia profectus est.


Ablativo instrumental
¿por dónde? Per fines Sequanorum iter
PER + Acusativo
con desplazamiento facere.

CIRCUNSTANCIALES DE TIEMPO

CONSTRUCCIÓ
CIRCUNSTANCIAL EJEMPLOS
N
Hieme.
QUANDO? Ablativo locativo
Adventu Caesaris.
¿cuándo? IN + Ablativo
In principio.
QUAMDIU? Acusativo Vixit annos triginta.
PER + Acusativo
¿durante cuánto tiempo? Per quindecim dies.
Acusativo + iam Tertium iam annum
QUAM DUDUM?
Ablativo de punto regnat.
¿cuánto hace que?
de partida Multis annis non venit.
A / EX QUO Ablativo locativo
Anno ancillam emi.
TEMPORE? ABHINC +
Abhinc triennium venit.
¿desde cuándo? Acusativo
QUANTO TEMPORE? Ablativo Troiam decem annis
¿en cuánto tiempo? instrumental ceperunt.
AD + Acusativo
QUOUSQUE? Ancillae ad vesperam la-
USQUE AD + Ac.
¿hasta cuándo? borant.
IN + Acusativo

También podría gustarte